Koning Opent Museum Voor ’Soldaten Van Oranje’

WWW.HAAGLANDENPOST.NL 26e JAARGANG NR. 8  7 SEPTEMBER 2015 VOORHEEN MARIAHOEVE MAGAZINE

Koning opent museum voor ’Soldaten van Oranje’

Koning Willem-Alexander heeft op vrijdagmiddag 4 sep- Gouden koets uit tember aan de Bosweg in Noordwijk het Museum Enge- roulatie landvaarders geopend. In dit museum wordt het verhaal verteld over de Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit bezet gebied ontsnapten met het doel 9 de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan vanuit Engeland voort te zetten. Het nieuwe landelijke museum is een eerbetoon aan de vele Engelandvaarders en aan al degenen die hen hielpen en zo hun leven riskeerden voor de vrijheid. Erik Hazelho Roelfzema, de ‘Soldaat van Oranje’, was een van hen, maar er waren er veel meer.

Tijdens de bezetting in de jaren over de ’Soldaat’ dragen nog 1940-1945 slaagden ruim 1.700 iedere dag bij aan het verhaal personen er met veel moeite in over deze verzetsstrijders. De Engeland te bereiken. Honder- initiatiefnemers willen met het den anderen deden een poging, museum een breder en uitge- Tazelaar deed het maar verloren tijdens de tocht breider beeld geven van de gevaarlijke werk het leven. Naast degenen die de Engelandvaart tijdens WO2. riskante over- tochten over de “U bent de schakel tussen 3 Noordzee maakten, krijgen de hen die thuisbleven en mij” Engelandvaar- ders die over land op weg gin- Deze doelstelling wordt (ook gen veel aandacht in het nieuwe financieel) gesteund door onder museum. Deze mensen kozen andere het Nationaal Comité 4 Twee Engelandvaarders in het Museum Engelandvaarders: routes die vaak maanden tot en 5 mei, het Nationaal Fonds Eddy Jonker (l) en Charles Bartelings jaren in beslag namen en in veel voor Vrede, Veiligheid en Vete- gevallen moesten duizenden ranenzorg, het Prins Bernhard kilometers vol ontberingen wor- Cultuurfonds, Fonds 1818, het log door individuen werd den afgelegd. Genootschap Engelandvaarders beleefd en hoe personen tot hun Knopen en veel nabestaanden van Enge- besluit kwamen om de gevaar- als cadeau Leidse studenten De ’Soldaat van Oranje’ was en is landvaarders. lijke tocht naar Engeland te nog steeds een ‘icoon’ van het maken. Door de vestiging van Eddy Jonker, voorzitter van bijten spits af vaderlandse verzet in de Tweede Net als in het boek, de film en de het museum in een door de de stichting die het Museum Wereldoorlog. De successen van musical is in het museum te Duitse bezetter gebouwde bun- Engelandvaarders in Noord- het boek, de film en de musical zien hoe de Tweede Wereldoor- ker, voorheen het onderkomen wijk heeft opgezet, maakte in 5 van het (verhuisde) Atlantikwall- de Tweede Wereldoorlog zelf museum, en het gebruik van per boot de oversteek naar moderne audiovisuele technie- Engeland, waar hij werd Prinsjesfestival en ken wordt de sfeer van de oorlog opgeleid tot piloot op een bijna voelbaar. Spitfire. De knopen van het Prinsjesdag uniform van de Royal Air Het museum brengt de bijdrage Force dat hij destijds kreeg, Prinsjesdag is de traditionele dat verschillende facetten van van Engelandvaarders aan gaf hij cadeau aan de opva- start van het parlementaire de democratie belicht via luchtmacht, marine, Prinses renden van de Yvette II, een jaar voor de Eerste en Tweede allerlei activiteiten waarbij Irene Brigade, koopvaardij, KNIL replica van een Engeland- Kamer in Den Haag. Op de politiek, media, cultuur en en hun rol in het ’Englandspiel’ vaardersboot, waarmee enke- derde dinsdag in september burgerij elkaar treffen. Het fes- in beeld. Ook krijgt de bezoeker le nazaten van deze verzets- spreekt koning Willem-Alex- tival begint op 9 september een indruk van de bijzondere strijders begin 2014 een her- Hoedenparade ander in de Ridderzaal de met een avond over ‘Politiek band tussen de Engelandvaar- denkingstocht naar Engeland op Prinsjesdag troonrede uit waarin de rege- in woord en beeld’ in Nieuws- ders en de toenmalige koningin maakten. ring haar belangrijkste plan- poort. Wilhelmina (“U bent de schakel nen voor het komende jaar Een prinsjesdichter opent de tussen hen die thuisbleven en bekendmaakt. Voorafgaand dag erna het festival. In de mij.”). Voorts wordt getoond hoe presenteren. Waarden als ‘initia- aan het voorlezen van de dagen erna staan tal van ook de helpers van Engeland- tief nemen’, ‘in actie komen’, troonrede trekken koning Wil- prinsjesevenementen vaarders zich in zeer riskante ‘moed tonen’ en ‘doorzetten’, lem-Alexander en koningin gepland: van markten tot situaties begaven. Wie werd moeten volgens de initiatiefne- Máxima in de Gouden Koets, fotoexposities, concerten en gepakt, kreeg een zware straf mers ‘in elke tijd en onder alle gevolgd door andere belang- film- en cabaretvoorstellingen wegens het ’bevoordelen van de omstandigheden aan jongeren rijke leden van het Koninklijk en een dagelijks prinsendiner vijand’. In het museum worden worden overgebracht’. Huis, van Paleis Noordeinde dat in verschillende restau- de spannende keuzes en dilem- via het Lange Voorhout naar rants in de omgeving van de ma’s waarvoor Engelandvaar- Het museum is van dinsdag t/m het Binnenhof. Alle info: Denneweg geproefd kan wor- ders en hun helpers stonden zondag (10.00 - 17.00 uur) geo- www.prinsjesdagdenhaag.nl den. inzichtelijk en ‘invoelbaar’ pend. gemaakt. Museum Engelandvaarders, Postbus 56, 2200 AB Noordwijk Prinsjesfestival Het volledige programma is te Bosweg 15, 2202 NX Noordwijk, M 06 506 974 55 Het feest dat Prinsjesdag vinden op: Nevenbedoeling van dit alles is M: info@museumengeland- E [email protected] omlijst is het Prinsjesfestival, www.prinsjesfestival.nl de Engelandvaarder als rolmo- vaarders.nl, del aan de hedendaagse jeugd te W: museumengelandvaarders.nl IN DE REGIO

EtenAdverteren Herenstraat 16 Voorburg, Tel: 070 3877799 op deze pagina? Dè perfecte gelegenheid! Stel uw eigen menu samen uit onze gevarieerde Mail Lunch • Diner • Recepti e • Borrel • Vergadering Meeti ng • Feesten • Catering • Wijnproeverijen à la carte kaart [email protected] Officiële Trouwlocatie

Menu 2-gangen incl. kofﬁ e of bel Per boot bereikbaar • Eigen aanlegsteiger 26,50 p.p. 06 506 97 455 Laatste FietsCulinair.nl zondag 20 september of Bib Gourmand Menu 36,50 Menu 3-gangen (3-gangen met keuzes) 28,50 p.p. Dagvers, van boer tot bord Grote keuze aan vriendelijk geprijsde wijnen WWW.RESTAURANTDEKNIP.NL (ook per glas) Lunch: di tot vr van 12.00 - 14.00 uur Diner: di tot za van 17.30 - 21.30 uur Alle overige tijden op aanvraag geopend. Eigen parkeerplaats. Kniplaan 22, 2251 AK Voorschoten, Telefoon: 071-561 25 73 Kijk ook eens op onze site www.lofderzotheid.nl IN DE REGIO en like ons op Eten Vakantie gaat verder in eigen tuin! Als de vakanties voorbij zijn en het najaar eraan komt, wordt de eigen tuin weer belangrijk. Dat is soms weer even wennen. Zeker als het onderhoud tussentijds wat is blijven liggen. En toch hoeft u niet zo veel te doen om het vakantiegevoel in eigen tuin nog een tijdje vast te houden.

Een tuin is altijd al bedoeld om er zoveel Vooruitzien is regeren mogelijk plezier aan te beleven. Daarvoor Het ene tuinonderdeel vraagt meer tijd moet het natuurlijk wel eerst een tuin dan het andere. Het gazon moet elke zijn met voldoende beplanting, voldoende week gemaaid worden terwijl een vijver hoog en laag, een veilig vrij gevoel en eens in de 3 à 4 jaar wat opgeschoond niet meer werk dan u zelf zou willen. Er is hoeft te worden. geen tuin zonder werk maar u heeft wel Onkruid blijft altijd lastig, dus moet u heel veel in eigen hand. er voor zorgen dat het geen kans krijgt Meer vakantiegevoel in uw tuin

Een tuin kan altijd gezelliger. Soms ook met hele kleine ingrepen. Het voordeel van een beter tuingevoel is ook dat u het werk vergeet.

