Załącznik do uchwały Nr XXXI/247/2014 Rady Gminy w Konarzynach z dnia 10 października 2014 r.

Strategia Rozwoju GMINY KONARZYNY do roku 2020

Konarzyny, czerwiec 2014

Opracowanie wykonane przez: AMT Partner Sp. z o. o. Ul. Jaśkowa Dolina 16 80-252 Gdańsk www.amtpartner.pl Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Spis treści 1 Wstęp ...... 3 2 Metodologia ...... 4 3 Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Konarzyny ...... 7 3.1 Położenie gminy ...... 7 3.2 Demografia ...... 9 3.3 Gospodarka i infrastruktura techniczna ...... 14 3.4 Rynek pracy i bezrobocie ...... 22 3.5 Ochrona środowiska przyrodniczego ...... 24 3.6 Turystyka i baza turystyczna ...... 29 3.7 Zabytki ...... 33 3.8 Sfera społeczna ...... 37 3.9 Instytucje publiczne w gminie, jednostki organizacyjne gminy oraz organizacje pozarządowe ...... 42 3.10 Finanse ...... 45 3.11 Zagospodarowanie przestrzenne ...... 47 3.12 Polityka inwestycyjna gminy ...... 48 3.13 Gmina w liczbach ...... 55 4 Analiza obszarów problemowych gminy Konarzyny ...... 57 5 Wyniki badania ankietowego mieszkańców ...... 69 6 Analiza SWOT ...... 83 7 Wizja rozwoju ...... 86 8 Misja ...... 88 9 Cele strategiczne ...... 90 10 Wdrażanie i monitorowanie strategii ...... 92 Załącznik 1. – Zgodność celów strategicznych z krajowymi, wojewódzkimi, powiatowymi oraz gminnymi dokumentami o charakterze strategicznym ...... 95 Załącznik 2. – Programy operacyjne ...... 102 Załącznik 3. – Inwestycje planowane do realizacji do 2020 roku ...... 108 Załącznik 4. – Strategiczna karta wyników ...... 114

2 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

1 Wstęp

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 stanowi podstawę programowania wszystkich przyszłych działań podejmowanych na szczeblu lokalnym. Mimo że inicjatywa opracowania Strategii wypłynęła ze strony władz samorządowych, to jest to dokument skierowany do mieszkańców oraz wszystkich podmiotów publicznych i prywatnych działających na obszarze gminy. Tym samym Strategia zakłada aktywne uczestnictwo wszystkich aktorów lokalnej sceny, jako pełnoprawnych inicjatorów, decydentów i realizatorów założonych działań.

Ponadto, istotnym czynnikiem decyzji o przygotowaniu dokumentu była konieczność dostosowania zapisów strategii do założeń zaktualizowanego w 2012 roku dokumentu strategicznego wyznaczającego cele i zadania rozwojowe na poziomie wojewódzkim – Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny jest dokumentem długookresowym toteż założono jej realizację do 2020 roku. Przyjęty okres wdrażania jest zgodny ze stosowanymi praktykami planistycznymi oraz umożliwi stosowanie Strategii w horyzoncie czasowym spójnym z perspektywą finansową Unii Europejskiej (2014- 2020).

3 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

2 Metodologia

Rozpoczynając planowanie procedury związanej z opracowaniem Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020, uznano, że jej budowa powinna być przede wszystkim procesem społecznym – partycypacyjnym. Wynika to z przeświadczenia władz samorządowych, że warunkiem opracowania skutecznej strategii jest zaangażowanie lokalnej społeczności w ramach planowania strategicznego. W celu efektywnej realizacji procesu powstawania Strategii powołano grupę roboczą składającą się z przedstawicieli firmy AMT Partner Sp. z o. o., odpowiadającej za przygotowanie dokumentu, oraz przedstawicieli Urzędu Gminy Konarzyny i jednostek podległych. Na czele grupy stał koordynator z ramienia firmy AMT Partner oraz koordynator z ramienia Urzędu Gminy. Wszyscy członkowie grupy roboczej aktywnie uczestniczyli w powstawianiu dokumentu na każdym etapie prowadzonych działań.

Przygotowanie Strategii rozpoczęto od określenia istniejących uwarunkowań rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Konarzyny. Analizując aktualne dane dotyczące poszczególnych dziedzin funkcjonowania gminy sformułowano diagnozę jej stanu. Źródłem informacji poddanych analizie były bazy danych Głównego Urzędu Statystycznego, a także materiały udostępnione przez Urząd Gminy Konarzyny oraz jednostki podległe. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy stanowi pierwszą część Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020.

Natomiast ocena stopnia rozwoju i identyfikacja potrzeb i oczekiwań została pogłębiona o informacje zebrane w wyniku przeprowadzonego badania ankietowego wśród mieszkańców gminy, którego wyniki stanowiły podstawę do opracowania części strategicznej niniejszego dokumentu.

Kolejnym krokiem było dokonanie podziału gminy na obszary problemowe, a następnie przeprowadzenie ich analizy, w której zamieszczono charakterystykę poszczególnych terenów oraz wyznaczono ich silne i słabe strony, a także kierunki rozwoju. Przeprowadzona diagnoza pozwoliła także na sformułowanie mocnych i słabych stron gminy, a także wykazanie szans i zagrożeń jej dalszego rozwoju. Analizy obszarów problemowych, SWOT, a także określenia wizji rozwoju gminy dokonano podczas spotkania z grupą roboczą.

4 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

W wyniku prac grupy roboczej wyznaczono ujednoliconą wizję i misję gminy oraz określono cele strategiczne, cele operacyjne, a także programy operacyjne, które następnie zostały przekazane do konsultacji z grupą roboczą.

Wyboru celów strategicznych i operacyjnych oraz określenia programów operacyjnych dokonano w sposób szczególny pod kątem spójności z zadaniami planowanymi przez gminę do realizacji w latach 2014-2020 oraz z następującymi dokumentami:

 Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, w tym Regionalnymi Programami Strategicznymi,

 projektem Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020,

 dokumentem „Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 – Założenia Umowy Partnerstwa”.

Ostatnim etapem przygotowania Strategii było przygotowanie załączników uściślających kierunki rozwoju gminy oraz umożliwiających monitoring jej realizacji:

 Uzasadnienie zgodności celów strategicznych z krajowymi, wojewódzkimi i powiatowymi dokumentami o charakterze strategicznym (Załącznik nr 1).  Programy operacyjne (Załącznik nr 2).  Wykaz inwestycji planowanych do realizacji do 2020 roku (Załącznik nr 3).  Strategiczna karta wyników (Załącznik nr 4).

Na poniższym schemacie zaprezentowano harmonogram prac oraz logikę działań procesu powstawania niniejszej Strategii.

5 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Schemat 1. Harmonogram prac i logika działań

r. .

r. .

Źródło: opracowanie własne

Należy podkreślić, że w Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny wyznaczono cele, których horyzont czasowy sięga 2020 roku. Jest to jednak dokument żywy i podlegać będzie modyfikacjom uzależnionym od postępów w jej realizacji, a także tendencji globalnych i krajowych oraz od zmian zachodzących w bezpośrednim otoczeniu. Monitorowanie i okresowa ewaluacja wdrażania Strategii dokonywane będą na podstawie wskaźników realizacji programów operacyjnych oraz ogólnych wskaźników charakteryzujących rozwój gminy w sferach: gospodarczej, społecznej oraz przestrzennej. Konkluzje po dokonaniu każdorazowej analizy będą dla samorządu podstawą do wprowadzania ewentualnych zmian i nowelizacji Strategii.

6 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

3 Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Konarzyny

3.1 Położenie gminy

Gmina Konarzyny położona jest w południowo-zachodniej części województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim, na zachodnim skraju kompleksu leśnego Borów Tucholskich. Prawie 70% powierzchni gminy to obszary krajobrazu chronionego – są to fragmenty Borów Tucholskich oraz dorzecza Brdy, graniczące bezpośrednio z Zaborskim Parkiem Krajobrazowym. Gmina zajmuje powierzchnię 10 440 ha, co stanowi 0,57% powierzchni województwa i składa się z 6 sołectw: Konarzyny, Ciecholewy, Żychce, Kiełpin, i . Siedzibą gminy jest miejscowość Konarzyny.

Od strony zachodniej graniczy z gminą Przechlewo, od wschodniej z gminą , od północy z gminą Lipnica, a od południa z gminą Człuchów.

Mapa 1. Położenie gminy Konarzyny na tle województwa pomorskiego oraz powiatu chojnickiego

gmina Konarzyny

Źródło: wikimedia.org

7 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Przez gminę przepływa rzeka Chocina – dopływ Brdy (północ gminy) oraz rzeka Brda (południowa część gminy). W północnej części gminy położonych jest szereg jezior rynnowych. Na terenie całej gminy znajduje się 10 jezior o łącznej powierzchni ponad 205 ha. Obszary leśne zajmują w gminie około 54% powierzchni, 38% stanowią użytki rolne, 8% wody i grunty pozostałe. Tereny użytkowane rolniczo znajdują się głównie w centralnej części gminy pomiędzy wsiami: Zielona Huta, Konarzyny i Ciecholewy oraz w dorzeczu rzeki Chociny.

Najważniejsze szlaki komunikacyjne przebiegające przez gminę Konarzyny to droga wojewódzka nr 212 (Osowo Lęborskie – Bytów – Chojnice – Zamarte) oraz nr 236 (Konarzyny Skrzyżowanie – Swornegacie – Brusy). Dróg powiatowych na terenie gminy jest 6, a gminnych 19.

Drogi krajowe przebiegające najbliżej gminy Konarzyny to droga krajowa nr 22 i 25. Otoczenie komunikacyjne gminy Konarzyny prezentują poniższe mapy.

Mapa 2. Drogi wojewódzkie w gminie Konarzyny

Źródło: emapi.pl

8 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Mapa 3. Drogi krajowe przebiegające w pobliżu gminy Konarzyny

Źródło: emapi.pl

3.2 Demografia

Gmina Konarzyny, w porównaniu z okolicznymi gminami, jest zamieszkiwana przez stosunkowo małą liczbę ludności. Gminę, według danych z dnia 31 sierpnia 2013 roku, zamieszkuje 2332 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 22 os/km2. Liczba ludności na przestrzeni lat nie ulega znacznym wahaniom. Widoczny jest systematyczny, ale niewielki wzrost. Liczbę ludności w gminie Konarzyny w latach 2004 – 2013, z podziałem na płeć obrazuje poniższa tabela oraz wykres na kolejnej stronie.

Tabela 1. Liczba ludności w gminie Konarzyny w latach 2004-2013

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Mężczyźni 1 125 1 135 1 142 1 157 1 164 1 169 1 164 1 176 1 176 1 174

Kobiety 1 068 1 085 1 099 1 122 1 121 1 144 1 143 1 147 1 157 1 158

OGÓŁEM 2 193 2 220 2 241 2 279 2 285 2 313 2 307 2 323 2 333 2 332

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

9 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wykres 1. Liczba ludności w gminie Konarzyny w latach 2004-2013

Mężczyźni Kobiety OGÓŁEM

2 500

2 000

1 500

1 000

500

0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

Największy wzrost liczby ludności, na przestrzeni 9 ostatnich lat, spośród całej gminy zanotowano w sołectwie Konarzyny. Sołectwa: Zielona Chocina i Żychce odnotowały niewielki spadek liczby mieszkańców, zaś sołectwa Ciecholewy, Kiełpin i Zielona Huta umiarkowany wzrost. Liczbę mieszkańców poszczególnych sołectw prezentuje poniższa tabela. Natomiast zmianę sytuacji demograficznej prezentuje wykres na kolejnej stronie.

Tabela 2. Liczba mieszkańców gminy Konarzyny z uwzględnieniem podziału na sołectwa

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Sołectwo 151 152 152 159 162 160 157 158 158 153 Ciecholewy Sołectwo 851 873 893 907 918 943 949 964 978 986 Konarzyny

Sołectwo Kiełpin 165 167 162 164 164 167 168 168 169 168

Sołectwo Zielona 353 352 356 350 353 357 359 352 350 349 Chocina Sołectwo Zielona 271 273 281 296 286 287 282 284 287 287 Huta

Sołectwo Żychce 401 402 396 402 401 398 391 397 391 389

OGÓŁEM 2 192 2 219 2 240 2 278 2 284 2 312 2 306 2 323 2 333 2 332

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

10 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wykres 2. Sytuacja demograficzna sołectw w gminie Konarzyny w latach 2004-2013

SYTUACJA DEMOGRAFICZNA SOŁECTW W GMINIE KONARZYNY W LATACH 2004 - 2 0 1 3 1200

1000

800

600

400

200

0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Sołectwo Ciecholewy Sołectwo Konarzyny Sołectwo Kiełpin Sołectwo Zielona Chocina Sołectwo Zielona Huta Sołectwo Żychce

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

Obserwowany trend niewielkiego wzrostu jest korzystny, biorąc pod uwagę ograniczone możliwości społeczno-gospodarcze gminy Konarzyny. Sytuacja ta może być związana z chęcią spokojnego życia poza miastem. Malownicze tereny, jakimi dysponuje gmina, stanowią znakomitą alternatywę dla życia w mieście i stwarzają warunki rozwoju działalności turystycznej i usługowej.

Jednakże, spodziewane w kolejnych latach zmiany demograficzne nie przewidują znacznego wzrostu liczby ludności w gminie. Długookresowa prognoza ludności dla Polski na lata 2008-2035, zakłada systematyczny spadek liczby ludności – tempo tego zjawiska będzie wzrastać z upływem czasu. Natomiast prognoza dla powiatu chojnickiego i województwa pomorskiego wskazuje, że po początkowym wzroście liczby mieszkańców zacznie być również odczuwalny spadek ogólnej liczby ludności.

Jednocześnie będzie możliwe zaobserwowanie zmniejszenia procentowego udziału mieszkańców miast wśród ogółu mieszkańców województwa pomorskiego. Odpływ ludności miejskiej potwierdza dotychczasowy trend zwiększenia się liczby ludności w gminie Konarzyny i pozwala oczekiwać utrzymania się tego korzystnego stanu rzeczy.

11 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 3. Procentowy udział miast w strukturze ludności w latach 2010-2035

2010 2015 2020 2025 2030 2035

Województwo 60,76 60,23 59,87 59,56 59,24 58,94 Pomorskie

Polska 65,90 64,83 64,09 63,51 62,96 62,45

Źródło: Dane GUS

Wykres 3. Procentowy współczynnik urbanizacji w latach 2010-2035

województwo pomorskie

60,76% 60,23% 59,87% 59,56% 59,24% 58,94%

40,76% 41,06% 39,24% 39,77% 40,13% 40,44%

2010 2015 2020 2025 2030 2035

miasto wieś

Polska 65,90% 64,83% 64,09% 63,51% 62,96% 62,45%

34,10% 35,17% 35,91% 36,49% 37,04% 37,55%

2010 2015 2020 2025 2030 2035

miasto wieś

Źródło: Dane GUS

12 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Należy nadmienić, że struktura wieku mieszkańców gminy Konarzyny jest korzystna. Największą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym – wśród mężczyzn jest to 805 osób, wśród kobiet zaś 666. Kolejną najliczniejszą grupę stanowią mieszkańcy w wieku przedprodukcyjnym, odpowiednio 280 i 286 wśród mężczyzn i kobiet. Przyglądając się danym dla ludności gminy w wieku poprodukcyjnym możemy zaobserwować znacznie większą liczbę kobiet (202) w zestawieniu do mężczyzn (91). Potwierdza to zauważalny trend długowieczności kobiet. Powyższe dane prezentuje wykres.

Wykres 4. Ludność gminy Konarzyny według ekonomicznych grup wieku

1600

1400

1200

1000

800

600

400

200

0 Kobiety Mężczyźni Ogółem Wiek przedprodukcyjny 286 280 566 Wiek produkcyjny 666 805 1471 Wiek poprodukcyjny 202 91 293

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

Podsumowując, współczynnik obciążenia demograficznego dla gminy Konarzyny jest korzystny. Wskazuje, że liczba osób w wieku produkcyjnym jest większa od liczby osób w wieku nieprodukcyjnym, jednak w związku ze zmniejszającą się liczbą urodzeń i wydłużeniem czasu trwania życia, współczynnik ten będzie się zmieniał, co może niekorzystnie wpływać na poziom życia z gospodarczego punktu widzenia.

13 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

3.3 Gospodarka i infrastruktura techniczna

GOSPODARKA

Gospodarka gminy Konarzyny jest ściśle powiązana z jej położeniem geograficznym i środowiskiem naturalnym. Patrząc na kwestię gospodarki przez pryzmat liczby mieszkańców oraz lokalizację gminy, można zauważyć utrudnienia dla dynamicznego rozwoju gospodarczego. Stopień rozwoju gospodarczego gminy mierzony jest również za pomocą liczby podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 10 000 osób i wyniósł w 2012 roku 607. Pokazuje to, że rys rozwoju gminy Konarzyny trzeba oprzeć o inną strategię niż w wypadku bardziej zurbanizowanych jednostek.

Biorąc pod uwagę powyższe, widać wyraźną dysproporcję między gminą Konarzyny a powiatem chojnickim, czy województwem pomorskim.

Wykres 5. Liczba podmiotów wpisanych do rejestru REGON na 10 000 osób

1400 1157 1200

1000 865 800 607 600 400 200 0 województwo pomorskie powiat chojnicki gmina Konarzyny

Źródło: Dane GUS

Gmina Konarzyny ma charakter rolniczo-usługowy z uwagi na posiadane wyjątkowe walory przyrodnicze, znaczne zasoby leśne, jak i wysokotowarowe gospodarstwa rolne. Gmina dysponuje także atrakcyjną ofertą lokalizacyjną mniejszych zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego, drobnej wytwórczości, rzemiosła oraz budownictwa związanego z turystyką i wypoczynkiem.

Sytuacja gospodarcza obrazowana jest także za pomocą podmiotów działających w gminie, usystematyzowanych według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Sytuacja gospodarcza w gminie Konarzyny rokrocznie ulega stopniowemu rozwojowi – wskazuje na to wzrastająca liczba podmiotów, prowadzących działalność klasyfikowaną według PKD.

14 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 4. Liczba podmiotów gospodarczych w gminie Konarzyny w latach 2009-2013

Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności 2009 2010 2011 2012 2013

ogółem 112 121 132 138 147

rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 15 14 18 18 16

przemysł i budownictwo 30 36 36 38 25

pozostała działalność 67 71 78 82 106

Źródło: Dane GUS Według danych GUS na rok 2013 proporcje w gminie Konarzyny rozkładają się następująco:

Wykres 6. Podmioty gospodarcze w gminie Konarzyny według PKD w 2013 r.

Q-1,36% S-6,12% A-10,88% R-2,72% P-4,08% C-8,16% O-4,08% E-0,68% N-6,12%

M-2,72% L-0,68% F-17,01% I-4,76% H-4,76%

G-25,85%

A-Rolnictwo C-Przemysł E-Dostawa wody F-Budownictwo G-Handel H-Transport I-Gastronomia L-Nieruchomości M-Działalność profesjonalna naukowa i techniczna N-Administracja O-Administracja publiczna i ochrona narodowa P-Edukacja Q-Zdrowie i pomoc społeczna R-Kultura, rozrywka i rekreacja S-Pozostała działalność usługowa

Źródło: Dane GUS

Bardzo ważną rolę w gospodarce gminy Konarzyny odgrywa rolnictwo. Średnio spotykana wartość bonitacyjna gleb mieści się w klasie V.

15 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Działalność produkcyjna w gminie Konarzyny oparta jest głównie na surowcach naturalnych takich jak: drewno, płody rolne i runo leśne. Większość zakładów produkcyjnych znajduje się na terenie wsi Konarzyny. Jest to działalność gospodarcza sektora prywatnego związana z przetwórstwem mięsa, płodów rolnych i leśnych.

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Gospodarka wodno-ściekowa Gmina Konarzyny posiada dobrze rozwiniętą sieć wodociągową. Z ujęć zbiorczych korzysta 97,5% mieszkańców. Woda dostarczana jest do sieci wodociągowej z ujęć zlokalizowanych we wsiach Konarzyny, Ciecholewy i Kiełpin. Po uzdatnieniu rozprowadzana jest siecią wodociągową rozdzielczą, której długość według danych z 2013 roku wynosi 58,5 km.

Stan infrastruktury technicznej związanej z gospodarką ściekową uzależniony jest w dużej mierze od struktury osadniczej, rozproszenia zabudowy. Na terenie gminy Konarzyny istnieje komunalna oczyszczalnia ścieków w Zielonej Hucie.

Długość czynnej sieci kanalizacyjnej, według danych z 2013 roku, wynosi 48,36 km. Ilość ścieków odprowadzonych do oczyszczalni w 2013 roku wynosiła 63 329 m3.

Posesje niepodłączone do zbiorowej sieci kanalizacyjnej zaopatrzone są w zbiorniki bezodpływowe do gromadzenia nieczystości ciekłych bądź w przydomowe oczyszczalnie ścieków.

Przedsiębiorstwem odpowiedzialnym za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków z terenu gminy Konarzyny jest Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o. o. w Konarzynach. Dane dotyczące zwodociągowania i skanalizowania gminy prezentuje poniższa tabela.

Tabela 5. Wskaźniki zwodociągowania i skanalizowania gminy Konarzyny Wskaźnik Wartość

Ludność korzystająca z sieci wodociągowej 2275 osób

Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej 1843 osób

Długość czynnej sieci rozdzielczej 58,5 km

Długość czynnej sieci kanalizacyjnej 48,36 km

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

16 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Gospodarka odpadami

Wszystkie odpady zbierane z terenu gminy Konarzyny od gospodarstw domowych, z wyłączeniem działalności gospodarczej wywożone są do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze przez Zakład Oczyszczania Miasta "ZOM" Andrzej Pestka.

Zbiorowym wywozem odpadów objęte są 424 budynki mieszkalne. Ilość odpadów zebranych w 2012 r. wynosiła 500,03 ton, z czego 459,42 ton pochodziło z gospodarstw domowych. Na jednego mieszkańca gminy przypada średnio 199,9 kg odpadów zebranych w ciągu roku. Na terenie nieczynnego składowiska odpadów w Zielonej Hucie funkcjonuje Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów.

Gospodarka cieplna

W gminie Konarzyny przeważają budynki jednorodzinne. Sporadycznie występują budynki wielorodzinne, zlokalizowane głównie w miejscowości Konarzyny oraz Żychce. W większości mieszkania w budynkach zarówno jedno- jak i wielorodzinnych są ogrzewane z małych źródeł indywidualnych. Na terenie gminy istnieją także nieliczne większe kotłownie:

Kotłownie komunalne:

 Kotłownia w Zespole Szkół Publicznych w Konarzynach,  Kotłownia w Urzędzie Gminy.

Kotłownia lokalna:

 Kotłownia Wspólnoty Mieszkaniowej Domu Nauczyciela.

Kotłownie przemysłowe:

 Kotłownia Zakładu Przetwórstwa Mięsnego, Konarzyny,  Kotłownia Piekarni „Leśna” – Zielona Chocina,  Kotłownia Piekarni „ABM” – Konarzyny,  Kotłownia Tartaku, Korne.

Paliwem opałowym w kotłowniach ZSP w Konarzynach i W.M. Domu Nauczyciela jest pellet. W przypadku kotłowni w budynku Urzędu Gminy stosowany jest węgiel kamienny, natomiast w przypadku tartaku wykorzystywane są trociny

17 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 i odpady drzewne. Głównym paliwem w gospodarstwach domowych indywidualnych jest drewno.

