Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu Życka” 2008-2013

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 1 Lokalna Strategia Rozwoju

Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania - Grupa Łużycka” 2008 - 2013

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Spis tre ści

Wst ęp

1. Charakterystyka „LGD – Grupy Łu życkiej”……………………………………………………4 1.1 Nazwa i statut prawny LGD…………………………………………………………...4 1.2 Opis procesu budowania partnerstwa……………………………………………….....4 1.3 Charakterystyka członków LGD oraz sposób rozszerzenia lub zmiany składu LGD…5 1.3.1 Struktura Grupy Łu życkiej ………………………………………………...... 5 1.3.2 Partnerzy w podziale na gminy………………………….…………………...6 1.3.3 Sposób rozszerzenia i zmiany składu LGD………………………………….7 1.4 Struktura Rady Stowarzyszenia………………………………………………………..7 1.4.1 Skład rady Stowarzyszenia…………………………………………………..8

1.4.2 Sposób powołania i zmiany składu oraz rola i zadania Rady Stowarzyszenia………………………………………………………………..8 1.4.3 Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady Stowarzyszenia ………………………………………...... 8 1.5 Zasady i procedury funkcjonowania „LGD – Grupy Łu życkiej” ……….……………9 1.5.1 Władze LGD…………………………………………...…………………....9 1.5.2 Zasady funkcjonowania LGD i Rady Stowarzyszenia zapewniaj ące przejrzysto ści jawno ść podejmowanych decyzji…………………………………..9 1.5.3 Procedura rekrutacji pracowników oraz opis stanowisk……………………10 1.5.4 Zasady funkcjonowania biura, warunki techniczne i lokalowe…………….10 1.6 Do świadczenie LGD i jej członków …………………………………………………10 2. Definicja obszaru obj ętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewn ętrznej spójno ści………...11 2.1 Struktura przestrzenna Grupy Łu życkiej ……………………………………………...11 2.2 Potencjał demograficzno-społeczny …………………………………………………13 2.3 Uwarunkowania geograficzne………………………………………………………..14 2.4 Uwarunkowania przyrodnicze………………………………………………………..14 2.5 Bogactwa naturalne…………………………………………………………………..16 2.6 Uwarunkowania historyczne………………………………………………………….20 1

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2.7 Uwarunkowania kulturowe – zabytki………………………………………………...22 3. Analiza SWOT dal obszaru obj ętego LSR i wnioski wynikaj ące z przeprowadzonej analizy...... 27 4. Cele ogólne i szczegółowe LSR oraz planowane do realizacji przedsi ęwzi ęcia………………40 4.1 Cele ogólne i szczegółowe LSR……………………………………………………...40 4.2 Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w ramach LSR…………………………….41 4.3 Wdra żanie projektów współpracy……………………………………………………47 4.4 Przedsi ęwzi ęcia realizowane w ramach działanie – Funkcjonowanie LGD…………47 5. Misja LGD……………………………………………………………………………………..48 6. Wskazanie spójno ści specyfiki obszaru z celami LSR………………………………………...48 7. Uzasadnienie podej ścia zintegrowanego dla przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR…...52 8. Uzasadnienie podej ścia innowacyjnego dla przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR……54 9. Procedura naboru oraz oceny i wyboru operacji w ramach wdra żanie Lokalnej Strategii Rozwoju „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”…………………………………………55 10. Okre ślenie bud żetu LSR dale ka żdego roku jej realizacji……………………………………74 11. Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR…………………………………………..76 12. Opis procesu wdra żania i aktualizacji LSR…………………………………………………..77 13. Okre ślenie powi ąza ń LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwi ązanymi z obszarem obj ętym LSR……………………………………………………………………………………...79 14. Wskazanie planowanych działa ń, przedsi ęwzi ęć lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdr ąż anych na obszarze obj ętym LSR……………………………...81 15. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu o obszarów wiejskich…………….81 16.Zał ączniki……………………………………………………………………………………..82

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

"Rozwój jest tym, co czyni ą jednostki i grupy społeczne, a nie tym co jest robione dla nich".

Wst ęp Lokalna Strategia Rozwoju Grupy Łużyckiej jest w istocie połączeniem weryfikacji naszych zasobów oraz oczekiwań mieszkańców, jak również opisem stanu pożądanego, wraz z propozycją działań, które doprowadzą do wspólnie założonych celów. Osiągnięcie założonych celów strategicznych nie będzie ani łatwe, ani możliwe do szybkiego osiągnięcia. Niemniej jednak wierzę, że przy odrobinie zaangażowania z Państwa strony – mieszkańców gmin Brody, Jasienia, Lipinek Łużyckich, Lubska, Łęknicy, Trzebiela, Tuplic, przedstawicieli firm, zakładów pracy i organizacji społecznych, uda nam się z powodzeniem przyczynić do rozkwitu stowarzyszonych partnersko gmin. Niniejsza Strategia obejmuje opis doświadczenia osób pełniących funkcje decyzyjne w LGD oraz doświadczenie podmiotów tworzących LGD we wdrażaniu projektów. Szczegółowo została opisana diagnoza całego obszaru, która zakończona został przedstawieniem wspólnych cech dla LGD. Dokument obejmuje również opis aktualnie wdrażanych projektów, których celem jest rozwój obszarów wiejskich. Przedstawiona została analiza SWOT, wypracowana podczas prac warsztatowych. Na podstawie wypracowanych materiałów wybrane zostały tematy wiodące oraz cele strategiczne LGD, a także wybrane projekty – krótkoterminowe, które służyć będą zrównoważonemu rozwojowi obszaru Grupa Łużycka. W dalszej części dokumentu przedstawiono jego powiązanie z Narodowym Planem Rozwoju oraz wpływ na rozwój regionu. Opisano również działania służące rozpowszechnianiu informacji o strategii. Działania te, ustalone w wyniku konsultacji i dyskusji, spełnią, mam nadzieję, oczekiwania Mieszkańców. Perspektywą, którą przyjęto dla realizacji założonych celów jest rok 2013. Jestem przekonana, że to właśnie Leader oś 4, będzie impulsem, który obudzi nas z letargu i popchnie w kierunku świadomego kreowania swego najbliższego otoczenia. Aby zapewnić trwałość partnerstwa i jego optymalną efektywność, dla członków LGD przeprowadzone będą szkolenia warsztatowe. Zakładamy, że proponowane przez nasz szkolenia pozwolą na zdobycie umiejętności pracy w zespole zadaniowym, radzenia sobie z rozwiązywaniem problemów życiowych i wielu innych. Naszym założeniem jest, aby „Grupa Łużycka” liczyła w ok. 60 podmiotów i więcej, wszak na obszarze LGD działa ponad 98 stowarzyszeń i organizacji społecznych, nie mówiąc o setkach małych firm zlokalizowanych w małych miejscowościach i w centrach LGD. Raz jeszcze zapraszam do włączenia się w proces realizacji Strategii, jednocześnie pragnę zapewnić, iż czekamy na Państwa uwagi i pomysły. W imieniu wszystkich członków „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łużycka” mogę zaręczyć, że na te naprawdę ciekawe zostaną włączone do Lokalnej Strategii Rozwoju, która jest przecież stale otwartym dokumentem.

Helena Miklaszewska Prezes Stowarzyszenia „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łużycka”

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

1. Charakterystyka „LGD – Grupy Łużyckiej”

1.1 Nazwa i status prawny LGD

a) Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania - Grupa Łużycka” b) data rejestracji 03.10.2008 c) nr KRS 0000314959

1.2 Opis procesu budowania partnerstwa

Grupa inicjatywna, w skład której weszli burmistrzowie i wójtowie siedmiu zainteresowanych gmin, ustaliła obowi ązuj ące reguły i warto ści, opracowała podstawowe wytyczne projektu oraz dokonała wst ępnej analizy środowiska problemu, obejmuj ąc wszystkie instytucje i zjawiska zwi ązane z obszarem działania LGD, które dokonane zostały poprzez okre ślenie: V instytucji, organizacji oraz zjawisk sprzyjaj ących zaplanowanym działaniom, V instytucji, organizacji oraz zjawisk hamuj ących zaplanowane działania. Wa żnym elementem procesu budowania partnerstwa była analiza potencjalnych partnerów, jako podstawy do okre ślenia osób, przedsi ębiorców, instytucji oraz organizacji pozarz ądowych, które warto zach ęci ć do współpracy. Dokonuj ąc analizy partnerów uwzgl ędniono nast ępuj ące kwestie: V status prawny potencjalnego sojusznika, V dlaczego jest istotny dla rozwi ązania problemu, V co mo że wnie ść do partnerstwa, V co mo że zyska ć na współpracy w ramach LGD. W krótkim czasie zawi ązały si ę pierwsze komórki i grupy b ędące zal ąż kiem nowego partnerstwa . Mi ędzy innymi, te działania doprowadziły do wyłonienia wst ępnego składu zespołu, który uczestniczył w spotkaniach organizacyjno-informacyjnych. Motywem przewodnim tych spotka ń, obok działa ń informacyjno-promocyjnych, było wzajemne poznanie. Kolejne spotkania były aran żowane w siedzibach innych instytucji i organizacji. W ramach partnerstw lokalnych, funkcjonuj ących w Brodach i Jasieniu, odbyły si ę szerokie dyskusje dotycz ące rozwoju gmin. Spotkania były okazj ą do znalezienia odpowiedzi na pytania: Co ł ączy zainteresowane grupy? Jakie maj ą plany i co chc ą wspólnie zrobi ć? Jakie jest podej ście do problemu, w sprawie którego uczestnicz ą w spotkaniu? Jakie warto ści z danym problemem s ą wszystkim bliskie? Jakie korzy ści widz ą dla siebie i swoich organizacji? Istotnym elementem w tych działaniach była komunikacja z mieszka ńcami ka żdej gminy. W mediach lokalnych oraz na gminnych witrynach internetowych pojawiły si ę informacje o podj ęciu wspólnej dla Brodów, Jasienia, Lipinek Łu życkich, Lubska, Ł ęknicy, Trzebiela oraz Tuplic inicjatywie przyst ąpienia do realizowania wspólnego projektu, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich osi Leader. Przedstawiciele poszczególnych gmin przeprowadzili szereg dyskusji i rozmów z przedstawicielami sektora gospodarczego oraz instytucji

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

pozarz ądowych. Uchwał ą z dnia 12 grudnia 2008r. do struktur Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” została przyj ęta gmina Gubin. Postanowieniem Krajowego Rejestru Sądowego, wydział VIII Gospodarczy w Zielonej Górze gmina Gubin została z dniem 8 stycznia 2010r. pełnoprawnym członkiem Stowarzyszenia. Powstała równie ż strona internetowa, na której zamieszczone s ą wszelkie informacje dotycz ące zada ń LGD: www.grupaluzycka.pl .

16 lipca 2008 roku odbyło si ę spotkanie zało życielskie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania, która przyj ęła skrótow ą nazw ę Grupa Łu życka

Jednym z głównych atrybutów nowo powstałego partnerstwa jest budowanie atmosfery wzajemnej szczero ści i otwarto ści. Dlatego te ż, od pocz ątku procesu zało życielskiego, wszelkie sprawy rozpatrywane s ą kolegialnie, a kluczem do sukcesu w tworzeniu dobrego partnerstwa jest przestrzeganie trzech fundamentalnych zasad: dobrowolno ści, równo ści partnerów, zaanga żowania partnerów. Niepodwa żaln ą zasad ą ka żdego dobrego partnerstwa, jest umo żliwienie uczestnictwa i zaanga żowania ka żdego partnera. Z tego powodu ju ż w fazie wst ępnej wszyscy zostali wł ączeni do działania. Te uwarunkowania s ą podstaw ą do rozmów, dyskusji, paneli towarzyskich i oficjalnych, forach internetowych, listach, pismach, blogach i informacjach internetowych, a w konsekwencji, kolejnych zaprosze ń do udziału w koalicji pn. Grupa Łu życka .

1.3 Charakterystyka członków LGD oraz sposób rozszerzania lub zmiany składu LGD 1.3.1 Struktura Grupy Łu życkiej Wykres 1. Struktura Grupy Łu życkiej

Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”

Rada Komisja Stowarzyszenia Rewizyjna Zarz ąd LGD

Biuro LGD

Źródło: Opracowanie własne

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

1.3.2 Członkowie w podziale na gminy Tabela 1. Członkowie w podziale na gminy sektor/gmina Brody publiczny - Wójt Gminy – Ryszard Kowalczuk gospodarczy - Bogusław Adam Albinowski – przedsi ębiorca - Paweł Klimowicz – przedsi ębiorca społeczny - Helena Miklaszewska – Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Brody - Maria Malec – Stowarzyszenie „Inicjatywa w Kole” - Wojciech Nawrot – działacz lokalny - Agnieszka St ępie ń – działacz lokalny sektor/gmina Jasie ń publiczny - Burmistrz Miasta i Gminy – Helena Sagasz gospodarczy - Tadeusz Owsianka – przedsi ębiorca społeczny - Jadwiga Jankowicz – Koło Gospody ń Wiejskich we wsi Jabłoniec - Jan Krzywokulski – PTTK Koło „Włócz ęga” Jasie ń - Sławomir Muzyka – dyrektor Szkoły Podstawowej w Wicinie - Anna Kasprzak – pracownik Urz ędu Gminy - Miejsko-Gminny O środek Kultury w Jasieniu sek tor/gmina Lipinki Łu życkie publiczny - Wójt Gminy – Michał Mor żak gospodarczy - Eugeniusz Ślawski – przedsi ębiorca - Jacek Jurkowski-Ma ślak – rolnik - Marta Kozłowska – przedsi ębiorca - Jędrzej Kierno życki – przedsi ębiorca społeczny - Robert Kufel -Ludow y Zespół Sportowy – „Łu życzanka” - Małgorzata Brzy śkiewicz – pracownik Urz ędu Gminy - Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Pietrzyków - Gminna Biblioteka Publiczna w Lipinkach Łu życkich - Stowarzyszenie „Podajmy sobie r ęce” sektor/gmina Lubsko publiczny - Burmistrz Miasta i Gminy – Bogdan Bakalarz gospodarczy - Sławomir Jasi ński – przedsi ębiorca - Dariusz Gembara – rolnik - Jolanta Apanowicz – przedsi ębiorca - Paweł Maludy – przedsi ębiorca społeczny - El żbieta Bartkowska -Sykała – Stowarzyszenie Mieszka ńców i Przyjaciół Osieka - Krzysztof Czerniawski – Stowarzyszenie „Forum Samorz ądowe Miasta i Gminy Lubsko” - Henryk Dybka – pracownik Urz ędu Gminy - Wspólnota Mieszkaniowa Popławskiego 13-15 - Ludowy Zespół Sportowy HAMAR - Stowarzyszenie Sympatyków Wsi Tuchola Żarska sektor/gmina Łęknica publiczny - Burmistrz Miasta – Piotr Kuliniak społeczny - Janusz Beger – Stowarzyszenie „Geopark -Łuk Mu żakowa” - Andrzej Marszałek – Parafialny Oddział Akcji Katolickiej - Wiesław Zieli ński – Ochotnicza Stra ż Po żarn a

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Ł ęknicy - Marcin Perczy ński – pracownik Urz ędu Miasta sektor/gmina Trzebiel publiczny - Wójt Gminy – Marek Iwlew gospodarczy - Janowski Jan – przedsi ębiorca społeczny - Eugenia Zarzy ńska – Koło Gospody ń Wiejski ch przy Świetlicy w Bronowicach - Grzegorz Sielecki – Prezes Klubu Sportowego „Nysa” Trzebiel - Justyna Mazur-Franczak – pracownik Urz ędu Gminy sektor/gmina Tuplice publiczny -Wójt Gminy – Tadeusz Rybak gospodarczy - Paweł Mazurek – przedsi ębiorca - Marek Portianko – przedsi ębiorca społeczny - Krzysztof Szpringiel – pracownik Urz ędu Gminy - Bo żena Jabło ńska – Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju i Promocji Wsi Drzeniów sektor/gmina Gubin publiczny - Joanna Nesterowicz – pracownik Urz ędu Gminy społeczny - Ryszard Ko ściesza – Klub Sportowy „Alfa Jar omirowice” - Aleksander Urbaniak – działacz lokalny - Zbigniew Barski – działacz lokalny gospodarczy - Jan Dwornicki – przedsi ębiorca - „Jawi” S.C. Krzysztof Jaworski Adam Wikar - Zenon Koziorz ębski – rolnik Źródło: Opracowanie własne

1.3.3 Sposób rozszerzania i zmiany składu LGD Zgodnie ze statutem członkami Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” mog ą by ć osoby prawne w tym jednostki samorz ądu terytorialnego lub osoby fizyczne. Nabycie członkostwa nast ępuje po zło żeniu deklaracji o przyst ąpieniu do Stowarzyszenia i na podstawie uchwały Zarz ądu Stowarzyszenia. Utrata członkowstwa nast ępuje uchwał ą Zarz ądu Stowarzyszenia z przyczyn wymienionych w Statucie. Ze wzgl ędu na otwart ą formuł ę LGD nabór nowych członków ograniczony jest tylko wymogami statutowymi i odbywa ć si ę b ędzie w sposób ci ągły.

1.4 Struktura Rady Stowarzyszenia

W skład Rady Stowarzyszenia wchodz ą: V przedstawiciele wszystkich gmin, b ędących członkami LGD, V co najmniej trzej przedstawiciele sektora publicznego, b ędący członkami LGD, V co najmniej trzej przedstawiciele sektora społecznego, będący członkami LGD V co najmniej trzej przedstawiciele sektora gospodarczego, b ędący członkami LGD.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

1.4.1 Skład Rady Stowarzyszenia

Tabela 2. Skład Rady Stowarzyszenia według sektorów Sektor Reprezentacja 1. Wójt Gminy Brody – Ryszard Kowalczuk Sektor publiczny 2. Burmistrz Miasta i Gminy Jasienia – Helena Sagasz 3. Wójt Gminy Lipinki Łu życkie – Michał Mor żak 4. Burmistrz Miasta i Gminy Lubsko – Bogdan Bakalarz 5. Burmistrz Miasta Ł ęknica – Piotr Kuliniak 6. Wójt Gminy Trzebiel – Marek Iwlew 7. Wójt Gminy Tuplice – Tadeusz Rybak 8. Paweł Klimowicz – Brody Sektor gospodarczy 9. Sławomir Jasi ński – Lubsko 10. Jacek Jurkowski – Ma ślak – Lipinki Łu życkie 11. Paweł Mazurek – Tuplice 12. Jankowicz Jadwiga – Koło Gospody ń Wiejskich – Jabłoniec 13. El żbieta Bartkowska-Sykała – Stowarzyszenie Mieszka ńców i Przyjaciół Osieka – Osiek Sektor społeczny 14. Eugenia Zarzy ńska – Koło Gospody ń Wiejskich przy Świetlicy w Bronowicach 15. Ryszard Ko ściesza – Klub Sportowy „Alfa Jarmirowice” – Gubin 16. Zbigniew Barski – Stargard Gubi ński Źródło: Opracowanie własne

1.4.2 Sposób powołania i zmiany składu oraz rola i zadania Rady Stowarzyszenia 1. Rada jest wybierana przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”, spo śród członków zwyczajnych tego zebrania. 2. Liczb ę członków oraz struktur ę Rady Stowarzyszenia reguluje § 23 Statutu.

3. Do wył ącznej kompetencji Rady nale ży wybór operacji zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporz ądzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze śnia 2005 r. w sprawie wsparcia Rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. UE l277 z 21.10.2005 r. str.1), które maj ą by ć realizowane w ramach opracowanej przez Stowarzyszenie LSR.

4. Szczegółowe uprawnienia, organizacj ę pracy oraz tryb obradowania okre śla Regulamin Rady.

1.4.3 Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady Stowarzyszenia

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Skład Rady „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” jest zrównowa żony pod wzgl ędem płci. Członkowie Grupy Łu życkiej reprezentuj ą sektory: publiczny, gospodarczy i społeczny s ą rekomendowani przez organizacje pozarz ądowe, co jest jednoznaczne ze spełnieniem wymogu 50% udziału w Radzie Stowarzyszenia osób wskazanych przez partnerów społecznych i gospodarczych. 1.5 Zasady i procedury funkcjonowania „LGD – Grupy Łu życkiej” Stowarzyszenie działa na podstawie przepisów: a) ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tj. Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 z pó źn. zm.), b) ustawy z 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427), c) rozporz ądzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze śnia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1) d) Statutu Stowarzyszenia „Lokalna Grupa działania- Grupa Łu życka”

1.5.1 Władze LGD

Władze Stowarzyszenia tzn. Walne Zebranie Członków, Rada, Zarz ąd, Komisja Rewizyjna funkcjonuj ą na podstawie Statutu Stowarzyszenia „Lokalnej Grupa Działania – Grupa Łu życka” oraz Regulaminów poszczególnych organów.

1.5.2 Zasady funkcjonowania LGD i Rady Stowarzyszenia zapewniaj ące przejrzysto ść i jawno ść podejmowanych decyzji Decyzje Rady i działania LGD, podejmowane b ędą z mo żliwie najwy ższym poszanowaniem zasady otwarto ści i jak najbli żej mieszka ńców. Z tego powodu przejrzysto ść i jawno ść na poziomie „LGD – Grupa Łu życka” opiera si ę na jasnych i klarownych zasadach dost ępu do informacji zwi ązanych z wydatkami publicznymi, obejmuje udost ępnianie sprawozda ń dotycz ących finansów oraz udost ępniania innych informacji dotycz ących funkcjonowania LGD i podejmowanych decyzji. Dla potencjalnych beneficjentów wa żne b ędą zasady etyczne, maj ące nie tylko społeczny charakter, ale przede wszystkim praktyczny wymiar: V Jawno ść w ocenie i wyborze projektów. V Równo ść . Wszystkie projekty s ą traktowane jednakowo i niezale żnie od to żsamo ści autorów projektu. V Bezstronno ść . Wszystkie projekty s ą traktowane bezstronnie i na podstawie przedstawionej dokumentacji. V Skuteczno ść i szybko ść . Procedury oceny s ą szybkie i zapewniaj ą wybór projektów najlepszych pod wzgl ędem: wykorzystania środków i spełnienia wymaga ń formalnych. V Podstawowe kryteria oceny: jako ść i zasady etyczne. V Członkowie Rady oceniaj ący wnioski nie mog ą by ć zwi ązani z wnioskodawcami stosunkiem osobistym lub słu żbowym, tego rodzaju, że mogłoby to wywoła ć wątpliwo ści co do bezstronno ści przeprowadzonych czynno ści. 9

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

V Członkowie Rady, przed przyst ąpieniem do oceny wniosku, s ą zobowi ązani podpisa ć oświadczenie bezstronno ści w odniesieniu do ocenianego przez siebie wniosku. V Członek Rady nie mo że uczestniczy ć w posiedzeniach oceny wniosków, w śród których mo że znale źć si ę wniosek członka komisji. Jawno ść post ępowania zostanie zapewniona w szczególno ści przez: V obowi ązkow ą publikacj ę ogłosze ń wszczynaj ących i ko ńcz ących post ępowanie, V klarowno ść kryteriów i zasad oceny ofert, V powszechna dost ępno ść protokołu post ępowania wraz z zał ącznikami, V obowi ązek informowania wykonawców o czynno ściach podj ętych w post ępowaniu wraz z podaniem uzasadnienia prawnego i faktycznego podjętych decyzji, V ogólna dost ępno ść umów w sprawie zamówienia publicznego. Tak postrzegana jawno ść i przejrzysto ść działalno ści Stowarzyszenia, pozwala na rozwi ązania, dzi ęki którym ustalone zostały cele LGD oraz sposoby osi ągania tych celów, które le żą w interesie Grupy Łu życkiej i jej mieszka ńców oraz umo żliwia skuteczny monitoring, mobilizuj ący poszczególne ogniwa partnerów i beneficjentów do efektywniejszego wykorzystywania materialnych i niematerialnych zasobów LGD.

1.5.3 Procedura rekrutacji pracowników oraz opis stanowisk Szczegółowy opis procedury oraz opis stanowisk stanowi Regulamin pracy biura Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”.

1.5.4 Zasady funkcjonowania biura, warunki techniczne i lokalowe

Biuro Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” znajduje si ę na pierwszym pi ętrze budynku u żytkowego w Lubsku przy ul. Kopernika 19. Łączna powierzchnia biura wynosi 40,80 m 2, a składa si ę na ni ą: pomieszczenie Dyrektora biura Stowarzyszenia, pomieszczenia pracowników obsługi biura. Zapewniony jest dost ęp do pomieszcze ń socjalnych. Do dyspozycji biura udost ępniana jest sala konferencyjna o powierzchni 40 m 2 . Budynek biura został oznakowany tablic ą spełniaj ącą wymogi informacyjno – promocyjne. Biuro wyposa żone jest w sprz ęt biurowy i komputerowy, projektor, aparat cyfrowy i inne niezb ędne urz ądzenia do funkcjonowania biura. Dysponuje telefonem, faksem oraz posiada dost ęp do internetu. Szczegółowe zasady funkcjonowania biura Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” okre śla Regulamin pracy biura Stowarzyszenia.

1.6 Do świadczenie LGD i jej członków

Do świadczenie Gmin w tym zakresie jest bezprzedmiotowe, realizuj ą one wi ększo ść strategicznych projektów. Do świadczenie partnerów reprezentuj ących pozostałe sektory, równie ż jest imponuj ące i b ędzie wykorzystane do działa ń wynikaj ących z niniejszej strategii. Najwi ęcej projektów realizowanych było z obszaru poprzednich funduszy strukturalnych – PHARE CBC, INTEREG III A, Fundacja Wspomagania Wsi, Euroregion SNB, Polsko-Ameryka ńska Fundacja Wolno ści, Europa dla Obywateli, Sapard, ZPORR, oraz innych: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, Fundacja im. Roberta Schumana, Fundacja „Razem”.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2. Definicja obszaru objętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewnętrznej spójności 2.1. Struktura przestrzenna Grupy Łu życkiej

Mapa 1. Województwo Lubuskie Mapa 2. Gminy zrzeszone w Grupie Łu życkiej obszar działania Grupy Łu życkiej

Źródło: Opracowanie własne na podstawie mapy województwa lubuskiego

Grupa Łu życka to obszar poło żony w południowej cz ęś ci województwa lubuskiego obejmuj ący działaniem osiem gmin powiatu żarskiego oraz jedn ą gmin ę powiatu kro śnie ńskiego: Brody, Gubin, Jasie ń, Lipinki Łu życkie, Lubsko, Ł ęknica, Trzebiel, Tuplice. Jest to zwarty przestrzenie układ terytorialny, utworzony przez grup ę gmin partnerskich o podobnym potencjale przestrzennym, społecznym i gospodarczym, w zało żeniu realizuj ących wspólne cele, które mog ą przyczyni ć si ę do poprawy warunków bytowych mieszka ńców, zmian otoczenia oraz trwałym utwierdzaniu to żsamo ści regionalnej.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Grupa Łu życka zajmuje teren o powierzchni całkowitej wynosz ącej 1267 km², który zamieszkuje 53070 mieszka ńców. Średnia g ęsto ść zaludnienia tego obszaru wynosi 41 osób/ km².

Tabela 3. Dane dotycz ące obszaru „LGD – Grupa Łu życka” Obszar Powierzchnia w Liczba Gęsto ść km² mieszka ńców zaludnienia mieszka ńców w km² Brody Gmina 241 3550 14 Gubin Gmina 379 7392 19 Jasie ń Gmina 127 7375 58 Lipinki Łu życkie Gmina 89 3244 36 Lubsko Gmina 183 19776 108 Łęknica 16 2574 160 Trzebiel Gmina 166 5864 35 Tuplice Gmina 66 3295 49 Grupa Łu życka 126 7 53070 41 Żary Powiat 1393 98884 71 Krosno Odrza ńskie Powiat 1391 56325 41 Lubuskie Województwo 13988 1008520 72 Polska (dane na 01.01.2007) 312679 38125479 122 Źródło: Krajowy Urz ąd Statystyki i Przetwarzania Danych, Wojewódzki Urząd Statystyczny w Zielonej Górze (stan na 31.12.2006)

Gmina Brody z powierzchni ą ok. 241 km² jest drug ą co do wielko ści gmin ą LGD, przy średniej g ęsto ści zaludnienia wynosz ącej tylko 14,7 mieszka ńców na km². Gmina Gubin z powierzchni ą 379 km² powierzchni jest najwi ększ ą gmin ą nie tylko LGD, ale tak że w woj. lubuskim, przy średniej g ęsto ści zaludnienia wynosz ącej tylko 19,07 mieszka ńców na km². Najmniejszy obszar zajmuje Ł ęknica 16 km². G ęsto ść zaludnienia jest tu najwi ększa i wynosi 160 mieszka ńców na km². W porównaniu z liczb ą mieszka ńców województwa lubuskiego, g ęsto ść zaludnienia w obr ębie Grupy Łu życkiej jest niewielka. Wi ększe skupiska ludno ści znajduje si ę w mie ście Lubsko, które jest centralnym o środkiem LGD, oraz w Jasieniu i Ł ęknicy. Zasi ęg działania Grupy Łu życkiej charakteryzuje si ę nisk ą g ęsto ści ą zaludnieniem, na obszarze typowo wiejskim. Granic ą zachodni ą dla obszaru Grupy Łu życkiej jest rzeka Nysa Łu życka , b ędąca równie ż cz ęś ci ą polsko-niemieckiej granicy pa ństwowej. Północna cz ęść obszaru działania zwie ńczona Wzniesieniami Gubi ńskim , s ąsiaduje z gmin ą Bobrowice. Po wschodniej stronie Grupa Łu życka graniczy z gmin ą Nowogród Bobrza ński, nale żą cą do powiatu zielonogórskiego, gmin ą Żary oraz gmin ą Przewóz, le żą cą w obr ębie powiatu żarskiego. Południow ą granic ę stanowi dolina Nysy Łużyckiej i wysoczyznowy obszar Łuku Mu żakowskiego . Grupa Łu życka ma wyra źnie transgraniczny charakter, zachodnia cz ęść obszaru s ąsiaduje z niemieckimi powiatami: Spree-Neise z siedzib ą w Forst w Brandenburgii i Weißwasser w

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Saksonii. Poło żenie na pograniczu Europy sprawia, że Grupa Łu życka znajduje si ę na szlaku tranzytowym pomi ędzy Europ ą Zachodni ą i Wschodni ą, pełni te ż rol ę pomostu pomi ędzy „star ą„ i „now ą” Europ ą. Najwa żniejsze miejscowo ści wchodz ące w skład Grupy Łu życkiej le żą w niedalekiej odległo ści do granicy polsko-niemieckiej. Najbli ższe przej ścia graniczne znajduj ą si ę w Olszynie, Zasiekach, Siedlcu, Gubinie i Ł ęknicy. Niekoronowan ą stolic ą LGD jest miasto Lubsko, które swoj ą 800-letni ą histori ą i ofertami gospodarczymi przyci ąga zarówno turystów jak i inwestorów.

Tabela 4. Sołectwa poszczególnych gmin Grupy Łu życkiej Kod Sołectwa gminy Brody 0811032 Biecz, Brody, Daty ń, Grodziszcze, Jałowice -Lasek, Janiszowice, Jasienica, Jeziory Dolne, Jeziory Wysokie- Marianka, Koło, Kumiałtowice, Nabłoto- Proszów, Suchodół, Wierzchno, Zasieki-Bro żek. Gubin 0802052 Bie życe, Brzozów, Budoradz, Ch ęciny, Chlebowo, Chociejów, Czarnowice, Dobrzy ń, Drze ńsk Mały, Drze ńsk Wielki, Dzikowo, G ębice, Grabice/ Luboszyce /, Grochów, Gubinek, Jaromirowice, Jazów, Kaniów, Komorów, Koperno, Kosarzyn, Kozów, Łazy, Łomy, Markosice, Mielno, Nowa Wioska, Ple śno, Polanowice, Pole, Pó źna, Przyborowice/ Dobre/ ,Sadzarzewice ,S ękowice, Stargard Gubi ński/ Kujawa,/ Starosiedle/ Sie ńsk /, Strzegów, Wałowice, W ęgliny, Wielotów, Witaszkowo, Zawada, Żenichów, Żytowa ń. Jasie ń 0811045 Bieszków Bronice ,Budziechów, Golin, Guzów, Jasionna, Jabłoniec Jurzyn, Lipsk Żarski, Jaryszów, Mirkowice, Roztoki, Świbna, Roztoki, Wicina, Zabłocie, Zieleniec Lipinki 0811052 Brzostowa -Sieciejów, Cisowa, Górka, Grotów, Pietrzyków, Piotrowice, Łu życkie Suchleb, Zaj ączek-Tyliczki, Boruszyn. Lubsko 0811065 Białków, Chełm Żarski, Chocicz, Chocimek, D ąbrowa, Dłu żek, Górzyn, Grabków, Kałek, Lutol, Mierków, Mokra, Osiek, Raszyn, Stara Woda, Tuchola Żarska, Tymienice, Zi ębikowo. Łęknica 0811011 Nie dotyczy Trzebiel 0811082 Buczyny, Chudzowice, Chwaliszowice, Czaple, D ębinka, Jasionów, Jędrzychowice, J ędrzychowiczki, Kałki, Kamienica nad Nys ą Łu życk ą, Karsówka-Wierzbi ęcin-Siemiradz, Królów, Łuków, Marcinów, Mieszków, Niwica-Gniewoszyce, Nowe Czaple-Bronowice-Pustków, Olszyna, Przewo źniki, Rytwiny, Siedlec-Bukowina, Stare Czaple, Strzeszowice, Trzebiel, Włostowice, Żarki Małe, Żarki Wielkie Tuplice 0811092 Chełmica, Chlebice, Cielmów, Czerna, Drzeniów, G rabów, Gr ęzawa, Jagłowice, Łazy, Matuszowice, Nowa Rola, Świbinki, Źródło: Dane z Urz ędów Gmin

2.2 Potencjał demograficzno-społeczny Zmiany ustrojowe spowodowały upadek wi ększych zakładów przemysłowych, a konsekwencj ą tego jest zmniejszaj ące si ę cho ć ci ągle wysokie bezrobocie i spadek popytu ludno ści. Czynnych podmiotów gospodarczych tworz ących miejsca pracy jest 1618. Najwi ęcej 13

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

podmiotów gospodarczych funkcjonuje w działalno ści handlowej i usługach niematerialnych, najmniej w produkcji. Z danych PUP Żary, które mo żna przyj ąć za adekwatne okre ślaj ąc poziom bezrobocia na terenie LGD, wynika zdecydowany spadek poszukuj ących pracy bior ąc porównywalne miesi ące VI z 2006 roku i VI z 2008 roku. Na koniec 2007 roku w Gminach nale żą cych do Grupy Łu życkiej było zarejestrowanych bezrobotnych 5607 osób, co do 2006 roku stanowiło spadek o 2642 osoby bezrobotne

Tabela 5. Zarejestrowani w Urz ędach Gminy przedsi ębiorcy działaj ący w poszczególnych sektorach według stanu na dzie ń 31.12.2007 Lp. sektor Ilo ść przedsi ębiorców 1. Budownictwo 143 2. Handel 1115 3. Produkcja 163 4. Gastronomia i Hotelarstwo 100 5. Transport 162 6. Usługi materialne 311 7. Usługi niematerialne 314 8. Razem 2308 Źródło: Opracowanie własne stan 31.12.2007

Struktura obszarowa gospodarstw rolnych (liczba gospodarstw) na obszarze LGD w/g danych z 2006 roku przedstawia si ę nast ępuj ąco: na 7059 gospodarstw rolnych, 5562 to gospodarstwa o powierzchni do 5 ha. Niewiele, bo 126 gospodarstw posiada powierzchni ę powy żej 50 ha. Na terenie gminy działa 115 organizacji, dzi ęki którym poziom aktywno ści społecznej mo żna uzna ć za wystarczaj ący. Aktywno ść społeczna wyra ża si ę równie ż poprzez udział w wyborach samorz ądowych. Frekwencja w wyborach z dnia 12.11.2006 r. na obszarze Grupy Łu życkiej wniosła ok. 54%.

2.3 Uwarunkowania geograficzne Obszar Lokalnej Grupy Działania poło żony jest w południowej cz ęś ci województwa lubuskiego i obejmuje swym działaniem osiem gmin, granicz ących z gminami powiatu słubickiego, zielonogórskiego, żarskiego oraz dwoma niemieckimi powiatami. Ze wzgl ędu na wysok ą lesisto ść , sie ć osadnicza jest rzadka. Na obszarze tym znajduj ą si ę trzy miasta: Lubsko (15,1 tys.), Jasie ń (4,7 tys.) i Ł ęknica (2,8 tys.). Wsie natomiast cechuj ą si ę najcz ęś ciej zwart ą zabudow ą i wyst ępowaniem na obszarach wylesionych wysoczyzn morenowych, gdzie spotykamy lepsze gleby. Wyst ępuje tu g ęsta sie ć rzek, rzeczek, cieków wodnych, strumyków i potoków, zasilaj ących trzy najwi ększe rzeki: Nys ę Łu życk ą i Lubsz ę oraz liczne akweny wodne, usytuowane w środkowej i południowej cz ęś ci omawianego obszaru.

2.4 Uwarunkowania przyrodnicze Pod wzgl ędem krajobrazowym ukształtowała go epoka lodowcowa i obecnie posiada najg ęstsze zasoby le śne w Polsce. Pod wzgl ędem ukształtowania powierzchni, teren Grupy Łu życkiej jest mało zró żnicowany. Północn ą cz ęść stanowi teren stosunkowo płaski. Niewielkie wzniesienia rozpoczynaj ą si ę na granicy gminy Gubin z gm. Brody. Środkowa cz ęść obszaru

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

LGD le ży na wysoko ści od 55 m. n.p.m. w okolicach Jagłowic, Wierzchna, Datynia i Brodów, wznosz ąc si ę łagodnie do ok.140 m. n.p.m. w południowej cz ęś ci LGD, w okolicach Lipinek Łu życkich i Ł ęknicy. Najwy żej poło żony punkt znajduje si ę na Wzgórzach Żarskich, na wschód od wsi Nowe Czaple (181 m n.p.m.), a najni ższy w dolinie Nysy Łu życkiej, na północ od wsi Olszyna i wymienionej okolicy Jagłowic ( poni żej 60 m n.p.m.). W budowie geologicznej obszaru LGD, najcz ęś ciej wyst ępuj ącą form ą s ą utwory trzeciorz ędowe i czwartorz ędowe le żą ce bezpo średnio na osadach triasowych. S ą one wykształcone w postaci piasków, żwirów, iłów, mułów i w ęgla brunatnego. Tylko w okolicach Łęknicy podło ża trzeciorz ędu stanowi ą utwory kredy wypełniaj ące Nieck ę Północnosudeck ą. Ukształtowanie obszaru Grupy Łu życkiej to przewaga terenów nizinnych, równole żnikowy układ form rze źby, nisko poło żone działy wodne .

Klimat Obszar Grupy Łu życkiej poło żony jest w centrum Europy, charakteryzuje si ę klimatem umiarkowanym, ciepłym przej ściowym, mi ędzy morskim, a kontynentalnym. Usytuowanie obszaru i wpływ Sudetów spowodowały, że na tutejszym terenie wyst ępuje cieplejszy i specyficzny mikroklimat. Cechuj ą go obfite opady i znaczna ilo ść dni burzowych, których najwi ęcej wyst ępuje w lipcu. Zimy s ą łagodniejsze, a śnieg utrzymuje si ę tylko przez 40 – 60 dni. Znaczne zawilgocenie powietrza w okresie pó źnej jesieni i zimy powoduje utrzymanie si ę mgieł oraz zachmurze ń. Na obszarze LGD przewa żaj ą wiatry zachodnie, południowo - zachodnie i północno-zachodnie. Przynosz ą one powietrze morskie o du żej wilgotno ści, co wpływa na zachmurzenie i opady. Roczna suma opadów wynosi 580-650 mm. Średnia temperatura roczna wynosi +8°C.

