DOCSLIB.ORG

België in De Tweede Wereldoorlog. Deel 5

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
België in De Tweede Wereldoorlog. Deel 5 België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 De kollaboratie Maurice de Wilde bron Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5: De kollaboratie. DNB/Uitgeverij Peckmans, Kapellen 1985 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/wild022belg02_01/colofon.htm © 2008 dbnl / erven Maurice de Wilde 5 Gebruikte afkortingen ALG. SS - VL.: Algeme(e)ne SS-Vlaanderen BL: Beschermende Leden (van de Alg. SS-Vl.) DEVLAG: Duits(ch)-Vlaams(ch)e Arbeidsgemeenschap Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft D-DIENST: Documentatiedienst DINASO: Diets(ch)e Nationaal Solidarist DM: Diets(ch)e Militie DM/ZB: Diets(ch)e Militie-Zwarte Brigade DMO: Dinaso Militanten Orde DRK: Deutsches Rotes Kreuz FLAK: Fliegerabwehrkanone HB: Hulpbrigade KAJ: Katholieke Arbeidersjeugd KSA: Katholieke Studentenactie KVV: Katholieke Vlaams(ch)e Volkspartij MB: Militair Bestuur MO: Militaire Organisatie NS: nationaal-socialisme, nationaal-socialistisch NSB: Nationaal-Socialistische Beweging Nederland NSDAP: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei NSJV: Nationaal-Socialistische Jeugd (in) Vlaanderen NSKK: Nationalsozialistisches Kraftfahrerkorps NSVAP: Nationaal-Socialistische Vlaams(ch)e Arbeiderspartij OFK: Oberfeldkommandantur OKW: Oberkommando der Wehrmacht OT: Organisation Todt Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 PROMI: Reichsministerium für Propaganda und Volksaufklärung SA: Sturmabteilung SD: Sicherheitsdienst SIPO: Sicherheitspolizei SS: Schutzstaffel SS-Ustuf.: SS-Untersturmführer TAA: Troupe(s) auxiliaire(s) de l'Armée VAVV: Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen VERDINASO: Verbond van Diets(che) Nationaal Solidaristen VNV: Vlaams(ch) Nationaal Verbond VOS: Verbond der Vlaams(ch)e Oudstrijders VTB: Vlaams(ch)e Toeristenbond WB: Wachtbrigade ZB: Zwarte Brigade Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 7 Ter inleiding: De Verdachten Een vijfde kolonne? In de dertiger jaren had het politieke leven in België heel wat schokken moeten doorstaan, die de traditionele partijen op hun voetstuk hadden doen wankelen en de ene na de andere regeringskrisis hadden uitgelokt. De opkomst van nieuwe totalitaire regimes, het kommunisme in Rusland, het fascisme in Italië en het nationaal-socialisme in Duitsland had ook in ons land diepe sporen getrokken. De elkaar opvolgende Belgische regeringen moesten afrekenen met de groeiende kracht van groeperingen, die niet alleen totalitaire opvattingen voorstonden, maar bovendien het Belgisch staatsbestel bedreigden. De Vlaamse nationalisten hadden zich onmiddellijk na WO 1 in een Frontpartij verenigd, die gegroeid uit de Frontbeweging zich begrijpelijkerwijze anti-militaristisch opstelde. Maar zij kwam ook op voor Vlaams zelfbestuur. Na de versplintering van de Frontpartij in menigvuldige Vlaamsnationalistische groepen en groepjes kwam begin oktober 1933 het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) tot stand, dat geen twijfel liet over zijn antiparlementaire instelling en zijn uitgesproken anti-Belgicisme. Het streefde naar de politieke wedervereniging van de Nederlanden in een Dietse staat, maar stelde zich in afwachting daarvan voorlopig tevreden met een federale staatsinrichting. In de ogen van de Belgische staatsoverheid vormde het VNV met zijn zeventien zetels in de Kamer in 1939 en met zijn militie een bestendig gevaar. Ook Joris Van Severen had aanvankelijk met zijn in 1931 opgericht ‘Verbond van Dietsche Nationaal-Solidaristen’ of afgekort Verdinaso onrust gezaaid. Ook hij wilde immers een Dietse volksstaat vestigen. Van Severen had als officier tijdens de eerste wereldoorlog deelgenomen aan de Vlaamse Frontbeweging en was daarom een tijdlang van het front weggezonden