Port Betaald

„De Darde Klokke"

sJ

EDITIE

Drie moandeleks tiedschrift veur in samenwerking met de Historische Kring Ommen

■■■ ■

^ISI

.. I Colofon

STICHTING DE DARDE KLOKKE HISTORISCHE KRING OMMEN GEMIENSCHOP VAN OLL OMMER

Voorzitter Voorzitter Veurzitter H. Woertink B.J. Warmelink G.H. Steen Telefoon 0529-452963 Telefoon 06-54347956 Telefoon 0529-454181

Secretaris Secretaris Schriefster 8. Schokkenbroek H.J. Feddema-van EIburg Berna Poelarends Patrijsstraat 39 De Schammelte 27 Wolfkulllaan 10 7731 ZL Ommen 7731 BL Ommen 7731 AM Ommen [email protected] [email protected] [email protected] Telefoon 0529-463111 Telefoon 0529-463288 Telefoon 0529-450507

Penningmeester Penningmeester Penningmeester A. van der Vegt C.C. Schneiders H. Prenger Sperwer 34 Telefoon 0529-458335 Telefoon 0529-452096 7731 KB Ommen Telefoon: 0529-456317

Drie moandeleks tiedschrift veur Lidmaatschap Ommen en de gemienschap van • € 21,50 per jaar lidmaatschap HKO inclusief abonnement De Darde Klokke. OH Ommer in samenwerking met Overname van artikelen de Historische Kring Ommen • € 22,50 per jaar bij niet automatische afschrijving. Betaling op IBAN toegestaan met Redactieadres NL97 RABO 0378 9039 77 t.n.v. HKO. bronvermelding. Patrijsstraat 39, 7731 ZL Ommen • Veur betaling van abonnement op telefoon (0529)46 31 11 De Darde Klokke € 6,- per joar. e-mail [email protected] IBAN NL72 INGB 0003 0435 54 of NL08 RABO 0348 9059 04 wmwMhn-QmmBmM. t.n.v.'De Darde Klokke' te Ommen www.hko-ommen.nl

MET DANK AAN

Notarispost Ommen Patisserie-Lunchroom Ekkelenkamp Timmer- & Onderhoudsbedrijf Kleinlugtenbelt Univé Verzekeringen M. Dunnewind Radio, TV en witgoed Sportrijk fit & gezond Ommen Tuincentrum Jurrie Baas Schildersbedrijf Lennips Autobedrijven: Weenink & Jansen Makelaars Takman Gereedschappen • Oostendorp Aannemersbedrijf M. van der Vegt Renault-dealer Cents • Van Leussen Meijerink j grafisch bedrijf Café-Restaurant 'Flater' • Dunnewind bv Douwe's Dump De Rechter van Steenwijk • Schuurhuis Rijwielen/Bromfietsen Brunink OCB Bouw bv • Autopalace NTP Infra BV Kompanen • Cents bv Installatiebedrijf Groen Ommen Restaurant-Catering 'De Bootsman' • M.C. Bouwman Autoschade Huysmans Verhuizers H. Steen bv Kapsalon de Kapper Ommer Automaten Autoschade Henk Koggel Van Elderen Bandenservice Ommen Resto Oco Zorgboerderij 't Schöttincksflier Pearie Opticiëns Bungalowpark 'Hoge Hexel' De Lange Keukens Schildersbedrijf Van EIburg Expert Westerman Klusbedrijf H. Bremmer Dakdekkers- en Renovatiebedrijf Bentum Nijboer Notarissen Culinair bij u thuis E. van der Linde Ommen BV Eyewish Opticiëns Makelaarskantoor Sallands Goed Café-Restaurant 'De Nieuwe Brug' Hovenier v.d. Veen Huiskes Hovenier Vivante Touwen Installatieburo Henk van den Hof BV Atelier de Wilde Roos Stucadoorsbedrijf Rinus Zwanepol Brasserie Tante Pos Prima Vista Van Aalderen garage en tankservice Goudsmids Atelier & Juwelier Zandbergen EP Ommen Dunnewind-Groep BV Bakkerij van der Most Quattro Store Bouwbedrijf Vonder BV Freesverhuur Ommen Grand-Café Jipp Berna's Hairfashion

Wij worden financieel ondersteund door Rabobank Vaart & Vechtstreek Neringdoenden in Ommen

Ommen had en heeft nog altijd een gevarieerd winkelbestand. Neringdoenden worden ze genoemd met een ouderwets woord. Over ondernemers in Ommen is door dit tijdschrift al menigmaal iets verhaald. Vooral als het gaat over een verdwijnend of bijzondere beroep of ambacht. Dit keer een verhaal over een boekverkoper. Boekhandel Diek al meer dan veer tigjaar een vertrouwde naam in Ommen. Tot dat het plotsklaps verdwijnt. De geschiede nis is bijzonder. Dat geldt ook voor een wijnboer of dat van een campingkrantredacteur tot kunstenares. Allemaal bijzondere verhalen. Je hebt een familiereünie. Wat doe je dan ook? Verhalen van vroeger bij elkaar zoeken en ze vertellen. We vonden ze zo geamuseerd en publiceren ze als vervolg op een verhaal dat al eerder in De Darde Klokke was te lezen. Hoe vermaakte de jeugd zich vroeger? Er wer den onder andere Teenagersshow georganiseerd. Lees hoe dat ging. Veel leesplezier.

De Redactie.

Omslagfoto: Zomerdag in Ommen. De Vechtoever is altijd een geliefd plekje voor zonnebaders. Op de achtergrond Hotel De Zon

Inhoudsopgave Wijngaard en frultbedrijf "De Varsenerhof. "Dieks Horsman blz- 2 De landbouw deur dag en tied Lelda Bruins-Lemmers.... blz. 4 Galerie Aly Schutte Ben Wösten blz. 6 Opa Woertink en zijn landerijen Gerrit Steen blz. 8 "Daar sta je dan" over Boekhandel Diek Marietje Rhee-Luttekes ... blz. 9 Twisten op Ommer Teenager Shows Harry Woertink blz. 16 Opa Woertink en de brasems Gerrit Steen blz. 19 Opa Woertink en de stamper Gerrit Steen blz. 20 Wijngaard en fruitbedrijf "de Varsenerhof" Werkgroep Boerderij en Veldnamen door Dieks Horsman

Onze werkgroep bezocht al meerdere malen bedrijven die er tevens een neventak op na houden als bijverdienste. Dit komt steeds meer voor bij bestaande agrarische bedrijven. Onlangs schreven wij over twee imkers en hun bijzondere bijenteelt. Vandaag ga ik samen met Joop Dunnewind naar een mooi bedrijf met een nevenbedrijf op de rand van Varsen en het Emsland.

Rustend landbouwer bouwt nieuwe woning Omstreeks 1974 lieten het echtpaar Jan Hendrik Grootens en Janna Schuttert een woning bouwen aan de Emslandweg in Varsen, dicht bij hun boerderij om als rustend landbouwer daar te wonen. Hun zoon Hendrik Jan en zijn vrouw zetten het bedrijf voort. Zoon Johan ging mee met zijn ouders naar deze ruime woning en begon daar met een vleesvarkens bedrijf. Daarna werd dat uitgebreid met het houden van fokvarkens, zodat de geboren biggen op het eigen gesloten bedrijf als vleesvarkens werden grootgebracht. Op de bijbehorende grond werd aanvankelijk mais verbouwd. Dit grondgebied ten zuiden van de Emsland weg, oorspronkelijk heidevelden en woeste Familie J.H. Groolens grond, heeft Jan Hendrik Grootens in de der tigerjaren van de vorige eeuw laten ontginnen door de toen opgerichte werkverschaffing van de overheid om de vele werklozen werk te verschaffen. Hiervoor werden ook in deze regio z.g. werkkampen gebouwd waar arbeiders uit de grote steden dan een aantal maanden bivakkeerden. Zo stond er in die jaren ook een werkkamp dicht bij de Emslandweg.

In 1978 trouwde Johan Grootens met Geertruida Uitslag uit Wezep. Zij woonden eerst op de bovenverdieping van zijn ouderlijke woning en na het overlijden van hun ouders kwam de hele woning tot hun beschikking waar ook genoeg ruimte was voor hun zeven kinderen. Inmiddels mogen ze ook genieten van hun drie kleinkinderen. 'W - Wijngaard en Fruitbedrijf"de Varsenerhof' Johan had altijd al een grote liefhebberij voor druiven. Aan alle muren en schuttingen WW*/* - ateifeti^r kwam er een te staan. In de negentiger jaren kwamen er nieuwe rassen, die ook geschikt waren voor de wijn bouw in Nederland. Een druif kan diep wortelen en is dus ook geschikt voor de lichte zandgronden. Om de pieken en dalen in de varkenshouderij op te vangen leek het een goede investering, om een wijngaard aan te planten. ipompoe/i Na een grondige oriëntatie werden in 2000 de eerste stokken geplant, om driejaar later de eerste druiven te oogsten. ^ Om meer bekendheid te geven aan de I druiventeelt werden er rondleidingen georganiseerd op de Varsener Hof. Hierbij wilden ze graag hun bedrijf nog meer promoten door naast de druiven en de wijn ook ander Iruitsoortenplan- ten en struiken aan te planten op hun Oruivensap eigen grond. Zoals aardbeien, kruisbes sen, rode-, witte-, zwarte- en vlierbes sen, frambozen, bramen, wijnbes, pom poenen en rabarber. Kortom allemaal gezonde vruchten, waar door Geertrui- da en haar assistenten heerlijke en am bachtelijk bereide soorten jam, gelei en sapjes met "ouderwetse smaak" van be reidt. Deze producten werden verkocht aan huis in een daarvoor ingerichte ruimte wat in middels is uitgebreid met een keurige ont vangstruimte met koffie en iets erbij, met zitplaatsen voor 60 personen. Bij slecht weer is er een presentatie op de beamer over het bedrijf. Op afspraak kan men een Productenkast Varsenerhof rondleiding krijgen en zo het proces van druif tot wijn bekijken. In de zomermaanden zijn er in juli en augustus rondleidingen van 13.30 -17.00 uur. De entree is drie euro per persoon. Deze ruimte is ook uitstekend ge schikt voor vergaderingen. Een wijnproeverij, een boerenthee of koffievisite en een workshop fruitverwerkingen ho ren ook tot de mogelijkheden. De producten zijn verkrijgbaar bij de Boerderijwinkel "De Groene Marke" in Ommen, en , eveneens bij de bekende "Zuivel-en kaas boerderij - "Heileuver" aan de Dalmsholterdijk in Dalmsholte.

Heel even Hofleverancier Johan vertelde ons nog een aardige anekdote. Toen ons koningspaar eens met hun drie dochters enkele dagen, incognito verbleven in deze regio, kochten ze in de bovengenoemde zuivelwinkel "Heileuver" een aantal am bachtelijke zuivelartikelen maar ook de fiuitproducten uit "de Varsenerhof'. Deze vielen schijnbaar zo goed in de smaak dat zij hiervoor bij Johan en Geertruida een Koninklijke bestelling plaatsten.

