Zero Emissie Zone Twente Aanleiding | Waarom Dit Onderzoek?

Duurzame Stadslogistiek Twente Inventarisatie – mogelijkheden duurzame logistiek in de Regio Twente

April 2021

Auteurs Rapportage

Jasper Klarenbeek Erik Regterschot Sina Khodabakhsh Reshad

Gerard Kuiper Nienke Buikema Mattheo van der Molen Marco van der Linde Inhoud Position paper 1 Aanleiding | waarom dit onderzoek 2 Context | leeswijzer en onderzoeksvragen 3 2021: nog meer aandacht voor Zero Emissie Stadslogistiek 4 Wat is de situatie in Twente 5 Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven 6 Impact Zero Emissie Zone Enschede 7 Stimuleren van positief effect Zero Emissie zone in de regio 8 Rol Regio en Provincie 9 Rol Gemeente Bijlage A | Notitie ‘Beleidscontext’ Bijlage B | Notitie ‘Wat speelt er in Twente’ Bijlage C | Notitie ‘Factsheet Gemeenten’

2 Zero Emissie Zone Twente Aanleiding | waarom dit onderzoek?

Regio Twente heeft RHDHV gevraagd om te komen tot een “aanpak duurzame stadslogistiek Twente”. De doelstelling is: Ondersteunende rol Regio Twente bij het thema ◼ Inzicht te krijgen in het effect van invoering van Zero Emissie Verduurzaming van Stadslogistiek: Zones (Enschede per 2025 en mogelijk later in Hengelo, Almelo) op de omliggende gemeenten;

◼ Inzicht te krijgen in het huidige duurzame karakter van de gemeenten, de bereidwilligheid en mogelijkheden van logistieke Ondersteunen van gemeenten bij keuzes ondernemers om verdere invulling te geven aan duurzame rondom Zero Emissie initiatieven. Stadslogistiek (ZES)

◼ Een Plan van Aanpak op te stellen toegesneden op Twente om duurzame stadslogistiek te stimuleren.

Onze visie op de verduurzaming van stadslogistiek Adviseren van Verduurzaming van stadslogistiek gaat om veel meer dan het vermijden van gemeenten over Samenbrengen van uitstoot in binnensteden en dorpen. Duurzame stadslogistiek draagt bij aan het eenduidig beleid en ondernemers, aanpak, passend bij creëeren van een betere leefomgeving voor bewoners en een aantrekkelijkere overheden & doelstellingen stakeholders voor binnenstad voor bezoekers en ondernemers. Het zorgt onder andere voor een Twentse betere luchtkwaliteit, maar door de beperking van hinder en (geluids)overlast ook gezamenlijke Bereikbaarheids- initiatieven voor een betere verblijfskwaliteit in de binnenstad. document (2017)

3 Zero Emissie Zone Twente Aanleiding | Voor en mét de Regio Twente

De Regio is goed vertegenwoordigd: ◼ Aan de totstandkoming van deze verkenning hebben alle Twentse gemeenten meegewerkt. Op de gemeenten Borne, Twenterand, Almelo en Hengelo is een extra focus gelegd. Hiermee is een mooie mix ontstaan van de verschillende soorten gemeenten die in Twente te vinden zijn. ◼ Daarnaast is vanuit de gemeente Enschede de input gebruikt t.a.v. de reeds beschikbare informatie rondom de invoering van een ZE zone. ◼ Voor het meenemen van de Twentse publieke opinie heeft RHDHV…

◼ … 47 lokale partijen via mailing betrokken bij de inventarisatie

◼ … bij 21 stakeholders een online interview afgenomen

4 Zero Emissie Zone Twente Context | leeswijzer

Dit onderzoek is uitgevoerd in drie stappen, waarbij de volgende leeswijzer gehanteerd kan worden:

• In kaart brengen van de opgave ‘Stadslogistiek 2025-2030’ • Wat gebeurt er de komende tijd? Wat komt er op ons af? Stap 1 • Meer lezen? → Notitie A

• In kaart brengen welke gevolgen deze opgave heeft voor de Regio Twente • Waar staat Twente nu? Hoe kijkt de logistieke sector naar deze opgave? Stap 2 • Meer lezen? → Notitie B

