Årsmelding 2009 Copyright © 2010 by Norsk Kulturråd All Rights Reserved
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
NORSK KULTURRÅD Årsmelding 2009 Copyright © 2010 by Norsk kulturråd All rights reserved Grafisk produksjon: John Grieg AS, Bergen Omslagsdesign ved forlaget Framsidebilete: Frå framsyninga Arctic Voices. Regi Bente Andersen – Samovarteateret. Foto Lene Stavå. Sideombrekking: Laboremus Sandefjord AS Redaksjon: Janne Stang Dahl og Mari Johansen Sekretariatfunksjonen til Fond for lyd og bilete og Statens kunstnarstipend er administrativt tilknytt og samlokalisert med Norsk kulturråd. Fond for lyd og bilete og Statens kunstnarstipend har eigne styrande organ og gjev ut eigne årsmeldingar. Norsk kulturråd Grev Wedels plass 1 Postboks 101 Sentrum N-0102 Oslo Tlf: +47 22 47 83 30 Faks: +47 22 33 40 42 E-post: [email protected] www.kulturrad.no Innhald Innleiing .................................................. 5 Tildelingar og innkjøp ........................... 29 Allmenne kulturformål ............................. 29 Kunsten i endring ................................... 6 Rom for kunst .......................................... 30 Barne- og ungdomskultur ......................... 32 Råd og utval ............................................ 7 Andre formål ............................................ 37 Biletkunst og kunsthandverk..................... 39 Administrasjonen .................................. 15 Musikk ..................................................... 49 Scenekunst................................................ 76 Informasjonsverksemd .......................... 17 Litteratur .................................................. 86 Kulturvern ................................................ 109 Forsking og utvikling ............................. 19 Tverrfaglege saker ..................................... 114 Disponering av Kulturfondet ................ 22 Allmenne kulturformål – post 74 ......... 117 Fylkesvise oversikter og fordelingar............ 24 Faste scenekunstgrupper post 74............... 118 Administrasjonsutgifter ........................ 28 Tilskot frå EUs kulturprogram .............. 119 INNHALD 3 Innleiing Norsk kulturråd vart oppretta i 1965 og har som Rådsperioden frå 2005–2008 vart forlengd fram til hovudoppgåve å stimulere det profesjonelle kunst- juni 2009. Bakgrunnen for prolongeringa var Stortin- livet, styrkje kulturvernet og gjere kunst- og kultur- gets behandling av forslaget om at Kulturrådet skal ha verdiar tilgjengelege for så mange som mogleg. 10 medlemer oppnemnde av regjeringa, mot tidlegare Kulturrådet forvaltar Norsk kulturfond, er eit råd- 13 medlemer, der ni vart oppnemnde av regjeringa – gjevande organ for staten i kulturspørsmål og tek to av dei etter forslag frå KS – og fire oppnemnde initiativ til forsøks- og utgreiingsverksemd på kul- direkte frå Stortinget. Den 26. juni oppnemnde turområde der det trengst ein ekstra innsats. Kongen i statsråd, etter framlegg frå Kulturdeparte- Stortinget løyver kvart år ein sum til Kulturfon- mentet, det nye Kulturrådet. Rådet oppnemnde nye det. I 2009 var fondet på 386,5 millionar kroner. fagutval og underliggjande utval og ankenemnder i Hovudfordelinga til fondet på ulike budsjettkapit- konstituerande møte 10. september 2009. tel/fagområde blir fastsett gjennom budsjettvedtak i For 2009 var Kulturrådets strategi å arbeide for å Stortinget. Kulturrådet fordeler midlane til fondet styrkje mangfaldet av kunst- og kulturuttrykk i sam- ut frå fagleg og kunstnarleg skjønn i samsvar med tida og gjere kulturtradisjon og kulturvern tilgjenge- formåla til fondet. I hovudsak blir midlane fordelte leg for flest mogleg. Dette inneber å gjere breidda av på grunnlag av dei kring seks og eit halvt tusen søk- profesjonell kunst og kultur meir synleg og arbeide nadene som kjem inn kvart år, men òg på tiltak der for betre vilkår for kunstnarleg produksjon og for- rådet sjølv meiner at det trengst ein særskild innsats. midling til eit stadig meir samansett publikum på Kulturrådet har dessutan delegert forvaltningsansvar nye visningsarenaer og møteplassar. Kvalitet, profe- for ein del faste kulturtiltak frå Kulturdepartementet. sjonalitet og mangfald er sentrale verdiar i arbeidet Kulturrådet arbeider med desse fagområda: til rådet. Tre hovudsatsingsområde er prioriterte for litteratur og tidsskrift, biletkunst og kunsthandverk, perioden: musikk, scenekunst, kulturvern, kulturbygg og barne- og ungdomskultur. I tillegg har Kulturrådet • Utvikle rolla og rommet for kunsten i offentleg- ei eiga forskings- og utviklingsavdeling og er nasjo- heita nalt kontaktpunkt for EUs kulturprogram. Kultu- • Styrkje produksjon, formidling og dokumenta- relt mangfald inngår som ein integrert del av verk- sjon av profesjonelle kunst- og kulturuttrykk i semda til Kulturrådet, og søknader med ein vår tid