Sivas Halk Oyunlari Halk Oyunculari Davul Ve Zurna Sanatçilari
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Eğerci Türküleri. Su Dergisi, Foto 48-78/ 177 SİVAS FASIL HEYETİ ÂŞIKLAR VE HALK OYUNLARI DERNEĞİ (SİFAHOD) Yayınları Yayın No: 3 SİVAS HALK OYUNLARI HALK OYUNCULARI DAVUL VE ZURNA SANATÇILARI Dr. Doğan KAYA 1 Dr. Doğan KAYA SİVAS HALK OYUNLARI, HALK OYUNCULARI DAVUL VE ZURNA SANATÇILARI Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla basılmıştır. I. Baskı: 2011 Baskı yeri: SİVAS FASIL HEYETİ ÂŞIKLAR VE HALK OYUNLARI DERNEĞİ (SİFAHOD) Yayınları 1. Şairler İkliminden Berceste Şiirler-I (2010) 2. Şairler İkliminden Berceste Şiirler-II (2011) Kapak Tasarımı: Baskı: Dizgi Ofset: İSBN: *5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca bu kitabın her türlü yayın hakkı yazara aittir. Hiçbir şekil ve teknikle kısmen veya tamamen çoğaltılamaz. Kaynak gösterilmek kaydıyla alıntı yapılabilir. 2 Bu kitabımı Sivas’ın bağrından çıkardığı ve Sivas Folklorunun emekçileri; Prof. Dr. Sedat Veyis Örnek, Eflatun Cem Güney, Vehbi Cem Aşkun, Kadri Özyalçın, Kemal Gürpınar İbrahim Aslanoğlu’na ve hâlâ kültürümüze hizmetlerini devam ettirmekte olan Prof. Dr. İlhan Başgöz, Müjgân Üçer, Kutlu Özen, İsmail Hakkı Acar, M. Sabri Koz, İlyas Ege’ye Kadir Pürlü’ye ithaf ediyorum. 3 4 Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay 5 6 Sivas Valisi Ali Kolat 7 8 Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Nihat Gül 9 10 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ GİRİŞ Halk Oyunları Hakkında Genel Kanaatler Sivas Halayları I. SİVAS HALAYLARININ ÖZELLİKLERİ VE MUHTEVASI A. ÇALGILI OYUNLAR Abdurrahman, Ağırlama, Ahçik, Arabacı, Arnavut, Çökelik, Dello, Dik Halay, Doğanşar Halayı, Hafik Ağırlaması Hanım Esme, Harami, Hayda Bico, Horhun Bico, Horoz, Hoş Bilezik, Hoy Nari, İş Halayı (Kürt Halayı), Kabak, Kara Duman, Karahisar, Karhın, Kızık, Koçhisar, Kol Oyunu, 11 Köy Ağırlaması, Kürt Halayı (İş Halayı), Madımak, Maro Halayı (Zara), Nenni Nenni, Ondörtlü, Ortaköy Bicosu, Özenteki (Ters Halay), Paso, Pınarın Başı, Sallan Gel, Samah (İt Bilmez), Sarıkız, Sinsin (Yumruk Oyunu), Sivas Halayı, Süpürgesi Yoncadan, Sürütmeç (Yanlama), Şeyhani, Tamzara, Temur Ağa, Ters Bico, Tillara, Tonus, Üçayak, Yahşi Halayı, Yanlama, Yıkılgan, Yumurtanın Sarısı, Zara Diki (Dik Zara / Dik Halay), Zara Karahisarı, Zara Marosu, Zara Tamzarası, Zara Temürağası. B. TÜRKÜLÜ OYUNLAR Ağam Gel Paşam Gel Ağam Yâr Paşam