• In kaart brengen van rol & mogelijkheden van de Regio • Wat kunnen de Regio Twente en de individuele gemeenten doen om de transitie naar Zero Emissie Stadslogistiek te versnellen, én hiervan als Regio te profiteren? Stap 3 • Het antwoord hierop is, samen met factsheets, te lezen in Notitie C

Meer lezen? Zie notitie A ‘Beleidscontext’, B ‘Wat speelt er in Twente’ en C ‘Gemeenten’ 5 Zero Emissie Zone Twente Context | onderzoeksvragen

Dit Position Paper kan worden gezien als samenvattende rapportage, waarin het onderzoek de volgende onderzoeksvragen doorloopt. De antwoorden van onderstaande drie onderzoeksvragen zijn opgenomen in bijlage B notitie ‘Wat speelt er in Twente?’:

Welke invloed heeft de invoering van de ZE zone Enschede op de omliggende 1 randgemeenten?

Wat zijn de korte & lange termijn Hoe reageren lokale ondernemers en de 2 gevolgen voor de kleinere kernen? logistieke branche op de maatregelen?

Hoe kunnen lokale initiatieven worden ingezet om de verduurzaming van logistiek 3 binnen Twente gemeenten te stimuleren?

De antwoorden hierop komen in dit Position Paper aan bod, voor meer achtergronden verwijzen wij u naar de notities in de bijlagen A, B en C. Corona Naast alle gegeven antwoorden en aanbevelingen benadrukken wij dat er ruimte moet worden geboden aan marktinitiatieven die onder druk van corona impact voor ondernemers voor vertraging gaan zorgen. De koers voor stimulering van ZE vervoer speelt daarin ook door. Daarentegen kan er gekoerst worden op de domeinen die zonder invloed van corona impact wel de transitie naar ZE kunnen starten.

6 Zero Emissie Zone Twente 2021: nog meer aandacht voor ZE-Stadslogistiek Vanuit de overheid: Met de komende landelijke “Uitvoeringsagenda Stadslogistiek” (voortaan “UAS”, tekenmoment 9 februari 2021) wordt een landelijk kader gegeven voor de stimulering van zero emissie stadslogistiek in het land. Deze uitvoeringsagenda is een samenwerking van overheden (Rijk, diverse gemeenten), bedrijfsleven (Transport Logistiek Nederland, EVOFEnedex, MKB- Nederland, VNO-NCW, RAI-Vereniging) en andere organisaties (Topsector Logistiek, Natuur&Milieu);

Kern van de UAS vormen uniforme afspraken over de invoering van Zero Emissie Zones voor stadslogistiek in de 30 tot 40 grootste gemeenten in het land. Concreet betekent dit dat aan de G40 wordt gevraagd om per 2025 een Zero Emissie Zone voor bestel- en vrachtvoertuigen in te voeren;

In Oost Nederland (provincie Overijssel en Gelderland) is in 2020 de “Landsdelige agenda Stadslogistiek en ZES” opgesteld. Deze agenda omvat diverse acties die uitgevoerd kunnen worden om de transitie naar zero emissie stadslogistiek te stimuleren met provinciale subsidieregelingen vanaf 2021 waarin o.a. handhaving middels cameratoezicht, ANPR (vanaf 2022);

Relevant voor de regio: nationale subsidieregeling voor bestelbusjes (max €5k) vanaf maart 2021, waarbij wordt opgeroepen regionaal ook stimuleringsregelingen te treffen voor klein-zakelijk/MKB met Euroklasse-4 voertuigen. Ook is er de subsidieregeling DKTI ronde 3 voor duurzaam wagenpark en –infrastructuur (gericht op opschaling van uitstootvrije bestel- en (met name) vrachtwagens). Daarnaast wordt de provinciale subsidie voor cargobikes in 2021 naar alle waarschijnlijkheid doorgezet (nog niet bekend);

Gemeenten kunnen zich ook in 2021 blijven aanmelden voor de SPES ondersteuning, denk aan evaluatie van toegangsbeleid, handhaving etc.

