DOCSLIB.ORG

De Zelfprofilering Van Albert Verwey Als Modern Auteur

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
De Zelfprofilering Van Albert Verwey Als Modern Auteur 1838-08_SDL-4-08_02_Doreleijn 22-12-2008 15:58 Pagina 433 DE ZELFPROFILERING VAN ALBERT VERWEY ALS MODERN AUTEUR Gillis J. DORLEIJN & Wiljan VAN DEN AKKER Abstract – Using insights from field theory, especially Gisèle Sapiro’s analysis of the factors connected with the autonomization of the literary field, the emergent possibles in relation to the establishment of modern authorship, this article presents a case study on the Dutch author Albert Verwey (1865-1937). It shows the way the young Verwey assumed the modern, ‘autonomous’ authorship, a role that became a possible option in the proces of the development of a structured literary field. Verwey’s actions are interpreted as position takings, such as creating and exploiting network contacts, playing a role in evolving institutional formation processes (literary sociability, magazines), internalizing and propa- gating relevant artistic and non-artistic norms (conceptions of literature, ethos discursif), displaying them in literary products by using specific literary and generic devices (option esthétique), and creating a distinct profile by strategic publications. De geboorte van de moderne auteur Het ontstaan van de moderne auteur valt samen met het ontstaan van een relatief autonoom literair veld. Autonomie in deze zin betekent: vrij van in- menging van politieke en kerkelijke overheden. Die vrijheid (die natuurlijk altijd relatief is) is in de meeste westerse landen ergens in de negentiende eeuw bereikt dankzij de liberalisering van de markt.1 In het kader van politiek en economisch liberalisme gingen de overheden zich terugtrekken en het veld van culturele productie werd aan de producenten overgelaten. Op die manier ontstaat er een cultureel veld: de overheid trekt zich terug, de markt gaat werken. In deze context moet de opkomst van een nieuw type van de ‘professionele’ schrijver worden geplaatst, die zich rond 1900 in beroeps- verenigingen gaat organiseren.2 We zien de broodschrijver verschijnen, maar tegelijkertijd, dialectisch daarmee verbonden, een normsysteem rond schrijven en schrijverschap dat de kernactiviteiten van de auteur juist als autonoom ziet, niet alleen ten opzichte van de overheid, maar ook ten opzichte van de markt – een tweede vorm van autonomie, merendeels een voorgewende autonomie, waarin het economische aan het oog wordt ont- trokken.3 Er ontstaan dan twee polen in het veld, die van de commerciële 1 Zie Sapiro 2003, ook voor de schets van het veld die volgt. 2 Zie Verbruggen 2006 en Van den Braber 2002. 3 Zie voor een verkenning van de notie autonomie Dorleijn e.a. 2007. Spiegel der Letteren 50 (4), 433-461. doi: 10.2143/SDL.50.4.2033502 © 2008 by Spiegel der Letteren. All rights reserved. 1838-08_SDL-4-08_02_Doreleijn 22-12-2008 15:58 Pagina 434 434 GILLIS J. DORLEIJN & WILJAN VAN DEN AKKER literatuur (broodschrijverij, het uitgeven van bestsellers, consumentgericht- heid, succes gemeten naar verkoopsucces) en die van de eliteliteratuur (de autonome schrijver, de literaire elite, de pure, echte literatuur, succes gemeten naar het oordeel van peers en experts). Het moderne auteurschap is bepaald door een paradox. Enerzijds moet het zijn legitimatie zoeken in autonome doelen: niet werken voor de markt of voor een ‘tendenz’, maar voor het ‘zuiver artistieke’. Anderzijds is een voor- waarde ervoor gelegen in een markt waarop geld verdiend kan worden. Rond 