Ledenblad van de Partij van de Arbeid • 8e jaargang • nr 3 • oktober 2011

Twee oplossingen voor de Euro-crisis Het koningshuis: het eeuwige dilemma De Tegenbegroting werkt beter

Het verzet van Rinda den Besten SAMEN WERKT BETER OKTOBER 2011 rood 1 rode loper

Dina Batting groeide op in een rood nest en werd door haar vader aangespoord zich maatschappelijk in te zetten. ‘Op mijn twintigste koos ik voor de PvdA. Vrijwilliger zijn bij Humanitas, de PvdA, mijn gezin; het hoort allemaal bij mij.’ LIEFDE Haar liefde voor de PvdA werd later ook nog eens beloond met echte liefde. Afgelopen jaar is ze oma geworden van twee kleindochters, Anna en Louise. Niemand minder dan Joop den Uyl kan indirect aangewezen worden als diegene die aan het begin stond van de vorming van haar gezin. Ze ontmoette haar man Henk, PvdA- raadslid, tijdens een werkbezoek van Joop den Uyl in 1972 in Veen- dam. ‘Ja, de vonk sloeg daar over.’ Al die jaren is ze zich hard blijven maken voor de sociaaldemocratie in Veendam. In het begin ging ze op haar fi ets met pamfl etten rond. Nu zit ze in het afdelingsbestuur, organiseert ze thema-avonden en zit ze in de redactie van het lokale partijblad E VA . HUMANISME Humanistin hart Thema-avonden organiseren vindt Dina het leukst. ‘Ik ging altijd naar het politieke café in Groningen en vond dat we dat ook in Veendam en nieren moesten hebben. Het liefst met een zo’n divers mogelijk panel, De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal leuk voor de discussie.’ Daarmee gesproken achter de schermen werken. Deze keer rollen onderstreept ze de woorden van de humanist die ze bewondert, we de rode loper uit voor Dina Batting, al meer dan 35 Michel de Montaigne: ‘er is altijd jaar vrijwilligster bij Humanitas als begeleider omgangs- een verstandige en humane basis, regeling en ook al jaren actief bij de PvdA-Veendam. hoe groot de verschillen ook zijn’. ‘Mijn drijfveer is weer binding te Tekst Lodewijk Bleijerveld Foto De Beeldredaktie krijgen met de burger. Wij zijn de politiek. Maar we moeten wel beter luisteren naar de mensen. Daarom is canvassen zo leuk: men- sen kunnen zo hun verhaal kwijt aan de politiek. En de politiek kan daar ook echt iets mee doen.’

2 rood OKTOBER 2011 inhoud

4/5 Nieuws uit de partij 5 Column Lilianne Ploumen 6 Interview Rinda Den Besten 10 Fotoreportage Tien jaar homohuwelijk 11 Meningen 12 Leden aan het woord over de bezuinigingen 14 De tegenbegroting werkt beter 16 Jonge Socialisten herdenken Noorwegen 17 Mijn stad Delfzijl 18 Initiatieven uit de partij 20 De voettocht van Jan Schuurman Hess 21 In memoriam 22 Platform het koningsvraagstuk 24 Pvda- opleidingen 26 Profi el Michael Juff ermans 28 Opinie De Euro-crisis 30 Linkse Hobby 32 Column Job Cohen

Kandidaten Wat verwacht voor het u van de PvdA? partij bestuur De PvdA wil graag weten wat leden van gezocht haar verwachten. Daarom beginnen Op het congres van 21 en 22 januari zal een deel kandidaten die zich de komende vier jaar willen inzet- we in het najaar van het partijbestuur worden gekozen. De leden ten voor de PvdA. Belangstelling? met een fl itspanel. van het partijbestuur worden gekozen voor vier jaar. Dit digitale panel Verkiezingen vinden elke twee jaar plaats, waarbij BELANGSTELLING? steeds ongeveer de helft van de posities vacant is. In de uitgebreide profi elschets staan de gewenste wordt één keer per Voor de verkiezing van het partijbestuur 2012-2015 kwaliteiten en expertises vermeld waar het partij- maand gevraagd om hebben zes PB-leden hun portefeuille ter beschik- bestuur en de leden aan moeten voldoen, inclusief mee te doen aan een king gesteld. Het gaat om de functie van voorzitter, de specifi eke vereisten voor de functies van voorzit- online enquête. In internationaal secretaris en vier algemene partij- ter en internationaal secretaris. Kandidaten wordt wbestuursleden. Enkele van de algemene partijbe- gevraagd een verklaring van goed gedrag te over- de enquêtes komen stuursleden hebben aangegeven een nieuwe termijn leggen. vragen aan bod die van vier jaar te ambiëren, waaronder de vice-voorzit- specifi ek over het ter. De partijvoorzitter en de internationaal secretaris Op www.pvda.nl vindt u de profi elschetsen en lidmaatschap gaan. nemen afscheid. Beide functies zijn bezoldigd. wordt de procedure verder omschreven. Aan melden via Solliciteren kan t/m 31 oktober 2011 12.00 uur. De kandidaatstellingscommissie partijbestuur, onder Meer informatie: Coby Admiraal 020-5512239. [email protected] voorzitterschap van Chris Leeuwe, is op zoek naar

OKTOBER 2011 rood 3 nieuws uit de partij

Kom op 29 oktober naar de Afrikadag van de Evert Vermeer Stichting: dé dag over Afrika en internatio- nale samenwerking! De Afrikadag is vernieuwd; naast het vertrouwde programma met politieke work- shops, lezingen en debatten is er een doorlopend programma vol korte onderdelen zoals speeddates, interviews, inspirational speeches, Afrikaanse silent disco, fi lm, dans en verschillende informatiemarkten. De onderwerpen op 29 oktober zijn: de Arabische lente, verkiezingen, aids- bestrijding, de situatie in de Hoorn, grondstoffen, het huidige ontwikkelings- beleid. Verder: meedenken over een faire telefoon, één-op-één het gesprek aangaan met de gasten, alles over stages, ontwik- kelingswerk, ondernemen in Afrika en inspirerende verhalen over wat u kan doen. Zaterdag 29 oktober 2011, van 10.00 tot 18.00 uur. Afrikadag 2011 Locatie: Haagse Hogeschool, Johanna Westerdijkplein 75, Den Haag, vlakbij Station Holland Spoor. Entree € 12,50 (€ 5,00 voor bezoekers onder de 25 en donateurs van de Evert Vermeer Stichting). Inschrijven en het volledige programma via www.afrikadag.nl

Publieke sector Als PvdA voelen we ons van oudsher sterk verbonden met het onderwijs, de zorg, de woningbouw en de sterke arm der wet. Ondanks de vele succesverhalen over goede scholen, veilige buurten en goede zorg is het vertrouwen in de kwaliteit van PvdA-sterren scouten publieke voorzieningen steeds meer onder De volgende gemeenteraadsverkiezingen lijken nog ver weg, maar over minder druk komen te staan. Ondanks de beste dan twee jaar sluit de kandidaatstellingsprocedure. De PvdA heeft de ambitie bedoelingen krijgen burgers niet de zorg die om in alle gemeenten de beste volksvertegenwoordigers te leveren. Als u, als of het onderwijs dat ze verdienen, profes- afdelingsbestuur, ervan verzekerd wilt zijn dat u over een ruim voldoende, sionals niet meer de ruimte om hun vak uit goed gekwalifi ceerd, aansprekend en divers aanbod aan kandidaten kunt te oefenen, en vragen we ons gezamenlijk beschikken, dan moet u investeren in het bereiken, spreken, begeleiden en af van wie die publieke sector nu eigenlijk opleiden van deze mensen. Het partijbureau kan uw afdeling ondersteunen bij is. Daarom is er een jaar geleden een door het opzetten van de scouting: op Mijn PvdA vindt u uitgebreide informatie het PvdA-partijbestuur ingestelde werk- hierover. U kunt uw consulent raadplegen over welke scoutingmethode het groep aan de slag gegaan met het thema ‘de beste van toepassing is op uw afdeling. publieke sector’. Aan de hand van casus- sen heeft de werkgroep de praktijk van vier thema’s, veiligheid, ouderenzorg, het mbo en de woningmarkt, verkend. Om zo Netwerk Ruimte plannen te maken om de publieke sector Sinds een paar maanden is het nieuwe PvdA- het vooral om een integrale en consistente beter, mooier, toegankelijker en vooral weer netwerk Ruimte actief. Dit netwerk wil een sociaaldemocratische visie op het gebruik van van ons allemaal te maken. Ter afronding bijdrage leveren aan de gedachtenvorming de leefomgeving. Inmiddels hebben enkele van het hele traject zal het Partijbestuur binnen de partij op het gebied van de fysieke kleine bijeenkomsten plaatsgevonden en zijn begin 2012 een resolutie voorleggen aan het leefomgeving. Het netwerk probeert stand- Tweede Kamerleden zoals Jacques Monasch PvdA-congres. punten te formuleren over onder andere en Tjeerd van Dekken enthousiast geraakt en Meer informatie kunt u vinden op pvda.nl. verkeer, wonen, natuur en water. Daarbij gaat aangehaakt.

4 rood OKTOBER 2011 100 Ombudsteams Dichtbundel Bart Ypma Job Cohen was vrijdag 30 september in Winsum voor de viering van ons hon- In 2008 overleed Bart Ypma (26), PvdA’er die derdste lokale ombudsteam. Een mooi onder meer actief was binnen de JS. Bart leefde resultaat, omdat de PvdA nu in honderd voor de taal en de muziek en heeft in ruim 110 afdelingen mensen die vastlopen bij gedichten zijn levensvisie uiteengezet. Deze de overheid en publieke diensten, een gedichten zijn postuum uitgebracht onder de steuntje in de rug kan bieden. titel Optimistig, zodat Bart ook na zijn overlij- Meer informatie over het opzetten van een den nog een inspiratiebron kan zijn voor ande- lokaal PvdA-ombudsteam in uw afdeling? ren. De gedichten zijn optimistisch, ook wat Neem dan contact op met [email protected]. mistig, wat mystiek. Inhoudelijke vragen kunt u stellen aan Het boek is te verkrijgen via internet bij het Landelijk Ombudsteam: b.dibi@ boekscout.nl. Het ISBN-nummer is tweedekamer.nl 978-94-6176-327-3

Beste partijgenoten haalden dat we wilden. Ik denk daarnaast met waard maakten. De hemelbestormende bijzonder groot genoegen terug aan de par- jongeren uit Tilburg, de tramchauff eur, die ierbij laat ik jullie weten dat ik tijbrede discussies over arbeid en met name toen ik folderend door de tram liep lachend op het congres van januari 2012 over integratie. Velen van jullie leverden harts- tegen me zei: ‘Meid, voor jou wil ik nog wel afscheid zal nemen als voorzit- tochtelijk een bijdrage aan deze discussies een keer op die socialisten stemmen’. De Hter van de Partij van de Arbeid. en dat was niet voor niets; zo houden we ons PvdA-campaigners die door weer en wind Om jullie in staat te stellen in alle rust een gedachtegoed bij de tijd. En ook tevreden van deur tot deur gaan. En Annie de Roos, opvolger te kiezen, maak ik mijn vertrek nu ben ik over de verbetering van onze organisa- ons oudste lid. Toen ik haar feliciteerde met reeds bekend. tie. De fi nanciën en het partijbureau zijn weer haar 103ste verjaardag zongen we samen de Ik heb dit besluit genomen omdat dit het op orde. We versterkten de ledendemocratie Internationale, zij loepzuiver, ik zoals altijd een beste is voor de partij. Mijn (tweede) termijn en presenteerden een nieuwe, aangescherpte beetje uit de maat. Ik heb een hart vol herin- die loopt tot 2014 was mijn laatste geweest. gedragscode. neringen, en daar ben ik jullie en onze partij Mijn afscheid van het voorzitterschap zou Met veel plezier en respect heb ik samen dankbaar voor. dan nagenoeg samenvallen met de campag- mogen werken met niet één, maar met twee Jullie zijn nog niet van me af. In de komende nes voor de gemeenteraadsverkiezingen en partijleiders. Allereerst met Wouter Bos, die maanden ga ik door met investeren in links- voor de verkiezing van het Europees par- met zijn doortastende optreden als minister progressieve samenwerking. Met dit rechtse lement. Een jaar later worden de leden van van Financiën het land door een ongekende minderheidskabinet aan het roer is een ener- de Provinciale Staten en de Tweede Kamer bankencrisis leidde. En met Job Cohen, die giek en eff ectief tegengeluid geboden. Dat gekozen– al hopen we van die laatste dat de moed had zijn burgemeesterschap van tegengeluid geven we als PvdA,PvdA, en nog beter we dat eerder mogen doen. Omdat in onze Amsterdam op te geven om de partijleiding is het als we ddee pprogressieverogressieve kkrachtenrachten bbunde-unde- partij de voorzitter verantwoordelijk is voor over te nemen in het heetst van de strijd. len. Daar hoopop ikik een verdereverdere bijdragebijdrage aan te de campagnes is het van het allergrootste Wouter en Job zijn authentieke, gedreven kunnen leveren.en. OokOok kijkkijk ikik uit naar belang dat, met die verkiezingen in het sociaaldemocraten die niet misstaan in het het debat datt wwee de komendekomende vooruitzicht, een nieuwe partijvoorzitter zich rijtje Willem Drees, Joop den Uyl en Wim Kok. maanden gaanan voeren over goed kan inwerken. Op het komende congres Het vooruitzicht van een leven na het partij- de toekomst van dede publiekepublieke wordt de helft van de leden van het partij- voorzitterschap maakt mij nu al weemoedig. sector. bestuur gekozen, dat is daarmee voor mij het Ik weet niet wat ik het meest ga missen. De En zelfs als ikk in januarijanuari moment om plaats te maken. spanning van het dagelijks politiek bedrijven afscheid neemm is datdat eechtcht Ik heb de partij mogen dienen in roerige tij- voor de mensen voor wie wij het allemaal niet voorgoed.d. Want soci- den. We kijken terug op een zware periode doen? Het leiding geven aan een team men- aaldemocraatt zizijnjn is als coalitiepartner in ’s lands regering. Een sen dat zich het vuur uit de sloff en loopt voor een roeping. Om periode waarin we veel goeds voor het land onze partij? Of vooral al die partijgenoten die met Troelstraa af ttee hebben kunnen doen, maar waarin de soms ik ontmoette in onze afdelingen, op vergade- sluiten – ik kanan nietniet moeilijke politieke samenwerking uiteindelijk ringen en zomaar op straat? anders…. Heeft u ook nieuws vanuit uw afdeling leidde tot de val van het kabinet. We kijken Ik geef het eerlijk toe, er waren heus wel eens dat interessant kan zijn voor het hele terug op maar liefst vier verkiezingscam- dagen, waarop ik dacht. ‘Mag het vandaag Met hartelijkee land? Mail het ons dan: [email protected] pagnes. Campagnes waarin we ondanks de een onsje minder?’ Maar altijd waren ze er groet, enorme inspanningen niet altijd het resultaat weer, de mensen die het allemaal de moeite Lilianne Ploumenumen

