NOTATKI FAUNISTYCZNE Owady

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

NOTATKI FAUNISTYCZNE Owady Kulon 24 (2019) 57 Kulon 24 (2019), 57-69 PL ISSN 1427-3098 NOTATKI FAUNISTYCZNE Owady Marian Szymkiewicz, Elżbieta Szymkiewicz PIERWSZE STWIERDZENIA SINICY NADBRZEŻNEJ AIOLOPUS THALASSINUS FABRICIUS 1781 "ORTHOPTERA: ACRIDIDAE# W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO&MAZURSKIM Podczas badań faunistycznych prowadzonych w sierpniu i wrześniu 2019 r. w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu dwóch makroregionów: Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, stwierdzono licz- ne występowanie sinicy nadbrzeżnej Aiolopus thalassinus. Gatunek ten dotychczas nie był podawany z terenu Pojezierza Mazurskiego, jak i z północnych krańców Niziny Mazowieckiej. Pierwsze stwierdzenie miało miejsce w dniu 1 VIII 2019 w miejscowości Łatana Wielka (pow. szczycieński). Na polu o powierzchni około 0,7 ha stwierdzono obecność co najmniej 30 osobników. Obserwacje wykazały, że obok dużych samic były tu także znacz- nie mniejsze samce tego gatunku. Spłoszone owady przelatywały szybkim, niskim lotem dystans od kilku do 40 m i zapadały w niskiej roślinności. Chętnie prze- siadywały na gołym, nagrzanym piasku. W trakcie kolejnych kontroli wykazano ten gatunek, także na terenach sąsiednich. W rezultacie do 10 VIII 2019 na liczą- cym około 10 km długości transekcie prowadzącym przez krajobraz rolniczy me- zoregionów: Równina Mazurska i częściowo Równina Kurpiowska wykryto ko- lejne 10 stanowisk tego gatunku. W dniach 11 VIII, 15 VIII, 18 VIII, 25 VIII i 4 IX 2019 skontrolowano następnie rozległy obszar południowej części woj. warmińsko-mazurskiego wchodzący w skład powiatów: szczycieńskiego i piskie- go. W wyniku tych eksploracji wykryto kolejne 18 stanowisk sinicy nadbrzeż- nej na terenach gmin: Pasym, Szczytno, Jedwabno, Wielbark, Świętajno i Roz- ogi w pow. szczycieńskim i na terenie gminy Pisz w pow. piskim. Kontrolowano tam tylko wybrane biotopy, które na podstawie dotychczasowego doświadczenia obserwatorów mogły być zasiedlone przez ten gatunek. Jeśli koło jakiejś miejsco- wości wykryto występowanie sinicy, kolejnych, odpowiednich biotopów już nie sprawdzano. Wyjątkiem był wcześniej wielokrotnie kontrolowany transekt. Na poszczególnych wykrytych stanowiskach, z uwagi na rozległość siedlisk, nie oce- niano precyzyjnie liczby wszystkich występujących okazów. 58 Kulon 24 (2019) Fot. 1. Jeden z wiodących biotopów sinicy nadbrzeżnej Aiolopus thalassinus , Wesołowo, 18 VIII 2019 (fot. M. Szymkiewicz) Photo 1. One of the main biotope for Aiolopus thalassinus, Wesołowo, 18 August 2019 (Photo M. Szymkiewicz) Sinica nadbrzeżna jest dużym szarańczakiem, długość ciała samic waha się od 21 do 30 mm, a samców od 15 do 20 mm (Detzel 1998). W ubarwieniu prze- waża barwa intensywnie zielona, ale spotyka się także osobniki jasnozielone, pra- wie cytrynowe, jak również okazy o barwie jasno i ciemnobrązowej. Na skrzydłach przednich widoczne są różnej wielkości ciemne plamy, które mogą przechodzić także na głowę, przedplecze i kończyny tylne (Fischer et al . 2016). Dolna część goleni kończyny tylnej jest barwy czerwonej, czasami żółtej, a bardzo rzadko nie- bieskiej (Fischer et al. 2016). Długie skrzydła zarówno u samic, jak i u samców wystające daleko poza staw kolanowy tylnej pary kończyn, a u wielu osobników także poza odwłok, sprawiają, że sinice znakomicie latają. Dzięki temu, w prze- ciwieństwie do wielu gatunków, których samice pozbawione są zdolności lotu, jak np. u trajkotki czerwonej Psophus stridulus , sinice mają duże możliwości prze- mieszczania się, co znacznie sprzyja zasiedlaniu nowych terenów. Sinica nadbrzeżna zasiedla okresowo podmokłe biotopy na tarasach zale- wowych dolin rzecznych, a także w okolicach większych zbiorników wodnych (Bazyluk i Liana 2000). Odpowiednia ilość wilgoci