Aug N° 57 - 2012 Aug
Travel with 15 Wing
Det Gnome
The Lockheed brothers Inhoud
Blz 3 : Editoriaal
Blz 4 : Dakota Flash
Blz 8 : De beroemde vliegende broers Lockheed
Blz 16 : Grizzly story (6)
Blz 20 : Det Gnome, een gnome in de 15 Wing
Blz 24 : Vliegen met de 15 Wing, herinneringen
Blz 28 : De 15 Wing vandaag
Periodiek tijdschrift, uitgegeven door de VZW DAKOTA, Documentatiecentrum van de 15 Wing
Redactie : Axel Vermeesch, René Hoeben, Jos Ackermans, André Janssens Layout : André Janssens Vertaling : Christophe Waterkeyn, Jacques de Brouwer, Isabelle Hadermann, Gilbert Desmet, J. Thewissen, Philippe Chapelle, Marc Philips Foto’s : Axel Vermeesch, archief Dakotacentrum, Defensie Druk : Boone-Roosens, Lot Verantwoordelijke Uitgever : Axel Vermeesch
Adres : Dakota - 15 Wing Luchttransport Haachtsesteenweg 138 1820 Melsbroek Tel : (02) 752 46 50 Fax : (02) 752 46 51 e-mail : [email protected]
Openingsuren: maandag & donderdag, van 14 tot 18U Jaarlijkse bijdrage als lid “Dakota” : 15 Euro te storten op rekening nr. IBAN BE11 4381 0641 2148 van de VZW Website : www.dakota15wing.be Webmaster : J.P. Van Doorselaer
2 Editoriaal
In dit nummer wordt een nieuwe lay-out Wing, bezorgt u in de rubriek “Kleine op basis van wederkerigheid. gebruikt zodat u tekst gemakkelijker kunt geschiedenis” enkele van zijn beste Artikels uit Dakota News worden lezen en ook om het werk voor onze herinneringen. opgenomen in het tijdschrift “TAM-TAM” medewerker André Janssens, die reeds Op 21 juli verscheen de A400M voor het van de vereniging van de Compagnons bijna twintig jaar de lay-out verzorgt, eerst in het Belgisch luchtruim. Het toestel Ommegang; “WINGS”, tijdschrift van de eenvoudiger te maken. Wij hopen dat kwam uit Toulouse om rechtstreeks Belgian Air Force Association en “Spare Dakota News u ook onder deze vorm zal aan te sluiten bij het luchtdefi lé van de Wings”, het tijdschrift van de oudgedienden bevallen. Nationale Feestdag. Piloot was luitenant- en reservisten van de Luchtmacht. kolonel Tanguy Flamant, de Belgische Zoals u kan lezen in de rubriek Dakota In het kader van “40 jaar C-130 in de testpiloot in het A400M-programma. Flash, vordert de restauratie van onze 15 Wing” publiceren wij een artikel Onze hoofdredacteur Axel Vermeesch Dakota langzaam maar zeker. Gedurende overgenomen uit het tijdschrift “Air Force had de gelegenheid met hem te spreken de vakantiemaanden werden grote delen Magazine” van de Amerikaanse luchtmacht. over de voortdurende problemen van het van het vliegtuig geschilderd. De Firma Iedereen kent wellicht de vliegtuigbouwer testprogramma. Redacteur Mike Arren Lippens Paints uit Evergem schonk ons Lockheed, maar weinigen kennen de volgde de ontwikkeling en zette voor u de verschillende soorten verf, waarvoor ontstaansgeschiedenis van de bouwer alles op een rij in het zesde deel van “De hartelijke dank. Vanaf september komen de van de C-130 Hercules. Daarom willen Grizzly story”. leerlingen vliegtuigtechniek uit Zaventem wij u het artikel “De beroemde vliegende onze vrijwilligers opnieuw versterken om broers Lockheed” niet onthouden. Steeds meer verenigingen vragen ons tegen het jaareinde het vliegtuig terug op artikels uit Dakota News te mogen zijn landingsgestel te zetten. Onze medewerker André Janssens die in opnemen. Dit wil zeggen dat onze artikels zijn loopbaan als fotograaf en journalist goed zijn en ook interessant zijn voor René Hoeben bij de Luchtmacht vele uren doorbracht de leden van andere verenigingen. De aan boord van vliegtuigen van de 15 Voorzitter overname van artikels staan wij graag toe
Breugeliaans festijn U kreeg reeds een uitnodiging toegestuurd voor ons traditioneel breugelfeest. Vergeet niet de datum vrijdag 5 oktober te reserveren. Aperitief in de mess van de 15 Wing vanaf 18u30 en breugelmaal om 20u. Tot 24 september kunt u zich nog inschrijven door storting van 30 euro/persoon op onze rekening BE11 4381 0641 2148 (BIC KREDBEBB). (desgewenst met aanduiding van uw voorkeur-tafelgenoten).
3 Dakota Flash
Door Jos Ackermans en Axel dankte voorzitter R. Hoeben hen voor en verzekerde ons dat hij volgend Vermeesch het geleverde werk en wenste hen schooljaar met de studenten van moed en geluk toe in de komende het zesde en zevende leerjaar de Restore Dakota examenperiode. De elf leerlingen restauratie wil verder zetten. werd een geschenk aangeboden Na Ring TV op 12 april, kwam op Op 12 mei bracht Jean Dries de en een gratis lidmaatschap van de deze laatste dag ook Televox van beweegbare besturingsvlakken van VZW Dakota tot einde 2013. Samen Defensie een reportage maken over de vleugels en staart naar Firmin met onze vrijwilligers werd een glas de restauratie van de DC-3 door de Henrard in Hamois, waar zij met gedronken en genoten ze van de ZAVO-studenten. stevige canvas werden overtrokken lekkere hotdogs, bereid door Luc van Hartelijk dank aan ZAVO, de heer De schilderwerken zijn reeds goed den Eeckhout. Jan Vandijk en de leerlingen Polo gevorderd, een eerste laag anti- Gedurende negen maanden werkten Retamoza Petter Neftali, Nick Couwenbergh, Wesley Willems, Jason Saelens, Benjamin Maes, Maarten Coudenys, Brian Depauw, Cederic Herfurth, Bavo Peeters, Pieter Savat en Brent Van Campenhout. In juni erkende het Directoriaat- Generaal van de Luchtvaart het door ZAVO uitgereikte diploma van vliegtuigtechnicus, waardoor de twaalf leerlingen van het laatste jaar opleiding “vliegtuigtechnieken” aan het werk kunnen op de luchthavens
corrosie verf werd reeds aangebracht de leerlingen iedere maandag aan de en er werd begonnen de vleugels restauratie van onze Dakota DC-3, en het onderste deel van de romp in wat door leraar Jan Vandijk als een zilver te schilderen. Daarna zal het eindejaarsproject was vooropgesteld. van de 27 EU-landen. bovenste deel van de romp nog in het Jan drukte zijn voldoening uit over Sedert april hebben wij een nieuwe wit geschilderd worden en tenslotte de negen maanden samenwerking vrijwilliger in het team Restore Dakota: de blauwe lijn over de ganse lengte van de romp. De verschillende soorten verf worden ons geschonken door de Firma Lippens Paints. Dit familiebedrijf uit Evergem is sedert jaren een trouwe sponsor van onze vzw Dakota. We zijn dan ook zeer vereerd dat de heer Jean-Paul Lippens, gedelegeerd bestuurder, aanvaard heeft om erelid te worden van onze vereniging. Zijn ondertussen overleden vader was eveneens erelid van Dakota.
Maandag 21 mei, was de laatste werkdag voor de leerlingen van het zesde en zevende jaar vliegtuigtechniek uit het Zaventems Vrij Onderwijs (ZAVO) in de kazerne Groenveld. Bij die gelegenheid 4 Wilfried Vandijck, loogieter op rust uit De VZW Dakota dankt: vergelijkende studie op economisch en Steenokkerzeel. Hij werd onmiddellijk militair vlak bij lange afstandsvluchten» ingeschakeld om roest in het achterste De Firma Lippens Paints die ons door Olt Luc Colin KMS Promotie 122 gedeelte te verwijderen en een anti- de verschillende soorten verf schonk AW (1985-1986). roest verflaag aan te brengen. nodig voor de restauratie van onze «Conduct of the Persian Golf war. DC-3 Dakota. Final Report to Congress» door het Ons lid Eddy Campers heeft in zijn Thierry Ravet, voor het schenken US Departement of Defence - April tuin een linker vleugeltip liggen die hij van een tiental Congolese 1992. ons beloofde te schenken samen met kunstvoorwerpen. François Derkinderen voor het nog enkele onderdelen, instrumenten, Eddy Minnen die ons een bruikbare schenken van negen volumes van het radio’s, enz… “PC & flat screen”(met XP-professional) tijdschrift “Air Power”. bezorgde. Rudi Geirnaert voor de schenking van Dakota News nu ook in Congo Axel Vermeesch die ons volgende mooi schaalmodel Embraer ERJ-135. werken schonk: Karel Vervoort en Roger Dewulf die Commandant Michel Campers, piloot «Het Belgisch militair luchttransport: ons moderne tentoonstellingspanelen Embraer, zorgde er voor dat Dakota opdrachten, middelen en organisatie» bezorgden.