1900 worden auteursorganisaties opgericht – in Nederland de Vereeniging voor Letterkundigen (1905), nadat al in 1884 een Vereeniging van Neder- landsche letterkundigen in leven was geroepen, die echter snel ter ziele ging; in Vlaanderen werd een Vlaamse pendant van de VVL opgericht. Deze ver- enigingen hebben voornamelijk materiële doelstellingen (auteursrecht, royalties, contracten, schrijverssteun e.d.).4 Maar de zelfdefiniëringen van het auteurschap, die zich onder meer in de zich ontrollende debatten voordoen, beklemtonen steeds opnieuw de eigen status van literatuur en schrijverschap. Ook als er geklaagd wordt over thema’s als commercialisering, overproduc- tie, de oprukkende amusementscultuur, de toename van onbeschaafde lezers die het goede versmaden en dergelijke, is dat in het licht van die autonome norm. De klachten zijn in feite indicaties van een doxa rond de autonomie en eigenheid van literatuur (zie Van den Akker e.a. 2007). De moderne auteur moet zich niet alleen distantiëren van de brood- schrijver, conform Bourdieus bekende principe van de omgekeerde econo- mie, maar moet ook tegen de amateurschrijver stelling nemen, of, zoals dat in Nederland rond 1900 meestal wordt aangeduid, de ‘dilettant’. De ‘over- heersching van het dilettantisme’ is te wijten aan onvoldoende materiële mogelijkheden zich als waarlijk schrijver te kunnen ontplooien: ‘veel [‘echte’ schrijvers] hebben te verduren van den angst voor het dagelijksch bestaan’ (Van Wessem 1913, 17). Dilettantisme wordt in Nederland verbonden met het auteurschap waartegen de Beweging van Tachtig stelling genomen heeft: notabelen (advocaten, dominees, kooplieden, regenten, professoren) die lite- ratuur erbij deden, als een verfijnde vorm van vrije-tijdsbesteding. Daar- tegenover wordt de moderne auteur geplaatst, die schrijft uit een artistieke roeping. In het debat dat rond 1900 begint wordt vervolgens gepleit voor een inkomensondersteuning. Gerard van Hulzens pleidooi op het 28e Neder- landsche Taal- en Letterkundig Congres in 1904 ondervindt veel bijval (zie 4 Micheels 2006; Van Kalmthout 2001. Voor een beknopte samenvatting van de geschie- denis van het auteursrecht en het directe verband tussen het ontstaan van auteursrecht en van beroepsverenigingen zie Verbruggen 2006, 49-52. 1838-08_SDL-4-08_02_Doreleijn 22-12-2008 15:58 Pagina 435 DE ZELFPROFILERING VAN ALBERT VERWEY ALS MODERN AUTEUR 435 b.v. De Meester 1905) en leidt kort daarna tot de oprichting van de Vereeni- ging van Letterkundigen. Aan de andere kant zijn er degenen die de tendens tot professionalisering van het schrijverschap haaks zien staan op het schrijven uit roeping. De dichter en criticus Maurits Uyldert uit de kring van De Beweging bespreekt een bundel waarin werk is opgenomen van iemand die geen auteur is. Om dat aan te tonen beschrijft hij diens curriculum vitae waar- uit blijkt dat de schrijver in kwestie militair is, beroepsmusicisus en nog veel meer, maar dat hij literatuur slechts als vrije-tijdsbesteding beoefent: ‘Men ziet wel: een dilettant. Een die nooit naar voren trad en eigenlik nieteens een litterair kunstenaar was’ (Uyldert 1907, 120). Pikant is dat de auteur in kwestie is opgenomen in een dikke bundel samengesteld door en ten behoeve van de beroepsvereniging, de VVL. Zo komen dilettantisme, broodschijverij en professionalisering in een curieus verband met elkaar te staan. De con- statering van Gisèle Sapiro voor het moderne auteurschap dat zich ongeveer tegelijkertijd in Frankrijk aan het ontwikkelen is, gaat ook op voor Neder- land: ‘Confronté à la nouvelle