w podłożu jest dla tego ga- tunku ważna we wczesnych stadiach rozwoju. Natomiast osobniki dorosłe bardzo Kulon 24 (2019) 59 często spotykane są na siedliskach suchych, z glebami przepuszczalnymi i szybko nagrzewającymi się. Są to najczęściej miejsca silnie nasłonecznione i porośnięte niską roślinnością (Detzel 1998). Jako gatunek rzadki została umieszczona na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” w kategorii VU (narażony na wyginięcie) (Liana 2002). Gatunek występuje na bardzo rozległym obszarze obejmującym cały kontynent afrykański, południową Azję, Australię, jak i południową Europę oraz duże fragmenty Europy Środkowej. Sinica nadbrzeżna rozpowszechniona jest, między innymi w krajach basenu Morza Śródziemnego (Detzel 1998). Aktualnie w Europie najbardziej północne stanowiska obejmują tereny Francji do wysokości północnych krańców Zatoki Biskajskiej, w tym departamenty: Nord, Sarthe, Seine-et-Marne, Bas-Rhin (Detzel 1998). W Niemczech obszar występowania zajmuje część południowo–zachodnią (położone nad Renem równiny w granicach Badenii – Wirtembergii, Nadrenii – Palatynatu i niewielkie fragmenty w Hesji) (Detzel 1998, Fischer et al . 2016). Ponadto gatunek ten występuje w południowej Szwajcarii, północnych Włoszech, w Austrii, w Czechach, Słowacji i Polsce (Detzel 1998). Gatunek zasiedla także inne kraje Europy Południowo-Wschodniej: http:// orthoptera.species; le.org/Common/basic/Taxa.aspx?TaxonNameID=1103315 Fot. 2. Pole z uprawą seradeli pastewnej z dużą populacją sinicy nadbrzeżnej Aiolopus thalassinus, Łatana Mała, 10 VIII 2019 (fot. M. Szymkiewicz) Photo 2. Field of serradella with a large population of Aiolopus thalassinus , Łatana Mała, 10 August 2019 (Photo M. Szymkiewicz) 60 Kulon 24 (2019) W naszym kraju do roku 2000 sinica nadbrzeżna znana była z rozproszo- nych, często efemerycznych stanowisk rozmieszczonych w 9 krainach zoogeogra- ; cznych, między innymi: na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej, na Podlasiu, Nizi- nie Mazowieckiej, Nizinie Sandomierskiej, na Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Ma- łopolskiej, w Bieszczadach i na Dolnym Śląsku (Bazyluk i Liana 2000). W poło- wie lat 50. XX w. obszar występowania tego gatunku w Polsce obejmował tereny położone na południe od linii Małkinia-Poznań (Bazyluk 1956). W roku 1994 północną granicę występowania sinicy nadbrzeżnej w Polsce wyznaczała linia wy- tyczona pomiędzy Łomżą, Wyszogrodem, Koninem, Poznaniem oraz Żaganiem (Bazyluk i Liana 1994). Nowe informacje o aktualnych stanowiskach tego gatunku w Polsce za- wdzięczamy pierwszym danym gromadzonym w ramach projektu „Prostoskrzydłe (Orthoptera ) Polski” Żurawlew et al . 2019) oraz publikowanym danym (Mielczarek i Grobelny 2018, Żurawlew et al. 2019). Większość współczesnych miejsc wystę- powania sinicy nadbrzeżnej (za takie przyjęto stanowiska wykryte po roku 1990) obejmuje stały obszar występowania tego szarańczaka, czyli tereny położone na południe od granicy wytyczonej przez Bazyluka i Lianę (1994), w tym: wschodnią część Wielkopolski, południowo-zachodni, południowy i południowo–wschodni obszar Mazowsza, Lubelszczyznę oraz południowo-zachodnie obrzeża Podlasia. Kil- ka stanowisk usytuowanych jest na północ od opisanej wyżej granicy (Żurawlew et al. 2019; https://orthoptera.entomo.pl – dostęp 20.10.2019). Wykrycie 29 stanowisk sinicy nadbrzeżnej w granicach woj. warmińsko-ma- zurskiego znacząco przesuwa północną granicę występowania tego gatunku w Pol- sce (tab.). Najbardziej na północ wysunięte stanowisko w miejscowości Narajty (gm. Pasym) oddalone jest już tylko ok. 22,5 km w linii prostej od Olsztyna i jest to jedyne stanowisko leżące w granicach mezoregionu Pojezierze Olsztyńskie, po- zostałe leżą w granicach mezoregionów: Równina Mazurska (makroregion Poje- zierze Mazurskie) i Równina Kurpiowska (makroregion Nizina Mazowiecka). Wy- stępowanie