atha räja-vidyä-räja-guhya-yogo näma navamo’dhyäyaù

(çäìkara-bhäñyaù) añöame näòy-ädi-dväreëa dhäraëä-yogaù saguëa uktaù | tasya ca phalam agny-arcir-ädi- krameëa käläntare brahma-präpti-lakñaëam evänävåtti-rüpaà nirdiñöam | tatränenaiva prakäreëa mokña-präpti-phalam adhigamyate, nänyathä iti tad äçaìkä-vyävivartayiñayä çré- bhagavän uväca –

idaà tu te guhyatamaà pravakñyämy anasüyave | jïänaà vijïäna-sahitaà yaj jïätvä mokñyase’çubhät ||1|| idaà brahma-jïänaà vakñyamäëam uktaà ca pürveñu adhyäyeñu, tat buddhau saànidhékåtya idam ity äha | tu-çabdo viçeña-nirdhäraëärthaù | idam eva tu samyag-jïänaà säkñät mokña-präpti-sädhanam väsudevaù sarvam iti [Gétä 7.12], ätmaivedaà sarvam [ChäU 7.25.2] ekam evädvitéyam [ChäU 6.2.1] ity ädi-çruti-småtibhyaù | nänyat, atha te ye’nyathäto vidur anya-räjänas te kñayya-lokä bhavanti [ChäU 7.25.2] ity ädi-çrutibhyaç ca | te tubhyaà guhyatamaà gopyatamaà pravakñyämi kathayiñyämy anasüyave’süyä-rahitäya | kià tat ? jïänam | kià-viçiñöam ? vijïäna-sahitam anubhava-yuktam, yaj jïätvä präpya mokñyase ’çubhät saàsära-bandhanät ||9.1||

--o)0(o-- tac ca –

räja-vidyä räja-guhyaà pavitram idam uttamam | pratyakñävagamaà dharmyaà susukhaà kartum avyayam ||2|| räja-vidyä vidyänäà räjä, dépty-atiçayavattvät | dépyate héyam atiçayena brahma-vidyä sarva- vidyänäm | tathä räja-guhyaà guhyänäà räjä | pavitraà pävanaà idam uttamaà sarveñäà pävanänäà çuddhi-käraëaà brahma-jïänam utkåñöatamam | aneka-janma-sahasra-saàcitam api dharmädharmädi sa-mülaà karma kñaëa-mäträd eva bhasmékarotéty ataù kià tasya pävanatvaà vaktavyam ? kià ca – pratyakñävagamaà pratyakñeëa sukhäder ivävagamo yasya tat pratyakñävagamam | aneka-guëavato’pi dharma-viruddhatvaà dåñöam, na tathätma- jïänaà dharma-virodhi, kiàtu dharmyaà dharmäd anapetam | evam api, syäd duùkha- saàpädyam ity ata äha – susukhaà kartum, yathä ratna-viveka-vijïänam | taträlpäyäsänäm anyeñäà karmaëäà sukha-saàpädyänäm alpa-phalatvaà duñkaräëäà ca mahä-phalatvaà dåñöam iti, idaà tu sukha-saàpädyatvät phala-kñayät vyetéti präpte, äha – avyayam iti | näsya phalataù karmavat vyayo’stéty avyayam | ataù çraddheyam ätma-jïänam ||9.2||

--o)0(o-- ye punaù –

açraddadhänäù puruñä dharmasyäsya paraàtapa | apräpya mäà nivartante måtyu-saàsära-vartmani ||3|| açraddadhänäù çraddhä-virahitä ätma-jïänasya dharmasyäsya svarüpe tat-phale ca nästikäù päpa-käriëaù, asuräëäm upaniñadaà deha-mäträtma-darçanam eva pratipannäù | asutåpaù päpäù puruñä açraddadhänäù | paraàtapa ! apräpya mäà parameçvaram, mat-präptau naiväçaìketi mat-präpti-märga-bheda-bhakti-mätram apy apräpya ity arthaù | nivartante niçcayena vartante | kva ? – måtyu-saàsära-vartmani måtyu-yuktaù saàsäro måtyu-saàsäras, tasya vartma naraka-tiryag-ädi-präpti-märgaù, tasminn eva vartanta ity arthaù ||9.3||

