Strategia Rozwoju Powiatu Sokołowskiego Na Lata 2005 – 2015” Jest Dokumentem Otwartym I W Założeniu Ma Być Aktualizowana I Uzupełniana O Nowe Treści I Pomysły
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STAROSTWO POWIATOWE W SOKOŁOWIE PODLASKIM ZESPÓŁ MONITORUJĄCY DS. DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH POWIATU SOKOŁOWSKIEGO SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie………………………………………………………...... 3 1.1 Wstęp…………………………………………………………....... 3 1.2 Cel powstania strategii………………………………………..... 4 1.3 Zakres rzeczowy strategii……………………………………….. 4 1.4 Etapy opracowania strategii……………………………………... 4 2. Charakterystyka powiatu………………………………………....... 5 2.1 Informacje ogólne………………………………......................... 5 2.2 Charakterystyka gmin powiatu………………………………….. 9 2.2.1 Miasto Sokołów Podlaski………………………………….. 9 2.2.2 Miasto i Gmina Kosów Lacki…………………………….. 10 2.2.3 Gmina Sokołów Podlaski………………………………… 11 2.2.4 Gmina Bielany……………………………………………. 11 2.2.5 Gmina Ceranów…………………………………………… 12 2.2.6 Gmina Jabłonna Lacka…………………………………… 13 2.2.7 Gmina Repki……………………………………………… 13 2.2.8 Gmina Sabnie…………………………………………….. 14 2.2.9 Gmina Sterdyń…………………………………………… 14 3. Raport o zadaniach i stanie powiatu…………………………..….. 15 3.1 Rolnictwo, leśnictwo, przyroda………………………………… 15 3.2 Gospodarka, przemysł, rynek pracy……………………………. 24 3.3 Infrastruktura techniczna, transport, komunikacja....................... 29 3.4 Infrastruktura społeczna………………………………………… 38 3.4.1 Oświata i wychowanie……………………………………. 38 3.4.2 Pomoc społeczna…………………………………………. 46 3.4.3 Zdrowie i kultura fizyczna……………………………….. 48 3.4.4 Kultura i turystyka……………………………………….. 51 3.5 Służby, inspekcje, straże……………………………………….. 53 4. Część programująco – strategiczna………………………………. 72 4.1 Założenia programowe i metodyczne………………………….. 72 4.2 Prognozy i wizja rozwoju powiatu…………………………….. 73 4.3 Analiza SWOT – uwarunkowania rozwoju……………………. 75 4.4 Misja rozwoju powiatu…………………………………………. 77 4.5 Cele strategiczne i programy operacyjne………………………. 77 4.6 Zarządzanie i monitoring strategii…………………………….... 84 4.7 Mierniki i wskaźniki monitoringu strategii…………………….. 84 4.8 Źródła finansowania strategii…………………………………... 85 5. Podsumowanie……………………………………………………… 85 2 1. WPROWADZENIE 1.1 Wstęp Reforma ustrojowa państwa, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 roku, doprowadziła do powstania nowych województw i powierzyła im rolę podmiotu polityki regionalnej. Przywróciła również powiat - tradycyjną, polską jednostkę samorządu terytorialnego. Spowodowało to uporządkowanie organizacji terytorialnej państwa, zbudowanie jednolitej, ponadgminnej struktury organizacyjnej oraz doprowadziło do sytuacji, w której problemy społeczności lokalnej są rozwiązywane przez lokalną administrację. Dzięki reformie możliwe stało się również odejście od scentralizowanego systemu podejmowania decyzji i realizowania zadań, co nabiera szczególnego znaczenia dla Polski, która stała się pełnoprawnym członkiem UE, w której polityka rozwoju regionalnego jest jedną z kluczowych sfer działalności. Stowarzyszenie i członkostwo Polski w Unii Europejskiej jest oczywistą przesłanką określania polskiej polityki rozwoju regionalnego zgodnej z rozwiązaniami stosowanymi w tej organizacji. Dotyczy to przede wszystkim