Yâr Ağca Dudum Yâr Yâr 12 Ağ Keçi Geliyor Ah Kekül Kara Kekül Alıç Uzanır Gider Allı Guguk Durnalar Aman Gül Yârim Aman Araz Araz Han Araz Arpalar Orak Oldu Askerler Talim İder Bas Bir Yana Bir Yana Bico Bir Dal Bir Dala Değmiş Boyalı Pencereler Bu Dere Kumlu Dere Bu Derenin Uzunu Bu Duman Nasıl Duman Bu Taşlığın Yoludur Çay Aşağı Çedene Çekirge Çemberim Çit Minderin Göbeği Çoban Çoban Halayı Daldı Yüreğim Daldı Dam Üstüne Çul Serer Darala Güzel Oyna Derede Gürgen Meşe Derili Dilaylam Güzeller Di Leyli Leyla Diloy Diloy Yalalar Dizgine Dizgine Dudum Aman Dudum Dudum Duduç Yar Dur Yerinde Dürdanem Eğil Kavağım Eğil Eğilin Kızlar 13 Ellik Halayı Engin Dereler Erzurum Ovaları Erzurum Ovaları Deloy Kurban Ev Süpürür İnceden Evlüğe Gide Gide Giderim Böylesine Gülizar Gülüm Gülüm Gülüm Yâr Güzeller Hah Ha Ha Ha Un Ele Halaylım Yâr Halaylı Hamamın İçinde Nar Yenilir mi Hanım Kızlar Haşerisin Haşeri Haylili Hele De Hele Meryem’im Her Bacada Bir Çardak Hey Güzeller Güzeller Hey Lazlara Lazlara Hop Şinanay Nay Horon Irmağı Yel Alıyor İki Lüleli Pınar İleyenin Kalayı İlvanlım İnce Düzüm Yâr Yâr İnce Elek Daldadır Jandarma Kalburda Dut Kurusu Kaldır Kırat Dört Ayağın Nallıyım Kandili Kar Yağar Bardan Bardan Kara Tavuk Kaçıyor Karamuk Karşıdan Karşıya Herg Eden Oğlan Kartal Halayı 14 Kavaktaki Kargalar Kavaktaki Kargalar Kavak Uzanır Gider Kaya Dibinde Kuyu Kayalar Gölgelendi Kayaların Yılanı Kaymakamın Kızları Kayna Kara Gözlü Pınar Kaynana Kaynatamın Sakalı Kayseri’den Uçan Kuşlar Kekliği Bıçakladım Kelkit’in Yolu Kemer Ağır Kalkmıyor Kemerim Kırat Semahı Kız Ağca Kız Ağca Kalığa Bak Kız Mavilim Mavilim Kilitli Kapının Dilber Gelini Kiremit Kiremit Bacaları Koçları Vurdum Dereye Kolundaki Göğ Boncuk Köprünün Altı Diken Kuşburnular Oldu mu Kuşburnunun Alından Kuşburnu Dalın Eğmiş Kuşburnuyu Budarlar Lalililam Lirilli Loy Loy Kavak Uzanır Gider Mamaley Mavili Mektebin Bacaları Mendilim Turalıdır Merdiven Badal Badal Oğul Ben Mamaşlıyım 15 Oy Gelin Gelin Öte Geçe Geçeyim Pınar Ayağına Kazlar Mı Geldi Portakal Dilim Dilim Sallan Yâr Sandığım Sarı Papuç Seherin Mezerliği Sepetteki Arılar Sin Sin Sivas’a Paşa Geldi Su Gelir Ağ Taşlardan Şu Dere Purlu Dere Tasa Çaldım Yoğurdu-1 Tasa Çaldım Yoğurdu-2 Tastı Attım Tarlaya Ters Hoplama Testi Koydum Pınara Tren Geliyor Tren Turnalar Tuy Amman Uy Amman Yar Amman Ülkerler Teraziler Yâr Yâr Yârin Elinde Kaval Yaylalar Yüksek Minareden Attım Ben Bir Taş Yüzün Kuylu Giden Yâr II. SİVAS