Warszawa, lipiec 2013
BS/106/2013
ZAUFANIE DO POLITYKÓW W LIPCU
Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2013 roku
Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a, 00-503 Warszawa e-mail: [email protected]; [email protected] http://www.cbos.pl (48 22) 629 35 69
Politykiem cieszącym się największym zaufaniem Polaków i zdecydowanie dystansującym pozostałe uwzględnione w badaniu osobistości życia politycznego jest prezydent Bronisław Komorowski. W czerwcu1 ponad dwie trzecie Polaków (71%) zadeklarowało zaufanie do głowy państwa. Na drugim miejscu w naszym rankingu zaufania znalazł się minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, który budzi sympatię niemal połowy badanych (45%). Na trzeciej pozycji lokuje się przewodniczący SLD Leszek Miller (35%), a zaraz za nim, z bardzo zbliżonym wynikiem Grzegorz Schetyna (34%). Dwaj główni adwersarze obecnej sceny politycznej, premier Donald Tusk i prezes największej partii opozycyjnej Jarosław Kaczyński, cieszą się poparciem 32% dorosłych Polaków. Blisko co trzeci respondent ma zaufanie do szefa Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry (31%), marszałek Sejmu Ewy Kopacz (30%) oraz Jarosława Gowina (29%). Jedna czwarta badanych deklaruje, że ufa wicepremierowi i ministrowi gospodarki Januszowi Piechocińskiemu (25%) oraz marszałkowi Senatu Bogdanowi Borusewiczowi (24%). Mniej więcej jeden na pięciu ankietowanych darzy zaufaniem przewodniczącego parlamentarnego zespołu ds. zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej Antoniego Macierewicza (22%), lidera NSZZ „Solidarność” Piotra Dudę (21%), ministra finansów Jacka Rostowskiego (20%), ministra zdrowia Bartosza Arłukowicza oraz szefa RP Janusza Palikota (po 18%). Z nieco mniejszym zaufaniem spotykają się rzecznik PiS Adam Hofman, minister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej Sławomir Nowak (po 15%) oraz minister sprawiedliwości Marek Biernacki (14%). Nasz ranking zaufania zamykają politycy mało znani, których pozycja wynika przede wszystkim z niskiej rozpoznawalności. Są nimi ministrowie: pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz (10%), spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz (6%) oraz środowiska Marcin Korolec (2%).
1 Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” (278) przeprowadzono w dniach 4–11 lipca 2013 roku na liczącej 1005 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.
- 2 -
Tabela 1. Stosunek do polityków w lipcu 2013
Zaufanie Nieufność Obojętność Nieznajomość VII ’13 zmiana VII ’13 zmiana od VI ’13 od VI ’13
Bronisław Komorowski 71 -1 12 1 14 1
Radosław Sikorski 45 2 19 0 16 15
Leszek Miller 35 3 31 -2 25 4
Grzegorz Schetyna 34 1 19 -1 24 17
Jarosław Kaczyński 32 -2 45 -1 19 1
Donald Tusk 32 -2 48 1 17 1
Zbigniew Ziobro 31 0 36 0 21 6
Ewa Kopacz 30 1 36 -1 21 9
Jarosław Gowin 29 -3 20 -2 24 21
Janusz Piechociński 25 1 11 -2 23 36
Bogdan Borusewicz 24 1 10 -1 18 42
Antoni Macierewicz 22 1 44 2 15 14
Piotr Duda 21 * 14 * 13 47
Jacek Rostowski 20 -1 26 2 17 32