--o)0(o-- stutyärjunam abhimukhékåtyäha –

mayä tatam idaà sarvaà jagad avyakta-mürtinä | mat-sthäni sarva-bhütäni na cähaà teñv avasthitaù ||4|| mayä mama yaù paro bhävas tena tataà vyäptaà sarvam idaà jagad avyakta-mürtinä | na vyaktä mürtiù svarüpaà yasya mama so’ham avyakta-mürtis tena mayävyakta-mürtinä, karaëägocara-svarüpeëety arthaù | tasmin mayy avyakta-mürtau sthitäni mat-sthäni, sarva- bhütäni brahmädéni stamba-paryantäni | na hi nirätmakaà kiàcit bhütaà vyavahäräyävakalpate | ato mat-sthäni mayätmanä ätmavattvena sthitäni | ato mayi sthitänéty ucyante | teñäà bhütänäm aham evätmä ity atas teñu sthita iti müòha-buddhénäm avabhäsate | ato bravémi – na cähaà teñu bhüteñv avasthitaù | mürtavat saàçleñäbhävena äkäçasyäpy antaratamo hy aham | na hy asaàsargi vastu kvacit ädheya-bhävenävasthitaà bhavati ||9.4||

--o)0(o-- ata eväsaàsargitvän mama –

na ca mat-sthäni bhütäni paçya me yogam aiçvaram | bhüta-bhån na ca bhüta-stho mamätmä bhüta-bhävanaù ||5|| na ca mat-sthäni bhütäni brahmädéni | paçya me yogaà yuktià ghaöänaà me mama aiçvaram éçvarasyemam aiçvaram, yogam ätmano yäthätmyam ity arthaù | tathä ca çrutir asaàsargitväd asaìgatäà darçayati – asaìgo na hi sajjate [BAU 3.9.26] iti | idaà cäçcaryam anyat paçya – bhüta-bhåd asaìgo’pi san bhütäni bibharti | na ca bhüta-sthaù | yathoktena nyäyena darçitatvät bhüta-sthatvänupapatteù | kathaà punar ucyate’sau mamätmeti ? vibhajya dehädi- saìghätaà tasminn ahaàkäram adhyäropya loka-buddhim anusaran vyapadiçati mamätmeti, na punar ätmana ätmänya iti lokavad ajänan | tathä bhüta-bhävano bhütäni bhävayaty utpädayati vardhayatéti vä bhüta-bhävanaù ||9.5||

--o)0(o--

yathoktena çloka-dvayenoktam arthaà dåñöantenopapädayann äha –

yathäkäça-sthito nityaà väyuù sarvatra-go mahän | tathä sarväëi bhütäni mat-sthänéty upadhäraya ||6||

yathä loke äkäça-sthita äkäçe sthito nityaà sadä väyuù sarvatra gacchatéti sarvatra-go mahän parimäëataù, tathä äkäçavat sarva-gate mayy asaàçleñeëaiva sthitänéty evam upadhäraya vijänéhi ||9.6||

--o)0(o--

evaà väyur äkäçe iva mayi sthitäni sarva-bhütäni sthiti-käle | täni –

sarva-bhütäni kaunteya prakåtià yänti mämikäm | kalpa-kñaye punas täni kalpädau visåjämy aham ||7|| sarva-bhütäni kaunteya prakåtià triguëätmikäm aparäà nikåñöaà yänti mämikäà madéyäà kalpa-kñaye pralaya-käle | punar bhüyas täni bhütäni utpatti-käle kalpädau visåjämi utpädayämy ahaà pürvavat ||9.7||

--o)0(o-- evam avidyä-lakñaëäm –

prakåtià sväm avañöabhya visåjämi punaù punaù | bhüta-grämam imaà kåtsnam avaçaà prakåter vaçät ||8||

prakåtià sväà svéyäm avañöabhya vaçékåtya visåjämi punaù punaù prakåtito jätaà bhüta- grämaà bhüta-samudäyam imaà vartamänaà kåtsnam avaçam asvatantram | avidyädi-doñaiù paravaçékåtam | prakåter vaçät svabhäva-vaçät ||9.8||