• Zet uw tuinstoel of extra bankje eens op een andere plaats • Hoogteverschillen en haagblokken geven uw tuin extra diepte en spanning om te groeien. En als het er dan toch van Appeltern. Daar zijn meer dan 200 Een stap terug • Versier uw boom of pergola met een paar vrolijke lampionnen komt moet de grond liefst makkelijk voorbeeldtuinen aangelegd door de beste Soms is er in een tuin zo veel mis gegaan, • Met een vogeldrinkbakje komen de gevleugelde vrienden regelmatig op visite te bewerken zijn. Voor veel klussen is hoveniers van Nederland. Zij kunnen u misschien wel door de vorige bewoners, • Een paar grote potten met bloeiende dahlia’s of chrysanten doen wonderen er een tijdbesparende aanpak en voor helpen met ideeën en evt. aanleg. dat het beter is een stapje terug te gaan • Een schaduwdoek geeft u beschutting en een vrijer gevoel tijdrovende elementen zijn er vaak Tijdens het jaarlijkse Tuingeluk en opnieuw te beginnen. Gewoon kijken • Een boeketje bloemen of decoratie verhoogt de terrassfeer • Een paar opvallende beelden of ornamenten geven uw tuin karakter alternatieven. www.appeltern.nl weekend leiden tientallen hoveniers u wat behouden kan blijven en daarmee • Met een tuinhaard is het ook ’s avonds nog lang behaaglijk vrijblijvend rond om u te wijzen op allerlei aan de slag gaan in een nieuw ontwerp. • Met een paar grote najaar bloeiers leeft uw border helemaal op Beleef uw droomtuin in Appeltern handigheidjes en manieren hoe u zelf te Creatieve ontwerpers kunnen u helpen • Bewaar de rust en laat de tuin ook zelf het werk doen. Het blad kan vaak ook Als u op zoek bent naar een beter werk kunt gaan. Kijk voor meer info op als u er zelf niet meer uitkomt. blijven liggen tuingevoel kunt u terecht in De Tuinen www.appeltern.nl www.appeltern.nl/nl/sfeertuinen Hazelho -Roelfzema: icoon van het verzet

Erik Hazelho Roelfzema (3 april 1917 - 26 september 2007) is één van de bekendste verzetshelden van Ne- derland. Hij werd beroemd toen hij in het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw over zijn belevenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog het boek “Soldaat van Oranje’ schreef. Daarin vertelt hij hoe hij als jongeman in 1941 de oversteek naar Engeland waagt, in Londen in allerlei intriges verwikkeld raakt, kennismaakt met de geheime diensten, nachtelijke landingen uitvoert in Scheveningen en als RAF-piloot meedoet aan een lucht- aanval op Berlijn. Na de bevrijding van het zuiden van Nederland, werkt hij daar als adjudant van koningin Wilhelmina.

Na hun aankomst in Londen in in het vaderland. Achter het huis september 1941 zitten Erik van de vorstin staat een appar- Hazelhoff Roelfzema en zijn tement leeg en de twee mannen medestander Peter Tazelaar een mogen er met een paar vrien- paar dagen vast in de zoge- den hun intrek nemen om er naamde Patriotic School, waar een plan (Contact Holland gecontroleerd wordt of ze geen genaamd) uit te werken om per- ‘In het leven van ieder mens spionnen zijn. Beiden verbazen sonen in bezet Nederland per zich daar meteen al over het boot aan land te zetten en op te komen ogenblikken voor waarop totale gebrek aan kennis over pikken. De eerste die zal gaan hij tot zichzelf zegt: ‘Tja, dat kán niet.’ wat er in bezet Nederland om een radioverbinding met En dan dóet hij iets. gebeurt- verwondering en ver- Engeland tot stand te brengen, Erik Hazelhoff-Roelfzema ontwaardiging die gedeeld wor- is Tazelaar, die in de nacht van den door andere Engelandvaar- 22 op 23 november 1941 met een ders. In een huis op Chester snelle motorboot en vervolgens Erik Hazelhoff-Roelfzema en Peter Tazelaar: ‘een ideale combinatie’ Square in Londen tonen konin- een roeiboot op het strand van gin Wilhelmina en haar schoon- Scheveningen wordt afgezet, zoon prins Bernhard wel begrip pal voor het Kurhaus. In het hol daarna onopvallend mengen laat verschijnen. Schrijver Jere- laar. Ridder & Rebel’. Hij zegt: voor de jonge verzetsstrijders, van de leeuw dus, want juist tussen de feestende Duitsers. my Duns had al eerder verteld ,,Tazelaar had een soepel brein die met hun vrienden overigens daar houdt de Duitse marine dat deze scene op Tazelaars en kon snel handelen. Hij func- bepaald geen goede afspiege- geregeld feesten, maar de man- James Bond actie was gebaseerd en in het tioneerde het beste onder uit- ling vormen van het Neder- nen gokken erop dat niemand Zijn missie mislukt uiteindelijk recent verschenen boek MI6: zonderlijke omstandigheden. landse volk, dat vooral bezig is op die plek een actie verwacht. volledig, maar deze gebeurtenis The History of the Secret Intelli- Dan was hij tot grote prestaties met overleven. Op het strand helpt Hazelhoff vormt wel de basis voor de gence Service 1909-1949 van in staat. Hazelhoff was sociaal Roelfzema zijn vriend uit een beroemde openingsscène uit de Keith Jeffery wordt dit nog eens en organisatorisch sterk, wat in Wilhelmina en Bernhard zien waterdicht rubber pak, waaron- James Bondfilm Goldfinger, bevestigd. de Londense bureaucratie goed wel wat in een plan van Hazel- der Tazelaar avondkleding waarin 007 het strand opstapt, van pas kwam. Ze vormden een hoff Roelfzema en Tazelaar om draagt. Hij wordt besprenkeld zijn duikpak uittrekt en een Victor Laurentius schreef in ideale combinatie.” contact te leggen met het verzet met wat cognac en kan zich smetteloze witte, droge smoking 2009 het boek ‘De Grote Taze-

‘Tazelaar deed het gevaarlijke werk’

