Jednodniówka Mww, Wrocław 2.9.2011 E S Beginnt in Breslau Dorota Monkiewicz
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
> s./p. 7 JEDNODNIÓWKA MWW, WROCŁAW 2.9.2011 E S BEGINNT IN BRESLAU DOROTA MONKIEWICZ W 1970 roku, podczas ogólnopolskiego sympo During the national conceptual symposi economic situation, Wrocław became an im zjum konceptualnego, warszawski artysta Zbigniew um in Wrocław in 1970, Zbigniew Gostomski, portant cultural center. The intelligentsia, re Gostomski przedstawił we Wrocławiu projekt pracy an artist from Warsaw, presented his project, settled here from Lviv after World War II, has zatytułowanej Zaczyna się we Wrocławiu. Idea artysty entitled It Begins in Wrocław. His idea was to set the intellectual tone of the entire city. The polegała na tym, aby ustanowić wyobrażoną przestrzeń create an imaginary space of the globe, based rebuilt University of Wrocław had a booming globu ziemskiego jako system modułowych odcinków, on a system of modular segments, the meas Polish studies department. The headquar których odmierzanie zaczęłoby się we Wrocławiu i stąd uring of which would start off in Wrocław ters of the cultural magazine “Odra” was rozprzestrzeniło na cały świat. Hasło „Zaczyna się we and continue around the world. The phrase based here, just like Jerzy Grotowski’s avant Wrocławiu” – mimo wszystkich innych znaczeń tego It Begins in Wrocław, aside of all other no garde “Laboratorium” theater and the local projektu – brzmi jak modernizacyjny apel, optymi tions that the project might carry, sounded film studio, birthplace of the cult classic The styczne wychylenie ku przyszłości, w której wszystko like a call to arms, an optimistic reaching out Saragossa Manuscript, directed by Wojciech ma się dopiero wydarzyć. Blisko czterdzieści lat póź toward all the great things the future might Jerzy Has. The poet and playwright Tadeusz niej do projektu Zbigniewa Gostomskiego nawiązał hold. Almost 40 years later, Gostomski’s Różewicz also settled in Wrocław. There poznański artysta Rafał Jakubowicz, montując na bu project inspired Rafał Jakubowicz, an art were numerous avantgarde initiatives in the dynku galerii BWA Awangarda w centrum Wrocławia ist from Poznań, who mounted a white neon field of visual arts taking place in Wrocław – biały neon uformowany w napis Es beginnt in spelling “Es beginnt in Breslau” on the build from the Jerzy Ludwiński’s conceptual Mona Breslau. Niemieckojęzyczna wersja zdania Zbigniewa ing of the BWA Awangarda gallery in the Lisa Gallery and Museum of Current Art, Gostomskiego wykonana przez Rafała Jakubowicza center of Wrocław. This German version of through the new media exhibitions in the miała zwrócić uwagę na szczególny wymiar wydarzenia Gostomski’s phrase was supposed to evoke Permafo and FotoMediumArt galleries, artystycznego z 1970 roku. Odwoływała się do sytuacji the context of the artistic event from 1970. It up to anarchist provocations of the Orange polskiej sztuki awangardowej okresu „realnego socja referenced Polish avantgarde art from the Alternative and the Luxus group in the 1980s. lizmu”, w której kamieniami milowymi były sympozja period of “socialist realism”, with its mile Jakubowicz’s question about “when” it i plenery w Osiekach koło Koszalina (Köslin), Elblągu stones – the symposia and open air meetings begins in Wrocław is a fundamental issue for (Elbing) czy Zielonej Górze (Grünberg), a także sym in Osieki near Koszalin (Köslin), in Elbląg the local culture and the identity of modern pozjum we Wrocławiu (Breslau). Wszystkie te imprezy (Elbing), Zielona Góra (Grünberg) and inhabitants of the city. The polls conducted odbywały się na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych, Wrocław. All these events were organized on recently in Wrocław by Paweł Kubicki, a so czyli dawnych terytoriach Trzeciej Rzeszy przejętych the socalled Regained Territories, which are ciologist from the Institute of European przez polską administrację po drugiej wojnie świato former Reich lands reclaimed by Poland af Studies at the Jagiellonian University, show wej. Komunistyczne państwo przyzwalało na nowocze ter World War II. Modern, and avantgarde that when asked about the most important sną, awangardową i niespecjalnie akceptowaną przy art, which on other occasions wasn’t so easily source of selfidentification, the people of innych okazjach sztukę, tak bowiem tworzyła się nowa accepted, was permitted then and there. The Wrocław mentioned the common experi polska historia tych „ziem bez historii” (skoro niemiec communist authorities allowed these events ence of defending the city from flooding in ka przeszłość miała być na zawsze zatarta). to take place, because they created a new his 1997. During a debate in the Habeas Lounge Wrocław – potwornie zniszczony podczas obrony tory for these lands that had none (they were series, inspired by Wrocław Contemporary Festung Breslau wiosną 1945 roku – dźwigał się z ruin to be wiped clean of any traces of German Museum, the intellectuals mentioned other przez dekady. Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej stał history). sources as the memories of working with the się jednak ważnym ośrodkiem kulturalnym. Ton nada Wrocław was almost razed to the ground thenunderground “Solidarność” movement wało miastu środowisko polskiej inteligencji, przesied during the siege of Festung Breslau in the in the 1980s some mentioned even the old in Schron. Na fasadzie Klepsydra Stanisława Drożdża z 1967 roku. lonej tutaj ze Lwowa w wyniku powojennej zmiany spring of 1945 and it has been trying to re stitutions transplanted from Lviv to Wrocław Mural wykonano w 2009. Praca z kolekcji Dolnośląskiego Towarzystwa granic. Na odnowionym Uniwersytecie Wrocławskim build itself for decades. Despite its weak > p. 2 Zachęty Sztuk Pięknych (fot. P. Mastej) rozwijała się polonistyka. We Wrocławiu ukazywało The Shelter. On the façade Hourglass by Stanisław Dróżdż from 1967. The mural was executed in 2009. The work from the collection of DTZSP (photo: P. Mastej) się ważne ogólnopolskie pismo kulturalne „Odra”, działał awangardowy Teatr Laboratorium Jerzego IT BEGINS IN WROCŁAW – IN THE Grotowskiego, w miejscowej wytwórni filmowej powstał kultowy Rękopis znaleziony w Saragossie CONTEXT OF CONTEMPORANEITY Wojciecha Jerzego Hasa. > s. 2 LECH STANGRET ZACZYNA SIĘ WE WROCŁAWIU IN 1970, DURING THE VISUAL ARTS – WŲKONTEKŚCIE WSPÓŁCZESNOŚCI SYMPOSIUM WROCŁAW ’70, ZBIGNIEW LECH STANGRET GOSTOMSKI PRESENTED A PROJECT ENTITLED IT BEGINS IN WROCŁAW. HE W 1970 ROKU NA SYMPOZJUM PLASTYCZNYM WROCŁAW ’70 ZBIGNIEW GOSTOMSKI PROPOSED AN ARRANGEMENT OF TWO ZGŁOSIŁ PROJEKT ZATYTUŁOWANY ZACZYNA SIĘ WE WROCŁAWIU. PROPONOWAŁ W NIM TYPES OF MANUFACTURED ELEMENTS ROZMIESZCZENIE NA TERENIE WROCŁAWIA, WEDŁUG OKREŚLONEGO SCHEMATU, ACCORDING TO A PARTICULAR SCHEME DWÓCH TYPÓW FABRYCZNIE WYKONANYCH ELEMENTÓW WITHIN THE CITY OF WROCŁAW Nie precyzował jednak, jak konkret przez Niemców, nową tradycję, ożywić zagadnień sięgających do tego, co najgłę nie mają one wyglądać. Określał tylko, wśród osiedleńców przybyłych z różnych biej zakorzenione w psychice ludzkiej, He did not state precisely what the ele As Janusz Bogucki explained years later, the że jeden ma średnicę i wysokość, a drugi regionów przedwojennej Polski i nielicz czyli pradawnej potrzeby organizowania ments should look like, just determined that object was to create a new tradition on the trzy wymiary. Głównym założeniem tej nych autochtonów patriotyzm lokalny przestrzeni7, inni zaś realizację „abso one has a diameter and height, and the other land left by Germans, to kindle local patri propozycji był jej „stały i nieskończony, identyfikujący się z miastem – nowym lutnego otoczenia” i „absolutnej formy”, one – three dimensions. The main assump otism that would let repatriates who arrived równomiernie we wszystkich kierun polskim ośrodkiem5. Jeśli jeszcze do bo „absolutne otoczenie” – to wszędzie, tion of this project was its “permanent and in from different parts of Poland, as well as few kach postępujący rozwój”1. Raz przyjęte tego dodamy, że organizatorzy zapew a „absolutna forma” – to jakakolwiek8. finite development, progressing evenly in all natives, identify with the city – a new Polish odległości między elementami miały niali materiały i środki techniczne Z czasem Zaczyna się we Wrocławiu directions”2. Once established, the distances centre. If we add that the organizers provided być od tego momentu rygorystycznie oraz zobowiązywali się do wykonania sklasyfikowano pod szyldem sztanda between the elements were to be strictly com material and technical means, as well as were przestrzegane, niezależnie od warunków propozycji artystów w zakładach pro rowego przykładu sztuki konceptualnej, plied with, regardless of the circumstances obliged to manufacture the artists’ proposals, i przeszkód, jakie napotkają. dukcyjnych, rozważania krytyka mogą a Sympozjum Plastyczne Wrocław ‘70 and obstacles they would come across. the critic’s deliberation can appear justified Andrzej Osęka, rozpatrując pracę się wydawać w pewnej mierze usprawie przeszło do historii polskiej sztuki jako Andrzej Osęka, analyzing the work by to a certain extent. Hence, in case of Andrzej Zbigniewa Gostomskiego w kategoriach dliwione. W wypadku Andrzeja Osęki symboliczna manifestacja sztuki poję Zbigniew Gostomski in terms of a possible Osęka, the context of the political aim, place przypuszczalnej materializacji pomy kontekst politycznego celu, miejsca ciowej. Gwoli ścisłości trzeba dodać, że realization of the idea, drew a conclusion that and time, determined the valuation and inter słu, wysnuł wniosek, że z opisu autora i czasu w dużej mierze warunkował więc