--o)0(o--

tarhi tasya te parameçvarasya bhüta-grämam imaà viñamaà vidadhataù, tan-nimittäbhyäà dharmädharmäbhyäà saàbandhaù syäd itédam äha bhagavän –

na ca mäà täni karmäëi nibadhnanti dhanaàjaya | udäsénavad äsénam asaktaà teñu karmasu ||9||

na ca mäm éçvaraà täni bhüta-grämasya viñama-sarga-nimittäni karmäëi nibadhnanti dhanaàjaya | tatra karmaëäm asaàbandhitve käraëam äha – udäsénavat äsénaà yathä udéséna upekñakaù kaçcit tadvad äsénam ätmano’vikriyatvät | asaktaà phaläsaìga-rahitam, abhimäna- varjitam, ahaà karométi teñu karmasu | ato’nyasyäpi kartåtväbhimänäbhävaù phaläsaìgäbhävaç cäsaàbandha-käraëam, anyathä karmabhir badhyate müòhaù koça- käravad ity abhipräyaù ||9.9||

--o)0(o--

tatra bhüta-grämam imaà visåjämy udäsénavad äsénam iti ca viruddham ucyate, iti tat- parihärärtham äha –

mayädhyakñeëa prakåtiù süyate sa-caräcaram | hetunänena kaunteya jagad viparivartate ||10||

mayädhyakñeëa sarvato dåçi-mätra-svarupeëävikriyätmanädhyakñeëa mayä, mama mäyä triguëätmikävidyä-lakñaëä prakåtiù süyate utpädayati sa-caräcaraà jagat | tathä ca mantra- varëaù –

eko devaù sarva-bhüteñu güòhaù sarva-vyäpé sarva-bhütäntarätmä | karmädhyakñaù sarva-bhütädhiväsaù säkñé cetä kevalo nirguëaç ca || [ÇvetU 6.11] iti |

hetunä nimittenänenädhyakñatvena kaunteya jagat sa-caräcaraà vyaktävyaktätmakaà viparivartate sarvävasthäsu | dåçi-karmatväpatti-nimittä hi jagataù sarvä pravåttiù – aham idaà bhokñye, paçyämédam, çåëomédam, sukham anubhavämi, duùkham anubhavämi, tad- artham idaà kariñye, idaà jïäsyämi, ity ädyävagati-niñöhävagaty-avasänaiva | yo asyädhyakñaù parame vyoman [Åk 8.7.17.7, TaittB 2.8.9] ity ädayaç ca manträ etam arthaà darçayanti | tataç caikasya devasya sarvädhyakña-bhüta-caitanya-mätrasya paramärthataù sarva-bhogänabhisaàbandhino’nyasya cetanäntarasyäbhäve bhoktur anyasyäbhävät | kià- nimitteyaà såñöir ity atra praçna-prativacane’nupapanne, ko addhä veda ka iha pravocat | kuta äjätä kuta iyaà visåñöiù [Åk 8.7.17.8] ity ädi-mantra-varëebhyaù | darçitaà ca bhagavatä – ajïänenävåtaà jïänaà tena muhyanti jantavaù [Gétä 5.15] iti ||9.10||

--o)0(o--

evaà mäà nitya-çuddha-buddham ukta-svabhävaà sarvajïaà sarva-jantünäm ätmänam api santam –

avajänanti mäà müòhä mänuñéà tanum äçritam | paraà bhävam ajänanto mama bhüta-maheçvaram ||11|| avajänanty avajïäà paribhavaà kurvanti mäà müòhä avivekinaù | mänuñéà manuñyasaàbandhinéà tanuà deham äçritam, manuñyadehena vyavaharantamity etat, paraà prakåñöaà bhävaà param ätma-tattvam äkäça-kalpam äkäçäd apy antaratamam ajänanto mama bhüta-maheçvaraà sarva-bhütänäà mahäntam éçvaraà svätmänam | tataç ca tasya mamävajïäna-bhävanena ähatäs te varäkäù ||9.11||

--o)0(o--

katham ? –

moghäçä mogha-karmäëo mogha-jïänä vicetasaù | räkñasém äsuréà caiva prakåtià mohinéà çritäù ||12|| moghäçä våthä äçä äçiño yeñäà te moghäçäù | tathä mogha-karmäëo yäni cägnihoträdéni tair anuñöhéyamänäni karmäëi täni ca, teñäà bhagavat-paribhavät, svätma-bhütasyävajïänät moghäny eva niñphaläni karmäëi bhavantéti mogha-karmäëaù | tathä mogha-jïänä moghaà niñphalaà jïänaà yeñäà te mogha-jïänäù, jïänam api teñäà niñphalam eva syät | vicetaso vigata-vivekäç ca te bhavantéty abhipräyaù | kià ca – te bhavanti räkñaséà rakñasäà prakåtià svabhävam äsurém asuräëäà ca prakåtià mohinéà moha-karéà dehätma-vädinéà çritäù äçritäù, | chindhi, bhindhi, piba, khäda, parasvam apahara, ity evaà vadana-çéläù krüra- karmäëo bhavantéty arthaù | asuryä näma te lokäù [ÉçaU 3] iti çruteù ||9.12||

