Strategia Rozwoju Gminy Trzebiel 2014-2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Załącznik do Uchwały Nr XXXIII/210/2014 Rady Gminy Trzebiel z dnia 3 lipca 2014r. STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 TRZEBIEL 2014 STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 1 | S t r o n a SPIS TREŚCI Wprowadzenie 2 1. Diagnoza społeczno – gospodarcza Gminy 4 1.1. Położenie geograficzne i otoczenie Gminy 4 1.2. Sieć osadnicza i gęstość zaludnienia 5 1.3. Ludność, struktura ludności i procesy demograficzne 7 1.4. Gospodarka, rynek pracy i bezrobocie , rolnictwo i leśnictwo 9 1.5. Infrastruktura techniczna 15 1.6. Infrastruktura społeczna 23 1.7. Turystyka, sport i rekreacja 35 1.8. Współpraca krajowa i zagraniczna 41 2. Badanie opinii publicznej 45 3. Potencjał finansowy Gminy 48 4. Analiza SWOT 54 5. Wizja i misja Gminy Trzebiel 62 6. Cele Strategii Rozwoju Gminy 63 6.1. „Drzewo celów” 63 6.2.Cele strategiczne i cele operacyjne Strategii Rozwoju Gminy 66 6.3. Plan operacyjny Strategii Rozwoju Gminy Trzebiel na lata 2014 - 2020 68 7. System monitorowania realizacji Strategii 80 STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 2 | S t r o n a WPROWADZENIE Strategia Rozwoju Gminy Trzebiel stanowi dokument o charakterze planowania strategicznego wyznaczający kierunki rozwoju Gminy i działania samorządu lokalnego. Proces rozwoju należy postrzegać jako długofalowy a zapisy Strategii jako determinantę decyzji merytorycznych, organizacyjnych i finansowych podejmowanych przez władze samorządowe. Strategia Rozwoju Gminy Trzebiel na lata 2014-2020 weryfikuje cele i działania wyrażone w dotychczasowej strategii dostosowując jej założenia do wytycznych i rekomendacji płynących z dokumentów o charakterze nadrzędnym z uwzględnieniem potrzeb wspólnoty samorządowej gminy Trzebiel. Równie ważne jest wykorzystanie zapisów strategii i planowanych działań w procesie aplikowania o europejskie środki w nowym okresie programowania. Dokument jest także odpowiedzią na ustawowy wymóg prowadzenia polityki rozwoju. Okres obowiązywania ustaleń niniejszej strategii obejmujący lata 2014 -2020 związany jest z zakończeniem w roku 2020 kolejnego okresu programowania rozwoju regionalnego w UE. Wyznaczenie ram czasowych obowiązywania dokumentu nie wyklucza podjęcia wcześniejszych decyzji o aktualizacji niektórych aspektów Strategii, jeśli pojawią się nowe uwarunkowania mające wpływ na rozwój Gminy lub jeśli znaczna część jej ustaleń zostanie zrealizowana. Strategia rozwoju gminy Trzebiel jest merytorycznie spójna z założeniami zawartymi w dokumentach strategicznych powiatu i województwa. Zebranie i opracowanie danych do Strategii Rozwoju Gminy Trzebiel na lata 2014-2020 zostało powierzone Zespołowi roboczemu powołanemu przez Wójta Gminy spośród pracowników urzędu, w skład którego weszły osoby o różnych specjalnościach: 1) Justyna Mazur-Franczak – przewodnicząca Zespołu 2) Wojciech Kasprów – z-pca przewodniczącej 3) Barbara Purcha - członek Zespołu 4) Agnieszka Rusin - członek Zespołu 5) Edyta Konieczyńska - członek Zespołu 6) Jadwiga Pasturczak – członek Zespołu 7) Robert Wrzesiński - członek Zespołu 8) Izabela Mróz- członek Zespołu Zakres podjętych działań obejmował prace przygotowawcze, konsultacje społeczne oraz redakcję