Tolosaldeko Herri Aldizkaria tz 2013/2/22 I 378 Gal aundiIbon Artola eta Antton Izagirre “Gabriel Aresti bizsitan” Tolosaldeko osasun zerbitzua kezka iturri Irakurlearen begietatik: Karmele Jaio, Ez naiz ni Ikasleen txokoa: Giza Eskubideen astea

Tolosa UEMA kide izateko prest

Xabier Bengoetxearekin solasean Elikadura eta dietetika aholkularitza Ondo jateak zure bizi kalitatea hobetzen du

Egoera guztietara egokitutako nonzer tratamenduak elikadura eta dietetika aholkularitza Pisuaren kontrola • Digestio arazoak • Diabetea • Kolesterola • Hipertentsioa • Haurtzaroa • Nerabezaroa • Heldua • Haurdunaldia • Edoskitzea • Menopausia

Argitaratzailea: Galtzaundi Euskara Taldea. Helbidea: Nafarroa etorbidea, 6-behea. 20400 Tolosa () Telefonoa: 943 655 004 aldama_tapia Faxa: 943 654 983 aholkularitza e-posta: [email protected] Webgunea: www.galtzaundi.com Foruen Etorbidea_7 Koordinazioa: Naiara Roldán de Aránguiz. 20400_TOLOSA Gipuzkoa Erredakzio taldea: Felix Aiestaran, Igor Mujika Tel_943 650 375 Faxa_943 655 206 Kolaboratzaileak: Joseba Antxustegietxarte, Txo- [email protected] min Garmendia, Garbiñe Biurrun, J. Agustin Arrieta, www.aldamatapia.com Antton Izagirre, Manex Izagirre, Ibon Artola, Unai Igartua, May Gorostiaga, Artubi elkartea, Bilgune Feminista, Amaia Etxetxipia, Ione Gorostarzu, Josu Erreportaia: Iztueta, Txarli Gesteira, Aritz Larreta, Begoña Aristi eta Zigor Agirrezabala Tolosa UEMA kide izateko prest Publizitatea: Bidera Publizitatea Tolosako Udal Gobernuaren lerro estrategikoetako bat herria Udalerri Euskaldunen Mankomu- 661 678 818 • [email protected] nitateko (UEMA) kidea bilakatzea izan da. Prozesu horren baitan Tolosako Udal Plenoak UEMA- Banatzaileak: Olatz Garmendia, ko Estatutuak onartuta, Mankomunitatearen erabakiaren zain dago Tolosa. Iñaki Irazabalbeitia Juankar Arregi UEMA kide izatearen abantailez mintzatu da Galtzaundirekin. Zuzentzailea: Nora Olano Maketazioa: Galtzaundi Diseinua: Zigor Agirrezabala 8-11. orrialdeak

Azala: Galtzaundi Inprimategia: Antza. Tirada: 4.500 ale Xabier Bengoetxea Muxikak Soziolinguistika Klusterreko Lege gordailua: SS-906/91 Frankeo Itundua: 37/94 V. Hausnartu Euskal Soziolinguistika Lehiaketako bigarren

GALTZAUNDI aldizkaria doan banatzen da Tolosaldeko 23 herri saria eskuratu berri du. “Arnasgunea. Ezaugarriak. Zenbait hauetako denda eta tabernetan: Abaltzisketa, Albiztur, Alegia, Alkiza, Altzo, Amezketa, Anoeta, Baliarrain, Belauntza, Beraste- arnasguneren egoeraren behaketa” lanarekin. gi, Berrobi, Bidegoian, Elduain, Gaztelu, Hernialde, Ibarra, Ikaz- tegieta, , Leaburu, Lizartza, Orendain, Orexa, Tolosa. Elkarrizketa: Xabier Bengoetxea 14-16. orrialdeak Galtzaundik ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako esanen eta iritzien erantzukizunik.

Iritziaren leihoa: Ibon Artola eta Antton Izagirre 4-5

Normalizazioa: “Gabriel Aresti bizsitan”. 6-7

Eskualdeko albistea: Tolosaldeko osasun zerbitzua kezka iturri 12-13

Irakurlearen begietatik: Karmele Jaio, Ez naiz ni Aldizkari honek Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Turismo Saila- 17 ren, Gipuzkoako Foru Aldundiako Kultura eta Euskara Sailaren, Kutxa Fundazioaren, Tolosako Udalaren eta Tolosaldeko hain- Iñauteriak 2013 bat Udalen laguntza jaso du. 18

Galtzaundin azaldutako iragarleek diruz lagundu dute argital- Ikasleen txokoa: Giza Eskubideen astea pena. 19 iritziaren leihoa iritziaren leihoa

“Rojigualda”: Frankoren, monarkiaren eta kapitalisten sinboloa Erraustegiak eta minbizia

