Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
BE-A0511_106407_106667_DUT Inventaris van het archief van de schepenbank en dorpsbestuur van Baarle- Hertog, 1483-1814. Het Rijksarchief in België Archives de l'État en Belgique Das Staatsarchiv in Belgien State Archives in Belgium This finding aid is written in Dutch. 2 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF:.....................................................................3 Raadpleging en gebruik...................................................................................4 Voorwaarden voor de raadpleging...............................................................4 Voorwaarden voor de reproductie................................................................4 Fysieke kenmerken en technische vereisten................................................4 Geschiedenis van archiefvormer en archief.....................................................5 Archiefvormer..............................................................................................5 Naam........................................................................................................5 Geschiedenis............................................................................................5 Archief..........................................................................................................6 Geschiedenis............................................................................................6 BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN..........................................7 I. Bestuurlijke afdeling.....................................................................................7 3 - 8 Specificatiën en notitieboek voor secretaris. 1662-1812................................7 14 - 23 Burgemeestersrekeningen. 1592-1809......................................................8 II. Rechterlijke afdeling....................................................................................9 26 - 34 Schepenregisters. 1508-1796....................................................................9 35 - 48 Openbare verkopen. 1627-1742.................................................................9 51 - 54 Protocollen. 1660-1705............................................................................10 55 - 65 Rollen. 1581-1795....................................................................................11 66 - 75 Mombersrekeningen. 1624-1721..............................................................11 77 - 85 Voorwaarden. 1738-1786.........................................................................12 III. Varia..........................................................................................................14 99 - 104 Diverse bescheiden. 17de-18de eeuw....................................................14 105 - 115 Gemengde papieren. 16de-18de eeuw.................................................14 116 - 121 Rechterlijk archief. 16de-18de eeuw.....................................................15 122 - 124 Bestuurlijk archief. 17de-18de eeuw.....................................................15 125 - 127 Ordonnantiën. 17de-18de eeuw...........................................................15 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 3 Beschrijving van het archief: Beschrijving van het archief: Naam archiefblok: Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog Periode: 1483-1814 Archiefbloknummer: BE-A0511.138 Omvang: • Laatste bestanddeelnummer: 151.00 • Omvang geïnventariseerd: 10.48 m Archiefbewaarplaats: Rijksarchief te Antwerpen Archiefvormers: Schepenbank en Dorpsbestuur van Baarle-Hertog, 1400-1795 4 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog Raadpleging en gebruik Raadpleging en gebruik Voorwaarden voor de raadpleging VOORWAARDEN VOOR DE RAADPLEGING De documenten vermeld in deze inventaris zijn openbaar en vrij raadpleegbaar. Voorwaarden voor de reproductie VOORWAARDEN VOOR DE REPRODUCTIE Voor de reproductie van archiefdocumenten gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief. Fysieke kenmerken en technische vereisten FYSIEKE KENMERKEN EN TECHNISCHE VEREISTEN Om verdere gebruiksschade te voorkomen kunnen sommige originelen niet langer geraadpleegd worden. Dit is in de plaatsingslijst aangeduid als, in slechte staat of in zeer slechte staat. Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 5 Geschiedenis van archiefvormer en archief Geschiedenis van archiefvormer en archief Archiefvormer ARCHIEFVORMER Naam NAAM Gemeente Baarle-Hertog. Geschiedenis GESCHIEDENIS Baarle-Hertog vormde in de middeleeuwen samen met Baarle-Nassau één enkel domein dat in handen was van de abdij van Thorn. De hertogen van Brabant accapareerden als voogd van de abdij meer en meer rechten en omstreeks 1198 gaf de hertog het Land van Breda in leen aan Godfried II van Schoten (en Breda) met uitzondering van die gebieden die hij reeds vroeger aan anderen had verleend. Zo zijn er toen vermoedelijk twee rechtsgebieden ontstaan. Het ene met een dorpskern, 25 enclaves in het latere Baarle-Nassau en het verder gelegen -richting Merkplas- geïsoleerde gehucht Zondereigen kwam tussen 1356 en 1363 bij het Land van Turnhout, een hertogelijk domein en werd daarom Baarle-"Hertog" genoemd. Het andere deel bleef bij het Land van "Nassau". Het Land van Turnhout bleef vorstelijk domein tot het in 1647 werd overgedragen aan Amallia van Solms, weduwe van stadhouder Frederik Hendrik van Oranje. Latere heren van Turnhout en dus ook van Baarle-Hertog waren Willem III van Oranje, verschillende koningen van Pruisen, de hertog van Silva Tarouca en op het einde van de 18de eeuw de familie de Pestre. Zeker reeds in 1444 fungeerde er een "schepenbank" in Baarle-Hertog die te hoofde ging bij de Hoofdbank van Zandhoven. De criminele rechtspraak behoorde toe aan de Turnhoutse schepenen. Tot het rechtsgebied van de schepenbank hoorden ook de gehuchten Zondereigen, Eikelenbos (momenteel gemeente Baarle-Nassau) en een deel van Heerle (gemeente Meerle). Soms zetelden de beide schepenbanken van Baarle-"Hertog" en "Nassau" samen bij transacties van goederen die tot beide rechtsgebieden behoorden. Zondereigen had in het ancien régime een zelfstandig fiscaal statuut met eigen burgemeester. Op het grondgebied van Baarle-Hertog bevonden zich enkele laathoven, waarvan de akten soms ook in de schepenprotocollen werden ingeschreven zoals het laat- en leenhof van Colster (Heer Wemmaerts Hoeven) - in handen van de families Bac, van Colster, de Merode en Leppens, het laathof van de Houte in bezit van de families van Berchem, van Mansdale, van Ghilse en Van Reuth-, het laat- en leenhof van de prelaat van Tongerlo in Zondereigen- Ginhoven en het laathof De Oude Hof van Thorn, waaronder ook goederen onder Weelde en Merksplas ressorteerden. Te noteren is dat de parochie veel uitgestrekter was dan de heerlijkheid en ook Nassau - tot 1860- bevatte. 6 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog Archief ARCHIEF Geschiedenis GESCHIEDENIS Het grootste deel van dit bestand werd in 1932 door het gemeentebestuur aan het Rijksarchief overgedragen. Nr. 146 (Burgemeestersrekeningen 1631-1638) volgde nog op 1 september 1959. De oudste schepenprotocollen (1508-1521) (nr. 145) werden bewaard in het gemeentearchief van Baarle-Nassau en werden in 1954 bij de archiefruil met Nederland, aan het Rijksarchief overgedragen. De nrs. 129-139 werden overgeheveld naar het "archief van het gemeentebestuur van Baarle-Hertog". Nr. 148 werd in 2003 geschonken door het Gemeentearchief van Roosendaal. Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 7 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen Beschrijving van de series en archiefbestanddelen I. Bestuurlijke afdeling I. BESTUURLIJKE AFDELING 1 Rekwesten en attestatiën. 1755-1798/1799 (jaar VII). 1 deel 2 Kollekteursrekeningen. 1593-1605. 1 deel 3 - 8 Specificatiën en notitieboek voor secretaris. 1662-1812. 3 - 8 SPECIFICATIËN EN NOTITIEBOEK VOOR SECRETARIS. 1662- 1812. 3 1662-1676. 1 deel 4 1676-1690. 1 deel 5 1690-1705. 1 deel 6 1706-1711. 1 deel 7 1711-1740. 1 deel 8 [1730-1812?]. 1 deel 9 "Tauxaatboek". [1712-1786?]. 1 deel 10 Gedrukte plakkaten. [1715-1718?]. 1 deel en 1 stuk 11 Rekeningen. 1594. 1 deel 12 Bedeboek. 1693. 1 deel 13 Rekeningen van de stadhouder. 1636-1662. 3 delen a.1636-1640. b.1639-1647. c.1643-1662. 8 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 14 - 23 Burgemeestersrekeningen. 1592-1809. 14 - 23 BURGEMEESTERSREKENINGEN. 1592-1809. 14 1592-1628. 3 delen --- [1631-1638?]. 15 [1632-1640?]. 1 deel 16 [1650-1662?]. 1 deel 17 [1665-1693?]. 1 deel 18 [1681-1697?]. 1 deel 19 [1698-1712?]. 1 deel --- 1712-1725. 20 1726-1733. 1 deel 21 [1734-1756?]. 1 deel 22 [1757-1777?]. 1 deel 23 [1778-1809?]. 1 deel 24 Meetboek. [1699-1701?]. 1 deel 25 Memoriaalboek. [1483-1642?]. 1 deel Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 9 II. Rechterlijke afdeling II. RECHTERLIJKE AFDELING 26 - 34 Schepenregisters. 1508-1796. 26 - 34 SCHEPENREGISTERS. 1508-1796. --- Schepen en laten. 1508-1521. 26 1522-1540. 1 deel 27 [1649-1665?]. 1 deel 28 [1665-1688?]. 1 deel 29 [1688-1712?]. 1 deel 30 [1712-1729?]. 1 deel 31 [1729-1749?]. 1 deel 32 1749-1767. 1 deel 33 1767-1778. 1 deel 34 1779-1796. 1 deel 35 - 48 Openbare verkopen. 1627-1742. 35 - 48 OPENBARE VERKOPEN. 1627-1742. 35 [1627-1632?]. 1 deel --- 1633-1640. 36 [1641-1647?]. 1 deel 37 [1648-1660?]. 1 deel 38 [1660-1668?]. 1 deel 10 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 39 1669-1672. 1 deel 40 [1672-1681?]. 1 deel 41 1681-1685. 1 deel 42 1685-1689. 1 deel 43 1695-1706. 1 deel 44 1706-1711. 1 deel 45 1711-1715. 1 deel 46 1715-1725. 1 deel 47 1725-1731. 1 deel 48 1730-1742. 1 deel 49 Kladboek. [1621-1713?]. 1 deel 50 Schuldboek. [1620-1730?]. 1 deel