„Komunizm: System – Ludzie – Dokumentacja” Nr 9 (2020) (Pdf
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Load more
Recommended publications
-
Kardynał Stefan Wyszyński Jako Inspirator I Protektor Rozwoju Życia Religijnego Na Pomorzu Zachodnim
Eugeniusz Grzegorz Wiązowski1 Kardynał Stefan Wyszyński jako inspirator i protektor rozwoju życia religijnego na Pomorzu Zachodnim Wstęp W 1946 r. po czasowym uchyleniu unii personalnej Gniezna z Poznaniem, kard. Hlond mianowany został metropolitą warszawskim, nadal pozostając gnieźnieńskim2. Odtąd prymas urzędował głównie w Warszawie. Ten stan trwał także w czasie piastowania tej godności przez prymasa Stefana Wyszyń skiego (1948 - 1981), który odegrał fundamentalną rolę w powojennej historii naszej ojczyzny, jako duchowy przywódca narodu i obrońca wiary. Kard. Wy szyński, więziony przez władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wykazał się niezłomnością3. Obronił dla Kościoła polskiego wyjątkową pozycję w blo ku wschodnim. Czterokrotnie brał udział w konklawe jako członek kolegium kardynalskiego. Przyczynił się także do wyboru Karola Wojtyły na tron papie ski w 1978 r.4 i został uznany za jednego z najwybitniejszych Polaków XX w.5. Pogrzeb, który odbył się 31 maja, zgromadził tysiące ludzi. Pochowa no go w kamiennym sarkofagu w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzcicie la w Warszawie, kilka lat później został przeniesiony do kaplicy nazwanej jego imieniem. W 1986 r., tj. zaledwie pięć lat po śmierci rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny. W 2001 r. na wniosek Sejmu RP obchodzono Rok Kardynała 1 Eugeniusz Grzegorz Wiązowski, dr historii - absolwent Wydziału Nauk Historycznych 1 Społecznych UKSW w Warszawie; mgr teologii - absolwent Wydziału Teologicznego UAM w Poznaniu. Autor kilkuset artykułów w miesięcznikach, dwutygodnikach i dziennikach ogól nopolskich, regionalnych oraz lokalnych. Obszar zainteresowań naukowo-badawczych: historia nowożytna, historia Kościoła, socjologia, filologia polska, teologia, filozofia. 2 S. Zimniak, „Dusza wybrana", Rys salezjańskich korzeni myślenia i działania kardynała Augu sta Hlonda prymasa Polski, Rzym-Warszawa 2000, s. -
Tradycje Patriotyczne W II Rzeczypospolitej
Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczypospolitej Biblioteka kwartalnika „Niepodległość i Pamięć”, tom IV Rada redakcyjna serii wydawniczej dr Janusz Gmitruk dr Tadeusz Samborski dr Tadeusz Skoczek dr Andrzej Stawarz Muzeum Niepodległości w Warszawie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego Jolanta Załęczny Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczypospolitej Redakcja Tadeusz Skoczek Warszawa 2017 prof. dr hab. Janusz Odziemkowski Publikację recenzowali prof. dr hab. Andrzej Szwarc Natalia Roszkowska Projekt okładki Na okładce wykorzystano pocztówkę ze zbiorów Muzeum Niepodległości (MN P-4329) © © Copyright by Jolanta Załęczny 2017 Copyright by Muzeum Niepodległości 2017 ISBN: 978-83-65439-03-1 Muzeum Niepodległości al. Solidarności 62, 00-240 Warszawa Wstęp Stanisław1 Piasecki pisał w roku 1936 na łamach tygodnika „Prosto z Mostu” , że o budowaniu wielkości narodu decyduje przede wszystkim wola wielkości. Choć trudno odmówić mu racji, to jednak nie można po- minąć znaczenia pamięci, historii, kultywowania tradycji oraz szacunku dla dokonań przodków. Dlatego tak ważna w życiu narodu jest dbałość o patriotyczne wychowanie kolejnych pokoleń. Szczególnie istotne było to w okresie braku własnej państwowości, a potem, popatriotyzm, roku 1918, Ojczyzna, w odbu- tradycjadowującej się Rzeczypospolitej. patriotyzmu W każdym czasie w życiu narodu polskiego słowa: miały nadrzędne znaczenie. Pojęcie związane jest z miejscem urodzenia czy zamieszkania, z szeroko rozumianym domem rodzinnym, narodem, Ojczyzną. To właśnie przywiązanie do Ojczyzny na- kazywa ło Polakom w różnym czasie służyć krajowi, a w razie potrzeby cierpieć i umierać w jego obronie. Oczywiście rozumienie istoty służby Ojczyźnie wynikało z aktualnej sytuacji i przekładało się na bardzo różne działania. W okresie zaborów była to zarówno walka zbrojna i udział w po- wstaniach, jak i praca organiczna, czyli działalność na niwie kultury czy gospodarki. -
Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17Th and 18Th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv
SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA Vol. 18 (2020) pp. 127–140 doi:10.4467/20843925SJ.20.009.13877 www.ejournals.eu/Scripta-Judaica-Cracoviensia Resources Concerning the History of Polish Jews in Castle Court Records of the 17th and 18th Centuries in the Central State Historical Archives in Kyiv and Lviv Przemysław Zarubin https://orcid.org/0000-0003-4845-0839 (Jagiellonian University in Krakow, Poland) e-mail: [email protected] Keywords: archival sources, Ukraine, Lviv, Kyiv, castle court, 17th century, 18th century Abstract: The article presents types of sources which have thus far not been used, castle court books kept in the archives of the Ukrainian cities of Lviv and Kyiv. The author emphasizes the importance of these sources for research on the history and culture of Polish Jews in the 17th and 18th centuries. He also specifies the types of documents related to Jewish issues authenticated in these books (e.g. manifestations and lawsuits, declarations of the Radom Tribunal), as well as current source publications and internet databases containing selected documents from Ukrainian archives. The Central State Historical Archive in Lviv (CDIAL) (known as the Bernadine Ar- chive) and the Central State Historical Archive in Kyiv (CDIAUK) both have exten- sive collections of records of the so-called castle courts (sądy grodzkie), also known as local Starost courts (sądy starościńskie) for the nobility: from the Bełz and Ruthe- nian Voivodeships in the Lviv archive; and from the Łuck, Podolia, Kyiv, and Bracław Voivodeships in the Kyiv archive. This is particularly important because – in the light of Jewish population counts taken in 1764–1765 for the purpose of poll tax assessment – these areas were highly populated by Jews. -
Military Physician
MILITARY PHYSICIAN Military Physician Program Council and Peer Review Board Members Quarterly Official Organ of the Section of Military Physicians at the Polish Chairman Medical Society Grzegorz Gielerak – Head of the Military Institute of Medicine Oficjalny Organ Sekcji Lekarzy Wojskowych Polskiego Towarzystwa Lekarskiego Members Scientific Journal of the Military Institute of Medicine Massimo Barozzi (Italy) Pismo Naukowe Wojskowego Instytutu Medycznego Anna Hauska-Jung (Poland) Published since 3 January 1920 Wiesław W. Jędrzejczak (Poland) Number of points assigned by the Polish Ministry of Science and Higher Dariusz Jurkiewicz (Poland) Paweł Kaliński (USA) Education (MNiSW) – 4 Frederick C. Lough (USA) Marc Morillon (Belgium) Arnon Nagler (Israel) Stanisław Niemczyk (Poland) Editorial Board Krzysztof Paśnik (Poland) Francis J. Ring (UK) Editor-in-Chief Daniel Schneditza (Austria) Jerzy Kruszewski MD, PhD Zofia Wańkowicz (Poland) Deputy Editors-in-Chief Krzysztof Korzeniewski Marek Maruszyński Piotr Rapiejko Secretary Ewa Jędrzejczak Editorial Office Military Institute of Medicine 128 Szaserów St., 04-141 Warsaw 44, Poland telephone/fax: +48 261 817 380 e-mail: [email protected] www.lekarzwojskowy.pl © Copyright by Military Institute of Medicine Practical Medicine Publishing House / Medycyna Praktyczna 2 Rejtana St., 30-510 Kraków, Poland Telephone: +48 12 29 34 020, fax: +48 12 29 34 030 e-mail: [email protected] Managing Editor Lidia Miczyńska Proofreading Dariusz Rywczak, Iwona Żurek Cover Design Krzysztof Gontarski Typesetting Łukasz Łukasiewicz DTP Katarzyna Opiela Advertising For many years, “Military Physician” has been indexed in the Piotr Lorens MD Polish Medical Bibliography (Polska Bibliografia Lekarska), the tel. +48 663 430 191; e-mail: [email protected] oldest Polish bibliographic database. -
Działalność Polityczno-Wojskowa Chorążego Koronnego I Wojewody Kijowskiego Andrzeja Potockiego W Latach 1667–1673*