Wij danken volgende de groepen voor hun bezoek:
Koninklijke Kring van Hoofdinspecteurs van Politie, Antwerpen Brandweer, Kruishoutem Politie Senioren Arrondissement Mechelen (Polsam) Katholieke Werkliedenbond, Groot- Bijgaarden Vrienden van P. Buyse, piloten Sint- Denijs-Westrem Socialistische senioren, Ronse Vriendenkring 1ste Bataljon Para, Klas 51 in Leopoldsburg Federale Politie & Wegenpolitie Oost- News bekend werd op de luchthaven door Olt John Dewulf KMS Promotie Vlaanderen van Kinshasa en bezorgde ons een 129 AW (1992-1993). VTB Cultuur, Kortenberg. foto van een van de eerste lezers: «Boeing B-727-100QC versus Pol, de vaste handling agent van de Lockheed C-130H Hercules, 15 Wing in Kinshasa.
Oproep tot de anciens van de FATAC De redactieraad zoekt anciens die deel uitmaakten van de Force Aérienne Tactique Congolaise gedurende de periodes maart – mei 1965; maart – juli 1966; september 1966 – januari 1967 en maart – juli 1967. Ook anciens die in augustus 1967 als laatsten per trein uit Kamina vertrokken naar Port Francqui worden verzocht contact op te nemen met Jan Baras 016- 200199 [email protected] of Axel Vermeesch 015- 614265 [email protected] .
5 De beroemde vliegende broers Lockheed
Drie vindingrijke broers, van auto naar vliegtuig dat het onmogelijk was een motor in het zweefvliegtuig te plaatsen De vlucht van Charles A. Lindbergh van New York naar Parijs in 1927 en concentreerde zich op het veroorzaakte een explosie van luchtvaart activiteiten. Ontwerpers onderhoud en het verbeteren van de stelden een groot aantal nieuwe en soms zeer ongewone vliegtuigen Curtiss tweedekker. Toen hij ook nog voor. Een hiervan was de Vega, het maakte zijn eerste vlucht minder dan leerde vliegen en bleek dat hij een twee maanden na de historische trans-Atlantische vlucht. natuurtalent was, werd hij snel een Er was een uitgesproken contrast tussen Lindbergh’s vliegtuig “Spirit gevierd deelnemer aan de populaire of St. Louis” en de nieuwe Vega. Het vliegtuig van Lindbergh, een vliegmeetings in Amerika. verbeterde versie van de Mahoney-Ryan M-2, was uit een vervlogen Allan en Malcolm waren geen periode; het combineerde een conventionele romp uit stalen buizen mecaniciens, maar ze waren wel met een vleugel uit hout, beiden met doek overtrokken. Romp en goede vaklui die zich in staat voelden vleugels werden samen gehouden door stutten die luchtweerstand zelf vliegtuigen te bouwen. Hun eerste veroorzaakten. De gestroomlijnde houten Vega had een bovenvleugel en type, de Lockheed Model G, werd in een ronde romp. Het oorspronkelijke Vega-ontwerp werd later gebruikt een garage aan de waterkant in de in een serie opmerkelijke vliegtuigen. Door de Vega ontstond ook een baai van San Francisco gebouwd en nieuwe vliegtuigfabrikant met als slogan: “It takes a Lockheed to beat a was het tot dan grootste watervliegtuig Lockheed”. van Amerikaanse makelij. De eerste vlucht vond plaats op 15 juni 1913 e baas van deze fi rma was Allan vierwiel-remsysteem ontwierp waarop en was de start van een lange reeks Lockheed, een van drie broers hij later een octrooi nam. Allan werkte Lockheed successen. Ddie later zouden uitgroeien tot er in een herstelplaats voor auto’s. Hij Daar het het enige vliegtuig was dat grote Amerikaanse industriëlen. Die was ook vaardig achter het stuurwiel vloog in de San Francisco Bay Area, drie, Allan en zijn broers Victor en en werd ingehuurd door de fi rma veroorzaakte het heel wat sensatie. Malcolm, begonnen hun leven met de “Corbin” om hun wagens voor te De dubbeldekker met drie plaatsen achternaam “Loughead”, een Schotse stellen in klimwedstrijden. bracht veel geld op voor de eigenaars. naam maar op zijn Iers uitgesproken Tijdens de Panama-Pacifi c Exposition als “lock-heed”. Die uitspraak Over naar de vliegtuigen in 1915 vervoerden ze meer dan 600 veranderde nooit, maar de spelling passagiers, wat 6.000 dollar opbracht veranderde tweemaal. Victor was de Victor werd aangeworven door James voor de Lockheed broers. eerste om de spelling te veranderen in “Lougheed”. Veel later veranderden Allan en Malcolm hun naam in “Lockheed”. Hierna wordt nog alleen de naam Lockheed gebruikt.
Victor was een automecanicien die zijn luchtvaartdebuut maakte als schrijver. In 1909 veroorzaakte hij sensatie met zijn eerste boek “Vehicles of the Air”. In 1912 publiceerde hij een tweede boek “Aeroplane Designing for Amateurs”. In 1911 ontwierp Victor ook de Taft- Pierce-Lockheed V8-motor, die nu nog tentoongesteld is in het National Air and Space Museum van Washington E. Plew, een investeerder die een Al snel stichtten Allan en Malcolm DC. In zijn later leven was Victor zweefvliegtuig wilde aankopen om de “Lockheed Aircraft Manufacturing uitgever van “Motor Magazine”, maar er een motorvliegtuig van te maken Company” in Santa Barbara, bleef werkzaam in de luchtvaart. voor de verkoop. Hij vroeg Victor ook Californië. Terwijl het succes van het Zijn twee broers Malcolm en Allan, een Curtiss tweedekker te kopen. Model G werd gebruikt om fondsen allebei gefascineerd door auto’s, Victor wierf zijn broer Allan aan om te verwerven, begonnen de broers begonnen hun beroepsbezigheden hem te helpen bij het ombouwen en aan hun tweede ontwerp: de F-1, een in San Francisco in 1904. Malcolm onderhoud van de twee toestellen in nog groter watervliegtuig dat met zijn werkte er voor de fi rma “White Steam Chicago. twee motoren en een piloot negen Car”, waarvoor hij het hydraulisch Allan Lockheed ontdekte al vrij snel passagiers kon vervoeren. 6 Het lot was de Lockheed’s gunstig, ze vliegprestaties waren goed maar, het luiken en deuren te plaatsen. konden twee talentvolle medewerkers toestel was te duur om te concurreren aanwerven: de twintigjarige technisch met de honderden goedkope Roem en snelheid tekenaar Jack Northtrop en Anthony overschotten van de oorlog die de Stadlman die later zou schitteren in de markt overspoelden, zoals de Curtiss Op 25 mei 1927 loofde James D. Lockheed Aircraft Corporation. Jennys en de Standard trainers. Zo Dole, een grote ananasteler, een Toen Amerika in april 1917 deelnam kwam er een einde aan de eerste paar prijzen uit voor de “Dole Derby”, aan de Eerste Wereldoorlog, onderneming van Lockheed. een race naar Hawaï: 25.000 dollar trachtten de broers een contract voor Malcolm vertrok naar de oostkust voor het eerste vliegtuig dat direct massaproductie van de beloftevolle waar hij zijn gepatenteerd hydraulisch van Noord-Amerika naar Honolulu F-1 te bekomen bij de Navy. Allan vierwiel-remsysteem verkocht aan zou vliegen en 10.000 dollar voor trok naar Washington en slaagde er de Bendix Corporation. Allan bleef het tweede. Juist na Lindbergh’s in de bewondering te wekken van aan de westkust als verkoper van het triomf was dit olie op het vuur van de commander J. Hunsaker, de baas remsysteem in Californië, waar hij luchtvaart. Het prijzengeld was zeer van het technisch departement voor probeerde ook geld te verdienen in aantrekkelijk, maar de kandidaten de Navy-vliegtuigen. Hunsaker keurde immobiliën. streefden vooral naar roem, zoals die een testprogramma voor de F-1 goed In 1926 keerde Allan terug naar de Lindbergh te beurt gevallen was. en bezorgde Allan een contract om luchtvaart. Hij stichtte een nieuwe firma In hun ijver om deel te nemen vergaten onder licentie twee Curtiss HS-2L watervliegtuigen te bouwen. Vega De nieuwe kleine Lockheed fabriek gonsde binnen een paar maanden van de bedrijvigheid. De F-1 maakte op 12 april 1918 een nonstop vlucht van San Fransico naar San Diego en het werk aan de Curtiss toestellen vorderde zonder problemen.
