Moja wieś -moje miejsce Moja wieś -moje miejsce Prace konkursowe III i IV edycji Konkurs organizowany przez LGD „Kraina Dinozaurów” 2012 - 2013 Opracowanie graficzne i korekta Anna Golec Copyright by Stowarzyszenie LGD ,,Kraina Dinozaurów’’ ISBN 978-83-938035-0-7 Wydruk i projekt Iwgraf ul. Polna 14, 47-175 Kadłub Spis treści Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina Dinozaurów” 1 „Moja wieś – moje miejsce” konkurs dla gimnazjalistów z terenu Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Kraina Dinozaurów” 11 „Moja wieś, moje miejsce III” 12 „Moja wieś, moje miejsce IV” 14 „MOJA WIeś – MOJE MIEJSCE III” Kategoria: Ciekawe miejsce LGD „Kraina Dinozaurów” 16 „Radawie na przedwojynnych widokówkach” 16 „Od „dzwonka” do dużego kościoła. Droga wiary dawnych Żędowiczan” 18 „Sąsiedzi Pana Boga” 21 „Śląski Katyń” 24 „Stary młyn. Dziedzictwo czterech wieków i tak zwana Myślina Królewska w Krasiejowie” 27 „Daniec – moj platz’’ 29 „Gmina Zębowice oazą dla bobrów” 31 „Historia „kamienia” w Rzędowicach” 33 „O krzyżu napoleońskim w Pruskowie” 35 „Sikawki konne” 37 „Mój mały, wielki kościółek” 39 „O historii małej Turzy i jej kolei…” 42 „Mroczne tajemnice kolorowych miejsc” 43 „Tęcza nad Rzędowem” 45 „Skąd się wzięły stawy w Trzęsinie?” 47 „Bartosz zaprasza” 48 „Tajemnica leśnej kapliczki” 49 Kategoria: Opowiadanie lub legenda podkreślające specyfikę i historię terenu LDG 51 „Legenda o leśnej krainie” 51 „O kuźnikach, wichurze i krasnalach” 54 „Matko Boska Sybiraków, módl się za nami...’’ 58 „Inkulturacja Polaków w społeczeństwie dobrodzieńskim” 60 „Historia powstania kościoła w Kotorzu Wielkim” 63 „Małapanew – rzeka owiana tajemnicą” 64 „Przeklęta karczma” 66 „Historia powstania nazwy Krzyżowa Dolina i Schodnia” 67 Kategoria: Osoba, która w szczególny sposób przyczyniła się, bądź przyczynia do rozwoju lub promocji obszaru Krainy Dinozaurów 69 „Józef Tomasz Juros odkrywcą i pasjonatem lokalnej historii Ozimka i Doliny Małej Panwi” 69 „Edyta Koj – to nie tylko ślązaczka roku!” 73 „Animator kultury, o którym nam się nawet nie śniło” 77 „Szlachetność i oddanie swojej „Małej ojczyźnie” 80 „On odmienił naszą wieś…!” 83 „Człowiek” 85 „Hej, płyną Jaźwinki!” 88 „J. Wajda - bohater naszego regionu” 90 „Trójkąty metaforyczne” 92 „Życie i działalność Antoniego Pawlety” 94 „MOJA WIeś – MOJE MIEJSCE IV” Kategoria: Ciekawe miejsce LGD „Kraina Dinozaurów” 99 „Historia Parku Rehdanz’a na wyspie w Ozimku” 99 „Świątynia dwóch wyznań. Historia kościoła w Bierdzanach” 102 „Zlot pojazdów pożarniczych w Główczycach” 105 „Stuletnia chluba Krasiejowa - historia kościoła pod wezwaniem św. Małgorzaty” 107 „Moja wieś - Kocury” 110 „Dobroteka” 112 „Szkoła w Gosławicach” 115 „Jedyna taka – wesoła i bezpieczna szkoła !” 117 „Klub pływacki Vega w Dobrodzieniu” 122 „Dobrodzieńska siatkówka” 125 „Historia kościoła Nawiedzenia NMP w Dobrodzieniu” 127 „Habas – miejsce przyjazne dla przyrody.” 