Gleby (klasy bonitacyjne) Na piaszczystych równinach wypełniaj ących obni żenia (np. dno Kotliny Zasieckiej) utworzyły si ę głównie gleby bielicowe i rdzawe. Podmokłe niecki i dna dolin wypełniaj ą gleby bagienne, torfowo-murszowe gleby wykazuj ące oglejenie. Szczególnie du żą ich koncentracj ę spotykamy w dolinie rzeki Lubszy , gdzie równie ż lokalnie wyst ępuj ą żyźniejsze mady rzeczne. Tereny podmokłe wymagaj ą melioracji i wykorzystywane są głównie jako u żytki zielone lub podmokłe nieu żytki. Gleby typu czarne ziemie, wykształcone z piasków gliniastych, wyst ępuj ą w okolicach Brodów i Lubska. Powierzchnia gruntów rolnych LGD wynosi 58055 ha. Lepsze gleby brunatne i płowe (II klasa) wyst ępuj ą na wysoczyznach, gdzie skał ą macierzyst ą s ą gliny oraz skały pylaste zostawione przez l ądolód. Gleb tych jest niewiele, a znajduj ą si ę głównie na północ od Brodów w okolicach Datynia, na południe od Jasienia (Golin, Jaryszów, Jabłonna, Jabłoniec), w okolicach Lipinek Łu życkich oraz na otaczaj ących Lubsko wysoczyznach. Obszary te ze wzgl ędu na mo żliwo ści wykorzystania rolniczego s ą wylesione i tam te ż rozwin ęła si ę wiejska sie ć osadnicza. Na omawianym obszarze przewa żaj ą gleby na ogół słabej i średniej bon itacji (IV – VI klasy) ze wzgl ędu na charakterystyczny du ży udział gleb mało urodzajnych, wytworzonych z piasków lu źnych, na sandrach, terasach pradolin i sto żkach napływowych.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2.5 Bogactwa naturalne Lesisto ść Obszar Grupy Łu życkiej wypełniaj ą du że kompleksy le śne. Zajmuj ą one obszar 541 km², co stanowi 55,45% ogólnej powierzchni obszaru LGD. Ubogie, piaszczyste gleby sprawiaj ą, że wśród siedliskowych typów lasu dominuj ą bory suche. W lasach dominuj ącym gatunkiem jest sosna, której cech ą jest w ąskosłoisto ść i długowieczno ść oraz drzewa li ściaste brzoza i d ąb. Pozostałe gatunki to jodła, świerk, olcha szara wyst ępuj ą w formie domieszek. Sosna stanowi 3/4 składu gatunkowego lasów. Przewa żaj ą drzewostany zaliczane do I i II klasy wiekowej. Grupa Łu życka nale ży do najbardziej lesistych obszarów województwa lubuskiego. Przewa żaj ą tu drzewostany młode, sosnowo-li ściaste.

Fauna i flora Szata ro ślinna obszaru LGD jest bogata i zró żnicowana. Dominuj ą tereny le śne, które s ą miejscem gniazdowania wielu gatunków ptaków: jastrząb, myszołów, cietrzew, dzi ęcioł średni i zielono siwy, gady: zaskroniec, żmija zygzakowata, płazy: padalec, ropucha szara, żaba zielona, kumak nizinny. W okolicach Królowa (gm. Trzebiel) znajduje si ę jedyne w Polsce stanowisko selera w ęzłobaldachowego. Bogactwem s ą równie ż siedliska ssaków: bóbr, kuna le śna, wilk, jenot, sarna, łasica, borsuk, lis, zaj ąc szarak, dzik, wydra i wiele innych. Na terenie LGD znajduje si ę 156,98 ha obszaru bagiennego. Mo żna tu spotka ć wiele chronionych ro ślin naczyniowych: mi ęso żerne rosiczki, wrzo śca bagiennego, bagno zwyczajne, chronione paprocie, a nawet przygiełk ę brunatn ą, wpisan ą do Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Ro ślin. Wody kompleksu LGD zdominowane s ą przez poszczególne gatunki ryb i minogów, które wyst ępuj ą zarówno w rzekach, jeziorach, stawach, jak i mniejszych akwenach: w ęgorz, karp, kle ń kiełb, leszcz, szczupak, ukleja, oko ń, sandacz, pstr ąg, słonecznica, jazgacz, piskorz, ciernik, pło ć, lin, śliz, minóg strumieniowy.

Zasoby wodne Obszar Grupy Łu życkiej poło żony jest w zlewisku wód Bałtyku w dorzeczu Odry. Z cz ęś ci zachodniej zbiera wody Nysa Łu życka , z cz ęś ci wschodniej - rzeka Lubsza z dopływami. Ze wzgl ędu na poło żenie źródliskowego obszaru w górach i du ży spadek Nysa Łu życka jest zaliczana do rzek o re żimie górskim. W przypadku wi ększych opadów lub gwałtownych roztopów rzeka stwarza zagro żenie powodziowe. Podobnie szybko na opady reaguje Lubsza , która w górnym biegu spływa ze stoków Wzniesie ń Żarskich . Rzeka - spływaj ąc z wysoczyzny morenowej - zbiera wody swoich dopływów, a stosunkowo mała lesisto ść w górnym dorzeczu zmniejsza retencj ę i przy du żych spadkach tych rzek sprzyja szybkim wezbraniom. Na terenie obszaru bior ą pocz ątek rzeki: Trzebna, Str ąg, Struga Guzowska , a tak że wiele drobnych potoków, będących dopływami tych rzek oraz dopływami Nysy Łu życkiej i Lubszy. Wody stoj ące reprezentowane s ą przez polodowcowe jeziora: Brodzkie, Suchodolskie, Gł ębokie, Płytkie, Proszowskie, Niwa, Żurawno, Słowikowe i przez najwi ększy w Polsce zespół 110 zbiorników wodnych tzw. antropogeniczne pojezierze Łuku Mu żakowa, o ł ącznej powierzchni 150 ha, stanowi ące odr ębn ą grup ę wód powstałych w wyrobiskach pokopalnianych. Szczególne ich

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

zag ęszczenie wyst ępuje w okolicach Ł ęknicy, Trzebiela i Tuplic, w miejscach pozostałych po wydobyciu w ęgla brunatnego oraz na wschód od Lubska, gdzie zalane zostały miejsca wybierania iłu na potrzeby cegielni. Jeziora wykorzystywane s ą lokalnie do celów rekreacyjnych lub w ędkarskiego połowu ryb. Oceniaj ąc jeziora Obszaru LGD mo żna stwierdzi ć, że charakteryzuj ą si ę one wysok ą podatno ści ą na degradacj ę i st ąd wynika nie najlepsza jako ść ich wód. Liczne stawy hodowlane w pobli żu Brodów, Tuplic, Trzebiela, Niwicy, Ł ęknicy czy Biecza, Chełma Żarskiego oraz wyrobiska: Cielmów, Kołkowy, Gajówka, Glinianka Jasie ń, Glinianki Budych, Zalew Kara ś i inne, lokalizowane najcz ęś ciej w obr ębie naturalnych obni żeń, oprócz pełnienia funkcji retencyjnej, wpływaj ą na bioró żnorodno ść środowiska regionu, ale równie ż poprawiaj ą jego walory estetyczne. Na obszarze o tak du żej lesisto ści nie nale ży zapomnie ć o ich funkcji jako zbiorników przeciwpo żarowych. Do najwi ększych zbiorników nale żą : Staw Laski, Stawy Bieczowskie, Staw Chełmski, Du ży Staw . Dla gospodarki wodnej du że znaczenie maj ą wody podziemne wykorzystywane głównie dla celów gospodarki komunalnej. Spraw ą decyduj ącą o przyszło ści jako ści wód jezior i pozostałych wód stoj ących, jest poprawa stanu czysto ści dopływaj ących do nich wód powierzchniowych i podziemnych.

Zanieczyszczenie środowiska Grupa Łu życka sąsiaduje z miejscowo ściami nale żą cymi do 2 powiatów i jednocze śnie 2 landów niemieckich: Forst (Brandenburgia) i Weißwasser (Saksonia). Wymienione miasta powiatowe, nale żą do grupy miast o du żym potencjale przemysłowym. Prawdopodobnie w ci ągu kilku najbli ższych lat za spraw ą nowopowstaj ącej kopalni i elektrowni, gmina Brody stanie si ę najbardziej uprzemysłowionym obszarem LGD. Północno-zachodnia rubie ż LGD, graniczy z gmin ą Nowogród Bobrza ński, nale żą cą do powiatu zielonogórskiego. Oddzielaj ący, kilkukilometrowy pas le śny, skutecznie chroni przed zanieczyszczeniami powietrze, a wody powierzchniowe w wi ększo ści s ą dopływami rzeki Bóbr, która le ży poza granicami Obszaru LGD. Wschodnia cz ęść graniczy z gmin ą Żary, a w południowej cz ęś ci z gmin ą Przewóz nale żącą do powiatu żarskiego. 50-ty ś. miasto powiatowe Żary ( Laureat Rankingu Samorz ądów „Rzeczpospolitej”2008 w kategorii - Najlepsza Gmina Miejska) nale ży do najbardziej dynamicznie rozwijaj ących si ę miast w południowej cz ęś ci województwa lubuskiego. Pełni funkcj ę centrum przemysłowego, administracyjnego i kulturalnego dla obszaru Grupy Łu życkiej . Du ża ilo ść zakładów przemysłowych, rozwini ęta komunikacja miejska, du ża ilo ść pojazdów samochodowych, skutkuje znacznym nat ęż eniem zanieczyszczonego powietrza. Eksp ansja wiatrów morskich oraz kontynentalnych w układzie równole żnikowym, mo że wpływa ć niekorzystnie na terytorium LGD poło żone pomi ędzy dwoma silnymi strefami przemysłowymi: niemieck ą w Forst i polsk ą w Żarach.

Gospodarka wodno-ściekowa Podobnie jak w całym powiecie, tak że na obszarze LGD wyst ępuje problem braku kompleksowych rozwi ąza ń w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. W/g danych statystycznych na koniec 2007 r. długo ść sieci wodoci ągowej w omawianym obszarze wynosiła 364,5 km, natomiast długo ść sieci kanalizacyjnej – 90,3 km. Rodzi to okre ślone problemy zwi ązane z zanieczyszczeniem wód powierzchniowych i podziemnych, zapewnieniem prawidłowej eksploatacji istniej ących oczyszczalni ścieków, w zwi ązku z dowo żeniem do nich nie świe żych ścieków z miejscowo ści nie posiadaj ących kanalizacji itp.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Tabela 6. Sie ć kanalizacyjno-wodoci ągowa na obszarze Grupy Łu życkiej Lipinki Brody Gubin Jasie ń Lubsko Łęknica Trzebiel Tuplice Łu życkie

Sie ć wodoci ągowa 36 95 59,70 29 45,1 13,8 63,90 22 (km) Sie ć 10,2 2,4 5,10 2,4 35,8 12,4 brak 22 kanalizacyjna (km) Źródło: Dane z Urz ędów Gmin

Jak wynika z danych tabeli nr 6, sieci kanalizacyjnej nie posiada 1 gmina. Dost ęp do sieci wodoci ągowej maj ą mieszka ńcy centralnych miejscowo ści gminnych. Wiele miejscowo ści oczekuje na realizacj ę planowanych w najbli ższych latach, inwestycji wodoci ągowo- kanalizacyjnych np. w gminie Gubin, jedyn ą cało ściowo skanalizowan ą wiosk ą s ą S ękowice. Na terenie gmin obj ętych działaniem „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” działa 12 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków: Brody, Jasie ń, Lipinki Łu życkie (2 oczyszczalnie), Lubsko, Ł ęknica, Tuchola Żarska, Tuplice, Olszyna, S ękowice i Dzikowo. Jedynie lubska oczyszczalnia posiada mo żliwo ści chemicznego usuwania zanieczyszcze ń fosforowych. Obecn ą przepustowo ść oczyszczalni ocenia si ę na ok. 50 % mo żliwo ści. Istniej ą wi ęc spore rezerwy z mo żliwo ści ą dodatkowych przył ączy ściekowych bez uszczerbku w wydajno ści tych oczyszczalni. Oczyszczalni ę ścieków w S ękowicach z uwagi na zbyt du że koszty eksploatacji w stosunku do przerobu planowane jest w najbli ższych latach jej wył ączenie. Sie ć kanalizacyjna w S ękowicach poprzez wybudowany kolektor poł ączona zostanie z kanalizacj ą w pobliskim mie ście Gubin. Takie rozwi ązanie pozwoli równie ż na dalsze włączenie miejscowo ści le żą cych wzdłu ż Nysy Łu życkiej do oczyszczalni ścieków w Gubinie.

Gospodarka odpadami Na terenie Grupy Łu życkiej zlokalizowane s ą 4 składowiska gminne. S ą to obiekty znajduj ące si ę w miejscowo ściach: Łęknica – obiekt posiadaj ący lokalny system monitoringu wód podziemnych. Lubsko – wysypisko nie posiada żadnych dodatkowych zabezpiecze ń, Buczyny gm. Trzebiel – obiekt posiadaj ący uszczelnienie z folii PEHD i lokalny system monitoringu wód podziemnych oraz Drze ńsk Mały gm. Gubin – wysypisko nie posiada żadnych dodatkowych zabezpiecze ń. Na obszarze LGD działa Łu życki Zwi ązek Gmin realizuj ący Plan Gospodarki Odpadami, w którym uwzgl ędniono zapisy zawarte w aktualnie obowi ązuj ących aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami oraz w krajowym planie gospodarki odpadami (M. P. z 2003 r. Nr 11, poz. 159), a tak że w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubuskiego oraz w Powiatowych Planach Gospodarki Odpadami dla Powiatu Żarskiego. Na trenie LGD zorganizowan ą zbiórk ą odpadów obj ętych jest od 30 – 100% mieszka ńców poszczególnych gmin. Selektywna zbiórka odpadów, prowadzona jest w Lubsku, Trzebielu i Tuplicach. Du żym problemem wyst ępuj ącym na całym obszarze LGD jest zanieczyszczanie środowiska poprzez powstaj ące i u żytkowane nielegalne wysypiska śmieci i odpady komunalne. Marginalnie prowadzona jest segregacja odpadów, cz ęś ciej takie działania i akcje obserwowane s ą na terenach miejskich, w minimalnym stopniu dotyczą siedlisk 18

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

wiejskich. Szczególnego znaczenia w tym przypadku, nabiera działalno ść edukacyjno - informacyjna wszystkich placówek edukacyjnych (przedszkola, szkoły), centrach i ośrodkach szkoleniowych (O środek Edukacji Przyrodniczo-Le śnej w Jeziorach Wysokich), Nadle śnictwach funkcjonuj ących na omawianym obszarze oraz słu żbach wspomagaj ących te działania.

Emisja zanieczyszcze ń do powietrza Wi ększo ść zakładów na terenie powiatu ma uregulowan ą stron ę formalno-prawn ą w zakresie odprowadzania zanieczyszcze ń do powietrza tj. posiada wa żne pozwolenie na emisj ę zanieczyszcze ń do powietrza. Nie wszystkie natomiast dysponuj ą urz ądzeniami słu żą cymi ograniczeniu emitowanych zanieczyszcze ń. W śród substancji emitowanych przez zakłady przemysłowe zlokalizowane na terenie stowarzyszonych gmin, przewa żaj ą zanieczyszczenia charakterystyczne dla procesów spalania paliw do celów energetycznych i technologicznych, czyli: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek w ęgla i pyły. Głównym problemem w zakresie zanieczyszczenia powietrza w powiecie żarskim (tak że w obszarze LGD) jest tzw. emisja niska, produkowana przez sektor komunalno-bytowy: lokalne kotłownie, zakłady usługowe nie podlegaj ące obowi ązkowi posiadania pozwolenia na emisj ę substancji zanieczyszczaj ących do powietrza oraz gospodarstwa indywidualne. Przemianom społeczno-gospodarczym zachodz ącym w ostatnich latach towarzyszy równie dynamiczny wzrost liczby pojazdów poruszaj ących si ę po drogach omawianego obszaru. Stały wzrost nat ęż enia ruchu pojazdów, powoduje w tej sytuacji wzrost emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych (głównie tlenku w ęgla, tlenków azotu, w ęglowodorów, zwi ązków ołowiu oraz sadzy), co staje si ę istotnym problemem w wi ększych miejscowo ściach Grupy Łu życkiej. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabieraj ą wybudowane obwodnice Jasienia, Brodów, Biecza, w du żej cz ęś ci obwodnica Lubska i „wyprowadzenie” ruchu komunikacyjnego poza centra miast i wsi, celem ograniczenia kumulowania si ę w nich zanieczyszcze ń z ró żnych źródeł.

Obszary chronione na terenie Grupy Łu życkiej Spo śród prawnych form ochrony przyrody w Polsce, wymienionych w ustawie o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 roku ( rozdz.2 art.6.1) na terenie „LGD – Grupa Łu życka” wg stanu na 01.01.2007 rok wyst ępuj ą: rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary NATURA 2000, u żytki ekologiczne, pomniki przyrody.

Tabela 7. Obszary obj ęte ochron ą – parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty, użytki ekologiczne znajduj ące si ę w granicach „LDG – Grupa Łu życka” Lp. Nazwa obszaru obj ętego ochron ą Poło żenie - Powierzchnia Obszar gmina całkowita obejmuj ący (ha) teren LGD 1. Śródle śne Oczka Brody 3,87 3,87 2. Bagna przy Rosochatych Sosnach Brody 8,16 8,16 3. Ruskie stawy Brody 25,88 25,88 4. Bagna Jasie ńskie Jasie ń 4,45 4,45 5. Torfowiska Guzów Jasie ń 117,15 117,15 19

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

6. Rezerwat Le śny Lubsko 31,4 31,4 Mierkowskie Suche Bory 7. Bagna przy Rabym Kamieniu Lubsko 21,15 21,15 8. Rezerwat Florystyczny „Wrzosiec” Lipinki Łu życkie 64,96 64,96 9. Park Krajobrazowy Tuplice 600 600 10. Rezerwat le śny „ Żurawno” Tuplice 0,54 0,54 11. Bory Bogumiłowskie Trzebiel, Lipinki 849 849 Łużyckie 12. Park Krajobrazowy Łuk Mu żakowa Brody, Ł ęknica, 18200 16429 Tuplice, Trzebiel 13. Rezerwat Przyrody Łęknica 133 127 „Nad Mły ńsk ą Strug ą” 14. Bagna nad Nys ą Łęknica 14,52 14,5 15. Rezerwat Przyrody „Uroczysko W ęgli ńskie” Gubi n 6,95 6,95 16. Rezerwat przyrody „D ębowiec” Gubin 9,73 9,73

17. Krzesi ński Park Krajobrazowy Gubin 8.546 4.770 Źródło: Dane z Urz ędów Gmin

Wśród dotychczas nie obj ętych ochron ą, znajduj ą si ę obszary stanowi ące miejsca wyst ępowania znacznej liczby gatunków chronionych takich jak cenne fragmenty drzewostanu, ostoje zwierz ąt i ptactwa wodnego. Do takich obszarów nale żą : • Dolina rzeki Lubszy na południe od Jasienia do Lipinek Łu życkich, • Jezioro Chełmno -z przylegaj ącymi torfowiskami i bagnami, • Park Lubski z drzewostanami l ęgowymi, • Park w Brodach z rzadkimi okazami ro śli i drzew, • Bagno w okolicach Lipska Żarskiego, • Dolina rzeki Str ąg w okolicach Proszowa, • Stawy poło żone na północ od Tuplic, • Stawy poło żone na wschód od Brodów, • Kompleks stawów na południe od miejscowo ści Suchleb • Kompleks stawów w okolicach Niwicy • Mroczna D ąbrowa w okolicach S ękowic i Polanowic • Torfowisko ”Polana” w okolicach S ękowic

2.6 Uwarunkowania historyczne Łu życe Wschodnie rozci ągaj ące si ę mi ędzy Nys ą a Bobrem, od wieków zamieszkałe przez Serbołu życzan, s ą krain ą bardzo ciekaw ą pod wzgl ędem historycznym. Polityczna mapa Łu życ tworzyła na przestrzeni wieków najbardziej skomplikowan ą mozaik ę jak ą mo żna wymy śle ć w tej cz ęś ci starego kontynentu. Były to ziemie pod władztwem królów polskich, piastowskich ksi ążą t śląskich, monarchów czeskich i w ęgierskich, margrabiów saskich i brandenburskich, królów pruskich i cesarzy niemieckich. Zamieszkiwali j ą Serbowie łu życcy,

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Polacy, Czesi i Niemcy. Dokument cesarski z 1 maja 1000 roku wymienia osad ę Niemcz ę, dzi ś Polanowice, jako miejscowo ść zasiedlon ą przez plemiona łu życkie. W roku 1002 Bolesław I Chrobry przył ączył Łu życe do Polski, co zostało uznane w zawartym pokoju w Budziszynie (1018). Ju ż w 1031 roku ponownie dostały si ę pod wpływy niemieckie i weszły w skład Marchii Mi śnie ńskiej. Od tego zreszt ą czasu Łu życe ju ż nigdy nie były cz ęś ci ą pa ństwa polskiego. Ziemie obecnego obszaru Grupy Łu życkiej w swojej historii przechodziły szereg dramatycznych chwil. Wojny napoleo ńskie, wojna trzydziestoletnia i inne, regularnie powodowały zniszczenia i wyludnienia całych osad. Era industrialna, jaka nast ąpiła na przełomie XVII i XIX wieku, pozwoliła na szybki rozwój przemysłu w tym okr ęgu. Powstała du ża sie ć zakładów włókienniczych, głównie na terenach Lubska i Jasienia oraz sukienniczych i kapeluszniczych w obr ębie Gubina. Region gubi ński do połowy XIX w. słyn ął z uprawy winnej latoro śli i produkcji czerwonego przyrównywanego do burgundzkiego, wina. W szybkim tempie rozwin ął si ę przemysł maszynowy ceramiczny, zast ępuj ąc mało wydajne manufaktury. Du że pokłady surowca niezb ędnego do produkcji cegieł, dachówek, kafli, materiałów ogniotrwałych, dały mo żliwo ści rozwoju na wi ększ ą skal ę. Cegielnie w Tuplicach, Chwaliszowicach, Jasieniu, Mierkowie, Łęknicy i Lubsku, dawały zatrudnienie sporej rzeszy mieszka ńców i utrzymanie ich rodzinom. Trudno nie wspomnie ć o kopalniach w ęgla brunatnego, daj ących surowiec zamieniany na energi ę elektryczn ą w Czaplach, Żarkach i Ł ęknicy, a tak że hutach szkła w Ł ęknicy, Trzebielu i Tuplicach, gdzie specjalizowano si ę w szkłach okiennych, butelkach, słojach i obecnie w szybach samochodowych. Wszystko to tworzyło dobrze rozwini ętą infrastruktur ę poł ączon ą bardzo g ęst ą sieci ą kolejow ą i drogow ą. Kopalnie odkrywkowe pozostawiły po sobie liczne ślady w postaci wyrobisk wypełnionych wod ą, stanowi ących dzi ś regionaln ą osobliwo ść o krajobrazowym i turystycznym charakterze. Powiat żarski, w ramach którego znajduj ą si ę gminy, dzi ś nale żą ce do LGD, został utworzony w marcu 1945 r. i został administracyjnie przydzielony do Okr ęgu Pomorza Zachodniego. W lipcu 1945 r. w ramach nowego podziału administracyjnego kraju, powiat żarski stał si ę cz ęś ci ą Dolnego Śląska i do chwili powstania województwa zielonogórskiego, czyli do czerwca 1950 r., podlegał administracyjnie do Wrocławia. W latach 1945-1946 Brody, Trzebiel i Zasieki utraciły prawa miejskie z uwagi na brak mo żliwo ści odbudowy przemysłu oraz mał ą ilo ść mieszka ńców. Tak że brak zasobów mieszkalnych ograniczał rozwój tych miejscowo ści. Spowodowane było to tzw. „planem odzysku cegieł”, z powodu którego znikło z powierzchni miasto Zasieki i centrum Trzebiela. Kolejne zmiany administracyjne miały miejsce dopiero w roku 1954, kiedy powstały powiaty lubski i gubi ński. Reforma administracji z 1990 roku przywróciła miastu Żary rol ę powiatu, a Lubsko i Gubin stały si ę gminami miejsko-wiejskimi. Gmina Gubin weszła w struktury powiatu kro śnie ńskiego . Po 1945 r. na terenach dzisiejszej Grupy Łu życkiej wytworzył si ę swoisty konglomerat kulturowy. Ludno ść osadniczą stanowili repatrianci z Rzeszowszczyzny, a wi ęc terenów typowo rolniczych oraz osadnicy wojskowi zasiedlaj ący całe wiejskie osiedla, np. Górzynie w gminie Lubsko i Białków w gminie Jasie ń. Procesy asymilacji osadników s ą bez w ątpienia cennym źródłem informacji dla badaczy dziejów, jak równie ż socjologów. Pierwsi Polacy, jacy pojawili si ę na obszarze dzisiejszej LGD, byli byłymi robotnikami przymusowymi, którzy powracali z Niemiec. W ten sposób zasiedlono cz ęś ciowo m.in. wsie: Nowe Czaple, Buczyna, D ębinka, Stargard Gubi ński, Starosiedle. Systematycznie i stosunkowo szybko zaludniały si ę wi ększe miejscowo ści, gdzie znajdował si ę rozwini ęty przemysł. Przej ście z rolnictwa do przemysłu było

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

dla wielu mieszka ńców tej ziemi trudnym momentem. Przez ponad pół wieku kształtował si ę ich nowy wizerunek. Kolejne pokolenie urodzonych tu ludzi twardo st ąpa po swojej małej ojczy źnie. Trudnym momentem dla osiedlonych na tym obszarze było dostosowanie si ę do nowych wyzwa ń, które nastały z chwil ą transformacji ustrojowych w latach 90-tych XX wieku oraz likwidacji kluczowych gał ęzi przemysłu lekkiego w gminach nale żą cych dzi ś do Grupy Łu życkie j. Zlikwidowane zostały cegielnie w Tuplicach, Chwaliszowicach, Lubsku i Jasieniu. Upadły fabryki przemysły tekstylnego. Bolesnym i często traumatycznym prze życiem dla mieszka ńców wsi, była likwidacja PGR-ów, cz ęsto jedynego pracodawcy na danym terenie, daj ącym jakiekolwiek umocowanie społeczne. Transformacja ustrojowa i gospodarcza otworzyła te ż przed społeczno ściami lokalnymi nowe mo żliwo ści i szanse rozwoju. Dobrym przykładem tych przemian stali si ę mieszka ńcy przygranicznej Ł ęknicy. Dzi ęki zaistniałym okoliczno ściom mieszka ńcy dosłownie „wzi ęli sprawy w swoje r ęce”.

2.7 Uwarunkowania kulturowe - zabytki Zachowane zabytki kultury materialnej, które mo żna spotka ć w obr ębie gmin stowarzyszonych, w wi ększo ści pochodz ą z dalekiej przeszło ści. S ą to budowle sakralne i świeckie - ko ścioły i mury obronne, pami ętaj ące czasy roma ńskie i średniowieczne (ruiny gotyckiego ko ścioła farnego w Gubinie, roma ński ko ściół w Kole i ko ściół w stylu pó źnoroma ńskim w Lubsku oraz pó źnogotycki ko ściół w Lipinkach Łu życkich z połowy XIV), poprzez renesansowe obiekty świeckie, jak zamki, obiekty publiczne (ratusz w Lubsku) oraz barokowe zabudowy mieszkalne niektórych miejscowo ści np. Brody z ogromnym i unikatowym tworem architektonicznym, jakim jest kompleks pałacowo-parkowy. Niezwykle interesuj ącymi są barokowe ko ścioły w Jasieniu i Jabło ńcu. Ślady dziedzictwa dawnej kultury Łu życzan zamieszkuj ących tereny dzisiejszego obszaru prowadz ą do Parku Mu żakowskiego, a tak że do wsi Zaj ączek w gminie Lipinki Łu życkie, która do ko ńca XIX wieku niemal w cało ści zamieszkiwana była przez ludno ść serbołu życk ą. Łu życzanie osiedlali si ę równie ż w Jasionnej, Ziele ńcu (obecnie wsie sołeckie w gminie Jasie ń), a tak że w Dłu żku - sołectwo w gminie Lubsko. Niezwykł ą histori ą szczyc ą si ę Polanowice (dawniej Niemcza gm. Gubin) , wymieniana w dokumentach cesarza Ottona z 1 maja 1000 roku. Wyj ątkowo interesuj ąca jest zachowana architektura z przełomu XVIII i XIX wieku, która nadaje miejscowo ściom o bogatej przeszło ści szczególnego uroku. Barokowe Brody, barokowo-secesyjny układ architektoniczny w Jasieniu, Lipinkach Łu życkich i Lubsku, Trzebiel z istniej ącą siatk ą ulic, wykazuj ącą średniowieczn ą metryk ę oraz zachowane obiekty, jak wie ża mieszkalna (tzw. Zameczek), baszta przy bramie żarskiej i fragmenty murów a tak że niepowtarzalne walory obiektów sakralnych w Chlebowie, Niwicy, S ękowicach, D ębince, Starosiedlu, Strzegowie i Strzeszowicach. Wyznacznikiem trendów architektonicznych malowniczo poło żonej Ł ęknicy, był przemysł. St ąd te ż miasto to mieszanina zabudowy jedno i wielorodzinnej z ró żnych okresów, powstaj ąca w ci ągu lat w ró żnych miejscach w odpowiedzi na aktualne potrzeby mieszka ńców (najpierw wie ś, potem miasto) – bez wyodr ębnionego centrum miejscowo ści. Układ urbanistyczny Tuplic, tworz ą ulice wokół rynku z typowymi budynkami mieszkalnymi charakterystycznymi dla lat 30-tych ubiegłego wieku. Niezwykle cennym elementem kultury materialnej, b ędącym „ł ącznikiem” pomi ędzy zamierzchł ą przeszło ści ą, a tera źniejszo ści ą, jest skarb odnaleziony w Witaszkowie(gm. Gubin) oraz grodzisko archeologicznej kultury wczesno

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

łu życkiej w Wicinie, w gminie Jasie ń. Obecnie jest to stanowisko archeologiczne, a wydobyte i odkryte tam skarby i eksponaty znajduj ą si ę w Muzeum Archeologicznym Środkowego Nadodrza w Świdnicy pod Zielon ą Gór ą. Cenn ą okazała si ę inicjatywa rekonstrukcji obronnego grodu, który mo że si ę sta ć wa żnym obiektem o charakterze edukacyjno-turystycznym spajaj ącym i wyró żniaj ącym obszar Grupy Łu życkiej na równi z istniej ącymi obiektami i walorami kultury materialnej, jakich w regionie znajduje si ę znaczna ilo ść

Dobra Kultury Duchowej - zwyczaje, obyczaje, tradycje Po 1945 roku region żyje własnym życiem w granicach Polski, jako najmniej znany region naszego kraju. Stan na dzie ń dzisiejszy jest taki, że przeci ętny mieszkaniec Dolnych Łu życ Wschodnich, wci ąż niewiele wie o tej ziemi, st ąd du ża rola edukacyjno – informacyjna ró żnych instytucji, regionalistów w kreowaniu i popularyzowaniu Łu życ, jako regionu o bogatej, wyj ątkowo interesuj ącej przeszło ści i perspektyw ą idyllicznej przyszło ści. Społecze ństwo tej krainy, bardzo urozmaicone pod wzgl ędem mentalno ściowym i kulturowym, wynikaj ącym z powojennych uwarunkowa ń, wniosło wiele ciekawych i unikatowych elementów w tworzeniu warto ści wyró żniaj ących je na tle innych. To zderzenie ró żnych kulturowych orientacji stało si ę pocz ątkiem długotrwałego procesu przebiegaj ącego do dnia dzisiejszego, procesu polegaj ącego na ł ączeniu i asymilowaniu ró żnorakich warto ści w jedn ą cało ść , kształtuj ącą świadomo ść nowych pokole ń tego obszaru. Nie oznacza to unifikowania świadomo ści kulturalnej, a wr ęcz odwrotnie, ró żnorodno ść kulturowa jest tutaj szczególnym piel ęgnowanym bogactwem. Przykładem takiej ró żnorodno ści s ą zespoły śpiewacze działaj ące przy Kołach Gospody ń Wiejskich, których repertuar odzwierciedla i nawi ązuje do tradycji przywiezionych z terenów wschodnich. S ą pie śni i tradycje z regionu tarnopolskiego, które piel ęgnuje zespół śpiewaczy Łu życzanki z Lipinek Łu życkich wł ączaj ąc jednocze śnie do repertuaru zapomniane pie śni łu życkie. Podobnie realizuj ą si ę zespoły śpiewacze Modry Len, Wicinianki, Tupliczanki, Żurawianki i D ębinianki . Wspólnym i rozpoznawalnym elementem kulturowym dla wszystkich gmin s ą do żynki i zwi ązane z nimi działania towarzysz ące, jak Świ ęto Ziemniaka, czy Świ ęto Placka Ziemniaczanego. Tradycj ą stały si ę, obchodzone cyklicznie, dni miast i gmin. Organizowanych jest wiele imprez o zasi ęgu regionalnym i lokalnym np. Świ ęto Parku w Ł ęknicy, Festiwal Piosenki Kresowej w Lipinkach Łu życkich, Dzie ń Chłopa, Festiwal Dzieci Młodzie ży Niepełnosprawnej w Lubsku. Imprezom wci ąż brak oryginalnej oprawy i łu życkiego elementu, który mógłby sta ć si ę rozpoznawalnym wizerunkiem Grupy Łu życkiej . W ramach operacji Małe Projekty b ędą realizowane działania i konkretne projekty zmierzaj ące do utrzymania i rozwijania lokalnych tradycji.

Tradycyjne produkty podkre ślaj ące specyfik ę Obszaru Ziemia Łu życka miodem stoi. Wielkie tereny ł ąk, nieu żytków, zalesie ń s ą naturalnym zapleczem dla pszczelarzy. Wielu z nich działa w ramach indywidualnej praktyki, wielu zrzeszonych jest w Polskim Zwi ązku Pszczelarskim. I jedni i drudzy s ą producentami wysokiej jako ści produktów pszczelarskich, znanych i cenionych na lokalnym obszarze, jak równie ż w innych rejonach Polski i Niemiec. Najwi ększe skupiska producentów miodu s ą w gminach: Lipinki Łu życkie, Lubsko, Jasie ń, Brody, Gubin. Produkty pszczelarskie wymagaj ą wsparcia i promocji w ramach grup producenckich oraz Lokalnej Grupy Działania. Stanowi ć mog ą rozpoznawalny, regionalny i wspólny produkt dla „LGD – Grupa Łu życka”. Północna cz ęść Grupy Łu życkiej słyn ęła z produkcji znakomitego wina. Odrodzenie si ę tradycji winiarskich przy

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

wsparciu ró żnych instytucji, wydaje si ę realne. W wielu rodzinach i społeczno ściach lokalnych kultywowane s ą tradycje kresów wschodnich. Lokalne uroczysto ści do żynkowe lub okoliczno ściowe staj ą si ę okazj ą do eksponowania potraw, które od niedawna wychodz ą z ukrycia. Atrakcj ą staj ą si ę „pa śniki” z suto zastawionym swojskim tzw. ”wiejskim jadłem”. Na uwag ę zasługuj ą placki ziemniaczane ze skwarkami, cebula duszona na boczku, racuchy nadziewane owocami lub z posypk ą cukrow ą, „pajda chleba z małosolnym ogórkiem ”, tygiec - babka kartoflana z boczkiem i cebul ą, zacierka z dyni, sałata polewana skwarkami, jabłka pieczone na kuchni, chleb podsma żany czosnkiem smarowany, jagodzianki lub borowianki , czyli bułki dro żdżowe nadziewane jagodami b ądź borówkami, nadziewane farszem serowym, osuchy - ciasto dro żdżowe, zagniatane z masłem czosnkowym pieczone na patelni w formie wielkiego placka, bobalki-kulki z ciasta dro żdżowego oraz specjały kuchni gospodarstw agroturystycznych: ryba po sułta ńsku, kalafior zapiekany z mi ęsem, rolada ziołowa, marynowane rozmaito ści, ryba zapiekana z pieczarkami, drób w cie ście, koncentrat grzybowy, pianka winogronowa, nale śniki z kurczakiem i grzybami, piecze ń rzymska z grzybami. Wobec post ępuj ącej globalizacji i unifikacji życia na świecie, coraz cenniejsze staje si ę podtrzymywanie tradycji. Koniecznym jest te ż eksponowanie kultury nie tylko repatriantów z kresów wschodnich, ale tak że polski centralnej, Śląska, Wielkopolski i Pomorza, sk ąd dotarły i zamieszkały tu grupy przesiedle ńców i osadników. To bogactwo kultur, jeszcze w znacznej mierze u śpione, mo że sta ć si ę cenn ą warto ści ą maj ącą swoje niepowtarzalne i charakterystyczne wyró żniki na tle innych. Innym elementem kulturowym jest tradycja górnictwa (daleko od Górnego Śląska), w okolicach Ł ęknicy, Trzebiela i Tuplic. W ęgiel brunatny wydobywano ju ż od 1840 roku w małych kopalniach. Istniało tu ok. 60 kopal ń, które pozostawiły po sobie krajobraz bogato urozmaicony zagł ębieniami wypełniaj ącymi si ę wod ą.

Specyfika obszaru Grupy Łu życkiej Wschodnie Łużyce zwane s ą krain ą parków i ogrodów: od najwi ększego, a zarazem najmłodszego w województwie Parku Krajobrazowego "Łuk Mu żakowa" przez zespoły parkowo-pałacowe w Brodach, rezerwaty przyrody Nad Mły ńsk ą Strug ą, Wrzosiec, Żurawie Bagno, po dziesi ątki parków miejskich i wiejskich oraz pomników przyrody. Sercem Łuku Mu żakowskiego jest poło żony po obu stronach Nysy Łu życkiej rezerwat kulturowy Park Mu żakowski. Park ten od kilku lat jest intensywnie odbudowywany. Zgodnie z programem ochrony dziedzictwa Ziemi prowadzonym przez UNESCO i IUGS, podj ęto inicjatyw ę utworzenia Geoparku "Łuk Mu żakowa" (Muskauer Faltenbogen). B ędzie to pierwszy w Europie mi ędzynarodowy Geopark pod romantyczn ą nazw ą Turystyczna Kraina Ksi ęcia Pücklera , którego 40% powierzchni obejm ą tereny polskie, reszta to Saksonia i Brandenburgia. Obszar zasobny jest w surowce mineralne dawnego okr ęgu górniczo-przemysłowego „Łuk Mu żakowa” (w ęgiel brunatny, iły, żwiry, piaski szklarskie, torf) i zagł ębie minerałów dla przemysłu ceramicznego w okolicach Lubska, Tuplic i Trzebiela. Obszar działania LGD wynosi 1268 km². Na tym obszarze w okolicach Gubina i Brodów odkryto du że pokłady w ęgla brunatnego. Przed władzami i mieszka ńcami gminy stoi ogromne wyzwanie i odpowiedzialno ść za decyzje, które b ędą musieli niebawem podj ąć . Podj ęte decyzje skutkowa ć b ędą w obie strony, przez wiele dziesi ęcioleci: praca i du że dochody gmin z jednej oraz degradacja środowiska przyrodniczego z drugiej. Bogactwem jest te ż du ża lesisto ść obszaru, przez obszar przechodzi bowiem północna granica Borów Dolno śląskich. W obfito ści wyst ępuj ą grodziska kultury łu życkiej, w odniesieniu

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

do innych obszarów, jest to swoiste zagł ębie archeologiczne, obiekty roma ńskie, gotyckie, barokowe i renesansowe ko ścioły, zamki i pałace. Warto ści ą regionu ” Grupy Łu życkiej ” s ą dzisiejsi go ścinni mieszka ńcy i jego gospodarka. Wymienione walory i zasoby s ą kluczowymi cechami wyró żniaj ącymi i definiuj ącymi obszar LGD, przy czym „Łuk Mu żakowski” ma charakter unikatowy, o wielkim znaczeniu mi ędzynarodowym. Na rzecz lokalnych środowisk działaj ą najprzeró żniejsze organizacje społeczne, grupy formalne i nieformalne(110 organizacji). Zdecydowana wi ększo ść uto żsamia si ę z lokaln ą władz ą i stara si ę mie ć wpływ na podejmowane działania, co w sposób racjonalny przekłada si ę na wła ściwe decyzje. W śród znacz ących i działaj ących organizacji i zrzesze ń wymieni ć nale ży: Koła Gospody ń Wiejskich, Stowarzyszenia: ”Podajmy Sobie R ęce” - Lipinki Łu życkie, „Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Górzyna”, ”Stowarzyszenie Lubica” - Lubsko, „Stowarzyszenie na rzecz rozwoju Gminy Gubin” z siedzib ą w Łomach, „Stowarzyszenie Mieszka ńców i Przyjaciół Osieka”, Stowarzyszenie „Geopark-Łuk Mu żakowa” w Ł ęknicy, Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Niepełnosprawnych w Jasieniu, „Stowarzyszenie Rozwoju Drzeniowa”, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Brody, Stowarzyszenie „Nasz Biecz” w Bieczu, Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Dzieci Autystycznych i Rodzin Zast ępczych w Brodach, Stowarzyszenie Kola Gospody ń Wiejskich w Kole, „Inicjatywa w Kole”, LZS „NYSA Brody”, Ochotnicze Stra że Po żarne i szereg innych. Istotn ą jest obywatelska aktywno ść mieszka ńców wyra żaj ąca si ę wysok ą frekwencj ą w trakcie wyborów samorz ądowych i parlamentarnych. Obszar dzisiejszej Grupy Łu życkiej od ponad 150 lat kojarzony był z kolej ą, a zwłaszcza z tzw.”Berlink ą” poci ągiem przeje żdżaj ącym przez Lubsko, Jasie ń i Lipinki Łu życkie, które były wa żnymi w ęzłami kolejowymi. Obecnie oferta Polskich Kolei Pa ństwowych na całym obszarze działania Lokalnej Grupy została znacznie ograniczona. Zlikwidowane zostały poł ączenia, dawniej uwa żane za strategiczne dla rejonu łu życkiego. Degradacja magistrali kolejowej Wrocław - Berlin oddanej do eksploatacji w 1846 roku rozpocz ęła si ę w latach 80- tych ub. wieku. 28 maja 1990 zawieszono wszelkie poł ączenia Lubska i Jasienia z innymi miejscowo ściami. Na odcinku Lubsko-Żaga ń odbywa si ę tylko ruch towarowy. W pełnej eksploatacji zachowany został odcinek Żary-Forst przebiegaj ący przez gminy: Lipinki Łu życkie i Tuplice w kierunku przej ścia granicznego w Zasiekach. Obecnie prowadzone s ą badania i prace projektowe nad przywróceniem niektórych tras kolejowych. Istnieje realna szansa, aby w latach 2011-2012 ponownie ruszyły towarowe i osobowe składy poci ągów na wi ększo ści obecnie zdegradowanych szlakach. Na odcinku b ędącym granic ą pa ństwa i Grupy Łu życkiej jednocze śnie, znajduj ą si ę przej ścia graniczne w Gubinie, Gubinku, Zasiekach, Olszynie Siedlcu i Ł ęknicy. Dwa z nich mieszcz ą si ę w dwa w gminie Gubin, dwa w gminie Brody /Zasieki i Olszyna/, przy czym Olszyna jest przej ściem przeznaczonym dla samochodów, Siedlec w Gminie Trzebiel pi ąte i szóste i w Ł ęknicy. Odległo ść pomi ędzy przej ściem w Ł ęknicy i Zasiekach wynosi dla turystów. pieszych i rowerowych prawie 30 km. Rozpocz ęto budow ę trzech dalszych (Zasieki- Forst, Żarki Wielkie-Pusack, Most Podwójny - Doppelbrücke w Parku Mu żakowskim). Planowane jest uruchomienie przej ścia dla pieszych w Zasiekach na tzw. „Mo ście Długim”- „Lange Bücke”. Warto podkre śli ć, że przepustowo ść na granicy polsko-niemieckiej w rejonie wspomnianych przej ść jest zadowalaj ąca. Wej ście Polski do strefy Schengen, zniwelowało wszelkie ograniczenia w ruchu pieszym i samochodowym. Blisko ść granicy i przej ść

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

granicznych dla wielu mieszka ńców LGD stanowi ułatwienie w działalno ści gospodarczej i stałej b ądź sezonowej pracy w nadgranicznych landach. Na specyfik ę obszaru istotny wpływ ma istniej ąca infrastruktura drogowa, ułatwiaj ąca mo żliwo ść szybkiego dojazdu do wi ększych centrów województwa i powiatu oraz komunikacji wewn ętrznej w ramach opisywanego obszaru. Czas dojazdu do centrum, jakim jest miasto powiatowe Żary, oraz Krosno Odrza ńskie dla mieszka ńców gminy Gubin, nie stanowi wi ększego problemu. Komunikacja odbywa si ę drogami powiatowymi. Poprawnie funkcjonuje komunikacja publiczna, uzupełnieniem której s ą firmy przewo żą ce uczniów do szkół gimnazjalnych. Zadawalaj ący jest dost ęp do dróg szybkiego ruchu oraz autostrady, która od strony zachodniej przecina gminy Trzebiel i Lipinki Łu życkie. Mieszka ńcy Grupy Łu życkie” w komunikacji wewn ętrznej korzystaj ą równie ż dróg gminnych, lokalnych i gruntowych. W trakcie prac na Strategi ą, wielokrotnie pojawiało si ę pytanie o ekonomiczny i ekologiczny sens budowy dróg rowerowych. Budowa sieci udogodnie ń dla rowerzystów: dróg rowerowych, parkingów, skrótów rowerowych i odpowiedniego oznakowania, jest niezb ędnym warunkiem wzrostu komunikacyjnego u życia roweru w rejonie Grupy Łu życkiej . Tworzenie udogodnie ń musi by ć poł ączone z promocj ą odpowiedniego wizerunku komunikacji rowerowej, czyli edukacj ą przez media, organizacje społeczne i szkoły. Budowa dróg rowerowych jest jedn ą z najbardziej proekologicznych i społecznie po żą danych inwestycji. Eliminuje zanieczyszczenia u źródła, zmniejsza zapotrzebowanie na zaj ęcie terenu i zwi ększa dost ępno ść miasta dla wszystkich grup społecznych. W minionych latach poszczególne gminy wchodz ące obecnie w skład Grupy Łu życkiej realizowały działania modernizacyjne lub adaptacyjne dla ście żek rowerowych o ł ącznej długo ści ok. 22,81 km.

Tabela 8. Długo ść ście żek rowerowych wybudowanych na terenie LGD Gmina Modernizowane ście żki w metrach Brody 16000 16000 metrów metrów Gubin 2960 metrów Jasie ń brak ście żek Lipinki Łu życkie brak ście żek Lubsko brak ście żek Łęknica 2100 metrów Trzebiel brak ście żek Tuplice 1750 metrów Źródło: Dane z gmin

Na obszarze działania istnieje potrzeba rozbudowy sieci dróg lub tras rowerowych. Inwestycje w infrastruktur ę rowerow ą nie przynosz ą zysków krótkoterminowych, ale umo żliwiaj ą rozpocz ęcie zmiany społecznej, prowadz ącej do wzrostu korzystania z roweru. Trudno przypuszcza ć, aby budowa jednej drogi rowerowej spowodowała od razu oczekiwane efekty. Na takie inwestycje trzeba patrze ć jako na proces. Jak dotychczas, nie istnieje jeszcze 26

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

poł ączona sie ć dróg rowerowych lub odpowiednie uło żenie tras na zasadzie „patchworku”. Transgraniczne poł ączenie sieci tych dróg istnieje do tej pory jedynie w zało żeniach. Istnieje realna szansa na „wpi ęcie” lokalnych sieci rowerowych z rozbudowan ą sieci ą rowerow ą le żą cą po stronie niemieckiej, przebiegaj ącą równolegle do pasa granicznego, od Karkonoszy do Morza Bałtyckiego. Rozbudowa lokalnej sieci rowerowej, ł ącz ącej poszczególne centra i liczne atrakcje przyrodniczo-turystyczne Grupy Łu życkiej , pozwoliłaby w najbli ższej perspektywie na przył ączenie do niemieckiej sieci rowerowej, co w znacznej mierze ułatwiłoby zagranicznym turystom zwiedzanie zabytkowych, przyrodniczych i kulturalnych „perełek” obszaru działania Grupy Łu życkiej . Dla miło śników jazdy konnej, mo żliwe jest uprawianie tej dyscypliny, na udost ępnionych dla ludno ści drogach i duktach le śnych.

Niektóre obiekty na terenie Grupy Łu życkiej będące „rekordami” na skal ę województwa i kraju: 1. Łuk Mu żakowa – najwi ększa na świecie morena czołowa maj ąca form ę łuku. 2. Diabelski Głaz albo Głaz Krabata – najwi ększy w województwie głaz narzutowy. 3. Pojezierze antropogeniczne – najwi ększe w Polsce pojezierze b ędące wynikiem działalno ści człowieka. 4. Lubsza – najdłu ższa rzeka w województwie, maj ąca swe źródła i uj ście na jego terenie 5. Najwi ększe w Polsce skupisko paproci – pióropusznika strusiego nad Lubsz ą (odcinek od Jasienia po Brzostow ą). 6. Jedyna w województwie kapliczka kamienna o pokutnym charakterze. 7. Jedyne w województwie zachowane resztki dawnej szubienicy w Trzebielu . 8. Najw ęż sza w Polsce uliczka zwana przez Niemców Złotą uliczk ą w Lubsku. 9. Użytek ekologiczny Torfowisko Guzów – okre ślane przez ornitologów jako miejsce najliczniejszego gniazdowania żurawia. 10. Jeden z najstarszych odcinków kolei w Polsce ( magistrala monachijska-dolno śląska ) z 1846r.

3. Analiza SWOT dla obszaru obj ętego LSR i wnioski wynikaj ące z przeprowadzonej analizy

Tabela 9. Struktura przestrzenna LGD Mocne strony Słabe strony •Obszar Grupy Łu życkiej granicz ący z •najbli ższe centra gospodarczo -kulturalne Brandenburgi ą, usytuowany środkowej cz ęś ci oddalone o 180km (Pozna ń, Wrocław, Berlin) Unii Europejskiej, w południowo-zachodniej •niska g ęsto ść zaludnienia cz ęś ci Polski w województwie lubuskim •słaby dost ęp do internetu •blisko ść drogowych poł ącze ń transgranicznych i poło żenie przygraniczne •niewystarczaj ąca sie ć telefonii komórkowej •walory przyrodniczo – krajobrazowe (50% powierzchni, to lasy i wody) •przez gminy Brody, Trzebiel, Lipinki 27

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Łu życkie przebiega autostrada A4 •korytarze komunikacyjne Wrocław- Berlin, Pozna ń - Drezno •Zielona Góra i Cottbus jako centra regionalne oraz mniejsze miejscowo ści LGD jak Lubsko i Jasie ń nadaj ące impuls do rozwoju Obszaru •dobry układ komunikacyjny gmin w układzie regionalnym, lokalnym i transgraniczny

Szanse Ryzyko •rozbudowa potencjałów gospodarczych i •Obszar Grupy Łu życkiej pełni funkcj ę kulturalnych Brodów, Gubina, Jasienia, tranzytow ą z racji przygranicznych Lipinek Łu życkich, Lubska, Ł ęknicy, uwarunkowa ń Trzebiela i Tuplic •transport materiałów niebezpiecznych w •silniejsza pozycja LGD jako „pomostu” tranzycie Wschód -Zachód ę ą ą ą mi dzy Europ Wschodni a Zachodni •peryferyjne poło żenie hamuje rozwój Obszaru LGD •zahamowanie rozwoju z powodu oddalonej od Obszaru koncentracji funkcji administracyjnej w ośrodkach centralnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 10. Infrastruktura Mocne strony Słabe strony Drogi •dobra sie ć poł ącze ń drogowych •obszar tranzytowy •dost ęp do drogowych poł ącze ń transgranicznych •mała ilo ść poł ącze ń transgranicznych na Nysie Łu życkiej •dost ęp do lotniska mi ędzynarodowego w Berlinie •drogi wymagaj ące modernizacji •dost ęp do dróg szybkiego ruchu •brak sieci ście żek rowerowych •oznakowane szlaki rowerowe i piesze •brak poł ącze ń kolejowo - pasa żerskich w •pozostaj ąca w u żytkowaniu sie ć dróg kolejowych wi ększo ści gmin Obszaru LGD •przychylno ść władz dla inwestorów •słaba koordynacja poł ącze ń komunikacji •atrakcyjne tereny pod lokalizacj ę działalno ści publicznej, głównie autobusowych, z lokalnymi gospodarczej potrzebami mieszka ńców •rozwijaj ące si ę budownictwo indywidualne Infrastruktura techniczna

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

•istniej ąca sie ć kanalizacyjno -ściekowa posiada •du ża ilo ść indywidualnych gospodarstw wymaga odpowiednie parametry dalszych działa ń w kierunku zaopatrzenia w wod ę, gaz, podł ączenia do sieci kanalizacyjnej •wyst ępowanie w ka żdej gminie LGD urz ądze ń telefonii komórkowej, przeka źników telewizyjno- •słabe wykorzystanie cyfrowych urz ądze ń radiowych, Internetu telekomunikacyjnych i internetowych Szanse Ryzyko •intensywna współpraca w ramach Grupy Łu życkiej •rosn ące zagro żenia działania instytucji z powodu w kierunku infrastruktury drogowej, w tym braku środków własnych rozbudowy poł ączonych sieci dróg rowerowych i •opó źnienia we wprowadzaniu nowych technik spacerowych informacyjnych i prezentacyjnych oraz •wykorzystanie pozostałych i czynnych elementów nowoczesnego wyposa żenia szlaku kolejowego, jako zalety przy lokalizacji inwestycji gospodarczych i rekreacyjnych •rozbudowa i wspólne u żytkowanie infrastruktury technicznej przez mieszka ńców LGD w zakresie komunikacji kolejowej, drogowej oraz rozbudowa i tworzenie miejsc dost ępu do bezprzewodowego i bezpłatnego Internetu. •mo żliwo ść uruchomienia bezpłatnych obszarów sieci bezprzewodowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 11. Ludno ść Mocne strony Słabe strony •korzystna struktura demograficzna •spadek liczby ludno ści z powodu migracji zarobkowej •wykształcona i podnosz ąca kwalifikacje kadra urz ędników i mieszka ńców LGD •spadek tempa wzrostu liczby ludno ści •wyra źny spadek bezrobocia •eurosieroctwo problemem społecznym •du ży odsetek ludzi młodych •wst ępne oznaki rozpoczynaj ącego si ę „starzenia” społecze ństwa •rozwój kształcenia zawodowego w szkołach technicznych (mo żliwo ść szkolenia młodych •brak żłobków i wystarczaj ącej liczby przedszkoli pracowników) •niewystarczaj ąca ilo ść środków na rewitalizacj ę •rezerwy na rynku pracy zabytków i środków finansowych na działalno ść kulturaln ą •istniej ący potencjał wytwórczy •niedostateczna dbało ść o zabytki •zadawalaj ący poziom bezpiecze ństwa •trudno ści we wdra żaniu lokalnych inicjatyw •integracja społeczna •niewystarczaj ąca ilo ść sal komputerowych na •wielu społeczników terenach wiejskich •aktywno ść zawodowa mieszka ńców w •brak umiej ętno ści dostrzegania mo żliwo ści podejmowaniu działalno ści na własny rachunek, rozwoju •zasoby kulturowe i środowiskowe •du ża odległo ść od wielkomiejskich o środków

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

•potencjał wiejskich i gminnych o środków kultury kulturalnych •niewystarczaj ąca ilo ść zaj ęć w wiejskich salach

Sza nse Ryzyko •du ży potencjał ludno ści zdolnej do pracy •wyjazdy młodych, uzdolnionych i wykształconych ludzi zagranic ę i do du żych miast •aktywno ść społeczna kreuj ąca otaczaj ącą rzeczywisto ść (organizacje społeczne) •zwi ększaj ący si ę brak pracowników wykwalifikowanych w zawodach deficytowych •niski stopie ń świadomo ści warto ści zwi ązanych z kultur ą regionaln ą i lokaln ą, •bierno ść społeczna w odbiorze ambitnych przedsi ęwzi ęć kulturalnych, •niebezpiecze ństwo wzrostu zorganizowanej przest ępczo ści z uwagi na przygraniczne poło żenie

Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 12. Zatrudnienie i rynek pracy Mocne strony Słabe strony •s padek bezrobocia •du ży procent bezrobotnych pozostaj ących długi czas bez pracy •aktywno ść organizacji społecznych tworz ących nowe miejsca pracy •niewystarczaj ące zainteresowanie ze strony inwestorów tworzeniem nowych miejsc pracy •Inicjatywa gospodarcza mieszka ńców (du ża ilo ść podmiotów gospodarczych) •wydzielone obszary inwestycyjne na terenie LGD Szanse Ryzyko •rozwój przemysłu wydobywczo -odkrywkowego w •trudno ści w ponownym wprowadzaniu na rynek gminie Brody przyniesie okre ślone dochody pracy, bezrobotnych pozostaj ących długi okres bez gminie, zwi ększy oferty pracy pracy •uruchomienie szkole ń, kursów i innych form •zarobkowa migracja młodzie ży w wieku doskonalenia zawodowego ( spółdzielnie socjalne ) produkcyjnym do krajów Europy Zachodniej dla osób pozostaj ących długi czas bez pracy

•współpraca i transfer innowacji oraz do świadcze ń instytucji niemieckich, maj ących podobne problemy zwi ązane z polityk ą zatrudnienia ( Forst i Weisswasser) przynale żno ść gmin do Euroregionu •rozwój małej przedsi ębiorczo ści •rozwój przemysłu

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

•wzrost poziomu wykształcenia mieszka ńców •przynale żno ść do słubicko-kostrzy ńskiej specjalnej strefy ekonomicznej •rozwój usług teleinformatycznych Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 13. Gospodarka Mocne strony Słabe strony Struktura gospodarki •zwi ększaj ący si ę udział o sób w wieku •znaczny udział ludno ści z wykształceniem produkcyjnym w sektorze usług podstawowym utrudniaj ącym innowacyjno ść w •duża ilo ść terenów inwestycyjnych gospodarstwach rolnych •rozwój lokalnych bran ż przemysłowych- •niska jako ść gruntów rolnych, gleb ceramicznych, mechanicznych, budowlanych, •zbyt słaba promocja mo żliwo ści wykorzystywania stolarskich, tapicerskich, elektrotechnicznych nieruchomo ści pod k ątem pozarolniczych źródeł •mo żliwo ść rozwoju agroturystyki na bazie dochodów istniej ących ju ż gospodarstw i powstanie nowych •słabe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii •dobrze prosperuj ące zakłady rzemie ślnicze •niewystarczaj ące zainteresowanie inwestorów •korzystne zaplecze surowcowe dla rozwoju zagranicznych przetwórstwa spo żywczego: płody rolne, owoce •niewielka ilo ść zakładów przetwórstwa owocowo- runa le śnego, warzywnego •brak grup producenckich •dominacja małych indywidualnych gospodarstw rolnych (typ gospodarstwa domowego) •niska zdolno ść nabywcza klientów •surowce lokalne (w ęgiel brunatny, iły ) •niedostateczne uwarunkowania do zrzeszania si ę w grupy producenckie •rozwini ęta telekomunikacja •niewielki napływ kapitału zagranicznego •wzrost zainteresowania rozwojem •niewystarczaj ąca ilo ść środków finansowych na mikroprzedsi ębiorstw i firm około kopalnianych w modernizacj ę przedsi ębiorstw według standardów gminach Brody i Gubin UE •wiedza mieszka ńców północnej cz ęś ci LGD na •niewystarczaj ąca ilo ść środków na pełne temat odnawialnych źródeł energii uzbrojenie terenów inwestycyjnych •du ży potencjał odnawialnych źródeł energii Rolnictwo i le śnictwo •wzrost znaczenia rolnictwa i le śnictwa dla •brak rolniczych grup producenckich promocji obszaru jako regionu kulturowego •niska jako ść gleb •hodowla ryb •przewaga gospodarstw mało-powierzchniowych •rozwój pasiek pszczelarskich •brak zainteresowania prac ą w rolnictwie w śród •piel ęgnacja i wzrost znaczenia surowców do młodszej cz ęś ci społeczno ści wiejskiej produkcji energii odnawialnej •trudno ści ze zbytem produktów •rozwój hodowli bydła mi ęsnego •na glebach o słabej bonitacji mo żliwo ść dywersyfikacji rolniczej( uprawa ro ślin do celów energetycznych)

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

•łagodny klimat, długi okres wegetacji •du że zasoby wolnej ziemi • du że mo żliwo ści pozyskania runa le śnego Turystyka •wzrost popytu turystyczn ego na terenie obszaru •krótki czas pobytu LGD w formie turystyki „weekendowej” oraz •brak skondensowanej oferty turystycznej turystyki rodzinnej w oparciu o istniej ące i powstaj ące gospodarstwa i o środki agroturystyczne •dla mieszka ńców i osób przyjezdnych zabytki i przyroda LGD mało znana •zasoby przyrodnicze, lasy, jeziora, rzeki, stawy, •Grupa Łu życka nie jest postrzegana jako obszar parki krajobrazowe, pomniki przyrody, u żytki turystyczny ekologiczne •brak infrastruktury turystycznej ( trasy i ście żki •du ża ilo ść obiektów i terenów zabytkowych rowerowe, oznakowane i aktualizowane w europejskiej bazie ście żek rowerowych ) •interesuj ące stanowiska archeologiczne z mo żliwo ści ich rekonstrukcji •brak turystycznej infrastruktury usługowej •du ża lesisto ść (punkty informacji turystycznej, kempingi, pola namiotowe, przystanie kajakowe ) •spora ilo ść obiektów mo żliwych do zaadoptowania na cele turystyczne •słabe struktury organizacji turystycznych •brak produktu regionalnego (mo że to by ć np. lokalna okresowa waluta ” Grosz Łu życki ” •braki w infrastrukturze agroturystycznej •niedostateczna ilo ść cyklicznych masowych imprez przyci ągaj ących turystów •brak przepływu informacji turystycznej

Szanse Ryzyko •napływ turystów zagranicznych •degradacja obszarów zielonych spowodowanych wydobyciem złó ż kopalnianych •wprowadzenie zasady wspólnej przestrzeni gospodarczej do realizacji wspólnych celów w •rekultywacja i techniki stosowane do odbudowy zakresie turystyki zdegradowanych terenów w dalekiej perspektywie czasowej, mog ą by ć źródłem konfliktów •wspólna promocja i marketing potencjału społecznych kulturowego, przyrodniczego i historycznego •zastój gospodarczo- finansowy w kraju i na •inicjowanie i dalsza rozbudowa istniej ących świecie powi ąza ń gospodarczych i kulturalnych •rosn ąca konkurencja innych obszarów •widoczny transfer innowacji dokonuj ący si ę w gospodarczo-przemysłowych sektorach budowlanych, handlowych oraz •zbyt mało środków finansowych mog ących usługowo-turystycznych (przystanie, stanice, poprawi ć innowacyjno ść małych i średnich gastronomia, naprawy i konserwacja) przedsi ębiorstw •wzrost zainteresowanie regionalnymi tradycjami •spadek wydatków na podró że i turystyk ę w Polsce

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

•rozwój turystyki wodnej, pieszej i rowerowej i innych krajach •wzrost produkcji i promocja rozwoju miejscowych •wzrost ruchu turystycznego bez zapewnienia dóbr uzyskanych w rolnictwie odpowiedniej infrastruktury technicznej, •popyt na runo le śne •du ża konkurencyjno ść na rynku usług turystycznych •moda na żywno ść ekologiczn ą •brak ofert w biurach turystycznych LGD •rozwój usług i działalno ści pozarolniczej oraz mikroprzedsi ębiorczej w gminach obj ętych •brak wspólnej informacji dla wszystkich szlaków perspektyw ą uruchomieniem kopalni i elektrowni turystycznych (pieszego, rowerowego •rozwój odnawialnych źródeł energii •brak udogodnie ń dla osób niepełnosprawnych •post ępuj ący proces degradacji zabytków architektury •brak zabezpieczenia obiektów zabytkowych •niewystarczaj ące fundusze na promocj ę działalno ści kulturalnej regionu Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 14. Środowisko naturalne Mocne strony Słabe strony •wysoki poziom zalesienia •dzi kie wylewiska nieczysto ści na pola i do jezior •bogata fauna i flora z wieloma chronionymi •odprowadzenie ścieków poprodukcyjnych do gatunkami rowów •mi ędzynarodowe znaczenie geotopów w Parku •za śmiecanie lasów geologicznym Łuk Mu żakowski •spalanie w kotłowniach wszelkich odpadów •pojezierze antropogeniczne w okolicach Ł ęknicy, •dzikie wysypiska śmieci Trzebiela, Tuplic •du ża powierzchnia ugorów i nieu żytków •cenna przyroda z du żym udziałem obszarów le śnych i wieloma zbiornikami śródle śnymi •obni żaj ący si ę poziom wód gruntowych w okolicach zachodniej granicy LGD oraz wód •sprzyjaj ące warunki do rozwoju w ędkarstwa i powierzchniowych /Nysa Łu życka i Lubsza/ łowiectwa •słabo rozwini ęty system recyklingu •obszary chronione ze wzgl ędu na przyrod ę i krajobraz •du ży urodzaj runa le śnego •atrakcyjno ść lasów do organizowania wypoczynku •czyste środowisko przyrodnicze korzystne dla rozwoju rolnictwa ekologicznego, turystyki, rekreacji •brak przemysłu zanieczyszczaj ącego środowisko

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Szanse Ryzyko •zwi ększenie dost ępu do edukacji ekologicznej, •niewła ściwe stosowanie środków chemicznych w rolnictwie •popyt na runo le śne •niespójno ść przepisów o ochronie środowiska •mo żliwo ść zbytu produktów rolnych do odbiorcy niemieckiego •zaniechanie melioracji cieków wodnych •propagowanie zdrowego stylu życia •zanieczyszczanie środowiska z powodu s ąsiedztwa z tras ą A 4 •poprawa koniunktury w rolnictwie •zwi ększenie kosztów odbioru i recyklingu odpadów stałych Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

Tabela 15. Inne warunki wspieraj ące rozwój Grupy Łu życkiej Szanse Ryzyko •uczestnictwo w Programie Leader: zwi ększenie •brak stabilno ści prawnej, uporz ądkowania i rozpoznawalno ści terenu, wypromowanie uproszczenia przepisów lokalnego produktu, aktywizowanie ludno ści •wzrost konkurencji w śród drobnych wytwórców •rosn ący popyt na ró żnego rodzaju produkty i •anonimowo ść obszaru usługi •znikome zainteresowanie inwestorów •rozwój nowoczesnej bazy rekreacyjno- zewn ętrznych wypoczynkowej na terenach „kopalnianych” •niedostateczne wykorzystanie środków unijnych, •poprzez finansowe wsparcie inwestora w tym Programu Leader energetycznego, znacz ąca poprawa wyposa żenia placówek kulturalnych i edukacyjnych. •konieczno ść wykorzystania odnawialnych źródeł energii •tradycyjne przetwórstwo rolno-le śne Źródło: Opracowanie własne na podstawie zebranych informacji z Urz ędów Gmin

WNIOSKI WYNIKAJ ĄCE Z ANALIZY SWOT

Struktura przestrzenna Poło żenie geograficzne Grupy Łu życkiej , pomimo peryferyjnego układu w odniesieniu do obszaru województwa lubuskiego oraz powiatu żarskiego i kro śnie ńskiego, ma te ż swoje zalety. Układ komunikacyjny zwłaszcza w pobli żu modernizowanej autostrady A 4, obwodnic miast, linii kolejowej Zasieki-Żary, stwarza doskonałe warunki do lokowania inwestycji. Nale ży zatem podj ąć szersze działania promocyjne w kierunku przyci ągni ęcia inwestorów. W ci ągu kilku najbli ższych lat zmodernizowana b ędzie nieczynna dzi ś linia kolejowa Berlin-Wrocław przebiegaj ąca tras ą dawnej „Berlinki”. Atutami obszaru obejmuj ącego teren gmin Brody, Gubin, Jasie ń, Lubsko, Lipinki Łu życkie, Ł ęknica, Trzebiel, Tuplice s ą opisywane obszary lasów, torfowisk, du ża ilo ść akwenów wodnych rzek i potoków, w których wyst ępuj ą zagro żone

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

wygini ęciem rzadkie gatunki zwierz ąt i ro ślin. W chwili obecnej istnieje wyra źna potrzeba edukowania społecze ństwa celem podniesienia świadomo ści ekologicznej, która byłaby najbardziej pilnym i jednocze śnie trwałym sposobem ochrony posiadanych zasobów naturalnych. Z uwagi na t ę szans ę rozwoju dbało ść o zrównowa żone wykorzystanie środowiska naturalnego jawi si ę jako naturalny priorytet wszelkich działań na tych obszarach. W kontek ście nadchodz ących zmian w środowisku naturalnym, w północnej cz ęś ci obszaru Grupy Łu życkiej, ochrona posiadanych zasobów w znaczeniu rekreacyjno- wypoczynkowym i przyrodniczym, z uwzgl ędnieniem potrzeb inwestycyjnych, powinna mie ć charakter kompleksowy i zrównowa żony na płaszczy źnie środowisko-mieszka ńcy- przemysł, która mo że sta ć si ę wizytówk ą i szans ą dla wspomnianego obszaru Grupy Łu życkiej.

Infrastruktura Obszar działania Grupy Łu życkiej z racji swojej lokalizacji posiada dobrze rozbudowan ą infrastruktur ę komunikacyjn ą oraz słabo rozwini ętą sie ć internetow ą i telekomunikacyjn ą, której brak bezpo średnio rzutuje na jako ść życia mieszka ńców. Istnieje pilna potrzeba poprawy istniej ącej sytuacji poprzez tworzenie publicznego dost ępu do internetu w wiejskich świetlicach i tworzenie miejsc bezprzewodowego dost ępu do internetu. Bol ączk ą mieszka ńców jest słaba sie ć kolejowa, w wi ększo ści szlaków zlikwidowana i zdegradowana. Zachowane szlaki b ędą modernizowane, zdegradowane ponownie uruchamiane przy u życiu środków zewn ętrznych. Alternatyw ą dla lotniska cywilnego w Babimo ście, s ą porty lotnicze w Berlinie, do których czas dojazdu autostrad ą wynosi ok. 2 godzin. Wprowadzenie nowoczesnych udogodnie ń telekomunikacyjnych i teleinformatycznych a tak że komunikacji kolejowej, mo że znacz ąco ułatwi ć i poprawi ć jako ść życia du żej grupie mieszka ńców sołectw i wsi le żą cych w obszarze Grupy Łu życkiej

Ludno ść i zasoby kulturalne Bogactwem integruj ącym i wyró żniaj ącym region Grupy Łu życkiej są du że zasoby kulturowe i środowiskowe. Spora ilo ść zabytków o znaczeniu historycznym, pomniki przyrody, unikatowe parki krajobrazowe, oraz du że mo żliwo ści w kształtowaniu własnej to żsamo ści przy wykorzystaniu własnych zasobów i potencjału wszelkich działaj ących na obszarze grup artystycznych, zespołów, indywidualnych twórców, miejscowego rzemiosła. Nale ży je piel ęgnowa ć i promowa ć, a tak że w zrównowa żony sposób wykorzystywa ć. Niewystarczaj ąca informacja o zasobach kulturowych i środowiskowych, w tym turystycznych, hamuje rozwój regionu. Wspieranie organizacji imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych na obszarze realizacji LSR wpłynie na rozwój integracji regionalnej. Badany obszar cechuje średnie zaanga żowanie społeczno ści w rozwój kultury, co nie idzie w parze z niedoposa żonymi i niemodernizowanymi od lat, wiejskimi świetlicami i innymi placówkami kultury. Niezwykle istotne b ędzie wypracowanie modelu sprawnej współpracy wszystkich organizacji działaj ących na rzecz kultury. Analiza potencjału społecznego wykazuje, i ż najwi ększa aktywno ść mieszka ńców obszaru realizacji LGD skupia si ę wła śnie na działaniach kulturalnych, st ąd te ż rozwój turystyki oraz podniesienie warunków życia ludno ści, powinny wi ąza ć si ę z rozwojem działalno ści kulturalnej. Potencjałem regionu s ą grupy sportowe, indywidualni twórcy ludowi, rze źbiarze, malarze, rzemie ślnicy, zespoły śpiewacze i inni oczekuj ący materialnego wsparcia, dlatego istotna jest pomoc w zakresie ich wyposa żenia w stroje i eksponaty. Wydarzenia

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

muzyczne, taneczne, teatralne, literackie, malarskie czy rze źbiarskie mog ą stanowi ć magnes dla tej grupy turystów, która jest w mniejszym stopniu zainteresowana wypoczynkiem w otoczeniu przyrody, ale raczej uczestnictwem w ró żnych imprezach kulturalnych – spora grupa tego typu osób preferuje tzw. „weekendowy” wypoczynek w odległo ści niedalekiej od miejsca zamieszkania. W tym kontek ście odbiorcami oferty turystycznej obszaru LGD b ędą w du żej mierze mieszka ńcy pobliskich Żar, Żagania, a nawet tury ści z Niemiec. Dla tej grupy odbiorców preferowane powinny by ć wszelkie wydarzenia artystyczne, które w zało żeniu b ędą promowa ć region. Mog ą to by ć konkursy, przegl ądy, koncerty, festiwale muzyczne których kontekst regionalny powinien mie ć wyra źnie nawi ązywa ć do Łu życ, a tak że kojarzy ć si ę z nazw ą LGD. Przyroda znajduj ąca si ę na obszarze realizacji Grupy Łu życkiej jest zalet ą tego obszaru, głównie ze wzgl ędu na jej stan ekologiczny oraz brak zagro żeń tego stanu, co wynika z braku zakładów zanieczyszczaj ących to środowisko. Posiada wi ęc ona naturalne walory, nie zmienione znaczn ą ingerencj ą człowieka. W niedalekiej perspektywie, w okolicach Brodów najpewniej powstanie jedna z najwi ększych w Polsce, kopalnia odkrywkowa w ęgla brunatnego oraz elektrownia. Czy i jak wpłynie ta inwestycja na stan środowiska regionu? Czy zwi ększy si ę ilo ść turystów odwiedzaj ących ten obszar? Jedno jest pewne – zwi ększy si ę bud żet gminy, który b ędzie mógł wyrówna ć ewentualne straty mieszka ńcom i przyczyni ć si ę do dalszego rozwoju całego obszaru. Istnieje jednak spore ryzyko degradacji przyrodniczej całych połaci najbardziej żyznej gleby na „pustyni Pana Boga ”, jak o tym obszarze mawiaj ą okoliczni rolnicy. Istnieje niebezpiecze ństwo zagłady Jeziora Suchodolskiego i innych obszarów środowiska przyrodniczego. Depresyjny lej powstaj ący przy odkrywkach mo że znacznie zmieni ć stosunki wodne powierzchniowe i podziemne. Jest to ryzyko które powinno by ć brane pod uwag ę przy podejmowaniu okre ślonych decyzji. Społecze ństwo Grupy Łu życkiej jeszcze nie ma wykształconego poczucia to żsamo ści regionalnej. Istniej ą jednak przesłanki mog ące wspomóc budowanie wspólnoty regionalnej. Obecnie funkcjonuje wył ącznie wi ęź terytorialna oparta na przynale żno ści do obszaru powiatu żarskiego. Społecze ństwo, cho ć cz ęsto mało aktywne, obdarzone jest du żym potencjałem. St ąd konieczne s ą działania pobudzaj ące aktywno ść i wspieraj ące kreatywno ść , a tak że integruj ące cał ą społeczno ść Grupy Łu życkiej poprzez m.in. promocj ę lokalnej twórczo ści kulturalnej i artystycznej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego oraz kultywowanie miejscowych tradycji, obrz ędów i zwyczajów. Istotnym działaniem, ze społecznego punktu widzenia, s ą remonty świetlic i ich wyposa żenie. Wa żnymi są podejmowane decyzje odno śnie budowy i modernizacji wiejskich obiektów sportowych. Kiepski stan obiektów pełni ących funkcje publiczne, w które powinny pełni ć rol ę wiejskich centrów kulturalno-sportowo-rekreacyjnych, wpływa na nisk ą jako ść życia mieszka ńców wsi. W obszarze społecznym istnieje wyra źna nierównowaga pomi ędzy – z jednej strony - czynnikami rozwojowymi, takimi jak mo żliwo ść kształcenia i dost ęp do wiedzy naukowej, przejawy anga żowania si ę ze strony młodzie ży w dodatkowe zaj ęcia pozaszkolne, z drugiej strony natomiast – niekorzystnymi zjawiskami maj ącymi posta ć trwonienia posiadanego potencjału społecznego (ucieczka osób wykształconych, eurosieroctwo, bezrobocie, itp.). Rysuj ąca si ę sytuacja wymaga podj ęcia działa ń buduj ących now ą, lepsz ą jako ść życia, przede wszystkim w dwóch jego obszarach: aktywno ści zawodowej i wypoczynku, przy jednoczesnym obj ęciu działaniem mieszka ńców wsi zagro żonych wykluczeniem społecznym. Organizacja szkole ń lub warsztatów adresowanych do ró żnych grup społecznych i zawodowych, mo że wpłyn ąć na podniesienie świadomo ści mieszka ńców Obszaru. W obszarze historyczno- kulturowym jako atuty obszaru, pojawiaj ą si ę, zarówno jego historia, archeologiczne

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

wykopaliska, jak równie ż obecna aktywno ść kulturalna o środków. Słab ą stron ą, wymagaj ącą wsparcia, jest strona informacyjno-promocyjna powy ższych zasobów. Przejawia si ę ona w niewystarczaj ących informacjach na temat istniej ących imprez kulturalnych, zaniedbaniu posiadanych walorów o znaczeniu historycznym, obiektów i miejsc historycznych, fragmentarycznych opracowaniach historii oraz współczesnej kultury obszaru Grupy Łu życkiej. Szans ą dla regionu mo że sta ć si ę zrekonstruowane, zrewitalizowane i zmodernizowane obiekty zabytkowe, archeologiczne, przyrodnicze, sportowo-rekreacyjne dla dzieci i młodzie ży, a tak że bardziej zró żnicowana działalno ść zmodernizowanych i doposa żonych świetlic i o środków kultury.