donne du marché, l’écrivain de “vocation” va s’affirmer d’un côté contre l’amateurisme cultivé des élites, de l’autre contre l’écrivain mercenaire’ (Sapiro 2004, 286). Het verschil met Frankrijk (en ook Duitsland en Engeland) is dat in Nederland en Vlaanderen de markt kleiner was. Van Hulzen constateerde dat al direct: de markt in Nederland is te klein om van te kunnen leven. De echte schrijver, ‘een dichter-schrijver’, wordt dan ‘slachtoffer van zijn eigen hooge willen’, omdat hij niet tot de ver- mogende dilettanten behoort ‘die kunnen schrijven zonder geld ervoor te verlangen’ (geciteerd naar Micheels 2006, 12). Over de paradoxale status van het moderne auteurschap valt veel meer te zeggen. Hier volstaat dat in Nederland eind negentiende eeuw de contou- ren van dit nieuwe verschijnsel zijn waar te nemen. Het gaat deel uitmaken van wat deelnemers aan het literaire proces mogelijk achten, het wordt onder- deel van de logica die een autonomiserend veld met zich meebrengt. De col- lectieve visie in het veld is dat met Tachtig de moderne, autonome auteur is geschapen. Het is overigens zeker niet zo dat daarmee Tachtig het begin van de moderne literatuur is, maar de beweging is wel als zodanig in de denk- stijl opgenomen van degenen die begin twintigste eeuw aan literatuur deden. Die moderne auteur stelt zich als autonoom schrijver op en deelt het daar- bij behorende normsysteem (Sapiro 2003 spreekt van een ‘deontologie’). Daarmee zijn ondertussen de problemen van zijn of haar inkomenspositie allerminst opgelost. Het zal een groot deel van de twintigste eeuw duren om die te verbeteren. Willem Kloos is wel de auteur die als de belichaming van Tachtig wordt gezien. Er is echter een andere Tachtiger die veel interessanter is om nader 1838-08_SDL-4-08_02_Doreleijn 22-12-2008 15:58 Pagina 436 436 GILLIS J. DORLEIJN & WILJAN VAN DEN AKKER te onderzoeken vanuit het perspectief van het modern auteurschap en die eigenlijk ook veel moderner is, in die zin dat hij zich veel systematischer in het veld heeft gepositioneerd, de nieuwe mogelijkheden van het veld veel beter lijkt te hebben overzien – bewust of onbewust – en veel gerichter het nieuwe schrijverschap is aangegaan: Albert Verwey. Dit willen we in dit artikel demonstreren aan de hand van de wijze waarop Verweys carrière verloopt. We beperken ons tot het beginstadium (de jaren tachtig). We gebruiken gegevens van verschillende aard: biografische en netwerkgegevens, publica- tiegedrag, extern-poëticale uitspraken, maar ook aspecten van de literaire teksten zelf. Deze gegevens zijn over het algemeen bekend uit eerdere stu- dies (biografieën, monografieën,
Load more

Recommended publications
  • Verwey Uit De Redactie Van De Nieuwe Gids
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel II (1888-1900) Oerlemans, F.J. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Oerlemans, F. J. (2013). De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel II (1888-1900). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:01 Oct 2021 57 20 Verwey uit de redactie van De Nieuwe Gids Willem Kloos – halsoverkop uit Londen naar Amsterdam teruggekeerd, bang als hij was dat Verwey hem het redactiesecretariaat wilde ontfutselen – slaagde er al snel in Albert Verwey binnen de vriendenkring te isoleren en hem ten slotte uit de redactie van De Nieuwe Gids te verdrijven. Met instemming van Van Eeden en Van der Goes legde Kloos Verwey een contract voor waarin bepaald werd dat Verwey de redactie van De Nieuwe Gids verliet, maar als medewerker aan het tijdschrift verbonden bleef.