143 WSCHODNI ROCZNIK HUMANISTYCZNY TOM XVI (2019), No 2 s. 143-167 doi: 10.36121/zhundert.16.2019.2.143 Zbigniew Hundert (Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum) ORCID 0000-0002-5088-2465 Działalność polityczno-wojskowa chorążego koronnego i wojewody kijowskiego Andrzeja Potockiego w latach 1667–1673* Streszczenie: Andrzej Potocki był najstarszym synem wojewody krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego Stanisława „Rewery”. Związany był ze swoją rodzimą ziemią halicką, w której zaczynał karierę wojskową, jako rotmistrz jazdy w 1648 r., oraz karierę polityczną. Od 1646 r. był starosta sądowym w Haliczu, co wpływało na jego polityczną pozycję w regionie oraz nakładało na niego obowiązek zapewnienia pogranicznej ziemi halickiej bezpieczeństwa. W latach 1647–1668, jako poseł, aż 15 razy reprezentował swoją ziemię na sejmach walnych. W 1667 r. był już doświadczonym pułkownikiem wojsk koronnych. Posiadał kilka jednostek wojskowych w ramach koronnej armii zaciężnej oraz blisko tysiąc wojsk nadwornych na potrzeby obrony pogranicza. Po śmierci ojca w 1667 r. faktycznie stał się głową rodu Potockich. Związany był już wtedy politycznie z dworem Jana Kazimierza i z osobą marszałka wielkiego i hetmana polnego – a od 1668 r. wielkiego koronnego Jana Sobieskiego. W związku z tym jeszcze w 1665 r. otrzymał urząd chorążego koronnego. W 1667 r. bezskutecznie starał się też o buławę polną w przypadku awansu Sobieskiego na hetmaństwo wielkie. Potem brał udział w kampanii podhajeckiej, dowodząc grupą wojsk koronnych, swoich nadwornych i pospolitego ruszenia. W 1668 r. wszedł do senatu w randze wojewody kijowskiego, próbując oddziaływać na życie polityczne Kijowszczyzny i angażować się w sprawę odzyskania z rąk rosyjskich Kijowa. W okresie panowania Michała Korybuta (1669–1673) był jednym z najbardziej aktywnych liderów opozycji i jednym z najbliższych współpracowników politycznych i wojskowych Sobieskiego. -
The Ukrainian Weekly 2012, No.27-28
www.ukrweekly.com INSIDE: l Guilty verdict for killer of abusive police chief – page 3 l Ukrainian Journalists of North America meet – page 4 l A preview: Soyuzivka’s Ukrainian Cultural Festival – page 5 THEPublished U by theKRAINIAN Ukrainian National Association Inc., a fraternal W non-profit associationEEKLY Vol. LXXX No. 27-28 THE UKRAINIAN WEEKLY SUNDAY, JULY 1-JULY 8, 2012 $1/$2 in Ukraine Ukraine at Euro 2012: Yushchenko announces plans for new political party Another near miss by Zenon Zawada Special to The Ukrainian Weekly and Sheva’s next move KYIV – Former Ukrainian President Viktor Yushchenko was known for repeatedly saying that he hates politics, cre- by Ihor N. Stelmach ating the impression that he was doing it for a higher cause in spite of its dirtier moments. SOUTH WINSOR, Conn. – Ukrainian soccer fans Yet even at his political nadir, Mr. Yushchenko still can’t got that sinking feeling all over again when the game seem to tear away from what he hates so much. At a June 26 officials ruled Marko Devic’s shot against England did not cross the goal line. The goal would have press conference, he announced that he is launching a new evened their final Euro 2012 Group D match at 1-1 political party to compete in the October 28 parliamentary and possibly inspired a comeback win for the co- elections, defying polls that indicate it has no chance to qualify. hosts, resulting in a quarterfinal match versus Italy. “One thing burns my soul – looking at the political mosa- After all, it had happened before, when Andriy ic, it may happen that a Ukrainian national democratic party Shevchenko’s double header brought Ukraine back won’t emerge in Ukrainian politics for the first time in 20 from the seemingly dead to grab a come-from- years. -
Selected Drama and Verse
