Хабаршы Вестник Eurasian Journal
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ISSN 1563-0223 Индекс 75878; 25878 ӘЛ-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ХАБАРШЫ Филология сериясы КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ имени АЛЬ-ФАРАБИ ВЕСТНИК Серия филологическая AL-FARABI KAZAKH NATIONAL UNIVERSITY EURASIAN JOURNAL of Philology: Science and Education №2 (арнайы шығарылым) Алматы «Қазақ университеті» 2018 ISSN 1563-0223 Индекс 75878; 25878 ISSN 1563-0223 • Индекс 75878; 25878 ӘЛ-ФАРАБИ атындағы КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ AL-FARABI KAZAKH ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ УНИВЕРСИТЕТ имени АЛЬ-ФАРАБИ NATIONAL UNIVERSITY ХАБАРШЫ ХАБАРШЫ Ф И Л О Л О Г И Я С Е Р И Я С Ы ВЕСТНИК С Е Р И Я Ф И Л О Л О Г И Ч Е С К А Я EURASIAN JOURNAL ФИЛОЛОГИЯ СЕРИЯСЫ №2 (арнайы шығарылым) OF PHILOLOGY: SCIENCE AND EDUCATION арнайы 2(шығарылым ) 2018 25.11.1999 ж. Қазақстан Республикасының Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрлігінде тіркелген Куәлік №956-Ж. Журнал жылына 4 рет жарыққа шығады ЖАУАПТЫ ХАТШЫ Зуева Н.Ю. – ф. ғ. к., доценті (Қазақстан) РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Әбдиманұлы Ө. – ф. ғ. д., профессор (ғылыми редактор) Евдокимова С.Б., PhD, доцент, Браун университеті (АҚШ) (Қазақстан) Жаң Жин Жин – ф. ғ. д., профессор, Пекин ұлттық Күркебаев К.К. – ф. ғ. к., доцент (ғылыми редактордың орталық университеті (Қытай) орынбасары) (Қазақстан) Кибальник С.А. – ф. ғ. д., профессор, Орыс әдебиеті Таева Р.М. – ф. ғ. к., доцент (редактордың көмекшісі) институты (Ресей) (Қазақстан) Морхье Пост – PhD, доцент, Берген университеті (Норве- Алимтаева Л.Т. – ф. ғ. к., доцент м.а. (редактордың гия) көмекшісі) (Қазақстан) Насие Йылдыз – ф. ғ. д., профессор, Гази университеті Джолдасбекова Б.У. – ф. ғ. д., профессор, ҰҒА (Түркия) корреспондент-мүшесі (Қазақстан) Риверс Уильям П. – ф. ғ. д., профессор, Ұлттық кеңес Карағойшиева Д.А. – ф. ғ. к., PhD (Қазақстан) және тілдерді дамыту жөніндегі халықаралық оқыту (АҚШ) Мадиева Г.Б. – ф. ғ. д., профессор (Қазақстан) Сэт А. Агбо – PhD, доцент, Лейкхэд университеті (Канада) Темірболат А.Б. – ф. ғ. д., профессор (Қазақстан) Донна Орвин – ф. ғ. д., профессор, Торонто университеті ТЕХНИКАЛЫҚ ХАТШЫ (Канада) Кенжеқанова Қ.К. – PhD (Қазақстан) «Филология сериясы» қазіргі тіл білімі мен әдебиеттану және аралас мамандықтардың өзекті мәселелерін жария- лауға арналған. Х Багизбаев оқулары. Ғылыми басылымдар бөлімінің басшысы ИБ № 11968 Гульмира Шаккозова Телефон: +77017242911 Басуға 10.05.2018 жылы қол қойылды. 1 E-mail: [email protected] Пішімі 60х84 /8. Көлемі 23 б.т. Офсетті қағаз. Сандық басылыс. Редакторлары: Тапсырыс № 2500. Таралымы 500 дана. Бағасы келісімді. Гульмира Бекбердиева, Ағила Хасанқызы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің «Қазақ университеті» баспа үйі. Компьютерде беттеген 050040, Алматы қаласы, әл-Фараби даңғылы, 71. Айгүл Алдашева «Қазақ университеті» баспа үйінің баспаханасында басылды. Жазылу мен таратуды үйлестіруші Керімқұл Айдана Телефон: +7(727)377-34-11 © Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 2018 E-mail: [email protected] 1-бөлім ТІЛ БІЛІМІ Раздел 1 ЯЗЫКОЗНАНИЕ Section 1 LINGUISTICS МРНТИ 81’23 16.21.07 Александрова О.И.1, Нгуен Тху Тхао2, 1к. ф. н. доцент, 2магистрант Российского университета дружбы народов, Россия, г. Москва, e-mail: [email protected]; [email protected] ЯЗЫКОВЫЕ И НЕЯЗЫКОВЫЕ СРЕДСТВА ВЫРАЖЕНИЯ ЭМОЦИЙ В ПИСЬМЕННОЙ РАЗГОВОРНОЙ РЕЧИ (на материале русского и вьетнамского языков) Настоящая работа представляет собой попытку установления соотнесенности языковых и неязыковых средств выражения эмоций в новом типе общения – письменной разговорной речи путем обмена короткими сообщениями. Материалом исследования послужили междометия, а также особый тип иконических знаков, получивших широкое распространение в письменной коммуникации через электронные сообщения. В качестве рабочей гипотезы было выдвинуто предположение о том, что разнообразие, многозначность, диффузность междометий как языковых средств выражения эмоций находит отражение в иконических знаках письменной электронной коммуникации – так называемых эмотиконах, что подтверждают примеры из разноструктурных языков – русского и вьетнамского. Неязыковые средства выражения эмоций не замещают, а дополняют языковые средства, тем самым усиливая экспрессивность высказывания. Ключевые слова: категория эмотивности, языковые средства выражения эмоций, междометия, иконические знаки, эмотиконы. Aleksandrova O.I.1, Nguen Thu Thao2, 1PhD, A/Professor, 2MA student of Peoples Friendship University of Russia, Russia, Moscow, e-mail: [email protected]; [email protected] Limguistic and non-linguistic means of expressing emotions in written conversation (on the material of Russian and Vietnamese languages) The following work is an attempt to establish the correlation of linguistic