OKTOBER 2011 rood 5 interview

Een vrolijke vechtster

6 rood OKTOBER 2011 De Ierse rockband U2 Utrecht Een jonge Rinda

Ze groeide op in een milieu waar opkomen voor de inmiddels niet gelovig meer, maar ik begrijp zwakkeren een geloofsovertuiging was, geen wonder dat het wel dat het geloof houvast geeft.’ Als ze gaat studeren, begin jaren negentig, ‘rancuneuze snoeien’ door Den Haag haar een doorn in het neemt ze dat ‘opkomen voor de zwakkeren’ oog is. Utrechts loco-burgemeester Rinda den Besten legt mee. ‘Ik gaf allochtone vrouwen fi etsles zich er dan ook niet bij neer en zet de hakken in het zand. en Nederlandse les, was journalist bij de daklozenkrant en vrijwilliger bij het Leger Tekst Marcel Duyvestijn Foto Tessa Posthuma de Boer des Heils. Zelfs toen ik een jaar in Dublin woonde, schreef ik voor de daklozenkrant aldaar. Het helpen van mensen, goed doen, e kunt niet zeggen dat het hier ben geboren in Woudenberg, een chris- heeft er altijd wel ingezeten.’ saai is,’ zegt Rinda den Besten, telijk dorp. Verstikkend. Ja. Maar geen wethouder Onderwijs, Jeugd Siebelink-verhalen van onderdrukking en DYNAMIEK en Sport in Utrecht, wijzend religieuze dominantie. Het was weliswaar In politiek was ze eigenlijk maar matig ‘Jop de Utrechtse raadszaal, streng, maar traumatisch was het zeker geïnteresseerd. Dat veranderde echter toen waar ze vanuit haar werkkamer op kijkt. niet.’ Haar vader is monteur. Eerst van ze Hans Spekman ontmoette, destijds wet- Twee PvdA’ers lagen die week zwaar onder auto’s, nu van elektrische rolstoelen. Hij houder van Utrecht. ‘Zijn bevlogenheid in- vuur. Eerst burgemeester Aleid Wolfsen, gaat dit jaar met pensioen. Haar moeder spireerde enorm. Hij heeft me toen ook een vanwege vermeende nalatigheid bij een was huisvrouw. ‘Ik was de oudste van drie bewonerscommissie in geduwd. Misschien weggepest homoseksueel stel, en een dochters. Een heel gewoon gezin, waar is het daar wel een beetje begonnen. Niet week later wethouder Harrie Bosch, van- studeren iets was waar de ouders nooit lang daarna zat ze bij Niet Nix, de vernieu- wege raadsvragen over het uitkeren van aan gedacht hadden. Gelukkig had ik een wingsbeweging van de PvdA, met Wallaart, Vogelaargelden. De moties van wantrou- hoofdmeester die wel zag dat ik iets kon. Booij en Van Bruggen. ‘Een clubje idealisten wen vlogen door de lucht. Aleid Wolfsen En dus ging ik naar het vwo.’ dat het anders wilde doen. Fantastische tijd. zit er nog, Harrie Bosch is inmiddels Het is een sociaaldemocratisch verhaal, al Veel debat. Veel vuur. Ik heb daar ook mijn opgestapt. vindt ze dat zelf wat overdreven. ‘Maar in- man ontmoet. Een jongen uit ’t Gooi. God, De hectiek is voelbaar in het hele stadhuis, derdaad, mijn ouders hadden wel iets van: wat heb ik daar toen een discussies mee ge- maar Den Besten is er niet minder vrolijk wat in het vat zit, moet er ook uitkomen. voerd. Typisch PvdA. Al moet ik zeggen dat onder. Ze vertelt over haar tatoeage. Nee, Ze hebben me altijd gesteund, hoewel ze het met mensen als bijvoorbeeld Bas Jacobs geen roosje in een vuist en ook niet de beel- ook bang waren dat ze me kwijt zouden ra- heel intellectueel was, terwijl ik een meer tenis van Wouter Bos (‘Ik ben nog steeds ken aan de grote boze wereld.’ Thuis werd praktische denker ben.’ Bossiaan, hoewel ik ook erg van Job hou’). een christelijk soort socialisme gepredikt. De eerste aanraking met de PvdA was Nee. Toen ze net ging studeren in Utrecht ‘Er zaten altijd wel verloren zielen aan tafel, minder prettig. ‘Ik werd in 1996 lid. De liet ze een zonnebloemetje tatoeëren. ‘Heel die geholpen werden. Dat geloof, die naas- Utrechtse afdeling was toen een enorm vrolijk, dat hoort wel bij me.’ tenliefde, had ook wel iets moois. Ik ben gesloten bolwerk.’ Ze herinnert zich haar

CHRISTELIJK GEBOORTEDORP Hoewel ze inmiddels al meer dan tien jaar ‘Toen in 1998 Leefbaar Utrecht dagelijks met de Utrechtse politiek bezig is, lijkt ze nog steeds verwonderd over hoe opkwam, heb ik stilletjes gejuicht. ze zo ver heeft kunnen komen. Dat kan met haar verleden te maken hebben. ‘Ik Ik vond dat wel verfrissend’

OKTOBER 2011 rood 7 Rinda privé

Ontroerd door: Kinderen, vooral als Radio: Bijna niet weken zwanger. Een hele heftige tijd. Mijn ze iets opvoeren of een passie delen. Favoriet moment: de gemeenteraads- dochter groeide gelukkig gewoon verder in Trots op: Mijn gezin, we leven een uitslagavond in 2006! de baarmoeder en ook alle functies aan de chaotisch leven, maar we kunnen PvdA’er: Henriette Roland Holst (Lees linkerkant herstelden vrij snel. Zo’n enor- ‘gevieren’ alles aan. haar prachtige biografi e: Liefde is heel me klap leert je wel te relativeren. Ik zie nu Drijfveer: We kunnen mensen geen het leven niet van Elsbeth Etty) echt elke dag als een klein feestje. Het had betere afkomst geven, maar wel een Favoriete vakantiebestemming: Texel; namelijk ook heel anders kunnen afl open. betere toekomst. gaan we elk jaar naar toe en verveelt Het heeft me zeker sterker gemaakt.’ Favoriete boek: Zeitoun, Dave Eggers: nooit. In 2010 was ze weer lijsttrekker en Hartverscheurend verhaal over een Mooiste plek van Nederland: Texel vervolgens weer wethouder, maar nu ook Syrisch-Amerikaanse man die als dus: De ruimte en het prachtige licht. loco-burgemeester. Ze nam het grootste ‘dank’ voor zijn hulp aan getroff enen Beste tv-programma van Nederland: deel van haar portefeuille mee. ‘Sociale in New Orleans wordt gearresteerd Jeugdjournaal zaken, werkgelegenheid, inburgering, jeugd op beschuldiging van plundering Slechtste tv-programma: Geen idee. en sport. Een echte PvdA-portefeuille.’ en 23 dagen onschuldig wordt vast- Sport: Ik loop (een beetje) hard, maar Maar ook een pakket dat het vanuit Den gezet. Een boek dat elke politicus zou kijk graag naar roeien en volleybal. Haag hard te verduren krijgt de komende moeten lezen. Favoriete muziek/band: U2 tijd. ‘Dit kabinet hakt vooral.’ Ze veert op, Krant: de Volkskrant balt haar vuist en begint sneller te praten. ‘Het is allemaal vreselijk visieloos. Snoeien om het snoeien. Het voelt als rancune. Je ziet die Haagse heren – ja, bijna alleen maar eerste ledenvergadering. ‘Niemand die zich zetels. ‘Ik stond weliswaar op een verkies- mannen – handenwrijvend wraak nemen. voorstelde. Heel stoffi g. Weinig dyna- bare plek (9), maar wij haalden toen maar Even fl ink wat linkse hobby’s onderschof- misch. Ze leken zich vooral bezig te hou- zeven zetels. Pas in 2002 kwam ik in de felen. Het ergste is: het stapelt allemaal den met technische zaken waar ik weinig gemeenteraad.’ op bij de allerzwaksten. Wat ik laf vind: ze van begreep. Toen ik daar de zaal uitliep, In 2006 kwam overal het herstel voor de laten de gemeenten opdraaien voor al die dacht ik er nooit meer terug te komen. PvdA. ‘Ik was lijsttrekker en we waren in bezuinigingen.’ Toen in 1998 Leefbaar Utrecht opkwam, één klap terug, van zeven naar veertien. heb ik dan ook stilletjes gejuicht. Ik vond Dat was echt geweldig. Ik ben toen ook ROTTIGE KEUZES dat wel verfrissend. Het gaf dynamiek. wethouder geworden.’ Als voorbeeld geeft ze het participatiebud- Ik heb zelfs een clubje binnen de PvdA get, dat wordt gehalveerd. ‘Hiermee ont- opgericht dat Dynamiek heette en voor HERSENINFARCT neem je gemeenten de instrumenten om vernieuwing ging zorgen.’ Een herseninfarct zette in 2007 echter mensen aan het werk te helpen.’ Utrecht In 2000 waren er weer verkiezingen. alles stil. ‘Ik was aan de linkerkant volledig kiest – wat haar re-integratiebeleid betreft- Leefbaar Utrecht en Henk Westbroek verlamd, waardoor ik een half jaar uit de voor de midden- en zwakste groepen. stoomden op van zeven naar veertien roulatie was. Maar ik was ook nog dertig ‘De kansarmste groepen blijven we tegen

Werf leden en win € 5000,- extra campagnebudget!

Iedereen weet: hoe meer leden, afdeling de meeste nieuwe leden heeft Naast het werven van leden hoef je hier hoe beter je afdeling draait. geworven (naar rato van het ledenbestand). niets voor te doen. De stand van je afdeling Als extraatje om aan te geven Aan het einde van het jaar kijken we ook wordt automatisch bijgehouden en wordt hoe belangrijk ledenwerving wie over heel 2011 de meeste nieuwe leden vermeld op de mutatielijst die maandelijks is, organiseren we de komende heeft geworven. naar de secretarissen/ledenadministrateurs maanden een ledenwerfcompetitie. In de prijzenpot zit € 5000,- aan extra cam- wordt gestuurd. pagnebudget en -materiaal, en bovendien Voor meer informatie, tips en spelregels In de maanden oktober, november en voor de overall-winnaar een imposante ga naar mijnpvda.nl en log in met je december bekijken we iedere maand welke bokaal! gebruikersnaam en wachtwoord.

8 rood OKTOBER 2011 gelijkblijvende kosten helpen, zodat zij ‘Je ziet die Haagse heren – ja, mee kunnen doen in de maatschappij. We willen dit vooral doen door budgetten te bijna alleen maar mannen – combineren (AWBZ, Wmo, GGZ/ZKV- gelden). Moeilijk bemiddelbare mensen handenwrijvend wraak nemen’ hebben vaak met diverse instanties te maken, omdat de meesten ook in zorg- en welzijnstrajecten zitten. We willen zaken hakken in het zand. Stiekem hoop ik dat we duidelijk in zijn. Misbruik moeten we combineren. Dat gaat nog een hele klus er bij de gemeenten een soort opstand straffen. Simpel.’ worden, maar we denken dat dat lukt. ontstaat. Ik heb zelf inmiddels wel steeds Maar dat is ook het enige lichtpuntje. Juist de mensen aan de onderkant van de meer het gevoel dat ik wat burgerlijke Ook op haar andere portefeuilles heeft ze samenleving moeten een steuntje in de rug ongehoorzaamheid aan de dag moet leggen namelijk te maken met zware bezuinigingen. krijgen. Voor de middengroepen hebben en bepaalde regelingen moet omzeilen of ‘Neem de invoering van een eigen bijdrage we een 1200-Banenplan en maken we niet uitvoeren.’ als je als jongere in de gedwongen jeugdzorg extra geld vrij voor jeugdwerkloosheid. ‘De kwetsbaarste groepen worden het wordt opgenomen. Die ouders hebben vaak Jongeren die nu buiten de boot vallen, zul- hardst geraakt. Neem het voorbeeld dat al tal van problemen, waardoor de situatie len het straks nog moeilijker hebben om Lodewijk Asscher in september in de voor het hele gezin zal verslechteren. de arbeidsmarkt te betreden. We moeten Volkskrant gaf, van een jongen van 18 met Wat het armoedebeleid betreft: ik vind echt echt voorkomen dat dit een verloren gene- een laag IQ en een autismestoornis die in dat kinderen niet de dupe mogen worden. ratie wordt. De meest kansrijke werklozen een zorginstelling voor begeleid wonen zit. Vanaf 1 januari mag je maar tot 110 procent krijgen het minst. Die moeten grotendeels Hij heeft een gesubsidieerde baan. Door van de bijstandsnorm mensen helpen. ‘Dat zelf zorgen dat ze aan het werk komen. een stapeling aan maatregelen wordt deze wil ik op de één of andere manier voor de Het zijn rottige keuzes en ik wil me er ook jongen extra hard gepakt. Ga maar na: kinderen compenseren, dus tot 125 procent. niet bij neerleggen. Dit kabinet maakt de gehandicaptenzorg voor mensen met Het gaat namelijk toch om zo’n 37.000 zo veel kapot met dat zinloze gehak. Het een IQ van zeventig of hoger (dat was 85) mensen. Een derde daarvan zijn werkende gaat ze duidelijk niet om de mensen, maar wordt geschrapt, daardoor wordt hij zelf armen.’ alleen om het geld dat ze denken te bespa- verantwoordelijk voor de kosten van zijn Als laatste noemt ze het plan om inburge- ren. Ze dénken te besparen, maar later zal huisvesting en zijn levensonderhoud. Ook raars hun cursus zelf te laten betalen. ‘Dat blijken dat dit de maatschappij alleen maar moet hij zelf voor chronische zorgvragen is verschrikkelijk dom. Dat deden we in de geld zal kosten.’ Ze noemt de WWIK gaan betalen. Als gevolg van de bezuinigin- jaren tachtig ook zo, maar dat werkte niet. (Wet Werk en Inkomen Kunstenaars) voor gen op de Wsw (sociale werkvoorziening) Mensen gaan niet een paar duizend euro kunstenaars, die afgeschaft gaat worden. krijgt hij geen of minder jobcoaching. neertellen om in te burgeren. Natuurlijk, de ‘Die was buitengewoon succesvol. 90 Deze jongen wordt dus getroffen door drie verantwoordelijkheid ligt bij de mensen die Procent van de kunstenaars ging zonder maatregelen (huisvesting, begeleid werk hier komen. Die moeten zich inzetten om uitkering succesvol aan het werk.’ en bezuinigingen op de zorg). Dit soort sta- dit hun nieuwe thuis te laten zijn. Maar dit pelingen zie je overal. Juist de mensen die kabinet schiet direct de andere kant op en BURGERLIJKE ONGEHOORZAAMHEID het het hardst nodig hebben, worden door geeft er geen cent meer aan uit.’ Ook de huishoudtoets, waarbij de hoogte deze stapeling het hardst geraakt.’ van een bijstandsuitkering voor ouders af- BYPASSES hankelijk wordt van het inkomen van inwo- LICHTPUNTJE Ze heeft inmiddels met haar college afge- nende volwassen kinderen, zal veel maat- Komen er ook nog positieve dingen uit sproken dat ze zo veel mogelijk in stand wil schappelijke schade berokkenen, denkt Den Haag? ‘Wat ik goed vind, is dat De laten. ‘We proberen bypasses te verzinnen, Den Besten. ‘Den Haag denkt daarmee 55 Krom (staatssecretaris Sociale Zaken – maar ook dingen slimmer aan te pakken. En miljoen te besparen, wat ik nog moet zien, MD) uitkeringsfraude hard aanpakt. Daar hier en daar wil ik burgerlijk ongehoorzaam maar de effecten voor de mensen zullen ben ik een groot voorstander van. Ik ben zijn en regelingen tot het uiterste oprek- enorm zijn. Dit gaat bijvoorbeeld over een in 2006 de campagne ingegaan met de ken. Ik ben al aan het onderzoeken of we alleenstaande moeder die haar uitkering slogan “keihard de sociaalste”. Dat vond regelingen ook niet uit kunnen voeren.’ Ze verliest als haar inwonende zoon werkt.’ ik wel een mooie. Dat sociale vangnet is kijkt strijdbaar. Misschien moeten we op ‘Het is ook laf, vind ik. Wij – de gemeen- fantastisch, maar misbruik moet je keihard andere manieren duidelijk maken dat dit ten – mogen het uitleggen. Daarom is dat aanpakken. Dat zijn wij als PvdA wel eens beleid veel kapot maakt. Die houding van bestuursakkoord tussen het rijk en de vergeten. Maar ik denk dat daardoor wel “na mij de zondvloed” vind ik erg. Het is gemeenten ook zo verschrikkelijk. Wij het draagvlak voor de sociale zekerheid visieloos, maar vooral ook laf en vilein. En mogen aan de bewoners uitleggen dat minder is geworden. Als jij weet dat je dan heb ik het niet eens over het gegoochel er geen geld meer is. Je kunt van mening buurman in de ziektewet zit, met een zoge- met cijfers. Bijvoorbeeld met de persoonsge- verschillen, maar ik zie dit kabinet vooral naamd kapotte rug, maar je ziet hem ook bonden budgetten. Soms krijg je zulke rare uit rancune opereren. Er is geen dialoog. als schilder zwart bijklussen, dan voelt dat rekensommetjes te zien, dat het duizelt voor Daarom zetten die gemeenten ook hun onrechtvaardig. En terecht. Daar moeten je ogen.’