Zatrudnienie i rynek pracy W sferze społecznej zidentyfikowane zostały natomiast, nast ępuj ące kluczowe szanse dla rozwoju danego obszaru Grupy Łu życkiej : przewiduje si ę, że w ci ągu najbli ższych lat powinien post ępowa ć proces ró żnicowania si ę dochodów na tym terenie, istnieje równie ż szansa na rozwój gospodarczy i zaanga żowanie si ę osób wykształconych w ró żnego rodzaju działalno ść na wsi. Istotnym zagro żeniem w tym obszarze mo że by ć słaby przyrost naturalny i jednoczesna ucieczka wykształconej młodzie ży do miast i za granic ę oraz widoczne na terenie gmin partnerskich, tzw. eurosieroctwo. Rozpatrywane kierunki rozwoju dla obszarów Grupy Łu życkiej uwzgl ędniaj ą poszukiwanie sposobów zapobiegania wszelkim zagro żeniom. Du żą szans ę na przyszło ść upatruje si ę w obszarze technologicznym. Z du żym prawdopodobie ństwem rozwinie si ę posiadana infrastruktura teleinformatyczna i komunikacyjna; istnieje mo żliwo ść wykorzystania kolejowej infrastruktury. Kopalnia i elektrownia b ędą u żytkownikami sieci kolejowej jako taniego środka transportu, st ąd przewidywany rozwój tej infrastruktury. W/g prognoz i wst ępnych analiz, stosunkowo du ża grupa mieszka ńców b ędzie mogła znale źć zatrudnienie w kopalni i elektrowni oraz firmach obsługuj ących niszowe obszary wymienionych przedsi ębiorstw, a wi ęc usługi, handel, transport, recykling, edukacja, Przewidywane jest dalsze wsparcie ze środków unijnych na potrzeby rozwoju i unowocze śnienia infrastruktury zwłaszcza drogowej. W szczególno ści mo że by ć ona zach ętą dla potencjalnych inwestorów na danym obszarze. Zagro żeniem mo że by ć niewystarczaj ąca dbało ść o drogi w stosunku do wzrastaj ącego transportu drogowego i znaczna degradacja środowiska w obr ębie firm energetycznych. Rozwój usług teleinformatycznych poprzez dost ęp do szerokopasmowego internetu, powinien by ć krokiem we wła ściw ą stron ę, daj ącym równe szanse wszystkim mieszka ńcom Grupy Łu życkiej

Gospodarka W charakterystyce uwarunkowa ń gospodarczych rozwoju regionu, jako mocn ą stron ę obszarów mo żna wymieni ć blisko ść rynków zbytu, rozwini ętą wytwórczo ść , specjalizacj ę niektórych gospodarstw, istniej ący potencjał zorganizowanych grup w szczególno ści pszczelarskich, wędkarskich oraz zasobów kulturalnych i naturalnych. Szans ą na rozwój gospodarczy obszaru GŁ, jest poprawa konkurencyjno ści lokalnych przedsi ębiorstw. Niepokój finansowy i ogólno światowy zastój gospodarczy, mo że przekłada ć si ę na niekorzystny rozwój regionu. W tym celu konieczne staje si ę podj ęcie działa ń ułatwiaj ących lokalnym przedsi ębiorcom promocj ę swoich produktów i usług, dost ęp do szkole ń oraz stworzenie mo żliwo ści korzystania z do świadcze ń innych przedsi ębiorców w kraju i poza jego granicami (udział w targach). Słab ą 37

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

stron ą jest niedostateczna współpraca ró żnego typu wytwórców, przejawiaj ąca si ę w trudno ściach ze zbytem produkcji. Skutkuje to niskimi dochodami ludno ści czerpi ącej dochody z płodów rolnych, zanikiem aktywno ści społecznej. Kolejn ą słab ą stron ą jest brak w chwili obecnej produktu, który miałby miano produktu lokalnego. Szans ą na rozwój regionu jest blisko ść aglomeracji miejskich – Berlin, Zielona Góra, Gorzów Wlkp. Cottbus, Żary. Ich znaczenie jest istotne zarówno w kontek ście rozwoju rynków zbytu, ale te ż jako grupa potencjalnych odbiorców oferty kulturalno-wypoczynkowej utworzonej na obszarze Grupy Łu życkiej . Zjawiskami, które b ędą w przyszło ści wspiera ć rozwój obszarów wiejskich, pomimo powstania w pobli żu przewidywanego kompleksu energetycznego, jest stale rosn ący poziom popytu i konieczno ść stopniowego zwi ększania udziału energii odnawialnej w zu żywanej energii.

Turystyka Istnienie doskonałych warunków do rozwoju turystyki, jak jeziora, rzeki, lasy, parki krajobrazowe, czyste środowisko, a tak że niska jako ść gleb i zapotrzebowanie na usługi agroturystyczne wymaga podj ęcia działa ń zmierzaj ących do rozwoju agroturystyki, turystyki wiejskiej, powstawania ekomuzeów, poprzez organizacj ę szkole ń w tym zakresie i promocj ę, a tak że do lepszego wykorzystania turystycznego dorzecza Lubszy i Nysy Łu życkiej oraz rozwoju bazy i infrastruktury turystycznej. Niezb ędnym elementem zwi ązanym z turystyk ą wodn ą, b ędą powstaj ące noclegownie, przystanie kajakowe oraz inne punkty o charakterze usługowo- turystycznym (wypo życzalnie sprz ętu wodnego, punkty napraw sprz ętu turystycznego, stanice wodne). Jako wyra źne zagro żenie uznano na danym obszarze mo żliwo ść zaniedbania tradycji, niewystarczaj ące środki na rozwój rekreacji dla mieszka ńców, ale te ż na rozwój interesuj ącej dla przyjezdnych turystów, oferty rekreacyjno-wypoczynkowej. Szans ę na rozwój kulturowy regionu niesie ze sob ą popularyzacja turystyki, budowa, adaptacja i modernizacja obiektów do celów usługowo-turystycznych oraz organizacja imprez o znaczeniu ponadlokalnym.

Środowisko W obszarze środowiska i uwarunkowa ń przestrzennych szans ę dla regionu stanowi ć b ędzie zmieniaj ący si ę styl życia poci ągaj ący za sob ą dalszy rozwój ekoturystyki i agroturystyki, w tym turystyki wiejskiej. W kontek ście planów podniesienia atrakcyjno ści turystycznej regionu, niezwykle istotny jest, post ępuj ący i wspierany za pomoc ą funduszy strukturalnych, rozwój infrastruktury kanalizacyjnej, ściekowej i wysypisk śmieci. Podobne istotne znaczenie ma upowszechnianie odnawialnych źródeł energii oraz rozwój inicjatyw i podnoszenie si ę świadomo ści ekologicznej społecze ństwa. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest alternatywn ą form ą działalno ści na obszarach wiejskich. W okolicach Lubska podj ęto pierwsze kroki celem wykorzystania ro ślin energetycznych, jakkolwiek wymaga to ogromnej pracy edukacyjnej i praktycznej. Zakłada si ę upowszechnienie uprawy i wykorzystania ro ślin energetycznych, a tak że weryfikacj ę zasadno ści wykorzystania równie ż innych dost ępnych odnawialnych źródeł energii. Za zagro żenie uznano obni żaj ący si ę poziom wód gruntowych, co jest zwi ązane z kopalniami odkrywkowymi w landach niemieckich, a w niedalekiej perspektywie uruchomieniem kopalni węgla brunatnego na terenie LGD. Istotnym zagro żeniem, mo że by ć nadmierne wykorzystywanie środków chemicznych w rolnictwie. 38

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Szans ą dla obszaru b ędzie dbało ść o zachowanie dotychczasowego stanu środowiska naturalnego, dalszy rozwój agro i ekoturystyki, a w perspektywie, maksymalne wykorzystanie wszelkich mo żliwo ści, w celu przywrócenia wła ściwych proporcji, na terenach przemysłowo zdegradowanych.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

4. Cele ogólne i szczegółowe LSR oraz planowane do realizacji przedsi ęwzi ęcia

4.1 Cele ogólne i szczegółowe LSR

Tabela 16. Cele ogóle i szczegółowe Cel szczegółowy 1.1 Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej regionu Cel ogólny 1 - Rozwój • Odnowa i rozwój Wsi turystyki w oparciu o • Małe projekty istniej ące zasoby materialne, Cel szczegółowy 1.2 Pr omocja regionu • przyrodnicze i kulturowe Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej Grupy Łu życkiej • Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw ę ś • Cel ogólny 2 - Rozwój Cel szczegółowy 2.1 Zwi kszenie ilo ci inicjatyw edukacyjnych Odnowa i rozwój Wsi przedsi ębiorczo ści lokalnej • Małe projekty

• Ró żnicowanie w kierunku Cel szczegółowy 2.2 Stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju działalno ści nierolniczej mikroprzedsi ębiorstw oraz tworzenia pozarolniczych źródeł dochodu • Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw

Cel ogólny 3 - Wspieranie Cel szczegółowy 3.1 Wsparcie lokalnych inicjatyw • Odnowa i rozwój Wsi to żsamo ści lokalnej • Małe projekty Cel szczegółowy 3.2 Zwi ększenie dost ępno ści, poprawa jako ści infrastruktury pełni ącej funkcje społeczne, zagospodarowanie • Ró żnicowanie w kierunku przestrzeni działalno ści nierolniczej

• Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

4.2 Przedsi ęwzi ęcia planowane do realizacji w ramach LSR Tabela 17. Przedsi ęwzi ęcia i wska źniki

cie ę nik nik nik ź ź ź wzi tkowy tkowy tkowy ę ą ą ą ródło ródło ródło ródło ródło Stan Stan Stan Ź Ź Ź rezultatu rezultatu produktu produktu Wska Wska Wska informacji informacji informacji informacji informacji Cel ogólny ogólny Cel pocz pocz pocz na rok 2015 2015 rokna na rok 2015 2015 rokna 2015 rokna Stan docelowy Standocelowy Stan docelowy Standocelowy Standocelowy oddziaływania oddziaływania Przedsi Cel szczegółowy szczegółowy Cel

Wzrost liczby miejsc 0 25 Liczba powstałych, 0 30 Wzrost liczby 0 1000

atrakcyjnych odnowionych, turystów w ców LGD turystycznie oznakowanych wyniku ń miejsc atrakcyjnych wsparcia turystycznie otrzymanego z LGD ce ce zasoby

ą j

Liczba wypo życze ń Liczba powstałych mieszka ród

yckiej 0 150 0 2 ś

ż sprz ętu rekreacyjno - wypo życzalni

ci turystycznej regionu turystycznej ci sportowego sprz ętu rekreacyjno- ś ca w ca

sportowego ą Cel szczegółowy 1.1 Podniesienie Podniesienie 1.1 szczegółowy Cel atrakcyjno 0 10 0000 Liczba powstałych 0 15 portali, stron internetowych, „TURYSTYCZNA LGD” „TURYSTYCZNA udost ępnionych Liczba osób elektronicznych uzyskuj ących informacji wiedz ę o obszarze turystycznych LGD Liczba powstałych 0 10

materiałów /

publikacji/filmów ankieta LGD - Dane monitoruj promuj ących obszar

Dane LGD, danedane Gmin, Danebeneficjentów LGD, Cel ogólny nr 1 Rozwój turystyki w oparciu o istnie o woparciu Rozwójturystyki 1 nr ogólny Cel Promocja 1.2 szczegółowy Cel regionu danedane Gmin, Danebeneficjentów LGD, materialna, przyrodnicze i kulturowełu Grupy i przyrodnicze materialna, LGD

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Liczba uczestników 0 100 Liczba szkole ń / 0 30 Liczba osób 0 10 szkole ń/spotka ń/ spotka ń/konsultacji deklaruj ących

konsultacji dla dla potencjalnych popraw ę potencjalnych beneficjentów w jako ści życia kszenie ę beneficjentów w zakresie działa ń wskutek

Zwi zakresie działa ń Tworzenie i rozwój wsparcia LGD Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorst w zakresie mikroprzedsi ębiorst w oraz rozwoju ród beneficjentów ród

w oraz Ró żnicowanie w przedsi ębiorcz ś

Ró żnicowanie w ” kierunku ości lokalnej

kierunku działalno ści caw ŚĆ ą

ci inicjatyw edukacyjnych inicjatyw ci działalno ści nierolniczej ś nierolniczej Cel szczegółowy 2.1 2.1 szczegółowy Cel ilo 0 5 Liczba gospodarstw 0 5 rolnych BIORCZO

Ę uzyskuj ących Liczba osób dodatkowe uzyskuj ących przychody ze źródeł ci lokalnej lokalnej ci dochody z ś pozarolniczych dodatkowej działalno ści

biorczo pozarolniczej ę

biorstw oraz tworzenia oraz tworzenia biorstw ę Dane LGD - ankieta - LGD Dane monitoruj 0 8 PRZEDSI „LOKALNA Liczba wspartych 0 8 przedsi ębiorców ródeł dochodu ródeł ź

Liczba utworzonych miejsc pracy Dane LGD, dane Gmin, dane dane beneficjentówLGD, Gmin, Dane Cel ogólny nr 2 Rozwój przedsi Rozwój 2 nr ogólny Cel warunków dogodnych Stworzenie 2.2 szczegółowy Cel mikroprzedsi rozwoju dla dane dane beneficjentówLGD, Gmin, Dane pozarolniczych

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

0 25000 Liczba 0 50 Wzrost liczby 0 2500 Liczba uczestników zorganizowanych osób wydarze ń wydarze ń uto żsamiaj ący aktywizuj ących, aktywizuj ących, ch si ę z

integruj ących integruj ących obszarem ców LGD dzi ęki ń 0 35 Liczba wspartych 0 3 wsparciu LGD Liczba członków inicjatyw lokalnych lokalnych zespołów zespołów śpiewaczych , którzy śpiewaczych

skorzystali ze mieszka ród wsparcia ś Cel szczegółowy 3.1 Wspieranie Wspieranie 3.1 szczegółowy Cel inicjatyw lokalnych lokalnej lokalnej ż ca w ca

0 15000 Liczba utworzonych, 0 45 ą zmodernizowanych,

samo to samo doposa żonych ż Liczba mieszka ńców obiektów pełni ących

ci ci korzystaj ących z ś funkcje społeczne, kszenie kszenie

ę utworzonych, zagospodarowanych

cej funkcje funkcje cej zmodernizowanych, przestrzeni ą doposa żonych obiektów pełni ących AKTYWIZACJA” – „INTEGRACJA funkcje społeczne,

ci, poprawa jako poprawa ci, zagospodarowanych ś przestrzeni pno ę infrastruktury pełni infrastruktury społeczne, zagospodarowanie zagospodarowanie społeczne, Dane LGD, danedane Gmin, Danebeneficjentów LGD, ankieta - LGD Dane monitoruj Cel ogólny nr 3 Wspieranie to Wspieranie 3 nr ogólny Cel Zwi 3.2 szczegółowy Cel przestrzeni danedane Gmin, Danebeneficjentów LGD, dost

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Przedsi ęwzi ęcia LSR

„TURYSTYCZNA LGD” Przedsi ęwzi ęcie zakłada realizacj ę działa ń, które b ędą sprzyjały rozwojowi i promocji turystyki obszaru obj ętego LSR. Przykładowe działania: - portale, strony internetowe, - publikacje / filmy, - tablice informacyjne, - mała infrastruktura turystyczna.

„LOKALNA PRZEDSI ĘBIORCZO ŚĆ ” Przedsi ęwzi ęcie zakłada realizacj ę zada ń sprzyjaj ących tworzeniu oraz rozwojowi przedsi ębiorczo ści na obszarze lokalnej grypy działania – zakładanie działalno ści gospodarczej, rozwijanie prowadzonej ju ż działalno ści gospodarczej, tworzenie poza rolnictwem dodatkowych źródeł dochodu.

„INTEGRACJA – AKTYWIZACJA” Przedsi ęwzi ęcie zakłada realizacj ę ró żnego rodzaju zada ń, które b ędą przyczyniały si ę do aktywizacji i integracji mieszka ńców obszaru LGD, a tak że b ędą sprzyjały wsparciu oddolnych inicjatyw oraz budowaniu to żsamo ści lokalnej. Przykładowe działania: - remonty, wyposażenie świetlic wiejskich, - budowa placów zabaw, - organizacja ró żnego rodzaju imprez, - zakup strojów dla zespołów śpiewaczych.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Tabela 18. Przykładowa lista rekomendowanych operacji Lp. Rodzaje przedsi ęwzi ęcia 1. Rajd Rowerowy Szlakiem Łu życkim 2 Festiwal Piosenki Łu życkiej 3. Festiwal Kultur Dawnych 4. Targowisko Łu życkie 5. Mapa regionu 6. Rekonstrukcja grodziska łu życkiego w Wicinie 7. Centrum rekreacyjno -rozrywkowe w Jasieniu 8. Adaptacja obiektu Stra ży Granicznej dla potrzeb turystycznych w Ł ęknicy 9. Rewitalizacja ryneczku w Trzebielu 10. „Witacze” -Tablice promuj ące miejscowo ści

1. Rajd Rowerowy Szlakiem Łu życkim Przewidywana jest organizacja rajdów o charakterze regionalnym, w perspektywie mi ędzynarodowym. Trasy rajdów odbywaj ących w ka żdym roku obejmowa ć b ędą wszystkie strategiczne miejscowo ści regionu, co w praktyce oznacza „ Rajd Dookoła Łu życ ”. Organizacyjna rajdu, regulaminu i itp., le ży w gestii organizacji i stowarzysze ń działaj ących w tym obszarze zainteresowa ń. 2. Festiwal Piosenki Łu życkiej Mimo znacznej liczby imprez plenerowych na terenie LGD, wci ąż brakuje wydarzenia artystycznego, które stałoby si ę wyró żnikiem po śród podobnych regionów turystycznych. Pomysłem godnym wsparcia jest projekt zorganizowania cyklu imprez prezentuj ących muzyczne tradycje nie tylko regionu łu życkiego, ale te ż kresów wschodnich, silnie reprezentowanych przez osiadłych i żyj ących tu mieszka ńcach. 3. Festiwal Kultur Dawnych Na bazie turystycznej, jak ą b ędzie zrekonstruowana osada łu życka w Wicinie, planuje si ę organizacj ę kolejnej muzycznej i regionalnej atrakcji. W oparciu o istniej ące środowiska muzyczno-śpiewacze, istnieje mo żliwo ść wypełnienia luki w wszechobecnej komercji muzycznej. Cho ć b ędzie to muzyka dawna, mocno stylizowana, z pewno ści ą przyczyni si ę do promocji „Drugiego Biskupina”. 4. Targowisko Łu życkie W porównaniu do innych obszarów turystycznych, obszar Grupy Łużyckiej nie jest wystarczaj ąco promowany. Targowisko pomy ślane jako kolejny element promocji lokalnych produktów lokalnych rzemie ślników, producentów i usługodawców. „Targowisko” ma szans ę sta ć si ę atrakcj ą Skansenu Łu życkiego w Buczynach gmina Trzebiel, tak aby po zakończeniu projektu mogło dalej funkcjonowa ć jako stały element tradycji łu życkiej. Planowany jest równie ż udział przedstawicieli regionu w targach o randze ponadregionalnej, w ramach których kompleksowo zaprezentowana zostanie oferta Obszaru.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

5. Mapa regionu W ramach tworzenia kompleksowej oferty turystycznej niezb ędne jest stworzenie profesjonalnej mapy turystycznej, która przedstawiałaby wszystkie najciekawsze miejsca, jakie mo żna zaoferowa ć turystom. Tak wi ęc mapa zawierałaby prezentacj ę zabytków, rezerwatów przyrody, miejsc nieobj ętych ochron ą, ale równie ż wartych odwiedzenia, kalendarz imprez kulturalnych i sportowych i oczywi ście słu żyłaby turystom chc ącym podró żowa ć szlakami rowerowymi i pieszymi. Ponadto mapa w wersji elektronicznej zaprezentowana b ędzie na stronie partnerstwa. Du żym zainteresowaniem cieszyłaby si ę mapa w za animacj ą komputerow ą w technice 3D. Plastyczne odlewy makiety Grupy Łu życkiej byłyby atrakcj ą turystyczn ą, ale te ż edukacyjn ą kształtuj ącą świadomo ść przynale żno ści terytorialnej. 6. Rekonstrukcja grodziska łu życkiego w Wicinie Planowana rekonstrukcja grodziska kultury łu życkiej sprzed ok.4,5 tys. lat pne. Pozwoli na popularyzacj ę walorów historycznych i turystycznych regionu poprzez zaplanowane działania: Wybudowanie ekologicznej sceny, budowa zaplecza infrastrukturalno – technicznego i socjalnego, wytyczenie miejsc parkingowych, opracowanie kalendarza imprez lokalnych i regionalnych. 7. Centrum rekreacyjno-rozrywkowe w Jasieniu Centrum rekreacyjno – rozrywkowe w parku poł ączone b ędzie ze ście żką zdrowia, placem zabaw i poło żonym niedaleko zespołem boisk. Najwa żniejsze działania do wykonania w ramach projektu: • Wykonanie projektu odnowy parku; • Wybudowanie muszli koncertowej; • Wymiana ławek parkowych; • Wymiana o świetlenia; • Zakup ro ślin (m.in. kwiaty, krzewy, itp.); • Modernizacja i odnowienie istniej ących alejek; • Rozbudowa monitoringu. 8. Adaptacja obiektu Stra ży Granicznej dla potrzeb turystycznych w Ł ęknicy Przedmiotem działania jest zagospodarowanie cz ęś ci budynku po Stra ży Granicznej oraz jego otoczenia dla potrzeb turystyki – stworzenia taniej bazy noclegowej dla turystów (remont i wyposa żenie pomieszcze ń dla potrzeb schroniska, informacji turystycznej i promocji, zagospodarowanie cz ęś ci terenu na pole namiotowe, mała infrastruktura – plac zabaw). Realizacja celu zaspokoi potrzeby turystów chc ących w Ł ęknicy i okolicach uprawia ć turystyk ę piesz ą, rowerow ą i wodn ą. W miejscowo ści brakuje dost ępnych dla niezamo żnego turysty miejsc noclegowych o średnim standardzie, a poło żenie budynku jest korzystne z uwagi na blisko ść Parku Mu żakowskiego i Nysy Łu życkiej (mo żliwo ść przechowywania kajaków). Planuje si ę utworzenie na I i II pi ętrze budynku miejsc noclegowych, pomieszcze ń przeznaczonych na informacj ę turystyczn ą i promocj ę oraz urz ądzenie pola namiotowego z zapleczem socjalnym na terenie działki z cz ęś ciowym wykorzystaniem istniej ącej zabudowy (przebudowa istniej ącego budynku gospodarczego). 9. Rekonstrukcja ryneczku w Trzebielu Na chwil ę obecn ą przestrze ń rynku w Trzebielu, mimo centralnego poło żenia stanowi niezagospodarowany i zaniedbany plac. Odnowa tego miejsca jest priorytetow ą inwestycj ą bior ąc pod uwag ę, i ż Trzebiel jest "stolic ą" gminy, jak równie ż usytuowanie miejscowo ści na terenie nadgranicznym licznie odwiedzanym przez turystów, głównie rowerowych. Rewitalizacja ryneczku w Trzebielu przyczyni si ę do rozwoju turystycznego, gdy ż atrakcyjna przestrze ń publiczna w centrum miejscowo ści zwi ększy zainteresowanie Trzebielem jako punktem postojowym dla 46

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

turystów. Odnowa ryneczku ma te ż kluczowe znaczenie dla społeczno ści lokalnej, która zacznie traktowa ć rynek jako centralny plac publiczny, b ędące głównym miejscem codziennych spotka ń, a tak że miejscem wa żnych wydarze ń w życiu miasta (ró żnego rodzaju obchody rocznicowe, świ ęta, imprezy kulturalne). Po rewitalizacji rynek powinien sta ć si ę wizytówk ą miejscowo ści 10. „Witacze” -Tablice promuj ące miejscowo ści Jest to wspólny projekt dla całej Grupy Łu życkie . Na granicach gmin oraz na obrze żach LGD pojawi ą si ę tablice informuj ące i promuj ące z odpowiednimi logotypami oraz wspóln ą dla wszystkich tablic grafik ą. Tablice stan ą równie ż przy wa żniejszych zabytkach i interesuj ących obiektach architektonicznych i przyrodniczych, a tak że stan ą si ę wa żnym elementem wytyczonych tras turystycznych

4.3 Wdra żanie projektów współpracy

W ramach współpracy planuje si ę przyst ąpienie do Krajowej Sieci LGD. Udział w Krajowej Sieci LGD gwarantuje wymian ę do świadcze ń oraz integracj ę pomi ędzy Lokalnymi Grupami Działania.

4.4 Przedsi ęwzi ęcia realizowane w ramach działania - Funkcjonowanie LGD

Lokalna Grupa Działania Grupa Łu życka będzie prowadziła nast ępuj ące działania: V Organizacja konferencji, spotka ń informacyjnych dla beneficjentów i potencjalnych beneficjentów. V Organizacja konferencji i spotka ń informacyjnych (s ą jednym z podstawowych celów działa ń komunikacyjnych). Działania te b ędą charakteryzowa ć si ę aktualno ści ą i sposobem przekazu zorientowanym na grup ę docelow ą. V Publikacja i dystrybucja materiałów informacyjnych i promocyjnych. V Udost ępnianie dokumentów programowych, zał ączników beneficjentom i podmiotom zainteresowanym. V Prowadzenie strony internetowej z aktualnymi informacjami o PROW 2007-2013 w regionie. Dost ęp do Internetu oraz rozwój technologii teleinformatycznych stwarzaj ą potrzeb ę uczynienia ze strony www.grupaluzycka.pl narz ędzia efektywnego przekazu bie żą cych informacji na temat Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 - 2013. V Prowadzenie biura Grupy Łu życkiej . Biuro b ędzie świadczy ć usługi poprzez kontakt osobisty, telefoniczny, a tak że drog ą elektroniczn ą bezpłatnie. System wdra żania Strategii jest realizowany w oparciu o system wdra żania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej. Grupa Łu życka korzystaj ąc ze środków finansowych funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, jest zobowi ązana przestrzega ć zasad i procedur wspólnotowych, które zostały okre ślone w Rozporz ądzeniu Rady (WE) nr 1083 /2006 z dnia 11 lipca 2006r. ustanawiaj ącym przepisy ogólne dotycz ące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójno ści i uchylaj ące rozporz ądzenie (WE) nr 1260/1999 oraz w rozporz ądzeniach odnosz ących si ę do poszczególnych funduszy strukturalnych. Poszczególne projekty b ędą wdra żane w oparciu o zasady wydatkowania środków wg źródeł ich

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

pochodzenia. Dotyczy to w szczególno ści odmiennych zasad wykorzystania środków pochodz ących ze źródeł krajowych oraz środków pochodz ących ze źródeł unijnych.

5. Misja LGD

Wizja rozwoju obszaru obj ętego Lokaln ą Strategi ą Rozwoju Poło żona w południowej cz ęś ci województwa lubuskiego Grupa Łu życka jest regionem, w którym ogniskuj ą si ę wszystkie problemy współczesnej wsi polskiej. Grupa jest obszarem wiejskim o bogatej historii, której dziedzictwo przetrwało w postaci licznych zabytków. Region, bogaty w zasoby o walorach turystycznych, jest jednak słabo rozwinięty pod wzgl ędem gospodarczym. Tradycyjnie dominowało tu rolnictwo oraz działalno ść le śna. Słabe gleby ograniczały mo żliwo ści rozwoju. Mieszka ńcy tego regionu to społeczno ść ró żnorodna. W tym regionie żyje i rozwija si ę trzecie pokolenie byłych repatriantów, przesiedle ńców i osadników wojskowych. Do ko ńca lat 80-tych, problemy natury społecznej, spowodowane fałszywie pojmowan ą indoktrynacj ą całych grup społecznych, były czynnikiem hamuj ącym rozwój prywatnej własno ści. Nie remontowane przez dziesi ątki lat domy mieszkalne i gospodarcze były łatwo rozpoznawalnym obrazem tego regionu Polski i jego nadgranicznego poło żenia, zwanego niekiedy „Dzikim Zachodem”. Po likwidacji PGR w wielu miejscowo ściach nie pojawiła si ę oferta dla ludzi ongi ś tam zatrudnionych. Słaba znajomo ść problematyki dotycz ącej zmieniaj ących si ę warunków i mo żliwo ści rozwoju w kierunkach, które dotychczas nie istniały albo były marginesowe, jest wynikiem niskiego poziomu wykształcenia. St ąd niski jest poziom życia mieszka ńców wsi. Wsparcie mieszka ńców w procesie po żą danego poziomu życia, staje si ę problemem pierwszoplanowym w polityce społecznej prowadzonej na tych terenach. Powinno by ć to wsparcie ujawniaj ące i wyzwalaj ące potencjały osobiste oraz grupowe mieszka ńców wsi, a jego celem b ędzie stworzenie takich warunków, by ludzie, którzy nie mog ą znale źć swego miejsca w zmieniaj ącym si ę świecie, wykorzystali maksymalnie własne mo żliwo ści działania z po żytkiem dla siebie i innych. Potrzebne im s ą do tego: wiedza jak to zrobi ć, przekonanie, że warto to zrobi ć oraz wsparcie w działaniu. Wymaga to działa ń o charakterze aktywizuj ącym, w miejsce dotychczas dominuj ących działa ń o charakterze pomocowym. Wej ście Polski do Unii Europejskiej wywołało w środowiskach wiejskich wiele nieufno ści i niepokoju. Wa żne wi ęc było pokazanie mieszka ńcom, jakie mo żliwo ści niesie ze sob ą Unia. Głównym celem jakie sobie wówczas zało żono, było zach ęcanie mieszka ńców sołectw do zorganizowanych działa ń na rzecz rozwoju swoich wsi. Aby pokaza ć mieszka ńcom, że ich wspólne działania mog ą przenie ść spore i wymierne efekty, władze gmin wspieraj ą oddolne inicjatywy, które przekładaj ą si ę na organizowaniu cyklicznych konkursów, imprez kulturalno-sportowo-rekreacyjnych, ect. Ich charakter bywa ró żny, a wi ęc drobne inicjatywy na rzecz wsi, działalno ść ekologiczna, widoczny jest renesans działalno ści Kół Gospody ń Wiejskich. Mieszka ńcy wsi s ą zach ęcani do wspólnego decydowania o przyszło ści swojego środowiska, kultywowania lokalnych tradycji i obyczajów. Wiele takich działa ń pierwotnie maj ących lokalny charakter, przekształciło si ę w działania o zasi ęgu regionalnym np. Festiwal ” Mundurowo na Ludowo ” we wsi Górzyn, Rajdy Rowerowe Szlakiem Lubicy. Takie ukierunkowanie programu sprzyja organizowaniu si ę mieszka ńców w formalne i nieformalne grupy, które staj ą si ę podmiotem przy realizowaniu programów na rzecz lokalnego społecze ństwa oraz aktywnym partnerem samorz ądu gminnego. Działania, jakie maj ą ju ż miejsce w poszczególnych gminach doskonale wpisuj ą si ę w now ą polityk ę społeczn ą - odnowa wsi. Odnowa wsi jako proces rozwoju społeczno ści lokalnych pozwala na kształtowanie warunków życia ludzi na obszarach wiejskich, którego twórc ą i

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

odbiorc ą jest społeczno ść lokalna. Zało żeniem odnowy wsi, jest podnoszenie standardu życia, uaktywnienia, osobistego zaanga żowania mieszka ńców, wypływaj ącego z odpowiedzialno ści za własn ą przyszło ść . Daje to mo żliwo ść samorealizacji i poczucie uczestnictwa we wspólnocie i współtworzeniu, uaktywnia bowiem podstawowe zasady, jakimi dysponuje społecze ństwo - czyli zaanga żowanie ludzi. Te wst ępne działania pozwoliły na uruchomienie potencjału, drzemi ącego w lokalnych społeczno ściach. Ten potencjał stał si ę wa żnym elementem uruchamiaj ącym proces budowania partnerstwa lokalnego, na obszarze obejmuj ącym osiem gmin. Grupa Łu życka powstała w lipcu 2008 roku. Grupa działa w formie stowarzyszenia, które zrzesza samorz ądy, przedstawicieli sektora prywatnego oraz organizacje pozarz ądowe. Do stowarzyszenia przyst ąpiło ł ącznie 41 podmiotów: reprezentuj ących sektory publiczno-społeczno- gospodarcze. Naczelnym zadaniem Stowarzyszenia wynikaj ącym ze statutu, jest rozwój to żsamo ści w obszarze Lokalnej Grupy Działania oraz poczucie przynale żno ści do wspólnej przestrzeni kulturowej charakteryzującej si ę porównywalnymi warunkami życia i dost ępie do wspólnie wytwarzanych dóbr kulturalnych i gospodarczych, a tak że dbało ść o stał ą i wła ściw ą promocj ę. MISJA LGD Przywróci ć atrakcyjno ść regionu, który przez długi czas pozostawał w zapomnieniu, pomóc mu w rozwini ęciu aktywno ści gospodarczej i zatrudnienia poprzez wykorzystanie lokalnych zasobów rolnych, miejscowej wytwórczo ści i usług oraz walorów przyrodniczych i turystycznych.

6. Wykazanie spójno ści specyfiki obszaru z celami LSR

Rozwój turystyki w oparciu o istniej ące zasoby materialne, kulturowe i przyrodnicze Cały, jednolicie terytorialny obszar o powierzchni 1268 km², Grupy Łu życkiej w nomenklaturze europejskiej, nale ży do terenów wiejskich. Du że zalesienie, tereny „popegeerowskie”, mała g ęsto ść zaludnienia, gleby piaszczyste w wi ększo ści nie nadaj ące si ę pod uprawy rolne, wspólna przeszło ść historyczna, przynale żno ść do tradycyjnego regionu jakim s ą Dolne Łu życe Wschodnie, wspólne legendy, podobie ństwa w kultywowaniu tradycji z wschodnich rubie ży Polski przedwojennej, wyczuwalny i namacalny patriotyzm lokalny, s ą tymi elementami, które s ą wyra źnie spójne z wytyczonymi celami LSR. St ąd promocja mało i słabo gospodarczo rozwini ętego obszaru wiejskiego, pozwoli na dalsze kształtowanie pozytywnego wizerunku regionu, zarówno w śród mieszka ńców jak i potencjalnych turystów i przedstawicieli biznesu. Promocja szeroko obejmie działania o charakterze artystyczno- kulturowym-turystycznym: konkursy, koncerty, festiwale, rajdy, miejsca wypoczynku i rekreacji, lokalne zabytki, otaczaj ącą przyrod ę, lokalne rzemiosło, interesuj ących artystów i hobbystów, itd. w nast ępuj ących formach: foldery informacyjne, strona internetowa w wersji polsko-niemieckiej, informacje w mediach lokalnych i regionalnych. Na terenie Grupy Łu życkiej istniej ą potrzeby w zakresie aktywizacji mieszka ńców obszarów wiejskich, w tym dotycz ącą budowy i oznakowania ście żek i tras rowerowych pokrywaj ących obszar LGD, rekonstrukcji grodzisk, remontu i wyposa żenia obiektów publicznych ( świetlic), organizowania imprez kulturalnych promuj ących nie tylko poszczególne gminy, ale cały obszar LGD rozwoju turystki, małych i średnich przedsi ębiorstw. Cel realizowany b ędzie poprzez szerok ą informacj ę dost ępn ą na wortalu internetowym Stowarzyszenia Grupa Łu życka , w lokalnych oraz regionalnych

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

mediach. Popularyzowane b ędą Stowarzyszenia i ich liderzy, osoby działaj ące w sferze prywatnej i sektorze publicznym. W szczególno ści popularyzowane b ędą osi ągni ęcia i zaanga żowanie w tym procesie. Szeroka gama informacji pojawi si ę w z chwil ą rozpocz ęcia programu, na wspomnianej stronie internetowej, mieszka ńcy Obszaru b ędą mogli wł ącza ć si ę do dyskusji, wskazywa ć mniej lub bardziej wa żne elementy strategii przeznaczone do realizowania. Powstał ranking najpilniejszych działa ń podlegaj ący procesom ewaluacyjnym, tak aby mo żna wybra ć najkorzystniejszy z punktu widzenia mieszka ńców, wła ściwy wariant i mog ące odnie ść realny sukces wspólne działania. Rozwój przedsi ębiorczo ści lokalnej Obszary wiejskie stały si ę atrakcyjne nie tylko dla rolników, ale tak że dla innych grup społecznych chc ących mieszka ć, pracowa ć i prowadzi ć działalno ść gospodarcz ą na wsi. W Europie, a tak że w Polsce, dojrzewa szersze my ślenie o obszarach wiejskich, nie zorientowane, tak jak dotychczas, na sektor rolny, ale na zró żnicowane pod wzgl ędem formy aktywno ści gospodarczej. Dyskusje z tym zwi ązane, ten kierunek my ślenia, zaowocował mi ędzy innymi koncepcj ą zrównowa żonego rozwoju, który zakłada konieczno ść harmonizacji ekonomicznych, społecznych i ekologicznych aspektów rozwoju. Zró żnicowany rozwój małych miejscowo ści, uwzgl ędniaj ący zarówno interesy znacznej liczby ludno ści wiejskiej, nie maj ącej żadnych zwi ązków z rolnictwem, jak i samych rolników - mo że nast ąpi ć szybciej tylko przy wi ększym zaanga żowaniu podmiotów nie zwi ązanych z rolnictwem. Ten wydawałoby si ę konflikt interesów jest konfliktem pozornym. Programy nakierowane na rozwój wsi nie zagra żaj ą interesom rolników, wprost przeciwnie s ą pomostem dla tych, którzy z rolnictwa b ędą musieli odej ść . Restrukturyzacja rolnictwa jest niemo żliwa bez zmiany świata, który go otacza, a wi ęc obszarów wiejskich. Dlatego w miejsce sektorowego podej ścia budowana jest polityka zintegrowanego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. W działaniach niniejszego celu znajduje si ę zagadnienie dywersyfikacji, która jest ekonomiczno-gospodarcz ą jest szans ą, dla lokalnych społeczno ści, kreowania nowego standardu działalno ści rolniczej i pozarolniczej, opieraj ącej si ę głównie na: ekologicznych metodach gospodarowania, produkcji rolniczej na cele nie żywno ściowe, głównie energetyczne, rozwijaniu usług turystycznych, opieraj ących si ę na lokalnym bogactwie przyrodniczym kulturalnym i kulinarnym (ekoturystyka, agroturystyka, turystyka zdrowotna, turystyka kulinarna). A zatem, wszelkie kroki podejmowane w ramach rozwoju przedsi ębiorczo ści powinny zmierza ć nie tylko do poprawy jako ści życia, ale te ż zawiera ć elementy środowiskowo- kulturalne, poparte odpowiednim wsparciem edukacyjnym i ekonomicznym zmierzaj ącym do zmiany wizerunku z chłopo-rolnika w przedsi ębiorc ę rolnego, posiadaj ącego szerok ą wiedz ę i umiej ętno ści w produkcji żywno ści ekologicznej, biomasy, oraz działalno ści pozarolniczej jak rzemiosło, turystyka oraz inne usługi niezb ędne i potrzebne na lokalnym rynku. W tym aspekcie działania i cele wynikaj ące ze statutu Grupy Łu życkiej zakładaj ą wprost współdziałanie i wła ściw ą pomoc dla ró żnych podmiotów, tak że nierolniczych w tym społecznych i prywatnych, działaj ących na obszarze wiejskim. Dla tych grup zaplanowano środki do realizacji ł ącznie 40 projektów i cho ć jest to tylko 10% ogólnej puli środków przyznanych na realizacje w ramach tej operacji, wydaje si ę ona by ć wystarczaj ąca z dwóch powodów: zainteresowani tymi środkami b ędą bardziej mieszka ńcy północnej cz ęś ci obszaru oraz zbyt mała zdolno ść potencjalnych beneficjentów do absorpcji tych środków. Na całym obszarze Grupy Łu życkiej w faz ę dorosło ści wkracza trzecie pokolenie mieszka ńców. Nawyki kulturowe i przyzwyczajenia determinuj ą społeczne procesy niekiedy mało po żą dane. St ąd du ża odpowiedzialno ść ze strony liderów Grupy Łu życkiej w promowaniu takich działa ń, które wzmocni ą przewidywane działania, pozwol ą na zaanga żowanie szerokiej wielopokoleniowej rzeszy mieszka ńców wsi. W ka żdej miejscowo ści zainicjowane b ędzie szkolenie dla lokalnych liderów, zadaniem których b ędzie podejmowanie działa ń mobilizuj ących lokaln ą 50

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

społeczno ść . Lokalni liderzy korzysta ć b ędą z szerokich mo żliwo ści techniczno-informacyjnych LGD. Wa żnym elementem wspierania przedsi ębiorczo ści b ędą kursy dokształcaj ące np.: kurs przewodników turystycznych, selekcjonerów grzybów w punktach skupów, zarz ądców placówkami noclegowymi, zało życieli „ekomuzeów”, małych form przedsi ębiorczo ści zwi ązanych z turystyk ą i usługami. W ramach Osi 4 Leader, Rada Stowarzyszenia Grupy Łu życkiej będzie inicjowała szereg konkursów na projekty o zasi ęgu regionalnym, takich m.in. jak: wytyczanie i oznakowanie ście żek, dróg, tras i szlaków rowerowych, pieszych i wodnych, rekonstrukcja grodzisk i oznakowanie ciekawych punktów „zagł ębia archeologicznego ” jakim jest obszar Grupy Łu życkiej , historycznych oraz przyrodniczych. W ramach Grupy Łu życkiej planowany jest wspólny projekt, efektem którego na granicach gmin partnerskich pojawi ą si ę tzw. ”witacze” okre ślaj ące nazw ę gminy, grupy partnerskiej, krótka informacja o gminie z odpowiednimi logotypami. W ramach tego projektu oznakowane b ędą szlaki rowerowe i piesze oraz wa żniejsze obiekty zabytkowo-przyrodnicze. Uzupełnieniem projektu b ędą foldery z opisem wyznaczonych tras i miejsc rekreacyjno-turystycznych.

