6 Czerwca 2014 R

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Sprawozdanie Stenograficzne z 69. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 6 czerwca 2014 r. (drugi dzień obrad)

Warszawa 2014

str. str.

TREŚĆ

69. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 6 czerwca 2014 r.) str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Aleksandra Trybuś ...... 160 Komunikaty Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Sekretarz Poseł Ewa Kołodziej ...... 145 i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz ...... 160 Punkt 15. porządku dziennego: Pytania Poseł Sławomir Kowalski ...... 161 w sprawach bieżących Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Łukasz Borowiak ...... 145 i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz ...... 162 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki (Przerwa w posiedzeniu) Tomasz Tomczykiewicz ...... 146 Poseł Łukasz Borowiak ...... 147 Wznowienie posiedzenia Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Punkt 15. porządku dziennego (cd.) Tomasz Tomczykiewicz ...... 147 Poseł Małgorzata Sadurska ...... 162 Poseł Beata Mazurek ...... 147 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski . . . 162 Tomasz Tomczykiewicz ...... 148 Poseł Andrzej Jaworski ...... 163 Poseł Grzegorz Tobiszowski ...... 149 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski . . . 164 Tomasz Tomczykiewicz ...... 149 Poseł Bożenna Bukiewicz ...... 166 Poseł Michał Tomasz Pacholski ...... 149 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Zdzisław Gawlik ...... 166 Skarbu Państwa Rafał Baniak ...... 150 Poseł Bożenna Bukiewicz ...... 167 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Punkt 16. porządku dziennego: Informa- Skarbu Państwa Rafał Baniak ...... 151 cja bieżąca Poseł Michał Tomasz Pacholski ...... 151 Poseł Andrzej Orzechowski ...... 167 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Stanisław Huskowski ...... 168 Skarbu Państwa Rafał Baniak ...... 151 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 169 Poseł Andrzej Sztorc ...... 152 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 169 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji Poseł Henryk Siedlaczek ...... 169 i Cyfryzacji Stanisław Huskowski ...... 152 Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk ...... 170 Poseł Andrzej Sztorc ...... 153 Poseł Janina Okrągły ...... 170 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji Poseł Stanisław Szwed ...... 171 i Cyfryzacji Stanisław Huskowski ...... 153 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 171 Poseł Bogusław Wontor ...... 154 Poseł Jagna Marczułajtis-Walczak ...... 171 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Jan Warzecha ...... 172 Spraw Wewnętrznych Piotr Stachańczyk . . .154 Poseł Dorota Niedziela ...... 172 Poseł Bogusław Wontor ...... 155 Poseł Maria Zuba ...... 173 Poseł Maciej Orzechowski ...... 155 Poseł Iwona Kozłowska ...... 173 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Bogdan Rzońca ...... 173 Janusz Cichoń ...... 156 Poseł Joanna Bobowska ...... 174 Poseł Paweł Arndt ...... 156 Poseł Józef Lassota ...... 174 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Ewa Kołodziej ...... 175 Janusz Cichoń ...... 157 Poseł Bożena Kamińska ...... 175 Poseł Izabela Kloc ...... 157 Poseł Marian Cycoń ...... 176 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł Cezary Olejniczak ...... 176 i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz ...... 158 Poseł Marek Rząsa ...... 177 Poseł Grzegorz Janik ...... 159 Poseł Waldemar Andzel ...... 177 Poseł Piotr Pyzik ...... 159 Poseł Andrzej Orzechowski ...... 177 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz ...... 159 i Cyfryzacji Stanisław Huskowski ...... 178 str. str.

Punkt 17. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Tadeusz Dziuba ...... 203 zdanie Komisji Gospodarki o rządowym Poseł Krystyna Skowrońska ...... 203 projekcie ustawy o zmianie ustawy Poseł Gabriela Masłowska ...... 204 o systemie monitorowania i kontro- Poseł Bogdan Rzońca ...... 204 lowania jakości paliw oraz o zmianie Poseł Andrzej Romanek ...... 204 ustawy o biokomponentach i biopali- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów wach ciekłych Wojciech Kowalczyk ...... 205 Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski 180 Punkt 20. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Antoni Mężydło ...... 182 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Jacek Najder ...... 183 o statusie Weterana Opozycji Anty- Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 183 komunistycznej i Korpusie Weterana Poseł Cezary Olejniczak ...... 184 Opozycji Antykomunistycznej wobec Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 184 dyktatury komunistycznej PRL Poseł Alicja Olechowska ...... 184 w latach 1956–1989 oraz o zmianie Poseł Bogdan Rzońca ...... 184 niektórych innych ustaw Poseł Józef Lassota ...... 185 Poseł Stanisław Szwed ...... 206 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Poseł Jerzy Borowczak ...... 209 Jerzy Witold Pietrewicz ...... 185 Poseł Jacek Świat ...... 209 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 185 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 210 Punkt 18. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Wincenty Elsner ...... 211 czytanie pilnego rządowego projektu Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 212 ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji Poseł Patryk Jaki ...... 212 zawodowej i społecznej oraz zatrudnia- Poseł Józef Lassota ...... 214 niu osób niepełnosprawnych Poseł Jacek Świat ...... 214 Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 214 Piotr Gryska ...... 186 Poseł Jerzy Szmit ...... 215 Poseł Sławomir Jan Piechota ...... 187 Poseł Tadeusz Iwiński ...... 215 Poseł Stanisław Szwed ...... 188 Poseł Jerzy Borowczak ...... 215 Poseł Piotr Walkowski ...... 189 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 189 Pracy i Polityki Społecznej Poseł Sławomir Jan Piechota ...... 190 Marek Bucior ...... 216 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 190 Poseł Stanisław Szwed ...... 218 Poseł Joanna Bobowska ...... 191 Punkt 21. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Józef Lassota ...... 191 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Józefa Hrynkiewicz ...... 191 o zmianie ustawy o podatku dochodo- Poseł Stanisław Szwed ...... 192 wym od osób fizycznych i ustawy o po- Poseł Bogdan Rzońca ...... 192 datku dochodowym od osób prawnych Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 192 Poseł Łukasz Gibała ...... 219 Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Poseł Jacek Brzezinka ...... 222 Piotr Gryska ...... 192 Poseł Paweł Szałamacha ...... 222 Punkt 19. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 223 czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 224 o odwróconym kredycie hipotecznym Poseł Andrzej Romanek ...... 224 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Jacek Brzezinka ...... 225 Wojciech Kowalczyk ...... 194 Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 226 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 196 Poseł Andrzej Romanek ...... 226 Poseł Gabriela Masłowska ...... 197 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Anna Bańkowska ...... 198 Janusz Cichoń ...... 226 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 199 Poseł Łukasz Gibała ...... 228 Poseł Wincenty Elsner ...... 199 Punkt 22. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Andrzej Romanek ...... 200 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Iwona Kozłowska ...... 201 o zmianie ustawy o podatku dochodo- Poseł Leszek Dobrzyński ...... 202 wym od osób fizycznych oraz niektó- Poseł Jacek Brzezinka ...... 202 rych innych ustaw Poseł Józef Lassota ...... 202 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 230 Poseł Killion Munyama ...... 203 Poseł Bożena Szydłowska ...... 231 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 203 Poseł Jerzy Żyżyński ...... 232 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 203 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 232 str. str.

Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 233 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Andrzej Romanek ...... 233 Infrastruktury i Rozwoju Marceli Niezgoda . . . 245 Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 234 Poseł Radosław Witkowski ...... 246 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Izabela Kloc ...... 247 Janusz Cichoń ...... 234 Podsekretarz Stanu Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 235 w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju Punkt 23. porządku dziennego: Pierwsze Marceli Niezgoda ...... 248 czytanie poselskiego projektu ustawy Sprawy formalne o zmianie ustawy o podatku od towa- rów i usług oraz niektórych innych Wicemarszałek Cezary Grabarczyk ...... 249 ustaw Oświadczenia Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 235 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 249 Poseł Marcin Kierwiński ...... 237 Poseł Piotr Król ...... 250 Poseł Henryk Kowalczyk ...... 238 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Łukasz Gibała ...... 239 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 239 Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- Poseł Adam Kępiński ...... 240 szonych Poseł Andrzej Romanek ...... 241 Poseł Andrzej Szlachta ...... 251 Poseł Marcin Kierwiński ...... 242 Poseł Maks Kraczkowski ...... 251 Poseł Andrzej Romanek ...... 242 Poseł Jerzy Borkowski ...... 252 Poseł Adam Kępiński ...... 242 Poseł Krzysztof Kłosowski ...... 252 Poseł Marek Niedbała ...... 243 Poseł Tomasz Kamiński ...... 253 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Piotr Zgorzelski ...... 253 Janusz Cichoń ...... 243 Poseł Waldemar Andzel ...... 254 Poseł Ryszard Zbrzyzny ...... 244 Punkt 24. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Marian Cycoń ...... 255 czytanie rządowego projektu ustawy Poseł Leszek Dobrzyński ...... 255 o zasadach realizacji programów Poseł Józef Rojek ...... 256 w zakresie polityki spójności finanso- Poseł Bogdan Rzońca ...... 256 wanych w perspektywie finansowej Poseł Andrzej Szlachta ...... 256 2014–2020 Poseł Jan Warzecha ...... 257

(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 02)

(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. po- Sejmu Wanda Nowicka, Eugeniusz Tomasz Grzeszczak, rządku dziennego: Pytania w sprawach bieżą- Jerzy Wenderlich i Cezary Grabarczyk) cych. Przypominam, że postawienie pytanie nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi Wicemarszałek Wanda Nowicka: nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie Wznawiam posiedzenie. posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panią może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- posłankę Ewę Kołodziej, panią posłankę Małgorzatę Sadurską, pana posła Marka Wojtkowskiego oraz powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Mar- pana posła Jana Ziobrę. szałkini Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie W pierwszej części obrad sekretarzami będą panie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe. posłanki Ewa Kołodziej i Małgorzata Sadurska. Pierwsze pytanie zostało zadane przez panów po- Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie: słów Waldy Dzikowskiego i Łukasza Borowiaka z Klu- pani Ewa Kołodziej oraz pan Jan Ziobro. bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska, a do- Proszę panią posłankę sekretarz o odczytanie tyczy ono wniesienia złóż węgla brunatnego znajdu- komunikatów. jących się na terenie powiatu gostyńskiego do wykazu złóż o znaczeniu strategicznym. Pytanie to panowie posłowie skierowali do mini- Sekretarz Poseł Ewa Kołodziej: stra gospodarki. Bardzo proszę pana posła Łukasza Borowiaka Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- o sformułowanie pytania. siedzenia następujących komisji: — Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa – o godz. 9.30, Poseł Łukasz Borowiak: — Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii – o godz. 10, Dziękuję. — Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- i Leśnictwa – o godz. 10, soka Izbo! W ostatnim czasie otrzymałem, w formie — Sprawiedliwości i Praw Człowieka – o godz. 10, stosownych uchwał, stanowisko samorządu powiatu — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – o godz. 10, gostyńskiego wyrażające sprzeciw wobec wpisania — Nadzwyczajnej do spraw energetyki i surowców złóż znajdujących się na terenie tych samorządów do energetycznych – o godz. 13, wykazu złóż o znaczeniu strategicznym. Na podsta- — Nadzwyczajnej do spraw energetyki i surowców wie „Polityki energetycznej Polski do 2030 r.” oraz energetycznych wspólnie z Komisją Ochrony Środo- „Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju wiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa – o godz. 14. 2030” rozpoczęto prace nad określeniem na terenie Dziękuję. naszego kraju lokalizacji niezagospodarowanych per- spektywicznych i strategicznych złóż surowców ener- Wicemarszałek Wanda Nowicka: getycznych, które będą zarówno obligatoryjnie chro- nione przed zabudową i inwestycjami liniowymi, jak Dziękuję bardzo. i podlegały ograniczeniom co do gospodarowania na Zanim przystąpimy do rozpatrywania punktów ich obszarze. Dotąd brakowało tego rodzaju wykazów porządku dziennego, chciałabym bardzo serdecznie złóż zarówno węgla kamiennego, jak i brunatnego, przywitać grupę mieszkańców gminy Konopnica o znaczeniu strategicznym i nie obowiązywała szcze- z powiatu lubelskiego z panem wójtem na czele. Wi- gólna ochrona tego rodzaju złóż przed zabudową. tamy serdecznie. (Oklaski) Występowanie złóż węgla brunatnego w wielu miej- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 146 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Łukasz Borowiak tych złóż w wojewódzkich planach zagospodarowania przestrzennego, co zgodnie z przyjętą zasadą hierar- scach, w tym na terenie Wielkopolski, jest powszech- chiczności planowania oznacza obowiązek uwzględ- nie znane. Niemniej jednak Wielkopolska jest tere- nienia ich w planach zagospodarowania przestrzen- nem rolniczym, ochrona gleb i gospodarki rolnej jest nego gmin. działaniem priorytetowym, mającym pierwszeństwo Plan działań służących realizacji KPZK 2030 przed innymi formami zagospodarowania prze- przyjęty został przez Radę Ministrów w dniu 4 czerw- strzennego. Przedstawiciele samorządów naszego ca 2013 r. Do określenia wykazu podlegających regionu wskazują, iż nieprawdopodobne wydaje się ochronie złóż o znaczeniu strategicznym dla pań- przeznaczenie tutejszych złóż do wydobycia metodą stwa, chodzi także o przestrzenny zasięg ich zalega- odkrywkową. Ewentualna eksploatacja złóż na nania, zobowiązany został minister gospodarki we szych terenach wywołuje protesty społeczne, które współpracy z ministrem środowiska. Jako termin były widoczne już na etapie prowadzenia badań geo- wykonania ustalono trzeci etap realizacji KPZK 2030 logicznych. Warto podkreślić, że objęcie ochroną złóż bez wskazywania ścisłej daty. Problem ochrony dys- na terenach powiatów rawickiego i gostyńskiego oraz kutowany w trakcie opracowywania KPZK 2030 do- wprowadzenie zakazów zabudowy spowoduje negatyw- tyczył złóż węgla kamiennego i brunatnego. W doku- ne skutki dla rozwoju gospodarczego i społecznego. mencie końcowym pojęcie ochrony rozszerzone zo- Wobec powyższego zapytuję pana ministra: Czy tereny powiatów rawickiego i gostyńskiego będą wpi- stało o ochronę złóż kopalin. W związku z tym Mini- sane do „Koncepcji przestrzennego zagospodarowa- sterstwo Gospodarki zwróciło się do ministra infra- nia kraju 2030” oraz kiedy powstanie wykaz strate- struktury i rozwoju o powierzenie koordynacji reali- gicznych złóż węgla o znaczeniu kluczowym dla Pol- zacji tego zadania ministrowi środowiska, który ski? Jakie są perspektywy wprowadzenia ochrony dysponuje wyspecjalizowanymi służbami geologicz- prawnej i planistycznej złóż o znaczeniu strategicz- nymi i zapleczem naukowym w tej dziedzinie. Po nym dla gospodarki i bezpieczeństwa energetycznego wymianie stanowisk w Ministerstwie Infrastruktury kraju? Dziękuję bardzo. i Rozwoju w dniu 27 maja 2014 r. powołana została grupa robocza ds. złóż pod przewodnictwem dyrek- tora departamentu polityki przestrzennej w Mini- Wicemarszałek Wanda Nowicka: sterstwie Infrastruktury i Rozwoju z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Środowiska i Minister- Dziękuję, panie pośle. stwa Gospodarki, która przygotuje projekt dotyczący Z prośbą o odpowiedź zwracam się do sekretarza kryteriów zaliczania złóż kopalin do zasobów strate- stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Tomasza gicznych. Tomczykiewicza. W drugim etapie w oparciu o te kryteria przygo- Bardzo proszę, panie ministrze. towany zostanie projekt wykazu złóż strategicznych podlegających ochronie. Ustaleń dotyczących rodzaju i czasu działalności oraz rodzaju zabudowy dopusz- Sekretarz Stanu czalnej na terenie występowania złoża o znaczeniu w Ministerstwie Gospodarki strategicznym dokona wojewoda we współpracy z sa- Tomasz Tomczykiewicz: morządem województwa. Wskazany zostanie również sposób prawnego uregulowania obowiązywania wy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na kazu i termin jego wprowadzenia w życie, np. po- pytanie w sprawie wniesienia złóż węgla brunatnego przez zmiany w ustawie Prawo geologiczne i górni- znajdujących się na terenie powiatu gostyńskiego do cze. Projekt wykazu powinien być poddany konsul- wykazu złóż o znaczeniu strategicznym, na wstępie tacjom społecznym, co pozwoli na przedstawienie pragnę przypomnieć, że wymóg określenia w proce- stanowiska samorządów reprezentujących interesy sach planistycznych i gospodarczych granic obszarów funkcjonalnych strategicznych złóż kopalin w celu społeczności lokalnej, ale także na wskazanie strate- ich prawnej ochrony przed stałą zabudową i inwesty- gicznego dla gospodarki znaczenia ochrony zapropo- cjami liniowymi wprowadzony został w „Koncepcji nowanych złóż kopalin. przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” przy- Reasumując, dzisiaj trudno powiedzieć, jakie bę- jętej przez Radę Ministrów w grudniu 2011 r. Dzia- dzie rozstrzygnięcie w tej materii, bo być może kry- łanie to ma zapewnić dostęp do krajowych zasobów teria będą tak ustalone, że to złoże nie będzie podle- surowcowych, których wydobycie obecnie nie jest gało ochronie, a tym samym nie będzie zmian, jeżeli prowadzone, ale może być podjęte w miarę wyczer- chodzi o funkcje rolnicze. Ta dyskusja jest przed pywania się złóż obecnie eksploatowanych w wyniku nami. Przypomnę też, że realizujemy pakiet klima- rozwoju nowych technologii wydobywczych. Wskaza- tyczno-energetyczny. Nie wiemy, czy za kilkanaście, no na konieczność opracowania wykazu strategicz- kilkadziesiąt lat węgiel brunatny, który emituje naj- nych złóż kopalin oraz ustalenia zakresu ich ochrony więcej CO2, jak wiemy, będzie jeszcze opłacalny jako przed zabudową. Zobowiązano wojewodów do ujęcia źródło energii. Dziękuję. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 147

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Pytanie zostało zadane przez następujących po- słów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedli- Dziękuję, panie ministrze. wość: panią posłankę Beatę Mazurek, pana posła Pan poseł Łukasz Borowiak również zada pytanie Grzegorza Tobiszowskiego oraz pana posła Krzysz- dodatkowe. tofa Michałkiewicza. Pytanie dotyczy perspektyw Bardzo proszę. i szans dla budowy nowych kopalń węgla kamiennego w okolicach Chełma na Lubelszczyźnie w świetle ostatnich wyników prac poszukiwawczych, m.in. Poseł Łukasz Borowiak: wierceń geologicznych za węglem, oraz fatalnej sytuacji finansowej Kompanii Węglowej. Dziękuję. Pytanie zostało skierowane do ministra gospodarki. Panie ministrze, rozumiem, że jest to proces, któ- Bardzo proszę panią posłankę Mazurek o zadanie ry w jakimś momencie się zakończy. Natomiast chciał- pytania. bym zadać pytanie, które nurtuje mieszkańców naszego regionu. Czy ewentualny fakt ujęcia terenów powiatów rawickiego i gostyńskiego, a także części Poseł Beata Mazurek: powiatu kościańskiego w „Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” będzie miał związek Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zadaję pytanie z ewentualną przyszłą budową kopalni? Takie pyta- jako poseł z Chełma w trosce o mieszkańców mojego nia trafiają do naszych biur poselskich. Dzisiaj oczy- regionu i jego przyszły rozwój w związku z tym, że wiście nie jesteśmy w stanie na nie odpowiedzieć. rozbudzono ogromne nadzieje na nowe kopalnie wę- gla kamiennego w powiecie chełmskim, a tym samym Jest to chyba najważniejsze pytanie, na które nie na nowe miejsca pracy i infrastrukturę, czyli nadzie- znam jeszcze odpowiedzi. Wielu samorządowców je na dobrobyt w miejscu, które jest jednym z najbied- oczekuje konkretnego stanowiska ze strony minister- niejszych nie tylko w Polsce, lecz także w Europie. stwa. Dziękuję. Mam tutaj na myśli inwestycje, które zamierzają prowadzić i Kompania Węglowa, i PD Co, czyli firma australijska, i Bogdanka. Szefostwo Kompanii Wę- Wicemarszałek Wanda Nowicka: glowej wyznaczyło datę uruchomienia kopalni. Raz było to 11 lat, w 2013 r., a przed wyborami europej- Dziękuję, panie pośle. skimi ten czas skrócił się do lat 7. Przypuszczam, że Bardzo proszę, panie ministrze. przed wyborami samorządowymi ten czas jeszcze się skróci. Jaka jest zatem rzeczywistość, jeśli chodzi o Kompanię Węglową? Sekretarz Stanu Pytam: Ile wierceń poszukiwawczych za węglem w Ministerstwie Gospodarki kamiennym zakończono? Jaka jest maksymalna gru- Tomasz Tomczykiewicz: bość pokładu i czy jest ona wystarczająca do podjęcia już dziś decyzji o budowie kopalni i stwierdzenia jej Pani Marszałek! Panie Pośle! Dzisiaj Minister- rentowności? Czy realne jest wydobycie węgla za stwo Gospodarki nie uczestniczy w procesach konce- 7 lat, podczas gdy przedsiębiorca czeka miesiącami syjnych, jeżeli chodzi o te tereny. W trzech przypad- na decyzję organu koncesyjnego, aby rozpocząć po- kach proces koncesyjny trwa, jeżeli chodzi o złoża szukiwania, a specjaliści wyrażają opinię, że od mo- węgla brunatnego, mimo że nie ma tego rejestru, mentu złożenia wniosku dotyczącego poszukiwania wykazu złóż strategicznych. Nic nam nie wiadomo, węgla do momentu uruchomienia kopalni potrzeba żeby ktoś w najbliższym czasie chciał o tę koncesję ok. 10 lat i dobrej zdolności kredytowej, której – jak wystąpić. To oczywiście nie oznacza, że w jakiejś bliż- wszyscy wiemy – Kompania Węglowa nie ma? szej czy dalszej przyszłości tak się nie stanie. Trzeba Czy Kompania Węglowa, która prowadzi rozpo- też jednoznacznie powiedzieć, że wykaz złóż o zna- znanie złóż węgla pod Chełmem, jest w stanie podjąć czeniu strategicznym ma obejmować tereny, na któ- się budowy nowej kopalni od podstaw, a jeśli tak, to rych prawdopodobieństwo wybudowania kopalni czy rzeczywiście zrobi to w naszym regionie, skoro będzie bardzo duże, będzie to niemal pewne, bo ina- rozpoznaje również złoża węgla w kilkunastu innych czej blokowanie rozwoju gospodarczego tych tere- miejscach na Śląsku, i to sytuacja tamtejszych gór- nów byłoby bezsensowne i szkodliwe. Dziękuję. ników jest dramatyczna? Dlaczego roztaczane przez niektórych wizje budowy nowej kopalni pod Cheł- mem i idących za tym tysięcy miejsc pracy nie wy- Wicemarszałek Wanda Nowicka: chodzą poza nasz region? Do tej pory nie zająknęły się o tym ogólnopolskie media, nie mówił też o tym Dziękuję, panie ministrze. żaden ze znanych polityków rządowych. Inaczej było Na tym kończymy rozpatrywanie tego pytania. w przypadku poszukiwania gazu z łupków. Jaki cel Przystępujemy do kolejnego pytania. ma odgrzewanie właśnie teraz tematu węgla na Lu- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 148 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Beata Mazurek pień zurbanizowania terenu sprzyja rozwojowi dzia- łalności górniczej. Dlatego budowa nowej kopalni belszczyźnie, skoro wszyscy zainteresowani od daw- daje perspektywę stworzenia zakładu górniczego na wiedzą, że są tutaj ogromne złoża, dawno poparte o nowoczesnych rozwiązaniach technologicznych i or- badaniami i odwiertami? Było już o tym wiadomo ganizacyjnych, skutkujących większą efektywnością w latach 70. Czy jest uzasadnienie ekonomiczne buna każdym poziomie działalności. Wszystkie te uwa- dowy nowej kopalni, skoro cena tony węgla wydoby- runkowania spowodowały, że istnieje zainteresowa- tego (Dzwonek) w Polsce jest znacznie wyższa niż nie różnych firm budową kopalni w tym zagłębiu. węgla importowanego m.in. z Rosji czy RPA? Zainteresowanie takie wykazała również Kompania Ostatnia rzecz: Czy roztaczanie wizji budowy ko- Węglowa SA. palni nie wzbudza jedynie niepotrzebnych nadziei Kompania Węglowa przewiduje możliwość eksplo- mieszkańców na pracę i rozwój regionu i czy nie jest atacji złoża węgla kamiennego Pawłów stanowiącego obliczoną na doraźny efekt polityczny obiecanką nie- część złoża Chełm II. Szacunkowe zasoby złoża Pa- możliwą do zweryfikowania w ciągu najbliższych lat? włów to ok. 840 mln t zasobów bilansowych, w tym Przypomnę sytuację, w której prezydent Kwaśniew- ok. 370 mln t zasobów przemysłowych. Zasobów ope- ski przez swoje dwie kadencje obiecywał przejście ratywnych, czyli możliwych realnie do wydobycia, graniczne we Włodawie. Jego kadencja dawno minę- znajduje się w złożu ok. 296 mln t. W dniu 22 paź- ła, prezydenta nie ma i przejścia też jak nie było, tak dziernika 2012 r. minister środowiska udzielił Kom- nie ma. Dziękuję bardzo. panii Węglowej koncesji na poszukiwanie i rozpozna- wanie złoża węgla kamiennego w rejonie gminy Pa- włów. W ramach rozpoznania złoża zaplanowano Wicemarszałek Wanda Nowicka: wykonanie ośmiu odwiertów do głębokości 820–910 m. W kwietniu 2013 r. rozpoczęto wiercenie pierwszego Dziękuję, pani poseł. otworu, a 17 kwietnia 2014 r. zakończono wiercenie Poseł Ryszard Zbrzyzny ( : ...prezes Kaczyński.) ostatniego otworu na obszarze złoża Pawłów. Wyko- Panie pośle Zbrzyzny, proszę nie przeszkadzać. nanie wszystkich zaplanowanych wierceń zajęło więc (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Ale jak prawda, to niemal rok. Wykonanie przez wykonawcę robót geo- prawda.) logicznych i dokumentacji geologicznej podsumowu- Panie pośle, bardzo proszę przenieść rozmowy do jącej wyniki wierceń badawczych zostało zaplanowa- kuluarów. ne na listopad tego roku. Będzie to podstawą do A teraz proszę o odpowiedź sekretarza stanu opracowania dokumentacji geologicznej i wystąpie- w Ministerstwie Gospodarki pana Tomasza Tomczy- nia do ministra środowiska o koncesję na wydobywa- kiewicza. nie kopalin ze złoża. Bardzo proszę, panie ministrze. Z projektów Kompanii Węglowej wynika, że inwestycja kosztować będzie ok. 3,7 mld zł w okresie ok. Sekretarz Stanu 11 lat. Docelowy model zakłada budowę kopalni jed- w Ministerstwie Gospodarki noruchowej z dwoma szybami centralnymi i jednym Tomasz Tomczykiewicz: peryferyjnym. Docelowe wydobycie na poziomie 20 tys. t węgla na dobę daje ok. 5 mln t na rok. Wy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Chciał- dobycie prowadzone będzie na bazie dwóch wysoko bym na wstępie powiedzieć, że w Lubelskim Zagłębiu wydajnych ścian o długości od 200 do 250 m i biegach Węglowym panują lepsze warunki geologiczno-gór- sięgających 303 km. Kopalnia zatrudniać będzie ok. nicze niż w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Po- 2 tys. ludzi. Takie są plany Kompanii Węglowej, je- kłady węgla zalegają prawie poziomo i nie ma usko- żeli chodzi o możliwości budowy kopalni na Lubel- ków o znacznych zrzutach. W efekcie w złożach lu- szczyźnie. Ale sytuacja w górnictwie węgla kamien- belskich zagrożenia naturalne występują w dużo nego, o czym zresztą pani mówiła, a w szczególności mniejszej liczbie i w mniejszym natężeniu, a niektóre w Kompanii Węglowej jest bardzo trudna. w ogóle nie występują, co wpływa na poziom bezpie- Opracowany przez poprzedni zarząd „Program czeństwa pracy załogi i ruch zakładu górniczego, restrukturyzacji Kompanii Węglowej na lata 2014– a w konsekwencji także na zachowanie ciągłości pro- 2020” jest ze względu na dynamiczny rozwój sytuacji dukcji. korygowany. Przyczyniają się do tego przede wszyst- Gruba warstwa skał w nakładzie złoża oraz brak kim znaczne obniżenie cen i spadek zapotrzebowania wcześniejszej eksploatacji w tym rejonie, a co za tym na węgiel. W ciągu kilku miesięcy zarząd przedstawi idzie, również niewystępowanie starych wyrobisk są założenia tej korekty. Ze swej strony rząd podejmuje korzystne dla ochrony powierzchni terenu. Czynniki różne działania w celu wsparcia tego sektora. W tym te wpływają na zmniejszenie skali potencjalnych tygodniu procedujemy nad jednym z projektów ustaw szkód górniczych. W linii planowanej działalności mających na celu wsparcie sektora górniczego, ze górniczej nie ma głównych szlaków komunikacyj- szczególnym uwzględnieniem właśnie Kompanii Wę- nych, autostrad i kolei, a mniejszy niż na Śląsku sto- glowej. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 149

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Wicemarszałek Wanda Nowicka: Tomasz Tomczykiewicz Dziękuję, panie pośle. W ramach powołanego Międzyresortowego Zespo- Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź. łu do Spraw Funkcjonowania Górnictwa Węgla Ka- miennego w Polsce przeanalizowano szereg propozycji i rozwiązań wspierających górnictwo. Przedsta- Sekretarz Stanu wiono stosowny raport, a wnioski wypływające z niego w Ministerstwie Gospodarki będą wdrażane. Restrukturyzacja Kompanii Węglo- Tomasz Tomczykiewicz: wej oraz realizacja wniosków zespołu w odniesieniu do całego sektora powinny przynieść rezultaty w po- Pani Marszałek! Panie Pośle! Każda firma, w tym staci poprawy płynności, generowania zysków i wzro- Kompania Węglowa, musi myśleć o przyszłości. Złoża stu możliwości pozyskania kapitału. Wtedy będzie na Śląsku to perspektywa 30, maksymalnie 40 lat, można powrócić do planów budowy przez Kompanię w związku z tym myślenie o nowych złożach na Lu- Węglową (Dzwonek) nowej kopalni w Lubelskim Za- belszczyźnie jest czymś oczywistym. Ta spółka po- głębiu Węglowym. Dziękuję. winna się w to angażować i angażuje się. Zgodnie z danymi, które mamy, bo jest badanie z Kompanii Węglowej, ten proces będzie trwał 11 lat, bo analiza Wicemarszałek Wanda Nowicka: materiału, wybudowanie kopalni to jednak jest, jak wiemy, proces niełatwy. Na to nakłada się oczywiście Dziękuję, panie ministrze. popyt na węgiel. Zwiększanie dzisiaj podaży węgla Pytanie dodatkowe zada pan poseł Grzegorz To- przy ustalonym o wiele niższym popycie nie byłoby biszowski. działaniem rozsądnym. W związku z tym jest oczy- Bardzo proszę. wiste, że jeśli chodzi o włączenie się dodatkowych kopalń w produkcję, to ta produkcja dodatkowa jeszcze bardziej pogorszyłaby sytuację tych kopalń, któ- Poseł Grzegorz Tobiszowski: re dzisiaj funkcjonują i działają. Budowa przez Kompanię Węglową tej kopalni Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie w zagłębiu lubelskim nie ma nic wspólnego ze sporem Ministrze! Jeśli chodzi o plany, jakie ma Kompania pomiędzy Bogdanką a firmą australijską o prawo Węglowa, które w tej trudnej sytuacji realizuje, to pierwszeństwa, jeśli chodzi o koncesję. Dziękuję bardzo. z jednej strony jest plan budowy, i słusznie, nowej kopalni na Lubelszczyźnie, natomiast z drugiej strony, jak wiemy, ruch Szczygłowice i Knurów został Wicemarszałek Wanda Nowicka: sprzedany Jastrzębskiej Spółce Węglowej za bodajże 1600 mln zł. Pojawia się taka sytuacja: sprzedawane Dziękuję, panie ministrze. są spółki, kopalnie, które mają wynik dodatni, te ko- Przystępujemy do kolejnego pytania, które zada- dzą następujący posłowie Klubu Poselskiego Twój palnie mają bardzo dobrą sytuację finansową, a z dru- Ruch: Witold Klepacz, Maciej Banaszak, Krzysztof giej strony ma być budowana nowa kopalnia za Kłosowski oraz Michał Tomasz Pacholski. Pytanie 3700 mln zł. Jest więc pytanie o realność tego przed- to dotyczy możliwości przeciwdziałania upadkowi sięwzięcia w obecnej sytuacji Kompanii Węglowej. największej polskiej firmy budowlanej Polimex SA. Dlaczego o to pytam? Bowiem prezes, wiceprezes, Jest ono skierowane do ministra skarbu państwa. a wcześniej pełniący obowiązki prezes pan Uszko Bardzo proszę pana posła Pacholskiego o zadanie mówił o 11 latach, jeśli chodzi o to przedsięwzięcie, pytania. o czym wspomniał też pan minister, zaś nowy prezes, który został wyłoniony w konkursie, który zna dobrze Lubelszczyznę, był prezesem Bogdanki, mówił Poseł Michał Tomasz Pacholski: o 7 latach. Mamy też sytuację taką, że pojawił się spór mię- Bardzo dziękuję. dzy inwestorem australijskim, co prawda nie w kon- Szanowna Pani Marszałkini! Panie Ministrze! tekście tej kopalni, ale dotyczy to tego rejonu. Ten Wysoka Izbo! Jak dowiadujemy się... spór z Bogdanką (Dzwonek) musi ciążyć, mieć wpływ na rozstrzygnięcia związane z budową tej kopalni. Pojawia się pytanie: Jak ministerstwo, jak rząd oce- Wicemarszałek Wanda Nowicka: nia tę sytuację w kontekście tego sporu Australijczy- ka z Bogdanką, to po pierwsze, i po drugie, sytuację Przepraszam, panowie. Czy pan poseł Olejniczak w Kompanii Węglowej? Bo wiemy, że jest to bardzo i pan poseł Zbrzyzny mogliby nie przeszkadzać w pro- trudna sytuacja, takiej jeszcze na rynku polskiego cedowaniu... węgla nie mieliśmy. Dziękuję bardzo. (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Ja?) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 150 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wanda Nowicka Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa ...i umożliwić panu posłowi Pacholskiemu zadanie Rafał Baniak: pytania? (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Przepraszam bardzo, Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sza- nic nie mówię.) nowny Panie Pośle! Zawsze tego typu pytania, pyta- (Głos z sali: To Zaborowski.) nia o trudne sytuacje, gdzie pośrednio lub bezpośred- Dobrze, to pan poseł Zaborowski. nio zaangażowany jest Skarb Państwa, traktuję jako (Głos z sali: Przepraszam bardzo.) wyraz zainteresowania, troski, dlatego spróbuję w tym OK, dziękuję bardzo. krótkim czasie podzielić się swoją wiedzą, oczywiście Pan poseł Pacholski, bardzo proszę. w bardzo ograniczonym zakresie, bo oprócz tego, że spółka jest w trudnej sytuacji, jest też spółką publicz- ną notowaną na warszawskim parkiecie i każda wy- Poseł Michał Tomasz Pacholski: powiedź wykraczająca poza to, co można powiedzieć, może mieć wpływ na cenę akcji. Dziękuję bardzo, pani marszałek. Jak pan wie, przyczyną kłopotów Polimeksu, Jak dowiadujemy się z mediów, Polimex Mostostal diagnozujemy to podobnie jak pan poseł, było pogor- otrzymał od wierzycieli kolejną zgodę na przesunię- szenie się sytuacji w całym sektorze budowlanym cie terminu wykonania niektórych zobowiązań okre- w 2011 r., fala bankructw. Miało to miejsce nie tylko ślonych w umowie restrukturyzacyjnej z grudnia w Polimeksie, ale w wielu innych spółkach, w tym 2013 r. Nowy termin to 3 lipca 2014 r. w dużych spółkach. Nastąpił spadek rentowności Polimex Mostostal to ostatnia duża firma budow- kontraktów długoterminowych, co było wynikiem lana kontrolowana przez polski kapitał. Pozostałe znacznego wzrostu cen materiałów budowlanych, zbankrutowały, ulegając konkurencji zbyt tanio bu- braku możliwości waloryzacji cen w kontraktach z za- dującej autostrady. Poważane kłopoty ma też Poli- mawiającymi. Odnotowano również wzrost kosztów mex, który winien jest bankom 870 mln zł. Do tego prefinansowania wykonawstwa w ramach kontrak- dochodzą gwarancje na 2 mld zł. Tak wysokiego za- tów przewidujących odroczone terminy płatności dłużenia firma na pewno nie jest w stanie sama oraz silną presję podwykonawców na skracanie ter- udźwignąć. Już w 2012 r. minister skarbu państwa minów płatności. W naszej ocenie, podobnie jak w oce- zaangażował się w pomoc dla Polimeksu, doprowa- nie analityków rynku, dodatkową przyczyną trudnej dzając do zawarcia porozumienia z bankiem PKO, sytuacji w Polimeksie były również nietrafione decy- który swoim sprzeciwem niemal uniemożliwił zawar- zje zarządu spółki, który budował strategię inwesty- cie porozumienia z pozostałymi wierzycielami. Po- cyjną w oparciu o finansowanie dłużne. Przewaga nadto tuż po krachu w branży budowlanej rządowa finansowania krótkoterminowego, problemy z jego Agencja Rozwoju Przemysłu kupiła za 150 mln zł rolowaniem wpłynęły dodatkowo na sytuację spółki, akcje firmy, ratując ją przed bankructwem. Upadłość w której z perspektywy czasu w naszej ocenie nie Polimeksu może przynieść poważne konsekwencje było struktur i kosztów dostosowanych do realiów gospodarcze, ponieważ firma zaangażowana jest rynkowych. w dwa największe w sektorze energetycznym przed- Przypomnę, że do grudnia 2012 r. akcjonariat Po- sięwzięcia: rozbudowę Elektrowni Opole i Elektrowni limeksu nie był zaangażowany ani pośrednio, ani Kozienice oraz zatrudnia 5 tys. pracowników. Wszy- bezpośrednio w Skarb Państwa. Akcje spółki, podob- scy wiemy, iż załamanie na rynku budowlanym wynie jak dzisiaj, notowane były na Giełdzie Papierów wołał pośrednio rząd przez swoje decyzje przed Euro Wartościowych ze znacznym rozdrobnieniem jej ak- 2012. Inwestycje budowlane były źle przygotowane cjonariatu. i nieumiejętnie prowadzone. Jeżeli chodzi o to, o czym mówił pan poseł Pachol- Biorąc to pod uwagę, uważamy, że obowiąz- ski, to trudna sytuacja spółki jest faktem, jednak kiem rządu jest ratowanie tych 5 tys. miejsc pracy bogaty portfel zamówień stwarza możliwości popra- plus około 10 razy tyle w zakładach współpracujących wy sytuacji spółki w przyszłości. Taka była podsta- z Polimeksem. Jakie działania zamierza pan mini- wowa przesłanka do zaangażowania się Agencji Roz- ster podjąć, by przeciwdziałać upadkowi ostatniej woju Przemysłu bezpośrednio w kapitał Polimeksu. dużej polskiej firmy budowlanej? Oklaski( ) 18 września 2012 r. agencja podpisała list intencyjny, który w naszej ocenie, również oceniając to dzisiaj, umożliwił przełamanie powstałego impasu w rozmo- Wicemarszałek Wanda Nowicka: wach z wierzycielami oraz podjęcie przez bank PKO BP decyzji o udzieleniu gwarancji dla Polimek- Dziękuję, panie pośle. su dotyczących strategicznej dla państwa inwestycji O odpowiedź na zadane pytanie zwracam się do w Kozienicach. To, co istotne i na co zwracał uwagę podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Pań- w swoim pytaniu pan poseł Pacholski, to właśnie stwa pana Rafała Baniaka. Opole, Kozienice – dwa wielkie projekty energetycz- Bardzo proszę, panie ministrze. ne, które w naszej opinii są kołem zamachowym dla 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 151

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Polimeksu, dzięki know-how, rozpoznawalności i do- Państwa Rafał Baniak świadczeniu. Zakładamy, że plan ratowania spółki przy niezbędnym zaangażowaniu głównie instytucji polskiej gospodarki. To jest również przestrzeń do finansowych, które są obecne, jeżeli chodzi o eks- tego, by agencja jako agenda rządowa zaangażowała pozycję długu Polimeksu, ma szanse powodzenia. Nie się w Polimex. Co dalej szczególnie istotne, jeżeli cho- byłoby takiego zaangażowania Skarbu Państwa, gdy- dzi o publiczność spółki i jej publiczny charakter, to by nie było wiary w ten projekt. Dziękuję bardzo. zaangażowanie się w oparciu o testy wykonane przez prywatnego inwestora, decydujące o możliwości za- angażowania finansowego, które jednak nie było po- Wicemarszałek Wanda Nowicka: mocą publiczną, jest to wsparcie niebędące pomocą publiczną. Dziękuję, panie ministrze. Łączne zaangażowanie Agencji Rozwoju Prze- Pan poseł Pacholski zada jeszcze pytanie dodat- mysłu w Polimex wyniosło około 320 mln zł, z czego kowe. 150 mln zł w kapitał zakładowy dający agencji udział Bardzo proszę. na poziomie przekraczającym 20% w akcjonariacie. Pozostałe blisko 80% jest ciągle przedmiotem obrotu na giełdzie. Agencja angażowała się między innymi, Poseł Michał Tomasz Pacholski: jeżeli chodzi o dezinwestycje spółki. Poprzez Fundusz Inwestycyjny MARS nabyto takie aktywa jak Fabry- Panie Ministrze! Kolejne pytanie jest ściśle zwią- ka Kotłów SEFAKO SA, Energomontaż-Północ czy zane z sytuacją finansową Polimeksu. Zwracają się Energopol. do mnie podwykonawcy, ostatnio firma Kelo z Osja- Tak jak powiedziałem, uważamy, że spółka ma kowa, którzy wykonali roboty na rzecz Polimeksu potencjał, a o tym potencjale świadczy dzisiejsza war- w zakresie budowy przepustów na autostradzie A1 tość portfela zamówień grupy, chodzi o ponad 9 mld zł. na odcinku Stryków – Tuszyn. Roboty zostały wyko- Jest zatem jakaś podstawa do budowy planu restruk- nane. W styczniu bieżącego roku zostały wystawione turyzacji. Istotne jest to, nie chciałbym o tym mówić, faktury na kwotę około 186 tys. zł. Do dzisiaj nie ma bo moja wiedza też nie jest pełna, że dzisiaj ciągle zapłaty. Zgodnie z zasadą solidarnej odpowiedzialno- Polimex jest w trakcie intensywnych rozmów z wie- ści, należności w stosunku do firmy Kelo powinna rzycielami spółki. Wierzyciele zgodzili się na przesu- uregulować Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych nięcie na 3 lipca terminu wykonania niektórych zo- i Autostrad, jednak do dzisiaj tego nie uczyniła. bowiązań określonych w umowie naprawczej z grud- Proszę o odpowiedź na pytania: W jakiej kolejności nia 2013 r. (Dzwonek) i w jakich terminach realizowane są płatności za wspo- To, co istotne, co również jest przesłanką dotyczą- mniane roboty przez Generalną Dyrekcję Dróg Kra- cą trudnej sytuacji w Polimeksie, jest związane z trud- jowych i Autostrad? Jakie kroki zamierza podjąć mi- nymi relacjami, jeżeli chodzi o kontrakty drogowe. nisterstwo dla ratowania podwykonawców, lokalnych Udało się doprowadzić do podpisania listu intencyj- firm budowlanych, które w związku z wykonaniem nego przez Polimex i Generalną Dyrekcję Dróg Kra- robót dla Polimeksu stoją na skraju bankructwa? jowych i Autostrad. Intencją tego listu jest szukanie porozumienia. Dzisiaj zarówno ze strony GDDKiA, jak i ze strony Polimeksu występują wzajemne rosz- Wicemarszałek Wanda Nowicka: czenia. Chodzi o to, żeby szukać porozumienia, nie obciążając się. Dziękuję, panie pośle. Jeśli mogę, pani marszałek, jeszcze jedno zdanie. Panie ministrze, bardzo proszę odnieść się do przedstawionej kwestii.

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Podsekretarz Stanu Bardzo proszę, panie ministrze. w Ministerstwie Skarbu Państwa Rafał Baniak:

Podsekretarz Stanu Dziękuję bardzo. w Ministerstwie Skarbu Państwa Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! To Rafał Baniak: pytanie jest zbyt precyzyjne, żebym mógł dzisiaj na nie odpowiedzieć. Nie byłoby kłopotu Polimeksu, To, co dzisiaj wydaje się najistotniejsze dla zarzą- płynność w spółce byłaby lepsza, gdyby pieniądze du, wierzycieli i akcjonariuszy, to odzyskanie krót- były na jej rachunkach. Przypomnę, że mieliśmy ini- koterminowej płynności i zbudowanie w niedługim cjatywę ustawodawczą, która pozwoliła i pozwala na terminie zdolności do generowania zysku. To jest szybsze regulowanie płatności przez GDDKiA na możliwe, tak jak pan powiedział, dzięki dobrej marce rzecz podwykonawców. Spółka Polimex prowadzi dia- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 152 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu winny podejmować regionalne zarządy gospodarki Państwa Rafał Baniak wodnej, aby mieszkańcy czuli się bezpiecznie? Pytanie trzecie. Czy profilaktyka przeciwpowo- log z dyrekcją i podwykonawcami. Mamy świadomość dziowa przewiduje również podejmowanie inwestycji tych zaległości. Panie pośle, również otrzymuję mnó- w korytach i zlewiskach małych oraz większych rzek stwo pytań na temat regulacji długu spółki, jeżeli i potoków oraz kto za takie zaniedbania jest odpowie- chodzi o podwykonawców. Jest to proces, który musi dzialny? potrwać. Mam świadomość, że trudna sytuacja spół- ki Polimex ma duży wpływ na to, co dzieje się w spół- kach, które kooperowały z Polimeksem przy projek- Wicemarszałek Wanda Nowicka: tach, głównie drogowych. Naszą intencją jest to, żeby ulżyć przedsiębiorcom, żeby temu sprzyjać. Tę wolę Dziękuję, panie pośle. podtrzymuję jako osoba nadzorująca jednego, przy- Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Mini- pomnę, z akcjonariuszy, którym jest Agencja Rozwo- sterstwie Administracji i Cyfryzacji pan Stanisław ju Przemysłu. Dziękuję bardzo. Huskowski. Bardzo proszę, panie ministrze. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Dziękuję, panie ministrze. Administracji i Cyfryzacji (Poseł Michał Tomasz Pacholski: Przepraszam Stanisław Huskowski: bardzo, pani marszałek. Chciałbym, panie ministrze, prosić jeszcze o odpowiedź na piśmie, jeżeli chodzi o ten Pani Marszałek! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Praw- temat.) dą jest, że po powodzi w 2010 r. tylko z części złożo- Na tym kończymy rozpatrywanie tego pytania. nych obietnic i deklaracji udało się do tego czasu Przystępujemy do kolejnego pytania. wywiązać. Ale muszę powiedzieć, że to była wielka Pytanie zostało sformułowane przez pana posła powódź, dotknęła głównie Polski południowo-wschod- Andrzeja Sztorca z Klubu Parlamentarnego Polskie- niej, choć nie tylko, to była wielka powódź i przeciw- go Stronnictwa Ludowego, a dotyczy profilaktyki działanie ponownej takiej powodzi oraz naprawy przeciwpowodziowej. Pan poseł skierował to pytanie popowodziowe trwają jednak lata. do ministra administracji i cyfryzacji. Ja pamiętam powódź z 1997 r. na Dolnym Śląsku, Bardzo proszę, panie pośle, o sformułowanie py- kiedy wylały dopływy Odry i sama Odra, to była po- tania. wódź tysiąclecia. My do dzisiaj realizujemy różne zadania, które składają się na program odbudowy Poseł Andrzej Sztorc: bezpieczeństwa dorzecza górnej Odry, w ogóle rzeki Odry, czyli Odra 2006. Na to idą miliardy złotych, Pani Marszałek! Panie Ministrze! Małopolska, można powiedzieć, miliardy złotych. W ciągu ostat- a szczególnie powiat tarnowski, poczynając od 1977 r., nich 3–4 lat zostało wydane prawie 7 mld zł na te jest nawiedzana wiosną i latem przez powodzie. Tak zadania i te dotyczące wschodniej Polski. To są bar- było i w tym roku. Zawsze przy okazji dużego zagro- dzo duże pieniądze, pochodzące z budżetu państwa, żenia widać braki. Widać, jakie są przyczyny podto- także z kredytów, oczywiście są w tym też środki pień, powodzi. W tym czasie składa się dużo dekla- europejskie. Tak że te odbudowy, dotyczące w szcze- racji. Takim przełomowym rokiem był rok 2010, gólności Małopolski, wschodniej Małopolski, Podkar- kiedy była wielka powódź. Z mieszkańcami dokonano pacia, Lubelszczyzny i świętokrzyskiego, trwają i będą wielu uzgodnień. Muszę powiedzieć, że większości jeszcze trwały parę lat. Pewnie nie jesteśmy nawet z tych uzgodnień do tego roku nie zrealizowano. To na półmetku odbudowy, jeśli chodzi o sytuację popo- wywołuje niepokoje społeczne. Trzeba zrobić wszyst- wodziową. Składają się na to również naprawdę wie- ko, żeby społeczeństwo czuło się bezpiecznie. Trudno loletnie, kilkudziesięcioletnie zaniedbania okresu także zrozumieć działania regionalnego zarządu go- poprzedniego, kiedy bardzo niewiele robiono, żeby spodarki wodnej. przeciwdziałać przyszłym powodziom. W związku z tym chcę do pana ministra skiero- Próbując konkretnie odpowiedzieć na pytania wać trzy pytania: Czy kierowany przez pana ministra pana posła, powiem tak. Zacznę od tego, że w pań- resort posiada kompleksowy program zapobiegania stwie, w Polsce mamy opracowany kompleksowy sy- powodziom i innym klęskom żywiołowym? Chodzi stem usuwania skutków klęsk żywiołowych. Na to także o program sprawnego usuwania skutków wy- się składają cztery podstawowe rozwiązania. Jedna stępujących w naturze zjawisk. rzecz to zasiłki celowe dla gospodarstw, które zosta- Drugie pytanie. Jakie działania, jeżeli chodzi ły dotknięte powodzią czy innym kataklizmem, do o profilaktykę przeciwpowodziową, na obszarach co- 6 tys. zł. Druga sprawa. Jeżeli jednostki samorządu rocznie zagrożonych, dotykanych tymi klęskami po- terytorialnego doznały uszczerbku, poniosły straty 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 153

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji chodzi jeszcze o ok. 80 ha, żeby ten stan stał się i Cyfryzacji Stanisław Huskowski bezpieczny. Zrealizowaliśmy już 70 czy 80% zadań, które sobie wyznaczyliśmy, jeśli chodzi o wycinkę. w mieniu większe niż 5% dochodu własnego liczone- Przepraszam, mam dane, że jest to nawet 90%, że go jako planowany dochód własny w roku poprzedza- dochodzimy do 90%. Więcej szczegółów pewnie móg- jącym zdarzenie, wówczas otrzymują wsparcie, dota- łby przedstawić minister środowiska, bo to on jest cje celowe na odtworzenie zniszczonej infrastruktury odpowiedzialny za KZGW, a więc za RZGW. komunalnej w wysokości do 80% wartości tej infra- Ostatnie pytanie dotyczyło profilaktyki przeciw- struktury. powodziowej, w szczególności utrzymania cieków Także zgodnie z ustawą z 11 sierpnia 2001 r. o szcze- wodnych. Co do zasady to zadanie należy do RZGW, gólnych zasadach odbudowy, remontów itd. właści- natomiast utrzymywanie samych wałów – i to jest ciele i zarządcy obiektów budowlanych położonych taki dualizm – leży w gestii wojewódzkich zarządów na terenach dotkniętych działaniem żywiołu mogą melioracji i urządzeń wodnych, które podlegają mar- skorzystać z uproszczonych procedur postępowania szałkom województw. Mam tutaj całą tabelę danych, przed organami administracji architektoniczno- ile udało się zrobić od 2010 r. i w ostatnich latach, ale -budowlanej, czyli bez pozwolenia, tylko za zgłosze- nie będę ich przytaczał ze względu na czas, natomiast niem robót. Również na podstawie nowszej ustawy, szerzej odpowiem panu posłowi na piśmie. Dziękuję ustawy z września 2011 r. o szczególnych rozwiąza- bardzo. niach związanych z usuwaniem skutków powodzi, Rada Ministrów może wydać rozporządzenie – i tak się zdarzyło w zeszłym roku – w sprawie zastosowa- Wicemarszałek Wanda Nowicka: nia nadzwyczajnych rozwiązań prawnych, określo- nych w tym akcie. Na podstawie tego rozporządze- Dziękuję, panie ministrze. nia Rady Ministrów jednostki samorządu teryto- Czy pan poseł chciałby zadać pytanie dodatkowe? rialnego, po pierwsze, mogą otrzymywać do 100% Bardzo proszę, poseł Sztorc zada krótkie pytanie zwrotu za odtwarzane mienie uszkodzone czy znisz- dodatkowe. czone przez powódź, po drugie, mogą zbywać na rzecz poszkodowanych np. nieruchomości na cele mieszkaniowe w trybie uproszczonym. Mogą też Poseł Andrzej Sztorc: ustalać świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecz- nego lub zaopatrzenia emerytalnego. Przy ustalaniu Panie ministrze, czy są już podsumowane znisz- tych świadczeń mają obowiązek wziąć pod uwagę czenia w wyniku tegorocznej powodzi? Czy według możliwość zniszczenia dokumentów przez powódź. pana, gdyby na bieżąco były dotrzymywane te zobo- To był kłopot wielu rodzin, którym powódź znisz- wiązania w szeroko pojętym planie profilaktyki po- czyła nie tylko dobytek, ale również dokumenty. wodziowej, te straty mogłyby być znacząco niższe? Możliwe są zwolnienia od podatku dochodowego dla przedsiębiorców, są też możliwości udzielenia po- życzki do 50 tys. zł itd. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Istnieją dwa, właściwie trzy programy: jeden o randze ustawowej, jeden o randze rozporządzenia Rady Dziękuję, panie pośle. Ministrów, a jeden, można powiedzieć, raczkujący. Pan minister odniesie się do tego pytania. Ustawowy to jest „Program dla Odry – 2006”. Ten Bardzo proszę. projekt przewiduje odbudowę. Wartość tego projektu to jest 697 mln euro, czyli to jest 2,4, więcej, to są prawie 3 mld zł. „Program ochrony przed powodzią Sekretarz Stanu w Ministerstwie w dorzeczu górnej Wisły” to jest projekt wynikający Administracji i Cyfryzacji z uchwały Rady Ministrów. Jest on ukierunkowany Stanisław Huskowski: na zabezpieczenie przed wielkimi, katastrofalnymi powodziami i obejmuje 39 zintegrowanych zadań. Pani Marszałek... (Dzwonek) (Poseł Andrzej Sztorc: Przepraszam, panie mini- Jeśli chodzi o drugie pytanie, tu już trochę skrócę, strze, a może na piśmie?) odnosząc się do części pytania dotyczącego regional- Dobrze, może na piśmie, ponieważ teraz mogę nych zarządów gospodarki wodnej, to chciałbym po- powiedzieć, jaka jest wiedza w tej chwili. Wiedza jest informować, że jednostki te odpowiadają m.in. za taka, że kiedy zsumujemy wstępne dane, które do- utrzymanie w odpowiednim stanie zbiorników reten- staliśmy, to wychodzi ok. 700 mln zł, tylko że mamy cyjnych, w tym utrzymanie odpowiedniej rezerwy doświadczenie, że może się okazać, że to jest np. nie- powodziowej, jak też za teren międzywala. RZGW po całe 100 mln. Te wstępne dane są potem przeszaco- powodzi w 2010 r. wycięły ponad 210 tys. drzew w mię- wywane, dookreślane przez komisje powołane przez dzywalu. Wiem, że potrzeby są większe, liczymy, że wojewodów. Bardzo często okazuje się, że po weryfi- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 154 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji ponownie nie mogły wziąć w nim udziału z powodu i Cyfryzacji Stanisław Huskowski ślamazarnych działań polskiej administracji. Tak więc krajowe podmioty nie mogą być beneficjentami kacji te kwoty są dużo mniejsze. Ta niewielka powódź znaczącego wsparcia ze strony Komisji Europejskiej z podtopieniami jest w ogóle nieporównywalnie mniej- na przeprowadzenie testów własnych odbiorników do sza niż ta z 2010 r., o której była mowa wcześniej. odbierania sygnału PRS, tzn. specjalnego sygnału Dziękuję. Galileo. Dopóki nie powstanie CPA, który ma być zgodnie z zasadami Komisji Europejskiej odpowiedzialny za całokształt koordynacji praw odnośnie do Wicemarszałek Wanda Nowicka: PRS w danych krajach, taki udział naszego przemy- słu jest niemożliwy. (Dzwonek) Mogę dodać, że CPA Dziękuję, panie ministrze. powinno objąć takie zadania jak prowadzenie reje- Na tym kończymy rozpatrywanie tego pytania. stru grup użytkowników serwisu, udział w radach Kolejne pytanie zostało zadane przez pana posła i grupach roboczych Komisji Europejskiej, rejestracja Bogusława Wontora z Klubu Poselskiego Sojusz Le- kluczy szyfrujących i ich dystrybucja, a także moni- wicy Demokratycznej. Pytanie dotyczy braku syste- torowanie jakości usług PRS. mu kontroli bezpieczeństwa i nieutworzenia tzw. Panie ministrze, wiem, że chodzi o środki finan- punktu pośrednictwa i kontroli (CPA) w Polsce i jest sowe. Chciałbym, żeby mi pan nie opowiadał, co np. skierowane do prezesa Rady Ministrów. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w tej sprawie Bardzo proszę o postawienie pytania. zrobiło, bo ja wiem, że jest już utworzony program itd. Chodzi mi o konkretne działania, które tutaj Poseł Bogusław Wontor: przedstawiłem, tak żeby Polska mogła powiedzieć, że innowacyjność jest istotna, że chcemy z tego ostat- Dziękuję bardzo. niego miejsca się odbić i że polski rząd robi wszystko, Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! żeby takowe działania podjąć. Kiedy to nastąpi? Zapewne pan minister wie, że kraje członkowskie Unii Europejskiej uzgodniły jednolity system postę- powania w zakresie informacji niejawnej. Komisja Wicemarszałek Wanda Nowicka: Europejska czuwa nad jego wdrożeniem w poszcze- gólnych państwach. Większość rządów narodowych Dziękuję, panie pośle. już go wdrożyła. Niestety, polski rząd nie. Jedyne, co Na pytanie zadane przez pana posła Wontora od- zrobiono, to wyznaczono resort odpowiadający za re- powie, z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, se- spektowanie tych zasad, czyli Ministerstwo Admini- kretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych stracji i Cyfryzacji, chociaż widzę, że odpowiadał mi pan Piotr Stachańczyk. będzie przedstawiciel Ministerstwa Spraw We- Bardzo proszę, panie ministrze. wnętrznych. Brak wdrożenia tego systemu powoduje, że np. polskie firmy i instytucje nie mogą uczestni- czyć w przedsięwzięciach, które wymagają ochrony Sekretarz Stanu w ramach tego systemu: czy to w projektach, czy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych konsorcjach. Nie mogą nawet aplikować o różnorakie Piotr Stachańczyk: środki finansowe z różnych instytucji europejskich. Pozwoli pan, panie ministrze, że skupię się dla Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Tak przykładu na obszarze związanym z przestrzenią jak pan poseł mówił, rzeczywiście konieczność zor- kosmiczną. W tej dziedzinie zasady te dotyczą reali- ganizowania CPA, kiedy kraj zamierza korzystać zacji np. wspólnych projektów w ramach ESA czy z sygnału PRS w ramach systemu Galileo – może nie Horyzont 2020. Szczególnie ma to znaczenie w za- korzystać, jest tu dowolność – wynika z decyzji Par- kresie realizacji budowy i wykorzystania sygnału lamentu Europejskiego i Rady z października 2011 r. PRS satelitarnego systemu Galileo. Aby polskie fir- Sprostuję tylko, że nie większość, a na razie, według my mogły ubiegać się o kontrakty, Polska musi mieć naszej wiedzy, mniejszość krajów ma stworzone te system kontroli bezpieczeństwa realizacji tych pro- podmioty CPA, bo ma ich według wiedzy sprzed ty- jektów. Polska, dokładnie Ministerstwo Administra- godnia 11 krajów członkowskich. Zostały one stwo- cji i Cyfryzacji, jeszcze go nie stworzyła. Szczególne rzone tak, jak powinno to wyglądać w rozumieniu znaczenie ma brak utworzenia i funkcjonowania tzw. Komisji Europejskiej, która naszym zdaniem trochę punktu pośrednictwa i kontroli CPA. Polskie firmy wykracza poza ustalenia tejże decyzji. Ponieważ pan nie mogą uczestniczyć w proponowanych im kontrak- poseł na końcu prosił o bardzo krótką i konkretną tach. Wczoraj agencja ds. globalnego systemu nawi- odpowiedź, to może, żeby nie przedłużać, powiem gacji GSA, nadzorująca wdrażanie systemu Galileo, tak: punkt CPA ma powstać według decyzji z listo- ogłosiła drugi przetarg na realizację programu pilo- pada zeszłego roku na pierwszy, przejściowy, kilku- tażowego w zakresie PRS. Niestety, polskie firmy letni okres w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych do 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 155

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw ma Obywatelska. Pytanie dotyczy wsparcia rodzin Wewnętrznych Piotr Stachańczyk wielodzietnych. Pytanie to panowie posłowie skierowali do ministra finansów. końca wakacji tego roku powstanie, będzie przygoto- Bardzo proszę pana posła Orzechowskiego o sfor- wany i będziemy mogli działać. Miałem tutaj przed- mułowanie pytania. stawić to, o czym pan poseł wspomniał, że powstała koncepcja, że są założenia – jest koncepcja, są zało- żenia, rzeczywiście była kwestia finansowa, była Poseł Maciej Orzechowski: kwestia znalezienia przyzwoitych pieniędzy, bo ludzie zatrudnieni w tym punkcie nie mogą być przy- Pani marszałek, bardzo dziękuję. padkowi i nie mogą zarabiać przysłowiowych 2 czy Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Aż 70% rodzin 3 tys. zł, tylko muszą być lepiej opłacani, bo muszą z trojgiem i więcej dzieci nie może korzystać z prefe- mieć naprawdę znakomitą wiedzę. Przeprowadzili- rencji podatkowych. W obecnym systemie korzystają śmy analizę, wystąpiliśmy o pieniądze, mamy wa- z nich głównie osoby z górnej skali podatkowej i do- riant zarówno na okoliczność, jeżeli te pieniądze chodowej. Ulga potencjalnie musi zmieniać się w taką dostaniemy, jak i na okoliczność, gdyby jednak tych ulgę rzeczywistą i te słowa podkreślali uczestnicy pieniędzy z rezerwy nie udało się otrzymać. Do koń- ca wakacji punkt będzie. To jest najbardziej konkret- konferencji w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecz- na z konkretnych odpowiedzi, jakiej mogłem panu nej o wsparciu rodzin z dziećmi na utrzymaniu w roz- posłowi udzielić. Dziękuję. wiązaniach dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych jako elemencie polityki prorodzinnej państwa. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Warto zaznaczyć, że Ministerstwo Finansów w roku 2012 przeznaczyło ponad 80 mld zł na ulgi w prawie Dziękuję, panie ministrze. podatkowym skierowane do rodzin. Kolejne ulgi, ich Czy pan poseł Wontor chciałby dopytać? wartość w zeznaniach PIT sięgnęła prawie 12 mld zł. Bardzo proszę zadać pytanie. Jednak warto zaznaczyć, że większość tych ulg trafia do rodzin o wyższym wynagrodzeniu. Przykładowo podatnik rozliczający się indywidualnie, otrzymujący Poseł Bogusław Wontor: wynagrodzenie na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2014 r. wynosiło 1680 zł, Dziękuję bardzo, panie ministrze. Bardzo dzięku- skorzysta z ulgi na dzieci w kwocie 986 zł, co stanowi ję za tę odpowiedź, bo myślę, że to jest dobry czas, tylko 89% rocznego limitu ulgi na pierwsze dziecko. jeżeli powstanie ta instytucja przez wakacje, to my- Natomiast podatnik, który rozlicza się indywidual- ślę, że nasze firmy bardzo się ucieszą, instytucje, bo nie, otrzymujący wynagrodzenie na poziomie prze- będą mogły wreszcie aplikować o ośrodki, ta myśl ciętnego wynagrodzenia prognozowanego w ustawie technologiczna będzie mogła również do Polski prze- budżetowej, otrzyma już ulgę w wysokości 3179 zł. pływać. Za to tylko mogę podziękować i trzymam Moje pytanie dotyczy polityki prodzinnej, wiem, że kciuki, żeby tak się stało. Ministerstwo Finansów nie jest tą pierwszą instytu- Teraz może sprostuję te 11 państw. Pan, panie cją zajmującą się polityką prorodzinną, bo mamy do ministrze, bardzo dobrze wie, że jak pan powiedział, tego odpowiednie instytucje, ale ma bardzo silne nanie wszystkie państwa będą z dużą intensywnością rzędzia, żeby wspierać właśnie w systemie podatko- wdrażały pewne tematy, bo nie wszystkie państwa aplikują o pewne kwestie i te 11 państw to są te pań- wym czy w systemie ulg rodziny o większej liczbie stwa, którym zależy na aplikowaniu udziałów w tych- dzieci niż dwoje, zwłaszcza rodziny, które mają niższe że projektach. Polska jest jednym z tychże państw, dochody i które w obecnym systemie, jak pan mini- a niestety w tej jedenastce nas do tej pory nie było. ster wielokrotnie (Dzwonek) wspominał, nie mogą sko- Mam nadzieję, że po wakacjach to się zmieni, za co rzystać z odpowiedniego odpisu albo ten odpis jest gorąco i serdecznie panu ministrowi dziękuję. proporcjonalnie dużo niższy niż w wypadku rodzin lepiej uposażonych czy więcej zarabiających. Dziękuję.

