Mezuza z tego domu Mezuzah From This Home

GĄBIN ul. Płocka 3 לזיכרון עולם

In Memory of the Rissman Family of Gombin

Of blessed memory: Manele, Sarah, Zelda, Nacha and Mordechai who perished at Chelmno and Manele’s children: Max, Chana Guyer, and Sidney who emigrated to the United States.

Seated: Sarah, Zelda (infant), and Manele Rissman (Ryzman); Standing: Nacha and husband Mordechai Woydeslawski, and Sidney Rissman WSTĘP INTRODUCTION Przed wojną w Polsce mieszkało 3,5 had 3.5 million Jewish in- miliona Żydów. W prawie każdym habitants before the World War II. In żydowskim domu znajdowało się almost all Jewish houses there was nawet kilka mezuz.Razem ze znik- at least one mezuzah – altogether nięciem Żydów zniknęły też mezuzy. in Poland there could have been a Pozostały po nich puste ślady. Dziś few million of them. During the War śladów po mezuzach zostało nie- almost all perished; with them wiele. Te miejsca to charakterystycz- these mezuzot. What was left were ne nacięcia na framugach drzwi lub only empty spaces. Today, 70 years powyginane gwoździe, które kiedyś after the War and decades of the mocowały mezuzę. Są pustką i zna- Polish People’s Republic, there re- kiem po tych, którzy odeszli. main almost no traces. The marks that are left are incisions in old door frames, holes and nails which used to hold the mezuzot. These traces are witnesses to the Jewish inhabit- ants of Poland and a symbol of those who passed away.

Ślad po mezuzie w kamienicy przyl ul. Płockiej 3 w Gąbinie A mezuzah trace in the tenement at 3 Płocka St. in Gąbin MEZUZA Z TEGO DOMU to z jednej MEZUZAH FROM THIS HOME is a se- strony sposób na ocalenie śladów ries of new mezuzot—bronze casts po mezuzach, a z drugiej stworzenie of the remaining mezuzah traces na ich bazie nowych mezuz. Odlewy commemorating the Jewish lives of mają z tyłu miejsce na zwój. Wkłada- pre-war Poland. At the back of each jąc do niego klaf i mocując w futry- mezuzah cast there is a slot for in- nie drzwi swojego domu, dajesz dru- serting the klaf. Affixing the mezuzah gie życie tamtej mezuzie, która od to your doorframe fills the emptiness lat nie istnieje. Teraz może ponownie and gives it a second life. Touching spełniać swoją funkcję. Gdy dotykasz the mezuzah activates a link be- mezuzy, ten dotyk sięga dalej - do tween past and present. Untouched mieszkańców domów, do przeszło- for many years, these mezuzot can ści, do miejsca gdzie znajdowała się now fulfil their holy function again. dawna mezuza. Dzięki temu łączysz The address where the original trace się z przeszłością, wypełniając pust- was found is engraved at the side of kę. Na boku mezuzy wygrawerowa- the mezuzah. ny jest adres, z którego pochodzi.

Kamienica przyl ul. Płockiej 3 w Gąbinie The tenement at 3 Płocka St. in Gąbin ODLEWNIA THE FOUNDRY

Ta mezuza została ręcznie wykonana This mezuzah has been carefully cast i wypolerowana z najwyższą staranno- and polished, all by hand. It is made of ścią. Jest wykonana z brązu, czyli sto- bronze – a precious metal alloy dating pu miedzi z cyną znanego od starożyt- back to ancient times. Items made of ności. Przedmioty wykonane z brązu bronze are immune to weathering ef- są odporne za działanie czynników ze- fects and do not rust. This makes the wnętrznych i nie rdzewieją. To sprawia, mezuzah eternal. Prior to casting this że Twoja mezuza jest wieczna. By ją mezuzah, the bronze was melted at wykonać, miedź i cyna zostały ze sobą 1,500 degrees Celsius. All stages of zmieszane i stopione w temperaturze casting the mezuzah were controlled 1500 stopni Celsjusza. Każdy etap pro- for quality in order to deliver the finest dukcji jest kontrolowany – dzięki temu end-product. Twoja mezuza jest najwyższej jakości. Odlewnia, w której produkowane są mezuzy. A foundry where the mezuzahs are made.

DAJEMY NOWY WYGLĄD WE GIVE JUDAISM ŻYDOWSKIEJ TRADYCJI. A NEW LOOK. Mi Polin to marka nowoczesnych juda- Mi Polin is the first brand to design ików projektowanych w Polsce – kra- Judaica in Poland after World War II, ju o 1000-letniej historii społeczności the Holocaust, and decades of Com- żydowskiej. Studio zostało założone munism. The studio was set up by przez Helenę Czernek i Aleksandra Helena Czernek and Aleksander Pru- Prugara w 2013 roku, a jego ważnym gar in 2013, with the important goal of celem działalności jest wzmacnianie strengthening Jewish identity. tożsamości żydowskiej. Mi Polin is a contemporary design stu- Mi Polin specjalizuje się w tematyce dio that specializes in Jewish objects, żydowskiej w zakresie projektowania branding for Jewish institutions and produktu, grafiki i brandingu dla ży- graphic and event design. dowskich instytucji. The products combine Jewish tradition Łączymy żydowską tradycję z desi- with contemporary design. The works gnem. Mi Polin odwołuje się do hiddur refer to hiddur micva, which states that micwy, czyli przykazania wskazujące- ritual artefacts should be beautiful. go, że przedmioty rytualne powinny być piękne. TANGIBLE JUDAISM mipolin.pl | [email protected] | fb: mipolin.zpolski

Pozostałe odlewy śladów po mezuzach | There are also mezuzahs available from: Poland: Będzin, Białystok, Chmielnik, Ciechanowiec, Częstochowa, Dynów, Gąbin, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Jarosław, , Kłodawa, Kraków, Krynki, Leżajsk, , Łomża, Łowicz, Łódź, Ostrołęka, Ostrowiec Świętokrzyski, Oświęcim, Otwock, Ozorków, Pabianice, Piotrków Trybunalski, Przemyśl, Radom, Siedlce, Sokołów Podlaski, Suwałki, Szczebrzeszyn, Tarnów, Tomaszów Mazowiecki, Warta, Warszawa, Wrocław, Zgierz Ukraine: Buczacz, Lviv, Kołomyia, Stryj

Warszawa – Kraków – Oświęcim – New York – Philadelphia – Los Angeles – Washington – Tel Aviv