Rozwój i wspieranie to żsamo ści lokalnej To żsamo ść lokalna kształtuje si ę w okre ślonych warunkach i zwykle jest to długofalowy proces. Rozpocz ęte po wojennej zawierusze formowanie si ę nowego ładu nie zostało jeszcze doko ńczone. W tym niedoko ńczonym dziele z pewno ści ą swój trwały wkład b ędą miały zrealizowane cele niniejszej strategii. A jest i wiele i maj ą swoje umocowanie w Planach Odnowy Miejscowo ści, s ą te ż wynikiem wielu dyskusji, rozmów, konsultacji i analiz. Rozpisany został konkurs na lokalny produkt. Rozwój produktów lokalnych mo że obj ąć spor ą grup ę producentów produktów pszczelarskich, lokalnych firm z bran ż ceramicznych, szklanych, metaloplastyki i wielu innych, których pozyskanie do wspólnych działa ń jest tylko kwesti ą czasu. Bardzo cenne b ędą inicjatywy zwi ązane z edukacj ą artystyczn ą. Jedn ą ze wst ępnych koncepcji jest artystyczna promocja LGD pn. „Panorama Grupy Łu życkiej” realizowana w ka żdej Gminie Partnerskiej z cz ęstotliwo ści ą zale żną od potrzeb. Znaczy obszar LGD pokrywaj ą lasy. Znajduje si ę tu sporo dóbr mog ących pomóc w uruchamianiu własnej lub lokalnej przedsi ębiorczo ści. Jasie ńskie i lubskie lasy słyn ą z du żego bogactwa grzybów. W trakcie sezonu zje żdżaj ą w te lasy mieszka ńcy Śląska i województw centralnych. Region Lipinek Łu życkich miodem stoi, Tuplice z Trzebielem maj ą na swoim terenie ponad 70 zbiorników wodnych cz ęś ciowo zarybionych i prowadzonych przez osoby prywatne. Miasto Ł ęknica jest w posiadaniu ogromnego kapitału, jakim jest Park Krajobrazowy oraz liczne tereny pokopalniane (pomimo że, Śląsk oddalony jest o ok. 400km).Teren bunkrów poniemieckich w Zasiekach w gminie Brody, stał si ę miejscem sportowych gier dru żynowych paintball. Nie bagatelizuj ąc zapotrzebowania na turystyk ę kwalifikowan ą, docelow ą grup ą turystów b ędą „klienci weekendowi” i zagraniczni go ście w ramach tzw. „turystyki sentymentalnej”, wynika to z potencjału przyrodniczego oraz przygranicznego poło żenia Obszaru. Czym zatem si ę powinna wyró żnia ć Grupa Łu życka ? Istnieje pilna potrzeba wykreowania subregionalnych produktów, które mog ą przyci ągn ąć turystów całymi rodzinami. Powinien powsta ć spot reklamowy, emitowany z du żym nat ęż eniem w telewizjach lokalnych np. Lubsku, Żarach, Kro śnie Odrza ńskim, Zielonej Górze czy nawet w telewizjach lokalnych na Górnym Śląsku, wszak dla innych regionów Obszar Grupy Łu życkiej to „zielone płuca” Polski. Kilka spotów mogłoby się tak że znale źć na mi ędzynarodowym portalu Youtube. W wykreowaniu komplementarnej oferty turystyki rowerowej, wodnej, pieszej, zdrowotnej, sentymentalnej uzupełnionej o szlaki budownictwa militarnego w Zasiekach, sakralnego 51

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

w Lubsku, Jabło ńcu, Dłu żku, czy pojedynczych architektonicznych perełek regionu Grupy Łu życkiej np. Pałac w Brodach, nikt nie wyr ęczy mieszka ńców tego obszaru. Na obszarze archeologicznym w Wicinie (w gminie Jasie ń) planowana jest rekonstrukcja grodziska z wczesnego okresu kultury łu życkiej, która mogłaby pełni ć znakomit ą funkcj ę edukacyjn ą, jak ą dzi ś pełni O środek Edukacyjny w Jeziorach Wysokich (w gminie Brody), w zakresie szeroko rozumianej edukacji przyrodniczej lub instytucja „Park Mu żakowski” na południu Obszaru. Istniej ą szerokie plany zagospodarowania dorzecza rzeki Lubicy oraz Nysy Łu życkiej, jako szlaku dla miło śników pieszych i rowerowych wędrówek, a tak że niektórych sportów wodnych. Powinna si ę pojawi ć infrastruktura turystyczna (pola namiotowe i kempingowe, stanice, przystanie kajakowe, oznakowane szlaki), a przy tym zawi ązanie si ę współpracuj ących z sob ą biur i instytucji turystycznych spi ętych to żsamymi mechanizmami działania. Propagowanie zdrowego trybu życia maj ą w zakresie swojego działania organizacje w obr ębie Jasienia, Lubska i Ł ęknicy: Polskie Towarzystwo Krajoznawczo-Turystyczne i Stowarzyszenie „Lubica”, liczne Koła Gospody ń Wiejskich, Koła Łowieckie, które realizuj ą szereg cennych inicjatyw promuj ących nie tylko zdrowie, ale ochron ę warto ściowych i do ko ńca nie zbadanych obszarów flory i fauny na całym obszarze Grupy Łu życkiej .

7. Uzasadnienie podej ścia zintegrowanego dla przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR

Lokalna Strategia Rozwoju ma charakter zintegrowany, co wynika z nast ępuj ących aspektów: cele LSR s ą spójne, powi ązane ze sob ą i wzajemnie si ę uzupełniaj ą. Tworz ą one logiczne zwi ązki i wzajemnie na siebie oddziałuj ą. W ramach czterech zasadniczych operacji, powstawać b ędą przedsi ęwzi ęcia słu żą ce realizacji celów LSR, w tym tak że stymulujące rozwój obszarów wiejskich poprzez pomoc rolnikom i przedsi ębiorcom w uzyskiwaniu dodatkowych dochodów z działalno ści gospodarczej, która to działalno ść przyczyni ć si ę ma m.in. do poprawy warunków prowadzenia działalno ści rolniczej innych rolników i przedsi ębiorców. Przedsi ęwzi ęcia realizowane w ramach celów pn. „Wdra żanie projektów współpracy” oraz „Funkcjonowanie lokalnej grupy działania” m.in. poprzez współprac ę mi ędzyregionaln ą i mi ędzynarodow ą, informowanie o LSR, szkolenie kadr i lokalnych liderów oraz animowanie społeczno ści lokalnych i dzi ęki temu poprzez wskazanie godnych na śladowania przykładów działa ń, przyczyni ą si ę do zwi ększenia świadomo ści i umiej ętno ści społeczno ści zamieszkuj ącej obszar działania Grupy Łu życkiej , co z kolei przyczyni si ę do wzrostu zainteresowania działalno ści ą gospodarcz ą, b ędącą recept ą na niskie dochody z działalno ści rolniczej, oraz realn ą pomoc ą w realizacji „małych projektów”, b ędącymi recept ą w aktywizowaniu mieszka ńców, a tak że na wzrost atrakcyjno ści terenów wiejskich, a tym samym na wzrost dochodów z prowadzonej działalno ści gospodarczej. Realizacja cz ąstkowych zada ń i operacji składaj ących si ę na dane przedsi ęwzi ęcie wymusza współprac ę podmiotów ró żnych sektorów. Zadania i operacje inwestycyjne, cz ęsto realizowane przez sektor publiczny, powi ązane b ędą w ramach przedsi ęwzi ęcia z zadaniami i operacjami realizowanymi przez sektory społeczny i gospodarczy. W ramach budowy i modernizacji realn ą szans ą dla Grupy Łu życkiej mog ą by ć nowe kwatery agroturystyczne, zmodernizowane trasy turystyczne, zrewitalizowane obiekty zabytkowe i przyrodnicze, obiekty sportowe i świetlice wiejskie realizowane przez osoby fizyczne, sektor publiczny i społeczny. Zwi ązany z nimi wzrost liczby turystów wykorzystaj ą inne podmioty świadcz ące usługi gastronomiczne, usługowe, wypo życzalnie, punkty naprawcze, punkty skupu runa le śnego, sprzedawcy gazetek ulicznych i inne zwi ązane z obsług ą ruchu turystycznego. Przedsi ęwzi ęcia 52

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

realizowane b ędą w oparciu o lokaln ą tradycj ę, zasoby naturalne i kulturowe, specyfik ę obszaru. Odbudowane, zmodernizowane, zrekonstruowane obiekty pojawi ą si ę w wielu miejscowo ściach. Cz ęś ciowa rekonstrukcja grodziska kultury łu życkiej w Wicinie b ędzie wymagała wielu działa ń i pracy przedstawicieli ró żnych sektorów. Przewidziani s ą projektanci, archeolodzy, cie śle, pracownicy techniczni, a ko ńcowej fazie osoby obsługuj ące zrekonstruowane grodzisko, reprezentuj ące sektor usługowy. Podany przykład odnosi si ę do wszystkich planowanych działa ń, które b ędą realizowane zgodnie z celami szczegółowymi niniejszej strategii. Zakłada si ę, że usługi gastronomiczne, które maj ą szanse pojawi ć si ę w wielu miejscach LGD, ukierunkowane b ędą na ofert ę lokalnych potraw wykonanych z produktów rolnych od okolicznych rolników. Rozwój infrastruktury turystycznej z wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych, kulturowych i historycznych opiera ć si ę b ędzie o działania ró żnych grup docelowych wyst ępuj ących w obr ębie LGD. Ście żki i trasy rowerowe poł ącz ą na zasadzie patchworku atrakcyjne miejscowości LGD. Środki pozyskane na ten cel b ędą pochodzi ć z bud żetu gmin oraz środków pomocowych innych programów wspieraj ących. W planach obejmuj ących obszar LGD, jest tak że uruchomienie pól kempingowo-namiotowych oraz stanic dla turystów „weekendowych”, zbiorowych i indywidualnych. Wraz z tymi inicjatywami obejmuj ącymi działalno ść inwestycj ą wyst ąpi zapotrzebowanie na sprawnie działaj ące punkty informacji turystycznej, obsługuj ące równie ż turystów niemieckich. Wymienione działania, wraz z rekonstrukcj ą elementów grodziska w Wicinie (gmina Jasie ń) pozwol ą uruchomi ć inicjatyw ę sektora gospodarczego oraz społecznego tej cz ęś ci obszaru LGD. Współprac ę w ramach ww. szerokich i kompleksowych działa ń podejm ą przedstawiciele ró żnych sektorów gospodarki: a) produkcja wyrobów regionalnych: wyroby ceramiczne, metaloplastyki artystycznej, szklane, przetwory pszczelarskie, grzyby łu życkie, inne przetwory runa i owoców le śnych, wyroby pami ątkarskie charakterystyczne dla obszaru np. miniatura Kamienia Krabata, miniaturki zabytków, reprodukcje skarbu archeologicznego z Wiciny, obiektów sakralnych, wyroby garncarskie z etykiet ą /logo Grupy Łu życkiej / i inne, które powstan ą w wyniku konkursów na produkt subregionalny. b) handel - punkty sprzeda ży produktów regionalnych i małej gastronomii c) sektor budowlany - rekonstrukcja wioski łu życkiej w Wicinie, w zapleczu której znajdowa ć si ę b ędzie infrastruktura /kanalizacja woda, energia elektryczna i inne/. Warto ści ą dodan ą b ędzie uruchomienie inicjatywy mieszka ńców wsi. Pozyskane zostan ą kwatery go ścinne. W okolicy dla potrzeb grodziska produkowana b ędzie żywno ść ekologiczna. Cz ęść mieszka ńców b ędzie mogła przekształci ć nierentowne gospodarstwa, w przedsi ębiorstwa agroturystyczne. Osada-grodzisko będzie potrzebowa ć swoich mieszka ńców: kowali, wojów, piekarzy i innych, którzy stanowi ć b ędą atrakcj ę turystyczn ą oraz dodatkow ą form ę utrzymania. Du żą rol ę w tym przedsi ęwzi ęciu odegraj ą zwi ązki stowarzyszeniowe, których domen ą b ędzie pozyskiwanie środków na funkcjonowanie niektórych przedsi ęwzi ęć , patronowanie, promowanie i dokumentowanie działa ń. W strategiach poszczególnych gmin ście żki i trasy rowerowe nale żą do priorytetowych inwestycji. Istnieje koncepcja poł ączenia ście żkami i trasami rowerowymi centrów gminnych, które będą tworzyły wspóln ą sie ć, zintegrowan ą ze szlakami po niemieckiej stronie. Realnym zadaniem mo że by ć ście żka ł ącz ąca Brody z Lubskiem i dalej z Jasieniem. Poł ączenie Jasienia z Lipinkami Łu życkimi wzdłu ż rzeki Lubsza („Szlak Lubszy”), mo że by ć wyj ątkowo interesuj ącym szlakiem, przebiegaj ącym przez równie interesuj ące wsie Brzostowa, Jaryszów i Jabłoniec z zabytkowym ko ściołem i wiejskimi parkami. Pod uwag ę brana jest trasa ście żki przebiegaj ąca po nasypie nieczynnej i rozebranej trasy kolejowej Warszawa-Berlin z 1846 roku. Równolegle modernizowane będą istniej ące szlaki, które poł ącz ą Ł ęknic ę, Trzebiel, Tuplice i Lipinki Łu życkie. Tu równie ż brany

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

jest pod uwag ę nieczynny szlak kolejowy ł ącz ący Ł ęknic ę, Nowe Czaple, Chwaliszowice, Żarki Małe i Wielkie, Buczyny i dalej Niwic ę, Mieszków, J ędrzychowice, Boruszyn, Cisowa, Suchleb. W ten sposób gminy zostan ą poł ączone funkcjonaln ą, nowoczesn ą, spełniaj ącą wymogi bezpiecznej i aktywnej rekreacji turystycznej, wspart ą odpowiedni ą infrastruktur ą u żytkow ą. Wymienione działania przy wsparciu środków unijnych, b ędą wymagały sektorowej współpracy w tym: sektor publiczny - zaanga żowanie finansowe 7 gmin partnerskich, sektor gospodarczy – bran ża budowlana, handlowo- usługowa, produkcyjna. Powierzchnia obszaru działania Grupy Łu życkiej w du żej cz ęś ci jest płaska ( Kotlina Zasiecka ), miejscami pagórkowata ( Wzniesienia Żarskie ) z wieloma małymi jeziorami, stawami (około 120 akwenów) i nisk ą g ęsto ści ą zaludnienia (51 osób na km²), znakomicie nadaje się do rekreacji i kontaktu z cz ęsto nienaruszon ą przyrod ą (jazda na rowerze, w ędrówki piesze, jazda konna). W zakresie turystyki wodnej istnieje do ść liczna sie ć małych rzeczek, poł ączonych z licznymi akwenami wodnymi. Najwi ększymi rzekami przepływaj ącymi przez obszar działania Grupy Łu życkiej są rzeki: Nysa Łu życka, b ędąca zachodni ą granic ą pa ństwa i gmin wchodz ących w skład obszaru LGD: Łęknicy, Trzebiela, Tuplic i Brodów oraz Lubsza, najdłu ższa rzeka w województwie lubuskim, która łączy nast ępuj ące gminy: Brody, Jasie ń, Lipinki Łu życkie, Lubsko, Trzebiel i Tuplice. Najbardziej zaawansowane s ą projekty i działania maj ące na celu turystyczne zagospodarowanie i przystosowanie Nysy Łu życkiej do uprawiania turystyki wodnej w kierunkach południowym i północnym. W ramach inwestycji wybudowane zostan ą przystanie kajakowe i miejsca biwakowania oraz noclegu. Równie mocno podkre ślane s ą działania zmierzaj ące do wyeksponowania walorów turystyczno-ekologicznych rzeki Lubszy. W dorzeczu Lubszy mieszka ok. 20.000 mieszka ńców. W wyniku przeprowadzonych konsultacji, zdiagnozowane zostały potrzeby odpowiadaj ące oczekiwaniom społeczno ści obszaru Grupy Łu życkiej w zakresie podj ęcia prac zmierzaj ących do przywrócenia mieszka ńcom, dorzecza Lubszy. Wodami Nysy i Lubszy odbywaj ą si ę spływy, wędrówki piesze i rajdy rowerowe. Docelowe zagospodarowanie Szlaku Lubszy i rzeki Nysy Łu życkiej oraz promocja ich unikalnych walorów turystycznych, energetycznych, edukacyjnych i ekologicznych, mo że doprowadzi ć do integracji mieszka ńców obszaru wokół dziedzictwa kulturowego i bioró żnorodno ści obu rzek Lubszy i Nysy w celu wykorzystania ich wodnego potencjału, na potrzeby turystyki ekologicznej oraz źródła energii odnawialnej

Podobnie jak w Wicinie przy trasach rowerowych „ Szlaku Lubszy ” i „Szlaku Nysy Łu życkiej” zakłada si ę uruchomienie punktów usługowych oferuj ących ró żnorodny wachlarz mo żliwo ści aktywno ści turystycznej - przeja żdżki konno, w ędkowanie, biwakowanie, regionalne warsztaty rękodzieła, muzea ogrodowe- ”ekomuzea”, jako elementy lokalnego folkloru i zachowania regionalnych tradycji, spółdzielnie socjalne aktywizuj ące bezrobotnych lub wykluczonych społecznie osób realizuj ących np. zlecenia na rzecz „Łu życkiej Ście żki Rowerowej” dotycz ące utrzymania czysto ści i porz ądku na obszarze, przez który przebiega ć b ędzie szlak. Inne działania, które realizowane b ędą w ramach Leadera, równie ż zostan ą zintegrowane pomi ędzy ró żnymi sektorami.

8. Uzasadnienie podej ścia innowacyjnego dla przedsi ęwzi ęć planowanych w ramach LSR

Punktem odniesienia do innowacyjno ści jako procesu nowatorskich, maj ących trwałe i wymierne skutki działa ń, operacji i projektów mog ą by ć dotychczas realizowane ró żne działania 54

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

przez mieszka ńców tego obszaru. Finansowy aspekt takich przedsi ęwzi ęć , cz ęsto niedoinwestowanych, bywa czynnikiem hamuj ącym lub nie powoduj ącym wi ększego oddziaływania na otoczenie. Szansa, przed któr ą stoj ą mieszka ńcy Obszaru, a zwłaszcza jej finansowy wymiar pozwoli uzna ć za innowacyjne wszelkie przedsi ęwzi ęcia mog ące mie ć wła ściwe i trwałe oddziaływanie. Prospołeczny charakter wi ększo ści zaplanowanych operacji wpisuje si ę we wszelkie działania daj ące szans ę poprawy życia jednostki oraz całych społeczno ści lokalnych. Na terenie „LGD – Grupa Łu życka ”, innowacyjnymi uzna ć nale ży przedsi ęwzi ęcia: - polegaj ące na pomocy w podj ęciu lub rozwoju działalno ści w zakresie usług turystycznych oraz zwi ązanych ze sportem, rekreacj ą i wypoczynkiem - polegaj ące na pomocy w podj ęciu lub rozwoju działalno ści w zakresie wytwarzania produktów energetycznych z biomasy oraz innych działa ń - polegaj ące na budowie i wytyczaniu ci ągów pieszych, ście żek i tras rowerowych - odbudowie i rekonstrukcji stanowisk archeologicznych oraz rewitalizacja obiektów o znaczeniu historycznym i przyrodniczym, mog ących by ć impulsem do wytworzenie si ę nowej grupy usługodawców dla potencjalnych turystów - innowacyjne na obszarze działania LGD b ędzie inwestowanie w potencjał mieszka ńców poprzez realizacj ę przedsi ęwzi ęć o charakterze edukacyjnym w ramach „Małych projektów”, takich jak: organizacja szkole ń i innych przedsi ęwzi ęć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla ludno ści z obszaru obj ętego LSR, zakup oprogramowania, urz ądze ń i sprz ętu komputerowego (w tym urz ądze ń i sprz ętu umo żliwiaj ącego dost ęp do Internetu oraz zakup usługi dost ępu do internetu) i ich udost ępnianie na potrzeby społeczno ści wiejskiej w celu podniesienia jako ści życia ludno ści na obszarze działania LGD - innowacyjnym w tym przedsi ęwzi ęciu b ędzie stworzenie sieci tras rowerowych, ł ącz ącej miejscowo ści na obszarze działania LGD, dzi ęki czemu turysta b ędzie mógł zapozna ć si ę z charakterystycznym folklorem tych ziem i wł ączeniu powstałej sieci tras i ście żek rowerowych, w ci ąg mi ędzynarodowej trasy rowerowej.

Pomoc kierowana b ędzie do przedsi ębiorców b ądź osób, chc ących rozpocz ąć działalno ść w zakresie świadczenia usług turystycznych, ukierunkowanych na ofert ę lokalnych potrzeb i wykorzystuj ących lokalnych zasoby. Bogactwo lasów i zakładów przetwarzaj ących drewno, to baza surowcowa, za ś rosn ące ceny energii ze źródeł nieodnawialnych oraz wzrastaj ąca świadomo ść ekologiczna społecze ństwa, to potencjalny rosn ący rynek zbytu. Du ża ilo ść terenów podmokłych sprzyja uprawie wierzby energetycznej, mog ącej by ć źródłem surowca energetycznego. Infrastruktura teleinformatyczna i tworzenie obszarów bezprzewodowego dost ępu do internetu w ka żdej gminie, pozwoli na pełne zapotrzebowanie i dost ęp do szerokopasmowej sieci komputerowej, wszystkim mieszka ńcom Grupy Łu życkiej.

9. Procedura naboru oraz oceny i wyboru operacji w ramach wdra żania Lokalnej Strategii Rozwoju „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

I. Ogłoszenie o naborze i składanie wniosków 1. Komunikat o mo żliwo ści składania za po średnictwem LGD wniosków o przyznanie pomocy na realizacj ę operacji w ramach działania „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju”, zwanych dalej „wnioskami”, podawany jest do publicznej wiadomo ści nie pó źniej ni ż 14 dni przed rozpocz ęciem terminu składania wniosków i zawiera w szczególno ści informacj ę o: 1) terminie składania wniosków, nie krótszym ni ż 14 dni i nie dłu ższym ni ż 30 dni, 2) miejscu i formie składania wniosków, 3) limicie dost ępnych środków na dany nabór, 4) miejscu udost ępnienia: a) wzoru formularza wniosku o przyznanie pomocy, b) kryteriów wyboru operacji okre ślonych w LSR, c) wykazu dokumentów niezb ędnych do wyboru operacji przez LGD, a w przypadku gdy dokumenty te s ą sporz ądzone na formularzach udost ępnionych przez LGD równie ż wzorów tych formularzy. 5) minimalnych wymaganiach, których spełnienie jest niezb ędne do wyboru operacji. 2. Komunikat, o którym mowa w pkt 1, podawany jest do publicznej wiadomo ści: 1) przez samorz ąd województwa (na wniosek LGD) - na stronie internetowej i na tablicy ogłosze ń urz ędu marszałkowskiego oraz w prasie o zasi ęgu obejmuj ącym obszar realizacji LSR; 2) przez „Lokaln ą Grup ę Działania - Grupa Łu życka” („LGD – Grupa Łu życka”) - na stronie internetowej www.grupaluzycka.pl oraz na tablicy ogłosze ń w siedzibie LGD – Grupa Łu życka”; 3) w miar ę mo żliwo ści tak że na stronach internetowych oraz tablicach ogłosze ń gmin – członków „LGD – Grupa Łu życka”. 3. Wniosek składa si ę bezpo średnio w miejscu wskazanym w Komunikacie; przyjmuj ący wniosek zobowi ązany jest do odnotowania na wniosku daty zło żenia wniosku oraz do nadania mu numeru identyfikacyjnego zgodnie z przyj ętym systemem ewidencji wniosków, a tak że do potwierdzenia złożenia wniosku na jego kopii, poprzez odnotowanie daty wpływu oraz opatrzenie piecz ęci ą LGD i podpisem przyjmuj ącego. 4. W ci ągu 2 dni roboczych po upływie terminu składania wniosków biuro Stowarzyszenia „LGD – Grupa Łu życka” przygotowuje wykaz zło żonych wniosków wg kolejno ści ich składania zawieraj ący tytuł operacji, wnioskodawc ę oraz wnioskowan ą kwot ę dofinansowania. Wykaz ten jest umieszczany na stronie www.grupaluzycka.pl.

II. Ocena i wybór wniosków 5. Ka żdy członek Rady przed zapoznaniem si ę z tre ści ą wniosków jest zobowi ązany do zło żenia, odr ębnie dla ka żdego wniosku uj ętego w wykazie, o którym mowa w pkt. 4, o świadczenia o wyst ępowaniu lub niewyst ępowaniu przesłanek do wył ączenia go z oceny wniosku i wyboru operacji, według wzoru okre ślonego w zał ączniku nr 1 do niniejszej Procedury. 6. Członek Rady podlega wył ączeniu z udziału w dokonywaniu oceny i wyboru operacji w razie zaistnienia istotnych okoliczno ści, które mog ą wywoła ć w ątpliwo ści co do jego bezstronno ści, w szczególno ści gdy: 1) jest wnioskodawc ą lub wła ścicielem, współwła ścicielem, przedstawicielem, pracownikiem albo członkiem organu zarz ądzaj ącego wnioskodawcy; 2) jest współmał żonkiem, rodzicem, potomkiem, rodze ństwem wnioskodawcy lub pozostaje z wnioskodawc ą w konkubinacie;

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

3) prowadzi działalno ść konkurencyjn ą wobec działalno ści wnioskodawcy lub pozostaje z nim sporze przed s ądem lub przed innym organem publicznym; 4) o świadczy, i ż pozostaje w innych ni ż wymienione w ppkt 1-3 relacjach, które w sposób istotny mog ą rzutowa ć na jego bezstronność . 7. W celu dokonania analizy i oceny zło żonych wniosków Przewodnicz ący Rady powołuje przynajmniej trzyosobowe zespoły spo śród członków Rady, d ążą c do tego, by w ka żdym był reprezentant sektorów: społecznego, gospodarczego i publicznego. 8. Wnioski s ą przydzielane zespołom do analizy, z zastrze żeniem, że je śli w odniesieniu do którego ś z członków zespołu zachodz ą przesłanki, okre ślone w pkt. 6 ppkt 1-4, członek zespołu nie bierze udziału ocenie tego wniosku. 9. Wszyscy członkowie zespołu zobowi ązani s ą zapozna ć si ę z przydzielonymi zespołowi wnioskami oraz dokona ć ich wnikliwej analizy i oceny. 10. Zespół w pierwszej kolejno ści dokonuje oceny zgodno ści operacji z celami Lokalnej Strategii Rozwoju: 1) Instrukcja przeprowadzenia oceny zgodno ści operacji z LSR w ramach konkursu na „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju” na obszarze Grupa Łu życka stanowi zał ącznik nr 2 do niniejszej Procedury; 2) przy dokonywaniu oceny zgodno ści stosuje si ę „Kart ę oceny zgodno ści operacji z LSR w ramach konkursu na „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju” na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” stanowi ącą zał ącznik nr 3 do niniejszej Procedury; 3) je żeli członkowie zespołu s ą jednomy ślni w swych ocenach, zespół wypełnia jedn ą kart ę, o której mowa w pkt. 10 ppkt 2; 4) W przypadku braku jednomy ślno ści w śród członków zespołu, ka żdy z jego członków wypełnia niezale żnie od pozostałych Kart ę oceny, opatruj ąc j ą podpisem; o uznaniu operacji za zgodn ą lub za niezgodn ą z LSR decyduje wi ększo ść głosów. 5) W przypadku braku zgodno ści operacji z Lokaln ą Strategi ą Rozwoju wniosek nie podlega dalszej ocenie. 11. Zespół dokonuje nast ępnie oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji w ramach wdra żania LSR. 1) Lokalne kryteria wyboru operacji w ramach wdra żania Lokalnej Strategii Rozwoju „LGD – Grupa Łu życka” stanowi ą zał ącznik nr 4 do niniejszej Procedury; 2) przy dokonywaniu wyboru operacji stosuje si ę odpowiednio: a) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Odnowa i rozwój wsi”, stanowi ącą zał ącznik nr 5 do niniejszej Procedury; b) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw”, stanowi ącą zał ącznik nr 6 do niniejszej Procedury; c) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej”, stanowi ącą zał ącznik nr 7 do niniejszej Procedury; d) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Małe projekty”, stanowi ącą zał ącznik nr 8 do niniejszej Procedury;

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

3) „Instrukcja przeprowadzenia oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „LGD – Grupa Łu życka” stanowi zał ącznik nr 9 do niniejszej Procedury; 4) je żeli członkowie zespołu s ą jednomy ślni w swych ocenach, zespół wypełnia jedn ą, odpowiedni ą z kart, o których mowa w pkt. 11 ppkt 2 lit. a, b, c, d, opatruj ąc j ą podpisami wszystkich członków zespołu; 5) w przypadku braku jednomy ślno ści w śród członków zespołu, ka żdy z jego członków wypełnia niezale żnie od pozostałych jedn ą z kart, o których mowa w pkt. 11 ppkt 2 lit. a, b, c, d, opatruj ąc j ą podpisem; w takim przypadku z punktacji przyznanej przez poszczególnych członków zespołu oblicza si ę średni ą arytmetyczn ą; 12. Karty oceny wraz z informacj ą o wynikach analizy i oceny, w tym informacj ę o ewentualnych brakach i w ątpliwo ściach, zespół przedstawia na posiedzeniu Rady, przed przyst ąpieniem do wyboru operacji. 13. Ka żdy z członków Rady ma prawo zapozna ć si ę z wszystkimi zło żonymi wnioskami i uczestniczy ć w dyskusji przedstawiaj ąc swoje stanowisko. 14. Z głosowania nad ocen ą i wyborem operacji wył ączeni s ą członkowie, wobec których zachodz ą przesłanki, okre ślone w pkt. 6; członków tych nie uwzgl ędnia si ę przy ustalaniu quorum. 15. Głosowania nad ocen ą zgodno ści operacji z Lokaln ą Strategi ą Rozwoju oraz ocen ą zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji dokonywane s ą co do zasady przez głosowanie „za” lub „przeciw” przyj ęciu stanowiska zaproponowanego przez zespół oceniający, przez podniesienie ręki na wezwanie Przewodniczącego; 16. W przypadku istotnej rozbie żno ści zda ń w toku dyskusji, ka żdy członek Rady bior ący udział w danym głosowaniu, mo że przed przyst ąpieniem do głosowania zło żyć wniosek o głosowanie przez wypełnienie przez wszystkich członków Rady odpowiednich kart do oceny operacji; wniosek ten nie podlega głosowaniu. 17. W głosowaniu w trybie okre ślonym w pkt. 15 oblicza si ę liczb ę głosów „za”, głosów „przeciw” i głosów „wstrzymuj ących si ę”. 18. W głosowaniu odbywaj ącym si ę w trybie okre ślonym w pkt. 16, członkowie Rady oddaj ą głos za pomoc ą kart oceny operacji, opiecz ętowanych piecz ęci ą LGD, z tym, że: 1) Głos oddany przez członka Rady w formie wypełnionej karty oceny operacji podlega uzupełnieniu, je śli zachodzi co najmniej jedna z poni ższych okoliczno ści: a) na karcie brakuje nazwiska i imienia lub podpisu członka Rady, b) na karcie brakuje informacji pozwalaj ących zidentyfikowa ć operacj ę, której dotyczy ocena (numer wniosku, nazwa wnioskodawcy, nazwa projektu), c) karta nie została wypełniona w sposób trwały piórem, długopisem lub cienkopisem, d) nie zostały wypełnione wszystkie wymagane miejsca, e) karta zawiera bł ąd rachunkowy, f) nie dokonano wyboru lub wybrano wykluczaj ące si ę opcje. 2) W przypadku stwierdzenia bł ędów i braków w sposobie wypełnienia Karty oceny, Przewodnicz ący Rady wzywa członka Rady, który wypełnił t ę kart ę do uzupełnienia braków lub skorygowania nieprawidłowo ści. Członek Rady mo że na oddanej przez siebie karcie dokona ć wpisów w kratkach lub pozycjach pustych, oraz dokona ć czytelnej korekty w pozycjach i kratkach wypełnionych podczas głosowania, stawiaj ąc przy tych poprawkach swój podpis. 3) Je śli po dokonaniu poprawek i uzupełnie ń karta nadal zawiera bł ędy w sposobie wypełnienia, zostaje uznana za głos niewa żny.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

19. Wynik głosowania w sprawie uznania operacji za zgodn ą z LSR jest pozytywny, je śli wi ększo ść oceniaj ących wskazała opcj ę, że operacja jest zgodna z LSR. 20. W przypadku nie uzyskania wi ększo ści, o której mowa w pkt. 19 stwierdza si ę niezgodno ść wniosku z LSR, co jest równoznaczne z podj ęciem przez Rad ę uchwały o odsuni ęciu wniosku od dalszej oceny według lokalnych kryteriów LGD; uchwała taka nie podlega głosowaniu. 21. Ustalenie wyniku głosowania w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów wyboru operacji dokonuje si ę w nast ępuj ący sposób: 1) w przypadku głosowania odbywaj ącego si ę w sposób opisany w pkt 15: a) je żeli wi ęcej ni ż połowa głosuj ących oddała głos „za” – przyjmuje si ę punktacj ę zaproponowan ą przez zespół oceniaj ący; b) je żeli co najmniej połowa głosuj ących oddała głos „przeciw” – przeprowadza si ę głosowanie w sposób opisany w pkt 16; 2) w przypadku głosowania odbywaj ącego si ę w sposób opisany w pkt 16, sumuje si ę oceny punktowe wyra żone na kartach stanowi ących wa żnie oddane głosy w pozycji „SUMA PUNKTÓW” i dzieli przez liczb ę wa żnie oddanych głosów. 22. Na podstawie wyników głosowa ń w sprawie oceny operacji według lokalnych kryteriów wyboru operacji Rada sporz ądza list ę ocenionych wniosków, ustalaj ąc ich kolejno ść według liczby uzyskanych punktów w ramach tej oceny; wzór listy stanowi zał ącznik nr 10 do niniejszej procedury. W przypadku uzyskania przez wi ęcej ni ż jeden wniosek takiej samej liczby punktów o miejscu na li ście ocenionych wniosków decyduje kolejno ść zło żenia wniosków w biurze LGD. 23. Wnioski wybierane s ą do wysoko ści limitu dost ępnych środków wskazanego w informacji o naborze wniosków. 24. List ę, o której mowa w pkt 22, przekazuje si ę wnioskodawcom nie pó źniej ni ż w 21 dniu od dnia, w którym upłyn ął termin składania wniosków, wraz z informacj ą o: 1) zgodno ści albo niezgodno ści wniosku z LSR - wskazuj ąc przyczyny niezgodno ści; 2) liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny lub miejscu na li ście ocenionych wniosków; 3) niespełnieniu minimalnych wymaga ń; 4) czy projekt mie ści si ę w ramach limitu środków; 5) możliwo ści zło żenia odwołania od wyników tej oceny oraz o miejscu i czasie składania odwoła ń.

III. Odwołania 24. Wnioskodawcy przysługuje prawo do zło żenia do Rady, za po średnictwem Zarz ądu, odwołania od oceny zło żonego przez niego wniosku w terminie 5 dni roboczych od dnia przekazania listy i informacji, o których mowa w pkt 23; odwołanie winno zawiera ć uzasadnienie. 25. Odwołania rozpatrywane s ą w trybie wła ściwym dla oceny wniosków, z tym, że: 1) w skład zespołu analizuj ącego odwołanie powoływane s ą osoby, które nie wchodziły w skład zespołu oceniaj ącego dany wniosek; 2) w przypadku małej liczby odwoła ń Przewodnicz ący Rady mo że odst ąpi ć od powoływania zespołów; w takim wypadku odwołanie rozpatrywane jest w trybie okre ślonym w pkt 16. 26. Po rozpatrzeniu odwoła ń i z uwzgl ędnieniem ich wyników, a je żeli w wyznaczonym terminie nie wpłynie żadne odwołanie, na podstawie listy, o której mowa w pkt 22, sporz ądzane s ą: 1) lista wniosków, które zostały wybrane, w kolejności ustalonej według liczby uzyskanych punktów w ramach oceny spełniania lokalnych kryteriów wyboru; wzór listy stanowi zał ącznik nr 11 do niniejszej procedury;

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2) lista wniosków, które nie zostały wybrane; wzór listy stanowi zał ącznik nr 12 do niniejszej procedury.

IV. Zako ńczenie Procedury na poziomie LGD 27. Nie pó źniej ni ż 45 dni od dnia, w którym upłyn ął termin składania wniosków, listy o których mowa w pkt 26 s ą przekazywane wraz z kompletem wymaganych dokumentów do: 1) samorz ądu województwa – je śli dotyczy Małych projektów oraz Odnowy i rozwoju wsi; 2) do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – je śli dotyczy Ró żnicowania w kierunku działalno ści nierolniczej oraz Tworzenia i rozwoju mikroprzedsi ębiorstw. 28. W terminie okre ślonym w pkt 27 ka żdemu wnioskodawcy przekazywania jest informacja o: 1) wybraniu wniosku ze wskazaniem czy projekt mie ści si ę w limicie środków na dany nabór albo jego niewybraniu ze wskazaniem przyczyny niewybrania, 2) liczbie uzyskanych punktów w ramach oceny wniosku pod wzgl ędem spełniania kryteriów wyboru lub miejscu na li ście wniosków, które zostały wybrane.

V. Postanowienia ko ńcowe 29. Za terminowe przekazywanie wszelkich informacji i dokumentów, o których mowa w niniejszej Procedurze podmiotom zewn ętrznym, w szczególno ści wnioskodawcom i podmiotom wdra żaj ącym, odpowiada Zarz ąd Stowarzyszenia „LGD – Grupa Łu życka” lub Dyrektor Biura działaj ący z upowa żnienia Zarz ądu. 30. Administracyjn ą obsług ę posiedze ń Rady i pracy zespołów oceniaj ących zapewnia Biuro LGD.

