BE-A0511_106407_106667_DUT

Inventaris van het archief van de schepenbank en dorpsbestuur van Baarle- Hertog, 1483-1814.

Het Rijksarchief in België Archives de l'État en Belgique Das Staatsarchiv in Belgien State Archives in Belgium

This finding aid is written in Dutch. 2 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF:...... 3 Raadpleging en gebruik...... 4 Voorwaarden voor de raadpleging...... 4 Voorwaarden voor de reproductie...... 4 Fysieke kenmerken en technische vereisten...... 4 Geschiedenis van archiefvormer en archief...... 5 Archiefvormer...... 5 Naam...... 5 Geschiedenis...... 5 Archief...... 6 Geschiedenis...... 6

BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN...... 7 I. Bestuurlijke afdeling...... 7 3 - 8 Specificatiën en notitieboek voor secretaris. 1662-1812...... 7 14 - 23 Burgemeestersrekeningen. 1592-1809...... 8 II. Rechterlijke afdeling...... 9 26 - 34 Schepenregisters. 1508-1796...... 9 35 - 48 Openbare verkopen. 1627-1742...... 9 51 - 54 Protocollen. 1660-1705...... 10 55 - 65 Rollen. 1581-1795...... 11 66 - 75 Mombersrekeningen. 1624-1721...... 11 77 - 85 Voorwaarden. 1738-1786...... 12 III. Varia...... 14 99 - 104 Diverse bescheiden. 17de-18de eeuw...... 14 105 - 115 Gemengde papieren. 16de-18de eeuw...... 14 116 - 121 Rechterlijk archief. 16de-18de eeuw...... 15 122 - 124 Bestuurlijk archief. 17de-18de eeuw...... 15 125 - 127 Ordonnantiën. 17de-18de eeuw...... 15 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 3

Beschrijving van het archief: Beschrijving van het archief:

Naam archiefblok: Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

Periode: 1483-1814

Archiefbloknummer: BE-A0511.138

Omvang: • Laatste bestanddeelnummer: 151.00 • Omvang geïnventariseerd: 10.48 m

Archiefbewaarplaats: Rijksarchief te Antwerpen

Archiefvormers: Schepenbank en Dorpsbestuur van Baarle-Hertog, 1400-1795 4 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

Raadpleging en gebruik

Raadpleging en gebruik Voorwaarden voor de raadpleging

VOORWAARDEN VOOR DE RAADPLEGING

De documenten vermeld in deze inventaris zijn openbaar en vrij raadpleegbaar.

Voorwaarden voor de reproductie

VOORWAARDEN VOOR DE REPRODUCTIE

Voor de reproductie van archiefdocumenten gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief.

Fysieke kenmerken en technische vereisten

FYSIEKE KENMERKEN EN TECHNISCHE VEREISTEN

Om verdere gebruiksschade te voorkomen kunnen sommige originelen niet langer geraadpleegd worden. Dit is in de plaatsingslijst aangeduid als, in slechte staat of in zeer slechte staat. Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 5

Geschiedenis van archiefvormer en archief

Geschiedenis van archiefvormer en archief Archiefvormer

ARCHIEFVORMER Naam

NAAM

Gemeente Baarle-Hertog.

