DOCSLIB.ORG

KLASİK DÖNEM OSMANLI VERGİ SİSTEMİ Ve VERGİ TÜRLERİ

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
KLASİK DÖNEM OSMANLI VERGİ SİSTEMİ Ve VERGİ TÜRLERİ KLASİK DÖNEM OSMANLI VERGİ SİSTEMİ ve VERGİ TÜRLERİ Hazırlayan Cengiz BECERMEN (Eski Vergi Müfettişi) Kamu Yönetimi Uzmanı Vergi Müfettişleri Derneği Genel Merkezi Cihan Sok. No: 13/7 Sıhhiye / ANKARA Tel: (0312) 231 80 19 Fax: (0312) 231 80 65 e-mail: [email protected] www.vmd.org.tr Mizanpaj & Kapak Tasarımı Aren Reklam Tanıtım Dış Tic. Ltd. Şti. Dr. Mediha Eldem Sok. No: 38/15 Kızılay/ANKARA Tel: (0312) 430 70 81 www.arentanitim.com.tr Baskı EPAMAT Basım Yayın Ambalaj Reklam Promosyon Ltd. Şti. İvedik OSB Merkez Sanayi Sitesi 538. Sok. No: 35 İvedik/ANKARA Tel: (0312) 394 48 63 CENGİZ BECERMEN Yazar, 1964 yılında Kars’ın Kağızman ilçesinde doğdu. İlk, orta ve lise eği- timini Bitlis’te tamamladı. 1982 yılında başladığı Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümünden 1986 yılında mezun oldu. 1990 yılın- da Maliye Bakanlığında Vergi Müfettişi olarak göreve başladı. 1991-1995 yılları arasında Malatya’da, 1995-2000 yılları arasında Bolu’da ve 2000-2007 yılları arasında Ankara’da görev yaptı. 2008 yılı başında Bursa İl Özel İdaresinde İç Denetçi olarak başladığı görevine halen devam etmektedir. 2000 yılında Bolu İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Bölümünde, “Osmanlı - Türk Modernleşmesi ve Bugünkü Durumun Tahlili” adlı tez çalışması ile Yüksek Lisans (Master) yaptı. “Kamu Yönetiminde Halkla İlişkiler”, “Küreselleşme”, “Postmodernite”, “Türk Kültürünün Tarihsel Gelişimi”, “Sahte Belge Düzenlenmesi ve Kullanılmasının Neden ve Sonuçları”, “Yerel Yönetimlerde Yeniden Yapılandırma Çalışmaları” konularında yayınlan- mış ve yayınlanmamış çalışmaları bulunmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır. İÇİNDEKİLER 1- GİRİŞ............................................................................................................ 7 2- TIMAR SİSTEMİ ......................................................................................... 12 3- VERGİ ÇEŞİTLERİ .................................................................................... 24 3.1- Ser’i Vergiler (Tekalif-İ Şer’iyye) .............................................................. 25 3.1.1- Zekat .................................................................................................... 26 3.1.2- Haraç .................................................................................................... 27 3.1.2.1- Harac-ı Muvazzaf .............................................................................. 28 3.1.2.2- Harac-ı Mukasem .............................................................................. 28 3.1.2.2.1- Resm-i Çift...................................................................................... 29 3.1.2.2.2- Resm-i Zemin ................................................................................. 31 3.1.2.2.3- Resm-i Asiyab ................................................................................ 32 3.1.2.2.4- Resm-i Tapu ................................................................................... 32 3.1.2.2.5- Resm-i Arus .................................................................................... 33 3.1.2.2.6- Resm-i Bennak ve Resm-i Mücerred ............................................. 34 3.1.2.2.7- Resm-i İspenç ................................................................................ 35 3.1.2.2.8- Resm-i Dühan ................................................................................ 36 3.1.2.2.9- Resm-i Çift Bozan .......................................................................... 37 3.1.2.2.10- Resm-i Cürüm ve Cinayet ............................................................ 38 3.1.3- Öşür...................................................................................................... 39 3.1.3.1- Resm-i Bağ........................................................................................ 42 3.1.3.2- Resm-i Şıra ....................................................................................... 42 3.1.3.3- Resm-i Bahçe .................................................................................... 42 3.1.3.4- Resm-i Bostan ................................................................................... 43 3.1.3.5- Resm-i Fevakih ................................................................................. 43 3.1.3.6- Resm-i Kovan .................................................................................... 43 3.1.3.7- Resm-i Harir ...................................................................................... 44 3.1.3.8- Resm-i Pembe................................................................................... 45 3.1.3.9- Resm-i Giyah..................................................................................... 