Ethiek Binnen Een Netwerk Van Verschillende

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Ethiek Binnen Een Netwerk Van Verschillende Eenheid in verscheidenheid Simon Godecharle Coördinator gezondheidsethiek Groep Emmaüs [email protected] Doe ik het goede? Onmacht... ? Optioneel “Welnu, behandel de mensen in alles zoals je wilt dat ze jullie behandelen.” (Mt 7, 12) Ethiek in de media Nachtdienst: Eén verpleegkundige is hier verantwoordelijk voor veertig patiënten Praktijk van afzonderen en vastbinden is problematisch in Vlaamse psychiatrie "De langste afzondering bedroeg 116 dagen" Verwachtingen Verwachtingen • Ethicus? • Commissies ethiek? • Visieteksten? Richtlijnen? • Betrokken worden? Emmaüs Emmaüs Zorg op maat voor iedereen op elk moment. • 5374 plaatsen / bedden • 6622 werknemers ALGEMENE ZIEKENHUIZEN • AZ Sint-Jozef (Malle) • AZ Sint-Maarten (Duffel- Mechelen) GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG • Psychiatrisch Ziekenhuis Duffel • Pvt Schorshaegen (Duffel, Heist o/d Berg) • Bw Este (Duffel, Lier, Mechelen, Boom) • Pz Bethaniënhuis (Zoersel, Kapellen) • Pvt De Landhuizen (Zoersel) • Bw De Sprong (Zoersel, Brasschaat) • TG de evenaar (Antwerpen) • Rc de keerkring (Mortsel) • Ambroos (Hofstade – Zemst) • Hof van Arenberg (Duffel) • Sint-Jozef (Wommelgem) OUDERENZORG • Ten Kerselaere (Heist-op-den-Berg) • Dvc ‘t Zwart Goor (Merksplas, Zoersel) ZORG VOOR PERSONEN • Dvc Zevenbergen (Ranst, Duffel) MET EEN BEPERKING • Home Marjorie (Heist-op-den-Berg) • Monnikenheide (Zoersel) KIND, JEUGD EN GEZIN • Jeugdzorg Emmaüs (Mechelen en Antwerpen) • Ckg Betlehem (Mechelen, Willebroek) • KDV De Hummeltjes (Duffel) • IBO Duffel • KDV De Zonnebloem (Mechelen) algemene vergadering raad van bestuur coördinatiedienst dagelijks bestuur Interne audit bestuurscomité bestuurscomité bestuurscomité bestuurscomité bestuurscomité az Sint-Jozef geestelijke ouderenzorg ondersteuning van kind, jeugd en gezin gezondheidszorg personen met een beperking Jeugdzorg pz Sint-Norbertus woon- en zorghuis dvc ‘t Zwart Goor Emmaüs(regio az Sint-Jozef (Malle) (Duffel) Ten Kerselaere (Merksplas, Zoersel) Mechelen, regio (Heist-op-den-Berg) Antwerpen) pz Bethaniënhuis dvc Zevenbergen (Zoersel, Kapellen) woon- en zorghuis (Ranst, Duffel) ckg Betlehem Hof van Arenberg (Mechelen, pvt Schorshaegen (Duffel) Home Marjorie Willebroek) (Duffel, Heist-op-den- (Heist-op-den-Berg) Berg) woon– en zorghuis kdv De Hummeltjes Ambroos (Hofstade) Monnikenheide (Duffel) pvt De Landhuizen (Zoersel) (Zoersel) woon- en zorghuis kdv De Zonnebloem bestuurscomité Sint-Jozef (Mechelen) az Sint-Maarten beschut wonen Este (Wommelgem) (aanloopadres Duffel) IBO (Duffel) Het Speelnest beschut wonen De Het Ooievaarsnest az Sint-Maarten Sprong (aanloop- Het Ravottersnest (Mechelen, Duffel) adres Zoersel) tg de evenaar /rc de keerkring (Antwerpen) ICT Emmaüs (Informatie– en communicatietechnologie) Ethiek in de praktijk Ethiek in de praktijk Seksuele agressie … Ethiek in de praktijk • Welke vraag? • Welke betrokkenen (direct en indirect)? Hun visie? • Wat is de juridische context? • Wat zijn de ervaringen van het verleden / externen? • Hoe geraken we uit de