Het verhaal van Peter Tazelaar (5 leven in vredestijd en was na de naar Nederland, waar hij in organiseren en coördineren, mei 1920, 6 juni 1993) is uitge- oorlog ,,onaangepast en tegen- dienst was bij de koopvaardij maar zij vielen na hun overtocht breid verteld in het boek van draads. Hij vond het alledaagse toen de oorlog uitbrak. Na een bijna allemaal in Duitse handen Victor Laurentius en in het saai,” zo karakteriseert Laurenti- paar mislukte pogingen om naar en de meesten overleefden het tv-programma Andere Tijden us de man die zijn gevoelens Engeland over te steken, lukte niet. Dit zogeheten Englandspiel (2010). De onverschrokken, verborgen hield, sociaal onhan- het hem om met de Leidse stu- mislukte dan ook volledig en zwijgzame man was net zo’n dig was, altijd mot kreeg (ook in dent Erik Hazelhoff Roelfzema toen na de oorlog bleek dat de gewaardeerde ‘Soldaat van relaties) en zich van de burger- (die hij onderweg had ontmoet) Engelsen de Nederlandse agen- Oranje’ als Hazelhoff, maar zijn samenleving had afgekeerd. Londen te bereiken, Daar werkte ten hadden opgeofferd om de heldendaden hebben niet tot “Maar juist door die autonomie het duo met een paar vrienden Duitsers te misleiden, was dat heldendom geleid. Integendeel. was hij een opmerkelijke man.” het plan uit voor het opzetten voor Tazelaar een enorme Hij bleek niet geschikt voor een Tazelaar leidde ook na de oorlog van een spionagenetwerk in deceptie waar hij volgens intimi een avontuurlijk leven, opereer- Nederland, onder leiding van de zijn leven lang mee heeft gewor- de als spion achter het toenmali- Engelse geheime dienst. Taze- steld. ge IJzeren Gordijn, werkte o.a. laar moest daarvoor terug naar bij KLM en Shell en trouwde vier Nederland (de beroemde In het bezit van de Militaire Wil- keer. Hij overleed op 73 jarige strandscene), mede om ervoor te lems-Orde die hij, net als Erik leeftijd in Hindeloopen aan de zorgen dat twee prominenten en Hazelhoff Roelfzema en Chris Peter Tazelaar met gevolgen van slokdarmkankker. ondergedoken RAF-personeel Krediet, had gekregen, arriveer- Militaire Willems-Orde In het Friese plaatsje werd twee naar Engeland zouden worden de hij in 1945 als adjudant van jaar geleden in het bijzijn van gebracht en dat er via zenders koningin Wilhelmina in Neder- door hem de ‘echte Soldaat van zijn dochter, zoon en kleinzoon contact met Engeland tot stand land. Daar kwam pas in de jaren Oranje’ te noemen die het een bronzen beeldje van Taze- zou komen. zestig en zeventig de aandacht gevaarlijke werk had gedaan, laar onthuld. Een ultiem eerbe- voor het verzet op gang, na het maar Tazelaar deed er niets mee. toon aan de man die wars was Al die missies mislukten, zoals verschijnen van het boek en de Hij kon maar moeilijk omgaan van aandacht, maar na zijn dood het ook mis ging met de rest van film ‘Soldaat van Oranje’. Erik met de dood van al die Neder- altijd een ‘mythische figuur’ is de uitvoering van het plan. De Hazelhoff Roelfzema werd er landse agenten tijdens het gebleven. bedoeling was dat Nederlandse een beroemdheid door, Peter Englandspiel en verkoos de agenten die in Engeland een Tazelaar distantieerde zich een anonimiteit. Laurentius: “Het Peter Tazelaar kwam in 1938 opleiding hadden gehad, het beetje van de film. Wel schoof laatste wat hij wilde was de held vanuit zijn geboorteland Indië verzet in Nederland zouden Hazelhoff de eer naar hem toe spelen.” Goed afval scheiden bespaart grondsto en, energie en geld Scheiding huishoudelijk afval: er is nog veel te winnen In Nederland leveren we gemiddeld de helft van ons huishoudelijk afval gescheiden in. De andere helft belandt ongescheiden via de vuilniszak of rolcontainer in het restafval, en gaat naar de afvalverbrandingsoven. Meer afvalscheiding is goed mogelijk. Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal rekende uit dat ruim 80 procent van ons afval gescheiden kan worden.

Afval gescheiden inzamelen en verwerken spaart grondstoffen en energie, en daarmee het milieu. Het recyclen van afval kent vier belangrijke milieuvoordelen:

1) besparing op grondstoffen (bomen voor papierproductie, aardolie voor plastic producten, allerlei (zeldzame) metalen); 2) landbouwgrond blijft beschikbaar voor voedselproductie (in plaats van voor hout of katoen); 3) er is minder uitstoot van broeikasgassen; 4) de winning van grondstoffen en de productie van nieuwe materialen kost Nu eenvoudig meestal veel meer energie dan hergebruik van oude materialen. afval scheiden In 2012 produceerden we in afval. In theorie zou dit percentage met de gratis Nederland gemiddeld 512 kg afval nog verder omhoog kunnen naar 87 per persoon. Daarvan wordt 219 kg procent. Er zijn namelijk afvalfracties Recyclemanager ongescheiden weggegooid. Van (luiers, drankenkartons) die wel deze 219 kg restafval kan nog 160 kg gescheiden ingezameld en gerecycled Weet u in welke bak u een aluminium gescheiden ingezameld worden. Dit of vergist kunnen worden, maar blikje moet gooien? En plastic komt overeen met een scheiding van daarvoor ontbreekt nu in de meeste speelgoed? De Recyclemanager helpt ruim 80 procent van het huishoudelijk gemeenten nog de mogelijkheid. u op een makkelijke manier uw afval te scheiden. U hebt direct het antwoord bij de hand op de vragen in welke bak uw afval hoort, wanneer uw afval wordt “Afval scheiden hoort opgehaald en waar de dichtstbijzijnde afvalbakken zijn. Zo kunt u in de Recyclemanager zien dat een aluminium er gewoon bij” blikje bij het metaal moet en het plastic speelgoed bij het overig plastic, allebei Voor Janneke (26 jaar) uit Nijmegen is afval scheiden de normaalste zaak van in de Milieustraat. Met een goede de wereld. “Ik heb het scheiden van afval al van jongs af aan meegekregen. afvalscheiding helpt u om energie en Bij mij thuis werd er zuinig met energie gedaan en afval scheiden was ook grondstoffen te besparen. vanzelfsprekend. Het hoorde er gewoon bij. De Recyclemanager app is gratis beschikbaar voor Android en iOS. De informatie vindt u ook op: Wilt u meer weten over www.recyclemanager.nl. milieubelasting van verpakkingen? vervuild om bij het oud papier te gooien. Bovendien zit er vaak een aluminium Bijna de helft van de Nederlanders heeft behoefte aan meer informatie over de laagje in om de pizza warm te houden. Ze milieubelasting van verpakkingen. Van het potje om de crème tot het plastic om de horen bij het restafval. “Goh, dat had ik Foto: Hubaer Kusters komkommer, van de tube tandpasta tot de doos om speelgoed. Ook wil driekwart niet gedacht!”. En een theeglas? “Als het van de mensen graag weten wat de juiste afvalbak is om de verpakking in weg te kapot is, zou ik de scherven in een krant gooien. Dit blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd onder ruim duizend mensen. wikkelen en in de vuilnisbak gooien, als het nog heel is in de glasbak.” Een theeglas is Op de vraag aan welke eisen een Het Meldpunt Verpakkingen geeft u gemaakt van vuurvast glas. Dit heeft een duurzame verpakking zou moeten informatie over verpakkingen en milieu. andere samenstelling dan verpakkingsglas, voldoen, antwoordt bijna de helft van de Kunt u het antwoord op uw vraag er niet Die goede gewoonte heb ik voortgezet gemakzucht is waardoor ze geen afval daarom mag het niet inde glasbak. “Oh, dat Nederlanders spontaan ‘dat de verpakking vinden, dan kunt u die stellen. Ook kunt u toen ik uit huis ging. Ik scheid nu papier, scheiden. Ze willen er geen moeite voor had ik wel kunnen weten. Je moet dus ook hergebruikt of gerecycled kan worden’. uw ideeën opperen om de milieubelasting glas, plastic en gft. Omdat ik in een boven- doen. Terwijl het ook voor hen voordeel uitkijken dat je niet doorschiet in het afval Het maken van verpakkingen levert van specifi eke verpakkingen te woning woon en geen tuin heb, is het gft oplevert om zo min mogelijk restafval te scheiden, want soms moeten dingen toch milieubelasting op door het energie- en verbe teren. Deze meldingen worden afval erg weinig. Maar hebben. Want hoe minder bij het restafval.” grondstoffengebruik. Verpakkingen doorgestuurd naar de fabrikant met de wel de moeite waard “Minder restafval restafval er moet worden kunnen ook milieuwinst opleveren als ze vraag om een reactie. Melding en reactie om het apart weg te is minder belasting” verwerkt, hoe lager de de houdbaarheid van voedingsmiddelen zijn na te lezen op de website. gooien!” Janneke woont lokale belasting zal zijn.“ Meer weten? verbeteren, en producten bescherming Het Meldpunt Verpakkingen is een in een woongroep, met twee andere Dat klopt, gescheiden inleveren van afval bieden tegen beschadiging tijdens initiatief van het Kennisinstituut huisgenoten. “Eén van mijn huisgenoten spaart naast grondstoffen en energie ook Deze tips over afval en verpak- transport en opslag. Een verpakking Duurzaam Verpakken, uitgevoerd door en ik houden zich het meest met afval geld uit. Elke kilo afval die niet naar de kingen worden u aangeboden die zo’n functie niet vervult, zorgt voor Milieu Centraal. Meer informatie staat scheiden bezig in huis.” verbrandingsoven gaat bespaart inwoners door de onafhankelijke voor lich- onnodige milieubelasting. op www.meldpuntverpakkingen.nl 3 tot 4 eurocent op hun afvalstoffenheffi ng. tingsorganisatie Milieu Centraal. Waarom, denkt Janneke, scheidt niet iedereen zijn afval? “Ten eerste moet het Janneke doet haar best om zo min mogelijk Op www.milieucentraal.nl natuurlijk wel mogelijk zijn in de gemeente restafval te hebben. Maar weet ze ook vindt u nog meer informatie over waar je woont. Ik woonde hiervoor in van alle soorten afval waar het hoort? milieu en energie. Foto: Thierry Hogenboom Amsterdam, en daar werd geen gft afval Hoe zou zij bijvoorbeeld pizza afhaaldozen opgehaald. Dan houdt het snel op, want weggooien? “Ik zou eerst de kaas en andere ik ga niet met een zak gft afval naar de resten eruit schrapen en de doos bij het oud gemeentewerf fi etsen. Maar voor veel papier gooien.” Dat is slim bedacht, maar andere mensen geldt denk ik dat het niet correct: pizza afhaaldozen zijn te sterk ‘Soldaat’ nog altijd razend populair De Soldaat van Oranje is nog altijd razend populair, Boek, fi lm en musical over de bekendste verzetstrijder uit de Tweede Wereldoorlog mochten en mogen zich verheu- gen in een brede belangstelling, waarbij vooral de theatervoorstelling in de vliegtuig- hangar in Katwijk velen aanspreekt. Mooi natuurlijk, maar daar schuilt ook een beetje het probleem dat zich al jaren rond de soldaat voordoet. Het boek van Erik Hazelho - Roelfzema, de verpersoonlijking van de soldaat, kan dan wel een exacte beschrijving zijn van het gebeurde, maar is uiteraard geschreven vanuit het inzicht van de schrijver. Een fi lm kan alleen gemaakt worden aan de hand van een (ingekort) script en een musical gaat helemaal een eigen leven leiden. De gezongen versie van het verhaal over de Soldaat van Oranje is spectaculair en heeft een groot publiek kennis laten maken met de gebeurtenissen uit die tijd, maar geeft ook een gebrekkig en beperkt beeld. Daarom is het zo belangrijk dat er nu ook het Museum Engelandvaarders is. Daar wordt het ware verhaal verteld, zonder opsmuk, zonder franje.