Frankok, bere bidearekin mantendu zituen eta gaur Argigarria bezain eztabaidaezi- nahiko ez genukeen azpiegitura jarraitzeko, 1969an bere egun irakaskuntza kontzer- na ikerketa egin duen ikerlari tal- kutsagarririk besteentzat desi- ondorengoa aukeratu zuen: tatuaren enpresari handie- dearen eta Institutuaren izen ona ratzea edota gure erazkeriaz eta Juan Carlos printzea. Franko nak dira. Autodeterminazio aintzat hartzen badugu. Hala ere, axolagabekeriaz beste batzuei hil eta bi egunera, 1975eko eskubidea bertan behera izango dira ikerketari garrantzia ezarri behar izatea. azaroaren 22an, Juan Carlos geratu zen eta eskubide kendu nahiko diotenak, bereari Egoerak arduraz jokatzea es- Espainiako Errege izenda- demokratikoak zapaltzen eutsi eta hondakinen tratamen- katzen digu. Arduraz jokatzea tu zuten eta Mugimendu jarraitu zen. durako errausketa sistemaren udal agintariei, eragile politiko, frankistaren, diktaduraren, EAJ eta euskal bankari eta modernotasuna defendatuko ekonomiko, sozialei eta herritar printzipioak zin egin zituen. enpresariak gustura gera- dutenak; erraustegiak dituzten orori. Gaur gaurkoz, hondakinen “Rojigualdak” jarraipena tu ziren eta, demagogiak Europako hirien aitzindaritza kudeaketan arduraz jokatzeak zuen eta ondoren etorri zi- demagogia, babesa eman aldarrikatuko dutenak. Baina, etxetik bertatik hastea eskatzen Ibon Artola ren konstituzio espainiarra zioten prozesuari. Zerbaite- ikerketa ezagutu dutenen artetik digu. Gure etxeetan, lantoki, erai- Antton Izagirre Euskal Herria Sozialista-ko kidea eta Gernikako estatutua. gatik esan zuen Xabier Arza- inork gutxik defendatuko du ha- kin publiko eta pribatuetan hon- Irakaslea Egia da noski diktadura lluzek 1978ko konstituzioa lako azpiegiturarik bere herrirako. dakinen kudeaketa arduratsuak 4 1785az geroztik, bandera ez dela demokrazia bur- Errepublikako konstituzioa Are gehiago, bere herrian antzeko gaika jasotzea eta gaika biltzea Hautsak harrotu ditu, berriro ere, Madrilgo 5 “rojigualda” izan da klase gesaren berdina, egia da baino hobea zela. azpiegiturarik ezarri nahiko balitz eskatzen digu. Ondoren, horien Carlos IIIa Osasun Institutuko ikerketaren dominatzaile espainiarraren eta paperean behintzat esku- Errepublikako, frankismo- inor gutxi geratuko litzateke be- tratamendua ahalik eta garbiena ondorioak aditzera eman izanak. bide gehiago azaldu zirela, ko eta “trantsizioko” sistema soak gurutzaturik. Zalantzan jar- eta osasuntsuena egitea. Osasun bere kolaboratzaileen bandera. ikurriña legeztatzea adibi- politiko eta ekonomikoa tzen dut jarrera bera mantenduko arrazoiak eta arrazoi ekonomi- Ondorioen artean, horrela dio aipaturiko Ez zen kasualitatea izan Frankok dez. Hala ere, bi gogoeta daukagu oraindik: kapita- ote luketen, egun, lotsarik gabe koak nahikoa izan beharko lukete ikerketak “Gure emaitzek hipotesia eta bere altxamendu faxistak egin beharra daude honi lismoa. Banku eta enpresa erraustegiaren aldeko jarrerei hiritar guztiok eginkizun horretan berresten dute, alegia, erraustegien eta buruz. Batetik, ez da ahaztu handien jabeak dira agin- eusten diotenek. irizpide bakarrez aritu arazteko. kolore horiek berreskuratu izana behar eskubiderik txikie- tzen dutenak. Eta erregimen Hondakinen bilketa eta trata- Zoritxarrez, alderdi interesak hondakin arriskutsuak berreskuratu edo II. Errepublikako “hirukoloreduna” nak ere borroka gogorrari honek, bizirauteko, beha- mendurako bi sistemen arteko eta interes partikularrek honda- ezabatzeko instalazioen inguruan dauden suntsituz. esker lortu zirela. Bestetik, rrezkoak ditu zapalkuntza talka bizi-bizirik dagoen honetan, kinen bilketa eta tratamendua- herrietan handiagoa dela, eta estatistikoki ez da ahaztu behar PSOE soziala eta nazionala. Orain, aipaturiko ikerketak, gure herrian ren gaineko gaia beste eztabaida eta PCEko agintariek beren Tolosaldeko udaletxeetan ere, sekulako garrantzia hartuko batzuetara eraman dute. Gure esanguratsua, minbiziaz hiltzeko arriskua, Bankariek, enpresari han- “Rojigualda” frankistapean militantziari, langileei eta “rojigualda” inposatu nahi du. Gipuzkoako beste herri asko- herrian ere oso gertutik bizi eta, bereziki, arrisku are handiagoa urdail, diek, lur-jabe handiek eta burgesia espainiarrak eta eskubide demokratiko na- dute. Hauen errepresioak ez tan bezala,Tolosan ere, epe motz dugu gaiaren erabilpen intere- gibel, pleura, giltzurrun eta obarioko elizak (euskal kapitalistak euskal kapitalistek irabazi zionalei egindako traizioari du etenik eta ez du izango. eta ertainera bilketa sistema berri satua. Harriduraz ikusi dugu nola barne, noski) antolatutako handiak pilatu zituzten es- esker monarkiaren eta “ro- Mota honetako erasoei au- bati hasiera eman beharko diogu. batzuk errauskailuaren defentsa tumoreei dagokienez...” altxamendu faxistak ondorio petxeetako lan esklaboari jigualdaren” erregimen ka- rre egiteko eta Euskal He- Sistema berriaren atzean helburu sutsua egiten duten. Jarrera bera larriak ekarri zituen Euskal eta langileak zapaltzeari es- pitalistak bere horretan ja- rriaren eskubide demokrati- argia egon beharko du: ahalik eta mantenduko ote lukete haien bi- Gutxi edo gehiago kostako da Herriko eskubide naziona- ker. Burgesiak honako haus- rraitu zuela: burgesiak bere ko nazionalak defendatzeko birziklapen tasarik handien lortu zilekutik gertu kokatuko balitz? herritar orok kontzientzia har de- lentzat ere: guztiz debekatu narketa egin zuen: “Errepu- enpresak mantendu zituen, bide bakarra borrokak iza- eta erraustegiaren beharra behin Horien artean ezagutzen ditugu zan, baina eginaren poderioz lor- ziren ikurriña, euskara eta blikak ez badu balio egoera irabaziak zituzten enpre- ten jarraitzen du. Horrega- betiko ekidin. Adituak diotenez, orain gutxi arte haien bizilekuen tuko dugu. Lan ugari egin behar- euskal kultura, eta basakeri kontrolatzeko diktaduraren sa publikoak pribatizatu tik, inposaketa berri honen berrerabili eta hondakinak gu- ondoan kokatzen ziren goi ten- ko da. Borondatezko birziklatzeak handienarekin jazarri ziren. alde egingo dugu, eta ho- zituzten eta gaur ere ika- aurka beharrezkoa da Bai txitzeaz gain, %70etik gora birzi- tsioko hariak lurperatzeko bu- eman beharrekoak eman ditu. Bonba faxistek erre zuten nek gure interesak arriskuan ragarrizko irabaziak izaten Euskal Herriari-k martxoaren klatzea ezinbestekoa izango da ru-belarri aritu direnak, egun, Ahaleginak ez dira nahikoa izan Gernikan, 1949ko azaroaren jartzen dituenean monarkia jarraitzen dute. Estatu apa- 9rako Tolosan deitu duen erraustegiaren beharra alboratu errauskailuaren onurak aitortu erraustegien beharra saihesteko. 2an bertako alkateak eus- edo demokrazia burgesaren ratua torturatzaile, hiltzaile mobilizazioa jendetsua iza- nahi baldin badugu. Hori da hel- eta osasunarentzat ondorio Hartu beharreko neurrien artean karaz zeuden panteoiak eta beste edozein erregimen eta funtzionario frankistez tea. Trianguloatik abiatuta burua eta zaila egiten zait helburu kaltegarriak ukatzen dituzten gaikako bilketa derrigortzea eka- hilobiak gazteleraz jartzeko aukeratuko dugu”. Horixe beteta geratu zen, ez zen manifestazioa 12:00etan ha- horren aurka inor egon litekeenik batzuk. Zer zilegitasun izan de- rriko du. Gaitz erdi erraustegiaren agindu zuen. Basakeriaren gertatu zen gaizki deitutako inolako depuraziorik egin. siko da. Defenda ditzagun pentsatzea. Ez baita nahikoa, ez zakete besteen osasunarekin mamua behin betiko uxatzea lor- adibide bat. trantsizioan. Elizak bere jabetza guztiak gure eskubideak! eta etikoki zuzena, gure herrirako jolasteko? tuko bagenu. Irakurle Taldea. normalizazioa Martxoko tertulia Galtzaundi 378 13ko otsailak 22 Eguna: martxoak 14, osteguna Ordua: 19.30 Lekua: Tolosako Kultur Etxea Irakurri beharreko liburua: “Lotsaizuna” J.M. Coetzee “Gabriel Aresti bizsitan”. Oskorriren kontzertu berpiztua Gabriel Aresti bizitan eta bisitan izango da kin eta, batez ere, Gabrielekin edo koordinatzeko ardura hori batera sortu ziren kantekin. hartzea. Iñauterietan Ahora! datorren otsailaren 22an Leidorren. Oskorri sortu Aukeratu ditugun kantak Os- kanta asko entzun da, jendeari aurretik kide fundatzaileek harreman sakona korrik Gabriel Arestiren letrekin gustatu zaiola ikusi da, indarra egindakoak dira baina baita Ga- dauka eta harrera ona izan du. izan zuten Arestirekin. Abestietan, filosofian, brielen influentziaz irekitako es- Pozik gaude KMK13ren partetik lan egiteko eran izan zuen eragina Arestik parruetakoak ere. Horren adibi- eta parte hartu dugun abeslari de da “Mosen Bernat Etxepare, eta musikari guztion aldetik ere. Oskorrirengan. 30 urte luze pasata, iturburuetara 1545” diskoa, Etxepareri buruz- Oso taldeko lana izan da, jende ko monografiko hau Arestiren askok hartu du parte, jende asko itzuliz, Oskorrik Arestirengan inspiratutako proposamena izan zen. bildu da kantaren inguruan. errepertorioa aurkeztuko du Tolosan Kilometroak Guztira 35-40 kanta bildu Sekulako apustua egin da 6 dira eta ondoren aukeraketa hainbat gauzetan: kantua To- 7 2013 programazioaren baitan. Sarrerak 12 bat egin da. Irizpide artistiko losatik ateratzean, Tolosako euroren truke, www.kutxasarrerak.net ezberdinak kontuan hartuta, goxotasun gehiago dago eta Estreinaldi kontzertua Tolosan jendearen eskuetatik eta gazte webgunean eskura daitezke. 22-24 kanta aukeratu ditugu hori ere estetikoki bilatu nahi izango da KMK13ri babesa es- jendeari aukera ematean. Azke- azkenik. Prozesu polita izan da izan dugu. kainiz… neko hau ez da ohikoa, Tolosan eta lan historikoa eta aberas- Eszenarioan entsegu lokal Oskorri bezalako talde ba- musikari on asko daude, traiek- Xabier Zeberio tolosarra, due- Taldeko beteranoek oso harre- garria gainera. Ezagutzen ez batean bezala paratzen gara; tek Tolosan estreinaldia egitea toria handikoak eta oso ego- la 16 urte Oskorriko partaide man estua izan zuten berarekin nuen esparru batean sartzeko batzuk zutik, besteak eserita, berezia da. Aukera oso polita kiak, baina jende gazteari auke- dena, emanaldiaz mintzatzeaz eta kantu asko osatu zituen tal- aukera eman dit; garai bateko atrezzoko elementu batzuekin, da Tolosan eskaini ahal izatea ra eman nahi izan zaio. Emaitza gain, KMK13rekin izandako lan- dearentzat. testuetan murgilduz, konturatu garai bateko estetika horre- KMK13ren eskutik, ez da egu- neurrikoa izan da eta oso pozik kidetzaz ere hitz egin du. “Ga- Entseguekin hasi ginenean, naiz duela 35-40 urteko letra kin… nero gertatzen den gauza bat. gaude. briel Aresti bizsitan” emanaldia, KMK13ren aitzakian, bilera ba- erreinbidikatibo eta gogorrek Elkarlan oso polita izan da. “beteranoak hunkitzeko eta tean honako emanaldia urteko egun gaurkotasuna dutela, bizi Emanaldiak “Gabriel Aresti bizsi- Proiektu berezi baten aurkezpe- KMK13 egitasmoak zer utziko gazteei Aresti ezagutarazteko programazioan sartzeko propo- dugun krisi honetan berdin tan” du izenburu. “Bizsitan” hitz- na da, literatura eta euskara pre- dio Tolosari eta euskarari? modu ederra da”. samena egin zen. Data jarri eta idatz litezkeela. Garai hartan, jokoak atentzioa deitzen du. sente daude, KMK eta Laskorain Eragin handia izango du, estreinaldia Tolosan egitea era- zentsura tarteko, kantu batzuk Bisitan eta berbizitzen. Ga- Ikastolaren filosofiarekin bat gehien bat kontzientziazio, au- Nola sortu zen emanaldi baki zen. Batetik beraz, iturbu- ezin izan ziren kaleratu. Politiko- briel Arestiren imajina, pertsona datorren proiektua da. Gogotsu zolan eta elkarlan aldetik. Eko- honen ideia? ruetara itzultzeko gogoa egon ki eta sozialki garai zailak ziren. eta balore guzti horiek bisitan gaude. nomikoki ez dakit hainbeste Uda aurretik zerbait da, Oskorriren hasierako soinu Guztiagatik errepertorioa oso dira garai bateko kantu horietan, izango den, egungo egoera ez berria egiteko gogoa akustikoagora eta bestetik, berezia eta emotiboa da. baina gaur egun bizirik direla. KMK13 proiektuarekin elkarlan da egoerarik samurrena dirua izan genuen. Gabriel KMK13 egitasmoarekin uztartu Natxo de Felipek komentatzen bat baino gehiago burutu duzu; jasotzeko, baina hori esparru Arestiren erreper- nahi izan da. Nolakoa izango da kontzertua- zuen, adin bat daukan jendeak Ahora! kantaren produktore txiki bat baino ez da. torioa berreskura- ren eszenografia, giroa? errepertorioa memorian duela, lanetan aritu zara. Nolako espe- Jendearen inplikazioa, gau- tzeko eta zerbait Kanten aukeraketa prozesua Gabriel Arestiren garaiko este- eta gazteek eskolan ikasitako rientzia izan da? zak egiteko gogoa, Kilometroak berezia egiteko erraza izan da? tika hori lortu nahi izan da. Oso gutxi hori baino ezagutzen ez Lan potoloa egin dugu. Oso proiektua aurrera ateratzeko gogoa aspaldi Taldeko gazteena naiz eta kontzertu intimoa eta akustikoa dutela. Arestiren bizitzaz, bere pozik gaude jendearen erantzu- indarra eta euskara bultzatzeko zegoen. Gabriel niretzat pertsonalki deskubri- da. Taldeko bostok bilatuta eta benetako nondik norakoaz narekin. Sekulako asebetetzea lana lortzen ari dira. Ez da erraza Arestik Oskorriren mendua izan da. Oskorriren dis- errepertorioak ere hala eskatzen ezagutzeko aukera emango du izan da. Lan eta ardura handia giro hori sortzea eta sortzen ari hastapenetan tal- kografia guztia ezagutzen nuen duelako kontzertua intimoagoa kontzertuak; pasarteak, anek- izan da. Ikasle ohia naizen alde- da; euskarari bultzada emango dea gidatu zuen baina txundituta geratu naiz eta akustikoagoa da. Ikusle eta dotak, kantuak nola landu ziren tik, pertsonalki ohorea izan da dio, jendea kontzientziatzeko idazlea izan zen. garai hartako errepertorioare- entzulearekiko gertutasun eta esplikatuz. ikastolaren kanta produzitzeko balioko du. Galtzaundi 378 erreportaia 13ko otsailak 22

