Raport o stanie Gminy za 2018r.

1 I. Wst ęp

Mam zaszczyt i przyjemno ść przedstawi ć Pa ństwu „Raport o stanie Gminy Cmolas” za 2018 rok. Był to rok wyj ątkowy ze wzgl ędu na ko ńcz ącą si ę VII kadencj ę i zwi ązane z tym wybory samorz ądowe oraz pocz ątek VIII kadencji władz samorz ądowych. Raport w sposób obiektywny prezentuje, analizuje i podsumowuje działalno ść organu stanowi ącego naszej gminy czyli Rady Gminy oraz wykonawczego Wójta Gminy Cmolas. Ukazuje jednocze śnie szeroki obraz życia gminy i zachodz ących w nim przemian administracyjnych, społecznych, gospodarczych, bytowych, kulturalnych – otwartych na innowacje, nowoczesno ść , ekologi ę i rozwój obywatelskiej partycypacji w decyzjach o jako ści życia naszej gminnej wspólnoty. Raport gromadzi rzetelne informacje z dziedziny funkcjonowania samorz ądu, jego instytucji i jednostek organizacyjnych. Przedstawia mi ędzy innymi sfery: demografii, finansów, gospodarki, inwestycji, gospodarowania mieniem gminy, pozyskiwania środków unijnych, polityki edukacyjnej, przestrzennej, zdrowotnej, gospodarki odpadami i promowania dokona ń gminy. Jeden rok w życiu gminy to zaledwie chwila. Jednak w życiu indywidualnych mieszka ńców, rodzin, pokole ń i całej społeczno ści – to czas, w którym wiele mo że si ę dokona ć zwłaszcza gdy realizujemy wspólne cele. Moj ą zasad ą jest odwoływanie si ę do m ądro ści mieszka ńców gminy i wsłuchiwanie si ę w Ich głos. Nasza gmina rozwija si ę i wzrasta jej znaczenie w województwie. Jeste śmy wiarygodnymi partnerami gospodarczymi i społecznymi. Wierz ę, że nasza intensywna, wspólna praca w minionym roku pozostawi wa żny i symboliczny ślad w roku stulecia odzyskania przez Polsk ę niepodległo ści. Serdecznie dzi ękuj ę wszystkim, którzy w minionym roku pracowali dla lepszej przyszło ści gminy i jej mieszka ńców. Wspólnie, w naszej gminie udało nam si ę stworzy ć dobre miejsce do mieszkania i życia, dobre do nauki i pracy, a tak że dobre do odpoczynku.

Wójt Gminy Cmolas Eugeniusz Galek

2 II. Informacje ogólne

Gmina Cmolas poło żona jest w południowo-wschodniej Polsce, w województwie podkarpackim – jego północnej cz ęś ci przy drodze krajowej nr 9 Radom – Rzeszów. Zajmuje obszar 13.406 ha, z czego grunty orne to 3.864 ha, ł ąki i pastwiska 2.826 ha i lasy 5.889 ha. wchodzi w skład powiatu kolbuszowskiego. Geograficznie le ży w Kotlinie Sandomierskiej w obr ębie Płaskowy żu Kolbuszowskiego. Krajobraz tworz ą łagodne pagórki, płytkie doliny rzek i potoków, wydmy piaskowe, ł ąki, obszary bagienne, pola uprawne, liczne obszary le śne i zagajniki. Główn ą rzek ą jest Przyrwa a najwy ższym wzniesieniem Złota Góra (ok. 250 m n.p.m.). Najcenniejsze przyrodniczo obszary wchodz ą w skład Mielecko- Kolbuszowsko-Głogowskiego oraz Sokołowsko-Wilczowolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Gmina Cmolas utworzona została w 1973r. i składa si ę z 10 sołectw: Cmolas, Trz ęsówka, , , Hadykówka, Por ęby Dymarskie, Jagodnik, Toporów, D ąbrówka i Kłodziny. Na koniec 2018r. gmin ę zamieszkiwało 8.259 osób. Charakterystyka procesów demograficznych w latach 2017-2018 zawarta jest poni żej w formie dwóch zestawie ń tabelarycznych oraz 6 wykresach obrazuj ących wybrane zjawiska.

Tabela nr 1 Liczba ludno ści w poszczególnych miejscowo ściach w latach 2017-2018

Miejscowo ść 2017 2018 ni ni ź ź czy czy ęż ęż Ogółem M Kobiety Kobiety Ogółem M Kobiety Cmolas 3025 1536 1489 3036 1537 1499 Trz ęsówka 1415 706 709 1420 705 715 Ostrowy Tuszowskie 957 479 478 974 486 488

Hadykówka 831 414 417 831 419 412 Por ęby Dymarskie 824 422 402 817 420 397

Ostrowy Baranowskie 626 318 308 628 322 306

Jagodnik 479 247 232 480 249 231 Toporów 74 34 40 73 33 40 Ogółem 8231 8259

Tabela nr 2 Liczba zameldowanych na pobyt stały i czasowy oraz wymeldowanych z pobytu stałego i czasowego w latach 2017-2018

Gmina Cmolas 2017 2018 Zameldowanie na pobyt stały 254 246 Zameldowanie na pobyt czasowy 35 52 Wymeldowanie z pobytu stałego 259 292 Wymeldowanie z pobytu czasowego 52 47 Źródło: Opracowanie własne 3 Wykres 1 Liczba ludno ści Gminy Cmolas w latach 2017-2018

8265

8260 8259 8255 8250 8245 8240 8235 8230 8231 8225 8220 8215 2017 2018

Wykres 2 Liczba urodze ń, mał żeństw i zgonów mieszkańców gminy Cmolas w latach 2017- 2018

86 zgony 99

82 małżeństwa 103

96 urodzenia 79

0 20 40 60 80 100 120 2018 2017

Źródło: Opracowanie własne

4 Wykres 3 Zestawienie zło żonych wniosków o wydanie dowodu osobistego, odebranych dowodów osobistych i uniewa żnionych w latach 2017-2018 2000 1752 1800 1706

1600

1400

1200

1000 859 752 800

600

400

200 99 52 0 2017 2018

złozone wnioski wydane dowody uniewa żnione dowody osobiste

Źródło: Opracowanie własne

Wykres 4 Liczba wydanych odpisów aktów, sporz ądzonych przypisków oraz zmigrowanych aktów do systemu BUSC 1000 927 900 813 800 659 677 700 575 588 600 500 400 300 200 100 0 2017 2018

odpisy przypiski migracja

Źródło: Opracowanie własne

5 Wykres 5 Ilo ść sporz ądzonych transkrypcji do ilo ści dodanych sprostowa ń i uzupełnie ń w latach 2017-2018

80 71 70

60

50 45 42 40 34

30

20

10

0 2017 2018 Ilość transkrypcji sprostowania i uzupełnienia

Źródło: Opracowanie własne

Wykres 6 Cudzoziemcy zameldowani na pobyt stały i czasowy na terenie Gminy Cmolas w latach 2015-2018 8 7 7

6

5

4

3

2 1 1 0 0 0 2017 2018

pobyt czasowy pobyt stały

W zakresie rozwoju infrastrukturalnego i gospodarczego gmina Cmolas plasuje si ę du żo powy żej średniej dla jednostek podobnych obszarowo i ludno ściowo. Posiada bardzo dobrze rozwini ętą sie ć dróg (droga krajowa – 4,5 km, drogi powiatowe – 55,7 km i drogi gminne 104,8 km). Infrastruktura komunalna (sieci wodoci ągowe i kanalizacyjna) obejmuje wszystkich mieszka ńców i obsługuje ponad 90% gospodarstw. Sie ć energetyczna zabezpiecza w pełni potrzeby gospodarstw domowych i obiektów na działalno ść gospodarcz ą. Bardzo znacz ący post ęp odnotowany został w dost ępie do sieci telekomunikacyjnej i teleinformatycznej – w tym dost ęp do sieci szerokopasmowej. Tendencj ę ograniczania niskiej emisji umo żliwia dost ęp do sieci gazowniczych. Wymieniona infrastruktura tworzy bardzo dobre warunki do 6 zamieszkiwania i prowadzenia działalno ści gospodarczej. Modelowym dla terenów wiejskich jest infrastruktura społeczna. W jej skład wchodzi sie ć nowoczesnych i świetnie wyposa żonych szkół podstawowych, przedszkoli i bibliotek. Zadania ze sfery kultury realizuje i koordynuje Samorz ądowy O środek Kultury. Miejscami integracji społecznej s ą świetlice wiejskie dost ępne w wi ększo ści miejscowo ści. Gmina Cmolas posiada bardzo rozbudowan ą baz ę do uprawiania sportu i rekreacji. Jest to 6 stadionów piłkarskich z zapleczami, 3 boiska wielofunkcyjne z nawierzchnia tartanow ą (w tym elementy lekkoatletyczne). O środek Wypoczynku i Rekreacji w Cmolas udost ępnia obiekty – kryt ą 25m pływalni ę i pełnowymiarow ą hal ę sportow ą z widowni ą na 400 osób. We wszystkich miejscowo ściach funkcjonuj ą siłownie zewn ętrzne i place zabaw. List ę obiektów infrastrukturalnych zamykaj ą Centrum Edukacji Ekologicznej w Ostrowach Tuszowskich, ście żki edukacyjno – przyrodnicze oraz trasy rowerowe. Powy ższe osi ągni ęcia s ą wspóln ą zasług ą mieszka ńców i władz samorz ądowych, których zgodne i konsekwentne działanie od prawie 30 lat pozwala osi ąga ć bardzo dobre – nowoczesne warunki życia. Prac ę samorz ądu uzupełniaj ą organizacje pozarz ądowe, które z powodzeniem realizuj ą zadania publiczne. Najistotniejszym w tym zakresie jest prowadzenie 4 szkół i 3 przedszkoli, wykonywanie ochrony przeciwpo żarowej poprzez funkcjonowanie OSP (w tym 2 jednostki w KSR) oraz sportu – prowadzenie 5 dru żyn w klubach piłkarskich. Warto wspomnie ć o potencjale wynikaj ącym z walorów historycznych – szczególnie zwi ązanych z obiektami sakralnymi i kultem religijnym. W Cmolasie znajduje si ę Sanktuarium Przemienienia Pa ńskiego (ko ściół parafialny, zabytkowy ko ściółek drewniany i jeden z najwi ększych w Europie ołtarz polowy). W Ostrowach Tuszowskich czczony jest łaskami słyn ący obraz Matki Bo żej – Madonny z Puszczy. W Por ębach Dymarskich znajduje si ę drewniany, zabytkowy XVII w. ko ściół pw. śś . Stanisława i Wojciecha. Harmonijne poł ączenie tradycji i współczesno ści czyni ą gmin ę Cmolas niezwykle atrakcyjnym miejscem do życia oraz prowadzenia i rozwijania działalno ści gospodarczej.

7 III. Informacje finansowe

A. STAN FINANSÓW GMINY

Bud żet Gminy Cmolas na rok 2018 uchwalony uchwał ą Rady Gminy Nr XXXIV/231/18 z dnia 25 stycznia 2018r. zakładał: 1. planowane dochody – 33.544.790,00 zł. , w tym: a) dochody bie żą ce w kwocie 30.556.792,00 zł. - w tym z zakresu administracji rz ądowej 10.399.954,00 zł. b) dochody maj ątkowe w kwocie 2.987.998,00 zł 2. planowane wydatki – 34.885.895,69 zł. , w tym: a) wydatki bie żą ce w kwocie 27.835.828,69 zł. - w tym z zakresu administracji rz ądowej 10.399.954,00. b) wydatki maj ątkowe w kwocie 7.050.067,00 zł. Ustalono deficyt bud żetu gminy w kwocie 1.341.105,69 zł z sfinansowany przychodami pochodz ącymi zaci ągni ętych kredytów i po życzek. Ustalono przychody bud żetu w kwocie 2.726.543,33 zł. z tytułu zaci ągni ętych kredytów i po życzek. Ustalono rozchody z tytułu spłat rat po życzek i kredytów zaci ągni ętych na zadania inwestycyjne w kwocie 1385.437,64 zł. Zaplanowano limity zobowi ąza ń na sfinansowanie przej ściowego deficytu w kwocie 500.000 zł. z tytułu zaci ąganych kredytów .Okre ślone zostały dochody i wydatki w ramach szczególnych zasad wykonywania bud żetu w roku 2018 wynikaj ące z odr ębnych ustaw. Zgodnie z przepisami wyliczono i ustalono rezerw ę z zakresu zarz ądzania kryzysowego na 2018 oraz rezerwy ogóln ą i celow ą. Zaplanowano odpowiednie upowa żnienia dla Wójta Gminy do zaci ągania kredytów i po życzek na pokrycie wyst ępuj ącego w trakcie roku przej ściowego deficytu bud żetu ,do dokonywania zmian w planie finansowym oraz lokowania wolnych środków w innych bankach. W zwi ązku ze zwi ększeniem planowanych dochodów z tytułu dotacji celowych na zadania z zakresu administracji rz ądowej, dotacji na zadania własne gminy, oraz inwestycyjne, wprowadzenie nowych zada ń do realizacji, zwi ększe ń i zmniejsze ń wydatków i dochodów w ci ągu roku, na 31 grudnia 2018 r. wykonanie bud żetu Gminy Cmolas przedstawia si ę nast ępuj ąco:

1) planowane dochody – 35.147.267,56 zł. a) dochody bieżą ce – 32.377.077,43 b) dochody maj ątkowe – 2.770.190,13 2) planowane wydatki – 37.362.326,05 zł. a) wydatki bie żą ce – 29.939.460,15 b) wydatki maj ątkowe -7.422.865,90

B. WYKONANIE BUD ŻETU GMINY

Zaplanowane przychody po całorocznych zmianach wyniosły 3.600.496,13 w tym : na pokrycie deficytu oraz na spłat ę rat kredytów i po życzek 2.726.643,33, z tytułu wprowadzenia wolnych środków z roku ubiegłego 873.952,80. Zaplanowane rozchody bez zmian w kwocie 1.385.437,64 Realizacja bud żetu gminy na 31 grudnia 2018 r. przedstawia si ę nast ępuj ąco: 1) wykonane dochody – 34.713.923,16 zł. a) dochody bie żą ce – 32.561.004,03 8 b) dochody maj ątkowe 2.152.919,13 2) wykonane wydatki – 35.728.657,63 zł. a) wydatki bie żą ce - 28.446.802,39 b) wydatki maj ątkowe – 7.281.855,24 W wyniku realizacji bud żet zamkn ął si ę deficytem w kwocie 1.014.734,47 zł.

9 Harmonogram spłat zadłu żenia przedstawia si ę nast ępuj ąco :

Bank Kwota Ogółem Ogółem Ogółem Ogółem Ogółem Ogółem spłata w Ogółem Ogółem Ogółem zadłu żenia spłata w spłata w spłata w spłata w spłata w 2024 spłata w spłata w spłata w 31.12.2018 2019 2020 2021 2022 2023 2025 2026 2027 BG Ż ROPCZYCE do 825.000,00 25.000,00 350.000,00 450.000,00 2021 PKO do 2020 420.000,00 210.000,00 210.000,00 PKO Rzeszów do 2025 1.592.500,00 227.500,00 227.500,00 227.500,00 227.500,00 227.500,00 227.500,00 227.500,00 ING Bank Śląski do 2021 600.000,00 200.000,00 200.000,00 200.000,00 BG Ż MIELEC do 2023 250.000,00 50.000,00 50.000,00 50.000,00 50.000,00 50 000,00

BO Ś Rzeszów do2023 520.600,00 109.600,00 109.600,00 109.600,00 109.600,00 82.200,00 WFO ŚIGW do2022 203.500,00 54.000,00 54.000,00 54.000,00 41.500,00 WFO ŚIGW do 2023 86.150,00 19.300,00 19.300,00 19.300,00 19.300,00 8.950,00 WFO ŚIGW do 2023 98.950,00 23.400,00 23.400,00 23.400,00 23.400,00 5.350,00 WFO ŚIGW do 2022 129.470,00 34.520,00 34.520,00 34.520,00 25.910,00 WFO ŚIGW do 2022 91.150,00 25.000,00 25.000,00 25.000,00 16.150,00

EFRW Warszawa do 2019 75.529,41 75.529,41 WFO Ś i GW do 2021 90,000,00 30.000,00 30.000,00 30.000,00 WFO ŹŚ i GW do 2027 36.000,00 72.000,00 72.000,00 72.000,00 72.000,00 72.000,00 72.000,00 72.000,00 40.000,00 580.000,00 BS Kolbuszowa do 2027 45.000,00 90.000,00 90.000,00 90.000,00 90.000,00 90.000,00 90.000,00 90.000,00 45.000,00 720.000,00 Spłaty w danym roku 1.164.849,41 1.495.320,00 1.385.320,00 675.360,00 536.000,00 385.500,00 385.500,00 162.000,00 85.000,00 Zadłu żenie 6.282.849,41 5.118.000,00 3.622.680,00 2.237.360,00 1.562.000,00 1.026.000,00 636.500,00 247.000,00 85.000,00 0,00

10

Zrealizowano zaplanowane rozchody w kwocie 1.385.437,64 zł. natomiast zaplanowane przychody zrealizowano w kwocie 1.300.000,00 zł oraz wprowadzono wolne środki z roku ubiegłego w kwocie 1.398.026,40. Dochody bud żetowe zostały zrealizowane na kwot ę 34.713.926,16 co stanowiło ok 98,76% zało żeń planowych .Wydatki bud żetowe zostały zrealizowane w kwocie 35.728.657,63 co stanowiło ok 95,62 % zało żeń planowych. Udział dochodów własnych w stosunku do dochodów wykonanych stanowi 16,00% zało żeń planowych. Udział wykonanych wydatków maj ątkowych w stosunku do wykonanych wydatków ogółem stanowi 20,38% zało żeń planowych. Na inwestycje Gmina w 2018 roku pozyskała środki w wysoko ści 2.116.219,13 przy poniesionych z bud żetu Gminy wydatków na inwestycje w kwocie 7.281.855,24.Stan zobowi ąza ń gminy na 31.12.2018 wyniósł 18.12% wykonanych dochodów Gminy, a obci ąż enie z tytułu spłat zadłu żenia 4.53 % planowanych dochodów tym samym spełnione s ą wymogi z art.,243 uofp. Na dochody Gminy składaj ą si ę dochody z nast ępuj ących grup: - dotacje i subwencje bie żą ce i inwestycyjne - podatki i opłaty lokalne - dochody z maj ątku gminy - udziały w podatkach stanowi ących dochód bud żetu Pa ństwa - inne dochody. Zdecydowanie najwi ększy udział w dochodach Gminy maj ą subwencje .S ą to subwencja ogólna ,o światowa oraz wyrównawcza stanowi ą one 40,38% dochodów . Na kolejnych miejscach znalazły si ę: udziały w podatkach bud żetu Pa ństwa od osób prawnych i fizycznych, podatki lokalne oraz dotacje i środki pozabud żetowe na zadania bie żą ce .Kolejne pozycje stanowi ą środki na realizacj ę inwestycji, pozostałe dochody i dochody z maj ątku gminy. Wydatki realizowane w 2018 roku w stosunku do cało ści wykonanych poniesione w najwi ększej wysoko ści zostały na o świat ę ,nast ępnie na realizowane wszelkiego rodzaju świadczenia przez GOPS oraz świadczenia rodzinne .Spor ą cz ęść wydatków stanowiły wydatki poniesione na drogi powiatowe ,gminne ,dojazdowe. Kolejn ą wa żną pozycj ą s ą wydatki przeznaczone na inwestycje zwi ązane z gospodark ą komunalna i ochron ą środowiska. Kolejna pozycje mog ą stanowi ć wydatki poniesione na kultur ę fizyczn ą oraz ochron ę dziedzictwa narodowego. Mimo wielu realizowanych w danym roku i w latach poprzednich inwestycjach gmina stara si ę utrzyma ć stabilizacje finansow ą. Nast ępuje to poprzez minimalizacje zwi ększenia zadłu żenia a systematyczne spłaty rat kredytów i po życzek dzi ęki czemu gmina posiada ci ągł ą płynno ść finansowa . Obrazuje to wieloletnia prognoza finansowa która pokazuje i ż gdyby nawet gmina zaci ągn ęła kredyt w kolejnym roku zostaj ą zachowane zapisy uofp a tym samym spełnione zostaj ą wymagania z art 243 uofp .

C. WYKONANIE WYDATKÓW INWESTYCYJNYCH

Inwestycje 2018r.

1. Porz ądkowanie gospodarki wodno - ściekowej na terenie gminy Cmolas – Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków". Zadanie realizowane w latach 2017-2018. W roku 2017 wykonano nast ępuj ące zadania: 1) Budowa sieci wodoci ągowej w Cmolasie, 2) Rozbudowa sieci wodoci ągowej w Ostrowach Tuszowskich,

11 3) Budowa sieci wodoci ągowej Por ęby Dymarskie (Dymarka), 4) Budowa sieci wodoci ągowej Por ęby Dymarskie (Wielkie Pole), 5) Budowa sieci wodoci ągowej Por ęby Dymarskie (Ździary), 6) Budowa sieci wodoci ągowej i kanalizacji sanitarnej w Trz ęsówce. Całkowita warto ść wykonanych zada ń wyniosła: 493.700,90zł. Kwota dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wyniosła: 223.649,00zł. W roku 2018 w ramach realizacji II etapu wykonano nast ępuj ące zadania: 1) Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w Por ębach Dymarskich – 43szt. 2) Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w Ostrowach Baranowskich – wykonano 55szt. 3) Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków w Ostrowach Tuszowskich i Jagodniku – wykonano 8szt. 4) Zakup zestawu asenizacyjnego, tj. a) Dostawa fabrycznie nowego ci ągnika rolniczego, b) Dostawa fabrycznie nowego wozu asenizacyjnego. Całkowita warto ść wykonanych zada ń wyniosła: 2.454.096,51zł. Kwota dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wyniosła: 1.191.882,00zł.

2. Budowa boiska szkolnego wielofunkcyjnego, boiska do piłki no żnej, bie żni i skoczni w dal przy Zespole Szkół w Trz ęsówce oraz rozbudowa placu zabaw przy Zespole Szkół w Cmolasie”. Zadanie realizowane w latach 2017-2018. W roku 2017 wykonano I etap tj. Rozbudowa placu zabaw przy Zespole Szkół w Cmolasie. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 401.120,75zł. Kwota dofinansowania ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu rozwoju szkolnej infrastruktury sportowej wyniosła: 200 000,00zł. W roku 2018 w ramach realizacji II etapu wykonano zadanie pn.: Budowa boiska szkolnego wielofunkcyjnego, boiska do piłki no żnej, bie żni i skoczni w dal przy Zespole Szkół w Trz ęsówce. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 587.517,83zł. Kwota dofinansowania ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu rozwoju szkolnej infrastruktury sportowej wyniosła: 294 319,00zł.

3. Projekt pn. „Nadbudowa i przebudowa wraz z termomodernizacj ą istniej ącego O środka Zdrowia w Cmolasie”. W ramach zadania wykonano dach, elewacj ę i podjazdy dla osób niepełnosprawnych. Wewn ątrz budynku wykonano wszystkie niezb ędne instalacje, została zamontowana winda oraz inne prace wyko ńczeniowe. Projekt realizowany w latach 2017-2018. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 1.504.201,98zł. Kwota dofinansowania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie: 70.866,13zł. 12

4. Projekt pn. Budowa Otwartej Strefy Aktywno ści w Por ębach Dymarskich. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 159.332,00zł. Plac zabaw, siłownia oraz strefa relaksu, to elementy powstałej przy szkole w Por ębach Dymarskich Otwartej Strefy Aktywno ści. Na trawiastej nawierzchni zamontowane zostały urz ądzenia zabawowe dla dzieci, takie jak: bujak spr ęż ynowy, hu śtawki, zestaw zabawowy, linearia, zjazd linowy, trampolina oraz zestaw gimnastyczny. Dodatkowo zamontowano urz ądzenia siłowni zewn ętrznej, dostosowanych do ró żnych grup wiekowych oraz osób o ró żnym stopniu sprawno ści ruchowej. Kwota dofinansowania ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu rozwoju małej infrastruktury sportowo – rekreacyjnej o charakterze wielopokoleniowym – Otwarte Strefy Aktywno ści (OSA) Edycja 2018: 50.000,00zł.

5. Projekt pn. „Remont drogi gminnej Por ęby Dymarskie – Grabie na odcinku 1145m”. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 281.334,64zł. Na długo ści 1145 m oczyszczona została istniej ąca nawierzchnia bitumiczna, na któr ą nało żona została nowa warstwa asfaltowa. Dodatkowo prac ę obj ęły tak że roboty ziemne na poboczach, po których zostały one wyko ńczone kruszywem łamanym. Kwota dofinansowania ze środków dotacji celowej bud żetu pa ństwa w ramach programu wieloletniego pod nazw ą: Program Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019 wyniosła: 121.503,00zł.

6. Projekt pn. Budowa siłowni zewn ętrznej oraz zakup wyposa żenia obiektów sportowo - rekreacyjnych OWiR w Cmolasie. W ramach realizacji inwestycji w bliskim s ąsiedztwie obiektów szkolno – basenowych powstała siłownia zewn ętrzna. Ponadto zakupiono wyposa żenie dla OWIR-u: komplet bramek do piłki r ęcznej, 6 sztuk suszarek basenowych oraz rozbudowano tablic ę wyników na hali widowiskowo - sportowej. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 71.302,40zł. Kwota dofinansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wyniosła: 36.885,00zł.

7. Zadanie pn. „Budowa i modernizacja drogi dojazdowej do gruntów rolnych w obr ębie Por ęby Dymarskie dz. o nr ewid. 1614, 1566”. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 79 055,17zł. W ramach zadania utwardzono kruszywem nawierzchnie drogi na długo ści 950mb Kwota dofinansowania ze środków bud żetu Województwa Podkarpackiego w ramach Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych: 55 000,00zł.

8. Zadanie pn. „Remont drogi na działce nr ewid. 3049 w Ostrowach Tuszowskich i dz. nr ewid. 242 Szydłowcu” – zadanie realizowane w partnerstwie z Gmin ą Mielec. Całkowita warto ść zadania wyniosła: 49 999,35zł. Kwota dofinansowania ze środków PGL Lasy Pa ństwowe Nadle śnictwo Mielec: 40.000,00zł. Udział Gminy Mielec 5.000 zł. 13

9. Projekt pn. „Przebudowa i remont Samorz ądowego O środka Kultury”. W ramach projektu wykonano malowanie dachu, elewacji budynku, ocieplono kominy, wyremontowano schody zewn ętrzne od strony zaplecza kuchennego. Wewn ątrz obiektu przebudowano pomieszczenia biurowe oraz studio lokalnej rozgło śni radiowej. Na klatce schodowej zamontowano platform ę schodow ą dla osób niepełnosprawnych, wymieniono balustrad ę. W Sali widowiskowej, tanecznej i zespołowej oraz w pomieszczeniach biurowych zamontowano klimatyzacj ę. Ponadto w Sali widowiskowej zamontowano projektor multimedialny oraz ekran projekcyjny. Całkowita warto ść projektu: 249 603,90zł. Kwota dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu - Infrastruktura domów kultury: 95.000,00zł. Zadanie realizowane przez Samorz ądowy O środek Kultury w Cmolasie.

10. Przebudowa drogi koło Zakładu usług Komunalnych w Cmolasie W ramach zadania wykonano nawierzchni ę bitumiczna o długo ści 140mbi szeroko ści 3,5mb. Warto ść zadania 48.692,26 zł.

11. Remont Sali narad w Urz ędzie Gminy Cmolas na kwot ę 36.006,96 zł.

12. Przebudowa drogi gminnej w Cmolas – droga „Ksi ęż a” Na odcinku 510mb wykonano nawierzchni ę bitumiczn ą o szeroko ści 3,5m Warto ść zadania 144.505,32 zł.

13. Budowa o świetlenia ulicznego w Ostrowach Tuszowskich. W ramach zadania wybudowano 13 słupów, na których zamontowano oprawy oświetleniowe. Warto ść zadania 49.817,48 zł.

14. Budowa odcinka sieci wodoci ągowej i odcinka sieci kanalizacyjnej w miejscowo ści Ostrowy Tuszowskie. W ramach tego zadania powstał odcinek sieci wodociągowej o ł ącznej długo ści 268mb oraz odcinek kanalizacji sanitarnej o długo ści 164m. Obydwa odcinki ruroci ągów zostały doprowadzone do nowopowstaj ącego osiedla domów jednorodzinnych w Ostrowach Tuszowskich. Koszt zadania to 87.191,80 zł.

15. Budowa chodnika dla pieszych przy drodze powiatowej w Ostrowach Tuszowskich. W ramach zadania wykonano chodnik o szeroko ść 1,5m z miejscowymi zw ęż eniami poprawiaj ący komunikacj ę piesz ą na terenie miejscowo ści. Chodnik wykonano z kostki brukowej betonowej układanej na podsypce cementowo-piaskowej, podbudowie z kruszywa łamanego. Warto ść zadania 343.879,83 zł.

16. Przebudowa drogi gminnej Hadykówka-Pogorzałki-Cmolas polegaj ąca na przebudowie rowu otwartego na kolektor kryty i budowie chodnika na długo ści ok. 780mb. W ramach tego zadania powstał chodnik dla pieszych o szeroko ści 1,5m z miejscowymi zw ężeniami poprawiaj ący komunikacj ę piesz ą pomi ędzy nowopowstałymi osiedlami na Pa ńskich Polach a centrum wsi Cmolas. Warto ść zadania 142.581,35 zł. 14

17. Budowa chodnika dla pieszych przy drodze powiatowej w miejscowo ści Cmolas. W ramach tego zadania powstał chodnik szeroko ści 2m i długo ści 244mb b ędący kontynuacj ą istniej ącego ci ągu pieszego ł ącz ącego osiedle na Zako ścielu i stadion Klubu Sportowego Tempo Cmolas z centrum wsi Cmolas. Warto ść zadania 51.686,64 zł.

18. Budowa zatoki parkingowej wzdłu ż drogi gminnej w miejscowo ści Trz ęsówka. W ramach zadania wykonano zatok ę parkingowa na długo ści 190mb - ok. 70 miejsc o szeroko ści 5m. Nawierzchni ę wykonano z kostki brukowej. Koszt zadania 184.811,13 zł.

19. Budowa chodnika dla pieszych w miejscowo ści Jagodnik. W ramach zadania wykonano chodnik o długo ści 272mb i szeroko ści 2m. Koszt zadania 224.169,81 zł.

20. Budowa o świetlenia ulicznego przy drodze gminnej Trz ęsówka – Górka . W ramach zadania wykonano 12 sztuk słupów energetycznych oraz monta ż 12 sztuk opraw o świetleniowych LED. Koszt zadania 59.781,90 zł.

21. Przebudowa drogi za Starym Ko ściółkiem w Cmolasie. W ramach zadania zostało wykonane utwardzenie drogi z kostki brukowej na długo ści 126m o zmiennej szeroko ść od 5m do 7m. Koszt zadania 135.172,34 zł.

22. Przebudowa drogi dojazdowej do Zespołu Szkół w Cmolasie. W ramach zadania została poło żona nowa nawierzchnia bitumiczna na odcinku 141m. Po obu stronach drogi powstały chodniki o zmiennej szeroko ści z obni żonymi kraw ęż nikami, aby umo żliwi ć parkowanie pojazdów. Koszt zadania 261.930,12 zł.