--o)0(o-- ye punaù çraddadhänä bhagavad-bhakti-lakñaëe mokña-märge pravåttäù –

mahätmänas tu mäà pärtha daivéà prakåtim äçritäù | bhajanty ananya-manaso jïätvä bhütädim avyayam ||13|| mahätamänas tv akñudra-cittäù mäm éçvaraà pärtha daivéà devänäà prakåtià çama-dama- dayä-çraddhädi-lakñaëäm äçritäù santo bhajanti sevante’nanya-manaso’nanya-cittä jïätvä bhütädià bhütänäà viyad-ädénäà präëinäà cädià käraëam avyayam ||9.13||

--o)0(o-- katham ? –

satataà kértayanto mäà yatantaç ca dåòha-vratäù | namasyantaç ca mäà bhaktyä nitya-yuktä upäsate ||14|| satataà sarvadä bhagavantaà brahma-svarüpaà mäà kértayantaù, yatantaç ca indriyopasaàhära-çama-dama-dayähiàsädi-lakñaëair dharmaiù prayatantaç ca, dåòha-vratä dåòhaà sthiram acälyaà vrataà yeñäà te dåòha-vratä namasyantaç ca mäà hådayeçayam ätmänaà bhaktyä nitya-yuktäù santa upäsate sevante ||9.14||

--o)0(o--

te kena kena prakäreëa upäsate ity ucyate –

jïäna-yajïena cäpy anye yajanto mäm upäsate | ekatvena påthaktvena bahudhä viçvato-mukham ||15||

jïäna-yajïena jïänam eva bhagavad-viñayaà yajïas tena jïäna-yajïena, yajantaù püjayantaù mäm éçvaraà cäpy anye’nyäm upäsanäà parityajyopäsate | tac ca jïänam – ekatvenaikam eva paraà brahmeti paramärtha-darçanena yajanta upäsate | kecic ca påthaktvena äditya- candrädi-bhedena sa eva bhagavän viñëur avasthita ity upäsate | kecit bahudhävasthitaù sa eva bhagavän sarvato-mukho viçva-rüpa iti taà viçva-rüpaà sarvato-mukhaà bahudhä bahu- prakäreëopäsate ||9.15||

--o)0(o--

yadi bahubhiù prakärair upäsate, kathaà tväm eva upäsata iti | ata äha –

ahaà kratur ahaà yajïaù svadhäham aham auñadham | mantro’ham aham eväjyam aham agnir ahaà hutam ||16||

ahaà kratuù çrauta-karma-bhedo’ham eva | ahaà yajïaù smärtaù | kià ca svadhännam aham, pitåbhyo yad déyate | aham auñadhaà sarva-präëibhir yat adyate tat auñadha-çabda-çabditaà vréhi-yavädi-sädhäraëam | athavä svadheti sarva-präëi-sädhäraëam annam, auñadham iti vyädhy-upaçamanärthaà bheñajam | mantro’ham, yena pitåbhyo devatäbhyaç ca havir déyate | aham eva äjyaà haviç ca | aham agniù, yasmin hüte haviù so’gnir aham | ahaà hutaà havana- karmaç ca ||9.16||

--o)0(o-- kià ca –

pitäham asya jagato mätä dhätä pitämahaù | vedyaà pavitram oàkära åk säma yajur eva ca ||17||

pitä janayitäham asya jagataù, mätä janayitré, dhätä karma-phalasya präëibhyo vidhätä, pitämahaù pituù pitä, vedyaà veditavyam, pavitraà pävanam oàkäraù, åk säma yajue eva ca ||9.17||