en gedegradeerd. In 1921 was hij als 26-jarige en jongste Kamerlid tot volksvertegenwoordiger verkozen. Nadat hij in 1929 niet meer was herkozen, had hij dan zijn Verdinaso opgericht. Het uitgesproken autoritair en geüniformeerd optreden van zijn Dinaso-militie deed aan beruchte voorbeelden uit het buitenland denken. De enen zagen in hem een fascist, een Dietse Hitler of Mussolini, de anderen een separatist. Daarenboven had het Verdinaso de mond vol van ‘de wanorde van de pseudo-demokratie’, waaraan nu eens krachtdadig paal en perk moest gesteld worden. Maar tegenover de konkurrentie van het VNV ging het Verdinaso met ingang van 1934 een nieuwe marsjrichting volgen, waarbij ook Wallonië in het Grootnederlands geheel zijn plaats moest vinden. Van aanvankelijk extreem anti-Belgisch (‘La Belgique, qu'elle crève’ had hij in 1929 in het Parlement geroepen - in het Frans opdat iedereen het goed zou verstaan) was hij nu uiteindelijk vurig Belgisch patriot geworden. Voor een aantal extreme Vlamingen was dat niets minder dan verraad. Vlak vóór de tweede wereldoorlog was het aantal leden van zijn beweging tot ongeveer 3.000 teruggelopen, nadat het in '37-'38 nog een 15.000 had geteld. Te Brussel en in Wallonië had de jonge Léon Degrelle met zijn Rexpartij van 1935 af grote furore gemaakt. In zijn blad ‘Le Pays Réel’ trok hij onverbiddelijk en demagogisch ten strijde tegen de politieke korruptie van de Belgische gevestigde kringen, tegen de bindingen tussen politiek en financiën, beloofde hij zijn lezers de Belgische Augiasstallen uit te mesten. Hij behaalde daardoor - begrijpelijkerwijze - heel wat sukses, dat zich ook in het indrukwekkend aantal van meteen 21 Kamerzetels Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 bij de parlementsverkiezingen van 1936 omzette. Maar zijn veroordeling door kardinaal Van Roey en de vrees van de grote meerderheid van de bevolking voor al wat naar Italiaans fascisme en Duits nationaal-socialisme zweemde, deed dit aantal in 1939 tot nog nauwelijks vier zetels ineenschrompelen. Ten slotte had de Belgische kommunistische partij vooral tijdens de jarenlange krisis na 1930 in arbei- Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 8 derskringen wortel geschoten. In 1939 hadden de kommunisten zelfs negen vertegenwoordigers in de Kamer verworven. In de ogen van de Belgische gevestigde kringen vormde de KP door haar banden met de Komintern, die volgens hen onverminderd op de wereldrevolutie aanstuurde, ongetwijfeld het grootste gevaar. Moest gekozen worden, dan hadden zij nog liever Berlijn dan Moskou. De doorbraak van het kommunisme, het fascisme en het nationaal-socialisme had bovendien de spanningen op internationaal vlak gevoelig doen stijgen. België zag enkel heil in een - ten minste officiële - neutraliteitspolitiek. De 6de maart 1936 werd het Frans-Belgisch militair akkoord opgezegd. Zulks vond zowel in het buitenland officiële erkenning als de instemming van de grote meerderheid van de Belgische bevolking. Inmiddels zochten hoe langer hoe meer vluchtelingen uit het buitenland een onderkomen in ons land. Reeds kort na de moord op de Italiaanse sociaal-demokratische leider Matteotti in 1924 was een aantal van zijn volgelingen ook in ons land terechtgekomen. Na de aanhechting van Oostenrijk en de start van de onverbiddelijke Jodenvervolging in Duitsland zochten van 1938 af duizenden Joden en politieke tegenstanders van het nationaal-socialisme een toevlucht in het Westen en o.m. in ons land. Ten slotte kwamen na de overwinning van Franco in de Spaanse burgeroorlog ook menigvuldige Spaanse republikeinen in ons land terecht. In 1938 verbleven in ons land 340.000 vreemdelingen. Het is zeer waarschijnlijk dat dit aantal na 1938 nog was toegenomen. Had de Belgische overheid uit humanitaire overwegingen die talrijke vreemdelingen in ons land toegelaten, dan was zij zich wel bewust van ten minste de mogelijkheid