tegenstellingen? • Voldoende informatie? Ethisch modellen Ethiek • Waarden • Normen • Proportionaliteit Ethiek Stelling Aspect Stroming toch goed bedoeld… Intentie Intentionalistische ethiek dat mag niet… Handeling Deontologische ethiek Consequentialisme / wat gebeurt er als… Gevolg Utilitarisme in deze context… Omstandigheden Situationisme / Casuïstisch * Bron: R. Fransen, S. Van Den Eynde, De 11de dimensie. Waarden, zingeving en spiritualiteit in de zorg, 2008, Campinia Media Ethiek • Normatieve ethiek: . Bron = principes, waarden . Rationele modellen: toepassen . Waarden: absoluut versus af te wegen • Empirische ethiek: . Bron= praxis, empirische data . Belang van context en beleefde realiteit . “Reflexief equilibrium” Ethiek • Principlism (Prof Beauchamp & Childress) . Autonomie . Goed doen (beneficence) . Geen kwaad doen (non-maleficence) . Rechtvaardigheid • Personalisme (Prof Schotsmans) . Uniciteit . Intersubjectiviteit . Solidariteit Proces naar meer menswaardigheid 25 Bron: P. Schotmans. Handboek Medische Ethiek, 2008, Lannoo Campus. Ethiek • Conflict tussen ethische modellen: . Relationele zorgethiek op personalistische grondslag . Deontologische ethiek Ethiek • Personalisme: . Geen relativisme en casuïstiek . Binnen fundamentele grondhouding zijn waarden af te wegen • Deontologie . Handeling . Waard(en) absoluut . Per definitie verkeerd (‘intrinsiek kwaad’) Ethisch beleid Contrast Praktijk Vooronderstellingen Dialoog 1. Begrijpen 2. Vorm 3. Wie en wanneer Ethisch beleid Contrast • Contrast: . visie van de zorgverleners patiënt of familie . eigen visie collega’s • Gelijk Ongelijk • Visie op (ethisch) beleid: autoritair Contrast Praktijk Vooronderstellingen Dialoog 1. Begrijpen 2. Vorm 3. Wie en wanneer Ethisch beleid Dagelijkse praktijk • Aristoteles: ethiek = praktische discipline • Vertrouwd zijn met en leren van praktijk • Luisteren naar beleefde ervaringen en betekenisvolle verhalen* • Controverse ervaring** * Nussbaum, MC. (1990) Love’s knowledge. Oxford: Oxford University Press ** Vanlaere, L., Coucke, T., Lammens, A., Gastmans, C. Het Zorgethisch Lab Stimul. Waardigheidsondersteunende zorg voor ouderen. Huisarts NU 2009 38(10): 395-401. Vooronderstellingen • Geschiedenis: wij en organisatie • Opvoeding, opleiding, levenservaring • “Impliciete waarderingen”: expliciteren • Waarden: voorleven (“pre-reflexief”) * Gadamer, H, G. (1960) Wahrheit und Methode, Tübingen: JCB Mohr * Nussbaum, MC. ibid. Contrast Praktijk Vooronderstellingen Dialoog 1. Begrijpen 2. Vorm 3. Wie en wanneer Ethisch beleid Dialoog Begrijpen* . Ander heeft ongelijk (autoritair) . Unieke visie van ander (relativisme) . Bereid om visie van ander als relevant te beschouwen * Gadamer, H, G. ibid. * Habermas, J. (1991) Erläuterungen zur Diskursethik, Frankfurt am Main: Suhrkamp. Dialoog Vorm . Stoppen met praten (≈ autoritair) . Strategisch onderhandelen . Discours (doel = overeenstemming) Dialoog Wie & wanneer • Wie (direct en indirect betrokkenen) artsen; alle zorgverleners; alle personeelsleden; patiënten / cliënten / bewoners; ervaringsdeskundigen; familie; directie; … • Wanneer? . Alleen voor “grote” thema’s? . Ook voor “kleine” zaken? Contrast Praktijk