-PROJEKT-

Gmina Konarzyny

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA

GMINY KONARZYNY

NA LATA 2014- 2017

Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2021

1 Spis treści 1. WSTĘP ...... 3 1.1 Zawartość i zakres Programu ...... 4 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY KONARZYNY ...... 5 2.1 Informacje ogólne ...... 5 2.2 Ukształtowanie powierzchni terenu i budowa geologiczna ...... 5 2.3 Surowce mineralne ...... 6 2.4 Klimat ...... 6 2.5 Powietrze atmosferyczne ...... 6 2.6 Wody powierzchniowe ...... 6 2.7 Wody podziemne ...... 7 2.8 Szata roślinna i lasy ...... 7 2.9 Ochrona przyrody ...... 8 2.10 Gospodarka odpadami ...... 8 3. ZAGOSPODAROWANIE GMINY ...... 9 3.1 Rolnictwo ...... 9 3.2 Leśnictwo ...... 10 3.3 Działalność gospodarcza ...... 10 3.4 Turystyka ...... 10 4. CELE I PRIORYTETY ...... 12 4.1. Cele Programu ...... 12 4.2 Planowane zadania i inwestycje ...... 15 4. FINANSOWANIE PROGRAMU ...... 18 5. MONITORING I OCENA REALIZACJI PROGRAMU ...... 19

2 1. WSTĘP Prawo Ochrony Środowiska w art. 17 ust. 1 nakłada na gminy obowiązek opracowania programów ochrony środowiska w celu realizacji polityki ekologicznej państwa. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął dokument „Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009- 2012 z perspektywą do roku 2016” w dniu 22 maja 2009 r. (M.P. 2009 nr 34 poz. 501).

Głównym celem Programu Ochrony Środowiska Gminy Konarzyny na lata 2014- 2017 z perspektywą do roku 2021 jest określenie polityki zrównoważonego rozwoju Gminy Konarzyny, która ma być formą polityki ekologicznej państwa, województwa, powiatu i gminy w skali regionu. Program określa wytyczne dla formułowania polityki ochrony środowiska w gminie. Zawarte w nim zadania pozwolą zapewnić odpowiednie warunki życia mieszkańców przy zakładanym rozwoju gospodarczym.

W Programie Ochrony Środowiska Gminy Konarzyny na lata 2014- 2017 (POŚGK) zostały określone następujące zagadnienia:

- diagnoza środowiska przyrodniczego,

- wytyczne, cele i priorytety ekologiczne,

- działania zmierzające do poprawy w zakresie ochrony środowiska na lata 2014-2017 z perspektywą do roku 2021,

- uwarunkowania realizacyjne wraz z nakładami finansowymi,

- zasady monitorowania efektów wdrażania programu.

Źródło informacji, stanowiących podstawę do opracowania POŚGK stanowiły następujące dokumenty:

- Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2013- 2016 z perspektywą do roku 2020,

- Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Chojnickiego na lata 2007- 2010 z perspektywą na lata 2011-2014,

- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Konarzyny,

- Strategia Ekorozwoju Gminy Konarzyny

3 - Wieloletnia Prognoza Finansowa na lata 2014- 2025,

- Plan Aglomeracji obejmujący teren Gminy Konarzyny wyznaczony do KPOŚK na lata 2014- 2015,

- Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018.

1.1 Zawartość i zakres Programu Program zawiera następujące zagadnienia:

1. identyfikacja najważniejszych walorów środowiska naturalnego i zagrożeń wynikających z zanieczyszczenia środowiska;

2. wskazanie celów i działań inwestycyjnych, organizacyjnych oraz edukacyjnych zmierzających do poprawy stanu i ochrony środowiska;

3. Oszacowanie niezbędnych nakładów na inwestycje proekologiczne oraz ustalenie priorytetów i źródeł finansowania;

4. zasady monitoringu i oceny realizacji Programu.

Program obejmuje swoim zakresem następujące cele długoterminowe:

- Ochrona i racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych;

- Poprawa jakości środowiska;

- Edukacja ekologiczna.

