S L U Ž B E N I L I S T GRADA ČAČKA BROJ 17 2. decembar 2009. godine Na osnovu člana 21. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji (“Sl. glasnik RS” broj 47/2003, 34/2006), a u vezi sa članom 215. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji («Službeni glasnik RS» broj 72/2009) i člana 63. Statuta grada Čačka («Službeni list grada Čačka» broj 3/2008), Skupština grada Čačka, na sednici održanoj 27. novembra 2009. godine, donela je PROSTORNI PLAN GRADA ČAČKA UVODNE NAPOMENE Izradi Prostornog plana opštine - grada Čačka pristupljeno je na osnovu Odluke o izradi Prostornog plana opštine Čačka („Službeni list opštine Čačak“ br. 12/2005), čiji je sastavni deo Program za izradu Prostornog plana prema članu 25. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ broj 47/2003 i 34/06). Nosilac izrade Prostornog plana grada Čačka (u daljem tekstu - Prostorni plan) je Javno preduzeće za urbanističko i prostorno planiranje, građevinsko zemljište i puteve “Gradac” Čačak. Prostorni plan je strateški dugoročni dokument koji nudi opredeljenja za korišćenje, organizaciju i uređenje prostora i osnovne pravce ekonomskog i socijalnog razvoja Grada. Planski horizont Prostornog plana je 2021. godina. Predlog Prostornog plana je baziran na Strategiji planskog područja usvojenoj dana 30.03.2007. godine od strane Stručne komisije za planove. Izradi plana prethodila je izrada analitičko dokumentacione osnove. I POLAZNE OSNOVE 1. OBUHVAT I GRANICA PROSTORNOG PLANA Obuhvat područja Prostornog plana teritorije opštine - grada Čačka poklapa se sa sadašnjom administrativnom granicom i obuhvata površinu od 636 km². Teritorijalno formiranje čačanskog regionalnog i administrativnog centra je novijeg datuma i potiče iz 50-tih godina 20-tog veka sa formiranjem opština kao samostalnih većih teritorijalnih jedinica. Opština - grad Čačak se nalazi u središnjem delu centralne Srbije između 20°7’15” i 20° 38’30” istočne geografske dužine i 43° 44” i 44° 00’ 30” severne geografske širine, u okviru Moravičkog okruga. Moravički okrug čine opštine Gornji Milanovac, Lučani, Ivanjica i Čačak. Opština - grad se graniči sa opštinom Gornji Milanovac, na severu i opštinom Lučani na jugo - zapadu. Na zapadu se nalazi opština Požega, koja je u sastavu Zlatiborskog okruga. Istočno od grada Čačka je opština Knić, koja je u sastavu Šumadijskog okruga, a na jugo-istoku je grad Kraljevo koje se nalazi u sastavu Raškog okruga. Položaj opštine - grada Čačka koji se nalazi na kontaktu Zlatiborskog, Šumadijskog i Raškog okruga je veoma povoljan, jer se preko teritorije ove opštine odvijaju veoma značajne privredne, saobraćajne i kulturno-obrazovne veze. Povoljan saobraćajni položaj grada čine dve veoma značajne saobraćajnice. Od ibarskog puta, koji od Beograda vodi preko Gornjeg Milanovca i Kraljeva prema Skoplju, odvaja se kod Preljine krak, koji preko Čačka, Užica i Zlatibora vodi za crnogorsko Primorje. Od Preljine južni pravac vodi, ne samo Kosmetu i Makedoniji, već preko Kruševca ka istočnoj i jugo- istočnoj Srbiji. Od Kraljeva preko Novog Pazara i Ribarića može se stići u Crnu Goru. Kroz teritoriju opštine - grada prolazi i železnička pruga normalnog koloseka, koja dolinom zapadnog Pomoravlja spaja dve veoma važne železničke komunikacije, prugu Beograd - Bar sa međunarodnom prugom Beograd – Niš - Sofija. GRANICE OPŠTINE – GRADA ČAČKA Bitna karakteristika geografskog položaja je da se čačanska kotlina nalazi okružena planinama severozapadne Srbije (planine Jeljen, Vujan, Bukovik, Ostrica, Ovčar, Kablar i Jelica). Granice opštine - grada počevši na jugozapadnom delu u Ovčarsko-Kablarskoj klisuri na reci Zapadna Morava, gde se nalazi tromeđa sa susednim opštinama Lučanima i Požegom, dalje kreće ka zapadu Čarapića rekom, pa preko planine Kablara i podkablarskom rekom Kamenicom prelazi na sever odakle nastavlja rekom Čemernicom ka planini Jeljen. Preko planine Jeljen dalje se pruža planinama Vujan i Bukovik i završava svoju severnu stranu. Severoistočnu stranu opštine graniči planina Ostrica koja se spušta ka zapadnom delu doline reke Zapadne Morave i u pomoravskim selima Bresnici i Katrgi završava svoju severozapadnu i zapadnu stranu. Jugozapadna strana granice polazi od pomoravskog sela Goričani pa preko podjeličkih sela Kačulica i Petnice izlazi na planinu Jelicu. Jugozapadna strana opštine se kreće vrhom planinskog masiva Jelice, koji razdvaja Čačansku kotlinu od Dragačeva, kojom dolazi na početnu tačku gde završava granica plana. Precizno definisanje granica katastarskih opština izvršeno je prvobitnim državnim premerom za potrebe katastra iz 1933. godine, pri čemu se vodilo računa o usklađivanju administrativnih sa prirodnim granicama. 