45 3.1.3.10- Resm-i Ağ ........................................................................................ 45 3.1.3.11- Resm-i Odun ................................................................................... 45 3.1.3.12- Dimos, Kasm ve Behre.................................................................... 45 3.1.3.13- Resm-i Gevvare .............................................................................. 46 3.1.4- Cizye .................................................................................................... 46 3.1.5- Hayvanlarla İlgili Vergiler ...................................................................... 49 3.1.5.1- Ağnam Resmi .................................................................................... 50 3.1.5.2- Ondalık Ağnam Resmi....................................................................... 52 3.1.5.3- Otlak, Yaylak ve Kışlak Resmi ........................................................... 55 3.1.5.4- Zebhiye Resmi .................................................................................. 55 3.1.5.5- Selamet Akçası.................................................................................. 56 3.1.5.6- Ağnam Bacı ....................................................................................... 57 3.1.5.7- Ağıl Resmi ......................................................................................... 57 3.1.5.8- Canavar Resmi.................................................................................. 57 3.1.5.9- Yapağı Resmi- Kıl Resmi .................................................................. 58 3.1.5.10- Bedel-i Ağnam Celepkeşan Aidatı ................................................... 58 3.1.6- Yave Vergisi .......................................................................................... 59 3.1.7- İhtisab Vergisi ....................................................................................... 60 3.1.7.1- Yevmiye-i Dekakin ............................................................................. 61 3.1.7.2- Damga Resmi.................................................................................... 62 3.1.7.3- Bac-ı Bazar........................................................................................ 62 3.1.7.4- Gemi İhtisabiyesi ............................................................................... 63 3.1.7.5- Resm-i Bitirme ................................................................................... 63 3.1.8- Pençik ve Beytü’l Mal Vergisi ............................................................... 63 3.1.9- Madenler Vergisi................................................................................... 64 3.1.10- Gümrük Resmi ................................................................................... 66 3.2- Örfi Vergiler (Tekalif-İ Örfiyye) ................................................................. 68 3.2.1- İmdadiye ............................................................................................... 70 3.2.1.1- İmdadiye-i Seferiye............................................................................ 70 3.2.1.2- İmdadiye-i Hazariye........................................................................... 71 3.2.2- İane-i Cihadiye ..................................................................................... 72 3.2.3- Avarız ................................................................................................... 72 3.2.1.1- Avarız Akçesi ..................................................................................... 74 3.2.3.2- Resm-i Nüzul ..................................................................................... 74 3.2.3.3- Resm-i Sürsat.................................................................................... 76 3.2.3.4- İştira Zahiresi ..................................................................................... 77 3.2.3.5- Kürekçi Bedeli ................................................................................... 78 3.2.3.6- Sefine ve Kayık Gideri ....................................................................... 78 3.2.3.7- Kömür ve Kereste Bedeli................................................................... 78 3.2.3.8- Köprücü ve Suyolcu .......................................................................... 79 3.2.3.9- Beldaran ............................................................................................ 79 3.2.4- Harçlar .................................................................................................. 80 3.2.5- Harc-ı Ferman ...................................................................................... 81 3.2.6- Resm-i Derbent .................................................................................... 82 4- MUKATAA ve İLTİZAM BEDELİ ...............................................................