Zał ącznik nr 1 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

OŚWIADCZENIE CZŁONKA RADY „LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA – GRUPAŁU ŻYCKA”

Do wniosku nr …………….…:

Nazwa wniosku

Imi ę i nazwisko lub nazwa wnioskodawcy Imi ę i nazwisko osoby reprezentuj ącej wnioskodawc ę

Ja …………………………………………………………… o świadczam, że (imi ę i nazwisko członka Rady)

1) 1) Przesłanki które mog ą wywoła ć w ątpliwo ści co do bezstronno ści Tak Nie

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

1. Jestem wnioskodawc ą lub wła ścicielem, współwła ścicielem, przedstawicielem, pracownikiem albo członkiem organu zarz ądzaj ącego wnioskodawcy 2. Jestem współmał żonkiem, rodzicem, potomkiem, rodze ństwem wnioskodawcy lub osoby go reprezentuj ącej lub pozostaj ę z wnioskodawc ą lub osob ą go reprezentuj ącą w konkubinacie 3. Prowadz ę działalno ść konkurencyjn ą wobec działalno ści wnioskodawcy lub pozostaj ę z nim lub z osob ą go reprezentuj ącą w sporze przed s ądem lub przed innym organem publicznym 4. Pozostaj ę z wnioskodawc ą lub osob ą go reprezentuj ącą w innych ni ż wymienione w pkt 1 – 3 relacjach, które w sposób istotny mog ą rzutowa ć na moj ą bezstronno ść

2) Wobec powy ższego podlegam / nie podlegam wył ączeniu z oceny wniosku.

Data …………………………. Podpis: ………………………………

1) Nale ży w ka żdej pozycji wstawi ć krzy żyk w rubryce „tak” lub w rubryce „nie” 2) Niewła ściwe skre śli ć Uwagi: ………………………………………………………………………………………….

Zał ącznik nr 2 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

Instrukcja przeprowadzenia oceny zgodno ści operacji z LSR w ramach konkursu na „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju” na obszarze „Lokalnej Grupy Działania - Grupa Łu życka”

1. Zespół oceniaj ący lub członek Rady uprawniony do dokonania oceny zgodno ści operacji z LSR, po zapoznaniu si ę z wnioskiem o pomoc i opisem operacji dokonuje analizy zbie żno ści celów operacji z celami Lokalnej Strategii Rozwoju. 2. Wykonuj ąc ocen ę zgodno ści stosuje si ę „Kart ę oceny zgodno ści operacji z LSR w ramach konkursu na „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju” na obszarze „Lokalnej Grupy Działania - Grupa Łu życka” stanowi ącej zał ącznik nr 3 do niniejszej Procedury, zwan ą dalej Kart ą. 3. Ka żdorazowo, kiedy oceniaj ący uzna, że cel operacji opisany we wniosku o pomoc jest zgodny (zbie żny) z celem ogólnym i/lub celem szczegółowym LSR, wymienionym w Karcie, stawia w odpowiedniej kratce znak „X”. 4. Aby operacja została uznana za zgodn ą z LSR, oceniaj ący musi stwierdzi ć przynajmniej zgodno ść (zbie żno ść ) celów operacji z jednym celem ogólnym i jednym celem szczegółowym opisanymi w Karcie. 5. Stwierdzenie zgodno ści operacji z LSR, oceniaj ący potwierdza przez skre ślenie wyrazów „nie jest”, w zdaniu: „Operacja jest / nie jest zgodna z LSR”.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 3 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji (piecz ęć )

KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LSR w ramach konkursu na „Wdra żanie lokalnych strategii rozwoju” na obszarze „LGD – Grupa Łu życka”

(wypełni ć wył ącznie pola na białym tle)

Nazwa operacji:

Nr wniosku wg kolejno ści Data przeprowadzenia wpływu i data zło żenia wniosku: oceny

Nazwa wnioskodawcy

Operacja w ramach działania Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej PROW 2007-2013: Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw Odnowa i rozwój wsi Małe projekty Kryteria zgodno ści operacji z LSR: Czy realizacja operacji Celu ogólnego 1 tak przyczyni si ę do Rozwój turystyki w oparciu o istniej ące zasoby nie osi ągni ęcia celów ż ogólnych LSR materialne, przyrodnicze i kulturowe Grupy Łu yckiej Celu ogólnego 2 tak Rozwój przedsi ębiorczo ści lokalnej nie Celu ogólnego 3 tak Wspieranie to żsamo ści lokalnej nie Celu szczegółowego 1.1 tak Czy realizacja operacji Podniesienie atrakcyjno ści turystycznej regionu nie przyczyni si ę do Celu szczegółowego 1.2 tak osi ągni ęcia celów szczegółowych Promocja regionu nie LSR Celu szczegółowego 2.1 tak Zwi ększenie ilo ści inicjatyw edukacyjnych nie Celu szczegółowego 2.2 tak Stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju nie ę mikroprzedsi biorstw oraz tworzenia pozarolniczych źródeł dochodu Celu szczegółowego 3.1 ta k Wsparcie lokalnych inicjatyw nie

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Celu szczegółowego 3.2 tak Zwi ększenie dost ępno ści, poprawa jako ści nie infrastruktury pełni ącej funkcje społeczne, zagospodarowanie przestrzeni

Uzasadnienie zgodno ści/niezgodno ści *) operacji z Lokaln ą Strategi ą Rozwoju (nale ży krótko omówi ć w jakim zakresie operacja jest zgodna z LSR): ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… Operacja jest / nie jest *) zgodna z LSR

Zespół/członek*) oceniaj ący:

…………………………………………………………………………………………………………………………………… Imi ę i nazwisko członka Rady podpis

*) – niepotrzebne skre śli ć

Zał ącznik nr 4 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

Lokalne kryteria wyboru operacji w ramach realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju „Lokalna Grupa Działania –Grupa Łu życka” Dotyczy operacji w ramach działa ń PROW 2007-2013

ci w ci

ś Lp. Kryterium i punktacja ci ci

biorstw

nicowaniedziałalno rolniczej ż Tworzenie i Tworzenierozwój i mikroprzedsi Odnowa i rozwój wsi Odnowarozwój i projekty Małe Ró działalno kierunku nie 1. Wnioskodawca jest członkiem „LGD - Grupa Łu życka” (0 – 5 pkt) TAK TAK TAK TAK

- jest członkiem: 5 pkt - nie jest członkiem: 0 pkt 2. Wnioskodawca posiada środki finansowe na wykonanie operacji (0 – 8 pkt)

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- promesa bankowa, uchwała bud żetowa lub inny TAK TAK TAK TAK równowa żny dokument: 8 pkt - oświadczenie wnioskodawcy: 5 pkt - brak dokumentów potwierdzaj ących: 0 pkt 3. Operacja anga żuje/adresowana jest do przedstawicieli sektorów społecznego, gospodarczego, publicznego (0 – 15 pkt)

- trzech sektorów: 15 pkt TAK TAK TAK TAK - dwóch sektorów: 10 pkt - jednego sektora: 0 pkt 4. Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy (0 – 10 pkt)

- co najmniej jednej miejscowo ści w co najmniej 2 gminach obj ętych LSR: 10 pkt - co najmniej 2 miejscowo ści w 1 gminie obj ętej LSR: 7 pkt - jednej miejscowo ści obj ętej LSR: 5 pkt TAK TAK TAK TAK - żadnej miejscowo ści obj ętej LSR: 0 pkt 5. Realizacja operacji spowoduje utworzenie miejsc pracy, w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne (2 – 10 pkt) NIE TAK NIE NIE - wi ęcej ni ż 3 miejsc pracy: 10 pkt - od 2 do 3 miejsc pracy: 5 pkt - 1 miejsca pracy: 2 pkt 6. Operacja ma innowacyjny charakter (0 – 10 pkt)

- rozwi ązanie jest nowe na obszarze LGD: 10 pkt - rozwi ązanie jest nowe na obszarze gminy: 7 pkt TAK TAK TAK TAK - rozwi ązanie jest nowe na obszarze miejscowo ści : 5 pkt - rozwi ązanie nie posiada cech nowo ści: 0 pkt 7. Działalno ść , której dotyczy operacja, jest oparta o wykorzystanie lokalnych zasobów i/lub lokalnego dziedzictwa (0 – 10 pkt)

- wykorzystuje lokalne zasoby i/lub dziedzictwo : 10 pkt TAK TAK TAK TAK - nie wykorzystuje lokalnego potencjału: 0 pkt 8. Powierzchnia gospodarstwa, które posiada lub w którym pracuje wnioskodawca , nie przekracza średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w woj. Lubuskim (0 - 8 pkt) NIE NIE TAK NIE

- gospodarstwo nie przekracza średniej powierzchni: 8 pkt ś ą ę - gospodarstwo przekracza redni powierzchni : 0 pkt 9. Operacja realizuje cele ogólne (2 - 10 pkt) TAK TAK TAK TAK

-Wi ęcej ni ż dwa cele ogólne 10 pkt

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

-Dwa cele ogólne 5 pkt - Jeden cel ogólny 2 pkt 10. Trwało ść operacji po zako ńczeniu (0 -5 pkt) TAK TAK TAK TAK - operacja zapewnia kontynuacj ę 5 pkt - operacja nie zapewnia kontynuacji 0 pkt 11 . Maksymalna liczba punktów: 73 83 81 73 12 . Minimalna liczba punktów niezb ędna do wyboru operacji 10 10 10 10

Zał ącznik nr 5 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji (piecz ęć )

KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LOKALNYMI KRYTERIAMI WYBORU OPERACJI na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” „Wdra żanie LSR – Odnowa i rozwój wsi” (wypełni ć wył ącznie pola na białym tle) Nazwa operacji:

Nr wniosku wg kolejno ści Data przeprowadzenia wpływu i data zło żenia oceny wniosku:

Nazwa wnioskodawcy

Lp. Lokalne kryteria oceny operacji ocena 1. Wnioskodawca jest członkiem „LGD – Grupa Łu życka” (0 – 5 pkt) 2. Wnioskodawca posiada środki finansowe na wykonanie operacji (0 – 8 pkt) 3. Operacja anga żuje/adresowana jest do przedstawicieli sektorów społecznego, gospodarczego, publicznego (0 – 15 pkt) 4. Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy (0 – 10 pkt) 5. Operacja ma innowacyjny charakter (0 – 10 pkt) 6. Działalno ść , której dotyczy operacja, jest oparta o wykorzystanie lokalnych zasobów i/lub lokalnego dziedzictwa (0 – 10 pkt) 7. Operacja realizuje cele ogólne (2 – 10pkt) 8. Trwało ść operacji po zako ńczeniu (0-5 pkt) SUMA PUNKTÓW:

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zespół / członek*) oceniaj ący: …………………………………………. ………………………………………...... Imi ę i nazwisko członka Rady podpis …………………………………………. ………………………………………...... Imi ę i nazwisko członka Rady podpis …………………………………………. ………………………………………...... Imi ę i nazwisko członka Rady podpis *) - niepotrzebne skre śli ć.

Zał ącznik nr 6 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji (piecz ęć )

KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LOKALNYMI KRYTERIAMI WYBORU OPERACJI na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” „Wdra żanie LSR – Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw” (wypełni ć wył ącznie pola na białym tle) Nazwa operacji:

Nr wniosku wg kolejno ści Data przeprowadzenia wpływu i data zło żenia oceny wniosku:

Nazwa wnioskodawcy

Lp. Lokalne kryteria oceny operacji Ocena 1. Wnioskodawca jest członkiem „LGD – Grupa Łu życka” (0 – 5 pkt) 2. Wnioskodawca posiada środki finansowe na wykonanie operacji (0 – 8 pkt) 3. Operacja anga żuje/adresowana jest do przedstawicieli sektorów społecznego, gospodarczego, publicznego (0 – 15 pkt) 4. Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy (0 – 10 pkt) 5. Realizacja operacji spowoduje utworzenie miejsc pracy, w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne (2 – 10 pkt) 6. Operacja ma innowacyjny charakter (0 – 10 pkt) 7. Działalno ść , której dotyczy operacja, jest oparta o wykorzystanie lokalnych zasobów i/lub lokalnego dziedzictwa (0 – 10 pkt) 8. Operacja realizuje cele ogólne (2 – 10pkt)

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

9. Trwało ść operacji po zako ńczeniu (0 – 5 pkt) SUMA PUNKTÓW:

Zał ącznik nr 7 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji (piecz ęć )

KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LOKALNYMI KRYTERIAMI WYBORU OPERACJI na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” „Wdra żanie LSR – Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej” (wypełni ć wył ącznie pola na białym tle)

Nazwa operacji:

Nr wnio sku wg kolejno ści Data przeprowadzenia wpływu i data zło żenia oceny merytorycznej wniosku:

Nazwa wnioskodawcy

Lp. Lokalne kryteria oceny operacji Ocena 1. Wnioskodawca jest członkiem „LGD – Grupa Łu życka” (0 – 5 pkt) 2. Wnioskodawca posiada środki finansowe na wykonanie operacji (0 – 8 pkt) 3. Operacja anga żuje/adresowana jest do przedstawicieli sektorów społecznego, gospodarczego, publicznego (0 – 15 pkt) 4. Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy (0 – 10 pkt) 5. Operacja ma innowacyjny charakter (0 – 10 pkt) 6. Działalno ść , której dotyczy operacja, jest oparta o wykorzystanie lokalnych zasobów i/lub lokalnego dziedzictwa (0 – 10 pkt)

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Powierzchnia gospodarstwa, które posiada lub w którym 7. pracuje wnioskodawca, nie przekracza średniej powierzchni gospodarstwa rolnego w woj. Lubuskim (0 - 8 pkt) 8. Operacja realizuje cele ogólne (2 – 10pkt)

9. Trwało ść operacji po zako ńczeniu (0 – 5 pkt) SUMA PUNKTÓW:

Zał ącznik nr 8 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji (piecz ęć )

KARTA OCENY ZGODNO ŚCI OPERACJI Z LOKALNYMI KRYTERIAMI WYBORU OPERACJI na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” „Wdra żanie LSR – Małe projekty” (wypełni ć wył ącznie pola na białym tle)

Nazwa operacji:

Nr wniosku wg kolejno ści Data przeprowadzenia wpływu i data zło żenia oceny merytorycznej wniosku:

Nazwa wnioskodawcy

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

4. Korzy ści lub oddziaływanie operacji dotyczy (0 – 10 pkt) 5. Operacja ma innowacyjny charakter (0 – 10 pkt) 6. Działalno ść , której dotyczy operacja, jest oparta o wykorzystanie lokalnych zasobów i/lub lokalnego dziedzictwa (0 – 10 pkt) 7. Operacja realizuje cele ogólne (2 – 10pkt) 8. Trwało ść operacji po zako ńczeniu (0-5 pkt) SUMA PUNKTÓW:

Zał ącznik nr 9 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

Instrukcja przeprowadzenia oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „Lokalnej Grupy Działania- Grupa Łu życka”

1. Zespół oceniaj ący lub członek Rady uprawniony do dokonania oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru, po zapoznaniu si ę z wnioskiem o pomoc i opisem operacji dokonuje analizy zakresu, w jakim wniosek odpowiada poszczególnym lokalnym kryteriom wyboru. 2. Wykonuj ąc ocen ę zgodno ści stosuje si ę odpowiednio: a) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „Lokalnej Grupy Działania- Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Odnowa i rozwój wsi”; b) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw”; c) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej”; d) „Kart ę oceny zgodno ści operacji z lokalnymi kryteriami wyboru operacji na obszarze „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka” do działania „Wdra żanie LSR – Małe projekty”; zwan ą dalej Kart ą.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

3. W odniesieniu do ka żdego z lokalnych kryteriów wyboru oceniaj ący ustala, w jakim stopniu wniosek spełnia lub jest wysoce prawdopodobne, że w wyniku realizacji operacji spełnione zostanie to kryterium i wpisuje odpowiedni ą liczb ę punktów w rubryce „Ocena”. 4. Po dokonaniu oceny wszystkich kryteriów, punktacj ę odnosz ącą si ę do poszczególnych kryteriów sumuje si ę. 5. Po zako ńczeniu dokonywania oceny oceniaj ący opatruje Kart ę podpisem.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 10 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

LISTA OCENIONYCH WNIOSKÓW zło żonych w ramach naboru wniosków na działanie …………………………………… przeprowadzonego w dniach od … do … przez Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania - Grupa Łu życka”, sporz ądzona na podstawie uchwały podj ętej podczas posiedzenia Rady Stowarzyszenia nr … w dniu …

Lp. Nr wniosku Tytuł operacji Wnioskodawca Nr identyfikacyjny Wnioskowana Wniosek Uzasadnienie Liczba Projekt Projekt mie ści wnioskodawcy kwota zgodny / (w uzyskanych spełnia si ę w ramach dofinansowania niezgodny przypadku punktów w minimalne limitu środków z LSR niezgodno ści ramach wymagania TAK / NIE z LSR) lokalnych TAK / NIE kryteriów wyboru

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 11 do procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

LISTA WNIOSKÓW WYBRANYCH w ramach naboru wniosków na działanie ……………………………………. przeprowadzonego w dniach od … do … przez Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka”, sporz ądzona na podstawie uchwał podj ętych podczas posiedzenia Rady Stowarzyszenia nr … w dniu …

Lp. Nr wniosku Tytuł operacji Lokalizacja Wnioskowana Wnioskodawca Nr NIP Liczba operacji kwota identyfikacyjny wnioskodawcy uzyskanych dofinansowania wnioskodawcy punktów w ramach lokalnych kryteriów wyboru

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 12 do Procedury naboru oraz oceny i wyboru operacji

LISTA WNIOSKÓW NIEWYBRANYCH w ramach naboru wniosków na działanie ………………………………………… przeprowadzonego w dniach od … do … przez Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania - Grupa Łu życka”, sporz ądzona na podstawie uchwał podj ętych podczas posiedzenia Rady Stowarzyszenia nr … w dniu …..

Lp. Nr Tytuł Wnioskowana Wnioskodawca Nr NIP Zgodny / Zło żony w Liczba Spełnia Projekt Zgodno ść z wniosku operacji kwota identyfikacyjny wnioskodawcy niezgodny z miejscu i uzyskanych minimalne mie ści si ę tematycznym dofinansowania wnioskodawcy LSR terminie punktów w wymagania w ramach zakresem wskazanym ramach TAK / NIE limitu operacji w lokalnych środków TAK / NIE * informacji kryteriów TAK / o naborze wyboru NIE TAK / NIE

* je śli zakres tematyczny operacji został wskazany w informacji o naborze

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

10. Okre ślenie bud żetu LSR dla ka żdego roku jej realizacji

Tabela 19. Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć Okresy re alizacji LSR/okresy półroczne/ Przedsi ęwzi ęcia i typy operacji 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 zgodne z LSR I II I II I II I II I II I II I II

Ró żnicowanie w kierunku działalno ści nierolniczej Odnowa i rozwój wsi Tworzenie i rozwój mikroprzedsi ębiorstw Małe projekty Projekt współpracy

Bie żą ce funkcjonowanie LGD

Źródło: Opracowane na podstawie planów Zarz ądu LGD

Tabela 20. Okre ślenie bud żetu LSR dla ka żdego roku jej realizacji Rok Rodzaj kosztu 4.1.3 4.1.3 Odnowa i 4.1.3. Tworzenie 4.1.3. Małe 4.2.1. Projekty 4. 3.1. Koszty 4.3.1. Nabywanie Razem działania Różnicowa nie rozwój wsi i rozwój projekty współpracy bieżące LGD umiejętności w kierunku mikroprzedsiębior I aktywizacja działalności nie stw rolniczej 2009 Całkowite 0,00 0,00 0,00 71 428,57 0,00 45001,00 11499,00 127 928,57

Kwalifikowalne 0,00 0,00 0,00 71 428,57 0,00 45001,00 11499,00 127 928,57 Do refundacji 0,0 0 0,00 0,00 50 000,00 0,00 45001,00 11499,00 106 500,00 2010 Całkowite 202 608,00 800 000,00 162 608,00 357 142,86 0,00 174 980,00 35 695,00 1 733 033,86

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Kwalifikowalne 202 608,00 800 000,00 162 608,00 357 142,86 0,00 174 980,00 35 695,00 1 733 033,86 Do refundacji 101 304,00 600 000,00 81 304,00 250 000,00 0,00 174 980,00 35 695,00 1 243 283,00 2011 Całkowite 70 0 000,00 2 125 000,00 1 400 000,00 571 428,57 0,00 207 9 68,8 0 100 000 ,00 5 104 397,37 Kwalifikowalne 70 0 000,00 2 125 000,00 1 400 000,0 0 571 428,57 0,00 207 9 68,8 0 100 000 ,00 5 104 397,37 Do refundacji 350 000,00 1 700 000,00 700 000,00 400 000,00 0,00 207 9 68,8 0 100 000 ,00 3 457 968,80 2012 Całkowite 200 000,00 625 000,00 1 200 000,00 285 714,28 0,00 195 291,27 95 247,73 2 601 253,28 Kwalifikowalne 200 000,00 625 000 ,00 1 200 000,00 285 714,28 0,00 195 291,27 95 247,73 2 601 253,28 Do refundacji 100 000,00 500 000,00 600 000,00 200 000,00 0,00 195 291,27 95 247,73 1 690 539,00 2013 Całkowite 100 000,00 125 000,00 200 000,00 125 57 7,14 156 996 ,00 193 4 60, 20 95 000,00 996 033,34 Kwalifikowalne 100 000,00 125 000,00 200 000,00 125 577,14 156 996, 00 193 4 60, 20 95 000,00 996 033,34 Do refundacji 50 000,00 100 000,00 10 0 000,00 87 904 ,00 156 996 ,00 193 4 60, 20 95 000,00 783 360,20 20 14 Całkowite 0,00 0,00 100 000,00 71 428,57 0,00 175 203 ,00 90 000,00 436 631,57 Kwalifikowalne 0,00 0,00 100 000,00 71 428,57 0,00 175 203 ,00 90 000,00 436 631,57 Do refundacji 0,00 0,00 50 000,00 50 000,00 0,00 175 203 ,00 90 000,00 365 203,00 2015 Całkowite 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 74 000,00 25 000,00 99 000,00 Kwalifikowalne 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 74 000,00 25 000,00 99 000,00

Do refundacji 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 74 000,00 25 000,00 99 000,00 Źródło: Opracowane na podstawie planów Zarz ądu LGD

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

11. Opis procesu przygotowania i konsultowania LSR

Poni żej przedstawiono szczegółowo sposób pracy przy realizacji działa ń promocyjnych, aktywizuj ących oraz zmierzaj ących do wypracowania LSR i powstania Lokalnej Grupy Działania Grupa Łu życka. Godnym podkre ślenia jest fakt, że dwukierunkowo ść komunikacji wpłyn ęła korzystnie zarówno na stan wiedzy mieszka ńców (bie żą ce informowanie i wyja śnianie w ątpliwo ści), jak równie ż ewoluowanie wnoszonych przez nich pomysłów – ich stopniowy rozwój był wynikiem konsultowania efektów pracy z szerok ą rzesz ą mieszka ńców, ale te ż sukcesywnej analizy, oceny i podsumowa ń dokonywanych przez członków partnerstwa. Działaniami wspomagaj ącymi były: badanie ankietowe, upowszechnianie inicjatywy poprzez stron ę internetow ą www.grupaluzycka.pl Poni żej opisane zostały wybrane dwa kluczowe sposoby pracy tj. szkolenia informacyjne, konsultacje z mieszka ńcami oraz warsztaty. Obrana metodologia prac, w szczególno ści w cz ęś ci warsztatowej, koncentrowała si ę głównie na wykorzystaniu technik bazuj ących na moderowaniu przez osoby prowadz ące, dyskusji grupowej. Ten sposób pracy pozwolił na uzyskanie rozwi ąza ń zgodnie z zasad ą Programu Leader mówi ącą o oddolno ści inicjatyw. W pracy brały czynny udział osoby reprezentuj ące ró żne sektory, punkty widzenia i zarazem grupy interesów, co stanowi nieoceniony i unikalny wkład w budowanie strategii rozwoju obszaru. Ponadto, prowadzone były równolegle szkolenia i seminaria informacyjne, maj ące na celu przybli żenie mieszka ńcom wiedzy na temat programu Leader oraz mo żliwo ści z nim zwi ązanych.

Szkolenia i seminaria o charakterze informacyjnym Celem prowadzonych spotka ń informacyjnych było zapoznanie przedstawicieli lokalnej społeczno ści z Programem Leader oraz korzy ści ą dla regionu płyn ącą z podj ętej inicjatywy. Wśród celów szczegółowych spotka ń informacyjnych, za najbardziej istotne przyj ęto: przekazanie kluczowych informacji na temat podej ścia LEADER, przekonanie społeczno ści lokalnej do inicjatywy Leader w obszarze gmin Brody, Jasie ń, Lipinki Łu życkie, Lubsko, Trzebiel, Tuplice, wyłonienie najbardziej aktywnych osób posiadaj ących wysok ą motywacj ę do zaanga żowania si ę w prace nad Strategi ą oraz działalno ść w ramach powstaj ącej LGD, oficjalne rozpocz ęcie prac nad budow ą LSR o charakterze informacyjno-promocyjnym.

Spotkania o charakterze konsultacyjnym Zasadniczym celem spotka ń było zaznajomienie mieszka ńców gmin obj ętych działaniem Grupy Łu życkiej z przebiegiem prac i dotychczas otrzymanymi wynikami oraz weryfikacja tre ści tych wyników. Dodatkowo, ich celem było wyja śnienie wszelkich w ątpliwo ści dotycz ących uczestnictwa w osi Leader, a tak że promowanie aktywno ści społecznej w ramach Programu. Uczestnicy spotka ń to przede wszystkim mieszka ńcy miejscowo ści, w których były spotkania realizowane, ale tak że cz ęsto okolicznych wsi oraz pobliskich gmin. Spotkania realizowano korzystaj ąc z dost ępnej na obszarze infrastruktury ( Urz ędy Gmin w Lubsku, Trzebielu, Lipinkach Łu życkich, Ł ękniccy, Brodach, Tuplicach oraz w Jasieniu. Uczestniczyli w nich przedstawiciele ró żnych środowisk zawodowych (nauczyciele, pracownicy samorządów, prywatni przedsi ębiorcy, rolnicy, emeryci, przedstawiciele fundacji i stowarzysze ń – jako osoby najbardziej od pocz ątku zainteresowane mo żliwo ściami, jakie stwarza LEADER). Dynamika konsultacji cz ęsto wiodła do gor ących dyskusji, jakkolwiek seminaria typowo informacyjne równie ż pobudzały do rozmów i cz ęstokro ć bardzo konstruktywnych uwag. Efektem spotka ń było przede wszystkim, obok warto ści 76

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

merytorycznych, zbudowanie si ę zal ąż ka współpracy ró żnych osób. Tak zorganizowany sposób pozyskiwania danych przyczynił si ę do opracowania spójnej i osadzonej na faktycznych problemach i atutach danego obszaru, strategii jego rozwoju na najbli ższe lata. Opis procesu wdra żania i aktualizacji LSR

12. Opis procesu wdrażania i aktualizacji LSR

Proces wdra żania i aktualizacji LSR został stworzony w oparciu o Plan działa ń ogólnych i szczegółowych realizowanych w ramach LGD Grupa Łu życka , w którym okre ślono mi ędzy innymi poszczególne działania, przewidywany udział przedstawicieli partnerstwa sektorowego oraz przewidywaln ą dat ę wdro żenia:

Tabela 21 . Proces wdra żania LSR Odpowiedzialni za Data Lp. Działania działanie wdro żenia

Zdefiniowanie obszarów działania Lokalnej Wójtowie i Burmistrzowie 1. Grupy Działania - spotkanie Wójtów i do 30.04.2008 Gmin Burmistrzów Gmin Warsztaty okre ślenia wizji, misji „Grupy Łu życkiej” przy uczestnictwie przedstawicieli Wójtowie i Burmistrzowie 2. do 15.05. 2008 sektorów publicznego, gospodarczego i Gmin społecznego Seminarium info rmacyjne dla mieszka ńców gmin Zaproszeni do współpracy 3. dotycz ące istoty Programu PROW i podej ścia do 01.06. 2008 pracownicy Gmin Leader Formalne zwi ązanie Partnerstwa Wójtowie i Burmistrzowie 4. do 15.07.2008 Trójsektorowego Gmin Zarz ąd LGD, Rada Wyznaczenie celów głównych operacyjnych dla Stowarzyszenia, Anna 5. obszarów działania LGD. Zdefiniowanie celów do 20.07.2008 Kasprzak-sekretarz UG ogólnych Jasie ń Rozpisanie harmonogramu realizacji zada ń z 6. Zarz ąd LGD do 23.07.2008 przeprowadzeniem konsultacji społecznych Weryfikacja celów strategicznych 7. Rada Stowarzyszenia do 05.08.2008

Weryfikacja celów operacyjnych i 8. Zarz ąd LGD do 10.08.2008 strategicznych

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

9. Przygotowanie projektu jednolitej wersji dokumentu "Lokalna Strategia Rozwoju Grupa Zarz ąd LGD do 25.08.2008 Łu życka Lokalna Grupa Działania”

Przeprowadzenie konsultacji z mieszka ńcami i partnerami w sprawie ostatecznego kształtu 10. Zarz ąd LGD do 25.08.2008 dokumentu Lokalna Strategia Rozwoju Grupa Łu życka Lokalna Grupa Działania Przygotowanie ostatecznej wersji dokumentu 11. "Lokalna Strategia Rozwoju Grupa Łu życka Zarz ąd LGD do 30.09.2008 Lokalna Grupa Działania" Zatwierdzenie dokumentu przez Walne Zebranie 12. Zarz ąd LGD do 30.10.2008 Członków LGD Podsumowanie realiza cji wdro żenia oraz prezentacja wyników prac dla Partnerów 13. Zarz ąd LGD do 30.10.2008 Stowarzyszonych - spotkanie, przekazanie dokumentu w wersji wydrukowanej Udział liderów LGD/przedstawicieli Rady, Zarz ąd LGD, Rada 14. Zarz ądu i Komisji Rewizyjnej/ w konferencjach i do 25.11.2008 Stowarzyszenia szkoleniach

Opracowanie wniosku LGD na konkurs otwarty 15. ogłoszony przez Urz ąd Marszałkowski Zarz ąd LGD do 30.11.2008 Województwa Lubuskiego

Zło żenie Wniosku i Strategii Grupy Łu życkiej do 16. Zarz ąd LGD do 31.12.2008 Instytucji Zarz ądzaj ącej.

Źródło: Decyzje zarz ądu LGD

Aktualizacja LSR jej zada ń i celów, b ędzie si ę odbywa ć jako efekt ewaluacji, na ka żdym szczeblu decyzyjnym i w ka żdym obszarze działa ń. W procesie aktualizacji udział mo że wzi ąć ka żdy mieszkaniec Obszaru wg obowi ązuj ących zasad: -zgłoszenie innowacji na pi śmie, -zgłoszenie problemu w trakcie spotka ń i konsultacji z mieszka ńcami, -zgłoszenie propozycji zmian poczt ą elektroniczn ą. Wszelkie problemy dotycz ące aktualizacji rozpatruje i akceptuje Zarz ąd Stowarzyszenia Grupa Łu życka . -zatwierdzone przez Zarz ąd zmiany aktualizacji, s ą podawane do publicznej wiadomo ści z podaniem personaliów wnioskodawcy

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Przedmiotem projektu było opracowanie wizji oraz weryfikacja i rozbudowanie misji i celów LGD tak, aby powstał dokument strategii, ujmuj ący kompleksowo sposób działania i rozwoju Grupy Łu życkiej . Cały proces opracowania LSR miał charakter partycypacyjny. Pracownicy Urz ędów Gmin, osoby prywatne i zainteresowane udziałem w partnerstwie, czynnie uczestniczyli we wszystkich etapach prac nad Strategi ą – w okre ślaniu wizji, misji oraz celów LGD. Tylko szeroki udział zespołów partnerskich, był w stanie zapewni ć obiektywizm procesu oceny i planowania oraz identyfikowanie si ę uczestników z przyj ętymi rozwi ązaniami, co bardzo sprzyja pomy ślnej realizacji zaplanowanych działa ń. Wymagane zasoby do realizacji projektu nie były du że – był to przede wszystkim czas pracowników Urz ędów Gmin Partnerskich, Wójtów i Burmistrzów, sale ze sprz ętem komputerowym i multimedialnym do spotka ń z partnerami oraz mieszka ńcami LGD. Główna trudno ść , jaka pojawiła si ę w trakcie wdra żania projektu to brak czasu pracowników Urz ędów Gmin na prac ę nad strategi ą, co wynikało w obci ąż enia innymi obowi ązkami słu żbowymi jak: Dni Miast i Wsi, realizacja innych planowanych wcze śniej projektów, urlopy, zwolnienia chorobowe. Elementem trudno ści był równie ż sposób podej ścia do tworzenia strategii - poprzez cele. Wypracowan ą Strategi ę nale żało jeszcze zweryfikowa ć pod wzgl ędem spójno ści innymi dokumentami, co stanowiło dodatkow ą trudno ść i wymagało sporo czasu.W przypadku Partnerów, obieg dokumentacji nie jest tak sformalizowany. Zgłaszane przez partnerów w trakcie spotka ń, Walnego Zebrania Członków, konferencji i innych formalnych działa ń Partnerom daj ą mo żliwo ść bezpo średniego wpływu na zaistniały problem, który zgodnie z obowi ązuj ącymi procedurami mo że by ć przedyskutowany, oceniony i przekazany do zatwierdzenia przez Zarz ąd Stowarzyszenia. Wszelkie aktualizacje s ą równie ż podawane na bie żą co do wiadomo ści publicznej.

13. Okre ślenie powi ąza ń LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwi ązanymi z obszarem obj ętym LSR.

Lokalna Strategia Rozwoju o śmiu gmin obj ętych wspólnym działaniem pn. Grupa Łu życka bezpo średnio koresponduje z celem strategicznym Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013, który brzmi: „Celem strategicznym jest podj ęcie i uruchomienie przedsi ęwzi ęć , które zapewni ą utrzymanie gospodarki na ście żce wysokiego wzrostu, w nast ępstwie wzmocnienia konkurencyjno ści regionów i przedsi ębiorstw oraz wzrostu zatrudnienia, przy zapewnieniu wy ższego poziomu spójno ści społecznej, gospodarczej i terytorialnej” Realizacja celu strategicznego NPR b ędzie odbywa ć si ę poprzez cele szczegółowe: 1.Utrzymanie gospodarki na ście żce wysokiego wzrostu gospodarczego; 2. Wzmocnienie konkurencyjno ści regionów i przedsi ębiorstw oraz wzrost zatrudnienia; 3. Podniesienie poziomu spójno ści społecznej, gospodarczej i terytorialnej. Cele szczegółowe NPR wyra źnie koresponduj ą z przyj ętymi do realizacji celami statutowymi LGD: V Promocja obszarów wiejskich poło żonych w obszarze działania Grupy Łu życkiej ; V Mobilizowanie ludno ści do wzi ęcia udziału w procesie zrównowa żonego rozwoju obszarów wiejskich; V Upowszechnianie i wymian ę informacji o inicjatywach zwi ązanych z aktywizacj ą ludno ści; 79

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

V Podejmowanie inicjatyw i działa ń maj ących na celu pobudzenie aktywno ści społeczno ści lokalnych oraz ich czynny udział w opracowywaniu i realizacji LSR; V Propagowanie działa ń na rzecz realizacji LSR w obszarze działania LGD, pozyskiwanie partnerów i źródeł finansowania LSR, w tym z programów pomocowych; V Udzielanie wsparcia mieszka ńcom obszaru obj ętego LSR w zakresie przygotowania projektów i pozyskiwania środków na ich realizacj ę, w tym z programów pomocowych; V Podejmowanie inicjatyw i działa ń maj ących na celu: rozwój produktów regionalnych, turystyki, przedsi ębiorczo ści, zasobów ludzkich, społecze ństwa obywatelskiego i informacyjnego, popraw ę estetyki miejscowo ści na obszarze działania LGD i bezpiecze ństwa mieszka ńców, edukacj ę estetyczn ą-artystyczn ą mieszka ńców, aktywizacj ę gospodarcz ą i zawodow ą, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i cyfrowemu, przeciwdziałanie patologiom społecznym, propagowanie zdrowego trybu życia oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze działania LGD; V Kreowanie lokalnych produktów i usług, w szczególno ści turystycznych, tworzenie infrastruktury turystycznej. Realizacja wymienionych celów przyczyni si ę do stworzenia dodatkowych miejsc pracy, rozwijania potencjału gospodarczego regionu poprzez inwestowanie w nowe branże i promowanie przedsi ębiorczo ści. Ponadto przyczyni ą si ę one do przeciwdziałania wykluczeniom społecznym za pomoc ą walki z patologiami i upowszechniania wiedzy – działania te bezpo średnio b ędą przekłada ć si ę na popraw ę spójno ści społecznej. W kontek ście celów szczegółowych Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013, nale ży stwierdzi ć, że koresponduj ą z nimi cele operacyjne zapisane w Lokalnej Strategii Rozwoju opracowanej dla „Lokalnej Grupy Działania – Grupa Łu życka”. Osi ągni ęciu i utrzymaniu w zaplanowanych wska źników rezultatów sprzyja ć b ędzie realizacja celów operacyjnych jak: rozwój agroturystyki, wypromowanie i rozwój usług turystycznych, rozwój mikroprzedsi ębiorstw, a tak że promocja produkcji lokalnej oraz rzemiosła i drobnej wytwórczo ści. Dzi ęki nim powstan ą lub zostan ą rozwini ęte dziedziny, które maj ą potencjał rozwoju na tym terenie, a które do tej pory nie był lub nie w pełni był wykorzystane. Przyczynia ć si ę do tego b ędzie tak że rozwijanie współpracy producentów i stymulowanie rynków zbytu dla lokalnej produkcji. Realizacja powy ższych celów mo że wpłyn ąć na wzrost zatrudnienia, a wi ęc wypełnienie kolejnego celu Narodowego Planu Rozwoju. Wymienione cele koresponduj ą równie ż z dokumentami strategicznymi dla województwa lubuskiego, powiatów żarskiego i gubi ńskiego, gmin zrzeszonych w LGD oraz Planów Odnowy Miejscowo ści. Obrane cele s ą ści śle zakorzenione w posiadanych zasobach, przy czym cz ęść z nich nie jest w chwili obecnej wykorzystywana. Na terenie LGD istniej ą na przykład obszary o niewykorzystanym potencjale turystycznym. Dotyczy to praktycznie wszystkich gmin obszaru Grupy Łu życkiej , których uwarunkowania sprzyjaj ą szczególnie rozwini ęciu kilku form turystyki aktywnej. Mo że to by ć turystyka piesza, rowerowa, weekendowa, sentymentalna, zdrowotna, biznesowa, tranzytowa i inne, które w przyszło ści mogłoby przynie ść wymierne korzy ści zarówno dla mieszka ńców – w postaci dodatkowych miejsc pracy, mo żliwo ści rozwoju własnej działalno ści gospodarczej – jak lokalnie działaj ących podmiotów gospodarczych, publicznych i innych, co dobie post ępuj ącego kryzysu gospodarczo-finansowego, dla wielu mieszka ńców wsi mo że sta ć si ę dodatkowym źródłem utrzymania. Ści śle powi ązany z turystyk ą jest problem niewystarczaj ącej świadomo ści ekologicznej rolników. Tak wi ęc wzmo żona edukacja ekologiczna wraz z rozwijaniem innych inicjatyw proekologicznych s ą warunkiem koniecznym do uatrakcyjnienia obszarów obj ętych projektem i

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

przyci ągni ęcia turystów. W tym kontek ście nale ży powoła ć si ę na dokument ” Program Ochrony Środowiska Województwa Lubuskiego do roku 2004 oraz cele długoterminowe do roku 2015. Urz ąd Marszałkowski Województwa Lubuskiego”. Ponadto, rozwini ęcia wymaga równie ż sektor gospodarczy oraz rzemiosła. Na trenie gmin obj ętych projektem, funkcjonuje wiele gospodarstw niskotowarowych, dlatego te ż wspieranie przedsi ębiorczo ści, współpracy pomi ędzy firmami, mo żliwo ści zbytu wytworzonych produktów oraz promocji lokalnych wyrobów, dadz ą szans ę na zmniejszenie bezrobocia i wzrost dochodów mieszka ńców utrzymuj ących si ę dotychczas z rolnictwa. Naprzeciw powy ższym zapotrzebowaniom, proponowany jest prospołeczny projekt, a stanowi ą go działania dla ponad 40 osobowej grupy rolników i osób zainteresowanych tworzeniem mikroprzedsi ębiorstw. Równie trafnym jest wybór, jako celu strategicznego, wykorzystanie i rozwijanie zasobów kulturowych. We wszystkich gminach obj ętych projektem mo żna znale źć znacz ące obiekty historyczne w postaci stanowisk archeologicznych, budownictwa sakralnego, pomników izb pami ęci. Obszar Grupy Łu życkiej był od pradziejów miejscem osiedlania si ę ludno ści. Z dawnych epok pochodz ą znalezione w Wicinie i Witaszkowie złote naszyjniki i ozdoby, narz ędzia kamienne, naczynia ceramiczne, pozostało ści po pradawnych osiedlach ludzkich, cmentarzach. Dzi ęki wzajemnej współpracy gmin w ramach partnerstwa, np. poprzez wydanie wspólnego informatora, rekonstrukcj ę grodziska łu życkiego w Wicinie, rewitalizacje obszarów zdegradowanych (centrum Trzebiela), budow ę przystani kajakowych na Nysie Łu życkiej i niektórych akwenach wodnych, punktów usługowych, stanic turystycznych mo żna b ędzie znacznie o żywi ć ruch turystyczny na terenie gmin i zatrzyma ć turystów na dłu ższy okres na obszarze LGD. Ponadto niezwykle mocnym atutem wszystkich gmin jest aktywno ść kulturalna, przejawiaj ąca się głównie poprzez funkcjonowanie wielu jednostek o charakterze kulturalnym.