Wapenstilstand, problemen en wederopstanding
Na de wapenstilstand op 11 november 1918 verdween de hoop op grote contracten. Het F-1 watervliegtuig werd omgebouwd tot een gewoon vliegtuig voor een transcontinentale vlucht. Nadat deze vlucht mislukte, werd het terug omgebouwd als watervliegtuig “de Lockheed Aircraft Corporation” en veel kandidaten een basisprincipe: en bleef het geld opbrengen voor de begon met de bouw van een vliegtuig ongeacht welk soort navigator Lockheeds door toeristenvervoer en dat bekend zou worden als de Vega. Lindbergh was, Europa kon hij samenwerking met de filmindustrie. Zijn timing voor de Vega was zo goed moeilijk missen. Dit was niet het geval Allan en Malcolm Lockheed, J. als de timing voor de S-1 slecht was voor deelnemers aan de Dole Derby. Northrop en A. Stadlman zetten geweest. Drie factoren waren gunstig Zij vertrokken van de westkust van met verenigde krachten een nieuwe voor hem: de komst van de Wright de Verenigde Staten naar een klein fabricagemethode op punt. De Whirlwind luchtgekoelde radiaalmotor, vulkanisch plekje 4.400 km ver in de bedoeling was een gestroomlijnd de “boom” op de beurs die het Stille Oceaan. Zelfs maar een kleine vliegtuig te bouwen in grote aantallen gemakkelijk maakte om financiering navigatiefout zou rampspoedig zijn. en met lage kosten, dat zou de S-1 te bekomen en de terugkomst van J. Allan Lockheed was niet enthousiast worden. Norhtrop, die ondertussen bij Douglas om deel te nemen, maar dacht er Hun concept ging uit van een gewerkt had. tevens aan hoe snel het S-1 project betonnen vorm van een halve romp. Northtrop en Lockheed geloofden zijn 30.000 dollar opgeslokt had. Gelamineerde spiraalvormige strips dat de fabricagetechnieken die ze Daarom was hij snel akkoord om een van langvezelig hout werden in drie gepatenteerd hadden voor hun S- aanbod te aanvaarden van George lagen in de vorm geplaatst. Elke laag 1 weer konden tot leven geroepen Hearst, de zoon van krantenmagnaat werd met watervaste lijm en onder worden voor een compleet nieuw W.R. Randolph Hearst, om het Vega- zeer grote druk samengeperst en vliegtuig. Met de vormen of mallen prototype te kopen voor 12.500 dollar, dit verscheidene uren lang. Twee konden ze zes romphelften of drie 5.000 dollar minder dan de ware helften uit de vorm werden later rompen per week produceren. kostprijs. Maar Allan dacht aan de samengevoegd tot één romp. De standaaardromp die licht en zeer publiciteit die alleen een Hearst kon Nadat ze hun eigen motor ontworpen sterk was kon motoren tot 715 pk brengen door het verschijnen van de en gebouwd hadden, merkten dragen, zij was glad en aanpasbaar Vega in de Dole Derby. de broers dat ze 30.000 dollar zodat er gemakkelijk gelijk waar in In kranten en tijdschriften werden geïnvesteerd hadden in de S-1. De gesneden kon worden om vensters, artikels over de Vega gepubliceerd, 7 verschillende met gedetailleerde records te vestigen. maand na de verkoop kwam de grote plannen die de dure uitrusting voor W.H. Post vloog een Vega bij twee beurscrash van oktober 1929 en het navigatie, communicatie en veiligheid epische vluchten rond de wereld, begin van de Grote Depressie die ook toonden. Hearst nam twee competente de eerste in 1931 met H. Gatty als de ambitieuze DAC holding in een vliegers in dienst, piloot J.W. Frost en navigator en de tweede een solo dalende spiraal stortte. Zelfs tijdens de navigator G. Scott, om zijn vliegtuig vlucht in 1933. W. Post haalde depressie bleef de Lockheed divisie ”Golden Eagle” te bemannen. Tragisch snelheden van 340 mph (550 km/uur), van DAC winst maken, maar kon het genoeg verdwenen zij tijdens de veel sneller dan Allan Lockheed en J. moederbedrijf niet redden. DAC legde vlucht naar Honululu en hun lot werd Northrop ooit voor de Vega verhoopt de boeken neer in 1931 en ondanks nooit achterhaald. De Dole Derby hadden. De Vega’s van A. Earhart de blijvende verkoop en winst sloot de eiste nog andere levens op en werd en W. Post zijn te bezichtigen in het Lockheed afdeling haar deuren op 16 juni 1932. Een week later kocht een consortium, geleid door R. Gross, het bedrijf op en begon een nieuw leven dat tot op vandaag verder gaat onder de naam Lockheed Martin Corporation. Alhoewel de nieuwe firma nog een tijdje doorging met het vervaardigen van de houten vliegtuigen besliste R. Gross om in de toekomst uitsluitend metalen vliegtuigen te bouwen.
Ondertussen had Allan een nieuw bedrijf opgericht, de Allan Lockheed Corporation. In samenwerking met enkele van zijn vroegere medewerkers ontwierp Allan een nieuw vliegtuig: de Olympic Duo-4. Het was in essentie een Vega met twee Menasco motoren van 275 pk. Het vliegtuig vloog goed maar het had te maken met veel pech. Het vloog voor de eerste keer op 18 het symbool van Amerika’s overmoed National Air and Space Museum in maart 1931 maar verongelukte na een op luchtvaartgebied. Washington DC. botsing met een fotovoertuig dat langs Ondanks het verlies van het prototype Buiten het behalen van records de landingsbaan was opgesteld. Allan in die wedstrijd, werd de Vega een werden de Vega’s gebruikt als lijn- en bouwde een nieuwe Olympic met nog verkoopsucces. De slechte publiciteit zakenvliegtuig en voor ziekenvervoer. krachtiger motoren, maar kon er geen naar aanleiding van het verlies van Er volgden verschillende varianten verkopen. de “Golden Eagle” werd snel vergeten van de oorspronkelijke Vega, o.a. de door een reeks andere beroemde XP-900 die werd aangekocht door het Een laatste poging vluchten. De bestellingen stroomden US Air Corps. Dit toestel combineerde binnen. een nieuwe metalen romp, een Curtiss In 1937 stichtte Allan de Alcor Aircraft Kapitein G.H. Wilkins bestelde een motor en de standaard Lockheed Corporation in Oakland, Californië. Hij Vega en vormde een team met de vleugel en haalde een snelheid van geloofde dat er een markt was voor een luchtpostpiloot C.B. Eielson om 214 mph (390 km/uur) in 1931. klein tweemotorig passagiersvliegtuig een epische en gevaarlijke vlucht met zes plaatsen. Hij nam H. Webb te maken. In april 1928 vlogen zij De prijs van de roem aan als hoofdingenieur en hij slaagde van Point Barrow in Alaska over het er in om A. Stadlman terug te halen. noordpoolgebied naar de Noorse Het grote succes van de Lockheed eilandengroep Spitsbergen. Beide Company bracht grote veranderingen vliegers werden gelauwerd om hun teweeg. De Detroit Aircraft Corporation prestatie en benadrukten de voordelen (DAC) die de General Motors van de van de Vega: snelheid, sterkte en lucht wilde worden, wou de Lockheed comfort. Op slag werd Lockheed Company overnemen. J. Northrop bekend als een vooruitstrevende verliet de maatschappij 1928. De vliegtuigbouwer. Er werden 129 voornaamste geldschieter F. Keeler Vega’s besteld en bijna alle bekende zocht grote winst te maken door Amerikaanse vliegers van toen vlogen verkoop van het bedrijf aan DAC. met het toestel. In 1932 vloog Amelia Allan Lockheed die de verkoop niet Zij maakten een slank bijna futuristisch Earhart over de Atlantische oceaan kon aanvaarden verliet de firma in vliegtuig met de naam Alcor C.6.1. in haar vuurrode Vega. Andere 1929. Ondanks het moderne uitzicht behield vrouwelijke piloten waaronder B. Trout Het bleek dat Keeler’s “verkoop nu” het de conventionele Lockheed houten en R. Nichols gebruikten de Vega om perfect had ingeschat, want drie constructie die zo goed dienst had 8 Vega factory gedaan bij de Vega en de varianten verwezenlijkingen. Beide zochten Martin Corporation die alsmaar ervan. De C.6.1 werd zeer uitgebreid voortdurend naar een volgende grote groeide en steeds meer vliegtuigen getest. kans, hopend de passie van het bouwde. Hij stierf op 28 mei 1969. Allan vertrok naar Washington, om verleden nog eens te kunnen beleven. Tegen die tijd was de fi rma die de naam de militairen warm te maken voor zijn Het zou niet lukken. Beide broers die Lockheed droeg een Amerikaanse reus nieuwe vliegtuig. Niettegenstaande met hun broer Victor in onmin geraakt geworden en produceerde beroemde Allans met strikt verbod om met het waren verzoenden zich met hem net vliegtuigen als de Starfi ghter F-104 en vliegtuig te vliegen gedurende zijn voor zijn dood in 1943. de Hercules C-130. afwezigheid voerden Casserly en Malcolm had zijn hydraulisch Webb toch een testvlucht uit. Het was remsysteem voor goed geld verkocht, Dit artikel werd gepubliceerd in “Air maar had het geld slecht geïnvesteerd. Force Magazine” in augustus 2006 Hij probeerde dan maar te investeren door W.J. Boyne. Hij is gepensioneerd in de goudmijnen maar kwam in de luchtmacht kolonel, ex-directeur van bijstand terecht kort voor zijn dood op the National Air and Space Museum in 13 augustus 1958. Washington. Hij schreef een veertigtal Allan ging weer in de immobiliën, boeken en meer dan 600 artikels over was luchtvaartconsultant en hield ook luchtvaart in vele magazines. informele contacten met de Lockheed
Vega, Amelia Earhart
hun bedoeling om na een klim tot 16.000 voet te duiken tot een maximum snelheid van 300 mph, vooraleer op te trekken en de terugvlucht aan te vatten. Gedurende de duik scheurde het linker rolroer, de twee mannen sprongen uit het toestel dat neerstortte in de baai van San Francisco. Dit was ook het einde van de Alcor Aircraft Corporation.