    [Show full text]
  • Literature of the Low Countries
    Literature of the Low Countries A Short History of Dutch Literature in the Netherlands and Belgium Reinder P. Meijer bron Reinder P. Meijer, Literature of the Low Countries. A short history of Dutch literature in the Netherlands and Belgium. Martinus Nijhoff, The Hague / Boston 1978 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/meij019lite01_01/colofon.htm © 2006 dbnl / erven Reinder P. Meijer ii For Edith Reinder P. Meijer, Literature of the Low Countries vii Preface In any definition of terms, Dutch literature must be taken to mean all literature written in Dutch, thus excluding literature in Frisian, even though Friesland is part of the Kingdom of the Netherlands, in the same way as literature in Welsh would be excluded from a history of English literature. Similarly, literature in Afrikaans (South African Dutch) falls outside the scope of this book, as Afrikaans from the moment of its birth out of seventeenth-century Dutch grew up independently and must be regarded as a language in its own right. Dutch literature, then, is the literature written in Dutch as spoken in the Kingdom of the Netherlands and the so-called Flemish part of the Kingdom of Belgium, that is the area north of the linguistic frontier which runs east-west through Belgium passing slightly south of Brussels. For the modern period this definition is clear anough, but for former times it needs some explanation. What do we mean, for example, when we use the term ‘Dutch’ for the medieval period? In the Middle Ages there was no standard Dutch language, and when the term ‘Dutch’ is used in a medieval context it is a kind of collective word indicating a number of different but closely related Frankish dialects.
    [Show full text]
  • De Briefwisseling Tussen P.N. Van Eyck En Albert Verwey
    De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey P.N. van Eyck en Albert Verwey bezorgd door H.A. Wage bron P.N. van Eyck en Albert Verwey, De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey (ed. H.A. Wage). Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Den Haag 1988-1995 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/eyck001hawa01_01/colofon.htm © 2007 dbnl / erven P.N. van Eyck, erven Albert Verwey i.s.m. 5 [Deel I: juli 1904 - april 1914] Woord vooraf Toen Pieter Nicolaas van Eijk, zoals men toen de naam spelde, zijn eerste brief naar Albert Verwey schreef, was deze kort daarvoor 39 jaar geworden. De afzender moest zijn zeventiende verjaardag nog vieren. De tekst die de jongere erbij in sloot, was niet zijn vroegste en zijn poging om hem gepubliceerd te krijgen, niet de eerste. Behalve schoolkranten van gymnasiale allure bleken algemene bladen zoals De Vrije Tribune , Nederland en De Nederlandsche Spectator bereid gedichten van zijn hand te publiceren. Blijkbaar had De XXe Eeuw een paar maanden voor de correspondentie met Verwey begon, een verhaal aanvaard, dat niet gepubliceerd werd. Nu was dat verhaal aangeboden aan Lodewijk van Deyssel, de redacteur die blijven zou. De eerste zending waarmee deze bijeengebrachte brieven beginnen, ging naar het andere lid van de redactie, Albert Verwey, die al voorbereidingen trof om een nieuw tijdschrift te stichten. Het zou op 1 januari 1905 verschijnen onder de licht polemiserende titel De Beweging . Daarvan zou de jonge Van Eijk een ‘belangrijke medewerker’ worden zoals hij vurig verlangde in een brief van 28 januari 1909.
    [Show full text]
  • De Amsterdamse Jaren Van Willem Kloos: Deel I (1859-1888)
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel I (1859-1888) Janzen, J.W.P. Publication date 2013 Link to publication Citation for published version (APA): Janzen, J. W. P. (2013). De Amsterdamse jaren van Willem Kloos: Deel I (1859-1888). General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:27 Sep 2021 321 18 Kloos en Verwey: een vriendschap De zomer van 1888 brachten Kloos en Verwey aan zee door. Verwey had kamers gehuurd in Katwijk in de Voorstraat, vlak bij het strand. Na deze vakantie kwam een eind aan de vriendschap van zeven jaar, waarbinnen de mentor in steeds ruimere mate afhankelijk werd van de discipel. In de jaren waarin zij veelvuldig met elkaar omgingen, waren er wel de nodige ergernissen geweest.
    [Show full text]
  • Selective Affinities and Poetic Appropriation: Percy Bysshe
    SELECTIVE A ffinities a n d P oetic A ppropriation : P e r c y B y ss h e S helley a n d W illem K lo o s Kris Omer Eli Antoon Sebastiaan STEYAERT University College London Ph.D. in Dutch September 2000 ProQuest Number: U642576 All rights reserved INFORMATION TO ALL USERS The quality of this reproduction is dependent upon the quality of the copy submitted. In the unlikely event that the author did not send a complete manuscript and there are missing pages, these will be noted. Also, if material had to be removed, a note will indicate the deletion. uest. ProQuest U642576 Published by ProQuest LLC(2015). Copyright of the Dissertation is held by the Author. All rights reserved. This work is protected against unauthorized copying under Title 17, United States Code. Microform Edition © ProQuest LLC. ProQuest LLC 789 East Eisenhower Parkway P.O. Box 1346 Ann Arbor, Ml 48106-1346 Abstract In this dissertation, I examine the reception and appropriation of Percy Bysshe Shelley’s works in the Low Countries during the period 1880-1940. This period roughly coincides with the writing career of Willem Kloos (1859-1938), the Dutch poet-critic who monopolised his admiration for Shelley and proclaimed himself to be his only poetical heir. I demonstrate how Kloos’s own poetics and political beliefs made him misrepresent and manipulate key facts in Shelley’s life and literary output during his never-ending promotion of the artistic, as well as spiritual, bond between himself and the English writer. More particularly, Kloos showed great determination in advancing Shelley’s works as a comprehensive endorsement of his own artistic tenets.
    [Show full text]
  • De Amsterdamse Jaren Van Willem Kloos. Deel 2 (1888-1900) F.J. Oerlemans Summary
    De Amsterdamse jaren van Willem Kloos. Deel 2 (1888-1900) F.J. Oerlemans Summary The poet Willem Kloos (1859-1938) has often been seen as a man who created his own myth, and who in doing so, was occasionally economical with the truth. He has also been considered as a man who was driven by homo-erotic stimuli and who was absolutely a- political. Later in life, after a lonely and deprived childhood, Willem Kloos fled from his petit- bourgeois social setting and found, in spite of his inclination to isolate himself, a circle of like minds. After a loveless childhood, he soon began to suffer from a fear of separation, which is nowadays known to be one of the symptoms of borderline syndrome. At an early age, he was already a sharp and witty critic and his sonnets were highly acclaimed in Dutch literature. This study gives not only an outline of the relatively well-known story of his life and work up to 1900, but also attempts to look anew at the stereotype image of the man and the poet, Willem Kloos. A biographical outline On 7th May 1859, Johannes Kloos, 32 years old, and a tailor by profession, reports to the registrar of the city of Amsterdam that on the previous day at the Botermarkt his son Willem Johannes Theodorus was born. Soon after that day, the young family moves from the Rembrandtplein, as the Botermarkt is called now, to Singel 521.This address turns out to be a place of tragedy. When Willem is only one year old, his mother Anna Cornelia Amelse dies of tuberculosis at the age of 28 and just four weeks after this, his infant brother, only three months old, also dies.
    [Show full text]
  • Bibliografie Jacob Israël De Haan
    BIBLIOGRAFIE JACOB ISRAËL DE HAAN Primaire en secundaire literatuur J.B. Polak mei 2018 ii I INLEIDING ............................................................................................. vii I.1 VERANTWOORDING ........................................................................... vii I.1.1 Inhoud ............................................................................................................. vii I.1.2 Historie ........................................................................................................... viii I.1.3 Bronnen ........................................................................................................... xii I.1.4 Wat in de bibliografie … ................................................................................... xiii I.1.5 Indeling ............................................................................................................ xv I.1.6 Verdere bijzonderheden .................................................................................. xvii I.2 STATISTISCHE GEGEVENS ................................................................. xviii I.2.1 Inleiding ........................................................................................................ xviii I.2.2 Telling ............................................................................................................. xix I.2.2.1 Teleenheid ................................................................................................................. xix I.2.2.1 Wat buiten de grafieken
    [Show full text]
  • Joost Van Den Vondel (1587–1679) Drama and Th Eatre in Early Modern Europe
    Joost van den Vondel (1587–1679) Drama and Th eatre in Early Modern Europe Editor-in-Chief Jan Bloemendal Editorial Board Cora Dietl (Justus-Liebig-Universität Gießen) Jelle Koopman (University of Amsterdam) Peter G.F. Eversmann (University of Amsterdam) VOLUME 1 Michiel van Musscher (1645–1705), Portrait of Joost van den Vondel (1671) (private collection) Joost van den Vondel (1587–1679) Dutch Playwright in the Golden Age Edited by Jan Bloemendal Frans-Willem Korsten LEIDEN • BOSTON 2012 Cover illustration: R.N. Roland Holst, poster for Lucifer by Joost van den Vondel, 1918. Th is book is printed on acid-free paper. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Joost van den Vondel (1587–1679) : Dutch playwright in the golden age / edited by Jan Bloemendal, Frans-Willem Korsten. p. cm. -- (Drama and theatre in early modern Europe ; 1) Includes bibliographical references and index. ISBN 978-90-04-21753-9 (hardback : acid-free paper) 1. Vondel, Joost van den, 1587-1679--Criticism and interpretation. I. Bloemendal, Jan. II. Korsten, Frans-Willem. PT5732.J66 2012 839.31’23--dc23 2011034804 ISSN 2211-341X ISBN 978 90 04 21753 9 (hardback) ISBN 978 90 04 21883 3 (e-book) Copyright 2012 by Koninklijke Brill NV, Leiden, Th e Netherlands. Koninklijke Brill NV incorporates the imprints Brill, Global Oriental, Hotei Publishing, IDC Publishers, Martinus Nijhoff Publishers and VSP. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, translated, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior written permission from the publisher.
    [Show full text]
  • De Nieuwe Gids and Its Informal Patronage System Helleke Van Den Braber
    De nieuwe gids and its Informal Patronage System Helleke Van den Braber Journal of European Periodical Studies, 1.1 (Summer 2016) ISSN 2506-6587 DOI: 10.21825/jeps.v1i1.2577 Content is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 Licence The Journal of European Periodical Studies is hosted by Ghent University Website: ojs.ugent.be/jeps To cite this article: Helleke Van den Braber, ‘De nieuwe gids and its Informal Patronage System’, Journal of European Periodical Studies, 1.1 (Summer 2016), 53–69 De nieuwe gids and its Informal Patronage System Helleke van den Braber Radboud University, Nijmegen [email protected] ABSTRACT This paper focuses on the funding and finances of De nieuwe gids, a late nineteenth- century periodical believed by many to be the archetypical Dutch cultural magazine. The editors of De nieuwe gids introduced new ways of running their business and had new ideas about their role as professional writers and painters, about the pitfalls of creating for money, and about the relationship between art and finance. The paper argues that they alleviated their uneasy relationship with money through different forms of patronage. The editors acquired a substantial capital from a consortium of eleven backers, and used this money for the continuation of the magazine as well as for the upkeep of those members of their group who had no other resources. They made sure that money was circulated and transferred in such a way that all members profited: artists without money could keep on writing and painting, and artists who did have money invested in the continuity of the group as a whole and in their own place within it.
    [Show full text]
  • Polyperspectival Corpora of Letters1
    Texts Worth Editing: Polyperspectival Corpora of Letters1 Annemarie Kets What texts are worth editing? In the case of Dutch collections of letters written between 1800 and 1900, the answer to this question can be found in a report compiled in 1996 on the basis of a questionnaire circulated among literary historians (Maas and de Man 1996). Forty-four years earlier, the Rijkscommissie voor Vaderlandse Geschiedenis (National Committee for Dutch History) had pondered the same question (Rijkscommissie voor Vaderlandse Geschiedenis 1952). It is unsurprising that many of the collections listed in the 1952 report should also feature in the 1996 report, for “belangrijke personen en instellingen – en dus ook de bronnen die met hen in betrekking staan – [behouden] over het algemeen hun status te midden van de ‘paradigma-wisselingen’” (Maas and de Man 1996, 7) [“significant individuals and institutions – and thus also the sources connected with them – tend to retain their status amid all the ‘paradigm shifts’”]. Thus, only a small proportion of the goals set in the 1952 report were met in four decades following. A similar fate may befall the archives mentioned in the 1996 report. The highest priority was here accorded to the correspondences of key figures in the cultural and social life of the nineteenth century whose activities often covered a wide range of disciplines (literature, philosophy, the visual arts, politics and history) (Maas and de Man 1996, 13). These correspondences tend to be extensive. Aware that a thoroughly annotated scholarly edition of letters militated against prompt publication, Maas and de Man pleaded not to annotate the texts, and they also put forward the possibility of using floppy discs or CD-ROMs instead of books (Maas and de Man 1996, 14).
    [Show full text]
  • Jan Toorop and the Year 1892
    Jan Toorop and the year 1892 by Robert Siebelhoff the attention of public and artists. Even though Jan Toorop (1858-1928) is to be re­ For some time now it has been accepted that garded as one of the most important Dutch artists 1892 is the decisive year in the development toward between Van Gogh and Mondriaan, virtually noth­ Nieuwe Kunst, the peculiar Dutch variant of Art ing has been published on him outside of the Dutch Nouveau or Jugendstil in which Symbolist elements language. It is equally certain that this part Dutch­ are predominant.[3] man, part Javanese was most inventive and influen­ During this year a changing of guards took place tial during the last decade of the nineteenth century. in the main centres of Amsterdam and The Hague. One is reminded of the series of magnificent Symbol­ Particularly in the latter city, the increasing con­ ist drawings now largely divided between the print­ flicts between the younger members of the Haagsche rooms of Amsterdam, The Hague and the Krc)ller­ Kunstkring and the older artists of Pulchri Stu­ Muller Museum. Among these The Three Brides, dio reached a climax. Although artists were often primarily conceived and executed during 1892, is members of both societies, Pulchri Studio was the best known.[l] bulwark of the older Hague School Impressionists In April of 1890 Toorop had returned from Brus­ among whom Jozef Israels, Anton Mauve and the sels after an absence of eight years and he and his three Maris brothers are best known. young British wife [2] settled in the isolated fish­ In the previous decade writers of the Tachtigers ing village of Katwijk aan Zee to the west of Lei­ group had set the example for a renewal in po­ den.
    [Show full text]
  • De Briefwisseling Tussen Lodewijk Van Deyssel En Albert Verwey
    De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey bezorgd door Harry G.M. Prick bron Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey, De briefwisseling tussen Lodewijk van Deyssel en Albert Verwey (ed. Harry G.M. Prick) (3 delen). Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, Den Haag 1981-1986 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/deys001hgmp09_01/colofon.htm © 2007 dbnl / erven Lodewijk van Deyssel en Harry G.M. Prick i.s.m. 5 [Deel I: april 1884-september 1894] Woord vooraf In de namiddag van 11 maart 1937, de dag waarop Albert Verwey naar het kleine kerkhof van Noordwijk aan Zee ten grave werd gedragen, was er ten huize van Lodewijk van Deyssel - toen woonachtig Dreef 4 te Haarlem - een vergadering belegd van de commissie voor schone letteren, een der commissies van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Van Deyssel was toentertijd voorzitter van deze commissie. Het slechte weer - bijna heel die sombere dag lang viel de natte sneeuw in grote vlokken neer - had de twee-en-zeventigjarige Van Deyssel weerhouden naar Noordwijk te reizen en daar zijn gewezen vriend de laatste eer te bewijzen. In de ruim drieëndertig jaar, verstreken sinds het tijdstip waarop Verwey en Van Deyssel voorgoed hun eigen weg waren gegaan, hadden zij elkaar overigens slechts eenmaal ontmoet en wel op 28 februari 1930 bij gelegenheid van de begrafenis van hun wederzijdse vriend Jacobus van Looy. ‘Gisteren begroef ik Van Looy’, aldus Albert Verwey in een brief1 van 1 maart 1930: ‘De dag tevoren was het college, dat ik juist bezig ben over hem te geven, een lijkrede.
    [Show full text]