en wellicht de zekerheid, dat onder die politieke vluchtelingen ook spionnen voorkwamen. Toen dan Duitsland en de Sovjet-Unie de 23ste augustus 1939 een tegennatuurlijk niet-aanvalspakt sloten - door de gevestigde kringen in ons land veeleer als een vriendschapsverdrag beschouwd - werden de kommunisten in ons land de staatsvijanden bij uitstek, blijkbaar in nog hogere mate dan de Vlaamse nationalisten of de Rexisten. De kommunisten ageerden trouwens van dan af niet zozeer tegen het nationaal-socialistisch Duitsland, maar veeleer tegen het Engels én het Belgisch grootkapitaal, waarbij de arbeiders ertoe werden aangezet zich hiervoor bij een oorlog niet te laten misbruiken. Voor de Belgische leidende kringen was dat regelrecht ondermijning van het moreel van de bevolking en van het leger, waarvoor de meer dan 600.000 weinig gemotiveerde en uiterst slecht betaalde manschappen na maandenlange en eindeloos lijkende mobilisatie erg gevoelig konden zijn. Nochtans moest het VNV inzake defaitistische propaganda voor de kommunisten niet onderdoen. Later in dit boek zal blijken hoe de ‘Militaire Organisatie’ van Staf De Clercq de Vlaamse soldaten op zijn minst ertoe heeft aangezet niet op Duitse soldaten te schieten en zich over te geven onder het motto ‘Geen Vlaams bloed voor vreemde belangen’, waarbij België ook al als vreemd werd bestempeld. Het valt anderdeels niet te loochenen, dat het VNV-orgaan ‘Volk en Staat’ vóór de oorlog meer dan eens een nauwelijks verholen sympathie voor het nationaal-socialistisch Duitsland heeft laten blijken. Maurice de Wilde, België in de Tweede Wereldoorlog. Deel 5 Dan was de houding van Joris Van Severen in de latere jaren dertig toch gevoelig verschillend. Onverholen steunde hij de Belgische monarchie en riep tijdens de mobilisatie zijn volgelingen ertoe op ‘de besten onder de helm’ te zijn. Degrelle hing in ‘Le Pays Réel’ de grote Belgische patriot en verdediger van de neutraliteitspolitiek uit. De 11 de mei 1940 bestempelde hij de Duitse
Load more

Recommended publications
  • JORIS VAN SEVEREN Hoofdstuk 6
    Woord vooraf DEEL II Dramatis personæ MET GOED EN BLOED TEN DIENSTE Inleiding: Voor de val Hoofdstuk 5. Een standbeeld voor de aardappel DEEL I (1941–1943) OP DE EREPLAATS NAAST GOD: JORIS VAN SEVEREN Hoofdstuk 6. L’Heure H Hoofdstuk 1. (1942–1944) Een idealist, er is met hem niet te praten (1932–1934) Hoofdstuk 7. De laatste kans Hoofdstuk 2. (1944–1953) De toevlucht, zo zou het gaan (1934–1937) Slot Hoofdstuk 3. Verregaande wanorde en carenties Verantwoording (1936 –1940) Dankwoord Hoofdstuk 4. Deze troebele maanden (1940 –1941) " ! Familie en zaken van Leo Van Dorpe, voorzitter Vlaams Economisch Verbond. zakenman en pater familias aan Sint-Niklase kant. - ke mentor van Frantz. en Frantz Van Dorpe, kwam na WOI in de problemen wegens activisme, na WOII senator voor de en voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond. van vader Leo en Frantz, parachutist voor het netwerk Baboon. ## Verdinaso Tony Herbert, Othello, Zéro en Geheim Leger; later academicus en politiek raadgever. en van de opvolger Dinaso Militanten Orde, treedt na het Verdinaso. de breuk binnen het Verdinaso toe tot de Algemeene SS-Vlaanderen en trekt naar het Oostfront; wordt nadien tweemaal bij verstek ter dood veroordeeld maar komt Verzet - hoofd van de Belgische sectie van de Special Operations ken bij het Verdinaso, stapt daarna actief in de collabora- Executive (), de Britse geheime oorlogsdienst van bij tie als propagandist; na de oorlog ter dood veroordeeld het begin van WOII. Hier Dinaso!, radio-omroep , organisator van radioverzetsnetwerk breekt met Verdinaso maar blijft actief in nevenprojecten; Samoyède. tijdens oorlog persverantwoordelijke bij de Nationale Landbouw- en Voedingscoöperatie () en einde van operatie-Athos, onderdeel van Zéro; nadien actief als chemicus, onder meer kortstondig bij Attraco.