Om dat schriftelijk te vertellen & Rebel’ omdat hij vond dat de anderen. Met de Soldaat van schreef historicus Victor Lau- persoon van de bedoelde Peter Oranje wordt namelijk niet één rentius, tegenwoordig galerie- Tazelaar sterk onderbelicht bleef enkele figuur aangeduid, maar houder in Den Haag, in 2009 het in boek, film en musical. Net alle personen die fungeerden als boek ‘De Grote Tazelaar. Ridder zoals het geval was met vele de soldaten van Oranje. Dus alle Engelandvaarders, oftewel de groep mannen en vrouwen die zich voor de goede zaak hebben ingezet en dat vaak met hun Victor Laurentius leven hebben betaald. Peter Tazelaar was van hen de man die opereerde in het schemer- één van de vijf gebied en als geheim agent en spion van de Engelse inlichtin- ambassadeurs gendienst MI6, belangrijke ope- raties uitvoerde.

Hazelhoff Roelfzema werd het icoon van het verzet en gaf ver- baal weliswaar alle eer aan Verhoeven kwam de uitgeno- de entourage zag: met de leden Tazelaar, maar bij het grote digde Tazelaar bijvoorbeeld niet van de koninklijke familie, de publiek bleef die laatste buiten opdagen: Het verhaal gaat dat drumband en de hoofdrolspe- beeld. Bewust, zoals bleek bij hij wel naar het theater op weg lers (Rutger Hauer en Jeroen sommige gelegenheden, Bij de was met zijn vrouw, maar Krabbé) die op motoren kwa- première van de film van Paul rechtsomkeert maakte toen hij men aanrijden.

Leidse studenten bijten spits af Engelandvaarders waren geen betrof van voornamelijk (corps) scheepje naar de haven van personen die uit Nederland studenten. Die kwamen niet Scheveningen zouden varen. In vluchtten uit angst voor het alleen uit Leiden, maar ook en plaats daarvan stuurden ze de geweld van de Tweede Wereld- vooral uit Delft, al leverde Leiden 12-voets jol van Van Eenden- oorlog, maar mensen die over- wel de eerste Engelandvaarders burg zo snel mogelijk naar open staken naar Engeland om van in de personen van tweedejaars zee, waar ze het zeil hesen. Hoe- daaruit de strijd met de bezetter Karel Michielsen, zesdejaars wel de Duitsers daarna onmid- aan te gaan. Velen hadden een Leendert van Eendenburg en de dellijk het vuur openden, slaag- Vier jaar geleden werd het afzetten van Tazelaar op het strand Indische achtergrond en samen net afgestudeerde Freddy Vas den ze erin twee dagen later, (op van Scheveningen nagespeeld door acteurs, waarbij eenzelfde vormden ze een verzameling Nunes. zondag 7 juli, Engeland te berei- soort torpedoboot werd gebruikt als destijds. Deze boot werd figuren die niet gebonden ken. Weer een dag later meldde speciaal daarvoor uit Engeland overgevaren. waren en zich niet wensten te Op 5 juli 1940 wisten dit trio de Radio Oranje vanuit Engeland laten kooien. Mede door het Duitse soldaten op het strand dat de Bebek (Indonesisch voor boek en de film is er een beeld van Noordwijk te misleiden eend) veilig was geland. Victor Laurentius is een van log. Zodanig zelfs dat het zijn ontstaan dat het een elitegroep door te vertellen dat ze hun de vijf ambassadeurs die tij- keuze bepaalde om historicus dens de opening van het te worden. Hij studeerde af op Museum Engelandvaarders het thema “De residentie van door koning Willem-Alexnder Seyss Inquart” en ging daarna zijn benoemd om het gedach- onmiddellijk aan de slag met tegoed over de Tweede ‘De Betuwestelling’(2000) en Wereldoorlog door te geven ‘Molukse woonoorden’ (2002). aan nieuwe generaties. De Vervolgens werkte hij vijf jaar ambassadeurs gaan dit doen voor het Rode Kruis, waarvoor door middel van het bezoeken hij identificaties en opgravin- van scholen en het geven van gen deed in Nederland en lezingen. Het nieuwe muse- Duitsland, deed hij onderzoe- um in Noordwijk, waar alles ken in o.a. Japan en de VS, en wat met de Engelandvaarders zette hij een databank op voor te maken heeft is samenge- vermiste personen, die nu bracht, moet daarbij als steun- wordt beheerd door het Korps punt gaan dienen. Landelijke Politiediensten.

De interesse van Victor Lau- In dat kader heeft hij ook rentius voor de oorlog werd onderzoek gedaan naar dege- vooral gewekt door de verha- nen die het wel geprobeerd len van zijn ouders, de film hebben, maar Engeland nooit over de Soldaat van Oranje en hebben gehaald. Die databank het boek van Erik Hazelhoff- is ook ondergebracht in het Roelfzema. Hoewel hij op het nieuwe museum, zodat nabe- moment van zien en lezen pas staanden op naam kunnen Speciaal voor de Vereniging van Oud Strijders van de Prinses Irene Brigade, werd de landing in twaalf jaar was, raakte hij zoeken of en wat er over een Scheveningen in 2012 opnieuw nagespeeld, weer met zo’n zelfde soort torpedoboot. meteen in de ban van de oor- bepaald persoon bekend is. De Prinses Irene Brigade was betrokken bij de bevrijding van Den Haag en bestond o. a. uit Engeland- vaarders. De brigade werd na de oorlog opgeheven. SALE ! OPRUIMING ! SALE !

vrijdag 11 en zaterdag 12 september maken wij plaats voor de nieuwe collecties Gigantische STUNTVERKOOP !! in de kraam voor de deur

kortingen tot 70% SLA UW SLAG! Het Kleine Loo 302, 2592 CK Den Haag, T. (070) 3471212

DE NACHT VAN DE DICTATUUR BIEDT EEN ACTIEF EN AFWISSELEND PROGRAMMA MET LEZINGEN, DEBATTEN, INTERVIEWS, RONDLEIDINGEN DOOR MUSEUM DE GEVANGENPOORT, WORKSHOPS EN FILMS OP VERSCHILLENDE LOCATIES. SEPTEMBER

De maand van de NIEUWE COLLECTIES

Bentley Opticiens

Voor een professionele oogmeting door vakbekwame opticiens en contactlensspecialisten

KOOP NU UW KAARTEN VIA Bentley Opticiens Bentley Opticiens WWW.NACHTVANDEDICTATUUR.NL Slecht ter been? Wij regelen de Oogmeting & bril zorgverzekering uitzoeken bij u thuis voor uw bril GA MEE VOGELS KIJKEN! Bel (070) 383 55 35 en maak een afspraak!