sinicy w roku 2019 potwierdzono w pasie o długości 55 km w linii prostej (odległość pomiędzy stanowiskami Narajty i Karpa) i maksymalnej szero- kości od 3 do 27,5 km. Omawiany teren nie był dotychczas obszarem intensyw- nych badań prostoskrzydłych, ale od wielu lat gromadzone są tu dane na temat kilku rzadszych gatunków, takich jak: trajkotka czerwona P. stridulus , przewężek błękitny Sphingonotus caerulans , długoskrzydlak sierposz Phaneroptera falcata i na- pierśnik torfowiskowy Stethophyma grossum . Dlatego prawdopodobne jest, że ob- szar ten został przez sinicę nadbrzeżną zasiedlony w ostatnich latach. Być może były to ostatnie dwa, może cztery lata, które należały do bardzo ciepłych. Jest ra- czej niemożliwe aby autorzy doniesienia przeoczyli tego dość dużego szarańczaka, odznaczającego się charakterystycznym, szybkim i niskim lotem. Przypuszczalnie gatunek ten nadal jest w ekspansji, o czym świadczą stwierdzenia na niektórych stanowiskach pojedynczych osobników (do 5 exx.). Najprawdopodobniej zasie- dlenie tego obszaru ma charakter trwały, o czym świadczy obok znacznej liczby stanowisk, także dość duża liczba obserwowanych osobników. Kulon 24 (2019) 61 Tab. Wykaz stanowisk sinicy nadbrzeżnej Aiolopus thalassinus w województwie warmiń- sko-mazurskim Table. List of the sites where Aiolopus thalassinus was recorded in the Warmian-Masurian voivodship. (1) – Date, (2) – Locality, (3) – Municipality/county, (4) – UTM square, (5) – Number of specimens, (6) – Habitat Data Miejscowość Gmina / Kwadrat Liczba Środowisko (6) (1) (2) powiat (3) UTM (4) exx. (5) Piaszczyste pole z rzadko rosnącą, 1 VIII Wielbark/ niską saradelą spasaną bydłem. Łatana Wielka EE01 >30 2019 szczycieński W sąsiedztwie okresowo wilgotne pastwiska. Piaszczyste nasłonecznione pole z ni- 4 VIII Wielbark/ Łata Mała EE01 >5 ską i rzadką saradelą, w sąsiedztwie 2019 szczycieński okresowo wilgotne pastwiska (fot. 2). Suche pastwisko z licznymi po- 4 VIII Wielbark/ Łatana Mała EE01 .>10 wierzchniami odkrytego piasku 2019
Recommended publications
  • KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA ODDZIAŁ TERENOWY W OLSZTYNIE Działając Na Podstawie Ustawy Z Dnia 14 Kwietnia 2016 R
    Oddział Terenowy Olsztyn Sekcja Zamiejscowa w Kamionku OLS.WKUR.SZKA.4240.12.2019.MF.14 Kamionek, dnia 25.05.2020 r. KRAJOWY OŚRODEK WSPARCIA ROLNICTWA ODDZIAŁ TERENOWY W OLSZTYNIE działając na podstawie ustawy z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (tekst jednolity: Dz.U. z 2018, poz. 869), ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego – dalej UKUR (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 1362 z późn.zm.), ustawy z dnia 19 października 1991 roku o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 396 z późn. zm.) rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 kwietnia 2012 roku w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków obniżenia ceny sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz stawek szacunkowych gruntów (Dz. U. z 2012 r. poz. 540 z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków rozkładania na raty należności z tytułu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz wysokości oprocentowania rozłożonej na raty należności (Dz.U. z 2012 r., poz. 208) podaje do publicznej wiadomości, że: OGŁASZA KOLEJNY (3) PRZETARG USTNY NIEOGRANICZONY (LICYTACJA) NA SPRZEDAŻ nieruchomości wchodzącej w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, pochodzącej z byłego PFZ, położonej na terenie gminy Rozogi, powiat szczycieński, woj. warmińsko – mazurskie. Przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość niezabudowana określona w wykazie podanym do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w dniu 20.01.2020 roku pismem z dnia 10.01.2020 roku, znak: OLS.WKUR.SZKA.4240.12.2019.MF.8 Przetarg odbędzie się w dniu 23 czerwca 2020 roku, o godz.