Bijna een soort "naoberschap". In de negentiger jaren deed de Ommer Marke een onderzoek naar nevenactiviteiten op de boerderijen. Het bleek dat er al verschillende nieuwe teelten waren met verkooppunten. Met het opzetten van de maatschap De Groene Marke konden de streekproducten samen gepromoot worden. Voor de familie Grootens is dit een belangrijk afzetkanaal. De geza menlijke werkzaamheden met een goede taakverdeling bij de boerinnen van de aangeslo ten bedrijven van de Groene Marke, ook in die winkels, geeft een warm gevoel van saam horigheid en dat doet een beetje denken aan het bekende "naoberschap" van vroeger waar men altijd klaar stond voor hulp en aandacht voor elkaar. Dit is heel belangrijk voor het voortbestaan en continuïteit van deze bedrijfsvoering. Elke maand vergaderen de boeren en de boerinnen. Aanvankelijk werd in de boerderijwinkel vrijwillig gewerkt met de boerinnen. Door de groeiende omzet en verkoop is het nu mogelijk dat er betaalde verkoopsters in de winkels werken. De productie in de Varsenerhof nam steeds toe. Voor de jaarlijkse bereiding van alle fruitproducten bestellen ze 15 tot 20 duizend potjes en flessen. De wijn laat men de laatste tijd bereiden door een bedrijf in Den Ham. Op alle potjes en flessen worden keurige en fleurige zelfgemaakte etiketten aangebracht.

Vele "handjes" maken licht werk Bij zoveel werkzaamheden is een geregelde assistentie noodzakelijk. Hiervoor vond men een heel aardige en sympathieke oplossing, doordat hier bijna het hele jaar, behalve in de vakantie weken, een klein groepje leer lingen komen helpen van de ons zo bekende "Boslustschool" in Ommen. Dit groepje onder de bezielende leiding van hun leraar helpen zowel buiten als birmen o.a. met het schoffelen, snoeien, bemesten, fruitplukken en met het opplakken van de vele etiketten. Voor sommige leerlingen is dit Ontvangstruimte Varsenerhof ook een nuttige arbeidstraining. Tijdens de druivenoogst komen er wat gro tere groepjes. En dan is er naast de wijn gaard nog een bongerd met hoogstam- appelbomen van bekende oude appelsoor ten.

Ganzen weiden tussen de druivenranken Vanuit de zonnige woonkamer zagen we een prachtige koppel ganzen scharrelen om Bezoekers Varsenerhof hun kostje nuttigen langs de wat hoger ge snoeide druivenranken, zodat de druiven aan de ranken niet worden aangepikt. Volgens Johan zijn het "Twentse Landganzen". Een heel mooi levendig tafereeltje om te bezien.

Bekende gezegden over wijn Niet alleen het drinken van wijn is wereldwijd bekend en geliefd van smaak, maar ook de vele gezegden, gedichten, en liederen worden beschreven in velerlei literatuur, ook in bij belverhalen wordt de wijn en de wijn ranken besproken. Soms waarschu wend voor overmatig gebruik,(het verhaal van Noach die de uitwerking van wijn overschatte). En het bekende verhaal van de brui loft te Kana, waar bij een tekort aan wijn Jezus water veranderde in wijn. Voorts de prachtige gelijkenissen over de wijngaard en de Landman en over de wijnstokranken die telkens worden Johan en Geertruida gesnoeid om ze meer vruchten te laten Grootens in de wijngaard dragen.

We nemen onder dank afscheid van dit prachtige bedrijf en de bewoners van "de Var senerhof'. Bedankt voor de leerzame en vakkundige informatie en de foto's die door Joop zijn gescand voor ons blad.

De landbouw deur dag en tied Deel 3 door Leida Bruins-Lemmers

Ok in AUGUSTUS muj nog wieder met het biimen haal'n van het zoad. As't een natte zommer is muj wachen. Warmeer de garsten dreuge bint zet ie ze an de mie- te. Boavenop leg ie now een zeil tèègn het inrèègn. Vrogger deuj det met stro. Op zaand wödden haver en rogge verbouwd en op de dalgrond tarwe en gerst.(Nu kun je ook wel tarwe verbouwen op zand maar dat zijn andere rassen en de opbrengst is lager.) Dan muj wachen tot de dörskaste in de boerschop kump. lederiene mut methelpen. Alle volk is neudig. Het zoad in zakken veur de mölle um te maal'n. A'j mooi maal hadden koj d'r pannenkoeke van bakken. Rogge met lienmaal gemengd was voer veur de bieste. Ze waar'n d'r gek op. Rogge veur de koeien veur het ofmesten veur de slacht. Haver was veur het peerd en de kippen. Het stro wödden in baaln eparst en in de schure opebörgen. Het kaf bleef meest op 't laand achter. Het stro was veur het vee um te etten en wödden ok wel as strooisel gebruukt. Dan goaj 't stöppellaand gieren. Vrogger met een handpompe, later een kattenkop en een giertank. Now muj injecteren. Op het grös muj weer kötteltoppen meijen.

Wie knollen wil eten moet Sint Laurens niet vergeten. Op 10 augustus moeten de knollen erin zitten. Ploegen en knollen zeijen. Wanneer het dreuge was wol het mooi, maar vake was het krap in de tied. Ok spurrie wödden dan ongeveer ezeijd. Det mos ie meijen met de zeise veur het voeren an de kalver. Het op stal zetten van de kalver mos veurdat de vorst in oktober kwaamp. In augustus waar'n ok de proemen riepe. Dan kwamen ok de wepsen. Proemenjam maken en/ of ze op braandewien zetten. Bonen plukken en an een droad riegen um ze te dreug'n. Zo,n bössie koj in een zak doen en dan met de dörsstok erop sloan. Dan haj'ze gaauw kloar. Ok siepel koj zo dreug'n. Vlierbessen op jenever, vlierbessenjam met citroen erbij in veur de smaak. In augustus/september ging ie ok de hegge knippen. En gruunte inmaken.

SEPTEMBER Appels en peren plukken. Gruunte wecken, sniebonen in het zolt in een Keulsen pot met een plaankie erop en een dikken stien. Loaten stoan tot december, dan was 't goed. Zoerkool is witte kool: snie'n, kneden met zolt en wat karnemelk en dan ok in een inmaak pot. Hier mos ok het water ofe'götten wödden, net as bi'j de sniebonen. Uut het veld wödden de törf op éhaald en in het törfhok epakt. Braandholt zagen en dreuge opsloan. In de darde wekke van september begun het eerappel krabben. De kinder ble ém vrogger thuus van schoele want ze mossen ok methelpen. Tot de rooi- machines kwamen. Eerappel rooien met blikken bescharmdöppies op oew vingers. Net scharpe vingerhuties. Veur november mut ze d'r uut ween, want dan zit de vorst in de grond. De kinder mut ze in maanden doen en de keerls brengt ze noar de sorteerder. Det is een lange bak op poten met een schuunoflopende vloere met zeve, die steeds nauwer wördt. De klemties valt het eerst en wordt now as broaderties verkoch. Vrogger gungen ze noar de varkens. De groteren zetten ie in zakken in de kelder of ze gungen in de koele. Een eerappelkoele is ongeveer een 70 cm diepe. Onderin giet stro dan de eerappel en doaroaverhen dreug blad of stro en doar boavenop een dikke loage zaand. Ie mut um uut de wind zetten want dan bevrös 'e niet zo gaauw. Umdat er stro in de koele zat kreeg ie d'r ok moezen in. Aj, völle eerappel hadden wörden ze per mud verkocht net as de voereerappel. Eerappel krabben wödden ok wel anenömmen deur arbeiders van buten of. Ze wödden betaald per roe en ze kruu'n de eerappel b.v. in de Driehoek naar de bokken. Dat waren schepen, die in de wieken lagen, en naar Sluis 7 , de Baanbreker voeren, dat is over de Dedemsvaart. Doar was de aardappelmeelfabriek.(Onder Ons) In de aardappehneelcampagne kwaamp ok het woonwagenvolk helpen krabben. Op de ontginningen kwammen völle Groninger boeren of. Zie hadden hoofdzakelijk ak kerbouw. In de Driehoek was het verschil tussen boer en arbeider redelijk groot. Veur het wark met de peerde waren meestal vaste krachten an é nömmen. Veur het seizoenswark wödden seizoensarbeiders in e' huurd. De boeren bleven ofstandelijk en de warknemmers kwamen niet in het veurhuus.

OKTOBER De winterwortelen en bieten en koolrapen inkoel'n. De droev'n bint riepe. Doar komt ok weer vlinders en wepsen op of. Mangels trekken, de kop ofstekken, die goat ok noar de bieste op het laand. Voederbieten inkoel'n blad stro en zaand erop. Tot half april kunt ze wel bliem'n zitten, maar niet in de oostenwind. Of de mangels komt an een grote bult op het laand te liggen en wördt op éhaald um noar de sukerfabriek te goan. Spurrie meijen veur de kalver. Ofhankelijk van het weer, de bieste op stal zetten. Knollen trekken, veur de bieste op stal. Half oktober giet de jacht lös. De boeren jaagt zelf, of ze goat met as driever. An 't ende van de jacht kriegt ze een borrel, soms ok arfensoep,(snart) en veur de meuijte een knien of een fezante. KNOLLEN Nöast de gewone knollen waren er ok platte, geile botterknollen. Zuuter en lakkerder. Det soort zat vrogger ok in het knollenzoad. Aj een botterknolle trokken heul ie urn apart urn hem zelf op te etten. Als er völle waren kokte mien moe ze en aten wi'j ze as koolraap met een sausje. Kwaamp er in Ommen een waag'n met knollen deur de Kruusstroate veurbi'j het Vri'jthof dan renden wi'j van het schoelplein of en trokken een dikke knolle van de waag'n. Ie veegden de modder en het zaand erof en begunnen te etten. Thuus waar'n de knollen nooit zo lakker as disse, die'j onder schoeltied van de waag'n plukk'n.

Galerie Aly Schutte Een parel in Giethmen door Ben Wösten

Daar waar de Lemelerberg en de Archemerberg samen komen,daar waar schaapskud des grazen op de heide en je urenlang kunt wandelen in eeuwenoude bossen zonder ook maar een levende ziel tegen te komen, woont en werkt illustratrice en kunstschilderes Aly Schutte.

De buurtschap Nabij de Lemeler- en Archemerberg ligt de buurtschap Giethmen. Het is een van de vele buurtschappen in de gemeente Ommen. Iedere buurtschap heeft zijn eigen kenmerken. In het eeuwenoude Giethmen vindt men nog mooie oude boerderijen en er zijn een aantal prachtig gelegen campings. Een van de bekendste objecten in deze buurtschap is wel het "Giethemer Kerkpad", met het mooi historisch bruggetje. Over dit bruggetje togen vroe ger de Giethemers met de fiets of te voet ter kerke. Dit Giethemer Kerkpad kruist nog een vanouds bekende weg, namelijk de Giethemer Hooiweg, met ook daaraan fraaie boerderij en en woonhuizen. Een lange verkeersweg, de Dalmsholterweg, snijdt dwars door de buurtschap. De weg passeert diverse landschapselementen en begint bij huize 'Klein Archem' passeert dan 'Het lage veld' en de Schaapskooi en gaat dan verder door de 'Dalmsholter Vlier', hiema de buurtschap Dalmsholte, om vervolgens te eindigen bij de Langsweg. Aan de Dalmshol terweg nummer 6, bevindt zich de galerie en camping met groepsaccommodatie van Henk en Aly Schutte. Zelf bewonen ze naast de galerie een prachtig historische boerderij met een rijke historie, gelegen 'op een erve' met de al eveneens mooie naam "Dekkers Jans". Deze naam stamt waarschijnlijk af van een vroegere erve Dekkers uit dezelfde buurtschap Giethmen. Op deze erve woonden Johannes Dekkers en zijn vrouw Geertruit Willems en hun twee kinderen Hendrik en Willem. Het is een typisch Saksische boerderij met potstal. Oorspronkelijk ging het om een gemengd boerenbedrijf van circa 25 ha groot. De akkers rond de boerderij hadden toen nog hele fraaie namen als 'de Koopmansmaot', 'Fliermaten','Dannaa' en 'het Bussie'.