HALAYLARIN USTA OYUNCULARI Abdullah Semih Ekici Adnan Çavdar Ahmet Bozdoğan Ahmet Kaptan Ahmet Karababa Ali Tatar Ahmet Turan Demirbağ Bahattin Erbay 16 Cihat Karakurt Emin Eminoğlu Etem Erdal Erşan Erdoğan Önder Fahri Karaoğlan Halis Elmas Hamza Nacak Harun Atasoy Hüseyin Toprak İbrahim Çıtır İrfan Aytekin İsmail Kılınç (Keko) Kadir Mahiroğulları Mehmet Ayık Muhlis Aydın Muhlis Önen Murat Özkan Musa Demirci Mustafa Arslan Mustafa Toprak Necmettin Keser Nejdet Yiğit Nevzat Öztürk Nureddin Tanrıverdi Oğuz Sözübatmaz Ömer Çıtır Ömer Yıldırım Oktay Yurtseven Özcan Keskin Özdemir Yalçın Rıfat Duman Selçuk Koç Serdar Mahmut Oğrak Sedat Yavan Tarık Biçer Turan Demir Turan Polat Yakup İbicek 17 Yusuf Güleryüz (Çakır Yusuf) Yusuf Yiğit Ziya Soybayraktar III. SİVAS HALAYLARINDA GİYİNİLEN KIYAFETLER A: Sivas Halk Oyunları Ekibindeki Erkek Kıyafetleri B. Sivas Halk Oyunları Ekibindeki Kız Kıyafetleri IV. SİVAS HALAYLARINDA KULLANILAN ÇALGILAR A. Davul B. Zurna C. Klarnet Ç. Cümbüş D. Def E. Darbuka V. SİVASLI ZURNA SANATÇILARI 1. SİVAS MERKEZDEKİ DAVUL VE ZURNA SANATÇILARI Abdullah Ayık Ahmet Akutay (Sağır Ahmet) Ahmet Asanakut Ahmet Ayık (Pala Ahmet) Ahmet Ayık Ahmet Turan Bayramlı Ahmet Turan Eriçel. Ali Asamaka (Küpeli) Ali Asanakut Aydın Asanakut Bayram Bayramlı Bekir Arız Bülent Ayık Doğan Fırat Duran Eriçel (Çöpbacak Duran) Dursun Eriçel Emre Ayık Fatih Asanakut 18 Gökhan Asanakut Habil Ayık Hacı Avlar (Kamberin Hacı) Hacı Duran Avlar Hacı Mehmet Asamaka İbrahim Asanakut (Kâhya / Kara İbrahim) İbrahim Ayık (Sarı İbrahim) İbrahim Tahir Bayramlı (Pala Bayram) İsmail Artan İsmail Bayramlı Kadim Arpa Kadir Akutay Kahraman Asamaka Karabey Arız Kaya Kılbaz Kaya Sargın Levent Ayık Mehmet Akutay (Konyalı Mehmet) Mehmet Artan Mehmet Asanakut (Sarı Mehmet) Mehmet Aslanargu Murat Artan Musa Artan (Kara Musa) Mustafa Eriçel (Kör Cüce) Mustafa Fırat (Kellecinin Oğlu) Mustafa Uyanık Osman Arslanargu Osman Asamaka (Dişlek Osman) Osman Uyanık (Haydi Oğlum) Samet Ayık Selahattin Akutay Servet Bayramlı Süleyman Asanakut Şahin Akutay Tahir Bayramlı Tekin Asanakut Turan Arız (Çöpbacak Turan) Turan Sargın 19 Yunus Uyanık Yücel Bayramlı Sivas Klarnet Sanatçıları Mahmut Şükrü Kayahan (Faytoncu Şükrü) Zomzom (Ahmet Turan As) 2. AKINCILARLI ZURNA SANATÇILARI Ali Şahin (Ali Yar) Dursun Şahin Hasan Şahin Hüseyin Şahin İsmail Şahin Zeynel Abidin Şahin 3. ALTINYAYLALI ZURNA SANATÇILARI Ali Yanık Durmuş Çevik Haydar Güneri Murat Koçer Mustafa