Lt. Stefan Korboński Por. Stefan Korboński

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Lt. Stefan Korboński Por. Stefan Korboński POR. STEFAN KORBOŃSKI LT. STEFAN KORBOŃSKI Pseudonimy Nowak, Zieliński – Codenames Nowak, Zieliński – urodzony w 1901. W 1918 jako born in 1901. In 1918 fights as ochotnik walczy w obronie Lwowa. a volunteer in the defence of Lwów. W 1920 służy w 29. Pułku Strzelców In 1920 serves in the 29. Kaniów Ri- Kaniowskich. W 1921 bierze udział fles Regiment. In 1921 takes part in w III powstaniu śląskim. Kończy the Third Silesian Uprising. Gradu- studia prawnicze w Poznaniu. Jako ates from law school in Poznan. oficer rezerwy walczy we wrześniu As reserve officer fights in Septem- 1939. Ucieka z transportu w głąb ber, 1939. Escapes from a transport Związku Sowieckiego. W Warsza- into the Soviet Union. In Warsaw ap- wie mianowany szefem Kierownic- pointed chief of Directorate of Civil twa Walki Cywilnej. Z żoną Zofią przez tajną Resistance. Helped by wife Zofia uses an un- radiostację nadaje meldunki do Londynu. Bierze derground radio station to send dispatches to udział w Powstaniu Warszawskim. Po aresztowa- London. Takes part in the Warsaw Rising. Upon niu Jana St. Jankowskiego przejmuje obowiązki the arrest of Jan Stanisław Jankowski takes over Delegata Rządu. Składa urząd po konferencji as government delegate but resigns after the w Jałcie. W 1947 jest posłem na Sejm. Zagrożony Yalta Conference. In 1947 Member of Parliament. aresztowaniem, ucieka do Stanów Zjednoczo- Threatened with arrest, flees to the United States, nych. Tam przez wiele lat jest przewodniczącym where for many years he chairs the Assembly of Zgromadzenia Ujarzmionych Narodów Europy Captive European Nations (ACEN). Heads the (ACEN). Przewodniczy Polskiej Radzie Jedności Polish Council of Unity in the USA, member w USA, należy do Polskiego Instytutu Naukowego. of the Polish Institute of Arts and Sciences of Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojen- America. Decorated with the Silver Cross of the nego Virtuti Militari, Orderem Orła Białego, Order of Virtuti Militari, the Order of the White medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” Eagle and the medal of “Righteous among the (1980). Umiera w Waszyngtonie w 1989. Nations” (1980). Dies in 1989 in Washington. PPŁK MARIA WITTEK LT. COL. MARIA WITTEK Pseudonim Mira – urodzona w 1899, Codename Mira – born in 1899, pierwsza kobieta-generał w Wojsku the first woman – general in the Polskim. Od 1917 w POW, od grud- Polish Armed Forces. Since 1917 nia 1919 w WP. W 1921 przenie- in the Polish Military Organisation, siona do Ochotniczej Legii Kobiet, in December 1919 joins the Armed następnie kieruje Wydziałem Szko- Forces. In 1921 transferred to the lenia w Komitecie Społecznym Przy- Voluntary Legion of Women, sub- sposobienia Kobiet do Obrony sequently heads the training depart- Kraju. Od 1928 jest Komendantką ment of a committee preparing Naczelną Przysposobienia Wojsko- women for national defence. Since wego Kobiet, od października 1928 commandant of the Female 1939 – szefem Wojskowej Służby Kobiet w KG Military Training Organisation, since October, ZWZ-AK. Funkcję tę pełni również w czasie 1939 – commander of Women’s Auxiliary Ser- i po Powstaniu, do stycznia 1945. Po kapitulacji vice in the Union of Armed Struggle – Home wychodzi z ludnością cywilną. Po Powstaniu Army Headquarters. Holds this post during awansowana do stopnia pułkownika. Od 1946 and after the Warsaw Rising, until January, 1945. kieruje sekcją Przysposobienia Wojskowego Ko- Following surrender of the Rising leaves War- biet w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycz- saw