Geschiedenis

GESCHIEDENIS

Baarle-Hertog vormde in de middeleeuwen samen met Baarle-Nassau één enkel domein dat in handen was van de abdij van Thorn. De hertogen van Brabant accapareerden als voogd van de abdij meer en meer rechten en omstreeks 1198 gaf de hertog het Land van Breda in leen aan Godfried II van Schoten (en Breda) met uitzondering van die gebieden die hij reeds vroeger aan anderen had verleend. Zo zijn er toen vermoedelijk twee rechtsgebieden ontstaan. Het ene met een dorpskern, 25 enclaves in het latere Baarle-Nassau en het verder gelegen -richting Merkplas- geïsoleerde gehucht Zondereigen kwam tussen 1356 en 1363 bij het Land van Turnhout, een hertogelijk domein en werd daarom Baarle-"Hertog" genoemd. Het andere deel bleef bij het Land van "Nassau". Het Land van Turnhout bleef vorstelijk domein tot het in 1647 werd overgedragen aan Amallia van Solms, weduwe van stadhouder Frederik Hendrik van Oranje. Latere heren van Turnhout en dus ook van Baarle-Hertog waren Willem III van Oranje, verschillende koningen van Pruisen, de hertog van Silva Tarouca en op het einde van de 18de eeuw de familie de Pestre. Zeker reeds in 1444 fungeerde er een "schepenbank" in Baarle-Hertog die te hoofde ging bij de Hoofdbank van Zandhoven. De criminele rechtspraak behoorde toe aan de Turnhoutse schepenen. Tot het rechtsgebied van de schepenbank hoorden ook de gehuchten Zondereigen, Eikelenbos (momenteel gemeente Baarle-Nassau) en een deel van Heerle (gemeente Meerle). Soms zetelden de beide schepenbanken van Baarle-"Hertog" en "Nassau" samen bij transacties van goederen die tot beide rechtsgebieden behoorden. Zondereigen had in het ancien régime een zelfstandig fiscaal statuut met eigen burgemeester. Op het grondgebied van Baarle-Hertog bevonden zich enkele laathoven, waarvan de akten soms ook in de schepenprotocollen werden ingeschreven zoals het laat- en leenhof van Colster (Heer Wemmaerts Hoeven) - in handen van de families Bac, van Colster, de Merode en Leppens, het laathof van de Houte in bezit van de families van Berchem, van Mansdale, van Ghilse en Van Reuth-, het laat- en leenhof van de prelaat van Tongerlo in Zondereigen- Ginhoven en het laathof De Oude Hof van Thorn, waaronder ook goederen onder Weelde en Merksplas ressorteerden. Te noteren is dat de parochie veel uitgestrekter was dan de heerlijkheid en ook Nassau - tot 1860- bevatte. 6 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

Archief

ARCHIEF Geschiedenis

GESCHIEDENIS

Het grootste deel van dit bestand werd in 1932 door het gemeentebestuur aan het Rijksarchief overgedragen. Nr. 146 (Burgemeestersrekeningen 1631-1638) volgde nog op 1 september 1959. De oudste schepenprotocollen (1508-1521) (nr. 145) werden bewaard in het gemeentearchief van Baarle-Nassau en werden in 1954 bij de archiefruil met Nederland, aan het Rijksarchief overgedragen. De nrs. 129-139 werden overgeheveld naar het "archief van het gemeentebestuur van Baarle-Hertog". Nr. 148 werd in 2003 geschonken door het Gemeentearchief van Roosendaal. Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 7

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

I. Bestuurlijke afdeling

I. BESTUURLIJKE AFDELING 1 Rekwesten en attestatiën. 1755-1798/1799 (jaar VII). 1 deel

2 Kollekteursrekeningen. 1593-1605. 1 deel

3 - 8 Specificatiën en notitieboek voor secretaris. 1662-1812.

3 - 8 SPECIFICATIËN EN NOTITIEBOEK VOOR SECRETARIS. 1662- 1812. 3 1662-1676. 1 deel

4 1676-1690. 1 deel

5 1690-1705. 1 deel

6 1706-1711. 1 deel

7 1711-1740. 1 deel

8 [1730-1812?]. 1 deel

9 "Tauxaatboek". [1712-1786?]. 1 deel

10 Gedrukte plakkaten. [1715-1718?]. 1 deel en 1 stuk

11 Rekeningen. 1594. 1 deel

12 Bedeboek. 1693. 1 deel

13 Rekeningen van de stadhouder. 1636-1662. 3 delen a.1636-1640. b.1639-1647. c.1643-1662. 8 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

14 - 23 Burgemeestersrekeningen. 1592-1809.

14 - 23 BURGEMEESTERSREKENINGEN. 1592-1809. 14 1592-1628. 3 delen

--- [1631-1638?].

15 [1632-1640?]. 1 deel

16 [1650-1662?]. 1 deel

17 [1665-1693?]. 1 deel

18 [1681-1697?]. 1 deel

19 [1698-1712?]. 1 deel

--- 1712-1725.

20 1726-1733. 1 deel

21 [1734-1756?]. 1 deel

22 [1757-1777?]. 1 deel

23 [1778-1809?]. 1 deel

24 Meetboek. [1699-1701?]. 1 deel

25 Memoriaalboek. [1483-1642?]. 1 deel Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 9

II. Rechterlijke afdeling

II. RECHTERLIJKE AFDELING 26 - 34 Schepenregisters. 1508-1796.

26 - 34 SCHEPENREGISTERS. 1508-1796. --- Schepen en laten. 1508-1521.

