EBRILL 2013

Rhif 276

tafodtafod eelláiái Pris 80c Cychwyn Cymdeithas yr Iaith Eisteddfod Ysgol Llanhari Gymraeg

Gwynfor Dafydd gyda’i athrawes Gymraeg, Miss Catrin Rowlands.

Cafwyd diwrnod bendigedig yn Ysgol Llanhari ar Fawrth y cyntaf eleni gyda gweithgareddau rhynglysol yn y bore a chystadleuaeth frwd rhwng corau llysoedd Trisant, Aran a Hari ynghyd â Seremoni’r Cadeirio yn y prynhawn. Yn Ysgol Haf y Blaid yn 1962 fe sefydlwyd y Gymdeithas. I Gwynfor Dafydd dan y llys enw ‘Charlie’ oedd enillydd y ddathlu’r 50 mlwyddiant fe ddaeth nifer i Bontarddulais i goffau y Gadair eleni gyda Hedydd Edge yn ail ac Elinor Thomas yn digwyddiad. Cafodd un o’r sylfaenwyr, Gareth Miles, , drydydd. , y fraint o ddadorchuddio plac arbennig a luniwyd gan Y Prifardd Aled Gwyn oedd beirniad cystadleuaeth y y saer maen, Ieuan Rees. Gadair . Cafodd ei blesio’n fawr fel y gwelir o’r detholiad yma o’i feirniadaeth: "Cyflwynodd Charlie ddau ddarn i'r S4C yn Penodi gystadleuaeth. Ymson milwr yn y ffosydd oedd y cyntaf. Darn o waith gafaelgar ac ingol. Mae ôl cynllunio gofalus wrth roi'r Pennaeth Datblygu holl ddarnau amrywiol yn ei lle a'u torri yn drawiadol gan Masnachol gwpledi cywydd cynnig y bardd ifanc o filwr i greu ei awdl. Camp aruthrol yr awdur ifanc oed ysgol hwn yw ei fod wedi gallu cyfleu arswyd erchyll rhyfel mor gythreulig mewn modd Mae S4C Masnachol wedi cyhoeddi mai David Bryant yw mor gofiadwy. Cyflwynir y cyfan mewn iaith rywiog afaelgar Pennaeth Datblygu Masnachol newydd y sianel. Yn gyn Brif ac mae pob paragraff yn talu am ei le ac fe wneir defnydd Swyddog Cyllid gydag Universal Music UK, bydd David yn hyfryd o iaith lafar naturiol gan wneud y darn yn ddarllenadwy arwain ymdrechion y sianel i chwilio am gyfleoedd masnachol tu hwnt. Mae'r ail ddarn yn gerdd fer gynganeddol, yn gywydd newydd. Bydd David yn datblygu prosiectau sy’n cynhyrchu ac englyn penfyr. Mae gyda chi gynganeddwr yn Llanhari a elw masnachol i S4C ac sy’n cyd-fynd â gweithgareddau wna brifio i fod yn bifardd, os y gwnaiff ymroi iddi." darlledu cyhoeddus S4C. Mae David Bryant yn dod o Bentre’r Eglwys yn wreiddiol. Mae’n gyn ddisgybl Ysgol Gyfun Rhydfelen, ac aeth ymlaen i astudio ym Mhrifysgol Nottingham a City University yn Llundain.

Merched y Wawr yn gorymdeithio yng Nghaerdydd Criw Rifiw y Dwrlyn (tudalen 3) ar Ddydd Gŵyl Dewi www.tafelai.com 2 Tafod Elái Ebrill 2013

CYLCH Cangen y Garth tafod elái CADWGAN Noson i’r Dysgwyr GOLYGYDD 8.00yh Nos Fercher Penri Williams Y PRIFARDD ALAN LLWYD 029 20890040 10, Ebrill yn siarad ar y testun: ‘Kate Roberts’ Bethlehem, 7.30pm Nos Wener HYSBYSEBION Gwaelod y garth 12 Ebrill 2013 David Knight 029 20891353 Yng Nghampws Cymuned Gartholwg, ’r Eglwys CYHOEDDUSRWYDD Croeso i Ddysgwyr Colin Williams o bob lefel! Y PRIFARDD ALED GWYN 029 20890979 8.00pm. Nos Wener 3 Mai 2013 Cyhoeddir y rhifyn nesaf Am ragor o fanylion, Yng Nghapel Bethlehem, ar 3 Mai 2013 Gwaelod y Garth Erthyglau a straeon ffoniwch: 029 20890040 Cydnabyddir cefnogaeth i gyrraedd erbyn Llenyddiaeth Cymru 24 Ebrill 2013

Y Golygydd CLWB Y Hendre 4 Pantbach Marathon Llundain Pentyrch DWRLYN CF15 9TG Noson i godi arian i 'Dolen Cymru' ar Ffôn: 029 20890040 gyfer Marathon Llundain Hefin Gruffydd e-bost [email protected] Bydd Phyl Harries yn cyflwyno'r noson Noson o Adloniant 7:00yh. dydd Gwener, Ebrill 12, 2013. gyda Clwb Chwaraeon Llanilltud Faerdref Tafod Elái ar y wê Frank Lincoln http://www.tafelai.net Rasus Ceffylau (dan ofal Arwel Davies ) Band Byw 'The Bowen Band ...... Disco Argraffwyr: Arwerthiant ....a mwy Nos Fawrth, 16 Ebrill Gwasg Morgannwg £5 Croeso i bawb Clwb Rygbi Pentyrch Castell Nedd SA10 7DR https://mydonate.bt.com/events/ am 8.00 o’r gloch Ffôn: 01792 815152 hefindolencymru

Cydnabyddir Cefnogaeth Manylion: 029 20890040

Bore Coffi i’r dysgwyr

yng Nghaffi Leekes, Tonysguboriau, Gwasanaeth addurno, bob bore Gwener peintio a phapuro o 11 hyd hanner dydd. Croeso cynnes i chi Andrew Reeves ymuno â’r criw.

Gwasanaeth lleol ar gyfer eich cartref neu fusnes

Ffoniwch

Andrew Reeves 01443 407442 neu 07956 024930

I gael pris am unrhyw waith addurno

Tafod Elái Ebrill 2013 3 Seithfed Rifiw’r Pen-blwydd Hapus i’r Dwrlyn! Bnr. D J Davies yn 90 oed

Faint ohonoch chi sy’n cofio pryd yn O’r wlad i’r dref fu hanes D J Davies pan union y cychwynnodd Y Dwrlyn gynnal ddaeth o gefn gwlad Sir Gâr i Donypandy eu Rifiw blynyddol? Hynny yw, ym mha lle cwrddodd â’i wraig Joan, a magu dau flwyddyn y peidiodd y criw gynnal sioe o blant, Iwan ac Eirwen. Roedd yn un o un thema ar ffurf ‘pantomeim’ a throi at staff gwreiddiol yr Amgueddfa Werin gyfres o sgetsus? pan agorodd hi ym 1948 ac yno y bu’n Ymddengys fod yr arferiad yn mynd yn gwehyddu weddill ei yrfa. ôl i Ionawr 2007. Dyma, felly, oedd y Dywedir mai iddo ef a dau seithfed sioe a da gweld nad ydy’r gymwynaswr arall (sef Marvin Morgan, y ffynnon o ddyfeisgarwch wedi sychu. melinydd a Les Llywelyn y cerfiwr Mae’n destun rhyfeddod blynyddol fel y llwyau caru a’r ffyn cerdded) y mae’r mae’r criw o selogion yn llwyddo i lanw diolch fod y fasged gyntell/gynteth noson o dynnu coes a diddanu. Ers rhai draddodiadol wedi goroesi. Basged o blynyddoedd mae’r lleoliad wedi symud wneuthuriad coed cyll a helyg yw cyntell o’r Neuadd Bentref i’r Clwb Rygbi ond a dysgodd y grefft wrth draed ei dad-cu. mae rhai o’r ffefrynnau’n dal i Pryderai mai ef fyddai meistr olaf y grefft ymddangos a’n synnu gyda’u dychan, hynafol ond fe’i anogwyd gan ei dynwarediadau a’u perfformiadau. gydweithwyr, Marvin a Les i’w Y gwehydd diwyd wrth ei grefft Un elfen ychwanegol eleni oedd y throsglwyddo i genhedlaeth newydd ac defnydd o daflunydd a chyfrifiadur fel erbyn hyn mae’r sgiliau wedi’u diogelu. atodiad i rai o’r sgetsus – a gwnaed I blant Capel y Ton, Mr Davies fyddai’r defnydd llawn ohono pan ddaeth hi’n enw a roddid ar un o’u blaenoriaid amser i “Dara” o’r Creigiau gyflwyno ei ffyddlonaf. Fe’i cofiaf yn dda yn yr gwis oedd yn ‘Waldio’r Wythnos’. Ysgol Sul. Hwn oedd ei gartref ysbrydol Gyda blwyddyn doreithiog o am flynyddoedd lawer. Fe adeiladwyd y ddigwyddiadau y tu ôl i ni, llwyddwyd i capel cyntaf ar y safle yn y stryd fawr yn gofnodi sawl uchafbwynt. Clywyd 1791 a chafodd ei ail adeiladu yn 1836 a’i cyfeiriadau at y glawogydd a bygwth adnewyddu ymhellach yn 1905. Bu’n dilyw; buom yn rhan o ysgol hyfforddi loes calon iddo pan gaeodd y drysau am y gweinyddesau a stiwardiaid awyrennau’r tro olaf. Ergyd bellach oedd y tân a’i gwasanaeth newydd ddaw yn sgil prynu llosgodd yn ulw ar 20 Hydref 2007. Maes Awyr Caerdydd; adolygwyd I gynulleidfa ei gapel mabwysiedig, bwydlenni yn dilyn helynt y cig ceffyl; Tabernacl Yr , a chyfeillion y bu cleifion bregus yn chwilio am ddull papur hwn, D J yw e. A rhaid bod amgen o gael iachad rhagor na’r Y capel gwreiddiol rhywbeth yn yr enw gan mai ei wên a adeiladwyd yn 1791 Gwasanaeth Iechyd; ac yn dynn ar sodlau radlon yntau sy’n ei nodweddu, ie, “ y helyntion gyrrwyr ceir oedd yn mynnu wên na phyla amser”! Bu’n ohebydd rhannu eu pwyntiau gor-yrru, cafwyd cydwybodol ar gyfer am gwers yrru i’r glust yn unig! flynyddoedd mawr. Yn naturiol, ni ellid fod wedi osgoi son Ac fel y ffotograffydd yr adwaenid ef am Y Jiwbili a seremoni agoriadol yr yn Yr Ŵyl Ddrama ac yn Ysgol Gymraeg Olympics, na’r anghydfod rhwng Eos a’r Tonyrefail – os oedd yn cael ei esgusodi BBC. Yn y naill sgets a’r llall, gwelwyd o’r swydd bwysig o chwarae Siôn Corn fod yn ein plith gantorion amryddawn o yn y Ffair Nadolig. Bu hefyd yn hyd! Gwnaeth Madam Dwrlyn hithau llywodraethwr yn yr ysgol am gyfnod hir. ymdrech lew i broffwydo’r dyfodol, er Ond i etholwyr Tonyrefail, Dai Plaid pob ymyrraeth, ond ragwelodd hi na neb yw e. Cynrychiolodd Plaid Cymru ar arall y byddai’r Frenhines, ymhen Gyngor Taf Elai a bu’n gwasanaethu ar y ychydig ddyddiau, yn dal yr un aflwydd cyngor cymuned – yr un mor ffyddlon a Capel y Ton 1836 â sylwebydd Rygbi BBC 1 yn yr Eidal, chydwybodol yn y gorchwylion hynny ag a adnewyddwyd yn 1905 cyn gorfod gohirio’i thaith i Abertawe! yr oedd yn plethu helyg. Yn rhagluniaethol, roedd y sioe wedi ei PEN-BLWYDD HAPUS IAWN I UN O hamseru’n berffaith i gyfeirio at fyd GYMWYNASWYR MAWR YR HOLL chwaraeon – Abertawe newydd ennill ACHOSION Y BU’N YMWNEUD Â cwpan yn Wembley, Caerdydd ar eu HWY. huchelfannau a thîm Rygbi Cymru wedi ennill yn Yr Eidal. Ac i goroni’r cyfan - seren y botwm coch ieithyddol ar y ceisio tynnu’r cyfan ynghyd, yn awyddus diwrnod hwnnw yn Rhufain, Huw i ddiolch i bawb fu’n cymryd rhan – yn y Llywelyn Davies, yn ôl yn ein plith ac golwg ac yn y dirgel - yn gast gweladwy, ymhlith y cast. lleisiau dirgel, cerddorion, sgriptwyr a Mae Gary Samuel, Cadeirydd Y gosodwyr llwyfan – ac i’r gynulleidfa Dwrlyn, a Margaret ac Ifan, oedd yn niferus ddaeth yno i fwynhau. Yn gragen drist yn dilyn tân 2007 4 Tafod Elái Ebrill 2013 Ysgol Creigiau

Ddydd Mawrth y 5ed o Chwefror, chwaraeodd tîm pêl-rwyd yr ysgol yng nghystadleuaeth yr Urdd gan ddod yn ail yng Nghaerdydd a’r Fro. Tipyn o gamp yn wir! Roedden nhw wrth eu boddau. Diolch Arwel ‘Roced’ o galon i Mrs. Stone a Mrs. Hussey am eu Jones yn annerch hyfforddi nhw. Cinio Gŵyl Dewi Clwb y Dwrlyn. Ddydd Gwener, y 1af o Fawrth, fe gynhalion ni ein Heisteddfod Ysgol. Roedd pawb wedi bod yn brysur iawn yn ymarfer ar gyfer y gwahanol gystadlaethau: llefaru i’r Adran Saesneg, canu i’r Adran Gymraeg ac uchafbwynt yr Eisteddfod oedd Côr y llysoedd. “Lawr ar lan y Môr” oedd y gân eleni. Mwynheuodd pawb ei dysgu a’i hymarfer a chawsom hwyl yn cystadlu yn erbyn ein ffrindiau! Roedd y gystadleuaeth yn un agos iawn yn ôl y beirniaid! Yn bedwerydd oedd Einion, yn drydydd Gwrgant, yn ail Collwyn ac yn fuddugol oedd Iestyn. Roedd cystadlaethau yn y dosbarth hefyd, sef Celf ac Ysgrifennu creadigol. Ar ddiwedd y dydd Mae criced yn grêt! Plant yn mwynhau Llwybr newydd Tonysguboriau i roedd pawb wedi colli eu lleisiau ar ôl bod yng Nghlwb Criced Meisgyn Bontyclun yn gweiddi cefnogaeth i’w llysoedd!

Maggie a Gethin yn codi’r darian ar ran Dewi John (uchod) y llys buddugol. a Gareth John, Rydym wedi dechrau gweithredu “Yn y Parth” yn ystod cyfnodau chwarae’r bore. Mae “Yn y Parth” yn rhoi cyfle i’n disgyblion ddatblygu a mireinio eu sgiliau cyfathrebu, rhyngbersonol a chymdeithasol Rhai o ddisgyblion Bl. 6 yn wrth drin a thrafod offer a gweithgareddau. gwerthu cacennau ar ddiwrnod Disgwylir i ddisgyblion Blwyddyn 6 “Trwynau Coch”. Diolch i bawb hwyluso’r gweithgareddau i’w hadrannau â gyfrannodd at lwyddiant y gyda chefnogaeth a chyngor y staff ar dydd. Eleni, fe lwyddodd yr ddyletswydd, yn ogystal â chymryd rhan ysgol i godi y sŵm o £800. eu hunain er mwyn arddangos rhinweddau o ymddygiad da ac agwedd iach.

Llongyfarchiadau i bawb a fu’n cystadlu yn Eisteddfodau Cylch a Sir yr Urdd yn ddiweddar. Pob dymuniad da i’r canlynol a fydd yn cynrychioli’r ysgol yn y Genedlaethol: Elan Davies – Unawd Bl. 3 a 4, Eiry Thomas – Unawd Cerdd-dant Bl. 2 ac iau, Kira Devine – Llefaru ail-iaith Bl.3 a 4, Molly Grimley - Llefaru ail-iaith Bl.5 a 6, Grŵp Llefaru ail – iaith Bl.6 ac iau. Llongyfarchiadau hefyd i’r plant hynny a dderbyniodd wobrau am eu gwaith Celf a Chrefft yn yr Eisteddfod – Dyfan ac Osian Plant yn mwynhau cael bod “Yn Lloyd Owen, Ioan Evans, Rhiannon Evans, Rhai o ddisgyblion yr ysgol wedi gwisgo fel eu y Parth” yn ystod cyfnodau Casi a Nel Thomas, Sophie Ayres, Lewis hoff gymeriadau ar Ddiwrnod y Llyfr Chapman, Imogen Beard, Ciaran Williams. chwarae’r bore. Gan disgyblion Blwyddyn 6. Tafod Elái Ebrill 2013 5 tafodiaith yr hen Forgannwg. LLANTRISANT GILFACH Llwybr Newydd GROESFAEN Mae llwybr newydd “di-draffig” wedi GOCH agor rhwng Tonysguboriau a Gorsaf Gohebydd Lleol: MEISGYN Drên , fel rhan o Lwybr Betsi Griffiths Gohebydd y Mis: Cymunedol Llantrisant rhwng Eirlys Lamb Pontyclun ag Ysbyty Brenhinol Naid Parasiwt Morgannwg. Mae’r llwybr yn hyfryd, ar Llongyfarchiadau i Darren Grant o High Y Brodyr John - Sêr y Sgrin! lan yr afon ac yn barod yn cael ei Street a gododd £15,000 i ’Ymchwil Ar ddechrau mis Mawrth fwynhau a’i werthfawrogi gan bobl leol Cancr Cymru’ wrth neidio 13,000 ymddangosodd dau frawd o'r ardal ar o bob oedran. Cafodd y prosiect ei troedfedd o awyren uwchben Maes raglenni S4C. ariannu gan Lywodraeth Cymru trwy Awyr Abertawe. Da iawn wir a diolch i Ar raglen Cefn Gwlad bu Dai Jones ddefnyddio Cronfa Ewropeaidd bawb a fu mor barod i’w gefnogi yng nghwmni Dewi John a'i deulu syn Datblygu Rhanbarthol. Mae hefyd yn byw ar fferm Tal y Fedw. Mae Dewi'n derbyn cefnogaeth oddi wrth yr elusen Yn Well rhedeg busnes gwerthu llaeth a nwyddau seiclo Sustrans a Chyngor Rhondda Mae pawb yn falch fod Mrs Beryl Rees fferm gyda'i wraig Diana. Maent hefyd Cynon Taf. Bwriad y prosiect yw helpu wedi gwella ar ôl iddi syrthio ar y yn ffermio (neu "ffermi" yn nhafodiaith pobl fyw bywyd iach a mwynhau palmant yn ddiweddar. Dewi) gyda chymorth eu mab David amgylchedd naturiol yr ardal trwy sydd yn ddarlithydd yng Ngholeg wneud hynny. Cydymdeimlad Pencoed. Mae fferm Tal y Fedw wedi Mae cerddwyr a seiclwyr nawr yn Cydymdeimlwn a theulu Mrs Beti bod yn nwylo teulu Dewi ers rhai medru teithio o ganol Tonysguboriau, Bowen a fu farw yn 92 mlwydd oed. canrifoedd. Cafwyd tipyn o ffeithiau croesi’r bont dros yr A473 a defnyddio’r Roedd Beti yn aelod o lawer o fudiadau diddorol ganddynt, gan gynnwys hanes llwybr ar lan yr afon Elai bob cam i’r yn y cwm. Bu’n aelod o bwyllgor yr y comin, y traddodiad o “guro’r Orsaf ym Mhontyclun Henoed a bu’n aelod o ddosbarth terfynau” bob 7 mlynedd a phwy sydd Cwiltio Maes yr Haf ac roedd hefyd yn â'r hawl i gadw merlod, gwartheg a Criced i blant ac ieuenctid ym hoff iawn o ddawnsio. Cynhaliwyd yr gwyddau am ddim ar y Comin. Meisgyn Angladd yn Amlosgfa Coety. Anfonwn Mae Beth, merch Dewi, hefyd yn Ers blynyddoedd bu gwaith anhygoel yn ein cydymdeilad at y teulu gweithio ym myd amaeth - hi sy'n rheoli digwydd yng nghlwb criced Meisgyn fferm Amelia Trust ym Mro gyda phlant ac ieuenctid. Rheolwr y Ysgol Abercerdin Morgannwg. Bu Beth a David yn gwaith ieuenctid yw’r Cymro Cymraeg Llongyfarchiadau i Ysgol Gynradd ddisgyblion yn Ysgol Gymraeg o Ystalyfera, Keith Davies. Symudodd Abercerdin am gael ei dewis i wneud Llantrisant ac Ysgol Gyfun Llanhari. Keith i’r ardal yn 1968, a dechrau eitem ar y teledu yn sôn am ei diddordeb Wedyn ar y nos Sul canlynol chwarae i Glwb Criced Meisgyn, cyn mewn gwenyn. Dyma’r ysgol gyntaf ym darlledwyd y rhaglen Dechrau Canu, dechrau hyfforddi’r plant a’r ieuenctid Mhrydain i gael ei dewis i wneud Dechrau Canmol o Eglwys Llantrisant.. yn 1976. project ymchwil i ddiriwiad y Yn y rhaglen cafwyd dipyn o hanes Erbyn hyn mae timau i blant dan 9, gwenyn. Cafodd y plant wers ym Mharc Gareth John (brawd Dewi). Mae Gareth dan 11, dan 13 a dan 15 oed, a bob nos Margam a bu’r B.B.C. yn eu bellach wedi ymddeol ar ôl gyrfa Wener yn ystod y tymor mae ffilmio. Cawn mwy o’u hanes yn ystod lewyrchus fel Arolygwr gyda’r Heddlu gweithgarwch anhygoel yn y clwb gyda y tymor. – yn arbenigo ar oelion bysedd thua 80 o fechgyn a merched dan 9 oed (fingerprint). yn cwrdd, a thua 100 dan 11 oed. Mae Arweinydd y gân yn y rhaglen uchod llawer o’r plant hyn yn mynd ymlaen i oedd Mair Roberts (arweinydd chwarae i Gymru dan 11 a 15 oed, ac mae’r rhan fwyaf o aelodau tîm cyntaf Cantorion Creigiau ers dros 40 Marilyn, gwraig Keith, gyda phob math mlynedd) gyda Phillip Williams wrth yr Meisgyn yn gyn aelodau o’r timau ieuenctid. Bydd ysgolion lleol hefyd yn o weithgareddau, o hyfforddi i baratoi organ. Eglurodd y cynhyrchydd Rhodri gwleddoedd! Darcey taw dyma’r tro cyntaf i’r rhaglen elwa llawer o’r y clwb, gan ddefnyddio’r cae rhwng pedwar a Mae’r cynghorau lleol yn cydnabod y gael ei recordio yn yr eglwys yma, sydd gwaith ardderchog sy’n cael ei wneud â gymaint o hanes iddi. Yn ogystal â’r phump o’r gloch y prynhawn. Yn y flwyddyn 2000 cafodd Keith ei gan y clwb. Mae’r clwb yn ddiolchgar i sgwrs gyda Gareth, cafwyd tipyn o Gyngor am hanes Eleanor West, merch ifanc wedi anrhydeddu â’r MBE am ei wasanaeth i chwaraeon ieuenctid ym Mhont-y-clun. grantiau tuag at brynu cit, a’r llynedd ei magu yn y plwyf, sydd hefyd yn rhoddodd Cyngor Cymuned Pont-y-clun aelod yn yr eglwys. Bydd ail hanner y Ond mae ef ei hun bob amser yn awyddus i bwysleisio cymaint o £3000 i’r clwb tuag at brynu sgriniau recordiad yn ymddangos nes ymlaen yn ochr. y flwyddyn. wirfoddolwyr brwd sy’n cyfrannu at y gwaith, a’r holl help sy’n cael ei roi gan Os oes plant i’n darllenwyr a hoffai Llongyfarchiadau i’r ddau frawd ar eu ymuno â’r clwb, bydd y sesiynau nos cyfraniad yn eu bro genedigol. Mae gen rieni ac eraill. Cadeirydd y clwb eleni yw Gabe Treharne o’r Creigiau, a’r Wener yn ailddechrau ar 19 Ebrill am i gof personol o’u mam, sef Catherine 5.00 o’r gloch. £15 yw’r ffi am y John, a’i chwaer Gwyneth oedd bob llynedd cafodd Gabe ei enwebu’n groundsman gwirfoddol gorau Cymru, flwyddyn. Ewch draw, a bydd croeso amser wrth eu boddau yn siarad mawr i chi. Cymraeg ar bob cyfle. Does dim llawer a’r ail orau drwy’r Deyrnas Unedig. Un arall sydd wedi cyfrannu’n hael iawn o’i yn yr ardal yn medru’r dafodiaith Newyddion mis Mai at Sian Cadifor unigryw sydd gen y teulu yma - sef hamser ar hyd y blynyddoedd, yn enwedig at y gwaith ieuenctid, yw [email protected] os 6 Tafod Elái Ebrill 2013 Bethlehem, Arolwg Meithrin