Tolosa UEMA kide izateko prest

tik, Tolosaldeko 15 herri jada herritar bakoitzarengan bere dela adierazten badu, herrita- Tolosako Udal Gobernuaren lerro estrategikoetako badaude UEMAn. UEMA kide eragina izango duela azaldu rrak hartuko duen mezua ‘he- bat herria Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko izan nahi dugu, eskualde ho- du Iñaki Irazabalbeitiak: “herri- men euskaraz bizi behar dugu’ nen euskalduntasuna indar- tar euskaldunari, euskaraz bizi da”. (UEMA) kidea bilakatzea izan da. Prozesu horren baitan tzeko, adierazteko eta aurrera nahi duenari, UEMAn egotea 8 Tolosako Udal Plenoak UEMAko Estatutuak onartuta, begira elkarren artean hizkun- hizkuntza eskubideak erres- UEMA sarea 9 tza politika komun bat aurrera petatzeko bermea da. UEMAn Finean, UEMAko kide izatea Mankomunitatearen erabakiaren zain dago eraman ahal izateko eskualde- egotea ez da bakarrik seilu bat “gauza komun bateko partaide Tolosa. Iñaki Irazabalbeitia UEMA kide izatearen ko herri ahalik eta gehienen jasotzea, betebehar batzuk izatea” dela dio UEMAko koor- artean”. eskatzen ditu. Udalak herri- dinatzaile Aizbea Renteriak. abantailez mintzatu da Galtzaundirekin. Izan ere, dagoeneko es- tarrekin dituen harremanak, Tolosari zertan eragingo dion Naiara Roldán de Aránguiz kualdeko Aduna, Alegia, Al- udaletxe beraren lan hizkun- galdetuta, Aizbea Renteriak tzo, Amezketa, Anoeta, Ba- tza, beste administrazioarekin Tolosako Udalak dagoeneko liarrain, Belauntza, Elduain, harremanak hizkuntza irizpide duen euskara zerbitzuarekin Udalerri Euskal- ran UEMAko Estatutuak onar- la eta Iñaki Irazabalbeitia. Gaztelu, Ikaztegieta, Irura, batzuetan emango dira. Herri- “osagarri” bezala definitu du dunen Manko- tuta, iradokizunetarako jende Leaburu-Txarama, Lizartza, tarrek ez dute arazorik izango UEMAren lana herrian: “erabi- munitatea 1991n aurrean jarrita eta Gipuzkoako Normalizazioaren hiriburua Orendain eta Orexa dira Man- udalarekin euskaraz komuni- lera planetan proposamenak formalki eratu Aldizkari Ofizialean zabaldu- UEMAko herri guztiek bi komunitateko kide. katu ahal izateko eta horrek aurkez ditzakegu, langileei tre- zen, baina aurretik ta, hurrengo pausoa UEMAk baldintza bete behar dituzte. Tolosa alor ezberdinetan es- gizarte osoan albo eragina bakuntza saioak eskaini ahal 80ko hamarkadan berak eman beharko du. Hau Alde batetik, biztanleriaren kualdeko hiriburu izaera duen izango du”. dizkiegu…”. Hala ere, Aizbea euskararen norma- da, UEMAko Batzar Nagusiak %70a edo gehiago euskaldu- bezala, euskararen normaliza- Tolosako Udalak argi dauka Renteriaren esanetan, UEMA- lizazioaren bidean Tolosa erakundearen kide iza- na izatea eta bestetik, herriak zioan ere paper hori betetzea herritarren aurrean traktore ren benetako indarra osatzen bere lehen urratsak tea onartu beharko du. Aurrei- euskaraz bizitzeko boronda- bilatzen du Udalak: “Tolosak lana burutzea ezinbestekoa duen sarean datza: “UEMA eman zituen. Hasiera- kusitako data martxoaren 16a tea izatea. Tolosak aipatu bi euskararen normalizazioan dela, euskararen normaliza- herri asko gara eta askoren ko osaketa horretan 14 izan daitekeela aurreratu du baldintzak betetzen dituela ere eskualdeko hiriburu izan zioan benetako albo eragina artean indar egiteko ahalme- udalek hartu zuten parte Iñaki Irazabalbeitiak, Tolosako ikusita, kide izatearen arra- behar du. UEMAn sartuta, gerta dadin. Horregatik, Iñaki na dugu”. Izan ere, sare horren eta egun, 22 urte berandua- Udaleko Hizkuntza politika eta zoiak eta abantailak dira azter- beste herriekin batera, elkarla- Irazabalbeitiak argi dauka uda- baitan udalen gainetik dau- go, dagoneko 66 udalerri bil- Hezkuntza zinegotziak. tu beharrekoak. nean eta koordinatuta hizkun- lak lidergo papera bete behar den erakunde ezberdin horiei tzen dira UEMAren baitan. Epe Tolosa UEMAko bazkide iza- Iñaki Irazabalbeitiak eran- tza politika egokiagoak ibil li- duela: “Udalak euskararen al- –Osakidetza, Eusko Jaurlaritza, motzean gehiago ere izatea teko 17.000 euroko kuota or- tzuna luzatu dio aipatu plan- tezke euskararen normalizazio deko lidergoa ongi transmititu Lanbide…- erantzun eman espero du Mankomunitateak, daindu beharko du eta 10.000 teamenduari: “ osoa eskuratzeko eta benetan behar du. Herritarrak ereduen eta bitartekari lana egiteko tartean Tolosa. biztanletik gorako herria iza- Euskal Herrian eskualderik Tolosan eta Tolosaldean eus- arabera funtzionatzen du, ho- ahalmena du erakundeak. Eta Izan ere, Tolosak UEMA kide nik, erakundeko Batzar Na- euskaldunena da, hiztunen kara hizkuntza sozial nagusia rien arabera izaten ditu jarrera bestetik, sare izaerak herrien izateko bidean eman beharre- gusian bost ordezkari izango ikuspegitik eta baita bizitza izan dadin.” sozial ezberdinak. Horregatik, arteko bitartekaritza dakarrela ko pausoak eman ditu. Iragan ditu: Ibai Iriarte, Lore Agirre, sozialean euskarak duen in- Are gehiago aztertuta, Tolo- Tolosako Udalak euskaraz bizi dio UEMAko koordinatzaileak: urtarrilaren 29ko osoko bilku- Hasier de los Rios, Miren Urko- darragatik. Ikuspegi horreta- sa UEMA kide izateak tolosar eta lan egiten duen erakundea “herriren batean hutsuneak Galtzaundi 378 erreportaia 13ko otsailak 22