ostatecznego kształtu dokumentu. STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 3 | S t r o n a Poszczególne rozdziały diagnozy opracowywane były przez właściwych merytorycznie członków zespołu. W procesie opracowywania strategii dużo uwagi poświęcono umożliwieniu partycypacji społeczności gminnej w procesie jej budowania. Konsultacje społeczne przeprowadzono poprzez: 1) badanie ankietowe wśród mieszkańców: - pozyskane dane w zakresie oceny stanu wyjściowego Gminy uwzględnione w części diagnostycznej - dane dotyczące działań priorytetowych uwzględniono na etapie formułowania celów rozwoju; 2) prezentację projektu Strategii Rozwoju Gminy Trzebiel na lata 2014 -2020 na wspólnym posiedzeniu Komisji Rady Gminy w dniu 20 maja 2014r. 3) badanie opinii mieszkańców poprzez publikację projektu Strategii na stronie internetowej Gminy Trzebiel www.trzebiel.pl w zakładce Strategia Rozwoju Gminy Trzebiel i w Biuletynie Informacji Publicznej z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego; 4) wyłożenie do wglądu projektu Strategii Rozwoju Gminy Trzebiel na lata 2014 – 2020 w siedzibie Urzędu Gminy Trzebiel w okresie od 3 do 20 czerwca 2014r. 2) dialog społeczny - otwarta prezentacja projektu Strategii dla mieszkańców w dniu 18 czerwca 2014r. w Sali Widowiskowej przy Urzędzie Gminy w Trzebielu. STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 4 | S t r o n a 1. DIAGNOZA SPOŁECZNO – GOSPODARCZA GMINY. Celem diagnozy jest określenie pozycji wyjściowej Gminy, która stanowi podstawę sformowania celów strategicznych. 1.1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE I OTOCZENIE GMINY. Gmina Trzebiel jest gminą wiejską położoną w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego w powiecie żarskim. Gmina ma charakter nadgraniczny, na jej terenie zlokalizowane jest przejście graniczne w Olszynie oraz przejście pieszo- rowerowe w Siedlcu. Gmina Trzebiel graniczy: od wschodu z gminą Lipinki Łużyckie od zachodu z niemiecką gminą Neiβe Maxetal od północy z gminą Tuplice od południa z miastem Łęknica od północnego zachodu z gminą Brody od południowego wschodu z gminą Przewóz Podstawowe odległości z Trzebiela do większych miast i punktów orientacyjnych wynoszą: do Zielonej Góry – 68 km. do Gorzowa Wlkp. – 180 km. do Wrocławia – 185 km. do Poznania - 200 km. do Warszawy – 490 km. do Berlina – 150 km. Odległości do przejść granicznych państwa wynoszą: do Olszyny (Niemcy) 5km, Łęknicy (Niemcy) 15 km, Zawidowa (Czechy) 104 km. Gmina ma dobre połączenie komunikacyjne z ww. ośrodkami. Najważniejsze arterie komunikacyjne przebiegające przez Gminę to drogi krajowe nr 12 i A18 Sieć drogowa gminy jest rozbudowana, między innymi ze względu na przebieg tras w kierunku granic państwowych w Olszynie i Łęknicy. Podstawowe kierunki dróg prowadzą w kierunku Żar, Zielonej Góry i Wrocławia. Względem siedziby powiatu gmina Trzebiel położona jest peryferyjnie, jednak niewielka odległość drogowa (ok. 25 km) oraz dogodna sieć komunikacyjna – droga krajowa nr 12 ułatwia dostęp mieszkańcom Gminy do usług oferowanych przez miasto powiatowe. STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 5 | S t r o n a Rys. 1. Położenie geograficzne gminy Trzebiel. 