Punime të Kuvendit Legjislatura e 13-të Viti 1992, nr. 2 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare

Viti 1992

2

Tiranë, 2009

REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 13-të Sesioni i parë

E mërkurë, 20.05.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse është numri i vezë - 4 milionë nevojshëm i deputetëve, seanca hapet. Gjithsej 140 mijë e 22 ton. Më parë kemi: “Njoftime për probleme kryesore”, Ndihma ndërkombëtare, jo qeveritare: që i kanë ardhur gjatë këtyre ditëve Kuvendit miell nga Gjermania - 2263 ton Popullor: fasule nga Sh.B.A - 227 ton Ambasadori i Italisë në vendin tonë, zoti Torkuato gjalpë nga Sh.B.A - 838 ton Kardili, në letrën dërguar Kryetarit të Kryesisë së grurë nga Sh.B.A - 1409 ton Kuvendit Popullor, dërgon përmbledhjen e të gjitha materiale shkollore nga CDE - 231 ton ndihmave të shpërndara nga operacioni “Pelikan” vaj nga Zvicra - 60 ton pas 7 muajve aktivitet, nga data 25.09.1991- medikamente nga Italia - 289 ton 25.04.1992, si më poshtë - libra nga Italia - 1400 copë Ndihma të Qeverisë Italiane: artikuj ushqimorë të ndryshëm nga Italia -1804 ton Sheqer - 26.859 ton pajisje zyrash nga Italia - 222 ton sapun, pluhur larës - 7998 ton Gjithsej - 9305 ton miell - 22.338 ton Gjithashtu, këtu numërohen edhe ndihmat e oriz -7992 ton dhëna nga Komiteti Ekonomik Evropian për të gjitha grurë - 33.000 ton këto. vaj - 14.999 ton Treguesit kryesorë në impenjimin e operacionit fasule - 3213 ton “Pelikan” deri më 30.09.1992 - 475 automjete të gjalpë - 2392 ton vëna në përdorim; 3 milionë e 946 mijë kilometra të mish - 13.124 ton përshkruara, 830 fluturime me helikopter për qumësht pluhur - 3942 ton shpërndarjen e 590 ton ndihma. Kanë shërbyer në

479 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këtë operacion një personel prej 800 vetësh. Janë shoqatës” Pronësi me drejtësi” në Vlorë. shkarkuar 67 anije. Veç ndihmës ushqimore duhet - Këshilli Sindikal i Federatës së Arsimit në rajon përmendur dhe ndihma shumë e madhe e dhënë të Hasit, kërkon nxjerrjen e statusit të mësuesit, nga personeli mjekësor. Kanë shërbyer 12 mjekë rritjen e pagës së mësuesit deri në 20% më pak se ushtarakë, infermierë, 4 nënoficerë dhe 6 vullnetarë. ushtarakët. Për mësuesin e zonës Verilindore të Janë kryer 72000 vizita mjekësore. Vlera e jepet 18-20% pagë më shumë. medikamenteve të shpërndara arin në vlerën 1 - Kërkesa të tilla ka dhe nga mësuesit e Laçit, miliard lireta. Librazhdit, Pogradecit, Përmetit, Skraparit etj. Zoti Torkuato Kardili njofton se puna vazhdon. - Sindikata e Pavarur e 61 njësive tregtare të Ndihma të tjera do të dërgohen së shpejti. NTI-së në Tiranë ngre problemin se ligji “Për Të premtuara nga Italia janë: privatizimin” po zvarritet. Me privatizim po përfshihen Vaj - 8000 ton dhe punonjës jashtë ndërmarrjes. Sheqer - 8000 ton - Krijuesit e Arteve Figurative të Tiranës shprehin Oriz - 5000 ton shqetësimin për çështjen e krijimtarisë artistike. djathë - 6000 ton Janë në gjendje tepër të vështirë materiale. Pa Më lejoni, zotërinj deputetë, që në emrin tuaj përkrahje. Ata kërkojnë që studiot t’u kalojnë dhe të gjithë popullit shqiptar të falënderoj Italinë krijuesve falas ose me vlerësim simbolik. dhe vendet e tjera për ndihmën e çmuar që na kanë - Një grup familjesh të dëshmorëve të Luftës dhënë e do të na japin në këtë situatë të vështirë që Nacionalçlirimtare të Beratit nuk janë dakord me po kalon vendi ynë. mendimin e dhënë në Kuvend që festa e 5 Majit të Gjithashtu falënderojmë dhe ekuipazhin e mos jetë si festë përkujtimore. operacionit “Pelikan” për punën shembullore që ka - Bashkimi i Sindikatave të Pavarura të bërë dhe zotin Torkuato Kardili për informacionin e Hekurudhës kërkon statusin e veçantë të punonjësve plotë që na dërgoi. të hekurudhës. Gjithashtu, në adresë të Kryesisë së Kuvendit - Federata e Sindikatave të Pavarura të Popullor na kanë ardhur dhe mjaft probleme, të cilat Mësuesve të Shqipërisë shtrojnë problemin se kur janë dërguar në organet përkatëse për zgjidhje. Disa u diskutua në Kuvend shtojca për nenin 24 të ligjit nga më kryesoret janë - “Për marrëdhëniet e punës” nuk u është marrë - Bashkimi i Sindikatave të Pavarura të mendimi. Shqipërisë, ndër të tjera shkruan se nevoja e zbatimit - Konfederata e Sindikatave të Shqipërisë të shpejtë të reformës ekonomike po bie ndesh me proteston ndaj projektligjit “Për një shtesë në ligjin avashllëkun e punës së Kuvendit. “Për marrëdhëniet e punës”. - Ligjet për marrëdhëniet e punës dhe sindikatat - Gratë e Sektorit të Fidanishtes në Elbasan e ndërmarrjes e të asistencës sociale, që në formën shkruajnë se kanë filluar punën në moshë shumë e miratuar më parë janë antidemokratike, nuk po të vogël; qysh 15 vjeç: “Jemi shumë të lodhura nga duken akoma në Parlament. Dhe po të punohet për punët e rënda në bujqësi dhe kërkojmë pension, përgatitjen e tyre, nuk po tërhiqet vendimi i duke marrë për bazë vjetërsinë e punës.” sindikatave, ndonëse i përkasin sferës së - Në peticionin që Këshilli Sindikal i Konfederatës veprimtarisë së tyre. së Rrethit të Skraparit i ka dërguar Kuvendit Popullor, - Komiteti drejtues i Partisë Socialiste Gramsh, shkruhet se mjaft kolektiva ndërmarrjesh dhe grupe kërkon që të rishikohen të gjitha vendimet e Këshillit punonjësish kërkojnë rritje page. të Ministrave për rivendosjen e gjendjes nga Disa fshatra të zonës së Rajcës të rrethit të përmbytja e energjetikut të Banjës. Të zgjidhet dhe Librazhdit, midis të tjerave shkruajnë se po mbushet çështja e ndërtimit të rrugës Banjë-Gramsh, buzë gati një vit që ligji “Për ndarjen e tokës” që është liqenit. miratuar, nuk është zbatuar. Kjo ka shkaktuar - 189 qytetarë të Kavajës kërkojnë rikthimin e shqetësim në popull. pronave të konfiskuara, sekuestruara dhe të - Probleme ka për vendosjen e kufijve në rrethin shtetëzuara si banesa, trojet e banimit, tokën e e Pogradecit. bukës, shoqëritë aksionare, ullishtat etj., pa asnjë - Shqetësime jo të pakta janë krijuar dhe për kufizim. furnizim me drithë. - Një kërkesë e tillë ka ardhur dhe nga dega e - Shoqata e Biologëve ngre shqetësimin se

480 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kopshti Botanik i Universitetit të Tiranës po përgatitur dhe dhomat e fjetjes. dëmtohet. Po ndërtohen banesa brenda. Është Çdo gjë ua kanë sjellë fëmijëve këtu dhe i luten zaptuar tokë, janë prerë e djegur disa bimë, mjaft Kuvendit që ta shpejtojë ligjin “Për birësimet”. prej tyre të rralla. Me gjithë ndërhyrjet, nuk janë Tani kalojmë tek pika tjetër e rendit të ditës, që marrë masa për ruajtje. është projektligji “Për një ndryshim mbi ligjin nr. 7504 - Sindikata e Pavarur e Uzinës së Ferrokromit datë 30.07.1991 “Për policinë e rendit”. në Elbasan ngre problemin se janë ndërmarrje me Teodor Keko – Mund të raportoj unë për punën fitim dhe nuk marrin shpërblim për 3-mujorin e parë e komisionit, siç është kërkuar? dhe ndërmarrje të tjera me humbje po. Pjetër Arbnori – Po, mund të raportoni. - Këshilli sindikal i punonjësve civilë të Poliçanit Teodor Keko – Komisioni Parlamentar për shkruajnë se nuk kanë marrë shtesën e pagës. Mjetet e Informimit Publik u mblodh disa herë për të Kërkojnë ligjin për pensionet e civilëve në ushtri, shqyrtuar gjendjen në të cilën ndodhen mjetet e punësimin, të zgjidhet strehimi, të rriten pagat. informacionit publik shqiptar dhe veçanërisht u ndal - Shoqata e ish-të dënuarve e të përndjekurve në Radiotelevizionin, institucion i cili, i ndodhur para politikë të rrethit të Kolonjës shkruan se pushteti ndryshimeve politike të zgjedhjeve të 22 marsit, ka lokal është i bllokuar. filluar të vihet edhe në shënjestër të peticioneve të - Forcat politike, sidomos Partia Socialiste, po ndryshme. Komisioni parlamentar, për një ecuri më bëjnë përpjekje të sjellin ç’rregullime. Ndarja e tokës të mirë të punës në Radiotelevizion, i propozon në disa fshatra është bllokuar. Po vidhen armë. Kuvendit një mendim unanim - Duhet bërë çarmatimi etj. l. Këshilli drejtues i Radiotelevizionit të - 71 pedagogët e Universitetit, banues në godinën reduktohet nga 17 anëtarë në 11 anëtarë, të cilët do 18 në Qytetin Studenti ngrenë shqetësimin se të zgjidhen në bazën e ligjit në fuqi nga Kuvendi, jetojnë në kondita shumë të vështira. me propozim të Komisionit Parlamentar të Mjeteve - Shtëpia botuese “Bilal Xhaferri” kërkon të të Informimit Publik. Reduktimi i anëtarëve nga 17 rikthehen në atdhe veprat, të lartësohet siç e meriton në 11 persona bëhet me qëllim që Këshilli drejtues emri i tij etj. Këtë kërkesë e mbështesin partia “Lidhja i Radiotelevizionit të funksionojë më mirë, të jetë popullore” dhe shoqata atdhetare “Çamëria”. më i mbulueshëm nga buxheti i Radiotelevizionit, - Një grup qytetarësh të Himarës, pas dëgjimit për arsye se në gjirin e tij nuk ka parë të bëjnë të njoftimit në Kuvend, shkruajnë se letra e lexuar pjesë drejtues të tjerë të hallkave të Radiotelevizionit që u dërgua nuk pasqyron mendimin e himarjotëve, me të drejtë vote, kur këta zgjidhen nga drejtori i por mendimin e disa elementëve negativë. Himara Përgjithshëm i Radiotelevizionit. asnjëherë nuk ka qenë minoritet. Këtë nuk e njeh 2. Ftojmë deputetët të miratojnë ndryshimet e as historia e shkruar greke. Himariotët që kanë vogla në statusin e Radiotelevizionit, për t’i hapur punuar e banuar në Himarë janë për zbatimin e ligjit rrugën pastaj zgjedhjes sa më shpejt të Këshillit të “Për tokën”. Për referendum nuk kanë dijeni as ri drejtues në Radiotelevizion. Ne ndryshimet i kemi letërshkruesit, as pushteti e partitë politike. Shoqata paraqitur. I propozojmë deputetëve dhe Kryesisë së e pensionistëve në Sarandë kërkon të rriten pensionet Kuvendit Popullor që të fusë në rendin e ditës katërfish dhe, po të liberalizohen çmimet e artikujve zgjedhjen e Këshillit drejtues në momentet që të shportës, ato të rriten në raport me to. Të kandidaturat të jenë miratuar nga grupet tona miratohet statusi i pensionistëve. parlamentare. - Partitë politike, organet e pushtetit lokal të Laçit Ju faleminderit! kërkojnë që të bëhen rreth më vete. Pjetër Arbnori – Nga Komisioni i Ligjeve janë - Konfederata e Sindikatave të Shqipërisë shqyrtuar këto ndryshime të vogla në statusin e proteston për mospasqyrimin në televizion të Radiotelevizionit? demonstrimit paqësor të datës 13 maj 1992. Teodor Keko – Ne i kërkuam ndihmë dhe juristit - Gjithashtu, agjencia “Florens Kridenton Lig”, të Presidiumit. Ndryshimet janë këto - numri nga me licencë të shtetit Masacuster USA, i bën 17 në 11 anëtarë dhe do të hiqet shprehja ku thuhet Kuvendit një kërkesë që të shpejtohet ligji “Për - “Zëvendësdrejtori i Përgjithshëm, Drejtori i Radios birësimet”, meqenëse në bazë të ligjit të vjetër janë së Brendshme, të Jashtme dhe i Televizionit janë përgatitur disa birësime, disa familje amerikane, me anëtarë të Këshillit Drejtues”. Domethënë do të hiqet origjinë shqiptare kanë marrë njoftim për këtë, janë një fjali dhe do të bëhet lëvizja nga 17 në 11 persona.

481 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Juristët tuaj i kanë parë. Ne jemi dakord si komision Mosha do të ishte ajo, që duke pasur këto vështirësi parlamentar e si grupe. Ne mund ta bëjmë këtë punë që kanë lindur për ta realizuar për të marrë polic, në momentin që do të paraqesim edhe kandidaturat për t’i plotësuar të gjitha kushtet, mirë bëhet që të përpara jush dhe është një gjë që zgjidhet shpejt. çohet deri 30 vjeç. Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të futet Faleminderit! në rendin e ditës çështja e këtyre ndryshimeve sapo Pjetër Arbnori – Më falni se nuk ju kuptova. Ju të bëhen gati kandidaturat? në fillim thatë se jeni dakord me deputetin Perikli Mendimi i Komisionit të Informacionit ka qenë Teta dhe tani nuk e pranoni mendimin e tij për 30-40 unanim. vjeç. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Petrit Kalakula – Mendoj se e kuptova drejt. votash. Deputeti Perikli Teta e kishte fjalën që të mos vihen Vazhdojmë me projektligjin “Për disa ndryshime këto hapësira mbi 30 vjeç, duke ia lënë të drejtën në ligjin nr. 7504 datë 30.07.1991 “Për policinë e pa kufi ministrit të Rendit Publik. Më duket se rendit”. kështu e tha, në qoftë se e kam kuptuar gabim, Komisioni i Ligjeve i ka bërë vërejtjet? Deputetët atëherë ky është mendimi im. Kufiri maksimal mirë janë në dijeni për vërejtjet dhe relacionin e Komisionit është 30 vjeç. Pra, të mos lihen këto hapësira. të Ligjeve? Pjetër Arbnori – Deputeti Leka Toto. Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve është dakord Leka Toto – Në lidhje me policët mobilizimin me projektin e paraqitur me një ndryshim të vogël - dhe rekrutimin e tyre duhet pasur parasysh që sot aty ku thuhet “të mos jenë të dënuar penalisht” të të dënuar penalisht të mos futen. Por ish-të shprehemi “të mos jenë të dënuar me heqje lirie”. burgosurit politikë përgjithësisht janë të dënuar Pjetër Arbnori – Komisioni i Mbrojtjes dhe i penalisht. Duhet shtuar diçka, se këta elementë nuk Ruajtjes së Rendit i ka bërë vërejtjet e veta? Zoti mund t’i marrim, policë të kësaj kategorie nuk mund Gramoz Ruçi. të marrim, sepse kanë qenë të dënuar. Gramoz Ruçi – Ka kryetar komisioni! Pjetër Arbnori – Ata kanë për të fituar Pjetër Arbnori – Ah, është zoti Azem, më falni! pafajësinë. Zoti Azem Hajdari. (Nuk flet Azem Hajdari) Leka Toto – S’e kanë fituar të gjithë pafajësinë. Adem Zyberi – Ne e pamë këtë dhe komisioni Është një problem ky që duhet parë një çikë. ynë nuk ka vërejtje. Është dakord. Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. Pjetër Arbnori – Atëherë t’i lexojë sekretari! Tonin Alimhilli – Kisha dhe unë një vërejtje - Sekretar e keni kopjen? Lexojeni! këtu thuhet - “të ketë mbaruar arsimin e mesëm”. Pandeli Majko – Në mbështetje të nenit 16 të Duke qenë se puna në polici në stadin e tanishëm ligjit... dhe më vonë, kërkohet shumë e kualifikuar, mendoj (lexon nenin 1) që të vihet dhe kriteri i notës mesatare. Të thuhet Pjetër Arbnori – Zoti Perikli Teta. kështu - “të kenë përfunduar arsimin e mesëm dhe Perikli Teta – Kam një vërejtje për paragrafin e me notë mesatare mbi 7.” fundit. Këtu si zakonisht është ministri me të drejta Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli, ne do të pakufizuara, mbi 30 vjeç dhe deri në pension, i të vendosim njëherë miratimin në parim të këtij zgjedh, i merr polic. Do të ishte e drejtë që të ishte ndryshimi, pastaj mund të bëni vërejtjet për 30-40 vjeç, sepse dhe në statusin e ushtarakut ai paragrafët e veçantë. del në pension 55 vjeç. Për 15 vjet ai përfiton një Tonin Alimhilli – Zoti Pjetër, po një nen ka këtu pension të dalë, jo pa kufizim. Sipas kësaj ministri në parim. mund të fusë dhe një 90-vjeçar polic, nuk është e Pjetër Arbnori – Procedura do të ndiqet. drejtë. Tonin Alimhilli – Si të doni, presim. Petrit Kalakula – Mendoj se duhet vënë një Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. kufizim në moshë. Me sa di, disa shtete, për Skënder Gjinushi – S’jam dakord me vërejtjen shembull Gjermania e ka deri në moshën 35 vjeç e fundit. Mendohet që dhe shkolla e lartë të pranojë dhe i largon nga policia. Kufiri 30 vjeç, për mendimin me konkurs pa mesatare. Kështu që dhe për policët tim, është maksimal. S’ka përse në qoftë se do t’u s’mund ta vëmë që të jetë nota mbi 7. lihet një hapësirë, ministrit të Rendit me një Pjetër Arbnori – Kush është për miratimin në komision mjekësor do të jetë një hapësirë pa kufi. parim?

482 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Urdhëroni! duhet të jetë gjithmonë e re. Edhe në pension ata Gëzim Agastra – Për problemin e kufizimit të përfitojnë mbi 15 vjet një farë përqindje. Kështu që moshës për t’u veshur polic, kam mendimin që jam me mendimin që të qëndrojë deri në moshën mosha për të cilën diskutoi zoti Perikli Teta, dhe do 30 vjeç. ta mbështes deri në 40 vjeç, për arsye se do të Shyqyri Çela – Unë jam dakord me deputetin ketë dhe ushtarakë që do të merren në shërbim Teta që të jetë kompetencë e ministrit deri në 40 policë sipas përvojës së vendeve lindore, kështu që vjeç, për faktin se i lihet mundësia për të thithur do të përjashtohet ushtaraku. Kontingjentet civile disa specialistë të fushave të ndryshme, gjë të cilën dhe ushtarake që do të futen në polici, përjashtohen ligji që ka pas rëndësi që po ndryshojmë sot nga në qoftë se do të kufizohet mosha deri në 30 vjeç. praktika ka vërtetuar që shumë shtetas dhe me arsim Prandaj dhe e pa kufizuar të mos jetë, por jo të lartë kanë kërkuar që të vijnë në polici, por mosha deri në 30 vjeç. Me një fjalë unë bie dakord me i ka penguar. Kështu që unë jam plotësisht dakord propozimin e zotit Teta, që të jetë mosha 40 vjeç që të jetë deri në 40 vjeç, jo pa kufi. tavani i sipërm. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Pjetër Arbnori – Kush është për miratimin në 1, me ndryshimin e bërë nga deputeti Perikli Teta? parim të këtij ndryshimi? Kundër? Abstenim? Numëroni votat! Ju lutem, ngrini kartonët! Kundër? Miratohet ndryshimi në parim. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Në lidhje me propozimin e zotit Teta, kishte njeri Neni 2. Kush është dakord me nenin 2? tjetër ndonjë mendim? Abdi Baleta – Kam një gjë për të sqaruar, flitet Komisioni i Ligjeve? Komisioni i Ruajtjes së për kuadro të policisë në përgjithësi apo për policë? Rendit? Pjetër Arbnori – Për policë. Zoti Abdi Baleta? Abdi Baleta – Për policë atëherë të mos i Abdi Baleta – Unë jam për moshën 30 vjeç, ngatërrojmë kuadrot e ushtrisë, pse oficerë nga 35 siç është aty. vjeç do t’i marrim t’i bëjmë policë ne? Se nga një Ne nuk duhet të hapim sa më shumë dyer për anë flasim për policë, nga ana tjetër flasim për të rregulluar njërin e tjetrin. Oficerët e ushtarakët të specialistët. Këta specialistë policë do t’i veshim? jenë 30-vjeçar. Duam të bëjmë polici ne apo t’u Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin gjejmë vende pune atyre që... Po të fillojmë kështu 2? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 2. Deputeti merr nga njeri xhep, hidh në xhepin tjetër, po ato, Leka Toto. gjoja bëjmë rinovim këtej. Policia bëhet efikase dhe Leka Toto – Është ky vendim për kuadrot, jo unë jam për ta lënë deri në moshën 30 vjeç dhe për policët e thjeshtë, shkollimi i tyre.? s’ka pse të mbahet më shumë. Pjetër Arbnori – Ky ligj është thjesht për Pjetër Arbnori – Deputeti Ndue Gjika. policët. Ndue Gjika – Unë mendoj të sqaroj diçka, për Leka Toto – Thjesht për policët, dakord! mendimin që shfaqi zoti Perikli Teta, që mua më Pjetër Arbnori – Do të bëjmë miratimin e ligjit duket i drejtë. Zoti Teta kish mendimin që “ministrit në përgjithësi, të dy nenet u miratuan. Nuk kemi t’i lihet një tavan”, ai që do të merret me armën e diskutime më, pas miratimit të dy neneve. Keni për policisë të jetë deri në moshën 35 vjeç, jo pa kufi të shtuar ndonjë gjë? Urdhëroni! dhe 58-vjeçar ta zëmë ose 80 e më tej. Roland Tafili – Kjo është shtesë për ligjin “Për Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Keko. policinë e rendit”. Këtu bëhet vetëm një nen shtesë. Teodor Keko – Unë jam me mendimin e Unë kam mendimin se në këtë ligj, ligjin nr. 7504 shprehur nga zoti Abdi Baleta, që t’i hiqet ky njëkohësisht të trajtohet dhe çështja e arsimimit të përjashtimi, s’ ka për të mbetur Shqipëria keq, të kuadrove të policisë. Në qoftë se në këtë ligj rregullojë një ose dy policë deri më 30 vjeç. Ka policë mendohet t’i bëhet vetëm ky korrigjim, më duket se sa të duash Shqipëria. Një, dy, dhjetë sa të jenë. është jo i plotë korrigjimi i këtij ligji. Duhet se s’bën Më mirë i heqim fare dhe biem rehat. të korrigjohet edhe çështja e arsimimit të kuadrove Miri Hoti – Dhe për hapësirën që do të mbulojë të policisë, sepse atje në ligjin ekzistues që është dhe për turnin e tretë, një ushtarak mbas 30 vjetësh sot trajtohet vetëm për kuadrot e reformës, që kuadrot nuk e ka gjendjen shëndetësore. Dhe komisioni do e policisë të jenë me arsim të lartë, me shkollë të të bjerë në vështirësi për të përcaktuar në këtë policisë. Në qoftë se e kalojmë këtë ligj dhe trajtojmë moshë evazive. Kam mendimin që deri 30 vjeç policia vetëm këtë pjesë, ne e lëmë të mangët këtë ligj për

483 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

një pjesë të popullsisë, duke ia privuar të drejtën paraqitet si një projektligj më vete. policisë së rendit; sepse ka një masë të madhe I miratuam të dy nenet. Kush është për miratimin njerëzish, të cilët i kanë mundësitë për nga në tërësi të këtij ndryshimi? Kundër? Abstenim? kapaciteti, për nga aftësitë që të hyjnë në organet e Miratohet ndryshimi i ligjit nr. 7504. Urdhëroni! rendit për shkak të privimit 50-vjeçar në drejtim të Teodor Keko – Mendoj se ata që i hartojnë arsimimit të tyre, ata nuk kanë arritur të marrin këto ligje, të kenë një çikë më shumë seriozitet, se arsimimin, atëherë ne duhet të bëjmë këtë shtesë nuk merret Kuvendi Popullor me centimetra dhe me se s’bën. Ai ligj është miratuar vjet. Kanë qenë të peshën trupore të policit, se këtu mund të hapësh tjera kohë, të tjera konjuktura, mendoj që në qoftë një debat dhe shyqyr që s’u hap, se jo unë e dua se këtij ligji “Për policinë e rendit” do t’i bëjmë vetëm policin 1 m e 69 cm të gjatë, unë e dua 1 m e 71 këtë ndryshim, mua do më dukej sikur ligji që kemi cm. Prandaj, ata kur ta bëjnë herë tjetër, ta kalojnë miratuar vjet ka qenë shumë perfekt; nuk më duket në një fjali e të mos na e bien kështu. Të jenë një se ka qenë shumë perfekt. Në çështjen e arsimit të çikë më seriozë. kuadrove, të policisë së rendit, ne të bëjmë shtesë Faleminderit! që për kategori të caktuara njerëzish, të cilat sistemi Pjetër Arbnori – Kemi pikën tjetër të rendit të politik 50-vjeçar i ka privuar të drejtën e arsimimit, ditës: ne duhet t’u japim mundësi që këta të marrin pjesë “Mbi disa ndryshime në ligjin nr. 7523, datë 06. në organet e policisë dhe të japin një provë të 11. 1991 “Për ndërmarrjet shtetërore.” caktuar, për shembull në drejtim të gjuhës apo të Diskutimet në komisionet janë bërë, diskutimet futen në kurse të caktuara ndërkohë që janë në polici. në grupet parlamentare janë bërë. Relacioni është Pra, të jenë në punë dhe njëkohësisht të ndjekin dhënë. një kurs të caktuar për policinë. Kjo është e Komisioni i Ligjeve? domosdoshme, në mënyrë që të jemi transparentë Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve, i cili mori pjesë dhe t’i japim mundësi të gjitha shtresave të popullit edhe në debatin me specialistët, është dakord me që të marrin pjesë në mënyrë të veçantë ato, të atë mënyrë siç është formuluar neni dhe ndryshimi cilat janë përndjekur gjatë regjimit 50-vjeçar, përkatës dhe e sheh të bazuar në ligjet kushtetuese, përndryshe ne policinë e rendit do t’ia lëmë përsëri prandaj nuk ka ndonjë vërejtje. atyre që kanë pasur mundësi të arsimoheshin në Anastas Angjeli – Unë e konsideroj shumë të këtë drejtim. Unë kisha mendimin që të bëhet një rëndësishëm dhe jam dakord që të vazhdoj me nen shtesë. Ky më duket për policinë e rendit është diskutimin e tij, por më duket se ka një shkelje të ose neni 20, ose 21, ose 22. Këto tri nene unë rregullores. Komisioni i Ekonomisë, Financës dhe mendoj që duhet të korrigjohen. Zotërinjtë e Asistencës Sociale nuk e ka shqyrtuar dhe nuk i Ministrisë së Rendit Publik nuk e kanë sjellë të plotë, është marrë mendim fare për këtë dhe as ka për mendimin tim, korrigjimin që i duhet bërë këtij biseduar me specialistët dhe përfaqësuesit e ligji. Duhet bërë s’e s’bën korrigjimi i neneve 20, 2l, Qeverisë, prandaj mendoj që duhet t’i jepet koha e 22 të ligjit. Prandaj, unë mendoj që të vijë i plotë nevojshme, ta shikojë dhe pastaj, pa asnjë rezervë ligji i vjetër dhe të shikohet se s’bën korrigjimi i ligjit ta diskutojë. ekzistues lidhur me arsimimin e kuadrit të policisë. Faleminderit! Pjetër Arbnori – Zoti Roland Tafili, këtë Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve dhe ai i ndryshim ju mund t’ia propozoni ministrit të Rendit Industrisë më thonë që e kanë parë. ose mund të paraqisni në emër të një grupi Anastas Angjeli – Komisioni i Industrisë mund deputetësh një ndryshim në projektligj. Ky është ta shikojë, këtu bëhet fjalë për ligjin “Për një ndryshim vetëm për moshën e policit. ndërmarrjet”. Ligjin “Për ndërmarrjet” duhet ta shikojë Roland Tafili – Jam dakord që ta ndjekim këtë Komisioni i Ekonomisë, Financës dhe Asistencës procedurë, por më duhet ta them, që të mos kalojmë Sociale. Në qoftë se shkaku ishte se ka ndodhur këtë pikë. Në qoftë se bëjmë vetëm këtë korrigjim një fenomen në industrinë minerare, kjo s’do të thotë në ligjin “Për policinë e rendit” dhe nuk merremi më aspak se Komisioni i Ekonomisë do të përjashtohej gjatë me këtë ligj, atëherë e kemi shumë të mangët. nga shqyrtimi i një ndryshimi në dekretin mbi Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve, Komisioni ndërmarrjet. Unë nuk e di, por ai është një dekret i Mbrojtjes dhe Rendit Publik nuk e kanë shqyrtuar që patjetër duhet ta shikojë ky komision. Megjithatë, këtë problem. Është problem më vete. Do të ju e dini më mirë.

484 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Faleminderit! kryetari i komisionit, nuk e kemi gjetur. S’është as Pjetër Arbnori – Grupet parlamentare, ju lutem, sot këtu. Këtu nuk bëhet fjalë nëse është shkelje çfarë mendimi keni në lidhje me ankesën e zotit apo s’është shkelje, ta diskutojmë këtu. Këtu bëhet Angjeli? fjalë - rregullorja si e ka, duhet apo nuk duhet? Në Ali Spahia – Ne ishim të gatshëm për ta qoftë se unë jam gabim nuk duhet dhe vazhdojmë. diskutuar që mbrëmë. Zef Brozi – Fjala e Kuvendit vlerëson që Pjetër Arbnori – Grupi Socialdemokrat? Zoti projektligji s’ka nevojë t’i kalojë një komisioni siç Teodor Laço? është Komisioni i Ekonomisë. E detyrueshme është Teodor Laço – Ne, në përgjithësi jemi dakord që të gjitha dekretligjet dhe projektligjet të kalojnë me këtë ndryshim. Mua më duket se në qoftë se e patjetër përmes Komisionit të Ligjeve. Kjo është e ka parë Komisioni i Ligjeve dhe ai i Industrisë është detyrueshme. e mjaftueshme. Ne shprehim mendimin - aty ku projektligjet Pjetër Arbnori – Grupi i Partisë Socialiste? janë të natyrës së organeve tona me vërejtje për Gramoz Ruçi – Unë e gjej racional sugjerimin dekretligje të një sfere tjetër, siç është fjala vjen “Për që bën deputeti Angjeli. Komisioni i Ligjeve ka vendin të drejtën e autorit”, “Për Radiotelevizionin” etj., ne e tij, por për një projektligj kaq të rëndësishëm nuk shohim nëse ky dekret apo projektligj është i bazuar mund të përjashtohet komisioni përkatës që ka në Kushtetutë dhe në ligjet e tjera, apo bie ndesh mendimin ekonomik të Kuvendit dhe mbi atë bazë me to? Dua të sqaroj dhe diçka në hartimin e këtij do të gjykojmë. ndryshimi. Ne dje punuam bashkërisht, Komisioni i Pjetër Arbnori – Kush është pro që të Industrisë, i Ligjeve, zotërinjtë e Qeverisë. U bënë diskutohet për miratimin e këtij ligji? Kundër? (Një ndryshime; unë nuk di a ishte dhe përfaqësuesi i zë dëgjohet nga salla) Po ju ngriheni dorën përpara, grupeve parlamentare. Pra, ai formulim është fryt i jo kur fillon votimi. një pune të përbashkët, bile do të falënderoja edhe Anastas Angjeli – Nuk është puna që të zotin Namik Dokle se dha një mendim mjaft me votojmë kundër rregullores. Ne po votojmë kundër vlerë që iu shtua atij neni. rregullores. Nuk e kuptoj, nuk kam asgjë personale Pjetër Arbnori – Më falni, deputeti Ali Spahia. këtu rregullorja e ka që kur janë ligje ekonomike, Ali Spahia – Zoti Kryetar, në mbledhjen e duhet t’i kalojnë komisionit ekonomik. Ju në djeshme përpara mbledhjes së grupeve parlamentare kundërshtim me rregulloren, votoni nëse duhet të ishin dhe nga Komisioni i Ligjeve, ishin dhe nga merret një ligj pa e parë ky komision. Kjo është Komisioni Ekonomik. U shqyrtuan propozimet e shkelje e rregullores. Qeverisë dhe u bënë vërejtjet, pikërisht vërejtjet Ju faleminderit! thelbësore u bënë nga Komisioni i Ligjeve. Nëse Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? duhet dhe një herë ta shohë ai komision le ta shohë, Zef Brozi – Në fakt unë nuk mund të shprehem por mua më duket se aq e shqyrtoi në mënyrë krejt saktë nëse mbrëmë grupi parlamentar ku bën pjesë të mjaftueshme dhe Komisioni i Ligjeve edhe dhe Anastasi, e shqyrtoi këtë apo jo. Në qoftë se Komisioni Ekonomik. Dhe ishte pikërisht mendimi i është shqyrtuar, ai është vënë në dijeni dhe si këtyre dy komisioneve që çoi në konsensus edhe komision, kur shikon që një projektligj i takon dhe grupet parlamentare. E shqyrtuam dhe në grupet sferës së tij, është i detyruar ta marrë dhe ta parlamentare, pas punës së këtyre komisioneve e shqyrtojë dhe të mos presim që gjithçka t’i serviret. shqyrtoi grupi ynë i shumicës dhe ishin gati për ta Pra, asgjë nuk ka pengesë që komisioni atë mendim diskutuar në seancë plenare qysh mbrëmë. E që mund të ketë shfaqur dhe në grup parlamentar shqyrtoi dhe grupi i opozitës, kërkuan shtyrje, jo ta shfaqë edhe këtu. Ose nëse ka mendim tjetër ta për ta shqyrtuar përsëri në Komisionin e Ligjeve ose shfaqë, por nuk e konsiderojmë ndonjë pengesë që në Komisionin Ekonomik, por për ta shqyrtuar projektligji të shqyrtohet pa e shtyrë procedurën. brenda grupit parlamentar të opozitës. Ramë dakord Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli. që ta shtynim deri në seancën e sotme dhe të Anastas Angjeli – Në grupin parlamentar, këtë paradites. Më duket se jemi krejt në rregull të sugjerim e kam bërë i pari. Menjëherë i jam drejtuar procedojmë shqyrtimin e propozimeve të ndryshimit. Kryetarit të seancës së djeshme që ky projektligj Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të duhet të kalonte në Komisionin e Ekonomisë, të fillojmë me miratimin në parim të ligjit nr. 7523 datë Financës dhe të Asistencës Sociale. Është kërkuar 06. 11. 1991 “Për ndërmarrjet shtetërore”? Kundër?

485 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Abstenim? Miratohet shqyrtimi në parim. Komisioni në çështjen e mekanizmit të pagës, kjo nuk është i Ligjeve të paraqesë vërejtjet e veta. për faj të të metave të ligjit ekzistues, ajo e ka bazën Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve, me formulimin tek bllokimi dhe mbetja në vend e reformës për që u bë, nuk ka ndonjë vërejtje, pasi vërejtjet u shkaqe politike. Qeveria teknike e zotit Vilson reflektuan. Ahmeti ka 3 muaj që ka përgatitur një projektligj Pjetër Arbnori – Komisioni i Industrisë? “Për pagat” që ndodhet këtu në Kuvend. Do të ishte Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Industrisë është më e arsyeshme që Qeveria e re e krijuar, të dakord me formulimin e bërë. rishqyrtonte e të sillte për diskutim këtë projektligj, Pjetër Arbnori – Përfaqësues nga Komisioni i me qëllim që të zhbllokohej ecuria e reformës dhe Ekonomisë mund të shprehin mendimet e veta. Do jo të diskutojmë sot, pas dy muajsh, për pjesë të të lexojmë dhe disa ndryshime që janë bërë gjatë veçanta të ligjit “Për ndërmarrjet’’. Duke diskutuar diskutimit. Kemi dhe një propozim nga ministri Abdyl vetëm për nenet që lidhen vetëm me pagën dhe duke Xhaja, i cili propozon të shtohet dhe një nen “Të i shfuqizuar ato, në fakt kemi shfuqizuar gjithë gjitha vendimet e këshillave drejtuese që nuk janë strukturën konceptuale të ligjit të mësipërm dhe nuk ekzekutuar deri në datën 01.05.1991, të mund të gjykosh apriori se si do të inkludohet shfuqizohen.” organikisht paga në projektin e ri të përmirësuar të Pjetër Arbnori – Urdhëroni! ligjit “Për ndërmarrjet” dhe në projektligjin “Për pagat”, Leontiev Çuçi – Unë do të gjykoja zoti Kryetar, që do të paraqiten më 10 qershor. Kam mendimin që të diskutojmë një herë projektligjin e paraqitur se reforma ekonomike nuk duhet të bëhet duke u që është diskutuar nëpër komisione dhe pastaj të marrë me rregullime pjesësh ose copëzash të shikojmë nëse propozimi i zotit ministër ia vlen apo këputura nga ligjet ekzistuese duke bërë arnime aty s’ia vlen dhe është apo s’është brenda procedurës. këtu, por mbi bazën e një koncepti tërësor e Pjetër Arbnori – Unë e lexova vetëm si kompleks. Ligji ekzistues “Për ndërmarrjet” dhe propozim që më ka ardhur me shkrim. projektligji “Për pagat” janë hartuar mbi një koncept Leontiev Çuçi – Më mirë të mbarojmë me këtë, bazë, madje projektligji “Për pagat” është pastaj të shqyrtojmë atë tjetrën. mbështetur në konceptin e ligjit “Për ndërmarrjet”. Pjetër Arbnori – Në rregull. Prandaj, Qeveria e re nuk ka pse të humbte kaq Leontiev Çuçi – A mund të marr fjalën? kohë për të bërë rregullimet e duhura në këto ligje, Pjetër Arbnori – Po, mund të mermi fjalën. kur ato kanë një bazë logjike dhe një vazhdimësi. Leontiev Çuçi – Paraqitja e këtij projektligji për Përveç këtyre, relacioni për projektligjin e paraqitur shfuqizimin e disa neneve për ndërmarrjet shtetërore, e argumenton nevojën e pezullimit të neneve për ka si qëllim të shfuqizojë vetëm nene që lidhen me pagën, duke na vënë ne vetëm një shembull për çështjen e pagës. Pra, bëhet fjalë për të shfuqizuar vënien e pagës së një drejtori ndërmarrjeje dhe të disa nene, nja tre ose katër mos gabofsha, dhe madhësisë së fitimit që i takon atij si shpërblim. Të ngarkohet Qeveria që deri më 10 qershor të paraqesë aprovosh disa nene për një problem mjaft, të një projektligj të ri të përmirësuar për pagat. Nenet rëndësishëm, siç është ai i pagës, duke marrë për e ligjit ekzistues “Për pagat” janë pjesë organike e shembull vetëm pagën e një punonjësi, kjo më duket një koncepti të njësuar në kuadrin e gjithë ecurisë diletanteske dhe aspak argumentuese apo bindëse. së reformës drejt ekonomisë së tregut. Kur u paraqit Të gjykosh për probleme të tilla, pa informacionin e ky ligj nga Qeveria e Stabilitetit dhe u miratua nga duhur ekonomik dhe shqetësimet që janë krijuar, Kuvendi i mëparshëm, u bë e njohur publikisht se ai mua më duket amatoreske dhe thjesht subjektive. do të kishte vlerë, në qoftë se do të shoqërohej me E them këtë se po të gjykosh dhe nga shembulli i një sërë ligjesh të tjera, si ligji “Për pagat”, ligji “Për vetëm i sjellë si argument, nuk bindesh. Sipas këtij falimentimin”, ligji “Antimonopol” dhe nga mjaft shembulli del se paga e drejtorit është rritur 3 herë, vendime e akte të tjera nënligjore nga Qeveria dhe kur ndërkohë jemi dëshmitarë të fakteve se çmimet dikasteret. Siç dihet, me rrëzimin e Qeverisë së e mjaft mallrave janë rritur 4-5 e deri 12 herë. Dua të Stabilitetit, procesi i reformës, pra i hartimit të ligjeve them që rritja e pagave nuk duhet të gjykohet si që përmenda më sipër, u ndërpre. Për rrjedhojë diçka në vetvete ose duke e krahasuar atë vetëm reforma ekonomike u bllokua. Të më falin kolegët me nivelin e mëparshëm të saj. Analiza për rritjen e deputetë, në qoftë se u zgjata pak, për sa përmenda, pagës, pa analizën të paktën e rritjes së çmimeve por dua të them se në qoftë se kanë ndodhur anomali dhe të legjislacionit, do të ishte e pakuptimtë dhe e

486 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pavlefshme. Më tej do të thosha se niveli i pagës e ndërmarrjeve. Po kështu në këtë ligj u lihet dorë e nuk do vlerësuar me pagën nominale, pra me sasinë lirë ndërmarrjeve që fitimin ta ndajnë sipas dëshirës e parave që merr, por me pagën reale, me sasinë e së tyre, pa asnjë kufizim. Nuk është e drejta e asnjë mallrave që siguron nëpërmjet saj. Pa një analizë kolektivi punonjësish apo ndërmarrjeje, qoftë edhe të tillë është e vështirë të japësh një mendim të private, që këtë fitim ta ndajë sipas qejfit. Edhe në qartë, është e vështirë të gjykosh për presionet që qoftë private, në rast se ajo shfrytëzon pasuri bëjnë ndërmarrjet apo punonjësit për rritjen e saj. natyrore, taksën mund ta ketë dhe 90%, në rast se Këtë presion kur s’ke fakte dhe argumente mund ta shfrytëzon flori. Mund ta ketë dhe zero, në rast se quash dhe abuzim, por për një pjesë të madhe, mund ajo nxjerr një fitim të ulët. Dhe pikërisht është ligji i ta quash dhe nga halli, se nuk përballon dot jetesën taksave, i mbrapshtë që u vu, që i krijon mundësi nga rritja e madhe e çmimeve. Për sa theksova, disa ndërmarrjeve që kanë pasuri me vlerë natyrore mendoj se ky projektligj mund ta ndihmojë të nxjerrë fitim. Kjo nuk është meritë e atyre përkohësisht Qeverinë, por ai nuk i shërben çështjes ndërmarrjeve që realizojnë fitime të mëdha. Po në së reformës. Faleminderit! rast se ai tejkalon fitimin mbi atë që është Agim Çupi – Jam i mendimit që të bëhet parashikuar, duke zbritur nga taksat që këtu nuk menjëherë ndryshimi në ligjin “Për ndërmarrjet”, përfshihet në nenet 31 dhe 32 të ligjit “Për taksat”, mbasi drejtorët, këshillat drejtuese, financierët, që duhet futur në shpenzime, atëherë do të kufizohet magazinierët janë fajtorë për 80%-shin, rritjen e mundësia e fitimit. Kjo ka krijuar një polaritet shumë pagave, ndarjen e fitimit sipas dëshirave, ata lejuan të madh tek punëtorët. Unë e shoh, përditë vijnë punën private në ndërmarrje, shitën lëndët e para, sindikatat, konfederatat punëtore që janë të mjetet e ndërmarrjes, kryen operacione financiare polarizuara dhe të pakënaqura nga këto diferencime me karakter privat. Nuk mund të jetë i qetë një të mëdha që ndodhin për të njëjtën punë. Pra, ky specialist kur shikon se drejtori, anëtarët e këshillit ligj nuk është në rregull. Dhe, siç e tha dhe zoti drejtues të ndërmarrjes kanë caktuar për vete paga Leontiev Çuçi është e vërtetë që ky ligj lidhet dhe deri në dhjetëramijë lekë, u japin fjalën punonjësve me ligjin e taksave, ligjin “Për pagat” dhe ligje të të sindikatave që të ndajnë të gjithë fitimin dhe tjera, por ama ne nuk kemi mundësi që këto t’i vendosin si të duan e kur të duan pagat, duke çuar bëjmë menjëherë. Kështu që ato pika që janë çmimet në stratosferë, duke përdorur disa nene të vendosur dhe një pikë tjetër që duhet shtuar, për ligjit “Për ndërmarrjet”. Mirë drejtorët, po sindikatat shembull, që në shpenzimet duhen futur, në bilancin a kanë menduar për ligjet? Por punonjësit, të kur bëhet llogaria e fitimit, edhe taksa që i paguan përgjumur nga 80%-shi nga ndarja e ndonjë fitimi të shtetit. Këto nene duhet t’i korrigjojmë, sepse po mundshëm, kanë harruar se pikërisht sot është dita krijohet një polarizim i madh. Ata kërkojnë me të t’u kërkojnë këtyre drejtorëve jo rritjen e pagës, por drejtë - Pse, thotë për shembull një punëtor i të bëjnë ndërmarrjen, ta çojnë në nivel të atillë që ta gjeologjisë, unë banoj në këtë vend, unë financohem fusin në ekonominë e tregut. Ligjet “Për ndërmarrjet nga shteti dhe marr një rrogë minimale? Po në këtë shtetërore” si dhe “Për marrëdhëniet e punës” kanë vend banon dhe minatori i minierës që i ka caktuar nevojë për ripunim që të shërbejë sa më mirë për një shumë. Nuk them se ajo pagesë e tij është e punën e tranzicionit dhe të reformës ekonomike. tepërt, se me çmimet që janë bërë sot ajo pagesë Pjetër Arbnori – Deputeti Franko Kroqi. mund të mos jetë në atë nivel që duhet, por ama të Franko Kroqi – Duke mos dashur të replikoj bëhet diferencimi midis dy vetave në të njëjtin vend me deputetin Çuçi, dua të them se nuk është e është një gabim shumë i madh. Këto gjëra do të vërtetë që ky ligj është në rregull. Mosplotësimi i shikohen me ligjin e pagave dhe ligjeve të tjera që ligjeve të tjera bën që ky ligj të ketë defekte. Ky ligj do të pasojnë, prandaj nuk jam hiç dakord për këtë ka shumë defekte, ashtu sikundër kanë dhe ligjet e ligj, nuk është në rregull. Ky ligj duhet të rishikohet tjera, ashtu sikur ka dhe ligji “Për taksat”. Në dhe të rishikohet urgjent. Bile ne si Kuvend duhet t’i kuvendin e shkuar unë e ngrita me të madhe, kërkojmë patjetër Qeverisë, në kuadrin e reformës megjithatë zoti Çuçi dhe të tjerë e mbështetën ligjin që të sjellë pikërisht këto ligje që janë ligje kryesore e taksave. Ato ishin taksa të padiferencuara fare. që duhen dhe t’ia diktojmë ne se çfarë ligjesh duhen, Edhe me këtë ligj taksa nuk futet si shpenzim në sepse ne ia kemi dhënë miratimin Qeverisë dhe t’ia bilancin e ndërmarrjes, nuk futen me shpërblim, qoftë diktojmë që t’i sjellë ato. Boll ka neglizhenca dhe taksa, qoftë tatimet, kjo ka bërë çorbë gjithë bilancin moskokëçarje nga aparatet e tjera, por Qeveria

487 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

duhet t’i detyrojë njerëzit t’i përgatitin ligjet. Këto kusuret e veta ajo Qeveri që e futi, sepse ishte një mangësi po e shkatërrojnë ekonominë sot, por ne vetadministrim i kulluar jugosllav, i cili tashmë na nuk duhet ta lejojmë një gjë të tillë. del jashtë kohës dhe ne e futëm në vendin tonë për Prandaj, si konkluzion, unë jam plotësisht ta aplikuar. Atë le ta mbajnë ata që e futën, por dua dakord ta shohim këtë punë. Për atë tjetrën pastaj, t’ju kujtoj, të nderuar deputetë këtu në sallë, që ky kush u kap e kush s’u kap, jam i atij mendimi me ligj nuk është miratuar nga Kuvendi i vjetshëm, por zotin Leontiev Çuçi, nuk jam dakord me atë është miratuar vetëm njëngjyrësh; pra ka qenë në mendimin që ky ligj ose këto pika që ne do të sallë vetëm Partia Socialiste, sepse ne nuk kemi miratojmë, në rast se do t’i miratojmë, këto të hyjnë qenë. Diskutohej në atë kohë statusi i televizionit, në fuqi, me paramendim jo. Konkretisht është ne e abandonuam sallën, në këtë kohë është shembulli i uzinës së ferrokromit të Burrelit. miratuar dhe ky ligj, ligji “Për ndërmarrjet”. Në të Padrejtësisht ia jep këtë ligj si shumë ndërmarrje të vërtetë mund të quhet dhe në kuptimin figurativ të tjera që kanë trajtuar në dorë pasuri, natyrore, kanë fjalës një ligj monist, se është miratuar vetëm marrë shpërblime dhe për vete. Uzinës së ferrokromit njëngjyrësh. Prandaj është detyrë imediate të të Burrelit i është pezulluar kjo punë për 3-mujorin e shqyrtohet edhe një herë, jo vetëm në kuptimin parë nga 20 prilli e deri më 20 maj. Unë kam qenë praktik, sepse ne po shohim sot me sytë tanë që vetë në uzinë dhe i kemi kërkuar në bazë të nenit është një ligj i dështuar, një ligj që e tregon vetë 54 të këtij ligji, të cilin kam qenë i detyruar ta zbatoj zbatimin në praktikë të tij. Prandaj, ju ftoj të nderuar unë dhe kushdo tjetër, i kemi kërkuar që të bëjmë deputetë, ta diskutojmë jo vetëm në kuptimin partiak, revizionin e bilancit. Është e drejta e këtij ligji, e por thjesht t’i shërbejë realitetit shqiptar, në të cilin nenit 54. Bëhet kontrolli i revizionit. Bilanci do të ne ndodhemi sot. Ju faleminderit! dalë nesër a pasnesër. Në rast se nuk del gjë dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Miri Hoti. bilanci, sipas këtij ligji, është në rregull, unë e asnjeri Miri Hoti – Unë megjithëse nuk jam financier, tjetër këtu në Kuvend nuk kam të drejtën morale në por jam në atë grupin e ekonomisë, u binda nga rast se 99% e ndërmarrjeve me naftë, megjithëse zotërinjtë ministra që erdhën; kishin një shqetësim kanë marrë shpërblim të padrejtë, ashtu siç është shumë të drejtë, për mendimin tim, dhe na shpjeguan ky ligj i padrejtë, që thamë që për 3-mujorin e parë për ato ndërmarrje, në të cilat përfitojnë punëtorët s’kanë për t’i marrë, sepse do t’i kishin marrë, por u se shfrytëzojnë pasuritë kombëtare si nafta, gazi, janë pezulluar në bazë të nenit 54. Kështu që nuk e elektriku, megjithatë jo pak kanë përfituar ndërmarrjet ka të drejtë zoti Abdyl Xhaja që thotë se atë që ka e sistemit të tregtisë dhe të industrisë ushqimore për lëmë, atë kalë të vejë të shijë. Kjo nuk është e me ndryshimin e çmimeve, sidomos frigoriferët, që drejtë. Ky ligj të hyjë për tremujorin e dytë, që nga s’prodhojnë asgjë. Kanë ndarë nga 5-6 fitime nga muaji prill e këtej, por jam plotësisht dakord dhe e këto ose dhe këto ndërmarrjet e industrisë argumentova dhe urgjentisht të pasojnë ligje të tjera ushqimore e të lehtë, siç janë “NISH cigaret”, nga që të plotësojnë të gjithë anën ekonomike të shtetit, ndryshimi i çmimeve dhe kanë një rritje rroge, një në rast se këtë shtet do ta forcojmë dhe do ta rritje fitimi në kundërshtim me gjendjen e komshinjve mbajmë ashtu siç duhet. Ju faleminderit! Kaq kisha. të tyre. Megjithatë këto lekë-letër që janë marrë deri Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. tani, janë marrë ndoshta padrejtësisht në Elbasan Petrika Minga – Unë mendoj se futja e këtij dhe nuk janë ndarë në Tiranë ose në Durrës. Kjo projektligji në lidhje me ndryshimet mbi ndërmarrjet është një fatkeqësi që duhet rregulluar. Mirë e kanë është një domosdoshmëri se ne vetë e jetojmë bërë ata. Ai ministër që e ka kapur në kohë këtë situatën si atë ekonomike dhe atë politike dhe me problem dhe e paraqiti, mua më pëlqeu dhe sqarimi, të vërtetë nëpërmjet ligjit “Për ndërmarrjet” është vihej re dhe preokupimi i tij. Megjithatë e mendova futur ndërmarrja në një kastë të vërtetë. Nuk dua të dhe isha dakord që të shtrohej dhe në Komisionin replikoj me zotin Çuçi, por është realitet, që jo vetëm Ekonomik për një problem tjetër. Unë si qytetar shoh në disa ndërmarrje të caktuara, siç u përmendën se me liberalizimin e çmimeve që nuk ka tavan dhe aty në projektligj, por është komplet në gjithë ai shpërblimi që marrin punëtorët mbi fitimin, nuk i sistemin e ndërmarrjes një anomali e vërtetë që ne kompenson shumë çmimet dhe e dyta, ai tatimi e shohim me sytë tanë. mbi xhiron që do të vendoset në këto dyqane që E dyta, përgatitja e këtij ligji nëpërmjet Qeverisë janë ngritur në çdo shkallë shtëpie, jo gjithnjë do të së mëparshme dhe miratimit në Kuvend, t’i mbajë evidentohet se çfarë shesin këta, po do të shesin

488 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

atë që do të gjejnë në evidencë, pavarësisht nga roli një moment tjetër, në momentin e ikjes së kësaj i Policisë Financiare. Por një problem kombëtar dhe Qeverie, na ngrihen rrogat e oficerëve e na bëhen shumë i hapur, që e konsideroj prej dy muajsh dhe 4000 lekë, që solli me vete dhe grevën aktuale. Është në mënyrë të veçantë shumë skandaloze, kam parë pikërisht kjo pikë, e cila u la të drejtë drejtorëve të kësaj të diele në qytetin e Shijakut. Ne duke manipulonin në dy drejtime dhe që solli këto efekte. liberalizuar importin, po na ikën gjithë gjëja e gjallë E para, në sektorë, pra jo në të gjithë jetën jashtë dhe kisha për të thënë që në këto katër pika ekonomike, i qëndroj mendimit që ai ligj, siç e që kanë vënë në këtë nen ose grup deputetësh, si diskutuam dhe në grupin parlamentar, duhet të jetë rregulli, duhet që me urgjencë të madhe të diskutuar urgjent dhe është plotësisht i nevojshëm ndalojmë ashtu siç u paraqit në këtë ligj, të ndalojmë tani, për të stabilizuar këtë gjendje edhe këtë eksportin e bagëtive. Në Shijak ishin makina nga tendencë që e kanë të gjitha ndërmarrjet. Se nga të Shkodra, ngarkoheshin 700-800 lekë peshë e gjallë gjitha këto, në një mënyrë ose në një tjetër, ka vajtur dhe iknin jashtë. Përveç kësaj, kanë filluar shoferë çmimi i tullës 36 lekë, 40-50 lekë do të shkojë. Është që bien mish këtu, mish nga ndihmat që i bien vendit e drejtë e tij. Pra, për të stabilizuar këtë gjendje, ne tonë, të marrin bagëti të therura po aty. Po ashtu nxjerrim këtë ligj. Prandaj unë jam dakord që të kapitenët e vaporëve kanë filluar me 800 lekë, të miratohet ky ligj. therura dhe duke i porositur, “sot dua 3, nesër 4” Pjetër Arbnori – Deputeti Shkëlqim Cani. etj. Me një fjalë po të vazhdojë kështu, sa të vijë Shkëlqim Cani – Zoti Kryetar, unë së pari do ligji “Për ndërmarrjet”, ne do të vijë koha që do të të desha të bëja një vërejtje për kolegët, se nuk na ngelemi me 10 fluturake dhe me 3 shqerra. Prandaj, mbeti problem që është diskutuar në Kuvend, pa u në vazhdim të kësaj, Qeveria duhet të paraqesë me politizuar. Hallet e ekonomisë janë të mëdha, i shumë urgjencë, të mbrojë pasurinë kombëtare, me pranojmë të gjithë dhe nuk lamë vend pa futur liberalizimin e eksportit këto produkte që ne na politikë. Vërtetë jemi pozitë dhe opozitë, por disa dëmtojnë shumë. gjëra duhet t’i pranojmë më me ndershmëri dhe në Ju faleminderit! rast se e themi ndershmërisht atë që themi, të Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. paktën të heqim dorë nga politika për ato pjesë ku Arben Meçe – Problemi i reformës është një mund të heqim dorë. Të gjejmë rastin për të politizuar problem që kuptohet, nuk mund të zgjidhet me këtë problemet aty ku mund t’i politizojmë. shtesë ligji që po bëjmë dhe me këto ndryshime që Nga ana tjetër, disa probleme të ekonomisë së po bëjmë tani. Ndërkohë, nga Qeveria është një tregut duhet t’i pranojmë më realisht, në rast se pakicë e tërë ku ka ligjin “Për ndërmarrjet”, ligjin vërtet kemi votuar dhe kemi bindjen se ekonomia e “Për pagat”, ligjin “Për çmimet” etj, të cilat nga tregut është ajo që është dhe të çon atje ku të çon. bisedat që bën qoftë në Komisionin e Ligjeve dhe të Dikush do të marrë 60 lekë, dikush 600 lekë dhe Industrisë, qoftë dhe nga konsultimi që bëmë në dikush 6000 lekë, i ka ekonomia e tregut këto. grupet parlamentare, rezulton që për një afat shumë Politika e Qeverisë së atëhershme ishte për paga të shkurtër do të paraqiten në Kuvend. Mirëpo po të lira. Ka dy teori që qëndrojnë në këmbë - paga të ndodh aktualisht tani. Aktualisht po ndodh një lira dhe paga të shtrënguara. Qeveria jonë e asaj fenomen i cili ka filluar jetën e vet 6 muaj përpara, kohe votoi për paga të lira. Edhe unë them tani që që në momentin e daljes së ligjit “Për ndërmarrjet”. ishte gabim që shteti nuk mbajti disa masa Është një ligj që është antiligj, është një ligj që nuk shtrënguese, një nga të cilat të ishte dhe paga. i shërben ekonomisë, por e shkatërroi atë. Është Është teori goxha në fuqi kjo, por ja që ne kështu një ligj, në një pikë të të cilit, kërkonte ndërhyrjen e votuam. Këtu të çon ajo. Po, po, këtu të çon. Tani Qeverisë dhe është pikërisht kjo pikë për sasinë e që e kuptojmë që paskemi bërë gabim po rivotojmë fitimit, ndërkohë kur nga Qeveria duhet të merrej dhe ta rregullojmë, por të mos e politizojmë një urdhëresë. Jo gjithë fitimi duhet të kalonte në problemin në sektorë të caktuar, në sektorë pushteti, pagë. Qeveria një gjë të tillë nuk e bëri. Me të drejtë gjatë gjithë kohës kishte bërë investime tepër të i bëj pyetjen kësaj Qeverie - pse nuk e bëre? Dhe mëdha dhe kur i takonte e drejta të thithte një pjesë në rrjedhim të saj janë të gjitha ato gjërat që u ngritën të këtij investimi, në mënyrë fiktive ky investim nga zoti Çuçi, kur tha që ky vendim do të shoqërohej thithej nëpërmjet drejtorit, nëpërmjet fitimit. me urdhra të tjera. Unë po them, kjo Qeveri nuk e E dyta, ndërkohë ndërmarrjet kishin një pjesë bëri këtë gjë me një qëllim. Të gjithë këtë dhe në të akumulimit të tyre, të cilat kërkonin dhe duhet në

489 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mënyrë absolute ta kalojnë për riprodhim të vetvetes, Fondit Monetar Ndërkombëtar, duke pasur parasysh këto ndërmarrje, këtë vleftë, duke mos u menduar edhe ligje që janë sot në fuqi në lindje dhe në më për të ardhmen e ndërmarrjes e kaluan në pagë perëndim, dhe nuk është siç e paraqiti zoti Petrika punëtorësh. Minga, një variant i vetadministrimit jugosllav. Dhe përfundimisht, kur të krijohet përshtypja Problemi i dytë kur diskutova, nuk kisha qëllim sikur po u jepet rroga, ajo ndërmarrje po shkon drejt politizues dhe nuk doja të mbaja as refleksione shkatërrimit. Janë këto ndërmarrje që tani nuk kanë destruktive. Kolegët përpara se të arrijnë në më fonde për të riprodhuar vetveten, sepse u konkluzione, do të jetë e mira që ta njohin mirë atë shpërndanë në mënyrë të padrejtë. Efekt tjetër tepër ligj, logjikën mbi bazën e të cilit është hartuar ai negativ është polarizimi i rrogave. Është pikërisht ligj, Kuvendin që e ka miratuar, këtu ka qenë dhe ky polarizim që na sjell punëtorë me 600 lekë rrogë opozita e atëhershme kur është miratuar ky ligj dhe në muaj, të vjetra po flas, dhe punëtorë dhe drejtorë pastaj, kur të kenë shkallën e duhur të njohjes, le me 200000 lekë rrogë në muaj. Ky polarizim nuk të mbajnë dhe pozicionet e tyre. Për sa i përket sjell gjë tjetër, veç pakënaqësi në popull. Pra, efekti diskutimit tim, unë desha vetëm të parashtroj në të politik i saj është jo i vogël, por shumë i madh. Me konceptin dhe logjikën e kryerjes së reformës, që të drejtë shoh shqetësimin e Qeverisë. E shoh unë, ka nevojë sot kriza shqiptare. Unë s’jam dakord që e sheh komplet Grupi Parlamentar i Partisë këto të bëhen me arnime të pjesshme; sill një nen Demokratike, ndoshta ndonjë grupi i intereson të për atë ligj, sill një nen për atë tjetrin, sill një nen ndodhë një gjë e tillë, sepse nuk i pëlqeu stabilizimi tjetër nesër për këtë tjetrin. Nuk është kjo ecuria që në Shqipëri, por i pëlqeu destabilizimi në Shqipëri mund të çojë dhe ta shpëtojë ekonominë shqiptare. dhe me këto kushte me të drejtë ata ngrihen - Unë nuk paraqita pozicion që Qeveria nuk ka të kuptohet, mjeti justifikon qëllimin. Me të drejtë ata drejtë, apo Qeveria s’është në hall. ngrihen dhe nuk pranojnë ndoshta dhe këtë ligj. Por Pjetër Arbnori – Deputeti Leontiev Çuçi, ju kaloi ora. më vjen shumë keq që po ngrihen edhe ekonomistë Leontiev Çuçi – Dakord, faleminderit, mbarova. dhe e kundërshtojnë një gjë të tillë, ndërkohë që Pjetër Arbnori – Deputeti Kujtim Gina. janë të ndërgjegjshëm për këtë. Në këto kushte, e Kujtim Gina – Unë mendoj se ky projektligj quaj më se të arsyeshëm, urgjentisht, kalimin e këtij është nevojë urgjente e Qeverisë. Për efektet dhe ligji, aq më tepër në emër të një grupi deputetësh, të drejtat që janë dhënë në projektligj, nuk jam ndoshta mund të më jepet tani kjo e drejtë. Duke dakord me zotin Minga, i cili ka ardhur dhe në parë që efektet negative të ligjit për ndërmarrjet e komisionet parlamentare. Kështu ka qenë kanë zanafillën e vet tek drejtuesi psikologjia e zhvatjes që kanë pasur 40 vjet me radhë i ndërmarrjes, i parashtroj Kuvendit dhe një ligj, njerëzit tanë. Është vjedhur prona e shtetit. Efektet dhe një shtesë, bashkëngjitur me atë, të cilën e e këtij ligji kanë qenë shfrytëzimi i pasurive kemi formuluar me këtë formë - Neni 1, ndoshta do kombëtare që kanë sjellë të ardhura të padrejta në ta shohim dhe kur të futet aty, deri në daljen e ligjit kurriz të shtetit - efekti i çmimeve, pa tavan, pa të ri “Mbi ndërmarrjet”. Veprimtaria në ndërmarrje dysheme, mbrojtja e shportës që është një shartesë shtetërore organizohet, drejtohet dhe përfaqësohet ndërmjet ekonomisë socialiste dhe ekonomisë nga drejtori, i cili shkarkohet dhe emërohet - a) për private, efekti i konvertibilitetit të monedhës dhe i ndërmarrje lokale nga komitetet ekzekutive të zhvleftësimit të monedhës sonë. Nuk jam dakord rretheve, b) për ndërmarrjet nacionale nga dikasteri me zotin Çuçi që tha - “Këtu kanë ardhur ligje për qendror përkatës.” pagat nga Qeveria e Stabilitetit”. Kur zoti Pashko Neni 44, pika “c” për ligjin “Mbi ndërmarrjet” të dha programin, i kam bërë pyetjen për pagat, çmimet riformulohet - “Zgjedh, shkarkon, kryetarin e këshillit dhe është e shkruar e zeza mbi të bardhë - çmimet, drejtues dhe i heq kompetencën e zgjedhjes së pagat dhe konvertibiliteti i monedhës do të lihen mbi drejtorit”. Sekretaria të vijë të marrë formulimet. bazën e kërkesës dhe të ofertës. Pra, kur themi në Faleminderit! reformën ekonomike do të lihen mbi bazën e Leontiev Çuçi – Nuk dua të replikoj, dua vetëm kërkesës dhe të ofertës nuk pranojmë se kemi të sqaroj parafolësit që të mos ta marrin këtë studime, siç thotë zoti Çuçi. Kjo reformë nuk ishte problem vetëm si pasion politik. E para, dua të jap reformë studimore, ishte një reformë që paraqiti për disa pozicione sqaruese. Ligji ekzistues “Për një gjendje stabiliteti ajo Qeveri që ishte. Arsyet apo ndërmarrjet” është hartuar edhe me ekspertë të qëndrimet që u mbajtën në atë Qeveri janë të tjera

490 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

gjëra që i kalojnë kufijtë e këtij ligji. Unë jam i tej edhe shumë gjëra të tjera, ka dhe faktorë politikë atyre caqeve që është. Jo është votuar në monizëm, dhe ekonomikë, vetëm me një shembull kërkohet jo kështu... Ne kemi qenë. Ai grup parlamentar që u të kalohet ligji. Nuk është kështu. Relacioni duhet zgjodh, ata njerëz të këqij që ishin ata votuan, ajo të japë efektet negative që përmendën mjaft Qeveri e keqe që ishte. Tani faktet janë këto që janë. deputetë, si edhe përfitimet që do të kemi nga Edhe grupi parlamentar i atëhershëm, të dy grupet zbatimi i këtij ligji. Është detyrë e Qeverisë që në ranë, u zgjodh një Kuvend i ri dhe doemos më i mirë relacion t’u shpjegojë deputetëve ato halle dhe se i pari; Qeveria e re është më e mirë nga tërë ato shqetësime që ka. (Ndërhyn zoti Pjetër Arbnori) që kanë qenë, por politizimi i problemit të mos i Nga ana tjetër, më falni një minutë, kam dhe një kalojë caqet, të paktën për atë kohë, për ato vërejtje për ju, në qoftë se do të më lejoni. momente, për ato bindje që ishin, atë teori njohëm; Është detyra juaj si Kryesi që të mos lini asnjë ose i njohëm të dyja, por atë mbështetëm. Të mos ligj të merret në analizë, aq më tepër kur është e politizojmë mbi atë që duhet. Do të ketë politikë ekonomik, pa e marrë Komisioni Ekonomik, dhe gjithnjë, zaten jemi pozitë dhe opozitë. unë nuk pëlqeva që ju debatuat për këtë çështje. 5 E dyta, vërejtja që kam është për Qeverinë, zoti minuta nuk do t’ju kushtonte shumë juve, që të kishit kryetar dhe meqenëse ju kemi ngarkuar juve të lënë mundësinë për t’u mbledhur Komisioni komunikoni me Qeverinë, unë po ju kujtoj që para Ekonomik, për të mos e ndjerë veten inferior ndaj 3-4 ditëve ne votuan ose miratuam atë program pune komisioneve të tjera. 15-ditor. Doemos aty u bë një vërejtje që pse Ju faleminderit! ekonomia s’po punon për Qeverinë. Tani kjo Qeveri Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. nuk denjoi të ishte këtu, se nuk patëm asnjë ministër. Abdi Baleta – Dobia e këtij diskutimi, pasi Ju keni komunikuar me të. Përse kjo Qeveri i bie dëgjova edhe kolegë të tjerë, mendoj se është kjo - kaq urgjent, sot për sot?! Vallë ky shqetësim nuk e para, filluam të bëhemi të ndërgjegjshëm për ishte dhe më përpara?! Vallë këto paga sot u morën haraçin që do t’i paguajmë kohës së Qeverisë së vesh që përfitoka njëri 60 dhe tjetri 600?! Ka dy muaj Stabilitetit, ose siç kemi pasur rast ta quajmë Qeveria dhe duhej që ajo të ishte parashikuar dhe “Qeveri e destabilizimit”. Urdhëroni, tani të shohim të na ishte bërë e njohur që ne ta fusnim në rendin se ku na çoi kjo Qeveri e Stabilitetit. Nuk stabilizoi e ditës këtë problem, sepse po kështu del njeri, po ekonominë e tregut, por ekonominë e kështu del tjetri. Në probleme planesh 15-ditorë, këtu matrapazllëkut. Për fat të keq ne po kapemi vetëm nuk ka ndonjë afat të madh. Megjithatë nuk është e nga një pikë, u zgjuam nga uzina e ferrokromit në keqe. Po është urgjente, hallall, ta fusim edhe këtë. Burrel. Mua më vjen mirë që më në fund një herë, Vetëm nuk më pëlqen gjëja tjetër se urgjenca do të Mati, nga jam unë me origjinë, u bë sebep për një na çojë në gabime të tjera. Ligji është kompleks. gjë të tillë, por nuk besoj që ajsbergu që dëmton Unë nuk dua as ta mbështes, as ta hedh poshtë ekonominë tonë, është vetëm kjo. Madje nuk është fjalën e zotit Çuçi, por ama ta hiqje, një ligj kur as një pjesë e ajsbergut, por është një copë e miratohet, miratohet në kompleksitetin e vet. Çështja shkëputur. Ajsbergu i vërtetë është tjetër kund. e pagave është e harmonizuar me të gjithë me Prandaj Qeveria ka detyrën e vështirë, unë e kuptoj, Këshillin drejtues, me këtë me atë, se dhe një por i ka mbetur në kurriz, le ta zbulojë tamam kyçin. deputet parafolës, do të më falë se nuk ja di emrin, Unë jam dakord me parafolësin, jo të na sjellë por dha mendime të tjera për këtë punë. Ligji do të copëza ligjesh më. Nuk jam kundër kësaj që vjen ish e mira, të ish më i studiuar. Qeveria e paraqiti këtu është urgjente, ta rregullojmë, qar e kemi. Por që e paraqiti, për një ditë ndoshta ja vlente, të paktën se iu pre minierave të krahut, apo uzinës së disa nene. Po na ndodh si ai ligji që miratuam një ferrokromit, apo ndonjë ndërmarrje tjetër. Po ato çik më përpara. Dhe për këtë themi, ta miratojmë spekulimet që janë bërë? Mirë që paska një drejtor sot, nesër t’i rikthehemi edhe njëherë. Kuvendi 5 ndërmarrje 300000 lekë, po ai që ka fituar nja 30 herë do t’i kthehet një ligji? milionë lekë me kontrabandë cigaresh, pijesh Nga ana tjetër mua nuk më pëlqen as relacioni alkoolike apo jo alkoolike, ai s’e ka dëmtuar vallë te Qeveria. Relacioni nuk më duket serioz. Është e këtë ekonominë tonë? Është shumë trishtuese ajo të gjitha qeverive dhe unë jam përpjekur që në të që tha një parafolës “Na iku bagëtia”. Hamë ne mish tëra qeveritë mund ta bëj vërejtje, mua nuk më duket të ngordhur të frigoriferit të botës dhe mishi ynë i serioze që një ligj kaq të rëndësishëm, që fsheh freskët merr rrugët që të përfitojnë disa. Njëri e shet

491 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shqipërinë në formën e mbeturinave, diku atje nga veprua, urgjent. Në këtë mënyrë e quaj të drejtë të Korça. Lexojmë në gazetë se çmontohen makineritë marrim çdo masë që duhet, qoftë dhe përkohësisht, dhe ikin në Greqi në formën e mbeturinave, zgjidhen por kjo të jetë rasti i parë dhe i fundit që ne duhet të kabllot dhe shiten po në Greqi dhe gjobiten nga veprojmë me urgjenca të tilla, në qoftë se duam vërtet 20000 lekë ata shoferët. Kanë gajle fort ata se i t’i vëmë punët në rregull. Prandaj unë do t’i bëja gjobitëm ne me 20000 lekë këtu. Prandaj nën emrin thirrje Qeverisë dhe gjithë specialistëve që ka nën e ekonomisë së tregut, më duket krijuam ekonominë kontroll kjo Qeveri, ta kapim problemin në tërësi, në e matrapazllëkut. Ky është gjynahu më i madh që një kohë sa më të shkurtër dhe të mos na ndodhë rëndon në kurriz të periudhës së stabilitetit. Në qoftë si me ligje të tjera, të na bien arnime. Arnat po u se ka ende specialistë që kanë punuar nëpër bënë të shpeshta dhe të mëdha e tregojnë më të dikastere në atë kohë dhe kanë pritur vetëm ditën e shëmtuar rrobën, nuk e zbukurojnë. Kam frikë se djeshme për t’i kapur këto probleme, të mbajnë pak ajo që quajtëm ne rrobë e reformës ekonomike, ka përgjegjësi dhe ata specialistë, se ministrat tani për të na dalë një xhaketë e vjetër. Dhe do të rrimë shkuan. Përse janë ata specialistët atje? ne këtu ta diskutojmë, është apo s’është varianti i Ose zotërinjtë që kanë punuar nga një qeveri në vetadministrimit. Kala me ideologjizma. Dhe qenka tjetrën, tani u zgjuan ata? Dje në këtë kohë ne varianti i vetadministrimit jugosllav e punë e madhe. s’dinim gjë fare se do të lindte nevoja për këtë Këtu s’është puna i vetadministrimit jugosllav, i diskutim. Sot i lëmë të tjerat dhe na paraqitet ky totalizimit rus apo kinez, apo i kapitalizmit diskutimi urgjencë. Jam dakord, por ama nuk perëndimor. Këtu është puna se s’kemi vënë asgjë justifikohet kjo lloj urgjence nesër. Edhe vërtet nuk ekonomike, por i kemi hapur rrugën matrapazllëkut duhet të bëhet praktikë, që të mblidhemi kot themi, dhe korrupsionit. nuk i kemi kuptuar akoma, të paktën meqë nuk jemi Qeveria po qe e zonja ta ndalojë këtë, do t’ia ekonomistë, se zotërinjtë ekonomistë e kanë kuptuar dijë kombi për nder tërë jetën dhe në mënyrë të më lehtë se ku është thelbi dhe kyçi i të gjitha këtyre, veçantë të ndalohet kontrabanda. por për mua është kjo që u quajt reformë ekonomike, Për Qeverinë kam dhe këtë, sa më shpejt të një gjë s’ishte konceptuar ende si reformë shikojë cilat janë rregullat urgjente që duhen marrë, ekonomike. E kritikuam një Qeveri që ishte për ligje apo vendime që doganat tona të funksionojnë stabilitetin e na tha që do të bëjë reformë ekonomike në rregull, që të mos na ikë asnjë viç. Do të e s’bëri as reformë ekonomike, as reformë legjislative bisedojmë pastaj se po na ikin fëmijët si viçat, por të asaj kohe dhe na del tani teoria tjetër - “Hë e për këtë kur të vijë tema tjetër, ndryshe ne kështu shikoni, po të kishte vazhduar ajo Qeveri, atëherë Shqipërinë e shitëm me miniera, me tokë, me njerëz do të ishte më mirë”. Mos vallë dhe këta janë në dhe na rroftë pastaj që do të shkojmë drejt Evropës. këtë perspektivë, kanë qenë menduar që atëherë? Ç’na do Evropa ne pastaj? Ku shkojmë kështu? Qeverisë së re i ka mbetur kjo barrë, unë bashkohem Faleminderit! me zotërinjtë deputetë që thonë - “Qeveria t’i hyjë Pjetër Arbnori – Deputeti Llazar Lëngu. me seriozitet! Specialistët që kanë qenë atje të Llazar Lëngu – Unë gjykoj se kalimi i këtij zbrazin thesin e tyre - dinë e ç’nuk dinë, me projektligji në Kuvend, në këto momente, është i ndershmëri, të gjitha në tavolinë”. Ligjet të vijnë siç domosdoshëm. Është një kërkesë e domosdoshme janë për të ardhur, ndryshe po të bëjmë kështu do e Qeverisë për të shpëtuar atë pjesë të ekonomisë të krijojmë tension edhe në popull. Edhe punëtorët kombëtare që mund të shpëtohet, që shpëtoi nga s’do të na kuptojnë, se janë po ata punëtorë kjo katrahurë që kaloi Shqipëria, për të shpëtuar minierash apo punëtorë uzinash që deri dje hidheshin ato ndërmarrje që vazhdojnë ende të funksionojnë, në grevë se nuk ishte bërë asnjë investim për ta. si dhe për të mos lejuar tensione të reja sociale, që Tani thonë - Dy njëherësh i morëm ne, ju do të bëni mund të ishin me pasoja tepër të rënda. Duke hatanë, kurse ata matrapazët tuaj atje që bredhin gjykuar drejt parafolësit, për faktin se ky Kuvend si ua do qejfi, me lloj-lloj materialesh, gjithashtu ata nuk duhet të punojë me ngut, unë do të gjykoja nga thonë - “S’keni gajle ju, vetëm ne do ta prishkemi ana tjetër se ky Kuvend duhet të punojë me ekonominë e tregut”. Edhe materialet strategjike na shpejtësi, në kuptimin që jo vetëm të mbyllet brenda ikin kot, deri tek tregtia kontrabandë e municioneve, kësaj salle dhe të gjykojë me mend, por të shohë siç shkruhet në gazetë. Kështu që unë, me thënë jashtë e të paraprijë ato probleme që mund të të drejtën, nuk jam shumë i bindur për mënyrën si u kërcënojnë demokracinë e brishtë në Shqipëri. Në

492 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këtë kuptim unë them se ligji është i domosdoshëm po kryhet. Kur them është antireformë veprimi që dhe duhet miratuar patjetër. Gjithashtu, pa dashur po kryhet, që shpërndahen para, pasuria dëmtohet, të replikoj me zotin Çuçi, do të doja të thosha se ai kuptohet dhe procesi i reformimit të ekonomisë disa herë këtu përmendi fjalën amatorizëm. Unë ndalohet, por dhe inflacioni po shtohet, duke them se veprimi i tanishëm i Qeverisë nuk është shpërndarë dhe duke shpërblyer me para të mëdha. amatorizëm, përkundrazi është një veprim i mençur Nga ana tjetër, duke i hequr me ligj të drejtën e dhe i shpejtë për t’i paraprirë një procesi. Po kështu vetëveprimit ndërmarrjeve, këtu është fjala për ato doja t’i thosha zotit Çuçi, pa replikuar dhe pa ma pak ndërmarrje që punojnë, se shumica e atyre nuk marrë asnjëherë për ofendim, me gjithë respektin punojnë, ne i bllokojmë ata që të vetëveprojnë ashtu që kam për të, ta dijë që kam respekt për të si siç duhet në ekonominë e tregut. Mirëpo në kushtet specialist, se si për fat të keq, është pjesëtar i tri që këtë vetëveprim, këtë pengim e bëjmë për një qeverive që kanë bërë aq veprime amatoreske këtu periudhë të përkohshme, me shpresën që Qeveria në Shqipëri, sa që e rrënuan Shqipërinë. Po kështu pas 15 ose 20 ditësh do të na sjellë një ligj të ri të duhet të jetë ndër autorët e mekanizmit të ri ndërmarrjeve, për ta futur vërtet gjithë ekonominë ekonomik, që dihet se ç’farë i solli Shqipërisë. Në shqiptare në reformë, shpresojmë se do të bëjmë këtë kuadër, unë u bëj thirrje të gjithë zotërinjve, një veprim për mirë. Nga ana tjetër, veprimi që do të deputetë të nderuar, të votojmë ligjin, t’ia japim atë ndërmarrim do parë gjithnjë në kompleks. Ekonomia Qeverisë. Jo vetëm në këtë rast, por edhe në raste është në kaos, pasojat sociale të së cilës po vijnë të tjera, pra kur nevoja e kërkon, ne do të punojmë duke u rritur, nga të gjitha anët po ndihet pakënaqësi, me shpejtësi, jashtë kohës dhe me të gjitha mënyrat. greva e të tjera. Kjo duhet t’i tërheqë vëmendjen Ju, faleminderit! Qeverisë, që në mënyrë urgjente t’i drejtohet Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli, Kuvendit me një paketë ligjesh minimale të Anastas Angjeli – I nderuar Kryetar, më vjen domosdoshme, që t’i japë drejtimin e duhur mirë që në Kuvend po diskutohet një problem ingranimit të ekonomisë për të shpëtuar nga kaosi ekonomik jashtë kalendarit, me të drejtën e Kryesisë që vjen. dhe të Këshillit të Ministrave, sepse këto, para dy Faleminderit! ditësh ia sugjeruam Kryesisë. Më vjen gjithashtu Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. mirë që Qeveria reflekton jo vetëm për ndryshimin e Ali Spahia – Unë e dëgjova me vëmendje një projektligji, e një dekreti ekonomik, por edhe diskutimin e zotit Çuçi, të zotit Cani dhe të zotit për faktin se po i bie ndër mend që shteti duhet Angjeli. Desha të mbështes diskutimin e zotit Cani; të mbajë disa mekanizma ekonomikë, me të t’i largohemi sa të jetë e mundur politizimeve të cilët duhet ta kontrollojë këtë ekonomi, që është panevojshme. Vërtet për politikë kemi ardhur këtu, drejt kaosit. Por nuk më vjen mirë dhe do ta përsëris por të bëjmë politikë duke bërë ligje të mira ose të dhe një herë tjetër vërejtjen time, që Kryesia nuk ndërtojmë ato ligje që duhen ndërtuar dhe e kemi mbajti parasysh rregulloren për të proceduar në bërë politikën, duke i shërbyer zhvillimit ekonomik Komisionin e Ekonomisë, të Financës dhe të dhe stabilizimit të vendit. Duke mos qenë specialistë Asistencës Sociale. Këtë nuk e them as për xhelozi në ekonomi, është e natyrshme që nuk mund të e as se kisha ndonjë vërejtje nëse do të shtrohej debatoj me asnjë zotëri, por një gjë është e qartë ose jo në Kuvend diskutimi i kësaj. Por e them këtë për të gjithë që kanë një anomali tepër të madhe se nesër mund të na bjerë një problem në një dhe që në çdo moment bëhet gjithnjë e më e ndërmarrje tregtare dhe ne problemin do t’ia çojmë rrezikshme, në sistemin e pagave sot, sidomos në ndoshta Komisionit të Ushtrisë apo ku ta di a unë. disa ndërmarrje kjo është e qartë për të gjithë. Që Në këtë rast ne do të biem në gabime të tjera. kjo anomali duhet korrigjuar menjëherë dhe kjo besoj Problemi që diskutojmë është shumë i rëndësishëm se është e qartë dhe më vjen mirë që sqarohem, dhe mua më duket se veprimi që po bëjmë, që duhet gjithnjë e më tepër, kur e ndiej këtë domosdoshmëri bërë, është një veprim që ka të bëjë me reformën të shprehur nga deputetët e pozitës, nga ata që ekonomike dhe me ndalimin e kaosit të ekonomisë. janë specialistë të mirëfilltë. Në fakt, këto ndryshime Mirëpo problemi duhet parë me kujdes se është që na propozon Qeveria, është e vërtetë që na i antireformë edhe nga pikëpamja e veprimit ligjor që propozon me shpejtësi të madhe, por për mendimin do të bëjmë, por është antireformë edhe nga tim, dhe nga ato që dëgjova, dhe nga specialistët e pikëpamja praktike e veprimit që është kryer dhe të dy grupeve, pikërisht synojnë në evitimin e

493 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

menjëhershëm të kësaj anomalie dhe nuk kanë efekte negative në gjithë jetën e përditshme, jo vetëm pretendime të mëdha, për sa i përket reformës në karakterin e tyre financiar. ekonomike në tërësi. Nga ana tjetër, është fjala për Edhe unë ftoj deputetët që të kalojnë në kuptim disa ndryshime të ligjit të ndërmarrjeve, ligj që sa më shpejt. Qeveria është angazhuar të na e paraqesë të plotë Pjetër Arbnori – Lidhur me vërejtjen e parë, pas dy ose e shumta pas tri javësh. Prandaj unë do duhet të dini që deputeti mund të bëjë pjesë në një të thosha, në qoftë se ndonjë nga specialistët ka komision, por mund të marrë pjesë në mbledhjet e probleme të tjera për të diskutuar, për të qartësuar, të gjitha komisioneve, të njihet me debatet, me le të na i thotë, që të mësojmë dhe ne që nuk jemi diskutimet e ligjeve të ndryshme. specialistë. Në qoftë se vërejtjet ishin në përgjithësi, Meqë nuk ka diskutime të tjera, kush është për unë do t’i ftoja zotërinjtë deputetë të kalojmë në miratimin në parim të ligjit “Mbi disa ndryshime në votim, me qëllimin e mirë të ndihmojnë Qeverinë në ligjin nr. 7523, datë 06. 11. 1991 “Për ndërmarrjet zgjidhjen apo zhdukjen e kësaj anomalie dhe të shtetërore”? shpresojmë për një ligj të mirë “Për ndërmarrjet”, që Kundër? Abstenim? Miratohet në parim me do ta kemi në tavolinë mbas dy ose tri javësh. shumicë votash. Ju faleminderit për të gjitha! Kalojmë në shqyrtimin nen për nen. Pjetër Arbnori – Deputeti Kosta Makariadhi. (Dikush në sallë kërkon të bëhet pushim) Kosta Makariadhi – Ç’është e vërteta, ne si Pjetër Arbnori – Po mund të bëjmë 20 minuta deputetë të grupeve që s’bëjnë pjesë në grupet pushim. Ali Spahia, Kryetar i Komisionit të Mjeteve parlamentare, nuk njihemi me përmbajtjen e këtyre të Informacionit, si dhe me Kryesinë e Kuvendit ligjeve dhe do të ishte mirë që të gjendej një farë Popullor të shohim çështjen e propozimeve për mënyre që asnjë deputet të mos mbetej jashtë Radiotelevizionin. kësaj. Këtë kërkesë e kemi bërë dhe herë tjetër. Kryesia i ka gati propozimet, a i kemi lajmëruar Kryesia, a duhet ta ketë parasysh? Megjithatë jemi zoti Namik Dokle? Ne i kemi ndarë 7, 3, 1 (është të detyruar të japim mendimin tonë. Unë bashkohem fjala për anëtarët e Këshillit drejtues të me atë që ligjet që vijnë në Kuvend të konceptohen Radiotelevizionit) dhe të paraqiten në unitetin e tyre në drejtim të krijimit të ri të ligjshmërisë ekonomike, në kuadrin e (Pas pushimit) reformës së përgjithshme të ekonomisë së tregut. Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica është e Prandaj unë bashkohem me të gjithë ata që bënë pranishme, rifillojmë seancën. vërejtjet përkatëse për këtë, duke u nisur nga vetë Për nenin 1, Komisioni i Ligjeve? Komisioni i fakti se nga zonat ku jemi e shohim efektin negativ Industrisë? të këtyre veprimeve, rezultateve që kanë ose Zoti Ylli Bufi keni vërejtje? rrjedhimeve të tyre në praktikë. Unë personalisht Ylli Bufi – Nuk kemi vërejtje. jam dakord që ky ligj të votohet sa më shpejt. Por Pjetër Arbnori – Atëherë, kush është pro me dhe një herë tjetër do të thosha që nga këto nenin 1? përshpejtime nganjëherë dhe nxjerrjes së shpejtë (Dikush në sallë kërkon të lexohet). E lexoj unë të këtyre ligjeve edhe në popull mund të ketë tani. Neni 1. Për ligjin “Për ndërmarrjet shtetërore” pakënaqësi, se në fakt po të marrësh një punëtor, bëhen këto ndryshime - supozojmë që pak a shumë e ka ndier shijen e kësaj Neni 24, paragrafi i parë i nenit 27, neni 28 dhe dhe deri tani do të ketë afekt negativ përkatës. pika “b” e nenit 34 shfuqizohen. Prandaj ne po bëjmë gjëra të mira në këtë drejtim, Efektet e shfuqizimit të pikës “b” të nenit 34, por që nuk do të kuptohen ashtu siç duhen në unitetin fillojnë nga data 01.05.1992. e tyre dhe e keqja më e madhe vjen ajo që u theksua Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet këtu, nuk merret asgjë në drejtim të kontrabandës neni 1. dhe nxjerrjes së paligjshme të atyre fitimeve që Neni 2: “Deri në miratimin e ligjit të ri “Për ndodhin nëpër rrugë. Prandaj do të kisha mendimin ndërmarrjet shtetërore” dhe ligjit “Për pagat”, niveli i që Kryesia t’i sugjeronte Qeverisë, të paktën të pagës bazë për punëtorët e nëpunësit e ndërmarrjes paraqiste në një kohë sa më të shkurtër diçka shtetërore mbetet ai që është marrë në muajin prill analoge, ndoshta të shpejtuar për ndërprerjen e 1992.” këtyre fitimeve të paligjshme, që sjellin gjithë këto Komisioni i Ligjeve? Kush është pro? Kundër?