Gwaelod-y-garth Mae M u d i a d M e i t h r i n Gohebydd Lleol: Caerdydd, ar y cyd gydag Uned Gill Williams Trefn yr Oedfaon (ar y Sul am 10:30 Strategaeth Gofal Plant Cyngor a.m. oni nodir yn wahanol) : Caerdydd, wedi datblygu arolwg ar gyfer rhieni plant bach 0 - Cydymdeimad: Mis Ebrill 2013: 4 oed, i weld beth yw'r galw ar draws y Estynnwn gydymdeimlad dwys i Elwyn 7fed Parchedig Aled Edwards ddinas ac, o ganlyniad, targedu'r a Carys Davies Y Dell a'r teulu. Bu 14eg Oedfa Gymun - Parchedig R. ardaloedd hynny sydd angen eu datblyg. farw mam Elwyn fis diwethaf ar ôl Alun Evans (Gweinidog) Mae hefyd yn gyfle i ddarganfod mwy salwch hir a chreulon. 21ain Parchedig Hywel Wyn Richards am anghenion gofal plant teuluoedd

28ain Parchedig R. Alun Evans Caerdydd er mwyn ceisio ateb eu Gwellhad Buan (Gweinidog) gofynion yn well. Dymuniadau gorau i Keith Davies Dim ond 5 munud mae'n cymryd: Tonteg Close. Mae Keith yn ysbyty'r Mis Mai 2013: brifysgol Caerdydd ar ôl cael mwy nag 5ed Oedfa Ardal – Aelodau Radyr http://www.surveys.cardiff.gov.uk/ un llawdriniaeth. Mae'n sâl o hyd ond 12fed Oedfa Gymun - Parchedig R. meithrin/ yn dal ei dir ac yn gwella'n araf. Alun Evans (Gweinidog) Dymunwn yn dda iddo ac i'r teulu, Elin, 19eg Oedfa Cymorth Cristnogol Mae'r gwaith ymchwil yma yn holl Owain a Rhys. 26ain Parchedig R. Alun Evans bwysig o ran cynllunio ar gyfer