1.2. SIEĆ OSADNICZA I GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA Obszar Gminy obejmuje 166,6 km² i liczy 34 miejscowości. Gęstość zaludnienia wynosi 34 osoby na km2. Gminę Trzebiel na koniec 2013 r. zamieszkiwało 5766 osób ( w tym 2.892 kobiet - co stanowi 50,15% ogółu mieszkańców), pod względem liczby mieszkańców Gmina zajmuje 5 miejsce w powiecie żarskim. Największym ośrodkiem zamieszkania w Gminie jest siedziba władz samorządowych - miejscowość Trzebiel. Administracyjnie Gmina podzielona jest na 27 sołectw: Buczyny, Chudzowice, Chwaliszowice, Czaple, Dębinka, Jasionów, Jędrzychowice, Jędrzychowiczki, Kałki, Kamienica n/Nysą Łużycka, Karsówka – Wierzbięcin –Siemiradz, Królów, Łuków, Marcinów, Mieszków, Niwica – Gniewoszyce, Nowe Czaple –Bronowice-Pustków, STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 6 | S t r o n a Olszyna, Przewoźniki, Rytwiny, Siedlec –Bukowina, Stare Czaple, Strzeszowice, Trzebiel, Włostowice, Żarki Małe, Żarki Wielkie. Tabela 1. Liczba ludności w sołectwach gminy Trzebiel. L.p. Nazwa jednostki pomocniczej Liczba ludności 1. Buczyny 89 2. Chudzowice 94 3. Chwaliszowice 247 4. Czaple 186 5. Dębinka 290 6. Jasionów 73 7. Jędrzychowice 101 8. Jędrzychwiczki 72 9. Kałki 102 10. Kamienica n/Nysą Łużycka 106 11. Karsówka – Wierzbięcin -Siemiradz 113 12. Królów 119 13. Łuków 87 14. Marcinów 67 15. Mieszków 130 16. Niwica - Gniewoszyce 389 17. Nowe Czaple –Bronowice-Pustków 912 18. Olszyna 47 19. Przewoźniki 121 20. Rytwiny 103 21. Siedlec -Bukowina 100 22. Stare Czaple 73 23. Strzeszowice 156 24. Trzebiel 1347 25. Włostowice 108 26. Żarki Małe 60 27. Żarki Wielkie 532 STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 7 | S t r o n a Rys. 2. Rozmieszczenie jednostek pomocniczych (sołectw) Gminy Trzebiel. 1.3. LUDNOŚĆ, STRUKTURA LUDNOŚCI I PROCESY DEMOGRAFICZNE Gminę charakteryzuje mała dynamika zmian liczby ludności (0,06%), niezdeformowana struktura wiekowa ( proporcja osób w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym) i równowaga płci – co stanowi o korzystnych warunkach rozwoju demograficznego ludności . Udział ludności w wieku produkcyjnym utrzymuje się na stabilnym poziomie. Nieznacznie rośnie udział osób w wieku poprodukcyjnym. STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 8 | S t r o n a Wykres 1. Liczba ludności gminy Trzebiel w latach 2008 -2013. 8000 6000 Ogółem 4000 kobiety 2000 mężczyźni 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z ewidencji ludności UG Trzebiel. Gmina Trzebiel należy do gmin młodych demograficznie. Dominującą grupą jest ludność w wieku produkcyjnym, która stanowi 65,5% mieszkańców i utrzymuje się na stabilnym poziomie, pomimo ogólnego spadku liczby mieszkańców. Średni wiek mieszkańca gminy Trzebiel wynosi 38,5 roku. Wykres 2. Struktura demograficzna ludności gminy Trzebiel. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z GUS i ewidencji ludności UG Trzebiel. Cechą Gminy w zakresie ruchu naturalnego mieszkańców jest zbliżona liczba urodzeń w stosunku do zgonów. Średnia urodzeń z 6 ostatnich lat wynosi 64,7 rocznie zaś zgonów 65,2. Przyrost naturalny utrzymuje się na nieznacznie ujemnym poziomie. Tabela 1. Przyrost naturalny w latach 2008-2013. 2008 2009 2010 2011 2012 2013 urodzenia 81 68 68 52 69 50 zgony 76 67 66 63 63 56 STRATEGIA ROZWOJU GMINY TRZEBIEL 2014 - 2020 9 | S t r o n a Źródło: