Life Cycle of Pharaoh Cuttlefish (Sepia Pharaonis) Under Laboratory Condition Sareban H.*; Rameshi H.; Esmaeili A.; Movahedi Nia M.;

مجله علمي شيالت ايران سال بيست وسوم/شماره2/تابستان 3131

چرخه زندگی ماهی مرکب ببری (Sepia pharaonis) در شرایط آزمایشگاهی

* حسن ساربان ،حسین رامشی، عبداهلل اسماعیلی، محمد موحدی نیا، شهرام صید مرادی، غالمرضا ارگنجی

ايستگاه تحقيقات شيالتي نرمتنان بندرلنگه- صندوق پستي: 33333-11533.

تاريخ دريافت: خرداد 9313 تاريخ پذيرش: شهريور 9313

چکیده

ماهی مرکب ببری (Sepia pharaonis) یکی از گونه های تجاری و بومی در خلیج فارس و دریای عماا مای با.ا 051 ع د تخم این گو نه از 6 مایلی از ساحل و عمق 01 متری جمع آوری و به آزمایشگاه ایستگاه تحقیقات .یالتی نرمتنا بن ر لنگه در سال 0930 انتقال داده . انکوباسیو تخم و پرورش نوزادا در دمایی با میانگین (SD±) 5/1±5/02 درجه سانتی گراد و .وری 93-92 قسمت در هزار صورت گرفت تخم ها پس از م ت زمانی با میانگین (SD±) 9±05 روز انکوباسیو . ن و نوزادا تاازه تراریش .ا ه دارای اول مانتال باا میاانگین (SD±) 9/1±0/6 میلای متار و وز باا میاانگین (SD±) 10/1±05/1 گرم بودن تغذیه نوزادا در ماه اول توسط آرتمیا، مایسی و پست الرو میگوی سری غربای و از مااه دوم باه بع توسط تکه های ماهی تازه صورت گرفت پس از پرورش به ما ت 91 روزه باه اولی باا میاانگین (SD±) 03/6±1/6 میلاای متاار و وزناای بااا میااانگین (SD±) 00/1±62/0 گاارم رساای ن در ساان 61 روزه گاای بااه ااولی بااا میااانگین (SD±) 0/0±9/90 میلی متر و به وزنی با میانگین (SD±) 20/9±11/3 گرم و در سن 001 روزه، به ول 9/00±5/20 میلی متار و وز 30/09±20/55 گرم رسی ن تشاخی اااهری نار و مااده در سان 051 روزه صاورت گرفات و در سان 031 روزه انتخاب جرت، در سن 013 روزه جرتگیری و در سن 001 روزه تخمگذاری صورت گرفت هر مااده تعا ادی از تخام هاا باا میانگین (SD±) 91±035 گذاری نموده و عمر ماده ها با میانگین (SD±) 2±000 و نرهاا باا میاانگین (SD±) 003±01 روز بود نرها بزرگتر از ماده ها بودن و بزرگترین نر به ول مانتل 3/052 میلی متر و وز 01/962 گرم رسی بزرگتارین ماده به ول مانتل 0/015 میلی متر و وز 03/002 گرم بود نتایج کلی نشا داد که مای تاوا مااهی مرکاب بباری را در [ Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 .رایط مصنوعی پرورش داد

لغات کلیدی: ماهي مرکب ببری، Sepia pharaonis. رشد، تخمگذاری.

