World White Teeth: Determinants and Promotion of Oral Hygiene Behavior in Diverse Context
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
UITNODIGING From a behavioral and social scientic perspective, the present thesis examined the determinants of oral hygiene behavior among different populations and in World White Teeth voor het bijwonen van de openbare diverse contexts. In accordance with health psychological models and theories verdediging van mijn proefschrift on health behavior, the findings suggest that for the promotion of oral hygiene behavior tailored oral hygiene self-care intervention may be more effective than Determinants and promotion of oral You are cordially invited to attend the PhD a so called “one size fits all” - approach. defense ceremony hygiene behavior in diverse contexts World White Teeth World White Teeth World Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven Determinants and promotion of oral hygiene behavior in diverse contexts op donderdag 1 april 2010 om 14.45 uur in de aula van het Academie- gebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, Broerstraat 5 This will take place in the Aula of the ‘Academiegebouw’ (Academic Building), Broerstraat 5, Groningen on 1 April 2010 (Thursday) at 14.45 Na afloop van de promotie ben je van harte welkom op de receptie Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven Yvonne in hetzelfde gebouw After the ceremony, the reception will be held at the same location Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven [email protected] Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven [email protected] 06 51873389 Paranimfen Sociale Psychologie (RUG) Renata Lubbelinkhof Lectoraat Transparante Zorgverlening (HG) [email protected] 06 48870099 Jacoline C. Baggerman-de Waal [email protected] 06 52220403 Proefschr_omslag_uitnod.indd 1 15-02-2010 13:48:41 World white teeth 1 2 Colophon: World White Teeth Determinants and promotion of oral hygiene behavior in diverse contexts Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven Thesis Groningen. - With references and Dutch summary. ISBN: 978-90-367-4263-4 © 2010, Yvonne A.B. Buunk-Werkhoven All rights reserved; no part of this thesis may be reproduced, stored in a retrieval system, transmitted in any form, or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the author, except in the case of quota- tions in reviews, articles, books, et cetera. Cover design and lay-out: Stephany Thijssen Photograph backpage: Marinus Winkels (coloured by Stephany Thijssen) Production: Drukkerij Ridderprint BV, Ridderkerk Rijksuniversiteit Groningen World White Teeth Determinants and promotion of oral hygiene behavior in diverse contexts Proefschrift ter verkrijging van het doctoraat in de Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 3 aan de Rijksuniversiteit Groningen op gezag van de Rector Magnificus, dr. F. Zwarts, in het openbaar te verdedigen op donderdag 1 april 2010 om 14.45 uur. door Yvonne Andrea Bernadette Buunk-Werkhoven geboren op 27 januari 1967 te Gieten Promotor: Prof. dr. A. Dijkstra Copromotor: Dr. C.P. van der Schans Beoordelingscommissie: Prof. dr. A.A. Kaptein Prof. dr. A. de Jongh Prof. dr. F. Abbas 4 Ter herinnering aan drs. Marjan Buunk, psycholoog 5 6 Paranimfen: Renata Lubbelinkhof & Jacoline C. Baggerman-de Waal This research project was supported by a grant from ‘Zestor, arbeidsmarkt- en opleidings- fonds hbo (voorheen Stichting Mobiliteitsfonds hbo)’. Additional the project was funded by the Hanze University Applied Sciences Groningen and the University of Groningen. A stipendium VMTI-2006 for scientific research (prize) was granted by the ‘Vereniging Medisch Tandheelkundige Interactie’. Financial support for the printing of this thesis was kindly provided by Stichting NVM - onderzoek en scholing, GABA Benelux, Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde, NMT Voorwoord Wanneer men geïnteresseerd is in bepaalde aspecten van menselijk gedrag, gebeurtenissen of situaties en voor het oplossen ervan informatie –gebaseerd op theoretische wetenschap- pelijke gronden– nodig heeft, dan maakt men vooral gebruik van ‘key-words, auteurs en databases’. Wanneer men geïnteresseerd is in de auteur van dit proefschrift en meer wil weten over haar motieven voor de keuzes die zij –merendeels intuïtief– heeft gemaakt en haar eigen wijze van handelen, dan kan men het beste informeren naar gedeelde ervaringen van betrokken ‘key-persons’, co-auteurs en instanties. Er wordt vaak geschreven: ‘een proefschrift schrijf je nooit alleen’. Dit is slechts gedeeltelijk waar, want voor het overgrote deel van het schrijfproces zat ik heel alleen en eenzaam voor mijn Flybook® computer. In gedachten hoorde ik dan vaak de stem van mijn schoonvader: ‘Als jij niet vliegt, dan leef je niet...’ In het voorwoord van dit proefschrift, ofwel van mijn beproeving op schrift gesteld, wil ik graag alle sleutelpersonen een woord van dank toezeggen voor hun oprechte steun. Vanuit psychologisch perspectief is het verlenen van steun een belangrijke functie van sociale con- tacten. Ik heb gedurende dit promotietraject opmerkelijk veel en verschillende soorten van sociale steun: instrumentele, informatieve, emotionele en waarderingsteun, mogen ontvangen. 7 Talrijke dankwoorden: Mijn doctoraalbul van Psychologie was amper ondertekend toen Cees van der Schans met de vraag kwam om een onderzoeksvoorstel te schrijven voor een promotietraject vanuit het Lectoraat Transparante Zorgverlening. Zo gezegd, zo gedaan en de subsidie werd toegekend; ik startte het parttime promotieonderzoek met gedeeltelijke vrijstelling voor mijn werkzaamheden binnen het HBO-onderwijs. Aansluitend heb ik zoveel gepland, zoveel uit- gevoerd en hebben we zoveel enerverende activiteiten meegemaakt: Cees, veel dank voor je bereidwillige steun als faciliterende en professionele copromotor. Mede dankzij jou is het een wereldproefschrift geworden! Zeer dankbaar ben ik Arie Dijkstra voor zijn directe, praktische en bovenal deskundige informatie, die ik nodig had om de diverse grensoverschrijdende onderzoeksactiviteiten op een theoretische, methodologische en analytische verantwoorde wijze te kunnen volbrengen. Op afstand en op momenten dat onzekerheden, angsten en gedachten als ‘waarom doe ik dit eigenlijk’ mij parten speelden, wist Arie met begrip, acceptatie en vertrouwen mijn zelfbeeld weer positief te bevestigen. Als buiten-promovenda kon ik me geen betere promotor wensen! Arie, jouw steun was gedurende het gehele promotietraject wereldlijk, zowel voor de in- houdelijke als voor de emotionele kanten van mijn ‘beleefde werkelijkheid’. Een aantal mensen en instanties, de tolken en vertalers, oud-studenten mondzorgkunde en legio andere personen die een bijdrage hebben geleverd wil ik bedanken. Wilmar Schaufeli, zonder jouw deskundige vertrouwen in de kwaliteit, haalbaarheid en slagingskans van het promotieonderzoek, was het nog maar de vraag of ik de subsidie had gekregen en of ik überhaupt aan dit traject zou zijn begonnen. Veel dank dat je getuige bent van twee heel bijzondere ceremoniële life-events. Gert Jan en Fiona, de casus die zich de afgelopen 5 jaren regelmatig afspeelde op Estancia Wekerom in Uruguay is nog maar het begin van een longitudinaal vriendschappelijk onderzoek. Muchas gracias! En dat we nog vaak onder het genot van een overheerlijke caipirinha op wetenschappelijk verantwoorde wijze verhalen over Assen kunnen uitwisselingen. Sarah, Nina, Steven en Niek: dank voor jullie hulp bij de dataverzameling, maar vooral voor de enthousiaste en plezierige overlegmomenten. Ook de participanten in het binnen- en buitenland verdienen alle lof voor hun medewerking aan het invullen van de vragenlijsten voor de onderzoeken. Er zijn momenten die me altijd zullen bijblijven! Silvia Franco: muchas gracias por todo! ¿Por qué Silvia? ¿Por qué muchas gracias? Porque eres una mujer fenomenal! Gustavo Parodi Estellano, María Eugenia Jaso y Sebastián Acevedo: muchas gracias por su apoyo a mi investigación en Uruguay. José Manuel Almerich Silla: gracias por su recolección de datos en España. Su-yan L. Barrow: thank you very much (‘arigato’) for all your kindly support and love. Vanuit het Ministerie van Defensie - Directie Militaire Gezondheidszorg: Brigade-generaal Rob van der Meer en Luitenant-kolonel Henk van der Wal: een opmerkelijk significante correlatie tussen San Antonio en Margaritas is be- vestigd, evenzo een significant verband tussen de wijze waarop jullie mij hebben aangepakt en hoe mijn man Bram dat doet. Pim Bink en het bestuur van de NOHS ben ik erg erkentelijk voor de bereidheid tot medewerking en hulp bij het uitvoeren van een heus veldonderzoek in Nepal. Mijn persoonlijke ‘vrijheidsberovingtraject’ begon met een eenvoudig afstudeeronderzoek 8 in de Dr. S. van Mesdagkliniek en mondde uit in een meervoudig promotieonderzoek: Marius Spreen, dank voor je steun en voor het delen van doorgaans bizarre beeldvormende casuïstiek, naast je statistische begaafdheid. Elly Verheggen-Udding, ik wil jou bedanken voor de superieure samenwerking bij de structurering van de mondzorg voor deze uit- zonderlijke patiëntengroep. Frans Siero en José Heesink wil ik bedanken voor hun stimulerende begeleiding tijdens mijn leer- en afstudeeronderzoek; jullie hebben mij de wezenlijke stappen van het doen van (toegepast) wetenschappelijk onderzoek bijgebracht. Suzanne en Carla, nooit zal ik vergeten dat wij als first members of the ‘HEALTH’-group ons tijdens het EHPS 2005 congres in Galway ietwat ongezond hebben gedragen. Na dit Ierse uitje waren we bij de Groningse over- leg- en discussie momenten wel heel braaf, serieus en ‘healthy’ bezig. Samen met Thecla, Karin, en andere ‘HEALTH’-groepsleden: dank voor jullie positieve en verfrissende bijdragen gedurende mijn buiten-promovenda bestaan.