Elektroenergetyka

Dostawcą energii elektrycznej na terenie gminy Konarzyny jest Koncern Energetyczny ENERGA S.A. Oddział Zakład Energetyczny Słupsk. Za sprawność systemu elektroenergetycznego oraz jego rozbudowę na terenie gminy Konarzyny odpowiada Rejon Człuchów. Gmina Konarzyny jest zasilana w energię elektryczną z Głównego Punktu Zasilania przyłączonego do linii 110kV. W skład infrastruktury 110 kV zasilającej gminę w energię elektryczną wchodzi GPZ Człuchów, który jest powiązany z GPZ Czarne oraz GPZ Chojnice (GE ENEA Bydgoszcz). Głównymi liniami elektroenergetycznymi 15 kV, które zasilają obszar gminy Konarzyny, są: linia nr 216 z PZ Rucowe Lasy oraz linia nr 208 z GPZ Człuchów.

Komunikacja i infrastruktura drogowa

Gmina Konarzyny położona jest w południowo-zachodniej części województwa pomorskiego w powiecie chojnickim. Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 212 (Osowo Lęborskie – Bytów – Chojnice – Zamarte) oraz 236 (Konarzyny Skrzyżowanie – Swornegacie – Brusy). Łączna długość wymienionych dróg wynosi 16,1 km, a ich stan techniczny można określić jako zły, wymagana jest ich modernizacja.

Dróg powiatowych na terenie gminy jest 6 o łącznej długości 34 047 m, z tego 20 182 m jest utwardzonych nawierzchnią bitumiczną. Pozostałe drogi o nawierzchni gruntowej są częściowo utwardzone płytami „jumbo” i ulepszone żwirem lub tłuczniem. Stan techniczny dróg powiatowych jest zły i wymaga przeprowadzenia inwestycji, nie tylko w zakresie ich modernizacji, ale również, jak np. w przypadku odcinka pomiędzy drogą 212, a miejscowością Konarzyny gruntownej odnowy. Utwardzenia wymaga zwłaszcza droga powiatowa nr 2600G do Parszczenicy oraz droga 2602G z Zielonej Chociny do wsi Dzięgiel.

Ponadto gmina Konarzyny zarządza 19 drogami o łącznej długości 64 334 m. Zaledwie 10 574 m dróg gminnych posiada nawierzchnię bitumiczną, 16 km jest wzmocnionych żwirem i płytami „jumbo”. Pozostałe 38 km drogi posiada nawierzchnię nieutwardzoną. Ponadto gmina zarządza drogami wewnętrznymi.

18 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wykaz dróg gminnych oraz zestawienie dróg gminnych utwardzonych zostały przedstawione w tabelarycznym zestawieniu na kolejnych stronach.

Tabela 6. Wykaz dróg gminnych

L.p. Nr drogi Opis przebiegu drogi Droga pow. nr 2601G – droga gm. nr 205002G – – droga 1. 205001G woj. nr 212 Droga gm. nr 205001G – – droga pow. nr 2601G – 2. 205002G Nierostowo Wyb. Binduga droga pow. nr 2601G – Kępina droga gm. nr 2025007G – 3. 205003G droga woj. nr 212 Zielona Chocina droga woj. nr 212 – Złota Góra droga pow. nr 4. 205004G 2600G Nowa Karczma droga pow. nr 2601G – droga gm. nr 205007G – 5. 205005G droga gm. nr 205008G – droga woj. nr 212 – droga pow. nr 2602G 6. 205006G Droga gm. nr 205005G – droga pow. nr 1750G

Popielewo droga gm. nr 205003G – droga gm. nr 205005G – 7. 205007G Żychce droga pow. nr 1750G Zielona Chocina droga woj. nr 212 – droga gm. nr 205005G – 8. 205008G Żychce droga pow. nr 1750G

9. 205009G Droga woj. nr 212 – Żychckie Osady droga gm. nr 205005G

Żychckie Osady droga gm. nr 205008G – droga gm. nr 205014G – 10. 205010G droga gm. nr 205013G – droga gm. nr 205015G

11. 205011G Żychckie Osady droga gm. nr 205009G – droga gm. nr 205014G

12. 205012G Droga pow. nr 2602G – granica gm. Chojnice (kier. Zanie)

Jonki droga gm. nr 205005G – droga woj. nr 212 – drogi gminne: nr 13. 205013G 205013G, nr 205010G, nr 205015G, nr 205016G Zielona Huta droga woj. nr 212 – drogi gminne nr: 205013G, 14. 205014G 205010G – Żychckie Osady – Żychce droga pow. nr 1750G Zielona Huta droga woj. nr 212 – drogi gminne nr: 205010G, 15. 205015G 205013G – droga pow. nr 1750G Zielona Huta droga woj. nr 212 – droga gm. nr 205013G – Konarzyny 16. 205016G droga pow. nr 1750G

17. 205017G Droga pow. nr 1750G – Zielona Huta Wybudowanie

Konarzyny droga pow. nr 2512G – Ciecholewy droga pow. nr 18. 205018G 2517G

19. 205019G droga woj. nr 212 – granica gm. Chojnice (kier. Borne) Obecnie 2512G 20. – w trakcie Ciecholewy droga woj. nr 212 - granica gm. Przechlewo zmiany numeru Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

19 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 7. Wykaz dróg gminnych utwardzonych Długość utwardzonego odcinka Droga [km] Konarzyny – Zielona Huta 2,35

Konarzyny ul. Lotnicza - lotnisko 0,30

Konarzynki wybudowania 0,30

Konarzynki wieś 0,52

Konarzyny ul. Strażacka i Długa 0,25

Konarzyny ul. Spacerowa 0,20

Konarzyny droga do jeziora 0,30

Żychckie Osady 3,90

Konarzyny ul. Rzemieślnicza 0,10

Konarzyny ul. Ogrodowa 0,125

Konarzyny ul. Krótka 0,064

Ciecholewy Osady 2,334

Razem: 10,743

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

Gmina zlokalizowana jest w odległości:

 20,6 km od Chojnic,  26,0 km od Człuchowa,  44,4 km od Bytowa,  46,1 km od Miastka,  54,9 km od Szczecinka (woj. zachodniopomorskie),  66,4 km od Kościerzyny,  92,4 km od Starogardu Gdańskiego,  97,7 km od Słupska,  124,0 km od stolicy województwa - Gdańska.

Położenie gminy oraz odległości od poszczególnych miejscowości obrazuje mapa na kolejnej stronie.

20 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Mapa 4. Otoczenie komunikacyjne gminy Konarzyny

Źródło: Opracowanie własne na podstawie emapi.pl

21 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Ze względu na dostatecznie rozbudowaną sieć połączeń drogowych, zarówno krajowych, jak i wojewódzkich, możliwy jest dojazd z gminy Konarzyny do wszystkich najważniejszych ośrodków województwa pomorskiego. Głównym mankamentem położenia na skraju województwa jest znaczny czas dojazdu do jego stolicy – Gdańska. Czas dojazdu do wyżej wymienionych miejscowości przedstawiony został w postaci wykresu.

Wykres 7. Czas dojazdu do miejscowości istotnych z punktu widzenia regionu

Czas dojazdu [min.]

MIASTKO 45 GDAŃSK 116 SŁUPSK 82 STAROGARD GDAŃSKI 84 KOŚCIERZYNA 65 SZCZECINEK 50 BYTÓW 36 CZŁUCHÓW 26 CHOJNICE 21

0 20 40 60 80 100 120 140

Źródło: Opracowanie własne na podstawie zumi.pl

Na terenie gminy Konarzyny nie znajduje się żadna stacja kolejowa PKP. Najbliżej zlokalizowaną stacją są Chojnice. W zakresie zbiorowego transportu publicznego komunikację zapewniają: PKS Człuchów Sp. z o.o. oraz PKS Bytów S.A. Usługi transportowe świadczy także firma „GOCHY”. Przewóz osób odbywa się zasadniczo w dni nauki szkolnej.

3.4 Rynek pracy i bezrobocie

Sytuacja na rynku pracy w gminie Konarzyny podlega pewnym okresowym trendom. Można zaobserwować, że w okresie późnowiosennym do wczesnojesiennego liczba bezrobotnych zmniejsza się, natomiast wzrasta po tak zwanym „sezonie letnim”. Biorąc pod uwagę sytuację jednostek ościennych, trzeba przyznać, że nie należy ona do korzystnych. W powiecie chojnickim stopa bezrobocia wynosi 19,6% (stan na XI 2013 r.).

22 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Tabela 8. Liczba bezrobotnych w gminie Konarzyny od 2010 do XII 2013 roku LICZBA BEZROBOTNYCH (stan w końcu miesiąca) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

2010 153 156 152 123 122 116 111 112 124 130 129 144

2011 156 160 150 141 130 131 134 129 145 149 152 162

2012 177 171 173 159 162 157 159 164 156 167 160 176

2013 195 192 185 173 148 139 146 154 153 149 158 166

Źródło. Dane PUP w Chojnicach

Wykres 8. Bezrobocie w gminie Konarzyny w latach 2010-2013

2010 2011 2012 2013

250

200

150

100

50

0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Źródło: Dane PUP w Chojnicach

Problem bezrobocia, dotkliwy w perspektywie całego kraju, szczególnie uwidacznia się na obszarach oddalonych od wielkich metropolii. Ta sytuacja ma miejsce również w gminie Konarzyny oraz całym powiecie chojnickim. Jest to obszar w dużej mierze rolniczy o rozproszonej zabudowie, gorzej rozwinięty gospodarczo.

Szansą dla rozwoju gminy Konarzyny jest niewątpliwie poszerzanie oferty turystycznej przy jednoczesnym stworzeniu optymalnych warunków dla nowych inwestycji. Można oczekiwać, że rozwój infrastruktury turystycznej wpłynie rozwijająco dla całej gospodarki gminy, przyciągając potencjalnych inwestorów. Ważnym jest

23 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020 położenie fundamentu pod swoisty „ciąg przyczynowo-skutkowy”, który będzie powodował przyśpieszenie gospodarcze gminy – z rozwojem turystyki zwiększy się popyt na pozostałe usługi, a rozwój sektora usług spowoduje popyt na wytwarzanie towaru.

Promocja atrakcyjnych krajobrazowo i turystycznie terenów w gminie Konarzyny może mieć wpływ nie tylko na jej sytuację gospodarczą, ale też na sytuację całej okolicy – zwłaszcza powiatu chojnickiego.

3.5 Ochrona środowiska przyrodniczego

Środowisko naturalne w gminie Konarzyny jest jej niewątpliwym atutem – dziewicze, niezwykle malownicze kompleksy leśno-łąkowe tworzą harmonijny i pełen spokoju klimat gminy. Nie brak obszarów cennych przyrodniczo i tym samym chronionych prawem. Gmina położona jest na Pojezierzu Pomorskim w malowniczej zachodniej części Borów Tucholskich, wśród lasów sosnowych, łąk, licznych jezior oraz rzek. Prawie 70% powierzchni gminy to obszary krajobrazu chronionego – są to fragmenty Borów Tucholskich oraz dorzecza Brdy, graniczące bezpośrednio z Zaborskim Parkiem Krajobrazowym. Gmina Konarzyny leży w obrębie Równiny Charzykowskiej będącej częścią makroregionu Pojezierza Południowopomorskiego. W północnej części gminy przepływa rzeka Chocina, która jest dopływem Brdy. W tej części znajduje się także szereg jezior rynnowych. W części południowej przepływa rzeka Brda. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior o łącznej powierzchni ponad 205 ha. Obszary leśne zajmują w gminie około 54% powierzchni, 38% stanowią użytki rolne, 8% wody i grunty pozostałe.

24 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Mapa 5. Obszary chronione na terenie gminy Konarzyny i w jej najbliższej okolicy

Źródło: www.geoserwis.gdos.gov.pl

25 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Rodzaje chronionych form przyrody w odległości ok. 5 kilometrów od miejscowości Konarzyny (w większości położonych poza obszarem gminy) przedstawiono w tabeli poniżej.

REZERWATY

Nazwa/charakterystyka

Jezioro Małe Łowne: florystyczno-torfowiskowy rezerwat na obszarze Zaborskiego Parku Krajobrazowego i gminy Chojnice, utworzony w roku 1993 o powierzchni 37,83 ha.

Źródło: www.zaborskipark.pl

Jezioro Sporacz: wodno-florystyczny rezerwat na południowym skraju Równiny Charzykowskiej w obrębie Zaborskiego Parku Krajobrazowego utworzony w roku 1965 o powierzchni 11,36 ha.

Jezioro Bardze Małe: wodno-florystyczny rezerwat położony na południowym skraju Równiny Charzykowskiej, na pograniczu Zaborskiego Parku Krajobrazowego, utworzony w roku 1981 o powierzchni 7,37 ha.

Rezerwat przyrody Jezioro Krasne: wodno-florystyczny rezerwat obejmujący akwen jeziora lobeliowego (humotroficznego oligo- mezohumusowego) Krasno, położony na Równinie Charzykowskiej, powołany w 1976 zarządzeniem wojewody ówczesnego województwa słupskiego. Obszar rezerwatu wynosi 29,43 ha. Rezerwat wraz z otuliną leży w obszarze o znaczeniu wspólnotowym Jezioro Krasne PLH220035, a wraz z nim na Obszarze Chronionego Krajobrazu Fragment Borów Tucholskich. Źródło: www.polskieszlaki.pl

26 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie:

Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie to dziesiąty i zarazem największy rezerwat biosfery w Polsce. Największą powierzchnię w rezerwacie zajmują ekosystemy leśne. Stanowią one bufor, warunkujący trwanie licznych tu ekosystemów wodnych i torfowiskowych. Ważną rolę ekologiczną i gospodarczą w funkcjonowaniu rezerwatu odgrywają ekosystemy łąkowe oraz zbiorowiska murawowe na rozwiewanych wydmach. Źródło: www.borytucholskie.org.pl

PARKI KRAJOBRAZOWE

Nazwa/charakterystyka

Zaborski Park Krajobrazowy: park krajobrazowy, położony głównie na terenach gmin: Chojnice i Brusy. Został utworzony w 1990 r. pod nazwą Chojnicki Park Krajobrazowy. Jego powierzchnia liczy ok. 340 km².

Źródło: www.wikimedia.org

PARKI NARODOWE

Nazwa/charakterystyka

Bory Tucholskie Park Narodowy-otulina Bory Tucholskie Park Narodowy: utworzony w 1996 r., jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski. Park znajduje się na terenie województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim. Siedzibą jest miejscowość Charzykowy, położona 3 km od Chojnic.

Źródło: www.polen.travel.pl

OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU

Nazwa/charakterystyka

27 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Obszar chronionego krajobrazu w okolicach jezior Krępsko i Szczytno: powierzchnia obszaru wynosi ponad 12.000 ha; dużą część pokrywają zwarte kompleksy leśne, w których dominują siedliska borowe; występuje tu wiele cennych gatunków roślin i zwierząt, istotnie podnoszących walory przyrodnicze terenu; wyspy jeziorne stanowią atrakcyjne miejsca lęgowe dla ptaków wodnych.

NATURA 2000 OBSZARY SPECJALNEJ OCHRONY

Nazwa/charakterystyka

Bory Tucholskie PLB220009:

Obszar Borów Tucholskich obejmuje wschodnią część makroregionu Pojezierza Południowopomorskiego. Obszar jest dość jednolitą równiną sandrową, rozciętą dolinami Brdy i Wdy oraz urozmaiconą licznymi jeziorami, oczkami wodnymi i wzniesieniami o charakterze moreny dennej. Dominują siedliska leśne, przede wszystkim bory sosnowe. Źródło: www.poznajnature.pl

Wielki Sandr Brdy PLB220001: obszar sieci Natura 2000 „Wielki Sandr Brdy”, o powierzchni 37106,2 ha, swym zasięgiem obejmuje północno-zachodnią część kompleksu Borów Tucholskich, na obszarze trzech nadleśnictw: Rytel, Przymuszewo i Osusznica oraz Parku Narodowego „Bory Tucholskie”; niemal w całości pokrywa się z Zaborskim Parkiem Krajobrazowym, znajdują się tu również liczne Źródło: www.polskiekrajobrazy.pl rezerwaty przyrody;

NATURA 2000 SPECJALNE OBSZARY OCHRONY

Doliny Brdy i Chociny PLH220058:

Specjalny Obszar Ochrony „Doliny Brdy i Chociny” zajmuje powierzchnię 1455,8 ha; obszar pokrywają w 65% lasy iglaste, 1/5 stanowią siedliska łąkowe i zaroślowe, około 10% powierzchni obszaru to siedliska rolnicze, pozostały teren pokrywają wody śródlądowe;

Źródło: www.kajaki.swornegacie.com

28 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Czerwona Woda pod Babilonem PLH220056: mająca znaczenie dla Wspólnoty ostoja o powierzchni 821,1 ha, położona w województwie pomorskim na terenie powiatów chojnickiego i człuchowskiego, włączona do sieci Natura 2000 jako specjalny obszar ochrony siedlisk;

Źródło: ww.obszary.natura2000.org.pl

Jezioro Krasne PLH220035: rezerwat wraz z otuliną leży w obszarze o znaczeniu wspólnotowym Jezioro Krasne PLH220035, a wraz z nim na Obszarze Chronionego Krajobrazu Fragment Borów Tucholskich;

Sandr Brdy PLH220026:

Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk o powierzchni 7492,6 ha, swym zasięgiem obejmuje północno-zachodnią część kompleksu Borów Tucholskich; jest to teren o zróżnicowanej rzeźbie młodoglacjalnej, w której wyróżniamy rynny rzeczne i zagłębienia wytopiskowe; silnie rozwinięta jest sieć hydrograficzna, obejmująca rzekę Brdę z dopływami i liczne, często lobeliowe i dystroficzne, zbiorniki wodne;

Źródło. Opracowanie własne na podstawie geoserwis.gdos.pl

Położenie gminy Konarzyny jest korzystne pod względem chronionych form przyrody – jest ona niejako okalana przez rozmaite obszary chronione i równocześnie wciąż posiada znaczną przestrzeń do swobodnego inwestowania, co ma duże znaczenie dla jej rozwoju gospodarczego. W planie rozwoju gminy środowisko naturalne i piękno krajobrazu powinno zostać szczególnie uwypuklone ze względu na trudną do przecenienia wartość, jaką stanowi.

3.6 Turystyka i baza turystyczna

Turystyka stanowi obszar gospodarki o wyjątkowym znaczeniu dla gminy Konarzyny. Opisywane w poprzednim rozdziale piękno krajobrazu i bogactwo naturalne w gminie to kapitał, którego wykorzystanie i o którego pomnożenie szczególnie warto zabiegać. Charakterystycznymi dla obszaru gminy rodzajami usług turystycznych są gospodarstwa agroturystyczne, które powoli zyskują coraz większą popularność. Ten rodzaj działalności turystycznej jest praktyczny i nie wymaga zbyt dużych obciążeń finansowych dla swojego funkcjonowania. Ponadto agroturystyka zapewnia różnorodność i stwarza wiele opcji do wyboru dla turystów.

29 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Walory krajobrazowo-turystyczne gminy Konarzyny przedstawiają zdjęcia poniżej.

30 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Źródło: Materiały AMT Partner Sp. z o.o. i Urzędu Gminy Konarzyny

Istotnym walorem gminy są szlaki turystyczne:

 szlak wodny rzeki Brdy,

31 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Mapa 6. Przebieg szlaku kajakowego rzeki Brdy

Źródło: www.kajaki.swornegacie.biz/brda-i-zbrzyca

 szlak pieszy Człuchów – Czarnoszyce – Polnica – Babilon – Zielona Chocina – ,

 szlak rowerowy "Greenway – Naszyjnik Północy" o długości 870 km, który obejmuje swoim zasięgiem obszar czterech województw – zachodniopomorskiego, kujawsko - pomorskiego, wielkopolskiego i pomorskiego – przebiega przez trzydzieści gmin,

Mapa 7. Przebieg szlaku rowerowego „Greenway – Naszyjnik Północy”

Źródło: www.greenways.by

32 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

 szlak rowerowy „Kaszubska Marszruta”, o łącznej długości 164,88 km, obejmujący swoim zasięgiem wszystkie gminy powiatu chojnickiego. Dostępne są 4 szlaki rowerowe o zróżnicowanym poziomie trudności, część z nich biegnie na terenie gminy Konarzyny.

Mapa 8. Przebieg szlaku „Kaszubska Marszruta”

Źródło: www.powiat.chojnice.pl

3.7 Zabytki

Historia gminy Konarzyny sięga czasów późnego średniowiecza. Pierwsze wzmianki o nazwie Konarzyny pochodzą z roku 1275 i dotyczą wyznaczania posiadłości klasztornych zakonu Augustianów. Teren znajdujący się obecnie w granicach gminy Konarzyny nie był w przeszłości badany przez archeologów. Znaleziono jedynie pojedyncze, przypadkowe znaleziska grobów skrzynkowych kultury pomorskiej oraz obiekty o wyodrębnionych własnych formach terenowych. Dopiero przeprowadzone w ostatnich latach badania archeologiczne pozwoliły na szersze spojrzenie na zakres zasiedlenia i użytkowania przestrzeni będącej w granicach gminy.

Wśród najważniejszych obiektów znajdujących się na terenie gminy wyróżnić można Kościół parafialny p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła, który powstał w latach

33 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

1731 r. – 1744 r. Obiekt ten wpisany jest do rejestru zabytków Oddziału Dokumentacji Zabytków w Warszawie.

Fotografia 1. Kościół p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła w Konarzynach

Źródło: Materiały AMT Partner Sp. z o.o.

Wśród innych zabytków znajdujących się na terenie miejscowości Konarzyny wyróżnić można widniejące w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków drewniane domy mieszkalne pochodzące z drugiej połowy XIX wieku.

Gmina Konarzyny bogata jest również w wiele zabytków zabudowy folwarcznej, do której należą m. in.:

 zespół folwarczny murowany w Konarzynkach pochodzący z końca XIX wieku, będący obecnie własnością prywatną, wykorzystywany w celach mieszkaniowych,  dworek w Konarzynach z drugiej połowy XIX wieku, stanowiący część zespołu folwarcznego – w stanie obecnym dworek stanowi własność prywatną, zaś część zespołu folwarcznego została zaadaptowana na tartak,  drewniane chaty kryte strzechą z XIX wieku znajdujące się w Nierostowie i Parszczenicy.

34 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Na terenie gminy znajduje się również pomnik przyrody – dąb szypułkowy o obwodzie w pierścienicy 487 cm, rosnący przy kościele katolickim w Konarzynach. Drzewo to osiągnęło wiek powyżej 700 lat, wysokość 28 m oraz rozpiętość korony 16 m. Istnieje również pomnik przyrody, 6 sosen nad jeziorem Boryń Duży.

Fotografia 2. Pomnik przyrody – dąb szypułkowy

Źródło: Materiały AMT Partner Sp. z o.o.

Zestawienie wszystkich zabytków znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków przedstawiono w tabeli.

Tabela 9. Gminna ewidencja zabytków

LP GMINA MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT DATA

1. Konarzyny Ciecholewy cmentarz ewangelicki - dwór w zespole dworsko parkowym 2. Konarzyny Konarzynki XIX- pocz. XX w. z folwarkiem

3. Konarzyny Konarzynki park w zespole dworsko parkowym -

dom mieszkalny dla pracowników 4. Konarzyny Konarzynki - folwarcznych

35 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

gołębnik w zespole dworsko 5. Konarzyny Konarzynki - parkowym

budynki gospodarcze w zespole 6. Konarzyny Konarzynki - dworsko parkowym z folwarkiem

7. Konarzyny Konarzynki dom pocz. XX w.

8. Konarzyny Konarzynki dom pocz. XX w.

budynek mieszkalny i gospodarczy 9. Konarzyny Konarzyny pocz. XX w. (przy ul. Lotniczej)

budynek gospodarczy przy domu nr 10. Konarzyny Konarzyny pocz. XX 1, PL. Ks. Otto Konrada

11. Konarzyny Konarzyny dom 1 ćw. XX w.

12. Konarzyny Konarzyny dom 1916 r.

13. Konarzyny Konarzyny chałupa 2 poł. XIX w.

kościół paraf. pw. św. Apostołów 14. Konarzyny Konarzyny 1731-44 r. Piotra i Pawła

15. Konarzyny Konarzyny cmentarz katolicki -

16. Konarzyny Konarzyny park -

2 poł. XIX w./p. XX 17. Konarzyny Konarzyny dwór w.