Noch Malcolm noch Allan Lockheed vonden veel troost in hun voorbije 9 “The Grizzly story” (6)
Door Mike Arren
April 2012
– Begin april wordt de schroef voor de vier motoren van de A400M (Hamilton Sundstrand FH385/386 propeller) door het European Aviation Safety Agency (EASA) gecertifi ceerd. Deze schroef zal tweemaal het vermogen van elke bestaande westerse schroef aankunnen. – Op 10 april wordt bekend dat Turkije de eerste van tien A400Ms (MSN009) in 2013 zal ontvangen. van de 10.000 vlieguren overschreden, uit met een Airbus A330 Multi-Role – Op 15 april maakt Airbus Military terwijl de motoren gezamenlijk 20.000 Tanker Transport. De A400M maakte bekend dat de Grizzly 4 is aangekomen uren gedraaid hebben op de grond en een dertigtal droge contacten met de op de vliegbasis Subang van de in vlucht. tanker, waarbij er dus geen brandstof Royal Malaysian Air Force (RMAF). – Op 18 april landt Grizzly 4 op werd overgepompt. Dit bezoek, dat samenviel met de de vliegbasis Halim nabij Djakarta – Op 14 mei onderging toestel handelsbeurs “Defence Services Asia” (Indonesië), voor een bezoek van een MSN007 in de eindassemblagehal van in Kuala Lumpur gaf de Maleisische dag. Gedurende twee lokale vluchten Sevilla tests van zijn boordsystemen autoriteiten de kans geven om kennis en een static display kunnen de vooraleer de TP400-D6 motoren te maken met de A400M, waarvan Indonesische autoriteiten het vliegtuig werden geïnstalleerd. Intussen werden zij vier exemplaren bestelden. De bewonderen. alle onderdelen voor de MSN008 toestellen worden geleverd in 2015 en – Op 19 april vliegt Grizzly 4 over geleverd en kan assemblage van dit 2016. Thailand en neemt deel aan de vliegtuig beginnen. De A400M zal de C-130 Hercules festiviteiten van de honderdste – Airbus Military begint te werken aan niet vervangen, maar zal de verjaardag van de Royal Thai Air een trainingssysteem om de eerste transportcapaciteit van de RMAF Force. Op Don Muang International piloten, loadmasters en technici. verdubbelen en haar de mogelijkheid Airport van Bangkok kunnen de Thaise De fi rma bereidt ook de opleiding geven om vliegtuigen in vlucht bij te autoriteiten de Grizzly 4 bezichtigen. van de eerste vier piloten, maximaal tanken. zes loadmasters en een aantal – Op 17 april wordt bekend dat Mei technici van de Armée de l’Air voor “Europrop International” de eerste in het International Training Center productiemotor TP400-D6 voor de – Op 3 mei ontvangt Airbus Military van (ITC) te San Pablo nabij Sevilla. Franse A400M leverde, verder zullen de EASA de initiële type-certifi catie, Dit ITC is 12.000 m² groot, heeft dit jaar nog 12 motoren en twee de Restricted Type Certifi cate (RTC), 22 opleidingslokalen en zal er over reserve-exemplaren geleverd worden voor de A400M. Dit is een een een simulator A400M beschikken. voor de Franse A400M’s. In 2013 en belangrijke mijlpaal in aanloop naar Er zal ook gebruik gemaakt worden 2014 zal de productie 50 motoren de eerste levering, in de richting van van andere moderne hulpmiddelen: omvatten, en vanaf 2015 een jaarlijkse de volledige civiele type-certifi catie, computer-based training systeem, capaciteit van 120. en van de militaire Initial Operating procedure- en maintenance-trainers, Om de productie van de motoren zo Clearance. Eerst moeten echter 300 cockpit-maintenance simulator en een effi ciënt mogelijk te maken wordt er uren voor “function and reliability” cargo trainer voor de opleiding van één enkele productielijn voorzien (F&R) testen gevlogen worden. loadmasters waarmee ook airdrops bij MTU in München en de testen Nu zijn juist bij die F&R testen kunnen worden gesimuleerd. zullen gebeuren in een MTU-fi liaal te problemen opgedoken. Grizzly 5, die – De eerste Franse bemanningen Ludwigsfelde nabij Berlijn. de F&R tests zou uitvoeren, moest op worden vanaf oktober in het ITC De serieproductie zal beginnen na de grond worden gehouden wegens opgeleid; vanaf 2013 kan ook levering van 28 testmotoren voor vibratieproblemen de motor. de opleiding van andere A400M- gebruik op de Grizzly-testvloot. – Op 9 mei voert een A400M met succes gebruikers er plaatsvinden. – Eerder deze maand werd de kaap een aantal gesimuleerde contacten Sommige landen zullen nadien hun 10 eigen bemanningen opleiden. Het is al latere tests zal ander militair materiaal en helikopters in vlucht, verdere bekend dat de faciliteiten voor Frankrijk aan de beurt komen.Deze tests parachutages van materiaal en en Groot-Brittannië respectievelijk zijn een stap in de richting naar het personeel, nog meer tests in extreme op de vliegbases Orléans en Brize- bereiken van de initiële operationele meteorologische condities en het testen Norton zullen worden geïnstalleerd. capaciteit voor de A400M. van de zelfverdedingssystemen. België, Luxemburg en Spanje zullen – Eind juni heeft de Grizzly-vloot 1.180 – Van de vijf Grizzly’s zal slechts één hun bemanningen in Sevilla laten vluchten afgewerkt, waarbij 3.525 uren toestel, waarschijnlijk de Grizzly 4, opleiden. werden gevlogen sedert de eerste behouden worden als testvliegtuig tot – Op 25 mei voert de Grizzly 2 de eerste vlucht in december 2009. In totaal zijn rond 2018. De vier andere Grizzly’s reeks testen uit op onverharde strip te er 3.700 vlieguren nodig om de civiele zullen geleidelijk buiten gebruik Cottbus-Drewitz in Duitsland. Deze type-cerficatie te behalen. Daarna zijn gesteld worden. bevatten een aantal snelle taxiritten nog eens 700 vlieguren nodig m ook – Op 21 juli verscheen de A400M voor op de grasstrip, inclusief afgebroken het militaire testprogramma volledig af het eerst in het Belgisch luchtruim. take-offs, waarbij maximaal in de te ronden. Het toestel kwam uit Toulouse om remmen werd gegaan. Tijdens deze rechtstreeks aan te sluiten bij het tests zakken de linker wielen van het Juli luchtdefilé van de Nationale Feestdag. landingsgestel door de bovenlaag Piloot was luitenant-kolonel Ir Tanguy van de onverharde strip. Het vliegtuig – Op 6 juli bereiken de deelnemende Flamant, de Belgische testpiloot in wordt zonder schade losgetrokken en landen, naar verluidt op aandringen het A400M-programma. Bij deze vliegt terug naar Toulouse. – Op 29 van de RAF, een akkoord over de gelegenheid had onze hoofdredacteur mei deelt S. Henley, president van officiële naam van de A400M. Deze A. Vermeesch een gesprek met hem. Europrop International (EPI), mee naam wordt onthuld op een kleine Tanguy zei dat hij in twee jaar tijd dat de problemen met de TP400- ceremonie op Royal Air Tattoo te D6 motor mogelijk te wijten zijn Fairford: de A400M zal officieel “Atlas” aan een versnelde ingebruikname heten! (De naam Grizzly werd aan de van de motor. De motor, met een A400M gegeven door de testpiloten). vermogen van 7460 KW (10.000shp) Op de Farnborough International op zeeniveau, heeft inderdaad op Airshow op 14 en 15 juli pronkt de zeer korte tijd een aantal mijlpalen in nieuwe naam reeds op de romp van zijn testprogramma afgerond, en zou de MNS006. 