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Wicemarszałek Wanda Nowicka: Dziękuję, panie pośle. Dziękuję panu ministrowi. Dziękuję, panie pośle. Przystępujemy do kolejnego pytania. O odpowiedź na pytanie zwracam się do sekreta- A to pytanie zostało zadane przez pana posła Ma- rza stanu w Ministerstwie Finansów pana Janusza cieja Orzechowskiego oraz pana posła Pawła Arndta, Cichonia. oboje panowie są z Klubu Parlamentarnego Platfor- Bardzo proszę, panie ministrze. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 156 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu niezłym skutkiem, jeśli chodzi o wzrost gospodarczy, w Ministerstwie Finansów widać to zwłaszcza na tle innych krajów europej- Janusz Cichoń: skich. W dłuższym okresie z pewnością będzie to prowadziło także do pełniejszego wykorzystania ulg. Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Natomiast dyskusja o tym, jak ewentualnie wy- Pośle! Po pierwsze, dziękuję za to, że zauważył pan, korzystywać te instrumenty podatkowe w kreowaniu w zasadzie nawet podkreślił, fakt, że podatek pełni polityki prorodzinnej, oczywiście toczy się od dłuż- przede wszystkim funkcję fiskalną, co oznacza, że szego czasu. Na wprowadzonych raptem rok temu ma dostarczać państwu dochodów, systemu podatko- zmianach ona się nie zakończyła. W tej chwili anali- wego w gruncie rzeczy nie możemy traktować jako zujemy także tę sytuację, uczestniczymy w tej dys- podstawowego instrumentu polityki prorodzinnej kusji. Warto podkreślić, że ostateczny kształt, tak państwa. Dysponując dochodami, które zapewniają naprawdę, nie został jeszcze określony. Naszym zda- nam podatki, oczywiście możemy także oddziaływać niem samo podwyższenie na przykład kwoty ulgi nie na sytuację polskich rodzin, zwłaszcza tych najbar- rozwiązuje problemu. Trzeba byłoby z kolei, jeśli dziej potrzebujących. Niemniej jednak, jak pan poseł chcielibyśmy dokonywać korekt w formule wypłat, z pewnością pamięta, nie tak dawno, bo od 1 stycznia bo takie też propozycje słyszeliśmy, znaleźć źródła 2013 r., wprowadziliśmy nowe reguły gry, jeśli chodzi finansowania tych kolejnych preferencji w podatku o ulgi podatkowe na dzieci, realizując w gruncie rze- dochodowym. A na to dzisiaj – chciałbym to otwarcie czy także wcześniejsze zapowiedzi premiera w tej powiedzieć – nie bardzo możemy sobie pozwolić, bio- kwestii. Zróżnicowaliśmy wysokość tej ulgi w zależ- rąc pod uwagę to, że Polska jest objęta procedurą ności od liczby dzieci. Nie będę mówił, jak ona się nadmiernego deficytu, zawieszoną dzisiaj, ale to nie kształtuje, natomiast warto zwrócić uwagę, że jed- oznacza, że nie musimy wypełniać zobowiązań, któ- nak skorzystało z niej 4330 tys. podatników, że prze- re zawarliśmy w kluczowych dokumentach, takich ciętne odliczenie wyniosło 1315 zł, a przeciętne odli- jak aktualizacja Programu Konwergencji czy Wielo- czenie na dziecko 924 zł. Dzięki tej uldze tak napraw- letni Plan Finansowy Państwa. Tutaj miejsca na dę rodziny obniżyły swoje zobowiązania podatkowe uszczuplenie dochodów tak naprawdę nie ma. Może- w sumie o 5700 mln zł. To nie jedyna ulga w PIT, bo my mówić ewentualnie o zmianach w kategoriach mamy także inne preferencje. Najistotniejsza z nich to strukturalnych. wspólne opodatkowanie dochodów małżonków. Natomiast wracam jeszcze do tej kwestii, którą W 2012 r. – nie mamy danych jeszcze za rok 2013 poruszałem na wstępie. Polityka prorodzinna nie – z preferencji tej skorzystało 9630 tys. podatników. może się ograniczać i nie ogranicza się tylko do pre- 4810 tys. małżeństw obniżyło swój podatek w sumie ferencji podatkowych. To cała masa różnych świad- o ponad 3 mld zł. Skorzystało z niej także pół miliona czeń (Dzwonek), które kierujemy do rodzin, zwłasz- podatników samotnie wychowujących dzieci, którzy cza rodzin wielodzietnych, które są w gorszej sytuacji obniżyli dzięki temu swoje zobowiązania podatkowe dochodowej. Dziękuję bardzo. o 400 mln zł. Warto też zwrócić uwagę, że poza tymi preferen- cjami podstawowymi mamy także inny rodzaj wspar- Wicemarszałek Wanda Nowicka: cia. Ten inny rodzaj wsparcia to opodatkowanie wielu rodzajów świadczeń otrzymywanych przez rodzi- Dziękuję, panie ministrze. ny. Mamy tutaj do czynienia z całym katalogiem Pytanie dodatkowe zada pan poseł Paweł Arndt. zwolnień przedmiotowych, który określa ustawa Bardzo proszę. w art. 21, wśród nich są zwolnienia dotyczące świad- czeń rodzinnych, jednorazowych zasiłków związa- nych chociażby z urodzeniem dziecka, zapomóg Poseł Paweł Arndt: otrzymywanych w przypadku indywidualnych zda- rzeń losowych. To bardzo obszerny katalog, nie będę Bardzo dziękuję. go w całości przytaczał. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Warto też zwrócić uwagę na to, że jeśli chodzi W pełni się zgadzam z panem ministrem, że polityka o te preferencje w PIT – przytaczał pan zresztą dane fiskalna nie jest tym podstawowym elementem od- dotyczące 12 mld zł w sumie – nie są one w pełni działywania na politykę prorodzinną, ale jest jej dość wykorzystane, bo w dużej mierze uzależnione są od istotnym składnikiem. Problem, o którym mówił pan możliwości odliczenia, czyli sytuacji dochodowej po- poseł Maciej Orzechowski, na razie nie jest w pełni szczególnych rodzin. To się będzie zmieniało, na co jednak rozwiązany. Cały czas rodziny z większą licz- liczymy, biorąc pod uwagę sytuację gospodarczą. To bą dzieci i z mniejszymi dochodami jednak nie korzy- pełne wykorzystanie ulg będzie możliwe tak napraw- stają z tych ulg podatkowych. Myślę, że warto się nad dę, kiedy wzrosną dochody obywateli. To zależy od tym zastanowić. Dwa dni temu w tej Izbie pan pre- kondycji gospodarki. Robimy w gruncie rzeczy zydent Komorowski mówił o tym, że być może w najbliż- wszystko, moim zdaniem, jako rząd Platformy Oby- szym czasie przygotuje jakieś rozwiązania. Pewnie watelskiej i PSL, powiem nieskromnie, z całkiem to byłoby dobre. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 157

Poseł Paweł Arndt Wicemarszałek Wanda Nowicka:

Natomiast chciałbym jeszcze dodatkowo zapytać Dziękuję, panie ministrze. pana ministra: Jak wygląda wpływ ulg na politykę Na tym kończymy rozpatrywanie tego pytania. prorodzinną, biorąc pod uwagę inne podatki? Mówi- Przechodzimy do kolejnego pytania. Pytanie zo- liśmy tutaj o podatku dochodowym od osób fizycz- stało zadane przez następujących posłów Klubu Par- nych (Dzwonek), ale przecież te ulgi są też chyba lamentarnego Prawo i Sprawiedliwość: panią posłan- gdzie indziej. Bardzo proszę, panie ministrze, o od- kę Izabelę Kloc, pana posła Grzegorza Janika, pana powiedź. posła Grzegorza Matusiaka i pana posła Piotra Py- zika. Dotyczy ono poboru opłat za przejazd autostra- Wicemarszałek Wanda Nowicka: dą A1 z Gliwic w stronę Rybnika zapowiedzianego przez wicepremier Elżbietę Bieńkowską i zostało Dziękuję, panie pośle. skierowane do ministra infrastruktury i rozwoju. Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź. Bardzo proszę panią posłankę Izabelę Kloc o zadanie pytania.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Poseł Izabela Kloc: Janusz Cichoń: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Ostatnio po Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie wypowiedzi pani minister Bieńkowskiej na Śląsku Pośle! Rzeczywiście w polskim systemie podatkowym o wprowadzeniu odpłatności za przejazd autostradą mamy szereg rozwiązań, które preferują także rodzi- A1 w aglomeracji śląskiej i rybnickiej znów zawrzało. ny, preferują gospodarstwa domowe. Przykładem, my- Powraca problem zwolnienia mieszkańców z opłat za ślę, największej wagi w sensie wsparcia rodzin, gospo- przejazd z Gliwic do Żor i Rybnika. Jak podkreśliła darstw domowych jest podatek od wartości dodanej, pani wicepremier, Bruksela dała zbyt mało, by zablo- od towarów i usług. Zawiera on dozwolone prawem kować pobór opłat, to nigdy nie było maksymalne unijnym rozwiązania preferencyjne, które mają nie- dofinansowanie, wszystkie autostrady w Polsce są wątpliwie wpływ na poziom wydatków gospodarstw albo będą płatne. Tyle pani minister. domowych, zwłaszcza jeśli chodzi o rodziny wielodziet- Jakie więc resort podejmie działania, by całkowi- ne. Przypomnę, że mamy stawki obniżone 5- i 8-pro- cie zwolnić z poboru opłat kierowców jadących od centową, jeśli chodzi o podstawowe artykuły żywnoś- Gliwic w stronę Żor i Rybnika i odwrotnie? Jak wie- ciowe, a także niektóre inne grupy towarowe. Jeśli chodzi o stawkę 5-procentową, to tą stawką opodatko- my, decyzja ma zapaść najpóźniej we wrześniu. Ape- wana jest większość podstawowych artykułów żyw- lujemy do pani premier Bieńkowskiej jako mieszkan- nościowych: pieczywo, produkty mleczarskie, tłusz- ki województwa śląskiego, by dołożyła wszelkich cze, owoce, konserwy, a także soki na przykład. Ale starań i nie utrudniała rozwoju naszego regionu, w tym z kolei jeśli chodzi o pozostałe produkty, praktycznie wypadku regionu zachodniego. Przecież autostrada rzecz biorąc, obowiązuje tu stawka 8-procentowa. A1 biegnie przez środek subregionu rybnickiego, któ- Polecam panom posłom, a także wszystkim, któ- ry coraz częściej nazywamy małą aglomeracją, A1 rych interesuje funkcjonowanie systemu podatkowe- stanowi tam wewnętrzną alternatywę dla zakorko- go, taką publikację, która na stronach internetowych wanych dróg. Ale to tylko połowa problemu, bo za Ministerstwa Finansów także się znajduje – „Prefe- 5–10 lat płatna A1 może spowodować całkowite go- rencje podatkowe w Polsce”. Mogę powiedzieć, że pre- spodarcze spowolnienie rozwoju subregionu rybni- ferencje podatkowe, jeśli chodzi o podatek VAT na ckiego. Inwestorzy i przedsiębiorcy, jadąc bezpłatną przykład, szacujemy na 44 mld zł. Dominującym ob- A4 do Katowic, nie zechcą jechać dalej, bo trzeba szarem wsparcia wśród tych preferencji, występują- będzie za to płacić. Czeka nas więc gospodarcza izo- cych właśnie w zakresie VAT, jest obszar wsparcia lacja regionu. I na to się godzi wicepremier ze Śląska. rodziny i pomoc socjalna. Pomoc państwa płynąca Koszty przejazdu autostradami w Polsce są naj- poprzez system podatkowy wynosi w tym przypadku wyższe w Europie. Pytam: Dla kogo je budowano? 24,5 mld zł i stanowi 57% strumienia wsparcia, jeśli chodzi o VAT. W ostatnim czasie obserwujemy również Dla bogatych. To właśnie model rozwoju fundowany – to pewnie pana posła Orzechowskiego też powinno przez PO i PSL. Płatne autostrady są tego dowodem. zainteresować – dość wyraźny wzrost tych preferencji, Ogromne środki unijne i krajowe wydano na budowę jeśli chodzi o zdrowie, głównie z tytułu preferencyjne- autostrad, a korzystać z nich mogą tylko nieliczni, ci, go opodatkowania produktów leczniczych, a także których na to stać, bardzo dobrze zarabiający, koszty wyrobów medycznych. Z tego tytułu, jeśli chodzi o do- przewozu towarów zaś zapłacą wszyscy w cenach chody budżetu państwa, tak naprawdę w kieszeniach produktów. To się nazywa model polaryzacyjno-dy- podatników dzięki tym preferencyjnym rozwiązaniom fuzyjny – bogaty się bogaci, a biedny biednieje. Pod zostało 5,5 mld zł. Dziękuję bardzo. tym podpisuje się pani wicepremier Bieńkowska. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 158 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Izabela Kloc byśmy nie podjęli tej decyzji, gdyby pani premier Bieńkowska nie podjęła tej decyzji o przyspieszeniu Apeluję jeszcze raz (Dzwonek), proszę gorąco o nie- prac nad elektronicznym poborem opłat, mielibyśmy wprowadzanie odpłatności na odcinku z Gliwic do kolejne dodatkowe problemy. Dlatego też jest taka Żor i Rybnika. Dziękuję. decyzja. Oczywiście są oszczędności wynikające z rezygnacji z systemu tradycyjnego. Według nas jest to de- Wicemarszałek Wanda Nowicka: cyzja jak najbardziej logiczna. Sytuacja bardzo szeroko opisana w prasie, czasami nie były używane Dziękuję, pani posłanko. wszystkie argumenty mówiące o tym, dlaczego aku- O odpowiedź na to pytanie zwracam się do sekre- rat rezygnujemy z budowy kolejnych bramek i dla- tarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Roz- czego też z tego tytułu są jakieś koszty. One są oczy- woju pana Zbigniewa Rynasiewicza. wiste, muszą występować, one są o wiele niższe od Bardzo proszę, panie ministrze. tych kosztów, które ponieślibyśmy, gdybyśmy konty- nuowali ten cały proces. System elektroniczny to przede wszystkim moż- Sekretarz Stanu w Ministerstwie liwość prowadzenia w przyszłości elastycznej polity- Infrastruktury i Rozwoju ki taryfowej, m.in. zniżki dla samochodów bardziej Zbigniew Rynasiewicz: ekologicznych, preferowanie ruchu pojazdów poza godzinami szczytu. Wchodzi tu w grę wiele elemen- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani tów, które można wprowadzać w momencie, w któ- Poseł! Odpowiadając na to pytanie, trzeba by było rym wprowadzimy system elektroniczny. może zacząć od kilku ogólnych stwierdzeń, przypo- W odniesieniu do tej konkretnej sytuacji, o którą mnieć ogólną sytuację, jaką mamy, jeżeli chodzi o prob- pyta pani poseł, do tego zarzutu, że budujemy auto- lem poboru opłat na polskich drogach, na polskich strady dla bogatych, chciałbym państwu powiedzieć, autostradach. W momencie rozpoczęcia budowy au- że opłata za 1 km na polskich autostradach dla sa- tostrad w Polsce – przypomnę, nie byliśmy wtedy mochodu osobowego to jest 10 gr. Chciałbym przypo- krajem, który był krajem członkowskim Unii Euro- mnieć, że średnia europejska w krajach zdecydowa- pejskiej – plany i założenia były zupełnie inne, miał nie bogatszych, do których poziomu cały czas chcemy być to w całości system koncesyjny. Po decyzjach, dojść, to jest 10 eurocentów, czyli 40 gr. A więc opła- które wprowadziły nas w obszar Unii Europejskiej, ty za polskie autostrady wcale nie są najwyższe, tak oczywiście to wszystko uległo pewnym zmianom, jak sugeruje pani poseł, wręcz odwrotnie, to są jedne dlatego też ten system był cały czas korygowany. z najniższych opłat w Europie. Wprowadzany system poboru ręcznego – trzeba to (Poseł Izabela Kloc: Siła nabywcza pieniądza.) wyraźnie stwierdzić – po tych doświadczeniach, a nic Oczywiście chcielibyśmy, żeby tak też się stało. nie jest stałe, jest jednym z droższych, jeżeli chodzi Dlatego system, który chcemy stworzyć, ma właśnie o utrzymanie tego systemu poboru ręcznego opłat, to uwzględniać. W dalszym ciągu chcielibyśmy, aby i oczywiście powoduje też dodatkowe trudności – za- opłaty, w szczególności dla samochodów osobowych, trzymanie ruchu. Taka jest bardzo ogólna ocena sy- były jak najniższe. W I kwartale tego roku resort tuacji, jaką mamy w tej chwili. infrastruktury wspólnie z Generalną Dyrekcją Dróg Trzeba też stwierdzić, że jeśli chodzi o system Krajowych i Autostrad podjął prace analityczne nad elektroniczny, o którym mówiła pani premier Bień- nowym systemem poboru opłat, czyli systemem kowska, to zalecenie pani premier jest takie, aby MLFF, „slow & go” i tam oczywiście jeszcze inne wa- przeprowadzić w Polsce odpowiednie analizy, bada- rianty są analizowane. Zakończenie prac nad nowy- nia i w jak najkrótszym okresie przejść na elektro- mi rozwiązaniami planowane jest do końca tego roku niczny system poboru opłat, i to z wielu powodów. i będą one podstawą do określenia kształtu krajowe- Jest on przede wszystkim tańszy, są też oczywiste go systemu poboru opłat od pojazdów lekkich, w tym korzyści wynikające z obrotu bezgotówkowego w ta- oczywiście na tych odcinkach autostrad, które zosta- kiej sytuacji i oczywiście nie wymaga on budowy takiej ną tym systemem objęte. infrastruktury jak w przypadku poboru ręcznego. Jeśli chodzi o najważniejszą kwestię, o której nie Należy też wyraźnie powiedzieć, że mamy na pol- można zapominać, która jest podstawą całego syste- skich autostradach taką sytuację, że w momencie, mu, bo ktoś zapyta, dlaczego w ogóle to robimy w którym je projektowaliśmy, analizowaliśmy prze- (Dzwonek), to trzeba pamiętać, że przychody z opłat pływy ruchu, te prognozy były zupełnie inne. Ten za przejazd autostradami umożliwiają nam obsługę rozwój jest jednak zdecydowanie szybszy. W 2013 r. zadłużenia Krajowego Funduszu Drogowego, są pod- mamy ruch na poziomie roku 2025. Tak mówiły pro- stawą do sfinansowania kolejnych inwestycji drogo- gnozy, które były opracowane w roku 2006, i takie wych w Polsce. Tym samym decyzje co do zwolnienia mamy przyspieszenie. Jest to oczywiście dodatkowa z opłat kolejnych odcinków czy innych odcinków na- bariera w korzystaniu z autostrad, tworzy się wąskie leżą tylko i wyłącznie do Rady Ministrów. Jest to gardło dla wszystkich użytkowników. Myślę, że gdy- bardzo poważna decyzja i zawsze od decyzji Rady 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 159

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Sekretarz Stanu w Ministerstwie i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz Infrastruktury i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz: Ministrów zależy z jednej strony to, w jakim kształ- cie, w jakiej wysokości te opłaty są, a z drugiej strony Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W pierwszej ko- to, gdzie mogą wystąpić ewentualne zwolnienia. lejności chciałbym odpowiedzieć w ten sposób. Ge- Dziękuję bardzo. (Oklaski) neralna dyrekcja dróg krajowych, oczywiście za zgodą Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, a za- Wicemarszałek Wanda Nowicka: wsze resortu odpowiedzialnego za transport i budo- wę dróg w Polsce, odpowiada za budowę dróg krajo- Dziękuję, panie ministrze. wych, dróg ekspresowych i autostrad. Nie można Pytanie dodatkowe zadadzą łącznie pan poseł zapominać, że autostrady są korytarzami transpor- Grzegorz Janik oraz pan poseł Piotr Pyzik. towymi, które łączą nas z innymi częściami Europy, Bardzo proszę. są one częścią wspólną. Wszystkie zalecenia, ob- ostrzenia, regulacje, które później dotyczą zasad użytkowania autostrad, muszą być wpisane w cały Poseł Grzegorz Janik: system rozwiązań, które stosujemy wszędzie, które stosuje cała Europa. To jest chyba dla państwa oczy- Dziękuję. wiste. Autostrada ma łączyć Polskę z innymi częś- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie mini- ciami Europy. Ona nie jest tylko i wyłącznie rozwią- strze, mam takie wrażenie, jakby pan odpowiadał na inne pytanie. Pani poseł pytała wyraźnie, mówiła, że zaniem dla konkretnego regionu. My, podejmując wprowadzenie opłat na odcinku Gliwice – Gorzyczki decyzję o pewnych zasadach odpowiedzialności spowoduje, że ten region, subregion rybnicki będzie w Polsce… Proszę nie zapominać, że jest samorząd wolniej rozwijał się na Śląsku, a pan opowiadał nam województwa, który jest odpowiedzialny za właści- o różnych metodach pobierania opłat. we skomunikowanie województwa m.in. z autostra- A więc, panie ministrze, aglomeracja rybnicka to dą. Przepisy to wyraźnie regulują. Tak więc nie 700 tys. mieszkańców, to jeden z największych ośrod- można tego w ten sposób uzasadniać, że jeżeli wpro- ków przemysłowych. Rybnik, Jastrzębie, Żory, Ry- wadzimy opłaty na jakimś odcinku autostrady – aku- dułtowy, Radlin, Czerwionka-Leszczyny – tam wszę- rat tutaj chodzi o odcinek śląski – to spowodujemy dzie są kopalnie, tam codziennie ludzie dojeżdżają do zahamowanie rozwoju tego regionu. pracy. A1 na odcinku północno-południowym stano- Przypomnę też, że resort infrastruktury bardzo wi naturalną obwodnicę Rybnika, Żor, Jastrzębia, aktywnie uczestniczy m.in. w budowie drogi samo- Wodzisławia. Oddaję już głos, ale chcę powiedzieć, że rządowej, jaką jest DTŚ, o czym państwo doskonale to spowalnia rozwój tego regionu. wiecie. Teraz przychodzi czas na zakończenie prac w obszarze Zabrza i Gliwic. Mimo że jest to droga Poseł Piotr Pyzik: samorządowa, są tam przeznaczane potężne środki finansowe ze Skarbu Państwa, jak również m.in. kre- Dziękuję bardzo. dyt z EBI, który po części gwarantuje i obsługuje W uzupełnieniu chciałbym zapytać, czy wprowa- Skarb Państwa. dzenie opłat na A1 leży w interesie Skarbu Państwa Rozwiązania, które są planowane wspólnie z sa- i lokalnych samorządów, zwłaszcza mieszkańców morządem województwa i dotyczą skomunikowania Gliwic, powiatu gliwickiego, powiatu rybnickiego najważniejszych obszarów Śląska, nie tylko gospo- i Rybnika. (Dzwonek) Czy zwłaszcza w aspekcie współ- darczych, ale również najbardziej zaludnionych, są pracy transgranicznej nie jest rzeczą bardziej opła- uzgadniane wspólnie z resortem. Myślę, że plany są calną zniesienie opłat, co zaowocuje rozwojem gospo- tworzone bardzo aktywnie przez samorząd woje- darczym całego regionu oraz w sposób zdecydowa- wództwa i z nami analizowane. ny wpłynie na wzrost wpłat podatków do Skarbu Uważam, że odpowiedzialność dotycząca tego, jak Państwa? powinien być skomunikowany Śląsk, jest dla nas Pytanie: Czy robili państwo jakieś analizy na ten oczywista, szczególnie dla pani premier. Pani powie- temat? Jeżeli tak, to kto, gdzie i kiedy? Gdzie można działa o pani premier, że jest ze Śląska. I dobrze, że to przeczytać? Dziękuję. jest ze Śląska. Ma pełną wiedzę na temat tego, w jaki sposób rozwiązać te problemy. Rozwiązanie proble- Wicemarszałek Wanda Nowicka: mów komunikacyjnych Śląska na pewno nie jest związane z problemem opłat autostradowych, przy- Dziękuję, panie pośle. pomnę, najniższych w Europie – 10 gr za 1 km. Dzię- Bardzo proszę odnieść się do pytania. kuję bardzo. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 160 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wanda Nowicka: kiej nr 938 bardzo rzadko przestrzegają ograniczeń prędkości. (Dzwonek) Zdarza się to jedynie podczas Dziękuję, panie ministrze. kontroli policji na wyżej wymienionych odcinkach Kończymy rozpatrywanie tego pytania i przystę- drogi. Zresztą często powiadamiają się o tym przez pujemy do kolejnego. CB-radio. Pytanie zostanie zadane przez panią posłankę Jakie kroki zamierza podjąć ministerstwo, aby Aleksandrę Trybuś i pana posła Sławomira Kowal- zapobiec dalszym zniszczeniom infrastruktury dro- skiego, oboje państwo z Klubu Parlamentarnego gowej i mienia mieszkańców oraz zapewnić bezpie- Platforma Obywatelska. Pytanie to dotyczy omijania czeństwo obywatelom mieszkającym w pobliżu dróg przez kierowców pojazdów ciężarowych dróg krajo- wojewódzkich i powiatowych, na których zanotowano wych w związku z wprowadzeniem obowiązku pobie- bardzo duży wzrost natężenia ruchu pojazdów cięża- rania opłaty elektronicznej i jest kierowane do mini- rowych w związku z wprowadzeniem opłat za poru- stra infrastruktury i rozwoju. szanie się po drogach krajowych? Dziękuję. Bardzo proszę panią posłankę Aleksandrę Trybuś o zadanie pytania. Wicemarszałek Wanda Nowicka:

Poseł Aleksandra Trybuś: Dziękuję, pani posłanko. Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Minister- Dziękuję. stwie Infrastruktury i Rozwoju pan Zbigniew Ryna- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Rozporządze- siewicz. nie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w spra- Bardzo proszę, panie ministrze. wie dróg krajowych lub ich odcinków, na których pobiera się opłatę elektroniczną, oraz wysokości sta- wek opłaty elektronicznej wprowadziło obowiązek Sekretarz Stanu w Ministerstwie pobierania opłaty elektronicznej na różnych odcin- Infrastruktury i Rozwoju kach dróg krajowych, w związku z czym kierowcy Zbigniew Rynasiewicz: tirów oraz samochodów ciężarowych, chcąc ominąć ten przepis, korzystają z dróg wojewódzkich i powia- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani towych. Skutkiem tego jest dodatkowe zwiększenie Poseł! Chciałbym poinformować, że z wyników po- natężenia ruchu na tych drogach, co nie tylko powo- miarów ruchu ciężkiego, które są przeprowadzane duje negatywne oddziaływanie akustyczne na tych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Auto- odcinkach, ale także bardzo często blokuje płynność strad regularnie, wynika, że poziom ruchu ciężkiego ruchu drogowego oraz stanowi poważne zagrożenie na drogach krajowych objętych systemem viaTOLL bezpieczeństwa mieszkańców. lekko wzrósł. Tym samym wysokość opłat, oczywi- W listopadzie ubiegłego roku zwróciłam się do ście według naszej oceny, wydaje się być akceptowal- marszałka województwa śląskiego o podjęcie kroków na dla użytkowników pojazdów ciężkich. Przyjęta w analogicznej sprawie dotyczącej drogi wojewódz- z kolei polityka taryfowa, w szczególności zdecydo- kiej nr 938. W odpowiedzi poinformowano mnie, że wzrost natężenia ruchu pojazdów ciężarowych na wanie najniższe w Unii Europejskiej stawki opłat, DW 938 nie może być łączony wyłącznie z opłatami zastosowanie różnicowania ich wysokości ze względu za przejazd po drodze krajowej nr 81, ale także z fak- na klasę emisji spalin EURO promującego pojazdy tem, iż trasa ta stanowi krótsze o 13 km, a przez to najczystsze spełnia swoją rolę i w ocenie resortu nie atrakcyjniejsze, połączenie z Cieszynem niż trasa powoduje nadmiernego przeniesienia ruchu ciężkie- drogami krajowymi nr 81 i nr 1 przez Skoczów, co go z dróg objętych systemem viaTOLL na bezpłatne nie jest podstawą do ograniczenia ruchu pojazdów drogi alternatywne. Dodatkowym tego potwierdze- ciężarowych po drodze wojewódzkiej nr 938. niem jest fakt, że przychody z opłaty elektronicznej W tym wszystkim jednak trzeba zwrócić szczegól- niemal pokrywają się z prognozami przygotowanymi ną uwagę na zagrożenie bezpieczeństwa życia i mie- przed uruchomieniem systemu viaTOLL. nia mieszkańców ulic leżących na terenie bezpośred- Natomiast w przypadku, gdy mamy do czynienia niego oddziaływania negatywnych skutków nadmier- z istotniejszym odpływem ruchu – co naszym zda- nej eksploatacji drogi wojewódzkiej nr 938 na odcin- niem ma charakter incydentalny – wskazać należy, ku Cieszyn – Pawłowice przez pojazdy ciężarowe. Do iż ruch ten przenosi się w głównej mierze na bezpłat- mojego biura poselskiego wpływają liczne skargi ne drogi krajowe, które są lepiej przystosowane do mieszkańców zaniepokojonych dewastacją ich mienia przenoszenia ruchu ciężkiego niż drogi samorządo- – liczne szczeliny w elewacjach budynków oraz pęk- we. Zaobserwowano wprawdzie przyrost ruchu cięż- nięcia ścian – oraz bezpieczeństwem swoich dzieci kiego na niektórych drogach wojewódzkich, ale takie i swoim. Z powodu braku chodnika piesi poruszają zjawiska są incydentalne – chodzi tu o m.in. przywo- się po wąskim poboczu. Co więcej, kierowcy pojazdów łaną przez panią poseł drogę wojewódzką nr 938 ciężarowych poruszających się po drodze wojewódz- – a ich skala w porównaniu do zmian natężenia ru- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 161

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury ciężki spadł o 16%, czyli jeździ tamtędy o ok. 470 i Rozwoju Zbigniew Rynasiewicz pojazdów ciężarowych na dobę mniej, w porównaniu do pomiarów wykonanych w październiku 2012 r., co chu pojazdów ciężkich na drogach krajowych, liczo- wynika z wydłużenia autostrady A1 w woj. śląskim. nych nieraz w tysiącach pojazdów, jest generalnie Na dalsze przeniesienie się ruchu ciężkiego na auto- mniejsza. W przypadku zmiany warunków użytko- wania dróg, np. poprzez wprowadzenie opłat, ko- stradę powinno mieć również pozytywny wpływ od- nieczny jest upływ pewnego czasu do przyzwyczaje- danie do użytkowania odcinka Mszana – Gorzyczki. nia się użytkowników do zaistniałych zmian i do Oczywiście nie możemy zobligować przewoźników utrwalenia ich zachowań. Następnie ma miejsce po- do korzystania tylko i wyłącznie z dróg płatnych, wy- wrót samochodów ciężarowych na drogi płatne, dla- bór trasy zawsze należy do użytkownika drogi, przy tego że gwarantują one m.in. lepszy standard użyt- czym musi on przestrzegać obowiązujących przepi- kowania. Poziom odpływu ruchu z dróg płatnych sów prawa, m.in. w zakresie ograniczeń nacisków na często jest uzależniony od wielu czynników, do któ- oś czy dopuszczalnej masy całkowitej. Jeśli chodzi rych należy zaliczyć m.in. takie kwestie jak typ płat- o korzystanie z dróg płatnych, to zawsze chodzi tu nej drogi, wysokość opłaty, długość odcinka płatnego, o rachunek ekonomiczny. Szybkie i bezpieczne do- układ lokalnej sieci drogowej, prowadzone roboty starczenie towaru na czas oczywiście pociąga za sobą drogowe czy też warunki ruchu na drogach alterna- konieczność uiszczenia opłaty za przejazd. (Dzwonek) tywnych. Tak jak wspomniałem, wszelkie działania tutaj po- Pozytywny wpływ na zjawisko ruchu ciężkiego na drogach płatnych powinien mieć fakt stopniowego dejmowane muszą być skorelowane z działaniami oddawania do użytku nowo wybudowanych ciągów głównego inspektora transportu drogowego, jak rów- odcinków autostrad i dróg ekspresowych, tworzących nież z decyzjami, które leżą w gestii marszałka wo- ciągi dróg o najwyższym standardzie technicznym. jewództwa śląskiego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) W przypadku powzięcia informacji o istotnym wzro- ście ruchu ciężkiego na drodze alternatywnej w stosunku do drogi płatnej – co oczywiście się zdarzało, Wicemarszałek Wanda Nowicka: o czym już wcześniej nadmieniłem – wspólnie z In- spekcją Transportu Drogowego podejmujemy pewne Dziękuję, panie ministrze. działania związane ze zwiększeniem liczby kontroli Pytanie uzupełniające zada pan poseł Sławomir przewozów drogowych na danym odcinku drogi. Or- Kowalski. gany zarządzające ruchem są również uprawnione do Bardzo proszę. wprowadzenia stosownych zmian w organizacji ruchu. Odnosząc się do szczegółowych kwestii porusza- nych przez panią poseł, chciałbym powiedzieć, że Poseł Sławomir Kowalski: pierwsze informacje o znaczącym zwiększeniu się ruchu ciężkiego na drodze wojewódzkiej nr 938 re- Dziękuję. sort transportu otrzymał od lokalnych samorządów Pani Marszałek! Panie Ministrze! Oczywiście na początku 2012 r. Podjęliśmy tutaj działania, o któ- zgadzamy się ze wszystkim, co pan powiedział, nato- rych wcześniej wspomniałem. Inspekcja Transportu Drogowego została zobowiązana do zwiększonej licz- miast jasne jest też to, że po to budujemy lepsze dro- by kontroli przewozów drogowych prowadzonych na gi, żeby ta krótsza trasa była przewidziana dla pojaz- ww. odcinku drogi. Również miejscowe samorządy dów jeżdżących wewnątrz. Po to otworzyliśmy most zostały poinformowane o tym, że marszałek woje- w Mszanie, wybudowaliśmy tę autostradę, żeby ruch wództwa jako organ zarządzający ruchem na drogach tranzytowy odbywał się jednak autostradą. Przypo- wojewódzkich jest uprawniony do wprowadzenia sto- mnę, że w roku 2008, gdy powstawała ustawa o dro- sownych ograniczeń w ruchu ciężarowym na danym gach publicznych, w ocenie skutków regulacji przed- odcinku drogi. Jest to oczywiście wyłączna decyzja miotowego projektu ustawy mówiło się, że efekt może marszałka województwa, pozostająca tylko i wyłącz- być neutralizowany przez podejmowanie działań nie w jego gestii. prawnych, organizacyjnych, inżynieryjnych zabez- Jak wynika z informacji przekazanych przez po- pieczających drogi alternatywne przed zwiększonym słów, w opinii marszałka województwa śląskiego ruchem ciężkim. wzrost ruchu ciężarowego na drodze wojewódzkiej Chcielibyśmy prosić o to, żeby można było skorzy- nr 938 wynika nie tylko z wprowadzenia opłat na drodze krajowej nr 81, ale również z faktu, że droga stać z możliwości neutralizacji wzrostu ruchu po- nr 938 stanowi krótsze o 13 km połączenie z Cieszy- przez być może to, o czym mówił pan minister, zwięk- nem niż trasy nr 81 oraz 1 przez Skoczów. Jak wyni- szenie kontroli inspekcji transportu. (Dzwonek) Je- ka z pomiarów ruchu wykonanych w październiku żeli moglibyśmy prosić, czy mógłby pan powiedzieć, ub.r. przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych w jakim czasie możliwe jest zintensyfikowanie róż- i Autostrad, na drodze wojewódzkiej nr 938 ruch nych kontroli tego ruchu. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 162 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Poseł Małgorzata Sadurska:

Dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo, pani marszałek. Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź. Panie Ministrze! W ostatnim czasie, od dłuższego czasu panuje w Polsce przyzwolenie na bluźnierstwo, na promowanie tego wszystkiego, co godzi w naszą Sekretarz Stanu w Ministerstwie wiarę, w Kościół katolicki, w symbole wiary. Niezro- Infrastruktury i Rozwoju zumiałe jest dla nas, że dzieje się to przy użyciu i szyl- Zbigniew Rynasiewicz: du, i pieniędzy ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Kika miesięcy temu mieliśmy do czynienia Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani z bluźnierczą instalacją Jacka Markiewicza „Adora- Poseł! Panie Pośle! Odpowiem na to dodatkowe py- cja” prezentowaną w Centrum Sztuki Współczesnej. tanie następująco. W maju bieżącego roku został ot- Teraz mamy poznański Malta Festival, na którym warty nowy odcinek autostrady A1, zobaczymy, jakie ma być wystawiony spektakl „Golgota Picnic”, taka to spowoduje rozłożenie ruchu, bo na pewno jego pseudosztuka pełna obscenicznych scen przepełnio- natężenie na poszczególnych drogach w związku nych pornografią, wulgaryzmami, która kpi z męki z tym, można powiedzieć, radosnym faktem, że od- Chrystusa, jego śmierci na krzyżu, obraża Chrystu- cinek autostrady został oddany, się zmieni. sa, prezentuje go jako egoistę i oszusta. Przewidujemy również, że w 2015 r. zostanie prze- Panie ministrze, czy to jest zgodne z tym, co mi- prowadzony kolejny pomiar ruchu, więc będziemy nisterstwo kultury ma w nazwie, czyli z ochroną mieć na bieżąco informacje, jak sytuacja wygląda. Ten dziedzictwa narodowego? Panie ministrze, czy zga- proces będzie stale monitorowany, natomiast co do dza się pan na to, żeby używać szyldu ministerstwa kwestii związanej z właściwszą obsługą przez Inspek- do promowania tego wszystkiego, co obraża katoli- cję Transportu Drogowego akurat tego fragmentu ków? Dlaczego pan jako minister kultury zgadza się i drogi krajowej, i drogi wojewódzkiej mogę powie- na to, żeby partycypować w finansowaniu festiwalu, dzieć, że na pewno wspólnie z GITD opracujemy plan w ramach którego prezentowane jest bluźnierstwo? działań, który – myślę – przyczyni się do poprawy sy- Dlaczego ze strony ministra kultury nie ma reakcji tuacji w tamtym regionie. Dziękuje bardzo. (Oklaski) na tego typu przedsięwzięcia, nie ma reakcji w postaci zablokowania tej bluźnierczej i obscenicznej pseudosztuki? W jaki sposób pan minister będzie Wicemarszałek Wanda Nowicka: chronił uczucia religijne osób wierzących? Nadmienię tylko, że uczucia religijne podlegają ochronie konsty- Dziękuję, panie ministrze. tucyjnej. Pan minister, nie reagując na tego typu Na tym kończymy rozpatrywanie tego pytania. przedsięwzięcia, łamie polskie prawo i łamie polską Przystępujemy do kolejnego pytania. konstytucję. Bulwersujące dla nas jest to, że szukanie Przepraszam, ponieważ nie ma pana ministra, sensacji, taniej reklamy (Dzwonek) odbywa się właś- jeszcze nie dotarł, ale już jedzie, ogłaszam 5 minut nie z przyzwoleniem ministra kultury i dziedzictwa przerwy. narodowego. (Oklaski)

(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 43 do godz. 10 min 52) Wicemarszałek Wanda Nowicka:

Dziękuję, pani posłanko. Wicemarszałek Wanda Nowicka: O odpowiedź na pytanie zwracam się do upoważ- nionego przez prezesa Rady Ministrów sekretarza Wznawiam obrady. stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Naro- Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 15. porząd- dowego pana Piotra Żuchowskiego. ku dziennego. Bardzo proszę, panie ministrze. Przystępujemy do rozpatrzenia pytania, które zostało zadane przez następujących posłów i posłan- ki Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Małgorzatę Sadurską, Andrzeja Jaworskiego, Barto- Kultury i Dziedzictwa Narodowego sza Kownackiego, Tadeusza Dziubę, Annę Elżbietę Piotr Żuchowski: Sobecką oraz Marię Nowak. Pytanie dotyczy finansowania przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tegoroczna dota- Narodowego Malta Festival w Poznaniu, na którym cja ministra kultury dla Malta Festival to kwota mi- prezentowany ma być obrażający uczucia religijne liona złotych, co stanowi niespełna 20% całego bu- spektakl „Golgota Picnic”. Pytanie to zostało skiero- dżetu. W ramach festiwalu odbędzie się 146 wydawane do prezesa Rady Ministrów. rzeń artystycznych prezentowanych z udziałem oko- Bardzo proszę panią posłankę Sadurską o sfor- ło 480 artystów. mułowanie pytania. (Poseł Małgorzata Sadurska: I co z tego?) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 163

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury Tą wartością nie jest autonomia kuratora wysta- i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski wy, tą wartością jest autonomia artysty. Zawsze w takiej sytuacji zadajemy sobie pytanie, gdzie są Przedmiotowy spektakl jest oczywiście elemen- granice. To, co jest zawarte w tym pytaniu, to jest tem festiwalu, który tematycznie w obszarze poru- tak naprawdę przywoływanie potrzeby cenzury... szania problemów społecznych prezentuje bardzo, (Poseł Małgorzata Sadurska: Brednie.) bardzo szeroki wachlarz. Nie jest to festiwal, który ...przywoływanie potrzeby zbudowania instytucji, się odbywa po raz pierwszy, jest to festiwal reno- która ocenzuruje, zanim będziemy mogli jako odbior- mowany, odbywa się co roku. Jest jednym z wyjąt- cy, widzowie zobaczyć coś. Nie ma innego mechani- kowych wydarzeń w obszarze polskiej kultury, zmu – albo powstaje mechanizm, który funkcjonuje wydarzeń z zakresu wolnej debaty, też o wartoś- ciach. w państwie prawa i tym mechanizmem są sądy, któ- Szanowni państwo, 35 lat temu, 2 czerwca 1979 r. re rozstrzygają konkretną sytuację, albo zderzamy padły słowa, które przywołujemy od 25 lat w sposób się z czymś, czego nie możemy podważać. Minister wyjątkowy. Nie przywołujemy jednak całego kon- kultury i dziedzictwa narodowego tego nie podważa tekstu słów, które wypowiedział Jan Paweł II, a więc i nie podważał przez ostatnie lata. To jest autonomia przywołam kontekst. wypowiedzi artysty, autonomia kuratora przedsię- „I wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan wzięcia, nawet w takich sytuacjach, gdy w sensie Paweł II, papież, wołam z całej głębi tego tysiąclecia, stylistycznym, w sensie pewnego smaku budzi to wołam w przeddzień święta Zesłania, wołam wraz z pewne wątpliwości. Wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech To nie jest pierwsze wydarzenie tego typu, które zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi”. wywołuje takie, a nie inne reakcje – zależnie od tego, „Wołam z całej głębi tego tysiąclecia...” kto te reakcje definiuje i jak się do nich odnosi. Wczo- Jan Paweł II w tej decydującej dla Polaków wypo- raj zapadł wyrok w innej sprawie, w której sądzony wiedzi odwoływał się do konkretnej sytuacji histo- był minister kultury i dziedzictwa narodowego, w spra- rycznej, do Millenium chrześcijaństwa polskiego, wie dotacji na część muzealną Świątyni Opatrzności przypominając nam, chrześcijanom, katolikom, że Bożej. Wtedy, bardziej z innej strony sali, padały ab- każda wiara ma swoją ojczyznę i swoją ziemię. solutnie krytyczne uwagi, że niezgodnie z polskim (Poseł Maria Zuba: Ale nie drwina.) prawem, ze złamaniem wszelkich zasad minister Rodrigo Garcia w swoim spektaklu – też osobiście kultury i dziedzictwa narodowego dofinansował nie godzę się na tego typu stylistykę... część muzealną Świątyni Opatrzności Bożej. Jako (Poseł Małgorzata Sadurska: Ale pozwala pan na to.) ministerstwo zdajemy sobie sprawę z tego, że musimy ...pokazuje czas... (Poruszenie na sali) wybierać i stawać w obronie tego, co jest wartością szczególną... (Dzwonek) (Poseł Małgorzata Sadurska: Katolików.) Wicemarszałek Wanda Nowicka: ...a w tym obszarze jest to wartość wolnej wypowiedzi, kiedy nie łamie ona polskiego prawa. Dzięku- Pani posłanko, proszę nie przeszkadzać w odpowiedzi panu ministrowi. ję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Wanda Nowicka: Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski: Dziękuję, panie ministrze. Przepraszam bardzo, teraz pytanie dodatkowe...... pokazuje konkretny, historyczny czas w swojej (Gwar na sali) ojczyźnie, w Argentynie, czas, w którym w kontek- Pani poseł, bardzo proszę o nieutrudnianie pro- ście określonym jako człowiek wrażliwy widział też wadzenia obrad. swój Kościół. Dlatego chciałbym przywołać w Wyso- Pytanie dodatkowe zada pan poseł Andrzej Ja- kiej Izbie wyjątkową wypowiedź znakomitego bisku- worski. pa Tuluzy, który odnosił się bezpośrednio do tego Bardzo proszę, panie pośle. spektaklu, odnosił się do odbioru tego spektaklu przez wiernych i przywoływał wartości, za pomocą których próbowano ten spektakl zwalczać. To zawsze Poseł Andrzej Jaworski: jest potężny dylemat: jak w takiej sytuacji, w obszarze wartości wyjątkowych i niepodważalnych, zacho- Pani Marszałek! Nie dość, że pan minister Żu- wać drugą wartość, której musi strzec minister kul- chowski się spóźnił, czym też w jakiś sposób… tury i dziedzictwa narodowego. (Poseł Maria Zuba: Obraził Wysoką Izbę.) (Poseł Maria Zuba: Obowiązuje szacunek.) …obraził Wysoką Izbę… 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 164 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Wicemarszałek Wanda Nowicka:

Przepraszam bardzo, minister się nie spóźnił, tyl- Panie pośle, czas minął. ko my przyspieszyliśmy… (Głos z sali: Spóźnił się, powinien czekać.) …trochę procedowanie nad tym punktem, tak więc Poseł Andrzej Jaworski: pan minister przyszedł na czas. …prawo było przestrzegane.

Poseł Andrzej Jaworski: Wicemarszałek Wanda Nowicka:

Pani marszałek ogłosiła przerwę, dlatego że nie Panie pośle, czas minął. było ministra. Obowiązkiem ministra jest być na sali Dziękuję bardzo. i czekać na posłów. Jeżeli pani marszałek tego nie Panie ministrze… wie, też powinna się o tym dowiedzieć. (Poseł Andrzej Jaworski: Żeby pani zawsze była taka stanowcza.) Panie pośle, czas minął. Wicemarszałek Wanda Nowicka: (Poseł Andrzej Jaworski: Bo pani poglądy też są znane, pani marszałek.) Panie pośle, proszę nie tracić czasu, który ma pan Panie pośle, posuwa się pan do obraźliwych uwag. na zadanie pytania, chyba że pan nie ma już więcej Bardzo proszę już zaprzestać i wysłuchać odpowiedzi pana ministra. żadnego pytania do zadania w tej sprawie. Bardzo proszę, panie ministrze.

Poseł Andrzej Jaworski: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jeżeli jest też pani nieobiektywna, to proszę po- Piotr Żuchowski: prosić innego wicemarszałka o poprowadzenie tych obrad albo przynajmniej próbować te obrady prowa- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł absolut- dzić obiektywnie. nie zniekształcił moją wypowiedź. Zadaję pytanie dodatkowe. Rozumiem, że dla (Poseł Andrzej Jaworski: Czym zniekształciłem?) pana ministra kultury i dziedzictwa narodowego nie Opatrznie ją pan zrozumiał. będzie problemu, jeżeli za chwilę jakiś kurator za (Poseł Andrzej Jaworski: Niech pan sobie przeczy- publiczne pieniądze będzie wystawiał sztuki przeciw- ta, co pan mówił.) ko muzułmanom, przeciwko religii żydowskiej, jeże- li będzie opluwany Mahomet, jeżeli będzie opluwany Wicemarszałek Wanda Nowicka: Jahwe, jeżeli będą tam zawarte treści faszystowskie albo komunistyczne – też pan powie, że nie będzie Panie pośle Jaworski, proszę nie utrudniać pro- tych rzeczy cenzurował. (Dzwonek) Pan jako mini- wadzenia obrad. ster da na to pieniądze, bo tak mniej więcej można Bardzo proszę, panie ministrze. traktować pana wypowiedź. Pana wypowiedź jest skandaliczna, dlatego że jeżeli konstytucja, jeżeli polskie prawo, Kodeks karny nakazują ochronę warto- Sekretarz Stanu w Ministerstwie ści, ochronę uczuć religijnych bez względu na to, czy Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski: ktoś jest katolikiem, muzułmaninem czy jest wyzna- nia mojżeszowego, to pan ma obowiązek… Powiedziałem i mogę to jeszcze raz powtórzyć, że minister kultury i dziedzictwa narodowego jest ostat- nią instytucją, która w swoich działaniach chciałaby Wicemarszałek Wanda Nowicka: doprowadzić do sytuacji, w której obrażane są uczucia religijne. Dziękuję, panie… (Poseł Małgorzata Sadurska: Ale pan obraża.) Wie pani, bardzo proszę, żeby pani nie rozliczała mnie z mojej wiary. Poseł Andrzej Jaworski: (Poseł Małgorzata Sadurska: Jestem posłem, mogę pana rozliczać.) …doprowadzić do takiej sytuacji, aby… Wie pani, ale pani… 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Pytania w sprawach bieżących 165

Wicemarszałek Wanda Nowicka: …czy w tym obszarze bardzo newralgicznego prawa, prawa związanego z bardzo dużą precyzją zdefi- Pani posłanko, bardzo proszę nie utrudniać… niowania, jest to obszar niezgodny z prawem. Mini- ster takich uprawnień nie ma. (Poseł Andrzej Jaworski: Czyli publiczne pieniądze Sekretarz Stanu w Ministerstwie są przez ministerstwo wydawane bezrefleksyjnie?) Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski: Wicemarszałek Wanda Nowicka: …pani mnie może rozliczać tylko i wyłącznie… Panie pośle Jaworski, odbieram panu głos. Panie ministrze, bardzo proszę kontynuować od- Wicemarszałek Wanda Nowicka: powiedź.

…prowadzenia obrad. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Sekretarz Stanu w Ministerstwie Piotr Żuchowski: Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski: Pieniądze są wydawane z dużą refleksją i wedle czytelnych transparentnych procedur, dlatego po- …z tego, co robię jako minister, ale nie... wtórzę to jeszcze raz: są sytuacje, że minister kultu- (Poseł Małgorzata Sadurska: Z tego, co pan nie ry i dziedzictwa narodowego za swoje decyzje jest robi.) atakowany zarówno z prawej, jak i z lewej strony. ...jako katolika. (Poseł Małgorzata Sadurska: Pan świadomie daje (Poseł Małgorzata Sadurska: Mam uprawnienia, pieniądze podatników, bilion złotych, na Malta Festi- bo pan finansuje...) val.) Nie ma pani do tego uprawnienia. (Poseł Małgorzata Sadurska: Mam, proszę pana, takie uprawnienie, bo pan finansuje...) Wicemarszałek Wanda Nowicka: Nie ma pani uprawnień boskich, pani poseł. (Poseł Małgorzata Sadurska: Nie, ale mam upraw- Pani posłanko Sadurska, odbieram pani głos. nienia jako parlamentarzysta. Pan finansuje sztukę uznaną za obraźliwą.) Sekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Wanda Nowicka: Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Żuchowski: Przywołuję panią posłankę Sadurską do porząd- ku. Proszę nie utrudniać prowadzenia obrad. Minister kultury i dziedzictwa narodowego prze- Bardzo proszę, panie ministrze, o kontynuowanie znaczył pieniądze zgodnie z oceną niezależnego ko- odpowiedzi. mitetu sterującego programu, z którego te pienią- dze zostały zadysponowane. Mogę tylko powiedzieć, że wedle punktacji ustalonej w tymże programie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Malta Festival miał bardzo wysokie oceny. (Dzwonek) Kultury i Dziedzictwa Narodowego W komitecie sterującym zasiadają niezależni eksperci. Piotr Żuchowski: (Wesołość na sali) (Poseł Andrzej Jaworski: Cha, cha, cha!) Jeszcze raz powtórzę to, co powiedziałem wcześ- Dziękuję bardzo. niej – szczególną wartością w obszarze funkcjonowania kultury jest autonomia wypowiedzi. Jeżeli w obszarze tej wypowiedzi jest naruszane prawo ja- Wicemarszałek Wanda Nowicka: kiegokolwiek związku wyznaniowego, jakiejkolwiek grupy, to zawsze istnieje możliwość, by niezależne Zakończył pan minister, tak? sądy orzekły, że tak się dzieje. Nie ma innej możliwo- Dziękuję bardzo. ści, żeby apriorycznie, wstępnie minister kultury Przestępujemy do rozpatrzenia kolejnego pytania, i dziedzictwa narodowego dokonywał cenzury reper- a jest to pytanie, które zostało sformułowane przez tuaru spektakli, wystaw teatralnych, wernisaży, cen- panią posłankę Bożennę Bukiewicz oraz pana posła zurował… Waldemara Sługockiego z Klubu Parlamentarnego (Głos z sali: I daje pieniądze?) Platforma Obywatelska. Pytanie to dotyczy rozpo- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 166 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Wanda Nowicka Sekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa częcia wydobycia złóż węgla brunatnego zlokalizowa- Zdzisław Gawlik: nych na terenie gmin Gubin i Brody oraz budowy infrastruktury towarzyszącej. Pytanie to państwo Pani Marszałek! Pani Poseł! Szanowni Państwo! posłowie skierowali do ministra skarbu państwa. Z uwagi na treść pytania, na zakres terytorialny pro- Bardzo proszę panią Bożennę Bukiewicz o zada- wadzonej działalności gospodarczej w obszarze wynie pytania. dobycia węgla brunatnego, w zasadzie jest to pytanie związane bezpośrednio z aktywnością w sektorze energetycznym Polskiej Grupy Energetycznej. Na ten Poseł Bożenna Bukiewicz: moment inne grupy energetyczne, w których Skarb Państwa posiada uprawnienia właścicielskie, ani nie Dziękuję bardzo, pani marszałek. są zaangażowane w węgiel brunatny, ani nie prowa- Panie Ministrze! Wytwarzana w Polsce energia dzą działalności na terenie województwa lubuskiego. elektryczna pochodzi głównie z przetworzenia węgla W grupie kapitałowej Polska Grupa Energetyczna brunatnego oraz kamiennego. Najtańszym źródłem zdefiniowane są obecnie dwa projekty z obszaru udo- energii jest węgiel brunatny, którego wydobycie w na- stępniania nowych złóż węgla brunatnego. Projekty szym kraju sięga 65 mln t rocznie. Zgodnie z progno- te dotyczą złóż węgla brunatnego występujących w okolicy Gubina, to jest województwo lubuskie, oraz zami do roku 2030 zapotrzebowanie na węgiel brunat- złóż węgla brunatnego występujących w okolicy Zło- ny będzie systematycznie wzrastać. Niestety eksploa- czewa w województwie łódzkim. Prace w zakresie towane dotychczas polskie złoża wystarczą jedynie na złoża Gubin prowadzi spółka celowa przeznaczona do maksymalnie 10 kolejnych lat, licząc od roku 2013. tego celu, Polska Grupa Energetyczna Gubin sp. z o.o., Aby utrzymać obecny poziom wydobycia węgla bru- natomiast prace w zakresie złoża Złoczew prowadzo- natnego, konieczny dla zapewnienia bezpieczeństwa ne są przez Polskie Górnictwo Energetyczne Górni- energetycznego kraju, niezbędna jest budowa zespo- ctwo i Energetyka Konwencjonalna SA, popularnie łu kopalń na terenie gmin Gubin oraz Brody, wraz zwane Gieksą. W obu przypadkach prowadzone pra- z kompleksem elektrowni konwencjonalnych. Inwe- ce koncentrują się na obszarach związanych z przy- stycja ta musi zostać uznana za priorytetową dla gotowaniem wniosków koncesyjnych. Prace te pro- państwa polskiego, ponieważ złoża w tym rejonie wadzone są w trzech płaszczyznach, a mianowicie, szacowane są na ponad 2 mld t i stanowią niezbędne po pierwsze, planowania przestrzennego, po drugie, zabezpieczenie energetyczne krajowej gospodarki. uwarunkowań środowiskowych realizacji przedsię- Równocześnie pełny rozruch kompleksu wydobyw- wzięcia, po trzecie, projektowania górniczego. W tym czo-energetycznego będzie jednym z najważniejszych celu opracowywana jest dokumentacja do celów po- czynników dynamizujących rozwój społeczno-gospo- stępowania o wydanie decyzji o uwarunkowaniach darczy województwa lubuskiego oraz regionów środowiskowych. Trwają również starania o podjęcie ościennych. W związku z tym zwracam się do pana przez gminę działań zmierzających do opracowania ministra z prośbą o odpowiedź na następujące py- studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowa- tania. nia przestrzennego oraz miejscowego planu zagospo- Po pierwsze, czy kierowany przez pana resort dys- darowania przestrzennego uwzględniających plano- ponuje aktualnym harmonogramem działań na rzecz wane inwestycje na tym terenie. Złożenie wniosków realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia na rok o udzielenie koncesji wydobywczych dla tych złóż planowane jest w IV kwartale 2015 r. Jak daleko 2014? Drugie pytanie: Czy w ocenie Ministerstwa i sprawnie ten proces będzie realizowany, zależy nie Gospodarki możliwe będzie uruchomienie wydobycia tylko od spółki Polska Grupa Energetyczna Gubin węgla brunatnego na terenie gmin Gubin oraz Brody i całej Polskiej Grupy Energetycznej, ale także od jeszcze w roku 2014? Trzecie pytanie: Czy Minister- współpracy z samorządem lokalnym. stwo Gospodarki przewiduje realizację innych inwe- Trudno byłoby sobie zatem wyobrazić, że wydo- stycji kluczowych dla bezpieczeństwa energetycznego bycie węgla brunatnego na terenie złoża Gubin zo- Rzeczypospolitej Polskiej na terenie województwa stanie uruchomione do końca 2014 r. Proces inwesty- lubuskiego w latach 2014–2020? Dziękuję bardzo. cyjny związany z zagospodarowaniem tego złoża będzie mógł się rozpocząć dopiero po uzyskaniu stosownych decyzji administracyjnych, zwłaszcza decy- Wicemarszałek Wanda Nowicka: zji koncesyjnej dotyczącej eksploatacji węgla. Polska Grupa Energetyczna prowadzi działania mające na Dziękuję bardzo, pani posłanko. celu przygotowanie wniosków koncesyjnych dotyczą- O odpowiedź na to pytanie zwracam się do sekre- cych wydobywania węgla, w tym wypełnienie wszel- tarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa pana kich wymogów wynikających z obowiązujących re- Zdzisława Gawlika. gulacji prawnych. Uzyskanie koncesji na eksploatację Bardzo proszę, panie ministrze. złoża przewidywane jest na przełomie lat 2016 i 2017. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 167

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. Państwa Zdzisław Gawlik porządku dziennego: Informacja bieżąca. Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu Proces inwestycyjny od uzyskania koncesji na wydo- zostanie rozpatrzona informacja w sprawie przedsię- bycie węgla szacowany jest na okres ok. 10 lat. Nale- wzięć związanych z przygotowaniem infrastruktury ży przy tym zaznaczyć, że budowa nowego komplek- przeciwpowodziowej oraz dotyczących pomocy adre- su energetycznego uzależniona będzie od kształtu sowanej zarówno do osób fizycznych, jak i do samo- polskiej polityki energetycznej, a także od polityki rządów poszkodowanych w wyniku ostatnich nieko- klimatycznej, a projekt eksploatacji złoża Gubin bę- rzystnych zjawisk meteorologicznych, o której przeddzie rozpatrywany w ramach strategii rozwoju całe- stawienie wnosił Klub Parlamentarny Platforma go portfela wytwórczego spółek Polskiej Grupy Ener- Obywatelska. getycznej, całej grupy kapitałowej. Przypominam również, że przedstawienie uza- Oczywiście trudno mówić o innych kluczowych sadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- inwestycjach energetycznych, jakie są realizowane skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzie- na terenie całego kraju czy wyłącznie na terenie wo- lenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Mini- jewództwa lubuskiego, dopóki stosowna informacja strów – dłużej niż 10 minut. nie pojawi się bezpośrednio ze strony spółki notowa- Wystąpienia posłów i posłanek w dyskusji nie nej na Giełdzie Papierów Wartościowych, bo określo- mogą trwać dłużej niż 2 minuty. ny obowiązek informacyjny obliguje do tego grupę Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno i równocześnie zobowiązuje każdego z akcjonariuszy przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel do powstrzymania się od jakichkolwiek komentarzy. Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnio- Chcę jednak powiedzieć, że na terenie województwa skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wy- lubuskiego w zakresie projektów energetycznych re- stąpienie przedstawiciela Rady Ministrów – dłużej alizowane są prace nad projektami farm wiatrowych niż 10 minut. Marszałkini Sejmu może wyrazić zgo- oraz budowy przez Polską Grupę Energetyczną dę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady kogeneracyjnego bloku gazowo-parowego o mocy Ministrów. 138 MW. Nowy blok gazowo-parowy w elektrocie- Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: In- płowni Gorzów zapewni dostawy ciepła dla miasta formacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut. przy minimalnym poziomie oddziaływania na środo- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- wisko, a także przyczyni się do zwiększenia bezpie- dawców pana posła Andrzeja Orzechowskiego. czeństwa pracy systemu elektroenergetycznego w tej Bardzo proszę, panie pośle. części Polski. Jeżeli chodzi o inne planowane przedsięwzięcia inwestycyjne w grupie kapitałowej, to stosowne in- Poseł Andrzej Orzechowski: formacje będą pojawiać się zgodnie z wymogami, do których przestrzegania grupa jest zobowiązana. Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Mi- Dziękuję bardzo. nistrze! Wysoka Izbo! Doświadczenia powodzi tysiąc- lecia, powodzi z 1999 r. i powodzi sprzed 4 lat naka- zują bardzo poważną konstatację: aby być mądrym Wicemarszałek Wanda Nowicka: przed szkodą. Wszyscy jesteśmy przeczuleni, i obywatele, i posłowie, i rząd, i samorządy terytorialne. Dziękuję bardzo, panie ministrze. Mam wrażenie, że tegoroczne wyprzedzające majowe Czy pani posłanka Bukiewicz chce zadać pytanie działania w związku z dużymi opadami, działania dodatkowe? wszystkich służb są dowodem na to, że jesteśmy mą- drzy przed szkodą. Po powodzi w 2010 r. podjęto szeroko zakrojone Poseł Bożenna Bukiewicz: działania, zmierzające do sprawnego usuwania skut- ków powodzi oraz lepszej organizacji i współpracy Nie, dziękuję bardzo. jednostek i służb. Na ten cel, a także na poprawę zabezpieczeń przeciwpowodziowych wydano w latach 2010–2013 z budżetu państwa ponad 6200 mln zł. Wicemarszałek Wanda Nowicka: Z infrastruktury można tu wymienić chociażby bu- dowę ponad 1 tys. km wałów przeciwpowodziowych, Dziękuję bardzo. naprawę blisko 5 tys. uszkodzeń na wałach, w tym Kończymy zatem rozpatrywanie tego pytania, roku kończą się prace nad zbiornikiem Świnna Porę- a zarazem informuję państwa, że wszystkie pytania ba, prowadzone są prace nad zbiornikiem Racibórz włączone do porządku dziennego zostały rozpatrzone. oraz w celu zabezpieczenia przeciwpowodziowego Kończymy rozpatrywanie tego punktu porządku Żuław. dziennego. Ponadto utworzono – myślę, że jest to bardzo zna- Przystępujemy teraz do kolejnego punktu. czące – informatyczny system osłony kraju jako no- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 168 Informacja bieżąca

Poseł Andrzej Orzechowski Wicemarszałek Wanda Nowicka: woczesny system ostrzegania w sytuacjach kryzyso- Dziękuję, panie pośle. wych. Prowadzony jest także stały monitoring sytu- Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu acji na terenach zagrożonych podtopieniami i powo- w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji pana Sta- dzią. Ten monitoring prowadzony jest przez Mini- nisława Huskowskiego. sterstwo Administracji i Cyfryzacji, przez służby Bardzo proszę, panie ministrze. (Oklaski) hydrometeorologiczne i przez służby kryzysowe wo- jewodów. Na stronie informatycznego systemu osłony kraju dostępne są mapy zagrożenia i ryzyka powo- Sekretarz Stanu w Ministerstwie dziowego. Istnieje także system informowania oby- Administracji i Cyfryzacji wateli. Lokalne media, Policja, straż miejska i straż Stanisław Huskowski: pożarna prowadzą ten system informowania. Na początku 2013 r. rząd przyjął także uchwałę Pani Marszałek! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Rze- o opracowaniu masterplanów dla dorzeczy Odry i Wi- czywiście przy zmieniającym się klimacie na świecie, sły. Te kompleksowe dokumenty, opracowywane w Europie, dotyczy to również Polski, powodzie czy przez Ministerstwo Środowiska, spełniają wymogi nadmierne opady deszczu zdarzają się coraz częściej unijnej ramowej dyrektywy wodnej i Komisji Euro- i mają coraz większą intensywność. Powódź tysiąc- pejskiej, co jest niezwykle istotne, bowiem w perspek- lecia, tak wówczas nazywana, w 1997 r. dotknęła tywie finansowej do roku 2020 w Programie Opera- znaczne obszary Rzeczypospolitej. W wyniku tego cyjnym „Infrastruktura i środowisko” przewidziano bardzo wiele mienia prywatnego, ale i komunalnego, aż 700 mln euro na działania i inwestycje związane i państwowego zostało zniszczone. Został opracowa- z ochroną przeciwpowodziową. ny – przez lata zresztą był opracowywany – program, Rząd i służby kryzysowe mają do wykorzystania który się najpierw miał nazywać Odra 2000, potem wiele instrumentów antypowodziowych, poza inwe- Odra 2005, ostatecznie Odra 2006. Został on przyję- stycjami w zbiorniki wodne, wały przeciwpowodzio- ty przez parlament i jest realizowany. Dwa najważ- we w ramach programów przeciwpowodziowych do niejsze zadania w ramach tego programu, objęte tym tych instrumentów należą wczesne ostrzeganie i mo- programem, to budowa zbiornika Racibórz i Wroc- nitoring, informowanie o ewakuacji w razie potrzeby, ławski Węzeł Wodny, modernizacja i rozbudowa Wrocławskiego Węzła Wodnego. Te przedsięwzięcia umiejętna praca na zbiornikach retencyjnych, ak- są realizowane aktualnie i w najbliższym okresie zo- tywność Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, cen- staną zakończone. Pierwsze zadania, jeśli chodzi tralnego sztabu kryzysowego i jego wojewódzkich o Wrocławski Węzeł Wodny, już zostały oddane do odpowiedników, a także służby obrony cywilnej. Do użytku, są realizowane kolejne. Zbiornik Racibórz tych instrumentów należy także współpraca i koor- jest już prawie na półmetku budowy, jeśli chodzi o wy- dynacja z sąsiadami Polski, pomoc służb z terenów datkowane kwoty. Podobnie, choć w innym prawnym niezagrożonych, np. z terenów północnej Polski. In- systemie, dzieje się z ochroną dorzecza Wisły, w szcze- strumentem jest też rezerwa celowa z budżetu pań- gólności górnej Wisły. Tam mamy do czynienia nie stwa na pomoc dla rodzin i gospodarstw domowych z programem ustawowym, ale rządowym, przyjętym dla tych, którzy ucierpieli w wyniku podtopień bądź uchwałą Rady Ministrów, dotyczącym bezpieczeń- powodzi, szybkie szacowanie strat i wypłata zasiłków stwa powodziowego w obrębie górnej Wisły – realizo- oraz inna pomoc, a także obniżenie zagrożenia po- wanych jest bardzo wiele zadań usystematyzowanych wodziowego w układzie zlewniowym. w 39 głównych działach. Wysoka Izbo! Na podstawie tegorocznych wyda- Oprócz tego oczywiście rząd Polski reaguje na rzeń widać wyraźnie poprawę koordynacji działań poszczególne powodzie lub osuwiska czy podtopienia, między administracją rządową a samorządem, a tak- różne inne klęski żywiołowe, które mają miejsce że współpracę wielu jednostek i służb odpowiedzial- w Rzeczypospolitej. Wspomaga on w tym zakresie nych za udzielanie pomocy poszkodowanym i usuwa- samorządy. Pierwszym organem odpowiedzialnym za nie skutków powodzi. Wydaje się zatem, że w przy- działania w czasie kryzysu, a potem za usuwanie padku zagrożeń powodziowych właściwą formą prze- skutków powodzi są bowiem samorządy. Następnie, ciwdziałania jest przemyślane systemowe podejście jeżeli przekracza to ich możliwości, do tego włącza i przede wszystkim długofalowy plan działania. się rząd. Rząd się oczywiście coraz częściej musi włą- W związku z powyższym w imieniu Klubu Parla- czać. Istnieje ustawowy zapis, że samorządy muszą mentarnego Platforma Obywatelska proszę pana mi- tworzyć 0,5-procentowy w stosunku do wielkości nistra o informację bieżącą na temat przedsięwzięć własnego budżetu odpis na zarządzanie kryzysowe, związanych z przygotowaniem infrastruktury prze- na działania kryzysowe, a poza tym dopiero wówczas ciwpowodziowej oraz dotyczących pomocy adresowa- samorządom należy się pomoc ze strony państwa, nej zarówno do osób fizycznych, jak i do samorządów jeżeli w wyniku kataklizmu szkody są większe niż poszkodowanych w wyniku ostatnich niekorzystnych 5% planowanych wpływów do budżetu danego samo- zjawisk meteorologicznych. Dziękuję bardzo. rządu w roku poprzedzającym wydarzenie. Samorządy 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 169

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Administracji Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra i Cyfryzacji Stanisław Huskowski przy okazji omawiania tego problemu o zbiornik Kąty – Myskowa. korzystają z tego, w pewnym sensie, dobrodziejstwa (Poseł Bogdan Rzońca: Myscowa.) i są bardzo silnie wspierane ze środków budżetowych. Tak, dziękuję, Myscowa. Dotyczy to także mieszkańców zalanych terenów. ...zbiornik na Wisłoce, który już praktycznie od Mieszkańcy są uprawnieni do wsparcia w kwocie na lat międzywojennych był tam planowany. Były różne gospodarstwo do 6 tys. zł. Jest to taka szybka, bez- propozycje, odkładano to, przekładano, w pewnym zwrotna pomoc na działania bieżące, na usuwanie momencie prace były już dość daleko zaawansowane. skutków we własnym mieszkaniu czy domostwie, na Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowe- odtworzenie ewentualnie jakiegoś sprzętu AGD czy go nawet złożył projekt ustawy z postulatem, aby podłóg, czy czegoś. Większe kwoty są obwarowane wa- wprowadzić to jako inwestycję wieloletnią, ale póź- runkiem weryfikacji przez komisję wojewody, bo są oczywiście dopuszczalne większe kwoty. niej zostało to odrzucone przez większość rządzącą. Są też różne inne możliwości wsparcia przez bu- A więc pytanie – jeżeli nie ma pan takiej wiedzy, pa- dżet państwa samorządów, ale i podmiotów gospodar- nie ministrze, dzisiaj, to proszę o odpowiedź na piś- czych. W przypadku samorządów, tak jak powiedzia- mie: Jaki postęp jest w tym zakresie i czy są szanse, łem, jeżeli szkody przekroczą 5% dochodów planowa- aby ten zbiornik został wybudowany? Spełniałby on nych w poprzedzającym roku, wówczas ta pomoc może wiele funkcji dla tamtych terenów, poprzez ziemię być w wysokości do 80% szkód, które zostały wyrzą- jasielską, Dębicę, Mielec, to byłby naturalny zbiornik dzone przez kataklizm. W przypadku gdy te uszkodze- wody pitnej, zaś zabezpieczenie przeciwpowodziowe, nia mają zdecydowanie większą skalę, wówczas rząd o którym dzisiaj dyskutujemy, jest najbardziej istotne wydaje – już wydawał co najmniej dwukrotnie – takie w tym momencie, bo szkody powodziowe są bardzo uchwały, które pozwalają samorządom na korzystanie duże przy każdym nasileniu. A więc pytanie: Czy ze środków pomocowych w wysokości do 100% szkód, prace będą kontynuowane i na jakim są etapie? Dzię- ale także pozwalają samorządom na dodatkowe różne kuje bardzo. inne działania, nie tylko samorządom, ale i obywatelom, na przykład na tryb uproszczony przy odbudowie uszkodzeń – wówczas nie obowiązują przepisy Prawa Wicemarszałek Wanda Nowicka: budowlanego wymagające pozwolenia na budowę, wystarczy zgłoszenie itd. Dziękuję bardzo, panie pośle. Co do szczegółowych spraw, które, jak sądzę, wielu Czy jest pan poseł Olejniczak? z posłów będą interesowały, jeśli chodzi o poszczegól- Nie ma. ne elementy realizacji tego programu przeciwpowo- Ale jest pan poseł Siedlaczek. dziowego, to odpowiem w ostatnim wystąpieniu. Może Bardzo proszę, pan poseł Henryk Siedlaczek na tym etapie to tyle. Dziękuję bardzo. (Oklaski) z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska.

Wicemarszałek Wanda Nowicka: Poseł Henryk Siedlaczek:

Dziękuję, panie ministrze. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Otwieram dyskusję. Dzisiejsza debata jest takim momentem, w którym Do dyskusji zgłosili się posłowie i posłanki. powinniśmy zwrócić uwagę na kwestie, które jeszcze Czy ktoś jeszcze chciałby się dopisać do listy, jeśli nie są doprowadzone do końca, tak, jak to w jakiś tego do tej pory nie zrobił? sposób obiecaliśmy, wymarzyliśmy czy wymyślili- Jeśli nie, to listę zamykam. Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marek Rzą- śmy, jak się umówiliśmy. sa z klubu… Pierwsze pytanie do pana ministra jest związane Nie ma pana posła? z małą retencją. Otóż bardzo ładnie realizujemy To pan poseł Grzegorz Matusiak z PiS. „Program dla Odry – 2006”, bez względu na komen- Jest? tarze ten program jest realizowany dobrze. Jednakże Też nie ma. chciałbym podpytać o małą retencję... A zatem pan Mieczysław Kasprzak z PSL. (Poseł Bogdan Rzońca: Nie ma programu.) Widziałam chyba pana posła. ...o kwestie związane z budową całego zabezpie- Bardzo proszę, panie pośle. czenia wokół, systemu związanego z międzywalem, z Wrocławskim Węzłem Wodnym, ze zbiornikiem Racibórz, z małą retencją – z małą retencją, która nie Poseł Mieczysław Kasprzak: dopuści, nie ma tu takiej możliwości, w przyszłości do zalewania z drugiej strony gmin, które znajdują Dzień dobry, pani marszałek, ale pani przyspie- się poza międzywalem. Nieuchronnie zbliża się chwi- szyła. la odpowiedzi na pytanie, co z Wisłą, co z programem 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 170 Informacja bieżąca

Poseł Henryk Siedlaczek nież na pewne zagrożenie związane z nadmiarem ilości wody, dotyczące lokalnych podtopień. I tutaj, dla Wisły. Ten program na pewno prędzej czy później panie ministrze, kłania się potrzeba współpracy Mi- wejdzie w życie, ujrzy światło dzienne. nisterstwa Administracji i Cyfryzacji z Minister- (Poseł Bogdan Rzońca: Rząd zlikwidował.) stwem Środowiska. Powiem, o co mi chodzi. Na po- Przestań krzyczeć, człowieku. (Wesołość na sali, przednim posiedzeniu zadawałem pytanie w odnie- oklaski) sieniu do nadmiernej populacji bobrów, które niszczą W związku z tym pytanie jest następujące. (Dzwo- wały przeciwpowodziowe, niszczą urządzenia melio- nek) Otóż w międzywalu dzisiaj, które jest większe, racyjne, tworzą tamy na lokalnych ciekach wodnych, znaleźli się rolnicy z dorzecza Odry. To są gospodar- a tym samym wtedy, kiedy są opady, powodują pod- stwa o wielkim areale i jest ich kilka. W związku topienia. I myślę, że byłoby celowe, gdyby Minister- z tym czy nie byłoby właściwe doprowadzenie do ta- stwo Administracji i Cyfryzacji wspólnie z Minister- kiej sytuacji, iż przynajmniej dwa, trzy resorty zasta- stwem Środowiska, wspólnie z ministerstwem rolni- nowiłyby się nad umożliwieniem wejścia w posiada- ctwa opracowało komplementarny program zabez- nie, użyczenia takiego areału, który byłby większy niż 50%, poza międzywalem? Przychodzi Wisła. Tam pieczenia wszystkich urządzeń, które są związane są wąskie pasy gruntów, będzie problem duży. Nad z ciekami wodnymi, z ciekami odprowadzającymi Odrą są duże gospodarstwa, ich jest kilka. Czy nie wodę. Dziękuję. (Oklaski) można by spróbować przepracować tej kwestii w taki sposób, aby na zasadzie precedensu wnieść ją później jako gotową do programu... Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak) Dziękuję. Głos zabierze w celu zadawania pytań pani poseł Janina Okrągły. Wicemarszałek Bardzo proszę. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Panie pośle, ale moja poprzedniczka ustaliła czas Poseł Janina Okrągły: na jedną minutę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Krótko. Wielkie powodzie na Odrze i jej dopływach Poseł Henryk Siedlaczek: występują. Często znamy opisy powodzi, które wy- stąpiły w XIX, w XX w., a ostatnie powodzie miesz- Dziękuję bardzo. Przepraszam, panie marszałku. kańcy regionu dobrze pamiętają. Od ponad 100 lat Dziękuję. (Oklaski) istnieją koncepcje budowy i rozbudowy zabezpieczeń przeciwpowodziowych, włącznie ze zbiornikiem Ra- cibórz. Powódź w 1997 r. była największa, a w 2010 r. Wicemarszałek mało brakowało, omalże się to powtórzyło. Zbiornik Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Racibórz budujemy wolno, ale budujemy, lecz miesz- kańcy powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego bardzo Przepraszam – 2 minuty. Ale przekroczył pan się niepokoją i pytają o brak części prawostronnego czas. (Wesołość na sali) Bardzo proszę, pytania zadawał będzie pan poseł obwałowania rzeki Odry. Nie chcą żyć na terenach Waldemar Andzel. zalewowych. Jak mamy wytłumaczyć brak tej czę- Pan poseł jest nieobecny. ści obwałowania rzeki Odry? Stąd moje pytanie: Kie- Pan poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk. dy prawa strona Odry zostanie zamknięta ukończo- Panie marszałku, bardzo proszę. nym wałem przeciwpowodziowym? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk: Wicemarszałek Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Dziś adresatem kwestii dotyczących przedsięwzięć związanych z przygotowaniem infrastruktury prze- Dziękuję bardzo. ciwpowodziowej jest minister administracji i cyfry- Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława zacji, natomiast tematem ogólnym jest zabezpiecze- Szweda. nie przed powodzią. Chciałbym zwrócić uwagę rów- Bardzo proszę. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 171

Poseł Stanisław Szwed: Unii Europejskiej przewiduje się – ewentualnie jakie – środki finansowe na dalszą poprawę infrastruktu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ry przeciwpowodziowej w Polsce? Chciałbym pana zapytać o tereny związane z Podbe- Istotnym elementem skutecznego działania wszyst- skidziem, czyli powiatami żywieckim, bielskim, cie- kich służb odpowiedzialnych za walkę z powodzią szyńskim, miastem Bielskiem-Białą, gdzie specyfika jest współdziałanie. Dzisiaj współdziałają straże po- powodzi jest taka, że woda przybiera gwałtownie, żarne, zarówno ochotnicza straż pożarna, jak i Pań- bardzo mocno i później straty są olbrzymie. W powie- stwowa Straż Pożarna. W tych działaniach zawsze cie żywieckim straty wywołane tegoroczną powodzią wspólnie na froncie są państwowcy i ochotnicy z ochot- szacuje się na 45 mln zł. Dzięki determinacji straża- niczych straży pożarnych, ale właśnie ci ostatni są ków udało się uratować przed tegoroczną powodzią głównie finansowani przez samorządy gminne. Czy na przykład miasto Żywiec. W Skoczowie na dużym po ostatnich lub wcześniejszych działaniach będzie moście na Wiśle również został wstrzymany ruch ze również udzielana pomoc ochotniczym strażom po- względu na powódź. żarnym z budżetu państwa, zwłaszcza tym, których Chciałbym zapytać pana ministra o kilka rzeczy, sprzęt ucierpiał? Mieliśmy przypadki, w których rze- które dotyczą małych zbiorników retencyjnych, głów- czywiście został zniszczony lub uszkodzony sprzęt. nie chodzi o rzekę Sołę: Czy w tych planach są prze- Czy w takich sytuacjach poza standardowymi dzia- widziane takie zbiorniki? Jeżeli chodzi o regulację łaniami, jak ubezpieczenia, będzie również udzielana rzek, to od wielu miesięcy, a nawet lat, można tak pomoc ze strony państwa, jeżeli chodzi o funkcjono- powiedzieć, domagamy się większych środków na wanie ochotniczych straży pożarnych? Sądzę, że regulację rzek, szczególnie na Żywiecczyźnie. Czy w wielu przypadkach gminy nie są w stanie sobie w tej sprawie mógłby pan minister też udzielić odpo- z tym wszystkim poradzić. Dlatego też chciałbym wiedzi? W kwestii wałów przeciwpowodziowych jest zapytać: Jak systemowo (Dzwonek) będzie wpierany taki mankament, że ciągle brakuje środków na uzu- cały system wsparcia ze środków budżetu dla ochot- pełnianie, poprawianie wałów. I bardzo ważna kwe- niczych straży pożarnych, zwłaszcza tych, które stia, szczególnie na Żywiecczyźnie, nowe zjawisko uczestniczą w tych zdarzeniach i tracą sprzęt, który – osuwanie się ziemi. Przez olbrzymie opady deszczu wcześniej był zakupiony ze środków samorządowych. osuwa się ziemia. Część budynków jest po prostu do Dziękuję. (Oklaski) wyburzenia. Dotyczy to między innymi Międzybro- dzia Bialskiego i gminy Milówka. Czy w tej sprawie też można liczyć na ujęcie w planach dotyczących Wicemarszałek walki przeciwpowodziowej środków na poprawę tej Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: sytuacji, gdyż samorządy nie są w stanie same sobie z tym poradzić? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję panu posłowi. Pytania będzie zadawała pani poseł Jagna Mar- czułajtis-Walczak. Wicemarszałek Bardzo proszę. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Dziękuję panu posłowi. Poseł Jagna Marczułajtis-Walczak: Głos zabierze pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo proszę. Moje pytanie dotyczy infrastruktury powodziowej w Małopolsce. Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Poseł Tadeusz Tomaszewski: Wodnych w Krakowie województwo małopolskie mia- ło otrzymać ponad 27 mln zł na rozbudowę wałów Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! przeciwpowodziowych w Małopolsce. Dzięki inwesty- Bardzo ważnym elementem sprawnego funkcjonowa- cjom realizowanym z tych pieniędzy poprawiłoby się nia urządzeń przeciwpowodziowych jest zarządzanie bezpieczeństwo ponad 54 tys. osób i prawie 3750 do- nimi. Czy według pana ministra dotychczasowa for- mów mieszkalnych i zabudowań. Jednak oczekiwane muła prawna zarządzania tymi urządzeniami prze- przez małopolskie samorządy środki z rezerwy celo- ciwpowodziowymi jest właściwa? Czy to, że jest kilku wej budżetu państwa na usuwanie skutków powodzi właścicieli, zarządzających, nie jest również powo- z lat 2010–2013 na razie nie zostaną przekazane do dem tego, że nie wykorzystujemy wszystkich szans poszczególnych województw. Poinformowało o tym związanych z poprawą tej infrastruktury? Ministerstwo Środowiska. Pytanie: Czy małopolskie Jakie środki finansowe zostały zainwestowane samorządy, które oczekują na środki z rezerwy celo- w ostatnich latach w poprawę infrastruktury prze- wej budżetu państwa na usuwanie skutków powodzi ciwpowodziowej, zwłaszcza biorąc pod uwagę środki z lat 2010–2013, otrzymają te środki? Kiedy zostaną europejskie? Czy w nowej perspektywie finansowej one uruchomione? 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 172 Informacja bieżąca

Poseł Jagna Marczułajtis-Walczak rozbudowa lewego wału rzeki Łęg w gminach Gorzy- ce i Zaleszany, analiza programu inwestycyjnego Mam jeszcze drugie pytanie. W związku z zale- w zlewni Wielopolki. ceniami Komisji Europejskiej dotyczącymi wdroże- Finansowanie tych zadań zostało wstępnie przy- nia jednolitego sposobu gospodarowania wodami jęte na posiedzeniu komitetu sterującego programu i ochroną przeciwpowodziową oraz uzasadnioną opi- w dniu 29 stycznia 2014 r. To stało się podstawą do nią skierowaną do Rzeczypospolitej Polskiej powsta- planowania środków finansowych na realizację prac ła konieczność rezygnacji z sektorowych i regional- budowlanych, dokumentacji oraz wypłaty odszkodo- nych programów ochrony przeciwpowodziowej, w szcze- wań za przejęcie nieruchomości. Sprawa jest bardzo gólności z „Programu ochrony przed powodzią w do- ważna, bo w sześciu przypadkach przeprowadzono już rzeczu górnej Wisły”. Projekt przewiduje zniesienie postępowania przetargowe i zawarto umowy z wyko- „Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu nawcami. (Dzwonek) Konsekwencją pozbawienia tych górnej Wisły” przy jednoczesnym utrzymaniu rea- środków jest powstanie zobowiązań finansowych wo- lizacji rozpoczętych zadań do końca 2015 r., to jest bec wykonawców w wysokości kwot nieotrzymanych do czasu zastąpienia masterplanów zaktualizowa- dotacji w 2014 r. wraz z należnymi odsetkami. W re- nymi planami gospodarowania wodami zgodnymi zultacie tymi kosztami obciążony zostanie budżet z przepisami unijnymi. Czy wiadomo już zatem, co państwa, bo samorząd województwa podkarpackiego będzie po roku 2015 i czy program będzie kontynu- nie dysponuje takimi środkami. owany? Jeżeli tak, to w jakiej formie? Dziękuję bar- Jaka jest więc szansa na przywrócenie wszyst- dzo. (Oklaski) kich siedmiu zadań do planu na 2014 r.? Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Wicemarszałek Dziękuję, pani poseł. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Głos zabierze pan poseł Jan Warzecha, Prawo Dziękuję panu posłowi. i Sprawiedliwość. Głos zabierze pani poseł Dorota Niedziela, Plat- Proszę bardzo. forma Obywatelska. Proszę bardzo, pani poseł. Poseł Jan Warzecha:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Poseł Dorota Niedziela: strze! W związku z uchyleniem – powtarzam: uchyleniem – „Programu ochrony przed powodzią w do- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! rzeczu górnej Wisły” samorząd województwa podkar- Nie będę się tu wyróżniała niczym szczególnym, po- packiego obawia się o los siedmiu inwestycji związa- chodzę z Małopolski, więc moje pytanie dotyczy Ma- nych z ochroną przeciwpowodziową. Marszałek wo- łopolski. Właściwie będę występowała w imieniu jewództwa zwrócił się do premiera o zabezpieczenie samorządów małopolskich, dokładnie samorządu Kęt środków na lata 2014–2015 w łącznej kwocie 25 mln zł i całej Małopolski zachodniej. na dokończenie rozpoczętych działań. Mamy problem z Sołą, z Wisłą. Nasze pytanie jest Wiele regionów Podkarpacia to tereny zalewowe, zasadnicze: Kiedy i jak zostanie rozwiązana sprawa a planowane inwestycje, również te ujęte w „Progra- m.in. tego, o czym mówiła pani poseł Marczułajtis, mie ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wi- czyli rezerwy celowej? sły”, miały mieszkańcom naszego regionu dać poczu- Moja gmina wielokrotnie zwracała się z prośbą cie bezpieczeństwa. Należą do nich: zabezpieczenie o pomoc w naprawieniu uszkodzeń wałów po powodzi przed powodzią osiedla Rzochów w Mielcu przez bu- w 2010 r. One nie zostały naprawione, przewyższa to dowę prawego wału Wisłoki, opracowanie projektu możliwości gminy. Cały czas mamy problem z tym, zabezpieczenia przed powodzią doliny potoku Zawad- aby ochronić się przed powodzią, tylko i wyłącznie ka w gminie Dębica, opracowanie projektu pod na- przez to, że mamy nienaprawione wały. Wezbranie, zwą „Wisła etap 2”, czyli rozbudowa prawego wału z którym mieliśmy do czynienia 16 maja, jeszcze po- Wisły i prawego wału Sanu na terenie gmin Gorzyce gorszyło istniejącą sytuację i już zagraża to bezpie- i Radomyśl nad Sanem, opracowanie projektu czeństwu. Natomiast sama gmina nie jest w stanie „Ochrona przed powodzią i odprowadzenie wód po- sobie z tym poradzić. wierzchniowych w zlewni potoku Motwica w gmi- Czy istnieją możliwości skierowania rezerwy cenach Laszki i Jarosław”, rozbudowa lewego wału lowej, o której mówiła pani poseł, tej, która nie zo- rzeki Trześniówka w gminach Tarnobrzeg i Grębów, stała przekazana po powodzi w 2010 r.? (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 173