antzematen baditugu eta bes- bakoitzak bere hizkuntza dau- tartean kokatuz. Gazteen da- Badugu erronka bat aisialdi te herri batean hutsune horiek ka. Gizarteak normalean hiz- tuak aztertuta, erabilerak are eskaintza euskaldunarekin”. beteta baldin badaude, zubi- kuntza batean funtzionatzen gehiago egin du gora azken Egoera honekin lotuta Ira- lan horretaz arduratzen gara”. du. Tolosan eta Tolosaldean hiru hamarkadetan, 1981eko zabalbeitiak bestelako erron- UEMA sarea egun 66 herrik gure ikuspegitik, euskarak datuak hirukoizteraino. ka bati ere egin nahi izan dio ELUSTONDO osatzen dute baina martxoa- izan behar du hizkuntza sozial Izan ere, azken hamarka- erreferentzia; familia trans- ELEKTRIZITATEA ren 16an honako zifra dezente nagusia”. detan emandako aldaketaren misioari, etxeko hizkuntzari, Argi lanak Iluminazioa handituko dela aurreikusi dute erantzule, besteak beste eza- alegia. “Momentu honetan Antenak UEMA ordezkariek. Herri txikiei Euskararen normalizazioan rritako normalizazio planak Tolosan guraso diren askok Iurre, 4 (Mustad) zerbitzua emateko jaio bazen aurreratuenak badira ere, Tolosa inguratzen eta askok ez dute euskara 943 672 300 Amaroz, 21. ere, egun Mankomunitateko Euskararen Gizarte Erakun- duten herri txikiek ere zere- etxetik jaso, ikastolatik jasota- 943 675 513 20400 TOLOSA partaide diren herrien izaera deen Kontseiluak egindako san handia izan dute. Horrela ko euskara dute; beraientzat 10 ere aldatu egin da. Biztanleria azterketen emaitzen arabe- goraipatu nahi izan du euska- gaztelaniaz aritzea natura- 11 kontuan hartuta, herri han- ra, UEMA herriak euskararen ra zinegotziak: “neurri batean lagoa da eta ziurtatu behar Helburuak di ezberdinak erakundearen normalizazioan aurreratuenak esan dezakegu Tolosa bada- dugu familia horietan euren partaide dira egun: , dira. Gauzak honela, Iñaki Ira- goela euskararen alorrean seme-alabei euskara trans- , , Bermeo… zabalbeitiari Tolosako egoe- zorretan inguruko herriekin. mitituko dietela, etxean giro Hastapenetik UEMAren helburu nagusiak on- Egoera honek, kontraesana raren balorazioa eskatu zaio. Izan ere, ez hainbeste orain, euskalduna sortuko dela. Hau doregoak izan dira: ere sortu du UEMA barruan eta Euskara politika arduradunak baina duela urte batzuk eus- baita ohitura sozialak aldatze- aurrera begira “estrategia eta euskarak Tolosan azken 30 ur- kararen erabilera larunbate- ko modu bakarra”. lan ildoetan moldatu beharra” tetan egindako bilakaerari egin tan, jendea azokara etortzen ekarriko diola, aurreratu du nahi izan dio erreferentzia: “ez zenean, izugarri hazten zen. Arnasgune izateko bidean 1 Iñaki Irazabalbeitiak. nuke autokonplazientea izan Nolabait herri horietako eus- Udalerri Eskaldunen Man- Hala ere, oinarrian inportan- nahi baina aurrekoek eta guk kaldunek lortu dute, neurri komunitateak UEMA barruan Udalerri euskaldunetan herritarrek egiten duten bizitza teena ezbairik gabe, herriek egindako lanaren ondorioz, batean, Tolosan euskara bizi- dauden herriak, Mikel Zal- sozial guztia, publikoa zein pribatua, euskaraz izan da- sortzen duen “sarea” azpima- euskararen normalizazioak rik irautea”. bideren definizioa harturik, din bideak urratzea. rratzea da udal zinegotziaren pauso handiak eman ditu az- Gauzak honela, azken 30 arnasgunetzat ditu. Hau da, ustetan: “euskal udalen artean ken 30 urtetan Tolosan”. urtetan aurrerapauso garran- “euskara ‘bere kabian’ senti- sare bat sortzen da, euskara- Alde batetik, ikasle guztiak tzitsuak eman badira ere, tzen den bilgunea, inork xa- 2 ren lurraldea osatuz. Ikuspegi D ereduan matrikulatuta dau- aurrerantzean ere lanean ja- xatu eta eraso gabe”. soziolinguistikotik, garbi dago de egun Tolosan eta bestetik rraitzeko argazkia erakusten Definizio honetatik abia- Udalerri euskaldun guztiek bat eginik euskara nagusi hizkuntza bat bizirauteko hiz- euskaldun portzentajean ere du Tolosako herriak. Eman tuta eta amaitzeko, Iñaki izango den lurgunea osatzea. kuntza hori sozialki nagusi datu esanguratsuak eman beharreko pausoak erabile- Irazabalbeitiari Tolosa egun izango duen lurralde propioa dira gaur egungo euskaldun ran zehaztu behar direla argi arnasgune ote den edota behar duela. Eta UEMAk lu- kopuruaren %70 hori esku- dauka Iñaki Irazabalbeitiak: UEMAn sartzeak arnasgune rralde horiek osatzen eta egi- ratu ahal izateko. Tolosako “erronkak badaude, batez ere izaten lagunduko duen gal- 3 turatzen laguntzen du”. Iraza- Udaleko euskara zerbitzuak esparru ez formaletan erabi- detu zaio. Bere erantzunak balbeitiak Belgika eta Suitza ahalbidetutako datuek era- lerari dagokionez. Inguratzen etorkizun hurbileko asmo Udalerri euskaldunen garapen sozio-ekonomikoa eta herrialdeen adibideak plaza- kutsi bezala, 1981ean euska- gaituen gizartea oso erdal- eta desioei egiten die errefe- sozio-kulturala bultzatzea. ratu nahi izan zituen argibide raren erabilera Tolosan %20- duna da, gaztelaniazko in-put rentzia: “arnasgune izateko gisara: “Suitza eta Belgika he- tik behera kokatzen zen eta ugari jasotzen ditugu egunean helburua dugu; bidean ari rrialde eleanitzak direla esaten 30 urtetan zifra bikoiztea lor- zehar, askotan aisialdiarekin gara, pausoak ematen ari da; herrialde barnean zonalde tu da, egun %40-50 horren eta ondo pasatzearekin lotuta. gara”. ikasleeneskualdeko Galtzaundi 378 albisteaktxokoa 13ko otsailak 22

Tolosaldeko osasun zerbitz ua kezka iturri Tolosaldeko osasun publikoaz ardura azaltzen espezializatua klinikara pasa- rrendak geroz eta luzeagoak duen elkartearekin bildu eta orain artean egindako tzea, ospitale arreta klinikara dira”. pasatzea eta ospitale zerbitzu TOPAk datu hauek guztiak lanaren balorazioa jaso nahi izan du Galtzaundik. berriak sortzea. eskuan dituela Asuncion Klini- TOPA izan da hizlari, Tolosaldea Osasun Publikoaren kako “osasun arreta eredu be- Asebetetze inkesta abiapuntu rria” “desastre hutsa” bezala ka- Aldeko koordinakundea, alegia. Mintzagaia ordea, Aipatu hitzarmena, hasiera lifikatu du. Are gehiago, “eredu 2012ko urtearen balorazioa izan da, Tolosaldeko batean bi hilabetez sinatu zen, berri honekin ez gara gainon- ondoren urtebetez eta guztira tzeko eskualdeen parean jarri osasun publikoaren egoera eta Osakidetza eta gehienez 5 urteko iraupena eta ez gara inoiz jarriko, gure Invinza enpresaren arteko hitzarmena. izan dezake, urtero berriztuz. zalantza eta kezkarik handie- Horretarako bete beharreko na, agian beste eskualdeak Erredakzioa eginkizunen artean, klinikaren eredu honetara bideratuko 12 enpresa kudeatzaileak egin- dituztela da. Besteek jasotzen 13 TOPAk 2012ko Tolosaldeko kal Osasun Publikoaren arteko dako ebaluazioa dago. Invinza duten zerbitzutik gero eta Osasun Publikoaren balorazioa hitzarmena hizpide izan du. enpresak ebaluazioa aurkez- urrunago gaude Tolosaldean”, egin asmoz, azken urteotan Finean, TOPAk bere sorreratik tuta, TOPAk aipatu ebaluazioa luzatu nahi izan dute TOPAko pribatizazioaren alde ematen helburuan izan duen eskaki- baliogabetu nahi izan du: “eba- dira; koordinaziorik gabeko sis- baina langile kopurua murriz- bestez 82.264 biztanleri ema- ordezkariek. “Osasun Publi- ari diren pausoak eztabaidan zun berberaren alde egin nahi luazioa baino asebetetze inkes- tema informatikoak daude; far- tu egin da, itxaron zerrendak ten diote arreta eta Tolosal- koaren baitan adibidez, Madril jarri nahi izan ditu. Horretara- izan du: Tolosaldeak kudeake- ta de enpresa honek aurkeztu mazia estaldura eskasa dago; handituz. deko Asuncion Klinikak ordea eta Valentzian gertatzen ari ko, oinarrian Asuncion Klinika- ta publikoko ospitalea izatea, duena. Oso azaleko kontuak espezialitateen larrialdietan Klinikak eskaini beharreko 65.000 biztanleri. Hipotesiak dena EAEra etor daiteke; To- ren kudeatzailea den Invinza alegia. galdetu zaizkio gaixoari, inkes- hutsuneak daude; digestiboan zerbitzu berriak ere betegabe hipotesi biztanleria eta espe- losaldea probarako eskualdea enpresa eta Osa- Kudeaketa pribatuko osa- tatuen 2/3ak 65 urte gorakoak espezialistaren hutsunea dago daudela salatu du TOPAk: “etxe- zialista proportzio berdina da; hemen ez bagara kexatzen k i d e t z a , sun publikoa da Tolosaldean dira gainera”. TOPAk jakinarazi eta langileen murrizketa eman ko erreabilitazioa, ortogeriatria eskualdeko ospitale publiko gainontzeko eskualdeetara bi- Eus- indarrean dagoen eredua. Ber- bezala, inkesta honek asebe- da”. eta erresidentziako psikiatria hauetan eta Tolosaldean man- deratuko dute honako eredua”. tako enpresa pribatuaren eta tetze maila altua azaldu du zerbitzua 2012ko martxoan tenduta Tolosaldeko datuak Datuen azterketarekin batera, erakunde publikoaren arteko arreta, informazioa, langileen Okerrera hasi behar ziren baina momen- bestelakoak lirateke. Adibide TOPAk Invinza eta Osakidetza- hitzarmena sinatzerakoan errespetu eta adeitasuna, inti- Datua hauek eskuan har- tuz ez dira hasi eta etxeko os- batzuk plazaratu ditu TOPAk: ren arteko hitzarmena bertan “Osasun arreta eredu berria mitatea, gaitasun teknikoa eta turik TOPAk argi dauka Tolo- pitalizazioa berriz behar baino kirurgian egun 9,6 espezialis- behera geratzea eskatzen du, Tolosalderako” proposatu profesionalen kudeaketa beza- saldeko Osasun Publikoaren langile gutxiagorekin eta espe- ta daude baina kudeaketa pu- eskualdeko ospitale publiko eta zabaldu zuten esku lako aldagaiei buruz galdetuz. egoerak hobera egin baino zialistak ez diren medikuekin blikoa izanda 12,5 behar dira; baten alde eginez. -orrien bitartez. TOPAk TOPAren esanetan ordea, okerrera egin duela: “gabeziak hasi da”. barne-medikuntzan 10,5eko bertan aurkeztutakoa errealitatea bestelakoa da: daude anbulatorio zerbitzue- datua, 18,4ra pasa behar da. Aurrerantzean ez dela bete azpimarra- “1.000 kexa eta alegazio bai- tan, ospitale zerbitzuetan eta Langile gutxiegi Hau da, 20,1eko espezialista Gauzak honela, aurreran- tu nahi izan du. Aipatu no gehiago aurkeztu dira, gai kontratutako zerbitzu berriak TOPAk langile gutxiegi da- kopurua 30,9koa izan behar tzean TOPAren egitekoa lanean esku-orri hauetan Tolo- zeharo ezberdinak jorratuz: ez dira hasi edota osatugabe goela salatzeko orduan gainon- da. “Klinikak gutxienez espe- eta borrokan jarraitzea izango saldea EAEan eskualde- itxaron zerrendak, Tolosaldean hasi dira”. Kardiologia, trau- tzeko eskualdeekin, biztanle zialista kopurua %53an gehi- da: “urtebete baino gehiago ko ospitalerik ez duen orain artean existitu gabeko matologia eta oftalmologia eta langile kopuruak kontutan tu beharko luke”, azaltzen du daramagu borrokan, 19.000 eskualde bakarra dela ai- itxaron zerrendak hasi dira, dagoneko klinikara pasa dira harturik, konparaketa egin TOPAko ordezkariak. “Langile sinadura bildu ditugu, 1.000 tortuz, horren aurrean biz- adibidez, kardiologian 33 egu- baina behar baino langile gu- nahi izan du. Konparaketara- falta honen eragina itxaron alegazio jarri, 3 manifestazio tanleriaren egoera hobetu nekoak, digestiboan 75 egu- txiagorekin itxaron zerrendak ko aztertutako datuak Zuma- zerrendetan antzematen da; ospatu eta jendeak ez du etsi. asmoz hainbat proposamen nekoak eta oftalmologian 57 areagotuz. Digestiboa, neuro- rraga, Debagoiena, Mendaro pertsonal gutxiago du klini- Jendearen babesak indarra aurkeztu zituen: espezialitate egunekoak; mediku arruntak logia eta dermatologia ordea, eta Bidasoa ospitalekoak izan kak, gaixo gutxiagori eman ematen digu lanean jarraitze- anbulatorioaren itxiera, arreta espezialista gisara lanean ari ez dira oraindik Klinikara pasa dira. Aipatu ospitaleek bataz ahal dio arreta eta itxaron ze- ko”. Galtzaundi 378 elkarrizketa 13ko otsailak 22

