Mistrzowie Gminy Turawa

ISSN 1425-8730

KWARTALNIK GMINY TURAWA NR 2/57/2004

Cena 2 zł

Ponadto w numerze: Witam serdecznie w UE 2 Rok szkolny 2003/2004 w turawskim gimnazjum 3 Plan rozwoju lokalnego Gminy Turawa...... 5 Pozostało nam tylko przedszkole...... 8 W naszym Domu Dziecka 9 0 Waldbahnce - kolejce leśnej wąskotorowej 10 Szkoła - jaka jest, każdy widzi...... 14 Sport w gm inie 23-26

Krok do Europy

30. kwietnia 2004 r. członkowie Szkolnego Klu bu Europejskiego, działają cego przy Publicznym Gim nazjum w Turawie, wzięli udział w obchodach Woje wódzkiego Dnia Europej skiego.

Ciąg dalszy na stronie 2 f ALA CZE.E. \\/1 E_ C 2 OOA Krok do Europy

Ciąg dalszy ze strony 1

Naszym zadaniem było przygotowa nie stoiska prezentującego państwo spra wujące obecnie przewodnictwo w Unii - Irlandię. Wspólnie z nami stoisko przy gotowywali członkowie klubów euro pejskich PG nr 1 i PG nr 5 z Opola oraz dzieci ze Szkoły Podstawowej w Głub czycach. Na zebraniach roboczych, które odby wały się raz w tygodniu, począwszy od marca br., ustaliliśmy scenariusz prezen tacji oraz wystrój stoiska. Chcieliśmy, aby nasza prezentacja nie była statyczna, aby mieszkańcy Opola bawili się razem z nami. Przygotowaliśmy więc irlandzką ka wiarenkę, w której można było poczę stować się kawą i zjeść ciasto oraz skle pik z tradycyjnymi irlandzkimi wypieka mi. Całość ubarwiły tańce celtyckie i wy stępy wokalne. Jedna z naszych uczennic - Dorota Mosz - wcieliła się w rolę cel potrawy irlandzkie, informacje o cieka la, czego dowodem były tłumy wi tyckiej wróżki i zachęcała gości do wysłu wych, wartych obejrzenia miejscach na dzów, podziwiających występy na chania, specjalnie na tę okazję przygoto Zielonej Wyspie. szych uczniów i odwiedzających ka wanego, horoskopu. Odwiedzający nasze Nasza wspólna praca znalazła uz wiarenkę. stoisko mogli uzyskać także przepisy na nanie w oczach mieszkańców Opo Dokończenie na stronie 3

Drodzy mieszkańcy Gminy Turawa! Witam serdecznie w UE!

1 maja Polska została przyjęta w po liśmy zapotrzebowanie na trzy kompu sków o przyznanie płatności bezpo czet Państw Członkowskich Unii Europej tery z dostępem do intemetu. Od mie średnich; skiej. To dzięki Wam przypadł mi zaszczyt siąca w Gminnej Bibliotece w Turawie - 2 osoby do końca sezonu turystyczne wprowadzenia Gminy Turawa do UE. od poniedziałku do piątku w godzinach go sprzątają tereny wokół Jezior Tu- Mam świadomość, jak wielkie są ocze 9.00 -18.00 internet jest do Państwa dys rawskich. kiwania i nadzieje związane z tym histo pozycji. - 1 osobę pozyskaliśmy do malowania rycznym wydarzeniem. Jednak to od nas Również za pośrednictwem Urzędu Wo budynku Urzędu Gminy; szare i brud wszystkich zależy, jak szybko dostosuje jewódzkiego otrzymaliśmy używane kom ne korytarze stopniowo piękniejąprzy- my się do nowej rzeczywistości, nowych putery do świetlic środowiskowych. bierając barwy Opolszczyzny. W dal przepisów, ustaw, jak będziemy przygoto Po „ciężkim boju” mamy zapewnienie szej kolejności zmieni się wygląd po wani z dobrymi wnioskami na pozyskiwa dofinansowania w 50 % kanalizacji dal koi i sali obrad. nie środków UE. Czeka nas wiele zmian szej części Osowca i części Węgier z pro Po raz pierwszy na budynku UG zawi i pracy, by w naszej gminie żyło się coraz gramu SAPARD. sło godło, jak również tablice urzędowe. lepiej. W ramach współpracy z Powiatowym Wraz ze współpracownikami miło Przed nami wybory do Parlamentu Eu- Urzędem Pracy zatrudniamy osoby bez nam będzie witać Państwa w nowym ropejskiego; znów od nas zależy, czy robotne. Ich praca w. okresie 3 miesięcy otoczeniu i rozwiązywać Wasze pro Opolszczyzna będzie miała swego przed jest finansowana przez Urząd Pracy. blemy. stawiciela; wybierzmy najlepszego. Itak: Wójt Gminy Turawa W poprzednim wydaniu „Fali” pisałem, - 2 osoby po przeszkoleniu pomagają Waldemar Kampa że w ramach programu „Ikonka” złoży naszym rolnikom w wypełnianiu wnio CZELEAVIGLC 2004 FALA MHMMMHHHH Rok szkolny 2003/2004 w turawskim gimnazjum

Wrzesień wali program artystyczny, w którym nie pierwszych. Udział w nim wzięły wszyst Rozpoczął się nowy rok szkolny zabrakło muzyki, tańca i życzeń dla kie klasy pierwsze. Uczniowie wykazali się 2003/2004. Zorganizowano wiele spot wszystkich pracowników szkoły. dużą wiedzą i wolą zwycięstwa. Po bar dzo wyrównanej walce komisja wyłoniła kań i wycieczek integracyjnych, których Listopad celem była pomoc uczniom klas pierw laureatów: szych w zaaklimatyzowaniu się w nowej W dniach 13-16 listopada w Real I m iejsce-II d szkole. schule Annweiler (Nadrenia Palatynat, II miejsce-Ia Jak co roku uczestniczyliśmy w akcji Niemcy), naszej szkole partnerskiej, od III miejsce-Ic „Sprzątanie Świata”,w czasie której było się spotkanie przygotowujące pro Nagrodą dla zwycięskiej klasy była uczniowie porządkowali teren gminy. jekt współpracy szkół w ramach progra jednodniowa wycieczka do Częstochowy mu Sokrates - Comenius. W spotkaniu (25.11.2003). Październik uczestniczyli nauczyciele z Niemiec, Ho Grudzień Gimnazjaliści wybierali swój samorząd landii, Czech i Polski. Nasze gimnazjum uczniowski. Członkowie samorządu wy reprezentowały nauczycielki języka nie 3.12. w Publicznym Gimnazjum w Bia- brali następnie zarząd RSU i ustalili plan mieckiego: Eryka Matysek i Agnieszka daczu odbył się zorganizowany po raz pracy na cały rok szkolny. Jurek. trzeci konkurs matematyczny „Magia W skład nowego samorządu weszli: Głównym założeniem projektu jest liczb ”. Także i w tym roku (po sukcesach Michał Winiarski , Michał Kulawik , współpraca szkół w ramach zajęć szkol Jakuba Ostrowskiego w 2001 roku i Na Wioleta Roskosz i Monika Joszko. nych nad wybranymi tematami, wymia talii Libor w 2002 roku) uczeń naszego 13 października obchodziliśmy Dzień na doświadczeń, badanie różnych aspek gimnazjum Krystian Kensy zdobył I miej Edukacji Narodowej. Uczniowie pod opie tów europejskiej różnorodności kul sce i cała drużyna - Magdalena Iłczyk ką p. A. Waluś i p. D. Kubów przygoto- turowej, społecznej i ekonomicznej, co i Patrycja Dawid - uzyskała równie wy ma służyć podniesieniu jakości edu soką lokatę. kacji. Projekt ma być realizowany z fun 18gmdnia odbył się II Gimnazjalny duszy europejskiego programu Sokra Konkurs Recytatorski „O złotą rózgę”. KR0K DO EUROPY tes - Comenius, a decyzja o przyzna Jego zwycięzcami zostali: Karolina Kr aft Dokończenie ze strony 2 niu środków na jego realizację ma za (kategoria „Junior”), Joanna Żygadło (ka paść do końca roku szkolnego. Przystą tegoria „Młodzik”) i Iwona Słota (kate Pod koniec dnia byliśmy już bardzo pienie do programu stanowi duże wyzwa goria „Senior”). Konkurs przygotowała zmęczeni, ale zadowoleni z osiągniętego nie dla szkoły. nauczycielka j. polskiego p. Agnieszka efektu. Humory poprawiły się nam jesz 20 listopada odbył się drugi w historii Waluś. cze bardziej, gdy ogłoszono wyniki kon naszej szkoły Turniej Religijny klas Ciąg dalszy na stronie 4 kursu na najlepsze stoisko - wygrali śmy!!! Przygotowanie stoiska, to nie jedyne zadanie jakie mieliśmy do wykonamia w tym dniu. Członkowie Szkolnego Klubu Euro pejskiego reprezentowali także turawskie gimnazjum w paradzie młodzieży, która przeszła ulicami Opola. Wraz z in nymi szkołami przeszliśmy przez bra mę symbolizującą wejście Polski do Unii Europejskiej. Staliśmy się pełno prawnymi członkami Wspólnoty, o czym zaświadczał otrzymany przez nas cer tyfikat. Opiekun SKE Jolanta Unicka Bardzo serdecznie dziękuję p. Krysty nie Borkowskiej za pomoc w przygoto waniu występu tanecznego naszych uczennic. Zimowisko. Na basenie w Brzegu. Ukoronowaniem naszych licznych osią gnięć w dziedzinie sportu było zdobycie I miejsca w wojewódzkim współzawodnic twie sportowym szkół gimnazjalnych w środowisku wiejskim w roku szkolnym 2002/2003. Nagrodę-piękny puchar i pił ki - z rąk Opolskiego Kuratora Oświaty Franciszka Minora odbierali dyrektor gimnazjum Jerzy Musielak oraz nauczy ciel wychowania fizycznego Grzegorz Kwieciński. Rok kalendarzowy zakończyliśmy przedstawieniem jasełkowym w wykona niu gimnazjalistów. Styczeń Po powrocie do szkoły po feriach świą tecznych rozpoczął się „gorący” czas Wojewódzki Dzień Europejski w Opolu. Reprezentacja uczniów gimnazjum w Turawie przedstawia Irlandię na zorganizowanych 30 kwietnia uroczystościach poprzedzających wejście Polski do Unii wystawiania ocen śródrocznych. Ucznio Europejskiej. wie skoncentrowani byli na poprawianiu stopni z poszczególnych przedmiotów. (II d) zostali finalistami II Ogólnopol sie Stołowym Dziewcząt w Chróści- Średnia ocen w szkole wyniosła 3,36, skiego Konkursu Języka Niemieckiego cach, a najwyższe średnie uzyskały klasy: dla Gimnazjalistów (eliminacje odbyły • 1 miejsce w Finale Wojewódzkim Tur III c — 3,8, II d i I a — 3,7. się w Warszawie); nieju Tenisa Stołowego Gimnazjalistów W ostatnim tygodniu stycznia zorga - Natalia Libor została laureatem, Kry w Praszce nizowane zostały 2 wyjazdy uczniów na stian Kensy i Andrzej Locwi - finali Dokończenie na stronie 6 basen do Tarnowskich Gór oraz do kina stami IV Woje- do Kinoplexu do Opola na 3. część „Wład wódzkiego cy pierścieni” - „Powrót króla”. Konkursu Języ B ieg P o Z ycie ka Niemieckie MEMORIAt WOJTKA SlUDYtY Luty TVW* UW»»**** | go; W pierwszym tygodniu ferii zimowych - Natalia Libor - u»*“»«» KIDNŁK zorganizowane zostało zimowisko. Ze zakwalifikowała względu na odbywający się w budynku się również do szkoły remont (wymiana części okien, finału IV Woje- wymiana posadzki w jednej z sal lekcyj wódzkiego nych i malowanie 2 klas) zimowisko trwa Konkursu Geo ło tylko 3 dni. Pierwszego dnia uczestni graficznego; cy obejrzeli w kinie w Opolu trójwymiaro - Drużyna dziew wy film pt. „Mali Agenci 3D ”. Po powro cząt w składzie: cie z kina odbył się konkurs plastyczny. Kamila Bor Dmgi dzień zimowiska uczniowie spędzili kowska, M anu na basenie w Brzegu. Trzeciego dnia na ela Moch i Pa tomiast odbywały się zajęcia na terenie trycja Bartyla szkoły (zajęcia sportowe w sali gimna zdeklasowały stycznej, zajęcia świetlicowe oraz spacer rywalki nad Jeziora Turawskie). w turnieju teni Zimowisko prowadzili nauczyciele gim sa stołowego nazjum: U. Duda, E. Malysek i G. Kwie zdobywając ko ciński. lejno: Marzec • I miejsce w Wo jewódzkich Miesiąc ten upłynął w szkole pod zna Igrzyskach Mło kiem konkursów i olimpiad przedmioto dzieży Szkolnej wych. Startowała w nich liczna rzesza gim- wZawadzkiem, nazjalistów, osiągając bardzo dobre • I miejsce w Po wyniki i zdobywając wiele nagród. wiatowych Za 22 maja 2004 r. V Turawski „Bieg Po Życie” - Memoriał Wojtka Siudyły - Natalia Libor (III c) i Krystian Kensy wodach w Teni połączony z Dniem Europejskim. CZE.E.\VlE_C 2.00A mmmmmammmmmmmmmmmmmmmmmmammmmammmi FALA aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaamaaaaaaaaaam Plan rozwoju lokalnego Gminy Turawa (2004 - 2008)

