S e j m Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Sprawozdanie Stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 18 listopada 2011 r. (trzeci dzień obrad)

Wa r s z a w a 2 0 1 1

str. str.

TREŚĆ

1. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 18 listopada 2011 r.) str. str.

Wznowienie posiedzenia Poseł Marzena Dorota Wróbel ...... 117 Punkt 10. porządku dziennego: Przedsta- Poseł Edward Siarka ...... 117 wienie przez Prezesa Rady Ministrów Poseł Jerzy Rębek ...... 118 programu działania Rady Ministrów Poseł Jacek Bogucki...... 118 z wnioskiem o udzielenie jej wotum Poseł Mieczysław Golba ...... 118 zaufania Poseł Mariusz Orion Jędrysek ...... 119 Prezes Rady Ministrów Donald Tusk...... 57 Poseł Tadeusz Woźniak ...... 119 Poseł Andrzej Romanek ...... 119 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł ...... 120 Wznowienie posiedzenia Poseł Piotr Szeliga ...... 120 Punkt 10. porządku dziennego (cd.) Poseł Bartosz Kownacki ...... 120 Poseł Rafał Grupiński ...... 65 Poseł Andrzej Dąbrowski ...... 121 Poseł Jarosław Kaczyński ...... 67 Poseł Joachim Brudziński ...... 121 Poseł Janusz Palikot ...... 72 Poseł ...... 121 Poseł Jan Bury ...... 75 Poseł Stanisław Szwed ...... 121 Poseł ...... 78 Poseł Przemysław Wipler ...... 122 Poseł ...... 80 Poseł Barbara Bubula ...... 122 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 82 Poseł Krystyna Pawłowicz...... 123 Poseł Beata Szydło...... 83 Poseł Maciej Łopiński ...... 123 Poseł Armand Kamil Ryfiński...... 85 Poseł Andrzej Duda ...... 123 Poseł Janusz Piechociński ...... 85 Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 123 Poseł Grzegorz Napieralski...... 86 Poseł ...... 124 Poseł Mariusz Orion Jędrysek ...... 87 Poseł Marek Suski ...... 124 Poseł ...... 88 Poseł Jarosław Zieliński ...... 124 Poseł ...... 90 Poseł Marek Opioła ...... 125 Poseł Janusz Śniadek ...... 91 Poseł Anna Elżbieta Sobecka ...... 125 Poseł Roman Kotliński ...... 93 Poseł Czesław Hoc ...... 125 Poseł John Abraham Godson ...... 94 Poseł Marcin Mastalerek...... 125 Poseł Piotr Naimski...... 94 Poseł Tomasz Kaczmarek ...... 126 Poseł Sławomir Kopyciński ...... 95 Poseł Ryszard Terlecki ...... 126 Poseł Andrzej Dera ...... 96 Poseł Szymon Giżyński ...... 126 Poseł Adam Szejnfeld ...... 97 Poseł Andrzej Jaworski ...... 127 Poseł Józefa Hrynkiewicz ...... 100 Poseł Arkadiusz Czartoryski...... 127 Poseł ...... 101 Poseł Leszek Dobrzyński...... 127 Poseł Paweł Szałamacha ...... 102 Poseł Michał Wojtkiewicz ...... 127 Poseł Sławomir Jan Piechota ...... 103 Poseł Artur Górski...... 128 Poseł Jan Krzysztof Ardanowski ...... 105 Poseł Dariusz Piontkowski ...... 128 Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska . . . . . 106 Poseł Barbara Bartuś ...... 128 Poseł Andrzej Duda ...... 107 Poseł Adam Abramowicz ...... 129 Poseł Zbigniew Rynasiewicz ...... 108 Poseł Jan Tomaszewski ...... 129 Poseł Zbigniew Kuźmiuk...... 110 Poseł Małgorzata Sadurska...... 130 Poseł Marek Biernacki ...... 110 Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk. . . . . 130 Poseł Krzysztof Szczerski ...... 111 Poseł Małgorzata Gosiewska...... 130 Poseł Jerzy Kozdroń ...... 112 Poseł Ewa Malik ...... 131 Poseł Marcin Święcicki ...... 114 Poseł Sławomir Zawiślak ...... 131 Poseł Jerzy Żyżyński ...... 116 Poseł Lech Sprawka ...... 131 Poseł ...... 116 Poseł Gabriela Masłowska...... 131 Poseł Józef Rojek ...... 117 Poseł Marzena Machałek...... 132 str. str.

Poseł Jan Warzecha ...... 132 Poseł Maciej Banaszak ...... 144 Poseł Kazimierz Gołojuch ...... 132 Poseł Halina Szymiec-Raczyńska ...... 144 Poseł Waldemar Andzel ...... 133 Poseł Marian Cycoń ...... 145 Poseł Krzysztof Lipiec ...... 133 Poseł Wincenty Elsner ...... 145 Poseł Marek Polak ...... 133 Poseł Antoni Macierewicz ...... 145 Poseł Zbigniew Dolata ...... 134 Poseł Andrzej Lewandowski ...... 145 Poseł Marcin Witko ...... 134 Poseł Jacek Świat...... 146 Poseł Anna Paluch ...... 134 Poseł Jadwiga Wiśniewska ...... 135 Poseł Robert Biedroń...... 146 Poseł Piotr Polak ...... 135 Poseł Krzysztof Kłosowski ...... 146 Poseł Kazimierz Moskal ...... 135 Poseł Krzysztof Popiołek...... 146 Poseł Wiesław Stanisław Janczyk...... 136 Poseł Grzegorz Raniewicz ...... 147 Poseł Tadeusz Iwiński ...... 136 Poseł Stanisław Wziątek ...... 147 Poseł Tadeusz Tomaszewski ...... 136 Poseł Kazimierz Ziobro ...... 147 Poseł Piotr Chmielowski ...... 137 Poseł Bogdan Rzońca...... 148 Poseł Jerzy Borkowski...... 137 Poseł Jacek Kwiatkowski ...... 148 Poseł Dariusz Cezar Dziadzio ...... 137 Poseł Dariusz Joński ...... 148 Poseł Romuald Ajchler ...... 138 Poseł Stanisław Kalemba ...... 148 Poseł Bartłomiej Bodio ...... 138 Poseł Robert Telus...... 149 Poseł Marek Stolarski ...... 138 Poseł Elżbieta Rafalska ...... 150 Poseł Adam Rybakowicz ...... 138 Poseł Anna Grodzka ...... 150 Poseł Roman Kotliński ...... 139 Poseł Marek Domaracki ...... 139 Poseł Zbyszek Zaborowski...... 150 Poseł Wojciech Penkalski...... 139 Poseł Cezary Olejniczak ...... 150 Poseł Zofia Popiołek...... 139 Poseł Edmund Borawski ...... 151 Poseł Henryk Kmiecik...... 140 Poseł Maciej Małecki ...... 151 Poseł Jan Cedzyński ...... 140 Poseł Tomasz Górski ...... 151 Poseł Paweł Sajak ...... 140 Poseł Marek Balt ...... 151 Poseł Armand Kamil Ryfiński...... 140 Poseł Wojciech Zubowski ...... 151 Poseł Maciej Mroczek ...... 141 Poseł Tomasz Latos ...... 152 Poseł Michał Tomasz Pacholski ...... 141 Oświadczenia Poseł Artur Bramora ...... 141 Poseł Łukasz Zbonikowski ...... 152 Poseł Artur Górczyński ...... 141 Poseł Marek Polak ...... 153 Poseł Artur Dębski ...... 142 Poseł Piotr Chmielowski ...... 153 Poseł Marek Poznański ...... 142 Poseł Łukasz Krupa...... 142 Poseł Anna Fotyga ...... 154 Poseł Andrzej Piątak ...... 143 Poseł Waldemar Andzel ...... 154 Poseł Maciej Wydrzyński...... 143 Poseł Andrzej Jaworski ...... 155 Poseł Andrzej Rozenek ...... 143 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Tomasz Makowski ...... 143 Poseł Małgorzata Marcinkiewicz ...... 143 Załącznik nr 1 – Teksty wystąpień niewygło- Poseł Piotr Paweł Bauć ...... 144 szonych Poseł Adam Kępiński...... 144 Poseł Andrzej Szlachta ...... 1 (Wznowienie posiedzenia o godz. 12 min 03)

(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu wania. Chcę podziękować wszystkim w Polsce, oraz wicemarszałkowie Jerzy Wenderlich, wszystkim obywatelom bez wyjątku niezależnie od Marek Kuchciński i Cezary Grabarczyk) tego, czy zaufali w akcie wyborczym tej ekipie, której przyjdzie prowadzić prace państwowej administracji przez następną kadencję, czy też tym, którzy mieli Marszałek: inny pogląd w tej kwestii, bo to podziękowanie to nie tylko gorące słowa za sam akt wyboru, to przede Szanowni Państwo! Witam bardzo serdecznie pre- wszystkim najwyższe uznanie dla polskiego narodu, zydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Bronisława dla Polek i Polaków, za ten wielki wysiłek, wielką Komorowskiego. (Zebrani wstają, burzliwe oklaski) odwagę, spokój i determinację, jaką wykazali w ostat- Witam prezesa Rady Ministrów wraz z nową Radą nich czterech latach. (Oklaski) Nie było to łatwe, bo Ministrów. (Część zebranych wstaje, burzliwe oklaski) czasy, w jakich przyszło nam żyć, okazały się bardziej Witam bardzo serdecznie wszystkich przybyłych skomplikowane, bardziej nieprzewidywalne, niż kto- gości. (Oklaski) kolwiek mógł pomyśleć kilka lat temu. To, że Polska Wznawiam posiedzenie. przez te cztery lata przetrwała w dobrej kondycji kry- Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję panie zys, który w Europie i w świecie zagroził gospodar- posłanki Iwonę Guzowską i Agnieszkę Hanajczyk oraz kom państw rozwiniętych, w sposób nieznany w naj- panów posłów Marka Balta i Macieja Małeckiego. nowszej historii, to, że wokół nas ten huragan kry- W pierwszej części obrad sekretarzami będą pani zysu finansowego zagraża bezpieczeństwu najbar- poseł Agnieszka Hanajczyk oraz pan poseł Marek dziej rozwiniętych państw, to, że wokół nas, w Euro- Balt. pie i na świecie, miliony ludzi przyzwyczajonych do Protokół i listę mówców prowadzić będą pani po- spokoju, dobrobytu i bezpieczeństwa staje dzisiaj seł Iwona Guzowska i pan poseł Marek Balt. w obliczu zagrożenia nędzą i destabilizacją, to wszyst- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. ko każe nam przede wszystkim nisko pochylić głowę porządku dziennego: Przedstawienie przez pre- przed wysiłkiem milionów Polaków, których praca, zesa Rady Ministrów programu działania Rady wysiłek, cierpliwość i odpowiedzialność pozwoliły Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum nam wszystkim przejść bezpiecznie przez ten trudny zaufania. czas. Chcę powiedzieć, że dzisiejsze exposé musi się Proszę o zabranie głosu prezesa Rady Ministrów stać prostym, czytelnym komunikatem, który odpo- pana Donalda Tuska. (Oklaski) wiada na wyzwanie doby obecnej. Chcę wszystkich państwa prosić o zrozumienie dla potrzeby tej chwili. Wiele narodowych strategii, w tym polska strategia Prezes Rady Ministrów międzynarodowa, główne kierunki polskiej polityki Donald Tusk: zagranicznej, to, co jest częścią każdego klasycznego exposé – one na szczęście od lat w Polsce się nie zmie- Panie Prezydencie! Pani Marszałek! Szanowne niają – pozwolicie zatem, państwo, także goście re- Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wielce Szanowni prezentujący korpus dyplomatyczny, że szczegóły Goście! Mam wielki zaszczyt przemawiać w Wysokiej dotyczące kontynuacji tej polityki przedstawi w swo- Izbie tuż po zaprzysiężeniu przez pana prezydenta im tradycyjnym wystąpieniu minister spraw zagra- Rzeczypospolitej nowego rządu, którego prace będę nicznych. prowadził. To jest zaszczyt i zobowiązanie, które zo- Dzisiaj chcę otwarcie, bardzo uczciwie skoncen- stało nałożone na nas przez Polaków. trować się na tych trudnych wyzwaniach, od których Jest oczywistym i bardzo przyjemnym dla mnie zależy obecnie los nie tylko Polski, gdyż w każdym obowiązkiem rozpocząć to wystąpienie od podzięko- kraju europejskim politycy i obywatele żyją w tym 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 58 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk czych, ale także o tej wielkiej wizji wspólnej Europy, wizji, która dzisiaj w wielu miejscach jest podważana, przeświadczeniu, że właśnie teraz rozstrzyga się wizji, która być może będzie domagała się głębokiej przyszłość ich krajów i przyszłość Europy, przede korekty, a więc będzie także od nas, od Polaków, wy- wszystkich przyszłość zwykłych ludzi, bo nikt z nas magała inteligentnego, odważnego, elastycznego nie ma wątpliwości, że wszystkie starania naszego działania. rządu, całej Wysokiej Izby, tak jak w przeszłości, tak Chcę podkreślić, że w tej dzisiejszej debacie euro- i w przyszłości, muszą być nakierowane przede pejskiej, o przyszłości Unii Europejskiej, nie ma moim wszystkim na bezpieczeństwo i dobrobyt każdego zdaniem dylematu politycznego, czy być w centrum człowieka z osobna, narodu, państwa, ale każdego Europy, czy być na jej peryferiach. To jest dylemat człowieka z osobna, każdego Polaka z osobna w szcze- politycznych analfabetów. Prawdziwym dylematem gólności. Dlatego pozwólcie państwo, że pominę te dla Polski jest to, jak być w centrum Europy, jak być wątki, które pojawiały się zarówno w poprzednim realnym, głównym graczem na scenie europejskiej, exposé, jak też przede wszystkim w debacie publicz- a nie to, jak z powodu kryzysu znaleźć się na margi- nej, jakiej byliśmy uczestnikami w czasie ostatniej nesie, na peryferiach albo poza Unią Europejską. kampanii wyborczej. Padło bardzo wiele słów, pod- Jestem przekonany, że ta wielka debata, jak bu- sumowań, które są w świeżej pamięci naszych oby- dować silną Polskę w centrum Unii, będzie debatą, wateli. która zaangażuje wszystkie kluby, być może także Dzisiaj chcę podkreślić, że punkt startu na po- środowiska poza parlamentem, poza światem polity- czątku tej kadencji, punkt startu dla Polski, dla Po- ki, ale chcę w tym miejscu bardzo mocno podkreślić, laków jest obiecujący i trudny równocześnie. Jeśli że intencją mojego rządu będzie działanie na rzecz rozpocząłem od podziękowań pod adresem Polek jak najsilniejszej pozycji Polski w samym centrum i Polaków, to dlatego że nasze doświadczenie opisane Unii Europejskiej. (Oklaski) także liczbami pokazuje, jak bardzo Polacy potrafili, Dzisiaj o tej pozycji, także politycznej pozycji i lepiej niż inni potrafili, skutecznie przeciwdziałać w Unii, o realnej sile państwa decydują przede kryzysowi. wszystkim jego finanse, zarówno zamożność jego Dzisiaj jest ten moment, w którym możemy obywateli, jak i kondycja, stabilność finansowa pań- w krótkim zdaniu przypomnieć najważniejsze dane stwa. Dlatego na początek kilka słów o tym, co nas statystyczne, które podsumowują minione cztery czeka w najbliższych dniach, czyli budżet na rok lata, nie miesiące, nie rok, ale minione cztery lata. 2012, na rok, który być może będzie rokiem najbar- One być może najlepiej opisują właśnie wysiłek Pola- dziej krytycznym, jeśli chodzi o turbulencje na świe- ków w tej kadencji, która niedawno się zakończyła. cie i w Europie. W latach 2008–2011 wzrost PKB w Polsce, ten Każdego dnia, czasami każdej godziny, jesteśmy skumulowany, to ponad 15%, 15,4%. Następny kraj w Unii Europejskiej osiągnął w ciągu tych czterech świadkami zmian – i są to z reguły zmiany negatyw- lat 8%, drugi to Słowacja. Średnia w Unii Europej- ne – w reputacji, w rankingach, w ocenie do niedaw- skiej za te cztery lata to minus 0,4%. Chcę podkre- na bardzo bogatych i stabilnych gospodarek, więc ślić to nie dlatego, aby domagać się od kogokolwiek musimy dzisiaj bardzo odważnie i uczciwie sobie po- uznania dla rządu, który ustąpił, czy dla tych mini- wiedzieć, że rok 2012 będzie wymagał od nas, od strów, którzy będą kontynuowali swoją pracę. Chcę Polaków, zdolności czasami do mocnych zwrotów, do podkreślić, że ten wynik pokazujący, iż jak nigdy elastycznego podejścia do rutyny. Nie stać nas będzie dotąd w historii naprawdę skutecznie goniliśmy naj- na rutynę, bo dzięki tego typu działaniom, dzięki bardziej rozwinięte państwa Europy i świata, jest tego typu filozofii przez te 4 lata przeszliśmy napraw- możliwy głównie, przede wszystkim dzięki wysiłko- dę bezpiecznie. wi, cierpliwości i determinacji Polaków. Tak na- W budżecie na rok 2012 kilka danych, podobnie prawdę jest. (Oklaski) I dlatego chcę dzisiaj także jak na całym świecie czy w Europie, będzie dalece bardzo mocno zadeklarować, że tym bardziej może- niepewnych, bo one będą wynikały z sytuacji wokół my się w Polsce nawzajem poważnie traktować. Sko- Polski. Nikt dzisiaj nie wie, czy Europa w całości ro tak dzielnie i tak mądrze przechodzimy przez wpadnie w recesję, czy będzie to tylko przykre do- kryzys, to znaczy, że musimy także dziś i w przy- świadczenie niektórych państw, ale wiemy na pewno, szłości bardzo poważnie traktować siebie w debacie że w dobie globalizacji, jeśli zjawiska recesyjne poja- publicznej. O to także zwracam się do Wysokiej wią się wokół naszych granic, to mogą dotknąć także Izby. bezpośrednio polską gospodarkę i polskie finanse. Te zmiany, dla niektórych państw europejskich Dlatego zobowiązałem ministra finansów do tego, dramatyczne, zmiany naznaczone kryzysem finan- aby przygotowywać te elastyczne warianty. Oczywi- sowym, składają się także na dramatyczny, niepoko- ście będzie debatował nad jedną propozycją, ale jący krajobraz polityczny, nowy krajobraz polityczny chcemy zapewnić Polaków i Wysoką Izbę, że będzie- w Europie. Europa zmienia się na naszych oczach, my mieli przygotowane mechanizmy, procedury i kon- a kierunek tej zmiany jest dalece niepewny. Mówimy cepcje na wypadek, gdyby w ciągu roku 2012 zdarzy- tu nie tylko o zmianach finansowych i gospodar- ły się rzeczy nieprzewidywalne dzisiaj. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 59

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk powszechnej. Wyzwanie demograficzne to nie tylko kwestia tej narodowej pewności, że po prostu nie bę- Stąd potrzeba tworzenia, powiedziałbym, takich dzie nas coraz mniej – z tym wyzwaniem borykamy inteligentnych i elastycznych wariantów, aby bez się od wielu lat, szukając różnych sposobów. Niektó- zbędnego niepokoju być przygotowanym na każdą re z nich przynoszą dobre efekty. Dlatego chcę roz- okoliczność, a te okoliczności będą się rodzić w róż- wiać niepokój niektórych – będziemy używać instru- nych miejscach na świecie, chyba w najmniejszym mentów finansowych na rzecz wzmocnienia polskiej stopniu w Polsce. populacji. Chcemy podwyższyć o 50% ulgę prorodzin- Naszym celem jest tak czy inaczej wyjście w roku ną na każde trzecie i kolejne dziecko. Ulga na dwoje 2012 z procedury nadmiernego deficytu, co oznacza pierwszych dzieci pozostaje bez zmian. (Oklaski) Ale nie tylko założenie tego planu, ale także skonstru- będziemy tutaj proponowali także jeszcze jedno roz- owanie budżetu w tych wariantach w taki sposób, wiązanie, które jest przykładem tego – później tych aby osiągnąć zakładany przez nas pułap około 3% przykładów będzie więcej – że chcemy także w tym deficytu sektora finansów publicznych na koniec i w innych systemach wsparcia finansowego zastoso- 2012 r. wać bezwzględnie zasadę sprawiedliwości społecznej Jeśli chodzi o dług publiczny, zakładamy, i temu i solidarności zamożniejszych z tymi, którzy są podporządkujemy także nasze prace, że spadnie on w gorszej sytuacji. Dlatego w rodzinach, w których w roku 2012 do 52% i będzie się systematycznie ob- dochód przekracza 85 tys. zł rocznie – mówimy niżać do 47% na koniec 2015 r. To będzie wynikało w związku z tym o drugim progu podatkowym – ta z działań, które powinny także doprowadzić do obni- ulga prorodzinna będzie przysługiwać w sytuacji, żenia deficytu na koniec tej kadencji do mniej więcej kiedy będzie co najmniej dwójka dzieci. Mówiąc 1% PKB. To jest plan trudny, ale realistyczny. To jest ludzkim językiem: zamożni Polacy, którzy mają wyzwanie, które będzie stało nie tylko przed rządem, tylko jedno dziecko, tej ulgi nie będą otrzymywali. ale przed nami wszystkimi, przed całą Wysoką Izbą. Natomiast kiedy zdecydują się na drugie dziecko Te dane dotyczące długu podaję według naszych kra- i kolejne, otrzymają ulgę w pełnym wymiarze. jowych definicji długu. (Oklaski) Chcemy także zaproponować tę samą za- Po to, aby zarówno bezpiecznie przejść przez rok sadę w odniesieniu do becikowego. Utrzymujemy 2012, jak i tworzyć reguły stabilnego wzrostu bezpie- becikowe, ale będzie ono dotyczyło wyłącznie ro- czeństwa finansowego, dyscypliny finansowej także dzin, których dochody nie przekraczają 85 tys. zł na kolejne lata i dziesięciolecia, będziemy musieli rocznie. (Oklaski) podjąć działania, w tym działania niepopularne, któ- Analogiczną zasadę zaproponujemy, ograniczając re będą wymagały wyrzeczenia i zrozumienia od przywilej podatkowy dla tzw. umów autorskich. Od- wszystkich bez wyjątku. Chcę powiedzieć, że kilka- pisanie 50-procentowych kosztów uzyskania przy- naście tych kluczowych propozycji zaprezentuję chodu będzie możliwe, wtedy kiedy przychód z tytu- względnie szczegółowo, ale to jest tak naprawdę łu tej działalności nie przekracza 85 tys. zł rocznie. pierwszy etap. Tu, w tej Wysokiej Izbie, będą rodziły Od kwoty powyżej tego progu korzystający z tych się także projekty, które tę dobrą tendencję – dobrą, uprawnień będą płacili, tak jak każdy inny obywatel, bo wzmacniającą polskie państwo – powinny pod- normalny podatek. (Oklaski) Dotyczy to także tej trzymywać. grupy zamożniejszej. Chcemy, po pierwsze, wyraźnie zwiększyć i uno- Jeśli chodzi o jedną ulgę powszechną, to jest to wocześnić daninę, którą w tej chwili pobieramy ulga na Internet. Jej znaczenie społeczne dzisiaj ma- w niewystarczającym stopniu, od wydobywanych bo- leje ze względu na dynamiczny rozwój usług interne- gactw naturalnych (przede wszystkim miedź i sre- towych i powszechność korzystania z Internetu. Dla- bro). Warto pamiętać, że według źródeł międzynaro- tego proponujemy – mając świadomość, że usługi dowych złoża tych dwóch bardzo ważnych dla Polski internetowe relatywnie tanieją – likwidację ulgi na bogactw są jednymi z największych na świecie i naj- Internet. To powinno przynieść w ciągu tych 4 lat większymi w Europie. Chcemy, aby opodatkowanie oszczędności trochę ponad 1,5 mld zł. tych rezerw, tych dwóch kruszców, ale także innych Nie mówiłem o kwotach w poprzednich przypad- kopalin, było stałym źródłem, stałym strumieniem kach, ponieważ zakładamy, że z tytułu podniesienia wspomagającym rozwój polskiej gospodarki. Dotyczy świadczenia na trzecie dziecko i kolejne o 50% praw- to także eksploatacji gazu łupkowego i korzyści pły- dopodobnie w tym terminie, który można realnie nących z tej eksploatacji. Przygotowane są już prze- ocenić, będzie to neutralne z punktu widzenia budże- pisy szczegółowe, które unieważnią także poprzednią tu. To znaczy zmieniając pewne zasady na korzyść rutynę dotyczącą tych kopalin, tak aby te nasze ma- mniej zamożnych, a na niekorzyść najzamożniej- rzenia o bogactwie płynącym z ziemi w odniesieniu szych, w polityce prorodzinnej nie chcemy zarabiać do gazu łupkowego stały się twardą, bardzo precy- jako państwo. (Oklaski) Chcemy utrzymać ten sam zyjną rzeczywistością. strumień pomocy, ale inaczej go dedykować. Po drugie, będziemy proponowali decyzje w za- Są już przygotowane konkretne przepisy – to ko- kresie ulg w podatkach, becikowego, ulg, którymi lejny punkt – które zamkną możliwość omijania po- dysponują niektóre grupy zawodowe, i jednej ulgi datku od dochodów kapitałowych przy lokatach ban- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 60 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Ministerstwo cyfryzacji, które powstaje, w połą- czeniu z zarządzaniem administracją publiczną bę- kowych. Mówimy o tzw. dziennych lokatach przy dzie zajmowało się usprawnieniem administracji przy podatku Belki. Używam tych kolokwializmów po to, wykorzystaniu najnowocześniejszych technik infor- żeby wszyscy, którzy znają na co dzień tę praktykę, matycznych i postępie cyfryzacji. Głównym zadaniem wiedzieli konkretnie, o czym mówimy. Przygotowa- nie jest uszczęśliwianie obywateli w tej dziedzinie, bo nie tej decyzji to tylko wstęp do kolejnych decyzji, oni sobie naprawdę dobrze dają radę bez pomocy pań- które umożliwią twarde i natychmiastowe reagowa- stwa. Natomiast administracja, służby publiczne, nie na wszystkie inne próby omijania podatków. instytucje publiczne muszą w sposób bez porównania Jest rzeczą konieczną, jeśli proponujemy tego lepszy niż do tej pory korzystać, i to na rzecz komfor- typu oszczędności, kontynuowanie procesu, który tu obywateli, z nowoczesnych technik informatycz- kulał w ostatnich latach, także za czasów, kiedy by- nych. To będzie główne zadanie nowego ministra łem premierem, w ostatnich 4 latach. Mówię o odchu- w tej dziedzinie. dzaniu administracji i czynieniu jej coraz bardziej Chcę państwa zapewnić, że ten wysiłek deregula- przyjazną i służebną. Dlatego ministrowie, niezależ- cyjny, właśnie dlatego że mam tu także mały powód nie od dziedziny, jaką będą się zajmowali, będą mu- do satysfakcji, jak do tej pory, to będzie determinacja sieli precyzyjnie planować i zdawać raporty, jak wy- wszystkich ministrów, całego rządu, bez wyjątku. gląda efekt deregulacyjny w każdym kluczowym I bardzo proszę tutaj o solidarną pomoc wszystkie projekcie, jakim dany minister będzie się zajmował. kluby parlamentarne, bo to na pewno – tak jak wiele Myślimy o tym, że tym razem skuteczniej niż do tej innych kwestii, ale ta na pewno – może stać się ele- pory zbudujemy przepisy prawa. Bo jak państwo pa- mentem wspólnoty politycznej, jaką powinniśmy sta- miętacie, intencja poprzedniego rządu, ale także jesz- nowić, przynajmniej w niektórych sprawach. cze poprzednich rządów, i intencja wszystkich czy Kiedy mówimy o dyscyplinie finansowej i oszczęd- prawie wszystkich parlamentarzystów zawsze jest nościach, musimy przejść do systemu emerytalnego. podobna, np. kiedy mówimy o pozwoleniu na budowę Przede wszystkim chcę powiedzieć, co staje się coraz – wszyscy chcemy to skrócić, a później się okazuje, że bardziej oczywiste, że zbyt optymistyczna decyzja nie potrafimy zbudować skutecznie przepisów, tak obniżająca składkę rentową powoduje dzisiaj deficyt aby rzeczywiście ten efekt nastąpił. Będziemy propo- w systemie rentowym przekraczający grubo 20 mld zł. nowali powrót do tego tematu, tak aby wydawanie To, co mogło być uzasadnione optymizmem wynika- pozwolenia na budowę trwało nie dłużej niż 100 dni jącym z nadzwyczajnej koniunktury na świecie, w Eu- dla wielkich inwestycji, 60 dni dla małych, w uprosz- ropie i w Polsce, staje się nieuzasadnionym i lekko- czonej procedurze. myślnym działaniem teraz, kiedy wszyscy szukamy Chcemy – i to będzie główne zadanie czy jedno sposobu na zacieśnienie dyscypliny finansowej. I dla- z głównych zadań nowego ministra sprawiedliwości tego musimy częściowo odwrócić tamtą decyzję – ro- – usprawnić pracę sądów, co powinno w tej kadencji zumiejąc uwarunkowania i intencje poprzedników przynieść efekt skrócenia średniego czasu postępo- – zaproponujemy w związku z tym podniesienie wania o 1/3. Co najmniej połowę dzisiaj regulowa- składki o 2 punkty procentowe po stronie pracodaw- nych zawodów chcemy uwolnić od wszelkich regula- ców. Mówię o tym z bólem, ale kiedy mamy do wybo- cji, które czynią te zawody typowo regulacyjnymi. ru kilka narzędzi, które umożliwią zwiększenie dys- Uważamy, że te pułapy są możliwe do osiągnięcia, cypliny finansów publicznych, to uznajemy, że w czasie ale prosimy wszystkich o współpracę w tej kwestii, kryzysu, który może także do Polski dotrzeć, musimy bo dotychczasowe próby przynosiły niezadowalające przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo obywate- efekty. li, finansowe, elementarne bezpieczeństwo obywate- Wbudujemy w prace kancelarii premiera – i liczy- li. Wydaje się także – o tym jeszcze kilka słów powiem my także na analogiczne działania w Sejmie – taki przy kolejnym punkcie – że podniesienie o 2 punkty mechanizm, który uniemożliwi nadprodukcję ustaw procentowe składki po stronie pracodawców dzisiaj – wyłącznie jednoznacznie pozytywna ocena wszyst- przynajmniej na czas kryzysu – nie wiem, co zrobią kich skutków danego projektu ustawy pozwoli na moi następcy, dlatego mówimy o tej kadencji, o czte- zwolnienie go i przekazanie z rządu do parlamentu. rech latach – w stopniu niewielkim spowoduje do- Będziemy także pracowali nad nowymi projektami mknięcie strumienia pieniędzy, które mogłyby się ustaw w taki sposób, aby uzyskać przynajmniej algo- znaleźć na rynku, ponieważ dzisiaj, tak to oceniamy rytm minimum, jakim jest równowaga między wpro- i statystyki są tutaj dość jednoznaczne, firmy, przed- wadzaniem nowych przepisów a likwidowaniem sta- siębiorstwa nie są skłonne ze względu na to kryzyso- rych. W niektórych państwach o rozbudowanej tra- we zagrożenie wydawać pieniędzy. I dlatego jest duże dycji deregulacyjnej istnieją wręcz precyzyjnie opisa- prawdopodobieństwo, że istotna część środków, któ- ne mechanizmy, które nakazują przy wdrażaniu ra wpłynie do budżetu państwa z tytułu podwyższe- nowej ustawy likwidować co najmniej tyle samo prze- nia składki o 2 punkty procentowe, to są pieniądze, pisów, ile ona wprowadza. Będziemy pracowali nad które w innym przypadku leżałyby raczej na loka- wprowadzeniem takiego mechanizmu w naszej prak- tach, niż pracowały w gospodarce. (Wesołość na sali) tyce legislacyjnej. Mówimy o tym czasie kryzysowym. Ta zmiana po- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 61

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk gospodarczej, od 2013 r. dla gospodarstw rolnych za- czniemy wprowadzać rachunkowość, a następnie zwoli nam zaledwie ograniczyć deficyt Funduszu opodatkowanie dochodów na ogólnych zasadach. Ubezpieczeń Społecznych mniej więcej o 13 mld zł (Oklaski) rocznie. Podkreślam jeszcze raz, ta skala przekracza (Głos z sali: Brawo!) dzisiaj 20 mld. Rozpoczniemy od największych gospodarstw, Chciałbym także zaproponować, biorąc pod uwa- stopniowo, ewolucyjnie rozszerzając te zasady na te gę te same aspekty, a więc bezpieczeństwo, szczegól- mniejsze. Chcę też podkreślić, że w Unii Europejskiej nie ludzi niezamożnych, zmianę systemu waloryzacji w tej chwili kończą się prace nad przepisami, które emerytur i rent. Utrzymamy waloryzację na dotych- tak czy inaczej dla wszystkich korzystających z do- czasowym poziomie, ponieważ nie wyobrażam sobie, płat będą wprowadzały obowiązek rachunkowości. aby sięgać do kieszeni emerytów i rencistów i wycią- Tak więc idzie to także w stronę rygorów, które i tak gać im pieniądze w tym trudnym czasie. Natomiast najprawdopodobniej będą obowiązywały wszystkich biorąc pod uwagę narastający rozziew między wyso- rolników w Unii Europejskiej. Mówię o wprowadze- kimi emeryturami a tymi najniższymi, proponujemy, niu rachunkowości, a ono jest tym krokiem niezbęd- aby każdego roku podejmować decyzję, tu w Wysokiej nym, pierwszym niezbędnym, aby systematycznie, Izbie, i zaproponujemy to na rok 2012, aby przez jakiś ewolucyjnie, bez wstrząsów wprowadzać także poda- czas waloryzacja rent i emerytur miała charakter tek dochodowy. kwotowy, a nie procentowy. (Oklaski) Nie chcemy Chcę podkreślić, że uporządkowanie kwestii ra- uczynić z tego trwałego systemu – ponieważ są także chunkowości rolnej umożliwi zbudowanie nowocze- powody, dla których wielu ekspertów przestrzega snego systemu ubezpieczeń społecznych rolników, co przed uczynieniem z tego stałej reguły – wydaje się będzie w konsekwencji umożliwiało odejście od jednak, i taka jest moja intencja, że w ciągu najbliż- KRUS-u. Ale bez tego wstępnego procesu pozostanie szych 4 lat co roku powinniśmy taką kwotową walo- to pustym hasłem, dlatego musimy zacząć w 2013 r. ryzację proponować i przeprowadzać, aby ten rozziew od tych procesów przygotowawczych. stał się mniejszy. Tę zasadę chcemy zastosować tak- Chciałbym podkreślić, że to ewolucyjne wprowa- że w odniesieniu do waloryzacji emerytur w służbach dzanie podatku od dochodów dla gospodarstw rol- mundurowych. Tam ten rozziew jest również bardzo nych pozwoli na redukcję innych obciążeń, zwłaszcza niepokojący i, w moim głębokim przekonaniu, nie do podatku rolnego. Nie może być mowy o tym, aby pol- końca sprawiedliwy. ska wieś, unowocześniana także w tym aspekcie, Zakładam, że trudna, ale akceptacja, zrozumienie była obciążona dodatkowymi ciężarami. One muszą bez entuzjazmu dla wielu tych działań będą możliwe być zrównoważone, a więc wprowadzanie nowych tylko wtedy, kiedy uczciwie powiemy, że nie będzie reguł musi oznaczać także uchylanie ciężarów z po- świętych krów, że wszyscy, którzy dzisiaj korzystają z przywilejów mniej lub bardziej uzasadnionych, przedniego systemu. z wyłączeń, że wszyscy, bez rewolucyjnych i drastycz- Chcę też podkreślić, że fałszywy jest argument, nych metod, zgodzą się na to samoograniczenie na który czasami słyszymy w podpowiedziach, że rzecz tych najsłabszych, na rzecz tych, którzy pono- w kieszeniach polskich rolników kryją się jakieś szą też największe ciężary. dziesiątki miliardów złotych, że polski rolnik ma Chcę w związku z tym wrócić do orzeczenia Try- tych pieniędzy ukrytych pod poduszką tyle, że gdy- bunału Konstytucyjnego, które dotyczyło składki byśmy sięgnęli do jego kieszeni, to ustabilizowali- zdrowotnej dla rolników. Od lutego 2012 r. zapropo- byśmy finanse publiczne. To jest nieprawda. KRUS nujemy, zgodnie z intencją tego orzeczenia, ale także to nie jest kopalnia złota dla polskich rolników. Chcę w duchu społecznej sprawiedliwości, zmianę systemu przy tej okazji przypomnieć tym wszystkim, którzy w odniesieniu do rolników. Tak jak do tej pory, pań- czasami wskazują na KRUS jako przyczynę nie- stwo dalej ma zamiar opłacać – jeśli nasza propozycja szczęść, że świadczenia płacone przez KRUS nie są zostanie przyjęta – składkę dla rolników o najniż- godne pozazdroszczenia. Dlatego te nowe zasady, szych dochodach, czyli mających gospodarstwa do jakie zaczniemy wdrażać od 2013 r., to nie retorsja, 6 ha. Rolnicy mający gospodarstwa od 6 do 15 ha tylko wprowadzanie polskich rolników, polskiej wsi będą płacili połowę składki płaconej dziś przez osoby w powszechne systemy. Uważamy, że tak jest spra- mające działalność gospodarczą poza rolnictwem, wiedliwiej, a dla bardzo wielu rolników nie musi to a powyżej 15 ha – całą składkę. Mówimy o tej części być ze szkodą, tylko z korzyścią, że wspomnę choć- składki, która jest poza podatkiem dochodowym, by o możliwości odpisów od podatku dochodowego, a więc o 36 zł dla tych zamożniejszych rolników i o 18 zł o ulgach. Chodzi mi o ulgi prorodzinne, o których dla tych mających od 6 do 15 ha. Następnym krokiem przed chwilą mówiłem. będzie składka płacona na tych samych zasadach co System emerytalny to przede wszystkim ten naj- w systemie powszechnym, łącznie z możliwością od- ważniejszy dylemat. Proponujemy jego rozstrzygnię- liczenia jej części od podatku. I teraz o tym następ- cie. Kontynuowanie reformy systemu emerytalnego nym kroku. Ponieważ rolnictwo mimo swojej specy- – już te poprzednie kroki budziły emocje, mówię tu fiki, którą szanujemy, jest także formą działalności o emeryturach pomostowych i o OFE – jest absolutnie 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 62 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk niesie także bezpieczeństwo naszych papierów dłuż- nych nie tylko wtedy, kiedy ten wiek osiągniemy, ale niezbędne, jeśli myślimy na serio o tym, aby polskie już dzisiaj. Bo tylko te nieliczne państwa w Europie, finanse publiczne były rzeczywiście bezpieczne. które zaczęły wprowadzać podobną reformę emery- Chcę powiedzieć, że musimy myśleć nie tylko tur, mają opinię – a ta opinia jest dzisiaj bezcenna – w perspektywie najbliższego budżetu i tej kadencji, państw, które będą stabilnie przechodziły te najtrud- ale także bezpieczeństwa emerytalnego ludzi dzisiaj niejsze lata. młodych, a być może przede wszystkim takiej stabil- Chciałbym podkreślić – i nie ma tu nawet cienia ności finansowej, która umożliwi nam stabilne wy- hipokryzji – że jest to główny cel tej reformy. Jest tak- płacanie emerytur dzisiejszym i przyszłym, w nieda- że uboczny efekt tej reformy. Ubocznym efektem tej lekiej perspektywie, emerytom. Bo przecież to jest reformy będzie to, że emerytury będą wyraźnie wyż- uwarunkowane przeżyciem, a nie wszystkie państwa sze. Pójdziemy na emeryturę później, ale będą one – a widać to wyraźnie – przeżyją ten kryzys w sensie wyższe. (Oklaski) Dla kobiety, która ma dziś ok. 50 lat, finansowym. Aby to uzyskać, konieczne jest przedłu- oznacza to, że będzie ona pracować o 3 lata dłużej żenie wieku emerytalnego, przedłużenie czasu pracy, w stosunku do tego, co było do tej pory, i otrzyma tak aby podwyższyć próg, wiek przechodzenia na emeryturę wyższą o ok. 20%. Dla kobiety, która dzisiaj emeryturę. ma 39 lat, oznacza to, że będzie ona pracować 7 lat Dobrze zdaję sobie sprawę z tego, że szczególnie dłużej i otrzyma emeryturę wyższą o ok. 80%. (Okla- dla tych, których praca jest bardzo ciężka, szczegól- ski) To nie jest bez znaczenia, chociaż na pewno nie nie dla tych, którzy znają ciężary związane z pracą zrównoważy to poczucia szczególnie polskich kobiet, fizyczną, to nie będzie łatwa decyzja. Muszą jej więc że jest to twarda decyzja. towarzyszyć także starania o to, aby praca ludzi Proponujemy także przegląd i decyzje dotyczące starszych, aby formy opieki nad ludźmi starszymi, grup, które są obecnie emerytalnie uprzywilejowane. którzy będą pracowali, były zdecydowanie bardziej Dotyczy to mundurówek, górników, prokuratorów, skuteczne i hojne niż do tej pory. Ale nie utrzymamy sędziów i księży. (Oklaski) Zmiany, jakie zaproponu- tego systemu emerytalnego, nie utrzymamy Polski jemy dla wstępujących do służby – mówię w tej chwi- na powierzchni wody w czasie tego sztormu, jeśli nie li o służbach mundurowych – od początku roku 2012, zdecydujemy się na ten bardzo twardy krok. Propo- a więc te zmiany, które są zgodnie z naszym publicz- nujemy zatem, aby od roku 2013, a więc praktycznie nym zobowiązaniem, w duchu orzeczeń Trybunału rzecz biorąc od zaraz, stopniowo zrównywać i pod- Konstytucyjnego, nie będą dotyczyć tych, którzy są wyższać wiek przechodzenia na emeryturę kobiet dzisiaj w służbie albo tych, którzy wyszli ze służby i mężczyzn, finalnie do 67. roku życia. Będziemy i korzystają dzisiaj z emerytur. Chcę to jeszcze raz proponowali dochodzenie do tego w sposób możliwie podkreślić: zmiany będą – i mogą – dotyczyć wyłącz- miękki, co nie znaczy, że bezbolesny i zdaję sobie nie tych, którzy przystąpią do służby od początku z tego sprawę. W związku z tym proponujemy na- roku 2012. Te zmiany proponujemy na następują- stępujący system. Co 4 miesiące wiek emerytalny cym poziomie. Wiek emerytalny powinien być usta- przesuwać będziemy o kolejny miesiąc, co oznacza, nowiony na 55 lat, a staż na 25 lat, jeśli chodzi że z każdym rokiem będziemy pracować dłużej o 3 o służby mundurowe. Jeśli chodzi o warunki prze- miesiące. Oznacza to, że ten poziom 67 lat w przy- chodzenia na emeryturę w górnictwie, będziemy padku mężczyzn osiągniemy w roku 2020, a w przy- proponowali utrzymanie przywilejów wyłącznie dla padku kobiet – w roku 2040. Dzięki tym zmianom tych, którzy pracują bezpośrednio przy wydobyciu państwo przestanie nadmiernie się zadłużać. Umoż- – we wszelkiego rodzaju kopalniach, ale wyłącznie liwi to wypłacanie emerytur wszystkim i dzisiaj, bezpośrednio przy wydobyciu. (Oklaski) Oni dzisiaj i w przyszłości. dysponują specyficznymi, precyzyjnie im dedykowa- Jeśli chodzi o rok 2020, to w tej perspektywie nym przywilejami i one powinny być zachowane. dzięki wprowadzeniu tej zmiany dług w relacji do Natomiast niektórzy korzystający z pewnych szcze- PKB spadnie do 44%, w roku 2030 – do 40%, a do gólnych uprawnień do emerytur górniczych tego lub 2040 r. – do 35% PKB. Nie chodzi tu o suchą staty- podobnego typu, którzy nie pracują bezpośrednio stykę. Są to kroki, jest to postępowanie, które może przy wydobyciu, będą mogli skorzystać z emerytur zagwarantować nam bezpieczeństwo finansów pu- przejściowych, tak aby pozostali jak najszybciej mo- blicznych nie na rok czy na 5 lat, ale trwałe bezpie- gli wejść do systemu powszechnego. W połowie roku czeństwo. Mówiąc ludzkim językiem: oznacza to zgłosimy także propozycję zmian dotyczących spe- bezpieczeństwo finansowe właśnie tych, którzy będą cyficznych uprawnień wynikających ze stanu spo- zależni od systemu emerytalnego. Gdybym nie miał czynku prokuratorów i sędziów. pełnego przekonania, że bezpieczeństwo polskich Chcę podkreślić, że te wszystkie zmiany, które emerytów dziś i w przyszłości zależy od tego kroku, będziemy proponowali, mają też na celu przekonanie nie proponowałbym tego. (Oklaski) obywateli, że ciężary i trudy obrony Polski przed kry- Nie ukrywam, że celem tego jest ustabilizowanie zysem muszą być rozkładane, jak to tylko możliwe, sytuacji finansowej Polski. Da to efekt pozytywny, sprawiedliwie, to znaczy musimy w tym czasie chro- jeśli chodzi o reputację Polski, a co za tym idzie, przy- nić przede wszystkim tych najsłabszych, stąd propo- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 63

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Chcę także podkreślić, że przez te ostatnie cztery lata, gdy prawie wszędzie w Europie i na świecie de- zycje dotyczące głównie szczególnych uprawnień cydowano się na ostre cięcia, jeśli chodzi o armię i przywilejów. Dlatego potrzebna jest także dyskusja i inne służby państwowe, które decydują o sile i bez- nad emerytalnym zabezpieczeniem duchownych, mó- pieczeństwie państwa, my utrzymaliśmy i chcemy wię o części finansowanej przez państwo za pomocą utrzymać tzw. wskaźnik NATO-wski. (Oklaski) Dzi- Funduszu Kościelnego. Uznajemy, że – tak jak siejszy czas pokazuje bardzo wyraźnie, że tylko silni w przypadku Komisji Majątkowej, która przestała gracze przetrwają w tym kryzysie. Jeśli chcemy od- funkcjonować, bo ustały przesłanki, dlatego że ma- grywać adekwatną do naszych aspiracji i możliwości jątek, o którym mówiono przed laty, wrócił do kościo- rolę w Europie, musimy być przede wszystkim silni. łów – ustały też przesłanki tego dzisiejszego rozwią- Dzisiaj często słyszy się o trudnym do zaakceptowa- zania i duchowni powinni uczestniczyć w powszech- nia koncercie mocarstw w Europie. Dzisiaj przy tym nym systemie ubezpieczeń społecznych. (Oklaski) europejskim stole, jak powiedział jakiś dowcipny po- Jeśli będzie to wymagało – nie jest to konieczność, lityk, przy tym politycznym obiedzie albo jest się przy ale gdyby się tak okazało – zmian w konkordacie, stole, albo jest się w karcie dań. Polska musi być jesteśmy na to gotowi. (Oklaski) i będzie przy stole. (Oklaski) Dlatego polska armia, To jest pierwszy etap. Ten etap umożliwi ochronę polskie wojsko i polska Policja będą pod szczególną kieszeni Polaków przed radykalnymi cięciami, na opieką, także finansową. jakie narażone są społeczeństwa wokół nas, także Rewidując system emerytalny, który odczuwany w krajach sąsiednich. jest przez Polaków w niektórych jego aspektach jako Prowadziliśmy polskie sprawy przez 4 lata z do- rażąco niesprawiedliwy, równocześnie nie możemy brym rezultatem – tak to też ocenili obywatele – sta- zapominać o czymś, co jest moją także oczywistą rając się utrzymać te dwie wielkie, potencjalne pol- wiedzą, że przygniatająca większość policjantów skie możliwości, szanse, i wykorzystywać je. Po pierw- i żołnierzy zarabia za mało, że strumień pieniędzy, sze, proponujemy inteligentny system reagowania na jaki będziemy kierowali do Policji i do wojska, musi zagrożenie kryzysowe bez gorsetu rutyny, bez prze- być kierowany dużo skuteczniej i inteligentniej na sadnie ciężkich, trudnych do zmiany przepisów, po faktyczną obronność i faktyczne zadania Policji, to aby państwo polskie było jak najlepiej przygotowa- czyli na bezpieczeństwo i ochronę Polaków. Dlatego ne także do zwrotów, właśnie do szybkiego reagowa- równocześnie zaproponujemy na początek w Policji nia wtedy, kiedy będzie to potrzebne. Podejmowali- i wojsku podwyżkę o około 300 zł kwotowo dla każ- śmy decyzje, i są one takie same. Po pierwsze, żeby dego policjanta i każdego żołnierza. (Oklaski) Chce- utrzymać to główne źródło polskiego sukcesu gospo- my ją przeprowadzić w połowie roku, z dniem 1 lip- darczego ostatnich lat, to znaczy żeby nie narażać ca. Jeśli warunki na to pozwolą, to w podobnym, Polaków i polskiej gospodarki na zbyt radykalne cię- może trochę mniejszym, ale chcielibyśmy w podob- cia, by nie uderzyć ich po kieszeni. nym wymiarze powtórzyć ją pod koniec kadencji. Wydłużenie wieku emerytalnego to bardzo po- (Oklaski) ważny ciężar, zdaję sobie z tego sprawę, ale to nie jest To, co jest kluczem do przeprowadzenia Polski to cięcie, które mogłoby zagrozić kieszeni każdego przez ten czas, to nie tylko wiara w nasze możliwo- Polaka dziś i w przyszłości, i nie spowoduje to, że ści, w nasze siły, to także zgodna współpraca głów- będzie mniej pieniędzy w polskiej gospodarce. Jeśli nych instytucji publicznych odpowiedzialnych za niektórzy słusznie się domyślają, że rynek wewnętrz- państwo. Chcę powiedzieć, że ta serdeczna, bardzo ny, a więc także możliwości Polaków, jeśli chodzi wymagająca, stawiająca wysokie cele pomoc pana o zarabianie i wydawanie pieniędzy, to jedno z głów- prezydenta, dobra współpraca pomiędzy prezyden- nych źródeł polskiego sukcesu, to musimy to bez- tem, rządem, panią marszałek Sejmu, panem mar- względnie utrzymać. szałkiem Senatu, prezesem Narodowego Banku Po drugie, jeśli chcemy zacząć naprawiać na serio Polskiego, szefami innych instytucji, które strzegą system finansów publicznych, to nie możemy rzucić bezpieczeństwa i porządku w finansach publicznych, się na oślep i ciąć tak bez umiarkowania, jak to zda- to wszystko jest warunkiem, aby Polska przeszła rzyło się w niektórych krajach, bo będzie to owoco- przez ten kryzys bezpiecznie. Chciałbym podzięko- wało bardzo negatywnymi skutkami społecznymi, wać wszystkim partnerom w tej największej być gospodarczymi. Musimy te cięcia precyzyjnie dedy- może w ostatnich latach grze o bezpieczną Polskę kować tam, przede wszystkim tam, gdzie mamy do za tę gotowość do współpracy, ponieważ jestem prze- czynienia z przywilejami, ze szczególnymi uprawnie- konany – trudno to zmierzyć statystycznie, ale niami, a w innych przypadkach także z nadużyciami wszyscy tak czujemy – że jest to jedno z głównych czy zwykłym cwaniactwem. Musimy tam działać ze źródeł polskiego sukcesu dziś i w przyszłości: zgod- szczególną determinacją właśnie po to, aby ciężko na współpraca w kwestiach, co do których nie mo- pracujących Polaków oszczędzić, osłonić przed cięcia- żemy mieć wątpliwości, że od nich zależy przyszłość mi, przed jakimi nie udało się osłonić naszych sąsia- Polski i przyszłość Polaków. (Oklaski) dów prawie w całej Europie. Jestem przekonany, że Chcę bardzo podziękować Polskiemu Stronnictwu te decyzje umożliwią nam taką ochronę Polaków. Ludowemu za to, że tworzymy po raz kolejny bez- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 64 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Prezes Rady Ministrów Donald Tusk przeciwnika politycznego niczym maczugą, ale też krzyż nie powinien być powodem kolejnej wojny po- pieczną dla Polski koalicję. Budujemy dzisiaj w Polsce litycznej tu, w Sejmie, czy poza tym budynkiem. wielkie, bezpieczne dla Polaków polityczne centrum (Oklaski) Jeśli mamy być wielkim, silnym narodem nie dla politycznych ambicji czy aspiracji. Głęboko w tych trudnych czasach, to musimy umiejętnie w to wierzę, że Polskie Stronnictwo Ludowe i Plat- i mądrze oprzeć się także na tej wspólnej tradycji. Nie forma Obywatelska tworzą rząd, w którym jest miej- możemy konfliktować wyzwań tradycji i nowoczesno- sce dla różnych wrażliwości – od ministra Gowina po ści. Naprawdę nowocześni będziemy wtedy, kiedy ministra Arłukowicza, od wrażliwości konserwatyw- będziemy wspólnie umieli szanować także to, co jest nej po umiarkowanie lewicową... naszym fundamentem – czy to jest krzyż, czy to jest (Głos z sali: Skrajnie lewicową.) pamięć o Janie Pawle II, czy to są symbole narodowe, ...od Polskiego Stronnictwa Ludowego po Platfor- czy to jest nasza biało-czerwona flaga, czy to jest mę. (Oklaski) Wiecie, dlaczego tak ważne jest, aby to święto 11 listopada, czy to jest orzeł. Chcę powie- szerokie centrum ukonstytuować? Ponieważ gwaran- dzieć, że na ulicach Warszawy 11 listopada skrajna tujemy odpowiedzialne, bezpieczne, nie ryzykanckie, prawica i skrajna lewica, wykorzystując chuliganów ale kiedy trzeba – odważne, nowoczesne działanie i bandytów albo niemieckich anarchistów, zaatako- państwa polskiego w tym wyjątkowym okresie. Chcę wały święto narodowe. (Oklaski) powiedzieć, że to polityczne centrum, jakie budujemy (Głos z sali: Kto ich zaprosił?) wspólnie, może ochronić także Polskę przed radyka- Niech nie będzie to symbolem niemożności życia lizmami. Radykalizmami z prawej strony i z lewej Polaków w zgodzie narodowej. Jestem przekonany, strony... że stać nas na to – od tej strony sali do tej strony sali. (Głosy z sali: Ooo...) Nasze centrum, nasza koalicja, w tej sprawie chce być ...radykalizmami, które ujawniły się w sposób tak także pomocne. Musimy uwierzyć w to, że każdy przykry dla Polaków 11 listopada na ulicach Warsza- z nas na tej sali potrzebny jest Polsce. wy. (Oklaski) Musimy uwierzyć w to, że Polska oparta na trady- Zdaję sobie sprawę, że w ostatnich latach – co cji i Polska, która wierzy w swoją przyszłość, swoją było widać wyraźnie w tej kampanii wyborczej – nowoczesność, jest możliwa. Że właśnie w czasie tego oprócz wielkich wyzwań finansowych, gospodar- kryzysu, tak jak przez ostatnie 4 lata, przez kolejne czych pojawiły się także nowe wyzwania o charak- 4 lata i następne udowodnimy, że Polska może być terze cywilizacyjnym, obyczajowym, kulturowym. w wielu sprawach najlepsza w Europie, że może być Trzeba rozumieć te zmiany, ale nasza koalicja, pol- liderem w sprawach, w których do tej pory nawet nam ski rząd, instytucje życia publicznego, państwo pol- się nie śniło, żeby być liderem. (Oklaski) Musimy zdać skie nie są od tego, aby przeprowadzać obyczajową sobie sprawę, że szansa jest unikatowa, niepowtarzal- rewolucję. Państwo polskie jest od tego, aby zapew- na, ale ta wspólnota, ta elementarna wspólnota osa- nić Polakom bezpieczne, możliwie dostatnie życie dzona na fundamentach tradycji i na wyzwaniu nowo- w tych trudnych czasach. (Oklaski) Chcę też powie- czesności musi stać się faktem także na tej sali. Proszę dzieć, że rozumiejąc cywilizacyjne i obyczajowe was, spróbujmy kilka najważniejszych spraw dla Pol- zmiany – bo nie można zamykać oczu szczególnie ski zrobić razem. Uwierzcie w przyszłość Polski. My na te zmiany, które są pozytywne, związane na wierzymy. Dziękuję. (Część zebranych wstaje, długo- przykład z równym statusem kobiet i mężczyzn, trwałe, burzliwe oklaski) z większym bezpieczeństwem dzieci w naszych ro- dzinach etc. – nie możemy także udawać, że zło jest dobrem wtedy, kiedy popędzanie tych zmian nabie- Marszałek: ra kształtów czy wyrazów nie do zaakceptowania. Chcę powiedzieć, że głównym zadaniem w czasie Dziękuję bardzo panu premierowi. kryzysu, w czasie światowych napięć, w czasie tak Zanim zarządzę dwugodzinną przerwę w obra- niepewnym – i to w wymiarze globalnym jak dawno dach, chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że zo- w historii nie było – jest tak ważna narodowa wspól- stały poczynione ustalenia w sprawie rozmieszczenia nota, jaką powinniśmy razem, bez względu na spory posłów z Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska i różnice, budować. A narodowa wspólnota potrze- na sali plenarnej, polegające na tym, iż najpóźniej do buje także wspólnych znaków, wspólnych symboli, następnego posiedzenia Sejmu posłowie z Klubu Par- wspólnej tradycji, poszanowania dla niej. Nie musi- lamentarnego Solidarna Polska będą zajmować sek- my wyznawać tego samego systemu wartości w stu tor między Klubem Parlamentarnym Platforma Oby- procentach, nikt nikomu tego nie nakaże, ale także watelska i Klubem Parlamentarnym Prawo i Sprawie- ani nie powinniśmy na siłę nikogo chrystianizować, dliwość. ani też na pewno nie musimy nikogo na siłę laicy- zować. (Oklaski) Zarządzam dwugodzinną przerwę. Niech żaden polityk nie próbuje też bezcześcić tak ważnych, świętych znaków i symboli dla większości (Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 04 Polaków. Krzyż nie powinien służyć do łomotania do godz. 15 min 15) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 65

Marszałek: pierwszą falę kryzysu finansów światowych i gospo- darki. Okazało się, że to był dobry rząd na trudne Wznawiam obrady. czasy. Takiego rządu potrzebują Polacy na najbliższe Proszę panów posłów o zajęcie miejsc. lata, za takim rządem opowiedzieli się w wyborach. Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 10. porząd- 9 października pokazali swoją decyzją wyborczą, że ku dziennego: Przedstawienie przez prezesa Rady chcą kontynuowania takiego sposobu zarządzania Ministrów programu działania Rady Ministrów państwem, takiego stylu polityki, takich decyzji, ja- z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. kie wprowadzał w życie rząd Platformy Obywatel- Przypominam, że przed przerwą wysłuchaliśmy skiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przez te wystąpienia premiera. cztery lata, które minęły, wiele udało się zrobić. War- Chciałam również państwa poinformować, że na to do tego nawiązywać, warto o tym mówić, warto to ręce marszałka Sejmu wpłynęło pismo skierowane przypominać. Warto też pamiętać, że przez te cztery przez prezesa Rady Ministrów, które pozwolę sobie lata, niezależnie od tego, iż były one bardzo trudne, odczytać: rząd Donalda Tuska przeprowadził cztery duże re- Zgodnie z art. 154 ust. 2 Konstytucji Rzeczypo- formy: reformę służby zdrowia, reformę armii, refor- spolitej Polskiej, w związku z przedstawionym Sej- mę emerytalną i reformę szkolnictwa wyższego, mowi Rzeczypospolitej Polskiej programem działania a także wiele innych zmian, które spowodowały czy rządu składam niniejszym wniosek o udzielenie Ra- których skutkiem było to, że w sposób bardziej bez- dzie Ministrów wotum zaufania. Prezes Rady Mini- pieczny przeszliśmy przez tę pierwszą falę proble- strów Donald Tusk. (Oklaski) mów, które napływały do nas ze świata. Sejm ustalił w dyskusji nad tym punktem porząd- Wszystkie inne zmiany, które dzisiaj pozwalają ku dziennego podział czasu pomiędzy kluby, w zależ- nam z większym spokojem, z większym zaufaniem ności od ich wielkości, w granicach od 153 do 19 mi- patrzyć w przyszłość, będą zapewne przypominali nut, tj. debatę długą. moi koledzy i moje koleżanki z klubu Platforma Oby- Otwieram dyskusję. watelska, ale warto o tym pamiętać, że byliśmy np. Przypominam, że zgodnie z art. 112 ust. 1 regu- liderem w wykorzystywaniu funduszy europejskich. laminu Sejmu w debacie nad programem działania Dzięki temu Polska rozwijała się w tempie, którego i wnioskiem o udzielenie wotum zaufania Radzie Mi- inni w Europie mogli nam pozazdrościć. Byliśmy li- nistrów powołanej przez prezydenta w trybie art. 154 derem w czasach, kiedy inni mieli naprawdę wiele ust. 1 konstytucji, przedstawionymi przez prezesa kłopotów. Rady Ministrów, po wyczerpaniu listy mówców i za- W czasie recesji, w czasie światowego kryzysu daniu pytań głos może zabrać tylko prezes Rady Mi- Polska zachowała swoją siłę. Nasza sytuacja ekono- nistrów. miczna była stabilna. Nasza sytuacja ekonomiczna Informuję, że po zasięgnięciu opinii Konwentu dzisiaj także jest stabilna. Decyzja wyborcza Polaków Seniorów podjęłam decyzję o ustaleniu czasu zada- wskazała, że ten rząd, ta koalicja ma kontynuować wania pytań na 1 minutę. swój sposób prowadzenia polskich spraw. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Platfor- Czy wszystko, co zostało przez nas zapowiedzia- my Obywatelskiej pana posła Rafała Grupińskiego. ne, zostało przez ostatnie cztery lata przeprowadzo- (Oklaski) ne? Nie. Ale wszystko, co było możliwe, co było naj- ważniejsze, zostało wówczas przeprowadzone i jeste- śmy w tej chwili w sytuacji kontynuacji tego wszyst- Poseł Rafał Grupiński: kiego, co zostało prowadzone, ale jesteśmy też w sy- tuacji trudnej przede wszystkim ze względu na sytu- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! ację południa Europy, na sytuację w strefie euro, na Szanowni Goście! Przemawiam w imieniu Klubu to, czego nie wiadomo. Jeszcze nie wiemy, co tak na- Parlamentarnego Platforma Obywatelska w chwili prawdę nas czeka, jak sytuacja zewnętrzna się roz- niezwykle ważnej, w chwili, kiedy Sejm podejmuje winie i jak wpłynie na naszą sytuację wewnętrzną, decyzję o udzieleniu wotum zaufania dla koalicyjne- na nasz eksport, na naszą siłę gospodarczą. go rządu Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stron- Dlatego też kiedy słyszymy o elastycznym podej- nictwa Ludowego. Dzisiejsze exposé premiera Donal- ściu do budżetu, o przygotowywaniu państwa na ten da Tuska jest nie tylko ważne dla naszych obywateli, trudny czas... Te trzy wersje budżetu ministra Ro- dla Polaków, którzy chcą wiedzieć, w jaki sposób ten stowskiego, przygotowane na wypadek, gdyby trzeba rząd chce dalej reformować kraj, jak chce przeprowa- było naprawdę mocno zacisnąć pasa, wskazują na dzać Polskę przez drugą falę kryzysu, ale także jest odpowiedzialność tego rządu, rządu, który chce ważne dla Europy. Na to, co dzisiaj polski rząd będzie otrzymać od nas wotum zaufania, rządu, który wie, planował, co zapowiada, co będzie chciał przeprowa- jak trudny czas nas czeka, i nie chce, by obywatele dzać, patrzą także przywódcy państw europejskich. nie słyszeli o tym w sposób otwarty, nie chce, żeby Wysłuchaliśmy dzisiaj exposé premiera, który pomijać to, co może być problemem. przez ostatnie cztery lata w sposób niezwykle odpo- Dojrzałość wyborców spowodowała, że politycy po wiedzialny i odważny przeprowadzał nasz kraj przez wielu latach wreszcie nauczyli się mówić obywatelom 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 66 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Rafał Grupiński rają się o to, aby głos tych, którzy są najbardziej po- trzebujący, najubożsi, często wykluczeni, był wysłu- prawdę, także w kampanii wyborczej. Ta dojrzałość chany. Dlatego w procesie zmian, które zapowiada obywatelska spowodowała, że dziś my, Platforma rząd, które przedstawił pan premier w exposé, nie- Obywatelska, Polskie Stronnictwo Ludowe, mamy zwykle istotny będzie dialog społeczny. I o ten dialog szanse kontynuować swoją pracę, mamy szanse dalej społeczny zadbamy. Rząd Platformy Obywatelskiej odpowiadać za kraj. i Polskiego Stronnictwa Ludowego na pewno zadba Premier mówił o niezwykle trudnych decyzjach, o dialog społeczny w tych najtrudniejszych sprawach. które pozostaną konieczne. One wynikają nie tylko Proszę pamiętać, wspomnieć, jak cztery lata temu z tego, co dzieje się w Europie. One wynikają także zaczynaliśmy kadencję pełni optymizmu i wiary, nie- z pewnych obiektywnych uwarunkowań wewnętrz- sieni na fali koniunktury, wzrostu gospodarczego, nych. Jeśli w ciągu ostatniego pół wieku, ostatnich wysokiego przyrostu PKB, jak trudne czasy przyszły 50 lat przeciętna długość życia kobiet w Polsce zwięk- tuż po rozpoczęciu tamtej kadencji. Trzeba zatem szyła się szczęśliwie o 18 lat, a mężczyzn o 15 lat, to patrzeć dzisiaj z tym większym szacunkiem, z tym wiadomo, że wszyscy dzisiaj tyle samo czasu pracu- większą uwagą na propozycje rządowe, bo one w isto- jemy na nas coraz dłużej szczęśliwie żyjących. To jest cie powinny uwzględniać po tamtym doświadczeniu sytuacja, która wymaga trudnych decyzji, wymaga jeszcze trudniejsze czasy. Proszę zwrócić uwagę, że wydłużenia czasu pracy i późniejszego przechodzenia tam chwiały się pojedyncze banki, chwiała się jak na emeryturę. Z tego punktu widzenia – zmian obiek- taka figura z kart cała konstrukcja kredytów hipo- tywnych, zmian dobrych, ukazujących nam wszyst- tecznych, wszystko to, co potem za tym poszło. Teraz kim perspektywę dłuższego życia – wynikają też chwieją się państwa, wręcz potęgi europejskie. Sytu- decyzje trudniejsze, decyzje, o których mówił pan acja ze względu na nadmierny dług jest o wiele trud- premier. niejsza i wobec tego musimy, i tak rozumiem propo- Co do sytuacji demograficznej, a więc tej drugiej zycje rządowe, myśleć nie tylko o tym, co zyskamy trudnej strony kwestii utrzymania zamożności, po- w sensie fiskalnym w najbliższym czasie, bo nie o to ziomu życia rodzin w Polsce, to także musi ona pod- tutaj chodzi, ale o tym, co po nas otrzymają następne legać rozsądnym decyzjom. Stąd pomysł, żeby zmniej- pokolenia, stąd tak długofalowy, przemyślany system szyć rozziew między tymi, którzy są naprawdę ubo- przebudowy systemu emerytalnego, stopniowy, aż do dzy, a tymi, którzy żyją zasobnie, ale jednocześnie 2040 r., ale niezwykle istotny, także z punktu widze- korzystają w taki sam sposób jak ci najubożsi z pew- nia przyszłych, nieznanych jeszcze dzisiaj, kryzysów nych przywilejów, z pewnych ulg. Myślę, że jesteśmy i obciążeń. przekonani o tym, że przy tak wskazanych progach Proszę zwrócić uwagę, że dzisiejsza sytuacja kra- dochodowych decyzja o tym, żeby przeznaczyć o wie- jów południa Europy, Grecji, Włoch, wcześniej Por- le więcej pieniędzy na rodziny, które mają dzisiaj tugalii, dzisiaj być może Hiszpanii, to nie jest kultu- troje i więcej dzieci, jest niezwykle słuszna. Z punktu rowo rzecz zupełnie nowa. Proszę wspomnieć dawne widzenia wsparcia dla rodzin jest to właściwe ukie- stulecia, wieki XVII, XVIII, kiedy z bogatej wielkimi runkowanie środków, bo będą one kierowane do tych, koloniami Hiszpanii, z których sprowadzano ogrom- którzy, po pierwsze, są w trudniejszej sytuacji życio- ne ilości złota, pieniądze przepływały do pracowitej wej, a po drugie, są rzeczywiście tymi, którzy choć protestanckiej północy Europy, która w ten sposób trochę starają się o nasz wzrost demograficzny. budowała swoją siłę. Kwestie, które wtedy zdecydo- Jeśli patrzeć na kwestie deregulacyjne, to jako wały o kryzysach europejskich, wywołały w efekcie rząd Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnic- rywalizacji o rynki gospodarcze I wojnę światową, twa Ludowego zrobiliśmy bardzo dużo w poprzedniej nie powinny nam umykać z pamięci (Oklaski), pisał kadencji, w tym stworzyliśmy dwie duże ustawy de- o tym profesor Rostworowski. Pamiętajmy o tym dzi- rogacyjne. Niezwykle ważna, istotna z punktu widze- siaj, planując to, co chcemy zrobić w Polsce. nia przyszłych prac naszej izby, prac parlamentu, jest W tej kontynuacji dobrych zmian jest także wiele zapowiedź takiego, powiedziałbym, bardziej drobia- rzeczy, które nawiązują do rozwiązywania proble- zgowego oceniania ustaw przez pana premiera, przez mów niezwykle istotnych grup zawodowych. Przypo- rząd, jeśli chodzi o ich przyszłe skutki, o to, czy są mnę, że w poprzedniej kadencji rząd Donalda Tuska one rzeczywiście do końca przejrzane, przemyślane wprowadził regularne podwyżki wynagrodzeń cho- i przedyskutowane. Jest to niezwykle ważne z punk- ciażby dla nauczycieli. Dzisiaj mamy zapowiedź tu widzenia prac parlamentarnych, bo wtedy nasze wzrostu płac policjantów, służb mundurowych; to prace, prace klubów parlamentarnych także będą jest niezwykle istotne. Wszędzie tam, gdzie trzeba o wiele sprawniejsze i mniej poddane ciśnieniu dys- wzmacniać, gdzie trzeba poprawiać to co jest dzisiaj, kusji, które czasami właśnie z powodu pewnych nie- warunki, w jakich dzisiaj żyją ludzie, tam rząd Plat- domówień przeradzają się w nazbyt ideowe, a za mało formy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludo- merytoryczne dyskusje. wego zawsze jest gotów zareagować. W tych trudnych czasach bez wątpienia przyjdzie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! nam współpracować ze wszystkimi, którzy wierzą Wyzwania, które przed nami stoją, są naprawdę wiel- w silną, mocną i demokratyczną Polskę, a także sta- kie, ale niewiadome są równie duże. Światowy kryzys 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 67