D. REALIZACJA FUNDUSZU SOŁECKIEGO

Gmina jak co roku w roku 2018 realizowała wydatki w ramach Funduszu sołeckiego. Zaplanowano wydatki na przedsi ęwzi ęcia realizowane w ramach Funduszu Sołeckiego na kwot ę 274.924,19 zł w podziale na Sołectwa zgodnie z poni ższ ą tabel ą. Zadania wykonano zgodnie z Uchwałami z zebra ń wiejskich zgodnie z przepisami o mo żliwo ści przeznaczania środków w ramach funduszu sołeckiego na ł ączn ą kwot ę 274.776,01 co stanowi 0,77 % wykonanych wydatków ogółem. W realizacji bierze udział dziesi ęć Sołectw które w ramach przyznanych środków staraj ą si ę poprawi ć bezpiecze ństwo ,wygl ąd oraz warunki życia mieszka ńców w ramach posiadanych środków .

L.p Nazwa jednostki Plan Wykonanie 1. Sołectwo Cmolas 36.982,00 36.981,99 2 Sołectwo 36.982,00 36.934,76 Hadykówka 3 Sołectwo Ostrowy 30.584,11 30.521,49 Baranowskie 4 Sołectwo Ostrowy 36.982,00 36.979,29 Tuszowskie 5 Sołectwo Por ęby 36.982,00 36.982,00 Dymarskie

15 6 Sołectwo 36.982,00 36.972,05 Trz ęsówka 7 Sołectwo Jagodnik 25.184,74 25.183,45 8 Sołectwo 13.831,27 13.831,27 Dąbrówka 9 Sołectwo 10.317,98 10.293,62 Kłodziny 10 Sołectwo Toporów 10.096,09 10.096,09 Ogółem 274.924,19 274.776,01

IV. INFORMACJA O REALIZACJI POLITYK, PROGRAMÓW, STRATEGII

A. STRATEGIA ROZWOJU GMINY

Strategia Rozwoju Gminy Cmolas została przyj ęta Uchwał ą Nr XVII/110/16 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 19 maja 2016r. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorz ądzie gminnym jako program gospodarczy wymaga uchwalenia przez Rad ę Gminy. Strategia Rozwoju Gminy Cmolas na lata 2016-2022 stanowi podstaw ę do prowadzenia przez Gmin ę polityki rozwoju. Dokument ten słu ży jako punkt odniesienia do działa ń o charakterze rozwojowym, podejmowanych ze środków bud żetu gminy, bud żetu Unii Europejskiej jak równie ż innych zewn ętrznych źródeł finansowania. Strategia Rozwoju Gminy Cmolas na lata 2016-2022 jest dokumentem, który okre śla główne kierunki rozwoju w kontek ście perspektywy finansowej gminy jak równie ż priorytetowe obszary działa ń oraz cele i zadania konieczne do realizacji zrównowa żonego rozwoju. Strategia obejmuje koncepcje funkcjonowania Gminy Cmolas na wymienione lata ze wskazaniem jej wizji, misji oraz kierunków rozwoju. Zawarte w niej cele i zadania maj ą charakter otwarty, który pozwala dostosowa ć je do corocznie uchwalanego bud żetu. Cele te i zadania zmierzaj ą do zapewnienia Gminie Cmolas optymalnych warunków rozwoju. Proces tworzenia strategii jest obecnie konieczno ści ą ka żdej gminy, wynikaj ącą z realiów zarz ądzania. Aby unikn ąć marnowania środków finansowych nale ży zaplanowa ć realizacj ę przedsi ęwzi ęć . Nie powinno to jednak by ć mechaniczne rozpisanie harmonogramu zada ń, ale zbiór dobrze przemy ślanych decyzji, które maj ą opisany w wizji cel rozwojowy. Uszczegółowienie strategii w programach operacyjnych odbywa si ę poprzez wskazanie projektów ł ącz ących interesy publiczne mieszka ńców gminy oraz najwa żniejszych podmiotów zainteresowanych jego rozwojem. Strategia Rozwoju Gminy Cmolas obejmuje nast ępuj ące obszary: 1. Infrastruktura i środowisko: V Infrastruktura wodno-kanalizacyjna, V Gospodarka cieplna i gazowa, V Infrastruktura elektroenergetyczna V Infrastruktura drogowa V Sie ć telefoniczna, internet V Gospodarka odpadami V Środowisko przyrodnicze 2. Gospodarka 3. Strefa społeczna V Demografia V Edukacja 16 V Kultura V Dziedzictwo kulturowe V Sport V Opieka zdrowotna V Pomoc społeczna V Organizacje pozarz ądowe V Lokalne Grupy działania V Inne instytucje i placówki

Podział ten ułatwił ustalenie priorytetów oraz zadań strategicznych. Z uwagi na to, że rozwój gminy ma charakter do ść dynamiczny, na terenie gminy Cmolas cały czas zachodz ą zmiany w wielu sferach funkcjonowania, strategia nie mo że by ć dokumentem zawieraj ącym zbiór zada ń i zalece ń, które raz sformułowane b ędą zawsze aktualne. Wymagaj ą one nieustannego monitorowania i weryfikacji przyj ętych na wst ępie celów oraz sposobów ich osi ągania. Dla ka żdego z wymienionych obszarów został wskazany cel strategiczny wyra żaj ący jego po żą dany stan w 2022 r., zaproponowano list ę działa ń i głównych przedsi ęwzi ęć . Poni żej przedstawiono krótk ą charakterystyk ę poszczególnych obszarów polityki rozwoju. Obszar „Infrastruktura i środowisko” podkre śla znaczenie rozwoju gospodarczego dla przyszło ści gminy. Poło żono nacisk na pi ęć podstawowych działa ń, którymi s ą: • Termomodernizacja budynków u żyteczno ści publicznej, • Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury drogowej, • Realizacja projektów dot. wykorzystania OZE i rozwój gospodarki niskoemisyjnej, • Budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej, oczyszczalni ścieków i oczyszczalni przydomowych, • Inicjowanie rozwi ąza ń z wykorzystaniem technologii energooszcz ędnych i przyjaznych dla środowiska Obszar „Gospodarka” obejmuje siedem działa ń do których nale żą : • Pozyskiwanie i uzbrajanie terenów inwestycyjnych, • Aktywny plan promocji gminy i pozyskiwanie, • Tworzenie warunków dla rozwoju przedsi ębiorczo ści, • Wsparcie doradcze dla mikroprzedsi ębiorstw i osób planuj ących rozpocz ąć działalno ść gospodarcz ą, • Optymalne wykorzystanie potencjału endogenicznego gminy, wsparcie rozwoju turystyki i działalno ści usługowej. Obszar „Strefa społeczna” obejmuje nast ępuj ące działania: • Doposa żenie, modernizacja i rozwój infrastruktury edukacyjnej, • Budowa, rozbudowa i modernizacja bazy sportowej, • Aktywna walka z bezrobociem poprzez realizacj ę projektów z zakresu aktywizacji zawodowej, • Walka z wykluczeniem i marginalizacj ą społeczn ą, • Zachowanie dziedzictwa kulturowego i ochrona zabytków na terenie gminy, • Dbało ść o bezpiecze ństwo publiczne, • Poprawa dost ępu do usług medycznych i realizacja programów profilaktycznych.

Wizja: Gmina Cmolas w 2022r. o środkiem rozwoju gospodarczego i aktywno ści społecznej, przyjaznym środowisku o wysokim poziomie życia ludno ści.

17 Wizja to obraz przyszło ści, któr ą gmina chc ą wykreowa ć, aspiracja, która powinna by ć wspólna dla organów gminy oraz podmiotów, które j ą tworz ą. Bior ąc pod uwag ę aspiracje wyra żane przez lokalnych liderów oraz władze gminy zostały okre ślone elementy, które powinny znale źć swoje odbicie w misji gminy, która na tej podstawie została sformułowana w nast ępuj ący sposób: Podniesienie konkurencyjno ści gminy Cmolas poprzez wsparcie gospodarki lokalnej i potencjału wewn ętrznego w celu efektywnego i zrównowa żonego rozwoju gminy i rynku pracy oraz wzrostu dochodów i poziomu życia ludno ści . Misja, wizja oraz działania strategiczne znajduj ą si ę najwy żej w hierarchii zamierze ń i stanowi ą odpowied ź na pytania o aspiracje samorz ądu i oczekiwania mieszka ńców. Misja obrazuje główny cel rozwojowy gminy, natomiast cele strategiczne wyznaczaj ą najwa żniejsze kierunki rozwoju, daj ąc te ż odpowied ź na pytanie o sposób realizacji misji. W strategii Rozwoju Gminy Cmolas został wskazany plan operacyjny na lata 2016-2022 dla poszczególnych obszarów działania i przedstawiono w nim szereg zada ń inwestycyjnych oraz innych działa ń dla tych obszarów. Realizacja przedstawia si ę nast ępuj ąco:

I. OBSZAR: INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

Lp. Działanie Okres realizacji 1. Nadbudowa i przebudowa wraz z termomodernizacj ą istniej ącego 2017-2018 Ośrodka Zdrowia w Cmolasie 2. Budowa małej instalacji fotowoltaicznej „Cmolas2” 2019 3. Budowa instalacji fotowoltaicznej na oczyszczalni ścieków w 2019 Cmolasie 4. Przebudowa drogi do zespołu szkół w Cmolasie wraz z remontem 2018 chodnika 5. Przebudowa drogi gminnej Hadykówka-Pogorzałki-Cmolas 2016 6. Przebudowa drogi koło zakładu usług Komunalnych w Cmolasie 2018 7. Przebudowa drogi Zako ściele – SUR 2017 8. Przebudowa drogi gminnej „Krzywa droga” w Cmolasie 2017 9. Remont nawierzchni parkingu i utwardzenie terenu przy Urz ędzie 2019 Gminy w Cmolasie 10. Przebudowa drogi Cmolas-Izdebnik-Świerczów 2017 11. Przebudowa drogi Kosowy-Trz ęsówka przez wie ś 2016 12. Przebudowa drogi Błonie-Kusak w Trz ęsówce 2016 13. Budowa chodnika Cmolas-Dąbrówka 2016 14. Budowa chodnika Remiza OSP-Podpołudnie w Trz ęsówce 2016 15. Budowa chodnika Izdebnik przez wie ś w Trz ęsówce 2019 16. Przebudowa drogi gminnej Jagodnik-Jagodnik Cmole ński 2016 17. Budowa chodnika przy drodze powiatowej k.Domu Stra żaka w 2017 Jagodniku 18. Przebudowa drogi gminnej Kasiczówka 2017 19. Remont i budowa chodnika przy drodze krajowej w Hadykówce 2018 20. Przebudowa drogi gminnej Por ęby Dymarskie – Grabie 2018 22. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków na terenie gminy 2017-2018 Cmolas 23. Rozbudowa o świetlenia ulicznego na terenie gminy Cmolas: 18 - Cmolas 2016 - Ostrowy Baranowskie 2017 - Ostrowy Tuszowskie 2018 - Trz ęsówka - Górka 2018

II. OBSZAR: STREFA SPOŁECZNA

Lp. Działanie Okres realizacji 1. Modernizacja Krytej Pływalni w Cmolasie - Uszczelnienie i 2017 docieplenie dachu Krytej Pływalni w Cmolasie 2. Rozbudowa placu zabaw w Cmolasie 2017 3. Budowa trybuny na stadionie sportowym w Cmolasie 2017 4. Remont i wyposa żenie Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie 2018 5. Remont ogrzewania w Gminnej Bibliotece Publicznej w Cmolasie 2018 6. Budowa siłowni zewn ętrznej przy OWiR w Cmolasie 2018 7. Przebudowa boisk przy Zespole Szkół w Trz ęsówce 2017-2018 8. Budowa siłowni zewn ętrznej w Trz ęsówce 2017 9. Budowa boiska szkolnego wielofunkcyjnego, kortu tenisowego i placu 2017 zabaw w Ostrowach Tuszowskich 10. Budowa chodników w Ostrowach Tuszowskich 2018, 2019 11. Remont świetlicy wiejskiej w Toporowie 2017 12. Budowa placu zabaw w Ostrowach Baranowskich 2017 13. Dobudowa wiaty drewnianej do budynku Domu Stra żaka w Jagodniku 2017-2018 14. Budowa placu zabaw w Hadykówce 2017

III. OBSZAR: GOSPODARKA

Lp. Działanie Okres realizacji 1. Rewitalizacja centrum wsi Cmolas – budowa drogi 2019 serwisowej w Cmolasie 2. Promocja rzemiosła i produktów lokalnych 2017, 2018

W wyniku zmian, które zachodz ą na terenie gminy Cmolas, gmina ta przestaje by ć „peryferyjn ą”. Natomiast w wyniku zmian gospodarczych nast ąpiło podniesienie poziomu życia mieszka ńców a procesy migracyjne wyst ępuj ą na mniejsz ą skal ę, co prowadzi do zatrzymania negatywnych zmian w strukturze demograficznej gminy. Wzrost zamożno ści gminy przyczynił si ę do ograniczenia liczby mieszka ńców zagro żonych wykluczeniem społecznym. Poprawiła si ę sie ć komunikacyjna i teleinformatyczna. Podniesienie poziomu życia zaowocowało wi ększym zaanga żowaniem w ochron ę dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego naszego regionu. Podniesienie jako ści życia mieszka ńców to efekt działa ń zmierzaj ących do zapobiegania zagro żeniom oraz podniesieniu poziomu opieki medycznej i społecznej. Działania gminy Cmolas w obszarze pozyskiwania funduszy zewn ętrznych pozwoliły na sukcesywny jej rozwój w uj ęciu gospodarczym a zmodernizowana infrastruktura techniczna 19 przyczyni si ę do wzrostu zainteresowania naszym obszarem. Rozbudowa infrastruktury technicznej to wa żny cel stoj ący przed Gmin ą Cmolas dlatego tez gmina sukcesywnie realizuje zadania, które maj ą na celu rozbudow ę i modernizacj ę infrastruktury technicznej na jej terenie. Podstawowym celem władz gminnych jest tworzenie jak najlepszych warunków dla rozwoju społeczno ści lokalnych. Rozwój ten jest procesem dynamicznym i prowadzi do zmian we wszystkich sferach życia mieszka ńców. Dla tego procesu du że znaczenie ma polityka społeczno-ekonomiczna gminy, rozwój inwestycji w zakresie infrastruktury techniczno- ekonomicznej i społecznej, tworzenie sprzyjaj ących warunków dla inwestycji gospodarczych, realizacja zada ń w zakresie budownictwa mieszkaniowego, rozwój o światy, ochrony zdrowia, opieki społecznej a tak że ochrona środowiska naturalnego. Strategia rozwoju Gminy Cmolas stanowi tak ą koncepcj ę społecznego i gospodarczego rozwoju wskazuj ąc cele rozwoju. Zaznaczy ć nale ży, że strategia sama w sobie nie jest w stanie zagwarantowa ć osi ągni ęcia sukcesu. Skuteczno ść realizowanych zada ń zale ży w znacznym stopniu od zdolno ści adaptacyjnych gminy do zmian zachodz ących w jej otoczeniu. We własnych zasobach tkwi ą mocne strony gminy, które nale ży dostrzec i wykorzysta ć, ale i słabo ści, które trzeba przezwyci ęż ać. Natomiast w otoczeniu zewn ętrznym nale ży szuka ć szans rozwojowych, jednocze śnie unikaj ąc zagro żeń.

B. STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZNNEGO

Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego jest dokumentem, który ukierunkowuje działania zwi ązane z zagospodarowaniem przestrzeni, stanowi zbiór ogólnych wytycznych dla opracowania: V planów miejscowych, V programów inwestycyjnych i operacyjnych, V innych przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z zarz ądzaniem przestrzeni ą, stanowi ących instrumenty realizacji przyj ętej polityki przestrzennej. Sporz ądzanie wymienionych dokumentów oraz podejmowanie działa ń jest faktyczn ą realizacj ą przyj ętych w Studium zobowi ąza ń i aktywnym realizowaniem polityki przestrzennej. Wymaga ci ągłego monitorowania po to, aby oceni ć skuteczno ść i aktualno ść zastosowanych instrumentów oraz dostosowywania ich do zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń i pojawiaj ących si ę nowych okoliczno ści. Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego to dokument planistyczny sporz ądzany na szczeblu gminnym. Studium, w przeciwie ństwie do Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, nie jest aktem prawa miejscowego. Podstaw ą prawn ą do sporz ądzenia Studium jest art. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r. W Studium okre śla si ę polityk ę przestrzenn ą gminy. Studium stanowi lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia zawarte w Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego są wi ążą ce dla Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, który jest aktem prawa miejscowego. W przypadku zmian obowi ązuj ącego Studium, mo żliwe s ą zmiany cz ęś ciowe – samego tekstu, samego rysunku, lub te ż w ograniczonym zakresie przestrzennym – np. zmiany punktowe dla pojedynczych działek lub cz ęś ci obr ębów. Zmiany Studium dla cz ęś ci obszaru gminy dopuszcza art. 9 ust. 3 a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego jest konieczna, je śli ustalenia s ą nieaktualne. Polityka przestrzenna Gminy 20 mo że na przestrzeni lat si ę zmienia ć, co wpłynie na konieczno ść zmian opracowa ń planistycznych. Studium Uwarunkowa ń i Kierunków zagospodarowania Przestrzennego Gminy Cmolas zostało uchwalone Uchwał ą Nr III/26/02 Rady Gminy Cmolas z dnia 27 grudnia 2002r. Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest podstawowym instrumentem kształtowania polityki przestrzennego na terenie gminy. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące z art. 10 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mi ędzy innymi: • dotychczasowe przeznaczenie, • zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, • stan ładu przestrzennego i wymóg jego ochrony, • stan środowiska, • stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Nale ży uwzgl ędni ć tak że wymagania wynikaj ące z rekomendacji i wniosków zawartych w audycie krajobrazowym, warunków jako ści życia mieszka ńców, stanu prawnego gruntów, potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy, wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych, wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń ekologicznych, wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych, kompleksu podziemnego składowania dwutlenku w ęgla i terenów górniczych. Istotne jest tak że uwzgl ędnienie: stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych i wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej.

21 Ze wzgl ędu na zró żnicowanie gminy i specyficzne warunki realizacji ww. zada ń wyznacza si ę nast ępuj ące strefy i obszary polityki przestrzennej • Strefa I - „Rozwoju usług turystyki" obejmuj ąca tereny zabudowy zagrodowej, usług, zagospodarowania dla potrzeb turystyki i wypoczynku, wraz z otaczaj ącymi terenami rolnymi i zadrzewieniami. W tej strefie b ędą realizowane nast ępuj ące zadania polityki przestrzennej: V ukształtowanie struktury przestrzennej zabudowy o wysokich walorach funkcjonalnych tworzenie warunków do rozbudowy i modernizacji istniej ących układów osadniczych, ze szczególnym uwzgl ędnieniem potrzeb turystyki i wypoczynku, V tworzenie warunków dla rozwoju działalno ści gospodarczej i usług, V ochrona zasobów wód podziemnych, V ochrona przyrodniczych i krajobrazowych walorów środowiska, V zapobieganie rozproszeniu zabudowy, V dopuszczanie zabudowy letniskowej wył ącznie w obr ębie zabudowy wiejskiej, V dopuszczenie eksploatacji złó ż piasku w granicach terenu oznaczonego na rysunku studium symbolem PE i PE1, je śli post ępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko nie wyka że znacz ącego oddziaływania na środowisko oraz po uzyskaniu zgody wła ściwego organu na przeznaczenie gruntów le śnych na cele niele śne, V dopuszczenie eksploatacji złó ż piasku w granicach terenu oznaczonego na rysunku studium symbolem PE 2, je śli post ępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko nie wyka że znacz ącego oddziaływania na środowisko. W granicach tej strefy zostały wydzielone nast ępuj ące obszary dla rozwoju osadnictwa, turystyki, usług: V obszar rozwoju rolnictwa i usług turystycznych, V obszar gospodarki le śnej i turystyki. • Strefa II - „Aktywizacji turystyki" obejmuj ąca tereny zabudowy zagrodowej, usług wraz z otaczającymi terenami rolnymi i zadrzewieniami. W tej strefie b ędą realizowane nast ępuj ące zadania polityki przestrzennej: V tworzenie warunków do rozbudowy i modernizacji istniej ących układów osadniczych, ze szczególnym uwzgl ędnieniem potrzeb turystyki i wypoczynku, V tworzenie warunków dla rozwoju działalno ści gospodarczej i usług, V ochrona warto ści środowiska przyrodniczego, V ochrona walorów krajobrazowych, V prowadzenie racjonalnej gospodarki rolnej, V ochrona zasobów wód podziemnych, V ochrona wi ększych kompleksów gruntów rolnych i obszarów w s ąsiedztwie lasów przed now ą zabudow ą za wyj ątkiem zagrodowej. W granicach strefy wydzielono obszary dla rozwoju osadnictwa, usług i rolnictwa o zró żnicowanych formach i sposobach zagospodarowania: V obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej o wysokich walorach krajobrazowych, V obszar istniej ącej i proponowanej zabudowy, V obszar rozwoju zabudowy mieszkaniowej V obszar gospodarki le śnej i turystyki. • Strefa III - „Aktywizacji gospodarczej" obejmuj ąca tereny zamieszkania oraz usług administracyjnych, publicznych, infrastruktury wraz z otaczaj ącymi terenami rolnymi i zadrzewieniami. 22 Dla ka żdej strefy zostały okre ślone zasady zagospodarowania, kierunki działania oraz zostały wydzielone obszary o istotnym znaczeniu dla rozwoju i realizacji polityki przestrzennego Gminy Cmolas. W tej strefie b ędą realizowane nast ępuj ące zadania polityki przestrzennej: V tworzenie warunków dla rozwoju działalno ści gospodarczej i usług, V tworzenie warunków do rozbudowy i modernizacji istniej ących układów osadniczych, ze szczególnym uwzgl ędnieniem potrzeb lokalnej gospodarki, V tworzenie dobrego wizerunku gminy poprzez dbało ść o wysoki standard zabudowy zlokalizowanej wzdłu ż drogi krajowej, V efektywne wykorzystanie infrastruktury technicznej o znaczeniu regionalnym dla rozwoju gminy, V ochrona zasobów wód powierzchniowych, V ochrona warto ści środowiska przyrodniczego, V lokalizacja nowej zabudowy w sposób umo żliwiaj ący budow ę dróg serwisowych. W granicach strefy zostały wydzielone nast ępuj ące obszary dla rozwoju osadnictwa, usług i turystyki: V Obszar istniej ącej i proponowanej zabudowy, V Obszar potencjalnego rozwoju osadnictwa, V Obszar rolniczej przestrzeni produkcyjnej o wysokich walorach krajobrazowych, V Obszar gospodarki le śnej i turystyki, V Obszar rozwoju usług i przemysłu. Gmina Cmolas posiada strategi ę rozwoju czyli program definiowania i realizacji celów oraz pełnienia jej misji poprzez zarys działa ń dla przyszłych efektów. W strategii okre ślono nast ępuj ące cele strategiczne: • Budowa i modernizacja dróg, • Budowa kanalizacji wiejskich oraz oczyszczalni ścieków, • Rozwój małej i średniej przedsi ębiorczo ści, • Tworzenie wizerunku gminy, • Organizacja edukacji, sportu i rekreacji, • Dostosowywanie gminy do standardów europejskich. Pola działania rozwini ęte w strategii rozwoju gminy Cmolas znalazły miejsce w sporz ądzanym Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Wyżej wymienione cele mo żna uzna ć za najwa żniejsze uwarunkowania i podstawowe kierunki rozwoju. Tematyka Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego dotyczy najwa żniejszych aspektów rozwoju przestrzennego gminy, których rozwi ązywanie nale ży do władz gminnych. Słu ży temu okre ślona w studium polityka zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia dotycz ące tej polityki zostały wprowadzone do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sporz ądzonych na obszarze gminy a tak że brane pod uwag ę przy wydawaniu decyzji administracyjnych z zakresu gospodarki przestrzennej. Kierunki rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy Cmolas wskazane w Studium s ą zbie żne z kierunkami rozwoju zawartymi w strategii rozwoju gminy. Zarówno w Studium, jak i Strategii podejmowane działania na rzecz poprawy jako ści życia mieszka ńców gminy poprzez: rozwój infrastruktury, tworzenia dogodnych warunków do podejmowania przez społeczno ść lokaln ą działalno ści gospodarczej oraz podnoszenia atrakcyjno ści turystycznej. W zwi ązku z charakterem rolniczym gminy kierunkiem polityki przestrzennej jest tak że zapewnienie rozwoju terenów rolniczych.

23 W przypadku zmian obowi ązuj ącego Studium, mo żliwe s ą zmiany cz ęś ciowe – samego tekstu, samego rysunku, lub te ż w ograniczonym zakresie przestrzennym – np. zmiany punktowe dla pojedynczych działek lub cz ęś ci obr ębów. Zmiany Studium dla cz ęś ci obszaru gminy dopuszcza art. 9 ust. 3 a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego jest konieczna, je śli ustalenia s ą nieaktualne. Polityka przestrzenna Gminy mo że na przestrzeni lat si ę zmienia ć, co wpłynie na konieczno ść zmian opracowa ń planistycznych. W okresie od 2002r. sporz ądzono cztery zmiany studium, które potrzebne były dla opracowania w dalszej kolejno ści planów miejscowych, gdy ż zgodnie z art.15 ust.1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wójt gminy sporz ądza plan zgodnie z zapisami studium i przepisami odr ębnymi a rada gminy uchwala plan miejscowy po stwierdzeniu, że nie narusza on ustale ń studium. Zmiany te były wprowadzone Uchwałami : V Nr XIX/140/08 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 29 maja 2008r. V Nr XXVI/178/13 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 26 marca 2013r. V Nr 6/29/15 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 20 maja 2015r. V Nr XXIV/156/16 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 29 grudnia 2016r.

C. MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, uchwalanym przez Rad ę Gminy, który ustala przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz okre śla w szczególno ści zasady i warunki kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenów. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego opracowany jest na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i jest wraz ze studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego podstaw ą polityki przestrzennej gminy. W chwili obecnej miejscowe plany obejmuj ą niewielk ą cz ęść gminy Cmolas. Wa żnym jest aby powierzchnia gminy pokryta miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego była jak najwi ększa gdy ż zwi ększa atrakcyjno ść inwestycyjn ą oraz przy śpiesza proces uzyskania pozwolenia na budow ę. W miejscach, które s ą obj ęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego nie ma bowiem konieczno ści ubiegania si ę o decyzj ę o warunkach zabudowy, co skraca proces przygotowania inwestycji. Od 2003r. kiedy utracił wa żno ść Ogólny Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Cmolas władze samorz ądowe gminy Cmolas sukcesywnie d ąż yły do obj ęcia gminy planami miejscowymi w miar ę posiadania środków finansowych w bud żecie gminy. Z uwagi na fakt, że tworzenie Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego nie jest czynno ści ą obligatoryjn ą dla gminy pojawia się problem w sytuacji, gdy wła ściciel chce uzyska ć pozwolenie na budow ę na działce, na której miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie obowi ązuje. Wówczas ustawodawca przewidział mo żliwo ść uzyskania pozwolenia na budow ę na mocy decyzji administracyjnej, jak ą stanowi decyzja o warunkach zabudowy. Aby uzyska ć decyzj ę o warunkach zabudowy konieczne jest jednoczesne spełnienie przez działk ę nast ępuj ących warunków: • Co najmniej jedna działka s ąsiednia, dost ępna z tej samej drogi publicznej jest zabudowana w sposób pozwalaj ący na okre ślenie wymaga ń dotycz ących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wska źników kształtowania zabudowy oraz

24 zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywno ści wykorzystania terenu, • Teren ma dost ęp do drogi publicznej, • Istniej ące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczaj ące dla planowanego zamierzenia budowlanego na terenie działki, • Teren nie wymaga zgody na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne albo jest obj ęty zgod ą uzyskan ą przy sporz ądzaniu miejscowych planów, które utraciły moc, • Decyzja jest zgodna z przepisami odr ębnymi. Dbaj ąc o interes mieszka ńców oraz przedsi ębiorców Gminy Cmolas w okresie od 2003r. do 2018r. zostały podj ęte nast ępuj ące Uchwały Rady Gminy w Cmolasie w sprawie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:

Lp. Data uchwalenia MPZP Data i nr Dziennika Data wej ścia w Urz ędowego w którym życie planu została ogłoszona uchwała 1. Uchwala Nr V/39/03 Rady Gminy w Dz.Urz. Woj. Podk. Nr 39 22.05.2003r. Cmolasie z dnia 27 lutego 2003r. poz. 766 2. Uchwala Nr IX/82/03 Rady Gminy w Dz.Urz. Woj. Podk. Nr 164 16.12.2003r. Cmolasie z dnia 6 pa ździernika 2003r. poz. 2100 3. Uchwała Nr XXIX/229/05 Rady Dz.Urz. Woj. Podk. Nr 119 20.10.2005r. Gminy w Cmolas z dnia 9 sierpnia poz. 1873 2005r. 4. Uchwała Nr IX/55/07 Rady Gminy w Dz.Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1676 5. Uchwała Nr IX/56/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1677 6. Uchwała Nr IX/57/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1678 7. Uchwała Nr IX/58/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1679 8. Uchwała Nr IX/59/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1680 9. Uchwała Nr IX/60/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1681 10. Uchwała Nr IX/61/07 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 71 24.09.2007r. Cmolasie z dnia 26 lipca 2007r. poz. 1682 11. Uchwała Nr XIX/137/08 Rady Gminy Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 52 3.08.2008r. w Cmolasie z dnia 29 maja 2008r. poz. 1400 12. Uchwała Nr XIX/138/08 Rady Gminy Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 52 3.08.2008r. w Cmolasie z dnia 29 maja 2008r. poz. 1401 13. Uchwała Nr XIX/139/08 Rady Gminy Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 52 3.08.2008r. w Cmolasie z dnia 29 maja 2008r. poz. 1401 14. Uchwała Nr XIX/141/08 Rady Gminy Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 52 3.08.2008r. w Cmolasie z dnia 29 maja 2008r. poz. 1403 15. Uchwała Nr XXXVII/254/10 Rady Dz. Urz. Woj. Podk. Nr 15 2.04.2010r. Gminy w Cmolasie z dnia 28 stycznia poz. 370 2010r. 16. Uchwała Nr XXVI/179/13 Rady Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 11.05.2013r. Gminy w Cmolasie z dnia 26 marca 2047 2013r. 17. Uchwała Nr XXXIX/275/14 rady Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 10.09.2014r. Gminy w Cmolasie z dnia 24 czerwca 2316 2014r. 25 18. Uchwała Nr VI/30/15 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 11.07.2015r. Cmolasie z dnia 20 maja 2015r. 1915 19. Uchwała Nr VI/31/15 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 11.07.2015r. Cmolasie z dnia 20 maja 2015r. 1916 20. Uchwała Nr XXIV/157/16 Rady Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 4.02.2017r. Gminy w Cmolasie z dnia 29 grudnia 275 2016r. 21. Uchwała Nr XXXI/204/17 Rady Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 22.11.2017r. Gminy w Cmolasie z dnia 5 3608 pa ździernika 2017r. 22. Uchwała Nr II/6/18 Rady Gminy w Dz. Urz. Woj. Podk. Poz. 22.01.2019r. Cmolasie z dnia 6 grudnia 2018r. 134

Podstawowym celem przyst ąpienia do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest zagwarantowanie optymalnego ładu przestrzennego. Pochodnymi, ale równie wa żnymi, s ą przesłanki ekonomiczne i społeczne. Cele ekonomiczne wi ążą si ę z racjonalnym gospodarowaniem, zmierzaj ącym do efektywnego wykorzystania gruntów. Realizacj ą celów społecznych natomiast osi ąga si ę przez poł ączenie wszystkich czynników maj ących wpływ na harmonijny rozwój gospodarczy. Nale ży podkre śli ć, i ż kształtowanie ładu w przestrzeni przez plan miejscowy jest mo żliwe dopiero po jego wej ściu w życie. Warunkiem tego z kolei, jest ich ogłoszenie w sposób przewidziany prawem. Dopiero po ogłoszeniu miejscowego planu w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podkarpackiego, akt ten mo że kształtowa ć ład przestrzenny na terenie gminy Cmolas obj ętym planem.