Voorschoten Schoolstraat 110 Tel.: (071) 561 21 20

Den Haag WWW.VOGELBESCHERMING.NL optometrisch centrum Den Haag en Voorschoten Het Kleine Loo 312 opticiens en optometristen Tel. (070) 383 55 35 WWW.VOGELWEEK.NL www.bentleyopticiens.nl De 14 van Isabellaland binnenkort in de verkoop

In het groene, zeer centraal gelegen Haagse Mariahoeve ontwikkelt Schouten ‘De 14 van Isabellaland’. Een pro- ject bestaande uit 4 appartementen naast elkaar met tuin – de zogenoemde Tuin- appartementen - , met daar- boven 10 royale eengezins- woningen met een ruim terras genaamd ‘Terraswo- ningen’. De 4 Tuinappartementen hebben een gebruiksoppervlak van ca. 98m2. Een praktische, gelijkvloerse indeling voorzien van een woonkamer met open keuken, twee (slaap) kamers en een berging aan de ach- terzijde met een tweede entree. Alle appartementen hebben een tuin gelegen op het zuidoosten. Verkoopprijs vanaf 162.850,- euro v.o.n. inclusief afkoop erfpacht. De 10 Terraswoningen zijn ca. 121m2 groot en hebben de entree en de berging op de begane grond. De woonkamer en keuken zijn gelegen op de eerste verdieping en grenzen aan een riant terras van maar liefst 24m2. Daarnaast telt U kunt al eigenaar zijn van een van ningen binnen handbereik: Win- hage in Leidschendam. Openbaar Isabellaland’: centraal gelegen en deze speels ingedeelde woning nog de Terraswoningen vanaf 198.850,- kelcentrum Mariahoeve ligt op vervoer en Het Haagse Bos liggen perfect voor jong en oud. vier (slaap)kamers, een badkamer euro v.o.n. inclusief afkoop erf- loopafstand, in 15 minuten fietsen op een steenworp afstand van Isa- en een extra ruimte met een opstel- pacht. bent u in de bruisende binnenstad bellaland en als u lekker wilt uit- Zie voor meer informatie de websi- plaats voor een wasmachine en/of Bij de woningen in ‘De 14 van Isa- van Den Haag en in 10 minuten waaien, bent u in een kwartiertje te www.isabellaland.nl of bel Frisia droger. bellaland’ liggen tal van voorzie- fietsen in Winkelcentrum Leidsen- op het strand. Zo zijn ’de 14 van Makelaars: 070 3420101. Philips - Huistelefoon blijft populair in Nederlandse huishouden Nederlanders willen niet afhanke- afhankelijk wil zijn van de mobiele De DECT telefoon is terug-van- teiten centraal, daarom investeert M8 voldoet aan deze eisen en is lijk zijn van mobiele telefoon en telefoon. Dit bleek uit onderzoek nooit-echt-weggeweest. Philips gezien de hoge verkochte bovendien geheel draadloos. Phi- kosten besparen van Philips onder het Vrouwen Hoewel smartphones niet meer aantallen nog steeds in de vaste lips wilde met de M8 een betaalba- Jaarlijks gaan er nog zo´n 1 mil- Elektronica Panel. Prijs, geluids- weg te denken zijn uit ons leven telefoon. Bij aanschaf van een nieu- re design telefoon introduceren die joen ´vaste´ telefoons over de toon- kwaliteit en design zijn de belang- blijkt dus dat hetzelfde nog geldt we telefoon voerden drie aspecten past bij een stijlvol interieur. bank in Nederland. Belangrijkste rijkste aspecten bij aanschaf van voor de vaste telefoon, ook wel de boventoon. Men kiest een tele- Kijk voor meer informatie en gese- redenen zijn een besparing op bel- een nieuwe telefoon. Als antwoord DECT telefoon genoemd. Bij Philips foon op geluidskwaliteit, de prijs lecteerde verkooppunten op www. kosten en het feit dat men niet hierop introduceert Philips de M8. staat het brengen van zinvolle novi- en het design. De nieuwe Philips philips.nl Burendag ITNESS Op Burendag op 21 september bruist het overal in het land Toko AnugerahF van de activiteiten. Veel mensen doen iets goeds voor elkaar Burn Workout en voor de buurt. Dit varieert van een buurtschoonmaak of Indonesische TokoC ARDIOen afhaalcen FITNESStrum een gezellige sportdag tot het opknappen van de buurtspeel- maandag: 9.15-10.15 uur tuin. Het Oranjefonds organiseert samen met Douwe Egberts MEDISCHE FITNESS Burendag omdat buurten leuker, socialer en veiliger worden donderdag 18.00-19.00 uur Het Kleine Loo 216/372, als buren elkaar ontmoeten en zich samen inzetten voor hun EVALIDATIETRAINING buurt. Wilt u op 21 september ook wat organiseren voor uw R2592 CK Den Haag, Uw boot de winter buurt? Kijk dan voor inspirerende voorbeelden even op www. burendag.nl. 070-3833896SPINNING Capoeira Kids PILATES TRAINING BBB door woensdag 16.00-17.00 uur Zomer voorbij? Dierenvreugd BODY SHAPE zondag 13.15-14.15 uur Terug van vakantie? ✔ Bij ons kunt u uw sloep, De winkels ( 18 filialen) van de speciaalzaak in dierenvoeding BODY PUMP en benodigdheden voor hond, kat, knaagdier, vis en vogel zijn Geniet weer van lekker Indisch eten! bijna twee weken gesloten geweest wegens overname door ICK UN vlet en sportboot zowel een nieuwe eigenaar. Bij het ter perse gaan van deze krant K F konden we het nog niet met zekerheid zeggen, maar als u nu OTAL BODY WORKOUT WC Mariahoeve bezoekt zal de winkel van Dierenvreugd GadoT Gado binnen als buiten stallen hoogstwaarschijnlijk al weer open zijn. Moeten nog wel even alle activiteitenGroente met lekkere pindasaus vermelden dat de dieren in de winkels gedurende die periode BURN WORKOUT ✔ Beter voor uw boot – lakwerk – motor, en veilig elke dag verzorgd zijn. Vanzelfsprekend natuurlijk voor Die- in één maandabonnement renvreugd! 45 euro € 4,50 HATHA YOGA ✔ Zelf aan uw boot werken in overleg mogelijk POWER YOGA ✔ Haal- en brengservice mogelijk jaarkaart Fitness 55+Nasi TjampoerZUMBA FITNESS Waarom een Witte rijst, Vleesgerecht, Groentegerecht, ✔ Ook voor totaal onderhoud van uw boot 200 euro ei (sambal goreng)4 SQUASHBANEN autokluisje? SPORTCENTRUM JEUGD FITNESS Informeer naar de voordelige all-in prijzen. Het landelijke programma aanpak autokraak, een € publiek-private samenwerking, streeft naar: 7 dagen 5,40X-CO TRAINING per week Geef dieven geen kans! FYSIOTHERAPIE geopend! Catering bij u thuis of op de zaak - Parkeer uw auto in het licht en in het zicht van omliggende INSE AUNA bebouwing of op een plaats waar veel mensen komen. F S Rijnzicht Watersport, - Niets erin, niets eruit! Laat geen waardevolle spullen achter in maandag t/m uw auto. Denk ook aan houders, snoeren en opladers. ZONNECENTRUM - Toch spullen achterlaten? Gebruik dan een VbV - SCM goedge- vrijdag van DE watersport specialist in de regio keurd autokluisje. 7.00-22.00 uur GLADIATOR WORKOUT - Controleer met de hand of uw auto goed afgesloten is. zaterdag en CAPOEIRA Het aantal auto-inbraken in Nederland is de laatste jaren zondag van fors gestegen, geeft burgers veel ergernis, overlast, onvei- ligheidsgevoelens en schade en veroorzaakt de samenle- 8.15-16.00 uur JACK SLAGMAN ving een jaarlijkse schadelast van ruim 438 miljoen euro. Publieke en private organisaties werken samen bij de aan- CHOONHEIDSSPECIALIST pak en bestrijding van auto-inbraak. Onbeperkt trainen! S Politie en verzekeraars (VbV) nemen hierin het voortouw, Alle activiteiten voor één prijs MARINA WALZBERG: maar ook het ministerie van Veiligheid en Justitie, het OM, de Stichting AVc, het CCV en de ANWB zijn hierbij 06 51434778 nauw betrokken. In dit brede offensief is er nu een nieuw Abonnement ZONDER opzegtermijn Valkenburgseweg 70 - Katwijk a/d Rijn - (071)4027000 wapenfeit te melden: het eerste goedgekeurde VbV - SCM 070-381 WWW67.ROO M451BEAUTY.NL autokluisje is op de markt. en inschrijfgeld email: info@mariti emcentrumrijnzicht.nl