Load more

Recommended publications
  • Osmanlı Devleti Dış Borçları
    Ýkinci Baský Dr. Biltekin ÖZDEMÝR Ankara, Þubat - 2010 T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Osmanlı Devleti Dış Borçları 1854-1954 Döneminde Yüzyıl Süren Boyunduruk 1854-1914 BORÇLANMALARI GALATA BANKERLERİ VE OSMANLI BANKASI DÜYUN-U UMUMİYE İDARESİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN KABUL ETTİĞİ OSMANLI DEVLET BORÇLARI Dr. Biltekin ÖZDEMİR Maliye ve Gümrük Bakanlığı E. Müsteşarı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) E. II.Başkanı T.B.M.M. Plan-Bütçe Komisyonu E. Başkanı İkinci Baskı Ankara, Şubat 2010 i T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 2010/403 www.sgb.gov.tr e-mail: [email protected] ISBN: 978-9944-60-539-7 Birinci Baskı: Ankara Ticaret Odası, Ankara, Eylül 2009 İkinci Baskı: T.C. Maliye Bakanlığı Ankara, Şubat 2010 Tasarım: İvme Tel: 0312 230 67 01 Baskı: Ümit Ofset Matbaacılık Tel: 0312 384 26 27 ii Ö N S Ö Z Bir ülke için içinde yaşanılan ekonomik durumu doğru teşhis etmek, açıktır ki, o ülkenin geleceği bakımından doğru önlemlerin alınmasında yaşamsal önem taşır. Bunun gibi, ülke geçmişinde olup bitenleri bilmek ve ders almak da yine gelecekte uygulanacak politikaları belirlemek bakımından birinci derecede bir yere sahiptir. W. Churchill, ‘ne kadar geriye bakarsanız, o kadar ileriyi görebilirsiniz’ diyerek geçmişten ders almanın önemini vurgulamıştır. Bu düşünce ile biz bu çalışmamızda ecdadımız olarak Osmanlı Devleti’nde 19. yüzyıl sonrasında ekonominin en önemli ve çarpıcı boyutunu oluşturan “Osmanlı Devleti Dış Borçları”nı, borçların nedenlerini, etkilerini ve sonuçlarını aşırı derecede ayrıntıya girmeden ve fakat toplu bir biçimde ele almayı ve kamu oyunun bilgisine sunmayı yararlı gördük. Çalışmamızı iki kitap olarak sunacağız. “Osmanlı Devleti Dış Borçları” adı altında yayınladığımız bu ilk çalışmamızı, ileride “Türkiye Cumhuriyeti Dış Borçları” adı altında tamamlamak suretiyle, borç meselesinin incelenmesine bütünlük kazandırmayı amaçlamaktayız.
    [Show full text]
  • Osmanli Devleti'nin “Resm-I Çift”
    Tarih İncelemeleri Dergisi XXXI / 1, 2016, 177-217 OSMANLI DEVLETİ’NİN “RESM-İ ÇİFT” UYGULAMALARINI YENİDEN DÜŞÜNMEK* Osman Gümüşçü** - Emine Erdoğan Özünlü*** Öz Osmanlı sosyal, ekonomik, idari ve askeri sisteminin timar temelli bir sistem üzerine inşa edildiği malumdur. Bu temel ise, adına çift-hâne sistemi denilen ve bir ailenin geçimini sağlayacak büyüklükte toprağı işlemesine dayanmaktaydı. Mülkiyeti devlete ait olan bu toprağa, “çift” adı veriliyor ve aile elindeki bu toprağı zorunlu haller dışında sürekli işlemekle yükümlü tutuluyordu. Ailenin işletme hakkını elinde tuttuğu bu toprak için devlete, yani onun temsilcisi sipahiye ödediği vergiye, “resm-i çift” adı veriliyor ve bu ödemeyi aksatmadan yaptığı sürece, toprağı kontrolünde bulunduruyor, hatta işlediği bu toprağı babadan oğula intikal ettirebiliyordu. Osmanlı yönetimi, fethettiği bölgelerde öteden beri sürdürülen sosyal ve ekonomik düzeni başlangıçta olduğu gibi benimsemiş, gerekli durumlarda ise zamana yayarak bir takım değişikliklere gidebilmiştir. Bu bağlamda, reâyâdan alınan en önemli vergilerden biri olan resm-i çift, imparatorluğun her tarafında farklı bedeller üzerinden alınabilmiştir. Esas itibariyle topraktan alınan verginin “alâ-evsât-ednâ” olarak üç kategori üzerinden alınmasına rağmen, resm-i çift için çok farklı miktarların uygulanması izaha muhtaçtır. Gerçekten de belgeler ve çalışmalar üzerine yaptığımız taramada, Osmanlı topraklarında çift vergisi, mekâna ve zamana göre değişmekle birlikte bu verginin 6 ile 100 akçe arasında olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmada bahsi geçen farklılığın nedenleri üzerinde durularak, Barkan ve diğerleri tarafından söylenen “önceki yönetimlerden devralınan tarihî faktörler”in tek sebep mi olduğu; yoksa bu husus yanında “mekânsal faktörler”in de etkili olup olmadığı sorusu cevaplandırılmaya çalışılmış ve özellikle “arz-talep” dengesinin ön plana çıktığı sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: Resm-i çift, çift-hâne sistemi, çiftlik, Osmanlı tarımı, Osmanlı devleti.