10 jaar nadat hij werd geselecteerd – Op 9 juli wordt bekend dat Groot- voor de A400M in gebruik genomen Brittannië bij Airbus Military de eerste moeten worden. Full Flight Simulator (FFS) voor de Juni A400M bestelde voor de prijs van £50 miljoen. De simulator wordt in de – Op 2 juni begon Airbus Military in lente van 2014 geleverd door Thales Toulouse met de vertraagde “function & Training & Simulation Ltd. Deze reliability” (F&R) testen met de Grizzly FFS wordt de vierde in zijn soort, 5. Hierbij moeten 300 uren gevlogen na de eerste van Airbus Military’s worden om de betrouwbaarheid van international Training Centre en de de systemen en uitrusting te bewijzen tweede en derde FFS-en besteld door vooraleer EASA de volledige civiele Frankrijk en Duitsland. type-certificatie kan toekennen. Het – Ook op 9 juli begint Airbus Military de testvliegtuig Grizzly 5, vloog voor het Atlas te promoten bij nieuwe potentiële eerst in december 2011 en heeft op klanten. De hoop bestaat dat er in de 16 mei 2012 19 vluchten (77 uren) nabije toekomst maximum 30 orders gemaakt. voor de Atlas zullen worden geboekt. De ingenieurs hopen de civiele type- – Op 12 juli begint in Sevilla de certificatie te behalen tegen eind juli eindassemblage van de eerste en daaropvolgend de militaire type- A400M voor de Turkse luchtmacht, de certificatie eind september. MSN009, die in 2013 geleverd wordt. – Op 7 juni maakt de voltallige Grizzly- Turkije bestelde tien A400M’s om de slechts 50 uren met de A400M heeft vloot vanaf Toulouse een unieke eerste vloot C-160 Transalls te vervangen. gevlogen. Het grootste deel van de tijd formatievlucht. De formatie van vijf – De F&R tests kunnen hervat neemt hij deel aan vergaderingen en Grizzly’s werd na een tijd verbroken, worden. EPI-president S. Henley discussies met ingenieurs en andere waarop de verschillende toestellen onthulde dat de oorzaak van de testpiloten. Elke testvlucht wordt hun eigen specifieke testprogramma trillingen in de motor in de gearbox lag vooraf gegaan door vele dagen van afwerkten. (het mechanisch geheel dat de kracht studie en discussie om met precisie van de reactiemotor overbrengt op de te weten wat en hoe er zal getest – Op 18 juni werden met de Grizzly schroef). worden. Een testvliegtuig is gewoonlijk 4 helikopter-laadtesten uitgevoerd. – Nog een aantal belangrijke tests vol gestouwd met ingenieurs, technici De types Eurocopter EC725 en NH moeten worden afgerond, zoals en tot 15 ton testuitrusting! Industries NH90 werden gebruikt. Bij bijtanken van andere vliegtuigen 11 Det Gnome, een gnome in de 15 Wing Door Axel Vermeesch Inleiding Een gnome of gnoom is een aardgeest, een ingebeeld ras van dwergen dat onderaards woont en daar schatten voor de toekomst bewaard (Webster's student dictionary). Het woord komt uit van het Latijn gnomus en Grieks gnomon wat zinspreuk en intellegentie betekent. Men meende dat gnomen zeer intelligent waren! (van Dale). In juli 2000 komt een gnome bovengronds in RAF Shawbury in Shorpshire (UK), home of the “Defense Helicopter Flying School” (DHFS). De DHFS werd opgericht in 1997 voor de elementaire opleiding en training van militaire helikopterbemanningen. Het “60th (Reserve) Squadron” is verantwoordelijk voor de opleiding in vlucht op “Squirrel” en “Griffi n” helikopters. Het smaldeel was vroeger een verbindingssmaldeel in West-Duitsland met Percival Pembroke- vliegtuigen, die ook in het 21 smaldeel van de 15 Wing in gebruik waren.
In de “Royal Air Force” (RAF): 2000- de “Flying Vikings” naar Puerto Rico 2002 gevlogen. Zijn logboek vermeldt op e gnome werd door de piloten 15 december: “Det Gnome missing van het 60(R)Sqn “Det Gnome” in action. Hope Minneapolis crew will Dgedoopt en opgenomen in hun bring him back”. smaldeel. Volgend bericht werd de Begin 2003 duikt Det Gnome terug wereld ingestuurd: “My name is Det op in Puerto Rico en keert terug naar Gnome. I am currently serving on Minneapolis. Gedurende de komende 60(R)Sqn. I am trying to travel the vier jaar zal hij met de “Flying Vikings” world and would be grateful for your deel nemen aan verschillende militaire help. Free fl ights would be appreciated. ontplooiingen naar Zuidwest-Azië, Please keep my squadron informed of Puerto Rico, Duitsland en Griekenland. my current location”. Op 9 juli 2007 rapporteert Det Gnome Det Gnome vloog voor het eerst in voor de laatste keer bij het 96th Airlift zijn eigen smaldeel op 21 juli 2000 Squadron om met een C-130H terug in een Griffi n helikopter om het te keren naar het Verenigd Koninkrijk mooie landschap van Shorpshire voor deelname aan de Air Tattoo te bewonderen. In augustus De eerste helft van 2002 vliegt op de RAF-basis Fairford. Bij deze begon zijn wereldreis. Hij vloog Det Gnome in verschillende gelegenheid wordt hij overgedragen van RAF Mildenhall met een B-1 helikoptertypes bven het VK en Noord- aan het 1 Staffel/Luft Transport bommenwerper naar Ellsworth AFB Ierland. In de zomer volgen enkele Geschwader 61 (LTG 61)van de in de VSA. Vandaar bracht een B-1 maritieme patrouilles met een P3K- Deutsche Luftwaffe. hem naar Waterkloof in Zuid-Afrika op Orion. Hoogtepunt van het jaar wordt 4 september, om enkele dagen later een demonstratievlucht in een F-117A In de “Deutsche Luftwaffe”: 2007- met een C-17 via Charleston AFB op de airshow van Fairford op 21 juli. 2010 in de VSA terug te keren naar zijn Gedurende deze show vervoegt Det Op 15 juli 2007 landt hij met een C-160 thuisbasis RAF Shawbury. Gnome de bemanning van een USAF Transal op het vliegveld van Landsberg Det Gnome is aan een lange rust- C-130E en vliegt hij op 22 juli via Saint- in Duitsland. Met LTG 61 vliegt hij nog en herstelperiode toe. Zijn logboek John in New Foundland naar hun het zelfde jaar naar Pristina in Kosovo vermeldt: “Det Gnome returned home thuisbasis in Minneapolis, Minnesota en naar Afrika: Windhoek, Libreville, for R&R. He suffered shock damage VSA. Bij deze “Flying Vikings” van de Ouagadougou en Dakar. Op de static in B-1 bomber whilst carrying our 934th Airlift Wing/96th Airlift Squadron display in juni 2008 op de basis van supersonic transit. Repairs carried zal hij vijf jaar doorbrengen. Vilshofen is hij de grote lieveling van out”. het Duitse publiek. Vanaf juni 2001 wordt Det Gnome Bij de “United States Air Force” In augustus 2009 maakt Det Gnome ingezet voor deelname aan (USAF): 2002-2007 met het LTG 61 een driedaagse trip helikoptermeetings en -oefeningen Eind augustus brengt een C-130E door Denemarken, Noorwegen en in Nederland, Cyprus, Noord-Ierland hem terug naar Europa voor de “NATO Schotland waar hij de beroemde en Duitsland. In december is hij een Air Meet” in Ørland, Noorwegen. In “Military Tattoo” bijwoont. Eind van de twintig bemanningsleden van september vertrekt hij met de C-130E november maakt hij deel uit van de een Nimrod AEW-vliegtuig voor een voor een tactische training naar Eglin bemanning die de Duitse nationale opdracht van 14 uur vanuit Oman. AFB in Florida. Daar werd Det Gnome biathlonploeg ophaalt in Kittilä Finland. Het jaar sluit hij af met een vlucht naar geparachuteerd en leerde vliegen Aan boord van de C-160 wordt hij in Pakistan en Afghanistan in een RAF met NVG “night vision goggles”. Om de armen genomen door Magdalena Hercules en C-17. het jaar af te sluiten wordt hij door Neuner, die in de Olympische 12 gebleven. Als België beslist deel te nemen aan de oorlog in Libië, neemt Det Gnome, een gnome in de kapitein T. Britte hem na vier maanden inactiviteit op in zijn C-130 bemanning (Beknezci, Vangrunderbeeck, Peeters en Taillieu). Hij neemt deel aan het ter 15 Wing plaatse brengen van F-16 personeel en bommen naar Araxos. Maar de airco het vliegtuig is stuk op “full cold” en na een uur vliegen wordt beslist terug te keren naar Melsbroek. Dus geen opdracht voor Det Gnome naar het oorlogstheater! Een lange opdracht wacht hem in de meimaand. Met het MONUSCO BelDet 26 vertrekt hij op 23 mei weer naar Congo. Met de C-130 bemanning van commandant J. Herman (Palmans, Van den Heuvel, Marreel, winterspelen 2010 in Vancouver twee Det Gnome in de bar vlieggroep Cottijn en Daems) en de mannen van gouden en een zilveren medaille zal 15 Wing waar hij onder de hoede het peloton luchtbevoorrading zal hij behalen! staat van barman korporaal Dany vanuit vanuit Kisangani gedurende In april 2010 neemt Det Gnome deel Verhavert. Gedurende