Determination the Priority of Disposed Zones of Desert Tourism by Use of GIS (Case Study: Isfahan Province)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﻲ - ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﻊ و ﺑﻴﺎﺑﺎن اﻳﺮان ﺟﻠﺪ 23، ﺷﻤﺎره 3، ﺻﻔﺤﻪ 430-441 (1395) ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از GIS (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن) ﺳﻴﺪاﺳﻜﻨﺪر ﺻﻴﺪاﻳﻲ ﮔﻞﺳﻔﻴﺪي1، ﺳﻴﺪه ﺳﻤﻴﻪ ﺣﺴﻴﻨﻲ2* و ﺑﻨﺖاﻟﻬﺪي ﻳﺰدانﺑﺨﺶ3 1- داﻧﺸﻴﺎر ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي روﺳﺘﺎﻳﻲ،ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي روﺳﺘﺎﻳﻲ، داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي، داﻧﺸﮕﺎهاﺻﻔﻬﺎن، اﺻﻔﻬﺎن، اﻳﺮان 2*-ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل، داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي ﺗﻮرﻳﺴﻢ، داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎزان، ﻛﺎزان، روﺳﻴﻪ، ﭘﺴﺖاﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ: [email protected] 3- داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ وﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي، ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﻬﺮي، داﻧﺸﻜﺪه ﻋﻠﻮم ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي، داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن، اﺻﻔﻬﺎن، اﻳﺮان ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ: 8/3/93 ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش: 93/9/23 ﭼﻜﻴﺪه ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺆ ﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻮع ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺎرﺑﺮدي- ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﺑﻮده و روش ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد (ﻣﻠّﻲ، ﻣﺤﻠﻲ، ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ) و ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده، ﺳﻮاره)، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ، ﻫﺘﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ، ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﻛﻮﻳﺮي و ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي اﻣﺘﻴﺎز داده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺮﻧﺠﺎب در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي آران و ﺑﻴﺪﮔﻞ و ﻧﻄﻨﺰ، ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺼﺮ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺧﻮر و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻚ، ﻛﻮﻳﺮﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﻛﻮه، رﻳﮓ ﺟﻦ و ﻗﺴﻤﺘﻲ از دﺷﺖ ﻛﻮﻳﺮ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﺎﺋﻴﻦ، ﻛﻮﻳﺮ دق ﺳﺮخ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اردﺳﺘﺎن و ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪاي ورزﻧﻪ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن، ﺑﺮ اﺳﺎس اﻣﺎر ﻣﻴﺮاث ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﮔﺮدﺷﮕﺮي اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن داراي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻛﻮﻳﺮي در اﺳﺘﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﻮح ﻋﻤﻠﻜﺮد(ﻣﻠّﻲ، ﻣﺤﻠﻲ، ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ) و ﺳﻄﻮح دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده، ﺳﻮاره) ، ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻋﺒﺎسآﺑﺎد، ﻣﺘﻴﻦآﺑﺎد و ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺧﺎﻟﺪ آﺑﺎد و ﺑﺎدرود در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻄﻨﺰ، روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻣﺼﺮ و ﻓﺮح زاد در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺧﻮر و روﺳﺘﺎي ﺣﺴﻴﻦآﺑﺎد و ﺷﻬﺮ اﺑﻮزﻳﺪ آﺑﺎد در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن آران و ﺑﻴﺪﮔﻞ، ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻛﻮﻳﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺲ از آن ﺑﺘﺮﺗﻴﺐ روﺳﺘﺎي ﭼﻮﭘﺎﻧﺎن در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﺎﺋﻴﻦ، روﺳﺘﺎﻫﺎي ﺣﺴﻴﻦآﺑﺎد و اﻣﻴﺮ آﺑﺎد در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اردﺳﺘﺎن و ﺷﻬﺮ ورزﻧﻪ در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻣﺘﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﻛﻮﻳﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. واژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي: ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ، اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ، ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن. Archive of SID ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﻮﻳﺮي و دﻳﺪار از ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و ﻛﻮﻳﺮي، ﭘﻮﺷﺶ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻃﺒﻴﻌﻲ آن دﺳﺘﻪ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻴﺎﻫﻲ، ﺣﻴﺎت ﺟﺎﻧﻮري، اﺷﻜﺎل ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﻳﻚ، اﻧﺠﺎم ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺟﺬاﺑﻴﺖﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺮ و ﻛﺎر دارد ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ورزﺷﻲ و ﺑﺎزدﻳﺪ از ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي آن، (Zahedi, 2006). اﻫﻤﻴﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻛﻮﻳﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ( & Jome pour ﻃﻮل دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ( ,Namayandeh, 2012 Rantala et.al). 