    [Show full text]
  • The Evolution of Kânûnnâme Writing in the 16 and 17
    THE EVOLUTION OF KÂNÛNNÂME WRITING IN THE 16TH AND 17TH CENTURY-OTTOMAN EMPIRE: A COMPARISON OF KÂNÛN-İ „OSMÂNÎ OF BAYEZĠD II AND KÂNÛNNÂME-İ CEDÎD A Master‟s Thesis by FATMA GÜL KARAGÖZ Department Of History Bilkent University Ankara September 2010 THE EVOLUTION OF KÂNÛNNÂME WRITING IN THE 16TH AND 17TH CENTURY-OTTOMAN EMPIRE: A COMPARISON OF KÂNÛN-İ „OSMÂNÎ OF BAYEZĠD II AND KÂNÛNNÂME-İ CEDÎD The Institute of Economics and Social Sciences of Bilkent University by FATMA GÜL KARAGÖZ In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of MASTER OF ARTS in THE DEPARTMENT OF HISTORY BILKENT UNIVERSITY ANKARA September 2010 I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. --------------------------- Prof. Dr. Halil Ġnalcık Supervisor I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. --------------------------- Prof. Dr. Evgeni R. Radushev Examining Committee Member I certify that I have read this thesis and have found that it is fully adequate, in scope and in quality, as a thesis for the degree of Master of Arts in History. --------------------------- Prof. Dr. Bahaeddin Yediyıldız Examining Committee Member Approval of the Institute of Economics and Social Sciences --------------------------- Prof. Dr. Erdal Erel Director ABSTRACT THE EVOLUTION OF KÂNÛNNÂME WRITING IN THE 16TH AND 17TH CENTURY-OTTOMAN EMPIRE: A COMPARISON OF KÂNÛN-İ OSMÂNÎ OF BAYEZĠD II AND KÂNÛNNÂME-İ CEDÎD Karagöz, Fatma Gül M.A., Department of History Supervisor: Prof.
    [Show full text]
  • TOCQUEVILLE in the OTTOMAN EMPIRE the OTTOMAN EMPIRE and ITS HERITAGE Politics, Society and Economy
    TOCQUEVILLE IN THE OTTOMAN EMPIRE THE OTTOMAN EMPIRE AND ITS HERITAGE Politics, Society and Economy edited by Suraiya Faroqhi and Halil Inalcik Advisory Board Fikret Adanir • Idris Bostan • Amnon Cohen • Cornell Fleischer Barbara Flemming • Alexander de Groot • Klaus Kreiser Hans Georg Majer • Irène Mélikoff • Ahmet Yas¸ar Ocak Abdeljelil Temimi • Gilles Veinstein • Elizabeth Zachariadou VOLUME 28 TOCQUEVILLE IN THE OTTOMAN EMPIRE Rival Paths to the Modern State BY ARIEL SALZMANN BRILL LEIDEN • BOSTON 2004 This book is printed on acid-free paper. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data The Library of Congress Cataloging-in-Publication Data is available on http://catalog.loc.gov ISSN 1380-6076 ISBN 90 04 10887 4 © Copyright 2004 by Koninklijke Brill NV, Leiden, The Netherlands All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, translated, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior written permission of the publisher. Authorization to photocopy items for internal or personal use is granted by Brill provided that the appropriate fees are paid directly to The Copyright Clearance Center, Rosewood Drive 222, Suite 910 Danvers MA 01923, USA Fees are subject to change. printed in the netherlands SALZMAN_f1-v-xv 11/12/03 11:08 AM Page v v To my mother and father This page intentionally left blank SALZMAN_f1-v-xv 11/12/03 11:08 AM Page vii vii CONTENTS List of Illustrations ...................................................................... ix Preface ........................................................................................ xi List of Abbreviations .................................................................. xiii Note on Transliteration ............................................................ xv Introduction: Tocqueville’s Ghost .................................................. 1 In Search of an Archive ...................................................