--o)0(o--

kià ca –

gatir bhartä prabhuù säkñé niväsaù çaraëaà suhåt | prabhavaù pralayaù sthänaà nidhänaà béjam avyayam ||18|| gatiù karma-phalam, bhartä poñöä, prabhuù svämé, säkñé präëinäà kåtäkåtasya, niväso yasmin präëino nivasanti, çaraëam ärtänäm, prapannänäm ärti-haraù | suhåt pratyupakäränapekñaù sann upakäré, prabhava utpattir jagataù, pralayaù praléyate’smin iti, tathä sthänaà tiñöhaty asminn iti, nidhänaà nikñepaù käläntaropabhogyaà präëinäm, béjaà praroha-käraëaà praroha-dharmiëäm, avyayaà yävat-saàsära-bhävitvät avyayam, na hy abéjaà kiàcit prarohati | nityaà ca praroha-darçanäd béja-saàtatir na vyetéti gamyate ||9.18||

--o)0(o-- kià ca –

tapämy aham ahaà varñaà nigåhëämy utsåjämi ca | amåtaà caiva måtyuç ca sad asac cäham arjuna ||19|| tapämy aham ädityo bhütvä kaiçcit raçmibhir ulbaëaiù | ahaà varñaà kaiçcid raçmibhir utsåjämi | utsåjya punar nigåhëämi kaiçcid raçmibhir añöabhir mäsaiù punar utsåjämi prävåñi | amåtaà caiva devänäm, måtyuç ca martyänäm | sad yasya yat saàbandhitayä vidyamänaà tat, tad-viparétam asac caiväham arjuna | na punar atyantam eväsad bhagavän, svayaà kärya- käraëe vä sad-asaté ||9.19||

--o)0(o-- ye pürvoktair nivåtti-prakärair ekatva-påthaktvädi-vijïänair yajïair mäà püjayanta upäsate jïäna-vidaù, te yathä-vijïänaà mäm eva präpnuvanti | ye punar ajïäù käma-kämäù –

traividyä mäà somapäù püta-päpä yajïair iñövä svar-gatià prärthayante | te puëyam äsädya surendra-lokam açnanti divyän divi deva-bhogän ||20|| traividyä åg-yajuù-säma-vido mäà vasv-ädi-deva-rüpiëaà somapäù somaà pibantéti somapäù, tenaiva soma-pänena püta-päpäù çuddha-kilbiñäù, yajïair agniñöomädibhir iñövä püjayitvä svar-gatià svarga-gamanaà svar eva gatiù svar-gatis täm, prärthayante | te ca puëyaà puëya-phalam äsädya saàpräpya surendra-lokaà çatakratoù sthänam açnanti bhuïjate divyän divi bhavän apräkåtän deva-bhogän devänäà bhogän ||9.20||

--o)0(o--

te taà bhuktvä svarga-lokaà viçälaà kñéëe puëye martya-lokaà viçanti | evaà trayé-dharmam anuprapannä gatägataà käma-kämä labhante ||21|| te taà bhuktvä svarga-lokaà viçälaà vistérëaà kñéëe puëye martya-lokaà viçanti äviçanti | evaà yathoktena prakäreëa trayé-dharmaà kevalaà vaidikaà karmänuprapannä gatägataà gataà cägataà ca gatägataà gamanägamanaà käma-kämäù kämän kämayanta iti käma-kämä labhante gatägatam eva, na tu svätantryaà kvacil labhanta ity arthaù ||9.21||

--o)0(o--

ye punar niñkämäù samyag-darçinaù –

ananyäç cintayanto mäà ye janäù paryupäsate | teñäà nityäbhiyuktänäà yoga-kñemaà vahämy aham ||22||

ananyä apåthag-bhütäù paraà devaà näräyaëam ätmatvena gatäù santaç cintayanto mäà ye janäù saànyäsinaù paryupäsate, teñäà paramärtha-darçinäà nityäbhiyuktänäà satatäbhiyoginäà yoga-kñemaà yogo’präptasya präpaëaà kñemas tad-rakñaëaà tad-ubhayaà vahämi präpayämy aham | jïäné tv ätmaiva me matam [Gétä 7.18] sa ca mama priyaù [Gétä 7.17] yasmäd tasmät te mamätma-bhütäù priyäç ceti |

nanv anyeñäm api bhaktänäà yoga-kñemaà vahaty eva bhagavän | satyaà vahaty eva | kiàtv ayaà viçeñaù – anye ye bhaktäs te ätmärthaà svayam api yoga-kñemam éhante | ananya- darçinas tu nätmärthaà yoga-kñemam éhante | na hi te jévite maraëe vätmano gåddhià kurvanti | kevalam eva bhagavac-charaëäs te | ato bhagavän eva teñäà yoga-kñemaà vahatéti ||9.22||