Poseł Rafał Grupiński Marszałek: gospodarczy powoduje jedno: słabi odpadają, a silni Dziękuję bardzo, panie pośle. się liczą. Słusznie premier Donald Tusk zwrócił uwa- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- gę na to, że tylko silni gracze się liczą. Polska dziś wiedliwość głos zabierze pan poseł Jarosław Kaczyń- jest krajem o najwyższym wzroście PKB, jest liderem ski. (Oklaski) w Europie Środkowo-Wschodniej, tym liderem, mamy Bardzo proszę. nadzieję, pozostanie, patrząc na skumulowany pro- dukt krajowy brutto, jest rzeczywistym liderem eu- ropejskim w ostatnich 4 latach i nie wolno nam tego Poseł Jarosław Kaczyński: zaprzepaścić. Nie zawsze, patrząc na naszą historię, mieliśmy szansę na to, żeby gonić tych, którzy byli Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czasy są ciężkie, najlepsi, żeby ich dogonić, żeby ich złapać, a wreszcie optymizm cenny, pan przewodniczący Grupiński mó- przegonić. Polska dzisiaj jest w sytuacji, kiedy będzie wił, że dogonimy i przegonimy. Ludzie mojego poko- podejmowała trudne decyzje, będzie mogła stać się lenia pamiętają te słowa Nikity Siergiejewicza tym jednym z serc europejskich, które jest silne; nie Chruszczowa. Oby się jednak powiodło. (Wesołość na sali, oklaski) dlatego, że się upomina, tupie i krzyczy, tylko dlate- (Poseł Stefan Niesiołowski: Budapeszt.) go, że jest niezwykle silna gospodarczo. Cała siła Powiem tak, czas jest trudny, bardzo trudny i na- Polski wynika z tego, jak pracujemy, jak zarządzamy wet przemówienia ważne i zręczne nie powinny być tym gospodarstwem, w jakim nam przyszło żyć, jaka głównym przedmiotem dyskusji. To, co powiedział jest nasza organizacja pracy, jaka jest administracja, tutaj premier, można ująć najkrócej – trzeba zapłacić jakie jest państwo. Sprawne państwo musi być jed- cenę za cztery lata rządów Platformy Obywatelskiej. nym z najważniejszych celów. W sytuacjach trudnych (Oklaski) zawsze warto przypomnieć to, o czym pisał kiedyś Sądzę jednak, że dużo ważniejsze będzie podjęcie profesor Konopczyński – przepraszam, że drugi raz próby odpowiedzi na wyzwanie, które sprowadza się przywołuję historyka, ale historycy odgrywają pew- do pytania, co robić, a... ną rolę we współczesnej historii Polski. Mówił on (Poseł Stefan Niesiołowski: Jak żyć?) o tym, nawiązując do różnicy między dawną demo- ...czego nie robić, by Polska w 2020 r. była krajem kracją szlachecką Rzeczypospolitej a chociażby Pru- zasobniejszym, w lepszej kondycji pod każdym wzglę- sami, że dyktatura potrzebuje dyscypliny i porządku, dem, także lepszej niż dziś kondycji moralnej, by to a demokracja – rozumu i inteligencji, rozwagi i odpo- dziesięciolecie nie było zmarnowane. Trzeba jedno- wiedzialności. Takie czasy nadchodzą, że potrzeba cześnie patrzeć dalej w przyszłość, bo kryzysy przy- nam właśnie rozumu, rozwagi, ale i odwagi. Potrze- chodzą i, przynajmniej jak dotychczas, mijają, a Pol- ba nam inteligentnego działania, dobrych, trafionych ska trwa. I warto być Polakiem. (Oklaski) zmian, zmian trudnych, o których na pewno będą dzi- Zacznę od kryzysu ekonomicznego, tego, co jest, siaj w domach dyskutowali wszyscy obywatele, można powiedzieć, najpilniejsze. Otóż sądzę, że głów- zmian, które będą na pewno przedmiotem naszych nym założeniem, którym trzeba się tutaj kierować, rozmów, polemik i dyskusji. Już w tej chwili słyszę jest to, żeby nie służyć spekulantom i rentierom, ale głosy opozycji, która będzie atakować te zmiany, bę- dobru wspólnemu. (Oklaski) To jest podstawa wszyst- dzie narzekać, będzie denerwować się… kich dobrych działań. A czego na pewno, bo od tego (Głos z sali: Poprą, poprą.) zacznę, nie należy robić, a co, co prawda pośrednio, …tymi trudnymi zmianami i atakować ich sens. ale jednak zostało zapowiedziane? Otóż nie należy (Poseł Anna Paluch: Więcej optymizmu.) wchodzić do strefy euro. Wchodzenie do strefy euro, sam proces, a następnie obecność w tej strefie, to Chcę jednak powiedzieć jedno. Jako szef najwięk- katastrofa dla polskiej produkcji i dla polskich gospo- szego klubu parlamentarnego chcę zaprosić serdecznie darstw domowych, dla polskiej suwerenności, to – opozycję do pracy przy tych ustawach, które te zmiany bardzo być może – potrzeba płacenia znacznie od nas będą wprowadzały (Oklaski), do merytorycznej dys- bogatszym państwom. To jest coś, na co – chcę to od kusji i do wspólnego budowania silnej Polski w następ- razu zapowiedzieć – nasz klub, nasza formacja poli- nych latach dla nas i dla następnych pokoleń. tyczna z całą pewnością się nie zgodzi. (Oklaski) Chciałbym na koniec, pani marszałek, Wysoka Ale jest także druga sprawa, wydawałoby się, że Izbo, panie premierze, powiedzieć, że Klub Parla- już postanowiona, bo niestety nie zostało zastosowa- mentarny Platforma Obywatelska jest za udzieleniem ne weto, zostało ono uznane za bombę atomową, wotum zaufania rządowi Platformy Obywatelskiej a trzeba je było zastosować. Chodzi o pakiet klima- i Polskiego Stronnictwa Ludowego, za udzieleniem tyczny. Otóż przyjęcie tego pakietu już do realizacji tego wotum dla rządu, który jest najlepszym rządem, w 2013 r. będzie stanowiło, Wysoka Izbo, kolejne ob- jaki możemy dzisiaj w Polsce zbudować na trudne ciążenie, kolejne koszty, jeśli chodzi o wzrost, i praw- czasy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dopodobnie będzie to oznaczało przeniesienie pewnej (Głos z sali: Eksportujcie go.) części naszego przemysłu za wschodnią granicę. Je- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 68 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Jarosław Kaczyński To są, proszę państwa, ogromnie ważne sprawy i są- dzę, że to jest lepsza metoda ratowania się przed kry- żeli połączyć te dwie sprawy, tzn. euro i pakiet kli- zysem finansów publicznych, przed tą fiskalizacją matyczny, to – chcę to powiedzieć – skutki dla pol- kryzysu, która nastąpiła w Polsce, niż to, co tutaj skiej gospodarki, dla poziomu życia w Polsce, dla proponowano. Ale oczywiście to jest o wiele za polskiego rozwoju, ale także dla polskiej suwerenno- mało. Z tego gigantycznego bałaganu, który mamy ści będą mniej więcej takie jak przegrana wojna. dzisiaj w Polsce, trzeba wyciągnąć polski budżet. I tego z całą pewnością robić nie należy. Chodzi o odło- Budżet elastyczny, wariantowy to jest mniej więcej żenie tego przynajmniej o kilka lat, od tego jest rząd, coś takiego jak plan otwarty z czasów późnego żeby o to walczyć. Dzisiaj w Unii Europejskiej o róż- Gierka. To znaczy, że po prostu nie ma budżetu. ne rzeczy, niby już postanowione, można walczyć, to (Oklaski) To znaczy, że jedna z podstaw funkcjo- jest zadanie zupełnie podstawowe. nowania państwa po prostu rozpadła się. I to na- Oczywiście w żadnym wypadku nie należy pod- prawdę jest sytuacja, której w żadnym wypadku ważać polskiej konsumpcji. Polska konsumpcja wzra- nie można akceptować. sta od kilku lat, to jest podstawa i optymizmu Pola- Z bałaganu trzeba wyciągnąć również środki eu- ków, i stabilizacji, i wreszcie rozwoju gospodarczego. ropejskie i inne, także te z OFE, w zamian za gwa- To jest tak, jasno to mówimy, że zaciskanie pasa rancję rzeczywistych emerytur, bo emerytury to nie przez pracowników, przez drobnych i średnich przed- może być gra w ruletkę. Należy stworzyć wielki fun- siębiorców, przez emerytów i rencistów jest niedo- dusz rozwoju. Jednocześnie trzeba opracować wielki puszczalne. Temu zaciskaniu pasa mówimy wyraź- plan rozbudowy polskiej infrastruktury, który z jed- nie: nie. (Oklaski) Ludzie, którzy płacą podatki, nej strony będzie służył temu, by Polska przestała się mocno to podkreślam, nie powinni podlegać temu w końcu różnić na niekorzyść pod tym względem od procesowi zaciskania pasa. krajów na zachód od naszej granicy, a z drugiej bę- Nie wolno atakować polskiej rodziny, a niestety dzie czynnikiem wzrostu i będzie ten wzrost stymu- padały tutaj takie słowa. To jest podstawowa komór- lował. To jest niesłychanie ważne, ale żeby to zrobić, ka społeczna, ważna dla polskiej przyszłości, będąca trzeba opanować sytuację, jeżeli chodzi o ceny tych dzisiaj i tak w trudnej sytuacji. (Gwar na sali) Po- inwestycji. To nie jest tak, że budowa kilometra au- wtarzam: nie wolno jej atakować. tostrady w Polsce na równinie ma kosztować tyle Nie wolno zgadzać się na stracone pokolenie, nie samo, co budowa kilometra drogi przez Alpy. A tak wolno czynić niczego, co doprowadziłoby do sytuacji, to często wygląda. Powtarzam, ten proces musi być w której młodzi nie będą mieli pracy albo będą mie- opanowany. li pracę bardzo marną na śmieciowych umowach, Musimy, Wysoka Izbo – ten temat był tu porusza- nie będą mieli mieszkań. To jest święty obowiązek ny, z czego się cieszę – ostatecznie rozwiązać w spo- rządu, zresztą będę jeszcze o tym mówił, żeby temu sób pozytywny, w interesie społecznym, we wspólnym zapobiegać. interesie, sprawę łupków. Jeżeli rzeczywiście są takie I wreszcie niejakim zaskoczeniem zareagowałem zasoby i mogą być ekonomicznie wykorzystane, a wszyst- na słowa przemówienia, które usłyszałem, ale to było ko wskazuje na to, że tak jest, to muszą być przyjęte akurat zaskoczenie pozytywne. Rzeczywiście, nie odpowiednie rozwiązania. wolno atakować polskiego państwa, wojska, Policji, I wreszcie, proszę państwa, sprawa o kapitalnym wymiaru sprawiedliwości. Można i trzeba oszczędzać znaczeniu. Te formalne, biurokratyczne, ale również na nadmiernej biurokracji, ale państwa w żadnym nieformalne więzy, które dzisiaj uniemożliwiają albo wypadku atakować nie wolno. To zawsze źle się koń- przynajmniej radykalnie ograniczają polską inicjaty- czy. (Oklaski) Co wtedy należy zrobić? wę gospodarczą, muszą zostać zerwane (Oklaski), bo Wysoka Izbo! Z całą pewnością, po pierwsze, trze- uderzają bardzo mocno w istniejącą drobną i średnią ba odnowić polski system podatkowy. On jest już przedsiębiorczość, a przede wszystkim blokują to, co dzisiaj w gruncie rzeczy nieużyteczny. Są przygoto- jest w gruncie rzeczy jedyną szansą dla młodego po- wane projekty ustaw. Trzeba go odnowić w ten spo- kolenia, tzn. nową wielką inicjatywę założycielską, sób, żeby – wyjąwszy przywileje rodzinne – wielkie taką jak ta, która zaczęła się w końcu lat 80., a póź- sfery nieopodatkowane zostały opodatkowane. Jeśli niej była kontynuowana na początku lat 90. Tak po- trzeba, należy sięgnąć do zasobów wielkich instytu- wstał autentyczny polski kapitalizm. Dziś taką ini- cji, w tym instytucji finansowych czy supermarke- cjatywę – oczywiście odpowiednio wsparci, także z tów. Jeśli nie będzie innego wyjścia, bo my nie jeste- funduszu rozwoju, bo nie mają kapitału – powinni śmy zwolennikami wysokich podatków, trzeba będzie podjąć młodzi wykształceni ludzie. To jest dla nich sięgnąć także do głębokich kieszeni. Dziękuję za tę szansa. Państwo, nawet najlepiej funkcjonujące, nie radę, bobym zapomniał. Z całą pewnością to jest dzi- jest w stanie rozwiązać ich problemów, nie jest w sta- siaj potrzebne. nie zapewnić im miejsc pracy. Nowa fala polskiego Trzeba wykorzystać każdą okazję, żeby repoloni- kapitalizmu to jedyna szansa dla Polski i jednocze- zować polskie banki. (Oklaski) Kiedyś tego rodzaju śnie ogromne zadanie dla władzy. (Oklaski) I to za- twierdzenie było uważane za skandaliczne, mówi danie powinno być wykonane. Powtarzam, to jest o tym dzisiaj prezes Polskiego Banku Narodowego. jedyna szansa, żeby nie było straconego pokolenia. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 69

Poseł Jarosław Kaczyński Wszyscy wrogowie Polski właśnie takiej sytuacji sobie życzyli, że Polacy jako naród zmienią się w swe- Jest także inna kwestia, która bezpośrednio go rodzaju plemię (Oklaski), bez poczucia tożsamości, – może niezupełnie bezpośrednio, poprzez, że tak bez poczucia przynależności narodowej, bez poczucia powiem, przedmiot, mam na myśli młodych ludzi, ale jakichkolwiek zobowiązań. Tym ludziom, którzy jed- także ludzi średniego pokolenia – się z tym wiąże. To nak myślą o Polsce i myślą o sobie, o swoich własnych jest podjęcie budowy mieszkań dla ludzi średnio interesach – bo ciężko żyć w takim społeczeństwie i mało zarabiających. – choć są niewierzący, chciałbym powiedzieć: na- (Głos z sali: Jeszcze raz?) prawdę nie jest tak, że młode pokolenie bez pracy (Głos z sali: Co najmniej 3 mln.) albo z bardzo marną pracą, bez mieszkań i bez toż- Nie wymaga to środków budżetowych, bo takich samości, ale za to z marihuaną, będzie szczęśliwsze rzeczywiście w tej chwili nie ma. To wymaga co naj- niż pokolenie, które tę tożsamość ma i uznaje także wyżej oddania pewnej części majątku państwowego inne wartości, o których mówiłem. Niesłychanie bo- w postaci terenów i można spróbować to zrobić bez lesne i trudne do przyjęcia jest to, że w węzłowych środków budżetowych – na początku być może na momentach, kiedy następowała konfrontacja tych niewielką skalę, ale z czasem to będzie służyło roz- wartości, w sierpniu pod krzyżem, teraz, 11 listopa- wiązywaniu problemów tego pokolenia, a także spra- da, władza niezależnie od swoich deklaracji, nieza- wie polskiego rozwoju gospodarczego. leżnie od słów „tak mi dopomóż Bóg” była po lewej Ale cały ten program będzie możliwy tylko wtedy, stronie, po skrajnie lewej stronie. Taka jest prawda. gdy podejmiemy twardą walkę z korupcją, z przestęp- (Oklaski) czością, która się znów rozzuchwala. Mamy skan- Władza tolerowała nawet najbardziej brutalne daliczne wyroki kilku lat więzienia dla ludzi, któ- łamanie prawa i tolerowała, albo i więcej, tę nieby- rzy dopuścili się okrutnego zabójstwa połączonego wałą prowokację, także przeprowadzoną przez me- z gwałtem. Jeżeli będziemy naprawiali polskie pań- dia, która miała miejsce 11 listopada. (Oklaski) Otóż, stwo, jeżeli będziemy dążyli do tego, ażeby aparat powtarzam, to jest sytuacja prawdziwie zła, żeby nie państwowy nie był ciągle mutacją aparatu PRL- powiedzieć: tragiczna. Będziemy się temu przeciw- -owskiego, daleką mutacją, niemniej jednak mutacją, stawiać z całym zdecydowaniem. Będziemy bronić tylko żeby było to państwo naprawdę nowe… To leży krzyża, będziemy po stronie tej części, w szczególno- w interesie ogromnej większości Polaków. ści młodego pokolenia, która się na to nie zgadza, Ja mówiłem, Wysoka Izbo, o tym, że w roku 2020 która się przeciwko temu organizuje. Będziemy ra- należałoby oczekiwać także lepszej kondycji moralnej zem z nimi (Oklaski), bo to jest dla przyszłości Polski Polaków. Warto o tym mówić. Mamy dzisiaj w Polsce równie ważne, jak skuteczne przeciwstawienie się już mocno zaawansowaną próbę powtórzenia ma- kryzysowi. newru z początku lat 90. Wtedy wielki kryzys spo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kolejna sprawa, łeczny, ogromne bezrobocie – wszystkie te społeczne dolegliwości – i jednocześnie uwłaszczanie się nomen- której nie można nie podnieść, to sprawa solidarności klatury, bezczelne przejmowanie majątku wspólnego społecznej, solidarnego państwa. Słyszeliśmy tutaj na było osłonięte atakiem na Kościół, atakiem na trady- ten temat niemało. Ja chcę powiedzieć o tych spra- cyjne wartości, głoszeniem historycznej amnezji. wach bardzo krótko. Otóż jesteśmy w dalszym ciągu Trzeba przyznać, że w owym czasie w jakimś stopniu za polityką zrównoważonego rozwoju, a więc przeciw- to się udało. Dzisiaj establishment przerażony reak- ko polityce koncentrowania środków rozwojowych cją społeczeństwa na Smoleńsk – można mówić o smo- tam, gdzie ten rozwój jak na polskie warunki jest już leńskim strachu – ale przede wszystkim przerażony stosunkowo wysoki. To jest polityka godząca w pewne perspektywą kryzysu wraca do tego. Atak na krzyż, podstawowe wartości, a przede wszystkim w tę war- na Kościół, na patriotyzm ponownie został, i to tość, jaką jest równość obywateli. Często mówi się: tu w sposób niesłychanie bezczelny i brutalny, podjęty. i teraz. Otóż ci z tych gorszych regionów mają nie tu (Oklaski) Otóż dla nas, dla wielu milionów Polaków i teraz, tylko kiedyś tam. Powtarzam: na to się nie to jest sprawa zasadnicza, to jest sprawa tożsamości, zgadzamy. (Oklaski) Nie zgadzamy się na atak na lu- to jest atak na fundamenty tego, co stanowi podstawę dzi pracy. Nie zgadzamy się na to, że miliony Polaków ich osobowości, ich samoświadomości. dzisiaj w istocie praw pracowniczych nie mają. Będzie- Chciałbym zwrócić się także do tych, którzy nie my się domagać, by te prawa zostały przywrócone. wierzą, którzy są agnostykami albo może nawet ate- Nie zgadzamy się, i to chcę bardzo mocno podkre- istami, ale którzy nie są osobistymi wrogami Pana ślić, na najbardziej tutaj zdecydowany i jednoznacz- Boga, nie mają antyklerykalnej obsesji: proszę pamię- nie zapowiedziany atak na polską wieś. Będziemy tać, że w Polsce jedynym powszechnie znanym, wystę- bronić KRUS-u. (Oklaski) To nie jest, nie może być pującym w skali społecznej systemem wartości jest tak, żeby za błędy międzynarodowych i polskich elit ten, którego depozytariuszem jest Kościół – system miała płacić przede wszystkim wieś – bo tutaj ta opła- tradycyjny. Po drugiej stronie jest nihilizm, droga do ta, można powiedzieć, została skoncentrowana czy anomii społecznej, do rozkładu więzi społecznych, do opisana w sposób najbardziej precyzyjny. Ale nie jest bardzo wielkiego i bardzo ciężkiego kryzysu. też tak, że godzimy się na zaciskanie pasa przez eme- (Poseł Robert Biedroń: To nie ambona.) rytów, rencistów, ludzi żyjących z pomocy społecznej. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 70 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Jarosław Kaczyński perspektywie budżetowej na innowacyjną gospodar- kę mieliśmy 1200 mln euro, Niemcy mieli 19 mld. To, Przy tym chcę tutaj dodać jedną uwagę: godzimy się że mają więcej niż my, to jest zrozumiałe, ale że mają na rozsądne korekty, bo rzeczywiście bywa tak, że 16 razy więcej, to proszę wybaczyć. Musimy uczynić środki są kierowane tam, gdzie i tak już jest przy- wszystko, żeby ta proporcja, przede wszystkim suma, najmniej średnio, i to rzeczywiście nie ma sensu. Na jaką otrzymamy, była w następnej perspektywie nie- to, chcę to mocno podkreślić, godzimy się, to jest roz- porównanie większa. (Oklaski) Ale jeżeli ta suma, wiązanie racjonalne. a także nasze własne, polskie środki będą kierowane Wreszcie wrócę do sprawy młodzieży, młodego do systemu przywilejów korporacyjnych i koleżeń- pokolenia. To też jest element solidarności społecz- skich recenzji, to nic z tego nie wyjdzie. Nie ma ta- nej. Mówiłem o tym planie, który mógłby te sprawy kich pieniędzy, które wprowadzone do tego systemu rozwiązać w sposób radykalny, ale doraźnie są z całą nie zostałyby przejedzone bez skutku. Nie. Musimy pewnością konieczności związane z tworzeniem ta- mieć odwagę, bo to jest odwaga – to wymaga powie- kiego systemu, który by ułatwiał zatrudnianie mło- dzenia: jednym dajemy, drugim nie dajemy. To za- dych ludzi. Bo bezrobocie, które tutaj w ogóle nie wsze jest trudne, wiem o tym, ale to musi doprowa- zostało wspomniane, tak jakby go nie było, to dzisiaj dzić do wyboru kilku uczelni, kilku ośrodków nauko- ogromny problem w całym społeczeństwie, ale to jest wych, które rzeczywiście popieramy, po to, żeby we- już problem katastrofalny, jeżeli chodzi o młode po- szły wysoko na listę pekińską. I powiem jedno: duże kolenie. (Oklaski) inwestycje na uniwersytecie poznańskim, stworzenie I wreszcie zdecydowanie optujemy za rozwiąza- dobrych warunków pracy trzykrotnie zwiększyły na niem Narodowego Funduszu Zdrowia. Sposób kiero- tym uniwersytecie, i to w bardzo krótkim czasie, ilość wania polską służbą zdrowia – tu sytuacja sprowadza publikacji, które liczą się na arenie międzynarodo- się do tego, że w trakcie konsyliów lekarskich trwają wej, które są w pismach z listy filadelfijskiej. Otóż narady nie nad tym, jak leczyć, tylko jak za to zapła- okazuje się to jednak skuteczne. Ta skuteczność jest Oklaski cić – jest po prostu fatalny i tragiczny. ( ) Są nam potrzebna, tak jak i potrzebna jest odwaga, i po- plany, jak od tego odejść, i trzeba zdecydowanie od trzebny jest albo wybór któregoś ze sposobów współ- tego odejść. pracy między gospodarką a nauką – wiele takich Mówiłem o tej dalszej perspektywie. Otóż jeśli systemów, niekiedy inny dla każdej uczelni, funkcjo- Polska ma przejść z peryferii do centrum – tylko kil- nuje w czołowych uczelniach Zachodu – albo też wy- ku krajom po II wojnie światowej to się udało – oczy- myślenie czegoś własnego. W każdym razie taki sys- wiście mówię o tym w przenośni, nie chodzi o poło- tem z całą pewnością musi powstać, jeżeli mamy żenie geograficzne, tylko o rozwój gospodarczy… myśleć o dobrej przyszłości naszego kraju. (Głos z sali: Wszyscy wiedzą.) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska praworząd- …to przede wszystkim jest sprawa oświaty, jest sprawa nauki i jej współpracy z gospodarką. ność i demokracja była przez cały ten okres od 1989 r. Zacznę od oświaty. Trzeba umieć się przyznać, w budowie, była daleka od ideału, ale była. Dzisiaj tak jak w sprawie narodowego funduszu, że reforma niestety jest w likwidacji. (Oklaski) I to jest ta zasad- się nie udała, także zmiany ostatnich 4 lat. (Oklaski) nicza zmiana. Tak, Wysoka Izbo, w likwidacji, bo I trzeba sobie jasno powiedzieć, że dobra oświata to praktycznie zlikwidowany jest system kontroli we- kształtowanie mocnej tożsamości narodowej, przede wnątrzpaństwowej aż po GUS; aż po GUS, proszę wszystkim poprzez lekcje historii, oczywiście do państwa. Słowa jednego z przedstawicieli partii rzą- ostatniej klasy i z jednolitym kursem w całym kraju, dzącej, który powiedział, że: nie po to zmienialiśmy wysokie wymagania merytoryczne i wysoka dyscy- kierownictwo GUS-u, żeby przekroczyć teraz 55% plina. Natomiast zła oświata to brak kształtowania długu publicznego, znakomicie to oddają. W 2013 r. świadomości, niskie wymagania i niska dyscyplina. ostatni punkt będzie zdobyty. Mówię tutaj o prezesie Tylko że to jest droga na zmywaki, do marnej pracy Najwyższej Izby Kontroli. Jeżeli to rzeczywiście bę- na Zachodzie (Oklaski), to jest droga do najniższych dzie pan Sekuła, to będzie można powiedzieć, że stawek w Londynie, jakie dzisiaj mają Polacy, jeżeli sprawa została załatwiona do końca. (Oklaski) chodzi o stawki godzinowe, to jest droga właśnie Ja się cieszę z wypowiedzi pana przewodniczącego w tym kierunku. Dlatego zdecydowanie domagamy klubu, który mówił o współpracy z opozycją, ale kon- się takiej oświaty, która by te wymogi spełniała. trola sprawowana przez opozycję została w ostatnich To wymaga odwagi. Tak samo jak, Wysoka Izbo, latach też praktycznie zlikwidowana. Przyjęto wersję wymaga odwagi zrobienie tego wszystkiego, co jest anihilacyjną – z dosyć słabym skutkiem, ale przyjęto potrzebne, by polska nauka zaczęła wspierać polską – całkowicie odrzucono różnego rodzaju obyczaje par- gospodarkę, byśmy zaczęli tutaj odnosić rzeczywiście lamentarne, i niestety to trwa. Choćby wczoraj przy poważne sukcesy. Mówię także o uczonych pracują- wyborze członków Trybunału Stanu dokonano róż- cych w kraju. Przypomnę, że właściwie wszyscy pol- nego rodzaju innych posunięć. Nie ma dzisiaj w głów- scy nobliści z tego roku pracowali za granicą. nym nurcie mediów, tym, który dociera do wielkiej Co trzeba uczynić? Przede wszystkim trzeba się- ilości Polaków, wolności słowa. Na tej sali mówiono gnąć po środki, i te nasze, i te zewnętrzne. W tej wprost o ograniczeniu wolności nauki. Z powodu ja- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 71

Poseł Jarosław Kaczyński premier. To słuszna frustracja. (Oklaski) Gdyby było to tylko, można powiedzieć, przykre – takie rzeczy kiejś tam książki chciano przeprowadzać kontrolę zdarzają się – ale w tej chwili mamy do czynienia w najstarszej polskiej uczelni. No, premier się zreflek- z nieporównanie poważniejszymi zagrożeniami. W Unii tował, ale pani minister w jego obecności tutaj o tym Europejskiej hegemonia – na szczęście wspomniano przecież mówiła – pamiętam to dokładnie – i wtedy tu o niej, dobrze, że chociaż tyle – Niemiec i Francji refleksji nie było. Takich przypadków było dużo wię- jest już dzisiaj taka, że odrzuca się wszelkiego rodza- cej. Prawo, o czym pisze ta mniej powszechnie do- ju procedury i wszelkiego rodzaju pozory. Grecji na- stępna prasa, jest dzisiaj przestrzegane do granic rzucono wszystko, łamiąc jej suwerenność i prawa wyznaczanych przez interesy rządzących. Przecież ci demokratyczne, a Grecy nie tylko stracili suweren- rządzący to wcale nie musi być centrala. To nie musi ność, ale także przestali być obywatelami. Co więcej, być Warszawa, wystarczy, żeby była jakaś klika w tej chwili przygotowuje się rozwiązania prawne, w powiecie. To jest, Wysoka Izbo, sytuacja fatalna. których wprowadzenie doprowadzi do tego, że suwe- A do tego mnożą się przypadki takiego brutalnego, renność i w istocie w niemałej mierze prawa obywa- w typie PRL-owskim łamania już nie praw obywa- telskie stracimy także my. Jeżeli nie będziemy mieli telskich, tylko praw człowieka, bicia ludzi, zamyka- prawa do uchwalania budżetu wedle naszych decyzji, nia ich w zakładach. Otóż… a przypomnę wszystkim – nie ma już pana Kalisza, (Poseł Stefan Niesiołowski: Starucha.) bo on pewnie wszystko wie (Wesołość na sali) – poza No nie wiem, czy Starucha biją. nieobecnym panem Kaliszem, że demokracja w ogóle (Poseł Stefan Niesiołowski: To o kogo ci chodzi?) powstała wokół podatków i budżetu, to wejście na ten Daj Boże, żeby nie bili. teren będzie oznaczało po prostu złamanie demokra- Otóż tego rodzaju przypadków jest tak dużo, że cji. Polska demokracja stanie się fasadą, zwykłą, nic w ramach przeciwdziałania im, w ramach oporu, pięt- nieznaczącą fasadą (Oklaski), razem z polską suwe- nowania tych przedsięwzięć, tej sytuacji, postanowili- rennością. śmy stworzyć biuro interwencyjne Prawa i Sprawie- Chcę jasno powiedzieć: nie zgadzamy się na to, dliwości z Zofią Romaszewską na czele. (Oklaski) żeby polska niepodległość była kolejnym dwudziesto- (Poseł Paweł Graś: A stare już przestało działać?) paroletnim, troszkę dłuższym niż tamten, incyden- To jest nawiązanie do tradycji opozycji demokra- tem. Nie zgadzamy się na to (Oklaski) i uczynimy tycznej, ale można powiedzieć: takie czasy. I będzie- wszystko, żeby nie udało się to tak jak oczywiście my tutaj tworzyć także z młodym i nie tylko młodym w żadnym razie nie zgodzimy się na to, aby, już o tym pokoleniem front oporu… mówiłem, w Polsce przyjęto euro. Czy można temu (Poseł Stefan Niesiołowski: I zejdziecie do podzie- przeciwdziałać? Spójrzmy na Czechy, spójrzmy na mia.) (Wesołość na sali) Węgry – oczywiście można. Można podejmować naj- …wobec tej sytuacji. (Oklaski) różniejszego rodzaju inicjatywy, tylko trzeba chcieć, (Poseł Stefan Niesiołowski: Wyjedziecie na emi- mieć odwagę i inwencję. Nie trzeba bać się silniej- grację?) szych. (Oklaski) Sprawa lęku przed silniejszymi ma Wiem, że to budzi wesołość, ale próba zamknięcia w Polsce jeszcze jeden aspekt. To jest niebywały ser- systemu, próba stworzenia systemu w istocie bezal- wilizm wobec Rosji, to są prośby o prawo do przenie- ternatywnego trwa i, powtarzam, będziemy się jej sienia pomnika, ale to jest przede wszystkim to, zdecydowanie przeciwstawiali. o czym mówię na końcu – to jest katastrofa smoleń- I wreszcie polityka zagraniczna, międzynarodowa ska, tragedia smoleńska, hańba smoleńska (Oklaski), sytuacja Polski. Tutaj słyszeliśmy słowa niezwykle to jest niewyjaśnienie tej sprawy. To ogniskuje spra- optymistyczne. Ja powiem, jak jest, w zgodzie z fak- wy i polskiej demokracji, i polskiej suwerenności, tami, a nie tym, czego inni chcą i czego ja też bym i polskiej praworządności. Ta sprawa musi być wyja- bardzo chciał. Otóż w zgodzie z faktami to jest tak, śniona i gdyby nawet we wszystkich kwestiach, że polityka płynięcia w głównym nurcie, polityka o których tutaj mówiono, było dobrze, to tylko ta brzydkiej panny, bez posagu jeszcze do tego, jak to sprawa jest wystarczająca, żebym mógł powiedzieć, mówił mentor tych, którzy dzisiaj polityką zagranicz- że będziemy głosowali przeciwko wotum zaufania dla ną zawiadują, skończyła się w bardzo określonym tego rządu. (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo miejscu, mianowicie za drzwiami. (Oklaski) Skończy- i Sprawiedliwość wstają, oklaski) ła się za drzwiami. W jednej z niemieckich gazet (Poseł Stefan Niesiołowski: Nie zaskoczyłeś tym przedstawiono taki dowcip, w którym jest mowa nikogo.) o tym, jak to Berlusconi ma być wyrzucony za drzwi, tam gdzie są Polacy i inni, którzy nie mają nic do powiedzenia. Jest to dowcip, powiedzmy sobie, oło- Marszałek: wiany, w stylu właściwym pewnym nacjom, ale nie- stety oddający istotę rzeczy. Podobno zresztą wzbu- Dziękuję, panie pośle. dziło to frustrację. Pan komisarz Lewandowski na- W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota głos wet w wywiadzie mówił o tym, że wzbudziło to fru- zabierze pan poseł Janusz Palikot. strację prezydencji. Rozumiem, że prezydencja to Bardzo proszę. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 72 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Janusz Palikot: znaleźć pracy? (Oklaski) Otóż nie, tak się nie stało. Wyrażam z tego powodu wielkie rozczarowanie. Pani Marszałkini! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć tak: są dwa główne czynniki Obywatele udzielili panu premierowi Donaldowi Tu- wzrostu, panie premierze, które – jest jeszcze czas, skowi niewiarygodnego kredytu zaufania, jakiego kadencja dopiero się zaczyna – trzeba uruchomić. nie miał jeszcze żaden polityk polski po 1989 r. (Okla- Otóż największą nadzieją ludzi zamożnych, klasy ski) To jest bez wątpienia dowód uznania dla pań- średniej w Polsce są właśnie ludzie biedni oraz ludzie skich talentów politycznych, dla pańskiego sposobu z wyższym wykształceniem, którzy nie znajdują pra- uprawiania polityki. Wszyscy ci ludzie – to rzecz nie- cy. Muszą trafić do nich pieniądze. (Oklaski) Muszą zwykła w polskiej polityce – zrobili to po raz pierw- trafić do nich pieniądze różnymi ścieżkami. Drugą szy, dając wyraz temu, że polska demokracja w jakiś naszą wielką rezerwą – która nie jest krótkookreso- szczególny sposób ustabilizowała się, skoro w ogóle wa i na której efekty będziemy czekali dłuższy czas – jest budowanie większego kapitału społecznego za- jest to możliwe, że przestaliśmy chodzić od ściany do ufania. To członek czy przyjaciel Platformy, szef Par- ściany, tak jak to bywało poprzednio, i że jesteśmy lamentu Europejskiego, tu, w tym Sej- zdolni jako społeczeństwo do takiej ciągłości. To jest mie, w 2007 r. mówił o tym, o czym wszyscy wiemy, absolutnie niezwykły, fundamentalny fakt. że mimo tego krzyża, mimo więzi religijnej – 80% Dlatego z wielką nadzieją, myślę, wielu ludzi Polaków przyznaje się do katolicyzmu – mimo tego w Polsce – także i my – oczekiwało na dzisiejsze pań- wszystkiego nie mamy do siebie zaufania, bo para- skie wystąpienie. I muszę powiedzieć, panie premie- doksem naszego kraju jest to, że więź religijna nie rze, że nie ma pan pomysłu na Polskę. (Oklaski) To, tworzy zaufania między obywatelami, nie tworzy co pan przedstawił – nawet jeśli niektóre elementy więzi społecznej. To jest szczególny paradoks. (Okla- tego poprzemy – to jest tak naprawdę coś w rodzaju ski) Więź religijna buduje zaufanie w życiu prywat- egzaminu przed komisją agencji ratingowych, żeby nym, rodzinnym między ludźmi. I mamy taki kapi- dostać nie gorsze niż dzisiaj oprocentowanie obligacji, tał społecznego zaufania w rodzinach, ale nie mamy a nie żaden pomysł, jak Polskę rozwinąć, jak urucho- go w ogóle w życiu publicznym i społecznym, a bez mić jakieś czynniki realnego wzrostu. Całe pańskie tego nigdy żaden pakiet deregulacyjny nie będzie exposé można sprowadzić do zdania: Mam pomysł na miał sensu, jeżeli ludzie nie będą sobie ufali. Bo wła- to, jak spowodować, żeby prawdopodobieństwo kry- śnie niski kapitał społecznego zaufania w życiu pu- zysu było trochę mniejsze. I to wszystko. Ale to, nie- blicznym to zbiurokratyzowane państwo, które po- stety, nie to, czego oczekiwaliśmy. Wielu z nas ocze- trzebuje zaświadczeń, potwierdzeń, adwokatów, no- kiwało od pana, patrząc na pański kunszt i talent, tariuszy do tego, żeby ten deficyt kapitału społecz- z jakim pan porusza się w polskiej polityce, tego, iż nego zaufania zasypać biurokracją. Nigdy nie bę- pan dzisiaj poderwie ludzi, że po tym exposé ludzie dziemy mieli tanich usług pocztowych, telekomuni- w Polsce będą wiedzieli, że nasz kraj realnie napraw- kacyjnych i innych w kraju, w którym mamy niski dę będzie się rozwijał. (Oklaski) Pan dzisiaj nie tylko kapitał społecznego zaufania. Nigdy nie będziemy nie zadowolił tzw. tłustych kotów, między innymi mieli w Polsce w najmniejszym stopniu żadnej szan- całej sali tego parlamentu i wszystkich tych, którym sy na firmę globalną, chociaż jedną firmę globalną nieźle powodzi się w polskiej polityce i w polskim ży- w skali świata, bo one zawsze powstają tylko w tych ciu społecznym. (Poruszenie na sali) Jaki wniosek społeczeństwach, które mają duży kapitał społecz- wyciągają te tłuste koty, te polskie elity, z tego, co nego zaufania. (Oklaski) pan dzisiaj powiedział? (Poruszenie na sali) Zacznijmy od tego, jak ten kapitał zbudować. Otóż są cztery czynniki wzrostu kapitału społecznego za- (Poseł Jadwiga Wiśniewska: Ale nie krzycz.) ufania możliwe w Polsce. Oczywiście edukacja. Dzi- Wyciągają jeden wniosek, a mianowicie taki, że siaj polska szkoła jest nastawiona wyłącznie na testy prawdopodobieństwo kryzysu jest większe, niż do tej i indywidualny sukces. W swojej metodyce, w sposo- pory myśleli. Skoro pan nie przedstawia żadnego po- bie funkcjonowania nie uczy zachowań grupowych. mysłu, a mówi tylko o różnego rodzaju cięciach, to Ludzie w wyniku przejścia przez polską szkołę uczą właśnie taki wniosek, zniechęcający tych, którzy się myślenia w życiu publicznym wyłącznie o sobie. mają jakiś kapitał do zainwestowania i którzy po- Nie uczą się ani tak zwanego, z amerykańskiego, te- wstrzymali swoje decyzje inwestycyjne, zniechęcają- amworku, ani właśnie społecznej odpowiedzialności, cy właśnie te tłuste koty, dzisiaj oni wyciągnęli. (Po- idąc za Niemcami. Musimy to do polskiej szkoły ruszenie na sali) Ale czy pana wystąpienie poderwa- wprowadzić, a więc egzaminy – zespołowe, praca do- ło biednych, oburzonych, ludzi z wyższym wykształ- mowa – zespołowa i szereg różnego rodzaju innych ceniem, którzy nie znajdują pracy? Czy po wysłucha- zajęć, które to tworzą. niu tego exposé mają oni poczucie, że wreszcie zosta- Drugi czynnik wzrostu kapitału społecznego za- ną uruchomieni i że Polska pójdzie do przodu właśnie ufania, o którym nie było mowy w pana wystąpieniu, dzięki tej wielkiej rezerwie 15 mln biednych ludzi to jest oczywiście relacja między obywatelem a biu- w Polsce, nie nędznych, ale biednych, i kilku milionom rokracją. Wspomniał pan tam, owszem, o deregulacji. tych, którzy mają wyższe wykształcenie i nie mogą Bardzo to cenimy i poprzemy wszystkie propozycje 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 73

Poseł Janusz Palikot mier na temat kultury w ogóle się nie wypowiedział, co już jest niestety tradycją Platformy Obywatelskiej. z tym związane. Jednak istota rzeczy polega na tym, Nie ma w Europie lepszego narzędzia do budowania że dzisiaj administracja, nauczona przez lata, funk- więzi społecznej niż instytucje kultury, rozwój insty- cjonuje głównie poprzez kontrole, sprawdzenie i, że tucji kultury i używanie kultury właśnie do budowa- tak powiem, zezwolenie na coś obywatelowi, a nie nia właściwych relacji społecznych. To są cztery pomaganie obywatelowi. Za co są dzisiaj premiowani czynniki wzrostu kapitału społecznego zaufania. urzędnicy? To nie wymaga zmiany żadnych ustaw Tyle, bo mam bardzo mało czasu, a chciałbym ani nawet żadnej specjalnej komisji. Wystarczy, że jeszcze powiedzieć o innych równie ważnych spra- minister finansów oraz minister spraw wewnętrz- wach, a mianowicie: Co zrobić z tym, żeby biedni, nych i administracji zaczną za co innego wynagra- którzy mają aspirację, żeby żyć trochę lepiej, przy- dzać pracowników, żebyśmy po 20 latach transfor- najmniej żeby zapłacić wszystkie swoje rachunki macji wreszcie zaufali obywatelom i uznali, że oni w ciągu miesiąca i móc spokojnie myśleć o następ- sami lepiej niż urzędnicy potrafią ocenić swoje takie nym dniu, co zrobić, żeby ci biedni oraz wykształceni, czy inne zobowiązania lub kompetencje. (Oklaski) którzy nie znajdują pracy, mogli ruszyć z miejsca, Oczywiście ta zmiana relacji między obywatelem skąd wziąć na to wszystko pieniądze? Zacznijmy od a urzędami ma wiele kwestii. Najprostszą z nich jest odpowiedzi na to podstawowe pytanie. po prostu zasada, która znów nie wymaga od pana Otóż, po pierwsze, cały pakiet ustaw antytrans- ministra Boniego żadnego wielkiego programu elek- ferowych. W Polsce jest gigantyczny transfer za gra- tronifikacji. Po prostu dokumenty z urzędu do urzę- nicę różnego rodzaju: i poprzez konsumpcję przez du dostarczają między sobą urzędnicy. Co z tego, że bogatych ludzi produktów importowanych, i poprzez wprowadzimy w tej chwili jakiś system oprogramo- transfery do „matek” z „córek”, i poprzez bezkarność wania czy jakikolwiek system autonomizacji tych na przykład w przenoszeniu produkcji z kraju do kra- decyzji, skoro nie uporządkujemy tego w sposób ju, istnieje szereg różnego rodzaju tego typu rozwią- fundamentalny? Dlaczego ja mam nosić pisma zań. Trzeba to uszczelnić, trzeba z tym skończyć. z urzędu do urzędu? Każdy Polak powtarza to sobie Trzeba doprowadzić do tego, żeby… (Oklaski) Mają przez 20 lat. Dlaczego urzędnicy nie mogą załatwić to Niemcy. W Niemczech zamyka się fabrykę, drogi tego między sobą? (Oklaski) panie przewodniczący, i płaci się od zamknięcia fa- Trzeci czynnik wzrostu kapitału społecznego za- bryki specjalny podatek, tzw. wychodne. Inne kraje, ufania to jest oczywiście skończenie z okropną popu- Francja czy Wielka Brytania, mają podobne rozwią- listyczną polityką delegalizacji wszystkiego, co robi zania. Nie dajmy sobie wmówić tego, że każda próba problemy społeczne. Tu pan premier, niestety, w ciągu ochrony polskiego rynku to jest XVII czy XIX w., bo ostatnich czterech lat wpisał się w niechlubną tradycję jesteśmy w Polsce, a nie na posiedzeniu Międzynaro- Jarosława Kaczyńskiego, PiS-u i tamtego rządu, dowego Funduszu Walutowego. (Oklaski) zwiększając jeszcze obszar polityki delegalizacji. Wska- (Głos z sali: Brawo.) zuje na to wiele czynników. Najprostsze zmiany Po drugie, bardzo ważna sprawa, która być może w Kodeksie karnym. W latach 2005–2011 w Niem- zachęciłaby właśnie tłuste koty do działania, a mia- czech zmieniono Kodeks karny 4 razy, w Polsce nowicie rozróżnienie podatków inwestycyjnych i po- – 38 razy, za PiS-u 11 razy, 27 razy za Platformy Oby- datków konsumpcyjnych w podatkach dochodowych, watelskiej. 27 razy zaostrzyliście przepisy Kodeksu wprowadzenie tej kategorii. Już najbogatsi ludzie karnego. Dzisiaj w Polsce człowiek, który nie płaci w Stanach Zjednoczonych proponują tego typu roz- 500 zł alimentów, trafia na dwa miesiące więzienia, wiązania, a my w Polsce nie jesteśmy w stanie się które kosztują 7 tys. zł. Człowiek, który prowadzi ro- na to zdobyć. Jaki jest powód? Ludzie bardzo zamoż- wer po dwóch piwach, trafi do więzienia. Człowiek, ni, bogaci wydają głównie na produkty importowa- który wypalił jednego skręta, trafia do więzienia. Czy ne. Nie ma żadnego powodu, żebyśmy to tolerowali. państwo uważacie, że z powodu tych zaostrzeń nastą- Trzeba te pieniądze za wszelką cenę zatrzymać piło w Polsce zmniejszenie konsumpcji marihuany, w naszym kraju. picia piwa i jeżdżenia samochodem? Czy jakiekolwiek Wreszcie oprócz tej całej kwestii polityki anty- inne czynniki społeczne, których oczekujecie, miały transferowej i polityki podatkowej zachęcającej do miejsce? Nie. Jest gorzej, a nie lepiej. (Oklaski) inwestycji, a nie do konsumpcji, bardzo ważnym in- Nigdy nie zbudujecie kapitału społecznego zaufa- strumentem zwiększenia kapitału i pieniędzy w Pol- nia, jeżeli jedyny pomysł na rozwiązanie problemów sce na to, żeby te pieniądze dać biednym i tym, którzy społecznych to delegalizować i wsadzać do więzie- chcą ruszyć, a są do tego przygotowani dzięki wy- nia. To jest właśnie droga do społeczeństw zamknię- kształceniu, bardzo ważnym instrumentem jest tzw. tych, które ze sobą nie rozmawiają i nie są w stanie prawo do błędu w przypadku małego i średniego biz- mieć do siebie zaufania. Od tego właśnie modelu nesu, żeby ludzie wiedzieli, że mogą się pomylić, funkcjonowania dawno odeszły kraje, które chcemy a państwo nie wsadzi ich zaraz za to do więzienia. naśladować. W Wielkiej Brytanii przedsiębiorca przez trzy mie- Wreszcie, proszę państwa, czwarty czynnik, i też siące nie płaci żadnych podatków, zanim zdecyduje, nie ma lepszego w Europie, to jest kultura. Pan pre- czy chce nadal kontynuować swoją działalność, jeże- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 74 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Janusz Palikot jeśli chodzi o polską gospodarkę. A dlaczego nie zmniejszyła się polska bieda? Co dzieje się z tymi li zaczyna. Musi ocenić, czy będzie w stanie z tego pieniędzmi, z tym wzrostem gospodarczym, że on utrzymać swoją rodzinę. Państwo liczy mu podatki nie trafia do tych najsłabszych, do tych najbiedniej- dopiero od czwartego miesiąca. Prawo do błędu może szych i że ludzie nie mają poczucia, iż w ich życiu być rozumiane też w ten sposób, że zawiadamiam coś się zmieniło? (Oklaski) o takim, a nie innym sposobie interpretacji przepisów Ponawiając pytanie, skąd wziąć na to pieniądze, i traktuję, że jeżeli jest inaczej, to dopóki nie otrzy- zapytam: A po co nam Senat? Absurdalność Senatu mam w tej sprawie wyjaśnienia administracji, dopó- dobrze wyraził pan senator Kutz podczas inauguracji, ty obowiązuje moja interpretacja. Myły i średni biz- mówiąc o tym, że skoro wszystkie poprawki Senatu nes w tym sensie ruszy z kolejnym sklepikiem, mogą być odrzucone przez Sejm, to jest to tylko strata z kolejną osobą zatrudnioną, jeżeli będzie miał to pieniędzy. (Oklaski) A dlaczego w tej Izbie nie mieli- poczucie. Zwłaszcza w kraju z tak niskim kapitałem byśmy 360 posłów zamiast 460, tak jak Platforma społecznego zaufania to prawo do błędu jest szczegól- wielokrotnie proponowała? Poprzemy tego typu zmia- nie potrzebne. ny. (Oklaski) Zdaje się, że do takich zmian wzywał I wreszcie podatek transakcyjny od operacji fi- także prezydent. Po co nam powiaty? Powiaty nie są nansowych. Mówi już o tym cała Europa i cały świat. żadnym rozwiązaniem dla obywateli, tylko są rozwią- Dlaczego właśnie my nie mielibyśmy wprowadzić od zaniem dla partyjnych działaczy. Po co nam urzędy tych często fikcyjnych operacji finansowych opłat wojewódzkie, skoro mamy urzędy marszałkowskie? Po transakcyjnych? Chodzi tu o gigantyczne pieniądze, co nam wreszcie ZUS i KRUS oddzielnie? które tak naprawdę na końcu napychają kieszenie Cieszę się, że zaproponował pan pewne zmiany wyłącznie instytucjom finansowym. (Oklaski) Polska w KRUS – jako nasz klub poprzemy te zmiany – ale z tego nic nie ma. Są to tylko niektóre przykłady dziwię się, że nie zgadza się pan na połączenie obu świadczące o tym, że można zatrzymać czy wygene- tych instytucji. Po co to utrzymywać? Tym bardziej rować pewne pieniądze w Polsce, które mogłyby po- że chce pan ujednolicać stawkę. Zlikwidujemy odręb- służyć za środki na rzecz osób biednych po to, by one ność poszczególnych instytucji. (Oklaski) Agencja właśnie, ich energia i ich ambicja dały nam wszyst- Rynku Rolnego, Agencja Nieruchomości Rolnych itd. kim wzrost. Jeśli chodzi o środki przeznaczone na Można mnożyć przykłady instytucji, które bez żad- rzecz tej grupy ludzi, to powinny być środki skiero- nych ciężarów dla obywateli można w Polsce zlikwi- wane na następujące programy. Oczywiście prawdą dować, a zaoszczędzone na tym pieniądze przezna- jest, że w Polsce brakuje mieszkań na wynajem. czyć m.in. właśnie na transfery socjalne, bez których Mamy bardzo kiepską relację: 20% wszystkich miesz- nie wzrośnie ani konsumpcja, ani nadzieja, że w ży- kań czy domów w Polsce to mieszkania czy domy na ciu Polaków coś może się zmienić. wynajem, 80% – na własność. We wszystkich krajach Nie chcąc przedłużać wystąpienia i zastanawiając starego Zachodu jest odwrotnie. Musimy coś zrobić się nad tym, co takiego się stało, że człowiek tak uta- z tym, żeby rynek pracy był bardziej elastyczny i żeby lentowany, z takimi dokonaniami jak pan nie ma ludzie mogli szukać pracy poprzez łatwość przeno- w tej chwili odwagi na prawdziwą politykę, tylko pan szenia się i poprzez niski czynsz związany z tym w pewnym sensie udaje politykę, reaguje pan tylko przenoszeniem. Oczywiście wymaga to pewnego pro- na najtrudniejsze sytuacje, żeby przetrwać do następ- gramu związanego z partnerstwem publiczno-pry- nego kwartału czy następnego roku... Co takiego się watnym. Być może rozwiązaniem byłoby to, które stało? Odpowiedź na to pytanie może być szokująca. zaproponował premier Kaczyński – związane z pew- Otóż pan w ogóle nie zaproponował żadnego rządu nym przekazaniem ziemi na tego typu przedsięwzię- dla Polski. Pan zaproponował rząd dla Platformy cia, na rzecz budowy takich, a nie innych mieszkań Obywatelskiej, żeby rządzić Platformą Obywatelską, na wynajem. Bez tego nie ruszymy tej grupy ludzi. a nie polskim państwem. (Oklaski) Skasował pan Kolejna kwestia. Szalenie ważną sprawą dotyczą- Schetynę, musiał pan dowartościować Gowina. (We- cą osób najbiedniejszych jest po prostu szereg zwy- sołość na sali, oklaski) kłych, trywialnych świadczeń socjalnych. Ulgi to jest (Głos z sali: Brawo!) jakiś żart, panie premierze. Ulgi są dla tych, którzy To jest jedyna logika tych postępowań. Nie może- w ogóle mają z czego zapłacić, mają jakieś dochody my się na to zgodzić, bo Polska oczekuje na rząd dla i dopiero wtedy mogą sobie odpisać ulgi. Dzisiaj sy- Polski, a nie na rząd dla Platformy Obywatelskiej. tuacja polega na tym, że nawet jak są ulgi, to ludzie (Oklaski) nie są w stanie wykupić tzw. wyprawki do szkoły, bo (Poseł Beata Mazurek: A Mucha za kogo?) najpierw muszą kupić, zanim dostaną zwrot ponie- Dlatego jest wszystko jedno, czy Mucha jest od sionych nakładów. (Oklaski) transportu, czy od sportu, przesuwa się w jedną czy Zwiększenie poziomu płacy minimalnej, zwięk- drugą stronę. (Oklaski) szenie kwoty wolnej od podatku, świadczenia na Na koniec powiem tak. Niestety nie możemy po- dziecko. Świadczenia socjalne nie były od 5, 7, 8 lat przeć pańskiego rządu. Nie możemy go poprzeć tak- waloryzowane. Progi podatkowe są od wielu, wielu że symbolicznie, z powodu osoby Jarosława Gowina, lat takie same. Mówi pan, że nastąpił wzrost o 15%, nie tylko z powodu braku pomysłu, ale też z powodu 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 75

Poseł Janusz Palikot wali polskich wyborców, gdyż oni na to zasługują. (Oklaski) tego, że powołał pan na stanowisko ministra spra- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Polskiego wiedliwości funkcjonariusza Kościoła katolickiego Stronnictwa Ludowego na to exposé patrzy z per- (Oklaski), człowieka, który nie może być nawet po- spektywy trzech istotnych problemów, ważnych ob- dejrzany o to, że będzie sprawiedliwy. (Wesołość na szarów: człowieka i rodziny, kraju, potrzeb państwa, sali, oklaski) Jak ktoś tak stronniczy może być spra- Europy i świata. Ciągle mówimy: najważniejszy jest wiedliwy? Już pomijam to, że nie ma w Europie człowiek i polska rodzina, potrzeby tej rodziny są drugiego człowieka, który słyszy krzyk zarodków. najważniejsze. Cieszy nas, że premier Donald Tusk, (Oklaski) Z tego powodu nie poprzemy tego rządu, choć mówił rzeczy trudne, czasem bardzo ciężkie, ale poprzemy niektóre zaproponowane przez pana mówił uczciwie, także do polskiej rodziny, o tym, iż zmiany i apelujemy o to, żeby pan z możliwości, czekają nas trudne cztery lata, jednak w jedności, z zaufania, jakim obdarzyli pana rodacy, i ze swoje- mądrości, odpowiedzialności jest siła tego exposé. go talentu zechciał wreszcie skorzystać. Dziękuję Wiemy, że nawet jeśli będziemy wspólnie realizować bardzo. (Posłowie Klubu Poselskiego Ruch Palikota niełatwe, trudne reformy, to musimy mieć poszano- wstają, oklaski) wanie dla zasad bezpieczeństwa, solidarności, dla zasady pomocniczości, żeby otoczyć opieką najbar- dziej potrzebujących – polską rodzinę, polskie dzieci, Marszałek: polską oświatę i polską służbę zdrowia, bo w ramach reform, nawet najtrudniejszych, musimy myśleć o naj- Dziękuję bardzo, panie pośle. bardziej potrzebujących. W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Panie Premierze! Wiemy, że ten rząd, że nasza Stronnictwa Ludowego głos zabierze pan poseł Jan koalicja jest koalicją wartości narodowych, religij- Bury. nych. Pan mądrze o tym mówił w exposé. Nie jeste- śmy ludźmi, którzy będą dzisiaj walczyć z krzyżem, którzy będą dzisiaj brukać narodowe święta, naro- Poseł Jan Bury: dowe godła. My wiemy, co to jest szacunek dla war- tości, dla tradycji, dla krzyża, bo to są wartości Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! ponadczasowe. 9 października po raz pierwszy w historii II i III Rze- Wiemy też, że praca rządu, ministrów, koalicji to czypospolitej wyborcy obdarzyli zaufaniem koalicję nie są tylko oszczędności, redukcje i cięcia. To są i rząd na kolejną kadencję. Po czterech latach stabi- także inwestycje, to jest rozwój, to są środki publicz- lizacji i rozwoju wyborcy zaufali rządowi Platformy ne wydawane na mądre rozwiązania i inwestycje. i PSL, dali szansę na kontynuację i dalszy rozwój. Takie inwestycje potrzebne krajowi, gospodarce, My, PSL i Platforma Obywatelska, nie jesteśmy par- człowiekowi to inwestycje w oświatę, naukę, inno- tiami, które przyszły do Sejmu po to, aby straszyć wacje, w nowe technologie. Mam tu na myśli także ludzi. My nie chcemy straszyć ludzi, mówimy prawdę, służbę zdrowia. Reforma jest za nami, ale wiemy nawet najtrudniejszą. A prawda w ostatnich czterech wszyscy, że ona nie jest doskonała. Musimy stworzyć latach była trudna, bo kryzys szalejący w Europie, sieć publicznych, bezpiecznych szpitali, bo jeśli upad- na świecie był faktem, a w Polsce mieliśmy tyle trud- nie jeden czy dwa szpitale, a przecież ta ustawa, nych, ciężkich wydarzeń, że można by cały świat którą mamy, dopuszcza taką możliwość, to ludzie obdzielić. Ten rząd podołał. Ludzie, wybierając 9 paź- muszą mieć gwarancję bezpieczeństwa zdrowotne- dziernika tę koalicję ponownie, dali mandat zaufa- go. Musimy zrobić wszystko, żeby objąć pacjentów nia. Po raz pierwszy, powtarzam, w historii II i III szerszą opieką w zakresie diagnostyki, od najmłod- RP ponownie powierzyli mandat zaufania tej samej szych lat do później starości, bo jeśli będziemy koalicji, i to nie koalicji, która była rok czy dwa lata, oszczędzać na diagnostyce, to potem zapłacimy trzy była pełne cztery lata, mimo problemów i różnych razy więcej za leczenie dziecka czy dorosłego czło- trudności na świecie i w Europie. wieka, wymieniając, operując różne części ciała, co Szanowni państwo, budzi to podziw, tym bardziej związane jest z odzyskaniem zdrowia. że w tym tygodniu nie tylko my mamy nowy rząd Panie Premierze! Wysoka Izbo! Dla nas ważne i swoje wotum zaufania. W Europie w tym tygodniu jest inwestowanie w oświatę, naukę, szkolnictwo w dwóch krajach głosowano wota zaufania: w Grecji wyższe, nowe technologie, innowacje, ale w tym ob- i we Włoszech, ale tam te rządy i te wota zaufania szarze ważne jest także to, co partie od lewa do pra- były przegłosowane pod przymusem agencji ratingo- wa mówiły w czasie kampanii o wychowaniu przed- wych, kryzysu, długu, problemów, protestów i straj- szkolnym. Pamiętam 2 miesiące temu, w czasie ków. W Polsce nasz rząd ma mandat publiczny, spo- kampanii chór wszystkich partii broniących pol- łeczny, z demokratycznych i wolnych wyborów. (Okla- skich przedszkolaków, polskie dzieci. Nie słyszałem ski) Chciałbym, aby państwo posłowie z prawa i z lewa, na razie żadnego głosu, że będziemy inwestować jeśli nie chcą szanować koalicji i tego rządu, uszano- w wychowanie… 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 76 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Jan Bury stamy. Taką propozycją może być na przykład pomysł związany z wyższą stawką wolną od podatku. Ja nie (Poseł Krystyna Łybacka: Od premiera począw- wiem, czy powinniśmy ciągle mówić, że dajemy ulgi szy...) na Internet, na dzieci, becikowe i jeszcze innych parę …przedszkolne z budżetu publicznego. A my dzi- ulg. Czy nie lepiej powiedzieć tak: ulgi są dla boga- siaj mówimy w PSL: Choć to będzie kosztować, tych, a dla uboższych i biednych trzeba po prostu w pierwszym roku najwięcej, w drugim, trzecim podnieść dwa razy sumę wolną od podatku z 4 tys. zł mniej, ale muszą znaleźć się pieniądze na inwestycję do 10 tys. zł. Bo najgorzej dzisiaj na tym wszystkim w ludzi, w dzieci, w wychowanie przedszkolne. wychodzi człowiek, który ma niestety niskie zarobki, Panie Premierze! Oszczędności, z którymi mamy i cała grupa, cała rzesza tych, którzy w ogóle nie mają do czynienia, niestety nie mogą skończyć się tylko, jak od czego płacić podatków dochodowych i nie mają jest czasem, na hasłach, zapowiedziach. Takie naj- z czego odliczyć swoich ulg. (Oklaski) większe oszczędności widzę u pana ministra Rostow- (Głos z sali: Brawo.) skiego. Wierzę w to, że po 4 latach planowania, dys- (Głos z sali: 4,5 mln dzieci nie ma.) kutowania, podawania różnych informacji, ciekawych Panie premierze, zapowiadał pan w exposé bardzo i dobrych, w końcu także pan minister Rostowski istotne, ważne sprawy, reformy emerytalne cywilne, u siebie, w swoim resorcie i w swoim pionie dokona w służbach mundurowych, dotyczące górników. Traf- dużej rewolucji, może nawet w części takiej, jak mówi ne i mądre były spostrzeżenia związane z pracą gór- pan Palikot, związanej z głęboką reformą polskiego ników tzw. dołowych. Nie może być tak, że wcześniej- anachronicznego systemu podatkowego, ale także sze prawa i przywileje emerytalne, rentowe mają z reformą w zakresie danin publicznych. Nasi sąsiedzi w górnictwie także ci, którzy pracują na wierzchu i nig- z Czech, Estonii, Węgier, nie mówię o Brytyjczykach, dy nawet nie powąchali grudki węgla. Czas, żeby tego Francuzach i Niemcach, daniny publiczne, począwszy typu przywileje także w Polsce przestały istnieć. od podatków, ubezpieczeń, po cła i inne daniny, zbie- Obok emerytur i rent ważną kwestią jest również rają poprzez jedną instytucję. W Polsce natomiast praca dla młodego człowieka. Polska, Unia Europej- takich instytucji jest kilka. Taka największa – nie ska mają dzisiaj największy problem z ambitnym, wiem, czy państwo macie tego świadomość – polski młodym pokoleniem, świetnie wykształconym, mó- Zakład Ubezpieczeń Społecznych, panie premierze, wiącym w kilku językach, specjalistów, fachowców, zatrudnia około 50 tys. osób. To jest fabryka. To jest niestety bezrobotnych. Musimy, panie premierze, bezrobocie. W moim przekonaniu, może być tak, że wspólnym wysiłkiem, Platforma i PSL, stworzyć wszystkie instytucje, które zbierają dzisiaj podatki w ciągu najbliższych miesięcy bardzo odpowiedzial- publiczne na różne konta, łącznie w ciągu roku kosz- ny, mądry program wsparcia, staży absolwenckich, tują około 9 mld zł. Tworząc jeden urząd, jedną insty- wsparcia rozwoju własnych firm, przedsiębiorstw, tucję, ułatwimy życie przedsiębiorcom, ludziom, a bu- dżet oszczędzi połowę dużej kwoty. wsparcia dla podmiotów, które będą chciały inwesto- Szanowni Państwo! Niezmiernie ważne jest pra- wać w młodego człowieka, zatrudniać go. Bo nawet wo przyjazne przedsiębiorcom. My wszyscy żyjemy może ważniejsze od podwyższenia wieku emerytal- z podatków przedsiębiorców i ludzi. Dzisiaj w Polsce nego czy od różnych cięć jest inwestycja w młodego mamy taki system, który musimy wspólnie naprawić, człowieka i w jego miejsce pracy. gdzie co izba skarbowa, to inna interpretacja podat- Panie Premierze! Wysoka Izbo! Wszyscy oczekują, kowa. Około 60% decyzji polskich izb skarbowych że jak premier Donald Tusk mówi o KRUS-ie, wsi, jest uchylanych w sądach, często wtedy, kiedy nie ma podatku dochodowym, ubezpieczeniu zdrowotnym, już firmy. To także nie może być stan, który będzie to PSL zawyje z bólu. Nie, drodzy państwo, nie ocze- trwał bez końca. Ten rząd, to Ministerstwo Finan- kujcie tego. sów, ten minister z 4 latami doświadczeń, myślę, że (Głos z sali: Już nie ma PSL-u.) mają odwagę podjąć takie decyzje i wprowadzić takie Jest, mocniejszy niż wy. rozwiązania. Nie wiem, czy państwo macie świado- My nie chcemy, żeby tak jak przez dwadzieścia mość, że najbardziej poczytną w Polsce książką jest ostatnich lat, przez dwadzieścia kolejnych wszyscy, „Leksykon VAT”. Liczy on ok. 500 stron i jest wyda- od lewa do prawa, dziennikarze, banki, eksperci, czo- wany co roku. Im większy gąszcz przepisów, wyłą- łowi ekonomiści, począwszy od pana Stefana Kawal- czeń, rozłączeń, poprawek, ulg, tym lepsze prawo dla ca, wielkiego eksperta od spraw banków, prywatyza- cwaniaków, a dla przyzwoitych ludzi jeszcze większe cji, a dzisiaj udomowienia tych banków, mówili: jak kłopoty i problemy. Tak dalej być nie musi. To wszyst- budżet się wali, jak potrzeba, zlikwidujmy KRUS, to ko może zmienić mądra decyzja ministra finansów będą pieniądze. (Oklaski) Odsyłam do klasyka, nawia- i mądre ustawodawstwo dotyczące uproszczenia po- sem mówiąc dzisiejszego senatora, Marka Borowskie- datków, finansów, procedur, ułatwień dla polskich go, który nie tak dawno też mówił inaczej o KRUS-ie, przedsiębiorców. a w wywiadzie w tygodniku „Wprost” z tego tygodnia Panie premierze, pomysłów dzisiaj jest dużo, opo- obala tę tezę i ten mit. On też po dwudziestu latach zycja, czy z lewa, czy z prawa, przedstawia propozy- wreszcie zrozumiał, że z KRUS-u bogactwa dla bu- cje, a jeśli są one mądre, na pewno z nich też skorzy- dżetu nie będzie. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 77

Poseł Jan Bury przed nami, musimy to wspólnie dobrze, mądrze zre- alizować w tej kadencji. Dlatego też, panie premierze, słuchaliśmy dokład- I kolejny pomysł, który nic nie kosztuje, a szybko nie tego, co pan powiedział w swoim exposé. Wiemy, wykonany da efekt. W tym roku bardzo dobrze re- że dzisiaj najwyższe podwyżki, panowie z PiS-u, nie alizujemy budżet. Deficyt mamy mniejszy o około dotyczą paliwa, benzyny, ropy czy prądu elektrycz- 17 mld zł. Zachęcamy, panie premierze, do rozsądnej nego, ale podatku rolnego. Podatek rolny od kwinta- decyzji. W grudniu większość tej kwoty można wy- la żyta, anachroniczny podatek, za rok ubiegły wy- dać na dopłaty bezpośrednie dla rolników polskich nosi 80 zł za kwintal, a dwa lata temu było to 25 zł. na ten rok, a z Unii Europejskiej w przyszłym roku Wzrósł czterokrotnie. otrzymać zwrot tych pieniędzy. Nie będzie żadnej (Poseł Marek Suski: Dobrze rządzicie.) szkody, a polscy rolnicy wydadzą te pieniądze na I to właśnie ma zapłacić dzisiaj chłop. inwestycje w przemysł, w gospodarkę, na potrzeby (Poseł Grzegorz Napieralski: A kto rządził…?) Polaków. (Oklaski) Dlatego uważamy, że ta zapowiedź pana premie- Panie Premierze! Wysoka Izbo! Łatwym do wy- ra, żeby powoli, sukcesywnie wprowadzać pełną ra- konania pomysłem, który nic nie kosztuje, a może chunkowość, podatek dochodowy w rolnictwie, jest zmienić w Polsce podejście do inwestowania, do roz- sensowna, mądra i odpowiedzialna. Wieś i chłop tego też się nie obawiają. (Oklaski) woju, do przedsiębiorstw, do firm, do nowych miejsc Drodzy państwo, kiedy mówicie o KRUS-ie, ubez- pracy, jest wkład w kredyt preferencyjny na inwesty- pieczeniach zdrowotnych, mamy świadomość, jaki cje w budownictwie, inwestycje w samorządy, w kre- dzisiaj jest polski rolnik. Jest dumny, honorowy i od- dyt preferencyjny dla rolników, a także w partner- powiedzialny. To nie jest tak, że wszyscy chcą robić stwo publiczno-prywatne. 100 mln zł rocznie dotacji z polskiego chłopa dziada i udawać, że będą go ciągle do kredytu preferencyjnego uruchomia 5 mld kredy- wspierać i dawać mu jałmużnę. tów w inwestycjach. Czy tak wiele potrzeba, żeby (Głos z sali: Nie wszyscy…) w Polsce były mądre, dobre i polskie inwestycje? Nie Polski rolnik też chce mieć dzisiaj godziwe eme- boimy się takich ważnych decyzji i zachęcamy pana ryturę i rentę i jest gotów w sposób ewolucyjny za- premiera, pana ministra Rostowskiego, żeby również płacić wyższą składkę, ale mieć też wyższą emery- się ich nie bali. turę. Jak słusznie mówił pan premier 2 lata temu, I na koniec z takich prostych spraw chcę wymie- w 2009 r., emerytury rolnicze nie mogą być dziadow- nić jeszcze jedną. Otóż jest zapowiedź, że wojsko, skie. I nie będą, jeśli ta propozycja – ewolucyjna, Policja będą mieć wsparcie, tak jak oczekują tego od mądra – będzie konsekwentnie doprowadzona do nas partnerzy z NATO. Tak, będzie mieć, i to jest końca. słuszna decyzja. Ale jeśli tak, to niech te pieniądze Zmiany w KRUS nie mogą polegać na konserwo- na zakupy idą do polskiego przemysłu produkującego waniu biedy, lecz na rzetelnej poprawie, jeśli chodzi uzbrojenie, do polskich firm, polskich podmiotów, o emerytury i renty dla rolników, dla wsi. I za taką a nie za granicę, gdzie kupujemy samochody, sprzęt, właśnie rewolucją się opowiadamy. uzbrojenie. W ten sposób eksportujemy pieniądze Szanowni Państwo! Panie Premierze! PSL jest polskiego podatnika wraz z miejscami pracy do kra- partią ludzi gospodarnych. Mówimy bardzo często: jów ościennych lub jeszcze dalej. Strona wojskowa zarabiajmy, inwestujmy, rozwijajmy gospodarkę, kraj, także ma obowiązki. Jeśli ma przywileje, ma takie społeczeństwo, polskie rodziny. Na przykład potęż- pieniądze na rozwój, modernizację, to powinna wspie- nym obszarem, można powiedzieć, obszarem nieuwa- rać technologię, naukę, rozwój i przemysł cywilny. gi, w którym mamy wiele do zrobienia, jest ustawo- Panie Premierze! Szanowni Państwo! Silna pozy- dawstwo dotyczące inwestycji celu publicznego. W Pol- cja Polski w Europie jest naszym wspólnym celem. sce by zbudować linię przesyłową, energetyczną, Polska, zgodnie z pana zapowiedzią, zdobyła przez te gazową, naftową czy docelowo na transport CO2, trzeba poświęcić 15 lat. Ostatnio w województwie 4 lata dzięki ciężkiej pracy, rzetelności, odpowiedzial- wielkopolskim w Kurniku jedna linia zatrzymała ności, mądrości, ale także dzięki spokojowi, bez wy- w miejscu inwestycję na całym odcinku na 10 lat, bo głupów, dobrą pozycję w Europie. Niech pan prezes nie można było pokonać polskich przepisów. Inwesty- Kaczyński podaje różne inne informacje, opowiada cje celu publicznego w Polsce muszą mieć pierwszeń- jakieś dyrdymały, a brutalna prawda jest taka: Pol- stwo – chodzi o rozwój kraju, przemysłu, innowacje, ska jest w Europie szanowanym krajem, dlatego że nowe technologie. Taką inwestycją ważną z naszego jest krajem przewidywalnym, ma przewidywalny punktu widzenia – na rzecz obszarów wiejskich, bia- rząd, przewidywalną koalicję i ma przewidywalną łych plam – jest Internet szerokopasmowy. sytuację gospodarczą. Polska jest dzisiaj w centrum Drodzy państwo, 10% pokrycia kraju Internetem europejskiej uwagi. Nie zmarnujmy tego. (Oklaski) szerokopasmowym to 1% PKB, tak wynika z danych Kiedy mówimy o Europie dwóch prędkości, wszy- statystycznych. Polska jest na szarym końcu Europy, scy myślą: skoro dwie, to pewnie kraje starej Unii są jeśli chodzi o Internet szerokopasmowy. To wszystko daleko, a my za nimi. Nie, może być właśnie odwrot- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 78 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Jan Bury Poseł Leszek Miller: nie. Jak widzimy dzisiaj na przykładzie Grecji, Włoch, Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! może Hiszpanii, Portugalii, wcześniej Irlandii, Islan- Pan prezes Rady Ministrów Tusk jest pierwszym dii, może być tak, że to Polska będzie tym krajem szefem rządu, który nie może odciąć się od poprzed- o szybszej prędkości. I tego sobie i naszej koalicji ży- nika. Dotychczas każdy premier, łącznie ze mną, czymy. mógł w swoim exposé skupić się na jasnej przyszłości, Szanowni państwo, debata o przyszłości Europy a cieniami obciążyć poprzedniego szefa rządu. Pan, jest niezmiernie ważna i w tej debacie nie zabrakło stojąc na półmetku swej rządowej drogi, ani niczego i nie zabraknie głosu Polski. Zadbajmy o to wspólnie, nie zaczyna, ani niczego nie kończy. (Oklaski) Może bez względu na poglądy, na stosunek do exposé i do pan wskazać swoje osiągnięcia i kierunki ich konty- tej koalicji, bo Polska jest wartością nadrzędną. nuacji. Czynił pan to przez 60 minut. Cztery lata Szanowni państwo, chciałbym dzisiaj jeszcze za- temu pana zapowiedzi trwały ponad 3 godziny, dziś apelować z tego miejsca o to, aby odrzucić radykali- znacznie krócej. To zrozumiałe, bo gdyby trwały dłu- zmy. Odrzućmy radykalizmy z lewej i z prawej strony. żej, to musiałby pan powiedzieć na przykład, czy rząd, zgodnie z obietnicami, obniżył podatki i inne Na trudne czasy potrzebne jest silne i mocne cen- daniny publiczne, ograniczył deficyt finansów pu- trum, a takie centrum dzisiaj to centrum Platformy blicznych, uwolnił przedsiębiorców od urzędniczej i PSL-u, dwóch solidnych partii. (Oklaski) gehenny, zreformował służbę zdrowia i system eme- Głos z sali ( : Brawo!) rytalny. Takie wtedy były zapowiedzi i nikt w tej Drodzy państwo, od kilku dni agencje ratingowe Izbie nie powie, że zostały zrealizowane. (Oklaski) obniżają w wielu krajach, także w Polsce obniżyły, Z tego, co usłyszałem w exposé, wynika, że kryzys perspektywę banków. Uważamy, że w sytuacji, kiedy gospodarczy nie stuka do naszych drzwi, nie łomocze niektóre banki w Polsce słabną, musimy stworzyć – jest już w przedpokoju, powiesił płaszcz, założył wspólny mechanizm, być może obok mechanizmu kapcie i zaczyna czuć się jak u siebie w domu. (Okla- KNF-u, aby kapitał znajdujący się w tych bankach ski) Wyczuł słabość i beztroskę gospodarzy. Zostawi- był zatrzymywany w Polsce do czasu wyjścia banków li drzwi otwarte w przekonaniu, że nie trzeba wiele z kryzysu, poprawienia ich efektywności. Bardzo się robić, żeby wysokie fale same ominęły zieloną wyspę. cieszymy, że dzisiaj wielu mądrych liberałów, którzy Okazało się jednak, że nie jesteśmy zieloną wyspą, piętnaście lat temu wypowiadali się w kwestii czasem co więcej – że w ogóle nie jesteśmy wyspą. Aż dziw nieprzemyślanych decyzji dotyczących prywatyzacji bierze, że ta banalna prawda była tak długo więziona banków, że pan ekspert Stefan Kawalec, pan prezes w rządowych gabinetach. (Oklaski) NBP Belka, ostatnio także doradca pana premiera Jeszcze w październiku rząd zapewniał, że nad pan Bielecki mówią jednym głosem, chórem – to nas wszystkim panuje, kraj ma się dobrze, a nawet jesz- cieszy – udomowić polskie banki, więcej polskich ban- cze lepiej. Kiedy festiwal wyborczy się skończył, rząd ków w polskim systemie. Postawmy na polski, mądry, zmienił zdanie. Informuje, że dobrze nie jest, a może dobry, silny system bankowy. Być może on w trud- być gorzej. Co prawda wielu tak przypuszczało, ale nych czasach uratował Polskę przed kryzysem. rząd napinał mięśnie i zapewniał, że jesteśmy dobrze Drodzy państwo, wybory pokazały, że było i jest przygotowani do nadejścia drugiej fali kryzysu. Oka- zuje się, że owo dobre przygotowanie to trzy warian- społeczne zapotrzebowanie na mądre, roztropne, od- ty budżetu: zły, gorszy i jeszcze gorszy. (Oklaski) Jest powiedzialne decyzje. PSL jest partią, która może jeszcze czwarty – budżet mydlenia oczu, który rząd być partnerem na dobre, ale także na trudne czasy. złożył w Sejmie tuż przed wyborami. Nie boimy się odpowiedzialności. Razem, panie pre- Gdyby porównać rząd do przedsiębiorstwa, to bez mierze, panie wicepremierze, także drodzy państwo wątpienia zarówno prezes tej firmy, jak i główny księ- z opozycji, damy radę, bo człowiek jest najważniejszy. gowy pracują od 4 lat w dziale promocji i marketingu. (Oklaski) Polacy zasługują na mądry, kompetentny (Oklaski) Ale największe i najpiękniejsze opakowanie rząd, dlatego też Klub Parlamentarny Polskiego i najładniejsza reklama nie rozwiążą problemów go- Stronnictwa Ludowego udzieli poparcia koalicyjne- spodarczych i społecznych. Nie stworzą miejsc pracy, mu rządowi Platformy Obywatelskiej i Polskiego nie ogrzeją mieszkań, nie poprawią jakości służby Stronnictwa Ludowego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zdrowia, nie zapobiegną masowym zwolnieniom, nie ustabilizują złotego i nie przezwyciężą kryzysu. Wysoka Izbo! Sojusz Lewicy Demokratycznej od- Marszałek: rzuca zasadę „im gorzej, tym lepiej”. Sami doświad- czaliśmy następstw tej postawy. Dobrze wiemy, co Dziękuję bardzo, panie pośle. ona znaczy, wiemy, jakie niesie skutki dla państwa W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy De- i jego obywateli. W ważnych sprawach i trudnych mokratycznej głos zabierze pan poseł Leszek Miller. czasach rząd powinien podejmować współpracę z opo- Bardzo proszę. zycją, a opozycja nie powinna bezrozumnie takiej 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 79