494 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Abstenim? shqyrtuam, duhej të ndërgjegjësonte Qeverinë për Miratohet neni 2. të dhënë mendimet e tij, pjesë përbërëse të Ka një propozim nga ministri Abdyl Xhaja që amendamenteve ose ndryshimeve, prandaj kam thotë: “Të gjitha vendimet e këshillave drejtuesve që mendimin që këtë lloj kompetence, që nuk e kanë nuk janë ekzekutuar deri më 01.05.1992 në fakt anëtarët e Qeverisë, të mos e lejojmë për shfuqizohen”. Deputeti Franko Kroqi. herë të tjera. Franko Kroqi – Unë e thashë në diskutimin që Pjetër Arbnori – Neni 3 - “Ngarkohet Këshilli i bëra në parim për ndryshimet e këtyre neneve, që Ministrave që të paraqesë në Kuvendin Popullor nuk jam dakord me këtë vendim, sepse është një projektligjin “Për ndërmarrjet shtetërore” dhe vendim me prapaveprim. Si i tillë nuk është i drejtë projektligjin “Për pagat e punës”, brenda datës 10 të zbatohet për 300 punëtorë apo 380 punëtorët e qershor 1992. Urdhëroni! uzinës së ferrokromit të Elbasanit që do të marrin Arben Meçe – Para se të vemi tek ky nen, nga 25000 lekë shpërblim sipas këtij ligji. Dhe s’i është bërë një propozim, meqenëse mendoj që ky kanë marrë, se i kemi penguar me turli lloj gjërash, të jetë i fundit fare. ndërsa të gjithë punëtorët e tjerë i kanë marrë këto Pjetër Arbnori – Po, kemi një propozim të shpërblime. Po të jetë se do të vendosim me nënshkruar prej më tepër se 35 deputetë që thotë - prapavendim, atëherë do të themi që edhe të tjerët “Deri në daljen e ligjit të ri të ndërmarrjes, veprimtaria që i kanë marrë, t’i kthejnë. Mund ta marrim këtë në ndërmarrjet shtetërore organizohet, drejtohet dhe vendim, s’është e drejtë, nuk është e ligjshme, përfaqësohet nga drejtori, i cili shkarkohet dhe prandaj nuk jam dakord që ta miratojmë këtë emërohet: propozim. a) Për ndërmarrjet lokale nga komitetet Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. ekzekutive të rretheve. Skënder Gjinushi – Kjo më duket është e b) Për ndërmarrjet nacionale nga dikasteri përfshirë në atë që u votua, se është thënë “b/34”. qendror përkatës. “B”-ja ka fuqi prapavepruese, fillon më l, 5. Kështu Neni 2 - “Neni 44, pika “ç” për ligjin “Për që është e tepërt kjo që thotë zoti Abdyl tani. ndërmarrjet” të riformulohet si më poshtë - “Zgjedh Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. dhe shkarkon kryetarin e këshillit drejtues”, deputeti Abdi Baleta – Dakord për arsyet me të cilat u Fehmi Abdiu. kundërshtua, shtoj dhe këtë, që më duket jo normale Fehmi Abdiu – Diskutoj në parim se janë ose paraqitja. Ne sa po na paraqet Qeveria ndryshimet. s’janë për t’u pranuar, propozimet e kolegëve që Përse gjithë ky ndryshim nuk paraqitet bashkë me shfaqen si grup deputetësh, por edhe në qoftë se të tjerët? Kaq pak koordinim ka në Qeveri? Veç kanë ndërmarrë një veprim për të shfrytëzuar të kësaj, a i takojnë një ministri, jo deputet, iniciativa drejtën e tyre iniciativë ligjvënëse, ajo e drejtë duhet legjislative? të ndjekë rrugën e zakonshme. Këtu tek ne ka ardhur Pjetër Arbnori – Në shënimin e tij, ministri një iniciativë tjetër, propozim i Qeverisë, kanë ardhur Xhaja thotë - një grumbull dispozitash për të kaluar këto probleme “Ky propozim më erdhi tani; nuk e kam më urgjente që u thanë. Ne duhet të shqyrtojmë me konkluduar me Kryeministrin, nuk e di se si veprohet ata, në qoftë se ka mendime për të rregulluar këto në këto raste, megjithëse të gjithë deputetët që dispozita apo për t’i ndryshuar e për t’i përsosur, diskutuan deri tani, e kundërshtuan, ky propozim hajde të diskutojmë sa të duam se e kemi ne këtë nuk ka pse...” të drejtë, por për probleme të tjera, për të bërë Abdi Baleta – Edhe për herë të tjera, ministrat, amendamente të tjera, citime, shtesa etj., duhet të në qoftë se kanë gjëra të kësaj natyre, duhet t’i ndjekim rrugën e zakonshme. Ato duhet t’u vijnë shtrojnë në Qeveri, kështu që iniciativa legjislative komisioneve, të shikojnë grupet dhe vijmë të del nga Qeveria, jo nga ministra të veçantë. paraqitemi të paktën për procedurë të zakonshme, Pjetër Arbnori – Propozimin e ministrit Xhaja që jemi paraqitur deri tani. nuk e përkrahu asnjë deputet. Pjetër Arbnori – Deputeti Franko Kroqi. Fehmi Abdiu – Ministri Xhaja ligjërisht nuk ka Franko Kroqi – Jam dakord me nenin 44, që të të drejtë të paraqesë para jush dhe pranë këtij hiqet e drejta e këshillit drejtues për të lëvizur Kuvendi propozime konkrete. Ai në qoftë se ka hall drejtorët, meqenëse nuk ka asnjë kuptim që të hiqen dhe preokupacion, siç pati dje për problemin që këta drejtorë deri më 10 qershor, kur e dimë fare

495 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mirë që ligji që do të vijë, do të ketë tjetër përbërje çdo njeriu. Unë mendoj që këtu kemi të bëjmë me dhe kështu nuk do të jetë më kompetencë e tyre. një përmirësim të ligjit ekzistues. Ashtu siç erdhi Prandaj që të bëhen lëvizje të tjera drejtorësh tani, propozimi nga Qeveria për një ndryshim e përmirësim sepse ky ma dha rrogën, ky s’ma dha rrogën, ky të ligjit, ashtu kemi të drejtë dhe ne një grup më pengoi, ky s’më pengoi, atëherë do të bëjmë deputetësh të bëjmë një propozim për një përmirësim një gjullurdi, prandaj kjo është e domosdoshme të të këtij ligji. Mua më duket, në qoftë se do të jemi jetë, prandaj jam dakord të vihet, por kisha për të realistë, në atë gjë meqë kanë arritur ndërmarrjet shtuar dhe këtë - meqenëse ne i miratuam dy nenet tona, në qoftë se do të lejojmë të vazhdohet në këtë e para në nenin 44, janë dhe dy pika të tjera që i rrugë, siç është ecur deri tani, që për mendimin tim kundërvihen atyre që ne i bëmë. Që të jemi korrektë është stimuluar mafia, veprimtaria e mafies nëpër me ato dy pika që miratuam, dua të them edhe që ndërmarrjet tona shtetërore, mund të them që nuk këshilli drejtues nuk ka të drejtën që të caktojë është e natyrshme, që një ndërmarrje shtetërore, masën e stimujve. Është pika “d” dhe kjo pikë duhet ku shteti është pronar kryesor, kryekëput pronar, hequr, sepse e hoqëm praktikisht, e hoqëm me nuk paska të drejtë të emërojë drejtorin. Këtë nuk kompetencën e ndërmarrjes. Kush i ka këto arrij ta kuptoj. Prandaj unë jam që ky problem të kompetenca aktualisht? Del që i ka këshilli drejtues. diskutohet këtu në Kuvend dhe ta votojmë. Pra, në kompetencat e ndërmarrjes ia hoqëm këtë Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. të drejtë, s’kemi si t’ia lëmë këtu tani. Pra, dhe pika Tonin Alimhilli – Propozimi për kompetencat “d” inkluzivisht duhet hequr. Gjithashtu dhe pika e e organeve qeveritare, të ministrisë dhe të Komitetit fundit fare ku thuhet “Miraton llogaritë vjetore dhe Ekzekutiv për heqjen e drejtorëve, nuk duhet kuptuar shpërndan fitimin”, ne e hoqëm këtë, pra dhe fjala që do të hiqen të gjithë drejtorët, do bëhen korrigjime “shpërndan fitimin” duhet hequr. Të jemi korrektë në të pjesshme nëpër ato ndërmarrje, që pikërisht këto dy ndryshimet që bëmë përpara dhe i miratuam. drejtorë janë bërë pengesë për të rifilluar prodhimin Kaq kisha. dhe për stabilizimin e gjendjes nëpër ndërmarrje. Ju faleminderit! Gjithashtu dhe vendosja e drejtorëve të rinj në ato Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të Ligjeve, ndërmarrje që do të ndryshohen, këta nuk do të në lidhje me këtë vërejtje të deputetit Franko Kroqi? thotë që do ndryshohen për 20 ditë. Komitetet Zef Brozi – Tani, po t’i hysh në thelb tërë ligjit, ekzekutive dhe ministritë përkatëse do t’i zgjedhin mund të nxjerrësh dhe të meta të tjera, por parimisht ata drejtorë që janë njerëz me perspektivë, s’do të ne ramë dakord që t’i japim zgjidhje atyre vihen provizorë për 20 ditë. Po ata dhe pas daljes problemeve dhe meqenëse pas dy javësh do ta kemi së ligjit të plotë “Për ndërmarrjet” do të rrinë atje në në tërësi, unë them se problemet e ngutshme i ndërmarrje. Siç tha dhe zoti Abdi Baleta, kjo periudhë zgjidh ai ndryshim. transitore gjithnjë na ka dëmtuar. Që të rrinë drejtorët Pjetër Arbnori – Deputeti Franko Kroqi. 20 ditë rresht, prit se po më heqin, ndërmarrja Franko Kroqi – Këtu, nuk e di sa po më kupton përsëri dhe më në katastrofë do të shkojë. Prandaj deputet Zefi,unë nuk shtova asgjë të re, asnjë unë jam i mendimit që të bëhen atje ku janë për t’u ndryshim nga ato që miratuam. Ne thamë këtu që bërë ndryshimet dhe jo radikale, në gjithë hiqet pika që thotë - “Ndërmarrjet caktojnë vetë ndërmarrjet të bëhet qysh tani, para se të dalë ligji mjetet për pagën e punës, në përputhje me rregullin i plotë. dhe për kushtet që e kanë vendosur”. E hoqëm këtë. Pjetër Arbnori – Ndryshimet duhet të kalojnë Po kështu e hoqëm dhe tjetrën - “Madhësia e në Kkomisionin e Ligjeve, në Komisionin e shpërblimit të punëtorëve, specialistëve dhe Industrisë, të shqyrtohen, të njihen të gjithë kuadrove drejtues nuk kufizohet”. Pra dhe këtë e deputetët me ta dhe pastaj të bëhen ndryshimet. hoqëm. Kështu që përderisa këtë e hoqëm, kjo tjetra Deputeti Roland Tafili, është pasojë. Hoqëm dhe pikën “b” që “Shuma e Roland Tafili – Zoti Kryetar, më falni, por do fitimit që mbetet pas zbritjes së tatimit ndahet si t’ju kundërshtoj, lidhur me atë procedurë që kërkoni më poshtë - për shtimin sasior, pjesa dërmuese e për këto dy nene që propozohen nga një grup prej deputetëve kanë qenë dakord që kjo shtesë të 35 deputetësh dhe që ishte zoti Arben Meçe që e shtrohesh këtu në Kuvend. Me sa duket, zoti Kroqi propozoi. Mundet që këtu në sallë, këto dy nene të nuk ka qenë prezent dje dhe është në diskordancë propozoheshin jo vetëm nga 35 deputetë, por edhe me vendimin e grupit tonë. Është e drejta e tij, e nga një deputet i vetëm, për arsye se sot jemi duke

496 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

diskutuar për ndryshimet e mundshme, të nevojshme kohe. Prandaj e shoh më se të arsyeshme që të për ligjin “Për ndërmarrjet” dhe këto ndryshime kanë kërkoj që ajo të shkojë në këtë moment dhe nuk ka ardhur nga Qeveria në tri apo katër nene. Këtu në arsye pse të kalojë në komisione, një nen është, Kuvend, një deputet, dy, pesë apo 35 deputetë pavarësisht se janë ndarë dy nene atje. mendojnë që kuadri i ndryshimeve të kalojë dhe në Ndërkohë dua të bëj dhe një shtesë, një dy nene të tjera. Dhe s’ka asgjë pse duhet të përkrahje atje. kalojmë në procedura të reja që ta bëjmë Kuvendin Zoti Franko Kroqi, me propozimin që kishte, nuk tonë tepër inert, si një masë të madhe që mezi lëviz. ishte asgjë më tutje. Ato që i shfuqizuam më sipër, Më duket se jemi në kuadrin e ndryshimeve të ligjit le të shtojmë shfuqizohet, pika vjen më tutje. “Për ndërmarrjet” dhe ka propozim për dy nene të Le të shtohet aty. E shfuqizuam më sipër, me tjera në këto ndryshime. S’ka pse të kalojmë ligje le të shfuqizohet. absolutisht as në Komision të Ligjeve, as kurrkund, Asgjë s’ka. sepse në këtë Kuvend, për ligje të tjera projekte të Faleminderit! tjera që kanë ardhur, në projekt mund të kenë pasur Pjetër Arbnori – Deputeti Ndre Legisi. 50 nene dhe po me deputetë të veçantë janë Ndre Legisi – Mua më duket se problemi nuk propozuar që të bëhen 51, 52 dhe 55 nene dhe këtu është kaq i thjeshtë sa e paraqiti zotëria parafolës. është miratuar. Nuk e kuptoj tani pse duhet të Më duket se është një problem parimor dhe kalojmë në ingranazhe suplementarë, kur jemi thelbësor. Madje mund të them se është dhe një tamam në momentin që duhet ta miratojmë. Me këtë kthim prapa. Në qoftë se do të kemi parasysh mendim isha dhe pak më parë kur u diskutua policia vijueshmërinë e këtyre viteve të fundit në përcaktimin e rendit. Tek policia e rendit unë jam i mendimit që e drejtuesve, qoftë në kolektivat ose në këshillat të bëhen ato ndryshime që janë të nevojshme, kur drejtuese, kërkohen t’u lihen kompetenca të jemi tamam në momentin e ndryshimeve për këtë padiskutueshme dikasterit dhe komiteteve ligj ekzistues që kemi sot dhe s’ka pse të kalojmë ekzekutive, që do të thotë që shteti të ketë në dorë, në ingranazhe të reja që e bëjnë Kuvendin tonë tepër të dirigjojë gjithë aktivitetin ekonomik të ndërmarrjes. të ngadaltë në lëvizjen e vet. Kjo është. Prandaj ne Madje lë shkas dhe për veprime subjektive, nuk kemi pse të shkojmë më tej. domethënë që kryetari i Komitetit Ekzekutiv mund Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. të caktojë si drejtues në një ndërmarrje personin që Arben Meçe – Duke qenë se isha dhe mund t’i interesojë atij, por nuk është personi që propozues i ligjit, në emër të 35 deputetëve, desha mund të justifikojë punën. Për zbatimin e rregullores, të theksoj njëherë se qëllimi i atij ligji është i lidhur të mos bëni asnjë tolerim! Rregullorja është e pajisur tërësisht me projektin që na u paraqit dhe nuk ka me ligjet të caktuara saktë, të miratuara nga arsye pse ta mbyllim këtë dhe ta rihapim përsëri. deputetët dhe nuk ka për shtesë dëshirën e njërit Kjo ishte e para. ose të tjetrit deputet, vetëm në raste të veçanta kur E dyta, qëllimi i saj kryesor është ajo që solli e përcaktoni ju vetë, mund të bëhen dhe ndërhyrje shkatërrimin, që e bëri ndërmarrjen të pavarur për t’i të kësaj natyre. kërkuar shtetit, ishte shtetërore, për t’i dhënë shtetit Ju faleminderit! ishte private, ta lidhë urgjentisht me shtetin. Kjo ishte Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. arsyeja kryesore. Ali Spahia – Unë desha të theksoj këtë, që Ndërkohë krijimi dhe organizimi i komisioneve propozimi i bërë nga grupi i deputetëve nuk i bie të përhershme ka dhe një qëllim dhe kalimi i këtyre ndesh fare rregullores. Jemi duke shqyrtuar neneve nëpër këto komisione ka qëllim që në fund ndryshimet e ligjit “Për ndërmarrjet”. Sa herë që ne të fundit të shkurtojë procedurën në seancë plenare. kemi shqyrtuar projektligje, kemi bashkuar nene, Kalimi në komision, në grupe parlamentare përsëri kemi hequr nene që i kemi quajtur të tepërta, kemi ka qëllim që të rrihet mendimi atje dhe të vijë këtu. shtuar nene që i kemi quajtur të nevojshëm dhe të Tani për një nen do të humbasim kohë 10 grupe, gjitha kanë qenë në përputhje të plotë me rregulloren, hajde këtu dhe rifillo përsëri diskutimin, është shumë prandaj në këtë dritë duhet parë dhe propozimi i më tepër se sa diskutimi që mund ta bëjmë fare bërë nga grupi i deputetëve. Për sa i përket të drejtës lehtë këtu. Pra, me një fjalë, të mos i qëndrojmë a duhet të rinë drejtorë ndërmarrjesh, ato drejtorë procedurave në mënyrë tepër të ngurtë, sepse qëllimi që e kanë çuar ndërmarrjen në katastrofë dhe i i atij organizimi është pikërisht shkurtimi i kësaj shohim që abuzojnë dita-ditës, unë mendoj se ato

497 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

duhet të jenë kompetencë e shtetit medoemos, së themi që do të bëjmë drejtor, por me kusht që do të paku në këtë periudhë transitore. Që t’i presim bësh këtë e këtë. Ne që jemi atje dhe që i ndjekim rrugën abuzimeve tepër të mëdha dhe tepër të këto punë për ditë, i dimë shumë mirë çfarë dëmi dukshme, mua më duket se është e domosdoshme na ka sjellë. të miratohet edhe ai nen i propozuar nga grupi i Pjetër Arbnori – Deputeti Fehmi Abdiu. deputetëve. Fehmi Abdiu – Me sa duket, këtu ka ndonjë Faleminderit! keqkuptim; ose duam ta bëjmë të qëllimshme, ose Bashkim Gazidede – Marr shkas nga një s’duam ta marrim vesh. Këtu nuk shtrohet problemi ngjarje që ka ndodhur në Dibër. Janë kapur maune për punë drejtori konkret, për njërin ose tjetrin. Ato duke përcjellë ushqime për t’i shitur në Jugosllavi, s’i merr vesh i pari të dytin, ç’është e vërteta, të në Dibrën e Madhe dhe Komiteti Ekzekutiv i Rrethit gjithë jemi të ndërgjegjshëm që anomali e parregullsi nuk ka kompetenca të shkarkojë edhe një në ndërmarrje ka plot. Kam frikë se anomali do të magazinier me ligjin ekzistues “Mbi ndërmarrjet”. ketë për 20 dhe për 30 ditë, se po të ishin dhe këta Dua të bëj një paralelizëm me vitin e kaluar - prapë do të kënaqeshim menjëherë. Këtu ka një Në kohën që Kuvendi diskutonte t’i mbante apo problem që lidhet me ligjin dhe me transparencën e mos t’i mbante kooperativat bujqësore, kooperativave grupit, dhe me transparencën e atyre deputetëve të s’u kishte ngelur as nami e as nishani, atje në bazë. nderuar që e kanë marrë këtë nismë. Nuk kishin Në qoftë se do të vazhdojmë kështu përsëri me asnjë pengesë ata që e kanë përpiluar kërkesën e ndërmarrjet, është tjetër problem, por i duhet vënë tyre, me firmat t’ia dorëzonin secilit grup, në fre këtij shkatërrimi që është konkret dhe i dukshëm mbledhje ku ishin, një 5 minutësh ta shqyrtonin, se nga të gjitha palët, bile dhe nga zotërinjtë e Partisë propozimi i tyre do vejë si propozim i veçantë dhe Socialiste. Ligji “Për ndërmarrjet” u fol shumë. U fol me propozimin e Qeverisë e mbyllëm. Ato i miratuam shumë për punën e reformës, me një fjalë ne me me vërejtjet që u bënë. Propozimi i grupit të këto veprime po pengojmë reformën. Reforma është deputetëve do të shqyrtohet si nismë e veçantë. konkrete. Edhe ligji është konkret. Ligji është i mirë Prandaj t’i ishte dorëzuar gjithë grupeve, të ishte kur efekti i tij është pozitiv. Ai ligj “Për ndërmarrjet”, parashikuar, të studiohej dhe të vinim sot në seancë sado i mirë juridikisht të ketë qenë, konkretisht ai të përgatitur. Këtu nuk shtrohet problemi se do apo është i keq, sepse ne kemi lënë pas 1 vit anarshi, 1 nuk do njëri grup, as se i dhimbset apo s’i dhimbset vit shkatërrim, 1 vit shpartallim të ekonomisë. Ai njërit grup gjendja jo e kënaqshme që është në duhet ndërruar se s’bën. Atëherë, deri sa të vijë ligji ndërmarrje. Problemi shtrohet që të gjithë këto mbi ndërmarrjet duhen marrë masat më urgjente që procedura të bëhen konform kërkesave të ligjit, se të mund të pengohet ky shkatërrim, të vazhdojmë fare mirë, këtu siç jemi, mund të bëhemi 35 firma më tej dhe, natyrisht, ai drejtor me atë komision dhe nga grupet e tjera ose dhe të përzier, se ndaj drejtues, ose këshill drejtues, si quhet, zgjedhin atij ligji kemi pretendime të gjithë. Mund të njëri-tjetrin, justifikojnë njeri-tjetrin dhe e vazhdojnë propozojmë për të bërë ndryshime dhe sot, dhe vjedhjen siç e kanë vazhduar deri tani. Ato duhen nesër, dhe pasnesër, po për aq kohë sa ne jemi të ndërruar menjëherë që të ndalet shkatërrimi. gjithë të ndërgjegjshëm që propozimet që u bënë Pjetër Arbnori – Deputeti Mehmet Loci. ishin tepër emergjente dhe këto janë shumë të Mehmet Loci – Për hir të ndërgjegjes time si përkohshme, u mendua që të mos merremi me deputet dhe të njohjes së problemit, gjë që e kam probleme të tjera, por në qoftë se do të biem dakord, ngritur dhe vitin e kaluar, unë them që në pastë të merremi dhe me këtë, minimalisht dorëzoheni ndonjë gjë që duhet ta miratojmë pa asnjë lloj kërkesën dhe me firmat të bëjmë propozimin, ta hezitimi, është pikërisht fakti që në qoftë se do të shikojnë urgjentisht dhe ta diskutojnë. Këtu s’ka kemi shtet dhe ndërmarrje shtetërore, nuk mund të ndonjë gjë për t’u çuditur. konceptohet se si ky shtet me ndërmarrjen e vet, Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. me pronën e vet, nuk ka të drejtë të bëjë politikën e Ali Spahia – Në qoftë kështu, le të biem dakord, vet të emërimit dhe të drejtimit. A është juridikisht e ta shtyjmë seancën plenare dhe për aq kohë sa i mundshme, apo s’është juridikisht e mundshme? duhet grupit të opozitës. Ta diskutojmë, mos ngatërrohemi kot, por nuk mund Pjetër Arbnori – (I drejtohet zotit Minga) Jo të të imagjinohet që të mblidhet një këshill, siç i kemi diskutosh, por a do të shtyhet seanca plenare për mbledhur ne dhe të zgjedhim një drejtor, të cilit i të diskutuar në grupe parlamentare?

498 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Petrika Minga – Unë mendoj se vërejtja që bën miratojmë. Unë e gjykoj se s’është e drejtë. A është zoti Abdiu nuk është e justifikuar, se gjithë Kuvendi zgjidhja se është më i drejtë? Ndoshta jo, por t’ia po punon me dy projektligje, një nga Grupi i Partisë lëmë Qeverisë që do të sjellë ligjin them unë. Demokratike dhe një i Partisë Socialiste. Ne vërtet Pjetër Arbnori – Qeveria e ka sjellë ligjin për mund ta bënim atë që 35 firmat t’ua çonim dhe ta rishikuar. grupeve të tjera, por këtë praktikë nuk e kemi ndjekur Deputeti Anastas Angjeli. asnjëherë deri tani dhe aq më tepër që në këtë Anastas Angjeli – Unë kam një pyetje - ky seancë ne po diskutojmë vetëm dy projektligje - një propozim nga Grupi Parlamentar i Partisë që e ka Partia Socialiste dhe një që e kemi ne. Demokratike dje iu shtrua përfaqësuesve të Duke lexuar ju materialin, shumë mirë mund të Qeverisë. Si prononcohet përfaqësuesi i Qeverisë lexohen emrat e 35 deputetëve, të njihen dhe për këtë? zotërinjtë e tjerë. Pjetër Arbnori – Përfaqësuesi i Qeverisë le të E dyta, në vijim të diskutimit unë do të përmend thotë mendimin e vet. Qetësi, ju lutem! Nuk flasim këtu - deri sa shteti është pronar i ndërmarrjeve, të 20 vetë përnjëherë. (Në sallë ka reagime) Ju lutem, mos ketë të drejtë shteti të vendosë drejtorin e vet, nuk e vendos specialisti ose përfaqësuesi i Qeverisë. si ai personi privat, që ka pronën e vet, e cakton Ai po qe se pyetet, jep mendimin e vet. Në qoftë se vetë drejtori, kjo është absurde. vendoset, e vendosin deputetët, e vendos Kuvendi Pjetër Arbnori – Bëjmë një çerek ore pushim. Popullor. Mbaroi puna. Zoti përfaqësues i Qeverisë, Grupet parlamentare le të mblidhen dhe të jepni mendimin tuaj! diskutojnë. (Në sallë ka reagime) Nuk doni pushim? Specialisti – Siç duket, ligji “Për ndërmarrjet”, Atëherë më falni, hedhim në votë propozimin. siç thatë vetë, ka shumë të meta dhe baza e të Deputeti Lush Përpali. gjitha këtyre të metave niset tek koncepti. Ky ligj u Lush Përpali – Zoti Kryetar, nuk jam dakord mbështet në një konceptim të ri që prona u takon me propozimin e deputetit Fehmi Abdiu që të punonjësve të ndërmarrjes, ku faktikisht prona do mblidhen grupet parlamentare. t’i përkasë shtetit. Kjo vërejtje është bërë nga shumë S’kemi arsye të mblidhemi. Kjo është e para. juristë, shumë specialistë, me të cilët ne kemi E dyta, nuk e di, pse e kemi zgjatur kaq shumë diskutuar, qoftë brenda vendit, qoftë jashtë vendit, këtë propozim. Na u tha që në fillim - Në qoftë se grupe juridike që kanë ardhur në Shqipëri dhe këtë grupi i maxhorancës ka vendosur të miratohet ky bazë, këtë konceptim, ne e kemi për hartimin e ligjit nen, ne s’kemi pse e zgjasim diskutimin. Mund të të ri që ne e kemi për ndërmarrjet shtetërore. Prona hidhet në votë dhe të miratohet, po ne mund të themi është pronë shtetërore. Mbi këtë bazë konceptohet dy arsye. Unë desha të sqaroj këtu një gjë. Së pari, dhe ngrihet i gjithë mekanizmi i veprimit të ligjit. nuk është në nderin e këtij Kuvendi, unë nuk po lë Ndër të tjera jemi duke konceptuar dhe mekanizmin procedurat, siç e gjykoj unë, që të miratojmë një e vendosjes së aparateve drejtuese nëpër ligj me afat 10-15 ditë, kur miratohet, siç e tha Teodor ndërmarrje. Unë nuk mund të them që sot një Laço në mos gabohem, deri më 10 qershor do të përgjigje përfundimtare si do të vijë ky projektligj në vijë ligji i kompletuar. Unë jam dakord dhe me Kuvend, por po e theksoj dhe një herë, ky projektligj shqetësimin, se ka drejtorë që meritojnë të shkojnë do të vijë në Kuvend mbi këtë rikonceptim, duke në burg, se diskutoj fare atë punë. Po nuk e zgjidhëm korrigjuar atë gabim që specialistët mendojnë se ne në 10 ditë, do të vijë ligji i kompletuar dhe do ta është bërë, që prona i përket shtetit me të drejta të miratojmë? E para. plota që ka shteti mbi këtë pronë. E dyta, në konceptim, kam detyrë ta them se Për sa i përket vërejtjeve që bëhen për drejtorët, jam deputet, t’i kthehemi konceptimit ku thuhet shqetësimi është i saktë, të gjithë jemi prezentë derisa prona është e shtetit, duhet ta emërojë shteti dhe e njohim këtë problem. Për sa i përket pyetjes drejtorin, mund të logjikojmë dhe kështu, por të mos që bëhet, nëse drejtorët duhet të mbrohen menjëherë harrojmë se kjo logjikë ka qenë shumë e vjetër, në që sot, a do të duhet të pritet ligji i ri, i cili do të vijë çdo tekst shkollor të ekonomisë, në shkollat e brenda datës 10 qershor këtu në Kuvend, unë nuk mesme e në ato të larta e gjen këtë konceptim, mund të jap një përgjigje, mendimin tim, mbasi këtë sipas parimeve të vjetra. Shteti vendos drejtorin, e vendos Kuvendi, e vendosni juve. sepse prona është e tij, është koncept i vjetër. A Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. jeni dakord ta miratojmë këtë koncept? Hajde ta Abdi Baleta – Mua më duket se duke u larguar

499 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nga diskutimi do të humbasim shumë kohë kështu. na linit kohë ta marrim ligjin një për një dhe të bëjmë Ky diskutim u fillua me një bazë procedurale dhe vërejtjet për ta grumbulluar, në mënyrë që të mos po përzihen të dyja tani, nuk i ndajnë dot, dhe s’do lëmë atë për të cilat të gjithë jemi dëshmitarë të të jemi racionalë. Pati kundërshtim, nëse mundet vërtetë, unë përkrah të gjitha mendimet që këto gjëra pse jo që propozimet e deputetëve ta shqyrtojnë pa po na ndodhin, por jo nga emërimi i drejtorit, këto kaluar në komisione. Për mendimin tim, se gjithë po na ndodhin nga faktorë të tjerë, ne duhet t’i zëmë praktika e këtij Kuvendi ka qenë e tillë që kur është ato shtigje e të mos i lëmë. hapur diskutimi për një projektligj apo për ndryshime Ju faleminderit! në një projektligj, ka pasur dhe amendamente të Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. tjera, ndryshime të cilat nuk janë propozuar në Petrika Minga – Unë mendoj t’ju jap një tekstin fillestar. Ne nuk mund të çoheshim këtu e të shembull konkret që ka ndodhur në Korçë. Është bënim ndryshime të tjera për këtë projektligj, në qoftë fakt real. NPV-ja e Korçës, të cilën e njohim të gjithë se nuk i kishim vënë në rendin e ditës, nuk ishte për cilësinë e propozimet e saj, por si rezultat i marrë një iniciativë për ta rishqyrtuar këtë projektligj zgjedhjes nga këshilli drejtues të një drejtoreshe që “Për disa ndryshime.” Komisionet e hapën këtë me të vërtetë nuk ja vlen të diskutohet, sepse dhe rrugë, e konsideruan të mundshme që Kuvendi të nga arsyet shëndetësore nuk e meriton, po në krizën fillojë disa ndryshime në këtë projektligj, kjo e besimit që kanë vetë punëtorët, që është një kaos pikëpamje nuk mbeti më pengesë për t’u shqyrtuar. i vërtetë, ata zgjodhën këtë drejtoreshë. Ajo është e Kjo mund të ishte bërë dhe nga një deputet i vetëm, sëmurë mentale, bile njihet ligjërisht, por çuditërisht siç kemi bërë dhe herët e tjera. Ndoshta këtu nga e zgjodhën këtë dhe aktualisht firma gjermane që ana teorike, ka vend për ta diskutuar dhe gjithmonë, prodhon në NPV-në e Korçës e ka kërcënuar që të kur futen diskutimet në planin teorik, është e vështirë largohet, sepse prodhimi i saj ka vajtur tani 20%. Si t’i thuash njëra pikëpamje është 100% e gabuar, rezultat i kësaj, Komiteti Ekzekutiv i sugjeroi edhe tjetra 100% e saktë. Por praktikën ne e kemi pas të një herë që të ndërronte drejtoreshën, sepse është tillë dhe nuk duhet të bëjmë pengesa për të mos u shqetësim shumë i madh, por për çudi fiton kjo marrë me këtë projekt, sepse kjo hyn në kuadrin e drejtoreshë që është e sëmurë vërtetë. Kjo ndoshta asaj që u miratua në grupe, domethënë të bëjmë s’ka faj, sepse është e sëmurë, por ja që të këtilla ndryshime në ligjin që kemi. gjëra ndodhin tek ne. Nuk është puna që të heqim Pjetër Arbnori – Kush është pro? (Në sallë ka drejtorin e të vëmë një tjetër për arsye politike e reagime) Mua më duket se u diskutua, madje thamë gjëra të tilla. Këto janë fakte që ne i shohim çdo që të bëhej pushim e të diskutohej nga grupet ditë. (Franko Kroqi kërkon të marrë fjalën) parlamentare. Dhe vetë grupi juaj tha “nuk kemi Pjetër Arbnori – Zoti Franko Kroqi, keni folur nevojë përpunim”, megjithatë keni të drejtën të flisni. disa herë, keni mbrojtur pikëpamjen tuaj për këtë Shkëlqim Cani – Faleminderit! Zoti Kryetar, më çështje. duket se ka dy probleme për diskutimin e propozimit. Tani “Veprimtaria e ndërmarrjes shtetërore Argumenti për t’u futur ky nen ishte sepse drejtorët organizohet drejtohet dhe përfaqësohet nga drejtori, po spekulojnë. Kush e jep me përgjegjësi që në i cili shkarkohet dhe emërohet - a) për ndërmarrjet rast se drejtorët do të ishin emëruar nga Komiteti lokale nga komitetet ekzekutive të rretheve, b) për Ekzekutiv nuk do të na bënin të njëjtën gjë dhe kush ndërmarrjet nacionale nga dikasteri qendror e thotë që edhe pse emërohen nga Komiteti përkatës”. Ekzekutiv nuk do të bëjnë të njëjtën gjë drejtorët. Kush është dakord me formulimin e këtij neni? Pra, për mendimin tim, e meta nuk qëndron tek Kundër? emërimi. E meta qëndron në tjetër vend. Prandaj ky Teodor Laço – Në fillim është emërimi, pastaj ligj paska shumë të meta, paska shumë gjëra për shkarkimi. të rregulluar, të cilat ne u menduam t’i vëmë në dukje, Pjetër Arbnori – Abstenim? Miratohet me por emergjenca na çon në imponimin që ta shumicë votash. miratojmë tani. Neni 2. Neni 44 pika “ç”, për ligjin “Mbi Po qe se diskutohet për nene të veçanta, atëherë ndërmarrjet” formulohet si më poshtë - Zgjedh dhe unë nuk do të kërkoja një çerek ore, por do të kërkoja shkarkon kryetarin e këshillit drejtues. (Në sallë ka ndoshta një ditë ose dy ditë të na linit kohë, atëherë reagime) Mos flisni pa leje, ju lutem! Merrni leje dhe ne deputetëve në qoftë se nuk e bën dot Qeveria, flisni. Deputeti Arben Meçe.

500 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Arben Meçe – Në kompetencat e këshillit është qëllimi, më se e realizueshme. drejtues në ligjin e vjetër është - “zgjedh dhe Pjetër Arbnori – Kush është dakord me shkarkon drejtorin, zgjedh dhe shkarkon kryetarin formulimin e ri të nenit 44, pika “ç”? Qetësi, ju lutem! e këshillit drejtues”. Tani, pjesën “zgjedh dhe Kundër? Abstenim? Miratohet ky riformulim. Tani shkarkon drejtorin” e kemi hequr. Vetëm kjo gjë është neni i fundit - “Ky ligj hyn në fuqi menjëherë.” bërë dhe nuk është shfuqizuar komplet, sepse Urdhëroni! këshillin drejtues vazhdon ta ketë si kompetencë, Franko Kroqi – Thashë që në pikën “ç”, neni kryetarin e këshillit drejtues, vazhdon ta ketë si 44, të cilën e miratuam, ka një pikë tjetër, në të kompetencë, drejtorin ia heqim si kompetencë, asgjë cilën ia kemi hequr kompetencën këshillit drejtues më tutje. që të ndajë fitimin, që të ndajë stimujt, ia kemi hequr Pjetër Arbnori – Deputeti Lush Përpali. Ju dy nene më parë, thashë për korrektesë edhe pika lutem, mbani qetësi! “ç” të hiqet, nuk ka të drejtë këshilli drejtues të ndajë Lush Përpali – Zotërinj deputetë, ju lutem, nuk stimuj dhe pika tjetër që miraton bilancin vjetor, kam asnjë arsye që flas, por flas se po e gjykoj që është pika e fundit fare, miraton bilancin vjetor dhe po bëjmë ca ngatërresa. Tani po kalojmë në një ndan fitimin. Edhe kjo të hiqet se e hoqëm. Që të konceptim tjetër të drejtimit të ndërmarrjes, s’është jemi korrektë, duhet t’i heqim se janë me pasoja. E më kompetencë e këshillit drejtues dhe e drejtorit harrova, e kuptova tani që votuam, po të keni mundësi të zgjedhur nga këshilli drejtues. Është konceptimi ta votojmë edhe këtë që nga neni 44, përveç asaj i centralizmit, që dikur quhej centralizëm demokratik pikës që hoqëm, hiqen dhe këto, si pasojë e nenit nga Partia e Punës, caktohet drejtori nga ai që të përbashkët. drejtohet dhe drejton drejtori, me konceptimin e Pjetër Arbnori – Kush është dakord? Të pyesim drejtorit, ka pasur jo këshill drejtues, por këshill specialistin. teknik. Këshilli teknik ka qenë organ thjesht Specialisti – Të bëj një sqarim të vogël për zotin konsultativ, nuk merrte dot asnjë vendim, ka pasur Franko? Më duket se nuk ka kontradiktë, sepse rregulloren e vet, tjetër gjë, jo këshillin drejtues, nuk shpërndahet fitimi, s’ka të bëjë vetëm me pikën “b” bëhet fjalë këtu për këshill drejtues më. Tani lind për stimulimin e punonjësve. Mos harroni që problemi tjetër - shpërndarja e fitimit bëhet për shumë destinacione Në kushtet që emërohet drejtori, këshillin të tjera, siç janë - krijimi i fondit për ndihmat drejtues kush do ta caktojë? Pra, mbetet një boshllëk shoqërore, krijimi i asistencës, të kapitalit rezervë, i madh. Nuk është puna se duam të bëjmë politikë, përmirësimi i kushteve të punës, shtimi sasior i as polemikë me njëri-tjetrin. Kështu është. Për faktorëve teknikë të prodhimit etj. Pra ne, drejtues vër një aty, s’ka këshill drejtues, s’ka vetëm kompetencat për të ndarë fitimin ia lëmë, por drejtor dhe mbaroi ajo punë. përkohësisht e bllokojmë një nga kompetencat e Pjetër Arbnori – Qetësi, ju lutem, deputeti shpërndarjes së fitimit, që është për të stimuluar Meçe. punonjësit. Kështu që pika “ç” që thatë juve, nuk ka Arben Meçe – Po e marr shumë herë fjalën, kuptim që të hiqet, sepse në këtë moment ne por po krijohet një kontradiktë e tillë. Të mos bllokojmë kompetencat e tjerat që përdor fitimin për harrojmë se këshilli drejtues në ndërmarrje nuk është destinacionin e duhur. (Franko Kroqi thotë nga salla drejtoria. Tjetër është drejtoria, tjetër është këshilli - po apo jo? ) Nuk jam dakord me propozimin tuaj. drejtues dhe kompetencat e këshillit drejtues janë Pra pika “e” thotë - “Këshilli miraton llogaritë vjetore të ndryshme, po të shikoni ligjin, njëra prej tyre është dhe shpërndarjen e fitimit”. Neni 44, pika “e”. Pika që krahas të tjerave zgjedh, emëron dhe shkarkon “ç” s’ka të bëjë me këtë punë fare. Zgjedh e shkarkon drejtorin. Detyrat e drejtorit janë të ndryshme nga kryetarin etj. Pika “d” përcakton shpërblimin e punës detyrat e këshillit drejtues, prandaj pse të të ndërmarrjes që e pranuam, thamë dhe pikën e ngatërrohemi në këtë mes, ndërkohë qëllimi i këtij fundit për shpërndarjen e fitimit. Për shpërndarjen e ligji, e theksuam dhe në fillim, ishte që në qoftë se fitimit nuk ka ndërmend ta bllokojë, se shpërndarja ndërmarrja ishte e shkëputur tërësisht dhe komiteti e fitimit bëhet për shumë destinacione. Neni 34 pika nuk merrte dot dhe të kërkonte llogari në ndërmarrje, “b”, ia bllokuam për të stimuluar, kështu që është nëpërmjet kësaj, duke e dhënë drejtorin në në rregull. (Franko Kroqi përsëri flet nga vendi). kompetencë të komitetit ekzekutiv, ndërmarrjes i Pjetër Arbnori – Deputeti Franko Kroqi, ju e kërkohet llogari, nga një distancë më e lartë. Ky thatë mendimin tuaj, specialisti e tha. Mendoj që

501 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nuk është nevoja të flisni. armët. Çfarë do të bëhet me këta njerëz, të cilët Dëshironi ta votojmë? Kush është pro me janë mësuar për shumë vite t’i marrin armët dhe të propozimin e deputetit Kroqi? Sekretaria, numëroni mbrojnë zonat kufitare? Fshatarët, sigurisht. ju lutem! 64? Kundër? Gëzim Agastra – Po të doja të dija nga Abstenim? Miratohet heqja e këtyre pikave. specialistët, si e ka legjislacioni i botës, për ata që Neni i fundit - “Ky ligj hyn në fuqi menjëherë.” quhen veteranë? Dihet që në luftën botërore kanë Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet. marrë pjesë shumë shtete, të gjithë kanë individë Kemi miratimin në tërësi të ndryshimeve. Kush subjektesh që kanë marrë pjesë, kanë pasur armë. është pro? Kundër? A e presupozon dhe legjislacioni i botës që dhe Abstenim? Kalojmë tek ligji “Për armët”. 50 vjet pas asaj lufte ndihet nevoja të mbahen armë? Komisioni i Ligjeve, Komisioni i Mbrojtjes dhe i Shaqir Vukaj – Deputeti Halil Lalaj. Ruajtjes së Rendit dhe Komisioni i Komunikacioneve Halil Lalaj – Çfarë shqetësimesh konkrete ka do të mblidhen për të shqyrtuar projektligjin “Për nga ata që aktualisht kanë armë me leje? Cili ndihet mbrojtjen e aerodromit të Rinasit”, që ka ardhur nga përparësor, çarmatosja e atyre që kanë armë pa Presidenti. leje, apo të atyre që i kanë me leje? Nesër që në orën 8:00 ose 9 :00, si ta caktoni 2. Dua të forcoj një çik pyetjen e zotit Namik ju vetë, unë mendoj në orën 9:00, sepse nuk ka Dokle - ndonjë problem, është shumë i shkurtër, të mblidhen A ka ndonjë statistikë, jo vetëm të tanishme, këto tri komisione për të shqyrtuar këtë çështje, por dhe për gjithë vitin që kaloi dhe të kësaj periudhe për kompetencat e mbrojtjes së aerodromit të ku jemi për natyrën e krimeve? Ç’kategori shoqërore Rinasit. i kanë bërë, ata me leje, apo pa leje? Seanca mbyllet, seanca tjetër hapet pasdite, 3. Kam dëgjuar për një kërcënim me vrasje që i ora 18:00. kanë bërë Bashkim Koplikut dhe për ndalimin që i është bërë personit që ka kërcënuar. Tash për tash * * * s’më interesojnë motivet, por ai person e kishte me leje apo pa leje armën? (Seanca e pasdites, ora 18: 00) Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Gjinushi. (Drejton seancën, nënkryetari i Kuvendit, zoti Skënder Gjinushi – Kisha një pyetje pak më Shaqir Vukaj) gjerë për gjithë sanksionet që parashikohen për Shaqir Vukaj – Meqenëse shumica e armët. Domethënë, kur janë pa leje, kush ka dhënë deputetëve janë të pranishëm, seancën e deklaroj armë pa leje, kush përdor armën jashtë rregullave? të hapur. E ka me leje, por e përdor, shtin në ajër për të krijuar Sipas programit, sot do të punojmë me terror psikologjik, apo ia jep një të treti. Në çdo rast projektligjin “Për armët”. Projekti është kaluar në cilët janë sanksionet që parashikohen sot, që të komisione, në grupe parlamentare, prandaj kush e kemi një pamje më të gjerë? do fjalën? Deputeti Namik Dokle. Shaqir Vukaj – Deputeti Halit Shamata. Namik Dokle – Të bëjmë fillimisht pyetje? Halit Shamata – Është i njohur fakti, që Shaqir Vukaj – Dakord. sidomos kohët e fundit ka një fluks të shtimit të Namik Dokle – Kam unë dy pyetje - armëve pa leje. Unë desha të di - cili është burimi i l. Nga krimet shumë shqetësuese që janë kryer këtij fluksi dhe në ç’rrugë janë shtuar armët pa leje? kohët e fundit, për të cilat populli ka shqetësim të Shaqir Vukaj – Deputeti Kastriot Islami. madh, a ka ndonjë studim? Sa prej tyre janë kryer Kastriot Islami – Për hartimin e këtij projektligji, me armë që mbahen me leje dhe sa me armë që a janë konsultuar ligje analoge me vende të tjera mbahen pa leje? Flas nga krimet e zbuluara, se ato evropiane me demokraci të vendosur, me të këtyre të pazbuluara s’dihen se me ç’armë janë bërë. vendeve që kalojnë fazën e tranzicionit? 2. Çfarë dënimesh parashikon Kodi Penal për Shaqir Vukaj – Urdhëroni! Emrin, ju lutem? mbajtje të armëve pa leje dhe në këto situata është Izet Shehu – A ka policë të pa armatosur sot? liberale kjo apo është normale? Si e shpjegoni që çdo ditë denoncohet nga personat Shaqir Vukaj – Pyetja tjetër? Deputeti Medin Zhega? e pajisur me armë nga organet e ruajtjes së rendit Medin Zhega – Në ligjin e vjetër është se ajo u ka humbur? Këto dy pyetje kisha. parashikuar që në zonat kufitare, kufitarët t’i mbajnë Shaqir Vukaj – Deputeti Fehmi Abdiu.

502 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Fehmi Abdiu – Ç’mendim kanë specialistët, a Shaqir Vukaj – Deputeti Lush Përpali. ka vend për t’u diskutuar, për t’u konsideruar si të Lush Përpali – Në projektligjin që është tilla, si armë, në kuptimin e nenit 1 të këtij projekti paraqitur për diskutim dhe miratim, parashikohet dhe ato të karakterit kimik-elektrik se ka shqetësime pasja me armë e disa personave që i përkasin dhe shqetësime për ta në Shqipëri dhe ç’mendohet nomenklaturës shtetërore. Në kushtet e ekonomisë në të ardhmen, për të mbyllur shtigjet e përdorimit së tregut, është e pranueshme shtimi i njerëzve që të tyre? do të pasurohen, në rrugë të ligjshme apo jo, Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço; pavarësisht se si do të pasurohen, por do të ketë Teodor Laço – Unë kisha dy pyetje. pasurim. Tani, a ka vend këtu në drejtim të pajisjes Njëra lidhet me pyetjet që bëri deputeti Shamata, me armë? E kam fjalën për specialistët. Ç’mendime për burimet e armatosjes pa leje. A ka të dhëna për ka, si do të sigurohet mbrojtja e pasurisë? Kam këto burime, janë vetëm të brendshme apo mund të parasysh që kohët e fundit janë bërë sulme kundër jenë edhe me armë të importuara në rrugë ilegale? pasurisë, personave fizikë apo juridikë. Ç’mendim Pyetja e dytë është - a është e vërtetë se kanë në këtë fushë, këta njerëz si do të realizojnë ekzistojnë mundësi teknike te prodhimit të armëve mbrojtjen e pasurisë së tyre? në disa uzina mekanike të vendit? Të armëve të Shaqir Vukaj – Deputeti Llazar Lëngu. zjarrit e kam fjalën. Llazar Lëngu – Desha të di nga specialistët: Shaqir Vukaj – Deputeti Petrika Minga. cili është shkaku i armëmbajtjes pa leje? Petrika Minga – Që të gjithë jemi të Mosfunksionimi dhe paraliza e organeve të policisë ndërgjegjshëm që në situatën që po ndodhemi, për t’i kapur këta persona dhe mosdhënia e dënimit Shqipëria ndodhet në një pozicion të vështirë si nga ana e organeve të drejtësisë apo masa e ulët e ekonomik, social e politik. Shqipëria është prekur dënimit që ka ekzistuar në Kodin e vjetër Penal apo nga trafikantë armësh? ndoshta të dyja së bashku? Shaqir Vukaj – Urdhëroni! Shaqir Vukaj – Deputeti Tonin Alimhilli. Fadil Çepele – Nga ish-degët e punëve të Tonin Alimhilli – Do të pyes - si ka qenë brendshme në rrethe, a janë shpërndarë armë dhe koordinimi i punës në mes organeve të ruajtjes së mbi ç’bazë, me çfarë kritere janë shpërndarë? Sepse rendit dhe organeve të drejtësisë në zbatimin e me sa kam dijeni unë në rrethin e Fierit, në kohën e ligjshmërisë për grumbullimin e armëve pa leje dhe mbrojtjes së diktatorit Enver Hoxha, di që janë për dënimin e personave që i mbajnë këto? shpërndarë armë të tilla. Mbi ç’bazë, me çfarë urdhri, Shaqir Vukaj – Deputeti Vladimir Metani. në qoftë se janë shpërndarë? Vladimir Metani – Në vazhdim të pyetjes së Shaqir Vukaj – Deputeti Musa Ulqini. fundit, specialistët e Ministrisë së Rendit mund të Musa Ulqini – l. Armëmbajtja pa leje është bërë japin përgjigje për numrin e personave që janë kapur sot një shqetësim shumë i madh për popullin. Pse me armë zjarri pa leje? nuk thuhet, pse nuk parashikon projektligji sanksione Tjetër pyetje - pse duhet dhënë leje personale të rrepta për ata që mbajnë armë pa leje? të parashikuar në germën “ç” të nenit 7 të këtij 2. Ç’rrugë do të ndiqet për çarmatosjen e projektligji, kur ato në nenin 8 duhet të jenë të njerëzve që sot kanë armë pa leje? paefektshme? Pra, përse u duhet dhënë leje këtyre Shaqir Vukaj – Deputeti Shaban Memia. personave, nuk e di e kuptojnë apo jo pyetjen, kur Shaban Memia – Në ç’kuptim është termi këto janë të paefektshme? armë të paefektshme, armë të cilat kanë të drejtë Ndue Gjika – Më falni, kemi miratimin e një të mbahen nga veteranë të Luftës Nacional ligji apo kemi interpelancë? Më duket se duhet të Çlirimtare, “Albafilmi”, Radiotelevizioni dhe armët e mbarojnë pyetjet. gjata të cilat jepen si trofe në këtë rast? Shaqir Vukaj – Megjithatë unë them se përbën Shaqir Vukaj – Deputeti Ridvan Peshkëpia. një shqetësim shumë te madh. Ka të bëjë me rendin Ridvan Peshkëpia – A janë bërë përpjekje deri dhe me sigurimin e qetësisë të këtij populli, nuk tani për të grumbulluar armët që janë dhënë me leje është keq që bëjmë edhe pyetje të tilla. Kohët e ose për të kapur armë pa leje dhe çfarë suksesi fundit është një fenomen shumë shqetësues është pasur në këto përpjekje, në rast se janë bërë? rrëmbimi, grabitja e armëve. Ç’masa parashikohen Çfarë pengesa ligjore ka pasur deri tani për të në projektligj për një fenomen të tillë? penguar mbledhjen e armëve pa leje? Shaqir Vukaj – Deputetja Rushen Golemi.

503 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Rushen Golemi – Faleminderit! Vetë nga fakti dhe kundërvajtjet penale për mbajtjen e armës, plus që po bëhen pyetje dhe me siguri do të ketë të tjera, dhe ideja e çarmatimit në Shqipëri? tregon që shqetësimi është shumë serioz, Shaqir Vukaj – Deputeti Kosta Makariadhi. mbarëpopullor. Unë nuk jam në gjendje t’ju them Kosta Makariadhi – A janë të regjistruar të gjithë këtu, por pothuajse çdo ditë në klinikat e spitalit të ata që kanë marrë armë nga organet shtetërore deri kirurgjisë vijnë më tepër se dy të plagosur me armë tani? E dyta, po të fillojë operacioni i grumbullimit zjarri ose me armë të ftohtë. Po i njëjti fenomen të armëve, sa kohë mund të zgjasë deri sa të është në të gjithë spitalet në repartet e kirurgjisë së mbarojë? E treta, a ka kontroll nëpër pikat kufitare republikës. A mund të na thonë specialistët, sa janë tek kalimtarët për armë, apo nuk bëhet asnjë lloj këto të dhëna në mbarë republikën dhe kam, po të kontroll? më lejoni, një propozim që pyetjet janë shqetësuese, Shaqir Vukaj – Deputeti Jemin Gjana. janë tepër të vështira, duan saktësi në qoftë se ata Jemin Gjana – Zoti Kryetar i seancës, duke nuk janë në gjendje që të na japin sot, ne i duam si mbështetur dhe fjalën e zotit Lisien Bashkurti, kemi Kuvend, atëherë mendimi im është se duhet t’u më se 1 orë e gjysmë në Kuvend, kemi miratuar japim kohë dhe të përgatiten për shifra të sakta. kaq ligje e nuk di të jenë bërë kaq shumë pyetje. Ju Shaqir Vukaj – Deputeti Pëllumb Malaj, propozoj që ta mbyllni vazhdimësinë e pyetjeve. Dhe Pëllumb Malaj – Ka shumë raste që ish- kaq pyetje sa janë bërë t’i jepet mundësia e një ushtarakët qofshin të mbrojtjes apo të rendit, mbasi interpelance dhe të vazhdojmë miratimin e ligjit. dalin në pension, armët nuk i dorëzojnë jo vetëm Shaqir Vukaj – Deputeti Abdi Baleta. kaq, por këto u kalojnë dhe fëmijëve të tyre. Abdi Baleta – Vërtet është problem serioz fakti A është i përligjur një veprim i tillë? Dhe në rast që po kthehet në interpelancë, këtë tregon. Unë nuk të kundërt, ç’masa janë marrë nga punonjësit e jam kundër që përpara se një projektligj i rendit? rëndësishëm të miratohet, të ketë dhe pyetje, Shaqir Vukaj – Deputeti Alfred Paloka. diskutime që i ngjajnë një interpelance. Në fund të Alfred Paloka – Dua të di a ka armë të kapura fundit po bëjmë jo një gjë të zakonshme dhe duhet nga organet e ruajtjes së rendit që janë prodhuar në vërtet të bindemi çfarë ligji duhet, i plotëson apo jo mënyrë të paligjshme në uzinat tona? Sa janë këto kushtet, se ka rrezik që ne mund të bëjmë një ligj dhe mundësisht kush mund të jenë uzinat që i formal, të mos kemi të qartë ku synojmë të arrijmë prodhojnë këto? Faleminderit! dhe të biem në ato pozita që kemi rënë deri tani. Shaqir Vukaj – Deputeti Lisien Bashkurti. Unë kam këtë pyetje për të bërë - Ministria e Rendit, Lisien Bashkurti – Mua më duket se po i jo këto ditë, por që kur ka filluar këtë shqetësim, sa drejtohemi specialistëve të ligjit njëlloj sikur të kenë herë e ka marrë në analizë këtë problem? Në fund ardhur titullarët e dikasterit, kryetarët e degëve të të fundit kjo na intereson, që ne të rregullojmë rendit për të dhënë llogari mbi situatën e rënduar të aparatin tonë shtetëror, administrativ. Sa herë e ka rendit në Shqipëri. Zotërinjtë kanë ardhur të japin marrë në analizë, çfarë konkluzionesh ka nxjerrë? shpjegimet përkatëse për përmbajtjen e formulimit Ku i ka hasur vështirësitë ligjore, që të dimë pastaj të ligjit, apo kanë ardhur të japin llogari për situatën ku do të na çojnë këto detyrime ligjore që vëmë re, e rënduar? Më duket se po bëjmë pyetje të karakterit se ndryshe ne mund të bëjmë diskutime teorike dhe jashtë procedimit ligjor të Kuvendit. sigurisht do të bëjmë, por pa pasur një tablo të qartë, Ju falemnderit. që ka qenë neglizhencë, ka qenë mungesë ligjore? Shaqir Vukaj – Deputeti Arben Meçe. Unë për veten time nuk e kam të qartë dhe një Arben Meçe – E para, mua më duket sikur interpelancë që është bërë me Ministrinë e Rendit këtë seancë po e kthejmë me të vërtetë në një kur ishte Kuvendi i mëparshëm; kanë mbetur shumë interpelancë. Kanë ardhur zotërinjtë për të mbrojtur pikëpyetje që nga ajo kohë dhe s’mund të miratojmë ligjin që kanë paraqitur këtu. ligjin pa iu dhënë përgjigje. Pyetjet janë dy: Pyetja e parë, neni 13 paraqit Shaqir Vukaj – Para se të jepni përgjigje ju vetëm shkelje, kundërvajtje administrative; specialistët, keni nevojë të konsultoheni, apo mund kundërvajtje penale a ka të drejtë të paraqesë ky të jepni përgjigje direkt? ligj? Në nenin 14 jepen shenjat e një ideje për një Specialisti – Unë kam mendimin që ne jemi ligj për çarmatimin. A ka ministria projektligj për specialistë të karakterit teknik. Unë jam jurist, ky çarmatimin apo me këtë ligj do të mbeten shkeljet është inspektorat makine, domethënë nuk mund t’iu

504 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

japim ne përgjigje gjithë këtyre pyetjeve. Duhet të armëve etj., të cilat nuk mund të jepen as me një vijnë edhe drejtori e përgjegjës të tjerë këtu. Ne jemi ditë, as për pesë ditë, sepse kërkojnë disa studime, dy teknikë; mos duhet t’i shpjegojmë ne këto pyetje disa përgjithësime. Këto pyetje, për mendimin tim, që kanë të bëjnë me ligjin? duhen lënë mënjanë dhe duhet përgjigjur në një kohë Shaqir Vukaj – Deputeti Namik Dokle. tjetër, kurse disa pyetjeve unë mendoj se ekspertët Namik Dokle – I respektoj dy specialistët që mund t’u përgjigjen, aq më tepër që këtu kemi kanë ardhur, për zbatimin e urdhrit që iu është dhënë përgjegjësin e armatimit dhe juristin e ministrisë. dhe për respektin ndaj Kuvendit. Megjithatë më vjen Shumë pyetjeve që janë bërë, ata mund t’u keq se në shpjegimin që bën specialisti thotë që ne përgjigjen që tani mendoj unë, me përjashtim të jemi dy teknikë që kemi ardhur këtu, në një kohë pyetjeve me karakter të dhënash statistikore, që që është një ligj që paraqitet nga Këshilli i Ministrave, duan një periudhë studimore. Unë jam me deputetin që e bën këtë ligj dhe ia paraqet Kuvendit, bën shumë parafolës, që ne duhet të procedojmë me diskutimin mirë, sepse është një shqetësim mbarëpopullor e këtij ligji, sepse po të vazhdojmë në këtë mënyrë, çështja e rritjes së kriminalitetit dhe për parandalimin që të përgjigjen ekspertët për të gjitha pyetjet që e tij, një nga ligjet që do të ndikojë shumë pozitivisht kemi ne, do të sorollatemi e do të zgjatemi me është dhe ligji “Për armët” dhe përderisa Këshilli i diskutimin e një ligji tepër të domosdoshëm, me Ministrave e paraqet si një nga aksesorët për ditë e me javë të tëra, deri sa të na bëhet qejfi e të parandalimin e kriminalitetit, duhet që patjetër të themi - “u plotësuan kërkesat tona”, për pyetjet që sjellë këtu njerëz që janë në gjendje t’u përgjigjen kisha unë. Për këtë temë mund të bëhen me qindra të gjitha pyetjeve të deputetëve. Drejt e tha zoti Abdi pyetje dhe asnjëherë të mos kemi të ngopur, por Baleta, që për të hartuar një ligj të mirë ne duhet të duhet të mbetemi tek ato që janë më racionalet dhe njohim tërë kuadrin, shqetësimet, taktikat, rrugët që mund të përgjigjen ekspertët që janë këtu dhe që mund të parandalojnë një gjë të tillë nëpërmjet që lidhen me ligjin. ligjit, ndryshe ne nuk mund të ecim mirë në ndërtimin Shaqir Vukaj – Deputeti Fehmi Abdiu. e një shteti juridik, pa ndërtuar ligje që bazohen mbi Fehmi Abdiu – Unë nuk e quaj të udhës, nuk situata konkrete shqiptare. Faleminderit. dua të diskutoj, por ta lidh me pyetjet që u bënë që Shaqir Vukaj – Deputeti Shyqyri Çela. të hidhet ideja që gjithë ky preokupacion e shqetësim Shyqyri Çela – Kam mendimin se pyetjet e që u parashtrua nëpërmjet pyetjeve, bëhet për të shumta që u bënë, në vend që të ndihmojnë organet zvarritur miratimin e këtij projekti; përkundrazi, mua e rendit për vendosjen e një rregulli të rreptë në më duket se të gjitha këto dëshmojnë për shpërndarjen e armatimit, koha që ne po harxhojmë preokupacionin e madh që ka secili dhe tërësisht për këtë është në favor të saj. Të gjitha pyetjet, siç gjithë vendi për t’i bërë jehonë këtij problemi shumë e thanë disa parafolës, këtu e kanë vendin tek të kapshëm, shumë të prekshëm për të bërë një ligj interpelanca, ndoshta mund t’i përdorin edhe për të shumë serioz, pasi mua më duket se është një nga shuar kureshtjen ose për të mbushur radhët e problemet me të prekshme që është ndier muajt e shtypit, por unë për veten time, duke pasur parasysh fundit. Në këtë aspekt, meqenëse shumë pyetje edhe faktin si punonjës i rendit, i bëj thirrje të gjithë kanë të bëjnë me kuptimin ligjor, shumë të tjera kolegëve që ne ta miratojmë dhe ato shqetësime t’i kanë të bëjnë me kuptimin organizativ, me qëllimin, bëjmë në një kohë dhe në një vend të caktuar sipas me detyrat që nuk zgjidhen me këtë projekt, unë rregullores. mendoj se dhe Qeveria duhet ta kishte vlerësuar Faleminderit! shumë seriozisht këtë punë dhe të kishte sjellë Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. specialistët për të cilët unë kam respekt dhe s’kam Teodor Laço – Unë e kuptoj shqetësimin e asgjë rreth tyre. Përfaqësuesit e dikastereve, specialistëve që u përgjigjën, se s’ka mundësi veçanërisht dikasteri qendror që merret me këtë konkrete që t’u përgjigjen këtyre pyetjeve, ndoshta punë, për ta vlerësuar siç e vlerëson Kuvendi këtë ne i bombarduam ata më shumë nga ç’duhet me problem. Prandaj kam mendimin, që qëndrimi për artileri të rëndë, por unë them që pyetjet kanë dy ta sqaruar problemin, por jo me tendencë të keqe, karaktere - për të bërë zvarritje pa kufi, është qëllimi i vetëm Një kategori pyetjesh janë të vështira për t’u për të bërë një ligj të mirë. Të mos shqyrtojmë me përgjigjur, sepse ato janë pyetje që kërkojnë gjysma ore e me orë, se në qoftë se kanë ardhur statistika, të dhëna statistikore, sa është numri i deri tani të këqija dhe direkt kanë ardhur nga

505 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

moszbatimi i ligjit që ndëshkon penalisht jenë dakord, mendimi im është që t’u përgjigjen atyre armëmbajtjen pa leje, duke zbatuar vendimin e pyetjeve për ato që janë për projektligjin që është Qeverisë që i ka pasur këto ide në përgjithësi, por paraqitur, që ata besoj janë të gatshëm ta mbrojnë, disi më ndryshe, nuk është zbatuar se kanë të kalojmë ta miratojmë, ndërsa për pyetjet e tjera neglizhuar organet, kanë neglizhuar sekretarët dhe të thërrasë në interpelancë Qeverinë ndonjë ditë, persona që janë në këtë sallë që kanë drejtuar dhe kur ta caktojmë ne. Besoj se ajo nuk na pengon që kanë pasur detyrë funksionale që të luftonin më ne ta miratojmë sot, përkundrazi do të na e shtyjë shumë për këtë punë, prandaj kam mendimin që më gjatë. këtij problemi t’i shkojmë deri në fund, ngadalë, Shaqir Vukaj – Deputeti Zef Brozi, si kryetar i shtruar, por pa zvarritur e pa humbur kohë të tepërt. Komisionit të Ligjeve. Sadik Bejko – Mendoj se specialistët kanë Zef Brozi – Pa dyshim, tërësia e pyetjeve që u ardhur këtu për të mbrojtur këtë projektligj. Në qoftë bënë dhe e të tjerave që mund të bëhen, dëshmon se Kryesia merr përsipër që pyetjeve të tjera, që s’u për shqetësimin e këtij problemi, por para këtyre përgjigjen dot specialistët, t’u përgjigjet vetë, atëherë pyetjeve, për rëndësinë e këtij problemi që shtrojmë le të vazhdojmë me pyetje. sot, dëshmojnë të shtënat e përditshme e të Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Shkupi. përnatshme, dëshmojnë krimet që kryhen, të vrarët Skënder Shkupi – Ne kemi dy variante - ose dhe të plagosurit. Në doni përgjigje, jua jap unë. do të fillojmë të diskutojmë ligjin, pa dëgjuar Unë po jua them, ndonëse nuk jam specialist, një përgjigjet e pyetjeve nga komisioni, ose duhet të shifër që mund të na e sjellë Ministria e Rendit nesër, presim që specialistët të plotësohen me sa do të ndryshojë, nëse ne e shtyjmë miratimin e përfaqësues të Ministrisë së Rendit Publik, këtij ligji; po ajo do të bëjë që vetëm nga zvarritja e specialistë të aftë për t’iu përgjigjur atyre pyetjeve tij, ne të mos marrim masa parandaluese për krimet të shumta që bëmë dhe pasi t’i dëgjojmë të gjitha që kryhen me armë zjarri. U bë një pyetje - a kryen përgjigjet të fillojmë diskutimin nen për nen të këtij me armë zjarri me leje, apo pa leje? Jua them - ligji. Tani, duhet gjetur rrugëzgjidhja, se kemi rënë kryhen dhe nga persona që armët i kanë me leje në një inpas. dhe nga persona që armët i kanë pa leje. Ka, Po qe se ne do të kënaqemi me një përgjigje sidomos në fshat, persona që i kanë armët me leje gjysmake, kështu mund ta sigurojmë, meqenëse dhe nga konfliktet që kanë lindur për tokën, po zotërinjtë nuk janë kompetentë për të gjitha ato kryejnë krime. Ka shumë nga ata që kanë blerë pyetje për t’u përgjigjur, atëherë të procedojmë në armë, kanë vjedhur nëpër depot e armatimit, nëpër atë mënyrë, por më duket jo e arsyeshme. Mendoj reparte të ndryshme dhe i disponojnë pa leje. Pra, që ta zgjidhim këtë çështje, ta pranojmë në parim. diçka duhet ta kuptojmë dhe ne e kemi të tërë të Do të dëgjojmë përgjigjet e të gjitha pyetjeve e pastaj qartë. Problemi i armëmbajtjes pa leje është tepër do të fillojmë pyetjen apo të fillojmë miratimin nen shqetësues. Të mos e zvarrisim veten për të pritur për nen të ligjit në një kohë të përshtatshme nga disa të dhëna konkrete me emra e shifra. Atëherë, një ekip më i plotësuar i specialistëve? ne si deputetë na shqetëson ky fakt - a kemi Ju faleminderit! mundësi ne t’i krijojmë baza ligjore për një punë më Shaqir Vukaj – Deputetja Natasha Shehu. efektive organeve të rendit? Po dhe këtë e kemi në Natasha Shehu – Zoti Kryetar i seancës, dorë sonte. Populli e ka pritur këtë ligj prej kohësh. shqetësimi i të gjithëve është i madh dhe unë them Ai na erdhi sot i vonuar, ta vonojmë dhe më? Atëherë që dhe zoti Abdiu nuk ka pse të krijojë atë që ne unë do ta konsideroja veten bashkautor me ju në vëmë në dyshim që ka deputetë këtu në sallë që këtë mangësi për punën parandaluese të derisotme. kërkojnë të zvarrisin miratimin e këtij projektligj. Unë U bë pyetje - a hyjnë armë me leje a pa leje nga bashkohem me mendimin e zotit Teodor Laço, që jashtë? specialistët sot këtu të na japin përgjigje për ato Po hyjnë edhe nga jashtë. Po ne kemi një ligj pyetje që u bënë, që u takojnë atyre. Të kalojmë, që ndalon trafikun e armëve, por ai nuk zbatohet. sepse nuk është e vërtetë ajo që po ta shtyjmë Por thoni ju - a do të zbatohet ky ligj? T’ia krijojmë gjysmë ore ose po ta shtyjmë një orë, ne arrijmë Qeverisë këtë mundësi, atëherë pas 15 ditësh ta këtu që përfaqësuesit Qeverisë të jenë të gatshëm, thërrasim në interpelancë për të parë rezultatet e të vijnë e të na japin përgjigje. Siç u tha, mbase këtij ligji. Pra sugjerimi im është ky - të futemi direkt duhen studime dhe statistika. Në qoftë se do të në diskutim lidhur me projektligjin. Mund të ketë

506 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

propozime për ndryshim, për plotësim, ato janë më repartet që kemi rrëmbime, hapje deposh, vjedhje. efektive dhe t’i mbyllim pyetjet, se çfarëdo që të Ne këto i kemi me statistikë, po këtu unë nuk i themi do të përsëritim njëri-tjetrin. kam. Mund t’jua nxjerr se çfarë rrëmbimesh dhe Shaqir Vukaj – Meqë pyetje dhe diskutime u çfarë armësh janë marrë vitin e kaluar dhe tani. Pra, bënë mjaft, specialistët të përgjigjen për ata që janë një pjesë e armëve janë marrë dhe nga ne. Këtu kompetentë dhe njëkohësisht, së bashku me duhet të ndajmë dhe armët e një pjese të drejtuesit e Ministrisë së Rendit dhe në qoftë se ka ushtarakëve, të cilët gjatë eksodit të vitit të kaluar, probleme edhe me ato të Qeverisë, të përgatiten presupozohen që kanë ikur jashtë shtetit dhe i kanë dhe nesër të na japin përgjigje me hollësi për lënë ato tek autoritet italiane, jugosllave dhe greke. problemet dhe pyetjet e bëra. Ju lutem të vazhdojnë Në fakt, na del dhe ndonjë rast që ata i kanë lënë specialistët të përgjigjen për problemet e veçanta këtu armët, tek njerëzit e tyre dhe vetë kanë ikur gjatë diskutimit të neneve ose gjatë diskutimit në jashtë. Në dy-tri raste, ne na kanë ardhur parim. dokumente të rregullta nga qeveria italiane, nga Urdhëroni specialistët! policia italiane dhe na kanë informuar edhe për armën Specialisti i parë (juristi) – Pyetja e parë - Nga që është mbajtur atje. studimet që janë bërë deri tani, krimet janë bërë A ka policë të paarmatosur? Po kemi një sasi me armë me leje apo pa leje? të konsiderueshëm policësh të paarmatosur, pa Çfarë parashikon Kodi Penal lidhur me pistoletë. Për këtë kemi bërë përpjekje që t’i armëmbajtjen pa leje? sigurojmë ato. Sasinë e di dhe është e saktë, rreth Me ndryshimin që iu bë Kodit të ri Penal u vu 5500 policë, (në sallë ka reagime), në të gjithë një sanksion i ri lidhur me armëmbajtjen pa leje dhe organet e repartet. Këtu bëhet fjalë për armatimin masa e sanksionit nga fillestare që ishte, duke filluar organik dhe jo për armatimin trofe, se ai nuk është 1 muaj më e vogla, tani u vu nga 1 vit deri në 5 vjet, i sigurt në përdorimin e saj. Ne, për organet e rendit, domethënë u rrit masa e sanksionit në minimum, të Ministrisë së Mbrojtjes dhe të SHIK-ut japim armë domethënë kush kapet me mbajtje armë pa leje të sigurta, organike dhe jo trofe. dënohet jo më pak se 1 vit, gjë që në krahasim me Bëhet një pyetje për raportimet e armëve të ligjin e mëparshëm që fillonte nga një minimum i zbuluara. mundshëm, tani fillon nga 1 vit; pra, është forcuar I kemi të evidentuara, vazhdon procesi i tyre, kjo masë me ndryshimin që iu bë Kodit Penal. vazhdon hetimi dhe gjykimi. Armët ndodhen në depot Një pyetje tjetër - Kur e përdor armën pa leje e Rendit Publik. Me mbarimin e regjistrimit të tyre, një i tretë, çfarë sanksione ka? armët do t’i shkojnë repartit ose organit i cili i ka. Është në Kodin Penal një dispozitë që thotë - A ka armë kimike dhe elektrike? Kohët e fundit “Shkelja e dispozitave për mbajtjen e armëve” dhe kanë dalë armë speciale. Këto janë armët MC N aty parashikohet, në qoftë se nga rezultati i shkeljes me gaz, të cilat për gjysmë ore, 1 orë a 3 orë të së dispozitave shkakton vdekjen ose plagosjen, ka paralizojnë. Deri tani, te ne nuk ka hyrë, kurse armët një masë sanksioni. Kjo tregon që në qoftë se ke elektrike ne i kemi marrë dhe i përdorin organet armë me leje e ta merr një tjetër, shkelja që bën, se speciale të reparteve tona. Nuk kemi kapur dhe je i detyruar ta ruash armën, mban përgjegjësi. s’kemi asnjë të dhënë për armë të tilla dhe elektrike E tha dhe një zotëri përpara që te ne kryejnë që të jenë kapur dhe zbuluar. krime dhe ata persona që kanë armë pa leje, por Burimet e armatosjes pa leje të armëve? Jua dhe një person që ka armë me leje. Me sa di unë, thashë ku janë burimet. Nuk përjashtohet mundësia shumica e atyre krimeve që kryhen, janë nga ata që edhe këto të kenë ardhur nga jashtë. Deri tani që kanë armë pa leje, kuptohet dhe kategoria e përveç atyre vizitorëve që kanë ardhur nga personave që i kanë ato. Jugosllavia, që u janë kapur armë, në persona të Shaqir Vukaj – Ju lutem specialistë, për tjerë ne nuk kemi kapur armë, të cilët të dëshmojnë problemet që keni nevojë të përgatiteni, i lini për që janë marrë nga këto shtete të huaja. nesër, i diskutoni me shokët, me drejtuesit e A është mundësia e prodhimit të armëve në ministrisë, në qoftë nevoja dhe me ata të Qeverisë. uzinat tona? Specialisti i dytë (teknik i armatimit) – Është mundësia e prodhimit të armëve në uzinat Armëmbajtja pa leje është burimi i këtij fluksi? tona, por nuk ka ato karakteristikat të cilat i prodhon Janë dhënë shume të dhëna nga organet dhe uzina e specializuar për këtë punë. Ato janë armë

507 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“Paviaska”, që përdorin fishekët e çifteve, pra të që keni, i diskutoni dhe përgjigjuni nesër. vrasin. Ju lutem! A është përfshirë Shqipëria nga trafiku i Specialisti – Dakord. armëve? Ne kemi shumë kërkesa nga pala Shaqir Vukaj – Atëherë, nesër me drejtues të gjermane, angleze dhe nuk kemi lejuar të japim ministrisë, në qoftë se është nevoja dhe të Qeverisë, armë pa licenca. Pra, trafik tek ne për kalimin e konsultohuni dhe përgjigjuni pyetjeve. armëve të futura dhe të dala nuk ka. Urdhëroni, deputeti Petrika Minga. A kanë shpërndarë drejtuesit e rendit armë në Petrika Minga – Ne mendojmë që ta kohën e rrëzimit të bustit të Enver Hoxhës? Siç tha vazhdojmë dhe jo ta ndërpresim, aq më keq për një shok që unë s’e di, s’ka rëndësi, unë kam të nesër, sepse çështja është tepër serioze dhe shumë gjithë dokumentacionin, aty mund të kontrollohen e komplikuar, por mendoj që këta zotërinjtë, që kanë nga ju, mund të kontrollohet dhe koha, kam të vitit pyetje vështira dhe nuk i përgjigjen dot, ndoshta t’i të kaluar dhe të tjera dokumente. Armët lënë për një seancë interpelance që do të bëhet e shpërndahen dhe jepen me urdhër të t’ia japin zotërinjve të tjerë që do të vijnë, por ne do zëvendësministrit, kur janë me shumicë dhe për të vazhdojmë patjetër, sepse shqetësimi është plotësim organike, me urdhër të ministrit. Ndoshta jashtëzakonisht i madh. mos është ngatërruar problemi kur Këshilli i Shaqir Vukaj – Një minutë, ju lutem, nuk thamë Ministrave vendosi për vendin e zonës së naftës në të ndërpresim seancën, por specialistët po e Fier, në atë kohë kam dhënë vetëm 150 armë për të përsëris për të katërtën herë, në qoftë se e shohin armatosur zonën e naftës si zonë e rëndësishme të nevojshëm, që me sa shihet, nga përgjigjet e nga vendimi i Këshillit të Ministrave, ndërsa në kohën deritanishme e kanë të nevojshme, të diskutojnë e rrëzimit të bustit, nuk kemi dhënë. me drejtuesit e ministrive dhe po qe nevoja dhe me Shaqir Vukaj – Ju lutem, më shkurt, më konciz të Qeverisë dhe të na japin përgjigje të sakta, ndërsa në përgjigje. Mos keni nevojë të përgatiteni? Bëjmë ne vazhdojmë me projektligjin, siç kemi dhe 10 minuta pushim, që t’i përmblidhni përgjigjet? programin e punës. Urdhëroni! Specialisti – Edhe pak kam, nja dy-tri pyetjeve Tritan Shehu – Qeveria, ndërkaq është duke u mund t’i përgjigjem unë. përgatitur për një interpelancë, në lidhje me Gramoz Ruçi – Lidhur me gjithë këtë Ministrinë e Rendit, që do ta japë kur të bëhet preokupacion që ka Kuvendi, juve bëtë një ndërhyrje interpelanca për këtë problem, prandaj të gjitha që ndoshta zotërinjtë specialistë nuk mund t’i njohin këtyre pyetjeve, dikasteri përkatës, Qeverisë do t’i të gjitha problemet që dolën këtu. Edhe në qoftë se përgjigjet në interpelancën që do të bëjë. Këto pyetje ka ndonjë gjë më shumë, në vend që të bëjë efektin nuk kanë lidhje me ligjin. e mirë të shqetësimit që kanë deputetët, bëjnë Ligji është në përgjithësi për ta miratuar dhe nen efektin e keq. Ju lutem shumë, t’u lëmë kohë për nen dhe këto pyetje kanë rëndësinë e tyre, specialistëve, të konsultohen me njëri-tjetrin të patjetër duhet të dihen nga deputetët, por të gjitha konsultohen me ata që duhen konsultuar, se unë do të sqarohen në kohën e tyre, në kohën e marr shkas nga një përgjigje që u dha nga zoti interpelancës. Rëndësi ka që ky ligj të miratohet. specialist. Gati formuat idenë se Shqipëria ka më Që të bëhet çarmatosja e njerëzve, duhet të bëhet. shumë policë se sa punëtorë; gati 5000 policë janë Në përgjithësi, jemi dakord që të bëhet çarmatosja pa armë, nuk është e vërtetë, ja ku ta them unë, e njerëzve dhe ligji “Për heqjen e armëve” jemi gati 5000 policë ka e gjithë Shqipëria dhe krijojmë dakord që të miratohet. Pra, ç’rëndësi kanë këto idenë në popull që ne policinë e kemi të çarmatosur pyetje? Ç’ndryshojnë këto pyetje në ligj? Sa policë dhe huliganët janë të armatosur, nuk është kështu, janë të armatosur? Ç’lidhje ka kjo pyetje në ligjin prandaj t’i konsultojmë gjërat e t’i bëjmë tamam se... “Për çarmatosjen e njerëzve”, nuk ka asnjë lidhje, Shaqir Vukaj – Edhe një herë, specialistët keni janë 5000 apo janë 500, janë 15000, ç’rëndësi ka? nevojë të bëni një pushim, që të konsultoheni, të Puna është që të ecim me këtë ligj, sepse ky ligj pyesni etj.? Më falni, një minutë, në qoftë se është është tepër urgjent, ne e konsiderojmë të e vërtetë kjo që thotë deputeti Ruçi, atëherë këtu domosdoshëm këtë ligj, të domosdoshëm për ta krijohet një problem shumë shqetësues edhe në miratuar, nuk kanë lidhje pyetjet me të, çdo të bëhet opinion, me këtë që thoni ju, në qoftë se jeni të interpelanca kur ta caktoni juve;do të vijë Qeveria, papërgatitur. Prandaj unë ju thashë që problemet do të raportojë për të gjitha pyetjet, do të diskutohet

508 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

gjerësisht. Unë mendoj se duhet proceduar shumë duhet të veçojë kryetarin; qoftë natë, nuk e ka shpejt me këtë ligj. parasysh, duhet të flasë me kryetarin, pastaj të Ju faleminderit! qëllojë në ajër, pastaj një ligj anakronik, një dekret Shaqir Vukaj – Deputeti Alfred Paloka. që të parët këta shokët e rendit duhet ta kishin Alfred Paloka – Mua më duket se ata që flasin hedhur poshtë sot patjetër. Këto dy dekrete nuk më shumë për rëndësinë e këtij ligji, më duket se e mund të diskutohen veçan. Ne bëjmë gabim, në qoftë kanë kuptuar më pak nga të gjithë. Ky ligj nuk është se diskutojmë sot për këtë dekret, “Për armët”. për çarmatosjen, por është që në kokë ligji “Për Gjithkush ka të drejtë të mbajë armë. Shqipëria sot armët”. Që është i rëndësishëm e dimë të gjithë, duhet të diskutojë, kush duhet të mos mbajë armë, prandaj po insistojmë për këtë, po në qoftë se jo kush të mbajë armë. Unë kam një propozim, le zotërinjtë e kanë kuptuar mirë këtë, atëherë duhet ta gjykojmë që ne të bëjmë një ligj, dhe është në që patjetër këtu të ishin deputetët që janë ministër nderin e Kuvendit, është në nderin tonë që ne ta i Rendit dhe ministri i Mbrojtjes. Në qoftë se s’vijnë bëjmë sot këtë. Ky ligj duhet të ketë vetëm dy nene, ata në ligjin “Për armët” kur do të vijnë? Prandaj një nen ku të përcaktohet afati ku të gjithë shtetasit duhet të vazhdojmë patjetër me përgjigjet e pyetjet civilë, të huaj me banim në Shqipëri dhe shqiptarët, dhe të jepen përgjigjet me kompetencë dhe jo në duhet të dorëzojnë brenda një afati që ne do të këtë mënyrë, se më duket nuk i vlen siç duhet as caktojmë të gjitha armët, qofshin të veteranëve, diskutimi dhe as miratimi ligjit. kushdo që i ka, ndërsa kur të ripunohet kjo, me dy Shaqir Vukaj – Deputeti Ridvan Peshkopia. dekrete bashkë, atje le të përcaktohen, si hapet Ridvan Peshkëpia – Zoti Kryetar, unë kam një zjarri, kujt i jepet armë, kujt i jepet çifte e të gjitha. vërejtje dhe për disa pyetje deputetësh dhe për disa Sot Shqipëria ka nevojë për dy nene. Unë do të përgjigje specialistësh. Desha t’i tërheq vërejtjen propozoja - Neni 1 - “Përjashtohen personat, që specialistit për dhënien e shifrave dhe për një bëjnë pjesë në forcat e armatosura të Republikës përgjigje që dha këtu, unë dua të them se Shqipëria së Shqipërisë”, se këta e kanë të ligjshme mbajtjen nga një vend që kishte një sekret absurd, nuk mund e armës. “Të gjithë shtetasit e tjerë, shqiptarë dhe të shndërrohet tani në një vend pa dyer, pa tavan, të huaj, me qëndrim në Shqipëri, brenda 5 ditëve të pa dritare. Këtu jemi në një seancë parlamentare dorëzojnë armët e zjarrit në degën e Rendit Publik që transmetohet direkt. Unë mendoj se janë shumë në rrethet përkatëse, qofshin ato dhe me lejet të dëmshme përgjigje të tilla dhe dua t’u tërheq përkatëse për armëmbajtje’’ vërejtjen, që kur të vini nesër, pyetjeve në përgjigje Neni 2 - “Pas tejkalimit të afatit të përmendur të të cilave ka një farë sekreti ose sekret të plotë, në nenin 1, personat që do të kapen nga organet ata fare mirë mund të mos përgjigjen. përkatëse me armë zjarri, do të trajtohen si mbajtës Shaqir Vukaj – Deputeti Perikli Teta. armësh pa leje dhe dënohen me 20 vjet heqje lirie”. Perikli Teta – Unë mendoj që puna pa Le ta shohin specialistët e mbrojtjes dhe të ligjeve. përgjegjësi profesionale e bërë nga grupi i punës, i Ky ligj hyn në fuqi më 1 qershor. Them më 1 qershor ka krijuar telashe dhe Qeverisë dhe Komisionit të se unë mendoj, me sa e njoh problemin, degët e Mbrojtjes dhe neve si deputetë këtu. rendeve duan një afat dhe për arsye të tjera që i Për problemin që diskutojmë, ekzistojnë dy dimë ne, nuk duhen bërë këto 10 ditë në zona dekrete, dekreti nr. 7443, që bën fjalë “Për përdorimin kufitare, po ta përcaktojmë këtu dhe të hyjë në fuqi e armëve”, ku jepen mënyrat dhe rregullat, kush ka më 1 qershor 1992. të drejtë ta përdorë armën dhe si ta përdorë dhe Shaqir Vukaj – Deputeti Namik Dokle. dekreti nr. 4379, që paraqitet sot i ripunuar, me Namik Dokle – Ju faleminderit! Për urgjencën emërtimin mendjemadh do të thosha “Për armët”, që ka ky ligj, unë mendoj që Kuvendi të thyejë të kur të gjithë e dimë që armët fillojnë që nga ushta, gjitha rregullat e punës së tij dhe të punojë, në qoftë armët bakteriologjike që u përdorën, kimike deri tek se është e nevojshme të gjithë natën dhe nesër në raketa. Në dekretin për përdorimin e armëve, po të mëngjes ligjin ta përfundojmë, por ama, ata që duhet ishin kujtuar specialistët se ai ekziston, është i 5 të shpjegojnë këtu përmbajtjen e ligjit nga ana e janarit të vitit të kaluar, kur Shqipëria ishte në zjarrin Qeverisë, pra që të mbrojmë këtë ligj të paraqitur e një lufte të madhe për demokraci, atje thuhet që nga Këshilli i Ministrave, nëse këta tre zotërinjtë që arma përdoret për mbrojtjen e pronës socialiste. Kur janë ulur këtu, nuk janë në gjendje, të vijnë patjetër je përballë turmës, ushtaraku, polici ose oficeri, këtu. Pse e them këtë? Deputeti Tritan Shehu, tha

509 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

se nuk ka nevojë për shpjegime të hollësishme për problemet. Por ligji është ligj, sqarimet do të bëhen, ligjin, sikur deputetët tanë kanë nga 7-8 specialistë ato pyetje që janë bërë do të sqarohen. Këtu nuk që i ndihmojnë për ligjet, kur ju e dini që deputetët kisha kuptimin që deputetët nuk do të sqarohen zoti tanë s’kanë as ku të flenë, pale të kenë specialistë Dokle. që t’i ndihmojnë. Po marr nenin 11 të këtij ligji. Neni Shaqir Vukaj – Deputeti Gëzim Luli. 11 thotë - “Ndalohet veprimtaria e paligjshme e Gëzim Luli – Zoti Kryetar i seancës, unë në shitjes, blerjes, dhurimit, këmbimit dhe trafiku i parim do të isha dakord me propozimin që bëri zoti armëve të zjarrit dhe i municioneve të tyre”. Nga Perikli Teta. Para kësaj situate të jashtëzakonshme disa deputetë u bë pyetje - “Ka trafik të armëve apo që ndodhet vendi ynë sot, unë kam përshtypjen që s’ka? Ka shitblerje të armëve apo s’ka?” Kur të jepet kemi nevojë më shumë për një ligj të tillë ose për shpjegimi se çfarë situate kemi për këtë gjë, për një nen të tillë si propozoi zoti Teta, sesa për një trafikun e armeve, për shitblerjen e armëve brenda rregullore, e cila parashikon se kush do të mbajë vendit dhe në pikat kufitare të vendit, atëherë deputeti armë e kush nuk do të mbajë armë. Unë kam krijon një imazh të plotë se sa shqetësues është përshtypjen që përpara kësaj situate të ky problem dhe mbi këtë bazë harton dhe nenin. jashtëzakonshme që ndodhet sot vendi ynë, ne na Kërkon ndryshimin e Kodit Penal, për ndryshimin e duhet një ligj për çarmatimin në përgjithësi, sepse trafikut të armëve. Pra, pyetjet që bëjnë deputetët ne do të vendosim kritere se kush do të mbajë dhe kanë të bëjnë me sqarimin e situatave konkrete, kush nuk do të mbajë armë, por ato që i kanë pa mbi bazën e të cilave përcaktohen nenet saktësisht, leje dhe ato që i kanë të fshehura, ç’është në gjendje që me gjithë mend të vendosim një rregull dhe, me t’i bëjë sistemi, ose ç’është në gjendje të kryejë gjithë mend, njerëzve t’u bien veshët rehat, jo nga pushteti që është në fuqi, prandaj unë them që ne krismat, por nga të qarat e nënave për djemtë e jemi para një situate të tillë që ne duhet të marrim vrarë. Dhe nëse Kuvendi vonohet gjysmë ore apo masa të jashtëzakonshme, qoftë edhe ndonjë dhe një ditë, por shpëton një jetë njeriu, është nderi operacion spastrimi për çarmatimin e këtyre armëve i këtij Kuvendi. ose përndryshe të vendosim ligjin që lejon të gjithë Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. shtetasit të mbajnë armë. Kjo është e vetmja Teodor Laço – Zoti Kryetar, mua më duket se alternativë për mendimin tim, ose t’i çarmatosim të Kuvendi shpëton një jetë njeriu dhe një nënë nga gjithë dhe të mbajnë vetëm ata që janë ushtarakë, lotët e saj, në qoftë se shpejtohet në miratimin e siç propozoi zoti Teta, ose t’i armatosim të gjithë një ligji të tillë, i cili u heq nga duart armët kriminelëve siç kanë qenë në vitet 1939-1944, kur të gjithë ordinerë dhe kriminelëve të tjerë dhe unë do të baballarët tanë i kanë pasur në brez pistoletat, replikoja me zotin Dokle në këtë mënyrë. Ka një domethënë të veprojë ligji i vetëmbrojtjes për të fabul të vjetër e cila thotë - Dehen disa vetë dhe gjithë, sepse unë kam përshtypjen që shteti ynë kërkonin një ujk, njëri e pa dhe tha - “ja ku është dhe rendi nuk mund të sigurojnë jetën e njerëzve, ujku”, të tjerët i thoshin - “ku janë gjurmët?” Ujkun përderisa pjesa më e madhe e popullsisë janë të e kemi ne përpara. Unë jam me atë që ky ligj ka një armatosur, jashtë të gjitha kritereve që ekzistojnë emergjencë të madhe dhe duhet diskutuar dhe duhet sot në vendin tonë. miratuar patjetër, në qoftë se duam t’i shërbejmë Shaqir Vukaj – Deputeti Miri Hoti. popullit. Miri Hoti – Unë mendoj që ka shqetësim, por Shaqir Vukaj – Deputeti Tritan Shehu. nga Qeveria nuk na ka ardhur ligj për çarmatimin e Tritan Shehu – Nuk e kam për replikë, unë përgjithshëm dhe do të ishte ashtu siç tha deputeti jam dakord me zotin Dokle që Kuvendi duhet të Perikli Teta. Neve na ka ardhur një ligj se kush duhet punojë gjithë natën dhe ta miratojë këtë ligj, por të mbajë armë. Ne duhet t’i përmbahemi këtij unë nuk thashë që deputetët nuk duhet të sqarohen. shqetësimi të Qeverisë në këtë seancë dhe mendoj Unë thashë që Qeveria do të dalë në interpelancë që pyetjet që lindën, lindën se ky ligj nuk plotësonte për problemet përkatëse, të gjitha me radhë, por disa kushte, për shembull, nuk garantonte pronën ama ka gjëra që nuk kanë rëndësi për miratimin e private, nuk garantonte afaristët, nuk mbulonte zonën ligjit, për shembull - ç’rëndësi ka se sa është numri kufitare, nuk mbulonte barinjtë e kullotave etj., të i shitjes apo blerjes së armëve në vendin tonë, kur gjitha këto bënë që të shqetësohen për një masë të kjo dihet që duhet ndaluar? Këto gjëra do të sqarohen popullatës që për kushtet natyrore që ka duhet të kur të dalë në interpelancë Qeveria, pra të gjitha jetë a armatosur, ndërsa nuk bëhet fjalë fare në asnjë

510 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

paragraf për çarmatosjen e përgjithshme. Në qoftë Komisionet përkatëse. Komisioni i Ligjeve? se bëhej ndonjë problem për çarmatosjen e Zef Brozi – Mendoj se miratimi i këtij projektligji përgjithshme nga historia botërore, njihet ajo e u jep zgjidhje mjaft pyetjeve që u bënë. Madje me Qemal Ataturkut, që të gjitha armët u dorëzuan në këtë projektligj është inkluduar dhe problemi i xhami, edhe sot ka filluar Nikaragua mbas pajtimit çarmatimit të popullsisë. Në fund të projektligjit, në kombëtar. Unë jam i mendimit që këtu mund të ketë nenin l4, është diskutuar në do të dalë me një nevojë për një përmirësim, prandaj zgjatet se dhe projektligj “Për çarmatimin”, apo do të futim ndonjë pyetjet që japin specialistët do të ngjallin ndonjë nen që të mos dali si çështje më vete. Prandaj, në kuriozitet ose do të japin ndonjë saktësi nga ana parim unë jam që projektligji plotëson kushtet që të statistike, por nuk do të zgjidhim gjë me ligjin. Sa fillojmë ta diskutojmë nen për nen, ku ka vend të për ligjin dua të them që ka disa nene që duhen bëjmë ndonjë plotësim dhe unë personalisht, duke shtuar. Në qoftë se ato shtohen gjatë seancave, ne parë shqetësimin, jam për ndonjë plotësim, por të mund ta plotësojmë më mirë këtë ligj dhe ashtu siç mos humbasim kohë, të fillojmë nen për nen. është shqetësimi mund ta diskutojmë dhe sot, dhe Shaqir Vukaj – Komisioni i Mbrojtjes? Deputeti nesër para dite. Jam i mendimit që po të kishte Adem Zyberi. punuar më mirë grupi i punës, disa nene këtu do të Adem Zyberi – Unë mendoj se projekti i ishin pasuruar dhe do të kishim vazhduar më lehtë paraqitur synon të disiplinojë në ligj mbrojtjen, sot. Ka ardhur ligji “Për mbajtjen e armëve” dhe kësaj administrimin dhe kontrollin e armëve, por mangësia duhet t’i përmbahemi dhe të mos dalim jashtë kryesore e këtij projektligji që na është paraqitur koniunkturave. Nuk është koha që para 24 majit të për shqyrtim dhe miratim, mendojmë se është pjesa flasim për problemin e çarmatimit. e dytë e këtij projektligji, ku nuk përcaktohet mirë Shaqir Vukaj – Deputeti Dashamir Shehi. me ligj se çfarë sanksionesh merren për ata që janë Dashamir Shehi – Ky projektligji “Për armët”, me armë pa leje. Prandaj dhe kjo është pjesa më e nuk ka pretencën të rregullojë gjithë çështjet e rendit. rëndësishme, ndërsa pjesa tjetër se si duhet t’i Çështjet e rendit kanë nevojë dhe për ligje të tjera, administrojmë e si duhet t’i mbajmë armët, ato që dhe për urdhëresa, dhe për dekrete të tjera. Ne fare janë me leje, është një problem që në përgjithësi mirë mund ta plotësojmë këtë pjesë që i mungon është i rregulluar në projekt. Në projekt parashikohet dhe të kalojmë. Në këtë fushë do bërë diçka. Duhet të pajisen me armë zjarri një pjesë e madhe e të lëvizim. Nuk mund t’i zgjidhim të gjitha çështjet e funksionarëve shtetërorë dhe partiakë, madje përfshi rendit. Çështjet e rendit janë kaq të shumta dhe dhe shoferët e tyre, ndërsa për deputetët e Kuvendit pyetjet që u janë bërë zotërinjve specialistë dalin Popullor nuk parashikohet gjë. Ne mendojmë që jashtë sferës së kësaj çështjeje. Po të fillojmë të krahas atyre dhe deputetët e Kuvendit Popullor merremi tani me kuriozitete - sa policë ka Shqipëria, duhet të pajisen me armë. Në projekt parashikohet sa para i duhen për t’u rindërtuar, është tjetër hesap. që armët që aktualisht marrin veteranët e luftës, ato Unë do të thosha, të fillojmë të provojmë këtë lloj, që e kanë dhe si kujtim nga LANÇ të bëhen të ta plotësojmë pastaj dhe për atë që tha zoti Perikli, paefektshme. Ne mendojmë e gjykojmë që veteranët nuk ka lidhje me atë çështje. Ne ta plotësojmë këtë e luftës duhet t’i mbajnë ato armë në gjendjet që i - kujt i takon të mbajë armë. Pastaj për ato që kanë, duke mos i bërë të paefektshme. Është një e mbajnë armët pa leje vendosim në ligj tjetër, sa do vërtetë që e pohojnë të gjithë; terrorin psikologjik t’i dënojmë; 10-15 vjet, është tjetër hesap. Ta që ushtrohet në popull nga krismat e armëve me përcaktojmë njëherë - në Shqipëri kujt i takon të leje dhe veçanërisht ato pa leje, pa folur për vrasje, mbajë kobure? plagosje, vjedhje, përdhunime etj. Ligji përcakton Shaqir Vukaj – Unë shoh shumë duar të kriteret se kush duhet të mbajë armë, si duhet të ngritura, sigurisht, vetëm rëndësia... mbrohen këto armë, si duhet të kontrollohen etj., Kush është dakord të kalojmë në miratimin në por duhet të përcaktojë dhe sanksionet ligjore për parim të projektligjit “Për armët”? Kundër? ato që i marrin dhe i përdorin armët pa leje e jo Atëherë, kalojmë në diskutimin në parim për vetëm të bëhet thirrje, siç bëhet në një nga këto projektligjin “Për armët”. Ju lutem shumë, u bënë nene dhe premtime se po i dorëzuan armët brenda shumë pyetje, shumë sqarime, shumë ndërhyrje 5 ditëve, atëherë nuk do të merren në përgjegjësi rreth diskutimeve. Mendoj se për këtë problem u penale, prandaj këtu ligji duhet të jetë i rreptë, por kapërcyen. Ju lutem shkurt, diskutimi në parim. këto ligje që miratojmë ne, përfshi dhe këtë, kam

511 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mendimin se duhet të njihen mirë nga populli. Duhet ditë në Shqipëri hyjnë ilegalisht armë, aq më tepër të bëhen të njohura mirë nga populli këto ligje dhe që situata në vendin tonë është e tillë që i jep veç asaj duhet të merren masa të rrepta për zbatimin mundësi këtyre trafikantëve të armëve ta përdorin e këtyre ligjeve dhe të mos mbesin vetëm në kuadrin Shqipërinë vendkalimi të tillë. Prandaj mendoj që e miratimit të ligjeve këtu. Mendoj gjithashtu, se projektligji në përgjithësi të jetë më i fortë, më ligji duhet të jetë shumë i rreptë dhe ndaj atyre që taksativ dhe më i prerë. nuk e bëjnë detyrën. Shaqir Vukaj – Përfaqësuesi i Grupit Parlamentar Shaqir Vukaj – Më falni deputeti Adem Zyberi, të Partisë Socialiste. Deputeti Gramoz Ruçi. më shkurt gjatë diskutimit të neneve. Mund të bëni Gramoz Ruçi – Për rëndësinë që ka ky ligj, propozim qoftë në emër të grupit, qoftë në emrin për t’u zgjatur nuk ka nevojë dhe unë jam dakord tuaj, qoftë në emër të komisionit. Ju lutem, më me kalimin sa më shpejt të tij, por mendoj se, shkurt! nëpërmjet këtij projektligji ne duhet të realizojmë tri Adem Zyberi – Tani më shkurt unë mund të gjëra - e para, saktësimi dhe përmirësimi i ligjit them këtë, që një gjë është e vërtetë, që populli do ekzistues për të përcaktuar më qartë dhe më saktë qetësi, do rend, do siguri. personat që lejohen të mbajnë armë. Me vërejtjet Kjo i është premtuar popullit. Meqenëse i është që mund të kemi për nene të veçanta, më duket se premtuar popullit, fjala duhet mbajtur, duhet vendosur projekti i servirur e plotëson këtë objektiv. rregulli e qetësia, në qoftë se të gjitha ato ndërmarrje E dyta, objektivi më i rëndësishëm që duhet të nuk punojnë se kanë mungesë të lëndës së parë, ndërmarrë këtë hap Kuvendi dhe Qeveria, që përbën mendoj se këtu nuk mungon lënda e parë për të dhe problemin më preokupant të vendit tonë, është vendosur qetësinë, rendin e rregullin në ruajtjen, përcaktimi i sanksioneve ligjore për personat që kanë administrimin përdorimin e armëve dhe në armë pa leje. Mendimi i Grupit Parlamentar të Partisë çarmatosjen e atyre që i mbajnë sot armët pa leje, Socialiste është se projekti i servirur nuk e plotëson të cilët janë bërë shqetësim i madh sot për popullin. këtë shqetësim. Pikërisht këtu është meraku. Shaqir Vukaj – Në emër të grupeve E treta, është përdorimi i armëve, që nuk është parlamentare, kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë dhe objektivi i këtij ligji, por për emergjencën që kemi, Demokratike? ndoshta do ta quanim ligjin më preokupant, që të Petrika Minga – Unë mendoj se ky është një merrte dhe ndonjë kompetencë të ndonjë ligji tjetër. nga ligjet më të rëndësishëm për faktin se ne, duke Edhe këtë nuk e plotëson. hyrë në reformë, duam stabilitet njëherë. Mbi të E katërta, ne nëpërmjet këtij ligji duhet të gjitha, investimet e huaja do të mbrohen vetëm në ndërpresim burimet nga na vijnë armë pa leje, se qoftë se do të mbështetemi në ligj dhe në një situatë mund t’i grumbullojmë për një çast për një minutë të qetë e të stabilizuar në Shqipëri. Për të pasur një të gjitha armët dhe jam plotësisht dakord. Nga vijnë stabilitet sa më të stabilizuar, duhet që ne të armët në Shqipëri? Tri janë burimet - vendosim një rend të fortë, i cili do të vendoset në E para, administrimi i armëve që kemi brenda. qoftë se ne do të vendosim që t’u heqim të gjithë Jemi i vetmi shtet në botë që dëgjojmë që vidhen atyre personave që ilegalisht janë pajisur me armë armë, 100 automatikë, 500 pistoleta, 700 fishekë. dhe sjellin ç’rregullime. Jemi dëshmitarë që çdo natë Një shtet që s’ruan armët e shtetit ka mbaruar dhe dëgjojmë krismat dhe viktimat që bien si rezultat i ne mund t’i grumbullojmë të gjitha dhe mund t’ua këtij armatimi ilegal. Prandaj mendoj se ky projektligj marrim këtyre që i kanë, por ata brenda natës mund që na u paraqit ne sot, mendoj është i butë, duhet të venë e të marrin armë të tjera. forcuar. Gjatë diskutimit që do të bëhet nen për nen E dyta, jemi i vetmi shtet që prodhojmë armë mendoj që projektligji të jetë më i rreptë ndaj në mënyrë artizanale në uzina, me vend e pa vend. personave që mbajnë armë. Unë kam parasysh këtu Si do ta presim nëpërmjet këtij ligji këtë burim? S’e nenin 11 që thotë - “Të ndalohet veprimtaria e zgjidh ligji. paligjshme e shitjes, blerjes, dhurimit, këmbimit E treta, jemi i vetmi shtet që s’kemi asnjë kontroll etj.”, është një nen përshkrues dhe s’ka asgjë për futje apo dalje armësh në të gjitha pikat konkrete. Prandaj ne do të jemi taksativë në këtë doganore, tokësore, ajrore dhe detare. Në asnjë drejtim, aq më tepër që Shqipëria, pavarësisht se shtet të botës nuk ndodh kjo. Në qoftë se nuk specialisti thotë që nuk ka hyrje legalisht në zgjidhim këto tri burimet e mbrojtjes dhe të futjes trafikantët e armës, po ne jemi dëshmitarë që çdo së armëve në mënyrë të jashtëligjshme, atëherë

512 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nëpërmjet këtij ligji ne kemi zgjidhur këtë problem sidoqoftë ligji duhet miratuar në parim, pavarësisht tani, por do ta kemi problem prapë nesër. Pra, do të nga vërejtjet që mund të kemi për nene të veçanta, ishim atje ku jemi. Prandaj kam mendimin që këto sepse është një urgjencë që e kërkon mbarë tri probleme t’i kemi parasysh gjatë diskutimit të shoqëria shqiptare, mbarë njerëzit që duan të hyjnë këtij ligji. në demokraci, në mënyrë të thjeshtë, për të pastruar Shaqir Vukaj – Përfaqësuesi i Grupit terrenin e demokracisë. Parlamentar të Partisë Socialdemokrate? Shaqir Vukaj – Deputeti Abdi Baleta. Teodor Laço – Zoti Kryetar, PSD-ja, nëpërmjet Abdi Baleta – Së pari, mua më duket se hymë organeve të saj të shtypit dhe këtu në diskutime të në një rrugë të gabuar vetë, e nisëm me pyetje vetë, veçanta, e ka kërkuar prej kohësh një ligj të tillë, pastaj e ndërpremë. Jam kundër atyre deputetëve domosdoshmërinë e vendosjes së një ligji të tillë. që bëjnë presione mbi grupin e ekspertëve për të Natyrisht, ne mund të diskutonim gjatë këtu dhe të heshtur. Më mirë të ishin bërë presione mbi kolegët bënim retorikë, sepse duhet ky ligj. Mund të flisnim tanë, që të mos bëjnë pyetje, se sa vumë në pozitë gjatë për kriminalitetin, i cili është në rritje. Mund të të vështirë ata. Mua më duket se ata u detyruan të flisnim gjatë për ato forca që u ka interesuar rritja e veprojnë siç ia kërkuam ne dhe bënë mirë, se asgjë kriminalitetit në Shqipëri, për ta paraqitur për t’u shqetësuar shumë nuk ka. E vërteta është demokracinë si një rend të paaftë për të vendosur kjo; s’ka rëndësi që nuk u dhanë përgjigjet e rregullin, qetësinë etj. pyetjeve, e rëndësishme është që ne ta bëjmë këtë Këtë gjë e ka bërë shtypi dhe e kemi dëgjuar të ligj sa më shpejt. Unë vetëm do “të shprehem kundër gjithë. Këtu mua më duket se çështja që shtrohet dy psikozave që janë krijuar këtu, që mua më duken është kjo - a kemi mundësi ne që me këtë ligj të false. E para, po s’u bë ky ligj në këtë moment, çarmatosim atë shtresë, nuk po e quaj shtresë të mbaroi Shqipëria - ka nja 6 muaj që bërtasim ne veçantë, por atë numër njerëzish të cilët bëjnë ligjin këtu për ligjin e çarmatimit dhe hiç gjë. Sonte e rrugës, kapardisen me kobure brezit në sy të të papritmas duam të gabojmë, t’u krijojmë përshtypjen gjithëve, bile kanë guxim të zbresin nga veturat dhe njerëzve që vdiqëm ose shpëtuam. As njëra as tjetra ish-ministrat e nderuar të qeverive të kaluara dhe s’ka për të ndodhur. Edhe në qoftë se nuk do ta vazhdojnë t’i kenë armët sot? Pra, të çarmatosim miratojmë sonte apo për një javë, asgjë s’ka për të atë shtresë popullsie, e cila është e interesuar që ndodhur. Edhe në qoftë se e miratojmë sonte, hiç për të ndihmuar një mafie ekonomike të krijojë dhe gjë s’do të përmirësohet, prandaj të mos krijojmë një mafie të armatosur. psikoza të kota, sepse po ndikojmë keq në opinionin E dyta, duhet çarmatosur gjithashtu dhe një tonë publik. shtresë tjetër, e cila gjoja për nostalgji vazhdon të E dyta, dua të them që të mos krijohet psikozë mbajë armët, sepse ka oficerë policie apo oficerë tjetër në - opinionin publik, tek forcat e rendit, që ushtrie, ka qenë polic etj., ka një leje formale e cila ka qenë mungesa e këtij ligji që na çoi këtu. S’është duhet hequr urgjentisht. Mua më duket se ato e vërtetë. Baza ligjore, për të mos lejuar këtë gjendje shqetësime që ngre këtu deputeti Ruçi, të cilat janë ka qenë. Dhe analiza e Ministrisë së Rendit pikërisht të drejta sigurisht, por ato mund të zgjidhen në qoftë për këtë duhet. Kanë qenë defektet e ligjit që na se ligji mund të parashikojë dënime të rrepta. Me çuan këtu? Ne ligjin “Për dënimin për armëmbajtje gjoba këto gjëra nuk zgjidhen. Me 20-50 mijë lekë pa leje” e kemi. Po të ishte zbatuar ai në rregull, gjobë nuk zgjidhet asgjë, se ai mund të paguajë s’kishim nevojë të bënim ligj tjetër fare. Këtu mua 20000 lekë gjobë dhe nesër të vejë të vjedhë një më duket në një farë mënyre do të justifikojmë atë sasi armatimi që bën shumë më tepër se sa kjo veprimtari të parregullt, që është kryer deri më sot gjobë që kemi vënë ne. Kjo zgjidhet vetëm me për moszbatimin e ligjit. dënime të rrepta as me 1-5 vjet heqje lirie. Mua më Dhe shpesh po na ndodh kështu, presim një ligj duket se është e nevojshme të marrim përvojën e që të justifikojmë moszbatimin e ligjit. Po hyjmë në vendeve të tjera, të Lindjes dhe të Perëndimit që një rrugë që do të na kushtojë shumë se shpesh janë ndodhur në situata analoge, kur kriminaliteti herë krijojmë përshtypjen në popull s’e s’ka ligje. ka qenë në rritje dhe ka kërcënuar gjithë shoqërinë Këtë na e kanë shfrytëzuar dhe shumë mirë forcat dhe ndërtimin e shoqërisë demokratike. Si kanë e rendit. Edhe sot shkojnë iu thonë njerëzve - “S’ka vepruar, çfarë ligjesh kanë vendosur, çfarë dënimesh ligje, unë e bëj, por nuk ka ligj”. Jo vetëm për këtë, kanë dhënë, si e kanë bërë çarmatosjen, por por për lloj-lloj gjërash kur ligjet janë.