with civilians. Promoted to colonel after the nego i Przysposobienia Wojskowego. W 1948 Rising. Since 1946 in charge of the female mili- obejmuje stanowisko szefa Wydziału Kobiecego tary training program in the State Bureau of Komendy Głównej Powszechnej Organizacji Physical Education and Military Training. In „Służba Polsce”. W 1949 uwięziona, po kilku 1948 takes the post of commandant of the miesiącach wychodzi na wolność i podejmuje Women Department of the Headquarters of “Ser- pracę w kiosku „Ruchu”. Odznaczona dwukrot- ving Poland” Organisation. Imprisoned in 1949, nie Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti released after a couple of months, runs a news- Militari, Krzyżem Niepodległości z Mieczami stand. Decorated twice with the Silver Cross i Krzyżem Walecznych. W 1991 awansowana na of the Order of Virtuti Militari, Cross of Inde- generała brygady. Umiera w 1997 w Warszawie. pendence with Swords and Cross of Valour. In 1991 promoted to brigadier general. Dies in 1997 in Warsaw. MORDECHAJ MORDECHAJ ANIELEWICZ ANIELEWICZ Pseudonim Malachi (Aniołek) – Codename Malachi (Angel) – born urodzony w 1919, działacz lewicy in 1919, activist of the Zionist left. syjonistycznej. W hebrajskiej szkole While attending a Hebrew secondary średniej wiąże się na krótko z mło- school briefly involved in a radical dzieżową organizacją radykalnego revisionist Zionist youth movement odłamu syjonistów-rewizjonistów called Betar, later joins a left-wing Betar, po czym wstępuje do lewicowo- Zionist organization Haszomer Ha- -syjonistycznej organizacji Haszo- cair. In September, 1939 arrested mer Hacair. We wrześniu 1939 aresz- by the NKVD Soviet Secret Police towany przez NKWD przy próbie while attempting to cross the border przekroczenia granicy z Rumunią, zwolniony, with Romania, released, returns to Warsaw via przez Wilno wraca do Warszawy. W getcie włą- Vilnius. Joins underground organization Haszo- cza się w działalność konspiracyjną Haszomer mer Hacair in the Warsaw ghetto. Founds and edits Hacair. Zakłada i redaguje pismo podziemne an underground paper “Neged Hazerem”. In 1942 „Neged Hazerem”. W 1942 współtworzy porozu- helps consolidate left-wing Zionists and commu- mienie lewicowych syjonistów i komunistów nists into an Anti-Nazi Block. One of the found- pod nazwą Blok Antyfaszystowski. W 1942 ers of the Jewish Combat Organisation formed jest współzałożycielem Żydowskiej Organizacji in 1942 and soon its commander. Commander Bojowej – ŻOB. Wkrótce zostaje jej komendantem in chief of the 1943 Ghetto Uprising. Surrounded głównym. Dowodzi powstaniem w Getcie War- by SS forces in a bunker at Miła Street along szawskim w 1943. Osaczony przez SS w bunkrze with other commanders of the uprising commits przy ulicy Miłej ze sztabem ŻOB, popełnia suicide on 8 May, 1943. samobójstwo 8 maja 1943. AUGUST KARDYNAŁ AUGUST CARDINAL HLOND HLOND Prymas Polski, salezjanin – urodzony Primate of Poland, a Salesian – born w 1881. Święcenia kapłańskie przyj- in 1881. Ordained in 1905. Since muje w 1905. Od 1922 sprawuje 1922 holds the post of papal admini- funkcję administratora apostolskiego strator of Upper Silesia, since 1925 Górnego Śląska, a od 1925 biskupa bishop of the Diocese of Katowice. diecezji katowickiej. W 1926 zo- In 1926 appointed archbishop of staje arcybiskupem gnieźnieńskim Gniezno and Poznań and the Pri- i poznańskim oraz prymasem Polski. mate of Poland. Establishes Catholic Tworzy Akcję Katolicką, Towarzy- Action and the Society of Christ Fa- stwo Chrystusowe dla Wychodźstwa. thers for Poles Living Abroad. In 1933 W 1933 powołuje Prymasowską Radę Społeczną. appoints the Social Council. On 14 September, 14 września 