GEOLOGICAL QUARTERLY 46 (2) COPY.Vp

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

GEOLOGICAL QUARTERLY 46 (2) COPY.Vp Geo log i cal Quar terly, 2002, 46 (2): 165–188 The maxi mum ice sheet limit of the Vistulian Gla ciation in northeast er n Poland and neigh bour ing are as Tomasz KRZYWICKI Krzywicki T. (2002) — The maxi m um ice sheet limit of the Vistulian Glaci ation in northeast ern Po land and neighbour ing areas. Geol. Quart., 46 (2): 165–188. Warszawa. This pa per outlines a new ap proach to re construc ting Vistulian ice sheet lim its in NE Po land and ad jacent areas of Lithu ania and Belarus. It is based on geo logi cal in vesti ga tions of land forms and depos its either of a hypo theti cal boundary to the Vistulian ice sheet lim its. The main con clu sions are: 1 — the area was cov ered twice by the Vistulian ice sheet; the first time dur ing the Świecie Stadial (67–50 ka BP) and the second time during the Main Stadial (24–12 ka BP); 2 — the limit of the older stadial was farther to the south a that of the youn ger one; 3 — due to cover ing of the Eemian sed i ments by the ice sheet of the Świecie Stadial the limit of the Vistulian Gla ci ation has moved about 15–20 km southwar ds. Tomasz Krzywicki, Pol ish Geo log i cal In sti tute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland, e-mail: [email protected] (receiv ed: June 13, 2001; accepte d: De cember 11, 2001). Key words: north east ern Po land, Vistulian Gla ciation, Eemian Inter gla cial, ice sheet limit, tills. INTRODUCTION (Astapova et al., 1987; Karabanov, 1987; Valtchik et al., 1990; Gaigalas, 1995; Kondratiene, 1996; Satkunas et al., 1997). The other ice sheet of the Vistulian Gla ci ation that cer tainly advance d onto the area of north ern Poland was that of the Main This pa per deals with the limits of the Vistulian Gla ci ation Stadial (Leszno-Pomeranian). At the end of the glaci ati on a in north east ern Po land and neigh bour ing ter ri to ries of Lith u a- conti n u ous retre at of the ice sheet occurred, inter rupted by nia and Belarus. It is a sum mary of the Ph. D. thesis short stagna ti on events (of the rank of phases and subphases) (Krzywicki, 1999b). marked by moraine belts. A sim ilar idea was ear lier pos tu lated The aim of the work was to inves ti gate which of the ice by Żurek (1975), Ber (1990) and Lisicki (1993). The stag nati on sheets of the Vistulian Glaci ati on advance d onto the area of pe ri ods were usu ally sta ble, rarely with os cil la tory fluc tu a tions, northeas tern Poland, as well to recon struc t and de limit its maxi - lo cally of a transgressive char ac ter. It seems that the only ex - mum extent . cep tion was the lo cal Wigry transgres sion that oc curred be - The Oldest (Toruń) Stadial, two thin gla cial tills found by tween the max im um advance of the ice sheet and the Pom er a - Makowska (1976) and Drozdowski (1986) in the Lower nian Phase (Lisicki, 1993). Vistula region, is not con sidered in this paper, which deals with In the north the re search area em braces up lands and the ice sheet limits of the two Vistulian Glaciations: the Świecie outwash plains of young-glacial re lief. These are frag ments of Stadial and the Main Stadial. the Mrągowo Lakeland and Mazury Great Lakes Dis trict, Many Polish au thors have suggest ed that the ice sheet of the Mazury Plain, part of the Ełk Lakeland and Rajgród Lakeland, Świecie Stadial extende d into northern Poland, though its pres- as well as the Augustów Plain, Dainava Plain and part of the ence east and south of the Mazury Great Lakes Dis trict has not Centra l Neman Lowland. In the south, the study area covers been proved. Both Lith u anian and Belarussian authors sug gest fragm ents of old-glacial uplands of the Kolno Up land, that there was no ice sheet in their coun tries at that time Białystok Upland, Sokółka Hills, Hrodna Upland and Lida 166 Tomasz Krzywicki Plain, with in ter ven ing de pres sions of the Kurpie Plain, the Leszno Phase slightly far ther south, across the area of Biebrza Val ley, High Neman Lowland. The re search area co - Szczuczyn and Wąsosz, ap proach ing the macroforms de- vers 26 sheets of the De tailed Geo log i cal Map of Po land, scale scribed later by Musiał (1984) as the slope of a marginal con- 1:50 000 and oc cupies