neren behaketa” lana egitearen den adierazten dute? rik ez dago jada. Deskorpatimen- goa dute. Asko hedatzen ari den kezka? Herri guztietan joera berdina tazioa mintzaldaketarako lehen fenomenoa da. Arnasguneak funtsezkoak dira ematen da, batzuetan pikoagoa pausoa izaten da sarritan. Lehen- hizkuntza baten indarberritzean. eta besteetan samurragoa den bizi euskaraz egiten zen jardun- Kultura kontsumoa da beraz, er- Xabier Gurean, Mikel Zalbidek sakonki arren. Batetik, euskaldunen den- bide horietan, gero euskara eta deren presentzia handiena due- landu du arnasguneen gaia. Zal- tsitatea beheraka joan da. Ama erdara nahasten dira eta azkenik na. bideren lan eskerga horretatik -hizkuntza euskara dutenena ere hizkuntza hegemonikoa eta na- 194 ikasleri egin zitzaien kultu- abiatuta, gure arnasguneetan zer bai. Etxean erabiltzen den hiz- gusia inguruan erdara denez eta ra-kontsumoaren galdeketa, hiru Bengoetxea gertatzen den, M. Zalbidek des- kuntza euskara hutsa izatetik por- kontsumo-kultura etab. erdaraz herrietan 4. mailakoei eta batean kribatutakoa betetzen ote den, tzentajean beheraka joan da eta jorratzen denez, erdarara lerroka- DBH 2. mailakoei. Galdeketa ho- han aipatutako aldagaiak ema- euskara eta erdara biak nahastuz tzen joateko arriskua hor dago. rietatik ateratako ondorioak fun- “Hizkuntza ten ote diren behatu nahi nuen erabiltzen deneko erabilera go- tsean ondorengoak dira: arnasgu- gertuko arnasguneetan. Horre- raka joan da. Horrek erakusten Sakonean Tolosaldeko 4 herrieta- ne horietako ikasleek gaztelaniaz tarako, 12 herritako datu demo- du hizkuntzaren biztanle dentsi- ko (Asteasu, Berastegi, Amezketa ikusten dute, hein handienean, indarberritzeko linguistikoak aztertu ditut eta lau tatea beheraka joateaz gain, ga- eta Alegia) ikasleak aztergai izan telebista. Bideoak, filmak %83k herri zehatzetan, horien osagarri, rrantzitsuena dena, hizkuntzaren dituzu. Zer nolako ondorioak gaztelaniaz ikusten ditu. Egunka- beste zenbait esparru ere izan di- erabileran deskonpartimentazioa atera dira gela-argazkiak osatze- ri irakurrienak gaztelaniaz daude, gune nagusia tut aztergai. Gure gertuko arnas- gertatzen ari dela. rakoan? musika-CDak...euskaraz, gaztela- guneetan zer joera nagusitzen ari Euskaraz guztiz funtzionatzen Gela-argazkiaren emaitza, niaz eta ingelesez paretsu. Inter- 14 ingurune diren aztertu nahi izan dut. zuten etxeen portzentajea han- nagusitasun-moldaerazko taula neten dabiltzanetan, gaztelania 15 diagoa zen lehen. Orain erdarak deskriptiboak dira. Une jakin ba- gehiago erabiltzen dute. Oro har, Lehenik, ezinbestean, arnasgu- sarbidea du eta etxekoak eus- teko nagusitasun-moldaera. Gela beraien kontsumo kulturalaren hurbila da” neak zer diren definitzea dago- kaldunak izan arren, badago hiz- horietako ikasleen artean zein hizkuntza gaztelania da nagusiki. Xabier Bengoetxea Muxikak Soziolinguistika kigu… kuntzaren aldaketa etxe berean, hizkuntza nagusitzen den jardun- Ikasle horiek erdal mundutik Asko laburtuta, euskarari ar- askotan euskara eta erdara tarte- gune bakoitzean adierazten du. 6 elikatzen ari dira. Hori da ondorio Klusterreko V. Hausnartu Euskal Soziolinguistika nasa lasai ematen dioten espa- katzen dira. jardungune aztertu dira: familia, nagusia. Ikasle horien erreferen- Lehiaketako bigarren saria eskuratu berri du. zio fisikoak dira arnasguneak. Bi auzoa eta kalea, eskola, komuni- tzia kulturalak, euskara ez diren “Arnasgunea. Ezaugarriak. Zenbait arnasguneren ezaugarri nagusi dituzte: euskal- Zer nolako ondorioak sor ditzake kazio alorra, kirola eta eliza. beste hizkuntzetan oratutakoak dunen kopurua, dentsitatea, %80 deskonpartimentazio horrek? Taula horietan joera antzekoak dira, batez ere gaztelanian. Ho- egoeraren behaketa” lanarekin. Lan horretan, edo gehiagokoa izatea (hau ez da Hizkuntza baten bizi-irau- antzematen dira. LHko 4. mailako rrek guztiak atal ezberdin asko- Asteasu, Berastegi, Amezketa eta Alegiako ezaugarri muga zurrun bezala hartu behar, penean oso garrantzitsua da eta DBH 2. mailako ikasleak euren tan du eragina: darabilten hiztegi, soziolinguistikoak gertutik behatu ditu. Ondorengo erreferentzia operatibo bezala hizkuntza horrek bere esparru jardueretan portzentaje oso al- termino eta esamoldetan, erre- baizik) eta hizkuntzaren transmi- sozio-funtzional batzuk beraren- tuan euskaraz bizi dira bai etxean ferente dituzten pertsonaietan, elkarrizketan gaiarekiko hurbilpena egiten da. sioa modu naturalean ematea. tzat bakarrik izatea. Deskonpar- eta baita auzoan ere, baina kultur hizkuntzaren baliagarritasunaz Ikerketa lanaren laburpen osatua BAT Soziolinguistika Aurreko belaunaldietatik hurren- timentazioak hori apurtu egiten kontsumoaren esparruan gazte- egiten duten irudian etab. Aldizkari espezializatuan kaleratuko da. go belaunaldietara, inolako plan du. Diglosia ematen zenean bi laniaren indarra handia da. berezirik gabe, transmititzen da hizkuntzen arteko banaketa sozio Honetaz gain, azken 5 urteta- Lau herri horiek osotasunean az- hizkuntza. Hizkuntza bizi-bizirik -funtzionala ematen zen; esparru ko gela-argazkietan ere ikusten tertuta euskaraz bizi direla esan Naiara Roldán de Aránguiz dauden tokiak dira arnasguneak. batzuetan euskaraz funtzionatuz da haur horien euskara erabile- daiteke? Hizkuntza-komunitate trinkoa da eta beste batzuetan erdaraz. He- ra beste alorretan ere, nahiz eta Bai. Euskara hizkuntza nagusia Xabier Bengoetxea lanbidez herriko beste hainbat datu bil- arnasgunea. rri txiki horietan etxean, auzoan puntuazio hori oso altua izan, jais- da herri horietan. Etxean, kalean, irakaslea da eta egun Lasarte- tzen lagundu dioten irakasleak: eta ingurune hurbilean dena ten doala. Eskola da jardun-gune auzoan, etab. Neurri handi ba- ko Berritzegunean Hizkuntza Asteasuko Eskolako Aitor Atxe- Tolosaldeko eta Goierriko 12 he- euskaraz egiten zen nahiz eta euskaldunena, eta horren ondo- tean dendetara eta tabernetara Normalkuntza Teknikari lanetan ga, Berastegiko Izaskun Ezeiza, rriren Eustat-eko datuen azterke- gero eskola edo administrazioan ren etxea ageri da. Baina etxean joan eta ez dago eragozpenik dihardu. Ikerketa bere aisialdian Amezketako Lurdes Larreta eta ta (1991, 2001, 2006) egin duzu erdaraz funtzionatu. Gaur egun badago azpimarratu beharreko euskaraz bizitzeko. Oro har, mer- garatu du. Elkarrizketan ez ditu Alegiako Larraitz Artano. lehenik. Datu horiek euskaldun euskarak alor batzuk irabazi ditu fenomeno oso esanguratsua: kataritza eta finantza-etxeetan ahaztu lana burutzeko gela-ar- kopuruan, ama-hizkuntzan eta baina deskonpartimentazioaren gurasoek beraien artean ari dire- ere ez dago arazorik. Jardungune gazkiak egiten, kultura-kontsu- Nondik sortu da “Arnasgunea. etxeko hizkuntzaren erabileran ondorioz hizkuntza nahasketa nean, gurasoak seme-alabekin ari nagusienetan euskaraz bizi dira. moaren galdeketak pasatzen eta Ezaugarriak. Zenbait arnasgu- zer nolako joera nagusitzen ari hori etxeraino sartu da. Diglosia- direnean baino puntuazio baxua- Beste kontu bat da, sumatzen di- Galtzaundi 378 elkarrizketa 13ko otsailak 22