Vooronderstellingen Dialoog 1. Begrijpen 2. Vorm 3. Wie en wanneer Ethisch beleid Ethisch beleid Proces van ethisch beleid: . Waarden: Wat is onze identiteit? . Visie: Waar willen we naartoe? . Strategie: Hoe komen we daar? Ethisch beleid Vanuit een uitgeklaard waardenkader en model wordt confrontatie met andere = voedingsbodem = startpunt & constante toetsing beleid Ethisch beleid • 2 elementen: . Prereflexief: dagelijkse praktijk, vooronderstellingen, betekenisverlening, (leren door) voorleven van waarden . Reflexief: door argumenten tot overeenstemming komen gradueel proces Ethisch beleid • Meest menselijk wenselijke (“Le meilleur humain désirable”) • Meest menselijk mogelijke (“Le meilleur humain possible”) Bron: P. Ricoeur. Le problème du fondement de la morale. Sapienza 28 (1975): 313-337. Ethisch beleid • In praktijk vaak keuze tussen: . Slecht . Onaanvaardbaar slecht • Proportionaliteit Ethisch beleid Coördinator gezondheidsethiek: . Koppeling tussen beleid en praktijk . Implementatie waarden, visie, strategie . “Compliance” doorleefde cultuur Ethisch beleid • Complexiteit en gelaagdheid van contrastervaring beluisteren • Open dialoog vrij van hiërarchie • Anders: gevaar voor moral distress Ethisch beleid • Ethiek empirische gegevens* • Ethiek ≠ enkel rationeel en afstandelijk • Visie van mensen in de praktijk zelf • Vertaalslag • Ethicus: mee ploeteren in de modder *B. Hoffmaster. Can Ethnography save the Life of Medical Ethics?, Social Science and Medicine, 1992, 35, 1421-1431. Ethisch beleid • Kijken waar structuren, visies, procedures dienend kunnen zijn voor betere zorg • Ethiek ≠ onnodig obstakel Contrast Praktijk Vooronderstellingen Dialoog 1. Begrijpen 2. Vorm 3. Wie en wanneer Ethisch beleid Ethisch beleid • Evaluatie zorgverleners: proces en uitkomst • Emoties, ervaringen en draagkracht • De ervaringen spelen mee in hun volgende ethische vraagstuk Gedragen beleid Gedragen beleid • Erkennen door herkennen • Formele & informele mogelijkheden • Vele methoden ethiekondersteuning: . Moreel beraad . Studiedagen . Commissie ethiek . … Gedragen beleid • Continu & cyclisch proces • Interactie: praktijk en beleid • ‘Beleid op maat’ van onze zorg, gebaseerd op onze waarden • ≠ “Is – ought” of relativisme Mogelijke trajecten Mogelijke trajecten • Contrast • Referentiepersoon ethiek • Overleg dienst • Overleg werkgroep • Commissie ethiek • Jaarlijks verslag aan beleid koppeling beleid – praktijk Mogelijke trajecten • Contrast • Werkgroep • Voorstel qua tekst • Commissie ethiek • Bestuurscomités, directies, Raad van Bestuur en/of Medische Raad • Stappenplannen Dank voor jullie aandacht! Referenties • Gadamer, HG. (1960) Wahrheit und Methode, Tübingen: JCB Mohr • Habermas, J. (1991) Erläuterungen zur Diskursethik, Frankfurt am Main: Suhrkamp • Ricoeur, P. Le problème du fondement de la morale. Sapienza 28 (1975): 313-337. • Vanlaere, L., Coucke, T., Lammens, A., Gastmans, C. Het Zorgethisch Lab Stimul. Waardigheidsondersteunende zorg voor ouderen. Huisarts NU 2009 38(10): 395-401. • Schotsmans, P. (2012) In goede handen. Leuven: Lannoo- Campus. • Als de kerk niet dient, dient zij tot niets. J. Gaillot, bisschop van Evreux.
Recommended publications
  • Wim P. Blockmans
    Wim P. Blockmans Alternatives to Monarchical Centralisation: The Great Tradition of Revolt in Flanders and Brabant One of the first deeds of the revolutionary magistrate which took power in Ghent on the 1st of November 1577, was to propose to the city of Brussels to revive the alli- ance made by Flanders and Brabant in 13391. This was concluded at the time when King Edward III was seeking support in the Low Countries in his struggle for the kingdom of France. Ghent, and the other leading towns of Flanders rejected the au- thority of their count and took sides with the king of England. It was in Ghent that Edward took the title of king of France, and that the Flemings recognised him as their sovereign2. The reference made in 1577 to these events concerns a whole political programme which the city authorities of Ghent proposed to the States General in May 1579, to be implemented if the peace negotiations with the King of Spain at Cologne were not successful3. The general tendency of this programme was the formation of a city-state system, bringing the whole county of Flanders under the control of the three great cities Ghent, Bruges and Ypres. Ghent prescribed in its own quarter - the abolition of autonomous rural districts, - the creation of a council of representatives of the towns to decide in matters of state, war and public order, - the reservation for Ghent of one third of the votes in the appointment of aldermen in the smaller towns. After the introduction of this political system in the quarter of Ghent, it would be recommended for introduction in the three other quarters of the county.
    [Show full text]
  • UCLA Electronic Theses and Dissertations
    UCLA UCLA Electronic Theses and Dissertations Title Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt,The Hague, Collective Violens, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 Permalink https://escholarship.org/uc/item/2636q95m Author DeSanto, Ingrid Frederika Publication Date 2018 Peer reviewed|Thesis/dissertation eScholarship.org Powered by the California Digital Library University of California UNIVERSITY OF CALIFORNIA Los Angeles Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672. A dissertation submitted in partial satisfaction of the requirements for the degree Doctor of Philosophy in History by Ingrid Frederika DeSanto 2018 ABSTRACT OF DISSERTATION Righteous Citizens: The Lynching of Johan and Cornelis DeWitt, The Hague, Collective Violence, and the Myth of Tolerance in the Dutch Golden Age, 1650-1672 by Ingrid Frederika DeSanto Doctor of Philosophy in History University of California, Los Angeles Professor Margaret C Jacob, Chair In The Hague, on August 20 th , 1672, the Grand Pensionary of Holland, Johan DeWitt and his brother Cornelis DeWitt were publicly killed, their bodies mutilated and hanged by the populace of the city. This dissertation argues that this massacre remains such an unique event in Dutch history, that it needs thorough investigation. Historians have focused on short-term political causes for the eruption of violence on the brothers’ fatal day. This work contributes to the existing historiography by uncovering more long-term political and social undercurrents in Dutch society. In doing so, issues that may have been overlooked previously are taken into consideration as well.
    [Show full text]
  • Table of Contents
    Table of Contents Introduction _________________________________________________________ 4 Important contacts _________________________________________________________ 5 Checklist for studying in Belgium _____________________________________ 6 What should I do before I arrive? _____________________________________ 7 Apply for a student visa _____________________________________________________ 7 Do I need a student visa? ___________________________________________________ 7 When should I start the visa application process? ______________________________ 7 Where should I submit my visa application? ___________________________________ 8 Different types of visas _____________________________________________________ 8 Useful websites ____________________________________________________________ 8 Visa application fee ________________________________________________________ 8 Proof of solvency (sufficient financial means) __________________________________ 9 Extending your visa (degree students only) ____________________________________ 9 Search for housing _________________________________________________________ 10 Sign up for the buddy programme __________________________________________ 11 What does a buddy do? ___________________________________________________ 11 How do I sign up for the buddy programme? _________________________________ 11 Pack your bags ____________________________________________________________ 12 Clothing _________________________________________________________________ 12 Electronics and household appliances
    [Show full text]
  • Of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun
    Court in the Market: The ‘Business’ of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun Hee Cho Submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in the Graduate School of Arts and Sciences COLUMBIA UNIVERSITY 2013 © 2013 Jun Hee Cho All rights reserved ABSTRACT Court in the Market: The ‘Business’ of a Princely Court in the Burgundian Netherlands, 1467-1503 Jun Hee Cho This dissertation examines the relations between court and commerce in Europe at the onset of the modern era. Focusing on one of the most powerful princely courts of the period, the court of Charles the Bold, duke of Burgundy, which ruled over one of the most advanced economic regions in Europe, the greater Low Countries, it argues that the Burgundian court was, both in its institutional operations and its cultural aspirations, a commercial enterprise. Based primarily on fiscal accounts, corroborated with court correspondence, municipal records, official chronicles, and contemporary literary sources, this dissertation argues that the court was fully engaged in the commercial economy and furthermore that the culture of the court, in enacting the ideals of a largely imaginary feudal past, was also presenting the ideals of a commercial future. It uncovers courtiers who, despite their low rank yet because of their market expertise, were close to the duke and in charge of acquiring and maintaining the material goods that made possible the pageants and ceremonies so central to the self- representation of the Burgundian court. It exposes the wider network of court officials, urban merchants and artisans who, tied by marriage and business relationships, together produced and managed the ducal liveries, jewelries, tapestries and finances that realized the splendor of the court.