1939 przez Rumunię wyjeżdża 1939 leaves for Rome via Romania. Informs do Rzymu, gdzie informuje papieża Piusa XII Pope Pius XII about the situation and persecu- o sytuacji i prześladowaniach Kościoła w Polsce. tions of the Church in Poland. Arrested by the Aresztowany przez Niemców we Francji w 1944. Germans in France in 1944. Having returned Po powrocie do kraju porządkuje stan Kościoła to Poland re-organizes the church. In 1946 ap- w Polsce. W 1946 zostaje mianowany arcybi- pointed archbishop of Warsaw retaining Gniezno skupem warszawskim z zachowaniem arcybiskup- archdiocese. In September, 1946 at the Jasna stwa gnieźnieńskiego. We wrześniu 1946 na Góra Monastery leads the ceremony of entrusting Jasnej Górze przewodniczy uroczystościom Poland to the Immaculate Heart of Mary. In June, oddania Polski Niepokalanemu Sercu Marii. 1947 appoints the Primate’s Council for Rebuild- W czerwcu 1947 powołuje Radę Prymasowską ing Warsaw Churches. Dies in 1948 in Warsaw. Odbudowy Kościołów Warszawy. Umiera w 1948 His beatification process starts in 1992. w Warszawie. W 1992 rozpoczyna się jego proces beatyfikacyjny w diecezji warszawskiej. RAJMUND MARIA KOLBE RAJMUND MARIA KOLBE (OJCIEC MAKSYMILIAN) (FATHER MAKSYMILIAN) Urodzony w 1894, franciszkanin Born in 1894, a Franciscan friar. konwentualny. W 1918 przyjmu- Ordained in 1918. Studies in Rome. je święcenia kapłańskie. Studiuje Receives doctorate in philoso- w Rzymie. Doktor filozofii i teologii. phy and theology. In 1922 founds W 1922 zakłada czasopismo „Rycerz a magazine called “Knight of Mary Niepokalanej”; tworzy stowarzysze- Immaculate” and establishes an asso- nie Milicji Niepokalanej. W 1927 ciation of Mary Immaculate Militia. zakłada klasztor w Niepokalanowie, In 1927 founds a monastery in Nie- a w 1929 – Małe Seminarium Duchow- pokalanów and in 1929 a seminary. ne. W latach 1930-1936 przebywa Between 1930 and 1936 on a mis- z misją w Japonii. Po powrocie wydaje „Mały sion in Japan. Upon return publishes his “Lit- Dziennik”. We wrześniu 1939 uwięziony przez tle Journal”. In September, 1939 imprisoned by Niemców, po uwolnieniu zakłada przytułek dla the Germans, upon release starts a shelter for Polaków z poznańskiego i dla Żydów. Areszto- Poles from the Poznań province and for the Jews. wany ponownie w lutym 1941, przetrzymywany Arrested again in February, 1941, held at Pawiak na Pawiaku, a następnie wywieziony do obozu prison and then
Recommended publications
  • Niepodl Wyd2.Indd
    43 Cena 32,00 zł (w tym 8% VAT) Czasopismo humanistyczne 44 Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) Czasopismo humanistyczne Muzeum Niepodległości w Warszawie Rocznik XX • 2013 • nr 3-4 (43-44) „Niepodległość i Pamięć” Czasopismo humanistyczne 2013 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie RECENZENT NAUKOWY prof. dr hab. Adam Dobroński REDAKTOR NACZELNY dr Tadeusz Skoczek REDAKTOR NUMERU Krzysztof Bąkała KOLEGIUM REDAKCYJNE dr Stefan Artymowski Paweł Bezak Jan Engelgard (z-ca red. naczelnego) Joanna Gierczyńska Andrzej Kotecki Krzysztof Mordyński dr Emil Noiński Dorota Panowek (sekretarz redakcji) Sylwia Szczotka Jerzy Wągrodzki dr Jolanta Załęczny Na okładce: Zespół ludowy polsko-czesko-ukraiński z Werby w po- wiecie dubieńskim, 1936 r., zbiory Zbigniewa Wojcieszka. Fotografi a prezentowana na wystawie czasowej Muzeum Niepodległości „Wołyń czasu zagłady 1939–1945”. ISSN 1427-1443 Spis treści Słowo wstępne ........................................................................................... 5 ARTYKUŁY Krzysztof Bąkała, ,,Przybyli na Wołyń nieproszeni…” .........................9 Franciszek Ziejka, „Przy lackim orle, przy koniu Kiejstuta, Archanioł Rusi na proporcach błysł!”. Tradycje unii horodelskiej w życiu narodo- wym czasów niewoli ............................................................................49 Dariusz Faszcza, Komenda Okręgu AK Wołyń wobec eksterminacji lud- ności polskiej w 1943 r ......................................................................... 73 Mieczysław Samborski,