(Gweinidog) y dyfodol er mwyn sicrhau bod cyfle i Geni Merch bob plentyn yng Nghaerdydd elwa Llongyfarchiadau mawr i Lynwen a I ble yr hedfanodd mis Mawrth tybed? o brofiadau blynyddoedd cynnar drwy Dafydd Pretty, y Dell ar ddod yn nain a Mis i hebrwng y gwanwyn, ond tydi’r gyfrwng y Gymraeg. thaid unwaith eto. Ganwyd mab bach, tywydd yn unman agos at dywydd Y dyddiad cau yw Dydd Gwener, Tomos Ilan, i'w merch Cerian a'i gŵr gwanwyn yn nacydi! Gwyntoedd 12fed Ebrill 2013. Emyr Davies, chwaer fach i Efa. cryfion, oerfel a glaw, ac ar ben y cyfan Llongyfarchiadau hefyd i nain a thaid mae’r eira yma yn llechu o hyd. Does "Comyn". Mae Cerian yn gweithio i ond gobeithio y daw mis Ebrill i hel y Prosiect yn America Gomisiynydd y Gymraeg ac Emyr yn gaeaf draw a hynny ar frys. beiriannydd sifil a'r teulu wedi Ond er gwaethaf y tywydd, bu croeso Mae fy merch a'i ffrind, Angharad ymgarftrefu ym Maes y Coed twymgalon i bawb a fentrodd o dan Evans a Gwenllian Jones, disgyblion Pontypridd. Dymuniadau gorau iddynt. fargod Bethlehem yn ystod y mis a aeth chweched dosbarth Ysgol Gyfun Garth heibio. Olwg wedi cael cynnig lle ar daith 2014 Cynhaliwyd Cwrdd Gweddi syml ond i America trwy prosiect elusen Joshuas effeithiol Ddydd Gŵyl Dewi Sant, a wish. Fe fydd angen codi arian er mwyn gorchuddiwyd wal y Festri â cyflawni breuddwydion plant sydd yn chyfraniadau’r aelodau ar thema dioddef o gancr ac fe fyddant yn “Gwlad, gwlad”. gweithio mewn ardaloedd tlawd er Maent yn eu lle o hyd os ydych am gael mwyn gwella parciau a thir gwastraff er cip. mwyn gwella bywydau'r plant tlawd. Tro’r plant oedd hi ar y Sul cyntaf ym Mae'n braf gweld pobl ifanc yn gweithio Mawrth i gyflwyno eu neges hwy o dros blant sy'n llai ffodus. ddiolch am ein nawddsant, a hynny yn Ceri Higgins cael ei gyflwyno ar lafar ac ar gan. Gwledd oedd eu gweld yn llenwi’r byrddau yn yr Ysgol Sul wedi’r oedfa i Owen Griffith Jones fwynhau byrbryd blasus Cymreig wedi enw cyfiawnder a heddwch. Dip RSL ei baratoi gan aelodau cylch Radyr. Os oes chwant troi i mewn i oedfa Ar Sul y Blodau cynhaliwyd oedfa rhywbryd yn y dyfodol, bydd croeso yn Hyfforddiant Piano arbennig yma yn cofio am Ann eich disgwyl bob amser ym Methlehem, Griffiths, gan gyfuno ei hanes a’i Gwaelod-y-garth. Athro piano profiadol, hemynau gyda rhannau o’r sioe gerdd Cofiwch y cynhelir Ysgol Sul i’r proffesiynol gydag agwedd “Ann”, a chôr y capel yn cyflwyno plant bob Sul heblaw am wyliau Ysgol a bositif a chreadigol. detholiad swynol o ganeuon o’r sioe hynny i gyd fynd ac amser yr oedfa am Arholiadau ABRSM (Perfformiad gerdd honno. ‘Roedd yr ymarferion dan 10:30 a.m. a Theori) neu am bleser yn unig arweiniad Delyth Evans yn amlwg wedi Cofiwch hefyd am wefan Bethlehem – croeso i bob oedran. bod yn rhai gwerth chweil. sydd i’w chanfod ar www.gwe- Cysylltwch a mi i drafod eich O edrych ymlaen at fis Ebrill a Mai, bethlehem.org anghenion. byddwn yn symyd trwy dymor y Pasg, Ymwelwch yn gyson â’r safle i chwi ac yn troi ein golygon at glodfori gwaith gael y newyddion diweddaraf am hynt a 3 Graig Cottages Cymorth Cristnogol yn ein plith ac ar helynt yr eglwys a’i phobl. , Pontyclun ein rhan. Hefyd mae gan Bethlehem gyfri trydar CF72 8JR Mawr fydd ein braint ni i gydnabod y (twitter). Dilynwch ni ar Prif Ffon : 01443 229479 gwaith diflino a wneir ar draws y byd yn @gwebethlehem. Ffon Symudol : 07902 845329 Tafod Elái Ebrill 2013 7 Cyrsiau Cadw’n Heini newydd i Oedolion Clybiau Plant newydd Tymor yr Haf Pilates Bydd y clybiau plant canlynol yn Cwrs 10 wythnos ar Nos Sul 5pm-6pm dechrau ar ôl gwyliau’r Pasg mewn Dechrau Nos Sul, Ebrill 21 paertneriaeth ag Adran Chwaraeon yr Chapter £45 Urdd yng Nghaerdydd. Clwb Criced - Newydd www.mentercaerdydd.org Bŵt Camp Ysgol Ddrama Ffwrnais Awen 029 20 689888 Cwrs 10 wythnos ar Nos Fawrth 6.30pm Clwb Pel-Rwyd – 7.30pm. Yn dechrau Nos Fawrth, Clwb Gymnasteg Sblot Tafwyl 2013 yn chwilio am Ebrill 16 Caeau Llandaf £40 Clwb Nofio’r Tyllgoed wirfoddolwyr Mae’r cyrsiau’n addas i unigolion dros Clwb Dawnsio Stryd Rydym yn edrych i recriwtio unigolion 16 oed. Catrin Ahmun yw’r hyfforddwr. Clwb Athletau cyfeillgar a brwdfrydig dros 16 oed i Cofrestrwch ar y wefan – Clwb Rygbi wirfoddoli yn Tafwyl eleni. Bydd nifer mentercaerdydd.org, neu am fwy o Clwb Nofio’r Gorllewin o shifftiau a swyddi stiwardio amrywiol wybodaeth, cysylltwch á Clwb Gymnasteg y Tyllgoed ar gael felly ewch i wefan Tafwyl neu [email protected] / Am fwy o wybodaeth am y clybiau cysylltwch gyda Sara Jones am fwy o 2068 9888 gan gynnwys dyddiadau, lleoliadau a fanylion – chostau, ac i gofrestru, ewch i’r wefan – [email protected] / 029 mentercaerdydd.org neu cyslltwch gyda 2068 9888 [email protected] Cyhoeddwyd rhestr o’r bandiau fydd yn perfformio eleni a bydd mwy o Cwis y Mochyn Du wybodaeth am bwy fydd yn ymddangos Bydd cwis yn cael ei gynnal Nos Sul, yn cael ei gyhoeddi dros y misoedd Ebrill 28 yn y Mochyn Du am 8pm. £1 y nesaf. Mae gwefan Tafwyl ar ei newydd person. Mae croeso cynnes i bawb! wedd yn fyw erbyn hyn, felly ewch i Cofiwch bod y cwis ar Nos Sul olaf bob www.tafwyl.org am y newyddion mis! diweddaraf 8 Tafod Elái Ebrill 2013 Ymddeoliad Nofel newydd PONTYPRIDD Pob dymuniad da i Derec Stockley ar ei David John, ymddeoliad o’i swydd fel Cyfarwyddwr Gohebydd Lleol: Cymwysterau yn CBAC, Caerdydd. Fe Efail Isaf Jayne Rees fydd Derec a’i wraig, Christina yn gadael Pontypridd i dreulio amser yn ardal