--o)0(o--

nanv anyäpi devatäs tvam eva cet tad-bhaktäç ca tväm eva yajante | satyam evam –

ye’py anya-devatä-bhaktä yajante çraddhayänvitäù | te’pi mäm eva kaunteya yajanty avidhi-pürvakam ||23||

ye’py anya-devatä-bhaktä anyäsu devatäsu bhaktä anya-devatä-bhaktäù santo yajante püjayanti çraddhayä ästikya-buddhyänvitä anugatäù, te’pi mäm eva kaunteya yajanty avidhi- pürvakam avidhir ajïänaà tat-pürvakaà yajanta ity arthaù ||9.23||

--o)0(o--

kasmät te’vidhi-pürvakaà yajanta ity ucyate | yasmät –

ahaà hi sarva-yajïänäà bhoktä ca prabhur eva ca | na tu mäm abhijänanti tattvenätaç cyavanti te ||24||

ahaà hi sarva-yajïänäà çrautänäà smärtänäà ca sarveñäà yajïänäà devatätmatvena bhoktä ca prabhur eva ca | mat-svämiko hi yajïaù, adhiyajïo’ham evätra [Gétä 8.4] iti hy uktam | tathä na tu mäm abhijänanti tattvena yathävat | ataç cävidhi-pürvakam iñövä yäga-phaläc cyavanti pracyavante te ||9.24||

--o)0(o--

ye’py anya-devatä-bhakti-mattvenävidhi-pürvakaà yajante, teñäm api yäga-phalam avaçyaàbhävi | katham ? –

yänti deva-vratä devän pitèn yänti pitå-vratäù | bhütäni yänti bhütejyä yänti mad-yäjino’pi mäm ||25||

yänti gacchanti deva-vratä deveñu vrataà niyamo bhaktiç ca yeñäà te deva-vratä devän yänti | pitèn agniñv ättädén yänti pitå-vratäù çräddhädi-kriyä-paräù pitå-bhaktäù | bhütäni vinäyaka- mätå-gaëa-catur-bhaginyädéni yänti bhütejyä bhütänäà püjakäù | yänti mad-yäjino mad- yajana-çélä vaiñëavä mäm eva yänti | samäne’py äyäse mäm eva na bhajante’jïänät, tena te’lpa- phala-bhäjo bhavantéty arthaù ||9.25||

--o)0(o--

na kevalaà mad-bhaktänäm anävåtti-lakñaëam ananta-phalam, sukhärädhanaç cäham | katham ? –

patraà puñpaà phalaà toyaà yo me bhaktyä prayacchati | tad ahaà bhakty-upahåtam açnämi prayatätmanaù ||26||

patraà puñpaà phalaà toyam udakaà yaù me mahyaà bhaktyä prayacchati, tat ahaà paträdi bhaktyä upahåtaà bhakti-pürvakaà präpitaà bhakty-upahåtam açnämi gåhëämi prayatätmanaù çuddha-buddheù ||9.26||

--o)0(o--

yataù evam, ataù –

yat karoñi yad açnäsi yaj juhoñi dadäsi yat | yat tapasyasi kaunteya tat kuruñva mad-arpaëam ||27||

yat karoñi svataù präptam, yad açnäsi, yac ca juhoñi havanaà nirvartayasi çrautaà smärtaà vä, yad dadäsi prayacchasi brähmaëädibhyo hiraëyännäjyädi, yat tapasyasi tapaç carasi kaunteya, tat kuruñva mad-arpaëaà mat-samarpaëam ||9.27||

--o)0(o--

evaà kurvatas tava yat bhavati, tat såëu –

çubhäçubha-phalair evaà mokñyase karma-bandhanaiù | saànyäsa-yoga-yuktätmä vimukto mäm upaiñyasi ||28||

çubhäçubha-phalaiù çubhäçubhe iñöäniñöe phale yeñäà täni çubhäçubha-phaläni karmäëi taiù çubhäçubha-phalaiù karma-bandhanaiù karmäëy eva bandhanäni karma-bandhanäni taiù karma-bandhanair evaà mad-arpaëaà kurvan mokñyase | so’yaà saànyäsa-yogo näma, saànyäsaç cäsau mat-samarpaëatayä karmatväd yogaç cäsäv iti, tena saànyäsa-yogena yukta ätmäntaù-karaëaà yasya tava sa tvaà saànyäsa-yoga-yuktätmä san vimuktaù karma- bandhanair jévann eva patite cäsmin çarére mäm upaiñyasi ägamiñyasi ||9.28||