18. Konarzyny Nierostowo dom -

19. Konarzyny Nierostowo chałupa oraz zagroda 1910 r.

20. Konarzyny Nierostowo chałupa poł. XIX w.

21. Konarzyny Nierostowo chałupa 1919 r.

22. Konarzyny Nierostowo stodoła 1920 r.

23. Konarzyny Nierostowo budynek inwentarski pocz. XX w.

24. Konarzyny Nierostowo budynek gospodarczy 1900 r.

25. Konarzyny Parszczenica chałupa 2 poł. XIX w.

dom oraz zagroda ( stodoła i 26. Konarzyny Parszczenica 1924 r. budynek gosp.)

27. Konarzyny Parszczenica kapliczka z figurą MB przy domu nr 4 -

36 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

28. Konarzyny Zielona Huta dom pocz. XX w.

29. Konarzyny Żychce cmentarz ewangelicki -

park z bramą wjazdową- z zespołu 30. Konarzyny Żychce XIX w. dworsko-parkowego z folwarkiem

31. Konarzyny Żychckie Osady zagroda 1 poł. XX w.

32. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

33. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

34. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

35. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

36. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

37. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

38. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

39. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

40. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

41. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

42. Konarzyny Żychckie Osady zagrody osadnicze 1937 r.

43. Konarzyny Parszczenica krzyż -

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

3.8 Sfera społeczna

Oświata

Na terenie gminy Konarzyny działa Zespół Szkół Publicznych, w którym znajduje się przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum.

Przedszkole publiczne działające przy szkole posiada 3 oddziały dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W 2012 roku do oddziałów przedszkolnych uczęszczało 51,4% dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat oraz 44,8% dzieci w wieku 3-6 lat (dane GUS).

37 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Szkoła podstawowa działająca w ramach Zespołu Szkół posiada 8 oddziałów, do których średnio uczęszcza po ok. 24 uczniów. W 2012 roku w szkole podstawowej uczyło się 181 uczniów.

Szkolnictwo gimnazjalne w gminie Konarzyny realizowane jest w 5 oddziałach klasowych, do których w 2012 roku uczęszczało 86 uczniów.

Zespół Szkół w Konarzynach posiada stołówkę, świetlicę pozwalającą na pobyt dzieci dowożonych, salę gimnastyczną oraz salkę korekcyjną. Do szkoły jest dowożonych oraz dojeżdża komunikacją publiczną, obsługiwaną przez firmę transportową „GOCHY”, ponad 70% dzieci zamieszkujących w odległości powyżej 3 km od siedziby szkoły. Znaczne odległości miejsc zamieszkania utrudniają organizowanie zajęć pozalekcyjnych w szkole.

Do szkół ponadgimnazjalnych młodzież dojeżdża głównie do Chojnic, a także do Człuchowa, Bytowa lub przebywa w internatach.

Kultura i sport

Na terenie gminy prowadzi działalność Gminny Ośrodek Kultury. Na potrzeby realizacji zadań kulturalnych gmina Konarzyny udostępnia budynek, w którym zlokalizowana jest sala widowiskowa na 300 miejsc, salka dostępna dla działalności organizacji społecznych, pracownia internetowa oraz pomieszczenia kuchenne. W obiekcie prowadzona jest również świetlica opiekuńczo-wychowawcza. W poszczególnych sołectwach gminy znajdują się także cztery świetlice wiejskie, które wykorzystywane są m.in. do organizowania zebrań i spotkań oraz imprez lokalnych. Działalność w poszczególnych świetlicach prowadzi również GOK. Są one również wykorzystywane do organizacji zajęć w ramach świetlicy opiekuńczo-wychowawczej. Działalność upowszechniania kultury ograniczają niedostateczne środki finansowe, brak odpowiedniego wyposażenia świetlic oraz ograniczone możliwości zatrudnienia instruktorów.

Gminny Ośrodek Kultury realizuje na terenie gminy cykliczne imprezy. Są to imprezy okolicznościowe, takie jak Mikołajki, Noc Świętojańską, czy Dzień Dziecka, sportowe, jak np. Majówka z rowerem, czy mające charakter lokalnego święta – dożynki gminne, Święto Gminy Konarzyny. Cyklicznie organizowane są również: Konarzyński Festiwal Otwarty Kabaretów Amatorskich, Święto Pieczonego Ziemniaka oraz Zloty Turystyczne.

38 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Instytucją kultury znajdującą się w gminie Konarzyny jest również Biblioteka gminna z czytelnią, która posiada 14 515 woluminów. Z biblioteki korzysta ok. 350 czytelników, z czego najliczniejszą grupą są dzieci i młodzież szkolna.

W obecnym układzie etnicznym teren gminy Konarzyny zamieszkują Borowiacy Kaszubscy (Boroce), czyli pod względem gwarowym zaliczani do kaszubiących, oraz na północy – Gochy. Gochy używają dialektów południowo-zachodniej kaszubszczyzny (teren pomiędzy Zbrzycą, jez. Laska, północnymi brzegami jezior: Księże, Długie i Parszczenica, następnie zaś po Zieloną Chocinę i Wierzchocinę na zachodzie przy granicy byłego powiatu miasteckiego oraz na północnym-zachodzie byłego powiatu chojnickiego – obecnie teren gminy Lipnica). Związek z kaszubskim obszarem językowym pozostaje nadal nienaruszony. Zanikają jednak rodzime tradycje, m. in. rękodzieło artystyczne takie jak: hafciarstwo (haft kaszubski), rzeźbiarstwo w drewnie, malarstwo na szkle, plecionkarstwo oraz chociażby działalność folklorystycznych zespołów muzycznych i tanecznych. Jedynie jeszcze w starym budownictwie regionalnym można odnaleźć resztki rodzimej kultury. W Konarzynach znajdują się dwa boiska. Jedno z boisk, znajdujące się przy Zespole Szkół Publicznych w Konarzynach, zostało przebudowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007- 2013. Projekt polegał na przebudowie boiska sportowego w miejscowości Konarzyny o pow. 644 m2. Zadanie obejmowało m.in. wyrównanie terenu, wykonanie odwodnienia oraz nawierzchni z trawy syntetycznej. Podstawowym celem projektu była aktywizacja i integracja społeczności lokalnej poprzez umożliwienie jej korzystania z wielofunkcyjnego boiska sportowego. Partnerem projektu był Uczniowski Klub Sportowy im. Bronisława Malinowskiego w Konarzynach. Całkowity koszt realizacji projektu wynosił 169.999,97 zł, z czego 85% zostało sfinansowane ze środków unijnych. Na kolejnej stronie przedstawiono obecny stan boiska przy ZSP w Konarzynach.

39 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Fotografia 3. Boisko wielofunkcyjne przy ZSP w Konarzynach

Źródło: www.panoramio.com/photo/60838732?tag=Konarzyny

Drugie boisko umożliwia grę w piłkę nożną, siatkówkę plażową oraz koszykówkę. Jednak jego stan techniczny jest niezadowalający i wymaga modernizacji. Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego przewiduje się przebudowę boiska gminnego.

Fotografia 4. Boisko w gminie Konarzyny

Źródło: Materiały AMT Partner Sp. z o.o.

Na terenie gminy aktywnie działa Polski Związek Wędkarski – Koło Konarzyny oraz Gminny Klub Sportowy „Sparta”. Natomiast przy szkole w Konarzynach działa UKS (Uczniowski Klub Sportowy) im. Bronisława Malinowskiego.

40 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Ochrona zdrowia

Na terenie gminy funkcjonuje jeden Ośrodek Zdrowia przy ul. Szerokiej 19 w Konarzynach. W ośrodku przyjmuje w dni powszednie lekarz rodzinny we współpracy z pielęgniarką. Ponadto świadczone są usługi dentystyczne. Swoje usługi na terenie gminy świadczy także pielęgniarka środowiskowa. W dni wolne od pracy (weekendy, święta) mieszkańcy gminy mogą korzystać z podstawowej opieki zdrowotnej w Szpitalu Specjalistycznym w Chojnicach.

Pomoc społeczna

Na terenie gminy Konarzyny działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej z siedzibą w Konarzynach. Celem działalności ośrodka jest wspieranie osób i rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych poprzez zaspokojenie ich niezbędnych potrzeb życiowych oraz umożliwienie życia w warunkach odpowiadających godności człowieka oraz doprowadzenie do możliwie pełnego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Do zadań ośrodka należy w szczególności  przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń,  praca socjalna,  analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej,  realizacja zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych,  rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb,  wykonywanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej w szczególności związanych z wdrażaniem i realizacją projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej,  projektowanie budżetu w zakresie zadań statutowych i ustawowych ośrodka.

W ramach realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej ośrodek współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

41 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Do zadań ośrodka należą również zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych polegające na przyznawaniu i wypłacaniu osobom uprawnionym świadczeń rodzinnych oraz zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej osobom uprawnionym do alimentów podlegające na prowadzeniu postępowań i wydawaniu decyzji administracyjnych w sprawach świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowaniu działań wobec dłużników alimentacyjnych. W 2013 r. z pomocy społecznej w różnych formach skorzystało 151 osób, którym przyznano świadczenie oraz 80 rodzin, w tym 337 osób, które otrzymały zasiłki z pomocy społecznej. Podział świadczeń przyznanych poszczególnym rodzinom w poszczególnych sołectwach przedstawia się następująco:  Sołectwo Ciecholewy – 2  Sołectwo Konarzyny – 16  Sołectwo Zielona Huta – 16  Sołectwo Zielona Chocina – 17  Sołectwo Kiełpin – 8  Sołectwo Żychce – 21.

3.9 Instytucje publiczne w gminie, jednostki organizacyjne gminy oraz organizacje pozarządowe

Instytucje publiczne:

 Urząd Gminy Konarzyny,  Urząd Pocztowy,  Gminny Ośrodek Kultury,  Biblioteka Gminna.

Jednostki organizacyjne:

 Zespół Szkół Publicznych,  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,

Spółki, których udziałowcem jest Gmina Konarzyny:

 Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. (100% udziałów)

Organizacje pozarządowe i stowarzyszenia

42 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Na terenie gminy działa 8 organizacji pozarządowych i stowarzyszeń oraz grup nieformalnych, które podejmują się zadań zleconych przez gminę w ramach zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży oraz organizacji letniego wypoczynku. Warunkiem skutecznego rozwiązywania problemów społecznych jest współudział wszystkich instytucji i organizacji działających na ternie gminy w zakresie wzmocnienia integracji mieszkańców.

Wykaz organizacji funkcjonujących na terenie gminy oraz krótki opis ich działalności przedstawiono w tabeli.

Tabela 10. Organizacje pozarządowe i stowarzyszenia na terenie gminy Konarzyny

Lp. Organizacja Forma prawna Opis działalności

Prowadzenie działalności mającej na celu zapobieganie pożarom oraz współdziałanie w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną, organami samorządowymi i innymi podmiotami, udział w akcjach ratowniczych przeprowadzanych w czasie pożarów, zagrożeń ekologicznych związanych z ochroną środowiska, wypadków oraz innych klęsk i zdarzeń, informowanie ludności o istniejących zagrożeniach pożarowych i ekologicznych oraz sposobach ochrony przed nimi, upowszechnianie, w szczególności Stowarzyszenie wśród członków, kultury fizycznej i sportu Ochotnicza Straż 1. działające w oparciu o oraz prowadzenia działalności Pożarna szczegółowe przepisy kulturalnej i oświatowej, wykonywanie zadań wynikających z przepisów o ochronie przeciwpożarowej, działania na rzecz ochrony środowiska, wspomaganie rozwoju społeczności lokalnych na własnym terenie, wykonywanie innych zadań określonych w statucie OSP, występy na zawodach sportowo-pożarniczych.

Udział w akcjach ratowniczo- gaśniczych, szkolenia, profilaktyka, działalność kulturalna (np. Gwiazdka dla dzieci, wieczorki), prowadzenie młodzieżowych drużyn pożarniczych i

43 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

wolontariat.

13 lutego 2004 roku odbyło się zebranie założycielskie, a w lipcu zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (nr Stowarzyszenie Na KRS 0000211323) i uzyskało status Rzecz Rozwoju Ziemi organizacji pożytku publicznego. 2. Stowarzyszenie OPP Konarzyńskiej Obecnie liczy 31 członków, ludzi „KONAR” różnych profesji, o różnym wykształceniu i zróżnicowanym wieku, których łączy tylko jedno: chęć działania dla dobra rodzinnej ziemi i jej społeczeństwa. Popularyzacja sportu wędkarskiego wśród dzieci i dorosłych, organizacja Związek, osobowość zawodów wędkarskich, festynów, Polski Związek posiada Zarząd okręgu 3. prowadzenie egzaminów na kartę Wędkarski w Słupsku, w wędkarską, prowadzenie szkółki Konarzynach – koło wędkarskiej, zarybianie. W 2013 roku było 144 członków. Uczniowski Klub Sportowy Stowarzyszenie założone 25.08.1992 r. Stowarzyszenie im. Bronisława Obecnie liczy 112 członków. Jest to klub 4. zarejestrowane w Malinowskiego wielosekcyjny: lekkoatletyka, siatkówka, Starostwie Powiatowym i. ul. Szkolna 12, 89- 607 tenis stołowy, piłka nożna. Konarzyny Siedziba: ul. Strażacka 2, 89-607 Konarzyny. Klub założono 05.02.2008 r. 5. GKS SPARTA Klub Sportowy Obecnie liczy 39 członków. Jest to klub jednosekcyjny – piłka nożna, rozgrywki odbywają się na szczeblu wojewódzkim. Zrzeszenie Kaszubsko- Popularyzacja kultury i języka 6. Oddział zrzeszenia Pomorskie kaszubskiego w Gminie Konarzyny. Działa od sierpnia 2011 r., członkowie – panie z Gminy Konarzyny, zadania: organizacja aktywnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży z Gminy Konarzyny, wsparcie szkoły i Stowarzyszenie Na przedszkola w Konarzynach (projekt Rzecz Wspierania 7. Stowarzyszenie „Kim będę gdy dorosnę?”) realizowany Dzieci i Młodzieży w roku 2013 w Konarzynach – dotacja KLUB MAM z Fundacji Steczkowskiego, organizacja ferii zimowych i zajęć w wakacje (Pożyteczne Ferie 2012, 2013 i Pożyteczne Wakacje 2012 – dotacja z Fundacji Wspomagania Wsi). Klub Seniora „Młodzi Działalność kulturalna na rzecz osób w 8. Stowarzyszenie zwykłe Duchem” wieku 50+. Koło powstało w 1986 r. Siedziba koła Koło Łowieckie Polski Związek Łowiecki 9. znajduje się w Konarzynach. Obecnie „Jeleń” Koło Łowieckie zrzesza 15 członków.

44 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

3.10 Finanse

Kształtowanie rozwoju gminy Konarzyny uwarunkowane jest przede wszystkim gospodarnym wydatkowaniem środków własnych gminy. Jednakże dzięki możliwości uzyskania dofinansowania z Unii Europejskiej katalog inwestycji podejmowanych przez gminę stale się poszerza. Gmina Konarzyny wykorzystuje możliwości, jakie daje finansowanie przedsięwzięć ze źródeł zewnętrznych. W ostatnim czasie zrealizowano zadania umożliwiające wykorzystanie potencjału rozwojowego gminy. Zależność między wydatkami ogółem, a wydatkami przeznaczonymi na inwestycje prezentuje poniższa tabela i wykres.

Tabela 11. Wydatki budżetu gminy Konarzyny w latach 2009-2012 Rok/kategoria 2009 2010 2011 2012 Wydatki ogółem 5 952 602,72 9 009 905,53 7 730 726,28 10 949 877,48 Wydatki inwestycyjne 335 879,60 2 645 094,85 576 192,37 3 530 560,71 Źródło: Dane GUS

Wykres 9. Wydatki budżetu gminy Konarzyny w latach 2009-2012

Wydatki ogółem Wydatki inwestycyjne

10949877,48

9 009 905,53 009 9

7730726,28

5 952 602,72 952 5

3530560,71

2645094,85

576192,37 335879,6

2009 2010 2011 2012

Źródło: Dane GUS

Wydatkowanie budżetowe gminy Konarzyny dotyczy dziedzin związanych z zakresem zadań gminy wiejskiej, jako jednostki samorządu terytorialnego. Gmina Konarzyny wydatkuje środki głównie w kierunku oświaty i wychowania, rolnictwa i łowiectwa, pomocy społecznej, administracji publicznej, turystyki oraz na remonty i bieżące utrzymanie dróg.

45 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

W budżecie gminy na 2014 r. zaplanowano:

a) Dochody budżetu gminy w kwocie 7 782 617,20 zł, w tym:  dochody bieżące w kwocie 7 133 389,20 zł,  dochody majątkowe w kwocie 649 228,00 zł, b) Wydatki budżetu gminy w kwocie 7 729 576,87 zł, w tym:  wydatki bieżące w kwocie 7 181 135,00 zł,  wydatki majątkowe w kwocie 548 441,87 zł.

Tabela 12. Dochody i wydatki gminy Konarzyny w latach 2011-2014 Rok/kategoria 2011* 2012* 2013** 2014*** Dochody 8 069 685,14 9 414 837,90 9 703 197,17 7 782 617,20 Wydatki 7 730 726,28 10 949 877,48 13 013 993,70 7 729 576,87 Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

* kwoty pochodzące ze sprawozdań z wykonania budżetu ** kwoty uwzględniające zmiany w budżecie *** kwoty z budżetu (stan na I 2014 r.)

Wykres 10. Dochody i wydatki gminy Konarzyny w latach 2011-2014

Dochody Wydatki

13013994

10949877,48

9703197,2

9414837,9

8069685,14

7782617,2

7730726,3 7729576,9

2011 2012 2013 2014

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

Z zaprezentowanych danych wynika, że gmina Konarzyny dąży do zachowania równowagi pomiędzy wydatkami, a dochodami. Zatem, samorząd gminny racjonalnie gospodaruje posiadanymi środkami i nie realizuje inwestycji znacząco wpływających na zadłużenie samorządu.

46 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

3.11 Zagospodarowanie przestrzenne

Gmina Konarzyny zajmuje powierzchnię ok. 10440 ha. Na terenie gminy znajduje się 10 jezior o łącznej powierzchni ponad 205 ha. Obszary leśne zajmują w gminie około 54% pow., 38% stanowią użytki rolne, 8% wody i grunty pozostałe. Tereny użytkowane rolniczo znajdują się głównie w centralnej części gminy pomiędzy wsiami: Zielona Huta, Konarzyny i Ciecholewy oraz w dorzeczu rzeki Chociny,

Gmina podzielona jest na 6 sołectw: Konarzyny, Ciecholewy, Żychce, Kiełpin, Zielona Huta, Zielona Chocina, na które składają się 23 miejscowości.

Na terenie Gminy Konarzyny obowiązuje 10 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:

1. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu wysypiska odpadów komunalnych stałych w miejscowości Zielona Huta. 2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej z możliwością projektowania rzemiosła nieuciążliwego, usług nieuciążliwych i handlu we wsi Konarzyny – działka nr 453 i część działki nr 457. 3. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy letniskowej w miejscowości Parszczenica – część działki nr 389. 4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu Gminy Konarzyny w obrębie geodezyjnym Kiełpin. 5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkalno-usługową – działka nr 401/1 w Zielonej Chocinie gmina Konarzyny. 6. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkaniową i urządzenia produkcji gospodarki rolnej zwierzęcej działki nr 427/2 i części działki nr 429 w Konarzynach. 7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkaniową i usługowo-produkcyjną części działki nr 520 we wsi Konarzynki gmina Konarzyny. 8. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu urządzeń turystycznych i rekreacyjno-sportowych wraz z zielenią towarzyszącą działek nr 403, 404 we wsi Ciecholewy, gmina Konarzyny.

47 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

9. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkaniową, usługi i zieleń w rejonie ulic Parkowej, Szerokiej i Lotniczej w obrębie Konarzyny i obrębie Zielona Huta, gmina Konarzyny. 10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, mieszkalno-usługową, usługi sportu i parking we wsi Konarzyny, gminy Konarzyny. Plany zagospodarowania obejmują 73 ha, stanowiące 0,7% powierzchni całej gminy.

Celem rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy Konarzyny jest uzyskanie ładu rozumianego jako równoważony rozwój (ekorozwój) poprzez osiągnięcie następujących celów cząstkowych:

 ładu społecznego (poprawa jakości życia społeczeństwa),  ładu ekonomicznego (generowanie efektywnego rozwoju społeczno- gospodarczego),  ładu ekologicznego (przywracanie i utrwalanie rozwoju ekologicznego),  ładu przestrzennego (zintegrowanie ładu przestrzennego z ładem wynikającym z celów rozwoju gminy).

Polityka przestrzenna gminy powinna opierać się na:

 uszanowaniu istniejących uwarunkowań przyrodniczych gminy w jej rozwoju gospodarczym,  ochronie istniejących wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych,  ukierunkowaniu rozwoju przestrzennego gminy zgodnie z predyspozycjami naturalnymi,  rozbudowie powiązań funkcjonalnych i gospodarczych z sąsiednimi gminami,  tworzeniu warunków dla rozwoju funkcji wiodących gminy i ich wzajemnego współistnienia.

Podstawowe predyspozycje rozwojowe gminy wiążą się z gospodarką leśną, ekologicznymi formami turystyki, rybactwem i łowiectwem.

3.12 Polityka inwestycyjna gminy

Władze samorządowe gminy Konarzyny podejmują działania inwestycyjne, dzięki którym zwiększana jest pula wydatków na inwestycje z lokalnego budżetu, co sprawia, że możliwa jest realizacja przedsięwzięć odpowiadających na lokalne

48 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020 potrzeby mieszkańców i pozytywnie podnoszących poziom atrakcyjności gminy w oczach turystów i inwestorów.

W ostatnich latach gmina podjęła działania mające na celu poprawę stanu infrastruktury technicznej, turystycznej, rozwoju rolnictwa i przetwórstwa rolno- spożywczego oraz usług. Gmina realizowała także zadania sprzyjające aktywizacji i integracji społeczności lokalnej.

Otwartość gminy na inwestycje ma swoje odzwierciedlenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Konarzyny.

Realizacja większości zadań inwestycyjnych, szczególnie dotyczących rozbudowy infrastruktury, nie byłaby możliwa bez wsparcia ze środków pozabudżetowych. Najważniejsze projekty współfinansowane ze środków zewnętrznych przedstawiono w tabeli na następnej stronie.

49 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Projekty inwestycyjne - infrastrukturalne i szkoleniowe – finansowane ze środków zew.