4 2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY KONARZYNY

2.1 Informacje ogólne Gmina Konarzyny położona jest w południowo – zachodniej części województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim. Gmina graniczy z następującymi gminami: Lipnica, , Człuchów i Przechlewo. Obejmuje 10.440 ha, w tym: - użytki rolne 38,3 % powierzchni - lasy i grunty leśne 53,8 % powierzchni - pozostałe grunty 7,9 % powierzchni. Teren gminy zamieszkuje 2333 mieszkańców. Gmina jest podzielona na 6 jednostek pomocniczych – sołectw: Ciecholewy, Kiełpin, Konarzyny, , , Żychce. Osadnictwo skupione jest w środkowej części gminy, gdzie są stosunkowo dobre warunki do rozwoju rolnictwa. Liczbę ludności posiada zarówno sołectwo Konarzyny, jak i miejscowość Konarzyny, która jest miejscowością gminną. Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 212 (Osowo Lęborskie – Bytów – Chojnice – Zamarte) oraz nr 236 Konarzyny – Swornegacie – Brusy. Łączna długość dróg wojewódzkich wynosi 16,1 km. Drogi powiatowe o łącznej długości 34,04 km są utwardzone na długości 20,2 km. Pozostałe 10,2 km to drogi gruntowe częściowo ulepszone. Długość dróg gminnych wynosi 64,33 km, z tego 10,57 posiada nawierzchnie bitumiczną, 16 km jest wzmocnionych żwirem lub płytami jumbo.

2.2 Ukształtowanie powierzchni terenu i budowa geologiczna Obszar gminy charakteryzuje się słabo urozmaiconą rzeźbą i stosunkowo prostą budową geologiczną utworów czwartorzędowych, głównie plejstoceńskich i holoceńskich o miąższości powyżej 100 m. Rzędne terenu wahają się od 122 do 155 m n.p.m. Dominuje monotonny krajobraz płaskich równin sandrowych, urozmaicony kilkoma rynnami jeziornymi oraz dolinami rzek, w tym najdłuższej na terenie gminy rzeki Chociny. W południowej części gminy obszary sandrowe przecięte są ułożonymi równoleżnikowo dolinami rzek: Brdy i Czerwonej Strugi. W południowej i centralnej części gminy sandr posiada charakter równinny. Północna część gminy ma charakter pagórkowaty, znajdują się tu duże rynny subglacjalne zajęte przez jeziora , Wielkie i Małe Zielone, Boryń oraz graniczne jezioro Parszczenickie. Sandry budują piaski o różnej granulacji z domieszką żwiru. Dna wytopisk, doliny rzek oraz rynien subglacjalnych niezajętych przez wody jezior zajmują torfy i utwory mułowo - torfowe.

5 2.3 Surowce mineralne Podstawowymi surowcami na obszarze gminy są kruszywa naturalne – piaski i żwiry akumulacji wodno- lodowcowej, piaski akumulacji lodowcowej z głazami, piaski rzeczne, żwiry moren czołowych i kemów. Wydobycie surowców jest nieznaczne i jedynie na potrzeby lokalne. Występują bardzo nieliczne wyrobiska.

2.4 Klimat Dla klimatu gminy charakterystyczna jest jesień dłuższa od wiosny o około 10 dni, Okres wegetacyjny jest krótki i wynosi około 205 do 210 dni. Średnioroczne temperatury wynoszą około 6,5 do 7º C, lato jest dość chłodne i krótkie trwające średnio od 60 do 80 dni. Zima jest stosunkowo długa i trwa 90 dni. Dni chłodnych z temperaturą minimalną poniżej 0º C jest średnio 123, dni mroźnych z temperaturą maksymalną poniżej 0 º C jest 44, a dni bardzo mroźnych z temperaturą maksymalną poniżej –10º C jest około 2 w roku. Dni gorących o temperaturze maksymalnej co najmniej 25º C jest średnio 22 w roku. Roczne sumy opadów w gminie wynoszą około 600 do 650 mm. Maksimum opadów występuje w miesiącach letnich i zimowych, minimum wiosną i jesienią. W okresie wegetacyjnym średnia opadów wynosi 320 do 380 mm. Zdecydowaną przewagę mają wiatry z kierunków zachodnich.