enedigol Christina yn Llydaw. Ganwyd David John ym mis Mawrth, Pen-blwydd hapus Pob lwc i’r ddau ohonoch wrth 1966 yn Aberdar. Symudodd ei rieni – Llongyfarchiadau i Gareth Blainey, gychwyn ar gyfnod newydd. Hugh a Carol John ( Heol Iscoed) o Lanwood Road. Buodd Delyth a Gareth Aberdar i Efail Isaf rhai blynyddoedd yn yn dathlu pen blwydd arbennig Gareth yn Cydymdeimlo ddiweddarach ac felly fe fynychodd Rhufain fis Chwefror a dyna syrpreis Yn ddiweddar bu farw Mr. Hywel David Ysgol Gyfun Llanhari ym 1977. oedd gweld cyfryngau’r byd yno i’w Francis, tad Dave Francis, Parc Prospect. Wedi iddo lwyddo yn ei arholiadau Lefel croesawu! Yn frodor o Ddinas Abertawe roedd e a’i A, fe astuddiodd Hanes ym Mhrifysgol Pen blwydd hapus i Aled wraig wedi ymgartrefu ers sawl Kent ac yn 2009 fe dderbyniodd MA Thomas,Graigwen sydd hefyd yn dathlu blwyddyn yn Langland, Gŵyr. Estynnwn mewn ‘Ysgrifennu Creadigol’ o City of pen blwydd nodedig. ein cydymdeimlad a Dave a Margaret a’r London University. teulu i gyd. Yn ôl David, “Fel rhan o’r cwrs hwn, Merched y Wawr fe benderfynais ysgrifennu nofel yn Fe ddaw Dr. Elin Jones yn wraig wadd i Menter Osian seiliedig ar y Gemau Olympaidd yn gyfarfod mis Ebrill. Croeso i bawb yn Mae Osian Williams, mab Bethan ac Berlin ym 1936. Cefais fy ysbrydoli Festri Capel Sardis, nos Iau Ebrill 11eg Alun, Heol Tyfica, yn fyfyriwr 3edd wedi i mi ddarllen am Eleanor Holm, am 7.30p.m. blwyddyn ym Mhrifysgol Bangor yn merch brydferth, 22 mlwydd oed o Gwestai mis Mai yw Delyth Rhisiart astudio ‘Ffilm a Chyfryngau’. Mae e America. Roedd yn dod o gefndir sy’n dod i siarad am ddigartrefedd. Bydd wedi sefydlu ei gwmni ei hunan sef SSP freintiedig ac roedd yn rhan o’r tîm nofio y cyfarfod yn Sardis nos Iau, Mai 9fed Media. Mae un o’i ffrindiau ysgol, Aaron Olympaidd. Wrth deithio i’r gemau ar y am 7.30p.m. Cooper hefyd wedi bod yn rhan o’r llong SS Manhattan, fe benderfynodd Dewch â’ch hen fagiau llaw gyda chi! fenter. Mae e wedi cynhyrchu ffilm fer fwynhau ei hun wrth feddwi ar o’r enw ‘The valleys are here ’mewn Champagne a chymdeithasu!” Clwb Llyfrau adwaith i raglen deledu realaeth ‘The Ychwanegodd, “A’r canlyniad? Bydd y grŵp yn cwrdd nos Fawrth, Valleys’gan MTV. Roedd yn awyddus i Cafodd ei thaflu off y tîm! Er hyn, aeth Ebrill 16eg yng Nghlwb y Bont am 8.00, greu ffilm i adlewyrchu y talent sydd yn i’r gemau fel newyddiadurwraig i’r a’r gyfrol dan sylw yw ‘Llwch yn yr y Cymoedd. cwmni papur newydd ‘Hearst.’” Ym haul’ gan Marlyn Samuel. Lawnsiwyd y ffilm yn y Ffatri Bop ym marn David, roedd ei stori hi a’i Llyfr Saesneg o ddewis yr unigolyn mis Chwefror. Gwelwyd bandiau lleol ac chymeriad hi yn barod am antur sy’n cael ei drafod nos Fawrth, Mai14eg artistiaid yn perfformio yn ogystal â arall…… Richard Hughes o Siop y Grogs. Hywel Roedd David hefyd am ysgrifennu Dathlu Thomas o ardal Pont Sion Norton oedd y stori a oedd yn gyffrous, “Stori oedd Mae cyfnod o ddathlu wedi bod yn traethydd. hefyd yn cysylltu dau achlysur cofiadwy ‘Bronwydd’, Heol Tyfica. Buodd Osian hefyd yn cynhyrchu ffilm o’r 30au – Y Gemau Olympaidd yn Llongyfarchiadau i Brian Raby a Meinir fer i S4C o’r enw ‘Can i Emrys’ am Berlin a oedd yn llawn Natsiaid, ac Heulyn ar gyrraedd eu Priodas Ruddem. rinweddau therapi cerdd. hefyd tynged trist y llong aer Hefyd pen-blwydd hapus i Meinir. ‘Hindenburg’ a wnaeth ffrwydro saith Talent yr Artist mis yn ddiweddarach.” Mae Elin Sian Blake wedi cael tipyn o ‘Jews not Wanted’ o’r parciau, siopau Yn ôl David, a oedd wedi ymchwilio’r gyhoeddusrwydd yn ddiweddar. Yn a’r bwytai er mwyn i’r ymwelwyr cyfnod yn ofalus, roedd y Natsiaid wedi wreiddiol o Bontypridd ac yn un o ceisio cuddio eu cam-driniaeth o’r dderbyn argraff bositif o’r ddinas. ddisgyblion cyntaf Evan James mae Elin Iddewon trwy symud yr arwyddion Yn fy marn i, mae’r nofel yn un sy’n bellach yn byw yn Y Fenni.Mae ganddi symud yn gyflym ac mae’n gyffrous arddangosfa o’i gwaith celf ar y thema dros ben. Llwydda’r awdur gyfuno ‘Eiconau’ yn Gallery in the Square ym digwyddiadau hanesyddol diddorol gyda Mrynbuga hyd Ebrill 20fed. Golygfeydd stori bachog, aml-droellog tra’n creu o fyd rygbi sydd ar gynfas am y tro cymeriadau cofiadwy i’r cof. Yn wir, fel cyntaf.Yn y gorffennol buodd Elin yn ffan o ffilmiau’r 30au a 40au, hoffwn canolbwyntio ar beintio cobiau Cymreig weld y nofel hon ar y sgrin fawr rhyw a pherfformwyr syrcas. Gwelwyd Elin yn ddiwrnod! trafod yr arddangosfa ar raglen ‘Heno’ Cyhoeddwyd y llyfr gan Harper ac roedd erthygl yn y ‘Western Mail’ Collins yn yr Unol Daleithiau ond mae e amdani. Mae hi wedi cael gwahoddiad i nawr ar gael yn y Deyrnas Unedig ar fynd i astudio’r Scarlets yn hyfforddi gan Kindle o Amazon am £3.99. obeithio parhau a’r thema chwaereuwyr Ar hyn o bryd, mae David rygbi. wrthi’n ysgrifennu ei stori ‘thriller’ nesaf sydd wedi ei lleoli yng Ngogledd Brysiwch Wella! Korea, wedi iddo dreulio tri mis yn byw Mae Kevin Nefyn yn gwella ar ôl toriad yn Seoul yn ymchwilio. Edrychaf cas iawn i esgyrn un o’i draed. Mae’n ymlaen yn fawr i’w darllen. dipyn o giamster ar y ffyn baglau erbyn Nicola Wall hyn! Tafod Elái Ebrill 2013 9 EFAIL ISAF Swydd newydd, her newydd Gohebydd Lleol: Cymdeithas Gweithwyr Proffesiynol Loreen Williams Mae Carol Hardy yn credu pe na bai ei Dibyniaeth, 2007). Fodd bynnag, nid oes gweinidog lleol â’r hyder i drafod a gan glerigwyr y wybodaeth a’r sgiliau o chefnogi ei brwydr hi gydag alcoholiaeth safbwynt delio’n effeithlon gydag “Dyled Eileen” unigolion sydd â phroblemau alcohol, Roedd Theatr Canolfan Garth Olwg yn fe fyddai trywydd ei bywyd wedi bod yn dra gwahanol. Mae ei phrofiad personol cyffuriau a dibyniaethau eraill. Mae orlawn nos Lun, Mawrth 18fed, pan diffyg hyder mewn rhai clerigwyr ac nid lwyfannwyd teyrnged Theatr hi o bwysigrwydd gallu troi at arweinyddion crefyddol yn y gymuned ac oes ganddyn nhw’r sgiliau angenrheidiol i Genedlaethol Cymru i Eileen a Trefor helpu unigolion i ddelio â phroblemau Beasley. Roedd y ddrama “Dyled Eileen” iddynt hwy fedru magu’r hyder i drafod dibyniaeth yn un o brif uchelgeisiau Carol personol ac ysgytwol dwfn. yn seiliedig ar waith gwreiddiol gan Dywedodd Carol, “Roeddwn yn lwcus Angharad Tomos am hanes brwydr ddewr wrth iddi hi ymgymryd â swydd newydd gyda Stafell Fyw Caerdydd. yn fy mhrofiad personol i oherwydd roedd Eileen a Trefor Beasley yn erbyn Cyngor gan fy ngweinidog gefndir ym maes Rhanbarth Llanelli i fynnu biliau trethi yn Yn ddiweddar, gwelwyd cynnydd yn y nifer o unigolion â phroblemau dibyniaeth dibyniaeth. Mae hwn yn hynod anarferol Gymraeg ym mhum degau’r ganrif ac mae tuedd naturiol efallai ymhlith ein ddiwethaf. Rhian Morgan oedd yn sy’n mynd at glerigwyr ac arweinwyr eraill eglwysi i ofyn am help. Yn aml, harweinyddion i beidio ymyrryd ym portreadu Eileen, Ceri Murphy oedd musnes personol pobl, ond mae llawer o Trefor a Caryl Morgan oedd yr Eileen dyma’r tro cyntaf iddyn nhw ofyn am help gan unrhyw un (NAADAC, hwn oherwydd diffyg profiad a hyder yn ifanc. y pwnc. Rhaid oedd edmygu dyfalbarhad Eileen “Fel rhan o fy nyletswyddau cyntaf y yn llythyru ac yn ymddangos dro ar ôl tro Merched y Tabernacl sialens fydd i greu cysylltiadau gyda’r yn y Llys Ynadon i fynnu ei biliau yn holl enwadau yng Nghymru i beilota cwrs Gymraeg. Bu’n rhaid i’r teulu wrthsefyll Ar ddydd Iau, Mawrth 14eg aeth nifer o’r aelodau i’r Theatr Newydd yng ymarfer sgiliau ar drafod dibyniaeth. ymweliadau cyson gan y beilïaid a gweld Rwyf yn edrych am unrhyw gymorth i eu celfi’n diflannu o un i un o’u cartref. Nghaerdydd i weld cyflwyniad Clwyd Theatr Cymru o “Rape of the Fair gychwyn y peilot ond yr amcan yw creu Heb un amheuaeth trosglwyddwyd fframwaith o gyrsiau a llawlyfr, y tro cryfder cymeriad Eileen inni a Trefor Country” gan Alexander Cordell. Roedd hwn yn gyflwyniad ysgytwol yn adrodd gyntaf o’i math i gael ei argraffu yn yr yntau wedyn yn graig o gefnogaeth iddi. iaith Gymraeg. Mae gennym ni yn yr ardal hon atgofion hanes teulu’r Mortymer o Flaenafon yn y flwyddyn 1826. Roeddynt wedi eu dal “Wrth i broblemau dibyniaeth gynyddu, melys am Eileen a Trefor, gan iddynt fyw rwyf am sicrhau bod clerigwyr yn deall y yn Nhonteg am gyfnod yn ystod yng nghanol ffrae chwerw’r cyflogwyr Seisnig a’r mudiad llafur cynnar. Roedd problemau a’u bod yn barod i ymateb yn saithdegau’r ganrif ddiwethaf. Roedd briodol ac yn brydlon.” Eileen yn llyfrgellydd yn Ysgol Gyfun yna gymysgedd o hiwmor iach ac angerdd Rhydfelen ac yn ddiacones yng Nghapel y tanbaid. Cawsom ein cario o ferw gwyllt Tabernacl yn Efail Isaf. y ffwrneisi i lonyddwch awyr iach y mynyddoedd; o angerdd cariad i wrthryfel Mentora Dysgwyr Cydymdeimlo ffyrnig a’r curo gwaedlyd, ciaidd. Bu farw Doctor John Clarke, Heol Tir Roedd hon yn ddrama afaelgar iawn a’r Mae rhestr aros o ddysgwyr sydd wedi Coch yn ystod mis Mawrth. Estynnwn ein actorion yn serennu. Diolch i Judith cysylltu i ofyn am gymorth gan unigolyn cydymdeimlad i’w weddw, Margaret a’r Thomas am drefnu prynhawn pleserus rhugl i ymarfer y Gymraeg. Mae'r pâr fel teulu yn eu profedigaeth. iawn i’r merched. arfer yn cytuno ble a faint byddant yn Ar fore Sadwrn, Mawrth 16eg daeth cwrdd. Mae'r ddau â chroeso i gysylltu â Y TABERNACL amryw o’r merched ynghyd i gynnal fi unrhyw bryd i drafod sut mae'n mynd Derbyn aelod newydd stondin yn Arwerthiant Bwrdd y Pentre. neu i ofyn am berson gwahanol. Does dim Yng Ngwasanaeth y Cymun ddechrau mis Codwyd cyfanswm o £140 at achosion angen paratoi rhywbeth ond troi lan a Mawrth fe dderbyniwyd Lowri Leeke yn lleol. Diolch i Eifiona Hewitt a Beti thrafod y newyddion, gwyliau a beth sydd aelod yn y Tabernacl. Mae Lowri, sy’n Treharne yn arbennig am drefnu’r ymlaen gyda nhw. hanu o Fancyfelin, gerllaw Caerfyrddin, stondin. Mae rhai yn cwrdd unwaith y mis, eraill wedi bod yn dod i’r oedfaon yn selog ers Ein cyfarfod nesaf fydd ymweld â’r ddwywaith. Mae rhai yn e-bostio neu'n blwyddyn neu fwy. Yn wir, yma yng Amgueddfa ym Mhontypridd ddydd tecstio hefyd. Mae ein dysgwyr yn byw ar Nghapel y Tabernacl y gwnaeth Lowri a’i Mawrth, Ebrill 16eg. Pawb i gyfarfod am draws ein hardal sef Caerdydd a'r Fro. gŵr briodi rhyw flwyddyn yn ôl. Croeso hanner awr wedi deg y bore yn yr Mae'r Cymry Cymraeg sydd wedi helpu cynnes ichi Lowri. Amgueddfa. yn y gorffennol wedi mwynhau'r profiad ac erbyn hyn yn helpu ail berson. Bedyddio Dymuniadau da. Dyn ni wedi galw ar y Llywodraeth i Roedd yn achlysur llawen yn y Tabernacl, Da yw deall fod Haulwen Hughes wedi sefydlu cynllun mentora cenedlaethol ond fore Sul, Mawrth 17eg pan gawsom y cyrraedd adref ar ôl cyfnod yn yr ysbyty. yn y cyfamser dyn ni eisiau achub ar y fraint o groesawu dau deulu estynedig i’r Braf yw gweld fod Eleri Jones wedi cael cyfle i helpu cymaint o ddysgwyr ag sy'n oedfa. Bedyddiwyd Elis Ioan, mab Beth a gwared â’r hen blaster yna o’i braich. bosib. Os allwch helpu i fentora Huw Roberts, a Nel Haf, Dymuniadau gorau i chi eich dwy. cysylltwch â mi. merch fach Steffan ac Angharad Suzanne Condon Williams, Pentre’r Eglwys. Roedd yn braf Trefn yr Oedfaon ar gyfer Mis Ebrill Swyddog Dysgu Anffurfiol fod cyn-gymaint o aelodau’r ddau deulu Ebrill 7fed Gwasanaeth Cymun o dan ofal Canolfan Cymraeg i Oedolion Caerdydd a wedi gallu bod yn bresennol yn yr Oedfa. ein Gweinidog Bro Morgannwg Ebrill 14eg Y Parchedig Aled Edwards Ffôn: 02920 879 318 Ebrill 21ain Mr Geraint Rees [CondonS@.ac.uk] Ebrill 28ain Mr Huw M Roberts 10 Tafod Elái Ebrill 2013 Ysgol Ffair Wanwyn Gynradd Diolch yn fawr i’r Gymdeithas Rhieni Gymraeg ac Athrawon am drefnu ffair wanwyn llwyddiannus iawn. Codwyd llawer o

Garth Olwg arian i’r ysgol.