    [Show full text]
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In
    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
    [Show full text]
  • Ledenblad Van De Vlaams-Nationale Partij Maandelijkse Uitgave (Behalve Augustus) • Jaargang 14 • Nr
    Afgiftekantoor: GEEL P4A9074 echt.onafhankelijk | www.vlaamsbelang.org | Ledenblad van de Vlaams-Nationale partij Maandelijkse uitgave (behalve augustus) • Jaargang 14 • nr. 9 • september 2017 14 • nr. augustus) • Jaargang (behalve uitgave Maandelijkse 8 bus 9 te 1210 Brussel Madouplein Grieken, Van Tom uitg.: Ver. INHOUD 4 Actua kort 6 Zomerakkoord onder de loep 8 DE LES VAN Samusocial 10 CHARLOTTESVILLE Ontnederlandsing Vlaamse Rand De 500 rechtse betogers van Alt-Right in Char- 12 lottesville (Virginia) zijn met open ogen in de Stop de betonstop val getrapt. 13 De burgemeester van de stad is Michael Signer, Wat na de Turteltaks? lid van de linkse Democratic party en voorma- lig medewerker van Obama’s State Department 14 Transition Team. Signer behaalde een diploma Vraaggesprek politieke wetenschappen aan de zeer linkse uni- versiteit van Berkeley en schreef onder meer 18 voor de linkse Washington Post. 106 miljoen kindergeld naar bui- tenland Eerst verbood hij de rechtse bijeenkomst, daar- mee het First Amendment (Freedom of Speech) 20 verkrachtend, maar hij kreeg ongelijk van de Vraaggesprek met Jan Huijbrechts rechter. De burgemeester, hoofd van de be- stuurlijke politie, liet dan maar doelbewust de 21 confrontaties tussen rechts en links escaleren In memoriam Mark Grammens door zijn politiedienst foute orders te geven (terwijl het voor de aanwezige politiemacht van 22 1000 man niet echt moeilijk is om de ocharme Terugblik 500 rechtsen uit de buurt van links te houden). Erger nog: door de foute bevelen werden de rechtsen omsingeld door de tegenbetogers en kon een fysieke botsing onmogelijk uitblijven. Waarmee niet gezegd is dat iemand als een gek Colofon op de menigte moet inrijden, dat spreekt.
    [Show full text]
  • Diplomarbeit
    DIPLOMARBEIT Organisationsstrukturen der deutschen Besatzungsverwaltungen in Frankreich, Belgien und den Niederlanden unter besonderer Berücksichtigung der Stellung des SS- und Polizeiapparates vorgelegt von: Jörn Mazur am: 16. Dezember 1997 1. Gutachter: Prof. Dr. W. Seibel 2. Gutachter: Prof. Dr. E. Immergut UNIVERSITÄT KONSTANZ FAKULTÄT FÜR VERWALTUNGSWISSENSCHAFT Inhaltsverzeichnis Abkürzungsverzeichnis I. Einführung ............................................................................................................... 1 1.1 Thematik ................................................................................................. 1 1.2 Ziel ................................................................................................. 2 1.3 Fragestellungen und Thesen ....................................................................... 2 1.3.1 Fragestellungen ..................................................................................... 2 1.3.2 Thesen ..................................................................................... 3 1.4 Methodik ................................................................................................ 4 II. Stellung und Ausweitung des Machtbereichs des SS- und Polizeiapparates im Altreich ................................................................................................ 6 2.1 Stellung und Ausweitung des Machtbereichs des SS- und Polizeiapparates vor 1939 ....................................................................................................