a total area of approx im ately 7700 km2. tact and glaciofluvial kame rampart. The Lith u a nian and Belarussian parts cover about 3000 km2. In the Kurpie Plain, Rühle and Sokołowska (1961), Słowański (1971), Bogacki (1976) and Kozłowska and Kozłowski (1995b) drew the ice sheet limit of the Bal tic Gla - PREVIOUS RESEARCH ciation across “old” frontal mo raines sur rounded by the youn - gest outwash plain depos it s. Galon and Roszkówna (1961), Kalniet and Karaszewska Be fore 1939 Pol ish in ves ti ga tions of the last gla ci ation in (1972), Różycki (1972a, b, 1978), Mojski (1972), Straszewska northeas tern Poland were lim ited to the Suwałki area (1975), Wołk-Musiał (1980) and Żurek (1984) drew the line (Wołłosowicz, 1926, 1928; Pietkiewicz, 1928; Pawłowski, across the northern border of the Biebrza Val ley. Żurek (1975), 1933). Woldstedt (1935) publi shed a map of the Quater nary more over, con sid ered that the ice sheet en tered the Biebrza de pos its of East Prus sia with the ice sheet limit of the Vistulian mar ginal val ley as far as the Ełk and Jegrznia rivers, as shown Gla ciati on marked, trending along the Narew River val ley near by the Kuwasy ket tle hole. Łomża, south of Mońki and north of Sokółka (Fig. 1). The Ber (1972a, b, 1974, 1982) and Żurek (1975) claimed that maxi m um extent of the Pomer a nian Stadial was shown as the ice sheet limit of the Leszno Phase in the south ern part of runing across the northern margin of the Mazury Lakeland. The the Augustów Plain ran across the northern slopes of the “Is - first Pol ish at tempt to summa rise the Qua ter nary stud ies of East lands” of Sztabin, Jastrzębna, Nowy Lipsk and Lipsk. A simi lar Prus sia was the pa per by Galon (1937), which also include d a opinion was express ed by Bogacki (1976), who as sumed that map of mor pho logi cal landsca pes of East Prussia construc ted the ice sheet reached the Biebrza Val ley, cover ing the whole of on the ba sis of Woldstedt’s map (1935). Galon (1937) include d the Augustów Plain. the whole Lakeland within the ex tent of the ice sheet of the Ber (1975b) re ported that the ice sheet limit of the Leszno Pom er a nian Stadial, with its limit runnin g across the area of Phase which, as he assum ed, coin cide d with the maxi m um ex- Mikołajki, Orzysz and Ełk. tent of the North Pol ish Glaci ati on, trends across the Kolno Up- After 1939, stud ies of Quater nary depos it s and ex tents of land and along the north ern end of the Biebrza Valley (from ice sheets in north eastern Po land be came more sys tem atic. Cwaliny through Kowalewo, Łodygowo, Bęćkowo, Grajewo, Majdanowski (1947) drew the ice sheet limit of the Vistulian Danowo, Kosiły, Dręstwo Lake, Woźnawieś and Tajno Lake). Gla ci ation south of Szczytno, north of Rozogi, be tween Pisz Re cently, Ber (1999, 2000), quot ing Liszkowski (1993), has and Biała Piska, north of Grajewo, south of Rajgród, north of con sid ered that glacioisostasy had an im pact on the maxi m um Sztabin and along the Wołkuszanka River val ley. Halicki ex tent of the Vistulian Gla ci ation and the po si tion, di rec tion (1950, 1951) recog nise d, on the basis of palynological studies , and extent s of reces sion-oscillation marginal zones. depos it s of two more glaciations above Eemian Inter gla cial de - Glacioisostasy op er ated pri mar ily along lon gi tu di nal tec tonic pos its: Gla ci ation V (North Polesie or North Pol ish Glacia tion) faults of the deeper base ment. The mar ginal zone of the Main and Glaci ation VI (Bal tic Glaci ation). The for mer reached the Stadial of the Vistulian Gla ci ation co in cides, ac cord ing to Ber area of Supraśl, Gródek and Jałówka (Halicki, 1951). Farther (1999, 2000), with the longi tu di nal Sajno-Rygol fault. east, Belarus, Halicki drew the limit of Gla ci ation V across Marcinkiewicz (1973) recon struc ted the extent of Svisloch, Porozow, Lyskov, Ruzhana, Byten and south of young-glacial reli ef on the basis of the anal ysis of topo graphic Baranovitchi. Pachucki (1961) mapped the Neman Ice Lobe in maps of the South Mazury and the Suwałki area, at a scale of the Suwałki area. Kondracki (1952) disti n guished 9 belts of 1:25 000, under sta nd ing its limit as a bound ary betwe en an area fron tal mo raines de pos ited dur ing the Bal tic Gla ci ation.