een moment twee weken hij een groot deel van dit aan de tactische luchttransportoefening van onoplettendheid, verdwijnt Det prachtige rebellenland ontdekken. De “Lifter 91” in Canada, waar de C-160 Gnome om enkele dagen later terug derde week moet hij echter de bar van bemanning negen parachutages op te duiken in de Airbus A-330 voor het “Belgian compound” blijven. uitvoert. een vlucht naar Kinshasa! Hij wordt Omdat Det Gnome van vliegshows Op 3 september vliegt hij met een door de bemanning van commandant houdt, wordt hij na een korte Transal naar Hadrec Králové in Heyman (De Beir, Snellings, Van periode van inactiviteit, in de C-130 Tsjechië voor een static display der Auwera, Vandeperre, Gondry, bemanning van kapitein D. Jorissen gedurende een vliegfeest. Volgens Van Steen, Ameel en Verheyden) in opgenomen voor deelname aan het informatie in zijn logboek beleeft hij business class gezet en uitstekend Poolse vliegfeest in Radom (Palmans, daar een fantastische driedaagse, verzorgd. Zijn logboek vermeldt: Biliet, Verley en Loosveldt) van 17 tot en is hij zeer tevreden als de Duitse “Happy to fl y at FL 410 and at Mach 18 augustus. Volgens de vermelding bemanning hem overdraagt aan de .82 in business class. What a change! in zijn logboek waren het “two days of Belgische C-130 bemanning van het Thank you 21 Sqn/15 Wing”. fun!” 20 Smaldeel (P. Hadad, S. Delaunoy, A. Ghekiere, W. Thomaes, S. Bas, E. Verhaegen en W. Reynders). Det Gnome “is happy to fl y a four propeller aircraft again” vermeldt zijn logboek.
Bij de “Belgische Luchtmacht” vanaf 2010 Op 6 september 2010 landt de C-130 bemanning van kapitein P. Hadad met Det Gnome op Melsbroek. Twee weken later, op 20 september neemt P. Hadad hem mee voor een achtdaagse opdracht naar Afghanistan via de Emiraten en Tadzjikistan. Van 16 tot 23 november vertrekt hij met de CH-05 alweer naar Afghanistan met commandant P. Wijffels, JF. Beguin, O. Etienne, G. Taillieu en B. Flipkens. De vlucht gaat naar Kandahar, Kabul Na twee jaar in België, zou Det Gnome en Kunduz. Op het vliegveld van naar verluidt graag een tijd vliegen met Dushanbe (Tadzjikistan) blijkt dat Det Kort voor Kerstmis 2010 verdwijnt Det “l’Armée de l’Air Française”. Barman Gnome niet altijd geluk brengt, als de Gnome uit zijn verblijf om kort voor korporaal Dany Verhavert zal hem in CH-05 een neuswielprobleem krijgt Pasen 2011 opnieuw te verschijnen. het oog moeten houden telkens er en daardoor gedurende drie dagen Voor zijn bewaker barman Dany een Frans vliegtuig op de tarmac van onbruikbaar is. Verhavert is deze geheimzinnige de 15 Wing staat! Tussen zijn opdrachten verblijft verdwijning tot op vandaag een raadsel 13 Vliegen met de 15 Wing, herinneringen
Door André Janssens Dassault Falcon-20 Wonend ten zuiden van Zaventem, op zowat 15 kilometer van de luchthaven, In november 1983 moest ik een kijk ik geregeld op naar de talrijke, tamelijk laag overvliegende toestellen reportage maken in Corsica voor die hun landing al hebben ingezet wanneer ze hier voorbijkomen. Eén de tijdschriften Vox en Wings over vliegtuigtype in het bijzonder trekt steeds opnieuw mijn aandacht door zijn “Dissimilar Air Combat Training” kenmerkend motorengeluid: de C-130 van het 20 Smaldeel. Herinneringen (DACT). Ik had het geluk te kunnen aan de mooiste periode uit mijn loopbaan bij de Luchtmacht komen dan af meevliegen met een Falcon-20 die en toe naar boven, uit de tijd dat ik dikwijls kon en mocht vliegen met de ingezet was om de krijgsauditeur, 15 Wing om mijn opdrachten als journalist en fotograaf uit te voeren. Over de heer Fobbe, naar de basis van een tijdspanne van meer dan 16 jaar heb ik op die manier honderden uren Solenzara te brengen. Naar aanleiding doorgebracht aan boord van een of ander vliegtuig van de 15 Wing. van een aantal recente ongevallen met F-16 wou hij persoonlijk vaststellen Hawker Siddeley HS-748 lang niet meer gebruikte vliegveld van hoe de vliegveiligheid georganiseerd oordat ik in het begin van de Sint-Denijs-Westrem ging het verder was binnen de Luchtmacht. jaren tachtig op Staf Luchtmacht, naar Koksijde waar het vliegtuig Gedurende deze training evolueerden Vdienst public relations terecht landde. Iedereen mocht er uitstappen Belgische F-16’s en Mirages samen kwam, had ik nog nooit de kans gehad om even de benen te strekken. boven de Middellandse Zee. Voor de om mee te vliegen met een vliegtuig Enkele van de jongeren zagen wat krijgsauditeur een goede gelegenheid bleekjes rond de neus en sommigen om na te gaan welke inspanningen hadden zelfs de noodvoorzieningen, de Luchtmacht deed om ongevallen de beruchte kotszakjes, moeten te voorkomen en hoeveel belang er gebruiken; de vlucht op lage hoogte gehecht werd aan de vliegveiligheid. en het herhaaldelijk dalen en stijgen Voor mij was, naast mijn hadden hun tol geëist. Tijdens de reportagewerk, vooral de terugvlucht terugvlucht naar Melsbroek werd interessant omdat deze begon met ook nog het vliegveld van Wevelgem een sightseeing tour van het “Ile de aangevlogen. Beauté”. We vlogen op lage hoogte over de krijtrotsen van Bonifacio en De HS-748 had geen goede reputatie de westkust met Ajaccio alvorens de op lage hoogte, zeker bij minder goed richting Melsbroek te nemen, een weer. Zo herinner ik mij de vlucht van mooie ervaring. Van een beschikbare Melsbroek naar Kleine-Brogel ter plaats aan boord van de Falcon heb ik gelegenheid van het afscheid van de nadien nog meerdere malen gebruik laatste boordradio van de 15 Wing. kunnen maken, meestal wanneer Het weer was op het randje, met veel de commandant van de Tactische wind en regen. Ik werkte indertijd met Luchtmacht een bezoek ging brengen dienstplichtige soldaten, één van hen aan een of ander ontplooid smaldeel van de 15 Wing. Dat zou niet lang had nog nooit gevlogen. Er was plaats of detachement, dikwijls in het meer duren. Mijn eerste vlucht kwam voor hem op het vliegtuig en hij kreeg Middellandse Zeegebied (Solenzara, er al na enkele maanden, want ik zijn luchtdoop. Het was een ervaring Souda Bay, Deccimomanu, Meknes, werd aangeduid als begeleider van die hij niet zo vlug zou vergeten! Zaragoza, Akishar) een groep jongeren die een luchtdoop gewonnen had met een wedstrijd, georganiseerd was door het weekblad Robbedoes. De vlucht zou gebeuren met een HS-748, vertrekkend van op Melsbroek en met bestemming Koksijde. Het was een trainingsvlucht waarbij een nadering gedaan werd op verscheidene vliegvelden in Vlaanderen. Eerst ging het naar Deurne en na een vlucht boven het Antwerpse havengebied vlogen wij richting Gent. Na een “touch and go” op het sinds 14 Boeing B-727QC dag en dauw uit Melsbroek vertrokken Mirage was een geschenk van onze In de zomer van 1984 nam de via Caïro naar Djibouti om van daaruit luchtmacht aan de Poolse om de Belgische Luchtmacht voor het eerst de volgende morgen verder te vliegen studenten de kans te geven kennis deel aan de oefening Red Flag. Deze naar Kismayo in Somalië en uiteindelijk te maken met de westerse jet- oefening wordt meermaals per jaar naar Mombasa in Kenia. We waren technologie uit de periode 1970-1990. georganiseerd door de USAF en speelt ongeveer drie uur in vlucht en de enkele Voor dit transport werden twee C-130’s zich af in de Nevada boven. Het is de passagiers in de cargoruimte zaten of ingezet. Aan boord van de eerste bedoeling om in een zeer realistische lagen te doezelen. Opeens voelde ik bevonden zich de motor en de romp stijl gevechtssituaties na te bootsen in een verandering in de beweging van van de Mirage, in de tweede werden een vijandelijke omgeving. Aan deze het vliegtuig en ik opende de ogen, we de vleugels en het landingsgestel belangrijke oefening werd