Wicemarszałek nie strażaków straży pożarnej oraz ochotniczych Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: straży pożarnych, i wcześniejszych trafionych pro- gnoz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Dziękuję, pani poseł. w niektórych miejscach mogło dojść do naruszenia Głos zabierze pani poseł Maria Zuba. struktury wałów przeciwpowodziowych. Można było Bardzo proszę. również zauważyć, że w niektórych miejscach swo- bodny przepływ wody był ograniczony przez drzewa i krzewy na międzywalu. Czy przewiduje się podjęcie Poseł Maria Zuba: w tym zakresie działań, w szczególności przeznaczenie środków budżetowych na naprawę i wycinkę Dziękuję bardzo. drzew? Działania te są bowiem szczególnie istotne Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytania, które z punktu widzenia kolejnych zagrożeń w przypadku kieruję do pana ministra, dotyczą województwa świę- powodzi. Bardzo dziękuję. (Oklaski) tokrzyskiego i są wynikiem licznych wątpliwości i py- tań kierowanych do mnie w czasie spotkań, jak rów- nież w czasie różnych interwencji. Stąd też moja Wicemarszałek prośba, żebym odpowiedź otrzymała na piśmie. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: W jakiej wysokości zostały przyznane środki powodziowe na rzecz terenu województwa świętokrzy- Dziękuję, pani poseł. skiego i jaki to stanowi procent środków przyznanych Pan poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawiedli- w skali kraju? Ile to wynosi procentowo w stosunku wość. do potrzeb? Na jaką infrastrukturę zostały one przy- Proszę bardzo. znane? Ile środków przyznano na odbudowę dróg? Jakim gminom zostały one przyznane? Ile w wyniku powodzi kilometrów dróg zostało zniszczonych, a ile Poseł Bogdan Rzońca: zostało odbudowanych i w których gminach? Ile środ- ków przeznaczono na odbudowę wałów, a ile na me- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam prośbę do liorację? Gdzie są lub będą prowadzone inwestycje, pana ministra, żeby wyraźnie powiedział, kiedy rząd które mają na celu przeciwdziałać powodziom? Gdzie uchylił program dorzecza górnej Wisły i „Program wystąpiły lokalne podtopienia w województwie świę- dla Odry – 2006”, bo to jest fakt i trzeba to wiedzieć, tokrzyskim? Jak rząd ocenia – i to jest bardzo ważne żebyśmy jako posłowie nie narażali się na śmiesz- pytanie, panie ministrze – racjonalność wydanych ność, kiedy mówimy, że takie programy są. Wcale to pieniędzy? Czy wydatkowanie tych środków w pań- nie znaczy – nie chcę tu siać taniej propagandy – że stwa ocenie jest upolitycznione? Myślę, że odpowiedź jeśli nie ma programów, to nie ma inwestycji. Są in- otrzymamy jak na dłoni, kiedy rząd rzetelnie przed- westycje i doskonale o tym wiemy, inwestycje są pro- stawi porównanie wysokości nakładów na mapie alo- wadzone, tylko nie używajmy już tych sformułowań, kacji środków z mapą zniszczeń. nazw tych programów, bo tych nazw już po prostu Kolejna sprawa dotyczy problemów, jakie mają nie ma ani tych programów nie ma. samorządy z wodami, które są zgromadzone w zale- Mam takie pytanie. Otóż wczoraj na posiedzeniu wach. Prawda jest taka, że pomoc, która jest kiero- Komisji Infrastruktury dosyć długo dyskutowaliśmy wana do samorządów w tym zakresie, jest znikoma. o żegludze śródlądowej i w tym zakresie są także in- (Dzwonek) Natomiast sprawy związane z administro- westycje związane z tematem dzisiejszej informacji. waniem, gospodarowaniem zalewami do tej pory są Okazało się, że jeśli chodzi o żeglugę śródlądową, nieuporządkowane, a zalewy stanowią bardzo poważ- jeśli chodzi o przewóz towarów, to cofnęliśmy się do ne zagrożenie powodziowe. Dziękuję. (Oklaski) Polski międzywojennej. Tak ogromne zaniedbania jak te pokazane wczoraj na posiedzeniu Komisji In- frastruktury w protokole Najwyższej Izby Kontroli Wicemarszałek po prostu bulwersują praktycznie każdego posła Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: i powinny bulwersować – w dobrym tego słowa znaczeniu. Po prostu tracimy pewną wartość, którą mie- Dziękuję, pani poseł. liśmy. Kanały nie są budowane, rzeki nie są pogłę- Głos zabierze pani poseł Iwona Kozłowska, Plat- biane, żegluga śródlądowa, jeśli chodzi o transport forma Obywatelska. towarów, praktycznie nie istnieje, a to byłoby bardzo Proszę bardzo. istotne z punktu widzenia przewozu masy towarowej w Polsce. Poseł Iwona Kozłowska: W związku z tym mam jeszcze jedno pytanie, bo też powinno to wybrzmieć przy okazji dyskusji o in- Dziękuję. westycjach przeciwpowodziowych. W tej chwili – jest Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! to co prawda zadanie ministra środowiska – trwają Pomimo zaangażowania służb mundurowych, głów- prace mające na celu dostosowanie prawa polskiego 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 174 Informacja bieżąca

Poseł Bogdan Rzońca już zostały wykonane koncepcje, szczególnie na obszarach Małopolski, Podkarpacia, Śląska, tam, gdzie do ramowej dyrektywy wodnej. Jest w tym zakresie potok zbiera w kilka godzin i na drugi dzień dostrze- duży problem, bo ramowa dyrektywa wodna została gamy tylko zniszczenia? Mamy w tym zakresie pew- przyjęta w 2000 r. Kolejne rządy nie zdążyły przygo- ne wnioski, natomiast brakuje zabezpieczenia całości tować dokumentów pod tę ramową dyrektywę wod- kwoty na realizację tego programu ochrony górnej ną, a jest taki problem, który moim zdaniem będzie Wisły. Wśród takich inwestycji jest założenie wodo- wykorzystywany przez ekoterrorystów, że pewne wskazów na potokach górskich, połączenie wszyst- inwestycje (Dzwonek) oceniane przez ministra środo- kich prac (Dzwonek) różnych właścicieli potoków wiska będą po prostu eliminowane. i rzek, ponowne rozważenie budowy małych zbiorni- Moja prośba i zarazem pytanie: Czy minister ad- ków wielofunkcyjnych, przystąpienie do remontów ministracji będzie wchodził w skład gremiów ocenia- wałów przeciwpowodziowych i rozważenie, kto za nie jących inwestycje przeciwpowodziowe czy związane powinien odpowiadać. z gospodarką wodną, czy też ta kwestia zostanie po- I w związku z tym pytanie: Czy w ocenie pana zostawiona tylko w Ministerstwie Środowiska? Uwa- ministra te pilne zadania inwestycyjne mają szansę żam, że będzie duże zagrożenie, jeśli minister admi- na realizację w najbliższym czasie, zważając na to, nistracji nie wkroczy twardo ze swoimi, powiedzmy, że finansowanie programu górnej Wisły jest znacznie powinnościami i obowiązkami, jeśli chodzi o bezpie- ograniczone? Dziękuję bardzo. (Oklaski) czeństwo powodziowe, w zakres ocen projektów inwestycyjnych przygotowanych w ramach masterpla- nów, czyli 10 tys. zgłoszonych w tej chwili inwestycji Wicemarszałek do realizacji, jeśli chodzi o żeglugę śródlądową i go- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: spodarkę wodną. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, pani poseł. Głos zabierze pan poseł Józef Lassota. Wicemarszałek Bardzo proszę. Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Dziękuję. Poseł Józef Lassota: Pan poseł Stanisław Lamczyk jest nieobecny. Pani poseł Joanna Bobowska. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Proszę bardzo. Dzisiejsza debata, w której bierze udział minister administracji i cyfryzacji, jest debatą, która jest Poseł Joanna Bobowska: znacznie szersza niż kompetencje właśnie tego ministerstwa. Mam trochę takie poczucie, że jest taki Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Mi- dualizm, jeśli chodzi w ogóle o zabezpieczenie prze- nistrze! Wysoka Izbo! Można powiedzieć, że doświad- ciwpowodziowe, jeśli chodzi o gospodarkę wodną, że czenia roku 2010 zostały należycie wykorzystane część spraw leży po stronie jednego ministerstwa, w postaci inwestycji w wały, w postaci regulacji pra- druga część spraw, nie wiem, czy ważniejsza, po stro- cy dużych zbiorników wodnych. Po powodzi w 2010 r. nie Ministerstwa Środowiska. Mam pytanie: Czy tu i zagrożeniach z maja tego roku niepokój samorzą- rzeczywiście następuje pełna koordynacja? Pan mi- dowców na pewno budzi fakt, że bardzo wolno postę- nister administracji i cyfryzacji w zasadzie zajmuje pują prace nad dokumentacją, a następnie remonta- się likwidacją skutków powodzi, natomiast tak nami i inwestycjami na głównych dopływach takich prawdę wszystkimi tymi urządzeniami głównie zaj- rzek jak Raba, Soła, Dunajec i San. Ostatnie opady muje się minister środowiska, ewentualnie marsza- pokazały, że brak pomiarów przepływu wody na po- łek. W tym kontekście chciałbym się również podzie- tokach o charakterze górskim nie pozwalał całkowi- lić obserwacjami dotyczącymi funkcjonowania w tej cie ocenić sytuacji w poszczególnych gminach. Zna- dziedzinie na poziomie regionów, województw. Otóż komity sprzęt i ofiarność strażaków nie wystarczają, mamy regionalne zarządy gospodarki wodnej i woje- jeżeli nie ma precyzyjnych informacji. wódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych. Pa- I pytanie: Czy w związku z tym ministerstwo roz- nie ministrze, nastał chyba najwyższy czas, żeby waża, by w takich sytuacjach pozostawić większą postarać się opanować te sprawy w jednolity sposób. rezerwę przeciwpowodziową, tak jak to było w roku Znam przykłady na to, że wykonywanie zadań zle- 2010? Dzisiaj rezerwy w gminach to 10% w budżecie, conych przez jedną instytucję kłoci się z wypełnia- a praktyka ostatnich tygodni pokazuje, że jest to nieniem zadań nałożonych przez drugą instytucję. Nie wystarczające. jest to skoordynowane. Czy w tym zakresie czynio- Drugi temat to temat ochrony zlewni Wisły. Czy ne są jakieś starania, aby zarówno wysiłek ludzki, nie należałoby ponownie rozważyć budowy małych jak i wysiłek finansowy były naprawdę skutecznie zbiorników wielofunkcyjnych, w przypadku których wykorzystywane? Chodzi tu bowiem o jedną sprawę, 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 175

Poseł Józef Lassota w Sandomierzu, to również doskonale wiemy. Chcia- łabym zwrócić uwagę na to, że jest wiele nieodpowie- która dotyczy całej gospodarki wodnej, łącznie z po- dzialnych samorządów, które nie przygotowały na wodziami, a działania są jednak rozbieżne. Nie mó- czas planów zagospodarowania przestrzennego. Tym wię już o tym, że zarządy melioracji i urządzeń wod- samym dochodzi do rabunkowej polityki przestrzen- nych naprawdę mają żenująco niskie środki na nej. Wiele osób w nieodpowiedzialny sposób zabudo- utrzymanie urządzeń, za które odpowiadają. Dzię- wuje doliny rzek, m.in. dolinę rzeki Mlecznej, o której kuję. (Oklaski) wspomniałam, zabudowuje się sukcesywnie w dziel- nicy Zarzecze-Podlesie. Tym samym zmniejsza się drastycznie retencja wody opadowej, która gdzieś musi Wicemarszałek wylać, w związku z czym wylewa w Bieruniu, w San- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: domierzu. (Dzwonek) Mamy tu do czynienia z naczy- Dziękuję panu posłowi. niami połączonymi, więc musimy – zwłaszcza powin- Głos zabierze pani poseł Ewa Kołodziej, Platfor- ny to zrobić samorządy – uświadomić sobie to, że nie ma Obywatelska. można tworzyć planów zagospodarowania prze- Proszę bardzo, pani poseł. strzennego w oderwaniu od rzeczywistości powodziowej. Najlepszą prewencją jest tu tworzenie dobrego planu zagospodarowania przestrzennego. Poseł Ewa Kołodziej: W związku z tym mam pytanie do pana ministra: Czy możemy stworzyć jakieś rozwiązania, zastanowić Dziękuję. się nad nimi, jakichś poszukać, tak aby wpłynąć na Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy minister- samorządy, żeby przyspieszyły prace nad tworzeniem stwo przewiduje możliwość uruchomienia środków planów zagospodarowania przestrzennego, zwłaszcza na remont budynków mieszkalnych uszkodzonych w odniesieniu do takich terenów jak w Katowicach na w wyniku ostatnich powodzi? Po powodzi w 2010 r. przykład? Dziękuję pięknie. (Oklaski) została przewidziana przez państwo pula pieniędzy, pomoc finansowa umożliwiająca nie tylko remont domów, ale też całkowitą ich odbudowę. Mam pyta- Wicemarszałek nie: Czy w tym roku również będzie przewidziane Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: takie rozwiązanie? Moja druga część wypowiedzi ma na celu zwrócenie Dziękuję, pani poseł. uwagi rządu na bardzo niepokojące zjawiska. A miano- Głos zabierze pani poseł Bożena Kamińska. wicie, w wielu miejscach… (Gwar na sali) Bardzo proszę.

Wicemarszałek Poseł Bożena Kamińska: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przepraszam. Proszę ułatwić pani poseł zabiera- Moje pytanie dotyczyć będzie wydatków ponoszonych nie głosu. przez samorządy dotknięte powodzią. Te najbardziej dotknięte powodzią z maja tego roku poniosły sto- Poseł Ewa Kołodziej: sunkowo wysokie wydatki na akcję przeciwpowodzio- wą, związane np. z zakupem paliwa, wyżywieniem W wielu miejscach brakuje planów zagospodaro- ratowników, zakupem worków, drobnymi, doraźnymi wania przestrzennego. Jak wiemy, rozwiązania naj- naprawami sprzętu ratowniczego. W związku z tym prostsze, najbardziej oczywiste bywają najczęściej mam pytanie: Panie ministrze, czy planuje się pokry- najwłaściwsze, stanowią najlepszą prewencję przecie, przynajmniej w części, takich wydatków z budże- ciwpowodziową. Chcę dać przykład Katowic. Jedynie tu państwa? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 20% gmin jest objęte planem. Aż 80% terenu Katowic nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, w tym południowe dzielnice, takie jak: Podlesie, Za- Wicemarszałek rzecze i Piotrowice. Co to oznacza? Przez te dzielnice Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: płynie rzeka Mleczna, z pozoru niewinna, mała. Na- tomiast wpływa ona do Gostynki, która płynie przez Dziękuję, pani poseł. Bieruń, a co ta rzeka wyprawiała w Bieruniu w 2010 r., Pana posła Tomasza Kuleszy nie ma. to wszyscy doskonale wiemy. Dalej ta rzeka wypływa Pan poseł Marian Cycoń. do Wisły i płynie przez Sandomierz, a co się działo Bardzo proszę, panie pośle. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 176 Informacja bieżąca

Poseł Marian Cycoń: Pan poseł Cezary Olejniczak. Obecny. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo proszę. Chciałbym zapytać o sytuację zaistniałą przed kilkoma dniami w Nowym Sączu. Na szczęście wojewoda, woje- wódzki zarząd melioracji i urządzeń wodnych oraz re- Poseł Cezary Olejniczak: gionalny zespół załatwili sprawę błyskawicznie. Tego tematu w Nowym Sączu nie było. Otóż w miejscu me- Dziękuję. androwania Dunajca został podmyty i mocno uszko- Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie dzony wał, tuż przy licznie zamieszkałym osiedlu miej- Ministrze! Nawiązując do pytania pana posła Cyconia, skim, grożąc zalaniem dużej części tego osiedla. W tym powiem, że są takie organizacje, są wśród nich organi- miejscu nigdy nie było takich problemów do momentu, zacje pożytku publicznego, mają w swoich statutach kiedy przestano czyścić i udrażniać koryto rzeki, gdyż wpisaną pomoc dla najbardziej potrzebujących, są też takich praktyk zabrania program „Natura 2000” obej- ochotnicze straże pożarne. Jeszcze jeśli chodzi o to py- mujący właśnie ten teren. tanie, ma to pomóc panu ministrowi, to ostatnio Wyso- Chcę zapytać: Czy jest możliwe złagodzenie zaka- ki Sejm zmienił ustawę o zbiórkach publicznych i teraz zów dotyczących utrzymania koryta rzecznego w związ- ci, którzy chcą pomagać, również tym potrzebującym ku z realizacją programu „Natura 2000”, jeśli teren z tamtych terenów, którzy zostali dotknięci ostatnią ten, wraz z rzeką, objęte programem, sąsiadują powodzią czy podtopieniem, mogą taki komitet założyć, z licznie zamieszkałą miejscowością bądź innymi łatwiej będzie można go założyć, i te pieniądze zebrać, obiektami o dużym znaczeniu dla regionu i kraju? i po prostu tym rodzinom, które są dotknięte tym ka- Mam tutaj na myśli duże zakłady pracy i inne obiekty taklizmem, je przekazać. To tak na marginesie. o znaczeniu strategicznym. Nawiążę do wypowiedzi pana posła Lassoty, który Drugi temat dotyczy pomocy dla ofiar powodzi. powiedział o dualizmie. Potwierdza się, że w przypadku klęsk żywiołowych za nadzór, kierowanie tym odpowie- Wiadomą jest sprawą, że gdy wystąpi katastrofalna dzialny jest nie tylko pański resort, panie ministrze, powódź, zazwyczaj jest zbyt mało środków finanso- ale również Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które wych, aby natychmiast, szybko pomóc zlikwidować ma w tym swój udział, bo są służby, które działają na wszystkie skutki takiej katastrofy, zwłaszcza na tere- rzecz potrzebujących, m.in. Państwowa Straż Pożarna, nach prywatnych gospodarstw domowych i rolnych. jednostki ochotniczej straży pożarnej, przede wszyst- Na to potrzeba czasu. kim zrzeszone w krajowym systemie ratowniczo-gaś- Chciałbym zapytać: Czy Ministerstwo Admini- niczym, do tego Ministerstwo Ochrony Środowiska, stracji i Cyfryzacji ma wiedzę na temat (Dzwonek) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. tego, czy w naszym kraju działają organizacje poza- Mam pytanie do pana, może bardziej do rządu, rządowe gromadzące środki finansowe tylko i - wy a pan jest przedstawicielem rządu. Czy trwają prace łącznie dla ofiar kataklizmów, katastrofalnych zja- nad powołaniem tego systemu obrony cywilnej kraju? wisk atmosferycznych, zdarzeń takich jak powodzie, Bo wiemy, że to nie funkcjonuje. Jeśli tak, to czy jed- osuwiska, trąby powietrzne itd.? Czy w naszym kra- nostki, które są włączone do krajowego systemu ra- ju działają fundacje bądź stowarzyszenia profesjonal- towniczo-gaśniczego, jednostki ochotniczej straży nie zajmujące się taką pomocą? Czy istnieją u nas pożarnej, powinny być do tego włączone? Uważam, w kraju takie organizacje pozarządowe działające że powinny. Ta mapa obrony cywilnej powinna opie- jako organizacje pożytku publicznego? Bo jeśli nie rać się na ochotniczej straży pożarnej, przede wszyst- istnieją, to być może warto zastanowić się nad prze- kim na tych jednostkach, które są w krajowym syste- prowadzeniem kampanii informacyjnej zachęcającej mie ratowniczo-gaśniczym. Ale bez środków dla sa- do zakładania tego typu organizacji pozarządowych. morządów... Poseł Tomaszewski (Dzwonek) dobrze W wielu krajach takie organizacje prężnie pracują, powiedział przy okazji tematu tych powodzi i podto- wspierając działania władz państwowych i lokalnych pień, że wszystko zrzucane jest na samorządy. Pani natychmiast po wystąpieniu kataklizmu. Nie pytam posłanka Kozłowska też o tym powiedziała. o organizacje niosące różnoraką pomoc, takie jak Moje pytanie jest takie: Czy zamierzacie państwo Caritas czy Polska Akcja Humanitarna, tylko o or- powołać tę obronę cywilną i wspierać to z budżetu ganizacje zajmujące się wyłącznie gromadzeniem centralnego, czy znowu zrzucicie na barki samorzą- środków i materiałów pomocowych dla ofiar katakli- dów obowiązek finansowania kolejnego zadania? zmów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)

Wicemarszałek Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Dziękuję. Dziękuję, panie pośle. Głos zabierze pan poseł Zbyszek Zaborowski. Głos zabierze pan poseł Marek Rząsa. Nieobecny. Bardzo proszę. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 177

Poseł Marek Rząsa: Poseł Waldemar Andzel:

Dziękuję. Urzędy miast i gmin w większości przypadków Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nie umieszczają informacji o możliwości niebezpie- Jestem posłem z Podkarpacia, z regionu dość często, czeństwa. Brak określonych granic obszarów zagro- niestety, zagrożonego powodziami, szczególnie w czę- żonych powodzią jest naruszeniem ustawy o plano- ści południowo-zachodniej i północnej. W związku waniu i gospodarowaniu przestrzennym. W wyniku z zaleceniami Komisji Europejskiej dotyczącymi tego, a także wielu innych zaniedbań co roku od kilku lat ponoszone są olbrzymie straty liczone w milio- wdrażania jednolitego sposobu gospodarowania wo- nach złotych. Niestety nie jest to jednorazowy przy- dami i ochroną przeciwpowodziową rząd pracuje nad padek zaniedbania. uchyleniem „Programu ochrony przed powodzią w do- W ciągu ostatnich kilku lat NIK wielokrotnie rzeczu górnej Wisły” oraz zniesieniem pełnomocnika kontrolowała stan zabezpieczenia przeciwpowodzio- rządu ds. tego programu. Na szczęście jednocześnie wego i mimo alarmujących sygnałów zamieszczonych projekt ten przewiduje utrzymanie realizacji zadań w późniejszych raportach nie wyciągnięto z tego żad- inwestycyjnych już wcześniej zaplanowanych. nych wniosków. Jak podkreśla organ kontroli pań- W związku z tym chciałbym zapytać pana mini- stwowej, zaniedbania miały związek z brakiem pre- stra: Czy nie ma realnego zagrożenia realizacji zadań cyzyjnych przepisów dotyczących realizacji inwesty- mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo po- cji, szczególnie na obszarach zagrożonych powodzią. wodziowe w moim województwie, czyli województwie Jest to kolejna porażka w zakresie ustanawianych podkarpackim? To jest kwota ok. 26 mln zł. przez władzę ustawodawczą aktów państwowych. Drugie moje pytanie. Zapytam o słynny, w cudzy- Mam pytanie: Kiedy zostanie utworzony kom- słowie, zbiornik Kąty-Myscowa. Jakie są dalsze plany pleksowy, fundamentalny dokument zawierający wy- dotyczące budowy tego zbiornika, który jest niezwy- raźnie wytyczne oraz szczegółowy plan ochrony przeciwpowodziowej w Polsce? Dodatkowo chciałbym kle ważny dla południowych powiatów Podkarpacia? jeszcze przypomnieć, iż w 2009 r. na ochronę prze- Dziękuję uprzejmie. ciwpowodziową w dorzeczu Wisły z Banku Świato- wego została przeznaczona kwota 505 mln zł, z czego na budowę zbiornika przeciwpowodziowego wydano Wicemarszałek wówczas jedynie 41,5 mln zł. W związku z tym proszę Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: o odpowiedź: Czy zostaną podjęte działania mające na celu kontrolowanie i wykorzystanie w pełni środ- Dziękuję panu posłowi. ków służących zwiększeniu bezpieczeństwa miesz- Jako ostatni pytania zadawał będzie pan poseł kańców? Waldemar Andzel. Jeżeli chodzi o to, co zostało powiedziane, w pełni Bardzo proszę. się zgadzam z tym, że powinno być większe wsparcie ze strony budżetu państwa (Dzwonek) dla organizacji, które działają tak jak ochotnicze straże pożarne, Poseł Waldemar Andzel: szczególnie te, które są skupione w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według najnow- szego raportu Najwyższej Izby Kontroli w ponad 90% zbadanych urzędów miast i gmin nie zostały podjęte Wicemarszałek wystarczające kroki, by chronić mieszkańców przed Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: skutkami powodzi. Najczęstszą wykrytą nieprawid- łowością, a jednocześnie główną przyczyną wysokich Dziękuję panu posłowi. szkód jest stała zabudowa terenów zagrożonych za- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- dawców pana posła Andrzeja Orzechowskiego. laniem. Dzieje się tak, dlatego że urzędy miast i gmin... Proszę bardzo. (Gwar na sali) Proszę o spokój w ławach poselskich. Pan poseł (Poseł Bogdan Rzońca: Koalicja jest niegrzeczna.) Andrzej Orzechowski jako przedstawiciel wniosko- Panowie posłowie... dawców ma teraz głos.

Wicemarszałek Poseł Andrzej Orzechowski: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Mi- Proszę o spokój w ławach poselskich. Panie pośle nistrze! Wysoka Izbo! Powódź, podtopienie to żywioł, Olejniczak, proszę przenieść rozmowy w kuluary. a on ma to do siebie, że ma za sobą potężne siły na- Bardzo proszę. tury, potężniejsze czasami od ludzkich możliwości. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 178 Informacja bieżąca

Poseł Andrzej Orzechowski chociażby ze względu na ramową dyrektywę wodną, do której musimy się dostosować. Myślę, że chodzi Nawet na moich Mazurach czasami, pomimo że żad- o te kwestie, bo przecież rząd przyjął projekty. Zda- na powódź nie powinna ich dotknąć, bo są tam natu- jemy sobie sprawę, że jest to robota nie na rok, nie na ralne zbiorniki, przy ulewnych deszczach zdarzają dwa, tylko robota na wiele lat i na dużą skalę, jeżeli się lokalne podtopienia. Działania, które my jako chodzi o finanse. Dobrze, że jest to realizowane kom- Sejm i rząd jako administracja rządowa podejmujemy pleksowo, konsekwentnie i w dużym stopniu z wykona rzecz przeciwdziałania powodziom, podzieliłbym rzystaniem środków unijnych, dzięki czemu angażu- na ustawowe, czyli związane ze stanowieniem prawa, jemy mniej własnych środków z budżetu. To, co jest i te, które dotyczą sfery wykonawczej. najważniejsze, to to, że jest to działanie głównie Jeżeli chodzi o te ustawowe, to warto podkreślić, z myślą o ochronie ludzi i o ochronie ich mienia. Kie- że po doświadczeniach 1997 r. i 2010 r. we wrześniu dy się już nie da zapobiec nieszczęściu ważne, że rząd 2011 r. uchwalono ustawę o szczególnych rozwiąza- szybko reaguje, bo wedle zasady, kto szybko daje, ten niach związanych z usuwaniem skutków powodzi, dwa razy daje. Bardzo dziękuje. (Oklaski) która jest rozwiązaniem bardzo elastycznym, bo wcześniej trzeba było za każdym razem przy powodzi uchwalać odrębną specustawę. Na mocy tej ustawy Wicemarszałek m.in. Rada Ministrów może określić w rozporządze- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: niu wykaz miejscowości poszkodowanych w wyniku powodzi o dużych rozmiarach, skierować więcej środ- Dziękuję panu posłowi. ków i umożliwić pomoc poszkodowanym w wyniku Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- powodzi. Na mocy tych przepisów także minister fi- nisterstwie Administracji i Cyfryzacji pana ministra nansów może ustalać odpowiednią rezerwę celową Stanisława Huskowskiego. na usuwanie skutków powodzi czy także można szyb- Bardzo proszę. ciej odbudowywać, remontować, rozbierać urządze- nia wodne uszkodzone lub zniszczone przez powódź przez zniesienie obowiązku uzyskiwania pozwolenia Sekretarz Stanu w Ministerstwie wodnoprawnego. Była też mowa o dualizmie i warto Administracji i Cyfryzacji podkreślić, że na mocy tych przepisów postanowiono, Stanisław Huskowski: że nadzór nad realizacją zadań związanych z pomocą Panie Marszałku! Panie Pośle Wnioskodawco! poszkodowanym będzie zadaniem wojewody. Szanowni Państwo Posłowie! Na wstępie parę uwag To w wymiarze takim ustawodawczym, nato- ogólnych. Rzeczywiście Polska jest objęta dyrektywą miast działania, które określiłem jako wykonawcze, wodną, tak jak inne państwa Unii Europejskiej, i zda- leżące po stronie administracji rządowej, po części niem Komisji Europejskiej, zwrócono nam na to uwa- już wymienił pan minister i mam nadzieję, że jeszcze gę prawie dwa lata temu, nie wszystkie zapisy dyrek- trochę na ten temat powie. Z naszego takiego ogól- tywy są w Polsce wdrożone. W związku z tym po- nospołecznego, ogólnopaństwowego punktu widzenia wstał tzw. action plan, który został przyjęty przez ważne jest, że na etapie wykonawczym przede polski rząd 2 lipca ub.r. jako uchwała Rady Mini- wszystkim reaguje się elastycznie i wyprzedzająco. strów. Dostosowuje on, ma on za zadanie dostosować Widzieliśmy to szczególnie właśnie w maju tego roku, polskie przepisy tak ustawowe, jak i rozporządzeń, że działa system monitorujący i informacyjny, że od- oraz sposób działania administracji wodnej do wy- powiednio wcześnie zbierają się zespoły zarządzania magań dyrektywy, chodzi o wymagania dyrektywy kryzysowego, że rząd i służby działają prewencyjnie w interpretacji Komisji Europejskiej, bo były tu róż- i ratowniczo, także bardzo szybko uruchamiana jest ne interpretacje. pomoc materialna. Na tym tle action plan przewiduje przede wszyst- To, co jest, myślę, kluczowe, to realizowane, i to kim to, że wszystkie projekty wodne, wszystkie pro- na wielką skalę, inwestycje przeciwpowodziowe. Od- jekty, które dotyczą wody, muszą być oceniane doraź- budowywane są drogi i mosty, odbudowywane i bu- nie w tzw. masterplanach. Ogłoszono przetarg i zo- dowane są nowe wały przeciwpowodziowe, a także stała wybrana firma, która zajmuje się tymi master- inna infrastruktura przeciwpowodziowa. Pomimo że, planami. To działo się jesienią, pod koniec lata i je- o czym tutaj panowie posłowie mówiliście, uchylono sienią ubiegłego roku. Od tego czasu firma ta ocenia programy dotyczące dolnej Odry czy dolnej Wisły, wszystkie zadania, które samorządy, rząd i inne realizowane są inwestycje w ramach tych programów podmioty planują w związku z wodą, ciekami czy związane ze zbiornikami wodnymi, z Wrocławskim zbiornikami stałymi. To jest zadanie doraźne, praca Węzłem Wodnym, z ochroną górnej Wisły i górnej nad masterplanami trwa. Rząd polski przyjmie te Odry, także z ochroną Żuław. Tak na marginesie, masterplany, podejmując w tej sprawie uchwałę, naj- myślę, że należałoby się pewnie kilka słów wyjaśnie- prawdopodobniej na przełomie sierpnia i września nia co do tych masterplanów dotyczących dorzeczy bieżącego roku. Wówczas wszystkie ocenione w ma- Odry i Wisły, bo zmiana i korekta są tutaj potrzebne sterplanach zadania, a jest tych zadań ok. 7 tys., 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Informacja bieżąca 179

Sekretarz Stanu zbiornikach, tylko to są działania w zakresie środo- w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji wiska, rolnictwa, które powstrzymują szybkie prze- Stanisław Huskowski nikanie wody do cieków wodnych i zatrzymują wodę opadową w gruncie czy właśnie w zupełnie małych będą mogły być realizowane. Na razie, od 29 stycznia zbiornikach. Te rzeczy wykraczają poza moje możli- br., realizacja tych zadań została wstrzymana, oczy- wości, nie mogę się do tego odnieść, bo to wykracza wiście nie wszystkich, części tych zadań, które inge- poza zakres spraw Ministerstwa Administracji i Cy- rują w wodę. Zadania planistyczne, koncepcyjne czy fryzacji, inni ministrowie są za to odpowiedzialni. takie, które nie ingerują wprost w wodę, mogą być Pan poseł Stefaniuk mówił o podtopieniach i o szko- wykonywane. dach spowodowanych przez bobry. Bobry, jak na ra- Później, po tym okresie doraźnym, kiedy wszyst- zie, są pod ochroną, ewentualnie minister środowi- kie zadania będą już ocenione w masterplanach, ska może je zwolnić z ochrony czasowo lub ilościowo. musi powstać jednolity system gospodarowania wo- To nie jest w gestii mojego ministerstwa. Wiem, że dami w dorzeczach. Skoro mamy w Polsce dwie głów- przy odbudowie wałów na terenach, gdzie bobry czy- ne rzeki z dorzeczami, to muszą powstać oddzielne nią duże szkody, w wały wbudowywane są siatki po administracje dla obu tych rzek i wszystkie zadania, to, żeby bobry nie mogły się przebijać przez wały i ich które będą realizowane w związku z tymi rzekami, niszczyć. zarówno środowiskowe, powodziowe, żeglowne, tu- Pani poseł Okrągły – Kędzierzyn-Koźle, kiedy rystyczne, jak i dotykające np. rolnictwa, muszą być prawa strona Odry będzie zabezpieczona wałem, wo- zarządzane przez ten jednolity system gospodarowa- lałbym się odnieść do tego na piśmie. Mam pewne nia wodami w dorzeczach. Ma to na celu de facto dane, ale boję się, że nie będą one precyzyjne. głównie ochronę Bałtyku, ale taka jest interpretacja Pan poseł Szwed – powiat żywiecki, co do małej dyrektywy wodnej przez Komisję Europejską. retencji i zbiorników na Sole, proponuję odpowiedź Jeśli chodzi o programy, bo paru posłów odnosiło na piśmie. Natomiast co do osuwisk, to są w Polsce się do tego, co się dzieje z Odrą 2006 i z górną Wisłą, nowe zjawiska, spowodowanych nadmiernymi opa- to one nadal funkcjonują, nikt ich nie uchylił, są re- dami czy bardzo intensywnymi opadami. W naszym alizowane. Rząd uchyli program dotyczący górnej ministerstwie są do dyspozycji środki, zresztą z re- Wisły zapewne w końcu sierpnia albo na początku zerwy budżetu państwa, na stabilizację osuwisk. września i zwróci się do parlamentu z projektem Osuwiska pewno będą coraz częściej dawały się we o uchylenie programu Odra 2006 w tym roku, ale ze znaki, bo kiedy częściej mamy do czynienia z bardzo skutkiem od 1 stycznia 2015 r. Projekt w tej sprawie intensywnymi opadami, to tak bywa. jest na etapie prac rządowych, nie wyszedł jeszcze Pan poseł Tomaszewski – jakie środki wydatko- poza prace rządu, rząd nie przyjął jeszcze w tej spra- wano. Generalnie wydatkowano od 2010 r., czyli od wie uchwały. Niezależnie od tego wszystkie zadania, tej wielkiej powodzi, ok. 7 mld zł, w tym ponad 1 mld zł które są uwzględnione w obu programach, będą rea- z budżetu państwa, ale i z Funduszu Solidarności lizowane. Tu nie chodzi o wstrzymywanie zadań, Unii Europejskiej ponad 1100 mln zł, na wały. Nato- zadania są realizowane i będą realizowane. Chodzi miast program górna Wisła przewiduje 13 mld zł, ale o to, że te programy są niezgodne z dyrektywą wod- do roku 2030. ną, w związku z czym zostaliśmy zobowiązani przez Pani poseł Jagna Marczułajtis-Walczak pytała Komisję Europejską do ich uchylenia. o sprawy Małopolski i pieniądze na wały – w tym Co do szczegółowych uwag, pytań, to na większą roku już 10 mln zł poszło tam na wały, ale odpowiem część, szczególnie na te, które dotyczą konkretnych na piśmie, bo oczywiście pytanie było szersze. sytuacji w powiatach czy na większych bądź mniej- Pan poseł Warzecha – też prosiłbym o cierpli- szych rzekach, oczywiście odpowiemy na piśmie. wość, udzielę odpowiedzi na piśmie, odniosłem się Jednak o kilku rzeczach chciałbym powiedzieć, tylko do sprawy dotyczącej masterplanów. Te zada- tak po kolei. Pan poseł Kasprzak pytał o zbiornik nia, o których pan mówił, siedmiu zadaniach, które Myscowa, potem to się pojawiło jeszcze w pytaniu zostały wstrzymane na skutek tego, że muszą chyba pana posła Rząsy z Platformy. Ten zbiornik (Dzwonek) być ocenione przez masterplany, będą jest w programie prac i do 2021 r. prace powinny ocenione przez masterplany czy są oceniane przez zostać zakończone. W tej chwili jesteśmy na etapie masterplany w tej chwili. W sierpniu, jak rząd przyj- wstępnym, do tej pory zostało na to wydatkowane mie masterplany, będą zwolnione i będą realizowa- przez RZGW w Krakowie ok. 2 mln zł, były to środki ne jeszcze w tym roku. z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Go- Jeśli chodzi o panią poseł Dorotę Niedzielę, panią spodarki Wodnej. W tej chwili trwają dalsze prace poseł Zubę, panią poseł Bobowską, to prosiłbym o cierp- nad tym zbiornikiem. liwość, odpowiemy na piśmie. Pan poseł Siedlaczek i inni pytali o małą retencję. Pan poseł Rzońca – odniosłem się do uchylenia Mała retencja rozumiana klasycznie – z głosów nie- programów Odra i Wisła, natomiast rzeczywiście, których posłów wynikało, że mówiąc o małej retencji, jeśli chodzi o transport rzekami, to prawda, że trans- mają na myśli różne rzeczy – to nie jest budowa zbior- port zamiera, ale, po pierwsze, są to wielkie zanie- ników wodnych, chyba że mówimy o bardzo małych dbania starego ustroju, to wszyscy wiemy, nie robiło 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 180 Informacja bieżąca

Sekretarz Stanu mują decyzję budowlaną lub decyzję o zakupie miesz- w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji kania czy domu, to dla inwestorów, choć inwestorzy Stanisław Huskowski się często lepiej w tym orientują, będzie to dobry wskaźnik? się nic, szczególnie na Odrze, ale na Wiśle też. Miasta Panu posłowi Kamińskiemu i panu posłowi Cyco- i przedsiębiorstwa odwróciły się tyłem do rzek de fac- niowi może na piśmie odpowiem. to, gdzie indziej powstały fabryki, centra itd. W tej Co do zbiórek publicznych – pan poseł Olejniczak chwili nie tylko chodzi o brakujące środki na odbu- o tym mówił – to rzeczywiście nowa ustawa, która dowę żeglowności rzek, ale również o to, że zdecydo- wchodzi w życie teraz, w czerwcu, o ile pamiętam, wanie ten popyt spadł, nie przez celowe działanie o zbiórkach publicznych zdecydowanie pomoże w zbie- państwa, tylko przez zaniechanie państwa, ponieważ raniu pieniędzy na rzecz potrzebujących po powodzi. inne środki transportu, inne drogi i inne centra lo- Natomiast jeśli chodzi o obronę cywilną, to w tej gistyczne nie są lokowane przy rzekach, tylko zupeł- chwili jest ona usytuowana w straży pożarnej, ale nie gdzie indziej itd. To jest długi proces. tutaj nie przewidujemy żadnej rewolucji. Przynaj- Pan poseł Lassota pytał o to, czy nie ma kłopotu, mniej nie są mi znane prace nad jakąś rewolucją że są dwa ministerstwa, czy to nie utrudnia współ- w tej sprawie. O to by trzeba było zapytać MSW. pracy. Odnosił się do tego również pan poseł Olejni- To by było może tyle, jeśli chodzi o szczegółowe czak, czujny, właśnie wszedł na salę, wiedział, kiedy. pytania. Do głównych odniosłem się na początku. (Poseł Cezary Olejniczak: Byłem na posiedzeniu Wszyscy posłowie, którzy pytali o sytuację w szcze- komisji.) gólności w swoich regionach dostaną odpowiedź na Powiem tak, że nie tylko te dwa ministerstwa, piśmie. Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję pań- więcej ministerstw jest odpowiedzialnych za sprawy stwu. (Oklaski) powodziowe. (Poseł Cezary Olejniczak: Ministerstwo Środo- wiska.) Wicemarszałek Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Spraw Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Wewnętrznych i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w niektórych sytuacjach, nie da się sprowadzić Dziękuję. tego do jednego ministerstwa. Generalnie w większo- Pan minister powiedział o tym, że odpowie na ści zadań, upraszczając bardzo, Ministerstwo Admi- piśmie wszystkim posłom, a w szczególności dla pana nistracji i Cyfryzacji jest płatnikiem, a wykonawcą posła Rzońcy odpowiedź będzie na piśmie. jest Ministerstwo Środowiska, jeśli chodzi na przy- (Głos z sali: Tak, tak.) kład o duże inwestycje przeciwpowodziowe w ramach Dziękujemy panu ministrowi. górnej Wisły czy Odry. Wypowiedź pana ministra kończy rozpatrywanie Pan poseł Kołodziej… tego punktu porządku dziennego. (Poseł Cezary Olejniczak: Pani poseł.) Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. Pani poseł Kołodziej – na pierwsze pytanie odpo- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Go- wiem tak, bo były dwa pytania, gdzieś sobie zanoto- spodarki o rządowym projekcie ustawy o zmia- wałem… nie ustawy o systemie monitorowania i kontro- (Poseł Ewa Kołodziej: Pomoc finansowa.) lowania jakości paliw oraz o zmianie ustawy …że ta pomoc doraźna, którą państwo stosuje, o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (dru- to jest do 6 tys. zł dla ludzi, którzy zostali dotknię- ki nr 2087 i 2435). ci powodzią. Bardzo łatwo jest pozyskać te środki, Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji kiedyś ta ścieżka to było kilka tygodni, teraz to jest pana posła Krzysztofa Gadowskiego. kilka dni i można uzyskać takie wsparcie. W chwi- Bardzo proszę. li obecnej na tę drobną pomoc wydaliśmy ponad 1 mln zł dla 315 rodzin, chodzi oczywiście o tę po- wódź, z 15 gmin. Poseł Sprawozdawca Jeśli chodzi o pytanie co do planów zagospodaro- Krzysztof Gadowski: wania przestrzennego, ktoś jeszcze w tej sprawie się wypowiadał, powiem tak, że KZGW na zlecenie mini- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! stra środowiska sporządziło i jeszcze udoskonala tzw. Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Go- mapy ISOK, czyli mapy zagrożenia powodziowego. spodarki przedstawić sprawozdanie komisji z pracy Kiedy ten projekt zostanie przyjęty, to wówczas będzie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie on wymuszał na gminach, żeby w ciągu 30 miesięcy monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz uwzględniły zagrożenia powodziowe wynikające z tych o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach map w planach zagospodarowania przestrzennego. To ciekłych (druki nr 2087 i 2435). będzie ważny krok na drodze do aktualizacji planów Rządowy projekt ustawy stanowi wdrożenie czę- i do tego, żeby obywatele mogli z planów wyczytać, czy ści rozwiązań zawartych w dyrektywie Parlamentu są na terenie zagrożonym, czy nie. Czy jeżeli podej- Europejskiego i Rady o numerze 2009/30 z dnia 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych 181

Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski sie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw doprecyzowano definicję lekkiego 23 kwietnia 2009 r. odnoszącej się do specyfikacji oleju opałowego, ciężkiego oleju opałowego oraz do- benzyn i oleju napędowego oraz wprowadzającej me- datków metalicznych. Dokonano zmiany w brzmie- chanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów niu klauzuli wzajemnego uznania paliw, doprecyzo- cieplarnianych. Omawiany dziś projekt ustawy to, wano zakres obowiązku oznakowania dystrybutorów można powiedzieć, końcowy etap implementacji dy- z dodatkami metalicznymi, uzupełniono zakres da- rektywy 2009/30. Wprowadzając m.in. obowiązek nych do sporządzenia wykazów przedsiębiorców ob- monitorowania i redukcji emisji gazów cieplarnia- jętych systemem monitorowania i kontrolowania ja- nych z paliw i energii stosowanej w transporcie po- kości paliw, doprecyzowano wytyczne do wydawania przez realizację tzw. narodowego celu redukcyjnego rozporządzeń z zakresu sprawozdawczości i metody- oraz ustanawiając mechanizmy mające na celu mo- ki obliczania emisji gazów cieplarnianych w cyklu nitorowanie realizacji wyżej wymienionego obowiąz- życia paliw i energii elektrycznej. Dokonano także ku, formalnie wyczerpuje on zakres regulacji wdra- zmian we wzorze określającym wysokość kary pie- żanych w ramach implementacji dyrektywy 2009/28. niężnej za brak realizacji Narodowego Celu Reduk- Ustawa określa wysokość narodowego celu redukcyjnego. cyjnego na poziomie 6% w 2020 r. Wyraźnie trzeba Z kolei w zakresie przepisów ustawy o biokompo- powiedzieć, że ta wartość redukcji liczona będzie od nentach i biopaliwach ciekłych dokonano zmian nie- bazowego poziomu, który zostanie ustalony na pod- zbędnych z punktu widzenia umożliwienia prawidło- stawie 2010 r. Projekt zakłada zwiększenie z 5 do wego funkcjonowania systemu certyfikacji kryteriów 10% dopuszczalnej ilości biokomponentów w benzy- zrównoważonego rozwoju, który rozpoczyna funkcjo- nach silnikowych. Jednak ze względu na fakt, że nie nowanie z dniem 1 października 2014 r. Te zmiany są wszystkie pojazdy mogą być dostosowane do benzyn podyktowane przede wszystkim koniecznością wyeli- zawierających do 10% biokomponentów, projekt usta- minowania wszelkich nieścisłości oraz sprzeczności wy przewiduje wprowadzenie tzw. okresu przejścio- powodujących problemy interpretacyjne w stosowaniu wego obowiązującego do końca roku 2020. W tym przepisów nowelizowanej ustawy. Konieczność ich okresie przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu na wprowadzenia została wcześniej zasygnalizowana stacjach paliwowych benzyny silnikowe E10 będą przez organy administracji państwowej, konkretnie zobowiązani do jednoczesnego wprowadzania do ob- przez URE oraz Agencję Rynku Rolnego, jak również rotu również benzyn silnikowych zawierających do obecne w trakcie posiedzeń komisji i podkomisji orga- 5% biokomponentów. Ponadto projekt ustawy ustala nizacje branżowe. Zmiany przyjęto z uwagi na wagę obowiązek informowania konsumentów na stacjach zgłoszonych uwag oraz ryzyko problemów z wejściem paliwowych o zawartości dodatków metalicznych w paliwach ciekłych. w życie przepisów w zakresie kryterium zrównoważo- Zgodnie z przepisami dyrektywy w projekcie usta- nego rozwoju, jak również biorąc pod uwagę argument wy określone zostały wymagania jakościowe dla pa- o ścisłym związku merytorycznym, jaki funkcjonuje liw używanych w silnikach stosowanych w pływają- pomiędzy tymi dwiema ustawami. cych jednostkach rekreacyjnych poprzez rozszerzenie W związku z powyższym w ustawie o biokompo- definicji benzyn silnikowych i olejów napędowych. nentach i biopaliwach ciekłych wprowadzono nastę- Projekt ustawy wprowadza również zmiany w usta- pujące zmiany. Doprecyzowano informacje dotyczące wie o systemie monitorowania i kontrolowania jako- zawartości wniosku o wydanie certyfikatu jakości ści paliw, które nie wynikają z konieczności imple- biokomponentów. Uściślono, iż realizacja Narodowe- mentowania przepisów unijnych, ale związane są go Celu Wskaźnikowego dotyczy również paliw zu- z obszarami mającymi wpływ na funkcjonowanie żywanych na potrzeby własne na terytorium Rzeczy- systemu monitorowania i kontrolowania jakości pa- pospolitej. Wyeliminowano wątpliwości dotyczące liw. Zmiany te dotyczą przede wszystkim zadań za- konieczności uzyskania certyfikatu dotyczącego kry- rządzającego systemem monitorowania i kontrolowa- teriów zrównoważonego rozwoju przez podmiot rea- nia jakości paliw w Polsce, którym jest prezes lizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy. Wskazano, iż UOKiK, oraz kontroli jakości paliw prowadzonych zarówno poświadczenia, jak i dokumenty potwierdza- przez inspekcję handlową. jące kryteria zrównoważonego rozwoju pochodzące Na posiedzeniu Komisji Gospodarki w dniu 2 kwiet- z zagranicy powinny znajdować się w posiadaniu nia odbyło się pierwsze czytanie projektu. Komisja podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy, powołała podkomisję, która rozpoczęła swoje prace który wystawia świadectwo. Rozszerzono również właśnie 2 kwietnia i kontynuowała je na kolejnych zakres przesłanek, na podstawie których organ reje- trzech posiedzeniach, w dniu 23 kwietnia, 7 i 15 maja. strowy może wydać decyzję o zakazie wykonywania W trakcie tych posiedzeń dokonano kilku zmian działalności gospodarczej. Doprecyzowano, że wskaź- w projekcie ustawy. Na posiedzeniu Komisji Gospodar- nik redukcyjny winien być wykonany również przy ki 22 maja przyjęte zostało sprawozdanie podkomisji. wykorzystaniu biokomponentów dodawanych do ben- W trakcie prac podkomisji nadzwyczajnej oraz zyn silnikowych. Wprowadzono okres przejściowy dla Komisji Gospodarki ustalono, co następuje. W zakre- administratorów systemów certyfikacji do uzyskania 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 182 oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

Poseł Sprawozdawca Krzysztof Gadowski 10% bioetanolu lub 22% eteru, określenia obowiązku umieszczenia na stacjach paliwowych informacji do- wpisu do rejestru prowadzonego przez prezesa Agen- tyczących zawartości dodatków metalicznych w ben- cji Rynku Rolnego. W trakcie procedowania nad pro- zynach silnikowych oraz określenia wymagań jakoś- jektem ustawy dokonano również kilku zmian legis- ciowych dla paliw stosowanych w silnikach wykorzy- lacyjnych, które zapewne poprawią tę ustawę pod stywanych do napędu rekreacyjnych jednostek pły- względem legislacyjnym. wających. Mając również na uwadze fakt, że zmiany w za- Projekt wprowadza też zmiany w obszarze mają- kresie tej tematyki biokomponentów i biopaliw cie- cym wpływ na funkcjonowanie systemu monitorowa- kłych dotyczyły również ustawy o zmianie ustawy nia i kontrolowania jakości paliw. Zmiany te dotyczą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, którą uchwa- przede wszystkim zadań zarządzającego systemem liliśmy 21 marca 2014 r., zmieniony został również monitorowania i kontrolowania jakości paliw w Pol- tytuł omawianego projektu ustawy, który otrzymał sce, czyli prezesa UOKiK, oraz kontroli jakości paliw brzmienie: ustawa o zmianie ustawy o systemie mo- realizowanych przez inspekcje handlowe. nitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz nie- Projekt ustanawia obowiązek monitorowania i re- których innych ustaw. dukcji emisji gazów cieplarnianych z paliw i energii Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi- elektrycznej stosowanych w transporcie. Poziom obo- sji Gospodarki proszę o przyjęcie przedstawionego wiązkowy do wypełnienia, według dyrektywy dla i omówionego przez mnie projektu ustawy, zawarte- państw członkowskich, w celu redukcji emisji gazów go w druku nr 2435. Dziękuję. (Oklaski) cieplarnianych wynosi 6% w 2020 r., i tak też został zapisany w projekcie ustawy. Cele pośrednie, w dyrektywie nazwane przejściowymi, wynoszą 2% do Wicemarszałek 2014 r. i 4% do 2017 r. Obowiązek ograniczenia emi- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: sji gazów cieplarnianych będzie realizowany poprzez realizację tzw. narodowych celów redukcyjnych, na Dziękuję panu posłowi Gadowskiemu za przedsta- wzór narodowych celów wskaźnikowych, oraz usta- wienie uzasadnienia w imieniu komisji. nowienie mechanizmów mających na celu zapewnie- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem ponie monitorowania i realizacji tego obowiązku. Dla- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- tego w projekcie ustawy wprowadzono wiele nowych czeń w imieniu klubów i koła. definicji i pojęć z tego zakresu oraz ściśle techniczne Otwieram dyskusję. rozwiązania tego problemu. Urząd Regulacji Ener- Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Antoni Mę- getyki został wyznaczony jako organ odpowiedzialny żydło, Platforma Obywatelska. za monitorowanie procedury realizacji narodowych Panie pośle, proszę bardzo. celów redukcyjnych, URE posiada bowiem wielolet- nie doświadczenie w monitorowaniu realizacji narodowych celów wskaźnikowych, które będzie mógł Poseł Antoni Mężydło: wykorzystać w związku z pełnieniem obowiązku realizacji narodowych celów redukcyjnych. Dziękuję bardzo. Podczas prac podkomisji wprowadzono szereg Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zmian, nie będę tego omawiał, mówił o tym pan prze- w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- wodniczący, natomiast najistotniejsze zmiany doty- watelska przedstawić stanowisko wobec sprawozda- czyły rozszerzenia art. 2, który wprowadza zmiany nia Komisji Gospodarki o projekcie ustawy o zmianie w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponen- ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania tach i biopaliwach ciekłych. Wprowadzono też nowy jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponen- art. 3, odnoszący się do nowelizacji tej ustawy, ze tach i biopaliwach ciekłych. względu na to, że wszystkie przepisy tej ustawy jesz- Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie mo- cze nie weszły w życie, będą one sukcesywnie wcho- nitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz o zmia- dziły w życie aż do 1 stycznia 2015 r. Natomiast na nie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych ostatnim posiedzeniu Komisji Gospodarki, która ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy 2009/30/ przyjmowała sprawozdanie podkomisji, środowisko WE zmieniającej dotychczasowe dyrektywy regulu- reprezentujące podmioty realizujące narodowe cele jące kwestie monitorowania paliw w transporcie dro- wskaźnikowe poruszyło pewien problem, który zo- gowym oraz paliw wykorzystywanych przez statki stał zapisany w drugiej zmianie dotyczącej art. 3. żeglugi śródlądowej, która weszła w życie w dniu Chodzi o dodany w art. 23 ustawy matki nowy ust. 4d, 25 czerwca 2009 r. Projekt ten wprowadza szereg który wprowadza obowiązek dotyczący realizacji zmian w zakresie ustanowienia obowiązku monito- wskaźnika redukcyjnego, czyli zmniejszenia narodo- rowania i redukcji emisji gazów cieplarnianych z pa- wych celów wskaźnikowych, przez stosowanie bio- liw i energii elektrycznej stosowanych w transporcie, komponentów produkowanych w kraju. Wprowadzi- umożliwienia wprowadzenia do obrotu na stacjach liśmy tutaj taki obowiązek również dla biokomponen- paliwowych benzyn silnikowych zawierających do tów zawartych w benzynach silnikowych na poziomie 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych 183

Poseł Antoni Mężydło Tak czy inaczej, przychylimy się do tego. Klub Poselski Twój Ruch będzie za sprawozdaniem i za 70%. Środowisko poruszyło ten problem, ponieważ przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję uprzejmie. nie może tego celu zrealizować. Jest tylko jeden pod- (Oklaski) miot w Polsce, który mógłby realizować go w takim zakresie, ze względu na to, że do produkcji paliw potrzebny jest komponent, który również jest na bazie Wicemarszałek bioetanolu (Dzwonek), komponent ETBE, i musi on Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: być przez większość tych podmiotów importowany. Klub Platformy Obywatelskiej, wychodząc na- Dziękuję panu posłowi. przeciw tym oczekiwaniom, zgłosił propozycję zmia- Głos zabierze pan poseł Mieczysław Kasprzak, ny obowiązku dotyczącego udziału biokomponentów Polskie Stronnictwo Ludowe. do poziomu 60%. Taką poprawkę składam w imieniu Proszę bardzo, panie pośle. Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Mieczysław Kasprzak:

Wicemarszałek Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Już nie będę tego powtarzał, bo pan poseł sprawozdawca Krzysztof Gadowski doskonale omówił pro- Dziękuję panu posłowi. jekt ustawy i zmiany, które zostały wprowadzone, jak Pan poseł Maks Kraczkowski złożył oświadczenie również pan poseł Antoni Mężydło doskonale to zro- w imieniu klubu PiS na piśmie*). bił. Ustawa jest potrzebna, jak najbardziej wskazana, Głos zabierze pan poseł Jacek Najder, Twój Ruch. mimo że realizuje ona dyrektywę europejską, a co do Proszę bardzo. tego zawsze mamy jakieś opory dotyczące tego, czy jest to potrzebne. W tym przypadku trzeba powiedzieć, że jest to dobra ustawa, dlatego że ona wymusza, już Poseł Jacek Najder: wcześniej wymusiła, bo to funkcjonowało w jakiś spo- sób wcześniej, produkcję biokomponentów i miesza- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt nie, uzupełnianie naszych paliw. Realizujemy ten cel przedstawić stanowisko klubu w sprawie sprawozda- ekologiczny, który narzuca nam Unia Europejska, ale nia komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie nie bez znaczenia jest to również dla nas, dla naszych ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania mieszkańców. Z drugiej strony, jeśli chodzi o to, co jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponen- rodziło takie duże opory, kiedy pojawiały się pomysły, tach i biopaliwach ciekłych. żeby uzupełniać paliwa płynne biokomponentami, Jak już wspomnieli moi przedmówcy i pan spra- w tej chwili doskonale to funkcjonuje, a więc odłogi wozdawca Gadowski, te zmiany w naszym odczuciu zostają częściowo zagospodarowane, jest produkcja, bardzo pozytywnie wpłyną na rynek biopaliw, który powiększają się obszary uprawy kukurydzy czy rze- rozwija się w Polsce. Mamy tutaj na myśli naszych paku, to likwiduje odłogi. Tu bym się nie zgodził narodowych, krajowych producentów. Cieszymy się, z tym, że nasze możliwości wyczerpują się. Jeszcze że zwiększony udział biopaliw i biokomponentów mamy zbyt duże powierzchnie, na których możemy w paliwach będzie znacząco przekładał się na pro- produkować rośliny, które będą podstawą do produk- dukcję krajową, jednakowoż chciałbym zwrócić uwa- cji biokomponentów. Myślę, że to jest to, o co nam powinno chodzić, by chronić własne rolnictwo, włas- gę, że prawdopodobnie problem ten powróci za kilka ny rynek. Ustawa w tym kierunku zmierza, żeby jak lat. Wtedy to może okazać się, że nasze możliwości najlepiej zabezpieczać nasz interes krajowy, narodo- będą niewystarczające. wy. Nie do końca jest możliwe, żeby to w 100% robić, Wracając jeszcze do kwestii poziomu 85% – też bo jednak pewna wolność w handlu i nasza obecność uważamy, że ten poziom jest zbyt wysoki, ale tutaj, w Unii Europejskiej wymaga od nas dopuszczenia tradycyjnie już, że tak powiem, co szanowne mini- innych w tym zakresie. sterstwo zbyt grubnie założy, to poselskie poprawki Ustawa jest dobrą ustawą. Realizuje ona po części zaprzyjaźnionych klubów poprawią. Myślę, że to te postulaty, które są zgłaszane też przez koncerny, dobrze... jak chociażby zmniejszenie kar – bo te kary były rze- Poseł Cezary Olejniczak ( : Koalicyjnych.) czywiście dość uciążliwe – do 15% dochodu uzyska- Tak, koalicyjnych, oczywiście, panie pośle. nego przez podmiot realizujący narodowy cel reduk- (Poseł Cezary Olejniczak: Ale to dobrze.) cyjny, tak jak to zapisaliśmy w sprawozdaniu. Dlate- To dobrze, natomiast szkoda, że niestety musimy go też w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego to robić w formie poprawek i że projekt po tak długim chcę podziękować panu przewodniczącemu podkomi- opracowywaniu nie jest do końca dopracowany. sji, który prowadził wspaniale prace nad tą ustawą. Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosować za jej *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. przyjęciem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw 184 oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

Wicemarszałek Poseł Tadeusz Tomaszewski: Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa- Dziękuję, panie pośle. nie Ministrze! W kontekście dzisiaj rozpatrywanej W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej ustawy, która jest implementacją prawa europejskie- głos zabierze pan poseł Cezary Olejniczak. go, chciałbym zapytać o udział naszych rodzimych Proszę bardzo. surowców, jeśli chodzi o biopaliwa i biokomponenty. Ile procent stanowią one na dzień dzisiejszy? Jakie działania podejmuje rząd na rzecz wzmocnienia na- Poseł Cezary Olejniczak: szego narodowego wkładu, jeśli chodzi o biopaliwa i biokomponenty? Mam na myśli politykę podatkową Dziękuję. i rozwiązania prawne, które by umacniały możliwość Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa- produkcji i wytwarzania z naszymi narodowymi nie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko komponentami, jeśli chodzi o biopaliwa i biokompo- Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej nenty. Dziękuję. (Oklaski) wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz Wicemarszałek o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: ciekłych. Nawiązując do wypowiedzi sprawozdawcy komi- Dziękuję panu posłowi. sji, jak również do wypowiedzi moich poprzedników, Pytania zadawała będzie pani poseł Alicja Ole- chcę powiedzieć, że Klub Poselski Sojusz Lewicy De- chowska z Platformy Obywatelskiej. mokratycznej popiera tę ustawę. Ustawa idzie w tym Proszę bardzo, pani poseł. kierunku, aby było więcej biopaliw w paliwach. To przede wszystkim spowoduje pobudzenie naszej go- Poseł Alicja Olechowska: spodarki, rozwój obszarów wiejskich. Musimy doło- żyć wszelkich starań, żeby w paliwach było jak naj- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! więcej biokomponentów pochodzących z rodzimych W kontekście wieloletniej perspektywy finansowej na surowców. Polska ma dobre warunki dla rozwoju lata 2014–2020 przygotowane jest wsparcie finanso- tejże produkcji, mamy odpowiedni zasób ziemi, jak we na rozwój nowych technologii w zakresie biopaliw. również potencjał ludzki. Ustawa idzie w tym kierun- Chciałabym zapytać: Czy ograniczenia, które wpro- ku, żeby było więcej biopaliw, biokomponentów w bio- wadza ta ustawa, nie będą przypadkiem kolidowały paliwach i, co za tym idzie, w paliwach. Jest też dobry z nową myślą techniczną, z pracą instytutów badaw- zapis, który ma na celu spowodowanie tego, że przed- czych, które muszą zastosować szereg nowoczesnych siębiorstwa, szczególnie komunikacyjne, jeśli mają rozwiązań technologicznych w tychże produktach? 4 pojazdy, też będą mogły w pewien sposób korzystać Na ile innowacyjność w tym zakresie będzie mogła z dobrodziejstwa tej ustawy. To również idzie w kie- dobrze funkcjonować przy wspomnianym ogranicze- runku gospodarstw rolnych, które będą mogły pro- niu, oczywiście potrzebnym do ograniczenia emisji dukować biopaliwa na własne potrzeby. Takie było paliw? Dziękuję bardzo. (Oklaski) stanowisko właśnie tych środowisk. Szczególnie to są duże gospodarstwa rolne, które mogą produkować Wicemarszałek biopaliwa na swoje potrzeby, do pojazdów mechanicz- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: nych szeroko rozumianych. W związku z tym Klub Poselski Sojusz Lewicy Dziękuję, pani poseł. Demokratycznej popiera tenże projekt ustawy. Dzię- Pan poseł Bogdan Rzońca, bardzo proszę. kuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Bogdan Rzońca: Wicemarszałek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- tać ministra gospodarki, czy w jakikolwiek sposób Dziękuję panu posłowi. opinie co do tego projektu i tej implementacji wyra- Do pytań zapisało się 4 posłów. żało ministerstwo rolnictwa. Na pewno wszyscy ro- Czy ktoś z pań lub panów posłów chciałby dopisać zumiemy, że jest to ogromna szansa dla polskich się do tej listy? producentów biopaliw. Stąd moje pytanie: Czy była Zamykam listę. jakakolwiek opinia ministra rolnictwa i czy można Jako pierwszy zadawał będzie pytania pan poseł oszacować, w jakim procencie te biokomponenty będą Tadeusz Tomaszewski. produkowane w Polsce, a w jakim procencie te bio- Bardzo proszę. komponenty będą sprowadzane do Polski? Dziękuję. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych 185

Wicemarszałek produkcji etanolu. Jednocześnie też zauważamy po- Eugeniusz Tomasz Grzeszczak: zytywną tendencję dotyczącą wzrostu wykorzystania upraw związanych z produkcją rzepaku. Dziękuję panu posłowi. Myślę, że to po części jest także odpowiedź na Pan poseł Józef Lassota będzie zadawał pytania pytanie posła Bogdana Rzońcy, który zwraca uwagę jako ostatni. na interes polskich rolników. Ministerstwo rolnictwa Bardzo proszę. uczestniczyło w procesie prac nad ustawą na każdym ich etapie. Jednocześnie to są rozwiązania, które leżą w interesie również polskiego rolnictwa, jak też sek- Poseł Józef Lassota: tora przemysłowego właśnie bazującego na surow- cach rolniczych. Dlatego też jest to ustawa dobra dla Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! rolników, dla przemysłu, dla polskiej gospodarki. Ja trochę obok tej ustawy, ale w sprawach związa- Podpisuję się tutaj pod ocenami posłów, które były nych z paliwami. Otóż dochodziły do mnie wielokrot- wyrażane wcześniej. nie sygnały o tym, że stacje prywatne, poszczególne Pani poseł Alicja Olechowska pytała o kwestie – czasem ktoś ma dwie, trzy stacje benzynowe i ku- związane z tym, czy te regulacje, które wprowadza- puje paliwo od tych właśnie dużych firm, np. od Or- my, nie zastopują w jakiejś mierze działań o charak- lenu –skarżyły się na to, że Orlen sprzedaje im paliwo terze badawczo-rozwojowym. Myślę, że takie ryzyko po cenach zupełnie innych niż dla swoich stacji. nie występuje, bo mamy do czynienia z procesem Oznaczałoby to, że oczywiście musieliby podnosić podnoszenia poziomu narodowych celów wskaźniko- cenę, żeby na tym również zarobić. Czy ten proceder wych. Przypominam, że na rok 2020 ten udział biokom- dalej trwa, czy to zostało jakoś uregulowane? Jeśli ponentów jest zapisany na poziomie 10%. W związku mówimy o konkurencyjności, to dostawca paliwa po- z tym jest przestrzeń do tego i będzie zapotrzebowa- winien jednakowo traktować zarówno te stacje, któ- nie na jeszcze większe ilości biokomponentów, w tym re należą do jego sieci, jak i pozostałych dystrybuto- również przestrzeń odnośnie do pojawienia się no- rów. Dziękuję. (Oklaski) wych rozwiązań technologicznych w związku z biokomponentami. Odbywa się też dyskusja dotycząca (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek tzw. ustawy ILUC-owej, która wręcz wskazuje kieru- Sejmu Jerzy Wenderlich) nek właśnie innowacyjny związany z wprowadza- niem biokomponentów nowej generacji. I to jest wy- raźnie zaznaczony kierunek zmian na tym rynku, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: który będzie rodził zapotrzebowanie na prace badawczo-rozwojowe, a później na instalacje oferujące bio- Zmieniamy się akurat z panem marszałkiem komponenty już nowej generacji. Grzeszczakiem. Jeśli chodzi o pytanie pana posła Lassoty doty- Czyli teraz pan minister. Uprzejmie proszę sekre- czące pewnych w jakiejś mierze monopolistycznych tarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana mini- praktyk Orlenu, co było sygnalizowane przez osoby stra Jerzego Witolda Pietrewicza o zabranie głosu. związane z rynkiem małych stacji paliwowych, to my jako Ministerstwo Gospodarki nie dostrzegamy takiego problemu. Być może pojedyncze przypadki Sekretarz Stanu mogą mieć miejsce, ale osoby czujące się pokrzywdzo- w Ministerstwie Gospodarki ne powinny zgłaszać takie przypadki do UOKiK-u, Jerzy Witold Pietrewicz: instytucji, która powinna badać tego typu przypadki i oczywiście eliminować je z życia gospodarczego. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Od- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo powiadam kolejno na zadane pytania. Pan poseł Ta- proszę o przyjęcie tej informacji do akceptującej wia- deusz Tomaszewski pytał o udział krajowych wy- domości. (Oklaski) twórców, jeśli chodzi o rynek biokomponentów. Ten udział z roku na rok rośnie, obecnie ustabilizował się już na satysfakcjonującym poziomie. I tak jeśli chodzi Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: o udział produkcji krajowej bioetanolu w ilości wpro- wadzonej do obrotu w latach 2008–2013, wzrósł on Dziękuję bardzo, panie ministrze. z 47% w roku 2008 do 77% w roku 2013. Rok wcześ- Sprawozdawca komisji pan poseł Krzysztof Ga- niej było to 70%. Czyli jest tendencja wzrostowa, do- dowski życzy sobie jeszcze przemówić. łek był w 2011 r., obecnie jest to poziom znaczący, wysoki. Natomiast jeśli chodzi o udział produkcji Poseł Krzysztof Gadowski: krajowej estrów w ilości wprowadzanej w tych samych latach, on wzrósł z 35% w 2008 r. do 87% Dziękuję. w roku 2013. A więc jeśli chodzi o produkcję estrów, Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ten udział jest o 10% nawet wyższy niż w przypadku Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim po- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 186 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Poseł Krzysztof Gadowski tam mowa o tym, że w odniesieniu do pracowników, którzy uzyskają zaświadczenie lekarskie od lekarza słom, którzy rzetelnie i sumiennie pracowali nad tym przeprowadzającego badania profilaktyczne lub, projektem ustawy, a także przedstawicielom Mini- w razie jego braku, lekarza, który sprawuje opiekę sterstwa Gospodarki. Pracowaliśmy również poza nad taką osobą, i którzy mają orzeczony stopień nie- tygodniem sejmowym i jestem zbudowany tą pracą, pełnosprawności znaczny lub umiarkowany, maksy- tym, że nam to tak sprawnie poszło. Jeszcze raz ser- malny wymiar czasu pracy nie może przekraczać decznie dziękuję. (Oklaski) 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Wymóg dysponowania zaświadczeniem lekarskim został wprowadzony nowelizacją ustawy o rehabili- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: tacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która została uchwalona przez Dziękuję bardzo. parlament 29 października 2010 r., a w odniesieniu Dziękuję sprawozdawcy komisji panu posłowi Ga- do tej regulacji weszła w życie 1 stycznia 2012 r. Do dowskiemu, jeszcze raz panu ministrowi Pietrewiczo- czasu tej nowelizacji, jeśli chodzi o zakres wymiaru wi, dziękuję wszystkim uczestniczącym w debacie czasu pracy pracowników niepełnosprawnych o znacz- w tym punkcie. nym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, Zamykam dyskusję. zasadą był maksymalny wymiar czasu pracy w wyso- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania kości 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo, nie zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- było wymagane żadne zaświadczenie lekarskie. kę, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- Ta regulacja, wprowadzenie wymogu zaświadcze- jekt do Komisji Gospodarki w celu przedstawienia nia lekarskiego i zasady skróconego wymiaru czasu sprawozdania. pracy tylko w odniesieniu do pracowników, którym Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm lekarz zalecił skrócony wymiar czasu pracy, zostało propozycję przyjął. zakwestionowane wyrokiem Trybunału Konstytu- Sprzeciwu nie słyszę. cyjnego z 13 czerwca 2013 r. Otóż Trybunał Konsty- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. po- tucyjny, opierając się na wywodzonej z art. 2 Konsty- rządku dziennego: Pierwsze czytanie pilnego rzą- tucji Rzeczypospolitej zasadzie sprawiedliwości spo- dowego projektu ustawy o zmianie ustawy o reha- łecznej, stwierdził, że nowelizacja, która wydłużała bilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu czas pracy tej kategorii pracowników niepełnospraw- osób niepełnosprawnych (druk nr 2446). nych i zrównywała go co do zasady z czasem pracy Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- obowiązującym pracowników w pełni sprawnych nisterstwie Pracy i Polityki Społecznej… Już chcia- oraz pracowników niepełnosprawnych, ale w stopniu łem zapowiedzieć pana ministra Jarosława Dudę, ale lekkim, jako stanowiąca regulację mniej korzystną głos zabierze wiceprezes Rządowego Centrum Legis- od regulacji obowiązującej dotychczas, zakłóciła me- lacji pan Piotr Gryska i uzasadni ten projekt ustawy. chanizmy zatrudniania i rehabilitacji zawodowej Bardzo proszę. osób niepełnosprawnych, a tym samym naruszyła wskazaną przeze mnie zasadę sprawiedliwości spo- łecznej. Dodatkowo trybunał stwierdził w wyroku, Wiceprezes że ta nowelizacja nie spełniała zasad prawidłowej Rządowego Centrum Legislacji legislacji, również wywiedzionej z art. 2 konstytucji, Piotr Gryska: a mianowicie ustawodawca, wprowadzając wymóg uzyskania tego zaświadczenia lekarskiego, w żaden Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To zamieszanie sposób nie uregulował trybu, w jakim to zaświadcze- spowodowane jest tym, że rządowy projekt ustawy, nie jest wydawane, nie przewidział również możliwo- który mam zaszczyt przedstawiać, stanowi realizację ści zaskarżenia zaświadczenia, które nie formułowa- wyroku Trybunału Konstytucyjnego, stąd w imieniu ło tego rodzaju zalecenia. W związku z tym uregulo- premiera zaprezentuje go przedstawiciel Rządowego wał pewną instytucję, nie wskazując jednoznacznie Centrum Legislacji. trybu, w jakim to ma się dokonywać. Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy Rządowy projekt z racji dnia wejścia w życie wy- o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnia- roku Trybunału Konstytucyjnego – bo Trybunał niu osób niepełnosprawnych, który mam zaszczyt Konstytucyjny, orzekając w czerwcu 2013 r., dał usta- przedstawiać, dotyczy regulacji określającej wymiar wodawcy 12 miesięcy na zrealizowanie wytycznych czasu pracy pracowników niepełnosprawnych. Ten zawartych w tym wyroku – i z racji daty utraty mocy wymiar czasu pracy jest uregulowany w art. 15 usta- tego przepisu w zakresie, w jakim został zakwestio- wy. Zgodnie z nim maksymalny wymiar czasu pracy nowany przez trybunał, jest procedowany jako pilny wynosi 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo, z tym i co do zasady jego treścią jest powrót do zasad ure- że w odniesieniu do pracowników, którzy mają orze- gulowania czasu pracy pracowników niepełnospraw- czony stopień niepełnosprawności znaczny lub umiar- nych, w grupie pracowników niepełnosprawnych kowany, ust. 2 wprowadza wyjątek od tej zasady. Jest w stopniu znacznym lub umiarkowanym, do zasad 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 187

Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji Równocześnie nie wszyscy pracodawcy, jak to jest Piotr Gryska w powszechnym mniemaniu, mają prawo uzyskać dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabili- sprzed nowelizacji. Mocą tego projektu maksymalny tacji Osób Niepełnosprawnych do zatrudnienia osoby wymiar czasu pracy pracowników z tych dwóch kate- niepełnosprawnej. To prawo nie dotyczy przecież gorii będzie wynosił 7 godz. na dobę i 35 godz. tygo- np. pracodawców publicznych, a więc wszystkich jed- dniowo. Punkt 2. jest konsekwencją tej regulacji, nostek samorządowych. Nie dotyczy ono także pod- uchylany jest ust. 2a oraz ust. 4, które z kolei są kon- miotów, które nie mają tego ustawowego obowiązku sekwencją wymagania tego zaświadczenia. W ust. 2a mówi się o tym, że skrócony wymiar czasu pracy obo- zatrudniania 6% osób niepełnosprawnych. A więc nie wiązuje od momentu przedstawienia tego zaświadcze- wszyscy pracodawcy są uprawnieni do otrzymania nia, ust. 4 zaś dotyczy kosztów wystawiania tego za- dofinansowania związanego z zatrudnieniem osób świadczenia. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niepełnosprawnych. Warto zatem zastanowić się, jak ta kwestia jest regulowana w innych krajach. Wydaje się, że jest to Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: bardzo mocny i jednoznaczny dla nas wskaźnik, jakimi sposobami skutecznie i realnie wspierać aktyw- Dziękuję bardzo, panie prezesie. ność zawodową osób niepełnosprawnych. Chyba we Otwieram dyskusję. wszystkich krajach Unii Europejskiej nie ma tego Teraz rozpoczynamy już wystąpienia klubowe. typu modelu, który jest w Polsce. A więc owego usta- Pierwszy głos zabierze w imieniu klubu Platformy wowego, automatycznego i obligatoryjnego skrócenia Obywatelskiej pan poseł Sławomir Piechota. czasu pracy osób niepełnosprawnych. Bodajże tylko Bardzo proszę, panie pośle. w Grecji osoby z pewnymi rodzajami niepełnospraw- ności i przy wykonywaniu pewnych prac mają skró- cony czas pracy. Natomiast poza Europą takie roz- Poseł Sławomir Jan Piechota: wiązanie jak polskie stosują Kazachstan i Armenia. Co w tej sprawie stwierdza Konwencja Narodów Dziękuję. Zjednoczonych z 2006 r. o prawach osób niepełno- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Sprawa jest oczywista: jest wyrok i trzeba go wykonać. Tym sprawnych? Jak tę kwestię można oceniać na gruncie bardziej oczywista, że to wyrok Trybunału Konsty- konwencji, czyli aktu o podstawowym, fundamental- tucyjnego, a więc instytucji o jednoznacznej pozycji nym i strategicznym charakterze? Otóż konwencja konstytucyjnej, a także wyrok sądu, który cieszy się w art. 27 poświęconym pracy i zatrudnieniu osób najwyższym autorytetem społecznym. Ale w tej oczy- niepełnosprawnych stwierdza, iż państwa strony wistości nie sposób uciec od pytań, które są z proble- uznają prawo osób niepełnosprawnych do pracy, na mem bardzo ściśle związane. Zasadnicze pytanie to: zasadzie równości z innymi osobami. W końcu części Jak wspierać aktywność osób niepełnosprawnych, wspólnej tego ustępu konwencja zobowiązuje pań- zwłaszcza aktywność zawodową – fundament nieza- stwa strony, by chroniły i popierały realizację tego leżnego życia? Jeżeli bowiem ludzie nie będą aktyw- prawa poprzez podjęcie odpowiednich kroków, w tym ni, nie będą pracować, to na ile rzeczywiste, prawdzi- na drodze ustawodawczej, m.in. w celu – i tu pod lit. b we będzie ich życie, ich niezależność? Trzeba zatem – ochrony praw osób niepełnosprawnych, na zasadzie też postawić pytanie o te specjalne uprawnienia, równości z innymi osobami, do sprawiedliwych i ko- które mają często charakter przywilejów. Bo specjal- rzystnych warunków pracy – uwaga – w tym do rów- ne uprawnienie ma wyrównywać szanse, a przywile- nych szans i jednakowego wynagrodzenia za pracę je to często już są uprawnienia przekraczające te jednakowej wartości. A więc równość, ale równość granice, a zatem tworzące pewną uprzywilejowaną taka rzeczywista i pełna. To też powinny być dla nas sytuację. Na ile zatem te specjalne uprawnienia, te (Dzwonek) jasne i jednoznaczne wytyczne. przywileje naprawdę pomagają osobom niepełno- A zatem wyrok Trybunału Konstytucyjnego trze- sprawnym, a kiedy zaczynają sprawiać kłopot, kiedy ba wykonać i temu służy ta ustawa. W części ten zaczynają przeszkadzać? wyrok jest oczywisty, wykazując wady legislacyjne W tym konkretnym przypadku mówimy o krót- szym czasie pracy, krótszym ustawowo, automatycz- tamtej regulacji, w części jednak można mieć wątpli- nie i obligatoryjnie dla wszystkich osób niepełno- wości, czy to jest droga do wsparcia aktywności osób sprawnych ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawnych. A zatem pozostają podstawowe niepełnosprawności. A przecież oprócz tego skróco- pytania: Dlaczego w Polsce tak niewiele osób niepeł- nego tygodniowego i dziennego czasu pracy mamy nosprawnych jest aktywnych zawodowo i dlaczego dodatkowy 10-dniowy urlop. Ponadto osoba niepeł- tak wielu pracodawców woli płacić kary za niezatrud- nosprawna ma prawo do wyjazdu na turnus rehabi- nianie na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób litacyjny, a przy tym pracodawca ma obowiązek wy- Niepełnosprawnych niż zatrudniać osoby niepełno- płacać pełne, takie samo wynagrodzenie. sprawne? Dziękuję. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 188 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: mioty nierówne, jakimi są osoby pełnosprawne i osoby z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu znacznym Dziękuję bardzo. lub umiarkowanym. Trybunał nie pozostawił cienia Pan poseł Stanisław Szwed, Prawo i Sprawiedli- wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie nie jest moż- wość. liwe wskazanie jakichkolwiek wartości konstytucyj- nych, które uzasadniałyby takie naruszenie zasady sprawiedliwości i które dawałyby temu naruszeniu Poseł Stanisław Szwed: pierwszeństwo przed ochroną zdrowia i egzystencji osób z poważną niepełnosprawnością. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie może przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Pra- budzić wątpliwości, że przepis art. 15, wydłużający wo i Sprawiedliwość wobec rządowego projektu usta- czas pracy pracownikom niepełnosprawnym i zrów- wy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i spo- nujący go, co do zasady, z czasem pracy obowiązu- łecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. jącym w pełni sprawnych pracowników, stanowi Po raz kolejny mamy do czynienia z sytuacją, w któ- regulację mniej korzystną od obowiązującej przed rej w trybie pilnym procedujemy nad projektem ustawy dniem wejścia w życie ustawy. Trybunał stanął na wykonującej wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Moż- stanowisku, że wejście w życie zakwestionowanego na zapytać: Co przez rok robił rząd, że nie przygotował przepisu z dniem 1 stycznia 2012 r. zakłóciło me- tej krótkiej nowelizacji? Wyrok zapadł 13 czerwca 2013 r., chanizm zatrudniania i rehabilitacji zawodowej opublikowany został w lipcu 2013 r. osób niepełnosprawnych, który sprawnie funkcjo- Nowelizacja ustawy spowodowała, że od 1 stycznia nował przez szereg lat. 2012 r. wydłużono czas pracy z 7 do 8 godzin na dobę Rozwiązania, które są zaproponowane w tym pro- i 40 godzin tygodniowo dla osób niepełnosprawnych ze jekcie, zakładają, że wymiar czasu pracy osób niepeł- znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnospraw- nosprawnych, legitymujących się orzeczeniem o nie- ności. Czas pracy będzie skrócony do 7 godzin na dobę pełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowa- i 35 godzin tygodniowo tylko wtedy, gdy niepełnospraw- nym, nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 go- ny uzyska zaświadczenie lekarskie o celowości skróce- dzin tygodniowo, i to bez konieczności spełnienia nia normy czasu. Do czasu zmiany ustawy sytuacja przez te osoby jakichkolwiek dodatkowych warun- była odwrotna: to lekarz dla osób ze znacznym i umiar- ków. Projektowana regulacja stanowi powrót do roz- kowanym stopniem niepełnosprawności mógł wydać wiązań obowiązujących w ustawie o rehabilitacji zawo- zgodę na pracę w wydłużonym czasie pracy. dowej przez szereg lat, aż do dnia wejścia w życie usta- Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego złożył wy nowelizującej. Powyższa zmiana zostanie wprowa- związek zawodowy „Solidarność”. W skardze „Soli- dzona przez nadanie art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilita- darność” podnosiła, że skrócony czas pracy jest ele- cji zawodowej brzmienia: czas pracy osoby niepełno- mentem rehabilitacji osób niepełnosprawnych, jego sprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowane- wydłużenie oznacza, że osoby te będą ponosić koszty go stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać pomocy dla pracodawców, m.in. poprzez wysokość dofinansowania do pensji. Nowelizacja ustawy nie 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. wprowadziła kryteriów określających zasadność od- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przywracamy mowy przez lekarza skrócenia czasu pracy ani me- poprzednie rozwiązanie. To było złym rozwiązaniem, chanizmu kontroli tej decyzji. Główny zarzut jest skrzywdziło wiele ludzi. Dlatego Prawo i Sprawied- taki, że niepełnosprawni pod naciskiem pracodaw- liwość opowiada się za szybkim procedowaniem nad ców, bojąc się utraty pracy, nie będą występować tym projektem ustawy, tak aby wymóg dotyczący o skrócenie czasu pracy. Ten proceder niestety w wie- wejścia w życie 10 lipca został spełniony. lu przypadkach miał miejsce. Jeszcze raz ubolewam nad tym, że w takim trybie Trybunał Konstytucyjny podzielił opinię zawartą musimy procedować nad tą ustawą, która mogła być w skardze „Solidarności” i orzekł o niezgodności przygotowana o wiele wcześniej, jako że wyrok try- z art. 2 i art. 69 konstytucji ustawy z 29 październi- bunału zapadł rok temu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ka 2010 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych w zakresie, w jakim przepis ten uzależnia zastosowanie skróco- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nego czasu pracy do osoby niepełnosprawnej od uzyskania zaświadczenia lekarskiego o celowości stoso- Dziękuję bardzo. wania skróconej normy czasu. Trybunał Konstytu- Pan poseł Artur Górczyński, Twój Ruch. cyjny określił, że przepis ten utraci moc z upływem Skoro pana posła nie ma, to wystąpi pan poseł 12 miesięcy, czyli od 10 lipca tegoż roku. Piotr Walkowski, Polskie Stronnictwo Ludowe. Dokonując oceny art. 15 ustawy o rehabilitacji Tylko bez teczki, panie pośle. Niech pan ją gdzieś zawodowej na podstawie wywodzonej z art. 2 konsty- tam położy. tucji zasady sprawiedliwości społecznej, Trybunał (Poseł Piotr Walkowski: Nie będę mówił, że to Konstytucyjny wskazał, że ustawodawca, uchwalając przez zaskoczenie.) przedmiotową regulację, potraktował jednakowo pod- Zapraszam pana. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 189

Poseł Piotr Walkowski: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Panie marszałku… I ja dziękuję panu posłowi. O zabranie głosu proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Panie pośle, to już od razu spełnię pana prośbę. Poseł Tadeusz Tomaszewski: Otóż pan poseł Walkowski podał mi karteczkę, na której jest jego prośba, żebym powitał przedsta- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Le- wicieli gminy Jaraczewo, którzy przysłuchują się na- wicy Demokratycznej stanowisko dotyczące tego pro- szym obradom na galerii. jektu ustawy, którego wnioskodawcą jest rząd. Try- Witam właśnie tę delegację. (Oklaski) Ale witam bunał Konstytucyjny 13 czerwca 2013 r. orzekł o nie- również wszystkich innych, którzy przebywają na zgodności rozwiązania, które weszło w życie, a doty- galerii i śledzą nasze posiedzenie. czyło skróconego czasu pracy dla pracowników nie- Prośbę pana posła Walkowskiego spełniłem. pełnosprawnych z orzeczonym znacznym lub umiar- Teraz ja pana proszę, żeby pan zabrał głos. kowanym stopniem niepełnosprawności. To było spowodowane potrzebą uzyskania dodatkowo za- świadczenia lekarskiego o celowości stosowania skró- Poseł Piotr Walkowski: conej normy czasu pracy. Po pierwsze, uważamy, że nad tą sprawą rząd mógł sprawniej pracować, bo Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! dzisiaj, na wniosek rządu, Sejm musi przyspieszać, Szanowni Państwo! Debatujemy w dniu dzisiejszym pilną procedurę uruchamiać, żeby zapewnić stan nad pilnym projektem rządowym dotyczącym okre- prawny 10 lipca korzystny dla środowiska osób nie- ślenia czasu pracy osób niepełnosprawnych. Projekt pełnosprawnych. Jeśli bowiem przestanie funkcjono- wać ten przepis, to nawet osoby, które dzisiaj mają ten został przygotowany z tytułu orzeczenia Trybu- takie zaświadczenie lekarskie, przestałyby mieć moż- nału Konstytucyjnego, który nakazuje do 10 lipca br. liwość korzystania ze skróconego czasu pracy. Stąd poprawienie legislacji w tym względzie. Zmiany, któ- myślę, że praca nad orzeczeniami Trybunału Kon- re żeśmy wprowadzili ostatnią poprawką, dawały stytucyjnego w związku z tym, że to są ewidentnie możliwość skracania czasu pracy dla osób z niepeł- stwierdzone błędy legislacyjne – nieistotne, gdzie już nosprawnością, ale były tu wymagania dotyczące one swój początek brały, czy w rządowym czy sejmo- zaświadczeń lekarskich. wym projekcie – powinna mieć priorytet w pracach W celu zlikwidowania tej troszeczkę skompliko- centrum legislacyjnego. Po drugie, pan przewodni- wanej procedury rząd przedkłada projekt, wedle któ- czący Sławomir Piechota mówił o dylematach zwią- rego dla osób z orzeczeniem będzie określony czas zanych z tym, czy powinno być tu uprzywilejowanie pracy w wymiarze 7 godzin – nie dłużej niż 7 godzin czy nie. Myślę, że 13 czerwca 2013 r. trybunał wyraź- dziennie i nie dłużej niż 35 godzin tygodniowo. W związ- nie powiedział, że ochrona osób z niepełnosprawnoś- cią o znacznym stopniu i umiarkowanym jest normą ku z tym, że jest to, tak można powiedzieć, legisla- konstytucyjną. To jest ochrona zdrowia i nie można cyjnie bardzo mała poprawka, myślę, że ze względu podważać tego innymi aktami prawnymi. Dlatego też na czas przyjęta droga legislacji poprzez pierwsze powrócimy do rozwiązania, które funkcjonowało czytanie w Sejmie spowoduje to, że będziemy mogli wcześniej, i dobrze funkcjonowało. na najbliższym posiedzeniu, kiedy będą głosowania, Czy dzisiaj wiadomo, ilu to będzie dotyczyło osób? przyjąć te propozycje. Nie wiadomo, bo takich badań się na dobrą sprawę Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego nie wpro- nie prowadzi. Z badań aktywności ludności wynika, wadza żadnych poprawek, jest za przyjęciem tego że pracę podejmuje ok. 330 tys. osób z niepełnospraw- rozwiązania. Myślę, że mimo że są różne opinie praw- nościami. Chodzi tu o ponad 50 tys. pracodawców. ne tym zakresie, mimo że jest kwestia jednolitego Jak będzie to miało wpływ? Dzisiaj nie wiadomo. Za- traktowania wszystkich pracowników – 8-godzinny pewne będzie pracowało więcej osób z niepełno- dzień pracy, 40-godzinny tydzień pracy powinien do- sprawnością, o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przy czym będą one miały przy- tyczyć wszystkich – tutaj, nie zważając na dyskusje wrócone prawo do skróconego czasu pracy: do 7 godz. prawników, tak jak powiedziałem, przychylimy się do dziennie i 35 godz. tygodniowo. propozycji tego rozwiązania. W imieniu klubu chciałbym zaznaczyć, że, po Panie marszałku, z uwagi na to, że zająłem czas pierwsze, od wielu lat ogranicza się środki z budżetu i dzięki grzeczności pana marszałka pozdrowieni zo- państwa na dofinansowanie Państwowego Funduszu stali wszyscy obecni na tej sali, ja te pozostałe 2 mi- Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Po drugie, nuty oddaję w ręce pana marszałka, tak ażeby obra- w ramach szukania oszczędności m.in. pojawiła się dy przyspieszyć. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ta poprawka, która dzisiaj okazała się niekonstytu- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 190 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Poseł Tadeusz Tomaszewski skiego, tym bardziej chciałbym jednak sprostować i wyjaśnić istotę mojej wypowiedzi. Mam bowiem cyjna. Po trzecie, od 1 kwietnia tego roku weszły przekonanie, że pewne specjalne prawa, uprawnie- w życie kolejne regulacje dotyczące oszczędności, któ- nia, jeżeli są nadmierne, obracają się przeciwko re znacząco ograniczają dofinansowanie zatrudniania uprawnionym. Mam wrażenie, że właśnie mamy do osób niepełnosprawnych, zwłaszcza o umiarkowanym czynienia z taką sytuacją. Mamy taką automatyczną, stopniu niepełnosprawności. Dopiero okaże się, jak to naturalną, humanitarną skłonność do ochrony zwłasz- wpłynie na rynek pracy osób niepełnosprawnych. Wie- cza osób słabszych, czyli osób niepełnosprawnych. lu pracodawców sygnalizowało, niestety, również go- Potem pan Tadeusz Tomaszewski sam sobie tu towość zwolnienia części pracowników. odpowiadał, pytając, dlaczego samorządowcy, samo- Sfera publiczna nadal nie podejmuje wysiłku w celu rządy nie zatrudniają osób niepełnosprawnych. Wie- zatrudniania osób niepełnosprawnych. Mimo że w tej le instytucji samorządowych funkcjonuje w trybie Izbie dokonaliśmy nowelizacji ustawy o pracowni- dwuzmianowym, całodziennym. Samorządowcy mó- kach samorządowych, o pracownikach służby cywil- wią, że jeżeli w takim trybie pracuje zbyt duża grupa nej, to często w niektórych ministerstwach zatrudnia osób o skróconym dziennym, tygodniowym czasie się mniej pracowników niepełnosprawnych niż w ga- pracy, to wprowadza to perturbacje w sprawnym binetach politycznych. Badałem tę sprawę dokładnie funkcjonowaniu takiej instytucji, a więc w załatwia- w ramach interpelacji i zapytań poselskich. Okazało niu spraw obywatelskich. Dlatego te instytucje w pew- się, że w niektórych ministerstwach zatrudnia się nym momencie stwierdzają, że lepiej jest płacić karę. mniej pracowników niepełnosprawnych niż w gabi- Mówię: karę, bo jednak jest to kara. Możemy używać netach politycznych. Mimo zachęt, mimo zastosowa- różnych eufemizmów, eleganckich słów, ale jeżeli nia pewnych rozwiązań prawnych, to właśnie nadal z powodu niezatrudniania osób niepełnosprawnych zwłaszcza administracja rządowa nie ma w tym za- trzeba zapłacić 42% średniej krajowej za każdy bra- kresie wystarczającej determinacji. Albo inaczej: sze- kujący etat do 6%, to znaczy, że jest to kara. Mimo to fowie tych urzędów traktują wpłatę na PFRON jako nawet te wielkie samorządy, które powinny najbar- normalność, wydatek, który trzeba zaplanować, dziej skrupulatnie dbać o swoje pieniądze, takie jak koszt, nic innego, nie jako karę. choćby samorząd miasta stołecznego Warszawy czy W związku z powyższym razem musimy monito- samorząd mojego miasta, który płaci 1,6 mln zł owej rować ten proces, ponieważ w pierwszej kolejności wpłaty za niezatrudnianie osób niepełnosprawnych, państwo powinno (Dzwonek) wyrównywać szanse na często wychodzą z założenia, że prostsze jest wywią- rynku pracy, a państwo stanowi również administra- zanie się z obowiązku zapłaty kary niż zatrudnianie cja rządowa, która pod tym względem nie powinna osób, które wprowadza tyle komplikacji. odstawać od wszystkich pozostałych pracodawców. Dlatego w pełni szanując wyrok trybunału i uzna- Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej bę- jąc, że nie ma tu o czym rozmawiać, uważam, że prob- dzie głosował za przyjęciem tego rozwiązania, oczy- lem nie został rozstrzygnięty i że musimy o tym dys- wiście w trybie pilnym, bo jest ono korzystne dla osób kutować. Dziękuję. z niepełnosprawnością. Dziękuję.

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Panie pośle, to było nie sprostowanie, tylko kolej- Dziękuję, panie pośle. ne wystąpienie. Obiecał mi pan, że wystąpi pan w try- Pan poseł Sławomir Piechota chciałby skorzystać bie sprostowania. z trybu sprostowania. Tym razem pani poseł Joanna Bobowska prosiła, Proszę chwileczkę poczekać, panie pośle. żebym powitał znajdujących się na galerii gości, któ- Pan poseł Henryk Siedlaczek prosił mnie, żebym rzy przybyli z gminy Trzciana. pozdrowił – nawet prosił, żebym gorąco pozdrowił Pan poseł Tadeusz Tomaszewski. – przebywających na galerii gości z Gimnazjum nr 1 Wierzę, że zabierze głos w trybie sprostowania w Radlinie, co oczywiście czynię. (Oklaski) Właśnie i dotrzyma tej formuły. uczniowie pomachali wszystkim z galerii. Odmachu- ję im w imieniu całego Sejmu. Teraz głos zabierze już pan poseł Piechota. Poseł Tadeusz Tomaszewski: Bardzo proszę. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Pa- nie Pośle! Myślę, że w tej Izbie – tak też rozpoczął Poseł Sławomir Jan Piechota: pan swoje wystąpienie – możemy dywagować na temat określonych rozwiązań, natomiast dyskutować, Dziękuję. czy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest za- Panie Marszałku! Ogromnie cenię i zaangażowa- sadne czy nie, nie możemy. Nie możemy tego robić nie, i kompetencje pana posła Tadeusza Tomaszew- w tej Izbie. Ono zapadło, jest wyrokiem. Powinniśmy 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 191

Poseł Tadeusz Tomaszewski Poseł Józef Lassota: szukać rozwiązań. Możemy to czynić w ramach de- Dziękuję. baty na ten temat. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej nowelizacji Panie Marszałku! Chciałbym równie serdecznie po- – zresztą podobnie jak poprzednio – jest zapis mówią- zdrowić mieszkańców gminy Jaraczewo na czele z pa- cy o tym, że czas pracy osoby niepełnosprawnej nie nem wójtem Dariuszem Strugałą. może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygo- Witam. (Oklaski) dniowo. Mam pytanie do przedstawiciela rządu. Czy są jakieś informacje, jak to jest realizowane w praktyce? Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: To, że nie może przekraczać, oznacza że jest to maksymalnie 7 godzin. Czy pracodawcy uwzględniają Widzicie państwo, że informacje o kłótniach w Sej- również ten aspekt, że może to być mniej niż 7 go- mie się nie potwierdzają. Ileż tu wersalu i grzeczności, dzin? Obawiam się, że pewno rzadko się to zdarza, czego państwo znajdujący się na galerii doświadczacie. jeśli w ogóle. Ale pytanie jest takie: Czy są informacje Do zabrania głosu zapisał się jeszcze pan poseł Arkadiusz Mularczyk z koła Solidarna Polska, ale na temat tego, jak to wygląda w praktyce? Dziękuję. pana posła nie widzę, więc przystępujemy do pytań. (Oklaski) Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze wpisać na listę pytających? Nie widzę chętnych. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Czas na zadanie pytania to 1 minuta. Listę zamykam. Dziękuję bardzo. Pani poseł Joanna Bobowska, Platforma Obywa- Pani profesor Józefa Hrynkiewicz, Prawo i Spra- telska, będzie zadawała pytanie jako pierwsza. wiedliwość. Bardzo proszę. Bardzo proszę.

Poseł Joanna Bobowska: Poseł Józefa Hrynkiewicz:

Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyrok Trybuna- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej łu Konstytucyjnego został wydany 13 czerwca 2013 r. dyskusji przewija się problem tego, jak faktycznie i dotyczy on bardzo niewielkiej zmiany. Moje pytanie wspierać aktywność osób niepełnosprawnych, jak kieruję do Rządowego Centrum Legislacji, a przez wspierać ją skutecznie. Oczywiście pytanie, czy takie Rządowe Centrum Legislacji do pana premiera. Ile automatyczne skrócenie czasu pracy służy osobom czasu potrzebuje Rządowe Centrum Legislacji, żeby niepełnosprawnym, to jest pytanie retoryczne. Pew- wprowadzić tak małą zmianę? nie są różne przypadki. Problemem jednak jest nie- Drugie moje pytanie dotyczy szerszej sprawy. wielki przepływ osób niepełnosprawnych z instytucji Ustawa o rehabilitacji i zatrudnianiu osób niepełno- wsparcia, takich jak np. zakłady aktywności zawo- sprawnych oraz ustawa o ubezpieczeniu społecznym dowej, na otwarty rynek pracy, co pokazuje słabą zawierają wiele przepisów w sposób oczywisty dys- efektywność tych instytucji. Na pewno jest też po- kryminujących osoby niepełnosprawne, szczególnie trzebny rozwój poradnictwa zawodowego i przełamy- te osoby, które odważyły się prowadzić działalność wanie barier psychologicznych. gospodarczą. Myślę o art. 47 w ustawie systemowej W tej sytuacji pojawia się pytanie, jak faktycznie ubezpieczeń społecznych, o art. 25a w ustawie o re- ocenić potrzeby osób niepełnosprawnych (Dzwonek), habilitacji i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. skoro dane dotyczące liczby pracowników niepełno- (Dzwonek) sprawnych są niepełne, bo w uzasadnieniu czytamy, że nie wszyscy pracodawcy i pracownicy są zareje- Panie marszałku, jeśli pan pozwoli, dokończę, bo strowani w systemach informatycznych Państwowe- moje pytanie dotyczy niezwykle ważnej sprawy. go Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ile czasu państwo potrzebujecie, żeby przejrzeć te W związku z tym moje pytanie: Co stoi na przeszko- ustawy pod kątem ich konstytucyjności w stosunku dzie temu, aby powstał kompletny rejestr, tak by do najsłabszej grupy w społeczeństwie, osób niepeł- można się było odnieść do tych danych? Dziękuję nosprawnych i usunąć te wszystkie niekonstytucyjne bardzo. (Oklaski) zapisy, które teraz wymieniłam, a także te, których nie wymieniłam, a których jest tam bardzo dużo? Czy państwo prowadzicie taką działalność, czy też czeka- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: cie, aż Trybunał Konstytucyjny orzeknie, a wy potem będziecie potrzebowali roku bez pięciu dni, żeby roz- Dziękuję bardzo. wiązać problem? Dziękuję bardzo, panie marszałku. Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 192 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pracy i Polityki Społecznej, bo 33 osoby niepełno- sprawne. To jest oczywiście szczątkowa liczba osób, Dziękuję bardzo, pani poseł. myślę, że rząd mógłby poczynić jakieś starania Pan poseł Stanisław Szwed, Prawo i Sprawiedli- (Dzwonek), żeby w instytucjach rządowych znalazły wość. się miejsca dla osób niepełnosprawnych, bo sądzę, że tu jest duże pole do popisu. Jak patrzymy na przyrost zatrudnienia chociażby w administracji, to te 150 czy Poseł Stanisław Szwed: 200 tys. zatrudnionych w ostatnich latach to są osoby sprawne. Dlaczego tam nie zwiększyła się liczba Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szkoda, że w na- zatrudnionych osób niepełnosprawnych? – to jest szej debacie nie uczestniczy pan minister Jarosław moje pytanie do rządu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Duda, bo on w ministerstwie pracy jest odpowiedzialny za tematykę związaną z osobami niepełnospraw- nymi. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Moje pytanie dotyczy skutków wprowadzenia tej zmiany. Oczywiście ta zmiana doprowadziła do tego, Dziękuję. że korzyść mają pracodawcy, którzy wydłużyli czas Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy pracy, ale nie przełożyło się to na korzyści dla osób Demokratycznej. zatrudnionych, bo te osoby za te same stawki praco- wały dłużej. Czy mamy analizy dotyczące tego, jak to wyglądało? Poseł Tadeusz Tomaszewski: Druga kwestia – o tym też już dzisiaj mówiliśmy – również związana z kolejnymi nowelizacjami usta- Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! wy, chodzi o pozbawienie pracowników niepełno- Chciałbym zapytać, czy rząd monitoruje zatrudnia- sprawnych dofinansowania, dotacji. To powoduje, że nie osób niepełnosprawnych w administracji rządo- mamy do czynienia ze zwolnieniami, szczególnie wej w kontekście rozwiązań przyjętych przez Wysoką w zakładach pracy chronionej. Czy resort pracy ma Izbę, które miały między innymi w służbie cywilnej informacje, dane o tym, jak w ostatnim czasie wzra- dawać pierwszeństwo zatrudnienia osobom niepeł- sta liczba osób niepełnosprawnych, szczególnie z lek- nosprawnym, również w postępowaniu konkurso- kim stopniem niepełnosprawności, które są zwalnia- wym, oraz faktu, że to z instytucji rządowych wpły- ne z pracy dlatego, że nie dostają już dotacji na wspar- wa znacząca ilość środków tzw. kary za niezatrud- cie dla osób niepełnosprawnych? Dziękuję bardzo. nianie, a mogłoby to doskonale służyć jako instru- (Oklaski) ment wyrównywania szans i włączania społecznego osób z niepełnosprawnościami do instytucji rządo- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wych. Kiedy odbyła się ostatnio taka analiza i kiedy są planowane zatrudnienia osób z niepełnosprawnoś- Dziękuję bardzo. ciami w administracji rządowej? Dziękuję. (Oklaski) Pan poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawiedli- wość. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Poseł Bogdan Rzońca: Dziękuję, panie pośle. Proszę ponownie o zabranie głosu prezesa Rządo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zdaje się, że jest wego Centrum Legislacji pana Piotra Gryskę. tak, że intencją rządu jest, aby jak najwięcej osób nie- pełnosprawnych pracowało albo na otwartym, albo na zamkniętym rynku pracy. Tu jest pewien problem, Wiceprezes bo Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej general- Rządowego Centrum Legislacji nie idzie jednak w takim kierunku, żeby zwiększać Piotr Gryska: zatrudnienie na rynku otwartym, a zmniejszać na rynku zamkniętym, co wywołuje sprzeciw zamknię- Uprzejmie dziękuję. tego rynku osób niepełnosprawnych. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż to począt- Z drugiej strony muszę państwu powiedzieć, że kowe zamieszanie związane z reprezentantem rządu zadałem sobie trud, bo zapytałem każde minister- w tej sprawie ma swój dalszy ciąg. Umawiałem się stwo w interpelacji, ile w ministerstwie pracuje osób z panem ministrem Dudą, że będzie obecny na posie- niepełnosprawnych. I tak w Ministerstwie Edukacji dzeniu Wysokiej Izby w tym punkcie, niestety głoso- Narodowej zatrudniono 2 osoby niepełnosprawne, wania w Senacie go wstrzymały, nie był w stanie w Ministerstwie Sportu i Turystyki – 2 osoby niepeł- dołączyć. Stąd w odpowiedzi na pytania ograniczę się nosprawne, najwięcej rzeczywiście w Ministerstwie do tych pytań, które dotyczą projektu. Odpowiedź 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych 193

Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji źródeł, to jest przede wszystkim badanie aktywności Piotr Gryska ekonomicznej ludności, z których to danych wynika, że ogółem liczba niepełnosprawnych pracowników skoncentruję na tych kwestiach, które ściśle dotyczy- wynosi ok. 340 tys., są również dane pochodzące ły projektu. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepeł- Sprawa zatrudniania osób niepełnosprawnych nosprawnych i te dane również są niepełne, bo nie jest bardzo istotna i oczywiście wszystkie działania, wszyscy pracodawcy występują o dofinansowanie, które w tym obszarze są podejmowane, zasługują na a tym samym zgłaszają się do funduszu. Z tych da- uwzględnienie. nych szczątkowych i danych z PFRON, gdzie na Mogę się tylko podzielić pewnym praktycznym 250 tys. zarejestrowanych, a więc jest to tylko część doświadczeniem, które miałem. Otóż poszukując pra- osób niepełnosprawnych, wynika, że największy od- cowników do Rządowego Centrum Legislacji, w spo- setek to osoby niepełnosprawne z umiarkowanym sób aktywny staraliśmy się dotrzeć właśnie do śro- stopniem niepełnosprawności – 152 tys., 80,5 tys. to dowisk osób niepełnosprawnych, wystąpiliśmy do osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności, nato- fundacji i stowarzyszeń tych osób z prośbą, mówili- miast 17,5 tys. na 250 tys. to osoby ze znacznym stop- śmy, że prowadzimy taki nabór, szukamy osób i z chę- niem niepełnosprawności. Nie udało się dotrzeć do cią zwiększylibyśmy poziom zatrudnienia osób nie- danych, które pozwalałyby jednoznacznie wskazać, pełnosprawnych w Rządowym Centrum Legislacji. jakie były skutki tamtej nowelizacji. Nie ma jakichś Niestety nie było odzewu. Wyszliśmy aktywnie, nie rzetelnych informacji, które pozwalałyby powiedzieć, wyłącznie poprzez ogłoszenia, starając się dotrzeć do jaki odsetek niepełnosprawnych występował o te za- tych środowisk, ale takich ofert nam nie przedsta- świadczenia, czy one były wydawane i jakie skutki ta wiono. Oczywiście zarzuty dotyczące poziomu za- nowelizacja wywarła. trudnienia osób niepełnosprawnych w instytucjach Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące tego, czy wy- rządowych czy ogólnie u pracodawców są słuszne, miar czasu pracy może być niższy niż ten maksymal- one wymagają działań, ale czasem nawet aktywne ny, to oczywiście może być on niższy, z tym że to jest działania w tym obszarze nie spotykają się z odze- regulacja określająca ten maksymalny wymiar czasu wem. Nadmienię tylko, że w ustawie o służbie cy- pracy pracownika zatrudnionego w pełnym wymia- wilnej jest zapis, który gwarantuje osobom niepeł- rze czasu pracy, na etat. To znaczy osoba niepełno- nosprawnym pierwszeństwo w zatrudnieniu w in- sprawna ze znacznym lub umiarkowanym stopniem stytucjach rządowych. niepełnosprawności, pracując w tym maksymalnym Odnosząc się do projektu, podstawowy zarzut do- wymiarze czasu, czyli 7 godzin na dobę, 35 godzin tyczył czasu pracy i przygotowania tego projektu, tygodniowo, jest traktowana jako osoba, która pra- w szczególności w odniesieniu do tego, iż projekt ten cuje w pełnym wymiarze czasu pracy, czyli na tzw. wydaje się stosunkowo prosty. Z całą pewnością te pełny etat. Tym samym jej wynagrodzenie jest liczo- zastrzeżenia są w jakimś stopniu uzasadnione, też ne jako 100% wynagrodzenia. Oczywiście jest moż- bym chciał, żeby te prace przebiegały sprawniej, na- liwość zatrudnienia w mniejszym wymiarze czasu tomiast przede wszystkim muszę wskazać na to, że pracy. uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, Jeśli chodzi o ten tryb pracy, to rzeczywiście do- na podstawie którego tak naprawdę można przystą- tarcie do tych danych zajęło trochę czasu, procedury pić do tych analiz i prac zmierzających do jego wyko- rządowe trochę czasu zajmują. Stąd po wpisaniu pro- nania, zostało sporządzone i wpłynęło po ponad jektu i uwzględnieniu wniosku Rządowego Centrum trzech miesiącach. To znaczy dopiero pod koniec wrześ- Legislacji o to, aby nad takim projektem móc proce- nia mieliśmy uzasadnienie do tego wyroku, a pełna dować pod koniec lutego 2014 r., dzisiaj jesteśmy realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego jest w stanie procedować nad tym projektem w parlamen- niemożliwa bez analizy uzasadnienia, które do tego cie, z uwzględnieniem bardzo szeroko przeprowadzo- wyroku jest sporządzane. nych konsultacji tego projektu. Bo jeżeli państwo Dodatkowym problemem, który mieliśmy i który zechcą zerknąć do formularza oceny skutków regu- również zajął dużo czasu, była próba pozyskania tych lacji, który został załączony, to w ramach prac nad danych, o które państwo posłowie pytali, bo wystę- tym projektem na etapie rządowym wystąpiliśmy do pując z inicjatywą rządową, należy w sposób maksy- 30 różnych instytucji, które reprezentują środowisko malnie rzetelny oszacować skutki takiej regulacji. osób niepełnosprawnych, aby poznać ich opinię i w peł- Biorąc pod uwagę, iż ta nowelizacja została wprowa- ni móc ją zaprezentować. Odzew był pozytywny. Każ- dzona projektem poselskim, tak więc w rządzie nie da z instytucji, która zechciała odpowiedzieć i wypo- było danych dotyczących tamtej nowelizacji, one nie wiedzieć się w kwestii tego projektu, popierała te były szacowane. Próba dotarcia do tych danych zaję- zmiany, które rząd zaproponował. ła dużo czasu i niestety skończyła się niepowodze- Nie w kwestii usprawiedliwienia, ale również in- niem. To znaczy nie ma danych, które pozwalają formacji. Jak państwo wiecie, oprócz rządu realizacją jednoznacznie wskazać liczbę pracodawców i liczbę wyroków Trybunału Konstytucyjnego zajmuje się osób niepełnosprawnych, które są zatrudnione. również Senat. Prace w Senacie wymagały podobne- Mamy tylko dane szczątkowe pochodzące z różnych go okresu czasu. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 194 Projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji stwo Finansów opracowało projekt ustawy o odwró- Piotr Gryska conym kredycie hipotecznym. Został on przyjęty przez rząd 29 kwietnia 2014 r. jest to bardzo łatwy projekt, ale wymagał pewnego Odwrócony kredyt hipoteczny będzie nową usłu- nakładu pracy, wymagał również analiz, czy rzeczy- gą na polskim rynku i pozwoli osobom starszym bę- wiście wyłącznie powrót do rozwiązań sprzed nowe- dącym właścicielami nieruchomości uzyskiwać do- lizacji jest najlepszym sposobem zrealizowania wy- datkowe środki pieniężne, które będą mogły zostać roku Trybunału Konstytucyjnego. przeznaczone na dowolny cel. Po wejściu w życie Jeśli chodzi o pytanie pana posła Tomaszewskie- ustawy pojawi się na polskim rynku szczególny ro- go, to z tych informacji, które mam, one nie są może dzaj umowy o kredyt zabezpieczony hipoteką na niedo końca precyzyjne, ale są to coroczne sprawozdania ruchomości. Uprawnione do oferowania go będą wy- z wykonania Karty Praw Osób Niepełnosprawnych. łącznie banki, oddziały banków zagranicznych, od- To są coroczne sprawozdania. Kontrola w zakresie działy instytucji kredytowych oraz instytucje kredy- zatrudniania osób niepełnosprawnych była również towe prowadzące działalność transgraniczną, a za- podejmowana przez szefa Służby Cywilnej, tak że te tem instytucje podlegające publicznemu nadzorowi dane są dostępne. sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego Jeżeli nie zdołałem odpowiedzieć na wszystkie lub organy nadzoru w państwach macierzystych. pytania i wszystkie problemy, które państwa posłów Ograniczenie katalogu podmiotów uprawnionych nurtowały, bardzo przepraszam. Zakładam, że pełna do oferowania umów odwróconego kredytu hipotecz- dyskusja odbędzie się w toku prac nad tym projek- nego podyktowane jest potrzebą zapewnienia pewno- tem. Bardzo dziękuję. (Oklaski) ści i bezpieczeństwa kredytobiorcom, którymi z za- łożenia mają być głównie osoby starsze. Należy za- znaczyć także, że projektowana ustawa nie wprowa- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dza obowiązku oferowania przez banki usługi odwró- conego kredytu hipotecznego, a jedynie przewiduje Dziękuję, panie prezesie. taką możliwość. Zamykam dyskusję. Drugą stroną umowy o odwrócony kredyt hipo- Proponuję, aby Sejm niezwłocznie przystąpił do teczny będą osoby fizyczne, które posiadają prawo drugiego czytania projektu ustawy. własności nieruchomości lub którym przysługuje Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo propozycję przyjął. użytkowania wieczystego. Kredytobiorcą będzie mo- Sprzeciwu nie słyszę. gła być również osoba fizyczna będąca współwłaści- cielem nieruchomości lub osoba, której przysługuje Przystępujemy do drugiego czytania projektu udział w spółdzielczym własnościowym prawie do ustawy. lokalu lub w prawie użytkowania wieczystego. Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos W projekcie ustawy nie wprowadzono żadnego w drugim czytaniu tego projektu ustawy? limitu wiekowego, od którego bank uzależniałby pod- (Poseł Anna Bańkowska: Nie ma chętnych.) pisanie umowy odwróconego kredytu hipotecznego. Nie ma chętnych, jak podpowiada mi pani poseł Projekt ustawy nie określa również rodzajów nieru- Anna Bańkowska. chomości, pod względem ich przeznaczenia i sposobu Informuję, że do trzeciego czytania projektu usta- użytkowania, na których bank będzie mógł ustano- wy przystąpimy w bloku głosowań. wić hipotekę zabezpieczającą spłatę odwróconego Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. po- kredytu hipotecznego. Może być to budynek, lokal rządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego mieszkalny i nieruchomość gruntowa. Oceny, czy projektu ustawy o odwróconym kredycie hipo- dana nieruchomość w przyszłości daje gwarancję od- tecznym (druk nr 2392). zyskania zaangażowanej kwoty kredytu wraz z od- Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu setkami, będzie każdorazowo dokonywać bank. w Ministerstwie Finansów pana Wojciecha Kowal- Specyfika tego rodzaju umowy kredytu polega na czyka w celu przedstawienia uzasadnienia projektu tym, że bank zobowiązuje się do wypłacania kredy- ustawy. tobiorcy określonej kwoty środków pieniężnych w ra- Panie ministrze, bardzo proszę. tach lub jednorazowo, a kredytobiorca nie jest zobo- wiązany do dokonania jego spłaty w tradycyjny spo- sób. Kwota kredytu wraz z odsetkami i pozostałymi Podsekretarz Stanu kosztami staje się wymagalna po upływie roku od w Ministerstwie Finansów daty śmierci kredytobiorcy. Po śmierci kredytobiorcy Wojciech Kowalczyk: jego spadkobiercy będą mieli możliwość dokonania spłaty zadłużenia lub, o ile nie wyrażą woli jego spła- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapre- ty, będą zobowiązani do przeniesienia własności nie- zentować główne elementy rządowego projektu usta- ruchomości na bank. Spadkobiercy nie muszą zatem wy o odwróconym kredycie hipotecznym. Minister- spłacać zobowiązania, które zaciągnął kredytobior- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 195

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów niem zamierzonym i zarówno uwzględnia specyfikę Wojciech Kowalczyk samej usługi, jak i służyć ma zabezpieczeniu intere- sów kredytobiorców. ca, jednak nawet w sytuacji, gdy nie zdecydują się na Niezależnie od możliwości odstąpienia od umowy spłatę, będą uczestniczyć w rozliczeniu umowy. To kredytobiorca będzie mógł w każdym czasie spłacić znaczy bank będzie musiał zwrócić im kwotę, o jaką kredyt w całości bądź w części bez ponoszenia dodat- wartość nieruchomości przewyższa jego należność kowych opłat. Bank nie może zastrzec prowizji w przy- z tytułu umowy odwróconego kredytu hipotecznego. padku spłaty odwróconego kredytu hipotecznego To rozwiązanie zapewnia odpowiednie zabezpiecze- przez kredytobiorcę. Spłata nie może zostać także nie zarówno dla osoby, która zaciąga odwrócony kre- uzależniona od obowiązku uprzedniego poinformo- dyt hipoteczny – osoba ta pozostaje do końca życia wania banku o zamiarze jej dokonania. właścicielem nieruchomości – jak i dla jej spadkobier- W projekcie ustawy zaproponowane zostało, aby ców, którzy nie zostają pozbawieni prawa decydowa- odwrócone kredyty hipoteczne były udzielane wy- nia co do losów nieruchomości. Zapewniony mają łącznie w walucie, w której kredytobiorca uzyskuje odpowiednio długi czas na podjęcie decyzji o dokona- większość dochodów. To rozwiązanie ma na celu niu spłaty odwróconego kredytu hipotecznego i ewen- ochronę kredytobiorców przed ponoszeniem ryzyka tualne zgromadzenie środków finansowych na ten cel, walutowego. jak również uczestniczą w rozliczeniu zobowiązania. Ze względu na fakt, iż nieruchomość pozostaje Każda osoba zainteresowana zawarciem umowy podstawowym źródłem zaspokojenia roszczeń banku odwróconego kredytu hipotecznego otrzyma od ban- wynikających z umowy odwróconego kredytu hipo- ku formularz informacyjny, w którym znajdą się tecznego, konieczne jest zapewnienie utrzymania wszystkie istotne informacje na temat przewidywa- nieruchomości w odpowiednim stanie. Obowiązki nej kwoty kredytu, terminu i sposobu jej wypłaty związane z utrzymaniem nieruchomości spoczywają oraz kosztów, które w związku z tym kredytem bę- na kredytobiorcy, ponieważ to on jest właścicielem dzie zobowiązana ponieść, sposobu zapłaty tych kosz- nieruchomości. Jeżeli kredytobiorca nie będzie wy- tów, jak również jej praw i obowiązków wynikających konywał tych obowiązków, bank wezwie go do ich z umowy. Taki formularz bank będzie zobowiązany dopełnienia i wyznaczy termin do wywiązania się przekazać co najmniej na 7 dni przed zawarciem z obowiązków, który nie może być krótszy niż 60 dni. umowy, co powinno kredytobiorcom ułatwić proces Jeżeli pomimo upływu wyznaczonego terminu kre- porównywania ofert i dokonywania wyboru najko- dytobiorca nie wywiąże się z obowiązku, bank zapro- rzystniejszej z nich. Należy podkreślić, że informacje ponuje udzielenie mu upoważnienia do wykonywania przekazywane przed podpisaniem umowy nie będą obowiązku w imieniu kredytobiorcy. Udzielenie upo- stanowiły wiążącej oferty i będą miały jedynie cha- ważnienia bankowi będzie dobrowolne i będzie mogło rakter symulacji, w szczególności w zakresie wyso- być odwołane przez kredytobiorcę w każdym czasie. kości kwoty odwróconego kredytu hipotecznego, Projekt ustawy przewiduje również ograniczenie gdyż opierać się będą na informacjach dostarczonych odpowiedzialności kredytobiorcy i jego spadkobier- przez klienta oraz danych znanych bankowi na dzień ców wyłącznie do nieruchomości stanowiącej zabez- jej udzielania. Dokładna kwota kredytu może bo- pieczenie odwróconego kredytu hipotecznego. Zabez- wiem zostać ustalona dopiero po oszacowaniu war- piecza kredytobiorcę i spadkobierców w przypadku tości nieruchomości lub lokalu przez rzeczoznawcę wystąpienia sytuacji, w której kwota wypłaconego majątkowego. kredytu przewyższy wartość nieruchomości. Jeżeli Projekt ustawy precyzyjnie wskazuje wszystkie bank wypłacił więcej, niż będzie mógł odzyskać z nie- najważniejsze elementy, które bank będzie musiał ruchomości, nie może sięgnąć po inne składniki ma- wskazać w umowie. Celem tak szczegółowej regulacji jątku kredytobiorcy ani jego spadkobierców. jest jak najpełniejsze zabezpieczenie interesów osób Projekt również przewiduje pewne mechanizmy zawierających umowy odwróconego kredytu hipo- dyscyplinujące banki, aby rzetelnie informowały kre- tecznego. dytobiorców o oferowanych odwróconych kredytach Jeżeli po zawarciu umowy kredytobiorca zdecy- hipotecznych oraz sporządzały umowy zgodnie z wy- duje, że jednak nie jest ona dla niego korzystna, lub mogami określonymi w ustawie. Jeżeli obowiązki z innych względów będzie chciał z niej zrezygnować, informacyjne nie zostaną przez bank dopełnione lub ma prawo od umowy odstąpić bez ponoszenia jakich- umowa zostanie sporządzona niezgodnie z wymoga- kolwiek dodatkowych kosztów i bez podania przyczy- mi, kredytobiorca będzie miał prawo do rekompen- ny w terminie 30 dni od jej zawarcia. W takiej sytu- saty finansowej w wysokości 10% odsetek i innych acji kredytobiorca będzie zobowiązany do zwrotu kosztów należnych od wypłaconej kwoty odwrócone- bankowi wypłaconej kwoty odwróconego kredytu go kredytu hipotecznego. hipotecznego wraz z odsetkami, jeżeli wypłata na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To był bardzo stąpiła przed upływem terminu do odstąpienia od skomplikowany projekt, tak że zajęło to rządowi, Mi- umowy. Uwzględniony w projekcie ustawy termin nisterstwu Finansów wiele czasu. Wpłynęło sporo jest dłuższy niż na przykład termin do odstąpienia uwag do niego. W tym kształcie jest to projekt pełny, od umowy kredytu konsumenckiego, co jest działa- który rzeczywiście identyfikuje wszelkiego rodzaju 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 196 Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów tym stanie czy obowiązek niepowodowania obniżenia Wojciech Kowalczyk wartości majątku jest rzeczą równie istotną. To, co jest najważniejsze, to obowiązek informa- zagrożenia, które mogłyby się pojawić, szczególnie cyjny. Wiele razy skupialiśmy się na tym temacie. jeżeli chodzi o osoby starsze. Narzuca on bankom Unia Europejska, Komisja Europejska i nasz parla- należyte obowiązki informacyjne, należytego infor- ment wskazują poważny obowiązek informacyjny mowania osób starszych o konsekwencjach podpisania o dużym zakresie. Po stronie kredytodawcy istnieje umowy o odwróconym kredycie hipotecznym. Bardzo obowiązek dokładnego wskazania, pokazania na ile proszę o racjonalne podejście do przedstawionego pro- to będzie wycenione, jaka będzie możliwość wypła- jektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) cania – czy w ratach, czy w jednorazowej wypłacie, możliwości porównywania różnych ofert. To są ele- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: menty, które sprawiają, że nowy produkt nadzorowa- ny ma być produktem bezpiecznym dla kredytobior- Panie ministrze, wierzę, że pana prośba o racjo- cy. Wskazuje się również, że w momencie śmierci nalne podejście zostanie wysłuchana. osoby, która takie zobowiązanie zaciągnęła, kwota, Otwieram dyskusję. która pozostanie po wypłaceniu kredytu, będzie do Jako pierwsza zmierzy się z pańską prośbą pani dyspozycji spadkobierców. Daje się też spadkobier- poseł Krystyna Skowrońska z Platformy Obywatelskiej. com możliwość spłaty tego kredytu i przejęcia na Bardzo proszę. własność nieruchomości. Rozwiązanie jest dobre. My- ślę, że w czasie prac komisji finansów zestawimy to rozwiązanie z rozwiązaniem, które zaproponowano Poseł Krystyna Skowrońska: w projekcie poselskim złożonym przez klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej, i będziemy rozmawiać o tych Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! wszystkich ważnych zagadnieniach, o bezpieczeń- Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parla- stwie zastawiania własnej nieruchomości, o określo- mentarnego Platforma Obywatelska chciałabym nych świadczeniach, w tym wypadku o odwróconym przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projek- kredycie hipotecznym. tu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, druk To jest odmienne rozwiązanie i od tego momentu sejmowy nr 2392. wszyscy powinniśmy informować, że dzisiejsze świad- Według tego projektu, o czym mówił pan minister, czenia, które są quasi-rentą dożywotnią, realizowane banki będą mogły przyznawać kredyty w zamian za przez inne podmioty wiążą się z przeniesieniem pra- nieruchomości. Każdy będzie mógł otrzymać tego wa własności w momencie zawarcia umowy, zatem rodzaju kredyt w zamian za nieruchomość, to jest za po stronie tego, kto takie świadczenie otrzymuje, mieszkanie, dom, spółdzielcze własnościowe prawo powodują bardzo wiele ryzyk i stwarzają możliwość do lokalu. Jest to odmienna i nowa oferta w porów- deformacji, nieprawidłowości i nadużyć w tym zakre- naniu do oferty, która funkcjonuje na rynku. Umoż- sie. Zarówno Komisja Nadzoru Finansowego, jak liwia ona osobie w każdym wieku zaciągnięcie kre- i Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów powin- dytu, którego zabezpieczeniem będzie nieruchomość. Nieruchomość będzie wyszacowana. Projekt ustawy ny w sposób szczególny współpracować z parlamen- nie wskazuje, po której ze stron, czy to kredytodaw- tem, żeby przygotować jak najlepsze, najbezpieczniej- cy, czy to kredytobiorcy, będzie leżał taki obowiązek. sze rozwiązanie dla klienta. (Dzwonek) Tutaj pojawia się jedna wątpliwość, panie ministrze. Pozostała sprawa renty dożywotniej. Myślę, że Projekt jest dobry, ale sprawa wyceny nieruchomości o tym będziemy jeszcze rozmawiać, bo takiego ure- to materia, której nie możemy uregulować w samym gulowania ten projekt nie zawiera, ale przedstawione projekcie, bo na rynku pojawiają się różne wyceny nie- dzisiaj rozwiązanie będzie dawać szansę porównania ruchomości. Jeżeli wyceny dokonuje dwóch biegłych, ofert i bezpiecznego zaciągnięcia odwróconego kre- to mogą być rozbieżności. Ważne, żebyśmy podczas dytu hipotecznego pod nieruchomość. Likwidujemy rozsądnej dyskusji również podnosili ten temat. zatem to, co na tym rynku dzisiaj jest patologiczne. Mówimy o tym, jakie podmioty będą udzielać od- W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- wróconego kredytu hipotecznego. Będą go udzielać watelska jestem za skierowaniem tego projektu do banki i instytucje nadzorowane. To wskazuje na mo- dalszych prac. Dziękuję bardzo. (Oklaski) del, w którym chodzi o bezpieczeństwo. Bezpiecznych elementów umowy jest znacznie więcej, np. termin odstąpienia od umowy kredytowej i termin możliwości Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wypowiedzenia. Nie wymaga się zdolności kredytowej, czyli własnego majątku związanego ze spłatą, a jedy- Dziękuję pani poseł Skowrońskiej. nym zabezpieczeniem jest wyceniona nieruchomość. Proszę o zabranie głosu panią poseł Gabrielę Ma- W tym zakresie obowiązek utrzymywania w należy- słowską, Prawo i Sprawiedliwość. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 197

Poseł Gabriela Masłowska: dze rozporządzenia wzór formularza informacyjnego, powinien tam być określony także zakres umowy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pauperyzacja Mamy też art. 10 ust. 2: Na żądanie banku klient społeczeństwa i powstanie ogromnych nierówności przed zawarciem umowy ma dostarczyć dokumenty społecznych w Polsce są wynikiem transformacji, ale i inne informacje do ich oceny. Trzeba doprecyzować, także braku odpowiedniej polityki redystrybucyjnej panie ministrze, w jakim zakresie mają to być infor- państwa, po prostu polityki liberalnej. Nierówności macje, czy ma to tylko dotyczyć stanu nieruchomości społeczne są wpisane w ideologię liberalizmu, ale fak- i statusu majątkowego kredytobiorcy, czy też mają to tem jest, że w ciągu ostatnich 20 lat spośród wszyst- być inne informacje. Dzisiaj praktyki banków wska- kich krajów OECD nierówności najbardziej wzrosły zują na to, że zbierają one wszelkie informacje. Po- w Polsce. Różnice dochodów 10% rodzin najmniej wstaje pytanie, po co i dla kogo. (Dzwonek) Kiedy za- zarabiających i 10% najwięcej zarabiających są naj- kłada się lokaty czy składa depozyty, kserują nam większe. To, że nierówności w pewnym zakresie mu- dowody, pytając o nazwisko panieńskie matki, a nie szą mieć miejsce, jest zupełnie oczywiste, ale prawdą zawsze jest to konieczne, więc chodzi o to, żeby tutaj potwierdzaną w wielu wystąpieniach i prawdą znaną doprecyzować, jakich informacji banki mają prawo jest to, że nadmierne nierówności społeczne przyno- oczekiwać. Poza tym, jeśli chodzi o art. 14 ust. 1, brak szą wiele negatywnych skutków. Między innymi po- jest zapisu, że chodzi o pisemne potwierdzenie rozli- wodują ograniczony dostęp do wielu usług, pogorsze- czenia umowy. nie warunków życia, ogromne różnice w stylu życia, Jest jeszcze jedna bardzo ważna kwestia, panie niszczenie spójności społecznej, powstawanie róż- marszałku, na którą nie sposób nie zwrócić uwagi. nych grup ludzi żyjących obok siebie, wielu patologii Art. 15: Kredytobiorca może wypowiedzieć umowę społecznych itd., itd. z zachowaniem 3-miesięcznego terminu. Jeżeli sko- Niewątpliwie te nierówności społeczne są nieak- rzysta z art. 14 ust. 3 i spłaci kredyt, nie musi wcześ- ceptowane. Ponad 90% Polaków uważa, że poziom niej o tym informować, a to oznacza, że przez 3 mie- nierówności dochodowych w Polsce jest zbyt wysoki. siące trwa umowa, mimo że kredyt został spłacony. Bezpośrednim skutkiem takiej polityki i takiego sta- Jaki ma sens trwanie tej umowy, jeśli kredyt został nu rzeczy jest to, że są takie grupy społeczne i takie spłacony, a klient nie musiał informować, że chce środowiska, gdzie po to, żeby skorzystać z podstawo- spłacić wcześniej? wych dóbr, zdobyć środki do życia czy na zakup le- Proszę państwa, są też wątpliwości, czy kary za karstw, osoba czy rodzina musi monetyzować, jak to to, że bank nie wykonuje obowiązków czy źle sporzą- państwo nazywacie w projekcie, czyli po prostu spie- dził umowę, są dostateczne, czy rzeczywiście będą niężać to, co jej pozostaje, a więc po prostu mieszka- powstrzymywać banki przed tego typu propozycjami. nie, prawo do lokalu czy jakąś nieruchomość. Co to znaczy „rezygnacja z 0,1% odsetek”? Zastanów- Oczywiście są to decyzje bardzo trudne, podejmo- my się, czy ta kara jest wystarczająco dotkliwa, żeby wane przez łzy, można by tak w skrócie powiedzieć. banki nie omijały tej ustawy. Dlatego też trzeba nad tego typu ustawą bardzo po- Według nas kara powinna być wyższa, czyli kre- ważnie się zastanowić, aby nie stanowiła ona przy- słowiowego gwoździa do trumny, aby nie utrwalała dytobiorca powinien móc wypowiedzieć w tej sytuacji tego stanu rzeczy, który ma miejsce w Polsce, czyli umowę bez odsetek lub żądać od banku 50% odsetek żeby nie utrwalała przewagi banków w stosunku do itd., itd. kredytobiorców. Banki wywołują kryzysy tylko po to, żeby więcej zarobić, za co potem płacą podatnicy. Cho- dzi nam przecież o wzmocnienie tej słabszej strony. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Dlatego, proszę państwa, analizując szczegółowo ten projekt, pozwalam sobie zwrócić uwagę tylko na Pani poseł, bo narazi się pani na zarzut, że jestem niektóre kwestie, które, naszym zdaniem, są wątpli- wobec pani nadmiernie życzliwy. we i wymagają poważnej analizy i pracy w komisjach sejmowych. Panie ministrze, np. art. 9 poświęcony jest zawartości formularza informacyjnego, który Poseł Gabriela Masłowska: bank przekazuje kredytobiorcy przed zawarciem umowy. Nie ma tam mowy o wysokości odsetek za Już kończę wobec tego. odstąpienie od umowy, o czym kredytobiorca powi- Sprawy też dotyczą sporów spadkowych, panie nien wiedzieć od razu. Poza tym podkreśla się w pro- marszałku. To jest też ważna kwestia. Postępowania jekcie, i to dwukrotnie, że formularz informacyjny spadkowe na ogół rozpoczyna się po roku od śmierci, nie stanowi oferty kredytu. Co to znaczy? Dla mnie ponieważ wtedy niepotrzebny jest rzeczoznawca. Na oznacza to, że nie jest wiążący. Dlatego ten zakres ogół ludzie po roku to robią. I teraz jest pytanie: Czy informacji powinna zawierać umowa odwróconego mają płacić za ten okres odsetki, o których tutaj kredytu hipotecznego. W projekcie nie ma powiąza- mowa? Może należy wskazać terminy, zobowiązać, nia zakresu informacji zawartych w formularzu in- do kiedy mają złożyć wnioski o spadek, w jakim ter- formacyjnym z umową. W art. 9 ust. 4 powinno się minie od tego momentu przekazać nieruchomość, wskazać, że kiedy właściwy minister określa w dro- a nie pozostawiać tego typu zapisy? 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 198 Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: kowe, w tym samym duchu reguluje kwestie doty- czące ochrony, tak samo przewiduje, że własność Najdelikatniej chciałbym pani poseł przypomnieć, nieruchomości zostaje przy kredytobiorcy aż do śmier- że dwie minuty temu upłynął czas regulaminowy. ci, że spadkobiercy będą mogli w części spłacić bank z tytułu pobranych kredytów itd. Słowem, trzeba było wtedy rozpocząć prace nad naszym projektem Poseł Gabriela Masłowska: i ewentualnie uzupełnić go o swoje poprawki. Czyli jest on zbędny. Bo to oznacza, że banki będą dalej na tym zara- Po trzecie, jest połowiczny. Dlaczego? Dlatego że biać, tak jak zarabiały dotychczas, a pozycja kredy- nie rozwiązuje w ogóle problemu tzw. rent dożywot- tobiorców nadal będzie bardzo ryzykowna i słaba. nich regulowanych Kodeksem cywilnym. Muszę po- Dziękuję. (Oklaski) wiedzieć, że to jest niedopuszczalna rzecz, o czym również mówi w odpowiedzi na moje interpelacje Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: minister gospodarki, stwierdzając, że równolegle na- leży uregulować sprawy dotyczące ochrony osób ko- Dziękuję. rzystających z tzw. renty dożywotniej, czyli sprzeda- I pani przewodnicząca Anna Bańkowska. żowej formy pomocy, jak i odwróconego kredytu hi- Bardzo proszę. potecznego. Dlaczego jest to ważna sprawa? Otóż przy rencie dożywotniej niejednokrotnie ludzie sta- rzy, przymuszeni złą sytuacją ekonomiczną decydują Poseł Anna Bańkowska: się na podpisanie umowy z funduszem hipotecznym, i nie tylko, o tzw. rencie dożywotniej i w momencie Dziękuję. podpisania tej umowy tracą prawo do własności. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziękuję ko- Mają gwarantowany dach nad głową do śmierci, ale legom posłom za zmianę kolejności wystąpień. prawa własności nie mają. Spadkobiercy nie mają Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Sojuszu żadnych praw spadkowych – obojętnie kiedy ten Lewicy Demokratycznej ustosunkować się do rządo- świadczeniobiorca umrze od momentu podpisania wego projektu ustawy dotyczącego odwróconego kre- umowy i obojętnie jaka wartość majątku przejdzie we dytu hipotecznego. Powiem tak, panie ministrze: witalibyśmy ten władanie funduszu hipotecznego. projekt z zadowoleniem, gdyby nie fakt, że, po pierw- Pisze mi minister finansów, że powinno być to sze, jest to naszym zdaniem spóźniony projekt. Od równo potraktowane, tak żeby były zabezpieczenia początku 2012 r. zarówno ja, jak i moi koledzy klu- dla jednych ludzi i dla drugich. Dlatego mówię: poło- bowi, w tym pani poseł Łybacka, interweniowaliśmy wiczny. To jest skandaliczna sprawa. Przepraszam, w rządzie i pytaliśmy, kiedy wreszcie powstaną prze- że takiego słowa używam, ale muszę, bo 2 lata temu pisy dotyczące odwróconego kredytu hipotecznego. obiecywano, a dzisiaj rząd się z tego wycofał. Agre- Odpowiedzi z lutego 2012 r. itd. – odsyłam do zapy- sywna reklama funduszy hipotecznych powoduje to, tania nr 1357 z 2012 r., potem późniejsze – mówiły że w świadomości ludzi dziś i nawet gdy wejdzie jedno: już komitet Rady Ministrów przejrzał ten pro- w życie ta konieczna ustawa o odwróconym kredycie jekt, już są założenia, już Ministerstwo Gospodarki hipotecznym w kształcie zaproponowanym przez zaczyna się porozumiewać z Ministerstwem Finan- SLD czy rząd, czy pospołu (Dzwonek), pozostanie prze- sów, projekt będzie. Nie mogliśmy się doczekać tego konanie, że muszą podpisywać rozwiązania dotyczą- projektu do dzisiaj. Czyli jest to projekt spóźniony. ce rent dożywotnich. Po drugie, to projekt zbędny. Dlaczego zbędny? Kończąc, chcę powiedzieć, że oczywiście, ponie- Otóż Sojusz Lewicy Demokratycznej, nie mogąc waż jest to zupełnie zbieżny projekt, będziemy nad właśnie doczekać się projektu rządowego, sam zgłosił nim pracować, absolutnie nie chcemy odrzucenia pro- projekt. Kiedy zgłosił? 2 kwietnia minionego roku. jektu rządowego, natomiast mam nadzieję, że w ko- Co to oznacza? Że już 14 miesięcy projekt nasz leża- kuje w Sejmie, czekając na projekt rządowy. Jest taka misji będą się odbywały prace nad dwoma projekta- specyficzna maniera tego rządu, że nie pozwala on mi, tak żeby nasz projekt nie stracił swojej mocy posłom opozycji wykazać się w zakresie inicjatyw sprawczej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ustawodawczych, i zawsze tak jest, że nasze projekty czekają, aż zrodzi się pomysł w rządzie, przyjdzie projekt rządowy i stłamsi inicjatywę poselską. W tym Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przypadku, panie ministrze, nasz eseldowski projekt i projekt rządowy są właściwie tożsame w intencjach, Dziękuję pani poseł Bańkowskiej. w treściach i prawie w zapisach – prawie w zapisach, I pan poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stron- bo oczywiście nie pisaliśmy go razem, tylko oddziel- nictwo Ludowe. nie, ale ten rządowy tak samo reguluje sprawy spad- Bardzo proszę. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 199

Poseł Mieczysław Kasprzak: na który czeka bardzo dużo osób, szczególnie osób w podeszłym wieku mających niskie świadczenia Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! emerytalne i rentowe. Na początek chcę powiedzieć tak: Polskie Stronni- Omawiany dziś rządowy projekt ustawy o odwró- ctwo Ludowe popiera ten projekt i jest za skierowa- conym kredycie hipotecznym, zawarty w druku niem go do komisji. To jest ważny, ale tak jak zazna- nr 2392, ma na celu stworzenie w polskim prawodaw- czył pan minister Kowalczyk, bardzo trudny projekt, stwie rozwiązań umożliwiających instytucjom finan- bo on wkracza w wiele, powiedzmy, dziedzin. Ze sowym oferowanie odwróconego kredytu hipoteczne- względu na specyfikę jego funkcjonowania jest to go. Wprowadzenie takiej możliwości ma na celu stwo- trudne. Przede wszystkim mówimy tutaj o majątku rzenie szansy dla osób posiadających kapitał zgroma- przez lata gromadzonym przez osoby starsze, które dzony w środkach trwałych na upłynnienie go, za- znalazły się w różnych sytuacjach życiowych. Te sy- mianę w środki finansowe wykorzystywane na bie- tuacje niejednokrotnie są zagmatwane, skompliko- żące życie przy jednoczesnym braku utraty możliwo- wane, więc trzeba znaleźć jakieś wyjście, zagospoda- ści użytkowania nieruchomości. To jest zasadnicza rować ten majątek. Później mogą się pojawić spadko- korzystna różnica w stosunku do tego, co dzisiaj biercy, którzy niejednokrotnie nie przyznają się do potocznie nazywa się kredytem odwróconym, a co starszej osoby, nie chcą się nią opiekować. A więc te faktycznie jest rentą dożywotnią. W tamtym przy- wszystkie kwestie trzeba uwzględnić w proponowa- padku nieruchomość bezpowrotnie przechodzi w ręce nych rozwiązaniach i dlatego tak długo trwały kon- wypłacającego rentę, zresztą na podstawie archaicz- sultacje i prace. Myślę jeszcze, że te uwagi, które są nych przepisów Kodeksu cywilnego, jeszcze z okresu bądź będą zgłaszane, trzeba uwzględnić, dlatego że PRL-u, wykorzystywanego w tej chwili w trochę in- jest to trudny projekt, ale projekt potrzebny, jak naj- nym sensie, niż to było w założeniach ówczesnych bardziej potrzebny. władz, tworzących przepisy dotyczące renty dożywot- Kwestia polityki informacyjnej, z tym tematem niej raczej na potrzeby pojedynczych rolników prze- mamy bardzo często do czynienia w przypadku róż- kazujących swoje gospodarstwa następcom. nych rozwiązań finansowych oferowanych przez ban- W związku z tym wprowadzenie prawnej możli- ki czy instytucje finansowe. Bank zawsze jest w bar- wości zawierania umowy odwróconego kredytu hipo- dziej uprzywilejowanej sytuacji, a biorąc pod uwagę tecznego jest to zasadne rozwiązanie, które pomoże skomplikowanie tego projektu, tych rozwiązań, in- obywatelom samodzielnie zatroszczyć się o ich włas- formacja powinna być tym bardziej doprecyzowana, ne dobro. Kredyt ten to bowiem nic innego jak za- jasna, czytelna. Tam pojawi się wiele wskaźników, gwarantowanie sobie wypłaty świadczenia, w zależ- współczynników, kwestia okresu dożywania, trzeba ności od umowy jednorazowo lub w określonych ra- będzie to wszystko odpowiednio przeliczyć i w jasny, tach, w zamian za obciążenie nieruchomości, którą czytelny i przestępny sposób przedstawić osobie, któ- się posiada. Przy tak istotnym elemencie potrzeba ra zdecyduje się na takie rozwiązanie, a także obser- uporządkowania przepisów, które dają taką możli- wować, kontrolować to, co banki będą robić, bo już wość, wydaje się bardzo istotna. Ustawa ta pozwoli mieliśmy do czynienia z różnymi sytuacjami, jak cho- uzyskać odpowiednie bezpieczeństwo tego typu ciażby w przypadku opcji walutowych. Dlatego jeste- transakcji i chronić majątki Polaków, którzy zdecy- śmy za dalszym procedowaniem nad tym projektem. dują się na taką formę kredytowania. Niestety pod Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Oklaski) tym względem wątpliwość nasza jest taka, jak już mówiłem, że regulujemy tu jedynie ten klasyczny odwrócony kredyt hipoteczny, nie starając się w kom- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: pleksowy sposób uregulować tego segmentu rynku, a więc pochylić się również nad utworzeniem kom- Dziękuję panu ministrowi Kasprzakowi. pleksowych przepisów dotyczących rent dożywotnich. Pan poseł Wincenty Elsner, Twój Ruch. W omawianym projekcie wnioskodawcy zwracają Bardzo proszę. uwagę na zwiększającą się długość życia, starzejące się społeczeństwo czy niski poziom świadczeń emerytalnych w znacznej mierze spowodowany również Poseł Wincenty Elsner: zapaścią, niewydolnością ZUS-u. Być może w ciągu najbliższych lat czeka nas istotne obniżenie realnych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Twój Ruch popie- świadczeń emerytalnych, tak że kwestia możliwości ra ten projekt i będzie za skierowaniem go do dal- zdobycia dodatkowych środków na życie, szczególnie szych prac w komisji. Szkoda, tak jak mówiła moja przez osoby starsze, zasługuje na kompleksowe ure- przedmówczyni, że to trwało tak długo. Przede gulowanie. wszystkim ten projekt był przygotowywany całe lata, Kredytobiorców według projektu ustawy chronić zarówno na poziomie Ministerstwa Finansów, jak mają m.in. nałożony obowiązek odpowiedniego infor- i Ministerstwa Gospodarki, i bliżej nieokreślone kło- mowania ich przez kredytodawców o warunkach poty w komunikacji pomiędzy tymi ministerstwami zawarcia umowy odwróconego kredytu hipotecznego, spowodowały tak dużą zwłokę, jeśli chodzi o kredyt, umożliwienie kredytobiorcy odstąpienia od umowy, 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 200 Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Poseł Wincenty Elsner co podkreślam. Posiłkuje się on zarówno właściwoś- ciami umowy o rentę, jak i umowy dożywocia, ale ma zagwarantowanie prawa do przedterminowej spłaty charakter sprzedażowy. Na czym polega istota spra- kredytu oraz ograniczenie możliwości wypowiedze- wy? Otóż jej istota polega na tym, że moment prze- nia umowy przez kredytodawcę do określonych w usta- niesienia własności nieruchomości jest jakby wtórny, wie sytuacji. Również spadkobiercy, i to jest istotna wcześniejsze jest tamto wobec tego późniejszego mo- różnica w stosunku do renty dożywotniej, będą mie- mentu wtórnego, kiedy mówimy o tym systemie kre- li możliwość spłaty kredytu i zachowania, co najważ- dytowym, czyli tu, prawdę mówiąc, kredytobiorca, niejsze, prawa do nieruchomości lub otrzymania róż- jeżeli tak go możemy nazwać, czy uprawniony z tej nicy wynikającej z rozliczenia odwróconego kredytu umowy jest zabezpieczony w ten sposób, że nie musi hipotecznego. od razu przenosić tej nieruchomości po to, ażeby z tych Projektodawcy ujęli w projekcie ustawy także prze- świadczeń ze strony tych szeroko rozumianych insty- pisy gwarantujące odpowiednią wycenę nieruchomo- tucji bankowych – mamy na uwadze banki, oddziały ści przez rzeczoznawcę majątkowego, zgodnie z prze- banku zagranicznego, instytucje kredytowe – w po- pisami ustawy o gospodarce nieruchomościami. staci postawienia do jego dyspozycji określonych Zapewnienie odpowiedniego osadzenia w polskim środków pieniężnych mógł skorzystać. To jest ważne prawodawstwie przepisów o odwróconym kredycie zabezpieczenie, istotne z punktu widzenia praw czy hipotecznym pozwoli na funkcjonowanie na polskim roszczeń zarówno osoby uprawnionej z tytułu odwró- rynku formy świadczenia pieniężnego wypłacanego conego kredytu hipotecznego, jak i spadkobierców. dożywotnio w zamian za prawo do własności posia- To rzecz niezwykle istotna, niezwykle ważna, bo danego lokalu. Dzięki nowym przepisom nastąpi spadkobiercy będą mieli alternatywę: albo spłacą zo- wzrost liczby dostępnych ofert alternatywnych do bowiązania spadkodawcy, przecież to na ogół będą klasycznych rent czy emerytur. Ponieważ kredyty dzieci, albo też dojdzie do sytuacji, że bank to prze- będą oferowane przez banki, liczymy również na to, właszczy, czyli stanie się właścicielem tejże nierucho- że konkurencja, która powstanie na tym rynku, do- mości, a wtedy różnica pomiędzy wartością wypła- prowadzi pewnie z czasem do tego, że warunki ofe- conych świadczeń a wartością tejże nieruchomości rowane kredytobiorcom będą na dobrym poziomie. wejdzie do składu masy spadkowej. Twój Ruch będzie popierał dalsze prace w komisjach Zwracam uwagę na istotne, ważne elementy tej nad tym projektem. Dziękuję bardzo. umowy, która tu się pojawia, w porównaniu z istnie- jącymi w umowie renty i dożywocia. Otóż, proszę państwa, te dwie instytucje, które funkcjonowały, czy Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: te dwie umowy nazwane, nie były aż takie złe, ale miały zupełnie inny charakter. Co jest istotą tej umo- Dziękuję również panu posłowi Elsnerowi. wy odwróconego kredytu hipotecznego? Powszech- O zabranie głosu proszę pana posła Andrzeja Ro- ność, nie w wymiarze prawnym, ale w wymiarze manka z koła Solidarna Polska. społecznym. To dowodzi, że nasze społeczeństwo po prostu ubożeje. Renta, odpłatna czy nieodpłatna, albo dożywocie, w stosunkach wiejskich szczególnie, Poseł Andrzej Romanek: miały charakter wyjątkowy i istotą tu była opieka, choć z ustawy wynikał obowiązek dostarczania rów- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nież świadczeń. A tu, z uwagi na to, że te umowy Otóż pojawia się w naszym obrocie prawnym nowa nienazwane są już na rynku, pojawiają się czy też umowa nazwana, umowa o odwróconym kredycie funkcjonują dosyć powszechnie, ustawa o odwróco- hipotecznym, nieregulowana w prawie bankowym, nym kredycie hipotecznym podąża za zjawiskami nieregulowana w prawie cywilnym, ale regulowana ekonomiczno-społecznymi. Podąża za nimi. Ale to w ustawie szczególnej, dlatego że z uwagi na charak- dowodzi jednej bardzo istotnej rzeczy. Polskie społe- ter ustawy chociażby Prawo bankowe i określone czeństwo po prostu ubożeje i musi spieniężać swój w niej czynności bankowe tak naprawdę tej umowy majątek zgromadzony przez całe życie po to, ażeby tam się uregulować, szczerze mówiąc, nie da, a w Ko- przeżyć, dożyć do późnej starości. deksie cywilnym z uwagi na inne okoliczności wyni- Zwracam uwagę na stronę przedmiotową tejże kające chociażby z tej ustawy też trudno byłoby to umowy, bo po stronie podmiotowej mamy z jednej uregulować. Aczkolwiek, co jest istotą, co jest ważne, strony instytucję bankową, z drugiej strony mamy trzeba powiedzieć, że ta ustawa i w konsekwencji osobę fizyczną, ale po stronie przedmiotowej mamy umowa opiera się na istniejących już w Kodeksie cy- nieruchomości, ale to może być też udział w nieru- wilnym instytucjach, takich jak chociażby renta i do- chomości, nieruchomości różnie rozumiane, bo prze- żywocie. cież mamy nieruchomość gruntową, budynkową lub Co dobre w tym rozwiązaniu i na co warto zwró- też lokalową, i własnościowe spółdzielcze prawo do cić uwagę? Przyjęto system kredytowania, system lokalu, które może być obciążone hipoteką, ale też sprzedażowy, bo te instytucje, czy te umowy w obro- użytkowanie wieczyste. Tak więc są to wszystkie te cie prawnym funkcjonują jako umowy nienazwane, prawa, które mogą być z punktu widzenia ustawy 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 201