    [Show full text]
  • European Law Enforcement Research Bulletin Special Conference Edition Nr 4
    Editors: Detlef Nogala Thomas Görgen 4 Nr. Edition Special Conference Justyna Jurczak Bence Mészáros Peter Neyroud Lucia G. País Barbora Vegrichtová EUROPEAN LAW ENFORCEMENT RESEARCH BULLETIN EDITION NR. 4 – SPECIAL CONFERENCE EUROPEAN LAW EUROPEAN LAW ENFORCEMENT RESEARCH BULLETIN Innovations in Law Enforcement – Implications for practice, education and civil society Editors: Detlef Nogala Thomas Görgen Justyna Jurczak Bence Mészáros Peter Neyroud Lucia G. País Barbora Vegrichtová EUROPEAN LAW ENFORCEMENT RESEARCH BULLETIN Special Conference Edition Nr. 4 Also published online: Current issues and the archive of previous Bulletins are available from the journal's homepage https://bulletin.cepol.europa.eu. (Continues from the previous title European Police Research and Science Bulletin) Editors for this Special Conference Edition: Dr. Detlef Nogala (CEPOL – European Union Agency for Law Enforcement Training) Prof. Thomas Görgen (German Police University, Münster, Germany) Dr. Justyna Jurczak (Police Academy in Szczytno, Poland) Dr. Bence Mészáros (National University of Public Service, Budapest, Hungary) Dr. Peter Neyroud (University of Cambridge, United Kingdom) Prof. Lucia G. País (Instituto Superior de Ciências Policiais e Segurança Interna, Lisbon, Portugal) Barbora Vegrichtová PhD (Czech Republic) Published by: European Union Agency for Law Enforcement Training (CEPOL) (Acting Executive Director: Dr. h.c Detlef Schröder) Readers are invited to send any comments to the journal’s editorial mailbox: [email protected] For guidance on how to publish in the European Police Science and Research Bulletin: https://bulletin.cepol.europa.eu/index.php/bulletin/information/authors Disclaimer: The views and opinions expressed in the articles and contributions in the European Law Enforcement Research Bulletin shall be taken by no means for those of the publisher, the editors or the European Union Agency for Law Enforcement Training.
    [Show full text]
  • Uchwala Nr II/15/2018 Z Dnia 30 Listopada 2018 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 20 grudnia 2018 r. Poz. 5481 UCHWAŁA NR II/15/2018 RADY GMINY SZCZYTNO z dnia 30 listopada 2018 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych przy drogach krajowych i drogach gminnych na terenie Gminy Szczytno oraz zasad korzystania z tych przystanków. Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016 t. j.), Rada Gminy Szczytno uchwala, co następuje: § 1. Określa się przystanki komunikacyjne, których zarządzającym jest Gmina Szczytno zgodnie z wykazami nr 1 stanowiącymi załączniki nr 1 do uchwały. § 2. Określa się regulamin korzystania z przystanków komunikacyjnych, o których mowa w § 1 zgodnie z załącznikiem nr 3 do uchwały. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Szczytno. § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Przewodniczący Rady Gminy Szczytno Zbigniew Woźniak Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego – 2 – Poz. 5481 Załącznik nr 1 do uchwały nr II/15/2018 Rady Gminy Szczytno z dnia 30-11-2018 r. WYKAZ PRZYSTANKÓW KOMUNIKACYJNYCH KTÓRYCH ZARZĄDZAJĄCYM JEST GMINA SZCZYTNO-DROGI KRAJOWE Wykaz przystanków na drodze krajowej nr 58 w kierunku Mrągowa na odcinku od Szczytna do granic gminy l.p. Nazwa przystanku Nr przystanku Lokalizacja szczegółowa według kilometrażu w kierunku Mrągowa w kierunku Szczytna 1 Lemany K 1 58 + 250 2 Lemany K 2 58 + 950 58 + 900 3 Zielonka K 3 61 + 500 61 + 500 4 Ochódno K 4 63 + 650 63 + 600 5 Stare Kiejkuty kolonia K 5 64 + 750 64 + 750 6 Stare Kiejkuty K 6 66 + 710 66 + 710 7 Marksewo K 7 70 + 230 70 + 230 Wykaz przystanków na drodze krajowej nr 58 w kierunku Nidzicy na odcinku od Szczytna do granic gminy l.p.