    [Show full text]
  • Guides to German Records Microfilmed at Alexandria, Va
    GUIDES TO GERMAN RECORDS MICROFILMED AT ALEXANDRIA, VA. No. 32. Records of the Reich Leader of the SS and Chief of the German Police (Part I) The National Archives National Archives and Records Service General Services Administration Washington: 1961 This finding aid has been prepared by the National Archives as part of its program of facilitating the use of records in its custody. The microfilm described in this guide may be consulted at the National Archives, where it is identified as RG 242, Microfilm Publication T175. To order microfilm, write to the Publications Sales Branch (NEPS), National Archives and Records Service (GSA), Washington, DC 20408. Some of the papers reproduced on the microfilm referred to in this and other guides of the same series may have been of private origin. The fact of their seizure is not believed to divest their original owners of any literary property rights in them. Anyone, therefore, who publishes them in whole or in part without permission of their authors may be held liable for infringement of such literary property rights. Library of Congress Catalog Card No. 58-9982 AMERICA! HISTORICAL ASSOCIATION COMMITTEE fOR THE STUDY OP WAR DOCUMENTS GUIDES TO GERMAN RECOBDS MICROFILMED AT ALEXAM)RIA, VA. No* 32» Records of the Reich Leader of the SS aad Chief of the German Police (HeiehsMhrer SS und Chef der Deutschen Polizei) 1) THE AMERICAN HISTORICAL ASSOCIATION (AHA) COMMITTEE FOR THE STUDY OF WAE DOCUMENTS GUIDES TO GERMAN RECORDS MICROFILMED AT ALEXANDRIA, VA* This is part of a series of Guides prepared
    [Show full text]
  • La Derecha Radical Europea En La Segunda Mitad Del Siglo Xx
    NOTAS LA DERECHA RADICAL EUROPEA, EN LA SEGUNDA MITAD DEL SIGLO XX Por JOSÉ LUIS ORELLA MARTÍNEZ SUMARIO 1. INTRODUCCIÓN.—II. ANTECEDENTES.—III. LA DF.RF.CMA RADICAL EN LA SEGUNDA MITAD DE SIGLO.—IV. ALEMANIA, DEL III RF.ICII AI. NACIONALISMO CONSERVADOR: 1. NPD. prime- ra operación con éxito del nacionalismo alemán. 2. REP, la segunda consolidación del nacionalismo radical.—V. ITALIA, LA FORMACIÓN DF. LA DERECHA NACIONAL DEL MSI.— VI. FRANCIA, LA PLURALIDAD DE LAS DERECHAS: 1. El poujadismo y la guerra de Argelia. 2. El fenómeno del Frente Nacional.—VII. EL RESTO DE EUROPA.—VIII. BIBLIOGRAFÍA Y HEMEROTECA. INTRODUCCIÓN El término derecha resulta cada vez más confuso para poder definir diferentes actitudes políticas. En estos dos últimos siglos los términos derecha e izquierda han significado cosas tan distintas que en el desarrollo histórico de una vida ha podido algún político ser calificado de ambas formas sin abandonar su adscripción ideológi- ca. De todas formas, existe un consenso general para identificar a los progresistas sociales con izquierda y a los conservadores con la derecha. No obstante, en los ex- tremos la confusión es mayor. El nacionalismo, el cambio revolucionario, la protesta antisistema son cualidades esgrimidas por ambos extremos políticos provocando la confusión en la asignación de los términos. Sin embargo, aunque el término no es el acertado es el utilizado como tonel de Danaidas para incluir en él a los más variados prototipos políticos antiparlamenta- rios no vinculados al pensamiento marxista o anarquista. Desde los legitimismos monárquicos, integristas religiosos, conservadores autoritarios, hasta los neofascis- 137 Revisto Je Estudios Foüticos (Nueva ¿poca) Núm.