*نويسنده مسئول

ساربان و همكاران چرخه زندگی ماهی مرکب ببری در شرايط آزمايشگاهی

مقدمه خارج از کشور صادر مي شود. تقریبا همه ماهي مرکب در خلیج فارس و دریای عمان، گونه های مختلفي از های عرضه شده به بازار از طریق صید بوده و کاهش آبزیان وجود دارد که جهت ورود به صنعت تکثیر و پرورش میزان صید باعث شد که بعضي کشورها به تکثیر و پرورش کشور و حتي تولید انبوه و اقتصادی آن، گزینه های سرپایان مختلف از جمله ماهي مرکب ببری روی آورند. مناسبي هستند. از جمله این آبزیان، گونه های مربوط به تکثیر و پرورش این ماهي مرکب برای اولین بار در در سال سرپایان اشاره نمود که به دلیل رشد سریع و دوره زندگي 1931در کشور تایلند (Boonprakob, 1977) و سپس کوتاه مورد توجه صنعت تکثیر و پرورش در سال های در کشور هند کارهای آزمایشي زیادی بر روی تکثیر و a اخیر شده است Anil et al., 2005 ;) Vaz- Pires et پرورش آن صورت گرفت که موفقیت هایي خوبي حاصل a Nabhitabhata, 1995; al., 2004). تاکنون در خلیج شد )Anil et al., 2005 ; Nabhitabhata, 1995). در فارس و دریای عمان حدود 02 گونه از سرپایان شناسایي ایران کارهای تحقیقاتي کمي بر روی گونه ماهي مرکب شده است که در میان این گونه ها، اقتصادی ترین گونه ببری به خصوص در زمینه تکثیر و پرورش آن صورت مربوط به ماهي مرکب ببری (Sepia pharaonis) مي گرفته است و هدف از این تحقیق بررسي چرخه زندگي a باشد ) ولي نسب، Anil et al., 2005 ;1731(. ماهي این ماهي مرکب از تخم تا تخمگذاری در شرایط مرکب ببری یا Pharaoh Cuttlefish متعلق به خانواده آزمایشگاهي مي باشد تا در آینده بتوان این گونه را به Sepiidae و جنس Sepia مي باشد ) Anderson et صنعت تکثیر و پرورش آبزیان کشورمان معرفي نمود. al., 2011; Roper et al., 1984(. در جنس Sepia، ماهي مرکب معمولي (Sepia officinalis) وجود دارد مواد و روش کار که پرورش آن به دلیل رشد باال، صرفه اقتصادی دارد ولي در سال 1790، 122 عدد تخم ماهي مرکب ببری این ماهي مرکب مربوط به آب های با دمای 00-13 درجه (Sepia pharaonis) که به گرگور صیادی چسبیده بود، سانتي گراد بوده اما ماهي مرکب ببری مربوط به آب های جدا شده و به کارگاه ایستگاه تحقیقات شیالتي نرم تنان با دمای باالتر از 02 درجه سانتیگراد )70-03 درجه واقع در بندرلنگه انتقال داده شد. گرگور جهت صید ماهي سانتیگراد( مي باشد )Roper et al., 1984(. پراکنش و در عمق 02 متری و 1 مایلي جنوب بندرلنگه مستقر ماهي مرکب ببری در جهان مربوط به اقیانوس هند و شده بود و تخم ها پس از جدا سازی، درون سطل حاوی اقیانوس آرام غربي بوده و یکي از گونه های بومي در خلیج آب دریا به کارگاه انتقال و توسط آب دریای فیلتر شده و فارس و دریای عمان مي باشد ) ولي نسب، 1731; تمیز، شستشو داده شدند. قطر تخم ها توسط کولیس با ,.Chembian & Mathew, 2011; Roper et al دقت 1/2 میلي متر و وزن آنها توسط ترازوی دیجیتالي با 1984( . آمارهای صید نشان مي دهد که عمده صید این دقت 21/2 گرم اندازه گیری و جهت انکوباسیون در سبد و ماهي مرکب مربوط به آسیا و در اقیانوس هند بوده و در درون تانک 122 لیتری قرار داده شدند. تانک تفریخ حاوی

سال 0227 میزان صید، 11 هزار تن و در سال 0210 آب دریای فیلتر شده )از فیلتر شني و فیلتر 02، 12 و Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 ] 1 کاهش و به 17 هزار تن رسیده است که سهم کشور ایران میکرون( و از المپ ماوراء بنفش ) UV( گذشته که دمای هم به طور متوسط در صید این ماهي مرکب در آسیا باال آن با میانگین 2/2±2/03 درجه سانتیگراد )دماسنج بوده و از 11 تا 72 درصد ) 1 هزار تا 1 هزار تن( متغیر دیجیتالي با دقت 0/2 درجه سانتیگراد( و شوری 73-73 مي باشد (FAO, 2012) . قیمت هر کیلوگرم از ماهي قسمت در هزار )شوری سنج چشمي با دقت 2/2 قسمت مرکب در بازارهای جهاني 9-3 دالر آمریکایي (2011 در هزار( با هوادهي مالیم و دائم بود Nabhitabhata et) ,Globefish ) و در ایران در بازارهای محلي حدود (al., 2005. تعویض آب به صورت روزانه و به میزان 22 122222 -122222 ریال مي باشد و عمده صید به درصد و روشنایي توسط المپ مهتابي به صورت 10 07