Recommended publications
  • BALTICA Volume 26 Number 2 December 2013 : 157–168 Doi:10.5200/Baltica.2013.26.16
    BALTICA Volume 26 Number 2 December 2013 : 157–168 doi:10.5200/baltica.2013.26.16 Changes of the land use patterns in Polish and Lithuanian trans-border rural area Adam Senetra, Agnieszka Szczepańska, Darijus Veteikis, Monika Wasilewicz-Pszczółkowska, Rasa Šimanauskienė, Jonas Volungevičius Senetra, A., Szczepańska, A., Veteikis, D., Wasilewicz-Pszczółkowska, M., Šimanauskienė, R., Volungevičius, J., 2013. Changes of the land use patterns in the Polish and Lithuanian trans-border rural area. Baltica, 26 (2), 157–168. Vilnius. ISSN 0067-3064. Manuscript submitted 30 August 2013 / Accepted 19 November 2013 / Published online 11 December 2013 © Baltica 2013 Abstract The objective of this study was to analyse changes in the land use patterns of agricultural land and forests in Polish and Lithuanian trans-border rural areas. A studied territorial complex comprises two Polish voivodships (Warmia and Mazury, Podlasie) and two Lithuanian counties (Marijampolė and Alytus). The principal research sites were Polish counties (Polish: powiat, the second-level unit of local government and administration in Poland) and Lithuanian municipalities (Lithuanian: savivaldybė, the second-level unit of local government and administration in Lithuania), which represent corresponding territorial units in the respec- tive national administrative structures. The analysed dataset covers the period of 2005–2010 and supports the identification of changes in the land use structure of farmland and forests which have taken place since the introduction of political and
    [Show full text]
  • WARMIA I MAZURY – NIE TYLKO POD ŻAGLAMI Varmia and Masuria – Not Only Sailing
    LATO SUMMER 95/19 MRĄGOWO – MIASTO LUDZI AKTYWNYCH Mrągowo – city of active people WYCIECZKI MIEJSKIE Z PRZEWODNIKIEM Urban trips with a Guide SMAŻALNIA NA WODZIE Fish restaurant on the water WARMIA I MAZURY – NIE TYLKO POD ŻAGLAMI Varmia and Masuria – not only sailing OD REDAKCJI FROM THE EDITOR Od redakcji / from the editor SPIS TREŚCI / contents Wodnym szlakiem On Varmia and DLA KAŻDEGO / FOR EVERYBODY 04 Misja Kopernik / Mission Copernicus Warmii i Mazur Masuria waterways 06 Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię / Stopped the Sun, moved the Earth Warmia i Mazury są niewątpliwie piękne Varmia and Masuria is undoubtedly WYDARZENIA / EVENTS i łatwo to dostrzec, jadąc nawet samo- beautiful and, it is plain to be seen 08 Kalendarz imprez – lato 2019 chodem. Gdy skusimy się na wycieczkę even from your car window. And if you / Events – summer 2019 rowerową czy pieszą, dostrzeżemy jesz- go sightseeing by bike or on foot, you 16 Informacja Turystyczna na Warmii i Mazurach cze więcej uroku, a jeśli zdecydujemy się will see even more of the charm of the / Tourist Information in Varmia na zwiedzanie tych krain szlakami region. If you decide to explore Varmia and Masuria wodnymi, to zyskamy zupełnie inną and Masuria by boat you will gain TEMAT NUMERU / LEADING TOPIC perspektywę – zobaczymy to, czego nie a new perspective, you will see what is 18 Warmia i Mazury – nie tylko pod żaglami / Varmia and Masuria widać z brzegu i dostaniemy się w miej- unseen from the land and you will find – not only sailing sca niedostępne suchą stopą. yourself in places that landlubbers rarely POLECAMY / WE RECOMMEND To magia Warmii i Mazur.