Irakurlearen begietatik

naldi batetik bestera, indartsu eman dadin? Etxea, auzoa eta ingurune hurbila nola indartu Tik-tak, entzun dute belarri ondoan. Inoiz aztertu behar da; horiek baitira hizkuntza bat indarberritzeko baino gordinago. Orratzek ihes egin gune nagusiak. nahian barrena zulatu diete. Hutsune Oso kontuan hartu behar da bat nabari dute, zerk eragin duen oso etxea, auzoa, familia… Inguru ongi ez dakiten arren. Belarriak gortzeko hurbil horrek duen garrantzia funtsezkoa da hizkuntza baten ahaleginak egingo dituzte, bakoitzak bizirautean eta indarberritzean. bere ihesbidea topatzeko ahalegina. Hor dago gakoa. Horietan eus- Baina, zahartzen ari direla noizbait onartu karaz jardun eta bizitzea oina- beharko dute. Funtsean denok bezala rrizkoa da. Horietan goxatzen, oratzen eta birsortzen da hiz- Eneritz Iraola badakite, bizirik dauden artean erloju kuntza sendoen. Irakurlea hotsa ez dela isilduko. Eskolak ere badu zeregin ga- rrantzitsu bat. Arnasgune ho- rien indargarri bilakatu behar Karmele Jaio, Ez naiz ni du eskolak, ikasleak hiztun osoak, kontzienteak eta eragi- Berrogei urteren bueltan ko roletara mugatzen dira be- besteetan… Pare bat aukera- 16 ren joerak norantz doazen, lehen terferentziak, kode-aldaketak eta horiek batetik biztanlez haztea leak bilaka daitezen. dabiltzan hamaika emakume raien kezkak. Azalekoegiak, tzekotan, Bitxiloreak esku ar- 17 esan dugunaren haritik. Ahultzen antzeko fenomenoak hedatzen ekarri du. Bestetik, hizkuntzari Neurri zehatzetara pasaz eta gizonezko bat dira pro- pentsa dezakete batzuek. Niri tean eta Ekografiak aipatuko edo indartzen doazen da gakoa. doaz. dagokionez, eguneroko bizitzan geroz, eskolak hausnarketa tagonistak. Beraien barneko ez zait hala iruditu, labanka- nituzke. Lehenengoa, istorioa Adibide bat jarriz: datuak biltzen sekulako aldaketak eragin ditu. soziolinguistikoa ere burutu eta kanpoko ispiluan islatzen da sakon batek adinako mina kontatzeko moduagatik, urta- lagundu zidan irakasle batek esan Paisaia linguistikoaren gabeziak Urbanizazio eta aldaketa demo- beharko luke ikasleekin batera, dena gustuko ez eta ez dakite eman dezakete eguneroko roak lerroz lerro aurrera doa- zidan lehendik guztiz euskaraz lan-munduan ageri omen dira… grafikoarekin batera, dislokazio hautu kontziente bat egin de- nora jo. Batzuk karramarroen urratu txikiek. Zauriak sen- zela nabaritzen baita. Bigarre- ezagutu zuen giro batean orain Herri horietan argazkiak atera- soziokulturala ere gertatu da. Ho- zaten. Euskaldunak dira, baina antzera ibiltzen hasiko dira, datzeko bakoitzak bere bo- na berriz, errealitate bat hain jende bera erosketak egitera joan tzen joanez gero, denda-izenak, riek era beste hainbat dislokazio ez dira euskaldun hutsak, bes- atzean utzitako zerbaiten tika du. Ironia ukitu bat ere modu gordinean kontatzen eta, nahiz eta denak euskaldunak etxe-izenak, etab. ia denak euska- motak ahuldu egin dute hizkun- te hizkuntza batzuk menpera- bila. Besteak berriz, berrikun- badute sendagaiek: lokartu asmatzeagatik. izan, erdararako joera hedatu raz daudela ikusten da. Paisai lin- tza-komunitate horren trinkota- tzen dituzte eta hautu bat egin tza gosez, ase ezinik dabil- aurretik jandako txokolate za- Belaunaldi baten argazki dela. Zenbait gaietan erdara asko guistikoa, lan munduan izan ezik, suna. beharra daukate. Euskaraz bizi- tza. Guztiak nor diren argitu tia, itzali zen sugar baten kea, argia da Karmele Jaioren az- sartzen dela. Fenomeno berria da euskaraz dago. Lantegi askok ere tzeko arrazoiak edota bizipenak nahian, barruan duten zuloa bularretako berria, Reikia… ken lana. Ez diren horretatik eta horrek ere zerikusia izango izena euskaraz duen arren, ber- Arnasgune horiek arnasgune behar dituzte. bete nahian. parean jartzen zaien edozeri abiatu eta diren horretara iris- du jendea nondik elikatzen den; tako ordutegien abisuak, garajea izaten jarrai dezaten zer da egin Kultur kontsumoa sustatzeari Karmele Jaiok ipuin libu- eusten diote helduleku bila. teko bidean dauden pertso- telebista erdaraz ikusten bada, libre uzteko abisuak eta tankera- beharrekoa? buruzko neurriak hartu behar- ru honetan, giza harremanen … ezagutzen ditugun Miren, Aurreko liburuetan bezala, nen argazkia. hango programa komentatu nahi koak ia osoki gazteleraz daude, Lehenbizi kontzientzia hartu ko dira; belaunaldi berriak eus- katea estutu du beste behin Josune edo Aintzane izan li- inkomunikazioaren gaia lan- bada, erdarara jotzeko ohitura salbuespenak salbuespen. behar da: zer ari da gertatzen, karaz elika daitezen eta beraien ere. Hamabi istorio bildu ditu. tezke. du du. Pertsonaiek esan gabe hartzen doa jende asko. zergatik ari da gertatzen, zer fe- erreferente kulturalak ere eus- Dozena bat ipuin, eguneroko Gorputza zimurtzen ikusi uzten duten hori, ipuinetako Zer nolako aldagaiek baldintza- nomeno eta joera ari dira nagu- kaldunak izan daitezen. egoerak oinarrian hartuta. eta antsietatea sentitzen du askotan garrantzitsuagoa da Gaiek nolabait agintzen dute hiz- tzen dute euskara nagusi izan sitzen arnasguneetan, ahultzen Herriko eragile ezberdinen Lehendabiziko ximurrak age- batek. Bizitzan atzean utzita- esaten dutena baino. Beha- kuntzaren erabileran? den jardunetan erdara sartzea? ari baldin badira zergatik ari arteko elkarlana, aisialdiko es- rian dituzten emakumeen ko aukera haietara ihes egi- rrezkoa zen oreka topatu du Hori da. Neurri batean gaiek Luze joko liguke, aldagai edo dira ahultzen… kaintza euskaraz izatea... eta begietatik kontatuak guztiak, ten dio buruak besteari. Zer idazleak hori guztia adieraz- bideratzen eta lerrokatzen dute dislokazio ezberdinak azaltzea. Horrelako galderak oso sa- beste hainbat. Aterkia ipuina izan ezik. Kla- izan nahi zuten eta zer diren teko. Ongi menperatzen du hizkuntzaren erabilera bera. Oso Bat edo beste aipatzeko, nagusie- kon aztertu behar dira eta Funtsean neurri zehatz ba- se ertaina, hirigunean koka- pentsatzen ari dira pare bat. erritmoa eta irakurleak erraz zaila gertatzen da, gai bat guz- tako bat dislokazio-demografikoa ondoren galdera klabe bati tzuk hartu behar dira, herri tua. Irakurleak nabarituko du “Ez naiz ni” diote guztiek. Bera darama haria. Ustekabeko tiz erdaraz landu baldin bada, izango litzateke. Herri horietan erantzun behar zaio: zer neurri horietako hizkuntza eta bere errealitatetik lapurtutako za- ez dela hor dagoena, nonbait bukaerak baliatu ditu batzue- gero itzulpena eginez euskaraz sekulako aldaketa demografikoa hartu behar dira, zer bide jo- etnokultura modu naturalean tiekin osatu dituela istorioak. galdu dela. Gizarteak tradi- tan, errepikatzen diren ele- jartzea. Terminoak, esamoldeak eman da eta ematen ari da azken rratu behar dira herri horietan eta indartsuan, belaunaldiz be- Liburuko Leire, Gema, Marta zionalki emakumeei ezarrita- mentuekin egindako jokoak etab. barneratzen joaten dira. In- urtetan. Urbanizazio berriek herri euskararen transmisioa belau- launaldi transmititu dadin. iñauteriak 2013 ikasleen txokoa