Poseł Andrzej Romanek Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: o księgach wieczystych i hipotece, ale też z punktu Nie, już nie, proszę państwa, bo zaczyna się kolej- widzenia Kodeksu cywilnego obciążane prawem rze- ne przemówienie. czowym w postaci hipoteki, co zabezpiecza daleko idące prawa banku, bo przecież zmiana właściciela nie powoduje wygaśnięcia hipoteki. To zabezpiecze- Poseł Andrzej Romanek: nie będzie trwałe dla banku. I tu to zabezpieczenie jest daleko idące, co jest zrozumiałe skądinąd, dla …biurami pośrednictwa nieruchomości, co będzie banku, dlatego że nie sądzę, że banki zawierałyby bardzo niebezpieczne. Dziękuję uprzejmie. takie umowy, gdyby to zabezpieczenie najdalej idące, czyli rzeczowe w postaci hipoteki, nie było w tejże ustawie ustanowione. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Ale do czego zmierzam? Otóż kwestia wyceny, czy to wyceny na moment zawierania tejże umowy, czy Dziękuję panu posłowi Romankowi. potem na moment spłaty, jest bardzo istotna. Wspo- Przystępujemy do pytań. mnę tylko, że przecież w ustawie o gospodarce nie- Czas na zadanie pytania – 1 minuta. ruchomościami mamy cztery metody wyceny. Pierw- Pani poseł Iwona Kozłowska, Platforma Obywa- sza, najbardziej powszechna i popularna, to jest me- telska. toda porównawcza. Potem są metody dowodowe, Bardzo proszę… kosztowe i mieszane. Ale istotą rzeczy jest tak na- Może wcześniej zapytam, czy ktoś jeszcze chciałby prawdę ta wycena porównawcza, kiedy porównuje się się dopisać, bo widziałem, że pan poseł Romanek nie nieruchomości w ramach określonego zakresu tery- mógł dojść do puenty. torialnego. I na co zwracam uwagę, czego w tej usta- Zapisuje się pan do pytań, panie pośle? Już się pan wie nie ma? Osoba uprawniona nie będzie mogła wpisał. zakwestionować wyceny. To jest porozumienie po- Ktoś jeszcze? między bankiem a klientem. Jak ona ma zakwestio- (Głos z sali: Poseł Dobrzyński mówił…) nować wycenę? A przecież wycena może być różno- Zaraz naprawimy tę pomyłkę wobec pana posła raka. Proszę państwa, to jest czasami szalbierstwo, Dobrzyńskiego. Zamykam listę tych, którzy chcieliby zadać pytanie. jeśli chodzi o wycenę, więc musicie państwo na to Pani poseł Iwona Kozłowska. zwracać uwagę. (Dzwonek) To jest trudność ogromna. Można różnie wyceniać nieruchomości. Czasami różnica w wycenie jest gigantyczna. Będzie miało to Poseł Iwona Kozłowska: znaczenie nie na moment zawierania tejże umowy, ale na moment jej realizacji po stronie banku, czyli Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! przejmowania tej nieruchomości na własność, porów- Rzeczywiście ustawa o odwróconym kredycie hipo- nywania z sumą już zapłaconych świadczeń i i wy- tecznym jest niezmiernie ważna i potrzebna, aczkol- płacania różnicy. Tu pojawi się gigantyczny spór. wiek mam szereg wątpliwości i pytań. Jeszcze, panie marszałku, jeżeli mogę, jedno zdanie. Kwestia, która szczególnie mnie zainteresowała Oczywiście dobrze, że jest możliwość odstąpienia w projekcie ustawy, to należyta ochrona konsumenta od tej umowy w terminie 30 dni, bo tu zabezpieczamy korzystającego z odwróconego kredytu. Kredytobior- tak tego uprawnionego jak konsumenta. Ponadto jest com powinna być zapewniona pełna i zrozumiała możliwość jej wypowiedzenia. Ale to wszystko wiąże informacja o ich obowiązkach i kosztach przez nich się z jednym aspektem, ekonomicznym – trzeba wte- ponoszonych. Ustawa powinna więc precyzyjnie re- dy spłacać, to jest oczywiste, te zobowiązania. A prze- gulować te kwestie. Tymczasem w projekcie w art. 2 cież istotą tej umowy jest to, ażeby osoba, która przez wskazuje się, że inne koszty, które obciążają kredy- całe życie gromadziła majątek, na starość albo w póź- tobiorcę, to koszty inne niż odsetki, w szczególności nym okresie swojego życia nie cierpiała ubóstwa. prowizje i inne opłaty. Następnie w art. 9 ust. 2 pro- Taka jest istota tejże umowy. Tak więc, jeżeli ta oso- jektu przyjęto, iż formularz informacyjny winien ba jest uboga, to nigdy do wypowiedzenia tejże umo- zawierać określenie wysokości i sposobu płatności wy czy też do odstąpienia od niej nie dojdzie albo innych kosztów, i wymienia się przykładowe inne rzadko kiedy do tego dojdzie. A dzieci – bo przecież koszty. Są to, podkreślam, przykładowe koszty, a więc na ogół spadkobiercami są dzieci, a one skoro rodzice nie jedyne, które mogą zostać nałożone na kredyto- byli niezbyt majętni, na ogół majętne też, prawdę biorcę. W mojej ocenie (Dzwonek) katalog dodatko- mówiąc, nie są, i rzadko się zdarza, żeby tu różnica wych kosztów powinien być zamknięty. W przykła- w stanie majątkowym była ogromna – nie będą mo- dowych kosztach wskazano m.in. koszt monitorowa- gły też spłacać tych świadczeń, bo one będą znaczące. nia wartości nieruchomości lub lokalu. Nie określono Ale na ogół banki, proszę państwa, i na to zwra- z kolei, jak często ma się odbywać takie monitorowa- cam uwagę… nie. Nie wiadomo zatem, czy koszt ten będzie pono- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 202 Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Poseł Iwona Kozłowska nieruchomości wiąże się ze zbyciem prawa własności. Tak działają rozwiązania oparte na przepisach Ko- szony przez kredytobiorcę okresowo w określonej deksu cywilnego, czyli umowy renty lub dożywocia. wysokości, czy też kredytodawca z góry pobierze Dla wielu osób ryzyko związane z takimi rozwiąza- stosowną opłatę za monitorowanie wartości nieru- niami jest na tyle duże, że osoby te nie decydują się chomości lub lokalu za cały okres kredytu. skorzystać z takiej możliwości. Dlatego, panie mini- Czy nie jest właściwe określenie maksymalnej strze, moje pytanie dotyczy kwestii własności nieru- wysokości innych kosztów? Bardzo dziękuję. Dzięku- chomości objętej umową zawieraną w oparciu o pro- ję, panie marszałku. (Oklaski) ponowane przez rząd przepisy ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym. Czy przedstawione przez rząd rozwiązanie gwa- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: rantuje osobom, które zechcą skorzystać z odwróco- nego kredytu hipotecznego, zachowanie własności Dziękuję bardzo. mieszkania, domu czy innej nieruchomości objętej Pan poseł Leszek Dobrzyński, Prawo i Sprawied- umową takiego kredytu? I drugie pytanie: Jakie pra- liwość. wa do tej nieruchomości będą mieli spadkobiercy osoby, która zawarła umowę odwróconego kredytu hipotecznego? Dziękuję. (Oklaski) Poseł Leszek Dobrzyński:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak już zo- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: stało powiedziane, ten projekt dotyczy niezwykle trudnej, drażliwej materii społecznej, zwłaszcza że Dziękuję. odnosi się do osób, które z reguły są w trudnej sytu- Pan poseł Józef Lassota, Platforma Obywatelska. acji finansowej, często osób starszych, które z jednej strony są postawione pod ścianą, a z drugiej strony mają już, być może z racji wieku, pewną trudność Poseł Józef Lassota: w rozeznaniu się w pewnych zawiłościach zawiera- nych umów. Dziękuję. Dwa pytania czy zagadnienia. Pierwsze. Czy oso- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! by, które już wpadły w pułapkę nieuczciwych czy też Na wstępie chciałbym nie zgodzić się z tezą jednego nie do końca uczciwych kredytodawców, mogą liczyć z posłów z Małopolski, który mówił, że to świadczy na jakąś pomoc prawną, na jakąś interwencję, żeby o ubożeniu społeczeństwa. Chcę pana posła poinfor- wydostać się z tej pułapki? mować, że tego rodzaju formy funkcjonują również Drugie. Może tylko zwrócę uwagę, że rzeczywiście w najbogatszych krajach. Tak że to jest normalna miękkim miejscem czy miękkim stykiem jest wycena lokalu. Wszyscy wiemy, że w stosunkach bank – kre- forma, która niekoniecznie dotyczy tylko najbiedniej- dytobiorca to jednak bank zwykle ma przewagę. My- szych. ślę, że dobrze byłoby zwrócić uwagę szczególnie Druga sprawa. Chciałbym zadać pytanie panu (Dzwonek) na ten obszar, gdzie bank mimo wszystko ministrowi. Wprawdzie bank jest podmiotem, który na pewno w jakiś sposób będzie się starał, aby lokal, działa na warunkach rynkowych – pytanie – czy mieszkanie, nieruchomość nie były w stosunku do jednak są z jednej strony jakieś elementy zachęty, jego chęci zbyt wysoko wycenione. Dziękuję. (Oklaski) żeby bank był na swój sposób zobowiązany do oferowania takiej formy, z drugiej strony – ograniczania, żeby to nie było na takiej zasadzie, że warunki są Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: bardzo niekorzystne dla klienta? Trzecia sprawa. Właściwie chodzi o kredyt, rentę Dziękuję również. dożywotnią. Również na interpelację z (Dzwonek) 2012 r. Pan poseł Jacek Brzezinka, Platforma Obywatelska. otrzymałem odpowiedź, że 17 stycznia 2012 r. Rada Ministrów skierowała do ministra gospodarki taką propozycję regulacji, żeby to opracował. Do tej pory Poseł Jacek Brzezinka: tego nie ma. Czy coś panu wiadomo na ten temat, kiedy to się może ukazać? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Społeczne oczekiwanie wprowadzenia przepisów o od- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wróconym kredycie hipotecznym wynika przede wszystkim z faktu, że obecnie możliwość pozyskania Dziękuję bardzo. środków finansowych ze zgromadzonego w ciągu ży- Pan poseł Killion Munyama, Platforma Obywa- cia majątku w postaci domu, mieszkania czy innej telska. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 203

Poseł Killion Munyama: Poseł Mieczysław Kasprzak:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Odwrócony kredyt hipoteczny to kredyt na ściśle Chciałbym zapytać o renty, o których była mowa już określony czas, np. 5 lat, 10 lat. Po tym okresie świad- wcześniej. Panie i panowie posłowie poruszali ten temat. Jaka jest skala zjawiska? Jest ono naganne, kry- czenie po prostu przestaje być wypłacane. Polscy tykowane, bardzo często słyszymy o tym w mediach. emeryci oczywiście potrzebują rozwiązania dożywot- Czy resort prowadzi monitoring, czy ma wiedzę na niego. Co stanie się w momencie, kiedy dana osoba temat tego, jaki to ma zakres? Dziękuję bardzo. umrze przed upływem tego okresu? Z tego, co wiem, faktycznie, tak jak tutaj pan poseł Lassota powie- dział, w Ministerstwie Gospodarki jest na ukończe- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: niu ustawa dotycząca renty dożywotniej. Uważam, że obie ustawy powinny być procedowane w Sejmie Dziękuję również. równolegle. Wejście w życie tylko jednej z nich zablo- Pan poseł Tadeusz Dziuba, Prawo i Sprawiedliwość. kuje na dłuższy czas ustawę dotyczącą renty doży- wotniej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Tadeusz Dziuba:

Panie Marszałku! Już sam zapis w tytule: o mo- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: netyzacji kapitału zakumulowanego pokazuje pewien mechanizm, który może stać się skutkiem takich Również dziękuję bardzo panu posłowi Munyamie. regulacji. Polacy od lat pozostają pod presją lobby Pytanie zadawać będzie poseł Tadeusz Tomaszew- bankowego oferującego drogie kredyty udzielane na ski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. niekorzystnych warunkach. Polski rząd, zamiast bro- nić swoich obywateli, daje tą nową ustawą lobby ban- kowemu kolejne narzędzie. Skomplikowane umowy, Poseł Tadeusz Tomaszewski: które będą dotyczyć ludzi starszych, mogą stać się narzędziem wyzuwania ich z często jedynego mająt- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Trudna sytua- ku, jaki udało im się zgromadzić w swoim życiu. Nie cja dochodowa, zwłaszcza polskich emerytów i renci- może być tak, że hordy pozbawionych skrupułów, opłacanych prowizją najemników będą wyszukiwać stów, zmusza do szukania czy do zapewnienia sobie według numeru PESEL starszych ludzi, oferując normalnego życia m.in. poprzez korzystanie z mająt- skomplikowany, trudny do zrozumienia produkt banku, który udało się zgromadzić przez całe życie. Jed- kowy opakowany w obietnicę gotówki, która realnie ną z form jest właśnie odwrócona hipoteka. Szkoda, będzie ułamkową częścią wartości przejmowanej nie- że ponad rok czekaliśmy na to, aby to rozwiązanie ruchomości. (Dzwonek) Poza tym kredyt ten sprzyja prawne wprowadzić do obiegu, aby rozpoczęły się nad niszczeniu więzi międzypokoleniowych. nim prace. Chciałbym zapytać przedstawicieli Mini- Pytanie: Dlaczego rząd Polski, zamiast wzorem sterstwa Finansów, czy kiedy pracowali nad ustawą, innych zająć się uregulowaniem problemów kredy- badano wszystkie umowy, tzn. zasięg umów cywilno- tów we frankach, zamiast wprowadzić zapisy, które spowodują, że banki musiałyby zacząć udzielać w Pol- prawnych, które dzisiaj funkcjonują, które były za- sce kredytów na warunkach nie gorszych niż w in- wierane Jaka jest to skala, jeśli chodzi o obowiązują- nych krajach Europy lub USA, zamiast np. zlikwido- ce dzisiaj rozwiązania, które były podejmowane? Czy wać bankowy tytuł egzekucyjny, forsuje kolejną usta- ktoś prowadził takie badania? (Dzwonek) Po drugie: wę realizującą interesy lobby bankowego. (Oklaski) Czy te umowy cywilnoprawne, jeśli jest to podawane (Poseł Jacek Brzezinka: Wszyscy zaniemówili, pa- do publicznej wiadomości, były zawierane w większo- nie pośle.) ści z niekorzyścią dla właścicieli tego majątku? To jest podstawowy problem dla 700 tys. rencistów, któ- rych dochody nie przekraczają 844 zł miesięcznie. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Dziękuję. Pani poseł Krystyna Skowrońska, Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Poseł Krystyna Skowrońska: Dziękuję. Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stron- Na wstępie chciałabym trochę z zaskoczeniem nictwo Ludowe. powiedzieć – to do wypowiedzi pana posła – że skoro 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 204 Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Poseł Krystyna Skowrońska Jeszce jedno ważne pytanie, panie marszałku, bo dzisiaj nie możemy sobie z tym poradzić. Panie mini- ten projekt złożył wcześniej Sojusz Lewicy Demokra- strze, czy jest w tej ustawie zabezpieczenie w razie tycznej, dzisiaj przedłożył rząd, to znaczy, że problem takiej sytuacji? Kredytobiorca otrzymał kredyt od jest ważny dla rynku, ważny dla ludzi starszych i waż- banku, który jest w upadłości, o czym kredytobiorca ny dla bezpieczeństwa tych ludzi. To po pierwsze. nie musi wiedzieć. Komornicy, korzystając z prawa Chciałabym też sprostować, bo pani poseł Bańkow- upadłościowego, po 2 latach zgłaszają się do kredy- ska mówiła m.in., że ten projekt jest zbędny i że nie tobiorcy o zwrot kredytu, który nie mógł być udzie- ma pracy nad projektem, który przedłożył jej klub. lony, bo taka czy inna instytucja finansowa była Chciałabym powiedzieć, że wnioskodawcy w komisji w upadłości. Wtedy dopiero rodzą się dramaty. W tej i w podkomisji zgodzili się, żeby na taki projekt po- chwili w prawie polskim nie ma takiego zabezpiecze- czekać i że jest on niezwykle potrzebny. Moje pytanie nia, ludzi wysyła się po prostu do sądów. Bez sensu. jest następujące. Na rynku funkcjonuje niebezpiecz- Czy przewidział pan takie sytuacje? To jest bardzo ny produkt, czyli renta dożywotnia z przeniesieniem poważna sprawa, chodzi o dach nad głową. Dziękuję. majątku w chwili zawarcia umowy. Nie jestem już właścicielem, moje dzieci nie mają dostępu i nie mają prawa do spadku, w tym momencie wyzbywam się Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wszystkiego przy dużym ryzyku. Zatem chciałabym zapytać pana ministra: (Dzwonek) Czy instytucje, Pan poseł Bogdan Rzońca, Prawo i Sprawiedliwość. które według tej ustawy będą udzielały takiego kre- A pan poseł Romanek jeszcze chwilę poczeka. dytu, będą zainteresowane tym, żeby zapewnić bez- pieczeństwo? Jak szybko może on wejść na rynek? Z drugiej strony: Jak dużo może tego kredytu udzie- Poseł Bogdan Rzońca: lić bank, bo są tam określone pewne normy bezpie- czeństwa, również dla instytucji kredytowej, która Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bałbym się od- gwarantuje depozyty? Dziękuję. (Oklaski) trąbienia sukcesu, nawet gdy się uda Sejmowi uchwa- lić tę ustawę, bo to jest rzeczywiście – tak jak powie- działa pani poseł Masłowska – ustawa pisana przez Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: łzy. W końcu raczej ludzie nieszczęśliwi będą korzy- stać z możliwości, jaką niesie ta ustawa. Ja nie chciał- Dziękuję. bym żartować, a tak już się dzieje w sieci, o tej usta- Pani poseł Gabriela Masłowska, Prawo i Spra- wie mówi się wprost, że to będzie ustawa, wedle wiedliwość. której zamienił dziadek mieszkanko na obiadek. Oby tak nie było, oby tak nie było. Mam do pana ministra następujące pytanie. Czy Poseł Gabriela Masłowska: w kwestii tej ustawy wypowiadały się już banki? Py- tam, bo słyszałem też takie opinie, że banki komplet- Dziękuję. nie nie są zainteresowane tą ustawą – to jest prze- Panie ministrze, chciałabym zapytać, dlaczego ciwny głos do tych, które się tu pojawiały – ponieważ w projekcie nie ma mowy o relacji pomiędzy kwotą nie widzą w tym interesu. Czy jest opinia, konkretna kredytu a wartością mieszkania, bo poza rzetelną opinia, np. Związku Banków Polskich, w tej materii? wyceną byłaby to także jakaś forma zabezpieczenia Dziękuję bardzo. (Oklaski) słabszej strony, czyli kredytobiorców. Czy spadkobiercy – według mnie nie mogą, ale proszę to potwier- dzić – po spłacie kredytu bankowi mogą zgłaszać Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: roszczenie do tego lokalu? Czy będą odzyskiwać prawo do lokalu? Według mnie nie ma zapisu o możliwo- Dziękuję bardzo. ści zgłoszenia roszczenia. Pan poseł Andrzej Romanek, koło Solidarna Polska. Następna kwestia. Jaka jest według ministerstwa (Poseł Andrzej Romanek: Doczekałem się.) skala potrzeb w tym zakresie? Czy macie państwo Bardzo proszę. orientację? Czy wiadomo, ilu obywateli w Polsce w cią- gu pół roku, roku może zwrócić się o tego typu pseu- dopomoc? Pytam, bo właściwie to jeszcze nie wiado- Poseł Andrzej Romanek: mo, czemu dokładnie ta ustawa będzie służyć. Dlate- go ważne jest to, żeby znać skalę potrzeb. Istnieją Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! społeczne obawy (Dzwonek), chyba uzasadnione, o to, Otóż, mam kilka pytań. Pierwsze. Jaka będzie war- czy nie będzie to masowe przejmowanie za bezcen tość odsetek i kiedy kredyt czy ta kwota z tytułu nieruchomości mieszkalnych, tak jak się to stało z ma- udzielanego kredytu odwróconego i odwróconej hi- jątkiem produkcyjnym, z majątkiem trwałym. poteki stanie się wymagalna, czy z chwilą wypowie- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym 205

Poseł Andrzej Romanek nieruchomości jest zawodem certyfikowanym, rzeczoznawca musi mieć zdany egzamin państwowy. dzenia, czy rok po śmierci spadkodawcy? Czy to bę- Kwestia relacji kosztów kredytu do wartości nie- dzie kwota ustalona w umowie, czy to będą odsetki ruchomości jest uregulowana w art. 11 ust. 2 pkt 4. karne? To jest bardzo ważna rzecz. Na podstawie informacji ze Związku Banków Pol- Druga kwestia, która oczywiście dotyczy banków. skich szacunkowo oceniamy, że zainteresowanie ze Czy banki nie utracą płynności finansowej, dlatego strony banków może sięgać około tysiąca umów rocz- że przerzucą zakumulowany kapitał finansowy na nie. Związek Banków Polskich uczestniczył w proce- kapitał rzeczowy? One tak naprawdę staną się biu- sie tworzenia tej ustawy. Według naszych informacji rami pośrednictwa nieruchomości. Potem będą mu- banki się przygotowują i czekają na konkretne zapi- siały te nieruchomości sprzedać, przed czym zawsze sy, aby móc ten produkt przygotować. się wzbraniają. Nawet w postępowaniu egzekucyj- Kolejna sprawa. Tak, ustawa gwarantuje zachowa- nym nie chcą przejmować nieruchomości, robią to nie prawa własności – pan poseł Brzezinka o to pytał w ostateczności, dlatego że dla banku nieruchomość – i zabezpiecza interesy spadkobierców. Przypomnę, nie jest aż tak wielką wartością, musi ją trzymać, że mają oni rok na spłatę zobowiązań w stosunku do sprzedawać w trybie egzekucji, a potem na wolnym banku, a w przypadku sprzedaży nieruchomości nie rynku. muszą czekać, tak jak podnosił pan poseł Romanek, Dla banku ważny jest kapitał. Teraz moje ostatnie 2 czy 3 lata, bo rozliczenie następuje według wartości pytanie. Co się zdarzy, jeśli wycena nie będzie odpo- z wyceny, co jest bardzo ważne. wiadała wartości rynkowej, czyli nieruchomość wy- Jeżeli chodzi o wielokrotnie tutaj poruszany te- ceni się na 100 tys., będzie 80 tys. zobowiązań, a po mat renty wieczystej, rząd, jak szanowna Izba wie, 2 miesiącach bank sprzeda tę nieruchomość na ryn- przyjął założenia do ustawy o odwróconym kredycie ku za 150 tys.? Czy spadkobiercom będzie przysługi- hipotecznym i o rencie dożywotniej. Według mojej wało roszczenie o wyrównanie tej różnicy? (Dzwonek) wiedzy prace w Ministerstwie Gospodarki trwają. To jest bardzo istotna rzecz. Wiecie państwo, że wy- Jest to o tyle trudny temat, że materia jest naprawdę cena nigdy nie odpowiada albo rzadko kiedy odpo- dużo bardziej skomplikowana niż w przypadku od- wiada wartości rynkowej, bo to jest po prostu zwykła wróconego kredytu hipotecznego. licytacja, kto da więcej. To są trzy pytania, na które Jeżeli chodzi o kwestię upadłości banków, o to, chciałbym uzyskać odpowiedź. Dziękuję uprzejmie. co się dzieje – pytała o to pani poseł Masłowska – to jest to dokładnie opisane w rozdziale 5 w art. 32 i art. 33. Może zacytuję art. 33: Niezwłocznie po Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ogłoszeniu upadłości banku syndyk masy upadło- Dziękuję bardzo. ści składa do właściwego sądu rejonowego wniosek Teraz o odniesienie się do debaty proszę podse- o zmniejszenie sumy hipotecznej do kwoty odpowia- kretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana mi- dającej całkowitej kwocie do zapłaty, z zastrzeże- nistra Wojciecha Kowalczyka. niem, że odsetki nalicza się do dnia ogłoszenia upad- Bardzo proszę, panie ministrze. łości banku. Naszym zdaniem to zabezpiecza interesy kredytobiorcy. Inne kwestie, które były poruszane, to sprawy Podsekretarz Stanu ochrony konsumentów. Jak mówiłem wcześniej, w Ministerstwie Finansów przedstawiając ustawę, kredytobiorca, osoba star- Wojciech Kowalczyk: sza ma 30 dni na wypowiedzenie umowy. Formularz informacyjny został wprowadzony po to, aby osoba Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- starsza miała czas na znalezienie odpowiednich in- stwo! Bardzo dziękuję za konstruktywną debatę. Od formacji, zaznajomienie się z różnymi czasami trud- razu przejdę do pytań. Kwestia katalogu kosztów. nymi zapisami finansowymi. Z jednej strony naszym Nie może być on zamknięty, bo możemy sobie wyob- głównym celem było podniesienie poziomu ochrony razić sytuację, hipotetycznie, w której bank otrzyma klienta do najwyższego możliwego poziomu. Z dru- pełnomocnictwo od kredytobiorcy np. do przeprowa- giej strony chcielibyśmy, żeby banki były zaintere- dzenia remontu czy do płacenia podatków, tak że sowane oferowaniem takiego produktu. Tak że zbyt- nierozsądne byłoby zamykanie katalogu kosztów. nie przerzucenie wszystkich obowiązków na banki Jeżeli chodzi o monitorowanie nieruchomości, to spowodowałoby brak zainteresowania ze strony nie regulujemy tego, zostawiamy to stronom do ure- banków. gulowania w umowie. Najważniejsza rzecz, nieporuszana tutaj: banki są Kwestia rzeczoznawcy była tu wielokrotnie podno- działem pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowe- szona. Chciałbym państwu przypomnieć, że przede go, czyli oferujemy ludziom starszym produkt, który wszystkim co do rzeczoznawcy konieczne jest uzgod- będzie oferowany przez banki pod nadzorem organu nienie między stronami umowy. Zawód rzeczoznawcy państwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 206 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Oczywiście jest kilka ustaw, które częściowo zaj- mują się tą problematyką. Również Senat w tym roku Dziękuję bardzo panu ministrowi Kowalczykowi. przyjął stosowną ustawę o działaczach opozycji an- Zamykam dyskusję. tykomunistycznej oraz osobach represjonowanych Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- z powodów politycznych, a Sejm kilka tygodni temu dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy skierował ją do dalszych prac, dostrzegając potrzebę projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, zmian. zawarty w druku nr 2392, do Komisji Finansów Pub- Inspiracją powstania projektu tej ustawy był oby- licznych w celu rozpatrzenia. watelski projekt ustawy o statusie weterana opozycji Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm antykomunistycznej, przygotowany przez tzw. grupę tę propozycję przyjął. roboczą, reprezentowaną przez działaczy opozycji Sprzeciwu nie słyszę. związanych z „Solidarnością”, przez panów Andrze- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. ja Rozpłochowskiego z Katowic, Andrzeja Sobieraja porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- z Radomia i Janusza Olewińskiego z Siedlec, projekt skiego projektu ustawy o statusie Weterana Opo- poparty przez Ogólnopolską Federację Stowarzyszeń zycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym, zrze- Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury szającą kilkanaście organizacji, które od lat walczą komunistycznej PRL w latach 1956–1989 oraz o godne uhonorowanie weteranów opozycji antyko- o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 2342). munistycznej z czasów PRL. Proszę o zabranie głosu pana posła Stanisława Mam przy sobie oświadczenie wielu organizacji, Szweda w celu przedstawienia uzasadnienia projektu które poparły ten projekt, wymienię tylko kilka z nich: ustawy. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Internowanych i Re- presjonowanych, Stowarzyszenie Osób Represjono- wanych w PRL „Przymierze” w Bydgoszczy, Stowa- Poseł Stanisław Szwed: rzyszenie Represjonowanych w Stanie Wojennym Regionu Świętokrzyskiego, Ogólnopolska Federacja Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Stowarzyszeń Represjonowanych w Stanie Wojen- w imieniu wnioskodawców przedstawić projekt usta- nym z Częstochowy, Towarzystwo Patriotyczne z Ra- wy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycz- domia, są również organizacje z Mazowsza – Stowa- nej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycz- rzyszenie Walczących o Niepodległość 1956–1989 nej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach z siedzibą w Warszawie, Stowarzyszenie „Godność” 1956–1989 oraz o zmianie niektórych innych ustaw. z Gdańska, Stowarzyszenie Wolnego Słowa czy Sto- Na początku chciałbym bardzo serdecznie pozdro- warzyszenie „Pamięć Jastrzębska”. To są te organi- wić przedstawicieli stowarzyszeń, którzy są dzisiaj zacje, które wsparły obywatelski projekt ustawy. na galerii. Serdecznie pozdrawiam i cieszę się, że Na bazie tego projektu przygotowaliśmy projekt, panie są również dzisiaj z nami przy czytaniu tego który państwu przedstawiamy. Wypełniając art. 19 projektu. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nakładający na Nie ma wolności bez „Solidarności” – to hasło państwo obowiązek otoczenia specjalną opieką i tro- było wielokrotnie powtarzane podczas obchodów 25. ską tych osób, które aktywnie uczestniczyły w walce rocznicy wyborów z 4 czerwca 1989 r., częściowo wol- o niepodległość Polski, Klub Parlamentarny Prawo nych wyborów, w których naród jednoznacznie od- i Sprawiedliwość składa projekt ustawy o statusie rzucił w Polsce komunizm. Wtedy był to jeden z naj- Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie piękniejszy dni w historii Polski. Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyk- Niestety dzisiaj dla wielu ludzi „Solidarności”, tatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 oraz działaczy opozycji, ludzi pracy był to smutny dzień. o zmianie niektórych innych ustaw. Oficjalne obchody bez udziału przedstawicieli NSZZ Projekt ten jest wyrazem uznania dla pokolenia „Solidarność”, bez wielu działaczy opozycji antyko- działaczy opozycji antykomunistycznej, których dzia- munistycznej były policzkiem rządzących wobec tych łaniom Polska zawdzięcza dzisiaj niepodległość. Kon- wszystkich, dzięki którym możemy cieszyć się dzisiaj stytucja gwarantuje wyjątkowe i specjalne traktowa- wolnością i przemawiać w polskim parlamencie. nie osób, które przyczyniły się do odzyskania wolno- Dla wielu z nich jeszcze jedna smutna refleksja, iż ści i niepodległości Polski. Stanowi o obowiązku w wolnej Polsce wielu z nich nie ma środków do życia, państwa względem osób, które uczestniczyły w wal- żyje w biedzie, nie ma emerytury i w żaden sposób ce, a więc w działaniach łączących się z użyciem siły, nie zostało uhonorowanych za walkę o odzyskanie choćby tylko przez jedną ze stron. niepodległości przez naszą ojczyznę. Celem projektowanej ustawy jest więc zapewnie- Dlatego dzisiaj przedstawiam Wysokiej Izbie pro- nie działaczom opozycji antykomunistycznej godzi- jekt ustawy, który ma przynajmniej częściowo zmie- wych warunków życia i należnego im szacunku. nić i poprawić sytuację osób represjonowanych z po- W ciągu 20 lat od odzyskania przez Polskę niepodle- wodów politycznych w latach 1956–1989, dzięki któ- głości Sejm podejmował kilkakrotnie działania zmie- rym dzisiaj cieszymy się wolnością. rzające do oddania należnej czci bohaterom walk 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 207

Poseł Stanisław Szwed troli Prasy, Publikacji i Widowisk lub okręgowy urząd kontroli przez okres dłuższy niż jeden rok lub o lepszą Polskę. Niniejszy projekt ustawy jest wypeł- była poszukiwana listem gończym, oskarżona lub nieniem złożonych wcześniej deklaracji. skazana za popełnienie przestępstwa lub wielokrot- Projekt zakłada przyznanie specjalnych uprawnie skazywana za popełnienie wykroczenia za dzia- nień działaczom opozycji antykomunistycznej przez łalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodle- nadanie im statusu weterana opozycji antykomuni- głości i suwerenności lub respektowania praw czło- stycznej. By uzyskać ten status, trzeba będzie speł- wieka. niać następujące warunki: w okresie od dnia 1 stycz- W wyjątkowych wypadkach status weterana nia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r. przez co naj- może uzyskać osoba pracująca w strukturach i for- mniej sześć miesięcy, po pierwsze, być członkiem macjach aparatu władzy PRL, która w latach 1956– nielegalnej organizacji, której cele zmierzały do od- 1989 przez okres co najmniej 12 miesięcy prowadziła zyskania przez Polskę niepodległości, suwerenności możliwą do udowodnienia współpracę z organizacja- lub respektowania praw człowieka i praw pracowni- mi i środowiskami opozycyjnymi wobec dyktatury czych lub, po drugie, prowadzić w sposób zorganizo- PRL w kraju lub za granicą, w szczególności poprzez wany, zagrożoną odpowiedzialnością karną, działal- przekazywanie informacji istotnych z punktu widze- ność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości nia funkcjonowania organizacji i środowisk opozy- i suwerenności lub respektowania praw człowieka cyjnych, lub która prowadziła samodzielną i ukrytą, i praw pracowniczych. ale możliwą do udowodnienia i poświadczenia dzia- Status weterana otrzyma również osoba represjo- łalność na rzecz dobra narodu i niepodległego bytu nowana z powodów politycznych, która w okresie od państwa polskiego z narażeniem na represję. Rów- dnia 1 stycznia 1956 r. do dnia 4 czerwca 1989 r.: nież w ramach wyjątku status weterana mogą otrzy- przebywała w więzieniu lub innym miejscu odosob- mać osoby, które nigdy nie zostały internowane lub nienia na terenie Polski na mocy wyroku wydanego uwięzione, ale w okresie od dnia 1 stycznia 1956 r. do w latach 1956–1989 albo bez wyroku jednorazowo na dnia 4 czerwca 1989 r. w ramach działalności na okres dłuższy niż 48 godzin lub wielokrotnie na łącz- rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwe- ny okres powyżej 30 dni za działalność na rzecz od- renności lub respektowania praw człowieka i praw zyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności pracowniczych, nie działając na szkodę środowiska lub respektowania praw człowieka i praw pracowni- opozycyjnego i niepodległego bytu państwa polskie- czych, lub przebywała w ośrodku odosobnienia na go, spełniając wymogi art. 2 ustawy, przez co naj- podstawie art. 42 dekretu o stanie wojennym za dzia- mniej 6 miesięcy działały w podziemnej drukarni, łalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodle- prowadziły ją lub należały do zespołów redakcyjnych głości i suwerenności lub respektowania praw czło- tych wydawnictw. wieka i praw pracowniczych; lub pełniła służbę woj- Członkowie posiadający status weterana opozycji skową, do której odbycia została obowiązana pod antykomunistycznej tworzą korpus weterana opozy- pozorem wykonania ciążącego na niej obowiązku cji antykomunistycznej. Instytucją odpowiedzialną obrony, w szczególności w wojskowym obozie specjal- za przyznawanie statusu weterana będzie Urząd do nym, za działalność na rzecz odzyskania przez Pol- Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jego skę niepodległości i suwerenności lub respektowania dzisiejsze kompetencje odpowiadają tym, które są praw człowieka; brała udział w zbiorowym wystąpie- potrzebne do funkcjonowania proponowanej ustawy, niu wolnościowym na rzecz odzyskania przez Polskę stąd też wnioskodawcy uznali, że nie należy powoły- niepodległości i suwerenności lub respektowania wać nowego bytu prawnego. praw człowieka i praw pracowniczych i w związku Istotnym elementem weryfikacji potrzebnej do z tym: na skutek działania wojska, milicji lub orga- przyznania statusu weterana będzie wniosek preze- nów bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 5 sa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjo- ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji nowanych o informację o treści posiadanych przez Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, instytut dokumentów dotyczących wnioskodawcy, zwanych dalej organami bezpieczeństwa państwa, w szczególności czy z treści tych dokumentów nie poniosła śmierć, doznała uszkodzenia ciała lub roz- wynika, że wnioskodawca był pracownikiem, funk- stroju zdrowia na okres dłuższy niż siedem dni, była cjonariuszem lub żołnierzem organów bezpieczeń- inwigilowana przez organy bezpieczeństwa państwa, stwa państwa określonych w art. 5 ustawy o Insty- a wobec niej podjęto bezprawne działanie polegające tucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni na popełnieniu na jej szkodę przestępstwa lub wykro- przeciwko Narodowi Polskiemu, albo czy w archi- czenia, była pozbawiona możliwości wykonywania wach Instytutu Pamięci Narodowej zachowały się swojego zawodu, została z nią bezprawnie rozwiąza- dokumenty wytworzone przez wnioskodawcę lub na umowa o pracę, została relegowana z uczelni wyż- przy jego udziale w ramach czynności wykonywa- szej lub innej szkoły lub była objęta zakazem publi- nych w charakterze tajnego informatora lub pomoc- kacji przez Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji nika przy operacyjnym zdobywaniu informacji. Roz- i Widowisk, wojewódzki lub miejski urząd kontroli wiązanie to w świetle specyfiki walki o niepodległość prasy, publikacji i widowisk albo Główny Urząd Kon- w latach 1956–1989 jest szczególnie istotne, gdyż 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 208 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Poseł Stanisław Szwed kwotę 240 mln zł rocznie. Z roku na rok ubywa osób pobierających świadczenia kombatanckie. Według pozwoli na uniknięcie kuriozalnej sytuacji, że prze- wyliczeń stowarzyszeń kombatanckich co roku uby- śladowca może uzyskać identyczne przywileje jak wa około 13 tys. kombatantów i można założyć, że prześladowany. Podobnym celom służy możliwość trend ten będzie się nasilał. Przyznanie zatem weryfikacji wniosku przez funkcjonujące stowarzy- uprawnień weteranom powinno być dość neutralne szenia zrzeszające działaczy opozycji antykomuni- budżetowo i rozłożone w czasie. Uprawnienia emery- stycznej. talne będą realizowane stopniowo wraz z przecho- Projekt ustawy przyznaje weteranom opozycji an- dzeniem kolejnych roczników opozycjonistów na eme- tykomunistycznej następujące ulgi, świadczenia i przy- ryturę. Przyjmując, że jeśli chodzi o koszty, będzie to wileje: Po pierwsze, pierwszeństwo do środowiskowej opieki socjalnej w miejscu zamieszkania w uzyskaniu w odniesieniu do jednego weterana 1000 zł – renta miejsc w domach pomocy społecznej. Po drugie, do- weterana, uprawnienia komunikacyjne, pomoc pie- raźną lub okresową pomoc pieniężną przyznaną na niężna, i zakładając, że będą one dotyczyły ok. 20 tys. częściowe pokrycie kosztów zakupu wózka inwalidz- osób, to koszty tego projektu ustawy można oszaco- kiego, sprzętu rehabilitacyjnego, dostosowanie po- wać na wspomnianą wyżej kwotę 240 mln zł. Projekt mieszczeń mieszkalnych do rodzaju inwalidztwa, ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. opłacanie pomocy pielęgnacyjnej lub kosztów zakupu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się do innego sprzętu pomocniczego, który ułatwia pracę Wysokiej Izby o poparcie tego projektu. Mam nadzie- i życie. Po trzecie, comiesięczną rentę weterana w wy- ję, że trafi on do Komisji Polityki Społecznej i Rodzi- sokości najniższej emerytury ogłaszanej przez preze- ny i będzie rozpatrywany wspólnie z projektem sena- sa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie ckim, który został już skierowany do specjalnie po- art. 94 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Fun- wołanej podkomisji. duszu Ubezpieczeń Społecznych, w kwocie obowią- Zakończę preambułą tego projektu ustawy: zującej w dniu złożenia wniosku, po spełnieniu kry- Rzeczpospolita Polska uznaje szczególne zasługi dla terium dochodowego. Renta ta będzie wypłacana Polski tych wszystkich jej obywateli, którzy w latach przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Repre- 1956–1989 z narażeniem własnego życia, wolności sjonowanych. Po czwarte, weteranom – emerytom, osobistej i majątku prowadzili polityczną walkę o su- rencistom i inwalidom oraz osobom pobierającym werenność i niepodległość ojczyzny w jawnych i pod- uposażenie w stanie spoczynku lub uposażenie rodzinne przyznaje ulgę w wysokości 51% w komuni- ziemnych organizacjach niepodległościowych, w dzia- kacji krajowej przy przejazdach środkami publiczne- łalności cywilnej i opozycyjnej, w tym w szczególności go transportu zbiorowego kolejowego: w 1 i 2 klasie w NSZZ „Solidarność”. pociągów osobowych i pospiesznych, i autobusowego: Uczestnikom politycznej walki o suwerenność i nie- w komunikacji zwykłej i przyspieszonej – na podsta- podległość Polski oraz ofiarom represji totalitarnego wie biletów jednorazowych, w 2 klasie pociągów in- systemu PRL należy się głęboki szacunek wszystkich nych niż osobowe i pospieszne – na podstawie biletów rodaków oraz, zgodnie z art. 19 Konstytucji Rzeczy- jednorazowych. pospolitej Polskiej, szczególna troska i opieka ze stro- Projekt ustawy wprowadza również zmianę w usta- ny instytucji państwowych, samorządów terytorial- wie o zadośćuczynieniu rodzinom ofiar zbiorowych nych i organizacji społecznych. wystąpień wolnościowych w latach 1956–1983. Jego Dla oddania należnej czci, szacunku i sprawiedli- głównym celem jest dodanie do kręgu osób upraw- wości tym wszystkim, którzy w latach 1956–1989 nionych do zadośćuczynienia osób, które były uczest- czynnie działali na rzecz wolnej i suwerennej Polski, nikami tzw. indywidualnych wystąpień wolnościo- przyczyniając się do odzyskania przez nasz kraj nie- wych. Rozwiązanie takie znajduje się już w poselskim podległości, uchwala się, co następuje. projekcie ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nie- Wnosząc w imieniu wnioskodawców powyższy ważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowa- projekt, zwracam się do Wysokiej Izby z prośbą o popar- nych za działalność na rzecz niepodległego bytu Pań- Oklaski stwa Polskiego oraz o zmianie ustawy o zadośćuczy- cie tej propozycji. Dziękuję bardzo. ( ) nieniu rodzinom ofiar zbiorowych wystąpień wolnoś- ciowych w latach 1956–1983, druk nr 667. Nad projektem od marca 2013 r. trwają prace w podkomisji Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nadzwyczajnej. Wnioskodawcy niniejszego projektu uznali, że warto powtórzyć wspomniany zapis, by Przystępujemy do wystąpień klubowych. przyspieszyć tempo prac nad zmianą. Zapis został Przypomnę, że Sejm ustalił, że w dyskusji nad jednak zmodyfikowany, by lepiej odzwierciedlał in- tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minu- tencje wnioskodawcy. towych oświadczeń w imieniu klubów i koła. Projekt wywołuje pozytywne skutki społeczne, Otwieram dyskusję. gdyż czyni zadość społecznej sprawiedliwości. Skutki Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jerzy Bo- finansowe niniejszego projektu można oszacować na rowczak, Platforma Obywatelska. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 209

Poseł Jerzy Borowczak: łaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych wnoszą Dziękuję, panie marszałku. do laski marszałkowskiej bliźniaczo podobny projekt. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Zadaję sobie pytanie: Po co, Wysoka Izbo? Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam za- Wysoka Izbo! Koleżanki! Wnioskodawcy! W imie- szczyt przedstawić stanowisko mojego klubu wobec niu naszych kolegów, którym zawdzięczamy tak wie- poselskiego projektu ustawy o statusie Weterana le, proszę was, abyście wycofali swój projekt i żeby- Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana śmy natychmiast sprawnie rozpoczęli obrady Komisji Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury ko- Nadzwyczajnej i uchwalili w Wysokiej Izbie ten po- munistycznej PRL w latach 1956–1989 oraz o zmia- trzebny projekt, który już przeszedł przez Senat. nie niektórych innych ustaw. W ten sposób pomożemy ludziom, którym tak wiele Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka tygodni zawdzięczamy. Jeśli chcecie dalej nad tym procedo- temu odbyło się pierwsze czytanie senackiego projek- wać, to mam propozycję: możemy spotkać się z tymi tu ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej ludźmi i wtedy zobaczycie, że pomoc, i to udzielona oraz osobach represjonowanych z powodów politycz- w jak najszybszym czasie, jest im potrzebna, zoba- nych. 31 stycznia br. Senat przyjął projekt ustawy czycie ich niezapłacone recepty, rachunki za prąd, przewidujący pomoc dla działaczy opozycji antyko- za mieszkanie. Nie oddalajmy tego w czasie i w mia- munistycznej. Prace nad tym dokumentem trwają od rę pilnie uchwalmy tę ustawę, która jest tak podobna blisko dwóch lat. Projekt był poddawany szerokim do waszego projektu. konsultacjom ze środowiskami byłych działaczy opo- Ponieważ widzę, że nie bardzo mogę liczyć na to, zycji. W trakcie prac nad projektem do 24 organizacji że wnioskodawcy wycofają swój projekt, panie mar- i podmiotów wystąpiono o opinie i większość z nich szałku, w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma była pozytywna. Sejm powołał specjalną nadzwyczaj- Obywatelska (Dzwonek) wnoszę o skierowanie posel- ną podkomisję, w której wnioskodawcy mają dwóch skiego projektu ustawy o statusie Weterana Opozycji przedstawicieli: Jacka Świata i Stanisława Szweda. Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Szacuje się, że dzisiaj na pomoc oczekuje ok. 2 tys. Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycz- naszych kolegów z opozycji demokratycznej z czasów nej PRL w latach 1956–1989 oraz o zmianie niektó- PRL i podziemnej „Solidarności”, którzy często nie rych innych ustaw do podkomisji Komisji Polityki tylko poświęcili swój czas, zaangażowanie, lecz także Społecznej i Rodziny. Dziękuję bardzo. (Oklaski) stracili wiele w swoim życiu zawodowym – załamały się ich kariery, zwichnięto im życie osobiste, wiele rodzin poniosło wielkie szkody, następowały rozwody Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: – a przecież działali oni na rzecz wolnej Polski. Dzi- siaj wielu z nich żyje w kompletnym zapomnieniu. Dziękuję panu posłowi Borowczakowi. Jest to jedno z zaniechań wolnej Polski wobec ludzi, Pan poseł Henryk Siedlaczek podejmuje na galerii którym dzisiaj w dużym stopniu zawdzięczamy zwy- kolejną grupę, tym razem jest to Gimnazjum w Ly- cięstwo i wolność. skach, i prosił mnie, żebym powitał uczniów, co ni- Kiedy przygotowywałem się do dzisiejszego wy- niejszym czynię. stąpienia, ponownie konsultowałem z kolegami ze Witam was serdecznie. środowiska oba te projekty: senacki, nad którym pra- O zabranie głosu proszę pana posła Jacka Świata, ce są już bardzo zaawansowane, i ten wniesiony dzi- Prawo i Sprawiedliwość. siaj pod obrady Wysokiej Izby, nad którym debatujemy. I cóż usłyszałem? Odpowiedź pełną żalu i wyrzu- tów. Nie dziwię się. Ci ludzie powiedzieli mi: Już wam Poseł Jacek Świat: nie wierzymy, chcecie zacząć prace od nowa, czyli potrwa to następny rok, a później będą wybory i za- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę przed- bawa zacznie się od nowa. Wielu z nich przedstawia- stawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo ło mi niezapłacone rachunki, niewykupione recepty, i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o statu- miało niezapłacony czynsz, nakazy eksmisji. Oni sie weterana opozycji antykomunistycznej przedsta- bardzo potrzebują tej pomocy. wionego w druku nr 2342. Wiemy, że wielu naszych kolegów, 76 tys., skorzy- Przed chwilą usłyszeliśmy zarzut, że przedsta- stało już z zadośćuczynienia, ale wielu z nich – ci, wiamy ten projekt w ostatniej chwili, już po przed- którzy nie mieli takich możliwości, którzy nie mają stawieniu projektu senackiego. Przypomnę, że pro- adwokata, którzy nie wiedzą, jak napisać pismo do jekt został złożony wiele miesięcy temu, uzyskał sądu – dzisiaj żyje właśnie w warunkach, o których status druku sejmowego w lutym, po długim oczeki- mówiłem. Oni borykają się z tym problemem miesiąc waniu, więc to nie jest tak, że robimy to w ostatniej po miesiącu, a tymczasem wnioskodawcy, koledzy chwili, i na pewno naszą intencją nie jest spowalnia- z Prawa i Sprawiedliwości, obudzili się ze snu i po nie sprawy. Jest powołana podkomisja i nic nie stoi przedstawieniu przez Senat projektu ustawy o dzia- na przeszkodzie, aby nad oboma projektami: sena- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 210 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Poseł Jacek Świat rozwój zawodowy. Nasze państwo jest coś winne tym ludziom, szczególnie teraz, kiedy tak głośno mówimy ckim i Prawa i Sprawiedliwości procedować wspólnie. o sukcesach minionego czterdziestolecia. Ta obawa i ten zarzut są zatem chybione. Jeszcze pół minuty, panie marszałku. Wysoki Sejmie! Nasz projekt, podobnie jak ten Myślę, że historia dopisała do tej całej sprawy wcześniejszy, senacki, trafił pod obrady Izby w chwi- specyficzną puentę, kiedy to przed kilkoma dniami li symbolicznej, bo oto obchodzimy 25-lecie częściowo z honorami został pochowany generał Jaruzelski. wolnych wyborów, które były formalnym początkiem W tej sytuacji pozostawienie weteranów opozycji końca komunizmu. Temu jubileuszowi towarzyszą samym sobie byłoby czymś niezrozumiałym i po huczne ceremonie, w mediach pełno jest zachwytów prostu głęboko niemoralnym. Dlatego oczywiście nad dorobkiem minionego 25-lecia. Oczywiście trud- wnosimy o to, żeby ten projekt znalazł poparcie Wy- no nie przyznać, że jest to istotny dorobek – jesteśmy sokiej Izby i trafił do komisji w celu dalszego proce- w NATO, w Unii Europejskiej, mamy państwo suwe- dowania. Myślę, że Polskę musi być stać na to, by renne, niepodległe, mamy wymienialną złotówkę, pomóc weteranom opozycji, musi, jeśli chcemy udo- otwarte granice, a produkt krajowy brutto w tym wodnić, że te obchody rocznicowe to nie była farsa, 25-leciu zwiększył się niemal dwukrotnie – ale to że warto być po prostu człowiekiem przyzwoitym, właśnie skłania do szczególnej refleksji nad ceną, jeśli chcemy naprawdę, by katastrofalny poziom ka- jaką zapłaciliśmy za wolność, nad losem ludzi, którzy pitału społecznego, zaufania społecznego w Polsce ryzykowali życie, zdrowie, wolność, kariery, majątki, zdecydowanie poprawić. Dziękuję. (Oklaski) bez gwarancji i perspektyw, że ich walka zakończy się sukcesem. Ta walka opozycyjna przybierała różne formy: niezależnej związkowej działalności, udziału Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: w strajkach i demonstracjach, niezależnej działalno- ści wydawniczej, kolportażu bezdebitowych wydaw- Dziękuję panu posłowi. nictw, spotkań dyskusyjnych i oświatowych czy two- Pan poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stron- rzenia programów dla suwerennej Polski. Różny cha- nictwo Ludowe. rakter miały również represje wobec opozycjonistów: Bardzo proszę. więzienia, internowania, licznych zatrzymań, aresz- tów, grzywien, konfiskat mienia, nękań rewizjami, ale to było też wyrzucanie z pracy, z uczelni, nierzadko Poseł Mieczysław Kasprzak: z tzw. wilczym biletem, to był zakaz druku, zakaz wyjazdu. Tę listę można by jeszcze wydłużać. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że skalę dzia- Nie chcę tutaj licytować się na zasługi, kto miał więk- łalności opozycyjnej trudno oszacować. Z natury rze- sze, a kto mniejsze, wyceniać wszystkich zasług tych, czy była to przecież działalność nierejestrowana którzy walczyli o naszą niepodległość, o demokrację, i niedokumentowana. Na podstawie materiałów IPN przypłacali to życiem, zdrowiem swoim i swoich można dziś szacować, że w kręgu oddziaływania rodzin, bo na pewno trzeba im oddać cześć i honor ustawy znalazłoby się ok. 20 tys. osób. Znana jest i w jakiś sposób próbować to zrekompensować. tylko liczba internowanych w stanie wojny, których Natomiast dziwi mnie jedno: że akurat w dalszym było ok. 10 tys. osób. Wiemy, że były setki więźniów ciągu nawet przy tak ważnej ustawie i tak ważnych politycznych, ale tu już pojawia się problem, bo nie- sprawach pojawia się tutaj podział, wyścig, kto waż- którzy z nich byli więzieni pod zarzutami kryminal- niejszy, kto będzie miał większe zasługi. Przecież nymi. Jest wreszcie trudna do oszacowania liczba skoro jest jeden projekt, tożsamy z tym praktycznie, ludzi prowadzących ciągłą działalność opozycyjną i procedowanie nad nim jest już zaawansowane, to w „Solidarności”, „Solidarności” rolników, Niezależ- każda wrzutka tutaj spowoduje opóźnienie prac le- nym Zrzeszeniu Studentów, „Solidarności Walczą- gislacyjnych, bo trzeba zwołać kilka razy dodatkowo cej”, KPN i w wielu innych organizacjach. Jest też komisję, przekierować do podkomisji. Przecież jeżeli oczywiście problem ze współpracownikami służb to jest taki sam projekt, jeżeli jest on zaakceptowany specjalnych PRL-u, ponieważ współpraca z tymi przez środowiska, które oczekują na te rozwiązania, służbami w naturalny sposób nie pozwala na zalicze- jeżeli są nawet uwagi do niego, to można nanieść nie działacza opozycji antykomunistycznej do korpu- małe poprawki i w dalszym ciągu nad nim procedo- su weteranów, a wiemy, że bardzo wiele dokumentów wać. Ale cóż, wojna polsko-polska trwa, jak to ktoś dawnej bezpieki zostało zniszczonych. powiedział, i te podziały istnieją, myślę, że ze szkodą Wysoki Sejmie, od czerwcowych wyborów minęło dla tych, którzy oczekują na ustawę. Skoro Senat 25 lat. Działacze ówczesnej opozycji to dzisiaj w naj- zdecydował się na przygotowanie takiego projektu, lepszym razie ludzie w średnim wieku. Coraz więcej skoro komisja i Wysoka Izba skierowały go już pod z nich jest schorowanych i starych. Wielu przecież za obrady komisji polityki społecznej, to należałoby nad swą działalność zapłaciło także zablokowaniem roz- nim procedować. woju zawodowego, brakiem stałej pracy. Wielu po- Jestem również za skierowaniem, mówię to w imie- święciło kilka lat na to (Dzwonek), by pracować np. niu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa w podziemnych drukarniach, a nie kontynuować Ludowego, tego projektu do komisji. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 211

Poseł Mieczysław Kasprzak rów do Sejmu i rad narodowych, a po drugie przez 45 lat rzeczywiście w różnym stopniu suwerenność ale wiem, że gdyby był wniosek o odrzucenie, co może PRL była skutecznie ograniczona przez Związek Socja- byłoby źle odebrane, to z korzyścią przełożyłoby się listycznych Republik Radzieckich. Mamy więc tutaj to na procedowanie nad tamtym projektem. Nato- jasność, że ta ustawa nie wykonuje art. 19 konstytucji. miast, tak jak już poseł Borowczak powiedział, samo Na drugi ważny i negatywnie odróżniający ten środowisko jest w tej chwili zagubione, bo mówiło im projekt od projektu senackiego aspekt zwrócił uwagę się, że projekt jest procedowany, że już wnet będzie prokurator generalny. Mianowicie ta ustawa na nowo uchwalony, a tymczasem pojawia się nowy pomysł, otwiera dyskusję o teczkach, otwiera lustrację, na który wprowadza ich w błąd. nowo otwiera lustracyjną puszkę Pandory. Panie Marszałku! Polskie Stronnictwo Ludowe jest (Poseł Józef Lassota: Z Pandorą.) za dalszym procedowaniem nad rozwiązaniami dla Nie, nie z Pandorą, tylko Pandory. Właśnie nie osób, które oczekują na tę ustawę. Dziękuję bardzo. z Pandorą. Analizowany projekt, jak pisze prokurator generalny w swoich uwagach, zakłada bowiem przy- musową weryfikację działaczy opozycyjnych w aspek- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: cie współpracy z organami bezpieczeństwa państwa. Najciekawsza jest jego dalsza uwaga: Postępowanie Dziękuję panu posłowi Kasprzakowi. w przedmiocie uzyskania statusu weterana toczyć się O zabranie głosu proszę pana posła Wincentego będzie co do zasady na wniosek osoby uprawnionej, Elsnera, Twój Ruch. ale również na wniosek stowarzyszenia zrzeszające- Bardzo proszę. go osoby represjonowane lub działaczy opozycji antykomunistycznej, i to niezależnie od tego, czy weteran jest członkiem tego stowarzyszenia i, co istotniej- Poseł Wincenty Elsner: sze, niezależnie od jego woli. Każdy każdego będzie mógł zlustrować i sprawdzić po hipotetycznym wej- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Ka- ściu w życie tej ustawy. Ta ustawa nie wejdzie w ży- sprzak! Mówił pan o wojnie polsko-polskiej. Nie, to cie, bo będzie odrzucona, ale gdyby weszła, to tak by nie jest wojna polsko-polska, to jest wojna o to, aby mogło być. Jeszcze jedno zdanie z uwag prokuratora wszyscy ludzie niezamożni byli traktowani jednako- generalnego: W istocie przyjęcie proponowanych rozwo, bez podziału na tych bardziej zasłużonych i tych, którzy w PRL-u tylko po prostu uczciwie pracowali wiązań normatywnych skutkować będzie uruchomie- i nie mieli okazji albo nie chcieli działać w podziem- niem postępowania weryfikacyjnego niezależnie od nych strukturach. Pytał pan też o wniosek o odrzu- woli zainteresowanej osoby, w szczególności w ode- cenie. Tak, już jest. W imieniu Twojego Ruchu skła- rwaniu od okoliczności, czy osoba chce korzystać ze dam wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu szczególnego statusu weterana, czy też o taki status projektu ustawy o statusie weterana opozycji anty- się nie ubiega. Jednocześnie powyższe rozwiązanie komunistycznej itd., zawartego w druku nr 2342. skutkować będzie wprowadzeniem przymusowego W pierwszych słowach uzasadnienia do tej ustawy trybu uzyskania statusu weterana, co jest rozwiąza- zwracacie państwo uwagę na fakt, że wypełnia ona niem wątpliwym i budzącym zastrzeżenia natury art. 19 Konstytucji RP nakładający na państwo obo- konstytucyjnej – pisze prokurator generalny. wiązek otoczenia specjalną troską i opieką tych osób, Po sprawdzeniu zapisów tej ustawy bez żadnych które aktywnie uczestniczyły w walce o niepodle- problemów znalazłbym się w gronie weteranów, gdy- głość. Chodzi o to, żebyśmy tę sprawę mieli jasną, bym chciał, ale nie chcę. Moje działanie i działanie jeśli chodzi o to, czy faktycznie ta ustawa wykonuje milionów innych takich jak ja było po to, aby Polska art. 19 konstytucji. Otóż nie. Powołam się na biule- była państwem sprawiedliwym, abyśmy to nasze tyn IPN-u „Pamięć.pl” i rozmowę panów Eislera i Za- wspólne bogactwo, a w przypadku niektórych wspól- wistowskiego odwołujących się do polskich i europej- ną biedę dzielili po równo. Ta ustawa wprowadza na skich dziejów, aby znaleźć odpowiedź na pytanie, czy nowo po latach PRL-u kolejki bez kolejek dla wete- PRL można było nazwać Polską. Otóż jak pisze pan ranów, którzy mogą się ustawić bez kolejki np. do Eisler, Polska Ludowa była państwem niepodległym pomocy społecznej. Jest ona zaprzeczeniem ideałów przede wszystkim dlatego, że cieszyła się oficjalnym „Solidarności”, o które wtedy walczyliśmy. Dlatego uznaniem na arenie międzynarodowej i utrzymywa- Twój Ruch wnosi o odrzucenie tego projektu ustawy ła stosunki dyplomatyczne z ponad setką krajów w pierwszym czytaniu. Dziękuję. (Dzwonek) świata – wylicza historyk. Jak dodaje, PRL posiada- ła ważne atrybuty państwowości, emitowała własne pieniądze, posiadała własną, choć uzależnioną od Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ZSRR armię, miała własne symbole narodowe. Zda- niem pana Eislera Polska nie była natomiast krajem Dziękuję. suwerennym. Tu mamy jasność, bo po pierwsze w cią- Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy gu 45 lat nigdy nie przeprowadzono wolnych wybo- Demokratycznej. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 212 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Poseł Tadeusz Tomaszewski: A więc pierwszy obszar – tak, drugi obszar: dodatkowe, honorowe rzeczy – jak najbardziej, a trzeci? Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Poselski Jeśli chodzi o specjalną rentę z tym kryterium do- Sojusz Lewicy Demokratycznej z szacunkiem odnosi chodowym, ta renta ma być też zwolniona z podatku się do działalności ludzi opozycji demokratycznej. To dochodowego od osób fizycznych. Te wszystkie pozo- polska droga do wolności z waszym doniosłym udzia- stałe dodatki mają nie być zaliczane do kryterium łem, ale także z przedstawicielami ówczesnej władzy dochodowego w odniesieniu do pomocy społecznej, daje nam możliwość życia w wolnej, demokratycznej, świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych. niepodległej Polsce, która jest obecna od 15 lat A więc też inaczej. Chciałbym was wszystkich zapy- w strukturach NATO, a od 10 lat w strukturach Unii tać, przyjaciele: Czy chcecie innego traktowania czło- Europejskiej. To właśnie wasza walka zmierzała do wieka, który ma dzisiaj 80 lat, przeszedł cały szlak tego, aby Polska była równa, równa dla wszystkich, bojowy z bronią w ręku, i tych, którzy 6 miesięcy nie tworzyła przywilejów. Czy dziś ten projekt usta- pracowali w drukarni lub byli w zespole redakcyjnym wy nie jest formą oczekiwania przywilejów? w roku 1988? Bo ta ustawa przewiduje dla nich rów- W ciągu 25 lat polskiej transformacji nie poradzi- nież ten przywilej. Oto jest pytanie: Czy w demokra- liśmy sobie z bezrobociem, nie poradziliśmy sobie tycznej Polsce powinniśmy tak dzielić ludzi? Musimy z polską biedą, 1,5 mln dzieci również nie dojada, znaleźć inne rozwiązania, które będą spójne, które bieda jest obecna w rodzinach wielodzietnych, w rodzinach żyjących z osobami z niepełnosprawnością, nie będą traktować inaczej działaczy opozycji anty- częściej na wsi niż w mieście. 700 tys. emerytów po- komunistycznej z lat 1956–1989 i tych, którzy wal- biera najniższą, właśnie taką, jaką proponujecie dla czyli z bronią w ręku w latach 1939–1956, do 1989 r., opozycjonistów, rentę – 844 zł. Czyli na początek bo wszyscy jesteśmy częścią wolnej i demokratycznej trzeba by było powiedzieć tak, szanowni przyjaciele: Rzeczypospolitej. (Dzwonek) chcemy dać również tym osobom o 844 zł więcej niż I dlatego też, biorąc pod uwagę to, że ten projekt teraz mają. Skoro ustawa przewiduje trzy bloki ustawy nie traktuje równo obywateli, stwarza dodat- uprawnień, to zgoda co do pierwszego, mianowicie kowe przywileje z tytułu tej renty, z wyjątkowym dotyczącego pomocy socjalnej, pomocy materialnej, kryterium dochodowym, będziemy głosować za wnio- pierwszeństwa w dostępie do świadczeń, również śro- skiem o odrzucenie tego projektu w pierwszym czy- dowiskowych. Jest to spójne z systemem funkcjonu- taniu. Dziękuję. jącym, jeśli chodzi o ustawę o kombatantach i osobach represjonowanych. Zresztą znaczna część osób, które są przewidziane w tej ustawie, jest objęta tam- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: tą ustawą. Już jeden z przedmówców mówił, że funkcjonują Bardzo proszę, pan poseł Patryk Jaki, Solidarna w Polsce ustawy, które dają możliwość przynajmniej Polska. częściowej rekompensaty za krzywdy i zło. To oczywi- ście ważna rzecz, niektóre nowe rozwiązania wchodzą w życie od 1 stycznia 2014 r., m.in. zaliczanie do okre- sów składkowych – poprzednio tylko nieskładkowych Poseł Patryk Jaki: – wszystkich okresów związanych z represją politycz- ną. A więc to nie jest tak, że nowa Polska nie pamię- Dziękuję bardzo. tała, ale czy nową Polskę, biorąc pod uwagę te nierów- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeszcze w nawią- ności społeczne, stać dzisiaj na to, aby powiedzieć, że zaniu do poprzedniego przemówienia – nie wiem, o ja- teraz musimy zrobić to dla 2 tys., jak mówi wniosko- kim szlaku bojowym mówił pan poseł, chyba pan poseł dawca, dla 20 tys. ludzi, jak mówił przedstawiciel Pra- miał na myśli szlak bojowy Układu Warszawskiego wa i Sprawiedliwości? Pytanie: A więc dla ilu? Dzisiaj w kierunku Czechosłowacji w 1956 albo w 1968 r. nie wiemy tego. (Głos z sali: 1939 r.) Myślę, że musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, Tak, oczywiście taki szlak bojowy również miał co to oznacza, skoro jest tak, że prawo do tej renty miejsce i nie sądzę, że powinniśmy za to wynagradzać, będą mieli ludzie, których dochód przekracza 2700 ale pomiędzy nami pewnie będą tu różnice zdań. zł. Oznacza to tyle, że spełnia to kryterium 84% (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Ty się ucz, kolego.) wszystkich polskich emerytów, 89% wszystkich pol- Jednocześnie... skich rencistów, 45% wszystkich żyjących z pracy. Przecież tutaj nie ma rozróżnienia, że to jest dodatek do emerytury i renty. To jest renta, o której z jednej Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: strony mówi się, że ma być honorowa, ale z drugiej strony ustanawia się kryterium dochodowe, które Przepraszam... nigdzie indziej, w żadnym systemie nie funkcjonuje. Panie pośle... 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 213

Poseł Patryk Jaki: faktyczny status materialny i status honorowy ofiar i oprawców, który porównamy. Dziękuję, panie marszałku. Otóż konstytucja broni ofiar i kombatantów, a pań- Jednocześnie... stwo robi wszystko na opak. Państwo niestety ma w nosie ofiary, bo ważniejsi są oprawcy. Państwo zawsze ma środki – Wysoka Izba o tym bardzo dobrze Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: wie – na spoty za 7 mln, na 100 tys. nowych etatów, państwo zawsze ma środki, 8 mln zł, na odprawy dla Nie, nie, chwileczkę. Umówmy się tak: przedmio- swoich, elewarry w każdej gminie, za to nie ma dla tem tej debaty jest jasno napisany projekt. Nie jest to osób, które potrafiły poświęcić w swoim życiu coś rzecz, którą panowie chcielibyście teraz narzucić ja- więcej niż tylko legitymację partyjną. Niech symbo- kimś dialogiem, który w tej chwili jest pozaregula- lem tej farsy będzie to, że morderca księdza Jerzego minowy. Niech wybrzmią racje, które odnoszą się do Popiełuszki do dzisiaj otrzymuje 5 tys. zł emerytury. przedłożonego projektu, i bez względu na to, jak one Trzeba dziękować, Wysoka Izbo, za każdy projekt, się będą różnić, niech różnią się mądrze i możliwie jednak ten dotyczy niestety małej części osób, któ- pięknie. Bardzo o to proszę. Materia jest nader deli- rych rodziny w dodatku nie mają prawie nic, w znacz- katna i nie ma powodu, żeby wszczynać tu jakiekol- nej części będzie jednocześnie mówił o jednorazo- wiek spory w tej chwili. wych zapomogach, które możemy chyba nazwać jał- Bardzo proszę, panie pośle, kontynuować. mużną. Tylko uzyskanie specjalnego statusu pozwoli na coś więcej. Skoro mówimy o sprawiedliwości społecznej, to Poseł Patryk Jaki: może – taką mam propozycję – wyrównajmy zasady, stwórzmy takie same zasady dla oprawców, na przy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze w nawią- kład emerytury dla ubeków według tego kryterium zaniu do wątków, które poruszył pan poseł. Pan poseł tylko dla ubeków najbiedniejszych, proszę bardzo, mówi: po co, dlaczego zajmujemy się tym projektem, albo na przykład możemy wypłacać te środki tylko skoro nie rozwiązaliśmy przez ponad dwie dekady tym ubekom, których rodziny miesięcznie mają naj- problemu bezrobocia. Powiem panu, panie pośle, dla- niższą pensję. (Dzwonek) Ciekawe, co by z tego wy- czego o tym dyskutujemy. Bo jest pewna grupa osób, szło, skoro mówimy o sprawiedliwości społecznej. która nie musiała się zmagać z problemem bezrobo- Zmierzając do konkluzji… cia, i pan bardzo dobrze wie, o jaką grupę osób chodzi. Chodzi o grupę osób związanych z aparatem PRL – ci ludzie nie znają problemu bezrobocia. Bardzo Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dobrze pan o tym wie. I jeżeli dzisiaj mówimy o spra- Panie pośle, jeśli… wiedliwości społecznej, to dobrze byłoby, gdybyśmy rozpoczęli od tego, rozpoczęli od prawdy. Pozwolę sobie przeczytać pewien fragment: „(...) Poseł Patryk Jaki: my, Naród Polski – wszyscy obywatele Rzeczypospo- litej (...) wdzięczni naszym przodkom za ich pracę, za Pół minuty. walkę o niepodległość okupioną ogromnymi ofiarami (...)”. Otóż jak żart brzmią dzisiaj te słowa param- buły konstytucji, jeszcze uzupełnione właśnie o za- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: sadę sprawiedliwości oraz o art. 19 konstytucji, kiedy spojrzymy na dzisiejszą Polskę. Otóż formalna Nie, nie, muszę panu przerwać. Rozmawiamy na hierarchia przed chwilą została państwu odczytana: temat zupełnie innego projektu. Jeśli pana wolą jest najpierw ofiara, potem oprawca. Natomiast poroz- złożenie projektu w sprawie, jak pan powiedział, wy- mawiajmy o faktycznej hierarchii, z którą mamy do nagrodzeń dla ubeków czy dodatkowych świadczeń, czynienia w tej chwili w państwie polskim. Możemy to proszę to zrobić. Niech pan teraz tego nie anonsu- tutaj przyjąć dwa kryteria. Porównajmy status ma- je, tylko przygotuje ten projekt. Teraz rozmawiamy terialny i status honorowy. Status materialny ofiary na temat zupełnie innego projektu. i oprawcy – w tej chwili oprawcy, to jest ponad 50 tys. Czas się panu skończył, ale doliczę panu jeszcze byłych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa chwilę. PRL, otrzymują 5–6 tys. zł emerytury, a ich ofiary ledwo co wiążą koniec z końcem. Status honorowy – proszę bardzo, mówiliśmy już tutaj o tym, taką, Poseł Patryk Jaki: powiedzmy, nawet historyczną puentą jest to, że przywódca, dyktator komunistyczny został pocho- Dziękuję. wany z honorami, a jego ofiary często do dzisiaj nie Tylko że 1,5 minuty trwała moja polemika, panie mają swojego miejsca pochówku. To jest właśnie marszałku… 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 214 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: stąpień, które niejako deprecjonują to, co rzeczywi- ście było udziałem wielu osób, udziałem prawie że To pana wina. pokolenia. To, że nie wszyscy się włączali, to jest ich sprawa. To, że ktoś po cichu pracował albo był bardzo spokojny i w tym ciepełku komunistycznym dobrze Poseł Patryk Jaki: się czuł, to nie znaczy, że ma być dzisiaj również za- uważany, bo byli tacy, którzy poświęcali wiele – tu Dobrze. Nie jest to moja wina, bo 1,5 minuty to była o tym mowa – poświęcali również swoją przy- pan marszałek tłumaczył, ale proszę jeszcze o pół szłość, niektórzy poświęcili życie, niektórzy poświę- minuty. cili sprawy rodzinne. Dlatego naprawdę radziłbym Otóż jeżeli chodzi o ten projekt ustawy, to lepszy jednak zastanowić się nad wypowiedziami, bo jest wróbel w garści, dlatego Solidarna Polska poprze ten jasne, że trzeba zabezpieczyć wszystkich, ale tym, projekt. Ale nie mówmy w tym przypadku o spłaca- którzy mieli odwagę, jednak trzeba to minimum zaniu długu wobec tego pokolenia, bo to nie jest żadne dośćuczynienia dać po 25 latach. Natomiast moje spłacanie długu, tylko to jest niestety taka bardzo pytanie do kolegów wnioskodawców jest takie: Czy symboliczna jałmużna. Jeżeli naprawdę chcemy po- rzeczywiście nie byłoby was kiedyś stać na to, żeby rządnie zająć się tym problemem, a wielokrotnie wznieść się ponad taki wyścig szczurów? Sprawa jest przecież pojawia się wątek, że brakuje środków, to naprawdę ważna. Chodziło o taką intencję, żeby Sejm proszę bardzo, akurat, panie marszałku, leży ciągle przyjął ten pierwszy projekt przed 4 czerwca, przed w zamrażarce projekt ustawy autorstwa Solidarnej symboliczną datą. (Dzwonek) To spowodowało, że on Polski, który zabiera środki 50 tys. ubeków, członków aparatu bezpieczeństwa PRL, i przekazuje je właśnie nie zostanie przyjęty. A przecież to jest bardzo podob- dla opozycji demokratycznej. Są środki, jest źródło, ne i rzeczywiście szkoda, że tego nie zrobiliście i nie wszystko można zrobić. Tylko że to wymagałoby od- zastanowiliście się nad tym, żeby jednak pokazać do- wagi, której ciągle w Wysokiej Izbie brakuje od ponad brą wolę w tym przypadku i nie blokować, przynaj- dwóch dekad. Składać projekty podobne do siebie co mniej czasowo, tej sprawy. Dziękuję. pół roku można, tylko jak zwykle nie załatwi to żad- nej sprawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Pan poseł Jacek Świat, Prawo i Sprawiedliwość.

Moje napomnienia, żeby pan rzeczywiście odnosił Poseł Jacek Świat: się do projektu, połowiczny skutek przynosiły, ale też prosiłbym, i myślę, że ponad podziałami się o to do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- pana zwracam, żeby nie odbierał pan prawa i szacun- tać o rzecz może drobną, pytanie kieruję oczywiście ku posłom, mówiąc, że nie mają odwagi. W tym Sej- do przedstawicieli wnioskodawców. Mianowicie zo- mie ponad podziałami wielokroć odwaga wobec wie- stała przedstawiona taka sytuacja, że ludzie, którzy lu spraw była. Proszę tego nie robić. nawet byli członkami aparatu władzy, ale pracowali (Poseł Patryk Jaki: Każdej, tylko nie tej.) dla opozycji, mają szansę na uczestnictwo w korpusie To, szanowni państwo, były wystąpienia klubowe. weterana. Są też sytuacje, znam je z własnego oto- Przystępujemy do pytań. czenia, w których ludzie, działacze opozycji, podpisy- Czy ktoś z państwa chciałby wpisać się na listę wali dokumenty o współpracy np. z SB, ale jednocześ- pytających? nie tej współpracy nie podejmowali czy wręcz opo- Pan poseł Tadeusz Iwiński. wiadali o tym, że podpisali taki dokument po to, żeby Czy ktoś jeszcze chciałby wpisać się na tę listę? osłaniać swoich kolegów. Czy w takiej sytuacji ten Skoro nie, to zamykam listę osób, które chcą za- podpis dyskwalifikuje ich w odniesieniu do udziału dać pytanie. w korpusie weteranów i pewnych profitów płynących Czas na zadanie pytania – 1,5 minuty. z tego tytułu? Jako pierwszy pytać będzie pan poseł Leszek Do- brzyński, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła. Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: A więc pan poseł Józef Lassota, Platforma Oby- watelska. Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Bardzo proszę. Demokratycznej.