Kwota Okres Wartość Nazwa zadania pozyskanych Źródło współfinansowania Charakterystyka projektu realizacji projektu środków

Projekty realizowane przez Gminę

Inwestycja dofinansowana w ramach Pro- Wymiana okien w budynku Szkoły Bank Światowy, środki 2004 27.450,00 11.529,00 gramu Aktywizacji Obszarów Wiejskich, Podstawowej w Konarzynach własne wymieniono 17 szt. okien. Budowa drogi gminnej o nr Wybudowano drogę gminną o na- 3922010, 3922009, 3922008 w 2004 362.938,28 224.337,50 SAPARD, środki własne wierzchni asfaltowej o długości 2.095,16 m miejscowości Żychckie Osady, i szerokości 3,0 m. gmina Konarzyny Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano drogi o nawierzchni Modernizacja dróg transportu rol- 2004 62.162,00 30.000,00 wództwa Pomorskiego, gruntowej w miejscowościach: Żychckie nego środki własne Osady - 0,675 km i Nierostowo - 0,59 km Zakres wykonywania prac: zakup i montaż 2 wiat przystankowych oraz utwardzenie kostką brukową, remont pomieszczeń świetlicy: malowanie tynków wewnętrz- Pomorski Program Odnowy nych, malowanie stolarki okiennej, malo- „Uaktywnianie życia mieszkańców Wsi ze środków Wojewódz- 2004 18.119,65 8.000,00 wanie stolarki drzwiowej, wykonanie tyn- Zielonej Huty” twa Pomorskiego, środki wła- ków zewnętrznych, remont pokrycia da- sne chowego, remont pomieszczenia sanitar- nego, wymiana wykładziny podłogowej, zakup i wymian drzwi zewnętrznych, zakup 10 stołów i 50 krzeseł

50 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wybudowano kolektor tłoczny NFOŚiGW z Konarzynek do oczyszczalni ścieków w (pożyczka)- m. Zielona Huta wraz z przepompowniami Budowa oczyszczalni ścieków i sieci 1.548.000,00 NFOŚiGW, EkoFundusz, środki ścieków o łącznej długości 10.604,50 m, kanalizacyjnej w miejscowości Zie- 2005/2006 3.428.713,61 EkoFundusz własne wykonano 56 szt. przyłączy kanalizacyj- lona Huta, gmina Konarzyny (dotacja)- nych, 9 przepompowni ścieków oraz 1.239.000,00 oczyszczalnię mechaniczno- biologiczną o przepustowości Qśrd= 260 m3/d Urządzono place zabaw w Konarzynach Pomorski Program Odnowy „Pamiętamy o naszych najmłod- i Konarzynkach, zakupiono 20 szt. krzeseł 2004 19.617,35 8.200,00 Wsi w ramach Kontraktu Wo- szych” do Gminnego Ośrodka kultury jewódzkiego, środki własne w Konarzynach Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano drogi gruntowe Modernizacja dróg transportu rol- 2005 46.705,00 30.000,00 wództwa Pomorskiego, w miejscowościach: Zielona Huta - 0,6 km nego środki własne i Jonki - 1,42 km Zmodernizowano drogi gruntowe Urząd Marszałkowski Woje- Modernizacja dróg transportu rol- w miejscowościach: Zielona Huta - 2,15 2006 40.878,78 30.000,00 wództwa Pomorskiego, nego km środki własne i ul. Rzemieślnicza- płyty yumbo - 0,14 km Remont sali obejmował następujące za- dania: wymiana parkietu, konserwacja Pomorski Program Odnowy „Remont sali Gminnego Ośrodka ścian, docieplenie stropu, wymiana 2006 62.167,02 25.465,12 Wsi Kontrakt Wojewódzki, Kultury w Konarzynach” wentylacji, wymiana instalacji elektrycznej środki własne i oświetleniowej, wymiana nagłośnienia, wymiana stolarki drzwiowej, promocja Projekt obejmował: zagospodarowanie terenu boiska przyszkolnego jako miejsca spotkań młodzieży, zagospodarowanie Pomorski Program Odnowy plaży przy Jeziorze Bublik, remont „Kultura i integracja w sołectwie Wsi ze środków Samorządu 2006 86.973,31 58.334,00 sanitariatów GOK oraz zakup 50 szt. stołów Konarzyny” Województwa Pomorskiego, i 100 szt. krzeseł, poprawa warunków na środki własne placu zabaw przy boisku gminnym, remont kapliczki wiejskiej, wyposażenie boiska gminnego w scenę z zadaszeniem Modernizacja dróg transportu rol- Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano drogi gruntowe w miej- 2007 43.310,00 25.00,00 nego wództwa Pomorskiego, scowościach: Zielona Huta - 0,7 km

51 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

środki własne i Złota Góra -1,55 km

Zmodernizowano drogi gruntowe i Urząd Marszałkowski Woje- Modernizacja dróg transportu rol- ułożono nawierzchnie z kostki brukowej: ul. 2008 91.426,86 59.000,00 wództwa Pomorskiego, nego Ogrodowa - 0,125 km i ul. Krótka - 0,06 km środki własne w Konarzynach Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano drogę gruntową Modernizacja dróg transportu rol- 2009 86.344,48 30.000,00 wództwa Pomorskiego, i ułożono nawierzchnię bitumiczną ul. Rze- nego środki własne mieślnicza w Konarzynach - 0,14 km Przebudowano boisko wielofunkcyjne Przebudowa wielofunkcyjnego boi- o pow. 644 m2, wykonano drenaż, na- ska sportowego w Konarzynach w RPO WP na lata 2007- 2013, wierzchnię boiska wykonano z trawy 2009 190.201,83 137.274,97 celu aktywizacji i integracji środki własne syntetycznej, wyposażono boisko w społeczności lokalnej bramki do piłki nożnej słupki i siatkę do rozgrywania meczów piłki siatkowej. Rozwój infrastruktury społeczno- kulturalnej poprzez rozbudowę Rozbudowano GOK o pomieszczenie go- Gminnego Ośrodka Kultury spodarcze oraz sanitariaty, w Konarzynach, budowę ciągu PROW na lata 2007- 2013, 2010 363.685,38 145.976,00 przebudowano parking przed budynkiem pieszo- jezdnego przy boisku środki własne urzędu oraz ciąg pieszo - jezdny przy ZSP w sportowo- rekreacyjnym i Konarzynach przebudowę parkingu w Konarzynach Ochrona Parku Narodowego Bory 1.252.140,21- Wybudowano sieć kanalizacyjną Tucholskie poprzez budowę sieci RPO RPO WP na lata 2007- 2013, w miejscowościach: Ciecholewy, Kona- kanalizacyjnej w miejscowościach: 2010 2.243.523,36 90.000,00- środki własne, WFOŚiGW rzynki Osady i Żychckie Osady wraz Ciecholewy, Konarzynki Osady WFOŚiGW z przepompowniami i Żychckie Osady, gmina Konarzyny Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano drogi gruntowe Modernizacja dróg transportu rol- 2010 90.583,95 36.000,00 wództwa Pomorskiego, w miejscowościach: Żychckie Osady - 1,54 nego środki własne km i Nierostowo- 0,356 km Urząd Marszałkowski Woje- Modernizacja dróg transportu rol- Zmodernizowano drogę gruntową w 2011 86.899,07 29.000,00 wództwa Pomorskiego, nego miejscowości Popielewo - 2,465 km środki własne Budowa placów zabaw na terenie PROW 2007- 2013, środki wła- Wybudowano place zabaw w miejscowo- 2012 123.081.,20 80.352,000 Gminy Konarzyny sne ściach: Konarzynki, Zielona Chocina, Zie-

52 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

lona Huta, Żychce

Urząd Marszałkowski Woje- Ułożono płyty yumbo na odcinku 0,37 km, Modernizacja dróg transportu rol- 2012 62.040,19 30.748,79 wództwa Pomorskiego, stanowiącej drogę dojazdową do nego środki własne gruntów rolnych w miejscowości Rowista Rozwój infrastruktury społeczno- PROW 2007-2013, środki wła- Wybudowano świetlicę wiejską o pow. kulturalnej poprzez budowę 2012 274.394,48 179.395 sne 126,56 m2 w Żychcach świetlicy wiejskiej w Żychcach 2013 Urząd Marszałkowski Woje- Zmodernizowano odcinek o długości 1 km Modernizacja dróg transportu rol- ( w trakcie 249.279,18 90.000,00 wództwa Pomorskiego, w miejscowości Żychckie Osady - na- nego rozliczania) środki własne wierzchni bitumiczna Zagospodarowano miejsce wypoczynku, Zagospodarowanie miejsca wypo- PO RYBY 2007- 2013, środki 2013 78.144,79 54.002,49 wyposażono w drewnianą wiatę z tara- czynku nad Jeziorem Kiełpinek własne sem, stoliki ławki. Ochrona Parku Narodowego Bory Przepięto oczyszczalnię ścieków Tucholskie poprzez przepięcie w Konarzynach do rozbudowanej oczysz- oczyszczalni ścieków w Konarzy- 2012/2013 RPO WP na lata 2007- 2013, czalni ścieków w Zielonej Hucie, wybudo- nach, przebudowę sieci kanaliza- ( w trakcie 2.890.838,28 1.411.065,90 środki własne wano 1,67 km sieci kanalizacyjnej tłocznej, cyjnej i 3 przepompowni oraz rozliczania) przebudowano sieć kanalizacyjna o dł. rozbudowę oczyszczalni ścieków w 0,5 km i 3 przepompownie ścieków Zielonej Hucie 2013 Wyremontowano zejście do Jeziora Bublik Remont zejścia do Jeziora Bublik PROW 2007- 2013, środki wła- ( w trakcie 114.363,28 69.733,00 (ścieżka piesza - 107,50 m, pieszo-rowe- w Konarzynach sne rozliczania) rowa 152,50 m) „Budowa sieci wodociągowej z przyłączami, pompownią wody II stopnia w miejscowościach: Zielona Chocina, Jonki, Dzięgiel, PROW 2007- 2013, środki wła- Niepszczołąg oraz kanalizacji 2013/2014 898 701,43 462 023,00 W trakcie realizacji sne sanitarnej wraz z przykanalikami i przepompowniami w miejscowo- ściach: Zielona Chocina, Jonki, Dzięgiel, Zielona Huta” Budowa ścieżki rowerowej od miej- PO RYBY 2007-2013, środki scowości Żychckie Osady do miej- 2013 139.561,65 94.745,04 W trakcie realizacji własne scowości Żychce

53 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Projekty realizowane współrealizowane przez Gminę lub prowadzone przez inne podmioty

Budowa ścieżek rowerowych W trakcie realizacji, umowa partnerska, 2012/2013 RPO WP na lata 2007- 2013, w ramach programu Kaszubska - - beneficjentem wiodącym jest powiat Środki własne Marszruta chojnicki Rekultywacja 15 składowisk odpa- dów komunalnych zlokalizowanych W trakcie W trakcie realizacji, projekt partnerski, be- W trakcie RPO WP na lata 2007- 2013, na obszarze działania Zakładu Za- rozstrzygnięć - neficjentem wiodącym jest Miasto Choj- realizacji środki partnerów gospodarowania Odpadów w No- przetargowych nice wym Dworze. Gmina Konarzyny partycypowała Modernizacja drogi powiatowej na Środki powiatu chojnickiego, w kosztach zadania, wykonano nalewkę o odcinku od miejscowości Kona- 2013 - - 130.000,00 zł - środki Gminy gr. 2 cm na istniejącej nawierzchni bitu- rzyny do miejscowości Rowista Konarzyny micznej na odcinku ok. 4 km

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

54 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

3.13 Gmina w liczbach

LUDNOŚĆ (stan na 31.12.2013)

Liczba mieszkańców 2332

Kobiety 1174

Mężczyźni 1158

PODZIAŁ TERYTORIALNY

Powierzchnia 10 440 ha

Liczba sołectw 6

Liczba miejscowości 23

Udział lasów w powierzchni gminy 54%

Udział użytków rolnych w powierzchni gminy 38%

Udział wód i pozostałych gruntów w powierzchni 8% gminy

GOSPODARKA

Liczba podmiotów gospodarczych: 138

Publiczne 9

Prywatne 129

Spółki handlowe 2

Spółki cywilne 9

INFRASTRUKTURA TECHNICZNA

Długość czynnej sieci wodociągowej 53,4 km

Długość czynnej sieci kanalizacyjnej 35,4 km

Liczba kotłowni komunalnych 2

Liczba kotłowni lokalnych 1

Liczba kotłowni przemysłowych 4

Długość dróg powiatowych 34 047 m

55 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Długość dróg gminnych 64 334 m

RYNEK PRACY I BEZROBOCIE

Liczba bezrobotnych (stan na 31.10.2013) 149

OCHRONA ŚRODOWISKA

Rezerwaty -

Parki krajobrazowe (otulina) 1

Parki narodowe (otulina) 1

Obszary chronionego krajobrazu 2

Obszary natura 2000 2

Pomniki przyrody 2

MIESZKALNICTWO (stan na 31.12.2012)

Liczba mieszkań na terenie gminy 530

Liczba izb na terenie gminy 2448

Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania 95,27 m2

Powierzchnia mieszkania na 1 osobę 21,67 m2

ZABYTKI

Wpisane do rejestru krajowego 1

Wpisane do rejestru gminnego 43

Parki wpisane do rejestru wojewódzkiego 3

OŚWIATA

Szkoły podstawowe 1

Gimnazja 1

Przedszkola 1

KULTURA I SPORT

Gminne Ośrodki Kultury 1

56 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Biblioteki 1

Boiska 2

OCHRONA ZDROWIA

Ośrodki zdrowia 1

Apteki 1

INSTYTUCJE PUBLICZNE I JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE

Instytucje publiczne 2

Jednostki organizacyjne 4

Organizacje pozarządowe i stowarzyszenia 10

FINANSE (stan na I 2014)

Wydatki 7 729 576,87

Dochody 7 782 617,20

ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE

Liczba obowiązujących miejscowych planów 10 zagospodarowania przestrzennego Powierzchnia gminy objęta miejscowymi planami 73 ha zagospodarowania przestrzennego

4 Analiza obszarów problemowych gminy Konarzyny

Obszar gminy Konarzyny jest zróżnicowany funkcjonalnie, stąd idea podziału terytorium gminy na poszczególne obszary problemowe. Obszary zostały wytyczone w zgodzie z granicami poszczególnych sołectw. Przyjęty podział zapewnia optymalną wygodę szczegółowej diagnozy sytuacji strukturalnej oraz realizacji postanowień analizy.

Podziału dokonano również w oparciu o analizę sytuacji społeczno-gospodarczej gminy Konarzyny. Za naturalny uznano podział wynikający z uwarunkowań geograficznych, a także administracyjnych. Podział uwzględnia również uwarunkowania i kierunki rozwoju zagospodarowania przestrzennego. Podstawowym założeniem podczas ustalania granic podobszarów była odrębność terytorialna poszczególnych terenów – ten sam teren nie może należeć równocześnie do dwóch

57 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 różnych obszarów, na terenie danego podobszaru nie mogą znajdować się tereny przynależne do innego podobszaru (enklawy).

Obszary problemowe (podobszary terytorialne gminy Konarzyny) przedstawiono w formie graficznej i opisowej poniżej.

Rysunek 1 Lokalizacja obszarów problemowych w gminie Konarzyny

Źródło: Opracowanie własne

Obszary problemowe wyodrębnione w Gminie Konarzyny:

Obszar A: Sołectwo Zielona Chocina,

Obszar B: Sołectwo Kiełpin,

Obszar C: Sołectwo Żychce,

Obszar D: Sołectwo Zielona Huta,

Obszar E: Sołectwo Konarzyny,

Obszar F: Sołectwo Ciecholewy.

58 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Szczegółową charakterystykę poszczególnych obszarów przedstawiono poniżej.

Obszar A: Sołectwo Zielona Chocina

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Nierostowo, Parszczenica, Nowa Parszczenica, Boryń, Złota Góra, Jonki, Dzięgiel, Niepszczołąg, Popielewo, Jaranty, Zielona Chocina Liczba mieszkańców: 346 Charakterystyka: Komunikacja: Przez teren sołectwa Zielona Chocina przebiega asfaltowa droga wojewódzka nr 212 (Chojnice – Bytów). Kolejna droga asfaltowa to droga powiatowa nr 2601G prowadząca z miejscowości Binduga. Przez teren sołectwa przebiegają również gruntowe drogi powiatowe o numerach 2600G do miejscowości Parszczenica oraz 2602G do wsi Jonki, Dzięgiel i Niepszczołąg. Droga gminna nr 205008G do Popielewa również jest drogą gruntową, podobnie jak drogi: 205004G (do Złotej Góry), 205002G, 205001G, 205003G, 205012G. Przez teren sołectwa przebiegają w części również drogi gminne gruntowe o nr: 205013G, 205005G, 205008G, 205007G. Środowisko: Teren sołectwa Zielona Chocina jest urozmaicony krajobrazowo, bogaty w jeziora i lasy, łąki oraz tereny uprawne. Jest to okolica posiadająca znaczny potencjał turystyczny. Przez teren sołectwa przepływa malowniczo rzeka Chocina. Na terenie sołectwa znajdują się również jeziora: Boryń Duży, Boryń Mały, Ostrowite, Nierostowo, Zielone Małe, Zielone Duże, Pieczonko i Parszczenica. Wschodnia część sołectwa objęta jest obszarem chronionym Natura 2000. Gospodarka: W Zielonej Chocinie funkcjonuje piekarnia zaopatrująca pobliskie miejscowości oraz sklep spożywczo-przemysłowy. Infrastruktura społeczna: Na obszarze funkcjonuje świetlica wiejska, w miejscowości Zielona Chocina. W budynku świetlicy znajduje się również pomieszczenie wykorzystywane przez OSP. W świetlicy odbywają się zebrania sołeckie, imprezy gminne/sołeckie, zajęcia świetlicowe dla dzieci i młodzieży. Nieopodal znajduje się przystań kajakowa i plac zabaw dla dzieci. Rolnictwo: Obszar A jest obszarem częściowo uprawnym. Jednak ze względu na bliskość rzeki, na obszarze sołectwa występuje mnogość łąk, co sprawia, że dominuje tu chów bydła. Atrakcje turystyczne: Przystań kajakowa, spływy rzeką Chociną, pozostałości historycznej zabudowy wsi. Szlaki turystyczne, które warto odwiedzić: szlak pieszy Człuchów – Czarnoszyce – Polnica – Babilon – Zielona Chocina – Parszczenica. Przez teren sołectwa przebiega także trasa rowerowa Kaszubska Marszruta. Atrakcyjne turystycznie są także okolice jezior: Wielkie Zielone (nad jeziorem znajduje się miejsce wypoczynku), Zielone Małe, Pieczonko, Nierostowo, Boryń Duży, Parszczenica i Ostrowite. W sołectwie odbywa się również zlot turystyczny.

59 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Pomoc społeczna: Na terenie obszaru A ze wsparcia pomocy społecznej korzysta 17 rodzin.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura przyrodniczo, turystyczna, - malownicze położenie, - brak szerokopasmowego dostępu do - dostępność komunikacyjna – położenie przy Internetu, DW 212, - oddalenie od dużych ośrodków - dostateczne uzbrojenie w sieć wodno- przemysłowych zapewniających zatrudnienie, kanalizacyjną, - wysokie bezrobocie, - trwałe użytki zielone umożliwiające chów - niezadowalający stan techniczny DW 212, bydła, - zły stan dróg gminnych i powiatowych (drogi - lasy – znaczenie gospodarcze, gruntowe), - atrakcyjność turystyczna/potencjał - znaczne odległości pomiędzy wsiami, turystyczny, - niedostateczna długość chodników, - rzeka Chocina – szlak kajakowy. - niedostateczne oświetlenie miejscowości.

Kierunki rozwoju: - rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, w tym m.in. budowa ścieżki rowerowej Zielona Chocina – Ciecholewy, utworzenie terenu rekreacyjnego przy jeziorze, zagospodarowanie rzeki Chocina oraz przyległego do niej terenu, - rozwój infrastruktury okołoturystycznej i związanej z nią przedsiębiorczości, - przebudowa/modernizacja dróg, zwłaszcza DW 212, - rozwój agroturystyki, - modernizacja rolnictwa.

Obszar B: Sołectwo Kiełpin

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Binduga, Duża Kępina, Nowa Karczma, Rowista, Kiełpin. Liczba mieszkańców: 168 Charakterystyka: Komunikacja: Przez teren sołectwa Kiełpin przebiegają asfaltowe drogi powiatowe nr 1750G, jak również droga powiatowa 2601G, prowadząca do DW nr 212. Teren obszaru B przecinają również gruntowe drogi gminne: 205006G oraz częściowo: 205003G i 205005G. Środowisko: Teren sołectwa Kiełpin jest niezwykle bogaty przyrodniczo, zalesiony głównie przez

60 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 bory sosnowe. Spotykamy tu łąki oraz tereny uprawne. Jest to okolica posiadająca znaczny potencjał turystyczny. Przez teren sołectwa przepływa malowniczo rzeka Chocina. Na terenie sołectwa położone jest częściowo jezioro Kiełpinek. Infrastruktura społeczna: Na obszarze funkcjonuje świetlica wiejska, w miejscowości Binduga. W świetlicy odbywają się zebrania sołeckie, imprezy gminne/sołeckie, zajęcia świetlicowe dla dzieci i młodzieży. W tym samym budynku wydzielone są również pomieszczenia pełniące funkcje remizy i siedziby OSP, gdzie przechowuje się sprzęt strażacki. Rolnictwo: Obszar B jest obszarem w znacznej części uprawnym. Jednak ze względu na bliskość rzeki, na obszarze sołectwa występuje mnogość łąk, co sprawia, że spotykany jest tu często również chów bydła. Atrakcje turystyczne: Malowniczy przepływ rzeki Chociny, tereny atrakcyjne turystycznie i krajobrazowo. Na terenie sołectwa organizuje się ponadto rokrocznie „Noc Świętojańską”. Na obszarze sołectwa znajduje się jeden z punktów odpoczynkowych trasy turystycznej w ramach Kaszubskiej Marszruty. Ponadto przy jeziorze Kiełpinek znajduje się kompleks działek letniskowych, a nad jeziorem miejsce wypoczynku.

Pomoc społeczna: Na terenie obszaru B ze wsparcia pomocy społecznej korzysta 8 rodzin.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - brak szerokopasmowego dostępu do przyrodniczo, Internetu, - malownicze położenie, - brak gruntów pod inwestycje, stanowiących - dogodne połączenia drogowe, własność gminy, - atrakcyjność turystyczna (działki - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura rekreacyjne)/potencjał turystyczny i turystyczna, agroturystyczny, - brak połączeń komunikacji publicznej, - zagospodarowany teren nad jeziorem – - niedostateczny stopień skanalizowania miejsce odpoczynku, rekreacyjne. obszaru, - niedostateczny stan dróg gminnych i powiatowych, - brak utwardzonej drogi łączącej z powiatem bytowskim, - niedostateczne zagospodarowanie rzeki Chocina (niewykorzystany potencjał turystyczny i rekreacyjny).

Kierunki rozwoju: - rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, w tym zagospodarowanie terenów atrakcyjnych turystycznie, budowa placu zabaw, - rozwiązanie problemu gospodarki ściekowej – wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, - remont mostu na rzece Chocina w miejscowości Binduga.