W dniu 26 kwietnia 2004 roku Rada nym obszarze, realizacji zadań i projek Należyjednakpamiętać o zasadzie „n + 2”, Gminy Turawa podjęła uchwałę w spra tów oraz powiązań projektów z innymi dzięki której środki zakontraktowane np. wie przystąpienia z dniem 26 kwietnia 2004 działaniami realizowanymi na terenie w roku 2006 będą mogły zostać wydatko roku do opracowania Planu Rozwoju Lo Gminy. wane do roku 2008. Stąd między innymi kalnego. _ Plan opisuje siedem zadań, na któ perspektywa Planu Rozwoju Lokalnego Celem programów rozwoju lokalne rych realizację Gmina Turawa stara się i Wieloletniego Planu Inwestycyjnego do go jest zapewnienie koncentracji środ uzyskać dotację z Funduszy Unii Euro roku 2008. ków na strategicznych działaniach gminy pejskiej. Listę zadań polegających na popra i efektywne ich wykorzystanie. Z kolei Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Tu wie sytuacji na obszarze Gminy Tura ideą programów rozwoju jest włączenie rawa na lata 2004 - 2008 dotyczy pla wa stanowi Wieloletni Plan Inwestycyj w proces wyznaczania celów rozwoju spo nowanych zadań realizowanych wyłącz ny. Ostatnią zmianę do Wieloletniego łeczno - gospodarczego lokalnych spo nie na terenie Gminy, jak również zadań Planu Inwestycyjnego wprowadzono łeczności. będących częścią większych, międzyg Uchwałą Rady Gminy Turawa z dnia W celu sprawnej realizacji programu minnych przedsięwzięć o zasięgu ponad- 26 kwietnia 2004 roku (Uchwała stanowi wymagane jest podjęcie uchwały przez lokalnym i regionalnym. Plan został opra załącznik do niniejszego Planu Rozwoju Radę Gminy w sprawie przystąpienia do cowany pod kątem okresów planowania Lokalnego). opracowania Planu, jak również później Unii Europejskiej, tzn. do roku 2006, a na Za najważniejsze uznano w nim sze przyjęcie tego dokumentu przez ten stępnie na lata 2006 - 2008. inwestycje w „ twardą” infrastrukturę organ uchwałą. Dzięki wstąpieniu Polski i innych komunalną tzn. rozbudowa systemu Środki finansowe powinny być wyda dziewięciu państw w dniu 1 maja 2004 kanalizacji oraz budowa i remont dróg wane na wcześniej zaplanowane inwesty roku do Unii Europejskiej, państwa te gminnych. Zadania te odzwierciedla cje według zaprogramowanej w progra mają możliwość skorzystania z częś ją najpilniejsze potrzeby lokalnej spo mie kolejności. Poza tym program będzie ci pomocy strukturalnej Unii Europej łeczności. realizowany w dłuższej perspektywie cza skiej w ramach okresu programowania Te braki w rozwoju infrastruktury by sowej, co pozwoli Gminie na konsumpcję 2000-2006. ły niejednokrotnie zgłaszane władzom środków z Funduszy Strukturalnych rów Polska korzystać będzie ze wsparcia Gminy zarówno przez mieszkańców nież w następnym okresie programowa funduszy akcesyjnych w ramach Narodo na spotkaniach wiejskich, jak również nia (2007-2013). wego Planu Rozwoju na lata 2004 - 2006. Dokończenie na stronie 19 Plan Rozwoju Lokalnego podlegać będzie czasowej aktualizacji. Zakładamy, że - przy szczupłości środków - poprzez strategiczne działanie oraz długofalowe programowanie i konsekwentną realizację Informacja o pracy możemy rozwiązać podstawowe proble my lokalne. Opracowaniem tego planu zajął się Re Rady Gminy ferat ds. Rozwoju Turystyki, Promocji, Sportu i Programów Pomocowych Urzę du Gminy Turawa. W dniu 26.04. br. odbyła się XVI sesja i Kadłubie Turawskim. Podjęto również Plan rozwoju składa się z rozdziałów, Rady Gminy Turawa. 14 radnych przystą uchwały w sprawie: w których opisany jest obszar i czas reali piło do oceny wykonania budżetu za 2003 - zwiększenia budżetu w 2004 r. zacji Planu Rozwoju Lokalnego oraz rok i udzielenia absolutorium Wójtowi - zmiany wieloletniego programu inwe aktualna sytuacja społeczno - gospo Gminy za 2003 rok. Po zapoznaniu się stycyjnego, darcza na obszarze objętym wdraża z uchwałą Regionalnej Izby Obrachunko - przystąpienia do opracowania Planu niem planu. Opis obejmuje między inny wej na temat opinii o sprawozdaniu z wy Rozwoju Lokalnego, mi położenie i relacje zewnętrzne z są konania budżetu i wnioskiem Komisji Re - opracowania programu ochrony śro siednimi terenami, ochronę środowis wizyjnej radni 11 głosami „za” udzielili dowiska wraz z planem gospodarki od ka, jego zasoby i walory przyrodnicze, absolutorium Wójtowi Gminy. padami, warunki i jakość życia mieszkańców, Radni na powyższej sesji zapoznali się - zmiany ulicy w miejscowości Węgry. rynek pracy i zjawisko bezrobocia, również z realizacją Gminnego Programu Radni rozpatrzyli szereg pism, jakie edukację, kulturę, sport oraz bezpie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów wpłynęły do biura Rady Gminy między czeństwo publiczne, aktywność spo Alkoholowych w 2003 roku i dokonali posiedzeniami sesji. łeczną i gospodarkę. Kolejne rozdzia ostatecznego podziału subwencji dla K. Ptaszyńska ły dotyczą poprawy sytuacji na da Szkoły Stowarzyszeniowej w Węgrach MMMMMM ■ FALA CZŁEAN/IŁC 2 OOA

ROK SZKOLNY 2003/2004... wanych w Opolu uroczystościach po trwającego przez cały rok konkursu na Dokończenie ze strony 4 przedzających wejście Polski do Unii Eu najlepszą klasę). • VI miejsce w Finale Ogólnopolskim ropejskiej. Gimnazjalistki zaprezento W drugiej części zawodnicy mogli Turnieju Tenisa Stołowego Gimnazja wały Irlandię. Za swój występ zdobyły sprawdzić swoje umiejętności w następu listów w Elblągu. pierwsze miejsce, a nagrodą był odtwa jących kategoriach: przedszkolaki, ucznio W dniach 2 i 3 marca uczniowie klas rzacz DVD. Grupę uczniów przygotowała wie klas pierwszych i drugich szkoły pod trzecich zmagali się z zadaniami w trakcie p. J. Ilnicka. stawowej, kl. III - IV, kl. V - VI, kl. I - II próbnego egzaminu gimnazjalnego. Pierw Maj gimnazjum, kategoria OPEN (kobiety - szego dnia rozwiązywali test z zakresu 2000 metrów, mężczyźni - 5000 metrów) przedmiotów humanistycznych, drugiego W dniach 5 i 6 maja 124 uczniów oraz Bieg Familijny. W tej ostatniej kate dnia - z zakresu przedmiotów matematycz ostatnich klas gimnazjum przystąpiło do gorii niestety nikt nie wystartował. no - przyrodniczych. egzaminu gimnazjalnego. Nad prawidło Zwycięzcy w poszczególnych biegach Tegoroczną wiosnę witaliśmy tradycyj wym przebiegiem egzaminu czuwały otrzymali pamiątkowe dyplomy, piękne nie na wesoło. Uczniowie należący do powołane wcześniej komisje. Egzami puchary oraz liczne nagrody rzeczowe, szkolnego kółka teatralnego przygotowali ny przebiegały w spokojnej i przyjaznej ufundowane przez sponsorów. konkurs, w którym wybierali„gryfne dzioł- atmosferze. chy", po czym przedstawili „Czerwone Uczniowie naszej szkoły brali udział Czerwiec go Kapturka Całość odbyła się w gwa w następujących konkursach: Ten miesiąc to czas intensywnej na rze śląskiej. - Ogólnopolski Konkurs Historyczny uki, klasówek, wystawiania ocen końco-l Kwiecień „Krąg”- Natalia Libor uzyskała worocznych a także okres wycieczek szkol w nim I miejsce w województwie nych. W najbliższym czasie planowane są Tradycją w naszej szkole stał się po - Ogólnopolski Konkurs Plastyczny wyjazdy uczniów na jednodniowe wy ranek wielkanocny, przygotowany przez „Tęcza”- Natalia Libor zajęła 1 miej cieczki do O pola (klasy II d i II b), naszą młodzież pod czujnym okiem kate sce w województwie. 3 - dniowy wyjazd w Karkonosze (klasy chetówS. M. Anuncjaty i ks. P. Wojtali. 22 maja odbył się V Turawski „Bieg trzecie), jednodniowa wycieczka do Czech Uroczystość odbyła się przed feriami Po Życie” - Memoriał Wojtka Siudyły (klasa II a) oraz wyjścia do kina. świątecznymi. Motto tegorocznego przed połączony z Dniem Europejskim w na Zakończenie roku szkolnego nastąpi stawienia brzmiało „ Miłość wszystko zwy szej szkole. 25 czerwca - a po nim czas na zasłużony cięża ", W pierwszej części uczniowie pierw wypoczynek. 30 kwietnia grupa uczniów reprezen szych klas prezentowali poszczególne re Eryka Matysek towała nasze gimnazjum w zorganizo giony Polski (był to jeden z elementów Mistrzowie ortografii Gminy Turawa Wojewódzki konkurs ortograficzny dla uczniów kl. I - III ma już swoją tradycję. W tym roku odbył się po raz dziewiąty. Konkurs ma na celu kształtowanie zainte resowań ortograficznych, umiejętności sa modzielnej pracy uczniów, rozwijanie lo gicznego myślenia, umiejętności czytania ze zrozumieniem, a przede wszystkim pod- niesienie poziomu kompetencji ortogra ficznych na szczeblu kształcenia zintegro wanego. Konkurs przeprowadzono w trzech etapach: szkolnym, gminnym i woje wódzkim.

