Ontwikkelbuurten 2019

De 32 ontwikkelbuurten in Ontwikkelbuurten 2019

Voor u ligt de jaarrapportage 2019 van Inhoud de aanpak in de 32 ontwikkelbuurten in 2 Voorwoord onze stad. 4 Inleiding

Alle 32 ontwikkelbuurten komen in Nieuw-West 9 Noordoost deze rapportage aan bod. In stadsdeel 12 Couperus- en Dichtersbuurt en Nieuw-West zijn de 19 ontwikkelbuurten de Noordoever Sloterplas geclusterd in 10 rapportages. In de inleiding 15 Slotermeer Noordwest worden de aanleiding en doelstellingen 18 Lodewijk van Deysselbuurt 21 Confuciuspleinbuurt van de ontwikkelbuurtenaanpak kort uiteen 24 gezet en een aantal gezamenlijke, over­ 27 Wildeman- en Blomwijckerbuurt koepelende keuzes en inspanningen 30 Reimerswaalbuurt toegelicht. Na de inleiding is per buurt is 33 De Punt 36 Jacob Geelbuurt een overzicht opgenomen van de inspan­ ningen in 2019 door de gemeente en Zuidoost haar partners. Ook is de belangrijkste 39 H-buurt doelstelling voor de desbetreffende buurt 42 45 K-buurt in beeld gebracht en wordt duidelijk welke 48 E-/G-buurt Noord inspanningen hieraan bijdragen. Per buurt 51 Reigersbos zetten we een project van het afgelopen 54 Holendrecht jaar in de schijnwerpers en wordt inzicht Noord gegeven in de huidige duurzaamheid 57 Waterlandpleinbuurt van woningen (nul-meting). Hoewel de 60 De Kleine Wereld rapportage gericht is op 2019 biedt deze 63 Banne Noord ook een doorkijk naar de aanpak voor 2020. 65 Banne Zuid 69 72 IJplein-Vogelbuurt 75 Volewijck

Bijlagen 78 Bijlage 1: Duurzaamheid van de woningen 88 Bijlage 2: Financiën: terugblik en vooruitblik 89 Bijlage 3: Besteding incidentele middelen 2019

2 Voorwoord Ontwikkelbuurten 2019

In 2000 werd Laetitia geboren in de E-buurt, in stadsdeel Zuidoost. De afgelopen twintig jaar heeft zij de buurt nauwelijks zien veranderen. Ouders hadden moeite om rond te komen, woonden in slechte woningen en voelden zich onveilig, ­sommige vrienden en vriendinnen maakten school niet af, speelplekken waren er nauwelijks, de openbare ruimte zag er slecht uit. Terwijl andere plekken in Amsterdam wel verbeterden in deze periode, bleven de leefomstandigheden voor veel opgroeiende kinderen als Laetitia gelijk.

Vorig jaar werd in dezelfde buurt Ronnie geboren. Ronnie gaat de komende jaren naar dezelfde school als Laetitia en speelt in dezelfde straten. besloten om stevig in te zetten op de ontwikkelbuur- Hoe ziet zijn buurt eruit over twintig jaar? Woont tenaanpak. Het doel van deze aanpak is om de hij straks wel in een buurt met de mooiste speel- bewoners van de 32 ontwikkelbuurten in de stadsde- plekken en voldoende groen? En kunnen hij en zijn len Nieuw-West, Noord en Zuidoost een wenkend ouders daar wel met een veilig gevoel over straat? perspectief te bieden en ook te laten profiteren van Hoe zorgen we ervoor dat we het tij keren en de voorspoed in onze stad. Met een Amsterdamse Ronnie een ander perspectief bieden dan Laetitia? aanpak krijgen deze ontwikkelbuurten – in de woor- den van een actieve bewoner uit Zuidoost: de De gemeente Amsterdam en haar partners willen Ontwikkel-Je-Buurt-Buurten – nu extra inzet en focus. bewoners van de E-buurt en andere ‘ontwikkel- buurten’ in de stad dezelfde leefomstandigheden Als college kiezen wij met de ontwikkelbuurtenaan- bieden als andere Amsterdammers. Daarom wordt pak expliciet mèt en vóór de mensen – en daarmee de komende periode prioriteit gegeven aan deze de buurten – die het het moeilijkst hebben. Dat doen buurten. we door keuzes te maken in regulier beleid, met reguliere middelen en capaciteit. Binnen de eigen Veel grote steden hebben het probleem dat sommige organisatie kijken wij hoe wij de activiteiten van buurten achterblijven bij de rest van de stad. De directies in ontwikkelbuurten voorrang kunnen geven bewoners van die buurten hebben minder kansen en en kunnen verdiepen. In 2019 heeft het de aanpak al mogelijkheden dan andere stadgenoten. Het college veelbelovende resultaten opgeleverd. In 2020, 2021 heeft op basis van eigen waarnemingen en onderzoek en 2022 wil het college middels deze jaarlijkse rapportage onderzoeken welke structurele verbete- ringen er zijn geboekt in de 32 ontwikkelbuurten.

Zulke structurele veranderingen worden alleen bereikt met langdurige, ingrijpende en ­effectieve ingrepen. Het college baseert zich op een belangrijke les uit het verleden: incidentele aandacht brengt een buurt niet duurzaam verder. Het is daarom belangrijk om te werken naar een structurele aanpak van de opgave in de buurten. Dat betekent lang­durige toewijding van de gemeente, maar ook van partners in en rondom de buurten. Deze toewijding laat zien dat wij een betrouwbare partner zijn in de buurt en dat we een lange adem en geduld hebben om zichtbare verbete-

3 ringen tot stand te brengen. Bijvoorbeeld door juist in waar zij echt iets aan hebben. Of dat nieuw groen in ontwikkelbuurten reguliere inzet vanuit de gemeente buurten wordt aangelegd en goed wordt onder­ te versterken en te intensiveren. houden. Of dat buurten aan elkaar worden verbon- den door middel van een goede fietsverbinding en Verschillende gemeentelijke directies integreren de goede (maatschappelijke) voorzieningen. Het ontwik- ontwikkel­buurtenaanpak in regulier beleid en regulie- kelbuurtenbudget wordt aangewend om dit op te re processen. Hierdoor wordt op een duurzame starten, waarna het de bedoeling is dat het wordt manier aandacht geschonken aan de buurten die opgenomen in het “gewone” aanbod vanuit de achterblijven bij de rest van de stad. In 2019 zijn gemeente. Dat aanbod moet voor alle buurten van belangrijke stappen gezet. Denk bijvoorbeeld aan hoogwaardig niveau zijn, zodat alle Amsterdammers een versnelling van de verbetering (en vergroening) hier graag gebruik van maken. van schoolpleinen in ontwikkelbuurten, de extra aandacht die er is voor ontwikkelbuurten in het Zodat Amsterdamse kinderen niet opgroeien in Amsterdamse cultuur­beleid, de intensivering van armoede en onzekerheid, en verzekerd zijn van goed de inname van grofvuil, het programma Kansen­ onderwijs, aandacht en professionele zorg. De gelijkheid, de stimulering van de buurteconomie Amsterdammers, de bewoners van ontwikkelbuurten, en de middelen die vanuit de groenbegroting zijn gaan de komende jaren nog veel meer merken van de vrijgemaakt voor de vergroening van ontwikkel­ ontwikkelbuurtenaanpak. Het heeft tijd gekost om buurten. Dit maakt de aanpak ontwikkelbuurten in samen met bewoners te komen tot plannen voor hun 2019 tot een stedelijke beweging waarin de aandacht buurt. In 2019 zijn projecten uitgevoerd, 2020 wordt verschuift naar de buurten die die het hardst nodig het jaar waarin nog meer van de plannen tot zichtbare hebben. Deze beweging wordt in 2020 verder veranderingen in de buurt gaan leiden. doorgevoerd met een nadruk op de domeinen die in de buurten aandacht behoeven. Samen werken wij hieraan!

We werken echter ook aan projecten die al gelijk zichtbaar zijn in de buurten. Juist het aanleggen van Laurens Ivens, wethouder ontwikkelbuurten een speelplein of het plaatsen van bankjes in de buurt kan een fundamenteel verschil maken voor de manier Simone Kukenheim, coördinerend wethouder voor de waarop bewoners hun eigen buurt beleven. Het zijn sociale portefeuilles in de ontwikkelbuurten deze initiatieven die een vliegwiel vormen voor Erna Berends, portefeuillehouder ontwikkelbuurten verandering. stadsdeel Noord Dirk de Jager, portefeuillehouder ontwikkelbuurten Voor alle ontwikkelbuurten zijn prioriteiten gesteld Stadsdeel Zuidoost die leidend zijn in de aanpak van de buurt. Denk bijvoorbeeld aan groot achterstallig onderhoud van Ronald Mauer, portefeuillehouder ontwikkelbuurten de openbare ruimte, armoede, laaggeletterdheid en stadsdeel Nieuw-West een gevoel van onveiligheid in de buurt. Hoe ziet deze aanpak eruit in de praktijk? Het betekent bij­voorbeeld dat er in buurten met veel overlast door jongeren mogelijkheden zijn om samen met jongeren een jongerencentrum te ontwikkelen, met aanbod

4 Inleiding Ontwikkelbuurten 2019

Samen met bewoners, corporaties en andere De leefbaarheids-, sociale en sociaaleconomische ­maatschappelijke partners en ondernemers werkt doelstellingen van de ontwikkelbuurtenaanpak de gemeente aan vijf doelstellingen voor ontwikkel­ (doelstellingen 2 en 3) worden vanzelfsprekend niet buurten: alleen bereikt door fysieke ingrepen. Amsterdam zet daarom met de ontwikkelbuurtenaanpak in op een 1. Verbetering van de kwaliteit van woningen, integrale aanpak van de sociale opgave en daarbij woonomgeving en gebouwde voorzieningen behorende samenhangende aanpak van deze veelal 2. Verbetering van de leefbaarheid ‘wicked’ ‘(ingewikkelde en meervoudige) problema- 3. Verbetering van de sociale en sociaaleconomische tiek. Dit start met integrale analyse (een ‘verkenning’) positie van de buurt en zijn bewoners van de opgave in de buurt. In de verkenningen wordt 4. Koppeling van stedelijke ontwikkelingsgebieden – samen met de maatschappe­lijke partners in de aan strategische buurtontwikkeling, door verbin- buurten – geïdentificeerd wat buurt en mensen nodig dingen aan te gaan met omliggende buurten hebben. Deze verkenningen zijn gemaakt voor de 5. Verbetering van de energetische kwaliteit (duur- meeste ontwikkelbuurten. De resterende buurten zaamheid) van de woningen, waaronder het volgen in het eerste half jaar van 2020. aardgasvrij maken van bestaande bouw en nieuwbouw De ontwikkelbuurtenaanpak is complementair aan en onmisbaar voor de grote veranderingen in het sociaal Deze doelstellingen zijn deels te bereiken met fysieke domein die Amsterdam realiseert. Het is de gebieds- ingrepen in de buurten. Soms zijn het kleine ingrepen gerichte vertaling en implementatie van deze belang- zoals het aanbrengen van meer groen of het opknap- rijke veranderingen. Andersom geldt hetzelfde. Om pen van de stoep. Het kan ook gaan om infrastructu- duurzame verbeteringen te bereiken bij de doelstel- rele ingrepen zoals het aanleggen van een fietspad lingen van de ontwikkelbuurtenaanpak is het nodig waardoor nieuwe verbindingen tussen wijken ontstaan. aan te sluiten bij het werk van de buurtteams, de sociale basis, het participatiebeleid en programma’s als Kansengelijkheid, Positief Perspectief, Weerbare Stad en ‘Weerbare mensen, weerbare wijken’.

5 Inleiding

Terugblik op 2019 kansen (ook wel bekend als principenota’s) vastge- steld. De verkenningen vormen het uitgangspunt voor In 2019 zijn flinke stappen gezet met het verbeteren, de aanpak in de buurt. Hierin zijn zowel de gebieds- versterken en duurzaam verbinden van de ontwikkel- ontwikkelingsopgave als de sociale opgave voor de buurtenaanpak met het sociale en veiligheidsdomein. buurt opgenomen. Deze verkenningen van kansen De gebiedsgerichte insteek van het Kansengelijk­ worden vervolgens geconcretiseerd in jaarlijkse heids­programma wordt met voorrang gerealiseerd in werkplannen. Daarbij wordt extra aandacht gegeven de ontwikkelbuurten. De genoemde transities leiden aan de kenmerkende prioriteiten van elke buurt. ertoe dat het zwaartepunt van inzet en middelen van buurtteams, sociale basis en participatie steeds De ontwikkelbuurtenaanpak heeft als doel om sociale sterker in de ontwikkelbuurten komt te liggen. De en fysieke problemen samen te lijf te gaan. Voor­ gebieds- en opgavegerichte inzet van de buurtteams beelden daarvan zijn een voormalig brandweerpand (het zogenaamde Verbond van 100) is gestart in in Reigersbos dat verbouwd wordt naar een broed- ontwikkelbuurten, het programma Positief Perspectief plaats met werkplekken en buurtactiviteiten of de is van start gegaan in onder meer Zuidoost. verdere verbetering van een kinderboerderij- en ontmoetingsplaats in de Molenwijk. Dit doen we ook Wat wil de bewoner? door buurten beter bereikbaar te maken met goede Steevast is de eerste stap bij het maken van plannen fietsroutes, verbeterde doorstroming of toegankelijk de vraag: wat wil de bewoner? Het ophalen van lokale openbaar vervoer. wensen en behoeften is daarom een vast onderdeel van de aanpak. Een belemmering hierbij is dat dit voor Ondertussen wordt samen met bewoners aan de slag de economische crisis ook al is gedaan, maar dat aan gegaan in de buurten, ook op het gebied van de een groot deel van deze plannen in de huidige ontwik- verduurzaming van woningen. Op dit moment kelbuurten door de crisis geen vervolg is gegeven. ondersteunt het Programma Aardgasvrij projecten in Het aanzien van de overheid is daardoor achteruit vijftien ontwikkelbuurten. De andere ontwikkelbuur- gegaan. Amsterdammers in de ontwikkelbuurten ten staan op de planning. Corporaties renoveren voelen zich vergeten. woningen (of maken er plannen voor) en knappen de ruimte rondom de woningen op. Soms staat op de Een belangrijke opgave in de buurten is dan ook het korte termijn gebiedsontwikkeling gepland, zodat er terugwinnen van het vertrouwen van bewoners. Dit tijdelijke verbeteringen worden doorgevoerd. gaat niet over een nacht ijs: tijd, zichtbaarheid en een flink aantal goede gesprekken zijn nodig om vervol- Betere openbare ruimte en meer groen gens veranderingen tot stand te brengen die de Naast de renovatie van woningen is gewerkt aan het bewoners belangrijk vinden voor hun buurt. Juist verbeteren van de gebouwde omgeving en een relatief kleine en zichtbare successen dienen als herinrichting van openbare ruimte en groen. Bijvoor­ vliegwiel voor de verbetering van de buurt. beeld op het Parlevinkerplein in Banne Noord. Hier

Wethouders gaan regelmatig op werkbezoeken en stadsdeelbestuurders hebben continu de vinger aan de pols bij de bewoners in de ontwikkelbuurten. Het afgelopen jaar intensiveerde wethouder Laurens Ivens de contacten met bewoners en voerde hij in menig ontwikkelbuurt straatgesprekken met bewoners om wensen en behoeften op te halen. Deze gesprekken zet hij voort in 2020.

Kansen en opgaven Eind 2019 zijn voor 21 buurten verkenningen van

6 Inleiding

mers en andere betrokkenen en geïnteresseerden tastbaar in bijvoorbeeld: de Amsterdam Krant (informatie en verslagen over participatiebijeenkom- sten); door herkenbare participatiekalenders op de websites van Noord, Zuidoost en Nieuw-West; door een rapportage van AT5 over ontwikkelbuurt Molenwijk; door de rubriek Trots op… in Krant Amsterdam voor de ontwikkelbuurten. In navolging van de wijkkrant die door stadsdeel Noord gemaakt is hebben bewoners meegewerkt aan een tijdelijke voor Banne Noord – en door bewoners zeer gewaard inrichting. Momenteel wordt gewerkt aan een nieuw werd als manier om op de hoogte gehouden en ontwerp voor het plein en de omgeving. Parken en betrokken te worden – zal in alle ontwikkelbuurten dit speelplekken worden in vrijwel alle buurten opnieuw format ingezet worden. ingericht. Cruciaal voor de sociale cohesie in de buurt zijn lokale maatschappelijke voorzieningen. Omdat Sterkere focus op de sociale en economische­ deze in de ontwikkelbuurten meestal sterk verouderd opgave zijn of helemaal ontbreken, worden ze toegevoegd of De sociale problematiek in deze buurten is hardnekkig verbeterd. en vergt een langdurige aanpak. Het college heeft zich in 2019 daarom extra toegelegd op de sociale In 2019 zijn zestig werkbrigadisten aan het werk opgave. Het beschikbare incidentele budget is gegaan in de ontwikkelbuurten. Zij hebben een bedoeld om projecten aan te jagen. Gemeentelijke belangrijke rol gespeeld bij het schoon en netjes directies en de stadsdelen zetten zich met partners in houden van de openbare ruimte. Bewoners waarde- om dit in de komende jaren voort te zetten. ren deze extra ‘ogen en oren’ in de buurt die snel kunnen handelen als dat nodig is. Hun aanwezigheid Ook de buurteconomie in ontwikkelbuurten wordt, draagt ook bij aan de lokale zichtbaarheid van de daar waar dat (economisch) verstandig is, gestimu- gemeente. leerd. Winkelgebieden worden aantrekkelijker door investeringen in de openbare ruimte en door Om ervoor te zorgen dat álle Amsterdammers ­maatschappelijke voorzieningen te verbeteren. profiteren van de groei van de stad worden de Ontmoeting en levendigheid worden gestimuleerd verbindingen versterkt tussen ontwikkelbuurten en met ‘placemaking’ (een ontwikkeling van de open­ aangrenzende gebieden waar veranderingen plaats- bare ruimte die inspeelt op de specifiek lokale vinden. Denk bijvoorbeeld aan de ambities 1Zuidoost eigenschappen). Op sommige plekken wordt slecht­ en de Ongedeelde Wijk in Noord, het gebied Amstel lopend commercieel vastgoed omgevormd. Wanneer III, grenzend aan ontwikkelbuurt H-buurt in stadsdeel economische activiteiten illegaal worden, de samen­ Zuidoost of aan de ontwikkeling van het Hamer­ leving ondermijnen en negatief bijdragen aan de kwartier, grenzend aan ontwikkelbuurt Oud-Noord veiligheid, worden ze ook onderdeel van de aanpak (IJplein-/ Vogelbuurt) in stadsdeel Noord. in een buurt.

Eenduidig en herkenbaar communiceren In 2019 is ingezet op meer gezamenlijkheid en Vooruitblik op 2020 herkenbaarheid in de gemeentelijke communicatie over en in de ontwikkelbuurten. Uitgangspunten zijn Ook als is dit jaarrapportage 2019, toch ook aan dat de bewoners aan zet zijn, dat de gebiedsmana- het eind van deze inleiding een vooruitblik op 2020 gers maximaal worden gefaciliteerd en dat ingezet en de jaren daarna. We gaan door op de ingeslagen wordt op small wins zichtbaar maken. Want vele weg en willen deze verstevigen om zo meer resulta- kleine resultaten leiden samen tot grote veranderin- ten te behalen. De ambities voor 2020 zijn: gen. Deze interne samenwerking van stadsdelen, directies en stedelijk team is voor bewoners, onderne- De Amsterdammers, de buurtbewoners, gaan veel

7 Inleiding

meer merken van de verbetering van hun buurt. Hiertoe wordt onder andere de samenwerking tussen stadsbeheer en de ontwikkelbuurtenaanpak geïnten- siveerd. In 2020 wordt de inzet van werkbrigadisten in de ontwikkelbuurten verdubbeld naar 120. De werk­ brigadisten worden niet alleen ingezet voor leefbaar- heid in de fysieke leefomgeving maar zullen in 2020 ook vaker een rol gaan spelen in het bevorderen van het sociaal cement van de buurten.

In 2020 wordt ook steviger ingezet op de daad­ werkelijke verbetering van de veiligheid in de buurten waar veiligheidsproblematiek speelt. De uitvoering maken en uit te voeren. Daar zijn we al mee begon- van de programma’s Weerbare Stad en ‘Weerbare nen, dat is zoeken, maar gaat tot een werkwijze mensen, weerbare wijken’ die hierop gericht zijn en leiden die ondersteunend is aan het behalen van de ontwikkelbuurtenaanpak worden daartoe op meer resultaten. elkaar afgestemd. Zodat beiden elkaar verstevigen. Dat gaat over sneller handelen in de veiligheid in de De belangrijkste opdracht voor 2020 is misschien fysieke omgeving, over aanpak van ondermijning, wel het verder verdiepen en uitwerken van ‘het over afstemmen en over faciliteren. regulier maken’ van de ontwikkelbuurtenaanpak. Zowel de methodiek (die nog wel goed beschreven In 2020 blijven we inzetten op de verdere verstevi- moet worden, daar begint het mee) als inspanningen ging van het gebiedsgericht werken en de gebieds- onderdeel te maken van het reguliere beleid, financie- sturing door gebiedsmanagers en stadsdeelbestuur- ring, uitvoering – zeker als ze vruchten blijken af te ders in de ontwikkelbuurten. Dat doen we onder werpen is regulier maken erg belangrijk. We doen andere door samen met directies werkplannen te dat samen met de zgn. ‘lijn’ (van directies en ­stads­delen). Alleen zo kunnen incidentenvalkuil en ­projectencarroussel­ voorkomen worden. De ontwikkelbuurtenaanpak is meer dan dat.

Op 17 december 2019 heeft het college van B&W een besluit genomen gericht op een duurzame aanpak (Masterplan) van hardnekkige maatschappelijke vragen in Zuidoost. De ontwikkelbuurtenaanpak en de bestuursopdracht zijn complementair, de ambitie en verwachting is dat ze elkaar gaan versterken. De doelen van de bestuursopdracht ontwikkelbuurten gaan direct bijdragen aan de doelen van de bestuurs- opdracht cq zullen naar verwachting in grote mate overeen gaan komen met de doelstellingen van het Masterplan. En vice versa.

In 2020 gaat ook een stevige impuls gegeven worden aan de zogenaamde lerende aanpak. We willen ‘leren- der’ worden, beter weten en kunnen zeggen dat we de goede dingen doen, op de goede manier. Meer en beter bewezen interventies (evidence based) inzetten èn tegelijkertijd meer ruimte voor innovatie en initiatief creëren dan tot nu toe.

8 Nieuw-West

Slotermeer Noordoost

Slotermeer Noordoost

De ontwikkelbuurt Slotermeer Noordoost Initiatieven is een cluster van de Dobbebuurt en de Burgemeestersbuurt. Deze ontwikkelbuurt Het mooier maken van de buurt staat hoog op de agenda. Samen met ondernemers en andere partijen bevindt zich in het noordoosten van wordt gewerkt aan Plein ’40-’45. Een ‘marktconciërge’ stadsdeel Nieuw-West, tussen het zet zich in voor het verminderen van afvaloverlast op metrospoor (oost) en de Haarlemmerweg de markt. Om het afval in de buurt makkelijker te (noord). Slotermeer Noordoost kent een verzamelen, zijn enkele afvaleilanden gerealiseerd en grote vernieuwingsopgave, zowel fysiek is een perscontainer ingezet. Ook zijn er een tweetal (verloederde openbare ruimte) als sociaal kunstwerken geplaatst. Doordat de plaza van het Tuinstadhuis openbaar toegankelijk is geworden voor (achterstanden op gebied van armoede en publiek, heeft de buurt een nieuwe ontmoetingsplek. sociale cohesie). Met name het Plein ‘40-‘45 Er is ingezet op het tegengaan van armoede en en omgeving zijn zeer sterk in ontwikkeling. laaggeletterdheid met een sociaal spreekuur, in Dit moet uiteindelijk een plein worden samenwerking met corporatie Rochdale. Hier vinden waar actieve ondernemers samen met bewoners laagdrempelige hulp bij uiteenlopende bewoners en bezoekers het plein ontwerpen problemen. en programmeren volgens de identiteit Om de openbare ruimte te verbeteren en de buurt­ van Nieuw-West (en Slotermeer in het economie te stimuleren, is in 2019 de omgeving van bijzonder). De voorzieningen (winkels, markt Plein ’40-’45 opgeknapt. De komende jaren vindt hier en horeca) op en rondom dit plein trekken een grote ingreep plaats. Bewoners en ondernemers ook bezoekers van buiten Amsterdam. rondom het plein worden intensief betrokken bij de plannen voor het plein. Met deze nieuwe vorm van eigenaarschap van onderaf (een ‘commons’) werd in Buurtprioriteiten 2019-2020 2019 ook al gewerkt aan diverse cohesieversterkende activiteiten, zoals de Blendmarket, de Vijf Meiviering De belangrijkste prioriteiten voor de aanpak van de en het Grachtenfestival. ontwikkelbuurt Slotermeer Noordoost zijn: De uitkomst van enkele bewonersbijeenkomsten ■ De verloedering verminderen en de openbare leverde onder meer op dat er behoefte was aan een ruimte verbeteren, waaronder Plein ’40-’45 en herdenkingsmonument voor verzetsstrijders in het directe omgeving; Meerwaldtplantsoen. Dit park had al langere tijd ■ Armoede en laaggeletterdheid tegengaan; wateroverlast. De gemeente heeft dit park in 2018 en ■ Het versterken van de sociale cohesie en 2019, in samenspraak met omwonenden, uitgebreid ­ontmoeting in de buurt. Het doel daarbij is om gerenoveerd. Er worden momenteel plannen gemaakt­ lokale spanningen te verminderen. voor de komst van het monument Participatie versterkt sociale cohesie en ontmoeting in de buurt. De bewoners zijn enthousiast, en er is een grote

9 Slotermeer Noordoost betrokkenheid. Er zijn in 2019 dan ook 144 plannen Duurzaamheid van de woningen ingediend voor het Buurtbudget. Hieruit kozen de bewoners uiteindelijk dertien plannen, waaronder In Slotermeer Noordoost staan relatief veel woningen ‘Plein ’40-’45 is het schoonste plein van Nederland’, met labels E en F. In vergelijking met ontwikkel­ ‘Maak een groene tuinkade van de Jan de Jongkade’, buurten in stadsdeel Nieuw-West als geheel wonen ‘Bewoners helpen met financiële problemen’ en de bewoners van deze buurten veel minder vaak in ‘Organiseren van uitjes voor ouderen’. Deze plannen woningen met label A (3% tegenover 8% in heel worden vanaf 2020 uitgevoerd. Nieuw-West) en label B (4% tegenover 8%). Op het vlak van duurzaamheid lopen de woningen in Slotermeer Noordoost dus achter op het Corporaties stadsdeelgemiddelde van ontwikkelbuurten en bevinden zich relatief vaker in de lagere categorieën In Slotermeer Noordoost hebben met name de van energielabels. corporaties Rochdale, de Alliantie en Eigen Haard bezit. De afgelopen jaren heeft woningbouw­ corporatie Eigen Haard zijn woningen in de Aireystrook gerenoveerd, zodat de woningen nu leefbaarder en energiezuiniger zijn. Het plan is om in 2020 met bewoners in gesprek te gaan over de vernieuwing in de buurt en aan te sluiten bij het aardgasvrij maken van de wijk. Rochdale is begonnen met de renovatie van driehonderd woningen in de Dobbebuurt. De Alliantie heeft hier 112 woningen gerenoveerd en is van plan om in 2020 extra beheer uit te voeren. De gemeente heeft de afgelopen jaren de openbare ruimte in de Dobbebuurt vernieuwd.

Gebiedsontwikkeling

Momenteel wordt gewerkt aan verdere plannen voor de vernieuwing van Slotermeer Noordoost. Er moet veel gebeuren in deze buurten. Voor de Nieuwenhuysen­buurt wordt gewerkt aan een investeringsnota die in 2020 ter besluitvorming aan het gemeentebestuur zal worden voorgelegd. De investeringsnota heeft betrekking op de sloop van 291 woningen en de nieuwbouw van ruim 450 woningen.

In 2019 is gewerkt aan herinrichting van de openbare ruimte in de Aireystrook. Ook is het Meerwaldt­ plantsoen gerenoveerd en de openbare ruimte in de Anton Struikbuurt verbeterd.

Slotermeer Noordoost loopt voorop bij de verduur­ zaming van woningen. De aardgasvrijmaking van 450 woningen in de Dobbebuurt bevindt zich in de uitvoerende fase.

10 Slotermeer Noordoost

Project in beeld: Wij zijn Plein ‘40-‘45

Plein ‘40-‘45 is het hart van Slotermeer en van bovenaf, maar van een brede coalitie uit bovendien op 4 mei het tweede herdenkingsplein de buurt. Amsterdammers die zelf met ideeën van Amsterdam. Bewoners en ondernemers en suggesties komen en zelf aan de slag vonden dat het plein beter en gezelliger kan. gaan. Bewoners en ondernemers hebben een Samen maken ze als ‘Wij zijn Plein ‘40-‘45’ gezamenlijk plan gemaakt om van het plein het voorstellen om het plein opnieuw in te richten. schoonste plein van Nederland te maken, dit En om dingen te organiseren op het plein. De omdat ze af willen van het vele plastic op de ingeslagen weg naar verandering komt niet markt.

11 Nieuw-West

Couperus- en Dichtersbuurt en de Noordoever Sloterplas

Couperus- en Dichtersbuurt en de Noordoever Sloterplas

De Couperusbuurt, de Dichtersbuurt Initiatieven en de Noordoever van de Sloterplas bevinden zich in het noordoosten van Om de binding en ontmoeting in de buurt te verbeteren en eenzaamheidsgevoelens tegen te gaan stadsdeel Nieuw-West, ten zuiden van is in 2019 buurtkamer De Cactus gecreëerd – naast het Gerbrandypark. De noordoever van de al bestaande en belangrijke buurthuiskamer de Sloterplas is beschermd stadgezicht De Dichter. Omdat bewoners de programmering vanwege de kenmerkende bouwstijl grotendeels zelf vormgeven, sluit dit goed aan bij van stedenbouwkundige Van Eesteren. de lokale behoeftes. Bewoners in deze buurten hebben te De openbare ruimte in deze ontwikkelbuurten is op maken met armoede, eenzaamheid, bepaalde plekken verloederd. Daarom is de Aanpak onveiligheidsgevoelens en een gebrekkige Bijplaatsingen Grofvuil versterkt. Bewoners en sociale cohesie. Mensen leven hier langs ondernemers zijn hier erg blij mee. Helaas hebben elkaar heen in het dagelijks leven. Bewoners bewoners last van ratten in deze ontwikkelbuurten. maken zich zorgen over de instroom van In samenwerking met bewoners wordt deze overlast kwetsbare groepen, de slechte staat aangepakt (zie kader). van de openbare ruimte en kwaliteit Het afgelopen jaar is in Couperus- en Dichtersbuurt van voorzieningen. Zij hebben wel veel flink geïnvesteerd in het verbeteren van de waardering voor het vele groen in de buurt. gezondheid van bewoners. Bijvoorbeeld door het opleiden van gezondheidsambassadeurs. Deze buurtbewoners zijn na het behalen van hun certificaat Buurtprioriteiten 2019-2020 op verschillende plekken in de buurt inzetbaar om een gezonde leefstijl en een gezond eetpatroon Voor de nabije en verdere toekomst zijn er voor de te bevorderen. De komende periode wordt deze aanpak van de Couperus- en Dichtersbuurt en de aanpak verder geprofessionaliseerd. Noordoever van de Sloterplas enkele prioriteiten. De belangrijkste zijn: Bewoners gaven aan last te hebben van enkele kleine knelpunten in de openbare ruimte. Dit is onder meer ■ De verloedering verminderen en de openbare te lijf gegaan door extra fietsnietjes te plaatsen. Door ruimte verbeteren; snel kleine - maar voor bewoners wezenlijke punten ■ Armoede en eenzaamheid tegengaan; - op te pakken wordt zo gewerkt aan het vertrouwen ■ Het verbeteren van de sociale cohesie en inzetten van bewoners over de ontwikkeling van hun buurt. op (het gevoel van) veiligheid – onder andere door de komende jaren te investeren in ontmoetings- New Metropolis, een dependance van Pakhuis plekken en voorzieningen. Bijvoorbeeld aan de De Zwijger, heeft zich in 2019 gevestigd in de buurt. noordoever van de Sloterplas, zodat de Sloterpark Deze dependance organiseert tal van activiteiten op met de wijk verbonden wordt. locatie en in de verschillende wijken die voor heel Nieuw-West toegankelijk zijn. 12 Couperus- en Dichtersbuurt en de Noordoever Sloterplas

Stichting !WOON onderhoudt hier en in de Lodewijk project- en investeringsnota in voorbereiding. Deze van Deysselbuurt drie meedenknetwerken. Bewoners gaat over de sloop en/of renovatie van 650 woningen. konden hier vorig jaar dagelijks terecht voor vragen. Ook wordt de Noordmansschool vernieuwd en krijgt Het afgelopen jaar organiseerde de stichting tien nieuwbouw. bijeenkomsten met buurtbewoners en enkele sessies met de corporaties en gemeente. Op dit moment wordt verkend welke woningen vanuit het programma Aardgasvrij van het aardgas afgehaald kunnen worden. Corporaties Momenteel verschillen de bewonersgroepen, Duurzaamheid van de woningen gemeente en Stadgenoot van mening over de omvang van de sloop- en renovatieopgave in de Bewoners van de Couperus- en Dichtersbuurt wonen Louis Couperusbuurt. Stadgenoot is van plan om in vergelijking met andere Nieuw-Westenaren relatief samen met bewoners een zorgvuldig en breed vaker in woningen met energielabel E (56% tegenover participatieproces in te gaan voor de vernieuwing 42% ontwikkelbuurten in het hele stadsdeel). van de buurt. Naar aanleiding hiervan vond in 2019 Opvallend is ook dat in deze buurten vrijwel geen vier keer formeel overleg plaats. woningen staan met energielabel A. Dit geldt niet voor de woningen aan de Noordoever van de In de Dichtersbuurt worden de sloop-nieuwbouw­ Sloterplas. Daar ligt het percentage woningen met plannen uit 2010 op dit moment herzien. Begin 2019 energielabel E onder het stadsdeelgemiddelde (34%), is in samenwerking met !WOON een MeeDenk­ en het aantal woningen met energielabel A en B Netwerk (MDN) voor deze buurt opgezet. Hieraan boven het gemiddelde van Nieuw-West. doen meerdere huurders van Stadgenoot mee. Deze groep is in juni en in oktober 2019 bij elkaar geweest.

Aan de kop van de Sloterplas is Stadgenoot in gesprek met de huurders over het onderhoud van het complex Dorus Rijkershof (in totaal 258 portiek­ etagewoningen).

Gebiedsontwikkeling

Vanwege de bijzondere cultuurhistorische waarde van de buurten zijn de Couperus- en Dichtersbuurt door het Rijk aangewezen als Rijkswederopbouwgebied. De gemeente heeft de taak op zich genomen om op een zorgvuldige wijze met deze waarde om te gaan. De bestaande woningen zijn toe aan vernieuwing. Langs de Burgemeester Röellstraat liggen kansen om met sloop-nieuwbouw extra woningen te realiseren. In overleg met corporaties wordt daarom gewerkt aan een vernieuwing van het gebied.

Om de uitdagingen van deze ontwikkelbuurten aan te gaan worden de buurten al op verschillende plekken verbeterd. In 2019 is de openbare ruimte in het zuiden van de buurt Noorderhof vernieuwd. Voor de Dichtersbuurt wordt een investeringsnota voorbereid. Dit betreft de vernieuwing van 400 woningen door sloop en/of renovatie. Voor de Couperusbuurt is een

13 Couperus- en Dichtersbuurt en de Noordoever Sloterplas

Project in beeld: de aanpak van de rattenoverlast

De gebiedsmakelaar vertelt: ‘Het afgelopen broodbakken en legden bewoners uit waarom jaar is onze gezamenlijke aanpak tegen de het voeren van vogels geen goed idee is. We rattenoverlast bijzonder succesvol geweest. plaatsten verbodsborden op hotspots bij het Het begon bij meldingen van bewoners. Ik water. We zetten gastheren in om bewoners schakelde de GGD in, die metingen verrichte, te informeren. Later werden ook handhavers en constateerde dat het intussen om een ingezet. We vertoonden de film “Stop de Rat” op bijna onbeheersbaar probleem ging. We bewonersbijeenkomsten. Dat alles bij elkaar heeft besloten tot een groot aantal gezamenlijke zichtbaar bijgedragen aan bewustwording onder maatregelen. Samen met de projectleider bewoners. Het rattenprobleem is intussen onder sprak ik met ondernemers, bewoners, woning­ controle. Dat kunnen we zien aan de hoeveelheid bouwcorporaties en moskeeën om op alle meldingen. Die zijn intussen een stuk minder niveaus commitment te krijgen. We plaatsten geworden!’

14 Nieuw-West

Slotermeer Noordwest

Slotermeer Noordwest

Slotermeer-Noordwest beslaat de Jan de Initiatieven Louterbuurt, de Struijckenkade en de West- entree. Dit gebied ligt ten zuiden van de Het Ontwikkelbuurtenbudget is het afgelopen jaar aangewend om kinderen en jongeren in de buurt N200/Haarlemmerweg en is goed ontsloten meer kansen te geven. Hiervoor zijn enkele studie­ door tram- en buslijnen. Een gedeelte van zalen in de buurt verbeterd. Er is een roadshow de buurtbewoners heeft te maken met georganiseerd onder de titel Actieve Kinderen zijn armoede en de gezondheid van bewoners Blije Kinderen. Deze tour, onder andere voor profes­ blijft achter ten opzichte van andere sionals en bewoners, heeft kinderen en ouders kennis Amsterdammers. Daarnaast ervaart een laten maken met een gezonde leefstijl. Een roadshow is ook een goede manier om eenzaamheid terug te groot deel van de bewoners van Slotermeer dringen en binding met de buurt te versterken. Je onveiligheid in hun buurt. De laatste jaren komt hiermee dicht bij de bewoners. Sinds vorig jaar zijn er veel jonge gezinnen komen wonen. is een aantal gezondheidsambassa­deurs actief in de Hierdoor ontstaat een mooie mix van buurten om een gezonde leefstijl in de buurt te type huishoudens. Het tegengaan van de bevorderen. verloedering en het leeftijdsbestendig maken van de openbare ruimte is een De openbare ruimte in Slotermeer Noordwest is toe aan verbetering (zie ook het kader). Het A.E. belangrijk speerpunt voor de komende Kokplantsoen is opgeknapt. De gemeente heeft jaren. Er is gestart met het opknappen van groenvakken aangelegd, bosschages toegevoegd en de openbare ruimte. Het is ook belangrijk een grasveld in ere hersteld. Bewoners geven aan dat dat bewoners geactiveerd worden om hun ze graag een vlindertuin willen in het plantsoen. buurt schoon en mooi te houden. Momenteel wordt deze tuin aangelegd en gaan de bewoners (delen van) het plantsoen en de vlindertuin in eigen beheer onderhouden. Buurtprioriteiten 2019-2020 Ook op andere plekken wordt de gebouwde Slotermeer-Noordwest kent een aantal terugkerende ­omgeving in Slotermeer Noordwest aangepakt. problemen. De volgende drie thema’s hebben voor Aan de Burgemeester van Leeuwenlaan zijn drie de aanpak van deze ontwikkelbuurten prioriteit: speelplekken opgeknapt. De speeltoestellen worden namelijk intensief gebruikt door de kinderen in de ■ Het terugdringen van armoede en buurt. is de nieuwbouw van de Burgemeester de ­laaggeletterdheid; Vlugtschool en Immanuelschool opgeleverd. Een deel ■ De aanpak van de verloedering van de van de openbare ruimte in deze buurt is opnieuw openbare ruimte; vormgegeven. Het overige deel van de buurt volgt ■ Het verbeteren van de sociale cohesie en nadat de woningen zijn vernieuwd. ­terugdringen van eenzaamheid.

15 Slotermeer Noordwest

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Aan de Struijckenkade hebben Stadgenoot en Slotermeer Noordwest zit ongeveer op het Rochdale samen 110 woningen. Samen met de gemiddelde van de ontwikkelbuurten in het gemeente werken de corporaties aan de vernieuwing stadsdeel. Dat betekent relatief veel labels E. Het van de buurt. Het doel is sloop-nieuwbouw vanaf aantal woningen met energielabel E zit zelfs iets 2021 of 2022 waarbij het aantal woningen zal boven het gemiddelde van ontwikkelbuurten in dit toenemen. In 2020 zal hiervoor een investeringsnota stadsdeel (49% tegenover 42%). Bewoners van worden voorgelegd aan het gemeentebestuur. Slotermeer Noordwest wonen dus niet in bij uitstek duurzame woningen. De energetische kwaliteit van Rochdale heeft onder andere huisbezoeken afgelegd hun woningen wijkt echter niet opvallend af van de bij bewoners om technische en sociale problemen rest van het stadsdeel. verhelpen.

Eigen Haard heeft uitgebreide plannen voor de woningen aan de Bernard Loderstraat en de Jan de Louterstraat Noord. Aan de Bernard Loderstraat worden 132 woningen gerenoveerd en voor 40 woningen wordt uitgegaan van sloop/nieuwbouw. In de Jan de Louter Noord wil Eigen Haard 72 woningen slopen en vervangen door ongeveer 100 nieuwe. In 2020 begint de corporatie met het project aardgasvrij.

Gebiedsontwikkeling

Lange tijd stond buurtvernieuwing, renovatie dan wel sloop en nieuwbouw van woningen op een laag pitje in Slotermeer Noordwest. Voor de Struijckenkade wordt in 2020 een investeringsnota voorgelegd aan het gemeentebestuur voor de sloop van 110 woningen en nieuwbouw van 260 woningen.

16 Slotermeer Noordwest

Project in beeld: Speeltoestellen op de Burgemeester van Leeuwenlaan

De gebiedsmakelaar kreeg het verzoek kwamen nog bruikbare speeltoestellen die over van een bewoonster om de speeltuintjes waren. Die toestellen hebben we van een nieuwe op de Burgemeester van Leeuwenlaan wat ondergrond voorzien, gefinancierd uit de pot aantrekkelijker te maken. In het hier en nu ontwikkelbuurten. De toestellen staan nu op de zien de tuintjes er weinig uitdagend uit. De Burgemeester van Leeuwenlaan. Bewoners zijn gebiedsmakelaar ondernam actie: “De zandbak er heel blij mee. Ik heb verschillende bedankjes is om hygiënische redenen dichtmaakt. De en foto’s gekregen. De speeltuintjes zijn nu weer stedelijke vernieuwing in de buurt duurt nog aantrekkelijk voor de buurtkinderen en worden wel een aantal jaar. Uit een andere speeltuin weer goed gebruikt.”

17 Nieuw-West

Lodewijk van Deysselbuurt

Lodewijk van Deysselbuurt

De Lodewijk van Deysselbuurt, grotendeels Initiatieven met jaren vijftig bebouwing, ligt in het vierkant tussen de Burgemeester Röellstraat, Om problemen rond zelfredzaamheid en laag­gelet­ terdheid tegen te gaan, ondersteunt de Lodewijk van Slotermeerlaan, Du Perronstraat en het Deysselacademie vrouwen met een migratie­ Heksenpad. Het is één van de meest kwets­ achtergrond uit de buurt. De academie helpt bij het bare buurten van Amsterdam. Bewoners inzetten van talenten en het vinden van de juiste hebben te maken met een opeenstapeling voorzieningen. Cascoland, een internationaal netwerk van sociale problematiek. Meer dan de helft van kunstenaars en architecten, is op een aantal onder­ van de bewoners is laaggeletterd en velen delen actief in de buurt. Zoals bijvoorbeeld met de Eendagzaak. Bewoners kunnen voor één dag gebruik hebben te maken met armoede. De open­ maken van deze plek bij het starten van een eigen bare ruimte in deze buurt is op veel plekken onderneming. Als de onderneming een succes blijkt, in slechte staat. Bewoners hebben veel wordt er een passende locatie gezocht waar de waardering voor het vele groen in de buurt, onderneming definitief of voor langere tijd gevestigd maar ze zien dat die niet altijd in goede kan worden. staat verkeert. Ook moet flink geïnvesteerd worden in de kwaliteit van de woningen en Het Frascati Theater werkt met allerlei vormen van theater om bewoners uit te nodigen om mee te het voorzieningenpeil, zodat bewoners die denken over de toekomst van hun buurt. Theater­ leven met armoede en achterstanden makers maken samen met bewoners voorstellingen vooruit geholpen worden. over brandende kwesties in hun buurt. Bij de ontwikkeling hiervan wordt volop gebruik gemaakt van al bestaande initiatieven in de buurt zoals Bakkerij de Buurtprioriteiten 2019-2020 Eenvoud en de buurtkeuken. Radio van Deyssel is sinds enige tijd actief en bereikt bewoners op een De Lodewijk van Deysselbuurt heeft extra inzet nodig. andere manier. Op dit moment gelden voor de aanpak van deze buurt de volgende vier prioriteiten: In de centraal gelegen Lodewijk van Deysselstraat hebben in 2019 een aantal buurtfuncties een impuls ■ Het tegengaan van de verloedering van de gekregen. Het gaat bijvoorbeeld om de binnentuin ­openbare ruimte; van buurthuis The Social Garden. Hier zijn de ■ Extra inzetten om kansenongelijkheid tegen te moestuintjes opgeknapt. Inmiddels is er zelfs een gaan; wachtlijst voor bewoners die gebruik willen maken ■ Het verminderen van jeugdoverlast; van één van de moestuintjes. ■ Armoede en laaggeletterdheid tegengaan. De pilot Van Overleven naar Leven is verdiept. Met deze pilot worden gezinnen met schulden één-op-één begeleid om zo snel mogelijk weer uit de schulden te

18 Lodewijk van Deysselbuurt komen en hun kansen te versterken. De werk­ Duurzaamheid van de woningen brigadisten hebben zich in de buurt beziggehouden met het schoon houden van de openbare ruimte. De Lodewijk van Deysselbuurt heeft relatief weinig woningen in het hoge segment van energielabels. Het aantal woningen met label A is zelfs slechts 1% van Corporaties het totale aantal in deze buurt. De meerderheid van de woningen heeft label E (56%). Dit percentage ligt Woningbouwcorporatie Rochdale bereidt een boven het gemiddelde van woningen het stadsdeel vernieuwingsplan voor. Al in 2019 is de renovatie van van 42% voor woningen met label E. enkele blokken in het noordelijk deelgebied gestart. Rochdale heeft een buurtteam en -punt opgericht. Vanuit deze plek legt het team huisbezoeken af bij bewoners om technische en sociale problemen tegen te gaan. Samen met de gemeente werkt deze corporatie aan het Sociaal Spreekuur in de buurt en aan het programma in het Buurtpunt De Leeuw. Begin 2020 maakt de corporatie samen met de gemeente plannen om de activiteiten op sociaal vlak met de kansen van gebiedsontwikkeling te versterken en beter met elkaar te verbinden.

Gebiedsontwikkeling

Op dit moment werkt de gemeente – in nauwe samenwerking met woningbouwcorporatie Rochdale en buurtbewoners – aan verbeterplannen voor de buurt. De laatste renovatie van een deel van de buurt dateert uit 2009. Nieuwe plannen hebben betrekking op zowel de woningen als de openbare ruimte. De herstelactiviteiten zijn afgelopen jaar begonnen; op een aantal plaatsen heeft de gemeente de bestrating vernieuwd en speeltuinen opgeknapt. In de rest van de buurt worden in 2020 alle straten opgeknapt.

De Lodewijk van Deysselbuurt is ook onderdeel van de principenota Geuzenveld-Slotermeer (in april 2019 vastgesteld door de gemeenteraad). Op dit moment werkt het projectteam aan een stedenbouwkundig plan voor de buurt.

Stichting !WOON heeft begin 2019 de sleutelfiguren in de Van Deysselbuurt geïnterviewd. Op uitnodiging van de gemeente heeft daarop een sleutelfiguren­ bijeenkomst plaatsgevonden waar huurders en particuliere eigenaren bij aanwezig waren. De participatie op het vlak van aardgasvrij haakt waar mogelijk hierop aan.

19 Lodewijk van Deysselbuurt

Project in beeld: Buurttheater Radio van Deyssel

Radio Van Deyssel is het nieuwe kleine liefst middenin de buurt. In 2017 vroeg Frascati buurttheater in de Lodewijk van Deysselbuurt. deze theatermaker om zich te verdiepen in de Er worden verhalen uit de buurt verteld. Lodewijk van Deysselbuurt. Het resulteerde Bijvoorbeeld over wat goed wonen is. Maar in een voorstelling over de buurt vanuit het ook over dingen die we samen vieren. Iedereen perspectief van de professionals die er werken. is welkom. Een theatermaker en de drijvende Radio Van Deyssel is een theatervoorstelling in de kracht achter dit initiatief. Deze maker woont vorm van een radioshow. Tot aan de zomer van nu drie jaar in de buurt en gebruikt theater dit jaar worden er vier afleveringen gemaakt. om mensen samen iets te laten beleven. Het

20 Nieuw-West

Confuciuspleinbuurt

Confuciuspleinbuurt

De Confuciuspleinbuurt bestaat onder Initiatieven andere uit de Wijsgerenbuurt, Bierens de Haanbuurt, Rousseaubuurt en Descartes­ 2019 stond onder andere in het teken van het verbeteren van de openbare ruimte. Een goed buurt. Deze wijk ligt ten noordwesten van functionerend plein is cruciaal voor de sociale cohesie de Sloterplas, tussen de Slotermeerlaan, in de buurt. Het Confuciusplein is opnieuw ingericht. Burgemeester Röellstraat en een gedeelte Het plein nodigt nu meer uit voor ontmoeting en van het Sloterpark (tot de kinderboerderij). activiteiten. Om het plein aantrekkelijker en In deze buurt zijn enkele woningen en een bedrijviger te maken wordt in 2020 samen met groot gedeelte van de openbare ruimte bewoners gewerkt aan een programma voor activiteiten. gerenoveerd. Dit maakt het contrast tussen de woningen die in oude staat zijn De werkbrigadisten hebben hard gewerkt aan het behoorlijk zichtbaar. Buurbewoners ervaren schoon houden van de openbare ruimte in de buurt. dit ook zo. Deze ruimtelijke scheiding Er is een containertuintje gemaakt om mensen uit te vergroot de tweedeling in de buurt. nodigen om afval efficiënter te scheiden. In de Met name rond het Confuciusplein moet Bierens de Haanbuurt zijn groenhofjes aangebracht geïnvesteerd worden, zodat de buurt meer en is de openbare ruimte opgeknapt. een eenheid wordt en bewoners elkaar Een buurt heeft baat bij een goed draaiende kunnen ontmoeten. Bewoners ervaren buurteconomie, onder andere om armoede terug te tevens eenzaamheid en hebben te maken dringen en levendigheid te vergroten. Het afgelopen met gezondheidsachterstanden. jaar is daarom ingezet op meer samenwerking tussen de ondernemers aan de Burgemeester van Leeuwenlaan. Sommige van de kleine ondernemers Buurtprioriteiten 2019-2020 die hier werken hebben het niet heel breed. Daarom is het moeilijk om tot een samenwerking te komen Bij de aanpak van de Confuciuspleinbuurt waar alle ondernemers iets aan hebben. Om de sfeer gelden de volgende drie prioriteiten: in de straat te verbeteren en de winkels aantrekke­ lijker te maken is tijdens de donkere winterperiode ■ Het verbeteren van de gezondheid van sfeerverlichting aangebracht. De geplande her­ de ­bewoners; profilering van de Burgemeester van Leeuwenlaan zal ■ De aanpak van eenzaamheid, door ruimte een positieve impact hebben op de bedrijfskwaliteit te bieden voor ontmoeting; in de straat. ■ Het tegengaan van verloedering en het verbeteren van de openbare ruimte.

21 Confuciuspleinbuurt

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Woningbouwcorporatie Ymere heeft in 2019 hekken Bewoners van de Confuciuspleinbuurt wonen in geplaatst rondom de tuin Hof van Descartes en de vergelijking met bewoners van andere ontwikkel­ semi openbare ruimte daar opnieuw ingericht. Dit buurten in Nieuw-West in woningen met een hogere jaar (2020) is het doel om bewoners in de Descartes­ energetische kwaliteit. Woningen met label A (12% buurt mee te nemen in de renovatie van de buurt, die tegenover 8%), label B (10% tegenover 8%) en label in 2021 moet beginnen. Vooruitlopend op die C (20% tegenover 16%) komen in deze buurt relatief renovatie pakt de corporatie de rattenoverlast in de vaker voor dan elders in het stadsdeel. Toch staan hier buurt aan. ook meer woningen met label F (8% tegenover 4%).

Corporatie Stadgenoot heeft halverwege 2019 een buurtvisie vastgesteld voor de Confuciuspleinbuurt. Het plan is om in de periode 2021-2025 tachtig procent van de woningen (447 in totaal) te verbeteren in bewoonde staat. Afhankelijk van de geplande nieuwbouw in de buurt, staan vier complexen op de planning voor sloop-nieuwbouw. Bewoners zouden dan kunnen doorstromen in de eigen buurt. Over deze plannen overlegt Stadgenoot met bewoners­ groepen.

Gebiedsontwikkeling

In de Confuciuspleinbuurt moet op het vlak van gebiedsontwikkeling veel gebeuren. De vernieuwing van de buurt heeft hier nog niet overal plaats­ gevonden. Daarom steekt de kwaliteit van de woningen en openbare ruimte op deze plekken schril af bij de wel vernieuwde buurten.

In 2019 is het investeringsbesluit Diderotblok genomen. Daarnaast is er gewerkt aan het voorlopig ontwerp voor de herinrichting van de Rousseaubuurt, dat is het deel van de Confuciuspleinbuurt tussen de Burgemeester Röellstraat, de Burgemeester van Leeuwenlaan en de Savornin Lohmanstraat.

22 Confuciuspleinbuurt

Project in beeld: De Werkbrigade werkt

De Werkbrigade heeft de afgelopen jaren veel de boom voor kinderen! Niet onbelangrijk is hun Amsterdammers aan het werk geholpen die een zichtbaarheid op straat, in Nieuw-West. Bewoners wat grotere afstand tot de arbeidsmarkt hadden. merken dat er toezicht is op straat, en dat er oog Met name in Nieuw-West is de brigade heel is voor veiligheid. Genoeg te doen overigens, in succesvol. Het mes snijdt aan twee kanten: de het stadsdeel. Afval is een belangrijk speerpunt. Werkbrigadiers doen werkervaring, vaardigheden Maar ook verkeersregelaars en gastheren en kennis op en andersom krijgt de stad een zijn meer dan welkom. De talenten van de flinke opknapbeurt. De brigadiers blijken van alle Werkbrigade worden intussen breed ingezet. markten thuis te zijn. Ze halen zelfs voetballen uit

23 Nieuw-West

Geuzenveld

Geuzenveld

Geuzenveld bestaat uit een aantal ontwikkel­ Initiatieven buurten: de Wegener Sleeswijk,- en Dudok­­ buurtbuurt Zuid, Van Tijenbuurt, Bakema­ Er is extra ingezet op een verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte door versterking buurt en het Lambertus Zijlplein. Deze van de aanpak Bijplaatsingen Grofvuil. Dit heeft in buurten liggen ten zuiden van de Haarlemmer­ korte tijd zichtbare verbetering en veel tevreden weg (N200), ten westen van Slotermeer- buurt­bewoners opgeleverd. Ook zijn werkbrigadisten Noordoost en ten oosten van de Tuinen van ­ingezet om de buurt schoon te houden. Er is nog West. Er is veel laaggeletterdheid onder de ruimte voor verdere verbetering. buurtbewoners. Daarnaast blijft de gezond- Plekken van ontmoeting dragen bij aan een sterke heid van bewoners achter ten opzichte van sociale cohesie in een buurt. Daarom heeft corpo­ratie andere Amsterdammers. Jongeren hebben Eigen Haard in Geuzenveld een ruimte ­beschikbaar vaak last van problemen als schooluitval. gesteld voor een buurtkamer (zie het kader). Veel oudere bewoners hebben te kampen Bewoners gaven aan hier behoefte aan te hebben. met eenzaamheid. Teveel bewoners voelen De gemeente draagt bij aan een aansprekende zich nu niet veilig of leven langs elkaar heen. programmering. Hier kunnen bewoners terecht voor De afgelopen jaren zijn wel veel renovatie- activiteiten, maar ze kunnen zichzelf hier ook ­ontwikkelen. nieuwbouwprojecten uitgevoerd. Er is ook een zelfbouwproject gerealiseerd. Dit wordt Om de bedrijvigheid op het Lambertus Zijlplein een de komende jaren verder doorgezet. impuls te geven, zijn er veel activiteiten rondom dit plein georganiseerd. In opdracht van Stadgenoot is Buurtprioriteiten 2019-2020 een collectief van kunstenaars, architecten en ­andere creatievelingen actief in de Pleinkamer. Dit moet De belangrijkste prioriteiten voor de aanpak van de ­leiden tot zichtbare verbeteringen in en voor de ontwikkelbuurt Geuzenveld zijn: buurt. Samen met de gemeente en andere vastgoed­ ■ De verblijfskwaliteit rondom het Lambertus Zijlplein eigenaren heeft de corporatie een omgevings­ en het Eendrachtspark verbeteren; manager voor het plein aangesteld. Deze houdt zich ■ De laaggeletterdheid en een ongezonde leefstijl bezig met de verbetering van de uitstraling van het van buurtbewoners tegengaan; plein, de winkels en branchering. Een mooi voorbeeld ■ Het realiseren en uitbouwen van voorzieningen en van de verbetering zijn de verschillende sociale programmering gericht op ontmoeting, taal en activiteiten die in 2019 op het plein werden participatie versterken. Meer en betere voorzienin- georganiseerd. gen (zoals een duurzame technische havo/vwo- school) moeten er uiteindelijk voor zorgen dat De jongeren in Geuzenveld hadden geen goede volwassenen, jongeren en kinderen in de buurt zich ­ontmoetingsruimte. In de Confuciusspeeltuin is in (de omgeving van) de eigen buurt kunnen daarom in een voormalig speeltuingebouw een nieuw ontwikkelen. centrum voor de jongeren uit Geuzenveld geopend.

24 Geuzenveld

Het jongerenwerk verzorgt hier de begeleiding van Duurzaamheid van de woningen de jongeren en maakt meteen ook een verbinding met de ouders in de speeltuin. Samen met jongeren Geuzenveld heeft, vergeleken met de ontwikkel­ wordt hier onder begeleiding van het street art- buurten in de rest van het stadsdeel, veel museum ieder kwartaal een nieuwe muurschildering woningen met labels A, B en C, omdat er relatief gemaakt. veel nieuwe en gerenoveerde woningen zijn opgeleverd in de afgelopen jaren. Daarnaast valt daarom ook op dat er relatief weinig woningen Corporaties staan met energielabel E.

De buurt heeft behoefte aan voorzieningen. Eigen Haard heeft daarom de buurtwerkkamer geopend in samenwerking met de gemeente, Rochdale en Stadgenoot. Een aparte ruimte is beschikbaar gesteld als buurthuis. Om de openbare ruimte een impuls te geven is een kunstwerk op een flatgebouw opgeleverd, samen met de gemeente en het Street Art Museum Amsterdam.

Momenteel zetten de corporaties Stadgenoot en Eigen Haard in deze ontwikkelbuurt in op renovatie, sloop, nieuwbouw en sociale activiteiten. Zo heeft Stadgenoot in 2019 atelierwoningen gevestigd in woningen in de Dudokbuurt Zuid. In aanloop naar de sloop en nieuwbouw van levensloopbestendige woningen in het najaar van 2020 in de Van Tijenbuurt (de Nolensblokken) heeft Stadgenoot bedrijfsruimtes ingericht voor enkele projecten. Dit leidde bijvoor­ beeld tot een ruilwinkel voor fietsen, meubilair en speelgoed.

Gebiedsontwikkeling

Geuzenveld is onderdeel van de verkenning van kansen voor Geuzenveld-Slotermeer (principe­besluit). Deze is vastgesteld in het voorjaar van 2019 en wordt nu verder uitgewerkt. Er wordt gewerkt aan een enkele­ vernieuwingsprojecten die zich in verschillende fases bevinden. In het afgelopen jaar zijn in Geuzenveld nieuwe woningen en is de nieuw ­gebouwde Troelstra-basisschool opgeleverd, ­verschillende openbare ruimtes vernieuwd, groen ­toegevoegd en een aantal speelplekken aangelegd.

25 Geuzenveld

Project in beeld: Buurtwerkkamer Geuzennest

Buurtkamer Geuzennest biedt een vol programma huiswerkklasje opzetten of een formulierenhulp aan activiteiten. Alles voor en door bewoners. beginnen. Er zijn ook bewoners die helpen Wie iets wil doen voor de buurt, krijgt de sleutel met schulden. Anderen vinden het leuk om iets van de voordeur. Eén van de drijvende krachten creatiefs te doen, een knutselmiddag organiseren achter de buurtwerkkamer zegt: ‘Samen met de bijvoorbeeld. Bijna alles kan. Naast meedoen aan bewoners hebben we gekeken wat er nodig is activiteiten, kunnen bewoners altijd binnenlopen in de buurt. Huis-aan-huis hebben we geflyerd met een hulpvraag of zomaar voor een bakkie en we hebben echt heel veel reacties gekregen. koffie met een buur.’ Er zijn bewoners die koken voor de buurt, een

26 Nieuw-West

Wildeman- en Blomwijckerbuurt

Wildeman- en Blomwijckerbuurt

De Wildeman- en Blomwijckerbuurt is een Initiatieven centraal gelegen wijk in stadsdeel Nieuw- West. De buurt ligt tussen de Ookmeerweg Afgelopen jaar is extra ingezet op het verbeteren van de openbare ruimte en zijn bewoners meer betrokken (noorden) en het winkelcentrum Osdorpplein bij wat er in hun buurt gebeurt. Ontmoetingen tussen (zuid) en maakt onderdeel uit van . buurtbewoners hebben hiermee een impuls gekregen. De buurt telt ongeveer vijfduizend bewoners. Kinderen worden in de Wildeman- en Blomwijcker­ De woningverdeling is eenzijdig. Bijna 90% buurt onvoldoende uitgedaagd door het beschikbare bestaat uit sociaal huurwoningen. Enkele aanbod van voorzieningen. Daarom is het afgelopen jaren geleden stagneerde de vernieuwing van jaar ingezet op naschoolse sport­activiteiten voor de jeugd. de buurt vanwege de crisis. Relatief veel

75-plussers en kwetsbare groepen (zwakke De laatste jaren is er extra ingezet op de gevoelens van sociaaleconomische status, psychiatrische en/ onveiligheid in de Wildeman- en Blomwijckerbuurt. of verslavingsachtergrond) wonen hier. Dit wordt in 2020 voortgezet met onder andere extra aandacht voor handhaving, reiniging van de openbare ruimte en aanpak op jeugdoverlast en criminaliteit. Buurtprioriteiten 2019-2020 Bewoners in de Wildeman- en Blomwijckerbuurt De Wildeman- en Blomwijckerbuurt heeft kansen, krijgen de mogelijkheid om invloed uitoefenen op maar het is ook nodig dat op bepaalde terreinen de veranderingen in hun wijk. De gemeente hecht extra wordt ingezet. Het is een buurt met hoge veel waarde aan hun mening. Daarom was stichting criminaliteitscijfers, een relatief hoog onveilig­ !WOON heel 2019 actief in de Wildemanbuurt, heidsgevoel, veel armoede en een lage waardering onder andere in het eigen buurtkantoor. Stichting door bewoners voor de woonomgeving. Om meer !WOON stond in nauw contact met het Huis van de perspectief te bieden gelden voor de aanpak van Wijk Het Blommetje, !Vooruit, De Lucas Community, deze buurt de volgende prioriteiten: SEZO, Het Talent en het WijkPraktijkTeam (WPT). Een WPT-bus stond in de wijk om bewoners te vragen ■ Investeren in basisvoorzieningen, om zo te komen wat zij weten van ontwikkelbuurten en van aardgas­ tot een ruim aanbod naschoolse activiteiten; vrij. En of ze mee wilden praten over vernieuwing ■ Vernieuwing van de woningvoorraad en inzet op van de buurt. Dit heeft een groep van 38 bewoners achter-de-voordeurproblematiek; opgeleverd die betrokken zijn en blijven bij wat er in ■ Inzet op achterstallig onderhoud, een schone hun buurt gebeurt. openbare ruimte en placemaking.

27 Wildeman- en Blomwijckerbuurt

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

De openbare ruimte in de Wildeman-Blomwijcker­ Vergeleken met de rest van het stadsdeel heeft buurt is aan verbetering toe. Eigen Haard heeft de Wildeman- en Blomwijckerbuurt relatief minder daarom ingezet op schoonmaakacties en wijkbeheer.­ woningen met label A, maar meer met label B. Stadgenoot heeft samen met het stadsdeel Nieuw- Het percentage woningen met label E bevindt zich West en Lucas Groen in een drietal woonblokken een ook onder het gemiddelde van ontwikkelbuurten moestuin gemaakt, in de gemeenschappelijke tuin. in Nieuw-West. Ook is de corporatie in een wooncomplex een ‘schoon- en opgeruimd’-project gestart. Dit moet leiden tot meer sociale veiligheid in de algemene ruimten van de gebouwen. Een andere flat, waar veel ouderen wonen, is voorzien van extra beveiliging.

Samen met de bewonerscommissie is in een ander complex door middel van enkele informatie­ bijeenkomsten een sociaal plan opgesteld. Ook elders in de buurt zijn informatiebijeenkomsten en een huis-aan-huis woonwensenonderzoek uitgevoerd, onder andere­ om in beeld te brengen welke kwetsbare huishoudens hier wonen. Eigen Haard is aangesloten bij het aardgasvrij maken van de woningen in de buurt.

Gebiedsontwikkeling

De huidige situatie in de Wildeman- en Blomwijcker­ buurt vraagt om extra aandacht voor sociale en fysieke thema’s. In 2019 zijn de belangrijkste wensen van bewoners rondom doelen en activiteiten geïnventariseerdin de Wildemanbuurt. Dit integrale plan van aanpak zet in op veiligheid, kansengelijkheid voor de jeugd, een gezonde buurt, verbetering van de positie van bewoners, een betere buitenruimte, een aantrekkelijke woonomgeving en een beter ondernemingsklimaat.

Op dit moment wordt een investeringsnota opgesteld voor enkele specifieke locaties in de buurten.

Eind 2019 is er de Investeringsnota Aardgasvrij Wildemanbuurt vastgesteld. Dit maakt de weg vrij om in 2020 voorbereidingen te treffen om een aantal complexen van Stadgenoot aardgasvrij te maken.

De Alliantie heeft het voornemen om in 2021 of 2022 de galerijflat Klarenburg aardgasvrij te ­maken. Daarover gaat zij in 2020 in gesprek met de ­bewonerscommissie en de bewoners zelf.

28 Wildeman- en Blomwijckerbuurt

Project in beeld: Moedernetwerk ‘Duizend en Eén Kracht’

Buurtgenoten die er voor elkaar zijn, dat maakt elkaar in contact komen, zodat ze steun aan elkaar een goede buurt. Moedernetwerk ´duizend en één hebben en elkaar kunnen helpen. Moeders die kracht´ is een netwerk voor en door moeders met deelnemen aan het Moedernetwerk geven aan een kind met een lichamelijke en/of geestelijke dat zij zich hierdoor zelfverzekerder en minder beperking. De zorg voor deze kinderen kan erg eenzaam voelen. zwaar zijn. Het moedernetwerk laat vrouwen met

29 Nieuw-West

Reimerswaalbuurt

Reimerswaalbuurt

De Reimerswaalbuurt ligt in Osdorp-Midden- Initiatieven Noord, in het vierkant Ookmeerweg, Baden Powellweg, het Botteskerkpark (met Bewoners van de Reimerswaalbuurt geven aan last te hebben van zwerfvuil. Om bewoners meer te de stadsboerderij) en de Wildeman- en betrekken bij de kwaliteit van hun openbare ruimte is Blomwijcker­buurt. Vanwege de economische in 2019 in de Reimerswaalbuurt een aanpak voor dit crisis is de stedelijke vernieuwing in de buurt probleem gestart. Een aantal moestuinengebruikers enkele jaren terug gestagneerd. In deze gaan vanuit het Buurtbeheerbedrijf van woning­ buurt staan vooral corporatiewoningen. bouwcorporatie Ymere als groep samen de wijk in De buurt heeft te kampen met een beperkt om afval te prikken. Dit doen ze één keer per maand. Ook ­kinderen doen hier aan mee tegen een kleine aanbod aan naschoolse activiteiten en een beloning. gebrekkige sociale cohesie. Er wonen ­relatief veel kinderen en ouderen en de Deze stadsboerderij functioneert als basisvoorziening betrokkenheid van bewoners bij hun buurt en ontmoetingsplek in de buurt (zie kader). Hier is zeer gering. wordt ook de afvalaanpak op een andere manier voortgezet. In 2019 zijn onder andere in de stads­ boerderij broodbakken geplaatst. Vanwege het Buurtprioriteiten 2019-2020 ­succes en de grote behoefte aan extra bakken wordt dit geïntensiveerd. Samen met Ymere heeft de Voor de aanpak van de Reimerswaalbuurt gelden ­gemeente begin 2019 een bewonersbrief gestuurd op dit moment de volgende drie prioriteiten: met een flyer. Hierin worden bewoners geattendeerd op het voerverbod, de broodbakken en aangegeven ■ De (semi-)openbare ruimte verbeteren en dat zij hun afval op een juiste manier moeten aan­ ­bewoners daarbij betrekken; bieden om overlast van ratten te voorkomen. ■ Het creëren van ontmoetingsplekken en sociale cohesie bevorderen; Bewoners hebben op verschillende bijeenkomsten ■ Het investeren in basisvoorzieningen, zodat meegedacht over de inrichting van de openbare dit leidt tot een ruim aanbod aan naschoolse ruimte. Ook is ingezet op het stimuleren van activiteiten. ontmoetingen tussen buurtbewoners, onder andere door activiteiten in de stadsboerderij. Hiervoor is de schuur van de boerderij in 2019 aangepast om ook als klaslokaal/ontmoetingsruimte te kunnen dienen. De programmering is breed en op uiteenlopende buurtbewoners gericht.

30 Reimerswaalbuurt

Corporaties De openbare ruimte in de Reimerswaalbuurt moet Corporatie Ymere heeft in 2019 252 woningen in deels opnieuw worden ingericht of verbeterd. Ymere de ‘metselwerkblokken’ van deze buurt gerenoveerd. en de gemeente hebben afgelopen jaar een integraal Deze renovatie wordt dit jaar voortgezet voor plan ontwikkeld voor de openbare ruimte en de de ‘stucwerkblokken’. Deze 234 woningen zijn na binnentuinen(semi openbaar) van renovatieblokken. de renovatie ook aangesloten op stadswarmte. Vanaf dit jaar wordt de openbare en semiopenbare De ­woningen zijn verduurzaamd en toegankelijker ruimte gefaseerd opnieuw ingericht. ­gemaakt met een duurzaamheidslabel B, zonne­ panelen, nieuwe badkamer, keuken en toilet. Team Aardgasvrij blijft plannen maken om de hele Daarnaast zijn tien van de woningen van Ymere Reimerswaalbuurt van het aardgas af te halen. verhuurd aan medewerkers uit het onderwijs en Aan het einde van 2019 ontvingen de bewoners de gezondheidszorg. Via het Buurtbeheerbedrijf een startbrief. Om de meningen over dit onderwerp heeft Ymere woonfraude en overlast aangepakt. te verzamelen heeft stichting !WOON een In 2020 maakt Ymere werk van het aanpakken van dwarsdoorsnede van bewoners, maatschappelijke de rattenoverlast in deze buurt. instellingen en ondernemers geïnterviewd. De uitkomsten hiervan waren een aanleiding om begin Het Green & Cleanteam helpt om direct af te gaan 2020 een participatie- en communicatiewerkgroep op problemen die bewoners aankaarten. Het team op te richten. heeft een impuls gegeven aan de aantrekkelijkheid en veiligheid van de buurt. Het team zet zich samen met bewoners in voor het groen in de wijk. Ook heeft Duurzaamheid van de woningen het team een belangrijke rol bij het vergroten en het aanwakkeren van bewustwording omtrent Vergeleken met de rest van het stadsdeel heeft deze buurt­hygiëne. Het team probeert dit te bereiken door ontwikkelbuurt relatief veel woningen met label A. de inzet van verschillende (voorlichtings)campagnes Daarnaast wonen bewoners van de Reimerswaalbuurt en acties. Bijvoorbeeld door het opknappen van overwegend minder vaak in woningen met lagere achtertuinen van mensen die zelf niet in staat zijn energielabels D, E en F. Hoewel de het woningen in om dit te doen. deze buurt voor een belangrijk deel energielabel E hebben, ligt dit percentage onder het gemiddelde van ontwikkelbuurten in het stadsdeel (35% Gebiedsontwikkeling tegenover 42%).

Met Ymere kwam de gemeente in 2018 overeen dat de ‘metsel’- en ‘stucwerkblokken’ behouden blijven en gerenoveerd worden. In de eerste helft van 2020 wordt een ontwikkelaar geselecteerd voor de bouw van twee nieuwbouwblokken. De bouw gaat volgens planning starten in 2021. Met deze nieuwbouw ­worden middeldure huurwoningen en vrije sector­ woningen toegevoegd aan de buurt.

De Lucaskerk krijgt een nieuwe bestemming. Met de verhuurder vinden gesprekken plaats over de manier waarop de kerk daarmee een versterking voor de buurt kan betekenen.

31 Reimerswaalbuurt

Project in beeld: Stadsboerderij Osdorp

Een ondernemer uit Osdorp wilde meer voor iedereen. Er is een moestuin, je kunt er heerlijk de stad betekenen: “Rond mijn 50e levensjaar eten en wandelen of de stal met dieren bezoeken. wilde ik me richten op mijn passie: stadsboeren. Alle hulp is welkom, en iedereen kan op zijn Het stadsdeel zocht een nieuwe invulling van of haar manier een steentje bijdragen aan de een kinderboerderij en schreef een wedstrijd buurtboerderij.” Het afgelopen jaar realiseerde uit. Ik deed mee met een voorstel voor een deze ondernemer, in samenwerking met het stadsboerderij en won. De stadsboerderij werd stadsdeel, een leslokaal op locatie. in 2014 geopend. De plek staat open voor

32 Nieuw-West

De Punt

De Punt

De Punt ligt aan de rand van stadsdeel Initiatieven Nieuw-West, tussen en Osdorp- Midden. Deze buurt, die werd gebouwd in De verbetering van het Dijkgraafplein in De Punt staat centraal in het gebiedsplan 2020. Nadat de jaren zestig en zeventig, maakt onder­ bewoners meldden te maken te hebben met overlast deel uit van de tuinstad Osdorp. Aan het en onveiligheidsgevoelens op dit plein, is in Osdorp Dijkgraafplein, midden in De Punt, staan met een pleinaanpak gestart. Het doel is om – samen de bekende ‘Hangbrugmaisonettes’ van met bewoners, ondernemers en bezoekers – de architect J.P. Kloos. Dit bijzondere flat­ leefbaarheid van het plein te verbeteren. Om de gebouw met hangbruggen als loopbruggen pleinaanpak op touw te zetten is een Wijkpraktijk­ team opgezet, met daarin verschillende instanties en is een gemeentelijk monument. Toch hebben instellingen. Daarnaast wordt in 2020 met verschil­ buurtbewoners ook te maken een gebrek­ lende activiteiten rond het plein aan de slag gegaan, kige sociale cohesie, gezondheidsachter­ zoals een nieuw toetsingskader voor de horeca en standen en gevoelens van onveiligheid. een inventarisatie van de cliënten van de daar Dat heeft vooral te maken met de deels gelegen maatschappelijke opvang. braakliggende ‘Grando’-locatie en het winkelblokje aan het Dijkgraafplein. Er wordt ingezet op meer (positieve) betrokkenheid van bewoners bij het plein. Dit kan bijvoorbeeld door betrokkenheid bij het organiseren van evenementen, Buurtprioriteiten 2019-2020 maar ook door actieve participatie bij het schoon­ houden van de buurt. De Punt heeft de volgende uitdagingen voor 2019 en 2020. Deze prioriteiten zijn: Om overgewicht terug te dringen gaan in 2020 onder andere een aantal gezondheidsambassadeurs aan de ■ Het Dijkgraafplein opnieuw ontwikkelen met slag. De naast De Punt gelegen Stadsboerderij speelt behulp van placemaking; een belangrijke rol bij deze ambitie. ■ De gezondheid van buurtbewoners verbeteren, onder andere door de (speel)voorzieningen te Bewoners geven aan dat zwerfvuil een terugkerend vernieuwen; probleem is. Tegen dit probleem is de gemeente in ■ Het (gevoel van) veiligheid en de sociale cohesie 2019 gestart met het vergroten van de betrokkenheid versterken. van bewoners. Om een brede doelgroep te bereiken is dit probleem tastbaar gemaakt met pinguïns gemaakt van afval. Deze pinguïns worden in 2020 in de buurt geplaatst.

Een ander terugkerend probleem is de overlast en onveiligheid in de buurt. Daarom zijn het afgelopen jaar de cliënten uit de openbare opvang geïnven­

33 De Punt tariseerd. Het doel is om overlast goed in kaart te Duurzaamheid van de woningen brengen en om deze cliënten te koppelen aan gepaste voorzieningen in de buurt. Een goed De Punt zit qua duurzaamheid van de woningen voorbeeld daarvan is de stadsboerderij aan de rand min of meer op het gemiddelde van de ontwikkel­ van De Punt. Hier vinden al verschillende activiteiten buurten in het stadsdeel en heeft zelfs meer plaats waar cliënten aan meedoen. woningen met label A. De percentages van woningen met bepaalde energielabels lopen nauwelijks uiteen in vergelijking met het Corporaties stadsdeelgemiddelde. Dit betekent niet dat de energetische kwaliteit van de woningen hoog is. In 2019 heeft woningbouwcorporatie Ymere extra Bijna 38% van de woningen in De Punt heeft aandacht besteed aan een schone, hele en veilige bijvoorbeeld energielabel E. buurt, onder andere vanuit het Buurtbeheerbedrijf en de Aanpak Jongerenoverlast. Verder plant de corporatie om in 2020 een veiligheidsaanpak en inbraakpreventie uit te voeren in De Punt. De vernieuwbouw van 162 woningen aan de Overhaalstraat, Stoomgemaalstraat en Ingelandenweg start in 2021.

Gebiedsontwikkeling

Om de kwaliteit en het wooncomfort te verbeteren is ervoor gekozen om bepaalde woningen in De Punt te strippen. In het kader van het afmaken van de stedelijke ontwikkeling van De Punt Noord (Stempel II) zijn de gemeente Amsterdam en Ymere XS overeengekomen om de drie flats aan de Ingelanden­ weg, Stoomgemaalstraat en Overhaalstraat hoogwaardig te renoveren. Het niveau van deze renovatie is zo hoog dat er kan worden gesproken van vernieuwbouw. Deze vernieuwing start in 2021. Daarna plant de gemeente onderhoud aan de openbare ruimte rondom de woningen. Verdere planvorming voor het gebied rondom het Dijkgraafplein wordt dit jaar afgerond. Samen met vastgoedpartijen kijkt de gemeente naar mogelijkheden om de verloederde winkelrij en een braakliggend terrein te ontwikkelen.

34 De Punt

Project in beeld: samen met de buurt

Om de sociale cohesie bij bewoners te versterken de buurt. Mensen konden elkaar wat beter leren nam de buurt zelf het initiatief om een feest te kennen. Er was van alles te doen: Muziek en dans, organiseren. Dit deden ze samen met onder­ sport en spel en een talentenjacht. Het was een nemers, maatschappelijke organisaties en erg geslaagde dag die voor herhaling vatbaar is. bewoners. Het was echt een feest voor en door

35 Nieuw-West

Jacob Geelbuurt Jacob Geelbuurt

De Jacob Geelbuurt ligt in Slotervaart, aan Initiatieven de oostflank van Nieuw-West. De buurt ligt niet ver van de Sloterplas en wordt aan Om de sociale cohesie in de Jacob Geelbuurt te versterken is het afgelopen jaar onder andere een oostelijke zijde begrensd door de aantal sport- en spelinstuiven voor kinderen en hun Ringspoordijk. De bouw dateert voor een ouders georganiseerd. Het ging onder andere om groot deel uit de jaren vijftig. Hier vindt een voetbaltoernooi voor ouders en kinderen. Een stedelijke vernieuwing plaats. Het is een aantal gezondheidsambassadeurs is opgeleid om buurt waar kinderen gemiddeld de laagste bewoners meer bewust te maken van een gezonde citoscore van de stad behalen. Een leefstijl. belangrijk doel in deze buurt is daarom om De sociale voorzieningen in de Jacob Geelbuurt de kansen voor kinderen verbeteren, onder worden op peil gebracht – in de eerste plaats voor de andere met goed lokaal basisonderwijs. kinderen. Het aanbod van studiezalen is versterkt, zodat meer kinderen de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben. Buurtbewoners beheren en gebruiken Buurtprioriteiten 2019-2020 een activiteitenruimte in het Comenius Lyceum. In het stuk groen grenzend aan dit lokaal wordt in 2020 een Voor de aanpak van de Jacob Geelbuurt gelden de tuin voor de buurt gemaakt. Centraal hierbij staat het volgende prioriteiten: principe van permacultuur: een efficiënt, duurzaam en zelfvoorzienend ecosysteem. Buurtbewoners spelen ■ De aanpak van verloedering en de vervuiling van een centrale rol bij het ontwerp, de ontwikkeling en de openbare ruimte; activiteiten in de tuin. ■ Het creëren van een divers woningaanbod; ■ Het terugdringen van sociale problematiek, onder Veiligheid en leefbaarheid staan hoog op de agenda. andere door betere gebruikmaking van (armoede) In het winkelgebied aan de Johan Huizingalaan gaan voorzieningen. bewoners, ondernemers en het Hervormd Lyceum West in 2020 aan de slag om overlast door leerlingen in het winkelgebied tegen te gaan. Het doel is om de aantrekkelijkheid en veiligheid van het gebied te vergroten. Er zijn plantenbakken en bankjes neergezet. Verder werden uiteenlopende activiteiten op het vlak van leefbaarheid georganiseerd.

36 Jacob Geelbuurt

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Na de renovatie van 228 eengezinswoningen in Het percentage woningen met label E is relatief hoog 2016-2017 en de nieuwbouw van 76 appartementen in de Jacob Geelbuurt. Het percentage woningen in in 2018 heeft de Alliantie in 2019 de Hemsterhuisflat deze buurt met dit energielabel ligt ver boven het gerenoveerd. Bij deze renovatie zijn de 72 woningen gemiddelde van ontwikkelbuurten in stadsdeel ingrijpend geïsoleerd en aardgasvrij gemaakt. Nieuw-West: 64% tegenover 42%. Daarnaast heeft de Daarnaast zijn er op de zolders in een voormalige buurt nauwelijks woningen met energielabel A of B, bedrijfsruimte nog twaalf extra woningen gereali­ maar hetzelfde geldt voor energielabels F en G. seerd. In de zomer van 2019 ging 84 procent van de bewoners akkoord met het sociaal plan bij sloop van 312 portieketagewoningen in het oostelijk deel van de Jacob Geelbuurt. In het voorjaar van 2021 worden 145 woningen gesloopt. Twee jaar later volgen de overige 167. In totaal komen er minstens 500 nieuwe woningen.

Eigen Haard is aangesloten bij het overleg voor het aardgasvrij maken in de buurt en heeft ingezet op het wijkbeheer.

Gebiedsontwikkeling

De plannen voor de woningbouw bevinden zich in een vergevorderd stadium. In 2019 is het stedenbouwkundig plan voor de Jacob Geelbuurt Oost vastgesteld. Hierbij gaat het om de sloop van 312 woningen en nieuwbouw van 511 woningen. Dit plan zet in op de verdichting van woningen in de Jacob Geelbuurt, met behoud van de voorraad aan ­sociale huur. Dit betekent dat minstens evenveel ­sociale huurwoningen worden gebouwd als er worden gesloopt. Deze woningen worden aangevuld met middeldure huur en koop.

De openbare ruimte is in de Jacob Geelbuurt in slechte staat. Rondom de woningen die woning­ bouwcorporatie De Alliantie het afgelopen jaar heeft gerenoveerd, is daarom de openbare ruimte vernieuwd. Daarnaast zijn in samenwerking met de Alliantie 76 woningen in de Hemsterhuisflat gerenoveerd en is de vernieuwde Halbertsmastraat opgeleverd. Het voornemen voor 2020 is om het bouwplan voor de buurt vast te stellen. De hele vernieuwing van de Jacob Geelbuurt moet in 2025 klaar zijn. Team Aardgasvrij verkent de mogelijkheden om in de Jacob Geelbuurt 244 woningen aardgasvrij te maken.

37 Jacob Geelbuurt

Project in beeld: De Huizingaschool

De Huizingaschool in de Jacob Geelbuurt was de lessen kunnen overnemen waarvoor geen één van de zestien scholen in Amsterdam die in reguliere leerkrachten beschikbaar zijn. Een november een week sloten om onder meer te aantal pedagogen van een organisatie in de brainstormen over onorthodoxe maatregelen om buurt die veel met jongeren werkt, gaat vanaf de gevolgen van het lerarentekort te beperken. januari 2020 een dagdeel lesgeven op school. Het lerarentekort op de school liep het afgelopen Zij zien de problemen hier in de wijk groeien, en jaar verder op. De directeur maakt zich ernstig daarom willen ze meer doen aan preventie, in zorgen. Het tekort heeft gevolgen voor de samenwerking met school. De directeur hoopt dat kwaliteit van onderwijs. De directeur gooit het meer partijen in de buurt zich op die manier aan daarom over een andere boeg. Zo is het goed de school willen verbinden. Dat zou een alternatief mogelijk dat mensen met een andere expertise kunnen zijn. naar de school worden getrokken - mensen die

38 Zuidoost

H-buurt

H-buurt

De H-buurt is een wijk tussen het spoor Initiatieven (west), de A9 (zuid), de Bijlmerdreef (noord) en het Nelson Mandelapark (oost). In de H- buurt is ingezet op maatschappelijke voor­ zieningen en sociale ondersteuning voor bewoners, Buurtbewoners hebben onder andere te met name gericht op jongeren. Het voornemen is om maken met armoedeproblemen, beperkte een jongerentalentenhuis te realiseren in de H-buurt. kansen voor de jeugd, gezondheidsachter- In aanloop daar naar toe wordt een bus gebruikt als standen en beperkte sociale cohesie. mobiel jongerencentrum. De programmering wordt samen met de jongeren ontwikkeld zodat deze goed aansluit bij hun behoeften. Buurtprioriteiten 2019-2020 Sleutelfiguren in de buurt zijn opgeleid om personen De volgende prioriteiten zijn van toepassing op de met een psychische kwetsbaarheid te herkennen, H-buurt: zodat die personen de juiste ondersteuning kunnen krijgen. In 2020 reist een sportcontainer door de ■ Het terugdringen van langdurige armoede onder H-buurt, K-buurt en Reigersbos. De sportactiviteiten éénoudergezinnen en alleenstaanden; die hier plaatsvinden, helpen bij het verbeteren van ■ Het creëren van kansen voor de jeugd in de vorm de gezondheid van de buurbewoners. van een jongerencentrum; ■ Het verbeteren van de lichamelijke en geestelijke Rondom scholen en de lokale moestuin worden gezondheid van bewoners. kunstwerken gerealiseerd zodat een beter leefklimaat en beleving van de openbare ruimte ontstaat (zie het kader). Zo zijn ook geveltuintjes aangelegd, is een klein pleintje voor buurtwerkkamer De Handreiking aangelegd en is een moestuin gerealiseerd voor de vrouwentuiniersclub Bloei en Groei.

In de H-buurt is een groep buurtbewoners samen met een ontwerpbureau van start gegaan met CLT (Community Land Trust) Bijlmer. Dit is een bewonersvereniging in oprichting met gemeenschappelijk eigendom van de grond waar (koop)woningen op worden gebouwd. Het doel is om betaalbare woningen te realiseren. De gemeente levert een bijdrage aan dit project.

Samen met bewonersvereniging Hakfort is een participatietraject gestart rond de verbetering van het groen in de buurt. De plannen worden in 2020 gerealiseerd. 39 H-buurt

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Het afgelopen jaar heeft woningbouwcorporatie Het duurzaamheidspeil in de H-buurt is laag. De Ymere – naast een onderzoek naar de stads­ meeste woningen bevinden zich op het niveau verwarming en ventilatie van een complex – van label C en E. Ook heeft de buurt weinig geïnvesteerd in buurtwerkkamer De Handreiking. woningen met label A (1% tegenover 11% in alle Eigen Haard, Rochdale en Ymere hebben ingezet op ontwikkelbuurten in Zuidoost). Wel heeft een het ver­beteren van de veiligheid in de buurt. significant percentage woningen in de H-buurt Dit willen de ­corporaties in 2020 voortzetten. (20%) energielabel B.

Eigen Haard heeft de helft van het eigendom in de buurt de afgelopen jaren verkocht aan bewoners en is voornemens de overige woningen bij mutatie ook te verkopen. Rochdale zet vooral in op het veiliger maken en schoon houden van de portieken. Daarbij is verkoop van bezit geen doel op zich.

Gebiedsontwikkeling

De verkenning van kansen (principenota) voor de H-buurt is door de gemeenteraad vastgesteld op 21 mei 2019. Deze verkenning laat zien dat de buurt ­relatief veel problemen kent op het gebied van ­armoede, (jeugd)werkloosheid, drugsgebruik, en veiligheid. In de verkenning wordt de kracht van het groen in de buurt onderschreven, maar blijkt ook ­duidelijk dat de openbare ruimte aan vernieuwing toe is.

In de verkenning is onderzocht hoe ingrepen kunnen bijdragen aan het verbeteren van de sociaal­econo­ mische positie van de buurtbewoners, bijvoor­beeld door het verbeteren van lokale voorzieningen.

De verkenning wordt momenteel uitgewerkt tot een scenariostudie (naar verwachting eind 2020 gereed). Ook wordt gewerkt aan een stedenbouwkundig plan voor de H-buurt Midden. Deze is naar verwachting eind 2021 klaar.

Rochdale, CO-force en Liander ontwikkelen op dit moment een plan voor de transitie naar aardgasvrij. Stichting !WOON ondersteunt bewoners bij het invloed uitoefenen op de verduurzaming van de wijk.

40 H-buurt

Project in beeld: Speelkunstwerk BIOOM, symbool voor de H-buurt

Eind 2019 onthulden gemeente Amsterdam, onderin wortels die voor een deel boven de Centrum Beeldende Kunst Zuidoost (CBK) en grond uitkomen. Om onderdoor te kruipen, aan HOBU het speelkunstwerk BIOOM in de H-Buurt te hangen, op te zitten of te klimmen. Bovenin in Zuidoost – Bullewijkpad ter hoogte van zijn er takken, met nestkastjes voor de vele nummer 35 – op de locatie van de voormalige gierzwaluwen in de buurt. In de avond wordt garage met een feestelijk programma. BIOOM BIOOM verlicht in allerlei mooie kleuren. BIOOM stelt een mangrovebos voor – een boomgebied is een symbool voor de rijkheid aan culturen die waar veel verschillende soorten planten en aanwezig is in de H-buurt. dieren samenleven.­ Het kunstwerk heeft daarom

41 Zuidoost

Venserpolder

Venserpolder

Venserpolder is een buurt in het noordwesten­ Initiatieven van de . De wijk wordt omsloten door de gemeenten Diemen en Ouder- In 2019 is ingezet op de realisatie van een buurtplek in Venserpolder: ’t Spinnewiel. Dit is de enige Amstel. Bewoners in de buurt hebben te centraal gelegen buurtplek in Venserpolder-Oost. maken met hardnekkige sociaaleconomische Bewoners kunnen hier op een laagdrempelige manier problematiek en gezondheidsachterstanden. terecht voor allerlei onderwerpen, zoals opvoeding, De buurt is wel kansrijk, omdat er ruimte is vrijetijdsbesteding en (arbeids)participatie. Het voor gebiedsontwikkeling. ontbrak hier aan coördinatie en professionele aansturing. Daar is in 2019 extra op ingezet.

Buurtprioriteiten 2019-2020 Voor de sociale binding met de wijk is het belangrijk dat ’t Spinnewiel behouden blijft voor Venserpolder. Voor de aanpak van Venserpolder zijn de volgende Daarom hebben vrijwilligers onder leiding van drie prioriteiten vastgesteld: stichting Going Social het afgelopen jaar gewerkt aan een nieuwe toekomstvisie. Sinds de feestelijke ■ Het verbeteren van de economische positie van heropening in juli 2019 organiseert ’t Spinnewiel bewoners en de kansen voor de jeugd; onder andere een Girls Club en – om de gezondheid ■ Het verbeteren van de lichamelijke en geestelijke van bewoners te verbeteren – een spelletjesdag gezondheid van de buurtbewoners; Fit & Fun. De salon is nu een ontmoetingscentrum, ■ Het verhogen van buurttevredenheid en gevoelens bestuurd door bevlogen vrijwilligers uit de buurt. van veiligheid. Er worden activiteiten georganiseerd voor en door buurtbewoners van alle leeftijden. Uiteindelijk (met een aanlooptijd van een à twee jaar) moet dit centrum een zelfredzame buurt­onderneming worden.

In de buurt was veel behoefte aan vergroening en een schonere openbare ruimte. Om die reden is de openbare ruimte opgeknapt en wordt momenteel onderzoek gedaan naar de komst van een circulaire werkplaats. Een aanpak voor het ophalen van grofvuil is in voorbereiding.

Venserpolder heeft te maken met relatief veel werke­ loosheid en een slechte economische positie van de bewoners. In de buurt zijn weinig ondernemingen gevestigd. Een economische analyse van de buurt wordt in 2020 daarom samen met bewoners verder uitgewerkt tot concrete projecten. Met een reizende buurttentoonstelling (zie het kader) is gewerkt aan de 42 verbetering van de buurttevredenheid. Venserpolder

Corporaties

Om het gevoel van veiligheid te verbeteren heeft wordt uitgegaan van een verdeling die passend is bij Ymere onder andere op de onderdoorgangen naar de omgeving en bij het woonadvies van de directie de binnentuinen muurschilderingen aangebracht en wonen. de verlichting verbeterd. Daarnaast heeft Ymere in de buurtwerkkamer Multibron ingezet op een betere In het kader van Aardgasvrij is een aantal doorverwijzing voor mensen met betalingsproblemen. bewonersadviseurs van stichting !WOON bezig Ymere blijft ook in 2020 in gesprek met bewoners met een verkenning in de buurt. Er wordt gezocht over verbeteringen aan hun woningen en de buurt. naar betrokken bewoners of andere mogelijke samenwerkingspartners. In januari 2020 vond de De Alliantie heeft het afgelopen jaar ingezet op het eerste bewonersavond over dit onderwerp plaats. vergroten van het veiligheidsgevoel onder bewoners, door de portiekverlichting te vervangen. Een locatie van de corporatie is gratis ter beschikking gesteld Duurzaamheid van de woningen voor ‘t Spinnewiel. De Alliantie onderzoekt of het in 2020 mogelijk is om in samenwerking met het tuin­ Venserpolder heeft relatief veel woningen met project Bloei en Groei in een binnentuin een moestuin energielabel C. Het percentage woningen met dit op te zetten. energielabel is zelfs 74% - in vergelijking met 45% in de ontwikkelbuurten in Zuidoost. Woningen in Corporatie Stadgenoot maakt op dit moment – Venserpolder zijn relatief duurzaam. De buurt heeft ­samen met bewoners, zorginstelling Amstelring en nauwelijks woningen met energielabel E, F of G. de gemeente – plannen voor de transformatie van het woon-zorgcomplex De Venser. Bij de sociale huur­woningen in de buurt heeft de corporatie het ­afgelopen jaar technisch onderhoud gepleegd.

Eigen Haard heeft buurtwerkkamer Multibron onder­ steund en een wijkbeheerder ingezet in de buurt. Deze heeft ingezet op het onderhouden van contacten met buurtbewoners en het verbinden van initiatieven in de buurt zoals bijvoorbeeld stichting Groei en Bloei in de binnentuin van blok 10. De bergings­gangen rondom het winkelcentrum zijn van coating voorzien. En er zijn diverse maatregelen getroffen om de bergingen van de woningen veiliger te maken.

Gebiedsontwikkeling

Momenteel wordt gewerkt aan een verkenning van kansen voor Venserpolder. Bewoners, corporaties en andere samenwerkingspartners worden betrokken in de uitvoering van deze verkenning. Onderdeel hiervan is onderzoek naar locaties voor gebiedsontwikkeling, bijvoorbeeld op het kavel voor de onderdoorgang naar Duivendrecht.

Samen met woningbouwcorporatie Stadgenoot werkt de gemeente aan plannen voor sloop-nieuwbouw van het verzorg- en verpleeghuis De Venser. In de plannen

43 Venserpolder

Project in beeld: Picknicktafels­

Bewoners van Venserpolder vroegen in 2018 om er nog meer mee? Hoodlab organiseerde een meer kleur in hun wijk. En om een fijne plek waar reizende tentoonstelling­ over de mensen uit ze elkaar in de buitenlucht kunnen ontmoeten. In Venserpolder die de tafels gebruiken en onder- samenwerking met Hoodlab zijn daarom begin houden. Deze organisatie ging met de bewoners 2019 picknicktafels in de wijk gezet. Hoodlab in gesprek. De verhalen en foto’s van de buurt zie is een organisatie die in samenwerking met de en hoor je op een tentoonstelling. De tentoonstel- ­gemeente buurten wil verbeteren. Samen met ling was tot eind januari 2020 te bezichtigen in bewoners werden die tafels in vrolijke kleuren verzorgingshuis De Venser, om daarna naar buurt- ­geverfd. Maar hoe worden de tafels nou precies werkkamer Multibron te verhuizen. Vervolgens gebruikt? Wie houdt ze schoon en wat kun je gaat de tentoonstelling­ naar een nieuwe plek.

44 Zuidoost

K-buurt

K-buurt

De K-buurt ligt in het oosten van de Bijlmer, Initiatieven rondom het metrostation Kraaiennest. Aan de randen van de buurt bevinden zich de Enkele van de meest drukkende problemen in de K-buurt is het hoge percentage schoolverlaters en Gooiseweg, de Gaasperdammerweg, het de verouderde openbare ruimte. Om jongeren meer groen van de Bijlmerweide en de G-buurt. kansen en toekomstperspectief te bieden, wordt De buurt kent een grote opgave als het gaat ingezet op een aansprekende programmering van om sociale problematiek, onder andere met het Talentenhuis K-buurt. Naast breed jongerenwerk vroegtijdige schoolverlaters. Tevens wordt wordt hier extra aandacht en begeleiding gegevens de staat van de openbare ruimte als zeer aan jongeren met bijzondere talenten. slecht ervaren. Het bewonersplatform Hart Om de bewoners zeggenschap te geven over de van de K-buurt is actief in de buurt en is openbare ruimte hebben leden van het buurtplatform nauw betrokken bij de totstandkoming en Hart voor de K-buurt het afgelopen jaar ideeën uit uitvoering van de plannen. de buurt opgehaald. In overleg met bewoners zijn 71 ideeën geselecteerd. Het gaat onder andere om het plaatsen van bankjes voor ouderen en een Buurtprioriteiten 2019-2020 voetbalkooi, (het opknappen van) speelplaatsen en afvalplekken, een honden uitlaatplek en een opknap­ De volgende prioriteiten zijn voor de aanpak van de beurt voor Fort Kraaiennest (een karakteristiek K-buurt vastgesteld: toezichthoudershuisje bij een speelplaats). Een aantal projecten is uitgevoerd in 2018 en 2019, de rest staat ■ Het terugdringen van schoolverlaters. Veel gepland voor 2020. ­jongeren verlaten school zonder startkwalificatie en daardoor is er een groot risico op doorstroom in In de K-buurt zijn verschillende zelfsturende buurt­ de criminaliteit; groepen actief, waaronder Hart voor de K-buurt. ■ Eenzaamheid onder ouderen, alleenstaanden en Er is een inventarisatie gemaakt van mogelijkheden eenoudergezinnen verminderen; om de woningen van het aardgas af te halen. Deze ■ Verloederde en verouderde plekken in de openba- inventarisatie wordt verder uitgewerkt met Hart voor re ruimte verbeteren. de K-buurt.

45 K-buurt

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Ymere heeft enkele plannen voor 2020. Naast het Bewoners van de K-buurt wonen vaker dan andere vervangen van rookgasafvoeren en het vervangen van bewoners van ontwikkelbuurten in Zuidoost in ramen bij een VvE wil Ymere verlichting plaatsen in duurzame woningen, met energielabel A (21% in donkere steegjes rondom het Krimpertplein. de K-buurt tegenover 11% in de ontwikkelbuurten Verder plant de corporatie om samen met de in Zuidoost). Toch zijn er ook veel woningen met Buurtwerkkamer Samen Sterk de betalings­problemen label C en E. Weinig bewoners van de K-buurt van huurders in de buurt terug te ­­­ dringen. wonen in woningen met een lage energetische kwaliteit. In 2019 heeft Eigen Haard een aantal nieuwbouw­ woningen opgeleverd (sociale huur en midden­ segment). Daarnaast is gestart met de bouw van 84 sociale huurwoningen. De corporatie heeft in 2019 voorbereidingen getroffen voor de renovatie van een complex aan de Kuilsenhofweg. Dit wordt in 2020 uitgevoerd. Ook wordt de herontwikkeling van Kelbergen voorbereid.

Rochdale heeft het afgelopen jaar deelgenomen aan de inventarisatie van de mogelijkheden om de buurt van het aardgas af te halen. Op dit moment heeft de corporatie op de korte termijn geen plannen op dit gebied. Het afgelopen jaar stond in het teken van het onderhouden van contacten met bewonerscommissies.

Gebiedsontwikkeling

Naar aanleiding van een participatietraject in 2018 is besloten om het stedenbouwkundig plan voor de K-buurt opnieuw te herzien. Hart voor de K-buurt krijgt de kans om zelf een stedenbouwkundig plan op te stellen. De gemeente faciliteert en stelt kennis ­beschikbaar. Op dit moment zijn 183 nieuwe woningen in deze buurt in aanbouw, de komende jaren staat de bouw van meer woningen op de planning.

46 K-buurt

Project in beeld: Hart voor de K-buurt

Een organisator van Hart voor de K-buurt zegt: veel zelf deden, is de sociale infrastructuur de ‘Wij zijn er als buurt erg trots op dat wij ontwik- afgelopen tijd enorm verbeterd. Dat versterkt kelbuurt zijn geworden. Daar hebben we dan de buurt en daar zijn we trots op!’ ook zelf flink voor gelobbyd. Als buurt wilden wij ‘Met de betrokken ambtenaren werken we meer zeggenschap over het geld dat de gemeen- als buurt erg goed samen. We hebben intus- te beschikbaar stelt voor de buurt. De integrale sen door samenwerking met de winkeliers van aanpak zorgt zowel op fysiek als sociaal gebied winkelcentrum de Bonte Kraai en het senioren- voor veel verbeteringen. We namen zelf het hele complex voor betere straatverlichting gezorgd. participatietraject ter hand en ontwikkelden hier Ontwikkelbuurt? Dat klinkt allemaal een beetje zelfs een bruikbaar model voor. Doordat we heel ambtelijk. Wij noemen het: Ontwikkel-Je-Buurt!’

47 Zuidoost

E-/G-buurt Noord

E-/G-buurt Noord

De E-/G-Buurt Noord bestaat uit de E-buurt Initiatieven Oost, de G-buurt Noord en het winkel­ centrum Ganzenpoort. De leefbaarheid van Om het winkelcentrum een impuls te geven is daar nu een straatmanager werkzaam en heeft de lokale de buurt is verbeterd sinds de vernieuwing winkeliersvereniging financiële ondersteuning van de Bijlmer. Toch hebben bewoners van ontvangen. Daarnaast is gestart met de aanpak van de G-Buurt Noord en de ondernemers van ondermijning. Gemeente en zorgaanbieders in de het winkelcentrum Ganzenpoort nog te buurt hebben betere afspraken gemaakt over de maken met meerdere problemen, zoals toegankelijkheid van sociale voorzieningen in de gebrekkige voorzieningen en kansen­ buurt en hoe deze beter aansluiten bij de behoeften van bewoners. ongelijk­heid. De buurt scoort laag op alle indicatoren voor ontwikkelbuurten: de staat Bewoners geven aan dat zij weinig binding voelen en waardering van de woningen, leefbaar­ met de buurt. Om die reden is ingezet op een aantal heid, sociaaleconomische positie en bewonersbijeenkomsten en activiteiten. Zoals bij­ gezondheid van bewoners. voorbeeld het Men’s Cookout festival, georganiseerd door het bewonersplatform. De mannen uit de buurt hebben op het festival gekookt voor de buurtbewo­ Buurtprioriteiten 2019-2020 ners. Vanuit het bewonersplatform had de Cookout als doel om de ‘hangmannen’ van de G-buurt op een De volgende prioriteiten zijn vastgesteld voor de positieve manier in de schijnwerpers te zetten. E-G- Buurt Noord: Bewoners zijn bij de organisatie begeleid door een ■ Toegankelijkheid van de basisvoorzieningen en een professionele partij die evenementen organiseert. goede aansluiting bij behoeften van bewoners; Hierdoor is bij de leden van het bewonersplatform ■ Kansengelijkheid voor de jeugd; meer inzicht ontstaan in wat er allemaal komt kijken ■ Verbetering van winkelcentrum de Ganzenpoort. bij de organisatie van een evenement.

Ook is de ontmoetingsplaats Lola Buitenpost ­geopend met daarin een eigen restaurant, culturele activiteiten en werkplekken. Dit is mede mogelijk gemaakt dankzij een opstartsubsidie uit de grond­ exploitatie. Met het geld van de ontwikkelbuurten­ aanpak en ondersteund door een lokale winkelier heeft Stichting 45+ een voorstel uitgewerkt voor een sociëteit om mannen in de buurt te activeren.

De buurt vraagt ook om een verbetering van de fysieke leefomgeving. Rond een speelveld is een hek

48 E-/G-buurt Noord geplaatst om honden en ganzen buiten te houden. Gebiedsontwikkeling In 2020 staat een verbetering van het binnenterrein gepland. Tot die tijd worden in schoolvakanties De vernieuwingen in de E-/G-buurt Noord dragen bij sport,- en spelactiviteiten voor kinderen uit de buurt aan het terugdringen van enkele knellende problemen georganiseerd. in de buurt. Eind 2019 is het stedenbouwkundig plan E-buurt Oost, voor de bouw van ongeveer Het bewonersplatform en zelforganisatie van de 550 woningen, vastgesteld. Tegelijkertijd is het G-Buurt heeft een eigen buurtplan gemaakt. Dit plan investeringsbesluit herzien en is de G-buurt Noord vertaalt verbetervoorstellen voor de buurt in concrete toe­gevoegd aan de grondexploitatie. Rochdale activiteiten. Bewoners hebben inmiddels zelf, maakt plannen voor de renovatie van de flats ­gefaciliteerd door het buurtbudget en met advies van (960 woningen), het toevoegen van nieuwe stichting !WOON, deze activiteiten ter hand genomen. doelgroepen en herhuisvesting in de E-buurt. Bij een deel van de activiteiten springt de gemeente bij. Denk bijvoorbeeld aan verkeersmaatregelen of het schoonhouden van de openbare ruimte. Duurzaamheid van de woningen

Woningen in de E-/G-buurt Noord zijn relatief Corporaties van goede kwaliteit, met veel aantallen met energielabel A. Een derde van alle woningen in Woningbouwcorporatie Rochdale bezit alle 960 deze buurt heeft het hoogste energielabel. sociale huurwoningen in de flats Geldershoofd en Hoewel toch 15% van de woningen in deze buurt Gravestein in de G-buurt Noord. De corporatie en de energielabel E heeft, zijn er niet of nauwelijks gemeente bereiden samen een intentieovereenkomst woningen met label F of G. voor. Afspraken over onder andere renovatie van de woningen en plinten, het verhogen van de ener­ getische duurzaamheid (richting label A, Aardgasvrij), de realisatie van een meer evenwichtige mix van bewoners en woningtypen, het stimuleren van coöperaties en het vergroten van de sociale cohesie in de buurt zijn hier onderdeel van. Als bewoners door renovatie of transformatie hun woning moeten verlaten, dan is het uitgangspunt dat bewoners die in de buurt willen blijven, een betaalbare woning krijgen aangeboden.

Rochdale probeert buurtbewoners bij de buurt te betrekken, bijvoorbeeld via een radio-uitzending en een speciale Ghanese avond (in de eigen taal). Samen met de gemeente heeft de corporatie verschillende bewonersbijeenkomsten georganiseerd.

49 E-/G-buurt Noord

Project in beeld: buurt-appgroep

In de flats Gravestein en Geldershoofd wonen hebben kennis met elkaar gemaakt en ervaringen relatief veel bewoners met sociaaleconomische gedeeld. Dat doen ze onder andere met een problemen. Allerlei organisaties proberen daarbij nieuwe appgroep. Een betrokkene namens te ondersteunen. Amsta Karaad begeleidt Amsta Karaad zegt daarover: ‘Mensen uit allerlei bijvoorbeeld achttien bewoners vanuit een organisaties zijn als collega’s gaan samenwerken. steunpunt in Geldershoofd. Social Work richt zich Dat kan in kleine dingen zitten. Als iemand hulp op jongeren, maar ook Cordaan, het Leger des nodig heeft omdat Ziggo omschakelt van analoog Heils, Rochdale en de gemeente zijn er actief. naar digitaal dan zijn er meer bewoners die daar In 2018 is een project gestart waarbij al deze moeite mee hebben. Door dit project kunnen die partijen zijn gaan samenwerken. Medewerkers sneller en efficiënter geholpen worden.’ van zorginstellingen, Rochdale en de gemeente

50 Zuidoost

Reigersbos

Reigersbos

Reigersbos is een groene buurt in Initiatieven , in het zuiden van stadsdeel Zuidoost, tussen Holendrecht, Gein, het Het afgelopen jaar is ingezet op het verrijken van de buurt met nieuwe maatschappelijke voorzieningen. spoor en de Broekzijdsche Polder. De buurt Buurtbewoners misten de enkele jaren geleden viert binnenkort haar veertigste verjaardag. verdwenen buurtkeuken. Daarom hebben Cordaan en De leefomgeving wordt echter als de gemeente deze keuken nieuw leven ingeblazen. verloederd en onveilig ervaren. Ook hebben Vrijwilligers uit de buurt houden de keuken draaiende. buurtbewoners vaak te maken met armoede Iedere maandag en woensdag komen hier gemiddeld en andere sociale problematiek. Betere 35 mensen voor eten en een praatje. voorzieningen helpen bij het terugdringen Dankzij beschikbare middelen vanuit de grond­ van deze problemen. exploitatie is een voormalig brandweerpand aangekocht. Deze voormalige kazerne wordt nu Buurtprioriteiten 2019-2020 verbouwd tot broedplaats. Hier is vanaf februari plaats voor allerlei buurtinitiatieven: jongeren die Voor de aanpak Reigersbos zijn de volgende muziek maken, of ouderen die sporten. Het winkel­ ­prioriteiten vastgesteld. centrum is verbeterd met een tijdelijke winkel­ centrummanager, het aanpakken van de openbare ■ Tegengaan van armoede door onder andere ruimte en de creatie van een ondernemers­ ondernemerschap te stimuleren; informatiepunt. ■ Realiseren van een maatschappelijke voorziening in het voormalige brandweerpand. En het Om de op sommige plaatsen onverzorgde openbare ontwikkelen van een passende programmering ruimte te verbeteren, zijn het afgelopen jaar enkele voor buurtbewoners; prullenbakken en fietsnietjes geplaatst. Ook is een ■ Een nieuwe impuls voor het winkelcentrum. speelplek opgeknapt en zijn de openbare ruimte en het schoolplein heringericht. Er wordt een plan uitgewerkt hoe de leefbaarheid en veiligheid in de buurt verbeterd kan worden. Ook wordt ingezet op een verbetering van het basketbalveld achter het Lely Lyceum.

Om huizen in de buurt te verduurzamen is, met ondersteuning vanuit het programma Klimaatneutraal, een pilot gestart met het Europese fonds Climate-KIC voor de gevelaanpak van 280 woningen. Stichting !WOON ondersteunt enkele VvE’s bij deelname aan dit pilot.

51 Reigersbos

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Woningbouwcorporatie Stadgenoot is nauw betrokken Woningen in Reigersbos bevinden zich vooral in bij het onderzoek naar verduurzamings­cenario’s in het middensegment van energielabels. Weliswaar het kader van Climate-KIC. Daarnaast sluit deze weinig tot geen woningen met label E, F of G, corporatie aan bij het proces van placemaking, een maar veel met label C. Bijna tweederde van alle methode om de openbare ruimte in samenspraak met woningen in deze buurt heeft label C. Het percen- bewoners in te richten en een eigen identiteit te tage woningen met het hoogste label A is wel laag: geven. 2% tegenover 11% in de ontwikkelbuurten in dit stadsdeel. Eigen Haard heeft in de P- buurt een bedrijfspand opgeknapt. Samen met een groep bewoners worden hier vanaf 2020 activiteiten voor de buurt georganiseerd. In de T- buurt is een start gemaakt met het opknappen van algemene ruimten en de voortuinen, deze opknap loopt door tot in 2020.

Gebiedsontwikkeling

Voor Reigersbos is een verkenning van kansen opgesteld. Deze is op 9 juli 2019 door het college vastgesteld. Momenteel wordt de haalbaarheid van de woningbouwopgave in beeld gebracht (technisch en financieel). Dit wordt verwerkt in een projectnota. Een belangrijk onderdeel hiervan is de mogelijke verdichting aan de Reigersbosdreef.

52 Reigersbos

Project in beeld: Buurtkazerne Reigersbos

Reigersbos heeft na tien jaar weer een buurthuis De recent geopende buurtkeuken voorziet – in de voormalige brandweerkazerne aan het deels in deze behoefte. Er zijn straks dagelijks Remmerdenplein 100. Omwonenden kunnen er activiteiten en workshops: van ouderendisco’s terecht voor een kop koffie. Tegelijkertijd krijgen tot open podia voor jong talent, van een zeker twintig kunstenaars en creatievelingen uit papierwinkel spreekuur tot dubyoga, van dj- Zuidoost hier een werkruimte. Jongeren hebben workshops tot spelletjesavonden en van zzp- er bovendien een plek om hun talent te etaleren. cafe’s tot computerlessen. Buurtbewoners gaan Het nieuwe buurthuis is in januari 2020 geopend. het programma grotendeels zelf vormgeven en Het was een grote wens van alle omwonenden. invullen. Zij misten al langere tijd een ontmoetingsplaats.

53 Zuidoost

Holendrecht Holendrecht

Holendrecht is een woonbuurt in Initiatieven Gaasperdam tussen de A9, de Gaasperplas en metrolijn 54. Buurtbewoners hebben Bewoners van Holendrecht hebben behoefte aan een verbeterde leefomgeving. De gebrekkige gezondheid te maken met armoedeproblematiek, van bewoners zelf is een volgend aandachtspunt. schulden en gevoelens van onveiligheid. Om die reden is in 2019 ingezet op verbetering van Ook is er een groot aantal werklozen in de het Cruyff Court en de omgeving. Rondom dit buurt. Daarnaast hebben jongere bewoners voetbal­veld maken bewoners gebruik van het achterstanden op het gebied van sociale ‘stangenpark’ voor krachttraining, een basketbal­ kansen en gezondheid. veldje en een sportzaal. Kinderen uit de buurt gaan hier wekelijks naar een sportinstuif. Rondom sport­ activiteiten ont­moeten bewoners elkaar op deze plek. Buurtprioriteiten 2019-2020 Nadat aanpassingen zijn doorgevoerd sluiten de voorzien­ingen nog beter aan op de behoeften van Voor de aanpak van Holendrecht zijn de volgende bewoners. prioriteiten vastgesteld: Bewoners hebben het afgelopen jaar, onder andere ■ Het verbeteren van de kansengelijkheid voor de bij de voorbereidingen voor de verkenning van jeugd; kansen, op meerdere momenten mee kunnen denken ■ Het terugdringen van langdurige armoede; over plannen die in hun buurt uitgevoerd moeten ■ Het verbeteren van de lichamelijke en geestelijke worden. Er zijn veel gesprekken gevoerd met gezondheid van de jeugd. bewoners, bewonerscommissies en participatie­ organisaties. Samenwerkingspartners zoals woning­­- c­orporaties, vastgoedeigenaren, het zorgcentrum de Drecht, scholen en politie waren hier ook bij betrokken. De komende tijd wordt deze samen­ werking met de buurt verdiept in een participatieplan. Stichting !WOON ondersteunt bewoners bij de opbouw van een buurtplatform.

Bewoners van Holendrecht hebben het initiatief Groen Gas Quick Fit opgericht. Het initiatief is erop gericht om van het rioolafval, gecombineerd met GFT-afval, groen gas te produceren met behulp van een hogedruk-vergistingsinstallatie. De gemeente Amsterdam steunt dit initiatief en vanuit het programma Aardgasvrij wordt dit een stap verder gebracht.

54 Holendrecht

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Stadgenoot bereidt het onderhoud voor van de eigen Hoewel de bewoners van Holendrecht niet in wonin- corporatiewoningen en het dichtzetten van de loggia’s. gen wonen met energielabel A, hebben veel huizen Het streven is om dit eind 2021 af te ronden. De label B of C. Zelfs 58% van de woningen heeft bewonerscommissie en het Bewonerscollectief energielabel C. Weinig tot geen woningen hebben Holendrecht zijn hier nauw bij betrokken. Stadgenoot, energielabel F en G. gemeente en politie maken afspraken over een effectievere samenwerking bij de aanpak van leefbaarheids- en veiligheidsproblemen.

Eigen Haard heeft een wijkbeheerder ingezet om meer in contact te staan met bewoners. De trappen van diverse trappenhuizen zijn voorzien van een coating. Ook zet Eigen Haard in op de ondersteuning van de buurtwerkkamer.

In 2020 wordt door Eigen Haard onderzoek gedaan naar eventuele nieuwbouw en Gebiedsontwikkeling rondom de Ochtendhof.

Ymere is eigenaar van het E.G.W. Maldenhof. Vanuit de corporatie wordt een plan uitgewerkt voor verbeteringen aan het complex en de woningen.

Gebiedsontwikkeling

Momenteel wordt gewerkt aan een verkenning van kansen voor Holendrecht. Deze is in het eerste kwartaal van 2020 gereed voor bestuurlijke besluit- vorming.

55 Holendrecht

Project in beeld: Aansluiting Holendrecht-Amstel III

De komende tijd wordt actief aansluiting met een grote keuken. Leuk natuurlijk, als de gezocht bij Amstel III, aan de andere kant van Holendrechters daar ook iets zouden kunnen het spoor. ‘Een logische ontwikkeling’, vindt de gaan doen. In Holendrecht is de werkloosheid vrij projectmanager van Holendrecht. ‘De wijk Amstel hoog, en aan de Amstel III kant zijn bedrijven die III krijgt weinig voorzieningen. Mensen uit die personeel zoeken. Ook een gegeven waarin de buurt moeten naar het Holendrechtplein voor twee buurten elkaar zouden kunnen versterken. hun boodschappen. Onder het spoor door. Een Bewoners volgen de ontwikkelingen met veel kans voor het winkelcentrum! Het afgelopen jaar interesse. Er staan al mensen op die met goede zijn we gestart met verkenningen om de buurten ideeën komen. Dat gaan we dit jaar verder meer op elkaar te laten aansluiten. Aan de Amstel uitwerken met elkaar.’ III kant wordt binnenkort een gebouw opgeleverd

56 Noord

Waterlandpleinbuurt

Waterlandpleinbuurt

De Waterlandpleinbuurt is een woonwijk in Initiatieven het noordoosten van Amsterdam, gebouwd in de jaren zestig, met in het hart een Er wonen in de Waterlandpleinbuurt bovengemiddeld veel mensen met een inkomen onder de armoede­ vernieuwd winkelcentrum. Achter de A10 in grens. Het gaat hier grotendeels om gezinnen met het noorden ligt Waterland. Sinds 2001 kinderen. Bewoners hebben meer dan elders in de hebben de gemeente en corporaties de wijk stad te maken met werkloosheid, schulden, een vernieuwd. De buurten Markengouw Zuid en licht­verstandelijke beperking en laaggeletterdheid. -Midden en Werengouw Zuid en -Midden Daarom is gewerkt aan de toegankelijkheid van het maakten van die vernieuwing grotendeels aanbod maatschappelijke voorzieningen en is geld gereserveerd voor de stimulering van jongerenwerk. geen onderdeel uit. Bewoners van deze Er is met het actieprogramma ‘Betere Kansen voor buurten kampen relatief vaak met armoede Kinderen’ ingezet op diverse projecten in de buurt om en psychische- en gezondheidsklachten. kansen voor de toekomst van de jeugd te vergroten.

Diverse groepen kwetsbare bewoners weten de Buurtprioriteiten 2019-2020 maatschappelijke voorzieningen en het onder­ steunende aanbod niet goed te vinden. Andersom Voor de aanpak van de Waterlandpleinbuurt gelden geldt hetzelfde voor de organisaties die deze de volgende drie prioriteiten: bewonersgroepen ondersteunen. Daarom is in 2019 geïnvesteerd in een pilot, uitgevoerd door de ■ Het beperken van tegenstellingen in de buurt samen­werkende partners in het stadsdeel op het en het gevoel van sociale onveiligheid; gebied van welzijn en zorg (Samen Noord) - in ■ Verbeteren van het onderhoud van de openbare samenwerking met de corporaties en de directie WPI. ruimte; Met deze pilot worden verschillende welzijn- en ■ Aanpakken van de sociale problemen die zich zorgmethodes onderzocht om diverse doelgroepen bij buurtbewoners opstapelen. beter te bereiken en de juiste ondersteuning te bieden. De gemeente is gestart met een locatie­ onderzoek voor een jongerenvoorziening in de wijk. Dit kan zowel een bestaande als een nieuwe locatie betekenen, met de benodigde programmering.

Andere initiatieven dragen bij aan het verbeteren van de leefbaarheid en openbare ruimte van de wijk. In 2019 is geld gereserveerd voor ‘Buurtambassadeurs’, een samenwerkingsproject met de woningbouw­ corporaties. Hierbij worden actieve buurtbewoners ondersteund bij initiatieven voor de buurt op het gebied van leefbaarheid en gedrag (bijvoorbeeld het aanspreken van buren die de vuilnis over het balkon 57 Waterlandpleinbuurt gooien). Er zijn groengelden ingezet voor het Gebiedsontwikkeling Waalenburggroen, een groenstrook langs een wijk met veel kwetsbare bewoners. De openbare ruimte In de Waterlandpleinbuurt is in 2019 gewerkt aan een wordt hier door middel van een uitgebreid integrale analyse en beschrijving van wat er nodig is participatietraject aantrekkelijk gemaakt voor in de buurt de komende jaren. Dit is een ambtelijk recreatie en spelen (zie het kader). document met daarin een verkenning van kansen (principenota). De analyse is naar verwachting in het Het participatiebudget financierde het openingsfeest voorjaar van 2020 klaar. Projecten vanuit de stedelijke van het Parc des Rêves aan de Naardermeerstraat. vernieuwing zijn en worden aardgasvrij gebouwd en De opening van een voetbalveld vond plaats in afgerond rond 2022. Er wordt door woningbouw­ september 2019, met oud-voetballers- en oud- corporatie Ymere onderzocht of zij een complex aan bewoners van deze buurt: Edgar Davids en Clarence de Spanderwoudstraat gaan slopen en nieuwbouwen Seedorf. De stichting van Davids, die zich inzet voor of kiezen voor renovatie. In het geval van sloop zal de kinderen in kansarme buurten, leverde hiervoor een nieuwbouw aardgasvrij zijn, maar ook bij renovatie financiële bijdrage. wordt gekeken naar de mogelijkheden om de woningen aardgasvrij te maken.

Corporaties Duurzaamheid van de woningen In het kader van de leefbaarheid en veiligheid is door Ymere het hele jaar intensief samengewerkt in de Woningen in de Waterlandpleinbuurt hebben complex-gerichte aanpak van de Waterlandpleinbuurt. relatief veel energielabel E. In andere ontwikkel­ Deze aanpak werd gerealiseerd samen met onder buurten in stadsdeel Noord staan minder andere het stadsdeel, ondernemers, bewoners, woningen met energielabel E: 26% in deze buurt politie, andere vastgoedeigenaren en VvE’s. De tegenover 14% in de rest van het stadsdeel. resultaten zijn onder andere: een oplossing voor de laatste opleverpunten van de nieuwbouw, dagvullende programmering voor en door bewoners in de buurtkamer in de Bussumstraat en de start van een pilot over inpandige jeugdoverlast in de toren aan het Waterlandplein.

De reguliere plannen van Stadgenoot zijn om in de Slootdorpstraat nieuwbouw met 93 woningen op te leveren. De corporatie treft tevens voorbereidingen voor de nieuwbouw van de locaties Kubus-Katrijp en Vianneykerk. Verder vond afgelopen jaar planmatig onderhoud plaats bij enkele VvE’s.

58 Waterlandpleinbuurt

Project in beeld: Waalenburggroen

De groenstrook tussen de Waalenburgsingel alle Amsterdammers voldoende, dus elke extra en de A10 langs de Waterlandpleinbuurt wordt plek is meegenomen. Ideeën voor het nieuwe helemaal opgeknapt. Het wordt straks een Waalenburggroen komen van omwonenden zelf mooie plek om samen te bewegen, te spelen en van kinderen van de kinderraad. Het is een en op andere manieren de vrije tijd door te mooi voorbeeld van hoe bewoners hun eigen brengen. Groen biedt rust. Ook bewegen niet omgeving helpen vormgeven.

59 Noord

De Kleine Wereld

De Kleine Wereld

De gemeente Amsterdam besloot in de Initiatieven jaren vijftig tot de bouw van de wijk , waarvan De Kleine Wereld Om een beter bereik van sociale voorzieningen mogelijk te maken is in 2019 budget gereserveerd onderdeel is. Aan de zuidkant grenst de (zie ook het kader). Ook is budget ingezet voor buurt aan het winkelcentrum Boven ’t IJ en het creëren van kansen voor kinderen en voor aan de noordkant aan het polderlandschap outreachende opbouwwerkers. Van de groengelden (achter de A10). De buurt bestaat uit veel is een deel besteed aan het opknappen van het middelhoogbouwflats. De buurt kent veel groen op de Cleyndertweg. armoede, kansenachterstanden voor de In het voorjaar van 2019 is er door studenten van de jeugd en weinig sociale cohesie. Master Urban Management van de HvA een voor­ onderzoek uitgevoerd in de Kleine Wereld. Dit Buurtprioriteiten 2019-2020 diende als voorbereiding op een breder participatie­ traject met de buurt dat vanaf september 2019 heeft Op bepaalde thema’s heeft de buurt extra inzet plaatsgevonden. Omdat De Kleine Wereld is ­nodig. Voor de aanpak van De Kleine Wereld gelden aangewezen is als buurt voor een experiment met de volgende prioriteiten: een buurtbudget, is samen opgetrokken in de gesprekken met bewoners. Na meerdere bijeen­ ■ Meer kansen creëren voor de jeugd; komsten is een afsluitend Winterbuurtfestival ■ Het tegengaan van stapeling van sociale georganiseerd op 18 januari. ­problemen zoals armoede, schulden, laag­geletterdheid, huiselijk geweld, slechte ­ Tijdens die bijeenkomsten is het buurtbudget gezondheid en ­werkloosheid; verdeeld over zes thema’s: jeugdactiviteiten, ■ Aanpakken van het achterstallig onderhoud sportactiviteiten, ratten- en muizenpreventie, het in de openbare ruimte; tegengaan van eenzaamheid, en onderhoud van ■ Meer ruimte creëren voor voorzieningen, groen en de pleinen. Door bewoners en organisaties zowel tijdelijk als op de lange termijn. zijn projectideeën ingediend op deze bedragen. Tijdens het Winterbuurtfestival zijn de definitieve projecten gekozen. Ook zijn tijdens het festival gesprekken met bewoners gevoerd over kansen voor de langere termijn, die in de principenota worden meegenomen.

60 De Kleine Wereld

Corporaties Duurzaamheid van de woningen

Het grootste deel van de corporatiewoningen Het duurzaamheidspeil van de woningen in hier is bezit van De Key. Stadgenoot heeft hier De Kleine Wereld ontloopt qua percentages de geen onderhoudsplannen. Wel zullen de plannen andere ontwikkelbuurten in dit stadsdeel niet veel. rondom de Salvatorkerk worden uitgewerkt. Het is opvallend dat geen enkele woning in deze En het “Beweegplein” zal samen met het stadsdeel buurt energielabel A heeft. De meeste woningen in worden gerealiseerd. Eigen Haard onderzoekt dit stadsdeel hebben label C (23%) of label E de mogelijkheden tot herontwikkeling van het (20%). Korthagenhuis.

Gebiedsontwikkeling

In De Kleine Wereld wordt gewerkt om in beeld te brengen wat de buurt de komende jaren nodig heeft en welke kansen er liggen. Dit traject zal uiteindelijk leiden tot een uitgewerkte verkenning van kansen (principenota), die naar verwachting in het voorjaar van 2020 klaar is. Er zijn nog geen concrete plannen om woningen (in totaal 1.151) aardgasvrij te maken.

61 De Kleine Wereld

Project in beeld: Beweegplein in De Kleine Wereld

‘Beweegplein is onze werktitel’, vertelt de kan bewoners stimuleren om naar buiten te projectleider van De Kleine Wereld enthousiast. gaan en elkaar te ontmoeten. Gezond leven ‘De bestaande openbare tuin die hoort bij de en eten is lekker én belangrijk. Samen met woongebouwen aan de Zilverberg biedt ruimte woningcorporatie Stadgenoot willen wij daar voor ontmoeting, maar nodigt nu niet uit om graag ruimte voor maken. Bij het ontwerp wordt te verblijven. In één van de woongebouwen is verbinding gezocht met de openbare ruimte een huisartsenpraktijk gevestigd. De huisartsen van de rest van de wijk én met andere sport- en willen graag hun focus richten op gezond gewicht beweegstimuleringsmogelijkheden/programma’s. en bewegen. Ze hebben de wens uitgesproken Het Beweegplein wordt samen met bewoners en dat de openbare ruimte, grenzend aan hun andere gebruikers ontworpen. Er wordt zo veel praktijk, hiervoor beter benut kan worden. mogelijk van dit ontwerp gerealiseerd.’ Een ‘beweegvriendelijke’ openbare ruimte

62 Noord Banne Noord

Banne Noord

Banne Noord is een groene woonwijk uit Initiatieven de jaren zeventig, aan de noordrand van Amsterdam Noord, omgeven door water In 2020 wordt gestart met het uitwerken van de sociale en economische opgave in Banne Noord. en grenzend aan de A10. Vanwege deze Daarbij zijn de bovengenoemde prioriteiten leidend. barrières is de buurt relatief geïsoleerd. Op basis hiervan wordt bepaald waarop er in 2020 De afgelopen jaren zijn enkele voorzieningen extra wordt ingezet en welke projecten en activiteiten verdwenen uit de buurt en namen gevoelens worden opgestart. van onveiligheid onder bewoners toe. Bewoners kampen onder andere met Bewoners en gemeente hebben de komst van een tijdelijke jeugdplek in Banne Noord verkend. Het idee armoede en laaggeletterdheid. is samen met jongeren uit de buurt bedacht, passend bij het beleid om vroegtijdig schoolverlaten te Buurtprioriteiten 2019-2020 vermin­deren en voorzieningen bereikbaarder te maken. Het gebouw moet een huiskamer, een Voor de aanpak van ontwikkelbuurt Banne Noord keukentje en een ruimte voor huiswerkbegeleiding gelden de volgende prioriteiten: hebben, voor kinderen van verschillende leeftijden. De gemeente is met bewoners in gesprek om zorgen ■ Terugdringing van het grote aantal vroegtijdig over de gevolgen van een keuze voor deze locatie schoolverlaters; weg te nemen. ■ Meer aandacht voor laaggeletterdheid, problemen met een lichte verstandelijke beperking en Rondom het Parlevinkerplein is samen met bewoners ­armoede verminderen; en ondernemers de omgeving op inventieve wijze ■ De bereikbaarheid van voorzieningen en (buurt) opnieuw ingericht (zie ook het kader). De Hogeschool economische functies verbeteren. van Amsterdam sprak het afgelopen jaar met organisaties en ondernemers rond het plein (onder andere Rochdale, het lokale theater, de kledingbank, coffeeshop, basisschool) en met omwonenden. De Theaterstraat, een theatercollectief uit Banne Noord, gaat hier verder mee aan de slag. Samen met studenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht ontwikkelden zij een game om de lokale kennis van ouders en opvoeders om te zetten naar ideeën voor de openbare ruimte.

Stichting !WOON heeft in Banne Noord en Zuid twaalf bijeenkomsten of groepsinterviews georgani­seerd, sprak ongeveer driehonderd bewoners en richtte vijf thema-meedenknetwerken op. In deze netwerken kunnen bewoners meedenken over hun buurt. 63 Banne Noord

Corporaties Gebiedsontwikkeling

De sociale huurwoningen in Banne Noord zijn in het De verkenning van kansen (principenota) voor bezit van Rochdale, Stadgenoot, Eigen Haard en Banne Noord is op 18 december 2018 vastgesteld Ymere. Er wordt door Rochdale gewerkt aan de door de gemeenteraad. Er wordt aan een projectnota sloop-nieuwbouw van bedrijfspand De Parlevinker en gewerkt, parallel aan het programma Aardgasvrij. van een seniorencomplex. Gesprekken met de Als één van de eerste buurten zal Banne Noord van bewoners van dat laatste complex volgen. Mogelijk het gas af gaan. Hoeveel woningen van het totale zal het seniorencomplex verhuizen naar de nieuw­ aantal in Banne Noord (2588) aardgasvrij worden, is bouw op de plek van De Parlevinker. Begin 2020 nog niet bekend. De gemeente, Nuon/Vattenfall, de moeten zij samen een voorkeursscenario opstellen. corporaties (met uitzondering van Ymere) en Alliander overleggen hierover met bewoners. Naar aanleiding van een petitie van bewoners heeft corporatie Stadgenoot afgesproken dat de komende tien jaar geen sloop-nieuwbouw plaatsvindt in het Duurzaamheid van de woningen complex de Binnenvaart. Stadgenoot heeft de slechtste portieken van een ander complex opnieuw Woningen in Banne Noord hebben relatief (dat is in geschilderd en schoongemaakt. Het komend jaar vergelijking met andere ontwikkelbuurten in dit plant deze corporatie om in een ander complex alle stadsdeel) een redelijke energetische kwaliteit. kozijnen, daken en ventilatie te verbeteren – zonder 93% van alle woningen bevindt zich in de bovenste huurverhoging. drie segmenten van energielabels. De buurt heeft geen enkele woning met label E, F of G. Afgelopen jaar en dit jaar vervangt woningbouw­ corporatie Ymere bij verschillende VvE’s de rookgas­ afvoerkanalen. Daarnaast is een aantal verwaarloosde tuinen en balkons verbeterd en investeerde Ymere – samen met het stadsdeel – in de openbare ruimte.

Van de kleine groep woningen van Eigen Haard in Banne Noord gaat deze corporatie het grootste deel bij mutatie verkopen, een klein deel in de middenhuur verhuren en een klein deel (grote woningen) voor sociale huur behouden. Deze corporatie heeft het afgelopen jaar buitenschilderwerk uitgevoerd aan een complex. De twee VvE’s van Eigen Haard hebben wijkbeheer ingehuurd. Voor 2020 staan kleinere werkzaamheden in de planning.

64 Banne Noord

Project in beeld: De Parlevinker

Dit was vroeger echt het centrum van de buurt! nieuw leven inblazen. Het zal met nadruk een Winkels, een snackbar en een buurtcentrum. Die culturele functie krijgen, werkplekken, horeca voorzieningen werden verplaatst naar het nieuwe en aanvullende sociale voorzieningen. Ook de winkelcentrum in Banne Zuid. De Parlevinker ligt moskee is geïnteresseerd in een plek en de er nu leeg en kaal bij. ‘Daar zijn we als gemeente Vierwindstrekenschool aan het plein zal ook verandering in aan het brengen’, vertelt de nieuwbouw krijgen. Er zijn hier en daar nog wel projectleider in Banne Noord. ‘In De Parlevinker wat nostalgische gevoelens over hoe het was. en de Rietwijker huizen op dit moment al veel Dat zal niet in die vorm terugkomen, maar er tijdelijke gebruikers, deels uit de creatieve sector. komt wel weer een leuk, bruisend en vooral Als gemeente faciliteren we dat. Met de nieuwe leefbaar plein terug.’ plannen voor De Parlevinker willen we het plein

65 Noord

Banne Zuid

Banne Zuid

Banne Zuid ligt in Amsterdam-Noord, Initiatieven tussen de IJdoornlaan, de Buiksloterdijk, de Kadoeler Scheg en het Noordhollandsch Het afgelopen jaar is vanuit de Ontwikkelbuurten­ aanpak geïnvesteerd in stichting VoorUit (zie ook Kanaal. De buurt is in de jaren zestig en het kader). Deze stichting brengt in een reeks zeventig gebouwd voor de middenklasse. Amsterdamse buurten bewoners, studenten en Sinds 2004 hebben de gemeente en organisaties samen. De studenten wonen in een corporaties een stedelijke vernieuwing seniorencomplex van Eigen Haard samen met oudere uitgevoerd in een deel van de buurt. Het is bewoners. Om ontmoeting en veiligheidsbeleving te vooral in Banne Zuidwest dat bewoners nog bevorderen organiseren zij activiteiten. Het afgelopen jaar organiseerden studenten een vragenuurtje in de te kampen hebben met sociale achterstand, Openbare Bibliotheek, waar ouderen vragen konden gevoelens van onveiligheid en overlast. stellen over sociale media en internet. Ook vond elke week een spelletjesmiddag plaats en organiseerden de studenten activiteiten met ouderen over veiligheid Buurtprioriteiten 2019-2020 in de buurt.

Voor de aanpak van Banne Zuid gelden de volgende Ook is gewerkt aan de realisatie van een jeugd­ prioriteiten: voorziening in Banne Noord, waar de jeugd uit Banne Zuid van zal profiteren. Daarnaast is een bedrag ■ Onveilige plekken die bewoners in de openbare gereserveerd om de afvaloverlast in Banne Noord en ruimte ervaren, beperken; Zuid tegen te gaan. ■ Realisatie van een jeugdvoorziening met ­activiteiten voor verschillende leeftijdsgroepen; Om bewoners te ondersteunen, heeft stichting ■ Kansen bieden voor bedrijvigheid in de buurt !WOON in Banne Noord en Zuid twaalf bijeen­ voor bewoners en ondernemers. komsten of groepsinterviews georganiseerd, ongeveer driehonderd bewoners gesproken en vijf thematische meedenknetwerken opgericht.

66 Banne Zuid

Corporaties Gebiedsontwikkeling

In de Banne Zuid hebben woningbouwcorporaties In de Banne Zuid worden plannen gemaakt om in Ymere, Stadgenoot, Eigen Haard en Rochdale bezit. beeld te brengen wat er nodig is in de buurt de Om de veiligheid te verbeteren, zijn door Ymere komende jaren. De verkenning van de fysieke kansen inbraak werende maatregelen genomen in het wordt uitgewerkt in een principenota, die naar complex Kadoelerbreek. Daarnaast zijn in alle verwachting in het voorjaar van 2020 klaar is. Kansen gemeenschappelijke trapruimtes extra trapleuningen liggen vooral in het verbeteren van de openbare geplaatst. ruimte, de fiets- en voetgangersverbindingen, de veiligheid en het beter bereikbaar maken van Stadgenoot is in de Viermasterstraat begonnen met maatschappelijke voorzieningen. Parallel daaraan de verbetering van de gemeenschappelijke tuinen worden sociale kansen uitgewerkt. met als doel meer overzicht en veiligheid, minder zwerfvuil en blije bewoners. Verder ondersteunde Het doel reikt echter verder dan het fysiek en sociaal Stadgenoot buurtkamer de Klipper – een ruimte waar versterken van de buurt. Grote delen van Banne Zuid buurbewoners elkaar ontmoeten. In 2020 wordt zijn sinds de stedelijke vernieuwing al van het gas af, volgens plan een gemeenschappelijke tuin verbeterd net als het ziekenhuis. In Banne Zuidwest gaan zowel en onderhoud gepleegd aan het vastgoed. Daarnaast Stadgenoot als Rochdale de komende jaren over op bereidt Stadgenoot vervanging voor van de stadswarmte. Een enkele VvE is de mogelijkheden op collectieve verwarming (mogelijk aardgasvrij), en dit gebied al aan het onderzoeken. wordt de transformatie van de plint onderzocht. Door Rochdale is geïnvesteerd in de woning­ complexen in Banne Zuidwest, in lijn met de relatief Duurzaamheid van de woningen grote overlast in dit deel van de buurt. Corporatie Alliantie voegt in Banne Zuidwest woningen toe voor De duurzaamheid van de woningen in Banne Zuid is onder andere statushouders. Eigen Haard werkt aan beter dan die van ontwikkelbuurten elders in de voorbereiding van renovatie van seniorencomplex stadsdeel Noord. Bijna een kwart van alle woningen Statenjachtstraat. in deze buurt heeft energielabel A. Er staan bijna geen woningen met energielabel F of G. Toch heeft ook 29% van de woningen energielabel D of F.

67 Banne Zuid

Project in beeld: Studenten wonen samen met ouderen

Een aantal studenten in Banne Zuid wonen samen wandelen en de studenten helpen de senioren met zo’n honderd senioren. Met zijn allen wonen met de computer en social media. Los van het ze in een flat van woningcorporatie Eigen Haard gezelschap geeft het de senioren ook een veilig in de Statenjachtstraat in de wijk Banne Zuid. gevoel dat de studenten in de flat wonen. De Vanuit Stichting VoorUit besteedt de student tien wijkbeheerder van Eigen Haard ziet ook dat uur per week aan het organiseren van sociale en het samenleven van senioren met studenten creatieve activiteiten voor de senioren in de flat. werkt. ‘De jongeren melden dingen die ze In ruil daarvoor mag de student gratis in de flat zien gebeuren in de flat. Zaken die anders niet wonen. Een keer per week gaan ze breien en gemeld worden. Dit is echt een win-win situatie.’ andere creatieve dingen doen, ze gaan samen

68 Noord Molenwijk

Molenwijk

Molenwijk is een groene woonwijk in het Initiatieven noordwesten van Amsterdam, omringd door de verhoogde Stellingweg en de De openbare ruimte is op sommige plekken slecht onderhouden. Er is veel achterstallig onderhoud. Molenaarsweg. Architect Klaas Geerts Recent zijn in de openbare ruimte enkele grote ontwierp de indrukwekkende molenvormige verzakkingen in de buurt aangepakt en geëgaliseerd. flats in de jaren zestig volgens de In de vernieuwde Stellingwegflat komt een gemeen­ modernistische principes van zijn bekende schappelijke ruimte beschikbaar voor bewoners en collega Le Corbusier. Deze eenzijdige opzet een aparte ruimte voor de maatschap­pelijk dienst­ van scheiding van functies maakt helaas ook verlener. Ook heeft de gemeente geïnvesteerd in een apart bewonersbudget voor het interim beheer van dat de buurt weinig voorzieningen heeft de flatgebouwen. De Molenwijk is een mooie, groene waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. wijk, maar deze eigenschap moet worden versterkt. Een eerste stap in de meerderjarige aanpak van de vervuiling is bijvoorbeeld de versiering met bloemen­ Buurtprioriteiten 2019-2020 tapijten rond de afvalcontainers.

De Molenwijk is een mooie buurt, maar heeft op Molenwijk heeft dringend behoefte aan ontmoetings­ ­bepaalde thema’s extra inzet nodig. Voor de aanpak plekken. Aan de zuidkant van Molenwijk ligt zo’n van de Molenwijk gelden de volgende prioriteiten: soort plek: de bijzondere kinderboerderij en natuur­ speeltuin Diereneiland. Stichting Spin en vrijwilligers ■ Het wegwerken van het grote achterstallig organiseren hier verschillende activiteiten (hutten ­onderhoud in de openbare ruimte; bouwen, een moestuin en een bijenkolonie onder­ ■ Locaties met wijkvoorziening en activiteiten ­ houden). Dankzij het Ontwikkelbuurtenbudget gericht op ontmoeting bevorderen; verbetert de gemeente hier Diereneiland zelf – en de ■ De laaggeletterdheid onder bewoners van bereikbaarheid ervan voor bewoners uit de omgeving de Molenwijk terugdringen. en omliggende buurten (zie ook het kader). Dit sluit aan bij het beleid van het stadsdeel om in het kader van de Ongedeelde Wijk tegenstellingen en twee­ delingen binnen en tussen buurten tegen te gaan.

Bewoners worden nauw bij lokale veranderingen betrokken. In 2019 hebben bewoners van de Molenwijk gestemd op plannen om hun buurt mooier en leuker te maken. Deze plannen waren ideeën van de bewoners zelf. Het stemmen verliep online met de website Molenwijk Kiest. Bewoners konden ook in de lokale bibliotheek stemmen. Het resultaat was een hoge opkomst van stemmers. De stemronde leverde vier plannen op (hoge bankjes, fitnesstoestellen, 69 Molenwijk picknicktafels en een bijenkorf). Het participatie­ Gebiedsontwikkeling budget van de Ontwikkelbuurtenaanpak financierde het stemproces. In de Molenwijk worden fysieke plannen gemaakt, maar ook aan sociaaleconomische aandachtspunten Bij de uitvoering van Molenwijk Kiest heeft de wordt gewerkt. Samen met partijen in de buurt, gemeente expliciet rekening gehouden met het waaronder de corporaties Eigen Haard en De Alliantie, relatief grote aantal laaggeletterde buurtbewoners. heeft de gemeente in maart 2019 een gebiedsuit­ Daarom zijn in de buurt momenten gecreëerd waarop werking opgesteld. Dit is een ambtelijk document op bewoners in gesprek konden over dit initiatief en basis waarvan een verkenning van kansen (principe­ werd uitgelegd waar zij hun stem konden uitbrengen. nota) wordt uitgewerkt. In aanloop daar naar toe zijn Om bewoners te ondersteunen om invloed uit te in 2019 de wensen, mogelijkheden en kansen oefenen, heeft stichting !WOON gesprekken gevoerd verzameld. De gemeenteraad wordt hier medio 2020 en een bewonersbijeenkomst georganiseerd. over geïnformeerd. In het vervolgtraject (de haalbaar­ heidsfase of projectnota) wordt een plan van aanpak voor de sociaal-economische thema’s opgesteld. Corporaties Het doel is niet alleen om Molenwijk op fysiek en In de Molenwijk hebben de woningbouwcorporaties sociaal vlak krachtiger te maken – de buurt moet op De Alliantie en Eigen Haard bezit. Het afgelopen jaar termijn ook aardgasvrij worden. In het kader hiervan hebben bewoners en De Alliantie, met ondersteuning is in het voorjaar van 2019 een eerste bijeenkomst van !WOON, zich gericht op de voor de buurt belang­ georganiseerd. De verschillende partijen onderzoeken rijke thema’s van wonen en parkeren. Een groep op dit moment de mogelijkheden. Woningbouw­ bewoners heeft op eigen initiatief een aanvullend corporatie De Alliantie heeft plannen om vijf flat­ scenario opgesteld voor warmteoplossingen in de gebouwen (vierhonderd woningen) te verduur­zamen buurt. De corporatie gaat dit scenario verder en aardgasvrij te maken. Inmiddels is ook gestart met onderzoeken op haalbaarheid. het betrekken van de bewoners van de VvE’s.

Een langdurige wens van bewoners was om betaald parkeren voor bezoekers in te voeren op het maaiveld Duurzaamheid van de woningen van de garages van De Alliantie. Dit is uitgevoerd in 2019. Intussen wordt verder gewerkt aan de plan­ De Molenwijk heeft relatief veel woningen met vorming voor de sloop-nieuwbouw van de garages. label D. Deze buurt heeft nauwelijks woningen met De Alliantie won het afgelopen jaar de Circulaire energielabel A. Hoewel er ook weinig woningen staan Challenge van de gemeente. Het doel is om hiermee met label F of G, heeft 21% van de huizen label E. te streven naar minder parkeerplaatsen en deel­ mobiliteit. Daarvoor kijkt De Alliantie goed naar de mobiliteitsbehoeften van de bewoners. Bewoners en de corporatie gaan in 2020 gezamenlijk verder met dit onderwerp.

Eigen Haard werkt inmiddels aan de voorbereiding van de renovatie van de seniorenappartementen in de Stellingwegflat. Deze flat wordt dan ook uitgebreid met zestig appartementen.

70 Molenwijk

Project in beeld: Diereneiland Molenwijk

Het Diereneiland is een plek in Molenwijk voor moestuin. Zo wordt het Diereneiland een fijne kinderen. Een speeltuin en een kinderboerderij, plek voor alle leeftijden. Er wordt gekeken omgeven door water. Het eiland krijgt een hoe de verbindingen met de overige buurten opknapbeurt. Er komt een nieuw gebouw, en ook verbeterd kan worden, zodat straks nog meer de buitenruimte wordt mooier gemaakt. In het bewoners van Noord kunnen genieten van het gebouw komt een goede keuken. Buurtbewoners vernieuwde Diereneiland. kunnen straks voor elkaar gezond koken uit de

71 Noord

IJplein-Vogelbuurt

IJplein-Vogelbuurt

De IJplein-Vogelbuurt is onderdeel van Initiatieven Oud Noord. Er wordt ingezet op een verbonden gebied waarbij de bouw van In de Vogelbuurt wordt een armoede-aanpak gestart die het ondersteuningsaanbod voor de bewoners nieuwe woon-werkgebieden samengaat met inricht op basis van de behoeften van bewoners en de de benodigde investeringen in de bestaande aanwezigheid van belangrijke sleutelfiguren in de wijken. Daarbij gaat het niet alleen over wijk. Dit programma ‘De armen ineen’ verbindt de het opknappen van de openbare ruimte expertise uit de buurt (ervaringsdeskundigen) met de en nieuwe verbindingen tussen wijken, maar kansen en mogelijkheden die vanuit het gemeentelijk ook over investeringen in voorzieningen beleid beschikbaar zijn. Het doel is om meer bewoners uit de armoede te halen. (plekken en programmering). Tegelijkertijd blijft het verbeteren van de sociaal­ De kwaliteit van de openbare ruimte in de buurt laat economische positie van bewoners en op sommige plekken te wensen over. In het kader van leefbaarheid een belangrijke doelstelling ‘De ongedeelde wijk’ zijn diverse samenwerkings­ voor de IJplein-Vogelbuurt. afspraken gemaakt met betrokken partners, waaronder een integrale visie op de aanpak van de Meeuwenlaan en een pleinenaanpak voor de IJplein- Vogelbuurt, om zo de verbinding tussen de bestaande Buurtprioriteiten 2019-2020 buurt en het nieuw te ontwikkelen Hamerkwartier te versterken en een ongedeelde wijk te realiseren. De IJplein-Vogelbuurt vraagt op een aantal punten om extra inzet. Voor de aanpak van deze buurt gel- In fasen pakt woningbouwcorporatie De Key de den de volgende prioriteiten: grootschalige verbetering op van De Punt. Na afloop van de bouwwerkzaamheden zullen de openbare ■ Het wegwerken van achterstallig onderhoud in de ruimte en de inrichting van de pleinen in dit deel van openbare ruimte; de buurt definitief verbeterd zijn. Ook elders wordt ■ Diversificatie van de voorraad corporatiewoningen de openbare ruimte verbeterd, onder andere door en een inhaalslag maken op het achterstallig een tijdelijk plantsoen in te richten op de oude onderhoud aan deze woningen; bouwplaats van de Noord-Zuidlijn (de Buurthaven). ■ Verminderen van een aantal buurtbewoners Hier worden tal van activiteiten georganiseerd voor in (langdurige) armoede en met schulden­ en door buurtbewoners zoals de Soeptuin, de problematiek. hondenspeeltuin en de Gallische tafel.

In het kader van ongedeelde wijk en de verbinding van de buurt met het Hamerkwartier zijn door de gemeente en de vijf corporaties ambities geformuleerd over het bouwen van woningen voor kwetsbare doelgroepen, doorstroming, woning­onderhoud en buurtschouwen. Deze afspraken vormen de basis voor 72 IJplein-Vogelbuurt de verkenning van kansen (principenota) IJplein- Er wordt door Ymere al jarenlang samen met Vogelbuurt. Er is een buurtconciërge aangesteld die stadsdeel, politie en zorgorganisaties een complex- nauw samenwerkt met de gebiedsmakelaars. gerichte aanpak uitgevoerd. Via data-analyse en Daarnaast is er gestart met een plan voor de 1-op-1 gesprekken met huurders zijn kansen en buurteconomie. problemen op sociaal, ruimtelijk, criminogeen en economisch vlak in beeld gebracht. Hierop zijn onder Ook opende de gemeente samen met de corporaties andere een servicemonteur voor het complex de Samenwerkingsplek (co-creatieplek) in de buurt aangesteld en werden dertig bewoners doorverwezen van het Spreeuwenpark, waar bewoners uit de naar zorg- en hulpverleners. IJplein-Vogelbuurt geïnformeerd worden over de ontwikkelingen. Zo kunnen ook professionals elkaar Rochdale heeft grootschalig onderhoud gepleegd kunnen ontmoeten om samen te werken aan de buurt aan verschillende complexen in de buurt. Daarnaast (zie ook het kader). heeft de corporatie het Proefblok opgeleverd.

Corporaties Gebiedsontwikkeling

In de IJplein-Vogelbuurt hebben de woningbouw­ Op dit moment wordt een verkenning van kansen corporaties Ymere, de Key, Stadgenoot, Rochdale en (principenota) opgesteld voor de IJplein- en Eigen Haard bezit. De gemeente streeft naar het Vogelbuurt. Deze wordt medio 2020 geagendeerd in verbinden van de buurt met het aangrenzende de raadscommissie Wonen en Bouwen. Hamerkwartier. Eigen Haard investeert daarom samen met het stadsdeel in ‘De academie van de stad’. Via initiatieven als het buurtdiner voor status- en Duurzaamheid van de woningen stadspashouders wordt de verbinding van de IJplein- Vogelbuurt met het Hamerkwartier versterkt. De IJplein-Vogelbuurt heeft relatief veel woningen met label C en G. Een kwart van alle woningen in Verder verbouwde de corporatie Stadgenoot in 2019 deze buurt heeft het laagste energielabel. twee scholen tot 34 woningen voor jongeren en jonge Desondanks heeft ruim een derde van de woningen statushouders en is door het project ‘Muziekstraat’ aan energielabel C. kansarme jongeren de mogelijkheid geboden om met muziek bezig te zijn. Intussen wordt door de corporatie de renovatie van woningen aan de Fazantenweg voorbereid en wordt samen met het stadsdeel gewerkt aan een aanpak om de zelfredzaamheid van kwetsbare bewoners te vergroten.

73 IJplein-Vogelbuurt

Project in beeld: samenwerkingsplek voor bewoners in de buurt

Begin 2019 ontstond het idee om een aanwezig zijn. Bovendien wil de gemeente steeds samenwerkingsplek in de buurt te openen meer plannen maken samen met bewoners. voor bewoners. In de Vogelbuurt en omgeving Er is extra geld beschikbaar om de buurt te verandert veel. Het is goed om bewoners verbeteren. Plannen zullen op de aangegeven daar nog meer bij te betrekken, vindt de momenten met de buurtbewoners besproken gebiedsmakelaar. ‘Vijf corporaties en twee worden. Het is met nadruk de bedoeling dat projectteams houden zich bezig met deze buurt. organisaties en buurtbewoners samen de weg Op deze manier kunnen ze meer in de wijk naar een samenwerkingsplek organiseren.’

74 Noord

Volewijck

Volewijck

De buurt Volewijck maakt onderdeel uit van Initiatieven Oud-Noord en ligt naast IJplein-Vogelbuurt en de oevers van het IJ. Dit deel van Noord Vanwege het achterstallige onderhoud wordt gestart met het opknappen van de openbare ruimte in de bestaat uit de Van der Pekbuurt en de Bloemenbuurt en de Heggerankweg. Daarnaast wordt Bloemenbuurt (respectievelijk ten noorden er in 2020 er een aantal tijdelijke kleine maatregelen en ten zuiden van het Mosveld), gebouwd getroffen om de verkeersveiligheid in de buurt te als een van de eerste tuindorpen in het verbeteren. Vooruitlopend op een definitieve noorden van de stad in de jaren twintig en oplossing wordt de rotonde Mosplein aangepast om dertig van de vorige eeuw. Ondanks de trek de snelheid te beperken. Op de Hagedoornweg worden voorbereidingen getroffen om de verkeers­ van nieuwe bewoners naar de Van der veiligheid voor langzaam verkeer te verbeteren. Ook Pekbuurt telt de wijk relatief veel kwetsbare is er een buurtconciërge aangesteld om knelpunten in huishoudens. de openbare ruimte op het gebied van schoon, heel veilig op te pakken en erop toe te zien dat hier iets aan gedaan wordt (zie ook het kader). Buurtprioriteiten 2019-2020 Samen met bewoners werkt de gemeente aan een leef-­ Voor de aanpak van de Volewijck gelden volgende bare wijk. In de Bloemenbuurt-Noord (Floradorp) is prioriteiten: gestart met het buurtbudget. Bewoners kunnen plannen indienen ten behoeve van hun buurt en vervolgens ■ Het wegwerken van achterstallig onderhoud stemmen welke plannen uitgevoerd gaan worden. in de openbare ruimte; ■ Het creëren van een brede buurthuisfunctie Een belangrijke prioriteit in deze ontwikkelbuurt is het in de Van der Pekbuurt met plek voor jeugd; versterken van kwetsbare huishoudens. In de Volewijck ■ Het ondersteunen en versterken van kwetsbare is daarom een ‘Aanpak kwetsbare huishoudens’ huishoudens. Verschillende factoren kunnen ervoor gestart. Dit biedt extra hulp en ondersteuning bij zorgen dat mensen (tijdelijk) meer problemen allerlei sociale problemen. Er wordt gezocht naar een ondervinden in het dagelijks leven. Samen met passende locatie voor de Kluzzfabriek. Het buurthuis bewoners wordt gezocht naar oplossingen. van de Pek heeft zich gericht op een betere aansluiting van de programmering bij de buurtbewoners, om deze gewenste brede buurthuisfunctie bereikbaar te maken voor alle buurtbewoners. Komend jaar zal ook het buurthuis zelf worden verbeterd. Tevens wordt een aantal speelplekken opgeknapt.

In de Van der Pekbuurt is het programma Aardgas vrij gestart. De stichting !WOON is ten behoeve van dit project in 2019 begonnen met het opbouwen van een netwerk van bewoners. 75 Volewijck

Corporaties Gebiedsontwikkeling

In de Volewijck hebben de woningbouwcorporaties Op basis van gebiedsuitwerking zal een verkenning Stadgenoot, Eigen Haard, Rochdale, de Alliantie, de van kansen (principenota) worden gemaakt. De Key en Ymere bezit. Het afgelopen jaar is door verwachting is dat deze medio 2020 is uitgewerkt. Stadgenoot onder bewoners van de C.X. Heggerank­ De verkenning komt dan in de commissie Wonen weg onderzoek gedaan naar het verbeteren van hun Bouwen. In de Gentiaanbuurt is Team Aargasvrij van woningen. In 2020 gaat de corporatie hiervoor een start gegaan. Op dit moment zijn in het eerste blok al bewonerscommissie opzetten. woningen van het aardgas afgehaald.

Om het onveiligheidsgevoel terug te dringen zijn Duurzaamheid van de woningen door Eigen Haard (samen met het stadsdeel) de achterpaden op de Heggerankweg afgesloten. Deze Het duurzaamheidspeil van de woningen in de paden brachten voor buurtbewoners een gevoel van Volewijck is laag. Slechts een kwart van alle onveiligheid met zich mee. Daarnaast is de corporatie woningen heeft energielabel A, B of C. 45% van de gestart met het opknappen van tuinen van kwetsbare woningen heeft zelfs label F of G. Dit staat in bewoners. In de Bloemenbuurt is in 2019 in samen­ negatief contrast met woningen elders in de werking met de GGD, een aantal corporaties en het ontwikkelbuurten in Noord. stadsdeel een gezondheidsproject voor volwassenen uitgevoerd. Na vertrek van de projectleider is gestart met voorbereidingen voor een vervolgtraject.

Ten noorden van de Van der Pekstraat (de Gentiaan­ buurt) heeft de Ymere veertig woningen gerenoveerd Daarnaast is er door de corporatie een aantal portieken opgeknapt die kampten met achterstallig onderhoud. Dit geldt ook voor paden achter de woningen van Ymere. De achterpaden in de Van der Pekbuurt met achterstallig onderhoud krijgen een onderhoudsbeurt in 2020. In 2019 heeft Ymere 330 woningen voorzien van inbraakwerende voor­ zieningen. Dit heeft het aantal woninginbraken sinds 2015 met 72 procent doen afnemen. In samenwerking met de gemeente zullen in 2020 nog eens 450 corporatiewoningen beter tegen inbraak worden beveiligd.

76 Volewijck

Project in beeld: Buurtconciërge Volewijck

In de Volewijck is recent een buurtconciërge ruimte. Beide wijken zijn kwetsbaar en de sociale aangesteld. Veel bewoners en ondernemers samenhang is fragiel. Juist extra inzet in de in de Volewijck en IJplein-Vogelbuurt zijn openbare ruimte, met direct zichtbaar resultaat, bereid om hun steentje bij te dragen aan het versterkt de samenhang in de buurt en zorgt verbeteren van de openbare ruimte in hun voor een positieve sfeer. De buurtconciërge, (directe) leefomgeving. Om de initiatieven en die in beide wijken actief is, kan snel handelen betrokkenheid van bewoners in de wijk te kunnen en signalen van bewoners en ondernemers ondersteunen is het van belang dat er een doorgeven aan de desbetreffende afdelingen. aanspreekpunt is voor vragen over de openbare

77 Duurzaamheid van de Woningen Nieuw-West

Slotermeer Noordoost

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Slotermeer Noordoost Label E 102 3% 113 4% 335 11%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Slotermeer Noordoost 440 14% 1540 50% 220 7% 37 1%

Couperus- en Dichterbuurt en de Noordoever van de Sloterplas

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Couperus- en Label E 5 0% 92 5% 369 18% Dichtersbuurt Noordoever Sloterplas Label E 147 9% 255 15% 286 17%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Couperus- en 214 11% 1113 56% 75 4% 18 1% Dichtersbuurt Noordoever Sloterplas 194 12% 575 34% 66 4% 9 1%

Slotermeer Noordwest

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Slotermeer Noordwest Label E 101 6% 95 6% 184 11%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Slotermeer Noordwest 174 10% 826 49% 88 5% 27 2%

78 Duurzaamheid van de Woningen Nieuw-West

Lodewijk van Deysselbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Lodewijk van Label E 18 1% 74 5% 265 17% Deysselbuurt

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Lodewijk van 94 6% 862 56% 87 6% 29 2% Deysselbuurt

Confuciuspleinbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Confuciuspleinbuurt Label E 227 12% 185 10% 385 20%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Confuciuspleinbuurt 169 9% 491 26% 145 8% 53 3%

Geuzenveld

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Geuzenveld Label A 1646 25% 1137 17% 1321 20%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Geuzenveld 712 11% 1193 18% 222 3% 36 1%

79 Duurzaamheid van de Woningen Nieuw-West

Wildeman- en Blomwijcker­buurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Wildeman- en Label E 89 3% 455 17% 310 11% Blomwijckerbuurt

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Wildeman- en 519 19% 892 33% 145 5% 23 1% Blomwijckerbuurt

Reimerswaalbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Reimerswaalbuurt Label E 322 20% 105 7% 268 17%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Reimerswaalbuurt 80 5% 550 35% 45 3% 68 4%

De Punt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% De Punt Label E 373 13% 70 2% 465 16%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% De Punt 447 15% 1115 38% 101 3% 79 3%

80 Duurzaamheid van de Woningen Nieuw-West

Jacob Geelbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Nieuw-West Label E 3038 8% 2590 8% 4435 16% Jacob Geelbuurt Label E 8 1% 9 1% 247 16%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Nieuw-West 3172 11% 10115 42% 1214 4% 386 2% Jacob Geelbuurt 129 9% 958 64% 20 1% 7 0%

81 Duurzaamheid van de Woningen Zuidoost

H-buurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% H-buurt Label E 21 1% 690 20% 773 22%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% H-buurt 550 16% 1338 38% 17 0% 22 1%

Venserpolder

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% Venserpolder Label C 311 7% 577 13% 3368 74%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% Venserpolder 254 6% 16 0% 10 0% 0 0%

Duurzaamheid van de woningen

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% K-buurt Label C 1480 21% 1108 16% 1691 24%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% K-buurt 1133 16% 1169 17% 11 0% 14 0%

82 Duurzaamheid van de Woningen Zuidoost

E-/G-buurt Noord

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% E-/G-buurt Noord Label A 545 33% 88 5% 409 25%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% E-/G-buurt Noord 303 18% 242 15% 2 0% 0 0%

Reigersbos

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% Reigersbos Label C 98 2% 848 20% 2684 64%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% Reigersbos 426 10% 20 0% 0 0% 13 0%

Holendrecht

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% Holendrecht Label C 0 0% 1052 24% 2544 58%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% Holendrecht 333 8% 356 8% 12 0% 0 0%

83 Duurzaamheid van de Woningen Zuidoost

E-/G-buurt Noord

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% E-/G-buurt Noord Label A 545 33% 88 5% 409 25%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% E-/G-buurt Noord 303 18% 242 15% 2 0% 0 0%

Reigersbos

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% Reigersbos Label C 98 2% 848 20% 2684 64%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% Reigersbos 426 10% 20 0% 0 0% 13 0%

Holendrecht

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Zuidoost Label C 2455 11% 4363 16% 11469 45% Holendrecht Label C 0 0% 1052 24% 2544 58%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Zuidoost 2999 12% 3141 13% 52 0% 49 0% Holendrecht 333 8% 356 8% 12 0% 0 0%

84 Duurzaamheid van de Woningen Noord

Waterlandpleinbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Waterlandpleinbuurt Label E 704 12% 412 7% 1285 21%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Waterlandpleinbuurt 1058 17% 1605 26% 95 2% 10 0%

De Kleine Wereld

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% De Kleine Wereld Label C 0 0% 148 9% 377 23%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% De Kleine Wereld 216 13% 323 20% 62 4% 30 2%

Banne Noord

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Banne Noord Label C 268 10% 780 30% 1382 53%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Banne Noord 153 6% 7 0% 0 0% 0 0%

85 Duurzaamheid van de Woningen Noord

Waterlandpleinbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Waterlandpleinbuurt Label E 704 12% 412 7% 1285 21%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Waterlandpleinbuurt 1058 17% 1605 26% 95 2% 10 0%

Banne Zuid

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Banne Zuid Label A 849 24% 526 15% 654 18%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Banne Zuid 561 16% 464 13% 61 2% 4 0%

Molenwijk

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Molenwijk Label D 4 0% 142 10% 114 8%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Molenwijk 829 56% 317 21% 16 1% 0 0%

86 Duurzaamheid van de Woningen Noord

IJplein-Vogelbuurt

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% IJplein-Vogelbuurt Label C 229 5% 451 11% 1482 35%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% IJplein-Vogelbuurt 295 7% 274 7% 309 7% 1067 25%

Volewijck

Ontwikkelbuurten Energielabel Label A Label A % Label B Label B % Label C Label C % meest aantal aantal aantal voorkomend woningen woningen woningen Noord Label C 2190 8% 2865 13% 5925 24% Volewijck Label G 136 3% 406 8% 631 12%

Ontwikkelbuurten Label D Label D % Label E Label E % Label F Label F % Label G Label G % aantal aantal aantal aantal woningen woningen woningen woningen Noord 3817 18% 3722 14% 1342 5% 2615 8% Volewijck 705 14% 732 14% 799 16% 1504 29%

87 Financiën: terugblik en vooruitblik

Deze financiële stand van zaken wordt ter Doordat in 2019 veel is geïnvesteerd in het opbouwen ­kennisname aan de leden van de commissie van het netwerk in de buurt en het gezamenlijk Bouwen Wonen meegezonden. Het beeld dat in ontwikkelen van plannen, is de verwachting dat in 2020 deze bijlage wordt geschetst is op hoofdlijnen. sneller resultaten worden geboekt en dat de beschik- bare middelen de komende jaren alsnog worden Terugblik uitgegeven. In 2019 zijn in de buurten mooie en zichtbare resulta- Vooruitblik ten geboekt. Tevens is een groot aantal plannen in voorbereiding waardoor bewoners de concrete Per buurt is de opgave en zijn de belangrijkste priori- opbrengst van de ontwikkelbuurtenaanpak nog niet teiten in beeld gebracht. Tevens zijn plannen in altijd direct terug zien in hun buurt. voorbereiding en in ontwikkeling. Dat maakt dat beschikbare middelen in 2020 doelgericht gaan In 2019 is samen met bewoners gewerkt aan een groot worden uitgegeven. De begroting is ingedeeld volgens aantal plannen waarin de integrale opgave op buurt­ een verdeling over de drie stadsdelen. Uitgangspunt in niveau in beeld is gebracht. Het gezamenlijk ontwikke- de bestuurlijke wens van wethouders en de raadscom- len van deze plannen kost tijd, maar levert ook veel missie om de proceskosten te verminderen en zoveel commitment en positieve energie op in de buurt. mogelijk budget naar de uitvoering van de ontwikkel- buurtenaanpak in de buurten te laten gaan. Het In 2019 zijn mooie resultaten geboekt maar is ook veel ontwikkelbuurtenbudget wordt in 2020 gezien en (met name) voorbereidend werk verzet. Het opstarten behandeld als één budget voor de 32 buurten dat van veel zaken heeft meer tijd gevergd afhankelijk van de opgave wordt besteed. dan aanvankelijk gedacht. Dit heeft als gevolg dat niet alle beschikbare middelen voor ontwikkelbuurten zijn uitgegeven:­ er is sprake van een onderbesteding van 5 miljoen. Deze middelen worden in 2020 en Dit leidt tot de volgende begroting (op hoofdlijnen): de jaren daarna alsnog besteed aan de aanpak ontwikkelbuurten.

Indicatieve begroting Budget Bijdrage ontwikkelbuurtenbudget 2020 ontwikkelbuurten stadsdelen

Zuidoost Subtotaal 3.015.000,- 220.000,- Noord Subtotaal 3.015.000,- 220.000,- Nieuw West Subtotaal 3.015.000,- 220.000,- Lerende Aanpak Subtotaal 260.000,- 220.000,- Gezamenlijke inspanningen e/o proces Subtotaal 2.403.000,- 220.000,- Totaal 11.708.000,- 660.000,-

88 Besteding incidentele middelen Ontwikkelbuurten 2019 Nieuw-West

Fysiek Sociaal

■ Opknappen gebouw Speeltuin Confucius voor ■ Fietslab in Geuzenveld-Slotermeer Jongerenwerk in Geuzenveld ■ Pilot met een BuurtWerkKamer in Geuzenveld- ■ Ondersteuning voor New Metropolis in Slotermeer Geuzenveld-Slotermeer (ook Sociale Gelden) ■ Social placemaking in Geuzenveld ■ Bewonersplatform Wij Zijn de Wijk in de Jacob ■ Gezondheidsambassadeurs in de Jacob Geelbuurt Geelbuurt, de Couperusbuurt en Noordoever ■ Place-making in de Johan Huizingalaan in de van de Sloterplas Jacob Geelbuurt ■ Mentoraten in de Jacob Geelbuurt, Geuzenveld- ■ Nieuwe maatschappelijke invulling voor het Slotermeer en de Wildeman-Blomwijckerbuurt Kraemerschoolgebouw in de Wildeman- ■ Sport en bewegen voor kinderen en Blomwijckerbuurt volwassenen in de Jacob Geelbuurt en de ■ Verbeteren van de leefbaarheid in Lodewijk van Deysselbuurt winkelgebieden van Geuzenveld-Slotermeer ■ Impuls voor de Lodewijk van Deysselacademie tijdens de donkere winterperiode ■ Cascoland in de Lodewijk van Deysselbuurt ■ Speelplekken in Slotermeer (2) en Geuzenveld (4) (cofinanciering met Rochdale) ■ Programmering buurtevenementen in het ■ Intensiveren van Overleven naar Leven in de Eendrachtspark in Geuzenveld Lodewijk van Deysselbuurt ■ Uitvoeringsbudget voor omgevingsmanagement ■ Versterken van taal en participatie in de rond het Lambertus Zijlplein in Geuzenveld Lodewijk van Deysselbuurt ■ Geef Straten een Gezicht (buurtbewoners maken ■ Nieuwe perspectieven op de Lodewijk van kennis met straatnaamgevers) in Geuzenveld- Deysselbuurt Slotermeer ■ Extra impuls voor de Stadsboerderij Osdorp bij ■ Street art voor het verbeteren van de openbare De Punt ruimte in Geuzenveld-Slotermeer ■ Bevorderen van bewonersbetrokkenheid ■ Drie buurtinlopen in de Dobbebuurt/Aireystrook, bij de Aanpak (Zwerf)vuil in De Punt, Couperusbuurt en Lodewijk van Deysselbuurt de Reimerswaalbuurt en Wildeman- ■ Buurttheater Van Deyssel met bewoners Blomwijckerbuurt door het Frascati Theater in de Lodewijk van ■ Inzet van veldwerk met volwassenen in de Deysselbuurt Reimerswaalbuurt ■ Aanbrengen van luifels boven de winkels op het ■ Tijdelijke invulling van een braakliggend terrein Lambertus Zijlplein in Geuzenveld Reimerswaalbuurt ■ Verbetering van de openbare ruimte bij ■ Roadshow (Actieve Kinderen zijn Blije Kinderen) de speelplek “Loekoe” op Plein ‘40-’45 in in Slotermeer Noordwest Slotermeer Noordoost ■ Naschoolse sportactiviteiten in de Wildeman- ■ Programmering van het Lambertus Zijlplein in Blomwijckerbuurt Geuzenveld ■ Buurtontmoetingen in de Wildemanbuurt ■ Vernieuwing van Plein ’40-’45 met placemaking- ■ Kwartiermaker Ons Huis in de Wildemanbuurt (in interventies samen met de buurtcoalitie Wij Zijn het gebouw van de oude Kraemerschool) Plein ‘40-’45 ■ Buurtprogramma voor een beter bereik ■ Landmark in het Eendrachtspark en Landmark van kwetsbare bewoners in Wildeman- op het Lambertus Zijlplein in Geuzenveld Blomwijckerbuurt ■ Vernieuwing van Plein ’40-’45: grote evenementen met buurtcoalitie Wij Zijn Plein ‘40-’45 en co-creatie Atelier Wij Zijn Plein ‘40-’45 ■ Verbetering van het herdenkingsmonument in het Meerwaldplantsoen in Slotermeer Noordoost

89 Besteding incidentele middelen Ontwikkelbuurten 2019 Zuidoost

Fysiek Sociaal

■ Kunst in twee onderdoorgangen bij scholen en ■ Programmering en beheer van een Talentenhuis bij een moestuin in de H-buurt in de H-buurt, Reigersbos en K-buurt ■ Opdracht voor een Bewonersvereniging met een ■ Ondersteuning bewoners met een psychische Community Land Trust (CLT) in de H-buurt kwetsbaarheid in de H-buurt ■ Gebied rond het Cruijff Court in Holendrecht ■ Stimulering van sport en beweging met aangepast, zodat hier beter gesport kan worden sportcontainers in de K-buurt, H-buurt en ■ Een echte kerstboom voor de Bontekraai en Reigersbos kerstverlichting voor De Kameleon ■ Verbeteren, professionaliseren en versterken (Hart voor de K-buurt) van de buurteconomie door het inhuren ■ Bankjes op hoogte voor de ouderen winkelstraatmanager in Reigersbos (Hart voor de K-buurt) ■ Opzetten en operationaliseren van een ■ Een voetbalkooi en een speelplaats tussen buurtkeuken in een gebouw van Cordaan in Kantershof en Laag Kouwe (Hart voor de Reigersbos K-buurt) ■ Opzetten van een zelfredzame buurtplek in ■ Drie afgebakende hondenuitlaatplekken Venserpolder (Hart voor de K-buurt) ■ Organisatie van een Men’s Cookout in de ■ Opknapbeurt voor vijf jaar van Fort Kraaiennest E-/G-buurt Noord (Hart voor de K-buurt) ■ Pilot Activiteit voor groepsmannen in de ■ Sporttuin naast het Cruifveldje bij de E-/G-buurt Noord Kormelinkweg (Hart voor de K buurt) ■ Verbeteren van de toegankelijkheid van de ■ Een speeltuin optrekken (samen met sociale basis in de E-/G-buurt Noord ontwikkelaar Synchroon) en speeltuintje ■ Verhogen van de instroom van de havo/vwo in opknappen met extra toestel de E-/G-buurt Noord en de H-buurt (Hart voor de K buurt) ■ Beperken van geluidsoverlast in voetbalkooien Participatie (o.a. d.m.v. een groene geluidswerende haag) (Hart voor de K buurt) ■ Participatietraject met de bewonersvereniging ■ Diverse aanpassingen in de openbare ruimte Hakfort (o.a. bloemenbakken, stoepranden) in de K-buurt, H-buurt, Venserpolder en Reigersbos ■ Opknappen van een speelveldje bij het Renkumhof in Reigersbos ■ Plaatsen van prullenbakken en fietsnietjes in Reigersbos ■ Programmering, operationaliseren en verbouwen van de buurtlocatie De Brandweerkazerne in Reigersbos (ook sociale gelden) ■ Herinrichting van de openbare ruimte en schoolplein bij de school De Tamboerijn in Reigersbos ■ Circulaire werkplaats (groeiplaats) in Venserpolder ■ Pilot Grofvuil in Venserpolder ■ Speelplaats de Schakel in Venserpolder ■ Tijdelijke maatregelen om sport, spel en ontmoeten mogelijk te maken in een binnentuin in de E-/G-buurt Noord

90 Besteding incidentele middelen Ontwikkelbuurten 2019 Noord

Fysiek Participatie

■ Placemaking onder andere Parlevinkerplein ■ Voor nieuw te realiseren jeugdcentrum Ontwerp in de Banne. Uitgevoerd door de Nieuwe Banne gemaakt voor een nieuw Jeugdcentrum, locatie en de Hogeschool van Amsterdam en programmering. ■ Aanpak afvaloverlast in ontwikkelbuurten Banne ■ Participatietool Molenwijk kiest! Noord en Zuid ■ Openingsfeest Parc des Rêves in de ■ Inzet van een ‘buurtconciërge’ in ontwikkel­ Waterlandpleinbuurt buurten IJplein/Vogelbuurt & Volewijck. ■ Beschikbaar stellen van bewonersbudget t.b.v. kleine aanpassingen in de openbare ruimte en rondom de flats in de Molenwijk ■ Realiseren van een nieuwe accommodatie op het Diereneiland in de Molenwijk ■ Aanleg van bloementapijten rond de resterende afvalcontainers in de Molenwijk. ■ Verbetering van de bereikbaarheid van Diereneiland in de Molenwijk voor met name bewoners van . ■ Verbeteren van de onderdoorgang van de flat IJplein-West in ontwikkelbuurt Vogelbuurt/ IJplein (cofinanciering met Eigen Haard).

Sociaal

■ Realiseren van een tijdelijke Jeugdvoorziening in de Banne ■ Inzet Stichting Vooruit in Banne Zuid ■ Inzet op beter gebruik en bereikbaarheid van de Sociale Voorzieningen in de Kleine Wereld en de IJplein/Vogelbuurt ■ Inzet van outreachende opbouwwerkers in de Kleine Wereld ■ Inzet op het vergroten van kansengelijkheid voor kinderen in de Kleine Wereld en de Waterlandpleinbuurt ■ inzet van outreachend Kinderwerkers in de Molenwijk ■ Aanpak Kwetsbare Huishoudens in de Volewijck ■ Verbetering van de jeugdlocatie Kluzzfabriek 2.0 in de Volewijck ■ Opwaarderen van het Buurthuis Van der Pek in de Volewijck ■ Inzet van jongerenwerk en outreachende opbouwwerkers in de Waterlandpleinbuurt

91