    [Show full text]
  • A Report to the Assistant Attorney General, Criminal Division, U.S
    Robert Jan Verbelen and the United States Government A Report to the Assistant Attorney General, Criminal Division, U.S. Department of Justice NEAL M. SHER, Director Office of Special Investigations ARON A. GOLBERG, Attorney Office of Special Investigations ELIZABETH B. WHITE, Historian Office of Special Investigations June 16, 1988 TABLE OF CONTENTS Pacre I . Introduction A . Background of Verbelen Investigation ...... 1 B . Scope of Investigation ............. 2 C . Conduct of Investigation ............ 4 I1. Early Life Through World War I1 .......... 7 I11 . War Crimes Trial in Belgium ............ 11 IV . The 430th Counter Intelligence Corps Detachment in Austria ..................... 12 A . Mission. Organization. and Personnel ...... 12 B . Use of Former Nazis and Nazi Collaborators ... 15 V . Verbelen's Versions of His Work for the CIC .... 20 A . Explanation to the 66th CIC Group ....... 20 B . Testimony at War Crimes Trial ......... 21 C . Flemish Interview ............... 23 D . Statement to Austrian Journalist ........ 24 E . Version Told to OSI .............. 26 VI . Verbelen's Employment with the 430th CIC Detachment ..................... 28 A . Work for Harris ................ 28 B . Project Newton ................. 35 C . Change of Alias from Mayer to Schwab ...... 44 D . The CIC Ignores Verbelen's Change of Identity .................... 52 E . Verbelen's Work for the 430th CIC from 1950 to1955 .................... 54 1 . Work for Ekstrom .............. 54 2 . Work for Paulson .............. 55 3 . The 430th CIC Refuses to Conduct Checks on Verbelen and His Informants ....... 56 4 . Work for Giles ............... 60 Verbelen's Employment with the 66th CIC Group ... 62 A . Work for Wood ................. 62 B . Verbelen Reveals His True Identity ....... 63 C . A Western European Intelligence Agency Recruits Verbelen ..............
    [Show full text]
  • Shirt Movements in Interwar Europe: a Totalitarian Fashion
    Ler História | 72 | 2018 | pp. 151-173 SHIRT MOVEMENTS IN INTERWAR EUROPE: A TOTALITARIAN FASHION Juan Francisco Fuentes 151 Universidad Complutense de Madrid, Spain [email protected] The article deals with a typical phenomenon of the interwar period: the proliferation of socio-political movements expressing their “mood” and identity via a paramilitary uniform mainly composed of a coloured shirt. The analysis of 34 European shirt movements reveals some common features in terms of colour, ideology and chronology. Most of them were consistent with the logic and imagery of interwar totalitarianisms, which emerged as an alleged alternative to the decaying bourgeois society and its main political creation: the Parliamentary system. Unlike liBeral pluralism and its institutional expression, shirt move- ments embody the idea of a homogeneous community, based on a racial, social or cultural identity, and defend the streets, not the Ballot Boxes, as a new source of legitimacy. They perfectly mirror the overwhelming presence of the “brutalization of politics” (Mosse) and “senso-propaganda” (Chakhotin) in interwar Europe. Keywords: fascism, Nazism, totalitarianism, shirt movements, interwar period. Resumo (PT) no final do artigo. Résumé (FR) en fin d’article. “Of all items of clothing, shirts are the most important from a politi- cal point of view”, Eugenio Xammar, Berlin correspondent of the Spanish newspaper Ahora, wrote in 1932 (2005b, 74). The ability of the body and clothing to sublimate, to conceal or to express the intentions of a political actor was by no means a discovery of interwar totalitarianisms. Antoine de Baecque studied the political dimension of the body as metaphor in eighteenth-century France, paying special attention to the three specific func- tions that it played in the transition from the Ancien Régime to revolutionary France: embodying the state, narrating history and peopling ceremonies.