Dokończenie na stronie 7

Zwycięzcy etapu gminnego. CZŁEAN/IŁC 2 0 0 4 MMMMMM FALA Kq«ik fotoamatora

Dzisiaj prezentujemy fotograficzne „za bawy ” ze światłem i strukturą powierzchni wykonane przez Joannę Michta. Joasia wraz z Natalią Libor i Ka milem Lipem kończy w tym roku szkol nym naukę w turawskim gimnazjum. Ma ją za sobą niejedno wyróżnienie i na grody w konkursach fotograficznych oraz plastycznych, więc z pewnością nie przestaną „przyglądać ” się temu co „dookoła” poprzez obiektyw aparatu fotograficznego. Ponadto mogę z przyjemnością po- informować, że Natalia Libor zajęła w Ogólnopolskim Konkursie Plas •tycznym „Tęcza”pierwsze miejsce na szczeblu wojewódzkim za co otrzy mała stosowny dyplom i nagrodę książ kową. Należy życzyć im dalszych sukcesów i nie zrażania się ewentualnymi niepowo dzeniami i trudnościami. Zygfryd Mazur

MISTRZOWIE ORTOGRAFII

Dokończenie ze strony 6

W dniu 21 IV odbył się etap gminny konkursu. Etap ten przeprowadzono w Społecznej Szkole Podstawowej w Ka dłubie Turawskim. Wszystkie szkoły z Gminy Turawa przysłały swoich reprezentantów: do dwóch uczniów na poziomie klasy I, do dwóch na poziomie klasy II, do dwóch na poziomie klas III. Test dla pierwszoklasistów pisało 13 uczniów, dla II klas - 12 uczniów, dla III klas - 1 4 uczniów z gminy. Zwycięzcy to ci, którzy napisali test bezbłędnie - tym samym zakwalifikowali 3. Patryk Dendera z Bierdzan, - w kategorii klas I - Justyna Panicz się do etapu wojewódzkiego. 4. Klaudia Grońska z Osowca.' z Bierdzan, Na poziomie klas I zwycięzcami okaza Wśród trzecioklasistów: - w kategorii klas II - Patryk Dendera li się: 1. Łukasz Farys z Kadłuba Turaw- z Bierdzan oraz Katarzyna Dembińska 1. Wiktor Barto szyn z Kadłuba Turaw- skiego, z Osowca, skiego, 2. Mateusz Gruszka z Węgier. - w kategorii klas III - Łukasz Farys 2. Natalia Fira z Ligoty Turawskiej, Etap III - finał wojewódzki przeprowa z Kadłuba Turawskiego. 3. Dominik Galus z Osowca, dzony został przez Wojewódzką Komisję Wszyscy laureaci zostali zaproszeni na 4. Kamila Kulawik z Bierdzan, Konkursową w dniu 12 maja br. w Mło uroczyste wręczenie dyplomów i nagród. 5. Justyna Panicz z Bierdzan. dzieżowym Domu Kultury w Opolu. Uroczystości odbyły się w MDK-u Z klas drugich bezbłędnie test wyko Wszyscy z niecierpliwością czekali na w Opolu. nali: ogłoszenie wyników. Krystyna Borkowska 1. Sabina Chuchrowska z Bierdzan, Laureatami etapu wojewódzkiego zo 2. Katarzyna Dembińska z Osowca, stali: m fA L A ■ ■ ■ ■ ■ ■M M M M M M CZŁR.W/IE.Ć ZOOA Pozostało nam tylko przedszkole

„ Chłopów tu nie ma i kobiet nie ma i dzieci nie ma i szkoły nie ma ” śpiewali mieszkańcy Zakrzowa Tu- rawskiego na biesiadzie w sierpniu ubie głego roku. Nie do końca jest to jed nak prawdą, bo oddział przedszkolny, który podlega Szkole Podstawowej w Li gocie Turawskiej funkcjonuje bardzo dobrze. Oprócz sześciolatków z Zakrzowa i Li goty do przedszkola uczęszczają również dzieci pięcioletnie. Chętnych byłoby o wiele więcej, ale grupę sześciolatków można uzupełnić jedynie o dzieci zbliżone wiekowo. Warunków lokalowych można im tylko pozazdrościć, gdyż do dyspozy cji przedszkola pozostała część pomiesz czeń po szkole podstawowej, łącznie z salą gimnastyczną. Dzięki temu, że w budynku po zlikwi dowanej szkole podstawowej funkcjonu je świetlica środowiskowa oraz oddział przedszkolny, budynek jest zagospoda rowany, czysty i będzie służył mieszkań com przez długie lata. Gminny Konkurs Tak już bywa w małych wsiach, że życie kulturalne toczy się wokół szkoły, w Zakrzowie obowiązek ten przejęły Kroszonkarski przedszkolaki łącznie ze swoją panią, a pomaga im skutecznie pani gospodarz obiektu. Po raz drugi spotkały się osoby zainte - IV miejsce: Karolina Mazur z PG Tu W styczniu w porozumieniu z radą resowane zdobieniem jaj różnymi techni rawa, sołecką dla wszystkich starszych osób kami. - V miejsce: Sabina Komor z SSP Wę zorganizowano Dzień Seniora. Wśród W tym roku konkurs zorganizowano w gry, zaproszonych gości znalazł się Wójt - budynku Urzędu Gminy, a wzięło w nim - VI miejsce: Sonia Ladra z PG Turawa. pan Waldemar Kampa, pani dyrektor udział 21 osób, z tego 9 reprezentowało Wyróżnienia: szkoły w Ligocie - Brygida Kansy oraz szkoły, a 12 miejscowości z terenu naszej - Katarzyna Langner z SSP Wągry, sołtys -Jerzy Zubeił. Przygotowane wy gminy. - Patrycja Kozak z PG Turawa. stępy artystyczne zasłużyły na wielkie Jury konkursu oceniało zdobienia jaj W kategorii powyżej 17 lat: brawa. w dwóch kategoriach - do lat 17 i powy - I miejsce - Sabina Glados z Osowca, Tegoroczna śnieżna zima stanowiła za żej 17 lat. Techniki zdobienia były dowol - II miejsce - Teresa Świętek z Osowca, chętę do zorganizowania kuligu. Było to ne, jak: rytownicze (drapanie), batikowe - III miejsce - Maria Rudzik z Osowca, wielkie przeżycie dla dzieci, a jeszcze więk (pisane woskiem) i oklejane. - IV miejsce - Edyta Klotka z Za sze dla dorosłych opiekunów. Ognisko, Ocenie podlegały pisanki wykonane wady, pieczenie kiełbasek przygotowanych wcześniej oraz zdobione na miejscu w cza - V miejsce - Maria Wojtczyk z Bier- przez sołtysa, a w końcu dokarmianie zwie sie około 3 godzin. dzan, rzyny leśnej to dodatkowe atrakcje kuli Dużymi umiejętnościami w kategorii do - VI miejsce - Brygida Niemiec z Bier- gu. Podziękowanie należy się w tym miej lat 17 wykazał się „rodzynek" wśród dzan. scu traktorzyście - panu Norbertowi Joń dziewcząt - Piotr Świerc ze SSP w Wę Dla wyżej wymienionych Urząd Gminy czykowi. grach, któremu przyznano I miejsce. Po w Turawie ufundował nagrody rzeczowe Pierwszy czerwca to kolejne wielkie zostałe miejsca w tej kategorii: w postaci małych maszyn do szycia, su święto w przedszkolu. Na imprezę z okazji - II miejsce: Aneta Adamiec z PSP Za szarek do włosów, lokówek. Dnia Matki i Dnia Dziecka dzieci przygo wada, Roman Borkowski towywały się długo, trzeba było przecież - III miejsce: Patrycja Soppa z PSP Za

Dokończenie na stronie 9 wada, POZOSTAŁO NAM TYLKO...

Dokończenie ze strony 8 przygotować część artystyczną, a także prezenty dla mam. Szkoda, że pani Beata Barszcz, nauczy cielka przedszkola, z końcem roku szkol nego prawdopodobnie odejdzie z zakrzow- skiego przedszkola. Pani Beato, mieszkańcy Zakrzowa bardzo Pani dziękują za zaangażowanie i wkład pracy, jaki włożyła Pani w fun kcjonowanie przedszkola. Życzymy Pa ni sukcesów w dalsźój" pracy zawo dowej. M. Zubeil Minęło 20 lał

Już 20 lat minęło od czasu kiedy Firma Stolarska Dudek H&H rozpoczęła produk W naszym Domu cję. Utworzona w maju 1984 r. na bazie skromnego warsztatu stolarskiego obec nie spełnia wszelkie oczekiwania - nawet Dzie ■MMMMUMMWMMMMMMNI FALA CZLE.W/IE.C 2 0 0 4 0 Waldbahnce - kolejce leśnej wąskotorowej - w dobrach turawskich

Na początku pozyskiwania drewna W dokumencie ugodowym Johanna z lasów należących do tej wsi, a leżących w lasach najdogodniejszym i najtańszym Kokorza i Kmieci Kotorza Małego dato - uwaga: po prawej i lewej stronie drogi sposobem transportu dużych kłód drew wanym: Chotorz Poniedziałek po świętym z Turawy do Ligoty Turawskiej (jest to na po ówczesnych bezdrożach, na na ewangeliście Markusie (25 kwiecień) dzisiejsza szlakowka) - w potrzebie szych podmokłych terenach leśnych, 1565 r. - czytamy między innymi, że po i za pozwoleniem pana „spław iać było jego spławianie. zwala się mieszkańcom Kotorza Małego drewno Więc chodzi tu 0 bale drewne, bo wiem chrustu opało wego, gałęzi i kona rów raczej się nie spławia. Mamy więc tutaj do czynienia z udokumentowa nym istnieniem ka nału spławnego. 1 rzeczywiście taki istnieje do dzisiej szych czasów. Wid- nieje już na naj starszych znanych nam mapach z 1730 - 40, również na póź niejszych z 1883, 1929 figuruje tzw. „Flóssbach” - ilu struje nam to obok mapka z 1883 r. Kanał zaczyna swój bieg od rzeczki Brynicy 2 km na za chód od Prawołsowa. Biegnie zasadniczo w kierunku południo wym, by po 4 km tuż przed Trzęsiną po jej wschodniej stro nie naprzeciw Koto rza Małego wpaść do Małej Panwi. Charakterystycz ne i nie bez znacze nia jest to, że właśnie naprzeciw ujścia te go kanału do Małej Panwi zaczyna się uli ca Wodna w Kotorzu Małym (patrz zał. mapka). Stąd wnio- sek, że ten kanał Dokończenie na stronie 11 C Z Ł B -W Ó Ł C 200A ■■■■■■■■■■■■NMHHHHHHNHHHHMMMMMMNHMMHNHHMi fA LA