513 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Prandaj unë do të thosha që deputetët e kanë në parim. Dhe kur thuhet se është i dobët në pjesën për detyrë, qoftë këtu, qoftë jashtë në takimin me e dytë dhe nuk jep masat e dënimeve, ky nuk është njerëzit, të shpjegojnë realitetin siç është. Defektet mendimi i Komisionit të Mbrojtjes. Këto ishin dy e ekzekutimit të administratës etj., të mos ia korrigjime që unë i mendova të domosdoshme, ngjeshim ligjit. Të luftojmë dhe këtë, sepse ndërsa nga ana tjetër, për procedurën zoti Kryetar, padrejtësisht po kritikohet Kuvendi nga shtypi dhe unë them se seanca nuk mund të vazhdojë me 60 nga forca të tjera - “Çfarë bëjnë, pse po vonohen?”. vetë, një grup i vogël deputetësh punojnë me Po të vonohesh në një ligj nuk ke të vonuar asnjëherë intensitet, të tjerët s’janë fare të interesuar për kur e bën mirë, përkundrazi, duke nxituar e bën si vazhdimin e seancës. atë që e kritikuam ne sot para dite. Unë mendoj Shaqir Vukaj – Deputeti Haxhi Aliko. seky ligj nuk do të japë rezultat, në qoftë se nuk Haxhi Aliko – Diskutimet e shumta po largojnë korrigjohen ato të meta që kanë qenë. gjithnjë e më tepër realizimin e atij qëllimi të madh Ky është ligj për armët, hajt ta bëjmë, të mos me të cilin u prezantua seanca e sotme. Duke qenë ngulim shumë këmbë dhe te sanksionet, se dakord, ashtu dhe siç votuam për ta miratuar në kujtojmë ne është vetëm ashpërsia e sanksioneve parim ligjin, duke ditur gjithashtu që ky projektligj që e zgjidh problemin. Nuk ka për ta zgjidhur që na është paraqitur nuk garanton një zgjidhje problemin ashpërsia e sanksioneve, në qoftë se forca përfundimtare të problemit, unë mendoj që sonte zbuluese nuk do të jetë në nivelin e duhur, le të ose nesër të fillojë procesi i miratimit të neneve një fillojnë forcat e rendit, tua marrin gjithë atyre që janë nga një, duke gjykuar nga ana juaj që në këtë shpërndarë njëherë për natën, për vullnetarët, se projektligj të shtohen nen, të cilët garantojnë nuk i ditkan ata s’e kush i ka. I dinë që ç’ke me të. zgjidhjen e problemeve imediate, siç janë elementët Le të shkojnë t’ua marrin pa këtë ligj fare dhe ata që propozoi deputeti Teta, qoftë me sanksione më s’kanë për të rezistuar, me siguri, sepse do të thonë të egra, qoftë dhe me domosdoshmërinë e - “Ne organeve ua morëm, ç’doni tani? Pse s’i bëjnë? çarmatimit, le të jetë pjesë përbërëse e këtij ligji. Ne po na jepen njoftime në televizion që janë Shaqir Vukaj – Deputeti Bashkim Caka. ushtarakët që qisin. Po atëherë, kur qisin ushtarakët Bashkim Caka – Shqetësimet e deputetëve unë vetë?” Prandaj, në qoftë se nuk është serioziteti në i quaj plotësisht të drejta. Me sa duket, ne u nisëm zbatimin e ligjeve, ligjet vetë nuk veprojnë. Në mënyrë nga gjykimi që dhe shqetësimi që kemi ne secili si të veçantë, nga ana teknike dhe juridike e kam, të deputet që çfarë duhet të përmbajë një ligj që të mos mendohet se tek sanksioni do të zgjidhet puna. zgjidhë disa probleme që shqetësojnë për ruajtjen Veç kësaj, unë do të them një shpjegim këtu që i e rendit dhe qetësinë dhe për sigurimin në Shqipëri. shqetëson disa kolegë - gjoba. Gjoba nuk është Duke mbështetur zotin Baleta, po them se dhe ata për armëmbajtjen pa leje, armëmbajtja pa leje ka që thanë se duhet të shpejtojmë, se ka nevojë që të sanksione, është vepër penale. Gjobat janë kur dalë shpejt ky ligj etj., më duket se nganjëherë shkelen rregulla të tjera në mbajtjen e armës, kur ekzagjerohen dhe nuk e kanë qëllimin për të cilin nuk zbaton rregulla të ndryshme e ia jep tjetrit, e lë realizohen. E them këtë fakt për arsye se këtë pa siguruar, por vetë armëmbajtja pa leje ka nenin projektligj që na është paraqitur, ne duhet ta marrim përkatës të Kodit Penal, duke përfshirë këtu armët siç është. Ç’përmban ligji? Çfarë do të rregullojë ky e ftohta, jo më armët e zjarrit. ligj dhe jo nga dëshira që kemi ne se çfarë duhet të Shaqir Vukaj – Deputeti Ridvan Peshkëpia. rregullojë ai. Në fakt, çfarë sjell ligji që ka ardhur Ridvan Peshkëpia – Zoti Kryetar, unë duhet për t’u miratuar këtu në Kuvendin Popullor? Unë kam të bëj një ndërhyrje, si anëtar i Komisionit të mendimin se ky ligj mbështetet mbi një dekret të Mbrojtjes. Në këtë mënyrë mund të kem një mëparshëm “Për armët” dhe një vendim të Këshillit përplasje me nënkryetarin e këtij komisioni, zotin të Ministrave po “Për armët”. Dekreti i mëparshëm Adem Zyberi, por unë mendoj se kjo duhet “për armët”, pak a shumë gjen shpjegim në këtë saktësuar. Në fjalën e tij ai tha - “Ne mendojmë që ligj, po kështu dhe vendimi i Këshillit të Ministrave, veteranëve nuk duhet t’u lihen armë, trofe të i cili përcakton në mënyrë të gjerë dhe rrethin e pavlefshme etj., etj., siç përcaktohet në ligj”. Unë personave, të cilët duhet të mbajnë armë. Me duhet të them se ky nuk është mendim i Komisionit përjashtim të disa rregullimeve tepër të vogla, që të Mbrojtjes. Zoti Zyberi diskutoi në parim për këtë kanë të bëjnë me një ngushtim të vogël të rrethit të ligj dhe unë dua të bëj korrigjim për diskutimin e tij personave, të gjithë problemet e tjera, janë rregulluar

514 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

me këto dy dispozita të mëparshme. Pra, e quhet armë, si do të bëhet rregullimi i armëve, ku mbështes edhe një herë zotin Baleta; të mos krijojmë do të rregullohen armët dhe cili është rrethi i asnjë justifikim, sikur këtu ka munguar komplet baza personave që do të mbajnë armë dhe, së fundi, kush ligjore për të rregulluar këtë veprimtari. Ka ekzistuar e ka pa leje, ta dorëzojë. Problemet e tjera që na një dekret “Për armët” dhe një vendim i Këshillit të shqetësojnë për kriminalitetin etj., ky ligj nuk i Ministrave po “Për armët” që përcakton edhe rrethin e rregullon dhe nuk i merr përsipër për t’i rregulluar. personave që mban edhe pika “a”, pika “b”, pika “c” dhe Pra, të krijojmë mendimin e qartë se çfarë rregullon pika “ç”, me përjashtim të barinjve të tufave që ka shtesë ligji që na paraqitet dhe cilat do të jenë pikat që do vendimi i Këshillit të Ministrave, të gjithë personat e të rregullojë ai. Duke mos i pasur këto të qarta, më tjerë përcaktohen në vendim të Këshillit të Ministrave. duket se i kemi ekzagjeruar dhe me... Pra, deri këtu, problemin ligjor në përgjithësi e Shaqir Vukaj – Siç shihet nga pyetjet e shumta kishim një çik të rregulluar. Projektligjin që vjen për dhe nga problemet, diskutimet që filluan etj. dhe miratim unë e quaj të drejtë, për arsye se Qeveria mundësia që do të kemi për të diskutuar nen për ka menduar që ta rrisë rëndësinë e këtij ligji dhe të nen, shihet që të gjithë janë dakord që të miratohet përcaktojë që të mos rregullohet më me vendim të në parim. Kush është dakord që ta miratojmë në Këshillit të Ministrave, por të rregullohet me ligj dhe parim? Kundër? Abstenim? ligjin e përsëris, do ta mbajë në përmbajtje, gjoja do Seanca hapet nesër, në orën 10:00, për të ta rregullojë. Ky ligj do të rregullohet pikërisht çfarë diskutuar projektligjin nen për nen.

E enjte, 21.05.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:30 Zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e “Për policinë e rendit” ka mangësi. Mendoj që një deputetëve është e pranishme, seanca hapet. nga mangësitë e mëdha që ka ky ligj është se Më përpara, në bazë të nenit 11 të rregullores, përjashton një grup të madh njerëzish, të cilët për 35 deputetë propozojnë një ndryshim në ligjin “Për të mos u futur tani në komente politike, për 47 vjet policinë”, i cili u paraqit dje dhe është në kalendarin nuk kanë pasur dot mundësinë të arsimohen, të e punës. Ky propozim është paraqitur që dje dhe shkollohen e të kualifikohen dhe të marrin ato nuk është rishikuar. Në vijim të ndryshimit të ardhur dëshmi, diploma të caktuara që tregojnë kualifikim nga Qeveria për ligjin nr. 7504 datë 30.07.1991 “Për për shkollën e lartë që e kërkon ligji, në bazë të policinë e rendit”, në mbështetje të nenit 16, të ligjit nenit 38. Atëherë, meqenëse kjo mundësi nuk iu nr. 7491 datë 29.04.1991 “Për dispozitat kryesore është dhënë atyre, por ata kanë pasur mundësi, në kushtetuese” me propozim të një grupi prej 35 mënyrë autodidakte të ngrenë nivelin e tyre cilësor, deputetësh, propozohet - të shtohet pas paragrafit të kualifikohen në një farë mënyre, ne t’ua japim të parë të nenit 36 të ligjit “Për policinë e rendit” ky këtë mundësi, nëpërmjet kësaj shtese në nenin 38 paragraf - “Për të përndjekurit politikë mjafton arsimi “Për policinë dhe rendin”. Neni 38 shprehimisht thotë i mesëm dhe të zotërojnë një gjuhë të huaj. Për kështu - po ua lexoj zotërinjve, në mënyrë që të këta përjashtohet kondita e moshës”. jenë të njohur për çka bëhet fjalë - Zoti Roland Tafili. Neni 38. “Oficerë të policisë së rendit, titullohen Roland Tafili – ... Unë që dje e kërkova të bëhet gjithë personat që mbarojnë shkollën e lartë të profilit shtesë dhe ju shumë mirë kërkuat leje për të hyrë të policisë ose persona të tjerë që kanë mbaruar në procedurë normalisht, kam përshtypjen se është arsimin e lartë në profil tjetër dhe që i nënshtrohen pjesë e procedurës së djeshme, për arsye se në një kursi special kualifikimi; ata duhet të jenë të Kuvend u paraqit kërkesa nga Ministria për të bërë moshës deri në 30 vjeç. Oficerëve të policisë së ndryshime në ligjin “Për policinë e rendit” dhe në rendit u lejohet të vazhdojnë kurs kualifikimi vazhdim të saj, njëkohësisht duke marrë dhe leje shkencor pasuniversitar, sipas fushave që cakton sot për t’u futur nga Kuvendi, mendoj që ky ndryshim Ministria e Rendit Publik ose jashtë shtetit. Oficeri, është i domosdoshëm, për arsye se ligji i vjetshëm nënoficeri dhe polici u nënshtrohen paragrafëve të

515 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

arsimit të mëtejshëm, të arsimit profesional juridik vetëmbrojtje.” dhe ushtarak në punë e sipër”. Siç e shikoni, në (Nga salla dëgjohen zëra - Komisionet) këtë nen nuk lihet hapësirë absolutisht për këtë Pjetër Arbnori – Nuk ka ngritur dorën. kategori të madhe njerëzish, për të cilët nuk është Urdhëroni! e nevojshme të bëjmë komente më tej, si e qysh Marash Ibraj – Kam idenë se e zgjerojmë është privuar kjo e drejtë dhe kjo mundësi. Prandaj konceptin e armëve këtu, kur bëhet fjalë “çdo mjet unë mendoj që, pas paragrafit të parë, në emër të tjetër i destinuar për mbrojtje ose për sulm”. Ne 35 deputetëve që kanë paraqitur këtë ndryshim, të s’mund të quajmë armë një copë shkop. Prandaj bëhet kjo shtesë, siç e lexoi dhe zoti Kryetar. kisha idenë që të quhen armë shtesë nga rreshti i Pjetër Arbnori – Më falni, në bazë të nenit 11 fundit si - “shpatat, bajonetat thikat dhe mjetet të të rregullores, futja e një propozimi të tillë bëhet pa tjera metalike të përgatitura dhe të destinuara debat. Pastaj diskutohet për shtesën. posaçërisht për sulm ose për mbrojtje”. Pra, të Alfred Paloka – Mund të na japë një sqarim ai shtohet fjala metalike. grupi i deputetëve? Si ka mundësi që njohja e një Arben Meçe – Zoti Kryetar, në qoftë se do të gjuhe të huaj të barazojë një universitet, të jetë e shohim me vëmendje ligjin, futen në ligj koncepte njëvleftshme?! Faleminderit! të tilla, më tej armë luftarake, prodhimi i armëve të Pjetër Arbnori – Më falni, zoti Leka Toto, një zjarrit etj., etj., që me thënë të drejtën, e ngatërrojnë herë do ta fusim këtë në shqyrtim, pastaj ju mund më tepër konceptin me të cilin është nisur koncepti ta diskutoni çështjen, pranohet ose nuk pranohet. i armëve. Për këtë arsye e shoh më se të Në bazë të nenit 2 të rregullores, ne e fusim në domosdoshëm një specifikim të tillë të nenit të parë, shqyrtim, me propozimin e 35 deputetëve, se ky ku është më se e domosdoshme ndarja e llojit të ligj ka qenë në rendin e ditës dhe propozohet një armëve dhe konkretisht nenin e parë e kërkoj të shtesë në atë nen. formulohet në këtë formë - “Quhen armë në kuptimin Luan Hajdaraga – Lexojeni dhe një herë e këtij ligji - formulimin, për arsye se ndoshta bëj edhe gabim, a) Armët luftarake, ku futen armët e zjarrit të nuk e kuptova, është fjala për policë apo oficerë- çdo lloj kalibri, bombat dhe minat, armët e provuara policë? dhe të përshtatura në mënyrë artizanale, armët Pjetër Arbnori – Për oficerë policë, për të atomike, kimike dhe biologjike. përndjekurit politikë, të ketë arsimin e mesëm dhe b) Armë zjarri, këtu mund të shtojmë jo luftarake; të zotërojë një gjuhë të huaj. Për këtë përjashtohet armët sportive dhe të gjuetisë. kondita e moshës. Urdhëroni! c) Municionet e armëve të zjarrit. Këtu shtrohet Fehmi Abdiu – Unë e vlerësoj preokupacionin çështja e lëndëve plasëse të çdo lloji, e cila mund dhe shqetësimin që ka grupi që e paraqet si mendim, të futet tek kategoria e parë tek armët luftarake. por kam idenë që, meqenëse kemi filluar këtë ligj, d) Armët e ftohta, ku futen shpata, thika, ta mbarojmë; ndërkohë të përfundojmë shqyrtimin bajoneta dhe objekte të forta të destinuara tani e ligjit që kemi në dorë, pastaj të diskutojmë posaçërisht për sulm kundër personave ose për propozimin e këtij grupi. vetëmbrojtjen”. Pjetër Arbnori – Unë lajmërova që do të futet E bëj një ndarje të tillë, se gjatë gjithë kohës në rendin e ditës kjo shtesë, fill pas diskutimit “Për unë kam bërë dhe korrigjimet në funksion të kësaj, armët”. Ne do të vazhdojmë. gjatë gjithë kohës koncepti i armës së luftës Tani vazhdojmë me diskutimin për projektligjin ngatërrohet me konceptin e armës së zjarrit dhe në “Për armët”. fund, fare neni 13, përsëri bën një gabim të tillë; Neni l. Sekretari ta lexoje. prandaj u lutem zotërinjve ta shohin me vëmendje, Pandeli Majko – Neni 1. është i domosdoshëm, jo vetëm për këtë, por dhe “Quhen armë në kuptimin e këtij ligji, armët e në procedurën penale, në fund fare, dënohet njëlloj zjarrit të çdo lloji e kalibri; armët ushtarake, sportive, për armëmbajtjen si ai që mban armën luftarake të speciale dhe të prodhuara e të përshtatura në zjarrit, si ai që mban armë të ftohtë. Ndërkohë shoh mënyrë artizanale, municionet e tyre, bombat e nenin 13 këtu, është vetëm një argument kjo, minat, si dhe armët e ftohta si shpatat, bajonetat, ndërkohë kur ne duhet që gjykatave tona t’ua bëjmë thikat dhe mjetet e tjera të përgatitura, të destinuara dhe me ligj të ndarë, kur mban këtë kategori armësh posaçërisht për sulm kundër personave ose për fiks, ky është dënimi. Njëkohësisht, dhe në ligjin

516 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“Për çarmatimin”, të cilin unë do të kërkoja që sot - “quhen armë”, pra të thëna në këtë mënyrë të jetë të futej dhe të bëhej pjesë integrale e këtij ligji, në përputhje me të gjitha praktikat e vendeve të tjera, përsëri ne duhet të kategorizojmë atë lloj arme, e se cilat klasifikohen si armë. cila duhet ta realizojë çarmatimin e popullit. Ridvan Peshkëpia – Në Komisionin e Mbrojtjes Faleminderit! u diskutua shtimi i fjalës “metalike” dhe sipas Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. specialistëve, në projektin që është paraqitur nga Petrika Minga – Unë mendoj që neni 1 është specialistë të Qeverisë kjo ka qenë - “mjetet e tjera shumë i mirë dhe nuk ka nevojë ta zgjasim më tej, metalike”. Kjo e para; e dyta, ne shtuam me sa më se armë mund të jetë dhe një copë gur dhe një copë kujtohet, në Komisionin e Mbrojtjes dhe “lëndët tulle etj. dhe atë që propozoi zoti Arben Meçe, mund plasëse”, mbas bombave e minave të shtohet këtu të futej shumë mirë në një nga rregulloret që mund dhe “lëndët plasëse”. Më fal, kjo është një vërejtje të kenë këto repartet e specializuara, por mendoj që unë e bëj për përfaqësuesit e këtij komisioni këtu, që e justifikon plotësisht dhe nuk jam dakord dhe domethënë që ta evidentojnë këtë ndryshim që kemi me atë vërejtje që bën Komisioni i Mbrojtjes që thotë bërë. “dhe mjeteve të tjera metalike”, sepse dhe mjete të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me tjera jo metalike mund të bëjnë veprime të kësaj formulimin e nenit 1? natyre. Fehmi Abdiu – Lidhur me ndërtimin e nenit l, Prandaj ne mendojmë që mund ta kalojmë kam këtë mendim - “Quhen armë në kuptimin e shumë mirë dhe mund ta kalojmë në votim, që të këtij ligji - mos vonohemi. 1. Armët luftarake e municionet e tyre. Pjetër Arbnori – Specialisti. 2. Bombat dhe minat. Sokol Berberi – Një sqarim - në ndryshimet 3. Armët sportive. që u bënë në Kodin Penal, ndahen armët e zjarrit 4. Armët speciale, ku sipas gjithë eksperiencës me armët e ftohta dhe është ky formulim - së botës, futen shumica e atyre që tha kolegu më “Prodhimi, mbajtja, blerja ose shitja e armëve, parë. prodhimi, importimi, transporti, mbajtja, blerja ose 5. Armët e ftohta - shpatat, bajonetat dhe thikat. shitja e armëve të zjarrit dhe të lëndëve plasëse pa 6. Mjetet e tjera metalike e plastike të lejen e organeve kompetente dënohet me heqje lirie përgatitura e të destinuara kundër personave ose nga 1-10 vjet”. për vetëmbrojtje. “Prodhimi, mbajtja, blerja ose shitja e armëve Bëhet nga ana metodike një grupim me gjashtë të ftohta, pa lejen e organeve kompetente, dënohet kategoritë e tyre, shtohet këtu tek armët, tek mjetet me riedukimin nëpërmjet punës ose me heqjen e metalike dhe plastike që, siç është konstatuar gjatë lirisë deri në dy vjet.” eksperiencës, gjatë praktikës, edhe në vendin tonë Pra, ka ndarje ndërmjet armëve të zjarrit dhe janë përgatitur mjete të tilla, janë përdorur, po me armëve të ftohta. Është për rrezikshmëri, por kuptimi të njëjtin rrezik që janë përdorur dhe armët e tjera, i armës është dhe për armët e ftohta. ka shkaktuar dhe vdekje e plagosje, doreza Pjetër Arbnori – Deputeti... Zeneli. metalike, plastike shumë të rrezikshme dhe që në Halil Lalaj – Gjithnjë ngatërroheni ju, zoti kuptimin ligjor ndëshkimi i tyre nuk do të ishte asnjë Kryetar. parregullsi, pasi ato paraqesin rrezik njëlloj me armët Pjetër Arbnori – Më falni! e ftohta ose me armët e tjera, kur të gjitha këto 6 Halil Lalaj – S’ka gjë. kategori, 6 grupe të sistemuara nga ana metodike Pjetër Arbnori – Nuk shoh mirë. janë përgatitur për këtë qëllim për sulm ose për Halil Lalaj – Ka një gjë. Unë do të kërkoja një mbrojtje, të konsiderohen si të tilla. ndihmë nga specialisti se ç’quhen armë dhe jo armë, Faleminderit, zoti Kryetar! më duket se është një gjë speciale dhe nuk i përket Pjetër Arbnori – Deputeti Shyqyri Çela. aq të gjykojë Kuvendi. Ne nuk mund të quajmë armë Shyqyri Çela – Kam mendimin që ky nen është atë që në të vërtetë sipas të gjitha praktikave, nuk përafërsisht i përpiluar siç ka qenë në nenin e janë armë, por dhe s’mund të themi që kjo s’është dekretit të vjetër dhe nga praktika e organeve të armë kur ajo është armë? Një deputet parafolës bëri rendit, nuk ka pasur vështirësi në zbatim, ato që specifikime për armët luftarake, bëri një ndarje në tha parafolësi për mjetet e tjera siç tha dorezat e qoftë se duhet, specialistët këtu e gjykojnë, kur themi hekurit, përfshihen dhe mjetet e tjera metalike,

517 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

prandaj dhe në Komisionin e Mbrojtjes dhe të Rendit mund të jenë pronë e shtetit ose e personave juridikë e vendosëm këtë; ndryshe nga projekti për të e fizikë, sepse për armët e ftohta nuk kanë pse të përfshirë këtu, po të nisim të vendosim në këtë nen jenë. Aty thuhet - “Armët e ftohta mund të jenë pronë të gjitha llojet e armëve të specifikuara duhen nga 6 e shtetit ose e personave juridikë “. Ne armët e ftohta faqe, sidomos tani që kemi filluar të hapemi me botën i kemi të ndaluara, bile më poshtë kemi idenë që ka nga më të ndryshmet; kështu që këto grupohen armët e ftohta të ndalohen fare në përdorim, të mos këtu dhe janë praktika hetimore, gjyqësore pastaj jepen me leje dhe s’ka kush t’i prodhojë, atëherë ato që i specifikojnë janë apo s’janë armë sipas s’duhet të jenë edhe pronarë, përveç se shteti, se standardeve ndërkombëtare. Kështu që unë i po të kemi parasysh që do të arrijmë të heqim armët propozoj të gjithë kolegëve që ta votojmë kështu e zjarrit, pas 2-3 vjetëve armët e ftohta do t’i kemi siç është, me ndryshimet që kanë bërë dy gangrenë. Siç i kemi sot armët e zjarrit, kemi pasur komisionet. thikat dhe mjetet e tjera si këto. Vladimir Metani – Në lidhje me mjetet plastike, Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. përmendi parafolësi praktikën. Praktika ka sjellë dhe Petrika Minga – Unë jam dakord në përgjithësi ka diktuar dhe ka vërtetuar që janë përdorur doreza me vërejtjet që bën Komisioni i Mbrojtjes, por për plastike, jo më pak e dobët është dhe doreza armët e ftohta për shembull, duhet të jemi një çik të plastike nga metalikja. Pikërisht duke qenë e tillë, rezervuar në këtë, sepse shumë familje kanë relike duke qenë se në praktikë këto janë hasur, mendojmë të kohës së kaluar, për shembull, shpata, etj. Pronë që të shtohet dhe kjo doreza plastike, mjete të tjera e kujt do të jetë kjo, e shtetit apo e personit që e ka plastike, të përgatitura posaçërisht për sulm ose mbajtur brez pas brezi? Në përgjithësi jam dakord për vetëmbrojtje. Ne nga praktika e sjellim një gjë me vërejtjet e komisionit, vetëm për këtë pikë kam të tillë. vërejtje. Pjetër Arbnori – Deputeti Mehmet Çeliku. Theodhori Bej – Kam një pyetje - nuk e di, Mehmet Çeliku – Unë mendoj që ta miratojmë municionet, bombat, minat, pronë e kujt mbeten? nenin l, formulimi është shumë i mirë. Shqetësimet Prandaj unë jam i mendimit që paragrafi i parë të janë me vend, por besoj se formulimi “mjete të tjera riformulohet - armët luftarake, municionet e tyre, të përgatitura” i përfshin të gjitha dhe dorezat bombat e minat janë pronë shtetërore. plastike dhe metaliket, po qe e përgatitur, ato Ndërsa paragrafi i dytë të lihet siç është. Unë e përfshihen në të. Prandaj unë mendoj që neni është kam dhe të shkruar. formuluar mirë. Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Arben Meçe – Që në këtë moment, që në 1, me ndryshimet përkatëse? momentin e dytë u ndeshëm me mungesën e Unë pyes kush është dakord me nenin 1, me klasifikimit. Themi - armë luftarake zjarri, nuk e di, ndryshimet. Ju, po të doni votoni, po të doni mos zotërinjtë që mbrojnë ligjin, ç’përfaqësojnë armët votoni, pastaj bëni propozimin për të votuar siç është luftarake të zjarrit? Që tani u ndeshëm te mungesa neni. Shtohet fjala “metalike” pas “dhe mjete të tjera”. e klasifikimit, e para, e dyta, parashikojmë çiften. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Çiftja është jo shtetërore. Parashikojmë që më vonë, Nuk miratohet. që në kuadrin qoftë të zhvillimit të ekonomisë së Kush është dakord me formulimin e nenit l, siç tregut, qoftë të zhvillimit dhe të sportit tonë, të ketë është në projektligj? Kundër? Abstenim? Miratohet dhe sporte amatore. Një nga sportet amatore është neni l. dhe qitja me pushkë sportive. Neni 2. Lexojeni sekretar! Ne i presim rrugën nëpërmjet këtij ligji, të drejtën Ridvan Peshkëpia – “Armët e zjarrit të luftës që individi ose klube sportive të zotërojnë këtë armë, janë vetëm pronë shtetërore. Armët e gjuetisë, duke e lënë gjithmonë në dispozicion, sipas sportive dhe armët e ftohta mund të jenë pronë e korrigjimeve që ka bërë Komisioni i Mbrojtjes them shtetit ose e personave juridike e fizike.” tani. Ndërkohë jam plotësisht dakord që armët e Shyqyri Çela – Ne kemi bërë një ndryshim dhe gjuetisë dhe ato sportive të jenë dhe armë private i kemi paraqitur dhe vërejtjet. Neni 2 të formulohet dhe pronë e shtetit. Ndërsa për të parën kam si vijon - “Armët luftarake të zjarrit, sportive dhe të vërejtjen, çfarë përfaqëson njëherë për të bërë më ftohta, janë vetëm pronë shtetërore”. Këtu i fut dhe tepër shtesën më tutje, ç’përfaqëson armë luftarake “armët e ftohta të jenë shtetërore”. Armët e gjuetisë zjarri? Ku është sipër e specifikuar? Asnjëri prej

518 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nesh këtu nuk e ka të qartë se ç’përfaqëson. pronë e shtetit ose e klubeve sportive”, sepse dhe Pjetër Arbnori – Më falni, deputeti Meçe, a armët sportive janë po aq të rrezikshme, bile në është diskutuar në grupin parlamentar ky ligj? kohën tonë janë shumë të rrezikshme dhe nuk mund Arben Meçe – Po i kam bërë këto vërejtje në të jenë në dorë të personave, vetëm të klubeve grupin parlamentar. Prandaj po ia kërkoj këtu sportive, mund të jenë dhe privatë klubet, kurse komisionit. ç’janë armë që i përcaktuam në nenin e parë, neni Pjetër Arbnori – Deputeti Shyqyri Çela. 1, s’ka nevojë ta rimarrin, por armët janë pronë Shyqyri Çela – Për sa kërkon parafolësi, qëllimi shtetërore, pastaj vetëm armët e gjuetisë dhe ato dhe predispozicioni i të gjithëve është që në radhë sportive janë pronë e shtetit ose e klubeve sportive. të parë, t’i heqim armët dhe të vendosni rendin. Ajo Pjetër Arbnori – Deputeti Besnik Mustafaj. për t’i hapur rrugën pastaj sportit të qitjes, jemi këtu Besnik Mustafaj – Mua më duket se po dhe e kemi prapë në dorë këtë punë, sepse zgjatemi pa vend me diskutimin e këtij neni, formulimi administrimi i këtyre armëve sportive është lënë në është fare i qartë - “Pronë e shtetit ose e personave mëshirë të fatit. Kështu që është më e rëndësishme, juridike”. Persona juridikë, nënkuptohen klube kam mendimin që ta disiplinojmë përdorimin dhe sportive, cirk, etj., gjithçka që mund të jetë çdo lloj mbrojtjen e këtyre armëve, pastaj kur të zhvillohet organizoni që mund të marrë përsipër organizimin e ky sport, e shohim përsëri. Ndërsa për sa i përket veprimtarive të tilla. Prandaj më duket se formulimi vërejtjes dhe propozimit që bën një deputet parafolës është shumë i qartë, lë vend për të gjitha këtu, në nenin që ne e miratuam, s’do ta përsërisim interpretimet e nevojshme dhe i ftoj kolegët ta nen pas neni. Shprehimisht u përcaktua kush janë votojmë. Nuk më duket e nevojshme ta diskutojmë armët e zjarrit, prandaj themi që edhe armët e zjarrit më gjatë. janë pronë shtetërore. Kështu që nenet plotësojnë Pjetër Arbnori – Deputeti Agron Musaraj. njëri-tjetrin dhe s’ka asnjë të metë. Agron Musaraj – Duke mbështetur mendimin Pjetër Arbnori – Më falni, deputeti Meçe! Ju e e Komisionit të Mbrojtjes dhe duke pasur parasysh dhatë shpjegimin tuaj. Deputeti Paloka. se ky problem shtrohet me emergjencë për Alfred Paloka – Unë kisha nevojë për një çarmatimin dhe duke pasur parasysh se armët sqarim. Ne nuk e ndërtojmë ligjin vetëm për sot, por sportive janë shumë më të rrezikshme sot, sesa edhe për të ardhmen. Mund të ketë ndërmarrje që armët jashtë standardit e luftarake që përdoren, unë do të mbrohen me policët e tyre, siç ka edhe bota. them që armët sportive do të jenë se s’bën pronë e Armët e tyre do të jenë pronë e shtetit, domethënë shtetit. Pra, neni të formulohet siç e formuloi zoti shteti të blejë armë për privatë. S’më duket logjike. Shyqyri Çela. Mund të jetë ndonjë shprehje që të jenë armët nën Pjetër Arbnori – Kush është pro me formulimin juridiksionin e shtetit, nën kontrollin e shtetit, por jo e nenit 2, me korrigjimin e Komisionit të Mbrojtjes? të paguajë shteti për privatin armët. Faleminderit. Arben Meçe – Bëra një pyetje te komisioni, Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço sepse mund të shtohet diçka, se fjala vjen mund të Teodor Laço – Shqetësimi që u shfaq këtu për futet bomba kimike këtu, pronë e kujt është? Këtu armët sportive dhe armët e ftohta, mua më duket armë luftarake, municioni që bëhet, tjetra bombat, që është i drejtë, ashtu siç u shfaq nga deputeti minat çfarë përfaqësojnë, nuk e ke të specifikuar Minga dhe nga deputetë të tjerë, por unë e gjej të në asnjë vend. Ju lutem tani, shiheni njëherë, e ka rregullueshëm këtë problem, sepse në nenin 7, aty komisioni këtë, armë luftarake zjarri, se kjo i ka të ku parashikohet që “organet e rendit publik japin ndara te neni i parë. leje dhe pajisin me armë zjarri të luftës”, mund të Pjetër Arbnori – Më falni, specifikimet janë shtohet një pikë dhe të thuhet, përveç të tjerave, çështje teknike. armë zjarri të luftës ose sportive ose armë të ftohta Arben Meçe – Çfarë specifikimesh po kërkojmë dhe pastaj rregullohet kush ka të drejtë të mbajë tani? Ne po votojmë këtu. armë të ftohta, për shembull që janë relike etj., etj. Pjetër Arbnori – Ne nuk po shkruajmë gjithë Është e rregullueshme me një fjalë. Konventën e Gjenevës “Për armët” brenda ligjit. Pjetër Arbnori – Deputeti Mehmet Çeliku. Duhet të kemi arsye për këtë punë. Mehmet Çeliku – Mendoj që neni 2 mund të Arben Meçe – Duhet komisioni që të na i formulohej në këtë mënyrë - “Armët janë pronë sqarojë kush janë. S’ka asgjë këtu. Nuk janë, në shtetërore, vetëm armët e gjuetisë dhe sportive janë asnjë vend s’thotë “armë luftarake zjarri” neni 1.

519 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Xhevat Lloshi. këtë formë - Xhevat Lloshi – Zoti Kryetar, më lejoni të bëj “Prodhimi dhe riparimi i armëve të zjarrit të bëhet një vërejtje gjuhësore. Në përcaktimin e nocioneve në uzina e ndërmarrje të specializuara, që të termave ka një rregull të këtillë. Sa më pak fjalë kontrollohen nga shteti. Riparimi i armëve mund të të këtë, aq më shumë përfshin përcaktimi, sa më bëhet në punishte private, të pajisura me leje të shumë fjalë të shtohen, aq më i ngushtë bëhet posaçme nga organet e rendit”, pra “ndreqjen” e domethënë çdo element i ri që shtohet sjell kufizim, kemi ndryshuar me “riparim”. domethënë, një element i dytë që shtohet, Pjetër Arbnori – Deputeti Perikli Teta, përjashton një pjesë, atëherë duhet të shtojnë nene Perikli Teta – Unë mendoj, zoti Kryetar, që neni të tjerët. Tani ju lutem, të kemi parasysh gjithmonë 3, kështu siç është do modifikuar pak dhe që të formulimin e tyre. Sa më të gjata të bëhen pranohet ky i Komisionit të Mbrojtjes. Prodhimi i përkufizimet, aq më shumë kufizuese janë. Sa më armëve të zjarrit bëhet në uzina e ndërmarrje që shumë fjalë të kenë, aq më shumë gjëra ngelen kontrollohen nga shteti. Nuk ka rendësi të jashtë atyre fjalëve. Përkufizimi i gjatë është më i specializuara apo jo. Mund të bëhet në një saktë, sepse lë shumë gjëra jashtë dhe përfshin ndërmarrje prodhimi i armëve, mund të prodhohen më pak brenda. Saktësia përfshin më pak, prandaj armë gjuetie shumë mirë në një uzine që prodhon ju lutem të kihet parasysh kjo gjë dhe në të gjitha tenxhere, boll që ajo të ketë vizatime dhe mundësitë diskutimet e tjera. teknike për ta prodhuar. Nuk është kusht që të jetë Ju faleminderit! e specializuar për prodhimin e armëve. Prandaj dy Pjetër Arbnori – Deputeti Agim Çupi. rreshtat e parë do të ishin normale të ishte prodhimi Agim Çupi – Zoti Kryetar, këtu nuk janë i armëve të zjarrit me ndërmarrje që kontrollohen specifikuar lëndët eksplozive kryesisht - amonitet, nga shteti, edhe më tej ndreqja e armëve të çdo lloji dinamiti, kapsollat që përdoren në punimet masive bëhet në punishte të posaçme që kontrollohen nga në ndërmarrjet; mina është tjetër, ndërsa lëndë shteti. Sepse nuk bëhet “ndreqja” ose “riparimi” që eksplozive është tjetër, përdoret në galeri. është e njëjta gjë në uzina dhe ndërmarrje, bëhet Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. në karroofiçinë, bëhet në punishte shumë të Skënder Gjinushi – Shqetësimi që ngre zoti thjeshta, pastaj këtu është ushtria që ka qindra Meçe është i drejtë dhe kjo zgjidhet me disa shenja punishte të vogla për riparimin e armëve, e cila nuk pikësimi në nenin l. Këtu thuhet - “Quhen armë në ka logjikë që të marre leje nga organet e rendit publik kuptimin e këtij ligji armët e zjarrit të këtij lloji e për këtë punë. kalibri” dhe e ka në kllapa kush janë “e municionet Pjetër Arbnori – Fatkeqësisht dihet që këtu e tyre - bombat e minat si dhe armët e ftohta”, tek ne ka mjaft “talente”, që kanë filluar të prodhojnë duhen prapë dy pika “ku përfshihen - shpatat etj”. armë në rrugë artizanale dhe private. Kjo padyshim Atëherë, në nenin 2 thuhet, edhe sipas propozimit përbën një kërcënim mjaft serioz për të ardhmen, të komisionit përkatës, të thuhet “armët e zjarrit”, prandaj ky nen është shumë i rëndësishëm për të të mos përdoret më termi “armët luftarake” dhe “armë parandaluar menjëherë shtrirjen e menjëhershme të zjarri”, futen të gjitha këto. këtyre aktiviteteve. Unë kam këtë formulim - Pjetër Arbnori – Do të kalojmë ne votim. Kush “Prodhimi i armëve lejohet të bëhet vetëm në uzina është pro me formulimin e nenit 2, bashkë me e ndërmarrje të specializuara që kontrollohen nga korrigjimin përkatës të Komisionit të Mbrojtjes? shteti. Ndreqja e armëve të çdo lloji, bëhet në Kundër? Abstenim? Miratohet neni 2 me korrigjimet punishte të posaçme, të pajisura me leje të organeve përkatëse. të rendit. Ndalohet prodhimi e riparimi i armëve të Neni 3. Lexojeni nenin 3 sekretar! zjarrit në rrugë private”. Propozimin e kam me Ridvan Peshkëpia – “Prodhimi i armëve të shkrim. zjarrit, bëhet në uzina e ndërmarrje të specializuara, Pjetër Arbnori – Komisioni i Mbrojtjes? që kontrollohen nga shteti. Shyqyri Çela – Për sa i përket ndalimit të Ndreqja e armëve të çdo lloji bëhet në punishte riparimit në rrugë private ka një gjë; që armët e të posaçme, të pajisura me leje të organeve të rendit gjuetisë, dhe kjo është kryesorja, është praktikë e publik.” deritanishme, kështu që komisioni ka menduar të Pjetër Arbnori – Komisioni i Mbrojtjes. jetë dhe në të ardhmen. Në përgjigje të zotit Perikli Shyqyri Çela – Mendojmë ta riformulojmë në Teta “të specializuara” duhet. Pse duhet? Duhet se

520 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

me të vërtetë u heqim mundësinë, siç janë uzina si diskutuam me Komisionin e Mbrojtjes. Pasaktësia “Drini” në Shkodër, që ka pasur disa individë të qëndron këtu: “Ndreqja e armëve të çdo lloji bëhet veçantë që i kanë prodhuar, ai mund t’i kërkojë dhe në punishte të posaçme, të pajisura me leje të drejtorisë së ndërmarrjes që të fillojë të prodhojë organeve të rendit publik”. Kjo është e pasaktë, se armë, por kjo “të specializuara për këtë punë” ia ato të Ministrisë së Mbrojtjes nuk e marrin lejen heq të drejtën edhe kërkesës. Kështu që i ftoj kolegët nga organet. Kështu që propozimi që bëmë ne me që ta votojmë. Komisionin e Mbrojtjes, solli një riformulim më të Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. saktë - “Prodhimi dhe ndreqja e armëve të zjarrit Shaban Memia – Unë mbështes propozimin e bëhet në uzina e ndërmarrje të specializuara që zotit Lisien Bashkurti, vetëm në fjalinë e parë, kontrollohen nga shteti”. Këtu futen dhe të Ministrisë ndoshta ka nevojë, për një korrektim të vogël, ku së Mbrojtjes, kurse ndreqja e armëve mund të bëhet thuhet: “Ndërmarrjet e specializuara, që kontrollohen dhe në punishte private, të pajisura me leje të nga shteti” krijon një lloj ekuivoku, sepse ka dhe posaçme nga organet e rendit publik. Domethënë ndërmarrje private, por kontrollohen. Unë kam këtu është pasaktësia e nenit 3, domethënë se aty mendimin ta bëjmë me shprehje të drejtë - futen dhe të Ministrisë së Mbrojtjes që duhet të “Ndërmarrje shtetërore të specializuara”. Ta heqim marrin lejen e Ministrisë së Rendit. Kjo pasaktësi u atë që kontrollohen, se krijon mendimin që mund të bë shkak që të formulohej ky neni tjetër. ketë dhe ndërmarrje private, të cilat kontrollohen. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Pjetër Arbnori – Ka dhe ndërmarrje private që formulimin e nenit 3, në bazë të vërejtjeve të kontrollohen nga shteti. Për shembull, ndërmarrje Komisionit të Mbrojtjes? Kundër? Abstenim? private që prodhon armë, s’e kemi sot, por nesër do Neni 4. ta kemi, ajo kontrollohet nga shteti. Flisni! Ridvan Peshkëpia – “Të drejtën për dhënien e Bardhyl Agasi – Mua më duket që formulimi armëve luftarake dhe të zjarrit për efektivat e kanë prapë lë shteg për të diskutuar. Kur themi prodhimi përkatësisht Ministria e Mbrojtjes, Ministria e Rendit i armëve të zjarrit bëhet në uzina e ndërmarrje të Publik dhe Shërbimi Informativ Kombëtar”. specializuara që kontrollohen nga shteti, janë shumë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin ndërmarrje që kontrollohen nga shteti dhe prapë 4, siç është formuluar? Kundër? Abstenim? mund ta bëjnë këtë progres. Ne kemi hallin që Miratohet neni 4. prodhimi i armëve të kontrollohet nga shteti, prandaj Neni 5. Sekretari! them që prodhimi i armëve të zjarrit bëhet nën Pandeli Majko – “Organet e rendit publik pajisin kontrollin e shtetit në uzina e ndërmarrje të me armë zjarri personat me detyrë shtetërore specializuara. Se kështu janë të shumta ndërmarrjet partiake - që kontrollohen nga shteti, por procesi i prodhimit a) Anëtarët e Kryesisë së Kuvendit Popullor, nuk kontrollohet nga shteti. Mund ta bëjë ORMN-ja anëtarët e Këshillit të Ministrave dhe persona të tjerë (ofiçina e riparimit të makinerive të ndërtimit) në të barazuar me ta, kryetarët e partive politike, Durrës, e specializuar me mundësi teknike dhe kryetarin e Gjykatës Kushtetuese, kryetarin e mekanike që ka dhe nuk kontrollohet nga shteti. Gjykatës së Kasacionit, Prokurorin e Përgjithshëm Prodhimi i armëve të zjarrit bëhet nën kontrollin e dhe kryetarin e Hetuesisë së Përgjithshme dhe shtetit në ndërmarrje të specializuara. zëvendësit e tyre, si dhe drejtuesit e komiteteve Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. ekzekutive të rretheve e rajoneve. Petrika Minga – Unë mendoj se për të gjitha b) Gjyqtarët, përmbaruesit gjyqësorë, prokurorët nenet që po diskutojmë, po vërtitemi e përsëri dalim dhe hetuesit në organet qendrore e ne rrethe, sipas tek teksti. Unë mendoj që dhe neni 3 është fort i kërkesës së titullarëve të tyre. goditur dhe të votojmë e mos ta humbasim kohën c) Shoferët e personave që përfshihen në kot. Ne diskutojmë e po ridiskutojmë dhe përsëri shkronjën “a”. dalim tek varianti i parë, prandaj dhe neni 3 tregon Pjetër Arbnori – Deputeti Kosta Makariadhi. plotësisht gjithë këto shqetësime që u ngritën këtu, Kosta Makariadhi – Kryetarët e partive te prandaj ta votojmë sipas tekstit. rretheve, apo vetëm të qendrave? Se të gjithë janë Pjetër Arbnori – Më falni, specialisti do të japë furnizuar aktualisht, prandaj po e them këtë. shpjegimet. Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. Specialisti – Ka vetëm një pasaktësi që e Petrika Minga – Për këtë pikë që zoti Kosta

521 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Makariadhi ngriti me shqetësim, për kryetarët e me armë të shoferëve, sidomos të atyre partive politike, është e mira që ne të caktojmë personaliteteve qeveritare që kanë oficerë, siç janë kryetarët e partive politike parlamentare, sepse sa ministrat, që siç dihet oficerët e tyre janë të parti po ngrihen ne vendin tonë? Më shumë po armatosur. Të mos bëhet një patrullë e tërë që armatosemi se po ç’armatosemi, prandaj më mirë shoqëron personalitete politike. Unë jam që të do të jetë për kryetarët e partive politike kufizohet e drejta e dhënies së armëve në gjithë parlamentare. Ç’është kjo, sa parti do të ngrihen? ketë nomenklaturë piramidale. Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. Faleminderit! Abdi Baleta – Jam kategorikisht kundër Pjetër Arbnori – Deputeti Shkëlqim Cani. propozimit të zotit Petrika Minga. Mua më duket se Shkëlqim Cani – Kisha një pyetje, një sqarim ky koncept është shtruar disa herë këtu dhe është - në krye të nenit thuhet që “organet e rendit publik, krejt i gabuar. Jeta politike e një vendi nuk përbëhet pajisin”. Sikur të miratohet kështu kjo, është detyrë vetëm nga partitë politike parlamentare, por përbëhet e organeve të na pajisin apo kundrejt kërkesës? Jo nga te gjitha partitë politike, deri sa kemi Kushtetutën se “kundrejt kërkesës “është vetëm pika “b”, të tjerat dhe në qoftë se ne nuk arrijmë të respektojmë këtë jo. Unë e marr si detyrë këtu. lloj koncepti ne s’respektojmë asnjë lloj demokracie. Pjetër Arbnori – Ashtu është. Specialisti. Punë e madhe se paskemi për t’i dhënë edhe zotit Specialisti – Është e detyrueshme pajisja e Namik Hoti, kur është një kryetar një kobure. Kjo këtyre personave. (Në sallë ka reagime). Në ka për ta prishur rendin në Shqipëri? Unë do të isha kuptimin që ai i ofron, por po s’deshi... i mendimit që të mos bëjmë kufizime të tilla. Sot Pjetër Arbnori – Jo, e detyrueshme s’mund të janë 3 parti parlamentare, nesër këto parti jetë. parlamentare që janë sot, mund të mos jenë hiç Specialisti – Ka të drejtë. dhe dalin të tjera. Pjetër Arbnori – A, ka të drejtë. Deputeti Pjetër Pjetër Arbnori – Deputeti Shyqyri Çela. Pepa. Shyqyri Çela – Komisioni i Mbrojtjes bën këto Pjetër Pepa – Edhe unë kam mendimin që vërejtje - shprehu deputeti parafolës, që është shtrirë shumë Në pikën “a”, në vend të fjalëve “anëtarët e mundësia e dhënies së armëve. Nuk ka pse deputeti, Kryesisë së Kuvendit Popullor”, të vihen fjalët përfaqësues i popullit, një profesion mjek, një “deputetët e Kuvendit Popullor” dhe po në pikën “a”, profesion human, një aktor, një poet, një prift nuk në vend të fjalëve “komitete ekzekutive të rretheve e ka pse të jetë i pajisur me armë dhe nuk ma merr rajoneve”, të vihen fjalët “organeve lokale të pushtetit mendja që të lindë nevoja për probleme të tilla. Ligji në njësitë bazë administrative tokësore”, duke pasur “Për ruajtjen e personaliteteve të larta shtetërore” para sysh ndryshimet që mund të pësojë ky. Ndërsa ka dalë dhe e përcakton atë që kush do ta ruajë për pikën “b”, fjalët “sipas kërkesës së titullarëve të personalitetin. Edhe aty nuk i lihet për vetëmbrojtje tyre” bëhet fjalë jo nga titullarët, kryetarët e hetuesisë personalitetit që parashikon pastaj mundësinë e e të gjykatës, por nga vetë gjyqtarët dhe hetuesit. dhënies së armës. Kështu që edhe unë përkrah Pjetër Arbnori – Lisien Bashkurti. zotin Bashkurti, që duhet ulur shumë dhënia e Lisien Bashkurti – Unë jam që të kufizohet një armëve. çikë e drejta e armëve, më duket se është zgjeruar Pjetër Arbnori – Deputeti Halit Shamata. shumë, sa që po krijojmë një shtab të armatosur Halit Shamata – Në vazhdim të përkrahjes së deri në dhëmbë, që nga maja e piramidës shtetërore, deputetit Bashkurti dhe unë do të isha që në fillim partiakë të zgjedhur, të emëruar, deri në nivel për kufizimin e personave që mbajnë armë, aq më rajonesh. Mund të shkojë shifra dhe me mijëra, tepër që momentalisht, nëse kemi marrë përsipër s’është çudi mund të shkojë edhe me mijëra të çarmatosjen, duket sikur si parlament po riarmatosur. Prandaj unë jam me kufizimin e armatosemi, për më tepër unë mendoj që në qoftë kryetarëve të partive politike, bile për të mos se do të më jepet një pistoletë, nuk gjykoj se jam i marrë fare. mbrojtur. Ka organe, ka ligje të tjera që mbrojnë Së dyti, jam për kufizimin e deputetëve, unë nuk funksionarët shtetërorë, prandaj kam mendimin që e kuptoj se si një deputet mund të vetëmbrohet me të mbështetet deputeti Bashkurti. armë përpara popullit, mendimi im është ky. Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. Së treti, jam për heqjen e të drejtës së pajisjes Teodor Laço – Unë mendoj se e mira do të

522 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ishte që kjo t’u lihej si një e drejtë evazive duan deputetët, të hiqen kryetarët e partive politike, të mbajnë, ose s’duan s’mbajnë, sepse llogaria që bën hiqen shoferët e titullarëve që rruhen nga shteti”. deputeti Bashkurti është pak hiperbolike. Nuk bëhen Më falni, nuk është i plotë. Urdhëroni, Agron Musaraj. kurrë 1000. Mund të bëhen 300, por s’bëhen 1000, Agron Musaraj – Unë mendoj se ka dy as mbi 1000 kurrë. (Në sallë reagojnë) Nuk bëhen alternativa, o duhet lënë kështu siç tha komisioni jo. Bëheni llogari dhe s’do t’ju dalin më shumë se ose u duhet hequr të gjithëve, sepse u ngrit këtu që 300. Por puna është këtu, që në qoftë se e lëmë si si ka mundësi që një deputet, mjek human, mund një të drejtë dhe unë e kam formuluar kështu - të mbajë armë, të lutem po një ministër i ministrisë, “Kanë të drejtën e mbajtjes së armës”. Këtu i mjek human, si duhet të mbajë armë? Të mos i vëmë të gjithë me radhë, sepse qëndron vërejtja që ngatërrojmë gjërat. Në këtë kohë transicioni, ku një anëtarët e Qeverisë kanë dhe një oficer që i mbron. ministër e ruan një shoqërues, e ruan një shofer, po Dhe ai e ka të drejtën e mbajtjes së armës, domosdo një deputet? Po këta nuk janë ministra? Të se është punonjës i rendit, atëherë ka të drejtën zgjedhurit e Kuvendit që i ka zgjedhur populli, nuk dhe ai vetë ka të drejtën dhe shoferi e kështu bëjmë janë dhe këta të popullit, vetëm ne qenkemi të një makinë të armatosur vërtet. Unë do të isha zgjedhurit e popullit? Prandaj ka dy alternativa - o gjithashtu me vërejtjen që u bë këtu që për kryetarët duhen hequr të gjithë, o duhen lënë ashtu siç është. e partive duhet të ketë një kufizim siç tha deputeti Pjetër Arbnori – Më falni, më duket se u Minga, sepse është gjëja më e kollajshme të bësh sqaruan dy mendimet e ndryshme që u mbrojtën një parti. Me 300 firma mund të marrësh një armë, nga shumë deputetë nga njëra anë dhe nga tjetra pse me 300 firma formohet partia? Me 300 firma ke anë. Çështja e... (Në sallë ka reagime) Ju lutem, të drejtën e mbajtjes së një arme? Nuk është çështja ulini duart! Mua më ka ardhur vetëm një propozim, që e vendos demokracinë e një vendi armatosja apo të cilin do ta hedhim në votë. Kush është pro me çarmatosja e partive mendoj unë, por duhet lënë si propozimin e deputetit Bashkurti? një e drejtë. E kanë këtë të drejtë për ta mbajtur Ju lutem, po bëjmë votimet. Të mos ndërhyjë armën. Duan mirë, s’duan s’e mbajnë. Shumica ma njeri në votime! merr mendja që s’do duan, por si e drejtë le t’u njihet. Ne po votojmë një propozim të deputetit Ibrahim Vasjari – Desha të pyes një çikë këta Bashkurti. specialistët. Cilët funksionarë të lartë ruhen nga Kush është pro me propozimin e deputetit shteti? Dhe në lidhje me këtë pastaj, duke Bashkurti? Nga lista e pajisjeve të hiqen deputetët, mbështetur dhe mendimin që tha deputeti Bashkurti të hiqen kryetarët e partive politike, të hiqen shoferët që ne po zgjerojmë shumë rrethin e armëve; unë e titullarët që ruhen nga shteti”. Kundër? Abstenim? mendoj që ata persona, funksionarë të lartë që i Nuk miratohet propozimi i zotit Bashkurti. ruan shteti, që kanë një personel shërbimi, nuk ka Tani, kanë të drejtën e mbajtjes së armës sipas pse te kenë armë. Këshilli i Ministrave, kryetarët e propozimit të komisionit, gjithashtu me korrigjimin partive politike, po ashtu nuk duhet të kenë armë “jo pajisen me armë zjarri”, por “mund të pajisen me deputetët. Kështu mendoj unë. Ata që duhet të kenë armë zjarri”. Kush është pro? Kundër? Abstenim. armë mund të jenë kryetarët e gjykatave, që janë të Miratohet me shumicë votash. lidhur me hetuesit dhe të hiqen këta të tjerët gjyqtari, Neni 6. Lexojeni! prokurori. Këto duhet të kenë armë, ndërsa deputeti Pandeli Majko – “Kur personat e përcaktuar është absurde të mendosh që të ketë armë deputeti. në nenin 5 të këtij ligji, largohen nga detyra ose Po kështu dhe kryetarët e partive, mendoj unë. Nuk funksioni, u hiqet e drejta për mbajtjen e armës dhe kanë kryetarët e partive as rrezikshmëri, as detyrohen ta dorëzojnë atë në organin përkatës të përplasje, asgjë. Kështu që janë kot, as kryetarët e rendit publik, sipas rregullave të caktuara nga partive nuk duhet të kenë. Ky është mendimi im. Ministria e Rendit Publik”. Pjetër Arbnori – Më falni, më duket se u shpreh Pjetër Arbnori – Qetësi, ju lutem! U lutem qartë problemi. Është propozimi i deputetit Bashkurti deputetëve të mbajnë qetësi! Vazhdoni! Lexojeni që të ngushtohet çështja e shpërndarjes së armëve edhe një herë, kishte zhurmë! ose e drejta e shpërndarjes së armëve dhe është (Zoti Majko e lexon edhe një herë nenin 6) propozimi siç është formuluar neni me korrigjimet e Kush është pro? Deputeti Lush Përpali ka komisionit. vërejtje. Propozimi i deputetit Bashkurti është - “Të hiqen Lush Përpali – Po kam, kam posi.

523 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Zoti Kryetar, megjithëse këtu u shfaqën iniciativa Të nesërmen që do të dorëzojë detyrën si gjyqtar, revolucionare për t’u dorëzuar armët dhe atyre që u të dorëzojë dhe revolen, ku do të vejë? Unë nuk e takojnë, unë kam mendimin që persona shtetërorë, konceptoj dot kështu këtë punë, prandaj unë jam jo të gjithë, por ka persona shtetërorë që shteti duhet kundër nenit 6. Ose kam këtë mendim; nuk jap dot t’i marrë përsipër, t’i sigurojë tamam. Mua më duket përkufizimin cilët duhet të jenë, por them të mos se kush e ka ndërmend ta kryejë detyrën e votohet neni 6, të lihet evazive dhe Qeveria mund të funksionit shtetëror, të ballafaqohet me keqbërësit, nxjerrë një vendim kujt mund t’i lihet në vazhdimësi e ndien nevojën që të sigurohet edhe në kohën pasi pajisja me armë, pasi të mbarojë funksionin dorëzon detyrën. Kush nuk e ka ndërmend ta bëjë shtetëror. punën, do ta kalojë siç e kanë kaluar deri tani mjaft Shyqyri Çela – Unë nuk jam dakord me ministra, që s’janë ballafaquar as me rrugaçët, as parafolësin, për arsye se asnjë nga personat me hajdutët, as me keqbërësit. Kollaj është, daç shtetërorë 40-50-vjeçarë, që kanë zbatuar vetëm mbaj armë, daç mos mbaj, daç kur të jesh ministër, ligjin, nuk i ka gjetur asgjë deri tani, qofshin këta të daç kur të ikësh nga ministër. Prandaj mua më duket pajisur ose jo të pajisur dhe këto tash e tutje do të se neni 6 nuk është formuluar siç duhet. Nuk them punojnë vetëm në bazë të ligjit, nuk ka kush punë që gjithë personat që parashikohen në nenin 5 të me ta. mbajnë armët pasi të dorëzojnë detyrën, por jam i E dyta, kam mendimin që prita të vret, siç thotë bindur që ka funksione në nenin 5 që duhet të populli, paç dhe 5 kobure me vete; ai që e ka ndarë mbajnë armët edhe për një periudhë pasi të mendjen me të vra, të zë pritën e të vret. Kështu që dorëzojnë detyrën, sepse konfrontohen. Unë nuk e s’i duhet pushka kur del në pension. kuptoj dot, si mundet një ministër Rendi, mbasi Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. dorëzon detyrën, të zhvishet. Nuk e marr vesh, në Petrika Minga – Edhe unë bashkohen me qoftë se ai ka qenë ministër i Rendit, në kushtet që shpjegimet që bëri zoti Çela. Është e vërtetë, neni jemi ne sot dhe të nesërmen i kërkohet revolja, unë 6 është plotësisht i saktë, prandaj për këto kategori nuk marr vesh çfarë shteti jemi ne. Por jo vetëm personash që zoti parafolës Përpali e ngriti me ministri i Rendit, por edhe një ministër tjetër. S’është shqetësim, ka ligje, aq më tepër që ne po kalojnë ministër ai që... Këtu ka shumë koncepte që deputeti në një shtet juridik, shtet ligjor, për këta lloj s’paska nevojë për vetëmbrojtje. Shiko, të mos na personash kanë mbrojtje të veçantë në raste të rrejë mendja. Është e vërtetë që kanë marrë veçanta. Prandaj nuk është e nevojshme që këto të shumicën e votave nëpër zona, por mjafton vetëm pajisen, prandaj është plotësisht e justifikuar për ne. një njeri të të urrejë, njeriut i mjafton një plumb, nuk Gëzim Agastra – Mendoj se neni 6 përcakton ka nevojë për 2000 plumba, për 2000 vota. Në qoftë vetëm një kategori personash të parashikuar në nenin se duhet të ballafaqohemi mirë, në qoftë se duhet 5, që do të dorëzojnë armët mbas lirimit nga detyra të shkojmë kështu është punë tjetër. Unë ngre ose funksioni. Është i kufizuar ky rreth personash. problemin dhe nuk jam në gjendje të ngre propozime Unë do të dëshiroja që në këtë nen të përcaktojë konkrete, them paraprakisht, se cilët persona duhet qartë dhe të gjithë ata persona që janë liruar nga të mbajnë, por Qeveria duhet ta kish studiuar. Kam detyra kohë më parë dhe i kanë, duke përfshirë këtu përshtypjen se Qeveria nuk i ka hyrë sa duhet kësaj edhe oficerët e ish-Ministrisë së Brendshme që i pune, se do ta ndiente vetë nevojën e veçantë që ata kanë armët, njerëz të ndryshëm që janë në partitë persona duhet të sigurohen gjatë kohës që janë në politike, të shoqatës së vullnetarëve të Enverit që detyrë dhe pas saj. kanë armë, persona të tjerë, veteranë të Luftës Zoti Kryetar, ju lutem, popullit duhet t’i flasim Nacionalçlirimtare që kanë dy-tri armë të tjera, përveç shqip! armës që kanë me leje. Megjithëse diskutohet në Nuk është privilegj të sigurosh Ministrinë e këtë duhet të përfshihen të gjithë kategoritë e Rendit, Ministrinë e Mbrojtjes edhe në shtëpi, t’i personave që i kanë marrë armët dhe nuk përfshihen sigurosh edhe familjen e nuk flas këtu për parti, s’ka në nenin 5, duhet t’i dorëzojnë këto brenda ligjit, do rëndësi i kujt partie është, është ministër duhet të shohim dhe në nenet e mëposhtme. Prandaj këtu siguruar. Duhet të ballafaqohemi, s’ka nevojë as është e nevojshme të theksohet jo vetëm në nenin deputeti të ketë mbështetje, as ministri s’ka nevojë 5, por dhe te disa persona të tjerë që janë liruar, por se s’i bën gjë askujt. Ne kemi gjithë këto krime që që nuk kanë qenë me këto detyra, por që i kanë ndodhin dhe s’paska njeri nevojë të vetëmbrohet? armët. Këta janë një sasi e madhe që kanë armë.

524 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Halit Shamata. ligjore me gjobë 500.000, ndoshta më shumë, që Halit Shamata – Shqetësimi dhe propozimi i ne këto armë të mos na bëhen siç na janë bërë sot zotit L. Përpali, në fakt më kujtoi një praktikë gangrenë. Ka rënë në dorë të krimit të organizuar, revolucionare të dikurshme dhe që është aktuale prandaj s’kemi pse ta politizojmë. Sa më shpejt t’i sipas së cilës, ish-funksionarët, nga më i larti deri shkojë Ministrisë së Rendit dhe sa më shpejt ajo t’i tek sekretari më i thjeshtë i një fshati, kishin armë mbledhë armët. dhe i kanë akoma. Bile mund të them se armë kanë Pjetër Arbnori – Deputetja Rushen Golemi. akoma edhe bibliografët e veprave të Enver Hoxhës, Rushen Golemi – Vetëm një shtesë desha të mësuesit e marksizmit, kujdestarët e kopshteve të bëj. Është e drejtë që duhet të çarmatosen të gjithë bllokut natyrisht, kështu që do të gjykoja në bazë ata që mbarojnë funksionin, pra ata duhet të të një rotacioni me ndryshimin e funksionarëve, dorëzojnë armët. “Kur personat e përcaktuar me ministrave e të deputetëve, për një kohë të nenin 5 të këtij ligji largohen etj., etj...”, por janë konsiderueshme përsëri do të armatoset popullsia ushtarakët, janë oficerët e ish-sigurimit, janë të në mënyrë legjitime. Ministrisë së Rendit që kanë dalë në pension. Ato Pjetër Arbnori – Deputeti Azem Hajdari. duhet të dorëzojnë armët. Atëherë mund të bëjmë Azem Hajdari – E kemi diskutuar në komision këtë korrigjim - “Kur personat e përcaktuar me ligj dhe qëllimi i këtij ligji nuk janë këto diskutime. Këtu largohen nga detyra ose funksioni, e heqim kufizimin është puna revolucionare e komunistit, marksistit e nenit 5, se ne nuk kemi vetëm këtë ligj “Për armët”, apo demokratit, kush e mban armën. Problemi është ka ligje për armët? Qeveria duke na e paraqitur këtë disiplinimi i armëmbajtjes me leje dhe mbledhja e ligj, do të plotësojë legjislacionin për armët, armëve pa leje. Ky është problemi thelbësor që na përdorimin e armëve, prandaj ka dhe ligje të tjera. shqetëson ne sot. Këtu kanë rëndësi sanksionet Heqim fjalinë “Kur personat e përcaktuar me ligj, ligjore. Kemi dhënë para popullit një ligj “Mbi armët” largohen nga detyra ose funksioni, u hiqet e drejta dhe populli e pret si do ta nxjerrim. Ataturku e zgjidhi për mbajtjen e armëve dhe detyrohen... etj., etj.” në kohën e vet “I dorëzoni armët në vendet e shenjta, Domethënë, e kam fjalën për ish-oficerët e mbrojtjes dhe në rast se pas një muaji nuk i dorëzoni, do t’ju që do të dalin në pension. (Dikush në sallë thotë - pritet koka”. Ata i dorëzuan dhe Ataturku nuk preu Është në nenin 14.) faktikisht asnjë kokë. Problemi i armëve është Në rregull, atëherë përfshihet inksklusivisht edhe kjo. shqetësues. Ky neni 6 ka një qëllim, i cili është i Faleminderit. sqaruar në nene të tjerë që ka nxjerrë ky Kuvend. Pëllumb Malaj – Unë mendoj se ndërhyrja e Dorëzimi është i domosdoshëm. Bile sanksioni zotit Azem Hajdari ishte me vend dhe neni 6 është kryesor, në fund të këtij neni, që do të propozohet plotësisht i kompletuar, se shqetësimi që paraqet nga komisioni është ky: “Personave që u jepet arma zonja Golemi plotësohet me nenin 14, ku pasqyrohet me leje dhe përdoret nga një i tretë, dënohet jo më qartë se cilët persona të tjerë ushtarakë do të pak se 10 vjet burg”. Kodi Penal e ka 1-10 vjet. Ne dorëzojnë dhe konkretisht: “Personat fizikë dhe do ta ndryshojmë atë. juridikë që kanë armë dhe në bazë të këtij ligji, Në rast se baba im ka pistoletë dhe fëmija im humbasin këtë të drejte”, janë të detyruar ta me pistoletën e tij vret një të tretë, atëherë baba im dorëzojnë pranë doganave të Rendit Publik”, duhet të dënohet, në çfarëdo lloj rrethane që merret domethënë shqetësimi që ka zonja Golemi ishte i arma, kushdo qoftë ky, ministër apo njeri privat, saktë. Mendoj ta hedhim në votë e të mos vonohemi. sepse e zgjodhi vetë t’ia lypë apo mos t’ia lypë armën Gëzim Agastra – Në nenin 6 përmendet dikujt. Këtu është problemi që nesër kur të dalë në kategoria e njerëzve të nenit 5, që e humbet të rrugë, të mos kemi qindra mijë armë në rrugë, prandaj drejtën për ta mbajtur më këtë armë, mbasi lirohet. përveç se dorëzimit që duhet të bëhet patjetër, duhet Duhet të futen dhe ato kategori njerëzish që i kanë të bëhet edhe sanksioni mendoj unë, sepse e merr armët këtu, për arsye se neni 14, shoh që në nenin armën e vendos te shtëpia dhe ky është objekt i një 14 dhe sapo u konsultova me zotin Bashkim Kopliku, krimi, jo i domosdoshëm, prandaj popullit t’i flasim këta persona janë të papërfshirë në këtë nen, konkretisht. Këta duhet t’i dorëzojnë patjetër, ta domethënë përfshihen ata persona që humbasin shohin logjikën, sepse ne armatosim shumë vetë sipas këtij ligji. Në ligj duhet ta fusim dhe këtë. Jam dhe ata që e kanë menduar t’u bëjmë rregulloren dakord me zotin Azem, që gjatë kohës që e ka “Mbi armët” do t’u vendosim sanksione të fuqishme armën me leje në përdorim t’i vendosen sanksione,

525 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

por këtu flitet që kur mbaron detyrën duhet t’i hiqet veprim të fortë, depot e ujit të pijshëm për menjëherë arma. Domethënë duhet të caktohet edhe ndërmarrjet e institucionet të shtohen fjalët një kategori njerëzish që ato armë i humbasin, që “shtetërore” dhe “privatë”, sepse kanë të drejtën të s’përcaktohen këtu në nenin 6 dhe 5. mbajnë roje ndërmarrjet shtetërore, por edhe ato Pjetër Arbnori – Ju lutem, mos diskutoni pa private, prandaj të shtohen këto fjalë. Jo në qoftë se leje! e justifikon këtë shqetësim, siç është në tekst, jam Kush është dakord me formulimin e nenit 6? dakord. Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. Miratohet nenin 6. Tonin Alimhilli – Meqenëse diskutimi do të Neni 7. bëhet paragraf për paragraf, në germën “a” kisha dy Pandeli Majko – Neni 7. “Organet e rendit publik vërejtje - japin leje dhe pajisin me armë zjarri të luftës - Të hiqen fjalët “e objekteve si “, sepse këtu i a) Personat fizikë që caktohen me detyrën e përmend objektet s’ka nevojë. Gjithashtu “të rojës për sigurimin e objekteve, si depot e lëndëve ndërmarrjeve dhe të institucioneve”, kur gjykohet se plasëse dhe helmuese me veprim të fortë, depot e duhet të ruhen nga rojet civile të armatosura. Nga ujit të pijshëm për ndërmarrjet dhe institucionet, kur kush gjykohet? Nga përgjegjësi i ndërmarrjes private shikohet se duhen ruajtur me rojet civilë të ose shtetërore, apo ka ndonjë organ tjetër, prandaj armatosur. këtu duhet të shtohet “kur nga organet e rendit publik b) Kryetarët e trenave të mallrave dhe të gjykohet se duhen të ruhen nga rojet civile të udhëtarëve. armatosura.” c) Grumbulluesit dhe shpërndarësit e parave në Pjetër Arbnori – Është në krye intestacioni, qytet e fshat sipas kërkesës së titullarit të tyre dhe zoti Tonin Alimhilli. kur shihet e domosdoshme nga organet e rendit Është intestacioni në fillim kur thotë “organet publik. japin leje”, gjykohet ashtu, kështu. ç) Veteranët e Luftës Nacionalçlirimtare, që i Tonin Alimhilli – Po kur gjykohet, nga kush kanë trofe. gjykohet? d) Kinostudion “Albafilm”, Radiotelevizionin Pjetër Arbnori – Nga organet e Rendit Publik. Shqiptar, trupat teatrale kombëtare e në rrethe, Ashtu formulohet ligji. Deputeti Musa Ulqini. muzetë kombëtare dhe ato të rretheve e zonave. Musa Ulqini – Unë mendoj që të shtohet edhe Pjetër Arbnori – Komisioni i Mbrojtjes? një pikë aty ku thotë “organet e rendit publik japin Deputeti Shyqyri Çela. leje dhe pajisin me armë zjarri të luftës dhe persona Shyqyri Çela – Ne si komision, ndoshta mund fizikë që banojnë në zonat kufitare”. Shqipëria, për të ketë dhe ndonjë gabim këtu, unë do të shpreh vetë specifikën e vet, ka plot fshatra që janë fare dhe mendimin tim, siç e kam shkruar dhe aty të pranë zonave kufitare, që shtëpitë i kanë pranë hiqet fjala “të luftës”, ndërsa unë personalisht kam kufirit. Unë personalisht banoj në një nga këto zona mendimin që pika “c” të hiqet fare, sepse po ta lëmë dhe banorët e këtyre zonave në të gjitha kohët e pikën “c”, i gjithë ligji është kot. Sot të gjithë janë sistemet kanë qenë të armatosur. Mendoj që duke grumbullues paresh. Çdo fshat ka 5-6-10 tregtarë gjykuar dhe nga situata që kalojmë tani, sidomos dhe në bazë të këtij ligji atij i lind e drejta që të momentalisht në kufirin e Veriut dhe në Jug, unë pajiset me armë. Kështu që kjo pikë duhet të hiqet mendoj që një gjë e tillë është e domosdoshme, fare, ndërsa të tjerat janë qoftë për veteranët, ashtu sepse do të ndikonte psikologjikisht negativisht te dhe për kinostudion, se si duhet të jenë armët jepen banorët e këtyre zonave kufitare. Kështu që në nenin 8. pavarësisht se ç’mendime mund të ketë për rolin e Pjetër Arbnori – Deputeti Petrika Minga. rojeve kufitare etj, për banorët e këtyre fshatrave, Petrika Minga – Unë mendoj që nenin 7 ta që i kanë shtëpitë disa metra larg kufirit shtetëror, marrim në bazë të pikave “a”, “b”, “c”, sepse do të jo klonit të dikurshëm, unë mendoj që një pikë e ketë diskutime, prandaj të fillojmë me radhë nga tillë është e domosdoshme në këtë nen. pika “a”. Pjetër Arbnori – Deputeti Shyqyri Çela. Unë për pikën “a” kam këtë vërejtje. Personat Shyqyri Çela – Për sa i përket propozimit, fizikë që caktohen me detyrë të rojës për sigurimin është i drejtë shqetësimi i parafolësit, por duhet të e objekteve për lëndët plasëse dhe helmuese me kemi një gjë parasysh - që asnjë herë nuk është

526 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bërë, nuk ka qenë me leje pajisja me armë në zonën në ora 3, kurse roja e polici rrinë aty 24 orë. Kushdo dhe në brez kufitar, por është bërë me urdhër të të shkojë të paguajë para te Bashkimi (Kopliku) për përbashkët të ministrit të Mbrojtjes dhe të ministrit të ruajtur objektin, ky është i gatshëm që nesër. të Brendshëm, që është quajtur në vartësi me Jep dhe armën, edhe rregullin, jep dhe instruksionin situatën operative që ka pasur zona kufitare. Kështu etj. Kush nuk do roje të thotë - “Ne s’duam roje”. që kjo përsëri është kompetencë dhe këto hyjnë në Pjetër Arbnori – Deputeti Bashkim Kopliku. kuadrin e forcave territoriale, nuk kanë të bëjnë me Bashkim Kopliku – Pjesërisht jam dakord me këtë ligj fare. zotin Azem Hajdari, pjesërisht jo. Unë mendoj dhe Pjetër Arbnori – Lidhur me pikën “a” kush ka ngul këmbë që në asnjë mënyrë i gjithë vendi ynë diskutim? nuk mund të ruhet nga policia. Kjo do të bëhet polici Deputeti Pjetër Pepa, pa asnjë mbështetje. Policia duhet të ruajë nëpërmjet Pjetër Pepa – Unë kam mendimin që mos t’i policisë së objekteve të rëndësisë së veçantë. Por futemi detajimit të objekte, por “personat fizikë që ka nga ato vende që kanë ndërtuar polici private, caktohen me detyrën e rojës për sigurimin e për shembull polici vetëm të ndërmarrjes, “Guardie objekteve, të përcaktuara me ligj”. Domethënë ne Xhuvete”. Ata janë me uniformë dhe janë të si Kuvend këtu të mos futemi, sepse do të dalin armatosur. Kanë kufizim në përdorimin e armëve, shumë objekte të tjera që do të dalin në vazhdim, nuk mund të arrestojnë etj. Këtë lloj trupe që e kanë që ne do t’i lëmë jashtë. Mendoj ta mbyllim me “të shumë vende të botës, do ta bëjmë edhe ne. Prandaj përcaktuara me ligj”. Pastaj me ligj do të nëpërmjet këtij ligji jepen embrionet e para të krijimit përcaktohen objektet. të asaj trupe. Pra, rojet e armatosura, roje që e Pjetër Arbnori – Deputeti Azem Hajdari. përdor armën në momentin që është roje, jemi të Azem Hajdari – Për persona fizikë që caktohen vetëdijshëm që në këtë kohë ne nuk kemi uniforma me detyrën e rojës së sigurimit të objekteve është për policë, jo më për rojet e ndërmarrjeve. Në nenin ligji i “Policisë së ruajtjes së objekteve”. Dhe këtu 8, paragrafi i fundit, kemi vënë kufizimin që në kohën kemi të bëjmë me problemin e pronësisë. që mban armë, ky person të ketë shenjën dalluese, Administrata shtetërore, e cila ka një dikaster, e e cila zëvendëson uniformën. Prandaj mendoj të cila ka një ndërmarrje, duhet të përgjigjet për ruajtjen hiqet. Pikërisht në pikën “c” ndoshta policia mund e ndërmarrjes dhe jo polici. Se shumë lehtë ne mund të ndihmojë. Në nenin 7, pika “c”, ndoshta ka ardhur të mbajmë një roje dhe një polic dhe të përgjigjen koha që të thërrasim policinë për të transportuar këta dhe drejtoria e gjithë administrata s’çajnë paratë ose të marrim rojën e ndërmarrjes, me gjithë kokën. Prona është e administratës. Në rast se kjo shenjën në krah e t’i transportojë ato. Nuk e di kush administratë bën kontratën me Ministrinë e Rendit e diskutoi, pika “c” na e trondit shumë çarmatimin e Publik për ruajtjen e objektit, Ministria e Rendit popullsisë që po bëjmë. Publik e merr sipas parasë që ajo paguan, sipas Pjetër Arbnori – Më falni, jemi duke diskutuar ligjit që kemi përcaktuar në “Policinë e objekteve”. për pikën “a. Prandaj si do ta vendosim këtë pikë? Do të kryhet Azem Hajdari – Për pikën “a”. Problemi është vetëm një punë. Do i japësh armë njerëzve të pa këtu. Në Shqipëri ka një ligj “Për policinë e objekteve” specializuar dhe në fund të fundit do të nxjerrësh dhe unë nuk jam për zgjerimin e saj, por jam për jashtë loje policinë e objekteve dhe do të kryesh funksionimin e saj sipas ligjit. armatimin si të tillë ose shoqërimin e disa personave Dhe Buxheti i Shtetit nuk ka pse, është dëshira biznesmenë, të cilët në mënyrë të ligjshme ose të e mirë për këta njerëz dhe nuk janë pak, në kohën paligjshme kanë siguruar një shumë parash dhe kur asnjë ndërmarrje nuk kryen aktin e kontratës, duan njerëz pas vetes në rrugë. Kështu që kë të aktin e pagesës dhe hajde të shkojmë sot, mbrojë policia e objekteve, ta marrin dhe ta funksionon policia financiare, policia e objekteve, armatosin, jam i bindur që s’ka uniformë dhe nuk ia në bazë të ligjit në Ministrinë e Rendit Publik dhe vendos dot, nuk e vesh dot, por do t’i vendosim një asnjë objekt deri më sot nuk paguan para për t’u shenjë në krah dhe ne nuk kemi nevoje për ruajtjen ruajtur. Në fund të fundit, shteti harxhon 1 miliard e e këtyre objekteve të armatosim kurrkënd. Vetëm ca në muaj për këtë polici, këtu unë detyroj kush i paguan pare Ministrisë së Rendit, sepse ndërmarrjen duke mos i vendosur roje që ajo të më Ministria e Rendit harxhon një shumë kolosale paguajë. Në rast se paguajnë, efektivisht kjo polici parash sot dhe administrata shkon dhe rri në shtëpi do të rritet, atëherë si zvogëlohet ky numër? Këtu

527 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kemi të bëjmë me sistemin e pronësisë. Është hapur për ta përballuar aktualisht. Do të mendoj që të ishte një agjenci e sigurimit të ndërmarrjeve. Ndërmarrja një dispozitë provizore, kalimtare për pajisjen e tyre, duhet të sigurojë. Ka dy shtylla ligjore mbi të cilën për arsye se do të jetë një numër i madh që do të bazohet kjo pronë - detyrimin e administratës për pajisen me armë, po le të jetë një situatë e të ruajtur pronën e vet, personin juridik, fizik apo përkohshme deri sa rendi ta gjejë aftësinë dhe shtetëror, qoftë dhe sigurimi i kësaj prone. Në rast mundësinë që të zbatojë atë ligj që kemi nxjerrë se unë krahas Policisë së Rendit Publik, do të bëj “Për policinë e objekteve”, në mos, hajde ta dhe armatosjen e 200000 objekteve që janë kundërshtojmë atë ligj që ekziston. aktualisht në Shqipëri, unë do të shpërndaj 200.000 Pjetër Arbnori – Deputeti Hasan Halili. armë dhe do i kaloj numrit të policisë dhe të ushtrisë. Hasan Halili – Pas disa ditësh në Kuvendin Pra, unë nuk them që të rritet polici me uniformë, Popullor do të shtrohet për diskutim ligji “Për pyjet”. por kush të jetë i interesuar për t’i ruajtur, le të A do t’i pajisin me armë njerëzit që janë në masivet paguajë. Në rast se vidhet një objekt dhe nuk është e rëndësishme pyjore? Di që historikisht ata e kanë i paguar, drejtori i ndërmarrjes bashkë me pasur këtë. Ky nen e përjashton. administratën, të kalojnë përpara përgjegjësisë Pjetër Arbnori – E ka ligji “Për policinë pyjore”. penale dhe u zgjidh ky problem. Kush s’do ta ruajë, Hasan Halili – Megjithatë, në qoftë se miratohet le ta sigurojë, të gjejë firmën që ta sigurojë. Pra, ligji “Për armët” duhet të përfshihet edhe “Për kështu që unë nuk shpërndaj kaq mijëra armë. Dhe policinë pyjore”. Përveç kësaj, ndërmarrjet bujqësore është e zgjidhur kjo. Ty nuk të rritet as numri dhe lëvizin bagëtitë për shtegtime pyjore dhe dimërore. shteti shqiptar s’harxhon nesër asnjë lek, por A duhet të kenë çobanët së paku në një tufë një harxhon ndërmarrja që do ta ruajë ose personi privat armë? që do ta ruajë. Prandaj bëhet mirë që të shikohet nga Pjetër Arbnori – Dakord, zoti Azem Hajdari, specialistët. ky argument është dashur të paraqitet në komision, Pjetër Arbnori – Më falni, keni folur tri herë për nuk është e pasqyruar. pikën “a”. Për pikën “a” mund të flisni vetëm një Urdhëroni! herë, ju lutem deputeti Azem Hajdari! Bashkim Caka – Ligjërisht, për sa foli zoti Azem (Azem Hajdari debaton nga vendi) Hajdari, jam dakord për arsye se kemi nxjerrë një Pjetër Arbnori – Atë e miratojnë deputetët e ligj “Për policinë e objekteve”, i cili ka hyrë në fuqi. Kuvendit Popullor, nuk miratoj unë. Mbi bazën e këtij ligji që ka hyrë në fuqi “Për policinë Azem Hajdari – Në rast se dëgjon deputetin e objekteve” detyrohet Këshilli i Ministrave që të bën dhe komentimin. Ai tha - “Unë jam dakord me nxjerrë aktet përkatëse, në bazë të të cilit Ministria atë që tha zoti Azem Hajdari” dhe ai është jurist, e Rendit do të marrë në dorëzim objektet që do të për sa i përket ligjit tha, për sa i përket anës së vendosen në ruajtje. Kjo është vendosur në Kuvendin paligjshme që po mbrohet këtu, unë nuk jam dakord. e mëparshëm me mendimin që policia të marrë në Atëherë unë po mbroj anën e ligjit. ruajtje objektet të cilat në atë kohë po vidheshin, Pjetër Arbnori – Ju lutem, deputeti Azem ndërtoheshin e shkatërroheshin, por jam i detyruar Hajdari, atë e mbron me votën e vet deputeti. E bën të mbështes dhe zotin Bashkim Kopliku, për arsye të ligjshme ose e bën të paligjshme. Ju lutem, se jam në dijeni të vështirësive që kanë pasur në deputeti Azem Hajdari, ne kemi kaluar në votim. atë kohë organet e rendit për ta realizuar në praktikë Azem Hajdari – Atëherë, pse na keni vënë këtë detyrim ligjor. Pra, ligjërisht është ashtu siç nëpër komisione zoti Pjetër? tha zoti Azem Hajdari, por ne si shtet jemi tepër të Pjetër Arbnori – Në komisione ju keni vënë që varfër për ta mbështetur me polici, me mjete që kudo të jepni rekomandime. Asnjë vërejtje e komisionit ta vendosin këtë polici të objekteve që të veprojnë nuk është këtu, ashtu si thoni ju. Kush është dakord me efiçencë. Me sa di unë ky problem megjithëse me formulimin e nenit 7, pika “a”, me korrigjimin ka dalë ligji “Për policinë e objekteve”, veprimi i këtij përkatës që bëri deputeti Pjetër Pepa? ligji është me mangësi. Është me mangësi për “Personat fizikë që caktohen me detyrën e rojës shkak të kësaj mungese që ka policia e rendit. për sigurimin e objekteve të përcaktuara në ligj”. Ndoshta i takon tani Ministrisë së Rendit me Nuk përcaktohen emër për emër objektet, por të ndihmën e përkrahjen që mund të bëjnë shtetet e përcaktuara me ligj. Mos ngrini dorën, kemi kaluar tjerë aktualisht, por e ndiej vështirësinë që ka rendi në votim. Kush është për këtë formulim të pikës

528 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“a”? Specialisti. shpërndarësit dhe grumbulluesit e parave në fshat. Specialisti – Vetëm një vërejtje kam, jo me ligj, Meqë kooperativat nuk ekzistojnë më si të tilla, çdo por me akt tjetër, po të Këshillit të Ministrave ose herë kur vinte 15-ditëshi, kryetari i kooperativës me një tjetër, por jo me ligj. caktonte llogaritarin dhe një njeri të armatosur që Pjetër Arbnori – Mirë, formulimin dhe shkonin merrnin lekët. Kjo faktikisht për fshatin nuk prezantimin ta bëjnë specialistët. Më falni, nuk ia vlen më të qëndrojë, për qytetin ta gjykojnë e ta diskutojmë kur hyhet në votim. Kemi hyrë në shikojnë. Në qoftë se nuk nevojitet, unë jam i diskutim dhe kemi treçerek ore që diskutojmë për mendimit që të hiqet komplet. Shpreh dhe mendimin pikën “a”. Kush është dakord me nenin 7, pika “a”, e grupit. siç është paraqitur nga komisioni me redaktimin Pjetër Arbnori – Unë jam që të hiqen dhe ato përkatës? Kundër? Abstenim? Miratohet pika “a”. kufizimet që pretendon juristi, në fakt nuk janë Pika “b”. kufizime, sepse te gjithë titullarët bëjnë kërkesë dhe Azem Hajdari – Na tregoni me sa vota pro e ti nuk ke të drejtë t’ua refuzosh; e dyta, çdo kundër fitoi pika “a”. 4 vota kundër kishte dhe disa grumbullues dhe shpërndarës parash ka të drejtën abstenime. dhe s’ke pse të preferosh njërin dhe të mos preferosh Pjetër Arbnori – Të lutem, deputeti Azem tjetrin. Kështu që këtu kufizimi në të vërtetë nuk Hajdari, mos më pengoni në zhvillimin e seancës. ekziston, nuk ka bazë ligjore, në qoftë se unë Petrika Minga – Zoti Kryetar, për pikën “b” nuk grumbulloj 1 milion dhe tjetri 100 mijë, njëlloj e kemi kemi vërejtje. të drejtën që të kërkojmë armë. Unë jam që të hiqet, Pjetër Arbnori – Kush është pro me pikën “b”, sepse duke futur këtu dhe policinë e objekteve, siç është formuluar? Kundër? Abstenim? Miratohet atëherë titullarët e këtyre ndërmarrjeve, njerëz të me shumicë votash. ngarkuar për të marrë rrogat, për shembull nga Pika “c”. Komisioni i Mbrojtjes? banka, mund t’i shoqërojnë dhe i kanë mundësitë Shyqyri Çela – Komisioni i Mbrojtjes nuk ka për t’i shoqëruar me njerëz të armatosur që t’i marrin vërejtje, megjithëse aty nuk kishim vënë një farë... paratë dhe t’i shpërndajnë. mund të jetë edhe harresë, unë e propozova dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. qëparë, kjo pikë duhet të hiqet, se kjo pengon Ylli Bufi – Edhe unë jam dakord që të hiqet çarmatosjen dhe lë vend shumë për abuzime të tjera pika “c”, por këtë shërbim apo funksion si do ta të atyre që i japin armët me leje. quajmë? Duhet ta marrë patjetër përsipër policia. Petrika Minga – Dhe grupi ynë është dakord Në qoftë se rendi nuk e merr parasysh, atëherë më që pika “c” të hiqet. duket që qarkullimi i parave pa mbrojtje është një Pjetër Arbnori – Deputeti Kastriot Islami. veprim që do të na krijojë shumë krime. Prandaj, në Kastriot Islami – Unë do t’i bëja paraprakisht qoftë se diku do ta themi që këtë shërbim, në këtë një pyetje specialistëve. A e kanë pasur parasysh ligj dhe as në një ligj tjetër, do ta marrin përsipër kur e kanë vënë këtë pikë, që ta kemi të qarte të organet e rendit, të hiqet pika “c”. Në qoftë se policia hiqet apo mos hiqet? nuk e merr përsipër këtë, atëherë kjo duhet të Pjetër Arbnori – Specialisti? mbetet. Specialisti – Kjo pikë ka ekzistuar dhe në Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të hiqet rregulloren e mëparshme që ka qenë, por këtu ka pika “c”? Kundër? Abstenim? Miratohet heqja e vendosur dy kufizime, domethënë, grumbulluese pikës “c”. sipas kërkesës së titullarit të tyre, grumbulluesve Pika “ç”. Kush ka vërejtje? Deputeti Petrit dhe shpërndarësve dhe kufizimi i dytë është kur Kalakula. shihet e domosdoshme nga organet e Rendit Publik. Petrit Kalakula – Unë jam i mendimit që edhe Domethënë këto dy kufizime, sidomos kjo e fundit, kjo pikë duhet të hiqet, për arsye se më duket sikur bën që numri i personave që do të kenë armë për ka një çikë erë politike kjo dhe kam frikë se do të grumbullimin e shpërndarësve të jetë i pakët, si do na hapë avaze në situatën që jemi aktualisht. Përveç ta gjykojnë organet e rendit publik. U diskutua dhe kësaj jo të gjithë veteranëve u janë lënë armë trofe. në Komisionin e Mbrojtjes dhe u tha që faktikisht Njoh unë shumë veteranë të luftës që ua kanë marrë ekziston dhe prona shtetërore ka shpërndarës nëpër armët dhe ua kanë lënë disave me preferenca të fshat dhe qytet. caktuara politike. Unë them që të hiqet, të mos Kosta Makariadhi – Po flas shkurtimisht për bëjmë përjashtime.