7 Zero Emissie Zone Twente Meer lezen? Zie notitie A ‘beleidscontext’ 2021: nog meer aandacht voor ZE-Stadslogistiek Vanuit het bedrijfsleven:

Stadslogistiek is ‘hot topic’. De markt bereidt zich voor op grootschalige elektrificatie en een opschalingsstap in gebruik van Batterij Elektrische Voertuigen. Focus ligt met name op de bestelauto’s – daarvan zullen de kosten (de Total Cost of Ownership, TCO) binnen 2-3 jaar vergelijkbaar zijn met brandstofvoertuigen. De inzet van uitstootvrije vrachtwagens moet nog grotendeels van de grond komen (Elektrisch: markt lijkt te bewegen naar heavy duty inzet, Waterstof: nog geen opschalingspotentieel. Afgezien van lokale ombouwtrajecten naar waterstof speelt hier weinig. Veel bedrijven geven aan voorlopig nog bio-LNG nodig te hebben om CO2 footprint te verlagen

Groeit de groep koplopers die de ambitie uitspreekt om in 2025 met 100% uitstootvrije voertuigen te rijden. Dit zijn grote bedrijven (zoals PostNL, DHL, Heineken) en kleine ondernemers (diverse lokale initiatieven);

Triggert de invoering van ZE-zones – naast opgaven m.b.t. de autobereikbaarheid van stadcentra – de verandering van logistieke processen. Opvallend daarbij zijn het (nu echt!) groeiende succes van “hubs” (overslagcentra, vaak aan de rand van de stad), al dan niet in combinatie met de inzet van lichte, uitstootvrije en kleinere voertuigen (cargobikes, fietsen en zogenaamde “Light Electric Vehicles”);

Groeit de behoefte aan duidelijke kaders: een stip op de horizon (wanneer moet men waar uitstootvrij zijn) én de stappen op weg daar naar toe. De landelijke UAS voorziet hier op macro niveau in, maar van afzonderlijke gemeenten verwacht men ook duidelijkheid

Doen met name de lokaal gerichte ondernemers met 'eigen logistiek' de oproep om de uitfasering van fossiele voertuigen en transitie naar ZE voertuigen gericht te ondersteunen met subsidie, privileges en bijbehorende openbare laadinfrastructuur

8 Zero Emissie Zone Twente Meer lezen? Zie notitie A ‘beleidscontext’ Wat is de situatie in Twente?

2021 is voor alle Lokaal zijn er – buiten Twentse logistieke betrokkenen het Enschede en in sector: wens voor een momentum om te mindere mate Hengelo heldere punt op de handelen. Dat wordt - weinig ZES horizon en een breeduit gedeeld. Zero initiatieven. uniforme Twentse Emissie Zone of niet, Uitzondering hierop: aanpak van logistieke fietskoeriers (Cycloon) regelgeving dienstverleners laten en landelijk opererende (waaronder zich voorzichtig ketens zoals PicNic, ontheffingen, informeren m.b.t. DHL en PostNL. In privileges en overstap naar elektrisch Enschede zijn enkele venstertijden). Dit met rijden. Ondertussen partijen bezig met oog op worden investeringen in concrete projecten op investeringszekerheid én dieselvoertuigen het gebied van minimalisatie van uitgesteld. duurzame stadslogistiek administratieve lasten. (TRENS Solar Trains en Cycloon).

9 Zero Emissie Zone Twente Meer lezen? Zie notitie B ‘wat speelt er in Twente’ Wat is de situatie in Twente?

In werkgroepen wordt vanuit de In de gemeenten wordt Hengelo en Almelo: Provincie / logistiek makelaars goed beperkt nagedacht over verkennende fase (begin nagedacht over de wijze waarop de de wijze waarop februari overleggen over markt klaar te stomen is; zowel door gefaciliteerd kan PvA en ambitie). overheden (Enschede, Almelo en worden. Men is Hengelo) als bedrijven (werkgroep duidelijk in sinds december gestart). Daarnaast afwachting van de te heeft het onderwerp ZES binnen zetten stappen in bredere regionale logistieke gremia Enschede, Hengelo (POLO, Port of Twente) wel aandacht, en Almelo. maar nog beperkt.

Enschede: ZE-zone 2025 in het Stadserf en uiterlijk 2030 het gebied binnen de singels (B&W in maart, 12/4 raad).

10 Zero Emissie Zone Twente Meer lezen? Zie notitie B ‘wat speelt er in Twente’ Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven

Uit consultatie van logistieke bedrijven komen de volgende wensen die voren die hen helpen in de transitie naar ZE:

◼ Het stellen van een helder eenduidig kader: wanneer (jaartal) moet men waar (gebied) uitstootvrij rijden. Of andersom: tot wanneer mag men waar met brandstof rijden?