O WALDBAHNCE - KOLEJCE... Dokończenie ze strony 10

służył jako pierwszy do transportu drew na zarówno mieszkańcom tej wsi, jak i pa nom na Turawie. Przy okazji omijał ko morę celną we wsi Kup na rzece Brynicy w drodze do Wrocławia. Jeszcze jedno świadectwo o spła wianiu drewna daje ostatni Hrabia na Turawie pisząc, że swojego pierwsze go jelenia ustrzelił, gdy miał zaledwie 14 lat - a więc w roku 1888 - przy „Flóssba- chu” (kanał spławny) na Samancie. Jest to miejsce na północny wschód od Prawołsowa na rzece Brynicy. Wynika z tego, że ta rzeczka, będąca wówczas w granicach posiadłości hrabiów na Tu- krawie, była przystosowana do spławiania drewna. No a potem? Potem w wyniku intensy fikacji gospodarki leśnej z nastawie Krajowe Pokazy BHP w dniach 14 i 15 II 1957 r. Rejon L. P. Opole Nadleśnictwo Turawa niem na wzrost dochodów wąskim gar dłem stał się właśnie transport pozyska W kwietniu 1903 r. po wcześniej wioś miejscu wybudowano nawet baraki miesz nego drewna. nie - podobno zakwitły już bzy - przyszło kalne. Po długich rozważaniach, za poradą ochłodzenie, a z nim opady śniegu Z dokumentów przewozowych ze sta zresztą swego nadleśniczego Stillera, w tak niespotykanej ilości, że leżący cji kolejowej Kotórz Mały wynika, że ko hrabia Hubertus wybudował w latach śnieg sięgał wysokości 1 m. Przez ty lej państwowa odwiozła od tej stacji w cią 1901 - 03 pierwszy odcinek kolejki leśnej dzień nie kursowały pociągi, a w turaw- gu trzech następnych lat, po owym kata wąskotorowej na odcinku od stacji kole skich lasach pod ciężarem tych mas klizmie, 160 tys. m3 drewna pochodzących jowej Kotórz Mały do tzw.„Dreiecku” śniegu uległo połamaniu do 150 tys. m3 ze śniegołomów. (tj. rozwidlenia drogi szlakówki do stojących drzew. Była to ilość równa Wtedy to właśnie, ale również i w na Bierdzan i Ligoty 2,5 km za Prawołso- 10-12 letniemu planowemu wyrą- stępnych latach dwa pokolenia pracow wem). W Turawie na zakręcie na bowi. Dziękował wtedy hrabia sobie i Stil ników transportu leśnego, w służbie hra przeciw Nadleśnictwa wykonano odga lerowi, że dopiero co wybudowali tę biego, nabyły takiej wprawy, że już po woj łęzienie obecną ul. Ogrodową do tar kolejkę! nie w 1957 r. tutaj, w turawskich lasach, taku. Przy okazji chciałbym tu zwrócić uwa odbyły się krajowe pokazy BHP przy za Trasa kolejki wiodła cały czas bokiem gę, iż to właśnie opady śniegu, te, o któ ładunku i transporcie dłużyc drewnych głównej drogi zarówno przez Kotórz Mały rych wyżej mowa, po gwałtownych roz przy użyciu kolejek wąskotorowych. Do jak i Turawę. Była dla innych uczestni topach od upałów, które wówczas nastą kumentuje to załączone zdjęcie z tych po ków ruchu drogowego ze wszech miar piły spowodowały u nas słynną powódź kazów dostarczone nam uprzejmie przez niebezpieczna, jak to jeszcze później zo z 1903 r. pana Gotharda Nowaka z Rzędowa. Pra baczymy! Teraz zaczęło się wycinanie i wywóz cami dyryguje, jak widzimy na zdjęciu, z Ten pierwszy odcinek trasy kolej tych„śniegołomów”, z pomocą turawskiej uniesioną ręką pan Leon Kupka z Mar ki długości około 12 km uratował, jak pi kolejki i setki dodatkowo do tego zatrud szałek. Ciąg dalszy w jednym z następ sze hrabia, w 1903 r. Turawę od ban nionych drwali, nawet z odległych miej nych numerów Fali. kructwa! scowości. Dla ich zakwaterowania na Alfred Kupka

MINĘŁO 20 LAT 20 lat: W okresie tym firma była wielokrotnie Ciąo dalszy ze strony 9 Zakład zatrudnia około 70 osób, głów nagradzana. Dwukrotne wyróżnienie na Opolskich Targach Budowlanych „Mój Opolski, banki, hotele, szpitale. Otwiera nie z terenu Gminy Turawa. Pracow Dom”. Nagroda Grand Prix w XVIII edycji na terenie całego kraju sieć biur handlo nicy mają zapewnione bardzo dobre za wysokąjakość stolarki drewnianej na wych, a za granicą czyni próby zdobycia warunki pracy oraz funkcjonalne zaple rynek krajowy jak i zagraniczny. rynków w Skandynawii i Europie Zachod cze socjalne. Za najlepszy produkt firmy z woje niej. Zakład mieści się w obiekcie o intere wództwa opolskiego firma otrzymała na Następuje zmiana parku maszynowe sującej architekturze. Cała infrastruktura grodę Marszałka Województwa Opolskie- go i przygotowanie do uzyskania certyfi wokół budynku została zaplanowana katu ISO. z niezwykłą starannością. Dokończenie na stronie 17 FALA <§> CZŁE.W/IŁC 2OOA O naszych rołbsikach (niem. Raubschiitz) - kłusownikach i ich przeciwnikach Mn) Opowieść 3 Krótko przed I Wojną Światową leś niczy ligocki Jahn zastrzelił w lesie przy drodze z Ligoty do Kobylna Rołbsika. Miał być z Jełowej, jego nazwisko zaginę ło. Z obawy przed zemstą leśniczy został przeniesiony do innego rewiru. Trapiony jednak wyrzutami sumienia wyemigrował do USA. Tutaj dorobił się, ale zmarł bez potomnie tuż przed II Wojną Światową. Jego jedyni spadkobiercy - dalsi krewni z Ligoty Turawskiej - liczyli na pokaźny spadek. Nadzieje te rozwiało skonfisko wanie jego majątku przez rząd Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej wsku tek przystąpienia USA do wojny z Niem cami. W miejscu zastrzelenia Rołbsika usta wiono kamień pamiątkowy, który podob no stał tam jeszcze w latach 50 - tych XX w. zarośnięty pokrzywami i chasz czami. Na podstawie przekazu Marii Jastrząb i Teofila Lepszy, byłych mieszkańców Li goty Turawskiej. Opowieść 4

Tragedia, jaka wydarzyła się w Bier- dzanach, jest jakby żywcem wzięta ze scenariusza filmowego, ale zdarzyła się naprawdę i jest w większości udoku mentowana. Zaraz po I Wojnie Światowej mieszkał tam po prawej stronie drogi od strony Ligoty i Turawy, tuż przed kościołem, naprzeciw zamku spalonego w stycz niu 1945 przez żołnierzy rosyjskich, leśni czy hrabiego F. Miał piękną córkę w naj Zdjęcie krzyża - Józef Matysek lepszych latach. Zatrudniał młodego prak tykanta leśniczego o nazwisku Hans Jun- Młody gajowy, chcąc przekonać nie Tydzień później w dniu 25.05.1919 r. ger, który u niego zamieszkiwał. W pobli chętnego mu ojca swojej wybranki, a za 0 świcie niedzielnego poranka następu żu zaś kręcił się często młody porywczy razem pryncypała, o swojej wartości, jesz je pierwszy akt tragedii. W trakcie wza Rołbsik D., którego nazwiska z uwagi na cze gorliwiej zabrał się do wypełnia jemnego podchodu kilka lat starsze niechlubną postawę nie ujawnimy. nia swoich obowiązków zawodowych. mu Rołbsikowi weteranowi I Wojny Świa Obydwaj kochają się w młodej córce Ze szczególną zawziętością ściga Rołbsi- towej udaje się wymanewrować niedo leśniczego. Ojciec jest absolutnie prze ków, a szczególnie swojego rywala D. świadczonego młodziutkiego gajowego ciwny ich zalotom. Marzy mu się ko nie chcącego zaprzestać natarczywych 1 na skraju lasu w bierdzańskiej dziel rzystniejsze zamążpójście kochanej có zalotów. nicy Kopalina postrzelić go z tyłu w klat reczki. Na zabawie w wiejskiej karczmie przy kę piersiową. Sytuacja staje się krytyczna, gdy chodzi w obecności dziewczyny do ostre Ciężko ranny zdołał jeszcze przebiec kil dziewczyna w końcu odwzajemnia miłość go zatargu między gajowym i Rołbsikiem. kaset metrów w stronę leśniczówki na młodego gajowego Jungera. Ojciec jest Obydwaj odgrażają się publicznie zastrze skraju wsi. Niestety w pół drogi siły go zły i wszyscy o tym wiedzą. Atmosfera leniem konkurenta przy najbliższym leś opuściły i upadł w miejscu, gdzie teraz w tym otoczeniu zagęszcza się. nym spotkaniu. Ciąg dalszy na stronie 13 0 NASZYCH ROŁBSIKACH... opiecznego, wiedział bowiem, że młody Na szczęście w nieszczęściu szyb Ciąg dalszy ze strony 12 gajowy wyszedł wieczorem z domu i do ko odnalazł powierzonego jego pieczy przy polnej drodze na Kopalinie stoi krzyż. tąd nie powrócił. Domyślał się, że znów chłopca. Przemógł się jeszcze i zatrąbił na trwogę ściga Rołbsików, a przede wszystkim D. Leżał, z daleka widoczny na polnej dro- w swój myśliwski róg. Usłyszał to gonią Przez otwarte okno łowił odgłosy bu dze, w kałuży krwi z roztrzaska cy go zły Rołbsik. Dobiegł leżącego, dzącego się dnia. ną głową. Ostatnim wysiłkiem wyszep 1 chcąc go dobić bez hałasu, zmaltretował Jaśniało już, gdy usłyszał daleki tał nazwisko swojego zabójcy i sko jego głowę bestialsko kolbą swojej strzel strzał. Wstał i pospiesznie się ubierał. nał. Jego zgasłe oczy już nie widziały by. Gdy myślał, że ofiara już nie żyje, Nie skończył jeszcze, gdy zagrzmiał piękna pierwszych promieni wschodzą pobiegł w kierunku stacji kolejowej Kały, głos rogu na trwogę. Wiedział, co to cego akurat nad Szumiradzkim lasem żeby tam zapewnić sobie alibi. oznacza. Złapał strzelbę i wybiegł wiosennego słońca. Miał ukończone za Leśniczy F. w tym czasie nie już spał. z domu w stronę skąd dobiegł go ów ledwie 19 lat! Był niespokojny o los swojego pod sygnał. Ciąg dalszy na stronie 15 Wiersze Hrabiego •••