529 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Lisien Bashkurti. Teodor Laço – Zoti Kryetar, më duket se të Lisien Bashkurti – Dhe unë jam dakord me gjithë deputetët parafolës nuk kanë parasysh nenin parafolësin. Unë personalisht të dy prindërit veteranë 8, në të cilin thuhet që - “Armët e zjarrit të pikës “ç” të luftës i kam dhe asnjërit nuk i është lejuar që të janë të paefektshme”, janë të sabotuara. Kështu që mbajë armë, e para. ato nuk janë armë që mund të përdoren. Askush E dyta, veteranët e luftës, jo sa vijnë e shtohen, s’mund t’i përdorë kur një armë është e paefekshme, por sa vijnë e pakësohen. kur s’ka shul apo kur është e sabotuar. E treta, edhe nëse mbahen, duhet të Pjetër Arbnori – Deputeti Gramoz Ruçi. Qetësi, përcaktohen si armë të pa përdorshme. Ato duhet nuk flasim dot të gjithë përnjëherë! të mos jenë armë zjarri, duhet të bëhen të pa Gramoz Ruçi – Grupi Parlamentar i Partisë përdorshme. Socialiste është dakord me propozimin që ka bërë Pjetër Arbnori – Deputeti Uran Butka. Komisioni i Mbrojtjes dhe i Sigurimit të Rendit të Uran Butka – Mbështes propozimet e Vendit, që pika “ç” të qëndrojë, që veteranët e Luftës parafolësve që pika “ç” e nenit 7 të hiqet për këto Nacionalçlirimtare që i kanë trofe t’i mbajnë armët e arsye - brezit apo të gjata. Politizime të tepruara këtu nuk E para, vetë përcaktimi i deritanishëm “Veteranët duhet të bëjmë; nuk mund të krahasohet një luftëtar e Luftës Nacionalçlirimtare” është i cunguar dhe i luftës që ka luftuar kundër pushtuesit me një tjetër enverist, që jo vetëm nuk ngërthen të gjithë veteranët që ka qenë përkrah dhe mbështetës i pushtuesit. e luftës kundër okupatoreve, përfshi këtu edhe ata Ka një dallim të madh kjo. nacionalistë dhe veprimtarë që luftuan për Shqipërinë Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Shehu. dhe për 50 vjet u hodh baltë, u mohua lufta e tyre, Natasha Shehu – Unë jam për atë që të mos bile u burgosën e u persekutuan çmendurisht nga jetë ky nen. sistemi komunist. Përderisa nuk ka ende një status Nuk është thjesht vetëm ajo që thotë zoti demokratik për veteranët e luftës, përderisa nuk ka Gramoz Ruçi, se ato që i kanë trofe t’i mbajnë dhe filluar ende që të shkruhet historia e vërtetë edhe nuk mund t’i barazojmë me ato që u bënë me koncepti “Veteranë të Luftës Nacionalçlirimtare” është pushtuesit ose u bënë kriminelë. Unë do të thosha i diskutueshëm. direkt - edhe im atë ka qenë partizan i orëve të Konkretisht, a mund të jetë veteran i Luftës para, ka pas armë trofe dhe vetëm sepse ai Nacionalçlirimtare e të lejohet të mbajë armë ish- përjashtohet nga partia, për thyerje uniteti, i merret kryetari i veteranëve të Shqipërisë, Shefqet Peçi, i arma. Atëherë ose t’u jepen të gjithë veteranëve, cili sipas shtypit ka bërë vrasje masive të ose të mos i ketë asnjëri, kur janë të paefektshme, shqiptarëve? Ka dhe mjaft veteranë të tjerë të Luftës kuptohet. Nacionalçlirimtare që sidomos pas Mukjes, nën Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. drejtimin e Partisë Komuniste e të Enver Hoxhës e Abdi Baleta – Kur flitet se s’duhen politizuar të padronëve të tyre serbë, e që e kthyen në pikërisht ata njerëz i politizojnë gjërat. Politizimi mua momente të veçanta Luftën Çlirimtare në luftë civile mu duk pikërisht diskutimi i zotit Gramoz Ruçi, që vëlla-vrasëse. Nga ana tjetër si do të konsiderohet do t’ua lërë një pjese që i kanë dhe të mos ua kthejë për shembull i nderuari zoti Osman Kazazi që luftoi armët atyre që ndoshta ua kanë hequr pa të drejtë, për Shqipërinë dhe si shpërblim, përjetoi për 42 vjet siç tha zonja parafolëse. Është plotësisht me vend me radhë burgjet e përbindshme komuniste dhe në ajo që ne nuk kemi një status të caktuar të veteranit, vend të titullit “Veteran” mori nga pushtetmbajtësit nuk kemi dhe një koncept ligjor të njëjtë për dhe sot e kësaj dite, si mijëra ish-të burgosur të veteranin. Themi veteran, por hajde ta ndajmë nga tjerë politikë të ndërgjegjes titullin “kriminel lufte” krimineli, se ndoshta me atë armë që e ka trofe ka që veç të tjerash, jo vetëm nuk e lejon të mbajë vrarë shokët e tij në llogore, nga prapa kurrizit, siç armë, por i privon dhe të drejtën e marrjes së po tregojnë shumë raste. Mirë ta lëmë atë që e ka pensionit. përdorur kundër pushtuesit, e paska përdorur kundër Së dyti, lejimi i armëve trofe për veteranët e luftës kundërshtarit politik të asaj kohe, po ata shembujt mbart dhe rrezikun e përdorimit të tyre nga të afërmit e tjerë që dalin se i kanë përdorur edhe kundër apo nga fëmijët e tyre. Prandaj mendoj që kjo pikë shokëve të vet? Prandaj kjo është çështje tepër e e nenit 7 të hiqet. komplikuar. Ndoshta që ta zgjidhësh me drejtësinë Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. më të madhe duhet të merret çdo rast, aq më tepër

530 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që kjo nuk është një meritë, një nder që u është Luan Hajdaraga – Bashkohem me fjalën e bërë veteranëve më shumë, por në shumicën e zotit Mustafaj dhe deri diku me të zotit Lisien, duke rasteve u është bërë veteranëve konformistë. Dhe kujtuar që në të gjitha kushtetutat e botës, të paktën tek veteranët ka konformistë. U është bërë si thuhet që “Themelet e shteteve ose republikave pas shpërblim për një besnikëri të tejskajshme. Unë do luftës ngrihen mbi bazën e rezistencës”. T’i mohosh të mendoja që edhe ata veteranë do ta kuptonin këtyre luftëtarëve pikërisht atë të drejtë morale që gjendjen ku jemi ne sot. Sigurisht, do të ketë njerëz kanë ose simbol që u ka mbetur, se më poshtë që do të preken, do të ketë dhe njerëz që do të thuhet që këto janë të paefektshme, më duket se reagojnë, por le t’u themi dhe një fjalë atyre, ta bëhet një përgojim, prandaj nuk ka asnjë gjë të keqe; kuptojnë për të mirën e zgjidhjes së përgjithshme numri i tyre është në pakësim, nuk shtohen armët të këtij problemi. Ata të paktën i patën deri tani, të që janë trofe. Marrja e këtyre armëve nuk bën gjë tjerët s’patën mundësi t’i shohin me sy ato armë që tjetër vetëm se i ofendon dhe ofendimi i tyre në fund mund t’i kenë rrëmbyer armikut, se ua hoqën. Deri të jetës, më duket se është më i rëndë se sa tani dhënia e atyre armëve ka qenë një lloj diferencimi nderimi. edhe në llojet e veteranëve.”Ju që keni armët jeni të Pjetër Arbnori – Mendoj se u shprehën të gjitha mirët, jeni të besuarit”. Unë besoj që kanë forcë pikëpamjet për këtë problem. dhe ata ta kuptojnë vërtet duan që të zgjidhet ky Bahri Bregu – Për këtë problem jam dakord problem, sikur të mos i kishin, do të ishin më mirë me Abdi Baletën, mbase koncepti veteran është se sa t’i kishin, prandaj dhe unë e mbështes këtë. relativ. Shumë njerëz që kanë qenë me tërë mend Pjetër Arbnori – Deputeti Besnik Mustafaj. veteranë janë denigruar nga ky pushtet dhe shumë Besnik Mustafaj – Unë mendoj se nuk është të tjerë që kanë vrarë prapa shpine, janë quajtur normal ky përgojim që i bëhet një brezi të vjetër, të veteranë. Për sa i përket asaj që dha një shembull cilët kanë jetuar në Shqipëri dhe kanë jetuar me zoti Besnik Mustafaj që në rrethin e Tropojës nuk Shqipërinë, duke u nisur vetëm nga shembujt e disa paskan ndodhur vrasje nga këto armë, në Korçë eksponentëve, të cilët kanë përgjegjësi historike për para 4 ditëve një armë e tillë, e një veterani, vrau tre tragjedinë që i ka ndodhur Shqipërisë. Në Luftën vetë. Në qoftë se ata kanë nevojë për relike e për Nacionalçlirimtare kanë marrë pjesë 70.000 vetë dhe lodra, t’ua lëmë si armë të paefektshme, por në ata që kanë luftuar dhe që ne i konsiderojmë si njerëz asnjë mënyrë sepse pikërisht, nga kjo shtresë të respektuar, që janë etërit tanë, në kuptimin brezi veteranësh janë ata më enveristët; së paku në çdo i baballarëve të shqiptarëve të sotshëm, nuk është rreth që jetojmë i nderojnë këta. Prandaj në qoftë normale t’i përgojojmë në këtë formë këtu dhe t’i se duam t’u bëjmë një privilegj tani në moshën e identifikojnë me Shefqet Peçin apo dhe me ndonjë thyer të tyre, atëherë ne t’ua lëmë si lodra dhe t’i tjetër si ai, të cilët kanë përgjegjësinë e tyre dhe kenë të paefektshme. duhet të japin llogari për jetën e tyre, për veprimtarinë Pjetër Arbnori – Deputeti Sadedin Balla. e tyre. Kështu që unë mendoj, duke pasur parasysh Sadedin Balla – Zoti Kryetar, unë mendoj se edhe psikologjinë e shqiptarit, unë vij nga Tropoja, degët e Rendit Publik kanë të drejtë t’i kontrollojnë kam parasysh brezin e 60-70-vjeçarëve në Tropojë. armët herë pas here. Nuk i ruajnë dot. Vihet re një T’ua marrësh sot koburet atyre është si t’ua heqësh gjë e tillë - kur kërkohet të kontrollohen armët nga kokën. Ata që i kanë pak janë, por ata që i kanë, i ana teknike, veteranët thonë se i kanë humbur. kanë trashëguar nga dy breza dhe s’është normale Pra, a kemi të drejtë t’u besojmë, meqë u duhen që sot ne kërkojmë t’ua heqim. Asnjë krim nuk është lënë këto armë trofe? Dhe këtu s’është fjala për kryer në Tropojë, as para as tani në këtë periudhe përgojim dhe as për t’u ulur dinjitetin atyre, por është trazirash dhe instabiliteti nga kjo kategori njerëzish fjala për t’u marrë armët që të mos bëhet gjakderdhje ose nga armët e tyre. As ka arritur kush t’ua vjedhë, ose të mos shkaktojmë krime, një veteran s’duhet as nuk ia kanë dhënë kujt për të kryer krime. Unë ta fshehë kurrë armën. Ka raste kur ata i kërkojnë, mendoj se ne kryejmë një akt respekti ndaj atyre duan t’i verifikojnë, t’i shohin nga pikëpamja teknike. njerëzve, duke mos i trazuar. Ata, siç e tha dhe Pjesa më e madhe e atyre që kanë armë me leje e Lisieni pak më parë, po vijnë duke u rralluar. Ne le deklarojnë “arma më ka humbur”. Bile unë mendoj ta sanksionojmë që s’është e drejta e trashëgimit se duhet të ketë një nen të posaçëm për ata që të armës nga njëri brez në tjetrin, por unë mendoj bëjnë këtë deklaratë dhe të përgjigjen. Ne jemi të se në këtë frymë duhet ta diskutojmë. gjithë dëshmitarë, nëse humbiste një armë, e dimë

531 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të gjithë se ku të shkonte koka. Atëherë pse mund mbajnë me ligj për shërbim, jo për arsye të tjera të deklarojnë tani kaq lirshëm këta njerëz që “më sentimentale. ka humbur arma”, kur në të vërtetë ka të dhëna të Faleminderit. sakta që të gjithë i kanë armët, prandaj duhet Pjetër Arbnori – Do të diskutoja dhe unë për patjetër, të mblidhen armët ose në prezencën e një këtë problem, sepse u shtrua çështja e politizimit. komisioni këto armë që të mbeten trofe, të bëhet Unë kam ndenjur në burg më shumë komunistë, ajo që është parashikuar në nenin 8, në një komision oficerë, veteranë, të cilët që të gjithë kishin të shtuar të posaçëm. një nen, përveç tradhtisë, agjenturës etj. “për mbajtje Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli. armë pa leje”. Gjeneralë komunistë të ushtrisë, Anastas Angjeli – Veteranët i bashkoi një ideal veteranë të Luftës Nacionalçlirimtare ishin dënuar që luftuan, që të çlironin Shqipërinë, kurse me 3-5 vjet burg, vetëm pse kishin pasur një armë politizimet e tepërta “enveriste” e të tjera, mua më trofe. Pra, politizimin e ka filluar më duket Partia e duken se nuk janë të mira, për arsye se askush Punës dhe nuk po bëjnë politizimin deputetët e rinj nga ne që jemi në Kuvend nuk mund të vërë gishtin të këtij Kuvendi Popullor. Zoti Pjetër Pepa. që këtej nga Kuvendi mbi të gjithë ata veteranë që Pjetër Pepa – Unë i bëra dhe dje një pyetje luftuan dhe çliruan Shqipërinë se çfarë pikëpamjesh specialistëve; si e ka bota? Sepse në Luftën e Dytë kanë. Botërore kanë marrë pjesë dhe të tjerë dhe jo vetëm E dyta, mbështes propozimin e deputetit ne. Mirëpo, çuditërisht, ndërsa shumë pyetjeve që Mustafaj. morën karakter interpelance iu dha përgjigja, kësaj E treta, nuk jemi mbledhur në Kuvend të zgjidhim nuk iu dha. Personalisht, kam mendimin që me armë a do të mbajë armë babai i një deputeti, apo do të duhet të pajisen të gjithë ata që me ligj lejohet ta mbaje armë vjehrri i një deputeti. Jemi mbledhur ta përdorin. Pra, arma duhet të jetë në funksion të diskutojmë këtë punë në parim, prandaj më duket detyrës që ata kryejnë dhe s’ka asnjë motiv tjetër, se po kapemi kot. Pikëpamjet u shfaqën, të votojmë. pse të bëhen përjashtime, për të cilat siç dihet në Dhe unë propozoj të bëj një votim nominal. demokraci, para ligjit, janë të gjithë njëlloj. Me Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. respektin e madh për veteranët shtrohet pyetja - Ali Spahia – E tha mirë zoti Abdi Baleta që Përse duhet t’u lihet arma për vetëmbrojtje? Përvoja nuk ekziston një status i veteranit në vendin tonë. ka treguar se dhe pas 15 vjetësh, janë hakmarrë Veteranët kanë qenë shumë. Nuk e di se sa janë me veteranin që është kapardisur çdo ditë kafeneve tani, por duhet thënë se vetë ish-Partia Komuniste, me kobure në brez, ndërsa kanë dorëzuar me Partia e Punës më vonë, që bëri një diferencim të shumë respekt veteranë të tjerë që prej vitesh u është thellë në radhët e veteranëve dhe si pasojë e këtij hequr nga vetë shteti. T’i lihet për nderim, atëherë diferencimi, jo të gjithë veteranët kishin armë trofe. do të lindte nevoja të përcaktohej mirë kjo kategori Bile pjesa më e madhe e veteranëve nuk i kishin veteranësh, sepse nga Shkodra kemi dhe një humor armët trofe. Armët trofe i kishin pikërisht ata veteranë të tillë: “Kush e çliroi Shqipërinë? Enver Hoxha me që i shërbyen me zell e besnikëri diktaturës tradhtarë”. Kjo sepse të gjithë komandantët dhe komuniste, ky është rregulli i përgjithshëm. Për fat komisarët e brigadave janë dënuar për veprimtari të keq, shumë nga ne njohin të ashtuquajtur tradhtie. Të gjithë titullarët dhe eksponentët e veteranë që në vitet e para pas vendosjes së regjimit ushtrisë dhe të luftës kanë pësuar po këtë fat. komunist në Shqipëri, i përdorën armët që kishin Atëherë, a duhet t’ua kthejmë edhe atyre veteranëve në brez për të vrarë vetë pa gjyq, njerëz që i quanin të vërtetë që ua hoqi diktatura, apo t’ua lëmë vetëm “armiq të popullit”, që në fakt ishin armiq të atyre që seleksionojë ajo. Veç kësaj, duhet ditë se komunizmit në Shqipëri. Prandaj zotërinj, më duket ka të tjerë simbole që mund të nderojnë çdo njeri, se s’ka asnjë arsye që t’i lihet kujt. Ne nuk po bëjmë po kështu dhe një veteran. Dhe nuk është vetëm politizim. Shumë mirë, veteranët që kanë luftuar për arma. Po të lihet për trofe dhe kujtim, cili është ai çlirimin e vendit i kemi respektuar dhe i respektoj veteran që pas 50 vjetësh, në moshë 70-vjeçare ka gjithmonë sa të kenë jetë, edhe pas vdekjes, por ruajtur një armë të papërdorur që e ka përdorur gjatë nuk ka nevojë që të mbajnë armë trofe, ato të hiqen. luftës. Jam i bindur se të gjithë e kanë të re, Kush ka nevojë për një armë trofe, ta vendosë atë funksionale, të dhëna nga degët e punëve të në muzeum ose të gjendet një mënyrë tjetër, armë brendshme. të mos ketë asnjëri, përveç atyre që u takon t’i Së fundi, t’i lihet për trashëgim? Në ditët e 2

532 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

prillit, një drejtues i një institucioni shëndetësor zhveshur nga të dy ekstremet. Këtu thuhet kështu - kapardisej me kobure në brez. Nuk e di si ia kishte “Organet e Rendit Publik japin leje dhe pajisen dhënë dega dhe pse ia kishte dhënë, apo e kishte me armë zjarri të luftës”. Paragrafi i parë i nenit 7. trashëguar nga baba veterani? Veçse di që pistoleta Këtu thuhet: “Veteranët e Luftës Nacionalçlirimtare tek mjeku s’kishte vend. Siç e përsërita, pavarësisht që i kanë trofe”. Pra, politizimi bie. Lufta se dikush e komentoi nuk mund ta mendoj që të Nacionalçlirimtare është koalicion. Pra, organet e ketë vend pistoleta tek një poet, tek një prift a shumë ruajtjes së rendit pajisin me armë zjarri ata që i kanë kategori të kësaj natyre. trofe. Sa raste janë në Shqipëri? Mund të jenë 1000 Veç kësaj, duhet të kemi parasysh që sa raste raste, domethënë, në rast se një veteran sot e ka krimesh janë kryer deri tani nga armët e marra nga armën dhe s’e ka në profil të vet, bie automatikisht baba veterani. Ne në Shkodër kemi pasur, zotëria dhe i jepet atij që e ka pasur dikur trofe dhe neni në Korçë i tregoi. tjetër i bën të paligjshme. Pse bëhen të gjitha këto Në përfundim do të thosha, që në Luftën diskutime, domethënë kush ka armë sot dhe se ka Botërore kanë marrë pjesë të gjithë dhe asnjë s’ka trofe të luftës se s’ka qenë në Luftën që dhe 50 vjet më vonë diskuton prapë shpërndarje Nacionalçlirimtare, i merret sipas këtij neni dhe kush pistoletash, siç është bërë këtu tek ne. Ka qenë e ka pasur dhe s’ia kanë marrë, që të dy i mbajnë diktatura, që për të mbajtur gjallë psikozën e luftës, dhe sipas nenit 8, i mbajnë të pavlefshme. Asnjë ka krijuar kësi metodash, gjoja dhe respektin për lloj politizimi s’ka pasur as Qeveria, as komisioni veteranin. Në thelb ajo kishte tjetër objektiv. Kam dhe janë 300 raste. bindje edhe shpresë se demokracia do të dijë të Pjetër Arbnori – Janë 40 duar të ngritura. nderojë edhe më mirë veteranët, ashtu siç e bën Problemi u ezaurua. gjithë bota deri më sot. Zoti Ali Spahia. Faleminderit! Ali Spahia – Ngul këmbë edhe njëherë. E ka Pjetër Arbnori – Deputeti Kastriot Islami. bërë diferencimin vetë Partia e Punës, Partia Kastriot Islami – Unë nuk kam ndërmend të Komuniste. E ka bërë zotërinj! Atyre veteranëve që diskutoj. Vetëm mbështes mendimin e zotit Mustafaj nuk i ka leverdisë, Partia e Punës ua ka mbledhur dhe, në bazë të nenit 29 të rregullores, propozoj që armën, ua ka lënë vetëm shërbyesve të vetë të në emër të 20 deputetëve të grupit tonë, votimi të bindur. Atyre s’ka pse u lënë armët trofe. I duan bëhet nominal. trofe, t’i dorëzojnë në muze, të shkojnë t’i shohin Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. sa herë t’i duan, t’i vënë edhe emrin, t’ua ruajnë, Teodor Laço – Unë kam një propozim, më s’ka kuptim, jo zotërinj! duket se të dy palët e diskutimeve ishin deri diku të Pjetër Arbnori – Ka propozim për votim skajshme. Këtu ka një gjë - ashtu siç ka veteranë nominal. që meritojnë përbuzjen publike, ashtu ka dhe (Nga salla dëgjohen zëra - Me votim nominal) veteranë që meritojnë nderimin publik. Ne nuk jemi Dakord, me votim nominal. Do të votohet heqja në gjendje që ta bëjmë tani këtë klasifikim dhe t’i e pikës “ç”. Më falni, duhet thënë - “pro”, “kundër”, fusim të gjithë në një thes, s’e bëjmë dot. Atëherë “abstenim”. unë do të propozoja që kjo pikë të hartohet në këtë Të jetë pika “ç” a të mos jetë? Të lutem, nuk ka mënyrë - pika “ç” - “Veteranët e Luftës shpjegim vota. “Pro” për heqjen, “kundër” apo Nacionalçlirimtare që i kanë trofe sipas kërkesës “abstenim”. së tyre dhe miratimit të Ministrisë së Rendit”. Dhe Ali Spahia – Propozimi është për heqjen e pikës le t’ia lëmë Ministrisë së Rendit ta bëjë këtë “ç”, domethënë, kush është pro që të hiqet. klasifikim, se cili veteran e meriton ta ketë dhe cili Pjetër Arbnori – Kush është pro që të hiqet? nuk e meriton ta ketë këtë trofe. Të jenë të qartë njerëzit. Jo, më falni, mos e ngrini Pjetër Arbnori – Ju lutem, kemi një orë që dorën, do të bëhet votim nominal me kërkesën e diskutojmë për këtë nen. Janë thënë mendime e deputetëve të Partisë Socialiste. kundër mendime. Komisioni e ka dhënë mendimin. Agron Musaraj – Kundër Po sot ka folur zoti Shyqyri Çela. Abdi Baleta Azem Hajdari – S’është ai tani këtu. Unë do Fatos Nano të flas në emër të komisionit, se unë do të mbështes Peri Dishnica mendimin e komisionit dhe të Qeverisë, duke i Tefik Ajazi

533 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Safet Zhulali lejohet në të gjithë kufirin, qoftë në Vlorë, në Himarë, Agron Qoku ne nga të katër anët kufi e kemi. Atëherë ne duhet Natasha Shehu të shtojmë e të japim një sasi të madhe armësh. Bashkim Gazidede (Ndërpritet incizimi i apelit) Mendoj se nuk qëndron ky propozim. Këta janë pro, 56 vota. 31 vota janë kundër. 2 Pjetër Arbnori – Si grup parlamentar jeni vota abstenim. T’i shënojë sekretaria! Miratohet heqja kundër të gjithë? e pikës “ç”. (Dikush në sallë kërkon të bëjë pyetje) Deputeti Ali Spahia. Pyetje? Përse? Ali Spahia – Kundër. Ndre Legisi – Për ju kisha një pyetje, zoti Gramoz Ruçi – Kurse Grupi Parlamentar i Kryetar. Po bëhet për të satën herë që kur vjen puna Partisë Socialiste, kur ka parasysh atë propozim, për votim nominal dhe ndodhet në proces mendon kryesisht zonën Verilindore, psikologjia e transmetimi i televizionit, ai ndërpritet përnjëherë, e tij, situata konkrete, t’i kërkosh malësorit pushkën para. sot ne s’e quajmë të drejtë. Nuk e kam parasysh t’i E dyta, gjatë gjithë kohës, kam vënë re shumë jepet kufitarit të Vlorës apo të Sarandës, që është forma të drejtimit të punimeve të Kuvendit nga ana në bregdet apo në Lukovë, por kam parasysh zonën juaj, që nuk janë të rregullta. Disa herë e kërkova Verilindore. fjalën dhe ju, siç duket ishit përqendruar nga krahu Azem Hajdari – Në zonën e Veriut nuk e kemi matanë, dhe nuk shikonit që të më jepnit fjalën. hequr. Ne nuk do ta bëjmë luftën me pushkë të Pjetër Arbnori – Ju mund ta thoni me zë kur ndryshkura, prandaj këto masa i ka marrë ushtria nuk jua jap fjalën, sepse nuk ju shoh, mund ta besoj, këto masa i kanë marrë forcat territoriale. kërkoni fjalën me zë. Ma kanë kërkuar fjalën 40 veta Kemi marrë çdo lloj mase dhe nuk politizohet kjo përnjëherë, unë 40 vetave nuk ua jap fjalën. punë, prandaj nuk kemi pse i hyjmë këtyre punëve. Sa për televizionin, unë kam urdhëruar që seanca Zona Verilindore nuk është për t’u diferencuar në e mbrëmshme dhe e sotme të jepet në televizion. këtë mënyrë, ai e di vetë se si do të bëjë, ai do të Dhe në qoftë se televizioni tani e ndërpreu, votimi bëjë me ligjet e këtij Kuvendi, se ka votuar për këtë do të komunikohet, po të dëshironi edhe emër për Kuvend. emër. Më falni, unë me sa mora vesh, më thanë se Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. mbaroi filmi. Votimi nominal do të jepet emër për Skënder Gjinushi – Ne s’mund ta lëmë kështu emër. evazive këtë. Pika “d”. Ta mbarojmë këtë pikë, ju lutem! Kjo u sqarua më parë. Kur ka gjendje të Vetëm pikën “d”, e cila besoj se nuk ka... Ju jashtëzakonshme, ushtria di të shpallë - gatishmëria lutem, mbani qetësi! Për pikën “d” kush është pro? nr. 1, nr. 2, sipas rastit kur mobilizohen forcat Kundër? Abstenim? Miratohet pika “d”. territoriale, pra, ka forma të tjera ligjore. Ne s’duhet Ka një propozim që të shtohet një pikë “e”. Ma të lejojmë forma joligjore. keni sjellë propozimin? Mua nuk më ka ardhur asnjë Pjetër Arbnori – Kush është pro me propozimin propozim, zotërinj. Ka një propozim për shtimin e e deputetit Musa Ulqini, që të shtohet pika “e”? një pikë te neni 7, pika “e”. Deri në orën 13:00 pushim. I lutem deputetëve “Persona fizikë që banojnë në zona kufitare” ( Në të mos largohen, se do të shqyrtojmë raportin e sallë reagojnë). Ju lutem, mos u përgjigjni pa marre Komisionit të Simboleve. Të ketë parasysh leje. Komisioni i Mbrojtjes? Komisioni i Bujqësisë dhe Ushqimit që të mblidhet Azem Hajdari – Komisioni i Mbrojtjes është nesër paradite, për të shqyrtuar ligjin “Për policinë që të mos shtohet kjo pikë. E sqaroi shumë mirë pyjore”. Gjithashtu Komisioni i Ligjeve duhet të deputeti Çela dhe argumentimi u bë dhe në komision. mblidhet për të shqyrtuar projektligjet që kanë Dhe... territoriale, janë probleme të tjera dhe nuk ka ardhur. Në orën 13 - 00 rifillon seanca. arsye. Pjetër Arbnori – Urdhëroni! (Pas pushimit) Ibrahim Vasjari – Edhe ne në Komisionin e Ligjeve, nuk flas në emër të tyre, natyrisht flas si Pjetër Arbnori – Azem Hajdari do të raportojë, deputet, ishim kundër kësaj, për vetë faktin se nuk do të votojmë, do të raportojë. Shqipëria është e gjitha kufij. Ne një grusht vend Azem Hajdari – Të nderuar deputetë, sipas jemi. Në qoftë se lejojmë ketë gjë, atëherë do të na detyrës që na ka caktuar Kuvendi, për marrjen e

534 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sugjerimeve për simbolet kombëtare, Komisioni i kryesore me të cilat janë ndarë dhe variantet. Simboleve paraprakisht ka vazhduar punën me Sekretari i komisionit ju paraqet punën konkrete dhe konsultime me specialistë brenda vendit, si dhe ka ndarjen konkrete të komisionit. tërhequr dhe mendime, po ashtu i kanë ardhur dhe Ju faleminderit! sugjerime nga populli. Ne sot do t’ju njohim me Pjetër Arbnori – Tani vazhdojmë me nenin 8. punën tonë si dhe me interesimin që kanë pasur (Dikush në sallë thotë - Po sekretari i komisionit specialistë, historianë, piktorë, skulptorë për këto nuk do të japë?) simbole kombëtare. Gjithashtu, do t’ju njohim Ah, më falni! parimisht me disa teza që komisioni, në bazë të tri Xhevat Lloshi – Të nderuar deputetë, komisioni alternativave që na kanë ardhur, ka arritur në disa ndodhej përballë një problemi të tillë - Do të ishte e konkluzione që ju duhet t’i njihni paraprakisht dhe dëshirueshme që Kuvendi Popullor të kishte këto janë si më poshtë - menjëherë përpara zgjidhjet e arritura. Mirëpo nga Komisioni, për sa i përket flamurit, mendon që diskutimet në komision u arrit në këtë vendim - Në të studiohen nga deputetët tri variantet që na kanë radhë të parë Kuvendi Popullor duhet të japë parimet ardhur, të cilat do t’i paraqesë sekretari i komisionit, për dhënien e zgjidhjes, pasi të kemi të miratuar në deputeti Xhevat Lloshi. parim zgjidhjen, atëherë do të jetë e mundur që Për stemën ne kemi menduar parimisht që t’ju specialistëve, piktorëve, skulptorëve t’u jepet paraqesim formën e stemës, elementët përbërës të realizimi konkret. Pas kësaj deputetët do të kenë saj, si shqiponjën dhe ngjyrën e flamurit dhe mundësi për realizimin konkret. Kemi parë dy elementë të tjerë shtesë që kanë ardhur sipas çështje - flamurin dhe stemën. E para është çështja sugjerimeve të grupit të punës. Pra, duke ruajtur e flamurit, sepse duke përcaktuar në parim zgjidhjen këta elementë, ne mendojmë që radhën tjetër të për flamurin do të kemi mundësi të përcaktojmë më jenë objekt i diskutimit nga grupet parlamentare, si tej dhe zgjidhjen për temën. Lidhur me flamurin, unë dhe nga deputetë të veçantë të tri variantet që i vijnë, do të përpiqem të flas fare shkurt, sepse besoj se që më vonë, kur parimisht të biem dakord për flamurin do të kenë mundësi pastaj dhe specialistët të japin dhe për stemën, ne do t’i hedhim në një konkurs, shpjegime të hollësishme në diskutimet që do të domethënë të biem parimisht për njërin konkurs dhe bëhen në grupet parlamentare. Lidhur me flamurin. ky konkurs të parapërgatitet në një ekspozite ku Problemi themelor është forma e shqiponjës. Në duhet dhe fondi i caktuar që kërkojmë të miratojë parim jemi të gjithë dakord që do të kemi shqiponjën Kuvendi Popullor për këta specialistë. e zezë dykrenore, me një fushë të kuqe me përmasa Për sa i përket simboleve të ushtrisë, është të caktuara, por lind ky problem i madh. Kemi nga miratuar simboli kryesor për oficerët e titulluar dhe njëra anë një koncept që do ta quajmë konceptin simboli për ushtaret, i cili ka marrë dhe miratimin e historik, është koncepti për t’u kthyer tek flamuri Këshillit të Mbrojtjes dhe ai ka shkuar për t’u ashtu siç është përdorur në kohën e Skënderbeut. ripunuar. Ushtarakët do të kenë simbolin e forcave Konceptin e dytë do ta quajmë konceptin e të armatosura, do të kenë simbolin e dikasterit të sotëm tradicional, i cili lidhet me variantin e veçante, të Ministrisë së Mbrojtjes ose të Ministrisë shqiponjës, në periudhën e shekullit tonë. Ky së Rendit, do të kenë simbolin e armës së veçantë koncept shfaqet për herë të parë në vitin 1905, te dhe këta janë jashtë këtij komisioni që do të Faik Konica. Duhet të kthehemi tek flamuri i miratohet nga Kuvendi dhe numrin përkatës për Skënderbeut, por zgjidhja reale praktike nuk ka qenë policinë, ndërsa simboli kryesor që do të kenë forcat e ngulitur në bazë të një studimi të mëparshëm e armatosura në krah është flamuri kombëtar që do historik ose në bazë të një legjislacioni të caktuar, të miratohet nga Kuvendi radhën tjetër me të tri të një dokumenti historik të caktuar. variantet. Gjithashtu komisioni parlamentar, mbasi Për këtë arsye, nga njëra anë, nga propozimet ka bërë këto rigrupime, pranon oferta për këto tri dhe sugjerimet që u thanë këtu ka një varg autorësh, rigrupime të varianteve që kanë ardhur tani, duke të cilët ngulin këmbë për kthimin tek flamuri me pasur parasysh evolucionin e shqiponjës, kur dihet shqiponjën, të simbolizuar në mënyrën që ka qenë që janë periudha e Skënderbeut, periudha e në kohën e Skënderbeut. Një grup tjetër i përmbahet mëvonshme dhe periudha e viteve 1912-1913 dhe flamurit tradicional të kësaj periudhe dhe pastaj ka vitit 1924, periudha e vitit 1946 dhe deri tek periudha zgjidhje të tjera të ndryshme. Prandaj, ne si e sotme. Pra, duke u ndarë në dy etapa historike komision mendojmë që të zgjidhet në parim njëri

535 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nga dy variantet, ose varianti historik, duke u kthyer Problemi i tretë është nëse në këtë stemë do të tek forma e shqiponjës në periudhën e Skënderbeut, përmbahen pjesë të shkruara. Ideja e komisionit, ose varianti tradicional, duke kuptuar periudhën e që u përkrah gjerësisht, ishte që në këtë stemë të këtij shekulli. Megjithatë dhe gjatë këtij shekulli ka përfshihen fjalët: “Republika e Shqipërisë”. Mund të disa ndryshime. Ju keni përpara një fletë. Aty është ketë dhe një variant që të mos jetë e plotë thënia, shqiponja e paraqitur në vitin 1912, ka një trajtë të por të jenë vetëm shkronjat e para. ndryshme, ajo u ndryshua menjëherë më 1913-n, E fundit, komisioni pas diskutimit mendon që ka probleme historike edhe në këtë kohë me Ismail në stemë të mos ketë një datë të caktuar. Sigurisht, Qemalin dhe me studiuesit e huaj dhe pastaj pas deputetët kanë të drejtë të propozojnë që të ketë pavarësisë, kemi një variant i cili ka ndryshuar për një datë të caktuar, por pa hyrë në hollësi. Anëtarët arsyen e qartë, se tani nuk ka një stabilitet të caktuar e komisionit mendojnë të mos ketë një datë të me një ligjshmëri të caktuar. Ka pasur, nga caktuar. Duke pasur këto parime, pra, që do të jetë sugjerimet e ndryshme, edhe variante të tjera, të një shqiponjë, do të jetë një element bazë për t’i cilat arrijnë deri në variante mjaft të stilizuara, të dhënë formën e stemës, duke pasur parasysh se cilat largohen nga çdo traditë kombëtare. Prandaj do të realizohet edhe me ngjyra dhe pa ngjyra, duke grupet do të vendosin në parim cila zgjidhje do të pasur një element përbërës gjithashtu thënia - jetë për formën e shqiponjës dhe kjo e zgjidh “Republika e Shqipërisë”, mund t’u jepet pastaj përfundimisht problemin e flamurit. deputetëve që të realizojnë konkretisht ketë gjë. Çështja e stemës ka këto probleme: mendojmë Duke pasur ketë zgjidhje në parim, do të kemi që komisioni përsëri të paraqesë në grupe, mundësinë që, pasi të bëhen variante konkrete, argumentet për zgjidhjet e ndryshme që të arrijmë atëherë të mund ta bëjmë konkretisht. një zgjidhje në parim. Pas kësaj, do të jetë realizimi Çështja themelore që del nga gjithë ky diskutim konkret. në parim është kjo - nga njëra anë specialistët ngulin E para, mendimi i komisionit është që në stemë këmbë që t’i kthehemi një herë e mirë një varianti të jetë shqiponja. historik përfundimtar, të kthehemi në thellësi të E dyta, stema nuk mund të përmbajë vetëm historisë, dhe kjo ka argumentet e veta. shqiponjën. Do të ketë dhe një formulim të caktuar Mendimi i dyte është që të ruajmë atë variant me elemente të tjerë që të marrë formën e pak a shumë më të përgjithshëm tradicional të këtij përcaktuar. Kjo forme mund të ketë gjithashtu disa shekulli, i cili ka të bëjë, si të thuash, me ngulitjen variante. Në komision dhe në diskutim me në kokat e shqiptarëve të formës së shqiponjës. sugjerimet e disa specialistëve kanë dalë disa ide - Problemet bëhen më të gjera, po të kemi parasysh E para, kjo formë mund të ketë si pikënisje se edhe me flamurin e Skënderbeut, por edhe me heralgjikën historike, domethënë ato elemente që këtë shqiponjë tradicionale janë zhvilluar luftërat e përfaqësojnë ato vlera historike që kanë të bëjnë popullit shqiptar. Jemi përfaqësuar me të. Kemi dhe me identitetin kombëtar të shqiptarëve gjatë problemin e formave që janë paraqitur dhe që janë shekujve. zbatuar si nga pikëpamja etike, domethënë te E dyta, kjo formë mund të ketë si pikënisje dhe shqiptaret në Kosovë, tek arbëreshët e Italisë, te ide të tjera, që i japin formën stemës shtetërore, diaspora dhe pjesa tjetër gjithashtu dhe për veprat domethënë ne si deputetë duhet të japim në parim e ndryshme që janë bazuar mbi këtë ide tradicionale, idenë se do të mbështetemi në një koncept historik domethënë të kulturës, të monumenteve, të folklorit të heralgjikës, që na jep një formë simbolike të e të aplikimeve të tjera. Të dyja pikëpamjet kanë identitetit kombëtar apo do të pranojmë që të argumentet e tyre dhe prandaj komisioni nuk e quajti krijojmë një stemë që sigurisht do të ketë elementin të mirë që t’i përmbahej rastësisht një koncepti, por në sistemin shtetëror, por do të ketë zgjidhje të tjera mendon se është më mirë të lejohet një diskutim të ndryshme. Nga ana tjetër, ka edhe disa probleme më i gjerë, që të arrijmë në një përfundim më të teknike, sepse stema mund të realizohet me ngjyra, përgjithshëm. Ne kemi materiale këtu në grupe. Do por edhe në qofte se realizohet me ngjyra, duhet të t’i paraqesim dhe materialet konkrete sipas këtyre ketë variantin të tillë, që të mund të kthehet pastaj varianteve, në mënyrë që të nderuarit deputetë të në një stemë që përdoret në dokumentacion, në kenë mundësi të gjykojnë më konkretisht për këto letrat dhe në të gjitha format e tjera, në të cilat duhet gjëra. të përfaqësohet shteti shqiptar. Në qoftë se ka ndonjë pyetje, për të mos u

536 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zgjatur më tej, le ta bëjmë. janë pronë dhe trashëgimi familjare vlerësohen nga Shaqir Vukaj – Ju lutem, për sa u takon një komision i posaçëm dhe blihen nga shteti”. (Një pyetjeve e diskutimit të këtij problemi do të zë në sallë) organizojmë një seancë të veçantë. Unë kam për detyrë ta lexoj siç është. Ju merrni Xhevat Lloshi – Ju faleminderit! fjalën dhe korrigjoheni. Dhe një herë. (E rilexon Shaqir Vukaj – Vazhdojmë me nenin 8 të propozimin e zotit Perikli Teta) projektligjit “Për armët”. Komisioni i Mbrojtjes? Këtë propozim e futa që të mos humbasim kohë, Deputeti Shyqyri Çela. deri sa të formulojmë propozimin. Shyqyri Çela – Për sa i përket këtij problemi, Deputeti Lisien Bashkurti. këtu ka ndryshime, siç e shohim të gjithë, Lisien Bashkurti – Në një kuptim më të gjerë, meqenëse janë hequr pikat “c” dhe “ç” të nenit të të gjitha armët kanë një vlerë, për sa kanë një mëparshëm të nenit 7, atëherë do të heqim edhe material, kanë të materializuar një punë të caktuar, shkronjat këtu. Armët e zjarrit që përfshihen në nenin kështu që nuk është krejt i saktë. Unë në parim 7, shkronja “d” dhe municionet e tyre duhet të jenë jam dakord me të, por mendoj se duhet të të paefektshme. Armët e zjarrit që përfshihen në parashtrohet një vlerë e karakterit të antikuarit, të nenin 7, shkronja “d” dhe që duhet të jenë të karakterit relik ose vlerë e karakterit historik, në efektshme të përcaktohen dhe të përdoren sipas mënyrë që të kemi të bëjmë me objekte siç mund rregullave të caktuara nga Ministria e Rendit Publik. të jenë “Mauzerët” tradicionalë, koburet e vjetra, Pastaj paragrafi i dytë bie, pra jemi dakord me dorezat e gdhendura, fildishi dhe materiale të tjera paragrafin e tretë. me vlerë. Në qoftë se përcaktohet me vlerë të Shaqir Vukaj – Ju lutem, silleni me shkrim në karakterit të antikave, me vlerë të karakterit relik emër të Komisionit të Mbrojtjes. Grupet ose historik, atëherë po. Me sa kuptoj unë, këtu ka parlamentare. qenë edhe ideja, ndërsa vlerë leku ka dhe një Petrika Minga – Ne jemi dakord me Komisionin “Tomson” anglez i prodhuar para dy ditësh dhe kjo e Mbrojtjes. nuk e përcakton propozimin që bëhet, prandaj Shaqir Vukaj – Grupi Parlamentar i Partisë mendoj të plotësohet me këtë aspekt. Socialiste? Faleminderit! (Përgjigjen nga salla - “Dakord, dakord me Shaqir Vukaj – “Armë me vlerën e antikave”, vërejtjet e komisionit”). këto shtoni ju? Deputeti Shyqyri Çela, ju lutem formulojeni me Lisien Bashkurti – “Dhe historike”. shkrim, në mënyrë që ta hedhim, sepse ka Shaqir Vukaj – Kur them “armë me vlerë” nuk ndryshime me këtë që është paraqitur në projektligj, kam parasysh armën rutinë, por armën që i ka të pikërisht kjo është arsyeja. dyja vlerat “antike dhe historike”, një armë me fildish, Deputeti Ibrahim Vasjari. një armë me serm, me argjend, e larë me ar ose Ibrahim Vasjari – Ka diçka këtu, se këtu thotë me strall, por ka një vlerë shumë të madhe historike. - “Armët e zjarrit që përfshihen në nenin 7, shkronja Vlera këtë presupozon. Është pronë, është në nderin “e” të jenë të paefektshme”. Mendoj se këtu biem tonë, ne respektojmë pronën private, nuk ke të drejtë në kontradiktë, ndaj duhet thënë më shkurt, besoj - të ma marrësh atë. Është pronë e familjes sime. “Armët e zjarrit që përfshihen në nenin 7, shkronja Deputeti Alfred Paloka. “d” të përcaktohen e të përdoren sipas rregullave të Alfred Paloka – Mua më duket se i mohojmë caktuara nga Ministria e Rendit”. Të jetë një një të drejtë qytetarit që të mbajë një gjë që është përmbledhje e kësaj që në një rast i nxorëm se duhet me vlerë, një relikte, një armë. Në qoftë se duhet që të jenë të efektshme, në një rast i nxorëm të të bëhet e pavlefshme, mund të bëjmë ndonjë gjë paefektshme. tjetër, por që t’ia marrim atij, qoftë edhe duke ia Shaqir Vukaj – Prandaj, para se ta hedhim në blerë, ai mund të mos dojë ta shesë, por ta mbajë. votim, unë pikërisht këtë kërkova, që të jetë i Kjo gjë mund të bëhet me dëshirën e tij dhe jo ta saktësuar me shkrim. vëmë në ligj, që ai detyrimisht ta shesë këtë. Deputeti Perikli Teta ka bërë një propozim të Shaqir Vukaj – Deputeti Perikli Teta. tillë gjatë kësaj kohe që të përgatitim projektin. Ju Perikli Teta – Një armë të tillë me vlerë antike lutem më dëgjoni me vëmendje - “Armët e zjarrit ose materiale, unë nuk ju lejoj të ma bëni të personale me vlerë të shtetasve të ndryshëm, që pavlefshme, sepse ajo humbet vlerën e saj, çmimi

537 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bie shumë. Në qoftë se e tapos grykën e saj, asaj i vlerës, ato armë që tha zoti Perikli Teta, kurse me ulet shumë çmimi. Prandaj ose ma bli, meqë më shumë armë të tjera ne të mos merremi. Të vëmë ke ndaluar mbajtjen e armëve dhe ma vlerëso aq sa një nen të tillë, atëherë ka dreq që e ndan? Është vlen nga një komision, ose ma lër. apo s’është me vlerë një armë, mjafton të mos jetë Shaqir Vukaj – Deputeti Xhevat Lloshi. pistoletë “TT-Makarov”, të gjitha mund të quhen me Xhevat Lloshi – Unë mendoj që në bazë të vlerë. Dhe ku fillon vlera dhe ku mbaron vlera? praktikes botërore e shekullore ne nuk duhet të Atëherë, pra, e përsëris dhe një herë “armët që i shkojmë në likuidimin e këtyre vlerave, qofshin pronë kërkojnë dhe i pranojnë muzetë...” dhe të vazhdojë e një individi, qofshin pronë e një familjeje e fjalia ashtu siç e kishte zoti Perikli Teta. trashëguar. Kudo në botë kjo është e lejueshme, Shaqir Vukaj – Deputeti Gëzim Luli. krejt normale. Në qoftë se ka nevojë, ne mund të Gëzim Luli – Unë e kuptoj shqetësimin e beje një nen në të cilin mund të bëhet regjistrimi i parafolësve. detyrueshëm i tyre, siç bëhet për shumë vlera të Me të drejtë ngrihet problemi i atyre armëve, të tjera arkivore materiale. Shteti e di kush e ka, e cilat nuk janë armë që janë në muze. Këtu bëhet regjistron, bile merr edhe përsipër mbrojtjen e saj. fjalë për armë që kanë pronë personale individë të Edhe në qoftë se dikush në mënyrë të parregullt e veçantë dhe unë, duke mbështetur deputetin Lloshi, nxjerr nga Shqipëria këtë dhe e çon jashtë, të ketë do të thosha se është një arbitrarizëm i madh, në të drejtë shteti ta kthejë në Shqipëri, sepse duhet qoftë se do të ndërhynim deri aty saqë të përfshijmë ta dini se shqiptarët në fund të shekullit të kaluar në këtë ligj edhe antikuarët e trashëguara brez pas dhe në fillim të këtij shekulli kanë qenë armëtarë të brezi në familjarët e ndryshëm dhe më duket se shquar, kanë bërë vepra që kanë vlere dhe mund të është komplet një padrejtësi e madhe që mund t’u futen në katalogë të vlerave muzeale jo vetëm të bëhet këtyre individëve për t’i marrë këto armë. Po Shqipërisë, por edhe të gjithë Evropës. në qoftë se këto kanë dëshirë t’i shesin muzeumit Prandaj unë mendoj që këtë nen mund ta vëmë, një armë të tillë që ka një vlerë të caktuar, ajo është ta mendojmë e formulojmë mirë, sepse nuk është një e drejtë që mund ta kem unë si person, por jo thjesht pasuri personale e dikujt, por është një vlerë se ma vë t’i të detyrueshme me ligj. Prandaj unë me rëndësi e kulturës kombëtare shqiptare. them se duhen të klasifikohen këto, Siç tha deputeti Shqiptaret kanë qenë të përmendur për punën e parafolës, të klasifikohen cilat janë këto armë, filigranit e ku e di unë edhe të aspekteve të tjera, të atëherë lihet mundësia e hapur e marrjes së këtyre cilat ne nuk duhet t’i likuidojmë. Ju falemnderit! armëve me pëlqimin e personit që e ka këtë armë Shaqir Vukaj – Deputeti Vasil Gjika. në pronësi. Pra, ta korrigjojmë pak në përgjithësi, Vasil Gjika – Ndodh dhe një fenomen i tillë. unë mendoj që ta paraqesë deputeti Lloshi si variant. Jam plotësisht dakord me çfarë tha zoti Lloshi, Shaqir Vukaj – Deputeti Dritëro Agolli. sepse nesër, pasnesër janë pasojat e atyre njerëzve Dritëro Agolli – Për shembull, gjyshit tim i ka që mbajnë armë pa leje, janë vlera kulturore dhe ne dhënë një kobure Bajram Curri dhe unë dua ta kem shpeshherë, për muzetë tona që janë bërë gjatë në shtëpi. Si do të bëhet kjo? Do të ma sekuestrojë kësaj periudhe janë këto vlera. Prandaj do të ishte ai që do të vijë, apo do të jetë në dëshirën time, apo mirë që ne të bëjmë një klasifikim dhe të kishte do të regjistrohet, apo si do të bëhet? Se unë e tolerance për këto armë që janë të vjetra dhe me dua, e kam qejf që ta kem, ose një personalitet vlera kombëtare. tjetër. Shaqir Vukaj – Deputeti Bashkim Kopliku. Shaqir Vukaj – Urdhëroni, specialisti! Bashkim Kopliku – Më duket se në ligj nuk ka Specialisti – Unë mendoj se para se të arrijë tendencë që vlerat kombëtare të zhduken. Ju kujtoj te shitja e këtyre armëve që janë me vlerë, duhet dhe një herë nenin 7, pika “c” u bë tani. Kinostudio, bërë një ndryshim në nenin 2, ku kemi thënë se Televizioni, trupa teatrale në rrethe, muzetë “armët e zjarrit të luftës, sportive dhe të ftohta janë kombëtare dhe ato të rretheve e të zonave lejohen pronë shtetërore”, atëherë do të bëhet një përjashtim të mbajnë armë. Kështu që më duket se ligji e ka për armët që janë relikte, që janë të trashëguara. brenda kujdesin për t’i ruajtur ato armë me filigrani Në qoftë se i përmbahemi këtij neni, ajo mund të etj., etj., siç u përshkruan shumë bukur. Unë përkrah jetë një relikte dhe me vlerë, por është armë zjarri, mendimin që këto armë, që i kërkojnë muzetë, të shteti ka të drejtë t’ia marrë. dorëzohen në muze me një komision dhe kundrejt Së dyti, a është kjo armë me leje apo jo? Këtu

538 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

është përcaktuar vetëm se është pronë e shtetit. erdhëm prapë tek trofetë, të cilat i anuluam. Kaq Duhet bërë një përjashtim atëherë, në qoftë se kjo kisha. armë është pa leje, logjika kjo është, domethënë Shaqir Vukaj – Deputeti Lisien Bashkurti. nuk mund të ndalohet shitja, të vëmë një nen, të Lisien Bashkurti – Edhe unë mendoj që të mos flasim për shitjen, pa përcaktuar se bëjnë përjashtim e ngatërrojmë nocionin “trofe” me “armë me vlera nga pronësia e shtetit këto armë. Mund të thuhet historike ose antikuarë”, sepse “trofe” në përgjithësi “po të jetë pa leje, përjashtohet, në rast se i dorëzon sipas mendimit tim kemi të bëjmë me armët, që i këtë armë, qoftë dhe me lekë, nuk përjashtohet nga rrëmbehen kundërshtarit dhe sot ruhen, kjo nuk përgjegjësia penale”, mund të shkruhet siç kemi përjashton aspak mundësinë që “trofe” të quhen edhe më poshtë. rrëmbimi i armëve sot nga një person diku jashtë, Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Gjinushi. të thotë që këtë e kam trofe, se ia kam rrëmbyer Skënder Gjinushi – Mua më duket se u futem dikujt tjetër. Ne mendoj ta kategorizojmë karakterin në kolaps, sepse e politizuan shumë piken “ç”, që historik dhe karakterin antik të këtyre armëve. Kjo e hoqëm dhe faktikisht dhe formulimi ishte një çikë mund të përcaktohet me një komision të veçantë, ngacmues në fillim, po të kishim lejuar që armët pa i hyrë aspektit të trofeve, armëve të rrëmbyera trofe dhe relikte mund të mbaheshin, pa kategorizuar ose të marra e të trashëguara në periudha të as veteranë, as Luftë Nacionalçlirimtare, por për çdo ndryshme. lloj periudhe, atëherë ne do të jepnim mundësinë Shaqir Vukaj – Deputeti Shyqyri Çela. që të bëhen përjashtime të tilla. Pra, vërtet themi Shyqyri Çela – Kam mendimin se është i drejtë se do t’ia shesë shtetit, por mbase s’biem dakord shqetësimi dhe propozimi që bën zoti Teta, por unë për çmimin, shitje të detyrueshme s’ka, s’mund ta do të thosha se sikur të zbatohet ligji kështu siç po detyrojmë ne ta blejë shteti ose shteti s’ka fuqi ta e miratojmë, këto raste që ne po përmendim të blejë, muzeu i fshatit s’ka fuqi ta blejë një armë me merren ose të mbahen në rruajtje nga organi vlera të mëdha. Kështu që është e nevojshme që të kompetent, pastaj Ministria e Rendit në rishikojë që të lejohen armë trofe dhe relikte ose bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës ose me të me vlerë, edhe në posedim të personit, sigurisht, të tjerët të bëjë studimin, të bëjë dhe propozimin paefektshme, pa hyrë fare as në statusin e veteranit, konkret për faktin se këto janë në gjendje dhe nuk as në politizime të tjera, që bën që të bjerë ai nen. është problemi se do të vijnë të tjera. Ne flasim Shaqir Vukaj – Deputeti Agron Musaraj. teorikisht, se nuk dimë çfarë kemi dhe si i kemi. Agron Musaraj – Po ngatërrojmë problemet kot. Kështu që më mirë është të evidencohen këto lloj Këtu nuk shtrohet problemi do ta blejë shteti apo armësh, pastaj një komision ose siç mund të s’do ta blejë shteti armën. Këtu shtrohet problemi konkludohet, mund të japin edhe mendime tjera, se që shteti do të mbledhë armët, ato që janë me vlerë, kështu po vazhdojnë shumë gjatë. do t’i paguajë; ato që janë pa vlerë, nuk do t’i Shaqir Vukaj – Deputeti Dritëro Agolli. paguajë. Dritëro Agolli – Kam një replikë të vogël me Shaqir Vukaj – Deputeti Ibrahim Vasjari. zotin Lisien Bashkurti; edhe trofetë mund të jenë Ibrahim Vasjari – Mua më duket se sikur u historike, për shembull - i ka rënë në dorë njërit një transformua shumë problemi dhe u larguam nga kobure e nipit të Hitlerit, e ka të shënuar atje që do ideja e deputetit Lloshi. Më duket se ai e kishte dhuruar nga ky e nga ky. Ky e ka marrë, domethënë fjalën për armët me vlera kulturore, qoftë edhe nuk përjashtohen të tilla raste. Në Shqipëri ka lloj- propozimi i deputetit Teta, relikte me vlera historike, lloj gjërash, lloj-lloj armësh. Nuk ka lidhje “trofeja” me një fjalë, jo armë trofe, se po qe për muzetë, ato me armë me vlera historike, mund të jetë edhe kanë armët e Luftës së Dytë Botërore, ne i hoqëm, kështu, edhe ashtu; dhe historike mund të jetë se kështu që mendoj se problemi është këtu - kush nuk u prodhua këtu ajo. Edhe Bajram Curri që e ka do t’i përcaktojë këto nëse janë relikte dhe kanë pasur, trofe e ka pasur, ose e ka blerë diku. vlera muzeale. Prandaj këtu mund t’i lihet Shaqir Vukaj – Deputeti Gëzim Agastra. kompetencë një ministrie, Ministrisë së Kulturës, Gëzim Agastra – Unë kam mendimin se duhen Institutit të Monumenteve të Kulturës. respektuar këto familje që disponojnë armë të tilla Në qoftë se një qytetar ka një armë të trashëguar me vlera antike ose historike, por mendoj se problemi dhe me vlera historike, atëherë i jepet leja për ta zgjidhet me mendimin e zotit Shyqyri Çela, i cili mbajtur. Këtu s’ka punë, u larguam më duket, thotë të mblidhen fillimisht, të regjistruara, pastaj

539 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

një komision t’i përcaktojë se cilat janë me vlerë të po, megjithatë specialistët e dinë më mirë se unë, tillë dhe t’ua kthejë prapë atyre familjeve, ose në unë s’ngul këmbë, por unë e di që ideja ka qenë që qoftë se ato familje duan t’i shesin, le t’i shesin”. rojave të ndërmarrjeve të mos u linin koburet t’u linin Pra, njëherë të evidentohen se cilat janë këto armë, armë krahu, pra dhe paragrafi duhej të ishte - “Armët pra të mblidhen dhe pastaj në qoftë se kanë vlera, e zjarrit që përfshihen në nenin 7, shkronja “a” dhe të shpërndahen prapë. Ky është mendimi im, se sa jo “ç”, mos ngatërrohemi për një gjë. Prandaj unë të hyjmë në diskutime dhe debate. thashë që shkronja “a” do të korrigjohet gjatë Faleminderit! redaktimit. Shaqir Vukaj – Atëherë, sa të saktësojmë edhe Bashkim Kopliku – Jo, po si ide e kam fjalën. ne mendimin tonë, lexojmë formulimin e bërë nga Kuvendi është dakord që të mbajnë armë të gjata, përfaqësuesi i Komisionit të Mbrojtjes për nenin 8 - jo kobure. “Armët e zjarrit që përfshihen në nenin 7, shkronja Shaqir Vukaj – Po, është e shkruar përpara kjo. “a” dhe municionet e tyre duhet të jenë të Bashkim Kopliku – Jo, s’është thënë përpara paefektshme, me përjashtim të rasteve që kurrkund, hera e parë që thuhet. përcaktohen me rregullore të veçantë nga Ministria Shaqir Vukaj – Kush është dakord? Kundër? e Rendit Publik”. (Dikush flet nga salla) Abstenim? Më falni, “Personat që përfshihen në nenin 7, Ju lutem komisioni, e redaktoni sipas vërejtjeve. shkronja “a” (Përsëri nga salla flasin), ju lutem, unë Neni 9. Komisioni i Mbrojtjes? lexoj siç është këtu, pastaj një “a”, një “b” apo “c” Shyqyri Çela – Ne në vend të moshës “18 vjeç” korrigjohet, s’postohet, nuk është problem. e vëmë “të ketë mbaruar shërbimin ushtarak”. “Personat që përfshihen në nenin 7, shkronja “a”, Shaqir Vukaj – Deputeti Xhevat Lloshi. gjatë kohës që mbajnë armën me vete, duhet të Xhevat Lloshi – Unë mendoj se ndryshimi mund kenë një shenjë dalluese të dukshme, të caktuar të bëhet, vetëm kam një ndryshim të tillë - në bazë nga Ministria e Rendit Publik”. Urdhëroni, deputeti të pikave të nenit të mëparshëm, ne bëjmë një Shyqyri Çela. kufizim për gratë, domethënë sipas këtij përkufizimi Shyqyri Çela – Është shkronja “d” dhe jam për që bëmë ne këtu, nuk lejohet që në këto pika që nenin 7 siç është, por jo duke i radhitur vetë këto kemi thënë më lart të kenë të drejtë të punojnë gra, tani, se pika “c” u hoq, tani na ngeli “d”-ja. Faktikisht, sepse gratë nuk kryejnë shërbimin ushtarak. (Në me këtë që propozohet është pika “d” dhe atë e sallë dëgjohen zëra). kam quajtur pika “d”. Redaktimin le ta bëjë komisioni Më falni, deputeti Abdiu, nuk jam dakord fare pastaj. Unë jam përshtatur siç është propozimi këtu. me ju. Ju thoni sipas kësaj nuk ka të drejtë një grua Shaqir Vukaj – Dakord me përmbajtjen. të jetë kryetare, nuk ka të drejtë një grua të jetë në Shyqyri Çela – Unë bëj fjalë për pikën “d”, jo Kinostudio, në Radiotelevizion etj. Deputeti Abdiu, për pikën “a”. ju lutem dëgjoni dhe një herë. Po të bëjmë një gjë Shaqir Vukaj – Kush është dakord me të tillë, ne ndalojmë që gratë të jenë kryetare treni, formulimin e bërë nga përfaqësuesi i Komisionit të ne ndalojmë që gratë të jenë në Kinostudio, në Mbrojtjes? (Nga salla dëgjohet një zë - paragraf Radiotelevizion, në trupa e kështu me radhë. më paragraf?) Të plotë. Shaqir Vukaj – Deputeti Shyqyri Çela. Bashkim Kopliku – Ka një gabim shtypi Shyqyri Çela – Unë pajtohem me parafolësin, paragrafi i dytë. Siç u la paragrafi i dytë - “armët e duhet ta rregullojmë këtë çështje, se praktikisht dhe zjarrit që përfshihen në nenin 7”, pse “a”-ja? Më fal, gratë mund të vendosen roja ose kryetare treni etj., ka një gabim shtypi, pra nuk ka qenë ideja për siç janë, megjithëse përderisa ne vëmë kufizimin veteran etj., që veteranëve t’u jepnin pushkë të gjata. për shërbimin ushtarak, kuptohet që grave u lind e Ideja është që rojave të ndërmarrjeve t’u japim drejta edhe për shërbimin ushtarak, meqenëse pushkë të gjata. Pra, si rezultat i gabimit të shtypit s’bëjnë. që ka këtu, duhej thënë “armët e zjarrit që përfshihen në Shaqir Vukaj – Deputeti Bashkim Kopliku. pikën 7, shkronja “a”, e kuptoni pra, e pra është kështu, Bashkim Kopliku –Unë nuk jam dakord me origjinali duhet të jetë kështu, “neni 7, germa “a”. kufizimin e shërbimit ushtarak, po të jetë siç është Shaqir Vukaj – Zoti Bashkim Kopliku, se si e në origjinal, pra mosha 18 vjeç. Po ju them që një kanë formuluar specialistët tuaj dhe si kanë gabuar, pjesë e madhe jona, me sa shoh unë këtu, kemi ne nuk e dimë, ne i kemi të shkruar këtu. Po pra, mbaruar shkollën e lartë, shërbim ushtarak s’kemi

540 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bërë. Pra, në ekonominë e tregut ndonjëri prej nesh, ligji”, se sanksionet janë më prapa. “Ka përgjegjësi pavarësisht se është inxhinier apo nuk e di çfarë, sipas këtij ligji personi që e mban me leje dhe ua mund t’i takojë të pranojë dhe punën e kryetarit të jep të tjerëve”. trenit. Ky nuk duhet të pajiset me armë, se s’ka Pra, sipas këtij ligji, se është më pas sanksioni mbaruar shërbim ushtarak? Atëherë, më falni, unë që përgjigjet për kundërvajtje administrative me gjobë them mjafton të jetë 18 vjeç dhe të mos e nga dy mijë, tre mijë, deri në pesë mijë lekë. Përfshi komplikojmë. Mjafton 18 ose 19. Mund t’i vëmë një nenet 2, 3, 6, 8 dhe nenin që po diskutojmë e po diçka, për shembull që të instruktohet. Shqiptari e miratojmë, mendoj se e plotëson më mirë. ka përdorur shumë mirë armën dhe pa u futur në Shaqir Vukaj – Deputeti Shefqet Hoxha. ushtri. Shefqet Hoxha – Unë mendoj që ky nen të Shaqir Vukaj – Deputeti Lisien Bashkurti. Ju formulohet kështu - lutem, meqë kemi shumë nene për të diskutuar, të “Ndalohet huajtja e armëve të çdo lloji që mbahen jemi më racionalë në mendime. me leje. Për veprime të tilla huadhënësi dënohet Lisien Bashkurti – Unë jam dakord me për kundërvajtje me gjobë dhe këtë e caktojnë shqetësimin e zotit Bashkim Kopliku, nuk kemi pse organet e ruajtjes së rendit”. Ndoshta, juristët mund e përcaktojmë shërbimin ushtarak për disa arsye, të përcaktojnë edhe masën e gjobës. qoftë edhe për faktin se do të ketë disa lëvizje të Shaqir Vukaj – Deputeti Zef Brozi. mëdha njerëzish në periudha të ndryshme. Pikërisht Zef Brozi – Unë mendoj se formulimi i bërë nga të kohës së shërbimit ushtarak mund të mos jenë vërejtjet e Komisionit të Ligjeve është më i saktë. fare, vijnë më vonë në Shqipëri, siç ka që gjatë kohës Ne kemi thënë në komision të formulohet paragrafi së shërbimit mund të jetë i sëmurë, edhe pas asaj i parë kështu - “Personi që mban me leje armë të kohe shërohen dhe janë të aftë edhe fizikisht, edhe çdo lloji ka përgjegjësi ligjore për përdorimin e saj mendërisht. Kështu që nuk qëndron, më mirë siç nga të tjerët”. Pastaj vazhdojmë - “Ndalohet është paraqitur në projekt. përdorimi i armëve luftarake të zjarrit për gjueti. Qitja Shaqir Vukaj – Edhe një herë, deputeti Shyqyri me armët e zjarrit dhe ato sportive lejohet vetëm në Çela, për të tretën herë. poligon ose në vendet e caktuara për këtë qëllim Shyqyri Çela – Një sqarim. Ideja e komisionit, dhe vetëm kur janë marrë masa sigurimi”. Pra, të kur futi këtë, ishte kjo, bile kishte vënë moshën 22 thuhet “ka përgjegjësi ligjore”, ndërsa të thuhet “ka vjeç, por vumë idenë 18 vjeç, sikur kjo moshë po na përgjegjësi sipas këtij ligji”, më duket se e kufizon kryen shumë krime, me ketë ide jam për këtë përgjegjësinë, sepse ka dhe ligje të tjera që vendosin kufizim. Kështu që thamë të... sanksione, për shkeljen e dispozitave mbi ruajtjen Shaqir Vukaj – Konkretisht, keni propozim për dhe përdorimin e armëve. rritje moshe? Ne kemi një dispozitë, nenin 225 të Kodit Penal, Shyqyri Çela – 22 vjeç. në mënyrë të veçantë shkelja e dispozitave mbi Shaqir Vukaj – Kush është dakord me armët vendos sanksione penale, kemi pastaj dhe formulimin e paraqitur në projektligj, duke bërë nenin 224, që thamë etj. Pra, dhe sipas këtij ligji ka korrigjimin nga 18 në 22 vjeç? Kundër? Abstenim? përgjegjësi të tjera. Kështu që të mbetet siç është. Më falni, një sqarim, këtu bëhet fjalë për ato që Shaqir Vukaj – Deputeti Kopliku do t’i pajisë Rendi Publik. Bashkim Kopliku – Neni 30, jam dakord për Neni 10. Komisioni i Mbrojtjes? “të tjerët”. “Të tjerët” është më praktike. Në çdo ligj Shyqyri Çela – Për nenin 16 mendojmë të ne bëjnë ndalime dhe lejime në nenet e tij dhe s’ka formulohet në këtë formë - “Personi që mban me nevojë të përsëritim “mban përgjegjësi ligjore”. Ai leje armë të çdo lloji, ka përgjegjësi ligjore për ndoshta mban përgjegjësi penale, por në një ligj po përdorimin e saj nga të tjerët, jo nga “të tretët”, por the se mban përgjegjësi, përgjegjësia më duket, më nga “të tjerët”. Kishte dhe një mendim në komision, falni se nuk jam dhe i zanatit vetë, por gjithmonë ta dinë këtu gjithë deputetët, që të vihet dhe është ligjore, derisa është në ligj. Pra, personi që sanksion, por menduam se kjo mund të bëhet me ka leje për armë të çdo lloji, mban përgjegjësi, ajo ndryshimet në Kodin Penal. dihet, është ligjore nuk ka nevojë, është e tepërt të Shaqir Vukaj – Deputeti Vladimir Metani. vihet “për përdorimin e saj nga të tjerët”. Në Kodin Vladimir Metani – Mendoj që këtu të mos vihet Penal duhet të reflektohet ky ligj. Në Kodin Penal “ka përgjegjësi ligjore”, por “ka përgjegjësi sipas këtij neni “x” thuhet - “Përdorimi i armës nga të tretë

541 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dënohet...” Nuk e di nëse e shpreha mendimin mirë. Shaqir Vukaj – Ju lutem, seanca ndërpritet, Shaqir Vukaj – Kush është dakord me rihapet pasdreke, në orën 17:30. formulimin e dhënë në projektligj, me korrigjimin e Komisionit të Mbrojtjes. Ju lutem, specialistet! * * * Specialisti – Mbaruam votimin. Shaqir Vukaj – Kundër? Abstenim? Ju lutem, (Seanca e pasdites, ora 17:30) formulimin e redaktimin. (Dikush në sallë kërkon Shaqir Vukaj – Unë kam shkruar emrat e të dijë më saktë për nenin 10). deputetëve që janë prezentë, në të kundërtën, që të Meqë ka tre paragrafë, ngelet siç është, me mos vonohemi, kush nuk dëgjon emrin, ju lutem të korrigjimin që i bëri Komisioni i Mbrojtjes nenit 10. thotë. Unë i kam marrë një e nga një. Mund të kem Neni 11. harruar ndonjë, se nuk e kam parë. Skënder Gjinushi – Neni 10, kështu siç është, (Bëhet apeli, nuk është numri i nevojshëm i “i armëve të zjarrit”, nuk më duket fare... deputetëve) Shaqir Vukaj – Unë thashë “me korrigjimet që Meqë nuk plotësohet numri i duhur i deputetëve, bëri Komisioni i Mbrojtjes”. E ka bërë korrigjimin, seanca nuk hapet. Si zakonisht do të vazhdojnë është i shkruar, nuk e di nëse... punimet ditën e hënë, në orën 17: 00. Neni 11. Para se ta mbyllim seancën, ju lutem, në qoftë Komisioni i Mbrojtjes. Deputeti Shyqyri Çela. se ka ndonjë anëtar të Komisionit të Bujqësisë dhe Shyqyri Çela – Për paragrafin e parë nuk kemi Ushqimit, se nuk po merret gjë vesh, por Komisioni vërejtje, ndërsa për paragrafin e dytë dhe të tretë i Bujqësisë dhe Ushqimit të mblidhet nesër, në orën mendojmë që të hiqen fjalët “dhe armët e ftohta”, 10: 00 për të shqyrtuar projektligjin” Për policinë meqenëse në nenet e mëparshme e hoqëm të drejtën. pyjore” këtu. Ju lutem, në qoftë se doni ta bëni Shaqir Vukaj – U lutem deputetëve të sot, bëjeni më mirë, ndërsa ditën e shtunë, në orën qëndrojnë në sallë, sepse mund të shkojë puna që 10: 00, në Pallatin e Kongreseve, te Kryesia, do të për një ose për dy deputetë të ndërpresim seancën, mblidhet Komisioni i Jashtëm. Nuk e di, ka ndonjë prandaj ju lutem shumë! të Komisionit të Jashtëm? Ndërsa Komisioni i Ridvan Peshkëpia – Zoti Kryetar i seancës, Ligjeve do të mblidhet 5 minuta, pa filluar seanca. seanca duhet ndërprerë, se 64 deputetë janë. Natën e mirë! Mirupafshim të hënën!

542 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E hënë, 25.05.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:30 zoti Shaqir Vukaj

Shaqir Vukaj – Meqenëse shumica e ndryshuar, dy paragrafët e tjerë të hiqen, ndërsa dy deputetëve është e pranishme, seancën e deklaroj rreshtat e fundit të jenë paragraf i dytë. të hapur. Faleminderit! Vazhdojmë me nenin 11. Shaqir Vukaj – Ju lutem, propozimin me Ju lutem, Komisioni i Ligjeve. shkrim! Grupet parlamentare. Formulojeni siç e mendoni ju, siç propozoni krejt Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike? nenin 11! Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste? Deputeti Xh. Lloshi. Grupi Parlamentar i Partisë Socialdemokrate? Xhevat Lloshi – Më lejoni të them se nenet, Kush ka vërejtje, mendime e propozime? deri te neni 10, caktonin mënyrën e pajisjes me Deputeti Abdiu. armë të njerëzve. Neni 10, 11 dhe 12 kanë si bazë Fehmi Abdiu – Në nenin 11, paragrafi i parë, logjike çfarë bëhet me armët pasi e ka marrë personi sipas projektit është parashikuar të ndalohet me lejë. Në këtë mënyrë, unë mbështes deputetin veprimtaria e paligjshme e shitjes, e blerjes, e Abdiu. Këtu ka një problem; nëse një pjesë të këtij dhurimit, e këmbimit dhe e trafikut të armëve dhe materiali ne duhet ta lëmë në këto nene, apo duhet municioneve të tyre. ta lëmë në një rregullore të veçantë. Për shembull Në fakt, sipas legjislacionit penal, neni 224 të unë do të shtoja që këtu mungon dhe është e Kodit Penal, dënohet penalisht prodhimi, mbajtja, nevojshme ose duhet lënë atje, që kur një personi i blerja, shitja e armëve, si dhe importimi dhe humbet ose i grabitet një armë, detyrohet që brenda eksportimi. Për rrjedhojë, meqenëse shitja dhe blerja dy ditësh të bëjë denoncimin. Herën e kaluar, disa e tyre formojnë vepër penale dhe dënohen penalisht, deputetë të nderuar folën konkretisht për rastet kur kam mendimin se nuk duhet të bëhet fjalë për këto kanë humbur armët dhe mendoj se është e dy kategori veprimesh që formojnë vepër penale, që domosdoshme të themi që të mos thotë njeri pas formojnë krim. Prandaj neni 11, paragrafi i parë, dy vjetësh që më ka humbur arma, të jetë i detyruar formulohet në këtë mënyrë - “Ndalohet veprimtaria që brenda dy ditësh të denoncojë dhe pastaj, e paligjshme, si dhurimi, këmbimi dhe trafiku i sigurisht, do të merren procedurat përkatëse. Ose armëve të zjarrit dhe i municioneve të tyre.” Për për shembull, këtu u tha që ndalohet përdorimi i rrjedhojë të hiqen nga ky paragraf këto dy fjali - armëve luftarake për gjuetinë. Unë kam konstatuar “përbëjnë vepër penale” dhe “dënohen penalisht”. jo një herë, por me dhjetëra herë që për gjueti Po kështu kam mendimin se paragrafët e tytë përdoren armë sportive dhe bile shumë më me dhe të tretë, që bëjnë fjalë për shitjen dhe blerjen e sukses sesa armët e zjarrit, kështu që duhej bërë armëve sportive të gjahut, që më shumë janë edhe ndalimi i armëve sportive. Ose nga ana tjetër, procedurale, mund të gjejnë pasqyrim në aktet që dihet nga eksperienca e mjaft vendeve se edhe armët do të nxjerrë Këshilli i Ministrave, sipas nenit 15 të e gjahut mund të përdoren për të vrarë njerëz. Njihet projektit, ku thuhet - “Rregullat e administrimit, të fare mirë arma që përdorin italianët, të cilës i pritet përdorimit dhe kontrollit të armës për personat fizikë gryka dhe përdoret si një armë shumë çnjerëzore dhe juridikë caktohen nga Këshilli i Ministrave.” kundër njerëzve. Këtu duhej vënë, për shembull Për rrjedhojë, këto rregulla fare mirë mund të “Ndalohet përdorimi dhe përshtatja e armëve sportive caktohen nga Këshilli i Ministrave kur të dalë akti të gjahut për qëllime të tjera” e kështu me radhë. përkatës në zbatim të këtij ligji. Kështu, këto dy Kështu që mendoj ose duhen plotësuar të tre nenet, paragrafë mund të hiqen dhe pas paragrafit të parë, ose duhet shkuar në këtë rrugë, pastaj që t’i me këto redaktime e ndryshime, mund të lejohet thjeshtojmë ata dhe mbi mbajtjen dhe përdorimin e vetëm si paragraf i dytë ideja që është në dy rreshtat tyre duhet përcaktuar më qartë në bazë të kodit që e fundit - “Lejohen të sillen armë gjahu nga jashtë kemi në fuqi. kur personi fizik a juridik është i pajisur me lejen Ju faleminderit! përkatëse nga organi i rendit publik”. Pra, mund të Shaqir Vukaj – Komisioni i Mbrojtjes lidhur me përdoret nga dy paragrafë. Paragrafi i parë i këtë problem.

543 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shyqyri Çela – Ne për nenin 11 jemi që të hiqen nuk është për t’u miratuar, mirëpo ne kemi një fjalët “dhe armë të ftohta”; jemi dakord me projektin dispozitë ligjore në Kodin e Procedurës Penale, neni e paraqitur nga Këshilli i Ministrave. 29, sipas të cilit, kur një person kryen një vepër Shaqir Vukaj – Deputeti Memia. penale me një armë, qoftë kjo me leje, qoftë pa leje, Shaban Memia – Unë e mbështes mendimin kur ka shërbyer si mjet për kryerjen e një krimi, një e zotit Lloshi, por kam mendimin që sanksionet i vepre penale, atëherë gjykata është e detyruar në vendosim te neni 14, se aty ka të bëjë me sanksionet të njëjtën kohë të vendosë bashkë me njohjen fajtorë me elementët e tjera të kësaj natyre. të personit që ka kryer vepër penale dhe të shprehet Shaqir Vukaj – Ju lutem shumë, deputeti për kalimin në favor të shtetit ose në konfiskimin e Abdiu, propozimin me shkrim! armës që ka shërbyer si mjet për kryerjen e krimit. Kemi një propozim të bërë nga deputeti Abdiu, Për rrjedhojë, nuk është e domosdoshme dhe s’ka të formuluar në këtë mënyrë - “Ndalohet veprimtaria vend për t’u vënë ky problem në këtë ligj konkret. e paligjshme si dhe dhurimi, këmbimi dhe trafiku i Është detyrë e gjykatës që çdo rast që gjykon se armëve dhe i municionit të tyre”, paragrafi i parë. është e kësaj natyre, të shprehet dhe për armën. Paragrafi i dytë - “Lejohen të sillen armë gjahu Shaqir Vukaj – Mendim dhe propozim tjetër? nga jashtë kur personi fizik dhe ai juridik është i Kush është dakord me formulimin e paraqitur në pajisur me leje përkatëse nga organet e rendit publik” projektligj? Kush është dakord të formulohet në këtë mënyrë Më falni një minutë, urdhëroni zoti specialist! neni 11? Specialisti – Mund të jetë dhe private dhe është Ju lutem, sekretaria të numërojë votat! Fiton apo një fjali këtu - “armët sportive private dorëzon jo, ta shohim. përkatësisht...” Duhet të hiqet kjo “armë sportive” Kundër? Abstenim? Fiton propozimi i bërë nga private. Armët e gjahut u dorëzohet shoqatave të deputeti Abdiu. gjuetarëve. Kjo ishte përcaktuar ndryshe në fillim. Neni 12. Ka një fjali që duhet të hiqet aty. Komisioni i Ligjeve? Ju lutem, Komisioni i Shaqir Vukaj – Kush është dakord me projektin Ligjeve, keni vërejtje? Komisioni i Mbrojtjes? e paraqitur, me korrigjimin e kësaj fjalie dhe me Shyqyri Çela – Ne jemi me atë që kemi thënë ndryshimin e paraqitur nga Komisioni i Mbrojtjes? këtu para gjithë deputetëve. Ndoshta e dëgjova edhe Kundër? Abstenim? gabim, në qoftë se në nenin 11 fjalët “armët e zjarrit” Miratohet neni 12. duhet të jenë “armët e gjahut”, se kështu i japim të Neni 13. Komisioni i Ligjeve? Komisioni i drejtë që të gjitha armët ne t’ua heqim, ata t’i bien Mbrojtjes? nga jashtë shtetit. Në qoftë se është “armët e Grupet parlamentare? gjahut”, mirë. Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike? Shaqir Vukaj – Është “armët e gjahut”. Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste? Shyqyri Çela – Mirë, se u lexua “armët e zjarrit”, Grupi Parlamentar i Partisë Socialdemokrate? prandaj. Urdhëroni! Shaqir Vukaj – Grupet parlamentare? Bahri Bregu – Neni 13 parashikon sanksione Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike? I për nenet 2, 3, 6, 8 dhe 10. Pikërisht neni 3 është Partisë Socialiste? I Partisë Socialdemokrate? për prodhimin dhe ngre rregullimin e armëve. Ose Urdhëroni deputeti Alimhilli! te neni 10, kur arma kalon tek të tjerët. Dhe këto Tonin Alimhilli – Kisha diçka këtu te neni 12. sanksione mua më duken tepër të lehta, se mund Organet e rendit publik kanë të drejtë t’i heqin të ndodhë te neni 10 që, kur arma kalon tek të tjerët, personit armën e zjarrit. Unë kisha për të shtuar mund të ndodhin edhe vrasje dhe sanksioni është dhe këtë - “Organet e rendit publik dhe ato 2000-5000 lekë. Mendoj që shkelja e neneve 2, 3, gjyqësore...” Pra, edhe organet gjyqësore duhet të 6, 8 dhe 10 të jenë me sanksione me të forta sesa kenë të drejtë që t’i heqin armët e zjarrit kur parashikon neni 13, mbasi pasojat mund të jenë të konstatohet që ai me atë armë shpërdoron ligjin dhe rënda. Mund të ketë fare mirë njerëz që duan të e përdor për përvetësime për ndonjë gjë tjetër spekulojnë dhe t’ia japin një tjetri për një çmim tepër kësisoj. Me vendim t’u hiqet arma. të madh armën për ta përdorur, prandaj një sanksion Shaqir Vukaj – Deputeti Fehmi Abdiu. 2000 lekë ose 5000 lekë të reja, nuk jam dakord. Fehmi Abdiu – Shqetësimi që paraqitet në fakt Të jetë një sanksion më i fortë.

544 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shaqir Vukaj – Deputeti Ibraj. Faleminderit! Marash Ibraj – Këtu në këtë nen bëhet fjalë Shaqir Vukaj – Deputeti Marku. për rastet kur nuk formohet vepër penale, por unë Rudolf Marku – Edhe mua më duket se nenet kam idenë se së bashku me sanksionin 11, 2, 3, 6, 8, 10 bien në kundërshtim me nenin 13. administrativ nuk duhet të shkojë kjo “deri në”, Madje bien në kundërshtim, por neni 13 ka një prandaj unë propozoj që të jetë “kundërvajtje formulim tepër të zbutur. administrative qoftë nga 2000-5000 lekë dhe me Po marr vetëm një ilustrim - marrjen e armës.” Të jenë të njëkohshme. Nuk e Në nenin 13 thuhet, përkatësisht edhe për nenin kuptoj se si mundet që një njeri që ka kryer një 11 - “Kur nuk përbën vepër penale, dënohet për vepër në shkelje të këtij neni ta gjobitim, ndërsa kundërvajtje administrative nga 2000-5000 lekë, bile armën t’ia lëmë prapë. Unë propozoj që të hiqen pas ekstremit deri në marrjen e armëve”, në një kohë fjalët “deri në” dhe të zëvendësohet “me”. Pra, me që neni 11 parashikon dhe trafikun e armëve të zjarrit gjobë nga 2000-5000 lekë dhe me marrjen e armës dhe të municioneve të tyre. Domethënë, në qoftë nga Këshilli i Rrethit. se kapet duke bërë trafik armësh të zjarrit ose trafik Shaqir Vukaj – Deputeti Kalakula. të municioneve të tyre përkatësisht, sipas nenit 13 Petrit Kalakula – Unë mendoj që neni 1 3, me ai duhet të dënohet 2000-5000 lekë. Kuptohet që këtë formulim siç është nuk e zgjidh problemin e kjo masë është qesharake, mos me thënë çarmatimit, përkundrazi, e lë zvarrë këtë punë. Mua nostalgjike për mbajtësit e armëve. Është më duket se këto janë masa shumë gjysmake dhe qesharake, sepse ne jemi një popull ballkanik, nëpërmjet këtij neni ne nuk do të arrijmë kurrë të gjaknxehtë, një popull me një traditë fatkeqësisht realizojmë çarmatimin, heqjen e armëve. Mua më tepër të hidhur për mbajtjen e armëve. Dhe sot në duket se ky problem duhet parë me seriozitetin më fazën e destabilizimit, e cila vazhdon akoma për të madh. Kam mendimin që edhe në renditje neni inerci, kjo ka pasoja katastrofike. Prandaj mua më 13 duhet të dalë në fund dhe të jetë neni 14 neni 13. duket e përcaktuar në mënyrë tepër qesharake dhe Shaqir Vukaj – Konkretisht si e keni tepër papërgjegjësi neni 13. propozimin? Faleminderit! Petrit Kalakula – Domethënë të zhvendosur. Shaqir Vukaj – Deputeti Çela. E kam menduar kështu - “Personat fizikë dhe juridikë Shyqyri Çela – Unë bashkohem me diskutimet që kanë armë dhe në bazë të këtij ligji e humbasin e parafolësve, por kemi një gjë që këtu ka të bëjë këtë të drejtë, detyrohen t’i dorëzojnë ato brenda me këto që miratojmë - kush ka të drejtë të marrë 15 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji”. Neni 13. dhe kush e shkel këtë ligj? Shembulli që solli Kurse për nenin 14, që do ta diskutojmë më vonë... parafolësi, në qoftë se ai kapet si trafikant, nuk Shaqir Vukaj – Do t’i vijë radha. dënohet, nuk është kundërvajtje administrative, ajo Petrit Kalakula – Po. është vepër penale. Kështu që nuk duhet ta Shaqir Vukaj – Ju lutem, sekretaria, kuptojmë në këtë formë. Ne duhet ta kuptojmë nenin propozimin! 13 kryesisht prej atyre që ne u japim të drejtën për Deputeti Meçe. t’i mbajtur këto armë dhe ata bëjnë shkelje. Nuk Arben Meçe – Mbështes deputetin Petrit është pak ta gjobisësh atë me 2000 ose 50.000 Kalakula. Është momenti që këtë ligj ta shohim jo lekë ose deri në heqjen e armës. Kur i heq armën, i thjesht si përdorim armësh, por edhe si pjesë heq të drejtën e vendit të punës. Ndërsa këtu, kur përbërëse e ligjit “Për çarmatimin”. Në këto kushte, ka të bëjë me vepër penale, nuk vepron ti, vepron unë edhe një pyetje ua bëra radhën e parë Kodi Penal. Neni 11 mund të jetë si kundërvajtje, ekspertëve. Në qoftë se ka ligj tjetër për çarmatimin, mund të jetë vetëm kjo sjellja për armë të gjuetisë, atëherë ta kalojmë kështu siç është. Në qoftë se në qoftë se del një kundërvajtje administrative. nuk ka ligj tjetër, unë e shoh të arsyeshme që Ndërsa këto të tjerat nuk janë asnjëra kundërvajtje pikërisht këtu të futet ligji “Për çarmatimin” Është administrative. Këto janë të gjitha vepër penale, bërë një propozim nga deputeti Teta. Ftoj të gjithë dënohen me heqje lirie. Kuvendin që ta shohim, duke e ndier më të Me lëshimet që janë bërë, mua më duket domosdoshme në këtë moment. Shqipëria tani ka normale. më tepër nevojë për këtë ligj sesa për këtë ligj “Mbi Shaqir Vukaj – Specialisti. përdorimin e armëve”. Specialisti – Pikërisht edhe unë mbështes

545 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

deputetin parafolës se këtu është fjala vetëm për Kush është dakord me formulimin sipas kundërvajtje administrative, si të tilla, për shembull projektligjit? gjoba është nga 20000–50000 të vjetra. Për Tonin Alimhilli – Të bëhet “nga shefi i policisë shembull, në një rast nuk ka vënë shenjën e së njësisë administrative tokësore.” dukshme këtu. Këtij nuk mund t’i merret menjëherë Shaqir Vukaj – Plotësisht dakord. arma, por i vihet një gjobë. Kush është dakord me formulimin e bërë në Në rast përsëritjeje i merret arma nga policia. projektligj, duke korrigjuar fjalën “rrethit” me “njësi Prandaj themi që këtu bëhet fjalë vetëm për administrative tokësore”, siç do të jetë më vonë me kundërvajtje administrative. Masa e gjobës nuk është miratimin e ligjit “Për pushtetin lokal”? Kundër? pak - 20000-50000 lekë të vjetra. Fjala është më Abstenim? shumë për shkeljet e rregullave të administrimit të Miratohet, siç është formuluar këtu. armëve. Ne mund të bëjmë një gjë - mund t’i heqim Për nenin 14... nenet 2, 3, 6, 8, 10, 11, dhe 12, që të mos dalë e të Shaqir Vukaj – Ju lutem, Komisioni i Ligjeve? mos ngatërrohet e të futet në veprat penale. Komisioni i Mbrojtjes? Specialisti i dytë – Gjithashtu në një nen të Shyqyri Çela – Në fund të paragrafit I të Kodit Penal parashikohet që kur shkelen dispozitat shënohet fjala “menjëherë”, pra të bëhet - “Personat mbi armët, kur si pasojë ka sjellë plagosjen ose fizikë dhe juridikë që kanë armë dhe në bazë të vdekjen personat dënohen me riedukim nëpërmjet këtij ligji e humbasin këtë të drejtë janë të detyruar punës ose me heqje të lirisë deri në dy vjet. t’i dorëzojnë ato pranë organeve të rendit publik Gjithashtu do të thosha se për çarmatimin e menjëherë.” personave që i kanë armët pa leje, nuk ka pengesë Ndërsa për paragrafin II nga 5 të bëhet në 15 ligjore. Kjo duhet të bëhet nga Ministria e Rendit, ditë. Pra - “Personat fizikë që mbajnë armë pa leje kurse për çarmatimin e një grupi personash që kanë dhe i dorëzojnë ato vullnetarisht brenda 15 ditëve armë me leje, këto gjëra i realizon ky ligj, duke mos nga hyrja në fuqi e këtij ligji, përjashtohen nga ua dhënë të drejtën këtyre personave. Domethënë përgjegjësia penale.” nuk ka nevojë ligjore për çarmatimin e personave Kam bërë dhe një propozim tjetër, një paragraf që kanë armë pa leje. të tretë unë personalisht, qysh në seancën e kaluar. Shaqir Vukaj – Kam një propozim të deputetit Paragrafi III të formulohet kështu - “Forcat e rendit Kalakula për nenin 13, por duke e spostuar në fund të ushtrojnë kontrolle të vazhdueshme ndaj në këtë mënyrë - “Personat fizikë dhe juridikë që shtetasve në rrugë e vende të tjera publike, ndërsa kanë armë dhe në bazë të këtij ligji e humbasin për të gjithë autorët e veprës penale të armëmbajtjes këtë të drejtë detyrohen t’i dorëzojnë ato brenda 15 pa leje hetimi dhe gjykimi të bëhet në gjendje ditëve nga hyrja në fuqi e këtij ligji.” arresti.” Kam një propozim tjetër të deputetit Ibraj, të Arsyeja pse e bëj këtë propozim është se formuluar në këtë mënyrë - “Shkelja e rregullave të kontrolli është i ligjëruar mbi bazën e dyshimit, pra përcaktuara në nenet 2, 3, 6, 8, 10, 11 dhe 12 të lë shteg që ndoshta dhe qytetarë të ndryshëm të këtij ligji, kur nuk përbën vepër penale, dënohet për akuzojnë forcat e rendit. Duke u vënë detyrë forcave kundërvajtje administrative me gjobë nga 2000-5000 të rendit, kjo ligjërohet. Dhe e dyta, pra pjesa e dytë lekë dhe njëkohësisht me marrjen e armës nga shefi e këtij paragrafi, është për faktin se gjykata, që e i policisë së rrethit.” ndjek direkt këtë vepër penale, po luan me organet Kush është dakord me këtë propozim? e rendit. Organet e rendit e kapin autorin, e kapin Ju lutem numëroni votat! me armë pa leje, e ndalojnë me ditë, gjykata shkon Ka nevojë ta lexoj edhe një herë? deri aty sa nuk e pyet fare dhe e liron. Ndërsa them Neni 13 formulohet në këtë mënyrë nga deputeti që këtu ta sanksionojmë, që gjykata të jetë e Ibraj - “Shkelja e rregullave të përcaktuara në nenet detyruar që hetimin dhe gjykimin ta bëjë në gjendje 2, 3, 6, 8, 10, 11 dhe 12 të këtij ligji, kur nuk përbën arresti. Masa e dënimit është tjetër, pastaj. Por vepër penale, dënohet për kundërvajtje administrative qytetarët ta kenë të qartë se po u kapën, do me gjobë nga 2000-5000 lekë dhe njëkohësisht me arrestohen. Dhe kjo është një nga ndihmat që mund marrjen e armës nga shefi i policisë së rrethit.” t’u japim ne organeve të rendit në drejtim të kësaj Kush është dakord? Kundër? Abstenim? detyre tepër urgjente që kanë për çarmatosjen. Nuk fiton. Shaqir Vukaj – Ju lutem, propozimin

546 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

silleni me shkrim. asnjë propozim. Propozimi që bëri deputeti Çela Gëzim Agastra – Kur folëm në nenin 6 lidhur ishte personal. me armëmbajtjen, diskutuam dhe e lamë të hapur Daim Rrapaj – Dakord, më falni. problemin e disa personave të tjerë, që kanë armë Shefqet Hoxha – Unë mendoj që për këtë nen të lëna jashtë këtij ligji. Dhe në qoftë se ne nuk i në paragrafin I të bëhet një shtojcë. Pra - “Personat shfuqizojmë të gjitha ligjet e tjera që kanë dhënë fizikë dhe juridikë që kanë armë dhe në bazë të armë, atëherë na duhet një sanksion në këtë paragraf këtij ligji e humbasin këtë të drejtë, detyrohen t’i dhe unë mendoj që si paragraf të dytë të nenit 14, dorëzojnë ato pranë organeve të rendit publik qoftë edhe të parë, të vihet një shtesë e tillë - “Nuk menjëherë.” Shtojca do të jetë kjo - “Po nuk i ka të drejtën të mbajë armë asnjë person tjetër veç dorëzuan, konsiderohen sikur mbajnë armë pa leje.” atyre të përcaktuar me këtë ligj”. Po ta shikojmë Ndre Legisi – Paragrafi II, ku thotë se “personat nen për nen komplet ligjin, do të gjykojmë se dhe fizikë që mbajnë armë pa leje dhe i dorëzojnë ato një pjesë njerëzish këtu na mbeten me armë dhe të vullnetarisht brenda 5 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij pa çarmatosur. Domethënë nuk marrin armë të këtij ligji përjashtohen nga përgjegjësia penale”, më duket ligji dhe që kanë armë me ligje të tjera dhe që ligjet një paragraf i pasaktë dhe krijon mundësi të fshehjes nuk shfuqizohen. Prandaj është e domosdoshme së krimit, sepse ka me dhjetëra krime që nuk janë futja e këtij paragrafi. zbuluar akoma dhe me një të dorëzuar të armës ai Pëllumb Malaj – Unë mendoj se në kushtet përjashtohet nga përgjegjësia penale. që po kalojnë, për sa i përket çarmatimit të (Reagime nga deputetë të tjerë) popullsisë, mendoj që neni 14 duhet të marrë një Po këtu nuk specifikohet, derisa thatë formë dhe konkretisht mendoj të ketë këtë formë - “përjashtohet nga përgjegjësia penale”, nuk “Personat fizikë dhe juridikë që kanë armë dhe në specifikohet fare. Atëherë, duhet “në qoftë se nuk bazë të këtij ligji e humbasin këtë të drejtë, janë të përbën krim.” detyruar t’i dorëzojnë ato pranë organeve të rendit Vladimir Metani – Mendoj se neni 14 me publik brenda 10 ditëve. Në rast të kundërt dënohen formulimin dhe shtesën që bën Komisioni i Ligjeve, me heqje lirie jo më pak se 15 vjet.” pra për paragrafin I, ku shtohen në fund fjalët “në Skënder Shkupi – Unë kisha një pyetje - rast të kundërt personat e mësipërm kanë çarmatosja do përfshihet në këtë ligj apo do të përgjegjësi”, t’i saktësojmë sot këto masa, as 20 vendosim për një ligj tjetër? vjet, as... Edhe një herë përpara mbreti Faruk e ndaloi Llazar Lëngu – Më duket se ka diçka që nuk me vdekje pirjen e duhanit, megjithëse duhani nuk shkon. E para, ne kërkojmë që t’i dorëzojnë armët u pi, po u hëngër pastaj, prandaj organet kompetente menjëherë ata që i kanë me leje, ndërkohë u japim të caktojnë sa vjet duhet dhe ne këtu të miratojmë 15 ditë afat atyre që i kanë ato pa leje. Do t’ju thosha, ligjin për çarmatosjen. sikur gjatë këtij 15-ditëshi që kanë të drejtë t’i Petrit Kalakula – Unë e tërheq propozimin tim mbajnë armët pa leje, ata që i kanë pa leje, t’i mbajnë në favor të propozimit të zotit Teta. Dhe i ftoj edhe me leje, policia të kapë nga këta persona, do t’i kolegët e tjerë që të shpejtojmë. dënojë? Është absurde kjo situatë më duket. S’i Kosta Makariadhi – Vihet re se disa deputetë dënon dot, sepse ti i ke dhënë 15 ditë afat atij. Gjatë kanë frikë nga dënimi në këtë rast. Koha prej 5 ditësh këtij 15-ditëshi bën si të dojë ai. Kam mendimin se vetëm për ta propaganduar që të vejë saktë në veshin duhet të dalim nga kjo situatë. e çdonjërit do të jetë mbase e shkurtër. Mos duhet Daim Rrapaj – Unë mendoj se neni 14 duhet zgjatur deri në 10 ditë? formuluar pak a shumë në këtë formë - “Personat Ndue Gjika – Në rast se duam realizimin e fizikë dhe juridikë që kanë armë me ose pa leje dhe çarmatimit të popullatës, është pika më vendimtare, që në bazë të këtij ligji u ndalohet mbajtja e armës, prandaj, në rast se ne marrim në shqyrtim masën e janë të detyruar t’i dorëzojnë ato pranë organeve të dënimit, është pikërisht në mbështetje të kësaj rendit publik brenda 5 ditëve nga data e hyrjes në kërkese që ka mbarë populli shqiptar sot. Jam fuqi të këtij ligji. Kundërvajtësit do të dënohen sipas plotësisht në mbështetje të propozimit të bërë nga ligjit si mbajtës të armëve pa leje.” zoti Teta. Dhe shtesa që bën komisioni për paragrafin e Abdi Baleta – Secili mund të ketë mendimin e tretë më duket se është më e plotë sesa... tij, por unë si jurist nuk i mbështes këto lloj Shaqir Vukaj – Më falni, komisioni s’ka bërë dënimesh dakoniane. Dhe jam i bindur se asgjë nuk