2.5 Powietrze atmosferyczne Głównymi źródłami, które mają wpływ na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego są w gminie Konarzyny kotłownie i paleniska domowe. W gminie nie ma większych zakładów przemysłowych mogących powodować znaczące zanieczyszczenie powietrza, ani większych kotłowni. Na terenie gminy nie prowadzono badań jakości powietrza atmosferycznego. Na podstawie wyników badań prowadzonych w innych lokalizacjach o podobnej charakterystyce można przyjąć, że stan zanieczyszczenia powietrza jest bardzo niski i nie przekracza dopuszczalnych norm.

2.6 Wody powierzchniowe Gmina Konarzyny ma słabo wykształconą sieć hydrograficzną. Przez południową część gminy przepływa główna rzeka regionu Brda oraz rzeka Czerwona Struga. Dopływ Brdy, rzeka Chocina opływa północno – zachodnią granicę gminy i po przecięciu obszaru gminy tworzy środkową część jej granicy wschodniej. W gminie znajduje się 11 jezior, które łącznie zajmują ponad 3 % jej powierzchni. Większość jezior jest usytuowana

6 w północnej części gminy wśród lasów. Są to jeziora rynnowe. W 1994 roku WIOŚ w Słupsku przeprowadził badania monitoringowe jakości wód w rzekach Brdzie i Chocinie oraz w jeziorze Nierostowo. Generalnie stwierdzono III klasę jakości wód płynących. W jeziorze Nierostowo stwierdzono III klasę czystości wód oraz III kategorię podatności na degradację. Badania jakości wód w jeziorze przeprowadzone w roku 1990 wskazywało na III klasę czystości i najniższą podatność na degradację – poza kategorią. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków W Gminie Konarzyny znajduje się jedna oczyszczalnia ścieków, w miejscowości Zielona Huta. Jest to oczyszczalnia mechaniczno- biologiczna, którą zmodernizowano w 2013 r. Na oczyszczalni ścieków funkcjonuje punkt zlewny ścieków dowożonych, do którego dowożone są ścieki z gospodarstw wyposażonych w zbiorniki bezodpływowe. Długość wybudowanej sieci kanalizacyjnej wg stanu na 31.12.2013 r. wynosi 48, 36 km. Obejmuje ona następujące miejscowości: Ciecholewy, Konarzyny, , Żychce, Żychckie Osady, Zielona Huta. W trakcie realizacji jest inwestycja polegająca na wyposażeniu w sieć wodociągowo- kanalizacyjną miejscowości i Dzięgiel oraz w kanalizacyjną miejscowości Niepszczołąg i Zielona Chocina. W 2013 r. ilość odprowadzonych ścieków wyniosła 63.329 m3. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Chocina.

2.7 Wody podziemne Wody podziemne na znacznym obszarze gminy zwłaszcza w części północnej są potencjalnie zagrożone zanieczyszczeniem z powodu braku dobrej izolacji od powierzchni terenu. Na obszarze gminy Konarzyny udokumentowano 9 studni wodnych. Nawiercone warstwy wodonośne występują w utworach czwartorzędowych na głębokości do 62 m p.p.t. Zaopatrzenie w wodę Na terenie gminy funkcjonują 3 stacje uzdatniania wody: w Ciecholewach, Konarzynach i Kiełpinie. Z ujęć zbiorczych korzysta 97,5 % mieszkańców. Długość sieci wodociągowej na terenie gminy wynosi 58,5 km.

2.8 Szata roślinna i lasy Powierzchnia lasów w gminie wynosi około 54 %. Zwarte kompleksy leśne skupiają się w północnej i południowej części gminy, część środkowa gminy jest w znacznym stopniu wylesiona. Charakterystyczną cechą lasów na terenie gminy jest występowanie dużych powierzchni bardzo ubogich siedlisk leśnych – borów suchych, są to głównie drzewostany sosnowe pochodzące z nasadzeń, przeważnie w średnich klasach wieku.