Vroegere bewoners De boerderij stamt uit het jaar 1913.De eerste eigenaren waren Johannes Makkinga met zijn vrouw Hendrikje Bonte. Zij hadden twee dochters Aaltje en Fennigje. Fennigje trouw de met Hendrik Schutte aan het Ommerbos-Rotbrink. Aaltje trouwt met Hendrik Bartels uit Arriën. Zij bleven bij hun ouders inwonen. Ook zij kregen twee dochters, Geesje en Hendrikje. Bartels overlijdt in 1926, 50 jaar oud. In 1928 hertrouwd Aaltje met Marinus Wermink, een weduwnaar met kinderen. Samen krijgen ze nog een zoon die slechts enkele maanden heeft geleefd. Tot 1931 hebben ze nog bij hun ouders ingewoond. Dochter Geesje uit hun eerste huwelijk trouwt met Geert Stol- te. In 1939 emigreerden zij naar Canada. Dochter Hendrikje trouwt in 1929 met haar stief broer Gerhardus Wermink. Zij verhuizen omstreeks 1931 naar de Varsenerdijk bij Om

men. Hiema komen de grootouders Joh. Makkinga - H. Bonte weer alleen te wonen op de eer der genoemde boerderij. Zorgboerderij 't Schöttincksflier

meijerink| grafisch bedrijf Alie en Jan Veurink Karshoekweg 1 .evlsvvd^ drukken printen sign vormgeving 7737 PP Stegeren / \ T 0529-457270 Je uo. rmm. , E [email protected] H ' JS» c Bloemendalstraat 3,7721 AL Dalfsen I www.schottincksflier.com Postbus 27.7720 AA Dalfsen

T 0529 432512 Dé zorgboerderij voor E info@drükkerijmeljerink.nl dagbesteding voor I www.drukkerijmeljerink.nl (jong)volwassenen en ouderen

uiskes DOIJWE'S HOVENIER Varsenerweg 14,7731 PZ Ommen ★ 0529-451091 / 06-21488936 email: [email protected] faxnr: 0529-46301 1 DUMP

Jaap Huiskes DUMP, OlJTDOOll & MOKlü STIIAMJEWISG », OMMEN 0529 4511»4 WWW.nOiJlVESDlJMP.NL

Bandenservice Ommen B.V. voor volledig technisch onderhoud HböVAG -Ol

Nieuwelandstraat 1 GROTE EN KLEINE BEURTEN 7731 TH Ommen Tel.(0529) 45 37 84 OOK VOOR www.bandenserviceommen.nl APK-KEURINGEN

BRUNTNK Rijwielen I Bromfietsen

B.J. Brunink OMMER AUTOMATEN Bermerstraat 1, 7731 CZ Ommen, Telefoon (0529) 45 14 70 (tegenover Postkantoor)

Voor een zeer Voor professioneel autoschadeherstel uitgebreide oogmeting! I Huysmans reparatie totale autoschade autoherstel I Ommen gratis vervangend vervoer Sjaco Aalbers aangesloten reparateur voor; i^e wish Strangeweg 20 Brugstraat 22 7731 GW Ommen Univé, Interpolis, Achmea en Tel.(0529) 451146 7731 CT Ommen Inshared verzekering [email protected] w&esm De koffie staat klaar! 0529 728990 www.abshuysmans.nl 4jaar FOCWA garantie Lenni taal onde'"ioud VASTGOet) O

VAN DER totaal onderhoud Vestiging Vestiging Ommen MOST ■ schilderwerk T 0523 272051 T 0529 450313 Brood I BanKet I Lunchroom I Chocolaterie onderhoudsplan www.bakkerijvandermost nl 24-uur glasservice www.lennips.nl

Schildersbedrijf

GLAS-VERF- BEHANGSPECIAAIZAAK

Van Elburg Ommen 8 ERKEND Schurinkstraat 22a - 7731 CD Ommen Boie Tel.[0529] 45 24 41 - Fax [0529]45 62 56

NTP Infra Hattem BOVAG NTP Infra BEDRIJVEN Q Suzukl dealer NTP Infra Zevenaar Schuurhuis NTP Bouw B.V. een compleet Vermeerstraat 2, Ommen P NTPINFRA B.V lakkei occasions 1f^ NTP Infra Ommen tel.(0529) 45 46 00 Ccevorderweg 48 7737 PG Ommen O VW-Audi dealer Q Peugeot dealer tel.(0523) 63 84 16 Asfaltcentrale Bovenveld Oostendorp Autopalace Coevorderweg 48 SOUWERS VAN INFRASTRUCTUUR Balkerweg 10, Ommen Patrijsstraat 1, Ommen 7737 PG Ommen ®t tel.(0523)63 86 51 tel, (0529) 45 36 59 tel. (0529)45 14 71 Q Toyota dealer Q Renault dealer en Van Leussen Cents bv De Brink 2, Ommen Stationsweg 24, Ommen Markt 32 tel. (0529) 45 12 61 tel. (0529)46 99 00 Postbus 172 7730 AD Ommen © Daihatsu en Hyundai specialist Q Citroën agent T0529 45 11 21 Weenink &J ansen Autobedrijf Dunnewind M.C. Bouwman I www.weeninkjansen.nl Makelaars van het Vechtdal Veldkampweg 29, Ommen Hammerweg 3-5, Ommen tel. (0529) 45 19 60 tel. (0529)45 62 47

VERKOOP R KOOPADVIES a TAXATIES» BEHEER - PROJECTADVIES Keuze uit ruim 400 occasions! www.hetrondjeommen.nl

Een goed slaapadvies Het comfort van nu, het gevoel van toen begint bij Slaapkenner Touwen de kwaliteit van slaapkenner" Schurinkstraat 26A ■ 7731 GD Ommen de Lange Keukens JW WWjffSBm Telefoon (0529) 451716 TOUWEN Fax (0529) 456672 Eskampweg 4a, 7731 TA Ommen. Partner van Vivante Touwen Be Home Tel. 0529-46 25 00 Fax: 0529-46 26 00 E-maii: [email protected] www.delangekeukens.nl Het lekkere leven

Restaurant Pannenkoekenhuis Zalencentrum en Catering BERNA'S Familie Loode HAIRFASHION Lemelerweg 13

Een Omme(n)tje waard!! 7731 PR Ommen Markt 14 - 7731 DB Ommen Tel.(0529) 45 17 23 Telefoon 0529 45 63 94 - www.bernashairfashion.nl met speeltuin www.denieuwebrugoTnmen.nl

Sanitair Service en onderhoud Arjdnvandef ontwerp Airconditioning Warmtepompinstallaties Veen aanleg Elektra onderhoud hoveniersbedrijf Loodgieterswerk vijvers Patrijsstraat 3-5, 7731 ZL Ommen Centrale verwarming www.arjanvanderveen.nl boomverzorging Tel. (0529) 45 22 03, Fax (0529) 45 63 54 Dak- en gootwerk [email protected] Woestendijk 2 • 7738 PL Witharen renovatie www.installatietechniek-groen.nl [SllNSTAl] UnetoVni^ 10523-676116 • M 06-506 450 81 sierbestrating In 1931 verhuurden ze de boerderij aan het echtpaar B. Kamphof - J. van der Streek. Zelf lieten ze een kleine woonruimte aan de zijkant van de boerderij aanbouwen. Helaas over lijdt de heer Kamphof slechts een jaar later in 1932. Twee jaar later vertrekt de weduwe Kamphof met haar kinderen naar Witharen. Dan komt in 1932 het gezin van Jannes Poelarends en Evertje Stolte uit Dalfsen op de boerderij wonen. Na twee jaar vertrekt ook dit echtpaar met hun kinderen alweer. Zij ves tigen zich in het Emsland nabij het Ommerkanaal. Een paar jaar later, in 1936, komt dochter Fennigje Schutte-Makkinga, weduwe van Hen drik Schutte, met haar vijf kinderen bij haar ouders inwonen. Haar oudste zoon, met de zelfde voornaam als zijn vader, Hendrik, trouwt in 1939 met Willempje Dubbink uit Le- mele. Zij krijgen een zoon, ook weer met de naam Hendrik. Deze Hendrik Schutte trouwt in 1968 met Aly Bomeman. Dit zijn de huidige bewoners

Vervlogen tijden De boerderij zelf doet nu alleen nog dienst als woning voor Hendrik en Aly. Niet alleen aan de buitenkant ziet de boerderij er fraai uit, maar ook binnen is het een juweeltje om dat zo maar eens te noemen. In de grote woonkamer beleefje een gevoel van warmte en rust. Je proeft als het ware de vervlogen tijden. In het midden is een grote betegelde schouw met open haard. Je voelt de sfeer van vroeger. Het is alsofje terug bent in de tijd. Henk Schutte, de man van Aly, is er geboren en getogen. Hij erfde deze zeer fraaie histori sche boerderij. Vooral in de oorlogsjaren komen er vooral veel inwoners uit het westen van ons land langs om voedsel. Zoals iedereen weet werd er tijdens de laatste oorlogsjaren veel honger geleden door landgenoten in de grote steden van ons land. Ze werden altijd liefdevol ontvangen en kregen steeds iets te eten mee. Soms ook bleven ze overnachten en kregen ze een warm bed in de boerderij.

Kamperen bij de boer Na de bevrijding bleven veel mensen de boerderij bezoeken en ook vaak overnachten. Daardoor rees bij Henk Schutte het idee om logeermogelijkheden te scheppen. Dat ging echter niet vanzelf. Vele jaren heeft Henk Schutte moeten vechten om de nodige vergunningen los te krijgen bij de gemeente. Uiteindelijk werd naast de boerderij een cam ping met groepsaccommodatie gebouwd onder de naam "De Archemerberg". Vaak kam peerden daar de dezelfde mensen en gezinnen die ook in de oorlog bij de familie Schutte voor eten langs kwamen. Het waren voomamelijk mensen uit Amster dam en elders uit het westen van ons land. Ook voor de scouting werd een kampeermo- gelijkheid gerealiseerd op het terrein rondom de boerderij.

Kunst en creativiteit Aly Schutte begon haar werkzame leven in de verpleging. Naast dat werk hield ze zich in Het Giethemer Kerkbruggie haar vrije tijd bezig met het maken van een over rivier de Regge. campingkrantje. Toen begonnen haar latere creatieve kwaliteiten zich te ontwikkelen om uiteindelijk uit te groeien tot echte kunst. Eigenlijk hoefde ze zich er helemaal niet zo voor in te spannen vertelt ze. Ongemerkt groeide haar inzicht in creativiteit in verschillende vormen van kunst. Het meeste werk dat Aly creëert heeft met de prachtige natuurlijke omgeving te maken in de directe omgeving van boerderij en ateliers. Deze ateliers met receptie zijn gevestigd in twee voormalige hooibergen. Het schilderen van aquarellen van bloemen en planten heeft Aly's voorkeur. Dan krijgt ze landelijke bekendheid met het illustreren van diverse bladen zoals 'Landleven' en vooral het blad voor kunst en kunstliefhebbers het magazine 'Palet'. Naast het schilderen en illustreren ontwerpt ze ook prachtige kleine gedichtenboekjes. Dit doet ze in samenwerking met dichteres Joke Verweerd. Elk jaar komen er nieuwe boek werkjes bij. De emotionele teksten in de boekjes zijn fraai omlijst met illustraties van Aly. Dan geeft ze schilderlessen en organiseert ze workshops. In het gebouw de 'Schaapskooi' naast het atelier, worden regelmatig exposities van haar werk gehouden. Ze heeft door al haar werk een drukke dagbesteding. Ook dochter Anne Christie Wamer-Schutte en zoon Eric Schutte zijn in de voetsporen van moeder getreden. Ze zijn uitgegroeid tot bekende kunstenaars. Vooral zoon Eric ontwerpt allerlei vormen van kunst. Een bezoek aan de Galerie van Aly Schutte is zeer de moeite waard. Aly staat garant voor een aller vriendelijkste ontvangst.