Giza Eskubideen astea

Hirukidek ikasleen heziketan pa- bidez besteen egoeraz ohartu eta per garrantzitsua jokatzen du eta gure jokabideak nolakoak izan ikasleak pertsona gisa hazi eta gi- behar diren ikasten dugu, baita be- zaki autonomo moduan hez daite- netan balio duena baloratzen ere, Asegur SaldiasTolosa 20400 NafarroaMiguel E. 12 Tel.: 94 zen eragin nahi du. Hori dela eta, txikitatik bizitzako xehetasunetan 20200 Zazpiturrieta, 1 Tel.: 94 ikastetxeak inguratzen gaituzten arreta jarriz. Anoeta 20270 San Juan, 6 Tel.: 94 gizartearen arazoei begiratzea pro- Aida Rey posatu zuen urtarrilaren azken egu- Mahaingurua Julen San Martin netan; izan ere, Giza Eskubideen As- Bestalde, Hirukidek hitzaldi bat eta Hirukide Ikastetxea. tea burutu zuen. Helburua eskolako mahai-inguru bat antolatu zituen DBH 4. maila ikasleek nahiz tolosarrek gogoeta Giza Eskubideen Astearen baitan. egin eta hausnarturikoa Udaletxeko Mahai-inguruan Pako Garmen- agintariei helaraztea zen. dia (Soziologian katedraduna eta kopurua izugarri igo dela jakinarazi Astean zehar ikasleek hainbat gai Deustuko irakaslea), Jon Sardon zuen. landu zituzten; hala nola, umeen (Caritaseko Laguntza Etxea, etorki- Jarraian, Karitaseko bi ordezkariek esplotazioa, erlijioen arteko elkar nen harrera etxeko kidea), Fatima hartu zuten hitza. Hauek ere be- ulertzea, haur esklabutza, toleran- Otegi (Caritaseko lehenengo harre- raien lana azaldu zuten. Karitasen tzia, berradiskidetzea… Gaiak jo- ra egiteko arduraduna) eta Koldo lana behartsuei laguntzea da, eta www.saldias-miguel.com rratzeko orduan, Hirukidek ikasleen Casla (Ararteko Kabineteko zuzen- azaldu zutenez, gaur egun behar- 18 adina hartu zuen hizpide eta gelan daria) aritu ziren. tsu asko daude, baina jende asko 19 gaiari buruzko informazioa bilatu Hitzaldi horretako funtzionamen- gaur egun Karitasera joaten da ondoren, ondorioak eta hausnarke- dua oso sinplea zen; lehenik lagun etxerik gabe geratu delako, eta ez tak kartulinatan islatu eta eskolako bakoitzak 10 minutu zituen bere duelako ez dirurik jateko ezta toki- pasilloetan ipini zituzten. Ekintza erakundearen zereginak azaltzeko rik lo egiteko ere. Jantoki sozialei honi esker ikasleak jabetu ziren jen- eta baita beraien datuak azaltzeko, zegokienez, joaten den jendearen de askoren egoera tamalgarriaz eta eta horren ondoren, bertara joan- perfila asko aldatu dela azpimarra- hauei laguntza eskaini behar zaiela dakoek galderak egiteko aukera tu zuten. ondorioztatu zuten. izan zuten. Azkenik, Pako Garmendia psiko- Dena den, berrikuntzarik nabarme- Lehenik eta behin, Ararteko Kabi- logoak hitz egin zuen eta modu nena Trianguloan jarritako poston- neteko ordezkaria hasi zen hitz egi- egokian azaldu zuen zer sentitzen tzi erraldoia izan zen. Bertan esko- ten. Esan zuenez, bere erakundeak duen egoera txarrean dagoen jen- lako ikasleek eta hainbat tolosarrek jendearen arazoak aztertzen zituen. deak. Izan ere, horixe izango litza- krisialdiari buruz eta honen aurrean Hain zuzen ere, beraien eskubideak teke abiapuntua jakiteko nola joka- agintariei zer daukagun eskatzea ez direla betetzen ohartzean, ber- tu jende horrekin. paper batean idatzi eta postontzira tara joaten dira eta beraien kexak Partaide guztiek hitz egin ondoren bota zuten. Hirukidek jasotako guz- entzuten dizkiete. Ondoren, agin- entzuleek galderak egin zituzten. Oria kalea, 14-behea tia alkateari eman dio duela egun tariei herritarren kexak helarazten Oso interesgarria izan zen eta jen- Tolosa - Tel.: 943 676 156 batzuk. dizkiete. Honekin batera, erakunde dea hitzalditik oso gustura irten Faxa: 943 016 857 [email protected] Laburbilduz, era honetako ekintzen honetara joaten ari den lagunen zen. www.tolosabit.es

Doinua: Arratsalde on ta aupa zuek.

Andia kalea, 3 Amaroz, 9-A Tel.: 943 655 492 Tel.: 943 671 038 Galtzaundi 378 agenda 13ko otsailak 22