Eisteddfod Gylch /Sir Llongyfarchiadau i bawb a fu'n cystadlu yn yr Eisteddfod. Diolch enfawr i'r athrawon a fu wrthi yn paratoi’r plant i Trwynau Coch berfformio. Mwynheuodd plant yr ysgol wisgo eu trwynau coch er mwyn codi arian ar Cystadleuaeth Celf a chrefft gyfer ‘Comic Relief Llongyfarchaidau mawr i bawb a fu’n cystadlu yng nghystadleuaeth celf a chrefft yr Urdd. Pêl-rwyd Llongyfarchiadau i dim pêl-rwyd yr ysgol am guro YG Dolau o 15 i 1.

Penwythnos Paratoi Diolch i’r staff am roi eu hamser i dreulio’r penwythnos ym Mharc Dolen Cymru Gwledig Cwm Dar. Cafwyd Diolch yn fawr i Mr Gwenallt Rees am penwythnos prysur a buddiol yn dysgu siarad gyda'r plant am waith Dolen darnau’r Eisteddfod. Cymru yn Lesotho.

C O R N E L Y P L A N T

Mae’r aderyn lliwgar hwn i’w weld ar lan yr afon yn y gwanwyn. Tybed wyddoch chi ei enw? Dilynwch y

rhifau i’w weld yn iawn.

12 Coeden: Oed

Dorlan y Glas Aderyn:

Atebion Tafod Elái Ebrill 2013 11 C Cylch Cadwgan Dyma gyfle arall i chi

Nos Fercher, 13eg Mawrth, daeth cynulleidfa C R O E S A I R ennill Tocyn Llyfrau liaws ynghyd i Festri Capel Bethlehem,

Gwaelod y Garth i gyfarfod Cylch Cadwgan a L drefnwyd gan Gangen y Garth, Merched y Wawr. Roedd hon yn noson wahanol iawn i’r arfer! 1 1 2 3 3 4 5 6 6 Gareth Miles, Pontypridd, oedd y gwestai, a’r pwnc dan sylw oedd “ Creu Llanast”. 7 8 Ym mis Tachwedd a Rhagfyr y llynedd llwyfannwyd y ddrama “Llanast” gan Gwmni 9 10 Theatr Bara Caws, a derbyniodd y cynhyrchiad adolygiadau gwych. Yn noson Gwobrau Adolygwyr Theatr Cymru, enillodd Rebecca Harries y wobr am yr Actores orau mewn 11 11 12 cynhyrchiad Agorodd Gareth y sesiwn drwy egluro sut y 12 13 daeth i gyfieithu ‘Le Dieu du Carnage’ gan Yasmina Kezagyda a chafwyd ychydig o 14 15 16 wybodaeth am gefndir awdures y ddrama. Eglurodd ei fod wedi gweld ffilm boblogaidd 17 18 16 19 o’r ddrama gyda Kate Winslet a Jodie Foster, a bod hynny wedi ei ysgogi i greu fersiwn 20 18 21 22 Cymraeg ohoni. Dyma grynodeb o’r ddrama. 23 25 2 fam, 2 dad, 2 fab x wisgi tiwlips a ffôn symudol = Llanast. Dau bâr o rieni diwylliedig 24 25 yn cwrdd i drafod eu plant anystywallt. Cyn hir mae chwarae’r oedolion yn troi’n chwerw ac mae’n llanast go iawn yn y lolfa! Trwy gyfrwng detholiad o’r ddrama a sylwadau gan Gareth, rhoddwyd blas o’r gwaith 22 26 23 27 doniol a deifiol hon i rai na welodd y cynhyrchiad llwyfan. Cafwyd perfformiadau Ar Draws 7. Cwato (5) gwych gan Ifan a Margaret Roberts, Gill 1. Dail poethion (5) 8. Llyfnu (5) Griffiths a Colin Williams yn portreadu’r 4. Cas llythyr (5) 9. Segur (4) pedwar cymeriad, a’r gynulleidfa yn rholio 9. Ethol (5) 13. Ergydio (8) chwerthin! 10. Blinderus (7) 15. Brodor o’r Eidal (7) Diolch yn fawr iawn i bawb a gyfrannodd at y 11. Urddo (8) noson lwyddiannus hon. 17. Bargod (5) 12. Gwŷdd (4) 18. Eisin (5) 14. Trin (5) 19. Dewis (4) Cyngerdd Dathlu Deg 16. Chwaethu (5) 22. Clwyf (5) 20. Gohirio (4) 23. Galw wrth enw (4) Côr CF1 21. Cynhaliaeth (8) 24. Troi oddi amgylch (7)

25. Heb afiechyd (5) Atebion i: Croesair Col Mae gan un o gorau mwyaf llwyddiannus 26. Ceisio (5) 34, Pen Bryn Hendy, Yr Encil, Cymru flwyddyn gyffrous o’u blaenau, yn 27. Diffyg (5) dathlu carreg filltir cerddorol hynod - ei Meisgyn, Pontyclun. CF72 8QX erbyn 17 Ebrill 2013 dengmlwyddiant. O’i gwreiddiau fel Côr Aelwyd llwyddiannus I Lawr nôl yn 2002, mae côr CF1, o Gaerdydd, bellach 2. Pryf genwair (5) Atebion Mawrth wedi datblygu i fewn i un o gorau cymysg 3. Adleisio (8) mwyaf deinamig Cymru. Bydd cyngerdd 5. Symud tramor (4) T R E I G L O 4 P A G A N mawreddog yn cael ei chynnal nos Sadwrn, Ebrill 27ain yn Eglwys St. German’s, Caerdydd, 6. Bywyd (7) Y A E E O A i ddathlu’r achlysur, a hynny yng nghmwni’r W I S E L D E R R B Sinfonietta Brydeinig a gwesteion arbennig. Y B I I E U O L “Mae o’n fy synnu i bod deng mlynedd wedi N E S I A D O 11 13 N pasio ers ffurfio’r côr.” dywed Eilir Owen Cymysg y gallwn oll fod yn browd I S A LL F O R I O N Griffiths, eu harweinydd sy’n byw yn Ffynnon iawn ohono.” A E I N G O Taf. “Beth sy’n fy synnu i fwyaf, serch hynny, Cynhelir y Gyngerdd Mawreddog yw’r holl yr ydym ni wedi’i gyflawni. Mae’r côr ar nos Sadwrn, Ebrill 27ain, am 7yh D E F N Y N N U W R wedi datblygu cymaint, yn enwedig dros y 5 yn Eglwys St. German’s Caerdydd. 19 E 18 T S A FF R W M mlynedd diwethaf, ac ar ôl cynnal cannoedd o Pris tocyn fydd £10 i oedolion, a £5 i FF A L S T 25 S T A gyngherddau a theithio i bedwar ban byd, ‘de ni blant dan 16 mlwydd oed, ac fe fydd L Y A N T U R I O D bellach wedi datblygu o’r Aelwyd fechan honno yr elw’n cael ei gyfrannu i elusen O CH R O A O “Marie Curie Cancer Care”. a ymgasglodd ddeng mlynedd yn ôl, i Gôr C R U G O C R O N I C L 12 Tafod Elái Ebrill 2013 Sioe Ffasiynau Ysgol Gynradd Ysgol Gynradd Cafwyd sioe ffasiynau llwyddiannus a chyffrous iawn gan ddisgyblion Gymraeg Evan Gymraeg Blwyddyn 1. Thema y sioe oedd dillad James Tonyrefail wedi eu gwneud o ddeunyddiau oedd wedi eu hailgylchu. Rwy’n siŵr bod y (Lluniau tudalen 13) rhieni wrth eu boddau yn gwylio! Dathlu Dydd Gwŷl Dewi