    [Show full text]
  • The Warsaw Uprising
    The Warsaw Uprising The Warsaw Uprising Lesson plan (Polish) Lesson plan (English) The Warsaw Uprising Historical reconstrucon of the bales in Mokotów of 1944 Source: Piotr VaGla Waglowski, Rekonstrukcja historyczna walk na Mokotowie w 1944, 2008, domena publiczna. Link to the Lesson You will learn what was the Operation Tempest and how did the Warsaw Uprising proceed. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl Nagranie abstraktu Approaching from the East, the Red Army entered the pre‐war Polish territories in 1944. Thus, a military operation (Operation Tempest) was prepared in order to initiate local uprisings and liberate Poland from the German occupation. It was meant as a move to show the approaching Russians that the territories they were on had their owners already – the Poles – and their own authorities, represented by the government‐in‐exile. Unfortunately, the attempts to coordinate joint operations between the Polish Home Army and the Red Army usually ended with the arrests of the Poles. Such situations took place repeatedly, both after the liberation of Vilnius and the capture of Lviv. It clearly demonstrated Stalin’s attitude towards the Polish government‐in‐exile and their representatives in the occupied country. The situation was further accentuated by the creation of the Polish Committee of National Liberation in July 1944 as a competing authority. However, the Red Army, approaching the outskirts of Warsaw, rekindled the hopes for the quick liberation of the capital. In that situation, the Government Delegate at Home, Stanisław Jankowski, and the Home Army Commander, General Tadeusz Bór Komorowski, decided to start an armed uprising in the city.
    [Show full text]
  • They Fought for Independent Poland
    2019 Special edition PISMO CODZIENNE Independence Day, November 11, 2019 FREE AGAIN! THEY FOUGHT FOR INDEPENDENT POLAND Dear Readers, The day of November 11 – the National Independence Day – is not accidentally associated with the Polish military uni- form, its symbolism and traditions. Polish soldiers on almost all World War I fronts “threw on the pyre their lives’ fate.” When the Polish occupiers were drown- ing in disasters and revolutions, white- and-red flags were fluttering on Polish streets to mark Poland’s independence. The Republic of Poland was back on the map of Europe, although this was only the beginning of the battle for its bor- ders. Józef Piłsudski in his first order to the united Polish Army shared his feeling of joy with his soldiers: “I’m taking com- mand of you, Soldiers, at the time when the heart of every Pole is beating stron- O God! Thou who from on high ger and faster, when the children of our land have seen the sun of freedom in all its Hurls thine arrows at the defenders of the nation, glory.” He never promised them any bat- We beseech Thee, through this heap of bones! tle laurels or well-merited rest, though. On the contrary – he appealed to them Let the sun shine on us, at least in death! for even greater effort in their service May the daylight shine forth from heaven’s bright portals! for Poland. And they never let him down Let us be seen - as we die! when in 1920 Poland had to defend not only its own sovereignty, but also entire Europe against flooding bolshevism.