Poseł Leszek Miller nie czai się za tym wprowadzenie podatku od nieru- chomości? współpracy odrzucać. Tak było, gdy opozycyjny SLD Nie uznajemy za oczywiste, że wydłużenie wieku poparł reformę administracyjną rządu premiera Buz- emerytalnego to panaceum na kłopoty budżetowe. ka. Tak było, gdy opozycyjna Platforma Obywatelska Wydłużenie wieku emerytalnego wepchnie w bezro- poparła wynik negocjacji akcesyjnych mojego rządu bocie kolejne tysiące ludzi – absolwentów szkół i uczel- i aktywnie włączyła się w kampanię przed referen- ni, a także ludzi w wieku 50+. Granica wieku eme- dum europejskim. Zawsze gdy tak było, Polska na rytalnego powinna naszym zdaniem nabrać charak- tym zyskiwała, gdy było inaczej, ponosiła straty. teru fakultatywnego przy wysokim stażu ubezpie- Deklarujemy wolę współpracy w najważniejszych czeniowym. Po jej osiągnięciu obywatel będzie mógł dla Polski sprawach, ale wola współpracy musi być pójść na emeryturę, a jeśli czuje się w pełni sił i chce szczera i dwustronna. Dobrze pamiętamy, jak lekko pracować nadal, to też będzie mógł to czynić. odrzucano w poprzedniej kadencji uzgodnione pro- Rząd może liczyć na nasze wsparcie, kiedy włoży jekty ustaw, jak łatwo odchodzono od mądrych kom- rękę do własnej, a nie cudzej kieszeni. W ciągu ostat- promisów, jak funkcjonowała słynna zamrażarka nich 4 lat w administracji państwowej przybyło pełna dobrych projektów, z jaką nonszalancją i po- 80 tys. etatów. Jednocześnie o tyle samo wzrosło bez- czuciem wyższości traktowane były inicjatywy opo- robocie wśród absolwentów szkół i uczelni. Bezrobo- zycji. (Oklaski) cie rośnie, a środki na aktywne formy jego zwalcza- Jest jeszcze inny, ważniejszy, bo programowy nia leżą zablokowane na kontach, aby sztucznie ob- aspekt. Otóż w wyniku zmian ustawowych dokona- niżać deficyt. Po raz kolejny też postulujemy likwi- nych w poprzedniej kadencji przez rządzącą koalicję, dację zbędnych instytucji pochłaniających pieniądze wpływających na zasobność gospodarstw domowych podatników, jak IPN i CBA. (Oklaski) Żal po nich najwięcej zyskały gospodarstwa najbogatsze. Ich do- będzie krótki. chody wzrosły przeciętnie o 550 zł miesięcznie. Go- Uważam też, że nie ma powodu do chronienia spodarstwa najuboższe zyskały przeciętnie 10 zł mie- kosztem obywateli interesów banków i rynków finan- sięcznie. To oczywiste, że… (Oklaski) sowych. Zwykły obywatel, kupując cokolwiek, płaci Albo mocniej, albo w ogóle. (Wesołość na sali, podatek, bankierzy kupujący i sprzedający miliony dolarów, euro czy jenów żadnego podatku nie płacą. oklaski) To jest niesprawiedliwe. Solidarność społeczna, uczci- To oczywiste, że taka polityka nie nadaje się do we i równomierne rozkładanie obciążeń i obowiąz- naszego wsparcia. ków, uwalnianie ludzkiej przedsiębiorczości z biuro- Szanowni Państwo! Z kryzysem jak z koniem, nie kratycznych kajdan – to są sposoby walki z kryzysem warto się kopać. Trzeba jednak szybko go okiełznać. i z pewnością zostaną zaakceptowane przez obywa- Rolą rządu w tej mierze jest wskazać, jak można kry- teli. (Oklaski) zys zamortyzować i jak rozłożyć koszty tej amorty- Mam świadomość, że nie da się rozwiązać wszyst- zacji. Bez wątpienia ci, których stać na więcej, muszą kich problemów jednocześnie. Są jednak przynajm- w większym stopniu uczestniczyć w kosztach okieł- niej dwie kwestie, które mimo trudnej sytuacji finan- znania kryzysu. Będziemy twardą opozycją wszę- sów publicznych powinny być załatwione od razu: po dzie tam, gdzie rząd zdecyduje się koszty kryzysu pierwsze, podwyższenie kryteriów uprawniających przenosić na najsłabszych, dławić samorządność, do świadczeń rodzinnych, bo są one niższe od warto- prawa związków zawodowych, ograniczać zakres ści minimum socjalnego i nie podniesiono ich od 2004 r. bezpłatnej nauki lub ochrony zdrowia. (Oklaski) (Oklaski), po drugie, podwyższenie progów dochodo- Będziemy natomiast wspierać rząd we wszystkim, wych uprawniających rodziny do świadczeń z pomo- co służyć może spełnieniu potrzeb najsłabszych cy społecznej, bo dziś są one niższe od minimum – emerytów, rencistów i ludzi utrzymujących się ze egzystencji. sprzedaży własnej pracy, młodzieży szukającej pra- Wysoka Izbo! Exposé i debata, która toczy się w tej cy i mieszkania. W działaniach, które będą służyć Izbie, potwierdzają, że głównym problemem polskich uniknięciu recesji i sprawiedliwemu rozłożeniu przemian jest to, że ludzie pracy ponieśli największe kosztów wychodzenia z kryzysu. wyrzeczenia i cierpienia, najbardziej ze wszystkich Panie Premierze! W pana wystąpieniu usłyszałem odczuli ból transformacji. Żeby to zmienić, trzeba za- wiele kwestii, które Sojusz Lewicy Demokratycznej pewnić więcej godności i sprawiedliwości, aby ci, któ- akceptuje i niejednokrotnie już proponował. Odpo- rym jest najtrudniej, czuli się dobrze we własnej oj- wiada mi filozofia podejścia do kwestii becikowego czyźnie. Trzeba więcej sprawiedliwości, aby każdy czy do ulg rodzinnych. Odpowiadają mi również nie- mógł wykorzystać swoje szanse bez względu na zawar- zbędne deregulacje. Słusznym postulatem jest pod- tość portfela czy miejsce urodzenia. Trzeba budować wyższenie składki rentowej. Jesteśmy za wprowadze- kraj, w którym najważniejszymi zadaniami są dostat- niem rachunkowości w gospodarstwach rolniczych nie życie obywateli, równe szanse w okresie młodości, i likwidacją podatku rolnego. W tym miejscu jednak spokój i szacunek w okresie starości. pozwolę sobie zadać pytanie: Ale jak w związku z Sejmowa reprezentacja Sojuszu Lewicy Demokra- tym zrekompensuje pan dochody samorządom i czy tycznej jest gotowa współdziałać z rządem i siłami 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 80 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Leszek Miller skaniem mając obrzękłe prawice, Znudzony pieśnią lud, błagał o czyny;”. (Oklaski) parlamentarnymi w trudnym dziele reform w prze- Dziś, chociaż nie usłyszałem nic o prawdziwym sta- konaniu, że człowiek jest ważniejszy niż rynek, bo nie finansów naszego państwa, o zmianach w służbie człowiek i przynależne mu dobra nie są towarem, zaś zdrowia, edukacji, infrastrukturze, znów dużo mówio- wolny rynek nie może być dowolny, a konkurencyj- no o czynach, ale niestety składają się one na wizję ność gospodarki trzeba godzić z solidarnością i spra- państwa stagnacyjnego, państwa, które wprawdzie wiedliwością (Oklaski); że praca jest ważniejsza niż słusznie racjonalizuje swoje wydatki, ale nie ma nic zasiłek, bo trzeba budować społeczeństwo pracy, a nie do powiedzenia w sprawach rozwoju, aktywnej poli- społeczeństwo zasiłków – społeczeństwo zasiłków tyki gospodarczej, generowania dochodów i wzrostu jest biedne, a społeczeństwo pracy jest aktywne i bo- gospodarczego. gate; że zdrowie jest ważniejsze niż pieniądz, bo zdro- Dlatego Sojusz Lewicy Demokratycznej nie może wie nie może być uzależnione od zamożności pacjen- poprzeć pańskiego rządu. Będziemy jednak uczciwie ta – nie ma takich pieniędzy, których państwo nie i bez uprzedzeń analizować każdy projekt ustawy, powinno wydać dla ratowania choćby jednego czło- który wpłynie do Sejmu. Każda propozycja, która wieka (Oklaski); że równe szanse są ważniejsze niż będzie dobrze służyć Polsce i Polakom, może liczyć miejsce urodzenia, bo brak równych szans i możliwo- na naszą akceptację i wsparcie. (Oklaski) ści rodzi wrogów własnego państwa – równe szanse to konieczność równouprawnienia kobiet i mężczyzn, (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek to przestrzeganie praw mniejszości (Oklaski), to zde- Sejmu Jerzy Wenderlich) cydowany sprzeciw wobec każdej dyskryminacji; że Polska Akademia Nauk jest ważniejsza niż Instytut Pamięci Narodowej (Oklaski), bo edukacja i wiedza Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: są największym kapitałem, jaki Polska może wnieść do zjednoczonej Europy – wiedza o procesach społecz- Dziękuję bardzo panu posłowi Leszkowi Millerowi. W imieniu klubu Solidarna Polska głos zabierze nych i technologicznych, a nie o teczkach i lustracji. pani poseł Beata Kempa. (Oklaski) Wysoka Izbo! Jak podkreślił pan premier, pomyśl- Jest pani poseł. ność Polski jest związana z Unią Europejską – my również tak uważamy. Integracja europejska to tama dla kołtuństwa, zaściankowości, nietolerancji i faszy- Poseł Beata Kempa: zmu, to tarcza antyklerykalna, która broni przed ciemnotą. Nic dziwnego, że w tym miejscu są tacy, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! którzy integracji europejskiej sprzeciwiają się. Silna Na początek pytanie, panie premierze: Dlaczego pan pozycja Polski w centrum Europy jest również tym, jest taki słaby wobec silnych, a taki silny wobec sła- do czego dążymy, jest naszym marzeniem. Przyszłość bych? Niech pan odpowie na to pytanie, bo dzisiaj, jest związana z Unią Europejską, mamy w niej nie tak wynikało z pańskiego exposé, po 4 latach funk- tylko interesy ekonomiczne, ale także polityczne. cjonowania pańskiego rządu stoimy na granicy ban- Dziś Europa zmaga się z szeregiem problemów. Ich kructwa. I to jest fakt. W odczuciu społecznym roz- źródła tkwią w niepełnej i niedokończonej integracji, dźwięk pomiędzy rzeczywistością a tym, co się kreu- niedokończonej także ze strony Polski. Mój rząd je w mediach, stale się powiększa. Około 76 tys. na wprowadził nasz kraj do Unii Europejskiej w 2004 r. każdą polską rodzinę to jest obciążenie, w które wy- W 2007 r. zrobiliśmy drugi krok, wchodząc do strefy posażamy ją na przyszłość. Tymczasem jedynym le- Schengen. Trzeciego kroku zabrakło. Dopóki nie bę- karstwem na obniżenie długu, jakie pan zapropo- dziemy w strefie euro, nasza integracja z Europą nował w swoim exposé, na najbliższe 4 lata jest będzie ułomna. Ale to nie jedyny problem. Przez likwidacja ulgi internetowej i inne, przyzna pan 4 lata rząd pana premiera Tuska, o czym mówię szczerze, bardzo kosmetyczne zmiany. W ten sposób z goryczą, nie odstąpił od protokołu brytyjskiego do ani w stopniu znaczącym nie obniżymy długu, ani Karty Praw Podstawowych. (Oklaski) To stawia pod nie staniemy się krajem nowoczesnym. Nic nie wspo- znakiem zapytania nie tylko szczerość troski o prawa mniał pan o tych, których stać na swobodne ponosze- obywatelskie i prawa socjalne, ale także przywiąza- nie kosztów spłaty długu. Nie wspomniał pan o ban- nie do idei zjednoczonej Europy. Polska w tym czasie kach, o sklepach wielkopowierzchniowych, o dużych nie przystąpiła też do deklaracji w sprawie symboli korporacjach. Unii Europejskiej. Rząd się zawahał i nie podjął dzia- Panie premierze, gdzie te 300 mld z Unii Europej- łania, aby przeciwstawić się w tej sprawie prowincjo- skiej? Gdzie one są? Pan je obiecał w kampanii wy- nalnym kompleksom. borczej. Proponowana przez pana polityka rządu nie Panie Premierze! 4 lata temu swoje exposé zakoń- rozwiązuje kompleksowo i całościowo problemów spo- czył pan wezwaniem „Wolni ludzie! Tworzyć czas!” łecznych i gospodarczych. Potraktował pan je dzisiaj Rzeczywistość pokazała, iż do pierwszej kadencji bardzo wybiórczo. Zapomniał pan w swoim exposé pana rządu pasuje bardziej inny wers Norwida: „Kla- o ludziach młodych. Ruch Palikota obiecuje trawkę. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 81

Poseł Beata Kempa stwa. Społeczeństwo nie będzie ponosić kosztów pana marzeń. To już się skończyło. Być może pan się do tego przychyli, kiedy będzie panu Panie premierze, przez najbliższe cztery lata mu- potrzebny kolejny do brydża, ale, panie premierze, co simy skupić się na tym, co najważniejsze. Przywołał dalej, po tej trawce, pan dzisiaj zaproponuje młodym pan tu słowa Ojca Świętego Jana Pawła II. Chcemy ludziom? Wydłużenie wieku emerytalnego znacznie oprzeć naszą współpracę na katolickiej nauce spo- utrudni znalezienie pracy właśnie młodym ludziom, łecznej. Na czym powinniśmy dzisiaj oprzeć nasze zwłaszcza teraz, kiedy na rynek wchodzi wyż demo- czteroletnie działanie? Panie premierze, najważniej- graficzny lat 80. sze obszary w życiu każdego Polaka i każdego oby- Obiecał pan emerytury, między innymi dla mnie, watela to praca, rodzina i wolność. (Oklaski) Przede jeśli ten wiek zostanie przedłużony, wyższe o 80%, wszystkim praca, panie premierze. To jest to, co ale nie wspomniał pan, nie wyliczył pan, ilu z nas ze dzisiaj najbardziej interesuje Polaków. Skupienie się względu na trudne warunki pracy, fatalny stan służ- na pracy to jest ochrona miejsc pracy. Nie wolno by zdrowia po prostu tego wieku emerytalnego nie nam godzić w małe i średnie przedsiębiorstwa, nie dożyje. Zresztą o służbie zdrowia jakoś tak nie powie- wolno podwyższać kosztów pracy, bo to wygeneruje dział pan nic, a wszak właściwie to pan ją doprowa- większe bezrobocie, będą zwalniać ludzi z pracy, a pan dził do stanu zawałowego. to dzisiaj proponuje. Jak wtedy ludzie spłacą kredy- Panie premierze, Solidarna Polska nie zgodzi się ty? Te kredyty, które dzisiaj często biorą już na ży- na żadne rozwiązanie, które spowoduje dalsze roz- cie bieżące, te kredyty, które biorą na podręczniki. warstwienie społeczne, ale zgodzimy się na te rozwią- Oni muszą mieć to z tyłu głowy, muszą mieć prze- zania, panie premierze, które będą zaczynały od świadczenie, że państwo nie pozwoli na to, żeby pana. Pan musi zacząć oszczędzać od siebie, pan musi bezrobocie się zwiększało. A więc praca jest najważ- zlikwidować swoje Bizancjum, musi pan zlikwidować niejsza. Nie było żadnej propozycji co do tego, w jaki gabinety polityczne i inne nikomu niepotrzebne, a kosz- sposób zwiększyć liczbę miejsc pracy. A miejsca pra- towne rozwiązania. Solidarna Polska oczekuje od cy – panie premierze, pan dobrze wie, to jest proste pana znacznych, znaczących oszczędności w podle- – to większy dochód, to większe PKB. Nie było żad- głych panu resortach. Na początku roku oczekujemy nej propozycji. raportu o tym, ile już udało się panu zaoszczędzić na Panie premierze, Polska potrzebuje wysoko wy- pańskim rządzie i ile zamierza pan zaoszczędzić kwalifikowanej kadry. Dzisiaj młodzi odpływają do w 2012 r. Niewiele pan dzisiaj powiedział na ten temat. innych krajów. Nie uzyskaliśmy żadnej informacji o tym, Panie premierze, dzisiaj bardzo skrzętnie prze- w jaki sposób chce ich pan zatrzymać w Polsce. Nic milczał pan podwyżkę podatku VAT. My wiemy, że też nie powiedział pan o edukacji, o nowoczesnym już dzisiaj pan to sobie zagwarantował, nie pytając patriotyzmie. Ograniczył pan podstawy programowe o zgodę Sejmu. To już ma pan zagwarantowane. Czy zatem prawdą jest to, o czym mówi się bardzo głośno w naszej polskiej szkole, zredukował pan treści wy- w kuluarach, że zamierza pan wprowadzać podatek chowawcze, a przede wszystkich zredukował pan te, katastralny? Panie premierze, proszę powiedzieć, czy które kształtują poczucie naszej tożsamości narodo- to jest prawda. (Oklaski) wej. To jest niedopuszczalne. Dzisiaj nie powiedział Polskim rolnikom zaproponował pan jedynie nowe pan, czy pan to przywróci, czy nowa pani minister to obciążenia, szczególnie biurokracją i dodatkowymi przywróci. kosztami. Uznanie przez pana, że już gospodarstwo Panie premierze, a rodzina? O rodzinie powie- sześciohektarowe przynosi dochód, świadczy o zupeł- dział pan dzisiaj najmniej. Pomieszał pan troszeczkę nej nieznajomości problemów polskiej wsi. Polscy w ulgach, ale tak naprawdę nie zaproponował pan nic rolnicy nie skorzystają z obiecywanych ulg na dzieci, rodzinom, a powinniśmy pójść krok dalej, tym rodzi- bo po prostu nie mają dochodów, które by na to po- nom, które dzisiaj absolutnie nie mają możliwości zwoliły. skorzystania z ulg na dzieci, a tych rodzin jest tak Panie prezesie, musimy się przygotować na to, że wiele, niczego pan nie zaproponował. Program „Ro- światowy, europejski kryzys gospodarczy dotrze nie- dzina na swoim” ograniczył pan. Nie było żadnej długo do Polski. W tych trudnych czasach nie będzie- propozycji, która dawałaby polskim młodym rodzinom my mogli liczyć na nikogo innego, tylko na siebie. szansę na mieszkanie, na własny dach nad głową. Niech pan nie liczy na to, że pomoże nam Unia, bo Dzisiaj obiecuje pan likwidację dostępu do połowy wszak z Europy nadchodzi kryzys. Zresztą dzięki zawodów regulowanych. Dlaczego, panie premierze, pana postępowaniu w Europie już nikt się z nami nie mam panu wierzyć? Dlaczego mamy panu wierzyć? liczy, nikt już nawet nie udaje, że konsultuje z panem Przez cztery lata nie zrobił pan kompletnie nic w tym jakiekolwiek decyzje, i to nawet w okresie, kiedy Pol- kierunku. ska przewodniczy Unii Europejskiej. Wbrew pana I wreszcie wolność, panie premierze, bo o niej mó- marzeniom, panie premierze, nie siedzi pan przy sto- wiliśmy, to wolność bez procesów za antyrządowe le, ale jest pan w karcie dań, jest pan w karcie dań. hasła. To jest wolność bez zwalniania dziennikarzy (Oklaski) I niech pan nie marzy o euro. Na to abso- z pracy tylko za to, że mają inne zdanie niż pan. lutnie nie będzie naszej zgody ani zgody społeczeń- (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 82 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Beata Kempa ghajska to lista uczelni i uniwersytetów. Znajdują się na niej nasze uczelnie. Chciałabym przypomnieć, że Panie Premierze! Czy tak bardzo obawia się pan jest to lista szanghajska, a po pekińsku może być krytyki i niezadowolenia społecznego, że pospiesznie tylko kaczka. (Gwar na sali) obiecuje pan 300 zł podwyżki dla każdego policjanta? (Poseł Jarosław Zieliński: Ale poziom.) Przecież te służby zasługują na kompleksowe rozwią- Chciałabym, szanowni państwo, powiedzieć o tym zania, na ustawy modernizacyjne, na poważne trak- (Gwar na sali), że... (Dzwonek) towanie. Nie można zrobić tak, jak pan zrobił z na- uczycielami. Powiedział pan, panie premierze, w ubie- głym roku, że tylko nauczyciele będą mieli podwyżki, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: po to żeby skłócić społeczeństwo z nauczycielami. Inni nie dostaną, a jedna grupa dostanie. To samo Przepraszam, pani poseł. robi pan dzisiaj z policjantami. Tak nie można, panie Proszę zatrzymać czas. premierze. (Oklaski) Kończę. Proszę państwa z Prawa i Sprawiedliwości, żeby Szanowny Panie Premierze! Zwiększyć opodatko- umożliwili pani poseł swobodną wypowiedź. Będę wanie rolników, zwiększyć opodatkowanie księży, tego pilnował również wtedy, kiedy państwo będzie- zmusić do pracy emerytów, młodym zabrać Internet cie na trybunie... – to są dzisiaj pana pomysły z exposé. (Poseł Jarosław Zieliński: Proszę trzymać po- Panie Premierze! Głosowały na pana kobiety – do- ziom.) stały siedem lat dłuższych robót, głosowały na pana Proszę pana, panie pośle... rodziny – zabrał im pan becikowe, a Kościół za to, że (Poseł Paweł Graś: To nie nasza wina, że lista jest się nie opowiedział, zapłaci ZUS. My pana nie poprze- szanghajska, a nie pekińska.) my. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ...od oceny poziomu nie jest pan, tylko inne insty- tucje w Sejmie i może pan do nich swoje ewentualne skargi czy uwagi... Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: (Poseł Jarosław Zieliński: Ja też jestem. Wszyscy jesteśmy.) Dziękuję pani poseł Beacie Kempie. Panie pośle, nie chciałbym kolejny raz zwracać Na tym zakończyliśmy wystąpienia wygłaszane panu uwagi w przypadku niestosownego zachowania. w imieniu klubów. Czy mogę pana prosić? Przystępujemy do wystąpień indywidualnych w ra- (Poseł Jarosław Zieliński: To właśnie nie jest sto- mach czasu przysługującego poszczególnym frakcjom sowne zachowanie.) parlamentarnym. Panie pośle, bo będę musiał podjąć bardziej dra- Proszę panią poseł Krystynę Skowrońską o za- styczne (Poruszenie na sali) kroki wobec pana. (Okla- branie głosu w imieniu Klubu Parlamentarnego Plat- ski) forma Obywatelska. Rozumiem więc, że na tym kończymy to przery- wanie przez pana. Dobrze? Dziękuję panu bardzo, dziękuję państwu. Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę panią poseł Krystynę Skowrońską o kon- tynuowanie. Dziękuję, panie marszałku. Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Pa- nowie Posłowie! Jak na mównicę wdarła się Henia Poseł Krystyna Skowrońska: Krzywonos, to powiedziała, że krew jaśnista ją zale- wa. Krew jaśnista i mnie zalewa, bo tak wielu przed- Skoro to wywołuje tak duże emocje, chciałabym mówców udaje Greka, a sami państwo wiecie, jak przypomnieć tylko jedną liczbę z exposé pana premie- wygląda sytuacja w Grecji. Liczyliśmy na to, że nie ra, prezesa Kaczyńskiego: 3 mln mieszkań. To pozo- będzie to licytacja populizmu, tylko bardzo poważna stało Polakom: niezrealizowane 3 mln mieszkań... debata. Poważna debata, na jaką zasługuje Polska (Poseł Marek Suski: Bo obaliliście rząd.) i Polacy, na jaką po exposé rządu zasługujemy wszy- Pozostały sprawy zrównoważonego rozwoju kra- scy w tej Izbie. ju, całej Polski wschodniej skrzywdzonej algoryt- Przed chwilą w tej debacie wypowiadało się dwóch mem, naprawionym przez rząd pana premiera Donal- premierów, którzy z tej mównicy wygłaszali swoje da Tuska, rząd koalicyjny Platformy Obywatelskiej exposé. Tak naprawdę zapomnieli oni, że w tym mo- i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Chciałabym, żeby mencie mogą być również zrecenzowani, bo dzisiaj Polakom zapadło to w pamięć, że właśnie trzeba było dają recepty, których sami, kiedy wygłaszali exposé, to posprzątać. nie realizowali. Pan premier Miller stwierdził, że to exposé było Chciałabym na początku sprostować słowa pana krótkie – 60 minut. Pan premier mówił dłużej i stwier- prezesa Kaczyńskiego. Chodzi o listę szanghajską. dził, że trzeba poprawić służbę zdrowia. Pamiętam To jest lista szanghajska, a nie pekińska. Lista szan- reformę pana ministra Łapińskiego i pamiętam, jak 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 83

Poseł Krystyna Skowrońska ten budżet realizowaliśmy wtedy, kiedy tym grupom społecznym w trudnej sytuacji pozostawiliśmy te pie- długo musieliśmy poprawiać i reformować służbę niądze. Tak naprawdę w tej sali wreszcie powinien zdrowia. Dzisiaj również jesteśmy na jakimś etapie być zawarty kompromis. O rzeczach najważniejszych, tej poprawy. Chcę przypomnieć sprawy emerytur i od- najtrudniejszych możemy wszyscy rozmawiać, nawet kładania – odkładania – przez kolejne rządy regula- różnić się, ale różnić się po to, żeby można było zbu- cji emerytur pomostowych. Brakowało państwu od- dować bezpieczeństwo dla Polaków. wagi. Brakowało odwagi przez wiele lat. I to SLD Dla nas, członków klubu Platforma Obywatelska, i PiS brakowało tej odwagi, a to naprawdę trzeba było ważna jest tożsamość, ważne są wartości narodowe, zrobić w ostatnim terminie. Myślę, że to jest element ważne jest dbanie o zdrowie Polaków, to pokazaliśmy. uzdrawiania finansów publicznych. Ważna jest też walka o utrzymanie miejsc pracy, Czego dzisiaj oczekują Polacy? Tego, że rząd bę- o wsparcie młodego pokolenia, o atrakcyjność gospo- dzie pracował odpowiedzialnie, że w kraju będzie darki, żeby były tutaj lokowane inwestycje, bo one bezpiecznie, że pomiędzy ludźmi będzie solidarność. dadzą Polakom pracę. Ważne jest przeświadczenie, I do takiej solidarności i odpowiedzialności premier że wszystko robimy w sposób odpowiedzialny. nawoływał. Myślę, że dla gospodarki, dla inwestycji Chciałabym wszystkim zadedykować tak ważne niezwykle ważne jest to, jaka będzie nasza wiarygod- stwierdzenie Owidiusza, które, można dzisiaj mówić, ność. Państwo zachowujecie się tak, jakby poza tą może być tym spoiwem dla wspólnego działania: „Qu- salą nic się nie działo. Zapewne czytacie państwo idquid agis, prudenter agas et respice finem”, czyli – i w dniu dzisiejszym czytaliście i przez całe tygo- „Cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca”. dnie czytacie – jaka jest sytuacja w Grecji, we Wło- (Głos z sali: Akcent trzeba poprawić.) szech i jak mądrze można zawrzeć kompromis w trud- Chcemy powiedzieć, szanowni państwo, że po to nych sytuacjach. A tutaj jesteśmy jakby w sytuacji powinniśmy rozmawiać w tej Izbie, po to powinniśmy liberum veto. Wreszcie przyszedł czas na to, żeby zawszeć kompromis i zadawać pytania, aby można poważnie o tym rozmawiać i aby z tego poważnego było w trudnej sytuacji wspólnie pokazać Polakom, rozmawiania zrodziła się szansa i dla przedsiębior- że potrafimy to dla nich zrobić. ców, i dla Polaków. (Głos z sali: Dla siebie.) (Głos z sali: Mamy zmienić premiera?) Nie robimy tego dla nikogo innego, tylko dla Po- Chciałabym namówić wszystkich państwa do laków. Składając w dniu dzisiejszym przysięgę, pan tego, do czego namawiał pan premier: do rozsądnej premier mówił, że dobro ojczyzny oraz pomyślność dyskusji. Deklaracje generalne, na pewno dotyczące obywateli będą dla niego najwyższym nakazem. Po- współpracy, popierania, z zadowoleniem można przy- wtarzali to także poszczególni ministrowie. My za jąć, ale w sytuacji gdy rozmawiamy o tym, jaki ma słowami tej przysięgi możemy powiedzieć, że również być stan kondycji finansów, który rzutuje na wszyst- dla nas, dla Platformy Obywatelskiej w koalicji z Pol- kie inne dziedziny: na zdrowie, na edukację, na na- skim Stronnictwem Ludowym, a myślę, że także dla ukę, na to, żebyśmy mogli być społeczeństwem nowo- wszystkich na tej sali, dobro ojczyzny i pomyślność czesnym i wygrać to wszystko. A państwo próbujecie obywateli powinny być najwyższym nakazem. nas ciągnąć do dołu, jak w polskim przysłowiowym (Poseł Marek Suski: Dla nas są.) piekle. Tak nie można. Polacy zasługują na poważną Do takiej poważnej rozmowy państwa zaprasza- rozmowę i jeśli wszyscy poważnie traktujecie Pola- my. Dziękuję. (Oklaski) ków, to rozmawiajcie. To jest poważna rozmowa. Gdyby pan premier mówił o szczegółach, państwo postawilibyście zarzut, że mówił trzy godziny albo Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: dłużej. Ważne jest, żeby to zarysować i powiedzieć, na czym polega kompromis, jak zbudować solidar- Dziękuję pani poseł Krystynie Skowrońskiej. ność i wziąć odpowiedzialność za bezpieczeństwo Proszę panią poseł Beatę Szydło o zabranie głosu dużych grup społecznych, emerytów, polskich rodzin w imieniu Prawa i Sprawiedliwości. i jak to wszystko ma wpłynąć na przyszłość. Myślę, że w wielu debatach w 2011 r. przy kwestiach wyko- nania budżetu mówiliśmy, jak wiele pieniędzy zosta- Poseł Beata Szydło: ło w kieszeniach Polaków. Wtedy gdy z prawej i lewej strony namawiano: wycofajcie się z obniżenia skład- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziwna to koali- ki rentowej, podwyższcie podatki, obniżenie podat- cja, w której szef koalicyjnego PSL dziwi się, że po ków wprowadzone w V kadencji skutkowało w VI ka- 4 latach rządów tej koalicji, w sytuacji kiedy PSL dencji i wtedy to w kieszeniach Polaków ze składki odpowiadało za sprawy wsi, na polskiej wsi jest źle. emerytalnej pozostały 24 mld zł. Z innych składek, Dziwna to koalicja, w której ten sam szef klubu, któ- z obniżenia składki PIT, z podwyżek dla nauczycieli, ry jeszcze nie tak dawno był przecież ministrem w tym w kieszeniach Polaków było dodatkowo 80 mld zł. rządzie, mówi o tym, że czas pomyśleć o tym, żeby Zapomnieliście państwo o tym? Zapomnieliście, że polskie banki miały wreszcie kapitał polski, a prze- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 84 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Beata Szydło Jarosława Kaczyńskiego, liczba utworzonych miejsc pracy wzrosła o 800 tys. W tamtym czasie to była cież to on odpowiadał przez ostatnie 4 lata za prywa- połowa nowych miejsc pracy, które powstały w Unii tyzację. To w tej koalicji rodziły się takie pomysły, Europejskiej. żeby na przykład prywatyzować Lotos. Pan premier mówił, że w przypadku przedsię- Dzisiaj Polacy otrzymali rachunek za 4 lata tej biorstw trzeba tego dokonać, bo przedsiębiorstwa dziwnej koalicji, która niestety będzie jeszcze rządzi- trzymają pieniądze na lokatach. Myślę, że jest to nie- ła przez następne 4 lata i wyciąga dzisiaj rękę do zrozumienie polskich przedsiębiorców. Nie dziwię się, Polaków, mówiąc: złóżcie się na to, żebyśmy spłacili że państwo przez cztery lata niczego dla nich nie zro- długi. Pan premier mówił w exposé, że przedstawia biliście. Przedsiębiorcy raczej inwestują pieniądze najważniejsze dane statystyczne. Podał jeden wskaź- i starają się tworzyć, poprawiać pozycje swoich firm, nik. Natomiast nie wspomniał o gigantycznym za- a nie na lokatach utrzymują konta. Pomyliliście pań- dłużeniu publicznym, które za jego rządów wzrosło stwo to z innym podatkiem, który proponowaliśmy, o ponad 300 mld zł i 10% PKB, zbliżając się do pozio- podatkiem od instytucji finansowych. Może to trzeba mu 55% PKB. Nie padły liczby związane z rekordo- rozważyć i byłoby to dobre rozwiązanie. wym deficytem finansów publicznych, który w roku W tej chwili sytuacja naszego kraju jest zła. Po- 2010 wyniósł prawie 8% PKB. Okazuje się, że w tak trzeby pożyczkowe będą w 2012 r. wynosiły ponad fatalnej sytuacji finansów publicznych nawet stoso- 174 mld zł, w tym jest zrolowany stary dług. Mówię: wana przez 4 lata kreatywna księgowość już nie po- oczywiście, można spłacać, ale to są kolejne pożyczki. maga. Trzeba sięgać po ulgi, trzeba podnosić wiek Tak więc taka nas czeka rzeczywistość. Nie ma pra- emerytalny, bo to jest najprostsze i to jest najłatwiej cy dla młodych ludzi, niewielką szansę znalezienia zrobić oraz powiedzieć Polakom: zapłaćcie za tę nie- pracy mają ci, którzy w tej chwili wypadli z rynku frasobliwość, za to, że przez 4 lata nie było nas stać pracy, nie ma mieszkań, służba zdrowia i oświata są na odważne decyzje. w bardzo trudnej sytuacji. I dzisiaj właściwie niczego Mówicie państwo o tym, że ważna jest nasza po- nie dowiedzieliśmy się o tym, jaki będzie plan na te zycja w Europie. A jak wyglądamy w tej chwili po następne cztery lata. Dzisiaj usłyszeliśmy tylko, co czterech latach rządów? Już obecnie oprocentowanie trzeba zrobić, żeby na gwałt prowizorycznie załatać polskich 10-letnich obligacji skarbowych często prze- dziurę budżetową, żeby przetrwać może jeszcze jeden kracza 6%, a oprocentowanie rzędu 7% oznacza prak- rok, może jeszcze dwa lata. Tylko jakim kosztem? tycznie brak możliwości spłaty długów. Dla inwesto- Czy po raz kolejny ten rachunek zostanie wystawiony rów bardziej wiarygodne są Słowacja, Słowenia czy polskiemu społeczeństwu? Co można zrobić i jak trze- Czechy, w których rentowność obligacji jest niższa. ba zadziałać już zaraz? Co państwo możecie zrobić, Państwa te mają mniejsze wydatki w stosunku do jeżeli rzeczywiście będziecie chcieli konstruktywnie PKB na obsługę zadłużenia publicznego. Przypomnę, że w tym roku nasze zadłużenie będzie kosztowało rozmawiać z opozycją? 38 mld zł, na przyszły rok w tym projekcie, niby-pro- Wprowadzenie nowego systemu podatkowego, ta- jekcie budżetu, który nie wiadomo, czy jest czy nie kiego, który będzie skierowany na poprawę sytuacji jest projektem, w tym, który złożony jest w tej chwi- dochodów. W tym projekcie na rok 2012 dochody są li w Sejmie, zaplanowano 42 mld zł. przeszacowane o ponad 20 mld zł. Zdobyliście się Emerytury – mówicie państwo, że troszczycie się państwo jedynie na podwyżkę podatku VAT, kolejna o przyszłych emerytów, o to, żeby w Polsce były god- możliwość zapisana jest w aktualnej ustawie. Pan ne i wypłacane emerytury. Dlaczego zatem przez poseł Bury mówił o tym, że trzeba zmienić ustawę ostatnie dwa lata praktycznie co roku wyciągano o VAT, bo jest niedobra, jest bardzo dużo interpreta- bardzo duże kwoty – doszło to do ponad 11 mld zł cji. W pełni się z tym zgadzamy. Macie państwo do- – z Funduszu Rezerwy Demograficznej, mimo że sy- skonałą okazję do tego. W Sejmie jest złożony przy- tuacja demograficzna, co sam pan premier dzisiaj gotowany przez Prawo i Sprawiedliwość pakiet ustaw przyznał, będzie jeszcze trudniejsza w następnych podatkowych: o podatku dochodowym, jak również latach, chociaż w tym półroczu tego roku po raz o podatku od towarów i usług, zabezpieczający wpły- pierwszy mieliśmy ujemny przyrost? W przyszłości wy do budżetu państwa nie poprzez podwyższanie tych pieniędzy zabraknie, a w tym niby-projekcie bu- podatków, ale poprzez to, że ci, którzy dzisiaj uczci- dżetu na rok przyszły są zapisane kolejne 3 mld zł, wie płacą podatki, nie będą represjonowani, będą które mają być zabrane z rezerwy. mieli ułatwienia odnośnie do inwestowania, tworze- Mówił pan premier o podwyższeniu składki ren- nia miejsc pracy, a ci, którzy podatków unikają czy towej o 2 punkty procentowe. To nieźle brzmi, go- których ta forma działalności w jakiś sposób nie jest rzej, jeżeli przełoży się to na inne proporcje. Podnie- opodatkowana, będą musieli płacić te podatki tak jak sienie z 6 do 8% to tak naprawdę wzrost o ponad wszyscy inni. 30%. Fatalna propozycja dla przedsiębiorców oraz Zaproponowaliśmy zmianę ustawy o systemie pracowników, którzy będą wypychani do szarej stre- emerytalnym, wybór pomiędzy otwartymi fundusza- fy. Dzięki obniżeniu składki rentowej, o której tu mi i ZUS. Projekt jest gotowy. Nie chcieliście państwo była mowa, a przypomnę, że zaproponował to rząd dyskutować o nim w poprzedniej kadencji, zaś dzisiaj 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 85

Poseł Beata Szydło Poseł Armand Kamil Ryfiński: podnosicie wiek emerytalny, a Polakom trzeba dać Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zadać szansę wyboru zamiast podwyższania wieku. pytanie panu premierowi... Pakiet klimatyczny. Można go renegocjować. Re- (Głos z sali: To jeszcze nie pytania.) negocjacja da szansę polskiemu przemysłowi. W kra- ...ale niestety już zdążył opuścić salę. Tak szanu- ju, w którym będą tylko markety, w których będą je wyborców, tak szanuje opozycję. tylko produkty wytwarzane w innych krajach, nie W swoim wystąpieniu premier Donald Tusk po- będzie dziać się dobrze. Trzeba dać polskiemu prze- wiedział, że rząd Platformy Obywatelskiej i Polskie- mysłowi szansę rozwoju. Jeżeli państwo tego nie zro- go Stronnictwa Ludowego stawi czoła katastrofie zumiecie i jeżeli nie dacie szansy tym polskim fir- demograficznej. Stawić czoła chce w taki oto sposób, mom, które jeszcze są i które walczą o przetrwanie że zwiększy o 50% ulgę prorodzinną w przypadku trzeciego dziecka. Nie wiem, czy pan premier wie, ile na rynku polskim i europejskim, to pomniejszacie ta ulga w tej chwili wynosi. To jest 1124 zł rocznie, szanse Polaków na to, ażeby rzeczywiście aspirowa- czyli 3 zł dziennie. Czy rodzinę, która ma dwoje dzie- li do tego, by mieć takie same możliwości rozwoju jak ci, 1,5 zł dziennie jest w stanie zachęcić do zwiększe- w innych krajach europejskich. nia liczby potomstwa? (Oklaski) To jest kpina. Pan Mówimy o tym, że trzeba wprowadzić budżet za- premier zakpił sobie dzisiaj z wszystkich wyborców daniowy z prawdziwego zdarzenia, żeby pieniądze – z rodzin i z tego problemu demograficznego. Przy- publiczne były wydawane w sposób racjonalny, w spo- pomnę, jesteśmy na 209. miejscu, jeżeli chodzi o dziet- sób sprawiedliwy i uczciwy, żeby wreszcie dokonać ność, na 223 państwa na świecie jesteśmy na 209. tych zmian, które są konieczne, jeżeli chodzi o racjo- miejscu, sytuacja jest więc katastrofalna. W 1998 r. nalizację wydatków publicznych, ale również żeby mieliśmy ok. 700 tys. osiemnastolatków. W tej chwili, zastanowić się nad rozrostem administracji, o czym jeżeli chodzi o liczbę urodzeń i prognozę, czyli to już państwo tutaj w ogóle nie mówiliście, co macie za- się staje faktem, w 2028 r. będzie zaledwie 400 tys., miar z tym wszystkim zrobić. Zwiększenie, powięk- trzeba więc pomyśleć również o tych, którzy w ogóle szenie przez was administracji w czasie ostatnich 4 lat nie mają dzieci i ich nie stać na dzieci. Trzeba poru- kosztuje prawie tyle samo co wpływy do budżetu wy- szyć tę biedę, trzeba poruszyć kwestię tych ludzi, nikające z podwyżki VAT, którą zafundowaliście Po- którzy nie mogą sobie pozwolić na potomstwo. Trze- Oklaski lakom w tym roku. ba uruchomić procedurę in vitro. ( ) To są realne i prawdziwe działania plus ulgi, nie 1,5 zł mie- Mówimy o tym, że można wprowadzić właśnie sięcznie na dziecko, bo to jest 45 zł miesięcznie. Czy podatek od instytucji finansowych, a nie szukać pie- pan Donald Tusk wie, ile kosztuje wychowanie, niędzy w kieszeniach podatników, w kieszeniach utrzymanie dziecka, ile kosztuje żłobek, ile kosztuje polskich rodzin, obciążając polskich rolników, polską przedszkole? Po przeprowadzonych zmianach koszty wieś, która i tak ma mniejsze szanse rozwoju niż inne utrzymania przez rodziców dzieci w żłobkach, w przed- rejony kraju. szkolach wzrosły o kilkadziesiąt procent, wzrosły opła- Propozycję odebrania ulgi internetowej i uzyska- ty. To jest skandal. (Oklaski) Jeżeli pan Donald Tusk nie z tego tytułu kwoty 1,5 mld zł w ciągu 4 lat na- nie ma pomysłu na to, żeby rzeczywiście stawić czoła leży rozważać jako żart. Myślę, że zostało to powie- katastrofie demograficznej, niech skorzysta z progra- dziane tylko w tym celu, żeby w jakiś sposób ubarwić mu Ruchu Palikota. Dziękuję bardzo. (Oklaski) te propozycje. Szanowni Państwo! Finanse publiczne w Polsce wymagają stabilizacji. Polska gospodarka, polski Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przemysł wymaga swojej szansy. Polacy oczekują, że ich perspektywa życia tu i teraz, a w przyszłości i ich Dziękuję panu posłowi Ryfińskiemu. O zabranie głosu proszę pana posła Janusza Pie- dzieci, będzie taka sama jak perspektywa obywateli chocińskiego. innych krajów europejskich, że będzie to dobra per- Zostały panu niecałe 3 minuty. spektywa, ale tymi propozycjami, które państwo przedstawiliście, nie osiągniemy tego. Dziękuję bar- dzo. (Oklaski) Poseł Janusz Piechociński:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wysoka Izbo! Kiedy z uwagą przysłuchujemy się nie tylko exposé, ale i reakcji na exposé, to widzimy kil- Dziękuję pani poseł Beacie Szydło. ka zasadniczo różniących się postaw, nie tylko w oce- O zabranie głosu proszę pana posła Armanda Ka- nie tego, o czym mówił premier nowo utworzonego mila Ryfińskiego, Ruch Palikota. (Oklaski) rządu, ale także w ocenie polskiej rzeczywistości 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 86 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Janusz Piechociński Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: przynajmniej ostatnich kilku lat i kilku rządów. Jed- Dziękuję panu posłowi Piechocińskiemu. ni mówią bardziej radykalnie, inni mniej radykalnie, W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy De- ale przypomnę państwu, nam wszystkim, że cztery mokratycznej głos zabierze pan poseł Grzegorz Na- lata temu w tamtym exposé premiera dominowało pieralski. słowo „zaufanie”. To zaufanie, nie tylko po stronie Proszę bardzo. koalicji, ale także po stronie opozycji, wyborcy nam okazali, i to w trudnym czasie. Zmiany są dynamiczne, gdyż niecałe dwa lata temu mówiło się, że wystarczy Poseł Grzegorz Napieralski: drobny pakiet pomocowy dla Grecji, jakieś 20–30 mld Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgadzam się z pre- euro, nie tak dawno, 29 października, Europa przyjęła mierem w jednym – mamy ciężkie czasy, które wy- scenariusz pomocy dla Grecji, ten najnowszy, skoczyły magają innych rozwiązań. Powstaje jednak pytanie: rynki finansowe. 31 października były już premier Pa- Czy ten rząd jest rządem, który będzie na ciężkie pandreu ogłosił referendum, a czołowe banki europej- czasy? Czy to jest rząd, który z podniesionym czołem, skie zdołowały na giełdach. Pokazuję dynamikę tych z pomysłami będzie walczył z kryzysem, będzie wal- zmian, gdyż w związku z tym dzisiaj najważniejszym czył o lepszą sytuację każdego Polaka i każdej Polki? słowem, które trzeba zdecydowanie powtórzyć w tej Obawiam się, że nie. Jeżeli to jest ten rząd, który ma Izbie, jest słowo „zdecydowanie”. Jest nam potrzebna nas obronić przed kryzysem, to co zrobić, czytając zdecydowanie inna polityka, nie tylko pomiędzy rzą- dzisiaj wywiad z ministrem pracy, który obejmuje dem a opozycją, ale także tu, w parlamencie, ale także bardzo ważny resort w czasie kryzysu, wtedy, kiedy zdecydowanie inna polityka poważniej rozmowy ze spo- są trudne chwile? Ów minister mówi tak: Sprawdzę, co jest najskuteczniejsze, czy staże, szkolenia, czy łeczeństwem, z poszczególnymi grupami. finansowanie nowych miejsc pracy. Jak sprawdzę, to Można się licytować, gdzie jeszcze można zwięk- dopiero na to postawię. Czy to jest przygotowany mi- szyć wydatki, gdzie można jeszcze obciąć podatki, ale nister, czy to jest minister z planem, który przycho- najważniejszą sprawą, fundamentalną dla tego par- dzi i chce pomóc ludziom, w Ministerstwie Pracy lamentu, w tej rzeczywistości, jest osłonięcie polskiej i Polityki Społecznej? Czy ten rząd jest przygotowany gospodarki, polskiego społeczeństwa przed tym, co na walkę z kryzysem, jeżeli ministrem sprawiedliwo- jest tak bolesne i dotkliwe już dzisiaj dla wielu społe- ści jest człowiek, który być może wie, gdzie jest Mi- czeństw europejskich, przed tym, że przyszłość jest nisterstwo Sprawiedliwości, ale czy wie, jak uspraw- wyjątkowo nieprzewidywalna. Tak więc zdecydowa- nić pracę sądów i polskiego wymiaru sprawiedliwo- nie potrzeba nam nowej polityki, takiej, żebyśmy ści? (Oklaski) Miał to być rząd ekspertów, wybitnych potrafili ze sobą rozmawiać, potrafili ponad partyj- praktyków, ludzi, którzy wiele przeżyli i są przygoto- nymi podziałami brać współodpowiedzialność. Za wani. To nie jest taki rząd. I to jest zła informacja jedno odpowiada rząd, za drugie odpowiada koalicja, dla Polek i Polaków. Premier dzisiaj w swoim exposé przedstawił per- ale za jakość debaty publicznej, jakość wypracowane- spektywę. Jednak to żadna wizja Polski na najbliższe go prawa odpowiada także opozycja, za sposób pre- cztery lata. To bardziej wystąpienie księgowego, któ- zentowania alternatywy także odpowiada opozycja, ry mówi: Tu tniemy, tu tniemy, tniemy, tniemy, tylko bo można to uzasadniać, prezentować w różny spo- tniemy, bo nic innego nie potrafimy zrobić. Nie było sób. Można wyciągać albo nie wyciągać wniosków w tym exposé nic o tym, jak wykorzystywać lepiej z 11 listopada, z tych wydarzeń, w wypadku których, środki z Unii Europejskiej, jakie inwestycje publiczne jesteśmy winni to nam wszystkim, istotne jest wy- wspierać. Nie było nic o młodych ludziach, nie było ciągnięcie wniosków, bo w syndromie wydarzeń z 11 li- nic o likwidacji umów śmieciowych. A dzisiaj to mło- stopada jest także wiele błędów polskiej polityki, w tym dzi ludzie uczestniczą w wyścigu szczurów, bo boją wielu przywódców, nie tylko tych politycznych, ale się, że za chwilę ktoś może zająć ich miejsce i zgadza- i tych ideowych, polskiego społeczeństwa, że brakuje ją się na brak urlopu, na obniżanie pensji, na niegod- wyobraźni, umiejętności, szacunku dla innych po- ne traktowanie w pracy. Nie było nic o służbie zdro- staw i sposobów ich wyrażania. Jeśli więc naszą od- wia. Nie było nic o tworzeniu nowych miejsc pracy. Nie było nic o ochronie najbiedniejszych i najsłab- powiedzią na światowy i europejski kryzys będzie szych. Dzisiaj premier nie zaproponował nic. Nie prosta i zwykła polemika, jak w poprzednich parla- uspokoił dzisiaj Polaków i Polek, którzy boją się o swo- mentach, to tego zaufania, które wyborcy okazali nie ją przyszłość. (Oklaski) tylko posłom koalicji, ale i opozycji, ci sami wyborcy Szanowni Państwo! Premier Donald Tusk i jego odmówią. Wzywam więc do zdecydowanej zmiany minister w czasie kampanii wiele mówili o finansach polskiej polityki i relacji między nami, politykami, publicznych, o budżecie, o przyszłości. Pamiętam parlamentem, formacjami politycznymi a społeczeń- sam, kiedy rozmawiałem z panem ministrem Ro- stwem. (Oklaski) stowskim – nie ma go teraz – jak drwił ze mnie, wy- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 87

Poseł Grzegorz Napieralski Panie Marszałku! Członkowie Rządu! Panie i Pa- nowie Posłowie! Otóż pan premier nie poruszył klu- śmiewał się i mówił: Nie ma pan racji, mówi pan ja- czowych problemów naszej ojczyzny, w tym spraw kieś dyrdymały o becikowym, pan chce wszystkim istotnych dla gospodarki, nauki, edukacji, środowi- zabierać becikowe. My jednak proponowaliśmy spra- ska czy wojska. Pan premier mówił, ale pan premier wiedliwy podział, tak aby ci, którzy zarabiają najwię- nie powiedział. No to opozycja mówi. Było to słychać cej, nie mieli tysiąca złotych w kieszeni, a ci, którzy i będzie to słychać. zarabiają minimalnie albo w ogóle nie zarabiają, mie- Chciałbym powiedzieć najpierw o gazie w łup- li większą pomoc od państwa. I cóż, były drwiny, kach, bo jest on wart w Polsce ok. 40 lat renty dla śmiechy, wytykanie palcem, a dzisiaj słyszymy, że każdego Polaka. Jego wartość przewyższa wielokrot- pomysł Sojuszu Lewicy Demokratycznej o sprawie- nie oficjalny dług naszego państwa. Pan premier po- dliwym podziale jest realizowany. (Oklaski) Kiedy święcił na to mniej więcej 3 sekundy. Czy to dlatego, wskazaliśmy konkretne oszczędności, przedstawili- że pan premier otrzymał to dobro w spadku od rządu, śmy wyliczenia naszych ekspertów, co trzeba zrobić który zakończył swoją misję w 2007 r.? Pracując w tym – wtedy, przed wyborami, ale również teraz, po wy- rządzie w latach 2005–2007 zainicjowałem poszuki- borach – jak działać, żeby nie zabierać z kieszeni wanie gazu w łupkach. To był nowy pomysł na po- najbiedniejszych, nie przyjmowano naszych propozy- szukiwania, aktywne, skuteczne poszukiwanie inwe- cji. Wyśmiewano je i odrzucano. storów, wydanie pierwszych koncesji. Przygotowałem Kiedy mówiliśmy o budżecie i powiedzieliśmy w cza- Polskę organizacyjnie, prawnie, były opracowane sie kampanii wyborczej, że ten budżet jest potrzebny ustawy, było opracowanie strategii, powołanie spo- tylko dlatego, że trwa kampania, że ten budżet jest łecznych organów doradczo-kontrolnych, komisji, tak przygotowany i złożony w tym czasie dlatego, że rad, bazy eksperckiej, był plan powołania organu trzeba omamić Polaków i wprowadzić ich w błąd, bo państwa pod nazwą Polska Służba Geologiczna. To trzeba wygrać wybory, atakowaliście, wyśmiewali- miał być merytoryczny organ państwa, narzędzie ście, szydziliście. (Oklaski) państwa do zarządzania strukturami geologicznymi, A dzisiaj? Dzisiaj wszystko to, co mówiliśmy, oka- złożami, ochrony polityki klimatycznej, ochrony Bał- zuje się prawdą. Powiem szczerze, że chciałbym się tyku, zabezpieczenia przez budową Nord Stream, wtedy mylić i chciałbym nie mieć racji, bo dzisiaj Po- magazynowaniem dwutlenku węgla. Mieli tam być lak czułby się bezpieczniej, bo dzisiaj Polacy byliby zatrudnieni stratedzy, geolodzy, górnicy, najlepsi w lepszej sytuacji. Gorzka to satysfakcja, to nie jest prawnicy, wywiad gospodarczy itd. Wydałem te kon- przyjemne uczucie. Dzisiaj jest tak, że najbiedniejsi cesje w pewnym oddaleniu od siebie, różnym firmom, płacą za błędy tego rządu i za decyzje najbogatszych. pojedyncze i trzeba było czekać, aż rynek sam wyceni Może warto zastanowić się, szanowni państwo, nad tym, aby wrócić do trzeciej stawki podatkowej dla te koncesje. Te firmy bez nas nie zrobiłyby niczego. Cał- najbogatszych. (Dzwonek) Może warto się zastano- kowicie panowalibyśmy nad problemem i wiedzieliby- wić, co zrobić, aby biedni ludzie nie stawali się jeszcze śmy, praktycznie za darmo, ile mamy. To my byśmy biedniejsi, a bogaci jeszcze bogatsi. decydowali, co się dzieje w kraju w tym zakresie. Panie Premierze! Szanowni Państwo! Będziemy Otóż my byliśmy pierwsi w Europie, to trzeba wie- pracować w tej Izbie tak, aby na żadne złe prawo, dzieć, tylko kilka lat po Stanach Zjednoczonych, kie- które dyskryminuje najsłabszych, nie głosowała dy tam to się tak naprawdę dopiero rozpoczynało. większość. Może pan, panie premierze, liczyć na nas, W celu maksymalizacji zysków i uzyskania pełnej jeśli chodzi o dobre propozycje, które pomogą Pola- kontroli Skarbu Państwa miały być powołane spółki kom w lepszym życiu. Ale też nie będziemy się bali z inwestorami. Udział Skarbu Państwa miał wynikać zapytać premiera i rządu: Jak żyć, panie premierze, z tego, jakie były nakłady inwestycyjne. Powtarzam, jak żyć? (Oklaski) od początku miał być w tym udział Skarbu Państwa, (Poseł Włodzimierz Karpiński: Przyzwoicie.) byśmy wiedzieli o wszystkim, co się dzieje, łącznie z tym, jakie są technologie itd. Państwo miało dawać apor- tem wartość złoża i to miało stanowić nasz być może Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: 70-procentowy udział. Proszę państwa, koncesja na poszukiwania praktycznie zobowiązuje państwo do Dziękuję panu posłowi Napieralskiemu. wydania koncesji na eksploatację. W imieniu klubu Solidarna Polska głos zabierze Wszystkich tych działań organizacyjnych, całej pan poseł Mariusz Orion Jędrysek. strategii po prostu zaniechano. Społeczne organy Uprzejmie proszę. doradcze i kontrolne zostały rozwiązane, zrezygno- wano z tworzenia ustaw, strategii, powołania nowej rządowej służby geologicznej, wsparcia polskiego Poseł Mariusz Orion Jędrysek: know-how, a było na to już naprawdę sporo przezna- czone. W ciągu 4 lat rządu pana premiera z wielkiego Pana premiera nie ma. atutu Polaków zrobiono wielki problem. Czy to było (Poseł Jakub Szulc: No i co?) to, co obiecał? Właśnie takie cuda obiecał w 2007 r. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 88 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Mariusz Orion Jędrysek potrzebujemy jądrowych reaktorów, ale niespecjalnie do celów energetycznych. pan premier? Można powiedzieć, że w tej chwili nie Utraciliśmy wszelką szansę na kontrolę poszuki- mamy kontroli i nie wiemy, kto jest właścicielem kon- wań na oceanach – a mieliśmy naprawdę duże szan- cesji. To prawda i państwo o tym doskonale wiedzą. se – bo pan premier zrezygnował z budowy statku, Przestrzegałem przed tym pana premiera półtora która była przewidziana. Być może uratowano by roku temu, pisząc do niego list otwarty. Oczywiście polskie stocznie. nie było żadnej odpowiedzi i nic się nie zmieniło w jego Panie premierze, mamy tu tylko kilka minut, działalności. żeby o tym powiedzieć, ale pan nie chciał tego omówić Proszę państwa, dziś sytuacja wygląda tak, że i nie realizował pan tego, co pan zapowiadał, w ciągu jeśli będzie kontynuowana ta polityka, to z każdego ostatnich czterech lat. Zapomnijmy o tych ostatnich 100 zł zysku Skarb Państwa zamiast około 70 zł bę- czterech latach, bo większość Polaków dobrze życzy dzie miał kilkanaście. Ile z tego będzie miał każdy panu premierowi. Zresztą nie mamy innego wyjścia. Polak? Obawiam się, że nic. A jeśli będzie coś miał, Życzymy panu sukcesu mierzonego sukcesem Pola- to być może problemy związane z eksploatacją. Dlacze- ków w Polsce i tych za granicą, szczególnie tych, któ- go tak uważam? Właśnie to wyjaśniłem w pismach do rych do emigracji zmusiła polska rzeczywistość. pana premiera oraz w opiniach do Sejmu i Senatu. Może to są duże słowa, może należałoby pójść drogą Jak państwo się orientują, państwo wzięło za obrony interesów narodowych. To są duże słowa, ale wszystkie koncesje na poszukiwania 35 mln zł, a ry- jeśli nie mają paść tu, to gdzie? nek je wycenił – według moich szacunków – na około Chciałbym, niestety nie ma pana premiera… To 100 mld zł. Na tyle wycenił je rynek wtórny. I pań- jest symbol, to jest łupek, z którego został wygenero- stwo nie wie, komu je sprzedaje. Proszę państwa, to wany gaz, metan. Niech to nie będzie nadzieja, tylko by oznaczało, że każdy Polak dołoży do tego 2,5 tys. pewność. Ja chciałbym to panu premierowi przeka- zł. Ja, mając trójkę dzieci i żonę, dołożyłem 12 tys. zł. zać. Niech to przyjmie jako zachętę do nadrabiania Panie premierze, skoro zyski z koncesji mogłyby two- zaległości, wprowadzania rozwiązań przygotowa- rzyć dziś nowe miejsca pracy, mogłyby łagodzić roz- nych już pięć lat temu, dla dobra wszystkich obywa- warstwienie, tę skrajną niesprawiedliwość społeczną, teli silnej, wolnej i bezpiecznej Polski bogatych Pola- upadek armii, nauki, edukacji, żenujący brak wspar- ków. Chciałbym to przekazać dla pana premiera. cia Polaków na Wschodzie, to powinniśmy mieć kon- Dziękuję bardzo. (Oklaski) trolę nad tymi złożami. Gdyby pan nie niszczył tego, co zrobili poprzednicy, nie trzeba by było teraz pod- nosić obciążeń podatkowych. Za 2–3 lata, gdy zaczę- libyśmy eksploatować te złoża – a jest na to szansa, Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: naprawdę – cena paliw i energii mogłaby zacząć spa- dać. Tymczasem widzimy, że się podnosi, i jeszcze Dziękuję posłowi Jędryskowi. drastycznie wzrośnie. Wiemy to, bo podpisał pan pre- O zabranie głosu proszę pana posła Ludwika Do- mier pakiet klimatyczny oparty na interesach wiel- rna, posła niezależnego. kich koncernów kontrolujących politykę Unii Euro- pejskiej, przed którymi interesy Polaków przez pana są na kolanach. A jeszcze wczoraj głosami posłów Poseł Ludwik Dorn: pańskiej opcji – chodzi o europosłów – zwiększono wymagania klimatyczne, co uderza w rozwój Polski Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja zacznę trady- i jakość życia Polaków. cyjnie od zgodzenia się i pochwał pod adresem pana Mówi pan, że wierzy pan w przyszłość Polski. My- premiera i rządu. Jeżeli słyszę z satysfakcją, że pie- ślę, że Polacy woleliby, żeby premier wiedział, a nie niędzy – w środkach finansowych rocznie jest około tylko wierzył. Bo to nie jest kwestia wiedzy, tylko 30 mld zł – wydawanych na przedsięwzięcia proro- wiary... (Oklaski) A jeśli chodzi o dawanie wiary dzinne nie należy zmniejszać, ale należy to przemo- panu, panie premierze, to jak tu wierzyć? Z celów delować tak, aby trafiały tam, gdzie są potrzebne, bo klimatycznych, jakie postawiono w Unii Europejskiej, nie trafiają tam, gdzie są potrzebne, to jestem skłon- wiem, że 3 x 20 w roku 2020 w Unii Europejskiej jest ny w pełni się z tym zgodzić. Jeżeli słyszę o reformie nierealne. A jeśli wierzę, to tylko w rok 2020. Polska emerytur mundurowych przy pozostawieniu mundu- ma 60-krotnie większą koncentrację złóż węgla niż rówki poza powszechnym systemem ubezpieczeń, bo pozostała część Unii Europejskiej, prawdopodobnie tak to zrozumiałem, to też jestem w stanie się z tym największe złoża gazu, a my importujemy węgiel i gaz. zgodzić. Jeżeli słyszę o daleko idącym zredukowaniu To jest nieszczęście. Mamy potężne możliwości, jeśli zawodów regulowanych, to jest moje pełne poparcie. chodzi o biopaliwa, i spory potencjał geotermalny. Jeżeli słyszę o wprowadzeniu regaliów, czyli podat- Moglibyśmy rozwijać polskie technologie i mogliby- ków od kopalin, przyklaskuję temu tyloma rękoma, śmy być Szwajcarią energetyczną Europy. A my ku- ile ich mam. Jest jeszcze parę takich pomysłów. Za- pujemy węgiel i gaz i jeszcze chcemy budować ener- daję sobie tylko pytanie: Dlaczego pan premier mówi getykę jądrową za pożyczone pieniądze. Drastycznie o tym w 2011 r., a nie w 2009 r., kiedy zaczynał się 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 89