Mapa przedstawiaj ąca miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Cmolas.

Źródło: http://portal.gison.pl/cmolas/

Procedura sporz ądzenia i uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest okre ślona w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i obejmuje nast ępuj ące działania: 1. Podj ęcie uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzania planu miejscowego przez rad ę gminy,

26 2. Publiczne ogłoszenie o przyst ąpieniu do sporz ądzania planu wraz z poinformowaniem o mo żliwo ści składania wniosków do planu (z podaniem formy miejsca i terminu), 3. Sporz ądza projekt planu miejscowego , rozpatruj ąc zło żone wnioski, 4. Uzgodnienie projektu ze wskazanymi w ustawie organami oraz wyst ąpienie o opinie do wymienionych w ustawie organów, 5. Opracowanie prognozy wpływu ustale ń planu miejscowego na środowisko oraz sporz ądzenie analizy skutków finansowych realizacji planu, 6. Wyło żenie projektu planu do publicznego wgl ądu (po wprowadzeniu zmian wynikaj ących z uzgodnie ń i opinii) wraz z prognoz ą oddziaływania na środowisko, ł ączone z zorganizowaniem dyskusji publicznej nad przyj ętymi w projekcie planu rozwi ązaniami oraz mo żliwo ści ą składania uwag do projektu planu, 7. Rozpatrzenie przez wójta gminy uwag do projektu planu, wprowadzenie do projektu planu zmian wynikaj ących z rozpatrzonych uwag oraz przekazanie projektu planu do rady gminy wraz z list ą nieuwzgl ędnionych uwag, 8. Uchwalenie przez rad ę gminy planu miejscowego , po uprzednim stwierdzeniu nienaruszalno ści ustale ń zawartych w obowi ązuj ącym studium, 9. Przedstawienie wojewodzie uchwały wraz z zał ącznikami oraz dokumentacj ą prac planistycznych w celu oceny ich zgodno ści z przepisami prawnymi oraz publikacji w dzienniku urz ędowym województwa.

D. GMINNY PROGRAM REWITALIZACJI

Obszar rewitalizacji to CENTRUM WSI CMOLAS. Przez centrum wsi Cmolas nale ży rozumie ć obszar, którego granice od wschodu wyznaczaj ą tory kolejowe, od zachodu- stadion sportowy, od południa- firma „Makro”, a od północy kompleks szkolno – basenowy. Wskazany obszar rewitalizacji stanowi jedn ą cało ść i nie jest podzielony na podobszary. Powierzchnia obszaru rewitalizacji to 2,23km 2. Ludno ść 1007 osób. Wyznaczony obszar rewitalizacji na terenie wsi Cmolas ma szeroki zakres oddziaływania, wykraczaj ący zdecydowanie poza granice miejscowo ści. Centrum wsi Cmolas pełni funkcje administracyjne, gospodarcze oraz handlowo-usługowe dla całej gminy. Zwa żywszy na fakt, że jest to siedziba niewielkiej gminy wiejskiej, na jej obszarze mie ści si ę wiele obiektów użyteczno ści publicznej, jak np. Urz ąd Gminy, GOPS, WTZ, O środek Zdrowia, Apteka, Samorz ądowy O środek Kultury, Kryta Pływalnia, Biblioteka Publiczna, Zakład Usług Komunalnych, Stacja Kolejowa itd. z których korzystaj ą wszyscy b ądź wi ększo ść mieszka ńców gminy. Stan techniczny w/w obiektów generuje więc o zakresie i jako ści świadczonych przez nie usług dla wszystkich mieszka ńców gminy. Kierunki działa ń: ‹ Doposa żenie, modernizacja i rozwój infrastruktury edukacyjnej, ‹ Budowa, rozbudowa i modernizacja bazy sportowej, ‹ Stworzenie mo żliwo ści sp ędzania czasu wolnego i integracji mieszka ńców, ‹ Rozbudowa/ przebudowa/ modernizacja infrastruktury technicznej, ‹ Wytyczenie nowych terenów po działalno ść przemysłowo – inwestycyjn ą, ‹ Rozbudowa/ przebudowa/ modernizacja obiektów przestrzeni publicznych, ‹ Termomodernizacja obiektów użyteczno ści ą publicznej

W 2018r. zrealizowano nast ępuj ące zadania:

27 Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł Nadbudowa i przebudowa wraz z termomodernizacj ą projektu) istniej ącego budynku O środka Zdrowia Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Termin rozpocz ęcia 2017 Okres rzeczowej realizacji inwestycji projektu Termin zako ńczenia 2018 inwestycji ‹ Powierzchnia zabudowy: 300,0m 2 ‹ Kubatura: 2060,0m 3 ‹ Powierzchnia u żytkowa: 453,0m 2 Wska źniki ‹ Liczba wspartych obiektów produktu infrastruktury zlokalizowanych na rewitalizowanych obszarach: 1 ‹ Liczba obiektów obj ętych Efekty realizacji inwestycji termomodernizacj ą: 1 ‹ Zmniejszenie zu życia energii ko ńcowej w wyniku realizacji projektu: 242,09 GJ/rok Wska źniki ‹ Liczba utworzonych miejsc rezultatu pracy: 6 ‹ Liczba osób korzystaj ących z usług zmodernizowanego Ośrodka Zdrowia: 5 000 os/rok Koszt inwestycji (PLN) 1.504.201,98 Źródła finansowania bud żet gminy, WFO ŚiGW w Rzeszowie

Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł Przebudowa drogi dojazdowej do Zespołu Szkół wraz z projektu) remontem chodnika Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Termin rozpocz ęcia 2018 Okres rzeczowej realizacji inwestycji projektu Termin zako ńczenia 2018 inwestycji ‹ Liczba zmodernizowanych dróg dojazdowych: 1 ‹ Długo ść przebudowanej Wska źniki produktu drogi: 309mb ‹ Długo ść drogi z now ą Efekty realizacji inwestycji nawierzchni ą: 141mb Liczba osób korzystaj ących z Wska źniki rezultatu nowopowstałej infrastruktury: 1 000 os/rok

Koszt inwestycji (PLN) 261.930,12

28 Źródła finansowania bud żet gminy

Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł Budowa siłowni zewn ętrznej projektu) Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Termin rozpocz ęcia 2018 inwestycji Okres rzeczowej realizacji projektu Termin zako ńczenia 2018 inwestycji ‹ Liczba wspartych obiektów infrastruktury zlokalizowanych na rewitalizowanych obszarach: Wska źniki 1 produktu

Efekty realizacji inwestycji ‹ Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury sportowej: 1

‹ Liczba osób korzystaj ących z Wska źniki nowopowstałej infrastruktury: rezultatu 1 000os/rok

Koszt inwestycji (PLN) 53.000,00 bud żet gminy, fundusze europejskie (PROW); Źródła finansowania

Przebudowa centralnego ogrzewania w budynku Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł projektu) Gminnej Biblioteki Publicznej w Cmolasie Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas 286 Inwestor (Beneficjent)/ Partner Gminna Biblioteka Publiczna Termin rozpocz ęcia 2018 inwestycji Okres rzeczowej realizacji projektu Termin zako ńczenia 2018 inwestycji Wska źniki ‹ Liczba zmodernizowanych produktu obiektów kultury: 1 Efekty realizacji inwestycji Wska źniki ‹ Liczba osób korzystaj ących z rezultatu obiektu: wzrost o 300os/rok Koszt inwestycji (PLN) 54.339,94

29 bud żet gminy; fundusze europejskie (RPO WP/ Źródła finansowania PROW); programy krajowe MKiDN (Rozwój Infrastruktury Kultury) Projekty społeczne podstawowe nr 1-4: 1. „Ksi ęgozbiór mobilny” 2. „Konkurs czytelniczy” Powi ązanie krzy żowe projektu z 3. „Spotkanie integracyjne przedszkolaków z okazji projektem społecznym Dnia Dziecka i Światowego Dnia Pluszowego Misia” 4. „Doposa żenie czytelni dla dzieci – kącik zabaw dla dzieci”.

Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł Remont i doposa żenie Samorz ądowego O środka projektu) Kultury Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas 212A Inwestor (Beneficjent)/ Partner Samorz ądowy O środek Kultury Termin rozpocz ęcia 2018 inwestycji Okres rzeczowej realizacji projektu Termin zako ńczenia 2018 inwestycji ‹ Liczba wspartych obiektów infrastruktury zlokalizowanych na rewitalizowanych obszarach: Wska źniki 1 produktu ‹ Liczba obiektów dostosowanych do potrzeb osób Efekty realizacji inwestycji niepełnosprawnych: 1 ‹ Liczba wyposa żonych obiektów kultury: 1 ‹ Liczba zrealizowanych imprez Wska źniki kulturalnych: 11szt/rok rezultatu ‹ Liczba osób korzystaj ących z obiektów zasobów kultury obj ętych wsparciem: 850os/rok Koszt inwestycji (PLN) 249 603,90 bud żet gminy, program krajowy MKiDN (Infrastruktura Źródła finansowania Domów Kultury)

Powi ązanie krzy żowe projektu z Projekt społeczny nr 5: „Rozwój działalno ści kulturalnej projektem społecznym Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie”

Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł Przebudowa drogi koło Zakładu Usług Komunalnych projektu) Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Okres rzeczowej realizacji projektu 2018 Przebudowa 140mb nawierzchni drogi z żwirowej na asfaltow ą. Efekty realizacji inwestycji Wska źniki produktu: ‹ Liczba zmodernizowanych dróg dojazdowych: 1 ‹ Długo ść przebudowanej drogi :140mb 30 Wska źniki rezultatu: ‹ Liczba osób korzystaj ących z nowo powstałej infrastruktury: 3000os/rok Koszt inwestycji (PLN) 48.692,26

Źródła finansowania bud żet gminy

Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł projektu) Przebudowa drogi „Ksi ęż ej” od km 0+000 do km 0+500 Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Okres rzeczowej realizacji projektu 2018 Przebudowa drogi poprzez wykonanie nawierzchni asfaltowej na odcinku o długo ści 500mb co wpłynie na popraw ę bezpiecze ństwa i jako ści życia mieszka ńców i użytkowników.

Efekty realizacji inwestycji Wska źniki produktu: ‹ Długo ść przebudowanej drogi: 500mb Wska źniki rezultatu: ‹ Liczba osób korzystaj ących ze zmodernizowanej infrastruktury: 3000os/rok Koszt inwestycji (PLN) 144.505,32

Źródła finansowania bud żet gminy

Budowa chodnika dla pieszych przy drodze Nazwa przedsi ęwzi ęcia (tytuł powiatowej od Cmentarza do wjazdu na Stadion projektu) Sportowy – II etap Lokalizacja przedsi ęwzi ęcia Cmolas Okres rzeczowej realizacji projektu 2018 Budowa 275mb chodnika z kostki brukowej.

Wska źniki produktu: Efekty realizacji inwestycji ‹ Długo ść wybudowanego chodnika: 275mb Wska źniki rezultatu: ‹ Liczba osób korzystaj ących z nowopowstałej infrastruktury: 3 000os/rok Koszt inwestycji (PLN) 51.686,64 bud żet gminy Źródła finansowania

Niezwykle wa żnym dla gminy jest wykorzystanie mo żliwo ści współfinansowania inwestycji z ró żnych źródeł zewn ętrznych, w tym funduszy unijnych (EFS, EFRR, EFROW,FS). Gminny Program Rewitalizacji jest podstaw ą do ubiegania si ę o mo żliwo ści finansowania projektów rewitalizacyjnych w ramach unijnej polityki rozwoju. St ąd te ż okres planowania gminnego programu rewitalizacji wyznaczono na lata 2016-2022 i wi ąż e si ę z perspektyw ą finansow ą Unii Europejskiej przewidzian ą na lata 2014-2020.

E. PROGRAM GOSPODAROWANIA ZASOBAMI GMINY 31

Mieszkaniowy zasób gminy stanowi 5 mieszka ń komunalnych o ł ącznej powierzchni 239 m 2 w lokalach tych nie ma lokali socjalnych i zamiennych. Powy ższe lokale znajduj ą si ę w budynkach wielofunkcyjnych 1. Cmolas Szkoła Podstawowa – obecnie wykorzystywany jako noclegi dla uczestników zwodów sportowych , 2. Por ęby Dymarskie Dom Stra żaka – obecnie wykorzystany jest przez Stowarzyszenie Por ębianka dla celów własnej działalno ści statutowej. 3. Trzy lokale w Hadykówce z których jeden wynajmowany jest prywatnemu lokatorowi, jeden nie jest wynaj ęty i stanowi zasób zabezpieczaj ący potrzeb ę nagłego przekwaterowania mieszka ńców w wypadku nagłych zdarze ń losowych, jeden jest obecnie u żytkowany przez Klub Sportowy Ceramika Hadykówka.

W budynkach tych wykonywane s ą bie żą ce remonty w miar ę powstaj ących potrzeb i obejmuj ą one równie ż lokale mieszkalne. Lokale te wyposa żone s ą w infrastruktur ę techniczn ą; V Wodoci ąg - 5 lokali V Kanalizacj ę - 5 lokali V Centralne ogrzewanie - 4 lokale

Stan mienia komunalnego

Grunty własne mienia ogółem 159,2844 ha w tym. • Cmolas 45,8163 ha • Hadykówka 4,5116 ha • Jagodnik 7,0511 ha • Ostrowy Baranowskie 26,1833 ha • Ostrowy Tuszowskie 48,2915 ha • Por ęby Dymarskie 10,2915 ha • Toporów 3,4708 ha • Trz ęsówka 13,0858 ha w tym wg ewidencji gruntów i budynków; V Grunty rolne 13,3602 ha V Grunty zabudowane i budowlane 29,2307 ha V Pozostałe (drogi, nieu żytki itp.) 84,6607 ha V Grunty le śne 32,0328 ha

Obiekty zlokalizowane na mieniu gminnym; Cmolas

V budynek dwupi ętrowy, w którym mie ści si ę Urz ąd Gminy, sklep GS „SCh” Cmolas (u żytkowanie wieczyste), centrala telefoniczna) „MULTIMEDIA Polska SA”, V budynek jednopi ętrowy z wynaj ętymi na parterze pomieszczeniami dla BS O/Cmolas, pi ętro zajmuje Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie,

32 V budynek parterowy z u żytkowym poddaszem w którym mie ści si ę Gminna Biblioteka Publiczna, V budynek parterowy – pompownia wody dla wsi Hadykówka wraz ze zbiornikami wyrównawczymi, V zabudowania pompowni wody dla wsi Trz ęsówka, Jagodnik, Ostrowy Baranowskie, Ostrowy Tuszowskie i Toporów wraz ze zbiornikami, V zabudowania oczyszczalni ścieków w Cmolasie, V Zespół budynków Szkoły Podstawowej V budynek Krytej Pływalni, V budynek Hali Widowiskowo Sportowej, V budynek parterowy u żytkowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas, V budynek pi ętrowy Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie z pomieszczeniami OSP Cmolas V Budynek O środka Zdrowia w Cmolasie /przeznaczony do wynajmu/

Hadykówka.

V budynek jednopi ętrowy w którym jest trzy mieszkania, sale lekcyjne i biblioteka szkolna, świetlica wiejska, pomieszczenia OSP i Klub Sportowy. V budynek Szkoły Podstawowej. Jagodnik.

V budynek jednopi ętrowy, w którym jest sklep GS „SCh” Cmolas (u żytkowanie wieczyste), centrala telefoniczna „MULTIMEDIA Polska SA”, świetlica wiejska, pomieszczenia OSP, V budynek w którym mie ści si ę Niepubliczna Szkoła Podstawowa i Przedszkole V pompownia wody dla wsi Jagodnik, Ostrowy Tuszowskie, Ostrowy Baranowskie,

Ostrowy Baranowskie.

V budynek wielofunkcyjny w którym zlokalizowana jest Szkoła Podstawowa, Domu Stra żaka ,pomieszczenia Wiejskiego Centrum Kultury i Klub Sportowy

Ostrowy Tuszowskie.

V Zespół budynków Szkoły Podstawowej V budynek Domu Stra żaka V budynek w którym mie ści si ę Centrum Edukacji Ekologicznej „Puszcza Sandomierska” zarz ądzany przez Gminn ą Bibliotek ę Publiczn ą w Cmolasie

Por ęby Dymarskie.

V budynek Domu Stra żaka, w którym znajduje si ę świetlica wiejska, sklep GS „SCh” Cmolas (u żytkowanie wieczyste), oraz pomieszczenia OSP, V budynek Szkoły Podstawowej 33

Toporów.

V budynek świetlicy wiejskiej,

Trz ęsówka

V budynek Wiejskiego Domu Kultury w którym mie ści si ę filia biblioteki gminnej, świetlica wiejska, centrala Orange Polska SA , oraz pomieszczenia OSP, V budynek Szkół Podstawowej,

Gmina jest równie ż wła ścicielem ; o 135,7 km sieci wodoci ągowej z przył ączami oraz 40 przepompowni ścieków (w tym 11 przydomowe) i 110 przydomowych oczyszczalni ścieków. o Gmina posiada grunty w u żytkowaniu wieczystym Cmolas 0,1350 ha /teren pod parking obok PKP/, nie posiada obci ąż eń hipotecznych na własnych nieruchomo ściach z wyj ątkiem słu żebno ści gruntowych. o Gmina posiada 250 udziałów w Towarzystwie Ubezpiecze ń Wzajemnych w Warszawie na warto ść 250 zł. o W okresie od 01.01.2018r do 31.12.2018 roku nast ąpiły zmiany w stanie mienia komunalnego: nabyto na rzecz mienia komunalnego ogółem 1,5945 ha w tym; - zakup 0,0942 ha - darowizna 0,9685 ha - komunalizacja 0,5318 ha zbyto ze stanu mienia ogółem 0,0000 ha w tym; o Z tytułu wykonania prawa własno ści i innych praw maj ątkowych do nieruchomo ści Gmina uzyskała dochody w 2018 roku w wysoko ści: a/ za u żytkowanie wieczyste 23 383,96 zł b/ za wynajem mienia 48 026,74 zł c/ za opłat ę targow ą 25 231,00 zł d/ przekształcenie u żytkowania wieczystego w prawo własno ści 36 700,00 zł Razem 133 341,70 zł

F. PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI

Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2016 - 2019 uchwalony został w dniu 29 grudnia 2015r. Uchwał ą Rady Gminy w Cmolasie Nr XIII/82/15. W programie okre ślone zostały zadania, które ma do zrealizowania Gmina Cmolas, w celu finansowania, inicjowania, wspierania oraz koordynowania prac z dziedziny ochrony zabytków. Przedmiotowy program ma na celu w szczególno ści. 1) Wł ączenie problemów ochrony zabytków do systemów zada ń strategicznych, wynikaj ących z koncepcji przestrzennego zagospodarowania gminy. 2) Uwzgl ędnienie uwarunkowa ń ochrony zabytków. 3) Zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich 34 zachowania. 4) Wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego. 5) Podejmowanie działa ń zwi ększaj ących atrakcyjno ść zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj ących wzrostowi środków finansowych na opiek ę nad zabytkami. 6) Okre ślenie warunków współpracy z wła ścicielami zabytków, eliminuj ących sytuacje konfliktowe zwi ązane z wykorzystaniem tych zabytków 7) Podejmowanie przedsi ęwzi ęć umo żliwiaj ących tworzenie miejsc pracy zwi ązanych z opiek ą nad zabytkami. Ponadto ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada na organy samorz ądowe obowi ązek: - uwzgl ędniania ochrony zabytków przy sporz ądzaniu i aktualizacji strategii rozwoju gmin, studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, - prowadzenia gminnej ewidencji zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy ( taka ewidencja dla zabytków znajduj ących si ę na ternie Gminy Cmolas została sporz ądzona i pozytywnie zaopiniowane przez konserwatora zabytków w 2010 roku). Na terenie gminy znajduje si ę 34 obiektów zabytków w śród, których znajduj ą si ę te które zostały wpisane do Rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków :

Tabela 1. Zabytki wpisane do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemy ślu

Lp. Nazwa zabytku i data Forma Użytkowanie Poło żenie Nr w rejestrze powstania własno ści i data wpisania Ko ściół szpitalny p.w. A-1224 1. Przemienienia Wyznaniowa Ko ściół Cmolas 12.10.90 Pa ńskiego - 1646 rok Ko ściół Parafialny p.w. A-153 2. Wniebowzi ęcia NMP - Wyznaniowa Ko ściół Ostrowy Tuszowskie 06.06.2006 1900 rok Ko ściół parafialny p.w. A-956 3. Św. Św. Stanisława Wyznaniowa Ko ściół Por ęby Dymarskie 25.03.76 i Wojciecha - 1649 rok Ko ściół p.w. Św. Anny - A-83 4. Wyznaniowa Ko ściół Trz ęsówka 1759 rok 07.04.2004 Kaplica cmentarna - A – 689 5. Wyznaniowa Kaplica Trz ęsówka 1869 rok 08.11.2011

Na w/w obiekty udzielana jest dotacja na podstawie wniosku o udzielenie dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane, przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków poło żonym na ternie gminy Cmolas. W 2018 roku, że z bud żetu Gminy Cmolas na ochron ę zabytków przeznaczono dotacj ę w kwocie 25.000,00 zł. w tym dla: 1. Parafii Rzymsko – Katolickiej pw. Przemienienia Pa ńskiego w Cmolasie na: 35 Prace remontowo – konserwatorskie muru ogrodzeniowego przy zabytkowym ko ściele filjalnym pw. Przemienienia Pa ńskiego w Cmolasie. – II etap Dotacja z bud żetu gminy Cmolas 20.000,00 zł. 2. Parafii Rzymsko - Katolickiej p. w. ś.ś. Stanisława i Wojciecha w Por ębach Dymarskich: Prace remontowo – konserwatorskie przy zabytkowym ko ściele polegaj ące na wymianie pokrycia gontowego dachu, modernizacji instalacji odgromowej oraz impregnacji konstrukcji wi ęź by dachowej ko ścioła. Dotacja z bud żetu gminy Cmolas 5.000,00 zł.

Wykaz zabytków znajduj ących si ę w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków na terenie Gminy Cmolas

Lp. Nazwa zabytku Nazwa Miejscowo ści 1. Pozostało ści po ko ściele p.w. Św. Św. Stanisława i Cmolas Wojciecha-ogrodzenie

2. Pozostało ści po ko ściele p.w. Św. Św. Stanisława i Cmolas Wojciecha - fundamenty 3. Kapliczka Cmolas 4. Dom Ludowy- ob. dom mieszkalny Cmolas 280 5. Zagroda-dom Cmolas 66 6. -stodoła Cmolas 66 7. Dom Cmolas 11 8. Kapliczka Ostrowy Tuszowskie 105 9. Szkoła – przeniesiona do Skansenu w Kolbuszowej Ostrowy Tuszowskie 10. Zagroda-dom Ostrowy Tuszowskie 73 11. -stajnia Ostrowy Tuszowskie 12. -stodoła, Ostrowy Tuszowskie 73 13. Dom ze stajni ą Ostrowy Tuszowskie 121 14. Stodoła Ostrowy Tuszowskie 133 15. Spichlerz ( obecnie dom) Ostrowy Tuszowskie 16. Kapliczka ( przy drodze do Płazówki) Por ęby Dymarskie 17. Kapliczka ( przy drodze Mechowiec – Kopcie) Por ęby Dymarskie 18. Zagroda - stodoła Por ęby Dymarskie 79 19. Zagroda - dom Por ęby Dymarskie 15 20. Zagroda - dom Por ęby Dymarskie 31 21. Zagroda - stodoła Por ęby Dymarskie 48 22. Zagroda - stodoła Por ęby Dymarskie 129 23. Kaplica cmentarna Trz ęsówka 24. Kapliczka Trz ęsówka 111 25. Kapliczka Trz ęsówka 88

36 Lp. Nazwa zabytku Nazwa Miejscowo ści 26. Kapliczka Trz ęsówka 239 27. Kapliczka Trz ęsówka (na skraju Błonia) 28. Kapliczka Trz ęsówka (obok parceli Jana Zi ętka) 29. Zespół dworski -pozostało ści-fundamenty dworu Trz ęsówka

G. PROGRAM GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Opracowanie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN) wynikło z potrzeby przestawienia gospodarki gminy Cmolas na gospodark ę niskoemisyjn ą. Istot ą Planu jest zapewnienie korzy ści ekonomicznych, społecznych i środowiskowych (zgodnie z zasad ą zrównowa żonego rozwoju) płyn ących z działa ń zmniejszaj ących emisje, osi ąganych m.in. poprzez wzrost innowacyjno ści i wdro żenie nowych technologii, zmniejszenie energochłonności, a w konsekwencji sprzyjaj ących wzrostowi konkurencyjno ści gospodarki w horyzoncie czasowym do 2020r. Dokument jest elementem realizacji strategii unijnych na poziomie lokalnym oraz stanowi składow ą poprawy jako ści życia mieszka ńców Gminy. Na okres lat 2016-2020 zaplanowano nast ępuj ące działania: 1. Monitoring i ocena PGN. 2. Zwi ększenie efektywno ści energetycznej obiektów szkolno-basenowych w Cmolasie poprzez umo żliwienie wytwarzania i wykorzystania energii elektrycznej i cieplnej w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. 3. Nadbudowa i przebudowa wraz z termomodernizacj ą istniej ącego budynku Ośrodka Zdrowia w Cmolasie - ZREALIZOWANO 4. Budowa instalacji fotowoltaicznej na oczyszczalni ścieków w Cmolasie. 5. Termomodernizacja Wiejskiego O środka Zdrowia w Ostrowach Tuszowskich. 6. Termomodernizacja Świetlicy Wiejskiej w Toporowie. 7. Audyt energetyczny dla obiektów szkolno - basenowych w Cmolasie - ZREALIZOWANO 8. Termomodernizacj ę budynków osób prywatnych. 9. Monta ż instalacji solarnych i fotowoltaicznych na budynkach osób prywatnych. 10. Wymiana pieców w ęglowych starego typu w budynkach osób prywatnych. 11. Edukacj ę ekologiczn ą pracowników wszystkich placówek znajduj ących si ę w Gminie. 12. Edukacj ę ekologiczn ą mieszka ńców na temat zanieczyszczeń z niskiej emisji i szkodliwo ści spalania odpadów w piecach domowych. 13. Przeprowadzenie działa ń edukacyjno-informacyjnych w zakresie korzy ści płyn ących ze stosowania paliw ekologicznych, poszanowania energii cieplnej i elektrycznej. 14. Kształtowanie i wdra żanie postaw proekologicznych. 15. Współdziałanie przy opracowywaniu i realizacji lokalnych programów edukacji ekologicznej z organizacjami, instytucjami, zakładami pracy, przedstawicielami społeczno ści lokalnych.

37 16. Zapewnienie społecze ństwu dost ępu do informacji o środowisku i jego ochronie. 17. Podj ęcie akcji zach ęcaj ących do wykonywania termomodernizacji budynków i instalacji ciepłowniczych. 18. Kontrola gospodarstw domowych w zakresie zorganizowanego przekazywania odpadów oraz przestrzegania zakazu spalania odpadów. 19. Wprowadzanie systemów efektywnego zarz ądzania energi ą, surowcami i środowiskiem w przedsi ębiorstwach. 20. Skuteczne egzekwowanie zakazu wypalania ł ąk, ściernisk i pól. 21. Rozwój systemu transportu publicznego zapewniaj ącego szybkie, dogodne dojazdy, w szczególno ści do pracy, placówek edukacyjnych i obiektów u żyteczno ści publicznej. 22. Promocja budownictwa energooszcz ędnego. 23. Zwi ększenie wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych, wdra żanie tzw. e-administracji. 24. Budowa ście żek rowerowych. 25. Budowa miejsc postojowych dla rowerów przy budynkach administracji publicznej. 26. Informowanie i promowanie zasad efektywnego stylu jazdy (promocja ecodrivingu). 27. Budowa elektrowni fotowoltaicznej na działce nr 3562/64 w miejscowo ści Cmolas, gmina Cmolas o mocy 999kW. 28. Budowa farmy fotowoltaicznej o mocy do 200 kW w miejscowo ści Cmolas. 29. Budowa farmy fotowoltaicznej o mocy do 200 kW w miejscowo ści Ostrowy Tuszowskie. 30. Budowa farmy fotowoltaicznej o mocy do 200 kW w miejscowo ści Trz ęsówka. 31. Budowa instalacji fotowoltaicznej o mocy do 200 kW w Jagodniku. 32. Promowanie projektów pilota żowych, aby wypróbowa ć i zaprezentowa ć technologie oraz wzbudzi ć zainteresowanie interesariuszy. 33. Organizowanie spotka ń informacyjnych z interesariuszami w celu promowania gospodarczych, społecznych i środowiskowych korzy ści wynikaj ących z poprawy efektywno ści energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 34. Planowanie przestrzenne zgodne z zasadami zrównowa żonego rozwoju.

H. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA

Od 1 lipca 2013 roku obowi ązuje nowy system gospodarki odpadami . Gmina zorganizowała odbiór odpadów komunalnych od nieruchomo ści zamieszkałych. Po przeprowadzonym przetargu na odbiór odpadów komunalnych w latach 2017 i 2018 Rada Gminy Cmolas ustaliła, że najbardziej optymalna opłat ą b ędzie opłata naliczana od liczby osób zamieszkuj ących na terenie nieruchomo ści. Wysoko ść opłaty od osoby ustalono na poziomie 5 zł przy selektywnym oddawaniu odpadów, w przypadku oddawania odpadów niesortowanych opłata ta wynosiła 8 zł od osoby, przy czym opłaty te nie mogły by ć wy ższe w stosunku do nieruchomo ści jak 25 zł w przypadku sortowania odpadów i 40 zł w przypadku braku sortowania czyli praktycznie maksymalnie opłata dotyczyła do pi ęciu osób pozostałe osoby zamieszkałe na nieruchomo ści zwolnione były z ponoszenia opłat. W stosunku do nieruchomo ści niezamieszkałych takich jak sklepy , zakłady pracy, szkoły i typ. Zarz ądca nieruchomo ści obowi ązany jest posiada ć indywidualn ą umow ę zawart ą z uprawnionym odbiorc ą odpadów. 38 Na podstawie danych uzyskanych z ewidencji ludno ści według stanu na dzie ń 31.12.2018r. Na terenie Gminy Cmolas zameldowanych było 8 259 mieszka ńców. Natomiast liczba mieszka ńców według zło żonych deklaracji (rzeczywi ście zamieszkałych) wynosi 6 166. Ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji przekazywanych do składowania według Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2017 roku w sprawie poziomów ograniczenia składowania masy odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (Dz.U.2017.2412) to dopuszczalny poziom masy odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji w 2018r. przekazywanych do składowania w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r. został okre ślony na poziomie maksymalnym do 40%. Osi ągni ęty poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji przekazanych do składowania przez Gmin ę Cmolas w 2018 roku wynosi – 30,55% (dopuszczalny poziom max 40%). Natomiast zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2016r. w sprawie poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego u życia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów komunalnych (Dz.U.2016.2167) poziomy w roku 2018 wynosz ą odpowiednio : Osi ągni ęty poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła przez Gmin ę Cmolas wynosi – 47,59% (wymagany min. 30%) – poziom został osi ągni ęty V Osi ągni ęty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego u życia i odzysku innymi metodami innych ni ż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych wynosi – 100% poziom został osi ągni ęty.

Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami Komunalnymi dla Województwa Podkarpackiego Gmina Cmolas nale ży do Regiony Zachodniego. Instalacj ą RIPOK dla rejonu jest Zakład Zagospodarowania Odpadów w Kozodrzy. Odpady komunalne zbierane s ą w sposób selektywny oraz zmieszany. W sposób selektywny mieszka ńcy Gminy Cmolas zbieraj ą: szkło – worek zielony, do worka niebieskiego papier, tworzywa sztuczne i metale zbierane s ą do worka koloru żółtego, natomiast do worka br ązowego zbierane s ą odpady biodegradowalne. Obok budynku Urz ędu Gminy w wyznaczon ą sobot ę danego miesi ąca funkcjonuje mobilny PSZOK, w 2018 roku zostały podj ęte czynno ści formalno prawne do utworzenia stacjonarnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Do Mobilnego Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych mieszka ńcy mog ą składa ć nast ępuj ące frakcje odpadów komunalnych: V Odpady budowlane i rozbiórkowe pochodz ące z drobnych prac remontowych nie wymagaj ących pozwolenia na budow ę V Zu żyty sprzęt elektryczny i elektroniczny V Szkło okienne V Meble

W 2018 roku w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych zostały zebrane odpady: V Zu żyte opony, kod odpadu 16 01 03 – 9,740 Mg V Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposa żenia innych ni ż wymienione w 17 01 06, kod odpadu 17 01 07 – 6, 940 Mg 39

Ilo ść odpadów komunalnych odebranych terenie gminy Cmolas w 2018 roku: L.P. Kod odpadu Rodzaj odpadu Ilo ść (Mg) 1. 20 03 01 Niesegregowane zmieszane odpady 538,590 komunalne 2. 15 01 07 Opakowania ze szkła 131,410 3. 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 28,650 4. 20 01 23 * Urz ądzenia zawieraj ące freony 0,855 5. 20 01 35 * Zu żyte urz ądzenia elektryczne i 1,877 elektroniczne inne ni ż w 20 01 21 i 20 01 23 zawieraj ące niebezpieczne składniki 6. 20 01 36 Zu żyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne inne ni ż wymienione w 20 0,408 02 21, 20 01 23 i 20 01 35 7. 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 0,099 8. 16 01 03 Zu żyte opony 19,240 9. 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe 10,010 10. ex 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe w 3,060 cz ęś ci zawieraj ące papier, tektur ę, drewno i tekstylia z włókien naturalnych 11. 17 01 07 Zmieszane odpady z betonu, gruzu 6,940 ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposa żenia innych ni ż wymienione w 17 01 06 12. 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 77,060 13. 20 01 02 Szkło 38,580 14. 20 02 03 Inne odpady nieulegaj ące biodegradacji 26,960

Zgodnie z ustaw ą z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz.U.2018.21.t.j.), jako przetwarzanie odpadów rozumie si ę procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzaj ące odzysk lub unieszkodliwianie. Mo żliwo ści przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych zwi ązane s ą z ich zagospodarowaniem w poszczególnych instalacjach do odzysku (głównie instalacje mechaniczno-biologiczne przetwarzania odpadów komunalnych) lub unieszkodliwiania (głównie składowanie odpadów na składowiskach). Na terenie Gminy Cmolas nie ma mo żliwo ści przetwarzania odpadów komunalnych. Odpady komunalne odbierane z terenu gminy, przekazywane były do zagospodarowania do Zakładu Zagospodarowania Odpadów Kozodrza 39-103 Ostrów (instalacja do mechaniczno- biologicznego przetwarzania odpadów) Zakład Usług Komunalnych w Ostrowie 39-103

40 Ostrów 225 oraz do Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Paszczynie, Przedsi ębiorstwo Gospodarki Odpadami, Paszczyna 62B, 39-207 Brze źnica.

Z terenu Gminy Cmolas w 2018 r. zebrano: 538,590 Mg zmieszanych odpadów komunalnych o kodzie 20 03 01. Odpady te zostały poddane procesowi odzysku R12 tj. wymiana odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1 - R11. W 2018 roku z terenu Gminy Cmolas nie zabrano odpadów zielonych posiadacze ich zagospodarowali je poprzez kompostowanie lub jako pasza dla posiadanych zwierz ąt..

W 2018 roku odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych zajmowało si ę PHU „Zieli ński” Zbigniew Zieli ński, ul. Klasztorna 27 A, 26 – 035 Raków.

W 2018 roku Gmina Cmolas zleciła opracowanie Gminnego Programu Ochrony Środowiska , którego zatwierdzenie i przyj ęcie stosownej uchwały nast ąpiło w roku 2019.

Opieka nad bezdomnymi zwierz ętami; Opieka nad bezdomnymi zwierz ętami prowadzona jest w oparciu o unormowania ustawowe i corocznie uchwalany przez Rad ę Gminy Programu opieki nad zwierz ętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomno ści zwierz ąt na terenie Gminy Cmolas w ramach tego [programu zostały zawarte stosowne umowy z podmiotami zajmuj ącymi si ę opieka nad takimi zwierz ętami i tak; Umowa zawarta z Przedsi ębiorstwo Handlowo- Usługowe Jarosław Dudzik Cedzyna 129, 25-900 Kielce dotyczy wyłapywania zwierz ąt i przekazywania ich do schroniska które prowadzi równie ż to Przedsi ębiorstwo W zakresie dora źnej pomocy weterynaryjnej zawarto umowy z; Gabinetem Weterynaryjnym Kolbuszowa ul. Miodowa 1, 36-100 Kolbuszowa i Gabinetem Weterynaryjnym Kolbuszowa ul. Sokołowska 22, 36-100 Kolbuszowa W 2018 roku w ramach działalno ści ; ° Zapewniono opiek ę 8 psom i 18 kotom ( w tym dokarmianie dla 17 kotów) ° Koszt realizacji zadania w 2018 roku to 13 290,40 zł.

41 POLITYKA SPOŁECZNA

A. STRATEGIA INTEGRACJI I ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

Gminny O środek Pomocy Społecznej w Cmolasie zatrudnia 4 pracowników socjalnych, 3 pracowników do realizacji świadcze ń rodzinnych i wychowawczych oraz funduszu alimentacyjnego, na ½ etatu zatrudniony jest główny ksi ęgowy. Świadczenia pomocy społecznej udzielane s ą: − na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego, b ądź innej osoby za jej zgod ą. − z urz ędu tj. w przypadku powzi ęcia przez o środek pomocy społecznej informacji o potrzebie udzielenia pomocy danej osobie lub rodzinie.

Przyznanie pomocy nast ępuje w drodze decyzji administracyjnej, po uprzednim rozeznaniu sytuacji życiowej rodziny przez pracownika socjalnego w formie przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny. Głównym zadaniem pracowników socjalnych jest praca w rejonach opieku ńczych, a w szczególno ści: sporz ądzanie wywiadów środowiskowych, kontrolnych, wywiadów alimentacyjnych dla potrzeb własnych i potrzeb o środków z terenu całego kraju, praca socjalna, poradnictwo. Pracownicy socjalni na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego dokonuj ą analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuj ą wnioski z niej wynikaj ące stanowi ące podstaw ę planowania pomocy. W przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego marnotrawienia przyznanych świadcze ń, ich celowego niszczenia lub korzystania w sposób niezgodny z przeznaczeniem bądź marnotrawienia własnych zasobów finansowych mo że nast ąpi ć ograniczenie świadcze ń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieni ęż nego.

Zakwalifikowanie do pomocy społecznej nast ępuje przy spełnieniu dwóch przesłanek :

1. dochód osoby lub rodziny nie przekracza wysoko ści kryterium dochodowego wynikaj ącego z ustawy o pomocy społecznej tj. : • kryterium dla osoby samotnie gospodaruj ącej stanowi kwota : 701,00 zł. • kryterium dla osoby w rodzinie wynosi: 528,00 zł. 2. wyst ąpienie powodu udzielenia pomocy wymienionego w art. 7 ustawy o pomocy społecznej od punktu 2 do punktu 15 ( mi ędzy innymi : bezrobocie, niepełnosprawno ść , długotrwała choroba, potrzeba ochrony macierzy ństwa, trudno ści w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego).

GOPS realizuje nast ępuj ące formy pomocy :

1. zasiłki stałe : 56 osób; wypłacono 535 świadcze ń na kwot ę : 291 656 zł. 2. zasiłki okresowe: 50 osób ; wypłacono 252 świadczenia na kwot ę: 84 635 zł. 3. zasiłki celowe i celowe specjalne - 100 rodzin na kwot ę: 69 558 zł. do żywianie dla dzieci w szkole - łącznie wydatkowano : 132 897 zł 4. usługi opieku ńcze : 8 osób -wydatkowano : 53 897 zł. 5. specjalistyczne usługi opieku ńcze dla osób z zaburzeniami psych. : 3 dzieci na kwot ę 36 135 42 6. udzielenie schronienia; kierowanie do schroniska dla bezdomnych, ponoszenie opłaty za pobyt w schronisku: 1 osoba- wydatkowano na ten cel 10 584 zł. 7. kierowanie do domu pomocy społecznej; ponoszenie opłaty za pobyt mieszka ńców w dps- za 15 osób na kwot ę: 377 153 zł. 8 praca socjalna - wył ącznie z pracy socjalnej skorzystało : 443 rodziny. Gminna Strategia Rozwi ązywania Problemów Społecznych. Jest to dokument grupuj ący zadania w dziedzinie pomocy dla mieszka ńców Gminy Cmolas. Podstaw ą prawn ą strategii jest art.17 ust.1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, jej opracowanie i realizacja nale ży do zada ń własnych gminy o charakterze obowi ązkowym. Strategia została przyj ęta Uchwał ą Nr IX/42/11 Rady Gminy w Cmolas ie z dnia 28 lipca 2011 r. na lata 2011-2020. Misja samorz ądu, sformułowana w Gminnej Strategii Rozwi ązywania Problemów Społecznych na lata 2011-2020, jest nast ępuj ąca:

„Cmolas gmin ą silnych rodzin i aktywnej społeczno ści lokalnej, podnosz ącą jako ść życia mieszka ńców, stwarzaj ącą im mo żliwo ści rozwoju i przeciwdziałaj ącą marginalizacji i wykluczeniu społecznemu”

Celami operacyjnymi strategii s ą: 1. Przeciwdziałanie bezrobociu, ubóstwu oraz zapobieganie ich skutkom. 2. Wspieranie rodzin oraz wspomaganie rozwoju dzieci i młodzie ży. 3. Utrzymanie osób starszych i niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania oraz umo żliwienie im udziału w życiu społecznym. 4. Zapewnienie mieszka ńcom równego dost ępu do słu żby zdrowia oraz wspieranie rodzin i osób dotkni ętych problemami uzale żnie ń i przemocy w rodzinie 5. Podniesienie poziomu bezpiecze ństwa w gminie. 6. Rozwój kapitału społecznego i ludzkiego.

Ocena Zasobów Pomocy Społecznej Zgodnie z art.16 a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2018 r. poz.1508 z pó źn.zm.) Gminny O środek Pomocy Społecznej w Cmolasie sporz ądza Ocen ę Zasobów Pomocy Społecznej w Gminie Cmolas w oparciu o analiz ę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej. W zakres Oceny zasobów pomocy społecznej wchodz ą: infrastruktura, kadra, organizacje pozarz ądowe i nakłady finansowe na zadania pomocy społecznej bez wzgl ędu na podmiot je finansuj ący i realizuj ący. Ocena obejmuje osoby i rodziny korzystaj ące z pomocy społecznej, rodzaje ich problemów oraz rozkład ilo ściowy. Formularz Oceny Zasobów Pomocy Społecznej składa si ę z cz ęś ci tabelarycznej, sekcji opisowych, a tak że cz ęś ci wska źników pozwalaj ących na sformułowanie rekomendacji pod k ątem bud żetu w cz ęś ci problematyki pomocy społecznej. Źródłem danych dla oceny zasobów s ą informacje zgromadzone w jednostkach pomocy społecznej. Na podstawie zawartych danych w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej nasuwaj ą si ę nast ępuj ące wnioski, a w szczególno ści :

1. Wzrost liczby osób kierowanych do domu pomocy społecznej, a co za tym idzie kosztów za pobyt w domach pomocy społecznej mieszka ńców Gminy, wi ąż e si ę to z starzeniem społecze ństwa Gminy. 43 2. Problemy zwi ązane z bezrobociem, długotrwał ą chorob ą, niepełnosprawno ści ą, potrzeb ą ochrony macierzy ństwa s ą ze sob ą powi ązane i cz ęsto wyst ępuj ą ł ącznie.

3. Zapotrzebowanie na świadczenie specjalistycznych usług opieku ńczych w miejscu zamieszkania dla dzieci z zaburzeniami psychicznymi.

4. Zapotrzebowanie na świadczenie pomocy w formie usług opieku ńczych dla osób starszych, niepełnosprawnych wymagaj ących opieki, których osoby te nie s ą w stanie zabezpieczy ć w ramach własnych zasobów i mo żliwo ści.

5. Konieczno ść ponoszenia wydatków na utrzymanie o środka pomocy społecznej zwi ązanych z realizacj ą ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( obsługa organizacyjno- techniczna Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie).

6. Brak placówek wsparcia dziennego, lokali socjalnych co wynika z niewielkiego zapotrzebowania na tego rodzaju wsparcie oraz ograniczone mo żliwo ści finansowe gminy.

W zakresie realizacji świadcze ń pomocy społecznej i świadcze ń rodzinnych zasoby pomocy społecznej pozostaj ą na poziomie dobrym. Nie oznacza to, że potrzeby społeczne zawarte w Ocenie Zasobów Pomocy Społecznej s ą w pełni zaspokojone. Dotyczy to mi ędzy innymi sfery zdrowotnej, zatrudnienia co wi ąż e si ę z sytuacj ą finansow ą i rzutuje na poziom życia rodzin.

B. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY

W 2018 roku realizowano Gminny Program Wspierania Rodziny dla Gminy Cmolas na lata 2017-2019 rok ( uchwała Nr XXVIII/184/17 Rady Gminy w Cmolasie ). Adresatami Programu s ą mieszka ńcy Gminy Cmolas, a głównie rodziny prze żywaj ące trudno ści w sferze opieku ńczo-wychowawczej, której rodzina nie zapewnia nale żytej opieki. Celem głównym programu jest: twor zenie warunków sprzyjaj ących wspieraniu rodziny i przywracaniu funkcji opieku ńczo-wychowawczych. Cele szczegółowe to : 1. Praca z rodzin ą w celu zapobiegania sytuacjom kryzysowym, 2. Zabezpieczenie podsta wowych potrzeb bytowych rodzin w kryzysie, 3. Wspieranie rodziny w sprawowaniu opieki rodzicielskiej.

W 2018 r. umieszczone zostało 1 dziecko w rodzinie zast ępczej niezawodo wej. Do zada ń własnych gminy nale ży współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zast ępczej a to : • 10% wydatków na opiek ę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zast ępczej ( pełny koszt wynosi : 1052 zł.) • 30% wydatków na opiek ę i wychowanie dziecka w drugim roku pobytu dziecka w pieczy zast ępczej, • 50% wydatków na opiek ę i wychowanie dziecka w pierwszym roku pobytu dziecka w pieczy zast ępczej, W 2018 roku Gmina Cmolas wzi ęła udział w Rz ądowym Programie Asystent Rodziny i Koordynator Rodzinnej Pieczy Zast ępczej - asystent rodziny.

44 W ramach Programu zatrudniono asystenta rodziny na umow ę zlecenie. Wsparciem asystenta rodziny obj ęto 6 rodziny w tym 14 dzieci.

Wydatkowano na ten cel ł ącznie 16 176 zł. w tym : - środki z dotacji w kwocie : 3 683 zł., - środki własne w kwocie : 12 493 zł.

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Cmolas

Realizacja programu poprzez : − Funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. − Umieszczanie plakatów informacyjnych w gablotach Urz ędu Gminy, − Rozpowszechnianie broszur i ulotek dotycz ących zjawiska przemocy, − Skierowanie na obozy profilaktyczno-terapeutyczne, wypoczynkowe 15 dzieci z terenu Gminy Cmolas, − Szkolenia członków ZI

Ponadto prowadzone było w ramach programu poradnictwo oraz działania edukacyjne słu żą ce wzmocnieniu opieku ńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagro żonych przemoc ą w rodzinie tj.:

− Udost ępnianie literatury o tematyce uzale żnienia alkoholowego i przemocy w rodzinie w Gminnej Bibliotece Publicznej w Cmolasie oraz w Filiach: Trz ęsówce, Ostrowy Tuszowskie i Por ęby Dymarskie, − Pracownicy socjalni prowadz ą prac ę socjaln ą i poradnictwo słu żą ce wzmocnieniu opieku ńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagro żonych przemoc ą. − Przez okres nadawania lokalnego Radia Cmolas odbywały si ę audycje na temat problemów zwi ązanych ze zjawiskiem przemocy i alkoholizmu w rodzinie

Rz ądowy Program dla Rodzin Wielodzietnych - Karta Dużej Rodziny Program realizowany jest na podstawie ustawy o Karcie Du żej Rodziny, która okre śla zasady przyznawania członkom rodziny wielodzietnej Karty Du żej Rodziny, sposób przyznawania im uprawnie ń oraz sposób realizacji i finansowania zada ń wynikaj ących z ustawy. Karta ta przysługuje rodzinom przynajmniej z trójk ą dzieci, niezale żnie od dochodu. Karta wydawana jest bezpłatnie, ka żdemu członkowi rodziny. Rodzice m og ą korzysta ć z karty do żywotnio, dzieci do uko ńczenia 18 roku życia lub do uko ńczenia nauki tj. do uko ńczenia 25 roku życia. Osoby niepełnosprawne otrzymaj ą kart ę na czas trwania orzeczenia o niepełnosprawno ści. Karta Du żej Rodziny oferuje system zni żek oraz dodatkowych uprawnie ń na terenie całego kraju. Wykaz zni żek zamieszczony jest na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej jak równie ż na stronie www.rodzina.gov.pl , który aktualizowany jest na bie żą co. W 2018 roku z programu skorzystało 21 rodzin, wydano 135 kart w tym : 48 rodzicom, a 87 dzieciom.

45 Od pocz ątku programu tj. od 2014 roku wydano ł ącznie 1 042 kart w tym : 371 rodzicom, 671 dzieciom. Uchwał ą Nr XXXIII/223/17 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 28 grudnia 2017 r. wprowadzono na terenie Gminy Cmolas Program Wsparcia Rodzin Wielodzietnych - Lokalna Karta Du żej Rodziny. Program skierowany jest do rodzin wielodzietnych- posiadaj ących kart ę du żej rodziny wydan ą w ramach rz ądowego programu KDR. Rodziny mog ą korzysta ć w O środku Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie z e zni żki w wysoko ści 30% od obowi ązuj ącej ceny na zakup biletu wst ępu na basen.

Pomoc pa ństwa w zakresie do żywiania na lata 2014 -2020.

Program realizowany był na podstawie : - Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie do żywiania „Pomoc pa ństwa w zakresie do żywiania” na lata 2014 -2020 ( M.P. z 2013 r. poz. 1024). - Uchwały Nr XXXV/246/13 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 30 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia wysoko ści kryterium dochodowego uprawniaj ącego do korzystania z pomocy w ramach wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie do żywiania „Pomoc pa ństwa w zakresie do żywiania” na lata 2014 -2020. - Uchwały Nr XXXVII/252/14 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 6 marca 2014 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie do żywiania „Pomoc Gminy Cmolas w zakresie do żywiania” na lata 2014-2020. Realizacja programu przedstawia si ę nast ępuj ąco: • Posiłki dla dzieci w szkole - 105 177 zł . (261 dzieci z 122 rodziny). • Świadczenie pieni ęż ne na zakup posiłku lub żywno ści – 27 720 zł. ( liczba rodzin 48) Łącznie na realizacj ę programu wydatkowano : 132 897 zł. w tym : a) Udział środków własnych gminy w programie wyniósł : 26 580 zł. b) Środki z bud żetu wojewody stanowi kwota : 106 317 zł.

Pomoc żywno ściowa – program operacyjny

Pomoc żywno ściow ą w ramach POP Ż mog ą otrzyma ć osoby i rodziny znajduj ące si ę w trudnej sytuacji życiowej, spełniaj ące kryteria okre ślone w art.7 ustawy o pomocy społecznej, których dochód nie przekracza 200 % kryterium dochodowego wynosz ącego:

- dla osoby samotnie gospodaruj ącej 701 zł ( 200 % wynosi 1 402,00 zł.) - dla osoby w rodzinie 28,00 zł. ( 200% wynosi 1 056,00 zł. ) Organizacje, które wydaj ą żywno ść dla rodzin i osób z terenu Gminy Cmolas to :

1. Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Powiatu Kolbuszowskiego "NIL" 2. Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Jagodnik „ Nasza Wie ś”, 3. Parafialny Oddział Akcji Katolickiej w Cmolasie.

Pracownicy socjalni tutejszego O środka wydaj ą skierowania do korzystania z pomocy żywno ściowej – wydano 401 skierowa ń.

Świadczenia rodzinne i opieku ńcze 46

Gminny O środek Pomocy Społecznej w Cmolasie realizuje zadania z zakresu ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz.2220 z pó źn.zm ). Prawo do świadcze ń rodzinnych ustala si ę na podstawie zło żonego wniosku i wymaganej dokumentacji.

Kryteria dochodowe uprawniaj ące do uzyskania świadcze ń przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco:

1. zasiłek rodzinny - 674 zł. na osob ę w rodzinie, a w przypadku dziecka posiadaj ącego orzeczenie o niepełnosprawno ści - 764 zł. na osob ę w rodzinie, 2. specjalny zasiłek opieku ńczy – 764 zł. na osob ę w rodzinie, wysoko ść zasiłku wynosi: 620 zł. 3. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia si ę dziecka (tzw. becikowe ) – 1 922 zł na osob ę w rodzinie, wysoko ść becikowego wynosi : 1000 zł. 4. świadczenie piel ęgnacyjne: nie obowi ązuje kryterium dochodowe - wysoko ść świadczenia w 2018 r. wynosiła : 1477, 00 zł. a od 2019 r. – 1 583,00 zł.

Na świadczenia rodzinne wydatkowano w 2018 roku :

• Zasiłki rodzinne z dodatkami - 1 760 221zł. • Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka – 82 000zł. • Zasiłki piel ęgnacyjne – 423 829zł. • Świadczenia piel ęgnacyjne - 814 738zł. • Specjalny zasiłek opieku ńczy - 280 920zł. • zasiłki dla opiekuna - 163 680 zł. • składka na ubezpieczenie zdrowotne - 37 586 zł. • składka emerytalno- rentowa - 234 825 zł

Świadczenie rodzicielskie

Świadczenie rodzicielskie wypłacane w wysoko ści 1000 z ł miesi ęcznie, nie jest uzale żnione od kryterium dochodowego (jest to kwota netto, gdy ż świadczenie rodzicielskie nie podlega opodatkowaniu, ani innym obci ąż eniom).

Z w/w świadczenia korzystaj ą matki niepracuj ące, bezrobotne , które nie maj ą prawa do zasiłku macierzy ńskiego . W 2018 roku skorzystało z tej pomocy 24 kobiety- na kwot ę: 240 990 zł.

Łącznie na świadczenia rodzinne, opieku ńcze, rodzicielskie, fundusz alimentacyjny, świadczenie wraz z kosztami obsługi wydatkowano w 2018 roku kwot ę: 4 252 638zł., koszty obsługi świadcze ń rodzinnych wyniosły : 242 860 zł.

Świadczenia wychowawcze

Realizowane na podstawie ustawy o pomocy pa ństwa w wychowywaniu dzieci tj. Program Rodzina 500 plus.

47 Świadczenie w wysoko ści 500 zł miesi ęcznie na drugie i kolejne dziecko przysługuje bez dodatkowych warunków. Natomiast rodziny o niskich dochodach otrzymuj ą wsparcie tak że dla pierwszego lub jedynego dziecka przy spełnieniu kryterium 800 zł netto lub 1200 zł w przypadku wychowywania w rodzinie dziecka niepełnosprawnego. Zgodnie z Programem z pomocy korzystaj ą rodzice oraz opiekunowie dzieci do 18 roku życia. Łącznie na świadczenia wychowawcze wraz z kosztami obsługi wydatkowano w 2018 roku kwot ę: 6 410 996 92 zł. , w tym : • świadczenia wychowawcze kwota : 6 316 446 zł. - skorzystało 1 121 dzieci z 546 rodzin, • koszty obsługi wyniosły : 94 550 zł.

Rz ądowy program „Dobry Start” - 300 PLUS

Uchwał ą Nr 80 Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 ( M. P. z 2018 r. poz. 514) oraz Rozporz ądzeniem Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rz ądowego programu ”Dobry start” w 2018 roku został wprowadzony w życie rz ądowy program „Dobry start”. Świadczenie dobry start w wysoko ści 300 zł raz w roku (jednorazowo) przysługuje w zwi ązku z rozpocz ęciem przez dziecko roku szkolnego. Świadczenie dobry start przysługuje w zwi ązku z rozpocz ęciem roku szkolnego do uko ńczenia:

• przez dziecko lub osob ę ucz ącą si ę 20. roku życia

• przez dziecko lub osob ę ucz ącą si ę 24. roku życia – w przypadku dzieci lub osób ucz ących si ę legitymuj ących si ę orzeczeniem o niepełnosprawno ści. Wydatkowano na program 300 PLUS - 302 700 zł. liczba dzieci wyniosła : 1009 Koszty obsługi programu wyniosły : 10 070 zł.

Ustawa o wsparciu kobiet w ci ąż y i rodzin „Za życiem". Rodzice dzieci, u których zdiagnozowano ci ęż kie i nieodwracalne upo śledzenie albo nieuleczaln ą chorob ę zagra żaj ącą życiu, powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu mog ą stara ć si ę jednorazowe świadczenie w wysoko ści 4 000 zł. Świadczenie przysługuje matce, ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka bez wzgl ędu na dochód. Podstawowym warunkiem jest posiadanie za świadczenia lekarskiego, potwierdzaj ącego ci ęż kie i nieodwracalne upo śledzenia albo nieuleczaln ą chorob ę zagra żaj ącą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Jednorazowe świadczenie przysługuje tylko w sytuacji, gdy matka dziecka pozostawała pod opiek ą medyczn ą nie pó źniej ni ż od 10 tygodnia ci ąż y do dnia porodu. Fakt ten nale ży potwierdzi ć odpowiednim za świadczeniem lekarskim lub za świadczeniem wystawionym przez poło żną. W 2018 roku nie wpłyn ęły wnioski o w/w świadczenie

48 Pomoc materialna o charakterze socjalnym dla uczniów

Gminny O środek Pomocy Społecznej w Cmolasie prowadzi sprawy z zakresu świadcze ń pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Cmolas w oparciu o ustaw ę z dnia 7 wrze śnia 1991 r. o systemie o światy ( Dz. U. z 2018 r. poz.1457 z pó źn. zm.) i ustaw ę o pomocy społecznej. Jak wynika z przepisów w/w ustaw stypendium szkolne mo że otrzyma ć ucze ń znajduj ący si ę w trudnej sytuacji materialnej, wynikaj ącej z niskich dochodów na osob ę w rodzinie, a w szczególno ści gdy w rodzinie wyst ępuje bezrobocie, niepełnosprawno ść , ci ęż ka lub długotrwała choroba, wielodzietno ść , brak umiej ętno ści wypełniania funkcji opieku ńczo- wychowawczych, alkoholizm lub narkomania, a tak że gdy rodzina jest niepełna. Kryterium dochodowe uprawniaj ące do przyznania stypendium szkolnego to kwota 514 zł. na osob ę w rodzinie, a od X 2018 r. 528,00zł Zasiłek szkolny mo że by ć przyznany uczniowi znajduj ącemu si ę przej ściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego – niezale żnie od dochodu. Realizacja pomocy w 2018 r. przedstawiała si ę nast ępuj ąco : 1. Stypendia szkolne – 147 556 zł - liczba świadczeniobiorców : 243 uczniów, 2. Zasiłki szkolne - 5 580 zł. – liczba świadczeniobiorców : 9 uczniów Łącznie wydatkowano : 153 136,40 zł. w tym: 30 627,40 zł. - środki własne gminy, 122 509 zł.- dotacja.

C. PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWI ĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII

Zgodnie z art. 4 1 ustawy o wychowaniu w trze źwo ści i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i ustaw ą o przeciwdziałaniu narkomanii prowadzenie działa ń zwi ązanych z profilaktyk ą i rozwi ązywanie problemów alkoholowych oraz narkomani ą, integracj ą społeczn ą osób uzale żnionych od alkoholu i narkomanii nale ży do zada ń własnych gminy. Zadania te obejmuj ą przede wszystkim : 1. Zwi ększanie dost ępno ści pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzale żnionych od alkoholu; 2. Udzielanie rodzinom, w których wyst ępuj ą problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególno ści ochrony przed przemoc ą w rodzinie; 3. Prowadzenie profilaktycznej działalno ści informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwi ązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególno ści dla dzieci i młodzie ży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zaj ęć sportowych, a tak że działa ń na rzecz do żywiania dzieci uczestnicz ących w pozalekcyjnych programach opieku ńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych; 4. Wspomaganie działalno ści instytucji, stowarzysze ń i osób fizycznych, słu żą cej rozwi ązywaniu problemów alkoholowych; 6) podejmowanie interwencji w zwi ązku z naruszeniem przepisów okre ślonych w art. 13 1 i 15 ustawy oraz wyst ępowanie przed s ądem w charakterze oskar życiela publicznego; 7) wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej. Realizacja wymienionych zada ń prowadzona jest w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych, który w Gminie Cmolas uchwalany jest corocznie

49 przez rad ę gminy, uwzgl ędniaj ący cele operacyjne dotycz ące profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych. Gminny program jest realizowany przez Referat Rozwoju Gospodarczego Urz ędu Gminy Cmolas. Podstawow ą rol ą Gminy w ramach realizacji gminnego programu profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii b ędzie inspirowanie i wspieranie bezpo średnich realizatorów poszczególnych zada ń w ramach okre ślonych mo żliwo ści finansowych. Skuteczna realizacja programu wymaga ścisłej współpracy wszystkich instytucji i osób, które stykaj ą si ę z problemem alkoholowym. Gminny program jest kontynuacj ą wielu działa ń podejmowanych w latach ubiegłych. Jego celem jest stworzenie spójnego systemu działa ń profilaktycznych i naprawczych, zmierzaj ących do zmniejszenia tych problemów alkoholowych i narkotykowych, które wyst ępuj ą lub mog ą wyst ąpi ć oraz zwi ększenie zasobów niezb ędnych do radzenia sobie z nimi. Program powinien by ć realizowany przy współpracy ró żnych podmiotów, pocz ąwszy od pomocy społecznej, poprzez placówki o światowe, słu żbę zdrowia, instytucje strzeg ące porz ądek publiczny i przestrzeganie prawa, organizacje pozarz ądowe, które poprzez swoje do świadczenia stanowi ą nieodł ączn ą cz ęść systemu profilaktyki i rozwi ązywania problemów uzale żnie ń. Podstawowym celem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii jest zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, zmniejszanie tych, które aktualnie wyst ępuj ą oraz zwi ększanie dost ępno ści pomocy terapeutycznej, informacyjnej i rehabilitacyjnej dla osób uzale żnionych od alkoholu a tak że zwi ększenie zasobów niezb ędnych do radzenia sobie ju ż z istniej ącymi problemami. W celu realizacji powy ższych zada ń w ka żdej gminie powoływana jest przez Wójta gminy Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych działaj ąca na podstawie ustawy o wychowaniu w trze źwo ści i przeciwdziałaniu alkoholizmowi , utworzona przez zespół ludzi, których zadaniem jest realizacja zada ń tej że ustawy, a tak że ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii . Podstawowym zadaniem komisji jest prowadzenie działa ń zwi ązanych z profilaktyk ą i rozwi ązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzale żnionych od alkoholu, a w szczególno ści zwi ększanie dost ępno ści pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla takich osób. Na terenie Gminy Cmolas w/w komisja została powołana Zarz ądzeniem Nr 0151/185/03 Wójta Gminy Cmolas z dnia 22 wrze śnia 2003r. Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Cmolasie składa się z 7 członków, w skład której chodz ą : nauczyciele, pedagog szkolny, pracownik kultury, pracownik Urz ędu Gminy i pracownik Gminnego O środka Pomocy Społecznej. Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Cmolasie działa na podstawie uchwalonego przez siebie Regulaminu. Zajmuje si ę przede wszystkim nast ępuj ącymi zadaniami: - opiniowanie wydawanych zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych przeznaczonych do spo życia poza miejscem sprzeda ży i w miejscu sprzeda ż - inicjowanie przedsi ęwzi ęć w zakresie rozwi ązywania problemów alkoholowych, narkomanii oraz przemocy w rodzinie, - obsługa punktu konsultacyjno-informacyjnego na bazie Gminnego O środka Pomocy Społecznej, - dostarczanie informacji o prowadzeniu profesjonalnej terapii, - motywowanie i kierowanie do leczenia, - kierowanie na leczenie odwykowe i zaj ęcia terapeutyczne,

50 Do zada ń gminnych komisji rozwi ązywania problemów alkoholowych w ramach działa ń wynikaj ących z instytucji zobowi ązania do leczenia nale ży: - przyj ęcie zgłoszenia o przypadku nadu żywania alkoholu, - wezwanie na rozmow ę osoby, której dotyczyło zgłoszenie i pouczenie jej o konieczno ści zaprzestania działa ń lub poddania si ę leczeniu odwykowemu. Je żeli osoba wezwana nie zgodzi si ę dobrowolnie podda ć leczeniu, a wst ępne czynno ści przeprowadzone w sprawie uzasadniaj ą kontynuowanie post ępowania: - przygotowanie dokumentacji zwi ązanej z post ępowaniem s ądowym - zło żenie wniosku o wszcz ęciu post ępowania do s ądu rejonowego wła ściwego ze wzgl ędu na miejsce zamieszkania lub pobyt osoby, której post ępowanie dotyczy, - je śli osoba uzale żniona nie stawiła si ę na rozmow ę w terminie wskazanym przez komisj ę, wniosek kierowany jest do s ądu rejonowego wraz z informacj ą o podj ętych w tej sprawie działaniach. Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych posiada swój bud żet na który składaj ą si ę dochody z opłat za zezwolenia na sprzeda ż alkoholu. Tak wi ęc im wi ększa jest gmina, im wi ęcej punktów sprzeda ży alkoholu tym wi ększy bud żet komisji z przeznaczeniem na rozwi ązywanie problemów alkoholowych w tym na profilaktykę. To wła śnie z tych pieni ędzy finansowane s ą programy profilaktyczne w szkołach, wspieramy wydarzenia, wycieczki i imprezy z promocj ą zdrowia i sportu w tle. W 2018r. Gmina Cmolas z tytułu rocznych opłat za korzystanie z zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych oraz jednorazowych zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych uzyskała środki finansowe w wysoko ści 86.612,97 zł. a wydatkowała środki finansowe w kwocie 66.360,16 zł. Maj ąc na wzgl ędzie swe statutowe zadania GKRPA współpracuje tak z Urz ędem Gminy jak i z instytucjami mog ącymi wesprze ć życie bez nałogów. Komisja ści śle współpracuje ze szkołami na terenie gminy zwłaszcza z pedagogami szkolnymi. Ich pomoc, równie ż merytoryczna jest zazwyczaj bardzo cenna. Współpracujemy równie ż z Samorz ądowym Ośrodkiem Kultury, z O środkiem Pomocy Społecznej oraz dzielnicowymi. Wspieramy równie ż stowarzyszenia, koła zainteresowa ń oraz kluby sportowe. W 2018r. Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych w Cmolasie odbyła 4 posiedzenia, na których zaopiniowała 11 wniosków o wydanie zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych wydaj ąc 26 pozytywnych postanowie ń w sprawie wydania opinii o zgodno ści lokalizacji punktu sprzeda ży z uchwał ą Nr XL/264/18 Rady Gminy w Cmolasie z dnia 30 sierpnia 2018r. w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzeda ży i podawania napojów alkoholowych na terenie Gminy Cmolas. W 2018r. Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych rozpatrzyła 4 wnioski dotycz ące osób uzale żnionych od alkoholu i ustaliła sposoby dalszego post ępowania w poszczególnych przypadkach. We wszystkich przypadkach osoby uzale żnione od alkoholu podj ęły dobrowolne leczenie. Wszystkie czynno ści w sprawie zobowi ązania do podj ęcia leczenia s ą obj ęte klauzul ą poufno ści. Realizowane w oddziałach odwykowych i poradniach odwykowych programy psychoterapeutyczne maj ą na celu nauczy ć na trwałe zachowa ć abstynencj ę, zapobiegaj ąc nawrotom picia i przyczyni ć si ę do poprawy zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego. Efektywno ść leczenia zale ży nie tylko od działa ń podejmowanych przez komisj ę, ale równie ż przez osob ę kierowan ą na leczenie. Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych stara si ę udziela ć pomocy i wsparcia dla bliskich, najcz ęś ciej rodziny osoby uzale żnionej. Często zjawisko alkoholizmu jest dla nich niezrozumiałe, staraj ą si ę ró żnymi sposobami walczy ć z nałogiem, cz ęsto obwiniaj ą siebie lub rodzin ę za picie. 51 Gminna Komisja Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych jest ciałem opiniuj ącym, inicjuj ącym i nadzoruj ącym wykonanie Gminnego Programu profilaktyki i rozwi ązywania Problemów Alkoholowych. W swojej pracy Komisja kieruje si ę merytorycznymi wskazówkami zawartymi w przewodnikach opracowanych przez wła ściwe Ministerstwa oraz Pa ństwow ą Agencj ę Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych.

D. PROGRAM WSPÓLPRACY Z ORGANIZACJAMI POZARZ ĄDOWYMI

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorz ądzie gminnym oraz ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalno ści po żytku publicznego i o wolontariacie, Rada Gminy w Cmolasie Uchwał ą Nr XXXII/214/17 z dnia 9 listopada 2017r. przyj ęła do realizacji Program współpracy Gminy Cmolas z organizacjami pozarz ądowymi na rok 2018 . Przyj ęty program okre ślił priorytetowe obszary współpracy z organizacjami pozarz ądowymi. Obejmuj ą one sfery zada ń z zakresu: wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, promocji, profilaktyki i ochrony zdrowia, przeciwdziałanie uzale żnieniom i patologiom społecznym, nauki i o światy, edukacyjnej opieki wychowawczej, kultury i sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji. W 2018 roku współpraca samorz ądu Gminy Cmolas z organizacjami pozarz ądowymi odbywała si ę w formie finansowej i pozafinansowej. Przedmiotem współpracy finansowej samorz ądu Gminy Cmolas z organizacjami pozarz ądowymi i innymi podmiotami prowadz ącymi działalno ść po żytku publicznego była realizacja zada ń publicznych w zakresie: 1. Upowszechniania kultury fizycznej i sportu - poprzez: szkolenie sportowe dzieci i młodzie ży, organizowanie imprez sportowych dla mieszka ńców w miejscowo ści Cmolas, Ostrowy Baranowskie, Trz ęsówka, Ostrowy Tuszowskie, Hadykówka. Na realizacj ę zadania przeznaczono kwot ę 115.000 zł. Dotacja udzielona została dla 5 Stowarzysze ń, w trybie przeprowadzonego otwartego konkursu ofert. 2. Przeciwdziałanie patologiom społecznym – poprzez organizacj ę czasu wolnego dla dzieci i młodzie ży z rodzin patologicznych. Na realizacj ę zadania ogłoszono konkurs na kwot ę 13.000 zł., a po jego przeprowadzeniu zlecono 6 organizacjom pozarz ądowym realizacji tego zadania wraz z udzieleniem dotacji. Ogłoszenia o organizowanych przez Gmin ę konkursach na realizacj ę zadania zamieszczane zostało w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie gminy www.cmolas.pl , oraz na tablicy ogłosze ń Urz ędu Gminy w Cmolasie. 3. Nauki, o światy i wychowania oraz ochrony dóbr kultury jak też wydatkowano środki na utrzymanie 6 jednostek OSP - Urz ąd współpracował finansowo z organizacjami pozarz ądowymi oraz innymi podmiotami prowadz ącymi działalno ść po żytku publicznego w zakresie realizacji zada ń publicznych na podstawie przepisów innych ustaw niż ustawa o działalno ści po żytku publicznego i wolontariacie, tj. na podstawie ustawy o systemie oświaty, ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz zgodnie z ustaw ą o ochronie przeciwpo żarowej. Łącznie z bud żetu gminy na realizacj ę własnych zada ń gminy o charakterze obowi ązkowym, wydatkowano 2.754.486,03 zł. Szczegółowe kwoty udzielonych dotacji okre śla zał ączona lista organizacji pozarz ądowych i innych podmiotów prowadz ących działalno ść po żytku publicznego, którym

52 zlecono realizacj ę zada ń publicznych gminy i kwoty udzielonych dotacji z bud żetu Gminy Cmolas w 2018r.– Zał ącznik Nr 1. Ponadto w 2018r. Urz ąd Gminy udzielał bezpłatnie organizacjom pozarz ądowym w formie u życzenia, pomieszczenia i nieruchomo ści do prowadzenia działalno ści statutowej. Wykaz zawartych umów u życzenia stanowi zał ącznik Nr 2.

Organizacje pozarz ądowe wniosły du ży wkład w realizacje poszczególnych projektów, w realizacji zada ń wykazały du że zaanga żowanie i kreatywno ść . Gmina Cmolas prowadzi równie ż z organizacjami pozarz ądowymi współprac ę pozafinansow ą. Pracownicy Urz ędu Gminy udost ępniali niezb ędne formularze i udzielali konsultacji na temat zasad ich wypełniania. Gmina udzielała równie ż konsultacji w zakresie procedury zakładania i rejestrowania stowarzyszenia, jak równie ż redagowania i wprowadzania zmian w statutach. Gmina udzielała tak że informacji o istnieniu innych źródeł finansowania.

Lista organizacji pozarz ądowych i innych podmiotów prowadz ących działalno ść po żytku publicznego, którym zlecono realizacj ę zada ń publicznych gminy i kwoty udzielonych dotacji z bud żetu Gminy Cmolas w 2018r.

Gmina Cmolas w 2018r. udzielała dotacje z bud żetu gminy organizacjom pozarz ądowym i innym podmiotom, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r. o działalno ści po żytku publicznego i o wolontariacie (UoDPPiW), na realizacj ę własnych zada ń gminy o charakterze obowi ązkowym , na ł ączn ą kwot ę – 2.754.486,03 zł., z tego: 1. Przekazane środki w kwocie 128.000 zł., na realizacje zada ń publicznych na podstawie UoDPPiW , w trybie przeprowadzonego otwartego konkursu ofert, w zakresie: - upowszechniania kultury fizycznej i sportu poprzez: szkolenie sportowe dzieci i młodzie ży, organizowanie imprez sportowych dla mieszka ńców gminy Cmolas – 115.000 zł . (5 ofert) - profilaktyki i rozwi ązywania problemów alkoholowych poprzez: organizacj ę czasu wolnego dla dzieci i młodzie ży z rodzin patologicznych – 13.000 zł. (6 ofert) Powy ższe zadania były realizowane przez nast ępuj ące organizacje pozarz ądowe: 1) Klub Sportowy „TEMPO” Cmolas – 2.600 + 27.000 = 29.600 2) Klub Sportowy „OSTROVIA” Ostrowy Baranowskie – 2.900 + 35.700 = 38.600 3) Ludowy Klub Sportowy „VIGOR” Trz ęsówka – 1.800 + 16.000 = 17.800 4) Klub Sportowy „FLORIAN” Ostrowy Tuszowskie – 2.300 + 18.900 = 21.200 5) Ludowy Zespół Sportowy „CERAMIKA” Hadykówka – 1.900 + 17.400 = 19.300 6) Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas – 1.500 2. Dotacje na dofinansowanie inwestycji w kwocie 28.940 zł. przekazane organizacjom pozarz ądowym na podstawie art. 221 ustawy o finansach publicznych dla: - OSP Ostrowy Tuszowskie - 25.800 zł. (dotacja z Ministerstwa Spraw Wewn ętrznych i Administracji) - 32.000 zł.) na realizacj ę zadania pn. „Remont gara żu”, - OSP Hadykówka - 2.500 zł. (dotacja MSWiA - 1.000 zł.) na realizacj ę zadania pn. „Zakup pompy szlamowej”, - OSP Ostrowy Baranowskie - 340 zł. (dotacja MSWiA - 3.500 zł.) na zadanie pn. „Zakup sprz ętu stra żackiego”.

53 - OSP Cmolas – 300 zł.(dotacja MSWiA – 4.900 zł.) na realizacj ę zadania pn. ”Zakup ubra ń specjalnych” 3. Środki w kwocie 2.597.546,03 zł. przekazane organizacjom pozarz ądowym i innym podmiotom prowadz ącym działalno ść po żytku publicznego, na podstawie przepisów innych ustaw ni ż UoDPPiW oraz ustawy Prawo Zamówie ń Publicznych tj .: - na podstawie ustawy o systemie o światy na prowadzenie szkół i przedszkoli przez jednostki nie nale żą ce do sektora finansów publicznych ł ącznie 2.431.223,60 zł. z tego : 1) organizacjom pozarz ądowym: - dla Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Jagodnik „NASZA WIE Ś” w Jagodniku w kwocie 687.207 zł. na przedszkole niepubliczne – 137.761 zł., na oddział przedszkolny – 137.782 zł. i na szkoły podstawow ą – 225.445 zł. oraz dotacje na dzieci z orzeczeniami w przedszkolu i szkole 186.219 zł. - dla Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Cmolas w ł ącznej kwocie 1.500.231,48 zł., w tym: na prowadzenie niepublicznego przedszkola „Akademia Przedszkolaka” w Cmolasie – 275.521 zł., na oddziały przedszkolne – 241.451,48 zł. i na szkoły podstawowe w Ostrowach Baranowskich, Hadykówce i Por ębach Dymarskich – 921.858 zł. oraz dotacje na dzieci z orzeczeniami w szkołach – 61.401 zł. - zwrot kosztów gminom : Nowa D ęba, Mielec, Niwiska, Dzikowiec i Kolbuszowa, wypłacaj ącym dotacj ę na naszego mieszka ńca dla niepublicznego przedszkola, z tytułu ucz ęszczania dziecka z naszego terenu do placówki wychowania przedszkolnego prowadzonych w/w gminach, w łącznej kwocie – 92.244,12 zł. 2) innym podmiotom prowadz ącym działalno ść po żytku publicznego: - dla Zgromadzenia Sióstr Słu żebniczek NMP NP. PROWINCJA TARNOWSKA w łącznej kwocie 151.541 zł., na prowadzenie przedszkola niepublicznego „OCHRONKA” w Cmolasie, - na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków ł ącznie 25.000 zł. z tego: - dla Parafii Rzymsko-Katolicka w Cmolasie – 20.000 zł. , - dla Parafii Rzymsko-Katolicka w Por ębach Dymarskich – 5.000 zł. - zgodnie z ustaw ą o ochronie przeciwpo żarowej na utrzymanie 6 jednostek OSP w gminie wydatkowano środki w kwocie 141.322,43 zł.

Wykaz zawartych umów u życzenia nieruchomo ści Gminy Cmolas Powierzchnia Powierzchnia Lp. Organizacja pozarz ądowa uwagi gruntu w ha lokalu w m 2 Klub Sportowy „TEMPO” Stadion z zapleczem 1. 1,0365 72,48 Cmolas /budynek na stadionie/ Ludowy Klub Sportowy Stadion z zapleczem 2. 1,2100 80,16 „VIGOR” Trz ęsówka /budynek na stadionie/ Klub Sportowy Stadion z zapleczem 3. „FLORIAN” Ostrowy 2,5300 65,05 /lokal w bud. Szkoły/ Tuszowskie Klub Sportowy Stadion z zapleczem 4. „OSTROVIA” Ostrowy 1,1800 54,62 /lokal w budynku Baranowskie Wiejskiego Centrum Kult./ 5. Ludowy Zespół Sportowy 1,0462 42,45 Stadion z zapleczem 54 „ZCB HADYKÓWKA” /lokal w budynku Domu Stra żaka/ Stowarzyszenie Rozwoju Siedziba i przedszkole 6. 0,1709 254,64 Gminy Cmolas Cmolas Stowarzyszenie Rozwoju Szkoła Ostrowy 7 0,7900 530,00 Gminy Cmolas Baranowskie Stowarzyszenie Rozwoju 8. 1,4800 828,17 Szkoła Por ęby Dymarskie Gminy Cmolas Stowarzyszenie Rozwoju 9. 0,4165 517,08 Szkoła Hadykówka Gminy Cmolas Stowarzyszenie Przyjaciół Lokal w Domu Stra żaka 10 Wsi Por ęby Dymarskie 53,36 Por ęby Dymarskie „POR ĘBIANKA” Stowarzyszenie Rozwoju 11. 0,5300 266,51 Szkoła i Przedszkole Wsi Jagodnik

V. REALIZACJA UCHWAŁ RADY GMINY

W 2018r. Rada Gminy w Cmolasie zbierała si ę na swoich posiedzenia ł ącznie 12 razy, i tak: 1) w VII kadencji rady - 9 sesji, tj.: - XXXIV sesja w dniu 25 stycznia 2018r. - wszyscy obecni - XXXV sesja w dniu 22 marca 2018r. - wszyscy obecni - XXXVI sesja w dniu 3 kwietnia 2018r. - wszyscy obecni - XXXVII sesja w dniu 17 maja 2018r. - wszyscy obecni - XXXVIII sesja w dniu 28 czerwca 2018r. - wszyscy obecni - XXXIX sesja nadzwyczajna w dniu 24 lipca 2018r. – 14 obecnych ( Ryszard Gaweł – nieobecny) - XL sesja w dniu 30 wrze śnia 2018r. - wszyscy obecni - XLI sesja w dniu 4 pa ździernika 2018r. - wszyscy obecni - XLII sesja nadzwyczajna w dniu 18 pa ździernika 2018r. - wszyscy obecni 2) w VIII kadencji - 3 sesje, tj.: - I sesja w dniu 21 listopada 2018r. - wszyscy obecni - II sesja w dniu 6 grudnia 2018r. - wszyscy obecni - III sesja w dniu 28 grudnia 2018r. - wszyscy obecni

W/w okresie podj ęto ł ącznie 83 uchwały, tj. - w VII kadencji rady – 51 - w VIII – 32 Wykaz podj ętych uchwał w zał ączeniu.

Wykaz uchwał podj ętych w 2018r. Kadencja VII Informacja Lp. Nr uchwały Data sesji w sprawie o wykonaniu 1. XXXIV/231/18 25.01.2018r bud żetu gminy na 2018r. wykonano

55 XXXIV/232/18 25.01.2018r wieloletniej prognozie finansowej gminy 2. wykonano Cmolas na lata 2018-2027 udzielenia pomocy rzeczowej dla powiatu 3. XXXIV/233/18 25.01.2018r kolbuszowskiego w 2018r. na inwestycje wykonano drogowe trybu udzielania i rozliczania dotacji udzielanych publicznym i niepublicznym przedszkolom, innym formom wychowania przedszkolnego, szkołom, w tym szkołom podstawowym, w których 4. XXXIV/234/18 25.01.2018r zorganizowano oddział przedszkolny prowadz ącym wykonano na terenie Gminy Cmolas, trybu kontroli prawidłowo ści pobrania i wykorzystania tych dotacji oraz terminu i sposobu rozliczenia ich wykorzystania rozpatrzenie skargi na działania Wójta 5. XXXIV/235/18 25.01.2018r. wykonano Gminy Cmolas wprowadzenia zmian w Gminnym Programie Rozwi ązywania Problemów 6. XXXIV/236/18 22.03.2018 wykonano Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomani na 2018r. przyj ęcia Programu opieki nad zwierz ętami bezdomnymi oraz zapobiegania 7. XXXV/237/18 22.03.2018r wykonano bezdomno ści zwierz ąt na terenie gminy Cmolas na 2018r. zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie pomocy 8. XXXV/238/18 22.03.2018r rzeczowej dla powiatu kolbuszowskiego w wykonano 2018r. 9. XXXV/239/18 22.03.2018r. zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w Wieloletniej 10. XXXV/240/18 22.03.2018r. wykonano Prognozie Finansowej na lata 2018-2029 nadania tytułu honorowego obywatelstwa 11. XXXV/241/18 3.04.2018r. Gminy Cmolas wyra żenia zgody na udzielenie wy ższej kwoty dotacji dla niepublicznych przedszkoli 12. XXXVI/242/18 3.04.2018r. prowadzonych na terenie Gminy Cmolas wykonano przez osoby fizyczne i prawne, inne ni ż jednostka samorz ądu terytorialnego podziału gminy Cmolas na okr ęgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby 13. XXXVI/243/18 3.04.2018r. wykonano radnych wybieranych w ka żdym okr ęgu wyborczym Podział gminy na stałe obwody głosowania, 14. XXXVI/244/18 3.04.2018r. wykonano ustalenie ich granic oraz siedzib OKW 15. XXXVI/245/18 3.04.2018 zmian bud żetu gminy Cmolas na 2018r wykonano zaopiniowania projektu uchwały Rady Powiatu Kolbuszowskiego zmieniaj ącej uchwał ę w sprawie podziału Powiatu 16. XXVII/246/18 17.05.2018 wykonano Kolbuszowskiego na okr ęgi wyborcze w wyborach do Rady powiatu Kolbuszowskiego przyst ąpienia do sporz ądzenia V zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków 17. XXVII/247/18 17.05.2018r. wykonano zagospodarowania przestrzennego gminy Cmolas

56 przyst ąpienia do sporz ądzania miejscowego 18. XXVII/248/18 17.05.2018r. planu zagospodarowania przestrzennego wykonano terenu w Cmolasie 19. XXVII/249/18 17.05.2018r. wyra żenia zgody na zamian ę nieruchomo ści wykonano 20. XXVII/250/18 17.05.2018r. wyra żenia zgody na zamian ę nieruchomo ści wykonano zaci ągni ęcia po życzki długoterminowej na pokrycie planowanego deficytu bud żetu 21. XXVII/251/18 17.05.2018r. gminy na zadanie: „Porz ądkowanie wykonano gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Cmolas” 22. XXVII/252/18 17.05.2018r. zaci ągni ęcia po życzki długoterminowej wykonano zaci ągni ęcia po życzki długoterminowej na pokrycie planowanego deficytu bud żetu gminy na zadanie: „Nadbudowa i 23. XXVII/253/18 17.05.2018r. wykonano przebudowa wraz z termomodernizacj ą istniej ącego budynku O środka Zdrowia w Cmolasie wprowadzenia zmian w wieloletniej 24. XXVII/254/18 17.05.2018r. wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego Gminy Cmolas za 2017r. wraz 25. XXVIII/255/18 28.06.2018 wykonano ze sprawozdaniem z wykonania bud żetu gminy za 2017r. udzieliła absolutorium Wójtowi Gminy 26. XXVIII/256/18 28.06.2018 Cmolas z tytułu wykonania bud żetu gminy wykonano za 2017r. przyj ęcia i przekazania projektu regulaminu 27. XXVIII/257/18 28.06.2018 dostarczania wody i odprowadzania ścieków wykonano organowi regulacyjnemu do zaopiniowania ustalenia wysoko ści ekwiwalentu pieni ęż nego dla członków ochotniczej stra ży 28. XXVIII/258/18 28.06.2018 po żarnej, uczestnicz ących w działaniach wykonano ratowniczo-ga śniczych lub szkoleniu po żarniczym 29. XXVIII/259/18 28.06.2018 zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w wieloletniej 30. XXVIII/260/18 28.06.2018 wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 31. XXIX/261/18 24.07.2018 zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w wieloletniej 32. XXIX/262/18 24.07.2018 wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 ustalenia wynagrodzenia dla Wójta Gminy 33. XXIX/263/18 24.07.2018 wykonano Cmolas ustalenia maksymalnej liczby zezwole ń na sprzeda ż napojów alkoholowych oraz zasad 34. XL/264/18 30.08.2018 usytuowania miejsc sprzeda ży i podawania wykonano napojów alkoholowych na terenie gminy Cmolas 35. XL/265/18 30.08.2018 utworzenia odr ębnego obwodu głosowania wykonano 36. XL/266/18 30.08.2018 zniesienia formy ochrony przyrody wykonano

57 zaci ągniecie kredytu długoterminowego na 37. XL/267/18 30.08.2018 pokrycie planowanego deficytu bud żetu wykonano gminy udzielenia pomocy rzeczowej dla powiatu 38. XL/268/18 30.08.2018 kolbuszowskiego w 2018r. na inwestycje wykonano drogowe 39. XL/269/18 30.08.2018 zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w wieloletniej 40. XL/270/18 30.08.2018 wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 41. XLI/271/18 4.10.2018 Statutu gminy Cmolas wykonano wykonania obywatelskiej inicjatywy 42. XLI/272/18 4.10.2018 wykonano wykonawczej 43. XLI/273/18 4.10.2018 zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w wieloletniej 44. XLI/274/18 4.10.2018 wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 zaci ągni ęcia zobowi ązania dotycz ącego sfinansowania w 2019r. zada ń: Przebudowa 45. XLI/275/18 4.10.2018 Wiejskiego Domu Kultury w Trz ęsówce i rozbudowa wykonano i przebudowa cz ęś ci budynku Urz ędu Gminy Cmolas zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie pomocy 46. XLII/276/18 18.10.2018r. rzeczowej dla powiatu kolbuszowskiego w wykonano 2018r. na inwestycje drogowe Gminnego Programu Profilaktyki i 47. XLII/277/18 18.10.2018r. Rozwi ązywania Problemów Alkoholowych wykonano oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2019r. 48. XLII/278/18 18.10.2018r. zniesienia form ochrony przyrody wykonano zaci ągni ęcia zobowi ązania dotycz ącego 49. XLII/279/18 18.10.2018r. sfinansowania w 2019r. opracowania wykonano programu ochrony środowiska 50. XLII/280/18 18.10.2018r. zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano wprowadzenia zmian w wieloletniej 51. XLII/281/18 18.10.2018r. wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027

Kadencja VIII

Informacja Lp. Nr uchwały Data sesji w sprawie o wykonaniu wyboru przewodnicz ącego Rady Gminy w 52. Nr I/1/18 21.11.2018r. wykonano Cmolasie wyboru wiceprzewodnicz ących Rady Gminy 53. Nr I/2/18 21.11.2018r. wykonano w Cmolasie okre ślenia nazw, przedmiotu działania 54. Nr I/3/18 21.11.2018r. komisji, ustalenia ich liczbowego składu na wykonano okres kadencji powołania składów osobowych komisji 55. Nr I/4/18 21.11.2018r. wykonano stałych rady 56. Nr I/5/18 21.11.2018r. ustalenia wynagrodzenia dla Wójta Gminy wykonano uchwalenia miejscowego planu 57. Nr I/6/18 6.12.2018r. zagospodarowania przestrzennego terenu w wykonano Cmolasie

58 rocznego programu współpracy Gminy 58. Nr I/7/18 6.12.2018r. Cmolas z organizacjami pozarz ądowymi na wykonano 2019 rok okre ślenia wysoko ści stawek podatku od 59. Nr II/8/18 6.12.2018r. wykonano nieruchomo ści na rok 2019 okre ślenia wysoko ści stawek podatku od 60. Nr II/9/18 6.12.2018r. wykonano środków transportowych na rok 2019 obni żenia ceny skupu żyta do celów wymiaru 61. Nr II/10/18 6.12.2018r. wykonano podatku rolnego na rok 2019 wzorów deklaracji na podatek rolny, podatek 62. Nr II/11/18 6.12.2018r. od nieruchomo ści i podatek le śny dla wykonano Krajowego O środka Wsparcia Rolnictwa wyboru metody ustalenia opłaty za 63. Nr II/12/18 6.12.2018r. gospodarowanie odpadami komunalnymi, wykonano ustalenie stawki takiej opłaty wyra żenia zgody na wynajem budynku 64. Nr II/13/18 6.12.2018r. wykonano mienia Gminy Cmolas wprowadzenia zmian w wieloletniej 65. Nr II/14/18 6.12.2018r. wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 66. Nr II/15/18 6.12.2018r. zmian bud żetu gminy na 2018r. wykonano podwy ższenia kryterium dochodowego uprawniaj ącego do korzystania z pomocy społecznej w formie zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywno ści oraz zasad zwrotu wydatków za świadczenia udzielane w 67. Nr II/16/18 6.12.2018r. wykonano formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywno ściowych dla osób obj ętych wieloletnim rz ądowym programem „Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-202 udzielenia pomocy finansowej dla powiatu kolbuszowskiego na zakup łó żek 68. Nr II/17/18 6.12.2018r. wykonano specjalistycznych dla osób niepełnosprawnych zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 69. Nr III/18/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Cmolas zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 70. Nr III/19/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Hadykówka zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 71. Nr III/20/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Jagodnik zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 72. Nr III/21/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Ostrowy Baranowskie, zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 73. Nr III/22/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Ostrowy Tuszowskie zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 74. Nr III/23/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Por ęby Dymarskie zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 75. Nr III/24/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Trz ęsówka zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 76. Nr III/25/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa D ąbrówka zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 77. Nr III/26/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Kłodziny

59 zmieniaj ąca uchwał ę w sprawie uchwalenia 78. Nr III/27/18 28.12.2018r. wykonano statutu sołectwa Toporów okre ślenia stawek dopłat w zakresie 79. Nr III/28/18 28.12.2018r. zbiorowego zaopatrzenia w wod ę i wykonano zbiorowego odprowadzania ścieków uchylenia uchwały o przyst ąpieniu gminy 80. Nr III/29/18 28.12.2018r. Cmolas do Zwi ązku Gmin „Podkarpacka wykonano Komunikacja Samochodowa” zaci ągni ęcia zobowi ązania dotycz ącego 81. Nr III/30/18 28.12.2018r. sfinansowania w 2019r. opracowa ń wykonano realizowanych przez gmin ę wprowadzenia zmian w wieloletniej 82. Nr III/31/18 28.12.2018r. wykonano prognozie finansowej na lata 2018-2027 83. Nr III/32/18 28.12.2018r. zmian bud żetu gminy na 2018r wykonano

60 VI. JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE GMINY

A. ZAKŁAD USŁUG KOMUNALNYCH

Raport o stanie samorz ądowego zakładu bud żetowego na 31.12.2018 r. Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie, 36-105 Cmolas 228

Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie jest samorz ądowym zakładem bud żetowym nieposiadaj ącym osobowo ści prawnej, który został utworzony na podstawie Uchwały Rady Gminy w Cmolasie nr XIII/74/95 z dnia 2 pa ździernika 1995 r. Zgodnie ze statutem, przedmiotem działania zakładu jest : - utrzymanie i eksploatacja oczyszczalni ścieków, - utrzymanie i eksploatacja urz ądze ń kanalizacyjnych, - organizowanie usuwania płynnych odpadów komunalnych ze zbiorników bezodpływowych, - przyjmowanie ścieków do urz ądze ń kanalizacyjnych za odpłatno ści ą według zasad okre ślonych przez Rad ę Gminy, - utrzymanie i eksploatacja sieci wodoci ągowej wraz z urz ądzeniami, - pobieranie opłat za dostarczan ą wod ę, - wykonywanie przył ączy, - wykonywanie prac zwi ązanych z utrzymaniem czysto ści i porz ądku na terenie gminy, - remonty i konserwacja urz ądze ń melioracyjnych, - remonty i utrzymanie dróg gminnych, - utrzymanie i eksploatacja stadionów sportowych.