langile eta langabetuentzat ikastaroak, doanik. irakurri Otsailaren 22tik martxoaren 8ra bitarteko Lanbidek diruz lagunduak entz un jarri zure Ikastaroaren izena Hasiera data Ordu Kopurua publizitatea Ikusi Zoru erradiatzaile instalazioak 2013.01.14 20 Aurkezpenetarako aplikazio informatikoak: 2013.01.30 30 Galtz aundi tz informazio-grafikak hi orduak aldizkarian Zaindari ikusezina Espezifikazio teknikoak txirbil-harroketa bidezko 2013.02.04 60 Dolores Recondo mekanizazio-prozesuetan Nafarroa etorbidea, 6 Galdaragintzako produktuen karakterizazioa 2013.02.18 80 20400 Tolosa [email protected] (Solid Edge) Ez zaio eleberriari intrigarik 943 655 004 Berokuntza instalazioetarako erregulazio auto- 2013.02.25 20 www.galtzaundi.com eta misteriorik falta. Amaia matikoen elementuak Salazar inspektoreak bi Gure ikastaro eskaintza ezagutu nahi duzu? eginkizun ditu eleberrian: Jo ezazu Tolosaldea GLHBIko bulegora. Santa Luzia 17 – 20400 Tolosa Baztan inguruan, eta ba- Otsailak 27, asteazkena. Barry Osasuna eta Emakumea. Mar- Telefonoa: 943.65.11.47 – 615.775.678 tik bat, Elizondo inguruan Kontzertua Mendiza- Manley (Irlanda) eta Pollo Rosa txoak 5, asteartea. Tolosa, Kul- NISSAN [email protected] [email protected] gertatzen ari diren neska Oskorri: Gabriel Aresti Rebizi- (Euskal Herria). Tolosa, Otsabi. tur Etxea. 19.00. Bilgune Femi- www.tolosaldea.com www.ikastn.com nerabeen hilketak argitu, eta, ting. Otsailak 22, ostirala. Tolo- letasuna 22.00 nistak antolatutako ekimena. hain larria ez badirudi ere, ele- sa, Leidor. 20.30 Artzanburu. Otsailak 24, igan- Otsailak 28, osteguna. So- berriak aurrera egin ahala, hil ala dea. Oargi Mendi Elkarteak an- ledad Fellosa (Uruguay) eta SANTA bizikoa gertatuko zaio Amaiari tolatuta. Alekos (Kolonbia). Tolosa. Hel- Bertso bere iraganarekin izan dituen duen Hezkuntza Iraunkorra. LUZIA 20 arazo larriak konpontzea. 16.00 Emanaldia Goardiako farmaziak GARAJEA 21 Ahoz Aho Otsailak 28, osteguna. Martha Hau ez da kasualitatea. Mar- Ostirala, 22 Asteazkena, 27 Astelehena, 4 Bonberenea Txaranga 2003 Escurdero (Mexico) eta Sole- txoak 8, ostirala. Ainhoa Agi- -2013 ...Etxean, zuzenean! Bengoetxea E. Iturrioz I. Lejeune , Leyre Jaialdia dad Fellosa (Uruguay). Tolosa, rreazaldegi, Alaia Martin, Mi- (Nagusia, 7) (Euskal Herria, 3) (Euskal Herria, 46) Grua zerbitzua Bonberenea Txaranga Tolosa Ibarra Ibarra Otsailak 25, astelehena. Urrup Orbela Taberna. 22.30 ren Amuriza eta Uxue Alberdi. Larunbata, 23 Osteguna, 28 Asteartea, 5 24 orduetan (Euskal Herria) eta Pollo Rosa Martxoak 2, larunbata. Maite Tolosa, Leidor. 20.30 Santamaria I. Olarreaga I. Morant R. (Nafarroa etorb. 2) (Korreo, 2) (Zabalarreta 1) Norbaitek urteak bete- (Euskal Herria). Tolosa, Ama- Franko (Euskal Herria). Tolosa, Tolosa Tolosa Tolosa 943 653 491 tzen dituenean ospatu rotz Auzoa. 22.00 Bonberenea. 11.30 Igandea, 24 Ostirala, 1 Asteazkena, 6 943 653 874 Azpiroz L. Bronte C. Morant R. 943 653 985 egin behar dela esa- Martxoak 2, larunbata. Alekos (Amaroz, 9) (Korreo, 20) (Zabalarreta 1) 943 806 020 ten da. Bonberenea Ipuin (Kolonbia) eta Martha Escude- Tolosa Tolosa Tolosa Santa Luzia, 1-TOLOSA Astelehena, 25 Larunbata, 2 Osteguna, 7 Txarangaren kasua da ro (Mexiko). Tolosa, San Este- Bronte C. Bengoetxea E. Iturrioz I. hau, izan ere taldeak Txokoa ban. 17.00 (Korreo, 20) (Nagusia, 7) (Euskal Herria, 3) Tolosa Tolosa Ibarra 10 urte beteko ditu aurten. Ipuin Txokoa haur liburute- Martxoak 2, larunbata. Ahoz Asteartea, 26 Igandea, 3 Ostirala, 8 Lagun taldeak ongien dakien gian. Otsailak 22, ostirala. To- Aho Gala Nagusia. Ahozkota- Lejeune , Leyre Olarreaga I. Olarreaga I. (Euskal Herria, 46) (Korreo, 2) (Korreo, 2) moduan ospatu du urteurrena, losa, Errota Haur Liburutegia. sunaren jaialdiko artista guz- Ibarra Tolosa Tolosa bere jarraitzaileei lan berri bat tien emanaldia. Tolosa, Leidor. SANZ eskainiz. 19.30 Telefono interesgarriak arraindegia Kz Gunea Martxoak 7, osteguna. Barry Erakusketa Alegia-Amezketa-Abaltzisketa-Albiztur Gernikako Arbola,hitzor 943 006 900 Beerbug Albiztur. Otsailak 22, ostirala. Manley (Irlanda) eta Itziar Re- Mariona Masgrau: bidaia bat Osasun zentroa 943 653 212 Amarozko dispensarioa 943 672 637 Ander Mendia Etxebarria 09.00-13.00 kalde (Euskal Herria). Tolosa, txotxongiloen mundura. Mar- Altzo Asunzion klinika 943 675 799 Medikua 943 654 737 (larrialdiak) 943 675 390 Orbela Taberna. 22.30 txoaren 10a bitartean. Tolosa, Anoeta-Alkiza-Hernialde San Kosme San Damian Medikua 943 652 339 geriatrikoa 943 672 932 Tel.: 686 98 21 74 Laburmetraia. Joek errepide Topic. Baliarrain Udaltzaingoa 943 675 858 943 65 17 85 ertzeko gasolindegi batean Medikua 943 889 003 Ur eta Argia (Tolargi) 943 650 016 Antzerkia (asteazk.) Ur zerbitzuak (aberiak) 639 352 156 lan egiten du. Egun batez, Errauskine eta kristalezko oi- Gipuzkoa Berastegi-Elduain Iurreamendi egoitza 943 670 325 Medikua 943 683 361 Larrialdiak, Suhiltzaileak 112 garagardo bat hartzeko netakoak. Luna Teatro. Otsai- Odol Bidegoian DYA 943 672 536 Medikua 943 681 134 Gurutze Gorria 943 674 888 atseden hartzea erabakiko lak 23, larunbata. Tolosa, Topic. Otsailak 26, asteartea. Iñaki Encounter Ibarra-Belauntza-Berrobi-Gaztelu-Leaburu 943 651 425 du. Edariaz gozatzeko aha- 18.30 Carretero (Euskal Herria). Tolo- Martxoak 1 eta 3 bitartean. Osasun etxea 943 672 411 Ertzantza 943 673 022 Emaileak Ikaztegieta Tolosa Gasa 943 675 320 leginak huts egingo dio, Pottola. Txalo Produkzioak. sa, Amarotz Auzoa. 17.30 Tolosa, Usabal Kiroldegia. Alegia. Otsailak 22, ostirala. Medikua 943 653 329 Lizartza Nafarroa etorbidea, Irura Medikua 943 682 077 7 behea norbait lapurretan ari bai- Martxoak 1, ostirala. Tolosa, Otsailak 27, asteazkena. Ines Sendagilearen etxea, 19.00. Gi- Osasun zentroa 943 690 720 Orendain Tolosa Medikua 943 655 595 20400 Tolosa tzaio muturraren aurrean. Leidor. 20.30 Bengoa (Euskal Herria). Tolosa, puzkoako Odol Emaileak Anbulatorioa, larriald. 943 650 931 Orexa Amarotz Auzoa. 17.30 Hitzaldia San Esteban, hitzordua 943 006 800 Medikua 943 682 228 zerkausia Muxutruk Horoskopoa Otsailaren 22tik martxoaren 8ra arteko aurreikuspena Lana • Ingeleseko eta frantseseko klaseak ba- aries leo sagitarius APAINDEGIA karka edo taldeka. Maila desberdinak. Martxoak 21-Apirilak 21 Uztailak 23-Abuztuak 22 Azaroak 23-Abenduak 21 Irakasle tituluduna. 664 160268 Egindakoa konpontzeko garaia da, bes- Erabakirik hartu nahi ez izateak, aurka- Bizitzaren norabidea aldatzeko une telako bidea topatzeko unea. Hau da, rien aurrean ahultzen zaitu. Izen onaren aproposean murgildurik zaude, arazoak • Sukaldari edo zerbitzari laguntzaile gisa profesionalki alternatibaren bila haste- eta diruaren galera dator. Nortasun ahu- badituzu ere, baikorra izatea bezalako lan bila nabil. Homologatutako titulua ko momentua, geldialdia ekidin behar- leziak naturaren kontrako hitzarmenak botikarik ez dago. Denborari probetxua daukat. 671 44 66 15. ko zenuke. Iraganeko pertsona batekin egitera bideratuko zaitu. Epaiketetako atera; ikasi, mugitu, ekin, informazioa Koxka apaindegiak gorputzaren • Emakumea, etxeko lanak egiteko eta harremana aldatu egingo da, faltan gaia itxi beharko zenuke. jaso, irakurri… Arazoak konpontzeko pertsona helduak zaintzeko prest. 688 botako duzu. aukera duzu eta. 642 137 garbiketa proposatzen du Hidrolinfa • Klase partikularrak. Maila guztiak, tal- taurus virgo capricornius de txikietan. Esperientzia. (Kristina). 652 Apirilak 22-Maiatzak 21 Abuztuak 23-Irailak 22 Abenduak 22-Urtarrilak 20 metodo aurrendariarekin 739808 Gai ekonomikoei aurre nola egin azter- Oraindik ez zara osatu eta berriro ere Arazo ekonomikoek erabateko lehenta- tu behar duzu, betebehar finantzarioek garai zaila hemen dago. Erantzuna zure suna dute, baina garai honetan kanpo presio handia sortzen dizute, aurrekon- esku dago, lanean gogoz aritu beharko erabakiek uste baino indar gehiago Tolosako Korreo kalean kokaturiko Koxka apaindegiak metodo berritzailea Etxebizitza tuak gora jarraitzen du eta lan arazoek zara eta egin beharreko aldaketak egin dute. Zure burua jarduera berri batean 2 ere goraka jarraitzen dute. Zenbait ko- • 90m -ko pisua salgai Anoetako solkorre beharko dituzu. kokatzen hasi beharko zenuke. ekarri du bezeroen artera; Hidrolinfa, gorputzaren garbiketa oinetatik abiatuta. kalean . Egongela handia, hiru logela, mentario gelditu behar dituzu. Ahoz-aho bezeroen artean azkar zabaldutako eta medikuek sortutako meto- sukaldea, komuna, trasteroa, ganbara ta libra aquarius bi balkoi eguzkitsu Uzturreko bistekin. gemini Irailak 23-Urriak 22 Urtarrilak 21-Otsailak 20 dologia honen berri eman du Amaia Agerrik, Koxka apaindegiko arduradunak. 130.000€ . 688887178 Maiatzak 22-Ekainak 21 Aurrera egiteko garaian zailtasunak di- Osasunarengan gehiago erreparatu Ideia berriak sortuko zaizkizu. Garai pro- tuzu; lan munduan boterea dutenekin beharko zenuke; medikuari noizean betxugarria adi egonez gero, garai ezin Zer berritasun dakar Hidrolinfa trata- ditu, ondorengo kasuetan batik bat: zir- ideia trukaketa egin beharko zenuke. behin bisitaldia egitea onuragarria iza- Salgai hobea idazle, kazetari eta irakasleen- Diru aldetik, diru-sarrera garrantzitsuak ten da. Erabakiak hartzeko une apro- menduak? kulazio arazoak, hanka eta oinen nekea, tzat. Aparteko dirua jasotzeko aukera. • Quads-a salgai. Gasgas K2 250 c.c. 2055 izan arren, gastu altuak ere izango dira. posa; familiak eta lagunek uste baino Gorputzetik toxinak ateratzen ditu errefle- Ingurukoek lan munduan bultzada buruko minak, hilerokoak sortutako minak, urtekoa, 2 lagunentzako homologatua. babes gehiago erakutsiko dizute. Prezio interesgarria. 618 254960. Aritz. emango dizute. xoterapia bidez, inolako kirurgia operazio- artritis, artrosia, kolesterola, ultzera, dia- • Villabonan ileapaindegia salgai edo alo- scorpius piscis rik gabe. 40 minututan, Hidrolinfak zikinak betesa, bizkarreko arazoak, insomnioa, 22 kairuan. Sartzeko prest. 630 099092 cancer Urriak 23-Azaroak 22 Otsailak 21-Martxoak 20 ateratzen dizkizu. Hainbat sesioren ondo- depresioa… Ekainak 22-Uztailak 22 Egoerak sortzen dizun nekeak zure ani- Aro berri batean murgiltzera zoaz, era- Aisialdirako denbora gehiago izango ren, bezeroek garbitasuna nabari dute, ari- Hidrolinfa metodoa erabili ezin dutenak or- moarengan uste baino eragin gehiago baki garrantzitsuak hartuko dituzu. duzu, irudimenez aprobetxatu ezazu. Erosketa du. Diru-sarrera txiki bat helduko zaizu Errealitateak erabat baldintzatzen ba- nago sentitzen dira, asma duenak arnasa dea, ondorengoak: taupada-markagailua Lan munduan ez zaude nahi zenukeen • Teutonia markako bigarren eskuko eta horrek denbora batez arnasa hartze- zaitu ere, emozioek ere bultzada eman- errazago hartzen du, alergia duena hobeto tokia eta horrek emozionalki bere eragi- erabiltzen dutenak, epileptikoek eta har- maxi cossia erosiko nuke. Interesatuak ko aukera emango dizu. Egoera berria go dizute; zure burua berriro asmatzeko na ere badu. Ez utzi osasun mailan ere sentituko da… dun dauden emakumeak. Operatu berriek 635708540 zenbakira deitu mesedez. onartzea ezinbestekoa da. gogoz zaude. Intuizioarengan konfian- eragina izaterik. Mila esker tza handia izan. ere bi hilabetez itxaron behar dute Hidro- Nola funtzionatzen du? linfa erabiltzen hasteko. Kanilako ura eta gatz pixka bat erabiltzen da, elektrizitate eroankortasuna izateko. Tratamenduaren oinarria oinetan kokatzen Sodio kloruroak uraren eroankortasuna da. Zergatik? handitzen du, hidrogeno eta oxigenoaren Egia da oinak oinarria direla baina eskuetan zatiketa molekularra sortzen da, honela ere egiteko aukera dago. Erreflexoterapiak erabateko eroankortasuna eskuratuz; ura- agindu bezala, gorputzeko atal guztiak oine- ren atomoak negatiboki ionizatu egiten dira. tan kokatzen dira. Oinen bidez organo guz- Ioi negatibo hauek azalaren poro positiboe- tiak tratatzen dira eta zikinkeriak ateratzen tatik pasatzerakoan organismoa erlaxatzen ditu. Uneoro tekniko batekin kontaktuan gau- dute, gune alkalinoak orekatzen dituzte eta de, bezeroaren gaixotasuna azaldu eta bete alterazio organiko ezberdinen prebentzio beharreko jarraibidea zehazten du. gisara lan egiten dute. Tolosan Koxka aurrendaria da honako tra- Zein kasutan da gomendagarria Hidro- tamenduarekin. Zer nolako erantzuna es- linfa tratamendua? kaini dute bezeroek? Gorputzetik toxinak ateratzeko metodoa Gaixo dauden bezeroak gehiago nabaritzen da; egunero elikadura edo poluzioaren dute. Jendea oso gustura dago eta ahoz bitartez gure gorputzean metal ugari -ahozkoak asko lagundu du, gertukoen iritziak sartzen ditugu, gorputzean metatzen jasotzeak asko laguntzen du. Hidrolinfa eza- joaten dira eta ateratzeko metodo apro- gutzen duten medikuek gomendatzen dute posa da. Osasun onura ugari sortzen gainera.

Koxka Apaindegia • Korreo kalea, 60. Tolosa • 943 116456 • www.facebook.com/koxkaapaindegia Komikia: Joseba Antxustegietxarte AZKENEKO IBARRA DUPLEX-A Euskalerria 18-1 SALGAI! 118M2 OSO EGUZKITSUA

2 LOGELA 2 KOMUN 165.000 €-TIK

3 LOGELA 2 KOMUN 206.000 €

Kalitatezko materialak, diseinuko sukaldez ekipatua. garajeak ere aukeran informatu zaitez!

ALTZO

ETXEBIZITZA BIFAMILIARRA 270.000 €GATIK

Tel.: 943 812 462 ANTZIBAR www.antzibar.com CONSTRUCCIONES • ERAIKUNTZAK