OKTOBER 2011 rood 9 Gaypride 2011

In augustus vond de Amsterdamse Gay Pride alweer voor de 16e keer plaats. Met als hoogtepunt de CanalParade. Op de PvdA- boot stonden bekende en onbekende PvdA’ers dansend stil bij de waardevolle betekenis van 10 jaar homohuwelijk in Nederland.

Tekst Michiel Reijnen Foto’s Hester Assen

Pvda viert 10 jaar homohuwelijk!

10 rood OKTOBER 2011 meningen

Hier leest u een bloemlezing van reacties en meningen over de PvdA, verzameld via www.pvda.nl, facebook en twitter.

PVDA.NL probleemkinderen, ongeacht etnische afkomst, kunnen coachen door op ieders kansen en kwaliteiten te wijzen en tege- dhr José van Rosmalen op ‘Pensioen- lijk grenzen aan te geven. Christiaan Span op ‘Samen werkt akkoord aangepast aan wensen PvdA’ beter’ Ik vind dat Agnes Jongerius en de PvdA Wieke op ‘Kabinet kent van alles de Goeie video ! Nu nog als partij meer er voor hebben gezorgd dat de scherpe prijs, maar van niets de waarde’ de straat op, meer contact zoeken randen van het eerdere akkoord er nu Kunnen jullie niet met zijn allen afspreken met de mensen en dan vinden we de uit zijn. Stoppen met 65 wordt in de niet meer te happen op het kinderach- weg naar boven wel weer terug. toekomst niet meer zwaar gestraft. tige, zielige gedrag van Wilders. Gezien De verbeteringen zijn in de ogen van het feit hij toch niks nuttigs in te brengen Melanie Beuken op ‘PvdA wil twee grote bonden niet genoeg. Ik vind heeft, hoef je er ook niet op in te gaan modern koningsschap’ het triest dat de FNV nu tegenover de en kunnen jullie je bezig houden met het Persoonlijk vind ik dat het koning- werkgevers en het rechtse kabinet zo regeren van dit land. Ik heb me kapot zit- schap op zijn hoogst een symbo- verdeeld is; een dieptepunt is toch wel ten ergeren! Negeer die man alsjeblieft! lische waarde kan hebben. Het is het besmeuren van het gebouw van volgens mij niet verantwoord iemand FNV Bouw. Ik vind dat de voormannen M. Veenstra op ‘PGB-maatregelen welke politieke macht dan ook te en voorvrouwen van ABVAKABO en moeten van tafel’ laten uitoefenen op basis van zijn/ Bondgenoten meer respect zouden moe- Inderdaad een complex probleem: de haar afkomst. Het budget voor een ten tonen voor het gezamenlijk belang. kwaliteit van de hulpverlening die met symbolisch koningshuis mag ook wel Ik heb vandaag na ruim 36 jaar lid te zijn een PGB veel meer gewaarborgd is, zal een stuk kleiner. geweest van de ABVAKABO dit lidmaat- door zorgbureaus absoluut niet gehand- schap opgezegd. De PvdA en vakcentrale haafd blijven. De bureaus zullen de bud- FNV hebben onderhandeld en daarbij getten opzuigen en de klant, met name concrete resultaten geboekt, op basis de oudere thuiswonende en de werkende Een brief sturen waarvan nu verder gewerkt kan worden. gehandicapte, zullen respect, goede zorg Sommigen noemen dat verraad of het en de regie in hun leven wel kunnen ver- mag natuurlijk ook: in de steek laten van mensen, ik denk geten. Wat is dan de winst? Geen dus! [email protected] juist dat het blokkeren van compromis- sen de verpleegkundige, de vuilnisman of de onderwijzer niet helpt. De PvdA en Agnes krijgen nu boosheid over zich What’s happening? heen, maar ze verdienen respect. Dus Agnes en Roos (Vermeij) in gedachten een rode roos voor jullie! @diederiksamsom Diederik Samsom Manon op ‘Kabinet kent van alles de Politieke Beschouwingen 2011 afgelopen. Eindconclusie: prijs, maar van niets de waarde’ de inhoud onbevredigend, de vorm beschamend. Dank u wel dat u het blijft opnemen #slechtvoordepolitiek #werkaandewinkel voor de mensen die het hardst getroff en 14 uur geleden worden door deze onrechtvaardige en nietsontziende bezuinigingen! @LeaBouwmeester Lea Bouwmeester Voorbeeldig nieuws: Denemarken krijgt (voor het eerst) een vrouwelijke premier! Alfons Uijtewaal op ‘Samsom aan de 16 sep slag als straatcoach’ Prima, Diederik Samsom, als zo alle politici proberen met twee benen in de @hansspekman Hans Spekman samenleving komen te staan, dan gaat #pensioenakkoord Kamp maakt op onze eis enkele er echt iets veranderen. Verder ligt hier honderden miljoenen vrij om mensen die lang gewerkt ook een rol voor de docenten van het hebben een goeie aow te geven basis- en middelbaar onderwijs die met 16 sep huisbezoek gezinnen van (potentiële)

JULI 2011 rood 11 leden aan het woord Bezuinigen

Rood vroeg drie PvdA-leden wat ze van de bezuinigingen van het kabinet vinden en wat voor keuzes zij zouden maken. Tekst Jurjen Fedde Wiersma Foto’s De Beeldredaktie

‘Beloon juist studenten in plaats van hen te beboeten’

Sophie van Oudenaren (21), master student Publiek management in Utrecht, woont in Amsterdam.

k ben echt verbolgen over die “langstudeerboete”. Wat een leg)? Ik begrijp van vrienden dat studenten Rechten of Genees- onding! Er zijn allerlei redenen om een jaartje over te slaan kunde zonder enige bestuurservaring gewoon geen baan krijgen. en die hebben echt niet alleen met lui zijn te maken. Ik Het leven voor een student is al duur genoeg tegenwoordig. Bij- ‘Ikan er sowieso niet tegen als groepen over een kam worden baantjes, nóg een reden voor studievertraging, vooral als studies geschoren en al helemaal niet als er van het negatieve wordt uit- duurder worden als je er onverhoopt een jaartje langer over doet. gegaan. Nee, die langstudeerboete, weg ermee. Waarom draai je het niet Je kan met fysieke tegenslag te maken krijgen, om uiteenlopende om en beloon je studenten die in vier jaar afstuderen? redenen kan je erachter komen dat je de verkeerde studie hebt Ik juich het enorm toe dat de PvdA juist in tijden van crisis extra uitgekozen en je kan een unieke kans krijgen om een tijdlang in geld in het onderwijs wil steken. Ook op het gebied van innova- het buitenland te verblijven. Zomaar een paar voorbeelden die me tie, al heb ik daar zelf niet veel verstand van. Maar als ik moet ge- te binnenschieten. Of wat te denken van studenten die veel tijd en loven wat ik in de kranten lees, valt daar wereldwijd nog enorme energie steken in een bestuursfunctie voor een studentenvereni- winst te behalen voor Nederland. Volgens mij levert iedere euro ging of een organisatie als het ISO (Interstedelijk Studenten Over- die je in onderwijs of innovatie steekt, alleen maar meer geld op.’

12 rood OKTOBER 2011 ‘Solidariteits- heffi ng is een uitstekende oplossing’

Margot van Beem (47), secretarieel medewerkster, Den Haag.

k protesteer tegen de wijze waarop het rechts denkende mensen die in de knel zijn gekomen door pech in het leven. Het is deel der natie ervan overtuigd is dat mensen met een uit- dan de kunst om verder te kijken dan naar de inhoud van de eigen kering gepamperd worden door de overheid. Ik protesteer portemonnee. In de tegenbegroting van de PvdA is aandacht voor ‘I tegen de minister van Sociale Zaken, die iedereen met een de groepen die moeilijk aan het werk komen, zoals ouderen en bijstandsuitkering verdacht maakt. Ik protesteer tegen het dedain langdurig werklozen. Zij mogen niet langer aan de zijlijn blijven waarmee rechtse politici zich uitlaten over de mensen die pech staan. Werkgevers moeten lonen betalen, waarvan mensen kunnen hebben in het leven. leven en niet onder het minimum duiken. Werken is geen hobby, Ik ben lid van de PvdA omdat ik het belang van een van de maar een grond voor bestaanszekerheid. Iets waar deze regering kernwaarden, namelijk solidariteit, onderschrijf. We kunnen de een broertje dood aan heeft. sociale belangen binnen onze samenleving niet veronachtzamen, In de door de PvdA voorgestelde “solidariteitsheffi ng” voor de want daar wordt uiteindelijk niemand beter van. Juist in tijden inkomens boven de 150.000 euro zie ik een uitstekende oplossing. van crisis komt het erop aan dat wij elkaar steunen wanneer dat De mensen met de lage inkomens hebben de afgelopen dertig jaar nodig is en dat we begrip kunnen opbrengen voor de situaties van genoeg ingeleverd. Nu zijn anderen aan de beurt.’

‘Werkgelegen- heid is het aller- belangrijkste’

Erik Bak (50), chemisch analist bij een aluminiumproducent, Middelburg. Hij is te zien in de PvdA-spot ‘Samen werkt beter’ voor de Zend tijd voor Politieke Partijen (zie ook www.youtube.com/pvda)

e metaalsector is erg conjunctuurgevoelig. Ik maak fysieke werk is overgenomen door computers. Als deze mensen me daarom wel zorgen over mijn baan en die van mijn niet in de gelegenheid zijn gesteld om bijgeschoold te worden, collega’s. De industrie staat zwaar onder druk, onder komen ze moeilijk meer aan het werk. ‘ Dmeer door de concurrentie uit opkomende markten Je ziet al jaren de ontwikkeling dat bedrijven almaar minder zoals Azië. Nederlandse bedrijven moeten daarom in staat wor- vaste werknemers hebben. Die worden vervangen door fl exibele den gesteld om hun personeel geschoold te houden, opdat er een arbeidskrachten. Het houvast van een vaste baan verdwijnt. Maar goede basis is om ergens anders aan de slag te gaan als er ontslagen vergeet niet dat fl exwerkers vaak niet in aanmerking komen voor vallen. Deze noodzaak tot om- en bijscholen staat bij de Partij bijvoorbeeld een hypotheek, en mensen in het eerste jaar van hun van de Arbeid hoog in het vaandel. Werknemers mogen nooit het uitzendcontract al helemaal niet. gevoel hebben dat ze er alleen voor staan. Ik ben blij bij een partij te horen waarvoor werkgelegenheid het al- Het bedrijf waar ik werk, aan de monding van de Westerschelde, lerbelangrijkste is. Ik hoor dit kabinet alleen maar over het terug- is opgericht in een tijd dat er nog relatief veel laaggeschoold werk dringen van de staatsschuld, maar ik wil van de premier horen hoe was, zoals het handmatig bedienen van draaibanken. Veel van dit hij mensen aan het werk gaat houden en nieuwe banen schept.’