Drukujemy dalszy ciąg wierszy ostat ju leśnego jeziora, że nawet purpura kró sku w czterech językach: polskim, niemiec niego Hrabiego na Turawie, Hubertusa lewskiego płaszcza Salomona pięknem im kim, czeskim i w narzeczu górnośląskim. von Garnier Turawa. nie dorównuje. Od czasu do czasu nadawana jest w wer Poniżej wiersz na przypadający akurat W dole znów pieśń ludowa powstała sji polskiej „Szedł raz odważny gajowy na dzień świętej Małgorzaty. O pięknie na bogatych w lasy terenach pogranicza do lasu ciemnego... ” na antenie Radia kwitnących w tym czasie kwiatów, kiedy Śląsko-Polsko-Czesko-Morawskim. Pieśń Opole - i dlatego tłumaczenie odpada. krocie tysięcy świecąjak gwiazdy na skra ta śpiewana była na multikulturowym Ślą Der Margeritentag

Es jährt sich neu der Margeritentag. - Es hat ein jedes Jahr sein Leid und Glück, Und wieder leuchten tausend Blütensterne Und jedes Jahr hat seine Feierstunde. Und aber tausend an des Waldsees Rande. Schau um dich, schau zurück: Es gehn und kommen Wie sagt die Schrift: dass in dem Prunkgewande Der Winterstürme Grau, und sind verglommen Des Königspurpurs trotzdem Salomo So manchen Wetters Leuchten, manche Not, Nicht wie der Blumen eine war gekleidet. so manches frohen Tages stille Klänge.

Wie damals lass uns heute Hand in Hand Und du und ich? Senn wir nicht beide heut am Ufersaum im Mondesscheine wandern. ln Ähren stehn so manches einst’ge Hoffen? A uf leisen Wellen spielt das Silberlicht, Steil ist der Weg gewiss, den oft wie schreiten: Und aus dem Zauber dieser Mondnacht spricht Doch ist es mir, als ob sich Flügel breiten des Sommers wunderbar geheimes Leben - um unsre Liebe, dies Gemeinsamleben, Erfüllung mancher Saat und mancher Träume. Die neue Kraft zu neuer Arbeit geben.

Es ging ein kühner Jägersmann im finst ’rem Wald auf Jagd Sein Liebchen das im lieber war als alle Schätze dieser Welt Er nahm dies Liebchen bei der Hand und führt się in den Wald.

Da lief dem kühnem Jägersmann ein Reh wohl über den Weg Er legte an und drückte los und schoss sein Liebchen durch die Brust: Die finstre Nacht war schuld daran das Er dies Liebchen erschoss.

Da lud der kühne Jägersmann die Büchse zum zweften mal Er legte an und drückte los und schoss sich selber durch die Brust! Die Liebe die war schuld daran dass Er sich selber erschoss. AKU Szkota - jaka jest, kaidy widzi

Ale jaka jest szkoła opuszczona? Na to pytanie trudniej już udzielić bez troskiej odpowiedzi, bo mowa jest o szko le w Kotorzu Małym. Obiekt stojący na rozdrożu, na szla ku prowadzącym do Turawy, do Ko- torza Wielkiego, nad piękne Jeziora Tu rowskie, wyróżnia się dostojnym, choć skromnym wyglądem w architekturze ca łej okolicy. Wybudowany został w roku 1913 i ma wszelkie znamiona modnej w owym czasie architektury prostej i surowej, a równocześnie funkcjonalnej, przez naczonej do konkretnego celu - kształ cenia dzieci. Jednym słowem szkoła znana i ko chana, wiążąca z sobą wspomnienia wie lu pokoleń związanych z tym uroczym za kątkiem Opolszczyzny. Oczywiście w czasie wojny szkoła by ła wypalona, ale została odbudowana, także rozbudowana po wojnie i swoją zna czącą rolę spełniała przez 90 lat. Do kładnie do roku2003, kiedy to władze szkol - RR Gerda i Reinhold Gollowie - ak tery, a nieco później dojedzie sprzęt ne i administracyjne zadecydowały ojej tywni działacze DFK naszej wsi. DVD. zamknięciu. To oni w dniu 10 stycznia 2003 roku Aby sprawiedliwie pisać o wszystkich Miejscowi rodzice przez kilka lat wal zwrócili się do Fundacji Wspomagania dodać trzeba, że pan Kotula podarował czący o szkołę nie oddali jej bez sprze Wsi w Warszawie z wnioskiem i projek świetlicy stół tenisowy. ciwu. Mimo to miejscowe dzieci 1 wrześ tem udziału w konkursie „Kultura Bli Codzienność nowej świetlicy w starej nia 2003 roku musiały wsiąść do autobu ska Przedstawili swoją wizję funkcjono szkole, to zajęcia dla dzieci prowadzone su i odjechać do szkoły w sąsiedniej Za wania opuszczonego budynku szkolne przez p. Beatę Świtalską, próby arty wadzie. go, formułując hasło: „Nasza była szkoła stycznego zespołu „ Sonnenkinder ” i nie I tak już jest codziennie. Któż odpowie kolebką integracji społeczności wiej co starszego „ Sternentaler ”, które swo na pytanie, czy lepiej do szkoły chodzić skiej”. imi występami urozmaicająwiększe zbio czy jeździć? W II połowie XX wieku bu Nie odnieśli w konkursie spektakular rowe imprezy (np.dożynki). dowało się 1000 szkół na Tysiąclecie. nego sukcesu, bo konkurencja była Imprezy szczególne? W I połowie XXI wieku zamyka się ogromna (znaleźli się w ostatnim etapie Na przykład wielkie wspólne kolędo 1000 szkół. edycji w pierwszej osiemdziesiątce na wanie, które odbyło się w lutym tego A wracając do naszej szkoły w Koto ponad 3600 wniosków). Nagrodę przy roku pod kierunkiem chóru kościel rzu Małym, wykrzyknąć trzeba: szkoła dzielono komuś innemu. nego prowadzonego przez utalento żyje! Do przodu jednakże ruszyły sprawy waną p. Anię Pecelę (studentkę kon Ten tekst nie jest klepsydrą, ani żad konkretne: szkołę wymyto, wysprzątano, serwatorium) i pod patronatem cieszą nym epitafium, bo tak się czasem dzie pomalowano jedną klasę, wyprano firan cego się wielką sympatią i szacun je, że o życiu czy istnieniu pewnych ki, przywieziono meble. Skąd? kiem księdza proboszcza Józefa Swo- obiektów i faktów decydują ludzie do I tutaj tkwi cała tajemnica i urok no lany. Kolędowaniu oczywiście towa brej woli i pozytywnej energii, patrzą wej funkcji starej szkoły. Rozwiązuje tę rzyszyło picie kawy i herbaty, objada cy na teraźniejszość perspektywicznie. tajemnicę osoba pani Beaty Świtalskiej. nie się ciastami własnego wypieku, roz Sprawiedliwie będzie wymienić ich z imie To ona od zaraz, od już zaczęła prowa mowy, plotki, ploteczki. Spotkała się nia i nazwiska. Nie będzie to nudne, bo dzić świetlicę dla wszystkich chętnych przecież cała okolica! lista niedługa, a ludzie sympatyczni: dzieci. Urządziła świetlicę najpierw swo A jak wyglądała gościnna stara - pani Klaudia Świerc - sołtys Kotorza imi własnymi meblami, a potem znala szkoła? Małego, zła fundusze na najbardziej niezbędne Do dziś idzie legenda o dekoracjach - pani Grażyna Morawiec - aktywnie sprzęty dostosowane do wieku uczestni wykonanych przez dzieci i pięknych działająca w Radzie Sołeckiej, ków zajęć. stroikach wykonanych przez panią M a - pan Andrzej Dąbrowski - radny Ko Dzięki staraniom pani Beaty, dzie rię Słotę. To nic, że akurat wtedy p. Ma- torza Małego, ci otrzymały do dyspozycji 3 kompu Dokończenie na stronie 15 CZLE.W/ILC 2004

SZKOŁA - JAKA JEST, KAŻDY...

Dokończenie ze strony 14 ria złamała nogę i rękę w nieszczęśli wym wypadku. Cała rodzinka pomagała mamie, bo w tej batalii nie można było zawieść. ,, Czuliśmy się wspaniale - mówi pani Grażyna Morawiec - bo wszyscy spon tanicznie rzuciliśmy się do roboty. Każ dy miał powód, żeby być z czegoś dum nym, bo całe przygotowanie uroczysto ści, to była nasza praca. Nigdy też z ta kim zapałem nie śpiewaliśmy naszych kolęd, ja k w tedy”. Uroczystość przedłużyła się ponad wszelkie oczekiwanie. Żal było się roz chodzić. i A wracając do rzeczywistości i teraź niejszości, raz jeszcze trzeba przywołać postać p. Beaty Świtalskiej, która proponuje, że szkoła przedłuży swoją funkcję na czas wakacji i będą w niej półkolonie. Ponieważ na stałe w bu rodziców, dzieci mogą spędzić nawet obo- Przez cały dzień dzieci mogą korzy dynku pracuje przedszkole, możliwe zowo-namiotowąnoc. stać z boiska. Zaś wszyscy wielbiciele jest po wcześniejszych rozmowach Czy tak będzie, o tym zadecydują starej szkoły czekają na kolejne skrzyk i zgodzie dyrekcji przedszkola, wyda władze gminy i Rada Sołecka, która te nięcie się. wanie jednego gorącego posiłku dzie raz w starej szkole ma swoje miejsce spot I nie przeszkadza nam czarna inicjaty ciom przez pewien okres czasu. Bo kań. wa wysoko (i daleko) funkcjonujących isko może być wykorzystane na po Stara szkoła żyje więc nowym życiem. decydentów o zamykaniu 1000 szkół na stawienie namiotów, które dzieci tak Od 15.30 do 18.30 gościnna świetlica nowe tysiąclecie. lubią. Oczywiście, pod dyskretnym okiem zaprasza chętne dzieci. Jadwiga Janikowa.