    [Show full text]
  • Uchwala Nr XXVIII/216/17 Z Dnia 28 Grudnia 2017 R
    UCHWAŁA NR XXVIII/216/17 RADY GMINY ROZOGI z dnia 28 grudnia 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie dostosowania sieci publicznych szkół podstawowych, gimnazjum oraz przedszkoli do nowego ustroju szkolnego na terenie Gminy Rozogi Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875 z późn. zm) oraz art. 212 w związku z art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60 z późn. zm.) uchwala się, co następuje: § 1. W uchwale Nr XXII/169/17 Rady Gminy Rozogi z dnia 27 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci publicznych szkół podstawowych, gimnazjum oraz przedszkoli do nowego ustroju szkolnego na terenie Gminy Rozogi, w związku ze zmianą nazw ulic w miejscowości Rozogi wprowadza się następujące zmiany: 1) Załącznik Nr 1 otrzymuje brzmienie zgodnie z załącznikiem nr 1 do niniejszej uchwały, 2) Załącznik Nr 2 otrzymuje brzmienie zgodnie z załącznikiem nr 2 do niniejszej uchwały, 3) Załącznik Nr 3 otrzymuje brzmienie zgodnie z załącznikiem nr 3 do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Rozogi. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Warmińsko – Mazurskiego. Przewodniczący Rady Gminy Marek Stefan Nowotka Id: AA7B9465-B1B8-4C9B-BD56-4A5D4640D601. Podpisany Strona 1 Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXVIII/216/17 Rady Gminy Rozogi z dnia 28 grudnia 2017 r. Plan sieci, a także granice obwodów publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Gminę Rozogi, na okres od 1 września 2017 r.
    [Show full text]
  • Po II Wojnie Światowej W Gminie Rozogi)
    MAREK NOWOTKA RUCHY LUDNOŚCIOWE NA POGRANICZU MAZURSKO-KURPIOWSKIM (po II wojnie światowej w gminie Rozogi) Gmina Rozogi, utworzona na mocy zmian administracyjnych, jakie miały miejsce w Polsce w 1973 r., znoszących gromady, a tworzących gminy, leżąca dotychczas w byłym powiecie szczycieńskim, z wejściem w życie z dniem 1.VI. 1975 r. nowej ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym oraz o zmianie ustawy o radach narodo- wych znalazła się w nowo utworzonym woj. ostrołęckim. W skali woj. ostrołęckiego jest gminą wyjątkową i nietypową. Na 18 miejscowości tylko dwie należały przez większą część swej historii do Polski, pozostałe to miejscowości położone na Mazurach, a więc takie, które wróciły do Polski w wyniku zmiany granic państwowych po II wojnie światowej. W związku z tym po 1945 r. na terenach obecnej gminy zachodziły procesy ludnościowe nie mające miejsca w innych gminach woj. ostrołęckiego. Zaliczyć do nich należy: — ucieczkę, powrót i przesiedlenie ludności niemieckiej poza teren państwa polskiego, — procesy zasiedlania tych terenów przez ludność napływową i związane z tym procesy adaptacji i integracji, — różnorodne procesy zachodzące wśród ludności autochtonicznej, tj. mazurskiej. Niektórymi z tych procesów chciałbym zająć się w niniejszym artykule. Szczególnie związanymi z ruchami ludności. Aby lepiej zrozumieć złożoność sytuacji, należy przedstawić krótką historię tych terenów. Jak wspomniałem wcześniej, ziemie obecnej gminy Rozogi w większości wróciły do Polski w 1945 r., do tego czasu więc należały do państwa niemieckiego. W połowie drogi między Dąbrowami a Rozogami przebiegała granica polsko-pruska, a później pol- sko-niemiecka. Jeszcze w dniu dzisiejszym granica ta jest widoczna, a starsi mieszkańcy Dąbrów, mający ziemie w okolicach Rozóg, używają określenia "za granicą" lub "na odzyskanych"; a więc w świadomości starszych granica ta jakby nadal istniała.