Poseł Józef Lassota: Poseł Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym za- Powiem, że z zażenowaniem słucham niektórych wy- pytać pana ministra: Czy prawdą jest, że polscy kom- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 215

Poseł Tadeusz Tomaszewski Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: batanci, np. żołnierze powstania warszawskiego, Pan poseł Tadeusz Iwiński, Sojusz Lewicy Demo- otrzymują dzisiaj, nie będąc inwalidami wojennymi, kratycznej. świadczenie w łącznej wysokości 403,48 zł? Czy prawdą jest, że w Sejmie nie możemy uporać się z prawem sybiraków do renty, bo większość mówi: Poseł Tadeusz Iwiński: nie? Czy prawdą jest, że nadal nie mamy uregulowa- nej sytuacji małoletnich ofiar wojny? Czy to jest Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Tak jak mówił prawda? Chciałbym prosić pana ministra o odpo- w imieniu naszego klubu pan poseł Tadeusz Toma- wiedź. Uchwaliliśmy nowelizację ustawy o komba- szewski, należy z szacunkiem odnieść się do osób, tantach i osobach represjonowanych, wprowadziliśmy które były represjonowane w okresie, który był bar- Korpus Weteranów Walk o Niepodległość Rzeczypo- dzo niejednorodny historycznie. W moim przekona- spolitej Polskiej. Chciałbym zapytać, jakie dodatkowe niu słabością tego projektu ustawy, podobnie jak przywileje ma Korpus Weteranów Walk o Niepodle- analogicznych projektów, jest to, że do jednego worka głość Rzeczypospolitej Polskiej w sensie materialnym wrzuca się cały okres istnienia Polski Ludowej, który i w sensie honorowym w porównaniu do tego, co był bardzo zróżnicowany. Zupełnie inna była sytua- przedstawiono dzisiaj, jeśli chodzi o projekt Prawa cja do 1956 r., inna była w latach 70., 80. itd. A więc i Sprawiedliwości. Dziękuję uprzejmie. należy z szacunkiem odnieść się do osób, które były ewidentnie represjonowane, które zostały skazane na karę więzienia, które zostały internowane, choć aku- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: rat okres internowania też różnie przebiegał w odniesieniu do poszczególnych osób. Pan poseł Jerzy Szmit, Prawo i Sprawiedliwość. A więc chciałbym, po pierwsze, zapytać wniosko- dawców, jak odnoszą się do tych bardzo wielu krytycznych uwag, które sformułował prokurator gene- Poseł Jerzy Szmit: ralny. Po drugie, chciałbym zapytać, czy analizowano sytuację w innych państwach, bo przecież w Polsce Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naprawdę z tru- system, który wy określacie jako dyktaturę komuni- dem słucha się wystąpień tych panów posłów, którzy styczną, był najłagodniejszy w porównaniu z innymi szukają problemów i szukają uzasadnień, aby ten państwami. W ogóle nie ma tu porównania. Nie cho- projekt ustawy w ogóle nie został przyjęty. Dla mnie dzi o Związek Radziecki, ale o Bułgarię czy Rumunię. intencja tych wystąpień jest oczywista. Panowie po Czy w innych państwach tego typu rozwiązania wy- prostu nie chcecie, żeby te osoby, które walczyły prze- stępują? I po trzecie, czy naprawdę osoby, które mó- ciwko reżimowi komunistycznemu, zostały docenione, wią o parambule zamiast premabule, które mówią żeby zostały docenione moralnie, etycznie, żeby za- o juncie zamiast huncie i są absolwentami wyższych dośćuczyniono im krzywdy, problemy, utratę zdrowia, uczelni, mogą pouczać Wysoką Izbę w sprawach hi- utratę wolności, których doznały, walcząc z ustrojem storycznych? komunistycznym. To jest wasza intencja i nie ma co tego ukrywać, szanowni państwo. Chcę też jednak uspokoić tych wszystkich, którzy Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: obawiają się, że ta ustawa może zrujnować budżet państwa, że nałoży na budżet obciążenia, których nie To był pan profesor Tadeusz Iwiński. będzie on w stanie wytrzymać. Szanowni państwo, A teraz pan poseł Jerzy Borowczak, Platforma w roku 2007 została przyjęta ustawa, na mocy której Obywatelska. osoby represjonowane mogły występować do sądów o odszkodowania. Była wyznaczona kwota, maksymalnie 25 tys. zł. W budżecie zarezerwowano na ten Poseł Jerzy Borowczak: cel odpowiednią kwotę, zakładając, że z tych upraw- nień będzie mogło skorzystać ok. 40 tys. osób. I co się Dziękuję, panie marszałku. okazało? Wnioski o to odszkodowanie złożyło zale- Mam dwa pytania, ale chciałbym koledze powie- dwie 8 tys. osób, a wykorzystano zaledwie 10% tej dzieć, że nie zgadzam się z opinią, że korzystają kwoty. (Dzwonek) Co to oznacza? Oznacza to, że lu- z tego tylko najbardziej potrzebujący, bo sam znam dzie, którzy walczyli o niepodległość, są ludźmi ho- w Gdańsku nazwiska ludzi majętnych, ale ciągnących noru i ci, którzy nie muszą, ci, którzy rzeczywiście z wolnej Polski, ile się da. Mieliśmy przypadek jednego nie muszą, nie składają tych wniosków. Składają je z senatorów, który też nieźle z tej wolnej Polski po- jedynie ci, którzy muszą, bo są w tak trudnej sytuacji. ciągnął. W tym państwa projekcie jest sprawa dziedzi- Szanowni państwo, doceńcie również ten aspekt tej czenia tych dodatków, a przecież to jest świadczenie sprawy. Dziękuję bardzo. osobiste. Nie wiem, jak zamierzacie to rozwiązać. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 216 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Poseł Jerzy Borowczak to jest pomoc, która nie ma charakteru obligatoryjnego, tylko, jak wskazują wnioskodawcy w projekcie, I druga sprawa, która osobiście też mnie dotyczy, taka, która może być przyznana. Tak więc tu nie to sprawa tych żołnierzy z obozów, jak to nazywacie, mamy jeszcze do czynienia z pomocą, która musi za których wcielono do wojska. Ja do takiego obozu nie każdym razem wywołać określone skutki finansowe. dałem się wcielić, odmówiłem służby w takim obozie. W sprawie przyznawania tej pomocy zostały wprost Uważam, że nikogo, kto dostał zaproszenie do wojska określone konkretne progi dochodowe. I należy za- i tam pojechał, nikt na siłę tam nie wcielał. Mógł uważyć, że one różnią się w sposób istotny od tych, każdy trafić tak jak inni, jak ja, do obozu internowa- które są stosowane do pozostałej części społeczeń- nia. Tak mi się wydaje. Nie wiem, jak bardzo będzie- stwa i przy pomocy, jaka jest oferowana przez ośrod- cie się przy tym upierać i jakie macie podstawy do ki pomocy społecznej. Ale oprócz tej różnorakiej okre- tego, żeby w tym projekcie uwzględniać żołnierzy, sowej pomocy została zaproponowana również renta którzy zostali zaproszeni do wojska i z tego zaprosze- weterana, która ma wynosić 844 zł 45 gr. Mówię nia skorzystali. Dziękuję. o warunkach dzisiejszych, czyli o poziomie świadcze- nia w roku 2014. I jest to świadczenie netto, które to świadczenie netto ma być przyznawane, w przypadku Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: gdy dochód na osobę w rodzinie weterana nie przekracza 75% średniej krajowej płacy brutto. I ja dziękuję. (Głos z sali: Na osobę.) Teraz proszę już podsekretarza stanu w Minister- Jeszcze będziemy to ustalać dokładnie, będziemy stwie Pracy i Polityki Społecznej pana Marka Bucio- to szacować. Na razie ustalamy przede wszystkim, ra o zabranie głosu. jaki może być zakres, świadczeń. Chodzi o to, do cze- Panie ministrze, bardzo proszę. go jestem zobowiązany jako przedstawiciel strony rządowej, bo przecież państwo de facto podjęli już decyzję o tym, że projekt będzie dalej procedowany. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Już właściwie od tej decyzji dzieli nas tylko gło- Pracy i Polityki Społecznej sowanie, jak rozumiem, we wtorek. Ale przecież aryt- Marek Bucior: metyka jest jasna i ona przesądza o skierowaniu tego projektu do wspólnych prac w Komisji Polityki Spo- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zo- łecznej i Rodziny. stał zaprezentowany projekt ustawy klubu Prawo Mówimy o przyznaniu 844 zł w każdym przypad- i Sprawiedliwość o statusie Weterana Opozycji Anty- ku, w którym na daną osobę w rodzinie nie przypada komunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Anty- kwota wyższa niż 2735,55 zł netto. A więc to jest ten komunistycznej wobec dyktatury komunistycznej poziom, przy przekroczeniu którego już nie jest na- PRL w latach 1956–1989 oraz o zmianie niektórych leżne 844 zł. Jednocześnie jeżeli na tę osobę w rodzi- innych ustaw. nie przypada mniej, to wtedy mówimy o przyznaniu Po pierwsze, należy stwierdzić, że projekt ten, renty weterana. uzyskawszy rekomendację do dalszych prac w pod- Renta weterana, jak rozumiem, jest przyznawana komisji Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, reko- jednorazowo. Może zostać zawieszona w sytuacji, mendację największych klubów parlamentarnych, na gdyby do 30 kwietnia kolejnego roku okazało się, że pewno zostanie do tych prac skierowany, znajdzie się dochody na tę osobę w roku poprzednim przekracza- w komisji. To oznacza tyle, że emocje, które tu wy- ły poziom 2735,55 zł. Wtedy oczywiście nastąpiłoby stępują, możemy troszeczkę wyciszyć i możemy przejść wstrzymanie wypłaty renty. do jego omówienia merytorycznego. Z jednej strony, Jest szereg dodatkowych świadczeń, chociażby te, jest to projekt, który tworzy korpus weterana opozy- które ostatnio zostały przyznane weteranom walk cji antykomunistycznej, precyzyjnie wskazuje, które o niepodległość, ale również wszystkim osobom, które osoby staną się członkami tego korpusu weterana, są kombatantami, osobami represjonowanymi, a więc a z drugiej strony, jest to projekt, który określa 51-procentowa zniżka w środkach komunikacji. świadczenia, określa uprawnienia wynikające z fak- Jak kalkulują wnioskodawcy, koszt wprowa- tu, że dana osoba uzyska status weterana. Upraw- dzenia tej ustawy przy 20 tys. osób ma wynosić nienia medyczne i socjalne, które konstytuuje usta- ok. 240 mln zł rocznie. wa, są to uprawnienia dość szerokie. Należy wskazać, To jest projekt, który stanowi punkt wyjścia do że do uprawnień medycznych i socjalnych należą, po dalszych prac. Przecież przedmiot dyskusji, która się pierwsze, pierwszeństwo do środowiskowej opieki tu odbywa, wskazuje również na to, że pewnie ten socjalnej oraz miejsca w domach pomocy społecznej, projekt trzeba będzie bardzo mocno skorelować z roz- w szczególności domach przeznaczonych dla komba- wiązaniami, które obowiązują w państwie polskim, tantów; po drugie, prawo do doraźnej i okresowej dotyczącymi kombatantów, osób represjonowanych, pomocy pieniężnej dla weteranów znajdujących się weteranów walk o niepodległość. Uznajemy, że jest w trudnej sytuacji materialnej oraz w związku ze to bardzo istotna, bardzo ważna inicjatywa, zresztą zdarzeniami losowymi. Ta doraźna okresowa pomoc podobnie jak inicjatywa senacka. Należy przy tym 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989 217

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy kona się zmian, rzeczywiście niepomiernie wzrosną i Polityki Społecznej Marek Bucior i właściwie obciążenia będą sięgały kilku miliardów złotych. podkreślić, że faktycznie te dwa projekty, senacki Jeżeli bowiem z projektu senackiego wynika, że i poselski, są do siebie bardzo zbliżone, różnią się cała grupa działaczy i osób represjonowanych może szczegółami. Ponieważ są zbliżone, to po naszej stro- liczyć ok. 753 tys. osób, to jednocześnie należy uznać, nie, rządowej, występuje sytuacja, że mamy pewność, że te koszty będą faktycznie niepomiernie wyższe. iż kręgi podmiotowe osób, które będą uprawnione, Przeprowadziliśmy wstępne kalkulacje i te kalkula- którym będą przysługiwały świadczenia z tej ustawy cje niestety wskazują na kwotę ok. 8 mld zł. To jest czy też ustawy, którą zaprojektował Senat, są podob- niecałe 8 mld zł, która to kwota wiąże się z kosztami, ne. One istotnie nie mogą się od siebie różnić. Mamy szacunkami dotyczącymi wszystkich rozwiązań wy- przekonanie, że kręgi podmiotowe, które zostały nikających z obu tych ustaw. One są podobne, to są przedstawione w uzasadnieniu zarówno jednego, jak różnice sięgające ewentualnie jedynie kilkuset milio- i drugiego projektu, różnią się, ale musimy do na- nów złotych, ale rząd wielkości jest rzeczywiście szych szacunków, do oceny skutków regulacji jednak duży. Ten rząd wielkości może sięgać 7,5–8,5 mld zł. przyjąć większy krąg podmiotowy niż ten, który zo- stał podany czy to przez senatorów wnioskodawców, Należy zwrócić uwagę na to, że w dalszych pra- czy też przez posłów wnioskodawców. Wynika to cach nad tą ustawą rzeczywiście wymaga ona skore- przede wszystkim z faktu, że wszystkie wyliczenia, lowania z systemem świadczeń, który obowiązuje które były przygotowywane w Senacie, odnosiły się w państwie polskim i który również dotyczy komba- do pierwotnego projektu senackiego, w którym zosta- tantów, osób represjonowanych, bo faktycznie jest ły przyjęte całkowicie inne progi dochodowe. (Gwar tak, że przyjęcie rozwiązań wynikających z tej usta- na sali) Bo przecież… wy spowoduje, że świadczeniobiorca tej ustawy bę- Miałbym prośbę… dzie w sytuacji znacząco lepszej niż osoba, która była …jeżeli mówimy o progu dochodowym przy świad- kombatantem. Rozumiem, że mówimy i o osobach czeniu specjalnym w przypadku osoby samotnej, to z września 1939 r., i o osobach walczących pod Mon- przecież projekt zawarty w druku senackim nr 449 te Cassino, gdzie obchodziliśmy niedawno uroczysto- przewidywał, że próg dochodowy – już po przelicze- ści, i o wszystkich pozostałych, jak również o osobach niu ze wskaźników na złotówki – powinien wynosić represjonowanych i dotkniętych przez barbarzyń- 813 zł. Ale już w druku sejmowym, czyli po przyjęciu stwo systemów totalitarnych, osobach, które czy to projektu przez Senat, ten sam próg został podniesio- przebywały w gettach, czy to były na zsyłce na Sybir ny o ponad 1000 zł i wzrósł do 1857,79 zł. Podobnie itd. A więc przy dalszych pracach musimy pamiętać jest w wypadku świadczenia specjalnego, które ma o skorelowaniu tej ustawy z rozwiązaniami już dziś przysługiwać w 100%. W tym przypadku pierwotnie występującymi. próg wynosił 684 zł, a został podniesiony do 1435,56 zł. Oczywiście uznając konieczność prac nad tą usta- W przypadku świadczeń specjalnych 50-procento- wą, uznając, że ta ustawa spotka się z senackim pro- wych, jeśli chodzi o osobę samotną, próg prawie że jektem w podkomisji, będzie przedmiotem prac pod- został podwojony, bo z 1355 zł wzrósł do 2533,35 zł. komisji Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, ze Do czego zmierzam? Zmierzam do tego, że to ozna- strony rządu zwracamy jedynie uwagę na to, że bę- cza, iż jeżeli przy niższych progach dochodowych dzie ona wymagała również wielu doprecyzowań, szacowano, że pomoc wynikająca z tej ustawy przy- pewnie też doszacowań i ustalenia, jak wysokie po- sługiwałaby określonemu kręgowi podmiotowemu winny być progi i jak wysokie powinny być świadcze- osób, to przecież przy progach dochodowych znaczą- nia. Dziękuję bardzo. co podniesionych, niejednokrotnie ponad dwukrotnie, w dalszym ciągu nie mógłby pozostać ten sam krąg podmiotowy. O ile w przypadku pierwotnego Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przedłożenia senackiego była mowa o 10 tys. osób, o tyle w tym przypadku mamy do czynienia z infor- Dziękuję panu ministrowi Buciorowi. macją o 20 tys. osób i musimy jednak pamiętać, że O zabranie głosu proszę przedstawiciela wniosko- praktycznie większość obywateli Rzeczypospolitej dawców tegoż projektu pana… mieści się w tych progach dochodowych, ponieważ (Poseł Tadeusz Iwiński: Panie marszałku, nie taka jest struktura płac w Polsce, ponieważ taka jest udzielono odpowiedzi na wiele pytań.) struktura świadczeń społecznych, które są w Polsce (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Po- wypłacane. To oznacza, że szacunki, których należy lityki Społecznej Marek Bucior: Mam wrażenie, że dokonywać w przypadku oceny zarówno jednego pro- udzieliłem.) jektu ustawy, jak i drugiego projektu ustawy, muszą (Poseł Tadeusz Iwiński: Nie, na przykład na py- obejmować populację, która zwiększa się do ok. 80%, tanie, czy tego typu rozwiązania występują w innych może nawet 90% całej tej grupy działaczy opozycji krajach, które przechodziły…) antykomunistycznej. To również oznacza tyle, że (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Po- koszty tej ustawy, jeżeli w dalszych pracach nie do- lityki Społecznej Marek Bucior: Ale ono nie było…) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o statusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej i Korpusie Weterana Opozycji Antykomunistycznej 218 wobec dyktatury komunistycznej PRL w latach 1956–1989

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich wola strony rządowej, czyli ministra finansów, jest decydująca, aby te projekty procedować, to uważam, Nie, nie, panie ministrze, proszę nie dyskutować że jesteśmy w stanie ten projekt przyjąć w optymal- między sobą. Czy pan minister jest w stanie udzielić nej wersji i od 1 stycznia 2015 r. te osoby mogłyby odpowiedzi na to pytanie? z tego skorzystać. (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Po- Kolejna kwestia w ramach wyjaśnienia. Oczywi- lityki Społecznej Marek Bucior: Dostarczymy odpo- ście naszym celem nie było różnicowanie środowisk wiedzi w ramach komisji czy podkomisji.) kombatanckich czy opozycji solidarnościowej, bo do To może tak, panie profesorze: Czy woli pan do- środowisk kombatanckich w tej ustawie absolutnie stać odpowiedzi na posiedzeniu komisji, czy na piś- się nie odnosimy. Wielokrotnie składaliśmy różne mie? Proszę się zdecydować: na piśmie czy na posie- projekty, ostatnio m.in. dotyczący korpusu wetera- dzeniu komisji? nów, ale nie zostało to przyjęte przez Sejm, choć pro- (Poseł Tadeusz Iwiński: Na piśmie, bo ja nie jestem…) ponowaliśmy tam różne rozwiązania. Tu mówimy Panie ministrze, czy mógłbym pana prosić o udzie- o działaczach opozycji niepodległościowej od 1956 r. lenie odpowiedzi na piśmie? do 1989 r. Jesteśmy głęboko przekonani, że jest nie- (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Po- dopuszczalne, żeby dzisiaj w wolnej Polsce ludzie, lityki Społecznej Marek Bucior: To ja już teraz prze- którzy walczyli o wolną Polskę, żyli w biedzie czy każę.) wręcz nie mieli środków do życia. Musimy to zmienić Dobrze, dziękuje bardzo. i myślę, że jest wola tych, którzy chcą to zmienić, do Przekazuję prowadzenie obrad panu marszałkowi tego, żeby to przeprowadzić. Grabarczykowi. Jeśli idzie o konkretne pytania, odpowiadam panu posłowi Jackowi Światowi: tak, w tym projekcie (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek jest taka możliwość. Osoby, które z różnych przyczyn Sejmu Cezary Grabarczyk) czy to współpracowały ze Służbą Bezpieczeństwa, czy z innych względów podpisały tzw. lojalkę, ale później pracowały na rzecz opozycji, też mają szansę, oczy- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wiście po udowodnieniu tej współpracy z opozycją, skorzystać z tej ustawy. W tym projekcie przedsta- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- wiamy taką możliwość. dawców pana posła Stanisława Szweda. Dalej. Kwestia, o której mówił pan poseł Borow- czak, dotycząca dziedziczenia w przypadku żołnierzy. Poseł Stanisław Szwed: Oczywiście jesteśmy tu gotowi na dyskusję, na deba- tę, również w tym kontekście, o którym mówił pan Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! minister, tak aby patrząc też na środki finansowe Dziękuję za tę debatę, dziękuję klubom, które udzie- pomóc tym, którzy tej pomocy najbardziej potrzebu- liły poparcia naszemu projektowi. ją, ale i uhonorować tych wszystkich, którym to się I pierwsze wyjaśnienie skierowane do pana posła. należy. Niejako główny spór między projektem sena- Oczywiście, że byłbym bardzo zadowolony, gdyby ckim a projektem Prawa i Sprawiedliwości dotyczy pani marszałek poddała pod debatę wspólnie dwa tzw. renty honorowej, którą my proponujemy. Był to projekty: i projekt senacki, i projekt Prawa i Spra- też wniosek z obywatelskiego projektu, który przed- wiedliwości, bo te projekty były składane mniej wię- stawiała grupa robocza. W projekcie senackim tego cej w tym samym czasie. Wtedy tej dzisiejszej debaty nie ma. My to proponujemy. Tego dotyczy niejako by już nie było, byłaby jedna debata i byłby wspólny główny spór. wniosek. Tak się nie stało, stąd to dzisiejsze proce- Drugi spór to oczywiście spór o kryterium docho- dowanie. dowe, którego w projekcie obywatelskim nie było. Se- Druga kwestia. Oczywiście my rozmawiamy nat wprowadził je na niższym poziomie, my na wyż- o projekcie, o którym mówił też pan minister, i mó- szym. To też będzie przedmiotem debaty, mam nadzie- wimy o środkach budżetowych, a to znaczy, że ten ję, na posiedzeniu podkomisji. Myślę, że to tyle. projekt – czy to będzie projekt senacki, czy to będzie Jeszcze raz dziękuję za debatę. Myślę, że po prze- projekt Prawa i Sprawiedliwości, czy wspólne przed- głosowaniu we wtorek wniosków o odrzucenie – są- łożenie – wejdzie w życie 1 stycznia 2015 r., bo muszą dzę, że zostaną one odrzucone – będziemy wspólnie, być zapewnione środki w budżecie państwa. My mó- razem pracować w podkomisji, aby przyjąć najlepsze wimy o kwocie 240 tys., w senackim jest ona niższa, rozwiązanie, które uhonoruje tych wszystkich, któ- zaś pan minister podał zdecydowanie większą kwotę. rym to się należy, bo walczyli o wolną Polskę. Dzię- Tak że sprawa jest naprawdę ważna i trzeba ją będzie kuję bardzo. (Oklaski) merytorycznie w komisji i w podkomisji przedysku- tować, żebyśmy mieli szansę ten projekt zrealizować. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Tak że nie ma w tej chwili jakiegoś zagrożenia, że jeden czy drugi projekt spowoduje, że nie będzie to Dziękuję panu posłowi. rozpatrywane. Jeżeli jest wola strony rządowej, bo tu Zamykam dyskusję. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 219

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk niższe i ciągle są dużo niższe niż w innych krajach Unii Europejskiej, byliśmy w stanie produkować ta- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- niej i eksportować do tych krajów różnego rodzaju jektu ustawy w pierwszym czytaniu. dobra. Dlatego obecnie mamy zdecydowaną nadwyż- Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy kę, jeśli chodzi o handel z krajami Unii Europejskiej. w bloku głosowań. Warto podkreślić, że bez unowocześnienia pol- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. skiej gospodarki oczywiście to się skończy, albowiem porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- z jednej strony zmniejsza się ta dysproporcja pomię- skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o po- dzy Polską a krajami Unii Europejskiej – mam na- datku dochodowym od osób fizycznych i ustawy dzieję, wszyscy mamy taką nadzieję, że wcześniej czy o podatku dochodowym od osób prawnych (druk później ona zniknie – a z drugiej strony cały czas nr 2262). czujemy na plecach oddech krajów azjatyckich. Tak Proszę o zabranie głosu pana posła Łukasza Gi- naprawdę notujemy tam gigantyczne deficyty han- bałę w celu przedstawienia uzasadnienia projektu dlowe z tego powodu, że te kraje mają niższe koszty ustawy. pracy, a jednocześnie nie wyprzedzamy ich w wystar- czającym stopniu, jeżeli chodzi o stopień zaawanso- wania stosowanych technologii. Dlatego też, żeby Poseł Łukasz Gibała: Polska nie utknęła w tak zwanej pułapce średniego dochodu – czyli pułapce polegającej na tym, że dużo Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Mi- krajów do pewnego momentu rozwija się szybko, ba- nistrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu zując właśnie na niższych niż w innych krajach kosz- wnioskodawców przedstawić Wysokiej Izbie szczegó- tach pracy, ale potem nie jest w stanie przeskoczyć ły dotyczące projektu zawartego w druku sejmowym na wyższy pułap rozwoju, nie jest w stanie wejść nr 2262. Jest to złożony przez klub Twój Ruch projekt w fazę rozwoju opartego na wysokich, zaawansowa- nowelizacji prawa podatkowego, a konkretnie ustaw nych technologiach – żeby tego uniknąć, musimy o podatku dochodowym zarówno od osób fizycznych, poprawić innowacyjność polskiej gospodarki. A jak jak i od osób prawnych, czyli nowelizujemy przepisy ona wygląda? Wygląda, niestety, dramatycznie. dotyczące tzw. PIT i CIT. Według najświeższego raportu Komisji Europej- Rzecz dotyczy tego, co najważniejsze, gdy chodzi skiej Polska jest na 4. miejscu od końca, jeżeli chodzi o państwo, czyli konkurencyjności polskiej gospodar- o innowacyjność. Mam przed sobą ten raport. Za ki. Wszyscy wiemy, że tylko wtedy gdy gospodarka nami są Bułgaria, Łotwa i Rumunia. Nie jest to zbyt jest konkurencyjna, powstają nowe miejsca pracy, dobre miejsce. Co gorsza, z tego raportu wynika, że rosną płace, jest dobrobyt, budżet ma wpływy i może w latach 2007–2013 – pomimo, że przecież inwesto- realizować politykę edukacyjną, kulturową, obronną waliśmy gigantyczne środki pochodzące z Unii Eu- i wszelką inną. ropejskiej w innowacyjność – dystans pomiędzy Konkurencyjność gospodarki generalnie, co do średnią unijną, jeżeli chodzi o innowacyjność, a in- zasady wynika z dwóch źródeł, może ona wynikać nowacyjnością polskiej gospodarki powiększył się, z relatywnie niskich kosztów pracy, gospodarka może a nie zmniejszył. Czyli coś jest nie tak. Inwestujemy być bardziej konkurencyjna względem innych gospo- gigantyczne pieniądze w innowacyjność, tymczasem darek, ponieważ koszt wytworzenia danego produk- Unia nam ucieka, a powinniśmy się do niej zbliżać. tu, danego towaru, danej usługi jest tam niższy, albo Jeżeli chodzi o średni poziom PKB, to owszem, zbli- właśnie z innowacyjności, czyli ze stosowania lep- żamy się, ale jeżeli chodzi o innowacyjność, to się szych technologii, technologii produkcji, technologii oddalamy. zarządzania firmą, technologii marketingowych, sa- Są też inne rankingi, które wskazują, jak źle wy- mego funkcjonowania firmy. gląda sytuacja właśnie pod względem poziomu inno- Ten projekt dotyczy właśnie kwestii innowacyj- wacyjności. Otóż na przykład globalny raport kon- ności. Warto bowiem podkreślić, że tak naprawdę kurencyjności za lata 2011–2012 sporządzony przez wybór między niskimi kosztami pracy a innowacyj- World Economic Forum wskazuje, że wśród krajów nością jest wyborem pozornym, gdyż powyżej pew- Unii Europejskiej Polska zajmuje 6. miejsce od końca, nego pułapu nie da się rozwijać gospodarki w oparciu jeżeli chodzi o stopień wykorzystania potencjału in- o niskie koszty pracy. Zawsze jest tak, że jeśli gospo- nowacyjnego. Z kolei w globalnym barometrze inno- darka ma wejść na odpowiednio wysoki poziom roz- wacji przeprowadzonym przez StrategyOne na zlece- woju, to płace muszą rosnąć, a tym samym koszty nie General Electric Polska w ogóle nie znalazła się pracy też są wyższe. Jedynie poprzez wysokie tech- w grupie 25 najlepiej ocenionych państw. nologie, poprzez stosowanie zaawansowanych tech- I ostatni raport, sporządzony przez polskich na- nologii gospodarka może być konkurencyjna w sto- ukowców raport o innowacyjności polskiej gospodar- sunku do gospodarek innych krajów. ki Go Global 2011. Polska gospodarka została zakwa- W Polsce w latach 90. i w poprzedniej dekadzie lifikowana jako gospodarka antyinnowacyjna, notu- obserwowaliśmy rozwój oparty właśnie o niższe kosz- jąca spadki lub stabilizację na niskim poziomie ty pracy. Dzięki temu, że płace w Polsce były dużo wskaźników takich jak udział młodych firm notowa- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 220 i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Poseł Łukasz Gibała Wreszcie trzecia wada. Poza niską wysokością ulgi na nowe technologie, poza błędem polegającym nych na Giełdzie Papierów Wartościowych, kapitali- na tym, że premiujemy tylko zakup technologii, a nie zacja giełdy, wartość inwestycji venture capital i gro- ich wytwarzanie, jest trzecia sprawa, którą są barie- wth state private equity w Polsce w relacji do całko- ry biurokratyczne stosowania tej ulgi, w szczególno- witej wartości tych transakcji w Europie, procent ści wyjątkowo uciążliwy wymóg uzyskania swoistego firm przemysłowych i usługowych wdrażających in- certyfikatu ze strony instytucji naukowej potwier- nowacje. We wszystkich tych wskaźnikach albo jest dzającego, że dana technologia rzeczywiście ma cha- stabilizacja na niskim poziomie, albo spadek. rakter innowacyjny. Trzeba przeprowadzić badania, Z czego to wynika? Dlaczego jest tak kiepsko, kie- które wykażą, że ta technologia nie była stosowana dy chodzi o innowacyjność? Oczywiście przyczyn jest w jakimś innym kraju przez okres dłuższy niż pięć lat, wiele, ale jedną z nich jest bardzo nieprzychylne in- czyli że nie jest starsza niż pięć lat. Uzyskanie takiej nowacyjności prawo podatkowe. Nie jestem jedyną ekspertyzy odpowiednich instytutów naukowych osobą, która to zauważyła. W marcu tego roku pre- oczywiście kosztuje i często koszty przeprowadzenia odpowiednich badań i uzyskania tej ekspertyzy są zydent Bronisław Komorowski właśnie przy okazji stosunkowo wysokie, co w ogóle zniechęca dużą liczbę konferencji na temat konkurencyjności polskiej go- firm do uzyskania ulgi na nowe technologie. spodarki powiedział rzecz następującą: Polska jest Jaki jest efekt takiego prawa podatkowego w Pol- jednym z ostatnich krajów OECD, które nie promują sce? Efekt jest taki, że rocznie zaledwie kilkadziesiąt wytwarzania własnej technologii, tylko jej zakup. To bądź kilkaset firm korzysta z tej ulgi. Mam tu dane nie jest proeksportowe działanie. Zgadzam się z pierw- za ostatnie lata, niestety kończą się one na roku 2011. szym zdaniem. Jeżeli chodzi o drugie zdanie, to roz- Nie udało mi się uzyskać świeższych danych. Z tych szerzyłbym je – to nie tylko nie jest działanie proeks- danych wynika, że w latach 2010 i 2011 rocznie 300– portowe, to w ogóle nie jest działanie prorozwojowe. 400 przedsiębiorstw uzyskało taką ulgę, a w latach W czym rzecz? wcześniejszych, 2006–2009, było ich jeszcze mniej: Szanowni Państwo! W tym momencie polskie pra- w 2006 r. – 12, w 2007 r. – 136, w 2008 r. – 37, w 2009 r. wo podatkowe jest skonstruowane w taki sposób, że – 40, potem nastąpił wzrost: w 2010 r. – 431, w 2011 r. mamy do czynienia z tak zwaną ulgą na nowe techno- – 347. To są oczywiście bardzo małe liczby. W kraju, logie, z której może skorzystać przedsiębiorstwo, któ- w którym przedsiębiorstw jest ponad 2 mln, jeśli kil- re na przykład kupi technologię za granicą, francuską kaset korzysta z takiej ulgi, to trudno uznać, że jest czy niemiecką, a nie może jej zastosować przedsiębior- ona jakoś specjalnie popularna. stwo, które chce wytworzyć w kraju nową technologię. Co w związku z tym proponujemy? Proponujemy Czy można sobie wyobrazić większy absurd niż takie usunąć te wszystkie trzy wady, o których mówiłem. przepisy, które premiują firmy kupujące technologie, Tak naprawdę zmiany, które proponujemy, są tak a nie promują, w sensie podatkowym, firm, które wy- gruntowne, że uważamy, iż wprowadzamy de facto twarzają technologie, które chcą przeznaczyć pienią- nową instytucję, nazwaliśmy ją: kredyt na innowa- dze na badania i rozwój? Moim zdaniem ciężko wyob- cje, czyli zastępujemy obecną ulgę na nowe technolo- razić sobie większy absurd. gie kredytem na innowacje. Różnica między tymi Ale to nie jedyna wada obecnie funkcjonującej tak dwoma instytucjami polega na tym, po pierwsze, że zwanej ulgi na nowe technologie. Kolejną wadą jest ten kredyt na innowacje będzie czterokrotnie więk- wysokość tej ulgi, która, niestety, jest za niska. Wy- szy, czyli dana firma będzie mogła odpisać 200 a nie nosi ona 50% i tyle kosztów zakupu danej technologii 50% kosztów, które poniosła w związku z wydatkami można odpisać od podstawy opodatkowania, od kosz- na zaawansowane technologie. Po drugie, że rozsze- tów uzyskania przychodu. W związku z tym, realnie rzamy skalę czy też spektrum stosowania tej ulgi, mianowicie nie tylko sytuacja, w której ktoś kupuje rzecz biorąc, jeśli jakaś firma płaci podatek CIT nowe technologie, ale również sytuacja, kiedy je wy- w wysokości 19%, to łatwo policzyć, że gdy może od- twarza, będzie objęta możliwością skorzystania z tej pisać 50% kosztów zakupu danej technologii, to tak ulgi. Mało tego, w ogóle zmieniamy też istotę, filozo- naprawdę mamy do czynienia z sytuacją, kiedy pań- fię funkcjonowania tej ulgi. Uważamy, że nieważne stwo polskie finansuje tę technologię w 9,5%, a przed- jest, czy dana technologia wytworzona, wytworzona siębiorstwo prawie w 91%, w 90,5%. Dla porównania raczej nie, zakupiona, jest bardzo innowacyjna z punk- we Francji jest bardzo podobna instytucja, która ma tu widzenia standardów światowych, istotne jest to, służyć promowaniu wdrażania przez firmy nowoczes- czy ona wpłynęła na poprawę innowacyjności danego nych technologii. We Francji ta ulga wynosi 30% od- przedsiębiorstwa, bo w tym rzecz, żeby unowocześ- pisu od podatku, czyli jeśli jakieś przedsiębiorstwo niać polską gospodarkę. Jeśli nawet jakaś technolo- zainwestuje 1 tys. euro w nowoczesne technologie, to gia ma więcej niż 5 lat, ale wpływa w istotny sposób może sobie odpisać 300 euro od podatków, czyli 30%. na unowocześnienie danego przedsiębiorstwa, to W Polsce ten odpis, tak zwana ulga na nowe techno- uważamy, że te wysiłki należy nagrodzić. Wreszcie, logie, sprawia, że państwo finansuje zakup – tylko po trzecie, że likwidujemy i upraszczamy te bariery i wyłącznie zakup – nowoczesnej technologii w nie- biurokratyczne. Ten wymóg ekspertyzy nie będzie całych 10%. To jest mało. już obligatoryjny. Jedynie w sytuacji sporu i wątpli- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 221

Poseł Łukasz Gibała czywiście rozważyć i warto nad tym projektem się pochylić. wości między podatnikiem a urzędem skarbowym Na zakończenie może jeszcze jedna ciekawa rzecz. rzeczywiście urząd skarbowy będzie się mógł doma- Otóż à propos tego raportu rządowego, bo on jest bar- gać wykonania takiej ekspertyzy, ale to nie jest tak, dzo ciekawy. Rząd w nim zapowiedział między inny- że to będzie obligatoryjne. mi, że w miejsce funkcjonującej ulgi na nabycie no- Liczymy, że w wyniku tych zmian, w wyniku wpro- wych technologii wprowadzona zostanie efektywna wadzenia nowej instytucji liczba podmiotów, liczba ulga podatkowa dla przedsiębiorców prowadzących firm, które będą chciały skorzystać z tego kredytu na prace badawczo-rozwojowe, która umożliwi dodatko- innowacje, będzie znacznie większa niż obecnie, że we odliczenie części kosztów kwalifikowanych zwią- znacznie więcej firm będzie inwestowało w nowoczes- zanych z działalnością badawczo-rozwojową zaliczane technologie, a tym samym że innowacyjność pol- nych do kosztów uzyskania przychodów. Rząd zapo- skiej gospodarki będzie rosła znacznie szybciej. wiada, że zaproponuje takie przepisy, a wprowadzenie Na zakończenie powiem, że oprócz prezydenta tej ulgi nastąpi po zdjęciu z Polski przez Komisję Eu- Komorowskiego, który ewidentnie widzi ten problem, ropejską procedury nadmiernego deficytu. Jak wiemy, czego dowodzi cytat, w którym stwierdza, że polskie niedawno, 2 czerwca, Komisja Europejska zapropono- przepisy podatkowe obecnie nie promują wytwarza- wała, panie ministrze, żeby zdjąć z Polski... nia własnej technologii, tylko jej zakup, również rząd (Głos z sali: Tylko zawiesiła, nie zdjęła.) w raporcie opublikowanym w kwietniu tego roku, (Poseł Jacek Brzezinka: Zawiesić.) przyjętym uchwałą Rady Ministrów, zatytułowanym Tak, żeby zawiesić, zgoda. Tylko zaproponowała, „Program rozwoju przedsiębiorstw do 2020 r.”, pisze, bo oczywiście o tym zdecydują ministrowie, którzy że: Obecnie w Polsce nie funkcjonują efektywne in- się spotkają 20 czerwca. strumenty fiskalne wspierające działalność innowa- Jak widać, poruszamy się we właściwym kierun- cyjną. Czyli rząd przyznaje, że ta ulga na nowe tech- ku. Myślę, mam taką nadzieję, że rząd z tego również nologie nie jest efektywnym instrumentem fiskalnym. powodu zgodzi się, przychylnie spojrzy na to, żeby skierować to do komisji, bo w końcu prace w komi- Cytuję dalej: Do takich instrumentów nie można za- sjach też będą trwały jakiś czas, a jestem przekonany, liczyć funkcjonującej obecnie w ustawach o podatkach że do tego czasu wskaźniki budżetowe naszego kraju dochodowych ulgi na nabycie nowych technologii. poprawią się znacznie. Zresztą widać już po pierw- Ulga ta, promując zakup gotowych wyników prac szych miesiącach, że te wskaźniki są znacznie lepsze, badawczo-rozwojowych, nie zwiększa skłonności przed- niż można było oczekiwać. To tyle. siębiorstw do prowadzenia własnych projektów ba- Jeśli chodzi jeszcze o kwestię kosztów wprowadza- dawczych. Ulga ta nie spełnia tym samym założeń nia tej ulgi, bo takie koszty oczywiście będą, szacuje- przyjętych w „Programie rozwoju przedsiębiorstw do my je, w maksymalnym wariancie, czyli zakładając, roku 2020 r.”. że 10 razy bardziej będzie popularna nowa ulga od tej Cieszę się, że prezydent i rząd widzą ten problem. obecnej ulgi, na niewiele ponad 100 mln zł rocznie. To My zgłosiliśmy nasz projekt już ponad rok temu. Ma nie są małe pieniądze, ale uważamy, że warto takie on realne szanse pomóc w rozwiązaniu tego proble- koszty ponieść na udoskonalenie w sposób istotny mu. Mam nadzieję, że tym samym rząd i wszystkie przepisów podatkowych pod kątem stwarzania bodź- kluby będą za skierowaniem tego projektu do dal- ców dla unowocześniania polskiej gospodarki. szych prac w komisjach. Oczywiście, jeśli będą jakieś pytania i uwagi kry- Jednocześnie powiem, że w tych uwagach krytyczne, to bardzo chętnie pod koniec dyskusji do nich tycznych, a w ogóle do naszego projektu wiele insty- się odniosę. Jeszcze raz gorąco apeluję do wszystkich tucji przedstawiło recenzje, w części uwag szczegóło- klubów o danie szansy temu projektowi i o skierowa- wych przedstawionych w tych recenzjach... Opinie nie go do dalszych prac w komisjach. Dziękuję za złożyły: BAS, Biuro Legislacyjne, Urząd Ochrony uwagę. (Oklaski) Konkurencji i Konsumentów, MSZ, NBP, PKPP Le- wiatan i stowarzyszenie Pracodawcy Rzeczypospoli- tej Polskiej. Duża część tych uwag szczegółowych jest Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: warta uwzględnienia. Jesteśmy gotowi do pracy w komisjach, żeby ten projekt poprawić. Dziękuję panu posłowi. Jedynie nie zgadzamy się z fundamentalnym za- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rzutem BAS-u dotyczącym rzekomej niekonstytucyj- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- ności, ale to było omawiane w Komisji Ustawodaw- czeń w imieniu klubów i koła. czej. Pod wpływem naszych argumentów w Komisji Zanim otworzę dyskusję, chciałbym powitać go- Ustawodawczej jednomyślnie, podkreślam: jedno- ści, którzy przybyli z najsłynniejszego na Podkarpa- myślnie, przedstawiciele wszystkich klubów przyzna- ciu Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Kroś- li nam rację i uznali, że ta ustawa w żaden sposób nie nie – „Elektryk”. Witamy serdecznie. (Oklaski) narusza konstytucji, więc z tym argumentem się nie Otwieram dyskusję. zgadzamy. Natomiast jest szereg argumentów szcze- Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jacek Brze- gółowych w tych różnych opiniach, które warto rze- zinka, Platforma Obywatelska. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 222 i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Poseł Jacek Brzezinka: Po szczegółowej analizie zapisów projektu ustawy muszę stwierdzić, niestety, że ich ocena, delikatnie Dziękuję. mówiąc, nie jest jednoznaczna. Po pierwsze, wyjaś- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nienia wymaga kwestia uzależnienia możliwości sko- W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- rzystania z kredytu na innowacje od rezultatu prac watelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko klu- badawczo-rozwojowych w postaci nabycia czy wytwo- bu wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie rzenia składnika majątkowego jako środka trwałego. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wątpliwości budzi brak powiązania wysokości nakła- i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dów poniesionych na badania i prace rozwojowe druk nr 2262. z wysokością przysługującej ulgi podatkowej. Istnie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpli- je poważna obawa, że uzależnienie korzyści podatko- wości, że wydatki polskich przedsiębiorstw na dzia- wych od pozytywnego rezultatu badań i prac rozwo- łalność innowacyjną, w szczególności na działalność jowych będzie skłaniać podatników do podejmowania badawczo-rozwojową, są niewystarczające. Bez za- przede wszystkim takich działań, które już na starcie chęt do podejmowania takich działań niemożliwy w dużym stopniu gwarantować będą możliwość uzy- będzie wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki. skania korzyści podatkowych. Co więcej, wątpliwości Oparcie rozwoju jedynie na absorpcji rozwiązań czy budzi także zaproponowana ocena innowacyjności technologii wypracowanych za granicą z góry usta- podejmowanych działań z perspektywy pojedynczego wia polską gospodarkę i polskie firmy w gorszej po- przedsiębiorstwa. Takie zawężenie oceny prowadzi zycji w stosunku do ich zagranicznych konkurentów. bowiem do przyjęcia rozwiązań, które nie będą za- Odpowiedzią na wyzwania, jakie w tym obszarze chętą do rzeczywistej innowacyjności, ponieważ pra- stoją przed władzami publicznymi w Polsce, jest przywo do uzyskania korzyści podatkowych dawać będzie jęcie przez rząd premiera Donalda Tuska w kwietniu w zasadzie każde działanie w jakikolwiek sposób bieżącego roku „Programu rozwoju przedsiębiorstw powodujące unowocześnienie funkcjonowania przed- do 2020 r.”, który jest programem wykonawczym do siębiorstwa. „Strategii innowacyjności i efektywności gospodar- Dodatkowo wydaje się, że proponowane przez ki”. Program jest propozycją systemu wsparcia wnioskodawców przepisy nie są wystarczająco pre- przedsiębiorstw w Polsce, ze szczególnym uwzględ- cyzyjne, a tym samym nie dają podatnikom pewności nieniem ich innowacyjności. Obejmuje on zarówno ich stosowania, co może stanowić źródło różnych usuwanie barier i tworzenie przyjaznego otoczenia problemów interpretacyjnych i sporów z organami dla przedsiębiorstw, jak i aktywne działania na rzecz podatkowymi, a tym samym stanowić barierę w ko- wzrostu ich innowacyjności i konkurencyjności. Za- rzystaniu z nich. warte w programie instrumenty koncentrują się na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zastanawiam się tworzeniu bardziej przyjaznego otoczenia dla bizne- więc, czy wskazane przeze mnie wątpliwości można su, wzmacnianiu różnorodnych form finansowania rozwiać w toku prac nad projektem ustawy. Obawiam badań i rozwoju oraz innowacji, podnoszeniu jakości się, że nie będzie to łatwe, ale z drugiej strony, mając kapitału ludzkiego dla innowacyjności, wzmacnianiu na uwadze cel projektu, a więc wspieranie konkuren- współpracy przedsiębiorców ze światem nauki. cyjności polskich firm, polskiej gospodarki, jesteśmy W przyjętym przez rząd programie, jak już powie- gotowi taką próbę podjąć. W imieniu Klubu Parla- dział przedstawiciel wnioskodawców, negatywnie mentarnego Platforma Obywatelska opowiadam się oceniono obowiązujące aktualnie przepisy dotyczące za skierowaniem projektu do dalszych prac w komi- tzw. ulgi na nabycie nowych technologii. W ocenie sjach sejmowych. Dziękuję. (Oklaski) ekspertów rządowych ulga ta, promując zakup gotowych wyników prac badawczo-rozwojowych, nie zwięk- sza skłonności przedsiębiorstw do prowadzenia włas- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nych projektów badawczych. Odnosząc się zaś do propozycji przedstawionej Dziękuję panu posłowi. w projekcie poselskim, należy więc odpowiedzieć na Głos ma pan poseł Paweł Szałamacha, Prawo pytanie, czy przyjmując zaproponowane przez grupę i Sprawiedliwość. posłów rozwiązanie, czyli zastępując ulgę na nabycie nowych technologii rozwiązaniem, jakim jest kredyt na innowacje, tworzymy wystarczającą zachętę do Poseł Paweł Szałamacha: podejmowania działań innowacyjnych, a w szczegól- ności działań badawczo-rozwojowych. Ponadto, ma- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy- jąc na uwadze, że mówimy o zmianach w ustawach chylamy się do wniosku o skierowanie tego projektu podatkowych, trzeba się też zastanowić, czy propo- do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych nowane przepisy są precyzyjne, jednoznaczne, a ich z kilku podstawowych przyczyn. Oczywiście nie ma stosowanie nie będzie niosło dla przedsiębiorców za- za bardzo różnicy zdań co do diagnozy obecnej sytu- grożenia związanego z ich interpretacją. acji. Przytoczono już tutaj kilka różnego typu zesta- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 223

Poseł Paweł Szałamacha Wypłata, pieniądze. Czyli czysty szwindel w pełnym wymiarze. wień międzynarodowych dokonywanych czy to przez Teraz jest problem, czy ta nowa technologia istot- prywatne firmy, czy to przez OECD, czy przez Unię nie powstanie, bo z tym wiążą się te pozytywne skut- Europejską, to jest wszystko jasne. Można by tu do- ki podatkowe. W związku z tym w wielu systemach dawać liczbę patentów na tysiąc mieszkańców czy to prawnych funkcjonuje jakiś obiektywny test, na przy- w Europie, czy w Stanach Zjednoczonych. Diagnoza kład patent. Nie tylko polski patent, ale być może sytuacji jest chyba podzielana przez większość Izby. patent europejski, patent udzielony w Monachium My mamy tę piękną satysfakcję, że mówiliśmy już bądź w Stanach. To można dopracować, można pra- o tym od dwóch lat. Proponowaliśmy w naszym pro- cować nad tym rozwiązaniem, doprecyzować je. gramie właśnie to rozwiązanie, które jest znane jako W związku z tym, tak jak powiedziałem na wstę- podwójny odpis podatkowy, a w wielu krajach OECD pie, opowiadamy się za tym, żeby kontynuować prace funkcjonuje jako double tax dip, czyli ten podwójny nad tym projektem. Dziękuję. (Oklaski) odpis podatkowy na zasadzie licencji, nazwałbym to, otwartej, open source. Tutaj jeden z klubów skorzy- stał z tego rozwiązania. Takie są, nazwijmy to, regu- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ły gry. Cieszymy się, że ta nasza koncepcja została wpisana w język tekstu prawnego. Dziękuję panu posłowi. Pan poseł Jerzy Borkowski z klubu Twój Ruch Chodzi jeszcze o przybliżenie, w jaki sposób dzia- ) ła ten kredyt podatkowy czy ta podwójna ulga podat- przekazał wystąpienie na piśmie* . kowa. To także wymaga doprecyzowania w trakcie W tej sytuacji głos ma pan poseł Mieczysław Ka- sprzak z klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego. prac. Otóż przez długi czas w polskim prawie podatkowym był problem nawet z uznawaniem bezpośred- nich wydatków na badania naukowe i rozwój, zali- czaniem tego w ciężar kosztów CIT-u. Były przypad- Poseł Mieczysław Kasprzak: ki, w których urzędy podatkowe stwierdzały, że Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym po- można uznać jedynie koszty uzyskania przychodu. zdrowić młodzież z Zespołu Szkół w Krośnie. Poseł Jeżeli więc takie wydatki nie przynosiły sukcesu Rzońca w tej chwili prowadzi wykład. Pozdrawiam w postaci jakiejś nowej technologii, nie powstawał tę młodzież, którą powitał pan marszałek. Wracając z tego nowy produkt i nie można było uzyskać przy- do… (Oklaski) To były oklaski dla posła Rzońcy, nie chodu, to przedsiębiorca ponosił pełne ryzyko, anga- dla mnie, panie marszałku. żując zasoby finansowe, rozbudowując laboratoria, Przechodząc do przedstawionego przez wniosko- a później fiskus mu mówił: kochany, nie ma przycho- dawców projektu, chciałbym powiedzieć, że proble- du – nie ma kosztów uzyskania przychodu. Zostało matyka jest niezmiernie ważna i istotna, dlatego że to już w ostatnich latach częściowo rozwiązane. To wszyscy zwracają uwagę na to, że Polska nie należy jest zauważalny postęp. do liderów, jeżeli chodzi o innowacyjność. Komisja Naszym celem jest takie przekierowanie gospo- Europejska w swoich zaleceniach też nam to poka- darki, ażeby stworzyć trwałą, długotrwałą kulturę zała. Bardzo często chwalimy się, że mamy innowa- innowacyjności. Tak właśnie działa ten podwójny cyjne przedsięwzięcia, jednak nie są one naszego kredyt podatkowy, bo do momentu dojścia do punktu rodzimego pochodzenia, nie są to nasze patenty. Bar- X, tutaj oczywiście jest kwestia zdefiniowania jego, dzo często boimy się ryzyka. Pracodawcy, przedsię- do wytworzenia tej nowej technologii przedsiębior- biorcy boją się ryzyka i wolą iść po najmniejszej linii stwo ponosi koszty innego rodzaju: zatrudnia nowych oporu, wykorzystując technologie sprawdzone już pracowników, ponosi koszty marketingu i wejścia na gdzieś za granicą. Stosują taki prosty transfer tech- rynki, zakupu maszyn do produkcji. Wówczas fiskus, nologiczny. mądry fiskus, mówi: dobrze, pozwolę ci odpisać kosz- Natomiast bez innowacji, bez unowocześniania ty, których realnie nie poniosłeś, czyli drugą taką naszej gospodarki zostaniemy w tyle, dlatego że te samą kwotę, ponieważ doceniam ten wysiłek. proste rezerwy, które do tej pory mieliśmy, którymi Jest jednak ten punkt ryzyka, było to podniesione Polska mogła się szczycić: tania siła robocza, nad- w poprzedniej wypowiedzi: co stanowi tę nową tech- miar siły roboczej, to wszystko już się wyczerpuje. nologię? Znamy niestety przypadki w Polsce, bardzo Dlatego też trzeba szukać dobrych rozwiązań, które bolesne, pan poseł Zbrzyzny będzie wiedział, o czym będą unowocześniać naszą gospodarkę, tym bardziej mówię, bo dotyczy to spółki KGHM Polska Miedź że mamy w tej chwili takie możliwości, bo Polska ma i sprawy sprzed wielu lat dotyczącej rzekomych inno- jeszcze dość duży dostęp do środków unijnych i jest wacji wprowadzanych w tej spółce. Poprzestawiano szansa, żeby unowocześnić naszą gospodarkę tam maszyny, to były chyba wanny. W każdym razie Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego będzie po- zmieniono jedynie aranżację, przestawiono maszyny pierać wszystkie projekty, które będą szły w tym kie- w hali i po uzyskaniu pozytywnych opinii naukow- ców uznano, że to jest wniosek racjonalizatorski. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 224 i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Poseł Mieczysław Kasprzak sieniu do ulg czy możliwości wsparcia ze strony pań- stwa. To rozwiązanie, które proponują posłowie Two- runku. Rozwiązania zawarte w tym projekcie nie jego Ruchu, idzie w kierunku podzielenia się ryzy- należą może do najszczęśliwszych, ale projekt ten kiem – podzielenia się ryzykiem przez przedsiębiorcę, daje szansę, daje możliwość dyskusji, pozwala na ale także państwo polskie poprzez stosowanie odpo- zgłoszenie logicznych i słusznych propozycji, które wiednich mechanizmów zachęcających do podjęcia przyczynią się do rozwoju naszej gospodarki. Dzięku- tego ryzyka. ję bardzo. Statystyki są nieubłagane, statystyki są jednoznaczne. Jedynie 3–6% tych przedsięwzięć innowacyjnych kończy się sukcesem. A więc dzisiaj okazuje Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: się, że niewielu przedsiębiorców jest w stanie zaryzy- kować aż tak bardzo, bowiem to ryzyko może zbyt Dziękujemy panu posłowi. dużo kosztować. Jeżeli Polska w programie strate- Głos ma pan poseł Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Le- gicznym zakłada, że do roku 2020 chcemy przezna- wicy Demokratycznej. czyć na prace badawczo-rozwojowe ok. 1,7% produktu krajowego brutto, to jest to circa 30 mld zł. Pyta- nie, w jaki sposób chcemy zagospodarować te środki, Poseł Ryszard Zbrzyzny: by efekt był jak najlepszy. Przecież nam wszystkim na tym powinno zależeć, bo to są środki publiczne, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to ważny i te środki trzeba możliwie najbardziej efektywnie projekt, projekt Klubu Poselskiego Twój Ruch. Szko- zadysponować. Te propozycje, które przedstawił pan da, że znowu tak ważny projekt, tak ważne rozwią- poseł z Twojego Ruchu, w jakimś stopniu wychodzą zanie prorozwojowe jest autorstwa klubów opozycyj- temu naprzeciw. Ja mam niedosyt, ale myślę, że nych czy klubu opozycyjnego. Jest to któryś z kolei w pierwszym czytaniu nie o wszystkich sprawach projekt na dzisiejszej i wczorajszej sesji Sejmu rozpa- można powiedzieć. trywany z inicjatywy kolejnych klubów opozycyj- W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy De- nych. Czyżby te problemy, problem potrzeby szybsze- mokratycznej oczywiście przychylam się do tego, by go wzrostu gospodarczego, większej innowacyjności ten projekt był przedmiotem dalszych procedur le- naszej gospodarki, nie były zauważane przez rządzą- gislacyjnych. Dziękuję. (Oklaski) cą koalicję? Czy też, być może, koalicja jest zajęta zupełnie innymi sprawami, innymi wyzwaniami? Bo nie sądzę, że tylko świętowaniem. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Cel ustawy. Cel ustawy jest szczytny. Mianowicie chodzi o wprowadzenie różnego rodzaju zachęt, któ- Dziękuję panu posłowi. re są zgodne z prawem polskim i unijnym, dopusz- Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna czalne dla przedsiębiorców inwestujących w innowa- Polska. cyjne rozwiązania, a więc takie rozwiązania, które podnoszą konkurencyjność naszej gospodarki i będą kreowały takie zachowania przedsiębiorstw i taki Poseł Andrzej Romanek: rozwój gospodarki, które będą bardziej efektywne w końcowym rozliczeniu, co oczywiście wpłynie Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! w sposób znaczący, mam nadzieję, na wzrost produk- Wysoka Izbo! Pozwolę sobie przytoczyć historyczny, tu krajowego brutto, a przecież wszystkim nam na ale niezwykle wymowny fakt, który miał miejsce do- tym powinno zależeć. I słusznie zauważył pan poseł syć dawno temu. Otóż niejaki Henry Ford zapocząt- Kasprzak z Polskiego Stronnictwa Ludowego, że kował produkcję masową, wymyślając linię produk- właściwie wyczerpują się nam te rezerwy proste, któ- cyjną, czyli coś, co było wówczas niezwykle innowa- rymi można było się posłużyć przy wzroście gospo- cyjne w przypadku produkcji porównywalnej, ale darczym. Jeżeli tak, to trzeba sięgnąć po nowe zaso- rzemieślniczej, i spowodowało gigantyczny wzrost by. A tym nowym zasobem jest innowacyjność gospo- wydajności produkcji, jeżeli chodzi o możliwość pro- darki, są nowe technologie, nowe rozwiązania – żeby dukowania w tym wypadku samochodów. Co to spo- móc po to sięgnąć, trzeba zachęcić przedsiębiorców wodowało, na co też warto zwrócić uwagę, a o czym do takich zachowań. Ta zachęta, która dziś obowią- dzisiaj się nie mówi? Otóż wedle wszelkich danych zuje, okazuje się, jest mało efektywna. Bo okazuje się, wówczas pracownik fabryki Forda mógł za 6 pensji że łatwiej zainwestować w technologie, szczególnie kupić sobie samochód. To jest rzecz niewyobrażalna. zagraniczne, które już są sprawdzone i efektywne, Chcielibyśmy dzisiaj, aby Polak za 6 pensji, nawet a trudniej podjąć wyzwanie w postaci poszukiwania dobrze zarabiający, był w stanie kupić sobie samo- nowych rozwiązań, nowych technologii, nowych spo- chód, a to są dane historyczne. To są fakty. Ale gdyby sobów funkcjonowania, bowiem to jest obarczone nie ta produkcja masowa, obniżenie kosztów tejże ryzykiem. A to ryzyko w dzisiejszych naszych rozwią- produkcji, ten pomysł, czyli wykorzystanie nie tylko zaniach prawnych nie jest wkalkulowane, w odnie- ludzkich rąk, ale i ludzkiego intelektu, bo tam była 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 225

Poseł Andrzej Romanek zwólmy wesprzeć ich finansowo, po to ażeby oprócz tego, że są twórczy, stawali się na rynku europej- właśnie ta siła intelektu, to z całą pewnością do dzi- skim, ale też i światowym jeszcze bardziej konkuren- siaj samochód byłby produktem nadzwyczaj luksuso- cyjni. Jest na to ogromna szansa właśnie między wym, a stał się produktem powszechnym. Czyli linia innymi dzięki takim regulacjom. produkcyjna doprowadziła do tego, że dzisiaj w wielu Solidarna Polska te rozwiązania z całą pewnością przypadkach mamy produkcję masową, bardzo rzad- będzie popierać. Rodzą się oczywiście problemy, ko produkcję rzemieślniczą, wytwórczą, wówczas o których tu wspomniano: co rozumieć przez pojęcie niezwykle kosztowną. innowacyjności i nowoczesności, jaki efekt finalny dla Jeżeli chcemy, aby polska gospodarka z eksten- przedsiębiorstw to wywoła, jak to badać, jak to ana- sywnej stała się gospodarką intensywną, musimy nie lizować, czy ktoś to zakwestionuje z punktu widzenia tylko wykorzystywać ręce w procesie produkcji, ale określenia podstawy opodatkowania czy odliczania przede wszystkim rozum. Niestety dzisiaj z uwagi na dwukrotnej wartości wydatków od podstawy opodat- regulacje podatkowe możliwość wykorzystywania kowania tym bardziej, a tym samym zmniejszania badań rozwojowych w procesie produkcji jest bardzo tejże podstawy i zmniejszania dochodu budżetu. niewielka, bo przepisy prawne, przede wszystkim Urząd skarbowy, naczelnik urzędu skarbowego bę- ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dzie w toku kontroli takie aspekty oczywiście kwe- nie są dla Polski korzystne. One nie są korzystne stionował, to się będzie zdarzało, to jest naturalna również dla podatnika, bo tak naprawdę pozwalają rzecz, ale to nie znaczy, że to rozwiązanie nie powinna skorzystanie z ulgi tylko w wypadku, gdy kupuje- no być wprowadzone. Co więcej (Dzwonek), polscy my technologie, a przecież mamy pełną tego świado- przedsiębiorcy to ludzie uczciwi. Dajmy im tę szansę mość, że Polacy to ludzie bardzo twórczy, wszyscy na wykazanie, że są uczciwi, bo oni chcą produkować o tym mówią. A na czym polega innowacyjność? Na i zarabiać, ale też chcą eksportować, sprzedawać, bo tym, że tworzy się coś nowego, korzysta się z siły polski rynek jest niewystarczająco chłonny, ażeby te ludzkiego intelektu. Polacy są świetnie wykształceni, produkty, które oni wytworzą, po prostu wchłonąć, ale niestety poziom innowacyjności polskiej gospo- to jest zbyt mały rynek. To jest szansa na to, ażeby darki nie oddaje poziomu wykształcenia. Gdyby te polska gospodarka stała się gospodarką bardzo moc- proporcje były zachowane, polska gospodarka byłaby no eksportową. Jest już w jakimś wymiarze ekspor- jedną z najnowocześniejszych gospodarek w Europie, towa, ale niech się stanie jeszcze bardziej. Życzyłbym już nie mówiąc o świecie, i nie opierałaby się na ta- nim koszcie produkcji, przede wszystkim jako ele- sobie, aby stała się tak eksportowa jak gospodarka mencie obniżania kosztów produktu finalnego, ale na niemiecka – 1,5 bln, polska – 150 mld euro, różnica jego innowacyjności, w tym wypadku też na koszcie dziesięciokrotna. Warto. Dziękuję bardzo. (Oklaski) produktu, a przede wszystkim na tym, że ten produkt z uwagi na swoją innowacyjność i zapotrzebowanie na rynku znalazłby nabywcę. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Projekt zaproponowany przez posłów Twojego Ruchu zmierza właśnie ku temu, ażeby dać przedsię- Dziękuję panu posłowi. biorcom narzędzie. A znam wielu takich przedsię- Przechodzimy do pytań. biorców, którzy mają we własnych przedsiębior- Mam w tej chwili dwa zgłoszenia. stwach miejsca, gdzie się bada i wprowadza nowe Czy ktoś z państwa posłów chciałby jeszcze się rozwiązania, i którzy wydają na to gigantyczne pie- dopisać do listy? niądze. Wspomnę tu o oknach dachowych, które są Mam jedno zgłoszenie. produkowane w Sączu. Polscy przedsiębiorcy mają Zamykam listę. własne zakłady czy laboratoria, w których się bada Zakreślam limit czasu na zadanie pytania na i chce się wprowadzać nowe technologie. Ale to 1 minutę. wszystko kosztuje i za to wszystko płacą polscy Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Jacek Brze- przedsiębiorcy. A polskie prawo nie ułatwia im tego, zinka, Platforma Obywatelska. dlatego że poza tym, że mogą sobie to ująć po stronie kosztowej, nie ma możliwości zwielokrotnienia tego, co zaproponowano tu dzisiaj w tymże projekcie – cho- Poseł Jacek Brzezinka: dzi o to, ażeby od podstawy opodatkowania odpisać dwukrotną wartość wydatków na zakup technologii Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nowoczesnej w różnym tego słowa znaczeniu albo na Poziom innowacyjności gospodarki jest jednym z klu- jej wytworzenie, ale w rozumieniu też zasad i reguł czowych czynników wpływających na jej konkuren- przewidzianych w ustawach podatkowych. To rzecz cyjność. Co więcej, znaczenie tego czynnika w ostat- niezwykle ważna i niezwykle istotna. nim czasie mocno wzrosło i wydaje się, że dalej będzie Z całą pewnością takie rozwiązanie zdynamizuje rosnąć. Dlatego myślę, że nikogo nie trzeba przeko- polską gospodarkę, bo, podkreślam, Polacy są twór- nywać do podejmowania działań na rzecz wzrostu czy, ale dajmy im tę jeszcze jedną szansę, czyli po- innowacyjności polskiej gospodarki. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 226 i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Poseł Jacek Brzezinka Poseł Andrzej Romanek:

Analiza poselskiego projektu skłania mnie do po- Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! stawienia pytania o jego istotę. Odnoszę bowiem wra- Wysoka Izbo! Mam do przedstawiciela wnioskodaw- żenie, że proponowane w projekcie rozwiązania ców pytanie o kwestię dotyczącą efektu, który ma być w dość ograniczonym zakresie służyć będą budowa- potem oceniany, jeżeli chodzi o aspekt innowacyjno- niu w oparciu o innowacyjność przewag konkuren- ści. Jak to zrobić? Czy wyście się nad tym zastana- cyjnych polskich firm, polskiej gospodarki, a przede wiali, czy pan się nad tym zastanawiał, panie pośle, wszystkim takie działania zasługują na wsparcie. ażeby ten efekt oszacować w jakiś oficjalny sposób Wydaje mi się, że propozycja wnioskodawców ogra- czy w jakimś dokumencie? Chodzi o kogoś, kto byłby w stanie to wycenić, ocenić, żeby pewność po stronie niczona jedynie do korzyści podatkowych jest, i tu przedsiębiorcy, że rzeczywiście jest to działanie po- użyłbym takiego sformułowania, zbyt mało innowa- dejmowane po to, aby poprawić innowacyjność dane- cyjna. W zakresie wspierania innowacyjności polska go przedsiębiorstwa, została uwzględniona czy osza- gospodarka potrzebuje różnorodnych instrumentów cowana, czy jednoznacznie określona. Kto będzie to i narzędzi wsparcia. oceniał? Nie wyobrażam sobie, z całym szacunkiem Panie ministrze, czy podziela pan moją ocenę tego dla pracowników urzędów skarbowych, że ktoś bę- projektu? Czy rząd prowadzi działania związane dzie oceniał innowacyjność różnych procesów tech- z przygotowaniem szerszego katalogu instrumentów nologicznych, począwszy od produkcji butów, prze- wsparcia innowacyjności polskiej gospodarki? praszam za to określenie, skończywszy na produkcji I jeszcze jedno (Dzwonek) pytanie dotyczące skut- samochodów czy też, nie wiem, komputerów, bo to ków finansowych zaproponowanych rozwiązań. Oce- jest rzecz naprawdę niezwykle trudna do oceny. na skutków finansowych przedstawiona przez wnio- I tu jest pytanie: Czy opinia kogoś, kto jest znaw- skodawców w uzasadnieniu projektu wydaje mi się cą, specjalistą z zakresu danej dziedziny gospodarki bardzo zaniżona. Jak skutki finansowe przyjęcia ad hoc powołanym, będzie elementem ocennym Dzwonek tych rozwiązań ocenia Ministerstwo Finansów? w procesie ( ), gdyby ewentualnie ten efekt został zakwestionowany przez naczelnika urzędu Dziękuję. skarbowego, po to ażeby zwiększyć podstawę opodatkowania, w tym wypadku zwiększyć dochód budże- tu? Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Głos ma pan poseł Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Le- wicy Demokratycznej. Dziękuję. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- pana. Poseł Ryszard Zbrzyzny: O udzielenie odpowiedzi na pytania proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana mini- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! stra Janusza Cichonia. Chciałbym zapytać: Ile podmiotów skorzystało z tych ulg, które są zapisane w art. 18b aktualnie obowią- zujących przepisów dotyczących CIT? Ile podmiotów Sekretarz Stanu i na jaką kwotę? Jaka kwota z tego tytułu pozostała w Ministerstwie Finansów u przedsiębiorców i dała im szansę inwestowania czy Janusz Cichoń: reinwestowania w przedsięwzięcia gospodarcze w ramach prowadzonej działalności gospodarczej? Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym zauważyć, że deklarowane I kolejne pytanie: Jak w polskich statystykach, je- w uzasadnieniu cele projektu tak naprawdę nie znaj- śli chodzi o wzrost PKB, jest zaklasyfikowany wpływ dują odzwierciedlenia w treści proponowanych prze- nowych technologii, nowych przedsięwzięć, innowa- pisów. Najbardziej jaskrawym przykładem tej nie- cyjnych przedsięwzięć i jaka to jest skala udziału, ile konsekwencji jest treść przepisów podatkowych, to jest procent? Dziękuję. które w żaden sposób nie uzależniają wysokości proponowanej ulgi od wartości poniesionych przez podatnika wydatków na prowadzenie badań i prac roz- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wojowych. Z przepisów, które państwo proponujecie, wynika bowiem, iż podstawę ustalenia wysokości Dziękuję. kredytu na innowacje stanowić ma nie wartość wy- Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna datków na badania i rozwój, ale wartość początkowa Polska. środków trwałych i wartości niematerialnych i praw- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 227

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów lub pośrednio na rozwój innowacji, a kwota, jaką na Janusz Cichoń to przeznaczyliśmy, to 10 mld euro – tyle przeznaczy- liśmy na wsparcie innowacji. nych nabytych lub wytworzonych w rezultacie pro- Jeśli chodzi o program „Innowacyjna gospodar- wadzenia prac badawczo-rozwojowych. ka”, 60% środków dostępnych w przypadku tego pro- W gruncie rzeczy brak powiązania pomiędzy pod- gramu to były środki kierowane na rozwój przedsię- stawą wyliczenia kwoty ulgi a ponoszonymi wydat- biorczości, w dużej mierze właśnie zorientowane na kami na prace badawczo-rozwojowe może skutkować projekty innowacyjne. tym, iż wbrew intencji projektodawców wyrażonej Warto też podkreślić, że idziemy tą drogą dalej, w uzasadnieniu projektu rzeczywisty wysiłek ekono- bo ona ewidentnie przynosi efekty. Polska naprawdę miczny podatnika w postaci inwestycji, badań i prac przestaje być krajem, który konkuruje w oparciu rozwojowych będzie wielokrotnie mniejszy niż war- o zasoby. Coraz częściej konkurujemy w oparciu tość podstawy wyliczenia kredytu na innowacje. właśnie o idee, pomysły i innowacje. I to jest przy- Ponadto w gruncie rzeczy mogę też powiedzieć, szłość. Wobec tego nie bez powodu tak istotne zna- że uzależnienie możliwości skorzystania z ulgi od czenie w nowej perspektywie finansowej ma Program rezultatu nabycia lub wytworzenia składnika mająt- Operacyjny „Inteligentny rozwój”. Nie mamy jeszcze kowego poprawiającego innowacyjność firmy wska- precyzyjnych danych dotyczących kwot, ale zapew- zuje na to, że rzeczywistą intencją autorów nie jest niam państwa, że będą to kwoty nie mniejsze niż wprowadzenie ulgi wspierającej prowadzenie prac w poprzedniej perspektywie finansowej. badawczo-rozwojowych we własnym zakresie, lecz Rzeczywiście jest tak, jak mówiliśmy, że pracuje- wprowadzenie ulgi inwestycyjnej wspierającej naby- my w tej chwili nad nową konstrukcją także tej ulgi wanie środków trwałych oraz wartości niematerial- związanej z podatkami. Mamy świadomość jej niedo- nych i prawnych. skonałości. Pan poseł przedstawiciel wnioskodawców Co do wyliczeń skutków finansowych ulgi, to ro- cytował fragmenty programu, który nie tak dawno, zumiem, że nie dysponowaliście państwo pełnymi bo 8 kwietnia, przyjęła Rada Ministrów. W ramach danymi, ale mówicie o 112 mln zł. Opierając się na tego programu przewidzieliśmy gruntowną przebu- założeniach przedstawionych przez was, powiem, że dowę tej ulgi, ale też musimy trzymać się realiów jeśli weźmiemy dane dotyczące skutków w roku 2012, związanych z procedurą nadmiernego deficytu, któ- to te skutki – to od razu odpowiedź dla pana posła ra została zawieszona, ale to nie oznacza, że dzisiaj Zbrzyznego – to 83,5 mln zł. Gdyby do tego dołożyć możemy zacząć wydawać więcej, bo ona została za- przyjęty w uzasadnieniu wzrost skutków finanso- wieszona w oparciu o pewne nasze zobowiązania wych z uwagi na czterokrotne podwyższenie kwoty zawarte w programie konwergencji czy aktualizacji odliczenia i wreszcie rozszerzenie zakresu przedmio- programu konwergencji, a także w Wieloletnim Planie towego kredytu na innowacje, a także zmniejszenie Finansowym Państwa, w którym wskazujemy, że nie ograniczeń w zakresie jego stosowania i zakładany będziemy formułować nowych ulg także w sferze poprzez was dziesięciokrotny wzrost liczby podatników, datkowej. W praktyce oznacza to, że możemy wdrażać którzy dokonają odliczenia, to skutki wyniosłyby tego typu rozwiązania, ale nie takie jak proponujecie około 3 mld zł. – ze względu na ich wadliwą konstrukcję – ani nie Mogę powiedzieć, odwołując się także do tych po- wcześniej niż w roku 2016, z założeniem, że wejdą one równań, że w niektórych krajach europejskich takich w życie w 2017 r. Nawiasem mówiąc, ta ulga, niedo- jak Francja, Holandia czy Irlandia system podatko- skonała bardzo, jednak się dość dynamicznie rozwija. wego wsparcia dla działalności badawczo-rozwojowej Odpowiadając panu posłowi Zbrzyznemu – w części jest bardziej rozbudowany niż w Polsce. już odpowiedziałem – powiem, że w 2012 r. była to Zgadzam się też z tą krytyką, którą sami formu- kwota ponad 83 mln zł i z pewnością w 2013 r. będzie łowaliśmy, jeśli chodzi o funkcjonowanie dzisiejszego to kwota wyższa. To oznacza, że ten mechanizm za- systemu i jeśli chodzi o podatkowe zachęty, bo ten czyna być coraz bardziej interesujący. Jeśli chodzi system nie jest doskonały, ale pragnę zauważyć, że o liczbę podmiotów, to ona rzeczywiście nie jest szo- większość krajów europejskich praktycznie nie sto- kująca, w roku 2011 to było 347 podmiotów, w roku suje zachęt podatkowych. Takich zachęt nie stosują 2012 – 136 podmiotów. Niemcy, nie stosuje Szwecja, nie stosuje Finlandia Przypomnę, że w stosunku do programów, instru- ani Izrael. Te kraje tak na dobrą sprawę opierają swo- mentów wspierających innowacje to naprawdę, także je wsparcie na ścisłej współpracy przedsiębiorców w wymiarze finansowym, jest to dosłownie kropla z ośrodkami naukowymi, ale też na formule dotacji w morzu, co wynika też, jest w jakiejś mierze konse- dla innowacyjnych przedsięwzięć, co – warto zauwa- kwencją tego, że przyjęliśmy założenie, że to wspar- żyć – również my w Polsce robiliśmy w ciągu ostat- cie powinno mieć jednak bezpośredni charakter, tak nich paru lat. jak jest w większości przypadków, jeśli chodzi o te W dużej mierze dzięki środkom europejskim instrumenty, a są to różne programy zapewniające w latach 2007–2013 dostępnych było w Polsce 60 in- dotacje, pożyczki, gwarancje pożyczkowe, które pły- strumentów wsparcia nakierowanych bezpośrednio ną szerokim strumieniem do polskich przedsiębior- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 228 i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Można się raczej zastanowić nad wątpliwością Janusz Cichoń pana posła Szałamachy – nie ma go teraz – który zastanawiał się nad tym, jaki ma być ten obiektywny ców chcących wprowadzać innowacje i opierać swoją test na to, czy rzeczywiście mamy do czynienia ze przyszłość, swój rozwój właśnie na nich. wzrostem innowacyjności, czy nie. To jest kwestia do Kończąc, mogę powiedzieć, że będziemy – na to rozważenia. Pan poseł Szałamacha proponował swo- wygląda przy takim podejściu poszczególnych klu- isty test, mianowicie możliwość opatentowania danej bów – skazani na współpracę w komisjach sejmo- myśli, danego wynalazku. To mógłby być test. Cie- wych, a projekt, który państwo proponujecie, wyma- kawy pomysł, możemy się nad tym zastanawiać. Jed- ga gruntownej przebudowy, gdyż rozwiązania przez nocześnie uważam, że nie powinniśmy wprowadzać was zaproponowane są wadliwe. Dziękuję bardzo. jakichś ograniczeń tego typu, że jeśli firma wypraco- (Oklaski) wała jakiś mechanizm, który jest innowacyjny w stopniu małym, to ta ulga nie obowiązuje, a jeśli w stopniu dużym, to obowiązuje. Uważam, że każde Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: rozwiązanie, które spowoduje, że firma będzie bardziej innowacyjna, powinno być premiowane. Tutaj Dziękuję panu ministrowi. będę raczej obstawał przy tym, aczkolwiek zawsze O podsumowanie debaty proszę przedstawiciela jestem otwarty na dyskusję, ale wydaje mi się, że ta wnioskodawców pana posła Łukasza Gibałę. myśl, to rozwiązanie jest optymalne. Ostania, trzecia uwaga krytyczna ze strony pana posła dotyczyła precyzji niektórych przepisów. Pan Poseł Łukasz Gibała: poseł chyba nie wymienił dokładnie artykułów, ale ponieważ one pojawiają się w niektórych uwagach Bardzo dziękuję, panie marszałku. krytycznych różnych instytucji – bo takie uwagi kry- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! tyczne pojawiają w niektórych opiniach –domyślam Postaram się odnieść krótko do każdego z wystąpień, się, że chodzi o takie definicje, jak definicja badań bo nie było ich za wiele, w porządku chronologicznym. i rozwoju czy innowacyjności. Ja odpowiadam, że nie Jako pierwszy zabierał głos pan poseł Brzezinka wiem, czy te sformułowania są wystarczająco precy- z Platformy. Bardzo dziękuję panu posłowi za wyra- zyjne, czy nie, ale one nie są nasze autorskie. Wszyst- żenie poparcia dla dalszych prac nad tym projektem kie te definicje, definicja badań i rozwoju oraz defini- w komisji. Jednocześnie odniosę się do kilku kwestii, cja innowacyjności, pochodzą z dokumentów rządo- które pojawiły się w wypowiedzi pana posła, kilku wych i zostały sformułowane przez ekspertów, którzy uwag krytycznych. Otóż pan poseł formułuje taką współpracują z Ministerstwem Infrastruktury i Roz- uwagę, która potem pojawiła się też w wypowiedzi woju. W związku z tym zakładam, że one są wystar- pana ministra, więc zbiorczo się odniosę, że zgodnie czająco precyzyjnie i mogą funkcjonować również z naszym projektem możliwość skorzystania z tego w prawie podatkowym. Zakładam też, że rząd sko- będzie uzależniona od efektu. Zatem może być tak rzystał z wiedzy dobrych ekspertów. Ale oczywiście – jak pan poseł twierdzi i słusznie twierdzi – że firmy możemy się również nad tym pochylić i zastanowić będą starały się podejmować takie badania, przy któ- się, czy nie dałoby się tego jakoś doprecyzować, jeśli rych ryzyko tego, że im się nie powiedzie, że nie wy- Ministerstwo Finansów zgłasza jakieś wątpliwości tworzą trwałego efektu w postaci nowoczesnej tech- co do jakości i wyników prac intelektualnych i analiz nologii, efektu w postaci oczywiście wzrostu innowa- ekspertów zatrudnianych przez Ministerstwo Infra- cyjności, jest małe, a co za tym idzie, część takich struktury i Rozwoju. badań ryzykownych nie będzie premiowana. Odpo- Pan poseł z PiS, poseł Szałamacha też docelowo wiadam bardzo krótko. Jeśli w komisji będzie więk- wyraził poparcie dla projektu. Bardzo za to dziękuję. szość, ażeby zmienić ten projekt pod tym kątem, je- Powiedział też, że ten pomysł jest ich pomysłem i od steśmy do dyspozycji. Tylko obawiam się, że wtedy 2 lat znajduje się w programie PiS. Przyznam, że nie pan minister Cichoń wyliczy, że ta ulga będzie kosz- wiedziałem o tym, ale jeśli tak jest, to bardzo się towała jeszcze więcej. Ale oczywiście, jeśli jest taka cieszę. Ta wspólnota z PiS rzadko występuje, ale gdy wola, to chętnie przystanę na propozycję zmian występuje, to tym bardziej się cieszę. My oczywiście w tym zakresie. nie będziemy się tu jakoś spierali o to, kto to wymy- Druga uwaga pana posła Brzezinki dotyczyła ślił, kto był pierwszy. Najważniejsze jest to, żeby to tego, że niejako zbyt szeroko formułujemy zakres weszło w życie, a chętnie podzielimy się laurem suk- w tym sensie, że każde działanie, które doprowadzi cesu z każdym klubem, jeśli uda nam się to uchwalić. do jakiegoś wzrostu innowacyjności w danym przed- Potem zabierali głos pan poseł Kasprzak, następ- siębiorstwie, może być objęte tą ulgą, z tym że to jest nie pan poseł Zbrzyzny i pan poseł Romanek, mówię zbyt szeroki zakres, ja się nie zgadzam. Uważam, że tu nie o pytaniach, tylko o części obejmującej wystą- każdy rodzaj wysiłku, który skutkuje unowocześnie- pienia klubowe. Odniosę się do tego zbiorczo, ponie- niem polskiego przedsiębiorstwa, powinien być przez waż każdy z panów posłów wyraził aprobatę dla na- władze nagradzany. szych prac. Bardzo dziękuję za wnikliwe wystąpie- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 229