مجله علمي شيالت ايران سال بيست وسوم/شماره2/تابستان 3131

ساعت روشنایي و 10 ساعت تاریکي انجام گردید. با خروج واریانس یک طرفه (ANOVA) استفاده گردید و میانگین اولین نوزاد، مجددا قطر و وزن تخم ها اندازه گیری و ها با آزمون دانکن (Duncan) در سطح 2 درصرد در نررم نوزادان تازه تفریخ شده به تانک 722 لیتری از جنس پلي افزار SPSS v19 مقایسه شدند (Choe, 1966). اتیلن سفید منتقل شدند که این تانک حاوی آب دریای فیلتر شده که دمای آن با میانگین 2/2±2/03 درجه نتایج سانتیگراد و شوری 73-73 قسمت در هزار با هوادهي تخم مراهي مرکرب ببرری (S. pharaonis) بره صرورت مالیم و دائم بود. وزن تر (Wet Weight) و طول مانتل انفرادی و توسط ساقه ای به سرایر تخرم هرا درون خوشره (Mantle Length) 72 عدد از نوزادان تازه تفریخ شده وصل شده بود )شکل1- الف(. رنگ تخم سرفید مرات و در که به صورت تصادفي انتخاب شده، توسط ترازوی زمان جمرع آوری، قطرر و وزن آنهرا برا میرانگین (SD±) دیجیتال )دقت 21/2 گرم( و کولیس )دقت 1/2 میلیمتر( 1/2±7/17 میلرري متررر و 02/2±12/9 گرررم بررود. پررس از اندازه گیری و سپس زیست سنجي به صورت هر 12 روز انکوباسیون در مدت زمان با میرانگین (SD±) 7±12 روز یک بار صورت گرفت. از روز دوم تفریخ غذادهي نوزادان تفررریخ شرردند و میررانگین (SD±) میررزان تفررریخ 92±2 شروع و از غذای زنده شامل آرتمیا (Artemia salina)، درصد بود. در طول دوره انکوباسیون، تخرم هرا آب جرذب میگوی مایسید )اسم علمي نامشخص( و پست الرو 12 نموده و شفاف شده که در زمان تفریخ قطر و وزن آنها بره روزه میگوی سفیدغربي (L. vannamei) استفاده شد میانگین (SD±) 2/2±3/13 میلي مترر و 12/91±2/12 (Nabhitabhata et al., 2005). پس از گذشت یک ماه گرم رسید. میانگین (SD±) طرول مانترل و وزن نروزادان از پرورش نوزادان غذای آنها تغییر داده شد و تغذیه با تکه تازه تفریخ شده 7/2±1/1 میلي مترر و 21/2±12/2 گررم های ماهي تازه و به صورت دوبار در روز )صبح و بود. نوزادان به محض خروج از تخم در کرف تانرک سراکن بعدازظهر( ادامه داشت. تعویض آب به صورت روزانه و به ماندند و از روز سوم شروع به شنای فعرال در سرتون آب و میزان 22 درصد بود و کف تانک بوسیله سیفون کردن تغذیه نمودند. رفتار شکار آنها شامل دنبال کرردن شرکار و تمیز شد. جهت تامین مکان مناسب برای تخمریزی صید آن توسط تنتاکول های (Tentacels) خود و سپس احتمالي، از روز 122 پرورش، سبدی در تانک قرار داده در کف تانک سراکن و شرروع بره تغذیره نمودنرد. پرس از شد. جهت محاسبه ضریب رشد نسبي از فرمول های زیر پرورش به مدت 12 روز، میانگین (SD±) طول مانترل و استفاده شد )Choe, 1966(: وزن آنها به 1/2±9/3 میلي متر و 23/2±71/2 گرم رسید. IGRW = [(ln W2-ln W1)/ t] x 100 پس از 02 روز با میانگین (SD±) 1/2±7/11 میلي مترر IGRL = [(ln ML2-ln ML1)/ t] x 100 و 12/2±31/2 گرم و در سن 72 روزه به 1/2±1/13 میلي IGRW ضریب رشد نسبي بر اساس وزن و IGRL ضرریب متر و وزن 11/2±13/1 گرم رسرید )نمرودار 1و شرکل -1 رشد نسبي بر اساس طول مانترل مري باشرد و بره صرورت ب(.