61 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Obszar C: Sołectwo Żychce

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Żychckie Osady, Żychce Liczba mieszkańców: 391 Charakterystyka: Komunikacja: Przez teren sołectwa Żychce przebiega droga powiatowa nr 1750G oraz drogi gminne prowadzące do DW nr 212. Przez teren sołectwa przebiegają asfaltowe (205010G i 205014G) oraz gruntowe drogi gminne nr 205007G, 205008G, 205009G i 205011G. Środowisko: Teren sołectwa Żychce jest atrakcyjny przyrodniczo, zalesiony zarówno przez drzewa liściaste (występujące wokół jeziora Życheckiego) jak i iglaste. Spotykamy tu łąki oraz tereny uprawne. Jest to okolica posiadająca znaczny potencjał turystyczny. Na terenie sołectwa znajduje się jezioro Życheckie. Gospodarka: Na terenie Żychc znajdują się 2 duże gospodarstwa, które powstawały po byłym Zakładzie Doświadczalnym Ziemniaka. Jest to obszar słaby strukturalnie o znacznym bezrobociu. Infrastruktura społeczna: Na obszarze C znajdują się 2 świetlice wiejskie, w miejscowości Żychce i Żychckie Osady oraz dwa boiska sportowe i plac zabaw dla dzieci. W świetlicy odbywają się zebrania sołeckie, imprezy gminne/sołeckie, zajęcia świetlicowe dla dzieci i młodzieży. Rolnictwo: Obszar C jest obszarem w znacznej części uprawnym. Atrakcje turystyczne: Malownicza linia brzegowa jeziora Życheckiego, tereny atrakcyjne turystycznie i krajobrazowo. Zabytkowy cmentarz ewangelicki z połowy XIX w. Do rejestru zabytków wpisano także zagrody osadnicze z roku 1937. Imprezy takie jak „Majówka z rowerem.” Przez teren sołectwa przebiega ścieżka rowerowa w ramach Kaszubskiej Marszruty.

Pomoc społeczna: Na terenie obszaru C ze wsparcia pomocy społecznej korzysta 21 rodzin.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - brak szerokopasmowego dostępu do przyrodniczo, Internetu, - malownicze położenie, - brak połączeń komunikacji publicznej, - dogodne połączenia drogowe, - pozostawanie obszarów atrakcyjnych - dostateczne uzbrojenie w sieć wodno- przyrodniczo i turystycznie we władaniu kanalizacyjną, prywatnych właścicieli, - korzystna struktura demograficzna obszaru, - znaczne bezrobocie i uzależnienie od - atrakcyjność turystyczna i pomocy społecznej, rekreacyjna/potencjał turystyczny, - oddalenie od dużych ośrodków

62 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

- rozwinięte rolnictwo. przemysłowych zapewniających zatrudnienie, - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczna, - zły stan dróg gminnych i powiatowych, - brak terenów inwestycyjnych, - niezagospodarowane jezioro Życheckie (niewykorzystany potencjał turystyczny i rekreacyjny).

Kierunki rozwoju: - rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, w tym m.in. budowa pomostu oraz zewnętrznej siłowni, - przebudowa/modernizacja infrastruktury drogowej (drogi gminne), - modernizacja sieci wodociągowej (wymiana rur azbestowych), - modernizacja rolnictwa.

Obszar D: Sołectwo Zielona Huta

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Zielona Huta Liczba mieszkańców: 286 Charakterystyka: Komunikacja: Przez sołectwo Zielona Huta przebiega DW 212. Przez teren sołectwa przebiega również asfaltowa droga gminna do Konarzyn – 205016G oraz gruntowe drogi: powiatowa nr 2602G i gminne o nr 205008G, 205015G, 205013G, 205014G i 205009G. Środowisko: Teren sołectwa Zielona Huta jest atrakcyjny przyrodniczo, zalesiony przez bory sosnowe. Wschodnia część miejscowości w odniesieniu do drogi nr 212 objęta jest obszarem chronionym Natura 2000. Spotykamy tu też łąki oraz tereny uprawne. Jest to okolica posiadająca znaczny potencjał turystyczny. Po wschodniej stronie sołectwa przepływa rzeka Chocina. Gospodarka: Na obszarze funkcjonuje firma transportowa. Większość mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa. Infrastruktura społeczna: Świetlica wiejska, która jest miejscem integrującym lokalną społeczność. Boisko do piłki nożnej oraz plac zabaw dla dzieci. W świetlicy odbywają się zebrania sołeckie, imprezy gminne/sołeckie, zajęcia świetlicowe dla dzieci i młodzieży. Rolnictwo: Obszar D jest głównie rolniczy. Funkcjonuje tu ok. 65 gospodarstw rolnych. Wartość

63 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 bonitacyjna gleb oscyluje pomiędzy IV a VI klasą. Głównym kierunkiem w produkcji roślinnej jest uprawa zbóż. Atrakcje turystyczne: Turnieje sportowe, Święto pieczonego ziemniaka, malownicze obszary chronionego krajobrazu.

Pomoc społeczna: Na terenie obszaru D ze wsparcia pomocy społecznej korzysta 16 rodzin.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - brak połączeń komunikacji publicznej, przyrodniczo, w tym Natura 2000, - brak szerokopasmowego dostępu do - dostępność komunikacyjna – położenie przy Internetu, DW 212, - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura - dostępność terenów rozwojowych, turystyczna i okołoturystyczna, inwestycyjnych, - oddalenie od dużych ośrodków - dostateczne uzbrojenie w sieć wodno- przemysłowych zapewniających zatrudnienie, kanalizacyjną, - wysokie bezrobocie, - aktywne władze sołeckie. - położenie przy DW 212 – zagrożenie bezpieczeństwa mieszkańców jako uczestników ruchu drogowego, - brak ścieżki rowerowej wzdłuż DW 212 – zagrożenie bezpieczeństwa mieszkańców jako uczestników ruchu drogowego, - brak wystarczającej długości chodników, - zły stan dróg utwardzonych, - brak oświetlenia ulic.

Kierunki rozwoju: - poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz rozwój infrastruktury drogowej – budowa chodników, ścieżki rowerowej wzdłuż DW 212, oświetlenia oraz modernizacja dróg gminnych i powiatowych, - tworzenie miejsc rekreacji, - stymulowanie rozwoju przedsiębiorczości w kierunku usług okołoturystycznych, - zagospodarowanie rzeki Chocina oraz przyległego do niej terenu – budowa przystani kajakowej.

Obszar E: Sołectwo Konarzyny

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Konarzynki, Korne, Konarzyny

64 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Liczba mieszkańców: 986 Instytucje publiczne: Urząd Gminy Konarzyny, Urząd Pocztowy, Ośrodek Zdrowia Instytucje kultury: Gminny Ośrodek Kultury, Biblioteka Gminna Jednostki organizacyjne: Zespół Szkół Publicznych, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Spółki, których udziałowcem jest Gmina Konarzyny: Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. Charakterystyka: Komunikacja: Przez wschodnią część obszaru przebiega droga wojewódzka nr 212 oraz droga wojewódzka nr 236. Przez miejscowości Konarzyny, Korne i Konarzynki przebiega droga powiatowa nr 2512G jak również droga powiatowa nr 1750G oraz gminna nr 205016G. Środowisko: W miejscowości Konarzyny położone jest jezioro Bublik o powierzchni 7,2 ha. Wokół jeziora utworzono „przyrodniczą ścieżkę edukacyjną”. Południowe części miejscowości Konarzyny, Konarzynki i Korne położone są w obszarze Chronionego Krajobrazu nr 9 „Okolice Jeziora Krępsko i Szczytno”. Ponadto część miejscowości Konarzynki położona przy drodze wojewódzkiej nr 236 znajduje się na obszarze chronionym Natura 2000. Południową granicę sołectwa Konarzyny stanowi rzeka Brda, zaliczana do najpiękniejszych szlaków rzecznych w Polsce, na którym odbywają się liczne spływy kajakowe. Gospodarka: Na obszarze E, gdzie położona jest stolica gminy – miejscowość Konarzyny, mieszkańcy mogą znaleźć zatrudnienie w instytucjach samorządowych i prywatnych. Miejscowości sołectwa Konarzyny skupiają także największą w gminie liczbę zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w różnych branżach (budownictwo, handel, transport, mechanika pojazdowa). Na terenie tych miejscowości znajdują się zakłady przetwórcze oraz usługowo- handlowe. Jednym z ważniejszych przedsiębiorstw są: zakład przetwórstwa mięsnego, piekarnia, tartak, mieszalnia pasz, sklepy spożywcze i przemysłowe, punkt apteczny, punkty sprzedaży artykułów budowlanych i gospodarstwa wiejskiego. Infrastruktura społeczna: W Konarzynach znajduje się kościół parafialny p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła pochodzący z I połowy XVIII w. W centrum miejscowości Konarzyny znajduje się ośrodek zdrowia oraz punkt apteczny. Swoją siedzibę ma także oddział banku. Konarzyny posiadają plac parkingowy, cmentarz parafialny, boisko gminne, utworzoną z inicjatywy harcerzy Regionalną Izbę Pamięci. Gmina Konarzyny dysponuje budynkiem wykorzystywanym na cele kulturalne, wyposażonym w salę widowiskową mogącą pomieścić 300 osób. W budynku tym znajdują się też pomieszczenia dla organizacji pozarządowych, działa świetlica opiekuńczo-wychowawcza oraz Centrum Kształcenia na odległość „wioska internetowa” z 6 stanowiskami komputerowymi. Odbywają się tu również zajęcia dla dzieci, młodzieży i dorosłych oraz imprezy kulturalne i rozrywkowe o znaczeniu lokalnym jak i ponadlokalnym. Na terenie miejscowości Konarzyny działa także Biblioteka Gminna, gromadząca 14 515 woluminów (stan na 31.12.2013 r.) oraz remiza Ochotniczej Straży Pożarnej i Urząd Pocztowy. Na terenie sołectwa znajdują się 2 place zabaw dla dzieci - jeden zlokalizowany jest w Konarzynach nieopodal ośrodka zdrowia, zaś drugi w miejscowości Konarzynki. W Konarzynach znajduje się również boisko sportowe. W budynku Zespołu Szkół Publicznych mieści się Przedszkole, Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, wraz z przynależną do ZSP halą sportową i boiskiem wielofunkcyjnym. Na terenie gminy działa 9 organizacji pozarządowych i stowarzyszeń oraz grup nieformalnych, które podejmują się zadań zleconych przez gminę w ramach zajęć sportowo-rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży oraz organizacji letniego wypoczynku. Organizacje działające w sołectwie Konarzyny to: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Ziemi Konarzyńskiej „KONAR”, Ochotnicza Straż Pożarna, Gminny Klub Sportowy SPARTA, Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Dzieci i Młodzieży Klub Mam, Koło Gospodyń Wiejskich, Polski Związek Wędkarski – Koło Konarzyny, Uczniowski Klub Sportowy im. Bronisława Malinowskiego, Koło Łowieckie „Jeleń”. Rolnictwo: Obszar E jest obszarem w znacznej części uprawnym. Bardzo ważną rolę w gospodarce miejscowości sołectwa Konarzyny odgrywa rolnictwo. Przeciętna wartość bonitacyjna gleb mieści się w klasie IVb. Głównym kierunkiem w produkcji roślinnej jest uprawa zbóż, natomiast w produkcji zwierzęcej chów trzody chlewnej.

65 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Atrakcje turystyczne: Teren wsi ma ukształtowanie równinne. Na południu miejscowości Konarzyny znajduje się malowniczo położone Jezioro Bublik oraz Dolina Rzeki Brdy. Przez sołectwo przepływa od strony południowej meandrująca malowniczo rzeka Brda. Przez wszystkie miejscowości sołectwa przebiegają 2 szlaki: „Szlak wodny Brdy” oraz „Szlak rowerowy Greenway – Naszyjnik Północy”. Przez teren sołectwa przebiega także trasa rowerowa Kaszubska Marszruta. Ochroną konserwatorską na obszarze objęte są: Regionalna Izba Pamięci, dworek murowany, cmentarz katolicki, zespół folwarczny wraz z częścią zaadaptowaną na tartak. Nie sposób nie wspomnieć o bogato zdobionym zabytkowym kościele p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła z I poł. XVIII w. W Konarzynach znajduje się również pochodząca z roku 1899 figura Matki Boskiej oraz figura Chrystusa Króla. W sołectwie Konarzyny organizowanych jest wiele imprez o charakterze kulturalnym i rozrywkowym. Organizowane są imprezy takie jak: walentynkowe spotkania z poezją, finał WOŚP, kiermasz wielkanocny, dzień dziecka, KFOKA Konarzyński Festiwal Otwarty Kabaretów Amatorskich, dożynki powiatowe, Zaduszki jazzowe, Święto Gminy Konarzyny, Mikołajki oraz wspólne kolędowanie. Pomoc społeczna: Na terenie obszaru E ze wsparcia pomocy społecznej korzysta 16 rodzin.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - brak szerokopasmowego dostępu do przyrodniczo, Internetu, - centrum administracyjne i oświatowo- - brak połączeń komunikacji publicznej poza kulturalne gminy, dniami nauki szkolnej, - korzystne położenie w siatce połączeń - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura drogowych, turystyczna i rekreacyjna, - rozwinięta sieć usługowo-handlowa, - niezagospodarowany w pełni teren wokół - dostateczne uzbrojenie w sieć wodno- jeziora, kanalizacyjną, - zły stan dróg gminnych i powiatowych, - na obszarze znajduje się najbardziej - ograniczona dostępność do zajęć rozpoznawalny zabytek gminny – Kościół p.w. pozalekcyjnych (ograniczenie komunikacyjne), św. Apostołów Piotra i Pawła, - niedostateczny stan techniczny sieci - aktywność społeczna – organizacje kanalizacji sanitarnej i deszczowej, pozarządowe, - niedostateczna ilość terenów inwestycyjnych, - atrakcyjność turystyczna i - brak bezpośrednich połączeń rekreacyjna/potencjał turystyczny. komunikacyjnych z miastem wojewódzkim, - braki lokalowe Urzędu Gminy.

Kierunki rozwoju: - rozwój turystyki pieszej i rowerowej, - rozwój infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej, w tym m.in. budowa amfiteatru przy jeziorze Bublik, przebudowa boiska, - modernizacja ośrodka zdrowia, - rozwój infrastruktury drogowej, - modernizacja oświetlenia – wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (fotowoltaika), - rozbudowa pomieszczeń OSP oraz pomieszczeń wykorzystywanych przez NGO, - modernizacja siedziby GOPS, - doposażenie szkół w nowoczesne technologie IT, - rozwiązanie problemów lokalowych Urzędu Gminy (rozbudowa, modernizacja obiektów samorządowych), - pozyskanie terenów inwestycyjnych.

66 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Obszar F: Sołectwo Ciecholewy

Podstawowe dane: Zakres obszaru: Ciecholewy Liczba mieszkańców: 153 Charakterystyka: Komunikacja: Przez wschodnią część obszaru przebiega droga wojewódzka nr 212. Na terenie sołectwa znajduje się również droga gminna gruntowa nr 205018G, droga gminna asfaltowa nr 2517G. Środowisko: Na obszarze F znajduje się jezioro Karlinek oraz rzeka Brda Wschodnia część sołectwa objęta jest obszarem chronionym Natura 2000. Gospodarka: W sołectwie Ciecholewy znajduje się jedna z największych firm na terenie gminy, prowadząca działalność usługowo-budowlaną. Infrastruktura społeczna: Na terenie obszaru zlokalizowana jest ogólnodostępna wiata wypoczynkowa oraz plac zabaw dla dzieci. Rolnictwo: W działalności rolniczej dominuje chów trzody chlewnej oraz uprawa roli; przeważa tu IV klasa bonitacyjna gruntów. Atrakcje turystyczne: Miejsce wypoczynku wyposażone w wiatę odpoczynkową oraz plac zabaw, przystań kajakową przy rzece Brda, nieopodal mostu na drodze wojewódzkiej nr 212.

Pomoc społeczna: Na terenie obszaru F ze wsparcia pomocy społecznej korzystają 2 rodziny.

Silne strony: Słabe strony: - walory przyrodnicze – obszary cenne - brak szerokopasmowego dostępu do przyrodniczo, Internetu, - dostępność komunikacyjna – położenie przy - brak połączeń komunikacji publicznej, DW 212, zmodernizowana droga gminna, - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura - rozwinięte rolnictwo, wysoka jakość gruntów, turystyczna i rekreacyjna, - dostateczne uzbrojenie w sieć wodno- - położenie przy DW 212 – zagrożenie kanalizacyjną, bezpieczeństwa mieszkańców jako uczestników - rozwinięta przedsiębiorczość – w sołectwie ruchu drogowego, znajduje zatrudnienie wielu mieszkańców - brak ścieżek rowerowych, gminy, - brak świetlicy wiejskiej. - atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna - szlak kajakowy na rzece Brda.

67 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Kierunki rozwoju: - rozwój infrastruktury drogowej, zwłaszcza chodnika wzdłuż DW 212 oraz modernizacja dróg gminnych, - budowa obiektów infrastruktury społeczno-kulturalnej, - rozwój infrastruktury turystycznej (przystań, ścieżki rowerowe), - budowa świetlicy wiejskiej.

Mając na uwadze potrzebę racjonalizacji przyszłych działań inwestycyjnych gminy Konarzyny należy zaznaczyć, że zidentyfikowane silne strony i zaproponowane kierunki rozwoju predysponują we wskazanych lokalizacjach do intensyfikacji działań podejmowanych przez samorząd oraz podmioty prywatne. Zidentyfikowane słabe strony poszczególnych obszarów winny również działać mobilizująco, tak aby realizacja strategicznych przedsięwzięć w przyszłości pozwoliła na niwelowanie i wykluczanie zagrożeń.

Wszystkie obszary problemowe cechuje atrakcyjność przyrodnicza, ze względu na bliskie położenie obszarów cennych krajobrazowo, w tym obszarów Natura 2000, a także skorelowana z tym atrakcyjność turystyczna. Natomiast najczęściej definiowaną słabością jest niedostateczna liczba połączeń komunikacyjnych, a także zły stan infrastruktury drogowej (stan dróg, chodników, niedostateczna liczba [długość] ścieżek rowerowych).

Ze względu na nierównomierny podział liczby ludności gminy Konarzyny w ramach obszarów problemowych, specyficzną rolę w kreowaniu rozwoju lokalnego odgrywa obszar E – sołectwo Konarzyny. Mieszka tu 986 mieszkańców, a obszar posiada najlepsze wyposażenie w infrastrukturę techniczną, znajduje się tu największa liczba instytucji publicznych oraz pozostałych obiektów infrastruktury społecznej (w tym usług dla mieszkańców). Jest to spowodowane przede wszystkim tym, że w skład obszaru wchodzi miejscowość Konarzyny – stolica gminy. Konarzyny są zatem biegunem wzrostu, obszarem, który m.in. ze względu na obecny stopień rozwoju może wpływać na rozwiązanie problemów społecznych i gospodarczych rejestrowanych na pozostałych obszarach problemowych.

Kluczowym założeniem dla realizacji idei zrównoważonego rozwoju wszystkich obszarów jest podejmowanie przez samorząd oraz podmioty prywatne (w tym organizacje pozarządowe) działań ukierunkowanych na wykorzystanie możliwości i jednoczesne zminimalizowanie problemów w obrębie terytorialnym obszarów zidentyfikowanych jako najsłabsze. Do działań tych zaliczyć można m.in. rozwój

68 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 infrastruktury drogowej, turystycznej i rekreacyjnej, wpieranie przedsiębiorczości oraz współdziałanie z PUP w Chojnicach w celu przeciwdziałania bezrobociu, itd.

Przyjęta wizja, cele strategiczne i zaplanowane działania wraz z programem ich wdrażania mają służyć strategicznemu rozwojowi poszczególnych obszarów, a w konsekwencji całej gminy Konarzyny. Rozwój ten winien być wielosektorowy i wielokierunkowy. Efekt podjętych starań monitorować zaś będzie system wskaźników.

5 Wyniki badania ankietowego mieszkańców

Istotnym elementem Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 było przeprowadzenie badań ankietowych wśród mieszkańców gminy. Celem badania było pozyskanie opinii na temat jakości życia oraz możliwych kierunków rozwoju gminy.

Uzyskane wyniki posłużyły między innymi opracowaniu analizy SWOT, określeniu celów strategicznych i operacyjnych oraz wskazaniu programów operacyjnych mających na celu wdrożenie Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny.

W ramach badań ilościowych mających dać jedną z podstaw merytorycznych do opracowania Strategii Rozwoju Gminy wykorzystywano jako narzędzie badawcze, badanie ilościowe, ankietowe, realizowane w formie formularza ankietowego.

Badanie odbywało się w dniach od 20.11.2013 r. do 20.12.2013 r. na terenie całej gminy Konarzyny. Udział w badaniu wzięło 142 mieszkańców. Kwestionariusz składał się z 4 pytań zamkniętych i 1 pytania otwartego. W ramach pytań zamkniętych mieszkańcy oceniali atrakcyjność osiedleńczą i turystyczną gminy, potrzeby inwestycyjne oraz zadowolenie z dotychczas podejmowanych działań, a także wskazywali czynniki, które ich zdaniem mogą wpłynąć na przyszły sukces rozwojowy gminy. Pytanie otwarte służyło zebraniu informacji na temat inwestycji, które zdaniem ankietowanych były najważniejsze i przyniosły najwięcej korzyści.

Przyjęto następujące sposoby udostępniania kwestionariuszy ankietowych:

 ogólnodostępny kwestionariusz ankiety on-line na oficjalnej stronie gminy Konarzyny,  kwestionariusz ankiety w wersji papierowej dostępny w Urzędzie Gminy Konarzyny.

69 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Ponadto za pomocą ankiety weryfikowane były dane respondentów, takie jak:

 płeć,

 wiek,

 status zawodowy,

 wykształcenie,

 przynależność administracyjna,

 wielkość gospodarstwa domowego,

 średni miesięczny dochód netto na 1 os. w gospodarstwie domowym.

Na następnej stronie zaprezentowano formularz ankiety zastosowany w badaniu.

70 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

71

Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wyniki ankiet

Identyfikacja potrzeb i oczekiwań mieszkańców:

Pytanie 1.: Jak Pani/Pan ocenia atrakcyjność osiedleńczą i turystyczną gminy? Proszę ocenić, tam gdzie jest to możliwe, zarówno jakość, jak i dostępność poszczególnych kategorii zaznaczając „X” we właściwej kolumnie.

Edukacja

bardzo dobrze 14,79% 4,23% dobrze 53,52% 41,55% umiarkowanie 26,76% 43,66% źle 4,93% 8,45% bardzo źle 0,00% 2,11% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Dostępność Jakość

Według większości ankietowanych edukacja na terenie gminy Konarzyny jest dostępna na dobrym poziomie (53,52%). Żaden z respondentów nie ocenił bardzo źle dostępności edukacji, a zaledwie 4,93% mieszkańców oceniło ją jako złą. Natomiast jakość edukacji jest oceniana jako umiarkowana (43,66%) ze wskazaniem na dobrą (41,55%).

Opieka zdrowotna

5,63% bardzo dobrze 2,82% 23,94% dobrze 21,13% 40,14% umiarkowanie 40,14% 23,24% źle 28,17% 7,04% bardzo źle 8,45%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Dostępność Jakość

Zarówno dostępność, jak i jakość opieki zdrowotnej na terenie gminy Konarzyny, według ankietowanych, jest na umiarkowanym poziomie (40,14%). Bardzo źle dostępność oceniło zaledwie 7,04%, a jakość 8,45% mieszkańców.

72 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Opieka społeczna

9,15% bardzo dobrze 6,34% 35,92% dobrze 28,87% 38,03% umiarkowanie 42,25% 14,08% źle 17,61% 2,82% bardzo źle 4,93%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Dostępność Jakość

Respondenci ocenili dostępność opieki społecznej na umiarkowanym (38,03%) oraz dobrym poziomie (35,92%). Analogicznie kształtują się oceny jakości opieki społecznej, tj. przeważają oceny umiarkowane (42,25%) oraz dobre (28,87%).