Poseł Łukasz Gibała taką ekspertyzę tylko w przypadku, gdyby był spór pomiędzy podatnikiem a urzędem skarbowym. Chy- nia, za chęć pochylenia się nad tym problemem, bo ba tyle, jeśli chodzi o wypowiedzi posłów. to rzeczywiście jest poważny problem, dlatego i panu Wreszcie była wypowiedź pana ministra, najbar- posłowi Zbrzyznemu, i panu posłowi Kasprzakowi, dziej krytyczna pod adresem tego projektu. Na po- i panu posłowi Romankowi bardzo dziękuję. czątku powstało jakieś nieporozumienie. Intencją Następnie głos zabierał znowu pan poseł Brzezin- wnioskodawców ewidentnie jest to, ażeby wartość ka. Co prawda sformułował pytanie do ministra, ale poniesionych wydatków na badania i rozwój decydo- pojawiła się tam jedna ciekawa teza, do której też wała o wysokości odpisu od podstawy opodatkowa- pozwolę sobie się odnieść. Pan poseł Brzezinka mówił nia. Jeśli zdaniem pana ministra te przepisy stano- o tym, że same narzędzia podatkowe nie wystarczą, wią inaczej, to oczywiście możemy je doprecyzować. że potrzeba całego spektrum, wachlarza różnorod- Nie chcę tutaj wchodzić w spory prawne, myślę, że od nych narzędzi. To jest bardzo prawdziwa teza, chciał- tego jest komisja. W każdym razie taka jest nasza bym to potwierdzić. Sam ten projekt ustawy nie wy- intencja i pan minister ma zagwarantowane, że do starczy, on może być tylko częścią szerszego pakietu, tego będziemy dążyli. który mógłby wpłynąć na poprawę innowacyjności Do drugiej uwagi już się odniosłem. Pan minister polskiej gospodarki. On sam jest czymś niewystarcza- zgłasza wątpliwości co do tego, że uzależniliśmy sto- jącym, ja się z tym zgadzam. Dlatego też my jako Twój sowanie ulgi od uzyskania pewnego efektu w postaci Ruch na przykład złożyliśmy projekt nowelizacji Pra- wzrostu innowacyjności. Jesteśmy gotowi do dysku- wa zamówień publicznych. On leży w podkomisji od sji. Jeśli pan minister chce i jeśli większość Wysokiej ponad roku. Projekt ten przewiduje, ażeby jednym Izby będzie chciała, to możemy to zmieniać, chociaż z kryteriów przy udzielaniu zamówień publicznych była wtedy koszty budżetowe będą wyższe. Ale ja byłbym innowacyjność proponowanych rozwiązań, żeby nie za takim rozwiązaniem, bo uważam, że im więcej decydowała tylko najniższa cena. A więc my zgłaszamy zainwestujemy w innowacyjność, tym lepiej. Tak takie projekty, jesteśmy świadomi tego, że sam ten pro- więc zgadzam się z tą tezą pana ministra, że można, jekt nie wystarczy. Podzielam troskę pana posła Brze- warto rozważyć zmianę tego. zinki o to, żeby tych instrumentów było więcej. Potem były wyliczenia pana ministra skutków finansowych. Nie wiem, dlaczego tak bardzo się róż- Pan poseł Zbrzyzny zadał pytanie, ale ministrowi. nimy. My bazowaliśmy na danych z Ministerstwa Nie będę na nie odpowiadał, bo pan minister udzielił Gospodarki, więc nie wiem – trudno mi się do tego tej odpowiedzi. odnieść – skąd aż tak radykalna różnica w wycenie Potem pan poseł Romanek poruszył bardzo waż- tych skutków finansowych. ny problem. Bardzo dziękuję za poruszenie tego prob- Potem pan minister stwierdził, że większość kra- lemu. To jest częściowo ten sam problem, o którym jów Unii Europejskiej nie stosuje zachęt podatko- mówił pan poseł Szałamacha, czyli jak oceniać inno- wych. Jako przykład podał Niemcy. Jak rozumiem, wacyjność, to, czy rzeczywiście mamy do czynienia stwierdził to, jak by to powiedzieć, ze swoistą apro- ze wzrostem innowacyjności w danym przedsiębior- batą, podając to jako dobry przykład. Wydaje mi się, stwie, czy środki wydane na badania i rozwój przy- że jest pewne napięcie dialektyczne pomiędzy tym, czyniły się do czegoś, co jest bardziej innowacyjne, co mówi pan minister, a dokumentem rządowym, do jakiegoś bardziej innowacyjnego sposobu zarzą- gdzie jest wyraźnie napisane, cytuję: w miejsce funk- dzania, sposobu produkcji. Jak to wygląda w naszym cjonującej ulgi na nabycie nowych technologii wpro- projekcie? Pan poseł Szałamacha proponował także wadzona zostanie efektywna ulga podatkowa dla – możemy się nad tym zastanowić – test w postaci przedsiębiorców. Skoro rząd proponuje wprowadze- tego, czy da się to opatentować, czy nie. Możemy się nie nowej ulgi, a pan minister twierdzi, że być może nad tym zastanowić, ale na razie w projekcie jest tak, nie warto stosować takich narzędzi podatkowych… że to przedsiębiorstwo ma ocenić, czy on rzeczywiście (Głos z sali: Tego nie powiedziałem. Powiedzia- wytworzył coś innowacyjnego. Potem występuje łem, że… To moje słowa.) o ulgę. Jeśli urzędnik będzie miał wątpliwości, czy Ja tak zrozumiałem, że dotacje są lepszym narzę- rzeczywiście mamy do czynienia z realnym wzrostem dziem wspierania innowacyjności. Wydaje mi się, że innowacyjności, a może tak być, to nie chcemy, żeby tu jest pewna różnica. Rząd chce wprowadzić taką decyzja urzędnika była ostateczna, tylko wtedy ten ulgę. Możemy się spierać o to, czy lepsza jest ta za- urzędnik będzie mógł poprosić odpowiedni instytut proponowana przez nas, czy ta, której rząd jeszcze badawczy o sporządzenie ekspertyzy. Lista tych in- nie zaproponował – takiej na razie nie ma – powiedz- stytutów jest wymieniona w dokumentach rządo- my, ta w przyszłości zaproponowana przez rząd. Jed- wych, my się do nich odwołujemy. Wtedy naukowcy nak wydaje mi się, mam nadzieję, że pan minister ocenią, czy rzeczywiście mieliśmy do czynienia ze zgadza się ze stanowiskiem rządu, że jakaś ulga by wzrostem innowacyjności, czy nie. To jest rozwiąza- się przydała, bo takie jest stanowisko rządu, i że nie nie bardzo podobne do tego, które obecnie obowiązu- będzie pan minister tego kwestionował. je, w obecnych przepisach, tylko obecnie taka eksper- Potem pan minister mówił o dotacjach, że mamy tyza jest obligatoryjna. Chcemy, żeby sporządzało się dobry system dotacji i że to jest fajne, bo wydajemy 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 230 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Łukasz Gibała Poseł Mieczysław Kasprzak: dużo pieniędzy i to przyczynia się do tego, że polska Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! gospodarka jest coraz bardziej innowacyjna. Mam Zabieram głos w imieniu wnioskodawców poselskie- tutaj wątpliwości. Moim zdaniem wskaźniki pokazu- go projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku do- ją inaczej. Wydajemy dużo pieniędzy, ale z tym syste- chodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych mem coś jest nie tak. Moim zdaniem środki wydane ustaw, druk nr 2298. Chciałbym bardzo krótko uza- w latach 2007–2013 na wzrost innowacyjności gospo- sadnić proponowane rozwiązania i ich cel. darki nie zostały wydane efektywnie, bo gdyby zo- Otóż w ustawie z dnia 26 lipca o zmianie ustawy stały wydane efektywnie, to nie bylibyśmy czwarci Prawo energetyczne wprowadzono dodatek energe- od końca w Unii Europejskiej według rankingu Ko- tyczny dla osób o najniższych dochodach. Wydaje mi misji Europejskiej. Z czegoś ten ranking wynika. się, że były to niedopatrzenia i nie zwrócono na to Zakładam, że jednak on jest obiektywny. Tak więc uwagi, ale zgodnie z obowiązującym prawem odbior- chyba można mieć wątpliwości. ca, składając wniosek, zobowiązany jest wnieść opła- Wreszcie pan minister wyraził tezę, smutną dla tę skarbową w wysokości 10 zł. Obowiązek ten wy- mnie, że dopiero od roku 2017 jest możliwość wpro- nika z ustawy o opłacie skarbowej. Podobnie jest wadzenia takiej ulgi. Mam nadzieję, że w toku prac z przychodem uzyskanym z tytułu dodatku energe- komisji uda się przekonać pana ministra, że dałoby tycznego, również wliczany jest do całości dochodów się wprowadzić tę ulgę wcześniej, bo uważam, że i podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. Trzeba w innowacyjność warto inwestować jak najwięcej zaznaczyć, że dodatek energetyczny jest bardzo niski. i jak najszybciej. Mam nadzieję, że rząd będzie otwar- W początkowym okresie, jak pamiętamy, nawet na- ty na jakieś negocjacje, jeśli chodzi o ten termin, bo raziło nas to na śmieszność, że być może więcej trze- rok 2017 to jest bardzo, bardzo późno, to będzie pra- ba będzie ponieść kosztów niż uzyska się dodatku. wie za trzy lata. Jeśli miałoby to obowiązywać od Tak więc proponujemy, aby tych, którzy składają 1 stycznia 2017 r., to za dwa i pół roku. wniosek o dodatek energetyczny, zwolnić z opłaty Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim posłom i panu skarbowej, jak również nie wliczać uzyskanego do- ministrowi za udział w dyskusji i za deklaracje doty- chodu do opodatkowania. Jeżeli chodzi o przepis wy- czące głosowania. Cieszę się, że nie padł żaden wnio- jaśniający, to były wątpliwości, czy można dać upo- sek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Mam nadzieję, że wspólnie w trakcie prac komisji ważnienie, czy nie. Szczególne znaczenie ma społecz- wypracujemy optymalne rozwiązania. Jeszcze raz ne zapewnienie bezpieczeństwa ciągłych dostaw deklaruję gotowość daleko idących ustępstw czy energii najsłabszym odbiorcom w gospodarstwach zmian, jeśli chodzi o ten projekt, który niewątpliwie domowych, dlatego proponujemy przepis wyłączający możemy udoskonalić. Serdecznie dziękuję za uwagę. możliwość wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii do odbiorców w gospodarstwach domowych w okresie od 1 grudnia do 1 marca z ty- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: tułu nieterminowej zapłaty za świadczone usługi. To są w zasadzie cztery zmiany. Uważamy je za Dziękuję panu posłowi. słuszne, skoro z jednej strony uznajemy, że są to go- Zamykam dyskusję. spodarstwa, których nie stać na zapłacenie w pełni Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- za energię, a z drugiej strony od tego symbolicznego dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski dodatku, bo to jest symboliczny dodatek, jeszcze na- projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku do- liczamy im podatek czy żądamy opłaty skarbowej chodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku w wysokości 10 zł, a to jest też znaczący wydatek dla dochodowym od osób prawnych, zawarty w druku tych osób. Dlatego proszę Wysoką Izbę o przyjęcie nr 2262, do Komisji Finansów Publicznych w celu naszej propozycji i dalsze procedowanie. Dziękuję rozpatrzenia. bardzo, panie marszałku. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 22. porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- Dziękujemy panu posłowi. skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o po- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem podatku dochodowym od osób fizycznych oraz nie- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- których innych ustaw (druk nr 2298). czeń w imieniu klubów i koła. Proszę o zabranie głosu pana posła Mieczysława Otwieram dyskusję. Kasprzaka w celu przedstawienia uzasadnienia pro- Jako pierwsza głos zabierze pani posłanka Boże- jektu ustawy. na Szydłowska, Platforma Obywatelska. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 231

Poseł Bożena Szydłowska: tycznym podlegającym opodatkowaniu tym podatkiem. Powyższa nierówność występuje również w usta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! wie o opłacie skarbowej. Mianowicie od decyzji przy- Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parla- znającej dodatek mieszkaniowy nie jest pobierana mentarnego Platforma Obywatelska wobec posel- opłata skarbowa, natomiast od decyzji przyznającej skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dodatek energetyczny odbiorca wrażliwy energii dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych in- elektrycznej jest zobowiązany uiścić opłatę skarbową nych ustaw zawartego w druku sejmowym nr 2298. w wysokości 10 zł, co w stosunku do wysokości do- Projekt zakłada zmiany w ustawie o podatku dodatku energetycznego wydaje się kwotą niewspół- chodowym od osób fizycznych polegające na zwolnie- miernie wysoką. W związku z tym minister finansów niu z opodatkowania podatkiem dochodowym od rozporządzeniem z 13 lutego 2014 r. zarządził zanie- osób fizycznych dodatku energetycznego oraz zmiany chanie poboru opłaty skarbowej od decyzji w sprawie w ustawie o opłacie skarbowej, których efektem jest przyznania dodatku energetycznego wydanej odbior- zwolnienie z opłaty decyzji przyznających dodatek cy wrażliwemu energii elektrycznej i na jego wniosek energetyczny. Towarzyszą temu zmiany w ustawie złożony w 2014 r. oraz rozporządzeniem z 21 marca Prawo energetyczne. Ich istota sprowadza się do 2014 r. zarządził zaniechanie poboru podatku docho- umożliwienia udzielenia upoważnienia do wydania dowego od osób fizycznych od dodatku energetycz- decyzji w zakresie dodatku energetycznego, wyelimi- nego uzyskanego w 2014 r. Jednocześnie podjęte nowania wątpliwości związanych z terminem obo- zostały działania mające na celu trwałe, a nie czaso- wiązywania decyzji przyznającej dodatek energetycz- we, zwolnienie z opodatkowania dodatku energetyczny, a ponadto wyłączenia możliwości wstrzymywania nego oraz zwolnienie z opłaty skarbowej decyzji przy- dostarczania paliw gazowych lub energii do odbiorcy znającej ten dodatek. w gospodarstwie domowym w okresie od 1 grudnia Stosowne zmiany zostały wprowadzone podczas do 1 marca z tytułu nieterminowej zapłaty za świad- prac parlamentarnych nad rządowym projektem czone usługi lub pobrane paliwo gazowe lub energię. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od Projektowane zmiany miałyby wejść w życie po upły- osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od wie 14 dni od dnia ogłoszenia. osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ustaw, druk nr 2330. Zgodnie z art. 2 pkt 8h oraz art. Klub Platforma Obywatelska pozytywnie ocenia kie- 6 ustawy zawartej w druku nr 2330 w wersji przyję- runek proponowanych zmian. Jest on zbieżny z dzia- tej w dniu 29 maja br. przez podkomisję stałą do mo- łaniami rządu zmierzającymi do trwałego zwolnienia nitorowania systemu podatkowego, a w dniu wczo- odbiorców wrażliwych energii elektrycznej z pono- rajszym przez Komisję Finansów Publicznych doda- szenia ciężarów świadczeń publicznych związanych tek energetyczny otrzymany przez odbiorcę wrażli- z przyznaniem dodatku energetycznego – opłatą wego energii elektrycznej (Dzwonek) korzystać będzie skarbową oraz jego wypłatą, od których pobierany ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fi- jest podatek dochodowy od osób fizycznych. zycznych na podstawie art. 21 pkt 1 ust. 1 pkt 97 Pozwolę sobie w tym miejscu zauważyć, iż 26 lip- ustawy o PIT, odpowiednio decyzja w sprawie przy- ca 2013 r. Sejm przyjął nowelizację Prawa energe- znania dodatku energetycznego korzystać będzie ze tycznego. Na mocy art. 28 tej nowelizacji od 1 stycz- zwolnienia od opłaty skarbowej na podstawie załącz- nia 2014 r. osobie, której przyznano dodatek miesz- nika do ustawy o opłacie skarbowej część 1 ust. 53 kaniowy w rozumieniu ustawy o dodatkach mieszka- kol. 4 pkt 2a. niowych, oraz spełniającej dodatkowe kryteria, zwa- Panie marszałku, podsumowując, pozwolę sobie nej dalej wrażliwym odbiorcą energii elektrycznej, zauważyć, iż sam kierunek zmian przewidzianych przysługuje zryczałtowany dodatek energetyczny. Od w poselskim projekcie ustawy należy ocenić pozytyw- strony podatkowej dodatek ten podlega opodatkowanie. Niemniej jednak w ocenie Klubu Parlamentar- niu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na nego Platforma Obywatelska zmiany w ustawie o po- ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatko- datku dochodowym od osób fizycznych – art. 1 pro- wej. Dodatkowo od decyzji przyznającej dodatek ener- jektu, oraz w ustawie o opłacie skarbowej – art. 2 pro- getyczny pobierana jest opłata skarbowa. Powyższe jektu, należy uznać za bezprzedmiotowe, powielają wynika z faktu, iż wspomniana nowelizacja z 26 lip- bowiem rozwiązania zawarte w rządowym projekcie ca ub.r. – równolegle z regulacjami przyznającymi ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od prawo do dodatku energetycznego – nie wprowadziła osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fi- osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych zycznych polegających na zwolnieniu przedmiotowe- ustaw, druk nr 2330, w wersji przyjętej przez Komi- go dodatku z opodatkowania tym podatkiem, odpo- sję Finansów Publicznych. wiednio też nie wprowadziła stosownych zmian w usta- Odnosząc się natomiast do zmian w ustawie Pra- wie o opłacie skarbowej. Stąd w obecnym stanie wo energetyczne, pozwolę sobie zauważyć, że zasłu- prawnym istnieje nierówność pomiędzy dodatkiem gują one na pełne poparcie i są zgodne z postulatami mieszkaniowym, który jest zwolniony z podatku do- zgłaszanymi przez przedstawicieli samorządu tery- chodowego od osób fizycznych, a dodatkiem energe- torialnego w toku stosowania przepisów regulują- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 232 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Bożena Szydłowska stracja pracuje i za jej pracę też trzeba zapłacić, po prostu za tę pracę należy się stosowna zapłata. Dru- cych funkcjonowanie systemów wsparcia odbiorcy ga sprawa, która budzi moją osobistą wątpliwość, to wrażliwego energii elektrycznej. Dodanie zapisów kwestia dat ewentualnego wyłączenia wstrzymania, dotyczących zakazu wstrzymania dostarczania paliw 1 grudnia i 1 marca. Przecież zimno się zaczyna gazowych, energii lub ciepła odbiorcy w gospodar- wcześniej, jeszcze przed 1 grudnia, po 1 marca też stwie domowym od 1 grudnia do 1 marca roku na- jest zimno. Wobec tego być może te daty należałoby stępnego również wpisuje się w pełni we właściwe zmienić, ale to są kwestie, które powinny być dysku- funkcjonowanie systemu ochrony najsłabszych eko- towane na posiedzeniu komisji. nomicznie odbiorców energii. Prawo i Sprawiedliwość popiera skierowanie tego projektu do dalszych prac, tak samo zresztą, jak moja poprzedniczka, bo po prostu są to sprawy ważne dla Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ludzi. To, co ważne dla ludzi, popieramy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani poseł, 5 minut minęło już dawno.

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Bożena Szydłowska: Dziękuję panu posłowi. Kończę już. Pan poseł Krzysztof Kłosowski z Twojego Ruchu (Poseł Mieczysław Kasprzak: Bo samolot odleci, złożył wystąpienie na piśmie*). pani poseł.) W tej sytuacji proszę pana posła Mieczysława Ka- Zmiany te zasługują zatem na ich pełne popar- sprzaka, Polskie Stronnictwo Ludowe. cie. W związku z tym klub Platforma Obywatelska wnioskuje o przekazanie poselskiego projektu ustawy, druk nr 2298, do procedowania również w Ko- Poseł Mieczysław Kasprzak: misji Gospodarki. Dziękuję za uwagę. Przepraszam. (Oklaski) Dziękuję. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Klub Parla- mentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego oczywi- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ście popiera te propozycje, dlatego że jesteśmy ich autorami. Należałoby jednak zwrócić uwagę na jedną Dziękuję, pani poseł. rzecz. Ten projekt, nie będę się spierał tutaj o ojco- Jerzy Żyżyński, Prawo i Sprawiedliwość. stwo, o autorstwo, był wcześniejszy, szanowna pani poseł, i inicjatywa wyszła od nas, dlatego nie można mieć nam za złe, że my powielamy coś, bo to było Poseł Jerzy Żyżyński: wcześniejsze. Dobrze, że jest to rozwiązanie, że ministerstwo podjęło te działania, bo są one słuszne. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy tutaj dwa, (Poseł Bożena Szydłowska: Rozumiem, pozwoli- właściwie trzy elementy: zmiany w podatku docho- łam to wtrącić, bo jestem w podkomisji, która nad dowym zwalniające z podatku dochodowego dodatki tym pracowała.) energetyczne dla odbiorców wrażliwych, jak to się Tak, ale należałoby się odnieść do samej wysoko- mówi, następny element to kwestia opłat skarbowych ści dodatku energetycznego i to jest problem. Nale- i wreszcie trzeci ważny element to sprawa ewentual- żałoby się zastanowić nad podniesieniem w przyszło- nego wstrzymywania dostaw paliw, energii elektrycz- ści wysokości tego dodatku, bo to jest w sumie sym- nej i ciepła odbiorcom paliw gazowych, energii w go- boliczna kwota. Nawet jeżeli mówimy o opłacie skar- spodarstwach domowych, które mają problemy z opła- bowej, panie pośle, że to jest tylko 5 czy 10 zł, to tą za te media. Prawo i Sprawiedliwość popiera ten procentowo do uzyskiwanego dodatku to jest i tak projekt, jest on zresztą zgodny z naszym programem, bardzo dużo. ale chciałbym zwrócić uwagę na dwie kwestie, które Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludo- są jednak dyskusyjne. wego popiera przedstawiony projekt. Dziękuję bardzo. Całkowicie się zgadzam, że nie należy opodatko- wywać tego typu opłat, bo to po prostu nie ma sensu. Państwo pomaga, jednocześnie biorąc od tego podatek. Natomiast co do opłaty skarbowej nie mam pew- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ności. Miała ona pewien walor wychowawczy. Pro- sząc państwo, żeby w jakiś sposób zadziałało na na- Dziękuję panu posłowi. szą rzecz, ponosimy opłatę skarbową, która ma tro- Głos ma pan poseł Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Le- chę inną funkcje niż podatek. Niech wynosi 5 zł, ale wicy Demokratycznej. niech obywatel wie, że za pewne czynności trzeba jednak zapłacić, bo państwo ponosi koszty. Admini- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 233

Poseł Ryszard Zbrzyzny: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy kolejne Dziękuję panu posłowi. pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy, która Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna próbuje regulować oczywiste kwestie. Powiem, że Polska. nawet wstydliwe dla nas wszystkich kwestie, bowiem nie może być tak, że z jednej strony państwo czy sa- morząd lokalny udziela pomocy tzw. odbiorcy wraż- Poseł Andrzej Romanek: liwemu, a więc rodzinom czy osobom, które mają Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! bardzo niskie dochody i tak właściwie często ich nie Wysoka Izbo! Otóż zakres regulacji przygotowanych stać na to, żeby pokryć należności za energię elek- w projekcie poselskim jest dosyć oczywisty. Pierwszy, tryczną, za gaz, a z drugiej strony to samo państwo bardzo istotny zakres dotyczy zwolnienia przedmio- polskie ściąga z nich haracz w postaci opłaty skarbo- towego dodatku energetycznego z podatku dochodowej czy też podatku dochodowego od osób fizycznych. wego od osób fizycznych. Chodzi o art. 21 ustawy Po prostu brakuje tu pewnej korelacji między tymi o podatku dochodowym od osób fizycznych. To jest trzema ustawami, które regulują te kwestie. Chodzi zrozumiałe i jasne. Skoro dodatek mieszkaniowy jest o Prawo energetyczne, które wprowadza pojęcie od- zwolniony, to owo świadczenie w postaci dodatku biorcy wrażliwego i wszystkie konsekwencje z tego energetycznego też z tego podatku powinno być zwol- tytułu wynikające, a także ustawę o opłacie skarbo- nione. wej, zgodnie z którą za czynności skarbowe czy Druga kwestia dotyczy tego quasi-świadczenia urzędnicze każdy, kto ubiega się o pomoc w postaci publicznego czy świadczenia publicznego, jakim jest opłata skarbowa w wysokości 10 zł. Wydaje się ona dodatku energetycznego, musi dziś zapłacić 10 zł. niewielka, ale jeżeli zobaczycie państwo, jaka jest Jest jeszcze podatek dochodowy, a więc PIT, przy wysokość dodatku energetycznego – powołam się na którego rozliczeniu odbiorca wrażliwy musi wpisać obwieszczenie ministra gospodarki z 17 kwietnia tę pomoc uzyskaną w wyniku administracyjnej de- 2014 r. w sprawie wysokości dodatku energetycznego, cyzji wójta, burmistrza czy też prezydenta, konse- który obowiązuje od 1 maja 2014 r. do 30 kwietnia kwencją czego oczywiście jest podatek dochodowy 2015 r. – to zauważycie państwo, że dla osoby samot- w wymiarze co najmniej 18%. Nie mówię o przypad- nej jest to kwota 11,37 zł, dla rodziny liczącej od kach, kiedy jest to 32%, bo pewnie nie otrzymałby tej dwóch do czterech osób – 15,77 zł, a dla co najmniej pomocy. Z jednej strony te świadczenia pomocowe pięcioosobowej rodziny jest to 18,93 zł. Zatem te 10 zł mają wymiar kilkunastu, może w porywach dwudzie- jest elementem istotnym. Ta opłata skarbowa, która stu kilku złotych, a implikują koszty po stronie tego byłaby pobierana, powodowałaby, że osoba samotnie biednego odbiorcy wrażliwego. Myślę, że tę niegodzi- żyjąca otrzymywałaby 1,37 zł, a jeszcze wartość tego wość, tę niezręczność, tak to można też nazwać, de- świadczenia byłaby pewnie opodatkowana, a więc pewnie do tego interesu jeszcze by dopłaciła. likatnie mówiąc, powinniśmy wyeliminować z nasze- Są jeszcze kwestie proceduralne, na które chcę go obiegu prawnego. To jest jedna część tejże ustawy. zwrócić uwagę, a które nie do końca mnie przekonu- Druga część to ochrona tych wrażliwych odbiorców ją. Pierwsza sprawa dotyczy takiego aspektu, jak przed decyzjami administracyjnymi w okresie zimo- upoważnienie. Organ, o którym mowa w ust. 1, czyli wym. Możemy się dzisiaj sprzeczać na temat tego, wójt, burmistrz, prezydent, może upoważnić inną kiedy w Polsce zaczyna się zima i kiedy się kończy. osobę do wydawania decyzji w sprawach dodatku (Poseł Mieczysław Kasprzak: Klimat się zmienia.) energetycznego. Ten zapis miałby się znaleźć w usta- Oczywiście klimat się zmienia, pory roku się prze- wie Prawo energetyczne. Powołam się na przepis suwają. Jednak istotną sprawą jest idea, a idea jest art. 268a K.p.a., który mówi wyraźnie, że organ ad- taka, żeby w tym okresie, kiedy jest wzmożone zapo- ministracji publicznej może w formie pisemnej upo- trzebowanie na energię elektryczną, na gaz i na ważniać pracowników kierowanej przez siebie jed- utrzymanie pewnego minimum komfortu życiowego, nostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego nie było przypadku, że odbiorca wrażliwy, który nie imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do jest w stanie pokryć należności z tytułu energii, opła- wydawania decyzji, postanowień, zaświadczeń. To jest rzecz oczywista, dlatego że siłą rzeczy wójt, bur- ty za energię elektryczną i gaz, zostanie odcięty od mistrz, prezydent, ale też inne organy administra- tych źródeł energii. Byłoby to tragiczne, wręcz nie- cyjne sami decyzji nie wydają. Na pieczątkach, jak wybaczalne zdarzenie. państwo zauważycie, jest napisane: z upoważnienia Z tych względów, z oczywistych względów społecz- wójta, burmistrza, prezydenta. Kierownik jednostki nych Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej i kierownik działu wydają to, jest to albo w regula- popiera ten projekt i oczywiście będziemy pracować minie pracy, albo z indywidualnego upoważnienia. nad jego doskonaleniem w komisjach sejmowych. Więc pytanie, czy ta regulacja jest konieczna. Ona Dziękuję. (Oklaski) zaburzałaby to trochę, bo w tym wypadku, jeśli cho- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 234 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Andrzej Romanek Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dzi o wydawanie decyzji administracyjnych, tego Dziękuję panu posłowi. władczego rozstrzygnięcia organu administracyjne- Do pytań zgłosił się tylko pan poseł Ryszard go, stosujemy przecież przepisy Kodeksu postępowa- Zbrzyzny. nia administracyjnego. Zamykam listę pytających. Kolejna rzecz, na którą chciałbym zwrócić uwagę, Zakreślam limit czasu na zadanie pytania na a która budzi moje wątpliwości, to kwestia ochrony 1 minutę. tych odbiorców wrażliwych, a więc odbiorców, któ- rym przyznano dodatek mieszkaniowy. Wedle danych GUS jest to 407 tys. osób. Chodzi mi o ochronę Poseł Ryszard Zbrzyzny: i okres tejże ochrony. Znowu powołam się na ustawę o ochronie praw lokatorów, gdzie jest zakaz eksmisji, Dziękuję, panie marszałku. ale w okresie od 1 listopada do 31 grudnia. Może war- Panie Ministrze! Posługując się wyłącznie mate- to byłoby z takich regulacji, które już są utarte, funk- riałem, który jest w uzasadnieniu projektu ustawy, cjonują w naszym obiegu prawnym, skorzystać. War- chciałbym, żeby pan zechciał, panie ministrze, do- precyzować niektóre wielkości, które są tutaj zawar- to przyjąć takie regulacje w tymże przepisie ustawy te. Jeżeli z tytułu opłaty skarbowej dochód to 12 mln zł Prawo energetyczne odnośnie do okresu ochrony. w związku z tą grupą 407 tys. osób, które pobierały Zwrócę uwagę na jedną rzecz, proszę państwa. dodatek energetyczny, i gdyby z tego tytułu znieść Jeżeli termin początkowy, to początek miesiąca, je- obowiązki podatkowe wynikające z CIT-u, to w wa- żeli termin końcowy, to koniec miesiąca. Państwo runkach roku 2014 byłoby to średnio ok. 22 mln zł, natomiast przyjęliście: od 1 grudnia do 1 marca. Naj- razem – 34 mln zł, jeśli chodzi o opłaty na rzecz fi- delikatniej rzecz ujmując, jest to stwierdzenie niefor- skusa, generalnie rzecz ujmując. W tym kontekście tunne. Dlaczego do 1 marca, a nie do 31 marca? Pod- chciałbym zapytać, jaka jest łączna wysokość wszyst- kreślam więc: termin początkowy – początek miesią- kich dodatków energetycznych wypłaconych odbiorca, termin końcowy – koniec miesiąca. Sugeruję, żeby com wrażliwym w danym roku budżetowym, roku odwołując się właśnie do zapisów ustawy o ochronie obrachunkowym. praw lokatorów, przyjąć ten okres ochronny od 1 li- Z drugiej strony, jeżeli się mylę, to proszę sprosto- stopada… wać – dodatek energetyczny wypłacają (Dzwonek) (Poseł Adam Kępiński: Jak to zapisać?) gminy, samorządy ze swoich środków, ze swoich fi- Bardzo prosto – od 1 listopada do 31 marca. nansów, a podatki pobiera budżet centralny, więc jest (Głos z sali: Ooo...) to transfer pieniędzy z gmin do budżetu centralnego. I tyle. O to chodzi, bo nie do 1 marca. Byłoby to Czy to jest prawda? Dziękuję. tak, przepraszam, ni przypiął, ni przyłatał. Proszę mi pozwolić na takie określenie. (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Dobrze, że nie do 1 kwiet- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nia.) To już był żart. Dziękuję. W związku z powyższym Solidarna Polska ze Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- wszech miar popiera to rozwiązanie, tym bardziej że pana. minister zreflektował się i zawiesił pobór zarówno O udzielenie odpowiedzi na pytanie proszę sekre- podatku, chodzi o podatek dochodowy, jak też opłat tarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Janusza Cichonia. skarbowych w tym zakresie, uznając to za nieuzasadnione w relacji do wysokości świadczenia, które jest przyznawane. Sekretarz Stanu Solidarna Polska popiera te rozwiązania. Pewnie w Ministerstwie Finansów w toku prac troszeczkę je jeszcze doprecyzujemy, po- Janusz Cichoń: prawimy. Efekt będzie na pewno korzystny dla osób, które z tych świadczeń korzystają, a przecież takich Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie osób, jak wynika z danych GUS, jest niemało – 407 tys. Pośle! Przypomnę tylko, że rozwiązanie, o którym ludzi. To jest ważna rzecz, żeby tym ludziom pomóc, mówimy, chodzi o dodatek energetyczny, wprowadzo- ażeby to niewielkie świadczenie uzyskali jak naj- ne zostało w ubiegłym roku, obowiązuje od 1 stycz- mniejszym kosztem i jak najmniejszym wysiłkiem. nia. Jeśli o to chodzi, nie było wpływów ani z opłaty Ku temu zmierza ta regulacja. Solidarna Polska to skarbowej, ani z podatku, dlatego że już na starcie popiera i będzie procedowała nad tym projektem minister finansów wydał stosowne rozporządzenia ustawy w czasie dalszych prac w komisji. Dziękuję i zwolnił dodatek energetyczny z podatku, a także uprzejmie. z opłaty skarbowej. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 235

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 23. Janusz Cichoń porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o po- Nadrabialiśmy trochę w jakiejś mierze niedorób- datku od towarów i usług oraz niektórych in- kę, która pojawiła się w trakcie procesu legislacyjne- nych ustaw (druk nr 2263). go, bo nikt nie uwzględnił konsekwencji wprowadze- Proszę o zabranie głosu pana posła Ryszarda nia tego dodatku w ustawach podatkowych i w usta- Zbrzyznego w celu przedstawienia uzasadnienia pro- wie o opłacie skarbowej. Doraźnie sobie poradziliśmy, jektu ustawy. trudno też mówić o uszczupleniu. Potencjalnie mo- głoby to stanowić dochody, ale nie mieliśmy takiego zamiaru. Poseł Ryszard Zbrzyzny: Co do kwot, które przeznaczamy na dodatki energetyczne, to w tegorocznym budżecie jest to 114 mln zł. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak zapowia- Nie jest tak, jak mówił pan poseł. Owszem, wypłaca- daliśmy, oczywiście mówię tutaj w imieniu posłów ne jest to przez samorządy, ale refundowane z budże- wnioskodawców, a więc posłów Klubu Poselskiego tu państwa. Dziękuję bardzo. Sojusz Lewicy Demokratycznej, z początkiem tego (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Ze środków centralnych?) roku, kiedy w Wysokiej Izbie debatowaliśmy nad zmianą ustawy o podatku VAT m.in. w zakresie do- tyczącym odliczania czy skali odliczania podatku Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: VAT od zakupu samochodów osobowych do 3,5 t dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, oczy- Dziękuję panu ministrowi. wiście kosztów materiałów eksploatacyjnych do tych Pan poseł Kasprzak. samochodów, części zamiennych i obsługi, a więc Wydawało mi się, że nie wyrażał pan potrzeby zgodnie z tym, co zapowiedzieliśmy wówczas – że je- wystąpienia. żeli rządząca koalicja przyjmie ustawę czy takie roz- wiązanie, które nie pozwoli w pełni skorzystać ze Poseł Mieczysław Kasprzak: stuprocentowego odpisu w tym zakresie, Klub Posel- ski Sojusz Lewicy Demokratycznej zgłosi swój projekt Nie było, panie marszałku, pytań, ale były uwagi. ustawy idący właśnie w tym kierunku – ponieważ Myślę, że po części może słuszne, jak z tą jedynką tak właśnie się stało, uczyniliśmy tak, jak zapowie- tutaj – trzy trzeba było dodać, to takie niedopatrze- dzieliśmy. Na początku lutego bieżącego roku projekt nie. To jest, myślę, mały problem. Ujednolicenie, żeby ustawy o zmianie ustawy o podatku VAT autorstwa było to spójne z innymi ustawami, też nie rodzi ja- Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej kiegoś problemu. pojawił się w Wysokiej Izbie i został mu nadany sto- Natomiast jeżeli chodzi o te upoważnienia, były sowny numer. problemy, wątpliwości, zapytania. Zgadza się, że wójt Zdaniem naszym, a więc zdaniem wnioskodaw- osobiście nie podpisuje, ma upoważnienie, ale czy in- ców tegoż projektu ustawy o zmianie ustawy od to- stytucja na przykład w postaci ośrodka pomocy spo- warów i usług oraz niektórych innych ustaw, jedy- łecznej może dostać takie upoważnienie i w imieniu nym racjonalnym rozwiązaniem jest umożliwienie wójta realizować to zadanie? Uznaliśmy więc, że ten pełnego odliczania podatku VAT zawartego w cenie zapis jest potrzebny, żeby rozwiać tego typu wątpli- pojazdu wobec wszystkich aut, bez względu na ich wości. Dziękuję bardzo. rodzaj, zarejestrowanych w firmach i przeznaczonych do realizacji ich celów gospodarczych. Dzięki temu, działając zgodnie, i to należy podkreślić, z obowiązu- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: jącymi przepisami Unii Europejskiej, rząd Rzeczypo- spolitej Polskiej zachowa neutralność podatku VAT Dziękuję panu posłowi. dla przedsiębiorców, bo taka jest idea VAT-owskiej Zamykam dyskusję. dyrektywy Unii Europejskiej. Projekt ten dokładnie Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- idzie w tym kierunku. Problem tzw. prywatnego dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski użytku pojazdów służbowych czy pojazdów osobo- projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku docho- wych i służbowych używanych przez przedsiębiorców dowym od osób fizycznych oraz niektórych innych powinien zostać rozwiązany poprzez podatek docho- ustaw, zawarty w druku nr 2298, do Komisji Finan- dowy, a więc inną ustawę, ustawę CIT-owską. I takie sów Publicznych w celu rozpatrzenia. modele mają miejsce w bardzo wielu krajach Unii W dyskusji zgłoszono wniosek o skierowanie tego Europejskiej. Takie rozwiązania mają miejsce choćby projektu ustawy również do Komisji Gospodarki. u naszego zachodniego sąsiada. Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy Myślę, że warto powiedzieć coś także na temat w bloku głosowań. stanu prawnego, który reguluje to zagadnienie w Unii 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 236 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Ryszard Zbrzyzny się w krajowym porządku prawnym jakichkolwiek ograniczeń. Europejskiej i u nas, bo w Polsce mamy pomieszanie Oczywiście decyzja ta daje możliwość, jak powie- z poplątaniem, szczególnie w ostatnim okresie. Zgod- działem, ograniczenia zwolnienia, a nie obowiązek. nie bowiem z art. 168 dyrektywy VAT, bo tak skró- Rząd może też zastosować zwolnienia w mniejszym, towo należy nazywać tę dyrektywę 2006/112/WE, niż wnioskowano, wymiarze, ale na pewno nie w więk- podatnik co do zasady, podkreślam, co do zasady, jest szym, bo to jest granica, której się nie da przekroczyć. uprawniony do dokonania odliczenia podatku VAT W Polsce obowiązywała następująca zasada, któ- od zakupionych towarów i usług wykorzystywanych rej moc w dniu 31 grudnia 2013 r. wygasła: mieliśmy do czynności podatkowych. Neutralność podatku prawo do odliczenia 60% kwoty podatku VAT na- VAT, też należy podkreślić tę neutralność podatku leżnego od dostawy towarów, nie więcej jednak niż VAT, dla podatnika winna wyrażać się m.in. zapew- 6 tys. zł. Ograniczenie to także dotyczyło importu nieniem możliwości odzyskania podatku naliczonego oraz użytkowania wyżej wymienionych pojazdów, związanego z działalnością opodatkowaną. Wszyst- więc tych pojazdów do 3,5 t. Ta definicja była już kie korzystne dla podatnika konsekwencje wynika- przeze mnie przedstawiona, więc nie będę jej powta- jące z koncepcji neutralności podatku, bo to jest na- rzał. Jak powiedziałem, ograniczenie to dotyczyło czelna zasada, są traktowane w doktrynie wspólnego także pojazdów, które były leasingowane, na które systemu VAT jako fundamentalne prawo podatnika, były umowy najmu itd. Nie było odpisu VAT-u od na- a nie jego przywilej. To jest jego fundamentalne pra- bycia paliwa do napędu tych pojazdów. wo, a nie przywilej, o czym wielu, oczywiście prze- Wysoka Izba w momencie, kiedy obradowała i de- ciwników jakichkolwiek zwolnień, się wypowiadało. batowała na temat zmian w podatku VAT, była w nie- Wyjątki od zasady pełnego odliczania podatku VAT doczasie. Jak wcześniej przytoczyłem, zgoda europej- są oczywiście, to jest prawo każdego z krajów człon- skiej komisji VAT-owskiej została wydana 17 grudnia kowskich, ale ich ustanawianie odbywa się w okre- 2013 r. Przypomnę, że 31 grudnia wygasły nasze ślonej procedurze. Najpierw musi być wniosek zain- możliwości zastosowania innych zasad niż ta gene- teresowanego kraju, później jest odpowiedni komitet, ralna zasada 100-procentowego zwolnienia. I co mamy? komitet VAT-owski, nazwijmy to roboczo, i później są Dopracowaliśmy się luki, która została bardzo efek- decyzje. tywnie wykorzystana przez przedsiębiorców. A więc A więc chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że w pierwszym kwartale roku 2014 można było odli- w czerwcu roku 2013 rząd Rzeczypospolitej Polskiej czyć 100%, bowiem to jest generalna zasada wynika- skorzystał z tego rozwiązania, a mianowicie wystąpił jąca z prawa europejskiego. z wnioskiem do Komisji Europejskiej dotyczącym Aby zobaczyć, jakie są statystyki, jeśli chodzi możliwości stosowania ograniczenia prawa do odli- o ruch na rynku samochodów, to odsyłam do roczni- czania podatku VAT z tytułu nabycia samochodów ka statystycznego i do komunikatu GUS-owskiego. osobowych i innych pojazdów samochodowych o do- Jest nadzwyczajny ruch. Trudno się nie dziwić, bo- puszczonej masie całkowitej do 3,5 t wykorzystywa- wiem przedsiębiorcy zauważyli i ci, którzy zamierza- nych do celów mieszanych, tj. działalności gospodar- li kupować samochód, tym bardziej zauważyli, że jest czej i celów prywatnych. Wnioskiem tym objęto rów- niepowtarzalna okazja, żeby ponieść mniejsze koszty nież ograniczenie prawa do odliczenia przy zakupie zakupu samochodu w celu prowadzenia działalności kosztów paliw wykorzystywanych do napędu oraz gospodarczej. I kupili te samochody, wykorzystując innych wydatków eksploatacyjnych związanych z tymi 100-procentowy odpis podatku VAT. Ale rządząca pojazdami. Tak brzmiał wniosek rządu polskiego koalicja od 1 kwietnia zlikwidowała tę możliwość. Od z czerwca roku 2013. A więc to nie jest prawda, że 1 kwietnia roku 2014 obowiązuje zasada 50-procen- Unia Europejska nałożyła na nas obowiązek częścio- towego odpisu od zakupu samochodów. Nie ma tutaj wego odliczania czy wprowadzenia możliwości częś- limitu 6 tys. zł i przynajmniej w tym zakresie to jest ciowego odliczania podatku VAT dla przedsiębiorstw akurat dobre rozwiązanie, natomiast jeśli chodzi w tym zakresie. I w dniu 17 grudnia 2013 r. Rada o 50-procentowy tylko odpis, to niekoniecznie. Mało w drodze decyzji upoważniających Rzeczpospolitą tego, nie ma żadnej ulgi z tytułu zakupu paliwa do Polską do stosowania środków stanowiących odstęp- tych samochodów. Pojawi się ona dopiero od 1 lipca stwo od art. 26 tejże dyrektywy w sprawie wspólnego roku 2015. I to jest cała niedoskonałość tego rozwią- systemu podatkowego od wartości dodanej udzieliła zania. Niedoskonałość ta doprowadza do patologii, Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenia na wprowadze- szczególnie na rynku obrotu paliwami samochodo- nie wnioskowanego ograniczenia. Decyzja jako akt wymi, gdzie szara strefa rośnie w ogromnie szybkim prawa wtórnego jest wiążąca dla jej adresatów. Ozna- tempie, z negatywnymi skutkami dla budżetu pań- cza to, że państwo członkowskie jest upoważnione, stwa. Gdyby takie rozwiązanie nie zostało zastoso- a nie obowiązane, żeby sprawa była jasna, do wpro- wane, to każdy przedsiębiorca pewnie, kupując pali- wadzenia ograniczeń jedynie w zakresie, w jakim wo, od którego ma 100-procentowy odpis podatku została na to wyrażona zgoda przez Radę. Samo wy- VAT, zadbałby o to, żeby mieć fakturę VAT-owską. danie tej decyzji nie jest równoznaczne z pojawieniem Mając fakturę VAT-owską, oczywiście ograniczałby 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 237

Poseł Ryszard Zbrzyzny Poseł Marcin Kierwiński: tę tzw. szarą strefę, bowiem nikt nie kupowałby od Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! nikogo pod stołem, bez jakiejkolwiek ewidencji. Jak powiedział pan poseł wnioskodawca, rzeczywi- A więc dzisiaj konsekwencją wprowadzenia tych- ście na ten temat debatowaliśmy w Wysokiej Izbie nie że ograniczeń, które obowiązują od 1 stycznia roku dawniej, jak cztery miesiące temu. Wtedy Wysoka 2014 – ze względu na niewielkie ograniczenia istnie- Izba przyjęła kompleksowe rozwiązanie tego proble- jące w krajach ościennych, szczególnie tuż za naszą mu, rozwiązanie, które jest spójne, logiczne, wzoro- granicą południową i zachodnią – jest obserwowana wane na tego typu rozwiązaniach obowiązujących migracja polskich firm, szczególnie z terenów przy- w większości krajów Unii Europejskiej. Dziś do tej granicznych, na tereny Słowacji czy Czech, gdzie są dyskusji wracamy, choć mam wrażenie, że niewiele 100-procentowe odpisy od tego typu czynności, kup- zmieniło się przez te cztery miesiące i pewnie argu- na samochodów i ich eksploatacji, oczywiście ze szko- menty po obu stronach będą bardzo, bardzo zbliżone dą dla polskiego rynku pracy, polskiej gospodarki i pewnie większości sejmowej, która przyjęła rozwią- i jej rozwoju. Bowiem, jak powiedziałem, pełną, ge- zanie aktualnie obowiązujące, nie uda się przekonać neralną, zasadę 100-procentowego odpisu stosują posłów opozycji do tego, że rozwiązania te są mimo Czesi, Słowacy i, praktycznie rzecz biorąc, prawie wszystko logiczniejsze, spójniejsze i lepsze dla pol- w 100% Niemcy. A więc te fakty wskazują na to, że skiej gospodarki. nasz przedsiębiorca, choćby nawet z tego względu, jest Pan poseł Zbrzyzny powiedział, że w aktualnym mało konkurencyjny w zderzeniu z przedsiębiorcami stanie prawnym nie ma możliwości 100-procentowe- z sąsiednich krajów i firmami tam funkcjonującymi. go odliczenia podatku VAT od nabycia samochodów Na europejskim rynku, w momencie kiedy są orga- osobowych. Jest to tylko pół prawdy, bo taka możli- nizowane przetargi, a szczególnie w tych okolicach, wość oczywiście istnieje, jest tylko jeden warunek: w tym regionie, nasze firmy często nie są w stanie dany przedsiębiorca musi w sposób jasny i czytelny wygrywać tych przetargów, bowiem już na wstępie zadeklarować, że ten samochód wykorzystywany jest mają większe koszty funkcjonowania. tylko do prowadzenia działalności gospodarczej, nie Myślę, że czas z tym skończyć. Proponujemy w na- jest wykorzystywany do użytku prywatnego. Jeżeli szym projekcie ustawy – już bez wchodzenia w szcze- zadeklaruje użytek mieszany, czyli zarówno do pro- gółowe zapisy, bowiem idea tam jest oddana – pełne wadzenia działalności gospodarczej, jak i do użytku odliczenie VAT-u na zakup samochodów, na paliwo prywatnego, to ten odpis jest 50-procentowy i wyda- do ich eksploatacji i na ich obsługę. Spowoduje to je się to jak najbardziej logiczne. uproszczenie procedury rozliczeń, rozwój mikro- i ma- To, co bardzo charakterystyczne w projekcie So- łych przedsiębiorstw, obniżenie kosztów pozyskania juszu Lewicy Demokratycznej, to kwestia takiego narzędzi pracy, nakręci koniunkturę mimo wszyst- niefrasobliwego podejścia do kwestii budżetowych. ko, zadba o to. Ta sytuacja spowoduje, że zachowamy W uzasadnieniu do tego projektu ustawy naprawdę miejsca pracy albo nawet będziemy mieli ich większą nie można dostrzec jakiejkolwiek oceny skutków tej liczbę. Przypomnę, że w przemyśle motoryzacyjnym regulacji dla budżetu państwa. Znajdują się tam trzy i wokół niego, przy produkcji, usługach itd., zatrud- zdania, powołanie na analizy Instytutu Badań Ryn- nionych jest około miliona obywateli Rzeczypospoli- ku Motoryzacyjnego, te badania nie są dołączone, nie tej. Myślę, że w jakimś stopniu możemy wyelimino- są przeanalizowane, natomiast tak na dobrą sprawę wać czy ograniczyć szarą strefę, jeśli chodzi o handel potencjalne skutki dla budżetu państwa są całkowi- paliwami, z pozytywnymi konsekwencjami dla bu- cie przemilczane. Zwracam uwagę, że zgodnie z sza- dżetu państwa, bowiem, jak się szacuje, ta szara stre- cunkami Ministerstwa Finansów w roku 2014, gdy- fa to kilka miliardów mniej przychodów budżeto- byśmy przyjęli rozwiązania proponowane przez So- wych. jusz Lewicy Demokratycznej, ubytek dochodów bu- A więc zwracam się w imieniu posłów wniosko- dżetu państwa mógłby wynieść ponad 5 mld zł wzglę- dawców do Wysokiej Izby o przekazanie tego projek- dem stanu prawnego, który mieliśmy w roku 2013. tu ustawy do stosownej komisji i potem przyjęcie go. Narodowy Bank Polski, który przesłał opinię do tego Dziękuję za uwagę. projektu, idzie w swoich wyliczeniach jeszcze dalej, mówi o 7 mld. Panie pośle, mówił pan o jedynym racjonalnym rozwiązaniu. Nie wiem, czy racjonal- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nym rozwiązaniem jest zafundowanie budżetowi państwa ubytku w roku 2014 na poziomie, niezależ- Dziękuję panu posłowi. nie, czy zgodnie z szacunkami rządowymi, 5 mld zł Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- czy 7 mld zł. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- Pan poseł Zbrzyzny mówił o neutralności podat- czeń w imieniu klubów i koła. kowej. Pragnę zwrócić uwagę, że ta neutralność mo- Otwieram dyskusję. głaby być zachowana przy 100-procentowym odlicze- Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marcin niu, ale pod jednym warunkiem – gdyby każde indy- Kierwiński, Platforma Obywatelska. widualne użycie samochodu do celów prywatnych 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 238 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Marcin Kierwiński od paliw itd. Trudno nie zgodzić się z posłem wnio- skodawcą, że tak naprawdę polski rząd wykazał się było opodatkowywane. Powoływał się pan tutaj na nadgorliwością, jeśli chodzi o stosowanie prawa eu- przykład niemiecki – tak jest właśnie w Niemczech. ropejskiego, bo co do zasady prawo europejskie ze- Tylko w tej sprawie jest jeden szkopuł – każdy przed- zwala na pełne odliczanie podatku VAT, natomiast siębiorca musiałby prowadzić stosowną ewidencję rząd dobrowolnie wystąpił z własnym wnioskiem, użytkowania prywatnego. Co oznacza taka ewiden- żeby bardziej łupić swoich przedsiębiorców, nie zacja? Oznacza to, że byłby to większy nakład pracy, chowując oczywiście należytego starania o konku- a co za tym idzie – także większe koszty. Nie mówiąc rencję. Dziwnie zabrzmiało mi w uszach stwierdzenie już o tym, że pewnie większy wysiłek systemu podat- pana posła, że obecne rozwiązanie jest lepsze, sku- kowego, instytucji podatkowych, aby poprawność teczniejsze, właściwsze dla polskiej gospodarki. Nie, takich ewidencji sprawdzać, co pewnie prowadziłoby panie pośle. Jak pan powiedział w drugim akapicie, w ostatecznym rozrachunku do wielu konfliktów ono rzeczywiście jest lepsze, skuteczniejsze, ale dla i sporów pomiędzy organami podatkowymi a podat- ściągania podatków. Kwoty, które padały, świadczą nikiem. Aktualnie obowiązujący system, czyli ten o tym, że jeśli mamy zasilić budżet państwa i możemy system z jednej strony 100-procentowego odliczenia, o tym dyskutować tak czy inaczej, to nie mówmy jeżeli pojazd jest wykorzystywany tylko i wyłącznie do celów służbowych, lub 50-procentowego, gdy są to przynajmniej, że jeśli ściągamy z gospodarki i z przed- cele mieszane, pod tym względem wydaje się bardziej siębiorców 5 czy 7 mld, jak to było wspominane, to przejrzysty i de facto mniej kosztowny. jest to lepsze rozwiązanie dla gospodarki. Mówił pan, jakie rozwiązania są w krajach Unii (Poseł Marcin Kierwiński: Prostsze.) Europejskiej. Pragnę zwrócić uwagę, że znakomita To już jest trochę przewrotność, bo jeśli ściągamy większość krajów Unii Europejskiej zdecydowała się w formie podatków, to nie mówmy, że jest to lepsze w ogóle nie wprowadzać odliczenia, bo 13 krajów ta- rozwiązanie. Przynajmniej na tyle bądźmy uczciwi kiego odliczenia VAT-u nie stosuje. Są to kraje chyba w tej dyskusji. Pełne odliczanie tego podatku VAT bogatsze od Polski, takie chociażby jak Francja, Da- oczywiście jest możliwe, ale z jaką biurokracją z ko- nia czy Szwecja. lei. Wymagana jest ogromnie zbiurokratyzowana Szanowni państwo, z tych powodów, to znaczy ewidencja przebiegu tych pojazdów, zamiast pójść pominięcia jakiejkolwiek (Dzwonek) oceny skutków właśnie w odwrotną stronę: co do zasady zwolnienie, budżetowych tej regulacji, ale także pewnego elemen- a jeśli już ewidencja, to do celów prywatnych. Teraz tarnego bezpieczeństwa budżetu państwa, w imieniu akurat zrobiliśmy to odwrotnie. klubu Platformy Obywatelskiej zgłaszam wniosek Oczywiście były wspomniane niedoskonałości, o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. które pewnie wynikały z tego, że byliśmy w trakcie Ten projekt jest nie do końca przemyślany, nie do uchwalania. Druk wpłynął, jak tu czytam, 5 lutego, końca przeliczony i, na koniec, nie żebym chciał wy- a ustawa, która została uchwalona, która w tej chwi- tykać niedoskonałości, ale w tym projekcie znajduje li obowiązuje, została uchwalona 7 lutego, a więc się wiele postulatów, wiele zmian, które już dawno w sposób oczywisty jest tak, że modyfikujemy tutaj zostały wprowadzone. Choćby z tego powodu ten pro- np. art. 88a, który już został w tamtej ustawie uchy- jekt nie jest najlepiej przygotowany, tak że raz jeszcze lony, itd. To są oczywiście niedoskonałości legislacyj- ponawiam wniosek o odrzucenie tego projektu w pierw- ne wynikające z nałożenia się czasowego prac nad Oklaski szym czytaniu. Dziękuję. ( ) tym projektem i z drugiej strony nad uchwaleniem projektu rządowego. Natomiast co do idei powinni- śmy dbać o to, aby polscy przedsiębiorcy byli konku- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: rencyjni na rynku, bo oczywiście przywoływanie Dziękuję panu posłowi. gorszych przykładów też ma sens, ale jeśli chodzi Głos ma pan poseł Henryk Kowalczyk, Prawo o sąsiadów: Niemcy, Czechy, Słowację, to akurat te i Sprawiedliwość. rozwiązania są znacznie korzystniejsze niż w Polsce. Jeśli chodzi o transport i usługi tego typu, to powin- niśmy porównywać się z najbliższymi sąsiadami i dbać Poseł Henryk Kowalczyk: o konkurencyjność polskich przedsiębiorców. Dlatego też w imieniu klubu Prawo i Sprawiedli- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sej- wość wnioskuję, aby ten projekt skierować do prac mie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- w komisji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ustaw, zawartego w druku nr 2263. Faktycznie nie tak dawno dyskutowaliśmy na te- Dziękuję. mat odliczania podatku VAT od samochodów do 3,5 t, Głos ma pan poseł Łukasz Gibała, Twój Ruch. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 239

Poseł Łukasz Gibała: niły, dlatego w komisji należałoby go dopracować pod względem legislacyjnym. Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Mi- Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Panie Mini- nistrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić strze! Może ustalmy jedną rzecz. Jakie jest meritum stanowisko Klubu Poselskiego Twój Ruch wobec pro- naszego sporu? Otóż z jednej strony mamy dobro jektu ustawy złożonego przez SLD. Jest to noweliza- polskiej gospodarki, a z drugiej strony bodziec fiskal- cja ustawy o VAT zawarta w druku nr 2263. ny. Rząd oczywiście nie chce, nie zgadza się i nie- Historia tego projektu ustawy jest związana z cha- ustannie blokuje te korzystne w tym wypadku dla rakterystycznymi dla Polski przepisami, jeśli chodzi przedsiębiorców rozwiązania ze względu na złą sytu- o odliczanie podatku VAT od samochodów. General- ację budżetu i na gigantyczne zadłużenie sektora fi- nie co do zasady jest tak, że w krajach Unii Europej- nansów publicznych. skiej obowiązuje metoda polegająca na tym, że jeśli To zadłużenie, które wynosi już prawie 1 bln zł, jakieś przedsiębiorstwo kupuje jakieś towary, jakieś gdy chodzi o dług jawny, a prawie 3 bln, gdy chodzi usługi, to może odliczyć VAT. Ponieważ VAT jest po- o dług ukryty, dodatkowo co roku sam budżet gene- datkiem od konsumpcji, w związku z tym, jeśli coś ruje deficyt w wysokości ponad 40 mld, w tym roku jest potrzebne z punktu widzenia prowadzenia dzia- będzie to prawie 50 mld, powoduje, że rząd szuka łalności gospodarczej, to VAT się oczywiście odlicza. wszędzie, gdzie się da, dodatkowych źródeł przycho- W Polsce od dawna obowiązywała inna zasada, du i oszczędności. jeśli chodzi o zakup samochodów. Było to możliwe na Tyle że z drugiej strony trzeba zważyć zupełnie mocy decyzji derogacyjnej, czyli Unia Europejska inny interes, interes całej gospodarki i fakt, że im zgodziła się na odstępstwo od stosowania w Polsce niższe obciążenia podatkowe, tym oczywiście gospo- tej ogólnej zasady. Ponieważ decyzja derogacyjna obo- darka szybciej się rozwija. Tu jest fundamentalna wiązywała do końca zeszłego roku, w związku z tym różnica pomiędzy Twoim Ruchem a rządem. My uwa- rząd wystąpił ponownie o przedłużenie tego okresu żamy, że obecnie te obciążenia są już na tyle wysokie, że nie ma sensu dalsze zaciskanie tej pętli fiskalnej, i dostał zgodę w grudniu zeszłego roku. Było mało tylko należy podatki obniżać, a pokrycia źródeł do- czasu, więc od 1 stycznia przez krótki okres ok. 2 datkowego deficytu należy szukać w oszczędnoś- miesięcy obowiązywały korzystniejsze dla przedsię- ciach, w nieefektywnych wydatkach, we wzroście biorców przepisy, jeśli chodzi o możliwość odliczania liczby urzędników, bo cały czas ta liczba rośnie, w re- VAT od samochodów. Potem, jakieś 4 miesiące temu, formie KRUS czy w reformie emerytur służb mun- dokładnie w marcu, na początku marca, rząd uchwa- durowych i wielu innych rzeczach, gdzie rzeczywiście lił nowelizację ustawy o VAT, która obowiązuje obec- – jak nawet niedawno wskazywała w swoim raporcie nie i na mocy której nie można odliczać VAT od sa- Komisja Europejska – funkcjonują różnego rodzaju mochodów, od paliwa i od napraw w wysokości 50%, nieuzasadnione przywileje. z tym że od paliwa to jest 0%, a będzie 50%. Będzie Do tego zaciskanie pętli fiskalnej często przynosi albo nie będzie, taka jest obietnica rządu i tak to efekty odwrotne od zamierzonych. W sensie teore- zostało zapisane. Miejmy nadzieję, że rząd jej nie tycznym jest znane zjawisko, które ilustruje krzywa będzie przesuwał w czasie wskutek kolejnej noweli- Laffera, i w sensie praktycznym ono już kilka razy zacji. Ma być 50% od połowy przyszłego roku, a obec- w Polsce występowało. Przy podwyżkach akcyzy, nie jest 0%. w ogóle przy podwyżkach podatków pośrednich W trakcie prac nad tą ustawą Twój Ruch zgłaszał wpływy zamiast rosnąć spadały. Znane są takie przy- 3 poprawki. Te poprawki zmierzały do tego, ażeby padki, nie będę ich przywoływał, bo czas mojego wy- przepisy były korzystniejsze dla przedsiębiorców, stąpienia się kończy. a mianowicie żeby można było odliczać co do zasady W związku z tym gorąco apeluję do rządu, żeby się 100% od zakupu pojazdu, od wydatków eksploatacyj- zastanowił nie tylko nad tym projektem, ale w ogóle nych oraz od paliwa. Te poprawki nie przeszły, w związ- nad strategią (Dzwonek), bo moim zdaniem to jest dro- ku z tym potem głosowaliśmy przeciwko ustawie jako ga donikąd. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski) całości. Dzisiaj mamy projekt SLD, który jest tożsamy z jedną z naszych poprawek, bo również zmierzała Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ona do tego, aby można było w 100% odliczać ten VAT przy zakupie paliwa, wydatkach eksploatacyjnych i za- Dziękuję. kupie samochodów. W związku z tym Twój Ruch bę- Głos ma pan poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie dzie konsekwentnie popierał ten projekt, będziemy Stronnictwo Ludowe. za skierowaniem go do dalszych prac w komisji i za tym, żeby Wysoka Izba go uchwaliła. Zdajemy sobie sprawę z niedociągnięć legislacyjnych, które wyni- Poseł Mieczysław Kasprzak: kają z faktu, że został on przygotowany zanim jeszcze weszła w życie ostatnia nowelizacja ustawy o VAT, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! a co za tym idzie po prostu pewne przepisy się zmie- Materia, nad którą przyszło nam teraz debatować, 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 240 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Mieczysław Kasprzak dodanej. Jego budowa jest, że tak powiem, bardzo prosta. jest skomplikowana i trudna, od dawna, nie od dzisiaj To, co tu dzisiaj robicie, wygląda de facto w ten wywołuje emocje. Wysłuchaliśmy już od wielu przed- sposób, że jest to podatek od luksusu, jest to podatek mówców historii stosowania VAT-u na pojazdy, ja już akcyzowy. Właściwie trudno zgadnąć, jaki to jest ponie będę tego powtarzał. Zgoda, myślę, że należałoby datek, bo zrobiliście z tego podatku już takiego ka- się zgodzić z tymi argumentami, że trzeba stosować rakana, że Europa czegoś takiego nie widziała. takie rozwiązania, które będą sprzyjać przedsiębior- Dzisiaj mamy stan prawny, który w ogóle wypacza com, wspierać przedsiębiorców. Metod i sposobów stan rzeczy. Dyrektywa 2006/112/WE wcale nie żąda mamy wiele, chociażby upraszczanie prawa, tworze- od nas takiego stanu rzeczy, a tylko dlatego, że uwa- nie lepszego prawa itd. żacie, pozornie uważacie, że tu dojdzie do uszczuple- Prawo podatkowe. Podatki muszą być w jakiś spo- nia wpływów podatkowych do budżetu państwa, sób zbierane, ściągane. Na pewno są one dokuczliwe proponujecie takie kalekie rozwiązania. dla przedsiębiorców. Chodzi o to, żeby one były racjo- Po pierwsze, dziś istnieją firmy posiadające w swo- nalne. Skoro ten system VAT w przypadku samocho- jej flocie auta, które nazywają się ciężarowe, które dów został niedawno określony i przyjęty, to trudno mają kratki, homologacje itd., a wcale nie musiałyby byłoby go w tej chwili zmieniać, tym bardziej że kosz- ich mieć, nie byłoby konieczne kombinowanie, dlate- ty są tu dość duże. Mówiło się o kwocie od 5 do 7 mld go że jeżdżą nimi przedstawiciele i spokojnie mogliby zł. Dzisiaj to nie jest bez znaczenia, bezzasadne by- mieć auta osobowe, wcale nie trzeba by było kombi- łoby zrobienie takiej wyrwy w budżecie. Zadłużenie nować. Do tego od 1 kwietnia tego roku ta ustawa, jest i procedura nadmiernego deficytu została tylko którą raczyliście spłodzić, obowiązuje, to są już blisko zawieszona, a nie uchylona, to też należy brać pod 2 miesiące. Jestem ciekawy, jakie są dane, które już uwagę. Dlatego nie możemy pozwolić na to, żeby spłynęły do urzędów skarbowych. To po pierwsze. w dalszym ciągu powiększać zadłużenie, tym bar- Po drugie, jest już pewna praktyka i studium dziej że są inne wydatki, może bardziej racjonalne, przypadków. Pytam np. o przedsiębiorstwa taksów- o których dzisiaj cały dzień dyskutujemy. Mam na kowe, bo z natury rzeczy najczęściej są to przedsię- myśli poprzedni projekt, o którym mówiliśmy, dodat- biorstwa jednoosobowe, które korzystają z samocho- ki energetyczne, trzeba by pomagać najbiedniejszym dów osobowych. Dziś zmuszone są one do prowadze- osobom, które żyją w naszym kraju. Stosujemy doda- nia ewidencji, ale istnieje taka groźba, że jeżeli tak- tek energetyczny w wysokości 11 zł – śmieszna spra- siarz ma firmę zarejestrowaną w domu i podjedzie wa. Tu też należałoby powiedzieć, krzyknąć z trybu- tym autem pod dom, to w tym samym momencie ny: trzeba to podnieść dwu-, trzy- czy czterokrotnie, używa go do celu prywatnego i spada ze 100% odli- bo to na pewno nikogo nie uszczęśliwia! Ale tak jest czenia do 50% w sensie eksploatacji, a z paliwem do i to funkcjonuje. zera, bo wykombinowaliście sobie taki okres do Przychylamy się do wniosku o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo. 30 czerwca 2015 r., że od paliwa nie będzie żadnego (Oklaski) odpisu. Jako poseł z Opolszczyzny mogę powiedzieć, że jest u nas mnóstwo przedsiębiorstw, które dowożą ludzi busami za granicę do pracy. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziś trudno właściwie zastosować rozwiązania prawne, które proponujecie, żeby to było w ogóle nor- Dziękuję panu posłowi. malne i osiągalne. Każdy kierowca musiałby odsta- (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Co ty mówiłeś? Zawiod- wiać auto do bazy, żeby nie narazić się opresyjnemu łeś mnie.) urzędnikowi, gdyby wożąc ludzi gdzieś po terenie, Głos ma pan poseł Adam Kępiński, Sojusz Lewicy podjechał pod własny dom. Uważam, że znowu po Demokratycznej. prostu zastawiono pułapkę na przedsiębiorców, bo interpretacja tego, jak to będzie wykonywane w rze- czywistości, może właściwie tylko i wyłącznie pognę- Poseł Adam Kępiński: bić przedsiębiorców. Przypomnę, że Sojusz Lewicy Demokratycznej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem- uważa, że powinno być normalnie i po europejsku, ność zaprezentować stanowisko klubu Sojusz Lewicy czyli VAT powinien być odliczony od środka trwałego Demokratycznej wobec projektu z druku nr 2263 w całości i kosztów eksploatacji, w tym paliwa. To zmieniającego ustawę o podatku VAT, najogólniej bardzo istotne. Przedsiębiorcy radzą sobie tak czy mówiąc. Choć, proszę państwa, mam wielką wątpli- inaczej. Oni założą te ewidencje, znowu będą zbiuro- wość, czy my w ogóle rozmawiamy o VAT, dlatego że kratyzowani, znowu dorzucicie ewidencję i biurokra- konstrukcja tego podatku w tej ustawie nie przypo- cję, ale na pewno nic z tego nie wyniknie, a nie ma mina już ustawy o VAT. Ustawa o VAT wbrew pozo- to już właściwie nic wspólnego z podatkiem VAT, rom jest bardzo prosta i tłumaczy się wprost z an- który powinien być jasny, czytelny, przejrzysty i pro- gielskiego: value added tax, czyli podatek od wartości sto rozliczany. Dzisiaj są limity, mamy terminy 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 241

Poseł Adam Kępiński całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, ale dla samocho- dów z kratką. Takie niestety są fakty. i mamy w ogóle wątpliwą sytuację prawną, jak to To powoduje, że polski przedsiębiorca ponosi kosz- powinno wyglądać. ty związane niestety z nieudolnością polskiego rządu, Będę namawiał Wysoki Sejm, aby projekt tej usta- który nie potrafi zapewnić sobie dochodów w budże- wy trafił do prac komisji. Dziękuję bardzo. Oklaski( ) cie państwa z uwagi na fakt, że wydaje gigantycznie dużo środków chociażby na administrację, o czym mówimy już od lat, ażeby te środki na administrację Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: zmniejszyć. To są gigantyczne pieniądze. Te pienią- dze są właśnie na wydatki administracyjne po to, Dziękuję. żeby Platforma Obywatelska, panie pośle, ale nie Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna tylko, bo też PSL, miała swoich wyborców i cieszyła Polska. się wygraną, żeby m.in. kupować te głosy. Za to pła- cą polscy przedsiębiorcy. To po prostu wstyd, panie pośle. A Platforma miała być partią, która dba o pol- Poseł Andrzej Romanek: skich przedsiębiorców. A jak Platforma dba o polskich przedsiębiorców, to widzimy: gdzie tylko może, to ich Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka łupi na każdym kroku. Platforma Obywatelska to Izbo! Otóż po raz kolejny dyskutujemy w Sejmie na taki dobry zbój – łupi, gdzie może. temat niezwykle istotny, bo przecież z punktu widze- Tutaj jest właśnie kolejny przykład tego, jak Plat- nia przedsiębiorcy kwestia neutralności podatkowej forma potrafi złupić polskich przedsiębiorców. Za- podatku VAT jest rzeczą kluczową, a więc na temat miast możliwości 100-procentowego odliczenia tego kwestii pełnego odliczenia podatku VAT od zakupu podatku naliczonego od podatku należnego przedsię- samochodów osobowych i innych pojazdów samocho- biorcy mogą odliczyć 60%, ale nie więcej niż 6 tys. zł. dowych o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, (Poseł Marcin Kierwiński: Tak było.) a także ponownie debatujemy na temat odliczenia Tak było, tak? Teraz 50%… podatku VAT od zakupywanego przez przedsiębior- (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Do końca roku…) ców paliwa. Tak, przepraszam. Oczywiście mamy świadomość, że te samochody W każdym razie problem polega też na tym, panie bywają, rzadko kiedy, ale pewnie bywają, wykorzy- pośle, że zamiast iść w dobrym kierunku poszliście stywane nie tylko do celów związanych z prowadzoną w odwrotnym kierunku, nie daliście szansy. Ta usta- działalnością gospodarczą. Wiele osób, które prowa- wa jest szansą na to, żebyście się zreflektowali i dali dzi działalność gospodarczą, być może i w takim za- polskim przedsiębiorcom odetchnąć. To, co podkre- kresie wykorzystuje te samochody, ale przecież polski ślacie, że jest z tego tytułu ubytek dla budżetu na ustawodawca z tym faktem się liczy. Tak się dzieje poziomie 5–7 mld zł, chyba nie odpowiada prawdzie, w Niemczech, w wielu innych krajach i nikt nie robi bo to dowodziłoby, że Polacy nabywają nieprawdopo- z tego powodu żadnych problemów, że ktoś, prowa- dobne liczby samochodów osobowych… dząc działalność gospodarczą, w jakimś zakresie wy- (Poseł Marcin Kierwiński: W tym projekcie jest korzysta ten samochód do celów prywatnych. Tam są też paliwo.) pełne zwolnienia podatkowe, jest możliwość pełnego …na potrzeby prowadzonej działalności gospo- odliczenia podatku naliczonego od podatku należne- darczej i nic nie robią, tylko cały czas jeżdżą po na- go w myśl zasady, która jest zawarta w dyrektywie szym kraju. Pewnie jeżdżą, ale chyba nie w takim Unii Europejskiej, dyrektywie VAT-owskiej, tzw. neu- stopniu. tralności podatku VAT. A więc te kwoty i te wielkości są z całą pewnością A zatem żeby nie było takiej sytuacji, że przedsię- przesadzone i w czasie ostatniej debaty, która była tu biorca, który nabył samochód, ma prawo do odlicze- prowadzona w kwietniu albo bodajże w marcu tego nia tylko części tego podatku VAT-owskiego, zapła- roku właśnie w tej sprawie, wszyscy podkreślali, że te conego przecież przy nabyciu tego samochodu czy wielkości są z całą pewnością przesadzone. Jeżeli mó- wykorzystywaniu go w inny sposób na podstawie wicie o kwocie między 5 mld zł a 7 mld zł, to tak na- umowy o korzystaniu czy umowy leasingu, dzierża- prawdę mylicie się o 50%. To ile to jest? 5 mld zł czy wy lub też najmu. 7 mld zł ewentualnych ubytków dla budżetu państwa. Polska na wniosek rządu Platformy Obywatel- Ale na co zwracam uwagę i o co będę pytał pana skiej wespół z PSL w 2011 r. i w 2012 r. dwa razy ministra? Być może jest tak, jak piszą tu projekto- skorzystała z tej derogacji przewidzianej w dyrekty- dawcy, że z uwagi na fakt, iż to odliczenie byłoby wie VAT-owskiej: pierwszy raz w tym okresie dwu- pełne, liczba nabywanych pojazdów zrekompensowa- letnim, drugi raz w latach 2011–2013, a teraz ponow- łaby w pewnym okresie, nie od razu, ubytki, o któ- nie od kwietnia do roku 2015 r., z tą tylko różnicą, że rych mówimy. Nie wiemy, czy to są 3 mld zł, czy w tym okresie możliwość odliczenia pełnej kwoty 2 mld zł… tego podatku będzie dla samochodów osobowych (Poseł Marcin Kierwiński: Panie pośle, przecież i pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie VAT by się odliczał.) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 242 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Poseł Andrzej Romanek złożyli? W jaki sposób prowadzone byłoby opodatkowanie prywatnego użycia samochodu służbowego? Odlicza się, wiem. Z uwagi na większe nabycie Dziękuję. (Oklaski) byłaby możliwość zrekompensowania tych kwot z innego tytułu, niekoniecznie VAT, panie pośle (Dzwo- nek), wiem, że VAT się odlicza. W związku z powyż- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: szym warto się nad tym, panie pośle, zastanowić. Po raz pierwszy może Platforma Obywatelska wyciągnie Dziękuję panu posłowi. rękę do polskich przedsiębiorców, a nie do ich kiesze- Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna ni. Przypominam sobie pana premiera Donalda Tu- Polska. ska, który mówił: nie pozwolę, i zwracał się do jednego z premierów, pana premiera Kaczyńskiego, twierdząc, że on wyciąga z kieszeni polskich podat- Poseł Andrzej Romanek: ników pieniądze. To panu powiem: najwięcej pienię- Mam pytanie do wnioskodawców i do pana mini- dzy z kieszeni polskich podatników... stra. Otóż, panie ministrze, ustalmy, jeżeli można oczy- wiście w końcu ustalić. Jaka byłaby z tego tytułu Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wartość ubytku dla polskiego budżetu? Bo przecież różnica między kwotami 5 a 7 mld jest drastyczna, Proszę już kończyć. to 2 mld zł. Różne tu wielkości padały, rząd podawał kwotę 7 mld, wcześniej podano kwotę 5 mld. Mam pytanie i wątpliwość: Jaki rzeczywiście z tego tytułu Poseł Andrzej Romanek: jest ubytek? Możecie to obliczyć w bardzo prosty spo- sób, bo przecież był okres braku regulacji między ...wyciąga premier Donald Tusk. Dziękuję bardzo. styczniem a kwietniem 2014 r., kiedy ta derogacja nie miała miejsca, w związku z powyższym przedsiębior- cy nabywali samochody i wiadomo było, jakie było Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: z tego tytułu uszczuplenie dla budżetu państwa w porównaniu z rokiem ubiegłym. Przy czym, to nie Przechodzimy do pytań. będzie adekwatne, dlatego że przedsiębiorcy, korzy- Mam cztery zgłoszenia. stając z tego faktu, nabywali zwiększoną liczbę tych- Czy któryś z panów posłów chciałby dopisać się że samochodów, więc trzeba by tę wartość uśrednić, do listy? czy to jest kwota 2, 3 mld... Nie widzę zgłoszeń. Zamykam listę. Zakreślam limit czasu na zadanie pytania na Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: 1 minutę. Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Marcin Dziękuję, panie pośle. Kierwiński, Platforma Obywatelska. Poseł Andrzej Romanek: Poseł Marcin Kierwiński: ...czy, jak twierdzicie cały czas, 7 mld. Dziękuję Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! bardzo. Słuchałem bardzo uważnie pana posła Romanka, ale, panie pośle, mówił pan po raz kolejny, jako kolejny poseł z tej mównicy, o neutralności podatkowej. Raz jeszcze Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: powtórzę: neutralność podatkowa byłaby zachowana Głos ma pan poseł Adam Kępiński, Sojusz Lewicy w przypadku mieszanego użytkowania samochodu, Demokratycznej. gdyby każde, podkreślam: każde, prywatne użycie samochodu było opodatkowane. Proszę nie tworzyć wra- żenia, że mógłby pan przy użytkowaniu tzw. miesza- Poseł Adam Kępiński: nym nie opodatkowywać przedsiębiorcy użytkującego samochód w celach prywatnych, bo tworzy pan iluzję i, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do jak widzę, doskonale pan o tym wie. przedstawiciela ministra finansów, takie bardzo W związku z tym mam pytanie do wnioskodaw- praktyczne. ców: Jak wnioskodawcy chcieliby zapewnić tę neu- Jeżeli chodzi o rozliczanie pół na pół kosztu eks- tralność podatkową w przypadku projektu, który ploatacji samochodu osobowego, mam pytanie nastę- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług 243