درصد )%( مي باشد. W2 = وزن ثانویره W1= وزن اولیره تخمگذاری [ Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 ML2=طول ثانویه مانتل ML1=طول اولیه مانترل t= دوره رشد )12 روز(. داده هرا برا اسرتفاده از نررم افرزار Excel 2007 ثبت و تمام جداول و نمودار ها توسط همین برنامره رسم شد. جهت تعیین معني دار بودن اختالف اندازه تخرم بلوغ جنسی ها و نوزادان وحشي )نوزادان تفرریخ شرده از تخرم هرای جمع آوری شده از دریا( با گروه پرورشي )نوزادان تفرریخ شده از تخم های تخمگذاری شده دورن تانک ( از تجزیره 07

ساربان و همكاران چرخه زندگی ماهی مرکب ببری در شرايط آزمايشگاهی

بود که نر همیشه مراقب ماده )جفت خود( بود و اجازه )الف( نزدیک شدن نرهای دیگر به جفت خود نداد )شکل1-ج(.

تخمگذاری رفتار جفتگیری در سن 023 روزه مشاهده شد به طوری که نر از قسمت بازوها، خود را به بازوهای ماده چسباند و این عمل به مدت 3-2 دقیقه طول کشید. از روز جفت گیری تا روز تخمگذاری، نر به شدت از جفت خود مراقبت و در این مدت هیچ تغذیه ای صورت نگرفت. تخمگذاری در سن 012 روزه صورت گرفت ) 0 روز بعد از جفتگیری( بلوغ جنسی و ماده تخم های خود را به زیر سبد مستقر در تانک چسباند )شکل1-د(. هر ماده به طور متوسط 72±132 عدد تخرم گذاشرت و )ب( میانگین (SD±) قطر و وزن تخرم هرا 12/2±1/10 میلري نمودار 1: میزان رشد بر اساس طول مانتل )الف( و وزن تر )ب( متر و 02/2±21/3 گرم بود کره اخرتالف معنري داری برا در ماهی مرکب ببری (S. pharaonis) در شرایط قطر و وزن تخرم هرای جمرع آوری شرده از دریرا نداشرت آزمایشگاهی در ایستگاه بندرلنگه در سال P>0.05) .1931). میانگین (SD±) طول دوره انکوباسریون تخرم های پرورشي 7±11 روز بود که با دوره انکوباسیون تخرم ضریب رشد نسبي در 12 روز اول پرورش، 21/2±33/7 هررای جمررع آوری از دریررا اخررتالف معنرري داری نداشررت درصد بر اساس طول مانتل و 21/2±13/3 درصد بر اساس (P>0.05). میزان تفریخ در تخم های پرورشي نسبت بره وزن بود. میانگین (SD±) ضریب رشد نسبي در سن 02 تخم های وحشي کم بود و بره 3±32 درصرد رسرید کره روزه، 29/2±79/0 درصد طول مانتل و 13/2±11/3 اختالف معني داری با میزان تفریخ در تخم هرای وحشري درصد وزن، در سن 72 روزه، 27/2±30/1 طول مانتل و داشررت (P≤0.05). میررانگین (SD±) طررول مانتررل و وزن 23/2±29/3 وزن بود. در سن 12 روزه میانگین (SD±) نوزادان به دسرت آمرده از تخرم هرای پرورشري 2/1±2/7 طول مانتل و وزن آنها به 0/1±7/70 میلي متر و میلي متر و 20/2±12/2 گرم بود که با نوزادان نسل قبرل 30/7±22/3 گرم، در سن 102 روزه به 7/11±2/31 اختالف معني داری نداشت (P>0.05) )جدول 1(. میلي متر و 31/17±31/22 گرم و در سن 012 روزه به مرراده هررا 10-0 روز پررس از تخمگررذاری از بررین رفتنررد و 1/03±2/172 میلي متر و 91/121±10/012 گرم رسید بزرگترین ماده دارای طول مانتل 1/122 میلي مترر و وزن )نمودار 1(. تشخیص نر و ماده از روی شکل ظاهری در 13/003 گرم بود. نرها هم 01-11 پرس از تخمگرذاری از سن 122 روزه )با میانگین (SD±) طول مانتل بین رفتند و بزرگترین نر دارای طول مانترل 9/123 میلري

3/10±1/90 میلي متر و وزن 11/01±33/122 گرم( متررررررررررر و وزن 12/713 گرررررررررررم بررررررررررود. [ Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 صورت گرفت. اندازه نرها بزرگتر از ماده ها بود و نرها دارای بدني کشیده و باله های پهن ولي بدن ماده ها پهن و اندازه باله ها آنها از نر باریک تر بود )شکل1(. رفتار جنسي نیز در همین سن مشاهده شد که نرها همدیگر را تعقیب وگریز کردند و این عمل همراه با پاشیدن مرکب توسط نر مغلوب بود. اولین رفتار انتخاب جفت در سن 132 روزه مشاهده شد و رفتار انتخاب جفت به این صورت 07

مجله علمي شيالت ايران سال بيست وسوم/شماره2/تابستان 3131

الفا ب ل ف

ماده نر د ج د

شکل 1: چرخه زندگی ماهی مرکب ببری (S. pharaonis) در شرایط آزمایشگاهی در ایستگاه بندرلنگه در سال 1931. الف( انکوباسیون تخم ها درون سبد، ب( نوزادان یک ماهه، ج( انتخاب و مراقبت از جفت ماده توسط نر و د( تخمگذاری در زیر سبد در سن 112 روزه درون تانک.