    [Show full text]
  • Sowiniec 46.Pdf
    Czerwiec 2015 PÓŁROCZNIK Nr 46 Sowiniec Półrocznik Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego The Sowiniec A Semiannual Journal of the Center for Research and Documentation of the Polish Struggles for Independence Adres \ Address: https://www.sowiniec.com.pl The Internet service of the periodical: www.akademicka.pl/sowiniec Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną The primary version of the journal is the electronic format Czasopismo jest indeksowane w bazach danych: The periodical is indexed in the databases Central and Eastern European Online Library (C.E.E.O.L.) Frankfurt am Main, Germany ‘The Central European Journal of Social Sciences and Humanities’ (C.E.J.S.H.) Poznań, Praha, Budapest, Bratislava Rada Naukowa \ The Scholarly Board: Prof. dr hab. Andrzej Nowak (Uniwersytet Jagielloński) Prof. dr hab. Grzegorz Ostasz (Uniwersytet Rzeszowski) Prof. dr hab. Wojciech Rojek (Uniwersytet Jagielloński) Redaktor naczelny \ The Editor-in-Chief: Prof. dr hab. Tomasz Gąsowski (Uniwersytet Jagielloński), e-mail: [email protected] Recenzenci \ The External Reviewers of this volume: Prof. dr hab. Mariusz Wołos (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) Dr hab. Filip Musiał (Akademia Ignatianum w Krakowie) Zespół redakcyjny \ The Editorial Team: Adam Roliński (Uniwersytet Jagielloński), (sekretarz redakcji – [email protected]) dr Jerzy Bukowski, Andrzej Fischer, Grzegorz Gill, Ludomir Olkuśnik Redaktor tematyczny \ Sub-editors: Dr hab. Henryk Głębocki (Uniwersytet Jagielloński), (history) Redaktor językowy \ The Polish Language Consultant: Joanna Nazimek (Polish philology) Redaktor języka angielskiego \ The English language editor: Artur Zwolski Publikacja dofinansowana przez: Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci, Walk i Męczeństwa w Krakowie W numerze wykorzystano fotografie ze zbiorów FCDCN, Muzeum Armii Krajowej oraz dostarczone przez autorów ISSN 1425-1965 Spis Treści Tomasz Gąsowski, Słowo od redaktora .........................................................................
    [Show full text]
  • "Witold Pilecki. Confronting the Legend of the "Volunteer to Auschwitz""
    Ewa Cuber-Strutyńska Witold Pilecki. Confronting the legend of the “volunteer to Auschwitz” Death had many opportunities to prematurely end the life of Witold Pilecki, who participated in the ight for independence during the war against the Bolsheviks and fought in World War II. Despite the risk he took, he managed to avoid death when he was at the front, when he found himself in the Auschwitz concentration camp and when he took part in the Warsaw Uprising. That it reached him in seemingly independent Poland and that it happened owing to, among others, his old brothers in arms should be considered a tragic paradox. Pilecki became a victim of the Communist regime, which brought death to him twice. The irst death, with a bullet in the back of his head, came on 25 May 1948; the second, symbolic one, involved killing the memory of Pilecki by censoring it for several dozen years. The memory of Pilecki was liberated and he was rehabilitated only after the fall of the regime that had brought death upon him. In the 1990s, we witnessed the publication of the irst biographies of Pilecki, which led to his return to the history of Poland and placed him in the pantheon of Poles who served their homeland to the greatest extent. Moreover, the past several years have shown a growing interest in Pilecki. His igure is now popularised by not only academic publications (which after all reach a rather small audience) but also various kinds of activities undertaken by state institutions, non-governmental organisations as well as football club fans.1 Among the increasing number of initiatives intended to honour Pilecki was even the idea to make an attempt at his beatiication.2 1 During a match between Śląsk Wrocław and Jagiellonia Białystok that took place on 3 May 2012, the supporters of Śląsk Wrocław prepared a setting including Pilecki’s portrait with a caption “Volunteer to Auschwitz” and the quote “Because compared with them Auschwitz was just a trile”.