FRANCISZKA URSZULA RADZIWIŁŁOWA Selected Drama and Verse • Edited by PATRICK JOHN CORNESS AND BARBARA JUDKOWIAK Translated by PATRICK JOHN CORNESS Translation Editor ALDONA ZWIERZYŃSKA-COLDICOTT Introduction by BARBARA JUDKOWIAK Iter Academic Press Toronto, Ontario Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies Tempe, Arizona 2015 Iter Academic Press Tel: 416/978–7074 Email: [email protected] Fax: 416/978–1668 Web: www.itergateway.org Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies Tel: 480/965–5900 Email: [email protected] Fax: 480/965–1681 Web: acmrs.org © 2015 Iter, Inc. and the Arizona Board of Regents for Arizona State University. All rights reserved. Printed in Canada. Iter and the Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies gratefully acknowledge the gener- ous support of James E. Rabil, in memory of Scottie W. Rabil, toward the publication of this book. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Radziwillowa, Franciszka Urszula, ksiezna, 1705–1753. [Works. Selections. English] Franciszka Urszula Radziwillowa : selected drama and verse / edited by Patrick John Corness and Barbara Judkowiak ; translated by Patrick John Corness ; translation editor, Aldona Zwierzynska- Coldicott ; introduction by Barbara Judkowiak. pages cm. -- (The Other Voice in Early Modern Europe ; The Toronto Series, 37) (Medieval and Renaissance Texts and Studies ; 478) Includes bibliographical references and index. ISBN 978-0-86698-532-1 (alk. paper) I. Corness, Patrick. II. Judkowiak, Barbara. III. Zwierzynska-Coldicott, Aldona Maria. IV. Title. PG7157.R3A2 2015 891.8’5--dc23 2015001378 Cover illustration: Portrait of Franciszka Urszula Radziwiłłowa, by Hirsz Lejbowicz, supplied by the Polish National Library, Warsaw. Cover design: Maureen Morin, Information Technology Services, University of Toronto Libraries. -
The Establishment Responds Power, Politics, and Protest Since 1945
PALGRAVE MACMILLAN TRANSNATIONAL HISTORY SERIES Akira Iriye (Harvard University) and Rana Mitter (University of Oxford) Series Editors This distinguished series seeks to: develop scholarship on the transnational connections of societies and peoples in the nineteenth and twentieth centuries; provide a forum in which work on transnational history from different periods, subjects, and regions of the world can be brought together in fruitful connection; and explore the theoretical and methodological links between transnational and other related approaches such as comparative history and world history. Editorial board: Thomas Bender University Professor of the Humanities, Professor of History, and Director of the International Center for Advanced Studies, New York University Jane Carruthers Professor of History, University of South Africa Mariano Plotkin Professor, Universidad Nacional de Tres de Febrero, Buenos Aires, and mem- ber of the National Council of Scientific and Technological Research, Argentina Pierre- Yves Saunier Researcher at the Centre National de la Recherche Scientifique, France Ian Tyrrell Professor of History, University of New South Wales. Published by Palgrave Macmillan: THE NATION, PSYCHOLOGY AND INTERNATIONAL POLITICS, 1870–1919 By Glenda Sluga COMPETING VISIONS OF WORLD ORDER: GLOBAL MOMENTS AND MOVEMENTS, 1880s–1930s Edited by Sebastian Conrad and Dominic Sachsenmaier PAN-ASIANISM AND JAPAN’S WAR, 1931–1945 By Eri Hotta THE CHINESE IN BRITAIN, 1800–PRESENT: ECONOMY, TRANSNATIONALISM, IDENTITY By Gregor Benton and Terence -
From the Calendar of Polish Ecumenism
Occasional Papers on Religion in Eastern Europe Volume 7 Issue 6 Article 3 12-1987 From the Calendar of Polish Ecumenism Celestyn Napiorkowski Follow this and additional works at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree Part of the Christianity Commons, and the Eastern European Studies Commons Recommended Citation Napiorkowski, Celestyn (1987) "From the Calendar of Polish Ecumenism," Occasional Papers on Religion in Eastern Europe: Vol. 7 : Iss. 6 , Article 3. Available at: https://digitalcommons.georgefox.edu/ree/vol7/iss6/3 This Article, Exploration, or Report is brought to you for free and open access by Digital Commons @ George Fox University. It has been accepted for inclusion in Occasional Papers on Religion in Eastern Europe by an authorized editor of Digital Commons @ George Fox University. For more information, please contact [email protected]. FROM THE CALENDAR OF POLISH ECUMENISM by Celestyn Napiorkowski, OFM Conv . Twenty years after the end of the Vatiean Council we are looking back upon our Polish ecumenism. Rummaging among ecumenical cale.ndars, we find ou t that it was a difficult period of getting to know our selves, causing wounds that were hard to heal, a time of mistrust fed with ever new facts, of mutual resentment which both sides considered justified; of strangeness, which could not be overcome by the Gospel, which is our common possession. • • • However, realism makes one perceive light s, rejoice over them, and praise the Father of Light for them. Have the post-Council years not been a period of noteworthy ecumenical precedents for Christianity in Poland? 