0 NASZYCH R0ŁBSIKACH... łego dziecka, jego niby zhańbionej W związku z przyznaniem się kłusow córki! nika i miłosnego rywala, rozprawę odro Ciąg dalszy ze strony 13 Na rozprawie sądowej leśniczy F. czono i leśniczego F. zwolniono z aresztu. Niezmiernie niewdzięczne zadanie błagał prawdziwego zabójcę, żeby ruszy Na ostatniej już rozprawie sądowej Rołb czekało teraz leśniczego, który miał za ło go sumienie i przyznał się do zbrod sika skazano na dożywotnie więzienie, wiadomić o śmierci swego podopiecz ni, aby jego - niewinnego uwolnić a leśniczego uniewinniono. Ten jesz nego, jego rodziców, swą córkę i hra od zarzutów. Ten nie ustępował i po cze na rozprawie podziękował Rołbsi- biego. zostawał przy swoim, że to ojciec za kowi za to zeznanie, uwalniające go Nikt nie przekazał ani nie opisał bez zhańbienie córki z zemsty i w afekcie od podejrzeń. miaru ich rozpaczy i żalu po stracie syna i zabił. Skazaniec pisał potem z więzienia listy kochanka. Dopiero przy końcu rozprawy, w ostat z pogróżkami do ojca swojej niedoszłej ko Zamordowanego wzięli do siebie, za nim słowie Rołbsik poprosił sąd o opróż chanki, sugerował chorobę psychiczną i mieszkali w Lublińcu, ojciec - też leśni nienie sali. Wtedy przyznał się -do be po kilku latach zmarł młodo w opolskim czy - Karl Junger i matka Maria z domu stialskiego zabójstwa gajowego ze wzglę więzieniu. Seidler, i tamże go pochowali. du na to, że: Za wskazaniem leśniczego F. Rołbsi- 1) Zabrał mu kochaną dziewczynę, Posłowie ka D. aresztowano. Ten w śledztwie wi 2) Bez chwili wytchnienia śledził go Tragedią w Bierdzanach zainteresowa ną za zabójstwo gajowego obciążył leś w lesie i wszędzie łem się po przeczytaniu historii rodu Gar- niczego, uzasadniając to tym, że wszys 3) Tą swoją gorliwością tępienia Rołb- nierów w Turawie pt. „An Rena”. Napisał cy wiedzą, iż był przeciwny związkowi sików z nienawiści do niego prawie udo ją w październiku w 1945 r. ostatni hrabia z nim jego córki. Na dodatek miała być bruchał już ojca dziewczyny. na Turawie Flubertus von Garnier, już na w ciąży. Z uwagi na te trzy nakładające się wygnaniu w Unterwössen w Bąwarii na Tutaj następuje akt drugi dramatu - przyczyny, które omal nie odebrały mu prośbę jego, urodzonej w 1923 r. najmłod kłamstwu Rołbsika początkowo dano rozumu i doprowadziły go do tak szalo szej córki Renaty Marii zwanej po prostu wiarę i ojca dziewczyny aresztowano nego czynu prosił sąd o łagodny wy Reną. Powtarzam córki, a nie wnuczki, pod zarzutem zabójstwa ojca przysz miar kary. Dokończenie na stronie nni«Mwng»iiinnfflirHWMffl«Mn^^ f A LA CZE.R.W/IE.C 2.00A Znaczenie aktywności ruchowej w zachowaniu i polepszaniu zdrowia człowieka (dokończenie)

Ruch - oddychanie leki, a więc ukazuje perspektywy. Są F. Codziennym ruchom człowieka, Istnienie ludzkiego organizmu wa one ściśle związane z określoną ideą we a szczególnie ćwiczeniom fizycznym, runkują: pożywienie, sen, oddychanie. wnętrznego samodoskonalenia się czło towarzyszyć winien odpowiedni do Bez pożywienia i snu człowiek prze wieka. charakteru ćwiczeń i ich intensywno żyć może więcej niż 60 dni, bez powie Osiągnięcie wysokiego poziomu ści sposób oddychania. trza około 4 minut. Dłuższa przerwa sprawności w zakresie samosterowania G Rodzaj aktywności ruchowej uzależą w dopływie tlenu do mózgu wywołuje ruchami swego ciała i jego wewnętrzny niony jest też od systemu czy mode" nieodwracalne zmiany jego funkcjono mi przejawami: umiejętnością regulo lu edukacji motorycznej oraz tradycji wania i utrudnia jego normalną dzia wania emocjami, racjonalnym i kontro w danym kraju. łalność. lowanym oddychaniem, odpowiednią Opracowała Codzienny tryb życia, w którym domi koncentracją uwagi, ekonomią ruchów Jolanta Oziembłowska nuje praca połączona z siedzeniem i czę i ich płynności itp. Wszystko to ukierun sto towarzyszący jej stres sprzyja temu, kowane zostaje na pełną harmonię formy Bibliografia: że nasz oddech staje się powierzchowny i treści ruchu. Jest więc samodoskona - LIDER- 1997 r.nr4 i arytmiczny. Pogarsza to zaopatrzenie leniem sprawności układu nerwowego, mózgu w tlen. a w sumie funkcjonowania człowieka - K. Wiśniewska - Roszkowska, A. Je- Jeśli uzupełnimy to wielogodzinnym w zgodzie z samym sobą i z otaczającym dynecki, W. Ziółkowski - Bądź przebywaniem człowieka zamkniętym po go środowiskiem. sprawny przez całe życie, Warszawa mieszczeniu w którym brakuje klimatyza W europejskiej kulturze na odwrót, -1978 cji - otrzymamy obraz tego, w jak trud przedmiotem działań jest jakby świadome nych warunkach funkcjonuje jego mózg, burzenie tego ładu. Zmusza to człowieka 0 NASZYCH ROŁBSIKACH... w czasie wielu godzin co najmniej 5 dni do konkurencji, agresji, co wywołuje nie w tygodniu. potrzebne stresy. Ciąg dalszy ze strony Dla przywrócenia człowiekowi umiejęt Wnioski jak się to bałamutnie u nas publikuje. Tam ności prawidłowego oddychania niezbęd na str. 31 jest krótka wzmianka, że w c h » ne jest stosowanie specjalnych ćwiczeń, A. Aktywność ruchowa jest biologicz osie po I wojnie światowej znów wzmo a czasami całego ich systemu. ną potrzebą człowieka zapewniającą gło się kłusownictwo i w Bierdzanach zgi Oddychanie - szczególne znaczenie mu zachowanie zdrowia. Stąd, sta nął, postrzelony z tyłu, pomocnik leśni posiada przy wykonaniu ćwiczeń fizycz nowić winna niezbędną składową czego Junger. nych. Im większa intensywność wyko jego stylu. Daty, personalia uczestniczących osób nywanych ćwiczeń, tym ważniejszą sta B. Aktywność ruchowa towarzyszyć 1 szczegóły zabójstwa znalazłem opisa je się umiejętność racjonalnego oddy winna człowiekowi niezależnie od ne w rejestrze zgonów kancelarii parafii chania. wieku, płci, zawodu. Nawet krótko katolickiej w Bierdzanach. Ruch - system kształcenia trwałe jej ograniczenie powodować Dziękuję księdzu proboszczowi z Bier- może niekorzystne zmiany w stanie dzan za udostępnienie mi tych mate Znaczenie ruchu i jego rola w życiu jego zdrowia. riałów. Ponadto moimi zacnymi infor człowieka zmieniały się w czasie wie C. Wielkość wysiłku fizycznego winna matorami byli panowie Jan M ichalczyk , ków. Różne narody w odmienny sposób być dostosowana do konkretnego Jerzy Mazur i Hubert Panicz, wszyscy rozwiązywały zagadnienie aktywności osobnika uwzględniając: wiek, stan z Bierdzan. Im też składam słowa po ruchowej. zdrowia, sprawność motoryczną, do dzięki. Interesującą tendencję obserwuje się świadczenie ruchowe, zainteresowa Matka tego ostatniego widziała biegną w stosowaniu ruchu przez ludzi Dale nia, samopoczucie. cego z miejsca zbrodni, w stronę stacji kiego Wschodu. Tam ruch nie istnieje D. Aktywność ruchowa odpowiednia kolejowej Kały Rołbsika D. Obecna też samoistnie. Zawsze występuje on w kon do możliwości człowieka polepsza była na obu rozprawach sądowych jako tekście jakiejś (niekoniecznie pogłę jego zdrowie. postronny obserwator. bionej) filozofii, która nadaje jemu okre E Rodzaj intensywności ruchowej W następnym odcinku m. in. o trzech śloną wartość uzasadnienia go. Przed uzależnione są od wieku i stanu dębach. każdym ćwiczeniem stawia cel bliski i da zdrowia. Alfred Kupka CZELE. W/lELC 2 0 0 A wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm f A L A wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmr Troska o ich bezpieczeństwo

Zapewnienie zdrowia i bezpieczeń stwa dzieciom stanowi podstawowe zadanie, przed którym stoją rodzice i na uczyciele. Wraz z rozwojem dziecka i je go samodzielnością musimy liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętność przewidywania zagrożeń, unikania ich i radzenia sobie z trudną sytuacją. Świadomość tej sytuacji stała się in spiracją do napisania i wdrożenia przez p. m gr Jadwigę Praską program u pt. „Bezpieczeństwo uczniów” w drugiej klasie PSP w Osowcu. Wiedzę miała |m przekazać nie tylko wychowawczy •ni, ale i ludzie różnych zawodów mają- Dokończenie na stronie 19

MINĘŁO 20 LAT

Dokończenie ze stronyl 1

go. W roku 2000 była laureatem IX edycji Spotkanie z p. leśniczym A. Praskim „Proszę o kolejne pytanie...” konkursu Elita Opolskich Eksporterów. W kategorii inwestycje w styczniu 2001 r. została Firmą Roku. Nawiązane zostały szerokie kontakty z kontrahentami zagranicznymi i wejście na Dni otwarte w Szkole rynek państw: Norwegii, Finlandii, Szwe cji, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Danii, Szwaj carii. Podstawowej Zostały utworzone własne salony za- równo w kraju jak i za granicą. K Aby utrzymać wysoką konkuren w Węgrach Icyjność, firma dba o najwyższą jakość swoich wyrobów. Potwierdzeniem tej Chcąc przedstawić szeroki obraz na i nauczycieli przy dużej pomocy rodzi jakości są uzyskane certyfikaty: certy szej pracy i jej całoroczne wyniki zorgani ców (uczniowie wykazali się umiejęt fikat jakości ISO 9001 - 2001 oraz nor zowaliśmy Dni Otwarte Szkoły. Zaprosze nością gry na różnorodnych instrumen weski certyfikat jakości NDVK, Certy ni goście mogli zorientować się w obec tach, umiejętnościami plastycznymi, fikat Aprobaty Technicznej na drzwi nej sytuacji, a jednocześnie zasięgnąć chór przepięknym śpiewem, małymi wewnętrzne i zewnętrzne oraz przeciw informacji na temat przyszłego fun formami plastycznymi i żywym sło pożarowe. kcjonowania naszej placówki, jako szkoły wem). Przedstawienie to miało miejsce XX - lecie istnienia firmy można pod społecznej. w sali Ochotniczej Straży Pożarnej sumować jako jej duży sukces. W rozmo W kwietniu zaprezentowaliśmy przed w Węgrach. wie z p. Henrykiem Dudkiem zapytałam stawienie pt.: „Król Skoczek I” ukazują Jak zwykle nie zawiedliśmy się na miesz jakie wspólne z bratem Hubertem jako ce wszechstronną pracę naszych uczniów kańcach naszej wsi, którzy licznie przy współwłaścicielem mają plany: byli i włodarzach naszej gminy. Szkoda - w planach naszych jest dalsza rozbu tylko, że nie chcieli uczestniczyć w tej śro dowa zakładu, a co za tym idzie zwięk dowiskowej imprezie inni zaproszeni go szenie zatrudnienia, Z okazji XX - lecia istnienia Firmy Sto ście. Zostali oni bowiem wprowadzeni - starania o wieloletnie kontrakty w pań larskiej Import - Eksport Dudek H&H ży w błąd i negatywnie nastawieni do zasad stwach Unii Europejskiej, czę kierownictwu i całej załodze wielu dal ności zaistnienia naszej szkoły jako spo - udział w edycji konkursu „Teraz szych sukcesów w pracy, zrealizowania łecznej poprzez kłamliwe publikacje na P olska”. zaplanowanych działań, a w życiu prywat łamach gazet ościennych. Aby to wszystko osiągnąć, należy pre nym dużo zdrowia i siły w realizacji tych Rada Pedagogiczna ferować zasadę: praca, praca i jeszcze raz planów. SSP Węgry praca. Teresa Żulewska FALA CZLE.W/ILC 2OOA Jaki będzie tegoroczny sezon letni? Pytanie takie zadawali sobie wszyscy nach i zamiarach gminy na rzecz po gi ruchu turystycznego. Z uwagą wy uczestnicy narady, którą zwołał w dniu prawy infrastruktury technicznej nad słuchano również informacji o działa 5 maja bieżącego roku Wójt Gminy Tura jeziorami. niach na rzecz jeziora turawskiego wa, Waldemar Kampa w ramach przygo W kalendarzu inwestycyjnym zna w ramach „Programu Odra 2006” i prze towań do jego obsługi. lazły się takie zadania jak budowa biegu badań dna jeziora. Do udziału w naradzie zaproszeni kanalizacji na południowej stronie Je W trakcie krótkiej dyskusji tema zostali przedstawiciele instytucji odpo ziora Dużego oraz wykonanie ścieżki tem wiodącym była troska o jakość wiedzialnych za bezpieczeństwo i porzą spacerowej i oświetlenia nad Jeziorem i ilość wody w Jeziorze Dużym w cza dek na terenach rekreacyjnych oraz wła Średnim. sie wakacji, co ma bezpośredni zwią ściciele i dzierżawcy ośrodków wypoczyn Następnie przedstawiciele Policji, Sa zek z występowaniem zakwitu glo kowych i obiektów handlowo - gastrono nepidu i Regionalnego Zarządu Gos nów. micznych. podarki Wodnej zapoznali zebranych Niestety, nikt nie może dać gwarancji, Uczestnicy narady z zainteresowa z tokiem przygotowań ich służb do wy że radykalnie poprawi się jakość wody niem wysłuchali informacji wójta o pla konywania zadań wynikających z obsłu Dokończenie na stronie 18 Fabryka w Osowcu