Cawsom eisteddfod yn yr ysgol yn Gymnasteg Medalau’r Gemau Olympaidd cynnwys eitemau cerddorol gan bob Llongyfarchiadau i bedwar o Daeth gweithwyr o’r Bathdy Brenhinol dosbarth i ddathlu Dydd Gwŷl Dewi. ddisgyblion yr ysgol am gyrraedd rownd i’r ysgol i ddangos enghreifftiau o Cynhaliwyd nifer o gystadleuthau cyn olaf Cystadleuaeth Gymnasteg yr Urdd. fedalau’r Gemau Olympaidd. Cafodd hynny felly ‘roedd y plant yn llawn Daeth Rhys Griffiths (BL 3) yn ail drwy blynyddoedd 4-6 gyfle arbennig i cyffro wrth aros i glywed enwau’r Gymru gyfan o dan y thema ddysgu llawer am y Bathdy a’r broses o enillwyr yn ystod yr eisteddfod. ‘Cymesuredd ac Anghymesuredd’ i greu’r medalau. Roedd y plant wir wedi Uchafbwynt y prynhawn oedd y coroni fechgyn unigol a chafwyd perfformiad mwynhau! a’r cadeirio. Rhys Bracher enillodd y gwych gan Asha Magni, Cerys Griffiths goron a Shauna Langford Hopkins a Keeley Adams (Bl 5) o dan yr un Wythnos Gwyddoniaeth enillodd y gadair. Llongyfarchiadau i’r thema i driawdau. Ardderchog! Diolch i Cafwyd wythnos lwyddiannus yn dathlu ddau. Miss Soper am eu hyfforddi. ein hwythnos ‘Gwyddoniaeth’. Roedd y dosbarthiadau wedi cynnal nifer o Eisteddfod Gylch Yr Urdd Diwrnod y Llyfr wahanol arbrofion/ymchwiliadau Llongyfarchiadau i bawb fu’n brysur yn Dathlon ni ddiwrnod y llyfr drwy wisgo diddorol. dysgu caneuon a darnau i’w llefaru ar fel cymeriad o lyfr a gwneud gyfer yr eisteddfod. Pob lwc i Ffion amrywiaeth o weithgareddau yn y Gweithdy Eco Fairclough fydd yn cystadlu yn yr dosbarthiadau. Diolch yn fawr i’r Daeth Mr Aled Owen o gwmni Ynni Da unawd dan 10 oed yn Eisteddfod Y Sir disgyblion oll am yr ymdrech arbennig! i gynnal gweithdai eco, cyffrous ar y ym Mhorthcawl. Braf oedd gweld yr athrawon wedi thema ynni da i flynyddoedd 5 a 6. gwisgo fel cymeriadau allan o lyfrau Roedd y diwrnod yn cynnwys gwaith Cwis Llyfrau Roald Dahl hefyd! cynnal arolwgar y defnydd o ynni yn yr Aeth dau dîm o’r ysgol i Ysgol ysgol, effeithiolrwydd ynni a’r potensial Gymraeg Santes Tudful ym Merthyr ar Dydd Gŵyl Dewi o greu ynni adnewyddadwy. ôl gweithio’n galed iawn wrth ddarllen a Cafwyd nifer o eitemau amrywiol, thrafod llyfrau penodol. Efan lliwgar a llwyddiannus gan y Attomic Touch Fairclough, Ethan Davies, Kloe Osman dosbarthiadau yn ein Cyngerdd Gŵyl Cafodd disgyblion o flynyddoedd 3-6 ac Anwen Davies oedd tîm Blwyddyn 5 Ddewi. Roedd y neuadd wedi ei addurno gyfle i gymryd rhan mewn sesiwn a 6 a Lily Sutton, Catrin Mohammed ar gyfer yr achlysur a phawb wedi ymarfer ‘Atomic Touch’ gyda Catrin o’r Smart, Maddie Madden ac Annwylun mwynhau cymryd rhan mewn Urdd. Mwynheuodd y plant yn fawr a Pike oedd tîm Blwyddyn 3 a 4 : da iawn gweithgareddau oedd yn gysylltiedig â braf oedd gweld nifer yn dod yn ôl i’r chi am eich hymdrechion. Nawddsant Cymru. Hoffem ddiolch i’r ysgol mor awyddus i wella’u sgiliau yn holl blant a staff am eu gwaith caled. ystod eu hamser chwarae. Ffilmio ym Mhontypridd ‘Roedd plant yr ysgol yn falch iawn ar Llongyfarchiadau! Cystadleuaeth celf y Pasg. ôl i gynhyrchwyr rhaglen ‘Cyw’ ar S4C Llongyfarchiadau i Mrs Rachael Trefnodd U3A i ddisgyblion eu dewis ar gyfer rhaglen yn sôn am Whithey a’i gŵr Damien ar enedigaeth Blyddynddoedd 1 a 2 gymryd rhan hanes Evan James a James James. Y prif eu merch fach, Lily. mewn cystadleuaeth celf rhwng ysgolion gymeriadau oedd Rhys Bracher (Evan Bydd Miss Caryl Jones yn addysgu lleol yn gysylltiedig â’r gwanwyn â’r James), Callum Llewelyn (James dosbarth Blwyddyn 2 tra bod Mrs Pasg. Yr enillwyr oedd Brooke Reese, James), Joshua Carey (Evan James Whithey ar gyfnod mamolaeth. Croeso Ffion Roberts, Adam Williams a ifanc) a Nadia Hughes (mam Evan) a’r cynnes iddi i’r ysgol dyfarnwyd y brif wobr i Maddie Jones o ‘cyflwynwyr’ oedd Marni Ray a Shauna Flwyddyn 2. Langford Hopkins. Cawson’ nhw hwyl Cyngor Eco wrth dreulio diwrnod yn ffilmio o Mae’r amser wedi dod unwaith eto! Diolch gwmpas Pontypridd a mwynheuodd Cynhaliwyd etholiadau yn yr ysgol i Diolch i Ficer Ruth ac aelodau Eglwys plant dosbarthiadau 8 a 9 wisgo dillad y blant Bl 1 – 6 i ethol cynrychiolwyr i fod Dewi Sant am gynnal gwasanaeth y Pasg cyfnod a chanu. ar y Cyngor Eco. Daeth y 12 canlynol i’r i ddisgyblion blwyddyn 6. Roedd y plant brig: Bl 1 - Ella Welsh a Seren Kirby, Bl wedi mwynhau y gwahanol Yr Awr Ddaear 2 - Megan Lily Williams a Lola Caddy, weithgareddau a thrafod stori’r Pasg Cynhaliwyd Ffair Yr Awr Ddaear yn Bl 3 – Rhys Roberts a Harriet Howarth, mewn ffordd ymarferol a diddorol. neuadd yr ysgol cyn y dyddiad Bl 4 - Zac Richards a Rhys Roberts, Bl 5 swyddogol er mwyn hybu - Asha Magni a Dewi Middleton a Bl 6 – Parêd hetiau Pasg. ymwybyddiaeth a lledaenu’r neges Dylan John a Caitlyn Davies. Cafwyd parêd gan blant y dosbarth ynglŷn â phwysigrwydd gofalu am y Llongyfarchiadau mawr iddynt. Meithrin a Derbyn yn eu hetiau Pasg byd. ’Roedd brwdfrydedd y ‘Cyngor drwy’r ysgol gyfan. Braf oedd gweld Eco’ yn amlwg wrth weld yr holl waith cymaint o rieni wedi helpu i greu hetiau ’roedden’ nhw wedi’i baratoi yn y Pontypridd wedi’i greu o focsys ail- mor hyfryd. neuadd. Gwelsom fodel o dref gylchu a chawsom ymweliad gan gymeriad go arbennig - ‘Rhys-Cycle’!