Poseł Ludwik Dorn darczym czy u naszych największych partnerów w Unii Europejskiej. Drugi czynnik – zmniejszenie środków kryzys? Dlaczego na martwą kadencję stracono trzy unijnych, naturalne w ramach zasady n+2, bo bę- lata? Dlaczego ten premier dopuścił do tego, że nowe dziemy wydawać końcówkę środków z obecnej per- zagrożenia i nowe wyzwania związane z drugą falą spektywy finansowej. I trzeci, o którym słusznie kryzysu nakładają się na skutki zaniechań tego pre- mówił pan prezes Kaczyński – konsekwencje akcep- miera i tego rządu? W sztuce Szekspira tuż przed tacji tego rządu dla pakietu klimatycznego w kształ- śmiercią Ryszard II mówi: traciłem czas, a teraz czas cie z 2008 r. I proszę mi w odpowiedziach nie zwalać mnie traci. Pan premier powinien powiedzieć Pola- tego na śp. Lecha Kaczyńskiego, bo w 2007 r. on się kom: ja traciłem czas, a teraz czas was traci, bo takie zgodził na coś zupełnie innego. (Dzwonek) są koszty tych zaniechań. (Oklaski) Po pochwałach I, kończąc, Wysoka Izbo – jednego mi też zabra- to jest pierwsza zasadnicza wątpliwość. kło. Tym zadaniem, przy którym wszyscy możemy Jest też druga wątpliwość: Czy to exposé jest na skupić się wokół premiera, a są tu szanse, jest odkrę- poważnie? Pan premier przywołał w exposé ambitne cele, które stawia minister Rostowski, a rząd akcep- cenie tych błędnych, szkodliwych, można powiedzieć, tuje: relacja długu publicznego do PKB 52% na ko- antypolskich, z czystego oportunizmu, a nie braku niec 2012 r., a na koniec 2015 r. – 47%. Ja tutaj bawi- patriotyzmu powziętych decyzji w stosunku do pa- łem się w szacunki i konsultowałem się z bardziej kietu z 2008 r. A są szanse, bo konferencja w Durba- biegłymi ode mnie kolegami. Jakby nie liczyć, za- nie, gdzie pan premier w imieniu prezydencji będzie braknie kilkudziesięciu miliardów, prawda? No to, negocjował z innymi, wedle wszelkich znaków na znając wielkość długu publicznego, prognozowane niebie i ziemi skończy się fiaskiem. Nie będzie prze- tempo przyrostu PKB, trzeba spłacić wszystkie odset- dłużenia protokołu z Kioto, a jak nie będzie przedłu- ki, część długu wykupić, nie powinno być w 2012 r. żenia protokołu z Kioto, to z punktu widzenia… deficytu, a wzrost PKB powinien wynieść ok. 5%. Może wtedy byśmy się wyrobili. No, nierealne. W związku z tym pytanie. W tych przedsięwzię- Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: ciach, które pan premier zapowiadał, kilkanaście procent potrzebnych środków się znajdzie. W związ- Proszę zmierzać do końca, panie pośle. ku z tym wątpię w zapowiedź pana premiera, że owszem, jeśli cięcia będą, to precyzyjne. Nie będzie żadnych precyzyjnych cięć, jeżeli te zapowiedzi są na Poseł Ludwik Dorn: poważnie. To już nawet nie będzie oślepły księgowy z nożyczkami, to będzie oszalały masarz z wyweco- Już zbliżam się. wanym rzeźnickim nożem, który będzie ciął po kości. …globalnego ocieplenia cała ta koncepcja polityki (Oklaski) No tak. Tylko zadaję sobie polityczne pyta- klimatycznej wylatuje w powietrze. To co, mamy za- nie: Czy ten rząd, ta ekipa wypuści na Polaków tego rzynać Polskę w imię jakichś fantazji, które są nie do oszalałego masarza? Nie, bo to by była śmierć. W związ- zrealizowania? ku z tym sądzę, że całe to exposé jest na niepoważnie. Część tam powiemy rynkom, żeby się uspokoiły, część powiemy Polakom, żeby ich troszkę przestraszyć, ale Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: nie za bardzo, żeby się zmobilizowali, a potem zoba- czymy, co da się zrobić. I to było wbudowane w to Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo. exposé. Pan prezes Kaczyński oburzał się tym ela- stycznym reagowaniem, trzema wariantami budże- tu, mówił, że to plan otwarty z okresu późnego Gier- Poseł Ludwik Dorn: ka. Niesłusznie się oburzał. Pan premier Tusk po pro- stu zapowiedział, że mniej więcej w połowie 2012 r. W związku z tym podstawowym celem tego rządu, czeka nas masywna, głęboka nowelizacja budżetu, przy poparciu całej opozycji... czyli nowy budżet. No, to powiedział, a ponieważ mu- Już kończę. siał to ubrać w elastyczne opakowanie, bo to się lepiej ...będzie odkręcenie decyzji z 2008 r. Ale ponieważ sprzedaje, to ubrał. słabo wierzę, będę głosował przeciw. (Oklaski) W jednym jeszcze punkcie to exposé jest mocno oderwane od rzeczywistości. Pan premier, nie wie- dzieć czemu, uznał, że rok krytyczny to będzie rok Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: 2012. Nie, rok 2012 to będą jagódki, a grzybki zaczną się w 2013 r. To będzie powódź, bo wtedy zbiegną się Dziękuję panu posłowi Dornowi. następujące trzy czynniki. Po pierwsze, efekt stagna- O zabranie głosu w imieniu Platformy Obywatel- cji, a najpewniej recesji w naszym otoczeniu gospo- skiej proszę pana posła Dariusza Rosatiego. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 90 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Dariusz Rosati: dy Rzeczypospolitej do tych rynków finansowych się zwracały z prośbami o pożyczkę. Najlepiej jest oczy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Exposé premiera wiście ignorować sytuację na rynkach finansowych, rzeczywiście było wyjątkowe, przynajmniej w dwóch ale wtedy trzeba po prostu przestać pożyczać pienią- wymiarach. Po pierwsze, skupiło się prawie w całości dze. W sytuacji kiedy jednak pożyczamy pieniądze na na jednej dziedzinie, na jednym obszarze spraw, a mia- rynkach finansowych, emitujemy obligacje, nie po- nowicie na sprawach finansowo-gospodarczych. I po winno być nam obojętne to, co myślą o tych działa- drugie, było pełne konkretów, które zresztą są tutaj niach i o naszej kondycji inwestorzy finansowi. bardzo szeroko komentowane, dyskutowane i kwe- Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o reformy, które stionowane. zostały zaproponowane, uważam, że zwłaszcza kilka Co do pierwszej sprawy muszę powiedzieć, że gdy z nich jest szczególnie ważnych. Dotyczy to przede się wygłasza exposé, zawsze jest dylemat, czy mówić wszystkim wydłużenia wieku emerytalnego. Chcę o wszystkim po trochu, czy skupić się na sprawach powiedzieć, że ta sprawa i w pewnym sensie również najważniejszych. Chcę powiedzieć, że kilkanaście lat sprawa KRUS-u to były święte krowy. Tych spraw do temu, wygłaszając z tego miejsca exposé na temat tej pory żaden premier nie ośmielił się właściwie za- polityki zagranicznej, rozwinąłem się i mówiłem o sto- adresować. To były sprawy, które rzeczywiście gro- sunkach Polski z prawie wszystkimi krajami, ale ziły bardzo poważnymi społecznymi i politycznymi potem dopadł mnie jakiś ambasador kraju południo- konsekwencjami, nie tylko tutaj, w tej Izbie, ale tak- woamerykańskiego i zapytał, czy fakt, że jego kraj że poza nią, a czasami być może i na ulicach. Mamy nie został wymieniony w exposé, oznacza, że Polska tutaj po raz pierwszy próbę śmiałego podejścia, dla przestaje mieć stosunki z tym państwem. A więc za- niektórych być może zbyt zachowawczego, ale z całą wsze jest takie ryzyko: jak chce się wszystkie tematy pewnością śmiałego i odpowiedzialnego podejścia do poruszyć, to zawsze jakieś zostaną jeszcze na margi- rozwiązania problemu, za który wzięły się również nesie. Tym razem – można to różnie oceniać – pre- inne kraje europejskie. Nie możemy chować głowy mier zdecydował się zająć jedną sprawą, ale sprawą w piasek i udawać, że problem starzenia się społe- kluczową, sprawą, od której załatwienia zależy zała- czeństw nas nie dotyczy. Wydłużenie wieku emery- twienie wszystkich innych spraw, o których tutaj talnego to nie jest, jak chcieli niektórzy, zmuszenie bardzo słusznie państwo mówili. To od sytuacji w fi- kobiet do roboty jeszcze przez 7 kolejnych lat. To jest nansach publicznych będzie zależała zdolność tego przede wszystkim szansa dla przyszłych emerytów, państwa w następnych latach do rozwiązywania tych żeby mieli wyższe emerytury. Wydłużenie obowiąz- spraw, o których była mowa, takich jak sprawy na- kowego czasu pracy czy wieku emerytalnego oznacza uki, edukacji, ochrony zdrowia, kondycji naszej armii bowiem wydłużenie okresów składkowych, a to po- i wielu innych, bardzo ważnych dziedzin życia spo- zwala podnieść emerytury, które bez tej reformy byłyby łecznego. naprawdę na głodowym poziomie. Wszyscy, którzy się To, co premier zaproponował, jeśli chodzi o drugą tym tematem zajmują, wiedzą doskonale, że zgodnie sprawę, czyli konkrety, budzi oczywiście określone emocje. Niemniej jednak chcę powiedzieć, że to, co z symulacjami, którymi dysponujemy, za 25 lat średnie premier zaproponował, to jest właściwie prawie w ca- emerytury byłyby w wysokości 24–26% ostatniego wy- łości zestaw propozycji, które różni eksperci, ekono- nagrodzenia. To są po prostu głodowe świadczenia. miści postulowali od lat, że to są właśnie kierunki I druga rzecz, o której chciałbym powiedzieć, to reform, które nasz kraj powinien podejmować, i że jest to, że jednak – i apeluję o to, aby oddać sprawie- bez tych reform kondycja finansów publicznych bę- dliwość premierowi – odpowiedzialność we wdraża- dzie się pogarszać, a Polsce grozi wpadnięcie w pu- niu tych wszystkich reform jest połączona z ogrom- łapkę zadłużenia. To są, jednym słowem, informacje, nym poczuciem konieczności ochrony, osłony najsłab- które powinny budzić optymizm, niezależnie od tego, szych. Właściwie we wszystkich propozycjach, które że można dyskutować nad technikaliami i nad szcze- zostały przedstawione, mamy zarazem przewidziane gółami poszczególnych rozwiązań, i niezależnie rów- rozwiązania, które mają ograniczać bolesne skutki nież od tego, że ich wdrożenie być może będzie doty- dla najsłabszych. Jeżeli jest mowa o reformie emery- kać – a można powiedzieć: z całą pewnością – intere- tur mundurowych, to jednocześnie premier proponu- sów określonych grup społecznych i być może będzie je podwyżkę uposażeń dla funkcjonariuszy. Jeżeli miało również bolesne skutki dla niektórych grup mówimy o koniecznej reformie systemu ubezpieczeń społecznych. Jak powiadam, to jest lista postulatów, rolniczych, to jest jednocześnie powiedziane, że ci które powtarzano od dłuższego czasu, i bardzo się najubożsi będą chronieni w sposób szczególny. Jeżeli cieszę, że dzisiaj w exposé one zostały podniesione mówimy o tym, że najbogatszym zabiera się ulgi, i wresz- i zaanonsowane, niezależnie od sceptycyzmu, jaki cie zabiera się ulgi na dzieci, to jednocześnie zastrze- na tej sali miał się pojawiać, czy zostaną zrealizo- ga się, że te ulgi dla tych, którzy mają niższe dochody wane w praktyce, czy nie. To jest dobra wiadomość i większą liczbę dzieci, zostaną powiększone. A więc dla nas, dlatego że to jest dobra wiadomość dla ryn- jest tu moim zdaniem zachowana równowaga między ków finansowych. Drodzy państwo, my możemy nie koniecznymi ograniczeniami, oszczędnościami, a wła- lubić rynków finansowych, ale wszystkie kolejne rzą- ściwie likwidacją marnotrawstwa, można to też tak 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 91

Poseł Dariusz Rosati nawet w takim kraju, który był podawany jako przy- kład, jak Republika Czeska. Tam dług publiczny określić, a sprawami związanymi z ochroną najuboż- wzrósł w większym stopniu. Tylko kilka krajów w Unii szych i najsłabszych. Europejskiej, takich jak Estonia czy Luksemburg, Chciałbym również odnieść się do spraw związa- miało mniejszy przyrost długu publicznego niż Pol- nych z euro, ponieważ jest to temat, który budzi roz- ska. Oczywiście mieliśmy przyrost długu publiczne- maite emocje, a moim zdaniem wiele z tych emocji go, jednak nie wynikał on ze szczególnych błędów, czy wiele z opinii, które potocznie się pojawiają na jakie popełnił rząd, lecz przede wszystkim z wyjąt- ten temat, po prostu opartych jest na nieporozumie- kowo trudnej sytuacji zewnętrznej i z przewlekłego niu. Zgodnie z ocenami, które są oczywiście dostęp- kryzysu, z którego skutkami mamy do czynienia do ne, i z opiniami Polska z tytułu tego, że utrzymuje tej pory. A więc, drodzy państwo, chciałbym, żebyśmy własną walutę, a nie jest w strefie euro, dopłaca oko- tę dyskusję mimo wszystko opierali na faktach, ło 20 mld zł rocznie. Tyle kosztuje nas, polskie przed- zwłaszcza odnosząc się do spraw dość skomplikowa- siębiorstwa przede wszystkim i polskie rodziny, nych, w przypadku których bardzo łatwo jest wpro- utrzymywanie odrębnej waluty. Trzeba sobie, drodzy wadzić po prostu zamęt w umysłach tych, którzy nas państwo, zdawać sobie sprawę z tego, bo przecież słuchają. utrzymywanie własnej waluty i obowiązek czy ko- Kończąc, chciałbym – nie ma pana premiera, za- nieczność jej wymiany na walutę europejską w sytu- tem na ręce jego przedstawicieli – złożyć życzenia acji, kiedy ogromna większość transakcji międzyna- może nie tyle szczęścia, bo szczęście bywa zawodne, rodowych Polski jest realizowana w ramach strefy a fortuna kołem się toczy, co po prostu wytrwałości euro, pociąga za sobą określone koszty. Kto korzysta w realizacji tych wszystkich zamierzeń, dlatego że z tytułu tych kosztów, komu płacimy prowizję za za- jakby z klimatu dyskusji w tej sali wynika, iż bardzo mianę euro na złote i złotych na euro? Oczywiście wielu posłów nie daje wiary temu, że rząd będzie zde- płacimy te prowizje bankom. A z ust przedstawicieli terminowany na tyle, żeby realizować swoje zamie- opozycji usłyszeliśmy propozycje, żeby opodatkować rzenia. Panu posłowi Dornowi gotów jestem szybciutko banki, że to banki zarabiają na kryzysie, podczas gdy na karteczce to policzyć, że zejście długu do poziomu cierpi normalny obywatel. Jeżeli w tym jest rzeczy- 52% w przyszłym roku jest możliwe. Pan poseł w swo- wiście prawda, to może powinniśmy zastanowić się, ich rachunkach oczywiście popełnia ten błąd, że bie- czy nie jest to najprostszy sposób, żeby ukrócić trosz- rze realne tempo wzrostu, a nie nominalne, które kę zyski banków, które powstają tylko z tego tytułu, powinniśmy tu uwzględniać, bo to wzrost nominalny że są dwie różne waluty. Mogę zresztą podać kolejny PKB pozwala wyrastać z długu, tak jak to nazywa przykład tego, że utrzymywanie odrębnych walut jest nauka, ekonomia. Dziękuję państwu. (Oklaski) po prostu kosztownym luksusem. Pani posłanka Szy- dło mówiła o tym, że płacimy wysokie rentowności na naszych obligacjach i podała, że na przykład Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Słowacy czy Słoweńcy płacą niższe rentowności. Oni płacą niższe rentowności, dlatego że mają Dziękuję panu posłowi Rosatiemu. euro, w związku z tym w wypadku ich obligacji nie O zabranie głosu proszę pana posła Janusza ma już ryzyka kursowego. Oni zarabiają na tym oczy- Śniadka, Prawo i Sprawiedliwość. wiście określone pieniądze. Łatwo policzyć, że w Pol- sce, skoro na przyszły rok nasze potrzeby pożyczkowe wynoszą 170 mld zł, gdybyśmy mieli podobną sytu- Poseł Janusz Śniadek: ację jak Słoweńcy czy Słowacy, moglibyśmy zarobić ok. 4 mld zł tylko na niższych kosztach obsługi dłu- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! gu. A więc my się w tej Izbie powinniśmy zastana- Pan i wielu ludzi z pana środowiska odwołuje się czę- wiać, czy w interesie Polski jest zachowanie naszej sto do „Solidarności”. Odwołują się, bo pełne prawo własnej waluty, czy raczej dołączenie do innych i wpro- do tego dają im ich biografie. Cieszę się, że nawiązu- wadzenie wspólnej waluty, ale proponuję posługiwać ją do tych ideałów, do tych wartości, bo „Solidarność” się argumentami. Jeżeli chcemy mieć własną walutę, prócz wielkiego wołania o wolność to również walka a ja rozumiem takie stanowisko, to powiedzmy Pola- o sprawiedliwość społeczną i wielkie wołanie o obec- kom otwarcie, że to kosztuje nas 20 mld zł rocznie i że ność krzyża w życiu publicznym. Nie byłoby „Soli- jesteśmy gotowi wszyscy zrzucić się na pokrycie tego darności”, nie byłoby wolnej Polski bez Jana Pawła kosztu. II, bez polskiego Kościoła. (Oklaski) Dlatego dzięku- Była też mowa o tym, że w ciągu ostatnich kilku ję panu premierowi za słowa wypowiedziane dzisiaj lat zadłużenie Polski zwiększyło się w sposób bardzo w obronie krzyża. znaczny. Oczywiście, jest to prawda, ale dobrze było- Pan prof. Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamen- by to pokazać na tle sytuacji w innych krajach Unii tu Europejskiego, niedawno w okolicznościach zwią- Europejskiej. Na 27 państw w Unii Europejskiej dług zanych z trzydziestą rocznicą pierwszego zjazdu „So- publiczny w 20 z nich wzrósł w większym stopniu, to lidarności”, która przypadała w tym roku, w hali znaczy więcej niż o 10% PKB, niż w Polsce, w tym Olivia wypowiedział takie słowa: Platforma Obywa- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 92 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Janusz Śniadek Obrona stałego miejsca pracy, stałego zatrudnie- nia jest polską racją stanu. Dzisiaj nie usłyszałem telska jest najlepszym gwarantem realizacji progra- tego w exposé pana premiera. Zresztą jest wiele in- mu „Solidarności”. Dla mnie były to bardzo prowo- nych rzeczy, których nie usłyszałem, i nie to, co usły- kujące słowa, ale nie ukrywam, że są one również szałem, ale to, czego nie usłyszałem, niepokoi mnie wielkim zobowiązaniem dla wszystkich państwa. bardziej. Wsłuchiwałem się bardzo w wystąpienie pana pre- Pan premier mówił dzisiaj o chęci pomocy rodzi- miera, żeby znaleźć potwierdzenie prawdziwości tych nie, mówił o pewnych ulgach. One były tu już komen- słów. Test jest bardzo prosty – pan prof. Buzek jako towane. A jaka jest dzisiaj rzeczywistość polskich przewodniczący zjazdu „Solidarności” podpisywał rodzin, polskiego świata biedy, który jest, realnie ist- ten program trzydzieści lat temu. Dokładnie w poło- nieje? 17% Polaków żyje poniżej progu ubóstwa, 5% wie tego programu zapisane jest zdanie postulat: poniżej progu minimum socjalnego. Tam już się za- płaca minimalna powinna wynosić 50% płacy śred- czyna wyniszczenie biologiczne. Otóż, zamrożone od niej. To jest postulat zapisany w programie „Solidar- wielu lat kwoty progów pomocy społecznej – tu już ności” podpisanym przez pana premiera Buzka. To była o tym mowa – sprawiają, że dzisiaj w przypadku zdanie, które przed chwilą cytowałem, a mówiące wszystkich, dwuosobowych i więcej osób liczących o tym, co gwarantuje Platforma, jest wielkim zobo- rodzin, progi pomocy znajdują się poniżej minimum wiązaniem dla państwa, bo w Sejmie leży projekt egzystencji. Myślę, że jest to jedna ze spraw, które obywatelski dotyczący podniesienia płacy minimal- kładą się cieniem. Jeśli chodzi o te sprawy, to na ma- nej do 50% płacy średniej. Mało tego, dwa lata temu pie Europy jesteśmy nie zieloną wyspą rozwoju, a czar- pan premier Buzek publicznie składał deklarację, ną wyspą hańby. 43% rodzin z czwórką i większą kiedy rozpoczynaliśmy czy przyjmowaliśmy pakiet liczbą dzieci żyje w Polsce poniżej granicy ubóstwa. antykryzysowy, że rząd przedstawi publicznie algo- Takich danych mógłbym tu przytoczyć dużo, dużo rytm dojścia do płacy minimalnej na poziomie 50% więcej, całą listę. To też są fakty, które odnoszą się płacy średniej, po kryzysie oczywiście. A więc i z tego do tych odwołań do solidarnościowych rodowodów. zobowiązania, z tej deklaracji publicznej należy się Pytanie: skąd pieniądze? To się wręcz nasuwa. Ja wywiązać. wskażę na te przykłady czy te fakty, które dałyby Usłyszałem dzisiaj, że rząd będzie twardo reago- szansę, gdyby chcieć z nich skorzystać, solidarnościo- wał na wszelkie próby omijania podatków. Bardzo wego czy solidarnego rozkładania ciężarów na wszyst- ważne i potrzebne dzisiaj działanie. Informuję, że kich. Mówiłem już o dyskryminacji stosunku pracy najbardziej rozpowszechnioną dzisiaj patologią w Pol- w stosunku do samozatrudnienia, tam jest ten sześć- sce, jeśli chodzi o ucieczkę od parapodatku, pewnej dziesięcioprocentowy ryczałt za poprzedni kwartał. daniny, jest fałszywe samozatrudnianie, pleniące się Myślę, że jeśli mówimy o walce z umowami śmiecio- w Polsce, to jest gangrena zżerająca polski rynek wymi i ochronie stałego stosunku pracy, to jest to pracy. Już nie będę mówił, oszczędzę nam, bo będzie jeden z przykładów. Nie ochronimy stałego stosunku dzisiaj jeszcze niejedna do tego okazja, opowiadania pracy, nie wygramy z patologią, z rozprzestrzenia- o tzw. kontraktach w służbie zdrowia i o tym, jak niem się, tak to nazwę, tej złej monety, jaką są umo- podminowały one cały system. Tu powinno paść py- wy śmieciowe, bez zrównania, bez zniesienia dyskry- tanie: jakie są potencjalne zobowiązania zakładów minacji podatkowej stosunku pracy. Są też inne opieki zdrowotnej wobec pracowników, którzy w każ- miejsca, które to pokazują. Dzisiaj w Polsce obowią- dej chwili mogą wystąpić do sądów z roszczeniami zuje formuła, zgodnie z którą samozatrudnieni – bar- o uznanie stosunku pracy? To jest wielka tykająca bom- dzo często fałszywie samozatrudnieni – jeśli złożą ba, bomba pod całym systemem opieki zdrowotnej. taką deklarację, mogą płacić zamiast podatku docho- Powiem o innym przykładzie. Niedawno, być może dowego od osób fizycznych podatek CIT, liniowy w kontekście kampanii wyborczej, czytałem w prasie 19-procentowy. Dzisiaj w Polsce 380 tys. ludzi – to są artykuły o funkcjonującej Stoczni Gdynia, o blisko dane z ubiegłego roku – najczęściej fałszywie samo- tysiącu pracowników tam pracujących. To jest zdanie zatrudnionych, jak oceniam, zarabiających rocznie nieprawdziwe. Tam nie pracuje tysiąc pracowników, średnio 180 tys. zł, płaci podatek liniowy. To są mi- tam funkcjonuje tysiąc jednoosobowych firm, opła- liardy złotych rocznie. Te dane pochodzą z Minister- canych nie w formie wynagrodzenia, pensji, lecz fak- stwa Finansów i są bardzo dobrze znane. Pan mini- tur miesięcznych, będących zakładnikami tej sytu- ster Boni doskonale wie, że o tych sprawach od lat, acji. Ci ludzie pracują w warunkach urągających między innymi w Komisji Trójstronnej, już nie mó- wszelkim cywilizowanym normom. Jeśli chodzi o wa- wimy, lecz grzmimy. Ten kolejny obszar pokazuje, jak runki bhp, to Państwowa Inspekcja Pracy ma prawie nierówno rozkładamy ciężary w tym kryzysie. Dzisiaj żaden wgląd w to, co się tam dzieje, bo wypadkom chcemy sięgać różnymi ruchami do kieszeni osób za- ulegają nie ludzie, ale firmy. Nie tak dawno czytali- rabiających przeciętnie, a mamy ogromną sferę naj- śmy historię nie o lekarzu, ale o firmie, która zmarła bogatszych, którzy nie dźwigają solidarnie tych cię- podczas piątej doby dyżuru w jednym ze szpitali. Pol- żarów. ski rynek pracy jest chory. Ta gangrena zżera… Kolejna sprawa, o której, przyznam publicznie, (Oklaski) już dawno nie słyszałem albo prawie w ogóle nie sły- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 93

Poseł Janusz Śniadek odwracając sprawę, opłacanie duchownym ubezpie- czeń społecznych to zaledwie ułamek tego, co kler szałem, dotyczy liniowej składki na ZUS. Wszyscy rzymskokatolicki konsumuje w tym kraju, w naszym płacimy na ZUS do wysokości 2,5 średniej krajowej. kraju. Mówił pan o uldze, o zabraniu ulgi na Inter- Ci, którzy zarabiają powyżej takiej składki, już dalej net, co ma dać 600 mln zł w ciągu 4 lat. 600 mln zł, nie płacą. To sprawia, że są krezusi w Polsce, którzy które będzie skutkowało tym, że głównie dzieci i mło- na ZUS płacą parę procent swoich zarobków. To jest dzież będą pozbawieni dostępu do Internetu, a więc również temat do rozważenia. Rezygnujemy z wielu cofamy się cywilizacyjnie. Otóż zakończenie finanso- miliardów wpływów do budżetu, natomiast nie po- wania katechetów z budżetu państwa da rocznie trafimy znaleźć kilkuset milionów na pomoc społecz- 1200 mln zł (Oklaski), a przecież prymas Glemp, kie- ną, na odmrożenie progów pomocy społecznej. dy katecheza została wprowadzona, obiecywał, że Dlatego też, wracając do tego, o czym mówiłem na katecheci nie będą korzystali z budżetu państwa, że początku, Polska staje się dzisiaj europejskim i świa- to Kościół z dobroci serca w ramach swojej misji towym rekordzistą rozwarstwienia płacowego. Nie ewangelizacyjnej będzie nauczał katechezy rzymsko- ma żadnych racji ani ekonomicznych, ani moralnych, katolickiej w publicznych szkołach. żeby taką politykę państwa wspierać. Prawda to Panie premierze, co z możliwością sprzedaży nie- zgodność słów z czynami – mówił ks. Jerzy Popiełusz- ruchomości z 99-procentową bonifikatą? W skali ko. Dlatego zwracam się do wszystkich – panie pre- kraju mówimy o setkach milionów złotych. W ubie- mierze, również do pana – żeby bez wyciągnięcia ręki głym roku w Łodzi samorząd przekazał dwie nieru- do tych, którzy dzisiaj potrzebują naszej pomocy, na- chomości o wartości ponad 10 mln zł odnowione przez szej solidarności, nie odwoływać się do solidarnościo- miasto, wyremontowane przez FOŚ i doinwestowane. wych korzeni. Dziękuję. (Oklaski) Zostały przekazane Kościołowi za 1% wartości. W tych nieruchomościach o powierzchni ok. 4–5 tys. m2 miesz- ka kilkanaście osób duchownych. Kiedy po jakimś Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: czasie w Łodzi spaliła się jedna z kamienic, pani prezy- dent Zdanowska z Platformy rozkładała ręce i mówiła, Dziękuję panu posłowi Śniadkowi. że nie ma gdzie umieścić pogorzelców. (Oklaski) Głos zabierze pan poseł Roman Kotliński w imie- Panie premierze, co z opodatkowaniem księży na niu Ruchu Palikota. (Oklaski) zasadach ogólnych? Czy rolnik może mieć w swojej zagrodzie kasę fiskalną, a ksiądz nie może mieć w kan- celarii kasy fiskalnej? Dlaczego? (Oklaski) Dlaczego Poseł Roman Kotliński: państwo rezygnuje z setek milionów złotych – zapew- niam, że są to setki milionów złotych – które państwo Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Śnia- traci na cmentarzach, na obsłudze cmentarzy, na dek mówił o równomiernym rozłożeniu ciężarów kry- przekazywaniu wielu hektarów ziemi pod cmentarze zysu. Ja też będę o tym mówił w jednym aspekcie, ale parafiom rzymskokatolickim, które następnie na jakże ważnym aspekcie. Kryzys niewątpliwie stoi tych hektarach zarabiają, sprzedając działki pod gro- u bram i niewątpliwie przyjdzie choćby dlatego, że o nim by. Są to setki milionów złotych w skali kraju. Nie się mówi. mówię już o rewizji postanowień wyroków Komisji Panie premierze, kiedy przychodzi nieurodzaj, Majątkowej, co dałoby ponad 60 mld zł, więc zapo- przychodzi kryzys, dobry gospodarz bardziej dba o chu- mnielibyśmy właściwie o kryzysie. Chcemy zatem de jagniątka, chude cielątka niż o tłuste byki. Zapo- zrównania urzędników watykańskich w prawach z sza- wiedział pan objęcie duchownych powszechnym rym polskim obywatelem. Jeśli zostanie to przyjęte ubezpieczeniem społecznym, nie precyzując, czy Fun- przez Wysoką Izbę, przyniesie kilkadziesiąt miliardów dusz Kościelny, który obejmuje częściowo to ubezpie- złotych rocznie. Służymy odpowiednimi analizami. czenie – anachroniczny Fundusz Kościelny – zostanie Powiedział pan w exposé, że nie będzie świętych zlikwidowany. Klub Ruchu Palikota przygotował krów – to cytat. Pytam więc, czy będzie pan dbał 10 projektów ustaw i nowelizacji, które w pakiecie: o tłuste byki, czy o chude cielątka. Czy ważniejsze świeckie państwo zakładają to, że będą uwzględnione będą dla pana 3 mln polskich dzieci które nie dojada- już w budżecie na rok 2012. Zgłosimy je w trybie pil- ją, w tym 600 tys. polskich dzieci, które codziennie nie nym. Dotyczą one zrównania praw Kościoła rzym- jedzą ciepłych posiłków? Są to dane PCK – 600 tys. skokatolickiego z prawami innych podmiotów gospo- dzieci w Polsce. Czy ważniejsi są bogacze, którzy kon- darczych. Kościół rzymskokatolicki jest de facto sumują więcej niż te 3 mln dzieci? Mówimy o około korporacją międzynarodową. (Oklaski) 40–50 tys. osób duchownych, które de facto stanowią (Głosy z sali: Brawo!) najbogatszą w tej chwili klasę w Polsce. Projekty te dotyczą zrównania praw Kościoła, likwi- (Poseł Stefan Niesiołowski: Pasożyty, uwięzić.) dacji nadzwyczajnych ulg, zwolnień i przywilejów. Za- Cieszę się, że pan poseł Niesiołowski mnie słucha. pewne pan wie, panie premierze, że objęcie duchow- (Głos z sali: Za łagodnie, trzeba kropkę nad „i” po- nych ubezpieczeniami na zasadach ogólnych czy też, stawić.) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 94 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Roman Kotliński Kończąc moje krótkie wystąpienie, jeszcze raz chciałbym apelować do opozycji o to, abyśmy w spra- Tak, zwracam się również do pana premiera: Czy wach dotyczących walki z kryzysem współpracowali uważa pan, panie premierze, tak jak pan poseł Nie- razem, ci z prawej i ci z lewej strony. Apeluję także siołowski, że pieniądze wydane na Kościół są najle- o to, abyśmy myśleli strategicznie, a nie koniunktu- piej wydanymi pieniędzmi? Czy pan premier podpi- ralnie. Wreszcie apeluję do Polaków, aby się nie bali suje się pod tą złotą myślą? (Wesołość na sali, oklaski) mieć więcej dzieci. (Oklaski) Mam czworo wspania- Pytam: Czy Polska w dalszym ciągu przez kolejne łych dzieci. Jeżeli możesz mieć jedno dziecko, to mo- lata pańskich rządów, panie premierze, będzie waty- żesz też mieć dwójkę. A jeżeli możesz mieć dwójkę, to kański kondominium? Dziękuję. (Oklaski) możesz też mieć trójkę. (Wesołość na sali, oklaski) Ja zrobiłem swoje. (Oklaski)

Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Wicemarszałek Jerzy Wenderlich: Dziękuję panu posłowi Kotlińskiemu. O zabranie głosu w imieniu Platformy Obywatel- Dziękuję panu posłowi Godsonowi. O zabranie głosu w imieniu Prawa i Sprawiedli- skiej proszę pana posła Johna Abrahama Godsona. wości proszę pana posła Piotra Naimskiego.

Poseł John Abraham Godson: Poseł Piotr Naimski: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mieszkam w Polsce Panie Marszałku! Panie Premierze! Państwo Mi- od ok. 20 lat, doświadczyłem różnych rządów i muszę nistrowie! Wysoka Izbo! Pan premier w swoim wy- powiedzieć, że po raz pierwszy spotykam rząd i premie- stąpieniu pominął wiele rzeczy, wiele kłopotów i pro- ra, który budzi moje zaufanie i nadzieje. (Oklaski) blemów. Pominął m.in. kwestie związane z zaopa- Rozumiem prawo opozycji do krytykowania rzą- trzeniem naszego kraju w energię. To jest kwestia, du, ale w dobie kryzysu potrzeba, aby opozycja wspie- która jest w dzisiejszych czasach istotnym elementem rała i współpracowała z rządem po to, by skutecznie myślenia o państwie. Kiedy mówimy o bezpiecznym zmniejszyć negatywny wpływ kryzysu. Potrzeba, dostarczaniu energii, o bezpieczeństwie energetycz- abyśmy stanęli ponad podziałami, nie zważając na nym, to w zasadzie mówimy o bezpieczeństwie przez różnice polityczne i światopoglądowe. Potrzebujemy duże „B”, od razu o polityce zagranicznej i tym podob- działać razem. Mądry rząd w czasach kryzysu to nych sprawach, mówimy o całokształcie państwa. taki, który potrafi planować i myśleć strategicznie, Bezpieczeństwo dostaw energii sprowadza się to taki, który potrafi racjonalizować wydatki, oszczę- w zasadzie do trzech rzeczy: do produkcji prądu elek- dzać tam, gdzie można, a inwestować i dawać tam, trycznego, dostarczania tego prądu do odbiorców i bez- gdzie jest to najbardziej potrzebne. pieczeństwa dostaw surowców, które służą do pro- Propozycje rządu dotyczące racjonalizacji różnych dukcji prądu elektrycznego. Na początek zajmę się ulg uważam za mądre i racjonalne. Chciałbym tutaj tym ostatnim punktem. odnieść się do dwóch proponowanych zmian. Pierw- Prowadzi to do kwestii złóż gazu łupkowego w Pol- sza to becikowe. Wszyscy się zgodzimy z tym, że da- sce. Polska stoi przed wielką szansą, szansą zmiany wanie wszystkim bez względu na dochody jest nie- swojej pozycji geopolitycznej, geogospodarczej. Jeżeli mądre. Z zadowoleniem przyjąłem propozycję rządu przewidywania związane z eksploatacją tych odkry- w tej materii. Kolejna zmiana to ulgi na dzieci. Pro- wanych w tej chwili w Polsce złóż sprawdzą się, to pozycję racjonalizacji uważam tu za najbardziej tra- w perspektywie kilku lat staniemy się nie importe- rem, tylko eksporterem gazu w Europie. fioną. Ten instrument powinien być wykorzystywany Żebyśmy mogli osiągnąć z tego rzeczywiste korzy- do promowania i wspierania rodzicielstwa wielodziet- ści jako państwo i jako obywatele, musimy zdobyć się nych, oczywiście odpowiedzialnego rodzicielstwo. na wielki wysiłek organizacyjny, który jest związany Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy z wagi tego pro- z ustanowieniem takich regulacji prawnych, które blemu. Posłuchajmy: według raportu ONZ-owskiej pozwolą Skarbowi Państwa na sprawiedliwe i rzeczy- komisji do spraw populacji w 2050 r., przy obecnym wiste czerpanie korzyści z eksploatacji złóż łupko- stanie urodzeń w Europie, ludzie będą musieli pra- wych i wydobycia gazu. cować we Francji do 74. roku życia, w Niemczech – do Przepisy, które w chwili obecnej obowiązują, fak- ukończenia 76 lat, we Włoszech – 76,5 lat, w Hiszpanii tycznie rzecz biorąc, pozbawiają Skarb Państwa tych – prawie 77 lat. Bez tej zmiany, według tego raportu, dochodów. Na szczęście jest tak, że koncesje na wy- potrzeba będzie – słuchajcie uważnie – 701 mln imi- dobycie gazu łupkowego w Polsce nie zostały jeszcze grantów, co stanowiłoby 75% ludności. Nie sądzę, by wydane, one dopiero będą wydawane. Wydanych zo- to było najlepsze rozwiązanie, mimo że sam jestem stało ponad 100 koncesji na poszukiwania gazu. Pan imigrantem. poseł Orion Jędrysek przedstawił historię wydawa- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 95

Poseł Piotr Naimski Gdybyśmy dodatkowo chcieli przerobić ten gaz i w ogóle surowce energetyczne na prąd elektryczny nia tych koncesji. Ona jest nieszczęśliwa. Czas się w Polsce, to nie zrobimy tego, jeżeli nie zbudujemy zatrzymać, czas to zmienić. elektrowni. Problemem w Polsce nie jest walka z kli- Apeluję do rządu, do pana ministra środowiska matem, problemem są stare elektrownie. Tak należy o faktyczne ogłoszenie moratorium na wydawanie do tego podejść. Apeluję do rządu, żeby tak do tego jakichkolwiek koncesji związanych z wydobyciem podchodził. Jeśli chodzi o sprawy dotyczące pakietu gazu łupkowego w Polsce, dopóki nie zostaną upo- energetyczno-klimatycznego, nie należy ulegać reto- rządkowane kwestie legislacyjne. Uczmy się na przy- ryce, tylko na pierwszym miejscu stawiać nasze pro- kładzie innych krajów, które podchodziły do tego blemy i starać się je rozwiązywać. Druty, którymi ten problemu w ten sposób, poczynając od Norwegów, prąd elektryczny z elektrowni do odbiorców popłynie, przez Duńczyków, a kończąc ostatnio na Izraelu. To mają w tej chwili, podobnie jak elektrownie, po 70 albo jest wielkie bogactwo i to bogactwo powinniśmy za- 60 lat. Jeżeli chcemy to odnowić, to bez ustawy o in- trzymać u siebie. westycjach liniowych tego nie zrobimy albo będziemy W poprzedniej kadencji Sejmu Prawo i Sprawie- to robili 25 lat. dliwość usiłowało wprowadzić do nowelizacji Prawa Pakiet klimatyczno-energetyczny to narzucone górniczego i geologicznego poprawkę, która doraźnie Polsce narzędzie służące do odbierania nam pienię- łatałaby ten problem dochodów Skarbu Państwa. dzy, które niby dostaliśmy od Unii Europejskiej. Je- Platforma Obywatelska odrzuciła ten projekt, ten żeli w perspektywie do roku 2020 zrobimy bilans pomysł. Dzisiaj pan premier w swoim wystąpieniu tego, co Polska dostaje od Unii Europejskiej albo bę- wspomniał o gazie łupkowym – to bardzo dobrze – i po- dzie mogła dostać, i tego, co zapłacimy w postaci ha- wiedział, że liczy na to, że Polska będzie miała z tego raczu ściąganego z naszej gospodarki pod hasłem korzyści – to jeszcze lepiej – i że są przygotowane walki z klimatem – a narzędziem jest pakiet klima- przez rząd jakieś dotyczące tego dokumenty czy pro- tyczno-energetyczny – to się okaże się, że ten bilans jekty. Chciałbym zaapelować do rządu o jak najszyb- wcale nie jest dla nas taki dobry. sze przedstawienie tych projektów. Koledzy pokazują mi, że powinienem kończyć. W czasie tej kadencji Sejmu Prawo i Sprawiedli- Już, chwileczkę. wość złożyło już do laski marszałkowskiej projekt ustawy, która reguluje to, w jaki sposób Skarb Pań- W ciągu ostatnich 4 lat rząd zebrał prawie 5 mld zł stwa będzie nadzorował wydobycie gazu łupkowego dywidend od spółek energetycznych. Gdyby te 5 mld i czerpał z tego korzyści. Założenia i projekt ustawy zostało pozostawione w spółkach energetycznych, to były już przedstawiane. Chciałbym tylko pokrótce za te pieniądze i kredyty z tym związane można by powiedzieć, że kładąc ten projekt na stole, wprowa- zbudować trzy takie bloki energetyczne, jakie pan dzamy, próbujemy przekonać do przetargowego trybu premier otwierał w tym roku w Bełchatowie. udzielania koncesji wydobywczych. To jest zasadni- Wzywam do racjonalnego myślenia w tych sprawach cza zmiana. Chcemy także doprowadzić do tego, by i zaniechania takich działań, jak prywatyzacja Lotosu, dochody, jakie Skarb Państwa będzie czerpał z wy- po to, żeby załatać dziurę budżetową, albo podpisywa- dobycia gazu łupkowego w Polsce, były gromadzone nie umów z Rosjanami, które prowadzą, panie premie- na specjalnym funduszu strategicznym, o którego rze, do tego, że mamy po raz drugi zerowy zysk w Eu- użyciu decydować będzie Wysoka Izba. Wydaje nam RoPol Gazie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) się, że dochody z tego dobrodziejstwa, którym Polska prawdopodobnie jest obdarzona, nie powinny służyć (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek do doraźnego łatania dziur w budżecie. Sejmu Marek Kuchciński) Mam nadzieję, że zostaną wprowadzone z sukce- sem także regulacje prawne innego rodzaju i nie bę- dzie takiej sytuacji, jaka jest w tej chwili, że z jednej Wicemarszałek Marek Kuchciński: strony – to tylko przykład – Agencja Nieruchomości Rolnych, która jest właścicielem bardzo wielu obsza- Dziękuję panu posłowi. rów, na których znaleziono w tej chwili pokłady łup- Głos ma pan poseł Sławomir Kopyciński, Ruch ków gazonośnych, jest w stanie zgodnie z prawem Palikota. (Oklaski) przekazać użytkowanie tych terenów wyłącznie na cele rolnicze. To jest w ustawie. Równocześnie w przy- padku eksploatacji gazu łupkowego czy węglowodo- Poseł Sławomir Kopyciński: rów istnieje możliwość wywłaszczenia właściciela. Zatem Skarb Państwa będzie wywłaszczał sam sie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie premierze, bie. To jest przykład na to, że warto zrobić przegląd pana exposé rozczarowało. Rozczarowało również, tego ustawodawstwa – akurat w tym zakresie należy jak można było usłyszeć w kuluarach, pańskie kole- to do zadań ministra środowiska – i przedstawić bar- żanki i pańskich kolegów z Platformy Obywatelskiej, dzo szybko nowelizacje, które uporządkują cało- o koalicjancie z Polskiego Stronnictwa Ludowego kształt tej sprawy. chyba wspominać nie muszę, bo to jest oczywiste. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 96 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Sławomir Kopyciński …powielacie ten sam schemat. Dziś widziałem również takie oko puszczone przez pana premiera do (Poseł Jakub Szulc: Mów o sobie, Sławciu.) wyborców lewicy, do wyborców Ruchu Palikota: Zli- Pan, panie ministrze, może zaprzeczać, ale pan do- kwidujemy Fundusz Kościelny. Tylko że kiedy rok skonale wie, że w kuluarach ocena jest jednoznaczna: temu mówiłem o potrzebie likwidacji (Dzwonek) fun- najlepsze wystąpienie miał Janusz Palikot. (Oklaski) duszu, bo ustały powody formalnoprawne, na twarzy Co ważniejsze, exposé pana premiera wzbudziło premiera Donalda Tuska widziałem tylko cyniczny przede wszystkim wielki strach, wielki niepokój opi- uśmiech. Dziś, jeżeli ta propozycja jest wiarygodna, nii społecznej. Dlaczego? Dlatego że oszczędności, jeżeli pan premier zmienił zdanie w tym zakresie, które pan premier zaproponował, uderzają w 90% oczekuję od pana premiera i od pana ministra finan- polskiego społeczeństwa – w klasę średnią, w naj- sów likwidacji 6-procentowej ulgi na cele kultu reli- biedniejszych, bardzo mocno uderzają w małe i śred- gijnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. nie przedsiębiorstwa. Zamiast przeprowadzić plan To 300 mln zł na tacy, rocznie. Mam nadzieję, że nie oszczędności i rozpocząć je od siebie, a była dziś o tym zabraknie wam odwagi. (Oklaski) mowa, połączyć ZUS z KRUS-em, połączyć Agencję Wiem, że kończy mi się czas... Rynku Rolnego z Agencją Restrukturyzacji i Moder- (Poseł Rafał Grupiński: Czas się już skończył.) nizacji Rolnictwa, ograniczyć biurokrację, zlikwido- ...skończył się czas, chciałbym jednak zadać jedno wać powiaty, to rząd premiera Donalda Tuska i pan bardzo ważne pytanie. Chciałbym prosić pana pre- premier po raz kolejny chce drenować polskie portfe- miera o przedstawienie analizy skutków finansowych le, wyrywając z nich ostatnią złotówkę. (Oklaski) w odniesieniu do poszczególnych zmian, które zapro- Pan, panie premierze, zamiast rozwoju Polski ponował. Tylko wtedy, dysponując takim materia- proponuje politykę stagnacji. Ten plan, który pan łem, będziemy mogli ocenić wiarygodność pana pre- przedstawił, to właśnie polityka stagnacji. Mnie naj- miera, będziemy wiedzieć, czy to, co proponuje, jest bardziej zadziwiła w pańskim wystąpieniu manipu- przemyślane, przeanalizowane, czy są to tylko hasła lacja danymi statystycznymi. Muszę powiedzieć, że wyjęte po raz kolejny z rękawa, tak jak to miało miej- tu jest pan mistrzem. Z jednej strony ogłasza pan sce cztery lata temu, których i tak nie zrealizujecie, wielki sukces, informuje, że wzrost produktu krajo- w tym wypadku na całe szczęście. Dziękuję bardzo. wego brutto w okresie 2008–2011 to 15,4%. Jesteśmy (Oklaski) wielcy. A z drugiej strony chce pan podnieść wiek emerytalny do 67 lat, przyznając jednocześnie, w jak opłakanym stanie są dziś polskie finanse publiczne, po czterech latach pańskiej kadencji. (Oklaski) Na Wicemarszałek Marek Kuchciński: marginesie, panie premierze, tymi danymi staty- Dziękuję panu posłowi. stycznymi, z których jest pan tak dumny, którymi pan tak się chwali, nie da się zapłacić comiesięcznych Głos ma pan poseł Andrzej Dera, Solidarna Polska. rachunków. Rodzina polska tymi danymi tych ra- chunków nie opłaci, a koszty utrzymania, koszty życia w ostatnich czterech latach wzrosły o 40%. Ro- Poseł Andrzej Dera: zumiem, że ambicją tego rządu jest pobicie tego nie- chlubnego rekordu w nowej kadencji Sejmu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę gorąco, Zaskoczyło mnie w exposé pana premiera, pod- aby premier Rzeczypospolitej zadbał o Polaków, o ro- kreślę: bardzo miło, przyznanie się do winy, uderze- daków tak, jak dba o rynki finansowe i swój PR. Z expo- nie w piersi, mówię o dzisiejszej ocenie skutków wpro- sé pana premiera wynika, że koszty zaniechania wadzenia ulgi prorodzinnej, becikowego, a przecież reform przez ostatnie cztery lata rządów Platformy wielokrotnie z tej mównicy zwracaliśmy uwagę pana Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego premiera na to, że tamte ulgi były niesprawiedliwe mają ponieść przedsiębiorcy, emeryci i renciści, rol- społecznie. nicy, a po niechybnym podniesieniu podatku VAT (Poseł Jakub Szulc: My z SLD.) – tak naprawdę wszyscy Polacy. Natomiast nietknię- Zastanawiam się dziś… te zostają niebotyczne zyski banków i całego sektora (Poseł Włodzimierz Karpiński: My z SLD.) finansowego. ...co się takiego wydarzyło, że premier dopiero po Szanowni Państwo! W celu wzmocnienia PR i oce- czterech latach się obudził, doszedł do tych wnio- ny sektora finansowego, zapewne przez zupełny przy- sków. Odpowiem na to pytanie. W tamtym okresie, padek, dzisiaj przed godz. 12 rozpoczęła się interwen- w tamtym czasie interes Polski, sprawiedliwość spo- cja Banku Gospodarstwa Krajowego na rynku walu- łeczna przegrały z interesem wyborczym Platformy towym, aby wzmocnić złotówkę. I tu jest pytanie Obywatelskiej, bo zawsze mieliście jakieś wybory podstawowe. Po co to zostało zrobione? Z jednego i jakiś powód (Oklaski) – wybory do europarlamentu, prostego powodu – po exposé premiera złotówka wybory prezydenckie, wybory samorządowe. Zabrakło umocniła się. Jednak, szanowni państwo, to jest zwy- wam odwagi. Dziś, powołując rząd Platformy Obywa- kłe kuglarstwo i proponuję go w polityce nie upra- telskiej, rząd dla Platformy, a nie dla Polski… wiać. Dziękuję bardzo. (Oklaski, gwar na sali) (Poseł Jakub Szulc: W ocenie skutków regulacji.) (Głos z sali: Brawo.) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 97

Wicemarszałek Marek Kuchciński: ją salwy śmiechu, a gdy gasną, to słyszymy, że to jest zasługa ludzi. Chcę pokazać na tym przykładzie, że Dziękuję panu posłowi. gdyby nie ta ciągła deregulacja w zakresie funduszy Głos ma pan poseł Adam Szejnfeld, Platforma unijnych, gdyby nie te konsekwentne działania na Obywatelska. rzecz upraszczania przepisów, polskie gminy, polscy przedsiębiorcy z powodu gąszczu wszystkich przepi- sów i procedur nie wydobyliby pieniędzy z Unii Eu- Poseł Adam Szejnfeld: ropejskiej. Jest to więc zasługa ich, ale także rządu, który upraszczał przepisy. Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Wysoka Izbo! W kontekście budowania stabilnej Jak dowodzą fakty, wyniki gospodarcze i stan nasze- i silnej Polski w centrum Europy, o którym wspo- go rozwoju w Polsce, zbudowaliśmy w ostatnich la- mniał dzisiaj pan premier Donald Tusk, fundamen- tach bardzo dobry system, jeśli chodzi o wzrost go- talną sprawą było i jest zwiększenie bezpieczeństwa spodarczy. (Wesołość na sali) W latach 2008–2010 energetycznego kraju. Jeden z moich przedmówców w trakcie światowego kryzysu gospodarczego, kiedy także podnosił ten temat. Rząd przyjął w minionej kraje Europy Zachodniej – te słowa skieruję do pana kadencji dokument pt. „Polityka energetyczna Polski posła Suskiego, którego tak to rozbawiło – przeżywa- do roku 2030”, w którym zapisano działania niezbęd- ły recesję, w Polsce było odwrotnie. Poziom skumu- ne do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, lowanego wzrostu produktu krajowego brutto prze- m.in. budowę gazoportu w Świnoujściu. Czy się go kroczył 15% wobec średniego poziomu wzrostu w Unii buduje? Buduje się. Czy nowy rząd będzie realizował Europejskiej wynoszącego 0,4%. Można się śmiać, tę inwestycję? Będzie. Mowa jest o budowie co naj- można mieć poglądy polityczne, ale w ekonomii nie mniej dwóch elektrowni atomowych. Realizowany da się oszukać faktów. 15 jest większe niż 0,4. Koniec, jest program energetyki jądrowej? Realizowany. Roz- kropka. budowa magazynów gazu oraz konieczność rozbudo- Wysoka Izbo! Oczywiście na nasz narodowy, pań- wy i modernizacji infrastruktury wytwórczej i prze- stwowy, wspólny sukces składa się wiele działań. syłowej energii elektrycznej. Czy tego się nie robi? Przede wszystkim to pracowitość Polaków, zarad- Robi się. Mamy za sobą oddanie już dwóch wielkich ność przedsiębiorców, ale nie można abstrahować magazynów gazu, kolejne pięć się buduje. Budujemy także od dobrego zarządzania państwem przez rząd, przejścia transgraniczne, będziemy wiązać się z sys- w tym naprawiania złego prawa, tworzenia progra- temem energetycznym Unii Europejskiej, co będzie mów antykryzysowych i klimatu prorozwojowego. wzmacniać i budować nasze bezpieczeństwo energe- Mało dzisiaj w Wysokiej Izbie mówiono o fundu- tyczne. szach unijnych i ich wpływie na nasz rozwój. Nato- Zadania te są więc systematycznie realizowane. miast bardzo ważne było i nadal jest skuteczne wy- Jestem przekonany, iż skutecznie będą kontynuowa- korzystywanie tychże funduszy, dzięki czemu Polska ne przez nowy rząd. Dlatego apele pana posła Naim- obecnie jest europejskim liderem w wykorzystaniu skiego nie są konieczne, ale cieszę się, że i państwo środków unijnych, wyprzedzając w tym zakresie dostrzegacie potrzebę działań w tym zakresie. Hiszpanię i Niemcy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istotnym działa- (Poseł Anna Paluch: Wstrzelił się pan w porę do- niem w minionych czterech latach było również przy- branocki.) spieszenie prywatyzacji. W roku 2008 rząd przyjął To też są fakty, które można sprawdzić, biorąc pod plan prywatyzacji, który zawiera listę ponad 800 pod- uwagę nie fakty, które pani poseł może ma w głowie, miotów z niemal wszystkich sektorów gospodarki. ale po prostu dane z Unii Europejskiej. To oni nam W tym listę spółek strategicznych oraz spółek prze- zazdroszczą tych sukcesów, a nie my im. Oczywiście, znaczonych do przekazania samorządom. W roku to było możliwe dzięki temu, że przeprowadziliśmy 2008 przychody z prywatyzacji wyniosły 2,3 mld zł. szeroki proces upraszczania procedur. Zniesiono m.in. Patrzę na pana ministra, czy zgadzają się dane, któ- ograniczenia w pozyskiwaniu zaliczek przez firmy re posiadam. W roku 2009 było to już 6,5 mld zł, starające się o dotacje i przyspieszono zwroty wydat- w 2010 r. – ok. 22 mld. W roku, który jeszcze się nie ków, np. w przypadku dużych firm, gdy inwestycje zakończył, plan wynosi 15 mld zł. Dotychczas zakoń- przekraczały 25 mln zł bądź 50 mln zł. Znowelizowa- czono ponad 450 projektów prywatyzacyjnych i nadal no też ustawę o zasadach wspierania polityki rozwoju. trwa realizacja ponad 320 projektów. Na giełdzie Dzięki temu wprowadzono szereg udogodnień dla pod- z sukcesem zadebiutowało wiele spółek, m.in. PZU, miotów starających się o dotacje dla swoich firm z Unii ENEA, Bogdanka, Tauron, Giełda Papierów Warto- Europejskiej. Wprowadzono m.in. zakaz zmiany zasad ściowych. To jest wielki sukces pana ministra i bar- konkursu w trakcie jego trwania czy zmiany wytycz- dzo dobrze, że zadania, jakie stały przed rządem, nych w trakcie realizacji projektów. który ustąpił, zostały zrealizowane, a następne, te Dlaczego o tym mówię? Dlatego że oczywiście na trwające, będą wykonywane przez kolejnego mini- co dzień słyszymy, że rząd w tym nie ma żadnego stra. Istotne w tym procesie jest to, że wzięli w nim udziału. Wszystko w Polsce bierze się z nieba. Gdy udział także sami Polacy. Ponad 800 tys. osób zaku- mówi się o dobrych efektach, to oczywiście wybucha- piło akcje firm, o których mówiliśmy. To jest kolejna 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 98 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Adam Szejnfeld uwagę wszystkich, tylko przedsiębiorców, których jest prawie 10 razy mniej niż podatników w Polsce. dziedzina gospodarki, która powinna być tak samo Wprowadzenie kultury oświadczeń zamiast za- dobrze, jak do tej pory, prowadzona, kontynuowana świadczeń – czyż to nie jest fundamentalna zmiana, przez nowy rząd. wręcz filozoficzna, ustrojowa, nie tylko czysto praw- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ważną sprawą, nicza? A wprowadzenie normą prawną, a nie dyrek- której pan premier Donald Tusk poświęcił wiele uwa- tywą, procedurą, pragmatyką służbową – chciałbym gi w swoim exposé, jest skuteczne eliminowanie ba- to podkreślić, bo podnosił pan, że trzeba wprowadzić rier, jakie napotykają przedsiębiorcy. Jak wiemy, rząd to do polskiego systemu prawa, to więc oświadczam, Donalda Tuska dobrze wykorzystał minione 4 lata, że od 1,5 roku to obowiązuje – zakazu żądania przez jeśli chodzi o stymulowanie wzrostu gospodarczego, urząd dokumentów, które może sam pozyskać z ad- obronę naszej gospodarki przed skutkami kryzysu, ministracji publicznej? A jak w takim razie określić, a także deregulację w polskim prawie. Co do tego jeśli nie budowaniem państwa zaufania do obywa- ostatniego, udało się znieść lub zmienić setki ustaw tela, przepisy, które dają prawo składania kopii? i tysiące przepisów. Nigdy tego w Polsce nie było wolno. Siedzi tutaj na Dzisiaj, gdy dokonujemy programowego otwarcia przykład pan były wojewoda wielkopolski. Czy pa- nowej kadencji, warto podjąć się choćby skrótowego, mięta taką możliwość – żeby można było przynieść syntetycznego podsumowania, bilansu zamknięcia kopię? No nie. Jeśli ktoś nie miał oryginału – tylko w tej dziedzinie, zwłaszcza że było to poruszane oryginał się liczył – to musiał iść do notariusza w kilku istotnych wystąpieniach, łącznie z przemó- i kopię potwierdzić za zgodność z oryginałem. Tego wieniem pana przewodniczącego Palikota. Zresztą już nie ma, nie wolno tego żądać, można przynieść pan przewodniczący Palikot szczególną uwagę po- kopię, kserokopię, fotokopię, cokolwiek. Dlaczego? święcił nie tylko deregulacji, ale czemuś ważniejsze- Dlatego że wychodzimy z założenia, iż obywatel nie mu, z czym się zgadzam, mianowicie budowaniu re- chce oszukać państwa, bo to jest wreszcie jego pań- lacji zaufania państwa do obywatela i obywatela do stwo. Państwo, które my tworzymy, to jest państwo państwa. Zawsze mówiłem, że to jest fundamentalne. obywateli i dla obywateli. A wiążąca interpretacja (Oklaski) Ale państwo nigdy nie zdobędzie zaufania prawa, którą rozszerzyliśmy? Kiedyś dotyczyła wy- obywateli, póki samo nie wykaże się zaufaniem do łącznie podatków, teraz wszystkich obowiązków nich. Pan przewodniczący Palikot zaprezentował publicznoprawnych. Mało tego, jest ona powiązana swój pogląd, krytykując rząd, a nie chwaląc, co mnie z czymś, czego pan też się domaga, a co już obowią- bardzo zdziwiło. Który gabinet przed rządem Donal- zuje, a więc dorozumianą zgodą administracji, czy- da Tuska, przed rządem koalicyjnym Platformy Oby- li milczącą zgodą. Jeśli składam wniosek i nie otrzy- watelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego doko- muję odpowiedzi w ciągu 30 dni – o tym mówi prawo nał tak rewolucyjnej zmiany w zakresie budowania – oznacza to, że urząd, do którego złożyłem wniosek, zaufania państwa do obywateli? Ja nie znam, nie pa- wyraża zgodę. Czy to nie jest budowanie państwa miętam. Nawet nie systemowych, kompleksowych zaufania do obywatela? zmian, które wprowadziliśmy, ale nie pamiętam ta- W ostatnich 4 latach wprowadziliśmy dla przed- kich pojedynczych przepisów, pojedynczej ustawy. siębiorców ułatwienia na przykład w zakresie podej- Pamiętam natomiast – mógłbym cytować, ale nie mowania, a szczególnie prowadzenia działalności będziemy na to marnować czasu – setki takich, które gospodarczej. Dobrym przykładem może tu być zasa- udowadniały, że państwo nie ufa obywatelom, że pań- da: zgłoś i działaj. I znowu zwrócę się do pana prze- stwo traktuje obywatela jak potencjalnego przestęp- wodniczącego Palikota. Niejednokrotnie, nie tylko cę. Jeszcze gorzej, traktuje tak przedsiębiorcę. Tak dzisiaj, na różnych konferencjach słyszę właśnie ten było zawsze, przez 18 lat przemian w Polsce, zaczęło postulat – należy wreszcie wprowadzić zasadę: zgłoś się zmieniać w 2007 r. i działaj. Chcę więc powiedzieć, że ona obowiązuje od Kilka przykładów, żeby nie powiedzieć – dowo- 2009 r., dokładnie od marca 2009 r. Podobnie z kwe- dów. To przecież my wprowadziliśmy, panie przewod- stią ułatwienia prowadzenia czy zakładania firm niczący, instytucję domniemania uczciwości, a więc przez stosowanie zasady zero okienka. Od lipca bie- kompletnie odwróciliśmy relacje między państwem żącego roku, a więc od 5 miesięcy już obowiązuje a przedsiębiorcą. Mało tego, dotyczyło to nie tylko zasada zero okienka. Nie trzeba w ogóle wychodzić przedsiębiorców, lecz wszystkich obywateli, ponieważ do żadnego urzędu, wystarczy w domu wklikać do ta instytucja została wprowadzona ustawą Ordyna- swojego komputera dane i za darmo, bo znieśliśmy cja podatkowa, czyli odnosi się do wszystkich podat- opłaty, za darmo zarejestrować firmę lub zmienić ników w Polsce, ponad 25 mln ludzi. Państwo polskie dane w rejestrach. – obowiązuje to od 2 lat – mówi podatnikom, 25 mln Radykalnie ograniczyliśmy zakres kontroli. Ja nie ludzi w tym kraju: ufamy tobie. (Wesołość na sali) Są znam wszystkich krajów na świecie, nie we wszyst- wymierne efekty tego, panie pośle Suski, proszę kich byłem i nie czytałem wszystkich przepisów zwrócić uwagę na niezależne dane, które pokazują, wszystkich krajów na świecie. I z tym zastrzeżeniem że tylko w 2010 r. z tego tytułu 1,5 mld zł zostało powiem, że tylko w Stanach Zjednoczonych są takie w kieszeniach przedsiębiorców. Nie brano tu pod przepisy, jak w Polsce. Gdzie indziej są gorsze. Tak 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 99

Poseł Adam Szejnfeld sprawiedliwości i egzekucji należności. Przykładem może być sąd elektroniczny, rejestracja od początku radykalnie ograniczyliśmy instytucję kontroli przed- przyszłego roku spółek z ograniczoną odpowiedzial- siębiorców w Polsce, że oprócz Stanów Zjednoczonych nością w ciągu 24 godzin. Znieśliśmy też obowiązek – zastrzegam, według mojej wiedzy – nie ma takiego posługiwania się numerem REGON, a w działalności przypadku w świecie, a mimo to zarzucacie nam, że pozagospodarczej – również numerem NIP. Tego już za słabo deregulowaliśmy albo wcale nie deregulowa- nie ma i nie trzeba tego używać, stosować. liśmy prawa gospodarczego. Pytam: Czy to nie jest Oczywiście do tej pory nie wszystko udało się zdą- budowanie państwa zaufania do obywatela, kiedy to żyć zrobić. To jest zadanie dla nowej ekipy, nowego samo państwo ogranicza się i ogranicza swoje insty- rządu i nowego parlamentu. Na przykład nie znowe- tucje kontrolne w kontrolowaniu przedsiębiorców? lizowano w zakresie wystarczającym prawa pracy, No, to jest właśnie budowanie zaufania. Samoogra- nie przyjęto nowych rozwiązań w zakresie wsparcia niczenie to jest idea, która nam przyświeca – koalicji działalności gospodarczej przedsiębiorców za granicą i rządowi. czy też nie uchwalono ustawy o inwestycjach celu Zmieniliśmy też przepisy ustawy o rachunkowości, publicznego, o czym tu dzisiaj była mowa. Ale na to by łatwiej i taniej małe firmy realizowały swoje obo- jest właśnie kolejna kadencja. wiązki wobec fiskusa. Ustanowiliśmy partnerstwo To, co niewątpliwie czeka na konieczne rozwiąza- publiczno-prywatne, też oczywiście kolejny dowód bu- nie, to kompleksowa reforma systemu stanowienia dowania państwa zaufania do obywateli. Poprzednia prawa. Proces legislacyjny powinien bowiem przebie- ustawa, ta przyjęta za PiS-u, to był właśnie dokument gać sprawnie, tak by tworzone prawo było czytelne udowodniający, jak państwo nie wierzy i nie ufa swoim i transparentne. Liczba zmian prawa i nowych prze- obywatelom i jak bardzo ogranicza im możliwości. My pisów powinna być mniejsza, a cała procedura uchwa- to wszystko odwróciliśmy do góry nogami, dokonali- lania ustaw winna w sposób bardziej podmiotowy śmy otwarcia. Każdy z każdym może się dogadywać uwzględniać prawa partnerów społecznych do udzia- jak chce, byle w granicach prawa. łu w konsultacjach. Cieszy więc deklaracja, jaką Zmniejszyliśmy reglamentację administracyjną w swoim exposé złożył pan premier Donald Tusk, za- działalności gospodarczej, czyli ilość, uciążliwość powiadając zmiany w tej dziedzinie. Kwestią niecier- koncesji, zezwoleń i pozwoleń. Z dużą przyjemnością piącą zwłoki są procesy inwestycyjne. By się lepiej, to podkreślam, bo nie ma spotkania – tu też nie było szybciej i skuteczniej rozwijać, potrzebujemy zmian wystąpienia, które by nie było poświęcone deregula- w prawie planowania przestrzennego, w Prawie bu- cji – na którym by nie mówiono, że trzeba ograniczyć dowlanym oraz w prawie środowiska naturalnego. ilość koncesji, zezwoleń i pozwoleń. A ja tylko ciągle (Poseł Anna Paluch: Właśnie, a co z obietnicami?) błagam i proszę, żeby pokazać, które jeszcze, bo Na to zwrócił także uwagę pan premier Donald wszystko, co do tej pory było możliwe, a o co do nas występowały organizacje gospodarcze, podjęliśmy i zro- Tusk. Zapowiedział on skrócenie czasu uzyskiwania biliśmy. Jeśli jeszcze coś jest pominięte, to proszę to pozwolenia na budowę do 100 dni w przypadku du- pokazać, nie mówić ogólnie: koncesje, tylko powie- żych inwestycji i 60 dni w przypadku mniejszych dzieć: tą, tą i tą. Wtedy na pewno będziemy mogli inwestycji. Inną sprawą konieczną do podjęcia jest wspólnie to zrobić, a jak nie wspólnie, to zrobimy to rynek pracy. Potrzebne są w tym zakresie przepisy sami. wprowadzające większą elastyczność w stosunkach Dużym osiągnięciem jest także zlikwidowanie pracy, a także przeniesienie norm antykryzysowych walutowości prawa dewizowego oraz wprowadzenie do prawa stale obowiązującego. Równie ważne i po- ułatwień w swobodnym przekształcaniu firm, np. trzebne są zmiany w prawie podatkowym wprowa- spółdzielni czy przedsiębiorstw osób fizycznych. Do- dzające większą jasność i transparentność tych ustaw. konaliśmy depenalizacji polskiego prawa gospodar- Niebagatelnym wyzwaniem staje się również podjęcie czego, radykalnie zmniejszając odpowiedzialność inicjatyw legislacyjnych mających ograniczyć szko- karną i finansową. Wprowadziliśmy prawo do kasa- dliwość powstających w gospodarce zatorów płatni- cji. Tego nigdy nie było. Znieśliśmy lub zmniejszyli- czych. To jest szczególnie istotne w sytuacji nadcho- śmy wysokość większości opłat za działalność. To dzącego kryzysu w Europie i groźnych skutków dla bardzo istotna zmiana. Równie ważne są zmiany Polski. w prawie podatkowym, jak choćby trzykrotne skró- Wysoka Izbo! Całość pozytywnego efektu deregu- cenie okresu zwrotu podatku VAT. Jeszcze niedawno, lacyjnego możemy osiągnąć tylko i wyłącznie przez chyba tydzień temu, słyszałem na tej sali postulaty, zmiany w działalności administracji publicznej. Dla- że trzeba trzykrotnie skrócić termin zwrotu. To jest tego optymizmem musi napawać powołanie nowego dowód na to, że w ogóle nie śledzicie państwo tego, resortu – Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. co sami, razem z nami, zmieniacie. Ze 180 dni skró- Nic nam bowiem po nawet najlepszych przepisach ciliśmy to do 60 dni, a postulat jest powtarzany prawa, jeśli nie będziemy posiadali nowoczesnej, w kółko. Wprowadziliśmy ulgi inwestycyjne dla ma- sprawnie działającej administracji, jeśli nie będziemy łych firm – 400 tys. zł na firmę. Nie bez znaczenia są stosowali nowoczesnych technik i technologii komu- także zmiany dotyczące gospodarczego wymiaru nikacji oraz przesyłu danych. Te decyzje pana pre- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 100 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Adam Szejnfeld Urzędu Statystycznego – powołuję się tutaj na wy- dawnictwo „Stan zdrowia ludności polskiej w 2009 r.” miera Donalda Tuska należy więc także ocenić jed- – wynika, że 55% osób w wieku 50–59 lat źle ocenia noznacznie pozytywnie. swój stan zdrowia, a w wieku 60–69 lat źle ocenia Podsumowując, Wysoka Izbo, należy uznać, iż swój stan zdrowia aż 72% Polaków. Komu zatem chce wszystkie podjęte do tej pory działania rządu, a przede pan premier przedłużyć wiek emerytalny? Ja nie wszystkim zawarte w exposé pana premiera Donalda kwestionuję potrzeby wydłużenia wieku emerytalne- Tuska zapowiedzi kolejnych inicjatyw w swoich dłu- go, oczywiście dla tych, którzy chcą, a przede wszyst- gofalowych konsekwencjach będą dobrze służyły Pol- kim dla tych, którzy mogą pracować, jednak najpierw sce i Polakom. Dziękuję bardzo. (Oklaski) trzeba poprawić stan ochrony zdrowia, stan zdrowia (Poseł Janusz Palikot: Dziękuję za przypomnienie ludności. To wymaga innej niż obecna dostępności pu- moich sukcesów.) blicznych usług w zakresie ochrony zdrowia, a przede wszystkim wyższej ich jakości. Konstytucja nakazu- je równe traktowanie obywateli wobec prawa. Pro- Wicemarszałek Marek Kuchciński: pozycja wydłużenia czasu pracy pracowników, którzy dziś zbliżają się do emerytury, narusza elementarną Dziękuję panu posłowi. zasadę ochrony praw nabytych i praw w trakcie na- Głos ma pani poseł Józefa Hrynkiewicz, Prawo bywania, chociaż pan premier zachowuje tę zasadę i Sprawiedliwość. dla służb mundurowych. To jest elementarna zasada systemu zabezpieczenia społecznego. Jak pan pre- mier zamierza rozwiązać problem rent inwalidzkich Poseł Józefa Hrynkiewicz: i rent sierocych? Ile będzie wynosiła renta w systemie kapitałowym? Jak będzie wyliczana? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na exposé pana Nie ma w exposé problemu ubóstwa, choć to dziś premiera czekało dziś z nadzieją wielu Polaków. Wie- troska większości rodzin z dziećmi, rodzin wielodziet- lu nie usłyszało w pana wystąpieniu o tym, co jest ich nych, niepełnosprawnych, rolników, bezrobotnych, codzienną troską. Ponad 2 mln młodych Polaków rencistów, emerytów, ale także co piątej osoby pracu- wyemigrowało za chlebem. Nieskuteczne okazały się jącej. Polska może pochwalić się tym, że 22% naszych wezwania do powrotu. Młodzi Polacy nie wracają, bo dzieci wychowuje się w bardzo biednych rodzinach. To nie mają do czego wracać. Nie ma dla nich we wła- rekord w Unii Europejskiej. Bieda w Polsce ma twarz snym kraju, w niepodległym państwie pracy, docho- dziecka. Ale czyż osobom aspirującym do europejskiej dów, mieszkania. Nie mogą oni założyć rodziny. Dla elity, przyjmowanym na europejskich salonach wypa- całego niemalże młodego pokolenia dobrze wykształ- da dziś mówić o skrajnym ubóstwie? Czy wypada wy- conych Polaków zabrakło miejsca we własnym kraju. pominać, że świetnie sprywatyzowana stomatologia (Gwar na sali) doprowadziła do takiego stanu, że 95% dzieci 12-let- (Poseł Anna Paluch: Panowie posłowie, możecie nich na Mazowszu ma próchnicę zębów? nie przeszkadzać?) Nie ma w exposé nic o bezrobociu, tymczasem (Głos z sali: Ale to się odnosi do obu stron.) w Polsce jest blisko 2 mln bezrobotnych, a i ci, którzy Czy to ma być kolejne stracone pokolenie? wyemigrowali, wyjechali z powodu braku pracy. Nie- Z pana przedłożenia, panie premierze, wynika, że mal całe młode pokolenie jest bez pracy, młodym nie to głównie starzy ludzie mają ponieść koszty kryzysu. pomaga nawet bardzo dobre wykształcenie, ukończe- Wolnorynkowa reforma emerytalna realizowana z upo- nie kilku fakultetów. Polska na własne życzenie sta- rem prowadzi do masowej nędzy ludzi starych i nie- ła się krajem nie centralnym, lecz peryferyjnym. W Pol- pełnosprawnych. Ustawa o emeryturach kapitało- sce nie produkuje się nic ważnego, nowoczesnego, wych obniża wartość emerytury o połowę. Emerytu- a do handlowania chińskimi wytworami naprawdę ra, która jeszcze w 2008 r. wynosiła 1000 zł, w 2014 r. wystarczy byle jaka zawodówka. Małe miasta wylud- przy tym samym stażu i takich samych opłaconych niają się, młodzi ludzie uciekają od beznadziejności, składkach wyniesie 500 zł. Tak działa mechanizm nędzy, bezrobocia. Chciałabym zapytać panią mar- emerytur kapitałowych. Panie premierze, proszę to szałek: Jak żyje się na przykład w Szydłowcu, w mie- powiedzieć osobom, które przechodzą na emerytury. ście, które bije rekordy bezrobocia masowego i utrwa- Co pan premier zamierza zrobić z otwartymi fundu- lonego? szami emerytalnymi, głównym źródłem długu pu- (Głos z sali: Dawno zapomniała.) blicznego i przyczyną nędzy starych ludzi? Dla roz- Czy bezrobocie zdaniem pana premiera to pro- wiązania problemu otwartych funduszy emerytal- blem państwa, czy tylko problem bezrobotnych i ich nych nie wystarczy przecież pozbyć się z rządu pani rodzin. Jednakże ani masowe bezrobocie, ani zły Jolanty Fedak, która miała rozum i odwagę walczyć stan zdrowia Polaków, ubóstwo rodzin czy pogłębia- z lobby finansowym, z determinacją broniła praw jący się kryzys demograficzny nie są najważniejszym i interesów emerytów. Opóźnienie przejścia na eme- współczesnym problemem Polski i Polaków. Najważ- ryturę ma być źródłem wielkich oszczędności dla fi- niejszym problemem współczesnej Polski jest doko- nansów publicznych, jednakże z badań Głównego nane w ostatnich latach świadome, celowe zniszcze- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 101