voor het maakten inderdaad rechtsomkeer en vervoerd. Ik reisde, samen met een eerst deelgenomen door de “European vlogen terug naar Melsbroek omdat er technisch team van de 21 Logistieke Participating Air Forces” (EPAF), de klaarblijkelijk een hydraulische panne Wing, aan boord van het eerste eerste vier landen buiten de VSA die ontstaan was. Boordcommandant vliegtuig. met F-16 vlogen (België, Denemarken, Jacques Lousberg meldde ons In vlucht stelde de loadmaster van Nederland en Noorwegen). Na zes laconiek na de landing dat we de tweede vliegtuig vast dat uit de weken training werden personeel en volgende morgen op hetzelfde uur Mirage-vleugels brandstof lekte die uitrusting terug naar België gebracht terug verwacht werden in de militaire dreigde onder de cargovloer van de met C-130’s en een B-727 van de 15 luchthaven.” C-130 te vloeien. Onmiddellijk keerde Wing. Aan boord van de B-727 die een Een jaar later, in juni 1994 ging ik mee het toestel terug naar Melsbroek, waar achttal dagen voor het einde van deze naar de Tactical Airlift Competition de laadruim volledig gereinigd diende Red Flag vertrok uit Melsbroek maakte “Rodeo” in McChord AFB in Tacoma te worden. So far so good, alleen ik mijn eerste trans-Atlantische vlucht Washington, het uiterste noordwesten stond de persoonlijke bagage van de mee. Via Keflavik (IJsland), Goose van de VSA. Er werd een tussenlanding ploeg van 21 Logistieke Wing in dat Bay (Canada), Dayton Ohio (Wright gemaakt in Malmström AFB in Great vliegtuig. Patterson AFB) ging het naar Nellis Falls Montana. Daar werden wij zowaar Wij werden afgezet in Deblin, de motor AFB ten noorden van Las Vegas. ontvangen met de rode loper want de en de romp werd gelost en wij konden Om Nellis correct aan te vliegen basiscommandant vond het een grote ons logement opzoeken. Voor het werd om een of andere reden eerst eer dat een Europees C-130 smaldeel team technici stond er niets anders een “overshoot” gemaakt. Dit gaf de op zijn basis halt hield op weg naar de op dan ergens ondergoed, sokken en gelegenheid om de parking van uit Rodeo. Malmström was de thuisbasis toiletgerief te kopen in een plaatselijke de lucht te bekijken; meer dan 260 van een KC-135 tankersmaldeel en winkel om het te redden totdat de vliegtuigen stonden daar opgesteld, wij kregen de mogelijkheid om een tweede C-130 met hun bagage zou een indrukwekkend zicht! Nellis AFB van deze vliegtuigen te bezoeken. aankomen. Dit zou een kleine week is ook de thuisbasis van het befaamde De Rodeo in kwestie verliep bijna duren omdat de beschikbare C-130’s acrobatisch team “The Thunderbirds” vlekkeloos, al was de uitslag voor het werden in de eindejaarsperiode en ik kreeg de gelegenheid om het 20 Smaldeel eerder matig. Tijdens de hoofdzakelijk ingezet om de Belgische team en de vliegtuigen te bezoeken. Rodeo ontdekte ik per toeval een van troepen in Bosnië en Kosovo om te Na een kleine week ter plaatse werd onze oude Pembroke vlieguitgen op wisselen. de terugvlucht aangevat. De F-16’s het lokale vliegveld van Pyallup, hoe vlogen voor ons uit op dezelfde zou dat toestel daar gekomen zijn? Besluit route en konden, indien nodig, op Na afloop van de competitie werd de Ook met de andere toestellen heb ik elke landingsplaats technische steun terugvlucht naar België aangevat, meer dan eens kunnen meevliegen, krijgen van de mecaniciens die aan zoals meestal langs Andrews AFB in Swearingen SW-03 Merlin, Falcon-900 boord waren van de B-727. Door het Washington DC. Na een overnachting en Airbus A-310. Zoals de trein altijd slechte weer in de buurt van IJsland vlogen wij via Gander in Canada de een beetje reizen is, was vliegen met werd Keflavik deze keer overgeslagen plas over naar Melsbroek. De vlucht de 15 Wing voor mij altijd een beetje en was Prestwick in Schotland de van Andrews naar Gander verliep avontuur. Wat mij daarbij het meest laatste tussenstop, voor we na een echter alles behalve rimpelloos, getroffen heeft is het professionalisme, erg lange dag terug in Melsbroek zowaar twee motoren moesten de beroepsernst en de collegialiteit landden. stilgelegd worden wegens defect. In van de bemanningen. Tijdens lange Gander bleek dat slechts één motor opdrachten in het buitenland werd Lockheed C-130H Hercules onmiddellijk kon hersteld worden, voor ik als het ware geïntegreerd in de Voor de meeste van mijn opdrachten de tweede moest een wisselstuk door bemanning. Ik voelde dat zij mij niet kon ik gebruik maken van C-130's. de 15 Wing opgestuurd worden. Dat als een outsider bekeken maar als Voor alle opdrachten in het buitenland gebeurde langs de geijkte kanalen en een van hen beschouwden, wat goed (oefeningen, smaldeeluitwisselingen, het zou bijna drie dagen duren voor was voor mijn zelfvertrouwen. Het humanitaire hulp, ...) werden een of het stuk ter plaatse was en de motor allerbelangrijkste echter in heel dit meerdere C-130’s ingezet. De meeste eindelijk kon hersteld worden. verhaal is dat ik me geen seconde van deze vluchten waren routine Op 12 december 1994 moest een onveilig gevoeld heb als ik met een en gebeurden zonder opmerkelijke afgedankte Mirage-5A overgebracht vliegtuig van het 20 Smaldeel of van voorvallen. Maar toch, af en toe, zoals worden naar de academie van de het 21 Smaldeel onderweg was, waar die dag in februari 1993, toen wij voor Poolse Luchtmacht in Deblin. De ook ter wereld. 15 15 Wing vandaag Door Axel Vermeesch vrijwilliger deel te nemen aan deze Canaria naar Cayenne, hoofdstad NEO-oefening en aldus een vlucht van Frans Guyana. De bemanning Oefening Active Trip 2012 met een C-130 Hercules te kunnen bestond uit boordcommandant T. Van maandag 7 tot vrijdag 11 mei meemaken. Dewulf, twee piloten, een navigator vond de jaarlijkse oefening NEO (Non- en negen cabinepersoneel. combative Evacuation 0peration) Oefening Viking Express 2012 Een C-130 was van 12 tot 22 mei plaats binnen een fi ctief scenario. Van 4 tot 20 juni namen 1.300 2012 in Edmonton (Canada) voor de Bijna 1.500 Belgische en 150 Franse Belgische militairen deel aan een Duitse luchtmacht (boordcommandant militairen werden gemobiliseerd om grootscheepse oefening in Porsanger B. Erens). Een andere C-130 vloog onze landgenoten te evacueren uit een ten noorden van de noordpoolcirkel. van 29 mei tot 2 juni 2012 voor de Baltonia waar burgeroorlog woedde. Deze oefening was de belangrijkste Franse luchtmacht naar Fort-de- De 15 Wing zette drie C-130's in van 7 van het jaar voor de Belgische France op Martinique in de Antillen mei tot 11 mei (CH-04, CH-05 en CH- Landcomponent. Aan de oefening (boordcommandant W. Martens). 08) vanaf 9 mei nog een vierde toestel namen de drie bataljons van de lichte (CH-12) dat de dag voordien terug brigade deel, waarvan het leeuwendeel Indian Day: vijftiende editie kwam met minister van Defensie P. bestond uit paracommando's van 2 Cdo Op pinksterzondag 27 mei namen De Crem uit Kabul. Om alle geplande en 3 Para en infanteristen van 12/13Li, 2.000 motorrijders deel aan de Indian te kunnen uitvoeren waren zes aangevuld met personeel uit diverse Day ingericht door de 15 Wing met bemanningen nodig. departementen. De luchtcomponent steun van talrijke sponsors. Het was Op 7 mei dropte een C-130 een ploeg was present met A-109 Agusta prachtig zomerweer De motorrijders helikopters en een C-130 van het 20 kregen twee ritten voorgeschoteld Smaldeel (CH-11 boordcommandant met middagstop in de 15 Wing. In de W. Martens). Op dinsdag 5 juni bracht voormiddag ging het richting noord een Embraer Defensieminister P. De 110 km naar Sint-Niklaas en na de Crem voor een bezoek naar het hoge noorden. Tijdens de oefening voerden de paracommando's ongeveer 720 parachutesprongen uit.