2011). ﺷﺎﺧﺔ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺪﻳﺪي از اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ، ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﺪون آﮔﺎﻫﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎ در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ، اﻣﻜﺎن ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و ﻛﻮﻳﺮ اﺳﺖ. ﮔﺮدش در ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در واﻗﻊ ﺷﻨﺎﺧﺖ www.SID.ir ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﻊ و ﺑﻴﺎﺑﺎن اﻳﺮان ﺟﻠﺪ 23 ﺷﻤﺎره 3 431 ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻖ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮ ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺎس وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و ﺗﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺖ آن را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ (Taghvaei et al., 2012). روﺳﺘﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ. از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﻛﺸﻮر اﻳﺮان در ﻗﻠﻤﺮو ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در ﺧﺎرج از اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻗﺮار دارد، ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻖ و اﺻﻮﻟﻲ را ﺑﺮ ﺷﻤﺮد Valkonen (2010) در ﻣﻘﺎﻟﻪ اي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان "اﻗﺪام ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ و ﻛﻮﻳﺮﻫﺎ و راهﻫﺎي ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از آﻧﻬﺎ، در ﻃﺒﻴﻌﺖ: ﻓ ﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت و آژاﻧﺲﻫﺎ در ﻫﺪاﻳﺖ از ﺿﺮورﻳﺎت اﺳﺎﺳﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺑﻴﺎﺑﺎن" ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﺣﺘﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ (Jahanian & Zandi, 2010). ﻗﺒﻼ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷﺪ در ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻧﻘﺶ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در اﻳﺮان ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. Kutzner و Wright (2010) ﺳﻪ ﺧﻮﺷﻪ ﻣﺠﺰا اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﻳﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد: ﺟﻤﻌﻪﭘﻮر و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺒﺎدل ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﻧﺎﻇﺮان ﻃﺒﻴﻌﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه (1391) ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﺮماﻓﺮاز GIS و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﺷﻴﺐ، ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و اﻗﻠﻴﻢ، ﭘﻬﻨﻪ ﻣﻲدﻫﺪ دو ﺑﺨﺶ اول ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﺮاي ﺟﻮاﻣﻊ داراي ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮدﺷﮕﺮي در ﻛﻮﻳﺮ روﺳﺘﺎﻳﻲ اﺳﺖ. Rantala و ﻫﻤﻜﺎران (2011) ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺮﻧﺠﺎب ﻛﺎﺷﺎن را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدهاﻧﺪ. ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن و زﻧﺪي رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ آب و ﻫﻮا، ﻋﻤﻞ اﻧﺴﺎن و ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ از (1389)در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻳﺮي و ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ اﻃﺮاف اﺳﺘﺎن ﻳﺰد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻞ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮي ﺟﺪاﻳﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ آب و ﻫﻮا در ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖﻫﺎي ﺗﻮرﻳﺴﺘﻲ ﻛﻪ در ﻫﻮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ SWOT ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ و ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻮاﻣﻞ آزاد اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ آب و ﻫﻮا ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﮔﺮوه ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ، ﻗﻮت، داراي ﻗﺪرت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﻛﺎرﮔﺮداﻧﻲ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ راﻫﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ. ﮔﺮدﺷﮕﺮي در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ را اراﺋﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ. اﻣﻴﺮ اﺣﻤﺪي و ﻫﺪف از ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳﻨﺠﻲ و اوﻟﻮﻳﺖﺑﻨﺪي ﻫﻤﻜﺎران (1391) ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺰﻳﻨﺎن ﺳﺒﺰوار ﺑﺎ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، اﻗﺪام در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮم و ﻧﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ رﻛﻮد ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل وﻳﮋه در ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻣﺎ ﻫﻤﺮاه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ وﺟﻮد ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي SWOTﺷﺪه و ﺿﻤﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ژﺋﻮﻣﺮﻓﻮﻟﻮژي ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺰﻳﻨﺎن از ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻛﻮﻳﺮي و ﺗﭙﻪﻫﺎي ﺷﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﺪاﻳﺖ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺮماﻓﺰارGIS، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻣﺪل، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت، ﺗﻮرﻳﺴﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ در ﻣﺎ هﻫﺎي دﻳﮕﺮي از ﺳﺎل ﺷﻮد. ﺿﻌﻒ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ و SID اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ راof ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺟﻬﺖ Archiveﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎي ﻛﺮدهاﻧﺪ. ﺧﺎﻟﺪي و ﻫﻤﻜﺎران (1391) در اﻗﺎﻣﺘﮕﺎه ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﻗﻠﻴﻤﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ، ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﻣﺘﻴﻦآﺑﺎد ﺑﺎدرورد ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻛﻮﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در ﺑﺎﺷﺪ. ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎهﻫﺎي روﺳﺘﺎﻳﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ. اﻳﺸﺎن ﺑﺎ اﻟﮕﻮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت زﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ: ﻗﺮار دادن ﻣﺪل ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺤﻠﻲ، ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﮕﺮي از ﺗﻨﻮع اﻗﻠﻴﻤﻲ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ و ﻛﻮﻳﺮي روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﺳﺎﻛﻦ در روﺳﺘﺎي ﻣﺘﻴﻦ آﺑﺎد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟ ﻣﻴﺰﺑﺎن، ﻧﮕﺮش آﻧﺎن را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮي و اﺛﺮات ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ در اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﻛﺪام ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آن ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ روﺳﺘﺎ را ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ و ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﺖ؟ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ آﻧﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ www.SID.ir 432 ﺗﻌﻴﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺗﻮرﻳﺴﻢ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از GIS ﻣﻮاد و روشﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﻳﻦ اﺳﺘﺎن ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰ اﻳﺮان واﻗﻊ ﺷﺪه از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﺷﻤﺎل ﺑﻪ اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي، ﻗﻢ و ﺳﻤﻨﺎن از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ﺣﺪود 107019 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﻴﻦ 30 درﺟﻪ و 43 دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎ اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻓﺎرس و ﻛﻬﮕﻴﻠﻮﻳﻪ و ﺑﻮﻳﺮاﺣﻤﺪ از ﺷﺮق ﺑﻪ اﺳﺘﺎن 34 درﺟﻪ و 27 دﻗﻴﻘﻪ ﻋﺮض ﺷﻤﺎﻟﻲ و 49 درﺟﻪ و 38 دﻗﻴﻘﻪ ﻳﺰد و از ﻏﺮب ﺑﻪ اﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻟﺮﺳﺘﺎن و ﭼﻬﺎرﻣﺤﺎل ﺑﺨﺘﻴﺎري ﺗﺎ 55 درﺟﻪ و 32 دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﺷﺮﻗﻲ از ﻧﺼﻒاﻟﻨﻬﺎر ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ (ﺷﻜﻞ1). ﺷﻜﻞ 1- ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﻛﺸﻮري در ﺳﺎل 1390 اﻳﻦ آﻓﺘﺎﺑﻲ، 7-ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎد (s/m ﻳﺎ h/km). اﺳﺘﺎن ﺷﺎﻣﻞ 23 ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن، 104 ﺷﻬﺮ، 45 ﺑﺨﺶ و 124 وﺟﻮد ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺮﻧﺠﺎب، ﻛﻮﻳﺮ ﻣﺼﺮ، ﻛﻮﻳﺮﻫﺎي ﺳﻴﺎه ﻛﻮه، دﻫﺴﺘﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺮﻛﺰ آن ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن اﺳﺖ (ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ رﻳﮓ ﺟﻦ و ﻗﺴﻤﺘﻲ از دﺷﺖ ﻛﻮﻳﺮ ، ﻛﻮﻳﺮ دق ﺳﺮخ و ﺗﭙﻪﻫﺎي آﻣﺎري اﺳﺘﺎن اﺻﻔﻬﺎن). ﻣﺎﺳﻪاي ورزﻧﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻮع ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﺎرﺑﺮدي- ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻛﻮﻳﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﺑﻮده و روش ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ در اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻬﻴﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻘﺸﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻛﻮﻳﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار .SAS. Planet ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮ SID اﺳﺎس ﺳﻄﺢ of ﻋﻤﻠﻜﺮد Release ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهArchiveاي Google maps، ﺗﻬﻴﻪ (ﻣﻠّﻲ، ﻣﺤﻠﻲ، ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ) و ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده، ﺳﻮاره) ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده و ﺳﻮاره)، ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ و ﺷﺎﺧﺺ اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮي (TCI) ﺑﻪ ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ، ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺾ ﻫﺮﻳﻚ از ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ اﻣﺘﻴﺎز داده ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮي در ﻣﺎه اﻛﺘﺒﺮ و ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺗﻌﺪاد 7 ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: 1 - ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﻛﻮﻳﺮي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺣﺪاﻛﺜﺮ دﻣﺎي روزاﻧﻪ، 2 -ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎي روزاﻧﻪ، 3- ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﺳﻄﻮح دﺳﺘﺮﺳﻲ، در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﺑﺎﻓﺮ ﺣﺪاﻗﻞ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ روزاﻧﻪ ( ﺑﻪ درﺻﺪ)، 4-ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺎده اﻧﺪازه ﺑﺎﻓﺮ 1 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻲ روزاﻧﻪ، 5-ﺑﺎرش ((mm، 6-ﻛﻞ ﺳﺎﻋﺎت و ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺳﻮاره اﻧﺪازه ﺑﺎﻓﺮ 50 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ از www.SID.ir ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺮﺗﻊ و ﺑﻴﺎﺑﺎن اﻳﺮان ﺟﻠﺪ 23 ﺷﻤﺎره 3 433 ﺟﺎذﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ.ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻴﺰان اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد(ﻣﻠّﻲ، ﻣﺤﻠﻲ، ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ) و ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻓﺮﻳﻚ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻣﻴﺰان ﻓﺎﺻﻠﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮدﺷﮕﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده، ﺳﻮاره) ، ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﺑﻪ دارد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺎده ﻃﻲ ﻛﻨﺪ واﻧﺪازه ﺑﺎﻓﺮ 50 ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎ اﻣﺘﻴﺎز داده ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺘﻴﺎزات ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﻓﺎﺻﻠﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺮدﺷﮕﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻴﻦ 1 ﺗﺎ 5، ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ 5 و 10 ﺻﻮرت ﺳﻮاره ﺗﺎ ﺟﺎذﺑﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻃﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس و ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﺑﻴﻦ 1 ﺗﺎ 6 ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ، ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي (ﺟﺪول1). دارد. ﺑﺮاي ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره 1، ﺑﺮ ﺟﺪول 1 – داﻣﻨﻪ اﻣﺘﻴﺎزات ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي (ﻣﻨﺒﻊ:ﻧﮕﺎرﻧﺪﮔﺎن) ﻛﺪ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻣﺘﻴﺎز 1 ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﻜﺮد 1.1 ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ 5 1.2 ﻣﻠﻲ 3 1.3 ﻣﺤﻠﻲ 1 2 ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ 2.1 ﭘﻴﺎده 10 2.2 ﺳﻮاره 5 3 ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﮔﺮدﺷﮕﺮي 3.1 اﻳﺪه آل 6 3.2 ﻋﺎﻟﻲ 5 ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي ﻛﻮﻳﺮي ﻻزم اﺳﺖ اﻧﺎﻟﻴﺰﻫﺎي رﺳﺘﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي رﺳﺘﺮي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه دوﺑﺎره ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺶ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻳﺮي، ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪازه ﺳﻠﻮل ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ (ﭘﻴﺎده و ﺳﻮاره)، ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ، ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ داده ﺷﻮد در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﻧﺪازه ﺳﻠﻮل 200 در ﻧﻘﺸﻪ اﻗﻠﻴﻤﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﺧﺾ اﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮي در ﻣﺎه اﻛﺘﺒﺮ 200 ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدهاﻳﻢ ﺑﺮاﺳﺎس ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪﻫﺎي ﻛﻮﻳﺮي ﺑﺎ ﻫﻢ اﻣﺘﻴﺎزات ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺷﻮد.