Program Usuwania Azbestu I Wyrobów Zawierających Azbest Z Terenu Ggminy Tuplice Na Llata 20112-2032
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
GMINA TUPLICE PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU GGMINY TUPLICE NA LLATA 20112-2032 TUPLICE SIERPIEŃ - PAŹDZIERNIK 2012 JAN KOMOROWSKI URBANIKA ul. Wykopy 11 e-mail [email protected] 60-001 Poznań tel. 508-230-160 DOKUMENT OPRACOWANO W RAMACH REALIZACJI ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z „RZĄDOWEGO PROGRAMU OCZYSZCZANIA KRAJU Z AZBESTU NA LATA 2009-2032” PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU GGMINY TUPLICE NA LLATA 20112-2032 Zespół autorski: mgr Jan Komorowski mgr Mateusz Wrześniewski SPIS TREŚCI 1. Wstęp 4 2. Podstawowe dane dotyczące obszaru gminy Tuplice 5 3. Cel i zadania Programu Usuwania Azbestu 9 4. Charakterystyka i zastosowanie azbestu w przemyśle i budownictwie 10 4.1 Azbest - podstawowe dane 10 4.2 Zastosowanie azbestu w przemyśle i budownictwie 11 4.3 Klasyfikacja wyrobów zawierających azbest 13 4.4 Korozja powierzchni płyt azbestowych i emisja włókien azbestu 14 5. Program Rządowy usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski – w aspekcie lokalnego programu 16 5.1 Wprowadzenie 16 5.2 Zawartość i dane z Programu 17 5.3 Cele Programu 19 5.4 Założenia Programu 20 5.5 Składowanie (utylizacja) odpadów azbestowych 20 6. Procedury bezpiecznego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest 22 7. Wpływ azbestu na zdrowie 36 7.1. Charakterystyka oddziaływania azbestu na ludzki organizm 36 7.2. Zagrożenia płynące ze strony wyrobów azbestowych 37 7.3. Potencjalne objawy chorób wywołanych przez zatrucie azbestem 37 7.4. Najczęstsza lokalizacja wyrobów azbestowych 38 7.5. Rozpoznanie obecności azbestu 38 7.6. Usuwanie azbestu wspólnym obowiązkiem 38 7.7 Działania w przypadku stwierdzenia obecności azbestu na danej nieruchomości 39 8. Inwentaryzacja wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Tuplice 39 9. Finansowe aspekty realizacji Programu 49 10. Wytyczne dotyczące przepisów BHP w zakresie bezpiecznego usuwania wyrobów azbestowych 66 11. Harmonogram rzeczowy realizacji Programu 72 12. Monitoring z realizacji Programu 74 13. Załączniki 75 PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 3 1. WSTĘP „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Tuplice” zwany dalej Programem, powstał na zamówienie władz Gminy Tuplice. Wraz z przeprowadzoną w 2012 roku inwentaryzacją wyrobów azbestowych oraz ciągłą akcją informacyjną w postaci redystrybucji plakatów i ulotek uświadamiających o konieczności usuwania azbestu, ma na celu wyeliminowanie maksymalnie dużej ilości wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. Powstanie Programu wypełnia obowiązek posiadania takiego dokumentu wynikający z zapisów ustawowych, otwiera drogę sięgnięcia po dofinansowanie do działań związanych z demontażem, transportem i składowaniem (utylizacją) wyrobów azbestowych. Ponadto jego realizacja wpłynie znacząco na polepszenie jakości powietrza, a tym samym zwiększy komfort życia w gminie, poprawiając stan środowiska naturalnego. Podstawą prawną stworzenia i realizacji Programu są: Rezolucja Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 19 czerwca 1997r. – w sprawie programu wycofania azbestu z gospodarki (M.P., Nr 38, poz. 373) „Rządowy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” Ustawa z dnia 19 czerwca 1997r o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku, Nr 3, poz. 20 z późn. zm.) wraz z właściwymi przepisami wykonawczymi. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 4 2. PODSTAWOWE DANE DOTYCZĄCE OBSZARU GMINY TUPLICE Gmina Tuplice położona jest w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego, w granicach powiatu żarskiego. Od zachodu graniczy z gminą Brody, od północy z gminą Brody i Lubsko, od wschodu z gminą Jasień i Lipinki Łużyckie , od południa z gminą Trzebiel. Obszar Gminy obejmuje 65,9 km 2 i zamieszkuje ją około 3 248 mieszkańców w 13 miejscowościach (dane na rok 2011). Gęstość zaludnienia wynosi 49,3 osób na km2. Największym skupiskiem ludności jest miejscowość Tuplice, która jest zarazem siedzibą władz samorządowych. Administracyjnie gmina podzielona jest na 13 sołectw tj. Chełmica, Chlebice, Cielmów, Czerna, Drzeniów, Grabów, Gręzawa, Jagłowice, Łazy, Matuszowice, Nowa Rola, Świbinki, Tuplice. Podstawowe odległości z Tuplic do większych miast i punktów orientacyjnych wynoszą: do Zielonej Góry – 75 km, do Gorzowa Wlkp. - 185 km, do Wrocławia – 190 km, do Poznania - 200 km, do Warszawy – 500 km. Gmina Tuplice położona jest w południowo-zachodniej części województwa lubuskiego na wysokości 80-160 m. n.p.m., a w jej granicach występują następujące jednostki morfologiczne: – Wzniesienia Żarskie – zajmujące południową i wschodnią część gminy wzniesioną 120-160 m. n.p.m.. Stanowią one glacitektonicznie wypiętrzony ciąg moren czołowych, zlodowacenia środkowo – polskiego. W rejonie Tuplic znaczne powierzchnie są silnie przekształcone i porozcinane licznymi wyrobiskami po eksploatacji gliny. PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 5 Rys. 1 Mapa gminy Tuplice Na terenie gminy Tuplice występują gleby zróżnicowane gatunkowo i typologicznie, w zależności od składu mechanicznego, położenia i warunków gruntowo – wodnych. Charakterystyczną cechą jest, że poszczególne typy występują na małych obszarach i są rozmieszczone w postaci bogatej mozaiki, nie tworzą dużych kompleksów. Na terenach PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 6 pozadolinnych wykształciły się gleby bielicowe, brunatne, brunatne wyługowane i czarne ziemie. W obniżeniach terenu o stale okresowo na wysokim poziomie wody gruntowej – gleby torfowe, mułowo – torfowe i murszowo – mineralne, a w dolinach mady. Rys. 2 Położenie gminy na tle powiatu żarskiego PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 7 Pod względem przyrodniczo-leśnym gmina położona jest w Dzielnicy Pojezierza Lubuskiego. Tereny leśne zajmują ok. 55 % powierzchni gminy i wskaźnik ten jest znacznie wyższy od średniej wojewódzkiej – wynoszącej 48, 9 % będącej najwyższą w kraju. Obszar gminy należący do zlewni Nysy Łużyckiej odwadniany jest w kierunku północnym. Głównym ciekiem jest rzeczka Rzeczyca dopływ Lubszy, stanowiąca oś hydrograficzną wschodniej części gminy. Dolina Rzeczycy /Tymienica/ rozcina powierzchnię sandrową na głębokości 2- 3m. Zbocza doliny mają charakter krawędzi erozyjnych, a rzeka płynie wyraźnie wykształconą doliną w pobliżu wsi: Chlebice, Czerna, Nowa Rola. Na terenie gminy znajduje się 40 zbiorników wodnych, w tym 9 stawów hodowlanych, 13 stawów wędkarskich, 8 zbiorników retencyjnych, 4 zbiorniki przeciwpożarowe, 1 basen kąpielowy i 5 zbiorników niezagospodarowanych. Na obszarze gminy znajdują się 3 kompleksy stawów. Są to stawy położone w okolicach wsi Chlebice - 14,3 ha (napełniane z rowów leśnych), Łazy - 37,0 ha i Tuplice - 20,7 ha (napełniane z rzeki Jeziorna). Najwięcej zbiorników wodnych znajduje się między wsiami Tuplice, Łazy, Cielmów i Chełmica. Większość z nich to wyrobiska po eksploatacji iłów . Tabela 1 Porównanie gminy z gminami sąsiednimi Gęstość Powierzchnia Liczba Lp. Gmina zaludnienia Liczba [km2] mieszkańców [os./km2] sołectw 1 Brody 240,36 3 482 14,5 15 2 Jasień 127,02 7 361 58,0 17 3 Lipinki Łużyckie 88,50 3 247 36,7 9 4 Lubsko 182,69 19 439 106,4 18 5 Trzebiel 166,59 5 797 34,8 27 6 Tuplice 65,90 3 248 49,3 13 PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 8 Siedziba Gminy to miejscowość Tuplice, datowana od roku 1346 i położona na skrzyżowaniu szlaków handlowych Gubin – Zgorzelec oraz Żary – Forst. Ze względu na położenie przy magistrali kolejowej ( zwanej berlińską ) Tuplice urosły do rangi miejscowości tranzytowej. Rozwój Tuplic nastąpił na przełomie XIX i XX wieku ze względu na uruchomienie kopalń węgla brunatnego. Korzystna lokalizacja komunikacyjna do dziś jest ważnym atutem Tuplic. 3. CEL I ZADANIA PROGRAMU USUWANIA AZBESTU Celem Programu jest bezpieczne usunięcie azbestu i wyrobów zawierających azbest z obszaru gminy Tuplice. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację niżej wymienionych zadań określonych w Programie: zwiększenie zakresu wiedzy mieszkańców na temat azbestu, jego bezpiecznego użytkowania i usuwania (likwidacja przyzwolenia społecznego na nielegalne zachowania związane z azbestem - nieuprawniony demontaż i wyrzucanie odpadów m.in. do lasów). stworzenie właściwych warunków do wdrożenia obowiązujących przepisów prawnych oraz dobrych praktyk związanych z wyrobami azbestowymi. zachęcenie mieszkańców do udziału w Programie poprzez wykorzystanie potencjalnej możliwości uzyskania wsparcia finansowego ze środków pomocowych UE dzięki zapisom w RPO województwa lubuskiego na lata 2007 – 2013. stworzenie sprzyjających warunków usuwania wyrobów azbestowych w całym okresie działania Programu (również po roku 2013). kompleksowe zorganizowanie usuwania azbestu i koordynacja robót budowlanych koniecznych do zakończenia procesu wymiany pokryć na bezazbestowe. PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY TUPLICE NA LATA 2012-2032 str. 9 4. AZBEST, JEGO CHARAKTERYSTYKA I ZASTOSOWANIA W PRZEMYŚLE I BUDOWNICTWIE 4.1 Azbest - podstawowe dane Azbesty, niezależnie od różnic w składzie chemicznym i różnic wynikających z budowy krystalicznej są minerałami naturalnie występującymi w przyrodzie. Ich występowanie jest dość powszechne, ale