14. Wskazanie planowanych działa ń, przedsi ęwzi ęć lub operacji realizowanych przez LGD w ramach innych programów wdra żanych na obszarze obj ętym LSR

Grupa Łu życka planuje realizowanie wielu działa ń w ramach innych programów. Odbywa ć si ę b ędą na obszarze wdra żania LSR, a środki pochodzi ć b ędą z EFS, FWW, POKL oraz Samorz ądu Województwa, powiatów i gmin. Zakres przedsi ęwzi ęć dotyczył b ędzie rozwoju kultury, turystyki, zdobywania wiedzy poprzez szkolenia, konferencje, targi i wiele innych.

15. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich

Poprawa standardu życia mieszka ńców, równy dost ępu do pracy, wzrost dochodów, dost ęp do Internetu, wspieranie mieszka ńców w rozwijaniu działalno ści gospodarczej oraz rozwijaniu to żsamo ści regionalnej, to elementy zakładanych celów, których realizacja powinna spełni ć oczekiwania mieszka ńców Grupy Łu życkiej. Zakłada si ę, i ż realizacja zaplanowanych w LSR działa ń, do których nale ży m.in. rozwój infrastruktury, a w szczególno ści turystycznej, wspieranie mikroprzedsi ębiorstw, promocja dywersyfikacji działalno ści gospodarczej, promowanie lokalnych produktów oraz wspieraj ące je działania marketingowe, zapewnienie dost ępu do Internetu mieszka ńców ka żdej miejscowo ści lub kolonii, kształcenie ustawiczne poprzez działania instrukta żowo-szkoleniowe, rozwa żny system wspierania finansowego bez zb ędnych barier biurokratycznych niew ątpliwie przyczyni ą si ę do poprawy warunków życia mieszka ńców LGD. 81

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Warto ści ą dodan ą b ędzie nowe spojrzenie na otaczaj ącą rzeczywisto ść , z perspektyw ą lepszego jutra. Dla młodszej cz ęś ci mieszka ńców wsi, b ędzie to sygnał, że warto tu pozosta ć, tu mieszka ć, pracowa ć i żyć. Pomimo powstaj ącego na terenie LGD pot ężnego przemysłowego kompleksu górniczo- energetycznego w dalszym ci ągu, a nawet jeszcze bardziej, alternatywnie funkcjonowa ć b ędzie rolnictwo ekologiczne, które poł ączone z turystyk ą stanie si ę szans ą dla rolników Obszaru. Uprawa wierzby energetycznej, rozszerzy si ę poza obr ęb gminy Lubsko. Długofalowe, maj ące umocowania prawne działania, skierowane do konkretnego beneficjenta, czyli mieszka ńca Grupy Łu życkiej w jasno okre ślonej perspektywie, spowoduj ą zdecydowany wzrost wska źników przewidywanych rezultatów w zakresie zdecydowanego obni żenia bezrobocia, zahamowania migracji zarobkowej młodzie ży, powroty migrantów „ska żonych” przedsi ębiorczo ści ą, znajomo ści ą j ęzyków obcych, kontaktami mi ędzynarodowymi, europejskim spojrzeniem na rzeczywisto ść i co najwa żniejsze transferem do świadcze ń i umiej ętno ści na terenie miejsca zamieszkania. Jednym z wa żniejszych zada ń zadaniem LGD, b ędzie uruchomienie takich działa ń, które stan ą si ę tradycyjnym i rozpoznawalnym elementem poszczególnych cz ęś ci regionu np.: Piknik Łu życki w Buczynie, Rowerowy Rajd Łu życki w Ł ęknicy, elementy grodziska archeologicznego w Wicinie (gm. Jasie ń), Festiwal Kultury Łu życkiej w Brodach, odnowiony ryneczek w Trzebielu, centrum kulturalno- rozrywkowe w Jasieniu i inne. Taki scenariusz wydarze ń jest mo żliwy w przypadku pełnej realizacji zamierzonych działa ń, które w istocie zmierzaj ą do zmniejszenia sfery ubóstwa, apatii i patologii społecznych, podwy ższenie średniej stopy życiowej mieszka ńców gospodarstw domowych, zmniejszenie przepa ści dotycz ącej dost ępu do nowoczesnych technologii komunikacyjnych pomiędzy miastem a wsi ą, podwy ższenie poziomu wykształcenia oraz aktywno ści społecznej mieszka ńców. Do zrealizowania zmniejszenia bezrobocia z pewno ści ą przyczyni si ę wspomniany kompleks przemysłowy. Wymienione powy żej problemy pochodz ące ze strategii poszczególnych gmin s ą uzasadnieniem dla celów wymienionych w LSR i stanowi ą podstaw ę ich zrealizowania.

16. Zał ączniki

• Zał ącznik nr 1 Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady Stowarzyszenia • Zał ącznik nr 2 Do świadczenie LGD i partnerów LGD w realizacji operacji • Zał ącznik nr 3 Deklaracja przyst ąpienia do Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” • Zał ącznik nr 4 Regulamin Zarz ądu Stowarzyszenia • Zał ącznik nr 5 Regulamin Rady Stowarzyszenia • Zał ącznik nr 6 Regulamin Komisji Rewizyjnej

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Zał ącznik nr 1 Kwalifikacje i do świadczenie osób wchodz ących w skład Rady Stowarzyszenia Lp. Imi ę i Podmiot Adres Zakres Do świadczenie Kwalifikacje Nazwisko deleguj ący Zamieszkania odpowiedzi alno ści 1. Bogdan Gmina ul. Warszawska Przewodnic 1982-1984 Zespół Opieki Zdrowotnej w Lubsku Udział w: Bakalarz Lubsko 60, zący Rady 1984-1997 Inspektor w Wydziale Rolnictwa, Gospodarki Żywno ściowej i - szkoleniach liderów wiejskich, 68-300 Lubsko Burmistrz Le śnictwa UMiG w Lubsku - kursie dla kadry zarz ądzaj ącej oraz Miasta 1996-2002 Prezes Lubuskiej Izby Rolniczej w Zielonej Górze instytucji wspieraj ącej rozwój lokalnej Lubsko 2000-2002 Zast ępca dyrektora Lubuskiego Oddziału ARiMR, kierownik przedsi ębiorczo ści, biura SAPARD - szkoleniu z zakresu integracji Od 2002 do dzi ś Burmistrz Lubska europejskiej, W ramach rozwoju zawodowego brał udział w pracach nad strategi ą woj. - kursie ochronie danych osobowych, lubuskiego w zakresie rolnictwa oraz w tworzeniu strategii dla o śmiu - kursie dla kandydatów na członków rad województw zachodniej Polski na tworzenie miejsc pracy. Jest twórc ą nadzorczych w spółkach skarbu pa ństwa, Zrzeszenia Producentów Warzyw i Owoców w Lubsku. W ramach - szkoleniu specjalistycznym wykonywanych obowi ązków realizował programy dla FAPA i Euroregionu realizowanym, przez MSWiA pn. Sprewa-Nysa-Bóbr (kierownik projektu – seminarium nt. „Przekształce ń w „Narodowy Plan Rozwoju – ście żką do zakresie gospodarki ziemi ą w zachodniej Polsce oraz wpływ europejskich funduszy”, Analiza finansowa prawodawstwa Unii Europejskiej na zmiany własno ściowe w Polsce po projektów – podstawowe wska źniki, integracji”. Brał tak że udział w pracach podkomisji sejmowych z ramienia - szkoleniu j ęzyka niemieckiego w ramach Krajowej Rady Izb Rolniczych. projektu „Podnoszenie kwalifikacji Umiej ętno ści: kierowanie zespołami, zarz ądzanie zasobami ludzkimi. językowych osób pracuj ących w województwie lubuskim” – certyfikat TELC A2 . 2. Helena Gmina Jasie ń Jasie ń Członek 1968-1972 ksi ęgowa Gminna Spółdzielnia „SCH” w Jasieniu, Wykształcenie wy ższe Sagasz Rady 1972-1975 instruktor ds. PR Powiatowy Zwi ązek Kółek Rolniczych w Szkolenia: Burmistrz Jasieniu, - Inwestycje proekologiczne w gminach Miasta 1978 – 1981 instruktor rolny Urz ąd Miasta i Gminy w Jasieniu, - Odpowiedzialno ść karna kierowników Jasie ń 1981 – 1982 inspektor Wojewódzki O środek post ępu rolniczego w Kalsku, jednostek sektora publicznego przy 1982-1988 kierownik Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w Zielonej Górze, wydatkowaniu środków publicznych 1988 naczelnik Bank Gospodarki Żywno ściowej w Żarach, - Dyscyplina finansów publicznych 1994-1998 burmistrz Urz ąd Miejski w Jasieniu, Wdra żanie i zakres realizacji projektów ze 1998-2006 kierownik Bank Gospodarki Żywno ściowej w Zielonej Górze, ZPORR, 2002 burmistrz Urz ąd Miejski w Jasieniu. Odpowiedzialno ść za naruszenie zasad udzielania zamówie ń publicznych, Inwentaryzacja w aspekcie naruszenia

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

dyscypliny finansów publicznych, Nowe zasady zlecania zada ń publicznych podmiotów nie zaliczanych do sektora finansów publicznych. Konferencja Leader sierpie ń 2008 3. Piotr Gmina ul. Wolno ści 2c, Członek Od 02.2013 r. zarz ądzanie w administracji publicznej na szczeblu Wykształcenie wy ższe – kierunek Kuliniak Łęknica 68-208 Ł ęknica Rady samorz ądowym. Do świadczenie nabyte podczas studiów kierunkowych – politologia w zakresie europeistyki. Burmistrz europeistyka. Bie żą ca realizacja projektów Gminy Ł ęknica. Miasta Łęknica 4. Michał Gmina ul. Spokojna 1a Członek w zał ączeniu do świadczenie - Szkoły- Akademia Rolnicza we Mor żak Lipinki 68-213 Lipinki Rady Wrocławiu na wydziale rolniczym tytuł. Łu życkie Łu życkie Wójt Gminy in żynier rolnik Lipinki - "Kurs szefów obrony cywilnej" Łu życkie - "Kurs podstawowy BHP- dla pracodawców" - kurs "Przygotowywanie i organizowanie przetargów na roboty, usługi i dostawy w świetle Ustawy o zamówieniach Publicznych" - "Uproszczone procedury zamówie ń publicznych. Zamówienia o warto ści do 30.000 ECU" - Szkolenie RIO nt.: Wdra żanie i zakres realizacji projektów ze ZPORR, Bud żet j.s.t. na 2005 r., Absolutorium komunalne- wykonanie bud żetu za 2004 r., Odpowiedzialno ść za naruszenie zasad udzielania zamówie ń publicznych, Inwentaryzacja w aspekcie naruszania dyscypliny finansów publicznych, Nowe zasady zalecania zada ń publicznych podmiotów nie zaliczanych do sektora finansów publicznych w oparciu o ustaw ę z dnia 24.04.2003 r. o działalno ści po żytku publicznego i wolontariacie - "Kurs podstawowy na temat systemu zamówie ń publicznych w Polsce" 5. Marek Gmina ul. Żarska 41 Członek 2010 Wójt Gminy Trzebiel 1992 - 1997 - Akademia Rolnicza w Iwlew Trzebiel 68-212 Trzebiel Rady 2003-2010 Kierownik Referatu Infrastruktury w Urz ędzie Gminy Trzebiel Krakowie Wydział Le śny z wynikiem Wójt Gminy 2000-2003 inspektor Urz ędu Gminy Trzebiel bardzo dobrym - tytuł magister in żynier Trzebiel 1997-2000r. Nadle śnictwo Lipinki le śnictwa Kursy 84

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- Brakarski w zakresie gospodarki drewnem i sporz ądzania szacunków brakarskich wg KJW - Zezwolenie na usuwanie drzew i krzewów - Zasady prowadzenia ewidencji dróg - Nowe ustawy z zakresu ochrony środowiska i ich zastosowanie w praktyce - Prawo zamówie ń publicznych – nowe regulacje prawne - Gospodarka nieruchomo ściami - Decyzje administracyjne, ewidencje i sprawozdania dotycz ące utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gminy z uwzgl ędnieniem zmian w przepisach prawnych - Wzory dokumentów w zakresie czysto ści i porz ądku w Gminie. Kary za brak umów na wywóz nieczysto ści, - Zasady finansowania Ochotniczych Stra ży Po żarnych, - Organizacja pierwszej pomocy przedmedycznej, - Oko w oko, twarz ą w twarz, czyli asertywna komunikacja pomi ędzy płciami w ramach projektu pn .: „Wykwalifikowana kadra urz ędników samorz ądowych powiatu żarskiego gwarancj ą sprawnego działania administracji w regionie, dofinansowanie z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet, Dobre rz ądzenie, Poddziałanie, Modernizacja zarz ądzania w administracji samorz ądowej - szkolenie okresowe w dziedzinie bezpiecze ństwa i higieny pracy dla pracodawców i osób kieruj ących pracownikami. 6. Ryszard Gmina Brody ul. Rynek 2 Członek 1994-2010 Urz ąd Celny w Rzepinie Wykształcenie wy ższe Kowalczuk 68-343 Brody Rady Wójt Gminy Brody

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

7. Tadeusz Gmina Jagłowice 68- Członek 1978-1990 Wojewódzki Zakład Weterynaryjny Zielona Góra Oddział Żary Szkolenie nt. Profilaktyka i Rozwi ązywanie Rybak Tuplice 219 Tuplice Rady 1992 – 1997 Firma Handlowa KRAM Problemów Alkoholowych realizowanych Wójt Gminy 2003-2006 Członek Rady Naukowo-Społecznej Le śnego Kompleksu dla członków gminnych komisji Tuplice Promocyjnego „Bory Lubuskie” rozwi ązywania problemów alkoholowych 2000 – Wójt Gminy Tuplice Wdra żanie i realizacja projektów ze ZPORR, odpowiedzialno ść za naruszenie zasad udzielania zamówie ń publicznych zorganizowane prze RIO Kurs szkolenie okresowe dla pracodawców z zakresu BHP, 8. Eugenia Gmina ul. Kopalniana Członek Współtwórca i koordynator projektów: „Szkoła po lekcjach dla dzieci ze Wy ższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Zarzy ńska Trzebiel 7/9, 68-210 Rady Sektor środowiska wiejskiego” z Fundacji Batorego, „Szansa na życiowy sukces” Górze – nauczyciel nauczania Nowe Czaple społeczny z MEN, „ Świetlica w Bronowicach uczy, bawi i ł ączy pokolenia” z zintegrowanego, szkolenia: planowanie i Fundacji Wspomagania Wsi, „Znam swoj ą Mał ą Ojczyzn ę” z MEN, realizacja projektów na rzecz społeczno ści „Szukamy ście żek zwi ązanych ze swoj ą miejscowo ści ą – Po żyteczne lokalnych, Łowicz, organizator – Fundacja Wakacje 2008” z Fundacji Wspomagania Wsi Wspomagania Wsi; Współpraca jst-ngo szans ą rozwoju gmin – FIO 9. Sławomir Centrum ul. Ja śminowa Członek Obecnie Dyrektor ds. programowych oraz szkole ń w Centrum Edukacji Wykształcenie średnie techniczne. Jasi ński Edukacji 9, Rady Sektor „Innowacja” - Studium Organizacji i Zarz ądzania Innowacja 68-300 Lubsko gospodarczy Od 2003r. główny animator firmy szkoleniowej (dyrektor ds. wych i Biurem Pracy organizowane przez edukacyjnych). Twórca porozumienia z: Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej.- Protokół dyplomatyczny, Trening medialny ż ą ą ą - Wy sz Szkoł Społeczno Ekonomiczn w Warszawie , Polityka społeczna UE – wykorzystanie - Wy ższ ą Szkoł ą Stosunków Mi ędzynarodowych i Amerykanistyki w Europejskiego Funduszu Społecznego Warszawie (certyfikat), - Collegium Varsoviense (Wy ższa Szkoła Warszawska)_ - PAOW – Nowoczesne Zarz ądzanie w - Wy ższ ą Szkoł ą Komunikowania, Politologii i Stosunków Administracji Publicznej, pozyskiwanie Mi ędzynarodowych i w Warszawie środków UE (organizator MSWiA – certyfikat) - Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu w efekcie której uruchomiono w Lubsku Zamiejscow ą Sal ę Wykładow ą, umo żliwiaj ącą w systemie interaktywnym oraz tradycyjnym mo żliwo ść realizacji studiów wy ższych w systemie niestacjonarnym przez mieszka ńców środowisk małomiasteczkowych. Organizator szeregu szkole ń w tym z zakresu pozyskiwania środków UE tak dla osób zatrudnionych jak równie ż osób bezrobotnych. Organizator szeregu szkole ń we współpracy z Powiatowymi Urz ędami Pracy finansowanych tak ze środków Funduszu Pracy jak równie ż Europejskiego Funduszu Społecznego. Twórca porozumienia (21-05-1999r.) pomi ędzy samorz ądami Gmin: Lubsko, Jasie ń, Brody, Tuplice – tak zwanego „Zwi ązku Gmin”, który miał na celu min. :

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- aktywizacj ę gospodarcz ą regionu - stworzenie funduszu promocji talentów - stworzenie funduszu wspierania przedsi ębiorczo ści w tym funduszu por ęcze ń - wspólne wyst ępowanie o środki pomocowe rz ądowe, jak i pozarz ądowe. Od 1990r Kierownik Biura Pracy w Lubsku (Urz ąd Rejonowy w Żarach) po zmianach administracyjnych – przeniesienie do Wojewódzkiego Urz ędu Pracy w Zielonej Górze ( Kierownik Rejonowego Urz ędu Pracy w Lubsku). Po reformie administracyjnej kraju od 01-01-1999r. Zast ępca Kierownika Powiatowego Urz ędu Pracy w Żarach – jednocze śnie Kierownik Filii w Lubsku do 2003r. Zast ępca Kierownika Wydziału Legalno ści Zatrudnienia w Wojewódzkim Urz ędzie Pracy w Zielonej Górze (w latach 1996/97) Lubuski Urz ąd Wojewódzki w Gorzowie Wlkp. (doradca wojewody lubuskiego ds. samorz ądu i mniejszo ści narodowych) w roku 2001 Inspektor oraz likwidator szkód w Pa ństwowym Zakładzie Ubezpiecze ń w Lubsku (w latach 1986 -1990) 10. El żbieta Stowarzyszeni Osiek 23 Sekretarz Zast ępca przewodnicz ącego Stowarzyszenia Mieszka ńców i Przyjaciół -wykształcenie średnie, -umiej ętno ści z Bartkowska e 68-300 Lubsko Rady Sektor Osieka, członek Rady Sołeckiej. zakresu ksi ęgowo ści stowarzysze ń, -Sykała Mieszka ńców Społeczny W ramach obowi ązków prowadzi działalno ść na rzecz wsi Osiek, gminy do świadczenie w rozliczaniu projektów i Przyjaciół Lubsko oraz regionu. Zajmuje si ę głównie pisaniem, realizacj ą unijnych i dotacji pa ństwowych, Osieka rozliczaniem projektów, w śród których mo żna wymieni ć: -umiej ętności potwierdzone świadectwami „Rowerowe spotkania z przyrod ą” - Fundacja Wspomagania Wsi, „ My ze szkole ń dotycz ącymi pozyskiwania zrobimy, Was zaprosimy, Wy spróbujecie i innym powiecie”, projekty środków na działalno ść organizacji dotycz ące organizacji wypoczynku letniego dla dzieci ze wsi Osiek, pozarz ądowej –umiej ętno ść sporz ądzania organizacji rajdu rowerowego, działalno ści zespołu ludowego „Osieczanie” sprawozda ń z realizacji projektów. –oraz projekt „Polsko-niemiecki piknik integracyjny” – Euroregion Sprewa –Nysa –Bóbr oraz wiele innych pobudzaj ących aktywno ść lokalnej społeczno ści. 11. Paweł PHU. 68-343 Członek Funkcjonuje w sektorze rolniczo-handlowym. Wykształcił 18 uczniów w Wykształcenie średnie techniczne. jako Klimowicz Eksport Jasienica gmina Rady Sektor zawodzie sprzedawca. Opracował kilka projektów dotycz ących mistrz handlowy z uprawnieniami Import Brody Żarskie gospodarczy dofinansowania do własnej działalno ści. Współpraca- Do świadczenie w pedagogicznymi. Paweł realizacji projektów :„Brody –Forst – partnerstwo bez granic” Fundacja Klimowicz Batorego; „Przedsi ębiorczo ść kluczem do rozwoju”- Fundacja wspomagania Wsi „Riksz ą do Europy” „Pocztylion” „Forst pod znakiem ró ży” 12. Jacek rolnik Pietrzyków Członek Współpraca w realizacji projektów, których beneficjentem była Szkoła Szkoły- Akademia Wychowania Jurkowski 68-213 Lipinki rady Sektor Podstawowa i Gimnazjum w Ł ęknicy (nauczyciel, były dyrektor szkoły i Fizycznego im. J ędrzeja Śniadeckiego w Ma ślak Łu życkie. społeczny gimnazjum). - zało życiel Stowarzyszenia "Klasy vauri en w Polsce"- Gda ńsku wykształcenie- wy ższe dyplom trenera II Klasy Pa ństwowej w Żeglarstwie magisterskie - patent sternika jachtowego - patent sternika motorowodnego 87

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- 2 lata pracy jako asystent w zakładzie fizjologii w Instytucie Nauk Biologicznych - Akademia Wychowania Fizycznego w Gda ńsku - 12 lat pracy jako kierownik budowy i kierownik kontraktu w przemy śle chemicznym - 8 lat pracy jako Prezes Zarz ądu Spółki Polsko-Niemieckiej - 5 lat Członek Zarz ądu w 2 spółkach Polsko- Holenderskich - Stanowisko głównego koordynatora inwestycji dla koncernu dla kontrahenta Holenderskiego - dyplom technika budowy maszyn i urz ądze ń okr ętowych (3 lata pracy w stoczni Gda ńskiej) - uko ńczył kurs trenerski narciarstwa alpejskiego - zało życiel Stowa rzyszenia "Na rzecz rozwoju wsi Pietrzyków” 13. Jadwiga Koło Jabłoniec Członek Sołtys Wsi Jabłoniec, działaczka społeczna, od 2005 r. wraz z Rad ą Kursy i szkolenia w ramach Leader + oraz Jankowicz Gospody ń 63Gmina Jasie ń Rady Sektor Sołeck ą, proboszczem i mieszka ńcami, realizuje remont barokowego Leader w Lubsku, Zielonej Górze Wiejskich społeczny ko ścioła. Pozyskuje środki z instytucji publicznych: Ministerstwo Spraw Praca zawodowa Jabłoniec Wewn ętrznych, Wojewódzkiego Konserwatora, Urz ędu Gminy Dyplomowana piel ęgniarka wykształcenie średnie 14. Paweł Gr ęzawa 21, Tuplice Członek 1991-1997 spedytor/agent celny na przej ściu granicznym Olszyna Wykształcenie średnie Mazurek 68-219 Rady Sektor 1997-2004 spedytor/agent celny w Tuplicach Tuplice gospodarczy od 2004 działalno ść gospodarcza – gospodarstwo agroturystyczne 15. Ryszard Klub Ul. Krzywa 38, Członek - od 1990 prowadzi działalno ść gospodarcz ą (sklep) Wykształcenie średnie – Liceum Ko ściesza Sportowy Jaromirowice, Rady - od 2003 – nadal prezes Klubu Sportowego Ogólnokształc ące LZS „ALFA’ 66 – 620 Gubin Sektor - w 2009r. nadzorował i współrealizował projekt współpracy polsko – Jaromirowice Społeczny niemieckiej z Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Woj. Lubuskie) – Brandenburgia 2007 – 2013 w ramach EWT. 16. Zbigniew Gmina Gubin Stargard Członek -1985 sta ż w rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Grochowie Wykształcenie wy ższe Barski Gubi ński 8, 66- Rady Sektor -1986-1989 kierownik ds. technicznych i transportu w Rolniczej Nauczyciel dyplomowany 620 Gubin Społeczny Spółdzielni Produkcyjnej w Grochowie -1989-1995 nauczyciel w SP w Czarnowicach -1995-1996 prowadzenie działalno ści gospodarczej -1996-2010 nauczyciel w Zespole Szkół Rolniczych w Gubinie od 2010 Wójt Gminy Gubin Współtwórca i członek Stowarzyszenia na Rzecz Pomocy Zespołowi Szkół Rolniczych w Gubinie oraz Rady Szkoły przy Zespole Szkół Rolniczych w Gubinie.

Zał ącznik nr 2

Do świadczenie LGD i partnerów LGD w realizacji operacji

Lp. Partner Siedziba Do świadczenie 88

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

adres zamieszkania 1. Gmina Brody Rynek 2 2006 –Budowa oczyszczalni ścieków . Warto ść : 2.000.000. EUR (PHARE CBC) 68-343 Brody - język angielski w klasach I szkół podstawowych – Ministerstwo Edukacji 2.295 - stypendia szkolne , pracownia multimedialna w szkole Podstawowej - Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej – warto ść 14. 531,37 zł Pracownia 10- stanowiskowa- 46.013,00 zł Projekt budowlany i studium wykonalno ści dla „centrum Turystyczno-Kulturalnego”- Ministerstwo Rozwoju regionalnego- warto ść 35.000,00 zł. Podnoszenie kwalifikacji j ęzykowych osób pracuj ących w woj. Lubuskim- 8 osób – 64.000.00 zł 2007– nauka j ęzyka angielskiego w klasach III gimnazjum- Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej - „Osoby niepełnosprawne w słu żbie publicznej” – 16.754,88 Centrum Kształcenia na Odległo ść na Wsi – Sektorowy Program Operacyjny _ Rozwój Zasobów Ludzkich – warto ść 62.000,00 zł - Po żyteczne Wakacje – Fundacja Wspomagania Wsi- warto ść 2.401,00 - Budowa Boiska Sportowego we Wsi Jałowice- Polsko- Ameryka ńska Fundacja Wolno ści – warto ść 3.400,00 - „Transgraniczne spotkania wsi Koło-Mulknitz „- Interreg III A - Fundusz Małych Projektów Euroregionu Sprawa- Nysa- Bóbr warto ść 8.454,10 - „Brody i Forst w Euroregionie Sprawa- Nysa- Bóbr” - Interregi III A - Fundusz Małych Projektów Euroregionu Sprawa- Nysa- Bóbr warto ść 8.771,75 - Transgraniczna Konferencja Most Długi- architektura, która ł ączy- Interreg III A - Fundusz Małych Projektów Euroregionu Sprawa- Nysa- Bóbr – warto ść 6.281,00 modernizacja Drogi dojazdowej do oczyszczalni ścieków – Agencja Nieruchomo ści Rolnych – 200.000 2008 – Klub Integracji Społecznej w środowisku Wiejskim- Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej- warto ść 15.000 - promocja Gminnej świetlicy Socjoterapeutycznej w ramach rz ądowego programu „ Świetlica- Praca - Sta ż” - Moje boisko „Orlik 2012” 666.000 - Rozwój i upowszechnianie aktywnej intergarcji przez gminny O środek Pomocy Społecznej w Brodach – Program Operacyjny Kapitał Ludzki – warto ść 43.798,04 - „Ucze ń na wsi – PFRON - warto ść 34.235,00 - Nauka j ęzyka angielskiego w klasach III gimnazjum- Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej- 3.150,00 - „Zero tolerancji dla przemocy w szkole” - monitoring wizyjny – warto ść - 15.000,00 -„Tu i Teraz” – wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzie ży- 33.850,00 - „Osoby niepełnosprawne w słu żbie publicznej” – 6.215,88 2. Gmina Gubin ul. Piastowska 2002 - Remont hydroforni Węgliny, wysoko ść 100.000,00, Agencja Własno ści Rolnej Skarbu Pa ństwa, 24a 66-620 2003 - Budowa wodoci ągu wiejskiego we wsi Chlebowo, 866.808,66, Agencja Restrukturyzacji Gubin i Modernizacji Rolnictwa – SAPARD, 2004 - Rozbudowa wodoci ągu wiejskiego dosyłowego etap II – Stargard Gubi ński, 367.211,72, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – SAPARD

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2004 - Rozbudowa wodoci ągu wiejskiego dosyłowego ETAP I – Gębice, 435.993,29, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – SAPARD 2004 - Remont Zespołu Szkół w Grabicach – wymiana okien, 68.000,08, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004 - Remont Zespołu Szkół w Grabicach – elewacja budynku, 80.865,35, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004 - Budowa wodoci ągu W ęgliny – Luboszyce, 275.215,32, Agencja Własno ści Rolnej Skarbu Pa ństwa 2004 - Dofinansowanie do zakupu samochodu osobowego – BUS, 118.340,00, Pa ństwowy Fundusz Rehabilitacji Osób niepełnosprawnych 2006 - Urz ądzenie wyci ągowe dla niepełnosprawnych – platforma schodowa w WOZ w Stargardzie Gubi ńskim, 65.675,04, PFRON Program wyrównywania ró żnic mi ędzy regionami – obszar B 2006 - Wymiana okien w budynku szkoły w Strzegowie, gm. Gubin, 27.732,16, Kontrakt Wojewódzki na lata 2005 – 2006 2007 - Obchody sze ść dziesi ęciolecia OSP Markosice, 3.451,65, Interreg IIIA Fundusz Małych Projektów Euroregionu „Sprewa – Nysa – Bóbr” 2007 - Pierwszy Integracyjny Dzie ń Dziecka – Markosice/Gross Gastrose 2007, 5.298,59, Interreg IIIA Fundusz Małych Projektów Euroregionu „Sprewa – Nysa – Bóbr” 2007 - Świ ęto plonów „Do żynki - Sękowice 2007”, 6.542,53, Interreg IIIA Fundusz Małych Projektów Euroregionu „Sprewa – Nysa – Bóbr” 2007 - Integracja bez barier j ęzykowych, 6.629,91, Interreg IIIA Fundusz Małych Projektów Euroregionu „Sprewa – Nysa – Bóbr” 2007 - Transgraniczne Świ ęto Chleba „PRZEŁAMMY SI Ę CHLEBEM”, 6.048,21, Interreg IIIA Fundusz Małych Projektów Euroregionu „Sprewa – Nysa – Bóbr” 2008 - Modernizacja drogi w miejscowo ści Stargard Gubi ński, 300.947,16, Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych 2008 - Świ ęto Plonów – Sękowice 2008, 1 890,30 EUR, EWT – Euroregion Sprewa – Nysa – Bóbra 2008 - Stra ż Po żarna dzieciom, 2 703,00 EUR, EWT – Euroregion Sprewa – Nysa – Bóbra 2008 - Poznaj j ęzyk s ąsiad, 8 094,71 EUR, EWT – Euroregion Sprewa – Nysa - Bóbra 3. Gmina Jasie ń ul. XX – lecia 20 2002 budowa sali gimnastycznej przy Gimnazjum w Jasieniu – środki z UKFiS :kwota 200.000, 68-320 Jasie ń 2003 budowa sieci wodoci ągowej w m. Zabłocie-SAPARD, kwota 503.399, 2003 budowa sieci wodoci ągowej w m. Lisia Góra -środki z AWRSP :kwota 167.316, 2003 Gminne Centrum Informacji w Jasieniu-grant z WUP w Zielonej Górze:kwota 35.000 2004 Dni Przyja źni Polsko – Niemieckiej -PHARE: kwota 28.679 2004 Inwestycje prowadzone w Szkołach-środki z bud żetu pa ństwa:kwota 18.869 oraz PAOW Kwota21.846 2006 Budowa sieci wodoci ągowej w m. Jabłoniec(gmina otrzymała środki po zrealizowaniu zadania- w cało ści zostały przeznaczone na budow ę kanalizacji w m. Jasie ń) -ZPORR: kwota 178.797 oraz 2004 środki z bud żetu pa ństwa kwota 3.319 2006 Budowa(modernizacja) sieci wodoci ągowej Jasie ń – Mirkowice - Agencja Nieruchomo ści Rolnych kwota 44.989 2006 Remont mieszka ń przej ętych od Agencji Nieruchomo ści Rolnych-Agencja Nieruchomo ści Rolnych: kwota 29.973 4. Gmina Lipinki ul. Główna 9 - HALA SPORTOWA PRZ Y ZESPOLE SZKÓŁ - Tytuł projektu - "Budowa sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej oraz Łu życkie 68-213 Lipinki Gimnazjum Publicznym w Lipinkach Łu życkich", fundusz- ZPORR, realizacja w roku 2004/2005, dofinansowanie- 2 107 Łu życkie 192,34zł., ogólna kwota inwestycji- 3 325 150,07zł.