    [Show full text]
  • PROVINCIE ANTWERPEN BESTUURLIJK ARRONDISSEMENT ANTWERPEN Pagina 1 Van 48 PROVINCIE ANTWERPEN Datum: 17/08/2017
    PROVINCIE ANTWERPEN Datum: 17/08/2017 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) D tot. C O diagn bijk erk opm V - V V + (V 1bis) C B C M C H CB AW CB AW B CB AW M BEG CAP BESTUURLIJK ARRONDISSEMENT ANTWERPEN VZW Emmaüs DE GROTE ROBIJN Korte Sint-Annastraat 4 2000 Antwerpen 16 23 Telefoon: 03 231 25 75 12-18j 0-18j j-m j-m Fax: E-mail: [email protected] VER Zorgbedrijf Antwerpen CENTRA BIJZONDERE JEUGDZORG ZORGBEDRIJF ANTWERPEN Ballaarstraat 35 53 2018 Antwerpen 25 43 4 3 3 Telefoon: 03 334 44 50 0-18j 0-18j 0-18j j-m j-m j-m Fax: E-mail: [email protected] AFDELINGEN: PROVINCIE ANTWERPEN BESTUURLIJK ARRONDISSEMENT ANTWERPEN Pagina 1 van 48 PROVINCIE ANTWERPEN Datum: 17/08/2017 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) D tot. C O diagn bijk erk opm V - V V + (V 1bis) C B C M C H CB AW CB AW B CB AW M BEG CAP 18 3 DE WENDING 13 0-18j j-m Lamorinièrestraat 236 12-18j j-m 2018 Antwerpen 29 3 PENNSYLVANIA FOUNDATION 13 0-18j j-m Gouverneur Holvoetlaan 28 0-18j j-m 2100 Antwerpen VZW Elegast ELEGAST Belgiëlei 203 20 158 2018 Antwerpen 12 15 6-18j 94 32 6 26 j-m Telefoon: 03 286 75 25 0-12j 0-18j 0-18j 0-18j j-m j-m j-m j-m Fax: E-mail: [email protected] AFDELINGEN: PROVINCIE ANTWERPEN BESTUURLIJK ARRONDISSEMENT ANTWERPEN Pagina 2 van 48 PROVINCIE ANTWERPEN Datum: 17/08/2017 (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) D tot.
    [Show full text]
  • UNESCO and Greenways by Bike. Trip Ideas for Independent Travellers
    UNESCO and greenways by bike. Trip ideas for independent travellers www.greenwaysheritage.org DISCLAIMER: “The content of this document represents the views of the author only and it is his/her sole responsibility: it cannot be considered to reflect the views of the Executive Agency of Small and Medium-sized Enterprises or any other body of the European Union. The European Commission and the Agency do not accept any responsibility for the use that may be made of the information it contains” This document is part of the Greenways Heritage project, co-funded by the EU COSME programme. Presented in a basic working edition, in PDF format, the document has been prepared by the project partner responsible for the deliverable for the purpose of communicating the project results to a broader audience. Your efforts to ensure the maximum dissemination of the document are therefore greatly appreciated. Copyright: This document may be freely distributed and its contents reprinted, provided no fee is charged and the source is correctly attributed to the Greenways Heritage project. Acronym GREENWAYS HERITAGE. Title: Development and promotion of a transnational cultural tourism product linked to greenways and UNESCO cultural sites. Action Title: "SUPPORTING THE PROMOTION AND DEVELOPMENT OF TRANSNATIONAL THEMATIC TOURISM PRODUCTS LINKED TO CULTURAL AND CREATIVE INDUSTRIES" COSME Work Programme [2017] Lead partner/coordinator: European Greenways Association (EGWA) [email protected] www.aevv-egwa.org Partners: Fundación de los Ferrocarriles Españoles (Spain) Università degli Studi di Milano (Italy) Latvijas Zalo Celu Asociacija (Latvia) Provincie Antwerp (Belgium) Turismo Vivencial (Spain) Stad Mechelen (Belgium) Comunidade Intermunicipal do AVE (Portugal) www.greenwaysheritage.org Greenways and UNESCO Heritage in Europe: The high potential of their joint promotion.