129 „Ciekawe miejsca w Pludrach” 131 „Na drugi brzeg” 133 ,,Miejsce zwykłe-niezwykłe - historia klasztoru sióstr służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej w Ozimku’’ 135 „Wykopaliska paleontologiczne w miejscowości Krasiejów i JuraPark” 136 „Historia dwóch kościelnych dzwonków, wiekowa szkoła i Alojz” czyli słów kilka o atrakcjach gminy Kolonowskie 137 Kategoria: Opowiadanie lub legenda podkreślające specyfikę i historię terenu LGD 141 „Śladami rodu Colonnów” 141 „Śląski zwyczaj skubania pierza w Szemrowicach” 144 „Amatorski powrót do przeszłości” 146 „Historia młodzieżowej orkiestry dętej z Ozimka” 149 „Legenda o łościopanej górze i o czarnym psie” 152 „Legenda o Janku, chłopcu, który został rycerzem” 154 „Śladami przeszłości - wspomnienia naszych bliskich” 157 „Legendy Ozimka i jego historia” 159 „Pałac w Turawie” 161 Kategoria: Osoba, która w szczególny sposób przyczyniła się bądź przyczynia do rozwoju lub promocji obszaru Krainy Dinozaurów 163 „Siła tradycji” sylwetka Zofii Czech – poetki ludowej z Zawadzkiego 163 „Modelarstwo - pasja od pokoleń” 171 „Zawadzkie – tutaj się urodziłem” 175 „Piotr Gołąb - językoznawca, werbista i męczennik ze Schodni.” 178 „Z kredą w siodle” 181 „Krystyna i Jan Miozgowie” 185 „Paul Glados - wiejski lekarz” 187 „Społecznikiem trzeba się urodzić – pani Dorota Maleska” 188 „Dobrodzień z teatrem na ty” 190 „Michalina Czudaj i Anna Aleksandrowicz, uczennice publicznego gimnazjum w Dobrodzieniu, a zarazem młode i zdolne mieszkanki Pluder – Liderki projektu „Korba” 194 „Ósemka wspaniałych” 197 „Drogę wytycza się idąc” 201 „Ksiądz Paweł Krafczyk” 204 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina Dinozaurów” Misja LGD Stowarzyszenie LGD „Kraina Dinozaurów” działa na rzecz rozwoju lokalnej aktywności społecznej z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju. Ludność: 70 636 Powierzchnia: 804,77 km² Stowarzyszenie LGD „Kraina Dinozaurów” swoim zasięgiem obejmuje 7 gmin województwa opolskiego: Chrząstowice, Dobrodzień, Kolonowskie, Ozimek, Turawa, Zawadzkie i Zębowice. Teren Krainy Dinozaurów położony jest na Równinie Opolskiej wchodzącej w skład Niziny Śląskiej i w całości położony jest w zlewni rzeki Mała Panew i jej do- pływów. Obszar leży w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Lasów Stobrawsko- -Turawskich, stąd też jego największym walorem jest położenie w kompleksie zasobów leśnych i zbiorników wodnych. Jest to obszar z rozwiniętą turystyką, ze specyficznymi atrakcjami i produktami (teren odkryć paleontologicznych wraz z parkiem rozrywki, Jeziora Turawskie, szlak kajakowy, szlak hutniczy), z rozwiniętą bazą gastronomiczno-noclegową oraz dobrą infrastrukturą komunikacyjną i techniczną. Teren siedmiu gmin „Krainy Dinozau- rów” połączony jest gęstą siecią oznakowanych szlaków rowerowych, które prowadzą zarówno po leśnych ścieżkach jak i przez malownicze wioski i miasteczka. Rzeka Mała Panew ze względu na swój wyjątkowy charakter nazywana jest „Opol- ską Amazonką” ponieważ ma wiele cech rzeki górskiej. Jej malownicze zakola kryją wiele niespodzianek i niezapomnianych widoków. Spływ Małą Panwią to niesamowita przygoda zarówno dla rodzin z dziećmi jak i miłośników sportów wodnych i mocnych wrażeń. Na terenie Krainy Dinozaurów znajduje się kompleks Jezior Turawskich, które są rajem dla fanów sportów wodnych takich jak żeglarstwo i kajakarstwo oraz amato- rów wodnych kąpieli oraz wędkarzy. Ponad 60% powierzchni obszaru stanowią lasy. W granicach Lasów Stobrawsko- -Turawskich znalazło się kilka zespołów