Opa Woertink en zijn landerijen door Gerrit Steen

Ondanks het feit dat de stamboom van opa op de Ridderinkhof in Arriën begint heb ik niet het idee dat hij veel land in eigendom had. Voor zover ik weet had hij drie stukjes land in gebruik. Herinneringen aan zijn opa Het dichts bij huis badje "de Hamsgoren" een royale moestuin zou je nu zeggen. Gerrit Hendrik Woertink Via een klein paadje langs het "Oldemannenhuus" kon je er zo na toe lopen, eigenlijk lag (1880-1956) het schuin tegenover de woning van ome Hendrik en tante Mina aan de Friesendorpsstraat. Het tuintje bestaat al lang niet meer en is opgeslokt door woonwijk de Laarakkers. De ingang, een smal paadje, begon bij het huis van Kerkdijk, en eerst lag aan je linker hand nog een hof van Harmpie Horsman, de kolenboer/sleper. Dus eigenlijk een beetje verscholen lag de groentetuin van de Woertink's. Het tweede stuk grond was "de Slagen", zoals de naam lang en smal stuk land betekende was dat ook het geval met deze lange smalle akker, waar "eerpel", rogge en haver werd verbouwd en mogelijk als wintergroente wat "koorrapen". Dit stukje land was net als de Hamsgoren in eigendom van opa Woertink en later was het mogelijk van ome Hendrik... maar dat weet ik niet zeker. Hoe het omploegen van het land in het voorjaar ging weet ik niet, maar mogelijk dat "Freek van 'n Bosscher" het als een soort noaberplicht deed want hij had een paard (een kidde). Daarmee ploegde hij in ieder geval zijn eigen land om. Aardig is het volgende waar gebeurde verhaal: In een warm voorjaar had Freek tijdens de gezamenlijke schaft met ome Gait,(ze waren beide op hun land aan het werk) z'n jas uit gedaan en zaten samen aan een "bruggie" met koffie, die warm werd gehouden in een kruikje dat goed omwikkeld was met oude kranten. Na de schaft ging Freek weer verder met ploegen en liet de jas liggen op de plek waar hij deze ook had uitgedaan. Toen hij zo rond twaalf uur klaar was met ploegen en naar huis wilde gaan bleek z'n jasje van de aardbodem verdwenen zou je zeggen. Nou van de aardbodem ???? nee, in de aardbodem.... Freek had, dommelig als hij was, niet eens bemerkt dat hij z'n eigen jas had ondergeploegd tesamen met mest en onkruid. Gelukkig ging de ploeg niet zo niet door de akker want een klein stukje van de mouw stak nog uit de omgeploegde en dampende aarde. Ome Gait was degene die dat opmerkte, hij was tenslotte meteropnemer en had oog voor details. Nadat het jasje was schoongemaakt en wat afgeschut kon Freek hem weer aandoen en hoefde zodoende niet met een bezweet boezeroen in Ommen aan te komen bij z'n vrouw die hem vaak Linéa recta doorstuurde naar de afhaalchinees. Ze was niet zo'n kookster en werkte liever in de stal bij de koeien en het jongvee. Het huis, eigenlijk een van de laatste stadsboerderijen, staat nog steeds tegenover de Dr. A.C. van Raalteschool. Het derde stukje grond was "het Ekkelbössie" op de plaats waar nu ongeveer de Seckelschool staat, maar er dan schuin, richting Zeesse, tegenover. Volgens mij werd het ook wel ",n Kaamp" genoemd en werd, dacht ik gehuurd van Frens, de rentmeester van het landgoed Eerde. Het was een wat hoger gelegen lang stuk grond die niet zo erg vruchtbaar was. Hier werden meer de groenten voor de wintervoorraad verbouwd zoal "broene boon'n", boerenkool, witte en rode kool en mogelijk ook wel wat aardappels. Er werden zeker geen paprika's en/of cherrytomaatjes verbouwd want die heb ik nooit gezien in de Siematic keuken van opoe Woertink. Dikwijls ben ik mee geweest naar dat stukje land, waar ook het kerkepad van de buurt schap Besthmen langs liep. De mensen gingen toen zondags bijna allemaal naar de kerk, onder "het Woord" zei men toen, vaak twee keer op een zondag,.... Samenopweg diensten" ....totaal onbespreekbaar.

"Daar sta je dan ..." door Marietje Rhee-Luttekes

Het is de titel van een door de bekende violist Theo Olofop humoristische wijze ge schreven boekje, ik kocht het heel lang geleden bij Boekhandel Diek. Daar sta je dan ... voor de zo vertrouwde winkel in de Kruisstraat. Er staan geen kran ten, kaarten en verleidelijke, populaire boeken buiten. Er prijken geen kleurige affiches meer op de ramen, het bankje is verdwenen en het licht in de winkel is uit, het is donker. Hoe bestaat het "Boekhandel Diek", zoals de winkel in Ommen nog altijd door velen werd genoemd,is gesloten.

De bibliotheek Bijna zeventig jaar was "Diek" een belangrijk deel van het leven in Ommen. Voor haar eerste herinnering moet een klant uit Ommen teruggaan naar 1946. Haar vader Jo was een verwoed lezer en op een gegeven ogenblik mocht ze mee om ook een boek te lenen, hoewel ze nog niet kon lezen. Het leek haar heerlijk. Ze gingen op de fiets - zij op de stang - naar de bibliotheek in Ommen, die door juffrouw Diek uit Vroomshoop op 27 februari 1943 was geopend. Bertha ten Tooren en Plonia Wolters wa ren de eerste dames, die achter de toonbank stonden van de derde bibliotheek van juf frouw Diek. Ruim een halfjaar eerder was Janna Diek, zoals ze destijds werd genoemd, in haar woon plaats Vroomshoop de uitleen van boeken begonnen. Ze was vanaf het eerste moment, dat ze kon lezen en zo vaak het maar mogelijk was, te vinden met een boek. Lezen betekende veel voor haar. Het bracht haar in contact met een wereld, die ze niet kende - een boek was dan ook het mooiste geschenk dat ze zich maar kon wensen. Langzamerhand reali seerde ze zich, dat lezen voor heel veel mensen, zeker in de oorlogstijd, niet was wegge legd en zo rees het plan een bibliotheek op te zetten. In de zomer van 1942 was het zover. In een kamer van haar ouderlijk huis kwamen de boeken te staan, Vroomshoop kon gaan lezen .... de belangstelling was groot! In november 1942 volgde na het succes in Vroomshoop "een filiaal in Den Ham, geves tigd ten huize van de heer A. Heikens, bij den Brink, — Eiken middag van 2-6 uur geopend, met uitzondering van de Dinsdag- en Donderdagmiddag". (Dagblad van het Oosten 10 november 1942) Een bibliotheek te openen in Om men werd het volgende doel. Er werd naar een geschikte ruimte gezocht en deze werd gevonden in een kamer van de familie Groo tenhuis in de Brugstraat. Het pand stond (staat) op de hoek van de Poffert en de Brugstraat naast de "Bakoven". Zo gingen dan vader en dochter elke zaterdagmiddag de winkel van Grootenhuis binnen. Aan de linkerzijde was een deur, die de toegang naar de bibliotheek was. Op de deur hing een kaart, waar- Brugstraat, tijdens een Palmpasen optocht op een kort en krachtig verzoek in gebiedende wijs te lezen stond "Voeten vegen - klom pen uit". Daar werd stellig streng de hand aan gehouden - de mat lag klaar en het meisje veegde zorgvuldig haar oude bruintjes schoon. Haar vader schoofde gele klompen uit en stapte op zwarte kousenvoeten over de drempel. Achter de deur was "'t Boekenparadijs", zoals mevrouw Diek het in een advertentie noemde. Ze raadt daarin haar klanten aan niet op de laatste dag van hetjaar, maar eer der te komen "op Oudejaarsdag werken wij met minder personeel"(Prov. Overijsselsche en Zwolsche Courant 29 december 1943) En dan - in 't Paradijs - daar zag ze, in hoge stellingen, verbazingwekkend veel boeken, die er allemaal eender uitzagen! Achter de toonbank zag ze een mevrouw, bij wie de vader de gelezen boeken inleverde. Een poosje later gaf de mevrouw de nieuw uitgezochte boe ken mee, nadat ze aantekeningen had gemaakt op "ons" kaartje, dat ze tussen andere kaarten uit een doosje haalde. Daarna zette ze een stempel in de boeken en na ze betaald te hebben waren de boeken voor een week de onze. De mevrouw heette van voornaam Matty en woonde in een huis aan het begin van de Zwolseweg.Ze woonde er samen met haar zuster, die maar een korte tijd getrouwd was geweest met Jan Houtman, de vader van hun dochtertje Thea. Jan Houtman was een actief en dapper lid van de verzetsgroep in Ommen.In november 1944 vond hij de dood door de hand van de verschrikkelijke Bikker. Ommen eerde Jan Houtman door een straat naar hem te noemen. Matty Hemminga hielp bijzonder aardig en maakte altijd een gezellig praatje. Het meisje voelde zich helemaal op haar gemak en kroop op de knieën voor de onderste planken links van de deur - de afdeling voorleesboeken. Ze bekeek de boeken goed, mooie illustraties hielpen bij het maken van de keuze. De vader zocht gewoontegetrouw twee boeken uit voor zichzelf. Het waren meestal "een Streekroman en een Wild west", die toen kennelijk erg geliefd wa ren. De zakelijk ingestelde mevrouw Diek had de smaak van haar klanten goed ingeschat - gezien een advertentie uit 1942, waarin ze "Detectives en Rechts Matty Hemminga met Bea Poelarends en Wildwest boeken" te koop vroeg. Marietje Luttekes (Dagblad van het Oosten 29juli 1942) (jubileumfeest 1976)

De eerste boekhandel in de kinderschoenen Mevrouw Diek was ondernemer in hart en nieren. Ze had een veelzijdige belangstelling en was geïnteresseerd in mensen. Ze kende het rijke gevoel zelf boeken te hebben en besefte, dat anderen ook graag bepaalde boeken zouden bezitten in plaats van ze te moeten terug brengen. De verkoop kwam in beeld. Het bibliotheekje had twee ramen aan de Brugstraat en kort na de oorlog werden ze door mevrouw Diek benut om de eerste boeken voor de verkoop te etaleren - het prille begin van Boekhandel Diek. Overbuurman en boekhandelaar Timmerman op de hoek Brugstraat - Burggraven, vertrok in 1950 naar elders. Mevrouw Diek zag de omzet van haar handel gestaag groeien. Dit had tot gevolg, dat de kamer in de Brugstraat allengs te klein werd. Mevrouw Diek zocht naar een andere ruimte!

De Kerkstraat

BOEKHANDEL DIEK. Woensdag 4juli 1951 des middags om 2 uur O P E N ING van onze Boek- en Kantoorboekhandel en heropening van onze Leesbibliotheek in het pand Kerkstraat 3 te OMMEN Woensdagavond 8 uur wordt u een gezellige avond aangeboden in hotel "De Zon" Commissaris Voordewind, Oud-Commissaris van Politie en oud-gevangene van het kamp Eerde, zal dan komen spreken over zijn werk en zijn boeken. Mevrouw A. Alblas zal declameren. De Hawaiï Kiki's zullen voor de muziek zorgen.