    [Show full text]
  • Belgium-Luxembourg-7-Preview.Pdf
    ©Lonely Planet Publications Pty Ltd Belgium & Luxembourg Bruges, Ghent & Antwerp & Northwest Belgium Northeast Belgium p83 p142 #_ Brussels p34 Wallonia p183 Luxembourg p243 #_ Mark Elliott, Catherine Le Nevez, Helena Smith, Regis St Louis, Benedict Walker PLAN YOUR TRIP ON THE ROAD Welcome to BRUSSELS . 34 ANTWERP Belgium & Luxembourg . 4 Sights . 38 & NORTHEAST Belgium & Luxembourg Tours . .. 60 BELGIUM . 142 Map . 6 Sleeping . 62 Antwerp (Antwerpen) . 144 Belgium & Luxembourg’s Eating . 65 Top 15 . 8 Around Antwerp . 164 Drinking & Nightlife . 71 Westmalle . 164 Need to Know . 16 Entertainment . 76 Turnhout . 165 First Time Shopping . 78 Lier . 167 Belgium & Luxembourg . .. 18 Information . 80 Mechelen . 168 If You Like . 20 Getting There & Away . 81 Leuven . 174 Getting Around . 81 Month by Month . 22 Hageland . 179 Itineraries . 26 Diest . 179 BRUGES, GHENT Hasselt . 179 Travel with Children . 29 & NORTHWEST Haspengouw . 180 Regions at a Glance . .. 31 BELGIUM . 83 Tienen . 180 Bruges . 85 Zoutleeuw . 180 Damme . 103 ALEKSEI VELIZHANIN / SHUTTERSTOCK © SHUTTERSTOCK / VELIZHANIN ALEKSEI Sint-Truiden . 180 Belgian Coast . 103 Tongeren . 181 Knokke-Heist . 103 De Haan . 105 Bredene . 106 WALLONIA . 183 Zeebrugge & Western Wallonia . 186 Lissewege . 106 Tournai . 186 Ostend (Oostende) . 106 Pipaix . 190 Nieuwpoort . 111 Aubechies . 190 Oostduinkerke . 111 Ath . 190 De Panne . 112 Lessines . 191 GALERIES ST-HUBERT, Beer Country . 113 Enghien . 191 BRUSSELS P38 Veurne . 113 Mons . 191 Diksmuide . 114 Binche . 195 MISTERVLAD / HUTTERSTOCK © HUTTERSTOCK / MISTERVLAD Poperinge . 114 Nivelles . 196 Ypres (Ieper) . 116 Waterloo Ypres Salient . 120 Battlefield . 197 Kortrijk . 123 Louvain-la-Neuve . 199 Oudenaarde . 125 Charleroi . 199 Geraardsbergen . 127 Thuin . 201 Ghent . 128 Aulne . 201 BRABO FOUNTAIN, ANTWERP P145 Contents UNDERSTAND Belgium & Luxembourg Today .