26 1522-1540. 1 deel

27 [1649-1665?]. 1 deel

28 [1665-1688?]. 1 deel

29 [1688-1712?]. 1 deel

30 [1712-1729?]. 1 deel

31 [1729-1749?]. 1 deel

32 1749-1767. 1 deel

33 1767-1778. 1 deel

34 1779-1796. 1 deel

35 - 48 Openbare verkopen. 1627-1742.

35 - 48 OPENBARE VERKOPEN. 1627-1742. 35 [1627-1632?]. 1 deel

--- 1633-1640.

36 [1641-1647?]. 1 deel

37 [1648-1660?]. 1 deel

38 [1660-1668?]. 1 deel 10 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

39 1669-1672. 1 deel

40 [1672-1681?]. 1 deel

41 1681-1685. 1 deel

42 1685-1689. 1 deel

43 1695-1706. 1 deel

44 1706-1711. 1 deel

45 1711-1715. 1 deel

46 1715-1725. 1 deel

47 1725-1731. 1 deel

48 1730-1742. 1 deel

49 Kladboek. [1621-1713?]. 1 deel

50 Schuldboek. [1620-1730?]. 1 deel

51 - 54 Protocollen. 1660-1705.

51 - 54 PROTOCOLLEN. 1660-1705. 51 [1660-1687?]. 1 deel

52 1677-1689. 1 deel

53 [1689-1705?]. 1 deel Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 11

54 1690-1704. 1 deel

55 - 65 Rollen. 1581-1795.

55 - 65 ROLLEN. 1581-1795. 55 [1581-1611?]. 1 deel

56 [1600-1603?]. 1 deel

57 [1612-1623?]. 1 deel

58 [1624-1648?]. 1 deel Niet raadpleegbaar

59 [1629-1634?]. 1 deel

60 1649-1663. 1 deel

61 1663-1670. 1 deel

62 1670-1695. 1 deel

63 1695-1762. 1 deel

64 1762-1788. 1 deel

65 1788-1795. 1 deel

66 - 75 Mombersrekeningen. 1624-1721.

66 - 75 MOMBERSREKENINGEN. 1624-1721. 66 1624-1631. 1 deel

67 [1637-1661?]. 1 deel

68 1651-1663. 1 deel 12 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

69 1663-1675. 1 deel

70 [1670-1678?]. 1 deel

71 [1677-1685?]. 1 deel

72 [1688-1696?]. 1 deel

73 [1636-1706?]. 1 deel

74 1708-1711. 1 deel

75 1711-1721. 1 deel

76 Erfgoedenissen. [1612-1627?]. 1 deel Niet raadpleegbaar

77 - 85 Voorwaarden. 1738-1786.

77 - 85 VOORWAARDEN. 1738-1786. 77 [1738-1762?]. 1 deel

78 1754-1762. 1 deel

79 1762-1774. 1 deel

80 [1754-1764?]. 1 deel

81 1773-1780. 1 deel

82 1780-1785. 1 deel

83 1764-1772. 1 deel Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 13

84 1773-1779. 1 deel Niet raadpleegbaar

85 1786. 1 deel

86 Annotatiën. 1719-1728. 1 deel

87 "Vesteboek". 1710-1787. 1 deel

88 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

89 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

90 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

91 Resetboeck vande Ridderlijcke leenen en chijnssen genaempt ten Houte gelegen in de parochie van Baerle onder den Hertoge. 1682- 1687. 1 deel

--- Verheffingen, eedafleggingen e.d. van het Colsterleen, eigendom van Cornelis Lippens. 1628-1745. 1 deel

92 Niet toegekend.

93 Niet toegekend.

94 Niet toegekend.

95 Niet toegekend.

96 Niet toegekend.

97 Niet toegekend.

98 Niet toegekend. 14 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

III. Varia

III. VARIA 99 - 104 Diverse bescheiden. 17de-18de eeuw.

99 - 104 DIVERSE BESCHEIDEN. 17DE-18DE EEUW. 99 17de-18de eeuw. 7 pakken

100 17de-18de eeuw.