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

- WODOCI ĄG W MIEJSCOWO ŚCI BRZOSTOWA - Tytuł projektu - "Budowa sieci wodoci ągowej wraz z przył ączami w Brzostowej", fundusz- ZPORR, realizacja w roku 2004/2005, dofinansowanie- 415 954,12 zł., ogólna kwota inwestycji- 223 015,87 zł. - WODOCI ĄG CISOWA I ZAJ ĄCZEK- Tytuł projektu- "Budowa sieci wodoci ągowej wraz z przył ączami dla wsi Cisowa i Zaj ączek", fundusz- SAPARD, realizacja w roku 2004/2005, dofinansowanie- 479 771,68 zł., ogólna kwota inwestycji- 841 790,23 zł. - ŚWIETLICA WIEJSKA W GROTOWIE- Tytuł projektu- "REMONT I MODERNIZACJA ŚWIETLICY WIEJSKIEJ ORAZ ZAGOSPODAROWANIE TERENÓW PRZYLEGŁYCH WE WSI GROTÓW". Fundusz- SPO, realizacja w roku 2005/2006, dofinansowanie- 100 161,00 zł., ogólna kwota inwestycji- 220 253,86 zł. - EURODO ŻYNKI- Tytuł projektu- "Eurodożynki", fundusz- PHARE, Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr, realizacja w roku 2005, dofinansowanie- 3028,50 Euro, ogólna kwota inwestycji- 4 039,308 Euro - BUDOWA PARKINGU- Tytuł projektu- "Zagospodarowanie terenu- budowa parkingu w Lipinkach Łu ż. przy ul. Głównej z punktem informacyjnym o miejscach turystycznych oraz szlakach pieszych i rowerowych na terenie Gminy". Fundusz- SAPARD, realizacja w roku 2004, dofinansowanie- 37 386,18 zł, ogólna kwota inwestycji - 95 480,39 zł. 5. Gmina Lubsko pl. Wolno ści 1 1999 Punkt Informacyjno -promocyjny gminy (punkt promocji i doradztwa gospodarczego w gminie Lubsko) warto ść projektu: 68-300 7306,52 Euro (Program Współpracy Przygranicznej Polska-Niemcy, PHARE fundusz Małych Projektów); Lubsko 2002 Budowa sieci wodoci ągowej dosyłowej na trasie Dłu żek-Lubsko-Chełm Żarski, warto ść projektu 874 959, 03 zł (SAPARD); 2002 konferencja „Małe i średnie przedsi ębiorstwa a Unia Europejska”, warto ść : 4166,69 Euro (PHARE CBC); 2002 Tablice informacji turystycznej „Czas omija miejsca, które wspominamy”, warto ść : 5284,45 Euro (PHARE CBC); 2002 film „Turystyczne oblicze miast partnerskich Lubsko-Brody-Forst”, warto ść : 14032,57 Euro (PHARE CBC); 2003 Budowa wodoci ągu wiejskiego D ąbrowa-Tymienice I, warto ść 1 047 443,73 zł (SAPARD); 2004 Remont Szkoły Podstawowej w Górzynie warto ść : 74 050,66 zł (Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich); 2004 Budowa drogi gminnej w miejscowo ści Górzyn, warto ść : 623 526,46 zł(EFRR ZPORR); 2004 „Sesja konferencyjno-warsztatowa pn. Przedsi ębiorca w Unii Europejskiej”, wartość : 5425,04 Euro (PHARE CBC); 2005 „D ążą c do ukazania pi ękna i u żyteczno ści – turystyczne oznakowanie osobliwo ści przyrodniczych gminy Lubsko”, warto ść : 27 418,00 Euro (PHARE CBC); 2005 „Futbol bez granic” rozgrywki piłkarskie, w których uczestniczyli tak że s ąsiedzi z Niemiec, warto ść : 7831,00 Euro (PHARE CBC); 2005 „Jak dobrze mie ć s ąsiada” 5-lecie współpracy partnerskiej Lubsko-Brody-Forst, warto ść : 39 322,88 zł (Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej); 2005-2006 remont świetlic wiejskich w miejscowo ściach Górzyn, Tuchola Żarska i Białków, gmina Lubsko, warto ść : 232 222,64 zł (Sektorowy Program Operacyjny: Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywno ściowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006); 2006 „Zbli żanie kulturowych ró żnic…” – stworzenie Ulicy Polskiej podczas Dnia Landau Brandenburgii w Forst, warto ść 30083,85 zł (INTERREG IIIA); 2007 „SZTUKI WYZWOLONE – I Trans graniczne Spotkania Artystyczne, warto ść : 38556,16 (INTERREG IIIA); Dni Kultury Polsko – Niemieckiej, warto ść : 6576,00 Euro (Program EUROPA DLA OBYWATELI 2007-2013); 2007 Polsko – Niemieckie Spotkania Gospodarcze pn. Lubsko – Gmina przyjazna inwestorowi, warto ść : 7504,10 zł;

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

2008 Mi ędzynarodowy Turniej Sportowy, Polska -Niemcy 2008, warto ść : 6576 Euro (Program EU ROPA DLA OBYWATELI 2007-2013); 2005 Polsko – Niemiecka Akcja „Uzale żnieniom NIE”, warto ść : 13723,00 Euro (PHARE CBC); 2007 Polsko – Niemiecka Akcja „Bli żej siebie – dalej od alkoholu i narkotyków”, warto ść 38 556,16 zł (INTERREG IIIA); 2008 Wakacje bez granic – czy to Twój wybór? Organizacja zaj ęć dla dzieci z terenu gminy Lubsko w czasie wakacji, warto ść : 62080,00zł, w tym 2550,00zł z Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Ameryka ńskiej Fundacji Wolno ści Gmina Ł ęknica Urz ąd Miasta 6. 1. „Budowa miejskiej oczyszczalni ścieków w Ł ęknicy – Etap II. Inwestycja obejmowała budow ę oczyszczalni ścieków, dostaw ę ul. Żurawska 1 68-208 Łęknica kompaktora przeznaczonego do pracy na składowisku odpadów komunalnych w Ł ęknicy, modernizacj ę ulicy Wiejskiej w Łęknicy wraz z kanalizacj ą sanitarn ą i deszczow ą, odprowadzenie odcieku ze składowiska odpadów komunalnych do przepompowni, stacj ę zlewcz ą ścieków z przepompowni ą ścieków oraz przewodem tłocznym o długo ści 750 m, Kanalizacj ę deszczow ą w ulicy Wojska Polskiego. Dofinansowanie z funduszy Phare – 527.490,09 ECU, środki własne – 476.272,94 ECU. Czas realizacji rzeczowej projektu 1996 r. – 2000 r. 2. Budowa ście żki rowerowej w przygranicznym rejonie miasta Ł ęknica” - projekt współfinansowany z Programu Phare CBC Polska-Niemcy. Inwestycja polegaj ąca na odwodnieniu terenu w rejonie ul. Dworcowej w Łeknicy na odcinku 995m oraz budowie ście żek rowerowych (500m) i spacerowych (330m). Warto ść projektu: 97516,44 EUR (bez VAT), w tym udział Phare – 66815,44 EUR (bez VAT). Czas trwania: od 19.05.2003 r. do 24.09.2003 r. 3. „ Poprawa warunków funkcjonowania i rozwoju handlu i usług w rejonie przej ścia granicznego w Łęknicy” – projekt współfinansowany z Programu Phare CBC Polska-Niemcy. Inwestycja polegaj ąca na modernizacji ul. 1 Maja obejmowała: budow ę kanalizacji deszczowej, sieci wodoci ągowej, sieci kanalizacyjnej na targowisku oraz modernizacj ę sieci kablowych energetycznych i telekomunikacyjnych. W ramach prac budowlanych poszerzono jezdni ę o jeden pas. Warto ść projektu: 230 648,86 EUR (bez VAT), w tym udział Phare – 165 974,92 EUR (bez VAT). Czas trwania: od 22.04.2004 r. do 30.09.2004 r. 4. „ Budowa infrastruktury wspieraj ącej rozwój firm z sektora M ŚP w Ł ęknicy”. – projekt współfinansowany z Programu Phare CBC Polska-Niemcy. Projekt obejmuje modernizacj ę ci ągu ul. Polnej: remont nawierzchni (840m), budow ę sieci kanalizacji deszczowej (95m), drena żu (650m), modernizacj ę sieci energetycznej i telekomunikacyjnej oraz budow ę ci ągu pieszo- rowerowego (1100 m). Warto ść projektu: 311 187,40 EUR (bez VAT), w tym udział Phare – 195 000 EUR (bez VAT). Realizacja robót budowlanych rozpocz ęcie – 01.08.2005 r., zako ńczenie 11.01.2006 r. 5. Modernizacja infrastruktury ochrony środowiska w ci ągu ul. Dworcowej i cz ęś ci ul. T. Ko ściuszki w Ł ęknicy. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu INTERREG III A Polska (Województwo Lubuskie) – Kraj Zwi ązkowy Brandenburgia. Projekt obejmuje budow ę sieci kanalizacji sanitarnej, deszczowej i modernizacja wodoci ągu wraz z niezb ędnymi robotami drogowymi w ci ągu ul. Dworcowej i cz ęś ci ul. T. Ko ściuszki w Ł ęknicy. Produktami materialnymi projektu b ędą sprawnie działaj ąca sie ć wodoci ągowa o ł ącznej długo ści 1.842,5 m, kanalizacja sanitarna (1.795,5 m) i deszczowa (1.817,0 m) oraz zmodernizowana po zako ńczeniu robót budowlanych nawierzchnia jezdni i chodników ulic Dworcowej i T. Ko ściuszki (dł. Zmodernizowanej drogi – 1635,75 m). Warto ść projektu (brutto) 9287220,58 zł, w tym EFRR (brutto) 4468703,13 zł. Czas trwania: rozpocz ęcie rzeczowe – 20.09.2006 r., zako ńczenie rzeczowe 13.09.2007 r. 6. „Tam gdzie lodowiec... ślad zostawił” – edukacja i wychowanie uczniów dla kultury i przyrody na przykładzie Rezerwatu Kulturowego „Park Mu żakowski” i Parku Krajobrazowego „Łuk Mu żakowa” . Projekt w ramach Rządowego programu

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzie ży w 2007 r. Dofinansowanie – 4.230 zł (koszt całkowity 5.985 zł). 7. Gmina Trzebiel ul. Żarska 41 1999 – Zawody stra żackie – turniej wiedzy o utrzymaniu porz ądku przeciwpo żarowego w śród dru żyn OSP Trzebiel i Groß 68-212 Trzebiel Kölzig. Festyn sportowy. Warto ść : 3060,67 EUR (PHARE CBC) 2002 – Budowa wysypiska odpadów stałych w Buczynach – dostawa i monta ż materiałów uszczelniaj ących. Warto ść : 84513,54 (PHARE ) 2002 – Budowa wysypiska odpadów stałych Buczynach – dostawa i monta ż materiałów uszczelniaj ących. Warto ść : 43130,00 (PHARE) 2003 – Budowa sieci wodoci ągowej Czaple – Chwaliszowice. Warto ść : 160330,00 PLN (SAPARD) 2004 – Budowa sieci wodoci ągowej w miejscowo ści Królów. Warto ść : 638380,00 PLN (SAPARD) 2006 – Dzie ń integracji europejskiej – Trzebiel 2006. Warto ść : 6730,00 PLN (INTERREG IIIA – FMP) 2004 – Remont Szkoły Podstawowej w Niwicy. Warto ść : 21295,60 PLN (PAOW – środki Banku Światowego) 2004 – Remont Szkoły Podstawowej w Trzebielu. Wartość : 126783,77 PLN (PAOW – środki Banku Światowego) 2004 – 2005 – Budowa drogi gminnej Żarki Wielkie – Żarki Małe – Chwaliszowice – I i II etap. Warto ść : 802989,11 PLN (ZPORR) 8. Gmina Tuplice Mickiewicza 27 a)1999 -2000 – ście żka rower owa Tuplice -Cielmów – Euroregion PHARE - 68-219 Tuplice 2005 – Rozbudowa wraz z modernizacj ą Zespołu Szkół w Tuplicach warto ść 296ty ś. zł. 2006 – Gospodarka ściekowa na terenie gminy Tuplice Kanalizacja na terenie Tuplic i Cielmowa 2003-2006 - PHARE CBC 2003 – warto ść 8,5mln zł. 2007 - „Prace Społecznie-Użyteczne na rzecz Budownictwa Socjalnego” Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – 100 000zł 2007 - Poznaj partnerstwo gmin Tuplice – Dobern.” warto ść 4.838zł z tego 2.000zł z Funduszu Współpracy Polsko-Niemieckiej 9. Stowarzyszenie Osiek 18 a) pozyskiwanie środków na działalno ść stowarzyszenia, poprzez tworzenie i realizacj ę projektów dotycz ących aktywizacji Mieszka ńców i 68-300 Lubsko obszarów wiejskich (Fundacja Wspomagania Wsi), współpracy mi ędzy regionami (Euroregion Sprewa – Nysa – Bóbr); Przyjaciół b) pozyskiwanie środków w postaci dofinansowania oraz organizacja wypoczynku letniego dla dzieci ze wsi Osiek, organizacji Osieka rajdu rowerowego, pozyskanie środków na działalno ści zespołu ludowego „Osieczanie”. El żbieta Bartkowska

10. Centrum 68 -300 Lubsko Organizator szeregu szkole ń w tym z zakresu pozyskiwania środków UE tak dla osób zatrudnionych jak równie ż osób Edukacji ul. Ja śminowa 9 bezrobotnych. oraz szkole ń we współpracy z Powiatowymi Urz ędami Pracy finansowanych tak ze środków Funduszu Pracy jak „Innowacja” równie ż Europejskiego Funduszu Społecznego. Sławomir Jasi ński 11. PTTK 68 -300 Lubsko Koło PTTK „Włócz ęga” zrzesza ludzi posiadaj ącyc h wysokie kwalifikacje turystyki kwalifikowanej (przewodników, „Włócz ęga” ul. Cypriana instruktorów), w śród nich s ą nauczyciele, in żynierowie, mieszka ńcy miasta i wsi. Oddział PTTK w Zarach, którego ogniwem jest Jasie ń Norwida 18/7 koło w Jasieniu organizuje rocznie około 50 imprez. Niektóre o charakterze ogólnopolskim jak np.. CZAK, Poznajemy Jan Ojcowizn ę, Turniej Wiedzy Turystyczno-Krajoznawczej. Koło w Jasieniu pozyskuje środki uczestnicz ąc w konkursach Krzywokulski organizowanych przez Gmin ę. W br. przy okazji imprezy 50 – lecia koła wydało map ę turystyczn ą Gminy Jasie ń, folder,

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

dokonano wymiany do świadcze ń i dokona ń w dziedzinie turystyki. Była to impreza integruj ąca środowisko turystów i niezrzeszonych. Wr ęczono odznak ę „Znam Gmin ę Jasie ń”. 12. Stowarzyszenie 68 -300 Lubsko Zadanie: „ Seminarium historyczne - Cmentar ze Lubska d. Sommerfeld - przeszło ść i stan obecny” – termin 2006 r., partnerzy Forum Pl. Wolno ści 1 :Euroregion Sprewa Nysa Bóbr, Urz ąd Miejski w Lubsku. Samorz ądowe Zadanie: „Konferencja dot. nauczania Jana Pawła II”, coroczna od 2005 roku; partnerzy Miejska Biblioteka Publiczna w Lubsku, Miasta i Gminy Zespól „Caritas” przy parafii NNMP w Lubsku Lubsko Krzysztof Czerniawski 13. Klimowicz Jasienica 35 Wykształcenie średnie techniczne. Funkcjonuje w sektorze rolniczo - gospodarczym jako mistrz handlowy z uprawnieniami Paweł Gmina Brody pedagogicznymi. Wykształcił 18 uczniów jako sprzedawców. Opracował kilka projektów dotycz ących dofinansowania do własnej PHU Eksport działalno ści. Współpraca w realizacji projektów zwi ązanych z rozwojem Gminy Brody- Fundacja S. Batorego, Fundacja Import Wspomagania Wsi, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Euroregion SNB, Fundacja Rozwoju demokracji Lokalnej, Polsko - Niemiecka Współpraca Młodzie ży, 14. Jurkowski – Pietrzyków Współpraca w realizacji projektów, których beneficjentem była Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Ł ęknicy (nauczyciel, były Ma ślak Jacek 68-213 Lipinki dyrektor szkoły i gimnazjum). - zało życiel Stowarzyszenia "Klasy vauri en w Polsce"- dyplom trenera II Klasy Pa ństwowej w rolnik Łu życkie. Żeglarstwie - patent sternika jachtowego - patent sternika motorowodnego - 2 lata pracy jako asystent w zakładzie fizjologii w Instytucie Nauk Biologicznych - Akademia Wychowania Fizycznego w Gda ńsku - 12 lat pracy jako kierownik budowy i kierownik kontraktu w przemy śle chemicznym - 8 lat pracy jako Prezes Zarz ądu Spółki Polsko-Niemieckiej - 5 lat Członek Zarz ądu w 2 spółkach Polsko- Holenderskich - Stanowisko głównego koordynatora inwestycji dla koncernu dla kontrahenta Holenderskiego - dyplom technika budowy maszyn i urz ądze ń okr ętowych (3 lata pracy w stoczni Gda ńskiej) - uko ńczył kurs trenerski narciarstwa alpejskiego - zało życiel Stowarzyszenia "Na rzecz rozwoju wsi Pietrzyków 15. Koło Gospody ń 68 -320 Koło Gospody ń Wiejskich, którego reprezentantem jest sołtys wsi -Jadwiga Jankowicz, jest dobrze funkcjonuj ącym podmiotem, Wiejskich Jabłoniec 69 znanym z umiej ętno ści i skuteczno ści pozyskiwania znacznych środków finansowych na remont miejscowego zabytku, jakim jest Jabłoniec Gmina Jasie ń barokowy obiekt sakralny. Na ten cel, dofinansowanie otrzymano z Ministerstwa Spraw Wewn ętrznych, Wojewódzkiego Jankowicz Konserwatora Zabytków, Urz ędu Gminy w Jasieniu oraz innych, w tym środków własnych pozyskanych w ramach lokalnych Jadwiga imprez i działalno ści kulturalnej / do żynki, odpusty i inne/. 16. Parafialny ul. XX -lecia 12 Głównym celem organizacji jest: Oddział Akcji 68-208 Łęknica pogł ębianie formacji chrze ścija ńskiej Katolickiej współpraca katolików świeckich z hierarchi ą ko ścieln ą Andrzej pogł ębianie życia religijnego Marszałek udział w życiu społecznym Ł ęknicy

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

współpraca z samorz ądem, GKRPA, organizacja festynów, wypoczynku letniego i zimowego, konkursów 17. Koło Gospody ń ul. Kopalniana Współtwórca i koordynator projektów: Wiejskich w 7/9, 68-210 „Szkoła po lekcjach dla dzieci ze środowiska wiejskiego” z Fundacji Batorego, Bronowicach Nowe Czaple „Szansa na życiowy sukces” z MEN, Zarzy ńska Gmina Trzebiel „Świetlica w Bronowicach uczy, bawi i ł ączy pokolenia” z Fundacji Wspomagania Wsi, Eugenia „Znam swoj ą Mał ą Ojczyzn ę” z MEN, „Szukamy ście żek zwi ązanych ze swoj ą miejscowo ści ą – Po żyteczne Wakacje 2008” z Fundacji Wspomagania Wsi 18. Marszałek ul. Hanki Do świadczenie dotycz ące funduszy - współudział w r ealizacji projektów w ramach pracy zawodowej - Szkoła Podstawowa w Andrzej Sawickiej 2/1 Łęknicy i Gimnazjum w Ł ęknicy 68-208 Ł ęknica 19. Owsianka Zabłocie 38 Firma Stolarstwo Budowlane Irena i Tadeusz Owsianka z siedzib ą w Zabłociu powstała w 1978 r. Tadeusz gmina Jasie ń Zało życielem i wła ścicielem firmy jest Tadeusz Owsianka. Pocz ątkowo był to mały warsztat rzemie ślniczy, w którym wła ściciel Stolarstwo pracował sam i zajmował si ę rze źbieniem oraz renowacj ą mebli stylowych. Budowlane Od 1984 roku nast ąpił rozwój przedsi ębiorstwa, rozpocz ęto produkcj ę, drzwi i schodów. Od 1990 roku firma zatrudnia pracowników młodocianych celem przygotowania wykwalifikowanej kadry. Do 2000 roku 54 uczniów uko ńczyło nauk ę zawodu jako stolarz, wielu z nich firma zatrudnia w dniu dzisiejszym. Za szkolenie uczniów w rzemio śle stolarza w 1997 roku Tadeusz Owsianka został odznaczony przez Zwi ązek Rzemiosła Polskiego Złot ą odznak ą Mistrza. W 2001 roku Firma Stolarstwo Budowlane Owsianka zdobyła I miejsce w ogólnopolskim Konkursie „Pracodawca – Organizator Pracy Bezpiecznej” organizowany przez Pa ństwow ą Inspekcj ę Pracy w Warszawie. Obecnie firma specjalizuje si ę w projektowaniu, produkcji i monta żu schodów i drzwi na ka żdy żą dany wymiar i w ka żdym kształcie. Zdobyte do świadczenie oraz wiedza konstrukcyjna zdobyta w kolejnych latach s ą wykorzystywane przy kolejnych zleceniach co sprawia, że s ą coraz doskonalsze ,czego wyrazem jest uznanie klientów w Polsce i innych krajach Europy. 20. Ślawski 68 -213 Wła ściciel piekarni, wieloletni mieszkaniec Lipinek Łu życkich. Sponsor wielu lokalnych imprez o charakterze kultur alno - Eugeniusz Lipinki Łu życkie rekreacyjnym. Posiada do świadczenie w zakresie kierowania i współpracy z zespołem. ul. Górna 26 21. Dybka Henryk 68 -300 Lubsko Udział w szkoleniu dot. Leadera O ś 4 /sierpie ń, listopad 2008/ 22. Kasprzak Anna 68 -320 Jasie ń Udział w szkoleniu dot. Leadera O ś 4 /sierpie ń, listopad 2008/ 23. Muzyka Górzyn 53/2, WYKSZTAŁCENIE Sławomir 68-300 Lubsko 2004-2007 kursy i szkolenia dotycz ące zarz ądzania projektami pozyskiwanymi z UE, miedzy innymi z EFS, Funduszy Norweskich, Fundacja Rozwoju i Wspierania Wsi, edukacyjne 2006 European Computer Driving Licence Foundation-Certyfikat ECDL- Europejski Certyfikat Umiej ętno ści Komputerowych. 2003-2004 Centrum Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli w Żarach-Kurs kwalifikacyjny z zakresu organizacji i zarz ądzania oświat ą dla o światowej kadry kierowniczej. 2001-2003 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki –studia podyplomowe w zakresie Fizyki z

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

Informatyk ą. 1986-1991 Wy ższa Szkoła Pedagogiczna im. Tadeusza Kotarbi ńskiego w Zielonej Górze –studia dzienne magisterskie w zakresie matematyki PRACA ZAWODOWA od 2007-dyrektor Szkoły Podstawowej w Wicinie 2000 – 2007 -nauczyciel matematyki i fizyki w Zespole Szkół Zawodowych w Lubsku przy ZDZ Zielona Góra 1997-2000 nauczyciel matematyki w Szkole Podstawowej nr 3 w Lubsku 1991-1997-nauczyciel matematyki i fizyki w Zespole Szkół Ogólnokształc ących i Ekonomicznych w Lubsku 2003-2007 -członek Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia ZDZ w Zielonej Górze 2005- uzyskanie statusu egzaminatora z matematyki w OKE i powołanie do sprawdzania prac 2007 dyrektor Szkoły Podstawowej w Wicinie 2007 członek zarz ądu Stowarzyszenia ZDZ Zielona Góra 2004 zało życiel i członek prezydium Stowarzyszenia Lubica POSIADANE ZDOLNO ŚCI, UMIEJ ĘTNO ŚCI I UPRAWNIENIA turystyka górska i rowerowa skarbnik- członek prezydium oraz prezes Klubu Rowerowego Stowarzyszenia LUBICA w Lubsku zarz ądzanie i organizowanie ró żnego typu przedsi ęwzi ęć i imprez środowiskowych miedzy innymi rajdów rowerowych, spotka ń mi ędzykulturowych pisanie projektów dla organizacji pozarz ądowych i szkół celem pozyskiwania środków na organizowanie przedsi ęwzi ęć po żytku publicznego-rajdy rowerowe, rozwój turystyki w regionie ( EFS, Fundusze Norweskie, Wyrównywanie szans edukacyjnych- Szkoła Równych Szans, dofinansowanie do realizacji zada ń publicznych z Urz ędu Miejskiego w Lubsku i Starostwa Powiatowego

24. Stowarzyszenie 68 -208 1. „Geopark szans ą rozwoju turystycznego” – projekt promuj ący Łuk Mu żakowa (konferencja, wycieczka po regionie Łuku „Geopark - Łuk Łęknica Mu żakowa, wystawa zdj ęć z najpi ękniejszymi miejscami Łuku Mu żakowskiego, folder promuj ący, publikacja oraz opracowanie i Mu żakowa” ul. Wojska wykonanie strony internetowej. Funduszu MIKRO PROJEKTÓW (FMP) w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA – Beger Janusz Polskiego 2 czas realizacji IX 2006 – III 2007. Koszt całkowity - 16.200,25 zł, dofinansowanie – 12.150,19 zł. 25. Stowarzyszenie 68 -219 Tuplice Pozyskiwane środki fi nansowe z gminy i powiaty w ramach programów pomocowych dla wsi ”Piknik Rodzinny”, ”Powitanie Na Rzecz Drzeniów 18 wakacji, ”Dzie ń Kartofla”. Działalno ść społeczna na rzecz poprawy wizerunku gminy w formie modernizacji i remontów rozwoju i zaadoptowanych pomieszcze ń budynku byłej szkoły, na cele społeczne i organizacyjne. Stowarzyszenie jest zainteresowane Promocji Wsi szerok ą współprac ą z wszystkimi podmiotami wchodz ącymi w skład LGD. Dysponuje sporym kapitałem społecznym. Drzeniów Jabło ńska Bo żena 26. Brzy śkiewicz 68 -213Lipinki Obecni e koordynator projektu "Dam sobie szans ę- podstawy j ęzyka angielskiego dla mieszka ńców gminy Lipinki Łu życkie". Małgorzata Łu życkie Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Udział w szkoleniu dot. Leadera O ś 4 ul. Piaskowa /sierpie ń, listopad 2008/ 2a/9 27. Stowarzyszenie Zasieki 22/1 2000 - nadal społecznie - członek zarz ądu, sekretarz Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Gminy Brody. Zawodowo - pozyskiwanie

Lokalna Strategia Rozwoju Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania- Grupa Łu życka” 2008-2013

na Rzecz 68 -343 Brody środków UE. Rozwoju Gminy Realizacja projektów zwi ązanych z rozwojem Gminy Brody-Fundacja Rozwoju demokracji Lokalnej, Polsko- Niemiecka Brody współpraca młodzie ży, Fundacja S. Batorego, Fundacja Wspomagania Wsi, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Euroregion SNB, POKL, Program, Polsko-Ameryka ńskiej Fundacji Wolno ści, Miklaszewska Uko ńczone Studia podyplomowe w zakresie pozyskiwania i zarz ądzania środków UE, udział w szkoleniach, ZPORR, SPO RZL, Helena Interreg, PROW, POKL, Leader , EOG, certyfikat TELC A 2, Szkolenie w zakresie „Dofinansowanie Inwestycji Placówek, Oświatowych w Ramach Funduszy Norweskich, szkolenie z zakresu Nowoczesnego Zarz ądzania w Administracji Publicznej, w zakresie Bezpiecze ństwa Danych Osobowych, Umiej ętno ść fotografowania, redagowania, znajomo ść programów komputerowych: Ofice, (Word, exel, power point) COREL, CMS, Udział w szkoleniu dot. Leadera O ś 4/sierpie ń, listopad 2008/ 28. Szpringiel 68 -219 Tuplice Praca przy pozyskiwaniu funduszy z Funduszu Współpracy Polsko -Niemieckiej, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Krzysztof ul. 9 Maja 5/10 wykształcenie wy ższe informatyczne 29 . Grzegorz 68 -212 Trzebiel Klub sportowy działa jako stowarzyszenie. Swoja działalno ść realizuje zgodnie ze statutem, czyli pobudzanie sportowej Sielecki rywalizacji, działanie na rzecz rozbudzania zainteresowa ń ró żnymi dyscyplinami sportu. Klub zamierza aktywnie włącza ć si ę w Klub Sportowy realizacj ę powierzonych zada ń i działa ć w sportowej grupie roboczej. „Nysa” Trzebiel 30 . Rafał Kufel 68 -213 W latach 90-tych zespół Łu życzanki wyst ępował w klasie B, a w 2000r. awansował do klasy A. W 2005 roku klub awansował Ludowy Zespół Lipinki Łu życkie do klasy okr ęgowej. Przez wiele lat szkolenia Klub wyszkolił wielu piłkarz graj ących w I i II lidze. Poprzednie i obecne władze Sportowy- ul. Główna 9 pozyskuj ą fundusze na modernizacje zaplecza sportowego. W bie żą cym roku miał miejsce remont boiska, wymiana nawierzchni, „Łu życzanka” wymiana ogrodzenia, odremontowana trybuna oraz nagło śnienie stadionu. Oddano równie ż nowe szatnie z zapleczem socjalnym. Lipinki Łu życkie W chwili obecnej w klubie trenuje 60 piłkarzy. Klub utrzymuje stałe kontakty z klubem piłkarskim w Weißwasser w Niemczech. Władze Klubu s ą zainteresowane partnersk ą współprac ą w ramach Lokalnej Grupy Działania. 31 . Albinowski 68 - 343 Brody Wyk ształcenie wy ższe magisterskie - specjalno ść Fizyka, uko ńczone studia podyplomowe w zakresie rachunkowo ści, Realizacja, Bogusław Adam Żarskie projektów zwi ązanych z rozwojem Gminy Brody- Fundacja S. Batorego, Fundacja Wspomagania Wsi, Fundacja Współpracy – Biuro Polsko-Niemieckiej, Euroregion SNB, Fundacja Rozwoju demokracji Lokalnej, Polsko- Niemiecka Współpraca Młodzie ży, Rachunkowe szkolenia w zakresie finansów publicznych, ksi ęgowo ści, coroczne szkolenia z zakresu podatku VAT i podatku dochodowego od „Profit” osób fizycznych. 32 . Zieli ński ul. Dworcowa Cele statutowe: Wiesław- 15A Gaszenie po żarów, Ochotnicza 68-208 Ł ęknica Działalno ść przeciw po żarowa Stra ż Po żarna wykonywanie działa ń wynikaj ących z przepisów o ochronie przeciwpo żarowej Działalno ść gospodarcza (deratyzacja, dezynsekcja). Współpraca ze stra żakami z Niemiec i Czech.

33 . Mazur -Franczak Siedlec gm. Pracownik Urz ędu Gminy w Trzebielu. Wykształcenie wy ższe magisterskie. Uczestniczyła w szkoleniach w ramach Leadera Justyna Trzebiel 34 . Mazurek Paweł Gr ęzawa Gospodarstwo Agroturystyczne ” Dom pod Sosnami”

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

Zał ącznik nr 3

Deklaracja przyst ąpienia do Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”

Ja ni żej podpisany deklaruj ę wol ę przyst ąpienia do Stowarzyszenia LGD „Grupa Łu życka” jako członek zwyczajny oraz postanawiam wykonywa ć swoje obowi ązki okre ślone w Statucie, Regulaminie oraz Uchwałach tego Stowarzyszenia: 1. Nazwisko:………………………………...………………………………………… 2. Imiona: …………………………………………..……………………………...... 3. Adres zamieszkania: ………………………………….……………………………. 4. Telefon / e-mail: …………………………………………………………………… 5. Data i miejsce urodzenia………………….……………………….……………….. 6. Reprezentowany sektor /publiczny, społeczny, gospodarczy/ wła ściwy podkre śli ć/

Na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych dnia 29.08.97 (Dz.U. 133.poz. 883) wyra żam /nie wyra żam/ zgod ę na przetwarzanie moich danych osobowych oraz innych, zawartych w tej deklaracji przez Stowarzyszenie „LGD – Grupa Łu życka” z siedzib ą w Lubsku. Mam prawo wgl ądu do swoich danych osobowych i ich poprawiania.

…………………………………….. ……………………………. Miejscowo ść , data podpis

Uchwała nr …………… Zarz ądu Stowarzyszenia „LGD – Grupa Łu życka” o przyj ęciu w/w osoby w skład LGD

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

Zał ącznik nr 4

Regulamin Zarz ądu Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łużycka”

§ 1 1. Zarz ąd Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” jest organem wykonawczo-zarz ądzaj ącym Stowarzyszenia i działa na podstawie Statutu, uchwał Walnego Zebrania Członków i Zarz ądu oraz niniejszego regulaminu. 2. Siedzib ą Stowarzyszenia, w tym Zarz ądu, jest miasto Lubsko.

§ 2 Zarz ąd kieruje całokształtem działalno ści Stowarzyszenia w okresie pomi ędzy posiedzeniami Walnego Zebrania Członków i ponosi odpowiedzialno ść za swoj ą prac ę przed Walnym Zebraniem.

§ 3 1. W skład Zarz ądu wchodzi 5 do 8 osób wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie w sposób zapewniaj ący równ ą reprezentacj ę przedstawicieli gmin: Brody, Gubin, Jasie ń, Lipinki Łu życkie, Lubsko, Ł ęknica, Trzebiel, Tuplice (parytet równowagi terytorialnej). 2. Zarz ąd na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swego grona Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika i Sekretarza. 3. Kadencja Zarz ądu trwa 4 lata i ko ńczy si ę z chwil ą wyboru nowego Zarz ądu. 4. Członkowie Zarz ądu mog ą by ć zatrudniani. 5. Członkowie Zarz ądu s ą zatrudniani przez Prezesa Stowarzyszenia, a w przypadku Prezesa przez Pełnomocnika ds. zatrudnienia Prezesa powołanego uchwał ą Walnego Zebrania. 6. Pracami Zarz ądu kieruje Prezes.

§ 4 Zarz ąd do prowadzenia swoich spraw mo że zatrudni ć pracowników i tworzy ć biuro.

§ 5 Do reprezentowania Stowarzyszenia upowa żniony jest Prezes jednoosobowo lub upowa żniony przez Prezesa Wiceprezes. § 6 Do zaci ągania zobowi ąza ń maj ątkowych upowa żniony jest Prezes jednoosobowo przy kontrasygnacie Skarbnika lub upowa żniony Wiceprezes przy kontrasygnacie Skarbnika. § 7 Zarz ąd u żywa podłu żnej piecz ęci z okre śleniem nazwy i siedziby Stowarzyszenia.

§ 8 Do kompetencji Zarz ądu nale ży: 1) Przyjmowanie nowych członków Stowarzyszenia i skre ślenia z listy członków, 2) Reprezentowanie Stowarzyszenia na zewn ątrz i działanie w jego imieniu, 3) Kierowanie bie żą cą prac ą Stowarzyszenia, 99

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

4) Opracowywanie zmian LSR, 5) Zwoływanie Walnego Zebrania i przygotowywanie projektów uchwał, 6) Zatrudnianie i zwalnianie dyrektora biura Stowarzyszenia oraz innych pracowników tego biura, 7) Opracowywanie i zatwierdzanie wewn ętrznych regulaminów Stowarzyszenia, 8) Wykonywanie uchwał Walnego Zebrania, 9) Realizacja LSR, 10) Opracowywanie wniosków i innych dokumentów w celu pozyskiwania środków na realizacj ę celów z innych programów pomocowych, 11) Nadzór nad przestrzeganiem postanowie ń niniejszego Statutu, 12) Składanie sprawozda ń ze swej działalno ści na Walnym Zebraniu, 13) Zarz ądzanie maj ątkiem i funduszami Stowarzyszenia.

§ 9 1. Posiedzenia Zarz ądu zwołuje Prezes b ądź osoba przez niego upowa żniona z własnej inicjatywy b ądź na wniosek członka Zarz ądu lub Dyrektora biura. 2. W posiedzeniach Zarz ądu mog ą bra ć udział członkowie Stowarzyszenia, pracownicy biura oraz go ście zaproszeni przez członków Zarz ądu, z głosem doradczym. 3. Z posiedze ń Zarz ądu sporz ądza si ę protokół. Protokół podpisuj ą Prezes, a w przypadku nieobecno ści Prezesa upowa żniony przez niego członek Zarz ądu i protokolant.

§ 10 1. Uchwały Zarz ądu podejmowane s ą w głosowaniu jawnym, zwykł ą wi ększo ści ą głosów, przy obecno ści co najmniej połowy członków Zarz ądu (quorum). 2. Na podstawie uchwały pełnego składu, Zarz ąd mo że podejmowa ć uchwały w głosowaniu tajnym. 3. W sytuacji równego rozło żenia głosów decyduje głos Prezesa. 4. W przypadkach nie cierpi ących zwłoki głosowanie mo że odby ć si ę w drodze ustalenia telefonicznego, za pomoc ą poczty elektronicznej b ądź ustalenia korespondencyjnego, z dopełnieniem staranno ści powiadomienia wszystkich członków Zarz ądu. Przyj ęte w tym trybie uchwały musz ą by ć przedstawione do akceptacji Zarz ądowi na najbli ższym jego posiedzeniu. 5. Zarz ąd prowadzi rejestr swoich uchwał.

§ 11 1. W razie konfliktu interesów Stowarzyszenia z interesami poszczególnego członka Zarz ądu, członek ten powinien wstrzyma ć si ę od udziału w rozstrzygni ęciu takiej sprawy i żą da ć zaznaczenia tego w protokole. 2. W przypadku niezastosowania si ę członka do wymogu okre ślonego w ust. 1, Zarz ąd jest obowi ązany dla dobra Stowarzyszenia wył ączy ć tego członka od udziału w posiedzeniu Zarz ądu, którego sprawa dotyczy.

§ 12 Regulamin wchodzi w życie z dniem podj ęcia uchwały.

100

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

Zał ącznik nr 5

Regulamin Rady Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”

§1 3. Rada Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” działa na podstawie Statutu, uchwał Walnego Zebrania Członków i Rady oraz niniejszego regulaminu. 4. Siedzib ą Stowarzyszenia, w tym Rady, jest miasto Lubsko. §2 1. W skład Rady wchodzi 8 do 16 osób wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” w sposób zapewniaj ący równ ą reprezentacj ę przedstawicieli gmin: Brody, Gubin, Jasie ń, Lipinki Łu życkie, Lubsko, Ł ęknica, Trzebiel, Tuplice (parytet równowagi terytorialnej). 2. Rada w co najmniej 50% składa si ę z partnerów gospodarczych i społecznych oraz innych odpowiednich podmiotów reprezentuj ących społecze ństwo obywatelskie, organizacje pozarz ądowe. 3. Rada na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swego grona Przewodnicz ącego, dwóch Wiceprzewodnicz ących i Sekretarza Rady . 4. Kadencja Rady trwa 4 lata i ko ńczy si ę z chwil ą wyboru nowej Rady. 5. Pracami Rady kieruje Przewodniczący.

§3 Do wył ącznej kompetencji Rady nale ży wybór operacji zgodnie z art. 62 ust. 4 rozporz ądzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze śnia 2005 r. w sprawie wsparcia Rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. Urz. UE l277 z 21.10.2005 r. str.1), które maj ą by ć realizowane w ramach opracowanej przez Stowarzyszenie Lokalnej Strategii Rozwoju.

§4 1. Posiedzenia Rady zwołuje Przewodnicz ący lub Wiceprzewodnicz ący w miar ę potrzeb z własnej inicjatywy, na wniosek Zarz ądu lub Dyrektora biura. 2. W posiedzeniach Rady uczestniczy Prezes Stowarzyszenia z głosem doradczym lub w razie jego nieobecno ści inny członek Zarz ądu. 3. Z posiedze ń Rady sporz ądza si ę protokół. Protokół podpisuj ą Przewodnicz ący, a w przypadku nieobecno ści Przewodnicz ącego Wiceprzewodnicz ący i protokolant. §5 1. Wybór operacji, o których mowa w §3, dokonywany jest w formie uchwały Rady, podj ętej zwykł ą wi ększo ści ą głosów przy obecno ści co najmniej połowy członków uprawnionych do głosowania. 2. Od uchwały, o której mowa ust. 1 przysługuje wnioskodawcy odwołanie do Rady za po średnictwem Zarz ądu. 3. Rada prowadzi rejestr swoich uchwał. §6

101

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

Członkowie Rady nie mog ą pozostawa ć z członkami Zarz ądu, oraz członkami Komisji Rewizyjnej w zwi ązku mał żeńskim, ani te ż w stosunku pokrewie ństwa, powinowactwa lub podległo ści z tytułu zatrudnienia.

§7 Regulamin wchodzi w życie z dniem podj ęcia uchwały.

Zał ącznik nr 6

Regulamin Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka”

§1 5. Komisja Rewizyjna Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Grupa Łu życka” jest organem kontroli i nadzoru wewn ętrznego. Działa na podstawie Statutu, uchwał Walnego Zebrania Członków i Komisji Rewizyjnej oraz niniejszego regulaminu. 6. Siedzib ą Stowarzyszenia, w tym Komisji Rewizyjnej, jest miasto Lubsko. §2 6. W skład Komisji Rewizyjnej wchodzi 3 do 5 osób wybieranych i odwoływanych przez Walne Zebranie. 7. Komisja Rewizyjna na pierwszym posiedzeniu wybiera ze swego grona Przewodnicz ącego, Wiceprzewodnicz ącego i Sekretarza. 8. Kadencja Komisji Rewizyjnej trwa 4 lata i ko ńczy si ę z chwil ą wyboru nowej Komisji Rewizyjnej. 9. Członkiem Komisji Rewizyjnej nie mo że by ć osoba skazana prawomocnym wyrokiem s ądu za przest ępstwo popełnione umy ślnie. Członkowie Komisji Rewizyjnej nie mog ą by ć w zwi ązku mał żeńskim, ani te ż w stosunku pokrewie ństwa, powinowactwa lub podległo ści z tytułu zatrudnienia. 10. Pracami Komisji Rewizyjnej kieruje Przewodnicz ący.

§3 Do kompetencji Komisji Rewizyjnej nale ży: 1) Kontrola bie żą cej działalno ści Stowarzyszenia, 2) Ocena prac i składanie wniosków w przedmiocie udzielenia absolutorium dla Zarz ądu na Walnym Zebraniu, 3) Wyst ępowanie z wnioskiem o zwołanie Walnego Zebrania, 4) Dokonywanie wyboru podmiotu maj ącego zbada ć sprawozdanie finansowe Stowarzyszenia zgodnie z przepisami o rachunkowo ści. §4 4. Posiedzenia Komisji Rewizyjnej zwołuje Przewodnicz ący z własnej inicjatywy, na wniosek członka Komisji Rewizyjnej w miar ę potrzeb nie rzadziej ni ż raz w roku.

102

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

5. W posiedzeniach Komisji Rewizyjnej mo że uczestniczy ć Prezes, osoba prowadz ąca ksi ęgowo ść Stowarzyszenia, Dyrektor biura oraz inne osoby wskazane przez Komisj ę Rewizyjn ą. 6. Z posiedze ń Komisji Rewizyjnej sporz ądza si ę protokół. Protokół podpisuj ą Przewodnicz ący, a w przypadku jego nieobecno ści Wiceprzewodnicz ący i protokolant. §5 4. Uchwały Komisji Rewizyjnej podejmowane s ą zwykł ą wi ększo ści ą głosów przy obecno ści co najmniej połowy członków. 5. Rada prowadzi rejestr swoich uchwał.

§7 Regulamin wchodzi w życie z dniem podj ęcia uchwały.

103

Lokalna Strategia Rozwoju „Grupa Łu życka” 2008 - 2013

Lokalna Strategia Rozwoju dla Grupy Łu życkiej została opracowana przez zespół ekspertów, pracowników urz ędów gmin partnerskich, przedstawicieli sektora gospodarczego i społecznego w nast ępuj ącym składzie: / kolejno ść alfabetyczna / Borowczak Joanna, Brzyśkiewicz Małgorzata, Dybka Henryk, Mazur Justyna, Miklaszewska Helena, Muzyka Sławomir, Mróz Izabela , Kasprzak Anna, Perczyński Marcin, Poszwa Iwona, Szpringiel Krzysztof Współpraca : Bakalarz Bogdan, Bieniasz Jan , Górski Sebastian, Jabłońska Bożena, Kasprzak Zbigniew, Mikołajczyk Józef, Morżak Michał, Mostowski Krzysztof, Olejniczak Eugeniusz, Olejnik Krzysztof, Rybak Tadeusz, Sagasz Helena, Wilkowiecki Zbigniew Redakcja: Stefan Ciężkowski

L u b s k o 2009

104