    [Show full text]
  • De Vlaams-Nationalistische Partijen En Organisaties Bruno De Wever En Koen De Scheemaeker
    808 Bronnen van privé-instellingen 5.5. Bronnenpublicaties Documents sur la fondation du pcb, in Cahiers marxistes, 1971, speciaal nummer. In de nrs. 2 (p. 43-47), 9 (p. 44-54) en 10 (p. 71-88) van hetzelfde tijdschrift worden eveneens documenten gepubliceerd die betrekking hebben op de ontstaans periode van de kpb. “ Le Drapeau Rouge ” clandestin. Brussel, 1971. De klandestiene “ Roode Vaan ”. Brussel, 1971. Alphonse Bonenfast. Rapport sur la dissidence grippiste (1968), in Cahiers marxistes, 2002, nr. 222. 6. De Vlaams-nationalistische partijen en organisaties Bruno De Wever en Koen De Scheemaeker 6.1. Bibliografie Courrier hebdomadaire du CRISP wijdde talrijke artikels aan Vlaams-nationalis- tische partijen en organisaties na de Tweede Wereldoorlog : 1962, nrs. 148 & 169 ; 1964, nr. 230 ; 1966, nrs. 336 & 345 ; 1973, nrs. 604 & 606 ; 1992, nr. 1356 ; 1993, nrs. 1416-1417, 2002, nr. 1748. De Wever (Br.). Greep naar de macht. Vlaams-nationalisme en Nieuwe Orde. Het VNV 1933-1945. Tielt-Gent, 1994. De Wever (Br.), Vrints (A.). Vlaams-nationalisme. Natievorming, ideologie en politieke stroming, in Sanders (L.), Devos (C.), eds. Politieke ideologieën in Vlaanderen. Antwerpen, 2008. De Wever (Ba.). Het Vlaams-nationalisme na de Tweede Wereldoorlog. Verrij- zenis of herrijzenis ?, in Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis, 1997, nr. 3, p. 277-290. De Winter (L.). The Volksunie and the dilemma between policy succes and elec- toral survival in Flanders, in Regionalist Parties in Western Europe. London, 1998, p. 28-50. Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging. Tielt, 1998 bevat ingangen op alle Vlaams-nationalistische partijen en organisaties, een overzichtsartikel over Vlaams-nationalistische partijen (B.
    [Show full text]
  • Gescande Afbeelding
    Bruno De Wever UITERST RECHTS IN VLAANDEREN VOOR, TIJDENS EN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG | Het Verdinaso Onlangs verschenen weer enkele boeken over de uiterste rechterzij- de in België. Nog net voor uitgeverij Soethoudt definitief over de kop ging, bracht ze een boek uit van Jan Creve over de geschiedenis van het Verdina- so en zijn milities (1). Creve zal wel niet gelukkig zijn met het feit dat hij wellicht kan fluiten naar zijn auteursloon, maar ik vermoed dat hij al evenmin heeft gejuicht toen hij zijn boek voor het eerst zag. Soethoudt is er nl. in geslaagd de talrijke en originele foto's die Creve bij elkaar heeft gezocht op een abominabele manier af te drukken. Overigens heeft de uitgeverij voor de vormgeving van het boek zich duidelijk geïn- spireerd op de reeks “Retrospectief van uitgeverij Lannoo. Jan Creve is een jong historicus, enkele jaren geleden afgestudeerd aan de RUG. Zijn boek is gebaseerd op zijn licentiaatsverhandeling over de milities van het Verdinaso. Vandaar dat hij in dit boek een ster- ke nadruk legt op deze formaties en minder op de andere geleding-en van het "Verbond van Dietse Nationaal Solidaristen". De structuur van het Verdinaso berust op vier peilers : het Verdinaso zelf a!s politieke beweging, de Dietse Militie die na de wet van 29 juli 1934 werd omge- vormd tot de Dinaso Militanten Orde (DMO), het Verbond van Nationa- le Arbeiders Syndicaten dat later werd omgevormd tot het Verbond van Dinaso Corporaties en tenslotte het Verbond van Dinaso Knapenven- dels (de Jong-Dinaso's). In 1936 werd ook nog het Verbond van Dina- sovrouwen en meisjes opgericht.