OKTOBER 2011 rood 13 fi nancieel BEGROTING

Op de dag voor Prinsjesdag presenteerde de PvdA haar tegenbegroting. Hiermee kan het land sterker de toekomst in gaan, blijft er niemand aan de kant staan en leveren de mensen met hogere inkomens een grotere bijdrage dan degenen met midden- en lage inkomens. Plasterk: ‘Onze voorstellen mochten dan niet op een meerderheid in de Tweede Kamer rekenen, maar laat geen misverstand bestaan over de waarde van zo’n tegenbegroting: we maken hiermee zichtbaar aan de kiezer dat het anders kan.’

Tekst Michiel Reijnen en Jurjen Fedde Wiersma Illustratie Pierre Amerlynck / StockXChange

ezuinigingen om de rijksbegroting op GEEN STAPELING orde te brengen zijn onvermijdelijk. Een punt waar de PvdA zich de laatste maanden fel Er zijn echter verschillende manieren tegen heeft verzet, is de stapeling van maatregelen om dat te doen. Voor de Partij van de waar mensen met een laag- of middeninkomen in de BArbeid is het cruciaal dat de bezuinigin- samenleving veelal mee te maken kunnen krijgen. Zo gen gericht zijn op het realiseren van een krachtige krijgen huurders, mensen met kinderen in de kinder- toekomst: een goed leven voor iedereen, goed onder- opvang en veel chronisch zieken of gehandicapten wijs, toegankelijke en kwalitatief hoogstaande zorg, maatregel op maatregel voor hun kiezen. Denk werk, veilige wijken en een duurzame leefomgeving. daarbij aan het afschaffen van het PGB (Persoonsge- Deze uitgangspunten stonden centraal bij het opstel- bonden budget) voor degenen die geen indicatie voor len van de zogenoemde tegenbegroting. verblijf in een instelling hebben. Ook gaat de Wajong Ronald Plasterk, woordvoerder Financiën namens (Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicap- de PvdA in de Tweede Kamer: ‘ Als beginpunt voor ten) op slot voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten. Zij de tegenbegroting heeft de PvdA de begroting en de komen, als ze geen werk vinden, in de bijstand, inclu- bezuinigingsdoelstellingen van het kabinet genomen. sief huishoudens- en vermogenstoets. En het aantal Vervolgens zijn er voor € 3,6 miljard veranderingen arbeidsplaatsen in de sociale werkvoorziening (Wsw) in aangebracht. In het verkiezingsprogramma van de gaat drastisch omlaag van 90.000 naar 30.000. Al PvdA stonden grote hervormingen zoals het inper- deze maatregelen leiden tot minder inkomen, minder ken van de hypotheekrenteaftrek voor de hoogste eigen regie en minder begeleiding. Dat betekent voor inkomens en het invoeren van een sociaal leenstelsel veel mensen met een beperking minder of geen kans voor studenten. Die staan niet in de tegenbegroting, op: werk, een fatsoenlijke opleiding en een prettig omdat dergelijke hervormingen nog niet van invloed sociaal leven.

DE TEGEN zijn op de overheidsbegroting voor komend jaar.’ De PvdA kiest voor andere maatregelen, kiest ervoor

Tijdens de Algemene Politieke Beschou- maar eerlijke hervormingen niet uit de weg kunnen we ons niet permitteren in deze wingen reageerde Job Cohen namens PvdA te gaan. En door iets van de allerhoogste tijd. Wij kiezen ervoor om nodeloze stapel- op de begroting van het kabinet. Hij zette inkomens te vragen, net als in alle landen bezuinigingen op de zorg, het PGB en de hierin onder meer uiteen waarom de PvdA om ons heen gebeurt. Dat laat zien dat huurtoeslag terug te draaien en te inves- in haar tegenbegroting een toptarief heeft ook diegenen die het zo goed hebben, teren in het onderwijs en de veiligheid in opgenomen: ‘De rekening van de crisis zich bekommeren om het welzijn van onze steden en dorpen. Ook creëren we 10.000 moet betaald worden en iedereen zal daar- samenleving.’ De PvdA vraagt ook een extra banen waarmee lang durig werkelozen aan aan een bijdrage moeten leveren. Maar het bijdrage van bedrijfsleven en van banken. de slag kunnen. Zo laten wij zien dat het ook kan eerlijker en verstandiger. Door pijnlijke Cohen: ‘De verlaging van de winstbelasting anders kan.’

14 rood OKTOBER 2011 de rekening van de crisis niet bij deze SAMEN geven als ze zo iemand in dienst groep mensen neer te leggen. In de tegen- nemen. Het CPB heeft becijferd begroting wordt de bezuiniging op het WERKT dat daarmee in 2012 al 10.000 lang- PGB teruggedraaid, evenals de bezuini- durig werklozen aan de slag kunnen. gingen op de huurtoeslag. Ook de verslech- BETER Ook wil de PvdA bedrijven verplich- teringen voor Wajongers, de Wsw-plannen ten vanaf een bepaalde omvang een van het kabinet en de bezuiniging op de Wet aantal arbeidsgehandicapten in dienst tegemoetkoming chronisch zieken en gehandi- te nemen. capten wijzen we af. Plasterk: ‘Veel landen in Europa vragen in deze crisistijd wat meer belasting van de hoge ONDERWIJS inkomens. Dit rechtse kabinet legt de rekening eenzijdig We willen een moderne samenleving met ontwikkelde bij de midden- en lage inkomens. Wij laten zien dat het mensen en een economie die in de wereld kan concurre- anders kan.’ ren. Dat kan alleen door onze jongeren in het onderwijs zo veel mogelijk kansen te bieden. Daarom investeren WERKGELEGENHEID we extra in onderwijs, onder meer door leraren beter Gelukkig is de werkloosheid in Nederland laag in verge- te betalen naarmate ze een hogere opleiding hebben lijking met andere Europese landen. Dat is geen toeval, gevolgd, geen bezuinigingen door te voeren op passend maar gevolg van welbewust beleid. ‘Werkloosheid is im- onderwijs, en door het terugdraaien van de nullijn voor mers geen natuurverschijnsel, maar een politieke keuze’, het salaris van leraren en de zogeheten langstudeerboete. staat niet voor niets te lezen in de Tegenbegroting. Ten slotte wordt de BTW-verhoging op cultuur terugge- Plasterk: ‘Toen de fi nanciële crisis een economische draaid, net als 75 procent van de cultuurbezuiniging. crisis werd, is - met de PvdA in het kabinet - besloten tot extra maatregelen: méér budget om leerlingen langer op FINANCIERING school te houden, gerichte bestrijding van de jeugd- De PvdA fi nanciert deze aanpassingen onder andere werkloosheid, deeltijd-WW om mensen in het bedrijf te door het minder verlagen van de winstbelasting voor be- houden en het naar voren halen van overheidsinvesterin- drijven (180 miljoen), een bankenbelasting (400 miljoen) gen. Zonder dit stimuleringspakket zouden er volgens en door het invoeren van hogere milieuheffi ngen voor het CPB 200.000 méér werklozen zijn geweest. bedrijven (900 miljoen). Ten slotte wil de PvdA voor het Mensen die hun loonkosten niet volledig kunnen inkomensdeel boven de € 150.000 per jaar een belasting- opbrengen, worden nu als langdurig werklozen met of tarief van 60 procent invoeren als solidariteitsbijdrage zonder uitkering aan de kant gezet. De PvdA vindt dat van mensen met een ruim inkomen. sociaal onaanvaardbaar en economisch onverstandig.’ Plasterk: ‘Uiteindelijk gaat het bij fi nanciële keuzes om het volgende: het kasboek moet kloppen, maar op zo’n De PvdA wil langdurig werklozen naar de arbeidsmarkt manier dat een goed leven voor iedereen mogelijk is, begeleiden, onder andere door bedrijven een bonus te jong en oud, arm en rijk.’

OKTOBER 2011 rood 15 jonge socialisten Met opgeheven hoofd verder

Vlak na de gewelddadige aanslagen in Noorwegen kwamen tot gewelddadige oplossingen. De Noorse premier Jens Stoltenberg 2500 jonge socialisten uit de hele wereld bijeen in het verwoordde het prachtig: ‘Ons antwoord zomerkamp van IUSY. Ook aanwezig was Jonge Socialisten- is democratie. Meer openheid. Meer voorzitter Rick Jonker. Hij beschrijft hoe groot het gevoel van vrijheid. Om te laten zien dat we ons niet laten verslaan door dit geweld.’ verbondenheid was tijdens de herdenkingsceremonie. Het verlangen om hier vanuit sociaal- democratische idealen voor te strijden is Tekst Rick Jonker Foto SJÖ groot. Respectvolle discussies en verschil- len zijn hiervoor noodzakelijk, maar laten e zomer is vaak een peri- jongeren puur en alleen vermoord zijn we nooit vergeten dat we dezelfde idealen ode waarin mensen de tijd omdat zij socialist zijn, kwam ik pas en- hebben. In voortvarende tijden zullen we nemen om te ontspannen en kele dagen later. Het leven is hen afgeno- samen aan de samenleving werken, maar na te denken. Zo begon ook men, omdat zij succesvol streden voor een ook in zwaar weer moeten we naast elkaar Ddeze zomer, je maakt je een sociale en rechtvaardige wereld. blijven staan. beetje los van de actuele politiek. Je denkt Natuurlijk moeten we kritiek hebben na over wat je het komende politieke jaar Met dat besef gingen 25 JS’ers naar op de huidige maatschappij en politieke allemaal te wachten staat en je vraagt je Oostenrijk om daar samen met 2500 machthebbers, maar we moeten ons soms af of de sociaaldemocratie nog in ‘jonge socialisten’ uit de hele wereld het vooral bezighouden met hoe wij met onze staat is om een geloofwaardig alternatief te zomerkamp van IUSY bij te wonen. idealen een alternatief kunnen zijn. Dat vormen voor conservatief-liberaal beleid. Tijdens de indrukwekkende herdenkings- lukt alleen als we de onderlinge solida- Tot 22 juli. Toen werd de zomer opge- ceremonie daar kon je onze kernwaarde riteit in onze beweging weten vast te schrikt door de verschrikkelijke daad echt voelen: solidariteit. Het gevoel van houden en uit te dragen. Want de idealen van een volslagen gek in Noorwegen. Er verbondenheid met Noorwegen en met van de jongeren die gesneuveld zijn, mo- kwamen acht mensen om bij de aanslag elkaar was erg groot. Daar werd voor mij gen we niet vergeten. De dromen van de in Oslo en op het eiland Utøya werden 69 duidelijk dat wij met z’n allen veel sterker jongeren die we verloren hebben, moeten Noorse Jonge Socialisten op koelbloedige zijn dan een man die onze zusterorgani- we waarmaken. De verschillen laten we wijze vermoord. Tot het besef dat deze satie in het hart heeft getroffen. Hij heeft achter en samen zullen we verder gaan. het hart niet weten te breken, maar ons De sociaaldemocratie heeft nog steeds het hoofd doen opheffen. Wij zullen toekomst! nooit buigen voor idioten en ons verlagen

Het zomerkamp van IUSY in Oostenrijk dit jaar.

16 rood OKTOBER 2011 ‘Delfzijl heeft een stedelijke kern, een kustlijn van vijftig kilometer en een landelijk gebied met dertien karakteristieke dorpen. Die combinatie maakt Delfzijl zo mooi,’ zegt Thea van der Veen, wethouder in Delfzijl. Er is nog iets anders wat Delfzijl zo bijzonder maakt: nergens in Nederland worden zo veel miljarden euro’s geïnvesteerd,en blijft tegelijkertijd de werkloosheid bestaan en het aantal inwoners dalen.

Tekst Jan Schuurman Hess Foto’s De Beeldredaktie mijn stad Delfzijl

CONTRASTEN Wonderlijk genoeg worden er in Delfzijl Thea van der Veen houdt van Delfzijl. ‘Je en directe omgeving enorme investeringen moet hier komen om te zien hoe mooi het gerealiseerd. De energiesector investeert in is,’ zegt ze. ‘De zeedijk, met aan de ene kant een nieuwe (kolen)centrale, en in 2011 wor- de Eems met de zeehonden op de platen, en den miljarden geinvesteerd in de chemie. aan de andere kant de stad omgeven door Van der Veen: ‘Na de Maasvlakte is het che- het platteland. We zijn onlangs nog met miepark in Delfzijl de belangrijkste ontwik- alle nieuwe inwoners van Delfzijl in een bus kelingslocatie voor de sector in Nederland. door het hele gebied gereden. Iedereen ver- Maar ondanks de investeringen komen er baast zich over de contrasten en de schoon- voor onze inwoners nauwelijks banen bij.’ heid. We hebben de mooiste dorpen op wierden, de Groninger variant van terpen.’ BEZUINIGINGEN Net als in andere gemeenten wordt ook HET MOOISTE PLEKJE Delfzijl geconfronteerd met ingrijpende De dijk bij het Eemshotel vindt de wet- bezuinigingen van het rijk. Thea van der houder het mooiste plekje van de stad. Veen: ‘Hier spelen twee elementen in het Het hotel, op een pier in zee gebouwd en bijzonder. Een afnemend bevolkingsaantal verbonden met de boulevard, brengt alles bij betekent een lagere uitkering uit het ge- elkaar. Duitsland, dat aan de overkant van meentefonds. Daar bovenop komen dan nog de Eems ligt, de Eems, de zee, eb en vloed; de bezuinigingen die de regering gemeenten een altijd veranderend landschap met eeu- oplegt. Wij moeten die ook uitvoeren. Wij wig wisselende luchten. Tegelijkertijd zie je bezuinigen 5,5 miljoen euro, inclusief de 1,2 hier Delfzijl-Noord, een wijk die de voorbije miljoen die we reserveren voor nieuw beleid jaren ingrijpend werd gesaneerd. en mogelijkheden voor co-fi nanciering met bijvoorbeeld Europese middelen.’ KRIMP Delfzijl telde in 1980 nog 35.000 inwoners; Thea van der Veen vindt het van groot nu wonen er nog maar 26.500. In Delfzijl- belang om te laten zien dat de PvdA het ver- Noord zijn de voorbije jaren zestienhonderd schil maakt. ‘We moeten in deze crisis echt woningen gesloopt. Van der Veen: ‘De krimp een sociaaldemocratisch antwoord geven. is voor ons echt al jaren aan de orde. Nu Bezuinigingen zijn onvermijdelijk, ook in zoeken we een bestemming voor de openge- de sector welzijn. Maar op het maatschap- vallen ruimte. Daarbij werken we samen met pelijk werk wil ik niet korten. We zien de onze buurgemeenten en de provincie, want moeilijkheden op ons afkomen; dan is het we moeten elkaar niet beconcurreren. Aan- onverantwoord om in het maatschappelijk vankelijk dachten we twaalfhonderd nieuwe werk te snijden.’ woningen te bouwen, maar het werden er in tien jaar slechts zeshonderd.’