◼ De wens om voldoende laadinfrastructuur in Twente gerealiseerd te krijgen op openbare locaties:

◼ Openbaar: Randen kernwinkelgebied i.c.m. laad en lospleinen

◼ Openbaar: Bovenlokale knooppunten, ontsluitingswegen (N-wegen) tussen kerngemeenten

◼ Semi-publiek: de uitdaging aangaan om op hotspots private laadinfrastructuur geschikt te maken voor gastgebruik

◼ Het faciliteren van ZE door privileges voor (kleine) Ze-voertuigen, bijvoorbeeld verruiming van venstertijden

11 Zero Emissie Zone Twente Denkrichtingen vanuit het bedrijfsleven

Uit consultatie van logistieke bedrijven komen de volgende wensen die voren die hen helpen in de transitie naar ZE:

◼ Het promoten en faciliteren van logistieke stadshubs. Bijvoorbeeld via ondernemerscollectieven (lokale verenigingen), aansluitend op recente corona-ontwikkelingen (duurzame bezorging vanuit local-to-local online winkelstraten).

◼ Het realiseren van laad- en lospleinen aan randen van winkel- / voetgangersgebieden. De eindlevering is dan ZE (per voet en palletwagen, fiets). Op deze plekken kunnen ZE materieel (koelingen) en ZE voertuigen worden opgeladen, maar worden dieselvoertuigen ook ruimte geboden. Op deze plekken is lang (>10m) laden en lossen toegestaan.

◼ Aandacht houden voor eenduidigheid én uniformiteit (administratieve lasten) in privileges en toegangsbeleid (venstertijden, ontheffingen).

◼ Het stimuleren van ZE voertuigen door subsidie; bijvoorbeeld door het slim kanaliseren van de landelijke subsidies naar de regio (communicatie).

12 Zero Emissie Zone Twente Impact Zero Emissie Zone Enschede

Effect beperkt zich met name tot directe omgeving geplande ZE-Zones

Het uitstralingseffect van Hubs (en/of uitbesteding) In de randen van Twente De inzet van plug in Gezien de omvang van de ZE-zones beperkt zich zijn primair gericht op ZE- zal het effect van de ZE- hybride vrachtauto’s sectoren is positieve veelal tot de directe zones, mede door inzet zone mogelijk zeer (PHEV’s) is wel kansrijk. uitstralingseffect omgeving van de zone. van voertuigen met beperkt of negatief zijn: Er wordt dan diesel uitgedrukt in In Twente zijn dit de direct beperktere actieradius Vanuit de huidige gereden op langere voertuigbewegingen omliggende kernen die (fiets, LEV). Inzet op fiets voertuigen worden de afstanden en elektrisch beperkt. Het beperkte deel uit maken van en LEV is weliswaar huidige Euro-5 en Euro-6 binnen de kernen; zeker uitstralingseffect is slechts dezelfde logistieke interessant voor ZE-zone voertuigen na 2026 langer als dit laatste wordt tijdelijk én geografisch bedrijfsstromen. In termen Enschede, en ingezet op regionale gefaciliteerd relatief. Tijdelijk: want op van haalbaarheid implementatie in de trajecten, als gevolg van termijn is al het logistieke (range/operatie) volgt er grotere kernen Oldenzaal, de ZE zone. Naar verkeer ZE. Geografisch naar verwachting geen Borne, Hengelo en verwachting vindt relatief: door toename van aanpassing in Almelo wordt kansrijk uitfasering van Euroklasse range, en hybride bedrijfsvoering waardoor ingeschat (5)/6 voertuigen plaats voertuigen tot 2035 wordt de regio profiteert van vanaf 2025 tot 2035. Let een mix in stad- en verduurzaming. Synergie wel: de nieuwste diesels regiobelevering steeds rondom Borne/Hengelo (met name Euro6) zijn interessanter wordt wel verwacht, maar relatief schoon; het is staat op zichzelf vanuit die optiek niet per se problematisch

13 Zero Emissie Zone Twente Stimuleren positief effect Zero Emissie Zone in de regio

Het positieve effect van de ZE-Zone op de regio kan wel worden versterkt via een aantal slimme maatregelen; daarin hebben zowel gemeente als regio een rol

◼ Op de volgende slides zijn de hoofdlijnen opgenomen voor gemeenten en regio.