Waarom een autokluisje? 24 uur service Natuurlijk is de slagzin tegen autokraak ’niets erin, niets Theresiastr. 145 • 2593 AG Den Haag Tel.: (070) 382 02 03 www.jackslagman.nl eruit’ ijzersterk en blijft dat het uitgangspunt, maar soms THERESIASTRAAT 46 is de zakelijke rijder of de particuliere automobilist genoodzaakt om waardevolle spullen achter te laten in de DEN HAAG auto. Deze moeten goed opgeborgen kunnen worden. Het FAX: (070) 383 57 31 goedgekeurde autokluisje zal hierin moeten voorzien. Ook het ’nieuwe werken’ op kantoor, thuis of flexibel www.berserikglas.nl waar dan ook, maakt het noodzakelijk om waardevolle voorwerpen en informatiedragers veilig te kunnen opber- Bed and Breakfast Joy gen in de auto. Het is bekend dat het boevengilde over Vrede’s marathon• Voor alle soorten glas • apparatuur beschikt die informatiedragers detecteren in Uw adres voor overnachten in Noordwijk aan Zee de auto. De Vrede’s marathon en ultraloop wordt op zon- een echte stadsmarathon te organiseren in Den Haag. dag 22 september 2013 georganiseerd• Vrijblijvende in Den Elke grote stadoffertes heeft zijn marathonop aanvraag en dan kan Den • Gecertificeerd autokluisje op de markt Haag. Het is dan al weer 15 jaar geleden dat er in Haag niet achterblijven natuurlijk... Wat bijzonder is, is Daarom ontwikkelden de publiek-private partners samen Den Haag een stadsmarathon werd georgani• Ook- eigendat er naast ontwerpen de marathon ook een etc. ultraloop etc. van 68• km met de auto- en beveiligingsbranche, het Keurmerk voor seerd, om precies te zijn op 30 augustus 1998. lang in de planning staat. Daarnaast worden er een halve Voertuigbeveiliging. Het resultaat hiervan is dat er een Deze eenmalige Konmarathon werd gehouden ter en eentiende marathon georganiseerd. De routes zijn te door TNO getest en goedgekeurd VbV - SCM autokluisje en o.a. specialistbekijken op de websitein het http://www.denhaagmarathon.nl plaatsen van ere van het 750-jarige bestaan van Den Haag. Er bevestiging op de markt is gebracht. Hier kan de automo- alle soortenVeel meer dubbelglas; informatie dan de ookroutes HR-glas!!staat nog niet op de bilist een laptop, A4-map of andere waardevolle spullen in stonden in 1998 1687 lopers aan de start van wie website. De website zal worden bijgewerkt zodra er meer opbergen. er 1221 de finish haalden binnen de limiet van 5 informatie beschikbaar is. uur. Er liepen toen 51 lopers onder de 3 uur, waar- Voor bevestiging is gekozen voor een universeel concept, van 17 onder de 2.30 en 1 onder de 2.15. Op inter- De datum voor de Vrede’s marathon en ultraloop is de waarbij het kluisje in elke auto te plaatsen is en bij wisse- net kan ik geen uitslagenlijst vinden van deze zondag na Prinsjesdag, voor 2013 is dat zondag 22 sep- ling van voertuigen eenvoudig kan worden overgebouwd. marathon. tember. De marathon en ultraloop starten en finishen op Ons B&B ligt heel centraal ten opzichte van Voor het gemak is deze uitgevoerd met een gemotoriseerd het SpuiColofon in de buurt bij het Gemeentehuis van Den Haag. de steden Amsterdam,Leiden, Den Haag, slot: kluisdeur opent automatisch na invoer juiste code. Wel verschillende verslagen waardoor ik weet dat de De route voert door de binnenstad van Den Haag, langs Haarlem en Delft. Alle steden zijn op een wat Ook is er gezorgd voor een verlicht codedisplay en auto- start op de Dedemsvaartweg was en de finish bij de Uit- bezienswaardigheden, door parken en over het strand. matische interieurverlichting. hof en het met 25 graden behoorlijk warm was. De route De ultraloopEen kent uitgave een 3-tal van extra lussen, met langere pas- minder mooie dag de moeite waard om te Het kluisje is voorzien van een bekleding aan de binnen- was als volgt: Dedemsvaartweg, Leyweg, Zuiderpark, Hil- sages overPanhuys het strand Productions en door de duinen. Ik ben zelf van bezoeken. Graag geven wij u de benodigde zijde ter bescherming van uw kostbaarheden en het voor- debrandplein, Neherkade, Binckhorst, Maanweg, Voor- geboorte Hagenees en moet zeggen dat er leuke routes informatie. Ook kunt u, van ons uit in het komen van ongewenste bijgeluiden. burg, Landscheidingsweg, over Hubertusviaduct, Seg- zijnPostbus uitgezet. 56 De, 2200 organisatie AB Noordwijk, van de Vrede’s marathon en voorjaar, eenvoudig naar Keukenhof. broeklaan, Kijkduinsestraat, Monsterseweg, Madestein, ultraloopTel. 06-50697455 bestaat uit /Dick 071-3610462 van der Klei, Machel Nuyten, De firma Nauta Security Storage BV ontving op 13 juni jl. Lozerlaan, Uithof. Wim Kooij en Wim Borsboom. Hopelijk gaat het de orga- Voor de zonaanbidders is Noordwijk aan Zee het certificaat voor het eerste in Nederland goedgekeurde Vanaf 2011 wordt er in Den Haag wel weer een marathon nisatieE-mail: lukken [email protected] om met ondersteuning van de gemeen- een eldorado, met een gezellige boulevard, autokluisje. georganiseerd, de Zwarte marathon. Maar de Zwarte ten, de plaatselijke atletiekverenigingen en diverse spon- een breed strand, gezellige strandrestaurants marathon is een marathon van Den Haag over het strand soren deze Vrede’s marathon en ultraloop vorm te geven. en strand clubs, waar het altijd goed toeven Kijk voor meer informatie op: www.stichtingvbv.nl en naar Noordwijk en terug. Een aantal van de mensen die Een Verspreidingsgebied: stad als Den Haag verdient een marathon en de is onder het genot van een drankje of een www.scm.nl. deze marathon organiseren hebben het plan opgevat omMariahoeve, ultraloop is Marlot, een mooie Essesteyn, bonus. Duinzigt, hapje of zelfs een uitgebreid diner. Bezuidenhout Benoordenhout, Leidschenveen, Bed and Breakfast Joy Leidschendam en Wassenaar. Fam C. van Herpe Quarles van U ordstraat 80 2202 NJ Noordwijk aan Zee Uitgevers en adverteerders zijn niet aansprakelijk voor zet- Netherlands Tel: +31(0)71-3623999 en drukfouten. Alle aanbiedingen geheel vrijblijvend Fax: +31(0)71-3625188 en zolang de voorraad strekt. email: [email protected] Volgende krant verschijnt: 5 oktober 2015 zie www.haaglandenpost.nl www.bedandbreakfastjoy.nl Haaglanden Post

ANDEN GL P Zonder adverteren O A S A T H geen omzet. www.diamanttheater.nl 25 Het Diamant Theater is HET wijktheater M jaar jaar e a n van stadsdeel Haagse Hout, gevestigd in de ri zi a h a oeve Ma g Haagse wijk Mariahoeve. Een toegankelijk WWW.HAAGLANDENPOST.NL 26 e JAARGANG NR. 8  7 SEPTEMBER 2015 VOORHEEN MARIAHOEVE MAGAZINE theater met een brede programmering Koning opent museum voor voor alle bewoners van de wijk en omge- ’Soldaten van Oranje’ ving. Van jong tot oud!

Dé plus punten Koning Willem-Alexander heeft op vrijdagmiddag 4 sep- Gouden koets uit tember aan de Bosweg in Noordwijk het Museum Enge- roulatie landvaarders geopend. In dit museum wordt het verhaal verteld over de Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit bezet gebied ontsnapten met het doel PROGRAMMA 9 de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan vanuit Engeland voort te zetten. Het nieuwe landelijke museum is een eerbetoon aan de vele Engelandvaarders en aan al degenen die hen hielpen en zo hun leven riskeerden voor de vrijheid. Erik Hazelho Roelfzema, de ‘Soldaat van Maandag 14 september MAANDELIJKS HUIS-AAN-HUIS + Oranje’, was een van hen, maar er waren er veel meer. Tijdens de bezetting in de jaren over de ’Soldaat’ dragen nog 1940-1945 slaagden ruim 1.700 17:00 uur iedere dag bij aan het verhaal personen er met veel moeite in VERSPREIDINGSGEBIED MET KOOPKRACHT over deze verzetsstrijders. De Engeland te bereiken. Honder- initiatiefnemers willen met het den anderen deden een poging, Tazelaar deed het museum een breder en uitge- CultuurCafé maar verloren tijdens de tocht gevaarlijke werk breider beeld geven van de het leven. Naast degenen die de Engelandvaart tijdens WO2. riskante over- tochten over de Cultuur in Haagse Hout

3 Noordzee maak- “U bent de schakel tussen ten, krijgen de hen die thuisbleven en mij” Engelandvaar- Kom meepraten over cultuur in Haagse ders die over land op weg gin- Deze doelstelling wordt (ook gen veel aandacht in het nieuwe financieel) gesteund door onder museum. Deze mensen kozen andere het Nationaal Comité 4 routes die vaak maanden tot en 5 mei, het Nationaal Fonds Twee Engelandvaarders in het Museum Engelandvaarders: Hout. SCHERPE ADVERTENTIETARIEVEN jaren in beslag namen en in veel voor Vrede, Veiligheid en Vete- Eddy Jonker (l) en Charles Bartelings gevallen moesten duizenden ranenzorg, het Prins Bernhard kilometers vol ontberingen wor- Cultuurfonds, Fonds 1818, het GRATIS OPMAAK + ADVIES den afgelegd. log door individuen werd Genootschap Engelandvaarders beleefd en hoe personen tot hun en veel nabestaanden van Enge- Knopen Leidse studenten De ’Soldaat van Oranje’ was en is besluit kwamen om de gevaar- landvaarders. als cadeau bijten spits af nog steeds een ‘icoon’ van het lijke tocht naar Engeland te Woensdag 16 september vaderlandse verzet in de Tweede maken. Door de vestiging van Net als in het boek, de film en de Eddy Jonker, voorzitter van Wereldoorlog. De successen van het museum in een door de musical is in het museum te de stichting die het Museum het boek, de film en de musical Duitse bezetter gebouwde bun- zien hoe de Tweede Wereldoor- Engelandvaarders in Noord- ker, voorheen het onderkomen 10:45 uur 5 wijk heeft opgezet, maakte in van het (verhuisde) Atlantikwall- de Tweede Wereldoorlog zelf museum, en het gebruik van per boot de oversteek naar Prinsjesfestival en moderne audiovisuele technie- Engeland, waar hij werd Woensdagochtend Koffieconcert ken wordt de sfeer van de oorlog opgeleid tot piloot op een bijna voelbaar. Prinsjesdag Spitfire. De knopen van het PERFECT FULLCOLOUR GEDRUKT + uniform van de Royal Air Prinsjesdag is de traditionele Het museum brengt de bijdrage Begin de woensdag met een ontspannen dat verschillende facetten van Force dat hij destijds kreeg, start van het parlementaire van Engelandvaarders aan de democratie belicht via gaf hij cadeau aan de opva- jaar voor de Eerste en Tweede luchtmacht, marine, Prinses VERBETERD WIT KRANTENPAPIER allerlei activiteiten waarbij renden van de Yvette II, een Kamer in Den Haag. Op de Irene Brigade, koopvaardij, KNIL politiek, media, cultuur en replica van een Engeland- concert van studenten van het Koninklijk derde dinsdag in september en hun rol in het ’Englandspiel’ burgerij elkaar treffen. Het fes- vaardersboot, waarmee enke- spreekt koning Willem-Alex- in beeld. Ook krijgt de bezoeker Hoedenparade tival begint op 9 september le nazaten van deze verzets- ander in de Ridderzaal de een indruk van de bijzondere op Prinsjesdag met een avond over ‘Politiek strijders begin 2014 een her- troonrede uit waarin de rege- band tussen de Engelandvaar- Conservatorium. in woord en beeld’ in Nieuws- denkingstocht naar Engeland ring haar belangrijkste plan- ders en de toenmalige koningin poort. maakten. nen voor het komende jaar Wilhelmina (“U bent de schakel Een prinsjesdichter opent de bekendmaakt. Voorafgaand tussen hen die thuisbleven en dag erna het festival. In de aan het voorlezen van de mij.”). Voorts wordt getoond hoe dagen erna staan tal van presenteren. Waarden als ‘initia- troonrede trekken koning Wil- ook de helpers van Engeland- prinsjesevenementen tief nemen’, ‘in actie komen’, lem-Alexander en koningin vaarders zich in zeer riskante gepland: van markten tot ‘moed tonen’ en ‘doorzetten’, Máxima in de Gouden Koets, situaties begaven. Wie werd fotoexposities, concerten en moeten volgens de initiatiefne- • Muziek gevolgd door andere belang- gepakt, kreeg een zware straf film- en cabaretvoorstellingen mers ‘in elke tijd en onder alle rijke leden van het Koninklijk wegens het ’bevoordelen van de UW ADVERTENTIE VALT ALTIJD OP! en een dagelijks prinsendiner omstandigheden aan jongeren Huis, van Paleis Noordeinde vijand’. In het museum worden dat in verschillende restau- worden overgebracht’. via het Lange Voorhout naar de spannende keuzes en dilem- Zondag 20 september rants in de omgeving van de het Binnenhof. Alle info: ma’s waarvoor Engelandvaar- MET VASTE ADVERTENTIEBLOKKEN Denneweg geproefd kan wor- Het museum is van dinsdag t/m www.prinsjesdagdenhaag.nl ders en hun helpers stonden den. zondag (10.00 - 17.00 uur) geo- inzichtelijk en ‘invoelbaar’ pend. 14:00 uur Postbus 56, 2200 AB Noordwijk gemaakt. Prinsjesfestival Het volledige programma is te Museum Engelandvaarders, M 06 506 974 55 Het feest dat Prinsjesdag E vinden op: Bosweg 15, 2202 NX Noordwijk, [email protected] omlijst is het Prinsjesfestival, Nevenbedoeling van dit alles is www.prinsjesfestival.nl M: info@museumengeland- de Engelandvaarder als rolmo- Open dag vaarders.nl, del aan de hedendaagse jeugd te W: museumengelandvaarders.nl Het DiamantTheater opent haar deuren! Benieuwd wat we dit seizoen voor u in www.haaglandenpost.nl petto hebben? • Festival Zondag 27 september Gratis advertentie-opmaak 13:00 uur (in overleg) Meer weten? Bel of mail: Atelierroute Mariahoeve Hans Kok: 06 506 974 55 Het DiamantTheater biedt huis aan (podi- um)kunstenaars uit Mariahoeve.

Postbus 56, 2200 AB Noordwijk [email protected] T (071) 36 104 62 Woensdag 30 september M 06 506 974 55 E [email protected] 10:45 uur Woensdagochtend Koffieconcert Begin de woensdag met een ontspannen concert van studenten van het Koninklijk Conservatorium.

• Muziek VOORHEEN MARIAHOEVE MAGAZINE EEN UITGAVE VAN PANHUYS SPECIALS Zondag 04 oktober 14:00 uur Zonder Mouwen – Eendagsvlieg (4+) Eendagsvlieg (4+) gaat over het zoeken naar en vinden van datgene waar jij blij van wordt. Geïnspireerd door de verhalen van Toon Tellegen.

Kindervoorstelling Zondag 04 oktober In de week van 1 t/m 7 oktober 15:00 uur Workshop: Eendagsvlieg Zin om na de voorstelling zelf aan de slag Ik doe mee! U ook? te gaan? Doe mee met de workshop! Mensen die net als ik, een oudere willen uitnodigen om mee te eten - en ouderen die willen deelnemen - Expositie ‘Wild & Wacky Expressions’

en zijn van harte welkom zich aan te melden.

eu Michael Burgers en Corné Akkers

n Stap in de wereld van gedeformeerde figu- s va 070 - 364 66 61 Jo ren van twee kunstenaars, die esthetiek

o: t paren aan abstractie. fo [email protected] De expositie wordt gehouden in Galerie Wieteke van Dort Brugman, de nieuwe ruimte aan de www.bbddenhaag.nl Herenstraat 125 te Voorburg. Dit pand is het verlengde van de winkel Atelier Brug- man aan het Zwartepad 7, Voorburg. Een initiatief van stichting BBD i.s.m. Burenhulpcentrales Met steun van gemeente Den Haag - Seniorvriendelijke stad, De expositie is te bezichtigen tot en met 22 september 2015 Gravin van Bylandt Stichting en Rabobank Stimuleringsfonds. Leidschendam eigenlijk de aangewezen plaats