    [Show full text]
  • The Archaeology of the Prussian Crusade
    Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00 18 January 2017 THE ARCHAEOLOGY OF THE PRUSSIAN CRUSADE The Archaeology of the Prussian Crusade explores the archaeology and material culture of the Crusade against the Prussian tribes in the thirteenth century, and the subsequent society created by the Teutonic Order that lasted into the six- teenth century. It provides the first synthesis of the material culture of a unique crusading society created in the south-eastern Baltic region over the course of the thirteenth century. It encompasses the full range of archaeological data, from standing buildings through to artefacts and ecofacts, integrated with writ- ten and artistic sources. The work is sub-divided into broadly chronological themes, beginning with a historical outline, exploring the settlements, castles, towns and landscapes of the Teutonic Order’s theocratic state and concluding with the role of the reconstructed and ruined monuments of medieval Prussia in the modern world in the context of modern Polish culture. This is the first work on the archaeology of medieval Prussia in any lan- guage, and is intended as a comprehensive introduction to a period and area of growing interest. This book represents an important contribution to promot- ing international awareness of the cultural heritage of the Baltic region, which has been rapidly increasing over the last few decades. Aleksander Pluskowski is a lecturer in Medieval Archaeology at the University of Reading. Downloaded by [University of Wisconsin - Madison] at 05:00
    [Show full text]
  • Opanowanie Grajewa Przez Podziemie Niepodległościowe 8–9 Maja 1945 R
    Dudziński, Tomasz Opanowanie Grajewa przez podziemie niepodległościowe 8–9 maja 1945 r. "Studia Łomżyńskie", 21, 2010, s. [151]-163 Zdigitalizowano w ramach projektu pn. Budowa platformy "Podlaskie Czasopisma Regionalne", dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (umowa SONB/SP/465121/2020). Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. STUDIA ŁOMŻYŃSKIE tom XXI ŁOMŻA 2010 TOMASZ DunZIŃSKI (Grajewo) Opanowanie Grajewa przez podziemie niepodległościowe 8-9 maja 1945 r. 8.05.1945 r. to dzień uznawany za koniec II wojny światowej w Europie. Nie­ wielu z mieszkańców naszego regionu wie jednak, re gdy w Berlinie Niemcy podpi­ sywały akt bezwarunkowej kapitulacji, a w powietrzu rozlegały się strzały na wiwat, to w Grajewie rozlegały się strzały, których efektem było krótkotrwałe wyzwolenie Grajewa spod władzy komunistów. Tereny ówczesnego powiatu szczuczyńskiego zostały wyzwolone spod okupa­ cji niemieckiej już w styczniu 1945 r. Niestety, wraz z wojskami sowieckimi na teren powiatu wkroczył nowy system władzy, którego jednym z elementów był aparat bezpieczeństwa, w którym ważną rolę pełniły Powiatowe Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego. Jeden z takich urzędów został także zlokalizowany w Grajewie. Umac­ niający się na zajętych przez wojska sowieckie terenach polscy komuniści za głów­ nych swych przeciwników uznali władze polskie w Londynie oraz członków organi­ zacji niepodległościowych. Żołnierzom AK i innych formacji podziemnych zarzuca­ no działanie na szkodę państwa i niechęć do ZSRR. Nasilały się aresztowania, a wie­ lu z zatrzymanych po brutalnym śledztwie zostało skazanych na karę śmierci lub długoletnie więzienie. Z kolei miejscową ludność , nawet niezwiązaną z podziemiem, dotykały liczne kontyngenty oraz rekwizycje, rozpoczęto również pobór do wojska roczników 1920--1925.