◼ Voor én met gemeenten is een “toolkit ZES gemeenten” opgesteld met daarin instrumenten die kunnen worden ingezet om ZES te stimuleren Deze input is opgenomen in bijlage notitie deel C ‘factsheets gemeenten’

◼ Daarbij geldt: voor Enschede en (op termijn) Almelo en Hengelo ligt een ZE-Zone het meest voor de hand; de overige gemeenten kunnen vooral via hun toegangsbeleid op korte termijn de ZE logistiek faciliteren.

14 Zero Emissie Zone Twente Rol Gemeente en overkoepelende gemeenten

1 2 3 4 5

Twente gastvrij: in steeds meer winkelkernen Het bieden van privileges voor Algemeen geldt: borg de Promoot (communiceer) staat leefbaarheid en verblijfsklimaat centraal Heb oog voor private uitstootvrije voertuigen (bestel, vracht, bereikbaarheid per fiets, incl. sprekende voorbeelden; (vgl. Stadsbeweging). Het winkelhart wordt logistieke dienstverleners light electric vehicles) cargobikes. Twente kent veel ondernemers die stappen zetten compacter, maar met een steviger primaat voor m.b.t. gedeelde private • Gemeenten met een kernwinkelgebieden waar wel in duurzame stadslogistiek de voetganger. Voor een duurzame logistieke laadinfrastructuur en toegangsverbod (venstertijden, gefietst mag worden; hou dit zo en (eventueel via aanpak betekent dit: gastgebruik; voetgangersgebieden) kunnen / of zorg dat fietsbezorging en ondernemerscollectief en regio / • Wees kritisch op ontheffingen voor niet hiervoor een ontheffing bieden. cargobikes (en evt. light electric provincie / logistiek makelaars): uitstootvrije voertuigen maar biedt Enschede gaat dit doen en mogelijk vehicles) toegang behouden. dat creëert enthousiasme (“in kan een uniform Twents privilege ondernemers perspectief in de uitfasering Twente doen we het gewoon”) worden ontwikkeld en gebruikt. (waar zijn fossiele voertuigen nog wel • Op termijn (na 2025, 2030) kan welkom). Mogelijk kan het reguliere overwogen worden om deze ontheffingenbeleid worden aangescherpt; dat gebieden in bepaalde kernen – en borgt het level playing field. Dat geldt onder voorwaarden – in te richten overigens ook voor een striktere handhaving. als ZE-zone. • Borg de bereikbaarheid voor logistieke • In een aantal gemeenten worden voertuigen aan de randen van vanuit leefbaarheid nieuwe of winkelgebieden door laadpleinen. Creëer striktere toegangsbeperkingen laad- en losplekken waar lang kan worden overwogen. Het is zaak om de gestaan (gratis), en faciliteer op deze bereikbaarheid voor uitstootvrije “laadpleinen” ook EV-laadinfrastructuur waar voertuigen binnen bepaalde tijden te elektrische voertuigen of elektrisch materieel garanderen. (bv. koelingen) kunnen worden geladen. 15 Zero Emissie Zone Twente Meer lezen? Zie notitie C ‘factsheets gemeenten’ Toolkit: mogelijke maatregelen t.b.v. ZE-logistiek

◼ Op de volgende pagina’s is een overzicht gegeven – een zogenaamde “toolkit” van het gemeentelijk instrumentarium (dat valt binnen het gemeentelijke mandaat) dat kan worden ingezet om zero emissie logistiek te bevorderen.

◼ Onderscheid is gemaakt naar:

Stimulerende Faciliterende Overige (stimulerende) maatregelen die Twentse maatregelen; maatregelen maatregelen; maatregelen gemeenten (ook juist de die het effect van de die worden genomen op kleinere kernen) kunnen stimulerende maatregelen andere plekken in het land, nemen vergroten. maar voor kleinere gemeenten niet voor de hand liggen. Deze zijn niet opgenomen in deze notitie, wel in de bijlage.

Interessant is dat veel maatregelen ook een positief effect hebben op de leefbaarheid (geluid, luchtkwaliteit) en verblijfsklimaat (reductie overlast) in de kernwinkelgebieden. In veel andere gemeenten in het land sluiten deze maatregelen dan ook goed aan op de lokale doelstellingen; niet alleen op het gebied van duurzaamheid, maar ook wat betreft leefbaarheid, vitaliteit in centrumgebieden en bereikbaarheid.