    [Show full text]
  • Osmanlı İktisadi DÜZENİNDE İhtisab MÜESSESESİ VE MUHTESİBLİK ÜZERİNE BİR DENEME
    OSMANLı İKTİsADİ DÜZENİNDE İHTİsAB MÜESSESESİ VE MUHTESİBLİK ÜZERİNE BİR DENEME lbrahim ERDOGDU* Osmanlı Devleti'nin sosyo-ekonomik yapısı içerisinde önemli bir yeri olmasına rağmen görüldüğü kadanyla üzerinde nispeten az çalışılmış bir konu olan "İhtisab Müessesesi", bütün Müslüman devletlerde olduğu gibi Osmanlılar'da da özellikle dini emir ve ya- saklara nezaret ile ahlak ve an'anelerin kuşaklar arasında bo- zulmadan devamlılığını sağlamak; günlük hayatın yanı sıra özel- likle ticari faaliyetlerde devlet tarafından aktif bir sosyal kontrolün sağlaması bakımından, önemli bir kontrol mekanizmasıdır i . Bu müessesenin işleyiş tarzı ve Osmanlı idari-iktisadi S1S- temindeki öneminin anlaşılabilmesi, bazı temel esaslann tespiti ve *AÜDTCF Tarih Bölümü Araştırma Görevlisi ı. Konu hakkında, bu güne kadar ülkemizde akademik bir tez olarak yapılmış ça- lışmalardan en kapsamlı olanı için bkz. Kazıcı, Ziya, Osmanlılarda lhtisah Müessesesi. Is- tanbul, 1987; Bu konuda zengin bir arşiv kaynağına müracaatla kaleme alınmış diğer önemli bir eser için bkz. Ergin, Osman Nuri, Mecelle-i Umur-ı Belediyye, Ci, IstanbuL. i995. (Kitap, çeşitli tarihlerde yazılmış İhtisab kanıınıarı ile narh usulleri ve çeşitli ta- rihlerdeki narh numuneleri hakkında zengin bilgiler içermektedir); Ayrıca bkz. Barkan. Ö. Lütfi, "XV. Asrın Sonıında Bazı Büyük Şehirlerde Eşya ve Yiyecek Fiyatlarının Tesbit ve Teftişi Hususlarını Tanzim Eden Kanunlar", Tarih Vesikaları Dergisi, C i, S. i, İstanbuL. 1941; Mantran, Robert, "Hısba", The Encyclopedia OfIslam, C, III, New Edition, Leiden- London, 1970; Kavakçı, Yusuf Ziya, Hishe Teşkilatı, Ankara, 1975; Kütükoğlu, Mübahat, S., "Osmanlı İktisadi Yapısı", Osmanlı Devleti Tarihi (Ed: E. İhsanoğlu), İstanbul, 1999. s. 565-567; Levy, R., "Muhtesib", lA., C. VIII, s. 532; Inalcık. Halil, The Oltmnan Em- pire (1300-1600), London, 1973, s.
    [Show full text]
  • An Ottoman Global Moment
    AN OTTOMAN GLOBAL MOMENT: WAR OF SECOND COALITION IN THE LEVANT A Dissertation submitted to the Faculty of the Graduate School of Arts and Sciences of Georgetown University in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy In History By Kahraman Sakul, M.A Washington, DC November, 18, 2009 Copyright 2009 by Kahraman Sakul All Rights Reserved ii AN OTTOMAN GLOBAL MOMENT: WAR OF SECOND COALITION IN THE LEVANT Kahraman Sakul, M.A. Dissertation Advisor: Gabor Agoston, Ph.D. ABSTRACT This dissertation aims to place the Ottoman Empire within its proper context in the Napoleonic Age and calls for a recognition of the crucial role of the Sublime Porte in the War of Second Coalition (1798-1802). The Ottoman-Russian joint naval expedition (1798-1800) to the Ionian Islands under the French occupation provides the framework for an examination of the Ottoman willingness to join the European system of alliance in the Napoleonic age which brought the victory against France in the Levant in the War of Second Coalition (1798-1802). Collections of the Ottoman Archives and Topkapı Palace Archives in Istanbul as well as various chronicles and treatises in Turkish supply most of the primary sources for this dissertation. Appendices, charts and maps are provided to make the findings on the expedition, finance and logistics more readable. The body of the dissertation is divided into nine chapters discussing in order the global setting and domestic situation prior to the forming of the second coalition, the Adriatic expedition, its financial and logistical aspects with the ensuing socio-economic problems in the Morea, the Sublime Porte’s relations with its protectorate – The Republic of Seven United Islands, and finally the post-war diplomacy.
