Tom 61 2012 Numer 4 (297) Strony 647–656 krzysztof sobierAlski, mArek siwulski, JolAntA lisieckA, iwonA sAs-golAk, AgnieszkA JAsińskA, mAłgorzAtA nowAk-sowińskA Katedra Warzywnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ul. Dąbrowskiego 159, 60-594 Poznań E-mail:
[email protected] PLEUROTUS ERYNGII — MAŁO ZNANY, WARTOŚCIOWY GATUNEK BOCZNIAKA WSTĘP W ostatnich kilkunastu latach obserwu- logicznie czynnych, które mają wyjątkowo je się dynamiczny rozwój produkcji grzybów korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Sto- jadalnych, tak w Polsce, jak i wielu rejonach sunkowo mało znanym gatunkiem jest bocz- Azji, Ameryki oraz Europy. Grzyby uprawne niak mikołajkowy Pleurotus eryngii, którego cenione są za stosunkowo wysoką zawartość owocniki zawierają szereg cennych związ- witamin, mikroskładników, a także związków ków stymulujących system immunologiczny bioaktywnych. Szereg gatunków grzybów człowieka (Quimio 2004, Jeong i współaut. można zaliczyć do tzw. żywności funkcjonal- 2010), a także charakteryzują się zawartością nej, której znaczenie we współczesnych cza- antyoksydantów (Dubost i współaut. 2006, sach szybko wzrasta. Gatunki boczniaka w AlAm i współaut. 2011a) oraz polisacharydów stanie naturalnym występują w różnych siedli- o działaniu przeciwnowotworowym (Jung i skach, można je spotkać w wielu strefach kli- współaut. 2011). bAe i współaut. (2009) wy- matycznych. Znaczne rozprzestrzenienie tych kazali antynowotworowe działanie ubichi- grzybów na kuli ziemskiej sprawiło, że po- nonu-9 pozyskanego z P. eryngii przeciwko wstały różne ekotypy, które często uznawane komórkom leukemii. Akyuz i kirbAg (2009a) są przez badaczy jako odrębne gatunki. Naj- wykazali aktywność antybiotyczną wyciągu większe znaczenie produkcyjne mają następu- z P. eryngii w stosunku do wielu bakterii i jące gatunki: Pleurotus ostreatus (Fr.) Kumm., grzybów, m.in. Staphylococcus aureus, Esche- P. pulmonarius (Fr.) Quel., P.