    [Show full text]
  • Cichociemni – Elita Polski Podziemnej
    CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI PODZIEMNEJ QUIZ POWTÓRZENIOWY 1. Spośród dróg, którymi przyszli cichociemni dążyli z ziem polskich na Zachód, najczęściej wykorzystywany był szlak wiodący przez: a/ Ukrainę, Turcję i Egipt b/ Czechy, Austrię i Szwajcarię c/ Węgry, Jugosławię i Włochy 2. Głównym inicjatorem rozpoczęcia szkolenia oficerów dla potrzeb konspiracji w kraju, a następnie przerzucania ich drogą lotniczą do Polski, był: a/ gen. Władysław Anders b/ kpt. Maciej Kalenkiewicz c/ gen. Kazimierz Sosnkowski 1. Quiz powtórzeniowy CICHOCIEMNI – ELITA POLSKI PODZIEMNEJ 3. Nazwa cichociemny wywodzi się stąd, że: a/ przyszłych skoczków uczono cichego, potajemnego zabijania wrogów b/ przyszłych skoczków uczono cichego poruszania się w ciemności c/ oficerowie, którzy zostali zakwalifikowani na kurs spadochronowy, opuszczali swe macierzyste jednostki dyskretnie, zachowując cel w ścisłej tajemnicy 4. Mianem „małpiego gaju” określano: a/ miejsce zrzutu spadochronowego skoczków, ponieważ nigdy nie było do końca wiadomo, co może ich spotkać na miejscu b/ teren ćwiczeń sprawnościowych podczas kursu dywersji c/ gęsto zalesiony rejon w Puszczy Białowieskiej, w którym grupa cichociemnych stoczyła dwudniową bitwę z Niemcami 5. Znany polski artysta grafik, Marian Walentynowicz, który zaprojektował znak cichociemnych, zasłynął przed wojną jako autor ilustracji do: a/ Przygód Koziołka Matołka Kornela Makuszyńskiego b/ Krzyżaków Henryka Sienkiewicza c/ Przedwiośnia Stefana Żeromskiego 6. Typowe szkolenie cichociemnych obejmowało między innymi: a/ naukę języków
    [Show full text]
  • Prezentacja W Szeregach Armii Krajowej
    W szeregach Armii Krajowej Wojna obronna 1939 r. i okupacja “1 IX 1939 r. atak III Rzeszy i Słowacji na Polskę. 17 IX 1939 r. do grona agresorów dołącza ZSRS. 6 X zakończyła się bitwa pod Kockiem. Polska przegrała, a jej terytorium zostało podzielone. Źródło: Wikipedia Polskie Państwo Podziemne (PPP) • Na terenach zajętych przez Niemców oraz Sowietów powstały tajne struktury Polskiego Państwa Podziemnego . PPP istniało od 27 września 1939 . • W konspiracji odwzorowano najważniejsze państwowe instytucje, jak np.: • Wojsko • Sądownictwo • Rząd • Szkolnictwo • Instytucje kultury • Parlament Struktura PPP Źródło: ipn.gov.pl Siły zbrojne PPP 27 IX 1939 r. Słu żba Zwyci ęstwu Polski 13 XI 1939 r. Zwi ązek Walki Zbrojnej 14 II 1942 r. Armia Krajowa Armia Krajowa “14 II 1942 r. w miejsce ZWZ powstała Armia Krajowa. Prowadziła działalność pod okupacją niemiecką i sowiecką oraz poza terytorium II RP. “Stanowiła integralną część sił zbrojnych RP. Jej głównym zadaniem było organizowanie oraz prowadzenie oporu zbrojnego przeciwko okupantowi oraz przygotowanie i przeprowadzenie ogólnokrajowego powstania. “Podlegała Naczelnemu Wodzowi oraz rządowi RP na uchodźstwie. Jej organem dowodzenia była Komenda Główna z Komendantem Głównym AK na czele. AK była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną podziemną armią okupowanej Europy! W 1944 r. liczyła niemal 400 tys. żołnierzy! Struktura Marek Ney-Krwawicz, Armia Krajowa , Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1993. Podział terytorialny “Komendzie Głównej AK w 1944r. podlegało 16 okręgów terenowych. Dzieliły się one na inspektoraty, obwody i placówki. Wszystkie one nosiły kryptonimy, czyli tajne nazwy. Źródło: Wikipedia Etapy działania AK KONSPIRACJA POWSTANIE ODTWARZANIE sił zbrojnych Początki w konspiracji “Działalność żołnierzy Podziemia inaugurowało złożenie przysięgi i przyjęcie pseudonimu.