Bartosz Arłukowicz 18 0 30 -1 16 31
Janusz Palikot 18 -2 58 2 18 2
Adam Hofman 15 -1 24 4 15 42
Sławomir Nowak 15 1 23 -5 15 43
Marek Biernacki 14 1 6 0 17 58
Władysław Kosiniak-Kamysz 10 2 6 0 10 70
Bartłomiej Sienkiewicz 6 * 3 * 10 77
Marcin Korolec 2 * 2 * 5 88 Pominięto odpowiedzi „trudno powiedzieć” * W czerwcu brak pomiaru
- 3 -
Tabela 2. Zmiany zaufania do polityków
Wskazania respondentów według terminów badań
2012 2013 Politycy I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII
w procentach
B. Arłukowicz 27 25 19 23 22 23 22 24 20 22 22 21 21 16 17 19 18 18 18
M. Biernacki ------14 13 14
B. Borusewicz 28 27 23 24 24 22 24 24 23 24 26 24 22 22 22 22 21 23 24
P. Duda - - - - - 18 18 15 15 20 17 18 14 - - 24 - - 21
J. Gowin 26 24 24 26 25 26 23 26 25 29 26 29 30 30 33 31 28 32 29
A. Hofman 12 - 14 - - - - - 14 - - - - 17 15 14 15 16 15
J. Kaczyński 29 27 32 31 27 32 32 29 30 32 25 27 27 31 30 33 33 34 32
B. Komorowski 71 72 68 68 69 68 70 71 67 67 69 69 68 70 70 70 66 72 71
E. Kopacz 33 28 26 35 32 31 31 32 33 32 35 31 34 29 29 30 30 29 30
M. Korolec ------2
W. Kosiniak-Kamysz - - 3 6 5 5 ------8 9 9 8 8 10
A. Macierewicz - 22 - 20 18 21 22 21 - 21 19 21 22 23 22 23 20 21 22
L. Miller 38 39 36 33 38 38 36 36 37 37 40 38 35 37 38 36 34 32 35
S. Nowak 18 15 15 19 16 20 19 17 16 16 17 18 15 15 15 15 13 14 15
J. Palikot 37 32 29 27 29 21 23 27 23 26 26 25 26 23 21 20 20 20 18
J. Piechociński ------28 29 30 31 28 26 24 25
J. Rostowski 27 29 23 23 24 25 24 27 23 25 25 25 23 21 24 20 21 21 20
G. Schetyna 41 - - 36 32 35 34 36 36 32 32 33 31 32 32 35 30 33 34
B. Sienkiewicz ------4 - - - 6
R. Sikorski 51 48 45 48 47 49 46 49 47 46 46 45 46 44 44 43 40 43 45
D. Tusk 49 44 36 36 36 42 40 41 37 38 43 42 41 38 36 34 33 34 32
Z. Ziobro 31 32 32 31 32 31 36 34 33 35 33 33 32 32 30 34 33 31 31
- 4 -
Tabela 3. Zmiany nieufności do polityków
Wskazania respondentów według terminów badań
2012 2013 Politycy I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII
w procentach
B. Arłukowicz 24 27 29 25 27 26 25 25 25 26 25 28 25 33 38 34 28 31 30
M. Biernacki ------6 6 6
B. Borusewicz 8 10 9 10 9 12 11 11 9 10 11 8 8 10 11 13 10 11 10
P. Duda - - - - - 8 10 9 10 11 10 12 10 - - 14 - - 14
J. Gowin 10 14 14 14 14 16 15 16 17 18 18 18 15 16 20 21 21 22 20
A. Hofman 21 - 17 - - - - - 21 - - - - 20 23 23 22 20 24
J. Kaczyński 55 57 48 54 52 49 49 53 49 47 55 55 54 50 51 50 46 46 45
B. Komorowski 11 12 15 14 13 15 15 14 14 13 14 13 11 11 14 12 15 11 12
E. Kopacz 34 44 44 37 35 38 35 35 33 38 36 36 31 38 41 42 38 37 36
M. Korolec ------2
W. Kosiniak-Kamysz - - 3 3 4 4 ------5 5 7 6 6 6
A. Macierewicz - 44 - 43 44 40 37 42 - 41 44 44 43 41 41 42 43 42 44
L. Miller 27 30 29 32 27 27 29 27 28 31 27 28 31 28 29 32 33 33 31
S. Nowak 5 9 11 10 12 11 11 11 12 12 12 13 13 19 21 23 24 28 23
J. Palikot 39 45 48 50 48 55 54 50 51 51 47 50 48 52 56 57 54 56 58
J. Piechociński ------7 7 8 8 11 12 1311
J. Rostowski 17 20 21 21 20 21 19 19 21 22 19 20 20 23 24 24 22 24 26