    [Show full text]
  • The Lichen Genus Opegrapha Sl in Poland
    Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Monographiae Botanicae 107 Monographiae Botanicae 107 Ofcial publication of the Polish Botanical Society Anetta Wieczorek The lichen genus Opegrapha s. l. in Poland: morphological variability, ecology, and distribution Wrocław 2018 Editor-in-Chief of the series Zygmunt Kącki, University of Wrocław, Poland Honorary Editor-in-Chief Krystyna Czyżewska, University of Łódź, Poland Chairman of the Editorial Council Jacek Herbich, University of Gdańsk, Poland Editorial Council Idoia Biurrun, University of the Basque Country, Spain Gian Pietro Giusso del Galdo, University of Catania, Italy Jan Holeksa, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Czesław Hołdyński, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland Bogdan Jackowiak, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland Zbigniew Mirek, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Valentina Neshataeva, Komarov Botanical Institute of the Russian Academy of Sciences, Russian Federation Marcin Nobis, Jagiellonian University, Poland Arkadiusz Nowak, University of Opole, Poland Vilém Pavlů, Crop Research Institute, Czech Republic Agnieszka Anna Popiela, University of Szczecin, Poland Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Iveta Škodová, Slovak Academy of Sciences, Slovakia David Zelený, National Taiwan University, Taiwan Jan Żarnowiec, University of Bielsko-Biala, Poland Editorial Secretary Grzegorz Swacha, University of Wrocław, Poland Managing/Production Editor Piotr Otręba, Polish Botanical Society, Poland Reviewers of the volume Damien Ertz, Botanic Garden Meise, Belgium Laszlo Lőkös, Hungarian Natural History Museum, Hungary Lucyna Śliwa, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Poland Editorial ofce University of Wrocław Botanical Garden H.
    [Show full text]
  • The Impact of the Glacier on the Evolution of Terrain in the Polish Region of Warmia and Masuria
    Analele Universităţii din Oradea, Seria Geografie Year XXII, no. 1/2012 (June), pp. 145 - 157 ISSN 1221-1273, E-ISSN 2065-3409 Article no. 221115-578 THE IMPACT OF THE GLACIER ON THE EVOLUTION OF TERRAIN IN THE POLISH REGION OF WARMIA AND MASURIA Piotr ZAWADZKI AWFiS, Department of Tourism and Recreation (DTAR) Kazimierza Górskiego 1, 80-336, Gdansk, Poland, e-mail: [email protected] Abstract: In the article the author described the process of glaciation and its effects, which has an impact on formation of the terrain of Poland and in particular of Warmian-Mazurian region. In the article the author presented the processes of creation and shaping of glaciers, their types and particular features of terrain, which appeared as an effect of the glaciers' activity. The analysis of the Warmian-Masurian region was overtaken from the perspective of the appearance of the effects of glaciers activity in the area, mainly the changes in terrain, climate and vegetation. The author also evaluated the tourist and recreational attractiveness of the area, he presented its great natural richness and assessed its uniqueness in comparison with the rest of Poland and Europe. Also other characteristic of Warmia and Masuria were presented in the article. Key words: Poland, Warmian-Mazurian region, process of glaciation and its effects * * * * * * The process of glaciation and movement of the glacier in Europe and thus in Poland thousands of years ago had a fundamental impact on shaping the surface of the territory where it's wandering took place. The most interesting shapes of the ground lateral and terminal moraine the glacier left behind in the north-eastern Poland, mainly in the area of today's Warmian-Mazurian Voivodeship.