101 1646-1648.

102 17de-18de eeuw.

103 17de-18de eeuw.

104 17de-18de eeuw. 2 pakken

105 - 115 Gemengde papieren. 16de-18de eeuw.

105 - 115 GEMENGDE PAPIEREN. 16DE-18DE EEUW. 105 16de-18de eeuw. 1 pak

106 16de-18de eeuw. 1 pak

107 16de-18de eeuw. 2 pakken

108 16de-18de eeuw. 1 pak

109 Voorwaarden van verkopingen. 16de-18de eeuw. 1 pak

110 16de-18de eeuw. 1 pak

111 16de-18de eeuw. 1 pak

112 16de-18de eeuw. 1 pak

113 16de-18de eeuw. 1 pak Niet raadpleegbaar

114 16de-18de eeuw. Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 15

3 pakken

115 16de-18de eeuw. 1 pak

116 - 121 Rechterlijk archief. 16de-18de eeuw.

116 - 121 RECHTERLIJK ARCHIEF. 16DE-18DE EEUW. 116 16de-18de eeuw. 1 pak

117 16de-18de eeuw. 3 pakken

118 16de-18de eeuw. 2 pakken

119 16de-18de eeuw. 3 pakken

120 16de-18de eeuw. 1 pak

121 16de-18de eeuw. 1 pak

122 - 124 Bestuurlijk archief. 17de-18de eeuw.

122 - 124 BESTUURLIJK ARCHIEF. 17DE-18DE EEUW. 122 17de-18de eeuw. 1 pak

123 17de-18de eeuw. 1 pak Niet raadpleegbaar

124 17de-18de eeuw. 3 pakken

125 - 127 Ordonnantiën. 17de-18de eeuw.

125 - 127 ORDONNANTIËN. 17DE-18DE EEUW. 125 17de-18de eeuw. 1 pak

126 17de-18de eeuw. 2 pakken

127 17de-18de eeuw. 1 pak

128 Varia, testamenten, sterfhuizen enz. 17de-18de eeuw. 16 Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog

2 pakken

129 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

130 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

131 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

132 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

133 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

134 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

135 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

136 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

137 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

138 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

139 Niet toegekend. Niet raadpleegbaar

140 Zet- en lastboeken. 1762. 1 pak

141 Onderzoek over de belasting van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau. [1566-1595?]. 1 pak

142 Varia. 17de-18de eeuw. 14 stukken 1. Rekeningen van de Brabantse landtol. 1664. 2 stukken 2. Schepenbrieven. 1610, 1685, 1688. 3 stukken 3. Soldaterij - leveringen. 1708. 3 stukken 4. Lastboek. 1724. 1 stuk 5. Relaesen. 1766. 2 stukken 6. Onbestaande. 7. Onbestaande. 8. Uittreksel uit het Manuaalboek. 1702. 1 stuk Oud Gemeentearchief Baarle-Hertog 17

9. Verzoek om een zegel. 1799. 1 stuk 10. Ordonnantie. 1814. 1 stuk

143 Volmacht voor schepenen van Alphen door de gebroeders Backx aan hun broeder J. notaris te Baarle-Hertog gegeven om de nalatenschap van hun zuster A. Backx, echtgenote D. Jaspers, te Antwerpen te liquideren. 1783. 1 stuk

144 Losse stukken - Varia. Getuigschriften voor Schepenen van Baarle- Hertog, o.a. processtuk tegen schuttersgilde van Zondereigen i.v.m. het ongeoorloofd aannemen van 'jongmans', 1757. 16de- 18de eeuw. 1 pak

145 Schepen en laten. 1508-1521. 1 deel

146 1712-1725. 1 deel

147 [1631-1638?]. Niet raadpleegbaar

148 Verheffingen, eedafleggingen e.d. van het Colsterleen, eigendom van Cornelis Lippens. 1628-1745. 1 deel

149 1633-1640. 1 deel

150 Diverse documenten van de heerlijkheden Baarle-Nassau en Baarle-Hertog, o.a. over het juridisch statuut. 1594-1778 1 pak

151 Gelegenheidsbrief en toespraak voor het 25 jarig jubileum feest van van Gilse als burgemeester van Baarle-Hertog, gelegenheidstoespraak over godsdienstvrijheid. 20ste eeuw. 1 omslag