Zakres działalno ści : Podstawow ą działalno ści ą Zakładu Usług Komunalnych w Cmolasie jest dostarczanie wody oraz odbiór i oczyszczanie ścieków komunalnych. ZUK Cmolas obsługuje sie ć wodoci ągow ą o długo ści 135,7 km ( bez przył ączy) oraz 120 km sieci kanalizacyjnej ( bez przył ączy). Zgodnie z regulaminem dostarczania wody i odprowadzania ścieków , ZUK Cmolas obsługuje równie ż przył ącza wodoci ągowe (2097 szt.) – do zaworu za wodomierzem głównym oraz przył ącza kanalizacyjne (1405 szt.) do pierwszej studzienki licz ąc od strony budynku. W 2018 r. dostarczono odbiorcom usług 202 110 m 3 oraz przyj ęto na oczyszczalni ę 138 952 m 3. Ci śnienie wody w sieci wodoci ągowej w Por ębach Dymarskich, D ąbrówce i Cmolasie (do Biblioteki) otrzymywane jest z Uj ęcia Wody w Cmolasie, pozostałe miejscowo ści s ą zasilane poprzez trzy przepompownie wody ( w Cmolasie, Hadykówce i Jagodniku) ł ączna pojemno ść zbiorników wody wynosi około 900 m3. Pompownie wyposa żone s ą w zestawy hydroforowe składaj ące si ę z 4 pomp sieciowych ka żdy o mocy od 1,5 kW do 5,5 kW. Sie ć kanalizacyjna wyposa żona jest w 29 przepompowni sieciowych w których zamontowanych jest 57 pomp o mocy od 1,1 kW d- 15 kW oraz 11 przepompowni przydomowych. Na dzie ń 31.12.2018 r. 17 przepompowni posiada monitoring pracy pompowni. Oczyszczalnia ścieków posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie ścieków do wód 3 3 Qśrd – 680 m /d i Q max -896 m /d wa żne do 31.12.2026 r. W 2018 r. do rzeki 188 374 m3 ścieków oczyszczonych ( śred. dob – 516 m 3).

61 Sie ć kanalizacyjna obsługiwana przez ZUK Cmolas obejmuje miejscowo ści – Cmolas, Hadykówka, Trz ęsówka, Ostrowy Tuszowskie, Jagodnik oraz cz ęś ciowo Ostrowy Baranowskie. W pozostałych miejscowo ściach, ze wzgl ędu na brak warunków technicznych i du że rozproszenie gospodarstw, wybudowano ekologiczne przydomowe oczyszczalnie – Por ęby Dymarskie – 43 szt., Ostrowy Baranowskie 55 szt. oraz 7 szt. w Ostrowach Tuszowskich i 1 szt. w Jagodniku. ZUK Cmolas świadczy usługi wywozu ścieków z bezodpływowych zbiorników na ścieki jak równie ż nadmiaru osadu z przydomowych oczyszczalni. W 2018 r. przywieziono wozem asenizacyjnym od 118 mieszka ńców nieposiadaj ących kanalizacji – 568 m3 ścieków. Sie ć wodoci ągowa obejmuje cał ą Gmin ę Cmolas, tj. Cmolas, Hadykówka, Trz ęsówka, Jagodnik, Ostrowy Tuszowskie, Ostrowy Baranowskie, Por ęby Dymarskie, Toporów. ZUK Cmolas w ramach własnych środków wykonuje niewielkie inwe stycje zwi ązane z rozbudow ą sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej. Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie zajmuje si ę letnim i zimowym utrzymaniem dróg gminnych (ok.104 km) i dojazdowych do pompowni (koszenie poboczy i rowów, równanie żwirem, oprysk chwastów, zamiatanie, od śnie żanie, posypywanie mieszank ą piaskowo-soln ą). Zatrudnienie : Na koniec 2018 r. w Zakładzie zatrudnionych jest 10 osób w tym 3 w administracji (w tym 1 pracownik w ramach prac interwencyjnych na czas okre ślony). Pracownicy fizyczni pracuj ą w systemie trzyzmianowym, zapewniaj ąc całodobowy dy żur na oczyszczalni i sieci wod-kan. Sprz ęt b ędący na wyposa żeniu ZUK Cmolas . Samochód ci ęż arowy Ford Transit -rocznik 2005 Samochód ci ęż arowy Renault Trafic – rocznik 2012 Samochód ci ęż arowy Renault Kangoo - rocznik 2006 Ci ągnik rolniczy MTZ 82A – rocznik 2006 Ci ągnik rolniczy CASE Farmall 95A – rocznik 2018 Ci ągnik rolniczy KIOTI CK3510 – rocznik 2015 Koparko-ładowarka TEREX – rocznik 2011 Kosiarka samojezdna AJ 102 Maszyny i urz ądzenia do sprz ętu b ędącego na wyposa żeniu ZUK Cmolas : Pług od śnie żny Pronar PUV 3000M Pług Od śnie żny Pronar PUV 2600M Pług od śnie żny metal-technik 1520 Posypywarka piasku Pronar T130 Posypywarka piasku Pronar PS 250 H Wóz asenizacyjny POMOT T 507 Wóz asenizacyjny POMOT T507/3 Przyczepa lekka Przyczepa ci ęż arowa rolnicza Przyczepa ci ęż arowa stim – agregat pr ądotwórczy FM 30 ACG Zamiatarka Pronar Agata ZM 2000-04 Zamiatarka Agata ZM 1400 Opryskiwacz zawieszany Biardzki typ.P329/4 Kosiarka bijakowa tylno-boczna KB – 160L

62 Kosiarka bijakowa tylno-boczna ZEPPELIN Kosiarka wysi ęgnikowa KR 520 E z głowica kosz ącą GHL 125 Kosiarka rotacyjna Samasz Urz ądzenie ci śnieniowe do kanalizacji ROM Smart

Zakupy inwestycyjne dokonane w 2018 r. z środków własnych zakładu : Ci ągnik rolniczy KIOTI CK3510 – 73000,00 zł netto Opryskiwacz zawieszany Biardzki typ.P329/4 – 3000,00 netto Kosiarka bijakowa tylno-boczna KB – 160L – 19 500,00 netto Kosiarka bijakowa tylno-boczna ZEPPELIN-10 000,00 netto Kosiarka wysi ęgnikowa KR 520 E z głowica kosz ącą GHL 125 – 69000,00 netto Zamiatarka Agata ZM 1400 -13 000,00 zł netto Posypywarka piasku Pronar PS 250 H – 4500,00 netto Pług od śnie żny metal-technik 1520 – 5000,00 netto Pług od śnie żny Pronar PUV 3000M – 13 110,00 netto Razem wydatki inwestycyjne ze środków własnych zakładu -210 110,00 zł netto

Inwestycje wykonane ze środków własnych ZUK Cmolas Monitoring pompowni ścieków P6 i P4 w Ostrowach Tuszowskich – 6 640,00 netto Wykonanie przebudowy rowu odwadniaj ącego w Cmolasie (Krzywa Droga) – 30 987,93 zł netto Remont studni rozpr ęż nej w Cmolasie -11 960,00 zł netto Budowa odcinka sieci wodoci ągowej DN 80 (50 mb ) zako ńczonej hydrantem i studni ą wodomierzow ą w Trz ęsówce -3 514,00 zł netto Razem inwestycje ze środków własnych ZUK – 53 101,93 zł netto

Zakupy inwestycyjne dokonane w 2018 r. przez Urz ąd Gminy przekazane do ZUK Cmolas Ci ągnik rolniczy CASE Farmall 95A – rocznik 2018 - 174 500,00 zł netto Wóz asenizacyjny POMOT T507/3 – rocznik 2018 – 28 500,00 zł netto Razem zakupy inwestycyjne w 2018 r. ze środków zewn ętrznych przekazane z UG do ZUK Cmolas – 203 000,00 zł netto Inwestycje zrealizowane przez UG Cmolas w 2018 r., przekazane na maj ątek ZUK Cmolas; Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków dla gospodarstw domowych (Por ęby Dymarskie, Ostrowy Baranowskie, Jagodnik, Ostrowy Tuszowskie) Razem 106 szt. – koszt 1 779 259,90 zł netto Budowa sieci wodoci ągowej Por ęby Dymarskie – 2407 m – koszt 211 849,71 zł netto Budowa sieci wodoci ągowej Trz ęsówka- 612 m – koszt 58 890,71 netto Budowa sieci wodoci ągowej Cmolas- 364 m – koszt 34 098,23 zł netto Budowa sieci wodoci ągowej w Ostrowach Tuszowskich – 614,9 m – koszt 100 481,68 zł netto Budowa sieci kanalizacyjnej Trz ęsówka – 749 m - koszt 83 739,40 zł netto

Realizacja bud żetu za 2018 r. Przychody – 1 935 204,64 zł netto w tym ;

63 1. wpłaty z wod- kan – 1 559 036,92 zł netto 2. dotacja do wod-kan - 90 753,00 zł netto 3. usługi pozostałe (koparka, beczkowóz, od śnie żanie) – 11 508,71 zł netto 4. sprzeda ż środka trwałego (MAN, Pług) – 267 500,00 zł netto 5. inne ( odsetki, refundacja z PUP, inne) – 6406,01 zł netto

Koszty – 2 013 525,62 netto w tym : 1. zakup wody – 594 805,66 zł netto 2. zakup energii – 161 825,22 zł netto 3. wynagrodzenia – 424 605,25 zł 4. ZF ŚS – 11 857,00 zł 5. ZUS, FP ,badania okresowe – 80 235,45 zł 6. Zakup materiałów i wyposa żenia – 181 460,84 zł 7. Zakup usług materialnych – 120 590,35 zł netto 8. Podatek od nieruchomo ści i środ. transp. – 105 318,50 zł 9. Inne (analizy ścieków,osadu, teleinformatyczne, szkolenia, itp.) -57 793,48 zł netto 10. Zakupy inwestycyjne ( ci ągnik, osprz ęt do ci ągników) – 209 877,02 zł netto 11. Pozostałe koszty – 800,14 zł netto 12. Amortyzacja podatkowa 64 356,71 zł

Ró żnica wynikła mi ędzy przychodem a kosztem została pokryta z nale żno ści za 2017 r. które zostały uregulowane w 2018 r.

Plan działania ZUK Cmolas na kolejne lata .

Działalno ść Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie w najbli ższych latach b ędzie ukierunkowana głównie na działalno ść zwi ązan ą z dostarczaniem wody, odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków poprzez : 1. zapewnienie ci ągło ści dostaw wody i odprowadzania ścieków dla gospodarstw domowych, budynków u żyteczno ści publicznej i zakładów produkcyjnych poprzez utrzymanie i modernizacj ę istniej ącej sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej jak równie ż rozbudow ę sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej, 2. zapewnienie bezpiecze ństwa przeciwpo żarowego dla gminy Cmolas poprzez bie żą cą kontrol ę i modernizacj ę urz ądze ń przeciwpo żarowych (hydranty) jak równie ż rozbudow ę sieci w celu uzupełnienia sieci w hydranty p.po ż , 3. zapewnienie dalszej prawidłowej pracy oczyszczalni ścieków, poprzez utrzymanie i modernizacj ę istniej ących urz ądze ń oczyszczalni, w tym 4. zapewnienie odbioru ścieków i osadu z bezodpływowych zbiorników na ścieki i przydomowych oczyszczalni ścieków od mieszka ńców którzy nie s ą podpi ęci do ogólnospławnej kanalizacji sanitarnej ze wzgl ędów na brak mo żliwo ści technicznych, tym samym zapewniaj ąc bezpiecze ństwo ekologiczne gleby i wód gruntowych przed zanieczyszczeniami zawartymi w ściekach.

64 Zakład Usług Komunalnych w Cmolasie, dysponuje nowoczesnym sprz ętem do zimowego i letniego utrzymania dróg gminnych i dojazdowych do pompowni, który zamierza wykorzysta ć do zapewnienia bezpiecze ństwa u żytkownikom dróg poprzez ; 1. zapewnienie w sezonie zimowym przejezdno ści wszystkich dróg gminnych i dojazdowych do pompowni poprzez od śnie żanie i posypywanie mieszank ą solno—piaskow ą miejsc szczególnie niebezpiecznych, 2. zapewnienie w sezonie letnim dro żno ści rowów przydro żnych , poprzez regularne koszenie skarp, tym samym zabezpieczaj ąc swobodny przepływ wód opadowych i drena żowych, co pozwoli unikn ąć lokalnych podtopie ń posesji i pól uprawnych, 3. zapewnienie koszenia poboczy dróg gminnych, tym samym zwi ększaj ąc bezpiecze ństwo u żytkowników dróg poprzez polepszenie widoczno ści.

B. O ŚRODEK WYOCZYNKU I REKREACJI W CMOLASIE

1. Informacje ogólne

Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie został powołany uchwał ą rady Gminy Nr VII/53/99 z dnia 28 kwietnia 1999 roku. Funkcjonowanie zakładu opiera głównie na zaspokajaniu potrzeb mieszka ńców w zakresie dost ępu do usług sportowych i rekreacyjnych. Przez cały okres działalno ści O środek si ę rozwijał poprzez rozbudow ę infrastruktury a tym samym poszerzanie wachlarza świadczonych usług. Obecnie w oparciu o posiadany potencjał infrastrukturalny i sprz ętowy, jako ść świadczonych usług i renom ę O środek świadczy usługi w zakresie udost ępniania pływalni krytej (nauka pływania, sauna, aqua aerobik, indywidualne wej ścia na pływalni ę, treningi miejscowej sekcji pływackiej) oraz udostępniania hali sportowej (zaj ęcia wychowania fizycznego dla uczniów Szkoły Podstawowej w Cmolasie, NSP w Jagodniku, SP w Por ębach Dymarskich, SP w Hadykówce, zaj ęcia treningowe wszystkich klubów sportowych z Gminy Cmolas, odpłatne udost ępnienia grupom zewn ętrznym oraz organizacja zgrupowa ń sportowych). Ośrodek umo żliwia rozwijanie i upowszechnianie ró żnorakich dyscyplin sportowych w ramach zaj ęć szkolnych jak i pozaszkolnych. 2. Stan maj ątkowy

Ośrodek Wypoczynku i Rekreacji od maja 1999 roku zarządza budynkiem krytej pływalni wraz z zapleczem sanitarnym. Budynek pływalni mie ści basen główny o wymiarach 25,00 m x 12,50 m o zmiennej głęboko ści 1,37 m – 1,8 m. Niecka basenowa wyposa żona jest w wypłacenie (podest) o gł ęboko ści 75 cm, dostosowane do potrzeb najmłodszych klientów. W pocz ątkowych latach do uzdatniania wody basenowej stosowano chlor, aczkolwiek wychodz ąc na przeciw oczekiwaniom klientów zmieniono system uzdatniania na podchloryn wapnia. Działalno ść O środka ta polega na udost ępnianiu osobom indywidualnym oraz grupom zorganizowanym korzystania z pełnowymiarowej (25m x 12,5m) pływalni krytej. Ponadto w kolejnych latach obiekt uatrakcyjniono w zje żdżalni ę wodn ą o długo ści 41 m (lipiec 2002 r.), taras widokowy oraz saun ę such ą typu fi ńskiego. Od 2012 roku w ramach O środka Wypoczynku i Rekreacji dodatkowo funkcjonuje pełnowymiarowa hala sportowa wraz z zapleczem sanitarnym oraz baz ą noclegow ą. Wymiary boiska głównego hali to szeroko ść ok.

65 25,13 m oraz długo ść 44,00 m. Budynek posiada 2 kondygnacje. Druga kondygnacja stanowi baz ę noclegow ą dla grup szkoleniowych. Obecnie w zarz ądzie O środka istniej ą dwa obiekty sportowe o łącznej powierzchni użytkowej 3230,9 m 2. Oprócz obiektów budowlanych pod opieka O środka znajduje si ę boisko do piłki pla żowej oraz siłownia zewn ętrzna oddana do u żytku w połowie 2018 roku. 3. Stan zatrudnienia

W 2018 roku w O środku Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie było zatrudnionych 19 osób. W tym 2 osoby przebywaj ące na urlopach macierzy ńskich i wychowawczych oraz jedna osoba przebywaj ąca na urlopie bezpłatnym. Dodatkowo w celu realizacji zada ń z zakresu nauki i udoskonalania pływania na podstawie umów zlecenie zatrudnionych jest 6 osób prowadz ących lekcje pływania zarówno dla grup zorganizowanych jak równie ż indywidualne lekcje dla klientów pływalni. 4. Sytuacja finansowa

Podstaw ą działalno ści finansowej O środka jest plan finansowy. Zgodnie z jego wytycznymi na 2018 rok zaplanowano dochody na poziomie 1523320,00 zł, natomiast koszty w wysoko ści 1510619,00 zł. Realizacja dochodów ukształtowała si ę na poziomie 1553624,82 co stanowi realizacj ę dochodów na poziomie 102%. Realizacja kosztów wyniosła 99,46 % planu. 5. Działalno ść i źródła dochodów O środka Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie

Główne źródła dochodów własnych O środka to: bilety wst ępu na basen, sauna, zaj ęcia aqua aerobik, kursy ta ńca, udost ępnienie hali sportowej, organizacja obozów i zgrupowa ń. Analizuj ąc poszczególne dochody mo żna zauwa żyć zmniejszaj ące si ę dochody wpływów od osób korzystaj ących z pływalni. Spowodowane to jest ogromn ą konkurencj ą na tego typu świadczone usług. Budowa i oddanie do u żytku wielu nowych i znakomicie wyposa żonych pływalni krytych w Kolbuszowej, Nowej D ębie, Głogowie Małopolskim, Nowej Wsi czy Mielcu znacz ąco przyczyniły si ę do zmniejszenia liczby osób i grup korzystaj ących z naszych usług. Uatrakcyjnienie oferty usług świadczonych przez O środek stwarza warunki do dalszego rozwoju i działalno ści O środka. Z obserwacji wynika, i ż ka żda forma wzbogacenia oferty świadczonych usług (wynajem sauny, organizacja zaj ęć aqua aerobik) zwi ększa zainteresowanie klientów. Na przełomie lipca i sierpnia O środek realizował zadanie z zakresu upowszechniania nauki pływania w śród uczniów klas I-III z terenu całej Gminy Cmolas w ramach dofinansowania pozyskanego z Ministerstwa Sportu i Turystyki umo żliwiło realizacj ę bardzo istotnego zadania na obiekcie pływalni krytej. W trakcie roku szkolnego uczniowie szkół z terenu Gminy Cmolas realizuj ą na pływalni zaj ęcia w ramach wychowania fizycznego. Ponadto z usług oferowanych przez O środek korzystaj ą uczniowie szkół z Majdanu Królewskiego, Lipnicy, Spi, Komorowa, Mielca, Niwisk czy Huciny. Od 2015 roku obserwuje si ę ogromne zainteresowanie obozami sportowymi czego efektem s ą wpływy z tego tytułu. O środek Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie ści śle współpracuje ze Zwi ązkiem Piłki R ęcznej w Warszawie, Podkarpack ą Federacj ą Sportu, Podkarpackim Wojewódzkim Zwi ązkiem Piłki Siatkowej oraz Podkarpackim Zwi ązkiem Piłki No żnej w zakresie organizacji zgrupowa ń i konsultacji kadr wojewódzkich w ró żnych dyscyplinach sportowych. Ponadto w 2018 roku z usług szkoleniowych O środka skorzystało ponad 1600

66 dzieci młodzie ży z całej Polski tj. koszykarzy z Sochaczewa; grup ę dzieci i młodzie ży trenuj ących tenis stołowy z Warszawskich Bielan;, siatkarki z Przemy śla, Stalowej Woli, GLKS Nadarzyna, Gimnazjum 39 Warszawa, kadr ę Podkarpacia siatkarek, MOSIR Stalowa Wola. Licznie z pobytu w Cmolasie korzystaj ą równie ż szczypiorni ści, tj: piłkarek r ęcznych z Kra śnika; Wisły Sandomierz. Bardzo dobre warunki treningowe i dobra organizacja obozów została równie ż doceniona przez Polski Zwi ązek Piłki Ręcznej. We wrze śniu 2015 roku Ośrodek został zakwalifikowany do bazy sportowej Zwi ązku Piłki R ęcznej w Polsce. Kwalifikacja ta umo żliwia organizacj ę konsultacji wojewódzkich i makroregionalnych (województwa: świ ętokrzyskie, małopolskie, śląskie i podkarpackie) O środków Szkolenia Piłki Ręcznej w Polsce zarówno młodzie ży szkolnej, gimnazjalnej jak i licealnej. Dodatkowo potencjał i organizacj ę pobytu w Cmolasie doceniaj ą piłkarze no żni. Go ścili śmy dru żyny: Unii Tarnów, Tarnovii Tarnów, Akademii Piłkarskiej z Kolbuszowej, Orliki Nowa D ęba, Junaka Słocina, Sygnału Lublin, Polonii Przemy śl, Cracovii Kraków, Garbarni Kraków, Koszyc Wielkich, Footabll Talents Warszawa, Szesnastki Przemy śl, Orlika Wierzbica, Lecha Poznan, Juniora Radom. Potencjał w postaci pływalni wykorzystuj ą kluby pływackie. W 2018 roku go ścili śmy pływaków z: Kra śnika, Janowa Lubskiego, Torunia, Żywca, Poła ńca, Sokoła Rzeszów czy SP 137 Łód ź. Bardzo dobre warunki pobytowe oraz posiadana baza sportowa zyskuje ogromne uznanie w Klubach sportowych o czym świadcz ą rezerwacje pobytów na bie żą cy rok – które kształtuj ą si ę na poziomie 100% i cz ęś ciowo na 2020 rok – 65%. Dodatkowo O środek organizuje lub współorganizuje wiele imprez i Turniejów o zasi ęgu lokalnym, powiatowym, wojewódzkim, ogólnopolskim oraz mi ędzynarodowym. W 2018 roku zorganizowane zostały miedzy innymi: we współpracy z PZPN w Rzeszowie Finał Ligi Mistrzów w futsalu z udziałem najlepszych dru żyn Podkarpacia, Turnieje Tarapata Cup, Orzech CUP, Turnieje o Puchar Dyrektora Owir w których udział wzi ęło około 1000 dzieci z całej południowej i środkowej Polski. Ponadto w 2018 roku odbył si ę równie ż VI ogólnopolski Turniej ta ńca Towarzyskiego pod patronatem Polskiego Towarzystwa tanecznego w Krakowie w którym udział wzi ęło ponad 300 par z 9 województw. Ogółem dochody O środka w 2018 roku wyniosły 1553624,82 zł. - w tym dotacja przedmiotowa do pływalni 370000,00 zł - dotacja przedmiotowa przeznaczana jest na pokrycie kosztów funkcjonowania O środka w zakresie dopłat do biletów wst ępu na basen. - oraz dotacja przedmiotowa do działalno ści hali sportowej w wysoko ści 220000,00 przeznaczona na pokrycie kosztów bezpłatnego udost ępnienia Hali sportowej dla: uczniów Zespołu Szkół w Cmolasie, Szkoły Podstawowej w Hadykówce, Por ębach Dymarskich, NSP w Jagodniku (które realizuj ą na obiekcie lekcje wychowania fizycznego), treningów lokalnych Klubów sportowych i Ochotniczych Stra ży Po żarnych, zaj ęć pozalekcyjnych uczniów, W planie finansowym na 2018 roku nie były uwzgl ędnione dotacje celowe

6. Wydatki O środka Wypoczynku i Rekreacji w Cmolasie w 2018 roku

Wydatki O środka w 2018 roku ukształtowały si ę na poziomie 1502490,83 zł. Poszczególne pozycje kosztów to: - wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodze ń– w ramach których dokonano zakupu odzie ży ochronnej i niezb ędnych środków ochrony osobistej pracowników (maski, okulary, r ękawice,

67 fartuchy i obuwie do obsługi chlorowni), w które zaopatruje pracowników zakład pracy oraz wypłacono ekwiwalenty za u żywanie własnej odzie ży roboczej; - wynagrodzenia pracowników– co stanowi roczne wynagrodzenia pracowników O środka. Obecnie w O środku zatrudnionych jest 19 osób z czego 85% to osoby powy żej 50 lat o wykształceniu zasadniczym lub średnim. Wydatki na wynagrodzenia w 2018 roku wyniosły 525755,84 złote. Rokrocznie odnotowywany jest wzrost wydatków z tego tytułu spowodowany głownie poprzez: wzrost wynagrodze ń i automatycznie pochodnych od nich. Wynagrodzenia pracowników O środka kształtuj ą si ę na poziomie najni ższej stawki krajowej. Z racji zatrudnienia pracowników o du żym sta żu pracy zarówno w O środku jak i w poprzednich zakładach pracy wypłacane s ą równie ż nagrody jubileuszowe, które stanowi ą dodatkowy koszty dla zakładu pracy (2018 rok ł ącznie blisko 17349,00 złotych). Wszelkie niezb ędne prace remontowe i konserwacyjne, tj. malowanie, układanie płytek, konserwacje urz ądze ń, dbanie o estetyk ę na zewn ątrz budynków wykonuj ą pracownicy O środka we własnym zakresie bez ponoszenia kosztów w tym zakresie. - dodatkowe wynagrodzenie roczne– stanowi obowi ązkowe dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłacane pracownikowi, którego wysoko ść stanowi 8,5% dochodu rocznego pracownika. - składki na ubezpieczenia społeczne– stanowi koszty pracodawcy z tytułu składek ZUS od wynagrodze ń – 96902,75 zł - składki na ZUS – Fundusz Pracy– składka z tytułu składek na Fundusz Pracy stanowi ąca koszty Zakładu Pracy – 11526,73 zł - wynagrodzenia bezosobowe– koszty zatrudnienia na podstawie umów zlecenia: instruktorów nauki pływania obsługuj ących grupy, koszty zatrudnienia pracowników na czas zast ępstw podczas urlopów i zwolnie ń chorobowych zwłaszcza ratowników, sprz ątaczek i konserwatorów. - zakupy– w ramach którego realizowane s ą niezb ędne zakupy niezb ędne do prawidłowego funkcjonowania O środka, tj:: chemia basenowa, odpowiednie środki czysto ści zarówno do utrzymania odpowiednich warunków sanitarnych na pływalni jak równie ż niezb ędnych do prawidłowego utrzymania stanu podłogi na hali, materiały remontowe, farby, bie żą ce materiały eksploatacyjne (o świetlenie podwodne, odczynniki chemiczne, artykuły biurowe, filtry klimatyzacyjne, oraz artykułów żywno ściowych przeznaczanych na wy żywienie uczestników obozów. Budynek pływalni z racji wieku i eksploatacji wymaga nakładów aby utrzyma ć zarówno odpowiednie warunki techniczne jak i estetyczne. Na wzrost wydatków ma te ż wpływ zwi ększenie działalno ści obozowej z co za tym idzie zakup posiłków, łó żek, materacy, po ścieli. Cz ęś ciowo wymieniono równie ż wyeksploatowane suszarki basenowe, baterie prysznicowe. Uzupełniano sprz ęt niezb ędny do zaj ęć aqua aerobiku oraz zaj ęć sportowych na hali. - zakup energii elektrycznej, gazu i wody - bardzo istotnym obci ąż eniem s ą dla O środka koszty zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą, gaz i wod ę. - zakup usług - kosztami utrzymania prawidłowego funkcjonowania O środka s ą równie ż koszty zakupu usług, do których nale żą : usługi pralni, przegl ądów budowlanych, przegl ądów i napraw elektrycznych, serwisów kotłowni, programu obsługi Klienta, bada ń parametrów wody, wywozu śmieci, przegl ądów centrali wentylacyjnej, bie żą cych napraw i konserwacji, które wymagaj ą zatrudnienia firm zewn ętrznych, koszty cateringu w przypadku braku mo żliwo ści żywienia na stołówce szkolnej. - badania lekarskie pracowników –koszty bada ń wst ępnych i okresowych.