    [Show full text]
  • Strategia Promocji Jst
    PROMOCJA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO CZĘŚĆ III dr hab. Wojciech Dziemianowicz STRATEGIA PROMOCJI JST SZKOŁA PLANISTYCZNA 1. Przyszłość można kształtować w racjonalny sposób poprzez budowanie planów strategicznych 2. W procesie budowania strategii najistotniejsza jest perspektywa prezesa firmy 3. Proces budowania strategii ma charakter formalny 4. Efektem procesu budowania strategii jest gotowa do wdrożenia strategia (odpowiada na pytania: co, kto i jak ma wykonać określone działania) Źródło: K. Obłój (2007) STRATEGIA PROMOCJI JST SZKOŁA EWOLUCYJNA 1. Nie można zbudować racjonalnej strategii, ponieważ proces jej budowy zależy od kultury organizacji, uwarunkowań historycznych, czynników zewnętrznych, a także interesów politycznych 2. Strategię tworzą działania zamierzone i działania samorzutne 3. Działania zamierzone i samorzutne z czasem tworzą spójny wzorzec zachowań organizacji Źródło: K. Obłój (2007) STRATEGIA PROMOCJI JST SZKOŁA POZYCYJNA 1. Strategia jest opracowywana w celu uzyskania przewagi konkurencyjnej 2. Strategia zawsze jest tworzona przez pryzmat konkurencji 3. Do sukcesu firmy prowadzą dwie fundamentalne strategie: minimalizacja kosztów i zróżnicowanie 4. Warto być wielkim lub stosunkowo małym Źródło: K. Obłój (2007) STRATEGIA PROMOCJI JST SZKOŁA ZASOBÓW I KOMPETENCJI 1. Organizacja jest zbiorem aktywów i umiejętności 2. Konfiguracja aktywów i umiejętności może stanowić kluczowe kompetencje firmy, które pozwolą osiągnąć przewagę konkurencyjną 3. Kluczowe kompetencje są tym cenniejsze, im trudniej jest je imitować lub substytuować przez konkurencję 4. Dynamiczne napięcie jest zjawiskiem koniecznym między zasobami i zamierzeniami Źródło: K. Obłój (2007) STRATEGIA PROMOCJI JST SZKOŁA PROSTYCH REGUŁ 1. Przewagę konkurencyjną budujemy przez wykorzystywanie przelotnych szans 2. Przewagę konkurencyjną budujemy przez strategie innowacyjne 3. Strategie innowacyjne wynikają ze stosowania procesów opartych na prostych regułach (np. wszystko jest szansą, eksperymentuj i ucz się, utrzymuj równowagę między centralizacją a elastycznością) Źródło: K.
    [Show full text]
  • Portrait of the Regions Volume 6 Czech Republic / Poland
    PORTRAIT OF THE REGIONS 13 16 17 CA-17-98-281-EN-C PORTRAIT OF THE REGIONS VOLUME 6 CZECH REPUBLIC POLAND VOLUME 6 CZECH REPUBLIC / POLAND Price (excluding VAT) in Luxembourg: EUR 50 ISBN 92-828-4395-5 OFFICE FOR OFFICIAL PUBLICATIONS OF THE EUROPEAN COMMUNITIES ,!7IJ2I2-iedjfg! EUROPEAN COMMISSION › L-2985 Luxembourg ࢞ eurostat Statistical Office of the European Communities PORTRAIT OF THE REGIONS VOLUME 6 CZECH REPUBLIC POLAND EUROPEAN COMMISSION ࢞ eurostat Statistical Office of the European Communities Immediate access to harmonized statistical data Eurostat Data Shops: A personalised data retrieval service In order to provide the greatest possible number of people with access to high-quality statistical information, Eurostat has developed an extensive network of Data Shops (1). Data Shops provide a wide range of tailor-made services: # immediate information searches undertaken by a team of experts in European statistics; # rapid and personalised response that takes account of the specified search requirements and intended use; # a choice of data carrier depending on the type of information required. Information can be requested by phone, mail, fax or e-mail. (1) See list of Eurostat Data Shops at the end of the publication. Internet: Essentials on Community statistical news # Euro indicators: more than 100 indicators on the euro-zone; harmonized, comparable, and free of charge; # About Eurostat: what it does and how it works; # Products and databases: a detailed description of what Eurostat has to offer; # Indicators on the European Union: convergence criteria; euro yield curve and further main indicators on the European Union at your disposal; # Press releases: direct access to all Eurostat press releases.