    [Show full text]
  • Powiat Makowski
    TRADYCJA MAZOWSZA powiat makowski Przewodnik subiektywny Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki Agencja Wydawnicza „Egros” Warszawa 2012 ppowiatowiat mmakowski.inddakowski.indd 1 22012-11-27012-11-27 113:01:423:01:42 Autor: Bernard Kielak T³umaczenie na jêzyk angielski: Marta W¹sowska Redaktor serii: Alicja Jankiewicz (MCKiS) Redakcja: Ma³gorzata Gucman Redakcja techniczna: Tomasz Grochowski Zdjêcia: Krzysztof Gucman, Bernard Kielak W ksi¹¿ce wykorzystano zdjêcia ze zbiorów Starostwa Powiatowego w Makowie Mazowieckim, Urzêdu Miejskiego w Makowie Mazowieckim, Urzêdu Gminy Karniewo, Urzêdu Gminy Krasnosielc, Urzêdu Gminy M³ynarze, Urzêdu Gminy w Ró¿anie, Urzêdu Gminy Rzewnie, Urzêdu Gminy Szelków, Towarzystwa Mi³ośników Ziemi Makowskiej, Teatru Tañca z Ogniem MANTRA Opracowanie grafi czne serii: Studio Komar, www.komar.com.pl ISBN 978-83-63427-20-7 ISBN 978-83-89986-97-9 © Copyright by Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki and authors Wydawcy: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki ul. Elektoralna 12 00-139 Warszawa www.mckis.waw.pl Agencja Wydawnicza „Egros” s.c. ul. Korotyñskiego 23 lok. 56 02-123 Warszawa tel. 22 823 48 78 fax 22 659 43 14 e-mail: [email protected] www.egros.pl 2 Tradycja Mazowsza ppowiatowiat mmakowski.inddakowski.indd 2 22012-11-27012-11-27 113:01:473:01:47 Spis treści Od Wydawcy .........................................................................................................................5 Od Autora .............................................................................................................................7
    [Show full text]
  • Katalog Muzealiów Ze Zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej
    KATALOG MUZEALIÓW ZE ZBIORÓW FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ CATALOGUE OF THE COLLECTIONS OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELŻBIETA ZAWACKA KOMITET REDAKCYJNY FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ THE EDITORIAL BOARD OF THE FOUNDATION OF GENERAL ELŻBIETA ZAWACKA Przewodniczący / Head JAN SZILING Członkowie / Members BOGDAN CHRZANOWSKI, KATARZYNA MINCZYKOWSKA Sekretarz / Secretary SYLWIA GROCHOWINA Publikacja Katalog muzealiów ze zbiorów Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2012–2017 (umowa nr 0052/NPRH2/H11/81/2012) The publication Catalogue of the collections of the Foundation of General Elzbieta Zawacka. The Pomeranian Archive and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women Financed as part of the program of the Ministry of Science and Higher Education – the National Program for the Development of the Humanities in the years 2012–2017 (contract no. 0052/NPRH2/H11/81/2012) Anna Mikulska, Joanna Mikulska KATALOG MUZEALIÓW ZE ZBIORÓW FUNDACJI GENERAŁ ELŻBIETY ZAWACKIEJ ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KRAJOWEJ ORAZ WOJSKOWEJ SŁUŻBY POLEK Catalogue of the collections of the Foundation of General Elżbieta Zawacka The Pomeranian Archive and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women pod redakcją Katarzyny Minczykowskiej / edited by Katarzyna Minczykowska Tłumaczenie / Translation AGNIESZKA CHABROS Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej Foundation of General Elżbieta Zawacka Toruń 2017 Photographs JOANNA MIKULSKA Publikacje Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej recenzują: / The publications of the Foundation of General Elżbieta Zawacka are rewieved by: prof. dr hab. Grzegorz Berendt, prof. dr hab. Józef Borzyszkowski, prof.
    [Show full text]
  • Michał Klimecki Combat Involvement of Poland's 27Th Infantry Division Of
    Michał Klimecki Combat involvement of Poland’s 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army against the UPA in the light of the 27th’s entire combat trail The course of the organization and combat operations of the 27th Infantry Division of the Volhynia Home Army (27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej, 27 WDP AK) in Volhynia is relatively well-known in our military history. The authors of the most important publications – in this case, also the most comprehensive –are those of soldiers of the 27th WDP AK - namely: Władysław Filar, Michał Fijałka, and Józef Turowski. Polish archival resources are not sufficient to assess the fundamental findings, conclusions, and observations found in this work. The reader can only assert that the knowledge of Polish-Ukrainian and Polish-German battles in Volhynia in 1943–1944 is based on studies written by their participants. Examination of archives in Kiev and Moscow would be, therefore, essential for a more comprehensive assessment of the Polish-Ukrainian conflict, one that would address issues such as: a) the source of the Ukrainian decision to eradicate the Polish population from the provinces of Volhynia, Lviv, Ternopil, and Stanisławów; b) the losses suffered by the Polish and Ukrainian communities; c) the prevalence of Ukrainian, Soviet, and Polish armed forces in the area; and d) the intensity of the battles. This article is an attempt to review Polish historiography concerning combat operations of the 27th WDP AK against the Ukrainian Insurgent Army (Ukrayinska Povstanska Armiya, UPA). It consists of two parts: the first section describes the operations of Polish self-defense and guerrilla units which eventually became part of the 27th WDP AK; the second addresses battles fought by their soldiers after they had joined the 27th.
    [Show full text]
  • Wanda GERTZ Htffli
    1 ’ \-M v - SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI — . Ó P L T I l W < u 1/1 .Relacja \j-M* £ I/2. Dokumenty (sensu stricto) dotyczące osoby relatora I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora — II. Materiały uzupełniające relację %/A 111/1 - Materiały dotyczące rodziny relatora — III/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r -— III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) III/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r.----- 111/5 - inne..' IV. Korespondencja 'Z V. Nazwiskowe karty informacyjne v/ VI. Fotografie J oatCj^ 2 3 Wanda GERTZ Htffli Urodziła się 13 kwietnia 1896 r. w Warszawie jako córka Jana i Florentyny z Johnów-Kreczyńskich. Jej rodzina należała do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Ojciec uczestniczył w powstaniu styczniowym. Wychowywana była wspólnie z rodzeństwem w tradycji niepodległościowej. W 1913 r. ukończyła Gimnazjum Żeńskie Kuzienkowej w Warszawie, a następnie kursy buchalteryjne Zgromadzenia Kupców m. st. Warszawy. W latach 1913- 1915 brała udział w tajnym skautingu jako plutonowa IV Drużyny im. Emilii Plater oraz w pracach Konfederacji Polskiej i Polskiego Komitetu Pomocy Sanitarnej. W sierpniu 1915 r. uczestniczyła w akcji ekwipowania Batalionu Warszawskiego. Wobec zakazu przyjmowania kobiet do Legionów Polskich zgłosiła się w dniu 8 lutego 1916 r. do służby jako mężczyzna pod nazwiskiem Kazimierz Żuchowicz. Została przydzielona do Kompanii Uzupełniającej Legionów Polskich w Lublinie, a w dniu 19 marca tego roku do Magazynu 1 Pułku Artylerii. Od 7 maja do 25 sierpnia 1916 r. służyła jako kanonier w II Baterii Haubic 1 Pułku Artylerii I Brygady Legionów Polskich Brała udział w walkach nad Styrem i Stochodem. Od 1 września 1916 r.
    [Show full text]
  • STRONY EZAWACKA Ang Net Z Indeksem.Cdr
    The Library of the Foundation of General Elżbieta Zawacka in Toruń Volume L The Editorial Committee Head ANDRZEJ TOMCZAK Members BOGDAN CHRZANOWSKI SYLWIA GROCHOWINA JAN SZILING Secretary KATARZYA MINCZYKOWSKA Printed in Poland Copyright by Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek and Katarzyna Minczykowska Toruń 2016 ISBN 978-83-88693-72-4 DOI http://dx.doi.org/10.30747/L.72.4 5 ELŻBIETA MAGDALENA ZAWACKA, teacher of mathematics and physical education (1923–1939, 1955–1965); instructor of the paramilitary organization Female Military Training (from 1930), soldier of the Polish underground military organization of the Headquarters of the Polish Victory Service – Union of Armed Struggle – Home Army (1939–1945), emissary of the commander of the Home Army, General Stefan Grot-Rowecki to the General Staff of the Commander-in-Chief in London (1943), member of the Silent Unseen [Polish: „Cichociemni”] (1943), activist of the anti- communist Delegation of the Armed Forces and the Association "Freedom and Independence" (1945–1946); political prisoner (1951–1955); academic teacher (1965–1978), social worker – in 2002 honored with the title: Custodian of National Remembrance. Brigadier General of the Polish Army (2006). 6 HOME, SCHOOL, STUDIES Elżbieta Magdalena Zawacka was born on 19 March 1909 in Toruń under the Prussian occupation, as the seventh of eight children of Ladislaus (Władysław), court clerk and Marianna née Nowak (siblings of Zawacka: Maria, died aged 23 in 1920; Jan died at the age of 18 in 1918; Alfons died in 1935, he was 34 years old; Eryk did not survive a year; Egon died in Auschwitz at the age of 37; Adelajda lived to be 88 years old and Klara, a lawyer, died in 2012 in Toruń).
    [Show full text]