Poseł Józefa Hrynkiewicz Prezes zaczął od słów, iż warto być Polakiem. Jest to bardzo ważna konstatacja, myślę, że wszyscy po- nie tego, co jest podstawą polityki. Nastąpiło miano- winniśmy być dziś dumni z tego, że jesteśmy Polaka- wicie zniszczenie prawdziwej solidarności ludzkiej, mi, choć być może myślał on o czymś innym. Warto solidarności społecznej, narodowej, zawodowej. Za- być dziś Polakiem i mieszkać nad Wisłą, bo inni chcie- miast tego nakręcana jest międzyludzka rywalizacja liby znajdować się w naszym położeniu, mieszkać wła- ekonomiczna. śnie w takim kraju, w jakim my mieszkamy, a nie (Poseł Rafał Grupiński: Same zgliszcza zostały.) w Budapeszcie. To nie jest alternatywa. (Oklaski) Cynicznie stosowane są narzędzia sprymityzowa- Jeżeli tak jest – bo to fakt, proszę zapytać innych, nej liberalnej gospodarki rynkowej. Trawestując po- to oni mówią w ten sposób, a nie my – to warto po- wiedzenie wczesnego merkantylizmu, człowiek może równać… bogacić się tylko kosztem innego człowieka, muszą (Głos z sali: Tak boicie się tego Budapesztu.) więc być biedni, żeby byli bogaci. Zamiast budowania …sytuację, w której byliśmy cztery lata temu, solidarności i spójności społecznej jest nieustające z tą, w której jesteśmy dzisiaj. Jeżeli chodzi o polską przeciwstawianie jednych grup drugim. Mnożone są siłę na arenie międzynarodowej… sztuczne konflikty między grupami zawodowymi, (Głos z sali: To katastrofa.) między miastem a wsią, regionami, pracownikami, …w Unii Europejskiej, premier powiedział dwa rolnikami, służbami specjalnymi, pracodawcami sta- zdania… rymi a młodymi. Spustoszenie w świadomości spo- (Poseł Anna Paluch: Podatki były niższe cztery łecznej jest być może odwracalne, być może, ale lata temu.) z pewnością nie dla dzisiejszych pokoleń. Przykładem …realizowany od 1989 r. kierunek polskiej poli- takiego spustoszenia jest obsesja na tle rolników. Je- tyki jest mniej więcej ten sam, ale akcenty są diame- steśmy krajem biednego chłopstwa – chciałoby się tralnie różne. powtórzyć za wieloma uczonymi, którzy analizowali (Poseł Anna Paluch: Podatki były niższe, zatrud- ten problem. Czy w walce z ubezpieczeniem społecz- nienie w administracji publicznej też.) nym rolników chodzi o ostateczne rozwiązanie kwe- Ja się nie będę z państwem przekrzykiwał, na stii chłopskiej, o czym mówiono jeszcze nie tak daw- szczęście mam mikrofon, więc mam nadzieję, że no? Czy chodzi o przekształcenie dumnych, honoro- w stenogramie na moje wyjdzie. wych gospodarzy w parobków? Co pan premier ma Jeżeli prezes mówi, że Polska stoi za drzwiami do zaproponowania starym rolnikom? Co pan ma do w ważnych momentach dla rozwoju Europy, bo rze- zaproponowania wychowującym dzieci rodzinom rol- czywiście są to kluczowe lata, dekady rozwoju Euro- ników, które nie mają przecież żadnych ulg, bo nie py, naszego kontynentu, w czym bierzemy aktywny mają dochodu? Czy w rozwiązywaniu kwestii chłop- udział, to chciałbym zapytać, gdzie prezes Jarosław skiej, czy w reformach, o których pan tu mówił, cho- Kaczyński umieścił Polskę, kiedy z powodu satyrycz- dzi o odebranie rolnikom najpierw własności, a potem ich godności? (Oklaski) nego artykułu w prasie niemieckiej zawiesił uczest- nictwo Polski w dialogu niemiecko-francusko-pol- skim w ramach Trójkąta Weimarskiego nad strate- Wicemarszałek Marek Kuchciński: gicznymi decyzjami… (Głos z sali: Taka prawda.) Dziękuję, pani poseł. …kiedy podejmowane były decyzje dotyczące wła- Głos ma pan poseł Andrzej Halicki, Platforma śnie nas, naszego położenia. Obywatelska. (Głos z sali: Do rzeczy.) Czy w tamtym momencie nie wystawił Polski za drzwi? Poseł Andrzej Halicki: Zresztą prezes Kaczyński dość często powołuje się na prasę niemiecką, nawet dzisiaj cytował… Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! (Głos z sali: To fobia.) Wysoka Izbo! Kiedy padają słowa mocne i ważne, ale Mam wrażenie, że inne tezy nie są budowane… niezasadne, to nie można przejść obok nich obojętnie. (Głos z sali: Ale gdzie jest odniesienie do exposé?) Chciałbym w dwóch, trzech zdaniach, króciutko, od- …na bazie satyrycznych artykułów w prasie nie- nieść się do słów prezesa Kaczyńskiego, bo do niego mieckiej. chciałbym adresować parę zdań. (Głos z sali: Proszę nie przeszkadzać mówcy.) (Głos z sali: Ale nie ma pana prezesa.) Ja sobie dam radę. (Poseł Anna Paluch: Przekażemy, przekażemy, (Głos z sali: Nawet się pan wyżywi.) niech się pan nie martwi.) Na pewno. Proszę o przekazanie. Chciałbym jeszcze powiedzieć o dwóch sprawach, (Poseł Anna Paluch: Tak, panie pośle, proszę się bo też nie można ich zbyć milczeniem. nie denerwować.) (Poseł Elżbieta Rafalska: Do rzeczy. Co z exposé?) (Głos z sali: Premiera Tuska też nie ma na sali.) Jeżeli pan prezes Kaczyński… 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 102 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Andrzej Halicki szukanie winnych. Europejczycy wskazują na Ame- rykanów, Amerykanie na Chińczyków i kurs waluty (Głos z sali: Rozmawiajmy o exposé premiera Tu- chińskiej. W trzecim etapie są pakiety oszczędnościo- ska, a nie prezesa Kaczyńskiego.) we i recesja. W czwartym etapie jest odejście, często ...mówi, iż dziś bardzo ważne jest to, żeby Polska odejście w niesławie. Tę drogę przeszedł pan Berlu- miała swoją siłę, głos i moc, to chcę powiedzieć, że sconi, tę drogę pojutrze zakończy pan Zapatero. Tą budowanie dystansu i sprzyjanie wszystkim, którzy drogą prowadzi nas także szef Platformy Obywatel- integracji nie sprzyjają, którzy są sceptyczni, to jest skiej. Gdy zaprowadzi nas tam, gdzie jego koledzy, to właśnie wystawianie siebie za drzwi. Jeżeli dziś tak wskaże winnych i odejdzie na jakieś inne stanowisko. istotna dla naszej skuteczności jest współpraca insty- Jednak czynniki zewnętrzne, które są tu wskazywa- tucji, takich jak Kancelaria Prezydenta z prezyden- ne jako powód polskich problemów, stanowią tylko tem na czele, rządu z premierem na czele i naszego jedną czwartą prawdy. Jest to tylko jedna czwarta parlamentu z taką reprezentacją, jaką mamy… Czy prawdy. Pozostałe trzy czwarte, które można bez- państwo pamiętacie, jakie padały propozycje? Dzie- względnie przypisać obecnemu rządowi, stanowią lenia polskiej dyplomacji na prezydencką i rządową. trzy czynniki: pierwszy – słodkie nicnierobienie, czy- Czy czytając exposé Donalda Tuska z 2007 r., nie li dolce far niente przez cztery lata, drugi – zawinio- wstydzicie się, że musieliśmy mówić o tym, iż polity- ne działania na niejako szkodę interesu państwowe- ka międzynarodowa Polski nie może być zakładni- go, publicznego, trzeci – błędy. Każdy z nich moż- kiem partyjnych interesów, instytucjonalnych spo- na egzemplifikować. rów i rywalizacji pomiędzy tymi instytucjami? Słodkie nicnierobienie. Premier był autorem bon (Poseł Anna Paluch: O czym pan mówi? Może pan motu o nowej klasie próżniaczej, a cała Polska wie- przeczyta 130 obietnic...) działa, że jego tydzień pracy wynosi 3,5 dnia. (Poru- Taka była rzeczywistość jeszcze dwa, trzy lata szenie na sali) Powołał dwóch ministrów w kancela- temu. Dziś ta współpraca jest pełna, dobra i realizo- rii premiera, którzy nic nie zrobili, i w najistotniej- wana na rzecz polskiego interesu narodowego. szych sprawach nie zajmuje stanowiska. (Poseł Anna Paluch: …to, co naobiecywaliście (Głos z sali: Dajcie spokój. Do rzeczy.) 4 lata temu.) Do rzeczy – słodkie nicnierobienie. Przedstawili- Bardzo proszę, akapit po akapicie, nie będę przy- śmy stanowisko wobec szczytu unijnego, który miał pominał o kolejnych wyzwaniach, bo one są strate- uratować euro. Uratował na dwa dni. Prawo i Spra- giczne i rzeczywiście realizowane. Jeżeli premier wiedliwość zaproponowało redukcję całego długu Tusk dzisiaj mówi, że nie musi polskiej polityce za- greckiego o 65% i opcję dla tego kraju powrotu do granicznej poświęcać zbyt wiele uwagi, bo wszyscy drachmy. Zapytaliśmy, jakie jest stanowisko rządu widzimy, jaka jest różnica pomiędzy naszą pozycją w tej sprawie. Premier Tusk milczy, milczy jego mi- 4 lata temu a naszą pozycją dzisiaj, to ma rację. Wszy- nister finansów. Jeżeli zinterpretujemy to milczenie, scy Polacy to widzą, a ponieważ wszyscy Polacy to to nicnierobienie, to znaczy, po pierwsze, że uważają, widzą, nie musimy tego komentować. iż to nie wpłynie na naszą sytuację, po drugie, iż nie A wam radzę jedno, bo cały czas się przekrzyku- są w stanie stworzyć realnej koncepcji, nie mają kom- jemy: odejdźcie od tej doktryny, że nie damy sobie petencji ekonomicznej, po trzecie, że czekają na de- wmówić, że białe jest białe, a czarne jest czarne. To cyzję dysponenta politycznego w Unii Europejskiej. Polacy naprawdę wiedzą i tego nie akceptują, odrzu- Nie wiemy, jaka jest przyczyna. cają to. Odejdźcie od tej doktryny prezesa Kaczyń- Czyny zawinione. Wiosna 2008 r. – urzędujący skiego, bo ona się nie sprawdza, nie idźcie tą drogą, prezes Rady Ministrów mówi o haraczu w kontekście powiem, cytując klasyka. (Oklaski) abonamentu radiowo-telewizyjnego. Nie znam takiej sytuacji, ażeby urzędujący prezes Rady Ministrów dawał sygnał obywatelom, że można nie utrzymywać Wicemarszałek Marek Kuchciński: własnego państwa, można nie płacić danin publicz- no-prawnych. Dziękuję bardzo. (Poseł Anna Paluch: No właśnie.) Teraz wystąpi pan poseł Paweł Szałamacha, Pra- Następna sytuacja, bo Polacy to zrozumieli, to wo i Sprawiedliwość. stagnacja dochodów z akcyzy w roku 2008 pomimo wzrostu sprzedaży paliw silnikowych i bardzo nie- wielki wzrost wpływów z VAT. Nie mówię o wpły- Poseł Paweł Szałamacha: wach z podatków dochodowych, bo wówczas Polacy po raz pierwszy odliczyli ulgę rodzinną. To są owe Panie Marszałku! Panie i Panowie! Lektura expo- czyny zawinione. sé premiera Tuska potwierdza, że prowadzi nas tą I błędy, błędy czasami zbyt proste, takie jak zwrot samą drogą, którą przeszły inne kraje. Pierwszy etap w polityce wschodniej i atlantyckiej, deklaracja przy- tej drogi to wiele lat kiepskiego rządzenia. Drugi etap stąpienia do strefy euro, błędy premiera i jego mini- to pojawiające się problemy i pierwsze zapewnienia strów, chociażby dotyczące autostrady A2, roczne o tym, że jest dobrze. W tym etapie pojawia się też negocjacje z koncesjonariuszem zakończone fiaskiem, 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 103

Poseł Paweł Szałamacha la. W ostatnim roku liczba pasażerów dramatycznie spada. Trzeba to z powrotem uskarbowić. System następnie błąd w wyborze firmy i taki rezultat, że kolejowy musi działać właśnie jako system, a nie jako najprawdopodobniej do maja przyszłego roku auto- podzielona część sieci na terenie kraju, w której każ- strada nie dotrze do Warszawy. Błąd ministra skar- de z województw zakłada własną spółkę, bo jest nie- bu, który w styczniu 2010 r. sprzedawał 10% akcji zadowolone ze standardu świadczonego przez Prze- Polskiej Miedzi po około 100 zł za akcję. Nawet dzi- wozy Regionalne. Żeby to zrobić, oczywiście trzeba siaj, po dużych spadkach, ta cena wzrosła niemal dwa porzucić taką uproszczoną doktrynę liberalną i przy- razy i wynosi około 160 zł. Na tej transakcji Skarb znać rację Prawu i Sprawiedliwości. Państwa potencjalnie nie zrealizował dochodów rzę- Ostatnie wyzwanie, które jest do przeprowadze- du 2 mld zł. Nie wiem, czy to był pech, czy był to nia, to telefon 112. To zadanie dla ministra, który wynik złej porady, którą uzyskał minister skarbu, ale zajmie się informatyzacją i cyfryzacją. Telefon 112 ponosimy tego konsekwencje. pokazuje w pigułce filozofię rządu Platformy. Premier Sprawa infrastruktury, która nie znalazła swoje- Schetyna zrezygnował z koncepcji wdrażanej przez go miejsca w tym exposé, jest dobrą egzemplifikacją Prawo i Sprawiedliwość, jeśli chodzi o realizację pro- tej postawy. Wszystkich, przypuszczam, dziwi decy- jektu telefonu 112 w 2007 r. Po dwóch latach minister zja kadrowa dotycząca obsady tego stanowiska. Je- Miller wrócił do koncepcji opracowanej przez PiS, ale stem przekonany, że nawet w zasobach koalicji jest już nie starczyło czasu, ażeby dokonać zmian usta- przynajmniej jedna lepsza propozycja, chociażby do- wowych. To jest jedno z podstawowych wyzwań, po- tycząca posła PSL. Nie wiemy, jakie powody przema- nieważ dysfunkcjonalny telefon 112 powoduje, że wiają za wyborem pana posła Nowaka, być może po Polacy po prostu mają mniejszą szansę, ażeby po prostu fakt bliskich relacji i składania pewnych hoł- określonej liczbie minut na miejscu wypadku zjawił downiczych adresów w stosunku do premiera. się ambulans. Dziękuję. (Oklaski) Jakie natomiast są podstawowe wyzwania? Rozu- miem, że pan nie był w stanie powiedzieć o tych spra- wach. Skoncentruję się tylko na kilku uderzeniowych Wicemarszałek Marek Kuchciński: kwestiach, poniekąd interwencyjnych. Kwestia wspomnianego transportu w związku Dziękuję panu posłowi. z Euro 2012. Najprawdopodobniej nie powstanie już Głos ma pan poseł Sławomir Jan Piechota, Plat- nic takiego, co zapewniałoby tę podstawową infra- forma Obywatelska. (Oklaski) strukturę. Pomiędzy Wrocławiem a Poznaniem nie powstanie droga S5, do Warszawy nie dotrze się au- tostradą. Proponowaliśmy w kampanii specjalną ofer- Poseł Sławomir Jan Piechota: tę przewozową kolei, uruchomienie co najmniej 4 par dodatkowych pociągów pomiędzy głównymi miasta- Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! mi kraju i specjalną ofertę skierowaną do kibiców. To Wysoki Sejmie! Realność programów, planów, dekla- jeszcze można zrobić, jest jeszcze pół roku. W prze- racji, wszelkiego rodzaju obietnic można i należy ciwnym wypadku właśnie w okolicach Wrocławia oceniać na podstawie realnych dokonań, wcześniej- i Poznania oraz na tych wszystkich drogach dojazdo- szych działań, wcześniejszych osiągnięć. Pan premier wych będą piekielne korki. W sobotę rano przejazd powiedział o skumulowanym wzroście gospodar- właśnie tą drogą, o której wspomniałem, zabiera trzy czym, czyli o tym naszym wielkim sukcesie, z które- godziny. go wszyscy możemy i powinniśmy być dumni. Ale ten Druga kwestia interwencyjna to ryzyko utraty wielki sukces Polski oznaczał także dla konkretnych 1,2 mld euro na koleje. Chodzi o te środki, które są ludzi żyjących w naszym kraju bardzo konkretne zabudżetowane i przeznaczone na kolej, ale polski zmiany w ich osobistej sytuacji. Warto to przypo- rząd zawnioskował o przesunięcie ich na drogi. Jeże- mnieć, bo ten nasz wielki wspólny sukces może być li nic nie zrobimy, to 1 stycznia 2014 r. Komisja Eu- źródłem siły, by zmierzyć się z zadaniami, które sto- ropejska po prostu je zabierze. Proponujemy wyjście, ją przed nami. Wiem, że wielu trudno tego słuchać, czyli powołanie krajowej spółki taborowej wzorem bo trudno uwierzyć w te liczby, trudno uwierzyć w te rozwiązania przećwiczonego w Niemczech – land fakty. Ale warto o tych faktach pamiętać, nawet bu- Dolna Saksonia powołał taką firmę – a następnie dując te swoje najczarniejsze i nieprzychylne dla rzą- zakup za te prawie 5 mld zł taboru, który byłby na- du scenariusze. stępnie leasowany przewoźnikom, tak żeby stworzyć Przeciętne wynagrodzenie w roku 2007 wynosiło realny rynek taboru kolejowego w Polsce. To jest pra- 2700 zł. W tym roku wynosi 3360 zł. Taka jest zmia- wie 300 nowych składów, które można ulokować na w ciągu tych 4 lat. Wynagrodzenie minimalne w polskich fabrykach i które zmienią zasadniczo ob- w roku 2007 wynosiło 936 zł i stanowiło 34,8% śred- raz Przewozów Regionalnych. Trzeba naprawić błąd, niego wynagrodzenia. W tym roku minimalne wyna- trzeba się przyznać do tego błędu, którym było prze- grodzenie wynosi 1386 zł i jest to prawie 42% śred- kazanie spółki Przewozy Regionalne 16 marszałkom, niego wynagrodzenia. Warto o tym pamiętać. Skut- co oznacza, że w zasadzie ta spółka nie ma właścicie- kiem wzrostu dochodów poszczególnych osób był wzrost 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 104 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Sławomir Jan Piechota Wiele zrobiliśmy, ale przed nami konieczność od- ważnej kontynuacji: to oczywiście w dużym stopniu wpływów do Narodowego Funduszu Zdrowia, a więc kwestia zapewnienia dostępu do edukacji również wzrost potencjału budżetu, który finansuje ochronę dzieciom o szczególnych potrzebach, to także ciągłe, zdrowia. W roku 2007 w NFZ zgromadzono 38,8 mld konsekwentne wspieranie aktywności zawodowej, zł. W tym roku to jest 58 mld zł. To są fakty. zwłaszcza aktywności zawodowej osób niepełno- Wielokrotnie podnoszono tu kwestię biedy, zubo- sprawnych, to wreszcie konsekwentne zmierzanie do żenia emerytów i rencistów. Tu też warto popatrzyć ratyfikacji przez Polskę Konwencji Narodów Zjedno- na fakty. W roku 2006 średnia emerytura wynosiła czonych o prawach osób niepełnosprawnych. Mówiąc 1310 zł, w połowie tego roku średnia emerytura wy- o tych rozwiązaniach, które mają usuwać bariery, nosi 1800 zł. Średnia renta inwalidzka dla osób warto też jednak pamiętać, że niektóre szczególne z tytułu niezdolności do pracy w roku 2006 wynosiła uprawnienia tak naprawdę obracają się przeciwko niecałe 990 zł, w połowie tego roku wynosi 1335 zł. ludziom, którym podobno mają służyć. Takim przy- To są fakty. Można tym faktom nie wierzyć, ale to są kładem jest choćby indywidualne nauczanie. Kiedyś fakty, warto o nich pamiętać, snując wizję naszej myśleliśmy, że będzie to droga, dzięki której każde przyszłości. Szczególnie zaś cieszy – to znowu niezbi- dziecko będzie mogło mieć dostęp do edukacji, sie- ty fakt mający ścisłe powiązanie z kwestią emerytur, dząc w swoim domu. Dziś wiemy, że jest to pewnego wieku emerytalnego – że przewidywana średnia wie- rodzaju ostateczność, że jeżeli naprawdę nie ma in- ku życia mężczyzn w tym roku w Polsce to ponad nej możliwości dla dziecka, to dopiero wtedy powin- 72 lata, średnia życia kobiet – ponad 80 lat. I tu widać no być uruchamiane indywidualne nauczanie, bo ten rozziew, który powstaje między momentem odej- tylko obecność wśród rówieśników, taka codzienna ścia na emeryturę a okresem, przez który jest wypła- aktywność buduje w tym człowieku świadomość na cana emerytura. Dzisiaj już wielokrotnie była o tym przyszłość, że jest pełnoprawnym uczestnikiem ży- mowa, że jeżeli ten okres się tak wydłuża, to nie ma cia społecznego. siły: albo obniża się wysokość emerytury, albo trzeba Innym przykładem nadmiernego uprzywilejowa- drastycznie zwiększyć opodatkowanie pracujących, nia, które obracało się przeciwko ludziom, było ist- by utrzymać obecny poziom emerytur. nienie do niedawna automatycznie skróconego czasu pracy dla niektórych osób niepełnosprawnych. Z góry W polityce społecznej ważnym wyznacznikiem mówiliśmy, że nie wolno im dłużej pracować. Przez myślenia jest traktowanie osób szczególnie zagrożo- to wielu pracodawców nie chciało zatrudniać takich nych wykluczeniem, natrafiających na szczególne ludzi, bo mówili, że nie sposób zapewnić funkcjono- trudności. Taką grupą są bez wątpienia osoby nie- wania firmy, nawet jeżeli pracodawcą był urząd. pełnosprawne, to jest ponad 5 mln obywateli naszego W tym miejscu dochodzimy do kwestii, która dla kraju. W ciągu ostatnich czterech lat przestano spraw społecznych jest fundamentalna: tylko poprzez wreszcie osoby niepełnosprawne traktować wyłącz- pracę możemy budować dobrobyt i bezpieczeństwo nie w kontekście medyczno-socjalnym, a zaczęto je poszczególnych ludzi, rodzin i całego społeczeństwa. traktować jak pełnoprawnych obywateli naszego kra- Kluczem do tej sytuacji jest zapewnienie warunków ju. Drobnym, ale jakże znaczącym symbolem tej wspierających zatrudnienie i aktywność. I tu znowu zmiany jest to, że dzisiaj przemawiam do państwa liczby, którym oczywiście możemy przeczyć, ale takie z tego miejsca, nie zaś z jedenastego rzędu, mówiąc są prawdziwe liczby. Pracujących w roku 2005 było do państwa pleców i z tyłu państwa głów. (Oklaski) w Polsce 14 116 tys. W tym roku było to prawie To cztery lata temu premier obiecał, że wspólnie spo- 16 mln. W ciągu tych 5 lat liczba osób pracujących wodujemy, że polski parlament będzie dobrym przy- w Polsce wzrosła o ponad 1800 tys. kładem dla wszystkich. Demokrację budują takie Te pozytywne tendencje na rynku pracy są jednak gesty, takie symbole, bo inaczej te słowa i deklaracje cały czas wystawiane na zagrożenie przez kryzys, pozostaną puste. Przez te cztery lata nie tylko Sejm przez tę burzę, która w tej chwili przetacza się przez uwolniliśmy od barier, ale doprowadziliśmy do tego, Europę. Rezerwy aktywności ciągle tkwią w grupie że w ostatnich wyborach wszyscy obywatele, również osób starszych oraz osób niepełnosprawnych. Ta ak- ci, dla których dotarcie do lokalu wyborczego zawsze tywność wśród jednej i drugiej grupy wzrasta, ale stanowiło problem, wreszcie mogli na równych pra- nadal wzrasta w stopniu niewystarczającym. A więc wach w nich uczestniczyć. (Oklaski) Wśród tych fun- nadal musimy dokładać starań, by nie tylko umożli- damentalnych zmian jest także zmiana ustawy o służ- wiać to tym osobom, ale też mobilizować i motywo- bie cywilnej, dzięki której realne staje się zatrudnie- wać je do większej aktywności. nie osób niepełnosprawnych w administracji publicz- Szczególnym problemem na rynku pracy jest nej. To także zrównanie rent olimpijskich dla meda- ogromne bezrobocie wśród osób młodych. Oczywiście listów zwykłych igrzysk i igrzysk paraolimpijskich. jest dla nas marną pociechą, że bezrobocie wśród Wiele można takich przykładów przedstawiać. Są to młodych w Polsce jest ponad dwukrotnie niższe niż realne, konkretne małe kroki, ale te małe kroki skła- w Hiszpanii, bo cudze problemy nie umniejszają do- dają się na ten wielki dystans, jaki przebyliśmy przez kuczliwości problemów, których doświadczają młodzi ostatnie cztery lata. ludzie w Polsce. Pewnie jednym ze źródeł jest niedo- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 105

Poseł Sławomir Jan Piechota oczach, ale także oceny wcześniej wprowadzonych rozwiązań, by były one jak najbardziej skuteczne. pasowanie wykształcenia, jakie wielu młodych zdo- Podstawą tej kontynuacji, dobrą podstawą tej kon- było przez ostatnie lata, do realnych potrzeb rynku tynuacji jest sprawdzona koalicja Platformy Obywa- pracy. Tylko że można powiedzieć, iż to mleko już się telskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Tak jak rozlało, ci młodzi już zakończyli edukację, mają róż- przed czterema laty z zaufaniem i otwartością wita- ne dyplomy i certyfikaty, a jednak nie znajdują pracy. liśmy panią minister Jolantę Fedak, tak teraz z taką A więc przed nami zadanie polegające na tym, jak im samą otwartością liczymy na rzetelną, bliską i stałą pomóc, żeby wreszcie odnaleźli to swoje miejsce na współpracę z nowym panem ministrem pracy i poli- rynku pracy. Oczywiście brak pracy dla młodych tyki społecznej, ale też deklarujemy otwartość na i niepewność co do stabilności zatrudnienia to jedne inne środowiska i na krytykę, by tworzyć rozwiąza- z głównych przyczyn problemów demograficznych. nia efektywne, a przy tym posiadające społeczną ak- Dla osób nieradzących sobie samodzielnie w życiu ceptację. ważny jest sprawny system pomocy społecznej. Waż- Na koniec trzeba powtórzyć i cały czas o tym pa- ne, by działania podejmowane w tym zakresie i świad- miętać, że tylko praca i dochody z pracy mogą być czenia, zwłaszcza te finansowe, służyły przywraca- podstawą dobrobytu i bezpieczeństwa, tak pojedyn- niu samodzielności, a nie uzależniały ludzi od pomo- czych osób, jak i całych rodzin oraz całej naszej cy społecznej. Nie chcemy tych ludzi ubezwłasnowol- wspólnoty narodowej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niać, tak jak przez lata czyniono właśnie z osobami niepełnosprawnymi, wmawiając im, że tak naprawdę ich miejsce jest na rencie, a nie na rynku pracy. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Cały czas zatem trzeba intensywnie przeciwdzia- łać wykluczeniu społecznemu, a szczególnie jest to Dziękuję panu posłowi. ważne w dzisiejszych czasach kryzysu. W tym zakre- Teraz głos ma pan poseł Jan Krzysztof Ardanowski, sie ważna, wręcz nie do przecenienia jest rola orga- Prawo i Sprawiedliwość. nizacji pozarządowych oraz działania z zakresu eko- nomii społecznej. Szczególne wsparcie potrzebne jest dla seniorów, również tych, którzy zakończyli już ak- Poseł Jan Krzysztof Ardanowski: tywność zawodową. Dlatego tak ważne jest wsparcie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje koleżanki dla uniwersytetów trzeciego wieku oraz innych form i koledzy poruszyli już wiele kwestii dotyczących wy- samoorganizacji i aktywności seniorów. głoszonego exposé. Chcę zatem bardzo krótko skon- Służyć temu w dużym stopniu może i już służy centrować się na sprawach, którymi żyję przez całe prosty 1%. Przypomnijmy: to właśnie ten rząd odważ- swoje dorosłe życie, na sprawach wsi, dotknąć ocze- nie, w bardzo niepewnych czasach uprościł procedurę kiwań, nadziei, marzeń, ale również obaw mieszkań- przekazywania 1% na rzecz organizacji obywatelskich. ców polskich obszarów wiejskich. Efekt był lawinowy. Wpływy organizacji pozarządo- Wieś oczekiwała, że premier w swoim exposé doda wych z tytułu tego 1% wzrosły z ok. 100 mln do 300 mln. otuchy, wleje trochę nadziei w serca i rozwieje chociaż W tym roku wpływy organizacji pozarządowych prze- część obaw gromadzących się na horyzoncie. Nieste- kroczyły już 400 mln zł. To są przecież pieniądze bu- ty pan premier raczył nie odnieść się właściwie do dżetowe, bo to nie jest darowizna. To jest procent żadnej ze spraw dotyczących rozwiązań strategicz- podatku, który jest przekazywany organizacjom po- nych. Może konstrukcja exposé nie pozwala na to, by zarządowym, których działalność ma oczywiście poruszać sprawy dotyczące 40% polskiego społeczeń- ogromną wartość społeczną. stwa mieszkającego na obszarach wiejskich. Może nie Nowe czasy wymagają poszukiwania nowych, pozwala mówić o rolnictwie, tym dziale gospodarki, efektywnych rozwiązań, które będą jeszcze skutecz- którego znaczenie – ku zdziwieniu bardzo wielu – ro- niej służyć osiąganiu ważnych celów społecznych. śnie, szczególnie przy regresie, a nawet upadku wie- Wiele z obecnych rozwiązań okazuje się bowiem lu innych działów gospodarki. w praktyce niewystarczająco skutecznych. W polity- Nie usłyszeliśmy o wyrównywaniu warunków ży- ce społecznej państwa ważne jest, byśmy tworzyli cia na obszarach wiejskich w stosunku do dużych mechanizm sprawnej stałej współpracy oraz spójnych miast, choć właściwie wszystkie wskaźniki pokazują działań służb zatrudnienia i służb społecznych. Waż- gorszą jakość infrastruktury technicznej i społecznej, ne jest też współdziałanie administracji rządowej wyposażenia w dobra cywilizacyjne gospodarstw do- z samorządami oraz organizacjami obywatelskimi, mowych oraz dostępu do usług publicznych na wsi w tym także z organizacjami pracodawców. i w małych miastach. Nie usłyszeliśmy, jak zapewnić Potrzebujemy zatem odważnej kontynuacji. Tę od- samorządom terytorialnym dochody na realizację ich ważną kontynuację rozumiemy właśnie jako poszu- zadań czy choćby na współfinansowanie inwestycji kiwanie nowych, nierutynowych rozwiązań, bo takie z programów unijnych. Wiele samorządów rezygnuje są czasy. Uważamy, że ta odważna kontynuacja wy- np. z ubiegania się o środki unijne choćby na słynne maga także obserwacji dokonujących się zmian, któ- schetynówki. Miało być exegi monumentum, a wyszło re w tak szybkim tempie dokonują się na naszych jak zwykle. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 106 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Jan Krzysztof Ardanowski Wysoka Izbo! Zastanawiałem się na koniec, co mogłoby być mottem planów rządu wobec rolników. Nie usłyszeliśmy, czy w dalszym ciągu będzie re- Przychodzi mi na myśl cytat z Dantego – napis na alizowana lansowana przez poprzedni, stary-nowy bramie piekieł – porzućcie wszelką nadzieję, wy, któ- rząd Platformy i PSL-u szkodliwa, wręcz zabójcza dla rzy tu wchodzicie. Dedykuję ten cytat jako motto małych miast i wsi koncepcja polaryzacji i dyfuzji. przede wszystkim politykom PSL. Jestem zszokowa- Nie usłyszeliśmy, czy wieś może liczyć na wsparcie ny, że klub PSL, jak to wynika z wypowiedzi prze- finansowe w ramach polityki spójności, a nie tylko wodniczącego, akceptuje taką politykę wobec wsi. w ramach polityki rolnej. Było wiele wypowiedzi na temat koncyliacji, ponad- Rząd Prawa i Sprawiedliwości zostawił oprzyrzą- partyjnych rozwiązań strategicznych, szukania kon- dowanie prawne, akceptowane przez Komisję Euro- sensusu i kompromisu. Jestem tego zwolennikiem, pejską, pozwalające na wzmocnienie rozwoju wsi ale w wypowiedzi pana premiera, w exposé pana pre- środkami polityki spójności. Na marginesie, pan pre- miera tej koncyliacji nie dostrzegłem. Czy wieś ma mier wielokrotnie rozmijał się z prawdą, myląc poli- być zatem chłopcem do bicia, by pan premier mógł tykę spójności z drugim filarem wspólnej polityki wykazać twardość i determinację w szukaniu rolnej, ale to zapewne, jestem o tym przekonany, oszczędności? Wieś na to sobie nie zasłużyła. Dzię- wina niekompetentnych doradców, a nie celowy za- kuję bardzo. (Oklaski) bieg wyborczy. Nie usłyszeliśmy, jak zwiększyć dochody w rolnic- twie, pamiętając o utrzymującym się dysparytecie Wicemarszałek Marek Kuchciński: rodzin rolniczych i nierolniczych. Nie usłyszeliśmy, dlaczego fiaskiem, ba, klęską zakończyło się mówie- Dziękuję. nie o wyrównywaniu dopłat bezpośrednich. Stanowi- Głos ma pani poseł Iwona Śledzińska-Katarasiń- sko Komisji Europejskiej z 12 października nie pozo- ska, Platforma Obywatelska. stawia właściwie żadnych złudzeń. Mimo wypowiedzi pana premiera i jego ministra w kampanii wyborczej polscy rolnicy będą nadal gorzej traktowani w ra- Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: mach tej samej Unii. Jak w tym kontekście traktować Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! wypowiedź pana premiera z godz. 12, myślę o exposé, Przyznaję, nie spodziewałam się, że ta debata będzie że intencją rządu jest, aby być w centrum Europy, być aż tak pouczająca. Po pierwsze, przynoszono na tę realnym, głównym graczem na scenie europejskiej, mównicę plotki z kuluarów, jak to plotki, interesują- a nie znaleźć się na marginesie, na peryferiach albo ce. Po drugie, dowiedziałam się, że znaczna część poza Unią Europejską? osób zasiadających w tej Izbie właściwie nic nie wie, Co zostało z tego snu o potędze? Nie usłyszeliśmy, tak jakby żyła w innej rzeczywistości, w innej Polsce. dlaczego rząd koniecznie chce uszczęśliwić Polaków Przytaczane fakty i dane nie mają nic wspólnego organizmami GMO, próbując per fas et nefas, wpro- z rzeczywistością i prawdą. Jest to rzeczywiście dość wadzić uprawy roślin GMO do Polski, choć najważ- pouczające. niejsze kraje rolnicze Unii, w tym Niemcy i Francja, Na przykład od pana prezesa Kaczyńskiego do- wprowadzają zakazy uprawy GMO, pokazując ich wiedziałam się, na co wydawać pieniądze, komu te szkodliwość. Czy rząd ulega naciskom międzynaro- pieniądze zatrzymać, ale już nie bardzo dowiedzia- dowych koncernów nabijających sobie kabzę kosztem łam się, gdzie są te pieniądze, skąd je wziąć. Z pomo- konsumentów i rolników? Pytań można postawić cą pospieszył co prawda pan przewodniczący Palikot, więcej: o stan oświaty na wsi, w tym oświaty rolni- ale nie jestem pewna, czy rachunki obu panów się czej, niszczenie doradztwa rolniczego, rozrost admi- zgadzają. nistracji, w tym wzrost zatrudnienia w agencjach (Poseł Anna Paluch: Ale cienka ironia.) rządowych. Problemów na wsi jest wiele. Co usłysze- Chyba. Od razu jednak zastrzegam, takiej plotki nie liśmy z ust pana premiera? Usłyszeliśmy, że rolnicy słyszałam, chyba że w tych kuluarach powstała jakaś zostaną obłożeni składką zdrowotną, bo zdaniem nowa koalicja, o czym nie wiemy. (Gwar na sali) rządu gospodarstwo 6-hektarowe przynosi dochody, Żeby może przejść z kuluarów na salę, pozwolicie którymi trzeba się podzielić z państwem. Usłyszeli- państwo, że powrócę do tematu debaty, czyli do expo- śmy, że zostanie wprowadzony podatek dochodowy sé premiera Donalda Tuska. w rolnictwie, poprzedzony obowiązkową rachunko- Słyszałam komentarz, który nawet w pierwszej wością. Usłyszeliśmy, że docelowo rząd odejdzie od chwili mnie zaniepokoił. Premier mówił – to był taki KRUS-u, mimo że oddzielne systemy zabezpieczenia komentarz – prawie wyłącznie o finansach, gospo- społecznego dla rolników z powodzeniem funkcjonu- darce i polityce społecznej. A gdzie reszta? I tu się ją w wielu krajach Europy i świata, a KRUS w Polsce zastanowiłam, właściwie komu i czego zabrakło. działa dobrze. Mało pan premier powiedział o wsi Przed chwilą dowiedziałam się, że nie było obszerne- i rolnictwie, a wydaje się, jeżeli chodzi o intencje tego go fragmentu poświęconego rolnictwu. Ale przecież rządu, że pod adresem wsi powiedział bardzo dużo. rzeczywiście pewnie nie o to tylko chodzi. Tylko że, 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 107

Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska cie premier Donald Tusk podpisał pakt dla kultury gwarantujący, poza wieloma bardzo ciekawymi roz- szczerze mówiąc, po wysłuchaniu tego exposé nie wiązaniami, ten mityczny 1% wydatków na kulturę miałam wrażenia niedosytu, a wydaje mi się, że je- z budżetu państwa. Takiego paktu nie podpisał nig- stem osobą, która już parę exposé w życiu słyszała dy żaden z obecnych tu, jak gdyby po drugiej stronie, i chyba zareagowałabym jakoś emocjonalnie, gdyby premierów. Zgadzam się, bo też nie lubię pustych okazało się, że to było zbyt ubogie. Może więc nie słów, że to wszystko nie wystarczyło i nie wystarcza, miałam poczucia niedosytu, ponieważ mam nieco by odrobić wieloletnie zaniedbania. Ale to było i jest lepszą pamięć od głównych krytyków tego rządu. Pa- w programach wieloletnich, w strategiach opracowa- miętam bowiem o reformie szkolnictwa wyższego, nych do roku 2020 czy 2030. To wszystko jest. Dys- która już się dokonała i teraz tylko pozostaje nam kutujmy więc o faktach, a nie o mitach. Oby ta dys- czekać na efekty, zresztą już namacalne. Efektem ma kusja nie kojarzyła się z publicystyką periodyku, być właśnie taki system kształcenia, który będzie nie który, jak widzę, staje się organem trzeciej siły w na- tylko rozwijał młodych ludzi, ale przyniesie znacznie szym Sejmie. większą pewność znalezienia po studiach ciekawej Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przy- pracy. Pamiętam też o centrach naukowo-badaw- pominam podstawowe fakty z niedawnej przeszłości, czych rozwijających badania własne i nawiązujących bo wydaje mi się, że nasi oponenci zapominają, jaka współpracę z ośrodkami naukowymi za granicą. Pa- jest różnica między mówieniem, co przychodzi im miętam o wprowadzonych zasadach współpracy na- z ogromną łatwością, a działaniem, które z natury uki z biznesem. To jest wszystko faktem. Pamiętam rzeczy jest trudniejsze. Pozostaje jednak pytanie, czy o promocji młodych naukowców. Ba, już nie tyle pa- ta reszta, i tu się zgadzam z prezesem Kaczyńskim, miętam, co widzę tłumy szturmujące wejście do Cen- która jest esencją tożsamości każdego narodu, zga- trum Nauki Kopernik i wiem, że na pewno nie będzie dzam się także z przewodniczącym Palikotem, jest to pierwsza i ostatnia tego typu inwestycja. Tak więc, podstawą budowy kapitału społecznego zaufania. tak na marginesie, pragnę uspokoić pana prezesa Czy ta reszta była obecna w exposé? Ja odpowiadam Kaczyńskiego, że zmywak to był być może atrakcją twierdząco. Jeśli ktoś rozumie, w jakich czasach 6 lat temu. Dzisiaj zagranica poszukuje polskich in- przyszło nam teraz działać, ten wie, że kryzys zawsze formatyków, a tych kształcimy znakomicie. w pierwszej kolejności dotyka najuboższych, a następ- Multum nieporozumień czy też niedostrzeżenie nie tych, którzy egzystują dzięki budżetowi i finan- w exposé premiera tego wątku odnosi się również do som publicznym. Czyli właśnie kryzys, prawdziwy spraw kultury. Tym razem ubolewał nad tym pan kryzys, może dotknąć naukę, kulturę i oświatę. Ale przewodniczący Palikot. Nie zacytuję tego dokładnie, my mamy plan dla Polski, o którym premier mówił ale mniej więcej powiedział takie zdanie: O kulturze, w exposé bardzo jasno i wyraźnie. Ten plan to awans jak to zwykle w Platformie, ani słowa. Powiedział to cywilizacyjny i pełnoprawna obecność państwa przy z właściwym sobie wdziękiem. Nie ma pana prezesa, europejskim stole, by posłużyć się przenośnią przy- pana przewodniczącego, ale rozumiem, że państwo wołaną właśnie przez premiera. Naprawdę, nie stać mu to przekażecie, bo teraz będzie wątek osobisty. nas na to, by znaleźć się na peryferiach głównego Wielce szanowny były kolego, ja naprawdę wiem, że nurtu przemian wykorzystujących siłę ludzkiego ro- mimo pozorów, pan w duszy jest szalenie kultural- zumu, talentu i wyobraźni. Pech chce, że pieniądze nym człowiekiem, i wiem, że kultura jest pana pasją. nie rosną na drzewach. O tym też warto pamiętać. Tym bardziej nie mogę zrozumieć, że pan nie wie, nie Jeśli więc chcemy inwestować w naukę, kulturę chce wiedzieć, zapomniał, że to właśnie rząd Platfor- i oświatę, to musimy wiedzieć, że za drzwiami czai my Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego się kryzys. I to z nim mamy walczyć. O tym było opracował i uruchomił narodowe programy „Kultu- exposé. Jestem pewna, że ta walka zakończy się na- ra+” i „Biblioteka+”. Musi pan też wiedzieć, że w mi- szym wspólnym zwycięstwem, zwycięstwem koalicyj- nionych czterech latach odmrożono inwestycje w kul- nego rządu. Chciałabym, żeby to było także zwycię- turze. Musi pan wiedzieć, bo to widać. Musi pan wie- stwo tej Izby, też wspólne, wbrew niby-faktom i niby- dzieć, że sektor kultury był liderem, jeśli chodzi o ab- -mitom. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) sorpcję środków europejskich. O tym mówiła już cała prasa, od kolorowej po czarno-białą, już nie mówiąc o telewizji i radiu. Wiadomo też, że z roku na rok Wicemarszałek Marek Kuchciński: przybywało w budżecie pieniędzy na kulturę, i to po kilka, nawet kilkanaście procent, także w tych ostat- Dziękuję, pani poseł. nich kryzysowych latach, a samorządy, które, jak mi Głos ma poseł Andrzej Duda, Prawo i Sprawiedli- się wydaje, pan przewodniczący chyba ceni, z wyjąt- wość. kiem powiatowych, wydają już 4–5 zł na każdą zło- tówkę wydawaną centralnie. Czy osiągnęliśmy stan idealny? Nie. Nawet nie dobry. Ale coś osiągnęliśmy. Poseł Andrzej Duda: To Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Lu- dowe nawiązały takie kontakty z organizacjami po- Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministro- zarządowymi i środowiskami kulturalnymi, że w efek- wie! Wysoka Izbo! Słuchaliśmy dzisiaj wystąpienia 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 108 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Andrzej Duda wiecie, był ubekiem i w ramach swoich esbeckich obowiązków zamordował tego księdza, który dzisiaj, pana premiera, exposé. Chciałbym tylko przypo- powtarzam, jest błogosławionym. Ale Fundusz Ko- mnieć, że zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej ścielny jest wielkim problemem i rzeczywiście – tak Polskiej, zgodnie z jej art. 146 to właśnie Rada Mini- jak pan premier dzisiaj powiedział – z całą pewnością strów, na czele której stoi premier, prowadzi politykę te zmiany w zakresie obowiązków emerytalnych ura- wewnętrzną Rzeczypospolitej Polskiej. tują kieszenie Polaków. Typowa retoryka pana pre- Proszę państwa, w wystąpieniu pana premiera miera Donalda Tuska. było kilka znaczących dla mnie fragmentów, zwłasz- (Głos z sali: Nie truj.) cza jeżeli zestawimy je z tym, co już widzieliśmy Ostatnia rzecz. Pan premier powiedział: 11 listo- w czasie ostatnich czterech lat. Pierwszy fragment. pada skrajna prawica i lewica, wykorzystując bandy- Pan premier mówił, że krzyż nie może służyć do ło- tów oraz niemieckich anarchistów, zaatakowały motania przeciwnika politycznego i nie można wokół święto państwowe. Proszę państwa, fakty są nastę- niego prowadzić wojny politycznej. pujące: niemieccy anarchiści, jak to pan premier po- (Głos z sali: Do rzeczy.) wiedział, byli wyposażeni w pałki, miotacze gazu Przypomnę, proszę państwa, że wojna wokół i kastety. Bandyci i niemieccy anarchiści. Kim byli krzyża rozpoczęła się od tego, że pan prezydent Bro- bandyci? Rozumiem, że bandytami byli Polacy, u któ- nisław Komorowski, prezydent kandydujący z ramie- rych tego typu wyposażenia nie znaleziono, - nia Platformy Obywatelskiej, zażądał usunięcia miast Niemcy byli anarchistami. W związku z tym krzyża sprzed Pałacu Prezydenckiego. Pan premier są usprawiedliwieni z tego, że mieli pałki i kastety. wtedy nie reagował. Czy pan premier boi się nazwać Niemców, którzy (Poseł Renata Butryn: To niesmaczne.) przyjechali urządzać burdy, po imieniu? Kogo się boi? Potem pan Janusz Palikot, nieodrodny syn pana Proszę państwa, czy człowiek wyposażony w kastet premiera Donalda Tuska, wzywał do stawiania krzy- nie jest bandytą? Otóż jest, i nazywajmy rzeczy po ża z puszek piwa. Wezwania wysłuchano. Pan pre- imieniu. (Oklaski) mier zareagował na to w taki sposób, że wypowie- (Poseł Renata Butryn: To jakiś skandal, co pan dział się: no jakżeż, przecież to bardzo dobrze, że jest wygaduje.) taki Hyde Park. Trzeba być tolerancyjnym, podejść Polityka pana premiera Donalda Tuska polegają- do tego z dystansem, obrócić to w żart. Proszę pań- ca na przymykaniu oka i mruganiu do tych, którzy stwa, wtedy zjawiły się hordy pijanej młodzieży i szar- urządzają burdy, doprowadziła do tego, że niemieccy pały modlących się… anarchiści i bandyci odważyli się tutaj przyjechać (Głos z sali: To było w exposé?) i rozbić nasze święto narodowe. Takie są, proszę pań- ...starszych ludzi. (Gwar na sali) stwa, fakty. (Oklaski) I nazwijmy ich po imieniu, bo (Głos z sali: Do rzeczy!) niemiecka skrajna lewica ma bardzo długą terrory- Szanowni Państwo! To jest właśnie polityka pana styczną tradycję. Przypomnijcie sobie państwo, jaki- premiera Donalda Tuska. Polityka mrugania okiem. mi organizacjami były RAF czy Baader-Mainhof itd. Sam pan poseł Kopyciński dzisiaj powiedział, że pan To były skrajne organizacje lewackie. premier mruga okiem. Tak, proszę państwa, pan pre- Proszę państwa, dzisiejsze wystąpienie premiera mier mruga okiem i niszczy polską tradycję, sprzyja było skandaliczne. Był to po prostu zbiór pustych niszczeniu polskiej tradycji, ideałów, które są ważne słów, tak samo jak jego poprzednie exposé, z którego dla milionów Polaków. Mruga okiem. – jak zresztą wyraźnie powiedział ostatnio pan prof. Następnym, proszę państwa, mrugnięciem okiem Gomułka w wywiadzie telewizyjnym – nie zrealizo- była – wyłapana przez pana posła Kopycińskiego wał w zasadzie niczego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) właśnie jako mrugnięcie okiem – wypowiedź doty- cząca likwidacji Funduszu Kościelnego. Pan premier stwierdził, że duchowni powinni uczestniczyć w po- Wicemarszałek Marek Kuchciński: wszechnym systemie ubezpieczeń i w związku z tym prawdopodobnie będą konieczne zmiany w konkor- Dziękuję panu posłowi. dacie. Mrugamy okiem, szanowni państwo. Mruga- Głos ma pan poseł Zbigniew Rynasiewicz, Plat- my okiem i oczywiście tolerujemy to. forma Obywatelska. Nie dalej jak kilka dni temu jedna z codziennych gazet doniosła, że morderca błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki pobiera emeryturę z państwo- Poseł Zbigniew Rynasiewicz: wych pieniędzy. I nikogo to nie interesuje. (Głos z sali: Agent Tomek.) Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoki Sej- Proszę państwa, nikogo to nie interesuje, że czło- mie! Dlaczego dzisiejsze exposé premiera Donalda wiek, który zamordował kapłana, pobiera emeryturę Tuska było dobre? Podam kilka faktów. Przecież z państwowych pieniędzy. Nie wiadomo jeszcze, bo sami państwo powiedzieliście, że gabinet Platformy nie udało się tego gazecie ustalić, czy przypadkiem Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego jest nie pobiera emerytury resortowej, bo jak państwo rządem kontynuacji. (Oklaski) W trakcie kampanii 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 109

Poseł Zbigniew Rynasiewicz ściwe przygotowanie ustaw deregulujących, właściwe podejście, poszanowanie wszystkich sektorów, i pry- wyborczej mówiliśmy, że przez następne lata chcemy watnego, i państwowego, a także tego, o czym często kontynuować to co dobre. Z lewej i prawej strony sły- mówimy, że są to organizacje pozarządowe. To spo- szymy głosy, że w Polsce w tym czasie nic nie zrobio- wodowało zrównanie wszystkich praw tych sektorów, no, nie doprowadzono do deregulacji w gospodarce, to spowodowało, że bezrobocie w Polsce, mimo kry- nie prywatyzowano firm, które w sektorze państwo- zysu, o którym mówimy, jest pod właściwą kontrolą, wym funkcjonują lub funkcjonowały najlepiej, ale jest rząd panuje nad całą sytuacją, doskonale państwo to nieprawda. o tym wiecie. To wszystko spowodowało, że gdy pa- Szanowni państwo, po przejęciu władzy 4 lata trzy się na swoje miasta, gdy patrzy się na to wszyst- temu dzięki naszym działaniom spowodowaliśmy, że ko, co dzieje się w pięknym kraju, jakim jest Polska, w samą sferę infrastruktury, o której słyszeliśmy można podawać przykłady. Modernizowany jest prze- tutaj bardzo negatywne wypowiedzi, szczególnie cież port lotniczy w Warszawie. Jeżeli państwo nie z prawej strony, udało nam się wprowadzić ponad znacie kwoty, to ją podam: to jest 1300 mln zł. Uczest- 40 mld zł unijnego dofinansowania. Tyle jest już niczy w tym resort infrastruktury, Przedsiębiorstwo w tej chwili. Było to możliwe dzięki wielu działaniom zmierzającym do tego, że zostały przyjęte ustawy, Państwowe „Porty Lotnicze” jest przedsiębiorstwem, które na to pozwalały. które funkcjonuje w strukturze resortu infrastruk- Przypomnijmy sobie pierwsze takie działania i spo- tury. Proszę nie mówić, że w ciągu ostatnich lat ten ry, które toczyły się w Sejmie, dotyczące tzw. kwestii resort nic nie zrobił. To nieprawda. 1300 mln zł – to środowiskowych. Chodziło o zupełne inne spojrzenie, jest kwota, która została wydana na zmodernizowa- które zaprezentowaliśmy, a które pozwoliłoby przyjąć nie portu lotniczego w Warszawie. Gdańsk – 400 mln zł. i wydawać te pieniądze, porozumieć się z Komisją I z prawej, i z lewej, i na środku są przecież posłowie Europejską co do tego, że generalnie możemy je również z Pomorza. Przykłady: Poznań – 330 mln zł, wprowadzić do naszego budżetu, że możemy realizo- Katowice – 700 mln, Rzeszów – 500 mln zł. Tak moż- wać inwestycje, które przygotowaliśmy. Bez tych na mnożyć. Można mówić o autostradach, można rozwiązań byłoby to niemożliwe. Przypomnijmy so- mówić również o inwestycjach w obszarze telekomu- bie cały pakiet ustaw, które uelastyczniły system nikacji, można mówić o inwestycjach kolejowych, o tym funkcjonowania polskiej gospodarki. wszystkim można mówić. W 2006 r. w Polsce zmo- Dlaczego wiele ze wspomnianych tutaj fragmen- dernizowano dwa dworce kolejowe, powtarzam: dwa tów autostrad w ogóle nie zostało rozpoczętych dworce kolejowe. 2006 r. – proszę zwrócić uwagę na w czasie sprawowania rządów przez naszych po- datę, którą podałem. Przecież resort infrastruktury przedników? Dlatego, że nie mieliście zaufania do w rządzie Donalda Tuska wprowadził specjalny pro- podmiotów gospodarczych, nie chcieliście wprowa- gram dotyczący dworców i w tej chwili modernizuje- dzić systemu koncesyjnego, broniliście się przed my 70 dworców w kraju. Wartość podpisanych umów właściwym partnerstwem publiczno-prywatnym, to 700 mln zł, i to z budżetu, proszę państwa, o któ- kompletnie zaniechaliście zmian w ustawie o zamó- rym mówicie, że jest pasywny. To nieprawda, ten wieniach publicznych. To wszystko zostało zmienio- budżet jest skonstruowany w taki sposób, że jesteśmy ne i w taki sposób przygotowane i przeprowadzone, w stanie aktywnie reagować na sytuacje we wszyst- że wreszcie mogliśmy rozpoczynać inwestycje auto- kich obszarach. To jest sukces tego rządu. Chcemy stradowe, kolejowe, rozbudowywać nasze lotniska, kontynuować, chcemy wspierać te działania. Premier o których za chwilę. Te wszystkie ustawy były przy- w swoim exposé mówił o tym, w jaki sposób opano- gotowane w czasach tamtego rządu. To spowodowa- wać finanse publiczne, żebyśmy dalej mogli mówić ło taką sytuację, że – dla porównania – w roku 1995 na modernizację polskich dróg wydano 1 mld zł, o rozwoju Polski, żebyśmy dalej mogli mówić o wyko- a w 2010 ponad 20 mld. To spowodowało taką sytu- rzystaniu środków europejskich, żebyśmy dalej mogli ację, że aktualnie realizowanych jest 155 projektów mówić o tym, że potrafimy stworzyć warunki dla indywidualnych i konkursowych, jeżeli chodzi o na- wszystkich, dla przedsiębiorców, dla tych, którzy szą infrastrukturę, i łączna wartość wszystkich funkcjonują w sferze budżetowej, dla tych, którzy podpisanych umów z wykonawcami, jeżeli chodzi funkcjonują w sferze NGO, dla wszystkich, którzy są o te projekty, na dzień 31 października tego roku to aktywni. Polska jest krajem, który na to zasługuje, 85 mld zł. a przede wszystkim Polacy na to zasługują. Dziękuję (Poseł Robert Telus: Nie wiemy, dlaczego.) bardzo. (Oklaski) Taka jest wartość wszystkich inwestycji infra- strukturalnych w Polsce, jeżeli chodzi o podpisane umowy i realizowane inwestycje. Skąd w ogóle sy- Wicemarszałek Marek Kuchciński: gnał, mówienie, że w Polsce nic się nie dzieje? To jest 85 mld zł. To jest to, co przewijało się w wielu wypo- Dziękuję panu posłowi. wiedziach moich koleżanek i kolegów posłów, nie tyl- Głos ma pan poseł Zbigniew Kuźmiuk, Prawo ko z mojego klubu, to jest praca dla ludzi, czyli wła- i Sprawiedliwość. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 110 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Zbigniew Kuźmiuk: Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Dziękuję bardzo. Izbo! Cztery problemy, bo zostało nam niewiele cza- Oczywiście pan poseł Kuźmiuk zwracał się nie su. Pierwszy. Nie ma ministra finansów, a do niego tylko do prawej strony sali, ale do całej Wysokiej ta uwaga, ponieważ przez cztery lata bardzo oszczęd- Izby. nie gospodarował prawdą, jeżeli chodzi o stan finan- Proszę bardzo, teraz głos ma pan poseł Marek sów publicznych. Doskonale wiemy, że dług publiczny Biernacki, Platforma Obywatelska. w tym czasie wzrósł o 60%. Tu były podawane różne liczby, mówiono, że to wzrosło, to wzrosło, ale w tej sprawie państwo jesteście cicho, jest zmowa milcze- Poseł Marek Biernacki: nia, a dług publiczny wzrósł o ponad 60%. Gdyby doliczyć do tego przychody z prywatyzacji i drenaż Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka dywidendy spółek Skarbu Państwa, to byłby wzrost Izbo! Na wstępie swego wystąpienia chciałbym się o 80% w ciągu czterech lat. Gdzie podziały się te ustosunkować krótko do wystąpienia pana ministra pieniądze? Dudy, które uważam za wyjątkowo niepoważne. Każ- Bierzecie państwo pieniądze z Funduszu Pracy dy obywatel, który śledził i oglądał w mediach to, co i zostawiacie samorządy powiatowe w połowie roku się działo 11 listopada, widział zdecydowane działa- bez pieniędzy na aktywne formy ograniczania bezro- nia policji, widział, że policja nie dopuściła do eska- bocia. W roku 2011 tak było, tak będzie i w roku lacji konfliktu. I też wyraźnie i jednoznacznie chcę 2012, a tu bardzo dużo mówiono o młodzieży, którą powiedzieć – dopóki będzie rządziła Platforma Oby- trzeba wyciągać ze świata bezrobocia. Przecież to się watelska, policja nie będzie zwracała uwagi na pro- nie łączy. To są działania sprzeczne. weniencję rozrabiaków, tylko na to, czy ktoś łamie Drugi obszar, ten twardy rdzeń Unii Europej- prawo, czy nie. I to chcę stwierdzić też jednoznacznie. skiej, jak rozumiem, strefa euro. Czy państwo popa- (Oklaski) trzyliście na to, co się dzieje z naszym sąsiadem, Wracając natomiast do samego exposé... Słowacją? Właśnie musiała wyłożyć 8 mld gwaran- (Poseł Włodzimierz Karpiński: Dudy już nie ma.) cji kredytowych dla znacznie bogatszej Grecji, i tyl- Ale ustosunkować się, uważam, warto, zwłaszcza ko dla Grecji na razie. Proszę sobie wyobrazić Pol- że pan Duda był ministrem. Zresztą też chcę powie- skę w tej sytuacji. Przecież to by były gwarancje dzieć wyraźnie, że 7 grudnia na posiedzeniu Komisji przynajmniej sześcio-, siedmiokrotnie większe, a więc Administracji i Spraw Wewnętrznych będziemy oma- prawie 60 mld euro byśmy musieli wyłożyć na ten wiali właśnie zdarzenia z 11 listopada, tak żeby tę pakiet pomocowy. I państwo w dalszym ciągu chce- sprawę dokładnie rozpatrzyć. cie, żebyśmy byli w strefie euro? Chcecie także, po- Exposé premiera było przede wszystkim uczciwe. pierając pakiet Euro Plus, żeby nasz budżet był usta- Było uczciwe, zostało wygłoszone w określonym mo- lany w Brukseli? Właśnie Reuters podał komunikat, mencie historycznym, w którym się znajdujemy. Nie iż rząd Irlandii zgłosił niemieckiemu Bundestagowi, chodzi mi o to, że po raz wtóry wygraliśmy wybory, że podnosi stawki podatku VAT o 2 punkty procen- że był to wielki nasz sukces, którym znokautowali- towe. Tak wygląda dziś twardy rdzeń Unii Europej- śmy swoich adwersarzy – jest to moment historyczny skiej, strefa euro. O budżetach narodowych decydu- przede wszystkim dlatego, że być może nastąpi ko- je się właśnie w Brukseli. Państwo tego chcecie lejne uderzenie bardzo dużej fali kryzysu, w Europie i chcecie do tego namówić Wysoką Izbę? przede wszystkim. Reperkusje tego kryzysu może Trzecia sprawa, proszę państwa, sprawa aktualne- odczuć Polska i polscy obywatele. Dlatego też exposé go budżetu. Mówicie: trzy projekty budżetu, a ja mó- premiera było wyjątkowe – dotyczyło przede wszyst- wię: pokażcie projekt czwarty, wreszcie prawdziwy, bo kim spraw ekonomicznych, ale przecież najważniej- te wszystkie trzy są kompletnie nieprawdziwe. szych. Było uczciwe, ponieważ premier wyraźnie I ostatnia rzecz, którą chcę poruszyć. Naprawdę mówił o tym, jakie są nasze zamierzenia. To smutne sięgnijcie do głębokich kieszeni, jeżeli chcecie, żeby zamierzenia – gdybyśmy mogli, to oczywiście nie re- ta solidarność wreszcie w Polsce zagościła. Dlaczego alizowalibyśmy ich, ale musimy, żeby doprowadzić do chronicie świat bankowy? Proszę państwa, przycho- poprawy finansów, do stabilizacji państwa i przejść dy sektora finansowego w Polsce to ponad 50% przy- suchą nogą przez czas kryzysu, tak żeby później bar- chodów całej gospodarki. A podatek dochodowy? Co dzo dobrze i skutecznie się rozwijać. I wtedy starczy szósta zaledwie złotówka z sektora finansowego pły- nam środków na inne cele, których realizacja jest nie do budżetu. I państwo nie chcecie podatku ban- konieczna. kowego? Państwo chcecie robić politykę na gospodar- Rząd pana premiera Donalda Tuska wchodzi stwach rodzinnych, na ulgach rodzinnych? To jest w nową kadencję z bardzo głęboką reformą centrum polityka solidarności? W ten sposób do niczego nie państwa. Następuje podział Ministerstwa Spraw We- dojdziemy, to nie jest solidarność. To nie jest ani so- wnętrznych i Administracji na osobny dział admini- lidarność z rolnikami, ani z rodzinami, ani z młodym stracji i cyfryzacji oraz Ministerstwo Spraw We- pokoleniem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wnętrznych. Ten podział jest podziałem fundamen- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 111

Poseł Marek Biernacki wymogów Trybunału Konstytucyjnego. Mogę zapew- nić, że nominacja pana ministra Cichockiego na sta- talnym, ponieważ ministerstwo cyfryzacji, w którym nowisko szefa MSW gwarantuje, że w tym kierunku ministrem będzie pan minister Michał Boni – i z tego będziemy dalej zmierzać. Przygotowanych jest już bardzo się cieszę – to będzie nie tylko ministerstwo, przez rząd Donalda Tuska wiele przepisów, które jak to potocznie się mówi, dla wojewodów, ale to bę- będą regulowały zmiany w zakresie dostępu do in- dzie ministerstwo, które przede wszystkim ma upo- formacji o obywatelach, które objęte są tajemnicą rządkować polską administrację, polską biurokrację, telekomunikacyjną, i ich wykorzystania, czyli przede i to nie tylko państwową, ale i samorządową, ma wszystkim chodzi o te sławetne billingi. Mogę pań- usprawnić jej działanie, ma przeprowadzić dzięki cy- stwa w tym miejscu zapewnić, że te przepisy są już fryzacji wiele procesów deregulacyjnych, które uspraw- przygotowywane, one w niedługim czasie trafią do nią szybkość działania naszej administracji, w do- Izby. Pracowaliśmy wspólnie, członkowie, posłowie brym znaczeniu biurokracji. Jest to wielkie działanie, razem z przedstawicielami rządu. Pan minister Ci- jest to wielkie wyzwanie, ale jest to też chyba jedyny chocki jest pewnym gwarantem, że te przepisy, tak odpowiedni moment, w którym możemy ten proces istotne, zostaną wprowadzone do naszego życia. zrealizować. Wiadomo, że atakuje się nas powszech- Z jednej strony mają one zabezpieczyć, tak jak pod- nie za to, że nie udało nam się do końca ograniczyć kreśliłem, prywatność obywateli, ale z drugiej strony przyrostu biurokracji w poprzedniej kadencji. Dlate- mają też usprawnić działania służb, zapewnić ich go też, dzięki konsekwencji pana ministra, konse- skuteczność. Naszym celem bowiem jest to, żeby kwencji Platformy Obywatelskiej, a przede wszyst- służby były skuteczne – transparentne, na ile jest to kim konsekwencji premiera, kontynuujemy ten pro- możliwe, dobrze nadzorowane i skuteczne. Co było ces, żeby te wszystkie mankamenty, które zauważy- jeszcze bardzo istotne w dzisiejszym exposé premie- liśmy podczas tamtych działań, teraz zlikwidować. ra? Informacja, że służby mundurowe, wojsko, Poli- Na tym właśnie polega kontynuacja funkcjonowania cja, straż pożarna, Straż Graniczna, uzyskają pod- władzy, jej skuteczność, że chcemy wyeliminować wyżki, podwyżki, których od kilku lat już nie było. błędy, które zauważyliśmy. Jest to informacja... Drugi pion to jest Ministerstwo Spraw Wewnętrz- (Poseł Janusz Palikot: Dobrze, że można pałować nych jako oddzielny resort. Wracamy do dobrej tra- opozycję.) dycji – tradycji, która jest bardzo powszechna w świe- ...bardzo istotna (Gwar na sali) dla naszego pań- cie – konsolidacji sił w resorcie siłowym, w służbach. stwa, dla służb. Chodzi o to, żeby one skutecznie mo- Wiadomo, że czas, który nadchodzi, jest to czas bar- gły działać. W żadnym wypadku nie chodzi o to, żeby dzo powszechnego w Europie zagrożenia terrory- pałować opozycję, ponieważ tego się nie robiło i nie zmem, ostatnio jest też bardzo wiele katastrof, klęsk robi, ale na pewno o to, żeby bronić przed przestęp- żywiołowych. W tym resorcie minister będzie wyraź- cami, złodziejami. I to jest cel naszych działań. nie suwerenem w sektorze spraw wewnętrznych, bę- Te informacje są informacjami istotnymi. W tle dzie odpowiadał za to w sposób jednoznaczny i czy- mamy kwestię poprawy sytuacji gospodarczej. Wia- telny oraz bezpośrednio będzie mógł skutecznie domo, że projekt ustawy modernizacyjnej też trafi do nadzorować wszystkie działania służb. Jest to odpo- Wysokiej Izby, ale tutaj to jest kwestia pewnej popra- wiedź, jak podkreślam, na zagrożenia terrorystycz- wy sytuacji finansowej państwa. Dziękuję państwu. ne, zagrożenia cywilizacyjne, które pojawiają się (Oklaski) w świecie, w Europie, oraz chodzi o skuteczne prze- ciwdziałanie zagrożeniom związanym z klęskami żywiołowymi. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Jestem bardzo rad, że na czele tego resortu stanie pan minister Jacek Cichocki. Dla mnie jest to w jakiś Dziękuję panu posłowi. sposób gwarancja, że będziemy kontynuować próby Głos ma pan poseł Krzysztof Szczerski, Prawo dokonania zmian w przepisach prawnych, żeby to i Sprawiedliwość. usprawnić, ale też żeby zabezpieczyć prawo obywa- tela do prywatności w zakresie stosowania czynności operacyjnych i rozpoznawczych. W tamtej kadencji Poseł Krzysztof Szczerski: podjęliśmy jako klub bardzo ryzykowne, ale zdeter- minowane działania. Dzięki właśnie panu ministro- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka zagra- wi Cichockiemu, dzięki ministrowi Krzysztofowi Kwiat- niczna. Bardzo przykro było słuchać tego, co mówił kowskiemu udało nam się wprowadzić ustawy, które z tej trybuny pan poseł Halicki, dlatego że przekro- całkowicie regulują nową sferę funkcjonowania – to czył on wszystkie normy obowiązujące w języku dy- jest kwestia ustawy o ochronie informacji niejaw- plomatycznym. nych, kontroli operacyjnej, jest bardzo ważna ustawa Bardzo było przykro także słuchać tego, co mówił przygotowana w ministerstwie spraw wewnętrznych o polityce zagranicznej pan premier Tusk w swoim oraz definicja korupcji stosowana przez Centralne exposé, ponieważ jedyne, co miał do powiedzenia, to Biuro Antykorupcyjne, tak żeby to dostosować do to, że będzie kontynuował dotychczasową linię poli- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 112 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Krzysztof Szczerski skiej zdecydowanie żądamy od rządu Rzeczypospo- litej, od pana premiera osobiście, deklaracji, że nie tyki miękkiej ręki. Tymczasem wszyscy wiedzą, że zgodzi się na to i nie podpisze (Dzwonek) żadnej de- wobec dzisiejszych międzynarodowych turbulencji, cyzji unijnej, która przeniesie na poziom ponadna- nowej hierarchii potęg każde odpowiedzialne pań- rodowy suwerenne kompetencje narodu polskiego stwo modyfikuje swoje strategie międzynarodowe i suwerenne kompetencje tego parlamentu, zwłasz- i tworzy nowe plany polityczne. Pan premier stwier- cza w zakresie budżetowym, w zakresie kształtowa- dził, że jedyne, co ma do powiedzenia, to to, że chce nia ładu gospodarczego i społecznego Polski, bez działać dalej tak jak do tej pory. uprzedniej zgody konstytucyjnej większości Sejmu Między PiS i Platformą jest całkowita różnica lub referendum, że pan premier Tusk nie będzie w ocenie polityki zagranicznej i w priorytetach, sto- eurotyranem, który będzie niszczył polską demo- imy tu na antypodach. Platforma napisała w swoim krację i polską wolność. Ona jest zbyt cenna. Dzię- programie wyborczym, że chce polską politykę zagra- kuję. (Oklaski) niczną realizować za pośrednictwem Unii Europej- skiej. My uważamy, że polską politykę zagraniczną powinno realizować polskie państwo wyposażone Wicemarszałek Marek Kuchciński: w sprawną, nowoczesną, kompetentną, cieszącą się prestiżem dyplomację. Dziękuję panu posłowi. Rząd w czasie swojej pierwszej kadencji uznał, że Głos ma pan poseł Jerzy Kozdroń, Platforma Oby- nie jest istotne, by Polacy nosili błękitne hełmy ONZ, watelska. pomagali stabilizować Bliski Wschód, i wycofał nasze wojska z błękitnych hełmów ONZ, że możemy dobro- wolnie zrezygnować z miejsca w Radzie Bezpieczeń- Poseł Jerzy Kozdroń: stwa ONZ – to jest pierwszy taki wypadek w historii, że państwo samo zrezygnowało z miejsca w Radzie Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! W swoim Bezpieczeństwa ONZ – że możemy nie zasiadać wystąpieniu chciałbym odnieść się do wypowiedzi w grupie G20, że możemy likwidować placówki dy- pana premiera, w której zapowiedział skrócenie cza- plomatyczne w różnych częściach świata. My uważa- su trwania procesów sądowych o jedną trzecią. my, że Polska powinna być obecna i mieć silny głos Wydawałoby się, że jest to pusta deklaracja, za- i w ONZ, i w globalnych strukturach gospodarczych, mierzenie, które nie zawsze można zrealizować, po- i w kluczowych miejscach na mapie świata. nieważ zgodnie z art. 10 konstytucji sądy i trybuna- Pan premier uznał z tej trybuny, że domaganie się ły są niezależne i nie podlegają władzy wykonawczej prawdy i odpowiedzialności od naszych zagranicznych i ustawodawczej. Władza ustawodawcza i wykonaw- partnerów to nawoływanie do wojny. A my uważamy, cza ma jednak pośredni wpływ na sądy poprzez moż- że honor i szacunek do samych siebie, ale także do liwość kształtowania procedur rządzących tymi po- innych państw, nawet tych silnych, wymaga domaga- stępowaniami, które prowadzą sądy, jak również nia się prawdy i szczerej realistycznej oceny zarówno wpływania na ustrój tych organów. Mówiąc o skró- dzisiejszych działań, jak i wydarzeń sprzed 71 lat ceniu procedury, o mitrędze sądowej, jakiej przecięt- w Katyniu i sprzed 1,5 roku, z 10 kwietnia 2010 r. ny obywatel doświadcza każdego dnia przed sądem, Pan premier uważa, że jak ktoś mu powie, że pan premier miał na uwadze dokonania minionej ka- świat jest bezpieczny i nie ma się o co martwić, to to dencji. Tutaj należałoby wspomnieć o tym, co już wystarczy. A my uważamy, że świat jest dynamiczny byliśmy w stanie zrobić. A więc zmieniono podstawo- i nie zawsze spokojny, więc liczą się tylko twarde gwa- we, fundamentalne ustawy: ustawę o prokuraturze, rancje bezpieczeństwa. ustawę o ustroju sądów powszechnych, ustawę o Kra- Pan premier wreszcie uznał, że z troski o Pola- jowej Radzie Sądownictwa, gdzie nie tylko, tak jak to ków i Polonię można uczynić oręż wyborczy, jeśli się często hasłowo mówi, oddzielono funkcję ministra dotyczy to krajów, które są od nas potencjalnie słab- sprawiedliwości, a więc władzy politycznej, od funk- sze. O sytuacji naszych rodaków w krajach silniej- cji prokuratora generalnego, ale przede wszystkim szych rząd nie tylko milczał, ale nawet nie zareago- upodmiotowiono prokuratora – on stał się gospoda- wał na import z nich bojówkarzy, którzy zakłócali rzem postępowania przygotowawczego. Drugą ważną nasze narodowe święto. rzeczą dotyczącą ustroju sądów jest to, że oddzielono My uważamy, że troska o Polskę, Polaków i Polo- biurokrację administracyjną, zarządzanie aparatem nię nie powinna być zróżnicowana. Wszędzie Polacy sądowym, od działalności stricte orzeczniczej. Wpro- powinni posiadać należne im prawa i państwo polskie wadzono do sądów menadżerów, którzy będą zarzą- powinno o nich dbać. A za działanie band ich obywa- dzać całym aparatem urzędniczym, natomiast sądom teli należą się wyjaśnienia i przeprosiny ze strony pozostanie tylko wymierzanie sprawiedliwości, a więc partnerów. orzekanie. Poza tym jeszcze jedną bardzo istotną W sprawach europejskich natomiast problem jest zmianą, jaką wprowadzono, jest okresowa ocena sę- dużo bardziej skomplikowany. Powiem tylko jedną dziów – tego nie było. Wzorem sądownictwa po- ważną rzecz na koniec. W sprawach Unii Europej- wszechnego należałoby to wprowadzić również do 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 113