OKTOBER 2011 rood 17 initiatieven uit de partij

Nieuwe Koers leden, Ton van der Velde zit vooraan met bal

PvdA-dagboek: Nieuwe Koers

In hun digitale PvdA-dagboek tekenen Anne ennie en Ton van der Velde uit Apeldoorn Graumans en Nienke Rooijakkers bijzondere waren respectievelijk 19 en 25 jaar oud tij- dens de oprichting van de Democratische verhalen van PvdA-leden op. Het dagboek moet Socialistische Jongeren Vereniging Nieuwe een weergave worden van de gedeelde waarden en FKoers in 1946. Ze leerden elkaar kennen liefde voor de sociaaldemocratie. In Rood doen zij op een weekendkamp en reisden samen naar een IUSY- kamp in Zweden (International Union Socialist Youth). hiervan verslag. Deel II: Fennie en Ton van der Velde Fennie runde het secretariaat van de Nieuwe Koers over de Democratische Socialistische Jongeren afdeling in Apeldoorn. Vereniging Nieuwe Koers. Nieuwe Koers werd tegelijkertijd met de PvdA opge- Tekst Anne Graumans richt. Ton: ‘De naam “Nieuwe Koers” is nu misschien verwarrend, maar toen, zo vlak na de oorlog, beli- chaamde de net opgerichte Partij van de Arbeid een nieuwe koers. En wij, als jongerenorganisatie van de PvdA, waren daar onderdeel van. Het is nu ondenkbaar Fennie (midden) dat de jongerenorganisatie gewoon onderdeel van de rust uit tijdens partij is, maar 65 jaar geleden wilden we niet anders. een weekend- Vanaf het begin van Nieuwe Koers waren we bezig om kamp de banden met gelijkgestemden in de hele wereld aan te halen, vooral ook, wat ons betreft, met Duitse jon- geren. Zij werden door veel Nederlanders veroordeeld voor dingen waar ze zelf ook tegen hadden gestreden.’

Fennie meldde zich in 1947 voor een kaderkamp in Vierhouten. In één week tijd werd ze bijgespijkerd tot secretaris van een afdeling. Sprekers als Alfred Mozer, Eibert Meester en Koos Vorrink vertelden over de sociaaldemocratie. Fennie: ‘Eenmaal weer thuis organiseerden we kerngroepen: huiskamerbijeenkom-

18 rood OKTOBER 2011 sten waar je over inhoudelijke thema’s NIEUWE KOERSLIED sprak. De voorbereiding werd steeds door iemand anders gedaan. We gingen ‘Wij varen rode koers, kameraad, ook jaarlijks op weekendkamp, daar ging wij sturen links het schip het vooral om plezier maken. Er zijn niet van de staat, voor niets nogal wat huwelijken uit die be- wij strijden tegen winstbejag gintijd voortgekomen. Op Hemelvaarts- en zwaaien onze rode vlag, dag was er een landelijke manifestatie, kameraden, kameraden, voorafgegaan door een optocht. Voor de nieuwe koers naar beter land. manifestatie in Ede leenden we de open In kantoren en fabrieken wagen van de kolenboer van de verbruiks- reiken wij elkaar de hand.’ coöperatie (daar kochten rechtgeaarde socialisten hun levensmiddelen). Eerst schoonmaken, dan versieren en met z’n allen in de open kar op weg naar Ede.’

In 1949 werd er een IUSY-bijeenkomst Lied van Europa Zweden hadden een complete circusploeg georganiseerd in Vierhouten. Ton was ‘Een lied voor Europa, voor vrijheid en vrede, met jongleurs en evenwichtkunstenaars. toen al raadslid voor de PvdA in Apel- een lied voor de jeugd, die de vrijheid bewaart. Ik heb Eibert Meester toen gevraagd of doorn en betrokken bij de organisatie. Een lied, dat zal klinken in dorpen en steden tot hij kon jongleren. Ja, met onzichtbare In Vierhouten werd aangekondigd dat eindelijk Europa de koers goed vaart. Breek de kegels wel… Ter plekke hebben we een het volgende IUSY-kamp in Stockholm grens en bouw de vrede; reik als mens elkaar act bedacht, eigenlijk een persifl age van georganiseerd zou worden en dat iedereen de hand. Smeed de schakels tot een eenheid, tot alle professionele optredens. We kregen vijfentwintig gulden per maand moest een Europees verband.’ (tekst en muziek Ton een groot applaus en werden nog een keer sparen voor vervoer en verblijf. ‘Dat was Oosterhuis) teruggevraagd,’ aldus Ton. toch ruim tien procent van mijn salaris in die tijd. Onze huwelijksreis – we trouw- Meer dan twintigduizend jongeren Ton en Fennie bleven jarenlang actief den in 1950 – hebben we daarom maar verzamelden zich in Stockholm. Zelfs uit in Nieuwe Koers, totdat ook zij te oud uitgesteld, want we wilden per se naar Sri Lanka. Maar ook jongeren uit Berlijn waren voor de jongerenbeweging. Ze Zweden,’ aldus Fennie. De tocht naar die nog via de luchtbrug moesten reizen, kregen kinderen en Ton begon op 33-jarige Zweden was memorabel. ‘We vertrok- en gevluchte socialistische jongeren uit leeftijd nog aan een opleiding tot kandi- ken met twaalf bussen uit Nederland, Spanje die ondergedoken waren. Fennie: daat-notaris. Een benoeming tot notaris waarvan vijf met Engelse jongeren. Dat ‘Je voelde je één grote familie, waarin so- volgde in 1958. De partij heeft menigmaal leverde direct vertraging op, want niet alle lidariteit met elkaar en de droom van een een beroep op hem gedaan voor een paspoorten waren in orde. We werden de sociaal en democratisch Europa en dito statutenwijziging of het opmaken van de eerste dag ingekwartierd in Twente. Onze wereld gedeeld werden. Ik gun iedereen ‘Akte Stichting Vormingswerk’. Met het reis ging door Hamburg. Die stad was die ervaring.’ zestig-jarig feest van de PvdA in de Beurs in de oorlog platgebombardeerd en lag van Berlage (2006) kregen alle leden van na vijf jaar nog steeds in puin. We reden ‘In Stockholm sliepen we in tenten. Van het eerste uur een speldje. Fennie: ‘Toen onder politiebegeleiding door de stad. de Zweden mocht dat gemengd, maar de naam van Ton werd omgeroepen en Stapvoets, want de mensen stonden langs daar hoefden we niet mee thuis te komen. ik al die mensen zag kijken en applaudis- de weg. Wij openden de ramen, staken de We liepen een fakkeloptocht en hadden seren, was ik zo blij. Je voelt je er dan echt vlaggen naar buiten en zongen de liederen excursies. Ook was er een bonte avond. helemaal bij horen.’ Ook op de 1 mei vie- die we allemaal kenden. De socialisten- Op de terugweg van een van de excur- ring en het 65-jarig feest dit jaar in Zwolle mars, de Internationale… Er was zo veel sies bedachten we dat we de Zevensprong waren Fennie en Ton van de partij. Ton applaus. Het is bijna niet uit te leggen hoe zouden zingen en opvoeren. ’s Avonds bezoekt zelfs – op negentigjarige leeftijd bijzonder het was om je inzet voor een schrokken we. De Noren hadden een – nog regelmatig een afdelingsvergadering ander Europa op die manier te delen.’ accordeonorkest met dertig mensen en de in Apeldoorn.

Bijzondere verhalen van PvdA-leden worden de komende maanden opgetekend door PLAK Anne Graumans en Nienke Rooijakkers in het PvdA-Plakboek. Korte radiodocumentaires, ontmoetingen, prenten en brieven vormen de input voor een digitaal boek dat een weergave moet gaan bieden van de gedeelde waarden en liefde voor de sociaaldemocratie. BOEK Heeft u een bijzonder verhaal of foto’s, of kent u mensen van wie u het verhaal wilt optekenen? Laat het hun weten via [email protected].

OKTOBER 2011 rood 19 initiatieven uit de partij

Twee jaar lang doorkruist Jan Schuurman Hess twee dagen per week het land. Te voet, om mensen te ontmoeten en te spreken en zo de staat van de sociaaldemocratische traditie in Nederland in kaart te brengen. Voor Rood beschrijft hij zijn wederwaardigheden. Dit keer liep hij in de Achterhoek. De voettocht van Jan Schuurman Hess

e wandeling door de Achter- allemaal verdwenen. Van de tientallen hoek in de nazomerzon was winkels in Neede staat 60 tot 70 procent betoverend. Partijgenoten leeg. Het centrum van het dorp maakt een Duit Doetinchem, Bronkhorst, verloederde indruk. Lochem en Enschede liepen met me Na de gemeenteraadsverkiezingen is er op, en brachten me van de ene naar de een rechts college gevormd: VVD, D66 andere plaats... Maar hoe mooi het land- en CDA. Dat college is heel helder in schap ook, hoe geweldig het gezelschap... zijn keuzes: burgers moeten hun eigen je komt uiteindelijk door de gemeente zaken regelen; de overheid is er alleen Berkelland en daar, in de dorpen Borculo, voor haar kerntaken, zoals het riool, de Ruurlo, Neede, Eibergen is wat aan de wegen en wettelijke taken. De rest is de hand. verantwoordelijkheid van de mensen zelf. In Neede bijvoorbeeld woont Willem, 63 Dus wordt de muziekschool gesloten; jaar, vrijgezel en van beroep timmerman worden sportaccomodaties geprivatiseerd en meubelmaker. Hij werkte in verschil- en hoeven sportclubs niet meer op de lende timmerfabrieken in de regio. Elf jaar gemeente te rekenen. Op maatschappelijk geleden werd hij ziek; zijn longen waren werk, welzijn, GGD, bibliotheken, peuter- kunstzinnige vorming. Nu niet meer. Een op, vol van stof. Via de sociale werkvoor- zalen worden subsidies ingrijpend gekort. deel van de bevolking vindt het belache- ziening kreeg hij een baan als conciërge Openbare gebouwen worden verkocht, lijk om belasting te betalen opdat een op een basisschool in Borculo.’s Morgens inclusief verschillende kastelen en oude kind naar een muziekschool kan gaan, veegt hij het gymnastieklokaal aan en monumentale boerderijen. In Berkelland of een ander kind naar de sportclub. Dat daarna zet hij koffi e voor de meesters wordt de gemeente ‘Rutteland’ genoemd. betaal je maar zelf, zeggen ze.’ en juffen. Vervolgens moet hij wachten Jan Zappeij (62) is raadslid in Berkelland. Op een terras in Borculo neem ik afscheid op een stoel en maar zien of er nog een We wandelen samen van Barchem naar van Jan, en ga verder met Willem, bij ander klusje voor hem te doen is. Vroeger Borculo, over zandwegen door bossen en wie ik mag overnachten. Willem heeft verdiende hij goed; nu 1100 euro netto in- langs de prachtigste beken. Lang geleden gehoord van de bezuinigingsplannen van clusief reiskosten. Sinds elf jaar is hij niet was Jan de eerste en enige ambtenaar de gemeente. Zelf bemoeit hij zich niet meer met vakantie geweest. Als vrijwilli- Culturele zaken in Doetinchem. Daarna met politiek, zegt hij. ‘Maar wanneer de ger was hij betrokken bij het vleermuizen- maakte hij carrière in de ambtelijk cultu- bibliotheek van Neede wordt gesloten, museum, op de zolder van de bibliotheek, rele sector in verschillende plaatsen in het betekent dat ook het einde van het vleer- die is gevestigd in een oude monumentale land. Jan: ‘In mijn tijd was het volstrekt muizenmuseum en dat zou niet mogen. boerderij. Willem schilderde alles, virtri- vanzelfsprekend dat de overheid een De bibliotheek, ons museum... het is voor nes, de hele zolderverdieping. muziekschool had en een centrum voor de kinderen.’ In dit dorp, Neede, wonen bijna tien- duizend mensen. Vroeger leefde men Volg de voettocht van Jan via voettochtvanjan.nl en @voettochtvanjan. Wil je Jan ook een dag van textiel- en steenfabrieken. Die zijn vergezellen (hij wandelt op donderdagen en vrijdagen), stuur hem dan een bericht via zijn site.

20 rood OKTOBER 2011 in memoriam Joviaal en integer, dat kenmerkte Frits Castricum. Frits Met het overlijden van Piet Stoff elen en Niessen gedenkt een Frits Castricum verloor de PvdA afgelopen politicus die zich met hart en ziel inzette maanden twee markante leden. De Partij voor de partij en haar van de Arbeid herdenkt hen. idealen.

Foto’s Rob Croes, Anefo Frits Piet Stoff elen Castricum (1939-2011) (1947-2011)

rits Castricum, die op 12 september Een bewogen sociaaldemocraat 2011 in zijn woonplaats Boxtel op en een volksvertegenwoordiger 64-jarige leeftijd overleed, is vele pur sang: gedegen en gedre- Fjaren buitengewoon actief geweest ven. Daarbij was Piet Stoff elen in de PvdA. Ik leerde hem zo’n veertig jaar ook zeer collegiaal. Collega geleden kennen, toen we beiden bestuurslid Kamerleden konden met hun werden van het gewest Brabant-West. vragen altijd bij Piet terecht. Van 1977 tot 1994 was hij lid van de Tweede Leo Schoots herdenkt zijn collega. Kamer, daarna van het Europees Parlement (1994-1999) en vervolgens van de Eerste Kamer (1999-2003). Frits was joviaal en integer. Ik kan me niet ls Tweede Kamerlid of Piet zichzelf wel verstond. herinneren dat wij in de veertien jaar dat we (1969-1994) onder- Ook in de Raad van Europa, waar als collega’s aan het Binnenhof een werk- scheidde Piet zich hij vele jaren voorzitter was van kamer deelden, ook maar één persoonlijk Aop twee terreinen: de juridische commissie van de confl ict hadden. Het bijzondere aan Frits mensenrechten en (binnenlandse) Raadgevende Vergadering, onder- was dat hij een autodidact was, in de beste veiligheid. De huidige politiewet scheidde Piet zich in positieve zin betekenis van het woord. Wat hij wist – en kwam in belangrijke mate tot stand op het brede terrein van (interna- dat was werkelijk ongeloofl ijk veel – had hij dankzij zijn enorme inbreng en tionale) mensenrechten. Over de grotendeels zelf ontdekt door te lezen en met kennis en het gezag dat hij bij de mensenrechten in, ik meen, een anderen te praten. politie genoot. Ook internationaal Zuid- Amerikaans land bracht In de loop der jaren ontwikkelde hij zich genoot hij gezag. Bij een werk- Piet met een Spaanse collega een tot dé PvdA-specialist op het terrein van bezoek van de Kamercommissie rapport uit aan de president. Hij verkeer en vervoer. In de politiek toonde hij aan Interpol in Lyon was de eerste vertelde de president klip en klaar zich een sociaaldemocraat in hart en nieren. vraag van de hoogste politie- dat het in dat land wat mensen- Hij bewoog zich er als een vis in het water. baas waar de, afwezige, monsieur rechten betreft een zooitje was. Hij werd voor vele politieke functies ge- Stoffelen was. Zijn Spaanse collega was dusdanig vraagd. In de Tweede Kamer werd hij in het Piet was goed geïnformeerd over onder de indruk van Piets princi- presidium benoemd en de PvdA-fractie koos de veiligheid en criminaliteit in ons piële opstelling en rapportage dat hem tot secretaris van de fractie. Binnen de land. Hij had daarover veelvuldig hij hem met succes voordroeg als landelijke PvdA werd hij in 1991 vicevoorzit- telefonisch contact met vertegen- commandeur in de Orde van Isabel ter en in 1992, na het aftreden van Marjanne woordigers van de BVD. Zittende la Católica. Sint, enige tijd waarnemend voorzitter. op dezelfde kamer wist je meteen Piet Stoffelen: een goed mens en Een aantal jaren geleden werd hij getroffen als er iemand van de BVD belde. een ware sociaaldemocraat. Het door een specifi eke variant van de ziekte van Dan stormde Piet naar de deur, geeft een goed gevoel zijn collega Alzheimer die hem steeds verder zou isole- smeet deze dicht en sprak vervol- geweest te zijn. ren. Niettemin behield hij tot het eind zijn gens zo zacht dat wij ons afvroegen gevoel voor humor.