stosowania zasad właściwych dla nowoczesnej praktyki Unii. Najważniejsze spośród nich to: oddolne podejście do rozwoju regionalnego, zintegrowane ujęcie rozwoju oraz partnerstwo społeczne, w tym publicznoprywatne. Na podstawie analizy powyższych zasad nasuwa się stwierdzenie, że tworzenie oraz konsekwentne realizowanie planów rozwoju regionalnego gmin, powiatów i regionów umożliwi ich szybki, skuteczny i wszechstronny rozwój. Należy podkreślić w tym miejscu, iż szczególnie istotną rolę w realizacji tych planów mają powiaty, powstałe głównie po to, aby katalizować ponadgminną aktywność społeczną, uporządkowywać przestrzenne struktury samorządowe oraz doprowadzić do powstania wspólnot subregionalnych. Wobec powyższego jednym z najważniejszych etapów na drodze do rozwoju powiatu jest opracowanie strategii, która stanie się podstawą do wszelkich działań rozwojowych. Aby jednak zrozumieć strategię rozwoju powiatu i jej przesłanki należy zapoznać się z obowiązująca definicją pojęcia strategia. Strategia rozwoju to nadal pojęcie nowe, wyraz maksymalnie sprecyzowanej racjonalności w procesach planistycznych i w realizacji przedsięwzięć rozwojowych. Dla naszych potrzeb strategię rozwoju powiatu możemy zdefiniować jako koncepcję systemowego działania, polegającą na formułowaniu długookresowych celów rozwoju i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów postępowania zapewniających optymalne ich rozmieszczenie i wykorzystanie. Strategia to swoista forma zapewnienia powiatowi korzystnych warunków istnienia i ciągłego rozwoju. Sumując strategia rozwoju powiatu to podstawa zarządzania powiatem, niezbędny dokument dla starań o środki zewnętrzne, obraz celów i priorytetów powiatu. 3 Dysponowanie strategią rozwoju powiatu niesie za sobą liczne korzyści. Strategia daje bowiem możliwość nadania priorytetów działaniom oraz stwarza warunki do planowej realizacji zadań gospodarczych. Strategia wspomaga w dużym stopniu efektywne budowanie i gospodarowanie budżetem. Jest pomocą w opracowywaniu programów ochrony środowiska czy planów przedsięwzięć inwestycyjnych. Strategia rozwoju powiatu to również swoista promocja wewnętrzna i zewnętrzna powiatu oraz dokument niezbędny do organizacji zewnętrznych źródeł finansowania (np. fundusze strukturalne UE). Wreszcie strategia to możliwość oceny zaawansowania w realizacji zaplanowanych celów i skuteczności działania władz samorządowych. „Strategia Rozwoju Powiatu Sokołowskiego na lata 2005 – 2015” jest dokumentem otwartym i w założeniu ma być aktualizowana i uzupełniana o nowe treści i pomysły. Uchwalenie jej nie zamyka lecz otwiera kolejny etap prac samorządu powiatowego, etap polegający na opracowaniu programów operacyjnych oraz weryfikacji i aktualizacji celów i priorytetów rozwoju ziemi sokołowskiej. 1.2 Cel powstania strategii Celem niniejszego opracowania jest więc sformułowanie podstaw „Strategii Rozwoju Powiatu Sokołowskiego na lata 2005 – 2015”. Podstawowym założeniem opracowywania Strategii było i jest uruchomienie procesu dialogu z partnerami społecznymi na temat pożądanych kierunków rozwoju powiatu sokołowskiego. Partnerami tymi mają być: jednostki samorządu terytorialnego, jednostki organizacyjne jst., organizacje gospodarcze i zawodowe, jednostki kulturalne i oświatowe, organizacje pozarządowe, liderzy lokalni. 