Poseł Jerzy Kozdroń dzisiaj mamy. Mam nadzieję, że mając to, nowy mi- nister sprawiedliwości pójdzie tą drogą, którą nakre- administracji państwowej i samorządowej – chodzi ślili poprzednicy, rząd, a w szczególności poprzedni o okresową ocenę urzędników i pracowników. Wpro- ministrowie, minister Ćwiąkalski i minister Kwiat- wadza się zatem okresową ocenę sędziów pod wzglę- kowski. Oni nakreślili wizję, wskazali, w jakim kie- dem poziomu orzecznictwa i czasu załatwiania spraw. runku ma zmierzać wymiar sprawiedliwości. Te dwie fundamentalne zmiany ustrojowe poza W mojej ocenie i w ocenie mojego klubu istotna uchwaleniem nowej ustawy o Krajowej Radzie Są- jest przede wszystkim sprawa przemodelowania ca- downictwa, w której po prostu wprowadzono zasadę łego postępowania karnego, a w szczególności postę- dostępu do zawodu sędziowskiego innych zawodów powania przygotowawczego. Chodzi mi o ciągnące się prawniczych, gdzie mówi się, że sędzia to jest ukoro- w nieskończoność postępowania przygotowawcze, nowanie zawodu, dają podstawy ku temu, żeby sądzić, ciągnące się w nieskończoność postępowania sądowe, iż sądownictwo, wymiar sprawiedliwości, prokuratura które polegają tylko na odtwarzaniu czynności dowo- będą działać sprawnie. Ale czy tylko? Nie, w tamtej dowych przeprowadzonych w postępowaniu przygo- kadencji zmieniliśmy również procedury sądowe, towawczym. Jeszcze dzisiaj nie jesteśmy w stanie przede wszystkim procedurę cywilną, wprowadzając oderwać się od postępowania i procesu inkwizycyj- zasadę aktywnego uczestnictwa stron w procesie. Sąd nego, który tak zakorzenił się w naszej tradycji, jest arbitrem pilnującym przestrzegania terminów w naszym myśleniu prawniczym, że my tę tradycję zgłaszania wniosków dowodowych, tego, żeby nie postępowań inkwizycyjnych ciągniemy. Nie jesteśmy przewlekano postępowania. Wnioski dowodowe stron, w stanie się od tego oderwać, odrzucić tego złego my- które celowo przewlekają postępowanie, są pomijane. ślenia, myśleć nowocześnie. Patrzmy, jak jest to re- A więc mówi się: nie odstępujemy od zasady prawdy alizowane w krajach anglosaskich, gdzie upada bank obiektywnej, ale prawdę obiektywną strony muszą i w ciągu trzech miesięcy sprawcy zostają osądzeni. aktywnie przedstawić sądowi, a nie przewlekać w nie- A my w przypadku upadłości jakiegoś banku prowa- skończoność postępowanie cywilne. dzilibyśmy sprawę gospodarczą przez 5 lat, wielowąt- Następną kwestią, która w poprzedniej kadencji kowo, we wszystkich kierunkach, a potem przez na- została uregulowana, jest system rejestrowania roz- stępne 5 lat te osoby byłyby sądzone. Do postępowa- praw za pomocą audio-wideo. Wprawdzie jest to sys- nia karnego trzeba wprowadzić zasadę skargowości, tem pilotażowy, na razie obejmuje tylko sądy apela- śmiało, z odwagą. Musimy wykazać się taką odwagą, cyjne i okręgowe w sprawach cywilnych, ale mamy jeżeli chcemy usprawnić wymiar sprawiedliwości, bo nadzieję, a jest takie zarządzenie, że od 1 stycznia sprawne państwo to sprawny wymiar sprawiedliwo- obejmie również sądy rejonowe. Zatem nie będzie ści. Nie ma innego rozwiązania. Wymiar sprawiedli- mitręgi protokołowania rozpraw, nie będzie tej słyn- wości to nie tylko bezpieczeństwo powszechne pań- nej konfliktogennej sytuacji, w której strony zgłasza- ją sprostowanie do protokołu, bo sędzia co innego stwa, to jest bezpieczeństwo obywateli, to jest pew- zaprotokołował, a co innego zostało powiedziane na ność obrotu prawnego. Bez sprawnego wymiaru rozprawie. Dzisiaj będzie obiektywny dowód w posta- sprawiedliwości nie będzie nowoczesnego państwa. ci zeznań utrwalonych za pomocą audio-wideo na Musimy mieć tego świadomość. rozprawie. Chciałbym, żeby nowy pan minister raczył się Dostęp elektroniczny do ksiąg wieczystych. Teraz pochylić również nad drugą sprawa, nie tylko nad strony nie będą musiały wysiadywać w wydziałach postępowaniem karnym, nad procedurą karną, ale ksiąg wieczystych, tylko w formie elektronicznej także nad sprawami upadłościowymi. Jakoś w tym będą przeglądały księgi wieczyste, swoje i swoich parlamencie nie jesteśmy sobie w stanie poradzić kontrahentów. z problematyką upadłości konsumenckiej. Uchwala- Następna sprawa to system dozoru elektronicz- ne ustawy są nieżyciowe, nie znajdują zastosowania. nego dotyczący wykonywania kar krótkotermino- Myśmy je uchwalili. A teraz pan będzie miał okazję wych. To też jest program pilotażowy. Troszeczkę się wykazać, mój młody panie, może pan to lepiej zro- nie mamy odwagi wprowadzać pewnych śmiałych bi. Uchwalaliśmy ustawy. Tymczasem teraz trzeba rozwiązań, ale zaczynamy to robić pilotażowo. Dzi- te sprawy upadłości usprawnić. Trzeba też wprowa- siaj jest ok. 10 tys. ludzi, którzy odbywają karę po- dzić zasadę, zgodnie z którą syndyk nie może bez zbawienia wolności z zastosowaniem obroży elektro- końca żyć na trupie przedsiębiorstwa. Dopóki nie nicznej. Dotyczy to głównie sprawców małych, drob- sprzeda ostatniej deski, ostatniej łopaty, to żyje na nych przestępstw, sprawców, których po prostu nie tym trupie. W innych krajach przedsiębiorstwa upa- powinno być w zakładach karnych. Chodzi o zmianę dają, ale następnego dnia na ich miejscu prowadzona mentalności całego sądownictwa, o to, że w sprawach jest nowa działalność. Do tego musimy zmierzać, drobnych nie należy orzekać kar izolacyjnych. Od a więc do sytuacji gdy są zachowane miejsca pracy, tego są kary wolnościowe, które z powodzeniem re- jest zachowane przedsiębiorstwo, nie niszczeje mają- alizują zasadę resocjalizacji i mają zapobiegawcze, tek. Liczę na to, panie ministrze – nie widzę pana odstraszające działanie, a więc kary ograniczenia ministra Gowina – że moje supozycje zostaną uwzględ- wolności, praca na cele publiczne. To są metody. To nione. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 114 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Wicemarszałek Marek Kuchciński: osłoną czy jakąś szansą dla ludzi, którzy nie mieliby pracy w innym przypadku. Dziękuję bardzo panu posłowi. Wreszcie chciałbym powiedzieć o sprawach ma- Głos zabierze pan poseł Marcin Święcicki, Plat- kroekonomicznych, o tym, dlaczego są one takie waż- forma Obywatelska. ne, że pochłaniają masę środków. Obsługa naszego zadłużenia w ubiegłym roku to było 12% wydatków, a 17% dochodów naszego budżetu. To jest, proszę Poseł Marcin Święcicki: państwa, więcej niż stanowią wydatki na obronę na- rodową, szkolnictwo wyższe, naukę i jeszcze parę Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! innych rzeczy razem wziętych. Tyle kosztuje obsługa Wysoka Izbo! Pan premier wygłaszał dzisiaj exposé naszego zadłużenia. Zejście z tego poziomu długu na ponad godzinę, a mimo to wielu z państwa stwierdzi- niższy poziom i zmniejszenie tej obsługi uwolni środ- ło, że nie poruszył rozmaitych spraw – a to z zakresu ki na inne cele, o których tu państwo mówią. ochrony zdrowia, a to z zakresu oświaty, a to z za- (Głos z sali: Co z Kościołem?) kresu infrastruktury. Dziwię się państwu o tyle, że, Wreszcie ostatnia sprawa w tej części mojego wy- po pierwsze, jest to rząd kontynuacji, a po drugie, stąpienia, mianowicie dotycząca oprocentowania chyba państwo widzą, co dzieje się wokół. Wszystkie obligacji. Otóż nie jest prawdą, proszę państwa, to, projekty, plany, obietnice w rozmaitych krajach prze- co państwo mówią, że jest ono wysokie i że rynek wracają się, padają, w ogóle są martwą literą, jeśli finansowy nie ma do nas zaufania. Oprocentowanie nie ma równowagi makroekonomicznej. Dlatego cie- naszych obligacji w euro, czyli tam, gdzie inwestor szę się, że premier poświęcił tak wiele miejsca spra- nie ponosi ryzyka kursowego, jest niższe niż w więk- wom makroekonomicznym i skoncentrował się na szości krajów strefy euro. To świadczy o zaufaniu tych sprawach, od których zależą inne kwestie. rynków finansowych do naszej polityki makroekono- Spójrzmy na kraje bałtyckie i na to, jakich tam trze- micznej. Wreszcie dodam, że 1% obsługi zadłużenia ba było dokonać dramatycznych cięć w sferze oświa- to jest mniej więcej 7 mld zł w budżecie rocznie, a więc ty, w sektorze publicznym, w systemie rent i emery- każdy procent niżej czy wyżej ma olbrzymie znacznie tur. Tam były spadki nominalne, proszę państwa. To dla bieżących wydatków. nie to, że zatrzymano wzrost czy nie zrobiono walo- Druga sprawa. Co z tych makroekonomicznych ryzacji. Obcięto nominalne płace, pozwalniano masę rzeczy było szczególnie wzięte na warsztat przez ludzi, dlatego że sytuacja makroekonomiczna była pana premiera? Pan premier, że tak powiem, wziął rozchwiana. Grecja wali się z powodu sytuacji ma- byka za rogi, bo poruszył sprawy, których w poprzed- kroekonomicznej. nich rządach bano się w ogóle ruszać. Od 10 lat mówi (Poseł Armand Kamil Ryfiński: I my zmierzamy się o potrzebie uporządkowania finansów publicz- w stronę Grecji.) nych. Była dziura Bauca, był program Hausnera, Właśnie nie zmierzamy, panie pośle. Premier była reguła Belki, ale pewnych spraw nie udało się Włoch upadł nie dlatego, że miał jakieś problemy uporządkować, poza sprawą emerytur pomostowych obyczajowe, że toczą się jakieś procesy korupcyjne w ubiegłej kadencji tego rządu. w sądach, ale dlatego, że rynki finansowe powiedzia- Teraz premier przedstawił propozycje usuwania ły: dość takiej polityki makroekonomicznej, nie mamy przywilejów emerytalnych. Jako ekonomista uwa- zaufania, tracimy je. Ten olbrzymi ciężar obsługi żam, że mają one historyczne znaczenie z dwóch po- włoskiego długu spadłby na Unię Europejską, więc wodów. Po pierwsze, przez 10 lat, jak powiadam, trzeba było zachęcić Włochy, żeby jak najszybciej mimo takiej potrzeby, którą ekonomiści już widzieli, wprowadziły program reform. Jeśli chodzi o Hiszpa- nie ruszano tego, nie robiono, nie porządkowano. Po nię, jeszcze parę lat temu rząd hiszpański – Zapatero drugie, nie są to porządki obliczone na ratowanie się – wprowadzał w sposób nieodpowiedzialny rozmaite przed kryzysem. Nie są to porządki obliczone na jakiś świadczenia socjalne, z pożyczanych pieniędzy, z za- spektakularny efekt na koniec kadencji za 4 lata. To dłużania się. Po paru latach to wszystko odwołuje, są porządki, które w tej części finansów publicznych wycofuje się. A zatem kwestia makroekonomiczna uporządkują nam te finanse na kilkadziesiąt najbliż- jest niezwykle ważna. szych lat w części rentowo-emerytalnej, dlatego mają Odpowiem jeszcze panu posłowi Palikotowi. Gdy- one tak wielkie znaczenie. byśmy, panie pośle, nie mieli tych 15% wzrostu go- Co by było, gdybyśmy tych przywilejów nie znosi- spodarczego w ostatnich czterech latach, tylko mie- li, gdybyśmy nie podnosili wieku emerytalnego? Jesz- libyśmy taki wzrost, jaki był przeciętnie w Unii Eu- cze jedna liczba. Otóż przez najbliższe 20 lat relacja ropejskiej, czyli zero czy nawet trochę poniżej zera, liczby emerytów do liczby osób w wieku produkcyj- to bezrobocie nie wynosiłoby u nas 10% czy nawet nym bez robienia żadnych zmian mniej więcej by się 20%, to jest za dużo, to jest nadmiernie, tylko byłoby podwoiła. Co to oznacza? To znaczy, że albo trzeba wyższe, wynosiłoby tyle, ile wynosi w Hiszpanii albo obniżyć emerytury o połowę w stosunku do płac, albo nawet więcej. Tam jest 40-procentowe bezrobocie trzeba podwoić wysokość składek i wysokość dotacji młodzieżowe. Choćby z tego punktu widzenia ten z budżetu idących na dopłaty do systemu ubezpieczeń wzrost gospodarczy, który się utrzymuje, jest jakąś emerytalnych. Oba rozwiązania są fatalne, oba roz- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 115

Poseł Marcin Święcicki nii jest to 68 lat, w Szwecji – 67 lat z możliwością wcześniejszych emerytur, ale znacznie niższych. wiązania są tragiczne. Właściwie ratować się przed Francja też podnosi wiek emerytalny, więc nie robi- nimi można tylko starając się utrzymać takie propor- my tu czegoś oryginalnego, czegoś niezwykłego. Ro- cje między pracującymi a emerytami, jakie są teraz. bimy to, co inne kraje już zaczęły dawniej robić albo Temu służy stopniowe podnoszenie wieku emerytal- kraje, które są w trakcie wprowadzania tego. Holan- nego, wyrównywanie tego wieku emerytalnego, jak dia – 67 lat. również likwidowanie przywilejów. Chciałbym się odnieść do poruszanej tutaj spra- Pan poseł Palikot mówił, że tak mało było o mło- wy euro. Proszę państwa, jest rzeczywiście tak, że dzieży. Ja mam do czynienia z młodzieżą, panie pośle, w czasie tego kryzysu złotówka zdewaluowała się i młodzież się dziwi, dlaczego agent Tomek w wieku w stosunku do euro dość istotnie. To ułatwiło nasze- 35 lat dostaje taką emeryturę, a oni muszą ciężko mu przemysłowi, naszej gospodarce przetrwanie i za- pracować. (Oklaski) Oni się dziwią, dlaczego proku- chowanie konkurencyjności w stosunku do innych ratorzy w stanie spoczynku, którzy nie mają pięć- krajów, kontynuację eksportu, ale przy tej słabszej dziesiątki, też dostają po kilkanaście tysięcy złotych złotówce, jaką teraz mamy, w porównaniu z tym, co emerytury... było 3–4 lata temu, jest sprawą zasadną rozważać (Poseł Janusz Palikot: Zlikwidujmy CBA.) wejście do strefy euro, kiedy będziemy do tego gotowi, …bo wiedzą, że muszą na to płacić podatki... kiedy strefa euro również się poprawi, dlatego że to (Poseł Janusz Palikot: Zagłosujemy za.) wiąże się z dużymi korzyściami. Mówił o niektórych ...że to będzie obciążało ich małe biznesy... z nich prof. Rosati. Są też inne korzyści: nie ma ry- (Poseł Janusz Palikot: Za dwa tygodnie przedsta- zyka kursowego dla przedsiębiorców, dla inwestorów, wimy projekt likwidacji CBA.) którzy będą w Polsce inwestować na dłuższą metę, ...i ich działalność. Nie jest to więc sprawa obojęt- nie ma tego ryzyka w tym rozchwianym świecie, dla na i jestem przekonany, że młodzież pomyśli pozy- naszych przedsiębiorstw będą tańsze kredyty, po- tywnie o tych propozycjach, ponieważ oznacza to dla życzki państwowe, zadłużenie państwowe będzie nich mniejsze obciążenie. niżej oprocentowane w momencie znalezienia się Co to oznacza dla wszystkich innych pracujących? w strefie euro. Są więc istotne korzyści bycia w stre- Proszę państwa, to oznacza, że poprawia się perspek- fie euro, oczywiście kiedy ta strefa euro będzie zmo- tywa bezpiecznych emerytur na przyzwoitym pozio- dernizowana również dzięki temu sześciopakowi, mie w porównaniu do tego, co mielibyśmy bez tych który podczas naszej prezydencji został ostatecznie zmian. To nie jest obietnica, ale jak gdyby szansa uzgodniony. Można tu odpowiedzieć tym wszystkim, i przyczynek do tego, że w przyszłości emerytury dla którzy tutaj jeszcze raz wracają do tego z uporem, tych, którzy teraz pracują, i dla tych emerytów, któ- powiedziałbym, godnym lepszej sprawy, że my traci- rzy będą długo żyli, będą na przyzwoitym poziomie. my suwerenność. Proszę państwa, w dzisiejszym świe- Odnoszę się znowu do pana Palikota. Mówił pan cie odgrodzenie się od świata... Tak więc nie chcecie o tym, żeby połączyć KRUS z ZUS-em i jakie to będą państwo być w strefie Schengen, nie chcecie pań- oszczędności. stwo korzystać ze środków unijnych na rozwój in- (Poseł Janusz Palikot: 2,5 mld.) frastruktury, na dopłaty dla rolnictwa? Nie chcecie Panie pośle, ale pan nie dostrzegł, że pan premier państwo, żeby zagraniczne przedsiębiorstwa inwe- zapowiedział w swoim wystąpieniu, że KRUS w ogó- stowały u nas i tworzyły miejsca pracy? Nie da się le nam po trochu zniknie, że będzie uporządkowanie oddzielić ani budżetów, ani finansów, ani gospodar- rachunkowości finansów rolniczych, że przejdą na ki, ani ludzi od integracji z Unią Europejską. Już ogólne zasady podatkowe i że będzie wprowadzony ostatnie lata udowodniły, jak wiele Polska na tym nowoczesny system ubezpieczeń społecznych dla rol- skorzysta i jaką wielką ma szansę, jeśli będziemy nictwa zamiast KRUS-u. starali się być w centrum Europy, a nie sami oddzie- (Poseł Janusz Palikot: Ale jaka stawka?) lać się i uciekać na jakieś peryferia. To nie jest dro- Można zastanowić się nad łączeniem instytucji, ga dla nas właściwa. Mogę zakończyć tylko tym, że ale spójrzmy na sprawę zupełnie zasadniczą. Chodzi życzę, żeby te wszystkie plany i zamierzenia się uda- o to, że według tego, co premier zapowiada, KRUS-u ły, bo wówczas będzie więcej środków dla biednych, w ogóle nie będzie. więcej środków na te rozmaite cele socjalne i inne, Proszę państwa, chciałbym jeszcze odnieść się do środków, które są potrzebne. Mam jeszcze 18 minut, kwestii podnoszenia wieku emerytalnego. Otóż, po więc jeszcze przez chwilę zajmę państwu czas. (We- pierwsze, we wszystkich krajach starej Unii, poza sołość na sali, oklaski) Włochami, wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn (Poseł Robert Biedroń: O Kościele, o Kościele.) jest już jednakowy. Wiek emerytalny podnoszą kraje, Pan premier zaproponował przejście na ogóle za- które mają dużo większą dzietność niż my: Francja, sady emerytalne, panie pośle. Wielka Brytania, Szwecja. Poziom dzietności wynosi (Głos z sali: Brawo, brawo, jeszcze jest czas.) tam mniej więcej 2 dzieci na kobietę – u nas jest 1,4 Natomiast chciałbym powiedzieć o tzw. ulgach – i też podnoszą wiek emerytalny. W Wielkiej Bryta- rodzinnych. Pozwalam sobie o tym powiedzieć, bo 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 116 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Marcin Święcicki Państwa posłów do zadania pytania zgłosiło się ponad 120, prawie 130, więc uprzejmie prosiłbym bardzo mnie ucieszyło to, że pan premier zapowie- o przestrzeganie tego czasu. dział tutaj zwiększenie kwot wolnych na trzecie Pierwszy zadaje pytanie pan poseł Jerzy Żyżyń- dziecko i następne. Mamy tutaj do czynienia, jeśli ski, Prawo i Sprawiedliwość. chodzi o debatę publiczną, z dużym nieporozumie- niem. Otóż tzw. ulgi rodzinne, tzw. ulgi na dzieci, to, proszę państwa, nie są tego typu ulgi, które ktoś so- Poseł Jerzy Żyżyński: bie wywalczył, np. jakaś gałąź przemysłu sobie wy- walczyła ulgę i mniej płaci podatku czy ci od Inter- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W znakomitym netu, czy jacyś górnicy, czy ktoś tam inny ma jakieś przemówieniu pana premiera – znakomitym w sensie ulgi i zwolnienia. Ta kwota wolna na dzieci to jest jego elokwencji i umiejętności przedstawienia się pu- właściwie sposób na zabieranie pieniędzy, które lu- bliczności – powiedziane było, że zlikwidowane zo- dzie normalnie „zrobili”. Chodzi o to, czy tym sposo- staną tzw. ulgi z tytułu pracy twórczej. bem będziemy zabierać te pieniądze, uwzględniając, Chciałbym zwrócić uwagę na to, że te ulgi fak- ile osób dana osoba ze swojej płacy, renty, zarobku, tycznie nie są ulgami, tylko są wyższymi kosztami dochodu utrzymuje, czy nie. W nauce ekonomicznej uzyskania przychodów, które są odejmowane od przy- niezwykle istotna jest tzw. zdolność do płacenia. Nie chodów z tytułu szczególnego charakteru pracy twór- obciążamy podatkami czegoś czy kogoś albo trans- ców. Dotyczy to w dużym stopniu pracowników szkol- akcji, gdy nie ma zdolności do płacenia. Otóż ta zdol- nictwa wyższego, nauki, dziennikarzy, ale także ność do płacenia absolutnie zależy od tego, czy z da- twórców innych dziedzin – architektów, malarzy, fil- nego dochodu, z danej płacy utrzymuje się jedna mowców itd. Otóż niestety doradcy pana premiera osoba czy dwie osoby, czy sześć osób. Z każdą osobą nie rozumieją, na czym polega praca twórcza. Szcze- więcej utrzymującą się z danej płacy jest mniejsza gólnym jej charakterem jest, po pierwsze, rzeczywi- zdolność do płacenia i kwota wolna jest tylko wyra- ście wysoki koszt uzyskania przychodu, a po drugie, w niektórych dziedzinach bardzo akcydentalny cha- zem uwzględnienia tej zasady ekonomicznej, że zdol- rakter tych przychodów. W związku z tym mam na- ność do płacenia stopniowo się zmniejsza wraz stępujące pytanie... (Dzwonek) z większą liczbą osób na utrzymaniu. Tak więc uwa- Przepraszam i dziękuję za to ponaglenie. żam, że ten krok w kierunku powiększenia kwot Mam takie pytanie: Co rząd zamierza zrobić wolnych, czyli tzw. ulga na dzieci, jest krokiem nie w sytuacji, kiedy w wyniku ograniczenia realnego tylko zasadnym z punktu widzenia polityki rodzin- poziomu dochodów netto, które pozostaną po ograni- nej, ale jest również zasadny z punktu widzenia eko- czeniu tej ulgi, nastąpi dalszy upadek szkolnictwa nomicznego. Nie dotyczy to co prawda tych rodzin, wyższego? Bo sytuacja szkolnictwa wyższego i nauki które w ogóle nie miały dochodów czy mają bardzo jest naprawdę bardzo trudna, zwłaszcza że reformy, niskie dochody i nie płacą podatku dochodowego, ale które rząd w poprzedniej kadencji niestety skutecz- dotyczy to olbrzymiej, mimo wszystko, większości nie przeprowadził w postaci ustaw pani Kudryckiej, rodzin polskich, które płacą podatki, dla których ta są krytykowane przez środowiska nauki i szkolnic- ulga ma duże znaczenie we właściwym wymiarze twa wyższego, a… podatku, w uwzględnieniu ich, że tak powiem, zdol- (Głos z sali: Czas, czas. Zrobiły się już 2 minuty.) ności do płacenia, a więc mogę tylko życzyć i Polsce, Już kończę. i nam wszystkim, żebyśmy wykonali ten bardzo am- ...luka pokoleniowa, która nam grozi, niestety do- bitny plan uporządkowania... prowadzi po prostu do znacznego regresu w naszej (Poseł Janusz Palikot: Jest jeszcze 15 minut.) dziedzinie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ...finansów publicznych, likwidacji przywilejów emerytalnych i przechodzenia na normalny, po- wszechny system. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Marek Kuchciński: (Głos z sali: Brawo, brawo!) (Głos z sali: Prosimy o jeszcze.) Dziękuję panu posłowi. Pytanie zadaje pani poseł Anna Fotyga, Prawo i Sprawiedliwość. Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Dziękuję panu posłowi. Poseł Anna Fotyga: Lista mówców została wyczerpana. Proszę państwa, przechodzimy do zadawania Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka pytań. Izbo! W skład konstytucyjny Rady Ministrów prezy- Przypominam, że marszałek Sejmu, po zasięgnię- dent RP powołał dzisiaj kilku polityków, którzy ciu opinii Konwentu Seniorów, ustalił czas przezna- w poprzedniej kadencji wsławili się przedsięwzię- czony na zadanie pytania na 1 minutę. ciem, które jeden z publicystów słusznie nazwał prze- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 117

Poseł Anna Fotyga Wicemarszałek Marek Kuchciński: mysłem nienawiści w stosunku do śp. prezydenta Dziękuję. Lecha Kaczyńskiego. Szczególnie zapisał się w tym Pytanie zadaje pani poseł Marzena Dorota Wró- były i obecny szef kancelarii pana premiera pan mi- bel, Solidarna Polska. nister Tomasz Arabski. Przypomnę, że ograniczał on konstytucyjne uprawnienia prezydenta, odmawiając mu samolotu, uczestniczył w kontrowersyjnych spotkaniach w lo- Poseł Marzena Dorota Wróbel: kalach gastronomicznych z partnerami rosyjskimi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokładnie słu- przed katastrofą smoleńską, spotkaniach pozbawio- chałam wypowiedzi pana premiera i zabrakło mi tam nych polskiej osłony dyplomatycznej i kontrwywia- kilku ważnych obszarów funkcjonowania naszego dowczej. kraju – przede wszystkim nie było ani słowa na temat Wyborcy ocenili tę działalność (Dzwonek), po- edukacji. nieważ pan minister Arabski w mateczniku Plat- formy Obywatelskiej, na Pomorzu, nie uzyskał Panie Premierze! Czy pan zdaje sobie sprawę mandatu poselskiego, startując z drugiego miejsca z tego, że jeśli nasz rozwój gospodarczy ma być trwa- na liście PO. ły i dynamiczny, to gospodarka powinna być oparta (Głos z sali: Pytanie.) na wiedzy? Nie było nic na temat wiedzy, nie było nic I teraz pytanie do pana premiera: Jakie atuty na temat nauczycieli. Dowiedzieliśmy się za to sporo pana ministra Arabskiego spowodowały, że pan pre- na temat Policji i wojska, dowiedzieliśmy się sporo mier zignorował opinię nie tylko opozycji, ale również o dodatkowych obciążeniach, które spadną na polskie własnego elektoratu? (Oklaski) rodziny i polski przemysł, a także o zrównaniu wieku emerytalnego i podwyższeniu go do 67 lat. Myślę, że to są znamienne tezy w wystąpieniu Wicemarszałek Marek Kuchciński: pana premiera. Chciałabym wiedzieć, czy pan pre- mier zdaje sobie sprawę z tego, co to oznacza. Pod- Dziękuję, pani poseł. wyższenie wieku emerytalnego oznacza, że ludziom Teraz pytanie zadaje pan poseł Józef Rojek, Soli- młodym, dobrze przygotowanym (Dzwonek) będzie darna Polska. trudniej wchodzić na rynek pracy – oni będą wyjeż- dżać z kraju, tak jak wyjeżdżali do tej pory. Czy tej wizji wyjazdów, exodusu młodych ludzi Poseł Józef Rojek: z Polski miały służyć dotychczasowe zmiany w pod- stawie programowej, z której zostały wyeliminowane Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Mini- wszystkie elementy czy większość elementów, które strowie! Chciałbym zapytać: Dlaczego w wystąpieniu do tej pory budowały naszą tożsamość narodową? pana premiera, w tym wystąpieniu programowym, Czy nasze dzieci mają być przede wszystkim obywa- zwanym exposé, nic nie było powiedziane na temat telami świata, czy mają zasilać rozwój gospodarczy sytuacji w służbie zdrowia, w komunikacji i w tych innych krajów? (Oklaski) działach, które naprawdę są dotkliwe dla społeczeń- stwa? Państwo posłowie przede mną starali się to na swój sposób interpretować, ale ja pytam, jakie przed- sięwzięcia PR-owskie i strategie spowodowały, że tak Wicemarszałek Marek Kuchciński: się stało. To jest istotne, bo to są dla naszego społe- Dziękuję. czeństwa dotkliwe sfery życia. Teraz pytanie zadaje pan poseł Edward Siarka, Kolejna sprawa. Cztery lata temu z tej trybuny Solidarna Polska. mniej więcej w tym czasie w swoim exposé pan pre- mier Donald Tusk powiedział tak: Państwo, które żyje na kredyt, nie będzie dla obywateli godne zaufania. Cztery lata rządów Platformy Obywatelskiej Poseł Edward Siarka: (Dzwonek) i megazadłużenie kraju, w historii powo- jennej Polski nieznane Polakom. Ponad 300 mld za- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Muszę przy- dłużenia. znać, że dzisiejsze exposé premiera może przyprawić Panie premierze, jak pan sądzi: Czy obywatele wszystkich słuchaczy o prawdziwy zawrót głowy. Polski są w stanie uwierzyć w obietnice, które dzi- W wystąpieniu premiera zdecydowanie została siaj tutaj padły, oprócz tych, że będzie zrównany zaakcentowana jedna kwota, tj. kwota 300 zł dla wiek emerytalny kobiet i mężczyzn, podniesiony służb mundurowych. Dla nas posłów i myślę, że dla wiek emerytalny i dołoży się rolnikom? Dziękuję wszystkich obywateli jest to wyraźny sygnał, że mu- bardzo. (Oklaski) simy być gotowi jako społeczeństwo na niepokoje, bo 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 118 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Edward Siarka Poseł Jacek Bogucki: władza właśnie się na nie przygotowuje. Tak należy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polskim rolni- odczytywać tę kwotę. kom pan premier ma do zaproponowania jedynie Premier mówi w swoim wystąpieniu, że rok 2012 nowe obciążenia. Obowiązek prowadzenia rachunko- będzie rokiem zwrotów. Wszystko wskazuje na to, wości to nie będzie dodatkowy dochód do budżetu że będzie to zwrot przeciw młodzieży, że będzie to państwa, ale to będą dodatkowe koszty i wzrost biu- zwrot przeciw rolnikom, przeciw starszemu pokole- rokracji. Tylko tyle, ale polskiej wsi na to nie stać, niu, że będzie to w końcu zwrot przeciwko klasie polskich rolników na to nie stać, żeby ich kosztem średniej. Na koniec 2012 r. premier zapowiada defi- tworzyć miejsca pracy dla tych, którzy będą zajmo- cyt budżetowy na poziomie 3%, a to oznacza jego wać się nowym systemem podatkowym. obniżenie o pięć punktów procentowych w stosunku Nie powiedział pan nic o wsparciu dla polskiego do 2011 r. Jak rząd zamierza to zrobić? (Dzwonek) rolnictwa. Nie powiedział pan nic o ochronie polskie- Czy takie oszczędności nie spowodują pogłębienia go rynku żywności. Nie powiedział pan premier nic recesji i nie prowadzą wprost do zduszenia popytu o zrównaniu dopłat, nie mówił pan o tym podczas wewnętrznego, a w efekcie czy nie spowodują obni- polskiej prezydencji, nie mówił także dzisiaj w tej żenia poziomu życia naszych obywateli? Dziękuję Izbie. Uznanie za średnie dochodów z 6-hektarowego bardzo. (Oklaski) gospodarstwa (Dzwonek), uznanie, że jest to gospo- darstwo dochodowe, świadczy o zupełnej ignorancji. Czy rzeczywiście polska wieś, wschodnia Polska ma Wicemarszałek Marek Kuchciński: ponosić koszty kolejnych czterech lat rządów PO– –PSL? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję bardzo panu posłowi. Pytanie zadaje pan poseł Jerzy Rębek, Solidarna Polska. Wicemarszałek Marek Kuchciński: Dziękuję panu posłowi. Poseł Jerzy Rębek: Głos ma pan poseł Mieczysław Golba, Solidarna Polska. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- rze! W swoim wystąpieniu pan premier zawarł taką myśl, odnoszącą się do nowych porządków, które Poseł Mieczysław Golba: mają być wprowadzone na polskiej wsi, począwszy od Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! składki zdrowotnej, skończywszy na opodatkowaniu Pan premier jest nieobecny. W jaki sposób pana rząd rolników. Być może w nowoczesnym świecie, który zamierza ułatwić działanie nowo powstających pod- zapewnił ludziom dostatek i równomierny rozwój cy- miotów gospodarczych, małych i średnich przedsię- wilizacyjny, jest to możliwe, natomiast mam pytanie: biorstw? Te firmy wypracowują znaczną część docho- Czy pan premier, czy rząd zna rzeczywistą sytuację du narodowego, płacą podatki, które pański rząd ludzi mieszkających na wsi? Czy zna tą biedę, która nieustannie podnosi. występuje na co dzień, i to w powszechnym wymia- Edukacja młodego pokolenia i przyszłość naszego rze? Jest jeszcze jedna kwestia. Pan premier wspo- kraju zależy od wykształcenia dzieci i młodzieży, a to mniał o tym, że zrekompensuje wydatki na składkę zadanie wykonują nauczyciele. W pańskim exposé nie zdrowotną m.in. poprzez odejście od podatku rolnego. było o nich mowy. Czyżby pan o nich zapomniał? W takim razie kolejne pytanie: W jaki sposób rząd Panie premierze, nie zrównamy się z innymi kra- zrekompensuje (Dzwonek) kwestię dotyczącą podat- jami bez zdecydowanego zwiększenia środków na ku rolnego, który obecnie otrzymuje samorząd? Jesz- innowacyjność w gospodarce, w szkolnictwie wyż- cze jedno: Fundusz Pracy. Czy rzeczywiście rząd szym, w badaniach naukowych, ale również w rolnic- zamierza zamrozić środki z Funduszu Pracy? Tak twie. W pańskim wystąpieniu nie było mowy o środ- bardzo na to czekają samorządy. Samorządy chcą kach na działania innowacyjne w tych obszarach. Jak uczestniczyć w procesie tworzenia nowych miejsc ma wyglądać wobec tego nowoczesne państwo? W jaki pracy. Dziękuję bardzo. sposób nasza gospodarka ma wyjść z kryzysu? W swoim wystąpieniu wspomniał pan o rolnictwie i rolnikach tylko w kontekście wzrostu obciążeń po- Wicemarszałek Marek Kuchciński: datkowych dla nich (Dzwonek), a przecież wiemy, że stanowią oni 40% ludności naszego kraju. Wobec po- Dziękuję. wyższego moje ostatnie pytanie. Chciałbym zapytać, Pytanie zadaje pan poseł Jacek Bogucki, Solidar- czy ma pan jakiś plan, jeśli chodzi o polską wieś, pol- na Polska. skiego rolnika, czy zapomniał pan o tej grupie? 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 119

Poseł Mieczysław Golba Zniszczenie polskiego przemysłu stoczniowego i róż- norodnej polskiej produkcji to działania leżące w in- (Dzwonek) Czy rzeczywiście chce pan tylko uszczę- teresie rozwiniętych państw zachodnich, dla których śliwiać ich na siłę, mam tu na myśli te drastyczne Polska ma być przede wszystkim rynkiem zbytu i miej- plany? Przecież ich marzenia były inne – żeby rze- scem, gdzie pomnaża się głównie obcy kapitał. Pola- czywiście po tych wyborach ich przyszłość była zde- cy mają stanowić dobrze wykwalifikowaną i tanią siłę cydowanie inna. A głosowała na was duża grupa tych roboczą, tak w kraju, jak i za granicą. osób. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie premierze, czy jest jakiś pomysł na realne wzmocnienie roli Polski na arenie międzynarodowej? Obawiam się, że nie osiągniemy tego, dopóki polski Wicemarszałek Marek Kuchciński: minister finansów będzie bezkarnie straszył społecz- ność międzynarodową wizją wojny w Europie, a pre- Dziękuję. mier będzie milcząco popierał jego słowa, powołując Pytanie zada pan poseł Mariusz Orion Jędrysek, go do swojego rządu na kolejną kadencję. Dziękuję Solidarna Polska. bardzo. (Oklaski)

Poseł Mariusz Orion Jędrysek: Wicemarszałek Marek Kuchciński:

Mam pytanie do pana premiera. Panie premierze, Dziękuję bardzo. chodzi o sprawy naukowe. Nauka w Polsce bardzo Głos ma pan poseł Andrzej Romanek, Solidarna mocno upadła, podobnie jak innowacyjna gospodar- Polska. ka. To wszystko stało się za pańskich rządów. Wyjeż- Proszę. dżają młodzi naukowcy. Na przykład spośród moich 10 doktorantów 5 wyjechało za granicę na stałe. Po- lacy zakładają firmy w Niemczech, Anglii, stając się Poseł Andrzej Romanek: pierwszą mniejszością narodową, która zakłada tam firmy. To oznacza odpływ z Polski składek ZUS, od- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan Janusz Pa- pływ podatków. Mowa tu o soli tej ziemi – najbardziej likot nie wspomniał o jednej kwestii. Otóż Ruch Pa- przedsiębiorczych ludziach. To stało się w trakcie likota zaproponował opodatkowanie sutenerstwa, pańskiej kadencji. Jak pan ma zamiar teraz to na- czyli opodatkowanie dochodów czerpanych z upra- prawić? (Oklaski) wiania prostytucji przez inną osobę. (Wesołość na sali) Czy zatem ten rząd poprze rozwiązania legisla- cyjne zmierzające do zalegalizowania sutenerstwa? Wicemarszałek Marek Kuchciński: (Głos z sali: Będziesz płacił.) Głos z sali Dziękuję. ( : Ale na to za wcześnie.) Głos ma pan poseł Tadeusz Woźniak, Solidarna Przypomnę, że sutenerstwo jest przestępstwem, Polska. a jeżeli dotyczy osób małoletnich, przestępstwem za- grożonym karą więzienia do lat 10. Kolejne pytanie. W exposé premier nie wspomniał Poseł Tadeusz Woźniak: o bolesnym społecznym problemie bezrobocia. Zapro- ponował pan podwyższenie wieku emerytalnego, co Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 4 lata temu pan w sposób istotny zwiększy bezrobocie. W jaki sposób premier Donald Tusk mówił w exposé, cytuję: Dla rząd zamierza rozwiązać ten problem? Wspomnę tyl- mojego rządu najważniejsza jest perspektywa pol- ko, proszę państwa, że w tym roku na aktywną wal- skiego przewodnictwa w Unii Europejskiej w 2011 r., kę z bezrobociem środki z Funduszu Pracy zmniej- co będzie ukoronowaniem naszych aspiracji. Dziś szyły się o ponad 60%. zbliżamy się ku końcowi prezydencji, a wygląda, ja- Samorząd terytorialny – to jest kolejna dziedzina, koby jej w ogóle nie było. Żadnego z przedsięwzięć, którą ten rząd się nie interesuje. Samorządy są w tym szczytu Partnerstwa Wschodniego w Warsza- w trudnej sytuacji budżetowej. Czy zatem rząd zwięk- wie, nie można zaliczyć do sukcesów. Jesteśmy zmar- szy udziały samorządów terytorialnych w podatkach ginalizowani w Europie i na świecie. Przegraliśmy dochodowych od osób fizycznych i prawnych, a wresz- już chyba wszystko, co było możliwe. Nord Stream, cie w podatku VAT? Jest to tym istotniejsze, że brak tarczy antyrakietowej i de facto oddanie przez w kolejnej perspektywie finansowej dochody unijne Polskę w obce ręce śledztwa w sprawie katastrofy będą wydatkowane przez samorząd terytorialny smoleńskiej to ogromne sukcesy dyplomacji rosyj- w 70%, odwrotnie niż dotychczas, kiedy były wydat- skiej i dowód, że polska polityka zagraniczna znajdu- kowane tylko w 30%. To niezwykle istotna kwestia. je się w fazie ostrej zapaści. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 120 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Wicemarszałek Marek Kuchciński: które w wielu dziedzinach wyręczają pański rząd, opiekując się, często charytatywnie, ludźmi bezdom- Dziękuję. nymi, starszymi i chorymi? Panie premierze, kto Głos ma pan poseł Patryk Jaki, Solidarna Polska. podsunął panu ten pomysł, może poseł Palikot? Jeśli Nie ma pana posła. tak, to pytam: W zamian za co? Za zmiany w KRUS- (Głos z sali: Jest, jest.) -ie? Co na to PSL? Proszę. Mówi pan, że ustały przesłanki dotyczące dzisiej- szego rozwiązania, dlatego że majątek, o którym mówiono przed laty, wrócił do Kościołów. Na jakiej Poseł Patryk Jaki: podstawie pan premier tak mówi? Jakie ma pan wy- liczenia związane z majątkiem Kościoła zagrabionym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! przez PRL, a rzekomo już dzisiaj zwróconym? Panie Był pan oburzony zachowaniem ekstremistów pod- premierze, proszę o liczby. (Oklaski) czas obchodów dnia niepodległości. To dobrze. Jed- nak nie odniósł się pan do źródeł tych problemów, to znaczy wydatków pana rządu na kulturę. Otóż w tym Wicemarszałek Marek Kuchciński: roku pana rząd był jednym ze sponsorów „Krytyki Politycznej”... (Oklaski) Dziękuję. (Głos z sali: Brawo! Brawo!) Głos ma pan poseł Bartosz Kownacki, Solidarna (Głos z sali: Dziękujemy.) Polska. (Głosy z sali: Ooo...) ...proszę państwa, przypominam, ostatnio znanej Poseł Bartosz Kownacki: jako przechowalnia niemieckich bandytów i baga- żownia dla kijów, noży i kastetów. (Poruszenie na Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! sali) W związku z powyższym mam pytanie. Rozumiem, że ministrem sprawiedliwości powinna Panie premierze, czy w nowej kadencji pana rząd być osoba kryształowo czysta. Zapewne pan poseł ma zamiar sponsorować inne składy broni? To pierw- Gowin jest taką kryształowo czystą osobą. Tylko że sze pytanie. to jest niewystarczająca rekomendacja do tego, ażeby (Głos z sali: Żenujący poziom.) zarządzać jednym z najważniejszych ministerstw Drugie pytanie. Przy tej okazji zapytam: Skoro w państwie. tak dużo mówił pan o bezpieczeństwie Polaków, dla- Mam pytanie: Czy w Platformie Obywatelskiej czego dzień po tych feralnych zdarzeniach wypuścił jest już taka pustynia intelektualna, że nie ma żad- pan bandytów na wolność? W jaki sposób takie dzia- nego prawnika, że nie ma żadnej osoby związanej łanie ma mieć charakter prewencyjny? z wymiarem sprawiedliwości, która odważyłaby się I trzecie pytanie. Wprowadza pan opłaty za auto- podjąć to wyzwanie? Bardzo dokładnie przeanalizo- strady. Jak ma pan zamiar zrekompensować samorzą- wałem życiorys pan posła Gowina i nie znalazłem dom straty związane z drogami, które przez ruch tam żadnego uzasadnienia, by pełnił tę funkcję, jak- tranzytowy będą całkowicie zniszczone, m.in. w moim kolwiek szanuję go jako osobę. okręgu, w Opolu? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Nie ta teczka.) (Poseł Janusz Palikot: Co niedzielę jest w ko- Wicemarszałek Marek Kuchciński: ściele.) Mam pytanie, panie pośle Gowin. Ile razy pan był Dziękuję. w sądzie w przeciągu ostatnich czterech lat? Bo pan Głos ma pan poseł Piotr Szeliga, Solidarna Polska. premier Tusk dzisiaj powiedział, że chcecie skrócić długość postępowań sądowych o jedną trzecią. Jeże- li chcecie państwo skrócić długość postępowań, to Poseł Piotr Szeliga: trzeba wiedzieć jak, to trzeba chociaż bywać w sądzie i wiedzieć, czym się zarządza. Życzę panu, panie po- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! śle Gowin, aby nie było tak, że za pół roku na spotka- Kiedyś powiedział pan: nasz rząd nie będzie klękał niu z panem premierem na śniadaniu dowie się pan, przed księdzem. Dziś mówi pan, że duchowni powin- że przyjmuje pana dymisję, bo tak mówią sondaże. ni uczestniczyć w powszechnym systemie ubezpie- Dziękuję bardzo. (Oklaski) czeń społecznych, jesteśmy gotowi na zmiany w kon- kordacie. Pytam więc: Czy mają to być zmiany jed- nostronne, czy ustalał je pan ze Stolicą Apostolską? Wicemarszałek Marek Kuchciński: Panie premierze, może pan o tym nie wie, ale du- chowni już dzisiaj uczestniczą w powszechnym sys- Dziękuję. temie ubezpieczeń społecznych, często jako nauczy- Głos ma pan poseł Andrzej Dąbrowski, Solidarna ciele. A może chodzi panu o uderzenie w zakony, Polska. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 121

Poseł Andrzej Dąbrowski: Kończąc, chciałbym poinformować Wysoką Izbę, że wczoraj w Parlamencie Europejskim odbyła się Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! debata na temat zintegrowanej gospodarki morskiej. W dzisiejszym exposé nie usłyszeliśmy nic o tak waż- Na debacie nie pojawił się żaden z przedstawicieli nej rzeczy jak infrastruktura. Czy macie realny, pod- polskiej prezydencji. Bardzo dziękuję. (Oklaski) kreślam, realny plan, żeby coś zrobić? Dzisiaj Inter- City z Wrocławia do Warszawy jedzie sześć godzin. To, o czym mówił premier, że mamy żyć w centrum Wicemarszałek Marek Kuchciński: Europy, jest po prostu żenujące. Czy macie realny plan, żeby uzdrowić tę sytuację? Dziękuję bardzo. Kolejna rzecz to samorządy. Słyszeliśmy dzisiaj Teraz głos ma pani poseł Anna Zalewska, Prawo o tym, że mają być kolejne obciążenia samorządów. i Sprawiedliwość. Czy zamierzacie zrobić coś z tym, aby pomóc samo- rządom, a nie je dobijać, tak jak to się dzieje do tej pory przy udziale premiera i ministra finansów? Bo Poseł Anna Zalewska: samorządy funkcjonują naprawdę dobrze i musimy dbać o to, aby na tym szczeblu żyło się tak i działo się Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- tak, jak być powinno. Dziękuję bardzo. (Oklaski) strowie! Pana premiera nie ma, zresztą nie ma takiej potrzeby. Państwo macie przed sobą ciężką noc. Trze- ba przygotować odpowiedzi na pytania, złożyć je na Wicemarszałek Marek Kuchciński: biurko. Proszę państwa, ostatnie miesiące to niewinnie Dziękuję bardzo. przegłosowany w europarlamencie tzw. sześciopak. Pytanie zadaje pan poseł Joachim Brudziński, Nie mylić z sześciopakami, które znamy z supermar- Prawo i Sprawiedliwość. ketów. To propozycja jednej dyrektywy i pięciu rozpo- rządzeń, które będą bezwzględnie ingerowały w bu- dżety narodowe. Jest między innymi mowa o tym, że Poseł Joachim Brudziński: za nieprzestrzeganie reguł finansowych a to zapłaci się karę, a to zabierze się fundusze strukturalne. Teo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cztery lata temu retycznie nie powinniśmy się martwić, bo nie jesteśmy pan premier Donald Tusk w swoim exposé powie- dział: urodziłem się nad morzem i chciałbym wszyst- w strefie euro. Ale pan premier Donald Tusk ogłosił kim przypomnieć, że Polska naprawdę jest krajem niedawno, że jesteśmy w pakiecie Euro Plus, że posta- morskim. A jakie są dotychczasowe owoce rządów nowił tak na jednym ze spotkań unijnych. pana premiera Donalda Tuska w tym obszarze go- Chciałabym zapytać państwa, proszę przygotować spodarki narodowej? Przypomnę: upadek przemysłu panu premierowi tę odpowiedź. Z jakich kompetencji stoczniowego – skalę tej kompromitacji ukazał cho- skorzystał? (Dzwonek) Na jakiej podstawie podjął ciażby ostatni raport Najwyższej Izby Kontroli, cią- samodzielnie decyzję, na jakiej ustawie, na którym głe próby likwidacji Polskiej Żeglugi Morskiej w Szcze- artykule się opierał? Być może zadzwonił do żony, być cinie, ostatniego narodowego armatora, nałożenie może do pana Grasia, ale nie konsultował tego ani pod dyktando brukselskich urzędników wielotysięcz- z rządem, ani z parlamentem, nie odbyła się też de- nych kar dla polskich rybaków, co skutkowało upad- bata społeczna. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kiem wielu rodzinnych armatorskich przedsiębiorstw. W końcu rzecz najbardziej kompromitująca premiera Donalda Tuska oraz jego ministra spraw zagranicz- Wicemarszałek Marek Kuchciński: nych Radosława Sikorskiego – ich totalna kapitulacja wobec rosyjsko-niemieckiej inwestycji Nord Stream. Dziękuję, pani poseł. Przy braku zdecydowanego sprzeciwu ze strony pre- Teraz głos ma pan poseł Stanisław Szwed, Prawo miera Niemcy do spółki z Rosjanami położyli gazo- i Sprawiedliwość. ciąg na torze podejściowym do Świnoujścia, na trwa- le uniemożliwiając rozwój (Dzwonek) naszego portu w Świnoujściu. Poseł Stanisław Szwed: Pan minister Sikorski w wielu programach pu- blicystycznych twierdził, cytuję: na gębę to dobry Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać jest krem Nivea. W związku z powyższym mam py- pytanie ministrowi pracy. Mamy w tej chwili w Pol- tanie: Co pan ma na piśmie od kanclerz Angeli Mer- sce prawie 2 mln bezrobotnych. Są w naszym kraju kel w sprawie ewentualnego zagłębienia gazociągu regiony, gdzie bezrobocie wynosi ponad 30%. W swo- pod torem podejściowym do Świnoujścia? Na piśmie, im exposé premier ani jednym słowem nie odniósł się nie na gębę. do problematyki bezrobocia. Z tej grupy osób pozo- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 122 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Stanisław Szwed działania osłonowe planuje przeprowadzić rząd w związ- ku z tym, że z każdą podwyżką akcyzy na papierosy, stających bez pracy, bezrobotnych, ponad 50% to alkohol, paliwo i inne produkty dramatycznie ro- ludzie do 35. roku życia. W tym roku w budżecie pań- śnie przemyt? Już w chwili obecnej szacuje się, że stwa rządząca wtedy koalicja, obecna koalicja, obcię- wysokość… ła środki na aktywne formy przeciwdziałania bezro- (Głosy z sali: Czas.) bociu o ponad 3,5 mld zł – z 7 mld zł do 3200 mln zł. Już kończę, panie posłanki, panowie posłowie. Jest podobna propozycja, jeśli chodzi o przyszłorocz- W chwili obecnej roczną wartość przemytu szacu- ny budżet. W jaki sposób chcecie państwo aktywizo- je się na 6 mld zł. Za to można zbudować obwodnicę wać szczególnie młodych ludzi, stwarzać nowe miej- Warszawy. Czy rząd planuje coś zrobić z przemytem? sca pracy? Dzięki temu można było tworzyć dotacje Dziękuję bardzo. (Oklaski) dla młodych bezrobotnych, którzy zakładaliby wła- sną działalność, dla przedsiębiorców, którzy zatrud- nialiby młodych ludzi. (Dzwonek) Czy rząd ma po- Wicemarszałek Marek Kuchciński: mysł, jak zagospodarować ludzi pozostających bez pracy? Czy po raz kolejny będzie tak, jak to było Dziękuję bardzo. w czasie poprzedniej kadencji, kiedy składane przez Głos ma pani poseł Barbara Bubula, Prawo i Spra- ministra pracy wnioski o uruchomienie Funduszu wiedliwość. Pracy były odrzucane przez ministra finansów? Jaki pomysł ma rząd na walkę z bezrobociem? Dziękuję. (Oklaski) Poseł Barbara Bubula:

Wicemarszałek Marek Kuchciński: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan premier zapowiedział sięgnięcie do kieszeni przedsiębiorców, Dziękuję panu posłowi. pracowników wyższych uczelni, rolników, duchow- Teraz głos ma pan poseł Przemysław Wipler, Pra- nych, zapowiedział także zmianę waloryzacji emery- wo i Sprawiedliwość. tur z procentowej na kwotową. Zaniepokojenie budzi fakt, że odtąd decyzje o poziomie emerytur będą za- padały doraźnie co roku, a więc nie będzie stałego Poseł Przemysław Wipler: mechanizmu podwyżek. Ile konkretnie wyniesie kwotowa waloryzacja emerytur w roku 2012 i w la- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To doskonały tach następnych? moment, żeby przypomnieć słowa pana premiera Do- Zaniepokojenie musi budzić także to, o czym w swo- nalda Tuska, który kiedyś powiedział coś takiego: im exposé pan premier nie wspomniał. Czy pan premier uważajcie na swoje portfele, muszę was ostrzec, że wyklucza wprowadzenie podatku katastralnego? Za- zabiera się za nie doprawdy niezła ekipa. Biorąc pod brakło konkretów na temat służby zdrowia. W jakim uwagę te słowa, chciałbym zadać kilka pytań. Po zakresie rząd sięgnie do kieszeni pacjentów? pierwsze, czy rząd rozważał, rozważa lub planuje Bulwersuje także, że wydarzenia 11 listopada rozważyć jakąkolwiek modyfikację działań i zmiany w Warszawie najwyraźniej służą panu premierowi za związane z progiem ostrożnościowym na poziomie punkt odniesienia do konstruowania takiej wizji 55%? Czy ten próg będzie podniesiony? Czy cokolwiek wspólnoty narodowej, w której nie ma miejsca na się będzie zmieniało w związku z olbrzymim zadłu- rzekome prawicowe ekstremizmy. Czy w związku żeniem państwa polskiego? z zapowiadanym drastycznym zwiększeniem obcią- Po drugie, w trakcie ostatniej kadencji pomimo żeń dla różnych grup (Dzwonek) rząd liczy się z ma- wszystkich propozycji, pomysłów dotyczących popra- sowymi protestami społecznymi i czy planuje działa- wy polskiej pozycji, jeżeli chodzi o prawo podatkowe, nia ograniczające prawo do zgromadzeń i wolność Polska w rankingu Banku Światowego Paying Taxes słowa? Dziękuję. (Oklaski) spadła łącznie przez 4 lata o 3 pozycje, z tego 6 pozy- cji w trakcie ostatniego roku. Było trochę lepiej, ale (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek ostatni rok był fatalny pod tym względem. (Dzwonek) Sejmu Cezary Grabarczyk) Taki był efekt obiecanego przez pana premiera 4 lata temu tzw. radykalnego uproszczenia podatków. Czy brak zmian personalnych w Ministerstwie Finansów Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: oznacza kontynuację tej polityki? Trzecie pytanie. O ile maksymalnie wzrośnie ak- Dziękuję, pani poseł. cyza w trakcie całej kadencji i na które towary? Jakie Głos ma pani posłanka Krystyna Pawłowicz. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 123

Poseł Krystyna Pawłowicz: media donosiły: Minister finansów Jacek Rostowski nie weźmie udziału w poniedziałkowym posiedzeniu Panie Marszałku! Proszę Państwa! Chciałabym eurogrupy. Polski minister został zaproszony na posie- zadać tylko 2 krótkie pytania. Przede wszystkim o spra- dzenie przez przewodniczącego grupy Jean-Claude’a wę, o której nie wspomniano w wystąpieniu pana Junckera. Jednak niektóre kraje strefy euro są nie- premiera. Mianowicie jaki konkretnie jest program chętne uczestnictwu przedstawiciela prezydencji w po- rządu, by pobudzać i chronić polskich przedsiębior- siedzeniach eurogrupy, dlatego Rostowski rezygnuje ców w warunkach kryzysu gospodarczo-finansowego z uczestnictwa w posiedzeniu. Jednak, jak wielokrot- w Polsce i w Unii Europejskiej? Bardzo mało było na nie podkreślał minister Rostowski, działania euro- ten temat, a jeśli coś ma wyciągać nas z kryzysu, to grupy mają bezpośredni wpływ na pozostałe kraje jest to polska przedsiębiorczość. Unii Europejskiej. W związku z tym pytanie: Czy Pan premier na początku przedstawił hasło: Silna głównym graczem w Unii Europejskiej Polska stanie Polska w silnym centrum Unii Europejskiej. Ale się poprzez rezygnację z ważnych posiedzeń, a na wszyscy wiemy, że Unia Europejska jest w ciężkim tym posiedzeniu decydowano o przyszłości Grecji? To kryzysie polityczno-gospodarczo-finansowym, a Pol- jest pierwsze pytanie. ska jest krajem niezwykle słabym. Właściwie nie Drugie pytanie. Jak być głównym graczem Unii bardzo wiadomo, co oznacza zapowiedź prezesa rady Europejskiej? Otóż, panie premierze, pragnę panu ministrów. Słaba Polska w ciężkim kryzysie w sa- przypomnieć, że nie gdzie indziej, tylko w programie mym jego centrum? Środkiem służącym wychodze- wyborczym Platformy Obywatelskiej (Dzwonek) do- niu z kryzysu ma być gospodarczy rząd unijny. Mam tyczącym wyborów, które niedawno się odbyły, jest zatem pytanie do pana prezesa, jakie widzi możliwości zapis, że głównym graczem Unii Europejskiej są ochrony wolności gospodarczej polskich przedsiębiorców Niemcy i że są naszym strategicznym partnerem. Jak przed socjalistycznymi działaniami europejskiego rządu ma pan zamiar pokonać Niemcy jako głównego gra- gospodarczego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) cza Unii Europejskiej i wprowadzić Polskę na fotel głównego gracza Unii Europejskiej, skoro nie potra- fi pan z Niemcami załatwić nawet kwestii gazociągu Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: bałtyckiego i dostępu do polskiego portu w Świnouj- ściu? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. (Głos z sali: Brawo!) Głos ma pan poseł Maciej Łopiński.

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Maciej Łopiński: Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan premier Głos ma pan poseł Włodzimierz Bernacki. pominął w swoim wystąpieniu kwestie nauki, oświaty i kultury, na koniec zaś powiedział, że w czasie kryzy- su nic nie jest tak ważne jak budowanie narodowej Poseł Włodzimierz Bernacki: wspólnoty opartej na znakach, symbolach i tradycji. Chciałbym zapytać: Jak przy takim podejściu do Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! spraw kultury i edukacji rząd Platformy Obywatel- 1 października tego roku, a więc tydzień przed wy- skiej i PSL-u ma zamiar budować tę wspólnotę naro- borami, weszło w życie nowe prawo o szkolnictwie dową i jak ma zamiar budować opartą na tradycji wyższym, ale również o tytule, stopniu naukowym. nowoczesną Polskę? Dziękuję. (Oklaski) Panie premierze, czy pan premier ma świadomość tego, że w chwili obecnej brak jest aktów wykonaw- czych, które umożliwiłyby wypłacanie stypendiów Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: habilitacyjnych? Czy ma pan świadomość tego, że rozporządzenie dotyczące egzaminów licencjackich Dziękuję bardzo. stoi w sprzeczności z ustawą, która weszła w życie Głos ma pan poseł Andrzej Duda. 1 października? Panie premierze, czy ma pan świa- domość, że powierzył pan resort pani minister, która, doprawdy, nie zadbała o to, aby ustawa została dopo- Poseł Andrzej Duda: sażona w odpowiednie akty wykonawcze? Kiedy to zostanie naprawione? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministro- wie! Wysoka Izbo! Dwa pytania do pana premiera związane z jednym stwierdzeniem, które padło w trak- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: cie exposé. Pan premier powiedział, że powinniśmy walczyć o to, by stać się głównym graczem Unii Eu- Dziękuję. ropejskiej. Otóż, proszę państwa, 10 lipca tego roku Głos ma pan poseł . 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 124 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk nicach sześciu wiceprezesów zamiast trzech, dostają po kilkadziesiąt tysięcy złotych. W trakcie... Nie ma pana posła. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Żebyśmy nie po- W takim razie głos zabierze pani posłanka Beata kazali tych z innych partii.) Mazurek. ...poprzedniego exposé premier mówił również o tym, żeby młodzi Polacy wracali z zagranicy, a póź- niej, w trakcie kadencji, powiedział, że wielkim suk- Poseł Beata Mazurek: cesem jest to, że są nowe miejsca pracy dla Polaków, ale w Niemczech. Teraz prezes Rady Ministrów mówi Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! o budowaniu bezpiecznego politycznego centrum i do- W swoim exposé powiedział pan, że musimy siebie daje, że trzeba dać, chyba dla jego bezpieczeństwa, poważnie traktować w debacie publicznej, ja też tak po 300 zł policji i wojsku. (Dzwonek) Jak wytrwają do sądzę. Exposé to przemówienie programowe, pro- końca kadencji, to da się im znowu po 300 zł – za to, gram Rady Ministrów. Dlaczego zatem nie przedsta- że ich obronią. wił pan programu polityki prorodzinnej pańskiego (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Czas minął.) rządu, czy pan takiego nie ma? To jest pustka, biała Ja mam pytanie: Czego boi się nasz premier, że plama. Mówił pan tylko o uldze prorodzinnej. A jaki buduje takie centrum i daje policji po 300 zł? Bo procent rodzin z niej korzysta? Mówił pan o beciko- wszystkim zabiera, tylko służbom, które mają pilno- wym. A jaki procent rodzin wychowujących dzieci ma wać właśnie tego bezpieczeństwa, dodaje. Dziękuję dochód powyżej 85 tys.? Dwa, trzy czy może więcej? bardzo. (Oklaski) Zatem czy, a jeśli tak, to kiedy, podwyższy pan progi uprawniające do świadczeń rodzinnych, do pomocy społecznej? Przecież ma pan świadomość, że coraz Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: mniej Polaków korzysta z tych świadczeń ze względu na to, że ten próg jest tak niski. Czy, a jeśli tak, to Dziękuję. kiedy, zwiększy pan wysokość zasiłku pielęgnacyjne- Głos ma pan poseł Jarosław Zieliński. go, co powinno zrekompensować utracony dochód? Dlaczego różnicuje pan służby mundurowe w zakre- sie podwyżek? Dlaczego mają je otrzymać tylko poli- Poseł Jarosław Zieliński: cjanci, a nie na przykład Służba Więzienna? (Dzwo- nek) Dlaczego przejście na emeryturę uzależnia pan Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jeżeli ktoś miał od wieku, a nie od stażu pracy? Przecież dziewiętna- jeszcze jakiekolwiek złudzenia, to po dzisiejszym wy- stolatek, który rozpocznie pracę w wieku 19 lat, po stąpieniu premiera Donalda Tuska chyba miał powo- przejściu na emeryturę w wieku 67 lat będzie miał dy, żeby je stracić. Premier Donald Tusk i jego rząd 48 lat pracy. Czy o to panu chodzi? Czy to jest nor- wystawiają rachunki wysokie – trzeba będzie słono malne? Jaki ma pan program dla Polaków w zakresie zapłacić za nieudolność przez te 4 lata, zaniechania, rynku pracy i zdrowia? Co pana rząd oferuje młodym za PR, za wmawianie, że jest dobrze, kiedy było coraz ludziom? Dziękuję. (Oklaski) gorzej. Ale mamy przed sobą nowy etap, kolejne 4 lata Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: pod niestety tymi samymi rządami. Ja dzisiaj wsłu- chiwałem się bardzo uważnie w to, co mówił premier. Dziękuję. Wymieniał, przywoływał różne liczby, ale, obciążając Głos ma pan poseł Marek Suski. kolejne grupy społeczne nowymi ciężarami, każąc płacić kolejnym środowisko za swoje błędy, nie podał jednak bilansu. Ja chciałbym poprosić, żeby do jutra Poseł Marek Suski: ten bilans został sporządzony. Może to dobrze się stało, jedna rzecz jest pozytywna, chociaż tak na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To wystąpienie prawdę to było dla PR-u zrobione – to, żeby jutro pana premiera trzeba potraktować tak, jak to, co pan odpowiadał premier na dzisiejsze nasze pytania. Ale premier powiedział na temat budżetu. Przed wybora- skoro już tak jest, to niech poświęci minister finan- mi był jeden budżet, wyborczy, po wyborach są trzy sów noc dzisiaj i wyliczy, bo chcemy jutro usłyszeć budżety i tak naprawdę nie wiadomo, co będzie. Tak (Dzwonek), jaki będzie bilans, jakie będą skutki fi- że z lekkim przymrużeniem oka trzeba traktować nansowe tych obciążeń. Kiedy, ile pieniędzy z tego, wszystko, co pan premier mówił w tym exposé. Przy- w jakich miejscach przybędzie, na ile będzie można pominam sobie, jak to 4 lata temu premier mówił: żeby tymi obciążeniami zmniejszyć deficyt budżetowy, żyło się lepiej wszystkim, a potem żyło się, owszem, dług publiczny, na ile naprawić system emerytalno- lepiej, ale członkom Platformy, specjalnie w spółkach, -rentowy? Bo tego nie usłyszeliśmy, a tego oczekuje- bo zlikwidowano kominówkę, powołano np. w Kozie- my i tego żądamy. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 125

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: pogorszenia się struktury portfela kredytowego, część banków w Polsce będzie musiała być objęta na- Dziękuję. cjonalizacją. Polska nie może paść ofiarą transferów Głos ma pan poseł Marek Opioła. kapitałowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Marek Opioła: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Dziękuję. W 2007 r. zaprezentował pan narodowy program Głos ma pan poseł Czesław Hoc. wielkiej budowy. Rząd PO przyjął wówczas „Program budowy dróg krajowych na lata 2008–2012”. W stycz- niu tego roku okazało się, że z ich realizacji niewiele Poseł Czesław Hoc: wyszło. Dla przeciętnego Polaka szczególnie dotkliwa jest liczba obwodnic i lokalnych inwestycji, z których Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dzisiejszym zrezygnowano. W odpowiedzi na interpelację w tej exposé o służbie zdrowia nie było ani słowa, choć sprawie dowiedziałem się jedynie, że: „W pierwszej wszyscy twierdzą, że zdrowie jest najważniejsze. Za- kolejności realizowane są zadania znajdujące się na tem polska publiczna służba zdrowia ma umierać liście podstawowej, w szczególności autostrady oraz w ciszy. Jednocześnie krzyczą fakty: makabryczne inwestycje wynikające z zawartych zobowiązań”. kolejki w centrum onkologii, dramat pacjentów z cho- Kiedy przekazałem tę odpowiedź mieszkańcom, usły- robą nowotworową, jeden z najkrótszych w Europie, szałem już znane panu premierowi pytanie: Jak żyć? pięcioletni okres przeżycia polskich pacjentów z ra- Jak żyć w państwie, w którym budowa kilometra au- kiem, szokująco długie kolejki do specjalistów, rekor- dowe zadłużenie publicznych szpitali, niskie zarobki tostrady należy do najdroższych w Europie, gdzie bez pielęgniarek, luka pokoleniowa, jeśli chodzi o lekarzy żadnych konsultacji społecznych rezygnuje się z bu- i pielęgniarki, ich wyjazdy za granicę, drożejące leki, dowy obwodnic, których koszty wynosiłyby (Dzwo- w tym nawet paski dla chorych na cukrzycę, itd. Co nek) tyle, co budowa zaledwie kilkudziesięciu metrów więcej, w aspekcie dzisiejszej zapowiedzi wydłużenia autostrad, w którym tiry rozjeżdżają miasta takie jak wieku emerytalnego oto zatrważające dane z badania Płock, a jego rząd za jednym zamachem rezygnuje OBOP z kwietnia tego roku: co 20. badany w wieku z budowy dróg, na które ich mieszkańcy czekają całe powyżej 60 lat doświadczył odmowy usług medycz- dziesięciolecie? nych z uwagi na wiek, czyli pacjentowi w wieku po- Panie premierze, z obietnicy budowy ilu obwodnic wyżej 60 lat odmówiono usługi medycznej, bo jest przewidzianych w programie pana rząd się nie wy- w zbyt zaawansowanym wieku. A więc spieszmy się wiąże? (Oklaski) chorować, może zdążymy na bezpłatną usługę me- dyczną. Spieszmy się chorować, bo są jeszcze limity, bo jest opłacalna procedura. (Dzwonek) Spieszmy się, Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: bo już jutro powszechna komercjalizacja, a następnie prywatyzacja, czyli uwłaszczanie się na publicznym Dziękuję. majątku. Już jutro będziesz, pacjencie, musiał płacić Głos ma pani posłanka Anna Elżbieta Sobecka. za zdrowie. Zdrowie stanie się towarem, będzie moż- na na nim zarabiać, a misją szpitali –przedsiębiorstw będzie zyskowność. Poseł Anna Elżbieta Sobecka: Panie premierze, czy pan jest świadom dramatu polskiej służby zdrowia? Czy pan zdaje sobie sprawę, Dziękuję, panie marszałku. że narusza wartości konstytucyjne w zakresie ochro- Panie Premierze! Czy bierze pan pod uwagę roz- ny zdrowia? (Oklaski) wiązanie dotyczące tego, że w sytuacji, w jakiej znaj- duje się Polska, konieczne staje się zwiększenie kon- troli Komisji Nadzoru Finansowego i Narodowego Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Banku Polskiego nad bankami działającymi w Pol- sce, prowadzące w szczególności do ograniczenia Dziękuję. nieuzasadnionych transferów poza polski system Głos ma pan poseł Marcin Mastalerek. bankowy? Doświadczenie uczy, że banki i fundusze, nie oglądając się na narodowe sentymenty, w przy- padku recesji na rynku potrafią ratować się kosztem Poseł Marcin Mastalerek: państw i społeczeństw, w których działają. W świetle wielu opinii powinno się założyć nacjonalizację ban- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam dla pań- ków w Polsce i nie można wykluczyć sytuacji, kiedy stwa parlamentarzystów złą informację. Otóż jutro w wyniku (Dzwonek) transferu środków za granicę, pan premier Donald Tusk nie odpowie na państwa 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 126 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Marcin Mastalerek Biura Ochrony Rządu generała Janickiego? Dziękuję. (Oklaski) pytania. Wygłosi po prostu skorygowane exposé, po (Głos z sali: Co to za idiota?) szybkim przeliczeniu wyników dzisiejszych sondaży, które na pewno właśnie teraz się odbywają. W tym exposé pana premiera nie usłyszałem ani Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: jednego słowa o młodych ludziach. Niestety nie usły- szałem go i chyba wiem dlaczego. Dlatego że w 2007 r. Dziękuję. 58% najmłodszych Polaków głosowało na Platformę Głos ma pan poseł Ryszard Terlecki. Obywatelską, a w 2011 r. już jedynie 32%. I dziś mło- dzi ludzie ponoszą karę za to, że nie zagłosowali na pana premiera Donalda Tuska. Poseł Ryszard Terlecki: (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Reszta dorosła i stąd ta statystyka.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu rząd To jest kara dla młodych ludzi. Dziś nie usłysze- przeforsował ustawę o szkolnictwie wyższym, która liśmy, jakie jest rozwiązanie rządu premiera Donalda bardzo poważnie ograniczyła możliwość pracy na Tuska w odniesieniu do olbrzymiego bezrobocia drugim etacie nauczycieli akademickich, co oczywi- wśród młodych ludzi. Połowa bezrobotnych to ludzie ście prowadzi do dalszej pauperyzacji tego środowi- między 18. a 35. rokiem życia. Nie usłyszeliśmy dziś ska zawodowego. Dzisiaj usłyszeliśmy, że naukowcy o tym ani jednego słowa. Nie usłyszeliśmy, czy będą nie będą mogli odliczać 50% kosztów uzyskania do- utrzymane ulgi dla studentów, czy będą wprowadzo- chodu. Czy rząd zamierza gonić Europę, likwidując ne odpłatne studia, co zrobić z systemem stypendial- polską naukę? Dziękuję. (Oklaski) nym (Dzwonek) – 80 tys. studentów mniej w tym roku otrzyma stypendia naukowe. Na żadne z tych pytań nie usłyszeliśmy odpowiedzi w exposé i niestety pew- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nie nie usłyszymy jutro. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. Głos ma pan poseł Szymon Giżyński. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Poseł Szymon Giżyński: Głos ma pan poseł Tomasz Kaczmarek. (Porusze- nie na sali) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Polska dzisiaj to m.in. pod względem dzietności 219. miejsce wśród 232 państw świata, przy jednoczesnych spośród Poseł Tomasz Kaczmarek: wszystkich krajów Unii Europejskiej najniższych na- kładach na wspieranie rodziny, to także permanent- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier w cza- ne próby podejmowane przez koalicję PO–PSL wpro- sie exposé czynił gesty przyjaźni wobec Ruchu Pali- wadzenia tylnymi drzwiami GMO, co natychmiast kota. Wobec tego muszę zadać pytanie: Czy będzie raz na zawsze zlikwidowałoby status naszego kraju pan popierał pomysł depenalizacji posiadania mari- jako dzisiaj jeszcze producenta najzdrowszej i naj- huany zgłaszany przez Ruch Palikota? smaczniejszej żywności produkowanej na najczyst- (Głos z sali: Prowokacja.) (Wesołość na sali) szych glebach, to także możliwość zdania polskiej Czy nie jest przypadkiem tak, iż zgodą na nieka- państwowej matury bez zadawania sobie trudu prze- ranie za posiadanie marihuany będzie pan szachował czytania choćby stronicy Sienkiewicza czy Żerom- PSL Ruchem Palikota? (Gwar na sali) Czy zdaje pan skiego, to także stan polskiej zawodowej armii Kli- sobie sprawę, że jedynym beneficjentem depenalizacji cha–Siemoniaka, w której na jednego dowódcę przy- posiadania marihuany będą grupy przestępcze, a cenę pada pół szeregowca i która to armia jest zdolna za pana rozgrywki polityczne… obronić jedną piątą naszych granic, 1% naszego te- (Głos z sali: Spadaj.) rytorium. To ledwie kilka złowrogich przykładów …zapłacą swoim zdrowiem uczniowie gimnazjów z obfitej listy równie ponurych paradoksów autory- i liceów? zowanych przez koalicję PO–PSL, których przełama- (Głosy z sali: Ooo...) nia dzisiejsze pańskie exposé, panie premierze, nie- Mam jeszcze jedno pytanie. stety (Dzwonek) nie przynosi. Dlaczego? (Oklaski) (Głos z sali: Pewno, pewno.) Czy wobec śledztwa, jakie prowadzi Prokuratura Okręgowa Warszawa Praga w sprawie niedopełnie- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nia obowiązków przez BOR w czasie przygotowywa- nia wizyt pana, jak i śp. pana prezydenta Lecha Ka- Dziękuję. czyńskiego w Rosji, odwoła pan ze stanowiska szefa Głos ma pan poseł Andrzej Jaworski. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 127

Poseł Andrzej Jaworski: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Premier Do- Dziękuję. nald Tusk w swoim wystąpieniu powinien dać na- Głos ma pan poseł Leszek Dobrzyński. (Wesołość dzieję polskim przedsiębiorcom, polskim pracodaw- na sali) com. Powinien przedstawić informację, jak uchronić naszą gospodarkę przed szkodliwymi dla nas nie- miecko-rosyjskimi umowami, chociażby takim jak Poseł Leszek Dobrzyński: w sprawie Nord Stream czy ostatnio bałtyckiego ka- Panie marszałku, chyba nie z pana się śmieją. bla energetycznego. A tak naprawdę wywołał wojnę Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Interesuje mnie, z Kościołem i gorszące na tej sali i haniebne wypo- dlaczego premier Tusk stchórzył. Dlaczego dopiero wiedzi wyznawców Palikota. (Poruszenie na sali) dzisiaj, kilkadziesiąt dni od dnia wyborów, poznali- Panie premierze, trzy krótkie pytania. Czy stan- śmy prawdziwy program wyborczy Platformy Oby- dardem rządu będą nieznane w dyplomacji publiczne watelskiej? To, co powiedział dzisiaj pan premier zapowiedzi możliwości wypowiedzenia umów mię- Tusk, wyborcy powinni byli znać przed 9 paździer- dzynarodowych, zanim zostanie powiadomiona o tym nika. Stojąc w tym miejscu cztery lata temu, pan druga strona? Czy Kościół katolicki i pozostałe premier Tusk wygłaszał przemówienie, które tryska- związki wyznaniowe w Polsce odzyskały cały mają- ło cudami. Cudów oczywiście nie było oprócz jednego – tek zagrabiony przez sowieckoagenturalne rządy w Szczecinie zniknęła stocznia. Pan premier Tusk wie- PRL-owskie lub uzyskały zań pełną rekompensatę? lokrotnie obiecywał, dawał słowo, że stocznia w Szcze- I trzecie pytanie. Jak podnosząc koszty zatrudnienia, cinie znów będzie działać. Panie premierze, co z pana a nie obniżając, chce pan zachęcić przedsiębiorców do słowem? Kiedy pan wywiąże się z niego? Dziękuję. zatrudniania coraz to nowych pracowników? Dzię- (Oklaski) kuję. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. Głos ma pan poseł Michał Wojtkiewicz. Dziękuję. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Będę cię obser- Głos ma pan poseł Arkadiusz Czartoryski. wował.)