جدول 1: مقایسه میانگین (SD±) قطر و وزن تخم ها، دوره انکوباسیون، میزان تفریخ و اندازه نوزادان وحشی و پرورشی در ایستگاه بندرلنگه در سال 1931 فاکتور ها طبیعی پرورشی a a قطر تخم در زمان جمع آوری )میلي متر( 17/7±2/12 12/10/1± b a قطر تخم در زمان تفریخ )میلي متر( 13/3±2/12 12/1±2/1 a a وزن تخم در زمان شروع انکوباسیون)گرم( 9/12±2/02 3/21±2/02 a a

وزن تخم در پایان انکوباسیون )گرم( Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 ] 12/31±2/01 12/91±2/12 a a مدت انکوباسیون )روز( 12±7 11±7 b a میزان تفریخ )درصد( 92±2 32±3 a a طول مانتل نوزادان)میلي متر( 1/1±2/7 2/1±2/7 a a وزن تر نوزادان )گرم( 2/12±2/21 2/12±2/20 اعداد متفاوت در هر ردیف نشان دهنده وجود اختالف معنی دار در سطح 39 درصد می باشد.

ساربان و همكاران چرخه زندگی ماهی مرکب ببری در شرايط آزمايشگاهی

بحث تانک مستقر نموده و شنای فعال در ستون آب و تغذیره از تخم های ماهي مرکب ببری عمدتا به صورت منفرد، سفید روزهای 7-1 پس از تفریخ شروع مي کنند ) Minton et ر ن گ و ت و س ر ط س ر ا ق ه ا ی ب ر ه س ر ا ی ر ت خ ر م ه ر ا د ر و ن خ و ش ر ه ;al., 2001; Nabhatabhata & Nilaphat, 1999 b چسرربیده اسررت )حسررین زاده، Anil et al., 2005 Roper et al., ;1731(. طبق بررسي های صورت گرفته برر b Anil et al., 2005 ;1984(. قطرر تخرم هرا در زمران روی آنزیم های گوارشي در سرپایان مختلف بره خصروص تخمگذاری 3 میلي متر که پرس از انکوباسریون بره مردت جنس Sepia نشان داد که این آنزیم ها از روز سوم تفریخ 13-11 روز در دمای 03 درجه سانتیگراد، قطر آنها به 19 شررروع برره ترشررح مرري شررود ) & Boucaud-Camou میلي متر مي رسد ولي اغلب تخم هرا دارای قطرر Roper, 1995 17-11(. ماهي مرکب پرورش یافته در دمای باالتر میلرري متررر مرري باشررد )حسررین زاده، 1731(. طررول دوره )71 درجه سانتیگراد( دارای رشد باالتری نسبت به مراهي انکوباسیون تخم ماهي مرکب ببری بستگي بره دمرای آب مرکب پرورش یافته در دمای 03 درجه سرانتیگراد داشرته دارد و در دمای 03 درجه سانتیگراد 9 تا 02 روز طول مي است و به طوری که در سن 012 روزه به نریم کیلروگرم ک ش د و ل ر ي ب ر ه ط ر و ر م ت و س ر ط ا غ ل ر ب ت خ ر م ه ر ا د ر ر و ز ه ر ا ی رسید )جدول 0(. از لحاظ فیزیولروییکي بلروج جنسري در 2/7±7/11 )برررا میرررانگین ( روز تفرررریخ مررري شررروند ماهي مرکب ببری در سن 92 روزه صورت مي گیررد و در ) Nabhatabhata & Nilaphat, 1999; Minton et) سن 102 روزه مي توان به تفاوت ظاهری نر و ماده پي برد al., 2001. دمای مطلوب انکوباسریون تخرم هرای مراهي )Minton et al., 2001(. امرا در تحقیرق تشرخیص نرر و مرکب معمولي (S. officinalis)، 02-13 درجه سانتیگراد ماده از طریق تفاوت ظاهری در سن 122 روزه میسر بود و مي باشد که در این دما انکوباسیون تخم ها به مردت 12- دلیل آن به کم بودن رشد در این تحقیق نسبت بره سرایر 12 روز طرول مري کشرد (Forsthye et al., 1999). برا مطالعات بر مي گردد )جدول 0(. افررزایش دمررا تررا 71 درجرره سررانتیگراد تعررداد روزهررای ن ت ا ی ج ب ر ه د س ر ت آ م ر د ه ا ز م ش ر ا ه د ه س ر ن ر ف ت ر ا ر ج ن س ر ي و انکوباسیون کاهش و به 19-10 روز کاهش مي یابد بدون جفتگیری در ماهي مرکب متفاوت بوده به طوری که اولین اینکه اثری بر میرزان تفرریخ داشرته باشرد ,.Anil et al) رفتار جنسي که شامل تعقیب و گریرز نرهرا برا یکردیگر و b ( 2005 . در این تحقیق با وجرود مشرابه برودن شررایط انتخاب جفت، در سن 112 روزه مشاهده شده است که در انکوباسیون برای تخم های وحشي و پرورشري، طرول دوره این سن اندازه ماهي مرکب ببری به طول مانتل 32 میلري b انکوباسیون تخم های وحشري و پرورشري اخرتالف معنري مترر و وزن 32 گررم مري رسرد ( Anil et al., 2005). داری نداشت ولري میرزان تفرریخ در تخرم هرای پرورشري همچنین در همین سرن اولرین تخمگرذاری هرم مشراهده پایین تر بود و اختالف معني داری داشت )جدول 1(. شده است که پس از 7-1 هفته از جفتگیرری بروده اسرت در مطالعات مختلف طول مانتل و وزن نوزادان تازه تفریخ (Nabhatabhata & Nilaphat, 1999). ولرري در ایررن شده ماهي مرکب ببری متفاوت بوده است بره طروری کره تحقیررق اولررین جفتگیررری در سررن 023 روزه و اولررین