7 Bory suche zajmują północną część gminy, żyźniejsze siedliska borów mieszanych występują sporadycznie głównie w południowej części gminy. Lasy pełnią szczególnie ważną funkcję środowiskową, chronią piaszczyste gleby przed erozją raz poziom wodonośny przed zanieczyszczeniem z powodu znacznej przepuszczalności gruntów. Średnio na obszarze gminy udział najważniejszych typów siedliskowych kształtuje się następująco: bór świeży 48 %, bór suchy 40 %, bór mieszany świeży 4,6 %, las mieszany 3,7 % oraz las świeży 1-2 %. Pozostałe typy siedliskowe jak bór wilgotny, bór bagienny, bór mieszany wilgotny i ols jesionowy zajmuje średnio od 0,2 do 0,6 % powierzchni leśnych. Lasy ochronne zajmują powierzchnię 515 ha. Większość lasów stanowi własność Skarbu Państwa pod zarządem ALP Nadleśnictw Osusznica i Człuchów. Około 20 % lasów stanowią lasy prywatne skupione w większych kompleksach głównie w północnej części gminy.

2.9 Ochrona przyrody Gmina Konarzyny posiada znaczne walory przyrodnicze i krajobrazowe. Niski stopień urbanizacji przyczynił się do zachowania pewnych obszarów w stanie nienaruszonym lub mało zmienionym przez człowieka. Ochroną objęte jest 7.200 ha powierzchni gminy, co stanowi 67,4 %. Północna część gminy wchodzi w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu „Fragment Borów Tucholskich”, a południowa część gminy w skład OChK „Okolice Jezior Krępsko i Szczytno” obejmujący dorzecze rzeki Brdy. Wschodnia część gminy bezpośrednio sąsiaduje z Zaborskim Parkiem Krajobrazowym stanowiącym otulinę Parku Narodowego „Bory Tucholskie”. Obszarem specjalnym ochrony ptaków „Natura 2000” objęta jest od 2004 wschodnia część gminy o obszarze 2683 ha. Do pozostałych form ochrony przyrody znajdujących się rejestrze wojewódzkim należą 2 pomniki przyrody: Nr 131 – dąb szypułkowy w miejscowości Konarzyny na cmentarzu przykościelnym oraz Nr 132 – 6 sosen rosnących przy jeziorze Boryń w miejscowości Parszczenica. Na terenie Gminy znajduje się również strefa tranzytowa utworzonego przez Międzynarodową Radę Koordynującą UNESCO do spraw "Człowiek i Biosfera" (MAB) 23 czerwca 2010 r. Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”.

2.10 Gospodarka odpadami Odpady wytwarzane przez gospodarstwa indywidualne wywożone są do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze. Zbiorowym wywozem odpadów objęte są 424 budynki mieszkalne. Pozostałe podmiot prowadzące działalność gospodarczą oraz osoby

8 przebywające na terenie gminy tymczasowo, głownie w okresie letnim zobowiązane są do podpisywania umów indywidualnych z firmami posiadającymi koncesję uprawniająca do wywozu odpadów.

3. ZAGOSPODAROWANIE GMINY

3.1 Rolnictwo W poniższej tabeli przedstawiono sytuację dotyczącą liczby gospodarstw rolnych bez lasów wg powierzchni:

Zakres powierzchni [ha] Ilość gospodarstw [szt.]