547 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zgjidhet me dënime të tilla në këto fusha. me vdekje, ose sipas figurave.” E pra, të barazojmë Legjislacioni ynë ka qenë nga legjislacionet me një krim kundër shtetit, bile armëmbajtjen pa leje ta masat më të larta të dënimit dhe nuk ka qenë kjo dënojmë dy herë më shumë sesa një krim kundër që e ka penguar kriminalitetin, dhe nuk është faji i shtetit, kjo nuk është oportune dhe nuk i shërben, dënimit, është faji tjetërkund që e kemi këtë gjendje ashtu siç po e gjykojnë disa këtu, çarmatimit. Unë sot. Ne mund ta vëmë edhe ashtu, po natyrisht për jam i sigurt se gjykatat, në qoftë se do të arrijnë që ndryshimet e masave të dënimit të Kodit Penal duhet për armëmbajtjen pa leje të japin, fjala vjen 4 ose 5 të ndiqet një procedurë e caktuar, jo kështu me vjet burg, do ta bëjë efektin menjëherë. Maksimumi propozime nga vendi. Edhe kjo mund të bëhet, që kemi dhënë në proceset gjyqësore para një viti, megjithatë, po të jetë vullneti i deputetëve, veç mos fjala vjen, ka qenë 6 muaj për armëmbajtje pa leje, harroni që shpejt pastaj do të ndiejmë pasojat dhe e megjithatë të shtëna s’kemi pasur, edhe njerëzit ne vetë do të detyrohemi t’i rikthehemi kësaj në autobus e në rrugë nuk dilnin me guxim me armë çështjeje. Kjo është bindja ime si deputet dhe nuk krahut apo brezit. e mbështes atë propozim. Lush Përpali – Shqetësimi është normal, por Zef Brozi – Pa dyshim që kjo është ndër pikat unë mbështes idenë që u hodh këtu se me masa të më delikate, do të thosha, të këtij p/ligji. Megjithatë, jashtëzakonshme ne nuk mund ta zgjidhim këtë unë mbështes mendimin e profesor Abdiut. Kam punë. Mua më duket se shumë saktë e sqaroi juristi qenë dhe vetë gjyqtar, kam gjykuar edhe për pak përpara, po me sa duket s’e patëm vëmendjen, armëmbajtje pa leje, prandaj edhe sot nuk duhet ta nuk ka pranuar legjislacioni për të dhënë armë pa shoh këtë ligj thjesht në pozicionin e ligjvënësit, por leje. Legjislacioni ekziston dhe desha të kujtoj, po edhe si zbatues. Unë mund të pyes se cili është ai meqë e tha zoti Zef, Parlamenti i kaluar muajin janar gjyqtar, fjala vjen, që një fshatar, një malësor, i cili të këtij viti ka miratuar shtesë dënimesh në Kodin kapet me një armë, që e ka mbajtur të fshehur për Penal për armëmbajtje pa leje, e megjithatë shumë 15 a 20 vjet dhe atje e fshehur i gjendet kjo armë pak është bërë për çarmatimin e njerëzve pa leje. nga kontrolli, ta dënojë me 20 vjet burg? Do të thoni Sidoqoftë, unë kam mendimin se neni 14 është i ju se pse s’e dorëzon. Kjo është njëra anë, por të drejtë dhe nuk mund të pajtohem me idenë që ky mos harrojmë mbi të gjitha se vetëm duke vënë një nen, si me thënë, dy kategori njerëzish që masë me maksimum të përcaktuar, pra në mënyrë çarmatosen sipas këtij neni - ata që i kanë me leje taksative, nuk zgjidhim problemet e shumta që do dhe ata që i kanë pa leje. Sanksionet në asnjë të dalin në praktikën e organeve hetimore e gjyqësore mënyrë s’ka si të jenë njëlloj për të dyja kategoritë. në zbatimin e këtij ligji. Unë do të isha i mendimit Megjithatë, më duket se është krijuar një ide e dhe gjersa ne kemi një ligj, nenin 224 të Kodit Penal, gabuar për njerëzit që mbajnë armë pa leje pa të të ndryshuar me nenin 18 të ligjit nr. 7553, datë drejtë; nuk janë të gjithë ata që mbajnë armë pa 30.01.1992, duhet ta shtrojmë problemin - masat e leje terroristë. S’është aspak e vërtetë. Shumë prej parashikuara në këtë nen i përgjigjen luftës për tyre mbajnë armë pa leje nga frika e terroristëve. çarmatimin e popullsisë sot? Në qoftë se po, ta lëmë Dhe në kushtet kur është shtuar terrori dhe njerëzit ashtu siç është; në qoftë se jo, ta rishikojmë, po janë të pasigurt, do të gjejnë mënyra për t’u rishikimi të jetë i tillë që të mos i rikthehemi pas vetëmbajtur, se kanë halle, familje e shtëpi mbi supe. disa muajsh këtij neni. Mendimi im është se mundet, Megjithatë, unë jam dakord që çarmatimi duhet bërë. fjala vjen, që sanksionimi i vënë në paragrafin I për Por zoti Zef thotë me të drejtë që gjykatës do t’i 10 vjet mundet që 10-vjetëshi të mbetet, por mund lëmë diapazon domosdo për të vepruar. Pastaj duhen të rritim pak minimumin, 1 vit, mund ta bëjmë 5-10. parë dhe motivet. Ai që e ka mbajtur armën pa leje Megjithatë, unë jam shumë i sigurt se edhe një për vetëmbrojtje, domosdo do të dënohet më lehtë, dënim 1-vjeçar ka efekt, por bashkohem me prandaj s’mund të vëmë një kohë fikse 15 ose 20 mendimin e shumicës se ka vend për një ashpërsim, vjet, siç u tha. Mendimi im është që neni të mbetet pra mund të propozoja 5-10 vjet. Do të thoni ju - kështu siç është. Unë do të thosha, ashtu siç e “Pse ta lëmë 5-10 vjet, se e bëjmë elastik ligjin”, konceptoj unë, që po qe se zihet në rrugë me armë por gjykata pa dyshim do të shohë rrethanat konkrete pa leje, personi duhet dënuar sipas ligjeve. Në qoftë të çdo vepre penale dhe s’mund të kemi dënime se zihet duke shkuar në Degën e Brendshme për ta fikse edhe për krimet kundër shtetit. Në Kodin tonë dorëzuar, s’ka pse dënohet, ligji thotë të shkojë ta Penal thuhet - “Dënohet jo më pak se 10 vjet ose dorëzojë, nuk thotë ta mbajë. Jam për nenin siç

548 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

është me përjashtim të afatit 5, 15 apo 10. isha për një korrektim në propozimin e zotit Teta, Shaqir Vukaj – Specialisti? 10 deri në 20 vjet, domethënë të lëmë këtë hapësirë; Specialisti – (Specialisti citon disa dënime të jo më pak se 10 vjet do të thosha unë. ligjit italian) Armëmbajtjen pa leje në shtëpi e dënon Shaqir Vukaj – Lutem propozimin me shkrim, nga 1-8 vjet; armëmbajtjen pa leje në vendet publike, se u bënë shumë propozime. që paraqet rrezikshmëri më të madhe, e dënon nga Namik Dokle – Meqë u bënë shumë propozime 2-10; të qëlluarit në ajër për të frikësuar njerëzit ose dhe deputetët janë në dilemë për këtë çështje, unë për të shkaktuar rrëmujë, pa bërë vrasje, e dënon do të kërkoja që të prononcohet ministri i Rendit, nga 1-8 vjet. Domethënë përgjithësisht afron me atë meqë është këtu në sallë si deputet. tonën nga 1-10 vjet. Teodor Keko – Në radhë të parë kisha një Jemin Gjana – Që kur ka filluar diskutimi i këtij sugjerim shoqëror për atë zotërinë, specialistin, që p/ligji në grupin parlamentar, edhe gjatë ditës së na lexoi se si e ka Italia sot. Italia ka 400 vjet që e parë edhe sot ka pasur një shqetësim të deputetëve ka vënë demokracinë. Ne duam të dimë si i kanë se ka nevojë për të marrë masa ndaj atyre që mbajnë çarmatosur, nuk duam të dimë si e kanë sot. Sot armë pa leje. Këtu u shtrua një pyetje se ç’do t’i njerëzit në Itali kanë tjetër edukatë, tjetër kulturë bëjmë një fshatari që e ka mbajtur armën prej 20 demokratike. Ne do të na interesonte më shumë të vjetësh. Të gjithë e dinë se vërtet e ka mbajtur dinim se si po e çarmatos popullatën Evropa Lindore, shqiptari armën, por kur i ka vajtur thika në kockë e që po del nga e njëjta situatë ku keni qenë ne. ka nxjerrë, ndërsa sot vagabondët po i mbajnë armët Unë jam me mendimin e zotit Perikli për arsye rrugëve, në kafene, në makina, të vrasin, shtien në se kur armatoset pa leje popullata, domethënë se ajër, bëjnë veprime nga më skandalozet. Kështu që nuk ka rend, kurse kur ne kërkojnë çarmatosjen e më duket se është pa vend të gjykojmë se mund ta popullatës, domethënë që ka rend. Në qoftë se mbas dënojmë 1 vit një njeri që vazhdon të mbajë armë pa çarmatosjes së deklaruar të popullatës të vendosur leje dhe të bëjë këto veprime, kur ai me këtë armë me ligj do të ndodhë një vrasje e shëmtuar në mes kërcënon jetën e të tjerëve, pra ai të tjerët i çon në të Tiranës, unë them se as zoti Kopliku, as ndonjë vdekje, ndërsa ne duhet ta dënojmë me 1 vit. Këtu ministër tjetër nuk munden dot ta shuajnë alarmin e duhet parë masa, dhe kjo masë dënimi mbase duhet madh që do të ndodhë në psikologjinë e njerëzve. të jetë evazive, s’ka pse të jetë fikse, se do të ketë Prandaj masat për çarmatimin e popullatës duhet kondita lehtësuese patjetër ligji. Ma do mendja se të merren në mënyrë drastike. Nuk duhet të na sillni dhe opinioni, dhe populli pret që të ketë një masë, këtu referenca, jo fshatarët, jo qytetarët. Ai që mban ndoshta do të duket drastike, por sot për sot, për armë pa leje, ai do të dënohet me kufi drastik për kushtet e Shqipërisë është e domosdoshme. Nuk mendimin tim, që të hiqen armët e një pjese të këtyre jemi as në Itali, as në Francë, as në Austri, ku njerëzve, që janë kategoria më e rrezikshme e mbahen armë pa leje. Unë mbështes atë propozim shoqërisë. Pra, kemi pjesën më të ndershme të që është bërë nga zoti Teta, por gjithmonë duhet të shoqërisë të pambrojtur, në mëshirën e këtyre jetë evazive, të mos jetë e fiksuar, se ndryshe i njerëzve që thashë më sipër. heqim gjykatës të drejtën të gjykojë, atëherë e kemi Bashkim Caka – Unë shikoj një kontradiktë në marrë që këtu në Parlament vendimin që të dënojmë propozimin e bërë nga zoti Teta. I shikoj këtu se njërin apo tjetrin 15 vjet. personat që deri sot kanë armë me leje dhe në bazë Sadedin Balla – Mbështes propozimin e zotit të këtij ligji detyrohen që t’i dorëzojnë, ne do t’i Teta edhe për faktin se nuk është një gjendje e dënojmë me heqje të lirisë gjer në 20 vjet. Bukuri, zakonshme kjo që shqyrtojmë sot. Zotit Përpali unë në qoftë se ne do të mendojmë dhe do të vendosim do t’i thosha kështu - ne do të vëmë sanksione të kështu, por nuk më duket e drejtë që, në qoftë se ai atilla që dhe ai që e mban për vetëmbrojtje mos që e ka me leje dhe ne qysh sot e detyrojmë me ketë më frikë, se dhe ai që do të donte ta vriste, nuk këtë ligj që ta dorëzojë, po s’e dorëzoi, do ta guxon ta mbajë armën. dënojmë gjer në 20 vjet, kur ai që e ka pa leje, ka Në qoftë se ne do ta shqyrtojmë situatën tamam sjellë shqetësimet më të mëdha, ne themi dënohet ashtu siç është sot në kushtet tona, ndoshta ky ligj nga 1 deri 20 vjet. Ka një raport të caktuar, që ka të mund të mos ketë jetë të gjatë, domethënë për këta bëjë me atë statistikë se nga armët që janë dhënë 3-4 vjet, por ama unë mendoj se organeve të ruajtjes me leje kriminaliteti ka qenë shumë herë më i paktë. së rendit do t’u shërbente jashtëzakonisht. Do të Në qoftë se do të mbajmë qëndrim tjetër, kam

549 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mendimin se i gjykojmë me njëanshmëri. deputetët që ta hedhim në votë. Gëzim Luli – Ky nen që diskutohet është Skënder Shkupi – Situatat emergjente themeli i këtij ligji mendoj unë, prandaj dhe po kërkojnë masa emergjente. Kriminaliteti në rritje te diskutohet shumë. Problemi kryesor është ne po sfidon të gjithë sistemin shtetëror demokratik. çarmatosja e këtyre njerëzve çka ka krijuar një Vallë do të durojmë që njerëz të cilët vetëm problem jashtëzakonisht shqetësues. Jam dakord biologjikisht mund t’i quajmë të tillë të na diktojnë me propozimin që bëri Teta, duke shikuar mundësitë se ç’duhet të bëjmë e si duhet ta bëjmë? Lind pyetja: e një korrektimi teknik për sa i takon çështjes së kush e ushqen kriminalitetin? marzhit, domethënë, sa do të jetë ky marzh në dorë Unë mendoj se një nga burimet është dhe kjo të gjykatësve, do të jetë 1 deri në 20 apo 5 deri në pavendosmëria jonë këtu, ky qëndrimi ynë i lëkundur, 20? Kjo është ana teknike që duhet të diskutohet kjo mëshirë e pamotivuar. Ai që mban armë pa leje, nga specialistët. Mua më intereson ana e për se e mban atë? Sigurisht për të vrarë. Atëherë, përmbajtjes së këtij neni, që vendos sanksione të ne duhet t’ia heqim mundësinë për ta bërë këtë. reja. Dikush mund të thotë se vendosja e këtyre Vendet e tjera kanë përdorur dënimin me vdekje. sanksioneve tingëllon keq dhe është absurde. Por Nuk e quaj aspak të tepërt, por nga ana tjetër unë them se më mirë pak absurditet në ligj, në minimumi i dënimit që duhet të marrë çdo vrasës kuptimin formal, sesa një situatë komplet absurde potencial, jam plotësisht me mendimin e zotit Teta, në jetën e përditshme, që karakterizohet nga kaosi, duhet të jetë deri në 20 vjet heqje lirie. Ai që e ka anarshia, krimet dhe vetëgjyqësia, të cilat në një armën duhet të mendohet mirë para se ta mbajë. pjesë të madhe i kanë rrjedhimet nga armatosja. Ne do t’i vëmë kështu një barrierë të fortë rritjes së Dispozitën që duam të vendosim, sa më me qetësi, krimeve, duke krijuar mundësinë e zvogëlimit të më mirë do ta bëjmë, se do ta bëjmë për sot dhe shpejtë të tyre në të ardhmen e afërt. Duhet menduar për nesër. mirë për këtë. Unë jam që ta votojmë dhe ta Kolë Tonaj – Unë mbështes plotësisht përkrahim propozimin e zotit Teta. Është tepër i propozimin e deputetit Teta për arsye se gjendja arsyeshëm dhe në situatën që ndodhemi është është e jashtëzakonshme dhe e kundërshtoj në plotësisht i nevojshëm e i domosdoshëm. mënyrë kategorike deputetin parafolës, se jo më Medin Zhega – Diskutimet e shumta tregojnë larg se dje është varrosur pikërisht një kryetar rëndësinë e këtij neni. Unë jam me mendimin e disa këshilli nga një autor, që mbante armë me leje. Vërtet kolegëve këtu që të mos jemi për masa drastike, njerëzit që kanë marrë armë me leje dikur ishin për vetë faktin se jo të gjithë njerëzit e mbajnë armën njerëzit më të besuar të partisë, të pushtetit, të për të kryer një vepër kriminale. ekonomisë, por për mua ata duhej t’i kishin hequr Ka prej atyre që në këtë kohë, në këtë situatë, menjëherë sapo kanë dorëzuar të gjitha privilegjet e armën e mbajnë edhe për vetëmbrojtje, por kjo s’do tjera. Dhe sot për këto po bëjmë fjalë ne, se për të thotë që ne t’i falim këta dhe të mos ua heqim armët e tjera pa leje natyrisht që ka ligj, por theksoj armën. Por nga ana tjetër do të shtoja këtë - ne se ligjet me atë natyrë që kanë pasur, të shkruara kërkojmë të dënojmë me 20 vjet burg njerëz të tillë dhe të pashkruara, janë deformuar siç kanë dashur të cilët mbajnë një armë pa leje, po në qoftë se një gjykatësit. Jo më vonë se sot në autobus kishin njeri vret dikë, me sa vjet burg do ta dënojmë? Besoj pas 4-5 veta armë me leje dhe policia i kontrollonte se më tepër se me 20 vjet nuk e dënojmë. Pra, të dhe hezitonte për t’i ndaluar për vetë faktin që theksoi dy njëlloj do t’i dënojmë? dhe deputeti Çela, se gjykata vetë po i liron. Prandaj, Luan Skuqi – Shqetësimi për të diferencuar që të kalojmë këtë gjendje të jashtëzakonshme, unë ata që kanë armë pa leje dhe që në bazë të këtij jam për një sanksion të jashtëzakonshëm. Në të ligji u hiqet arma nga ata që mbajnë armë pa leje, ardhmen, nëse lind nevoja, të shikohet mundësia e që e kanë marrë në rrugë të ndryshme, më duket zbutjes së kësaj mase. Dhe nuk jam përsëri dakord se është pa bazë, sepse ligji, në fund të fundit është me atë që një fshatar atje në majë të malit e mbajtka një detyrim dhe ato armë janë të njohura nga organet një armë kur del për të bërë dru dhe një qytetar aty, e rendit. U hiqen me urdhër njerëzve, kështu që s’ka kur qarkullon, e mbaka për motive të tjera. Armëmbajtja problem. Ndërsa për ata që kanë armë pa leje, pa leje për mua një motiv duhet të ketë - e dënueshme mendoj se përveç masave për çarmatimin edhe me ligj’ dhe në këtë rast unë jam për një dënim të ashpër. masat shtrënguese, siç janë dënimet e ashpra, janë Mbështes propozimin e zotit Teta dhe ftoj të gjithë më vend. Por në atë shkallë, në mënyrë kaq të prerë,

550 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

siç ishte propozimi për 20 vjet, më duket se është e pranojmë se shumë depo armësh janë zbrazur, janë tejskajshme. Duhet t’u lihet një tolerancë gjykatave, vjedhur; si rrjedhojë, njerëzit kanë armë të fshehura. me qëllim që të gjykojnë ato për rastet e ndryshme, Duhet që të lëmë një kohë të gjatë që njerëzit që për rrethanat lehtësuese. Prandaj mendoj që një kanë marrë armë për vetëmbrojtje, të kenë kohë tolerancë nga 10-20 ose 7-15 do të ishte më e për të reflektuar dhe për t’i dorëzuar ato. Nuk them arsyeshme. refleksioni kinez, por duhet që vetë shteti gjatë kësaj Rudolf Marku – Edhe mua më duket se kohe t’u krijojë bindje njerëzve se është i zoti për të çarmatimi është tepër urgjent në këtë kohë, është mbrojtur interesat e tyre, është i zoti vetë shteti që kërkesa më e fortë, është një zgjidhje që pritet nga të krijojë qetësinë publike. Pa krijuar këtë siguri të gjithë. Unë mund të them se në Shkodër – po është e kotë që të flasim ne këtu. Unë jam me zotin marr një qytet të njohur për spekulimin me armët – Baleta se çarmatosja e njerëzve me dhunë do të këto kohët e fundit njerëzit që kanë armë futen deri kishte efekt të kundërt. Domethënë plagën vetëm në dasma, prishin dasmën dhe u imponojnë të sa do ta acaronim dhe do ta keqësonim më tepër. zotëve e shtëpisë që të ngrenë dolli sipas dëshirave Unë jam i mendimit që gjatë kësaj periudhe të bëhet të tyre. Pra, një fyerje që është po aq e rëndë sa një propagandë veçanërisht televizive, por dhe me edhe krimi, sa edhe vrasja. Unë mendoj se në këto mjetet e tjera të masmedies, që të sqarohet dhe të kushte duhet një rigjiditet, por ky rigjiditet, kjo thuhet se gjatë kësaj periudhe duhet të dorëzojmë ashpërsi duhet të harmonizohet njëkohësisht edhe armët. Ka shumë efekt edhe propaganda televizive. me një tolerancë. Nuk jam as për sentimentalizëm, Dhe jam dakord që pastaj dënimi të mos jenë më veçanërisht në këtë kohë nuk ka vend për tepër sesa 10 vjet, të mos e kalojë 10-vjetëshin. sentimentalizëm, sepse në këtë kohë është një Ali Spahia – Më duket se u zgjatëm pak si periudhë e tillë që mund të vendosen ligje të sakta, tepër në diskutime dhe po e humbasim fillin. Unë jo të rrepta, jo të ashpra, por që mund të mendoj se armët duhen mbledhur jo me agjitacion, liberalizohen dhe më vonë. Por në të njëjtën kohë por me masa shtetërore të rrepta. Çarmatosja e nuk jam dhe për tolerancë të kotë. Unë do t’i thosha personave që mbajnë armë pa leje duhet të bëhet zotit Zhega se arma nuk është një top futbolli që të sa më shpejt dhe gjithashtu duhet ta mbështesim arsyetojmë me kaq mendjelehtësi, se arma nuk ka këtë ligj me sanksione ligjore të vërteta, që i kërkon pse mbahet, por jam edhe për këtë tjetrën se dhe koha sot. Do të isha i mendimit unë, personalisht, arma nuk është shkaku i krimit. Një krim mund të për një sanksion për ata persona që u gjenden armë bëhet, në qoftë se ka motive për t’u bërë. Në qoftë pa leje, të dënohen nga 18-20 vjet. se ka shtysa për t’u bërë, mund të bëhet edhe me Anastas Angjeli – Jam dakord me diskutimin mjete të tjera. Vrasja e parë e Kainit në Bibël është e deputetëve Spahia dhe Teta. Mbështes diskutimin bërë jo me armë, por me një gur. Pra, në qoftë se e tyre dhe më duket se po e zgjatim kot për të ka motive, vrasja mund të bëhet, por në kohën e dhënë shembuj konkretë - magazina, depo, topa tanishme mendoj që rigjiditeti të harmonizohet me armë. Nuk po e marr vesh pse, aq më tepër nuk një tolerancë. Jam që toleranca të shprehet në jam aspak dakord me mendimin e zotërisë, të më kohëzgjatjen e periudhës së refleksioneve. Ajo fal që s’ia di emrin, që tha “të presim njëherë sa të brenda 5 ditëve unë mendoj që të bëhet nga 10 deri vendoset rendi, pastaj të mbledhim armët”. Unë nuk në 15 ditë. Nuk jam dakord me zotin Shkupi që e kuptojë këtë, s’ka asnjë argument kjo. Prandaj thotë se arma mbahet vetëm për të vrarë. Në kushtet kam mendimin që propozimin e deputetit Teta ta e Shqipërisë armët më tepër sesa për të vrarë janë votojmë, se kemi 40 minuta dhe s’po themi asgjë të re. mbajtur për vetëmbrojtje. Edhe unë, për shembull, Besnik Mustafaj – Në propozimin e deputetit po të kisha mundësi për të mbajtur një armë, do ta Teta unë do të doja të shtohja që ky dënim t’i lihej kisha mbajtur, sepse kam pasur një pasiguri të në kompetence të policisë, le të mos kalojë fare në jashtëzakonshme. Sepse, kur vagabondi, rrugaçi, gjykata. Në shumë vende të Lindjes kështu e kanë vrasësi armatosen me armë, jam i detyruar edhe bërë dhe po jep rezultat. Mendoj që në këtë propozim unë që të mbaj armë për vetëmbrojtje. Dhe unë jam të shtojmë se ky dënim i lihet në kompetencë i mendimit se njerëzit më tepër kanë mbajtur armë policisë dhe të jetë fiks. për vetëmbrojtje, sesa për të vrarë. Shaqir Vukaj – Ju lutem, propozimin silleni me Prandaj, duke e zgjatur këtë periudhë të shkrim. refleksionit nga 10 deri në 15 ditë, sepse duhet të Llazar Lëngu – Më duket se gjithë ky

551 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

shqetësim dhe diskutime të zgjatura këtu, reflektojnë edhe si ministër i Rendit, edhe si anëtar i Këshillit me të drejtë atë shqetësim që ka në popull në lidhje të Ministrave është riparë. Dhe në atë kohë nuk kam me çarmatimin. Dhe kjo shtesë që ne do t’i bëjmë pasur vërejtje për nenin 14. Duke dëgjuar shqetësimet ligjit është shtesa bazë për këtë ligj. Është një e kolegëve deputetë, shoh që me të vërtetë diçka moment i jashtëzakonshëm për Shqipërinë, kur një duhet të ndërrojmë në këtë nen. Nuk mjafton kaq bandë rrugaçësh të pandërgjegjshëm, të sa është. pamoralshëm, do të thosha, që nuk njohin asnjë 1. Së pari, do të thosha se ndoshta duhet shtuar lloj morali, as social, jo më kombëtar apo moral ajo që tha zoti Bardhyl, pra nuk ka të drejtë të mbajë tjetër, po vënë nën terror Shqipërinë. Ne jemi përpara armë asnjë person tjetër veç atyre të përcaktuar në një fakti të tillë - do ta lëmë këtë bandë rrugaçësh këtë ligj e me të tjerë që vijnë prapa këtij ndofta. të bëjë ligjin në Shqipëri dhe në një moment të Pse? Sepse nga ana formale, dhe shpeshherë ana caktuar të na vërë përpara me kobure edhe ne formale që s’është qenësore ka të bëjë shumë, unë, deputetëve, apo do t’i vëmë ne në zap ata? Dhe unë për shembull, kam një armë me leje. Sipas ligjit nr. gjykoj se këtu duhet të jepen mendime për dënime 4279, që neni 16 e shfuqizon, u shfuqizua, dakord. të jashtëzakonshme për këtë bandë rrugaçësh, që Cili nen këtu thotë që unë të mos e mbaj? Me të ta shpëtojmë popullin nga ata. Ajo është një e keqe, vërtetë logjika e gjaku thotë, po ndoshta është më do të thosha një sëmundje kanceroze, që duhet ta mirë që të jetë taksative. Pra, fjalia e parë të jetë që flakim jashtë pa mëshirë. Çdo lloj lëshimi, edhe këtu në fillim - “Nuk ka të drejtë të mbajë armë asnjë brenda këtij Parlamenti është i pajustifikueshëm. person tjetër veç atyre të përcaktuar me këtë ligj.” Duhet ta mbrojmë pjesën e shëndoshë të kombit Duket si përsëritje, por shpeshherë e kemi bërë këtë nga kjo sëmundje e keqe, apo duhet ta lëmë pjesën përsëritje në nene. e shëndoshë të kombit të përleshet me të e të Problemi i dytë dhe që po i preokupon të gjithë. nënshtrohet? Se unë ju garantoj që në dhjetëra Dakord, armët shpeshherë mbahen edhe për raste, edhe ne deputetët si individë, jemi tërhequr mbrojtje dhe unë jam i mendimit që një pjesa më e përpara këtyre rrugaçëve të armatosur. Mua vetë, madhe e armëve në qarkullin janë për mbrojtje, personalisht, dje më është futur dora në xhep dhe sidomos armët e shqiptarit, duke mos i quajtur asnjë qytetar nuk më ndihmoi të lajmëronte një polic shqiptar, duke qenë dakord, duke i quajtur dhe qenie për ta kapur këtë zuzar. Të gjithë largoheshin. Duhet biologjike ata që mbajnë armët për të vrarë. Dakord. të vazhdojmë akoma kështu ne? Pse largoheshin Pasi mbaron pjesa poetike, të biem pak në pjesën qytetarët? Se kishin frikë nga bandat e armatosura. prozaike. Në pjesën prozaike, një pjesë e madhe Të mos kemi mëshirë për ta. Le t’i vrasim si qen jona kemi thënë që do të shkojmë drejt Evropës, nëpër rrugë. Vetëm kështu mund ta shpëtojmë nuk do të shkelim në rrugë të pashkelura, nuk do të popullin. bëjmë eksperimente. Zotërinj, t’i mbahemi kësaj Do të më falni një çikë për tonin, që e ngrita më fjale, dhe të bëjmë çfarë thotë bota. Dakord, ta tepër nga ç’duhet përpara këtij Parlamenti të ashpërsojmë brenda kufijve të botës. Atëherë, të nderuar, por unë gjykoj se duhet ta mbështesim pa vëmë dënimin më të madh që ka 12-ja evropiane asnjë hezitim propozimin e deputetit Teta. Mund të për këtë punë, dhe nivelin më të ulët në maksimalin bëjmë vetëm një tolerancë - armëmbajtja pa leje që kanë këto shtete. Pra, ndoshta jo 1 vit, po do të brenda banesës të dënohet me një masë më të ulët gjejmë një shtet; cili e ka minimumin më të madh? dënimi. Hajde ta vëmë sa Portugalia, 4 vjet. Cili shtet e ka Abdi Baleta – Lidhur me propozimin që dënimet dënimin më të madh? Ja vesh kot, Spanja? Hajde t’i japë policia. I lutem zotit Mustafaj që e bëri, ta ta vëmë 15 vjet. Pra, 4 deri 15 vjet. Por ama, që të tërheqë, se nuk ka kuptim të japë dënime policia fillojmë të shpikim, kam frikë se do të biem në për çështje që duhet të shkojnë e të gjykohen. gabimet që kanë rënë monistët, rrugë të pashkelura. Ndryshe pastaj s’do të shkonte fare në gjykim. Nuk Unë për vete jam partizan i veprimit sipas botës, bëhet kjo. duke qenë gjithmonë brenda shinave të OKB-së, të Shaqir Vukaj – Deputeti Kopliku. Ju lashë për kartave ndërkombëtare në ekstremet e ashpra ose në fund që të dëgjoni shumë nga vërejtjet e të lehta, sipas vendit, po gjithmonë brenda shinave. propozimet. Pra, unë do të thosha se praktikisht mund të ishte Bashkim Kopliku – Ç’është e vërteta, ky ligj ligji jo 1 deri në 10 vjet, po mund të ishte 5 deri në patjetër edhe nga unë me gjithë ministrat e tjerë, 15 vjet, duke lënë kufi për të gjykuar, kush e ka nga

552 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

gjykata, kush e ka për mbrojtje, kush e ka pas leje dhe i dorëzojnë ato vullnetarisht brenda 15 ofensive etj, etj. ditëve”, le të jetë 15 ditë, s’ka problem. Pra, ashtu Do të thosha se është me rëndësi edhe ajo siç është propozuar nga komisioni nga hyrja në fuqi shtesa që bën zoti Shyqyri, do të thotë që i detyron e këtij ligji dhe përjashtohen nga përgjegjësia nga njëra anë, organet gjyqësore të mos e kenë në penale. Në të kundërt, dënohen nga 5-15 vjet. Hetimi dorë, ta bëjnë hetimin në gjendje të lirë apo në të bëhet në gjendje arresti. gjendje arresti, pra i detyron ta bëjnë hetimin në E them diapazonin 5-15 vjet për mos me ju arrest, që është një forcim në luftën për vonuar për të gjitha arsyet e thëna më parë. Ka njerëz armëmbajtjen pa leje, patjetër, se t’i mund të thuash që e mbajnë me të vërtetë për t’u mbrojtur nga që e ka pa leje, po sa të sqarohet duhet një hetim. keqbërësit dhe ka huliganë që po torturojnë, po Jam dakord me zotin Abdi Baleta që në asnjë tmerrojnë popullin. Atyre t’u jepet maksimumi. Po mënyrë, asnjë ligj nuk duhet të ketë policia që të duan deputetët ta çojnë 5 deri në 20 vjet, por do vendos, përveç gjobave. Vetëm gjobat vendos policia, të jetë amplitudë shumë e madhe. madje dhe aty ka vende, ndoshta dhe aty kanë Shaqir Vukaj – Po, zoti Bashkurti. diskutime. Pra, do të doja që të shtohej edhe pjesa Lisien Bashkurti – Kam dy vërejtje për disa që i detyron se për armëmbajtje pa leje, hetimi të mendime që u hodhën këtu. Mendoj se këtu nuk bëhet në gjendje arresti. është fjala për të mbajtur dy qëndrime për dy Propozoj që të ketë një 10-minutsh pushim, të versione. Nga momenti që del ligji, të gjithë janë të mblidhen 3-4 vetë, të përpilojnë disa ndryshime, barabartë para tij dhe nuk mund të bëhet fjalë nga sepse u bënë shumë propozime. momenti i miratimit të tij, se e ka pas me leje apo Shaqir Vukaj – Ju vetë, zoti Kopliku, si e pa leje. Me t’u miratuar ligji, të gjithë ata që nuk i formuloni propozimin tuaj? përfshin ky ligj, quhen persona që mbajnë armë pa Bashkim Kopliku – Unë nuk e kam formuluar leje, prandaj, kjo bie automatikisht, në qoftë se i akoma, e formulova me pika me këto që thashë. përmbahemi rregullit të ligjit. Pra, jam me pjesën që thatë, nuk ka të drejtë të Së dyti, ideja për ta zbatuar policia. Ne shkojmë mbajë armë asnjë person tjetër. Jam me pjesën e drejt shtetit juridik dhe jo modelit policor të shtetit. Shyqyriut dhe me pjesën e zotit Teta, por të Mendoj se këtu janë dhënë propozime që me një moderuar, duke lënë një kufi minimal deri në harmonizim të mundshëm të shkojmë në një të maksimal. mesme të pranueshme. Unë jam për të zgjeruar Shaqir Vukaj – Prandaj, ju lutem, meqë ka kohën e refleksionit, siç e propozoi një deputet, nga diskutime të tjera, formulojeni me shkrim. 5-15 ditë, të kenë mundësi të reflektojnë dhe ta njohin Rushen Golemi – Vetë fakti se në seancën e ligjin. Kjo u krijon mundësi njerëzve që mund të jenë parë kishte aq pyetje, vetë fakti që ka kaq shumë jashtë rrethit të tyre, mund të jenë në rrethana të diskutime, tregon se problemi është shumë i jashtëzakonshme vetë, mund të jenë jashtë shtetit, rëndësishëm. Pa legjislacion nuk kemi qenë në këtë mund të jenë me shërbime të ndryshme dhe të vijnë pikë. Duke marrë këtë projektligj në dorë, ne do të e të kryejnë atë veprim të domosdoshëm ligjor dhe plotësojmë legjislacionin ekzistues. Ç’është e së treti, jam që t’i përmbahemi atij formulimi të zotit vërteta, unë bëra një pyetje atëherë, që mund të Ali Spahia, 10 deri në 20 vjet, që më duket se dukej si pa vend, por e bëra qëllimisht, për të tërhequr përmban një tolerancë të domosdoshme. Ju ftoj ta vëmendjen. Sa të plagosur vijnë në ditë me armë votojnë propozimin e paraqitur. zjarri në mbarë vendin? Dhe këta janë shumë. Nuk Shaqir Vukaj – Ju lutem, me shkrim, sepse mund të ma jepnin zotërinjtë specialistë këtë. Ky nuk ka bërë njeri propozim të tillë me shkrim, 10 është një shqetësim mbarëkombëtar. Nuk dua të deri në 20 vjet. shohim më nëna dhe motra me të zeza. Prandaj, Sadedin Balla – Deputeti Teta ishte dakord që me të vërtetë, duhet të jemi pak më të rreptë. 11 të korrektohej kjo, dhe të shënohej jo më pak se 10 vjet është një amplitudë shumë e gjerë. Edhe vjet. gjykatësit i vëmë në pozitë të vështirë, sepse dhe Shaqir Vukaj – Deputeti Balla, më falni, por ata do të jenë nën kërcënim që t’u kërkohet të japin unë këtu e kam me shkrim; ju biseduat po unë nuk minimumin e mundshëm. Prandaj, unë mendoj se e di, ju mund të bisedoni shumë. Ju lutem deputeti paragrafi II të formulohet në këtë mënyrë dhe do Teta, para se të kalojmë në votim. t’jua dërgoj; “Personat fizikë që mbajnë armë pa Perikli Teta – Meqë shumica është bindëse, që

553 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të ketë një diapazon më të gjerë, 10-20 vjet. armëmbajtje”. “Autorët e veprës penale të Shaqir Vukaj – Domethënë nga 10 deri në 20 armëmbajtjes pa leje të hetohen dhe të gjykohen vjet. Tani, ju lutem shumë, këtu kam disa propozime në gjendje arresti”. të Agron Musaraj, Dodë Kaçaj, Gëzim Agastra, “Mbajtja pa leje e armëve të zjarrit të luftës, Pëllumb Malaj, Shyqyri Çela, Daim Rrapajt, Mehmet dënohet nga 5 deri në 15 vjet heqje lirie”. Çeliku, Besnik Mustafaj, dhe e lashë për të fundit, Kush është dakord me formulimin e këtij neni? deputeti Perikli Teta. Ju lutem, tërhiqen propozuesit Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. e tjerë apo t’i marr një nga një? Dodë Kaçaj e tërheq. Ali Spahia – Si grup parlamentar ne e kishim E tërhoqi deputeti Petrit Kalakula, tjetër kush e propozimin ndryshe, ne e kishim propozimin për 10 tërheq propozimin? Deputeti Gëzim Agasrta? deri në 20 vjet, jo 5 deri në 15 vjet. Gëzim Agastra – Nuk e tërheq, për arsye se Pjetër Arbnori – Ajo u votua, zoti Spahia. zoti Teta nuk e përfshin atë grup personash që kanë Ali Spahia – Unë e kërkova fjalën, por nuk m’u armë jashtë këtij ligji. dha mundësia. Shaqir Vukaj – Deputeti Çela? Nuk e tërheq. Pjetër Arbnori – Grupi i punës, ishte ngarkuar Deputeti Rrapaj? Atëherë, vazhdojmë sipas radhës nga të dyja palët dhe atë konkluzion arriti. së propozimeve. Qetësi, ju lutem! Kemi një propozim tjetër - Ali Spahia – Në qoftë se ka mundësi t’i “Armët me vlera historike dhe kulturore që ruhen në harmonizojmë propozimin e zotit Kopliku me muze, në familje dhe nga persona private, vlerësohen propozimin e zotit Teta, duke rënë dakord zoti Teta, si të tilla nga një komision i posaçëm, që diapazoni të jetë 10-20 vjet. dokumentohen në një regjistër të veçantë, dhe i lihen Shaqir Vukaj – Ai ra dakord. në zotërim pronarit pa të drejtën e municioneve për Ali Spahia – Zoti kryesues, po të ketë mundësi, to. Shitja e tyre lejohet vetëm duke ua kaluar muzeve të pyetet deputeti Kopliku nëse është dakord me shqiptare ose organeve shtetërore përkatëse”. Kush diapazonin e zotit Teta dhe të votojmë për propozimin është dakord me formulimin e këtij neni? Kundër? e zotit Kopliku. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Shaqir Vukaj – Jo të zotit Teta, me korrigjimin Neni 15. “Rregullat e administrimit dhe të e zotit Kopliku. kontrollit të armëve për personat fizikë e juridikë Ali Spahia – Epo mirë. caktohen nga Këshilli i Ministrave”. Bashkim Kopliku – Unë e bëra një kërkesë, të Kush është dakord? Kundër? Abstenim? kemi 10-15 minuta pushim, të mblidhemi 2-3 vetë Miratohet me shumicë votash! ta shkruajmë një propozim, të mbledh të gjitha këto, Neni 16. Dekreti nr. 4279 dt. 20.06.1987 “Për pra ta harmonizojmë. Harmonizimin më duket se armët” shfuqizohet. s’e bëjmë dot kështu. Kush është dakord? Po, zoti Brozi. Mehmet Çeliku – Ju kam sjellë një propozim. Zef Brozi – Përderisa në ligjin që miratuam Besoj se merr në konsideratë shumicën e ndryshon dënimi për armëmbajtjen pa leje, atëherë mendimeve. ne duhet të shfuqizojnë edhe paragrafin I të nenit 18 Shaqir Vukaj – Atëherë, bëjmë 15 minuta të ligjit nr. 7553 dt. 30.01.1992 “Për disa ndryshime pushim. në Kodin Penal”, sepse në këtë ligj dënimi është me heqje lirie nga 1 deri në 10 vjet. Po nuk e (Pas pushimit) shfuqizuam këtë, gjykatat herë do të zbatojnë atë Pjetër Arbnori – Grupi i punës ka sjellë ligj, herë këtë, pra nuk do të ketë një unifikim. propozimin për nenin 14 të formuluar kështu - Pjetër Arbnori – Ashtu është. Kur të “Nuk ka të drejtë të mbajë armë asnjë person përfundojmë miratimin e ligjit në tërësi atëherë do tjetër përveç atyre të përcaktuar në këtë ligj”. të bëjmë ndryshimet e nevojshme. “Personat fizikë që e humbasin të drejtën e Zef Brozi – Prandaj propozoj që neni 16 të mbajtjes së armës, janë të detyruar t’i dorëzojnë formulohet si vijon - “Dekreti nr. 4279 dt. 20.06.’87 ato pranë organeve të rendit publik”. “Personat fizikë “Për armët” dhe paragrafi I i nenit 18 të ligjit nr. 7553 që kanë armë pa leje dhe që i dorëzojnë ato dt. 30.01.1992 “Për disa ndryshime në Kodin Penal vullnetarisht brenda 15 ditëve nga hyrja në fuqi e të Republikës së Shqipërisë” shfuqizohen. këtij ligji, përjashtohen nga përgjegjësia penale”. Pjetër Arbnori – Në rregull. Paraqiteni në “Lejohen forcat e rendit të bëjnë kontroll për sekretari, ju lutem. Kush është dakord me nenin

554 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

16, me ndryshimin që propozoi Komisioni i Ligjeve? peticioneve. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Kuvendit Popullor vazhdojnë t’i vijnë mjaft Neni 17. “Ky ligj hyn në fuqi menjëherë”. Kush probleme. Po ju informojmë për disa më kryesoret - është dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet dhe Partia Demokratike e Shqipërisë, në deklaratën neni 17. e dërguar, ndër të tjera thekson, se ndjek me Tani do të miratojmë në tërësi ligjin “Për armët”. shqetësim zhvillimin e ngjarjeve në Jugosllavi. Kush është pro? Partia Demokratike është për referendum Urdhëroni! mbarëkombëtar, me anën e të cilit të gjithë Namik Dokle – Para se të kalojmë në miratimin shqiptarët që banojnë në trojet e tyre autoktone të në tërësi të këtij ligji, kur filluam diskutimin në parim, shprehen lidhur me bashkimin kombëtar. Nëse në janë bërë shumë pyetje, për të cilat s’kemi marrë këtë referendum shqiptarët deklarohen për bashkim përgjigje. A mos duhet të vendosim se kur do të në një shtet të vetëm, atëherë, territoret autoktone jepen përgjigje për ato? Natyrisht, jo sot, se me sa shqiptare jashtë kufijve shtetërorë të Republikës së duket s’bëhet sot kjo. Sepse u dha një mendim nga Shqipërisë do të shpallen të pushtuar, dhe shteti disa deputetë të të dy krahëve, që më duket racional, shqiptar ka të drejtë të ligjshme kërkimin e çlirimit që disa nga ato pyetje janë shumë të rëndësishme të tyre. Kërkesa për referendum nuk pengon njohjen për sa i përket problemeve të vendosjes së rendit e Republikës së Kosovës si shtet i pavarur. Po të dhe vlejnë për të bërë një interpelancë me ministrin mos realizohet kjo kërkesë për referendum e Rendit. Prandaj, ne nuk morëm përgjigje, gjë që mbarëkombëtar, Republika e Shqipërisë të mos njohë nuk është mirë, të paktën midis dy të këqijave të as Republikën e Maqedonisë, as Jugosllavinë e re. zgjedhim më të voglën, dhe të vendosim për një Partia Demokratike i bën thirrje popullit, interpelancë. Presidentit, Kuvendit Popullor, Qeverisë, partive Pjetër Arbnori – Interpelanca të paraqitet me politike dhe organizatave shoqërore ta vlerësojnë shkrim dhe Qeveria, në bazë të Rregullores së çastin historik për bashkimin e kombit shqiptar. Kuvendit Popullor, në kohën e duhur do të japin Komisioni drejtues i Partisë Socialiste të përgjigje. Mirditës ngre problemin, se pavarësisht nga Namik Dokle – Me shkrim mund të paraqitet konsensusi i arritur nga forcat politike në rreth për kur ka një grup, por përderisa ky ishte një propozim vendin e sekretarit të komitetit, përfaqësuesit e nga të dy grupet, s’di si mund të bëhej për paraqitjen Partisë Demokratike, pa asnjë argument, me shkrim për interpelancë. Ndoshta ka nevojë për kundërshtojnë kandidaturën. ta vendosur. 12 familje të fshatit Buzëmadhe të Kukësit Pjetër Arbnori – Paraqitja me shkrim mund të kërkojnë që Shefqet Peçi të dënohet në bazë të bëhet edhe nga një njeri i vetëm. Unë dua ta kem ligjit, sepse më 25.09.1944, te vendi i quajtur Përroi këtu përpara, dhe t’ia paraqes kërkesën Qeverisë. i Bardhë ka pushkatuar 22 burra të fshatit pa faj. Kush është për miratimin në tërësi të ligjit “Për Drejtoria e pijeve në Korçë, njofton se ka shkelje armët”? Kundër? të rënda me pasoja për ekonominë nga shpërndarja Abstenim? Miratohet në tërësi ligji, “Për armët”. e alkoolit dhe prodhimeve të pijeve alkoolike. Pije Hasan Halili – Meqë e vendosëm që ligji hyn po prodhojnë gjithë personat me licencë dhe pa në fuqi menjëherë, mendoj që televizioni, radioja dhe licencë, duke blerë dhe sjellë nga jashtë alkool në organet e shtypi ta transmetojnë, që nenet kryesore formë të kundërligjshme. Nuk paguhet asnjë lekë të këtij ligji të propagandohen, me qëllim, që ata që tatim. Mbajtja e alkoolit në shtëpi, përveç dëmit mbajnë armë pa leje, t’i dorëzojnë, dhe të mos ekonomik, ka rrezikun e dëmtimit të shtetit dhe të ndodhen para fakteve. shpërthimit që dëmton popullin etj. Pjetër Arbnori – Do ta porosis Radiotelevizionin Sindikata e pavarur dhe intelektualët e që sapo të firmoset ligji, ta përsërisë disa herë në ndërmarrjes Gjeologjike të Bulqizës dhe të Burrelit ditë ligjin dhe nenet kryesore të tij, që kanë të bëjnë nuk janë dakord me shkurtimet drastike të me armëmbajtjen. Gjithashtu, sapo të firmoset nga investimeve në gjeologji. Presidenti, përsëri të propagandohet në shtyp dhe 140 familje të fshatit Korrë të zonës së Funarit në Radiotelevizion. në Elbasan, shkruajnë se kanë tre muaj pa sheqer, Kemi disa njoftime për problemet që i kanë nëntë muaj pa makarona, 6 muaj pa oriz, janë pa ardhur Kuvendit Popullor nëpërmjet letrave dhe rrugë makine, pa telefon, pa qendër shëndetësore.

555 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Sindikata e pavarur e Universitetit të Kuvendit Popullor, shkruajnë se nëna e tyre Nexhmije Gjirokastrës, kërkon rritje page dhe kjo arritje filloi Hoxha ka 6 muaj e ndaluar në burg për shpërdorim që më 1 janar 1992. të postit zyrtar dhe nuk po del në gjyq. Mosnjoftimin Sindikata e punonjësve të shëndetësisë Tropojë, në kohë për zhvarrosjen e eshtrave të babait të tyre shkruan se institucionet shëndetësore janë në Enver Hoxha, e quajnë antihumane. Ndaj tyre bëhet gjendje mizerie, mungojnë furnizimet me materiale presion i vazhdueshëm psikologjik. Bëhen shkrime të domosdoshme, uji i pijshëm etj. të manipuluara dhe nuk u jepet mundësia që të Po nga Tropoja, punonjësit e ndërmarrjes së shkruajnë e të thonë se këto nuk janë të vërteta. Shfrytëzimit të Pyjeve kërkojnë që Këshilli i Shumë prej tyre janë lënë pa punë, kurse të tjerët Ministrave të shikojë sa më shpejt projektin e janë paralajmëruar për pushim, në të njëjtën kohë paraqitur për krijimin e ndërmarrjes së përbashkët kur të gjithë janë profesionistë dhe nuk kanë pasur me firmën italiane poste partiake. “Komfaro”, territori i ambientit transitor, në të Punonjësit e ndërmarrjes Plastike në Durrës cilën do të përfshihet dhe kjo ndërmarrje. kërkojnë të aplikohet pension i parakohshëm për Partia e Unitetit Kombëtar, në peticionin e burra, me stazh punë 20 vjet dhe gratë me 15 vjet. dërguar, ndërmjet të tjerave shkruan - “Kur u formua Sikurse jemi marrë vesh, për një shtesë në ligjin Qeveria e re Demokratike, nuk iu morë “Për Policinë e Rendit”, në vijim të ndryshimit të Mendimi”. Ndonëse më 22 mars afro 30 për qind ardhur nga Qeveria për ligjin nr. 7504, datë e elektoratit nuk u shprehën se kë forcë politike 30.07.1991, në mbështetje të nenit 16, të ligjit nr. mbështet, kjo bën të domosdoshme takimet me të 7491, datë 29.041991 “Për Dispozitat Kryesore gjitha forcat politike, por asnjë takim nuk është Kushtetuese”, me propozim të një grupi prej 35 zhvilluar. deputetësh, propozohet - Nuk u merret mendim për ligjet që miratohen. “Të shtohet pas paragrafit të parë të nenit 38 Në rrethe nuk thirren përfaqësuesit e partisë së tyre paragrafi - “Për të përndjekurit politikë mjafton arsimi për të dhënë kandidaturën për organet lokale. i mesëm dhe të zotërojë një gjuhë të huaj. Për këta 17 familjet e ish-bllokut, që me vendimin e përjashtohet kondita e moshës.” Këshillit të Ministrave, nr. 193 duhet të largohen nga Vazhdojnë firmat e 36 deputetëve. banesat, ankohen se po largohen në mënyrë të Deputeti Baleta. dhunshme brenda 24 orëve, u janë dhënë sipërfaqe Abdi Baleta – Kërkohet për oficerë madhorë të banimi nën normën e caktuar në ligj. Shqetësimi i policisë apo vetëm për policë të zakonshëm? Si e tyre është, se këto banesa janë të personave që kanë menduar ata? Nuk e kemi pasur në kërkesat janë refugjatë dhe se shtëpitë janë të palëruara dhe e deritanishme. Nuk besoj se është e arsyeshme vazhdojnë të paguajnë qiranë rregullisht. që të vihet për të përndjekurit politikë. Edhe po t’u Nga tri qeveritë që kanë qenë në fuqi, tre vendime kërkohet të tjerëve, ta heqim për ata. të ndryshme janë zbatuar për banesat, prandaj veç Pjetër Arbnori – Deputeti Tafili. problemit politik klasor, nuk shikojmë asnjë çështje Roland Tafili – Në nenin 38 të ligjit që është urgjente. miratuar vjet nga Parlamenti i vjetshëm “Për Policinë Bashkimi i sindikatave të pavarura të bujqësisë e Rendit”, thuhet shprehimisht - kërkon që t’u jepet fund shkatërrimeve të ish-NB- “Oficerë të policisë së rendit”. Pra, është fjala ve, dhënies së tokës së bukës, ndërtimeve pa leje, për oficerë të policisë së rendit, madhorë ose jo. vjedhjeve të komplekseve blegtorale dhe të Nuk ka dallim në këtë nen. Unë e lexova herën tjetër prodhimeve bujqësore nga njerëz të armatosur. këtu në Parlament. Në qoftë se do ta lexojmë edhe Kërkojmë që të zbatohet ligji “Për tokën”, dhe të njëherë për të riazhornuar diskutimin, jam dakord, mos lejohet që banorë të ndryshëm të zënë tokat e po e rilexoj - “Oficerë të Ministrisë së Rendit ish-NB-ve. titullohen të gjithë personat që mbarojnë shkollën e Kolektivi i uzinës “Traktori”, kërkon që të shkrihen lartë të profilit të policisë ose persona të tjerë, që hallkat e tepërta si Drejtoria e Përgjithshme e kanë mbaruar arsimin e lartë në profil tjetër dhe që Industrisë Mekanike, Drejtoria e Kombinatit të i nënshtrohen një kursi special kualifikimi. Ata duhet Autotraktorëve, që t’i hapet rrugë privatizimit. të jenë të moshës deri në 30 vjeç. Oficerëve të Ilir e Teuta Hoxha, Sokol e Liliana Hoxha, policisë së rendit u lejohet të vazhdojnë kursin e Pranvera e Klement Kolaneci, në letrën drejtuar kualifikimit shkencor pasuniversitar sipas fushave

556 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që cakton Ministria e Rendit Publik ose jashtë ligjvënëse cilido prej deputetëve, deri sa nuk është shtetit. Oficeri, nënoficeri ose dhe polici u fjala për ndryshimet e një ligji të ri, por është fjala nënshtrohen programeve të arsimimit të mëtejshëm për vazhdimin e atij debati për ato nen të një profesionalë, juridikë dhe ushtarakë në punë e sipër”. projektligji që sapo kishte kaluar në Parlament. Pra, këtu nuk ka hapësirë për të përndjekurit Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. politikë, të cilët nuk kanë pasur mundësinë e Namik Dokle – I dëgjova me respekt të dy arsimimit për shkak të problemeve që i njohim që të shpjegimet e të dy deputetëve që janë ulur afër një gjithë. Pikërisht, në fund të paragrafit të parë, aty ri-tjetrit, por shpjegimi i zotit Dosti më duket më i ku flitet që ata duhet të jenë të moshës deri në 30 arsyeshëm, sepse e ka shtruar në Komisionin e vjeç, mendojmë të bëhet ky nen shtesë, dhe më tej Ligjeve. Në qoftë se Komisioni i Ligjeve ka fituar me të vazhdojë normalisht - “oficerëve të Ministrisë së shumicë votash për ta paraqitur, do të thotë se ky Rendit u lejohet arsimimi dhe konkurset gjatë punës”. komision e ka parë. Atëherë, unë nuk kam asgjë të Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. kundërt. Në qoftë se ky komision nuk ka vendosur Namik Dokle – Më falni zoti Kryetar, se në me votim, atëherë të na thotë ose të mblidhet shpejt seancën e mëparshme unë nuk kam qenë dhe unë e shpejt, ta diskutojë dhe t’ua thotë deputetëve. mund të jem i pafat, por shtesën për këtë ligjin “ Për Pjetër Arbnori – Po, zoti Dosti Policinë”, paragrafin e parë ose nenin e parë e ka Tomor Dosti – Për të qenë i sinqertë, do t’ju propozuar Këshilli i Ministrave dhe është miratuar. them zoti Dokle, se nuk pati nevojë për votim. U Gjatë kësaj procedure është bërë një propozim hodh si ide dhe thamë se do ta bisedojmë. Pjesa tjetër, i cili është firmosur nga 35 deputetë. Ky më e madhe e tyre e miratuan propozimin tim në propozim, mendoj se sipas rregullit duhet të kalojnë parim. Nuk u hodh në votë sepse nuk e pamë të të gjitha procedurat normale të Kuvendit Popullor. arsyeshme se kishim probleme të tjera që u Pjetër Arbnori – Rregulli nuk e përcakton këtë diskutuan. Unë në fund të diskutimeve vura këtë gjë zoti Dokle. në pah, për t’iu njohur një e drejtë ish-të burgosurve Namik Dokle – Është një propozim për politikë. ndryshim ligji, dhe çdo propozim për ndryshim ligji Pjetër Arbnori – Ne më duket se e zgjasim kalon në komisionin e Ligjeve dhe në komisionin diskutimin kot, sepse Kuvendi Popullor ka miratuar përkatës. futjen në rendin e ditës të kësaj pike si vazhdim të Pjetër Arbnori – Nuk është propozim për ndryshimit të ligjit “Për Policinë”. ndryshim ligji. Është një shtesë gjatë shqyrtimit të Deputeti Luli. një propozimi për ndryshim ligji. Gëzim Luli – Unë nuk marr vesh se çfarë ka Namik Dokle – Në qoftë se është një shtesë tani për të diskutuar! Ky problem është futur në rendin gjatë ndryshimit, s’ka nevojë të firmoset nga 35 e ditës dhe unë nuk e marr vesh çfarë do të diskutojë deputetë. përderisa është firmosur nga 35 deputetë, Komisioni i Ligjeve kur kjo është vetëm një shtesë do të thotë se është propozim për ndryshim ligji, i e atij neni ose e atij ligji për ata persona që do të pavarur nga propozimi i Këshillit të Ministrave. futen dhe do të punojnë në organet e policisë. Unë Pjetër Arbnori – Deputeti Dosti. mendoj se ky është një problem parimor që duhet Tomor Dosti – Megjithatë, po i shpjegoj zotit të votohet shumë shpejt, dhe kjo është një e drejtë Dokle se në Komisionin parlamentar të Ligjeve, e pamohueshme që u takon këtyre njerëzve, të cilët pardje unë e kam ngritur këtë çështje për t’u deri tani nuk e kanë pasur. Në kohën kur diskutohej zgjidhur. I kam kërkuar komisionit të Ligjeve që ta për këto probleme, ne kemi nevojë për njerëz që shqyrtojë dhe të mos hidhemi në seancën plenare janë të përkushtuar dhe do t’i kushtojnë gjithë me listë prej 35 vetash. Një pjesë e tyre e përkrahën vullnetin dhe pasionin e tyre për të ruajtur rendin mendimin, dhe them se brenda procedurës së dhe këtë demokraci, të cilën me zor e fituam. Kuvendit. Pjetër Arbnori – Ju lutem, kush ka mendime Pjetër Arbnori – Deputeti Spahia. pro, nuk ka si i diskuton. Kush ka mendime kundra, Ali Spahia – Desha të shtoj se fakti që janë mund të diskutojë. Zoti Dokle. marrë 35-36 firma, nuk do të thotë asgjë. Edhe mund Namik Dokle – Meqë bëhet fjalë për procedurë të mos merren ato firma. Mjafton që propozimi i një dhe kundërshtohet mendimi im, dua të shpjegohem - deputeti, i cili ka pasur vend sa e sa herë këtu në Në parim nuk kemi hyrë akoma të diskutojmë, Parlamentin tonë, për të marrë një iniciativë dhe mundet që ai nen të plotësohet me gjëra të

557 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

tjera më të mira etj., etj. Por, në parimet e sidomos në funksionet drejtuese. Natyrisht, unë nuk demokracisë, si zgjedhja e Presidentit, e Kuvendit them që të ketë një kirurg me shkollë të mesme, Popullor etj. etj. hyjnë edhe procedurat. Në qoftë se sepse nuk e bën dot, por po doli ndonjëri le ta bëjë. fillon shkelja e demokracisë së procedurave, pastaj Dikur ka pasur edhe me shkollë të mesme. Kështu mund t’i hapim shtegun edhe shkeljes së gjithë që, në qoftë se duan vetëm me pretekstin se kanë elementëve. mbartur disa oficerë shkollën e policisë, e kanë Pjetër Arbnori – Asnjë shkelje procedure nuk gabim. Kjo kuptohet përse bëhet. Bëhet për të ka këtu, zoti Dokle. Ne propozojmë një ndryshim përmirësuar një gjendje dhe kuptohet pse ka ligji dhe njëzetë propozime për ndryshime fjalësh kundërshtime sepse duhet të ruajnë një gjendje të ose nenesh që janë këtu, nuk do të shikohen njëzetë caktuar ata që kundërshtojnë. herë në Komisionin e Ligjeve. Komisioni i Ligjeve e Pjetër Arbnori – Kalojmë në votim. Kush është ka shikuar në parim ndryshimin. Një grup deputetësh dakord me këtë propozim, duke shtuar propozimin thotë që të shtohet edhe kjo pikë. Ajo nuk ka asnjë për heqjen e gjuhës së huaj propozuar nga deputeti diskutim. Kuvendi Popullor e voton pro, ajo është e G. Luli? drejta e plotë e Kuvendit Popullor. (Namik Dokle kërkon të flasë.) Zoti Luli, keni folur dy herë. Më falni, ju e dini Rregulloren që kur thuhet Po të kesh propozim për të shtuar ose për të kalohet në votim, kalohet në votim. hequr po, por për pro e për kundër, shprehu me anë Namik Dokle – Unë e kisha pyetjen para të votës. votimit. Gëzim Luli – Kam përshtypjen se pak nga Pjetër Arbnori – Urdhëroni! oficerët në organet e rendit na dalin me gjuhë të Namik Dokle – Lidhur me moshën, ka aty huaja. Nuk do t’i kufizojmë këta. diçka. Deri në ç’moshë bëhet fjalë? Mos duhet Pjetër Arbnori – Ka njeri ndonjë ndryshim përcaktuar diçka aty, se në polici nuk do të zgjedhim tjetër? Gjykatën Kushtetuese që na duhen njerëz të pjekur, Deputeti Butka. flokëbardhë etj. etj. Uran Butka – Unë mendoj që ky ndryshim të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me këtë vlejë edhe për SHIK-un. ndryshim të këtij neni, duke marrë parasysh Pjetër Arbnori – Deputeti Paloka. propozimin e zotit Luli për heqjen e gjuhës së huaj? Alfred Paloka – Unë kam bërë edhe një pyetje Ju lutem, nuk ndërpriten votimet! tjetër, por nuk mu dha përgjigje, atëherë, pse të Kundër? Abstenim? Miratohet edhe shtesa e mos e bëjmë këtë për të gjitha sferat? Të ekonomisë, këtij neni, d. m. th. paragrafi te neni 38. të kulturës, të shkencës. Kudo edhe inxhinierët le Kemi një pikë tjetër në rendin e ditës: Dekreti të jenë me shkollë të mesme. Pse u dashka që “Për ruajtjen e aeroportit të Rinasit. “ polici të jetë pa shkollë dhe diplomati pa shkollë? Mendimi i komisionit të Ligjeve për dekretin “Për Le të jenë dhe të tjerët. ruajtjen e aeroportit të Rinasit”. Pjetër Arbnori – Deputeti Musaraj. Në mbledhjen e tij të datës 19.05.1992, Agron Musaraj – Unë nuk e kuptoj çfarë i Komisioni i Ligjeve, pasi shqyrtoi dekretin e shqetëson zotërinjtë që këta me shkollë të mesme, mësipërm, arriti në përfundimin se ai është në të përndjekur politikë nuk duhet të jenë oficerë. U përputhje me Dispozitat Kushtetuese. Lidhur me kemi vënë një shtojcë që të dijë dhe gjuhë të huaj, përmbajtjen e tij komisioni nuk pati vërejtje. kur shumë e shumë oficerë, të ashtuquajtur oficerë Gjithashtu, edhe Komisioni i Mbrojtjes nuk ka në këto organe edhe shqipen nuk e kanë folur mirë. pasur vërejtje. Kush është dakord në parim me Kanë hyrë edhe me shkollë partie. Kanë qenë edhe dekretin “Për ruajtjen e aeroportit të Rinasit”? (U shefa rendi, edhe shefa dege. Pse i shqetëson kaq përgjigjet deputetëve që flasin nga salla.) Ka disa shumë ky problem, nuk e kuptoj? Ju lutem, mbani ditë që ka dalë. Ata që duan ta studiojnë, ta studiojnë qetësi! pasi të miratohet. Deputeti Baleta. Po, po, ju ka ardhur mbi tavolinë, zoti Përpali. Abdi Baleta – Unë mendoj se këtë e kemi Nuk është aspak arsye që të rrijë 7 ditë mbi tavolinë diskutuar. Në qoftë se dëshirojnë kolegët që të hapin dhe të thoni nuk e kemi studiuar. Ju lutem, zoti diskutime të tilla, unë do t’u thosha, që edhe Përpali, nuk është mënyrë kjo për të penguar punën. profesionet e tjera duhen parë, kur është puna Kush është dakord me miratimin në parim të

558 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dekretit “Për ruajtjen e aeroportit të Rinasit? Kundër? Abstenim? Abstenim? Miratohet neni 1. Miratohet në parim dekreti “Për ruajtjen e Neni 2. aeroportit të Rinasit. Sotiraq Stratobërdha – Neni 2. Urdhëroni! “Ku vërehen shkelje të rregullave të ruajtjes, të Namik Dokle – Kam të drejtën e shpjegimit të mbrojtjes ose të sigurimit të aeroportit nga persona votës, sepse abstenova. të jashtëm, kur shkelja nuk formon vepër penale, Më duket se u ngutët që para miratimit në parim, komandanti i repartit ushtarak të ruajtjes së a mos duhet bërë diskutim në parim. Megjithatë, ju aeroportit dhe ai i policisë kufitare kanë të drejtën e votuat dhe nuk kemi pse kthehemi prapa. Meqë të gjobitin me 1000-5000 lekë dhe, në rast nuk u diskutua në parim, unë abstenova. përsëritjeje me marrjen e bagëtive ose me mjete të Pjetër Arbnori – Zoti Dokle, këtë gjë nuk e tjera që kanë shërbyer për kryerjen e kundërvajtjes. thatë kur ishim së bashku. Më thatë që nuk keni Kundër vendimit të dënimit mund të bëhet ankim absolutisht asnjë kundërshtim për këtë dekret. sipas rastit te ministri i Mbrojtjes ose i Rendit Publik Namik Dokle – Diskutimi në parim nuk është brenda pesë ditëve nga shpallja e vendimit ose e vetëm kundërshtim, zoti Pjetër. Unë do të thosha njoftimit, vendimi i të cilëve është i formës së prerë”. se ky dekretligj i Presidentit është shumë i Pjetër Arbnori – Diskutime? rëndësishëm dhe ta miratojmë. Diskutimi në parim Kush është dakord me këtë nen? Kundër? nuk është vetëm kundërshtim, është dhe miratim. Abstenim? Pjetër Arbnori – S’po e kundërshtoj aspak. Së Miratohet neni 2. paku mund ta shpjegoni edhe gjatë miratimit të ligjit, Neni 3. ju lutem. Për gjëra parimore kemi biseduar me orë Sotiraq Stratobërdha – Neni 3. e me ditë dhe do të bisedojmë përsëri me orë e me “Kur hyrja në aeroport e personave të jashtëm, ditë. Nuk është arsye kjo që të vonohemi për një ndodh edhe për shkak të mospërmbushjes së rregullt gjë që e ka të qartë gjithkush, dhe besoj se të gjithë të detyrës ose të neglizhencës nga ana e forcave do të votojnë pro këtij ligji. ushtarake dhe policore të ruajtjes së aeroportit, kur Neni 1. shkelja nuk përbën vepër penale, personat I lutem sekretarisë ta lexojë! përgjegjës të këtyre forcave dënohen me masën Urdhëroni! ndëshkimore më të rëndë që parashikon rregullorja Namik Dokle – Që të mos vonohemi, ta votojmë e disiplinës së forcave të armatosura”. tërësisht në bllok. Pjetër Arbnori – Kush është pro me nenin 3? Deputeti Memia. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Shaban Memia – Është shkelje procedure dhe Neni 4. ka një paradoks. Sotiraq Stratobërdha – “Ministria e Në momente të caktuar, protestojnë për këtë Transporteve dhe e Komunikacioneve dhe Ministria problem, dhe nga ana tjetër kërkojnë që të shkelet e Mbrojtjes, me fondet e tyre, si dhe me fondet procedura. shtesë që do të akordohen nga Këshilli i Ministrave, Unë kërkoj që të ecet në bazë të procedurës së të bëjnë brenda muajve korrik rrethimin e aeroportit Rregullores nen për nen. dhe pajisjen me mjetet më të domosdoshme të Pjetër Arbnori – Sekretaria të lexojë nen për sinjalizimit dhe të ndriçimit”. nen. Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. Qetësi, ju lutem! Namik Dokle – Mos përcaktojmë një afat pak Sotiraq Stratobërdha – Neni 1. më të shpejtë, jo ta shtyjmë deri në korrik. “Aeroporti i Rinasit, i cili administrohet nga Pjetër Arbnori – Puna është se mos vëmë Ministria e Transporteve dhe Komunikacioneve afatin dhe nuk e zbatojmë pastaj, dhe shkelim ligjin. shpallet objekt i rëndësisë së veçantë dhe merret Namik Dokle – Mirë, unë e shikoj nga në ruajtje nga forcat e Ministrisë së Mbrojtjes”. pikëpamja e urgjencës për të vënë një regjim të “Rregullat e ruajtjes dhe të mbrojtjes së aeroportit rregullt në aeroport, dhe Qeveria le të marrë disa të Rinasit përcaktohen nga Ministria e Mbrojtjes”. masa më urgjente dhe ta kryejë këtë punë, se pastaj Pjetër Arbnori – Ka njeri për të diskutuar? prapë do të na ndodhë ndonjë gjë që s’na pëlqen. Kush është dakord me nenin 1? Kundër? Pjetër Arbnori – Deputeti Teta.

559 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Perikli Teta – Kam qenë drejtues i Forcave Abstenim? Ushtarake Ajrore për shumë kohë, jam marrë shumë Miratohet me shumicë votash. kohë me këtë problem dhe asnjëherë nuk kemi vënë Urdhëroni! dot rregull. Gjithmonë aty kemi shtypur lopë, kuaj, Bashkim Caka – Para se ta kalojmë për votim, mushka. Nuk kemi vrarë njerëz, kemi shpëtuar deri lidhur me problemin e kufirit dhe të policisë kufitare, tani, por kështu siç po ndodh, nuk është e largët në ligjet ekzistuese ka një kontradiktë. Atë dita kur do të bëjmë ndonjë katastrofë të rëndë këtu kontradiktë e ruan deri diku edhe ky dekret. Nuk në aeroport. Prandaj, ky dekrete është shumë i them që të rikthehemi do ta miratojmë, është domosdoshëm, por punimet që janë atje, meqë i plotësisht i rëndësishëm, por kam mendimin që njoh, dua të them se para korrikut nuk bëhen. meqenëse ka një dekret të mëparshëm, i cili ka Aerodromi është tre kilometra i gjatë. Nga të dyja dalë për raste emergjence, të paktën u diskutua anët janë gjashtë-shtatë kilometra territor që duhen atëherë dhe ka futur që policia kufitare dhe disa punuar, duhen rrethuar, duhen marrë masa. Unë objekte të tjera i ka lënë në varësi të Ministrisë së mendoj se koha është e përshtatshme deri në korrik. Mbrojtjes. Kemi edhe një ligj tjetër “Për Policinë e Pjetër Arbnori – Unë mendoj se koha është e Rendit”, që përcakton policinë kufitare në vartësi të përshtatshme deri në korrik. Ministrisë së Rendit Publik”. Pra, ka një kontradiktë Kush është dakord me nenin 4? Kundër? midis këtyre dekreteve ekzistuese. Do të kisha Abstenim? mendimin që Kryesia t’i bënte vërejtje Ministrisë së Miratohet neni 4. Rendit Publik dhe Ministrisë së Mbrojtjes që të Neni 5. bashkërendojnë veprimtarinë e tyre, për arsye se e Sotiraq Stratobërdha – “Ministria e shikoj të domosdoshme që Kuvendit t’i vijë ligji “Për Transporteve dhe e Komunikacioneve, Ministria e kufirin shtetëror”. Duke ardhur ky ligj “Për kufirin Mbrojtjes së Rendit Publik përcaktojnë detyrat dhe shtetëror”, do të mënjanojë të gjitha kontradiktat që rregullat e veçanta të ndërmarrjes, repartet ose ekzistojnë dhe bëhet shkak për paqartësi dhe mos njësitë vartëse të tyre për hyrjen, administrimin dhe koordinim të mirë të veprimeve midis Ministrisë së sigurimin e aeroportit dhe të mjediseve të tij”. Rendit dhe Ministrisë së Mbrojtjes. Ka probleme Pjetër Arbnori -Kush është dakord? Kundër? dhe shqetësime jo vetëm në Rinas, por edhe në Abstenim? port, edhe në vende të tjera të kalimit të kufirit. Miratohet me shumicë votash. Do të kisha mendimin sikur t’u lihej edhe një Neni 6. afat që të vinte sa më shpejt ligji “Për kufirin Sotiraq Stratobërdha – Neni 6. shtetëror”, pa futur këtu problemet që shqetësojnë “Ministria e Transporteve dhe e për eksod etj. Komunikacioneve dhe Ministria e Mbrojtjes, Pjetër Arbnori – Me sa di unë, po punohet për përcaktojnë edhe mënyrën e mbulimeve të këtë projektligj. shpenzimeve financiare që bëhen për ruajtjen e Se ku kanë arritur nuk e di. aeroportit”. Bashkim Caka – Edhe unë e di që është filluar Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. kjo punë, prandaj e ngrita, zoti Kryetar. Dhe Namik Dokle – Të shtohet edhe Ministria e bashkërendimi nuk është i duhur. Financave, meqë është fjala për mbulimin e Pjetër Arbnori – Tani kemi miratimin në financimit. përgjithësi të projektligjit “Për mbrojtjen e aeroportit Pjetër Arbnori – Me sa di unë, këto kanë fondet të Rinasit. e veta. Kush është pro? Kundër? Abstenim? Ta shtojmë dhe Ministrinë e Financave, nuk Miratohet me shumicë votash. prishet puna. Këto ministri kanë fondet e tyre. Kryesia e Kuvendit Popullor, së bashku me Kush është dakord me nenin 6? Kundër? kryetarët e grupeve parlamentare, biseduan dhe Abstenim? vendosën që të fusin në kalendarin e punës Miratohet me shumicë votash. projektligjin “Për disa ndryshime në Dispozitat Neni 7. Kushtetuese” si dhe ligjin “Për pushtetin lokal”. Duhet Sotiraq Stratobërdha – “Ky dekret hyn në fuqi ta miratojë Kuvendi futjen e këtij projektligji në rendin menjëherë”. e ditës. Të gjitha partitë politike, përfaqësuesit e Pjetër Arbnori – Kush është pro? Kundër? grupeve parlamentare ishin dakord që ta miratojmë

560 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

futjen e këtij projektligj me përparësi. në grupe parlamentare veç e veç, në mënyrë që Kush është pro? Kundër? Abstenim? përsëri Kryesia e Kuvendit Popullor dhe kryetarët e Miratohet me shumicë votash. grupeve parlamentare të merren vesh për caktimin Komisioni i Ligjeve të mblidhet nesër, në orën e kohës, për mënyrën se si do të procedohet për 17:00 këtu në Kuvendin Popullor. miratimin e këtij ligji. Ta keni të qartë. Mbas mbledhjes Vë re se, megjithëse lajmëruam me Radiotelevizion, së Komisionit të Ligjeve, grupet parlamentare do të Komisioni i Ligjeve nuk është mbledhur sot dhe kjo na ka diskutojnë veç e veç në salla të ndryshme. penguar. Të gjithë deputetët të studiojnë ligjin “Për pushtetin Grupet parlamentare, do të mblidhen nesër, në lokal” dhe “Për ndryshimet përkatëse në Dispozitat orën 10:00. Kushtetuese”, dhe pastaj të përgatiten të diskutojnë Seancën e lamë për pasdite, në orën 18:00

E mërkurë, 27.05.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 18:00 Zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse është shumica e tij për shqyrtimin e projektligjit “Për disa shtesa në deputetëve, prej dy të tretave, seanca hapet. ligjin nr. 7491, datë 29.04.1991 “Për Dispozitat Kryesia e Kuvendit Popullor, së bashku me Kryesore Kushtetuese”, shfaqi mendimin se ky kryetarët e grupeve parlamentare u morën vesh që projektligj në tërësi është i mirë dhe i plotëson të merret në shqyrtim projektligji “Për ndryshimin e kushtet që t’i kalojë Parlamentit për diskutim. Dispozitave Kryesore Kushtetuese”, dhe ligjin “Për Ai theksoi se miratimi i këtij projektligji do t’i pushtetin lokal”. hapë rrugën rregullimit të pushtetit lokal, gjë e cila Komisioni i Ligjeve e ka marrë në shqyrtim këtë në kushtet e tanishme është tepër urgjente. Lidhur punë, janë mbledhur, do të bëjnë diskutimin dhe me projektligjin nuk pati vërejtje thelbësore. Për sa miratimin në parim. Më përpara do të ketë pyetje i përket disa problemeve rreth të cilave u diskutua, drejtuar specialistëve. mund të shfaqim mendimin edhe më poshtë, por Në bazë të Rregullores, jemi marrë vesh që unë do t’i përmbledh në dy çështje - meqenëse ky është një projektligj që duhet diskutuar Së pari, në projektligji bëhet propozimi, që ndarja dhe miratuar sa më parë, ta kufizojmë kohën e administrative të jetë komunë, qytet nënprefekturë miratimit në parim në dy orë. dhe nuk përmendet edhe prefekturat e mëdha Grupet parlamentare të merren vesh dhe të administrative në nenin 1. paraqesin listën e personave që do të diskutojnë në Shtrohet pyetja - Si ndarje administrative, parim, ndërsa ata deputetë që kanë kundërshtime nënprefekturat merren në analogji me rrethet që kemi me grupin e vet parlamentar lidhur me këtë, kanë të sot? Në emërtim, a është më mirë të mbajmë drejtën e plotë të fjalës. emërtimin rreth, siç e kemi sot apo emërtimin e ri Gjithashtu, u tërheq vërejtjen grupeve nënprefekturë, i cili para çlirimit ka qenë edhe mjaft parlamentare që akoma nuk kanë dhënë emrat që legjislacione të huaja e kanë? u takojnë me dhënë, propozimet për bashkimin Ky është problem që do ta vendosë Kuvendi. ndërparlamentar. Po ashtu, lidhur me faktin, nëse prefekturat a janë Gjithashtu, kemi shumë ditë që kemi përpara të volitshme në kushtet tona apo e rëndojnë shtetin projektligjin “Për një ndryshim në Radiotelevizion”, administrativ lokal. Le ta diskutojë Kuvendi e të dhe nuk janë dhënë akoma emrat që do të vendosë. Sidoqoftë, komisioni ka shfaqur mendimet propozohen për Këshillin Drejtues të e tij, të cilat janë pasqyruar në vërejtjet që u kemi Radiotelevizionit. U lutem kryetarëve të grupeve shpërndarë të gjithë deputetëve. parlamentare ta diskutojnë në grupe nesër këtë punë Unë mendoj se do ishte me vlerë që ne të dhe ta përpunojnë nesër çështjen e Radiotelevizionit futeshim në diskutimin nen për nen, pasi duhet të dhe të gjendjes së Byrosë Ndërparlamentare. mbajnë parasysh se shumë çështje, të cilat jepen Kryetari i Komisionit të Ligjeve të bëjë vërejtjet në mënyrë të koncentruar në këtë projektligj, do të përkatëse, pastaj do të bëhen pyetjet. rregullohen në ligje të veçanta. Siç thashë, deputetët Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve, në mbledhjen e i kanë marrë vërejtjet për projektligjin “Për

561 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

organizimin dhe funksionimin e pushtetit lokal”. me sistemin ekzistues të pushtetit lokal. Përgatitet projektligji “Për zgjedhjet”. Prandaj, që Pyetja e fundit - A e ka shqyrtuar Këshilli i të bëjmë një punë sa më me rendiment, t’u lëmë Ministrave këtë material që na paraqitet? vend në kohën e duhur problemeve që do të zgjidhin Deputeti Abdiu. projektligjet e mësipërme. Fehmi Abdiu – Problemi i ndjekjes së Pjetër Arbnori – Kryetarët e grupeve problemeve të pushtetit lokal, ndarjet e vogla, që parlamentare le ta kenë parasysh, të merren vesh sipas projektit mendohet të bëhen në të ardhmen për çështjen e kohës me deputetët e vet. Mund të për punë fshatrash, pasi nuk gjen dot një zgjidhje caktohen edhe njerëzit që do të flasin. Të gjithë ata ligjore, problem ligjor për të. E para kjo. që kanë mendimet e kundërta me grupin e vet E dyta, çfarë argumentesh janë parashtruar pro parlamentar, kanë të drejtën të flasin. kësaj ndarjeje të projektit lidhur me nënprefekturat, Do të bëhen pyetjet. Pyetjet kur janë të ku ideja paraprakisht është për të mos ekzistuar ngjashme, le të grupohen nga tri-katër bashkë. edhe prefektura si ndarje territoriale, si njësi mbi Pyetjet kanë të bëjnë me miratimin në parim të kësaj nënprefekturat? Dispozite Kushtetuese, ndërsa kur kanë të bëjnë E treta, si është menduar, mbi ç’bazë do të me hollësitë që diskutohen pastaj nen për nen shqyrtohen këto lloj konfliktesh, në qoftë se do të sigurisht, nuk kanë për të pasur përgjigje. quheshin kështu, me propozimin e prefektit, lidhur Pyetjet që kanë të bëjnë me interpelancë ndaj me paligjshmërinë ose kundërligjshmërinë e akteve Qeverisë, nuk do të shqyrtohen këtu, sepse ato i të organeve të bazës nga organet gjyqësore, pa u dërgohen me shkrim qeverisë dhe qeveria përgjigjet bërë ndryshimet në legjislacionin përkatës nga këta vetë. të fundit. Kush ka pyetje me shkrim? Këto kisha. Namik Dokle – Me shkrim apo me gojë? Vladimir Metani – Në relacion thuhet se Pjetër Arbnori – Mund t’i bëni edhe me gojë krijohen nënndarje më të vogla administrative. Si për lehtësi pune. krijohen këto nënndarje? Me ç’akt? Nga se varet Namik Dokle – Çfarë është marrë parasysh, pavarësia e tyre? Ç’lloj pushteti ato përfaqësojnë? ose mbi ç’argument është ndërtuar pushteti lokal E dyta, po në atë relacion, thuhet se në çdo në dy nivele dhe jo në tre nivele, kur dihet se ka fshat ose mbi bazë lagjesh krijohen këto nënndarje kërkesa nga disa zona që presupozojnë organizimin dhe zgjidhet një person që do të quhet kryetar fshati e pushtetit lokal në tremijë vetë? ose lagjeje. Si zgjidhet ky? Ç’kompetenca ka? Ç’lloj Pjetër Arbnori – Pyetje tjetër? pushteti përfaqësonte ky? Aty thuhet: “gjithë Deputeti Lloshi. problemet që ka lagjja ose fshati”. Xhevat Lloshi – Në hartimin e projektligjit, a Pyetja tjetër - Ç’lloj pushteti përfaqëson janë zbatuar kërkesat e Kartës Evropiane për prefektura? Në relacion thuhet - “ka për funksion pushtetin lokal, në të cilën unë besoj që ne të të mbikëqyrë veprimtarinë e ministrive dhe aderojmë. Në këtë kartë janë përcaktuar një varg institucioneve të tjera qendrore, si dhe atë të kushtesh fare konkrete, lidhur me sasinë e parimeve organeve të pushtetit lokal”. Të krijojnë idenë sikur të kësaj karte që duhet të përfshihen në ligjet e një del mbi këto organe. Pra, është pushtet ekzekutiv vendi, në mënyrë që pastaj të bëhet kërkesa për të dhe ç’raport krijon me këto pushtete lokale të aderuar në një Kartë të Strasburgut të vitit 1985. zgjedhura të drejtpërdrejta? Pjetër Arbnori – Në kushtet e organizimit të ri Faleminderit! të pushtetit lokal, në ç’raporte vihet Këshilli i Pjetër Arbnori – Ju lutem deputetëve të mos Ministrave me organet e pushtetit lokal, veçanërisht largohen se do të bëjnë që të mbyllet seanca. Do ta të nivelit të parë dhe të dytë? bëjmë edhe njëherë apelin në fund. Edhe njëherë u Pyetja e dytë - Ç’probleme dalin për vënien në lutem deputetëve që të mos largohen. Deputeti Ruçi. efiçencë të organeve të reja lokale që do të dalin Gramoz Ruçi – Desha të di, projekti i servirur pas zgjedhjeve të reja? sa e ka pasur në konsideratë projektin e Kushtetutës Është i përgatitur, a është i gatshëm legjislacioni që do të miratojmë? për të vënë në punë këto organe, sepse me sa kuptoj Së dyti, nuk e di në qoftë se specialistët mund nga materiali që paraqitet, kemi të bëjmë me një të na thonë që këtë projekt të paraqitur, në cilën sistem cilësisht të ri, që s’ka asgjë të përbashkët përvojë të shteteve të Evropës e kanë mbështetur?