OKTOBER 2011 rood 21 platform

De monarchie en de sociaaldemocratie: dat wringt. De PvdA vindt dat het koningshuis niet past bij een democratische rechtsstaat, maar ziet tegelijk geen reden om de Oranjes dan maar de laan uit te sturen. Thomas van der Dunk van het Republikeins genootschap, en Ed van Thijn, oud-minister en –parlementariër, over het koningsvraagstuk.

Tekst Erwin Buter Illustratie Michiel Vijselaar Een relikwie met veel betekenis

en opmerkelijke passage in het rapport van de PvdA-commissie, onder leiding van Joop van den Berg, over de toekomst van het koningshuis. Als we ‘vanaf nul’ een grondwet mochten schrijven, Ezou het koningshuis daarin niet voorkomen, maar zou Nederland een republiek zijn met een gekozen staatshoofd. Dat standpunt wordt in Nederland breed gedeeld, zo schrijven de auteurs – ‘tot in de koninklijke familie zelf aan toe’. Hoe dat laatste zinnetje in het rapport is gekomen, kan PvdA- Tweede Kamerlid en jurist Jeroen Recourt niet zeggen en het zal wel nooit bekend worden. Het Kamerlid is sinds deze zomer de nieuwe woordvoerder Koningshuis. Hoewel Recourt geen deel uitmaakte van de commissie, was hij nauw betrokken bij de totstandkoming en verdedigt hij met verve de aanbevelingen die voorzitter Joop van den Berg in augustus presenteerde.

AANBEVELINGEN Een republiek blijft verre toekomstmuziek, leert de commissie ons. Haar enigszins paradoxale advies aan de partij komt kort gezegd hierop neer: het koningschap past niet in een demo- cratische rechtsstaat. De koning is immers niet-gekozen en kan zich niet in een democratisch forum verantwoorden. Maar tegelijkertijd doet de huidige koningin het prima, zegt Recourt. ‘De Oranjes kunnen veel beter de rol als staatshoofd ver vullen, dan een president.’ De commissie vindt wel dat de macht van de koning ingeperkt moet worden. Minder macht, invloed mag. Zo krijgt de koning geen rol meer bij de formatie, en moet de Tweede Kamer zelf een (in)formateur aanwijzen. Ook moet de koning uit de Raad van State, die hij nu nog offi cieel voorzit. En het aantal leden van het koningshuis moet omlaag. Alleen de koning, zijn partner en opvolger vallen daar onder – al verliezen prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven hun privileges niet.

DE KOOL EN DE GEIT SPAREN Iedere keer als er een troonwisseling nadert, laait binnen de PvdA de discussie weer op: moeten we niet af van het konings-

22 rood OKTOBER 2011 In het nieuws huis? Ook andere partijen breken POOTJES GEVEN zich het hoofd over de positie van Oud-minister en -parlementariër Ed Beatrix en beoogd opvolger Willem- van Thijn – ‘ik ben geen tegenstan- PvdA: Wel gezag en Alexander. Zo kwam de PVV deze der van de huidige monarchie’ – ziet invloed, maar geen zomer met haar standpunt: haal de evenmin een geschikt alternatief voor macht voor koning monarch uit de regering en laat hem de monarchie. ‘Dan moeten we een voortaan alleen nog lintjes knippen, president gaan kiezen. Het zouden Trouw, 27 augustus 2011 zoals ook in Zweden gebeurt. Thomas maar bloedige verkiezingen worden. Een koning met presidentieel gezag, maar von der Dunk, bekend republikein en Los daarvan, wat is het probleem zonder macht en met weinig invloed. Zo columnist bij onder meer de Volks- eigenlijk?’ Dat er sprake zou zijn van omschrijft PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt krant, zegt hierover: ‘Typisch Wilders. een ongecontroleerde macht van de namens zijn partij het toekomstig pro- Iedereen die in zijn weg komt, moet koning, zoals weleens wordt gesug- fi el van koning Willem IV. (...) “Politieke weg. Beatrix dus ook, want zij was gereerd, ziet hij niet. Er zijn volgens macht verkrijg je bij verkiezingen en niet lastig met haar kersttoespraken.’ Van Thijn drie dubieuze voorbeelden bij geboorte. Wij vinden het niet meer van Von der Dunk vindt dat de eigen in de afgelopen tientallen jaren te deze tijd dat de koning in beginsel politieke voorstellen van de PvdA ‘de kool en noemen. Een daarvan is dat Beatrix invloed kan uitoefenen, ook al wordt dit geit sparen’. ‘We durven niet echt te met succes zou hebben geijverd voor afgedekt door de ministeriële verantwoor- zeggen wat we willen. Typisch PvdA. een ambassade in Amman – ze staat delijkheid. Macht en controle behoren te Maar,’ vervolgt hij, ‘het koningschap bekend om haar hechte vriendschap liggen bij parlement en kabinet.” is nu ook niet het meest pregnante met de koning van Jordanië. ‘Het lijkt probleem dat Nederland op dit mo- mij onvoldoende om daar nu helemaal ment kent.’ Bovendien zijn de Oranjes de grondwet voor overhoop te halen.’ ‘De stagnerende populair. ‘Kritiek op de monarchie Wel is Van Thijn te spreken over het wordt al snel gezien als kritiek op de voorstel om de koning en de troon- modernisering van persoon. Beatrix doet het natuurlijk pretendent uit de Raad van State te de monarchie’ ook heel redelijk, behalve als het om halen. ‘Dat is niets meer dan opzitten Volkskrant, 19 augustus 2011 haar persoonlijke zaakjes gaat.’ en pootjes geven. Het is meer een Zou het ooit nog wat worden met de opleidingsinstituut voor de troonop- ‘mo dernisering van de monarchie’, vraagt IS ER EEN ALTERNATIEF? volger, maar dat kan ook via Teleac. Thomas Von der Dunk zich af. (...) “Iedereen Von der Dunk breekt zich het hoofd Bovendien is het vreemd dat de houdt bij de formatie de kaarten nauw over een alternatief voor de monar- koning via de Raad van State advies tegen de borst: elke partij heeft, door de chie. ‘Het klinkt voor een republikein geeft aan de regering, waar hij zelf van overvloed aan mogelijkheden, haar eigen misschien raar, maar ik heb op dit uitmaakt.’ ‘ideale’ coalitie op het oog. Die poogt men moment een zekere aarzeling om te bereiken door de andere opties eerst te te breken met de monarchie. Het ARTIKEL 43 laten mislukken, want dan sta je bij de eind- erfrecht is natuurlijk in strijd met Het PVV-voorstel om de koning ook onderhandelingen sterker. Daarom kiest de waar de Verlichting voor staat, maar helemaal uit de regering te halen, Kamer niet zelf de formateur, om dat alle wat krijgen we er voor terug? Wilders omdat die te veel macht zou hebben, partijen zich dan meteen bloot moeten wordt dan misschien wel de eerste haalt in de ogen van Van Thijn weinig geven, maar verschuilt zij zich achter de president. Dan vind ik Beatrix toch uit: ‘De vorst maakt deel uit van de koningin.” een betere keuze. En,’ zegt Von der regering, maar in artikel 45 van de Dunk, ‘een monarchie past nooit bij grondwet staat ook dat Nederland een volwassen democratie. Maar hoe geregeerd wordt door de minister- ‘PvdA laat zich leiden volwassen is die in Nederland?’ raad. Hij maakt dus geen beleid. Maatregelen om de macht van de ko- Bovendien hebben we de ministe- door populisme’ ning te beperken, zoals de bij de for- riële verantwoordelijkheid voor het Telegraaf, 17 november 2010 matie, beziet Von der Dunk met een handelen van de vorst. Dat artikel De PvdA laat zich te veel leiden door popu- glimlach. ‘Hoe willen we de formatie 43 is de hoeksteen van ons staatsbe- lisme bij de koers voor modernisering van dan regelen? Er bestaat immers al een stel. De monarchie zouden we nooit het koningshuis. Dat zei PvdA-coryfee Ed motie-Kolfschoten uit 1971 die zegt hebben uitge vonden, maar het is in van Thijn woensdag in het televisiepro- dat de Tweede Kamer zelf de (in)for- die tweehonderd jaar uitgegroeid tot gramma Uitgesproken WNL. (...) Van Thijn mateur kan aan wijzen. Het probleem een relikwie die voor onze samen- is trots op PvdA-leiders als Willem Drees, is dat we in Nederland zo veel partijen leving veel betekenis heeft. We zijn Joop den Uyl en Wim kok die zich in het hebben, die ook nog eens de kaarten maar wat gezegend met de huidige verleden inzetten voor het behoud van het tegen de borst houden bij de formatie. monarchie.’ koningshuis. “Geen populistisch gedoe in In dit land heb je dus iemand nodig mijn partij.” die boven de partijen staat.’

OKTOBER 2011 rood 23 Ook een topsporter blijft trainen

De Rosa- en Schaefer-leergang, de Communicatie Academie, de Dynamische PvdA- dag; voorbeelden van opleidingen en cursussen die De Suze Groenewegschool organiseert. Ieder PvdA-lid dat behoefte heeft aan scholing kan er terecht.

Tekst Hannet Johannes

et was een inspirerende dag helpen je graag deze verder te ontwikke- bij het politieke werk als PvdA’er. Hierbij waarbij ik, naast de nieuwe len, te vergroten en je blik te verruimen. valt te denken aan cursussen die betrek- ‘ kennis die ik heb opgedaan bij Dat kan door het volgen van een van onze king hebben op specifi eke vaardigheden Hde verschillende workshops, opleidingen. Trouwens, naast nuttig en voor een functie, maar ook aan leergangen ook veel heb geleerd van de andere deel- leerzaam zijn onze opleidingen ook vooral om kennis te maken met de PvdA en haar nemers. Voor herhaling vatbaar!’, aldus leuk. Je komt tijdens de bijeenkomsten gedachtegoed. Daarnaast is de Suze Groe- een deelnemer aan de PvdA Vooruit! namelijk ook in contact met anderen newegschool intermediair voor trainingen Opleidingsdag in Meppel. Een andere met wie je ervaringen kunt uitwisselen. OpMaat, die door groepen binnen de deelnemer beoordeelde de dag nog iets Kortom: genoeg redenen om mee te doen! PvdA (bijvoorbeeld afdelingen of fracties) bondiger: ‘het volgen van opleidingen is kunnen worden aangevraagd. Kortom, er leerzaam en leuk!‘ MAAR WIE ZIJN WIJ EIGENLIJK? is genoeg te doen! Toch vragen veel mensen: ‘Waarom zou De Suze Groenewegschool is hét oplei- ik nog een opleiding volgen? Ik heb al dingsinstituut van de PvdA. Wij organise- ROSA EN SCHAEFER zo veel ervaring en kennis.’ Wanneer we ren cursussen en trainingen voor iedereen We beginnen dit najaar weer met de Rosa- deze vraag krijgen, stellen wij er graag één die lid is van de PvdA, of je nu een functie leergang en de Schaefer-leergang. Twee terug: waarom niet? Ook een topsporter in de partij hebt of (nog) niet. Tijdens leergangen die een aantal zaterdagen be- moet immers blijven trainen! We twijfelen onze opleidingen kun je kennis en vaar- slaan en je kennis over (de achtergronden niet aan de kennis die je al hebt, maar digheden opdoen die onontbeerlijk zijn van) de PvdA vergroten. De Rosa-leergang