    [Show full text]
  • EKONOMIA I ŚRODOWISKO
    EKONOMIA i ŚRODOWISKO ECONOMICS AND ENVIRONMENT Journal of the Polish Association of Environmental and Resource Economists No. 2 (65) • 2018 copyright © by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych Białystok 2018 ISSN 0867-8898 ISSN 2300-6420 (online) Ministry of Science and Higher Education Umiędzynarodowienie strony internetowej Czasopisma „Ekonomia i Środo- wisko" oraz Umiędzynarodowienie recenzentów Czasopisma „Ekonomia i Środowisko” – zadania finansowane w ramach umowy 536/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Published by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych 15-092 Białystok, ul. Sienkiewicza 22 www.fe.org.pl; e-mail: [email protected] Publishing: Agencja Wydawnicza EkoPress Process Manager Andrzej Poskrobko / tel. 601 311 838 Printed by: Zakład Poligraficzny ARES s.c. Roman Józefowicz / tel. 506 177 893 www: www.ekonomiaisrodowisko.pl ECONOMICS AND ENVIRONMENT Journal of the Polish Association of Environmental and Resource Economists EKONOMIA I ŚRODOWISKO Czasopismo Polskiego Stowarzyszenia Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych THE SCIENTIFIC PROGRAMME BOARD Prof. Zbigniew Bochniarz (USA) • Prof. Tadeusz Borys • Dr Leon C. Braat (Netherlands) Prof. Adam Budnikowski • Prof. Eva Cudlinova (Czech Republic) • Prof. Józefa Famielec Prof. Bogusław Fiedor • Prof. Wojciech J. Florkowski (USA) • Prof. Kazimierz Górka Prof. Włodzimierz Kaczyński (USA) • Prof. Teresa Łaguna • Prof. Rafał Miłaszewski Prof. Bazyli Poskrobko •
    [Show full text]
  • KOMUNIKATY Mazurskoawarmińskie
    Towarzystwo Naukowe i Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego KOMUNIKATY AZURSKO armińskie KwartalnikM nr 4(294)-W Olsztyn 2016 KOMUNIKATY MAZURSKO-WARMIŃSKIE Czasopismo poświęcone przeszłości ziem Polski północno-wschodniej RADA REDAKCYJNA: Stanisław Achremczyk (przewodniczący), Darius Baronas, Janusz Jasiński, Igor Kąkolewski, Olgierd Kiec, Andrzej Kopiczko, Andreas Kossert, Jurij Kostiaszow, Cezary Kuklo, Ruth Leiserowitz, Janusz Małłek, Sylva Pocyté, Tadeusz Stegner, Mathias Wagner, Edmund Wojnowski REDAGUJĄ: Grzegorz Białuński, Grzegorz Jasiński (redaktor), Jerzy Kiełbik, Alina Kuzborska (redakcja językowa: język niemiecki), Bohdan Łukaszewicz, Aleksander Pluskowski (redakcja językowa: język angielski), Jerzy Sikorski, Seweryn Szczepański (sekretarz), Ryszard Tomkiewicz. Instrukcja dla autorów dostępna jest na stronie internetowej pisma Wydano dzięki wsparciu fi nansowemu Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Articles appearing in Masuro-Warmian Bulletin are abstracted and indexed in BazHum and Historical Abstracts Redakcja KMW informuje, że wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma jest wydanie elektroniczne. Adres Redakcji: 10-402 Olsztyn, ul. Partyzantów 87, tel. 0-89 527-66-18, www.obn.olsztyn.pl; [email protected]; Ark. wyd. 12,3; ark. druk. 10,75. Przygotowanie do druku: Wydawnictwo „Littera”, Olsztyn, druk Warmia Print, Olsztyn, ul. Pstrowskiego 35C ISSN 0023-3196 A RTYKułY I MATERIAłY Robert Klimek AccoUNts OF THE Catholic CHUrch adoptiNG sacred paGAN places
    [Show full text]
  • The Fortifications Trial
    he quiet depths of the lake gleaming in the sun, surrounded by a ring of green forests, best viewed from the deck of a yacht An invitation to… Tin full sail – this is how we usually con- – or an introduction to note Mazury. When leaves fall off the trees and one takes a closer look – grey, the publication concrete, black-yawning shooting sta- tions can be observed on the lake shores. How come this idyllic land hosts such sinister bunkers? We will definitely find the answer to this question while hiking along the Mazury Fortifications Trail. Not everyone knows that this colourful land of the Mazury lakes, forests and fields, among which numerous monuments of the past can be found, has an interesting, as well as complicated history. Testimony to the turbulent history of the region are the innumerable defensive structures, built from the time of the Middle Ages through to World War II. The magnificent scenery of hills and plains, cross-cut by ribbons of lakes and river valleys, next to the broad and large Śniardwy and Mamry lakes with marshes and wetlands hidden in the forest thicket. These are the natural defensive qualities of the Warmia and Mazury regions. The inhabitants and rulers of these lands have learned to use such gifts of nature, creating fortifications which were to protect their land against foreign invaders. Mazury and Warmia were parts of an area which has been an enclave surrounded by the territories of foreign states during almost the whole At the gates of the Hitler’s quarters, of its history.