--o)0(o-- räga-dveñaväàs tarhi bhagavän, yato bhaktän anugåhëäti, netarän iti tan na –

samo’haà sarva-bhüteñu na me dveñyo’sti na priyaù | ye bhajanti tu mäà bhaktyä mayi te teñu cäpy aham ||29|| samas tulyo’haà sarva-bhüteñu | na me dveñyo’sti na priyaù | agnivad aham – düra-sthänäà yathägniù çétaà näpanayati, samépam upasarpatäm apanayati | tathähaà bhaktän anugåhëämi, netarän | ye bhajanti tu mäm éçvaraà bhaktyä mayi te – svabhävata eva, na mama räga-nimittam – vartante | teñu cäpy ahaà svabhävata eva varte, netareñu | naitävatä teñu dveño mam ||9.29||

--o)0(o-- såëu mad-bhakter mähätmyam –

api cet suduräcäro bhajate mäm ananya-bhäk | sädhur eva sa mantavyaù samyag vyavasito hi saù ||30|| api cet yady api suduräcäraù suñöhu duräcäro’téva kutsitäcäro’pi bhajate mäm ananya-bhäk ananya-bhaktiù san, sädhur eva samyag-våtta eva sa mantavyo jïätavyaù | samyag yathävad vyavasito hi saù, yasmät sädhu-niçcayaù saù ||9.30||

--o)0(o-- utsåjyaç ca bähyäà duräcäratäm antaù samyag-vyavasäya-sämarthyät –

kñipraà bhavati dharmätmä çaçvac-chäntià nigacchati | kaunteya pratijänéhi na me bhaktaù praëaçyati ||31|| kñipraà çéghraà bhavati dharmätmä dharma-citta eva | çaçvan nityaà çäntià copaçamaà nigacchati präpnoti | såëu paramärtham, kaunteya pratijänéhi niçcitäà pratijïäà kuru, na me mama bhakto mayi samarpitäntarätmä mad-bhakto na praëaçyatéti ||9.31||

--o)0(o-- kià ca –

mäà hi pärtha vyapäçritya ye’pi syuù päpa-yonayaù | striyo vaiçyäs tathä çüdräs te’pi yänti paräà gatim ||32|| mäà hi yasmät pärtha vyapäçritya mäm äçrayatvena gåhétvä ye’pi syuù päpa-yonayaù päpä yonir yeñäà te päpa-yonayaù syur bhaveyuù | päpa-yonayaù päpä yonir yeñäà te päpa- yonayaù päpa-janmänaù | ke te ? ity äha –striyo vaiçyäs tathä çüdräs te’pi yänti gacchanti paräà prakåñöäà gatim ||9.32||

--o)0(o--

kià punar brähmaëäù puëyä bhaktä räjarñayas tathä | anityam asukhaà lokam imaà präpya bhajasva mäm ||33|| kià punar brähmaëäù puëyäù puëya-yonayo bhaktä räjarñayas tathä räjänaç ca te åñayaç ceti räjarñayaù | yata evam, ato’nityaà kñaëa-bhaìguram asukhaà ca sukha-varjitam imaà lokaà manuñya-lokaà präpya puruñärtha-sädhanaà durlabhaà manuñyatvaà labdhvä bhajasva sevasva mäm ||9.33||

--o)0(o-- katham ? –

man-manä bhava mad-bhakto mad-yäjé mäà namaskuru | mäm evaiñyasi yuktvaivam ätmänaà mat-paräyaëaù ||34|| mayi väsudeve mano yasya tava sa tvaà man-manä bhava | tathä mad-bhakto bhava | mad- yäjé mad-yajana-çélo bhava | mäm eva ca namaskuru | mäm eveçvarasyägamiñyasi yuktvä samädhäya cittam | evam ätmänaà mäà ahaà hi sarveñäà bhütänäm ätmä parä ca gatiù param ayanaà taà mäm evambhütam eñyastéty atétena padena sambandhaù | mat-paräyaëaù sann ity arthaù ||9.34||

iti çrémat-paramahaàsa-parivräjakäcäryasya çré-govinda-bhagavat-püjya-päda- çiñyasya çrémac-chaàkara-bhagavataù kåtau çrémad-bhagavad-gétä-bhäñye räja-vidyä-räja-guhya-yogo näma navamo’dhyäyaù ||9||