G. Schetyna 19 - - 17 20 19 19 20 20 22 18 18 19 17 20 21 21 20 19
B. Sienkiewicz ------2 - - - 3
R. Sikorski 17 21 20 19 17 15 20 18 15 18 17 18 17 17 20 23 20 19 19
D. Tusk 32 39 45 45 47 39 42 42 44 43 38 40 41 43 45 49 48 47 48
Z. Ziobro 40 44 39 40 38 36 36 38 37 36 36 39 38 37 40 37 37 36 36
- 5 -
Już od kilku miesięcy politykiem, który budzi największą nieufność badanych, jest Janusz Palikot. Nie ufa mu ponad połowa Polaków (58%). Ponad dwie piąte respondentów wyraża brak zaufania do premiera Donalda Tuska (48%), prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego (45%) oraz Antoniego Macierewicza (44%). Około jednej trzeciej badanych nie ufa marszałek Sejmu Ewie Kopacz, liderowi SP Zbigniewowi Ziobrze (po 36%), przewodniczącemu SLD Leszkowi Millerowi (31%) i ministrowi zdrowia Bartoszowi Arłukowiczowi (30%). W ciągu ostatniego miesiąca nie odnotowaliśmy większych zmian w społecznych ocenach polityków. Nieznacznie (o 3 punkty procentowe) wzrósł odsetek badanych deklarujących zaufanie do szefa SLD Leszka Millera. Zmalała natomiast (także o 3 punkty) liczba ankietowanych ufających byłemu ministrowi sprawiedliwości Jarosławowi Gowinowi. W zakresie poziomu nieufności pewne zmiany nastąpiły w ocenie ministra transportu Sławomira Nowaka, któremu nie ufa mniej osób niż przed miesiącem (spadek o 5 punktów), i rzecznika PiS Adama Hofmana – wzrost nieufności o 4 punkty.
ŚREDNIE OCEN
Badani określają swój stosunek do poszczególnych polityków posługując się 11-punktową skalą, której skrajne punkty można określić z jednej strony jako głęboką nieufność (-5), z drugiej zaś jako pełne zaufanie (+5). Przedstawione wcześniej wyniki pokazywały zasięg społecznego zaufania i nieufności do polityków. Prezentowane były łączne odsetki badanych wyrażających zaufanie (wskazania punktów od +1 do +5), obojętność (0) lub nieufność (od -1 do -5) do poszczególnych osób, a także odsetki tych, którzy ich nie znają. Średnia ocen jest syntetyczną miarą pozwalającą uchwycić siłę zarówno pozytywnych, jak i negatywnych nastawień do poszczególnych polityków, a zarazem wyeliminować wpływ różnic wynikających ze stopnia ich znajomości. Największym zaufaniem – o czym świadczy średnia ocen – nadal obdarzany jest prezydent Bronisław Komorowski (2,02), który jest odbierany pozytywnie wielokrotnie częściej niż pozostali uwzględnieni w badaniu politycy. Drugie miejsce zajmuje najbardziej popularny spośród ministrów, szef resortu spraw zagranicznych Radosław Sikorski (0,70). Znaczną przewagą opinii pozytywnych nad negatywnymi cieszą się również marszałek Senatu Bogdan Borusewicz (0,54) i minister spraw wewnętrznych Bartłomiej Sienkiewicz (0,50). Dodatnią średnią ocen mają także: Marek Biernacki (0,46), Janusz Piechociński (0,43) oraz Grzegorz Schetyna (0,40). Zaufanie przeważa nad nieufnością jeszcze w ocenach
- 6 - przewodniczącego NSZZ „Solidarność” Piotra Dudy (0,31), Jarosława Gowina (0,21) i Władysława Kosiniaka-Kamysza (0,20). W ocenach pozostałych polityków przeważają noty negatywne.