    [Show full text]
  • Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej
    - Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej w województwie adres: telefon: warmińsko-mazurskim e-mail: www.mazury.travel , wieża ciśnień , wieża Ełk, ul. Wojska Polskiego 47, tel.: 87 6217010, www.turystyka.elk.pl Giżycko, ul. Wyzwolenia 2, tel.: 87 4285265, www.gizycko.turystyka.pl Gołdap, pl. Zwycięstwa 16, tel.: 87 6152090, www.uzdrowiskogoldap.pl ś Andrzeja Boboli z XVIII w. Andrzeja , Muzeum Ziemi Piskiej , Muzeum Kętrzyn, pl. Piłsudskiego 10/1, tel.: 89 7514765, www.it.ketrzyn.pl Mikołajki, pl. Wolności 7, tel.: 87 4216850, www.mikolajki.pl w Nidzica, ul. Zamkowa 2, tel.: 89 6250370, www.nidzica.pl Olecko, pl. Wolności 22, tel.: 87 5204948, www.it.olecko.eu , Muzeum Kultury Ludowej Kultury , Muzeum Olsztynek, ul. Ratusz 1, tel.: 89 5195477, www.olsztynek.pl Orzysz, ul. Rynek 5, tel.: 87 4237187, www.cit.orzysz.pl Muzeum Ziemi Gołdapskiej, wieża ciśnień Ziemi Gołdapskiej, wieża Muzeum Pisz, pl. Daszyńskiego 16, tel.: 87 4232675 wew. 205, www.pdk.pisz.pl Ruciane-Nida, ul. Dworcowa 14, tel.: 87 4231989, www.ruciane-nida.pl z XVI - XVII w., Ryn, ul. Hanki Sawickiej 1, tel.: 87 4218061, www.rck-ryn.pl , Muzeum Historyczne, Muzeum Kolejnictwa, wieża ciśnień wieża Kolejnictwa, Muzeum Historyczne, , Muzeum Szczytno, ul. Polska 12, tel.: 89 6760999, www.turystyka.szczytno.pl Węgorzewo, Bulwar Loir-et-Cher 4, tel.: 87 4274009, www.wegorzewo.pl www.mazury.travel - portal turystyczny Warmii i Mazur www.wrota.warmia.mazury.pl - regionalny portal informacyjny www.my-guide.warmia.mazury.pl - aplikacja mobilna do zwiedzania regionu www.mazurytravel.com.pl
    [Show full text]
  • O MEANDRACH IDENTYFIKACJI ŚREDNIOWIECZNYCH NAZW WODNYCH NA PÓŁNOCNO-WSCHODNIM I WSCHODNIM MAZOWSZU Niniejszy Artykuł Ma Na C
    O MEANDRACH IDENTYFIKACJI ŚREDNIOWIECZNYCH NAZW WODNYCH… DOI: http://dx.doi.org/10.17651/ONOMAST.63.7 ELŻBIETA KOWALCZYK-HEYMAN Onomastica LXIII, 2019 [email protected] PL ISSN 0078-4648 https://orcid.org/0000-0001-8001-9497 O MEANDRACH IDENTYFIKACJI ŚREDNIOWIECZNYCH NAZW WODNYCH NA PÓŁNOCNO-WSCHODNIM I WSCHODNIM MAZOWSZU Słowa tematyczne: hydronimia, Mazowsze wschodnie, Mazowsze północno-wschodnie Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie badaczom późnośredniowiecznego osadnictwa i nazewnictwa Mazowsza północno-wschodniego i wschodniego niebezpieczeństw kryjących się we współczesnych opracowaniach hydrogra- ficznych i hydroonomastycznych. Jego podstawą źródłową są poświadczenia nazw wodnych we wpisach ak- tów nadań dóbr, ich kupna, sprzedaży lub zamiany do Metryki Koronnej w XV– XVI w., w mniejszym stopniu pochodzące z innych źródeł powstałych w tym sa- mym okresie oraz nieco później. Odniesieniem będą natomiast ustalenia zawarte w dwóch podstawowych publikacjach omawiających hydronimię tego obszaru, a mianowicie w opracowaniach Ewy Bilut (1995) i Marii Biolik (2005a), a także w „Hydronimii Wisły” (1965) i w „Atlasie podziału hydrograficznego Polski” (APHP) oraz w kilku innych pracach historyków i toponomastów. W dwóch pierwszych opracowaniach daje znać o sobie słaba znajomość dziejów i geografii badanego obszaru oraz źródeł pisanych, spotęgowana wy- rywaniem nazw wodnych z kontekstu przekazu pisanego. Brak jest też wery- fikacji starszych ustaleń. Prowadzi to do mylenia poświadczeń źródłowych, złej identyfikacji i lokalizacji cieków