Poseł Arkadiusz Czartoryski: Poseł Michał Wojtkiewicz:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam pytanie Wiem, że jesteś posłem, dlatego że mało zarabiasz z pozoru szczegółowe, bo w sprawie jednej obwod- jako artysta. (Wesołość na sali, oklaski) nicy… (Głos z sali: Ostrołęki.) …ale dotyczące 1 tys. miejsc pracy. Otóż zagubiła Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: się gdzieś w planach rządu budowa obwodnicy miasta Ostrołęki. Do rzeczy, panie pośle. (Głos z sali: To trzeba poszukać.) Pytam o to, dlatego że dwa zakłady pracy zgłosiły największe inwestycje na najbliższe lata w Polsce: kon- Poseł Michał Wojtkiewicz: cern Stora Enso na 1,5 mld i Energa SA na 7–8 mld zł. Wzrost, jeżeli chodzi o TIR-y, to ok. 150 tys. rocznie. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj premier Ale niestety nie ma do tych inwestycji drogi, zgubiła nie powiedział nic na temat infrastruktury, a prze- cież cztery lata temu przez trzy i pół godziny mamił się po prostu w planach rządowych w ostatnich 4 la- różnymi obietnicami, między innymi mówił, że z Po- tach. Mam pytanie: Czy zostanie ten błąd naprawio- znania do Warszawy będziemy jeździli krócej niż z Po- ny przez ten rząd i czy jest plan szybkiego, błyska- znania do Berlina. I co? Dzisiaj tłumaczy się, że Pol- wicznego teraz już naprawdę, sporządzenia studium ska jest w budowie, że jest tyle pracy, iż nie ma czasu uwarunkowań technicznych i realizacji budowy ob- nawet taczek załadować. (Wesołość na sali) wodnicy? W kryzysie (Dzwonek) tysiąc miejsc pracy (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Bo jest bliżej.) to nie jest bagatela. Wschodnie Mazowsze jest do- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier wy- tknięte dużym bezrobociem i naprawdę brak tej ob- powiedział się dzisiaj na temat świętych krów – po- wodnicy jest to w tej chwili dramatyczna sytuacja. wiedział, że ich nie będzie. Pytam w takim razie: Co Dziękuję. (Oklaski) z prezesami spółek Skarbu Państwa, których nama- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 128 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Michał Wojtkiewicz Poseł Dariusz Piontkowski:

ściliście, którzy zarabiają i mają premie w wysokości Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do ponad milion złotych? pana premiera o bardzo ważną dziedzinę, która nie Następna sprawa – chciałbym zapytać o rezerwę znalazła uznania w jego przemówieniu, dziedzinę, z któ- walutową. Dzisiaj nasza bankowa rezerwa walutowa rą wszyscy mieliśmy do czynienia – chodzi o eduka- (Dzwonek) wynosi ok. 100 mld dolarów. Jest tak duża, cję. Czy zmiana pani minister jest tylko i wyłącznie jak w Wielkiej Brytanii. Czy ona ma służyć tym kolejnym PR-owskim zabiegiem, który ma spowodo- wszystkim rentierom, spekulantom międzynarodo- wać lepsze postrzeganie jego rządu, czy ma oznaczać wym, żeby pożyczali pieniądze z naszego banku, a po- również jakiekolwiek zmiany? Nauczyciele, miliony rodziców i dzieci tak naprawdę nie dowiedzieli się tem pożyczali naszemu rządowi po trzykrotnie więk- z exposé, co czeka szkolnictwo. Czy zapowiedź odej- szym oprocentowaniu? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ścia od przymusowego posyłania dzieci do szkół od 6. roku życia będzie podtrzymywana, czy zostanie za- wieszona? Czy zamykanie szkół, które dziś jest moż- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: liwe, ponieważ kurator oświaty praktycznie nie ma na to wpływu, będzie kontynuowane? Czy informacje Dziękuję. o tym, że Karta Nauczyciela, najważniejszy doku- Głos ma pan poseł Artur Górski. ment określający życie zawodowe nauczycieli, zosta- nie zniesiona bądź zmieniona, są prawdziwe? Pytam, bo takie pogłoski się pojawiały. Poseł Artur Górski: Jeszcze sprawa z innej dziedziny, dotycząca Naro- dowego Funduszu Zdrowia. (Dzwonek) Wprawdzie Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wiemy, że w cią- wiemy, że on pozostanie, ale pytamy, czy nie zamie- gu ostatnich czterech lat sytuacja polskiej mniejszo- rza pan zmienić, ulepszyć nadzoru nad ta instytucją. ści na Litwie pogorszyła się szczególnie w obszarze Po raz kolejny pojawiła się sytuacja, w której prezes oświaty. Na litewskie prowokacje i przypadki dyskry- NFZ, dzieląc nadwyżkę budżetową, ponad 90% prze- minacji polskiej mniejszości rząd albo nie reagował, znaczył dla jednego województwa. Czy to jest spra- albo reagował za późno, jak w przypadku ustawy wiedliwe dzielenie środków przeznaczonych na tę o oświacie, która wywołała strajk szkolny Polaków. dziedzinę? (Oklaski) Aby mu zapobiec, zaproponował pan 2 września po- wołanie polsko-litewskiej komisji do spraw oświaty mniejszości. Jej celem miało być przyjrzenie się spor- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nym kwestiom ustawy i wypracowanie rekomendacji Dziękuję. dla rządu litewskiego w celu złagodzenia jej skutków. Głos ma pani posłanka Barbara Bartuś. Komisja ta spotkała się już cztery razy i niczego kon- struktywnego nie wypracowała. Nie mogła wypraco- wać, bowiem strona litewska przystąpiła do prac Poseł Barbara Bartuś: komisji z deklaracją, że nie ma mowy o zmianie usta- wy oświatowej. Litwini, głusi na argumenty i fakty, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu dowie- w niczym nie chcieli ustąpić, nie zaakceptowali żad- dzieliśmy się, że we Francji przyjęto jako kontrower- nego z sześciu postulatów przedłożonych przez forum syjną reformę emerytalną zakładającą, że do 2018 r. rodziców. Jak przyznał jeden z polskich członków minimalny wiek przejścia na emeryturę wzrośnie komisji, takiego nagromadzenia buty i arogancji po z 60 do 62 lat. Ponadto według mojej wiedzy tylko stronie litewskiej dotąd nie widział. Niestety rząd w dwóch krajach europejskich, to jest w Danii i w Niem- w relacjach bilateralnych (Dzwonek) z władzami li- czech, rozpoczęto podwyższanie wieku emerytalnego tewskimi ponosi kolejną sromotną porażkę. aż do 67. roku życia, tak jak zapowiedział pan pre- W związku z powyższym mam pytanie do pana mier u nas. Panie premierze, czy nie zauważa pan różnicy premiera: Czy polski rząd podejmie zdecydowane w poziomie życia i zabezpieczenia zdrowotnego miesz- działania na arenie międzynarodowej, by poprzez kańców bogatych państw europejskich i Polski? Po- instytucje europejskie wymusić na rządzie litewskim nadto już dziś pięćdziesięciolatkowie mają problemy zmianę dyskryminacyjnej polityki wobec polskiej ze znalezieniem pracy, największe bezrobocie jest mniejszości? Dziękuję. (Oklaski) wśród osób młodych, nowe miejsca pracy nie powsta- ją, a pan chce, żeby kobiety pracowały do 67. roku życia. Czy zdaje pan sobie sprawę z tego, że takim Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: posunięciem być może ograniczy pan środki na wy- płatę emerytur, ale zwiększy biurokrację oraz liczbę Dziękuję. wypłacanych świadczeń chorobowych i rentowych. Głos ma pan poseł Dariusz Piontkowski. (Dzwonek) Panie premierze, czy wyobraża pan sobie 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 129

Poseł Barbara Bartuś Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: kobietę w wieku np. 67 lat, która będzie sprawnie Dziękuję. obsługiwała urządzenia, a może jeździła na wózku Głos ma pan poseł Jan Tomaszewski. widłowym albo opiekowała się chorymi jako pielę- gniarka? Właśnie, a co z zabezpieczeniem zdrowotnym Po- Poseł Jan Tomaszewski: laków? Sytuacja w ochronie zdrowia jest tragiczna. Wielomiesięczne oczekiwanie na wizytę u lekarza Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przejdę od razu specjalisty… (Głos z sali: Czas.) do pytań związanych z eurostadionami. Takie są fak- …kilkuletnie kolejki oczekujących na zabiegi ope- ty. Panie premierze, dlaczego stadion w Charkowie racyjne, całkowity brak opieki stomatologicznej w szko- kosztował 50 mln euro bez infrastruktury drogowej, łach… stadion w Niemczech kosztował 60 mln euro, a sta- (Głosy z sali: Czas minął.) dion w Poznaniu, jak mówię, arena bubel, kosztował nas, podatników, 200 mln euro? Dlaczego stadion w Do- niecku, również bez infrastruktury drogowej, kosz- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: tował Ukraińców 80 mln euro – ten stadion jest ga- barytowo taki sam jak nasz Stadion Narodowy – a nasz Proszę kończyć pytanie. Stadion Narodowy, przypomnę, kosztuje 500 mln euro? (Poruszenie na sali) Dlaczego średnia pensja w bu- dżetówce w ostatnich 3 latach wzrosła o 10%, nato- Poseł Barbara Bartuś: miast średnia pensja pracowników Narodowego Cen- …brak pieniędzy na leczenie onkologiczne to tyl- trum Sportu, czyli spółki PL.2012, wzrosła o 261% ko niektóre przykłady, a pan nawet słowem nie wspo- w tych 3 latach? (Dzwonek) mniał o tym, czy pański rząd zamierza cokolwiek (Głos z sali: Szok.) zmienić w tym zakresie. Dziękuję. (Oklaski) Następne dwie sprawy, szybciutko. Miała być kara za zwłokę w przypadku nieoddania planowego Sta- dionu Narodowego. Minęło już kilka miesięcy, a kara Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: za zwłokę miała wynosić 1 mln zł dziennie. Czy te pieniądze już wpłynęły do Skarbu Państwa? Ostatnia Głos ma pan poseł Adam Abramowicz: sprawa dotyczy takiej moralnej nagrody ministra Drzewieckiego dla prezesów spółki. Głos z sali Poseł Adam Abramowicz: ( : A dlaczego pan skłamał w oświadcze- niu?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Obiecał pan Polakom rozkwit gospodarczy, drugą Irlandię, co miało umożliwiać powrót młodych ludzi Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: z emigracji zarobkowej. Tymczasem powrotów nie ma, a wyjazdy są kontynuowane. Wie pan doskonale, Czas mija. że główną barierą tworzenia miejsc pracy są zbyt wysokie składki na ubezpieczenie społeczne. Zacho- dzi nawet taka kuriozalna sytuacja, że przedsiębior- Poseł Jan Tomaszewski: ca musi zapłacić za swój ZUS więcej niż wynosi jego miesięczny przychód, co wiele osób wpędza w długi Na dzień dobry wręczył im przeszło 100-tysięczne i skutecznie zniechęca do zakładania działalności nagrody. Pan premier Donald Tusk był zbulwerso- gospodarczej. Tymczasem zamiast zlikwidować to wany, w związku z powyższym te nagrody miały niesprawiedliwe prawo, proponuje pan zwiększenie wrócić do Skarbu Państwa. Pytam, czy wróciły. Dzię- składki, uzasadniając tę błędną decyzję dobrem Po- kuję. (Oklaski) laków. (Głosy z sali: Brawo!) Panie premierze, proszę przestać wprowadzać w błąd swoich rodaków. Te zmiany nie są dobre ani dla Polski, ani dla polskich obywateli. Jeśli chce pan naprawdę poprawić nasz byt, to niech pan zamiast Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: zwiększać składkę dla wszystkich, dostosuje jej wy- sokość do możliwości płacącego. (Dzwonek) Kiedy Głos ma pani posłanka Małgorzata Sadurska. w końcu wypełni pan swoje obietnice i pozwoli zwy- Proszę o dyscyplinę czasową. kłym ludziom na uczciwą pracę, zamiast zmuszać ich (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Właśnie. Zobaczy- do uciekania w szarą strefę? my, co będzie.) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 130 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Małgorzata Sadurska: (Głosy z sali: Czas, czas.) Kończę już. Ubolewam, że pan premier w swoim exposé nie ...od 2006 r. do listopada 2011 r. liczba etatów w sa- odniósł się do problemów Polski wschodniej, więc morządach wzrosła średnio o 35%. W związku z tym jako poseł z województwa lubelskiego mam kilka py- pragnę zapytać, jakie ustawy zamierzacie państwo tań. Co konkretnie zaoferuje rząd Lubelszczyźnie? znowelizować lub wręcz znieść, by ograniczyć inge- Drugie pytanie: Kiedy… (Wesołość, gwar na sali) rencję urzędników w życie obywateli, a tym samym Panie marszałku, bardzo proszę, ponieważ posło- ograniczyć poziom zatrudnienia w urzędach. Cytat: wie z Platformy nawet nie potrafią się zachować. Chcę wam powiedzieć, że nie jest to dobre wtedy, kie- Kiedy nastąpi modernizacja linii kolejowej Lublin dy jest sztorm i kiedy wszyscy na statku powinni – Warszawa? Kiedy w końcu będzie realizowany dru- sobie pomagać, żeby przez ten sztorm przepłynąć, że gi etap obwodnicy Puław? Kiedy lubelskie szpitale znajduje się grupa ludzi, która w tym czasie, kiedy będą traktowane na równi ze szpitalami bogatszych wszyscy bez wyjątku ciężko pracują, plądruje waliz- województw? Kiedy będą miały zrównane kontrakty? ki pasażerom. Pytanie: Kto to powiedział i dlaczego Kiedy będą miały zapłacone za tzw. nadwykonania? ten ktoś plądruje teraz walizki Polakom? (Oklaski) O ile skrócą się kolejki do lubelskich specjalistów? Czy rząd nadal będzie upierał się przy bezsensownej i nieuzasadnionej niczym prywatyzacji Zakładów Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Azotowych Puławy? Dziękuję. (Oklaski) Przekroczyła pani czas o 100%. Głos ma pani posłanka Małgorzata Gosiewska. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję za dyscyplinę. Poseł Małgorzata Gosiewska: Głos ma pani posłanka Dorota Arciszewska-Mie- lewczyk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Główną przyczy- ną komplikacji gospodarczych, jakie dotknęły więk- szość rozwiniętych krajów, okazało się działanie Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: banków. Wcześniej spełniały one głównie rolę służeb- ną, świadcząc usługi na rzecz społeczeństwa i państw, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan Krzysztof w których działały. Uczestniczyły w tworzeniu war- Rybiński, były wiceprezes Narodowego Banku Pol- tości dodanej, która powstawała w produkcji i rozwo- skiego, napisał, że Reuters opublikował informację, ju technologii. Ponadpaństwowa dominacja kapitału iż rząd Irlandii raportował do komisji budżetowej ułatwiła bankom pomnażanie korzyści z operacji fi- Bundestagu swoje plany o podwyższeniu VAT o 2 punk- nansowych szkodliwych dla rozwoju. W efekcie spo- ty procentowe. Wiadomo było, że Niemcy rządzą w Europie, ale żeby do tego stopnia? Pytanie: Czy pan wolniony został rozwój, rośnie bezrobocie i sfera ubó- premier Donald Tusk również raportuje do Bundesta- stwa. Ograniczenie pasożytniczej działalności ban- gu (Poruszenie na sali), nie tylko w tej sprawie… ków stało się kluczowe w strategiach państw napraw- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Bardzo nieele- dę zaangażowanych w łagodzenie skutków kryzysu gancko.) i ochronę interesów obywateli. …bo Szczecin i Świnoujście też są dowodem na to, Pan pomija ten problem milczeniem, podobnie jak że być może jest przychylny niektórym pomysłom czy zgłoszoną przez PiS propozycję podatku bankowego. dyrektywom płynącym z tamtej strony. Jakie działa- Czy pan premier wie, jaka część długu publicznego nia zamierza podjąć rząd, aby zabezpieczyć polską powstała w wyniku przekazywania za granicę korzy- gospodarkę przed negatywnymi skutkami kryzysu ści uzyskanych przez działające w Polsce obce banki strefy euro? W tym kontekście szczególne zdziwienie z tytułu transakcji finansowych niezwiązanych z ja- budzą oficjalne deklaracje przystąpienia do strefy kąkolwiek produkcją w kraju? Czy pan wie, jakiej euro, które można ocenić jako wręcz zaproszenie dla wysokości podatki płaci w Polsce drugi co do wielko- kryzysu. Czy rząd zamierza złożyć jedyną rozsądną ści bank Pekao SA należący do włoskiego UniCredit? w tej sytuacji deklarację, iż nawet poważne rozważe- Co pan powie rodakom uśpionym hasłem „Polska w bu- nie wprowadzenia w Polsce euro zostaje zawieszone dowie”, kiedy przebudzeni biedą wyjdą na nasze uli- bezterminowo do czasu przeprowadzenia głębokiej ce? Dziękuję bardzo. (Oklaski) reformy strefy, zapewniającej jej prawidłowe funkcjo- (Głos z sali: Brawo.) nowanie (Dzwonek), lub do momentu gdy likwidacja euro spowoduje nieaktualność tematu? I ostatnie pytanie. Bogactwo nie zależy od koloru farby na pa- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: pierze. Ono jest efektem ciężkiej pracy, której musi sprzyjać przyjazny system gospodarczo-społeczny. Dziękuję. Jak podał ostatnio „Dziennik Gazeta Prawna”… Głos ma pani posłanka Ewa Malik. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 131

Poseł Ewa Malik: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W poprzed- Dziękuję. nim exposé pan premier powiedział: będziemy wspie- Głos ma pan poseł Lech Sprawka. rać przedsiębiorczość, wreszcie zmienimy prawo, które utrudnia przedsiębiorcom działalność gospo- darczą. Niestety, wbrew temu, o czym mówił tu dziś Poseł Lech Sprawka: pan poseł Szejnfeld, niewiele w tej dziedzinie udało się zmienić. Raptownie kurczą się miejsca pracy, sys- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! We wrześniu tematycznie zwija się mała i średnia przedsiębior- 2005 r. bezrobocie wynosiło 17,6%. Po dwóch latach czość. Przedsiębiorcy w ogóle mają wielki kłopot rządów Prawa i Sprawiedliwości zmniejszyło się o 6%, z odprowadzaniem składek do ZUS, tworzą się zato- do poziomu 11,6% we wrześniu 2007 r. Po czterech ry płatnicze. Duże przedsiębiorstwa już zaplanowały latach rządów Platformy, we wrześniu 2011 r., wzro- ograniczenie produkcji. Słyszymy o masowych zwol- sło do 11,8%, a przewidywany jest dalszy wzrost. nieniach pracowników. Tymczasem w dzisiejszym wystąpieniu pan premier Tymczasem pan premier w exposé zapowiada zapowiedział podniesienie składki rentowej po stro- podniesienie składki rentowej. Mam pytanie, czy w taki nie pracodawców, co oczywiście przyniesie negatyw- sposób rząd chce realizować postulat wspierania ne skutki dla rynku pracy. przedsiębiorczości w Polsce. Czy ciągła zmiana prze- Pytam, dlaczego rząd kontynuuje ponad 3-krotne pisów dotycząca tej sfery ma służyć tworzeniu stabil- zmniejszenie środków z Funduszu Pracy na stypen- nych warunków prowadzenia działalności gospodar- dia w okresie odbywania stażu oraz refundację kosz- czej, o których tyle mówi się w Komisji Gospodarki? tów wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy oraz (Dzwonek) Czy te zmiany przyczyniające się do po- przyznanie środków na podjęcie działalności gospo- darczej. Podobnie jak w 2011 r., w 2012 r. są to trzy głębienia kryzysu gospodarczego naprawdę opłacą razy mniejsze środki. Dlaczego z jednej strony zwięk- się Polsce? Proszę o podanie konkretnego uzasadnie- sza się koszty pracy po stronie pracodawców nia decyzji, która tak bardzo uderzy w przedsiębior- (Dzwonek), a z drugiej – składkę na Fundusz Pracy, czość. Dziękuję. (Oklaski) która również kreuje koszty pracy? Odkłada się na ra- chunku w 2011 r. ponad 5 mld zł, a w 2012 r. już ponad 7 mld zł. Do jakich celów wykorzystywane są te środki? Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Co oznacza w budżecie zapis: wolne środki finansowe Funduszu Pracy przekazane w zarządzanie lub depozyt Dziękuję. u ministra finansów do 3 dni – 2300 mln zł, powyżej Głos ma pan poseł Sławomir Zawiślak. 3 dni – 2300 mln zł, czyli razem blisko 5 mld zł? Dzię- kuję. (Oklaski) Poseł Sławomir Zawiślak: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Zasugerował pan w swoim exposé, że tyl- Głos ma pani posłanka Gabriela Masłowska. ko polityczni analfabeci nie chcą być w centrum Eu- ropy. Moje pierwsze pytanie brzmi: Czy pan i rząd koalicji traktujecie obywateli Rzeczypospolitej Pol- Poseł Gabriela Masłowska: skiej zamieszkujących wschodnie terytorium kraju jak politycznych analfabetów? Jeżeli spojrzymy na Dziękuję, panie marszałku. zakres inwestycji infrastrukturalnych i gospodar- Panie Premierze! Dlaczego pański rząd zdezerte- czych realizowanych z rządowym wsparciem w Pol- rował i oddał sprawę Nord Streamu bez walki, a wszyst- sce przez ostatnie cztery lata, to wyraźnie represjo- kie oświadczenia o porozumieniu to duża nieprawda? nowana w tym względzie Polska wschodnia rzeczy- Szansa Szczecina i Świnoujścia jako portu raz na wiście decyzją koalicji pozostaje poza Europą. zawsze została pogrzebana. Było tutaj pytanie o do- Panie Premierze! My, Polki i Polacy z tej części kumenty na piśmie. Zadałam sobie trud polegający naszego kraju, właśnie jako mieszkańcy Europy, na poszukiwaniu od kilku miesięcy tychże niby-trój- chcemy i mamy prawo na wzór Europy żyć w godnych stronnych zawartych umów. Pisma moje krążyły warunkach cywilizacyjnych w kraju, w którym rząd pomiędzy Ministerstwem Spraw Zagranicznych, sprawiedliwie dba o zrównoważony rozwój wszyst- kancelarią premiera a Ministerstwem Infrastruktu- kich jego regionów. (Dzwonek) Co pański rząd zamie- ry. Otrzymałam, proszę państwa, odpowiedź. Dostar- rza zrobić, aby w ciągu następnych czterech lat czę ją państwu posłom, bo jest to ciekawa lektura. zmniejszyć dysproporcje inwestycyjne pomiędzy Pol- Kilka zdań po niemiecku, kilka zdań po polsku, bez ską wschodnią, w tym Lubelszczyzną, a Polską za- daty i bez żadnego podpisu. Rzekomo taka treść zo- chodnią? (Oklaski) stała wymieniona pomiędzy Polską a Niemcami. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 132 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Gabriela Masłowska Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Czy prawdą jest, o czym czytamy w Internecie, że Dziękuję. niemiecki bojówki z Antify otrzymały narzędzia do Głos ma pan poseł Dariusz Bąk. bicia Polaków w strojach historycznych, rodzin z dzieć- Głos ma pan poseł Jan Warzecha. mi z flagami w lokalu na (Dzwonek) na Nowym Świe- cie od Krytyki Politycznej? Naruszone zostało kon- stytucyjnie chronione Narodowe Święto Niepodległo- Poseł Jan Warzecha: ści. Czy prokuratura postawiła komukolwiek zarzuty podżegania do pomocnictwa w biciu? Proszę o taką Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! odpowiedź. Jest pan ponownie szefem polskiego rządu i jako pre- Czy pan premier jest zainteresowany objęciem mier przewodniczy pan Radzie Unii Europejskiej. w 2014 r. funkcji przewodniczącego Rady Europej- Zapowiedział pan drastyczne cięcia i likwidację ulg po to, aby łatać dziurę budżetową. Dlaczego, posia- skiej lub Komisji Europejskiej? Dziękuję. (Oklaski) dając tak wielkie możliwości i władzę, nie zrobił pan nic dotychczas w celu ukrócenia szkodliwego proce- deru, jednej z najbardziej wyrafinowanych metod Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ucieczki od podatków, tzn. wyprowadzania dochodów przedsiębiorców do rajów podatkowych, m.in. takich Głos ma pani posłanka Marzena Machałek. jak Kajmany, Belize, Panama, Cypr, Luksemburg, lub nie wprowadził pan innej formy ochrony majątku przed fiskusem, jakim jest lokowanie pieniędzy w fun- Poseł Marzena Machałek: dusze zamknięte? Czy zna pan skalę zjawiska uszczu- plającego co roku nasz polski budżet? Czy wie pan, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- ile firm korzysta z rajów podatkowych, np. przy strowie! Rzeczywiście dzisiejsze exposé premiera sprzedaży udziałów w spółce i w handlu międzyna- Tuska było zadziwiająco krótkie. Pominął premier rodowym? (Dzwonek) Co zamierza pan zrobić dla wiele istotnych kwestii, o których ochoczo i obszernie tysięcy właścicieli firm, którzy prowadząc je w Pol- rozprawiał cztery lata temu. A te kwestie to szeroko sce, fikcyjnie zatrudniają się na niewielką część eta- rozumiana edukacja, opieka, wykształcenie młodzie- tu np. w Anglii, na Słowacji lub na Litwie, aby unik- ży. Czy dlatego, że te kwestie to pasmo porażek i ka- nąć płacenia wysokiej składki ZUS w Polsce? Dzię- tastrof? kuję. (Oklaski) Przypomnę: sprawa żłobków, podwyżki – kata- strofa; przedszkola, podwyżki, protesty rodziców – katastrofa; operacja obniżenia wieku szkolnego dla Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: 6-latków, nieprzygotowane szkoły, protesty rodziców – katastrofa; likwidacja kompetencji kuratorów skut- Dziękuję. kująca likwidacją i zamykaniem szkół – następna Głos ma pan poseł Kazimierz Gołojuch. porażka; reforma programowa szkół, ograniczenie kształcenia ogólnego, w tym historii – porażka; za- powiedziane niespełnione obietnice podwyżek dla Poseł Kazimierz Gołojuch: nauczycieli – porażka; wprowadzenie odpłatności za Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przedstawiając drugi kierunek na studiach wyższych dla studentów w exposé program rządu w sprawach wsi i rolnictwa, – następna porażka (Dzwonek); zabranie ulg przysłu- pan premier skupił się jedynie na opodatkowaniu gujących studentom – porażka. Właśnie, mamy pa- rolników i reformie KRUS, krótko mówiąc, jedynie smo porażek, mamy pasmo klęsk... na obciążeniu rolników. Pan premier nie wspomniał ani słowem o wspólnej polityce rolnej po roku 2013. Polscy rolnicy chcą wiedzieć, na co mogą liczyć. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Czy nastąpi wyrównanie dopłat bezpośrednich w no- wej perspektywie finansowej w latach 2014–2020? Ale nie mamy pytania. Jak wyglądają negocjacje w tej sprawie? Co zrobiono podczas trwającej naszej prezydencji, aby wyrówna- nie dopłat bezpośrednich stało się faktem? Pytam Poseł Marzena Machałek: również, jaki jest stosunek nowego rządu do upraw genetycznie modyfikowanych. Czy polski rząd zadba ...a premierowi zabrakło odwagi. Pytam: Dlaczego o to, żeby Polska była krajem wolnym od GMO? premierowi zabrakło odwagi, żeby się do tych kwestii W exposé nie wspomniano też nic o infrastruktu- odnieść i zaproponować rozwiązania? Dziękuję bar- rze drogowej. Rząd PO–PSL zaniechał realizacji wie- dzo. (Oklaski) lu inwestycji infrastrukturalnych, w tym budowy 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 133

Poseł Kazimierz Gołojuch Poseł Krzysztof Lipiec: wielu obwodnic miast i modernizacji dróg krajowych. Dziękuję bardzo. (Dzwonek) W czasie kampanii wyborczej przedstawi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z wielkim niepo- ciele obecnej koalicji obiecywali, że te inwestycje będą kojem przyjąłem dzisiejsze słowa w tej ważnej deba- szybko zrealizowane. Moje pytanie: Kiedy rozpocznie cie, najważniejszej w trakcie trwania parlamentu, bo się dalsza przebudowa drogi krajowej nr 4 przez Łań- jest to przecież exposé, wyznaczanie głównych kie- cut, tzw. obwodnicy, w kierunku wschodnim? Nad- runków pracy rządu. To moje zdumienie dotyczy mieniam, że na skrzyżowaniu wspomnianej drogi tego, dlaczego pan premier tak lekce potraktował krajowej nr 4 z drogami wojewódzkimi dochodzi do sprawę, która dla Polaków jest bardzo ważna. Chodzi wielu bardzo groźnych wypadków, w tym wypadków o kwestię pracy, duże bezrobocie. śmiertelnych. Bardzo proszę, żeby ta inwestycja była W województwie świętokrzyskim 77 tys. ludzi jest bardzo szybko zrealizowana, tak aby zapobiec dal- bez pracy, z tego 85% to ludzie, którzy nie mają pra- szym wypadkom. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wa do zasiłku. Przypomnę, że w 2011 r. w budżecie państwa w Funduszu Pracy zamrożono kwotę 4 mld zł. Dzisiaj kolejna zapowiedź, że klin podatkowy, któ- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: ry został ścięty... Okazuje się, że to było złe rozwią- zanie i proponuje się podwyższenie składki na ZUS. To przecież szkodzi (Dzwonek) rynkowi pracy, bo- Głos ma pan poseł Waldemar Andzel. wiem pracodawcy będą mieli coraz gorsze warunki do tworzenia nowych miejsc pracy. W związku z tym chciałem zapytać, co z Funduszem Pracy na najbliż- Poseł Waldemar Andzel: sze lata, czy będzie on odmrożony i czy rząd ma jakiś pomysł, aby z tytułu zwiększenia składki wprowa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wysłuchaliśmy dzić do obrotu rekompensatę dla tych, którzy tworzą dzisiaj przemówienia, exposé pana premiera, w któ- miejsca pracy? rym padło wiele deklaracji, zapowiedzi cięć i innych Chcę powiedzieć o jednej rzeczy. W moim mieście, działań, zamierzeń rządu na najbliższe lata. Pan pre- w Starachowicach, 400 ludzi z największej sprywa- mier nie mówił nic o tworzeniu nowych miejsc pracy tyzowanej firmy, dawnej Fabryki Samochodów Cię- dla Polaków. Proponuje pan stopniowe podnoszenie żarowych, będzie teraz zwolnionych. Jak ta sytuacja wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn do 67 lat. będzie opanowana przez rząd? Chciałoby się zapytać Panie Premierze! Emerytury doczekają się nie- o tzw. umowy śmieciowe, do których… liczni, ci, którym Bóg pozwoli dożyć do momentu przejścia na emeryturę. Przypomnę tylko, iż średnia oczekiwana długość życia mężczyzn w naszym kraju Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: to nieco ponad 71 lat. Tak więc przeciętny mężczyzna będzie pobierał emeryturę jedynie przez 4 lata. Pod- Panie pośle, proszę kończyć. noszenie kobietom wieku emerytalnego do 67 lat, o 7 lat, to jakiś absurd. Panie Premierze! Kiedy przedstawi pan propozy- Poseł Krzysztof Lipiec: cje dotyczące zmian w systemie pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych? Zmiany takie są konieczne, …pan premier dzisiaj w ogóle się nie odniósł. Czy ponieważ z roku na rok ubywa osób uprawnionych rząd ma pomysły, jak usprawnić sferę legislacji w tym zakresie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych, nie dlatego że społeczeństwo staje się bogatsze, ale z powodu braku działań zmie- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: rzających do podniesienia kryterium dochodowego. (Dzwonek) Godzi to w dziesiątki tysięcy polskich ro- Głos ma pan poseł Marek Polak. dzin, które przy braku wzrostu poziomu życia tracą źródła pomocy w postaci zasiłków i ulg. Świadczenie rodzinne straciło już 2,5 mln dzieci. To są bardzo Poseł Marek Polak: ważne, istotne pytania. Bardzo bym prosił o odpo- wiedź pana premiera lub ministrów pana rządu. Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W 2007 r. minister transportu w rządzie pana pre- miera Jarosława Kaczyńskiego podjął decyzję o bu- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dowie beskidzkiej drogi integracyjnej, która miała być alternatywą dla zatłoczonej drogi K52 w Mało- Głos ma pan poseł Krzysztof Lipiec. polsce Zachodniej. Na nową dwujezdniową trasę, 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 134 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Marek Polak Poseł Marcin Witko: która miała wyprowadzić ruch tranzytowy z centrum Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Urzędy znikają, Andrychowa, Kęt, Kalwarii i Wadowic, przewidziano problemy pozostają. W ławach rządowych nie widzimy w budżecie środki na wstępne prace projektowe. dziś pani minister Julii Pitery i nie ma jej urzędu. Z przykrością muszę powiedzieć, że po objęciu rządu (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Ale za to tu jest.) przez koalicję PO–PSL do dnia dzisiejszego nie zro- Widzę. biono nic, co mogłoby przybliżyć termin realizacji tej Nie ma jej urzędu, który miał przygotować pro- gram przeciwdziałania korupcji. Panie premierze, inwestycji. Co więcej, inwestycja ta nie znalazła się czy likwidacja tego urzędu nie jest czytelnym sygna- również w „Programie budowy dróg krajowych na łem dla Polaków, że w naszym państwie korupcji już lata 2008–2012”. Dlatego chciałem skierować do nie ma i nie trzeba jej przeciwdziałać? pana premiera bardzo proste pytanie: Czy pański Podobne pytanie należy zadać w odniesieniu do rząd, mam na myśli oczywiście nowy gabinet (Dzwo- urzędu pełnomocnika do spraw osób wykluczonych. nek), widzi potrzebę budowy beskidzkiej drogi inte- Czy zniknięcie tego urzędu ma świadczyć o tym, że gracyjnej, która jest jedyną szansą rozwoju Małopol- w oczach premiera ten problem również znikł i nie ski Zachodniej? A jeśli tak, to kiedy ta inwestycja ma już w naszym kraju osób wykluczonych? może zostać zrealizowana? Ze względu na wagę te- Rozumiem, że wobec zapowiedzi pana premiera matu bardzo proszę o pisemną odpowiedź. Państwu w sprawie zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn urząd pani minister Elżbiety Radziszew- dziękuję za uwagę. (Oklaski) skiej przestał mieć jakikolwiek sens istnienia. Czy tak? Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. Głos ma pan poseł Zbigniew Dolata. A ja dziękuję bardzo za dyscyplinę czasową. Głos ma pani posłanka Anna Paluch. Poseł Zbigniew Dolata: Poseł Anna Paluch: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dowiedzieliśmy się dzisiaj od pana premiera, że jednak mamy kryzys. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cztery lata temu Jego skutki od czterech już lat w największym stop- prezesem spółki odpowiadającej za budowę Stadionu niu dotykają mieszkańców wsi. Pan premier dzisiaj Narodowego został człowiek bez jakiegokolwiek do- zapowiada kolejne działania, które najmocniej uderzą świadczenia w prowadzeniu inwestycji. Efekty tej właśnie w ludność mieszkającą na wsi, będzie ona nominacji są powszechnie znane – stadion bez zdat- nych do użytku zewnętrznych schodów. Panie pre- musiała zapłacić swego rodzaju kontrybucję za pana mierze, czy pan potrafi uczyć się na błędach, czy dotychczasowe nieudolne rządy. Łatwo jest zabierać niekoniecznie? Dlaczego ministrem transportu, bu- biednym. downictwa i gospodarki morskiej w tym rządzie zo- Pytam pana premiera: Czy wystarczy panu odwa- stał człowiek, dla którego jedynym kontaktem z re- gi, aby dla ratowania upadających finansów publicz- alnym życiem było prowadzenie firmy PR-owskiej? nych wprowadzić podatek obrotowy dla wielkich Jaka jest sytuacja, jeśli chodzi o inwestycje w infra- sieci handlowych, które są w rękach obcych koncer- strukturę komunikacyjną, wie każdy, kto musi po- nów? Do tego trzeba odwagi i do takiej odwagi (Dzwo- dróżować, ja jednak krótko to przypomnę. To np. nek) pana premiera zachęcam. Drugie pytanie, krót- kompletny rozpad „Programu budowy dróg krajo- kie. Od czterech lat mamy masową likwidację wiej- wych na lata 2008–2012”, nawet tego w wersji okro- jonej przez pański rząd. A projekty kolejowe? Około skich szkół. Czy pan premier planuje zwiększenie 20% podpisanych umów, rozgrzebane remonty linii subwencji oświatowej, żeby szkoły wiejskie mogły kolejowych, rozgrzebane remonty dworców i zagro- dalej działać, bo to są nie tylko miejsca, gdzie kształ- żenie utratą 1200 mln euro na projekty kolejowe, ci się młodzież, ale także centra kultury bardzo waż- które chcieliście przenieść – wobec indolencji pana ne dla wsi? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ministra Grabarczyka – a na co nie chciała zgodzić się Komisja Europejska, na projekty drogowe. Mam też drugie pytanie. (Dzwonek) Dlaczego wo- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: bec fiaska prywatyzacji PKP rząd usiłuje z taką de- terminacją sprzedać Polskie Koleje Linowe, wbrew Głos ma pan poseł Marcin Witko. opinii społeczności lokalnej, wbrew opinii środowisk 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 135

Poseł Anna Paluch z exposé z roku 2007. Zabrakło przeprosin za wyge- nerowanie w czasie ostatnich czterech lat rekordo- naukowych? 205 profesorów wyższych uczelni pod- wych 300 mld zł długu publicznego, zabrakło prze- pisało się pod listem z protestem do pana premiera prosin za niespotykany wcześniej rozrost biurokracji, w tej sprawie. Mam pytanie: Czy rząd zdaje sobie bardzo wysokie bezrobocie wśród młodego pokolenia, sprawę, jaką szkodę przyrodzie Tatr wyrządzi ta złą politykę prorodzinną, nieskuteczną obronę i prze- sprzedaż i jaką szkodę wszystkim mieszkańcom po- kształcenie polskich stoczni, drogi gaz wynegocjowa- łudniowej Małopolski, zwłaszcza Podtatrza, Podhala, ny z Rosją, za najwyższe w historii ceny paliw, za wyrządzi sprzedaż tej kolei? To jest dla tych ludzi źró- nieskuteczne zabieganie o wyrównanie dopłat bezpo- dło utrzymania, a sprzedaż takiemu inwestorowi to średnich dla polskich rolników, a w końcu za niezda- będzie jedna wielka niewiadoma. Bardzo proszę o pi- ny (Dzwonek) egzamin państwa polskiego z przygoto- semną odpowiedź na to pytanie. Dziękuję. (Oklaski) wania i zabezpieczenia wizyty polskiej delegacji na czele z prezydentem Lechem Kaczyńskim w kwiet- niu 2010 r. w Katyniu. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziś wyborcze hasło Platformy Obywatelskiej „Zrobimy więcej” zaczyna być realizowane. Tylko czy Głos ma pani posłanka Jadwiga Wiśniewska. o takim więcej myśleli Polacy 9 października, w dniu wyborów? Poseł Jadwiga Wiśniewska: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Proszę kończyć. Izbo! Panie premierze, nie przedstawił pan w exposé planów co do działań rządu przyspieszających rozwój Polski, decydujących o innowacyjności, o zmianie Poseł Piotr Polak: struktury eksportu, edukacji i nauce. Podsumowu- jąc, należy stwierdzić, że nie przedstawił pan instru- Już kończę. mentów doganiania przez Polskę bogatych krajów Mam pytanie związane ze zrównaniem wieku Unii. Natomiast zapowiedział pan liczne cięcia i cię- emerytalnego. O ile wzrośnie i tak wysokie wśród żary dla obywateli. Nie powiedział pan też słowa o tym, młodego pokolenia Polaków bezrobocie w związku co władza skłonna ograniczyć samej sobie. Zapowie- z wydłużeniem wieku emerytalnego do 67 lat? Dzię- dział pan wydłużenie wieku emerytalnego. Obawiam Oklaski się, że przy wysokim poziomie bezrobocia pracowni- kuję. ( ) cy zamiast przechodzić na emerytury, zasilać będą szeregi bezrobotnych. Pańskie exposé omijało trudne sprawy: wysokiej inflacji, problemów demograficz- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nych czy też wielkich obszarów ubóstwa. W Polsce 6 mln ludzi żyje w ubóstwie. Głos ma pan poseł Kazimierz Moskal. Chciałabym zapytać, jakie działania zamierza pan podjąć, aby ograniczyć ubóstwo w Polsce. Kiedy wreszcie zostanie odmrożone kryterium dochodowe Poseł Kazimierz Moskal: uprawniające do otrzymania pomocy socjalnej? Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Exposé jest jed- nym z ważniejszych punktów posiedzeń Sejmu. Na- kreślany jest pewien program. Jeżeli chodzi o dzisiej- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: sze exposé, nie będę powtarzał tego, co mówiłem 4 lata temu. Powiem tylko, że było krótsze, bardziej szcze- Dziękuję za dyscyplinę. gółowe, dotyczyło tylko kilku spraw. Można powie- Głos ma pan poseł Piotr Polak. dzieć: kryzys. Jest pewna grupa, która sobie z tym kryzysem poradzi. Ostatecznie powinniśmy się czuć bezpiecznie i finansowo, i socjalnie. Natomiast bra- Poseł Piotr Polak: kowało w tym wystąpieniu bardzo ważnego elemen- tu. Jeżeli mówimy o bezpieczeństwie, nie było ani Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wiele spraw wy- słowa o tym, co przyniosły lata 2009 i 2010, zwłasz- maga w Polsce zmian, dobrych zmian, na które cze- cza jeśli chodzi o południową Polskę. Otóż była po- kamy my, na które czekają też Polacy. Dla mnie, wódź. Były zapewnienia, że znajdą się ogromne pie- panie premierze, w dzisiejszym exposé zabrakło jed- niądze, że będzie realizowany program przeciwpowo- nak jednej rzeczy: pokory i głośnego uderzenia się we dziowy, program ochrony przeciwpowodziowej dorze- własne piersi za błędy, za niezrealizowane obietnice cza górnej Wisły. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 136 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Kazimierz Moskal 400 lat temu Francis Bacon. Ta ekipa miała czas na śniadanie 4 lata temu. Dzisiaj jest już po obiedzie, choć Mam pytanie. Czy rzeczywiście ten program jest na szczęście jest jeszcze trochę czasu do kolacji. i będzie realizowany? Sprawa kolejna. Ponoć dlatego Szalenie mnie dziwi, że ten rząd, a zwłaszcza mi- (Dzwonek) pan premier nie mówił nic więcej, bo jest nister finansów, który w międzyczasie przeszedł kontynuacja. A skoro jest kontynuacja, to mam py- transformację ze zwykłego urzędnika w rasowego tanie. Czy jest też kontynuacja działań antysamorzą- polityka, doznał olśnienia dopiero po wyborach. Tłu- dowych? Bo patrząc na kolejne reformy, które się maczył się, że ta sytuacja jest efektem rozwoju wy- pojawiają, widzę zagrożenie dla samorządów. Mam darzeń w Grecji czy we Włoszech. Ale w Grecji wciąż pytanie. Jak w stosunku do samorządów będzie po- przeciętny Grek żyje lepiej od Polaka i wciąż Włoch stępował rząd? Dziękuję bardzo. (Oklaski) żyje lepiej od Polaka. Tylko że kiedy nastąpiły tam zmiany w rządzie, teraz są tam fachowcy, a u nas – politycy. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Chciałbym zatem zapytać, dlaczego archeolog śródziemnomorski jest ministrem skarbu (Dzwonek), Dziękuję. 30-letni lekarz ministrem pracy i polityki społecznej, Głos ma pan poseł Wiesław Stanisław Janczyk. filozof ministrem sprawiedliwości, a trzech dzienni- karzy ministrami konstytucyjnymi. Zmierzam do końca. Kiedy będzie wyjaśniona, Poseł Wiesław Stanisław Janczyk: zaprezentowana wizja rządu, jeśli chodzi o kluczowe kwestie, które powinny być przedstawione w trakcie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Premier miał prezydencji Polski w Unii Europejskiej? Chodzi o to, rzadki w tej Wysokiej Izbie przywilej wygłoszenia jak widzimy przyszłość Unii Europejskiej, dojście do swojego exposé drugi raz z rzędu. Mieliśmy więc pra- strefy euro, co moim zdaniem jest realne w końcu tej wo oczekiwać od niego, że to exposé, zwłaszcza w czę- dekady, i wreszcie, co jest najistotniejsze dla lewicy, ści gospodarczej, budżetowej, będzie zawierało podej- jaki będzie program przeciwdziałania… ście innowacyjne. Tak się jednak nie stało. Propozy- cje na poprawę budżetu, finansów publicznych zawie- rają pomysły mechanicznego podnoszenia danin Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: publicznoprawnych wobec wybranych grup zawodo- wych, branżowych, społecznych. To bardzo źle. Obiecywał pan koniec, panie pośle. Mam pytanie. Czy z uwagi na to, że premier nie mówił o prywatyzacji, zamierza ją zatrzymać, wyha- mować? Pytam w trosce o ZEW Niedzica SA, w trosce Poseł Tadeusz Iwiński: o Polskie Koleje Linowe w Zakopanem, w trosce o to, czy ze względu na brak środków na zatkanie dziury …wzrostowi dysproporcji społecznych. Bo cieszy- budżetowej następnym podmiotem do sprzedaży nie my się, że rząd, co prawda z opóźnieniem, ale jednak będzie na przykład kopalnia soli w Wieliczce. zaaprobował kilka postulatów, które lewica od dawna Chciałbym zwrócić uwagę na pewien aspekt hi- zgłaszała. storyczny. W czasie tej kadencji rządu premier Do- (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Ale Reagan był nald Tusk (Dzwonek) może pobić rekord polegający jednak prezydentem.) na tym, że będzie premierem rządu, który zadłuży Polskę na ponad bilion złotych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Głos ma pan poseł Tadeusz Tomaszewski. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: (Poseł Tadeusz Iwiński: Znaczy, rozumiem, że pi- jesz do siebie. On był również aktorem.) Dziękuję. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Dziękuję.) Głos ma pan poseł Mariusz Kamiński s. Lesława. Nie ma. Głos ma pan poseł Tadeusz Iwiński. Poseł Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pan premier Poseł Tadeusz Iwiński: Donald Tusk w swoim exposé wspomniał o nowych akcentach polityki prorodzinnej, między innymi Dziękuję. przesunięciu części środków finansów publicznych Panie Marszałku! Polsce potrzeba na pewno wizji, w ramach ulgi prorodzinnej na rzecz osób o niższych konkretnego programu i nadziei. Ale nadzieja jest dochodach. Chciałbym zapytać obecnych przedstawicie- dobra na śniadanie, a zła na kolację. Mawiał tak już li rządu: A co z grupą rodzin, do której należy 3,5 mln 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 137

Poseł Tadeusz Tomaszewski tysięcy przedsiębiorców na skutek zlekceważenia za- sady vacatio legis zostało zaskoczonych i okazało się, dzieci, a która nie korzysta z ulgi prorodzinnej ze że są nieprzygotowani do prowadzenia działalności względu na niskie dochody? 3,5 mln polskich dzieci gospodarczej od 1 stycznia 2011 r. Pochopne rozwią- nie ma prawa do tej ulgi. Jest pewna nadzieja zwią- zanie wprowadzone w końcu roku spowodowało wiel- zana ze zmianą rozliczania podatkowego na obsza- ki chaos i skutecznie utrudniło prowadzenie działal- rach wiejskich, później będzie taka możliwość, ale ności gospodarczej. Skoro państwo ma zaufanie do teraz nie ma, nie ma więc odpowiedzi. obywateli, to mam pytanie do pana, panie premierze, Druga kwestia, bardzo ważna z punktu widzenia w imieniu olbrzymiej grupy społecznej, jaką są przed- rozwoju cywilizacyjnego Polski, dotyczy wychowania przedszkolnego, zwłaszcza w środowisku wiejskim. siębiorcy: Czy zmiany podatkowe, które pan dzisiaj Pan premier w czasie kampanii w oświadczeniu z tu- zapowiedział, również będą wprowadzane w ten sam skobusa raz powiedział, że rząd rozważa wsparcie zaskakujący sposób, pod koniec roku, tak by spoty- polskich samorządów w prowadzeniu przedszkoli. kały się z negatywnym odbiorem społecznym? Dzię- W związku z powyższym chciałbym zapytać, czy ten kuję. (Oklaski) pomysł z kampanii wyborczej jest aktualny i czy rząd będzie wspierał polskie gminy w prowadzeniu przed- szkoli. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Głos ma pan poseł Dariusz Cezar Dziadzio.

Dziękuję. Głos ma pan poseł Piotr Chmielowski. Poseł Dariusz Cezar Dziadzio:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Poseł Piotr Chmielowski: Nie ma pana. W poprzednim exposé użył pan stwier- dzenia: Drogi to nasza obsesja. Dziś, cztery lata póź- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier niej, pytam: Co się stało z tą obsesją? Czy była to w dzisiejszym exposé nic nie powiedział na temat obsesja dotycząca tylko części Polski? Może ta obsesja ochrony zdrowia. Chciałbym zapytać, czy to prawda, nie dotyczyła województwa podkarpackiego? Mówił że w ostatnich dniach prezes NFZ Jacek Paszkiewicz pan, że uda się dogonić kraje Europy, a tymczasem rozdzielił pomiędzy wybrane oddziały wojewódzkie NFZ dodatkową kwotę ok. 600 mln zł pochodzącą nie pozwala pan na dogonienie regionu w naszym z tzw. funduszu zapasowego. Beneficjentami tego za- kraju. Mówił pan, że drogi to klucz do skoku moder- strzyku finansowego zostały: oddział mazowiecki, nizacyjnego oraz rozwoju gospodarki, tymczasem który otrzymał ok. 550 mln zł, oraz oddziały pomor- sam pan stawia bariery, blokując inwestycje związa- ski i śląski, które dostały po ok. 15 mln. Wzrost środ- ne z budową drogi ekspresowej S19 z Barwinka do ków w województwie śląskim wynosi więc ok. 0,2% Białegostoku. Autostrada A4 nie będzie gotowa na- budżetu, natomiast w województwie mazowieckim wet na Euro 2012. aż 6,3%. Pytam więc, czy jako Ślązacy mamy się czuć Czy w drugiej kadencji zniesie pan dysproporcje wyróżnieni tym, że dostaliśmy cokolwiek, i czy te 15 mln w zakresie leczenia polskich pacjentów? Przypomnę to ochłap. Czy tak ma wyglądać polityka ochrony tylko, że na Podkarpaciu niespłacone nadwykonania zdrowia? Proszę o ustną odpowiedź, bo szkoda ma- w ciągu ostatnich dwóch lat to ok. 97 mln zł, przy kulatury. Dziękuję. (Oklaski) czym ostatnie nadwyżki w wysokości 600 mln zł zo- stały przekazane w 90% tylko jednemu wojewódz- twu. (Dzwonek) Dziś w exposé nie usłyszałem nicze- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: go, co daje cień nadziei na zmianę sytuacji w tych obszarach. Dziękuję. Głos ma pan poseł Jerzy Borkowski. Panie premierze, nadal dzieli pan Polskę na Pol- skę A i Polskę B. Kiedy – naprawdę kiedy – przestanie pan traktować mieszkańców Podkarpacia jak ludzi Poseł Jerzy Borkowski: drugiej kategorii? Dziękuję. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ostatnie lata rzą- dów pana premiera Donalda Tuska cechowało wpro- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wadzanie różnych, z reguły niekorzystnych dla przed- siębiorców zmian podatkowych. Tak było w przypad- Dziękuję. ku podwyżki podatku VAT pod koniec 2010 r. Wiele Głos ma pan poseł Romuald Ajchler. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 138 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Romuald Ajchler: skłonny do refleksji, choćby tylko w tak małym stop- niu jak przedsiębiorcy są skłonni do inwestowania, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta- to z pewnością zauważyłby pan, że przedsiębiorcy nie nia. Jedno dotyczy dopłat powierzchniowych. Chciał- tylko nie mają lokat, ale z wielkim trudem wiążą ko- bym dowiedzieć się, na jakim etapie jest zrównywa- niec z końcem, utrzymując miejsca pracy. Przedsię- nie tych dopłat. Mówimy o niebagatelnej kwocie ok. biorcy nie mają na benzynę, która w efekcie pana 80 mld zł, z czego 50% może trafić do budżetu pań- rządów bije rekordy cenowe. Przedsiębiorcy nie mają stwa – to wymiar 40 mld zł. Panie ministrze finan- na odsetki od kredytów, nie mają na podniesiony sów, proszę się tym zainteresować. Apeluję do pre- przez pana rząd podatek VAT. miera, aby również się w to włączył, bo pan minister Czas się obudzić, panie premierze. Zwiększenie Sawicki sobie z tym nie radzi. składki nie przyniesie zmniejszenia lokat, tylko upa- Druga kwestia to sprawa wypłaty tych dopłat dek firm, likwidację miejsc pracy oraz wzrost bezro- w 2011 r. Rok temu poszło to bardzo pięknie, ale to bocia. Obliczone przez pana 13 mld zysków nie wy- był rok wyborczy. Chciałbym zapytać o tempo tych starczy na pomoc społeczną dla zwolnionych. wypłat. Zresztą występujący w imieniu Polskiego Chcę zapytać: Czy wziął pan pod uwagę negatywne Stronnictwa Ludowego poseł Bury apelował jako ko- skutki (Dzwonek) tej podwyżki, czy jedynie zależy panu alicjant do premiera, aby zajął się tą kwestią. Tak na doraźnym łataniu budżetu? Dziękuję. (Oklaski) zrozumiałem wystąpienie pana przewodniczącego Burego. Pytania do pani minister edukacji. Otóż obser- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: wuje się, szczególnie w 2011 r., zamykanie zwłaszcza szkół wiejskich. (Dzwonek) Podam przykład. Jedna Dziękuję. gmina, gmina Opalenica, ma zamiar zamknąć czte- Głos ma pan poseł Marek Stolarski. ry szkoły wiejskie. Proszę to przemnożyć przez ilość gmin. Wyjdzie liczba, która z pewnością panią mi- nister przestraszy. Chciałbym zapytać: Czy macie Poseł Marek Stolarski: państwo rozeznanie w tej kwestii i co zamierza zro- bić rząd, aby przeciwdziałać tej sytuacji? Czy nie Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Premie- warto by było tym szczególnym gminom, gminom rze! Mam pytanie w kontekście wydarzeń z 11 listo- wiejskim mającym zamiar zamykać szkoły z dwu- pada: Czy nie byłoby celowe to, aby oddziały policji stuletnią tradycją, przygotować granty na okres biorące udział w akcjach bezpośrednich wyposażyć przejściowy, po to… w indywidualny monitoring? Nie byłoby niedomó- wień, czy policja sprowokowała demonstrantów, a tak- że nie byłoby problemu z identyfikacją każdego agre- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: sywnego chuligana. W niejednym kraju są tego typu rozwiązania i sprawdzają się. Koszt zakupu takich Proszę kończyć. urządzeń jest stosunkowo niski, a korzyści wynika- jące z tego niewspółmierne do nakładów. Sprawnie i skutecznie działająca policja musi mieć wsparcie Poseł Romuald Ajchler: w rządzie, który sprawi jej niezbędne do tego typu działań instrumenty. Dziękuję. (Oklaski) Już kończę. ...aby te szkoły można było uratować? Mówię w tym miejscu szczególnie o gminach wiejskich. Dzię- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: kuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Adam Rybakowicz. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Głos ma pan poseł Bartłomiej Bodio. Poseł Adam Rybakowicz:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Poseł Bartłomiej Bodio: Nie usłyszałem dziś nic na temat służby zdrowia w pana wystąpieniu. W programie wyborczym Plat- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! formy Obywatelskiej jest zapis, że w 2012 r. pana Informuje nas pan o podniesieniu składki rentowej rząd planuje wzrost nakładów na służbę zdrowia do po stronie pracodawców. Argumentuje to pan bra- około 29 mld zł. Przy spodziewanej recesji i spowol- kiem skłonności polskich firm do inwestowania. nieniu wzrostu gospodarczego wydaje się to niemoż- Mówi pan, tu cytat: To są pieniądze, które w innym liwe. Sytuacja, do której pan i pana rząd doprowadzi- przypadku leżałyby na lokatach. Gdyby rząd był liście, sprawiła, że nowy minister zdrowia, tu siedzą- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 139

Poseł Adam Rybakowicz Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: cy pan Arłukowicz zmienił miejsce tylko z nazwy, bo Dziękuję. de facto dalej jest ministrem do spraw osób wyklu- Głos ma pan poseł Wojciech Penkalski. czonych, gdyż tak właśnie czują się pacjenci w Polsce. Czy w tej nowej kadencji znajdzie pan odwagę do przeprowadzenia dużej reformy służby zdrowia, aby Poseł Wojciech Penkalski: przeznaczone na nią środki przyniosły poprawę jako- ści usług i krótsze kolejki do specjalistów? Nie ma Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie z czym zwlekać, tylko trzeba zacząć działać, bo w pol- skich szpitalach i przychodniach zamiast „dzień do- Posłowie! Zwracam się do pana premiera z pytaniem bry” coraz częściej słychać słynne: „Jak żyć?” Dzię- o dalsze losy IX Brygady Pancernej im. Króla Stefana kuję. (Oklaski) Batorego w Braniewie. Przyjechałem tutaj, do was, z małego miasta, z Braniewa i chciałbym, żeby pan premier odpowiedział na to pytanie. Jest ono o tyle Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: zasadne, że zapowiedź rozformowania tej jednostki w Braniewie już paraliżuje strachem mieszkańców Dziękuję. Braniewa. Istnieje obawa o dalszy byt gospodarczy Głos ma pan poseł Roman Kotliński. całego miasta. Wojsko to dobroczyńcy miasta. A przy- pomnę, że nie tak dawno na skutek politycznych de- Poseł Roman Kotliński: cyzji wyprowadzono już z Braniewa 1200 osób. Dalsza negatywna ingerencja w tym delikatnym społecznie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszymy się bar- regionie doprowadzi do dramatu rodzin wojskowych, dzo, że pan premier aspiruje do bycia w nowoczesnej ale i pogłębi cały proces zubożania społeczności mia- Europie, do zasiadania przy europejskim stole. Jest sta i powiatu braniewskiego. jednak kilka problemów. Jednym z nich są kuriozal- Czy działania, w wyniku których kończą byt jed- ne, endemiczne przepisy prawne – endemiczne, czyli nostki wojskowe (Dzwonek) w pełni wyposażone występujące niestety tylko w polskim prawie. Mam i zorganizowane także w sensie infrastrukturalnym, pytanie: Czy pan premier, czy koalicja rządząca po- prowadzą nas w dobrym kierunku? Społeczność Bra- prze wykreślenie z polskiego Kodeksu karnego art. niewa czeka z niepokojem na decyzję w sprawie dal- 196 o obrazie uczuć religijnych, a także art. 212 do- szej bytności w tym mieście wojska – wojska jako tyczącego zniesławienia? Tylko w Polsce, rozpatrując to w kontekście Unii Europejskiej, za zniesławienie dużego pracodawcy, wojska jako dobroczyńcy miasta można iść do więzienia. i jego mieszkańców. Dziękuję. (Oklaski) Czy koalicja poprze również wykreślenie z ustawy oświatowej zapisu mówiącego o tym, że w procesie dydaktycznym nauczyciele są zobowiązani do respek- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: towania wartości chrześcijańskich? (Dzwonek) Czy poseł Gowin – to jest moje ostatnie pytanie – jest Głos ma pani posłanka Zofia Popiołek. w stanie wymodlić takie postępowe zmiany w pol- (Głos z sali: Niesprawiedliwość...) skim prawie? Dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Sprawiedliwość tych wojskowych…) (Głosy z sali: Brawo!) (Poseł Bartosz Arłukowicz: Janusz, to kultura czy wojsko?) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Zofia Popiołek: Głos ma pan poseł Marek Domaracki. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- Poseł Marek Domaracki: strowie! Mam pytanie.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Odnawialne źródła energii już od 2020 r. mają sta- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nowić co najmniej 15% polskiego energy-miksu. Nie ma wątpliwości, że chociażby energetyka wiatrowa Proszę wygodniej stanąć. to przyszłość i rzecz ważna dla rozwoju polskiej ener- getyki, całej naszej gospodarki. W jaki sposób polski rząd, panie premierze, zamierza wspierać ten istotny Poseł Zofia Popiołek: element polityki klimatycznej Unii Europejskiej? Dziękuję. (Oklaski) Wyżej? 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 140 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Proszę wygodniej stanąć. Tak, tak. Głos ma pan poseł Jan Cedzyński. (Poseł Jerzy Feliks Fedorowicz: Lepiej jest wyżej.)

Poseł Jan Cedzyński: Poseł Zofia Popiołek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie do- Kiedy rząd doprowadzi do tego, aby ustawa o ochro- tyczy zamówień publicznych. Panie premierze, czy nie lokatorów z 2001 r. była zgodna z konstytucyjną rząd rozważa zmianę ustawy o zamówieniach pu- zasadą równości wobec prawa i zasadą sprawiedliwo- blicznych? Obecnie przy wyborze oferty liczy się ści społecznej, tak aby lokatorzy, którzy zamieszkali w 100% cena. Czy nie warto wziąć pod uwagę rów- w budynkach prywatnych na podstawie decyzji ad- nież innych kryteriów oceny oferty, np. zdolności fi- ministracyjnych dotyczących tzw. szczególnego trybu nansowej firmy, referencji, terminu wykonania, okre- najmu, nie byli zdani na samych siebie i niejednokrot- su gwarancji i innych? Prostym przykładem niedo- nie na łaskę właścicieli, którzy stosują chwyty poni- skonałości wyżej wymienionej ustawy jest wykonaw- żej pasa, podczas gdy lokatorzy, którzy otrzymali ca autostrady A2 – chińskie konsorcjum Covec. Bywa mieszkania na podstawie takich samych decyzji również, że specyfikacja istotnych warunków zamó- w budynkach państwowych, bo mieli większe chody wienia jest tak opracowywana, że wydaje się, jakby w minionym okresie (Dzwonek), mogli je wykupić za ona była przygotowywana pod konkretną firmę. niewielkie pieniądze? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Dziękuję. Głos ma pan poseł Henryk Kmiecik. Głos ma pan poseł Paweł Sajak.