przyrodniczo-krajobrazowych oraz obszary zakwalifikowane jako użytki ekologiczne i pomniki przyrody. Występuje tutaj wiele chronionych gatunków roślin i zwierząt. Lasy Stobrawsko-Turawskie, ze względu na przewagę borów sosnowych mających duże walory bioterapeutyczne (działają kojąco, przeciwastmatycznie i odkażająco), posiadają duże znaczenie dla turystyki i wypo- czynku mieszkańców okolicznych miast. Niezwykłą atrakcją jest również teren odkryć paleontologicznych w Krasiejowie, gdzie odnaleziono wiele skamieniałych szczątków prehistorycznych zwierząt. Jednym z najcenniejszych znalezisk są kości „śląskiego jaszczura z Opola”(Silesaurus Opo- lensis) –przedstawiciela linii genealogicznej dinozaurów i najstarszego pradinozaura w Europie. Dziś w miejscu wykopalisk można spędzić czas w JuraParku – wspaniałym parku rozrywki, który łączy zabawę z nauką oraz zwiedzić pawilon paleontologicz- ny. Zabezpiecza on największe w Europie skamieniałości triasowych płazów i gadów, które można oglądać przez przeszkloną podłogę. Ekspozycja pt.: „Świat Opolskiego 1 Dinozaura” ma charakter „in situ”. Jest to jedyne muzeum na świecie, które stoi nad czynnym stanowiskiem paleontologicznym. Informacje o zasobach przyrodniczych terenu zostały zebrane w ramach działa- nia LGD „Kraina Dinozaurów” i opracowane w formie inwentaryzacji przyrodniczej, którą można znaleźć na stronie internetowej www.krainadinozaurow.pl, w zakładce Inwentaryzacja Na terenie „Krainy Dinozaurów” można odnaleźć również bogate i często unika- towe zasoby hutnictwa, które stanowią jeden z najcenniejszych, charakterystycznych dla naszego regionu elementów. Na naszym terenie istnieją zarówno ślady najstarszego okresu hutnictwa jak i początków rozwoju nowoczesnego hutnictwa w wieku XVII i XVIII. Produkcja hutnicza na tym obszarze stała się jedną z najbardziej znaczących gałęzi gospodarki, a tym samym motorem rozwoju miejscowości na terenie Krainy Dinozaurów. Huta Małapanew w Ozimku, kiedyś zwana Królewską, jest najstarszym zakładem hutniczym w Polsce, a jednym z najstarszych w Europie, który od momentu swojego powstania działa do dnia dzisiejszego. Minęło już ponad 250 lat od czasu, kiedy na roz- lewiskach Małej Panwi, pomiędzy wsiami Krasiejów i Schodnia w powiecie opolskim, zaczęto wytapiać rudę żelaza. Założenia urbanistyczne architektury przemysłowej Ozimka i Jedlic oraz zabytki z nimi związane, które przetrwały do dnia dzisiejszego są unikatem w skali europejskiej. Niezwykłą atrakcją jest najstarszy w Europie wiszący most żeliwny, wykonany w 1827 r. w Hucie „Małapanew” według projektu inspektora maszynowego Schotteliusa - wspaniałe dzieło kunsztu inżynierskiego i hutniczego. Atrakcją turystyczną jest również dawny kanał hutniczy w Kolonowskiem - to jeden z najstarszych zabytków przemysłu hutniczego nie tylko w mieście, ale również na Śląsku. Dziś kanał od dawna już nie jest eksploatowany i został po części zasypany. Na istniejących odcinkach wciąż jednak stanowi malownicze urozmaicenie krajobrazu. Te i wiele innych informacji dotyczących hutnictwa na obszarze Krainy Dinozaurów moż- na znaleźć w opracowanej Inwentaryzacji zabytkowych obiektów związanych z tradycjami hutniczymi na stronie internetowej Stowarzyszenia www.krainadinozaurow.pl,