2. OBAVEZE, USLOVI I SMERNICE IZ PLANSKIH DOKUMENATA VIŠEG REDA 2.1.PROSTORNI PLAN REPUBLIKE SRBIJE Prostorni plan Republike Srbije („Sl.glasnik RS“ br.13/96) je strateški dokument kojim se globalno na osnovu kontinuelnog analitičkog pristupa dugoročno planira, usmerava, objedinjuje i prati razvoj na čitavom području Republike. Republika Srbija zahvata prostor sa raznovrsnim fizičko geografskim karakteristikama, prirodnim uslovima i resursima. Na teritoriji Republike Srbije sustiču se velike reke (Dunav, Sava, Morava, Tisa, delimično Drina) koje konvergiraju sa severa i sa juga ka Savsko- Dunavskoj liniji. Preko teritorije Srbije prelaze važne evropske saobraćajnice. Saobraćajnice uglavnom prate doline velikih reka i povezuju severnu, srednju i zapadnu Evropu sa balkansko-mediteranskim i blisko-istočnim prostorom. Mreža glavnih i drugih saobraćajnica čini područje Republike Srbije, a posebno Savsko-Dunavski i Dunavsko-Moravski pravac jednom od najkomunikativnijih u ovom delu Evrope. Opština - grad Čačak je obuhvaćen Prostornim planom Republike Srbije kao strateškim razvojnim dokumentom za period do 2010. g. Ovim strateškim planom jasno je definisan značaj opštine-grada Čačka u sastavu sekundarne Zapadno-Moravske osovine razvoja koja se nastavlja na primarnu osovinu razvoja Subotica - Skoplje. Grad Čačak je regionalni centar koji ima lokacione pogodnosti za razvoj u dolini Z. Morave u okviru Zapadno-moravskog pojasa (Kruševac, Trstenik, Kraljevo, Čačak, Lučani, Požega). Usled povoljnog položaja, veoma plodnog zemljišta i klimatskih povoljnosti moguć je i veliki razvoj poljoprivrede na ovom području. Grad je veoma dobro saobraćajno povezan, ali će u dugoročnom periodu ostvariti još bolji nivo povezanosti preko auto-putnih koridora (zapadno-moravski, Beograd- Južni Jadran, vezni koridori, Batočina-Kragujevac-zapadno-moravski koridor). Prostornim planom opštine - grada Čačka nastojalo se da se sprovede (primeni) osnovna strateška opredeljenja PPRS da se postigne veći stepen ukupne funkcionalne integrisanosti prostora, veća saobraćajna i ekonomska povezanost, poboljšanje kvaliteta života, kao i stimulisanje razvoja seoskih naselja i područja kao višefunkcionalnih, proizvodnih, socijalnih i kulturnih prostora i jačanje ekonomske snage seoskih domaćinstava. Među potencijalima koji su navedeni u PPRS za opštinu-grada Čačka ističu se: • poljoprivredno zemljište, • zapadno-moravski hidro-energetski potencijal, • mineralne sirovine (magnezit i šljunak), • saobraćaj, • turizam, • prirodna i nepokretna kulturna dobra. PLANSKO KORIŠĆENJE I ZAŠTITA PRIRODNIH RESURSA Korišćenje i zaštitu poljoprivrednog zemljišta Opština - grad Čačak u PPRS, kroz rejonizaciju poljoprivredne proizvodnje, pripada 1.Ratarsko stočarskom rejonu i 2.Voćarsko vinogradarskom reonu. Među prioritetnim opredeljenjima PPO je zaštita poljoprivrednog zemljišta a naročito ograničavanje pretvaranja zemljišta od I do IV bonitetne klase u nepoljoprivredne namene kao i očuvanje kvaliteta i prirodne plodnosti zemljišta, obzirom na izražene zahteve za prostorom drugih privrednih i društvenih aktivnosti u procesima ekonomskog razvoja. Na teritoriji grada Čačka sva sela su grupisana u četiri poljoprivredna rejona: • podkablarski • podvujanski • pomoravski • podovčarsko-podjelički Korišćenje i zaštitu šumskog zemljišta i lovnih područja PPRS planirano je unapređenje stanja šuma i šumskog zemljišta, kao i lovnih područja kroz prevođenje izdanačkih šuma u visoke, melioracijom degradiranih šuma u visokoproduktivne sastojine, melioracijom izdanačkih šuma lošeg kvaliteta, rekonstrukcijom nekvalitetnih degradiranih visokih šuma u kvalitetnije kao i zaštitom postojećih kvalitetnih šuma. Po teritorijalnoj podeli šume i šumsko zemljište Opštine-grada Čačak pripadaju Golijskom šumskom području i regulisano je Zakonom o šumama. Stepen šumovitosti Opštine je 23%. Na nivou opštine biološkim uzgojnim radovima, odnosno, planom gajenja šuma, podizanjem novih šuma (pošumljavanje) težiće se ka planiranom procenatu povećanja šumskog zemljišta iz Prostornog plana Republike Srbije. Na nivou opštine biološkim uzgojnim radovima, odnosno, planom gajenja šuma, podizanjem novih šuma (pošumljavanje) teži se ka ostvarenju planiranog procenata iz PPRS. Povećanje površina pod šumom pošumljavanje predviđeno je na zemljištu VI, VII i delom VIII klase. Principi razvoja lovstva i uzgoja divljači na nivou Republike ispoštovani su PPO kroz sledeće ciljeve: · povećanje brojnosti sitne i krupne divljači; · poboljšanje strukture i kvaliteta divljači; i · zaštita i očuvanje svih, a posebno retkih i ugroženih vrsta. Korišćenje i zaštita voda i vodoprivredna infrastruktura Vode i vodni resursi kao bitan prirodni potencijal zahtevaju plansko korišćenje i zaštitu voda, prostorno i vremenski dugoročno definisano. Pri izradi PPO korišćena je Vodoprivredna osnova Republike Srbije („Službeni glasnik RS“ br.70/02) Prostorni plan Republike Srbije („Službeni