1.3 Zakres rzeczowy strategii Strategia obejmuje dwie zasadnicze części, a mianowicie część raportową, oraz część programująco – strategiczną. W pierwszej części Strategii zawarte są informacje ogólne na temat podstaw i celów powstania dokumentu. Część raportowa obejmuje również krótką charakterystykę powiatu i jego jednostek administracyjnych. Główną treść jednak stanowi raport o działaniach i stanie powiatu sokołowskiego. Część druga natomiast jest właściwą treścią strategii, czyli analizą uwarunkowań rozwoju powiatu. Stanowi obraz możliwości ewolucyjnych i zamierzeń władz samorządu powiatowego. 1.4 Etapy opracowania strategii Przystępując do opracowania i sformułowania strategii rozwoju powiatu Wydział Integracji Europejskiej, Rozwoju i Promocji Powiatu Starostwa Powiatowego w Sokołowie Podlaskim zwrócił się z prośbą współpracy do samorządów lokalnych, jednostek organizacyjnych i do wydziałów merytorycznych Starostwa. Nakreślając wstępne założenia opracowania pracownicy wydziału ustalili harmonogram prac nad strategią. W wyniku tego wyróżnić można następujące etapy opracowywania dokumentu: 1. Diagnoza stanu istniejącego 2. Analizę strategiczną uwarunkowań rozwoju - analizę SWOT , 3. Sformułowanie misji rozwoju. 4. Analizę celów , a w tym: ♦ priorytetów, ♦ celów strategicznych , 4 ♦ celów operacyjnych i szczegółowych. 5. Planowanie programów, projektów i zadań . 2. CHARAKTERYSTYKA POWIATU 2.1 Informacje ogólne Powiat sokołowski położony jest we wschodniej części województwa mazowieckiego. Od zachodu graniczy z powiatem węgrowskim, od północy z powiatem ostrowskim , od wschodu z powiatem Wysokie Mazowieckie i powiatem siemiatyckim. Granice północną i wschodnią stanowi rzeka Bug. Od południa nasz powiat graniczy z powiatem siedleckim. W skład powiatu wchodzi 9 jednostek samorządowych: gminy- Bielany, Ceranów, Jabłonna Lacka, Kosów Lacki, Repki, Sabnie, Sterdyń, Sokołów Podlaski, wraz z miastami- Sokołów Podlaski i Kosów Lacki. Ukształtowanie terenu w powiecie jest mało zróżnicowane , równinne z bardzo małym nachyleniem w kierunku północnym. Równina położona około 175 m.n.p.m. w części południowej do około 100 m.n.p.m. w części północnej. Wschodnią i północną granicę powiatu wyznacza rzeka Bug, a jej lewobrzeżne dopływy: Myśla, Turna, Cetynia, Buczynka, Kosówka przepływają przez teren powiatu. Teren powiatu w całości wchodzi w skład obszaru ekologicznego Zielone Płuca Polski, natomiast część lasów stanowi znaczną powierzchnię Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Szlaki komunikacyjne w powiecie stanowią drogi: krajowe Nr 62 Węgrów - Sokołów Podlaski - Drohiczyn, Nr 63 Siedlce - Sokołów Podlaski - Ceranów - Nur. Drogi wojewódzkie: Nr 677 Sokołów Podlaski - Małkinia, Nr 695 Kosów Lacki - Ceranów. Pozostałą sieć dróg stanowią drogi powiatowe i gminne. Droga kolejowa Siedlce - Sokołów Podlaski - Małkinia (42 km). Powiat sokołowski jest powiatem typowo rolniczym. Ogólna ilość gospodarstw rolnych wynosi 9240. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego w powiecie sokołowskim wynosi 7,80 ha. Jest 9 gospodarstw o powierzchni powyżej 100 ha, 33 gospodarstwa o powierzchni 50 do 100 ha, 165 gospodarstw o powierzchni 30 do 50 ha. Głównymi uprawami są: zboża, ziemniaki,