,,Als wij niet zorgen dat de geschiedenis blijft voorleven de duinen, naar een veel grotere Het is een onderdeel van het lukte natuurlijk niet altijd. Velen zullen de volgende generaties niets weten over de Twee- locatie. verhaal over de jonge mannen verdronken of werden tijdens de de Wereldoorlog en wat zich daarin heeft afgespeeld. Dat en vrouwen die tijdens de voorbereiding gearresteerd en De aanvankelijke keuze voor Tweede Wereldoorlog uit bezet gevangen gezet of doodgescho- is de belangrijkste reden waarom het Museum Engeland- Leidschendam als vestigings- Nederland ontsnapten om van- ten. vaarders is ingericht. Naast natuurlijk het feit dat we de plaats voor het museum was uit Engeland de strijd tegen mensen willen eren en herdenken die gevochten hebben logisch omdat dit de enige nazi-Duitsland en Japan voort Anderen probeerden het via de en gevallen zijn voor hun ideaal. De vrijheid waarin wij plaats was van waaruit het ver- te zetten. Honderden van hen veel langere route: via België, nu leven danken we aan hun.’’ zet georganiseerd regelde dat gingen op eigen houtje en Frankrijk, Spanje en Portugal. mensen via het water naar waagden de oversteek over de Daarbij moesten ze vier streng De stichting Erfgoed Leidschen- broers Jo en Pier Meijer, die Engeland konden oversteken. Noordzee in nauwelijks zee- bewaakte grenzen passeren en dam was een van de initiatief- allen een belangrijke plaats heb- Op de scheepswerf van Van waardige bootjes, en soms zelfs een barre voettocht door de nemers van het Museum Enge- ben gekregen in het museum, Ravesteyn aan de Sluiskant waar in een kano. Ze vertrokken vanaf Pyreneën maken. In het muse- landvaarders, dat aanvankelijk dat in Leidschendam niet van de de broers Meijer werkten, wer- de stranden van Ameland, um wordt getoond welke moei- in Leidschendam gevestigd zou grond kwam maar in het vroe- den de boten gereed gemaakt Noordwijk, Katwijk of de Zuid- lijkheden de Engelandvaarders worden vanwege het netwerk gere Atlantikwallmuseum in voor de overtocht. Schipper Hollands eilanden, maar ook moesten overwinnen en wat zij dat de Haagse verzetsman ir. Noordwijk een mooie histori- Kees Koole bracht ze vervolgens vanuit de havens van IJmuiden na aankomst in Engeland bij de Anton Schrader in die plaats sche plek heeft gevonden, Het via het Haringvliet naar zee, en Scheveningen. Ze moesten geallieerde krijgsmacht gingen had. Dat netwerk bestond o.a. uit Atlantikwallmuseum zelf is ver- onder het mom dat ze voor mijnenvelden, bunkers en Duit- doen. schipper Kees Koole en de huisd naar een plek verderop in Rijkswaterstaat bestemd waren. se patrouilles ontwijken en dat

Glazen koets de opvolger? Gouden koets uit roulatie

De Gouden Koets gaat voor een paar jaar uit de roulatie. Het rijtuig is aan restauratie toe, blijkt uit onderzoek naar de staat van onderhoud van het koninklijke vervoermiddel. De Rijksvoorlichtingsdienst heeft laten weten dat onder meer het houtsnijwerk en de wielen moeten worden gerestaureerd.

Na Prinsjesdag op 15 september is de komende drie tot vier jaar een vervangende koets beschikbaar voor koninklijke ceremonies. De net weer opgeknapte Gla- zen Koets (normaal gesproken alleen in gebruik tijdens de generale repetitie) vervangt de Gouden Koets, die al sinds 1912 wordt ingezet voor Prinsjesdag en met uitzondering van speciale gelegenheden alleen op deze dag door burgers te zien is. Blaas nieuw leven in uw interieur met de stoffeerderij van ‘nu’ Ambachtelijke Meubelstoffeerderij stoffeerder kleinzoon naaiatelier ’Lodewijk’

Sinds 1930, al drie generaties lang vakwerk. Opa, zoon, kleinzoon: Méér dan 75 jaar ervaring.

Gespecialiseerd in: houtrestauratie polyeter voorraadkamer spuitcabine • Herstoffering van banken en fauteuils naaiatelier van 1930 • Vernieuwing van binnenwerken • Fauteuils op lengtemaat maken • Fineren en politoeren • Antiek-restauraties • Biezen, Rieten en uit 1935: stoffeerder Rotan stoelen • Vloerbedekking en gordijnen de stoffeerderij van ‘toen’ • Leerrestauraties • Interieuradviseur/stylist persbanken • Optimale service, rechtzetten van krom hout garantie en kwaliteit

Bel voor een vrijblijvende afspraak: Tel. 070-392 23 44 Reinkenstraat 111 • Den Haag opa ‘Lodewijk’ zoon ‘Lodewijk’

Verschillende stijlen die wij voor u kunnen maken:

oud nieuw oud nieuw Een aantal voorbeelden van antiek-restauratie.

van oud naar nieuw Meubelstoffeerderij Lodewijk Een voorbeeld van het opnieuw stofferen van een bank. werkt al drie generaties lang op traditionele wijze: 1. vertegenwoordiger komt naar u toe met de mobiele winkel 2. u kunt kiezen uit méér dan 600 soorten stoffen 3. vakkundige vrijblijvende prijsopgave 4. eerlijk advies als het niet de moeite waard is 5. alles binnen 2 à 3 weken klaar, oud naar nieuw Een voorbeeld van het stofferen van een fauteuil. behalve antiek-restauratie 6. Profiteer van de kwaliteit door jarenlange ervaring 7. Wij halen en brengen gratis!

Reinkenstraat 111 • Den Haag Wassenaar: 070-511 88 25 Leidschendam: 070-398 99 44 www.stofferinglodewijk.nl Geopend: maandag t/m vrijdag van 10.00 - 18.00 uur en zaterdag van 10.00 - 16.00 uur Een goed tapijt Realiseer uw plannen geeft sfeer!! samenS met ons! PARKETVLOEREN, PLAVUISVLOEREN, Badkamers - Sanitair MARMERVLOEREN Loodgieter - Dakwerk

Wij zoeken het tegenwoordig wéér in de natuurlijke materia- Centrale verwarming Storingen - Onderhoudscontracten len. Een goed Perzisch tapijt op zo’n vloer zorgt voor de juiste sfeer: een rijke sfeer. etc... Brengt u eens een bezoek aan onze zaak. U vindt er een keur aan fraaie handgeknoopte Perzische en moderne tapijten met redelijke prijzen. www.installatiepartners.nl U ziet dat een bezoek aan Derag een reisje waard is. Onder het genot van een kopje kofﬁ e willen wij u graag deskundig adviseren. Na de zomer komt de herfst! Warmtepolis... zeker van warmte!

Techniek in sanitair INSTALLATIE PARTNERS Lau Mazirellaan 484 Den Haag, tel.: 3817564

Vakkundige reiniging & reparatie. Bel voor meer info!

Rouwwerk PERZISCHE TAPIJTEN Het is het laatste wat iemand sinds 1967 in Rotterdam voor een dierbare kan doen. Freericksplaats 9 • Rotterdam-Hillegersberg Met een uitstekend en begripvol advies (winkelcentrum bij de Bergse Dorpsstraat) Tel. (010) 4187700 • www.deragperzischetapijten.nl kunnen wij u veel werk uit handen nemen.

Geopend di t/m za van 09.30 - 17.00 uur. RUIME PARKEERGELEGENHEID NAAST DE ZAAK. Tramlijn 4 stopt bijna voor de deur.

Wat bespreek je met de losoof? “Alles wat je bezig houdt of in de weg zit”

Steeds meer mensen maken gebruik van het grote probleemoplossend vermogen dat de loso e ons biedt met haar manier van denken, kennis en ervaring.

Ad de Stoppelaar Sunﬂ owers Bloemen F MA (. L) G Het Kleine Loo 198 • T 3352776

Voor uitgebreide informatie: loso schepraktijk-vol-ledig.nl Ook ons rouwwerk is eerlijk geprijsd! GRATIS QUOOKER bij aankoop van € THE RIVERDALE KITCHEN keuken t.w.v. 6900,-*

GREEPLOOS | LANDELIJK | MODERN | DESIGN | HANDGEMAAKT

* * Nu 4.998,- Nu 7.990,- Incl. alle apparatuur

Zoetermeer | Wattstraat 12-14 Zoetermeer | Tel 079 - 33 00 900 Den Haag | Theresiastraat 168 - 178 | Tel 070 - 38 35 010 [email protected] | www.wimvanderham.nl ** Vraag naar de actievoorwaarden. Aanbiedingen zijn geldig tot 2 weken na verspreiding, gelden alleen op volledige keukens, niet voor lopende orders en niet in combinatie met andere aanbiedingen.