24 rood OKTOBER 2011 is de kennismakingsleergang, waarbij veelal nieuwe leden actief worden binnen Opleidingen de partij. De leergang geeft je een eerste inzicht in de beginselen en geschiedenis Een kleine greep uit de opleidingen die we de komende maanden organiseren: van de PvdA en laat zien hoe je zelf actief 19 november Eerste bijeenkomst Rosa-leergang een steentje bij kunt dragen. Heb je je weg 19 november Eerste bijeenkomst Schaefer-leergang al wat meer gevonden in de partij, dan 28 januari Communicatie Academie kun je de Schaefer-leergang volgen. Deze 31 maart 2012 PvdA Vooruit! Opleidingsdag Meppel leergang biedt in acht zaterdagen een pro- 14 april 2012 PvdA Vooruit! Opleidingsdag Utrecht gramma met inhoud en vaardigheden die 21 april 2012 PvdA Vooruit! Opleidingsdag Tilburg zorgen voor ontwikkeling en verdieping Doorlopend Intervisietrajecten voor raadsleden,fractievoorzitters en Statenleden van je kennis, inzicht en de benodigde Voor meer informatie, kijk op www.pvda.nl/opleidingen competenties voor een actieve(re) rol bin- nen de PvdA. middenin zit) ook veel tijd is om kennis Wat vinden VOLKSVERTEGENWOORDIGER en ervaringen met elkaar uit te wisselen. Voor iedereen die erover zit te denken En dan hebben we het hier nog niet gehad de deelnemers? ooit eens volksvertegenwoordiger te wor- over onze Dynamische PvdA-dag, het den, beginnen we in 2012 met een nieuwe aanbod dat OpMaat aan te vragen is, de Deelnemer Schaefer-leergang: leergang. Je ontdekt wat het werk van een e-learning programma’s die we in 2012 ‘De Schaefer-leergang bood de raadslid inhoudt en komt er, door een gaan opstellen, het HRM-aanbod voor uitdaging waar ik naar op zoek aantal bijeenkomsten en een korte stage, fractie- en afdelingsvoorzitters en de was en de ontmoetingen met achter of er een volksvertegenwoordiger Den Uyl-leergang, onze nieuwe leergang in je schuilt of niet. voor mensen die in potentie een rol partijgenoten gaven en geven nog Ben je al raads- of Statenlid, dan is de willen en kunnen spelen aan de top van steeds inspiratie. Een groep vol nieuwe Communicatie Academie mis- het politieke- en bestuurlijke spectrum. talent!’ schien iets voor jou. Op 28 januari word je Voor mensen die het in zich hebben zich een dag lang getraind in debatvaardighe- te ontplooien tot de beste sociaaldemo- Deelnemer Zomerschool: den, presenteren of onderhandelen, aan cratische volksvertegenwoordigers en ‘De Zomerschool was een zeer jou de keus! Mocht je niet kunnen kiezen, bestuurders. enerverende ervaring, geweldig!’ niet getreurd: in de loop van 2012 orga- niseren we een tweede bijeenkomst waar Kortom: voor elk wat wils! Mocht je Deelnemer Rosa-leergang: je je vol overgave op één van de andere dus een leuke en leerzame opleiding ‘Ik ben open minded deze leergang onderwerpen kunt storten. willen volgen, denk vooral ook aan de Suze Groenewegschool. Ons complete ingegaan. En heb veel tips en trucs WAS DAT HET? opleidingsaanbod vind je op www.pvda.nl/ ontvangen. Ga zo door!’ Was dat het? Nee, we hebben nog veel opleidingen. meer! Zo hebben we een Zomerschool We zien je graag tijdens één van onze Deelnemer PvdA Vooruit! Opleidingsdag: voor leden t/m 32jaar, waarbij je een vele opleidingen! ‘Opvallend was het grote aantal weekend lang met elkaar een politieke deelnemers op deze zeer zonnige casus uitwerkt. We organiseren ook twee Annelies, Hannet, Marlies, Vera zaterdag. Deelnemers waren zeer keer per jaar PvdA Vooruit! Opleidings- gemotiveerde leden van de PvdA.’ dagen. In maart/april 2012 volgt er weer een reeks, waarbij naast een uitgebreid Van de inhoud en de wijze van orga- scala aan workshops (die aansluiten bij niseren ging een goed signaal uit! de cyclus waar je als afdeling of fractie

Wie was Suze Groeneweg? Het opleidingsinstituut van de PvdA dankt haar naam aan Suze Groeneweg. In 1918 kwam deze prominente PvdA-politica voor het eerst in de Tweede Kamer en daarmee was ze het eerste vrouwelijke Tweede Kamerlid in Nederland. Als Kamerlid maakte ze zich hard voor volksonderwijs. Ze was zelf onderwijzeres en overtuigd feministe, maar tegenstan- der van aparte vrouwenorganisaties. Naast Kamerlid was ze ook Statenlid en lid van de Rotterdamse gemeenteraad. Volgens toenmalig burgemeester P.J. Oud was ze ‘geen katje om zonder handschoenen aan te pakken’.

OKTOBERJULI 2011 rood 25 profi el

Op 24 augustus 2001 prijkt de 29-jarige Michael Juff ermans op de voorpagina vanDe Telegraaf. Samen met premier Wim Kok, fractievoorzitter Ad Melkert en partijvoorzitter Ruud Koole. Op het moment dat de foto vanuit de bosjes wordt gemaakt, behoort Michael als medewerker van Koole tot het selecte gezelschap dat weet dat Kok zijn afscheid gaat aankondigen. Ruim tien jaar later, drie partijleiders, vier (interim-)voorzitters en tientallen bestuursleden verder, neemt Michael, inmiddels bestuurssecretaris, afscheid van de PvdA.

Tekst Jurjen Fedde Wiersma Foto Michiel Reijnen

rouwe congresgangers kennen Michael Juffermans Torentje van de premier. Een boeiende tijd waar Michael met (1971, Sasolburg, Zuid-Afrika) als punctuele secon- veel plezier op terugkijkt. ‘Kok vernam, tegelijk met ons, via het dant van het presidium. Alle secretarissen van de RTL-avondjournaal van 19.30 uur dat Milosevic was gearresteerd afdelingen kennen hem vanwege de gestreste cor- en naar Nederland zou komen. Pas om 21.00 uur werd hij er Trespondentie rondom het invullen en aanleveren telefonisch van verwittigd door minister Jozias van Aartsen. “Ik van kandidatenlijsten. Voor het gros zal Michael echter een spil geloof dat RTL het al iets eerder wist,” reageerde Kok subtiel achter de schermen zijn gebleven. doch streng.’ Ruim een half jaar voor het voorpaginaverhaal in De Telegraaf in 2001 werkt Michael als begrafenismedewerker in Leiden, een TAKE THAT baantje waarmee hij tijdens en na zijn studie politicologie wat Aan anekdotes uit de politiek geen gebrek, maar Michael krijgt bijverdient. Tot hij begin 2001 ‘op een dood spoor’ zit in de uit- pas echt pretogen als je hem vraagt naar zijn liefde voor muziek. vaartbranche. Zijn afstudeerscriptie had hij geschreven bij Ruud ‘Ik heb gewoon een ontzettend slechte smaak qua muziek. En ik Koole, met Bart Tromp als tweede corrector. ‘En uitgerekend die heb er veel voor over om die slechte smaak live te zien, een passie twee deden met Bouwe Olij en Sharon Dijksma een gooi naar het die ik overigens deel met Marja Bijl uit het partijbestuur. Take voorzitterschap van de PvdA. Ik heb toen een mail gestuurd naar That heb ik al drie keer live gezien. Als jongen was ik verliefd op Ruud met de vraag of ik hem kon helpen tijdens zijn campagne. vier van de vijf bandleden en in de jaren negentig was ik in Ahoy Een dag later belde hij al op en weer een dag later zat ik bij Ruud een van die gillende speenvarkens. Ik ben een enorme concert- thuis aan de keukentafel.’ ganger. Neil Diamond, Tom Jones, Elton John, Stevie Wonder, Tina Turner, Backstreet Boys, George Michael. Nu stoot ik GRAPPEN ongetwijfeld al haar fans tegen het hoofd, maar Barbra Streisand De verrassing is groot dat Koole het haalt, en volgens de nieuwe is natuurlijk een enorme tuthola die het podium deelt met haar partijvoorzitter is dat grotendeels te danken aan de tomeloze poedel. Maar het concert van deze grootheid in Parijs was het inzet van die altijd vrolijke, vlijtige én onbezoldigde medewerker mooiste van mijn leven.’ Michael. ‘Een begrafenisondernemer die mij hielp de PvdA te redden?’, schrijft Koole in zijn boek Mensenwerk (2010, Uitgeverij HOOGTE- EN DIEPTEPUNT Bert Bakker). ‘Er zijn de nodige grappen over gemaakt, in de Gevraagd naar een hoogtepunt hoeft hij niet lang na te denken: eerste plaats door Michael zelf.’ zijn jaren bij het toenmalige Kenniscentrum op het partij- bureau, waar hij ging werken toen Lianne Raap hem opvolgde WAR-OVERLEG als rechterhand van Koole. ‘Dat was een heel leuke, jonge club. Luttele maanden na het telefoontje van Koole schuift Michael Je had het gevoel dat je wat kon doen buiten de gebaande paden, wekelijks aan bij het ‘Wim, Ad, Ruud’-overleg (WAR). Meestal zoals het op debatavonden uitnodigen van tegenstanders die de vormt het Catshuis het decor en een enkele keer zelfs het linkse kerk in de hoek zouden zetten. Of dat we hele weken mee- En nu de wijde wereld in

26 rood OKTOBER 2011 Ontroerd door: emotie te horen in Four wed- in de sport (winnend dings and a Funeral) Nederlands Elftal, maar Krant: de Volkskrant ook huilende Cristiano Favoriete televisie: Ronaldo) Top Gear, Glee, The West Trots op: mijn vrienden- Wing kring Favoriete vakantie: Drijfveer: mensen plezier eiland hoppen in Thailand geven in het leven Sport: golf Favoriete gedicht: Stop Favoriete muziek: all the clocks, cut off the Sinatra, Streisand, telephone (W.H. Auden, Nederlandstalig, musical

draaiden op een mbo-school of op Schiphol het hele naturalisatieproces van begin tot eind meemaakten.’ Dit hoogtepunt herbergt paradoxaal genoeg ook een van de grootste teleurstellingen. ‘We organiseer- den iedere maand een oppositiedebat en we deden veel festivals met workshops, ‘Lagerhuis’-debatten en lezingen. Die zichtbaarheid in het land was erg belangrijk voor ons bestaan, maar uiteindelijk moet je erkennen dat dit niet helemaal is gelukt. Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat het Kenniscentrum wordt gemist. Dat heb ik partijtijgers in adviesraden in ieder geval zelden of nooit horen roepen.’ Over tegenvallers wil hij het bij zijn afscheid eigen- lijk helemaal niet hebben. ‘Jarenlang heb ik met ont- zettend veel plezier en eergevoel mijn werk gedaan. Ik heb enorme bewondering voor al die PvdA’ers die hun best doen om het een beetje leuker en beter te maken. Natuurlijk heb ik ook politici gezien die daar niet in slaagden maar het gros wel,’ zegt hij, om vervolgens toch een harde noot te kraken: ‘Dat mensen met dezelfde idealen het elkaar soms zo moeilijk maken. De mensheid willen helpen, terwijl je de mensen om je heen het liefst de hersenen wil inslaan. Zo onnodig.’

BURGEMEESTERSCHAP ‘Ik heb alles wel een keer meegemaakt’, is het korte antwoord op de vraag waarom hij stopt. Het dieperliggende antwoord luidt dat Michael meer op de voorgrond wil treden, zoals hij de laatste jaren met veel plezier doet als trouwambtenaar voor de gemeente Leiden. Eerst gaat Michael op wereldreis en eens wat dingen op papier zetten, maar daarna ‘Over tien wil hij optreden voor volle zalen, bijvoorbeeld als (motivatie)trainer. Een functie in een kabinet van de Burgemeester ziet hij ook wel zitten. Omdat dit jaar ben ik burgemeesterschap volgens Michael het mooiste van twee werelden biedt: die van de harde inhoud, cabaretier of zoals veiligheid en openbare orde, en van het cere- moniële, zoals het gezicht van de stad zijn. Sterker burgemeester’ nog, hij ambieert zelfs het burgemeesterschap, al dan niet voorafgegaan door een aantal jaren als gemeenteraadslid. We gaan Michael missen op het partijbureau maar we gaan zeker nog van hem horen. Let op zijn woorden: ‘Over tien jaar ben ik cabare- tier of burgemeester.’

OKTOBER 2011 rood 27 tweemaal opinie

Het zijn zware tijden voor de sociaaldemocraten in Europa, constateert Thijs Bermann. In het ene land bezuinigen ze keihard, in het andere helpen ze rechtse regeringen noodgedwongen aan een meerderheid om de Euro te redden. Berman ziet één urgente opdracht voor links Europa. Links en de euro-crisis

e Spaanse sociaaldemocraten onzekerheid over de eurozone franken gaan moeten momenteel alle zeilen kopen. Dat kost de Zwitsers exportkansen. bijzetten om aan de eisen van de Nederland uit de euro? Je hoort het zelfs Dfi nanciële markten te voldoen. linkse opiniemakers wel zeggen – maar het In Nederland geeft de PvdA de regering- is kortzichtig. Die gulden zou onmiddellijk Rutte haar stem bij stappen om de Euro- met tientallen procenten opgewaardeerd crisis te bezweren. Met dichtgeknepen worden vanwege de sterke fi nanciële positie neus en onder de voorwaarde dat de banken van ons land. Nederland exportland crasht meebetalen, maar toch. gegarandeerd en dat levert massawerkloos- Niet gemakkelijk. Wij staan als sociaal- heid op. Met een gemeenschappelijke munt democraten in de EU niet allemaal voor beschermen we onze economie. Kleine dezelfde vragen. Evenmin hebben we altijd munten zijn speelgoed voor speculanten en dezelfde antwoorden. Maar over drie din- daar is niets progressiefs aan. Een gezamen- gen zijn alle sociaaldemocratische partijen lijke munt is beter, en met het samenbren- in de EU het eens. Een grote schuldenlast gen van onze schulden in euro-obligaties kost de overheid miljarden aan rente, dat zouden we die munt beter kunnen bescher- gaat ten koste van uitgaven voor de zorg of men tegen de fi nanciers. het onderwijs. De banken moeten meebe- De Grieken uit de euro? Het risico is dat talen door een bankenbelasting in te voeren andere landen zullen volgen – met een op aandelen- en obligatiehandel. En de zwaar overgewaardeerde euro voor Duits- enige manier om speculanten van ons af te land en Nederland als eindpunt. Onzinnig, slaan is de versterking van de euro. nog los van het feit dat de samenwerking Sinds de bankencrisis hebben de rechtse dan ook dreigt af te brokkelen op andere regeringen in Europa vrijwel niets gedaan essentiële gebieden. Het is lastig een lans om de fi nanciële markten onder controle te breken voor de Grieken – wie zijn billen te brengen. De perverse bonuscultuur gaat brandt moet op de blaren zitten. Maar gewoon door. Zakenbanken zijn nog steeds het is inmiddels wel een derdegraadsver- niet gesplitst van consumentenbanken en branding in Athene. Sociaal onhoudbaar, de overheid staat nog steeds voor beide fi nancieel ondragelijk. Het lijkt erop dat werelden garant. Er is geen bankenbelasting een deel van de Griekse schuld beter op de ingevoerd. Er is geen verbod gekomen op lange baan geschoven kan worden, om het speculaties op het failliet van staten. Spe- land binnen de Eurozone de kans te geven culanten kunnen ongestraft gokken met als op te krabbelen. Zelf vraagt Papandreou er inzet het bestaan van miljoenen mensen. (nog?) niet om. Maar wat er ook gebeurt, Dat is de urgente opdracht voor links het zal een gemeenschappelijk antwoord Europa: we moeten ons ontworstelen aan moeten zijn van de hele Eurozone. Niet dat het dictaat van de fi nanciële wereld, om te incompetente, ouderwets liberale gedraai beginnen in de EU. van de regering in Den Haag, van onver- Er is veel fout gegaan bij de invoering van schilligheid en botheid met een glimlach. de euro. Dat is waar, maar het doet er nu Ons antwoord is wat mij betreft een keuze niet toe. Waar het om gaat is het veilig- voor gezonde overheidsbegrotingen, ster- stellen van de stabiliteit van de economie in kere Europese economische afspraken, een Europa, het zeker stellen van de werkgele- bankenbelasting, regels voor speculanten en genheid in ons land en daarbuiten. Daarbij investeren in onderwijs en werk. is de euro onmisbaar. Kijk naar wat er met Zwitserland gebeurt, met de frank die op- Thijs Berman is PvdA-delegatieleider gewaardeerd wordt doordat speculanten uit in het Europees Parlement