1,0- 1,4999 34 1,5- 1,9999 29 2,0- 2,9999 27 3,0- 4,9999 32 5,0- 6,9999 29 7,0- 9,9999 35 10,0- 14,9999 58 15,0- 19,9999 41 20,0- 29,9999 23 30,0- 49,9999 19 50,0- 99,9999 3 100,00 i powyżej 0 Źródło: dane UG

Budynki inwentarskie są w większości gospodarstw nowoczesne lub zmodernizowane i wyposażone w gnojowniki i zbiorniki na gnojówkę, co w znacznym stopniu zapobiega zanieczyszczaniu gleby i wód podziemnych. Rolnicy na terenie gminy stosują średnie dawki nawożenia mineralnego. Przechodzenie coraz częściej na system nawożenia dolistnego będzie zapobiegać skażeniu gleb nawozami. Większość łąk i pastwisk jest zmeliorowana rowami otwartymi wypływającymi do rzek. Przestrzeganie właściwego doboru dawek i terminu wysiewu nawozów jest ważnym

9 warunkiem zapobiegania przedostawaniu się do wód powierzchniowych składników zawartych w nawozach. Na terenie gminy nie prowadzi się przemysłowej hodowli ryb.

3.2 Leśnictwo Podstawowe dane zostały zawarte w rozdziale 2.7 „szata roślinna i lasy”. Lasy Państwowe są zarządzane przez Nadleśnictwo Człuchów – Leśnictwa Polnica oraz Nadleśnictwo Osusznica – Leśnictwa Żychce i Zielona Chocina. Gospodarkę w lasach prywatnych koordynuje leśniczy ds. lasów niepaństwowych. Średnią zasobność drewna na 1 ha lasu szacuje się na około 155 m3. Gospodarką łowiecką i ochroną zwierzyny łownej zajmuje się KŁ „Jeleń Konarzyny” oraz KŁ „Wieniec” Osusznica obejmujące swym zasięgiem północną część gminy.

3.3 Działalność gospodarcza Największą firmą jest Zakład Przetwórstwa Mięsnego. W Konarzynach funkcjonuje także mieszalnia pasz, tartak oraz piekarnia. Druga piekarnia na terenie gminy prowadzi działalność w Zielonej Chocinie. Do zakładów produkcyjno– usługowych zalicza się także Bumasz w Ciecholewach produkujący urządzenia i wyroby stalowe. Największym zakładem usługowym wykonującym usługi transportowe, rolnicze i instalacyjno– budowlane jest Imkop w Ciecholewach. Pozostałe podmioty zajmują się głównie handlem i usługami nie stanowiącymi zagrożenia dla środowiska.

Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności 2010 2011 2012 2013

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 14 18 18 16

przemysł i budownictwo 36 36 38 25

pozostała działalność 71 78 82 106

ogółem 121 132 138 147

3.4 Turystyka Potencjał turystyczno – rekreacyjny gminy posiada dwa główne obszary atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo. Są to na południu lasy i dolina rzek Brdy i Czerwonej Strugi, w tym znany szlak kajakowy Brdy oraz lasy i rzeka Chocina. Z uwagi na malownicze położenie atrakcja turystyczną cieszą się spływy kajakowe rzekami Brda i Chocina. W miejscowości Ciecholewy oraz Zielona Chocina znajdują się przystanie kajakowe.

10 W części północnej i północno- zachodniej gminy objętej obszarem chronionego krajobrazu „Fragment Borów Tucholskich” o wysokiej lesistości i znacznej liczbie jezior rozwija się głównie budownictwo letniskowe. Powstały kompleksy działek letniskowych w Nowej Karczmie przy Jeziorze Kiełpinek oraz w Parszczenicy. Bardzo dynamicznie rozwija się turystyka rowerowa, głównie z uwagi na realizowany projekt polegający na budowie ścieżek rowerowych w ramach Programu Kaszubska Marszruta, Ponadto przez gminę przebiega fragment szlaku rowerowego „Greenway Naszyjnik Północy” oraz szlak Lipczynek – Kiełpin – Binduga – Zielona Chocina – Swornegacie. W 2013 r. zrealizowano szereg projektów turystycznych finansowanych ze środków UE, m.in. budowa ścieżek rowerowych, zagospodarowanie miejsca wypoczynku nad Jeziorem Kiełpinek, Remont zejścia do Jeziora Bublik, Zagospodarowanie miejsca wypoczynku w Ciecholewach. Planuje się w najbliższych latach szereg inwestycji wpływających na wzrost atrakcyjności turystycznej gminy.