68 - usługi telefoniczne i internetowe– obejmuj ą ł ączne koszty utrzymania linii telefonicznej i dost ępu di Internetu. - delegacje– wyjazdy Słu żbowe realizowane przez pracowników O środka. - ZF ŚŚ – odpis na Zakładowy Fundusz Świadcze ń Socjalnych, - Ubezpieczenia i opłaty – koszty ubezpieczenia mienia O środka oraz składki z tytułu OC, podatku od nieruchomo ści oraz akcyzy od paliwa gazowego, - szkolenia– stanowi pokrycie kosztów szkole ń Ratowników WOPR, konserwatorów w zakresie obsługi kotłowni oraz okresowych szkole ń BHP;

C. SAMORZ ĄDOWY O ŚRODEK KULTURY

Uchwał ą Rady Gminy w Cmolasie z dnia 9 wrze śnia 2003 r. utworzono instytucj ę kultury pn. „Samorz ądowy O środek Kultury w Cmolasie”, która na podstawie nadanego Statutu, pocz ątkiem 2005 r. rozpocz ęła swoj ą działalno ść . Samorz ądowy O środek Kultury w Cmolasie poło żony jest w środkowej cz ęś ci wsi w otoczeniu ogrodowej zieleni, miejsc postojowych oraz znajduj ącej si ę w tym samym obiekcie siedziby OSP stanowi niejako centrum kulturalne Gminy Cmolas. Wi ększo ść zada ń realizowanych przez Samorz ądowy O środek Kultury dopełnia si ę w du żym - blisko 650 m2 powierzchni u żytkowej obiekcie. Obiekt O środka posiada bogat ą infrastruktur ę, na któr ą składa si ę profesjonalnie okotarowana sala widowiskowa dla 120 osób. Wyposa żona jest ona w nagło śnienie, oświetlenie, projektor multimedialny oraz du ży, sufitowy ekran projekcyjny. Tutaj odbywaj ą si ę próby młodzie żowej grupy teatralnej działaj ącej w O środku, koncerty, prezentacje teatralne, taneczne i filmowe. W sali tej odbywaj ą si ę tak że wystawy artystyczne, których prezentowanie jest mo żliwe dzi ęki rozkładanym, pod świetlanym tablicom ekspozycyjnym. Dopełnieniem sali jest bogate zaplecze kuchenne, które umo żliwia zorganizowanie sali konsumpcyjnej na potrzeby imprez okoliczno ściowych m.in. jubileuszy, przyj ęć weselnych. W obiekcie znajduje si ę tak że sala taneczna wyposa żona w profesjonalne lustra, stoły do tenisa oraz karimaty. To miejsce gdzie odbywaj ą si ę zaj ęcia taneczne, fitness oraz towarzyskie rozgrywki tenisowe. Sala ta wynajmowana jest tak że na indywidualne lekcje ta ńca oraz jako sala taneczna dla imprez okoliczno ściowych. W niej odbywaj ą si ę tak że wszelkie wybory powszechne. Dopełnieniem zaplecza organizacyjnego O środka jest sala zespołowa, w której istnieje stała ekspozycja dorobku artystycznego Zespołu Ludowego Cmolasianie, jest ona tak że miejscem cotygodniowych prób tego Zespołu, spotka ń Koła Gospody ń Wiejskich. W sali tej odbywaj ą si ę tak że zaj ęcia szachowe oraz plastyczne. Obok sali znajduje się małe zaplecze kuchenne, które umo żliwia organizacj ę warsztatów kulinarnych. Dzi ęki zagospodarowaniu pomieszczenia na studio radiowe, O środek poszerza swoj ą aktywno ść o działalno ść radiow ą, nadaj ąc do połowy roku 2018 r. na Falach Średnich Polskiego Radia, a z przyczyn technicznych od marca 2019 r. jako internetowe Radio Cmolas, Udogodnieniem dla odbiorców ofert O środka jest przystosowanie obiektu dla osób niepełnosprawnych ruchowo tj. toaleta oraz platforma schodowa. Ponadto obiekt ten wyposa żony jest w klimatyzacj ę i monitoring.

69 Pocz ątkiem 2017 r. Samorz ądowemu O środkowi Kultury w Cmolasie poszerzył swoj ą działalno ść statutow ą o Wiejski Dom Kultury w Trz ęsówce. Działalno ść ta prowadzona jest w dwukondygnacyjnym obiekcie o powierzchni u żytkowej 463 m2. W dolnej kondygnacji budynku mie ści si ę sala klubowa/taneczna, w której znajduj ą si ę stoły do tenisa stołowego, stół bilardowy oraz stół go gry w piłkarzyki, które niemal że ka żdego dnia s ą udost ępniane zainteresowanym. sala ta w przypadku wypo życze ń na uroczysto ści rodzinne wykorzystywana jest jako sala taneczna. Górna cz ęść kondygnacji wyposa żona jest w dobrze wyposa żon ą kuchni ę wraz zapleczem oraz sal ę widowiskow ą. W sali tej odbywaj ą si ę zaj ęcia taneczne dla dzieci, zaj ęcia fitness dla dorosłych oraz zaj ęcia świetlicowe. Szczególnym zainteresowaniem ciesz ą si ę zaj ęcia organizowane w okresie ferii zimowych i wakacji. Sala ta jest równie ż wykorzystywana na potrzeby spotka ń lokalnej społeczno ści zarówno wiejskich zebra ń, jak i okoliczno ściowych imprez rodzinnych. Wiejski Dom Kultury funkcjonuje w s ąsiedztwie i współpracy w Fili ą Biblioteki Publicznej oraz Ochotnicz ą Stra żą Po żarn ą. Miejscowa stra ż korzysta z obiektu, jako miejsca zebra ń oraz spotka ń integracyjnych. Do obiektu tak że przylega gara ż OSP oraz plenerowa, zadaszona podłoga taneczna. Samorz ądowy O środek Kultury realizuj ąc podstawowe zadania statutowe, których celem jest zaspokajanie potrzeb i aspiracji kulturalnych społecze ństwa, tworzy i upowszechnia ró żnorodne dziedziny kultury poprzez organizacj ę w 2018 r. nast ępuj ących imprez: - „Wieczór kol ęd” - 13 stycznia 2018 r. sala widowiskowa SOK w Cmolasie. Wst ęp wolny. - „Ferie z SOKiem” - 29.01.2018 r. – 09.02.2018r. SOK w Cmolasie. Udział nieodpłatny – uczestnicy pokrywali bilety wst ępu. - Spotkanie pn.„Przy Wielkanocnym Stole” - 18 marca 2018 r. sala widowiskowa SOK w Cmolasie. Wst ęp wolny. - „XIV Otwarty Turniej Szachowy” – 15 kwietnia 2018 r. SOK w Cmolasie. Uczestnictwo nieodpłatne. - „Dzie ń Mamy, Taty i Dziecka” - 26 maja 2018 r. sala widowiskowa w SOK w Cmolasie. Wst ęp wolny. - Wystawa fotografii Jarosława Mazura pt. „Po Sandomierskiej Puszczy” – 8 - 22 czerwca 2018 r. sala widowiskowa SOK w Cmolasie. Wst ęp wolny. - Wieczór autorski z Anit ą Róg poł ączony z promocj ą tomiku wierszy pt. „Szepty Nieznajomej" - 16 czerwca 2018 r. obiekt Szkoły Podstawowej e Por ębach Dymarskich. Wst ęp wolny. - „Dni Gminy Cmolas” 23-24 czerwca 2018 r. stadion sportowy w Cmolasie. Wst ęp wolny. - „Lato z SOKiem” – 12,20 i 26 lipca 2018 r. Wycieczka do Klubu je ździeckiego w Zabajce w gm. Głogów Młp. Wycieczka do Zagrody Garncarskiej w Medyni Głogowskiej, Wycieczka do Pałacu w Kurozw ękach. - Piknik Rodzinny w Trz ęsówce – 22 lipca 2018 r. Wst ęp wolny. Plac zabaw w Trz ęsówce. - Projekcja filmu pt. „Pilecki” w re żyserii Mirosława Krzyszkowskiego oraz spotkanie autorskie poł ączone z promocj ą ksi ąż ek pt „Niezłomni z oddziału Sosienki. Armia Krajowa wokół KL Auschwitz” i „Pilecki. Śladami mojego taty” - 3 pa ździernika 2018 r. w sali widowiskowej SOK w Cmolasie. Wst ęp wolny. - Uroczyste Obchody 100-lecia Odzyskania Niepodległo ści przez Polsk ę Niepodległo ści w Cmolasie - 11-go listopada 2018r.

70 - Etap gminny Podkarpackiego Konkursu „LITERATURA I DZIECI” – 22 listopada 2018 r. w sali widowiskowej w SOK w Cmolasie. - Otwarte spotkanie z muzyk ą i ta ńcem Etnografów Podkarpacia pod nazw ą „ŁOJDIRIDI” - 17 listopada 2018 r. w sali tanecznej SOK w Cmolasie - Festiwal Mowy Lasowiackiej w sali widowiskowej SOK w Cmolasie. 8 grudnia 2018 r. eliminacje konkursowe, 16 grudnia 2018 r. uroczyste ogłoszenie wyników, wr ęczenie nagród oraz prezentacje finalistów. Samorz ądowy O środek Kultury w Cmolasie maj ąc na celu rozbudzanie i rozwijanie zainteresowa ń dzieci, młodzie ży i dorosłych mieszka ńców Gminy Cmolas w 2018r. był organizatorem kół zainteresowa ń: - taniec współczesny w SOK w Cmolasie, zaj ęcia 1x w tygodniu (60 minut), w SOK w Cmolasie i w WDK w Trz ęsówce. Ilo ść uczestników 76,

- zaj ęcia szachowe, zaj ęcia 1 x w tygodniu (60 minut) ilo ść uczestników 14,

- zaj ęcia plastyczne, zaj ęcia 1 x w tygodniu (120 minut) ilo ść uczestników 16,

- zaj ęcia teatralne, zaj ęcia 1 x w tygodniu (90 minut) ilo ść uczestników 7,

- gimnastyka, zaj ęcia fitness w SOK w Cmolasie i w WDK w Trz ęsówce 1-2 x w tygodniu (60 minut), ilo ść uczestników ok.10-15 osób,

- zaj ęcia klubowe (rozgrywki tenisoe, bilard, piłkarzyki, gry stolikowe) w WDK w Trz ęsówce

- Zespół Ludowy Cmolasianie, spotkania 1x w tygodniu (ok.150 min.). Ilo ść członków zespołu: 13. Samorz ądowy O środek Kultury tworzył sprzyjaj ące warunki rozwoju dla amatorskich zespołów artystycznych. Osi ągni ęcia grup działaj ących w Samorz ądowym O środku Kultury w Cmolasie prezentowane były na ró żnego rodzaju uroczysto ściach, konkursach oraz przegl ądach: - XXX Przegl ąd Dzieci ęcych Zespołów Tanecznych „Kaczucha 2018” organizowany przez Pa ństwowe Pomaturalne Studium Kształcenia Animatorów Kultury i Bibliotekarzy w Kro śnie - 11 maja 2018 r. W Przegl ądzie udział wzi ęły zespoły taneczne działaj ące w SOK w Cmolasie i w WDK w Trz ęsówce. Otrzymały wyró żnienia. - XXX Wojewódzki Konkurs „Ludowe obrz ędy i zwyczaje” 28 i 29 kwietnia b.r. w Miejsko- Gminnym O środku Kultury w S ędziszowie Młp. W śród grup wyst ępuj ących na scenie Zespół Ludowy Cmolasianie, Wyró żnienie. - Eliminacje do 52 Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisł ą. „Pogórza ńska Nuta” - 20 maja 2018r. w Dynowie. Zespół Ludowy „Cmolasianie” otrzymał Nagrod ę Główn ą oraz mo żliwo ść prezentacji podczas 52 Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu n/Wisł ą. - 52. Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisł ą 21-24.06.2018 r. Prezentacja Zespołu Ludowego Cmolasianie.

71 - 42. Mi ędzynarodowe Targi Sztuki Ludowej w Krakowie - 23 sierpnia 2018 roku na Rynku Głównym w Krakowie. Promocja sztuki ludowej i r ękodzieła artystycznego Powiatu kolbuszowskiego. Sztuk ę ludow ą Gminy Cmolas pokazał Zespół Ludowy Cmolasianie, Kapela „Cmolaskie Chłopoki”, Ikony - Kazimiera Zagroba z Cmolasu, rze źby w drewnie i płaskorze źby - Krzysztof Magda z Ostrów Baranowskich, wyroby kowalstwa artystycznego - Jan Ba ńka z Cmolasu. - Finali ści gminnego etapu Podkarpackiego Konkursu „LITERATURA I DZIECI” prezentowały si ę podczas Etapu rejonowego Wojewódzkiego Konkursu Literatura i Dzieci „Niezwykłe opowie ści” w SOKiS w Chorzelowie w dn. 29.11.2018r. Samorz ądowy O środek Kultury w 2018 r. stwarzał dogodne warunki dla spotka ń społeczno ści lo kalnej, poprzez nieodpłatne udost ępnienie pomieszcze ń wraz z obsług ą i wyposa żeniem na: - Zebrania Koła Gospody ń Wiejskich w Cmolasie (24.01, 07.08, 14.03, 25.04, 09.05, 23.05, 19.09, 07.11) - Warsztaty kulinarne organizowane przez Parafialny Oddział Akcji Katolickiej w Cmolasie (29.01, 19.02, 05.03, 09.04, 14.05, 21.11, 12.12) - Zebrania i spotkania integracyjna dla Ochotniczej Stra ży Po żarnej w WDK w Trz ęsówce (17.02, 01.04, 03.05, 25.11) - Dzie ń Babci i Dziadka (21.01.2018r.) oraz Bal Choinkowy (27.01.2018 r.) dla dzieci organizowany przez Niepubliczne Przedszkole św. Józefa w Cmolasie - Dzie ń Kobiet w WDK w Trz ęsówce organizowane przez Rad ę Sołeck ą w Trz ęsówce (09-11.03.2018 r.) - Dzie ń Seniora organizowany przez KGW w Cmolasie w dn. 18.11.2018 r. - Zebrania mieszka ńców wsi w SOK w Cmolasie i WDK w Trz ęsówce - Zebranie Zarz ądu GS SCh w Cmolasie – 14.06.2018 r. -Spotkanie Andrzejkowe Katolickiego Stowarzyszenia Młodzie ży w Cmolasie w dn. 01.11.2018r. - Zaj ęcia taneczne grupy działaj ącej przy SP w Cmolasie - Spotkanie dot. projektu termomodernizacji z Posłem na Sejm RP Z. Chmielowcem - Lokal wyborczy wyborów samorz ądowych (szkolenie komisji – 11-12.10, lokal wyborczy – 21.10 - Spotkanie ARiMR z Kołami Gospody ń Wiejskich Gminy Cmolas dot. rejestracji kół w dn. 10.12.2018 r. - Szkolenie (11.02.2018 r.) i Spotkanie opłatkowe Zwi ązku Pszczelarzy o. w Kolbuszowej (29.12.2018 r.) - Spotkanie opłatkowe dla podopiecznych Warsztatów Terapii Zaj ęciowej w Kolbuszowej Caritas Filia w Cmolasie (20.12.2018 r.) - Nieodpłatny pokaz i bezpłatny makija ż dla kobiet – 26.11.2018 r. Samorz ądowy O środek Kultury współpracuj ąc z jednostkami organizacyjnymi działaj ącymi na terenie gminy wspierał organizacj ę nast ępuj ących imprez: - Eliminacje konkursowe Powiatowego Festiwalu Piosenki Dzieci ęcej organizowane przez SP w Cmolasie w dn. 24.05.2018 r. (udost ępnienie sali widowiskowej z obsługa nagło śnienia) - Piknik Rodzinny w Hadykówce organizowany przez SP w Hadykówce w dn. 26.05.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej, namioty plenerowe)

72 - Piknik Rodzinny organizowany przez Koło Parafialne w Cmolasie w dn. 27.05.2018r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej) - Powiatowy Festiwal Piosenki Dzieci ęcej organizowany przez SP w Cmolasie w dn. 03.06.2018 r. (udost ępnienie sprz ętu nagła śniaj ącego wraz z obsług ą), - Piknik Ro dzinny w Hadykówce organizowany przez lokalnych przedstawicieli w dn. 23.06.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej) - Piknik Rodzinny w Jagodniku organizowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Nasza Wie ś” w dn. 10.06.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej, dofinansowanie oprawy artystycznej) - Piknik Rodzinny w Ostrowach Baranowskich organizowany przez lokalnych przedstawicieli dn. 15.07.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej, wypo życzenie sprz ętu nagła śniaj ącego i namiotów plenerowych, dofinansowanie oprawy artystycznej, wynajem toalet) - Piknik Rodzinny w Trz ęsówce organizowany przez lokalnych przedstawicieli w dn.22.07.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej, wypo życzenie sprz ętu nagła śniaj ącego, dofinansowanie oprawy artystycznej, wynajem toalet) - Piknik Rodzinny w Ostrowach Tuszowskich organizowany przez lokalnych przedstawicieli w dn. 05.08.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej, wypo życzenie sprz ętu nagła śniaj ącego, dofinansowanie programu animacyjnego dla dzieci) - Jubileusz Ochotniczej Stra ży Po żarnej w Ostrowach Baranowskich organizowany przez lokalnych przedstawicieli w dn. 12.08.2018 r. (wypożyczenie i monta ż sceny plenerowej, wypożyczenie sprz ętu nagła śniaj ącego, dofinansowanie oprawy artystycznej, wynajem toalet, wypo życzenie wyposa żenia kuchennego) - Piknik Rodzinny organizowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas w dn.01.09.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej oraz wypo życzenie namiotów) - Świ ęto Kapusty w Hadykówce organizowane przez SP w Hadykówce w dn. 23.09.2018 r. (wypo życzenie i monta ż sceny plenerowej oraz wypo życzenie namiotów) - XV Festiwal Muzyków w Ostrowach Baranowskich 28.10.2018 r. - organizowany przez Szkoł ę Podstawow ą w Ostrowach Baranowskich (obsługa sprz ętu nagła śniaj ącego, sfinansowanie nagród i honorarium członków komisji oceniaj ącej) W ramach współpracy Samorz ądowy O środek Kultury udost ępniał nieodpłatnie wyposa żenie na potrzeby organizacyjne instytucji i organizacji po żytku publicznego oraz młodzie ży aktywnej artystycznie z Gminy Cmolas w tym: - Piknik Rodzinny organizowany przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas w dn. 19.06.2018 r. - wypo życzenie namiotów plenerowych. - Gminne zawody stra żackie organizowane przez OSP Jagodnik w dn. 17.06.2018 r. - wypo życzenie sprz ętu nagła śniaj ącego - Nikodem Wilk –22.01-30.06.2018 r. - kontrabas, - Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Nasza Wie ś” – 22.01-05.02.2018 r. – termosy, obrusy - OSP w Cmolasie – 29.01-05.02.2018 r. – stoliki i wyposa żenie kuchenne - Seweryn Kosiorowski – 10.02-21.02.2018 r. - buty stroju ludowego - Barbara Kosiorowska – 18.05-30.09.2018 r. – strój ludowy - Piknik Rodzinny organizowany przez SP w Por ębach Dymarskich w dn. 08.06.2018 r. - wypo życzenie namiotów plenerowych

73 - Zawody piłki no żnej organizowane przez KS Tempo Cmolas – 28.07.2018 r. - wypo życzenie sprz ętu nagła śniaj ącego - Gminnej Biblioteki Publicznej – 01.10 – 30.11.2018 r. - grzejniki elektryczne - Spotkanie integracyjne ministrantów – 05-08.10.2018 r. - termosy - OWiR w Cmolasie 05.10 – 08.10.2018 r. i 09-19.11.2018 r. -projektor multimedialny i ekran Samorz ądowy O środek Kultury prowadzi tak że działalno ść wydawnicz ą, której głównym celem jest promocja wydarze ń, jakie miały miejsce na terenie gminy, przekazanie wa żnych informacji i komunikatów skierowanych do społeczno ści lokalnej. W 2018 r. zostały wydane 4 numery kwartalnika „Panorama Gminy Cmolas” i nieodpłatnie rozprowadzone na terenie gminy o ł ącznej ilo ści 1800 egzemplarzy (4 numery). Działalno ść ta to tak że wydanie płyt CD pt. „Narodzenia czas” z nagraniem świ ątecznych kol ęd i pastorałek w wykonaniu Zespołu Ludowego Cmolasianie. Płyta została wydana pod koniec listopada 2018 r. Nagranie wykonano w Studiu Audiowizualnym w WDK w Rzeszowie. Płyt ę wydano ze środków: Gminy Cmolas (fundusz sołecki) oraz Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie. Aktywno ść Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie, to równie ż działalno ść radiowa „Twojego Radia Cmolas”, które do ko ńca czerwca 2018 r. na falach średnich 1062 kHz nadawało codziennie od pn. do sob. w godz. od 7.00 – 9.00, w niedziele od godz. 13.00 – 15.00 audycje radiowe bogate w wiadomo ści i aktualno ści lokalne. Za po średnictwem radia podawane były informacje kulturalne, gospodarcze, edukacyjne. Zrealizowano liczne audycje profilaktyczne i edukacyjne. Radiosłuchacze, w niedziele i czwartki, mogli wysłucha ć transmisji mszy św. z Sanktuarium p.w. Przemienienia Pa ńskiego w Cmolasie. Twoje Radio Cmolas obejmowało patronatem medialnym wi ększo ść imprez kulturalnych odbywaj ących si ę na terenie Gminy Cmolas oraz całego powiatu kolbuszowskiego. Od 1 lipca 2018 r. z przyczyn technicznych Twoje Radio Cmolas zawiesiło swoj ą działalno ść . Od 1 marca 2019 r. Radio Cmolas nadaje w internecie. Od poniedziałku do soboty nadawane są pi ętnastominutowe wiadomo ści o godz. 8.00 oraz ich powtórzenie o godz.12.00 , 16.00 i 20.00. W sobot ę powtórzenie wiadomo ści o godz. 16.00 natomiast o godz. 12.00 i 19.00 nadawane jest słuchowisko radiowe dla dzieci. Mo żna tak że wysłucha ć transmisji mszy św. z ko ścioła pw. Przemienienia Pa ńskiego w Cmolasie w niedziele o godz.11.00 oraz czwartkowej nowenny o godz. 17.00 (w czasie zimowym) i 18.00 (w okresie letnim). Ponadto w niedziel ę o godz. 13.00 jest koncert życze ń i jego powtórka o godz.17.00. Słuchanie radia mo żliwe jest na stronie internetowej sok.cmolas.org w zakładce Radio Cmolas. W 2018 r. Samorz ądowy O środek Kultury dokonał przebudowy i remontu obiektu na ogóln ą warto ść – 267 439,14 zł (brutto) . Projekt ten został dofinansowany w ramach programu MKiDN „Infrastruktura domów kultury”. Zadanie pn. „Przebudowa i remont Samorz ądowego Ośrodka Kultury w Cmolasie”. Szczegółowe koszty realizacji projektu s ą nast ępuj ące: - Przebudowa i remont SOK w Cmolasie – 197 106,37 zł (wyremontowano dach, ocieplono kominy, poprawiono i pomalowano elewacj ę budynku, wyremontowano balkon, wewn ątrz obiektu przebudowano pomieszczenia biurowe oraz studio lokalnej rozgło śni radiowej, na klatce schodowej zamontowano platform ę schodow ą dla osób niepełnosprawnych oraz wymieniono balustrad ę schodow ą). - Pełnienie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego – 2 956,60 zł

74 - Zakup klimatyzacji wraz z monta żem – 53 505,00 zł (zamontowano klimatyzacj ę w sali widowiskowej, sali tanecznej, sali zespołowej oraz pomieszczeniach biurowych) - Zakup ekranu projekcyjnego, projektora multimedialnego wraz z monta żem – 13 871,17 zł (w sali widowiskowej zamontowano projektor multimedialny oraz elektrycznie sterowany du ży ekran projekcyjny). Obok działalno ści w obszarze kultury O środek prowadził działalno ść gospodarcz ą, która polegała na odpłatnym wynajmowaniu wyposa żenia i pomieszcze ń na dora źne potrzeby organizacji społecznych oraz rodzinne imprezy okoliczno ściowe: - wynajem na imprezy okoliczno ściowe (9 imprez)(wesela, poprawiny, urodziny) - najem wyposa żenia dla osób indywidualnych (4 wypo życzenia: krzesła, stoliki, instrument ) - udost ępnienie sali na indywidualne zaj ęcia taneczne dla Men-Med (47 godzin) - wynajem sali szkoleniowej dla Szkoły j ęzykowej (j.ang. 225 godzin) - wynajem sali wraz z wyposa żeniem na szkolenie chemizacyjne rolników (20.02.2018 r.) - wynajem pomieszczenia na depozyt dokumentów wyborczych - wynajem lokalu na spotkanie przedwyborcze w WDK w Trz ęsówce w dn. 18.10 i 19.10.2018 r. - emisja życze ń świ ątecznych przedstawicieli samorz ądu Powiatu Kolbuszowskiego na antenie TRC 28.03-01.04.2018 r.). - przygotowanie sali, obsługa nagło śnienia, zapewnienie oprawy muzycznej oraz organizacja zaplecza kulinarnego dla Uroczystej dekoracji Medalami za Długoletnie Po życie Mał żeńskie w Gminie Cmolas, 30.05.2018 r. - wynajem sali na szkolenie organizowane przez Podkarpacki O środek Doradztwa Rolniczego – 27.11.2018 r. - usługa zwi ązana z pomoc ą w transportowaniu, rozkładaniu i składaniu sceny plenerowej dla instytucji spoza gminy Cmolas, 25-27.08.2018 r. i 30.09 - 01.10.2018 r. W Samorz ądowym O środku Kultury w Cmolasie zatrudnionych jest 8 osób w sumie na 5 i 7/8 etatów. W 2018 r. przychody ogółem wyniosły – 718 298,29 zł W tym: 1. Dotacja od organizatora (Rady Gminy w Cmolasie) – 385 239,00zł 2. Dotacja MKiDN - 95 000,00 zł - Program „Infrastruktura domów kultury”. Zadanie pn. „Przebudowa i remont Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie” 3. Dotacja celowa - 172 439,14 zł - finansowe środki własne wnioskodawcy warunkuj ące otrzymanie dotacji z MKiDN zostały przeznaczone na realizacj ę zadania pn. „Przebudowa i remont Samorz ądowego O środka Kultury w Cmolasie” w ramach programu „Infrastruktura domów kultury”. 4. Przychody z działalno ści kulturalnej i przychody z pozostałych usług - 65 364,89 zł W 2018 r. rozchody ogółem wyniosły – 720 987,80 zł i zostały one pokryte środkami składaj ącymi si ę na przychody w 2018 r. oraz środkami pieni ęż nymi, którymi SOK dysponował na pocz ątku roku 2018 - 21 004,62 zł Stan środków pieni ęż nych na koniec 2018 r. – 16 529,18 zł Samorz ądowy O środek Kultury w Cmolasie prowadzi stron ę internetow ą www.sok.cmolas.org , na której jeszcze bli żej mo żna zapozna ć si ę z jego działalno ści ą.

75

D. GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA

Gminna Biblioteka Publiczna w Cmolasie jest gminn ą instytucj ą kultury działaj ącą w obr ębie krajowej sieci bibliotecznej, współtworzy sie ć bibliotek publicznych w powiecie kolbuszowskim Wypełniaj ąc działania statutowe słu ży mieszka ńcom gminy Cmolas upowszechniaj ąc i promuj ąc czytelnictwo, prowadz ąc działalno ść informacyjn ą i kulturalno- oświatow ą. W skład struktury organizacyjnej Gminnej Biblioteki Publicznej w Cmolasie wchodz ą: Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Ostrowach Tuszowskich Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Por ębach Dymarskich Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Trz ęsówce Komórka organizacyjna pn. Centrum Edukacji Ekologicznej Puszcza Sandomierska w Ostrowach Tuszowskich LOKAL: GBP Cmolas budynek drewniany zmodernizowany w dobrym stanie technicznym , w 2018 r. remont centralnego ogrzewania. Filie biblioteczne w Ostrowach Tuszowskich i Por ębach Dymarskich znajduj ą si ę w budynkach szkolnych – obiekty w dobrym stanie technicznym.

Fila biblioteczna w Trz ęsówce znajduje si ę w Wiejskim Domu Kultury po remoncie.

Budynek CEE jest nowym obiektem, dobrze wyposa żonym.

PRACOWNICY : W 2018 r. na stanowisku bibliotekarza zatrudnionych było pi ęć bibliotekarek 3,5 etatu ( w tym stanowisko dyrektora) , pracownik ds. obsługi centrum na ½ etatu oraz na 1/4 etatu główna ksi ęgowa. FINANSE: W 2018 r. zrealizowano bud żet w wysoko ści 372 209 zł, z czego:

• 359 570 zł– to dotacja organizatora: w tym: ( 55 570 zł - dotacja celowa - przebudowa centralnego ogrzewania)

• 5 400 zł – dotacja celowa z MKiDN na zakup nowo ści ksi ąż kowych • 2 839 zł – środki wypracowane przez bibliotek ę (kiermasze, usługi ksero) • 4 400 – pozostałe środki finansowe ( darowizny , odsetki bankowe)

KSI ĘGOZBIÓR:

76 Na koniec 2018 r. ksi ęgozbiór biblioteki wynosił 57183 pozycje ksi ąż kowe. W ci ągu roku zwi ększył si ę o 1842 ksi ąż ek o warto ści 23 193,87 zł. Wska źnik zakupu nowo ści na 100 mieszka ńców wyniósł 22,8 %. W śród wpływów: • 280 wol. – to dary (o warto ści 3966,91 zł)

• 1562 wol .– ksi ąż ek pochodziło z zakupu:

o 1199 wol. (za 18662,61 zł) ze środków organizatora o 363 wol. (za 5400 zł) ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pozyskanych w ramach Programu Wieloletniego "Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa" Priorytet 1 - Zakup nowo ści wydawniczych do bibliotek publicznych, koordynowanego przez Bibliotek ę Narodow ą.

CZYTELNICY : Użytkownicy usług bibliotecznych to przede wszystkim czytelnicy korzystaj ący ze zgromadzonych w bibliotece ksi ąż ek, czasopism, informacji, oraz czytelni internetowej. Do ko ńca 2018 roku zarejestrowali śmy 1283 czytelników, co stanowi 15,9% na 100 mieszka ńców. Struktura czytelników wg wieku: • Do 5 lat – 73 (6,0%) • 6-12 lat – 435 (34,0%) • 13-19 lat – 288 (22,0%) • 20 – 44 lat – 304 (24,0%) • 45 - 60 lat – 130 (10,0%) • Pow. 60 lat – 53 (4,0%)

Struktura czytelników wg zaj ęcia:

• Osoby ucz ące si ę: 694 (54,1%): • Osoby pracuj ące: 282 (22,0%): • Pozostali (dzieci poni żej 6 lat, nie zatrudnieni, emeryci i renci ści) 307 (23,9%)

WYPO ŻYCZENIA: Biblioteka wypo życza ksi ąż ki w programie biblioteczny MAK+100 administratorem jest Instytut Ksi ąż ki. W 2018 r. biblioteka odnotowała ogółem 26247 odwiedzin (w wypo życzalni). Nasi czytelnicy wypo życzyli 35817 ksi ąż ek i 648 czasopism. Struktura wypo życze ń:

• Lit. dla dorosłych – 10963 (30,6%) • Lit. dla dzieci i mł. – 22980 (64,2%)

77 • Lit. niebeletrystyczna – 1874 (5,2%)

Najwi ększ ą popularno ści ą w śród literatury dla dorosłych cieszyły si ę: współczesne powie ści obyczajowe polskich autorów, powie ści kryminalne, sensacyjne i fantastyczne. Dzieci i młodzie ż wypo życzała bajki, ba śnie, lektury, powie ści przygodowe i obyczajowe dla młodzie ży. W śród literatury niebeletrystycznej najch ętniej wypo życzano pozycje historyczne , podró żnicze i biograficzne. CZYTELNIA-Kącik zabaw: W czytelni utworzono k ącik zabaw, bogato zaopatrzony w gry planszowe, puzzle , klocki , koło fortuny, szachy itp. , gdzie dzieci mog ą mile sp ędzi ć czas . Z tej formy działalno ści skorzystało 3664 użytkowników. CZYTELNIA INTERNETOWA: W bibliotece działa czytelnia internetowa dost ępna bezpłatnie dla wszystkich ch ętnych. W ramach programu – Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu , posiadamy 31 komputerów z dost ępem do Internetu. W 2018 r. z czytelni skorzystało 1073 użytkowników. INNE USŁUGI BIBLIOTECZNE:

• Punkt informacji bibliotecznej - personel biblioteczny słu ży fachow ą pomoc ą z ró żnych dziedzin wiedzy, udzielamy informacji bibliotecznych, bibliograficznych i rzeczowych -bezpo średnio . • Punkt usług ksero i wydruku - biblioteka oferuje usługi ksero, wydruku . • Mobliny ksi ęgozbiór – wyjazdowe wypo życzenie ksi ąż ek.( Szkoły Podstawowe w Hadykówce , Ostrowy Baranowskich, Trz ęsówce i Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Jagodniku ).Ta forma wypo życze ń cieszy si ę du żą aktywno ści ą, dzieci ch ętnie korzystaj ą i wypo życzaj ą ksi ąż ki . • Kiermasz ksi ąż ki – Dwa razy w roku organizowany jest kiermasz taniej ksi ąż ki.