and non-linguistic means of expressing emotions in a new type of communication – written conversational speech by exchanging short messages. The two types of expressive units are chosen as the research material: interjections and so-called emoticons, a special type of iconic signs that have become widespread in written communica- tion through electronic communications. As a hypothesis of the research, it was suggested that the diver- sity, polysemy, diffuseness of interjections as linguistic means of expressing emotions is reflected in the iconic signs of written electronic communication, as evidenced by examples from the different languages – Russian and Vietnamese. Non-linguistic means of expressing emotions do not replace, but supplement expressive means of language, thereby strengthening the expressiveness of the communication. Key words: emotiveness, ways of expressing emotions, interjections, iconic signs, emoticons Александрова О.И.1, Нгуен Тху Тхао2, Ресей халықтар достығы университеті 1ф.ғ.к., доцент, 2магистрант, Ресей, Мәскеу қ., e-mail: [email protected]; [email protected] Ауызекі және жазба тілінде эмоцияны білдірудің тілдік және тілдік емес құралдары (орыс және вьетнам тілдерінің материалдары бойынша) Бұл жұмыста байланыс құралының жаңа түрі – жазбаша тілдік қарым-қатынастағы қысқа хабарламалармен алмасу арқылы эмоцияны білдірудегі тілдік және тілдік емес құралдардың байланысы қарастырылады. Зерттеу материалы ретінде одағай, сонымен қатар жазба қарым- © 2018 Al-Farabi Kazakh National University Александрова О.И., Нгуен Тху Тхао қатынасында кеңінен таралған электрондық белгішелердің ерекше түрлері алынды. Жұмыстың гипотезасы ретінде, әртүрлілік, полисемия, эмоцияларды білдіретін лингвистикалық құралдардың дифференциациясы, электрондық байланыстың белгішелерінде көрініс табатындығы және бұл айырмашылықтар құрылымдық тілдерден – орыс және вьетнам тілдерінің мысалдарынан көрініс табатын эмотикондарда болатындығы турасында болжам алынды. Эмоцияларды білдірудің лингвистикалық емес құралдары тілдік құралдарды толықтырады және сөздің айқындығын күшейтеді. Түйін сөздер: эмотивтік санат, көңіл-күйді білдіретін тілдік құралдар, одағай, бейнелік белгілер, эмотикондар. Введение мотивами индивида (Леонтьев, 1971: 35), то есть психические переживания человека, связанные с Антропоцентрический подход в лингвистике его душевным волнением и состоянием (Ильин, и тенденция к междисциплинарности способ- 2001). Все эмоции делятся на положительные и ствовали активному развитию психолингвисти- отрицательные, в зависимости от того, какими ческого направления и повышению интереса действиями они вызваны и на что направлены. лингвистов к изучению языковой личности и Среди эмоций выделяются базовые (или фунда- ее эмотивно-прагматического аспекта, эмоцио- ментальные) и вариативные. В различных клас- нального речевого поведения, а также языковых сификациях список базовых эмоций варьирует- средств выражения эмоций. ся, однако, почти везде выделяются интерес / Анализ эмоциональной системы человека, возбуждение, радость / удовольствие, удивление отражающей его чувственное восприятие объек- / испуг, горе / страдание, гнев / ярость, страх / тивной действительности, в контексте языкового ужас, стыд / унижение, отвращение, презрение. выражения способствует не только пониманию Сочетание фундаментальных эмоций способ- глубинных свойств человеческого сознания, но ствует появлению комплексных эмоциональ- и сущности семиотического знака, без которого ных состояний, например, тревожность – страх была бы невозможна коммуникация. В сопоста- + гнев + вина + интерес. Каждая из фундамен- вительном аспекте анализ языковых и неязыко- тальных эмоций может являться основанием для вых, вербальных и невербальных средств выра- целого спектра эмоциональных состояний, раз- жения эмоций приобретает особую значимость личающихся интенсивностью и степенью выра- для распознавания культурно-языкового кода в женности, например, радость – восторг – лико- процессе межкультурной коммуникации. вание (Психология эмоций, 1984). С активным распространением нового типа В лингвистике в связи с существованием общения – письменной коммуникации путем различных средств выражения эмоций на раз- обмена короткими сообщениями, при которой ных языковых уровнях от фонетического до разговорная речь приобретает особые харак- лексико-семантического выделяется категория теристики (сниженную степень спонтанности, эмотивности, под которой понимается эмоцио- трансформированные временные рамки, сокра- нальность в языковом преломлении, выражение щение интонационных возможностей языка и языковыми средствами человеческих чувств, на- др.), появляются новые средства невербальной строений, переживаний. В широком понимании коммуникации, служащие для выражения эмо- категория эмотивности включает все языковые ций. Каким образом выражаются эмоции в пись- средства отражения эмоций и эмоциональных менной