11 4. CELE I PRIORYTETY

Poniżej przedstawiono propozycję działań programowych umożliwiających spełnianie zasady zrównoważonego rozwoju poprzez koordynację działań w sferze gospodarczej, społecznej i środowiskowej. Cele i działania proponowane w Programie powinny służyć do tworzenia warunków dla takich postaw ogółu społeczeństwa, które polegać będą w pierwszej kolejności na niepogarszaniu stanu środowiska przyrodniczego na danym terenie, a następnie na jego poprawie. Realizacja wytyczonych celów w Programie powinna spowodować zrównoważony rozwój gospodarczy, polepszenie warunków życia mieszkańców przy zachowaniu walorów środowiska naturalnego na terenie gminy.

4.1. Cele Programu Nadrzędnym przyjętym celem strategicznym wspomagającym zrównoważony rozwój na obszarze Gminy Konarzyny jest:

„Zrównoważony rozwój Gminy Konarzyny przy zachowaniu i promocji środowiska naturalnego oraz poprawy warunków życia mieszkańców”.

Realizacji celu nadrzędnego mają sprzyjać zdefiniowane poniżej trzy cele strategiczne, które realizowane będą przez cele krótkoterminowe za pomocą wskazanych działań.

Cel długoterminowy:

1. OCHRONA I RACJONALNE UŻYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH

Cele krótkoterminowe:

1.1 Zachowanie wysokich walorów krajobrazowych

Działania:

- dążenie do harmonii zabudowy z krajobrazem, - niedopuszczanie do trwałych zmian rzeźby terenu na dużych powierzchniach, - zapobieganie tworzeniu się barier ekologicznych oraz likwidacji już istniejących, - stosowanie instrumentów prawno– ekonomicznych w zasięgu samorządu gminy (kar, kontroli) oraz ich egzekwowanie, - zagospodarowanie przestrzenne z uwzględnieniem przede wszystkim wymogów ochrony środowiska,

12 - systematyczna aktualizacja strategicznych dla gminy dokumentów pod kątem wymogów ochrony środowiska, przyrody oraz ochrony krajobrazu.

1.2 Racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych

Działania:

- racjonalne zużycie wód, materiałów i energii, - popieranie stosowania instalacji o niskich startach energii, - racjonalne wykorzystanie wód opadowych, - wykorzystanie odnawialnych źródeł energii 1.3 Rozwój turystyki nie powodujący zagrożenia w środowisku naturalnym

Działania:

- wyposażenie terenów przeznaczonych pod zagospodarowanie turystyczne w niezbędne zaplecze sanitarne, - odpowiednie oznakowanie szlaków turystycznych, wraz z informacją o regulaminie i obowiązujących przepisach oraz kar za ich złamanie,

Cel długoterminowy:

2. POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA

Cele krótkoterminowe:

2.1 Ochrona jakości wód

Działania: - modernizacja oczyszczalni ścieków, - propagowanie budowy przydomowych oczyszczalnie ścieków, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, - kontrola przestrzegania wymogów stref ochrony wód podziemnych, - modernizacja gospodarki wodno – ściekowej gminy, w tym kanalizacji deszczowej, - ochrona linii brzegowych jezior i rzeki w szczególności poprzez konsekwentne utrzymanie stref ochrony tych zbiorników, - kontrola prawidłowości przyłączy kanalizacyjnych, - budowa przebudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.

13 2.2 Ochrona powierzchni ziemi

Działania:

- właściwe użytkowanie rolnicze gleb (w tym odpowiednie nawożenie), - ochrona gleb przed degradacją, - likwidacja nielegalnych/dzikich wysypisk odpadów, - usuwanie wyrobów zawierających azbest, - rekultywacja składowisk odpadów w Zielonej Hucie, - segregacja i selektywna zbiórka odpadów.