    [Show full text]
  • EKONOMIA I ŚRODOWISKO
    EKONOMIA i ŚRODOWISKO ECONOMICS AND ENVIRONMENT Journal of the Polish Association of Environmental and Resource Economists No. 1 (60) • 2017 copyright © by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych Białystok 2017 ISSN 0867-8898 ISSN 2300-6420 (online) Published by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych 15-092 Białystok, ul. Sienkiewicza 22 tel. +48-85 744 60 96 www.fe.org.pl; e-mail: [email protected] Publishing: Agencja Wydawnicza EkoPress Process Manager Andrzej Poskrobko / tel. 601 311 838 Printed by: Zakład Poligraficzny ARES s.c. Roman Józefowicz / tel. 506 177 893 www: www.ekonomiaisrodowisko.pl ECONOMICS AND ENVIRONMENT Journal of the Polish Association of Environmental and Resource Economists EKONOMIA I ŚRODOWISKO Czasopismo Polskiego Stowarzyszenia Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych THE PROGRAM COUNCIL prof. Zbigniew Bochniarz (USA) • prof. Tadeusz Borys • dr Leon C. Braat (Netherlands) prof. Adam Budnikowski • prof. Eva Cudlinova (Czech Republic) • prof. Józefa Famielec prof. Bogusław Fiedor • prof. Wojciech J. Florkowski (USA) • prof. Kazimierz Górka prof. Włodzimierz Kaczyński (USA) • prof. Teresa Łaguna • prof. Rafał Miłaszewski prof. Bazyli Poskrobko • prof. Leszek Preisner • prof. Tomasz Żylicz EDITORIAL TEAM Editor in chief – prof. Elżbieta Broniewicz Editors of particular sections – prof. Stanisław Czaja prof. Eugeniusz Kośmicki, prof. Barbara Kryk prof. Dariusz Kiełczewski, prof. Małgorzata Burchard-Dziubińska Statistical editor – Elżbieta Gołąbeska, PhD The Secretary of Editorial
    [Show full text]
  • Prace Geograficzne Nr 20 (1959) : Wykorzystanie Środowiska
    POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT GEOGRAFII PRACE GEOGRAFICZNE NR 20 JÓZEF TOBJASZ WYKORZYSTANIE ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO DLA HODOWLI W WOJEWÓDZTWIE BIAŁOSTOCKIM PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1959 http://rcin.org.pl POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT GEOGRAFII * PRACE GEOGRAFICZNE NR 20 http://rcin.org.pl ГЕОГРАФИЧЕСКИЕ ТРУДЫ № 20 ИОСИФ ТОБИАШ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ГЕОГРАФИЧЕСКОЙ СРЕДЫ " ' ДЛЯ ЖИВОТНОВОДСТВА В БЕЛОСТОЦКОМ ВОЕВОДСТВЕ * GEOGRAPHICAL STUDIES № 20 JÓZEF TOBJASZ THE EFFECTIVE UTILISATION OF THE PHYSICAL ENVIRONMENT FOR STOCK-BREEDING IN THE VOIVODSHIP OF BIAŁYSTOK http://rcin.org.pl POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT GEOGRAFII •> PRACE GEOGRAFICZNE NR 20 JÓZEF TOBJASZ WYKORZYSTANIE ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO DLA HODOWLI W WOJEWÓDZTWIE BIAŁOSTOCKIM PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1959 http://rcin.org.pl Komitet redakcyjny PRZEWODNICZĄCY: S. LESZCZYCKI CZŁONKOWIE: R. GALON, M. KLIMASZEWSKI, J. KOSTROWICKI, B. OLSZEWICZ, A. WRZOSEK SEKRETARZ REDAKCJI: J. WŁODEK-SANOJCOWA Rada redakcyjna J. BARBAG, J. CZYŻEWSKI, J. DYLIK, K. DZIEWOŃSKI, R- GALON, M. KLIMASZEWSKI, J. KONDRACKI, J. KOSTROWICKI, S. LESZCZYCKI, A. MALICKI, B. OLSZEWICZ, J. WĄSOWICZ, M. KIEŁCZEWSKA-ZALESKA, A. ZIERHOFFER PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE — WARSZAWA 1959 Wydanie I. Nakład 1200 + 150 egz. Ark. wyd. 10,75. Ark. druk. 10. Pap. il. III kl. 80 g 70X100/16. Skład rozpoczęto 17.III.59. Druk ukoń- czono w październiku 1959. Zam. nr 489/59. W-80. Cena zł 33.— Druk. im. Rewolucji Październikowej — Warszawa. http://rcin.org.pl SPIS TREŚCI Od autora 7 Cel pracy, problem i metoda oraz źródła pracy 9 I. Charakterystyka środowiska geograficznego Białostocczyzny pod kątem wi- dzenia potrzeb hodowli H 1. Rzeźba terenu 11 2. Klimat — temperatura, opady, wiatry 15 3. Warunki hydrograficzne 22 4. Gleby i ich rozmieszczenie 24 II.
    [Show full text]
  • Wikipedia Text Reuse: Within and Without
    Wikipedia Text Reuse: Within and Without Milad Alshomary,1 Michael Völske,2 Tristan Licht,2 Henning Wachsmuth,1 Benno Stein,2 Matthias Hagen,3 and Martin Potthast4 1Paderborn University 2Bauhaus-Universität Weimar 3Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg 4Leipzig University Abstract. We study text reuse related to Wikipedia at scale by compil- ing the first corpus of text reuse cases within Wikipedia as well as without (i.e., reuse of Wikipedia text in a sample of the Common Crawl). To dis- cover reuse beyond verbatim copy and paste, we employ state-of-the-art text reuse detection technology, scaling it for the first time to process the entire Wikipedia as part of a distributed retrieval pipeline. We further report on a pilot analysis of the 100 million reuse cases inside, and the 1.6 million reuse cases outside Wikipedia that we discovered. Text reuse inside Wikipedia gives rise to new tasks such as article template induc- tion, fixing quality flaws due to inconsistencies arising from asynchronous editing of reused passages, or complementing Wikipedia’s ontology. Text reuse outside Wikipedia yields a tangible metric for the emerging field of quantifying Wikipedia’s influence on the web. To foster future research into these tasks, and for reproducibility’s sake, the Wikipedia text reuse corpus and the retrieval pipeline are made freely available. 1 Introduction Text reuse is second nature to Wikipedia: inside Wikipedia, the articles grouped in a given category are often harmonized until templates emerge, which are then adopted for newly created articles in the same category. Moreover, passages are copied verbatim from one article to another, such as, in cases where they form a hierarchical relationship.
    [Show full text]