10 GJ. van Elburg was in 1947 van naar Ommen verhuisd en had zich weldra als ijshereider- en vooral als ijsverkoper in de Kerkstraat(door OirOmmer ook wel Aaronsteege) ge noemd) een onvergetelijke naam verworven met "Oco IJs - Lekker IJs". Hij verhuisde in 1951 met vrouw en kinderen Herman, Gerrie, Dick en Thea van de Kerkstraat (Bertus en Tineke waren nog niet geboren) naar het pand in de Brugstraat, waaruit Boekhandel Tim merman was vertrokken. Mevrouw Diek zag haar kans schoon. Ze verhuisde haar bibliotheek naar het straatje tegenover de "Grote Kerk" om daar, na een in grijpende verbouwing, haar eerste echte boekhandel te vestigen. De opening ge schiedde op 4 juli 1951. "Commissaris Voordewind (1887-1972) uit kwam vertellen over zijn werk en zijn boeken. HendrikVoor- ^ I Activiteiten in de Kerk- dewind (1887-1972) was in j ■'?SSj|S|h ■ straat met de familie Van zijn werkzame leven Hoofd van Li. —S Elburg het Bureau Warmoesstraat. Hij beschikte daardoor over brede informatie uit de praktijk van het bureau en over een schrijversta lent. Na zijn pensionering stelde hij een deel van zijn vele ervaringen in "De Commissaris vertelt" te boek. Het succes, dat het boek had, stimuleerde hem tot verder schrijven en er ontstond een hele serie - De Commissaris vertelt verder. De Commissaris vertelt door enz."

De nieuwe boekwinkel was smaakvol ingericht. Goede verlichting boven de mahoniehou ten boekenkasten zorgde voor de noodzakelijke helderheid en voor een gezellige sfeer. Er was een ruim assortiment aan hoeken, van theologie, reisbeschrijvingen, wijsbegeerte, gedichten, boeken van bekende Nederlandse en buitenlandse schrijvers en jeugdboeken tot het goede, goedkope boek. In een soort achterkamer stonden de vertrouwde bibliotheekboeken met de bruine kaften, voorzien van witte, genummerde etiketten. Ook was er een kleine kantoorboekhandel en een kast met schoolartikelen, waar de eerste Watermanvulpen, met de onontbeerlijke pot inkt, voor het meisje werd gekocht.

Toen kwam Helsemans Met de opening van de nieuwe boekhandel verscheen er ook nieuw personeel. De heer Helsemans en zijn vrouw werden het gezicht van Boekhandel Diek. Hij werd ingewerkt door Matty Hemminga, die in Ommen "de engel van het boekenparadijs" werd genoemd. Helsemans had ruime ervaring in de boekhandel opgedaan bij z'n vorige werkgever in Elburg. De Helsemans met hun dochtertje Elly woonden achter en boven de winkel, waar in die tijd nog gebruik moest worden gemaakt van het tonnenstelsel. In 1954 verhuisde het gezin naar een huis "op de Bollemoate" aan de Hardenhergerweg (nu Doormanstraat). De komst van Helsemans naar "Diek" bleek een schot in de roos. Hij was meer dan alleen een "filiaalhouder", werd en voelde zich overal bij betrokken, runde niet alleen de handel, maar reikte ook ideeën aan voor openingen en lezingen. Zijn creativiteit op een breed vlak kon hij kwijt in de winkel. De etalage werd steeds smaakvol ingericht, hoewel het niet altijd in goede aarde viel. Eens lag een kunstboek over de schilder Gaugain in de etalage. Op de voorzijde stond de afbeelding van een van Gaugains kleurrijke schilderijen, Tahiti- aanse vrouwen met een vrijwel bloot bovenlichaam en ... er kwam commentaar! Voor diverse activiteiten vervaardigde Helsemans mooie affiches. Zijn liefde voor muziek was groot, meerdere jaren organiseerde hij een busreis naar "De Mattheus" in Zwolle. Als toneelspeler oogstte hij veel succes, zoals met de grappige rol in "Polly Perkins". De goe de amateurfotograaf maakte diaseries van vakantiereizen en van Ommen, die hij gebruikte bij het houden van lezingen. Herman Helsemans was de juiste man op de juiste plaats bij Boekhandel Diek.

Bijdrage aan het culturele leven In Ommen Vanaf 1951 bracht Boekhandel Diek dan ook een breder soort cultuur in Ommen. Er wer den o.a. exposities georganiseerd, die aansloten bij de boekhandel. Enkele voorbeelden

11 ervan zijn: - Een tentoonstelling handenarbeid in november 1951. - 19 december 1951 een tentoonstelling met schilderijen van Anton Pieck, gekoppeld aan een lezing door Prof. Entjes. - In Café Stegeman op de Markt werd op 13 en 14 augustus 1952 een boekententoonstel ling gehouden, met een tekenwedstrijd voor de schoolgaande jeugd. - Op 9, 10 en 11 september 1954 werd een schilderijententoonstelling gehouden in de "01de Vechte". Beroemde meesters hingen aan de wand, b.v. Van Gogh, Degas, Cézanne en Gaugain. Het waren prachtige, verantwoorde reproducties en hoe kan het anders - er lagen meerdere boeken op kunstgebied. Men kon zich verheugen over veel belangstelling. - In 1957 nam Diek deel aan de Ommer Ondememersbeurs O.P.A. met een serie encyclo pedieën van Elsevier en oogstte veel succes - goede verkoop! Bekende auteurs werden uitgenodigd voor het verzorgen van lezingen. Zo kon mevrouw Diek o.a. Antonie van Kampen, Jaap Romijn, Rie van Rossum, Marijke van Raephorst, Anna Blaman, Viruly, Rutgers van der Loeff-Basenau, Den Doolaard, Ooms-Vinckers enz. verwelkomen. Een boekenforum mocht niet ontbreken. In mei 1953 werd in de "01de Vechte" onder aus piciën van Boekhandel Diek een forum gehouden, waarin zitting hadden: de heren K. van der Geest, letterkundige; Schumacher, uitgever; De Maar, boekverkoper uit Hengelo en mevrouw Kramer-Oosterveen, lezeres uit Ommen. Het werd een succes. "De voorzitter was de heer Helsemans, die de moeilijke taak uitstekend vervulde, getuige zijn spitse samenvattingen" zo schreef een joumalist, wiens naam niet bekend is.

De grote winkel in de kleine straat De winkel was te klein geworden en werd in 1956 nogmaals verbouwd, waarbij een bre dere doorgang werd gemaakt tussen de winkel en de achterste ruimten. De winkel werd ongeveer twee keer zo groot. Een lang gekoesterde wens van mevrouw Diek ging in ver vulling. Er was tussen twee boekenkasten een bankje gemaakt, de rug en de zitting waren, heel chique, bekleed met een donkere, veloursachtige stof. Klanten konden er in alle rust boeken inzien.

Jaren achtereen zocht het meisje in de Kerkstraat elke zaterdagmiddag twee boeken uit. (Een andere vaste zaterdagmiddagklant was Appie Visscher, die een buurman was van de boekwinkel in de Kerkstraat en een bekend man in Ommen, als schoenlapper, klokkenlui der en stadsomroeper) Ze had inmiddels leren lezen en stortte zich met rode oren en soms vochtige ogen in de avonturen van Je roen en de zilveren sleutel, Jeroen en het dorp op de heuvel van Daan Zon derland, maar ook het mooie boek van An Rutgers van der Loeff-Basenau over de indrukwekkende, barre tocht, die de zeven ouderloze kinderen uit de Kinderkaravaan maakten door het een zame gebied van het Noord-Westen van Amerika. Ze kende alle jeugdboeken en daarom vroeg mevrouw Diek haar ofze in Vroomshoop boeken in die bieb wilde uitzoeken, die Ommen niet had. Met een buurvrouw ging het meisje op de fiets naar Vroomshoop en schiftte daar "wél in Ommen - niet in Ommen - wél Kerkstraat, met Appie Vis- scher in Ommen - met in Ommen". Een week later waren de uitgezochte boe ken in Ommen en ging er een lading boeken uit Ommen naar Vroomshoop. Het meisje werd voor haar diensten beloond. Als er een nieuw boek was aangeschaft kreeg zij het als eerste te lezen. Een beeld doemt op - mevrouw Helsemans, de kwast in de grote lijmpot dopend om in elk boek een nieuw uitleen-stempelfiapje te plakken, nadat het boek gekaft was met het bekende roodbruine papier. Iedere verjaardag en met Sinterklaas kreeg het meisje, dat inmiddels bijna een bakvis was, vanfamilie f. 5,— en mocht daar iets voor kopen. Het werd altijd een boek. Daarom

12 toog ze met een blij gevoel naar de Kerkstraat om zich voor de taak te plaatsen het mooi ste boek binnen te halen. Bij de entree van de winkel was het meteen raak, want daar ston den rechts de Van Holkema en Warendorfs en de Kluit mannen, altijdfijne boeken en passend binnen haar bud %j:. V... get, per stukf. 4,90. Kiezen is moeilijk - ze was daar dan ook, na de biebboeken te hebben geruild, een uur of lan ger in de winkel, al wikkend en wegend over de definitie ve keus "een Sanne van Havelte, Fenna Feenstra of Nel van der Zee" enz. Er moest natuurlijk wel een happy-end ' gèlp Sif zijn, want "anders is d'r niks an". Om daar zeker van te : S SEf,B5< zijn deed ze wat een goed gebruik is - achter in het boek ni'üocr kijken of het wel goed afloopt - was dat niet het geval, U , ■■■ dan viel dat boek meteen uit de gratie. Thuis bewaart ze de boeken - ook die ze als volwassene kocht, zoals van Pearl S. Buck, Nevil Shute, Alexandre Dumas enz. - met zorg en defi jnste herinneringen aan de tijd, die ze al lezend in de spannende en romantische| we- reld van anderen doorbracht.

Het Rotterdams avontuur Mevrouw Diek vond veel voldoening in haar boekhandel en energiek als ze was deinsde ze er niet voor terug haar werkgebied uit te breiden naar ver "Achter de IJssel". In juni 1955 werd ze, met anderen, in een daartoe speciaal belegde vergadering, bekend gemaakt met komst van een nieuw en zeer groots opgezet, uniek winkelcentrum in . Daarbij werd ook winkelruimte te huur aangeboden. Ze liet zich veelvuldig en uitgebreid informeren. Het was allemaal mooi en degelijk van opzet. Het gebouw bood plaats aan ruim honderd winkels en er waren bovendien een tearoom-restaurant, een cafetaria, ker misattracties, snackbars, een congreszaal enz. Mevrouw Diek was enthousiast en besloot om zich daar te gaan vestigen, hetgeen resul teerde in een volgende Boekhandel Diek, nu dus in De Twaalf Provinciën in Rotterdam. De opening vond plaats op 22 september 1955 en werd verricht door de Minister van We deropbouw en Volkshuisvesting, Ir. Witte. Mevrouw Diek bood hem daarbij een exem plaar aan van "De Ark" van Annie M.G., bestemd voor zijn kinderen. De boekwinkel was mooi ingericht {zag het meisje zelf bij een bezoek aan "Diek" in het winkelcentrum tijdens een kerstvakantieweek in "Sjaarloos") en werd bemand door Helsemans, die daardoor alleen in de weekenden bij zijn gezin in Ommen kon zijn. In Ommen zorgden mevrouw Diek en mevrouw Helsemans er voor, met hulp van Annie Veldman, dat de boekhandel niet te lijden had door zijn afwezigheid. Elly, de dochter van de Helsemans, maakte zich ook nuttig in "de zaak". In de zomervakanties zat ze niet stil. Ze reed op haar fiets naar klanten om bestellingen te bezorgen en daarmee bezorgde ze zichzelf een mooi zakcentje. Het zo moderne en veelgeprezen winkelcentrum aan de Hoogstraat in Rotterdam werd echter in plaats van een groot succes een groot debacle. Begin 1956 "rommelde" het al flink en er kwam een nieuwe directeur. Daarna werd er geschreven, dat huren zouden zijn opgezegd. Huurders kwamen in het verweer in verband met de negatieve reclame en de falende bedrijfsvoering, ze eisten schadevergoeding. Tenslotte werd door één van de huur ders het faillissement aangevraagd van De Twaalf Provinciën. Dit had grote financiële gevolgen voor de andere huurders, waaronder Boekhandel Diek. Advocaten werden in de arm genomen, het liep op niets uit - er bleek niets te halen de schadepost was niet gering. Mevrouw Diek was niet iemand, die zich snel uit het veld liet slaan en dus ook niet na de ze uitermate slechte ervaring. Ze nam zich vastberaden voor om m'et uit Rotterdam te ver trekken. Op 6 maart 1957 opende ze haar boekhandel aan de Kleiweg. Helsemans was ook daar de drijvende kracht bij de voorbereidingen. Hij bleef er tot mei 1957, toen er een nieuwe ICn'hu filiaalchef kwam. Na bijna tien jaar sloot mevrouw Diek haar SSscSPOt. tweede Rotterdamse boekhandel, liet het Westen achter zich en WR®®-- - 0^ richtte zich weer op het Oosten ... "Over de IJssel".