2.3 Ochrona powietrza atmosferycznego

Działania:

- opracowanie i wdrażanie programów redukcji emisji niskiej poprzez eliminację węgla jako paliwa, - termomodernizacja budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej, - poprawa warunków ruchu drogowego,

Cel długoterminowy: 3. EDUKACJA EKOLOGICZNA

Cele krótkoterminowe:

3.1 Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy

Działania:

- prowadzenie i wspieranie akcji edukacyjnych dla osób dorosłych, - organizacja warsztatów ekologicznych la mieszkańców gminy, - organizacja, współorganizacja i wspieranie konkursów, olimpiad ekologicznych, - popularyzacja ochrony przyrody wśród dzieci i młodzieży, - współpraca z Zespołem Szkół Publicznych w Konarzynach w zakresie edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży, - propagowanie odnawialnych źródeł energii poprzez kampanie informacyjne i możliwość dofinansowania.

14 4.2 Planowane zadania i inwestycje Inwestycje planowane do realizacji wpisujące się w poszczególne cele długo- i krótkoterminowe:

15

Lp. Nazwa zadania Cel długoterminowy Cel krótkoterminowy Wartość zadania Okres realizacji

1. Budowa sieci wodociągowej i 2. Poprawa jakości 2.1 Ochrona jakości wód kanalizacyjnej od miejscowości środowiska 416 861,10 2019/2020 Konarzyny do miejscowości Żychckie Osady – III etap 2. Przebudowa sieci wodociągowej w 20 000,00 2015 Konarzynkach 3. Przebudowa sieci wodociągowej w 500 000,00 2016/2017 miejscowości Żychce 4. Budowa przydomowych i zagrodowych 500 000,00 2015-2020 oczyszczalni ścieków 5. Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej pomiędzy Konarzynami a 800 000,00 2016-2020 Konarzynkami (teren objęty MPZP) 6. Remont sieci kanalizacyjnej w 1 000 000,00 2017-2020 miejscowości Konarzyny 7. Budowa, rozbudowa, przebudowa sieci 800 000,00 2015-2020 kanalizacji deszczowej w Konarzynach 8. Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody 300 000,00 2015-2017 9. Utwardzenie ul. Rzemieślniczej w Konarzynach wraz z wykonaniem 120 000,00 2016-2017 odwodnienia drogi 10. Remont wraz z wykonaniem odwodnienia 120 000,00 2015-2016 ul. Spacerowej w Konarzynach 11. Usuwanie wyrobów zawierających azbest 2.2 Ochrona powierzchni 200 000,00 2014-2020 12. Rekultywacja 15 składowisk odpadów ziemi 110 000,00 2014-2015 komunalnych 13. Opracowanie Programu Usuwania Azbestu 19400,00 2014 w Gminie Konarzyny 14. Rozbudowa, remont i termomodernizacja 2.3 Ochrona powietrza 200 000,00 2014-2020

16 budynku Ośrodka Zdrowia w Konarzynach atmosferycznego 15. Termomodernizacja kompleksu budynków 700 000,00 2018-2020 urzędu, GOK-u, i OSP 16. Termomodernizacja budynku świetlicy 10 000,00 2014 wiejskiej w Bindudze 17. Termomodernizacja budynku Zespołu 500 000,00 2016-2020 Szkół Publicznych w Konarzynach 18. Budowa oświetlenia ścieżki rowerowej z 1.Ochrona i racjonalne 1.2 Racjonalne korzystanie wykorzystaniem odnawialnych źródeł użytkowanie zasobów z zasobów naturalnych 800.000,00 2014-2019 energii – etap I, etap II przyrodniczych

19. Budowa oświetlenia ulicznego z wykorzystaniem odnawialnych źródeł 80 000,00 2018-2020 energii 20. Budowa farmy fotowoltaicznej 1 000 000,00 2018-2020 21. Opracowanie Planu Gospodarki 30.000,00 2014 Niskoemisyjnej 22. Budowa miejsca wypoczynku przy rzece 1.3 Rozwój turystyki nie 20 000,00 2014 Chocina w miejscowości Zielona Chocina powodujący zagrożenia w 23. Zagospodarowanie rzeki Brdy (projekt środowisku naturalnym 300.000,00 2015-2020 partnerski) 24. Kajakiem przez Pomorze 500.000,00 2015-2020

17 4. FINANSOWANIE PROGRAMU

Całkowity koszt realizacji Programu Ochrony Środowiska Gminy Konarzyny oszacowany został na 9.046.261,10 zł. Przy tak niskim budżecie gminy praktycznie niemożliwa jest realizacja inwestycji, zadań i zamierzeń bez pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania.