Oferta kulturalna

7,75% bardzo dobrze 4,23% 50,00% dobrze 43,66% 32,39% umiarkowanie 38,03% 9,86% źle 11,97% 0,00% bardzo źle 2,11%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Dostępność Jakość

Ankietowani uważają, że dostępność oferty kulturalnej jest na dobrym (50%), bądź umiarkowanym (32,39%) poziomie. Żaden z mieszkańców nie ocenił dostępności oferty kulturalnej jako bardzo złej. Jakość oferty kulturalnej respondenci ocenili analogicznie, tj. że jest na dobrym (43,66%) lub umiarkowanym (38,03%) poziomie.

73 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Oferta sportowo-rekreacyjna

10,56% bardzo dobrze 10,56% 43,66% dobrze 40,85% 37,32% umiarkowanie 38,03% 7,04% źle 9,15% 1,41% bardzo źle 1,41%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Dostępność Jakość

Dostępność i jakość oferty sportowo-rekreacyjnej na terenie gminy Konarzyny jest zdaniem mieszkańców na dobrym (43,66% i 40,85%), bądź umiarkowanym poziomie (37,32% i 38,03%). Bardzo źle dostępność i jakość oferty sportowo-rekreacyjnej oceniło zaledwie 1,41% ankietowanych.

Oferta turystyczna

3,52% bardzo dobrze 3,52% 25,35% dobrze 19,72% 40,14% umiarkowanie 45,07% 27,46% źle 27,46% 3,52% bardzo źle 4,23%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Dostępność Jakość

Osoby zamieszkujące gminę Konarzyny uważają, że dostępność oferty turystycznej jest na umiarkowanym (40,14%) lub złym (27,46%) poziomie. ¼ ankietowanych oceniła dostępność oferty turystycznej jako dobrą. Jakość oferty została oceniona przez większość umiarkowanie (45,07%) i źle (27,46%). Dobrze ofertę turystyczną oceniło niespełna 20% respondentów.

74 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Lokalny rynek pracy

0,00% bardzo dobrze 0,70% 10,56% dobrze 6,34% 20,42% umiarkowanie 25,35% 42,96% źle 41,55% 26,06% bardzo źle 26,06%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Dostępność Jakość

Dostępność lokalnego rynku pracy została oceniona przez 42,96% ankietowanych jako zła, a przez 26,06% jako bardzo zła. Żaden z mieszkańców nie ocenił dostępności lokalnego rynku pracy jako bardzo dobrej. Podobną zależność można zaobserwować w przypadku jakości lokalnego rynku pracy, który został oceniony przez 41,55% respondentów jako zły i przez 26,06% mieszkańców jako bardzo zły. Niecały 1% ankietowanych ocenił jakość lokalnego rynku pracy na bardzo dobrym poziomie.

Drogi

bardzo dobrze 0,70% 0,70% dobrze 18,31% 7,04% umiarkowanie 28,17% 28,17% źle 31,69% 36,62% bardzo źle 21,13% 27,46% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%

Dostępność Jakość

Wynik ankiety wskazuje, że dostępność dróg na terenie gminy Konarzyny jest umiarkowana (28,17%) lub zła (31,69%). Jakość została oceniona jako bardzo zła (27,46%), zła (36,62%) i umiarkowana (28,17%). Tylko jedna osoba oceniła dostępność i jakość dróg na bardzo dobrym poziomie.

75 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Infratruktura kanalizacyjna

11,27% bardzo dobrze 7,75% 45,77% dobrze 50,70% 30,28% umiarkowanie 30,28% 11,27% źle 7,75% 1,41% bardzo źle 3,52%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Dostępność Jakość

Dostępność infrastruktury kanalizacyjnej w gminie Konarzyny została oceniona jako dobra (45,77%) lub umiarkowana (30,28%). Jakość infrastruktury kanalizacyjnej została oceniona w większości jako dobra (50,70%) i umiarkowana (30,28%).

Infrastruktura wodociągowa

14,08% bardzo dobrze 7,75% 51,41% dobrze 56,34% 26,76% umiarkowanie 25,35% 7,75% źle 9,86% 0,00% bardzo źle 0,70%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Dostępność Jakość

Ponad połowa ankietowanych (51,41%) uważa, że infrastruktura wodociągowa jest dostępna na dobrym poziomie, 26,76% osób uznało, że umiarkowanie, a 14,08%, że na bardzo dobrym poziomie. Nikt nie odpowiedział, że dostępność tych usług jest bardzo zła. Jakość infrastruktury wodociągowej również została oceniona pozytywnie. Aż 56,34% respondentów wskazało, że jest ona dobra, a 25,35%, że umiarkowana. Tylko jedna osoba odpowiedziała, że jakość tej infrastruktury jest bardzo zła.

76 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Transport publiczny

0,00% bardzo dobrze 2,11%

11,27% dobrze 11,27%

26,06% umiarkowanie 30,28%

33,10% źle 30,28%

29,58% bardzo źle 26,06%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00%

Dostępność Jakość

Dostępność i jakość transportu publicznego na terenie gminy Konarzyny została oceniona w zróżnicowany sposób, z tendencją do opinii negatywnych. Dostępność oceniono jako złą (33,10%) i bardzo złą (29,58%). Żaden z ankietowanych nie ocenił dostępności jako bardzo dobrej, a zaledwie 11,27% oceniło ją dobrze. Jakość oceniono jako umiarkowaną (30,28%) i złą (30,28%). Natomiast 2,11% respondentów oceniło ją bardzo dobrze.

Stan środowiska naturalnego

bardzo dobrze 10,56%

dobrze 46,48%

umiarkowanie 36,62%

źle 4,93%

bardzo źle 1,41%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00%

Stan środowiska naturalnego został oceniony przez mieszkańców gminy Konarzyny jako dobry (46,48%) lub umiarkowany (36,62%). Tak sądzi ponad 80% respondentów.

77 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Wizerunek i estetyka gminy

bardzo dobrze 8,45%

dobrze 52,11%

umiarkowanie 33,10%

źle 5,63%

bardzo źle 0,70%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Respondenci oceniają pozytywnie wizerunek i estetykę gminy Konarzyny. Zdecydowana większość uważa, że są one na dobrym (52,11%) lub umiarkowanym (33,10%) poziomie.

Dostęp do internetu

bardzo dobrze 2,11%

dobrze 28,17%

umiarkowanie 42,25%

źle 21,83%

bardzo źle 5,63%

0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00% 35,00% 40,00% 45,00%

Respondenci uznali, że dostęp do Internetu na terenie gminy Konarzyny jest umiarkowany (42,25%) lub dobry (28,17%), a 21,83% ankietowanych uważa, że jest zły.

78 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Pytanie 2.: W jakim stopniu konieczna jest realizacja następujących zadań? Proszę zaznaczyć stan w skali od 1 do 5. Gdzie 1 oznacza - zdecydowanie nie; 2 – raczej nie; 3 – umiarkowanie; 4 - raczej tak; 5 – zdecydowanie tak.

Inne 0,00 Tworzenie parków, zieleńców 3,51 Zagospodarowanie terenów nad jeziorami 3,95 Budowa obiektów handlowych wielkopowierzchniowych (np. Biedronka, Lidl) 3,15 Budowa małej architektury (np. ławki, śmietniki) 3,85 Poprawa dostępu do szerokopasmowego Internetu 4,06 Budowa i modernizacja sieci wodociągowej 3,55 Budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej 3,56 Budowa oświetlenia ulicznego 3,78 Budowa i modernizacja dróg lokalnych 4,31 Budowa i modernizacja ścieżek rowerowych 3,74 Realizacja programów/projektów wspierających lokalny rynek pracy 3,98 Promocja gminy, w tym stworzenie unikalnego produktu turystycznego gminy 3,61 Budowa i modernizacja nowych obiektów sportowo-rekreacyjnych (np.… 3,31 Poszerzenie oferty kulturalnej (np. organizacja nowych imprez) 3,54 Zwiększenie pomocy socjalnej dla najuboższych 3,75 Budowa i modernizacja obiektów użyteczności publicznej (np. GOK, GOPS) 3,34 Realizacja programów/projektów prozdrowotnych dla mieszkańców gminy 3,87 Budowa i modernizacja świetlic wiejskich 3,11 Realizacja programów/projektów edukacyjnych i wyrównawczych dla… 3,65 Tworzenie przedszkoli/nowych grup przedszkolnych 3,51 Modernizacja placówek oświatowych 3,33 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5

Najważniejszym zadaniem do realizacji według mieszkańców gminy Konarzyny jest, na pierwszym miejscu, budowa i modernizacja dróg lokalnych (4,31 pkt.), a w następnej kolejności poprawa dostępu do szerokopasmowego Internetu (4,06 pkt.), realizacja programów/projektów wspierających lokalny rynek pracy (3,98 pkt.), zagospodarowanie terenów nad jeziorami (3,95 pkt.), realizacja programów/projektów prozdrowotnych dla mieszkańców gminy (3,87 pkt.) oraz budowa małej architektury (3,85 pkt.). Najniżej ocenione zadania to budowa i modernizacja świetlic wiejskich (3,11 pkt.) oraz budowa obiektów handlowych wielkopowierzchniowych (3,15 pkt.). Należy jednak podkreślić, że żadne zadanie nie otrzymało oceny poniżej 3.0, co oznacza, że każde z nich zostało uznane jako warte wdrożenia. Badanie pokazało jednak pilność realizacji poszczególnych inwestycji.

79 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Pytanie 3.: W jakim stopniu jest Pani/Pan zadowolona/-y z inwestycji przeprowadzonych do tej pory na terenie gminy?

zdecydowanie tak 11,97%

raczej tak 50,70%

umiarkowanie 31,69%

raczej nie 4,93%

zdecydowanie nie 0,70%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Połowa z ankietowanych osób (50,70%) jest raczej zadowolona z inwestycji przeprowadzonych na terenie gminy. Co trzeci respondent ma umiarkowane zdanie w tej kwestii.

Pytanie 4.: Która inwestycja była Pani/Pana zdaniem najważniejsza? Proszę wymienić jedną. Według respondentów najważniejszą inwestycją w gminie było przeniesienie i modernizacja oczyszczalni ścieków oraz podłączenie nowych użytkowników do sieci kanalizacyjnej. Na drugim miejscu, mieszkańcy wskazali budowę ścieżek rowerowych na terenie gminy.

Pytanie 5.: Proszę wskazać, co może wyznaczyć przyszły sukces rozwojowy gminy Konarzyny. Proszę zaznaczyć jedną odpowiedź.

Poprawa oferty kulturalnej i rekreacyjnej 2,82%

Poprawa estetyki gminy i jej promocja 12,68%

Rozwój przesiębiorczości 48,59%

Wzrost aktywności społecznej mieszkańców 15,49%

Poprawa warunków osiedleńczych 11,97%

Rozwój turystyki 8,45%

0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00%

Zdecydowana większość ankietowanych widzi przyszły sukces rozwojowy gminy Konarzyny w rozwoju przedsiębiorczości (48,59%). Natomiast najmniej przyszłościowym kierunkiem rozwoju jest poprawa oferty kulturalnej i rekreacyjnej (2,82%) oraz rozwój turystyki (8,45%).

80 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Identyfikacja osobowa:

Płeć:

53,52% 46,48%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

kobieta mężczyzna

Do ankiety przystąpiły 142 osoby, z czego 76 to kobiety (53,52%). W ankiecie wzięło udział 66 mężczyzn (46,48%). Wykształcenie:

11,97% 39,44% 32,39% 16,20%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

podstawowe zawodowe średnie wyższe

W badanej grupie respondentów znalazło się najwięcej osób z wykształceniem zawodowym 39,44% i średnim około 32,39%. Tylko 16,2% to osoby z wykształceniem wyższym. Grupa wiekowa:

0,70% 17,61% 23,94% 23,24% 20,42% 14,08%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

do 19 lat 20-29 lat 30-39 lat 40-49 lat 50-59 lat 60 lat i więcej

Najliczniejszą grupą biorącą udział w ankiecie były osoby w przedziale wiekowym 30-39 lat (23,94%), kolejną 40-49-latkowie (23,24%). Do najmniej licznej grupy zaliczają się osoby do 19 roku życia (0,7%). Region zamieszkania:

12,68% 2,82% 20,42% 14,08% 43,66% 6,34%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Sołectwo Zielona Chocina ( A ) Sołectwo Kiełpin ( B ) Sołectwo Żychce ( C ) Sołectwo Zielona Huta ( D ) Sołectwo Konarzyny ( E ) Sołoectwo Ciecholewy ( F )

Najliczniejszą grupę ankietowanych stanowili mieszkańcy sołectwa Konarzyny (43,66%). Na

81 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020 drugim miejscu znalazło się sołectwo Żychce – 20,42%. Najmniej liczną grupą respondentów były osoby z sołectwa Kiełpin – 2,82%. Wielkość gospodarstwa domowego:

3,52% 15,49% 11,97% 38,73% 30,28%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

jednoosobowe 2-osobowe 3-osobowe 4 lub 5-osobowe 6-osobowe

Pod względem wielkości gospodarstw domowych najbardziej liczną grupę stanowią osoby zamieszkujące domostwa 4 lub 5-osobowe (38,73%). Następną, stosunkowo liczną grupę, stanowią gospodarstwa 6-osobowe (30,28%). Najmniej liczne były osoby pochodzące z domostw jednoosobowych (3,52%). Średnia wielkość miesięcznych dochodów netto na 1 os. w gospodarstwie domowym:

40,14% 25,35% 28,17% 6,34%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

od 0 do 599 zł od 600 do 1199 zł od 1200 do 1999 zł 2000 zł i więcej

Średnia wielkość miesięcznych zarobków netto na 1 osobę w gospodarstwie domowym wynosi dla 40,14% ankietowanych od 0 do 599 zł, dla 25,35% jest to kwota w przedziale od 600 do 1199 zł, dla 28,17% dochód wynosi od 1200 do1999 zł, a dla 6,34% ankietowanych dochód wynosi powyżej 2000 zł na osobę. Status zawodowy:

7,04% 52,11% 1,41% 14,79% 17,61% 7,04%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

uczeń/studnet pracujący przedsiębiorca emeryt/rencista bezrobotny inny

Ponad połowa respondentów to osoby aktywne zawodowo (52,11%), 17,61% nie posiada pracy, 14,79% to emeryci i renciści, 7,04% stanowią osoby uczące się, 1,41% prowadzi swoją działalność gospodarczą, a 7,04% to uczniowie bądź studenci. 7,04% wskazało swój status zawodowy jako „inny”.

82 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

6 Analiza SWOT

Analiza SWOT (z ang. strengths, weaknesses, opportunities, threats) polegająca na przeciwstawianiu stron mocnych i słabych z przyszłymi możliwymi szansami i zagrożeniami jest podstawową metodą analizy rozwojowej wykorzystywaną w procesie planowania strategicznego. Analiza powstała w wyniku oceny stanu istniejącego oraz obiektywnych założeń rozwojowych dokonanych na poziomie samorządu, a także wniosków wynikających z przeprowadzonych konsultacji ze społecznością lokalną w ramach warsztatów i badania ankiet przeprowadzonych wśród mieszkańców gminy.

Mocne i słabe strony stanowią zestaw czynników wewnętrznych oddziaływujących bezpośrednio na gminę. Mocne strony należycie wykorzystane będą sprzyjać rozwojowi gminy, pozytywnie wyróżniać ją w otoczeniu oraz budować przewagę konkurencyjną w stosunku do innych podmiotów. Warunkiem rozwoju jest jednoczesna eliminacja bądź zniwelowanie oddziaływania stron słabych.

83 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

 walory przyrodnicze – 70% powierzchni gminy to obszary cenne  peryferyjne położenie w województwie – znaczna odległość od przyrodniczo, w tym obszary Natura 2000, liczne jeziora, centrum administracyjnego regionu – Gdańska,  dobrze rozwinięta sieć wodociągowa (97,5%),  niski budżet gminy – niewielkie wpływy do gminnego budżetu,  korzystna struktura wiekowa mieszkańców – przewaga mieszkańców w  niewielkie środki finansowe GOPS, wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym,  brak terenów inwestycyjnych,  rozwinięte rolnictwo – średnia jakość gruntów, trwałe użytki zielone  brak mieszkań komunalnych i socjalnych, umożliwiające chów bydła,  niedostateczny stopień rozwoju przedsiębiorczości,  regionalna dostępność komunikacyjna – położenie przy DW 212 i DW  brak dużego przedsiębiorstwa dającego zatrudnienie mieszkańcom 236, gminy,  potencjał turystyczny – zagospodarowane częściowo tereny przy  nieujawniona działalność agroturystyczna, jeziorach, szlaki turystyczne, piesze i rowerowe,  wahania rynku pracy – sezonowy wzrost bezrobocia,  aktywne organizacje pozarządowe i stowarzyszenia,  niedostateczny poziom wyposażenia gminy w sieć kanalizacji  wysoki poziom bezpieczeństwa – niewielka skala przestępczości, sanitarnej,  dostatecznie rozwinięta infrastruktura społeczna – wyremontowane  zły stan techniczny infrastruktury drogowej – zarówno dróg gminnych, świetlice wiejskie, place zabaw, powiatowych, jak i wojewódzkich,  niewystarczająca liczba [długość] ścieżek rowerowych,  słabo rozwinięta komunikacja publiczna,  utrudniony dostęp do zajęć pozalekcyjnych spowodowany ograniczonymi połączeniami komunikacyjnymi,  ograniczony dostęp do edukacji przedszkolnej,  utrudniony dostęp do specjalistycznej opieki medycznej,  brak szerokopasmowego dostępu do Internetu (białe plamy),  brak infrastruktury okołoturystycznej – całorocznych obiektów gastronomicznych i noclegowych,  niewystarczające wykorzystanie potencjału gminy – niewielka promocja atrakcji turystycznych, brak oferty turystycznej,

84 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

 brak systemu promocji gminy – skoordynowanych i regularnych działań gminy, SZANSE ZAGROŻENIA

 rozwój infrastruktury turystycznej, okołoturystycznej i rekreacyjnej,  niekorzystne zmiany demograficzne – starzenie się społeczeństwa,  poszerzanie oferty dla turystów,  stagnacja gospodarcza kraju i regionu – ubożenie mieszkańców,  wdrożenie inicjatywy „Kajakiem przez Pomorze” – zagospodarowanie  pogarszający się stan infrastruktury drogowej z uwagi na szlaków wodnych, niewystarczające środki finansowe na remonty – ograniczenie  realizacja założeń promocyjnych – wspólne działania z gminami dostępności komunikacyjnej gminy oraz obniżenie jakości ościennymi, podróżowania,  pozyskiwanie środków dotacyjnych Unii Europejskiej, w tym ramach  pogłębiające się zjawisko wykluczenia społecznego powodujące Programów Operacyjnych w perspektywie 2014-2020, szereg problemów społecznych,  rozwój aktywności obywatelskiej – wspieranie inicjatyw społecznych  nieudolna polityka zatrudnienia, edukacyjna oraz społeczna – na oraz wspieranie działalności kół wiejskich, klubów sportowych i szczeblu krajowym, stowarzyszeń,  degradacja środowiska naturalnego – brak ochrony obszarów  korzystny trend osiedleńczy – odpływ ludności z miast na wieś, cennych przyrodniczo,  wdrożenie form wsparcia dla przedsiębiorstw – aktywizacja zawodowa,  wzrastające tempo rozwoju gmin ościennych – rosnąca konkurencja wsparcie i doradztwo dla przedsiębiorców, głównie w dziedzinie rekreacji i turystyki,  tworzenie spółdzielni socjalnych,  marginalizacja regionu,  modernizacja infrastruktury drogowej – zarówno dróg gminnych, powiatowych, jak i wojewódzkich,  budowa ścieżek rowerowych,  rozwój połączeń komunikacji publicznej, w tym poprawa dojazdu uczniów na zajęcia pozalekcyjne,  rozwój oferty handlowej – budowa obiektów handlowych wielkopowierzchniowych (dyskonty),

85 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

7 Wizja rozwoju

Wizja to pożądany, docelowy obraz przyszłości, a więc w pełni ukształtowany wizerunek, który jest wynikiem dokonanej diagnozy sytuacji gminy Konarzyny, analizy jej silnych i słabych stron oraz potencjalnych szans i zagrożeń, a także rezultatem wielopoziomowych konsultacji, tj. zarówno na poziomie władz samorządowych, jak i mieszkańców.

Wizja stanowi zatem odpowiedź na oczekiwania i aspiracje mieszkańców, a jednocześnie ma na celu ukształtowanie wizerunku gminy, który chce ona osiągnąć na koniec założonego horyzontu czasowego, tj. do 2020 roku, przy założeniu partycypacji społeczności lokalnej, przedstawicieli władz samorządowych oraz partnerów społeczno-gospodarczych.

Wizja rozwoju jest pojęciem wielopłaszczyznowym toteż została szerzej zdefiniowana przez pryzmat czterech kluczowych kategorii:

 społeczeństwo,  infrastruktura,  gospodarka,  przestrzeń i środowisko.

86 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

SPOŁECZEŃSTWO INFRASTRUKTURA - wyedukowane – posiadające możliwości rozwoju i dostęp do usług społecznych Wodno-kanalizacyjna: na wysokim poziomie, - dobrze rozwinięta – gmina w pełni wyposażona w sieć wodno-ściekową, - przedsiębiorcze i aktywne zawodowo – wykorzystujące specyfikę lokalnej Drogowa: gospodarki i posiadające umiejętności odpowiadające oczekiwaniom rynku - w dobrym stanie technicznym – zmodernizowane drogi (zapewniające pracy, bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego), chodniki, oświetlenie uliczne, - zdrowe – posiadające dostęp do specjalistycznej opieki medycznej, Transportowa: - energiczne w działaniu, aktywne społecznie i obywatelsko - chętne do realizacji - uwzględniająca potrzeby mieszkańców – dostateczna częstotliwość kursowania nowych przedsięwzięć, komunikacji publicznej, - zintegrowane – wspólnie dążące do osiągnięcia wyznaczonych celów, Turystyczna i rekreacyjna: - ambitne – mające potrzebę i możliwość ciągłego doskonalenia siebie i swojej - dostosowana do potrzeb turystów, uwzględniająca oczekiwania mieszkańców – pracy, rozbudowana sieć ścieżek rowerowych i pieszych oraz wodnych szlaków kajakowych, wybudowane place zabaw, boiska sportowe, miejsca odpoczynku nad jeziorami, Telekomunikacyjna: - powszechnie dostępna – zapewniony szerokopasmowy dostęp do Internetu (eliminacja białych plam), Komunalna: - dostosowana do potrzeb mieszkańców – gmina posiada zasób mieszkań socjalnych, komunalnych, WIZJA GOSPODARKA PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO - dostosowana do potrzeb regionu – rozwinięta przedsiębiorczość wykorzystująca Przestrzeń: specyfikę lokalnej gospodarki oraz naturalne zasoby/walory obszaru, - dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych – obiekty użyteczności - wspierana przez władze samorządowe – gmina wpiera przedsiębiorczość i jest publicznej są dostępne dla niepełnosprawnych, otwarta na inicjatywy mieszkańców, - dostosowana do potrzeb turystyki i rekreacji – wykorzystany potencjał - wzbogacona o inwestycje zewnętrzne – działalność gospodarcza prowadzona turystyczno-rekreacyjny, w tym rozbudowa rowerowych, pieszych i kajakowych przez zewnętrznych inwestorów, szlaków turystycznych, budowa nowych obiektów sportowo-rekreacyjnych, - budowana przez aktywne społeczeństwo – aktywni mieszkańcy, myślący Środowisko: perspektywicznie i kreatywnie, aktywnie poszukujący pracy, - chronione, czyste i zadbane – ochrona i promocja obiektów cennych - wzbogacona o poszerzoną ofertę handlową – zwiększona liczba obiektów przyrodniczo, handlowych, m.in. w miejscowościach sołeckich, - racjonalnie wykorzystywane – wdrożenie rozwiązań wykorzystujących odnawialne źródła energii,

87 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Równoczesny i zrównoważony rozwój we wskazanych strefach zapewni sukces i pozwoli osiągnąć stabilną pozycję gminy Konarzyny w województwie pomorskim. Natomiast wnioski płynące z powyższej analizy pozwoliły na ukształtowanie jednolitej i spójnej wizji, której nadano następujące brzmienie:

Gmina Konarzyny 2020 roku:

obszarem pozytywnych zmian gospodarczych, atrakcyjnym turystycznie,

zapewniającym wysoką jakość życia mieszkańców i dostęp do usług społecznych oraz posiadającym zmodernizowaną infrastrukturę techniczną.