Naar de Kruisstraat I De omzet in de winkel groeide gestaag en daarmee het werk. Helsemans en zijn vrouw moesten alle zeilen bijzetten om alles

13 Op correcte wijze in goede banen te leiden, met hulp van personeel, waaronder Herma Lindeboom. Er werd op degelijke wijze beheer gevoerd, gekocht en verkocht. Niet ver wonderlijk dus, dat de boekwinkel uit de ruimte van de Kerkstraat groeide. De bibliotheek was inmiddels opgeheven vanwege een verminderde concurrentiepositie ten opzichte van gesubsidieerde bibliotheken. Toen bood zich de gelegenheid het pand van de heer Rietman in de Kruisstraat te kopen. Het woonhuis stond wat verder naar achter en een tuin, met een ijzeren hekwerk er voor, aan de straatzijde. Mevrouw Diek besloot tot koop over te gaan. Het huis werd afgebroken en in 1964 werd een nieuwe winkel gebouwd naar een ontwerp van architect de Jong uit Vroomshoop. De bouw was in handen van de fa. Hekman, eveneens uit Vroomshoop. Ommer ondernemers zorgden voor: electra door de fa. Kruithof, verwarming door de fa. Klomp en het loodgieterswerk door de fa. Patmekoek. De fa. Melenberg uit Vroomshoop verzorgde het schilderwerk. Er verrees een modem pand met een losstaande vitrine er voor. Op de bovenetage was de afdeling kantoormachines en kantoormeubelen. Beneden, achter in de boekwinkel - aan een aar dig ingericht binnenplaatsje - was een zitje gemaakt, waar bezoekers tijd schriften en boeken konden inzien, kortom: een exclusieve kantoorboek handel.

Op donderdag 15 oktober hopen wij in Ommen, Kruisstraat 3, ons geheel nieuwgebouwde bedrijfspand te ope

nen. Foto interieur (J964) In een grote, maar toch gezellige ver koopruimte van 2 verdiepingen, vindt u een zeer ruime sortering boeken op elk gebied, duizenden pockets, een aparte jeugdafde ling, diverse kantoormachines en kantoorartikelen enz.. Tijdens deze dagen ontvangt elke 25^'" klant het duizendste PRISMA-BOEK gratis. Om te kunnen verhuizen zijn wij van maandag 12 tot woensdag 14 oktober gesloten. Boekhandel Diek, Kruisstraat 3- Ommen - Telefoon 1737 Het Ommer Nieuwsblad schreef: Boekhandel met grootstedelijke allure. Een andere krant meldde: De eigenaresse, mej. J. Diek, kreeg van alle zijden gelukwen sen aangeboden, evenals de beheerder, de heer Helsemans. Hieruit blijkt duidelijk, dat boekhandel Diek zich in de sympathie van vele stadgenoten mag verheugen. In februari 1966 trad mevrouw Diek in het huwelijk en werd mevrouw Brouwer-Diek, maar veel klanten bleven haar mevrouw Diek noemen.

De boekhandel liep ook in de nieuwe omgeving "als een trein", waarin de verkoop van pockets, zoals Zwarte Beertjes (Havankjes - zoveel luchtig leesplezier) een niet gering deel was. De indeling van de winkel werd met enige regelmaat, met assistentie van o.a. Bea Poelarends, enigszins aangepast. Door nieuwe ontwikkelingen in de boekhandel was er meer ruimte nodig. Tijdschriften waren een steeds groeiend onderdeel van de handel, de verkoop van kranten nam geleidelijk toe, evenals de verkoop van kaarten, fotoalbums enz. De kantoortak breidde zich eveneens voortdurend uit - Boekhandel Diek ging met de tijd

mee. Bea Poelarends werkte vier jaar bij Boekhandel Diek in de Kruisstraat. Als Bea Feenstra verkoopt ze al meerdere jaren o.a. ook boeken in de winkel in de Var- senerstraat, Bea herinnert zich de volgende anekdote. Een dame bezocht de winkel en werd door Helsemans uitgebreid bijgepraat over allerlei boeken. Haar zoontje luisterde kermelijk mee. Toen moeder en zoon de win Dhr. en mevr. Vlaming kel verlieten hoorde Helsemans het link.s, mevr. Helsemans en knaapje tegen zijn moeder zeggen: mevr. Brouwer-Diek rechts

14 uw maat in financiële diensten Arranoementen tj Van Reeuwijkstraat 42 15 loM 20 personen Aangesloten bij 7731 EH Ommen Tel.:(0529) 451154 v.a. €22.- p.p. Fax:(0529) 455027 Website: www.kompanen.nl www.flater.nl E-mail: [email protected] 0529 - 45Ï 364?

f m m m M.fimz stukadoorsbedrijf '/ISP Rinus Zwanepol rr KLUSBEDRIJFKLi Hovenierswerken - Bestratingen - Bosbouw Mobiel 06-30009131 Voor ■ aanleg en onderhoud van tuinen ■ alle soorten bestratingen ■ snoeien en kappen van bomen, takken hakselen, stobben frezen ■ allerhande klussen QUATTRO « zoekopdrachten met metaaldetector STORE naar bijvoorbeeld verloren sieraden

Weth. Petterweg 11 Tei. 0523-676057 For men and women 7731 XT Ommen Fax 0523-676087

Kerkplein 4 & 5 Ommen www.hbremnner.nl

Aannemersbedrijf M. van der Vegt OCB Bouw b.v. Uw specialist in ontwerp, nieüwA, verbouw en renovatie Ommen (0529) 45 37 47 Stcangeweg 14 , 7731 GWOiflmèji c: 1-1-1963 X M-2813

tel.(0529)452810 BOUIA# GARAnrr PEARLEk^^ fax (0529)452062 i iopticiens/ e-mail: info(^ocb-bouw.nl JE ZIET 'T VERSCHIL www.ocb-bouw.nl Varsenerpoort 9, 7731 DG Ommen

expert WESTERMAN

Ommen, Gasthuisstraat 1-3, telefoon (0529) 45 14 06 Dalfsen, Pastoriestraat 2, telefoon (0529) 43 01 02

EXPERT, DAAR WORD JE WIJZER VAN IREESVERHUUR OMMEN.NL

□ Asfaltfrezen culinair bij u thuis Voor een onvergetelijk feest

Wij maken uw feest "culinair" compleet! Ommen I Zwolle www.tafeman.nl • Buffetten • Hapjes • Workshops TÜINCENTRÜM Tuincentrum Jurrie Baas Balkerweg 24 • Diners 7731 RZ Ommen Het enige dat u zelf hoeft Tel. (0529) 453708 Ie doen is aeniefen! Fax (0529)451595 [email protected] JÜRRIE BAAS www.jurrlebaas.nl

Grandcafé Jlpp Kerkplein 3 Hartelijk WELKOM bij 7731 CS Ommen tel. 0529-456770

Wielewacilstr 2) rCRAND C'AFÉ^ 7731 ,XH Ommen Di ïBGfflwLtiiiM - Feesten Telefoon: 0529-452710 ^ Mobiel: 06" 10365875 Tapas - Partijen E-mail: infoïïculinairbijuthuis.nl Catering www.grandcafejlpp.nl - Borrelen EP: Ommen M (06) 57 19 91 17 EfectronicPartner

Groenllng14 Beeld & Geluid - Telecom - Wassen & Drogen - Koelen & Vriezen - Multimedia - 7731 KW Ommen Huishoudelijke apparatuur - Inbouwapparatuur T (0529) 45 64 41 Gasthuisstraat 52 - 7731 DA Ommen E [email protected] Tel.: (0529) 45 03 65 - Fax: (0529) 45 25 37 Henk van den Hofev I www.instalhvdhof.nl Info @ epommen. nl Bentu m @ N ij boer - Prima Vista ... Notarissen in Ommen en l-f^Nenberg Varsenerpoort 1 Schans 9a-25 7731 DCOmmen/'^ 7773 AA Hardenberg /I 1É Varsenerstraat2 T (0529) 45 22 33 T (0523) 27 34 87 ƒ 1 li 1 7731 DC Ommen info(g) bentumnijboer.nl t 0529 450 144 e [email protected] www.bentumnijboer.nl w www.prima-vista.nl

/~~7\ RENAULT-DEALER KLEINLUGTENBELT ^ CENTS timmer- en onderhoudsbedrijf Stationsweg 24. 7/31 AX Ommen Tel. (0529) 46 99 00 De Voormars 10B - 7731 DD Ommen www.cents.nl Telefoon (0529) 45 47 89 "Mam, wat kan di'e kerel liegen, ik heb echt goed gekeken, maar ik heb helemaal geen zwarte beertjes en salamanders gezien!"