    [Show full text]
  • Belgium-Luxembourg-6-Contents.Pdf
    ©Lonely Planet Publications Pty Ltd Belgium & Luxembourg Bruges & Antwerp & Western Flanders Eastern Flanders p83 p142 #_ Brussels p34 Western Wallonia p182 The Ardennes p203 Luxembourg p242 #_ THIS EDITION WRITTEN AND RESEARCHED BY Helena Smith, Andy Symington, Donna Wheeler PLAN YOUR TRIP ON THE ROAD Welcome to Belgium BRUSSELS . 34 Antwerp to Ghent . 164 & Luxembourg . 4 Around Brussels . 81 Westmalle . 164 Belgium South of Brussels . 81 Hoogstraten . 164 & Luxembourg Map . 6 Southwest of Brussels . 82 Turnhout . 164 Belgium North of Brussels . 82 Lier . 166 & Luxembourg’s Top 15 . 8 Mechelen . 168 Need to Know . 16 BRUGES & WESTERN Leuven . 173 First Time . 18 FLANDERS . 83 Leuven to Hasselt . 177 Hasselt & Around . 178 If You Like . 20 Bruges (Brugge) . 85 Tienen . 178 Damme . 105 Month by Month . 22 Hoegaarden . 179 The Coast . 106 Zoutleeuw . 179 Itineraries . 26 Knokke-Heist . 107 Sint-Truiden . 180 Travel with Children . 29 Het Zwin . 107 Tongeren . 180 Regions at a Glance . .. 31 De Haan . 107 Zeebrugge . 108 Lissewege . 108 WESTERN Ostend (Oostende) . 108 WALLONIA . 182 MATT MUNRO /LONELY PLANET © PLANET /LONELY MUNRO MATT Nieuwpoort . 114 Tournai . 183 Oostduinkerke . 114 Pipaix . 188 St-Idesbald . 115 Aubechies . 189 De Panne & Adinkerke . 115 Belœil . 189 Veurne . 115 Lessines . 190 Diksmuide . 117 Enghien . 190 Beer Country . 117 Mons . 190 Westvleteren . 117 Waterloo Battlefield . 194 Woesten . 117 Nivelles . 196 Watou . 117 Louvain-la-Neuve . 197 CHOCOLATE LINE, BRUGES P103 Poperinge . 118 Villers-la-Ville . 197 Ypres (Ieper) . 119 Charleroi . 198 Ypres Salient . 123 Thuin . 199 HELEN CATHCART /LONELY PLANET © PLANET /LONELY HELEN CATHCART Comines . 124 Aulne . 199 Kortrijk . 125 Ragnies . 199 Oudenaarde .
    [Show full text]
  • Gemeente Malle Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan “Hooyberg” Toelichtingsnota Incl
    Gemeente Malle Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Hooyberg” Toelichtingsnota incl. onderzoek plan-MER-plicht Dossier MAL117 Opdrachtgevend bestuur: Gemeentebestuur van Malle oktober 2017 Provincie: Antwerpen Gemeente Malle Opdrachtgever: Gemeentebestuur van Malle Antwerpsesteenweg 246 2390 Malle tel. : 03/310.05.11 Ontwerper: IGEAN dienstverlening Doornaardstraat 60 2160 Wommelgem Tel: 03/350.08.11 Fax: 03/353.34.10 E-mail: [email protected] Dossiergegevens: Projectnummer MAL117 Samengesteld volgens de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening Opgemaakt: 13.06.2015 Aangepast: 22.06.2016 08.06.2017 aan opmerkingen plenaire vergadering d.d. 16.11.2016 31.10.2017 aan het verslag van de IGBC d.d. 11.09.2017 over de omleidingsweg fase 1 E. Symens ruimtelijk planner Gemeente Malle: RUP “Hooyberg” - dossier MAL117 Toelichtingsnota – oktober 2017 1 Inhoud 1. Inleiding ...................................................................................................................... 7 1.1. Situering van de opdracht .................................................................................................................. 7 1.2. Historiek ............................................................................................................................................... 7 1.3. Leeswijzer ............................................................................................................................................ 7 2. Situering ....................................................................................................................
    [Show full text]
  • Belgian Beer Experiences in Flanders & Brussels
    Belgian Beer Experiences IN FLANDERS & BRUSSELS 1 2 INTRODUCTION The combination of a beer tradition stretching back over Interest for Belgian beer and that ‘beer experience’ is high- centuries and the passion displayed by today’s brewers in ly topical, with Tourism VISITFLANDERS regularly receiving their search for the perfect beer have made Belgium the questions and inquiries regarding beer and how it can be home of exceptional beers, unique in character and pro- best experienced. Not wanting to leave these unanswered, duced on the basis of an innovative knowledge of brew- we have compiled a regularly updated ‘trade’ brochure full ing. It therefore comes as no surprise that Belgian brew- of information for tour organisers. We plan to provide fur- ers regularly sweep the board at major international beer ther information in the form of more in-depth texts on competitions. certain subjects. 3 4 In this brochure you will find information on the following subjects: 6 A brief history of Belgian beer ............................. 6 Presentations of Belgian Beers............................. 8 What makes Belgian beers so unique? ................12 Beer and Flanders as a destination ....................14 List of breweries in Flanders and Brussels offering guided tours for groups .......................18 8 12 List of beer museums in Flanders and Brussels offering guided tours .......................................... 36 Pubs ..................................................................... 43 Restaurants .........................................................47 Guided tours ........................................................51 List of the main beer events in Flanders and Brussels ......................................... 58 Facts & Figures .................................................... 62 18 We hope that this brochure helps you in putting together your tours. Anything missing? Any comments? 36 43 Contact your Trade Manager, contact details on back cover.