3-1 میلري مترر و 13/2 -12/2گررم ,.Minton et al) تخمگذاری در سن 012 روزه مشاهده شد که دلیل آن بره [ Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 (Nabhatabhata & Nilaphat, 1999 ;2001 ، بررا کم بودن رشد در این تحقیق نسبت به سایر بررسي ها مي میانگین 17/2±2/3 میلي متر و 21/2±11/2 گرم گزارش باشد. مولدین ماده وحشي مي توانند در هر بار تخمگذاری b شده است ( Anil et al., 2005). اما اندازه نروزادان ترازه 7222-222 عردد تخرم بگذارنرد )Gabr et al., 1998( تفریخ شده از تخم های دریایي در این تحقیق نسربت بره ولي در مولدین پرورشي هر مولد ماده 022-22 عدد تخرم سایر مطالعات کوچکتر بوده ولي نسبت به انردازه نروزادان مي گذارد و اندازه تخم های به دست آمرده در آزمایشر گاه تفریخ شده از تخم های پرورشي بزرگترر برود )جردول 1(. کرروچکتر و میررزان تفررریخ آنهررا کمتررر برروده اسررت ; در تمام مطالعات انجام شده، نوزادان پس از تفریخ در کف (Minton et Nabhatabhata & Nilaphat, 1999 07

مجله علمي شيالت ايران سال بيست وسوم/شماره2/تابستان 3131

جدول1: مقایسه رشد ماهی مرکب ببری (S. pharaonis) در بررسی های مختلف در شرایط آزمایشگاهی با رشد ماهی مرکب در این تحقیق b ( Nabhatabhata & Nilaphat, 1999) (Anil et al., 2005) )تحقیق حاضر،1790( سن طول مانتل وزن طول مانتل وزن طول مانتل وزن )روز( (gr) (mm) (gr) (mm) (gr) (mm) 2/12 1/1 2/13 3/3 2/11 3 2 1/13 13/1 1/33 19/2 1/9 02 92 3/22 70/7 3/13 72/7 9/0 70 02 03/12 21/3 70/02 23/3 71/2 29 32 22/31 31/2 11/13 33/2 32 92 112 122/33 90/1 113/33 97/1 172 103 192 022/11 120/1 001/13 102/1 702 112 182 012/10 172/2 032/22 179/1 201 113 112