    [Show full text]
  • War Occ Pation Liberation
    WAR OCC PATION LIBERATION Belgium WAR 1940—1945 OCC PATION LIBERATION Wannes Devos Kevin Gony (eds.) www.lannoo.com Register on our website to regularly receive a newsletter with information about new books and interesting exclusive offers. Final editing Wannes Devos Kevin Gony Photo editing Luc Vandeweghe Translations Altair Vertalingen bvba Cover design Studio Lannoo (Mieke Verloigne) Cover photos Belgian refugees, ca. 1940 (War Heritage Institute) Layout Keppie & Keppie © Lannoo Publishers nv, Tielt, 2019 and the authors D/2019/45/343 – ISBN 978 94 014 5909 9 – NUR 689 All rights reserved. Nothing of this publication may be reproduced, stored in an automated database and/or made public in any form or by any means, electronic, mechanical or otherwise, without the prior written permission of the publisher. CONTENTS PREFACE 9 Michel Jaupart CONTEXT 13 THE SECOND WORLD WAR IN PERSPECTIVE Luc De Vos INTRODUCTION 19 THE SECOND WORLD WAR IN PARTS Wannes Devos 1 FROM ONE WAR TO THE OTHER 27 • TWENTY YEARS OF PEACE? BELGIAN INTERWAR POLICY 29 Catherine Lanneau • THE IMPLICATIONS OF CONTROLLING THE RHINE 38 Anne Godfroid • MULTILATERALISM OR ECONOMIC DIPLOMACY? THE BELGIAN MISSION(S) IN ETHIOPIA 40 Manuel Duran • WIFE AND MOTHER: WOMEN IN THE NEW ORDER 43 Christine Van Everbroeck • A PRINCE AND HIS ARMY: THE KING, THE BELGIAN ARMY AND THE GOVERNMENT 51 Jean-Michel Sterkendries • THE BELGIAN BUNKER LINES: MANY FEET IN THE SOIL 57 Erik Janssen • THE 1939 MOBILISATION: WERE THEY PREPARED? 60 Pierre Lierneux 5 2 WAR AND COMBAT 63 • MAY 1940: THE
    [Show full text]
  • INFORMATION ISSUED by the Assooajm of XWBH Rbums Bl 6REAT BRITAHI
    ••i^!Sf»smm!m^mmfaism«ssas>mBm Volume XXX No. 8 August, 1975 INFORMATION ISSUED BY THE ASSOOAJm OF XWBH RBUmS Bl 6REAT BRITAHI had to change their abode. Judging from past experience it was, however, to be expected PROGRESS AND NEW PROBLEMS that they would soon overcome initial difficul­ ties and settle down well in their new en­ vironment. It was also a source of deep regret General Meeting of the AJR that the House Committee of Otto Hirsch House would cease to function. All of its The variety of tasks to be fulfilled by the The speaker then gave a detailed report members had been deeply attached to the ^•IR and the changes it has to undergo lest it about the policy concerning the Homes, jointly Home and done wonderful teamwork under becomes stagnant became evident anew at administered by the AJR and the CBF. The their successive chairmen. Dr. Walter Dux, this year's Annual General Meeting, held on work in this field commenced 20 years ago, Mr. H. C. Mayer and Dr. Laura Stein. Special June 17 at Haimah Karminski House. when the first residential Home for the Aged, thanks were due to all House Committee mem­ After his welcoming address, Mr. W. M. Otto Schiff House, was opened. It was followed bers. Sehr, OBE, chairman of the AJR paid tribute by the establishment of Leo Baeck House and Dealing with the finances of the Homes, to the memory of the honorary officers who otto Hirsch House in 1958 and Heinrich Stahl the speaker reported that during the nine had passed away during the year.
    [Show full text]