    [Show full text]
  • IN the FOOTSTEPS of Margareta a City Tour of Burgundian and Contemporary Features in Mechelen WELCOME to the CITY of CONTENTS
    EN IN THE FOOTSTEPS OF Margareta A city tour of Burgundian and contemporary features in Mechelen WELCOME TO THE CITY OF CONTENTS 4 History Mechelen 14 A tour of the city’s Burgundian highlights 02 03 Welcome to the city of Mechelen. Historical monuments, 48 Further abreast: parks, charming places near the water? Everything is through the Beguinage within walking distance. This guide offers you the best of Mechelen in a nutshell. This includes background 62 Further abreast: information on ancient monuments, useful tips and along the water and into nature surprising facts. The focus is on one of Mechelen’s most important periods: the Burgundian 74 City map ages. The times of Margaret of Austria and Margaret of York. Two fascinating women who left their mark on this city at the banks of the Dyle. During this tour you will tread in the footsteps of these powerful women. Imagine ... 500 years ago - Mechelen is the capital city of the Low Countries. It was where the court and the HIGHLIGHT OPENING HOURS Great Council were located. Many you just have Burgundian nobles came to live in to see this! this city. Mechelen was an important For the opening hours of churches, museums, place. This thriving time left many attractions and parks please check visit.mechelen.be/en traces in the city. You can still see the TRIVIA many city palaces, historic churches, this makes your wooden facades and richly decorated tour educational. INFORMATION WITH guild houses. CHILDREN IN MIND If that isn’t enough? Your route will TIP take you along the banks of the Dyle for the real fans! Many monuments in Mechelen have a and the Beguinage, to the brewery brown sign.
    [Show full text]
  • PCR SARS-Cov-2 Voor Vertrek Op Reis
    PCR SARS-CoV-2 voor vertrek op reis Reizen naar het buitenland wordt nog steeds afgeraden. Personen die zich toch naar het buitenland begeven dienen zich bewust te zijn van de mogelijk evolutieve wettelijke bepalingen in het land van vertrek en het land van aankomst. Het is de verantwoordelijkheid van iedere individuele reiziger om zich volledig en voorafgaandelijk te informeren betreffende de geldende regels inzake internationale reizen en deze regels strikt toe te passen. Sommige reisbestemmingen vereisen een Engelstalig attest met negatief resultaat voor SARS-CoV-2 met RT-PCR . Het laboratorium van AZ Klina kan u deze dienstverlening aanbieden zolang er geen restricties worden opgelegd door de Belgische overheid. Staalafname is enkel en alleen mogelijk op afspraak . 1) Hoe kan men een afspraak bekomen? A. Via de (huis)arts Uw (huis)arts kan een afspraak voor u inplannen op één van de afnamepunten (Brasschaat/ Kalmthout). In dit geval is uw arts verantwoordelijk voor het bezorgen van een aanvraag- formulier/elektronisch equivalent (E-form) aan de patiënt of rechtstreeks aan het afnamepunt. Op het aanvraagformulier dient duidelijk aangegeven te worden dat het een test betreft voor reisdoeleinden, alsook de datum van vertrek. Tevens kan uw (huis)arts zelf de staalafname verzorgen indien gewenst. Het staal wordt vervolgens samen met een aanvraagformulier/elektronisch equivalent (E-form) bezorgd aan het laboratorium. B. Via de website Alle reizigers uit onze regio (Brasschaat, Brecht, Sint-Job in ‘t Goor, Essen, Kalmthout, Kapellen, Wuustwezel, Stabroek, Hoevenen, Schoten, Malle, Zoersel, Schilde en Ekeren) met een Belgisch rijksregisternummer wordt gevraagd om zelf een afspraak in te boeken op de gewenste datum/tijdstip op één van onze afnamepunten naar keuze (Brasschaat of Kalmthout) via https://noordrand.testcovid.be/ .
    [Show full text]