Het jubileum In juli 1976 kreeg het volwassen geworden meisje een telefoontje van mevrouw Diek. Deze vertelde haar, dat ze bezig was een jubileumbijeenkomst voor te bereiden. Het betrof zelfs twee jubilea, te weten, 25 jaar Boekhandel Diek in Ommen en het 25-jarig "dienstjubileum" van de heer Helsemans. Het telefoontje was tevens een uitnodiging om de feestelijke avond op 18 augustus bij te wonen als "de afgevaardigde van de in Ommen geboren vaste klanten", zoals er ook iemand werd uitgenodigd als vertegenwoordiger van de vaste klanten, die in Ommen waren komen wonen. Terloops werd verzocht om tijdens het feest "een paar woorden te spreken". Voor het grote publiek werd 's middags een receptie gehouden in de vorm van een open huis, die druk werd bezocht. Aan de feestavond wordt met genoegen teruggedacht. Personeelsleden zorgden voor een komische "levensloop" over Helsemans bij Diek. Vertegenwoordigers uit de boekenwereld loofden het ondernemerschap van mevrouw Diek, die op haar beurt ruim de tijd nam om Helsemans en zijn vrouw te prijzen om zijn verantwoordelijkheidsgevoel en de zorg voor haar bedrijf. "Als men de naam Helsemans noemt, ver bindt men die niet dadelijk met de naam personeel. Dat komt omdat er na vijfen twintigjaar een vertrouwensband ontstaan is, die het gevoel van "eigenheid" opwekt. Mevr. Brouwer-Diek en Als leider kun je je dan ook moeilijk een dhr. Helsemans betere tweede wensen dan Helsemans is geweest. Telkens met openingen, met lezingen was hij degene, die als een secretaris de stof aanreikt en hij deed dit met veel bescheidenheid. Immers, telkens is het de eigenaar waarop in de meeste gevallen het volle licht komt te vallen, maar zonder goed personeel begin je niet veel. De familie Helsemans heeft een groot aandeel gehad in de opbouw van Boekhandel Diek in Ommen en zij hebben dat goed gedaan." Lovende woorden van iemand, die weet wat aanpakken is en doorzettingsvermogen bezit. Waardering mag er ook zijn voor wijlen mevrouw Brouwer-Diek, die precies wist wat ze wilde en daaraan gevolg gaf. Ze werd omstreeks 1950 als eerste vrouw bestuurslid van de Vereniging van Nederlandse Boekverkopers en ging steeds nieuwe uitdagingen aan. In februari 1955 werd door de Libelle een uitgebreid artikel gewijd aan Marjan Diek "Voor haar is elke week Boekenweek". Tussen alle bedrijven door werd in Hardenberg ook "nog even" een Boekhandel Diek ge vestigd, dit was in 1965. Zo'n vijftien jaar later werd de heer Heijink de nieuwe eigenaar van de boekhandel in de Voorstraat, die daar nog steeds gevestigd is. De heer Helsemans overleed in november 1979 op 57-jarige leeftijd. De heer Vlaming volgde hem op in de zaak en nam na deze na korte tijd over van mevrouw Diek. De komst van Vlaming betekende voor de Ommenaren "even de kat uit de boom kijken". Het wende echter snel. Martin en Nel, zijn vrouw, stelden zich open op, steeds bereid tot het verstrekken van informatie en het geven van adviezen. De zaak werd in de Vlamingperiode drie keer verbouwd. In 1985 werd achterliggende schuurruimte aangebouwd. In 1990 vond er een grotere uitbreiding plaats, nadat Vlaming het naastgelegen pand - voorheen een lunchroom - kon huren. In 1995 werd er nogmaals verbouwd - het pleintje voor de winkel werd bebouwd en bij de winkel aangetrokken. Eind 2008, na bijna dertig jaar boekhandelaar in Ommen te zijn geweest, besloot de heer Vlaming te stoppen en de zaak van de hand te doen. Tot dan was de winkel nog steeds verbonden met de naam Diek. Dit veranderde met de komst van de nieuwe eigenaar, Arjen Boers, het werd een Bruna-winkel. Hoewel de naam anders was geworden bleek ook Ar jen met z'n personeel Gerrit Woelders, Gerrie Bril, Rita van Pijkeren en voorheen ook Ine Pillen, voor de van ouds bekende, goede sfeer in de winkel te zorgen. De klant voelde zich er welkom! Helaas is Arjen in december 2014 na een ernstige ziekte overleden. Het bete kent een groot verlies voor zijn gezin, de medewerkers, de boekhandel en voor Ommen. Een opvolger werd niet gevonden en de winkel werd, na een trieste uitverkoop, eind fe-

15 bruari 2015 gesloten. Er brandt geen licht in de winkel en deur is op slot. Aan het vervolg op de initiatieven van de gedreven mevrouw Diek, die vaak te kennen gaf nooit iets te plannen en er van hield snelle beslissingen te nemen, is een einde gekomen. Er zou nog veel over haar leven en activiteiten verteld kunnen worden. Mevrouw Brouwer-Diek memoreert uit haar vaste klantenkring "Och, zo zijn er zoveel mensen. Marietje, haar achternaam weet ik niet meer, die vanaf klein kind altijd bij ons kwam en nu als getrouwde vrouw nog komt.

Geschreven met dank voor hetgeen Boekhandel Diek betekend heeft.

Het laatste en goede nieuws: vanaf mei 2015 is er weer een boekhandel in de Kruis straat.

Twisten op Ommer Teenager Shows van zusjes Makkinga door Harry Woertink

Wasje een halve eeuw geleden tussen de 13 en 20 jaar dan zat je in Ommen goed als je van twistende, rockende en swingende muziekgroepen hield. Het waren de Ommer teena gers Mieke, Jenny en Frouwke Makkinga die in de zestiger jaren vijfjaar achtereen groot succes oogsten met de 'Ommer Teenager Show'. De jeugd kwam vroeger massaal op de Ommer teenagershows af. Jongens en meisjes, overal vandaan, veelal in leer en kleurige shirts genoten van rock en roll in Ommen. Het was dan ook stoelen opzij en twisten op de muziek. In de organisatie werden de zusjes Makkinga gesteund door 'manager' en pa-lief Dieks Makkinga, toen allen wonende aan de Gasthuisstraat 25 in Ommen. In de beginja ren was het een soort van talentenjacht met veel muziekgroepjes. De zusjes Makkinga toonden dan tevens hun zangkwaliteiten. Volgens de zusjes Makkinga was er in Ommen nooit echt iets voor de teenagers te doen, daarom namen zij de organisatie van de Ommer Teenager Show op zich, telkens gehouden op Tweede Paasdag. De eerste show speelde zich af in de kantine van de Sociale Werkplaats bij het NS-station, goed voor duizend be zoekers. Het succes was toen zo groot dat honderden tieners teleur gesteld moesten wor den omdat er geen plek meer voor ze was. Voor de show in 1962 is daarom gekozen voor een ruime tent aan de Zeesserweg, goed voor 1600 personen. Een jaar later werd het eve nement gehouden in het openluchttheater Het Laar. In 1964 werd een tent op de Markt neergezet. Ook het laatste jaar was een grote tent op de Markt het onderkomen van de Ommer Teenagershow, door sceptici ook wel aangeduid als: de teennagelshow. Van natte en koude voeten . was er geen last, want stilzitten was er niet bij. Het was twisten, birmen en buiten de tent op muziek van hun twist-idolen. Baron Philip Dirk van Pallandt van Eerde was de be schermheer van de Teenager Show Ommen. Enige be scherming was no Mieke Makkinga, Herman van Keeken, Frouwke Mak dig ook, want na kinga en Jenny Makkinga het eerste daverend succes op Tweede Paasdag in 1961 kwam er kritiek uit onverwachte hoek: dominee J.L. Bloemsma van de Hervormde kerk hekelde dat de Teenagershow op een Tweede Paasdag werd gehouden. Een discussie barste toen los, in zowel de Hervormde kerkbode als in het Ommer Nieuwsblad. Alles goed, maar geen * Teenagershow op Tweede Paasdag, was de teneur. De organisatie trok zich er echter niks \ van aan, want ook de volgende shows werden onder grote belangstelling op Tweede Paas dag gehouden. Elk jaar werd een speciale 'Teenager-Expres'-krant huis-aan-huis ver spreid met daarin het programma en een voorwoord van burgemeester C.P. van Reeu- wijk of beschermheer baron Van Pallandt. Met de advertentieopbrengsten werden de kosten gedekt. Op de eerste show in de kantine van de Soci

ale Werkplaats was er groot succes voor de Baron van Pallandt en Nederlandse Pat Boon (Piet Sybrandy). Ook Jenny Makkinga openen de The Black Eyes en The rock in Shadows uit Teenagershow show 1964 woonoord Laarbrug oogstten daverend suc ces. Verder de Eika's bestaande uit de Ommer tieners Steffie Lokin, Herman Klomp, René Aptroot en Wilco Buter. Onder de gasten bevonden zich burgemeester mr C.P. van Reeu- wijk, de gereformeerde dominee J.C. Baumfalk en baron P.D. van Pallandt van Eerde. Op de tweede show was zanger Piet Sybrandy wederom favoriet van de vele bezoekers. Hij bracht niet alleen rock en roll muziek, maar zong ook geestelijke liederen en de bezoekers op de betekenis van het Paasfeest wees. Een bezoeker van weleer weet zich nog te herin neren dat op een gegeven moment dat een popgroep een nummer speelde de elektriciteit uit viel. Dit probleem werd opgelost door Piet Sybrandy aangezien hij geen elektrische gitaar bediende maar een simpele gitaar. Jongeren van toen dansten de twist op het num mer van Sybrandy "Aan het ruw houten kruis". De groep The Black Eyes zorgde eveneens voor reuring in de tent. Hoogtepunt van de avond was toen ongetwijfeld het optreden van Herman van Keeken (Hank Hermans) met onder meer het succeslied van Cliff Richard The young One's. In de pauze werd hij bestormd door honderden teenagers aan wie hij a raison van een kwartje zijn fanblad uitdeelde en ook kwistig handtekeningen zette, zowel op papier als op wangen en armen van de meisjes. Overigens was toen ook uit Ommen de groep The Rocking Stars present met toen René Aptroots, Wilco Buter, Harry Pouls en Harry Horstink. Ook op de laatste show kregen de bezoekers waar voor hun geld zo blijkt uit krantenver halen van toen die melden dat de teenagerschare in extase raakte door The Little Stranger Boys, een groep die op geen enkele Ommer Teenagershow ontbraken. Toen de jonge En gelsman Roddy True met The Fulltunes opkwamen werden de stoeltjes dichtgeklapt en aan de kant gegooid en was weldra de tent herschapen in een zee van twistende teenagers. Even laaide het enthousiasme benauwend op, maar enkele woorden van leider Ger van Elswijk uit Emmen, waren genoeg om alles weer in ordelijke banen te leiden. Welkom tussen dit alles waren de optredens van de toen 13-jarige Sandra Reemer met de jongere broer Frankie.

Foto's en plakboek: familiearchief Makkinga Herman van Keeken, alias Hank Hermans(met licht kostimm} en zijn manager Charles delen handtekenin gen uit. Op de achtergrond de teenagers Ferdinand Kampman (met bril) Her man Hollak, Wint Woertink (midden) en achter Van Keeken Henk Woertink. Vooraan in witte Jas Hennie Caspers. /"T'-y

Wi «Sf!^ Beioeltt de grote 5e OMMER TeEnAgER-ShOw te Ommen op Paasmaandag

"""•unntj EEKT over Ommt'n VELDHUIS II """"«PP • ■■■'■. J j A. Kleinlug(en|,eid '•"<1' BIJ Beste teenagers <"' l UI.) «««isti.>■ ■.M.fck.w».,,.. enfe y„ , ^. ™® «hrtirSn vTw he» "* ;•->« .Tcena»r lÜ i)it «/ •, Mpi*»- ' '* »arné •-'■<. VttS'ff fS»me«- van ««iialeffo?"!"»? e« clik- •tflwr «en aetic Wêef■ iw-rrf ' medgw®rkS:'?£ */« al de Ifnsw©rkej||te döörietS '#ïA^rf docir iiet- 5L;y'®'"'et alS- OH'Ct ïetTii'^'" ««" O» OsimS '"aces

mcu'

ÜJt i;^ ---vPyn ih.

i* '"S Ijn >'t Voorwoord door Baron van Püllundt in de Teenager-

Expres ur

IN ÜNReSRSKBK GOK»fc*»3«

si'i:cï;\un ri

aStó «Mi- v««rraaö

OMMüm ön«ds|api©!BïWTi Dssiriin^tma.Ali ComptWe Braidssei BWifdssioffeji Kapjes enx.

INjckeiiMtm

l-.aATLS lll.KI.A^U.1 TÜN TOOREN 300 teenagers I

1 •• - I'ROKFKXKMPI..\AK-;J^''xI't' XI Vt LïBotHI - Vl ItAUnKK 3 . VBIJ lw:t 'm»as«r-b»«S '5 1 ir ; -^psaKK-BXFaKss'" ' ■ • | j JAVORIir

} .