    [Show full text]
  • Szczytno D.A
    BUS-KOM PKS Sp. z o.o. Rozkład ważny od: 01.07.2012 ul. M.J. Piłsudskiego 30, 12-100 Szczytno Informacja autobusowa 660-722-795 Dział Przewozów 89 624 64 82 Kierownik Dworca 89 624 55 69 SZCZYTNO D.A. ROZKŁAD ODJAZDÓW Stanowisko 1 Kierunek przez Godziny odjazdu BARTOSZYCE D.A. OLSZTYN D.A. 11:15 PN BIAŁYSTOK D.A. OSTROŁĘKA D.A. 05:10 PNn 18:05 PD CIECHANÓW D.A. PRZASNYSZ D.A. 14:30 A DŹWIERZUTY JELENIEWO 15:20 S GDAŃSK DA/DK OLSZTYN D.A. 10:00 PU KOLNO DA MYSZYNIEC 11:35 Ut 16:30 L KOŁOBRZEG P.K.M. OLSZTYN D.A. 23:40 PN LUBLIN D.A. GŁÓWNY SIEDLCE D.A. 08:05 UŁ ŁOMŻA D.A. NOWOGRÓD 15:40 PL MRĄGOWO D.A. BISKUPIEC D.K. 09:50 PN 21:05 PU OLSZTYN D.A. PASYM 08:15 PL 13:05 PD 19:05 U 5-1 S/O OSTROŁĘKA D.A. CHORZELE 07:45 U OSTROŁĘKA D.A. MYSZYNIEC 12:00 U 13:25 L 16:10 UE SIEMIATYCZE D.A. OSTROŁĘKA D.A. 14:15 U 5-1 S/O WARSZAWA D.A. ZACH. JEDNOROŻEC 15:50 PUah WARSZAWA D.A. ZACH. NIDZICA D.K. 20:05 Pbt WARSZAWA D.A. ZACH. OSTROŁĘKA D.A. 06:30 PU 10:45 VU WARSZAWA D.A. ZACH. PRZASNYSZ D.A. 05:00 P 06:45 PU 09:00 PU 10:55 PU 12:35 PU 14:20 PN 16:45 PN 17:45 PN 20:40 PUE WĘGORZEWO D.A. MIKOŁAJKI D.A.
    [Show full text]
  • 12,6 Km Mężczyźni
    Wyniki wersja z: 22.06.2018 23:41:51 IV Festiwal Biegów Jurunda - Biegowe Grand Data: 17.06.2018 11:30:00 Miejscowość: Leśnictwo Lipnik k. Szczytna Prix Powiatu Szczycieńskiego - Bieg Główny Organizator: Klub Biegacza Jurund Szczytno, Nadleśnictwo Szczytno, 12,6 km Leśnictwo Lipnik Dystans: 12.6 km Klasyfikacja: OPEN Mężczyźni Nr Rok Tempo Tempo Czas Wynik M-ce Nazwisko i imię Miejscowość Drużyna Kat. wiek. Kat. dod. start. urodz. min/km km/h netto (brutto) 1 102 Szydlik Adam Łomża Biegamy dla zdrowia 1976 M-40 03:35 16.7 45:14 45:15 2 67 Siemiątkowski Tomasz Olsztyn 1994 M-20 03:42 16.2 46:42 46:42 3 25 Guzowski Denis Szczytno KLUB BIEGACZA JURUND SZCZYTNO/Prawie Jak Hermes 1995 M-20 03:52 15.5 48:53 48:54 4 15 Dąbrowski Maciej Giedajty Młynago 1994 M-20 03:56 15.3 49:31 49:32 5 97 Kot Rafał Szczytno Klub Biegacza Jurund Szczytno 1979 M-30 03:59 15.1 50:02 50:04 6 105 Dąbkowski Roman Szczytno 1982 M-30 04:01 14.9 50:34 50:36 7 115 Dudziec Marcin Szczytno Klub Biegacza Jurund Szczytno 1984 M-30 04:12 14.3 53:00 53:03 8 69 Sygut Eliasz Iłża Warmińsko-Mazurskie Dziki 1994 M-20 04:14 14.2 53:13 53:16 9 70 Szczepanek Piotr Szczytno Klub Biegacza JURUND 1969 M-40 04:25 13.6 55:40 55:41 10 104 Wilczek Rafał Szczytno Klub Biegacza Jurund Szczytno 1983 M-30 04:27 13.4 56:12 56:14 11 96 Zbrzeły Cezary Szczytno Klub Biegacza Jurund Szczytno 1981 M-30 04:27 13.4 56:12 56:15 12 50 Matras Przemysław Dźwierzuty Skazani na sukces 1985 M-30 04:29 13.4 56:33 56:34 13 8 Bojanowski Tomasz Dźwierzuty Zepół Szkół nr 2 w Szczytnie 1997 M-20 04:30 13.3 56:43
    [Show full text]
  • Lista Miejscowości, W Których Projekty Kwalifikują Się Do Dofinansowania W Ramach Działania 8.4 PO IG
    Lista miejscowości, w których projekty kwalifikują się do dofinansowania w ramach działania 8.4 PO IG. Miejscowości, w których poziom nasycenia usługami szerokopasmowego dostępu do Internetu o przepustowości min. 2 Mb/s wynosi nie więcej niż 30% oraz nie są realizowane inwestycje TP S.A. w ramach porozumienia zawartego pomiędzy UKE, a TP S.A.
    [Show full text]