8 Misja

Osiągnięcie stanu docelowego sformułowanego w wizji jest długoletnim procesem, składającym się z szeregu działań podejmowanych na różnych szczeblach. Do uczestnictwa w nim są zobowiązani zarówno mieszkańcy, władze samorządowe, jak i wszelkie organizacje i instytucje społeczno-gospodarcze funkcjonujące na obszarze gminy.

W celu zwiększenia skuteczności wdrażania wizji rozwoju, działania te muszą być odpowiednio skoordynowane. Spójność procesu rozwoju i utrzymanie jego ciągłości leży w gestii władz samorządowych i to właśnie do nich skierowana została misja.

Misja jest więc punktem odniesienia dla przedstawicieli samorządu w kontekście planowania priorytetów długookresowych, a także w zakresie integrowania działań partnerów rozwoju lokalnego (wewnętrznych i zewnętrznych). Zadaniem misji jest także motywowanie i integrowanie mieszkańców oraz ugruntowanie w nich potrzeby partycypacji w rozwoju oraz lokalnej tożsamości. Wreszcie misja spełnia funkcję promującą gminę, w szczególności wobec potencjalnych inwestorów, oraz turystów.

Misji gminy Konarzyny nadano następujące brzmienie:

88 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020

Wspieranie lokalnej przedsiębiorczości, inicjatyw społecznych, mobilizowanie

mieszkańców do działania oraz wykorzystywanie potencjału rozwojowego i walorów

przyrodniczo-turystycznych do wzmocnienia pozycji w regionie.

Wszelkie działania samorządu będą ukierunkowane na poprawę jakości życia

mieszkańców gminy.

Skuteczna realizacja założeń Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 wymaga również określenia zestawu wartości, którymi gmina będzie się kierować wykonując zadania własne oraz zlecone. Wartości te mają sprzyjać wszechstronnemu i zrównoważonemu rozwojowi. Powinny one przyświecać wszystkim interesariuszom rozwoju gminy Konarzyny.

ZAUFANIE •szczerość i otwartość, wzajemny szacunek i wiara w czystość intencji partnerów w działaniu WSPÓŁPRACA •tworzenie więzi i współdziałanie na każdym poziomie we wzjamenych relacjach mieszkańców, przedstawicieli władz samorządowych i organizacji społeczno- gospodarczych ODPOWIEDZIALNOŚĆ •dokładność i poprawność wykonywanych działań, uczciwość i sumienność w wykonywanej pracy SZACUNEK •zrozumienie dla zróżnicowanych potrzeb i poglądów na wszystkich płaszczyznach, ukierunkowane na tworzenie pozytywnych relacji z otoczeniem ZAANGAŻOWANIE •koncentracja na pracy, nastawienie na maksymalizację efektów pracy i osiąganie wyznaczonych celów DOBROBYT SPOŁECZNY • ukierunkowanie na osiąganie wartości docelowych: zdrowie, bezpieczeństwo, wykształcenie, zamożność i poczucie samorealizacji każdego mieszkańca

Realizacja polityki samorządowej zgodnie z powyższymi zasadami zagwarantuje, iż podejmowane działania charakteryzować się będą wysoką wartością dodaną. Tym samym osiągnięty będzie efekt synergii rozwoju, czyli

89 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY

do roku 2020 zwielokrotnienia korzyści i sukcesów dzięki zastosowaniu i łączeniu wielu części składowych w jedną całość.

9 Cele strategiczne

Dla skutecznej realizacji wizji gminy Konarzyny należy zaplanować cele strategiczne, które będą służyły jej osiągnięciu. Nadrzędnym celem gospodarowania i sterowania rozwojem lokalnym jest tworzenie możliwie jak najlepszego środowiska do życia dla mieszkańców, zgodnie z zasadami racjonalnego i zrównoważonego rozwoju. Wzajemna integracja wszystkich dziedzin życia społeczno-gospodarczego, w sposób niestwarzający nowych dysproporcji rozwojowych jest bardzo trudna do osiągnięcia w praktyce.

Fundamentem procesu formułowania celów jest ich hierarchizacja na dwóch poziomach: strategicznym i operacyjnym. Równocześnie założono, że cele powinny być konkretne, mierzalne, istotne, realistyczne i określone w czasie według zasady SMART. Skonkretyzowane wskazanie celów strategicznych pozwala na właściwą koordynację realizacji programów operacyjnych. Cele strategiczne określają długofalowe kierunki rozwoju gminy Konarzyny. Natomiast cele operacyjne stanowią ich uszczegółowienie i umożliwiają wyznaczenie konkretnych programów operacyjnych.

90 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

CELE STRATEGICZNE Poprawa jakości życia Zrównoważony rozwój Rozwój aktywności 1. 2. 3. mieszkańców przestrzenny zawodowej i gospodarczej CELE OPERACYJNE 1.1. Zapewnienie lepszego dostępu do 2.1. Dostosowanie zasobów gminy do 3.1. Promocja gminy jako atrakcyjnego podstawowych usług społecznych potrzeb turystyki i rekreacji obszaru lokowania inwestycji

1.2. Wspieranie inicjatyw społeczności 2.2. Turystyczne wykorzystanie walorów Wspieranie rozwoju rekreacji i lokalnej oraz organizacji środowiska naturalnego 3.2. turystyki jako czynników pozarządowych dynamizujących lokalny rozwój 2.3. Funkcjonalne zagospodarowanie gospodarczy 1.3. Poprawa dostępności komunikacyjnej przestrzeni publicznych gminy Wspieranie inicjatyw 2.4. Estetyzacja gminy 3.3. gospodarczych 1.4. Rozwój infrastruktury technicznej 2.5. Ochrona środowiska naturalnego Aktywizacja i podnoszenie 3.4. kwalifikacji zawodowych 1.5. Modernizacja placówek oświatowych 2.6. Wspieranie wykorzystania mieszkańców na lokalnym rynku odnawialnych źródeł energii pracy 1.6. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców

91 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

10 Wdrażanie i monitorowanie strategii

Planowanie ścieżki długofalowego, strategicznego rozwoju jest procesem opartym przede wszystkim na analizie stanu obecnego na płaszczyźnie przestrzenno- społeczno-ekonomicznej, konsultacjach społecznych oraz wnioskach z analizy SWOT, czyli chęci wykorzystania silnych stron i szans, przy jednoczesnej minimalizacji stron słabych i zagrożeń zewnętrznych. Proces ten umożliwia dobór optymalnych i skonkretyzowanych działań, których realizacja przyczyni się do osiągnięcia pożądanego stanu docelowego.

Wdrożenie dokumentu strategicznego rozwoju opiera się na podstawowych założeniach, jakimi są:

 planowanie celów i decydowanie o najlepszym sposobie ich osiągnięcia,  organizowanie, polegające na najlepszym pogrupowaniu działań i zasobów,  realizacja założeń,  bieżąca kontrola wykonania i monitorowanie efektów, wyrażające się wprowadzaniem korekt do przyjętych założeń (aktualizacji).

Poniższy rysunek prezentuje schemat procesu planowania Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020.

Rysunek 2. Proces planowania Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020

Źródło: Opracowanie własne

Wdrażanie założeń strategicznych wymaga stałego monitorowania rezultatów. Proces monitorowania obejmuje zbieranie i analizę danych ukazujących

92 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

realizację celów strategicznych i operacyjnych poprzez tempo oraz jakość wdrażania programów operacyjnych.

Rysunek 3. Wdrażanie i monitorowanie Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020

Wizja rozwoju

MISJA SAMORZĄDU

MONITOROWANIE

Cele strategiczne

WSKAŹNIKI

poziom strategiczny

Cele operacyjne

WDROŻANIE Cele strategiczne

WSKAŹNIKI poziom operacyjny

Zadania inwestycyjne/projekty

Źródło: Opracowanie własne

Monitorowanie realizacji Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 odbywać się będzie na poziomie strategicznym i operacyjnym. Obecny kształt Strategii został opracowany w warunkach społecznych, ekonomicznych i politycznych, które są stanami dynamicznymi. Ewaluacja na poziomie strategicznym obejmować będzie systematyczne obserwowanie zmian wewnętrznych i zewnętrznych, uwarunkowań rozwoju gminy, procesów zachodzących w otoczeniu oraz aktualizowanie celów i priorytetów. W tabeli przedstawiono podstawowy, strategiczny wskaźnik kontroli wdrażania Strategii.

93 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 13. Monitorowanie wdrożenia Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 na poziomie strategicznym Oczekiwana Miernik Harmonogram Źródło weryfikacji Opis wartość procesu/wskaźnik weryfikacji wskaźnika wskaźnika Ewidencja Realizacja prowadzona przez przynajmniej Raz w roku w Urząd Gminy Liczba 100% jednego okresie realizacji Konarzyny (m.in. zrealizowanych zrealizowanych zadania/projektu Strategii, tj. w rejestr decyzji celów celów w każdym celu latach 2014- administracyjnych, strategicznych strategicznych strategicznym do 2020 bazy danych, 2020 roku protokoły zdawczo- odbiorcze inwestycji) Źródło: Opracowanie własne Monitorowanie wdrożenia założeń dokumentu na poziomie strategicznym obejmować będzie ocenę postępu realizacji i skuteczności wdrażanych projektów na podstawie osiągania wskaźników wpisanych w ramach programów operacyjnych.

Za proces monitorowania realizacji Programu odpowiedzialny będzie zespół ds. monitorowania i ewaluacji Strategii, złożony z pracowników Urzędu Gminy w Konarzynach, powołany przez Wójta. Do zadań komórki będzie należało dokonywanie analizy, na koniec każdego roku kalendarzowego, spójności zrealizowanych działań z celami strategicznymi oraz stopnia realizacji programów operacyjnych. Karta weryfikacji wskaźników stanowi załącznik nr 5 niniejszej Strategii.

94 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Załącznik 1. – Zgodność celów strategicznych z krajowymi, wojewódzkimi, powiatowymi oraz gminnymi dokumentami o charakterze strategicznym

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności.

Strategia jest dokumentem określającym główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju.

Głównym jej celem jest poprawa jakości życia Polaków mierzona zarówno wskaźnikami jakościowymi, jak i wartością oraz tempem wzrostu PKB w Polsce. Kierunki interwencji podporządkowane są schematowi trzech obszarów strategicznych, z którymi korelują założenia niniejszej Strategii.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 Długookresowa Strategia CS 3: Rozwój CS 1: Poprawa Rozwoju Kraju – Polska 2030. CS 2: Zrównoważony aktywności jakości życia Trzecia fala nowoczesności rozwój przestrzenny zawodowej i mieszkańców gospodarczej OBSZAR: Konkurencyjność i innowacyjność gospodarki X OBSZAR: Równoważenie potencjałów rozwojowych X X regionów OBSZAR: Efektywność i sprawność państwa X X

Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo.

Strategia Rozwoju Kraju 2020 – to główna strategia rozwojowa w średnim horyzoncie czasowym. Dokument wskazuje strategiczne zadania państwa, których podjęcie w perspektywie najbliższych lat jest niezbędne, by wzmocnić procesy rozwojowe.

Celem głównym Strategii jest wzmocnienie i wykorzystanie gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. Strategia wyznacza trzy obszary strategiczne, w które wpisują się cele strategiczne niniejszej Strategii.

95 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 Strategia Rozwoju Kraju 2020. CS 3: Rozwój Aktywne społeczeństwo, CS 1: Poprawa CS 2: aktywności konkurencyjna gospodarka, jakości życia Zrównoważony zawodowej i sprawne państwo mieszkańców rozwój przestrzenny gospodarczej OBSZAR: Sprawne i efektywne państwo X X X OBSZAR: Konkurencyjna gospodarka X X X OBSZAR: Spójność społeczna i terytorialna X

Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020

Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego jest jedną z dziewięciu strategii zintegrowanych i stanowi odpowiedź na konieczność podniesienia jakości życia w Polsce w perspektywie roku 2020. Jest jednocześnie punktem wyjścia do rozbudowy i podnoszenia jakości kapitału ludzkiego w Polsce poprzez zastosowanie właściwych rozwiązań, dostosowanych do potrzeb osób na każdym etapie życia.

Głównym celem realizacji Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego jest rozwijanie kapitału ludzkiego poprzez wydobywanie potencjałów osób, tak aby mogły one w pełni uczestniczyć w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym na wszystkich etapach życia. W dokumencie wyznaczono pięć celów szczegółowych, z którymi są spójne cele strategiczne Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 CS 3: Rozwój Strategia Rozwoju Kapitału CS 1: Poprawa CS 2: aktywności Ludzkiego 2020 jakości życia Zrównoważony zawodowej i mieszkańców rozwój przestrzenny gospodarczej Cel szczegółowy 1: Wzrost zatrudnienia X CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Wydłużenie okresu aktywności zawodowej i zapewnienie lepszej jakości X X funkcjonowania osób starszych CEL SZCZEGÓŁOWY 3: Poprawa sytuacji osób i grup zagrożonych wykluczeniem X społecznym CEL SZCZEGÓŁOWY 4: Poprawa zdrowia obywateli oraz efektywności systemu opieki X zdrowotnej CEL SZCZEGÓŁOWY 5: Podniesienie poziomu kompetencji oraz X X kwalifikacji obywateli

96 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: regiony, miasta, obszary wiejskie

Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: regiony, miasta, obszary wiejskie stanowi kompleksowy średniookresowy dokument strategiczny odnoszący się do prowadzenia polityki rozwoju społeczno-gospodarczego kraju w ujęciu wojewódzkim. Celem strategicznym polityki regionalnej, wskazanym w Strategii, jest efektywne wykorzystywanie specyficznych regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Ponadto w dokumencie ustalone zostały trzy cele, z którymi zgodne są cele strategiczne niniejszej Strategii.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 CS 2: CS 3: Rozwój Strategia Rozwoju Kapitału CS 1: Poprawa Zrównoważony aktywności Ludzkiego 2020 jakości życia rozwój zawodowej i mieszkańców przestrzenny gospodarczej 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów X X X „konkurencyjność” 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach X problemowych „spójność” 3. Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych X ukierunkowanych terytorialnie „sprawność”

Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020

Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego będąca podstawowym i najważniejszym narzędziem prowadzonej przez samorząd województwa polityki regionalnej, wyznacza główne cele i kierunki dalszego rozwoju regionu. Strategia wskazuje 3 cele strategiczne, mające charakter ogólny i określające pożądane stany docelowe w ujęciu problemowym. Zgodność celów strategicznych Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny z celami Strategii Pomorskie 2020 prezentuje poniższa tabela.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 Strategia Rozwoju CS 3: Rozwój aktywności Województwa CS 1: Poprawa jakości CS 2: Zrównoważony zawodowej i Pomorskiego 2020 życia mieszkańców rozwój przestrzenny gospodarczej Nowoczesna gospodarka X X Aktywni mieszkańcy X X Atrakcyjna przestrzeń X

97 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Ponadto cele strategiczne niniejszej Strategii są spójne z Regionalnymi Programami Strategicznymi stanowiącymi uszczegółowienie Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 w następującym stopniu:

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 Regionalny Program CS 1: Poprawa jakości CS 2: Zrównoważony CS 3: Rozwój aktywności Strategiczny życia mieszkańców rozwój przestrzenny zawodowej i gospodarczej Mobilne Pomorze X Ekoefektywne Pomorze X Zdrowie dla Pomorzan X Aktywni Pomorzanie X Pomorski Port Kreatywności X Pomorska Podróż X

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (projekt uwzględniający wnioski z konsultacji społecznych i oceny ex-ante zaakceptowany przez ZWP uchwałą nr 107/325/14 z dn. 07.02.2014)

Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2014 -2020 będzie jednym z narzędzi realizacji Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020. Tematyczny zakres oraz logika interwencji RPO WP są zdeterminowane zapisami sześciu Regionalnych Programów Strategicznych stanowiącymi uszczegółowienie SRWP.

Zgodność priorytetów RPO WP z celami strategicznymi Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 została przedstawiona w postaci tabeli.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 Regionalny Program CS 3: Rozwój CS 1: Poprawa Operacyjny dla Województwa CS 2: Zrównoważony aktywności jakości życia Pomorskiego na lata 2014-2020 rozwój przestrzenny zawodowej i mieszkańców gospodarczej 1. Komercjalizacja wiedzy X 2. Przedsiębiorstwa X 3. Edukacja X 4. Kształcenie zawodowe X 5. Zatrudnienie X 6. Integracja X 7. Zdrowie X 8. Konwersja X X 9. Mobilność X 10. Energia X 11. Środowisko X

98 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Strategia Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020

Strategia Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 stanowi ma za zadanie zweryfikowanie obranych od 2006 r. kierunków w regionalnej polityce społecznej i zaplanowanie działań prowadzących do budowania nowego wymiaru integracji społecznej, koniecznego w kontekście zmian demograficznych, gospodarczych oraz społeczno-kulturowych. Strategia jest opracowaniem kompleksowym, obejmującym w szczególności programy: przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Strategia Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 jest integralną częścią Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 i stanowi tym samym dokument o charakterze operacyjno-wdrożeniowym w obszarze aktywni mieszkańcy.

Cele strategiczne przyjęte w Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 są spójne z celem strategicznym nr 5 „Poprawa jakości życia mieszkańców i wzrost partycypacji społecznej” niniejszej Strategii Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.

Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2013-2016 z perspektywą do roku 2020

Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 2013-2016 z perspektywą do roku 2020 zawiera 4 cele perspektywiczne, 12 średniookresowych, 1 priorytetowy oraz 60 kierunków działań. Każdemu z celów towarzyszy krótka charakterystyka stanu i problemów środowiska oraz wybranych uwarunkowań wynikających z przepisów prawa. Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny jest spójna z Programem Ochrony Środowiska poprzez cel strategiczny nr 3 „Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego wraz z poprawą stanu infrastruktury technicznej”.

99 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego do roku 2025

Strategia Rozwoju Powiatu Chojnickiego formułuje długookresowe cele rozwoju i ich modyfikacje w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, a także określa zasoby i środki konieczne do wdrażania tych celów. Strategia Powiatu zawiera 5 celów strategicznych, z którymi korelują cele strategiczne niniejszej Strategii.

Strategia Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020 CS 3: Rozwój Strategia Rozwoju Powiatu CS 1: Poprawa CS 2: aktywności Chojnickiego do roku 2025 jakości życia Zrównoważony zawodowej i mieszkańców rozwój przestrzenny gospodarczej Cel strategiczny 1: Zwiększenie znaczenia funkcji turystycznej X powiatu Cel strategiczny 2: Ukierunkowanie rozwoju powiatu jako ponadregionalnego centrum X X gospodarczego Cel strategiczny 3: Ochrona środowiska przyrodniczego i X przestrzennego powiatu Cel strategiczny 4: Rozwój podstaw aktywności ustawicznej edukacji i X podmiotowości obywateli powiatu Cel strategiczny 5: Podniesienie poziomu życia mieszkańców X X X

Ponadto Strategia Powiatu Chojnickiego zawiera listę celów średniookresowych i zadań planowanych do realizacji wraz ze wskazaniem wykonawcy. Wśród wymienionych celów i zadań uwzględniono również te, które będą stanowiły rekomendację do ich realizacji przez gminy. Są to:

1) w ramach celu strategicznego 1:

 stworzenie zaplecza noclegowego przygotowanego na przyjmowanie grup kongresowych,  wydłużenie sezonu turystycznego poprzez stworzenie warunków i promowanie aktywnych form uprawiania turystyki; 2) w ramach celu strategicznego 2:  stworzenie wokół Chojnic silnego miejskiego obszaru funkcjonalnego, umożliwiającego absorbcję znaczących środków w nowej perspektywie finansowej,  stworzenie dogodnych warunków dla inwestorów,

100 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

 wspieranie procesu i opracowania i aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin powiatu,  różnicowanie działalności na obszarach wiejskich,  rozwój infrastruktury technicznej wsi,  rozwój rolnictwa, w tym ekologicznego; 3) w ramach celu strategicznego 3:  powiększenie powierzchni obszarów chronionych,  wdrożenie lokalnego systemu zachęt dla realizacji inwestycji OZE,  wyposażenie nowych lub remontowanych obiektów użyteczności publicznej w zasilanie z OZE,  zawarcie porozumienia związanego z realizacją założeń Rezerwatu Biosfery „Bory Tucholskie”,  zachowanie dziedzictwa i tradycji regionalnej przy kształtowaniu krajobrazu architektonicznego; 4) w ramach celu strategicznego 4:  rozwijanie oferty jednostek kultury i wspieranie organizacji działających w obszarze kultury,  objęcie zasięgiem cyfrowego Internetu całego powiatu,  zwiększanie zakresu spraw załatwianych przez e-urząd (szkoła, edukacja on-line); 5) w ramach celu strategicznego 5:  zacieśnienie współpracy międzypowiatowej i subregionalnej,  wspólne występowanie o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej,  wspólne z gminami wykreowanie marki powiatu,  umożliwienie mieszkańcom szybszego dojazdu do pracy,  rozwój infrastruktury rekreacyjno-sportowej dla zagospodarowania aktywności mieszkańców,  rozwój opieki nad osobami starszymi i obłożnie chorymi,  poprawa dostępności i jakości usług medycznych.

101 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Załącznik 2. – Programy operacyjne

Programy operacyjne stanowią przejście z poziomu planowania celów strategicznych do planowania działań operacyjnych i są kluczowym aspektem wdrażania Strategii. Umożliwiają one przede wszystkim pogrupowanie założeń strategicznych według głównych sfer oddziaływania, wyznaczenie poszczególnych czynników warunkujących realizację działań inwestycyjnych oraz systemu monitorowania na poziomie operacyjnym. Wyróżniono następujące Programy Operacyjne:

I Spójność społeczna II Ład przestrzenny III Gospodarka i rynek i dostępność i środowiskowy pracy

Programy zostały skonkretyzowane w oparciu o politykę rozwojową samorządu, uwzględniają także plany inwestycyjne władz samorządowych oraz konsultacje społeczne. Podstawą opracowania wskazanych programów operacyjnych było również zachowanie spójności ze Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 przyjętą przez Sejmik Województwa Pomorskiego dnia 24 września 2012 r. Poziom korelacji Programów Operacyjnych niniejszej Strategii ze Strategią Pomorskie 2020 oraz uszczegółowiającymi ją Regionalnymi Programami Strategicznymi zaprezentowano na kolejnej stronie.

102 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Rysunek 4. Relacja między głównymi założeniami Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 wraz z uszczegółowiającymi ją Regionalnymi Programami Strategicznymi, a Strategią Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020

Źródło: Opracowanie własne

103 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY d o r o k u 2020

Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego precyzuje w perspektywie 2020 roku trzy cele strategiczne, mające charakter ogólny i określające pożądane stany docelowe w ujęciu problemowym. Są to: (1) nowoczesna gospodarka, (2) aktywni mieszkańcy i (3) atrakcyjna przestrzeń. Są one konkretyzowane przez 10 celów operacyjnych oraz zaproponowane kierunki działań. Celem nadrzędnym pozostaje spójność regionu, rozumiana jako zapewnienie możliwości rozwoju i poszukiwanie takich ścieżek zmian, które będą wykorzystywały i wzmacniały potencjał każdego z obszarów.