1965 Beginnings of nationwide Catholic ecumenical activity: the first meetings of theologians and ministers (separately) from all dioceses interested in ecumenical. -
Poznaj Historię Pierwszych Edycji
Paweł Knap Inwazja rytmu i melodii Festiwal Młodych Talentów w Szczecinie (1962-1963) o 50 latach od pierwszej edycji Festiwa- Cofnijmy się do 1961 r. To rok pierwszego w histo- lu Młodych Talentów w Szczecinie moż- rii Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie na śmiało rzec, że zmienił on historię (z udziałem takich rodzimych wykonawców, jak Irena San- P tor, Jerzy Połomski, Violetta Villas czy Sława Przybylska) polskiej muzyki rozrywkowej – i bez znaczenia i uporczywych poszukiwań „polskiego stylu piosenki”. jest tu fakt, że kolejna odsłona okazała się Nastoletnia Barbara pisała do „Filipinki”: „Psioczy się, że ostatnią. Anegdotę o jego narodzinach jeszcze młodzi chłopcy i dziewczęta chętnie popisują się podłą w 1962 r. zamieściła „Filipinka”: „A było to tak: angielszczyzną, francuszczyzną, śpiewając piosenki. Ale dwie młode osoby – Jola i Magda słuchając co właściwie mają śpiewać ci, którzy przeżywają pierw- pewnego dnia tzw. muzyki rozrywkowej wpad- sze uniesienia, których rozsadza wewnętrzna radość? ły w entuzjazm. Tata, choć ze wszech miar Czy dla nich jest odpowiednie »gdy mi ciebie zabrak- nie«, »odszedłeś potem nagle«, »odejdź, mam już cie- muzykalny, z mniejszym zachwytem słuchał bie dość«. Czy te słowa są naprawdę odpowiednie dla silnego uderzenia. Czego jednak nie potrafią nas – którzy wcale nie chcemy odchodzić, dla nas, którzy zrobić entuzjastki big-beatu dla swojej pasji. chcemy się cieszyć, chcemy wierzyć w dobrą miłość, bez Tłumaczyły tacie, że to styl jedyny, najwspa- zdrad, wierzyć, że świat, że życie jest cudowne”. nialszy, uwielbiany przez młodzież. Tata uległ córkom i rytmowi. A jako, że jest dyrekto- Przełom zapowiedziano w tym samym roku na łamach rem szczecińskiej Estrady, postanowił nadać „Dookoła Świata” – tygodnika, którego rolę w omawia- nych wydarzeniach trudno przecenić. -
The Affair of Ostrog
THE AFFAIR OF OSTROG AN EPISODE IN MALTOo,POLISH RELATIONS IN THE EIGHTEENTH CENTUR Y By RODERICK CAVALIERO In the days of the mediaeval Catholicity of Europe. the Order of Kn.ights Hospitaller of St John of Jerusalem held lands in countties outside the narrower compass to which it was reduced by the Reformation, but by 1700 the Tongue of England was defunct, and the Priory of Dacia, which had included commanderies in Denmark, Sweden and Norway, had dis,' appeared, In the Tongue of Germany, the Priory of Brandenburg had.rurned Lutheran and the Priory of Poland dw.indled away In that last century however, whose bounderies had expanded and contracted with such be" wildering rapidity in the turbulent years following the union with the kipgdom of Lithuania in 1569, two commanderies remained; Posen and Stolowitz, the second in the jus~patTOnatus of the RadziwiU fam.ily. The Commanders took their seats in the Chapter of the Priory of Bohemia. Other commanderies, once part of Poland, had been absorbed into the dominions of her neighbours or lost to the Turks; alone these two remainQ ed, a poor incentive to the nobility of that enormous and fiercely Catholic nation to enrol themselves in the Order of St John. But within twenty years of the Order's expulsion from Malta and Poland's final partition, the Knights Hospitaller were once more to turn to that leviathan country as a recruiting ground. The cause of this nearly two centuries' delay was a celebrated lawQsuit, known to both,the Maltese and Polish ChanceIleries as The Affair of Ostrog. -
Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The