Poseł Henryk Kmiecik: Poseł Paweł Sajak: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministro- Premierze! Droga ekspresowa S3 między Świnouj- wie! Kilka razy na tej sali padło już hasło: Polska ściem a Lubawką, określana jako jeden z dwóch głów- w budowie, i zastanawiam się, na ile to hasło będzie nych priorytetów dla Polski w zakresie dróg ekspre- aktualne za rok, a może nawet za 4 lata. To prawda, sowych, staje się pomału tematem zapomnianym i spychanym na margines. Włączenie zagłębia mie- że teraz widzimy piękne place budów, stadionów, dróg, dziowego, aglomeracji wałbrzyskiej i kamiennogór- nawet autostrad. Ale te inwestycje łatwo prowadzić, skiej strefy ekonomicznej do międzynarodowego sys- ponieważ w przyszłym roku mamy Euro 2012. Nieste- temu dróg E65 jest działaniem, które może w krót- ty już teraz wiemy, że niektórych z tych inwestycji nie kim okresie przynieść wymierne korzyści dla pań- da się zakończyć. A więc jakie mamy gwarancje po stwa oraz dla umierającego regionu południowo-za- usłyszeniu słów premiera o konieczności wprowadze- chodniej Polski, przez który ma przebiegać ta droga. nia cięć, że po Euro 2012 po prostu nasza piękna Pol- W sierpniu tego roku w trakcie spotkania wyborcze- ska w budowie nie będzie opuszczonym placem budo- go poseł Schetyna oświadczył, że powodem opóźnie- wy? Jakie mamy gwarancje, że ten rząd konsekwent- nia w realizacji tego odcinka jest brak uzgodnienia nie będzie kończył rozpoczęte inwestycje i że ewentu- tego ze stroną czeską. Informacje te zweryfikowałem alne wznowienie przerwanych prac nie będzie ponow- w Czechach i okazało się, że strona czeska jest goto- nym hasłem wyborczym za 4 lata, że to nie będzie wa do budowy swojego odcinka od granicy do Hradec znowu: Polska w budowie? Dziękuję. (Oklaski) Králové i połączenia z autostradą praską. Czesi nie budują (Dzwonek), bo nie otrzymali gwarancji ze strony polskiej, że zbudujemy też ten odcinek drogi Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: od Legnicy do Lubawki. Przypomnę tylko, że hasło wyborcze Platformy Dziękuję. „Polska w budowie”, którym szermowano w kampa- Głos ma pan poseł Armand Kamil Ryfiński. nii, zobowiązuje. W związku z powyższym stawiam pytanie: Kiedy rząd polski, właściwy minister, okre- śli realny termin rozpoczęcia i zakończenia budowy Poseł Armand Kamil Ryfiński: południowego odcinka drogi S3 oraz kiedy nastąpi oddanie całej drogi ekspresowej S3 do użytkowania? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie od- Dziękuję. (Oklaski) noszące się do długu publicznego. Rząd Platformy 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 141

Poseł Armand Kamil Ryfiński Poseł Michał Tomasz Pacholski:

Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie w prognozie, która jest zatytułowana „Zarządzanie Premierze! Po pierwsze, w dzisiejszym exposé pana długiem publicznym”, do roku 2015 chce dalej zadłu- premiera nie usłyszeliśmy nic na temat planowanej żać Polskę, zwiększyć dług publiczny do ponad 900 przez pana podwyżki akcyzy na paliwo, co będzie mld zł. Chciałbym zapytać jako zwykły wyborca: miało bezpośredni wpływ na podniesienie cen towa- Gdzie jest granica zadłużania się? Czy ona w ogóle rów i usług. Znów ucierpią najbiedniejsi. Dlaczego istnieje? Czy cały czas o kolejne setki miliardów zło- rząd nie zaczyna oszczędności od siebie, np. od re- tych zadłużając Polskę, będziecie państwo się cieszy- dukcji zatrudnienia na wszystkich szczeblach admi- li, że jest dobrze, że jesteśmy zieloną wyspą? Do nistracji publicznej? Wszyscy wiemy, że za rządów uśmiechającego się pana posła Bartosza Arłukowicza Platformy Obywatelskiej wzrosło ono o 20%, czyli mam też pytanie. Gdyby mógł pan przedstawić swo- mamy około 70 tys. nowych urzędników. Po drugie, je sukcesy –tak, panie ministrze – na poprzednim już w 2007 r. usłyszeliśmy o alternatywnych możli- pana stanowisku, kiedy zajmował się pan osobami wościach odbywania kary pozbawienia wolności za wykluczonymi. W tej chwili będzie się pan zajmował najlżejsze przestępstwa. Dziś mamy przepełnione najbardziej wykluczonymi ludźmi w Polsce, pacjen- więzienia. 60 tys. osób skazanych czeka na odbycie tami. A więc chciałbym wiedzieć, czy rzeczywiście kary. Większość więźniów to obecnie pijani rowerzy- ten okres próbny, który pan przeszedł jako minister ści. Co ciekawe, jest ich więcej niż kierowców samo- bez teki (Dzwonek), był udany i czy będzie pan chodów. Są to również koszty dla budżetu państwa. w stanie bronić pacjentów. I pytanie do pani Pitery. Co rząd zamierza zrobić z tym problemem? Dziękuję Jeżeli można się dowiedzieć, jakie sukcesy poza zna- bardzo. (Oklaski) lezionym dorszem odniósł pani resort. Dziękuję bar- dzo. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję bardzo. Głos ma pan poseł Piotr Walkowski. Dziękuję. (Głos z sali: Nie ma.) Jedna uwaga: w tej debacie pytania możemy kie- W tej sytuacji głos ma pan poseł Artur Bramora. rować tylko i wyłącznie do premiera. Głos ma pan poseł Maciej Mroczek. Poseł Artur Bramora:

Poseł Maciej Mroczek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Czy pana rząd zamierza generować przychody, wy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj pan pre- łącznie podwyższając podatki, ograniczając ulgi oraz mier ogłosił zamiar wprowadzenia szeregu cięć ulg, podejmując kilka drobnych inicjatyw? Czy rząd wy- zwolnień, które w znakomitej mierze uderzają w naj- sili się wreszcie i przeprowadzi bardziej ambitne ini- biedniejszych, uderzają w polskie rodziny. Po raz ko- cjatywy, choćby pobudzenia sektora małej i średniej lejny zatem po wyborach parlamentarnych znika przedsiębiorczości? Dziękuję bardzo. (Oklaski) z pana oblicza uśmiech i optymizm, a pojawia się gry- mas bólu i bezsilności pana premiera i jego rządu. Mam pytanie: Czy te cięcia, o których wspomniałem Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: przed chwilą, to również likwidacja zwolnień pod- miotowych i dotacji przekazywanych co roku na Ko- Dziękuję bardzo. ściół katolicki i inne związki wyznaniowe? Przypo- Głos ma pan poseł Artur Górczyński. mnę, iż w roku 2010 tylko z tytułu 6-procentowej ulgi na cele kultu religijnego w podatku dochodowym od osób fizycznych straty budżetu państwa wyniosły Poseł Artur Górczyński: 300 mln zł, a lekcje religii, etaty dla kapłanów kosz- towały podatnika polskiego 1200 mln zł. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce jest pra- (Oklaski) wie 4,5 mln osób niepełnosprawnych. Ludzie ci ocze- kują wsparcia ze strony państwa. Światowe standar- dy polityki społecznej w tej dziedzinie wyznacza Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: konwencja praw osób niepełnosprawnych ONZ. Panie premierze, kiedy w końcu możemy spodziewać się Dziękuję za dyscyplinę co do czasu. ratyfikacji konwencji Narodów Zjednoczonych z grud- Głos ma pan poseł Michał Tomasz Pacholski. nia 2006 r. dotyczącej praw osób niepełnosprawnych, 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 142 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Artur Górczyński Poseł Marek Poznański: ratyfikacji, którą obiecał pan podczas swojego pa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym za- miętnego exposé z 2007 r.? cząć od przytoczenia dwóch cytatów, które są zapew- Moje drugie pytanie dotyczy grupy zawodowej, ne państwu dobrze znane: „Naczelną zasadą polityki z której się wywodzę, grupy mocno niedocenianej, finansowej mojego rządu będzie w związku z tym a której znaczenie w czasach kryzysu powinno być stopniowe obniżanie podatków i innych danin pu- kluczowe dla bezpiecznego wprowadzania planowa- blicznych” i kolejny: „Zgodzicie się państwo ze mną, nych reform. Mówię o pracownikach socjalnych. nie znajdę na tej sali nikogo, kto by wstał i powiedział Obecny wachlarz zadań przypisywanych pracowni- ludziom w oczy, że chciałby na przykład podwyższyć kom socjalnym powoduje, że ich rola straciła w istocie podatki”. swój właściwy charakter. Nadmiar biurokracji odbie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szkoda, iż nie ma ra czas na pracę z człowiekiem, pomoc społeczna adresata, do którego kieruję pytanie. Panie premie- ogranicza się obecnie do rozdawnictwa, a nie do ak- rze, pańskie działania były i są zupełnie odwrotne. tywizacji społecznej i zawodowej. Panie premierze, Po raz kolejny koszty wychodzenia z kryzysu prze- jakie działania zamierza podjąć rząd na rzecz pod- rzuca pan na barki najuboższych, chociaż każdy wie, niesienia rangi zawodu pracownika socjalnego i po- iż podwyższenie VAT, akcyzy i pochodnych hamuje lepszania warunków wykonywania pracy socjalnej? rozwój gospodarki. Reasumując, można stwierdzić: Dziękuję. (Oklaski) obiecanki cacanki, a głupiemu radość. Panie premierze, moje pytanie brzmi: Czy dzisiej- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: sze exposé będzie również powtórką z rozrywki? Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. Wykorzystał pan czas co do sekundy. Głos ma pan poseł Artur Dębski. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Poseł Artur Dębski: Głos ma pan poseł Łukasz Krupa. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Wygrywając wybory po raz drugi z rzędu, przeszedł pan do historii. Czy przy nadciągającej katastrofie Poseł Łukasz Krupa: gospodarczej jest pan gotów zapisać się jako ten, za którego rządów wydarzenia takie jak 11 listopada Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! w stolicy będą codziennością – gdy nasi rodacy z de- Moje pytanie będzie dotyczyło planowanych w naj- speracji, z biedy, a coraz częściej z głodu będą brali bliższych latach przychodów z prywatyzacji spółek kamienie brukowe do ręki i rzucali nimi w cokolwiek? z udziałem Skarbu Państwa. Od zawsze wiadomo, że Czy może jednak podejmie pan próbę ratowania kraju, kto szybko sprzedaje, ten tanio sprzedaje. Często nie- przeprowadzając projekty proponowane od dawna stety jest tak, że w Polsce prywatyzacja i wpływy przez Ruch Palikota: reformę Zakładu Ubezpieczeń z jej przeprowadzenia służą doraźnemu łataniu bu- Społecznych oraz połączenie go z Kasą Rolniczego dżetu. Niestety, działając w takim celu, działa się Ubezpieczenia Społecznego, szczególnie jeżeli chodzi w pośpiechu. W konsekwencji pochopne, nieprzemy- o poziom administracji, zaprzestanie finansowania ślane i źle przygotowane oferty prywatyzacyjne przy- wszelkich instytucji kościelnych z kasy państwa, li- pominają często przysłowiowe zarzynanie kur znoszą- kwidację Senatu, co pańska formacja obiecała ponad cych złote jajka, a nie opłacalne dla Polski transakcje. 10 lat temu, likwidację powiatów, które zupełnie nie W związku z tym moje pytanie brzmi następująco. sprawdziły się, obniżenie w sposób zdecydowany kosz- Jakie srebra narodowe, PZU, PKO, Lotos czy Orlen, tów (Dzwonek) prowadzenia państwa, przeciwdziała- zamierza pan i pański rząd w trakcie najbliższej ka- nie postępującej biedzie i bezrobociu w nowoczesny dencji sprzedać tylko po to, aby po raz kolejny doraźnie i zdecydowany sposób? Proszę o odpowiedź w imieniu ratować finanse państwa? Dziękuję. (Oklaski) swoich wyborców. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Dziękuję. Głos ma pan poseł Marek Poznański. Głos ma pan poseł Andrzej Piątak. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 143

Poseł Andrzej Piątak: przeszukania, zatrzymują, a nawet aresztują dzia- łaczy, ich rodziny i przyjaciół. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzięki relacji me- Panie premierze, apeluję do pana, żeby powstrzy- diów cała Polska mogła zobaczyć, jak wyglądało mał pan aparat przemocy państwowej, bo nie za- w Warszawie 11 listopada zapewnienie obywatelom mknie pan w więzieniu 800 tys. Polaków. Nie tędy bezpieczeństwa przez podległe panu, panie premie- droga. Wśród posłów Platformy też są palacze mari- rze, służby. Spalone auta stacji telewizyjnych są tego huany, są też w rządzie (Poruszenie na sali), tylko najjaskrawszym przykładem. Pytam więc pana, pa- nikt nie zamyka ich w więzieniach. Panie premierze, nie premierze, czy podobnie będzie wyglądało zapew- niech pan ma odwagę powstrzymać funkcjonariuszy nienie ładu i porządku podczas zbliżających się Mi- i przerwać tę niepotrzebną falę represji. strzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r.? Czy po- (Głos z sali: Andrzej, podaj adres.) dobnie jak w dzisiejszym exposé zrzuci pan winę za Marihuana w końcu będzie legalna, to tylko kwestia spodziewane zamieszki na wszelkiej maści ekstremi- czasu. Wiele nowoczesnych europejskich państw już to stów? Dziękuję bardzo. rozumie. Moje pytanie: Kiedy wreszcie pojmie to polski rzekomo liberalny rząd? Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. Głos ma pan poseł Maciej Wydrzyński. Głos ma pan poseł Tomasz Makowski.

Poseł Maciej Wydrzyński: Poseł Tomasz Makowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! O co chodzi z tym exposé? Z uwagą wysłuchałem expo- Premierze! W kontekście brakujących funduszy mam sé premiera Donalda Tuska tak 4 lata temu, jak i dnia pytanie w sprawie kosztów związanych z udziałem dzisiejszego. 4 lata temu pan premier wiele obiecywał, polskich Sił Zbrojnych w okupacji Afganistanu. Jakie że da. I nie udało się panu. Dzisiaj pan obiecuje, że straty w sprzęcie poniosła armia polska w czasie mi- zabierze. Mamy więc nadzieję, że tym razem też panu sji w Afganistanie? Ile utracono śmigłowców i pojaz- się nie uda. Mam wrażenie, że dopiero teraz zacznie dów opancerzonych? Jakie były uszkodzenia lub zu- pan spełniać swoje obietnice. Nie znamy szczegółów życia trwałe sprzętów wyłączonych z eksploatacji? zapowiadanych zmian, ale proszę pana premiera, aby Jakiej wartości sprzęt i wyposażenie bojowe zostało pan rozważnie i roztropnie analizował skutki swoich utracone w czasie misji w Afganistanie i czy straty te reform, aby nie okazało się, że jest tak jak z 4 wielkimi są rekompensowane zakupami nowego sprzętu? reformami, w tym OFE. Mam do pana pytanie: Czy Dziękuję i jednocześnie ubolewam nad tym, że pan głosując za OFE, nie czytał pan ustawy o OFE, czy premier tym razem bez mrugnięcia okiem zniknął pan czytał, a nie rozumiał? Czy jest to stała praktyka z tej sali. (Oklaski) pierwszej analizy swoich czynów (Dzwonek) po 10 la- tach, czy to wyłącznie wypadek przy pracy? Panie premierze, proszę konkretnie odpowiedzieć, co z OFE. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. (Oklaski) Głos ma pan poseł Andrzej Rozenek. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Poseł Andrzej Rozenek: Dziękuję. Głos ma pani posłanka Małgorzata Marcinkiewicz. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 800 tys. Pola- ków żąda depenalizacji posiadania marihuany. W następnej kolejności żądają oni pełnego zalegali- Poseł Małgorzata Marcinkiewicz: zowania tej używki, która w swoich skutkach jest znacznie mniej groźna niż tak lubiana w tej Izbie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! wódka. (Wesołość na sali, oklaski) Polacy zorgani- Szkoda, że pana nie ma. Powinnością państwa pol- zowali się w legalnym stowarzyszeniu, a swoje po- skiego jest umożliwienie repatriacji ludziom, którzy stulaty zgłaszają za pośrednictwem legalnie działa- zostali na Wschodzie nie z własnej woli. Co zrobił jącej partii Ruch Palikota. Tymczasem ruch Wol- w ostatnich latach pański rząd, aby ułatwić Polakom nych Konopi, zamiast zrozumienia i debaty, spotyka zdobycie Karty Polaka lub obywatelstwa polskiego? się z prześladowaniami, represjami i totalną inwi- Osobiście znam takich ludzi, którzy ubiegają się gilacją. Do domów tych ludzi wkraczają służby, robią o Kartę Polaka i robią to już od kilku lat. Dlaczego 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 144 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Małgorzata Marcinkiewicz nie pan kopać najbiedniejszych, to wszystko, co pan może zaproponować. Co z polityką prorodzinną, pa- ten proces trwa tak długo? Następne pytanie. W swo- nie premierze? (Oklaski) im exposé nie odniósł się pan do kwestii szeroko ro- zumianej edukacji. Nasza młodzież uczy się, studiuje poza granicami kraju. Po powrocie ma wielkie pro- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: blemy z nostryfikacją swoich dyplomów. Panie pre- mierze, czy ureguluje pan problem nostryfikacji dy- Dziękuję. plomów? Dziękuję. (Oklaski) Głos ma pan poseł Maciej Banaszak.

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Maciej Banaszak:

Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Głos ma pan poseł Piotr Paweł Bauć. Z powodu luki w przepisach dotyczących nowelizacji ustawy o kierujących pojazdami, która ma wejść w życie 11 lutego 2012 r., egzaminy na kategorię A Poseł Piotr Paweł Bauć: będzie można zdawać dopiero 19 stycznia 2013 r. Oznacza to, że przez okres 11 miesięcy nie będą obo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! wiązywać żadne wytyczne co do kierujących jedno- W swoim exposé dziękował pan wszystkim Polakom śladami. Zaistnieje brak podstaw prawnych do prze- za to, że tak świetnie dali sobie radę w tych trudnych prowadzania egzaminu na kategorię A. W związku czasach. Nasuwa się logiczne pytanie: Skoro dajemy z powyższym będą odrzucane wszelkie wnioski zło- sobie tak świetnie radę w tak trudnych czasach, to żone w WORD-ach. po co nam rząd? Jako motocyklista solidaryzujący się z tymi, któ- (Głos z sali: O!) rzy chcą w najbliższej przyszłości zdobyć uprawnie- Sądzę, że po to, żeby zadać pytanie do premiera. nia do kierowania jednośladami, zwracam się do (Wesołość na sali) Mam pytanie dotyczące młodych pana, panie premierze, z pytaniem, jakie regulacje ludzi: Czy w nadchodzącą niedzielę, stając przed mo- i kiedy ma zamiar wprowadzić pański rząd, aby imi studentami, będę musiał powiedzieć: W swoim w okresie od lutego umożliwić zainteresowanym exposé premier nic nie powiedział o was, o waszych przystąpienie do omawianego przeze mnie egzaminu. problemach, o tym, że za chwilę będziecie na rynku Dziękuję bardzo. (Oklaski) pracy bez pracy? Czy mam im powiedzieć: Wyjeżdżaj- cie z ojczyzny, bo rząd Donalda Tuska nie ma dla was serca, nie ma dla was czasu (Dzwonek), nie ma dla was Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: programu? Proszę o ustną odpowiedź. (Oklaski) Dziękuję. Głos ma pani posłanka Halina Szymiec-Ra- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: czyńska.

Dziękuję. Głos ma pan poseł Adam Kępiński. Poseł Halina Szymiec-Raczyńska:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Poseł Adam Kępiński: Cztery lata temu słyszeliśmy w pańskim exposé gwa- rancję odpowiedzialności za zdrowie obywateli. Po- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie przednio na tej sali mówił pan o służbie zdrowia: My Premierze! Zapowiada pan cięcia ulg, oszczędności, ten system naprawiamy, oszczędzając ludziom, pa- być może podwyżkę podatków. Co to będzie oznacza- cjentom, lekarzom, pielęgniarkom słów, a gwarantu- ło dla ludzi młodych? Mamy niż demograficzny. Mło- jemy szybkie decyzje. dych par nie stać na posiadanie dzieci, a dla przecięt- W praktyce lekarza obserwuję efekty zaniedbań nych rodziców, nawet pracujących, dwójka dzieci ministerstwa i Narodowego Funduszu Zdrowia. Za- oznacza wykluczenie społeczne na długie lata. Czy gwarantowane w budżecie środki na programy mam- nas, Polaków, nie stać już na normalne życie we wła- mograficzne są wykorzystywane w taki sposób, że po snym kraju? Czy musi być tak, że jak ktoś jest młody, upływie roku miliony złotych pozostają w budżecie zdrowy, wykształcony, to spełnia wszystkie warunki, państwa zamiast zostać wydane zgodnie z założenia- żeby wyjechać za granicę do pracy, pracy poniżej swo- mi przyjętej przez rząd polityki zdrowotnej. Dlaczego jej godności i ambicji? Czy o taką Polskę pan walczył? programy mammograficzne ruszają co roku z kilku- Czy wolność ma wyłącznie oznaczać drogę wolną na miesięcznym opóźnieniem, najczęściej w końcu czerw- przejściach granicznych? Pytam, czy to, że przesta- ca? Dlaczego tak ważna i prosta czynność, jak prze- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 145

Poseł Halina Szymiec-Raczyńska ulga powszechna dla biednych i bogatych jest źle adresowana. Ale ta ulga jest nadal bardzo ważna słanie zaproszeń pacjentkom, wymaga corocznie cza- dla wielu mniej zamożnych rodzin. W badaniach sochłonnych ustaleń związanych z przekazywaniem z 2010 r. 25% polskich rodzin niemających dostępu danych między urzędnikami Narodowego Funduszu do Internetu jako główny powód takiego stanu rze- Zdrowia i ministerstwa? Czy rząd przewiduje skutecz- czy podało barierę finansową. Ich na Internet po ne wykorzystanie środków na programy profilaktycz- prostu nie stać, to są ludzie wykluczeni z dobro- ne na przestrzeni całego roku? (Dzwonek) Panie pre- dziejstw cywilizacji XXI w. (Dzwonek) Likwidując mierze, jakie rozwiązania przewiduje pan, aby wszyscy ulgę na Internet, pozbawia pan wiele gorzej sytu- pacjenci mieli szanse na badania w momencie, gdy owanych rodzin dostępu do globalnej sieci. A global- będzie je można nazwać jeszcze badaniami profilak- na sieć – jeszcze raz przytoczę pana słowa z 2007 r. – to tycznymi, a nie jedynie walkę z czasem w zaawanso- dostęp do wiedzy, kultury i edukacji. Powiedzmy wanym procesie choroby? Dziękuję. (Oklaski) jasno: tnie pan wydatki na edukację wielu nieza- (Głos z sali: Brawo.) możnych Polaków. Czy ma pan tego świadomość, panie premierze? Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. Głos ma pan poseł Marian Cycoń. Głos ma pan poseł Antoni Macierewicz.

Poseł Marian Cycoń: Poseł Antoni Macierewicz:

Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoki Panie Premierze! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Sejmie! Ucieszyła mnie zapowiedź skrócenia proce- Panie premierze, wiemy już przynajmniej od czasu dra- dur administracyjnych dotyczących inwestycji, tym matu smoleńskiego, że jest pan mistrzem kłamstwa, bardziej że padły bardzo konkretne deklaracje. Dłu- ale nie wiedzieliśmy, że jest pan także mistrzem utraty gie procedury w drodze do uzyskania pozwolenia na publicznych pieniędzy. Czy wie pan, ile kosztowało pana budowę to jedna rzecz, natomiast mnie, byłemu sa- dzisiejsze wystąpienie? Jedno zdanie, to, które dotyczy- morządowcowi, nasuwa się pytanie, czy rząd prze- ło miedzi i srebra, to jedno zdanie kosztowało Polaków widuje również ułatwienia administracyjne przy 2,5 mld zł. O tyle spadły notowania... przygotowaniu i realizacji inwestycji liniowych. (Głos z sali: O 4 mld zł.) Chodzi o sieci kanalizacyjne, wodociągi, sieci gazo- ...o tyle spadły notowania KGHM. we. Dzisiaj nawet pojedynczy protest jest w stanie (Głos z sali: Dwa razy tyle.) zablokować na długie miesiące przygotowanie inwe- Czy pan, panie premierze, zagwarantował i w jaki stycji. Sądy w sprawach spornych rozstrzygają pro- sposób ochronę kontrwywiadowczą swojego przemó- testy bardzo długo. To nie tylko opóźnienie realiza- wienia? Kto wiedział, panie premierze, o tym, że pan cji inwestycji, ale również utrata środków unijnych. użyje tej informacji? Czy pan, panie premierze, za- Dziękuję. (Oklaski) gwarantuje nam i przedstawi wyniki śledztwa (Dzwo- nek) wskazujące na to, kto i w jaki sposób skorzystał na tak wielką sumę z pana przemówienia? Czy pan Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: zagwarantuje nam, że ci ludzie zostaną ukarani za pana niefrasobliwość, za pana obciążenie nas wszyst- Dziękuję. kich tak gigantyczną sumą w tym samym czasie, gdy Głos ma pan poseł Wincenty Elsner. zabiera pan młodzieży, gdy zabiera pan kobietom, gdy zabiera pan najuboższym resztki pieniędzy? Dzięku- ję bardzo. (Oklaski) Poseł Wincenty Elsner:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premie- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: rze! Cztery lata temu mówił pan w swoim exposé: Współczesna komunikacja to przede wszystkim In- Głos ma pan poseł Andrzej Lewandowski. ternet. To jeden z kluczowych czynników sukcesu gospodarczego i cywilizacyjnego naszego kraju. Glo- balna sieć to dostęp do wiedzy, kultury i edukacji. Poseł Andrzej Lewandowski: Tak, wiedzy, kultury i edukacji. Jeszcze dzisiaj po- wiedział pan w exposé: Jeśli chodzi o ulgę powszech- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na rynku usług ną, to jest ulgę na Internet, jej znaczenie społeczne pocztowych do 31 grudnia 2012 r. istnieje monopol maleje i trzeba ją zlikwidować. Tak, ta ulga jako Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej. Sektor prywatny 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 146 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Andrzej Lewandowski rza przystąpić do Protokołu 12. do europejskiej Kon- wencji o ochronie praw człowieka i podstawowych próbuje z nim konkurować, doklejając do lekkich wolności dotyczącego ogólnego zakazu dyskrymina- przesyłek pocztowych stalową blachę. W skali całego cji. (Dzwonek) Co z odejściem od Protokołu 30. Karty kraju to są tony stali. Jak pan premier rozwiąże pro- Praw Podstawowych Unii Europejskiej? W końcu co blem ze skandalicznym marnotrawstwem surowca, z ratyfikacją, i na jakich zasadach ta ratyfikacja na- którego produkcja ma wpływ na niszczenie środowi- stąpi, Konwencji ONZ o prawach osób niepełno- ska naturalnego? (Oklaski) sprawnych podpisanej przez Polskę już w 2007 r., a co premier obiecał już dawno temu? Chciałbym uzy- skać odpowiedź od pana premiera na te fundamen- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: talne dla społeczeństwa obywatelskiego pytania. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Głos ma pan poseł Jacek Świat. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Poseł Jacek Świat: Głos ma pani posłanka Iwona Ewa Arent. Nie ma pani posłanki. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier Głos ma pan poseł Krzysztof Kłosowski. w exposé przedstawił specyficzną interpretację wy- darzeń z 11 listopada. Ja te warszawskie wydarzenia śledziłem za pośrednictwem mediów i niestety nie Poseł Krzysztof Kłosowski: uzyskałem rzetelnej informacji. A już Himalaje nie- rzetelności osiągnęły media publiczne. I to nie jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Budżet państwa przypadek, tylko konsekwencja determinacji, z jaką traci każdego roku setki milionów złotych przez skom- rząd Donalda Tuska pilotował ustawę nowelizującą plikowane procedury i nadmierny fiskalizm. Polscy ustawę o radiofonii i telewizji. Mam więc prawo za- importerzy wolą odprawiać swoje towary w Niemczech pytać: Czy rząd zamierza pilotować rzeczywistą re- i tam właśnie płacą cło. W Niemczech na dokonanie formę mediów publicznych, rzeczywiste ich uspołecz- odprawy czeka się średnio 2 godz., u nas – prawie nienie i rzeczywiste zapewnienie im pluralizmu? 2 tygodnie. To efekt nie tylko lepszej organizacji, ale A także pytam: Czy rząd ma pomysł na urealnienie także podejścia do przedsiębiorców, którym się po i poprawienie ściągalności abonamentu RTV, który prostu ufa. Niestety nie mogę tego powiedzieć o dzia- jest podstawą bytu Polskiego Radia? To nie są fana- łaniach pańskiego rządu w ostatnich latach. Zapo- berie, drodzy państwo. Wolność słowa, wolność deba- wiedział pan kontynuację ucisku, zniechęcania i pod- ty publicznej to podstawa demokracji. (Oklaski) noszenia podatków, w tym kosztów pracy. Panie premierze, czy w nadchodzącej kadencji dokona pan realnej zmiany i uwolni energię polskich przedsię- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: biorców, uprości procedury na wzór ustawy Wilczka? Czy wystarczy panu odwagi do zmiany ustawy o związ- Dziękuję za dyscyplinę. kach zawodowych, tak aby stały się one realnym Głos ma pan poseł Robert Biedroń. (Dzwonek), odpowiedzialnym partnerem społecznym, a przestały być jedynie obciążeniem dla pracodaw- ców? Panie premierze, kiedy polski przedsiębiorca Poseł Robert Biedroń: będzie traktowany przez pana rząd z godnością i po- wagą? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Przede wszystkim chciałbym zapytać, gdzie jest pan premier, do kogo mam się zwrócić. Jak państwo wi- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dzicie, premier jest, ale jakby go nie było. Dzisiaj pan premier podczas swojego exposé sporo Dziękuję. mówił o żołnierzach, o armii, o bogaczach, ale nie Głos ma pan poseł Krzysztof Popiołek. wspomniał o kwestiach fundamentalnych, o kwe- stiach, które tak naprawdę interesują społeczeństwo, o które od wielu lat pytają premiera organizacje po- Poseł Krzysztof Popiołek: zarządowe, o które pytają organizacje międzynaro- dowe, eksperci do spraw polityki zagranicznej, o kwe- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań stiach dotyczących praw człowieka i praw obywatel- do pana premiera. Jakie straty poniósł budżet pań- skich. O tym pan premier dzisiaj nic nie powiedział, stwa w wyniku akceptacji przez pana, panie premie- a to są kwestie fundamentalne. W związku z tym rze, lobbystycznych nowelizacji ustaw podatkowych chciałbym zapytać pana premiera, kiedy rząd zamie- przygotowanych przez tzw. komisję „Przyjazne Pań- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 147

Poseł Krzysztof Popiołek Poseł Stanisław Wziątek: stwo” w czasie, gdy przewodniczył jej poseł Palikot? Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pa- Podam jeden przykład. Przedsiębiorca ma możliwość nie i Panowie Posłowie! Z satysfakcją odebrałem in- składania korekt deklaracji podatkowych w trakcie formację dotyczącą niezmienności sposobu finanso- trwania kontroli. Czy zatem moralne jest, aby dzisiaj wania polskich Sił Zbrojnych. To dobra informacja, uzupełniać powstałe ubytki w budżecie państwa, ob- ale mamy świadomość, że potrzeby polskiej armii są ciążając uczciwych przedsiębiorców podwyższoną ogromne. Czy zatem rząd przewiduje, że będzie poza składką rentową i wprowadzając podatki dla rolników, budżetem MON realizowany program, który dotyczy którzy jako grupa zawodowa w skali kraju osiągają np. modernizacji Marynarki Wojennej, która de facto najniższe dochody? Czy moralne jest nieustanne za- tonie i nie jest w stanie realizować swoich zadań: dłużanie państwa celem odprowadzania składek do zadań dotyczących naszego interesu gospodarczego OFE? Dlaczego ma się to odbywać kosztem pracują- na morzu, ale także zadań odnoszących się do wy- cych najstarszych osób poprzez wydłużenie wieku zwań sojuszniczych? emerytalnego? Kto decydował o obsadzie stanowiska Panie Premierze! Mam także pytanie dotyczące ministra pracy i polityki społecznej, pan czy między- kwestii systemu emerytalnego, uprawnień emerytal- narodowe instytucje finansowe (Dzwonek), które są nych żołnierzy i funkcjonariuszy. Czy negocjacje, organami założycielskimi OFE w Polsce? Czy minister które były dotychczas prowadzone, zostały zakończo- Fedak zapłaciła za swoją otwartość w ukazywaniu, jak ne konsensusem? Czy udało się uzgodnić (Dzwonek) szkodliwe dla pracujących Polaków i państwa polskie- porozumienie ze stroną społeczną i w myśl tego po- go są otwarte fundusze emerytalne? rozumienia ustalony został termin i sposób wdraża- nia tych zmian w życie? Dziękuję. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Dziękuję. Głos ma pan poseł Grzegorz Raniewicz. Dziękuję. Głos ma pan poseł Ryszard Zbrzyzny. Poseł Grzegorz Raniewicz: Jeżeli nie ma, głos ma pan poseł Kazimierz Ziobro. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zapy- Także nie ma? tać o sprawę, którą pan premier poruszył w dzisiej- (Głosy z sali: Jest, jest.) szym exposé, podwyżek dla funkcjonariuszy wojska i Policji. Czy to był tylko skrót myślowy, czy dotyczy to tylko funkcjonariuszy tych dwóch służb, czy też Poseł Kazimierz Ziobro: dotyczy funkcjonariuszy pozostałych służb, na przy- kład Straży Granicznej? I precyzyjnie: Czy to jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż pan premier kwota netto, czy brutto? Rozumiem, że miałoby to w swoim exposé powiedział wprost, że Polska jest nastąpić od 1 lipca następnego roku. tygrysem gospodarczym Europy i jesteśmy podziwia- Chciałbym również zapytać już o sprawę regio- ni, ale zapomniał o tym, że będąc tym tygrysem go- nalną. W tej chwili największa inwestycja drogowa, spodarczym Europy, mamy prawie 2 mln bezrobot- jaka jest na Lubelszczyźnie, to budowa 70 km drogi nych. Jest to bezrobocie rejestrowane, ale mamy kategorii S. O budowę tej drogi zabiegali tak napraw- również bezrobocie ukryte, tzw. szarą strefę. Mamy dę wszyscy parlamentarzyści: obecna tu pani poseł ponad 2 mln młodzieży, ludzi aktywnych, wykształ- Mucha, pan poseł Karpiński, pan poseł Palikot też conych za granicą. I nie było tej zielonej wyspy szczę- zabiegał. Do bramy raju brakuje nam w tej chwili 100 ścia, jak również nie ma Kuwejtu, choć szejków km od Kurowa do Warszawy. Kiedy moglibyśmy li- mamy, ale tylko w spółkach, biorąc pod uwagę wyso- czyć na wykonanie tego odcinka? (Dzwonek) kości honorariów, jakie były tutaj przytaczane. Jeżeli chodzi o samorządy, problemem jest obecnie Kolejne pytanie: Czy biorąc pod uwagę podwyżkę finansowanie remontów dróg krajowych przebiegają- składki emerytalno-rentowej, która dodatkowo obcią- cych przez miasta. W jaki sposób możemy pomóc fi- ża pracodawców, będzie to ich motywować do tworze- nansowo samorządom, aby wykonywać remonty dróg nia nowych miejsc pracy dla tej 2-milionowej rzeszy krajowych? Dziękuję bardzo. (Oklaski) bezrobotnych? Pytanie, czy pomysłem (Dzwonek) rzą- du jest dalsze zamrażanie Funduszu Pracy po to, żeby ratować budżet? Czy wydłużanie kolejek dla bezrobot- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: nych, dla młodzieży ma uzdrowić system emerytalno- -rentowy? Uważam, że rząd zmierza ku temu, żeby- Dziękuję. śmy nie odchodzili na szczęśliwe emerytury, ale raczej Głos ma pan poseł Stanisław Wziątek. odchodzili na łono Abrahama. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 148 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Dariusz Joński:

Głos ma pan poseł Bogdan Rzońca. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchując się pytaniom posłanek i posłów do pana premiera, który jest nieobecny, niewątpliwie można odnieść wraże- Poseł Bogdan Rzońca: nie, że pan minister transportu Sławomir Nowak będzie dość popularnym ministrem. Pan marszałek Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- natomiast po raz pierwszy odetchnął z ulgą, bo nie stwo Ministrowie! Organizacja Współpracy Gospo- musi odpowiadać na te pytania. darczej i Rozwoju przebadała 24 kraje pod względem Moje dwa pytania również dotyczą infrastruktury. przejrzystości prawa, pod względem możliwości pro- Chciałbym zapytać, kiedy dokładnie zostanie zakoń- wadzenia biznesu i okazało się, że wśród tych krajów czona budowa autostrady Łódź – Warszawa. Chciał- jesteśmy na szarym końcu. Mam więc pytanie. Co bym zadać też pytanie o największy projekt kolejowy rząd zamierza zrobić z tak uzyskaną informacją? Jak dotyczący kolei dużych prędkości. Rząd przekazywał zmienić ten niekorzystny wizerunek Polski? informacje, że zostanie on zakończony w 2020 r., teraz Nic nie zrobiono w ostatnich latach w zakresie dostajemy informację, że będzie to 2030 r. uproszczenia prawa, jeśli chodzi o PIT, CIT, VAT. Jest Kolejne pytanie do pana premiera dotyczy tego, jeszcze jedna bardzo niekorzystna sytuacja w odnie- co i jak chce zrobić, razem z nowym ministrem pracy sieniu do przedsiębiorczości, biznesu czy osób fizycz- i polityki społecznej, aby powstrzymać pana ministra nych. Otóż mamy bardzo różne interpretacje tych finansów, żeby nie zamrażał środków finansowych samych przepisów przez urzędników z NIK, regio- na aktywizację zawodową z Funduszu Pracy. nalnych izb obrachunkowych, urzędów kontroli skar- Co pan premier rozumie również przez deregula- bowej. W tych niekorzystnych warunkach prawnych cję wymiaru sprawiedliwości? (Dzwonek) Jak pan jest bardzo ciężko prowadzić działalność gospodar- premier wyobraża sobie współpracę nowego ministra czą. Stąd moje pytanie. Jak rząd odniesie się do tego sprawiedliwości z samorządami prawniczymi, skoro w najbliższych latach? (Dzwonek) pan Gowin zdążył już, można powiedzieć, obrazić te Kolejne pytanie. Co ze zbiornikiem wodnym Kąty samorządy prawnicze? – Myscowa? Tuż przed wyborami jeden z ministrów Ostatnia kwestia. Czy powołanie na ministra zdrowia pana Bartosza Arłukowicza oznacza, że rząd tego rządu obiecał pomoc, jeśli chodzi o tę inwestycję. poprze projekt klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej Bardzo proszę o przekazanie informacji, czy była to dotyczący refundacji in vitro? Dziękuję. (Oklaski) wyborcza obietnica, czy też są jakieś realne działania w tym zakresie. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Głos ma pan poseł Stanisław Kalemba.

Głos ma pan poseł Jacek Kwiatkowski. Poseł Stanisław Kalemba:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Poseł Jacek Kwiatkowski: Jedną z najbardziej zaniedbanych dziedzin jest zły stan urządzeń melioracji wodnych podstawowych, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! które są własnością Skarbu Państwa. Dotyczy to Przypomnę może wizytę pana premiera w Koninie, utrzymania wałów przeciwpowodziowych, odmula- gdzie unikał pan mieszkańców naszego miasta. Pod- nia, wykaszania kanałów, strug, rowów oraz utrzy- czas tej wizyty mówił pan, że Janusz Palikot to dia- mania pozostałych urządzeń, co ma szczególne zna- beł wcielony i gdyby to od niego zależało, to ludzie czenie dla funkcjonowania gospodarstw rolnych i do- umieraliby z głodu. Fakty są takie, że za pana rządów mowych. W roku 2011 zwiększono środki na te cele powiększyła się liczba emerytów i rencistów żyjących o około 210 mln zł, rozpoczynając nadrabianie zale- na skraju ubóstwa. 2,5 mln osób pobiera świadczenia głości w tym zakresie z ponad 20 lat. minimalne, które dzisiaj nie są emeryturą. Za te pie- Pytanie dotyczy zwiększenia środków budżeto- niądze nie da się żyć, a jedynie można wegetować. wych na te zadania na najbliższe lata, wszak w tej Kieruję do pana pytanie w imieniu emerytów dziedzinie jeden gram zapobiegania wart jest więcej i rencistów: Jak mamy żyć, żyć godnie? (Oklaski) niż tysiąc gram leczenia. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Dziękuję. Dziękuję. Głos ma pan poseł Dariusz Joński. Głos ma pan poseł Robert Telus. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 149

Poseł Robert Telus: Mam pytanie. Panie marszałku, bardzo proszę. To był apel Panie Marszałku! Szanowny Rządzie! Chciałbym o dobre imię. najpierw zwrócić się do pana marszałka z apelem, Mam pytanie do wicepremiera, którego dziś nie proszę nie liczyć mi czasu. ma. Panie premierze Pawlak… Panie marszałku, proszę dbać o dobre imię pol- (Poseł Julia Pitera: Pytanie może być tylko do skiego parlamentu. Nie pozwalajmy na to, żeby po- premiera.) słowie, którzy nie byli do tej pory w parlamencie, psuli dobre imię naszego parlamentu, mówiąc, że ktoś z parlamentu pali trawkę, marihuanę, że ktoś z rządu… Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: (Poseł Robert Biedroń: Ja palę. Palę…) Jeżeli ma pan takie informacje, to proszę to Pytanie może być skierowane tylko do premiera. zgłosić do prokuratury. Proszę nie psuć dobrego imienia... (Głos z sali: Nie jestem kapusiem.) Poseł Robert Telus: Jeszcze jedna sprawa. Panie marszałku, jeśli ktoś mówi, że lubiana jest w tej Izbie wódka… Do rządu. (Głos z sali: Czas.) …to chyba że pan mówi o swoim klubie. Mając na uwadze pana prezesa, rozumiem to. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Tylko do premiera. Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Teraz druga rzecz. Poseł Robert Telus:

Mam pytanie do premiera. Panie premierze, za ile Poseł Robert Telus: sprzedał się po raz kolejny pan wicepremier Pawlak i PSL? Dzisiaj rozpoczęliśmy rozwalanie KRUS-u. Druga rzecz, panie marszałku. Rozwalając KRUS, rozwalamy nasze polskie rolnic- (Głos z sali: Widać po frekwencji.) two. Nie można pozwolić na to, żeby partia, która Panie marszałku, bardzo przepraszam, ale nie wywodzi się ze wsi… można pozwolić na to…

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Za chwilę minie czas. Proszę kończyć, panie pośle.

Poseł Robert Telus: Poseł Robert Telus:

Ta właśnie lewa strona... (Dzwonek) …dopuściła do tego, by zlikwidowano nasze pol- Prosiłem, to był apel do pana marszałka. skie rolnictwo. Witos przewraca się w grobie. Dzię- kuję bardzo. (Poruszenie na sali) Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Ale ja nie uwzględniam tego apelu. (Poruszenie na sali, posłowie uderzają w pulpity) Głos ma pani posłanka… (Poseł Andrzej Jaworski: Panie marszałku, mam wniosek formalny. Przed chwilą na tej sali…) Poseł Robert Telus: Ale ja nie udzieliłem głosu. Proszę do mnie po- Lewa strona w swoim wystąpieniu kpiła z naszej dejść. wiary chrześcijańskiej, kpiła z modlitwy. Nie pozwo- (Poseł Tadeusz Jarmuziewicz: Brawo, panie mar- lę, żeby w tym parlamencie z tego kpiono. Jeżeli pań- szałku.) (Oklaski) stwo mówicie o tolerancji, to niech państwo sami Dziękuję. będą tolerancyjni. (Gwar na sali) Bardzo proszę, pani posłanka Elżbieta Rafalska. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 150 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Elżbieta Rafalska: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan premier, mó- Dziękuję. wiąc o zmianie systemu emerytalnego, mówił o wy- Głos ma pan poseł Zbyszek Zaborowski. dłużeniu wieku emerytalnego dla kobiet, o korzy- ściach wynikających z tego typu zmiany. Otóż dla kobiety w wieku 50 lat wydłuży się wiek emerytalny Poseł Zbyszek Zaborowski: o trzy lata, natomiast jej świadczenie emerytalne wzrośnie o 20%. Dla kobiety, która dzisiaj ma 39 lat, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Premier mówił a przejdzie na emeryturę w wieku 67 lat, świadczenie dzisiaj o wzroście PKB w ciągu ostatnich 4 lat, a nie emerytalne wzrośnie o 80%. wspomniał o zwiększającym się zadłużeniu. Chciał- Pytam pana premiera: Jakim cudem wzrośnie to bym zapytać, jak to się stało, jak to się rządowi uda- świadczenie? Polacy już raz w 1999 r. zostali nabici ło, że nie wydając złotówki na walkę z kryzysem, w butelkę, oszukani, bo uwierzyli w wizję emerytur a jednocześnie podnosząc podatki, udało mu się na Wyspach Kanaryjskich. zwiększyć zadłużenie kraju o 300 mld zł. To duża (Poseł Tadeusz Jarmuziewicz: Teraz w Egipcie.) sztuka. Jak to się udało, panie premierze? Dzisiaj już wiemy, że emerytura kapitałowa to Chciałbym się też dowiedzieć, co zrobił rząd, spra- 30% stopy zastąpienia. Panie premierze, proszę po- wując prezydencję w Unii Europejskiej – a przypo- wiedzieć uczciwie Polkom, jaka będzie stopa zastą- mnę, że niedługo się ona skończy – w sprawie rene- pienia ich emerytur, jeżeli przejdą na tę emeryturę gocjacji pakietu klimatycznego. Wszyscy na tej sali w wieku 67 lat. (Dzwonek) wiemy, że pakiet w tej postaci spowoduje problemy Drugie pytanie. Jaką ofertę będzie miał rząd ko- w polskiej energetyce i obniżenie konkurencyjności alicyjny dla szpitala w Gorzowie, który jest zadłużo- polskiej gospodarki. Co zrobił rząd, żeby to zmienić? ny na 250 mln zł i nie może być przekształcony... Co zrobił rząd, żeby zrealizować obietnicę wyborczą (Poseł Tadeusz Jarmuziewicz: Wymienić zarząd odnośnie do 300 mld zł w nowej perspektywie finan- szpitala.) sowej Unii? (Dzwonek) Przypominam, że prezydencja ...czyli skomercjalizowany, a dla którego w po- się kończy. przednim okresie rządów Platformy Obywatelskiej Co z obiecaną przez Platformę Obywatelską usta- nie było żadnej oferty? Dziękuję bardzo. wą aglomeracyjną dla konurbacji górnośląsko-zagłę- biowskiej? I co zrobi premier z prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia, który w skandaliczny sposób po- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dzielił fundusz zapasowy, przeznaczając 537 mln dla oddziału mazowieckiego, 41 dla pomorskiego, 15 dla Pani posłanka Anna Grodzka ma głos. śląskiego i 0 dla reszty? Co zrobi w tej sprawie rząd? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Anna Grodzka: Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Przykro mi, że pan prezes Kaczyński jako premier polskiego rządu Głos ma pan poseł Cezary Olejniczak. nie wie, na czym polega Karta Praw Podstawowych. Przykro mi, że nie ma odwagi powiedzieć opinii pu- blicznej, że ta Karta Praw Podstawowych na przy- Poseł Cezary Olejniczak: kład w rozdziale IV: Solidarność, mogłaby gwaran- tować w Polsce, podobnie jak w całej Europie, na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W exposé pana prawdę godziwe życie ludziom. To prawo europejskie, premiera Donalda Tuska nie usłyszeliśmy nic o oświa- które pan odrzuca w imieniu polskiego rządu, ale na cie. Co z subwencją oświatową dla samorządów gmin- szczęście nie w imieniu Polaków, to prawo europej- nych, miejskich i powiatowych? Koszty oświaty w ciągu skie mogłoby gwarantować godziwe życie Polakom, ostatnich 4 lat znacznie wzrosły. Nauczyciele zara- tak jak wszystkim innym członkom Unii Europej- biają coraz więcej, subwencja nie starcza na pokrycie skiej” – to były słowa pana premiera Donalda Tuska. ich płac. Samorządy, przede wszystkim gminne, sto- Tuż przed wyborami parlamentarnymi ubiegłej ka- ją na skraju bankructwa. Większość budżetu muszą dencji rząd pana Jarosława Kaczyńskiego postanowił przeznaczyć na pokrycie kosztów utrzymania szkół. odebrać Polakom pełnię praw, które dawała Karta W kilku pytaniach się to przejawiało, ale apeluję do Praw Podstawowych (Dzwonek), podpisując protokół pana premiera, do pana ministra... pani minister brytyjski. W związku z powyższym mam pytanie – przepraszam najmocniej – o to, aby się nad tym i proszę o odpowiedź: Czy i kiedy kierowany przez problemem pochylić i aby zwiększyć subwencję dla pana rząd podejmie odpowiednie kroki, aby odstąpić samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich od wyżej wymienionego protokołu? Dziękuję bardzo. na utrzymanie szkół i placówek oświatowych. Dzię- (Oklaski) kuję, panie marszałku. (Oklaski) 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania 151

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Tomasz Górski:

Dziękuję za dyscyplinę czasową. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie wystą- Głos ma pan poseł Edmund Borawski. pienia pana premiera usłyszeliśmy wiele pomysłów na wyciągnięcie pieniędzy z kieszeni Polaków, ale niewiele pomysłów na rozwój gospodarczy naszego kraju. I stąd też moje pytania. Jakie są pomysły rzą- Poseł Edmund Borawski: du na poprawę stanu polskiej przedsiębiorczości i jakie są pomysły rządu na walkę z bezrobociem? Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Skąd u pana premiera tak duże bagatelizowanie pro- Izbo! Dzisiejsze exposé pana premiera poświęcone blemu podniesienia składki rentowej, zwiększenia było głównie porządkowaniu finansów państwa, bra- kosztów pracy? I skąd ma pan premier informację, kowało w nim natomiast informacji na temat mecha- że istotna część środków, które wpłyną do budżetu nizmów wspierających rozwój gospodarczy Polski, państwa z tytułu podwyższenia składki o dwa punk- naszych polskich przedsiębiorstw i gospodarstw rol- ty procentowe, są to pieniądze, które w innym przy- nych. Wiadomo, że finanse państwa zawsze mają się padku leżałyby raczej na lokatach? tak, jak ma się gospodarka. W polskiej gospodarce I kolejne pytanie, odnośnie do dywersyfikacji źró- znaczącą rolę odgrywa spółdzielczość, o której pan deł energii. (Dzwonek) Chciałbym się dowiedzieć, premier w swoim wystąpieniu również nie wspo- jakie rząd podejmie działania w celu zapewnienia mniał. Moje pytanie: Jak pan premier ocenia przy- energetycznego bezpieczeństwa naszego kraju. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) szłość spółdzielczości w kontekście polskiej gospodar- ki? Jakie mechanizmy powinny ją wspierać? Kiedy warunki jej funkcjonowania zostaną zrównane i do- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: stosowane do standardów panujących w Unii Euro- pejskiej? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Głos ma pan poseł Marek Balt.

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Poseł Marek Balt:

Dziękuję za dyscyplinę co do czasu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Głos ma pan poseł Maciej Małecki. Proszę powiedzieć, kto panu doradzał i wpisał do exposé większe opodatkowanie Polskiej Miedzi? Pro- szę podać nazwiska wszystkich osób, które wiedziały Poseł Maciej Małecki: o informacji o zwiększeniu tego opodatkowania w pana exposé. Czy pan sprawdzi, czy osoby, które znały tak wrażliwą informację, skorzystały z niej lub Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- przekazały ją innym osobom w celu osiągnięcia zy- strowie! Panie premierze, o ile rząd planuje zmniej- sków na giełdzie? Pragnę poinformować, że po pana szyć zatrudnienie w administracji rządowej? Dla exposé wartość akcji KGHM spadła o blisko 14%, przykładu – maleńka Irlandia redukuje to zatrudnie- tj. o 4220 mln zł. Proszę o informację, ile Skarb Pań- nie o ok. 23 tys. Z jakiej liczby my będziemy pana stwa stracił jako właściciel 32% akcji KGHM na rozliczać na koniec działalności pańskiego rządu? spadku wartości akcji KGHM w dniu 18 listopada Kolejne pytanie dotyczy liczby regulowanych za- 2011 r. Domagam się, aby pan premier powołał grupę wodów. Wspomniał pan dzisiaj, że zostanie ta liczba osób, która przeprowadzi w tej sprawie dochodzenie. zmniejszona o połowę, czyli o ok. 190 zawodów. (Oklaski) Chciałbym wiedzieć, jakie to konkretnie będą zawo- (Głos z sali: Brawo!) dy, do których ułatwi pan wejście młodym ludziom, i który minister będzie odpowiedzialny za realizację Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: tej obietnicy. Trzecie pytanie dotyczy tego, czy rząd planuje uwolnienie cen energii dla gospodarstw do- Dziękuję. mowych. Jeśli tak, to jaki byłby szacowany wzrost Głos ma pan poseł Wojciech Zubowski. tych cen? (Oklaski) Poseł Wojciech Zubowski:

Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W exposé pana premiera zabrakło jasnych i precyzyjnych informacji Dziękuję. dotyczących planowanych działań rządu w odniesie- Głos ma pan poseł Tomasz Górski. niu do zadań zlecanych samorządom, a których fi- 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 152 Program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania

Poseł Wojciech Zubowski Zamykam dyskusję*). (Głos z sali: Brawo.) nansowanie powinno być, a nie jest, po stronie rządu, Informuję, że do dalszego rozpatrywania tego administracji centralnej. Jest to sposób na pozorne punktu porządku dziennego przystąpimy w dniu obniżenie wydatków, ale polega on tylko na przerzu- 19 listopada, tj. w sobotę, o godz. 10. ceniu ich na barki podległych podmiotów. Od stycz- Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów nia wchodzi w życie ustawa o wspieraniu rodziny porządku dziennego zaplanowanych na dzień 18 li- i systemie pieczy zastępczej, co poprzez konieczność stopada 2011 r. powołania nowej administracji i struktur znacznie Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- znowu obciąży jednostki samorządu terytorialnego, szenia oświadczeń poselskich. które nie mają na to zagwarantowanych wystarcza- Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze jących środków. Samorządy muszą też finansować zgłosić się do oświadczeń? np. inspekcję nadzoru budowlanego. Uzupełniliśmy listę. Tu dwa pytania do pana premiera. Listę po uzupełnieniu o posła Andrzeja Jawor- Pierwsze: Czy przewiduje pan obciążenie samo- skiego uważam za zamkniętą. rządów kolejnymi zadaniami, a jeżeli tak, to jakimi Jako pierwszy wygłosi oświadczenie pan poseł i jakie środki mają zostać samorządom na to przy- Łukasz Zbonikowski. znane? Drugie: Czy przewiduje pan zwiększenie świadczeń dla samorządów na finansowanie (Dzwonek) dotych- Poseł Łukasz Zbonikowski: czas zleconych zadań? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wygłosić Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: oświadczenie w sprawie szeroko komentowanej przez środowiska sportowe, kibiców oraz wszystkich Pola- Dziękuję. ków, a mianowicie nieumieszczenia godła polskiego Głos ma pan poseł Tomasz Latos. na koszulkach reprezentacji Polski w piłce nożnej. To skandal, że wizerunek orła białego, który zawsze był integralną częścią strojów naszych re- Poseł Tomasz Latos: prezentantów we wszystkich dziedzinach sportu, nie tylko piłki nożnej, został zastąpiony przez logo Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dwa pyta- PZPN. nia do pana premiera. Prezentacja nowych strojów piłkarskich wywoła- Po pierwsze, pan premier w swoim exposé przy- ła prawdziwą konsternację, a potem ruszyła fala wołał pewne statystyki, chwalił się 15-procentowym sprzeciwu i oburzenia na władze piłki nożnej w Pol- wzrostem PKB w czasie jego rządów. Myślę, że tę sce. Kto dopuścił do takiej sytuacji? I jakie były po- statystykę należałoby uzupełnić o wzrost deficytu wody tej decyzji? To pytania, na które próbuje sobie budżetowego w tym czasie, o wzrost zadłużenia pań- odpowiedzieć dziś wielu Polaków. Sportowcy nie kry- stwa w tym czasie, abyśmy mieli pełny obraz: Dlacze- ją swojego żalu i nie potrafią zrozumieć tej decyzji. go skoro było tak dobrze, to jest tak źle? Dlaczego W końcu orzeł na piersi był od zawsze powodem do skoro był wzrost gospodarczy, którego nie było prze- dumy podczas wszystkich wydarzeń sportowych ciętnie w Europie, to państwo nasze tak bardzo się w kraju i na świecie. zadłużało? Jak przyznał Zdzisław Kręcina, sekretarz gene- Po drugie, pan premier nie wspomniał w ogóle ralny PZPN, decyzja o usunięciu godła państwowego o służbie zdrowia – powiedział, że o pewnych dziedzi- z koszulek reprezentacji piłkarskiej była podyktowa- nach nie będzie wspominał, ponieważ będzie konty- na chęcią zarobku na sprzedaży koszulek. Zapewne nuacja. W związku z tym przypominam słowa z expo- przed Euro 2012 wielu kibiców będzie chciało kupić sé premiera Tuska sprzed 4 lat. Mówił wówczas, że koszulkę reprezentacji narodowej, a umieszczenie (Dzwonek) w trybie pilnym dokona zmian, mówił logo PZPN, które jest znakiem zastrzeżonym, sprawi, wówczas o podziale NFZ. Chciałbym zatem zadać że tylko PZPN jako właściciel praw do tego logo bę- pytanie. Minęły 4 lata. Panie premierze, co dalej dzie mógł je sprzedawać. Wcześniej każdy mógł na- z Narodowym Funduszem Zdrowia? Dziękuję bar- drukować niezastrzeżone godło Polski. Wygląda więc dzo. (Oklaski) na to, że z chęci zysku PZPN wyeliminował wszyst- kich konkurentów, którzy mogliby sprzedawać po- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: dobne koszulki, i w ten sposób pozbył się orła białego, który stał się w tym przypadku przeszkodą do swo- Dziękuję. istego zarobku dla notabli rządzących polską piłką. Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- pana. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych – w załączniku nr 1. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Oświadczenia poselskie 153

Poseł Łukasz Zbonikowski przywiązaniem Polaków do tradycji i historii, której krzyż jest, był i będzie rdzennym fundamentem. Wy- Widocznie budżet PZPN, który wynosi 60 mln zł, to starczy przejechać kilka kilometrów w dowolnej czę- za mało i panowie z PZPN chcą jeszcze więcej. Co ści naszego kraju, by dostrzec liczne przydrożne gorsza, dla swoich komercyjnych celów przehandlo- krzyże będące najczęściej pomnikiem różnorodnych wano Polskę, usuwając ze strojów reprezentacji Pol- wydarzeń. Niezwykłą też historię kryje obecny na tej ski, nie PZPN-u, godło narodowe. Tym bardziej dzi- sali od 1997 r. znak tysiącletniego chrześcijańskiego wi lekkomyślność Polskiego Związku Piłki Nożnej państwa, wykonany z drzewa ołtarza ojczyzny na i próby marginalizowania przez niego problemu. Jasnej Górze, który przed zawieszeniem go tutaj ad- Także ze strony premiera oraz ministerstwa sportu orowany był całą noc przez modlitewną wartę ludzi nie padło żadne wytłumaczenie zaistniałej sytuacji. „Solidarności” nad grobem nieugiętego obrońcy ży- Nie wiadomo więc, czy ta sytuacja wynikająca z tego cia człowieka księdza Jerzego Popiełuszki. bulwersującego incydentu zostanie naprawiona, czy Myślę, że podnosić rękę na ten znak może tylko też polska reprezentacja podczas zbliżających się mi- ktoś, kto nie zna bądź nie szanuje nie tylko naszej strzostw Europy w piłce nożnej zmuszona będzie do historii i tożsamości, ale także europejskiej kultury grania w strojach z bohomazem na piersi. i życzliwości wobec człowieka. Wydaje się więc, że PZPN to prywatny folwark Dlatego ośmielam się prosić wszystkie panie i pa- kilku ludzi, którzy czują się zupełnie bezkarni i po- nów posłów, dla których ten wiszący w pokorze i mil- dejmują decyzje według swojego widzimisię. To nie czeniu znak ludzkiego cierpienia stanowi oczywiste pierwszy taki przypadek, że poczynania władz związ- wartości, o zdecydowane ignorowanie tych hanieb- ku piłki nożnej wywołują kontrowersje wśród spor- nych metod walki z odwiecznym symbolem istnienia towców, kibiców i wszystkich Polaków. polskości. Nie dopuśćmy do tego, aby wąska grupa, Jednak jeśli PZPN, czyli organizacja zajmująca nie wiem, zarozumiałych, zdezorientowanych, czy też się z mocy ustawy piłką nożną w Polsce oraz zbliża- zagubionych ludzi w imię świeckiego państwa zmu- jącymi się mistrzostwami Europy w piłce nożnej, tak szała nas do odcinania się od naszej polskiej tradycji bardzo wstydzi się orła białego na koszulkach i woli i usuwania historycznych symboli religijnych, po- promować swój logotyp, to może to czas na dokonanie cząwszy od polskiego parlamentu, skończywszy, być zmian w PZPN, tak by Polacy nie musieli się więcej może, na polskich cmentarzach. Dziękuję za uwagę. wstydzić za decyzje podejmowane przez władze tej (Oklaski) organizacji. Może jest to dobra okazja dla ministra sportu, by wreszcie rozwiązał PZPN lub wprowadził do niego zarządcę komisarycznego, jeśli ludzie tam Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: chcą tworzyć nie polską federację sportową, tylko prywatną firmę. Dziękuję panu posłowi. Myślę, że wszyscy Polacy liczą na to, że uda się Głos ma pan poseł Piotr Chmielowski. przywrócić orła białego na koszulkach naszych piłka- rzy przed Euro 2012, tak by choć jedna decyzja władz PZPN była podyktowana sercem dla sportu, a nie pie- Poseł Piotr Chmielowski: niędzmi, oraz żeby polscy piłkarze na tym międzyna- rodowym festiwalu sportowym tworzyli reprezentację Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wygłosić Polski, a nie PZPN. Dziękuję bardzo. (Oklaski) oświadczenie. Jest to apel o ludzkie i przyjazne prawo dla chorych. NFZ świadomie i bezczelnie wyłudza pieniądze od aptek i lekarzy. Dodatkowo zastrasza Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: i szantażuje obie grupy zawodowe. Jeżeli lekarz wy- pisze, tylko wypisze receptę na leki refundowane Dziękuję panu posłowi. osobie nieubezpieczonej, to zostanie ukarany grzyw- Głos ma pan poseł Marek Polak. ną przez NFZ. To samo dotyczy aptekarza, gdy taką receptę zrealizuje. Jak lekarz ma sprawdzić tożsa- mość chorego, pacjenta i sprawdzić, czy ta osoba jest Poseł Marek Polak: osobą ubezpieczoną? Nie ma on uprawnień do legity- mowania, dodatkowo może przecież zostać oszukany Dziękuję bardzo. przez pacjenta, więc nie ponosi on moralnej odpowie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie dzialności, a tylko finansową. Urzędnik, bezduszna Posłowie! Nigdy nie przypuszczałem, że po tylu la- istota, prześladuje w ten sposób uczciwych ludzi. Ap- tach od przemian społeczno-politycznych i transfor- teka też jest za to karana. macji ustrojowej będę zabierał głos w sprawach tak W cywilizowanych krajach nie karze się dwa razy oczywistych i dojrzałych, jak obecność krzyża w sali za to samo. Uczciwe kraje mają system sądowniczy, plenarnej polskiego Sejmu. Nie sądziłem, że w parla- który jako jedyny może ukarać obywatela. U nas wy- mencie może pojawić się jeszcze ktoś, kto swój kapitał kreowano system złodziei urzędników, który działa polityczny zechce budować na walce z Kościołem, bez właściwego umocowania w państwie prawa. 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. 154 Oświadczenia poselskie

Poseł Piotr Chmielowski Jeśli chodzi o interpretację przepisów konstytucji, dotyczy to przede wszystkim wydarzenia, w którym Wiem, kim jest przeciętny urzędnik NFZ. W mo- odwołane zostało spotkanie Trójkąta Weimarskiego jej ocenie jest to osoba zacietrzewiona, niekomunika- w lipcu 2006 r. Otóż bieg wydarzeń był następujący. tywna, złośliwa i niekompetentna. Jak więc ma się Chory prezydent uzgodnił z ówczesnym prezesem bronić lekarz i aptekarz? Od nowego roku będzie bro- Rady Ministrów pan Kazimierzem Marcinkiewiczem, nił się w ten sposób, dotyczy to jednej i drugiej grupy że to on będzie reprezentował Rzeczpospolitą Polską zawodowej, że ukarze pacjentów, wypisując im recep- na spotkaniu Trójkąta Weimarskiego w Niemczech. ty wyłącznie na leki nierefundowane. Dziękuję. To było postępowanie w pełni zgodne z zapisami za- wartymi w polskiej konstytucji, a zwłaszcza z wymie- nionymi przeze mnie artykułami konstytucji. Pan Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: prezydent Jacques Chirac i pani kanclerz Angela Merkel popełnili niezręczność dyplomatyczną, inge- Dziękuję panu posłowi. rując w wewnętrzny porządek konstytucyjny w Pol- Głos ma pani posłanka Anna Fotyga. sce i nie zgadzając się na spotkanie, w którym miał- by uczestniczyć zamiast polskiego prezydenta polski Poseł Anna Fotyga: premier, który zgodnie z zapisami konstytucji i zgod- nie z późniejszym postanowieniem Trybunału Kon- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj odbyli- stytucyjnego miał, podobnie jak prezydent, kompe- śmy długą debatę nad exposé prezesa Rady Mini- tencje w dziedzinie polityki zagranicznej, a jeśli cho- strów Donalda Tuska i nad złożonym przez niego dzi o stronę merytoryczną, miał wręcz większą rolę wnioskiem o wotum zaufania dla Rady Ministrów. w tym zakresie. W trakcie tej debaty w swoim wystąpieniu były prze- Dlatego też uważam, że wystąpienie pana posła wodniczący Komisji Spraw Zagranicznych, pan poseł Halickiego było niegodziwe, nierozsądne, było kry- Andrzej Halicki, zamiast na przedmiocie był łaskaw tyką tragicznie zmarłej głowy państwa, i sądzę, że ta skupić się na polityce zagranicznej śp. prezydenta sprawa powinna znaleźć swój finał w komisji etyki. i rządu Prawa i Sprawiedliwości. W swoim wystąpie- (Oklaski) niu posłużył się przy tym nieprawdą i niekompetent- ną interpretacją przepisów konstytucji odnoszących się do kompetencji centralnych organów państwa Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: w przedmiocie polityki zagranicznej. Szczególnie od- nosi się to do art. 133 ust. 3, art. 126 ust. 2 i art. 146 Dziękuję, pani poseł. ust. 1, 2 i 4. Interpretacji tych przepisów dokonał Głos ma pan poseł Waldemar Andzel. również Trybunał Konstytucyjny w swoim postano- wieniu z 20 maja 2009 r., kiedy to orzekł, że jeżeli prezydent Rzeczypospolitej wyrazi taką wolę, to Poseł Waldemar Andzel: może kierować polską delegacją, stać na czele polskiej delegacji podczas wydarzeń międzynarodowych. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 11 listopada, To orzeczenie, to postanowienie trybunału doty- w dniu narodowego święta odzyskania przez Polskę czyło uczestnictwa w posiedzeniu Rady Europejskiej. niepodległości, w wielu polskich miastach i wsiach Można je jednak przenieść, jeśli chodzi o rozumienie odbywały się uroczystości upamiętniające to wyda- przepisów konstytucji, na takie wydarzenia, jak kon- rzenie. Do największej manifestacji patriotycznej sultacje w formule Trójkąta Weimarskiego. doszło w Warszawie, gdzie w odbywającym się po Nieprawda, którą zastosował pan poseł, czy kłam- raz drugi Marszu Niepodległości uczestniczyło oko- stwo, które zastosował pan poseł Andrzej Halicki, ło 20 tys. osób pochodzących z niemal każdego za- odnosi się do stwierdzenia, że zaniechano konsultacji kątka kraju. w trybie Trójkąta Weimarskiego w czasie, kiedy pre- zydenturę pełnił Lech Kaczyński i urzędował rząd Szczególną atmosferę i radość z obchodzonego Prawa i Sprawiedliwości. Otóż odbyło się na terenie święta próbowano jednak zakłócić. Środowiska le- Niemiec posiedzenie przedstawicieli Trójkąta We- wackie ściągnęły na ulice Warszawy setki zadymia- imarskiego, w którym uczestniczył prezydent Lech rzy zarówno z kraju, jak i zza granicy, których jedy- Kaczyński. To, że media, zwłaszcza przy okazji ostat- nym celem było zakłócenie prawidłowego przebiegu nich wydarzeń i spotkania przedstawicieli Trójkąta legalnej manifestacji patriotycznej, jaką był Marsz Weimarskiego w Warszawie, propagowały zupełnie Niepodległości. W dniu Narodowego Święta Niepod- inną ideę, jest w tej sprawie bezprzedmiotowe. Pan ległości już przed godz. 12 hordy napalonych na kon- poseł wygłaszał nieprawdę, co jest szczególnie dziw- frontację lewaków (pochodzących głównie z Niemiec) ne w przypadku osoby, która pełniła znaczącą funk- zaatakowały grupy rekonstrukcyjne idące ulicami cję w polityce zagranicznej państwa jako przewodni- Warszawy, po czym znalazły schronienie w lokalu czący Komisji Spraw Zagranicznych. wynajmowanym przez organizację lewicową o nazwie 1. posiedzenie Sejmu w dniu 18 listopada 2011 r. Oświadczenia poselskie 155

Poseł Waldemar Andzel Wicemarszałek Cezary Grabarczyk:

Krytyka Polityczna. Warto w tym miejscu zaznaczyć, Dziękuję panu posłowi. iż w lokalu tym policja znalazła spory arsenał broni Głos ma pan poseł Andrzej Jaworski. należącej do „gości” Krytyki Politycznej, między in- nymi kastety, pałki oraz miotacze gazu. Jest rzeczą niepojętą, by jakakolwiek działająca w naszym kraju Poseł Andrzej Jaworski: organizacja mogła udzielać wsparcia osobom doko- nującym przestępstw, i to w tak szczególnym – wy- Panie Marszałku! Proszę potraktować moje oświad- dawać by się mogło dla wszystkich – dniu. czenie jako swoistą prośbę i apel do pani marszałek Gdy o godz. 15, zgodnie z wcześniejszymi ustale- Ewy Kopacz o zajęcie się dzisiejszym incydentem, niami organizatorów z władzami miasta stołecznego który miał miejsce na tej sali. Wybrany wczoraj nowy Warszawy, z placu Konstytucji miał wyruszyć Marsz wiceprzewodniczący Komisji Sprawiedliwości i Praw Niepodległości, zostało mu to uniemożliwione. Sku- Człowieka publicznie właściwie chełpił się tym, że pione wokół tzw. Porozumienia 11 Listopada organi- łamie obowiązujące w Polsce prawo. Wydaje mi się, zacje, głównie lewackie, postanowiły zablokować że sprawa jest poważna, bo wspomniana osoba pia- marsz. Jednak dzięki przewidywalności organizato- rów udało się wcześniej ustalić alternatywną drogę stuje tak ważną funkcję w tej właśnie komisji. Ta przemarszu i poprowadzono wszystkich zgromadzo- sprawa powinna być przez panią marszałek rozpa- nych inną trasą. Osoby idące w Marszu Niepodległo- trzona i powinno być zajęte zdecydowane stanowisko. ści przemierzały ulice warszawy w niezwykle spokoj- Dziękuję. ny sposób, niesiono tysiące biało-czerwonych flag i trans- parentów, śpiewano pieśni patriotyczne, wyczuwalna była niezwykła wspólnota pomiędzy osobami uczest- Wicemarszałek Cezary Grabarczyk: niczącymi w marszu, które w zdecydowanej większo- ści przypadków nawet się nie znały. W tym szczegól- Dziękuję panu posłowi. nym dniu połączyła ich miłość do ojczyzny i chęć Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie. zamanifestowania swojej dumy narodowej oraz przy- Zarządzam przerwę w posiedzeniu do dnia 19 li- wiązania do uznawanego systemu wartości. Dzięku- stopada 2011 r. do godz. 10. ję bardzo. (Oklaski) Wytrwałym dziękuję za towarzystwo.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 00 min 46)

Załącznik nr 1

Teksty wystąpień niewygłoszonych

Przedstawienie przez prezesa Rady Ministrów dzo pasują teraz słowa, które kierował premier Tusk programu działania Rady Ministrów z wnioskiem do swoich poprzedników. o udzielenie jej wotum zaufania Pan premier Tusk stwierdził również, że jest roz- – punkt 10. porządku dziennego czarowany realizacją przez poprzednią władzę ideału taniego państwa. Tanie państwo dzięki tej ekipie i tej Poseł Andrzej Szlachta koalicji stanie się faktem szybciej niż kiedykolwiek. (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) I co pan premier Donald Tusk zrobił w tym zakresie? Wzrosła liczba urzędników rządowych i koszty oso- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W exposé wygło- bowe. szonym przez premiera Tuska 23 listopada 2007 r. Premier Tusk zapowiedział w 2007 r. walkę z ko- zawarta została ostra krytyka rządu Prawa i Spra- rupcją: „(…) walka z korupcją będzie dla mojego rzą- wiedliwości za rzekome zadłużenie państwa. Premier Tusk stwierdził wówczas: „Państwo, które żyje na du i dla tej koalicji celem nadrzędnym. Będziemy kredyt, nie będzie dla obywateli godne zaufania. (…) z korupcją walczyć bezwzględnie (…)”. Powstał urząd Żeby zbudować w tej dziedzinie zaufanie społeczne, Julii Pitery. Jakie były efekty jej pracy? Wybuchła także zaufanie ludzi do własnego państwa, potrzebne afera hazardowa i nie ustalono odpowiedzialnych. jest ograniczenie wzrostu długu publicznego”. Dziś Z tego widać, że obietnice sprzed czterech lat były nie odniósł się pan premier Tusk do zadłużenia, któ- pustosłowiem. Panie premierze, czy obecne obietnice re powstało podczas jego rządu, a dług publiczny za również będą tak samo zrealizowane, jak te z po- rządów PO–PSL wzrósł o ponad 300 mld zł. Jak bar- przedniej kadencji?