Szczegółowo założenia przyszłej, wojewódzkiej polityki rozwojowej prezentują, uszczegóławiają, Regionalne Programy Strategiczne (RPS) w sześciu obszarach: (1) rozwój gospodarczy, (2) atrakcyjność kulturalna i turystyczna, (3) aktywność zawodowa i społeczna, (4) ochrona zdrowia, (5) transport, a także (6) energetyka i środowisko.

Zależności między Strategią Rozwoju Gminy Konarzyny do 2020 oraz Strategią Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 wspólnie z Regionalnymi Programami Strategicznymi (RPS) – prezentuje rycina na poprzedniej stronie.

Głównym, przyjętym założeniem zaproponowanych Programów Operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do 2020 jest wpisywanie się w co najmniej jeden cel strategiczny na poziomie niniejszej Strategii, a w związku z tym spełnianie założeń jednego lub więcej celów operacyjnych. Zakres każdego programu operacyjnego obejmuje w szczególności: cele strategiczne programu, uwarunkowania realizacji programu, identyfikację potencjalnych beneficjentów, powiązania z innymi programami operacyjnymi, przewidywalne mierzalne rezultaty, listę projektów kluczowych, źródła finansowania projektu.

Realizacja działań wpisujących się w założenia programów operacyjnych, ma przyczynić się do osiągnięcia zakładanych celów oraz wypełnienia misji i założonej wizji rozwoju. Skuteczność procesu wdrożenia będzie natomiast weryfikowana poprzez system monitorowania – w formie stopnia realizacji wskaźników rezultatów.

104 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

I SPÓJNOŚĆ SPOŁECZNA I DOSTĘPNOŚĆ CEL STRATEGICZNY: POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW CELE OPERACYJNE: Komplementarność z innymi Programami Operacyjnymi: 1.1. Zapewnienie lepszego dostępu do podstawowych usług społecznych II Ład przestrzenny i środowiskowy 1.2. Wspieranie inicjatyw społeczności lokalnej oraz organizacji III Gospodarka i rynek pracy pozarządowych 1.3. Poprawa dostępności komunikacyjnej 1.4. Rozwój infrastruktury technicznej 1.5. Modernizacja placówek oświatowych 1.6. Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców Beneficjenci ostateczni: Partnerzy: - mieszkańcy gminy Konarzyny - władze samorządowe gminy Konarzyny oraz innych jednostek samorządu - organizacje pozarządowe/stowarzyszenia terytorialnego - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Konarzynach - Gminny Ośrodek Kultury w Konarzynach - Placówki oświatowe - Zakłady Opieki Zdrowotnej Korzyści bezpośrednie: Wskaźniki: - wzrost jakości życia mieszkańców - liczba zrealizowanych zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej – 5 szt. - lepszy dostęp oraz jakość edukacji, ochrony zdrowia i pomocy społecznej - liczba zrealizowanych zadań z zakresu infrastruktury drogowej (budowa, - wzrost partycypacji publicznej i społecznej mieszkańców przebudowa i remont dróg, chodników, ścieżek rowerowych) – 6 szt. - zmniejszenie zjawiska wykluczenia społecznego, w tym wykluczenia - liczba rozbudowanych budynków użyteczności publicznej – 1 szt. cyfrowego - liczba zrealizowanych zadań związanych z remontem i doposażeniem - reintegracja społeczna placówek oświatowych – 5 szt. Przykładowe projekty: Źródła finansowania: - Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej od miejscowości Konarzyny od - budżet gminy miejscowości Żychckie Osady – etap III - pozostałe środki publiczne, w tym krajowe - Budowa ciągu pieszo-jezdnego od miejscowości Zielona Chocina do - dotacje, w tym z funduszy unijnych (np. w ramach RPO WP, PROW, PO miejscowości Ciecholewy Ryby), pozostałych funduszy (np. NMF i MF EOG) oraz ministerialne - Rozbudowa, remont i termomodernizacja budynku Ośrodka Zdrowia w - instrumenty finansowe – pozadotacyjne środki finansowe w ramach Konarzynach funduszy unijnych (np. pożyczki, wsparcie kapitałowe) - Wymiana instalacji elektrycznej i oświetlenia w szkole podstawowej oraz w - środki prywatne przedszkolu - Budowa świetlicy wiejskiej w Ciecholewach Rola samorządu: - inicjator i realizator zadań - wsparcie finansowe - wsparcie organizacyjne

105 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

II ŁAD PRZESTRZENNY I ŚRODOWISKOWY CEL STRATEGICZNY: ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ PRZESTRZENNY CELE OPERACYJNE: Komplementarność z innymi Programami Operacyjnymi: 2.1. Dostosowanie zasobów gminy do potrzeb turystyki i rekreacji I Spójność społeczna i dostępność 2.2. Turystyczne wykorzystanie walorów środowiska naturalnego III Gospodarka i rynek pracy 2.3. Funkcjonalne zagospodarowanie przestrzeni publicznych 2.4. Estetyzacja gminy 2.5. Ochrona środowiska naturalnego 2.6. Wspieranie wykorzystania odnawialnych źródeł energii Beneficjenci ostateczni: Partnerzy: - mieszkańcy gminy Konarzyny - władze samorządowe gminy Konarzyny oraz innych jednostek samorządu - turyści terytorialnego - przedsiębiorcy działający w branży turystycznej i okołoturystycznej - Gminny Ośrodek Kultury w Konarzynach - kluby sportowe i organizacje sportowe - organizacje pozarządowe Korzyści bezpośrednie: Wskaźniki: - poprawa atrakcyjności osiedleńczej gminy - liczba budynków poddanych termomodernizacji – 3 szt. - wzrost jakości życia mieszkańców - liczba zrealizowanych zadań związanych z wykorzystaniem odnawialnych - poprawa atrakcyjności turystycznej źródeł energii – 2 szt. - wzrost liczby turystów odwiedzających gminę - liczba wybudowanych/przebudowanych miejsc wypoczynku i rekreacji – 3 - poprawa atrakcyjności inwestycyjnej gminy szt. - poprawa estetyki i wizerunku gminy - wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii - poprawa stanu środowiska naturalnego

Przykładowe projekty: Źródła finansowania: - Budowa miejsca wypoczynku i rekreacji wokół Jeziora Bublik wraz z drogą - budżet gminy dojazdową - pozostałe środki publiczne, w tym krajowe - Zagospodarowanie Placu Ks. Otto Konrada - dotacje, w tym z funduszy unijnych (np. w ramach RPO WP, PROW, PO - Budowa placu zabaw w Bindudze Ryby), pozostałych funduszy (np. GIS, WFOŚiGW, NFOŚiGW) oraz ministerialne - Termomodernizacja kompleksu budynków urzędu, GOK-u i OSP - instrumenty finansowe – pozadotacyjne środki finansowe w ramach - Usuwanie wyrobów zawierających azbest funduszy unijnych (np. pożyczki, wsparcie kapitałowe) - Rekultywacja 15 składowisk odpadów komunalnych - środki prywatne - Budowa farmy fotowoltaicznej Rola samorządu: - inicjator i realizator zadań - wsparcie finansowe - wsparcie organizacyjne

106 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

III GOSPODARKA I RYNEK PRACY CEL STRATEGICZNY: ROZWÓJ AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ I GOSPODARCZEJ CELE OPERACYJNE: Komplementarność z innymi Programami Operacyjnymi: 3.1. Promocja gminy jako atrakcyjnego obszaru lokowania inwestycji I Spójność społeczna i dostępność 3.2. Wspieranie rozwoju rekreacji i turystyki jako czynników dynamizujących II Ład przestrzenny i środowiskowy lokalny rozwój gospodarczy 3.3. Wspieranie inicjatyw gospodarczych 3.4. Aktywizacja i podnoszenie kwalifikacji zawodowych mieszkańców na lokalnym rynku pracy Beneficjenci ostateczni: Partnerzy: - mieszkańcy gminy Konarzyny - władze samorządowe gminy Konarzyny i innych jednostek samorządu - inwestorzy terytorialnego - przedsiębiorcy - Powiatowy Urząd Pracy w Chojnicach - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Konarzynach - organizacje pozarządowe - ARP - Centrum Edukacyjno-Wdrożeniowe Chojnice Korzyści bezpośrednie: Wskaźniki: - wzrost atrakcyjności inwestycyjnej gminy - liczba nowopowstałych podmiotów działalności gospodarczej – 5 szt. - wzrost liczby inwestycji na terenie gminy - liczba nowych inwestycji zewnętrznych – 1 szt. - rozwój przedsiębiorczości na terenie gminy - liczba zrealizowanych zadań związanych aktywizacją mieszkańców na - powstanie nowych miejsc pracy oraz spadek bezrobocia lokalnym rynku pracy – 1 szt. - wzrost kwalifikacji zawodowych mieszkańców Przykładowe projekty: Źródła finansowania: - Promocja gminy oraz wsparcie nowych inwestycji - budżet gminy - Aktywne wsparcie doradcze dla przedsiębiorców - pozostałe środki publiczne, w tym krajowe - Aktywizacja zawodowa bezrobotnych, w tym osób zagrożonych - dotacje, w tym z funduszy unijnych (np. w ramach RPO WP, POKL, PROW, wykluczeniem społecznym PO Ryby) oraz ministerialne - Podnoszenie kwalifikacji zawodowych mieszkańców gminy - instrumenty finansowe – pozadotacyjne środki finansowe w ramach - Wsparcie ekonomii społecznej, w tym tworzenia spółdzielni socjalnych funduszy unijnych (np. pożyczki, wsparcie kapitałowe) - Utworzenie punktów konsultacyjnych dotyczących możliwości pozyskania - środki prywatne środków finansowych na założenie czy rozwój działalności gospodarczej Rola samorządu: - inicjator i realizator zadań - wsparcie finansowe - wsparcie organizacyjne

107 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY d o r o k u 2020

Załącznik 3. – Inwestycje planowane do realizacji do 2020 roku

W tabeli nr 14 zaprezentowano działania planowane do realizacji przez Gminę Konarzyny w perspektywie do 2020 roku wraz z podaniem celu strategicznego i operacyjnego z jakim korelują, szacowanej wartości oraz zakładanego okresu ich realizacji. Natomiast tabela nr 15 wskazuje zadania konieczne do wdrożenia z perspektywy realizacji celów strategicznych i operacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Konarzyny do roku 2020, ale pozostające w gestii właściwych podmiotów.

Przedstawione zestawienia nie stanowią wyliczenia enumeratywnego zadań inwestycyjnych. Katalogi te mogą być poszerzane w zależności od sytuacji finansowej gminy oraz dostosowywane do bieżących potrzeb.

108 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 14. Inwestycje planowane do realizacji przez Gminę Konarzyny do 2020 roku

L.p. Nazwa zadania Cel strategiczny Cel operacyjny Wartość zadania [zł] Okres realizacji 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej mieszkańców technicznej 1. od miejscowości Konarzyny do miejscowości 416 861,10 2019/2020 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska Żychckie Osady – III etap przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Przebudowa sieci wodociągowej w mieszkańców technicznej 2. 20 000,00 2015 Konarzynkach 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Przebudowa sieci wodociągowej w mieszkańców technicznej 3. 500 000,00 2016/2017 miejscowości Żychce 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej w mieszkańców technicznej 4. miejscowościach: Jonki, Dzięgiel, Niepszczołąg, 800 000,00 2013/2014 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska Zielona Chocina przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Budowa przydomowych i zagrodowych mieszkańców technicznej 5. 500 000,00 2015-2020 oczyszczalni ścieków 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury mieszkańców technicznej 6. Modernizacja Stacji Uzdatniania Wody 300 000,00 2015-2017 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej mieszkańców technicznej 7. pomiędzy Konarzynami a Konarzynkami (teren 800 000,00 2016-2020 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska objęty MPZP) przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Remont sieci kanalizacyjnej w miejscowości mieszkańców technicznej 8. 1 000 000,00 2017-2020 Konarzyny 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1. Poprawa jakości życia 1.4. Rozwój infrastruktury Budowa, rozbudowa, przebudowa sieci 9. mieszkańców technicznej 800 000,00 2015-2020 kanalizacji deszczowej w Konarzynach 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska

109 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

przestrzenny naturalnego 1.1. Zapewnienie lepszego 1. Poprawa jakości życia 10. Remont Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteki dostępu do podstawowych usług 50 000,00 2014-2020 mieszkańców społecznych 1.1. Zapewnienie lepszego 1. Poprawa jakości życia dostępu do podstawowych usług Rozbudowa, remont i termomodernizacja mieszkańców 11. społecznych 200 000,00 2014-2020 budynku Ośrodka Zdrowia w Konarzynach 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1.1. Zapewnienie lepszego 1. Poprawa jakości życia 12. Budowa świetlicy wiejskiej w Ciecholewach dostępu do podstawowych usług 250 000,00 2017-2018 mieszkańców społecznych

Rozbudowa, nadbudowa i przebudowa 13. 300 000,00 2015-2016 budynku przy ul. Szkolnej 11 w Konarzynach

14. Modernizacja pracowni komputerowych 150 000,00 2016-2018

Wymiana instalacji elektrycznej i oświetlenia w 15. 300 000,00 2014-2020 szkole podstawowej oraz w przedszkolu 1.1. Zapewnienie lepszego dostępu do podstawowych usług Remont podłóg w budynku Zespołu Szkół 1. Poprawa jakości życia 16. społecznych 300 000,00 2017-2020 Publicznych w Konarzynach mieszkańców 1.6. Modernizacja placówek Remont sali gimnastycznej oraz parkingu przy 17. oświatowych 1 000 000,00 2014-2020 ZSP w Konarzynach Wymiana mebli w salach lekcyjnych oraz w 18. 250 000,00 2014-2020 przedszkolu 19. Wyposażenie sal lekcyjnych w multimedia 250 000,00 2014-2020 Wymiana żaluzji okiennych na rolety w salach 20. 80 000,00 2014-2020 lekcyjnych ZSP w Konarzynach 21. Zagospodarowanie boiska szkolnego 400 000,00 2016-2020

22. Modernizacja dróg transportu rolnego 1 200 000,00 2014-2020 1.3. Poprawa dostępności 23. Remont drogi asfaltowej w Żychckich Osadach 1. Poprawa jakości życia komunikacyjnej 180 000,00 2014 Budowa ciągu pieszo-jezdnego od mieszkańców 1.7. Poprawa bezpieczeństwa 24. miejscowości Zielona Chocina do miejscowości mieszkańców 2 500 000,00 2017-2020 Ciecholewy

110 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Remont drogi gminnej z Konarzyn do Zielonej 25. 200 000,00 2014-2015 Huty Budowa odcinka ścieżki rowerowej w 26. miejscowości Żychckie Osady (połączenie 150 000,00 2016 istniejących ścieżek) Remont drogi gminnej na odcinku od drogi 27. 100 000,00 2018-2020 wojewódzkiej nr 212 do Popielewa Budowa dróg i placów pomiędzy Konarzynami 28. 100 000,00 2016-2020 a Konarzynkami (teren objęty MPZP) 1.3. Poprawa dostępności 1. Poprawa jakości życia komunikacyjnej Utwardzenie ul. Rzemieślniczej w Konarzynach mieszkańców 1.7. Poprawa bezpieczeństwa 120 000,00 2016-2017 29. wraz z wykonaniem odwodnienia drogi mieszkańców 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 1.3. Poprawa dostępności 1. Poprawa jakości życia komunikacyjnej Remont wraz z wykonaniem odwodnienia ul. mieszkańców 1.7. Poprawa bezpieczeństwa 120 000,00 2015-2016 30. Spacerowej w Konarzynach mieszkańców 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego Budowa miejsca wypoczynku i rekreacji wokół 31. 150 000,00 2017-2018 Jeziora Bublik wraz z drogą dojazdową Budowa punktu widokowego przy Jeziorze 32. 160 114,91 2015 Bublik Zagospodarowanie miejsca wypoczynku przy 33. 20 000,00 2017 ul. Strażackiej 2.1. Dostosowanie zasobów Budowa miejsc rekreacji na terenie gminy gminy do potrzeb turystyki i 34. 185 815,74 2014 Konarzyny 2. Zrównoważony rozwój rekreacji przestrzenny 2.2. Turystyczne wykorzystanie 35. Budowa miejsca wypoczynku wraz z walorów środowiska naturalnego 105 713,47 2015 pomostem w miejscowości Żychce 2.4. Estetyzacja gminy Budowa miejsca wypoczynku przy rzece 36. 20 000,00 2014 Chocina w miejscowości Zielona Chocina Remont małej infrastruktury turystycznej oraz 37. budowa miejsca wypoczynku nad Jeziorem 191 953,28 2015 Bublik w Konarzynach

111 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

38. Utwardzenie placu przy boisku gminnym 2.3. Funkcjonalne 80 000,00 2014-2017 2. Zrównoważony rozwój zagospodarowanie przestrzeni 39. Budowa placu zabaw w Bindudze przestrzenny publicznych 15 000,00 2014-2015 40. Przebudowa boiska gminnego w Konarzynach 2.4. Estetyzacja gminy 1 550 000,00 2018-2020 Wykonanie monitoringu miejscowości 1. Poprawa jakości życia 1.7. Poprawa bezpieczeństwa 41. 100 000,00 2014-2020 Konarzyny mieszkańców mieszkańców Budowa oświetlenia ścieżki rowerowej z 42. wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii – 1. Poprawa jakości życia 1.7. Poprawa bezpieczeństwa 800 000,00 2014-2019 etap I, etap II mieszkańców mieszkańców 2. Zrównoważony rozwój 2.6. Wspieranie wykorzystania Budowa oświetlenia ulicznego z 43. przestrzenny odnawialnych źródeł energii 80 000,00 2018-2020 wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii 2.3. Funkcjonalne Budowa garaży i pomieszczenia socjalnego 2. Zrównoważony rozwój 44. zagospodarowanie przestrzeni 778 488,33 2015-2016 przy Urzędzie Gminy przestrzenny publicznych

Termomodernizacja kompleksu budynków 45. 700 000,00 2018-2020 urzędu, GOK-u, i OSP 2.4. Estetyzacja gminy 2. Zrównoważony rozwój Termomodernizacja budynku świetlicy wiejskiej 2.5. Ochrona środowiska 46. przestrzenny 10 000,00 2015 w Bindudze naturalnego Termomodernizacja budynku Zespołu Szkół 47. 500 000,00 2016-2020 Publicznych w Konarzynach Rekultywacja 15 składowisk odpadów 48. 110 000,00 2014-2015 komunalnych 2. Zrównoważony rozwój 2.5. Ochrona środowiska przestrzenny naturalnego 49. Usuwanie wyrobów zawierających azbest 200 000,00 2014-2020 2. Zrównoważony rozwój 2.6. Wspieranie wykorzystania 50. Budowa farmy fotowoltaicznej 1 000 000,00 2018-2020 przestrzenny odnawialnych źródeł energii

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

112 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Tabela 15. Inwestycje niezbędne do realizacji przez inne podmioty

L.p. Nazwa zadania Cel strategiczny Cel operacyjny Podmiot odpowiedzialny Remont drogi powiatowej od skrzyżowania z 1. Powiat chojnicki DW 212 do centrum Konarzyn Budowa chodnika wzdłuż drogi wojewódzkiej 2. Zarząd Dróg Wojewódzkich nr 212 w miejscowości Zielona Huta

Budowa ronda na skrzyżowaniu dróg Powiat chojnicki 3. wojewódzkich z drogą powiatową 1.3. Poprawa dostępności Zarząd Dróg Wojewódzkich komunikacyjnej 4. Remont drogi wojewódzkiej nr 212 1. Poprawa jakości życia Zarząd Dróg Wojewódzkich mieszkańców 1.7. Poprawa bezpieczeństwa Remont drogi powiatowej Zielona Chocina – 5. mieszkańców Powiat chojnicki Parszczenica 6. Remont drogi powiatowej w Zielonej Hucie Powiat chojnicki 7. Remont mostu w Bindudze Powiat chojnicki Odnowa techniczna drogi powiatowej nr 8. Powiat chojnicki 2512G Rzeczenica – Konarzyny 2.1 Dostosowanie zasobów gminy do potrzeb turystyki i rekreacji Zagospodarowanie rzeki Brdy (projekt 2. Zrównoważony rozwój Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w 9. 2.2 Turystyczne wykorzystanie partnerski) przestrzenny Gdańsku walorów środowiska naturalnego 2.4 Estetyzacja gminy 2.3 Funkcjonalne 2. Zrównoważony rozwój zagospodarowanie przestrzeni 10. Zagospodarowanie Placu Ks. Otto Konrada Powiat chojnicki przestrzenny publicznych 2.4 Estetyzacja gminy

Źródło: Dane Urzędu Gminy Konarzyny

113 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Załącznik 4. – Strategiczna karta wyników

Poziom osiągnięcia wskaźnika*

Oczekiwana Osiągnięta

L.p. Miernik procesu/wskaźnik Założenia wartość wartość

wskaźnika wskaźnika

XII 2014 XII 2015 XII 2016 XII 2017 XII 2018 XII 2019 XII 2020 XII

Cel strategiczny 1: Poprawa jakości życia mieszkańców

5 szt. Liczba zrealizowanych zadań z 1. zakresu gospodarki wodno- Źródło weryfikacji ściekowej

w ramach ramach w wskaźnika:

Liczba zrealizowanych zadań z 6 szt. zakresu infrastruktury drogowej 2. (budowa, przebudowa i remont Źródło weryfikacji dróg, chodników, ścieżek rowerowych) roku 2020 do wskaźnika:

1 szt. Liczba rozbudowanych budynków 3. użyteczności publicznej Źródło weryfikacji

wskaźnika: każdego wskaźnika każdego

5 szt. Liczba zrealizowanych zadań związanych z remontem i 4. doposażeniem placówek Źródło weryfikacji oświatowych Realizacja przynajmniej jednego zadania/projektu zadania/projektu jednego Realizacjaprzynajmniej wskaźnika:

114 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

Cel strategiczny 2: Zrównoważony rozwój przestrzenny

3 szt. Liczba budynków poddanych 5. termomodernizacji Źródło weryfikacji

wskaźnika:

2 szt.

Liczba zrealizowanych zadań w ramach każdego w

6. związanych z wykorzystaniem roku2020 do Źródło weryfikacji odnawialnych źródeł energii wskaźnika:

wskaźnika wskaźnika 3 szt. Liczba 7. wybudowanych/przebudowanych jednego Realizacjaprzynajmniej zadania/projektu zadania/projektu Źródło weryfikacji miejsc wypoczynku i rekreacji wskaźnika:

Cel strategiczny 3: Rozwój aktywności zawodowej i gospodarczej

5 szt. w w Liczba nowopowstałych 8. podmiotów działalności Źródło weryfikacji gospodarczej wskaźnika:

1 szt.

Liczba nowych inwestycji 2020 do roku 9. zewnętrznych Źródło weryfikacji Realizacja przynajmniej Realizacjaprzynajmniej

ramach każdego wskaźnika wskaźnika ramachkażdego wskaźnika: jednego zadania/projektu zadania/projektu jednego

115 Strategia Rozwoju Gminy KONARZYNY do roku 2020

1 szt. Liczba zrealizowanych zadań związanych z aktywizacją 10. mieszkańców na lokalnym rynku Źródło weryfikacji

pracy wskaźnika:

* Proszę wpisać „-” w przypadku nie osiągnięcia wskaźnika w danym roku oraz odpowiednią wartość cyfrową (1, 2, 3,…) w przypadku zrealizowania wskaźnika.

116