Kaya Müslüm Taşkın Sadık Keskin Taner Taşkın 4. DİVRİĞİLİ ZURNA SANATÇILARI Hasan Çetinkaya Hüseyin Delibaş İbiş (İbrahim Delibaş) İsmail Yalçın Mahmut Doğan (Mamo Dayı) 5. DOĞANŞARLI ZURNA SANATÇILARI Abdurrahman Yaşar(Abu Dayı) Hasan Öner Hüseyin Çıtır Hüseyin Öner 20 Mehmet Parlak Mustafa Sarıkaya Şaban Sarıkaya 6. GEMEREKLİ ZURNA SANATÇILARI Emin Koçyiğit Mehmet Altınoluk 7. GÖLOVALI ZURNA SANATÇILARI Ahmet Anakaya Aşur Kurt (Davulcu İmam) Dursun Yıldırım (Zaza Dursun) Güzel Mete (Zurnacı Güzel) Halim Yiğit Hamza Bayar İhban Yusuf (Yiğit) İsmail Sarıdikmen Murat Anakaya Paşa Anakaya Tanas (Urum Tanas) 8. GÜRÜNLÜ ZURNA SANATÇILARI Cevdet Aşudu Cihan Kalaycık Hakan Kelek Muhammet Boy Muhammet Karaarslan Murat Toprak Şerafettin Küçük Tayyar Kayapınar Turgut Küçük Zekeriya Yılmaz 9. HAFİKLİ ZURNA SANATÇILARI Aslan Kültepe Hakan Kaya İsmail Güven Selahattin Güven 21 10. İMRANLILI ZURNA SANATÇILARI Dursun Gül Temir Gül 11. KANGALLI ZURNA SANATÇILARI Ali Kaban Bayram Erçoban Derviş Apatürk Erdal Erçoban Ferudun Beşiktepe Fuat Salmanlı Hasan Köroğlu Hüseyin Köroğlu Niyazi Apatürk Ünal Beşiktepe İsmail Apatürk Yüksel Çaylak 12. KOYULHİSARLI ZURNA SANATÇILARI Ercan Kaya Kenan Çandır Durmuş Aydın Akif Çınar Yılmaz Zabun Kaya Aydoğan 13. SUŞEHRİLİ ZURNA SANATÇILARI Esman Işık Hasan Aktaş Hopoğ İsmail Şahinbay İsmet Günaydın Kâzım Ateş Muammer Çelik Muharrem Güneş 14. ŞARKIŞLALI ZURNA SANATÇILARI 22 Adıgüzel Ölçar Ahmet Ölçar Ali Ölçar / Hacı Öçar Ali Ölçar Azmi Ekici Bülent Ölçar Cafer Yılmaz Ferhat Tutal İbrahim Ölçar (Yolcu) İsmet Ölçar Kadir Tamer Mehmet Yel Ramazan Topçu Vedat Ölçar Yılmaz Tokay Yüksel Ölçar 15. ULAŞLI ZURNA SANATÇILARI Durmuş Yıldırım İsmail Kaya 16. YILDIZELİLİ ZURNA SANATÇILARI Ahmet Pehlivan Hasan Sakarya Hüseyin Aydoğan Hüseyin Sarı Mahmut Gülhan Rahmi Yel Zeki Türkan 17. ZARALI ZURNA SANATÇILARI Ahmet Turan Örücü Ali Kalp Hüseyin Söğüt Kırto (Hüseyin Ateş) Mustafa Kalp GENEL FOTOĞRAFLAR 23 KAYNAKÇA 24 ÖNSÖZ Oyun insanın kendi kendisini anlattığı ve ilkel toplumlardan beri var olan bir olgudur. İlkel toplumlarda oyunla, bir yandan estetik değerler ortaya konulurken bir yandan da inanç, heyecan, düşünce, arzu ve hırslar ortaya konulmuştur. Bu dönemlerde din ve büyü ile doğrudan ilgili olan oyun, ilerleyen zaman içerisinde estetik karakter kazanmıştır. Türk halk oyunlarına bu açıdan bakıldığında gerisinde yukarıda sıralanan faktörlerin izlerini görmek veya hissetmek mümkündür. Aynı durum Sivas