562 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Së treti, a është bërë për këtë projekt ndonjë të ardhshme? E para. konsultim me organizma ndërkombëtare që ne E dyta, në nenin 3 flitet për vetëqeverisjen në aderojmë? autonomi dhe decentralizimin. Cila do të jetë shkalla Së katërti, prefektura do të jetë hallkë e pushtetit e kësaj autonomie dhe vetëqeverisjeje në raport me apo e administratës shtetërore? pushtetin qendror? Me kompetencat që i vihen rrethit në projektligj, Pjetër Arbnori – Deputeti Pepa. a ka të drejtë prefektura të kontrollojë veprimtarinë Pjetër Pepa – Ky rikonstruktim që bëhet, a e pushtetit dhe të ministrive, në qoftë se kjo është parashikon edhe ndryshime kufitare rrethesh, apo hallkë e administratës? do të bëhet vetëm një ndryshim organizativ, vetëm Këto kisha. mbi bazën e shpërndarjes gjeografike ekzistuese, Pjetër Arbnori – Deputeti Agolli. pa ndryshime? Dritëro Agolli – Edhe për qartësi, çfarë epërsie Një Deputet – A ka ndonjë projekt, sa ka ky organizim i ri i pushtetit lokal nga i tanishmi nënprefektura do të krijohen? Si do të emërtohen qoftë në ndarje, qoftë në veprimtari? Kjo edhe për rajonet që janë sot? efekt informimi, për efekt propagande. Gëzim Luli – Zoti Kryetar, mbi ç’kritere do të Pjetër Arbnori – Deputeti Baleta. organizohen prefekturat? Abdi Baleta – A ekziston ndonjë projektide, në Cilat do të jenë kriteret bazë të organizimit të sa prefektura do të ndahet territori, që të gjykojmë prefekturave? A do të ketë administratë kjo për dobishmërinë e këtij ndërtimi? prefekturë? Pjetër Arbnori – Deputeti Pashko. Sadik Bejko – Kam vënë re në projektligj, që Gramoz Pashko – Me ç’kam kuptuar unë nga për fshatin nuk ka gjë për organizimin. Vetëm sa leximi i të dy projektligjeve, thelbi është që të përmendet disi dhe nuk e dimë ç’kompetenca do të sigurohet mundësia e një sistemi të ri të pushtetit ketë, cili do të jetë organizimi, çfarë të drejtash do lokal, demokratik, që do të thotë pavarësia e njësive të ketë ai për fshatin e tij? Dikur ka qenë një lokale në nivele më të ulëta, duke u ngritur drejt organizim nëpërmjet kryepleqve. Një gjë të tillë për niveleve qendrore. Desha të di si është menduar të kompetencat, për të drejtat nuk e shoh në këtë zgjidhet çështja e kompetencave? Mund të më projektligj, prandaj kërkoj një shpjegim të mëtejshëm thuhet që ka ligji mjaft nga këto, e kam të paqartë nga specialistët. çështjen e kompetencave që ka të bëjë me buxhetet Natasha Shehu – Si e realizon ky sistem i ri lokale, me autoritetet lokale të drejtësisë dhe të administrativ raportin ndërmjet pjesëve me të tërën? policisë, me infrastrukturën lokale, me arsimin, Pra, njësive me Republikën. shëndetësinë etj. Ibrahim Vasjari – A do të ketë parasysh ndarja Pjetër Arbnori – Deputeti Gjika. e re administrative disa tradita të krahinave të Ndue Gjika – Në vendin tonë, gjatë periudhës ndryshme të përcaktuara historikisht, që janë thyer që kaluam, ka edhe shumë probleme të ndarjes gjatë kësaj periudhe, si p.sh. krahina e Kurveleshit administrative. Shumë krahina janë copëtuar për që ndahet sot në disa rrethe, Tepelena, Vlora, pra, qëllime politike. Si do t’u jepet rrugëzgjidhje këtyre kjo bashkësi e formuar historikisht, a do të jetë problemeve? parasysh në ndarjen e re? P.sh. rrethi i Mirditës që unë përfaqësoj, kërkon Engjëll Dakli – Lidhur me nenin 4, mbi ç’kritere që të jetë një ndarje administrative më vete, brenda do të përcaktohet koncepti qytet i vogël? Te neni 5, shtetit ligjor. po për bashkitë e qyteteve do të ketë një rregullore Pjetër Arbnori – Deputeti Alimhilli. të tillë, dhe cilat do të jenë ndryshimet thelbësore Tonin Alimhilli – Pa ditur ose pa njohur ndarja të tyre me atë të kryeqytetit? administrative e çdo njësie, a mund të gjykohet nga Jemin Gjana – Me sa dimë, nga organet e deputetët nevoja e kësaj ndarjeje administrative që pushtetit lokal janë tërhequr mendimet nga Këshilli paraqitet këtu. i Ministrave për përcaktimin e komunave. Nuk e di, Pjetër Arbnori – Deputeti Skuqi. nëse këto mendime që janë tërhequr do të jenë të Luan Skuqi – Sot, aktualisht, si njësi bazë formës së prerë apo mendohet se do të ketë ndonjë këshillat e fshatrave të bashkuara. A ka ndonjë shqyrtim të tyre përsëri? Sepse ka një të vërtetë që projekt nga ana e rretheve dhe e Këshillit të ka dhe reagime nga disa zona për këtë ndarje. Ministrave, mbi sasinë dhe madhësinë e komunave Pandeli Majko – Desha të pyes komisionin -

563 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Cili është vendi që do të zërë specifika e Qytetit organizmat ndërkombëtare, hallka tjetër ishte dhe Studenti, pasi studentët kanë një kërkesë për një prefektura, që nuk u pëlqye nga ata dhe argumentimi status të veçantë të qytetit të tyre? ishte në përgjithësi i drejtë. Për një shtet të vogël si A do të zërë ndonjë vend të veçantë organizimi Shqipëria, me shumë nivele ndoshta nuk do të ishte i pushtetit në këtë qytet? e domosdoshme, kështu që është pranuar ky Bardhyl Agasi – Cili ka qenë kriteri primar në organizim me këto nivele. Është strukturë e ndarjen administrative, ai i popullsisë apo i sipërfaqes përshtatshme për kushtet e vendeve të tilla dhe me dhe ka ndonjë kontradiktë në këtë drejtim? sa është parë, edhe legjislacioni konkret bullgar e Anastas Angjeli – Organizimi dhe funksionimi rumun, i ndërtuar mbi bazën e përvojës së tyre, është i pushtetit lokal mbi bazën e parimeve të pranuar si i përshtatshëm ky nivel për shtetet e vetëqeverisjes, të autonomisë lokale dhe të kategorisë si shteti ynë. Kjo, lidhur me pyetjen e decentralizmit, presupozon shkëputjen e të gjitha parë, për nivelet. lidhjeve të ndërsjella midis komunës, qytetit dhe Për pyetjen e dytë - në përgjithësi kërkesat e nënprefekturës? Në qoftë se jo, cilat janë pikat e Kartës së Strasburgut janë zbatuar, është pasur lidhjeve të ndërsjella midis tyre? parasysh edhe legjislacioni nga i cili është huajtur Gëzim Agastra – A merret mendimi i votuesve ndonjë gjë. për përcaktimin e komunës sot dhe ndryshimin e Për pyetjen e tretë - Raportet e Këshillit të kufijve të nesërm të saj? A lejon ligji përkatës rindarje Ministrave me organet e pushtetit lokal janë të administrative mbas kryerjes së votimeve? njohura. Këshilli i Ministrave realizon disa funksione Mehmet Loci – Zoti Kryetar, nuk e di në emër në raportet me këto organe, kryesisht nëpërmjet të kujt mund të përgjigjen këta, specialistët, kur prefekturave. Prefektura nuk është organ pushteti, projektligji paraqitet në emër të një grupi është organ administrativ, në krye të saj është deputetësh? Se, me sa e njoh unë, nuk janë as prefekti si përfaqësues i Qeverisë, që koordinon dhe juristë të Kuvendit Popullor. bashkërendon punën e disa nënprefekturave, Pjetër Arbnori – Më duket se nuk i njohkeni kontrollon veprimtarinë e organeve dhe institucioneve, juristët e Kuvendit Popullor, zoti Lociç të ministrive dhe institucioneve qendrore, si dhe Tani, specialistët mund të përgjigjen. ligjshmërinë e akteve që marrin organet e pushtetit Specialisti – Para se të përgjigjem, po themi në bazë. Pra, përveç ministrive dhe raportet që disa gjëra me karakter të përgjithshëm, që krijojnë ministritë me organet dhe institucionet në shpjegojnë dhe pyetjet në përgjithësi. Të dy projektet nënprefektura, prefektura është një organizëm tjetër janë bazuar në një studim që i është bërë përvojës i Qeverisë që realizon këtë koordinim, sidomos në së Evropës Perëndimore e Lindore dhe asaj që ka drejtimet e ruajtjes së rendit, të qetësisë, të sigurisë, pasur Shqipëria para çlirimit. Janë shfrytëzuar të mbrojtjes dhe të ligjshmërisë. Në këto fusha, ajo kushtetutat e disa vendeve perëndimore e lindore, është një organizëm i ndërmjetëm midis qendrës kushtetuta e paraçlirimit, ligjet për organizimin e dhe nënprefekturës, që realizon këtë kontroll e pushtetit lokal të disa vendeve lindore e perëndimore mbikëqyrje, dhe kur është fjala për aktet e paligjshme dhe ligjet e paraçlirimit. Natyrisht, edhe nga çfarë edhe me të drejtën e frenimit të këtyre akteve dhe mund të përfitohet nga legjislacioni i pasçlirimit, edhe kalimit të tyre për t’u shqyrtuar në gjyq, ku zgjidhet ajo është mbajtur parasysh. Në kuadrin e përgatitjeve përfundimisht ligjshmëria ose jo e tyre. për dy projektet, është bashkëpunuar me organizmat Përgjigje për pyetjen tjetër - Legjislacioni është ndërkombëtarë, është organizuar dhe një seminar i pjesërisht i gatshëm, ai kryesori që është. posaçëm, në të cilin u bënë disa vërejtje për Domethënë, projektin për Dispozitat Kryesore projektin fillestar të Dispozitave Kushtetuese dhe Kushtetuese, e shoqëron ligji “Për organizimin e ato u mbajtën parasysh. Kështu, i përgjigjemi dhe organeve të pushtetit lokal”, që do të jetë ligji bazë njërës prej pyetjeve dhe fillojmë me përgjigjet e tjera. për veprimtarinë e këtyre organeve. Po kështu, Ç’është e vërtetë, në projekte parashikohen dy shoqërohet me një ligj, që do të shqyrtohet shumë nivele të organeve të pushtetit. Hallka janë 3, por dy shpejt, për zgjedhjen e këtyre organeve. Natyrisht, janë të një niveli, komuna bashkia dhe qyteti janë mbeten disa boshllëqe, që vihen detyrë në këto ligje të një niveli; nënprefektura apo rrethi, si do të quhet, kryesore, siç është një ligj i posaçëm për bashkinë është niveli tjetër. Këto janë për efekt të organeve e kryeqytetit dhe një ligj që do të bëhet për të pushtetit. Në projektin I, që u konsultua dhe me nënndarjet që do të vihen në komuna dhe në qytete,

564 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të cilat do të quhen fshatra, ato të qyteteve mund të Përgjigje - Nuk varet komuna ose qyteti nga quhen lagje, bllok a çfarë emri do t’u japë ligji tjetër. nënprefektura. Ajo i merr vendimet mbi bazën e Pra, mund të thuhet se është pjesa kryesore e parimeve të vetë qeverisjes, autonomisë etj., por legjislacionit që i duhet organeve të pushtetit që do kontrolli i ligjshmërisë mbi aktet e tyre është detyrë të dalin, po natyrisht, përmirësime të tjera do të edhe e administratës shtetërore. Është parimi i duhet të bëhen shpejt madje, disa do të jenë me ndarjes, por edhe i balancimit të pushteteve. Është akte nënligjore, por themelet vihen në anën e vërtet Kuvendi Popullor organi legjislativ, por krijohet funksionimit e të kompetencave kryesore. dhe një organizëm tjetër për të parë ligjshmërinë. Pra, me Dispozitat Kryesore Kushtetuese, me Pra, prefekti nuk është se dikton, por nuk lejon ligjin “Për veprimtarinë e organeve të pushtetit”, me shkelje të ligjit, i parandalon ato dhe në rrugën atë “Për zgjedhjet” dhe me ato ligje që do të dalin gjyqësore. D. m. th. duhet të kuptohet që nuk është shpejt “Për bashkinë e kryeqytetit” dhe nënndarjet çështje vartësie, por çështje kontrolli dhe kombinimi e tjera të vogla themi se në njëfarë mënyre, e koordinimit të punëve. kompetencat e organeve, funksionimi i tyre do të Përgjigje e pyetjes tjetër - Epërsitë e kësaj rregullohen dhe do të bëhet e mundshme veprimtaria strukture me strukturën ekzistuese duhet të shihen, e tyre. në radhë të parë, në parimet. Parimet që vihen për Përgjigje tjetër - Si do të jenë nënndarjet? pushtetin e ri lokal, parimi i decentralizimit, Problemi është lënë i hapur në Dispozitat autonomisë, vetëqeverisjes së pushtetit lokal, janë Kushtetuese, domethënë, Kushtetuta lejon që me me një rëndësi shumë të madhe, sepse kanë qenë ligj të veçantë të rregullohet problemi i nënndarjeve nga defektet kryesore të organizimit të pushtetit të më të vogla administrative poshtë komunës dhe mëparshëm, nuk ka ekzistuar në masën e duhur qytetit, që është fjala për fshatrat, të cilat do të autonomia, përkundrazi, një centralizëm burokratik ekzistojnë si njësi administrative por pa organe i tepruar; nuk ka ekzistuar vetëqeverisja, por shumë pushteti dhe lagjet apo blloqet, si do të quhen në rrethe janë mbajtur po mbi bazën e vetëqeverisjes, qytete. Këto nënndarje që do të rregullohen me ligj mbi bazën e investimeve të shtetit, kur shtrohet të veçantë, nuk do të kenë organe pushteti, prandaj problemi që ato të vetëqeverisen, të sigurojnë nga nuk trajtohen me hollësi këtu. Këto do të kenë burimet e tyre mundësitë e zhvillimit ekonomik dhe administratorë, që mund të quhen kryetari i fshatit, shoqëror në të gjitha hallkat. Pra, duket se është ai i lagjes, kryeplaku, që mendohet të zgjidhen me në çështjet parimore ndryshimi. Doemos, edhe votim të hapur, jo me procedurën e zgjedhjeve të strukturat, edhe nivelet që krijohen e kanë këtë organeve të pushtetit, me disa kompetenca të qëllim, që të jenë më afër, t’i zgjidhim problemet kufizuara por jo vendimore, që do të jenë të fushës gjithnjë e më mirë. Nuk do vijë puna që të kërkohet së zbatimit, me qëllim që edhe në këto nënndarje pëlqimi i një ministrie dhe për gjëra të vogla, pëlqimi të ketë administrim, të ketë rregullim të gjërave që i i Këshillit të Ministrave, por do të veprojnë me ka pasur fshati historikisht dhe që duhet t’i ketë. iniciativë organet e bazës. Përgjigje e pyetjes tjetër - Prefekti do të ketë të Përgjigje tjetër - Në kompetencat që janë drejtën, sipas Dispozitave Kushtetuese dhe ligjit “Për miratuar për Qeverinë, është thënë në mes të tjerave organizimin e pushtetit”, të çojë në gjykatë rastet e edhe kompetenca për të bërë ndarjen territoriale akteve të paligjshme të nxjerra nga organet e administrative të vendit. Pas miratimit të këtij ligji, pushtetit lokal. Qeveria do të përcaktojë që nga komunat, qytetet Do të jetë një kërkesë e tij për shfuqizimin e dhe nënprefekturat me territore të caktuara. këtyre akteve, që do të shoqërohen në argumentimin Paraprakisht, mbështetur edhe në këtë strukturë, me aktin, me të cilin këto vijnë kundër dhe me Qeveria ka grumbulluar të dhëna, mendime, edhe kërkesën që ky akt të shfuqizohet. Do të shqyrtohen propozime dhe ka një paraprojekt, mendohet të nga gjykata me procedurën e rregullt të sotme. Ai bëhen rreth 300 e ca komuna, mendohet të jenë që do ta çojë çështjen në gjykatë, prefekti, do të rreth 10 prefektura, ka një parastudim për këtë çojë të argumentuar edhe ligjin me të cilin bie në çështje, por doemos, do të merren parasysh edhe kundërshtim me aktin që nxjerr ky organ i pushtetit peticionet e kërkesat që kanë ardhur nga poshtë, lokal. të cilat janë të shumta, herë të argumentuara, herë Përgjigje tjetër - Projekti ekzistues i Kushtetutës të paargumentuara, Qeveria do t’i shqyrtojë patjetër është marrë parasysh. ato. Do të mbajë parasysh edhe interesat lokale,

565 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

po gjithashtu edhe interesat kombëtare. Qeverisë, por mendojmë se Qeveria do t’i mbajë Lidhur me pyetjen, cili do quhet qytet i vogël? parasysh edhe traditat e krahinave atje ku duhet, Është diskutuar nëse është e dobishme të caktohet por nuk është e thënë që të përputhen nocionet numri i banorëve për të thënë i vogël apo i madh. krahinë në atë kuptimin që është në shumë vende, Dhe është mendimi të mos vihet vetëm kriteri i numrit me atë të nënprefekturës. të banorëve, sepse mund të jenë të lidhura edhe Përgjigje - Rregullat e veçanta të bashkive të me traditat, edhe me historinë e një qytet ndoshta i zakonshme dhe bashkisë së kryeqytetit. Për vogël, do të mbetet përsëri qytet jo i lidhur me një bashkitë e qyteteve të zakonshme do të bëhet fjalë fshat dhe jo si komunë për arsye të caktuara, në ligjin që do të miratoni pas dispozitave, kurse prandaj pa iu lidhur duart Qeverisë, të jetë e mundur atë të bashkisë së kryeqytetit që do të jetë në rangun që të bëhet një gjykim më i plotë, më i shëndoshë, e nënprefekturave, dhe veç kësaj, kryeqyteti do të me kritere më të gjëra dhe jo thjesht me kriterin ketë dhe prefekturë të veçantë, do të rregullohet me popullsi. Pra, kriteret do të jenë komplekse dhe do një ligj të veçantë. Bashkitë e tjera do t’i ketë ligji të shqyrtohen të lidhura me njëra-tjetrën nga Qeveria që do të diskutojmë pas kësaj. kur të miratojë këtë ndarje administrative. Përgjigje - Qyteti Studenti mund të quhet një Po i përgjigjem pyetjes, lidhur me madhësinë e bllok apo lagje, pra do të hyjë në këto nënndarjet në komunave. Edhe këtu u diskutua çështja - a duhet qoftë se përbën një numër të caktuar, një territor të të vihet kufi maksimal e minimal? Duke qenë se caktuar. Jo komuna, brenda qyteteve nuk do të ketë ligjet kanë afat zbatimi të gjatë, në përgjithësi nuk komuna. këshillohet që të vihen të tilla, sepse popullsia është Përgjigje - Është vënë një dispozitë e veçantë, më dinamike, është në rritje dhe pastaj dikton edhe që për ndryshimin e kufijve të komunave, që është ndryshime të herëpashershme në ndarje kompetencë e Këshillit të Ministrave, do të merret administrative. Po parashikohet që komunat të edhe mendimi i banorëve të komunës përkatëse. shkojnë edhe 20 mijë edhe 30 mijë; do t’u ngjajnë Në përgjithësi përgjigjet u dhanë, por ka edhe pak a shumë fshatrave të bashkuara të sotme, pa ndonjë pyetje që na erdhi tani. Lidhur me pyetjen, qenë identike, por do të ketë diçka të afërt me sa komuna mund të jenë në Durrës, Elbasan e territoret e sotme të tyre. Shkalla e vetëqeverisjes gjetkë, u tha në përgjithësi që do të ketë rreth 300- dhe e autonomisë mendohet të jetë e plotë dhe e 350 komuna, nga mendimet paraprake që kanë shprehur në ligj. D. m. th. në qoftë se nënprefektura ardhur dalin rreth 330. Durrësi mund të ketë rreth ka të drejtën e kombinimit dhe bashkërendimit të 10 komuna etj., po nuk mund të japim një tablo të punëve të komunave e qyteteve nuk ka të drejtën e plotë sepse janë akoma të papërfunduara. urdhërimit, disponimit mbi to për çështjet që ato Lidhur me Dispozitat Kushtetuese për organet kanë në kompetencë. Pra, në këtë shkallë është e përfaqësuese dhe organet ekzekutive në plotë autonomia dhe vetëqeverisja. Ato do të nënprefekturë është thënë. Edhe në komunë është miratojnë vetë buxhetin, tatimet, të ardhurat, thënë, në organin ekzekutiv është kryetari i administrimin e tyre e shumë çështje të tjera që komunës dhe këshilli i komunës që përbën organin lidhen me qeverisjen e njësisë territoriale përkatëse. e zgjedhur të komunës. Përgjigje - Ndryshime në kufijtë e rretheve do Lidhur me buxhetin dhe financat që do të ketë të ketë, se Qeveria do ta shohë totalisht problemin, komuna. Përderisa ne nuk kemi akoma të miratuar në shkallë republike. përmirësimet në ligjin për buxhetin, domosdo do të Përgjigje - Se sa nënprefektura do të krijohen, lindë nevoja në dy rrugë - ose pjesa që do të këtë do ta gjykojë Qeveria. Ndoshta më shumë nga investojë shteti në komuna do përbëjë shumicën, ato që janë sot. ose mund të jetë ndonjë variant, i cili t’i propozohet Përgjigje - Lidhur me emërimin e rajoneve. Ministrisë së Financave që të paraqitet sa më shpejt Rajonet nuk njihen më, pra nuk do të ekzistojnë. në një pjesë të veçantë për buxhetin lokal, si mund Përgjigje - Kriter bazë për organizimin e të hartohet. Me taksa, natyrisht, po nga ky sistem prefekturave. Këto do të kenë një territor të caktuar taksash sa do t’i takojë komunës, cilat lloj taksash nga Këshilli i Ministrave, që do të ketë 2-3-4 ndoshta do marrë komuna etj., etj? Në ato komuna, ku dhe 5 nënprefektura në një territor të caktuar dhe do buxheti do të jetë i varfër, sepse taksat në të ardhmen të kenë detyrimisht administratë, me seksione etj. do të jenë kryesisht nga aktiviteti bujqësor, për Përgjigje - Ne nuk flasim dot në emër të fuqizimin e këtyre komunave pjesa që do të investojë

566 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

shteti, do të jetë detyrimisht më me precedencë. ka konsumuar vetveten plotësisht dhe nuk e kanë Lidhur me pyetjen, çfarë korrigjojmë me sjellë në din e në iman, as do ta sjellin në vetë edhe funksionimin e pushtetit lokal në këtë mënyrë. dy operacionet eksperimentale që u bënë me të vitin Dy probleme kryesore do thosha, problemi nr. 1 e kaluar, me të ashtuquajturat komitete pluraliste vetëqeverisja dhe problemi nr. 2, administrimi i mirë dhe akoma më keq sivjet me masat e marra nga i të gjitha fondeve nga vetë pushteti lokal, nga Qeveria, e sidomos me arbitraritetet e pashembullta komuna në veçanti. Deri tani buxheti ishte vetëm në zbatimin e tyre në shumë rrethe të vendit. E thënë qendror dhe gjatë kapërcimit të tri shkallëve, nga më shkurt, pushteti lokal ose është i paralizuar, ose rrethi, në fshatin e bashkuar dhe në fshat bëhesh është monist, gjë që nuk shpreh realisht elektoratin një thyerje, siç mund të themi, dhe në fshat e sotëm shqiptar. Prandaj, ne mendojmë se përfundimisht nuk kishim në dorë gjë për të vepruar. zgjedhjet lokale duhen bërë në një periudhë optimale Kurse në këtë mënyrë ai bëhet komplet i fuqishëm, ligjore, pa bërë zvarritje administrative. Në këtë se s’mund të kemi pushtet pa buxhet. Ndërkohë, kontekst, ligjet e nevojshme duhet të dalin sa më vetë kompetencat që jepen dhe pamundësinë për shpejt nga dosja e Parlamentit. Kjo, për t’u dhënë të anuluar veprimtarinë vendimore, siç mund ta fund formave të sajuara të pushtetit lokal e për ta quajmë të komunës nga organi më i lartë, është një kthyer atë me të vërtetë në organ vetëqeverisës të nga momentet themelore që përcaktojmë në popullit. Por, ka dhe një aspekt që ka të bëjë me vetëqeverisjen, të cilën deri tani nuk e kishin organet karakterin demokratik të hartimit të ligjeve. Unë këto e bazës. objeksione i paraqita edhe në kryesi, por dëshiroj Lidhur me piramidën sikur u dha përgjigjja, të ndalem përsëri këtu, për t’ua thënë këto edhe gjithmonë organi më i lartë ka kompetencat e veta deputetëve. dhe organi i ulët, siç mund ta quajmë komunën, ka E para e punës, për këtë projektligj është punuar kompetencat e veta. Secili zbaton kompetencat e që vitin e kaluar dhe ka punuar një grup i cili, me sa veta. Organi më i lartë, rrethi ose nënprefektura, ka dihet, është konsultuar edhe me përfaqësues të kryesisht rolin koordinues midis veprimtarisë së Qeverisë, edhe me përfaqësuesit e organizmave komunave, por jo imponim. Lidhur me pyetjen e janë ndërkombëtare, sidomos me komisionin pasur parasysh kushtet gjeografike, demografike Demokracia Nëpërmjet Ligjit. etj., për ndarjen, këto janë probleme konkrete, që Unë do të thosha se është shumë mirë që 35 do të lindin në zbatimin konkret të këtij ligji në deputetë paraqesin iniciativën për këto dy përcaktimin e ndarjes konkrete. projektligje, por përderisa ky ka të bëjë me Këto janë përgjigjet. organizimin e gjithë strukturave të pushtetit lokal, Pjetër Arbnori – Kalojmë në diskutimin në që përcaktojnë edhe marrëdhëniet e pushtetit lokal parim. Kush e do fjalën? Po, zoti Dokle. me pushtetin qendror, është e nevojshme dhe e Namik Dokle – Dy projektligjet e paraqitura, domosdoshme që të shprehet Qeveria, dhe nuk që përbëjnë pjesë të bllokut për reformën tërësore duhej të vinte këtu në Parlament ky projektligj pa të pushtetit lokal, priteshin të vinin në Parlament. dhënë Qeveria mendimin e saj për të, në bazë të Për reformën e pushtetit lokal është diskutuar që një analizë konkrete që duhet të bëjë. Këtu ka shumë në Parlamentin e kaluar, si një premisë e gjëra për të parë, për të diskutuar, edhe për të domosdoshme për zhvillimin e reformës ekonomike, vendosur. Sikur të marrim qoftë edhe një problem, për vendosjen kudo të strukturave ligjore e të çështjen e taksave. Ashtu siç thuhet në projektligj, institucioneve demokratike të shtetit juridik, duke “komunat do të kenë fondin e tyre”, i cili do të pasur bindjen se çdo element politik i një shteti bazohet mbi taksat. Me sa kemi dëgjuar edhe nga cungon elementët bazë të demokracisë. Është kjo fushata elektorale, po edhe pas fushatës elektorale, pra, një nga arsyet që këto dy projektligje, dhe shumë zona duhet të jenë të përjashtuara nga projektligji “Për zgjedhjet lokale” që pritet të vijë më taksat. Atëherë, me çfarë do të jetojnë këto komuna? vonë, duhen aprovuar shpejt por pa ngutje apo A nuk duhet të shprehet për këtë, të paktën ministri nxitime të natyrave moniste e aq më pak me urdhra, i Financave? Po kështu, ka edhe probleme të tjera ngado që të vijnë ato. të organizimit të pushtetit, për të cilat dikasteret Së dyti, mendojmë se ky proces duhet zhvilluar duhet të thonë mendimin e tyre. Gjithashtu, një edhe për faktin se afati ligjor i pushtetit lokal ka problem që mendoj se duhej të ishte pasur parasysh mbaruar, madje jo vetëm afati ligjor. Pushteti lokal e nga Kryesia, është edhe njohja e popullit me këtë

567 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

projektligj. Ne e dimë se ky është pjesë përbërëse në një pushtet të zgjedhur demokratikisht me votim e projektkushtetutës, dhe si i tillë duhej të kishte të fshehtë, të lirë nga i gjithë populli. Esenca e ligjit një njohje paraprake edhe nga populli për të marrë “Mbi organizimin e pushtetit lokal”, është një edhe deputetët sondazhe, mendime, sugjerime, autonomi sa më e plotë e pushtetit në bazë, e drejta propozime. Këtu specialisti, nuk e di se në emër të e komunës për të vendosur ajo vetë mbi problemet kujt, na tha që do të ketë rreth 300 komuna, 10 më të rëndësishme në fushat e ndryshme të prefektura e një pjesë e madhe nënprefekturash apo, aktivitetit jetësor, social, ekonomik. Të gjitha këto, siç do të quhen, rrethe, në bazë të propozimit të shpresojmë të realizohen me ligjin e ri “Mbi pushtetin Komisionit të Ligjeve. Por, ne kemi disa tradita lokal”. Për sa i përket vërejtjes që u tha nga krahinore, të cilat, siç vuri në dukje një nga deputetët parafolësi, se Qeveria duhej të shprehte mendimin në pyetjen që bëri, nuk janë respektuar sa duhet në e saj, në lidhje me këtë ligj, unë shoh se këtu regjimin e kaluar. A nuk duhet shtruar kjo edhe tani përpara kemi një relacion të nënshkruar nga Këshilli për konsultim me popullin? i Ministrave. Për sa i përket pyetjes tjetër, që a duhej Nëse duhet që të gjithë mirditorët të jenë në një të njihej populli me këtë projekt? Populli, do të organizëm të pushtetit lokal, apo Malësia e Madhe thosha kudo në Shqipëri e di se po punohet mbi e Shkodrës, apo Devolli i Korçës etj. etj.. Nuk do të ligjin “Për pushtetin lokal”, dhe nëpërmjet deputetëve ishte e tepërt, megjithëse ndoshta për sa i përket ka dhënë e po jep vazhdimisht mendime për kohës është pak e vështirë, që të bëhej konsultimi organizimin e këtij pushteti. Për sa i përket formave edhe me ato organizma që janë marrë me këtë të tjera të njohjes së popullit me projektligjet, ne projektligj në procesin e hartimit të tij. Kështu, p.sh, kemi një eksperience jo të mirë gjatë regjimeve të janë organizuar seminare, gjë që thuhet edhe në kaluara, d.m.th. gjatë regjimit monist, ku pretendohej relacionin e paraqitur, me institucionet se po thirret populli për të dhënë mendim dhe në ndërkombëtare, të cilat kanë dhënë mendime të fakt populli nuk hynte fare në ato hesape. vlefshme, por kanë shtruar edhe problemin që është Unë jam i mendimit që ta aprovojmë në parim mirë të bëhet një rikonsultim me to. Kjo më duket ligjin “Për organizimin e pushtetit lokal” dhe pastaj se tani nuk bëhet dot, megjithatë unë mendoj se t’i hyjmë diskutimit nen për nen. masa organizative për këtë duheshin marrë, sepse Namik Dokle – Ka një pasaktësi në atë që thotë të mos harrojmë, kemi të bëjmë me një pjesë të zoti Spahia, që deputetëve u është paraqitur një Kushtetutës së Republikës e në këtë rast kartoni i relacion nga Këshilli i Ministrave. Të paktën ne nuk votës së deputetit rëndon shumë më tepër, e kemi një relacion të tillë; relacioni është nga grupi përgjegjësia është më e madhe. Për këtë, do të i deputetëve që kanë nënshkruar këtu. Kam pyetur doja të tërhiqja vëmendjen e Kryesisë që të jetë më nëse ka relacion nga Këshilli i Ministrave, dhe nga e vëmendshme ndaj të drejtave demokratike të Kryesia kam marrë përgjigje që relacion nuk ka. Në Parlamentit në tërësi e të çdo deputeti në veçanti, qoftë se unë jam i pasaktë, zotërinj të kryesisë ju për të ndërtuar një raport me të drejtë mos këtyre të kërkoj ndjesë, por besoj se jam i saktë. drejtave dhe presioneve jashtë parlamentare. Mendoj Pjetër Arbnori – Në lidhje me këtë gjë, zoti dhe propozoj që të kalojmë në miratimin në parim Dokle, e di që vetë Kryeministri ka punuar për të projektligjit të paraqitur, nëse nuk ka mendime të hartimin e projektligjit, ka punuar që vjet e vazhdon tjera të diskutueshme. të jetë në konsultime me grupin e punës edhe sivjet. Ali Spahia – Ligji “Për pushtetin lokal” që i Namik Dokle – Është shumë e drejtë kjo, zoti paraqitet sot Parlamentit, është pjesë përbërëse dhe Kryetar, që zoti Meksi ka bërë një punë voluminoze ndoshta më e rëndësishmja e reformës demokratike dhe shumë cilësore për hartimin e p/ligjit, por e ka në vendin tonë. Unë nuk do të thosha se pushteti bërë këtë kur as nuk e dinte që do të bëhej lokal sot është i paralizuar ose monist. Pushteti Kryeministër, ndërsa unë flas këtu për ministrat e lokal sot funksionon te ne, natyrisht me të meta, që rinj që janë zgjedhur në këtë Qeveri, të cilët drejtojnë e kanë shpjegimin e tyre. Ai nuk është monist, ai sektorë shumë të rëndësishëm të pushtetit shtetëror. është i ndërtuar në bazë të rezultateve të zgjedhjeve Dhe ma merr mendja se duhej të pyeteshin këta të 22 marsit, në bazë të ligjit të vjetshëm që aprovoi ministra, se nuk i kemi vënë kot atje. ky Parlament, por sidoqoftë është pushtet jo i Eduard Selami – Unë bashkohem me zgjedhur, është një pushtet i emëruar, dhe mendimin se projektligji i paraqitur ka një rëndësi të demokracia kërkon që ne të kalojmë sa më shpejt veçantë, sepse ka të bëjë me funksionimin dhe

568 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

organizimin e pushtetit lokal, i cili mendoj që tashmë sepse në kushtet tona, kur shteti është pothuajse i është momenti më i rëndësishëm në reformën e falimentuar nga ana financiare, një nga drejtimet për jetës politike shqiptare, sepse reforma politike të zhvilluar vendin është dhënia a një autonomie më demokratike në Shqipëri ka mbetur pikërisht në këtë të plotë, dhënia e mundësisë çdo rrethi, çdo zone, nivel dhe mbetet për t’u plotësuar në nivelin e të shfrytëzojë më mirë të gjitha mjetet, burimet, pushtetit lokal. Demokracia në Shqipëri, pa diskutim, pasuritë e veta për vetëzhvillim, për të ecur përpara. në këtë aspekt nuk mund të quhet e përfunduar, sa Pikërisht këtu i shoh dhe përparësitë kryesore të kohë nuk është zgjidhur në një nivel të këtij ligji, siç shprehet dhe në nenin 3 “rretheve, domosdoshëm të organizimit të pushtetit, siç është ndarjeve të reja administrative u sigurohet autonomia pushteti lokal. Prandaj, bashkohem me mendimin dhe vetëqeverisja”. Së dyti, kjo ndarje mbështetet se diskutimi i këtij projektligji ka një vlerë të në një përvojë të mëparshme tonën, siç është rëndësishme në këtë aspekt të thellimit të reformës organizimi në komuna, bashki apo në nënprefektura. politike. Mendoj se diskutimi i këtij projektligji është Së treti, si njësi bazë mbeten fshatrat në kufijtë hapi i parë në këtë reformë kaq të rëndësishme, e tradicionalë ekzistues. cila do të kurorëzohet me ditën e zgjedhjeve të Së katërti, do të thosha që ky lejon një pushtetit lokal. Mendoj se projektligji që i është ristrukturim më të mirë, shqetësim që u tha edhe paraqitur Parlamentit është i bazuar mbi normat dhe nga disa parafolës, sidomos për sa i takon kërkesës standardet bashkëkohore, mbi normat e shtetit së shumë zonave dhe krahinave me traditë, siç juridik ligjor, shfrytëzon përvojën e sotme të vendeve është ajo e Peqinit Devollit apo Mallakastrës etj, e bashkëkohore, bazohet dhe mbi traditën tonë të Malësisë së Mbishkodrës për të qenë nënprefekturë pushtetit lokal të paraluftës, dhe mendoj se është më vete. Sigurisht, kjo s’është kompetenca jonë një harmonizim i drejtë midis nevojave që kemi ne dhe nuk pajtohem me atë që duhej të dilnin këtu të si vend i vogël dhe standardeve e niveleve të sotme gjitha këto, por Qeveria, e cila do realizojë këtë bashkëkohore që shtrohen për nivelin e pushtetit ndarje me këtë formë organizimi, i ka mundësitë që lokal. Mendoj se ky projektligj, i jep kompetencat e t’u përgjigjet më mirë këtyre kërkesave. Sigurisht, duhura, kompetencat përkatëse, i jep hapësirën e për zbatimin e plotë të këtij ligji ka disa detyra nevojshme pushtetit lokal sipas standardeve të imediate, është pikërisht ndarja administrative sotme, ai njëkohësisht është një harmonizim i mirë konkrete që do të sjellë shqetësime, prandaj dhe midis pushtetit lokal dhe pushtetit qendror, një ne duhet ta kalojmë sa më parë që t’i lemë kohë aspekt i rëndësishëm ky i harmonizimit të dy Qeverisë ta bëjë këtë ndarje sa më mirë, dhe së pushteteve, prandaj mendoj se ky projektligj në dyti është edhe vetë nxjerrja e ligjit konkret për të parim të kalojë, pastaj të diskutohet nen për nen. zgjedhur këto organe. Kështu që, duke u nisur nga Skënder Gjinushi – Edhe unë bashkohem me përparësitë që afron ligji dhe për urgjencën që ai mendimin, që ky është një nga ligjet më të paraqet, ne e mbështesim në parim dhe jemi gati ta rëndësishme që kalon në Parlament, sepse lidhet miratojmë dhe të kalojmë në diskutimin nen për nen. me një nga kapitujt kryesorë të Kushtetutës, dhe Pjetër Arbnori – Faleminderit konkretisht me organizimin e pushtetit lokal. Ajo që Po zoti Gjika. e bën të domosdoshëm kalimin e këtij ligji, është Ndue Gjika – Ky ligj institucionalizon rendin e se pushteti lokal ekzistues është ende shumë ri demokratik dhe jam dakord me precedencën që i defektoz me përparësitë që afron ky ligji i ri. kemi dhënë i do t’i japim në shpejtimin e shqyrtimit Konkretisht, për defektet do përmendja se Qeveria të tij. Jam i mendimit se ndarja administrative e e sotme me këtë pushtet lokal që ka, nuk mund të krahinave të ndryshme të veçanta nuk na pengon ecë më tej, sepse ky pushtet mbështetet mbi një në shqyrtimin e këtij projektligji. Kërkesa ime është ligj të përkohshëm dhe duke qenë i tillë, edhe kjo - që në ndarjet e para krahinat që janë të jenë impenjimi i tij nuk është në lartësinë e duhur. komuna më vete. Fshatrat e Mirditës, të jenë Raportet që janë respektuar në këtë pushtet, komuna dhe të jenë me rrethet ku janë hë për hë, mbështeten mbi zgjedhjet e përgjithshme dhe dihet dhe pastaj, me kapërcimin e problemeve të që këto me lokalet nuk janë e njëjta gjë. Madje, ndryshme ekonomike që janë nga pushteti i shpesh edhe njerëzit e caktuar janë mbështetur centralizuar, në kohë të mundshme, të bëhet dhe edhe mbi politika personale, prandaj neve na duhet ndarja e përgjithshme e krahinave. një ligj urgjent edhe për një arsye tjetër madhore, Pjetër Arbnori – Po, zoti Çeliku

569 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Mehmet Çeliku – Në Shqipëri pritet me Së dyti, duke u menduar për këtë formë padurim një riorganizim i pushtetit lokal. Drejtuesit organizimi, për nënprefekturën, sikur ja zbehim e pushtetit të vjetër lokal duhen zëvendësuar sa më shumë me këtë emërtim rëndësisë së kësaj shkalle parë. Këshilltarët e rinj do të zgjidhen në mënyrë të rëndësishme të organeve të pushtetit. demokratike. Ndarja e territorit të Shqipërisë në Dhe së treti, sepse shtetasit tanë, shqiptarët, komuna, qytete dhe nënprefektura do të krijojë me nënprefekturë, dikur kur ka qenë organizuar më mundësi për barazinë e nevojshme midis krahinave parë ky problem, kanë nënkuptuar organizma më dhe trevave të ndryshme të Shqipërisë. Mendoj se të vegjël nga ato çfarë konceptohen sipas projektit për të gjitha, këto projektligji duhet të miratohet në që ka parashtruar grupi i deputetëve para nesh. Për parim. Mendoj se do të ketë probleme, sidomos këto dhe për argumente të tjera, mendoj se mirë do për raportin nënprefekturë dhe prefekturë, si dhe do të jetë që të mbetemi tek organizimi i organeve në të ketë vështirësi për të përcaktuar se cila trevë do shkallë rrethi. Gjithashtu, desha të shfaq disa të marrë statusin e nënprefekturës. mendime, po lidhur me përmbajtjen për aspekte të Pjetër Arbnori – Po, zoti Abdiu, tjera të veçanta. Për sa i përket shpërndarjes së Fehmi Abdiu – Desha të nënvizoj idenë se këtyre organeve të bazës, si për këshillin e dalëngadalë, duke ndërmarrë dhe këtë hap shumë nënprefekturës, si për ato të bashkive ose të të rëndësishëm për diskutimin e këtij projekti që na komunave, mendoj se e drejta e shpërndarjes së paraqitet, në të njëjtën kohë po zgjidhim edhe një këtyre mbetet vetëm në dorën e një pushteti dhe detyrë tjetër mjaft të rëndësishme, do thosha pikërisht të mbetet vetëm në dorën e Presidentit të madhore, pasi po i shkojmë nga fundi përfundimit Republikës, pasi është një problem shumë i të projektit të Kushtetutës së re. Shqyrtuam dhe rëndësishëm, ndodh shumë rrallë, është me diskutuam rreth kompetencave të Presidentit, bënë përgjegjësi, dhe për pasojë vetëm duke mbetur te ndryshimet përkatëse për të, shqyrtuam dhe ky person mund të zgjidhet më me objektivitet edhe plotësuam një kapitull të rëndësishëm, organizimin në ato raste të rralla kur mund të ndodhë për t’u dhe veprimtarinë e gjykatave, shqyrtuam nënkapituj shpërndarë njëri apo tjetri organizëm i tillë. të tjerë të saj dhe tani kemi në dorë një nga Së fundi, desha të sugjeroja që nuk duhet të nënkapitujt më të rëndësishëm. Ky nënkapitull, siç shprehemi për hyrjen në fuqi menjëherë të këtij ligji, më duket mua, parashtron para nesh dhe para gjithë pasi që të hyjë në fuqi kjo pjesë e Kushtetutës që shqiptarëve ide, probleme të reja, qoftë në strukturën ditën e nesërme do të dëshironim të gjithë, por do e këtyre organeve funksionet e tyre, kompetencat e të ishte e nevojshme që të miratoheshin dhe ligjet e tyre, si nga forma ashtu edhe nga përmbajtja. tjera që lidhen me të. Prandaj, do ta konsideroja këtë një nga momentet E dyta, të merren një varg masash organizative më të rëndësishme të punës së këtij Kuvendi, por që nga Qeveria dhe deri në organet poshtë për të në të njëjtën kohë edhe një detyrim për secilin prej vajtur mbarë deri në zgjedhjet, për t’i bërë jehonë nesh për të çuar ndër zgjedhësit idetë e këtij projekti, sipas zgjedhjeve të reja këtij lloj organizimi që pasi siç jemi të ndërgjegjshëm, për shkak të parashikon projekti. Prandaj, do të kisha idenë që emergjencës që kërkohet, nuk u bë e mundur të lihet një kohë dhe të hyjnë në të njëjtën kohë në propaganda e tij paraprake në popull. fuqi, si ky edhe ligji që do të shqyrtojmë pas këtij. Së dyti, në parim kisha një ide. Për sa i përket Dhe së fundi, do të sugjeroja që me dhënien e së organizimit dhe vartësisë së këtyre organeve, kam drejtës për të shqyrtuar gjykatat këto lloj problemesh mendimin që të shkojmë drejt pranimit të njësisë që lidhen me bazueshmërinë e akteve që do të bazë të asaj që është në projekt, komunës, të vendosin këto organizma, megjithëse ligjërisht ky vijojmë pastaj te një shkallë e dytë e organeve të Kuvend ka të drejtë dhe me ligje të veçanta, siç pushtetit, te rrethi, të lëmë mënjanë organizimin siç është ky t’ia japë këtë të drejtë atyre, duhet të bëhen parashtrohet në projekt të nënprefekturës, për këto ndryshime edhe në Kodin e Procedurës Civile dhe arsye; kam mendimin se duke u shprehur për ndryshime të tjera që t’i harmonizojnë këto ide të organizimin e nënprefekturës në mënyrë të ligjit me kompetencat e organeve gjyqësore, qofshin domosdoshme nënkuptohet ideja se pas saj ose si organe kolegjiale, apo si organe që vendosin për mbi të duhet të ekzistojë një organizim tjetër, që në çështje të veçanta nga vetë gjyqtari. I shfaqa këto fakt në projekt nuk parashikohet dhe me të drejtë mendime me idenë se sadopak, mund të le shkas mendoj se nuk duhet të jetë si e tillë. për të diskutuar kur të vijë problemi, meqenëse lidhen

570 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

me përmbajtjen e ligjit tërësor. Kastriot Islami që është larguar nga salla, deputeti Pjetër Arbnori – Përfaqëson komisionin e Rudolf Marku, deputetit Besnik Mustafaj, deputetit Ligjeve zoti Abdiu, prandaj foli pak më tepër. Halil Lalaj. Nuk është aspak serioze që të largohesh Ibrahim Vasjari – Nuk e kam vetëm me zotin nga salla kur vjen koha e votimit dhe gjithashtu, u Abdiu. Më duket sikur i kaluam caqet e diskutimit bëjmë vërejtjen të gjithë deputetëve që kanë munguar në parim. Gjithashtu, duket sikur të gjithë deputetët, pa arsye. Po ashtu, i tërheqim vërejtjen të gjithë edhe kryetarët e grupeve parlamentare u shprehën ministrave, të cilët duhej të ishin në shumicën e dakord në parim. Tani mendoj se mbase nuk është tyre me përjashtim të atyre që janë me shërbim, që e nevojshme që të vazhdojmë qoftë duke politizuar. të ishin të pranishëm në këtë sallë dhe të mos Ka mundësi ta votojmë këtë në parim, pastaj ankohet Kryeministria se nuk ecin me shpejtësi vazhdojmë nen për nen. Po të zgjatemi më tepër ligjet, po të vijnë këtu kur kanë mundësi. Gjithashtu, më duket se humbasim kohën kot. në asnjë mënyrë, nuk duhej caktuar mbledhja e Kosta Makariadhi – Edhe unë desha të theksoj Këshillit të Drejtësisë në kohën e seancës plenare. rëndësinë e kalimit të këtij ligji sa më shpejt, në I drejtohet sekretarisë – Sa veta janë? veçanti pa përsëritur asgjë mbi dobësitë që ka pasur Sekretaria – 92 veta vazhdimisht pushteti lokal te ne, por dua të theksoj Pjetër Arbnori – Kam dërguar të marrin ata që aktualisht edhe një të metë që është e dukshme, janë në Këshillin e Drejtësisë në mbledhje në sidomos në dy rrethet e jugut, Gjirokastër dhe Presidencës. Do të presim 5 minuta, përndryshe Sarandë me këtë ligjin ekzistues, pothuajse pushteti do ta mbyllim seancën dhe ta bëjmë votimin nesër lokal atje është pezulluar, sepse konkretisht atje në orën 11. Komisioni i Ligjeve do të mblidhet në këtë pushtet e ushtron partia që ka një shumicë në orën 8 - 00 në mëngjes. Gjithashtu, nëpunësi i elektorat deri më pak se 38%, asgjë nuk po bëhet ngarkuar të marrë shënimet përkatëse qoftë për në këtë drejtim. Prandaj, në këtë aspekt, do thosha mbledhjen e komisioneve të ndryshme, qoftë për se kalimi sa më shpejt i këtij ligji është një praninë e deputetëve në sallë. Gjithashtu, edhe një domosdoshmëri e kohës dhe në veçanti dua të herë u tërheq vërejtjen kryetarëve të grupeve theksoj atë kujdesin që duhet të tregojë Qeveria në parlamentare që nuk kanë bërë gati propozimet për aspektin e ndarjeve administrative territoriale për të këshillin drejtues të Radiotelevizionit Shqiptar dhe ardhmen. për Byronë Ndërparlamentare. Ju lutem, nesër duhet Pjetër Arbnori – Nuk e di a është numri i të paraqiten. I heqim vërejtjen Komisionit të nevojshëm, duhet shuma e 2/3-ve. Ju lutem, do të Mandateve dhe kryetarit të komisionit, deputetit Safet bëjmë apelin edhe një herë, për të ditur se kush na Zhulali, që akoma nuk na kanë dhënë zëvendësimin e prishi gjithë këtë mundim, cilët deputetë kanë ikur e deputetit të radhës për deputetin Rustem Gjata. nga salla, kur duhej të votonin, dhe të jepen emrat e Medoemos nesër të paraqitet me shkrim. tyre në televizion, me përjashtim të Zef Brozit që Meqenëse shumica prej 2/3 është në sallë, bëjnë mori leje sepse do të takohej me Presidentin. miratimin në parim të projektligjit “Për ndryshimin e Namik Dokle – Unë mendoj se shqetësimi juaj, Dispozitave Kushtetuese”, lidhur me organizimin zoti Kryetar, është me vend. Nuk e kuptoj, sepse dhe funksionimin e pushtetit lokal. ne do të interesohemi për popullin, për hallet tij, Kush është dakord me projektligjin “Për dhe kur vjen puna për të aprovuar një ligj kaq të ndryshimin e Dispozitave Kushtetuese”? rëndësishëm, deputetët ikin nga salla. Me këtë rast Kundër? Abstenim? 4 abstenime. ju njoftoj që ne jemi më shumë se 2/3 në sallë. Nuk miratohet projektligji “Për ndryshimin e (Kryetari i Kuvendit bën apelin) Dispozitave Kushtetuese”. Pjetër Arbnori – I heqim vërejtjen deputetit Seanca mbyllet, hapet nesër në orën 11.

571 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E enjte, 28.05.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Duke qenë e pranishme aq më keq për atë që do ta konsideronte këtë shumica e deputetëve, seancën e deklaroj të hapur. mënyrë, se ligjet nuk miratohen kështu siç doni t’i Për seancën e sotme kemi dy çështje në rendin e miratoni ju. Tjetër, përdorimi i dhunës së kartonit ditës - e para, “Për Statusin e Radiotelevizionit për të futur jashtë radhe këtë apo atë ligj dhe për të Shqiptar” dhe e dyta, zgjedhja e Byrosë miratuar ligjet, mua më duket se është në Ndërparlamentare. Meqenëse të gjitha grupet nuk kundërshtim të plotë me të drejtat e deputetit. Unë janë përgatitur, kryesia vendosi të akordojë kohë miratimin e këtij ligji do ta abandonoj deri sa të marr dhe seancën e hapim në orën 18 - 00. Nga ana takim dhe të konsultohem me elektoratin tim. Kjo tjetër, meqenëse në votimet e djeshme shumica ka qenë arsyeja, ia kam thënë kryetarit të grupit, absolute e deputetëve ishin për kalimin e ligjit “Për ky e ka thënë këtë në mbledhjen e kryesisë, ju s’e zgjedhjet lokale” dhe u konstatuan vetëm 7 keni pranuar dhe unë nuk mund të marr pjesë në abstenime, Kuvendi Popullor ra në absurd, prandaj, miratimin e këtij ligji. jemi të detyruar përpara situatës politike që kërkon (Largohet nga salla). në mënyrë të domosdoshme zgjedhjet e pushteteve Tomor Malasi – Kryetari i Kuvendit Popullor, lokale, ta rifutim në rendin e ditës projektligjin “Për në qoftë se ka bërë vërejtje dje, ka bërë sepse kanë zgjedhjet e pushtetit lokal”. Prandaj, duke u bazuar munguar dhe nuk kanë paraqitur arsyetime. në këtë logjikë, porositim të gjithë deputetët, në Arsyetimet e atyre që mungojnë përçohen nëpërmjet mënyrë të veçantë kryetarët e grupeve parlamentare kryetarëve të grupeve parlamentare. Në qoftë se që sot pasdite në orën 18. 00 të jenë të pranishëm kryetari i grupit parlamentar e ka thënë arsyetimin shumica e deputetëve të Parlamentit. Ju lutemi, për zotin Islami, është punë tjetër. edhe një herë porositim, duke marrë parasysh Së dyti, ligji “Për pushtetin lokal” nuk është rëndësinë e momentit, theksojmë edhe një herë dhënë dje, por para disa ditësh. Në qoftë se ndonjë tjetër që është e domosdoshme të jetë e pranishme deputet ka pasur nevojë të konsultohet me shumica e deputetëve. Për sa i përket materialeve elektoratin, ne, siç e dini, kemi caktuar një ditë në që ka nevojë të përgatisë Grupi Parlamentar i PD- javë, madje janë dy ditë, sepse është edhe e diela. së, ne do të vihemi në dispozicion që t’i bëjmë Të shtunën dhe të dielën çdo deputet e ka në brenda një kohe sa më të shkurtër, me qëllim që dispozicion për takime me elektoratin, për deri në orën 17 pasdite ato të kenë përfunduar, dhe konsultime dhe për të sjellë ide, mendime, kërkesa, deri në orën 18 - 00 ato të jenë përgatitur. ankesa, në përputhje me frymën demokratike që Kastriot Islami – Në bazë të nenit 34 të zotëron dhe që duhet të mbizotërojë më tej. Rregullores së Kuvendit Popullor, kur përmendet Prandaj, nuk do ta konsideroj argument një emri i deputetit, pika a gjatë një diskutimi në seancë arsyetim të atillë që në momentin kur shtrohet kjo, plenare, deputeti ka të drejtën e sqarimit personal madje mungon kur diskutohet dhe mandej nxjerr deri në 2 minuta. E para, kam një vërejtje për argumente pasi ka mbaruar diskutimi. Unë theksoj Kryesinë dhe konkretisht për kryetarin, i cili kam edhe një herë - diskutimi në parim i këtij projektligji përshtypjen se nuk e njeh as Rregulloren, as statusin u bë dhe u gjet konsensus, u gjet mirëkuptim nga e deputetit, s’ka të drejtë t’i heqë vërejtje deputetit të gjitha grupet parlamentare. Nuk pati asnjë kur ai mungon dhe arsyet që unë kam munguar dje, kundërshtim për të mos e vënë në rendin e ditës janë këto - dhe e dyta, nuk pati asnjë kundërshtim për p/ligjin E para, të gjitha ligjet që po diskutohen këtu në si të tillë. E thashë edhe një herë, rrezikuan 7 Parlament pa pasur një kalendar dhe një program, abstenime, duke marrë parasysh që kishte një në kundërshtim të plotë me Rregulloren. mungesë të konsiderueshme të deputetëve. Ishin E dyta, ligji “Për zgjedhjet” dhe organizimi lokal në sallë vetëm 94 deputetë, prandaj ky është edhe i prek të gjithë qytetarët, dhe për rrjedhojë ka nevojë absurdi për të cilin bëra fjalë. Më duket se sipas për sensibilizim të të gjithë opinionit, dhe konkretisht rregullores me grupet parlamentare jemi marrë vesh, për marrjen e mendimit nga elektorati. Dikush mund kemi rënë dakord, ndërsa për sa i përket pikës tjetër ta quajë këtë se bëhet për vonesë, unë do të thosha që e diskutoj deputeti Islami, përpilimi i një kalendari

572 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të saktë ashtu siç kërkohet në Rregullore, hë për atë fjalë që i dhanë popullit, se ne do biem barkas hë nuk është bërë, për arsye se ne nuk kemi marrë për interesat e tuaja, dhe nuk vijnë të aprovojnë një nga Qeveria, siç e kemi thënë dhe herë të tjera, ligj që është kaq i rëndësishëm për interesat e numrin e caktuar të ligjeve që do të na krijonte popullit? mundësinë që ne të bëjmë një programim dhe një Abdi Baleta – Zoti Kryetar, kështu më duket kalendar të saktë, të dimë dhe ne hapat që do të sikur nuk ndodhemi më në sallën e Kuvendit hedhim dhe të planifikojmë kohën në mënyrë Popullor. A kemi vendosur ndonjëherë në rend të racionale. Prandaj, jemi në pritje nga Qeveria, ditës që të bëjmë analizën e punës së Kuvendit? megjithatë, ligjet që kemi në dorë jemi të përgatitur Këtu kemi shumë për të thënë tani, po s’do të që t’i kalojmë në Kuvendin Popullor sipas rregullave, diskutojmë as si dikur në bashkimet profesionale, dhe në përputhje me Rregulloren e miratuar nga ne. as të merremi dhe të bëjmë karakteristika grupesh Po, zoti Dokle, e njerëzish. Në qoftë se një deputet ka diçka të Namik Dokle – Vërejtjet dhe sugjerimet që bëni veçantë për të thënë, e tha, unë mendoj se me ju, zoti Kryesues i seancës, në parim janë të drejta diskutime të tilla të mos vazhdojmë, se mund të dhe duhet bërë një organizim më i mirë i punës, por bëjmë dhe punë të tjera më të dobishme, në qoftë unë e thashë mbrëmë, e them dhe sot, kur u bëjnë se nuk kemi ndonjë p/ligj për të shqyrtuar. vërejtje grupeve parlamentare, duhet përcaktuar (Deputeti Dokle kërkon fjalën ) përgjegjësia, madje kjo duhet bërë publikisht. Disa Tomor Malasi – Jo, zoti Dokle. Zoti Baleta nuk herë është tërhequr vëmendja që grupet parlamentare ju atakoi juve, ai vetëm diskutoi në parim. Zoti Dokle, nuk kanë paraqitur listën e anëtarëve të Byrosë ju lutem, nuk kemi as kohë as nuk është vendi tani Ndërparlamentare. Të thuhet, cili nga grupet nuk e për të diskutuar. Këtij diskutimi unë do t’i shtoja ka paraqitur këtë, dhe populli të marrë vesh se kush dhe këtë - Kryesia shikon Parlamentin dhe nuk e vonon këtë procedurë, sepse dihet se ka një javë dallon me frymë emulative cili grup është i rregullt që unë jua kam dhënë listën e anëtarëve të grupit dhe cili i parregullt. Për ne mungojnë deputetët, tonë. Meqë mbetëm në këtë absurd, kjo është e megjithatë, në qoftë se dikush e kishte të diskutueshme dhe mund ta diskutojmë më vonë, domosdoshme të nxirrte në pah meritat e një grupi, thuhet, që të kalojmë në aprovimin e këtyre ja dhamë të drejtën dhe foli. ndryshimeve për statusin e Radiotelevizionit Megjithatë, konstatoj me keqardhje se sot prania Shqiptar, dhe në zgjedhjen e këshillit të tij drejtues. juaj nuk është në atë nivel, siç e mbajtët për ditën e Thuhet se grupet nuk janë gati. Cilat grupe nuk janë djeshme. Prandaj, vërejtja e sotme, që të jenë të gati? Ne jemi gati edhe për diskutimin e ndryshimeve gjithë pasdreke vlen edhe për ju, zoti Dokle, prandaj të statusit, edhe me emrat që do të propozojmë në ju lutemi të marrin të gjithë masat që pasdreke të këshillin drejtues të Radiotelevizionit. Thuhet se jemi të gjithë. Kjo është esenciale, më duket, të Parlamenti dje për 7 abstenime ra në absurd. Kush gjitha fjalët e tjera godasin mbi ata që tregohen të e ka fajin për këtë? Mungesa e deputetëve! Deputetët padisiplinuar dhe nuk vijnë në Parlament. Tani, me e cilit grup munguan? Grupi ynë parlamentar, jua grupet parlamentare, për të vepruar për ato përgatitjet kam thënë edhe në kryesi, asnjëherë nuk do të që thamë. paraqesë vështirësi për funksionimin normal të Seanca hapet pasdite në orën 18:00. Parlamentit, dhe mbase e keni vënë re që ka qenë grupi më i disiplinuar në punimet e Parlamentit, të * * * paktën nga pikëpamja e pjesëmarrjes. Edhe sot, që megjithëse u bë një problem tepër akut, dje (Seanca e pasdites, ora 18:00) pjesëmarrja e deputetëve, grupi ynë ka këtu 31 Tomor Malasi – Kalojmë në pikën e dytë, deputetë, duke hequr deputetin që doli tani, mbetemi projektligji “Për disa ndryshime në ligjin nr. 7524”. 30 deputetë. Pra, nga grupi ynë mungojnë vetëm 8 Komisioni i Ligjeve, ju lutem kontestimet? deputetë. Shikoni sa mungojnë në grupet e tjera. Zef Brozi – Komisioni e ka parë dhe nuk ka Unë këtu do të thosha se edhe grupi i PSD është pasur ndonjë vërejtje lidhur me kushtetutshmërinë mjaft i rregullt. Atëherë, grupi i maxhorancës, i cili e tij. ka aq deputetë sa mund të sigurojë shumicën, duke Tomor Malasi – Grupi Parlamentar i Partisë mohuar të gjitha grupet e tjera, përse nuk e siguron? Demokratike? Përse nuk vë rregull? Përse deputetët nuk mbajnë Ali Spahia – Më duket se këtu, në nenin 1 kot

573 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

është bërë zëvendësimi i fjalës “masiv” dhe “publik”. Alfred Paloka – Më duket që duhet ndryshuar Mbarë bota e ka masmedia, jo publik media. kjo fjala “miraton”, sepse kjo të le të kuptosh që Namik Dokle – Si grup nuk kemi ndonjë vërejtje; dikush tjetër e bën propozimin dhe kjo e miraton, si ajo që propozoi zoti Spahia edhe mund të bëhet siç të thuash vendos menjëherë pa pyetur kënd tjetër. propozoi ai, vetëm këtu varet se cila nga fjalët ka të Kështu që, mbase duhet parë të vihen në një drejtë qytetarie më shumë në opinionin tonë, o masiv ekuivalent si miratimi, si shkarkimi. Ta thonë ose o publik, si të jetë. Megjithatë, s’ka problem. “vendos” edhe “shkarkon”. Tomor Malasi – Zoti Dokle, si ta kuptoj? Ju Tomor Malasi – Pra, kemi një sugjerim nga mbështesni apo jo? deputeti Paloka. Deputeti Keko, si e shikoni Namik Dokle – Mbështes zotin Spahia, që të propozimin e paraqitur? mos ndryshohet në nenin 7 në rreshtin 4 fjala “masiv” Teodor Keko – Të përgjigjen këta të komisionit me fjalën “publik”, sepse fjala masiv ka një përdorim të Ligjeve që e kanë parë, sepse ne vetëm kemi më të madh në opinionin tonë. propozuar. Teodor Laço – Ne nuk kemi ndonjë vërejtje. Tomor Malasi – Deputeti Brozi, atëherë. Jam i Jemi dakord me mendimin e deputetit Spahia. detyruar t’jua drejtoj fjalën, për arsye se ndryshimet Ibrahim Baçi – Me sa mbaj mend, në statusin i keni bërë ju, megjithëse këta janë, mendoj, më e Radiotelevizionit Shqiptar është një nen ku thuhet kompetentët. “që anëtarët e këshillit drejtues marrin një shpërblim Zef Brozi – Jo, jo, ndryshime s’kemi bërë ne. për punën që kryejnë”. Masa e shpërblimit caktohet Si Komision Ligjesh kemi parë vetëm nga Këshilli i Ministrave. Jam i mendimit që kjo të kushtetutshmërinë, ndërsa më me kompetencë ndryshojë dhe ky shpërblim të caktohet nga drejtoria flasin shokët e televizionit. Dhe konkretisht nuk kemi e Radiotelevizionit Shqiptar, për faktin se këshilli ndonjë vërejtje. drejtues i kaluar për Tomor Malasi – Zoti Keko dhe zoti Brozi, ne ju 5 muaj që punoi aq sa punoi, nuk ka marrë nderojmë duke ua dhënë fjalën, por edhe mund t’ua shpërblim. Është një rast ndoshta unik që, heqim, në qoftë se ju në një mënyrë të tillë, po pasoni megjithëse u paraqit projektvendimi në Qeveri, ajo topin, më falni në qoftë se shprehem kështu. nuk e mori parasysh vendimin që kishte marrë Teodor Keko – Ju lutem, zoti Kryetar i Parlamenti. seancës, çështja është pak e thjeshtë, d. m. th ne Tomor Malasi – Deputeti Baçi, jemi akoma në i propozuam komisionit të Ligjeve këto ndryshime diskutimin në parim. Rezervoni të drejtën në fund ta ekzistuese dhe Komisioni i Ligjeve i aprovoi dhe i paraqitni propozimin për ndryshim. Ndonjë kontestim futi në Parlament. Tani, ne nuk kemi këtu përpara tjetër nga deputetët? Nuk ka. Atëherë, kalojmë në projektligjin që të flasim në mënyrë të saktë. Unë votimin në parim të këtyre ndryshimeve “Për statusin mund t’i përgjigjem zotit Paloka se ku qëndron e Radiotelevizionit Shqiptar”. Kush është dakord në problemi, por unë nuk kam ligjin përpara që të flas parim me ndryshimet që propozohen? Kundër? për të. Abstenim? Atëherë u miratua në parim. Kalojmë në Çështja është - kur ne vendosim miratim dhe analizën nen për nen. shkarkim, d.m.th, i japim kompetenca të plota këtij Neni 1. Nga Grupi Parlamentar i PD-së kemi komisioni drejtues të Radiotelevizionit Shqiptar. Por, vërejtjen që fjala “masiv” të mos hiqet, e mbështetur për këtë çështje nuk përgjigjemi ne, sepse ne vetëm dhe nga Grupi Parlamentar i PS-së. Kush ka vërejtje bëjmë propozimin përpara Parlamentit. Është një të tjera? Objeksione? Kontestime? Nuk ka. Atëherë, komision tjetër që aprovon. kush është dakord me nenin 1, pa e zëvendësuar Tomor Malasi – Megjithatë, unë mund të them fjalën “masiv”? Pra, që neni të mbetet siç ka qenë. se ju nuk jeni në gjendje të na jepni shpjegimin e Kundër? Abstenim? saktë që kërkohet nga parlamentarët. Këtë mund Neni 1 mbetet siç ishte. Kalojmë te neni 2. Ka ta them me siguri. vërejtje? Atëherë, kalojmë në votim. Kush është Teodor Keko – Po nuk është faji ynë, sepse ju dakord me ndryshimet që propozohen në nenin 2? nuk na i keni sjellë këto përpara, ju na jepni vetëm Kundër? Abstenim? projektligjin. Duhej të na kishit sjellë dhe ligjin Neni 2 miratohet siç është propozuar në përpara. Tani, në bazë të ligjit ekzistues ne sollëm ndryshimin e këtij projektligji. këtë ndryshim, me propozim të drejtorit të përgjithshëm Neni 3. Nuk ka vërejtje? miraton zëvendësdrejtorin e përgjithshëm të

574 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Radiotelevizionit Shqiptar, drejtorin e Televizionit, të drejtë, por çështja është se drejtori i përgjithshëm i radios së brendshme dhe të jashtme. Radiotelevizionit nuk mundet të vendosë diktatin dhe Ne mendojmë që me propozim të drejtorit të të bëjë si të ketë dëshirë, sepse ai vendoset me përgjithshëm ai mund të miratojë dhe shkarkojë votim të fshehtë nga një këshill drejtues, i cili ka në zëvendësdrejtorin e përgjithshëm të Radiotelevizionit, dorë emërimin dhe shkarkimin e tij. Domethënë, nuk drejtorin e Televizionit, të radios së brendshme dhe ka mundësi të ketë trille nga një njeri, dhe zoti Islami të jashtme. mendon, dhe ka të drejtë mbase, që ky njeri mund Tani po e shpjegoj pak - Komisioni Drejtues i të ketë kompetenca të jashtëzakonshme. Në të Radiotelevizionit Shqiptar, i përbërë nga 11 vetë që vërtetë nuk ka kompetenca të tilla. zgjidhen nga ne, me votim të fshehtë zgjedh drejtorin Tomor Malasi – Po, Zoto Pashko e përgjithshëm. Ky drejtor, paraqet përpara këshillit Gramoz Pashko – Unë nuk jam specialist i drejtues kandidaturat për të drejtuar gjithë strukturat Radiotelevizionit dhe i informacionit, por do doja të e Radiotelevizinit Shqiptar. Në qoftë se këto struktura shkriftoja ligjin që kemi përpara. Problemi është nuk ecin, ky është njeriu që i shkarkon dhe ndërkohë këtu; neni 9 përcakton kompetencat e këshillit propozon që të vendosen kandidatura të tjera. drejtues të Radiotelevizionit. Alfred Paloka – Kam mendimin se duhet Ky këshill sipas statusit që i është dhënë, “emëron”. Derisa përdor fjalën “shkarkon”, mund ta emërohet nga Parlamenti me votim. Pra, ky është përdorë edhe “emëron”. organi vendimor. Midis kompetencave që ai ka, ka Teodor Keko – Ai nuk i emëron, sepse me ligj dhe një pikë këtu që thotë - “me propozim të drejtorit ata i zgjedh Këshilli Drejtues. Ai i paraqet para të përgjithshëm miraton zëvendësdrejtorin ose këshillit drejtues, ky vendos dhe ai e miraton këtë drejtorët e radiove”. Pra, është këshilli drejtues që kandidaturë të këshillit drejtues. Por, mendoj se nuk e ka këtë kompetencë. Tani, kësaj i shtohet; është problem për të mbetur këtu. “miraton, por edhe shkarkon”. Është gjithnjë këshilli Tomor Malasi – Me një fjalë ju, zoti Keko, në drejtues që merr propozimin nga drejtori dhe duhet propozimin që paraqitni, mendoni se këshilli drejtues të marrë vendimin përkatës. Kjo është çështja. Pra, i propozon, ndërsa drejtori i shkarkon. Apo jo? organi vendimor është këshilli drejtues, nuk është Teodor Keko – Drejtori i miraton, dhe ndërkohë drejtori. Ku vetëm propozon emërimin ose i shkarkon në rastet kur kupton që ka shkelje shkarkimin. flagrante të statutit të Radiotelevizionit. Lisien Bashkurti – Unë mendoj se s’kemi pse Tomor Malasi – Është e përcaktuar atje? futemi në një rreth të mbyllur, kjo është krejt e qartë. Teodor Keko – Po, po, është e përcaktuar, Parlamenti miraton një këshill drejtues të sepse këshilli drejtues miraton propozimet e drejtorit Radiotelevizionit, dhe gjithçka që ka të bëjë me të përgjithshëm të Radiotelevizionit. Ai nuk mund të vendimet për miratimin dhe shkarkimin ka fjalën e mbajë dot përgjegjësitë e çdo kuadri që ka brenda. parë dhe të fundit nga ky këshill drejtues i Kështu që, ai në momentin kur shikon që ka Televizionit, dhe as drejtori nuk ka të drejtë të rrëshqitje nga platforma, e shkarkon atë njeri dhe miratojë dhe as nuk mund të japë fjalën e fundit për kthehet edhe një herë në krahun e parë, ai, me një sa kohë ky këshill drejtues ka karakterin vendimor propozim të ri zgjedh një drejtor të ri. të marrjes së vendimeve për miratim dhe për Kastriot Islami – Me këtë logjikë, i mbetet shkarkim. drejtorit të përgjithshëm që ta bëjë këtë punë, sepse Tomor Malasi – Po, zoti Islami, atij sa herë i sjellin një kandidature që s’e do, ai e Kastriot Islami – Dakord, tani edhe unë jam i shkarkon. Kam përshtypjen se duhet gjetur ndonjë qartë me shpjegimet e deputetëve Pashko dhe formulë tjetër. Ai asnjëherë nuk arrin të miratojë, po Bashkurti. gjithmonë shkarkon atë person që s’e do. Bardhyl Agasi – Miraton nuk ka të njëjtën Tomor Malasi – Jo, një shkarkim “a prima nuancë kuptimore me fjalën emëron. Miraton do të vista”, s’e bën dot. Ai e argumenton që shkarkimi thotë pranon, dhe formulimi më i saktë duhej të ishte mund të bëhet i motivuar në momente të caktuara, që “ky këshill drejtues miraton propozimet për kur kapen me gabime, kur ka shkelur rregullat dhe emërimin dhe shkarkimin”, siç është më poshtë. ligjet. Unë kështu e kuptova. Teodor Keko – Për të sqaruar pak zotin Agasi, Teodor Keko – Ka një keqkuptim këtu nga zoti sepse është fjala “miraton” dhe nuk është “emëron”. Islami. Unë e kuptoj shqetësimin e tij dhe është i Tani, ky këshill drejtues zgjedh një drejtor të

575 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

përgjithshëm. Ky drejtor i përgjithshëm do ta zgjedhë Namik Dokle – Në qoftë se është fjala që, me vetë stafin e tij, njerëzit me të cilët do të punojë, propozim të drejtorit të përgjithshëm, këshilli drejtues dhe këshillit drejtues e miraton ose nuk e miraton i Televizionit emëron dhe shkarkon drejtorët e tjerë, këtë staf që zgjedh ai, që e propozon drejtori i unë jam dakord me zotin Baleta dhe me zotin Laço, përgjithshëm. Tani, këshilli drejtues nuk mund t’i sepse në fund të fundit këshilli drejtues është organ imponohet dot drejtorit të përgjithshëm, t’i thotë që që zgjidhet nga Parlamenti dhe ai duhet të ketë ti je drejtor i përgjithshëm, do vësh edhe një, dy, tri, kompetenca më të mëdha se çdo lloj organizmi tjetër katër drejtorë të tjerë. Nuk mund të bëhet dot kjo, jashtë këtyre organizmave. prandaj ne e kemi vënë miraton, sepse do të Tomor Malasi – Atëherë, në qoftë se nuk ka miratohen kandidaturat e drejtorit të përgjithshëm. ndonjë propozim tjetër, propozimi i vetëm që kemi Ta imagjinojmë sikur një nga ne është në atë post. dhe që është më i pranuari është; “me propozim të Në qoftë se nuk i miratohen kandidaturat me të cilat drejtorit të përgjithshëm vendos emërimin ose ai do të punojë, fare mirë ai mund të japë dorëheqjen shkarkimin e drejtorit të Radiotelevizionit” etj. dhe thotë “unë nuk punoj këtu, zgjidhni një tjetër” Xhevat Lloshi – Në vend të fjalës “vendos” të Është fare e thjeshtë. Prandaj, nuk duam që ta vëmë vëmë “miraton”. “propozon”, sepse na prish shumë punë, sepse i Alfred Paloka – Unë them, fjala “miraton” të hyn shumë në kompetenca drejtorit të përgjithshëm, bëhet “emëron dhe shkarkon”, dhe s’ka nevojë as që sidoqoftë, është drejtori i përgjithshëm i vendos, asgjë. Radiotelevizionit Shqiptar. Pëllumb Malaj – Zoti drejtues i seancës, u Abdi Baleta – Termat kanë atë kuptim që kanë hodhën shumë mendime këtu dhe s’duhet të zgjatet dhe nuk mund t’u japim kuptime specifike. Ky është më. Të hidhen në votë variantet, kush të fitojë. një çift termash që në çështje të tilla nuk mund të Tomor Malasi – Atëherë propozimi është ky - ndryshojë veçse emëron dhe shkarkon. Çdo “Me propozim te drejtorit të përgjithshëm miraton përzierje tjetër nuk qëndron. Prandaj, ai shqetësimi emërimin ose shkarkimin e drejtorit te Televizionit e që është apo nuk është kompetencë e drejtorit ta të tjerë”. zgjedhë, zgjidhet me termin “propozim”. Po u tha Kush është dakord me propozimin? Kundra? me propozim të drejtorit, emëron ose shkarkon. Abstenim? Ndryshe, po e lamë miraton dhe shkarkon, atëherë Miratohet me shumicë votash. duhet “të miratojë emërimin dhe shkarkimin”. Po Neni 4. Keni vërejtje për këtë nen? çifti i termave duhet të jetë gjithmonë emëron dhe Luan Hajdaraga – Mendoj se para se të shkarkon. Garancinë drejtori e ka te propozimi, nuk diskutojmë të lexohet neni. u miratua propozimi i drejtorit, vetë ky këshill nuk Tomor Malasi – Dakord. Neni të lexohet nga ka të drejtë të vendosë, do të presë tjetrin. sekretari. Teodor Laço – Jam plotësisht dakord me (Ridvan Peshkëpia Lexon nenin ) deputetin Baleta. Më duket se duhet formular - “Me Tomor Malasi – E qartë. Keni ndonjë tjetër zoti propozim të drejtorit të përgjithshëm vendos Hajdaraga. emërimin dhe shkarkimin”, dhe fjala “vendos” i jep Nuk keni, Kush ka ndonjë vërejtje tjetër? një shtrirje më të plotë, një kuptim më të plotë gjithë Alfred Paloka – Në nenin që miratuam kemi periudhës që vjen. Ose emëron dhe shkarkon. një kontradiktë dhe konkretisht - “Drejtori i Tomor Malasi – Deputeti Laço, ju lutem, na e Radiotelevizionit i emëron dhe i shkarkon pa pasur jepni me shkrim propozimin. përpara fjalën miratim dhe shkarkim”. Kështu siç Teodor Keko – Në ligj është “me propozim të është formuluar duket sikur është tjetër i miraton drejtorit të përgjithshëm miraton ose shkarkon”. Tani, dhe i shkarkon. ta vëmë emëron ose shkarkon? Dakord jam. Në qoftë Teodor Keko – Unë e kuptoj zotin Paloka, por se ju doni që t’i lini kompetenca të jashtëzakonshme çështja është se, neni 11 është i lidhur me nenin 8 drejtorit, që të emërojë dhe të shkarkojë drejtorët e tij. dhe nuk hyn fare ajo që thotë zoti Paloka. Tomor Malasi – Me propozim. Tomor Malasi – Edhe një herë zoti Keko. Teodor Keko – Dakord, por vetëm mund ta Teodor Keko – Zoti Tomor, unë mendoj ta vendosim një çikë edhe në vartësi shumë të madhe hedhim në votim por propozoj që herë tjetër kur të drejtorin e Radiotelevizionit. Duhet ta mendojmë edhe miratojmë një projektligj mirë është që të kemi këtë. përpara ligjin ekzistues.

576 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi – Zoti Keko, më vjen keq por ju një institucioni që merr paratë nga Qeveria, sepse duhet ta kishit përpara atë ligj, sepse ai është i Buxheti i Shtetit miratohet me ligj nga Kuvendi, i miratuar dhe kush kërkon ta ketë i ka të gjitha cili i ndan kuotat e caktuara nëpër institucione të mundësitë për ta pasur. ndryshme. Kështu, në qoftë se kjo do të përfshihet Fjalën e ka deputeti Përpali. ne një fond të veçantë të Këshillit të Ministrave, Lush Përpali – Ideja e zotit Paloka më duket e atëherë duhet hequr neni 13, i cili thotë se “Televizioni drejtë dhe unë atë mendim kam, që të thuhet është një organ buxhetor që financohet nga shteti”. shprehimisht “që emëron dhe shkarkon”. Pra, nuk mundet që ne ta lidhim me Qeverinë dhënien Teodor Keko – Këshilli Drejtues përbëhet nga e shpërblimeve ose mos dhënien e shpërblimeve 11 vetë dhe ne Radiotelevizion. Neni 13 e mbyll krejtësisht këtë janë këta 11 vetë që zgjedhin drejtorin e diskutim. përgjithshëm. Abdi Baleta – Mendoj të mbetet siç është. Veç Tomor Malasi – Me sa duket propozimet dhe kësaj, në qoftë se do ta lemë nëse Këshilli zgjedh sugjerimet u ezauruan. Atëherë, kalojmë në votim. drejtorin dhe drejtori cakton rrogën e anëtareve të Kush është dakord me nenin 4? Kundra? Abstenim? këshillit atëherë mund të bëhen dhe kompromise. Miratohet me shumicë votash. Anastas Angjeli – Mendoj se propozimi i bërë Deputeti Baçi bën një shtesë me këtë ndryshim nga zoti Pashko është shumë i drejte dhe i saktë. - “Anëtarët e Këshillit Drejtues marrin shpërblim Tomor Malasi – Edhe unë atë mendim kam, për veprimtarinë që kryejnë me këtë organizëm që mendimi i zotit Pashko është shumë i drejtë. drejtues. Masa e shpërblimit caktohet nga Drejtoria Atëherë, pa e zgjatur kalojmë në votim. Hedhim e Radiotelevizionit”. në votim propozimin e bërë nga zoti Baçi. Luan Hajdaraga – Propozimi i bërë nga zoti Namik Dokle – Si deputet kam të drejtën të Baçi është i drejtë, sepse më mirë ta ketë Drejtori i shprehem edhe unë. Unë jam dakord me propozimin Radiotelevizionit për ta caktuar edhe shpërblimin e bërë nga deputeti Baleta, që ky është një rreth i mujor të anëtarëve të Këshillit Drejtues. mbyllur, që këshilli emëron anëtarët dhe drejtori Teodor Laço – Mua më duket se ky propozim emëron anëtarët e këshillit. Kjo gjë më duket jo është i pjesshëm dhe nuk i zgjidh problemin, sepse normale. Mendoj të mbetet siç është, dhe të mos do të na krijohen shumë këshilla drejtuese në bëhemi merak që qeveria e kaluar ka pasur mendjen institucione e ndërmarrje dhe shpërblimi i anëtarëve tek televizioni dhe nuk e shpërblen këshillin Qeveria të këshillave drejtuese do të rregullohen sipas e re është më e vëmendshme dhe do ta shpërblej mendimit tim me një vendim të posaçëm të Këshillit Këshillin Drejtues. Ligji siç ka qenë më duket se ka të Ministrave ku do të caktohen pagat e punonjësve. qenë më i rregullt edhe parimisht. Tomor Malasi – Pra, ju keni mendimin të lihet Tomor Malasi – Megjithatë, deputeti Dokle, ju siç është. nuk thatë asgjë të re, ne mbetemi prapë në dy Teodor Laço – Po. propozime, dhe konkretisht në propozimin e Dritëro Agolli – Unë mendoj që nuk duhet të deputetit Baçi dhe në propozimin e deputetit Baleta. vihet këtu sepse këto vihen nëpër Rregullore dhe Atëherë, hedhim në votim propozimin e deputetit Baçi. nuk mund të vihen në një ligj se si do të shpërblejmë. Kush është dakord me propozimin e deputetit Ridvan Peshkëpia – Neni 4 kështu siç u Baçi? Kundra? Abstenim? Nuk miratohet. aprovua është krejtësisht i pakuptueshëm. Atëherë, kush është dakord me propozimin e Tomor Malasi – Zoti Peshkëpia mos na ktheni deputetit Baleta? prapa tani! Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Teodor Keko – Unë jam dakord me propozimin Miratohet neni 5 me shumicë votash. e bërë nga zoti Agolli Tani do të bëjmë zgjedhjen e Këshillit Drejtues Lisien Bashkurti – Këtu është fjala për një te Radiotelevizionit. organ qendror buxhetor, shtetëror dhe këtë mendoj Kastriot Islami – Kam përshtypjen se duhet ta t’ia leme Qeverisë. Unë jam me atë mendim që kishim votuar në tërësi projektligjin. propozoi zoti Laço. Unë dua të pyes - Drejtori i Përgjithshëm a Gramoz Pashko – Dua të korrigjoj zotin benë pjesë në Këshillin Drejtues pa kaluar këtu apo Bashkshkurti, sepse është dhe anëtar i Komisionit jo? Më kujtohet se vjet për këtë problem është të Ekonomisë së Kuvendit. Ka një ndryshim midis diskutuar shumë. Pra, në këtë këshill bën pjesë

577 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

edhe drejtori i përgjithshëm ekzistues apo drejtori Teodor Keko – Në bazë të nenin 7, Këshilli do të zgjidhet nga ky këshill pa kaluar në Kuvendin Drejtues propozohet nga Komisioni i përhershëm i Popullor? Këshilli Drejtues zgjedh drejtorin ndërkohë Mjeteve të Informacionit Masiv të Kuvendit Popullor që drejtori ekzistues bën pjesë apo ndërkohë këshilli dhe miratohet nga Kuvendi Popullor. Ky komision drejtues zgjidhet nga Kuvendi Popullor? akoma nuk i ka marrë emrat nga grupet Tomor Malasi – Kuvendi Popullor zgjedh parlamentare, prandaj unë ju kërkoj pak kohë. këshillin drejtues dhe këshilli drejtues zgjedh Tomor Malasi – Atëherë, dakord. Tani në radhë drejtorin. të parë sekretaria te numërojë sa vetë ka në sallë. Kastriot Islami – Në bazë të nenin 2, drejtori E dyta, nesër në orën 9 mblidhet Komisioni i aktual thotë se në bazë të ligjit unë duhet të jem në Jashtëm. këshill, sepse aty thuhet që në këshilli bën pjesë E treta, Grupi Parlamentar i PD-së të caktoj edhe drejtori i përgjithshëm. deputetët e radhës. Tomor Malasi – Pra, ai që emërohet dhe jo ky E katërta, ditën e hëne do të bëj një vizitë në që është. Republikën e Shqipërisë kryeministri i Turqisë, dhe Në të njëjtën kohë, ne kemi thënë që drejtorin e me sa informohemi ka shprehur dëshirën që të bëjë zgjedh këshilli dhe po nuk e vumë ne në këshill një vizitë në Kuvendin Popullor. Për këtë arsye automatikisht mbetet jashtë. seanca do të fillojë në orën 11. Kastriot Islami – Atëherë, të mos themi se në Atëherë, seanca vazhdon në orën 17 - 30 minuta. këshill bën Gjithashtu, meqenëse Komisioni i Mjeteve të Pjesë dhe drejtori. Informimit nuk arriti të paraqesë emrat për Këshillin Tomor Malasi – Atëherë, hedhim në votë Drejtues të Radiotelevizionit, këtë problem do ta projektligjin në tërësi. Kush është dakord? Kundra? shikojmë në seancën tjetër. Abstenim? Gjithashtu, dua t’ju kujtoj se nesër në orën 9, Miratohet me shumicë votash. do të mblidhen të gjitha komisionet e përhershme Tani të shikojmë propozimet për Këshillin e të Kuvendit Popullor. Radiotelevizionit. Seanca hapet ditën e hënë, në orën 11:00.

E hënë, 01.06.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zoti Pjetër Arbnori

Tomor Malasi – Meqenëse kryeministri turk do fatet e tyre në mënyrë paqësore. Pohuan edhe një të vijë në orën 11:30 minuta, duke hapur seancën herë legjitimitetin e të drejtës kombëtare të jam i detyruar të procedoj mbi dy tre probleme që i shqiptareve në përputhje të plotë me Konventat konsideroj shumë të rëndësishëm. Ndërkombëtare. Shqiptarët e Kosovës me S pari, Komisioni i Përhershëm i Punëve të paqëdashjen dhe maturinë e tyre, treguan në sytë Jashtme i Kuvendit Popullor ka hartuar një mesazh e gjithë botës brutalitetin e armëve që u shkrehën përshëndetjeje për Kuvendin e Kosovës, të cilin po mbi fatet e njerëzve të pafajshëm në Ballkan nga e lexoj dhe ta miratojmë. Milosheviçi, dhe paraqet politikën primitive të Kuvendit të Republikës së Kosovës. serbëve të sotëm. Kuvendi i Republikës së Kuvendi i Republikës së Shqipërisë me rastin e Shqipërisë mbështet fuqimisht përpjekjet dhe luftën zgjedhjeve te 24 majit ju shpreh urimet dhe politike për vetëvendosje të popullit të Kosovës për përgëzimet vëllazërore Kuvendit të Republikës së të ndrequr paqësisht padrejtësitë historike, të 3 Kosovës. Këto zgjedhje manifestuan edhe një herë milion shqiptareve që jetojnë në këtë fund shekulli mençurinë, urtësinë dhe qytetërimin e lartë të popullit në trojet e tyre autoktone, në ish-federatën shqiptar, njërit ndër popujt me të vjetër të gadishullit Jugosllave, ku duhet të kenë po aq të drejta sa të ballkanik. gjithë popujt e tjerë, për të gëzuar brenda shtetit të Ato demonstruan me forcën e së vërtetës tyre, lirinë, demokracinë, barazinë si kërkesa dëshirën e popullit të Kosovës për të vendosur për themelore të rendit të ri të bashkësisë europiane.

578 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kuvendi i Republikës së Shqipërisë uron edhe një Pra, i sugjeroj Kryesisë së Kuvendit Popullor herë nga zemra popullin e Kosovës, udhëheqësit e që t’ia kërkoj Qeverisë, e cila mendoj që ta sjellë në tij për atë siguri dhe vendosmëri që treguan në Kuvend për miratim. zgjedhjet e 24 majit, duke shpalosur para opinionit Tomor Malasi – Fjalën e ka deputeti Marku. botëror aftësitë të padiskutueshme shtetformuese. Rudolf Marku – Edhe unë jam dakord me Shprehim bindjen se në këto çaste historike, rezolutën e Kuvendit Popullor dhe me mendimet e shqiptarët kudo që janë do të dinë të jenë më të shprehura nga deputeti Baleta. bashkuar se kurrë për të ecur krah për krah me Tomor Malasi – Fjalën e ka deputeti Agolli. patriotizëm e dinjitet, kulturë e paqedashje drejt një Dritëro Agolli – Unë e quaj rezolutën me vlerë të ardhme më të mirë në interes të çështjes mbarë të madhe, është e kohës dhe e plotë. Mendoj se kombëtare. mund të shtojmë diçka në fushën e kulturës, sepse Kuvendi Popullor i Republikës së Shqipërisë. Kosova ka krijuar një art dhe kulturë të vërtetë. Një Në qoftë se nuk keni ndonjë vërejtje apo shtesë popull që ka një kulturë dhe art të tillë ka themele mund ta miratojmë. të shëndosha për të formuar një shtet Abdi Baleta – Unë jam dakord me tekstin, por bashkëkohorë. do të dëshiroja një fjali më të qartë. Xhevat Lloshi – Unë pajtohem me rëndësinë e Republika e Kosovës është një realitet që nuk rezolutës, dhe jam gjithashtu dakord me mendimin mund të shpërbëhet më, pavarësisht se ndodhet e zotit Baleta. Mendoj se mund të shtojë një fjali e nën pushtimin serb, dhe që është i vetmi qëndrim i konkretisht - “Republika e Kosovës përbën një faktor drejtë në përputhje me të drejtat e popullit, me stabiliteti e paqeje në Ballkan”. normat e së drejtës ndërkombëtare, me nevojat e Jam dakord me propozimin që u bë këtu lidhur paqes dhe stabilitetit në Ballkan. Ne në asnjë me një rezolutë ose një vendim për përkrahjen e mënyrë nuk duhet të pajtohemi me asnjë trajtim të sanksionuar kundër Malit të Zi dhe Serbisë. Mendoj problemit që anon nga trajtimi i problemit të se Qeveria mund të gjejë një shprehje të tillë: “Ne Kosovës, si problem minoriteti. shpresojmë se me vendosjen e këtyre sanksioneve E dyta, siç dini u morën sanksione kundër organizmat ndërkombëtare do të kenë parasysh se Serbisë, unë mendoj dhe ne duhet të bëjmë diçka Republika e Kosovës nuk bën pjesë ne Jugosllavinë në përkrahje të këtyre masave, pra Kuvendi Popullor e vogël, në Malin e Zi dhe në Serbi dhe sanksionet të marrë një vendim në përkrahje të këtyre masave, nuk kanë te bëjnë me popullin e Kosovës. për të mbështetur marrjen e sanksioneve Tomor Malasi – Tjetër diskutim ka? Nuk ka. ndërkombëtare kundër Serbisë, Malit të Zi dhe aq Atëherë, për të miratuar mesazhin duhet të shtojmë më tepër kur dihet, nga gjendja e vështirë e shtetit propozimet e bëra nga deputetët parafolës. tonë kalojnë gjithë ato ushqime, ato bagëti që shiten Pra, duhet të mblidhet edhe një herë Komisioni lirë në Mal të Zi. Nuk duhet që mishi i Shqipërisë të i Punëve te Jashtme në mënyrë që ky mesazh të arrijë deri tek gavetat e ushtarëve agresiv serb. jetë sa më i plotë dhe i saktë. Skënder Shkupi – Me datën 27 maj, televizioni Atëherë, kush është dakord me këtë mesazh? i Malit të Zi transmetoi një kronikë që firma “Koçi” Kundër? Nuk ka. nënshkroi marrëveshjen tregtare me zonën tregtare Atëherë, më lejoni të shpreh kënaqësinë, që kemi të Titogradit. Nuk e kuptoj, kjo është ndihmë, ndihma një votim unanim për një çështje kaq të madhe që i japim në Republikës së Kosovës? Në një kohë mbarë kombëtare. kur Jugosllavia përjashtohet edhe nga një ndeshje Presidentit të Republikës së Kosovës, zotit futbolli. Mendoj se në duhet të mbajmë një qëndrim Ibrahim Rugova. tjetër. Është nder i Kuvendit që në personin tuaj të Tomor Malasi – Fjalën e ka deputeti Pashko. përshëndes Presidentin e parë të Republikës së Gramoz Pashko – Unë do t’i kërkoja këtij Kosovës. Nëpërmjet jush i urojmë popullit vëlla Kuvendi, që brenda ditës se enjte Qeveria të na kosovar, të gjithë politikanëve të shquar të asaj treve paraqesë një vendim me të gjitha rregullat përkatëse që me mençurinë dhe urtësinë ia mbërritën ditës në përputhje me rezolutën e Këshillit të Sigurimit të historike të 24 majit. miratuar nga OKB-ja, në mënyrën se si do të Kjo ngjarje e shënuar erdhi si rrjedhojë e punës vendosen kufizimet ndaj Jugosllavisë, pra të Serbisë dhe vullnetit të asaj politike që treguat në planin dhe Malit të Zi. europian dhe ndërkombëtar, për të bërë të njohur

579 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

çështjen kosovare dhe për t’i mbrojtur e trajtuar me Këta mallra blihen në tregun privat, dhe një familje kompetencë te drejtat e ndërkëmbura të tij. prej 4 vetash i kushtojnë 1500 lekë në muaj. Mallrat Zgjedhja juaj me vullnetin e popullit në postin e e vendit apo të importuar të tregtohen detyrimisht nderuar të Presidentit, është shpresëdhënëse për me certifikatë. Mallrat ushqimore të mbahen në t’i çuar me tej arritjet deri ne njohjen e plotë kushte higjienike dhe të ketë për çdo njësi orar ndërkombëtare, për njohjen e Republikës së shërbimi. Gjithashtu, për konsumatorët me të Kosovës. ardhura të pakta të mos ketë tatim. I urojmë suksese në kryerjen e kësaj detyre kaq 5) Këshilli i Sindikatës së Shëndetësisë Vlorë, të lartë, shëndet e lumturi. ndër të tjera thekson se nuk flitet në Kuvend për Kuvendi Popullor i Republikës së Shqipërisë. probleme shqetësuese të mjekësisë. Është skandal Keni vërejtje? Jo. që paga e një infermieri në kirurgji, infektiv, shtëpi Miratohet nga i gjithë Kuvendi Popullor. lindjeje e të tjerë të jetë 900-950 lekë dhe e sanitarit Tani kalojmë në disa njoftime të Kuvendit po në këtë sektor 800 leke. Pagat e mjekëve me Popullor. një stazh punë 20-30 vjet janë 1200 lekë. Kërkojmë Në adresë të Kuvendit Popullor, kryesisë së tij respekt për punë humanitare të mjekëve. dhe Kryetarit të Kuvendit Popullor, vazhdojnë te vijnë 6) Komisioni bashkëfshatar “Piqeras” të letra, telegrame e peticione ku ngrihen shumë Sarandës, në peticionin e firmosur nga 6700 persona probleme - shkruajnë, se në vitin ’46 fshati ka pasur 1200 1) Komiteti organizativ i Partisë Social-Punëtorë banorë, 12000 rrënjë ullinj, 17400 rrënjë agrume dhe shkruan për ndalimin e vëllavrasjeve dhe 12100 pemë frutore dhe të gjitha këto janë ngatërresave në fshat. Ata mendojnë se ligjit “Për kolektivizuar në vitin ’56. Ndërsa në vitin ’72 janë tokën” i duhen bërë shtesa. Shteti duhet të blejë kthyer në NB, si kooperativë bujqësore kishin llogari tokën, korrjet, ujerat dhe pyjet, të priten letra me likuiduese dhe fondin e paprekshëm me disa milion vlerë sipas një afati të caktuar, t’u jepen pronarëve lekë. Kërkojnë të shpërndahen ndërmarrjet tokat dhe pastaj, sipas kadastrës t’u jepen përsëri bujqësore. fshatarëve se vetëm kështu duke i dhënë edhe tapitë 7) kërkojnë ndryshim të ligjit të tokës. ka vlerë e gjithë kjo punë. 8) Nga forumi i “Gruas” në Vlorë, kërkohet të 2) Përfaqësuesit e shoqatës “Tirana”, në emër sigurohet rendi dhe qetësia. Të vendosen kriteret e të 200 mijë banorëve kërkojnë njohjen dhe rikthimit tokës. Gjithashtu, gruaja duhet të dalë në pension e gjithë pronarëve; si toka, trulle të banimit, shtëpitë, kur te ketë një vjetërsi prej 20 vjetësh, por të mos dyqanet, objektet e kultit të grabitura nga pushteti jetë kjo e detyruar. Mallrat e shportës të mos jenë komunistë dhe të sillen në qendër të qytetit sepse të liberalizuara, të ushtrohet kontroll mbi këto mallra janë hequr andej me dhunë. Në bazë të normave sepse po shiten në treg me çmime të larta. ndërkombëtare, duan në pushtetin lokal të kenë Gjithashtu, kërkojnë të sigurohen ushqimet për përparësi vendasit dhe të ndërpriten ardhjet e shumta fëmije deri në moshën 3 vjeç e të tjerë, e të tjerë. nga qytetet e tjera në Tiranë. Te ndërpriten të gjitha 9) Shoqata “Pasurimi me drejtësi” në Korçë, shitjet dhe ndërtimet që janë në trojet e pronarëve kërkon kthimin e pasurive të tundshme e të të Tiranes nga viti ’90. patundshme. Të kontrollohet pasuria dhe aktiviteti i 3) Komiteti Drejtues i Partisë Socialiste për firmave dhe pronarëve të rinj në kohën e Qeverisë zonën e Mallakastrës, kërkon të respektohet vendimi së Stabilitetit, të cilët grabitën pasuritë e favorizuara i Qeverisë për reformimin e pushtetit lokal. Ai të të pushtetit politik. bëhet atje ku është bllokuar dhe jo totalisht. Për Për të gjithë këto probleme Kryesia e Kuvendit këtë të respektohet rezultati i zgjedhjeve për çdo Popullor njofton se ka bërë përpjekjet përkatëse në subjekt siç e parashikon vendimi, në të kundërtën instancat përkatëse. Duke përfunduar ju kujtoj edhe do të bllokojmë pushtetin lokal dhe nuk do të njohim një herë deputetëve te mos largohen sepse për 10- asnjë vendim të tij. 15 minuta do të vijë kryeministri turk. 4) Shoqata “Për mbrojtjen e interesave të Namik Dokle – Lidhur me letrat që lexuat zoti konsumatorit shqiptar” shkruan - konsumatori të Tomor, unë mendoj se ato shprehin një besim të mbrohet nga shtrejtimet e jetesës, të mos preket madh ndaj Kuvendit Popullor. Prandaj, ne nuk duhet shporta si p. sh. makaronat e të tjerë. Konsumatorët të lejojmë të shpërdorohet ky besim. Kështu që, ne nuk janë furnizuar për një periudhe 10-12 muaj. duhet t’i kërkojmë institucioneve përkatëse se çfarë

580 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kanë bërë me letrat që ia kemi dërguar ne për Të nderuar deputetë, të nderuar ambasadorë dhe personat që i janë drejtuar Kuvendit Popullor. përfaqësues të shteteve të huaja. Mendoj se duhet vepruar kështu, për arsye se Zonja dhe zotërinj të ftuar, kam kënaqësinë të besimi që ka populli ndaj Kuvendit Popullor të mos paraqes si mysafir nderi në Kuvendin Popullor, zbehet. Kryeministrin e Republikës së Turqisë, mikun e Tomor Malasi – Zoti Dokle, më lejo të të sqaroj vendit tonë, zotin Sulejman Demirel. se Kryesisë së Kuvendit Popullor aktualisht i sjellin Zoti kryeministër, me lejoni që në emër të shumë letra, telegrame, peticione. Ne i paraqesim deputetëve t’ju uroj mirëseardhjen juve dhe gjithë në Kuvendin Popullor çështjet që mendojmë se janë delegacionit turk që ju shoqëron. Ardhja juaj në më të rëndësishme. Për të gjitha letrat, peticionet e vendin tonë bëhet në çaste historike, vendimtare kërkesat, siç thashë edhe më parë, Kryesia e për popullin dhe kombit tonë. 22 Marsi i këtij viti Kuvendit Popullor bën njoftimet përkatëse, jep shënoi fitoren e forcave demokratike në Shqipëri. rekomandimet dhe i kërkon institucioneve mënyrën Kjo datë hapi rrugën drejt lirisë dhe demokracisë së e zgjidhjes se problemit. vërtetë. Parlamenti pluralist i formuar nga këto Ilir Meta – Zoti kryetari i seancës, ju këtu na zgjedhje, mori mbi supe barrën e rendë të ndërtimit lexuat shumë nga këto peticione e letra që kanë të shtetit të ri shqiptar me frymë demokratike dhe ardhur nga populli, por çuditërisht ju nuk na lexuat pluraliste në përputhje me kërkesat bashkëkohore. një peticion që unë e konsideroj të rëndësishëm Ai po bën përpjekje të fuqishme të reformojë shtetin dhe që i është drejtuar Presidentit të Republikës, e ri me një legjislacion të ri e modern, në kontekstin Kryesisë së Kuvendit Popullor, e zotit Zhulali, edhe e standardeve evropiane. Qeveria që doli nga ky mua si deputet i kones. Është një peticion i firmosur Kuvend po ndërmerr hapa konstruktive për realizimin nga 300 punëtorët e Kombinatit te Poliçanit, të cilët e një reforme tërësore social-ekonomike në rrugën janë kundra 80%, por që kjo te zëvendësohet me e kapërcimit të kolapsit ekonomik me decentralizim metoda ekonomike dhe jo administrative. Kërkojnë dhe ekonomi tregu. Ne jemi të vendosur që me statusin e punonjësve të mbrojtjes siç e ka gjithë gjendjen e vështirë qe po kalojmë, te trashëguar bota. Gjithashtu, kërkojnë që drejtuesit e këtij nga regjimi komunist, ta përballojmë me potencialet kombinati të mos vihen me kritere politike, por me e vendit dhe ndihmat e investimet e huaja. kritere profesionale. Mendova t’ju vë në dijeni, nuk e Politika jonë e jashtme e frymëzuar nga idealet denjova këtu dhe mendova se mos ju ka humbur ky tona kombëtare, është e hapur dhe konstruktive. peticion. Ajo synon në radhë të parë në integrimin e Tomor Malasi – Fjalën e ka zoti Laço. Shqipërisë në Europë. Bashkëpunimi shumëpalësh, Teodor Laço – Unë mendoj se duhen lexuar të ashtu si edhe ai dy palësh i shteteve në paqe e gjitha letrat që na vijnë edhe neve si grupe reciprocitet frytdhënës janë orientimet tona bazë. parlamentare, të autorëve të ndryshëm që kanë një Me keqardhje konstatoj se kohët e fundit Ballkani mendim tjetër. Unë mendoj se nuk është e saktë, është turbulluar thellë. Në ish-federatën Jugosllave kur thuhet se ky peticion është firmosur nga 200 janë formuar disa republika të pavarura, duke mijë banorë, sepse jam i sigurt se askush nuk ka ndeshur në kundërshtimin dhe shovinizmin serb. bërë një referendum të marrë mendimet e 200 mijë Ngjarjet e fundit në Bosnje-Hercegovinë, janë një vetave. provë e këtij veprimi brutal e primitiv. Qëndrimi i prerë Lisien Bashkurti – Kam vetëm një sugjerim, e i vendosur i Këshillit të Sigurimit duke aplikuar që ne si organ ligjvënës nuk duhet të bëhemi të masa ekonomike ndaj Serbisë, si dhe sugjerimi i parët që të shkelen ligjet. Një ndër këto ankesa që masave të tjera e më të ashpra në të ardhmen provon u lexua këtu, ishte që të ndalohet ose të frenohet faktin se komuniteti botëror stigmatizoi më në fund ardhja e banorëve nga qyteti ‘x’ në Tiranë. Kjo është (Ndërpritet incizimi) një kërkesë flagrante, që në një kohë që ne Është hapur epoka e demokracisë, e miratojmë ligje për lëvizje të lira të njerëzve kërkohet racionalizimit dhe lirive njerëzore e të drejtave të kjo gjë. Mendoj se këto kërkesa që bien ndesh me popujve për vetëvendosje. Me 24 maj, populli i ligjet tona të mos lexohen në Parlament. Kosovës prej 2 milionësh në trojet e veta në ish- Tomor Malasi – Ne e kemi për detyre t’i Jugosllavi, duke sfiduar represionin serb shprehu lexojmë këto kërkesa pavarësisht nga mënyra e vullnetin politik me zgjedhjet e deputetëve të kësaj zgjidhjes. Republike, Presidentin e saj. Kjo është një datë e

581 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

shënuar për popullin e Kosovës dhe për popullin përfaqëson interesat e atyre njerëzve që i kanë tonë. Ajo shpreh legjitimitetin për vetëvendosje të zgjedhur, ato mund të përballojnë çdo problem. Në një populli në përputhje me parimet e njohura të çdo regjim ka kuvend, ka parlament. Edhe për KSBE-së, Kartës së Parisit e të tjerë. regjimin tuaj të mëparshëm kishte një parlament, Në kontekstin ballkanik, marrëdhëniet e vendit por ama midis parlamentit të disa llojeve të tjera në tonë me Republikën e Turqisë ne i konsiderojmë të parlamentin demokratik ka dallime. Parlamenti i një rëndësie të veçante. Turqia ka qenë, mbetet një shtetit demokratik përfaqëson interesat, ankesat e faktor i rëndësishëm paqeje dhe stabiliteti në këtë popullit, kurse parlamenti i llojeve të tjera është i zone e më gjerë. kodifikuar. Parlamenti i një regjimi demokratik, i një Zoti Demirel, vizita juaj në këtë moment, ashtu shteti demokratik është një parlament që diskuton siç parashikuat dhe premtuat gjatë vizitës tuaj, dhe jo thjesht që kodifikon gjerat. Një parlament i shënon një hap të rëndësishëm në afrimin dhe tillë i jep forcë, i jep fuqi edhe qeverisë të atij vendi. bashkëpunimin e mëtejshëm midis dy vendeve tona. Unë kam 20 vjet që jam deputet i Parlamentit, ku Në vështirësitë e para të ekonomisë shqiptare kam përfaqësuar vendlindjen time, dhe kam 10 vjet qeveria turke afroji kreditë e para. Ne e vlerësojmë që jam kryeministër i vendit tim. Ka pasur raste që lart këtë qëndrim, ashtu si përshëndesim edhe kemi qenë edhe në vështirësi përpara Parlamentit, qëndrimet politike e aktivitetit tuaja diplomatike në por megjithatë unë e kam duartrokitur atë, sepse çështjen e Ballkanit e më gjerë. Midis popujve nuk është e sinqertë që të lavdërosh parlamentin ekziston një miqësi tradicionale. Ne jemi dy popuj kur të vjen pas qejfit dhe e shan atë kur nuk të pëlqen. me afrimitet. Turqinë e Ataturkut e konsiderojmë shtet Në vitin ’91 u krijua parlamenti i ri, dhe qeveria mik. Na kanë shqetësuar katastrofat e ndodhura në jonë mori votëbesimin e këtij parlamenti. Ne jemi vendin tuaj kohët e fundit, për të cilat edhe një herë që drejtojmë Turqinë, por ama jemi nënsigurimin, u shprehim keqardhjen tonë. Kemi besim se vizita nënkontrollin e atyre njerëzve që ka zgjedhur populli. juaj do t’i japë një shtytje të fuqishme marrëdhënieve Shqipëria i kuptoi me kohë ngjarjet që ndodhen mbas tona në të mirë të dy popujve tanë, për mirëkuptim, vitit ’90, ajo për një periudhë 40 vjeçare ishte e izoluar për të ndihmuar njëri-tjetrin, për paqen dhe sigurinë nga bota. Unë e falënderoj popullin shqiptar dhe në Ballkan. përgëzoj i përfaqësuesit e tij që e kuptuan se duhet Të nderuar deputetë, më lejoni që në emrin tuaj, të kapte kohën që kishte humbur. Detyra juaj është t’i jap fjalën Kryeministrit të Republikës së Turqisë e vështirë, sepse ju në vend të institucioneve të zotit Demirel. regjimit komunist, do të krijoni institucionet e një Sulejman Demirel – I nderuar Kryetar, të regjimi demokratik, në vend të institucioneve të një nderuar anëtarë të Kuvendit Popullor, të nderuar të ekonomie marksiste, do të ndërtoni institucionet e ftuar, të nderuar përfaqësues të shtypit, ekonomisë së tregut. Ju po jetoni epokën e një Të nderuar deputetë, të nderuar përfaqësues të reforme të vërtetë. Reforma është diçka me shumë popullit shqiptar ju falënderoj shumë që më thatë rëndësi. Shteti demokratik është ai shtet që realizon mundësinë te mbaj një fjalim këtu. të gjitha ato që nuk e mërzisin popullin. Sigurisht, Kuvendi Popullor i zgjedhur i një vendi, është ka shprehi të mbetura nga gjithë ato vite. Nga ana institucioni më i rëndësishëm, është zemra e këtij tjetër, ka disa çështje që populli nuk mund t’i kuptojë vendi. menjëherë. Për ato që quhet demokraci e Ataturku i Madh para se te krijonte Republikën ekonomisë së tregut. Kuvendi juaj Popullor nuk e Turqie, pas shkatërrimit të Perandorisë Osmane është thjesht përfaqësues i partive, por është themeloj Ansambleve Kombëtare të Turqisë, dhe atje përfaqësues i gjithë popullit. Ju jeni një Parlament ai theksoi se “sovraniteti i përket popullit”. Ataturku pluralist, sepse është e pashmangshme që ky ka thënë që ky parlament që krijova, është vepra Kuvend duhet të jetë një urë midis shtetit dhe ime më e madhe. Gjatë kësaj periudhe 46 vjeçare, popullit. Në të njëjtën kohë, edhe një urë midis Turqia ka kaluar në sistemin shumëpartiak. Unë jam popullit dhe reformës. Ne kemi përvojën në këtë shumë i lumtur që në këto 46 vjet të sistemit drejtim. Edhe ne kemi pasur të përpjeta e të shumëpartiake në Turqi kam marrë pjesë në jetën tatëpjeta, por, ne kemi pranuar atë sistem të politike të këtij vendi rreth 40 vjet. Unë e njoh mjaft iniciativës së lirë. Ky është çelësi i rrugës që çon mirë rolin e Parlamentit, i cili shpreh gjithmonë njerëzit në rrugën e lumturisë. vullnetin e popullit. Në qoftë së deputeti i një vendi Prandaj, unë mendoj që ju të kontribuoni mirë

582 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

në hartimin e ligjeve dhe do t’ia shpjegoni mirë popullit dallime midis shteteve të mëdhenj e të vegjël. Po se çfarë duhet të bëjnë. kërkohet një rend botëror, në të cilin i fuqishmi nuk Ju keni një dallim nga parlamenti juaj i do ta shtypë të voglin. Ky është një ndër parimet mëparshëm ose dhe nga parlamentet e tjera, sepse kryesore të botës së sotme. Në këtë mënyrë, çdo ju i ngjani shumë Asamblesë Kombëtare Turke në konflikt, pa kaluar në forcën e armëve duhet të periudhën kur sapo u shkatërrua Perandoria zgjidhen në mënyrë paqësore. Osmane. Ju vetë duhet të jepni nocione të reja, t’i Mendoj se të gjithë rrymat ekstremiste do ta mësoni nocionet e reja popullit tuaj. dëmtojnë paqen në botë. Janë shumë të dhimbshme Gjate takimit që pata dje me liderit e partive që ngjarjet që kanë ndodhur në ish-Jugosllavisë dhe përfaqësohen në Kuvend, vura re se ata e kanë vende të tjera. Në këtë kohë, kur bota po kuptuar shumë mirë funksionet e parlamentit. risktrikturohet, po lind një dyshim që njerëzit do të Sistemi shumëpartiak është kusht i pashmangshëm vazhdojnë të dalin kundër njëri-tjetrit. për demokracinë. Por ama, sistemi shumëpartiak Megjithëse bota, qoftë dhe me vonesë i tha ndal është një punë e vështirë, sepse të jenë shumë parti të gjithë atyre që duan të përdorin forcën, që duan nuk do të thotë që të ziheni vetëm për pushtetin. të bëjnë gjakderdhje, përsëri ka një mangësi në këtë Sigurisht, të gjitha partitë synojnë që në mënyra të mes. Mendoj se nocioni më i rëndësishëm i epokës ligjshme të arrijnë pushtetin, por ama në qoftë se tonë është opinioni botëror. partitë çështjen kombëtare e vejnë mbi çështjen Megjithëse OKB-ja KSBE-ja dhe shumë shtete partiake kjo gjë nuk e prek fare pluralizmin. Kjo nuk të tjera i thonë ndal gjakderdhjes, Serbia përsëri tregon ndonjë dobësi, por përkundrazi tregon forcë. gjakderdhjen nuk e ndal. Ja doli një mangësi, d.m.th. Unë ju përgëzoj juve si përfaqësues të lartë të kur është nevoja të bëhen edhe sanksione, këtij populli, që duke i dalë për zot interesave të megjithatë përpjekjet që janë bërë nga vendet e popullit do t’i dilni mbanë çdo gjëje. Në kushtet e popujt e qytetëruar për t’i thënë ndal gjakderdhjes. botës që po jetojmë duhet një bashkëpunim më i Kjo forcë e sanksioneve duhet të fillojë me bisedime madh. Ky bashkëpunim midis kujt do të bëhet? ekonomike, dhe mund të arrijë deri në përdorimin e Sepse këtu bëhet fjalë se sa të angazhuar janë forcës e të paqes. Në një mënyrë ose tjetër, duhet përfaqësuesit e popullit lidhur me disa angazhime t’i bindim ata që bëjnë këto gjera, t’i thyejmë guximin universale. Këtu duhet pasur parasysh personalitetin e tyre e të përfundoj këto gjera. Sot bota është kombëtar i vendit të tyre, i popullit të tyre. Vlerat zgjuar, bota e qytetëruar, shtetet e qytetëruar, dhe universale shprehen në dokumentet e Parisit, e të nuk dëshirojnë që gjërat të përfundojnë me luftë, Helsinkit, që janë një përfaqësim të përvojës 2000 dhe do t’ia ndalë dorën në Bosnjë-Hercegovinë. Qoftë vjeçare të njerëzve. ngjarjet në Bosnjë-Hercegovinë, qoftë në vende të Në dokumentet e së drejtës ndërkombëtare, tjera e kanë shqetësimin e popullit tonë, prandaj thuhet që të gjithë njerëzit pa dallim race, kombi e dëshiroj të qëndroj mbi shqetësimin që e vura re në ideje politike, janë të barabartë para ligjit dhe këtë Shqipëri. e realizon demokracia. Vetëm në këtë mënyrë, mund Unë mendoj që do të jenë të mundura përsëritja të lindë sistemi nëpërmjet popullit e të drejtoje e ngjarjeve të tilla në Kosovë e në Sanxhak. Unë popullin. Sa më mirë që shtetet dhe popujt t’i dalin nuk besoj se është e nevojshme të kapemi nga për zot e t’i përfaqësojnë parime të tilla aq më mirë shqetësimi i tillë, sepse ngjarjet të tilla mund të do të lidhen me njëri-tjetrin. përsëriten dhe unë mendoj që koha do të tregoj Epoka e sotme është epoka e gjithë njerëzve, vërtetësinë e mendimit tim. I deklaroj edhe një herë prandaj, duhet bashkëpunuar gjithmonë për të ruajtur botës që nuk duhet të lemë raste për gjakderdhje, dhe mbrojtur të drejtat e njeriut, dhe kjo është një sepse pasojat e kësaj gjakderdhje do të jenë shumë detyrë e çdo shteti për shtetasit e vet. Në qoftë se të mëdha. sigurohen të drejtat e njeriut në vend, unë mendoj Marrëdhëniet tona dypalëshe kanë për qëllim se akoma më i fuqishëm është paqja në atë vend. paqen, stabilitetin dhe zhvillimin. Unë dua të them Pas shpërbërjes së BS., pas shkatërrimit të sistemit se marrëdhëniet dypalëshe nuk janë kundra me një komunist, janë krijuar disa regjime të reja, të cilat të tretë. Dy popujt tanë janë popuj vëllezër, dhe krijojnë dhe probleme të reja, këto raste kërkojnë është në dobi të të dy popujve tanë që të një bashkëpunim të ri, dhe në vend të politarizimit bashkëpunojmë më mirë. Në qoftë se ruhet paqja kanë dalë mundësi të bashkëpunimit pa bërë në zonat Ballkanike, që iu kanë ngulitur gjithmonë

583 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sytë, në qoftë se bëhet një bashkëpunim më i mirë botëror, dhe në të njëjtën kohë të ngopësh popullin midis ballkanasve, kjo është në dobi të të gjithë tënd, të gjitha këto janë punë e çdo vendi. Gjatë botës. Në këto 24 orë që kalova këtu bëra bisedime muajit të kaluar vizitova të gjitha republikat e shumë të mira me zotin President, me zotin shkëputura të ish-BS., dhe në të gjitha këto Kryeministër dhe me disa ministra. E kuptuam republika kishte probleme të tilla. Unë dua t’ju them shumë mirë njëri-tjetrin dhe nënshkruam traktatin e juve mos u shqetësoni, duhet të mbani mend mirë miqësisë dhe të bashkëpunimit, i cili do ta çojë në sepse nuk ka më kthim prapa. Ajo që ju keni bërë një nivel të ri marrëdhëniet midis dy vendeve tona. është e drejte, është në dobi të popullit tuaj. Por Vendi juaj është i pasur, fakti që ju u mbyllet ama, para këtij institucioni që përfaqësoni ju, barra ndaj botës ju bëri që të jeni vendi më i varfër i saj. juaj është e rëndë. Dëshiroj që në detyrën tuaj të Tani ju po hapeni ndaj botës, mos u frikësoni, mos lartë t’i shërbeni sa më mirë popullit që përfaqësoni. u hapni nga shqetësimi se bota do t’ju shfrytëzoj Ju uroj suksese dhe iu shpreh mirënjohjen time juve. Ju keni burime të pasura, të paprekura në qoftë që më dhatë mundësinë të mbaj këtë fjalim këtu. se këto burime i përdoren në rrugë të drejtë, do t’i Tomor Malasi – I nderuar zoti kryeministër, ruani më mirë këto pasuri që keni. Por, për të arritur duke u bërë dhe interpret i deputeteve të këtij zhvillimin e vendit tuaj kërkohen investime, kapitale, Kuvendi, ju falënderoj për vizitën këtu dhe për fjalët hapje ndaj botës, ndaj tregut botëror dhe ju i keni interesante që ju thatë. këto mundësi. Kushti i parë që ju duhet të bëni, Kolege të nderuar, me lejoni ta shoqëroj zotin është ruajtja e stabilitetit politik. Ju duhet t’i tregoni Demirel. botës që keni siguri. Fakti se bota nuk iu njeh ju Seanca fillon mbas 10 minutash. nuk është gabimi i saj, por është gabim i juaji. Bota ju shikon me simpati e dashuri, dhe para jush ka (Rifillimi i seancës) kushte shumë të përshtatshme. Unë jam i sigurt që Tomor Malasi – Siç kemi dhënë porosi ju do t’i përdorni më së miri këto kushte. Ne, me sa komisioni i Mandateve është interesuar për kemi mundësi do t’ju ndihmojmë me përvojën tonë, zëvendësimin e deputetit Rustem Gjata, deputet i në bazë të kushteve dhe mundësive që kemi. Ne PD-së. Komisioni i Mandateve duke u konsultuar me çdo kusht duam t’ju përkrahim juve, t’ju me Grupin Parlamentar të PD-së në bazë të listës mbështesim. Në integrimin tuaj me botën, ne kemi shumemërore ka caktuar sipas radhës deputeten treguar vlerën tuaj në të gjitha institucionet që Hajrie Kruja. marrim pjesë. Ne nuk kemi ndërmend t’ju bëjmë Deputeten do ta paraqesë zëvendëskryetari i zonë ndikimi, zonë influence. Ne këtë e quajmë Komisionit të Mandateve, zoti Balla. detyrë ndaj një vendi të Ballkanit, për një popull vëlla. Sadedin Balla – Të nderuar deputetë, siç jeni Në qoftë se ka marrëdhënie të mira midis Shqipërisë në dijeni zoti Gjata është zgjedhur Kryetar i Gjykatës dhe Turqisë, kjo ndihmon dhe zonat e tjera. Unë Kushtetuese, funksion që bie ndesh me funksionin shpresoj se deri në vitin 2000 do t’i sjellin shumë e deputetit. Kështu në bazë të ligjit “Mbi zgjedhjet”, gjëra të mira njerëzimit. Madje dhe vendet më të kandidatja e radhës në listën shumemërore të PD- zhvilluara sot bëjnë kërkime për gjera të reja, në së është zonja Kruja. Në emër të këtij komisioni mbrojtjen e ambientit, në shëndetësi e të tjerë dhe kam nderin t’ju paraqes zonjën Kruja, dhe e ftoj kudo kërkohet bashkëpunimi universal. Konferenca zonjën Kruja të bëj betimin. që do të mbahet pas 10 ditëve në Brazil, për Hajrie Kruja – Betohem për nderin tim dhe për mbrojtjen e ambientit, do t’i hapë perspektiva të reja nderin e popullit tim, se do kryej me ndërgjegje botës. Ju jeni me fat, ju jeni me shans, sepse jeni detyrën si deputetë e popullit në Kuvendin Popullor në prag të industrializimit dhe kështu nuk do ta dhe do të përfaqësoj denjësisht popullin. Do të mbroj shkatërroni ajrin e pastër, ujërat e të tjerë e të tjerë. me vendosmëri pushtetin e tij, rendin kushtetues Nuk mjafton vetëm të zhvillohesh, por nuk duhet të dhe ligjshmërinë e pushtetit juridik, lirinë dhe shkatërrosh natyrën, ky është një problem i pavarësinë e vendit, të drejtat dhe liritë themelore përbashkët për të gjithë njerëzimin sot. Te ndërtosh të individit dhe do të punoj me gjithë fuqitë e mija një shtet, të vendosesh demokracinë të realizosh për zhvillimin dhe begatinë e atdheut, për një sistem arsimor dhe shëndetësor, të zbatosh përmbushjen e aspiratave të ligjshme e të ekonominë e tregut, të besh një industrializim që pamohueshme të popullit shqiptar. do të ketë fuqi konkurruese, e të dalësh në tregun Betohem.