Przemysł metalowy w naszym kra Czyni się ju znowu został postawiony na bacz również stara ność. Powodem tej komendy stała się n nia w zakresie i stąd ni zowąd niezapowiedziana pod ograniczenia wyżka cen stali. Wzrost cen naszego pracy nocnej materiału wsadowego od początku ro poprzez uru ku wyniósł ok. 100%. Zmiana cen stali chomienie do pociąga za sobą wzrosty cen m.in. paliw, datkowego sta energii itp. nowiska do pra Nic szczególnego by się nie stało, gdy cy na pierwszej by można by było podnieść ceny o wzrost i drugiej zmia udziału materiałowego. Jednak tego typu nie. „uderzenia” z reguły obarczają ramio Znaczącym na producenta. Osowiec przeżył już aktualnie pro niejedną „wojnę”, więc stawia i tym prze blemem jest ciwnościom zdecydowany odpór. Po brak, mimo po- nieważ klienci nie chcą w całości skom wszechnego pensować „podrożałej” stali, więc Fabry bezrobocia, ka poprzez wzrost produkcji stara się kandydatów na nadrobić te, mamy nadzieję, chwilowe stanowisko ko anomalia cenowe. Chociaż przez to stra wala. Jest to za ciliśmy paru klientów zagranicznych to pewne następ mamy pozytywną wiadomość w spra stwem braku wie wznowienia produkcji narzędzi dla edukacji w tym potrzeb przemysłu zbrojeniowego (zdję zawodzie przez cie przedstawia linię lakierowania prosz szkolnictwo za kowego, niezbędnej do realizacji tego wodowe na na zadania). szym terenie. Kierownictwo Fabryki czyni starania w Mamy nadzieję, zakresie rozwoju produkcji odkuwek, na że i z tym pro które ciągle rośnie zapotrzebowanie. Od blemem pora kilku miesięcy osowiecka fabryka kuje zno dzimy sobie. wu na 3 zmiany i mimo to wiele zleceń pro Piotr dukcyjnych czeka w kolejce. Jendrzej CZLE.WIC.C 2004 H H M ttW M M M FALA (I9> TROSKA O ICH BEZPIECZEŃSTWO Dokończenie ze strony 17 Pierwsza pomoc w nagłych wypad - Zagrożenia ze strony narzędzi i maszyn kach. rolniczych. cy w codziennym życiu bliski kontakt Leki i środki chemiczne. - Niebezpieczne zwierzęta. z problemem zagrożenia życia i zdrowia. Zachowanie bezpieczeństwa w le- Założonym celem programu było W związku z tym uczniowie przez cały sie. uświadomienie uczniom jakie niebezpie rok szkolny brali udział w spotkaniach Grzyby trujące i jadalne. czeństwa grożą im w życiu i jak mająpo- i pogadankach z ludźmi reprezentu Powiedz obcemu „NIE”. stępować w przypadku zetknięcia się jącymi różne zawody: strażak, poli Żyjemy bez nałogów i przemocy. z nimi. cjant, elektryk, leśniczy, pielęgniarka, Niebezpieczne miejsca zabaw. Jadwiga Praska pedagog szkolny, pracownik sanepi du, rolnik. Tematyka spotkań: - Droga do szkoły i z powrotem. - Obsługa urządzeń elektrycznych i ga zowych. - Zagrożenia pożarowe. - Niewybuchy i niewypały. Fajerwerki. Bezpiecznie spędzamy ferie zimowe i letnie.

JAKI BĘDZIE TEGOROCZNY...

Dokończenie ze strony 18

natomiast mamy zapewnienie ze stro ny Regionalnego Zarządu Gospodar ki Wodnej we Wrocławiu, że latem stan piętrzenia wody w zbiorniku Jezio ra Dużego utrzymywany będzie na po ziomie 50 min m3. O tym, jak zostały zrealizowane wszel kie deklaracje złożone w czasie narady oraz jak przebiegał sezon poinformuję naszych czytelników w kolejnym wy daniu „Fali”. Spotkanie w straży pożarnej Jan Stonoga

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO...

Dokończenie ze strony 5

podczas spotkań urzędników samorzą dowych z przedsiębiorcami i właścicie lami ośrodków nad Jeziorami Turawski- mi. Problemy te są także zmartwie niem osób i firm wiążących swoje plany życiowe i zawodowe z Gminą Tura wa. Postawy wyżej wymienionych grup społecznych skłoniły radnych Gminy Turawa do przyjęcia w Wielolet nim Planie Inwestycyjnym zadań mają cych na celu rozwój podstawowej infra struktury. Plan Rozwoju Lokalnego dostępny jest do wglądu w Urzędzie Gminy Tura wa w Referacie ds. Rozwoju Turysty ki, Promocji, Sportu i Programów Pomo cowych.

Tomasz Golec Pani B. Krzywalska prezentuje: „Jak usztywnić złamaną rękę” FALA CZLI2AV|E_C 2 .0 0 A Podziękowania, informacje Podziękowanie Wiejska Izba Regionalna

Rodzice dzieci z Kotorza Małego dzię kują Przedsiębiorstwu Przewozowemu zaprasza... pana Jerzego Majdy za bezpieczny dowóz naszych dzieci do szkół. 18 maja o godz. 10.00 w Ligocie Tu rawskiej została otwarta Wiejska Izba Regionalna - miejsce 70 lat straży spotkań dla całej społeczności i orga w Kotorzu nizacji środowisko wych, której prze wodnim hasłem są Wielkim słowa prof. L. Koła kowskiego: „Mała Wdniach 1.05.-3.05.br. Zarząd Ochot Ojczyzna - to miasto niczej Straży Pożarnej w Kotorzu Wielkim czy wieś, w której się zorganizował uroczyste obchody 70 lecia urodziliśmy, to śro założenia OSP. Był paradny przemarsz dek świata. To prze przez miejscowść, festyn, zabawa i poka strzeń niewielka, w zy sprzętu i umiejętności strażackich. której się obracamy Szczegółowa relacja wraz ze zdjęciami uka - nasze domy, ulice, że się w następnym wydaniu „Fali”. cmentarze, kościo J. S. ły, to przestrzeń niewielka, wielkim wysiłkiem ludzkim Zaproszenie Dokończenie na stronie 21

W imieniu Rady Sołeckiej i Komi B. Staś, J. Dawid, tetu Organizacyjnego serdecznie zapra B. Adamiec i red. E. Malik szam na („Panorama Opolska”). „Gminne Dożynki 2004” w Ligocie Turawskiej w dniach 18 i 19 września 2004 r. W programie przewiduje się m. in.: sobota 18 września: - Gminny Przegląd Zespołów Arty stycznych - występy kabaretowe - zabawę taneczną niedziela 19 września: - uroczystość dożynkową ze mszą św. i korowodem - występy kabaretów - mecz piłki nożnej - Wielką Loterię Fantową - zabawę taneczną oraz inne atrakcje i pełną konsumpcję. Szczegóły na plakatach. Sołtys wsi Wspólny poczęstunek. Od lewej: H. Panicz, Wójt W. Kampa, D. Matysek, Przewodniczący R.G. A. Danuta Matysek Galla, ks. Proboszcz. CZELE. \\/lELC 2-OOA mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm pALA Podziękowania, informacje WIEJSKA IZBA REGIONALNA... Dokończenie ze strony 20 zbudowana, przez wojny niszczona i od- budowywana, to centrum świata. ” Podziękowanie W jej otwarciu Turawa 2004.05.17 udział wzięli: Wójt Sołtys wsi Turawa - Marszałki Ja Gminy Turawa - nusz Buczek z głębi serca dziękuje pa p. W. Kampa, Przew. ni Dorocie Wieczorek - Nawara i pa R. G. Turawa - nu Eugeniuszowi Wieczorkowi za prze p. A. Gallus, dyr. GZE- kazanie Klubu Zgoda na potrzeby wszyst AS p. J. Musielak, kich mieszkańców Turawy i Marszałek. dyr. PSP w Ligocie - Z pozdrowieniami p. B. Kansy, ks. Pro Sołtys boszcz J. Obst, opie kun naszego KGW z WODR w Łosiowie wspierających powstanie tego miejsca - p. B. Matuszek, naj starsza mieszkanka Sie- przeszłości i tradycji: PP. H. i M. Pani dlungu, p. M. Wa- czów, E. K. Skibów, E. K. i R. Wolinych, clawczyk, „Panorama E. R. Kurowskich, E. A. Michalczyków, G. Soppy, J. Dawid, J. Frencek, B. Ada Opolska”, „Pro Futu miec, H. Koj, T. Lipp, S. Panicz, B. Staś, ra” oraz wszyscy, któ A. Michalczyk, P. Matysek, A. Czapla, rzy przyczynili się do utworzenia tej Iz W Grzesik, J. Grysczyk, N. Nowak, D. Mika, T. Prządo (BCH „Lukas”), G. Ro- by, czyli: właściciele esner, B. i R. Liebe oraz J. Tomsa. obiektu p. Paniczowie, członkowie Rady So Sołtys wsi łeckiej, Grupy Odno Danuta Matysek wy Wsi i DFK. Wiejska Izba Regionalna Słowa podziękowa (ul. Górna 18) zaprasza: nia kieruję do wszyst w poniedziałki i środy kich osób bezpośred w godz. 9.00 do 10.00 nio zaangażowanych lub w innych terminach:

Wacławczyk przy swoim „wertiko”. i w każdy sposób tel. 421 3062 lub 0604 887 743.