    [Show full text]
  • Osmanli Çift-Hane Sistemi
    T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI OSMANLI ÇİFT-HANE SİSTEMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Kayhan Orbay ANKARA 2011 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI OSMANLI ÇİFT-HANE SİSTEMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Kayhan Orbay Tez Danışmanı Prof. Dr. Mehmet ÖZ Doç. Dr. Murat BASKICI ANKARA 2010 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İKTİSAT ANABİLİM DALI OSMANLI ÇİFT-HANE SİSTEMİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Tez Danışmanları: Prof. Dr. Mehmet ÖZ Doç. Dr. Murat BASKICI Tez Jürisi Üyeleri Adı ve Soyadı İmzası Doç. Dr. Murat BASKICI .......................…………… Yrd. Doç. Dr. Güçlü TÜLÜVELİ ......................……………. Yrd. Doç. Dr. Hatice ORUÇ .......................…………….. 1. OSMANLI ÇİFT-HANE SİSTEMİ 1.1. Başlangıç 1.2. Osmanlı Tarih Yazımında Çift-Hane Sisteminin Ortaya Çıkışı ve Sistemin Önemi 1.3. Osmanlı Tarımsal Organizasyonunu Açıklamaya Yönelik Diğer Yaklaşımlar 1.3.1. ‘Öze Ait İktisat’ (Substantive Economics) ya da ‘Polanyian İktisat’ 1.3.2. Chayanov ve Kapitalist Olmayan Sistemlerin Teorisi 1.3.3. İktisat Teorisi Eleştirisi ve Post-Euclidian Ekonomiler 1.3.4. Kavramsal Çerçevede Esneklik ve Tarihi Gerçekliği Özgünlüğü İçinde Anlamak 1.3.5. ‘Feodal Üretim Tarzı’ 1.3.6. ‘Asya Tipi Üretim Tarzı’ 1.3.7. Wittfogel ve Hidrolik Uygarlık Modeli 1.4. Çift-Hane Sistemi 1.4.1. Çift-Hane Birimi 1.4.1.1. Hane 1.4.1.2. Çift 1.4.1.3. Çiftlik 1.4.2. Çiftlik Büyüklüğü 2. OSMANLI TAHRİR SİSTEMİ 2.1. Tahrir Defterlerinin İçeriği 2.2. Tahrir Sisteminin Uygulanması 2.3. Tahrir Sisteminin Amacı ve Gerekliliği 2.4. Tahrir Sisteminin Sonuçları 3. ÇİFT-HANE SİSTEMİ VE MİRİ TOPRAK REJİMİ 3.1.