584 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi – Më lejoni t’i uroj deputetes moral. Kruja, suksese ne misionin e saj të rëndësishëm e Tomor Malasi – për Grupin Parlamentar të PD-së? për te përfaqësuar denjësisht zonën, dhe për t’u bërë Ali Spahia – Unë desha të bëj një pyetje, këta zëdhënëse e fuqishme e problemeve që u paraqiten. zotërinjtë që propozohen a bëjnë pjesë në kryesinë Gjithashtu, një problem i pazgjidhur është dhe e PS-së? Dhe e dyta, ndonjëri prej tyre ka qenë i zgjedhja e Këshillit të Radiotelevizionit Shqiptar. propozuar për kandidat për deputet? Sipas ndryshimeve që iu bënë ligjit, numri i anëtarëve Tomor Malasi – Të gjithë kandidatët e të këtij komisioni zbriti nga 17 në 11, dhe me propozuar do të miratohen një për një dhe gjate përkatësin e grupeve parlamentare është si vijon - diskutimit të shikohen. 1 është përfaqësues nga PSD-ja, 3 përfaqësues nga Ali Spahia – Mirë, PD-ja propozon këto Partia Socialiste, dhe 7 përfaqësues nga PD-ja. kandidatë - Komisioni përkatës e mori në shqyrtim problemin 1) Ramadan Sokoli, muzikolog i njohur. në bazë të ligjit dhe iu paraqit grupeve parlamentare, 2) Skënder Buçpapaj, gazetar i lidhur me lëvizjen të cilët pasi diskutuan me përkatësitë, kanë demokratike që në fillim. propozimet të cilët më referuan dhe do t’i dekretoj 3) Myslim Islami, jurist. para seancës plenare. 4) Pali Kuke, kompozitor. Për PSD-në propozimin ta bëj Grupi Parlamentar 5) Leka Bungo, regjisor. i PSD-së. 6) Qemal Sakajeva, gazetar. Teodor Laço – Ne propozuam Vladimir Priftin 7)Skënder Koja, fizikant. regjisor i njohur. Ai ka punuar një kohë të gjatë në Këto ishin kandidatet e propozuar nga Partia televizion, pastaj është larguar andej si i padëshiruar. Demokratike. Ndërsa vitet e fundit ka punuar në Kinostudio, ku ka Gjithashtu, dua përgjigjen e pyetjes që bëra. realizuar disa filma tepër të arritur. Ai e njeh Petrika Minga – Kisha një sugjerim në lidhje institucionin e Radiotelevizionit dhe është një nga me Radiotelevizionin, i cili është një organ i artistët e njohur. depolitizuar, por në qoftë se do të pranojmë Namik Dokle – Është ngarkuar nga grupi për kandidaturës e L. Dizdarit i cili është anëtar i të bërë propozimin deputeti Hajdaraga. Kryesisë se PS-së, atëherë nuk mund të flasim për Por unë desha të di një gjë, kjo formula 7, 3, 1 një organ të depolitizuar. mos duhet të votohet apo është bërë me Luan Hajdaraga – Zoti Dizdari nuk është marrëveshje? anëtar i Kryesie së PS-së, por është anëtar i Tomor Malasi – Po është bërë me mirëkuptim Komitetit të Përgjithshëm Drejtues. Mehmet Çeliku – Unë kam bërë një propozim Tomor Malasi – Atëherë, të vazhdojmë me në emër të Partisë Republikane, që edhe ne si parti pyetjet. të kishim një përfaqësues në këshillin e Kastriot Islami – Dua të di se kush i propozon Radiotelevizionit. kandidatët? Sepse në bazë të statusit të Luan Hajdaraga – Nga PS-ja është propozuar Radiotelevizionit propozimet bëhen nga Komisioni i A. Minga, regjisor, L. Dizdari, dhe K. Ymeri, në qoftë Informimit Masiv. Kurse këtu dëgjova që propozimet se doni, mund të bëj një paraqitje të shkurtër të u bënë në emër të grupeve parlamentare. Nuk di a biografie së tyre. kanë kaluar këto kandidatura në këtë komision dhe Tomor Malasi – Deputeti Hajdaraga, nuk do të a janë votuar atje? bëni gabim sikur të bëni paraqitjen. Tomor Malasi – Atëherë, kush ka pyetje tjetër? Luan Hajdaraga – Albert Minga është regjisor Nuk keni? i Radiotelevizionit, është regjisor i disa filmave tanë, Kush do t’i përgjigjet pyetjes së bërë nga i lauruar në festivale të ndryshme të filmit. deputeti Spahia? Limoz Dizdari kompozitor i njohur, më me zë Luan Hajdaraga – Zoti Dizdari nuk është anëtar në muzikën tonë, njihet nga publiku shqiptar i të i Kryesisë së Partisë Socialiste, por i Komitetit të gjitha moshave. Përgjithshëm Drejtues dhe ai shkon ne Këshillin Kujtim Ymeri, gazetar, punonjës dikur në Drejtues të Radiotelevizionit jo si partiak por se Radiotelevizion, tani është gazetar në kryeministri. specialist. Ai aty do të diskutojë problemet e Të tre kandidatët e paraqitur nga PS-ja gëzojnë Radiotelevizionit dhe jo problemet e PS-së respektin në publik për profesionalizëm dhe për Gjithashtu, ai do të shkarkohet nga Komiteti i

585 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Përgjithshëm Drejtues i PS-së. E para, këtu flitet për një procedurë Për sa i përket Albert Mingës do të pohoj se ai demokratike, por unë jam i pabindur se ka një vërtetë ka qenë në listën e PS-së për deputetë, por procedurë demokratike. Kjo është arsyeja që nuk i ai e ka lënë mandatin. propozova unë anëtarët e Këshillit Drejtues të Arben Imami – Dua të theksoj se në nenin 7, Radiotelevizionit, por këtë gjë ia lagje afetarit të të statusit të Radiotelevizionit thuhet “se Komisionit të Informimit Masiv zotit Luan, sepse unë Radiotelevizionit drejtohet nga një Këshill Drejtues, si kryetar i Grupit Parlamentar të PS-së nuk kam ku bëjnë pjesë specialistë të shquar nga fusha të asnjë të drejtë të bëj propozime të tilla. Dua të ndryshme të jetesë së vendit”. Kur themi specialiste theksoj, se kjo procedurë është shumë e qartë në të shquar, kuptohet se duhen të jenë të shquar në nenin 7 të statusit të Radiotelevizionit, që ne e kemi fushën profesionale dhe jo politike, Pra, ata duhet miratuar në këtë Kuvend. Pra, duke zbatuar nenin të jenë specialistë të shquar në fushën që mbulojnë, 7, ne i propozuam Komisionit të përhershëm të që të ndihmojnë televizionin për të dhënë informata Informimit Masiv kandidatët që ne menduam të bëjnë të pavarura, ku të kihet parasysh një kulturë pjesë në Këshillin Drejtues të Radiotelevizionit, dhe kombëtare e një politike tërësisht kombëtare. Nga nga 5 kandidatë komisioni duhet të përzgjidhte 3, kjo pikëpamje, mendoj se disa nga zotërinjtë që u por siç duket komisioni nuk ka arritur ta bëjë këtë. propozuan këtu nuk i plotësojnë kushtet e duhura. Këtë gjë e thotë neni 7 i statusit të Radiotelevizionit Por, ajo që më shqetëson mua është pjesa e dytë e që sapo u lexua nga deputeti Imami. nenin 7, ku thuhet se “Këshilli i Drejtues që Kastriot Islami – Unë, kur e bëra pyetjen, e propozohet nga Komisioni i përhershëm i Mjeteve bëra për kryetarin ose nënkryetarin e Komisionit të të Informacionit Masiv i Kuvendit Popullor, Mjeteve të Informimit Masiv, pikërisht për të na propozohet dhe miratohet nga Kuvendi Popullor”. prezantuar kandidatët e mundshëm. Në qoftë se Kështu, nga ana procedurale ne nuk jemi ne rregull, deputeti Spahia mori përsipër në emër të grupit t’i sepse propozimet këtu u bënë nga grupet paraqesë dhe në qoftë se deputeti Dokle shpëtoi parlamentare. Pra, nuk ka nevojë të dëgjojmë të duke ia lënë detyrën Hajdaragës, kam përshtypjen gjithë, por tëe dëgjojmë Komisionin e Informimit se të dy nuk kanë shpëtuar ndaj zbatimit të ligjit të Masiv, i cili do të bëj edhe karakteristikat për ato që Radiotelevizionit. Ligji për Radiotelevizionin thotë se propozohen. Përndryshe këtu secili duke mbrojtur këtë punë e bën komisioni, dhe në qoftë se komisioni interesat partiake do të vendosin anëtarët e ka ngarkuar Ali Spahinë për Partinë Demokratike udhëheqjes partiake në Radiotelevizion dhe apo zotin Hajdaraga për grupin e PS-së të na i thonë Radiotelevizioni do të bëhet arenë e ndeshjeve që janë ngarkuar këta njerëz. politike midis partive. Kjo mua me duket se nuk Arben Imami – Në diskutimin e zotit Dokle ka është e drejtë, dhe dua t’ju vë në dijeni, zoti Kryetar një keqkuptim. i seancës se nga ana procedurale kjo seancë nuk Ligji thotë se “propozimet i bën komisioni” dhe po ecën në rregull. nuk thotë që anëtarët e komisioneve te çdo grupi Ali Spahia – Dua të sqaroj se grupit tonë bëjnë propozimet përkatëse për grupet e tyre. Nga parlamentar i është paraqitur nga Komisioni Informativ kjo pikëpamje ka një mungese procedurale, sepse Masiv i Kuvendit Popullor një listë prej 20 është një lloj si ta propozoni ju zoti Kryetar i grupit kandidaturash, dhe grupi pasi i shqyrtoi, i miratoi parlamentar, si zoti nënkryetar, si zoti Hajdaraga dhe u votuan në mënyrën me demokratike. apo kushdo qoftë. Gjithashtu, dua t’ju kujtoj se është e drejta e Unë zoti kryetar i seancës, si kryetar i Komisionit Kuvendit Popullor të miratojë ose jo propozimet e të Rregullores së Kuvendit Popullor kërkoj të bëra nga Komisioni i përhershëm Informativ dhe zbatohet procedura. Masiv. Për sa i përket zotërinjve që na propozuan Abdi Baleta – Mendoj se duhet ta ndërpresim nga PS-ja, unë mbështes ato vërejtje, që një anëtar seancën dhe të zbatohet ligji i miratuar nga ky i Komitetit Drejtues të PS-së nuk mund të jetë anëtar Kuvend. Ne nuk po marrim vesh nëse Komisioni i i Komisionit Drejtues të një organi të depolitizuar. Informimit Masiv i ka miratuar apo jo, dhe në qoftë Kjo nuk shkon. se është shkelur Rregullorja atëherë t’i kthehemi Ju faleminderit. edhe një herë. Namik Dokle – Lidhur me sa tha zoti Spahia, Ali Spahia – Në qoftë se konsiderohet shkelje ka dy gjera: e rregullores, nuk kam asnjë kundërshtim dhe t’i

586 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

propozojnë abetaret e komisionit të përhershëm. zbatojmë atë që tha zoti Baleta. Mendoj t’i japim fund dhe nuk ka pse të tërhiqemi Tomor Malasi – Fjalën e ka deputeti Abdiu. prapë për këtë problem. Fehmi Abdiu – Pasi dëgjova deputetin Baleta, Tomor Malasi – Unë mendoj se propozimet e Islami dhe Imami, arrita në konkluzionin se grupet bëra janë analizuar në grupet parlamentare, dhe nuk parlamentare kanë marrë një kompetencë qe nuk e e di nëse këtë gjë e kanë bërë edhe PS-ja. kanë. Propozoj të zbatohet ligji, e konkretisht neni Gjithashtu, kemi kohë që Komisioni përhershëm 7 i statusit të Radiotelevizionit, pra kandidaturat t’i Informativ dhe Masiv, në qoftë se ka vërejtje në lidhje paraqesë Komisioni i përhershëm i Informimit Masiv me këto propozime t’i paraqesë. Deputeti Dokle ne dhe Kuvendi Popullor t’i miratojë. në parim e pranojmë se u shkel procedura dhe Skënder Shkupi – Unë mendoj që edhe në mendojmë ta rregullojmë këtë problem brenda për diskutimet brenda komisionit ka pasur shkelje të brenda. Rregullores. Jam i detyruar të deklaroj këtu se është Mendoj se kryetari i komisionit të përhershëm bërë një votim me të deleguar, pra nuk ka qenë një të Informimit Masiv në qoftë se ka vërejtje le të na i nga anëtarët dhe është konsideruar vota e tij kundra bëjë. njërit prej kandidaturave. Teodor Keko – Unë jam me propozimin e bërë Gjithashtu, një e metë tjetër është se në nga deputeti Baleta. mbledhjen e komisionit kanë qenë jo 9 anëtarë por Tomor Malasi – Zoti Keko, unë do të thosha 5 ose 6 veta, gjë që ka ndikuar në votimet. këtë se Kuvendi Popullor është mbi çdo komision. Tomor Malasi – Doni të mblidheni edhe një Gjithashtu, në Rregullore është parashikuar se në herë. qoftë se komisioni nuk është dakord unanimisht për Skënder Shkupi – Po propozimet e bëra, anëtarëve të veçantë, i lind e drejta Tomor Malasi – Mirë, atëherë le të mblidhet të paraqesin një ide tjetër me ndryshimet që kanë. edhe një herë komisioni. Seanca hapet nesër, në Namik Dokle – Unë mendoj se duhet te orën 10: 00

587 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E martë, 02.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 13:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Sipas kërkesës së bërë nga të tyre. Vendet që nuk e kanë këtë funksion iu grupet parlamentare Qeveria solli projektligjin “Për rekomandohet që të paraqesin një shtojcë në Dispozitat Kryesore te Kushtetuese”, “Për pushtetin Kushtetutë. Theksoj para Kuvendit Popullor, që me lokale”. Ky projektligj kaloi nga Komisioni i Ligjeve. fjalimin që mbajta fola për çështjen e demokratizimit Meqenëse koha kaloi, mendoj që seancën ta në Shqipëri dhe për rrugën paqësore që ndjek populli vazhdojmë mbasdite në orën 18:00 shqiptar në Kosovë e në vendet e tjera të ish- (Pa mbyllur seanca deputetja Natasha Lako Jugosllavisë për të arritur në demokraci. Delegati shton: ) jugosllav mbas meje mbajti një fjalim ku kërkonte Tomor Malasi – Fjalën e ka deputetja Lako. të denigronte lëvizjen demokratike të Kosovës dhe Natasha Lako – Përfitoj nga rasti për të bërë në shenje proteste “ombucmenët” e Francës, një propozim, dhe i kërkoj të gjithë deputeteve të Anglisë dhe Belgjikës dolën menjëherë nga salla ma përkrahin këtë propozim dhe konkretisht e kam dhe nuk erdhën më në sallë pa mbaruar fjalën fjalën për ditën e diel të bëhet një meshë në shkallë delegati jugosllav. kombëtare për shkak të viktimave që u vranë në Fjalimi im u prit me duartrokitje të përgjithshme, ngjarjen e Libofshës. Unë gjithashtu, ndenj një fare kurse kur foli delegati jugosllav zotëroi një heshtje shprese dhe besimi se më në fund u kapën edhe varri dhe vetëm një njeri duartrokiti, dhe ky ishte vrasësit e këtij krimi. E bëj këtë propozim për te shoku i tij jugosllav. treguar se ne jemi të gjithë pranë njëri-tjetrit në Na priten të gjithë mirë dhe i urojnë demokracisë fatkeqësi, dhe se e kemi forca shpirtërore për t’u shqiptare të eci në rrugën e përparimit. bërë ballë fatkeqësive. Kërkoj që kjo meshë të bëhet Tani të vazhdojmë me problemet tona. Ka ardhur në emër të luftës kundër krimit. Tani sapo mora një kërkesë nga një grup deputetesh në Tiranë. vesh një krim që ka ndodhur në Korçë. Prandaj, do Ankesa është plotësisht e drejtë, dhe do të shtoja t’ju lutem shumë për këtë rast, pra për t’i treguar firmën time për zgjidhjen e kësaj ankese. Kushtet e brezit të ri që ne jemi fisnikë. banimit dhe të ngrënies janë shumë të pa Tomor Malasi – Ka ndonjë gjë tjetër për të përshtatshme. Zoti Tomor Malasi ka marrë takim shtuar?Atëherë, duke u bashkuar me apelin human me ministrin e Turizmit, dhe ai ka marrë përsipër që që bën zonja Lako, unë do të dëshiroj të theksoj deri me 15 qershor ta zgjidhë këtë problem duke faktin që t’i shtojmë apelin qytetar në këtë rast që shtuar një kat të veçantë në hotel që të ketë banjë ligji të zbatohet me rreptësi sa më të madhe. etj.,etj. Ne shpresojmë që këto të plotësohen për të (Rifillon seanca, ora 18:00) pasur kushte normale të jetesës. Këshilli i Ministrave ka sjelle projektligjin “Për disa shtesa në ligjin nr. Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica është e 7491, date 29.04.91 “Për Dispozitat Kryesore pranishme seancën e deklaroj të hapur. Kushtetuese’’. Gjithashtu, ka sjellë dhe një relacion Dua të informoj Kuvendin Popullor lidhur me për projektligjin “Për disa shtesa në ligjin nr. 7491 konferencën që u zhvillua në Spanjë në datat 28 - “Për Dispozitat Kryesore të Kushtetutës”. 30 maj ’92. Kryesia e Kuvendit Popullor në bashkëpunim Në këtë konferencë marrin pjesë të gjitha vendet me kryetarët e grupeve parlamentare kanë biseduar e Europës. Për sa i përket vendeve ish-komuniste, dhe kanë menduar në bazë të Rregullores ta ato një pjesë janë anëtarë kurse një pjesë janë paraqesin këtë projektligj të ri. Këtu kanë ardhur vëzhgues. Atje na ftuan që të marrim pjesë për të edhe përfaqësuesit e qeverisë për ta mbrojtur këtë marrë përvojën lidhur me ngritjen e funksionit projekt. “ombucmanit”, i cili është një person i caktuar nga Fjalën e ka deputeti Islami. Parlamenti dhe që nuk ka asnjë funksion tjetër politik Kastriot Islami – Unë kam këtë pyetje - A është apo shoqëror. Ai nuk merret me afarizëm dhe pa marrë nga Qeveria mendimi i zonave të ndryshme qenë gjykatës e pa qene zbatues i ligjit, mbron të që kanë bërë këtë peticion duke kërkuar që të drejtat e njeriut dhe ndërhyn në rastet e shkeljeve bëhen rreth më vete?

588 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E dyta, çfarë është parashikuar për kuadrin ligjor Prefekturave, e cila ishte parashikuar në projektligjin që do të vinte në funksionim gjithë këtë e mëparshëm. Pra, Komisioni i Ligjeve ra dakord infrastrukturë, pra kur do të jetë gati paketa minimale që neni 12 i projektligjit të hiqet pra, neni 12 i projektit e akteve ligjore që do ta vejë në lëvizje këtë të parë. organizëm? Pjetër Arbnori – Meqenëse nuk e kërkon njeri E treta, historikisht paraqitja e këtij projektligji fjalën. Pse tani u kujtuat ju, unë prita 5 minuta! ka filluar qysh nga Kuvendi tjetër, dhe për këtë Kastriot Islami – Më falni, pse pritet 5 sekonda, problem është bërë një takim me një komision të por kisha përshtypjen se do të diskutonte njeri tjetër pushtetit lokal të Asamblesë Kombëtare të Këshillit para meje. të Europës, i cili ka pasur vërejtjet e veta. Dua te Në radhë të parë, pyetja që bëra nuk ishte jashtë pyes; a është bërë ndonjë veprim tjetër për këtë temës, dhe do të preferoja që deputetë, të cilët nuk çështje, dhe a është marrë ndonjë mendim paraprak e kuptojnë pyetjen të mos marrin statusin e nga Komisioni i Këshillit të Europës, të cilit iu “ombucmenit” të Parlamentarit. premtua se do të bashkëpunonim deri në hartimin e Tani do të diskutoj për projektligjin e paraqitur. këtij projektligji? Ky projektligj është nga më të rëndësishmit. Nga Ndre Legisi – Mbi çfarë kriteresh është bërë arsyet e shumta mund të veçoja këto - ky projektligj për ndarjen territoriale? 1) Ai prek drejtpërsëdrejti jo vetëm politikisht por Teodor Laço – Zoti Kryetar, më duket se disa edhe ekonomikisht të gjithë qytetarët e Republikës. pyetje që po bëhen këtu janë jashtë teme. Ne tani Hallet dhe shqetësimet e tyre do të zgjidhen do të diskutojmë miratimin në parim dhe kur të pikërisht mbi bazën e këtij organizimi. kalojmë në miratimin e neneve të bëhen pyetje për 2) Miratimi i këtij projektligjit lidhet edhe me ato nene që janë te paqarta. miratimin e një pjese të rëndësishme të Kushtetutës, Pjetër Arbnori – Kush ka pyetje te tjera? e cila me zgjedhjen e pushtetit lokal nuk do të mund Abedin Elmazi – Unë i mbështes parafolësit, të ndryshohet më. Ndërkohë, që është menduar të por kërkoj të bëhen pyetje vetëm në lidhje me hartohet një projektkushtetutë, do të diskutohet me projektligjin e paraqitur. organizma të huaja, të miratohet, të marrë formën e Jemin Gjana – Zoti Kryetar, jemi marrë një herë saj përfundimtare pas një referendumi mbarëpopullor. me këtë projektligj dhe i kemi bërë shumë pyetje Me këtë praktikë që po bëhet gjate dy muajve, po përfaqësuesit të Qeverise. Prandaj, mendoj të bëhen shumë amendamente kushtetuese dhe vazhdojmë me përgjigjën e pyetjeve të bëra. kryesia e Kuvendit duhet të kishte menduar për Pjetër Arbnori – Meqenëse nuk ka pyetje të riorganizimin e komisionit të Kushtetutës dhe duhet tjera, specialisti t’i përgjigjet pyetjeve. të kishte filluar puna për këtë problem. Halim Islami (specialist) – Në Qeveri kanë Me sa duket ne do të jemi unik në të gjithë vendet ardhur rreth 12000 kërkesa që kërkojnë krijimin e e botës, dhe kalimin nga sistemi komunist në rretheve të reja. Këto kërkesa Qeveria i ka në dorë demokraci po e bëjmë duke mos pasur Kushtetutë. dhe shumë shpejt do t’i japë përgjigje ashtu siç thuhet 3) Ky organizëm bëhet për herë të parë dhe në relacionin përkatës. kështu të paktën thuhet në relacionin e paraqitur, e Lidhur me pyetjen e bërë nga deputeti Islami, mbi gjithë infrastrukturën do të mbështetet i gjithë dua t’ju them se përgjigjen e kësaj pyetjeje e thamë suksesi i shtetit ligjor dhe i Qeverisë në veçanti. herën tjetër. Duke pasur parasysh pra, rëndësinë e madhe Pjetër Arbnori – fjalën e ka kryetari i komisionit të këtij ligji, do të mendoja se para shqyrtimit dhe te Ligjeve zoti Brozi. miratimit të tij të merren parasysh këto gjëra, të Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve rimori në ishte bëre publikimi i projektligjit që të njihet nga të shqyrtim projektligjin e paraqitur të përmirësuar nga gjithë, sepse një praktikë e tillë është bërë edhe ana e Qeverisë dhe vendosi qe ky projektligj duhet herë të tjera për ligje edhe më pak të rëndësishme. të miratohet në parim. Kështu, p.sh. zonës së Mallakastrës i është E dyta, për sa i përket disa neneve, për te cilat premtuar nga të gjithë kandidatët që kanë bërë u bënë vërejtje, këto vërejtje do të bëhen të njohura fushatë elektorale që do të bëhet rreth. Ky premtim kur të diskutojmë çdo nen. nuk është subjektiv por mbështetet në traditat E treta, përshëndes dhe i mbështes ndryshimet kulturore, zakonet e kësaj zone. Për më tepër, e bëra në projektligjin e Qeverisë me heqjen e banorëve të saj i është thënë që ky premtim do të

589 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

realizohet kur te bëhet organizimi lokal. Ndërkohë mirë nga Qeveria që mori iniciativën ligjvënëse për që publikimi i ligjit nuk bëhet, dhe nga ana tjetër të sjellë këtë ligj. Mendoj se shqyrtimi i ligjit është Qeveria sjell një projektligj që Mallakastrën nuk e i rëndësishëm dhe kërkon një shqyrtim shumë të bën rreth por e le thjesht një komunë. vëmendshëm, por mua më bën përshtypje një gjë, 2) Për arsye që projektligji duhet të shoqërohet se si ka mundësi që Qeveria brenda dy ditëve të me amendamente kushtetuese, është e sjellë dy projekte ku në projektin e parë ligji ishte domosdoshme një konsultim paraprak me parashikuar me prefekturat, dhe në projektin e dytë komisionin për pushtetin lokal të Këshillit të Europës, ishte bërë pa prefekturat. gjë që i është premtuar në një takim të parë me ta. Dua te theksoj se kemi të bëjmë me një ligj 3) Por, shqetësimin më të madh e shikoj në një shumë të rëndësishëm që ka të bëjë me tërë fakt tjetër, që Qeveria dhe konkretisht ministrat, duke formimin dhe gjithë ristrukturimin e pushtetit në mos e pasur shumë të qartë se si do të arrijnë të Shqipëri. Kemi parasysh të nderuar deputetë, se bashkëpunojnë me këtë infrastrukturë të re, nuk kur diskutuam ristrukturimin e dikastereve qendrore kanë arritur të parapërgatitin kuadrin ligjor, apo atë thamë se koha prej dy ditësh është shumë e vogël. paketë të ligjeve që do të vinte në funksionim gjithë Në qoftë se bashkimi dhe ribashkimi i disa drejtorive organizimin e ri. Pra, me një fjalë, dua të di; se cilat të dikastereve përbën një të keqe të vogël, pushteti do të ishin p.sh. kompetencat e prefektit, cilat do të lokal ka të bëjë me funksionimin e gjithë jetës ishin kompetencat e këshillit të komunës etj., etj. politike, ekonomike, sociale e të gjithë vendit. Unë mendoj se fill pas zgjedhjeve, të gjithë hallkat Prandaj, nuk e kuptoj se si mund të nxitohemi për e pushtetit lokal, duke mos pasur akte ligjore nuk miratim të këtij ligji kaq të rëndësishëm, në një kohë do të dinë çfarë të bëjnë dhe përsëri pushteti do të shumë të kufizuar. ndodhet i paralizuar. Në parim kisha këto gjera, më duket se nuk 4) Gjithashtu, dua të theksoj se Këshilli i gjejnë zgjidhje probleme shumë të mprehta në lidhje Ministrave pa diskutuar fare ligjin “Për organizimin me kërkesat e shumta që kanë disa zona apo e pushtetit lokal”, në një mbledhje të veçante të tij krahina, për të fituar një lloj pavarësie, një lloj ka sjellë amendamente kushtetuese që në krahasim autonomie. me projektin e parë kanë vetëm një ndryshim dhe E dyta, më duket se është e paqartë se çfarë konkretisht në rreshtin e parë fjala “nënprefekturë’ raporti do të ketë midis pushtetit qendror dhe ndryshohet me fjalën “rreth”, kurse neni 12 hiqet. organeve lokale. Unë nga materiali nuk kam të qartë Për të gjithë këto arsye, unë kam abandonuar se si do të realizohet pavarësia, vetëqeverisja, shqyrtimin e këtij projekti radhën e parë dhe këtë autonomia e pushtetit lokal. radhë mora pjesë, sepse transparenca në mjetet e Pjetër Arbnori – Më duket se nuk e keni lexuar komunikimit masiv mungon dhe më duhet të sqaroj ligjin. elektoratin tim. Për gjithçka që thashë më sipër, Ylli Bufi – Më falni, unë ligjin jo vetëm që e kam duke qenë skeptik për seriozitetin me të cilin është lexuar por edhe e kam studiuar. përgatitur e sjellë për shqyrtim ky projektligj, unë Pjetër Arbnori – Unë vetëm shpreha dyshimin. abstenoj. Ylli Bufi – Mendoj se ato që po bëjnë zhurme Ju faleminderit. këtu nuk e kanë lexuar ligjin. Eduard Selami – Mendoj se kjo është një Pjetër Arbnori – Ju lutem zotërinj deputetë, seancë e dytë, sepse ne e kemi shqyrtuar një herë mbani qetësi. në parim këtë projektligj. Kur ne e diskutuam në Ylli Bufi – Ka një gjë, që shumica mund të parim, nuk pati absolutisht as një lloj mendimi përdorë votën dhe ne të mbyllim gojën. kundra, qoftë dhe një hije të vogël dyshimi për Pjetër Arbnori – Zoti Bufi, unë po ju them që aprovimin e tij në parim. Mosaprovimi i këtij ligji ishte te vazhdoni. më tepër një aksident parlamentar se sa ndonjë Ylli Bufi – Po duhet të vini qetësi zoti Kryetar. mosaprovim që vinte për ndarje apo probleme E treta, parimet kushtetuese të organizimit të parimore. Unë mendoj të mos zgjatemi përderisa funksionimit të organeve të pushtetit lokal, padyshim nuk ka një mosaprovim parimor, prandaj të kalojmë janë autonomia, vetëqeverisja dhe pavarësia e tyre. në votim. Më duket se në kapitullin kushtetues për këtë punë Ju faleminderit. këto parime kushtetuese nuk dalin qartë. Në qoftë Ylli Bufi – Mendoj se është një hap shumë i se parimi i vetëvendosjes del ne nenin 3, kurse për

590 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sa i përket pavarësisë midis organeve të pushtetit Qeverisë. Duhet të dalë ligji për t’u shpallur njësite lokal, kjo nuk del fare. Ky parim del vetëm në ligjin administrative, që Qeveria të procedojë për ndarjen “Për organizimin e pushtetit lokal”. Mendoj se në e tyre. kapitullin kushtetues duhet të pasqyrohet si do të Pjetër Arbnori – Shqetësimet e shprehura për zgjidhet kjo. Cilat do të jenë organet e ekzekutive, kuadrin ligjor janë të drejta, por këto ligje do të e cilat do të jene organet e zgjedhura. kalojnë në Kuvend. Gjithashtu, dua të theksoj se Së fundi, desha të shtroj një problem të dita e enjte mbasdite është caktuar për interpelanca, rëndësishëm, që është i rëndësishëm për të gjithë dhe Kuvendit i vijnë shumë peticione dhe ne jemi në këtë sallë edhe për ato, të cilët janë të mjaftuar vetëm me leximin e tyre. Aty shtrohen shqetësuar për këtë problem dhe kërkojnë të probleme shumë të rëndësishme, dhe ne shumë mbyllen diskutimet, dhe ky problem është a do të mirë ditën e enjte mbasdite mund të merremi me ç’bllokojmë menjëherë pushtetin lokal. Me këtë to, dhe me anë të Radiotelevizionit populli mund te shqetësim bashkohem edhe unë, por shtroj pyetjen; shikojë qëndrimin e partive parlamentare ndaj këtyre a do ta ç’bllokojmë ne këtë gjë? problemeve. Kjo do të ndikojë në zbutjen e Prandaj, e quaj të domosdoshme që Qeveria të atmosferës politike të panevojshme, ndikon në atë angazhohet dhe së bashku me Kuvendin të që populli të mos manipulohet nga forca të plotësojnë sa me shpejt kuadrin ligjor të organizimit ndryshme. Pra, ka shumë çështje që duhet të futen dhe të funksionimit të pushtetit lokal. në rendin e ditës dhe të bëhen objekt diskutimi në Skënder Gjinushi – Edhe para një jave ne Kuvendin Popullor, ditën e enjte. dhamë mendimin tonë për rëndësinë e këtij ligji, Po, zoti Nano! dhe në fakt jemi të detyruar të japim prapë mendim Fatos Nano – Projektligji i paraqitur ka një për këtë. Unë do të shprehja me këtë rast disa rëndësi të veçantë. Në vetvete ky ligj kërkon një shqetësime për këtë zvarritje dhe do të thosha se seriozitet shumë të madh, sepse përcakton faji është i dyanshëm. Nga Kuvendi Popullor pritet pushtetin në bazë. Nëse një pushtet është i popullit shumë që të vihet baza te shtetit ligjor. Desha të dhe jo i një regjimi totalitar, i cili krijoi një tragjedi në theksoj se boshllëk ka në dy aspekte, sepse dihet këtë fund shekulli për ne shqiptaret, atëherë mbrojtja se Kuvendi bashkëvepron me Qeverinë edhe me e interesave të të tërëve do të ishte taloni e vërtete Presidentin e Republikës. Unë mendoj që të tre këto e karakterit demokratik të pushtetit në bazë, që hallka të nxisin njëra-tjetrën pa i hyrë në karakterizohen nga këto zgjedhje. Kjo rrjedh dhe kompetencat e tyre e pa penguar asnjeri. Përvoja e nga logjika supreme e patjetërsueshme, nga logjika deritanishme tregon se ka vend për të korrigjuar. kushtetuese se populli është burim i sovranitetit qe Unë dua te theksoj këto gjera - kupton dhe pushtetin. Pushteti qendror duhet të E para, shkelja e Rregullores së Kuvendit, koordinohet me pushtetin e poshtëm, prandaj nisma tendenca për të shkurtuar procedurat shpesh nuk legjislative për këtë projektligj është pak e vonuar, kanë ndikuar në përfitimin e kohës, por përkundrazi por është e domosdoshme që ne të mos e vonojmë e kanë zgjatur më tej atë. me tej. Ndonëse këto dy pushtete nuk do të kenë E dyta, do të theksoj se sugjerimet dhe asnjëherë një përputhje të plotë, por në situatën që propozimet më të mira të ligjit dhe të sqarimit të tij është duhet kapërcyer absurdi. Këto pushtete duhet të mos shikohen me xhelozi partiake, por me të kenë një shtrat kompetencash kushtetuese që objektivitet. Komentet për to janë bërë një temë më synon ky projektligj. Atëherë ne do të mundim të vete dhe veç humbjes së kohës nuk kanë dhëne kapërcejmë disa fantazma krize që sot po na ndonjë përfitim tjetër. Mendoj se ju si kryesi e mundojnë dhe që unë personalisht i shoh të Kuvendit të luani rolin tuaj, për të ndarë ato dëmshme për unitetin e kombit dhe të kapërcimit propozime që janë konstruktive nga ato qe janë me sukses të kësaj etape. Ky kapërcim do të jetë destruktive. Gjithashtu, mendoj se çdo grup veper e forcave politike të vendit tonë. Nëse do të parlamentar për këto aspekte të tregohet më tolerant. flasim për dimensione humane të politikes do të Për sa i përket ligjit, ne si grup parlamentar e kemi ishte edhe motoja e ndershmërisë ndonëse është miratuar në parim para një jave, dhe theksoj se këtu shpërfillur kaq shpesh. ishin të gjitha grupet parlamentare që e miratuan në Projektligji i pushtetit lokal i organizimit, parim këtë projektligj. Për sa i përket ndarjes funksionimit të tij, është me të vërtetë një institucion administrative kjo gjë është në kompetencë të kombëtar, ku loja e alternuar pluraliste e partive

591 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

politike nuk është kaq e bujshme sa dinamika e kombit. Ligji duhet te garantojë më mirë lirinë e qeverise, d.m.th e pushtetit të sipërm. Do të doja zgjedhjeve, sidomos larg kallëpeve të ngjashëm me sinqerisht dhe jo në mënyrë utopike, që ky zgjedhjet elektorale parlamentare. institucion legjislativ dhe ekzekutiv i bazës të ngrihej Ngul këmbë në transparence që duhet të jetë mbi shtresat e djathta apo të majta politike. Kjo do në maksimum edhe në lidhje me diskutimin e këtij të ishte një zotërim kombëtar i logjikës që respekton projektligji. Pa dyshim që këto zgjedhje, të cilat siç të drejtën e njeriut. Le të më lejohet që të bëj ndonjë thashë përbejnë një institucion kombëtar demokratik vërejtje që më shqetëson, nisur vetëm nga interesat nga më të rëndësishmit duhet patjetër të jenë nën e kombit, të vizionit të moderuar europian. vëzhgimin e vëzhguesve ndërkombëtar dhe të E para, pushteti me 3 nivele apo me dy nivele. institucioneve ndërkombëtare. Mendoj se pushteti me 3 nivele do të ishte një Jam kundër transparencës së manipuluar dhe alternativë, por edhe alternativa që paraqet ky mungesës së tolerancës në shprehjen e mendimeve projektligj mendoj se mund të pranohet por më i qoftë dhe grupet parlamentare. saktësuar. “E dua Platonin, por dua më shumë të vërtetën”, E dyta, projektligji përcakton për pushtetin lokal kështu thoshte dikur një filozof i vjetër. këto parime - parimin e autonomisë, të Ju faleminderit. zgjedhshmërisë dhe të ligjshmërisë. Pjetër Arbnori – Fjalën e ka deputeti Spahia. Jam plotësisht dakord, sepse janë parime të Ali Spahia – Një shtet demokratik nuk mund pashmangshme, por kështu siç është projektuar të ekzistojë pa institucione demokratike lokale. Jemi projektligji, unë mendoj se nuk del qartë edhe një të gjithë në një mendje se organet që kemi sot të parim tjetër universal po aq i pashmangshëm, ai i pushtetit lokal nuk mund të quhen të zgjedhura hierarkisë shtetërore jo thjesht si një nomenklature demokratikisht. Ato janë të emëruara në bazë të e administratës, por si unitet shtetëror në tërësi. Të proporcioneve që dolën nga rezultatet e zgjedhjeve mos harrojmë se për Shqipërinë nuk duhet adaptuar te 31 marsit. Është detyrë e jona që sa më parë t’i parimi idealist i autonomisë lokale sado i pavarur, japim vendit bazën ligjore për të krijuar institucionet sepse ne kemi ndryshime, si për shembull marrim e vetëqeverisjes lokale, institucione demokratike dhe Zvicrën, Belgjikën e të tjerë. Shtetet federale janë autonomi në përputhje me Kartën e Europës për të zhvilluara por ato i përkasin një realiteti të vetëqeverisje lokale. Qëllimi i institucioneve të reja ndryshëm nga ne, qoftë shoqëror, apo etnik, krahinor është një proces i gjatë dhe i vështirë. Pra, duhen dhe shqiptar. Nuk dua të më keqkuptoni, por kur shembur dhe kapërcyer shumë barriera, duhen pushteti lokal do të ishte gati si një minipresidencë, zgjidhur shumë konflikte. Demokracia tek ne po atëherë do të kemi krijuar me duart tona disa zhvillohet në një rrugë nga e cila nuk ka më kthim ekuivalente të ngjashme me epokën e principatave prapa, dhe me guxim ne do të arrijmë në një ditë të të mozaikut të pushtetit, të decentralizuar dhe nuk kapërcejmë barrierat, t’i zgjidhim konfliktet. ka asgjë të përbashkët me Europën e Bashkuar. I ftoj te gjithë deputetët ta aprovojnë ne parim Pra, duhet të dalë qartë se parimi i autonomisë dhe kur të miratojmë nenet të diskutojmë. lokale është i domosdoshëm, por jo absolut, është Lisien Bashkurti – Duke marrë shkak nga relativ dhe i varur nga legjislativi dhe ekzekutivi. Në diskutimet që u bënë këtu, desha të shpreh disa qoftë se shqetësohemi për centralizmin totalitar të mendime - programuar që dështoi në mënyrë të turpshme në E para, shtetet e centralizuar e kanë krijuar së Shqipëri, si dhe në të gjitha vendet komuniste. Unë bashku me pasojat dhe psikologjinë, që një shtet mendoj se duke iu larguar një ekstremi të mos biem është i fortë kur është shumë i centralizuar. Në fakt, në një ekstrem tjetër, sepse ekstremet puqen. përvoja e kontinentit evropian, sidomos ajo Gjithashtu, zgjedhjet e lira për pushtetin lokal, perëndimor tregon se një shtet është i forte ku ka të cilat duhen bërë domosdo dhe të kapërcejmë një decentralizim sa më të madh. Gjithashtu, paradoksin që ekziston, sot në shoqërinë pluraliste ekziston një përvojë e gjerë në Europë, që ka marrë duhet të kuptojmë luftën e ndershme politike, por formën e sentencës së shteteve që shkojnë e vijnë, pa rënë në ekzagjerime, në manipulime të dhe qytetet mbeten. Shtetet e vogla kanë qenë dhe neveritshme. Kjo do të ishte, po të ndodhte kështu mbeten më vitale, prandaj atyre duhet t’i një atentat i rrezikshëm ndaj lirisë së individit, dhe përqendrohet vëmendja me e madhe për zhvillimin dihet pa liri te individit nuk do të kishim as liri te ekonomik dhe social. Por edhe brenda Europës së

592 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sotme ka dy përvoja, jo vetëm ajo midis lindjes dhe “që territori i Republikës së Shqipërisë ndahet në perëndimit, por edhe vetë në Perëndim. Prandaj, ne komuna, qytete e në rrethe”. Por dua t’ju kujtoj se e mbështesim plotësisht principin themelor të këtij, ndarja territoriale është një gjë tjetre dhe ndarja ligji i cili udhëhiqet nga nevoja e decentralizimit, e administrative është tjetër. vetëfinancimit, e rritjes së gjithanshme të pushtetit Paragrafi i parë flet për ndarjen territoriale, dhe të bazës. në qoftë se flasim për ndarjen territoriale kjo Unë jam plotësisht dakord me miratimin në parim padyshim fillon nga fshati. Pra, territori i Republikës të këtij ligji. së Shqipërisë ndahet në fshat, komunë, qytet e në Ju faleminderit. rreth. Këtu nuk thuhet asnjë kriter. Unë dua të Ali Spahia – Kërkoj që votimi të bëhet nominal. theksoj faktin se kemi të bëjmë me një kapitull Pjetër Arbnori – Mirë, në qoftë se e kërkojnë kushtetues. Thuhet se këto parime kushtetuese dalin deputetët të bëhet nominal. në projektligj, por dua t’i them zotit Brozi se parimet Votimi bëhet nominal. që jepen në nenin 2 nuk jepen fare në kapitullin Atëherë ky projektligj miratohet në parim, me kushtetues. Unë propozoj që në kapitullin 104 vota pro, 11 abstenim dhe asnjë votë kundër. kushtetues të japim parimet kushtetuese të Kalojmë në miratimin e këtij projektligji nen për organizimit të pushtetit lokal. nen. Unë e kam gati edhe formulimin, dhe është ai Neni 1. Më falni, fjalën e ka deputeti Bufi. formulim që e kanë përpara të gjithë deputetët. Ylli Bufi – Para se të fillojmë diskutimet nen Bashkim Kopliku – unë jam dakord me për nen, unë kam një propozim në emër të Grupit propozimin e zotit Brozi. Pse? Sepse në nenin 2 Parlamentar të PS-së, që para nenit 1 të zënë vend thuhet “se organet e pushtetit lokal zgjidhen dy parimet kushtetuese. Pra, propozoj neni 1 dhe drejtpërsëdrejti”. Ndërsa autonomia dhe vetëqeverisja neni 2 i këtij kapitulli të jenë nenet 1 dhe 2 i ligjit parashikohen në nenin 3, e kështu me radhe. Mua “Për organizimin dhe funksionimin e organeve lokale”. më duket se siç është paraqitur projekti, është Kurse në kapitullin e Dispozitave Kryesore të shumë i rregullt dhe ato që ngritën këtu për mua Kushtetutës këto dy nene nuk jepen, dhe unë mendoj nuk janë gjë tjetër veç përsëritje e projektligjit, pa që meqenëse është fjala për kapitullin kushtetues cenuar fare përmbajtjen, prandaj mendoj ta votojmë. të jepen në fillim dy parimet kushtetuese. Mendoj se është më mirë të bëjmë një ligj praktik. Pjetër Arbnori – Fjalën e ka kryetari i Ylli Bufi – Zoti Kopliku nuk me sqaroi se ku... Komisionit të Ligjeve. Bashkim Kopliku – Por unë... Zef Brozi – Shqetësimi i parafolësit mendoj se Pjetër Arbnori – Diskutimi nuk bëhet në formë zgjidhet edhe në projektin e paraqitur. Nuk ka vend bisede. që ne të kalojmë nga një ligj që diskutojmë, në një Çdo deputet paraqet pikëpamjet e veta dhe nuk ligj që do të diskutojmë më vonë. Gjithashtu, edhe bëhen diskutime në forme bisede. nga ana procedurale një gjë e tille është e Fjalën e ka deputeti Çeliku. palejueshme. Për sa i përket parimeve, në nenin 1 Mehmet Çeliku – Unë jam për miratim e jepet kriteri i ndarjes së pushtetit lokal dhe pastaj projektit por kam dy vërejtje - parimet. Ligjërisht ky projektligj qëndron dhe E para, mendoj se fjala “qytete” të futet në Komisioni i Ligjeve nuk ka pasur vërejtje. Për nenin kllapa. 1 e vetmja vërejtje u bë që fjala “qytet” të E dyta, është të thuhet jo “rrethe” por “prefektura”. zëvendësohet me fjalën “bashki”. Ahmet Osja – Mendoj se “territori i Republikës” Rudolf Marku – Mendoj që fjala “pushtet lokal” të zëvendësohet me “të gjithë vendet e banuara të të zëvendësohet me fjalën “organet lokale të Republikës së Shqipërisë i nënshtrohen organizimit pushtetit”. të komunës, qyteteve e nëpër rrethe, në të cilat Pjetër Arbnori – Zoti Bufi, më vjen keq, por ju organizohet dhe funksionon pushteti lokal”. folët një herë. Pjetër Arbnori – Ju lutem, çdo deputet ka të Ylli Bufi – unë flas në emër të grupit parlamentar. drejtë të flasë, por specialistet çështjen e termave Pjetër Arbnori – Më fal, por nuk e dija se flisnit e kanë përcaktuar. në emër të grupit, sepse unë e di që kryetar i grupit Fjalën e ka deputeti Dokle. tuaj është zoti Dokle. Namik Dokle – Unë do t’ju sugjeroja deputetëve, Ylli Bufi – Ne nenin 1 ka një gabim se thuhet që të mos jeni të shtrenjtë në krunde e të lirë në

593 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

miell. Në diskutimin në parim u munduam ta vonë do të nxjerrim një ligj për këto mënyra ndarjeje. shpejtojmë procesin, ndërsa tani për një fjalë Është e natyrshme që nuk do të merret Kuvendi me humbasim 10 minuta. Tani në parim u shfaqën dy ndarjen e ‘x’ komune e të tjerë. Por ama Kuvendi mendime, një mendim ishte i Ylli Bufit dhe një tjetër do të nxjerrë një ligj, ku do të thotë se si do të i zotit Kopliku. ndahen kufijtë midis kësaj komune e asaj komune. Mendoj ta hedhim në votë e të mos merremi me Unë nuk po them që ne do të ndajmë territorin, por pyje e lugina. mund të themi se mënyra e ndarjes së territorit mund Pjetër Arbnori – Fjalën e ka deputeti Meksi. të bëhet me ligj të veçantë. Pastaj, kur të vijmë tek Aleksandër Meksi – Vendbanimet nuk ndahen, ndarja e prefekturave, që është problem më i madh, është territori ai që ndahet. Çdo komunë ka pasuritë atje mund të nxjerrim një dispozite të tillë, e të themi e veta që ndodhen në territorin e saj, dhe unë se me propozim të Këshillit të Ministrave, Kuvendi bashkohem me zotin Dokle. Nuk ia vlen të merremi Popullor miraton ndarjen e vendit në 6 apo 10 me këtë punë, atë e kanë parë specialistet, dhe e prefektura. Kurse këtu është fjala për një ligj që të përsëris që nuk ia vlen të merremi me redaktime mos na krijohen konflikte. Këto konflikte do të na sepse nuk do t’ia dalim kurrë. krijohen qysh nesër n.q.s lihen në mënyre spontane, Pjetër Arbnori – Fjalën e ka deputeti Pashko. sepse do të zihen fshatrat për një përrua, për një Gramoz Pashko – Unë kam këtë problem - po pyll e të tjerë. Prandaj një ligj, që t’i rregullojë këto na krijohet një lloj kontradiksioni midis Dispozitave punë është më se i domosdoshëm. Kushtetuese dhe nxjerrjes së këtij ligji. Në Dispozitat Teodor Laço – Jam plotësisht dakord me Kryesore të Kushtetutës thuhet që “ndarja territoriale propozimet e bëra nga deputetit Pashko. Unë e Republikës së Shqipërisë është në kompetencë mendoj se ndarjen administrative duhet ta bëj të Këshillit të Ministrave”, kurse këtu ne e lemë këtë Këshilli i Ministrave dhe pastaj me një ligj të veçantë problem të hapur. Propozoj, që pas frazës së parë të miratohet nga Kuvendi Popullor. dhe të dytë të sugjeroja një frazë të re. Mendoj se propozimin e deputetit Pashko ta Mënyra e ndarjes territoriale e Republikës së hedhim për votim. Shqipërisë në komuna, qytete e rrethe do të Bashkim Caka – Edhe unë e mbështes përcaktohet me ligj të veçantë. propozimin e bërë nga deputeti Pashko, dhe këtë Zef Brozi – Në fakt neni 16, pika 12 e projektligji problem unë e kam ngritur ne Komisionin e Ligjeve. “Mbi Dispozitat Kryesore Kushtetuese”, është Pra, është kompetencë e Kuvendit Popullor të kompetencë e Kuvendit Popullor të caktojë caktojë strukturën e ndarjes administrative të strukturën administrative-tokësore të vendit. Ndërsa Republikës se Shqipërisë. Kjo detyrë nuk mund të po sipas Dispozitave Kushtetuese neni 36, pika 8 bëhet në asnjë mënyrë tjetër veçse me ligj. “Këshilli i Ministrave bën ndarjen ose bashkimin e Safet Zhulali – Unë e mbështes mendimin e njësive administrative-tokësore”. Unë ju lutem zotit Brozi, dhe mendoj që të mos zgjatemi më në deputetëve të vazhdojnë nen për nen sepse kemi këtë problem por ta hedhim në votë. mundësi të kontribuojmë në rregullimin e ligjit. Alfred Paloka – Unë jam me propozimin që Komisioni i Ligjeve ka bërë disa korrigjime dhe sjell bëri deputeti Pashko, sepse është i bazuar në ligj. një shqetësim të deputetëve lidhur me mënyrën e Propozoj të kalojmë në votim. ndarjes. Nga këto parime ne nuk kemi pse të lëvizim. Arben Imami – Ka vetëm një problem, se vetë Ndarjen konkrete do ta bëjë Qeveria dhe ne nuk ligji i jep të drejtën e vetëvendosjes dhe të kemi pse të ndalemi. autonomisë lokale. E drejta e referendumit për të Gramoz Pashko – Zoti Kryetar, nuk dua t’i përcaktuar një sitë administrative-tokësore, kundërvihem zotit Brozi, dhe nuk dua t’i kundërvihem detyrimisht do të vihet tek neni 36 i Dispozitave aspak këtij problemi që po diskutohet këtu. Jam Kryesore të Kushtetutës. Nuk e di mendimin e për t’i kaluar nenet shumë shpejt dhe nuk jam për specialistit. të vonuar pune. Unë dua të jem i qartë në idenë Specialisti – Mendimi është se tek neni 1 jepet time, dhe dua t’i sqaroj deputetët këtu se pse e ideja e strukturës, që territori i Shqipërisë ndahet bëra atë shtesë. Ndarja në komuna, nënprefektura në komuna, qytete dhe me nivel rrethi. Bashkë me ose më vonë në prefektura do të ketë forma të të jepet fakti se meqenëse i shërbejmë ligjit “Për ndryshme. Një herë do të përdoret referendumi, një funksionimin e pushtetit lokal” që në çdo hallkë të herë tjetër referendumi administrativ. Ne herët ose pushtetit do të krijohen organet e pushtetit. Problemi

594 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

shtesë që po dëgjoj këtu, është kriteri për të ndarë ku thuhet se “mënyra e ndarjes territoriale të këto hallka. Mendoj të hidhet në votë siç është caktohet me lig”. formuluar, dhe shtesa që u bë këtu të mbetet një Kush është pro? Kundra? Abstenim? problem i veçantë. Përcaktimi i kritereve do të bëhet 50 vota pro, 94 kundra. Nuk miratohet ky me një vendim të veçantë të Qeverisë. propozim. Arben Imami – Nuk jam dakord me përgjigjen Hedhim në votë nenin 1, siç është paraqitur dhe e dhënë nga specialisti. Pyetja ime ishte kështu - me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. a duhet të bie pika 5 e nenit 36 të Dispozitave Kush është pro? Kundër? Abstenim? Kryesore të Kushtetutës apo jo? 88 vota pro. Nuk miratohet dhe propozimi. Specialisti – Ngarkimi i Kuvendit Popullor me Atëherë të mbetemi pa këtë nen. një kompetencë të tillë është një punë që do ta Namik Dokle – Puna u ngatërrua, sepse kur ju ngarkonte Kuvendin Popullor, dhe është shumë e e hodhët në votë propozimin e Komisionit të Ligjeve, vështire në një kohë të dytë për te bërë ndryshime. shumë deputetë nuk e mbanin mend. Mendimi ynë është se tani për tani kjo kompetencë Pjetër Arbnori – Më falni, por ne nuk i detyrojmë nuk ka pse të ndryshojë. deputetët të votojnë. Halim Islami – Këtu po diskutojmë organizimin Më falni, por nuk kanë votuar të gjithë deputetët, e pushtetit lokal dhe jo ndarjen territoriale. Për sa i dhe meqenëse nuk kanë votuar të gjithë, të bëjmë përket ndarjes territoriale, ajo është kompetence e një votim nominal. Qeverisë, dhe në qoftë se do të ndryshohet nuk ka Me votim nominal u miratua neni 1 i projektligjit, gjë me këtë ligj. me 104 vota pro; 1 kundër dhe 3 abstenime. Me këtë rast zoti Kryetar, dua të bëj dy 10 minuta pushim. ndryshime. Ashtu siç tha deputeti Bufi, unë mendoj Seanca rifillon në orën 20:25 minuta. të mos ngatërrohet me nenin 1, dhe në qoftë se do të shihet e nevojshme të shtojmë në nenin 3 parimin * * * e pavarësisë. Kurse për sa i përket ndarjes territoriale në qoftë se do të gjykohet ndryshimi i kësaj dispozite (Rifillon seanca, ora 20:25) është një çështje tjetër që nuk ka të bëj me këtë ligj. Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e Unë mendoj se marrja e kësaj nga ana e Kuvendit deputetëve është e pranishme, rifillojmë seancën. do të krijonte probleme dhe do ta vështirësonte Ju lutem, qetësi! punën e Kuvendit. Neni 2. Sekretari, lexojeni! Ibrahim Vasjari – Kontradikta këtu në nenin e Ridvan Peshkëpia –”Organet e pushteti lokal parë, është se nuk kemi ndarje territoriale por zgjidhen drejtpërsëdrejti nga populli me zgjedhje të përcaktim te hallkave të pushtetit, se po të kishim lira, të përgjithshme dhe të barabarta e të fshehta. ndarje territoriale do të ishte edhe fshat aty dhe Mënyra e zgjedhjes së organeve të pushtetit lokal qytet. Këtu nuk është qëllimi i ndarjes territoriale, caktohet me ligj. “ por është qëllimi se cilat janë hallkat e pushtetit në Pjetër Arbnori – Përfaqësuesi i Komisionit të Republikën e Shqipërisë dhe hallkat e pushtetit janë Ligjeve? komuna, bashkia, rrethi. Zef Brozi – Komisioni nuk ka vërejtje. Është Skënder Gjinushi – Mendoj se të gjitha dakord! mendimet, propozimet u shprehen dhe tani të Pjetër Arbnori – Nuk keni vërejtje? kalojmë ne votim. Deputeti Përpali. Aleksandër Meksi – Neni 1 është ne rregull Lush Përpali – Nuk kam ndonjë vërejtje, por dhe grupi parlamentar e ka parë dje. Unë ju ftoj të më duket se duhet prononcuar me mendimin që votohet dhe të mos humbasim kohë. Duhet të jemi dha zoti Rudolf Marku për redaktimin. D.m.th. e quaj të ndërgjegjshëm që nuk është që i bën të gjitha. “esencial” dhe nuk është “formal”. Duhet shënuar Kuvendi është organ legjislativ dhe jo ekzekutiv. këtu dhe në çdo vend “organet lokale të pushtetit Pjetër Arbnori – Kalojmë në votim! zgjidhen drejtpërsëdrejti. ... etj. etj”. dhe koka e ligjit Kush është dakord me nenin 1, siç është po kështu, si dhe organet lokale të pushtetit. paraqitur nga Komisioni i Ligjeve? Unë e quaj të nevojshme të reflektohet siç u Më falni, kemi një propozim të deputetit Pashko, propozua. Por, të redaktohet.

595 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ali Spahia – Ndoshta, duke plotësuar mendimin pushtetit lokal në veprimtarinë që kryejnë e zotit Përpali, ndoshta do të ishte më mirë të mbështeten në Dispozitat Kushtetuese, ligjet dhe thoshim “organet e vetëqeverisjes lokale”. Kudo të aktet e nxjerra prej tyre”, të zëvendësohet kjo “prej përdorim këtë term. tyre” me fjalët “në bazë e në zbatim të tyre”, sepse Është një term, të cilin e përdor edhe Karta organet e pushtetit lokal nuk kanë kompetencë të Evropiane e Qeverisjes Lokale. nxjerrin ligje. Është një saktësim juridik. Nuk i Pjetër Arbnori – Deputeti Caka. ndryshon ndonjë gjë. E kemi formuluar dhe me Bashkim Caka – Unë kam mendimin të shkrim në vërejtjet që kemi bërë më parë. Nuk ka qëndrojë siç është. Dhe këtë e argumentoj me këtë nevojë. fakt, që e kemi thënë edhe më parë, që organet Pjetër Arbnori – Para se të bëj një vërejtje në lokale të pushtetit thjesht e quanin pushtetin në lidhje me paragrafin e dytë të këtij neni, desha të Shqipëri një dhe të pandarë dhe në këtë kuadër pyes specialistët, se më duhet do sqaruar një shkruanim “organe lokale të pushteti dhe organe moment që mendoj se është i rëndësishëm. qendrore”. Pra, dispozita që është bërë këtu, duket Është çështja midis raportit të organit qendror që reagon nga kjo mangësi e së kaluarës që e dhe organeve lokale. Organet e pushtetit lokal do të quanin pushtetin një dhe të pandarë dhe për mua kenë për bazë në funksionimin e tyre edhe vendimet është i saktë formulimi “funksionimi i pushtetit lokal”. e Këshillit të Ministrave? Pjetër Arbnori – Deputeti Bashkim Kopliku. E kuptoj, ka dy variante. Mund t’i kenë, mund Bashkim Kopliku – Jam dakord me parafolësin. të mos i kenë, por si është konceptuar. Në qoftë se Do t’i kujtoj diçka zotit Lush Përpali. Në qoftë nuk do t’i kenë, është teksti që është paraqitur. Në se do të thoshim “organet lokale të pushtetit”, do të qoftë se punojnë në bazë të vendimeve të Këshillit thotë organet që janë në atë lokalitet, në atë vend të Ministrave, atëherë duhen futur edhe vendimet e të pushtetit qendror. S’flitet për ato. Flitet për organet Këshillit të Ministrave. e vetëqeverisjes. Është krejt e kundërta. Edhe në Pjetër Arbnori – Specialisti? anglisht i thonë p. sh. lokal guverment-pushteti lokal. Specialisti – Raportet e Qeverisë me organet Pra, është krejt e kundërta, por do të bënim gabim, e pushtetit lokal janë përcaktuar te Dispozitat po të thoshim “organe lokale të pushtetit”. Do të Kushtetuese në pjesën e “Kompetencave të thotë p. sh. dega e rendit publik. Është një organ Qeverisë”, ku është thënë “Qeveria mbikëqyr, pushteti. Tani siç është varet nga Ministria e Rendit kontrollon ligjshmërinë e akteve të organeve të Publik, por ndodhet në Durrës, në Gjirokastër. Nuk pushtetit lokal”. flitet për këto lloj organesh, flitet për organe krejt të Për sa i përket nënprefekturës, është vënë e reja, të decentralizuara. drejta e rrethit për të kombinuar punët e komunave Pjetër Arbnori – Deputeti Baleta. dhe për të parë ligjshmërinë e akteve të tyre. Kaq. (Ndërkohë kërkon të flasë deputeti Përpali) Ky është kombinimi i pavarësisë me atë lloj Folët, zoti Përpali. E thatë mendimin tuaj. centralizmi që duhet të ketë. Abdi Baleta – Mendimi që është i shkruar në Ylli Bufi – Nuk është fjala për mbikëqyr apo tekst është më i sakti. Nuk ka nevojë as të kontrollon, është tjetër çështje. Me aktet e Këshillit ndryshojë, as të vihet fjala “vetëqeverisëse”. të Ministrave do të jenë të zbatueshme për organet Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. e Pushtetit lokal apo jo? Edhe mund të mos jenë. Namik Dokle – (Mikrofoni hapet pak me vonesë Në qoftë se u japim autonomi të plotë dhe dhe nuk del qartë në se është dakord apo jo). Jam vetëqeverisje, mund të mos punohet, por me sa dakord me formulimin e tekstit dhe të mos shkojmë duket vendimi është që të kihet parasysh se organet pas gjuhës kur bëjmë ligjet. Gjuhëtarët bëjnë gjuhën, lokale të punojnë edhe sipas vendimeve të Këshillit ligjvënësit bëjnë ligjet. të Ministrave. Po qe se është kështu, atëherë do Pjetër Arbnori – Kalojmë në votimin e tekstit. shtuar në paragrafin e dytë: “ ligjet, vendimet e Kush është dakord me formulimin e nenit 2? Këshillit të Ministrave dhe aktet e nxjerra prej tyre”, Kundër?Abstenim? siç është në tekst apo siç do të ndryshohet. Miratohet. Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. Neni 3. Skënder Gjinushi – Ky shqetësim i zotit Bufi Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve bën vetëm një më duket se nuk qëndron, sepse këtu thuhet - shtesë në paragrafin e dytë, ku thuhet “organet e “Organet e pushtetit lokal kryejnë veprimtari në bazë

596 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të dispozitave kushtetuese, ligjeve dhe akteve te E dyta, duke pasur parasysh edhe ligjet që kanë nxjerra në bazë dhe në zbatim të tyre”. Kurse të bërë kohët e fundit vendet e lindjes për pushtetin drejtë për të nxjerrë akte pastaj, ka edhe Këshilli i lokal, është e domosdoshme që pas dy paragrafëve Ministrave, kanë dhe vetë këto organe, por duhet të të parë të shtohet një paragraf i tretë, i cili të jenë konform ligjit. Të gjitha këto janë të eliminojë çdo tendencë separatiste në problemin e detyrueshme për zbatim. Pra, s’ka kufizim për cilat pushtetit lokal. Konkretisht, bëj këtë propozim, si akte zbatohen, kurse kush ka të drejtë të nxjerrë paragraf të tretë - “Parimet e organizimit dhe akte e kanë dispozitat në fuqi. funksionimit të pushtetit lokal nuk mund të cenojnë Pjetër Arbnori – Deputeti Xh. Lloshi. karakterin unik të shtetit shqiptar”. Xhevat Lloshi – Desha të tërheq vëmendjen E kam edhe me shkrim, po jua dërgoj. lidhur me një krahasim që më del nga ky projektligj Faleminderit! “Për Dispozitat Kryesore Kushtetuese” me Ali Spahia – Jam me propozimin e zotit Çuçi. projektligjin “Për organizimin dhe funksionimin e Pjetër Arbnori – Silleni, ju lutem! pushtetit lokal”. Kush është dakord me nenin 3, me vërejtjet e Neni 1 i projektligjit “Për organizimin dhe komisionit të Ligjeve dhe me shtesën që propozoi funksionimin e pushtetit lokal” i ka marrë po këto zoti Çuçi? dy paragrafë dhe i ka përmbledhur në një”. Pyetjes Kundër? Abstenim? sime mund ti përgjigjen vetëm specialistët, sepse Miratohet neni 3. këtu thuhet - “Në çdo komunë, nënprefekturë dhe Neni 4. qytet realizohen funksionet e pushtetit lokal”. Këtë Lexojeni nenin 4. e kishim në nenin 1. Ridvan Peshkëpia – Neni 4. Vazhdohet: “Organizimi dhe funksionimi i “Njësia më e vogël e pushtetit lokal është pushtetit lokal bazohet në funksionin e komuna. Në përbërje të saj mund të hyjnë disa vetëqeverisjes, autonomisë lokale të ligjshmërisë dhe fshatra ose një qytet i vogël me disa fshatra. Organet të zgjedhshmërisë”. Këtu e kemi - “organizimi dhe e komunës janë - Këshilli i komunës dhe kryetari i funksionimi i pushtetit lokal bëhet mbi bazën e komunës. Ndryshimi i kufijve të komunës bëhet pasi parimit të vetëqeverisjes, të autonomisë lokale dhe të jetë marrë miratimi i banorëve të saj, që gëzojnë të decentralizimit”. të drejtën e votës” Tani, mua më duket që formulimi në një nen Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të kushtetues duhet të jetë më i përgjithshëm, më Ligjeve? sintetik, se sa formulimi në projektligjin “Për Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve nuk kishte asnjë organizimin”. Këtu ka dalë e kundërta. Projektligji vërejtje. “Për organizimin e dhe funksionimin e pushtetit Pjetër Arbnori – Deputeti Kopliku. lokal”, është më sintetik se sa të dy nenet që janë Bashkim Kopliku – Kam një pyetje për paraqitur në projektligjin “Për Dispozitat Kryesore socialistët - Kryetari i komunës është organ i Kushtetuese”. Dhe këtu përfshihet ideja e komunës? Gjë teknike. Në qoftë se është organ, ligjshmërisë që në paragrafin nr. 1. Kështu që, më atëherë në nenin 2 kemi thënë - “Organet e pushtetit duket s’ka se si ky që e zbërthen të jetë më sintetik lokal zgjidhen drejtpërsëdrejti”. Ç’do të thotë se sa ky që duhet të jetë si parim kushtetues. “drejtpërsëdrejti”? Do të thotë që voton secili për të, Pjetër Arbnori – Deputeti Çuçi. jo voton për dikë, për një këshill dhe këshilli voton Leontiev Çuçi – Unë dua t’i rikthehem atij për të. Atëherë, në qoftë se është kështu, në nenet problemi që ngriti në fillim deputeti Bufi. pasardhës themi se kryetari zgjidhet nga këshilli. Kam parasysh, se neni 3 i këtij projektligji bën Mos biem në kundërshtim logjik? Ose duhet hequr fjalë për parimet e organizimit dhe funksionimit të tek 2-shi fjala “drejtpërsëdrejti” ose duhet “që kryetari pushtetit lokal. Dhe gjykoj se përveç parimit të të mos jetë organi i komunës”. Unë s’shoh ndonjë vetëqeverisjes dhe të autonomisë lokale, të anomali këtu. Do të desha sqarim. rivendoset këtu edhe ai i pavarësisë që është Specialisti – Nuk ka anomali, përkundrazi ajo shprehur në nenin 2 të ligjit “Për pushtetin lokal”. është e përputhur. Në komunë kemi dy organe, të Në qoftë se do t’i parashtrojmë të gjitha parimet, dyja të zgjedhur drejtpërsëdrejti, edhe Këshilli i logjika e do që këto t’i vendosim në nenin dhe në komunës, edhe kryetari i komunës. Dhe ai ka ligjin kushtetues. E para. kompetenca që do t’i shohim te ligji tjetër,

597 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kompetencat e veta të përcaktuara si organ. janë këshilli i bashkisë dhe kryetari i bashkisë”. Bashkim Kopliku – Ç’do të thotë zgjidhet Një pyetje për specialistët - Cilët janë drejtpërdrejtë, se ndoshta nuk është e qartë? funksionarë dhe a duhet t’i përcaktojmë këto? Specialisti – Do të zgjidhet me emër kryetari i Edhe kryetari i bashkisë edhe këshilli i bashkisë, komunës. janë dy organe të zgjedhura të dyja; nuk janë Bashkim Kopliku – Nga kush? nëpunës. njëri është organ kolegjial, tjetri është Specialisti – Nga i gjithë populli. organ unik. Bashkim Kopliku – Më falni, në nenin 7 thuhet Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. - “Këshilli i rrethit zgjedh kryesinë”.. .. Ylli Bufi – Desha të përforcoj variantin që Specialisti – Është tjetër rrethi. propozohet në material, duke dhënë një sqarim që Bashkim Kopliku – Një minutë, në nenin 2 në këtë rast kryetari i komunës është ekzekutivi. themi “Organet e pushtetit lokal”. Pra, ekzekutivi zgjidhet drejtpërdrejt nga populli. Më Specialisti – Është. duket se është një gjë mjaft e drejtë, i jep atij mjaft Bashkim Kopliku – Atëherë, rrethi nuk zgjidhet kompetenca dhe fuqishmëri për zgjidhjen e drejtpërsëdrejti. problemeve të shumta që janë në komunë, por Specialisti – Por nuk kemi kryetar të organit të mendoj se kryetari i këshillit të komunës të zgjidhet rrethit. nga këshilli i komunës, sepse kemi parasysh që Bashkim Kopliku – Dakord! kemi një këshill komune, kemi edhe një kryetar të Pjetër Arbnori – Deputeti Caka. këshillit të komunës. Kryetari i këshillit të komunës Bashkim Caka – Kisha një pyetje - A mundet zgjidhet jo nga populli, por zgjidhet nga këshilli i që një fshat me vullnetin e tij të qëndrojë jashtë komunës. Në fakt, në konsultimet që kam pasur komunës? me specialistët, më duket se në këtë rast, ky kryetar Një fshat nuk dëshiron të jetë në komunë. Do i këshillit të komunës është me kompetenca mjaft që të bëjë një veprimtari të pavarur. A mund të të zbehta, dhe do të mendoja se kryetari i komunës qëndrojë jashtë komunës? të jetë njëkohësisht edhe kryetari i këshillit të Specialisti – Ky problem është i diskutuar dhe komunës. D.m.th. të kemi një ekzekutiv akoma më është menduar, të paktën ata që janë marrë me të fortë, meqenëse ky zgjidhet drejtpërdrejt nga projektin që komuna të mos ketë kaq ndarje të populli. vogla, deri në një fshat të vetëm. Fshatrat e mëdha Së dyti, në paragrafin e tretë desha të faktoj do të jenë baza e komunës edhe mund të kenë dhe diçka, që ka lidhje me diskutimin që u bë këtu. fshatra të tjera të vogla. “Ndryshimi i kufijve të komunës bëhet pasi të jetë Bashkim Caka – Nisem edhe nga disa konsulta marrë miratimi i banorëve të saj që gëzojnë të drejtën e seminare që janë bërë nga organizmat e votës”. Shumë drejt, por do të thosha që do një ndërkombëtare, që ka mendime të ndryshme në saktësim. Ndryshimi i kufijve të komunës do të bëhet lidhje me këto probleme, të cilat shprehen me këtë, me vendim të Këshillit të Ministrave, pasi të jetë që organizma të veçantë mund të qëndrojnë edhe marrë miratimi i banorëve të asaj që gëzojnë të jashtë organizimit tërësor shtetëror, në qoftë se drejtën e votës. dëshirojnë. Po marr Anglinë dhe disa vende të tjera. Pjetër Arbnori – Deputeti Dërguti. Specialisti – Vetëm ka një problem që Shqipëria Menduh Dërguti – Unë mendoj që në nenin 4 ka 2.800 fshatra. të bëjmë një ndryshim me paragrafin e dytë, në Bashkim Caka – E bëra pyetje për të qenë më mënyrë që të përcaktojmë drejt se cilat janë organet i bindur. përfaqësuese dhe organet ekzekutive. Në këtë Specialisti – Dakord! mënyrë, ne do të kemi një konkordancë të plotë Ka shumë fshatra shumë të vogla, fshatra me edhe me nenin 7, i cili përcakton drejt organet 300 banorë që po të shkojë problemi me këtë përfaqësuese dhe organet ekzekutive të kompetencë që të vetëqeverisen të gjithë fshatrat e nënprefekturës. Prandaj, mendoj që formulimi të jetë të bëhen komuna kuptohen problemet që lindin. në këtë mënyrë - Pjetër Arbnori – Deputeti Baçi. “Organet përfaqësuese të komunës janë - Ibrahim Baçi – Në nenin 4 ku thuhet që “organet Këshilli i komunës dhe kryetari i komunës. Kryetari e komunës janë këshilli i komunës dhe kryetari i i komunës, zëvendëskryetari dhe sekretari i këshillit komunës”. Po kështu, në nenin 5, “organet e qytetit të komunës janë organe ekzekutive”.

598 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kam vendosur edhe zëvendëskryetarin dhe me standardet ndërkombëtare. P.sh., për atë që sekretarin, në nenin 36, “kryetari i komunës i kalon quhet kodi postar i sotëm. Ka një varg problemesh disa kompetenca zëvendëskryetarit dhe sekretarit të tilla, të cilat për mua e bëjnë të domosdoshme të dhe automatikisht këto bëhen organe ekzekutive”. ketë një parim, në bazë të të cilit mund të ndahen Pjetër Arbori – Deputeti Përpali. kufijtë e komunave. Unë i krahasova të dhënat e Lush Përpali – Më duket se ka një problem të mëparshme, të paraçlirimit me këto të tanishmet paqartë këtu, mbase specialistët dhe juristët e tjerë që janë propozuar etj., ka ndryshime shumë të që janë deputetë këtu mund të na ndihmojnë. Thuhet mëdha. Në bazë të këtij propozimi që është bërë, - “Njësia më e vogël në organizimin e pushtetit lokal unë mendoj se këto parime nuk janë marrë parasysh. është komuna”. Nga konceptimi i ligjit dhe i relacionit Në qoftë se do të merren parasysh këto parime, që e shoqëron, pushteti lokal organizohet në dy plus kërkesat e reja që shtrohen nga krahina të nivele. Në nivelin e parë bëjnë pjesë komuna dhe ndryshme të vendit tonë për të dalë komuna më bashkia. Në nivelin e dytë, rrethi. Tani, pse komuna vete, për t’u ndarë etj. Mendoj se mungesa e parimit del njësia më e vogël? Pse bashkia nuk është njësi se si do të ndahen komunat do të sjellë pështjellime e vogël sa edhe komuna në konceptimin e nivelit? A të mëdha. duhet sqaruar këtu në ligj kjo gjë? D.m.th. të dalë Pjetër Arbnori – Më duket se po përsërisim në një nivel, që të konceptohen edhe ato që e gjërat. Ne diskutuam dy orë për këtë punë, zoti dëgjuan, edhe ato që do ta lexojnë më vonë, komuna Lloshi. dhe bashkia janë në një nivel, niveli i dytë. Zoti Legisi. Këtë mendim kisha zoti Kryetar. Ndre Legisi – Unë mendoj se nuk ka përsëritje Faleminderit! në ato që tha zoti Lloshi, dhe janë shumë esenciale. Pjetër Arbnori – Deputeti Lloshi. Për këtë duhet t’i referohemi një problemi të tillë. Xhevat Lloshi – Lidhur me paragrafin e tretë, Do t’i referohem vetëm Mirditës. Në qoftë se Mirdita ku thuhet “ndryshimi i kufijve të komunës bëhet pasi ndahet në tri pjesë, qyteti i Rrëshenit mbetet pa të jetë marrë miratimi” etj., etj., këtu nuk është baza ekonomike. Nuk ka miniera. Atëherë, si do të përcaktuar, dhe do të kthehemi te diskutimi i funksionojë? Prandaj, jo më kot ju pyeta për kriteret. mëparshëm - Kush e përcakton komunën? Të Ju pyeta për kriteret për dy arsye, sepse ka një thuash se ndryshimi bëhet, do të thotë dikush e ka studim të vitit 1918, që është kryer nga studiues të përcaktuar më përpara. Unë mendoj që ky është huaj dhe të vendit për ndarjen territoriale të një problem parimor. Caktimi i kufijve të komunës Shqipërisë dhe është i botuar në vitin 1922. nga kush bëhet, pastaj të kesh të drejtë të bësh Kjo ndarje duhet bërë me shumë, sepse ka ndryshimin e saj. Me këtë unë ngul këmbë për një mundësi që një fshat për arsye të pasurive natyrore arsye tjetër. Në bazë të një projekti që na u paraqit që ka, për arsye ekonomike, ka mundësi që të më përpara, do të dilte, p.sh. do të ketë që do të votojë, që të dalë më vete, por që të lërë pa të kishte rreth 308 komuna. Mua më duket se pa pasur ardhura, pa burime ekonomike pjesën tjetër. Prandaj një koncept parimor për këtë punë nuk mund të këto gjëra bëhen me kritere. Dhe në materialin që zgjidhet problemi. 308 komuna do të thotë se kam parë, janë përcaktuar disa kritere, që jo më mesatarisht i bie 10.000 banorë. Mirëpo, duke pasur kot zoti Pashko i ngriti këtu dhe këto kritere kanë parasysh që kemi qytete etj. etj., 308 komuna do të bëjnë kryesisht me sipërfaqen gjeografike, kanë të kishin një numër shumë të vogël banorësh. Ka të bëjnë me konfiguracionin gjeografik. Nuk mund disa arsye të tjera, unë nuk di të them me hollësi të lësh, p.sh. në qoftë se ndahet një fshat me një por është kjo - p. sh. ne do të kemi detyrimisht një fshat tjetër, me një kodër shumë të lart, d. m. th. problem të madh të urbanizimit. Kjo do të na bëjë me një mal dhe t’i bësh këto të dyja, t’i përcaktosh që disa komuna, me pak fshatra, do të reduktohen në komunë ose në një vend tjetër. Njëkohësisht, në një numër shumë të vogël njerëzish. Shqipëria kanë të bëjnë me numrin e popullsisë. Duhet të jenë do të ndryshojë vazhdimisht, do të zhvillohet të pasur nivelet midis njëra-tjetrës, të kenë një transporti etj. Qytetet e mëdha do të ndodhen numër popullsie të përcaktuar, të afërta, të paktën përballë një afrie shumë të madhe të qendrave të t’i referohen studimeve të huaja që kanë qenë në tjera. Ka një problem tjetër që duhet ta shikojmë nivelin më të kompletuar deri më sot. më vonë. Ne duhet ta organizojmë Shqipërinë edhe Tjetër ndarje territoriale etnografike. Duhet t’i nga ana territoriale, në mënyrë që të përputhemi shikojmë, sepse ka raste që për arsye objektive

599 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mund të fillosh e të bësh një ndarje dhe tjetër është - “njësitë më të vogla në organizimin e pushtetit qendër kryesore urbane. Si bëhet lidhja, lokal janë komuna dhe bashkia”. Çdo gjë më tej komunikimi? Për mua janë probleme shumë të është e saktë. rëndësishme dhe mbi të gjitha janë burimet Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin ekonomike. Pra, nuk mund të bëhet, sepse kam 4, siç është formuluar në projektligj, me ndryshimet parasysh ca shkrime që janë për r minierën e Mujit e Komisionit të Ligjeve? që është në Peshkopi, që thotë - “kjo është miniera (Dëgjohen zëra nga salla) ime dhe unë e administroj vetë”. Jo, nuk të lë njeri Ju lutem, mos ndërhyni kot. Unë flas për të administrosh. Prandaj përcaktohen kriteret. propozimin e zotit Menduh Dërguti. Pjetër Arbnori – Ju lutem, ju po ngatërroni Ju lutem, kush është dakord me nenin 4, siç pronën shtetërore, siç janë minierat. është formuluar këtu dhe me vërejtjet e Komisionit Ndre Legisi – Jo, unë nuk po ngatërroj asgjë, të Ligjeve? zoti Kryetar, sepse këtu thuhet - “Ndryshimi i kufijve (Dëgjohen zëra nga salla) të komunës bëhet pasi të jetë marrë miratimi i Kuptohet me korrigjimet e zoti Përpali. banorëve të saj dhe që gëzojnë të drejtë vote”. Unë Mua më duket sikur Komisioni i Ligjeve u shpreh votoj, fitoj dhe administroj vetë pronën time. për këtë gjë. Nuk e ka sjellë me shkrim more zotëri! Pjetër Arbnori – Minierat nuk janë pronë e Kundër? Abstenim? fshatit, zoti Legisi. Miratohet neni 4, me vërejtjet e Komisionit të Ndre Legisi – Nëse nuk janë, do të bëhen. Ligjeve dhe me vërejtjet e zotit Përpali. Pjetër Arbnori – Nuk kanë për t’u bërë kurrë Ju lutem shumë, nuk e hodha në votë, sepse pronë e fshatit. nuk pati mbështetjen e asnjë deputeti tjetër. Ju Ndre Legisi – Jo pronë e fshatit, por do të jetë lutem, le të sjellin propozimin me shkrim. pronë e atij sipërmarrësit që do të investojë, dhe Neni 5. fitimet nuk t’i jep ty, por i mban për vete. Lexojeni nenin 5, ju lutem! Pjetër Arbnori – Zoti Spahia. Ridvan Peshkëpia – “Organet e qytetit janë - Ali Spahia – Më duket se diskutuam mjaft. Unë Këshilli i bashkisë dhe kryetari i bashkisë”. po përmend vetëm artikullin 5 të Kartës së Evropës “Organizimi dhe funksionimi i bashkisë së qytetit për Qeverisjen Lokale, ku thuhet - caktohen me ligj”. “Ndryshimi i kufijve të lokaliteteve nuk duhet bërë Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? pa konsultimin paraprak të komuniteteve lokale të Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve mendoi që të interesuara, mundësisht me anë të referendumit kur bëjë këto ndryshime - ai është i lejuar nga statuti”. Të shtojë në krye të këtij neni një paragraf me Më duket se propozimi që bëri zoti Bufi para këtë përmbajtje - “Bashkitë krijohen në qytete që disa deputetëve të tjerë, është në përputhje të plotë s’përfshihen në komuna. Po ashtu organet e qytetit me artikullin 5 të Kartës së Evropës. Mua më duket të thuhet organet e bashkisë”. se mund ta votojmë nenin 4, bashkë me ndryshimin Këtë redaktim e kemi bërë dhe në nenin e parë. e propozuar nga zoti Bufi dhe t’i japim fund E bëjmë këtë për një saktësim, sepse ka qytete që diskutimit. hyjnë në përbërjen e komunave. Ka qytete që janë Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. bashki më vete. Për këtë saktësim, Komisioni i Skënder Gjinushi – Lidhur me problemin që Ligjeve mendoi të formulojë këtë paragraf. ngriti zoti Bufi, ne diskutuam te neni 1 dhe doli qartë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin se kufijtë i cakton Këshilli i Ministrave. Këtu shtohet 5, bashkë me ndryshimin përkatës, bashkë me një gjë plus, që Këshilli i Ministrave vendos mbi vërejtjen e Komisionit të Ligjeve? Kundër? bazën e mendimit të popullsisë. Pra, i jepet e drejta Abstenim? dhe popullsisë të prononcohet dhe mbi këtë bazë Miratohet me shumicë votash. vendosë Këshilli i Ministrave. Pra, ajo e Këshillit të Neni 6. Ministrave është tashmë, është e parashikuar në Lexojeni nenin 6! ligj. Ne duam të shtojmë një gjë që është në ligj. Ridvan Peshkëpia – “Në komuna e qytete Pra, ky nen mua më duket shumë i plotë, përveç krijohen nënndarje më të vogla administrative vërejtjes që bëri Përpali, që njësia më e vogël në tokësore. Krijimi dhe funksionimi i organeve të tyre organizimin e pushtetit lokal është komuna. Të thuhet caktohen me ligj”.