CBOS RYS. 1. ŚREDNIE OCEN POLITYKÓW W LIPCU 2013
Bronisław Komorowski 2,02
Radosław Sikorski 0,70
Bogdan Borusewicz 0,54
Bartłomiej Sienkiewicz 0,50
Marek Biernacki 0,46
Janusz Piechociński 0,43
Grzegorz Schetyna 0,40
Piotr Duda 0,31
Jarosław Gowin 0,21
Władysław Kosiniak-Kamysz 0,20
-0,02 Marcin Korolec
-0,21 Leszek Miller
-0,40 Zbigniew Ziobro
-0,51 Ewa Kopacz
-0,68 Jacek Rostowski
-0,73 Sławomir Nowak
-0,74 Jarosław Kaczyński
-0,78 Bartosz Arłukowicz
-0,85 Donald Tusk
-0,90 Adam Hofman
-1,43 Antoni Macierewicz
-1,83 Janusz Palikot
- 7 -
Politykiem budzącym największą nieufność badanych jest Janusz Palikot (-1,83). Na drugim miejscu z bardzo wyraźnym ładunkiem negatywnym plasuje się Antoni Macierewicz (-1,43). Na trzeciej pozycji wśród polityków z najniższą średnią ocen znalazł się Adam Hofman (-0,90). Nieufność dominuje także w ocenach premiera Donalda Tuska (-0,85). W przeważającej mierze negatywnie odbierani są również: Bartosz Arłukowicz (-0,78), Jarosław Kaczyński (-0,74), Sławomir Nowak (-0,73) i Jacek Rostowski (-0,68). Lepiej postrzegani, ale z przewagą negatywnych ocen są: Ewa Kopacz (-0,51), Zbigniew Ziobro (-0,40), Leszek Miller (-0,21) i Marcin Korolec (-0,02).
Z porównania aktualnych średnich ocen z uzyskanymi w czerwcu wynika, że jedynie dwie zmiany okazały się istotne statystycznie. Nieznacznie poprawiły się opinie o Sławomirze Nowaku. Pomogło w tym prawdopodobnie wyciszenie spraw wokół ministra transportu i resortu przez niego zarządzanego. Pogorszyły się natomiast notowania rzecznika PiS Adama Hofmana.
Tabela 4. Zmiany średniej ocen Politycy (uszeregowanie według VI 2013 VII 2013 Różnica kierunku i wielkości zmian) Sławomir Nowak -1,11 -0,73 0,38* Władysław Kosiniak-Kamysz -0,05 0,20 0,25 Bartosz Arłukowicz -0,99 -0,78 0,21 Marek Biernacki 0,31 0,46 0,15 Bogdan Borusewicz 0,39 0,54 0,15 Grzegorz Schetyna 0,25 0,40 0,15 Janusz Piechociński 0,31 0,43 0,12 Leszek Miller -0,31 -0,21 0,10 Ewa Kopacz -0,56 -0,51 0,05 Radosław Sikorski 0,67 0,70 0,03 Jarosław Gowin 0,19 0,21 0,02 Jarosław Kaczyński -0,75 -0,74 -0,01 Zbigniew Ziobro -0,39 -0,40 -0,01 Antoni Macierewicz -1,41 -1,43 -0,02 Donald Tusk -0,81 -0,85 -0,04 Janusz Palikot -1,78 -1,83 -0,05 Bronisław Komorowski 2,08 2,02 -0,06 Jacek Rostowski -0,61 -0,68 -0,07 Adam Hofman -0,56 -0,90 -0,34* * Różnice średnich ocen istotne statystycznie na poziomie 0,05
- 8 -
Lipiec nie przyniósł większych zmian w naszym rankingu zaufania. Politykiem obdarzanym największym uznaniem pozostaje prezydent Bronisław Komorowski. Na drugim biegunie także bez zmian – z największą nieufnością spotyka się nadal Janusz Palikot. Istotne statystycznie okazały się jedynie zmiany poziomu nieufności deklarowane w stosunku do ministra transportu Sławomira Nowaka, który zyskał w opinii Polaków, i rzecznika PiS Adama Hofmana, który w niej stracił.
Opracowała
Katarzyna KOWALCZUK