Podstawową formą finansowania ochrony środowiska w kraju są fundusze celowe. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej przeznaczają środki zgromadzone z opłat za korzystanie ze środowiska na dofinansowanie przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska w formach preferencyjnych pożyczek i dotacji. Banki oferują różnorodne kredyty na proekologiczne przedsięwzięcia. Szczególną rolę w tym sektorze odgrywa Bank Ochrony Środowiska, proponujący na taką działalność prywatnym i samorządowym inwestorom zróżnicowane oferty w postaci preferencyjnych kredytów. Fundacja Ekofundusz dysponuje środkami pochodzącymi z ekokonwersji polskiego zadłużenia zagranicznego na projekty proekologiczne udzielając pomocy finansowej w postaci preferencyjnych pożyczek oraz dotacji. Samorząd może również skorzystać z możliwości pozyskania środków z różnych programów Unii Europejskiej, czy też Norweskich Mechanizmów Finansowych i Mechanizmów Finansowych Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

18 5. MONITORING I OCENA REALIZACJI PROGRAMU Narzędziem kontroli wdrażani Programu Ochrony Środowiska Gminy Konarzyny jest monitoring realizacji zadań i osiągania celów. Monitoring pozwala na bieżący nadzór nad prowadzonymi zadaniami. W długoletniej perspektywie umożliwia obserwację dynamiki osiągania celów. Wskazuje na zachodzące zmiany strukturalne. Na poziomie operacyjnym pozwala na sprawne przygotowanie rzeczowego i szczegółowego sprawozdania realizacji Programu.

Za realizację Programu odpowiedzialny jest wójt, który wyznaczy pracownika odpowiedzialnego za wdrożenie programu. Pracownik będzie co dwa lata oceniał stopień wdrożenia dokumentu zgodnie z wykorzystaniem mierników zadań ich efektów oraz przypisanych skal oceny. Każde zadanie posiada swój indywidulany miernik realizacji, któremu przypisana jest sześciostopniowa skala oceny od 0 do 5. Przyjęcie jednakowej wysokości skali dla każdego zadania pozwala określić poziom osiągnięcia celów w dowolnym etapie realizacji Programu. Pozwala również na określenie stopnia zaawansowania realizacji Programu jako całości i w poszczególnych priorytetach. Przyjmuje się następujące stopnie oceny poziomu osiągania celów i zaawansowania realizacji Programu:

>4,5 bardzo wysoki poziom realizacji Programu (osiągania celów) 3,5- 4,49 wysoki poziom zaawansowania Programu ( osiągania celów) 2,5- 4,49 Średni poziom zaawansowania Programu (osiągania celów) 1,50- 2,49 Niski poziom zaawansowania Programu (osiągania celów) 0,50- 1,49 Bardzo niski poziom zaawansowania Programu (osiągania celów) <0,5 Program (cel) w niewielkim stopniu zrealizowany, Program (cel) w początkowym stadium realizacji)

W celu ułatwienia monitoringu realizacji wprowadza się wzór karty monitoringu Programu, w które dla poszczególnych zadań przypisana zostanie odpowiednia skala ocen.

Cel Cel Zadanie Miernik oceny Skala oceny długoterminowy krótkoterminowy 0- 1- 2-

19 3- 4- 5-

Zgodnie z art. 18 ustawy Prawo Ochrony Środowiska wójt co dwa lata składa sprawozdanie z realizacji Programu Ochrony Środowiska Gminy Konarzyny Radzie Gminy w Konarzynach.

20