16 Zero Emissie Zone Twente Toolkit: stimulerende maatregelen

Voor de kleinere gemeenten met dorpskernen liggen de volgende maatregelen het meest voor de hand:

Omschrijving Voorbeelden in ZE-zone Zone per 2025 waarin in principe alleen uitstootvrije voertuigen zijn toegestaan, met Enschede overgangsregelingen voor vracht (ZE per 2030) en bestelauto’s (ZE per 2028). Insteek: o.a. Zwolle, Groningen, Assen. centrum en eventueel omliggende wijken. Praktijk: centrum (binnenstad). Krommenie en Wormerveer Kan eventueel in kleinere kernen, mits bevoorrading via achterzijde of laadplein (kleine kernen) mogelijk blijft. Ruimere Ontheffing voor uitstootvrije bestel/vrachtvoertuigen om buiten venstertijden te Enschede venstertijden ZE bevoorraden. Eventueel met aanvullende voorwaarden (naar tijd of plaats). Vereist o.a. Groningen, Haarlem gebied met venstertijden. Eigen inkoop Stellen van harde eisen (=regulerend) of gunningscriteria (=stimulerend) m.b.t. ZE Amsterdam, Zaanstad en div. gemeente bestel- of vrachtvoertuigen in eigen inkoop of aanbestedingen van werken (bv. andere gemeenten groenonderhoud). Faciliteren in Creëren van specifieke oplaadplein voor EV’s (bestel/vracht) vlak bij winkelgebied (zie Utrecht, Duivendrecht. oplaadinfra ook “laad- en lospleinen”). Daarnaast faciliteren in herkomstgebieden (depots op (pleinen) bedrijventerreinen) waarbij met name gastgebruik kan worden gepromoot. Én: faciliteren snellaadinfra op hubs aan de randen van de stad / bovenliggend wegennet. Lagere leges voor Lagere leges (of 0 euro) rekenen voor ZE bestel/vrachtvoertuigen. Interessant voor Amsterdam, Delft, ZE ontheffingen / RVV-ontheffingen of ontheffingen i.r.t. tijdelijke verkeersmaatregelen (verhuizingen). Schiermonnikoog vergunningen

Zero Emissie Zone Twente Toolkit: Faciliterende maatregelen

Maatregelen die het effect van stimulerende maatregelen vergroten:

Omschrijving Voorbeelden in Autovrij of –luw Geen specifieke ZE-maatregel, maar wel belangrijke indirecte maatregel. Gehele Groningen, Leeuwarden (in maken i.c.m. afsluiting van straat of gebied voor al het verkeer, eventueel uitgezonderd venstertijden voorbereiding) venstertijd en voor laden/lossen (of bestemmingsverkeer). Via privileges EV wel toegang geven (evt. privileges EV met beperkingen in plaats/tijd) (zie “ruimere venstertijden”). Belangrijk hierbij is zo veel mogelijk borgen van ruime en uniforme algehele venstertijden (7-12 uur). Laad- en Creëren van laad- en losplekken aan randen van venstertijdgebieden waar men Utrecht (Neude), Hengelo (in lospleinen (evt. (gratis) kan staan (langer dan 10 minuten laden en lossen), dicht tegen winkelgebied voorbereiding) met laadinfra) aan (maximale loopafstand ca 100 a 150m). Men kan dan ook buiten venstertijden of buiten ZE-zone terecht. Eventueel inclusief laadinfra voor voertuigen of koelingen/materieel. Ontheffingenbelei Aanscherpen van het ontheffingenbeleid (voor alle voertuigen!) in gebieden die Enschede (in voorbereiding) d (regulier) beperkt toegankelijk zijn (venstertijden, voetgangersgebied). Doorgaans is beleid te o.a. Alkmaar, Assen, Utrecht ruim (te veel ontheffingen) waardoor sprake is van overlast en eventuele privileges voor ZE weinig waarde hebben. Handhaving Strikter handhaven van gebieden met beperkte toegang, veelal via ANPR Enschede (automatische kenteken herkenning). Schept level playing field en geeft privileges o.a. Amersfoort, Alkmaar, Delft meerwaarde. Communicatie / Communiceren van lokale voorbeeldinitiatieven. Vaak i.s.m. (of door) lokale Leeuwarden, Groningen promotie ondernemersverenigingen. Zero Emissie Zone Twente Rol Regio en Provincie

De regio / provincie heeft een coördinerende rol (die nu al goed wordt ingevuld!)