DZIAŁALNO ŚĆ KULTURALNO – OŚWIATOWA jest - obok promocji czytelnictwa – podstaw ą działalno ści biblioteki.

• Lekcje biblioteczne 14 imprez –frekwencja 214 uczestników • Zaj ęcia integracyjne 10 imprez- 149 uczestników • Spotkania literackie, dyskusyjny klub 6 imprez - 171 uczestników • Zaj ęcia w czytelni- kącik zabaw 41 spotka ń - 1822 uczestników • Całoroczne spotkania dla dzieci w formie wycieczek do biblioteki poł ączonych z zaj ęciami 60 spotka ń - 1530 uczestników • Z okazji Ogólnopolskiego Tygodnia Bibliotek pt.”(Do)Wolno ść czytania” przeprowadzono spotkania czytelnicze z uczniami szkół i przedszkoli oraz zaj ęcia dla dzieci. • Odczyty , prelekcje zwi ązane z ochron ą środowiska 20 imprez – 542 uczestników. • Konkursy ; zorganizowano 11 - 542 uczestników

78 VI Gminny Konkurs przyrodniczo- ekologiczny pt.” Ja i środowisko” Konkurs śmieciosztuka pt.”Drugie życie odpadów” Konkurs Fotograficzny pt.”Przyroda w obiektywie” Konkurs- warsztaty pt.” Zdobienie pisanek” Konkurs z wiedzy ekologiczno- przyrodniczej Gminy Cmolas Konkurs czytelniczy pt.”Najlepszy czytelnik”- GBP Cmolas , Filia Por ęby Dymarskie, Filia Ostrowy Tuszowskie , Ostrowy Baranowskie. Konkurs czytelniczy” Najlepiej czytaj ąca klasa” GBP Cmolas , Filia Por ęby Dymarskie • Kiermasz ksi ąż ki. • Zaj ęcia z dzie ćmi w czasie ferii i wakacji , zaj ęcia edukacyjne 226 imprez liczba uczestników 3664 • Wystawa rocznicowa z okazji ‘’ 100 rocznicy Odzyskania Niepodległo ści” • Spotkania integracyjne przedszkolaków z okazji Dnia Dziecka i Pluszowego Misia– zabawa przy muzyce, czytanie bajek, spotkanie wyjazdowe w Centrum Edukacji Ekologicznej. • Promocja czytelnictwa i biblioteki, gło śnie czytanie bajek . Wszelkie imprezy , spotkania , kiermasze , informacje o bibliotece zamieszczane s ą na stronie internetowej biblioteki www.bibliotekacmolas .pl

79 VII. OŚWIATA W GMINIE

Stosownie do art. 11 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo o światowe (Dz. U. 2018 r. poz. 996 z pó źn. zm.), który stanowi, że organ wykonawczy jednostki samorz ądu terytorialnego, w terminie do dnia 31 pa ździernika, przedstawia organowa stanowi ącemu jednostki samorz ądu terytorialnego informacj ę o stanie realizacji zada ń o światowych tej jednostki za poprzedni rok szkolny, w tym o wynikach egzaminu, z uwzgl ędnieniem działa ń podejmowanych przez szkoły nakierowanych na kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szkołach tych typów, których prowadzenie nale ży do zada ń własnych jednostki samorz ądu terytorialnego oraz o wynikach nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratora o światy , w szkołach tych typów, których prowadzenie nale ży do zada ń własnych jednostki samorz ądu terytorialnego, poni żej przedstawiam przedmiotow ą informacj ę:

I. Zatwierdzanie arkuszy organizacji szkół i przedszkoli. 1. Wójt Gminy Cmolas zatwierdził arkusze organizacji szkół prowadzonych przez Gmin ę Cmolas oraz ich zmiany przedstawione w formie aneksów na rok szkolny 2017/2018, tj.: 1) Szkoły Podstawowej im. prof. Jana Czekanowskiego w Cmolasie 2) Szkoły Podstawowej im. Zygmunta Nowakowskiego w Trzęsówce 3) Szkoły Podstawowej w Ostrowach Tuszowskich 2. Zarz ąd Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Cmolas zatwierdził arkusze organizacji szkół i przedszkola prowadzonych przez Stowarzyszenie oraz ich zmiany przedstawione w formie aneksów na rok szkolny 2017/2018, tj.: 1) Szkoły Podstawowej w Hadykówce 2) Szkoły Podstawowej w Por ębach Dymarskich 3) Szkoły Podstawowej w Ostrowach Baranowskich 4) Niepublicznego Przedszkola „Jagódka” w Jagodniku 3. Zarz ąd Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Jagodnik „Nasza Wie ś” zatwierdził arkusze organizacji szkoły i przedszkola prowadzonych przez Stowarzyszenie oraz ich zmiany przedstawione w formie aneksów na rok szkolny 2017/2018, tj.: 1) Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Jagodniku 2) Niepublicznego Przedszkola „Jagódka” w Jagodniku

II. Zatrudnienie w szkołach i przedszkolach w roku szkolnym 2017/2018. W roku szkolnym 2017/2018 zatrudnionych było ogółem 145 nauczycieli, w tym nauczycieli: - dyplomowanych – 81 - mianowanych – 25 - kontraktowych – 26 - sta żystów – 5 - bez stopnia - 8 We wszystkich szkołach pracowali nauczyciele zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Pracowników administracji zatrudnionych było 6 osób, za ś pracowników obsługi 21 osoby.

80 III. Liczba uczniów i oddziałów w szkołach i przedszkolach w roku szkolnym 2017/2018.

W roku szkolnym 2017/2018 ucz ęszczało do szkół 708 uczniów, do oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych 72 do przedszkoli 147 uczniów, w tym: Szkoła Podstawowa im. prof. Jana Czekanowskiego w Cmolasie Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 23 1 2. Szkoły Podstawowej 284 13 3. Gimnazjum 135 6

Szkoła Podstawowa im. Zygmunta Nowakowskiego w Trz ęsówce Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 11 1 2. Poni żej klasy „0” 10 3. Szkoły Podstawowej 108 6 4. Gimnazjum 29 2

Szkoła Podstawowa w Ostrowach Tuszowskich Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 8 1 2. Poni żej klasy „0” 10 3. Szkoły Podstawowej 56 5

Szkoła Podstawowa w Hadykówce Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 9 1 2. Poni żej klasy „0” 6 3. Szkoły Podstawowej 36 5

Szkoła Podstawowa w Por ębach Dymarskich Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 5 1

81 2. Poni żej klasy „0” 2 3. Szkoły Podstawowej 27 4

Szkoła Podstawowa w Ostrowach Baranowskich Lp. Uczniowie Liczba uczniów Liczba oddziałów 1. Klasy „0” 4 1 2. Poni żej klasy „0” 9 3. Szkoły Podstawowej 12 2.50

IV. Prowadzenie sprawozdawczo ści i rozliczanie dotacji. W roku szkolnym 2017/2018 sporz ądzono: 1. Sprawozdania zbiorcze - System Informacji O światowej zestawienia wg. stanu na dzie ń 10 wrze śnia 2017 roku, wg. stanu na dzie ń 30 wrze śnia 2017 roku oraz wg. stanu na dzie ń 31 marca 2018 roku. 2. Miesi ęczne, kwartalne i roczne sprawozdania z wykonania planu wydatków bud żetowych samorz ądowych jednostek bud żetowych - Rb-28S. 3. Kwartalne sprawozdania o stanie nale żno ści oraz wybranych aktywów finansowych - Rb-N. 4. Kwartalne sprawozdania o wydatkach zwi ązanych z wykonywaniem zada ń z zakresu administracji rz ądowej oraz innych zada ń zleconych jednostkom samorz ądu terytorialnego ustawami - Rb-50. 5. Roczne rozliczenie wykorzystania dotacji celowej z bud żetu Pa ństwa na dofinansowanie zada ń w zakresie wychowania przedszkolnego za rok 2017. 6. Bilans jednostki bud żetowej i samorz ądowego zakładu bud żetowego za rok 2017. 7. Rachunek zysków i strat jednostki za rok 2017 r. 8. Zestawienie zmian w funduszu jednostki za rok 2017. 9. Rozliczenie wykorzystania dotacji celowej otrzymanej w 2017 r. na wyposa żenie szkół w podr ęczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe. 10. Sprawozdanie dotycz ące dotacji celowej na wyposa żenie gabinetów profilaktyki zdrowotnej w sprz ęt i aparatur ę medyczn ą na rok 2017. Wysoko ść udokumentowanych wydatków poniesionych w 2017 r. pokrytych z dotacji celowej wyniosła 19.905,80 zł. 11. Rozliczenie i sprawozdanie z wykorzystania wsparcia finansowego w roku 2017 składane w ramach Rz ądowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie technologii informatyczno- komunikacyjnych na lata 2017-2019 „Aktywna tablica”. Wysoko ść udokumentowanych wydatków poniesionych w 2017 r. pokrytych z dotacji celowej wyniosła 42.000,00 zł, za ś wkład własny stanowił kwot ę 10.500,00 zł. 12. Rozliczenie z wykorzystania wsparcia finansowego w roku 2018 składane w ramach programu wieloletniego „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa” dotycz ącego

82 wspierania w latach 2016-2020 organów prowadz ących szkoły oraz biblioteki pedagogiczne w zakresie rozwijania zainteresowania uczniów przez promocj ę i wspieranie czytelnictwa dzieci i młodzie ży, w tym zakup nowo ści wydawniczych. Wysoko ść udokumentowanych wydatków poniesionych w 2018r. pokrytych z dotacji celowej wyniosła 18.480,00 zł, za ś wkład własny stanowił kwot ę 4.620,00,00 zł. 13. Rozliczenie środków przekazanych na wyodr ębniony rachunek bankowy gminy na dofinansowanie pracodawcom kosztów kształcenia młodocianych pracowników w 2017 i 2018 roku Wykonuj ąc obowi ązki w zakresie wsparcia pracodawców w szkoleniu młodocianych pracowników, zamieszkałych na terenie Gminy Cmolas w roku szkolnym 2017/2018, rozpatrzono pozytywnie, zgodnie żart. 122 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo o światowe (Dz. U. 2018 r. poz. 996 zpó źn. zm), wnioski 2 pracodawców o zwrot kosztów kształcenia młodocianego ucznia, który uko ńczył przygotowanie zawodowe i zdał egzamin czeladniczy. Pozyskano na ten cel środki w roku 2017 – 15.259,20 oraz w roku 2018 – 24.243,00 zł. z bud żetu Wojewody Podkarpackiego. 14.W roku szkolnym 2017/2018 zgodnie z zapisami rozporz ądzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 marca 2017 r. w sprawie udzielania dotacji celowej na wyposa żenie szkól w podr ęczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 691), zapewniono uczniom szkół podstawowych, w tym uczniom klas gimnazjalnych darmowe podr ęczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe. W zwi ązku z przyj ętym harmonogramem wprowadzenia bezpłatnego dost ępu do podr ęczników, zło żony został wniosek o udzielenie dotacji celowej w 2017 r. na wyposa żenie w podr ęczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe. Wysoko ść udokumentowanych wydatków poniesionych w 2017 r. pokrytych z dotacji celowej wyniosła 102.658,32 zł.

V. Realizacja zadania gminy w zakresie dowozu uczniów do szkół. Zgodnie z art. 32 ust. 3 oraz art. 39 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2018 r. poz. 996 z pó źn. zm), je żeli: 1) droga dziecka obowi ązanego odby ć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego i dziecka pi ęcioletniego z domu do najbli ższego publicznego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej lub publicznej innej formy wychowania przedszkolnego przekracza 3 km; 2) droga dziecka z domu do szkoły przekracza: - 3 km - w przypadku uczniów klas I—IV szkół podstawowych, - 4 km - w przypadku uczniów klas V -VIII szkół podstawowych obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, je żeli dowo żenie zapewniaj ą rodzice, a do uko ńczenia przez dziecko 7 lat - tak że zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej. Zgodnie z art. 32 ust. 6 oraz art. 39 ust. 4 ww. ustawy, obowi ązkiem gminy jest: 1) zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pi ęcioletnim i sze ścioletnim oraz dzieciom obj ętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 (dotyczy dzieci

83 z odroczonym obowi ązkiem szkolnym) bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbli ższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub o środka rewalidacyjno-wychowawczego albo zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna na zasadach okre ślonych w umowie zawartej mi ędzy wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, je żeli dowo żenie zapewniaj ą rodzice. 2) zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa si ę na podstawie art. 127 (dotyczy dzieci niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagro żonych niedostosowaniem społecznym, wymagaj ących stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy), bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbli ższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawno ści ą ruchow ą, w tym z afazj ą, z niepełnosprawno ści ą intelektualn ą w stopniu umiarkowanym lub znacznym - tak że do najbli ższej szkoły ponadpodstawowej, do ko ńca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym ucze ń ko ńczy 21. rok życia; 3) zapewnienie dzieciom i młodzie ży, o których mowa wart. 36 ust. 17, (upo śledzonych umysłowo w stopniu gł ębokim), a tak że dzieciom i młodzie ży z niepełnosprawno ściami sprz ęż onymi, z których jedn ą z niepełnosprawno ści jest niepełnosprawno ść intelektualna, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do o środka rewalidacyjno- wychowawczego, do ko ńca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończ ą: a) 24. rok życia - w przypadku uczniów z niepełnosprawno ściami sprz ęż onymi, z których jedn ą z niepełnosprawno ści jest niepełnosprawno ść intelektualna, b) 25. rok życia - w przypadku uczestników zaj ęć rewalidacyjno-wychowawczych; 4) zwrot kosztów przejazdu ucznia oraz jego opiekuna do szkoły lub o środka na zasadach okre ślonych w umowie zawartej mi ędzy wójtem a rodzicami, je żeli dowo żenie i opiek ę zapewniaj ą rodzice.

W roku szkolnym 2017/2018 Gmina Cmolas przeprowadziła zapytanie ofertowe zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych i po wyłonieniu wykonawcy w roku szkolnym realizowała dowóz uczniów do szkół na terenie Gminy Cmolas – 288 uczniów.

Zwrot kosztów przejazdu dzieci niepełnosprawnych do szkół i przedszkoli, realizowanych przez rodziców ich prywatnym samochodem osobowym, zgodnie z Zarz ądzeniem Nr 116/2011 Wójta Gminy Cmolas z dnia 20 maja 2011 r. w sprawie: zasad zwrotu kosztów przejazdu uczniów niepełnosprawnych oraz ich rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych z miejsca zamieszkania do szkoły lub o środka umo żliwiaj ącego realizacj ę obowi ązku szkolnego i obowi ązku nauki w przypadku zapewnienia dowozu i opieki przez rodziców, opiekunów lub opiekunów prawnych. - 5 uczniów; Dowo żenie uczniów niepełnosprawnych do Szkoły Specjalnej w Kolbuszowej Dolnej samochodem gminnym - 5 uczniów; Dowóz uczniów do specjalnego O środka szkolno – Wychowawczego im. Św. Królowej Jadwigi w Mielcu przez wykonawc ę wyłonionego w drodze zapytania ofertowego – 7 uczniów

84 WYNIKI EGZAMINU GIMNAZJALNEGO KL.III ROK SZKOLNY 2017/2018 Egzamin gimnazjalny w roku szkolnym 2017/2018 został przeprowadzony w dniach od 18 do 20 kwietnia 2018 r. Składał si ę z trzech cz ęś ci: - z cz ęś ci pierwszej - humanistycznej, w której gimnazjali ści rozwi ązywali zadania z historii i wiedzy o społecze ństwie oraz z j ęzyka polskiego (w dwóch odr ębnych arkuszach), - z cz ęś ci drugiej - matematyczno - przyrodniczej, obejmuj ącej zadania z przedmiotów przyrodniczych: biologii, chemii, fizyki i geografii oraz z matematyki (w dwóch odr ębnych arkuszach), - z cz ęś ci trzeciej - z j ęzyka obcego nowo żytnego, uczniowie rozwi ązywali zadania z wybranego j ęzyka obcego nowo żytnego na poziomie podstawowym i rozszerzonym (j ęzyk angielski).

Wyniki egzaminu gimnazjalnego przeprowadzonego w Gimnazjum w Trz ęsówce rok 2018r. (www.oke.krakowa.pl – średnie wyniki procentowe egzaminu gimnazjalnego - arkusz standardowy)

Rok J. Historia Matematyka Przyrodnicze J. J. J. niemiecki 2018 polski i WOS angielski angielski podstawowy podst. rozsz. Stanin 74 % 66 % 49 % 64 % 78 % 68 % 41 % szkoły /7/ /7/ /5/ /7/ /7/ /4/ Gmina 68,1 57,9 50,6 53,1 61,0 42,9 42,8 Powiat 68,8 61,5 53,1 55,5 64,9 47,5 44,7 Woj. 70,0 60,2 53,5 56,9 66,6 49,5 50,3

Wyniki egzaminu gimnazjalnego przeprowadzonego w Gimnazjum w Cmolasie rok 2018r. (www.oke.krakowa.pl – średnie wyniki procentowe egzaminu gimnazjalnego - arkusz standardowy)

Rok J. Historia Matematyka Przyrodnicze J. J. J. niemiecki 2018 polski i WOS angielski angielski podstawowy podst. rozsz. Stanin 67 % 56 % 51 % 51% 59 % 40 % 45 % szkoły /5/ /5/ /5/ /4/ /4/ Gmina 68,1 57,9 50,6 53,1 61,0 42,9 42,8 Powiat 68,8 61,5 53,1 55,5 64,9 47,5 44,7 Woj. 70,0 60,2 53,5 56,9 66,6 49,5 50,3

VI. Osi ągniecia dydaktyczne

1. Szkoła Podstawowa w Cmolasie Celem podnoszenia efektywno ści pracy dydaktycznej prowadzone s ą ró żnorodne działania, w tym analizy, doskonalenie zawodowe nauczycieli oraz działania motywuj ące uczniów do podejmowania aktywno ści i inicjatywy na rzecz własnego rozwoju.

85 W ramach diagnozowania osi ągni ęć edukacyjnych uczniów celem podnoszenia wyników w nauce jest przeprowadzane corocznie: - analiza wyników sprawdzianu i egzaminu, - analiz ę sprawdzianu kompetencji na zako ńczenie klasy trzeciej. Corocznie mamy bardzo du żo osi ągni ęć zarówno z przedmiotów jak równie ż ze sportu. Nie wymieniam wszystkich, gdy ż było by to kilkadziesi ąt stron. Zwróc ę uwag ę na osi ągni ęcia sportowe. Na przestrzeni ostatnich kilku lat zarówno gimnazjum jak i szkoła podstawowa odnotowuje regularnie sukcesy sportowe nie tylko w gminie, ale powiecie i województwie. Nasi uczniowie rokrocznie odnotowuj ą szereg udanych startów w zawodach sportowych zarówno w dyscyplinach indywidualnych jak i dru żynowych, zajmuj ąc przy tym miejsca głównie na podium. Nauczyciele przygotowuj ą uczniów do zawodów z wielkim zaanga żowaniem podczas licznie prowadzonych zaj ęć pozalekcyjnych. Zaanga żowanie nauczycieli, motywacja uczniów do uprawiania sportu ma bezpo średnie przeło żenie na pozycj ę naszej szkoły w ogólnej klasyfikacji współzawodnictwa sportowego szkół w województwie podkarpackim. Niemal że rokrocznie jeste śmy najlepsz ą szkoł ą powiatu kolbuszowskiego (I-miejsce) je śli chodzi o rywalizacj ę sportow ą. Ogromnym osi ągni ęciem jest równie ż stałe miejsce naszej szkoły w pierwszej pi ęć dziesi ątce najlepszych szkół w województwie podkarpackim w klasyfikacji generalnej według Podkarpackiego Szkolnego Zwi ązku Sportowego, na ponad 600 szkół podstawowych zgłaszanych do zawodów. Ponadto od roku 2016 uczniowie szkoły podstawowej jak i gimnazjum obj ęci są Narodowym Programem Szkolenia Dzieci Młodzie ży tzw. OSPR ( tj: O środek Szkolenia w Piłce R ęcznej). Program ten cho ć funkcjonuje w naszej szkole zaledwie dwa ju ż daje bardzo du żo po żą danych efektów. Uczniowie uczestnicz ą w treningach , które odbywaj ą si ę dwa razy w tygodniu, maj ą konsultacje z fizjoterapeut ą. Dwa razy w roku uczestnicz ą w konsultacjach wojewódzkich, w których bior ą udział wył ącznie najlepsi sportowcy z całego województwa. Zainteresowanie zaj ęciami z piłki r ęcznej jest bardzo du że, o czym najlepiej świadczy bardzo du ża frekwencja na poszczególnych treningach. Wychowanek naszej szkoły, który brał udział w programie OSPR jest obecnie zawodnikiem Stali Mielec, która gra w ekstraklasie. Dru żyna odnosi du że sukcesy w regionalnych rozgrywkach piłki r ęcznej. W czerwcu 2018r. rozegrano turniej finałowy Regionalnej Ligi Młodzieżowej „Enea Cup” upami ętniaj ący 100- lecie odzyskania przez Polsk ę Niepodległo ści. Zarówno w eliminacjach tego turnieju jak i meczu finałowym dru żyna z Cmolasu zaj ęła pierwsze miejsce. Szczegółowe wyniki poszczególnych zawodów i rozgrywek sportowych mo żna na bie żą co śledzi ć na stronie internetowej szkoły oraz Podkarpackiego Zwi ązku Sportowego w Rzeszowie. 2. Szkoła Podstawowa w Trz ęsówce Szkoła gromadzi, analizuje i eksponuje osi ągni ęcia uczniów. Najlepsi uczniowie w ró żnych dziedzinach s ą nagradzani wobec całej społeczno ści szkolnej a informacje o ich osi ągni ęciach przekazywane s ą rodzicom na cyklicznych spotkaniach w roku szkolnym. Uczniowie maja mo żliwo ść ubiegania si ę o miejsce w eksponowanym na korytarzu tablicach najlepszych uczniów, najlepszych z egzaminów i sprawdzianów, akcji „ucze ń na medal”, wyró żnienie dyrektora szkoły, a ich dyplomy i puchary prezentowane s ą w gablotach na korytarzach oraz na ścianach jadalni szklonej. W minionym roku szkolnym nasz ucze ń został laureatem

86 konkursu kuratoryjnego z chemii, uczniowie osi ągali bardzo dobre wyniki sportowe na szczeblu gminnym i powiatowym. 3. Szkoła podstawowa w Ostrowach Tuszowskich. Uczniowie szkoły osi ągaj ą bardzo dobre wyniki w zawodach sportowych na szczeblu gminnym i powiatowym bior ą udział w ogólnopolskich konkursach. Uczniowie , którzy uzyskali wysokie wyniki w nauce i zachowaniu s ą nagradzani wobec całej społeczno ści szkolnej na apelach i podczas spotka ń z rodzicami. Na koniec roku szkolnego 2017/2018 7 uczniów z klas IV – VII otrzymało stypendia za wyniki w nauce na ł ączna kwot ę 900,0 złotych. 4. Szkoły Podstawowe w Hadykówce, Ostrowach Baranowskich i Por ębach Dymarskich Uczniowie tych szkół ,które s ą prowadzone przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Cmolas w Cmolasie bior ą tak że osi ągaj ą bardzo dobre wyniki w zawodach sportowych jak i bior ą udział w festiwalach i konkursach niejednokrotnie zdobywaj ąc wysokie miejsca. 5. Niepubliczna Szkoła podstawowa w Jagodniku Szkoła gromadzi, analizuje i eksponuje osi ągni ęcia uczniów. Najlepsi uczniowie s ą nagradzani wobec całej społeczno ści szkolnej a informacje s ą przekazywane rodzicom na cyklicznych spotkaniach i umieszczane na stronie internatowej.

VII. Jako ść Kształcenia i wychowanie

Nauczyciele na bie żą co prowadza ewidencje uczniów na zaj ęciach lekcyjnych. W przypadku stwierdzenia nieusprawiedliwionej nieobecno ści nale ży sukcesywnie powiadamia ć o tym rodziców oraz na bie żą co podlicza ć frekwencj ę za minione miesi ące. Szkoły dokładaj ą wszelkich mo żliwych stara ń, aby zapewni ć równe szanse rozwoju uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych, wychowawczych i opieku ńczych. Wychowawcy ści śle współpracuj ą z Poradni ą Pedagogiczno – Psychologiczn ą, rodzicami w celu wyeliminowania zmniejszenia deficytów rozwojowych, które powoduj ą zaburzenia przyswajania wiedzy. Podczas zaj ęć nauczyciele stosuj ą ró żnorodno ść metod i form pracy z dzie ćmi . Na jako ść kształcenia w du żym stopniu wpływa stosowanie metod aktywizuj ących prac ę ucznia, korzystanie z tablic interaktywnych. Nauczyciele staraj ą si ę ocenia ć uczniów zgodnie z WSO i PSO. Na pocz ątku roku szkolnego nauczyciele przeprowadzaj ą diagnoz ę wst ępn ą z poszczególnych przedmiotów. Dzi ęki temu uzyskuj ą informacj ę o indywidualnych potrzebach uczniów i dostosowuj ą wymagania edukacyjne do mo żliwo ści danego ucznia. W ramach kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dot. działalno ści dydaktycznej, wychowawczej i opieku ńczej szkoły, zgodnie z zawartymi w planie nadzoru zadaniami, dokonywano kontroli dokumentacji zaj ęć pozalekcyjnych oraz kontrolowano dokumentacj ę przebiegu nauczania. Nauczyciele realizuj ą liczb ę godzin okre ślon ą przez ramowy plan nauczania oraz podstaw ę programow ą, podnosz ą równie ż swoje kwalifikacje poprzez awanse zawodowe oraz uczestnictwo w pozaszkolnych formach doskonalenia o czym świadcz ą liczne za świadczenia gromadzone w teczkach osobowych pracowników.

VIII. Wyniki nadzoru pedagogicznego. Nadzór pedagogiczny jest jednym z podstawowych instrumentów realizacji polityki oświatowej pa ństwa. Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo o światowe

87 (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 z pó źn. zm.), polega on na: - obserwowaniu, analizowaniu i ocenianiu przebiegu procesów kształcenia i wychowania oraz efektów działalno ści dydaktycznej, wychowawczej i opieku ńczej oraz innej działalno ści statutowej szkół i placówek; - ocenianiu stanu i warunków działalno ści dydaktycznej, wychowawczej i opieku ńczej oraz innej działalno ści statutowej szkół i placówek; - udzielaniu pomocy szkołom i placówkom, a tak że nauczycielom w wykonywaniu ich zada ń dydaktycznych, wychowawczych i opieku ńczych; - inspirowaniu nauczycieli do poprawy istniej ących lub wdro żenia nowych rozwi ąza ń w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działa ń programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów. Kontrole w zakresie nadzoru pedagogicznego w Gminie Cmolas prowadzi Kuratorium Oświaty w Rzeszowie Delegatura w Tarnobrzegu. Zgodnie § 5 Rozporz ądzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. 2017, poz. 1658), formami nadzoru pedagogicznego s ą: 1. ewaluacja; 2. kontrola; 3. wspomaganie; 4. monitorowanie. Powy ższa informacja z realizacji zada ń o światowych za rok szkolny 2017/2018 została sporz ądzona na podstawie danych przekazanych przez szkoły, dla których organem prowadz ącym jest Gmina Cmolas jak i organem prowadz ącym s ą Stowarzyszenia: Stowarzyszenie rozwoju Gminy Cmolas w Cmolasie i Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Jagodnik „ Nasza Wie ś” w Jagodniku.

88

VIII. PODSUMOWANIE

Tre ści zawarte w niniejszym raporcie jednoznacznie dowodz ą tez nakre ślonych we wst ępie a wi ęc: 1. Bardzo dobry poziom rozwoju gminy w zakresie wszystkich elementów infrastruktury (drogownictwo, energetyka (w tym energia odnawialna), zaopatrzenie w wod ę i oczyszczanie ścieków (w tym małe oczyszczalnie ścieków), gazownictwo, teletechnika (w tym sieci szerokopasmowe), słu żą cy komfortowemu życiu mieszka ńców oraz rozwojowi sfery działalno ści gospodarczej. 2. Bardzo dobry poziom „usług” społecznych tj. o światy, opieki przedszkolnej, integracji społeczno ści lokalnych, ochrony przeciwpo żarowej, ochrony zdrowia (w tym jeden własny o środek zdrowia), sportu, wypoczynku i rekreacji. 3. Wzorowe relacje funkcjonowania w relacjach samorz ąd gminy jednostki pomocnicze (sołtysi i rady sołeckie), organizacje pozarz ądowe – stowarzyszenia, fundacje i wysoki poziom obsługi urz ędniczej mieszka ńców. 4. Bogata oferta kulturalna i działania w kultywowaniu rodzinnej tradycji (zwyczaje, kulinaria, r ękodzieło). 5. W pełni realizowane zadania w sferze opieki społecznej. Bud żet oraz jego wykonanie, realizowane jest w oparciu o system aktów prawnych reguluj ących t ę sfer ę (ustawa o samorz ądzie gminnym, ustawa o finansach publicznych). Podstawowe i szczegółowe wska źniki przestrzegane s ą rygorystycznie ( sfera realizacji przychodów, oraz rozchodów – w tym kosztów). Potwierdzaj ą to opinie RIO sprawuj ącej nadzór. Gmina Cmolas aktywnie i skutecznie zabiega o dofinansowanie zewn ętrzne – do zada ń inwestycyjnych, oraz pomocy na cele bie żą ce. S ą to działania bardzo szerokie i dotycz ą środków z bud żetu pa ństwa jak i Unii Europejskiej Gmina Cmolas aktywnie uczestniczy w inicjatywach wykraczaj ących poza jej teren a przynosz ących korzy ści finansowe, wizerunkowe oraz koordynuj ące. Są to m.in. udział w LGD „Lasovia” (wójt gminy Cmolas jest Prezesem Zarz ądu, Stowarzyszenia, Konwent starosty, Burmistrza i Wójtów Powiatu Kolbuszowskiego, udział w organach doradczych jednostek powiatu, oraz członkostwo w Podkarpackim Stowarzyszeniu Samorz ądu Terytorialnego. Działania te oprócz korzy ści finansowych pozwalaj ą utrzyma ć dobr ą pozycj ę gminy Cmolas w ró żnorakich rankingach i tworzy wokół niej dobry klimat, opinie w powiecie w województwie i w kraju. Elementy te stanowi ą mocną podstaw ę dobrych perspektyw dalszego rozwoju Gminy Cmolas w latach nast ępnych.

89