Opdrachten bevolen door het European Air Transport Command Belgische en Franse verkenners en (EATC) haar materiaal boven Baltonia (het Sedert april 2011 staan de C-130's noorden van de provincie Antwerpen). en de Airbus A-330 onder commando 's Anderendaags voeren de C-130's van het EATC in Eindhoven (zie DN met aan boord de manschappen van 52 en 54). Zo worden regelmatig het 3 Bataljon Parachutisten, Franse transportopdrachten uitgevoerd door para's en drie leden van Buitenlandse de vliegtuigen van de 15 Wing ten Zaken een stormlanding uit Zoersel voordele van andere de deelnemende om het vliegveld te beveiligen. Daarna landen (Nederland, Frankrijk en moest 3 Para de Belgische onderdanen Duitsland). Onze bemanningen middag richting zuid 80 km tot Hoei. gaan oppikken op de verzamelpunten vliegen nu naar bestemmingen aan Kolonel B. Masuy, korpscommandant in Baltonia, hen opvangen om te die voorheen door de 15 Wing nooit van de 15 Wing en motorrijder in zijn evacueren naar Gondur (Florennes). werden aangedaan. vrije tijd, nam aan beide tochten deel. Deze taak duurde enkele dagen. Ons land kan, indien nodig, ook Bij terugkomst in de late namiddag FAC's (forward air controllers) stonden beroep doen op vliegtuigen de andere heerste veel ambiance met life klaar op de piste van Zoersel om aan drie landen. optredens en kon iedereen zich te de C-130-piloten alle informatie door EATC-opdrachten sedert april 2011: goed doen aan spijs en drank. Kolonel te geven die nodig is om te landen: De A-330 vloog van Munster- B. Masuy zei onze redacteur Axel het weer, windsterkte en -richting. Osnabrück naar Rio de Janeiro van Vermeesch: “Het was prachtig, bijna Vrijdag 11 mei werd de grote dag. 13 tot 16 juli 2011 met 204 passagiers 400 km onder een schitterende zon De C-130's blijven pendelen tussen van de Duitse ploeg voor de door ons land”. Florennes (in Gondur) en Zoersel (in International Military Games. Naast De opbrengst van dit sportief en Baltonia). Zodra de laatste expats in boordcommandant P. Antoine bestand sociaal evenement gaat traditioneel Florennes zijn aangekomen, worden de bemanning uit nog twee piloten, tien naar de sociale werken van de 15 ze in groepen verdeeld en herenigd cabinecrew en twee technici van Hyfl y. Wing: de MS-kliniek van Melsbroek met hun gezinsleden. Van 28 april tot 1 mei 2012 vloog de (IMSO), SOS Kinderdorpen en het Na een oproep via de media meldden A-330 met 240 Franse militairen aan fonds van weduwen en wezen van de zich heel veel burgers om als boord van Parijs en Marseille via Gran Luchtmacht (FONAVIBEL).
16 Vijf Marokkaanse gedetineerden Deze training werd georganiseerd uitgeleverd door de European Defence Agency Op pinkstermaandag 28 mei zijn voor (EDA) in het kader van het “Pooling het eerst Marokkaanse gevangenen and Sharing Concept” van het teruggestuurd naar een cel in hun European Air Transport Command land van herkomst. Een Embraer (EATC). Zij kan beschouwd worden ERJ-135 (boordcommandant D. als de Europese tegenhanger van Marquet) bracht hen van Melsbroek de Amerikaanse Advanced Airlift naar de hoofdstad Rabat. Zij waren Tactical Training Course (AATTC) de zwaarste criminelen onder de georganiseerd door de USAF. ongeveer 1.200 Marokkanen in de Belgische gevangenissen die 21 juli, Nationale Feestdag konden teruggestuurd worden. Het Minister van Defensie P. De Crem en de Belgisch-Marokkaans protocol uit nieuwe Chef Defensie generaal G. 1997, waardoor vrijwillige repatriëring Van Caelenberghe hadden de 15 Wing mogelijk werd, werd in 2007 door uitgekozen om het defilé van 21 juli minister van justitie L. Onkelinx voor te stellen gedurende een groots aangepast om gedwongen repatriëring opgezette media-event op donderdag mogelijk te maken. Het akkoord werd 19 juli. Hoofdthema van het militair pas in 2011 door het Marokkaanse defilé wordt “Pooling and Sharing”. parlement bekrachtigd. Er wacht Fier kondigde minister aan dat de meer werk voor de 15 Wing, want er Airbus A400M, opvolger van onze C- staan nog 25 zware gangsters op een 130’s, zou vliegen in het luchtdefilé. en fotografen van uit een C-130 de wachtlijst uit 2011 voor een enkele Een van de twee piloten zou de algemene repetitie van het luchtdefilé reis Melsbroek-Rabat. Belgische testpiloot luitenant-kolonel Ir meemaken. Tangui Flamant zijn. Na de voorstelling Op zaterdag 21 juli zette de 15 Wing European Air Transport Training konden verschillende journalisten (EATT) Voor het eerst werd door een European Air Transport Training georganiseerd in het van 4 tot 15 juni in het Spaanse Zaragoza. Spanje, Duitsland, Frankrijk, Nederland, Tsjechië en België namen deel aan deze training met acht transportvliegtuigen (C-130, C-160, en CN-295). Het Belgisch detachement stond onder bevel van boordcommandant C-130 Peter Wijfels. Oostenrijk, Bulgarije, Italië en zweden waren “observer nations” en spraken de wens uit om deel te nemen aan EATT 2013. Alle bemanningen voerden per dag acht vliegtuigen in: drie C-130’s, een dag- en een nachtopdracht uit, de twee Embraers, een Falcon-20 en de acht vliegtuigen voerden gezamenlijk Falcon-900 en de Airbus A-330. Aan een grote verscheidenheid van boord van deze toestellen konden dit opdrachten uit zoals parachutages jaar ongeveer 300 burgers, waaronder van personeel en materieel, tactische ook vrijwilligers van de VZW Dakota en navigatievluchten op lage hoogte, leden van de Old Timers 15 Wing, het stormlandingen, laden en lossen met luchtdefilé boven Brussel beleven. draaiende motoren, nachtvluchten met Om “Pooling and Sharing” in het gebruik en zonder Night Vision Goggles (NVG), van Europese luchttransportmiddelen dikwijls met “fighter escort”. Tussen in de schoot van het EATC te de verschillende deelnemende en benadrukken werd de formatie van waarnemende bemanningen werden drie Belgische C-130’s gevolgd door ervaringen en kennis uitgewisseld. een Nederlandse C-130 en een Duitse Boordcommandant peter Wijfels Transall C-160. was vol lof over de organisatie en Nadat de vliegtuigen terug veilig hoopte dat in de toekomst nog vele geland waren op Melsbroek konden bemanningen van het 20 Smaldeel zij samen met de bemanningen en aan deze Europese training zullen technici van de 15 Wing genieten van kunnen kunnen deelnemen. een gezellige BBQ. 17 Restore Dakota, Summer 2012