1. Het in het kader van “verblijfskwaliteit” bieden van een uniform “toegangskader” voor kleinere gemeenten, met daarin:

◼ Bij voorkeur standaard privileges voor uitstootvrije logistiek (die overal zelfde zijn)

◼ Bij voorkeur een uniform toegangsbeleid in venstertijden én ontheffingen

◼ Bij voorkeur via één loket deze informatie ontsluiten (portal; besluit blijft gemeentelijk mandaat), bv. via website (a la LogistiekNoord.nl)

2. Het faciliteren van gemeenten met specifieke kennis (via bijvoorbeeld logistiek makelaars en EV-consulenten) op onderwerpen als: subsidies (incl. tco-tooling), laadinfravragen, “hubs” (om vragen van marktpartijen die willen starten met een hub te beantwoorden én te coördineren) en duurzaam inkopen. De huidige voorbereiding van de toolbox van logistiek makelaars voorziet (grotendeels) in dit punt;

3. Het faciliteren van regionale (snel)laadlocaties (en vulpunten). Dit zijn de plekken die niet aan het rijkswegennet liggen (clean energy hubs) maar juist regionale wegennet bedienen. Dit zou kunnen in een afgeleide strategie op Clean Energy Hubs waarin meer regionale knooppunten centraal staan en de koppeling met truckparkings;

4. De provinciale aanpak rondom Regionale Energie Strategie (RES) en Clean Energy hubs aan elkaar koppelen, zodat duurzame opwek op locaties plaatsvindt waar duurzame brandstoffen worden verhandeld en laadinfrastructuur wordt aangeboden. Dit zijn de regionale hotspots waar koppelkansen zoals overslag, bundeling en parkings liggen;

5. Het coördineren (bijvoorbeeld via logistiek makelaars) op medegebruik van private logistieke hotspots met gastgebruik laden voor de gehele logistieke sector. Gericht op de first movers (landelijke DC’s), waar lokale vervoerders te gast zijn.

6. Het samenvatten van bovenstaande acties én gemeentelijke acties in een Routekaart ZE Stadslogistiek. Zie voorbeeld in 19 ZerobijlageEmissie. Zone Twente Samenvatting belangrijkste handreikingen

In Notitie B worden een aantal concrete ideeën benoemd vanuit het bedrijfsleven. In notitie C zijn maatregelen benoemd die gemeentes kunnen nemen (Toolkit). De kern hiervan:

1. versterk het verblijfsklimaat in de kernwinkelgebieden

2. faciliteer de koplopers in verduurzaming van de logistiek

3. kom het (logistieke) bedrijfsleven tegemoet met een uniforme en integrale aanpak. Hieronder de meest belangrijke concrete handreikingen voor de regio voor het vervolg:

Handreiking Wie Aandachtsgebieden 1. Routekaart naar 2025 met Regio, gemeenten, Totaaloverzicht van ontwikkeling per gemeente; maakt duidelijk waar tot wanneer belangrijkste stappen naar een Provincie welke voertuigen zijn toegestaan; waar ZE geldt, en waar brandstofvoertuigen ZE regio welkom blijven. 2. Kader voor uniform Regio en Blauwdruk voor uniforme venstertijden (7-12u), privileges ZE en ontheffingenbeleid toegangsbeleid gemeenten en aandacht voor laad- en lospleinen (stap 1) en implementatie door gemeenten (stap 2). (model Enschede kan worden gebruikt, en kennis Hengelo; wordt 2021 aangepast). 3. Loket Logistieke vragen Provincie Bestaande “loket-functie” van Provincie verder verbreden met aandacht voor publieke (duurzame inkoop, hub-vragen. Oplaadinfra) en private vragen (TCO, subsidie, private laadinfrastructuur). 4. Opschalen Snellaad- Nader te bepalen Focus 1: gezamenlijke snellaad-infrastructuur op ontsluitingswegen en rand infrastructuur gemeentekernen Focus 2: het openbaar maken (gastgebruik) van private infrastructuur bij logistieke hotspots (DC’s) 20 Zero Emissie Zone Twente