اما در شرایط آزمایشگاهي طول عمر نر و ماده متفاوت تخم های نسل قبل استفاده شده به جز نسل اول که مولد بوده، به طوری که طول عمر نر 22± 123و ماده 72± یا تخم آنها از دریا جمع آوری شده است. نتایج کلي به 113 روز مي باشد و طول عمر نر بیشتر از ماده بوده است دست آمده از این تحقیق نشان داد که طول عمر ماهي ( ,Minton et al., (2001; Nabhatabhata Nilaphat مرکب ببری کمتر از یک سال بوده و به راحتي در شرایط b Anil et al., 2005 ;1999. در این تحقیق میانگین آزمایشگاهي قابل پرورش مي باشد. (SD±) طول عمر ماده3±010 و نر 02±013 روز بوده است و نسبت به سایر بررسي باالتر بوده است و دلیل آن تشکر و قدردانی این است که در سن باالتر ) بدون در نظر گرفتن اندازه از آقایان ابراهیم ماهیجو، ابراهیم صفری و محمد سنگر بدن( تخمریزی انجام شده است، که پس از آن مرگ و زاده که در یافت و انتقال خوشه تخم ماهي مرکب کمک میر ) در هر دو جنس( صورت گرفت بزرگترین اندازه نمودند، سپاسگزاری مي نماییم. ماهي مرکب در طبیعت به طول مانتل 72 سانتي متر و وزن 1022 گرم مي رسد (Roper et al., 1984). ولي در منابع شرایط آزمایشگاهي اندازه متفاوتي به دست آمده است. حسین زاده صحافی، ه.، 1981. نگهداری تخم و ماهي مرکب ببری پرورش یافته در دمای 03 درجه بررسي مراحل رشد ماهي مرکب Sepia)

سانتیگراد به طول مانتل 112 سانتیمتر و وزن 032 گرم و (pharaonis به منظور رهاسازی در دریا. مجله [ Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 در دمای 71 درجه سانتیگراد به طول مانتل 11 سانتي و علمي شیالت ایران، 11)7(: -103 171. 222 گرم رسیده است )جدول 0(. به دلیل آساني پرورش ولی نسب، ت.، 1931. بررسي بیولویی ماهي مرکب در شرایط مصنوعي و طول عمر کوتاه، ماهي مرکب (Sepia pharaonis) و شناسایي گونه های معمولي (S. officinalis) در هفت نسل متوالي مختلف سرپایان، مرکز تحقیقات شیالتي آبهای (Forsythe et al., 1994) و ماهي مرکب ببری .S) دور، 12 ص. Anderson F.E., Engelke R., Jarrett K., pharaonis) در 2 نسل متوالي پرورش داده شده است ,.Valinassab T., Mohamed K.S (Minton et al., 2001) و در تمام نسل ها از مولدین و 07