Tafod Elái Ebrill 2013 13 Ysgol Gynradd Gymraeg Tonyrefail

Cyngor Eco

Sesiwn Ymarfer Atomic Touch

Dydd Gŵyl Dewi

Sioe Ffasiynau

Hetiau Pasg 14 Tafod Elái Ebrill 2013 YSGOL GYFUN GARTH OLWG

Beicio i'r Ysgol I ddisgyblion Ysgol Gyfun Garth Olwg, roedd dydd Gwener y 15fed o Fawrth yn ddiwrnod neidio ar y beic a seiclo i’r ysgol. Cafwyd llawer o hwyl gyda dros 40 o ddisgyblion yn ymlwybro lonydd Pontypridd ATALNODI!! yn gynnar y bore a’r prynhawn er mwyn cyrraedd a gadael yr ysgol mewn modd cynaliadwy. Roedd y Pwyllgor Eco hefyd am godi ymwybyddiaeth disgyblion o’r gwahanol ffyrdd o greu egni. Am chwech awr bu disgyblion a staff yn eu llu yn gwthio nerth eu traed er mwyn pweru’r peiriant i greu trydan i oleuo’r bwlb 8 a 60Watt. Fel y Fe fydd y ddau yn cystadlu yn yr Undeb gallwch ddychmygu roedd yn dipyn o her Ewropeaidd ym mhencampwriaeth FIBA yn ond gydag ymrwymiad a gwaith caled Gibraltar yr Haf yma. llwyddiant oedd gair y dydd!! Mae’r ddau yn ymroddedig yn y maes yma Gwobr Dug Caeredin ac yn gweithio’n hynod o galed. Mae’r ATALNODI!! ymdrech a’r amser maent yn rhoi yn Creuwyd fideo arbennig iawn gan Adran y rhagorol. Gobeithiwn fel Ysgol y bydd y Gymraeg Ysgol Gyfun Garth Olwg y mis ddau yn mwynhau ac yn elwa o’r cyfle diwethaf. Bu tipyn o gynnwrf yno am iddo arbennig hwn. gael ei wylio dros 25,000 o weithiau ar ‘YouTube’ mewn llai nac wythnos! Mae’r Gwobr Dug Caeredin fideo ‘Gangnam Atalnodi’ yn dysgu’r Ddydd Iau 28ain o Chwefror teithiodd nifer disgyblion am reolau atalnodi i gyd-fynd â’r o ddisgyblion Ysgol Gyfun Garth Olwg i gân ‘Gangnam Style’. Yn ystod tymor y Theatr y Parc a’r Dar, Treorci i dderbyn Nadolig bu 120 o ddisgyblion ac athrawon gwobr Efydd Dug Caeredin. Mae’r wrthi’n mwynhau eu hunain yn dysgu’r cymhwyster yn rhoi cyfle i bobl ifanc rheolau drwy ganu a dawnsio dawns y ddatblygu sgiliau sydd eu hangen arnyn nhw ‘Gangnam’. Roedd y disgyblion wrth eu i wireddu eu potensial. Llongyfarchiadau i boddau’n cyfrannu eu syniadau ac yn gweld Eli Cavill, Jac Cresswell, Trystan Gruffydd, eu hathrawon yn dawnsio’n wirion! Fe Charlotte Halliday, Nia James, Rhiannon gymerodd tua mis i gwblhau’r fideo, rhwng Laban, Ethan Brown, Rhodri Morris-Stiff, y gwaith ffilmio a’r golygu ac roedd pawb Katheryn Ponsford, Jessica Sayle, Jessica Diwrnod Trwynau Coch yn fwy na bodlon i fynd i ysbryd y gwaith a Sharp ac Emily White. chymryd rhan. Mae hyd yn oed plismon lleol yn ymddangos yn y fideo! Nod y fideo yw Diwrnod Trwynau Coch codi safonau llythrennedd disgyblion mewn Yn ystod Diwrnod Trwynau coch modd hwyliog a chyfoes. Pwy ddywedodd cynhaliwyd nifer o weithgareddau. Bu fod rhaid i ramadeg fod yn ddiflas? Be’ disgyblion blwyddyn 11 yn brysur yn codi wnawn ni nesaf tybed? Cofiwch wylio! arian trwy gynnal bore coffi i staff yr ysgol. Yn ystod amser cinio bu disgyblion yn Dydd Gŵyl Dewi hysbysebu gwybodaeth am ddiwrnod Roedd bwrlwm mawr yn yr ysgol ddydd trwynau coch a’r gwahaniaeth mae’r arian Gŵyl Dewi eleni. Bu disgyblion blwyddyn yn ei wneud i fywydau plant ar draws y byd. 7, 8 a 9 yn dawnsio mewn twmpath dawns drwy’r bore a diolch arbennig i Mr Bennett Hwyl wrth Ddawnsio am alw mor dda! Roedd grŵp pop o Cymerodd grŵp o flwyddyn 8 ran yn y ddisgyblion yr ysgol hefyd yn rhan o ddawns “The Harlem Shake” ar gyfer ddathliadau’r bore. Ar ôl cinio cafodd rhaglen TAG ar Stwnsh. Ar gyfer y ddawns blwyddyn 10 ac 11 gyfle i wrando ar gwisgodd y disgyblion trwynau coch i godi Wibdaith Hen Frân yn theatr y Ganolfan ymwybyddiaeth am yr elusen. Gydol Oes. Diwrnod o ddathlu bythgofiadwy! Amser Hwylus Un o’r atyniadau mwyaf ar y diwrnod oedd Pêl-fasged gwylio disgyblion Ysgol Gyfun Garth Olwg Cafodd Jacob yn taflu sbwng gwlyb at athrawon. Yn Williams a Connor amlwg cafodd y disgyblion lawer o hwyl yn Easter o flwyddyn y weithgaredd yma! (ond nid felly’r Dydd Gŵyl Dewi 11 newyddion athrawon). g w y c h r h y w Jenkins, Llefaru Unigol - Osian Gruffydd, Eisteddfod Yr Urdd bythefnos yn nol. Ymgom Blwyddyn 7,8 ac 9. Cân Actol Mae disgyblion Ysgol Gyfun Garth Olwg Cafodd y ddau eu Blwyddyn 7,8 a 9. Dawns Greadigol wedi bod yn brysur iawn dros wythnosau dewis fel rhan o Blwyddyn 7,8 a 9. Parti Merched Blwyddyn diwethaf yn ymarfer yn galed ar gyfer dîm pêl fasged 7,8 a 9. Côr Merched Blwyddyn 10-13 a Eisteddfod sir yr Urdd. Pob lwc i bob un Cymru (o dan 16). Chôr Meibion Blwyddyn 10-13. sydd yn cystadlu. Unawd Llinynnol - Niamh Tafod Elái Ebrill 2013 15 Ysgol CREIGIAU Llanhari (Lluniau tudalen 16) Gohebydd Lleol: Nia Williams 029 20890979 Yr Adran Gynradd Croeso Hoffem estyn croeso cynnes i Miss Cerys Steffan - ein Siwper chef! Jefferies sydd wedi ymuno â ni i wneud Dymuniadau gorau i Steffan Thomas, cyfnod mamolaeth fel cynorthwywraig yn Llys Gwynno wrth iddo ddechrau ar ei swydd newydd yn nhafarn Gwaelod y nosbarth Dewi Draenog. Celyn Lewis Croeso hefyd i Miss Bethannie Hayes Garth fel cogydd dan hyfforddiant. Alla i sydd wedi ymuno â ni i weithio gyda ddim meddwl am le gwell i ddysgu! Joia! phlant dosbarth Dewi Draenog. Mae Bethannie wrthi’n gweithio tuag at ei Camp y clocswyr! Lefel 3 ar ei chwrs CACHE. Llongyfarchiadau i Daniel Calan Jones ar ddod yn gyntaf yn Eisteddfod ddawns Swydd Newydd Caerdydd yn y gystadleuaeth dawns Pob dymuniad da i Miss Rachel Hopkins stepio unigol i fechgyn blwyddyn 9 ac a’i merch sydd yn symud i fyw i Fryste iau. Bydd yn cystadlu yn Eisteddfod yr dros y Pasg. Hefyd, pob llwyddiant i Urdd yn Boncath. Da iawn i'w frawd Rachel yn ei swydd newydd fel Iestyn, hefyd am gystadlu yn ei erbyn - yr ysgrifenyddes yn Academi Waycroft. ifanca yn y gystadleuaeth! Diolch am dy waith yn yr adran ers mis Medi! Llongyfarchiadau i dîm Ysgol Llanhari am Trip i’r fferm ddod yn ail yn nhwrnament Gymnasteg Aeth plant Dosbarth Dewi Draenog a 5x60 Rhondda Cynon Taf. Perfformiad Dosbarth Cadi Cwningen ar ymweliad â gwych, da iawn chi! Fferm Cantref yn Aberhonddu fel rhan o’n thema ‘Ffrindiau’r Fferm’. Er iddi fod yn ddiwrnod oer, mwynheuodd y disgyblion yn arw. Cawsant gyfle i ofalu am yr anifeiliaid anwes ac yna i groesawu’r wyn bach a gafodd eu geni hanner awr cyn i ni Stori Astrid gyrraedd! Am brofiad bythgofiadwy! Bydd Astrid, Josh a Nathan yn rhedeg ras 10k dra gwahanol ym mis Medi eleni. Union flwyddyn i fis Medi bydd Astrid yn dathlu diwedd ei chwrs chemotherapy. Ar Fawrth y 7fed cafodd criw o Brwydrodd yn hynod ddewr a dirwgnach ddisgyblion Bl.8 a 10 brynhawn gwych yn erbyn y clefyd Hodgkin's Lymphoma. yng nghwmni Cefin Roberts, sylfaenydd Dymuniad Astrid yw ad-dalu 'chydig o'r ysgol berfformio Glanaethwy a chyn haelioni a dderbyniodd gan yr elusen gyfarwyddwr y Theatr Genedlaethol. Bu'n CLIC Sargent yn ystod ei mireinio eu sgiliau perfformio a rhoi blas salwch. Sefydlodd Astrid wefan Just iddyn nhw ar ddarnau llefaru Eisteddfod Giving i adrodd ei stori er mwyn bod yn Genedlaethol 2013. Braf oedd gweld y ysbrydoliaeth i eraill. Mae'n werth disgyblion yn ymateb mor frwdfrydig yn ymweld â'r safle - www.justgiving.com/ Diwrnod Trwynau Coch ystod y sesiwn. Gobeithio y bydd sglein ar Astrid-Josh-Nathan-survival er mwyn Gwisgodd disgyblion yr adran gynradd eu perfformiadau llefaru eleni! darllen hanes merch ifanc, ddewr sy' am mewn gwisg coch i gefnogi diwrnod roi rhywbeth yn ôl i'r elusen a gynigiodd gymorth iddi hi a'i theulu mewn cyfnod trwynau coch eleni. Diolch yn fawr i’r Diwrnod y Trwynau digon tywyll a chynorthwyo Astrid i rhieni am eu cyfraniadau hael – casglon ni Coch gyrraedd ei nod o godi £1000 i'r elusen dros £80 rhwng y ddau ddosbarth!! Ar gyfer dydd CLIC Sargent. Pob lwc eich tri! Trwynau Coch eleni

Hysbyseb ar y 15fed o Fawrth Mae ‘Noson Rasys’ wedi ei drefnu gan cynhaliodd rhai Cân i Gymru eg Ffrindiau Llanhari nos Wener 19 o Ebrill aelodau o’r Chweched Llongyfarchiadau i Catrin Herbert am yng Nghlwb Rygbi Pontyclun. Bydd mwy sêl cacennau yn Ysgol gael ei dewis i ganu ei chân yn rownd o wybodaeth yn dilyn yn fuan a thocynnau Llanhari ar gyfer y disgyblion . Yn ogystal derfynol Cân i Gymru ar ddydd Gŵyl ar gael i’w prynu drwy’r ysgol. â hyn trefnwyd dawns ‘Harlem Shake’ Dewi. Llanhari ar y dydd Iau blaenorol, ei ffilmio a’i roi ar y teledu yn y swyddfa i Yr Adran Uwchradd bawb weld yn ogystal â’i anfon i Comic dillad eu hunain hefyd, codwyd cyfanswm Llongyfarchiadau i Celyn Lewis o Relief. Gyda diolch i holl ddisgyblion a o dros £550 ar gyfer Comic Relief. Flwyddyn 7 am fynd trwodd i rownd staff Llanhari, codwyd £115.11 drwy’r Gan Grace Lindley, Rhian Edwards, derfynol y gystadleuaeth "Stars of ddwy weithgaredd yma’n unig. Gan bod y Elin Webb Blwyddyn 12 Stage". Pob lwc i ti. disgyblion wedi cael dod i’r ysgol yn eu 16 Tafod Elái Ebrill 2013 Cefnogaeth eang, Ysgol Llanhari fyd-eang i Glwb (parhad o dudalen 15) Rygbi Pontypridd

Mae’r gefnogaeth eang i Glwb Rygbi Pontypridd yn cael ei amlygu, nid yn unig ar y terasau a’r eisteddle yn stadiwm Heol Sardis, ond ar y cyfryngau cymdeithasol, ar y we, facebook a twitter. Mae torfeydd o dros 1,000 o gefnogwyr ffyddlon yn troi allan i gefnogi’r clwb yn eu gemau cartre yn ddi-ffael – y nifer hynny yn aml yn codi dros y 2,000 ac ar achlysuron fel gemau mawr yn erbyn yr hen elyn Caerdydd, neu glybiau amlwg o Loegr neu Iwerddon, yn agosach at y 5,000. Yn amlwg mae ffyddlondeb i’r clwb o ran y cefnogwyr traddodiadol, gydag aelaodau o’r un teuluoedd yn etifeddu’r awydd i ddilyn Ponty o genhedlaeth i genhedlaeth, yn ffactor bwysig yn llwyddiant ac apel y clwb. Mae’r gefnogaeth honno yn awr yn cael ei addasu i’r oes ddigidol newydd, gyda miloedd o ddilynwyr ar wefan a safleoedd cymdeithasol y clwb. Mae dros 6,000 yn canlyn Pontypridd ar safle facebook, dros 4,000 ar twitter, dros 7,000 wedi cofrestru ar fforwm swyddogol y clwb, a’r wefan www.ponty.net yn derbyn dros 111,000 o ymweliadau bob mis. Nodwedd arall o’r dilyniant brwd yma yw fod cefnogwyr yn dod i’r amlwg o bedwar ban byd, o’r Unol Daleithiau i Chile, i Awstralia, Sbaen, yr Almaen yr Iwerddon a thu hwnt. Mae’r byd bellach yn lle bach, ac un teulu mawr clos yw cefnogwyr Pontypridd – boed o Tonteg neu Toronto. Os am wybod mwy am y clwb a’i ddilynwyr, galwch mewn i’r wefan: www.ponty.net – fe allwch fod yn ffrind am oes! Buddugwyr twrnament pêl-law Blwyddyn 7 Dydd Gŵyl Dewi

Mr Peter Griffiths, cyn - Brifathro Ysgol Gyfun Llanhari yn arwain y Twmpath!

Cynhaliodd criw Lletygarwch Blwyddyn 12 a 13 a’u hathrawes Miss Kally Davies fore coffi, sêl cacennau a raffl Pasg gan lwyddo i godi £205.39 i elusen ganser Clic Sargent.