28 rood OKTOBER 2011 Verlos de Grieken van het euro-juk

De invoering van de euro is volgens Paul Bordewijk, oud-PvdA-wethouder in Leiden, een grote fout is geweest en de oorzaak van de huidige economische recessie. Toch ziet hij in afschaff en niet de oplossing.

oor de tweede keer in drie jaar ste- gewantrouwd. Wanneer de rating agencies hun venen we af op een economische werk goed hadden gedaan, hadden ze met de recessie. De eerste was de schuld komst van de euro al de kredietwaardigheid van Vvan bankiers die zich bij hun jacht de Eurolanden afgewaardeerd. op bonussen niet realiseerden wat voor riskante De invoering van de euro is dus een grote fout fi nanciële producten ze verhandelden, de tweede geweest, maar de euro nu afschaffen geeft te veel is de schuld van politici die zich bij het najagen gedoe, en is schadelijk voor de economie. van hun Europa ideaal niet realiseerden wat voor De huidige problemen zijn echter niet op te een wankele constructie ze met de euro aan het lossen met meer centralisatie in Brussel. Het optuigen waren. basisprobleem is het verschil in infl atie, dat niet Rond de invoering van de euro is er vaak genoeg meer door devaluaties kan worden geaccom- gewaarschuwd dat er steeds grotere spanningen modeerd. Strenger begrotingstoezicht werkt ook zouden ontstaan wanneer de infl atie in de hele niet, omdat infl atie niet alleen een zaak is van re- Eurozone niet gelijk op zou lopen. Minder aan- geringen, maar ook van sociale partners. In Zuid- dacht was er voor de gevolgen die de invoering Europa laten vakbonden zich nu eenmaal minder van de euro had op de kredietwaardigheid van aan het algemeen belang gelegen liggen dan in landen. Nederland. Dat is het gevolg van diepgaande Van de zeventien eurolanden moeten er inmid- cultuurverschillen met een voorgeschiedenis dels vijf door de andere EMU-landen of de ECB van eeuwen. Ik zie de Europese Unie nog geen gered worden. Cyprus staat op het punt nummer troepen naar Athene sturen om daar een eind te zes te worden. En er wordt met bezorgdheid maken aan de bezetting van overheidsgebouwen naar Frankrijk en België gekeken. Van de negen door stakende demonstranten. Wanneer dat toch overige landen zijn er vijf te klein of te arm om zou gebeuren kan de pretentie dat een Verenigd een deuk in een pakje boter te kunnen slaan. Europa vrede brengt, ook bij het oud vuil. Blijven over Duitsland, Nederland, Finland en Griekenland kan er alleen met een veel lager Oostenrijk, waarvoor het dan de vraag wordt of gewaardeerde munt – dus zonder euro – weer ze de rest overeind zullen kunnen houden zonder bovenop komen. Dat vraagt tegelijkertijd om een zelf te bezwijken. schuldreductie, wat geen sinecure is. Maar het is De problemen die men heeft buiten de Euro- onze straf, omdat we Griekenland veel te gretig zone, zijn beduidend minder dan de betalings- geld hebben geleend om onze export naar dat problemen binnen de Eurozone. De banken land te fi nancieren. buiten de eurozone hoeven namelijk niet bang Andere landen redden het wellicht met tijde- te zijn om geld te lenen aan landen met een lijke steun van het rijkere deel van Europa. Die eigen munt. Die landen kunnen namelijk voor steun kan dan het beste van de ECB komen, de terugbetaling altijd een beroep doen op hun die daartoe onder normale politieke controle centrale bank. Dat leidt weliswaar tot infl atie, moet komen. Is er geen duidelijk perspectief op en daarom moeten landen meer rente betalen terugbetaling, dan doet een vroege uittrede uit naarmate ze minder solide geacht worden, maar de Eurozone minder schade dan een late. een faillissement is uitgesloten zolang ze lenen in hun eigen munt. Paul Bordewijk was wethouder van Leiden voor De Eurolanden hebben met hun eigen munt de PvdA en is thans werkzaam als publicist, ook hun eigen centrale bank ingeleverd. Daarom adviseur en onderzoeker. Illustratie Maartje de Sonnaville wordt een aantal nu door de fi nanciële markten

OKTOBER 2011 rood 29 linkse hobby

Saskia Kleewein speelt met vier andere PvdA’ers van de afdeling V.l.n.r.: Amarins Komduur Pijnacker-Nootdorp maandelijks mee in de pubquiz in hun (fractievoorzitter), Berry Huijts stamcafé Het Dijkje in Nootdorp. Wat tijdens de campagne voor de (bestuurslid), Nico Oudhof (wethouder), Dirk Bazuin gemeenteraadsverkiezingen begon als een manier om de PvdA op de (ombudsman), Saskia Kleewein kaart te zetten, is uitgegroeid tot een meer dan gezellige linkse hobby. (afdelingsvoorzitter)

Tekst Michiel Reijnen Foto De Beeldredaktie

Pubquizzen

n een kroeg op een steenworpafstand van het raadshuis maar weinig vragen over gesteld. We bakken alleen weinig van doen de wethouder, fractievoorzitter, ombudsman, afde- de rubrieken fi lm & amusement, zo wisten we ooit slechts Ilingsvoorzitter en een bestuurslid van PvdA-Pijnacker- twee van de tien afbeeldingen van kinderprogramma’s.’ Nootdorp elke maand mee met de drukbezochte pubquiz. De Resultaat: veel tweede en derde plaatsen, en af en toe zelfs een reacties op de deelname van het rode team zijn erg positief. eerste plaats. ‘Maar meestal moeten we team ‘Haagse bluf’ ‘Al worden er natuurlijk wel geintjes gemaakt,’ vertelt Saskia voor ons dulden. Die hebben Jeroen Grueter van Studio Sport Kleewein. ‘Vooral als er vragen over politiek worden gesteld. in de gelederen, en hebben alle sportvragen goed. En ze heb- Maar altijd op een goede manier hoor, mensen vinden het erg ben sowieso een erg goede algemene ontwikkeling.’ leuk dat we er als PvdA bij zijn.’ Gebukt onder de tweede plaatsen gaat het team echter niet. Het PvdA-team scoort over het algemeen erg goed tijdens De pubquiz biedt naast een spannende en fanatieke strijd ook de quiz. ‘Onze beste categorie is geschiedenis,’ vertelt Saskia. veel gezelligheid. ‘We worden vaak pas na sluitingstijd het café ‘Zeker op oorlogsgebied zijn we sterk: de wethouder weet alles uitgeveegd.’ van de Eerste wereldoorlog, mijn man Dirk van de Tweede. Heb jij ook een linkse hobby die niets met politiek te maken heeft, En ook op politiek scoren we goed. Maar daar worden helaas of ken jij PvdA’ers met een linkse hobby? Mail naar [email protected].

30 rood OKTOBER 2011 prijsvraag

Weet u wie het meisje

rechts op de foto is? Ledenblad van de Partij van de Arbeid 1. Hedy d’Ancona 8e jaargang • nr 3 • oktober 2011 2. Gerdi Verbeet COLOFON 3. Agnes Wolbert 4. Angelien Eijsink Rood is het positief/kritische ledenblad van de Partij van de Arbeid waarin leden van de partij centraal staan. Leden worden van Stuur uw oplossing voor 15 november naar: harte uitgenodigd te reageren op de inhoud PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 van Rood en de redactie van ideeën, sug- BH Amsterdam of mail uw oplossing naar gesties of kopij te voorzien. Rood verschijnt [email protected]. De winnaar ontvangt het vier maal per jaar en wordt gratis verspreid boek De smaak van de macht van Annemarie onder de leden van de PvdA in een oplage Gualthérie van Weezel. van 56.000 exemplaren. Niet-leden kunnen een abonnement aanvragen via de leden- Het citaat uit Rood nummer 2-2011 administratie (ledenadministratie@pvda. ‘Een socialdemocraat laat zijn oren niet nl of 0900-9553). Rood verschijnt ook in hangen naar de grootste bek’ is afkomstig gesproken vorm voor mensen met een lees- van Eberhart van der Laan. handicap. Info: Dedicon. www.dedicon.nl Prijswinnaar: Ad Hessels uit Oosterhout. Partij van de Arbeid Herengracht 54 / Postbus 1310 1000 BH Amsterdam uitgesproken 0900-9553 (lokaal tarief) / www.pvda.nl Redactieadres: Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam Gesprekken met vijf oud-premiers [email protected] Redactie: Michiel Reijnen en Ottolien van Joop Den Uyl kon niet voetballen. Rossem (samenstelling en eindredactie), Althans, dat beweert Dries van Agt in het Jan Schuurman Hess, Jujen Fedde Wiersma nieuwe boek De Smaak van de Macht van Eindredactie: Roselie Kommers Annemarie Gualthérie van Weezel. In het voorjaar van 2011 sprak zij met vijf nog in Art direction en vormgeving: leven zijnde oud-premiers en beschrijft zij Studio Pollmann, Amsterdam hoe deze mannen hun ambtsperioden erva- Medewerkers aan dit nummer: Thijs ren hebben. Berman, Lodewijk Bleijerveld, Marloes Het boek staat vol interessante anekdotes. Brockhaus, Paul Bordewijk, Erwin Buter, Zo had Piet de Jong ‘geen band’ met de Job Cohen (column), Marcel Duyvestijn, mensen van zijn partij en zag Ruud Lubbers Anne Graumans, Milou van der Hoek, Willem Drees als zijn grote voorbeeld. Hannet Johannes, Rick Jonker, Frits Niessen, Gualthérie heeft de unieke kans gehad met Lilianne Ploumen (column), Leo Schoots de vijf oud-premies in dialoog te gaan. Ze Fotografi e: Hester Assen, De Beeldredaktie, is erin geslaagd de menselijke kant van Tessa Posthuma de Boer, Michiel Reijnen het premierschap te laten zien. Jammer is Lithografi e: Grafi media, Amsterdam het wel dat er niet meer diepgang is. Het zou interessant geweest zijn om nog meer Drukwerk: vdbj_print support, Bloemendaal te weten te komen over de overeenkom- Rood verschijnt onder verantwoordelijkheid sten en verschillen van de ervaringen van van het partijbestuur. de premiers. Hoe staan zij tegenover de onontkoombare belangenverstrengelingen? Overname van (delen van) artikelen, foto’s Hoe verandert de dynamiek tussen de ver- van vijf premiers (4 CDA, 1 PvdA). En het of illustraties alleen na uitdrukkelijke toe- schillende partijen en wat doet dat met de wordt duidelijk dat de smaak van de macht stemming van de uitgever. partijtop? Hebben zij ooit het gevoel gehad bitterzoet is. hun individuele identiteit te verliezen aan de Milou van der Hoek partij? Gualthérie schreef een vermakelijk boek dat De smaak van macht, Annemarie Gualthérie ISSN 1574-2733 gemakkelijk leest en waarin de lezer een van Weezel, uitgeverij Conserve, unieke inkijk krijgt in de belevingswereld ISBN 9054293217, € 17,99

OKTOBER 2011 rood 31 column job cohen Foto Hollandse Hoogte/ Merlin Daleman

Miljoenennota

p Prinsjesdag heeft het kabinet de vakbonden, de chronisch zieken en kansen op werk dreigen te verliezen en zijn begroting gepresenteerd. gehandicaptenraad en Humanitas, hadden in het kleine vangnetje van Rutte dreigen Koersvast heette de Miljoe- hun krachten gebundeld om het kabinet terecht te komen. Een vangnetje van 50 Onennota dit jaar. Terwijl de te waarschuwen voor de gevolgen van de miljoen bijzondere bijstand om de gevol- Eurozone wankelt, de economie stagneert stapeling van de bezuinigingen. gen van bezuinigingen op te vangen die en de werkloosheid oploopt, heeft het Hun verhalen zijn aangrijpend. De jongen oplopen tot 6 miljard. kabinet zich koersvast opgesloten in een met het syndroom van Down in een soci- In het debat over de Miljoennota heb ik rekensom van 18 miljard. Vasthouden aan ale werkplaats, de man met een dwarslae- Rutte gevraagd zijn mooie woorden over een koers terwijl de wereld om je heen sie als directeur van een onderneming, de iedereen aan het werk waar te maken totaal veranderd is, dan ben je gewoon jonge vrouw met een licht verstandelijke door als doelstelling het deelnemen aan totaal de weg kwijt. handicap in een aangepaste baan in een de samenleving centraal te stellen bij de Nederland wordt bestuurd door een zelfbedieningszaak, dit zijn de mensen die wijzigingen in de ondersteuningsmaatre- boekhouderskabinet dat maar één steeds van het kabinet te horen krijgen: gelen in de zorg, het onderwijs en werk. ambitie heeft: 18 miljard bezuinigen. Die eigen verantwoordelijkheid nemen, Dat weigerde hij, want hij heeft maar een 18 miljard bestaat voor een groot deel gewoon aan het werk gaan. Dit zijn de doelstelling: 18 miljard. Een boekhouders- uit bezuinigingen op steeds dezelfde mensen die dolgraag willen deelnemen kabinet dat de samenleving verwaarloost. groepen. De dag voor Prinsjesdag was ik aan de samenleving en die vaak met een Het kent van alles de prijs, maar van niets bij een demonstratie op het Malieveld. beetje hulp al aan het werk zijn! Dit zijn de waarde. Dit kabinet kan van de PvdA Vele maatschappelijke organisaties, zoals de mensen die nu hun zelfstandigheid en harde oppositie verwachten. Job Cohen

Retouradres: Pvda, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam

SAMEN WERKT BETER 32 rood OKTOBER 2011