Poseł Adam Kępiński roku rozwiązanie, które weszło w życie 1 kwietnia tego roku, jest rozwiązaniem korzystnym dla pol- pujące. Jeżeli podmiot zorganizowany jako spółka skich przedsiębiorców. Jest to rozwiązanie, które prawa handlowego, czyli zupełnie wyksięgowany, nie upraszcza tak naprawdę rozliczenie VAT dla tych, jako osoba fizyczna, pokrywa np. ratę leasingu za którzy prowadzą działalność gospodarczą i jedno- dany samochód, to połowa VAT, załóżmy, jest do od- cześnie samochody osobowe wykorzystują do celów liczenia, a połowa nie i staje się w tym momencie prywatnych, przy jednoczesnym stworzeniu możli- kolejną częścią kosztów do podatku dochodowego. wości pełnego odliczenia dla tych przedsiębiorców, Jeżeli z założenia, bo takie jest pytanie, to jest wyko- którzy wykorzystują samochody tylko i wyłącznie do rzystywane do celów prywatnych, a nie osiągnięcia przychodów w przedsiębiorstwie, to czy osoba posłu- prowadzenia działalności gospodarczej. Szacowali- gująca się tym pojazdem będzie musiała ujawniać śmy te korzyści na poziomie ponad 900 mln w roku w deklaracji na koniec roku, że dostała niejako bieżącym w stosunku do roku 2013, przy obowiązu- w prezencie i wyliczać wartość użytkowania (Dzwo- jących w tamtym czasie przepisach. W roku kolejnym nek) tego samochodu? Jest jakaś logika. te korzyści wyniosą około 1,5 mld, w roku 2016 to (Poseł Ryszard Zbrzyzny: Półprywatny.) będzie 2,6 mld zł. Uciekamy od VAT, ale wchodzimy w podatek do- Jeszcze raz powtarzam: korzystne, upraszczające chodowy od osób fizycznych. Dziękuję bardzo. Okla( - tak naprawdę rozliczenia rozwiązanie, niewymaga- ski) jące w przypadku większości polskich przedsiębior- ców dodatkowych rozliczeń ewidencji – tylko dla tych, Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: których te ewidencje obowiązują, i też nie wszystkich, tylko tych, którzy użytkują samochód tylko Dziękuję, panie pośle. i wyłącznie do celów prywatnych. Mamy w tej chwili Głos ma pan poseł Marek Niedbała, Sojusz Lewi- zgłoszonych takich samochodów trochę ponad 100 tys. cy Demokratycznej. na około 2 mln samochodów, które są użytkowane do działalności gospodarczej, ale jednocześnie także Poseł Marek Niedbała: większość z nich do celów prywatnych. Przyjęliśmy 50%. Wyjaśniałem to na etapie dyskusji, nie chcę spe- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do cjalnie do tego wracać, będziemy to monitorować, być przedstawicieli rządu. Od 1 kwietnia br., a więc od może będziemy zmieniać te proporcje, ale dzięki dwóch miesięcy, funkcjonuje obecne rozwiązanie. temu rozwiązaniu odeszliśmy dla większości znako- Czy pan minister finansów dysponuje już danymi mitej polskich przedsiębiorców, dla 1900 tys., od ko- z urzędów skarbowych, o jakiej skali mówimy? Jaka nieczności ewidencjonowania użytku prywatnego, jest liczba zgłoszonych pojazdów wykorzystywanych a tak jest na przykład w Czechach, gdzie trzeba za- tylko do prowadzenia działalności gospodarczej? Sły- deklarować proporcje i z tego potem się rozliczać. To szeliśmy od przedmówców o zmniejszeniu wpływu do nie jest przyjazne i korzystne dla przedsiębiorców budżetu o 5 mld, 7, może o 3, a może o 10 mld. Wobec tego przyłączam się do pytania mojego przedmówcy rozwiązanie. i pytam: Czy Ministerstwo Finansów dysponuje ak- Wprowadzenie pełnego odliczenia, które państwo tualnymi danymi o wysokości ewentualnych uszczu- proponujecie, oczywiście byłoby dla przedsiębiorców pleń? Dziękuję bardzo. (Oklaski) w sensie dochodowym korzystniejsze, ale tworzyłoby te ryzyka związane z prowadzeniem ewidencji, dodatkowe obciążenie administracyjne, także jeśli cho- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dzi o administrację podatkową, natomiast w stosunku do tych rozwiązań, które obowiązują dzisiaj, by- Dziękuję panu posłowi. łoby to około 3 mld zł – taki bardzo zgrubny szacunek Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- – w tym roku więcej, gdybyśmy takie rozwiązanie pana. przyjęli. Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu Jeszcze raz powtarzam, bo mówiłem to wielokrot- w Ministerstwie Finansów pana ministra Janusza nie: to założenie 50-procentowego ryczałtu nie prze- Cichonia. kłada się, jeśli chodzi o możliwość odliczenia VAT-u, na podatek dochodowy i na dochody wynikające Sekretarz Stanu z wykorzystania pojazdu do celów prywatnych. Tu, w Ministerstwie Finansów nawiasem mówiąc, będziemy w najbliższym czasie Janusz Cichoń: proponować wspólnie z ministrem gospodarki formu- łę zryczałtowanego dochodu, jeśli chodzi o użytkowa- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z całą nie samochodów do celów prywatnych. Dziękuję bar- mocą chcę podkreślić, że przyjęte na początku tego dzo. (Oklaski) 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 244 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wy w stosunku do tego, co się dzieje za naszą połu- dniową czy też zachodnią granicą. Dziękuję panu ministrowi. Faktem jest, że będą z tego tytułu, gdyby ta usta- I o podsumowanie dyskusji proszę przedstawicie- wa w tym kształcie przeszła, ubytki, jeśli chodzi la wnioskodawców pana posła Ryszarda Zbrzyznego. o przychody z podatku VAT-owskiego. To jest 100-procentowy odpis, więc naturalną rzeczą jest, że wpływy do budżetu będąmniejsze. Są różne tutaj szacunki, Poseł Ryszard Zbrzyzny: 5–7 mld, przecież dżentelmeni o pieniądzach nie mó- wią, oni je mają – 2 mld w tę czy w drugą stronę, to Dziękuję, panie marszałku. nie jest istotne, istotne jest samo zjawisko: co się zda- Panie ministrze, zacznę od odpowiedzi na pyta- rzy, jeśli ta ustawa w tym kształcie wejdzie w życie. nia, które się pojawiły na koniec dyskusji czy wystą- Nie sprzeczając się o wysokość ubytków dochodowych pień klubowych. z podatku VAT, powiem, że po drugiej stronie pojawią Pan poseł Kierwiński z Platformy Obywatelskiej, się dodatkowe dochody, choćby z tytułu ograniczenia zresztą pan minister także w swoim wystąpieniu mó- szarej strefy w handlu paliwami. Przypomnę, że wił o tym, stwierdził, że przyjęte rozwiązania, które w skład ceny detalicznej paliwa wchodzi nie tylko obowiązują w Polsce od 1 kwietnia br., są rozwiąza- podatek VAT, ale także akcyza, która jest wyższa od niami kompleksowymi, logicznymi, spójnymi itd. podatku VAT – jest dla mnie zastanawiające, dlacze- Przecież my, wnioskodawcy tego projektu zmiany go. Przypomnę, że w przypadku paliw benzynowych ustawy o VAT, wcale nie kwestionujemy tych rozwią- to jest 28%, w przypadku benzyn – 28%, a w przy- zań w sensie kompleksowości, w sensie logiczności padku oleju napędowego – 21%. A więc to są te wiel- czy też spójności. Uważamy, że to rozwiązanie jest kości. Jeżeli uszczelnimy rynek, między innymi przez zbyt blisko idące. Uważamy, że rozwiązanie w posta- ten proces zwolnienia, bowiem będzie to dokumen- ci pełnego odpisu, co wynika z generalnej zasady dy- towane fakturami, to w tym momencie pojawią się rektywy z roku 2006, a więc dyrektywy VAT-owskiej, dodatkowe przychody budżetowe z tytułu akcyzy dla polskiej gospodarki byłoby lepszym rozwiąza- – 28% i 21%. Nie wiem, jaka to jest skala, pewnie pan minister też nie byłby w stanie odpowiedzieć, ale niem. I tu jest płaszczyzna naszego sporu. A więc pewnie bliższy byłby prawdy niż ja, bo ja akurat ta- spieramy się tylko o wymiar „pomocy” państwa dla kiego zasobu wiedzy nie mam, bo nie mam przecież przedsiębiorców. do tej wiedzy dostępu. A więc należałoby wyszacować Oczywiście nasz projekt nieco stracił na aktual- także korzyści z tytułu wprowadzenia tego rozwią- ności w kontekście prac legislacyjnych nad projektem zania i wtedy będziemy mieli wynik netto. A więc rządowym. To jest naturalne, normalne i zdarza się straty, korzyści – na końcu jest ten wynik, pewnie wielokrotnie w Wysokiej Izbie. Stało się tak nie z na- byłby zdecydowanie mniejszy, niż to w tej chwili się szej oczywiście winy, jest to wynik procesów legisla- szacuje. cyjnych i kolejności poddawania Wysokiej Izbie do I na koniec. Rzeczywiście w pierwszym kwartale rozpatrzenia przez panią marszałek Sejmu projek- roku 2014 przedsiębiorcy mogli kupić i pewnie już tów, które się tutaj pojawiały. Oczywiście pierwszeń- kupili, na zapas nawet, na cały rok 2014, te pojazdy, stwo mają projekty rządowe i wcale nie mamy z tego które im są niezbędne do prowadzenia działalności tytułu żadnych pretensji, że akurat taką kolejność gospodarczej, i skorzystali w pełni z odpisu. Gdyby- tutaj zastosowano. Ubolewam nad tym, że aż tak śmy nic nie zrobili, to dzisiaj nie mielibyśmy proble- późno, aczkolwiek jak zderzymy to z innymi projek- mu z rozpatrywaniem naszego projektu ustawy, bo- tami ustaw poselskich, to wcale nie tak późno rozpa- wiem mielibyśmy i 100% na zakup, i na paliwa, i na trujemy nasz projekt ustawy, bowiem po trzech mie- obsługę. To byłoby naszym zdaniem najbardziej siącach. szczęśliwe rozwiązanie, ponieważ nakręciłoby to ko- Faktem jest, że w Unii Europejskiej ze zwolnień niunkturę gospodarczą. z podatku VAT nie korzysta mniej więcej połowa kra- Serdecznie dziękuję za debatę, która tutaj miała jów, ale druga połowa korzysta albo w 100%, albo miejsce. Ubolewam nad tym, że koalicja rządząca jest częściowo. Są tutaj różne szkoły, różne rozwiązania. nieugięta i konsekwentnie nie chce przyjąć tych roz- Jeśli dobrze pamiętam, 7 czy 8 krajów korzysta wiązań, które tu proponujemy, nie po raz pierwszy. w pełni, a więc w 100%. Są więc tutaj przyjęte różne Ale z drugiej strony obiecująca jest zapowiedź pana rozwiązania. Faktem jest, że bogaci nie potrzebują ministra, że być może po roku funkcjonowania tej tego, by pomagać swoim przedsiębiorcom. I rzeczy- zasady, która jest dzisiaj, trzeba będzie się zastano- wiście kraje zachodu Unii Europejskiej w mniejszym wić nad weryfikacją tych wielkości, czy to ma być stopniu korzystają wprost z dyrektywy VAT-owskiej nadal 50%, czy też jeszcze sięgniemy po paliwa, bo Unii Europejskiej, ale te bliższe nam rzeczywiście niekoniecznie od 1 lipca 2015 r. powinno być wyko- z niej korzystają, i to w bardzo szerokim zakresie, co rzystane 50-procentowe zwolnienie z podatku VAT. pogarsza konkurencyjność naszych firm. Gdyby tam Cały czas apeluję: Zróbmy ruch w tym kierunku, czy stosowano zasadę, że nie ma żadnego odliczenia, to w 100%, czy w 50%, to jest oddzielny temat, jeśli cho- pewnie dzisiaj nasz problem nie byłby tak kontrasto- dzi o szarą strefę w handlu paliwami, bowiem jeżeli 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 245

Poseł Ryszard Zbrzyzny przez państwo członkowskie elektronicznej wymiany informacji z beneficjentami polityki spójności. damy przedsiębiorcom możliwość odpisywania jakiej- W projekcie ustawy wprowadza się przepisy szcze- kolwiek kwoty, jakiegokolwiek wskaźnika podatku gółowe zapewniające pewność prawną w zakresie, VAT, to oni będą zainteresowani fakturowaniem w jakim przepisy unijne są nieprecyzyjne lub niewy- wszystkich zakupów, które będą się z tym wiązały. starczające z punktu widzenia systemu prawa krajo- A więc, panie ministrze, Wysoka Izbo, mimo wszyst- wego, między innymi w zakresie dotyczącym niepra- ko liczę na to, że w momencie, w którym dojdzie do widłowości systemu korekt czy kontroli. Ustawa głosowania, głosowanie będzie pozytywne i przenie- przewiduje również uproszczenie w systemie rozli- siemy tę dyskusję na posiedzenie komisji. Dziękuję czeń z beneficjentami, a także zmiany ustawy o -fi za uwagę. nansach publicznych upraszczające wdrażanie funduszy polityki spójności. W zakresie zasad realizacji programów operacyj- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nych polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 ustawa zastąpi ustawę Dziękuję panu posłowi. z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia Zamykam dyskusję. polityki rozwoju, która reguluje w szczególności kwe- W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierw- stie związane z wdrażaniem funduszy polityki spój- szym czytaniu projektu ustawy. ności w perspektywie finansowej na lata 2007–2013. Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy Jednocześnie ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o za- w bloku głosowań. sadach prowadzenia polityki rozwoju pozostaje regu- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 24. lacją kompleksowo ujmującą zagadnienia sposobu porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządo- prowadzenia polityki rozwoju, dotyczącą wszystkich wego projektu ustawy o zasadach realizacji pro- podmiotów realizujących tę politykę i wszystkich źró- gramów w zakresie polityki spójności finanso- deł jej finansowania, a także będzie regulować kwe- wanych w perspektywie finansowej 2014–2020 stie związane z realizacją programów operacyjnych (druk nr 2450). perspektywy finansowej 2007–2013 aż do ich za- Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu mknięcia. w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju pana Mar- Głównym celem projektowanej ustawy jest: wpro- celego Niezgodę w celu przedstawienia uzasadnienia wadzenie mechanizmów koordynacji realizacji pro- projektu ustawy. gramów operacyjnych współfinansowanych ze środ- ków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności; określenie podmiotów zaangażowanych w proces Podsekretarz Stanu w Ministerstwie wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Infrastruktury i Rozwoju Spójności, ich zadań i trybów współpracy między Marceli Niezgoda: nimi; zdefiniowanie zasad wdrażania funduszy strukturalnych Funduszu Spójności; zdefiniowanie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawowym podstawowych dokumentów służących wdrażaniu celem projektowanej ustawy jest stworzenie ram tych funduszy. prawnych, które stanowić będą podstawę realizacji Projekt określa m.in.: system instytucjonalny; umowy partnerstwa, w tym wdrażania programów proces desygnacji; kwestie finansowe związane m.in. w zakresie polityki spójności w perspektywie finan- z rozliczeniami z Komisją Europejską; kwestie doty- sowej do roku 2020. Konieczność opracowania nowej czące kontroli, nieprawidłowości i nakładania ko- ustawy wynika z rozpoczęcia nowej, siedmioletniej rekt; zasady wyboru projektów; procedurę odwoław- perspektywy finansowania polityki spójności z bu- czą; obowiązki związane z unijną polityką e-Cohe- dżetu Unii Europejskiej w oparciu o nowy pakiet sion; mechanizmy umożliwiające realizację nowego unijnych aktów prawnych regulujących zasady wra- instrumentu wynikającego z rozporządzeń KE, czy- żania tej polityki. Ustawa uwzględnia nowe podsta- li Zintegrowane Inwestycje Terytorialne; zasady mowy, nowe zasady realizacji polityki spójności określo- nitorowania postępu i sprawozdawczości z realizacji ne przepisami unijnymi, w tym przeniesienie kompe- programów operacyjnych oraz projektów. tencji w zakresie zgodności systemów zarządzania W projekcie zawarto także regulację dotyczącą i kontroli programów operacyjnych z unijnymi wy- Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych. mogami z poziomu Komisji Europejskiej na poziom Utworzenie tej inicjatywy zostało zaproponowane państwa członkowskiego, proces desygnacji instytu- w konkluzjach Rady Europejskiej dotyczących wielo- cji, którym powierzono funkcje w procesie realizacji letnich ram finansowych z 7–8 lutego 2013 r. jako programu operacyjnego, wprowadza nowe instru- odpowiedź na niezwykle trudną sytuację tej grupy menty realizacji polityki spójności w zakresie rozwo- na rynku pracy. Ze względu na to, że w skład puli ju terytorialnego, a także wprowadza nowe podejście finansowej Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób do informatyzacji procesów dotyczących realizacji młodych wchodzą nie tylko środki Europejskiego projektów i związanych z tym wymogów zapewnienia Funduszu Społecznego, lecz także dodatkowe środki 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych 246 w perspektywie finansowej 2014–2020

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie stemu korekt czy kontroli. Ustawa przewiduje także Infrastruktury i Rozwoju Marceli Niezgoda uproszczenia w systemie rozliczeń z beneficjentami oraz zmiany ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o fi- pochodzące ze specjalnej linii budżetowej na tę inicja- nansach publicznych upraszczające wdrażanie fun- tywę, niezbędne jest uwzględnienie w ustawie przepi- duszy polityki spójności. sów odnoszących się do tejże inicjatywy oraz odpo- Wysoki Sejmie! Warto zwrócić uwagę na kwestie, wiednia zmiana ustawy o finansach publicznych. które są nowością w porównaniu do regulacji doty- Wysoki Sejmie! Ze względu na zaawansowany czących perspektywy 2007–2013. Jedną z ważniej- proces negocjacji umowa partnerstwa została już szych spraw jest przeniesienie kompetencji w zakre- przyjęta przez Komisję Europejską, a negocjacje pro- sie oceny zgodności systemów zarządzania i kontroli gramów operacyjnych są na bardzo zaawansowanym programów operacyjnych z unijnymi wymogami poziomie. Przyjęcie proponowanej ustawy jest nie- z poziomu Komisji Europejskiej na poziom państwa zwykle istotne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) członkowskiego. Proces desygnacji instytucji, któ- rym powierzono funkcje w procesie realizacji programu operacyjnego, uregulowano w rozdziale 5. Przez Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: desygnację należy rozumieć potwierdzenie przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego Dziękuję panu ministrowi. wykonującego zadania państwa członkowskiego speł- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- niania przez instytucję zarządzającą, instytucję po- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- średniczącą i instytucję wdrażającą lub krajowego czeń w imieniu klubów i koła. kontrolera lub wspólny sekretariat warunków za- Otwieram dyskusję. pewniających prawidłową realizację programu ope- Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Radosław racyjnego. Kompetencja do udzielania, zawieszania Witkowski, Platforma Obywatelska. i wycofywania desygnacji stanowić będzie również główny instrument koordynacji sprawowanej przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego Poseł Radosław Witkowski: wykonującego zadania państwa członkowskiego i ma- jącej na celu zapewnienie prawidłowej realizacji pro- Dziękuję. gramów operacyjnych. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wysoka Izbo! Rozdział 11 reguluje kwestie doty- Rządowy projekt ustawy o zasadach realizacji pro- czące wprowadzenia nowych instrumentów realizacji gramów w zakresie polityki spójności finansowanych polityki spójności w zakresie rozwoju terytorialnego w perspektywie finansowej 2014–2020 zawiera regu- – szczególnego instrumentu realizacji programów lacje z zakresu polityki rozwoju realizowanej przy operacyjnych, tj. Zintegrowanych Inwestycji Teryto- współudziale środków finansowych pochodzących rialnych. z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności, Warto podkreślić zmiany w podejściu do informa- służących realizacji unijnej polityki regionalnej. Jest tyzacji procesów dotyczących realizacji projektów to akt prawny niezbędny do prowadzenia polityki i związanych z tym wymogów zapewnienia przez regionalnej z udziałem środków europejskich. Pro- państwa członkowskie elektronicznej wymiany infor- jektowana ustawa ma stworzyć ramy prawne, które macji z beneficjentami funduszu polityki spójności. stanowić będą podstawę realizacji umowy partner- Regulacje z tym związane zawarte są w rozdziale 16 stwa, w tym wdrażania programów w zakresie poli- projektu ustawy. Zgodnie z art. 122 ust. 3 rozporzą- tyki spójności. dzenia ogólnego każde państwo członkowskie jest Projekt, nad którym dzisiaj pracujemy, uwzględ- zobowiązane zapewnić w terminie do 31 grudnia nia nowe podstawy i nowe zasady realizacji polityki 2015 r. funkcjonowanie systemu informatycznego, za spójności na lata 2014–2020, określone przepisami pomocą którego pełna komunikacja między benefi- unijnymi. Ten obszerny dokument w zakresie zasad cjentami a właściwymi instytucjami odbywać się realizacji programów operacyjnych polityki spójności będzie wyłącznie drogą elektroniczną. finansowanych w perspektywie finansowej do roku Ważnym novum w zakresie procedury protestów 2020 zastąpi ustawę z dnia 6 grudnia 2006 r., która i odwołań jest umożliwienie wnioskodawcy uzupeł- reguluje w szczególności kwestie związane z wdraża- nienia protestu w zakresie elementów, o których niem funduszy polityki spójności w perspektywie fi- mowa w art. 54 ust. 2 pkt 1–3 i 6, oraz usunięcie nansowej 2007–2013, o czym obszernie informował oczywistych omyłek. Rozwiązanie to jest dużym kro- pan minister. Wprowadza także przepisy szczegółowe kiem naprzód w stosunku do aktualnych bardzo ry- zapewniające pewność prawną w zakresie, w jakim gorystycznych rozwiązań. To proste rozwiązanie przepisy unijne są nieprecyzyjne lub niewystarczają- sprawi, że machina rozdzielająca unijne pieniądze nie ce z punktu widzenia systemu prawa krajowego, będzie tak bezduszna, stanie się przyjazna benefi- m.in. w zakresie dotyczącym nieprawidłowości, sy- cjentom. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 247

Poseł Radosław Witkowski objaw słabości naszej krajowej myśli strategicznej i braku umiejętności identyfikowania najważniej- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! szych dla naszego rozwoju i kraju interesów i celów. Projekt ustawy, nad którym dziś procedujemy, jest Ponadto ograniczeniem dla krajowych działań roz- bardzo ważnym krokiem w stronę dobrego wykorzy- wojowych jest też, co trzeba przyznać, zapoczątkowa- stywania funduszy unijnych w perspektywie finan- na 25 lat temu tak zwana optyka neoliberalna, która sowej 2014–2020. Nie jest to kontynuacja pracy, któ- jest wyraźnie obecna w polskiej polityce gospodarczej rą wykonaliśmy przy ustawie o zasadach prowadze- od czasu transformacji ustrojowej. Te problemy do- nia polityki rozwoju. Proponowane przepisy są rama- kładnie definiuje prof. Tomasz Grosse. mi prawnymi, które pozwolą zamieniać unijne mi- Po trzecie, brak reformy systemów finansów pub- liardy na rozwój naszego kraju. licznych uniemożliwia wyodrębnienie odpowiednich W imieniu klubu Platforma Obywatelska zwra- funduszy inwestycyjnych przeznaczonych na krajową cam się o przyjęcie rządowego projektu i skierowanie politykę rozwoju. Prawo i Sprawiedliwość ma w tym go (Dzwonek) do dalszej pracy w komisjach. Dziękuję. zakresie swój pomysł, natomiast w tym projekcie ustawy zaplanowano zmniejszenie środków z budże- tu państwa na politykę rozwoju. Chodzi o ok. 10 mld Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: oszczędności. Według mnie to jest skandal. Kolejnym problemem polityki rozwoju w Polsce Dziękuję panu posłowi. jest model gospodarki bazującej na dużym udziale Głos ma pani posłanka Izabela Kloc, Prawo i Spra- inwestycji zewnętrznych zarówno publicznych, jak wiedliwość. i prywatnych innych krajów. Można by powiedzieć, że w dobie globalizacji jest to powszechnie stosowana zasada, ale czy Polska powinna w pełni poddawać się Poseł Izabela Kloc: tym procesom? Oczywiście, że nie. Problem ten szczególnie opisuje laureat Nagrody Nobla Joseph Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stiglitz, który wskazuje na to, że kluczowe znaczenie Nie będę wchodzić w szczegóły tego projektu ustawy, ma taki kierunek polityki przemysłowej państwa, bo chyba na bazie tej technicznej ustawy można by- który jest zorientowany na budowanie własnej, lokal- łoby przeprowadzić tutaj w Sejmie debatę na temat nej gospodarki, która oczywiście sprostałaby wymo- głównych cech polityki rozwoju w Polsce i jej europe- gom konkurencyjności. Napływ zewnętrznych kapi- izacji. O szczegółach tego projektu ustawy będziemy tałów inwestycji bezpośrednich również powinien zapewne mówić w trakcie posiedzenia komisji. Dzi- być podporządkowany właśnie temu celowi strategii siaj należy pytać: Jaka jest polityka rozwoju w Pol- rozwoju kraju, gospodarce lokalnej. Chodzi więc sce? Czy jest to polityka suwerenna, czy podporząd- o autonomiczną strategię rozwoju kraju, która opie- kowana różnym, nie zawsze polskim interesom? rałaby się na budowaniu krajowych przewag konku- Po pierwsze, niestety polityka rozwoju w Polsce rencyjnych. Tego pojęcia często używa pani premier jest silnie podporządkowana wzorcom europejskim Bieńkowska, tylko takiej autonomicznej strategii i unijnej polityce spójności. Jedynie tradycja admini- w naszym państwie po prostu nie ma. Jest ślepe re- stracyjna pozostała polska, w tym wypadku niezbyt alizowanie brukselskich wytycznych. Pani premier dobra. Mam na myśli centralizację decyzji przy roz- zresztą jest tutaj europejską prymuską, a przykła- dziale środków unijnych, co jest widoczne w tym pro- dem tego jest chociażby obowiązek przeznaczania jekcie ustawy, a przejawia się ona wzmocnieniem roli funduszy na cele klimatyczne. To dziś się robi na siłę. ministra właściwego do spraw rozwoju kosztem wła- Trzeba na to przeznaczyć ponad 20% środków. dzy wojewódzkiej. Typowo polski jest też wysoki po- Tymczasem inwestycje zewnętrzne są zoriento- ziom nieufności wewnątrz struktur biurokratycz- wane na wykorzystanie krajowego rynku zbytu i po- nych, nadmiar kontroli, różnych zależności. To dalej budzenie popytu wewnętrznego. Wytworzył się w Pol- bije w tym projekcie ustawy, a miało być przecież sce model rozwoju zależny od dopływu kapitału ze- dużo łatwiej. wnętrznego i podporządkowany interesom zachod- Po drugie, jednak nadal są widoczne niskie kom- nich inwestorów, które są przecież bardziej skupione petencje w zakresie planowania strategicznego, któ- na krótkoterminowej spekulacji finansowej i więk- re jest podporządkowane brukselskim wytycznym, szym wykorzystaniu lokalnej konsumpcji, lokalnego a nie rozwiązywaniu problemów krajowych i wyty- popytu, by zarobić, a nie na realizowaniu długofalo- czaniu ambitnych polskich priorytetów rozwoju. Pol- wych inwestycji, które modernizowałyby polską go- ska administracja publiczna jest przede wszystkim spodarkę. Polityka spójności w istocie wzmacnia po- odbiorcą wzorców europejskich, nie jest w stanie ich pyt wewnętrzny, to zaś, niestety, pobudza import to- kreować. Nie wykształciła się polska polityka rozwo- warów konsumpcyjnych, wspiera też zewnętrzne in- jowa, która byłaby autonomiczna czy wręcz nadrzęd- westycje nastawione na sprzedaż na polskim rynku. na wobec unijnej polityki spójności. Niestety, jest to Towary niby są polskie, ale jednak nie są polskie. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Projekt ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych 248 w perspektywie finansowej 2014–2020

Poseł Izabela Kloc polityki spójności, niemniej jednak godzi się powie- dzieć o sukcesach tej polityki w bieżącej perspektywie A kto na tym zarabia? Nie Polacy. Dodatkowo rozwój finansowej. infrastruktury komunikacyjnej, czyli budowa auto- Wzrost PKB Polski z 40 do 68%, bardzo duży bu- strad, przyspiesza wymianę handlową, zwłaszcza eks- dżet polityki spójności wynegocjowany przez rząd port i import towarów produkowanych w relacjach – ponad 82 mld euro świadczą o tym, że z jednej stro- międzynarodowych korporacji. Po to właśnie były ny ta polityka modernizuje Polskę, przyczynia się do budowane autostrady, dla zysków tych korporacji. jej unowocześnienia, z drugiej strony jest to polityka Mieszkańcy zaś, tak jak w rejonie (Dzwonek) Gliwic, inwestycyjna całej Unii Europejskiej. Polska jest sta- Rybnika, będą ponosić koszty opłat na autostradzie A1. wiana jako przykład, jako wzór wykorzystania wdra- Już kończę. Nic więc dziwnego, że polityka spójności żania tejże polityki, nie tylko w Europie, ale i na realizowana w Polsce przyniosła szereg bezpośred- świecie, jeśli chodzi o skuteczność, modernizację nich i pośrednich korzyści gospodarczych dla państw własnego państwa. zachodnioeuropejskich. Prognoza, tak mówią eksper- Dodatkowo godzi się powiedzieć o decentralizacji ci, całkowitych korzyści państw zachodnioeuropej- zarówno procesów zarządzania, jak i oczywiście ol- skich w latach 2004–2015 wyniesie łącznie ponad brzymiego budżetu dla regionalnych programów ope- 37 mld euro, prawie 38 mld euro. To jest średnio ok. racyjnych. 40% budżetu polityki spójności, ponad 46% pozyskanych w tym czasie funduszy europej- 32 mld euro wobec blisko 19 w obecnej perspektywie skich. Ostatni przykład. Niektóre państwa mają jesz- budżetowej, będzie zarządzane przez marszałków, cze większy poziom tych korzyści, to są chociażby zarządy województw. Jest to przykład z jednej strony gospodarki Niemiec, Francji, Włoch. Jak podają eks- zaufania do samorządów, z drugiej strony – powie- perci, z każdego euro, które Niemcy wpłacają do bu- rzenia im z tego powodu kolejnych obowiązków jako dżetu wspólnotowego na rzecz realizacji polityki spój- wynik dobrze wdrażanej polityki spójności w bieżącej ności w Polsce, otrzymują z powrotem w postaci ko- perspektywie budżetowej. Jest to zgodne z zasadą rzyści pośrednich i bezpośrednich ponad 85 centów. subsydiarności. Chcemy, aby ta polityka była jak Na koniec więc mam pytanie do rządu: Czy ta najbliżej przedsiębiorców, jak najbliżej samorządów ustawa odwróci trend rozwojowy w Polsce, dzięki lokalnych, tak aby sami mogli decydować o tym, któremu bogaci w Unii jeszcze bardziej się bogacą, w jaki sposób ta polityka ma być wdrażana na terenie a my nadal pozostajemy daleko w tyle? Ile eurocen- województw. tów z polityki spójności pozostanie faktycznie w Pol- Jeżeli chodzi o przepływy budżetowe pomiędzy sce po 2020 r.? Chciałabym usłyszeć takie wyliczenia. Polską a Unią Europejską –to jest nie tylko polityka Dziękuję bardzo. (Oklaski) spójności, ale także wspólna polityka rolna – to zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów kształtują się one na takim poziomie: do Polski wpłynęło ponad Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: 90 mld euro w ramach realizacji tychże polityk, podczas gdy składka wyniosła ok. 30 mld euro. Widzimy Dziękuję, pani poseł. więc skuteczność tych polityk. Pan poseł Piotr Zgorzelski z Polskiego Stronni- Podsumowując, należy stwierdzić, że projektowa- ctwa Ludowego złożył wystąpienie na piśmie*). na ustawa dba o to, aby polska gospodarka nadal Podobnie uczynił pan poseł Tomasz Kamiński znajdowała się na ścieżce rozwoju, wzrostu, oraz z Sojuszu Lewicy Demokratycznej*). wprowadza mechanizmy chroniące sektor finansów Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- publicznych, jak również mechanizmy, które umoż- pana. liwią sprawne zarządzanie programami operacyjny- Ponieważ padło jedno pytanie do rządu, poproszę mi do roku 2020. Dziękuję bardzo. podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju pana Marcelego Niezgodę o udzielenie odpowiedzi. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję panu ministrowi. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zamykam dyskusję*). Infrastruktury i Rozwoju Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezy- Marceli Niezgoda: dium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zasadach realizacji programów Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowana w zakresie polityki spójności finansowanych w per- ustawa stanowi o technicznych aspektach wdrażania spektywie finansowej 2014–2020, zawarty w druku

*) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. Sprawy formalne. Oświadczenia poselskie 249

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk transmitować obrazu i dźwięku, ani sporządzać no- tatek z ich przebiegu. nr 2450, do Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regio- rozstrzygania wniosku o uchwalenie tajności obrad nalnej, z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji Fi- Sejm i obrad Sejmu objętych tajnością oraz osoby nansów Publicznych oraz Komisji Polityki Społecznej wykonujące zadania związane z zabezpieczeniem i Rodziny, w celu rozpatrzenia. i obsługą tych obrad: nie mogą posiadać w czasie Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm obrad urządzeń umożliwiających rejestrację lub propozycję przyjął. transmisję obrazu i dźwięku, nawiązywanie łącz- (Poseł Izabela Kloc: Chciałabym sprostować źle ności oraz innych urządzeń umożliwiających ujaw- zrozumianą moją wypowiedź.) nienie informacji, nie mogą posiadać w czasie ob- Już zamknąłem dyskusję, pani poseł. rad bagażu podręcznego, w szczególności torebek (Poseł Izabela Kloc: Ale to ważne.) i teczek, są obowiązani poddać się przed każdora- Bardzo mi przykro. zowym wejściem do sali posiedzeń Sejmu – pod (Poseł Izabela Kloc: Trudno, to na posiedzeniu rygorem odmowy wstępu na posiedzenie – kontro- komisji.) li w bramce detekcyjnej, a w razie potrzeby także Sprzeciwu nie słyszę. za pomocą innych przyrządów stosowanych do wy- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów krywania urządzeń, o których mowa w lit. c zarzą- porządku dziennego zaplanowanych na dzień 6 czerw- dzenia, obsługiwanych przez funkcjonariusza Biu- ca br. ra Ochrony Rządu. Wysoka Izbo! Podczas rozpatrywania sprawozdania Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- komisji w sprawie wniosku prokuratora okręgowego szenia oświadczeń poselskich. Warszawa-Praga w Warszawie o wyrażenie zgody przez Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła wygłosić oświadczenie? Mariusza Kamińskiego poseł Mariusz Kamiński ma Nikt się nie zgłasza. zamiar skorzystać z uprawnienia wynikającego z art. Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam 133 ust. 6 regulaminu Sejmu i w trakcie swojej wypo- zatem za zamkniętą. wiedzi wykorzystać informacje niejawne. Jako pierwszy oświadczenie wygłosi pan poseł W związku z tym Prezydium Sejmu przyjęło Mieczysław Kasprzak, Polskie Stronnictwo Ludowe. wniosek o uchwalenie tajności obrad w tej części obrad Sejmu. Informuję Wysoką Izbę, że Sejm, zgodnie z art. 172 Poseł Mieczysław Kasprzak: ust. 3 regulaminu Sejmu, wniosek ten rozstrzygać będzie bez udziału publiczności i przedstawicieli pra- Dziękuję. sy, radia i telewizji, po wysłuchaniu uzasadnienia Panie Marszałku! Panie Pośle! Panie marszałku, wniosku, bez debaty. to jest moje pierwsze oświadczenie, a postanowiłem Ponadto informuję panie i panów posłów, że zgod- je wygłosić, bo dzisiaj Jarosław obchodzi swoje świę- nie z § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a–e zarządzenia nr 6 marszał- to. Oczywiście myślę tutaj o mieście Jarosławiu, ka Sejmu w sprawie postępowania w przypadku roz- a święto to związane jest z 90. rocznicą istnienia tzw. strzygania przez Sejm wniosku o uchwalenie tajności ekonomika jarosławskiego. To szkoła, która od 90 lat obrad oraz podjęcia przez Sejm uchwały o tajności funkcjonuje w Jarosławiu. Przez lata wykształciła obrad podczas obrad dotyczących rozstrzygania wnio- wielu wybitnych absolwentów, którzy nie tylko w Pol- sku o uchwalenie tajności obrad Sejmu oraz podczas sce, ale też poza granicami kraju zajmują zacne sta- obrad Sejmu objętych tajnością, których przedmiotem nowiska. To jedna z największych szkół w Jarosła- mają być informacje niejawne, nie mogą być obecne wiu. 90 lat to długi okres. Chciałbym powiedzieć, że osoby niespełniające wymogów dostępu do informacji szkoła powołana w 1924 r. nawet w okresie wojennym niejawnych o określonej klauzuli tajności wynikają- nie przestała funkcjonować. cych z odrębnych przepisów. Miałem być dzisiaj na obchodach tego święta, Posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących roz- miałem świętować wspólnie ze znajomymi, z kolega- strzygania wniosku o uchwalenie tajności obrad Sej- mi. Niestety bardzo ważne obowiązki poselskie unie- mu i obrad Sejmu objętych tajnością oraz osoby wy- możliwiły mi to spotkanie, bo dyskutowaliśmy tu na konujące zadania związane z zabezpieczeniem i ob- temat wielu projektów ustaw, dlatego też tą drogą sługą tych obrad, z wyłączeniem osób wyznaczonych chciałbym przekazać bardzo serdecznie życzenia do bezpośredniej obsługi obrad zgodnie z zarządze- wszystkim absolwentom, nauczycielom oraz uczniom niem szefa Kancelarii Sejmu, nie mogą utrwalać tej szkoły. Myślę, że to przesłanie, które dzisiaj przy- przebiegu obrad, w szczególności rejestrować lub jęliście: przeszłość jest waszym dziedzictwem, po- 69. posiedzenie Sejmu w dniu 6 czerwca 2014 r. 250 Oświadczenia poselskie

Poseł Mieczysław Kasprzak posłem na Sejm Rzeczypospolitej. To dla mnie ogromne wyróżnienie i odpowiedzialność. Zawsze starałem twierdza w pełni wasze osiągnięcia i doświadczenia. się być aktywnym radnym, dlatego też postaram się Życzę wszystkiego, co najlepsze, ekonomikowi jaro- być aktywnym posłem. sławskiemu. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Bardzo dziękuję wszystkim moim wyborcom za wybór. Chciałbym zadeklarować, że będę pamiętał Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: o tym, że jestem tutaj dzięki nim i dla nich. Bardzo dziękuję. Do zobaczenia na dyżurach poselskich Dziękuję panu posłowi. w moim nowo otwieranym biurze poselskim. Jeszcze Wicemarszałek przyłącza się do tych życzeń. raz bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję za uwagę. (Poseł Mieczysław Kasprzak: Dziękuję, panie mar- szałku.) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Głos ma pan poseł Piotr Król, Prawo i Sprawied- liwość. Dziękuję panu posłowi. Życzę powodzenia w wykonywaniu mandatu posła. Poseł Piotr Król: (Poseł Piotr Król: Dziękuję bardzo.) Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie*). Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wczoraj, 5 czerw- Zarządzam przerwę w posiedzeniu do wtorku, to ca 2014 r., miałem zaszczyt i przyjemność złożyć ślu- jest do dnia 10 czerwca br., do godz. 12. bowanie poselskie. Po 16 latach reprezentowania mieszkańców w Radzie Miasta Bydgoszczy zostałem *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 19 min 38) Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Informacja bieżąca Przedmiotowy projekt został przygotowany w związ- – punkt 16. porządku dziennego ku z potrzebą wdrożenia na gruncie krajowego usta- wodawstwa przepisów unijnej dyrektywy 2009/30/ Poseł Andrzej Szlachta WE, istotnie modyfikującej dyrektywę 98/70/WE, pre- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) cyzującą specyfikację benzyn, oleju napędowego i ole- jów pędnych, a także wprowadzającą istotny mecha- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Skutki powodzi nizm ograniczania i monitorowania emisji gazów i podtopień w tym roku w Polsce nie były tak dotkli- cieplarnianych powstałych w związku z wykorzysta- we jak w latach ubiegłych. Z wypowiedzi ministra niem paliw w transporcie drogowym, jeśli zaś chodzi administracji i cyfryzacji pana Rafała Trzaskowskie- o specyfikację paliw wykorzystywanych przez statki go z maja br. wynika, że od 2010 r. zasiłki na najpil- żeglugi śródlądowej, dyrektywę Rady 1999/32/WE niejsze potrzeby dostało 54 tys. rodzin. W tym czasie wraz z aktami zmieniającymi ww. zostały odbudowane zniszczony domy mieszkalne, ponad 7 tys. dróg, mostów, sieci wodno-kanalizacyj- Obowiązek implementacji ww. przepisów powodu- ne, 380 szkół, przedszkoli, żłobków i boisk. W latach je konieczność wprowadzenia szeregu zmian do kra- 2010–2013 wypłacono poszkodowanym ok. 1 mld zł. jowego prawodawstwa, głównie w zakresie: Kolejne 2,4 mld zł z rezerwy celowej trafiło do samo- — ustanowienia obowiązku monitorowania i re- rządów na odbudowanie infrastruktury zniszczonej dukcji emisji gazów cieplarnianych z paliw i energii przez powódź głównie w 2010 r. Powódź ta dotknęła elektrycznej stosowanych w transporcie, wówczas 11 województw, powodując straty w wyso- — umożliwienia wprowadzania do obrotu na sta- kości ponad 12 mld zł. cjach paliwowych benzyn silnikowych zawierających do Jakie straty spowodowała powódź i podtopienia 10% bioetanolu lub do 22% objętościowo eteru etylo- na wiosnę tego roku? Ile województw zostało dotknię- -tert-butylowego lub eteru etylo-tert-amylowego, tych w tym roku powodziami? W jakiej wysokości — określenia obowiązku umieszczania na sta- w tym roku wypłacono środki finansowe z budżetu cjach paliwowych informacji dotyczącej zawartości państwa na usuwanie skutków powodzi? dodatków metalicznych w benzynach silnikowych, — określenia wymagań jakościowych dla paliw stosowanych w silnikach wykorzystywanych do na- Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rządo- pędu rekreacyjnych jednostek pływających. wym projekcie ustawy o zmianie ustawy o syste- Ponadto projekt ustawy wprowadza zmiany w usta- mie monitorowania i kontrolowania jakości pa- wie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowa- liw oraz o zmianie ustawy o biokomponentach nia i kontrolowania jakości paliw w obszarach mają- i biopaliwach ciekłych cych znaczenie dla funkcjonowania systemu monito- – punkt 17. porządku dziennego rowania i kontrolowania jakości paliw. Powyżej sygnalizowane zmiany mają dotyczyć Poseł Maks Kraczkowski (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) głównie wszystkich zadań zarządzającego systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw w Pol- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam sce, prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu- zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo mentów, oraz kontroli jakości paliw realizowanej i Sprawiedliwość zaprezentować stanowisko klubu przez Inspekcję Handlową. wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość po- monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz zytywnie ocenia ww. propozycje zmian będących o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach konsekwencją wdrożenia na grunt krajowego prawo- ciekłych. dawstwa rozwiązań unijnych w tym obszarze. 252

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy kurencyjna będzie opierać się na nowych technolo- o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób giach i innowacyjności, nie zaś na niskich kosztach fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od pracy. Niskimi kosztami pracy nie możemy konku- osób prawnych rować z Indiami czy z Bangladeszem, gdyż tam za- – punkt 21. porządku dziennego wsze będzie produkowało się taniej niż u nas. Chce- my, by towar oznaczony znakiem made in Poland był produktem nowoczesnym, zdobywającym światowe Poseł Jerzy Borkowski rynki, a nie towarem wyprodukowanym przy niskich (Klub Poselski Twój Ruch) kosztach przez osoby pracujące za grosze dla wielkich zachodnich koncernów. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Jeśli w porę nie zorientujemy się, iż należy posta- przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Twój wić na innowacyjność, to zagraniczne koncerny albo Ruch w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy wyprowadzą się z Polski do krajów takich jak Kam- o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy bodża, albo sami obniżymy standardy pracy do po- o podatku dochodowym od osób prawnych ujętego ziomu Kambodży. Żeby tak się nie stało, musimy być w druku sejmowym nr 2262. innowacyjni. Celem omawianego dziś projektu ustawy jest, jak Jednakże innowacje same z siebie nie powstaną, wskazywał wcześniej poseł wnioskodawca, stworze- jeśli polskie prawo nie będzie tworzyło sprzyjających nie w polskim prawie podatkowym systemu preferen- warunków do inwestycji w nowe technologie. Nie mo- cji dla przedsiębiorstw inwestujących w badania żemy dłużej biernie obserwować kolejnych rankin- i rozwój. Przypomnę, iż zgodnie z założeniami pro- gów innowacyjności, w których Polska zajmuje ostat- jektu przedsiębiorcy inwestujący w prace badawcze, nie miejsca spośród krajów Unii Europejskiej. Warto które doprowadzą do nabycia lub wytworzenia we podkreślić, że w ostatnim raporcie Komisji Europej- własnym zakresie składników majątkowych popra- skiej wyraźnie stwierdzono, iż poziom innowacyjno- wiających innowacyjność przedsiębiorstwa, będą mo- ści polskiej gospodarki z każdym rokiem coraz bar- gli odliczyć od podstawy opodatkowania dwukrot- dziej oddala się od europejskiej średniej. Dlatego też ność wydatków poniesionych tytułem nakładów na nie możemy dłużej pozostawać bezczynni. Wierzę, że prace rozwojowe. decydując o dalszych losach omawianego projektu Jestem głęboko przekonany, iż proponowana ulga ustawy, posłowie będą mieli świadomość, iż jeśli podatkowa będzie stanowić wyraźną zachętę dla w Polsce nie będzie przyjaznego otoczenia prawnego działających w Polsce firm do inwestowania w inno- dla innowacyjności, to w perspektywie kilku czy kil- wacje. Dzisiaj w polskim prawie nie ma bowiem żad- kunastu lat nasze przedsiębiorstwa będą funkcjono- nych środków, które skutecznie skłoniłyby nasze wać tak jak w krajach Trzeciego Świata. przedsiębiorstwa do ponoszenia nakładów na prace badawczo-rozwojowe. Należy bowiem wyraźnie stwier- Klub Poselski Twój Ruch zdecydowanie i z peł- dzić, iż obecne regulacje zawarte w ustawach o PIT nym przekonaniem udziela poparcia proponowanym i o CIT, dotyczące tzw. ulgi na nowe technologie są rozwiązaniom, dzięki którym uczyniony zostanie tylko martwymi przepisami prawa. Wysokość odpisu, przynajmniej pierwszy poważny krok, by skierować jaki przysługuje dziś przedsiębiorcom nabywającym naszą gospodarkę na drogę innowacyjności. Apeluję nowe technologie, jest niewielka, skorzystanie z ulgi również do wszystkich klubów koalicji i opozycji, by obwarowane jest licznymi biurokratycznymi wymo- także udzieliły poparcia projektowi ustawy ujętemu gami, zaś prawa do ulgi nie posiadają te przedsiębior- w druku nr 2262. stwa, które prowadząc badania, wytwarzają innowacyjne produkty we własnym zakresie. Zastąpienie ulgi na nowe technologie kredytem Pierwsze czytanie poselskiego projektu usta- na innowacje będzie oznaczało, iż wysokość odlicze- wy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od nia z tytułu wydatków związanych z nabyciem nowej osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw technologii, którego będzie można dokonać od pod- – punkt 22. porządku dziennego stawy opodatkowania, będzie czterokrotnie wyższa, a z przywilejów podatkowych będą mogli skorzystać Poseł Krzysztof Kłosowski także przedsiębiorcy prowadzący na własną rękę pra- (Klub Poselski Twój Ruch) ce badawczo-rozwojowe. Warto przy okazji odpowiedzieć na pytanie: Dla- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! czego uważamy, iż polski ustawodawca powinien zro- W imieniu Klubu Poselskiego Twój Ruch mam za- bić wszystko, co w jego mocy, by zachęcić polskich szczyt przedstawić stanowisko wobec poselskiego przedsiębiorców do inwestycji rozwojowych? Otóż projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku docho- Klub Poselski Twój Ruch niezmiennie stoi na stano- dowym od osób fizycznych oraz niektórych innych wisku, że w dłuższej perspektywie Polska może wy- ustaw zawartego w druku sejmowym nr 2298. grać konkurencję gospodarczą z innymi państwami Projektodawcy proponują zmiany w treści trzech tylko i wyłącznie wtedy, kiedy nasza przewaga kon- ustaw: 253

1) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz- publicznych w odniesieniu do dodatku energetyczne- nych, go choćby z tego powodu, że jego beneficjentami są 2) ustawy o opłacie skarbowej, te same osoby, którym udzielono wsparcia w postaci 3) ustawy Prawo energetyczne. dodatku mieszkaniowego. Są to osoby ubogie, znaj- Proponowane zmiany dotyczące przepisów usta- dujące się w trudnej sytuacji finansowej. wy o podatku dochodowym od osób fizycznych pole- Kierując się społeczną wrażliwością, należy rów- gają na poszerzeniu katalogu zwolnień przedmioto- nież zaaprobować regulację dotyczącą wyłączenia wych. Proponuje się, aby dodatki energetyczne zosta- możliwości wstrzymania dostarczania paliw gazo- ły zwolnione od podatku dochodowego. wych lub energii w okresie zimowym dla gospodarstw Zgodnie z intencją projektodawców wydanie de- domowych z tytułu niedokonania terminowej zapła- cyzji w przedmiocie przyznania dodatku energetycz- ty za świadczone usługi. nego ma być również zwolnione z opłaty skarbowej. Uwzględniając przedstawione argumenty przema- Obecne uregulowanie zawarte w ustawie o opłacie wiające za zasadnością przyjęcia przedstawionego skarbowej przewiduje obowiązek uiszczenia kwoty projektu, Klub Poselski Twój Ruch jest za skierowa- 10 zł przy składaniu wniosku o przyznanie dodatku niem do dalszych prac w komisjach projektu ustawy energetycznego. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób Z kolei zmiany w Prawie energetycznym mają po- fizycznych oraz niektórych innych ustaw. legać na wprowadzeniu nowych przepisów, które roz- strzygną dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne dotyczące udzielenia upoważnienia do wydania decy- Pierwsze czytanie rządowego projektu usta- zji oraz terminu jej obowiązywania. Wójt, burmistrz wy o zasadach realizacji programów w zakresie lub prezydent miasta będzie mógł upoważnić inny polityki spójności finansowanych w perspekty- podmiot do wydania decyzji w zakresie dodatku ener- wie finansowej 2014–2020 getycznego. Dodatek energetyczny ma być przyzna- – punkt 24. porządku dziennego wany od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku o jego przyznanie. Poseł Tomasz Kamiński Składający niniejszy projekt postulują także (Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej) wprowadzenie przepisów odnoszących się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii w okresie zi- Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imie- mowym dla gospodarstw domowych. Proponuje się, niu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej by w okresie od 1 grudnia do 1 marca wyłączono pragnę przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie możliwość wstrzymania dostarczania paliw gazo- projektu ustawy o zasadach realizacji programów w za- wych lub energii z tytułu niedokonania terminowej kresie polityki spójności finansowanych w perspektywie zapłaty za świadczone usługi. finansowej 2014–2020. Do przedstawionych propozycji zmian należy od- Wysoki Sejmie, omawiany dokument zawiera for- nieść się pozytywnie. Nie można jednak pominąć my i zasady wydatkowania przez polską administra- faktu, że zwolnienie wniosku o przyznanie dodatku cję środków UE w perspektywie finansowej 2014– energetycznego z opłaty skarbowej, a samego świad- 2020. Sojusz Lewicy Demokratycznej, jako formacja, czenia – z podatku dochodowego uszczupli dochody która wprowadziła Polskę do UE, oczywiście będzie jednostek sektora finansów publicznych. za dalszą pracą w komisjach sejmowych nad omawia- W uzasadnieniu do rozpatrywanego projektu nym projektem. Podczas prac nad omawianą ustawą ustawy czytamy, że: „W zakresie zmniejszenia przy- położymy zdecydowany nacisk na to, aby te środki chodów z tytułu opłaty skarbowej spadek dochodów były wykorzystywane według zasady zrównoważone- wyniesie ok. 12 mln zł w każdym roku budżetowym go rozwoju wszystkich regionów Polski. obowiązywania przepisów o dodatku energetycznym”. Natomiast w odniesieniu do przychodów z ty- tułu podatku dochodowego wartość spadku docho- Poseł Piotr Zgorzelski dów ma rokrocznie wzrastać z poziomu 21,38 mln zł (Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Lu- w 2014 r. do 28,98 mln w roku 2023. dowego) Jednakże obecnych uregulowań ustawowych w tym zakresie nie można uznać za racjonalne. Zry- Wysoki Sejmie! Pani Marszałek! W imieniu Klubu czałtowany dodatek energetyczny przysługuje od- Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego biorcy wrażliwemu. Odbiorca wrażliwy energii elek- mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko wobec trycznej to osoba, której przyznano dodatek miesz- rządowego projektu ustawy o zasadach realizacji pro- kaniowy i która jest stroną umowy sprzedaży energii gramów w zakresie polityki spójności finansowanych elektrycznej i zamieszkuje w miejscu jej dostarcza- w perspektywie finansowej 2014–2020. nia. Dodatek mieszkaniowy jest zwolniony z podatku W ramach polityki spójności zostaną przekazane dochodowego od osób fizycznych, a wniosek o jego środki w wysokości ponad 350 mld euro w całej Unii przyznanie nie podlega opłacie skarbowej. Nieuza- Europejskiej. Środki te przeznaczane będą na inwe- sadnione jest zatem dalsze pobieranie tych danin stycje w europejskich regionach i miastach, a także 254 na inwestycje w gospodarkę realną. Ponad 72 mld Oświadczenia poselskie euro przypadnie Polsce. Są to ogromne środki, które trzeba racjonalnie wykorzystać, aby zmniejszać dys- proporcje ekonomiczne w stosunku do państw starej Poseł Waldemar Andzel Unii. Możliwe będą inwestycje m.in. w badania na- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) ukowe i ich komercjalizację, kluczowe połączenia drogowe, rozwój przedsiębiorczości, transport przy- Oświadczenie poselskie w sprawie 35. rocznicy jazny środowisku, cyfryzację kraju, a także aktywi- pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. zację zawodową. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 czerwca br. Programy operacyjne i tzw. ustawa wdrożeniowa miała miejsce 35. rocznica pierwszej pielgrzymki to najważniejsze dokumenty ramowe wydatkowania św. Jana Pawła II do Polski, którą odbył rok po ob- środków z nowej perspektywy. Projekt, nad którym jęciu pontyfikatu. Hasłem przewodnim podróży było dzisiaj procedujemy, tworzy ramy prawne stanowiące „Gaude Mater Polonia”, co oznacza: raduj się, matko podstawę do realizacji umowy partnerstwa. Przypo- Polsko. Nikt wtedy nie przypuszczał, że będzie to tak mnę tylko, że Komisja Europejska zatwierdziła umo- ważne wydarzenie, które odmieni życie wielu ludzi wę partnerstwa, a Polska była w tej materii jednym i zmieni bieg historii. z pierwszych państw. Ponadto projekt wprowadza W ówczesnych czasach PRL wizyta ta od samego mechanizmy koordynacji realizacji programów operacyjnych wspófinansowanych z funduszy struktu- początku bardzo niepokoiła władze komunistyczne. ralnych i Funduszu Spójności. Jak ważne są to kwe- Zwłaszcza iż planowany termin pielgrzymki przypadał stie, nie trzeba nikogo przekonywać. To od odpowied- na 900. rocznicę męczeńskiej śmierci św. Stanisława niego kształtu naszego prawa zależy sukces w wy- biskupa, który zginął za nieposłuszeństwo wobec wła- datkowaniu ogromnych pieniędzy, a ich inwestycja dzy świeckiej. Najbardziej zdenerwowany wizytą Jana w polską gospodarkę w sposób znaczący przyczyni Pawła II był przywódca Związku Radzieckiego Leonid się do wzrostu gospodarczego. Breżniew, który sugerował, by nie zezwolić papieżowi Przechodząc do omawiania projektu, który jest na wjazd do Polski. W trakcie wizyty papież Polak od- dokumentem bardzo obszernym i nie sposób odnieść wiedził m.in. Warszawę, Gniezno, Częstochowę, swój się w tak krótkim czasie do wszystkich istotnych za- ukochany Kraków, rodzinne Wadowice czy chociażby gadnień, należy zwrócić uwagę na pewne istotne Oświęcim. W samym Krakowie w celu przysłowiowego szczegóły. Nastąpiło przeniesienie kompetencji w za- zabezpieczenia pielgrzymki zaangażowano 480 tajnych kresie oceny zgodności systemów zarządzania i kon- współpracowników mających za zadanie przechwycenie troli programów na poziom państwa członkowskiego. i zniszczenie kart wstępu na msze św. Późniejsze wy- Zostaną wprowadzone nowe instrumenty realizacji darzenia pokazują, że nie przyniosło to efektu, jakiego polityki spójności w zakresie rozwoju terytorialnego. spodziewały się władze. Ponadto projekt precyzuje zapisy projektów rozpo- Już podczas pierwszego dnia pobytu w Polsce pa- rządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady UE, przy- pież wymówił historyczne słowa, które do dziś pa- gotowanych przez dyrekcję ds. polityki regionalnej mięta zapewne wielu Polaków. Brzmiały one na- Komisji Europejskiej. Istotnymi są przepisy regulu- stępująco: „Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem jące kwestie związane z rozliczeniami z Komisją Eu- ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego ropejską, monitorowaniem efektów dotowanych z UE Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, przedsięwzięć oraz te dotyczące kontroli, audytu, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch nieprawidłowości i korekt finansowych. Na szczegól- Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. ną uwagę zasługuje wprowadzenie instrumentu zin- Tej ziemi!” Słowa te, a zwłaszcza ostatnie dwa zda- tegrowanych inwestycji terytorialnych, który to in- nia, stały się późniejszym hasłem „Solidarności”. strument daje duże możliwości finansowe przy Miały też dwa symboliczne znaczenia: politycznie współpracy samorządów. i duchowe. Papież wezwał naród do walki o zmianę Omawiany projekt wymaga dalszych prac w komisji, aby wyeliminować wszelkie wątpliwości doty- ustroju na demokratyczny, a także nawoływał do na- czące zaproponowanych rozwiązań. Moje obawy bu- wrócenia się. dzą m.in. niepotrzebne kontrole uprzednie służące Jan Paweł II w trakcie swojej pielgrzymki wy- sprawdzeniu potencjału administracyjnego wniosko- stąpił nie tylko w roli proroka, ale i inspiratora. dawcy przed podpisaniem umowy o dofinansowanie, Zachęcił swoich rodaków do działań, do zrealizowa- a także zbyt krótki termin składania wniosków o do- nia długo wyczekiwanych zmian społecznych. Pod- finansowanie. czas tej wizyty stworzył solidny fundament, z któ- Reasumując, Klub Parlamentarny Polskiego Stron- rego zrodziła się „Solidarność”, a także znacząco nictwa Ludowego opowiada się za skierowaniem rzą- wpłynął na wyzwolenie narodów Europy Środkowo- dowego projektu ustawy o zasadach realizacji progra- -Wschodniej i ich późniejszy proces integracji. Był mów w zakresie polityki spójności finansowanych to symbol przebudzenia ku wolności, dzięki które- w perspektywie finansowej 2014–2020 do dalszych mu można było po raz pierwszy od dłuższego czasu prac w komisji. zobaczyć nową, zjednoczoną, solidarną Polskę. 255

Poseł Marian Cycoń do miasta Nowy Targ”, czy plastycznych „Moje mia- (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) sto wczoraj i dziś”. Oddział PTH był również wraz Biblioteką Pedagogiczną w Nowym Targu współor- Oświadczenie w sprawie działalności oddziału ganizatorem konkursów międzyszkolnych „Osobli- Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym wości mojej miejscowości” oraz „Osobliwości mojego Targu regionu”. Istotną częścią działań edukacyjnych była Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie Po- funkcjonująca latach 2007–2012 grupa rekonstrukcji słanki i Szanowni Panowie Posłowie! Człowiek bez historycznych „Podhale w ogniu”. Członkowie tej pamięci i świadomości, skąd przychodzi, nie potrafi sekcji uczestniczyli w licznych uroczystościach pa- powiedzieć, kim jest, i przewidzieć, dokąd zmierza. triotycznych na Podhalu, ale także organizowali Tak mawiał Julian Krzyżanowski, wybitny historyk przedsięwzięcia takie jak pikniki edukacyjno-histo- literatury. Dlatego tak bardzo ważne jest to, aby za- ryczne, inscenizacje i rekonstrukcje historyczne. chęcać społeczeństwo, a zwłaszcza młodzież, do się- Jedną z form współpracy pracowników oddziału gania w głąb historii, do poznawania korzeni, z któ- PTH ze środowiskiem nauczycielskim jest organizo- rych się wyrasta. W roku bieżącym na Podhalu wśród wany od 2007 r. cykl warsztatów metodycznych, re- wielu jubileuszy obchodzone jest 10-lecie działalności alizowany wspólnie z biblioteką pedagogiczną, Dele- oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego gaturą Małopolskiego Kuratorium Oświaty w No- w Nowym Targu. Oddział założony został przez wym Targu, Instytutem Pamięci Narodowej w Kra- członków funkcjonującej od stycznia 2003 r. Komisji kowie oraz Muzeum Historii Polski. Ważnym obsza- Historii Wojskowości oraz badaczy, regionalistów rem aktywności oddziału PTH jest działalność wy- i miłośników historii. W listopadzie 2003 r. nawiąza- dawnicza. Oddział jest wydawcą trzech cenionych no kontakt z Zarządem Głównym PTH w Warszawie. w środowisku serii publikacji naukowych: „Podha- Zaowocowało to szybko zorganizowaniem spotkania lańskie monografie historyczne” oraz „Prace komisji założycielskiego oddziału 13 grudnia 2003 r., a nie- wojskowości” i „Prace komisji kultury”. W latach spełna dwa miesiące później, 12 lutego 2004 r. 2003–2014 oddział wydał 20 publikacji naukowych Zarząd Główny PTH podjął uchwałę, na mocy i popularno-naukowych. której powołano nową jednostkę terenową stowarzy- Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w No- szenia. wym Targu współpracuje z władzami samorządowy- Od pierwszych dni prowadzonej działalności nowo- mi, instytucjami i organizacjami społeczno-kultural- tarski oddział PTH traktował swoją działalność sta- nymi. Od 2004 r. oddział związane jest deklaracją tutową jak misję i służbę dla społeczeństwa całego współpracy z najważniejszymi organizacjami społecz- regionu Podhala. Nadrzędnym celem stowarzyszenia no-kulturalnymi działającymi w regionie, tj. Związ- pozostaje przede wszystkim rozwój historycznych ba- kiem Podhalan, Towarzystwem Przyjaciół Orawy dań regionalnych oraz upowszechnianie wiedzy na oraz Związkiem Polskiego Spisza. temat Podhala, Spisza, Orawy, Pienin i ziemi podba- W 2012 r. oddział PTH był inicjatorem powołania biogórskiej. Towarzystwo gromadzi, porządkuje i za- Forum Małopolskich Oddziałów Polskiego Towarzy- bezpiecza materiały mające znaczenie dla nauki o re- stwa Historycznego, w ramach którego współpracują gionie, organizuje wyprawy naukowo-badawcze, wy- cztery jednostki terenowe towarzystwa z Nowego kłady, konferencje, seminaria, wystawy czasowe, pro- Sącza, Tarnowa, Limanowej i Nowego Targu. Wielką muje w środowisku ciekawe publikacje, prowadzi nobilitacją dla oddziału było niewątpliwie otrzyma- także własną działalność wydawniczą. Zabiera głos nie wyróżnienia od prezydenta RP Bronisława Ko- w istotnych sprawach dotyczących życia społecznego morowskiego za realizację programu edukacyjnego regionu, a także angażuje się w ochronę narodowego „Echa powstania styczniowego w Małopolsce – ludzie dziedzictwa kulturowego. Nowotarski oddział PTH i miejsca”. swoją działalność realizuje na trzech płaszczyznach: Jak widać, obchodzący w roku bieżącym jubileusz naukowej, edukacyjnej i wydawniczej. 10-lecia oddział PTH w Nowym Targu jest prawdzi- Jednym z najważniejszych przejawów aktywności wym bogactwem dla mieszkańców regionu Podhala. oddziału jest działalność naukowo-badawcza, która Bogactwem wiedzy, kultury i lokalnej inicjatywy. wyraża się w realizacji kilku programów badawczych takich jak: „Gorczańskie cienie”, „Lotnicze ślady w Gorcach”, „Umocnienia polowe na Podhalu, Spi- Poseł Leszek Dobrzyński szu, Orawie i w Pieninach”, „Lwowskie Noviforiana”, (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) „Podhalańsko-suska lista katyńska” i inne. Wyniki prac prezentowane są na wystawach czasowych oraz Część komentatorów politycznych twierdzi, że „Ja- omawiane na regionalnych, ogólnopolskich i między- ruzelski przy okrągłym stole razem z opozycją zde- narodowych konferencjach naukowych. montował system komunistyczny w Polsce”. Prawda Towarzystwo prowadzi działania edukacyjne i po- wygląda inaczej: przy okrągłym stole dyktator chylą- pularyzacyjne skierowane głównie do dzieci i mło- cego się do upadku reżimu zapewnił sobie i swym dzieży. Jest organizatorem i współorganizatorem wspólnikom bezpieczne lądowanie w nowej rzeczywi- konkursów historycznych, m.in. „Od osady Stare Cło stości, zapewnił sobie i kolegom bezkarność, wysokie 256 apanaże, a także polityczne przetrwanie całej formacji ctwach i zeznaniach mających często swe źródło postkomunistycznej. Zrobił to na tyle skutecznie, że w podawanej z pokolenia na pokolenie tradycji, a nie- przez dwadzieścia kilka lat istnienia III RP tylko nie- kiedy są czerpane również z legendy. Nie znamy rów- liczni przestępcy prześladujący i mordujący Polaków nież dokładnej daty urodzenia naszego świętego. zostali osądzeni, a jeszcze bardziej nieliczni skazani. Wiemy natomiast, że doczekał późnej starości i zmarł w roku 1484, a zatem powszechnie przyjęto, iż musiał urodzić się co najmniej 70 lat wcześniej, tj. ok. 1414 r. Poseł Józef Rojek Dom, w którym przyszedł na świat św. Jan, leżał (Koło Poselskie Solidarna Polska) w południowej części Dukli, na tzw. Wyższym Przed- mieściu, przy ul. Kaczyniec. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wybory do Par- Na podstawie tradycji pochodzącej z XVII w. do- lamentu Europejskiego zakończyły się i po okresie wiadujemy się, iż po skończeniu szkoły św. Jan kilka towarzyszących im emocji nadszedł czas na chłodną lat spędził nad potokiem Zaśpit, płynącym przez lasy analizę przedwyborczych poczynań co niektórych otaczające rodzinną miejscowość, wiodąc tam wielce polityków. Nadal nie milkną echa słynnej przejażdż- umartwione życie pustelnicze. W miejscu, w którym ki po Wiśle ministra Rafała Trzaskowskiego i Hanny miał przebywać młody pustelnik, stoi dzisiaj muro- Gronkiewicz-Waltz. Oczywiście nie chodzi o samą wany kościółek, który – jak wszyscy wierzą – jest przejażdżkę, lecz o fakt, że w trakcie patrolowania duchowym spadkiem po św. Janie. Głęboka cisza ota- wezbranej rzeki, w czasie tej wyprawy politykom PO czająca to święte miejsce przyciąga licznych pielgrzy- towarzyszył wojskowy śmigłowiec i oddział GROM. mów i turystów szukających wewnętrznego pokoju. Natomiast, jak wynika z wypowiedzi byłego dowódcy Żaden z biografów opisujących życie św. Jana nie jednostki GROM generała Romana Polko, towarzy- miał wątpliwości, że motywem podjęcia przez świę- szący VIP-om komandosi należą do formacji morskiej tego życia zakonnego było pragnienie osiągnięcia GROM, która na co dzień nie stacjonuje w Warsza- wyższego stopnia osobistej doskonałości. wie, lecz nad morzem. Zatem okazuje się, że politycy Lata spędzone w puszczy były swoistym przygo- PO, żeby zorganizować przedwyborczą przejażdżkę towaniem do życia w klasztorze. Święty Jan nie miał po Wiśle, specjalnie sprowadzili do tego celu elitarny problemu z wyborem odpowiedniego zakonu, bowiem w skali światowej oddział wojskowych komandosów w okolicach Dukli w XV w. najbardziej rozpowszech- z odległego o kilkaset kilometrów miejsca. niony i znany był zakon oo. franciszkanów konwen- W słynnym filmie promocyjnym „10 lat Polski tualnych. Klasztory w Przemyślu, Sanoku i Kroś- w Unii Europejskiej” rząd Platformy Obywatelskiej nie, znane jako ogniska prac misyjnych i rekolekcyj- porównał rzekomy skok cywilizacyjny, który dokonał nych, dawały dużo okazji do poznania franciszkań- się w naszym kraju, z tak zwanymi latami świetlny- skiego stylu życia. Nic więc dziwnego, że św. Jan mi. Gdy obserwuję podróż naszych VIP-ów z bezpod- wybrał klasztor najbliższy, oddalony od Dukli zale- stawnym udziałem najlepszej jednostki wojskowej dwie o 19 km. Młodego chłopca z Dukli prowincjał przeznaczonej do działań o charakterze specjalnym, osobiście przyjął do zakonu. Upewniwszy się o szcze- uważam, że jeżeli osoby odpowiedzialne za tę wy- rości jego pragnień, polecił mu zapewne rozdać ma- cieczkę nie zostaną pociągnięte do odpowiedzialności jątek ubogim, tak jak życzył sobie św. Franciszek służbowej, to oznacza to, że od krajów Unii Europej- z Asyżu. W zamian św. Jan otrzymał dwa habity, skiej dzieli nas jeszcze wiele lat świetlnych. spodnie i sandały na nogi. Święty Jan dał się poznać jako człowiek wielkiej modlitwy, mądrości i pokory. Nic więc dziwnego, że po Poseł Bogdan Rzońca wyświęceniu go na kapłana współbracia powierzali (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) mu wielokrotnie urząd przełożonego. Znane nam jest dzisiaj jego przełożeństwo w Krośnie i we Lwowie, Oświadczenie w sprawie 600-lecia urodzin św. a także urząd kustosza w kustodii ruskiej, któremu Jana z Dukli podlegało siedem klasztorów. Pomimo utraty wzroku Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 31 maja 2014 r. i swojej niepełnosprawności u schyłku życia św. Jan miałem przyjemność wziąć udział w głównych uro- z wielką gorliwością wypełniał swoje duszpasterskie czystościach 600-lecia urodzin św. Jana z Dukli. Uro- obowiązki. 21 stycznia 1733 r. papież Klemens XII za- czystej mszy świętej przewodniczył metropolita prze- liczył o. Jana w poczet błogosławionych, natomiast myski arcybiskup Józef Michalik, a homilię wygłosił aktu kanonizacji 10 czerwca 2014 r. w Krośnie doko- metropolita lwowski arcybiskup Mieczysław Mokrzy- nał papież Jan Paweł II. cki. W swojej homilii arcybiskup Mieczysław Mokrzy- cki przypominał życie św. Jana z Dukli, które wcale nie było takie łatwe, przedstawiając tym samym ko- Poseł Andrzej Szlachta lejne etapy życia w świętości. Niestety historia nie (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) dostarczyła nam wielu danych o pochodzeniu i dzie- ciństwie św. Jana z Dukli. Dane, które obecnie są po- Oświadczenie w sprawie zwolnień pracowników wszechnie znane, opierają się na późniejszych świade- w Rzeszowskich Zakładach Graficznych 257

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W marcu tego ludzkich. Niedawno Polacy po raz kolejny wyszli na roku wszyscy pracownicy Rzeszowskich Zakładów ulice ponad 120 miast, by manifestować swoje przy- Graficznych otrzymali od nowego prezesa spółki wiązanie do wartości rodzinnych. zwolnienia dyscyplinarne. Miesiąc po objęciu funkcji W Marszach dla Życia i Rodziny wzięło udział prezes został odwołany przez Radę Nadzorczą RZG w sumie kilkadziesiąt tysięcy osób. Te wspaniałe, SA. Rada nadzorcza powołała likwidatora, a wcześ- pokojowe inicjatywy to napawający nadzieją znak, że niej uchwaliła złożenie w sądzie wniosku o likwidację wartości związane z rodziną nie słabną w polskim spółki. Aktualnie nikt z ok. 60 pracowników nie wie, społeczeństwie. Wręcz przeciwnie, utrwalają się i są czy otrzyma zaległe wynagrodzenie i świadczenia. prezentowane coraz odważniej. Ale by takie działa- Problemy ekonomiczno-finansowe Rzeszowskich nia przyniosły odpowiedni skutek, muszą spotkać Zakładów Graficznych zaczęły się po ich prywatyza- się z przychylnym przyjęciem ze strony rządu i lokal- cji, a właściwie z chwilą przejęcia większości udzia- nych samorządów. To w gronie rodzinnym powstaje łów w RZG SA przez rzeszowskiego przedsiębiorcę. kapitał społeczny osób, które w przyszłości będą W spółce udziałowcem nadal jest Skarb Państwa, wspólnie pracować na rozwój gospodarki i państwa. który dysponuje 18% udziałów. Nadzór nad tą spółką Wsie, miasta, gminy i powiaty składają się przecież formalnie sprawuje minister skarbu państwa. Dlate- nie tylko z poszczególnych jednostek, ale z rodzin, go Najwyższa Izba Kontroli przystąpiła do sprawdze- które są elementami składowymi organizmu spo- nia, jak ministerstwo sprawuje kontrolę nad swoją łecznego. częścią udziałów w spółce RZG SA. Biuro prasowe Europa, ale także Polska coraz bardziej się wy- NIK potwierdziło, że w kwietniu br. rozpoczęła się ludniają, a kraj bez rodzin nie istnieje, nie ma przy- kontrola związana z nadzorem nad spółką, ale nie szłości. Młodzi rodzice borykają się z wieloma prob- udziela informacji na jej temat do czasu zakończenia lemami, takimi jak bezrobocie, brak tanich miesz- procedury kontrolnej. Tymczasem nie zmienia się kań, konieczność emigracji, brak miejsc w przedszko- sytuacja byłych już pracowników RZG, którzy pozo- lach. Dlatego marsze, w których tak wielu ludzi stają bez wynagrodzeń za marzec i kwiecień 2014 r., w różnym wieku wzięło ostatnio udział, świadczą nie bez odpraw i odszkodowań, a piętnaścioro zwolnio- nych dyscyplinarnie pracowników pozostaje bez pra- tylko o świadomości Polaków dotyczącej istoty rodzi- wa do zasiłku dla bezrobotnych i praktycznie bez ny we współczesnym świecie, ale mają także przeko- szans na znalezienie nowej pracy. Dlatego zwracam nywać rządzących, by wspólnie i ponad podziałami się do ministra skarbu państwa z prośbą o informa- prowadzili politykę jak najbardziej prorodzinną, cję: Czy ministerstwo monitoruje sytuację byłych już przychylną rodzinom wielodzietnym, wspierającą ro- pracowników dobrze kiedyś funkcjonujących Rze- dziców w wychowywaniu swoich dzieci. Ten doniosły szowskich Zakładów Graficznych? Czy ministerstwo głos narodu jest popierany przez Kościół katolicki, korzystało z możliwości kontroli kondycji finansowej a skierowany w stronę tych, którzy dzierżą władzę, spółki, w której miało 18% udziałów? Czy minister- decydują o losach i warunkach bytowych rodzin, czy- stwo może określić skuteczność procesu prywatyzacji li społeczeństwa. tych zakładów? W Marszach dla Życia i Rodziny wzięły udział ty- siące mieszkańców m.in. Warszawy, Krakowa, Kato- wic, Gdańska czy Przemyśla. To wołanie nie może Poseł Jan Warzecha zostać niezauważone, szczególnie w czasach, gdy (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) w obliczu filozofii gender, wszechobecnej tolerancji i akceptacji dla wynaturzeń i przewrotności wartości Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niniejsze oświad- rodzinne wydają się być zagrożone. O przyszłość pol- czenie poselskie chciałbym poświęcić polskim rodzi- skich rodzin powinny dbać nie tylko one same, ale nom – podstawie naszego społeczeństwa, narodu, również, a może przede wszystkim państwo i nim który przecież nie istniałby bez silnych więzi między- rządzący. TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 6,30 zł + 5% VAT