Zapraszamy na Młodzieżowy Festyn „SBRT Zawada Cup 2004'IU 16 - 18 lipiec 2004 Zawada - ul. Kolanowska - boisko przy szkole

Organizatorzy dorocznego Młodzie dzieży w piłce nożnej pięcioosobowej - i inne), planowany jest także turniej pił żowego Festynu Sportowego „SBRT „Zawada Cup”. karski „Zawada Cup” w młodszej kate Zawada Cup” mają przyjemność zapro Festyn rozpocznie się oficjalnie w pią gorii wiekowej. Późnym popołudniem od sić bardzo serdecznie młodzież i doro tek wieczorem od prezentacji drużyn będzie się blok konkurencji sprawnościo słych do Zawady w dniach 17-18 lipca turnieju „ Zawada Cup 2004 ” - oraz tro wych sołectw gminy Turawa i chętnych 2004 r. feów zawodów, potem chcemy zaprosić gości spoza niej. Wieczorem zapraszamy Zapraszamy na konkurencje sporto wszystkich na wieczór dyskotekowej na koncert amatorskiej piosenki, w któ we w sobotę i niedzielę, wieczór amator muzyki, który poprowadzi „SBRT”. rym mogą uczestniczyć wszyscy chętni skiej piosenki, loterię fantową, mło W sobotę od wczesnych godzin popo uprzednio zgłoszeni u organizatora. Po dzieżowe zmagania sołectw w bloku łudniowych trwać będą konkurencje spor występach zaprosimy gości na małą po konkurencji sprawnościowych i oczywi towe dla dzieci i młodzieży (podbijanie tańcówkę z DJ na świeżym powietrzu!

ście doroczne mistrzostwa Zawady mło piłki, slalom, skakanka, biegi w workach Dokończenie na stronie 22 ■wmmmmmmmmmmmmmmammmammmmm FALA CZŁE.W/IŁC 2 OOA Podziękowania, informacje Ścieżką rowerową do Unii...

wjechali mieszkańcy części brukowa nych kamieniem ulic Dobrodzieńskiej i Głównej w Ligocie Turawskiej, którzy własnym wysiłkiem i z ogromnym zapa łem ułożyli około 1200 szt. płyt chodniko wych. Inicjatorem tego cennego przedsię wzięcia był p. K. Woliny. Płyty otrzymali śmy nieodpłatnie z gminy Dobrzeń Wiel ki, zwieźli je p. J. Zawada, K. Dawid i P. Koj, a bezpośrednio przy załadunkach, rozładunkach i samym kładzeniu praco wali: B. i A. Staś, K. i R. Wollnowie, K. Kuś, G. Bienek, S. i A. Wodniak, H. Plotnik, N. Wióra, J. Osiński, T. Cy- gon, K. Buczek, J. Wodarz, J. Grzesik, E. i J. Tomsa, M. Seltman, T. Poliwoda, J. Kudrysz, H. Wieczorek. Do akcji włą czyli się nawet nasi „sezonowi” mieszkań cy: p. Latka, Weletko i A. Lipp z Niemiec, a także p. A. Staś z Bierdzan z niezbędnym

sprzętem. I w taki oto sposób sołectwo Pierwsze mb chodnika - ścieżki rowerowej: A. i B. Staś. wykorzystało swój przydział budżetu na 2004 r. Serdecznie dziękuję. Sołtys wsi D. Matysek

ZAPRASZAMY NA MŁODZIEŻOWY... Dokończenie ze strony 21

Niedziela to dzień głównego turnie ju „Zawada Cup”, w którym zmierzy się młodzież nieco starsza. Turniej bę dzie rozgrywany między godziną 14.00 a 19.00; niezależnie od rozgry wek będzie można jeszcze wziąć udział w konkurencjach sportowych. Praw dopodobnie od godziny 20.00 rozpocz nie się wieczór kończący festyn „SBRT Zawada Cup 2004”, podczas którego trwać będzie ognisko dla wszystkich. Nastąpi dekoracja zwy cięzców, podziękowania za pomoc w organizacji festynu i oficjalne, Na pierwszym planie przodem: B. Staś, H. Plotnik i J. Osiński. uroczyste zakończenie „SBRT Zawada Cup 2004” w Zawadzie! - powiedział Sebastian Klotka, jeden z organiza Zachęcamy wszystkie osoby chcą rencji festynu przyjmuje Rafał Moj - torów imprezy. ce spróbować swych sił w śpiewaniu 4212835 do końca czerwca!!! Zapraszamy bardzo gorąco wszystkich, piosenek o kontakt z Mateuszem Za- Szczegółowe informacje na temat którzy w wakacje nigdzie nie wyjeżdżają, piórem pod nr tel. 4212964 do końca „SBRT Zawada Cup 2004” można a chcą je spędzić w niepowtarzalny spo czerwca!!! uzyskać pod nr tel. 4212818 lub pisząc na sób. Organizator Gmpa Inicjatyw - „SBRT Zapisy sołectw chcących wystawić e-mail [email protected] Opole” zapewnia wiele atrakcji. reprezentację młodzieży do bloku konku CZŁI2.\VlE.C 2 0 0 4 FALA — — — SPORT w GMINIE Tysięczny mecz Joachima Baumana w Zawadzie

22 maja do Zawady zawitała drużyna Mecz zakończył się sprawiedliwym re gierów i polskiej muzyki znanej także Tus Versetal z Joachimem Baumanem misem 2 - 2 co satysfakcjonowało oby za Odrą. z Niemiec, aby rozegrać mecz oldbojów dwie ekipy. Nietypowe spotkanie drużyn Impreza zakończyła się o 3.00 nad ra z LZS „Oldboy”Zawada. Joachim Bau składających się z nieco starszych zawod nem, kiedy to goście z Niemiec odjechali man grał w tym dniu swój 1000 mecz i wła ników zgromadziło na boisku w Zawadzie specjalnie podstawionym autokarem pro śnie Zawadę wybrał na miejsce jego roz ponad 100 kibiców. Po meczu drużyny sto do Niemiec. grywania. Jak mówił przed spotkaniem wspólnie pozowały do pamiątkowego Organizatorzy wraz z „SBRT” pożegnali żuje wielką sympatię do Opola i Zawady, zdjęcia. drużynę Tus Versetal i zaprosili ponow ('której się urodził. Drugim punktem piłkarskiego spotka nie na Śląsk do Opola i Zawady w przy • Mecz pomiędzy Tus Versetal a LZS nia w Zawadzie z okazji 1000 meczu Jo szłym roku, co spotkało się z wielkim en „Oldboy” Zawada J. Bauman zaczął orga achima Baumana była wspólna zabawa tuzjazmem gości. nizować wraz z Joachimem Klotką, dzia obydwu drużyn w restauracji „Marcin” Drużyna Tus Versetal dziękuje za łaczem LZS już w kwietniu. w Zawadzie, gdzie bawiła ich grupa pre pomoc w organizacji piłkarskiego spot Przed meczem, gości z Niemiec organi zenterów muzycznych „SBRT”. kania: zatorzy powitali w języku niemieckim Zabawa - jak mówili uczestnicy - bar - RH.U. Bar Restauracja „Marcin” i polskim, nastąpiła wymiana meczowych dzo im się podobała, goście z Nie w Zawadzie pamiątek i powitanie drużyn z prezentacją miec, w większości urodzeni na Śląs - Hurtowni „AGRA” Opole. ich szerokich kadr. ku, szybko podłapali klimaty śląskich szla M. Ch.

Bieg po życie

W sobotę, 22 maja 2004 r., 160 uczest 500 m- rocznik 1994 - 93chł. łych nagród rzeczowych, które ufundo ników zgromadziło się przed budynkiem Daniel Wiench - Bierdzany; wali: ublicznego Gimnazjum w Turawie, by 600 m - rocznik 1992 - 91 dz. - Urząd Gminy Turawa; ziąć udział w V Turawskim Biegu Prze Monika Gralla - Łubniany; - P.U.H. „Klonex V.C.S.”sp. z o.o.; •łajowym „Biegu po życie” - Memoriale 1000 m- rocznik 1992 - 91 chł. - Energetyk Opole; Wojtka Siudyły.Honorowego otwarcia Mateusz Steinhof- Folwark; - Auto Moto Yacht - Zygmunt Spyra\ dokonał Wójt Gminy Turawa, pan Wal 1000 m- rocznik 1990 - 89 dz. - Towarzystwo Miłośników Ziemi demar Kampa. Joanna Ogonowska - Opole; Turawskiej; Zawody poprzedziły występy uczniów 1500 m- rocznik 1990 - 89 chł. - Stolarstwo Syboń; pierwszych klas gimnazjum, którzy prezen Jakub Fronczek - Zdzieszowice; - Sklep Warzywniczy Turawa; towali wybrane regiony Polski. Występy 2000 OPENpanie - Hurtownia Napojów Zawada; te oraz konkurs o Unii Europejskiej na Teresa Uciechowska - Opole; - Sklep Sportowy Opoleul. Kośnego; wesoło, przeprowadzone zostały w ramach 5000 OPENpanowie - Restauracja Turawianka; Dnia Europejskiego organizowanego co Tomasz Antosiak - Zdzieszowice. - pan Marek Graczyk; roku w Gimnazjum. Najstarszym zawodnikiem był Wiesław - MIROsp. zo.o.; Pierwszym biegiem tradycyjnie był Markiewicz z Kał (1957). Najmłodszym - Totalizator Sportowy. bieg przedszkolaków, w którym zwyciężył Alicja Kozłowska z Turawy (2001). Tego Zawody można zaliczyć do udanych, Patryk Zalas z T urawy (100 m). roczny bieg kategorii OPEN panów był dopisała zarówno pogoda jak i też fre W następnych biegach kolejno wygry bardzo silnie obsadzony. Wystarczy kwencja. wali: wspomnieć pana Piotra Uciechowskiego Organizatorów, czyli LZS Turawa i Gim 300 m- rocznik 1996 - 95 dz. czy też Adriana Błazińskiego, którzy zna nazjum w Turawie, napawa to optymizmem Daniela Bendkowska - Ligota Turawska; ni są w środowisku biegaczy, a zwycięzca pized organizacją przyszłorocznych zawo 300 m - rocznik 1996 - 95 chł. tego biegu jest w kadrze Polski i myśli o dów, na które już teraz zapraszamy, dzię Adrian Warzecha - Zakrzów Turawski; występach na Olimpiadzie w Pekinie. kując równocześnie sponsorom. 300 m- rocznik 1994 - 93dz. Wszyscy zwycięzcy mogli cieszyć Adam Bochenek Betina Frasek - Ligota Turawska; się ze wspaniałych pucharów oraz okaza FALA CZLEAVlLC 2 0 0 4 SPORT w GMINIE Co