^«EnEI!E!»r S MtM' h<-« rlijkf ^upj^;-«

XA'«'»I (.ORI-Nt. EERTER ' . vir-iMitrs- it 1 i* tAKIIONAOV S Tewm led.«««< d» nieUMtile % liu r-in K » j«iniat*f» Tw-Bsgsf-btsdtM in |, 1 . • I ji\! vr. »}•.>. yi^fe«tl»eoks -— l*ofkelfr»»ks —• enekttbitsk* jn-5.tl-ï 11^! t.MI\M . ■ IVATA'fKS »JSHItA

OM}:!,I.I' 1 ' / • ■ / Voor draagbare radio's rs— Advertenties Teenager- Café Stegeman iJ'. Expres 1963, oxj. boekhan .I.IVa^staTiiian ' - SIABK* 28 " un>tm del D. van Eerten voor 300 UAJ>T»l!W«T»AAX i — ümmct» ■ ■ ie teenagers gratis proef exemplaar Muziek-Express V ' —^

18 Opa Woertink en de brasems door Gerrit Steen

Vroeger toen vlees nog niet gewoon in plastic verpakt bij de slager lag en het woord 'supermarkt' nog niet bestond, stond er bij de meeste mensen niet alle dagen biefstuk op het menu.

Ook bij opa en opoe Woertink was dat denk ik wel eens het geval. En ik kan me ook niet herinneren of er vlees in een zoutvat zat. Er was wel een klein ondiep keldertje met daarboven het "opkamertie", maar of er een pekelvat stond met vlees er in ik weet het niet meer. Als er in die tijd geen vlees op tafel kwam was een eigen gevangen visje een prima ver vanger.

Mijn vader(ome Derk) ging na zijn werk vaak vissen in de Vecht, uiteraard niet op zon dag want dat was toen nog zonde en mocht niet van dominee van Heijst. Zijn favoriete plek was een inham van de Vecht op het land van: van der Vegt, in de volksmond: "n. Belt van Anton van de Kippe". Hoe hij aan die bijnaam/scheldnaam kwam.... mogelijk kan de HKO dat eens uitzoeken. Maar terug naar het vissen van Ome Derk.

Vaak kwam hij thuis met een jute-zak waarin een flink aantal brasems of meunen zaten. Diepvries was er niet, dus na het schoonmaken ging de meeste vis direct in moten de braadpan (de pannekoekspanne). Opa Woertink die regelmatig bij ons aan de Hardenbergerweg kwam liet zich dan vaak een lekkere warme gebakken vis voorzetten, die hij met smaak naar binnen werkte. Ondanks het feit dat de witvis uit de Vecht vol zat met kleine graatjes bleef na de schrans- partij alleen maar de ruggengraat van de vis over. Noch steeds is het voor mij een raadsel hoe opa de vis, inclusief graten, naar binnen werk te.

Nooit heb ik hem horen kuchen of zijn keel schrapen omdat er een graatje in bleef steken. Dat was bij wijlen Prins Bemhard wel anders ,want die zou vlak voor zijn echte dood bij na het loodje leggen, omdat een klein stukje van z'n kunstgebit in zijn keel zat.

1

19 Opa Woertink en de stamper door Gerrit Steen

Toen opa Woertink (Gerrit Hendrik) en opoe Woertink (Margaretha) in het huwelijk tra den kregen ze van één van beide ouders denk ik geen volautomatische wasmachine als huwelijksgeschenk.

Ik denk dat de string van opoe en de boxershort van opa gewoon op het wasbord werden gewassen evenals de disco-broek van ome Gait vol bier- en andere vlekken. Natuurlijk eerst een nacht trekken in het sop, nadat de was op maandag in de "kokkepot" was gekookt.

Brandhout voor het vuur onder de pot lag volop in het oude schuurtje dat een beetje ver zakt tegen de heg van het "olde-mannen-huus" aanleunde. Of daar de gietijzeren pot ook stond.... ik meen me te herinneren van wel. De maandag was altijd een drukke dag voor opoe, erg arbeidsintensief, om de was weer schoon te krijgen en mogelijk al uit te spreiden op de "bleeke" waardoor het mooi wit werd.

Opoe hield van schoon,je mocht ook nooit ergens met je "pikkerige"(plakkerig) handjes aanzitten en zeker niet aan die mooie glanzende koperen ringen van de kabinetslade. Het was voor opoe dan ook een geschenk uit de hemel dat de stamper werd uitgevonden. Hoewel zo'n ding nogal duur was(ome Derk en tante Mina hadden er geen) hadden ze aan de Gasthuisstraat al vrij snel zo'n "wonderwasmachientje". Ik denk dat opa mogelijk een paar financiële meevallers had gehad waardoor een stamper kon worden aangeschaft en aan een spijker op de "delle" hing. Die meevallers hadden meestal te maken met de dood want opa was namelijk drager bij de begrafenisvereniging de Laatste Eer.

De lijkwagen van deze vereniging was gestald in een klein schuurtje naast het "olde- mannen-huus", het zwarte paard was van de Potse, de voorloper van Van Gend en Loos. De vereniging, van oudsher van de Hervormde Kerk, regelde bijna alle begrafenissen in Ommen en soms ook in de buurtschappen. Als er dan in een strenge winter veel sterfgevallen waren, van toch al wat zwakkere men sen, dan kloste dat draaggeld nog wel lekker aan. Opoe die nogal op de penning was zei dan ook vaak in zo'n geval tegen mijn moeder "oen va hef nog wel weer een beste wekke e' had" .

Ik denk dat van zo'n financiële meevaller de stamper is aangeschaft. De stamper zelf, een tamelijk eenvoudig apparaat met toch wel een soort toverkracht. Het waren eigenlijk twee koperen klokvormige pannen, de één iets groter dan de ander, op de kop aan een houten steel gemonteerd en die al stampend een zuigende bewegingen ver oorzaakten waardoor de was als het ware helemaal schoon werd gezogen. Ook mijn moeder mocht die stamper af en toe wel eens lenen, maar opoe had toch wel graag dat de stamper bijtijds weer terug was aan de Gasthuisstraat en veilig weer aan de spijker hing. Want duurde het terugbrengen te lang dan werd opa door opoe op pad gestuurd om het wonderapparaat op te halen.

Wat opa betrof had het geen haast, hij was een fijne gemoedelijke man, en ik hoor hem nog zo zeggen "ja oen moe hef mi'j e'stuurd um te kiek'n o'j der al kloar met waan'n". Bij opoe Woertink gold zeker het gezegde; "tijd is tijd", want om twaalf uur stonden de dampende aardappelen op tafel compleet met "zoerkool" uit de Keulse pot. Het was in de tijd dat magnetron en steamer nog moesten worden uitgevonden.

20 3-gangen keuzemenu SS € 27,50 SPORT/?/ fitS/ge^'ond' E K K E L E N K A M P AL ONBEPERKT SPORTEN VOOR 3.99 PER WEEK! LUNCH ■ DINER ■ PATISSERIE BRINK 35, OM Stationsweg 1 ■ 7731 AW Ommen ■ telefoon 0529 A5 17 82 «529 45 45 08 www.ekkelenkamp-Qmmen.nl

^^^an.^alderen l=j ^I garage en tankservice

Voor kwaliteit-voordeel en service komt u echt Nieuwbouw bij van Aalderen aan de Hamsgoren 25 terecht. Verbouw Telefoon (0529)452429 Renovatie Restauratie BRASSERIE TANTE ROS

Tekenwerk □ mme:n Vergunningen Markt 17, 7731 DB Ommen Bouwbedrijf Vonder bv. Tel 0529-451043 1(0529)45 1813 Veidkompweg 3 Fox 0529-451027 [email protected] 7731 HL Ommen www.bvbouw.nl www.tantepos.nl:«i.; .

RADIO - T.V. - STEREO RECORDERS - KOELKASTEN WASAUTOMATEN - EIGEN TECHNISCHE DIENST X GOUDSMIDS ATELIER & JUWELIER ZANDBERGEN M. Dunnewind

Dr. A.C. van Raaltestraat 12 7731 GN Ommen VRIJTHOF 7, 7731 CN OMMEN, TELEFOON; 0529 - 456111 Tel. (0529) 45 16 58 www.bzandbergen.nl

Van Elderen Van Elderen gaat nét even verder accountants I belastingadviseurs

www.vanelderen.nl

.. Vf rkoop Asl n kn ,1 p Creatieve Taxaties r. workshops & Hypotheken Luxe bungalow •• •"1 arrangementen Voortgekomen uit r 'De Schakel Makelaars' staan wij vanaf 1998 sallanasi bekend als dé specialist Emslandweg 1D in de regio. registermakelaars S taxateurs 7731RP Ommen

T 0529 46 36 66 E infoBdewilderoos.nl I www.dewilderoos.nl NVMCH VfundaA ^4 wastgoedceptgecertificeerd

VrIJthofSa 7731 CNOmmen T0529455055 ommenissallandsgoed.nl wvyw.sallandsgped,nL ma & vr 09:00 - 17:00 i di t/m do 09:00 - 12:00 i zaterdag 09:00 - 12:00 i zondag gesloten Dunnewind Groep UW DAK IS ONS VAK!!! Verhuur van shovels, mobiele kranen, dakdekkers- en renovatiebedrijf minikranen, auto met kraan en containers. Het afhalen en laten brengen van zand, grond, grind, mijnsteen en straatstenen. Uitvoering van sloopwerken. Strangeweg 7 7731 GV Ommen Inname van schoon handzaam puin, bouw- en sloopafval en hout. Tel. {0529} 45 21 50 Als inwoner van de gemeente Ommen wmm dBF UMDI kunt u zes dagen per week van 09.00 tot 12.00 uur [email protected] OMMEN BV www.dunnewindgroep.ni grof tuinafval en schoon takhout bij ons inleveren. Wijzijn zaterdags geopend van 08.00 tot 12.00 uur Vermeerstraat 13 • 7731 SM Ommen • Tel. (0529) 45 30 33

Unive's waardevolle adviezen pakken altijd laag uit Bij Ünivé kunt u altijd even binheritopeh. )S[ptanspostOMMEN Want bij het Univé-kantoor bij ü in de buurt staat de deur wagenwijd harte welkom voor een Zet het zwart op wit. advies. Uiteraard met e Notarispost Ommen Vrijthof 8a, 7731 CN Ommen Unlvé De Onderlinge T 0529 - 712 523 Elke maandagavond Ommen 10529)46 94 10 E [email protected] van 19.00 tot 21.00 uur gratis UNWÉ'^VERZEKERINGEN I www.notarispostommen.nl en vrijblijvend inloopspreekuur. uur puikt ü de vruchten van! Wijnhof DE iAPPER De Kapper Omnnen wijn en gedistilleerd Vrijthof 1, 7731 CN Ommen Vrijthof 11 Telefoon (0529) 45 49 48 7731 CN Ommen

www.kapsalondekapper.nl T 0529 45 30 66 E [email protected] TIJD VOOR JEZELF. I www.wijnhofommen.nl

Q lurviL n^n PN iJetservice VERHUIZINGEN u^ü9

H. STEEN B.V. Ook zorgmaaltijden EN Sogenbosstraat 3 Brugstraat 16 ~ 7731 CT Ommen 7731 WT Ommen [email protected] ~ www.resto-oco.nl Tel.(0529) 45 18 02 0529 451429 TRANSPORTEN Fax (0529) 45 69 98 7^' Ko>^^ ■dhek''!^ AUTOSCHADE

Restaurant - Catering GARANTIEBEDRIJF De Bootsman

Coevorderweg 19 Ommeresstraat 11 - 7731 XD Ommen 7737 PE Ommen Telefoon (0529) 45 12 94 Tel. (0529) 45 72 72

Uw vakantie is bij voorbaat geslaagd op Bungalowpark Hoge Hexel

Voor reservering: Hoge Hexel Recreatie Bruine Hoopsweg 6, 7645 BJ Hoge Hexel HOGE ^EXEL Tel. (0546) 57 98 65 • Fax (0546) 57 13 08 E-mail: [email protected] • internet: www.hhexel.nl