ساربان و همكاران چرخه زندگی ماهی مرکب ببری در شرايط آزمايشگاهی

Asokan P.K., Zacharia P.U., Nootmorn P., Zoological Society of London, 233: 175- Chotiyaputta C., Dunning M., 2011. 192. Phylogeny of the (Sepia pharaonis) Gabr H.R., Hanlon R.T., Hanafy M.H., El- species complex (Cephalopoda: Sepiida) Etreby S.G., 1998. Maturation, fecundity based on analyses of mitochondrial and and seasonality of reproduction of two nuclear DNA sequence data. Journal of commercially valuable cuttlefish, (Sepia Mollusc Study, 77: 65–75. pharaonis) and (S. dollfusi) in the Suez Anil M.K., Andrews J., ThomasK.T., Canal. Fisheries Research, 36: 99-115. Unnikrishnan C., Rayan A.V. 2005a. Ghazvineh L., Valinassab T., Savari A., Pharaoh Cuttlefish (Sepia Pharaonis): A Ghobadiyan F., 2012. Reproductive Candidate Species for Mariculture. biology of the Pharaoh Cuttle (Sepia Fishing Chimes, 25(1): 12-13. pharaonis) in the Persian Gulf. World Anil M.K., Andrews J., Unnikrishnan C., Journal of Fish and Marine Sciences, 4 2005b. Growth, Behavior and Mating of (3): 313-319. Pharaoh Cuttlefish (Sepia pharaonis) in Globfish, 2011. European price report. Issue2/ captivity. Israeli Journal of Aquaculture, April 2011. Minton J.W., Walsh 57(1): 25-31. L.S., Lee P.G., Forsythe J.W., 2001. Boonprakob P., Siripoonya P., Yodyingyuad First multi-generation culture of the U., Satayalai O., Sithigorngul P., 1977. tropical cuttlefish (Sepia pharaonis) Studies on embryonic development, Ehrenberg, 1831. Aquaculture karyotype, effects of physical factors on International, 9(5): 379-392. development and behavioral response to Nabhitabhata J., 1995. Mass culture of physical factors. Research Paper, cephalopods in Thailand. Word Department of Biology, Faculty of Aquaculture, 26(2): 25-29. Science, Chulalongkorn University. 50 P. Nabhatabhata J., Nilaphat P., 1999. Life Boucaud-Camou, E., Roper C.F.E., 1995. cycle of cultured Pharaoh Cuttlefish Digestive enzyme in paralarval (Sepia pharaonis), Ehrenberg, 1831. cephalopods. Bulletin of Marine Science, Phuket Marine Biological Center 57(2): 313-327. Special Publication, 19(1): 25-40. Chembian A.J., Mathew S. , 2011. Migration Nabhitabhata J., Nilaphat P., Promboon P., and spawning behavior of the pharaoh Jaroongpattananon C., Nilaphat G., cuttlefish (Sepia pharaonis) Ehrenberg, Reunreng A., 2005. Performance of 1831 along the south-west coast of India. sample large-scale cephalopod culture Indian Journal of Fisheries, 58(3): 1-8. system in Thailand. Phuket Marine Choe S., 1966. On the growth, feeding Biology Center Research Bulletin, 66: rates and the efficiency of food 337-350. conversion for cuttlefishes and squids. Roper C.F.E., Sweeney M.J., Nauen C.E., The Korean Journal of Zoology, 9(2): 72– 1984. FAO species catalogue, Vol.3, Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 ] 80. Cephalopods of the world. Anannotated FAO, 2012. Global aquaculture and and illustrated catalogue of species of capture/cuttlefish interest to fisheries. 277 P. .http://www.fao.org/fishery/statistics/en. Vaz-Pires P., Seixas P., Barbosa A., 2004. Forsythe J.W., DeRusha R.H., Hanlon R.T., Aquaculture potential of the common 1994. Growth reproduction and life span octopus (Octopus vulgaris Cuvier, of (Sepia officinalis) (Cephalopoda: 1797): A review. Aquaculture, 238: Mollusca) cultured through seven 221–238. consecutive generation. Journal of the

Iranian Scientific fisheries Journal Vol. 23, No. 2, Summer 2014

Life cycle of Pharaoh Cuttlefish (Sepia pharaonis) under laboratory condition Sareban H.*; Rameshi H.; Esmaeili A.; Movahedi Nia M.;

Saayed Mordi SH. and Argangi, GH.

* [email protected] Persian Gulf Mollusks research Station, Bandar Lengeh, P.O.Box:79719-33579

Key words: Pharaoh Cuttlefish, Sepia pharaonis, Growth, Spawning.

Abstract Pharaoh Cuttlefish (Sepia pharaonis) is commercially important and native cephalopods in the Persian Gulf and Oman Sea. In 2013, a total of 150 eggs of Pharaoh Cuttlefish were collected from 20 m depth in about 6 miles south of Lengeh Port and transferred to the laboratory of Mollusks Research Station in Bandar-e Lengeh. Eggs were incubated in temperature of 27.5±0.5 0C (mean ± SD) and salinity of about 37-38 ppt. After about 15±3 days (mean ± SD), eggs were hatched and the mean (±SD) of mantle length and wet weight of new hatched juveniles were 6.1±0.3 mm and 0.15±.04 g, respectively. In the first month, Artemia, Mysid and PL of L. vannamei shrimps were fed to juveniles and in second month it shifted to fish slices. After 30 days, average (±SD) mantle length and wet weight reached to 18.6±0.6 mm and 1.67±0.14 g, respectively. At the age of 60 days they reached to average (±SD) length of 32.3±4.2 mm and average (±SD) weight of 8.00±3.72 g. At the age of 120 days they reached to average (±SD) length of 74.5±11.3 mm and average (±SD) weight of 55.74±13.81 g. The sex was identified on the day of 150, and mate selecting occurred on 180th day, mating and spawning were occurred in days 208 and 210 of rearing period, respectively. Each female laid average (±SD) 185±30 eggs; and average (±SD) life spans for female and male were 212±7 and 218±20 days, respectively. Males were bigger than females

Downloaded from isfj.ir at 22:00 +0330 on Thursday September 30th 2021 [ DOI: 10.22092/ISFJ.2014.103698 ] and the biggest male reached to 157.9 mm in length and 367.10 g in weight. The biggest female reached to 105.1 mm in length and 227.18 g in weight. Results showed that Pharaoh Cuttlefish could easily be cultured under laboratory condition with possibility of rearing to the next generation after spawning.

*Corresponding author