    [Show full text]
  • Tanzimat Döneminde Kibris'ta Modern Belediyeciliğin
    TANZİMAT DÖNEMİNDE KIBRIS’TA MODERN BELEDİYECİLİĞİN BAŞLANGICI VE LEFKOŞA BELEDİYESİ HASAN SAMANİ* Giriş Bu çalışma, Osmanlı yenileşme tarihinde özgün bir yer işgal eden Tanzimat döneminde Kıbrıs’ta modern belediye idarelerinin kuruluş şartlarını ve Osmanlı idaresinin adadaki son yıllarında Lefkoşa Belediyesi’ni konu edinmektedir. Os- manlı devletinde genel olarak modern belediyeciliğin başlangıcına ilişkin literatü- re bakıldığında, geleneksel ihtisab kurumunun yerini alan modern belediye idare- lerinin kuruluş sürecini, bu süreci başlatıp sürükleyen sosyal, ekonomik ve diğer etkenlerle birlikte ele alan çalışmaların yapıldığı görülmektedir1. Bunlara, Osman- lı belediyeciliğinin kuruluş ve gelişimiyle ilintili mevzuâta (nizamnâme, talimat- nâme, yasa) yer veren çalışmalar da eklenebilir.2 Ancak bu çalışmalarda Kıbrıs’ta * Doç. Dr., Yakın Doğu Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Lefkoşa/KKTC, Mersin 10 Türkiye, [email protected] 1 Tanzimat döneminde Osmanlı belediyeciliğinin kuruluş ve gelişimini konu alan en kapsamlı araştırmalar Osman Nuri Ergin ile İlber Ortaylı’nın çalışmalarıdır.Bkz. Osman Nuri Ergin, Mecelle-i Umur-ı Belediye, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, İstanbul, 1995; İlber Ortaylı, Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, hil yayınları, İstanbul; İlber Ortaylı, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri(1840-1880), TTK, Ankara, 2000. Yazarın konuyla ilgili makale ve kitap bölümü çalışmaları için ayrıca bkz. İlber Ortaylı, “Belediye”, DİA, C. 5, s. 398-402,
    [Show full text]
  • Şer'iyye Sicillerine Göre XIX. Yüzyılın İlk Yarısındaki Osmanlı-Rusya
    SDÜ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ, AĞUSTOS 2019, SAYI: 47, SS. 139 - 164 SDU FACULTY OF ARTS AND SCIENCES JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES,AUGUST 2019, No: 47, PP. 139 - 164 Makale Geliş | Received : 05.05.2019 Makale Kabul | Accepted : 20.08.2019 Şer‘iyye Sicillerine Göre XIX. Yüzyılın İlk Yarısındaki Osmanlı-Rusya İlişkilerinin Kıbrıs’a Yansıması: Konsoloslar, Tüccarlar ve Ticaret The Impact of The Relations Between The Ottoman Empire and Russia on Cyprus in The First Half of The 19th Century According to The Sharia Court Records: Ambassadors, Merchants and Trade Celâl ERDÖNMEZ* Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Burdur-Türkiye, [email protected] ORCID Numarası | ORCID Number: 0000-0002-3173-1936 ÖZ Bu çalışmada, Osmanlı Devleti ile Rusya’nın XIX. yüzyılın ilk yarısındaki uluslararası ilişkileri ticaret ve konsolosluk kurumu etrafında incelendi. Çalışmanın amacı iki devlet arasındaki kırılgan siyasî, askerî ve diplomatik ilişkilerin bir Doğu Akdeniz adası olan Kıbrıs üzerindeki ticarî tesirlerini tespit etmektir. Bunun için konsolosluk faaliyetleri ve ticarî ilişkilerin incelenmesi tercihen seçildi. Konu, Osmanlı Arşivi vesikaları ile Kıbrıs arşivlerindeki Şer’iyye Sicilleri’nde yer alan belgelere istinaden incelendi. Çalışmanın sonunda; Rusya tüccarlarının Kıbrıs’ta iki devlet arasındaki anlaşmalar çerçevesinde ticaret yaptıkları, yüzyılın başındaki savaşların Osmanlı Devleti tarafından üretilen resmî evrakın yazım üslubuna olumsuz ifadelerle yansıdığı ve sıcak savaş dönemlerinde Kıbrıs’ta fiyat dalgalanmaları olduğu görüldü. 1821 yılında başlayan Mora isyanında Rusya Konsolosluğu'nun Rumlara destek vermesi sebebiyle ilişkiler dondurulmuştur. Barış dönemlerinde ise Rusya tüccarları ve konsolosları Kıbrıs’ın taşra köylerindeki yerli halk ile de temasta bulunmuştur. Tanzimat devri başlarından itibaren konsolosların adadaki muhassıllarla işbirliği yaptıkları, bu vesileyle iltizam işlerinin işleyişine müdahale imkânı kazandıkları ve mültezimler aleyhinde ada yöneticileri üzerinde baskı kurdukları görülmektedir.