mangfaldsdimensjon skal behandlast innanfor • Heve kvaliteten på kunst og kultur for og blant eksisterande rutinar og ordningar. barn og unge INNLEIING 5 Kunsten i endring 2009 har vore eit historisk år for Norsk kulturråd. Opp- lagt vekt på å stimulere til auka utforsking, mangfald nemningsprosess og samansetjing av rådet er endra, slik og tverrfaglegheit. Biletkunstfeltet diskuterte mel- at regjeringa no oppnemner alle rådsmedlemene. Stør- lom anna samarbeid mellom det institusjonaliserte steparten av rådsmedlemene er no utøvande kunstnarar. og det frie kunstfeltet, og det var ein interessant Eit nytt råd på ti medlemer vart oppnemnde frå 26. offentleg debatt om kunst og teori. Nye tilskotsord- juni, og nye utval vart oppnemnde på det første møtet ningar for musikarar og arrangørar innan rytmisk til rådet den 10. september. musikk og fleire bestillingsverk og utviklingsmidlar Sjølv om 2009 har vore prega av organisatoriske til komponistar og musikarar var nokre av satsin- endringar, har rådet heile vegen hatt fokus på hovu- gane på musikkområdet. Rom for kunst prioriterte doppgåva vår – å forvalte Kulturfondet og stimulere tverrfaglege arenaer spesielt, og satsa særleg på å til kunst- og kulturaktivitetar landet over. I dette fremje gode arenaer ut frå eit interkulturelt perspek- arbeidet er det heilt sentralt å kunne møte kulturelle tiv. På litteraturområdet vart tema som e-bøker, sak- endringar i samfunnet, og kvalitetssikre det som er prosaordninga og ei styrking av programmet for inn- nytt. Vilkåra må betrast for kunstnarleg produksjon kjøp av omsett litteratur frå dei største innvan- og formidling i forhold til eit stadig meir samansett drarspråka tematiserte. 2009 var dessutan det publikum på nye visingsarenaer og møteplassar. nasjonale kulturminneåret, og tilskot til prosjekt Dei siste åra har vi fått ein stor auke i dei offentlege som tematiserte kulturminne frå samtida, vart auka. løyvingane til kultur. Kulturfondet har auka frå 264 Kulturlivet har dei siste åra vore gjennom store millionar kroner i 2005 til 386,5 millionar i 2009 – endringsprosessar. Mykje tyder på at desse endringane det vil seie ein auke på heile 46 %. Den samla søk- er med på å opne kulturlivet mot nye publikums- nadssummen til Kulturfondet har auka tilsvarande – grupper. Kultur vert brukt på nye måtar i samfunns- frå 700 millionar kroner til over ein milliard i 2009. I utviklinga, og formidlingssituasjonen har endra seg gjennomsnitt får ca 28 % av omsøkt beløp løyving frå radikalt. Kunsten har for lenge sidan flytta seg ut av Kulturfondet. Av om lag 6 600 innsendte søknader kunstgalleri og konsertsalar ut til ei heil rekkje nye har 2 900 tiltak fått tilskot. Tala talar tydeleg: Det er arenaer og lokalitetar. Vi står med andre ord overfor eit stort behov der ute! ein ny formidlingssituasjon der grensene mellom Norsk kulturråd har eit særskilt ansvar for det som kunsten og omgjevnadane stadig blir brotne opp og er nytt i norsk kulturliv. Dette kjem til uttrykk på høgst utfordra. For publikum byr denne situasjonen på ulike måtar. Det som kanskje særleg fangar merk- noko nytt. Kunsttilbodet har auka radikalt på stader semda, er det uføreseielege i kunsten. Å ha ansvar for der det tidlegare ikkje var denne typen tilbod. Fleire det nye tyder at vi må arbeide på måtar som set oss i menneske har tilgang til eit auka mangfald av stand til å få auge på framtida. Kulturfeltet tørstar etter kunstrøynsle i nærmiljøet sitt. Betyr dette at fleire kunnskap. Innsatsen Kulturrådet gjer for å framskaffe publikumsgrupper opplever kunst og kultur som rele- forskingsbasert kunnskap, er eit viktig ledd i dette vant og aktuelt for sine liv? Og korleis verkar dette inn arbeidet. I 2006 tok Norsk kulturråd initiativ til eit tre- på formidlinga av kunsten? Kunsten treng publikum årig forskingsprosjekt om lokalt kulturliv i endring. like mykje som publikum treng kunsten. Forskingsprosjektet vart avslutta i 2009, og vart mar- kert med bokutgjeving og som tema for årskonferansen Lokalt kulturliv i endring i Arendal Kulturhus. På feltet barn og unge vart det satsa spesielt på Bentein Baardson, rådsleiar Kunstløftet i 2009. På scenekunstområdet vart det 6 NORSK KULTURRÅD – ÅRSMELDING 2009 Råd og utval I juni 2009 vart reglane for oppnemning og samansetjing av Norsk kulturråd (St.prp. nr. 65) endra. Rådet som vart oppnemnt frå 2005–2008, vart prolongert fram til 31. juni, og nytt råd med ny saman- setjing vart oppnemnt frå 1. juli 2009. Endringa inneber at regjeringa skal oppnemne alle Kulturrådets medlemer, og den tidlegare ordninga der Stortinget oppnemnde 4 medlemer og KS hadde forslagsrett for 2 medlemer, er oppheva. Talet på medlemer vart redusert frå 13 til 10, med 4 numeriske varamedlemer, og oppnemninga er gjort rullerande slik at halvparten av medlemene blir valde annakvart år. Norsk kulturråds medlemer og varamedlemer