    [Show full text]
  • The Collapse of Rural Order in Ottoman Anatolia the Ottoman Empire and Its Heritage Politics, Society and Economy
    The Collapse of Rural Order in Ottoman Anatolia The Ottoman Empire and Its Heritage Politics, Society and Economy Edited by Suraiya Faroqhi Halil İnalcık Boğaç Ergene Advisory Board Fikret Adanır – Antonis Anastasopoulos – Idris Bostan Palmira Brummett – Amnon Cohen – Jane Hathaway Klaus Kreiser – Hans Georg Majer – Ahmet Yaşar Ocak Abdeljelil Temimi VOLUME 61 The titles published in this series are listed at brill.com/oeh The Collapse of Rural Order in Ottoman Anatolia Amasya 1576–1643 By Oktay Özel LEIDEN | BOSTON Cover illustration: Graving: J.B. Hilair & J.A. Pierron, in M. Le Comte de Choiseaul-Gouffier, Voyage pittoresque de la Grèce (adapted by Harun Yeni). Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Names: Özel, Oktay, author. Title: The collapse of rural order in Ottoman Anatolia : Amasya 1576-1643 / by Oktay Özel. Description: Boston ; Leiden : Brill, [2016] | Series: The Ottoman Empire and its heritage ; v. 61 | Includes bibliographical references and index. | Description based on print version record and CIP data provided by publisher; resource not viewed. Identifiers: LCCN 2015047908 (print) | LCCN 2015046558 (ebook) | ISBN 9789004311244 (E-book) | ISBN 9789004309715 (hardback : alk. paper) Subjects: LCSH: Amasya (Amasya İli, Turkey)—History. | Amasya İli (Turkey)—History. | Turkey—History—Ottoman Empire, 1288–1918. Classification: LCC DS51.A45 (print) | LCC DS51.A45 O94 2016 (ebook) | DDC 956.3/8—dc23 LC record available at http://lccn.loc.gov/2015047908 Want or need Open Access? Brill Open offers you the choice to make your research freely accessible online in exchange for a publication charge. Review your various options on brill.com/brill-open. Typeface for the Latin, Greek, and Cyrillic scripts: “Brill”.
    [Show full text]
  • The Nineteenth-Century Ottoman Tax Reforms and Revenue System Author(S): Stanford J
    The Nineteenth-Century Ottoman Tax Reforms and Revenue System Author(s): Stanford J. Shaw Source: International Journal of Middle East Studies, Vol. 6, No. 4 (Oct., 1975), pp. 421-459 Published by: Cambridge University Press Stable URL: http://www.jstor.org/stable/162752 . Accessed: 10/03/2011 10:10 Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of JSTOR's Terms and Conditions of Use, available at . http://www.jstor.org/page/info/about/policies/terms.jsp. JSTOR's Terms and Conditions of Use provides, in part, that unless you have obtained prior permission, you may not download an entire issue of a journal or multiple copies of articles, and you may use content in the JSTOR archive only for your personal, non-commercial use. Please contact the publisher regarding any further use of this work. Publisher contact information may be obtained at . http://www.jstor.org/action/showPublisher?publisherCode=cup. Each copy of any part of a JSTOR transmission must contain the same copyright notice that appears on the screen or printed page of such transmission. JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected]. Cambridge University Press is collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to International Journal of Middle East Studies. http://www.jstor.org Int. Middle East Stud. 6 Printed in Great Britain J.
    [Show full text]
  • View / Download 2.3 Mb
    —» ^ vV67 REFLECTIONS OF THE QIFT-HANE SYSTEM IN MEDIEVAL BOSNIA AND SERBIA A T H E S IS PRESENTED BY YORK NORMAN TO THE INSTITUTE OF ECONOMICS AND SOCIAL SCIENCES IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF HISTORY NoPmaO Ci.: BILKENT UNIVERSITY M ARCH 1 9 9 7 . л .N69- I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Prof. Dr. Halil İnalcık 0 ■ [¿'C I certify that 1 have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Dr. Akşin Somel I certify that I have read this thesis and in my opinion it is fully adequate, in scope and quality as a thesis for the degree of Master of History. Dr. Mehmet Kalpaklı Approved by the Institute of Economics and Social Sciences Prof. Dr. Ali Karaosmanoglu ACKNOWLEDGMENTS I first want to acknowledge that the original idea behind this thesis was given to me by my advisor, Professor Halil Inalcik and that I am fully in debt to his guidance for the following survey, both in terms of primary and secondary source materials. Secondly I would also like to thank Professor Bojani^ -LukaÎ' for her help in defining the themes of this thesis. In addition I am grateful to Jennifer Bolen for her translation of Bojanic-Lukac's "De la Nature et de Origine de L'Ispence" from French to English and Sarah Price for her help in editing my material.
    [Show full text]