600 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Zef Brozi – Komisioni Ligjeve, duke iu më duket se krijohet kjo, sepse po ta shikosh në përmbajtur qëndrimit të nenit 1 mendon që fjala një nen më sipër, thuhet - “Njësia më e vogël në “qytet” të zëvendësohet me “komuna e bashki”. Kjo organizimin e pushteti lokal është komuna”. Kurse linjë të ruhet në të gjithë projektligjin. këtu flitet për njësi me nënndarje më të vogla se sa Pjetër Arbnori – Deputeti Çeliku. kjo, dhe duket sikur ka kontradiktë. Po në nenin 4, Mehmet Çeliku – Unë propozova për nenin 1 flitet për organe të pushteti lokal, kurse këtu flitet termin “bashki”, dhe ju e kundërshtuat. Unë nuk e për njësi administrative; nuk është e njëjta gjë, kuptoj. prandaj të mos shqetësohen. Pjetër Arbnori – Zoti Gjinushi. Deputeti Lloshi. Skënder Gjinushi– Zoti Kryetar, për sa i takon Xhevat Lloshi – Unë kam pyetje për këtij saktësimi, u vendos nga Komisioni i Ligjeve të specialistët. Ç’do të thotë organet e këtyre bëhet që fjala “qytet” të zëvendësohet me fjalën nënndarjeve më të vogla? Çfarë kuptimi ka? Cili “bashki”, gjatë gjithë neneve në tërësi, përveç rastit është ky organ? Po të jetë organ, do të jetë i zgjedhur kur qyteti është pjesë e komunës. Kështu që, u apo i caktuar? Si do të jetë? Është fare e paqartë votua që në nenin 1 të jetë - “territori i Shqipërisë të se çdo të thotë. E gjithë kjo fjali nuk është e qartë. ndahet komuna, bashki dhe rrethe”. Në çdo komunë Specialisti – Këto nënndarje që mund të quhen bashki dhe rreth, por kur u lexua e fundit, u lexua lagje apo bllok, apo fshat për fshatin do të ketë një prapë qytet. organ që nuk është organ pushteti. Mënyra si do të Pjetër Arbnori – Mirë, nuk ka rëndësi. zgjidhet apo do të caktohet ky organ me votim të Deputeti Bufi. hapur nga vetë fshati apo me caktim nga komuna Ylli Bufi – Me nenin 6 krijojmë një kontradiktë. ose nga bashkia, kjo do të rregullohet në ligjin tjetër. Deri tani kemi thënë se kufijtë e komunës apo të Pra, ligji do të rregullojë pikërisht mënyrën se si do bashkisë, i miraton Këshilli i Ministrave. Tani themi të funksionojnë nënndarjet e vogla. se kufijtë apo krijimin e lagjeve dhe të fshatrave e Pjetër Arbnori – Deputeti Caka. bëkemi me ligj, d.m.th. nëpërmjet Kuvendit Popullor. Bashkim Caka – Atëherë, unë do të kisha Deri tani kemi thënë dhe kemi pranuar në të gjithë mendimin se kjo fjalia e fundit duhet korrigjuar, për diskutimin, veçanërisht me ndërhyrjet e zotit arsye se me të vërtetë po the krijimi dhe funksionimi, Gjinushi, kemi thënë se kufijtë e komunës i të krijon përshtypjen sikur do të nxjerrësh një ligj përcaktojmë me vendim të Këshillit të Ministrave. që të marrësh përsipër funksionimin e tyre. Prandaj Pjetër Arbnori – Po ç’lidhje ka kjo? Unë s’e duhet të korrigjohet kështu: “Mënyra e krijimit dhe kuptoj, zoti Bufi! Ç’lidhje kanë njëra me tjetrën? e funksionimit”, për arsye se ne mënyrën do ta Ylli Bufi – Kanë lidhje. Nuk më duket e drejtë përcaktojmë me ligj dhe jo krijimin. Pra, mënyra e që lagjet e qyteteve t’i krijojmë me ligj nga Kuvendi krijimit dhe e funksionimit të organeve të këtyre të Popullor, kurse kufijtë e komunës t’i caktojmë me caktohen me ligj. vendim të Këshillit të Ministrave. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Edhe këtu duhet lënë i njëjti kriter. 6, me korrigjimin që bëri deputeti Caka? Pjetër Arbnori – Flitet për organet e tyre, zotëri. Kundër? Abstenim? S’flitet për ndarjet e tyre. Miratohet me shumicën e dy të tretave. Ylli Bufi – Po nuk i caktojmë me ligj organet në Neni 7. fshat dhe në lagje. Lexojeni, ju lutem! Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. Ridvan Peshkëpia – “Rrethi formohet nga disa Skënder Gjinushi – Këtu në pamje, duket sikur komuna dhe qytetet që lidhen ndërmjet tyre. Organi ka të drejtë, por në të vërtetë nuk është ashtu, sepse përfaqësues në rreth është këshilli i rrethit. Këshilli do të caktojmë me ligj, por ligji përsëri do t’i japë i rrethit zgjedh kryesinë dhe kryetarin e saj që janë kompetencë Këshillit të Ministrave. organet ekzekutive”. Pjetër Arbnori – Deputeti Memia. Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? Shaban Memia – E tërheq. Zef Brozi – Së pari, zëvendësohet siç e thamë Pjetër Arbnori – Deputeti Baleta. fjalën “qytet” me “bashkinë” në paragrafin e parë, Abdi Baleta – Këtu, në nenin 6, flitet për njësi dhe të shtohet një paragraf i ri, me përmbajtje të më të vogla administrative dhe nuk flitet për pushtetin njëjtë me atë që ka paragrafi i fundit i nenit 4, ku të shtetëror, për organet lokale të pushtetit, prandaj thuhet - “Ndryshimi i kufijve të rrethit bëhet pasi të

601 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

jetë marrë miratimi i banorëve të tij që gëzojnë të “drejtpërsëdrejti”, sepse kemi një organ pushteti që drejtën e votës”. është ekzekutivi, por gjithmonë është pjesë e Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. pushtetit lokal, i cili nuk zgjidhet drejtpërsëdrejti, Ylli Bufi – Në paragrafin e parë të këtij neni, por zgjidhet nga këshilli. fjalët e fundit që lidhen ndërmjet tyre më duket se Problemi i dytë që dua të diskutoj - Në qoftë se janë të panevojshme. D.m.th “rrethi formohet nga duam të zbatojmë Kartën e Helsinkit, pika 5, në disa komuna dhe qytete”. S’ka asnjë kuptim që asnjë mënyrë nuk duhet të merret mendimi i lidhen ndërmjet tyre. Shqipërisë apo i rrethit për një komunë, se nga duhet Së dyti, kam edhe një vërejtje tjetër - Meqenëse të shkojë. Kjo është ta hedhësh poshtë komplet Këshilli i Ministrave ka menduar që prefektura të atë që them unë më sipër. Një komunë, kur janë një mos jetë, dhe meqenëse specialistët na shpjeguan bashkësi njerëzish, ato do të vendosin për vete se që funksionin kontrollues mund ta bëjë edhe nga do të shkojnë. Nuk duhet që një rreth të vendosë nëpërmjet kryetarit të rrethit, atëherë mendoj se për ta, përndryshe ato s’kanë të drejtë të vendosin ndoshta kryetari i rrethit që është një organ kurrë. Ne atë që themi e shkelim po me fjalët tona. ekzekutiv, mund t’i lihet jo vetëm Këshillit të Rrethit, Shumë-shumë mund të bëhet një fjalë, se rrethi nga por edhe Këshillit të Ministrave. Pra, të jetë edhe i do të shkojë kjo komunë e pret apo s’e pret, të emëruar nga Këshilli i Ministrave, në qoftë se duhet pyetet, po jo rrethi nga do të iki komuna. Do të ishte t’i japim edhe rolin kontrollues të këshillit të absurditet do të kishim hedhur poshtë atë që themi; Ministrave. pikërisht Kartën Ndërkombëtare për këtë punë. Pjetër Arbnori – Deputeti Shamata. Si ka mundësi p.sh. që për një komunë, e cila Halit Shamata – Unë do të mbështes plotësisht ka 5000 vetë dhe të votojë një rreth me 250 000 vetë propozimin e zotit Zef Brozi, për të shtuar në këtë se nga do të shkojë, ky është absurditeti më i madh, nen faktin se ndryshimi i kufijve midis rretheve për mendimin tim. zgjidhet me referendumin e të gjithë banorëve të një Nuk jam absolutisht dakord me rregullimin e rrethi që gëzojnë të drejtën e votës. Kjo shtesë do Komisionit të Ligjeve. të ishte një profilaksi e mirë, e pranueshme për të Neni 7, për mendimin tim, duhet të mbesë mënjanuar konflikte të mundshme apo jo dhe kështu siç është dhe nga neni 7 duhet të shkojmë trajtime të njëanshme. Do t’ju kujtoja këtu ndarjen prapë në nenin 2, dhe ose të heqim fjalën e rrethit të Durrësit nga rrethi i Kavajës, të cilën “drejtpërsëdrejti” në nenin 2, ose të rregullojmë qeveria “Bufi”, natyrisht, pa i munguar “terminologjinë”. predispozicioni, mendoj se e ka zgjidhur në mënyrë Zef Brozi – Ne jemi gati t’i nënshtrohemi vullnetit të njëanshme, pa marrë mendimin e të gjithë të shumicës. banorëve të rrethit, por duke u ngushtuar në zona të Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. ngushta kufitare, rajonale. Namik Dokle – Duket se zoti Kopliku ka shumë Jam dakord me atë propozim. të drejtë në arsyetimin që bën, vetëm një gjë më Faleminderit! çudit. Përse këto arsyetime nuk i ka bërë në Qeveri, Pjetër Arbnori – Deputeti Kopliku. ku është miratuar ligji dhe na e sjell me këto Bashkim Kopliku – Kam dy probleme që dua pasaktësi! t’i ridiskutoj. Bashkim Kopliku – Jua jap unë përgjigjen, nuk Neni 7 na çon, specialistët të më kundërshtojnë, kam qenë në Qeveri. se organet e pushteti lokal i paskemi dy - organe Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. pushteti lokal përfaqësuese dhe organe pushteti Skënder Gjinushi – Në një pikë jam dakord lokal ekzekutive. me zotin Kopliku, në një pikë s’jam dakord. Pra, fjala organ pushteti lokal qenka një Për zgjedhjen e drejtpërdrejt, këtu janë bashkësi më e madhe dhe nënbashkësi janë përmendur nominalisht cilat janë organet, këshilli i përfaqësueset, një pjesë edhe ekzekutivet një pjesë komunës, kryetari i komunës, neni 4. Këshilli i brenda pushtetit lokal. Është kështu apo jo? bashkisë, kryetari i bashkisë, neni 5 dhe këshilli i Specialisti – Kështu është. rrethit, neni 7. Të pesta zgjidhen drejtpërdrejt. Bashkim Kopliku – Në qoftë se është kështu, Kurse për sa i takon referendumit për rrethet, atëherë duhet të vazhdoj. Në qoftë se është kështu duhet të dallojmë krijimin e një rrethi të ri në në nenin 2, automatikisht duhet të hiqet fjala ndryshimin e kufijve. Mund të vijë puna që një

602 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

komunë kërkon të lëvizë nga një rreth në tjetrin, Pjetër Arbnori – Po. atëherë do të bëjmë referendum në dy rrethet, kjo Bashkim Kopliku – Dakord! nuk shkon. Pra, sot të mos vëmë një rreth të tillë. Pjetër Arbnori – Kundër? Abstenim? Ta lëmë kështu siç është. Neni 7 është shumë në Miratohet me shumicë votash. rregull, kurse për lëvizjen e kufijve, ta shikojmë në Neni 8? ligjin jokushtetues. Lexojeni nenin 8, ju lutem! Kemi pastaj ligjin, ku parashikohen dhe Ridvan Peshkëpia – “Organet e pushtetit të referendume për këtë problem, ligjin e detajuar. rrethit kanë për detyrë të bashkërendojnë Pjetër Arbnori – (Në përgjigje të kërkesës së veprimtarinë e komunave dhe të qyteteve brenda deputetit Kopliku për të folur) Zoti Kopliku, ju folët. territorit të tyre”. ( Nga salla dëgjohen fjalët - Është Bashkim Kopliku – Vetëm kaq desha të them, e qartë. ) do të desha që zotit Gjinushi t’i kujtoj nenin e fundit Pjetër Arbnori – Jo, nuk është e qartë, zoti Bufi. të nenit 7; “organ ekzekutiv”; organ i kujt? I pushtetit Ylli Bufi – Mua më duket se është shumë e lokal, pra. rëndësishme në këtë rast të theksojmë edhe Skënder Gjinushi – Ekzekutiv; pra shtohet një njëherë autonominë, pavarësinë. Bashkërendimi fjalë, etiketimi nuk hyn. duhet bërë, por unë e quaj të domosdoshme të Bashkim Kopliku – Më falni, organ i kujt shtojmë edhe fjalët - është? Është organ nën vartësinë e organeve të “Duke mos ndërhyrë në kompetencat e tyre” pushtetit lokal, apo? D.m.th., Kanë të drejtë të bashkërendojnë, por duke Skënder Gjinushi – Nuk hyn te përfaqësueset. mos ndërhyrë në kompetencat e tyre. Bashkim Kopliku – Po s’është përfaqësues, (Nga salla dëgjohen fjalët - Dakord, e shtojmë. ) më falni. Jam shumë dakord me ju, po të thoshim Pjetër Arbnori – Deputeti Selami. organet përfaqësuese, në nenin 2. Po s’themi Eduard Selami – Unë mendoj se vërejtja që përfaqësuese, themi organe të pushtetit lokal. Po bën deputeti Bufi është e drejtë, por mendoj se ajo të themi përfaqësuese, jam dakord me ju. përfshihet në konceptin tërësor që ka ligji, Shikoni nenin 2; nuk thotë përfaqësuese. nënkuptohet, kështu që mendoj se nuk është nevoja Skënder Gjinushi – Atëherë, mund të bëhet që të theksohet edhe njëherë. që janë. Të vihet një emërtesë që “fjala” të evitohet. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Bashkim Kopliku – Për ekzaktësi e kam hallin. 8, siç është formuluar? Skënder Gjinushi – Kështu, të vihet fjala Kundër? Abstenim? “ekzekutive” që mund ta dallosh nga organet Miratohet me shumicë votash. kryesore. Neni 9? Bashkim Kopliku – Së paku, te neni 2 duhen Pandeli Majko – “Anëtarët e këshillave nuk vënë fjalët “organet përfaqësuese”. Ose njëra, ose përgjigjen për mendimet e shprehura dhe votën e tjetra duhet bërë. dhënë gjatë ushtrimit të funksioneve të tyre. Rastet Pjetër Arbnori – Deputeti Apostoli. e papritshmërisë së funksionit të anëtarit të këshillit Gaqo Apostoli – Faleminderit, zoti Kryetar! me funksionet e tjera caktohen me ligj”. Unë mendoj që në paragrafin e parë, nuk dua të Pjetër Arbnori – Vërejtje? mërziten zotërinjtë, të shtohet që përveç - rrethi i Kush është dakord me nenin 9, siç është formuar nga disa komuna dhe qytete, të shtohet - formuluar? Kundër? “miratimi për krijimin e rretheve dhe përcaktimin e Abstenim? kufijve të tyre të bëhet nga Kuvendi Popullor, pasi të Miratohet me shumicë votash. jetë marrë miratimi i banorëve”. Neni 10? Pjetër Arbnori – Është diskutuar njëherë kjo. Pandeli Majko – “ Organet e pushtetit lokal Gaqo Apostoli – Jo, nuk është diskutuar fare. janë persona juridikë. Ata kanë pasuri dhe zhvillojnë Pjetër Arbnori – Jo, është diskutuar. veprimtari ekonomike brenda e jashtë territorit të Kush është dakord me nenin 7, siç është tyre”. formuluar, me korrigjimin që ka bërë Komisioni i Pjetër Arbnori – Vërejtje? Ligjeve. ( Nga salla kërkohet: çfarë korrigjimi?) Me Deputeti Çuçi. heqjen e paragrafit. Ai është korrigjimi. Siç është. Leontiev Çuçi – Nuk jam fort i sigurt në këtë Bashkim Kopliku – Siç është këtu? që do të them. Mbase mund të përcaktohet edhe

603 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ndonjë nen tjetër, por në parim ne duhet të financiare, sepse vërtet komuna do të ketë të drejtë përcaktojmë se pasuritë e organeve të pushtetit apo të përdorë buxhetin e vet vetë, por në bazë të disa qendror duhet të vendosen me ligj. Një fjali që kritereve që caktohen me ligj. Prandaj, paragrafi i presupozon këtë gjë mendoj se duhet vendosur, me dytë duhet formuluar - “Burimet financiare, mënyra qëllim që të mos krijohen kontradikta që nuk do të e përdorimit të tyre dhe detyrimet ndaj shtetit jenë të vogla nesër në ndarjen, në kompetencat, në përcaktohen me ligj”. të gjitha problemet që do të ketë pushteti lokal. Pjetër Arbnori – Deputeti Spahia. Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të Ali Spahia – Mbështetim propozimin e Ligjeve? deputetit Bufi. Zef Brozi – Drejt e ka Leontievi, por le të lexojë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin nenin 11, se e zgjidh shqetësimin. Neni 10 të votohet 11, me korrigjimin e deputetit Bufi? siç është. Kundër? Abstenim? Leontiev Çuçi – Vetëm për burimet financiare, Miratohet neni 11. jo për pasuritë natyrore. Është tjetër gjë; burimet Neni 12? financiare që krijohen si rezultat i aktivitetit ekonomik Pandeli Majko – “Organet e zgjedhura të dhe i përdorimit të pasurive natyrore, dhe tjetër gjë pushtetit lokal mund të shpërndahen në këto raste vetë pasuritë natyrore. - Pjetër Arbnori – Po ku janë përmendur pasuritë 1. Kur këshilli kryen veprime që bien në natyrore, zoti Çuçi? kundërshtim me Dispozitat Kushtetuese ose Leontiev Çuçi – Në nenin 10. “Ato kanë pasuri” përbëjnë shkelje të rënda të ligjit. Pjetër Arbnori – Pasuria është tjetër dhe 2. Kur këshilli nuk i përgjigjet kërkesës së pasuria natyrore është tjetër. Këshillit të Ministrave për shkarkimin e organit Leontiev Çuçi – Po është koncept shumë i ekzekutiv ose të kryetarit apo të anëtarëve të veçantë gjerë. Duhet specifikuar me ligj. të tij, që kanë kryer veprime si ato të parashikuara Pjetër Arbnori – Unë s’jam ekonomist dhe e në pikën 1 të këtij neni. bëj dallimin e tyre. Pasuritë natyrore janë tjetër gjë. 3. Kur këshilli nuk është në gjendje të ushtrojë Leontiev Çuçi – Pasuria si term i përgjithshëm funksionet e tij, për shkak se nuk mund të formojë nënkupton dhe pasuri financiare edhe pasuri shumicën në marrjen e vendimeve. natyrore, atëherë kështu duhet bërë ndarja. 4. Kur e kërkojnë interesat e sigurimit kombëtar. Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. 5. Kur bëhen ndryshime në ndarjen Skënder Gjinushi – S’ka asgjë të keqe; më administrative tokësore”. mirë është që të shtohet propozimi i zotit Çuçi - Ylli Bufi – Mund të na jepet ndonjë shpjegim “sipas rregullave të përcaktuara me ligje”. Ajo shtesë për pikën 4? Në cilat raste janë këto, kur e kërkojnë vetëm saktëson, sepse mund të lindin edhe interesat e sigurimit kombëtar? probleme në të ardhmen për pasuritë. Specialisti – Një farë shpjegimi e kemi dhënë Pjetër Arbnori – Zoti Selami. edhe më parë. Në situata të caktuara që mund t’i Eduard Selami – Mbështes propozimin e zotit krijohen shtetit, sidomos zonat kufitare, mund të Çuçi dhe zotit Gjinushi. Mendoj se duhet bërë. Është bëhen ndryshime, mund të bashkohen ose mund një saktësim që e kthjellon më tepër. të ndahen. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Ylli Bufi – Këtu është fjala për të shkrirë organet. 10, me saktësimin e zotit Çuçi? Specialisti – Për të shpërndarë organet. Që të Kundër? Abstenim? bashkosh dy komuna, do t’i shkrish ato që janë. Do Miratohet me shumicë votash. të bësh një komunë më të madhe. Neni 11? Pjetër Arbnori – Deputeti Pashko. Pandeli Majko – “Organet e pushtetit lokal Gramoz Pashko – Kam një pyetje për kanë buxhetin e tyre. Burimet financiare të tyre dhe specialistët me të drejtën që të diskutoj pak për detyrimet ndaj shtetit caktohen me ligj. Për komuna këtë nen. dhe qytete të veçanta shteti jep kontribute financiare”. Në rast se në të ardhmen, pas 6 muajsh ose Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. pas një viti, do të lindin shkaqe të tjera për të bërë Ylli Bufi – Në paragrafin e dytë mendoj se ka shpërndarje. Veç këtyre të pestave, do të lindë një i rëndësi të shtohen edhe mënyra e burimeve gjashtë, një i shtatë. Si do të duhet të reflektohet?

604 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Do të duhet të reflektohet përsëri në Dispozitat shumë e rëndësishme. Kushtetuese, apo do të shikohet me ligje të Skënder Gjinushi– Më falni, s’kam mbaruar. veçanta? Neni 12, tani është që mund të shkarkohet, Kjo është pyetja ime, pastaj do të them dhe shpërndahet, në rastet e parashikuara me ligj. sugjerimin tim se si mendoj për këtë. Pastaj në nenin 13, është parashikim me ligj. Specialisti – E kemi të vështirë të themi. Po të Shpërndarja bëhet me dekret të motivuar, sipas keni sugjerim, më mirë thojeni. propozimit të bërë nga Këshilli i Ministrave. Pra, Gramoz Pashko – Jo, unë i kam rastet sot. mjafton të jetë një dekret i motivuar dhe i shpërndarë. Njohuritë që kam i kam të kufizuara, por unë e shtroj (Duke replikuar me specialistin) Pse s’mund të problemin kështu. Në variantin e parë që ne kishim dalë? Me ligj është parashikuar neni 13. Po ta te ky nen, në mos gabohem, përfshin ligjin “Për ndjekësh logjikisht, këtu krijohet përplasja, sepse organizimin e pushtetit lokal” dhe jo “Për ndryshimin me ligj është neni 13. Neni 13 parashikon që me kushtetues të pushtetit lokal”, gjë që na krijonte dekret të motivuar mund të shpërndahet. mundësi, edhe në qoftë se do të lindin nevoja të Specialisti – Është tjetër rast. Është tjetër mëvonshme të mund të manovrohet më lehtë me përcaktimi me ligj i rasteve, tjetër është përcaktimi. ligjin, se sa kjo të përfshihet në Kushtetutë. (Nuk dëgjohet mirë, sepse ndërhyn deputeti Specialisti – Mund të bëj një sqarim? Gjinushi. ) Është e kundërta. Në ligj ne kemi thënë kështu Skënder Gjinushi – Por duhet me dekret të - “Në rastet e parashikuara me ligj” Dhe është pasur motivuar në bazë të këtij ligji ose në bazë të nenit parasysh Kushtetuta. Mund të bëjmë atë që thoni 12. Duhet patjetër neni 12. ju. Këtu të themi; “Në rastet e parashikuara me ligj Pjetër Arbnori – Deputeti Memia. dhe këto raste t’i çojmë te ligji”. Shaban Memia – Unë kam mendimin se neni Gramoz Pashko – Duke krijuar mundësinë që 12 përcakton rastet. Neni 13 tregon se kush ka të në të ardhmen, sa herë do të lindë nevoja, të drejtë ta bëjë dhe në ç’mënyrë ka të drejtë ta bëjë ndryshohet ligji. S’ka nevojë të hyjë më në këtë ekzekutimin e rasteve të mësipërme. Mendoj Kushtetutë. se neni është formuluar mjaft saktë dhe duhet ta Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin votojmë. 12, me propozimin që bëri zoti Pashko? Pjetër Arbnori – Deputeti Pashko. Kundër? Abstenim? Gramoz Pashko – Kjo çështje është shtruar Miratohet me shumicë votash. shumë drejt dhe duhet të jetë patjetër kushtetuese, Neni 13? sepse ka të bëjë me kompetencat e Presidentit ose Pandeli Majko – “Shpërndarja e organeve të me raste që ndodhin një herë në pesë vjet ose në zgjedhura të pushtetit lokal bëhet me dekret të dhjetë vjet. motivuar të Presidentit të Republikës, sipas Pra, në qoftë se në këto raste një këshill i një propozimit të bërë nga Këshilli i Ministrave”. pushteti lokal nuk funksionon, duhet të shpërndahet Pjetër Arbnori – Zoti Gjinushi. nga Presidenti, siç është edhe rasti i Parlamentit. Skënder Gjinushi – Më duket se tani që në Dikush duhet të ketë të drejtën që në raste nenin 12 e lamë “në rastet e parashikuara me ligj”, eksepsionale, të jashtëzakonshme ta shpërndajë. s’mund të funksionojë neni 13. Duhet të hiqet, sepse Tani, problemi shtrohet kështu - Në variantin e pastaj mbetet që shpërndahen organeve, bëhet me vjetër ne kishim, që Presidenti kishte të drejtë të dekret të motivuar sipas propozimit të bërë nga shpërndante këshillat e prefekturave, ndërsa Këshilli i Ministrave. prefektët kishin të drejtë të shpërndanin, në mos Specialisti – Mund të jetë kushtetuese kjo, se gabohem, edhe për ekspertët e kam këtë gjë, kishin kush e bën këtë? të drejtë të shpërndanin këshillat e komunave. Janë Nuk e bën kushdo. Është e rëndësishme kjo, 300-350 komuna dhe dikush duhet të ketë këtë se kush vendos për shpërndarjen. autoritet ligjor që ta bëjë këtë. Ne këtu ia kemi dhënë Skënder Gjinushi – Mirë, atëherë të mos thuhet edhe njësitë më të vogla të shpërndarjes, të pushtetit “me dekret të motivuar”, por të thuhet “në bazë të lokal në përgjithësi kompetencë Presidentit. Mua ligjit që do t’i parashikojë”. më duket se është e tepruar, është e ekzagjeruar. Specialisti – Jo, ta zgjidhim me Kushtetutë, Nuk mund të ketë kompetencë Presidenti për të se kush do ta miratojë shpërndarjen. Kjo është shpërndarë këshillin e një njësie elementare të

605 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pushtetit lokal. Kjo do të ishte më mirë që të jepej organeve të zgjedhura të pushtetit lokal, në rastet e për rrethet, ndërsa shpërndarja e komunave bëhet parashikuara me ligj, bëhet me dekret të motivuar me ligj të veçantë. Mjafton një amendament në ligjin të Presidentit të Republikës” etj. Sepse në qoftë se që do të vijë “Për pushtetit lokal”, ku do të themi se nuk e vëmë këtë, kuptohet sikur Presidenti mund t’i kryetari i bashkisë është ai që propozon këtë ose shpërndajë ato edhe jashtë rasteve të atë gjë. Ky është mendimi im. Ja propozon Këshillit paparashikuara në ligj. të Ministrave. Kështu ishte. Domethënë prefekti ose Pjetër Arbnori – Deputeti Selami. kryetari i bashkisë ja propozon Këshillit të Eduard Selami – Unë mendoj se vërejtja që Ministrave, i cili bën shpërndarjen ose si e bën; bëri zoti Dokle, është e drejtë dhe është e njëjta sepse dikush duhet ta bëjë. pyetje që bëri zoti Gjinushi, që nuk u përkrah, sepse Pjetër Arbnori – Kryetari i komisionit të ligjeve. krijohet një mospërputhje midis nenit të porsa Zef Brozi – Ne kemi pasur në variantin e parë miratuar më parë dhe nenit që e pason tani. Është një zgjidhje të tillë, në nenin 14, “shpërndarja e e drejtë dhe unë jam i mendimit që të mbetet. Me këshillave të rretheve bëhet me dekret të motivuar një fjalë, jo në të gjitha ato që tha zoti Gjinushi e të Presidentit të Republikës”, sipas propozimit të përkrah. Ky nen të mbetet, se kush e bën këtë unë bërë nga Këshilli i Ministrave. Ndërsa shpërndarja e jam dakord Presidenti apo Këshilli i Ministrave, por këshillave të komunave ose të bashkive bëhet me mënyra se si e bën është e përcaktuar më parë dhe vendim të ministrave, sipas propozimit të bërë nga këtu nuk ka të drejtë që të krijojë një ekuivok. Nuk prefekti. Por, meqenëse në ligjin e ri, u hoq prefektura mund të thuhet që bëhet me dekret të motivuar të dhe prefekti, si një i dërguar i qeverisë, si një qeveritar Presidenti, ndërkohë që më parë kjo është lënë që më vete, atëherë u bë një rishikim tjetër i këtij neni. kjo të parashikohet më ligj. Prandaj, mbështes Tani, a duhet t’ia lëmë Presidentit apo t’ia lëmë mendim e zotit Dokle në të cilin thuhet: “Shpërndarja Qeverisë, ta diskutojmë? Unë mund të bashkohem e organeve të zgjedhura të pushtetit lokal, sipas edhe me atë që t’i lihet Qeverisë. rasteve të parashikuara me ligj, bëhet nga Presidenti Pjetër Arbnori – Unë do të thosha se jam i Republikës dhe vazhdimi”. dakord me parafolësit; edhe me zotin Pashko, edhe Pjetër Arbnori – Deputeti Caka. me zotin Zef Brozi. Bashkim Caka – Unë i quaj të drejta të dy Do ta përpiloja kështu - “Ndarja e organeve të propozimet. Mendoj të heqim një nen dhe i japim zgjedhura të rrethit bëhet me dekret të motivuar të zgjidhje. T’i bashkojmë të dy nenet dhe formulimi Presidentit të Republikës, sipas propozimit të bërë do të jetë ky - “Organet e zgjedhura të pushtetit nga Këshilli i Ministrave”. lokal mund të shpërndahen për rastet e parashikuara “Shpërndarja e organeve të zgjedhura të në ligj”, ky ishte dhe propozimi i zotit Pashko, duke komunave dhe të bashkive bëhet nga Këshilli i bashkuar nenin 13 “sipas propozimit të bërë nga Ministrave, me propozim të këshillit të Rrethit”. Këshilli i Ministrave, me dekret të Presidentit”. Bëhet shkallë-shkallë. Presidentit i jepnim të Bashkimi i dy neneve i jep zgjidhje. rretheve, Këshillit të Ministrave i jepnim të komunave Pjetër Arbnori – Kush është dakord me këtë dhe të bashkive. propozim, me korrigjimet e bëra nga zoti Dokle dhe Pjetër Arbnori – Unë mendoj ta lëmë kështu zoti Gjinushi, zoti Caka. siç është. Kundër? Abstenim? Është më mirë nga çdo formulim tjetër që mund Miratohet me shumicën e votave. t’i japim. Këshilli i Ministrave është organ i Neni 14? administratës shtetërore dhe të merret me vendime Pandeli Majko – “Organet e pushteti lokal kanë të shpërndarjes së organeve të zgjedhura, sikur nuk të drejtë të nxjerrin aktet normative që veprojnë ka lezet. brenda territorit të njësisë administrative tokësore Ashtu siç është, shumë mirë. Edhe ndonjë përkatëse”. lodhje e madhe nuk është, sepse nuk kanë për t’u Pjetër Arbnori – Vërejtje? Nuk ka. shpërndarë aq tepër. Kush është dakord me nenin 14. Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. Unë pyeta, ju lutem? Po thoni ju, se do të votohet Namik Dokle – Unë jam dakord me propozimin tani. e zotit Baleta, në qoftë se specialistët e gjykojnë të (Diçka thuhet nga salla, po nuk merret vesh) arsyeshme, mund të shtohet fjala - “Shpërndarja e Kush është pro?

606 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kundër? Abstenim? Kush është dakord me nenin 15? Miratohet me shumicë votash. Kundër? Abstenim? Neni 15. Miratohet me shumicë votash. Kush është dakord me nenin 15? Do të miratojmë ligjin në tërësi. Deputeti Caka. Kush është dakord me miratimin e ligjit në Bashkim Caka – Për mua, në qoftë se do të tërësi? shprehemi që, ky ligj hyn në fuqi menjëherë, ne nesër Kundër? Abstenim? s’kemi komitete ekzekutive. Prandaj, bashkë me Miratohet ligji në tërësi. specialistët të gjejmë një zgjidhje të plotë. Ky nen Urdhëroni! do të hyjë në fuqi kur ne të kemi krijuar të gjithë Llazar Lëngu – Zoti Kryetar, sot miratuam një kuadrin e domosdoshëm ligjor, dhe të kemi mundësi nga ligjet më të rëndësishme që kaluan nga ky të bëjmë edhe zgjedhjen edhe të krijojmë bazën Parlament, projektligjin “Për pushtetin lokal”. ligjore për krijimin e këtyre organeve. Më duket se pjesëmarrja në votim për këtë Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të Ligjeve? projektligj ishte një domosdoshmëri dhe një detyrë Zef Brozi – Unë them se kjo do të zgjidhet, se për çdo deputet. edhe pse themi që “kjo hyn në fuqi menjëherë”, ne U krijua përshtypja, të paktën unë dhe tani e jemi në pragun e zgjedhjeve dhe të mos përcaktojmë shoh me sy se një pjesë të deputetëve të Partisë afate, sepse nuk e dimë tamam sa dhe kur do të Socialiste nuk i interesonte fare ky projektligj, nuk i bëhen këto zgjedhje. Nuk mund të shprehemi, fjala interesonte as fakti nëse Shqipëria do të ketë organe vjen, që hyn në fuqi në këtë kohë, ose hyn në fuqi lokale ose jo. 15 ditë pas shpalljes së tij në Fletoren Zyrtare. Kjo duket edhe nga pjesëmarrja e atyre zotërinjve Pra, le ta lëmë kështu siç është, sepse nuk na në miratimin e këtij projektligji. i lidh duart për asgjë, mos ki merak. Do t’i kujtoja zotit Dokle, se këtu na ka folur për Pjetër Arbnori – Deputeti Baleta. disiplinë dhe të shikojë sot radhët që mbushin anën Abdi Baleta – Ne, si do që ta bëjmë, s’kemi si e majtë të këtij Parlamenti. e evitojmë këtë punë, që një farë pauze midis atyre Ju faleminderit! që do të krijojmë dhe këtyre që ekzistojnë do të Namik Dokle – Me leje, zoti Kryetar? krijohet detyrimisht; aq më tepër që këto që kemi Pjetër Arbnori – Zoti Dokle nuk lejohen replikat s’i kemi as të zgjedhura. Namik Dokle – Nuk ja vlen të bëj replikë, se Pjetër Arbnori – Deputeti Imami. ndërkohë që grinte fjalë për këtë punë, deputetët Arben Imami – Mohon me kokë. janë ngritur në këmbë. Pjetër Arbnori – Më falni, më duket sikur Pjetër Arbnori – Seanca mbyllet. kërkuat fjalën. Seanca tjetër hapet nesër, në orën 10.00

607 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E enjte, 04.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Siç e dini, sot në rendin e ditës Neni 1. është planifikuar të procedohet me Dispozitat Ju lutem kontestimi, me qëllim që ta shpejtojmë Kryesore Kushtetuese dhe konkretisht - procedurën. “Funksionimi i pushtetit lokal”. Menjëherë për çdo nen do ta merrni fjalën. Projektligji na erdhi sot nga Qeveria. Po e Zoti Brozi, keni të drejtën e fjalës në fillimin e përgatisim. çdo neni. Meqenëse edhe numri i nevojshëm i deputetëve Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve, pasi i ka studiuar nuk është plotësuar që të mund të procedojmë të dy variantet e projektligjit, pothuajse është ndalur normalisht, mbetet e domosdoshme që deri në orën pesë herë për këtë projektligj, lidhur me nenin 1, 11 - 00 të punohet ky ligj me grupet parlamentare, nuk ka ndonjë vërejtje përveç një redaktimi për ta ndërsa Komisioni i Ligjeve të merret urgjentisht me përshtatur, lidhur me ligjin që miratuam dje për shikimin e këtij ligji, që të paraqesë vërejtjet e Dispozitat Kushtetuese lidhur me pushtetin lokal. nevojshme në seancën plenare. Ne këtë vërejtje do ta kemi parasysh në të gjithë Me dy motive - për mungesë kuorumi, edhe për projektligjin. Ne aty ku thuhet “qytet” do të domosdoshmëri për ta parë Komisioni i Ligjeve ligjin, zëvendësohet me fjalën “bashki”. seancën e shtyjmë deri në orën 11 - 00. Për të tjerat, lidhur me nenin 1, nuk ka asnjë Megjithatë, nuk do të mblidhemi në orën 11 - 00 vërejtje, prandaj ta kalojmë në votim. pa iu komunikuar grupeve parlamentare për ta bërë Tomor Malasi – Vërejtje tjetër? mbledhjen në orën 11 - 00. Zoti Dokle. Namik Dokle – Në emër të grupit të Partisë * * * Socialiste do të flasë deputeti Ylli Bufi, por unë do t’i sugjeroja Kryesisë që t’i rekomandojë Presidentit (Rifillon seanca, ora 11:00) se projektligjin që miratuam ta siglojë sa më shpejt, Tomor Malasi – Kolegë të nderuar, meqenëse sepse është akoma projekt. Dhe ne po bëjmë një shumica është e pranishme, mund të vazhdojmë projekt tjetër mbi bazën e ligji që akoma është seancën. projekt. Mirë është t’i sugjerohet Presidentit ta Sipas rendit të ditës dhe marrëveshjes që është firmosë sa më shpejt, që të jemi në rregull me normat arritur me kryetarët e grupeve parlamentare, sot kushtetuese. vazhdojmë me projektligjin - Tomor Malasi – Qartë. “Për organizimin dhe funksionimin e pushtetit Deputeti Imami. lokal”. Arben Imami -Unë kisha këtë gjë - Që vërejtja Materiali natyrisht është studiuar dhe kontestuar e zotit Dokle është shumë e drejtë, por është si edhe nga Komisioni i Ligjeve, prandaj kemi dhe shumë e sofistikuar. oponencën e nevojshme të këtij komisioni, prandaj Faleminderit! mund të procedojmë duke filluar nga kontestimi në Tomor Malasi – Deputeti Dokle. parim. Namik Dokle – Unë e kuptoj që këtu ka njerëz Kush e do fjalën? Ju lutem, mbani qetësi! që e kuptojnë shumë mirë sofistikën, prandaj flas Meqë nuk ka asnjë vërejtje dhe sugjerim për në mënyrë të sofistikuar. diskutimin në parim të këtij projektligji, kush është Tomor Malasi – Vërejtje tjetër për nenin 1? dakord me projektligjin “Për organizimin dhe (Ndërkohë A. Imami kërkon të flasë) funksionimin e pushtetit lokal”, për ta miratuar atë Zoti lmami, edhe zgjatja është sofistikim. në parim? Kush është dakord me nenin 1. Kundër? Abstenim? (Deputeti L. Çuçi kërkon të flasë) Projektligji miratohet në parim. U hodh në votë tani. Deputeti Çuçi jeni i vonuar. Fillojmë me parimin nen për nen. (E përsërit edhe njëherë votimin) Fillojmë me kreun e parë - “Dispozita të Kush është dakord me nenin 1? përgjithshme”. Kundër? Abstenim?

608 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Miratohet neni 1, me vërejtjet e paraqitura nga Për paragrafin e dytë, unë jam i mendimit që të Komisioni i Ligjeve. caktohet një kufi minimum dhe ky kufi minimum Neni 2. është i domosdoshëm. Ky kufi minimum mund të Zoti Z. Brozi, nuk ka nevojë t’jua përsëris më. caktohet deri te kufiri minimum, që ne aktualisht Zef Brozi – Lidhur me. .. ( Një deputet nga salla kemi. Kufiri minimum që ne aktualisht kemi për bën vërejtje që neni të lexohet) popullsi për rreth, është rrethi i Ersekës me 5 000 Tomor Malasi – S’ka nevojë ta lexoj. (Deputeti banorë. Prandaj, le të caktojmë këtë kufi dhe të këmbëngul) Faleminderit! mos zbresim poshtë tij. Atëherë, për ta shkurtuar procedurën, të Faleminderit! mjaftohemi me vërejtjet që ka secili në tryezë dhe Tomor Malasi – Përpara se t’ua jap fjalën të ndoshta ecja do të bëhet më e shpejtë. tjerëve, më duket se ndërhyrja e zotit Imami është Deputeti Bufi. decizive për arsye se neni 36, pika d e Dispozitave Ylli Bufi – Në lidhje me nenin 2, e quajmë të Kryesore Kushtetuese e jep në formën më taksative rëndësishëm të diskutojmë për një problem që u që mund të mendohet. Kështu që, kontestimi i zotit diskutua edhe dje për Dispozitat Kushtetuese. Bufi do të kontestonte Dispozitat Kryesore Atë problem të ndarjes administrative tokësore, Kushtetuese. të mos bëhet me vendim të Këshillit të Ministrave. Pika 8 thotë - “Këshilli i Ministrave bën ndarjen Na duket e rëndësishme që ndarja administrative ose bashkimin e njësive administrative-tokësore”. tokësore e Republikës së Shqipërisë të bëhet Pra, përsëritja që i është bërë nenit 2 nuk është nëpërmjet Kuvendit Popullor. Kini parasysh se janë as më shumë dhe as më pak se sa pika 8 e nenit vendime të rëndësishme që kanë të bëjnë me 36. Prandaj, edhe ndërhyrja e deputetit Imami është organizimin e vendit, kanë të bëjnë me pushtetet e saktë, dhe nuk mund të kontestohet pa atakuar lokale që zgjidhen nga populli dhe duhet të jenë në Dispozitat Kryesore Kushtetuese. kompetencë të Kuvendit Popullor. Këshilli i Deputeti Çela. Ministrave mund të bëjë bashkime, nënndarje; është Mitro Çela – Faleminderit! tjetër gjë, por ndarjen administrative tokësore duhet Nuk jam dakord me zotin Bufi, që këtë iniciativë ta bëjë Kuvendi Popullor. Kjo është edhe në ta marrë Kuvendi Popullor, sepse nuk mundësi ta përputhje me Dispozitat Kushtetuese që kemi bëjë një mundësi të tillë dhe jam dakord me variantin miratuar. siç është parashikuar në dispozitë që ta bëjë Këshilli Së dyti, në paragrafin e dytë të nenit 2, kur i Ministrave, por jam dakord me atë që kufiri të mos thuhet për kriteret se si mund të krijohen rrethe të jetë 30 000, por të jetë ai kufiri më minimal që është rinj, jemi të mendimin që të hiqet “me popullsinë ai i rrethit të Kolonjës, që është 23. 000 dhe të tilla mbi 30 000 banorë”. Jemi të mendimit që ndër kriteret ka edhe disa ndarje të tjera. e formimit të rretheve apo të njësive të tjera, nuk Faleminderit! është popullsia kriteri kryesor. Dhe aq më tepër nuk Tomor Malasi – Deputeti Agastra. kemi pse në mënyrë subjektive të caktojmë 30 000. Gëzim Agastra – Për nenin 2, paragrafi i parë, Prandaj, sa të fillojmë diskutimin 30 apo 40, jemi të kuptohet që Qeveria merr përsipër ndarjen ligjërisht, mendimit që të hiqet kriteri i popullsisë. Pra, të hiqen ndarjen administrativo-tokësore të Republikës së fjalët - “me popullsi mbi 30 000 banorë”. Dhe të Shqipërisë. Në këtë mënyrë edhe Kuvendi do t’i ngelen, “faktorë të tjerë historikë, socialë dhe përcjellë ankesat që ka. për probleme të kësaj natyre ekonomikë dhe me pasuri të mjaftueshme për në Qeveri, dhe janë të shumta problemet lidhur me vetëqeverisje”. ndarjen administrative tokësore para zgjedhjeve. Faleminderit! Prandaj, me këtë paragraf dua t’i kujtoj qeverisë edhe Tomor Malasi – Deputeti Imami. njëherë përpara zgjedhjeve ndarjet e mundshme Arben Imami – Për paragrafin e parë ne duhet ekzistuese nga kërkesat e përsëritura. të ndryshojmë Për paragrafin e dytë do të diskutoja dhe do të Dispozitat Kushtetuese, dhe për t’i ndryshuar përfundoja mendimin kështu si është në tekst, me këto dispozita që kjo kompetencë për ndarje 30 000 banorë kufiri minimal, për arsye se këtu administrativo-tokësore t’i kalojë Kuvendit, zotit Ylli thuhet që rrethet e reja krijohen. Nuk flitet për rrethe Bufi i duhen edhe 2/3 e Parlamentit, gjë që e ka të të vjetra. Nga ata që janë Erseka mbetet me 26 000 vështirë. banorë, nuk ka pse të diskutohet për rrethet e vjetër.

609 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Dhe ky kufi më duket i pranueshëm. Është i ose jo, ju lutem shumë, nuk dua të bëni deklarata domosdoshëm kufiri minimal dhe s’kemi pse ta ulim të tilla. Ne kemi dëshirë që të diskutojmë, që në akoma më tepër atë. mënyrë konstruktive, të përmirësojmë ligjin. Prandaj, Tomor Malasi – Një minutë, më falni, që të mendoj se ndërhyrje të tilla, që të mos e zgjasim mos e zgjasim më tepër këtë diskutim, për sa i shumë dhe të mos bëjmë pyetje shumë nuk i përket që të jetë 30 000 apo të jetë 20 000, siç shërbejnë punës. propozohet shifra nr. 2, unë mendoj që t’ia japim Tomor Malasi – Deputeti Bufi, nuk po ju marr fjalën specialistit të na thotë se ku janë mbështetur vesh fare. Ku e keni fjalën. Shpjegohuni pak më që kanë marrë minimumin 30 000 banorë. qartë, sepse nuk ju morra vesh. Çfarë doni të thoni? Ju lutem! Ylli Bufi – Dua të them këtë që diskutime do të Specialisti – Është thënë në projekt - “Rrethe bëjmë, derisa të rinj, duke i marrë të mirëqenë rrethet ekzistues”. Të sqarohen të gjitha problemet. Qëllimisht është vënë fjala “rrethe të rinj”. Tomor Malasi – Kush të pengoi të bëni Në qoftë se do të merret minimumi i rrethit diskutime? ekzistues më të vogël, atëherë mund të bëhet 25 Ylli Bufi – Pak më parë ju thatë që të mos e 000, dhe e heqim fjalën ekzistues më të vogël dhe zgjasim shumë. atëherë mund të bëhet 25 000 dhe e heqim fjalën Tomor Malasi – Ju kërkoni të bëni diskutime “të rinj” fare. Mund të bëhet 25 000, nuk ka ndonjë dhe thoni se keni të drejtë gjithmonë. gjë. Ylli Bufi – Jo. Tomor Malasi – Pra, gjithnjë kemi të bëjmë Tomor Malasi – Kur s’keni të drejtë, ju themi - me rrethet e rinj. “Në bazë të ligjit ju s’keni të drejtë”. Kaq. Unë bëra Specialisti – Po. atë që mund ta bënte dikush tjetër këtu. Unë jam Tomor Malasi – Nuk kemi të bëjmë me rrethet vetë deputet. e vjetër. Kështu që, i përfshin ato. Propozimi i zotit Ylli Bufi – E para, s’e keni ju të drejtën të thoni: Mitro Çela nuk përfshihet në formulimin. “s’keni të drejtë”. Çdo deputet ka të drejtë të Skënder Jaku – Zoti kryetar i seancës, mund diskutojë. t’i drejtohem me një pyetje specialistëve? Tomor Malasi – Nuk thashë - S’keni të drejtë. Si e ka menduar Qeveria për rajonet ekzistuese Deputeti Bufi, mos na fusni në replika të tilla që që i është dhënë e drejta e vetëqeverisjes para disa nuk ja vlejnë. vjetëve, kanë siguruar plotësisht vetëqeverisjen, duke Po e them edhe një herë, tani po e përsëris - ndërtuar strukturën e vet siç e ka rrethi? Edhe sot Të mos e zgjasim kot! me këtë nen këtu kur futin kriterin 30 000 banorë, ja E dyta, kjo është në kontrast me Dispozitat mohon një të drejtë të tillë. Dhe kjo të thotë se i Kryesore Kushtetuese. mohon një të drejtë të fituar para disa kohësh. Prandaj, në qoftë se doni ta bëni më të qartë Ndryshe është për ato zona që nuk e kanë marrë dhe më eksplicite, ju lutem thoni - “Unë kontestoj atë autonomi, domethënë që nuk i mohohet një e Dispozitat Kryesore Kushtetuese”. drejtë, por mund të mos i njihet një e drejtë që Kështu shpjegohet. S’ka asgjë të keqe. Pse kërkon. ofendoheni? S’ka ofendim. Këtu debatojmë të gjithë. Unë e kam konkretisht për rajonin e Hasit. Aty Kemi ose s’kemi të drejtë. Kjo varet nga thellësia e është ndërtuar struktura e plotë, siç e ka rrethi. vullnetit. Thellësia e vullnetit varet si arsyeton. Është bërë ndarja e plotë në rrethin e Kukësit dhe Ju lutem, specialisti shpjegoni! vetë Qeverisë plotësisht. Tani të futim dhe një Specialisti – Rajonet ekzistuese janë njësi e problem tjetër, të thelluar që t’i bashkojmë prapë veçantë administrative. Në kriteret për krijimin e gjërat në qendër, më duket se është absurde. rretheve të rinj, nuk është vënë rajoni. Ato nuk do të Tomor Malasi – T’i përgjigjen një nga njihen më si njësi administrative. Në qoftë se specialistët, lidhur me këtë, sepse tani nuk kemi gjykohet që në këto kritere të futen rajonet orarin e pyetjeve. Mund t’i përgjigjet njërës, pastaj ekzistuese, që me sa unë, janë pesë, të futen. Po dhe tjetrës. kështu, nuk mund të merren me mend që, meqë Urdhëroni! Deputeti Bufi. është rajon, duhet të bëhet rreth. Ose do të Ylli Bufi – Ju lutemi shumë, pengesa të tilla që përfshihet në ligj, sepse ato nuk do të ekzistojnë të mos e zgjasim shumë dhe seanca pyetjesh ka më si rajon.

610 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kurse çështja e paragrafit të parë, ajo u hodh Ju lutem, zoti Dokle, mos i ndërlikoni këto punë. në votë edhe mbrëmë dhe u refuzua. Edhe një herë po ju them - pyetjen e bëri i pari. I (Që nga ky moment seancën e drejton zoti thashë - Nuk kemi orarin e pyetjeve. Të bëjë pyetjen Pjetër Arbnori) i pari, pastaj e ka të drejtën ta bëjë dhe i dyti. Kaq. Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. S’ka ndonjë gjë. Namik Dokle – Megjithëse nuk më vjen mirë ta Namik Dokle – Kur shtrohet pyetja për një nen. bëj vërejtjen tani që zoti T. Malasi u largua nga Secili deputet ka të drejtë. Mirë. mikrofoni, por... Vazhdojmë! Besoj se do të na ecë më mbarë. Tomor Malasi – Këtu jam unë prapë. Tani kam problemin lidhur me shpjegimin që dha Namik Dokle – Mirë. specialisti për kërkesën që bëri deputeti Jaku i Zoti Bufi, në ndërhyrjen e tij ju kërkoi zoti ish- rajonit të Hasit. kryesues i seancës që mos ju ndërhyni për gjërat Unë mendoj që në këtë nen nuk duhet përfshirë që ju nuk i merrni dot me mend. Ai ngriti dorën dhe kufizimi i numrit të banorëve, sepse këtu është zonë deshi të bënte një pyetje. Tha - “ Edhe unë kam një hem ta jap, hem s’ta jap. (Të qeshura në sallë) pyetje për specialistin”. Dje në shpjegimet që bëri specialisti (Vazhdojnë Tomor Malasi – Zoti Dokle, akoma s’e kam të qeshurat) Mund të vazhdoj zoti Kryetar? lënë kryesimin e seancës, mund t’ju përgjigjem. Pjetër Arbnori – Po mundët të vazhdoni, Namik Dokle – Vazhdoni! vazhdoni! Pastaj të vazhdoj unë paragrafin e dytë. (Vazhdojnë të qeshurat në sallë) Tomor Malasi – Mbarojeni idenë deri në fund. Namik Dokle – Le të vazhdojmë me gjëra Namik Dokle – Jo, me ju mbarova. serioze. Tani kam punë me nenin. Dje specialisti na shpjegoi se Qeverisë i kanë Tomor Malasi – Edhe një herë po shpjegohem shkuar 12-13 kërkesa për t’u krijuar rrethe më vete - Unë e kuptova që zoti Bufi u ofendua, sepse ai në disa krahina. Problemet i shtrojnë në bazë të bëri dy propozime - Propozimi i parë kontestonte faktorëve historikë, socialë dhe ekonomikë. Nga paragrafin e parë të nenit 2. Ky kontestim nuk ishte deputetët u shtrua problemi për krijimin e rretheve kontestim i këtij neni, por ishte kontestimi i më vete, si - zona e Devollit, Peqinit, Mallakastrës, Dispozitave Kryesore Kushtetuese, të cilën e Kuçovës. Tani shtron problemin me të drejtë deputeti mbështeti deputeti Imami. Unë i thashë - “Zoti Bufi, Jaku për zonën e Hasit. Dhe të gjitha këto shtrohen ju me këtë kontestoni Dispozitat Kryesore mbi bazën e faktorëve historikë, socialë dhe Kushtetuese. Në qoftë se do të arrini në kontestimin ekonomikë. Por, Qeveria në nenin që na paraqet, e kësaj që na e ndërlikon punën. Ndërsa këtu, shtron edhe problemin e popullsisë, 30 000 banorë. paragrafi i parë zë vendin plotësisht në përputhje Ka nga këto krahina, të cilat i plotësojnë të gjitha me Dispozitat Kryesore Kushtetuese. Këtë e kemi faktorët e tjerë, por nuk plotësojnë numrin e parimin themelor. Kjo përputhet me Dispozitat mjaftueshëm për t’u bërë rreth më vete, aq më tepër Kryesore Kushtetuese. në kushtet që Qeveria synon planifikimin e familjes. Propozimin e dytë vazhduam ta diskutonim. Kjo bën që këto zona kurrë të mos bëhen rreth, Ndërhyri deputeti Çela. Vazhdoi më tutje. U pranua megjithëse 3/4 e faktorëve i plotësojnë, vetëm numrin që 30 000 banorë është për rrethe të rinj. Kaq. nuk e plotësojnë. Për sa i përket asaj të Kolonjës, Në qoftë se deputeti Bufi ofendohet kur debatet nuk duhet marrë si shembull, meqë ka Kolonja 25000 marrin një karakter të atillë që nuk na kënaqin të banorë, nuk duhet të bjerë nën këtë numër ose të gjithëve, unë mendoj se nuk është ofendim, ngrihet mbi këtë numër. Ne duhet t’i marrim kriteret përkundrazi është një debat konstruktiv që njërin e pak më gjerësisht, mendoj unë. Jo thjesht ta ul, tjetrin e ngre. Herën tjetër ngre atë që uli herën e ngushtojmë 30000. Po sikur të jetë 29500, çfarë parë. Mua më duket s’ka asgjë të keqe. bëhet? Namik Dokle – Deputeti Bufi nuk shtroi Prandaj, mendoj që kjo duhet të hiqet dhe problemin e ofendimit apo të mosofendimit, por shtroi Këshilli i Ministrave ta logjikojë mbi të gjithë numrin problemin e mosrespektimit të demokracisë e faktorëve që ka, dhe ajo e banorëve të jetë pak e parlamentare. Ai kërkoi fjalën për të bërë një pyetje variueshme, në mënyrë që të mos jetë kaq e dhe ju nuk ja dhatë fjalën. shtrëngueshme, në mënyrë që Këshilli i Ministrave Tomor Malasi – Mos i ngatërroni, janë dy gjëra. të mos ketë nga të lëvizë për të zgjidhur një problem

611 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që del nesër-pasnesër nga një krahinë e caktuar. çfarë diskutojmë. Ajo mbrëmë u rrëzua. Kështu që Pjetër Arbnori – Zoti Dokle, mund të thosha neni i parë është i vlefshëm. Për nenin e dytë unë dy fjalë. jam plotësisht dakord. Kam vetëm dy variante që Është dhe faktori ekonomik që ka shumë janë hedhur - 25000 mijë banorë ose 30000 mijë rëndësi, sepse njerëzit mendojnë se do të formojnë banorë. Unë mendoj që kufi duhet të ketë. Mund të rreth më vete, do të kemi autonomi, do të kemi zyra votojmë për 25 000 ose për 30 000 mijë banorë, komiteti, zyra komiteti, vetura, mirëpo harrojnë se kush të fitojë? të ardhurat nxirren brenda rrethit, dhe shumë rrethe Faleminderit! që pretendojnë se duke u bërë rreth, nesër do të Pjetër Arbnori – Deputeti Çuçi. kërkojnë të bashkohen me një rreth tjetër. Prandaj, Leontiev Çuçi – Faleminderit! të merret parasysh edhe faktori ekonomik se shteti Të them të drejtën, nuk më vjen mirë që një ligj nuk do t’i mbajë rrethet, por rrethet do të mbajnë kaq i rëndësishëm u nis një çik me vrull. Në ndonjë vetveten, me ndonjë përjashtim subvencioni. vend edhe me pasione, duke mos gjykuar me Namik Dokle – Shumë e drejtë kjo që thoni, mendje të ftohtë dhe duke u nisur vetëm nga dhe neni e ka parashikuar në frazën e fundit ku thuhet paragjykimi i fjalëve të njërit apo të tjetrit. Më duket - “me pasuri të mjaftueshme për vetëqeverisje”, dhe se parafolësit nuk e kuptuan thelbin e propozimit të kjo është tepër e drejtë, por unë them se kufizimi i zotit Bufi. numrit të banorëve duhet hequr. Siç e diskutuam dhe në grupin parlamentar, në Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. qoftë se këtë kërkojmë t’ia japim Parlamentit, kemi Ylli Bufi – Para se të bëj pyetjen që desha të parasysh që është një problem i mprehtë politik, bëja në fillim, dua të sqaroj zotin Tomor që nuk më social dhe ekonomik. ka kuptuar; dhe me sa duket, e komplikuat shumë Pjetër Arbnori – Më falni, kundër kësaj u votua problemin me shpjegimet e gjata që bëtë. njëherë. Unë desha t’ju them, zoti nënkryetar, se nuk Në rast se do të merrni 2/3 do të paraqisni ligjin. është mirë që pas çdo diskutimi, të bëhen komente Leontiev Çuçi – Zoti Kryetar, oponencën tuaj prej jush. Më duket se nuk është kjo detyra e bëjeni pas diskutimit tim! kryetarit të seancës. Pjetër Arbnori – Jo, flisni jashtë temës, sepse Unë kisha për qëllim të bëja një pyetje për nuk na takon neve kjo punë. specialistin dhe prandaj desha në moment, kur u Leontiev Çuçi – Zoti Kryetar, unë po flas për bë një pyetje tjetër për specialistin. nenin. Pyetja ime është kjo - Çfarë përfaqëson 30 000- Pjetër Arbnori – Po nuk na takon kjo punë, shi? Nuk është një pengesë administrative? Ka zoti Çuçi. Duhet të jenë 2/3. ndonjë përmbajtje tjetër? Kjo ishte pyetja ime. Ju e Leontiev Çuçi – Zoti Kryetar, unë shikoj një komplikuat shumë, zoti Malasi. logjikë. Në qoftë se maxhorancës nuk i pëlqen, nuk Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. e pranon, ne gjithmonë i jemi nënshtruar votës së Skënder Gjinushi – Për sa i takon nenit 2, saj. mua më duket se në tërësi është në rregull dhe Pjetër Arbnori – Jo, nuk i jeni nënshtruar duhet votuar, se paragrafi i parë ka dy arsye që nuk gjithmonë. Ka pasur dhe konsensus. mund të diskutohen sot. Leontiev Çuçi – Unë po them thjesht një Së pari, u propozua mbrëmë që të ndryshojë mendim. U pëlqen, s’u pëlqen kolegëve, ju lutem kjo kompetencë dhe së dyti, sot edhe nga ana edhe juve oponencën bëjeni në fund. Më duket se procedurale nuk mund të veprohet, sepse sot është me mendimin tim nuk po ofendoj një ri. vënë në lëvizje një ligj i zakonshëm, kurse po të Siç e kuptova dhe siç e shprehu dhe zoti Bufi, propozosh për të ndryshuar nenin kushtetues, duhet ky kishte për qëllim të lehtësoni këtë Qeveri që të ketë 35 deputetë që të bëjë këtë propozim. hallemadhe të gjitha ajo barrë e ngarkesë, të mos i Pra, ideja që kanë shumë deputetë për t’ia dhënë linte dhe një ngarkesë shumë të rëndësishme me këtë kompetencë, sidomos për rrethet Kuvendit përmbajtje ekonomike, politike dhe sociale. E Popullor, mendoj se duhet të nisë një procedurë nga përsëris, në qoftë se maxhoranca do që kësaj e para dhe ka shumë deputetë që e kanë këtë Qeverie të papërvojë t’i vërë dhe këtë ngarkesë, ne mendim; pra, të vënë në lëvizje një ligj të ri për të nuk kemi kundërshtim. ndryshuar Dispozitat Kushtetuese. Sot ne nuk kemi Pjetër Arbnori – Ja ka vënë këtë ngarkesë,

612 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zoti Çuçi. Ju jeni duke folur jashtë temës. të bëhet në këtë gjë dhe mendoj se shqetësimi për Leontiev Çuçi – Mua më duket e përcaktimin sasior nuk është thjesht formal. Nuk paargumentuar 25 000 apo 30 000 banorë. Është ka të bëjë vetëm me anën numerike. thjesht një tregues sasior. Është një tregues që nuk Mendoj se prapa këtij shqetësimi që duket shpreh një përmbajtje logjike në përcaktimin e formal ka një sërë faktorësh që sot lidhen me një kritereve të krijimit të rretheve të rinj. Ju lutem shumë konceptim të ri të pushtetit lokal. Në qoftë se sot parafolësve, në qoftë se një rreth i ri do të ketë 24 ekziston dëshira për të ndarë si rreth më vete, 700 apo 29 600 banorë, mos vallë për hir të fiksimit mendoj se është pak më tepër se normalisht. Kjo të një shifre apriori, duke nënvlerësuar faktorët vjen sepse pushteti lokal nuk ka ekzistuar si i tillë. socialë, ekonomikë, etnikë etj., ne nuk duhet të Prandaj, për të penguar këtë tendencë, e cila do të miratojmë logjikën e formimit dhe të vetëqeverisjes çonte në një decentralizim dhe në momentet e së këtij rrethi. Nga kjo pikëpamje, duke iu referuar, tanishme kur ka nevojë për punë të dyanshme dhe zoti Kryetar, edhe ligjeve të tjera që janë krijuar për decentralizuese dhe centralizuese, t’i lihej vetëm këtë lloj pushteti lokal, kriteri i faktorit numerik dhe këtij decentralizimi. Do të ishte jofunksionale, sepse sasior nuk është deciziv, prandaj heqja e tij nuk ka pushteti lokal funksionon mbi bazën e një logjike asgjë të keqe. Nuk është as politike, nuk është se ekonomike, funksionon mbi bazën e një logjike nderon një krah, fiton njëri apo humbet tjetri. Ta historike, mbi bazën e një logjike sociale. Ndërsa gjykojmë me mendje të kthjellët dhe pa pasione. sot, kur ky nuk funksionon si i tillë, sepse s’ka Faleminderit! ekzistuar si i tillë, do të kalonte jashtë kësaj logjike, Pjetër Arbnori – Unë jam i mendimit që kriteri pasioni i momentit do ta kalonte këtë në ekstrem. sasior të jetë në formë të një intervali, nga 25 000- Por unë mbështes sugjerimet që bëhen këtu, që 30 000 banorë. Jo taksativ fiks 30000, po të ketë kjo të ketë një tolerancë dhe kjo tolerancë një kufi, brenda të cilit në fund të fundit të lirohet mundësisht të përfshijë me përafërsi rrethin, vetëqeverisja ose dalja rreth më vete. Të ketë një bashkohen me atë që tha zoti Imami, që ka sot, interval prej 25 000-30000 banorë. Mendoj se kjo nga pikëpamja numerike, numrin më të vogël edhe zgjidh problematikën që shtrojnë zotërinjtë parafolës. për të lejuar të funksionojë, në bazë të këtij ligji Ju faleminderit! rrethi më i vogël, por njëkohësisht shërben dhe si Pjetër Arbnori – Deputeti Selami. mbështetje. Pas këtij emërtimi numerik, unë shikoj Eduard Selami – Unë bashkohem me pikërisht parandalimin e këtyre pasojave që mund sugjerimin që bëri zoti Gjinushi për pjesën e parë të të vijnë si rezultat i mosfunksionimit normal të saj, nenit 2, sepse ne këtë e votuam dje. Ky ka të bëjë por si rezultat i një dëshire për të dalë rreth më me ndryshimin kushtetues dhe nga pikëpamja vete. Dëshirë e cila unë jam i sigurt që shumë shpejtë procedurale ajo nuk mund të bëhet sot. më vonë do të vijë në tendencën e kundërt për Unë mendoj se shqetësimi i zotit Bufi qëndron, bashkim duke u ftohur, sepse do të hyjnë aty që ky është një problem i mprehtë, një problem që problemet ekonomike, nga të cilat mbahet pushteti mban në vetvete shumë shqetësime të sotme, por lokal. mendoj se edhe Këshillit të Ministrave mund t’i Ju faleminderit! besohen probleme të mprehta, mund t’i besohen Pjetër Arbnori – Deputeti Gjika. probleme të ndërlikuara, sepse nuk është fjala për Ndue Gjika – Mbështes parafolësit dhe si shifër një organ dosido, por është fjala për Këshillin e mbështes atë që dha zoti Gjinushi. Ministrave, prandaj nuk mendoj se është ndonjë Ftoj që ta kalojmë në votim! shqetësim i madh dhe këtë mund ta përballojë. Pjetër Arbnori – Deputeti Baçi. Nisur nga kjo, dhe nga ideja se kjo nuk është Ibrahim Baçi – Mendoj se nuk mund të thjesht një kompetencë e Këshillit të Ministrave, në vendosim ndonjë tregues për numrin e popullsisë, bazë të ligjit që miratuam dje, këtu do të merret duke marrë parasysh lëvizjet demografike që parasysh edhe vullneti i banorëve me anë të parashikohen të ndodhin. referendumit. Kështu që me referendumin Këshilli i Në qoftë se marrim sot një rreth, p. sh. Përmetin, Ministrave do ta ketë më të lehtë që të gjykojë për 25 000 banorë, fare mirë nesër ky mund të bëhet 15 këtë ndarje të re. Prandaj, mendoj se pika e dytë e 000 banorë me këto lëvizje dhe do të na ndodhin nenit 2, paragrafi 2, më tepër ka të bëjë me kriteret, gjëra absurde. Kur një rreth do të ketë 15 000 banorë, të cilat shërbejnë dhe si bazë e referendumit që do nuk krijojmë një rreth tjetër, pa pasur 25 000 banorë.

613 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Mendoj se nuk është kuptuar është dakord me nenin 3? përmbajtja e nenit. Kundër? Abstenim? Për rrethet ekzistuese nuk bëhet fjalë lidhur me Miratohet. kriterin e sasisë. pra, 30 000 banorë. Këtu thuhet Neni 4. shprehimisht, rrethe të rinj. Përmeti nuk është rreth Kush ka diskutime për nenin 4? Deputeti Çuçi. i ri. Ai ekziston sot si rreth dhe do të njihet si i tillë. Leontiev Çuçi – Nuk është shumë parimor. Pra, nuk do të lindë edhe nesër problemi që edhe Në paragrafin e fundit thuhet: “Rregullat e po u bë 15000 banorë, megjithëse unë uroj që referendumit caktohen me ligj”. popullsia e Përmetit të shtohet dhe jo të pakësohet, Gjykoj se do të ishte më e saktë që rregullat nuk do të ketë probleme të tilla në praktikë. dhe rastet e Pjetër Arbnori – Deputeti Apostoli. Referendumit të caktohen me ligj. Gaqo Apostoli – Zoti Kryetar, unë mendoj se Kam parasysh se referendumi nuk duhet të këtu nuk është problem thjesht aritmetik, por është bëhet për çdo problem mosmarrëveshje ose problem social, ekonomik, demografik etj., t’i jepet kontradiktë që do të lindë në kuadrin e njësisë së një kufi por kufi orientativ, kufi rekomandimi. pushtetit lokal. Kam parasysh që rregullat dhe Faktikisht është 25 000 banorë, sepse ka edhe rastet, të cilat duhet të jenë raste të veçanta, sepse kritere të tjera dhe pastaj vendos Qeveria. nuk do të rrimë të ushqejmë idenë e referendumeve Domethënë ai kufi të mos jetë limitisht i përcaktuar, për çdo rast të përcaktohen me ligj. por të jetë një... ( E lë mendimin gjysmë) Petrika Minga – E mbështesim propozimin e Pjetër Arbnori – Më duket se u shprehën tani deputetit Çuçi dhe e quaj më të arsyeshëm. të gjitha mendimet. Kush është dakord me nenin 4 me korrigjimin Kemi një propozim, ku thuhet që paragrafi 2 të që bëri zoti Çuçi? ketë një popullsi nga 25 000 - 30 000 e lart banorë Kundër? Abstenim? dhe me pasuri të mjaftueshme për vetëqeverisje. Miratohet neni 4. (Ndërkohë specialisti kërkon të flasë) Neni 5. Urdhëroni, zotëri! Deputeti Brozi. Specialisti – Duhet të themi jo më pak nga 25 Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve për nenin 5 ka 000 banorë dhe jo 25000 -30 000, sepse 31 000 shfaqur këtë mendim. Aty ku thuhet “organet e banorë del tepër pastaj. pushtetit lokal mund të shpërndahen me vendim të Pjetër Arbnori – Jo më pak se 25 000 banorë. organit kompetent”, të shënohen edhe fjalët - “Në Po ta vëmë 25 000, ju do të na thoni 19 900. Ai këto raste” - Dhe të përmenden tekstualisht rastet, arsyetim mund të bëhet për secilën shifër që të duke iu referuar ligjit “Për Dispozitat Kryesore bëhet. Kushtetuese”, nenit 12 të tij, si vijon - Kush është dakord me formulimin e nenit 2, me 1. Kur këshilli kryen veprime që bien në korrigjimin, jo më pak se 25 000 banorë. kundërshtim me Kundër? Abstenim? Dispozitat Kushtetuese ose përbëjnë shkelje të Miratohet me shumicë votash. rënda të ligjit. Neni 3. 2. Kur Këshilli nuk i përgjigjet kërkesës së Sekretaria, lexojeni nenin 3! Këshillit të Ministrave për shkarkimin e organit Ridvan Peshkëpia – “Organet e pushtetit lokal ekzekutiv ose të kryetarit apo të anëtarëve të veçantë veprojnë si organe të pavarura dhe veprojnë punët të tij, që kanë kryer veprime si ato të parashikuara publike në njësitë territoriale përkatëse. në pikën 1 të këtij neni. Marrëdhëniet ndërmjet organeve të rrethit me ato të 3. Kur këshilli nuk është në gjendje të ushtrojë njësive të tjera tokësore bazohen në parimet e funksionet e tij, për shkak se nuk mund të formojë autonomisë dhe të bashkëpunimit për zgjidhjen e shumicë në marrjen e vendimeve. problemeve të përbashkëta. Ndërmjet tyre nuk Po ashtu, në paragrafin e tretë të këtij neni, ekzistojnë marrëdhënie vartësie”. rreshti i dytë, numri 3 të bëhet 2. Pra, thuhet “të Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të bëhet brenda 3 muajve” të bëhet “brenda 2 muajve”. Ligjeve? Pjetër Arbnori – Pra, të bëhet një riformulim i (Zef Brozi bën me shenjë që nuk ka vërejte) nenit, duke marrë parasysh edhe vërejtjet e Pjetër Arbnori – Meqë nuk ka diskutime, kush komisionit. Lidhur me dy paragrafët ekzistues nuk

614 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ka vërejtje, vetëm se afati 3 muaj të bëhet 2 muaj. me ç’lexoj, bie në kontradiktë, sepse po të lexosh Meqë nuk ka vërejtje të tjera, kush është dakord vërejtjet e tij që zëvendësohet komplet me nenin 12 me korrigjimet përkatëse të Komisionit të Ligjeve? të ligjit të djeshëm, pra të atyre pesë pikave, ndërsa Ju lutem! në fakt lexoi vetëm tri. Atëherë, do të mbajmë pesë Petrit Kalakula – Unë kërkoj që këto nene të pikat e këtushme apo ato të tria që lexoi i nderuari, lexohen, sepse një pjesë e deputetëve nuk e ka kryetari i Komisionit të Ligjeve. Këtu është ligjin. Qorrazi nuk votohet. Të lexohet neni dhe pastaj paqartësia. të votojmë. Zef Brozi – Aty ka edhe dy raste të tjera, por Pjetër Arbnori – Ju keni plotësisht të drejtë, ne menduam që ato dy raste të tjera të mos i fusim por në 140 vendet e deputetëve të Parlamentit janë këtu, sepse nuk e kanë vendin. shpërndarë projektligjet. Pjetër Arbnori – Deputeti Memia. Petrit Kalakula – Jo, zotëri. Shaban Memia – Në vërejtjet e komisionit të Pjetër Arbnori – Më falni, atëherë, do të Ligjeve janë shënuar vetëm pikat, të cilat i hoqëm lexohet. Ju kërkoj ndjesë. Lexojeni! nga ligji që miratuam dje. Të tjerat pastaj mbeten Ridvan Peshkëpia – Neni 5. në fuqi. “Organet e pushtetit lokal mund të shpërndahen Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. me vendim të organit kompetent. Në vendimin e Skënder Gjinushi – Për këtë problemi është shpërndarjes caktohet komisioni që do të përgatisë shumë i qartë. zgjedhjet e reja, të cilat do të bëhen brenda 3 muajve Mbrëmë kanë qenë pesë pika dhe i gjithë ai nga dita e shpërndarjes. Ky komision ushtron nen integrohet në këtë nen. Futet si paragraf i dytë. përkohësisht funksionet e organeve të shpërndarë”. Zoti Brozi ka harruar të hapë faqen e dytë, se tri Leontiev Çuçi –Është ideja të lexohet neni pika ishin në faqen e parë, ndërsa dy pika ishin në sipas rregullimit që i bën Komisioni i Ligjeve, dhe fillimin e faqes tjetër. Komisioni i Ligjeve ka parasysh nenin 12, që ne e Prandaj të lexohen të pesta dhe le ta mbyllim lamë mbrëmë të pamiratuar në Dispozitat këtë. Kushtetuese, për ta futur këtu. Prandaj do të bëjë Sotiraq Stratobërdha – Pika katër. mirë sekretaria e Parlamentit të lexojë pikërisht 4. Kur e kërkojnë interesat e sigurimit kombëtar. nenin 12 që nuk e miratuam mbrëmë, për ta futur 5.Kur bëhen ndryshime në ndarjen sot këtu. Ai është neni. administrativo-tokësore. Pjetër Arbnori – Po e lexoi zoti Z. Brozi. Dhe vazhdimi - Në vendimin e shpërndarjes Leontiev Çuçi – Po këtë kërkojnë deputetët. caktohet komisioni që do të përgatisë zgjedhjet e Sotiraq Stratobërdha – Neni 5, sipas reja, të cilat do të bëhen brenda 2 muajve, në bazë Komisionit të Ligjeve - “Organet e pushtetit lokal të vërejtjes së komisionit të Ligjeve nga dita e mund të shpërndahen me vendim të organit shpërndarjes. Ky komision ushtron përkohësisht kompetent në këto raste - funksionet e organit të shpërndarë. 1. Kur këshilli kryen veprime që bien në Pjetër Arbnori – Kush është dakord me kundërshtim me Dispozitat Kushtetuese dhe formulimin e nenit 5, bashkë me korrigjimet e përbëjnë shkelje të rënda të ligjit. shprehura nga Komisioni i Ligjeve. 2. Kur këshilli nuk i përgjigjet kërkesës së Kundër? Abstenim? Këshillit të Ministrave për shkarkimin e organit Miratohet neni 5. ekzekutiv ose të kryetarit apo të anëtarëve të veçantë Lexojeni nenin 6! të tij, që kanë kryer veprime si ato të parashikuara Ridvan Peshkëpia – Neni 6. në pikën 1 të këtij neni. “Këshillat e komunave dhe të qyteteve, të 3. Kur këshilli nuk është në gjendje të ushtrojë bashkive. Përbërja dhe krijimi i tyre. funksionet e tij për shkak se nuk mund të formojë Këshillat e komunave dhe të qyteteve përbëhen shumicën në marrjen e vendimeve”. nga këshilltarë të zgjedhur sipas rregullave të caktuar (Leontiev Çuçi kërkon të flasë) në ligjin “ Për zgjedhjet e organeve të pushtetit lokal”. Nuk flitet tri herë për të njëjtin problem. Kryetari Kush është dakord me formulimin e nenit 6? i komisionit të Ligjeve e lexoi këtë paragraf. Kundër? Abstenim? Leontiev Çuçi – Kryetari i Komisionit të Ligjeve, Miratohet neni 6. me ç’ka shkruar në mendimet që ka paraqitur dhe Neni 7?

615 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ridvan Peshkëpia – (Mikrofoni hapet me garantohet në këshillin e komunës. Dhe për këtë vonesë dhe një pjesë e nenit nuk dëgjohet). .. “në unë kam këtë propozim - Neni 7. “Numri i anëtarëve proporcion me numrin e popullsisë të regjistruar në të çdo këshilli përcaktohet në përputhje me numrin datë 1 janar të vitit, në të cilin zhvillohen zgjedhjet e fshatrave ose lagjeve, në rastin e bashkisë, që si vijon - formojnë komunën ose bashkinë. Çdo fshat ose lagje - Për komunat ose qytetet me popullsi deri në 5 përfaqësohet me këshilltarin e vet në Këshillin e 000 banorë; 7 këshilltarë. komunës ose të bashkisë”. - Për komunat ose qytetet me popullsi nga 5 Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Shehu. 000 deri në 10 000 banorë; 9 këshilltarë. Natasha Shehu – Në komisionin e Ligjeve njeri - Për komunat ose qytetet nga 10 000 - 20 000 nga mendimet ishte pikërisht për këtë që tha zoti banorë; 11 këshilltarë. Bufi, në mënyrë që mbase, po të ketë mundësi edhe - Për komunat ose qytetet me popullsi nga 20 çdo fshat të përfaqësohet në këshillin e komunës 000 deri në 50 000 banorë; 15 këshilltarë. me këshilltarin e saj, prandaj u la që kjo të - Për komunat ose qytetet mbi 50 000 banorë; parashikohet në ligjin “Për zgjedhjet”. Ndërsa unë 21 këshilltarë”. mendoj se ashtu siç e formuloi zoti Bufi, lë jashtë Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. edhe këtë, që numri i anëtarëve të çdo këshilli të Ylli Bufi – Për këtë nen kemi në parim një caktohet në proporcion me numrin e popullsisë. Nuk propozim tjetër - Që përfaqësimi i. ... është e drejtë që një fshat që mund të ketë 10 000 Më falni! banorë ose një tjetër që mund të ketë dy mijë Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve. banorë, të përfaqësohen njësoj në këshillin e Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve lidhur me këtë komunës. Prandaj, edhe një farë caktimi për nen ka këtë mendim - proporcionin në numrin e popullsisë me këshilltarët Të formulohet në këtë mënyrë - “Numri i që do të zgjidhen duhet të jetë. Ndërsa atë që tha anëtarëve të çdo këshilli të caktohet në proporcion zoti Bufi, mendoj se mund ta zgjidhë ligji elektoral. me numrin e popullsisë së regjistruar në datën 1 Pikërisht, për këtë i hoqëm edhe paragrafët e tjerë. janar të vitit, në të cilin zhvillohen zgjedhjet, sipas Pjetër Arbnori – Zoti Bufi, ju lutem, mos të kritereve të përcaktuara në ligjin për zgjedhjet e flasin më tepër se një herë për një nen. pushtetit lokal”. Paragrafët e tjerë të hiqen. Kriteret Praktikoni t’i thoni të gjitha argumentet për të konkrete do të vihen në ligjin “Për zgjedhjet”. pranuar dhe kundërshtimin e tjetrit. Ju e keni thënë Kjo i shërben më mirë problemit të zgjedhjeve. mendimin tuaj. Krijon mundësi që sa herë bëhen zgjedhje, mund të Ylli Bufi – Unë i kam respektuar të gjitha bëhen ndryshime në vartësi të kushteve konkrete, mendimet e maxhorancës. ndërsa në këtë ligj të mos i përmendim. Unë kam këtë argument për të sjellë. Më duket Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. shumë parimore dhe duhet t’ju sjell të nderuar Ylli Bufi – Unë mendoj se propozimi që bën deputetë vetëm një shembull konkret që në senatin Komisioni i Ligjeve e përmirëson këtë nen, por Amerikan, pavarësisht nga madhësia e çdo shteti, mendimi ynë është tjetër. nëse shteti është i madh apo i vogël, përfaqësohet Ta themi që në këtë ligj se në këshillin e me dy senatorë. Ligjet janë demokratike kur mbrojnë komunës apo në këshillin e bashkisë duhet të interesat e pakicës. Këshilli i komunës, në radhë të përfaqësohen çdo element formues i komunës. P. parë ka qëllime të mbrojë interesat e banorëve të sh. në qoftë se komuna përbëhet prej 7-8 fshatrash, një fshati, të një zone. Nuk është çështje që dihet, duhet që çdo fshat të ketë të garantuar me ligj të kenë të gjithë nga dy e nga tre, të jenë inxhinierë përfaqësimin e tij në këshillin e komunës. Më duket apo të jenë avokatë e agronomë. Çështja është të se kjo është një kërkesë demokratike që duhet ta mbrojnë interesat e secilit fshat, prandaj e kërkoj sigurojmë qysh në ligj. Ka shumë arsye pse, por një gjë të tillë. unë kryesoren do të them, atë që bie menjëherë në Pjetër Arbnori – Deputeti Memia. sy. Është fakti se një fshat i madh, me 10 000 Shaban Memia – Unë kam mendimin që banorë, shumë mirë mund të votojë për kandidaturat përderisa këto zgjidhen nëpërmjet votimit dhe nuk e veta. Vetëm të mos qëndrojë kandidatura e një është emërim, atëherë ky argument nuk qëndron, fshati me 500 banorë. Është e domosdoshme se sepse mund të vësh një kandidaturë të një fshati qysh në ligj ne të garantojmë që çdo fshat duhet të prej 200 vetash, por një fshat me 1000 ose 1 500

616 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

vetë mund ta s’kualifikoj në mes të votimit. Kështu komisioni është i saktë dhe bën të mundur që të që, nuk mund të rregullohet, përderisa është me diskutohet konkretisht zgjidhja për shqetësimin që votim ky problem në këtë formë. ka zoti Bufi, kur të trajtohet ligji “Për zgjedhjet”. Pjetër Arbnori – Deputeti Hoxha. Prandaj, mendoj që të hidhet në votë propozimi Shefqet Hoxha – Unë mendoj se formulimi që i Komisionit të Ligjeve. Kurse zoti Bufi ta ketë dha zoti Brozi, në emër të komisionit të Ligjeve është parasysh që ta shtrojë këtë problem. shumë i saktë, por njëkohësisht bashkohem me Pjetër Arbnori – Deputeti Përpali. mendimin e parafolësit, për sa i përket asaj që çdo Lush Përpali – Në një farë mënyre bashkohem fshat duhet të ketë përfaqësimin e vet, por mendoj me diskutimin e fundit, por në qoftë se do të biem se kjo duhet lënë në ligjin që është përgatitur dhe dakord që çështja e përfaqësimit në këshillin e ne e pamë në Komisionin e Ligjeve. komunës ose të bashkisë do të zgjidhet në ligjin “ Pjetër Arbnori – Deputeti Paloka. Për zgjedhjet”, atëherë kam mendimin që në këtë Alfred Paloka – Unë bashkohem me mendimin nen nuk duhet të fusim asnjë kriter. Të gjitha kriteret e deputetit Bufi, dhe desha t’i sqaroj deputetit t’i lëmë për në ligjin “Për zgjedhjet”. Domethënë parafolës që çdo fshat duhet të votojë për kandidatin numri i anëtarëve të çdo këshilli, caktohet jo në e vet. Jo kandidat i një fshati të votojë për kandidatin proporcion me fjalë të tjera, shkurt, kriteri i numrit e një fshati tjetër, sepse edhe zgjedhjen do ta bëjë të popullsisë së regjistruar biem dakord për ta lënë më demokratike dhe një çikë më të lehtë. Po të në ligjin “Për zgjedhjet”, të jetë si kriter. Dhe të themi kishim, ta zëmë, në çdo fshat 22 parti që kemi ne, shkurt - numri i anëtarëve të çdo këshilli caktohet do të bëhesh një listë e pafund, kurse duke votuar sipas ligjit “Për zgjedhjet”. Pastaj, diskutimet t’i për një kandidat të fshatit, mund të ketë nga shumë bëjmë të plota. A do të kemi përfaqësim për çdo parti, por në fund të fundit, fshati do të zgjedhë një fshat, a do të ketë numri i popullsisë fshat etj. etj? prej njerëzve të tij. Nuk mund ta kufizoj numrin e popullsisë sot në këtë Faleminderit! ligj. Në qoftë se fusim një kriter, t’i fusim të gjitha Pjetër Arbnori – Deputeti Spahia. kriteret ose të mos fusim asnjë sot për sot. Ali Spahia – Propozimi i fundit, zoti Kryetar, Bahri Bregu – Unë mendoj se popullsia duhet tregon se edhe propozimi i zotit Bufi është pa vend. të merret parasysh si kriter për të caktuar numrin e Në fakt nuk janë këshilltarë të emëruar, janë këtyre këshilltarëve, pasi ka zona tej malore që për këshilltarë të zgjedhur. Për t’u zgjedhur një këshilltar, të përbërë një komunë mund të jenë 20-30 fshatra duhet një numër i caktuar zgjedhësish. të vegjël. Atëherë, këshilli do të përbëhet nga 20-30 Ka fshatra te ne që janë me 200 banorë. Mund anëtarë. Së paku, unë nisem nga eksperienca e të kenë më pak se 200 votues. Atëherë, si mund të zonës malore të Korçës ku ka fshatra me 10-15 votojë ai fshat për përfaqësuesin e vet. Jo, zotërinj, shtëpi dhe mund të përbëjnë këshilli i fshatrave një nuk bëhet kështu. Është krejtësisht i drejtë dhe i komunë. Atëherë, këshilli i komunës duhet përbërë qartë formulimi sipas Komisionit të Ligjeve. nga 30 anëtarë? A është i manovrueshëm një këshill Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. i tillë? Prandaj, kriteri proporcional i popullsisë, unë Skënder Gjinushi – Për çështjen që po mendoj se duhet marrë parasysh. Ky është një diskutohet, do të thosha që pikërisht korrigjimi që u argument. U shtruan dhe argumente të tjerë në këtë bë nga Komisioni i Ligjeve ka parasysh këtë merak. drejtim. Dhe nuk ka pse. Mendoj se Komisioni i Domethënë në ligjin “Për zgjedhjet” të garantohet Ligjeve e ka përcaktuar drejt këtë punë. edhe një shpërndarjet e këshilltarëve sipas fshatrave. Pjetër Arbnori – Më duket se të gjitha Por, që të vendosë ndonjë kriter sot, sidomos për argumentet pro e kundër u thanë. Në rast se kanë qytetet nuk shkon. Në qytete nuk do të isha dakord një gjë të re, me gjithë qejf. që të dalë kriter që nga çdo lagje duhet të ketë një Urdhëroni, zoti Bufi! lloj këshilltari që do të përfaqësojë qytetin, ndonjë Jo, zoti Çuçi. Më falni! qytet të madh. Prandaj, nuk e zgjidhim dot këtë, se Leontiev Çuçi – Nuk dua të zgjatem, vetëm kjo kondicionohet shumë edhe nga vetë ligji “Për dua të shpjegoj një moment që unë do të insistoj. zgjedhjet”, çfarë forme do të ketë? Si do të bëhet? Më duket se parafolësit nuk arritën të kthjellohen Prandaj, Komisioni i Ligjeve e lë të hapur pikërisht në një pozicion apo për një problem. Propozimi që për të plotësuar këtë ide, por ne nuk e zgjidhim bëri zoti Bufi ka të bëjë me konceptimin demokratik tani. Kështu që, ky formulim që është dhënë nga të krijimit të komunës dhe jo mekanizmat që

617 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

presupozon ligji “Për zgjedhjet”. Në qoftë se duam Namik Dokle – E drejtë është kjo që thotë zoti të pranojmë një karakter thellësisht demokratik, do Laço, por në votim kemi projektin që është më larg të ishte antidemokratike që një fshati, një territori t’i projektit të paraqitur nga Qeveria. mohojmë të drejtën e përfaqësimit nga pikëpamja Teodor Laço – Unë e përmenda këtë, sepse, parimore. Këtu është gjithë thelbi i problemit. Në zoti Kryetar, ka dhe vetëm dy alternativa - qoftë se doni t’ia mohojmë një fshati që të ketë një Propozimin e zotit Përpali dhe propozimin e zotit përfaqësues dhe të nisemi jo 30, 37 apo 40, ky më Bufi, kurse propozimi i komisionit të Ligjeve është duket është një problem sasior dhe mekanik. Në tjetër. thelb, a do t’ia pranojmë çdo njësie territoriale dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Gina. organizative të përfaqësohet në organin e pushtetit Kujtim Gina – Ta votojmë pastaj, çfarë të bëjmë. apo jo? Ne insistojmë që kjo duhet, sepse kjo është Katër herë e kërkova fjalën, por s’ma dhatë. demokratike dhe jo mekanike. Pjetër Arbnori – Po ishin ngritur shumë duar. Faleminderit, zoti Kryetar! Kur ngrihen shumë duar, unë vetëm një njeriu mund Pjetër Arbnori – Specialisti. t’ia jap fjalën. S’mund t’ua japë të dhjetëve menjëherë. Specialisti – Është e domosdoshme ta lidhim Atëherë të hedhim në votë propozimin e deputetit me ligjin “Për zgjedhjet”, sepse ka dy probleme - Bufi. (E lexon propozimin) maxhoritar dhe proporcional. Është mendimi i Kush është dakord me propozimin e deputetit Qeverisë për sistemin proporcional, që i rrëzon të Bufi? gjitha këto diskutime, sepse do të bëhen me listë, Kundër? Abstenim? do të gjykojnë partitë cilët do të vënë në listë. Nuk miratohet. Doemos, partitë do ta kenë merakun që të kenë të Atëherë, kemi nenin 7 siç është formuluar dhe gjitha fshatrat, por po u pranua sistemi proporcional, sipas korrigjimit të Komisionit të Ligjeve. i gjithë ky diskutim bëhet prandaj ta lëmë. Pjetër Arbnori – Po lexoj nenin 7 “numri i Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. anëtarëve të çdo këshilli caktohet sipas ligjit “Për Ali Spahia – Nuk mund ta pranoj kurrsesi zgjedhjet”. Kush është dakord me propozimin e mendimin që shprehu zoti Çuçi. Do të thosha që të deputetit Përpali? Kundër? Abstenim? Miratohet me biem dakord me propozimi i zotit Përpali, si mjaft i shumicë votash. arsyeshëm dhe ta hedhim në votë, siç thotë Neni 8. Komisioni i Ligjeve, me korrigjimin e zotit Përpali, Sotiraq Stratobërdha – “Funksioni i duke ia lënë ligjit “Për zgjedhjet” të përcaktojë këshilltarit është i papajtueshëm me - kriteret. a) Funksionet e anëtarit të këshillit të rrethit, si Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. dhe me detyrën e funksionarit në ministri dhe në Ylli Bufi – Zoti Kryetar, pa dyshim, që mund të institucione qendrore. mos miratohet ky propozim, nuk ka asnjë gjë të b) Funksionin e kryetarit të komunës dhe të keqe. qytetit, një person nuk mund të zgjidhet në të njëjtën Një sqarim desha të bëj - Kjo gjë vendoste këtu kohë në dy këshilla të komunave ose të qyteteve. në kapitullin e krijimit dhe të përbërjes së këshillave Nuk mund të jenë anëtarë të të njëjtit këshill persona popullore, në qoftë se duhet vendosur. Dhe nuk ka që janë me njëri - tjetrin bashkëshortë, prindër e të bëjë aspak me mekanizmin e ligjit “Për zgjedhjet”. fëmijë, vëllezër e motra”. Faleminderit! Pjetër Arbnori – Komisioni i ligjeve? Unë mendoj se të gjitha argumentet pro dhe Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve është dakord kundra u thanë. Të kalojmë në votim. me përmbajtjen e këtij neni, vetëm në paragrafin e Kemi propozimin e deputetit Bufi. Kemi edhe fundit të shtohet “... vjehërr e dhëndër nuse”. Kaq, nenin siç është, me korrigjimin që bëri zoti Përpali. dhe të votojmë. (Dikush flet nga salla) Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Mua më duket se u thanë të gjitha argumentet 8, me korrigjimet e Komisionit të Ligjeve? Kundër? pro dhe kundra, zotërinj. Abstenim? Deputeti Laço. Neni 9. Teodor Laço – Para së gjithash është Sotiraq Stratobërdha – “Këshillat e komunave propozimi i Komisionit të Ligjeve, i cili për mendimin dhe të qyteteve krijohen brenda 20 ditëve nga dita e tim, është më i sakti nga të gjithë. zgjedhjeve. Thirrja e këshillit në mbledhjen e parë

618 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bëhet nga kryetari i komunës ose i qytetit. deputetët, sepse nuk është numri i nevojshëm! Do Mbledhja e parë e këshillit është e vlefshme kur të bëjmë dhe pushimin. Vërejtje? Komisioni i në të merr pjesë të paktën 2/3 e numrit të Ligjeve. Numëroni deputetët, ju lutem! këshilltarëve. Kur nuk arrihet shumica e kërkuar, Namik Dokle – Ju lutem, çfarë keni parasysh mbledhja zhvillohet tri ditë më vonë. Mbledhja e parë në pikën a, me shkelje të kushteve ligjore të e këshillit drejtohet nga këshilltari më i vjetër në zgjedhshmërisë? moshë, i ndihmuar nga dy këshilltarë të tjerë”. Specialisti – Vërtetohet se janë bërë shkelje Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? Deputeti gjatë zgjedhjeve, manipulime, falsifikime e çdo gjë Paloka. tjetër. Alfred Paloka – Unë kam një vërejtje të vogël - Pjetër Arbnori – Deputeti Lloshi. Në fillim të mos thuhet “brenda 20 ditëve”, por “të Xhevat Lloshi – Kam një pyetje për specialistin thirren në mbledhjen e parë brenda 20 ditëve”, ashtu - Tek paragrafi i parafundit - “Vërtetimi ose anulimi siç është dhe më poshtë. i mandateve bëhet me shumicën absolute të votave Bahri Bregu – Po nuk janë verifikuar mandatet. të numrit të përgjithshëm të këshilltarëve”. Pyetja Mund të mos jetë i krijuar këshilli. ime është kjo - Në qoftë se zgjedhja është bërë e Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. parregullt, atëherë, me shumicën absolute mund të Skënder Gjinushi – Këtu kemi të bëjmë me vërtetohet nëse është e rregullt? (Dikush flet) Jo, term juridik; pra, fjala “krijon”, presupozon që jo, s’po marr rastin për ankimin, unë po marr rastin mblidhet këshilli, verifikon mandatet, pastaj ai merr kur një njeri ka shkelje në zgjedhjen e tij. Shumica formën e tij legjitime. Pra, s’është thjesht thirrje. absolute e pranon që është në rregull dhe mbaron Ky term është diskutuar në Komisionin e Ligjeve. puna. Askush nuk ankohet në këtë rast. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Domethënë, mund të bëhet vërtetimi i një formulimin e nenit 8? Kundër? Abstenim? Miratohet mandati të parregullt, mjafton të jetë shumica e neni 9. votave. Neni 10. Specialisti – Qartë, në këtë rast akti i këshillit Sotiraq Stratobërdha – “Këshillat zgjedhin nga është i paligjshëm dhe siç do ta shohim më poshtë, radhët e anëtarëve të tyre një Komision për organi më i lartë ka të drejtë ta atakojë këtë. Këtë Verifikimin e Mandatit Këshilltar. Komisioni përbëhet gjë do ta shohim te kompetencat e rrethit. nga 3-5 këshilltarë dhe qëndron i zgjedhur gjatë gjithë Xhevat Lloshi – Nuk e di, por këtu thuhet se kohës, në të cilin ndodhet mandati i këshillit. “ankimi më poshtë bëhet nga personi që është i Komisioni i Mandateve verifikon kushtet ligjore për interesuar”. I interesuari ka hyrë në mënyrë të zgjedhjet e çdo këshilltari dhe i propozon këshillit parregullt. Ai s’është i interesuar fare të bëjë ankim. vërtetimin ose anulimin e mandatit të këshilltarëve. Specialisti – Në këtë rast nuk kemi ankim, por Komisioni i Mandateve mund të propozojë anulimin shkelje të organit. Organi tjetër paraqit shkelje në gjykatë. e mandatit të një këshilltari vetëm në rastet kur: Xhevat Lloshi – Si do të bëhet konkretisht? a) konstaton ekzistencën e papajtueshmërisë Specialisti – Ne themi se këshilli i rrethit ka të së funksioneve ose shkeljen e kushteve ligjore të drejtën e kontrollit mbi veprimtarinë e këtyre dhe të zgjedhshmërisë. çojë në gjykatë rastet e akteve të paligjshme të b) konstaton se zgjedhja e këshilltarit është bërë këshillit të komunës. Ky akt është i paligjshëm. me mashtrim, falsifikim ose me mënyra të tjera të Ajo ka vërtetuar një mandat që s’duhet ta kundërligjshme. vërtetonte. Gjykata do të bëjë verifikimet, do të Vërtetimi ose anulimi i mandateve bëhet me shprehet nëse do të bëjë verifikimet se është i rregullt, shumicën absolute të votave të numrit të apo s’është i rregullt mandati i këtij këshilltari. përgjithshëm të këshilltarëve. Këshilltari nuk mund Pjetër Arbnori – Sekretaria të shohë nëse të votojë për mandatin e tij. Ankimi kundër vendimit është numri i nevojshëm. Kush është dakord me të këshillit për anulimin e mandatit bëhet në gjykatë formulimin e nenit 10? Kundër? nga personi i interesuar. Vendimi i gjykatës është i Abstenim? Miratohet neni 10. formës së prerë. Këshilli kushtetohet pas vërtetimit Një çerek ore pushim. të mandateve të jo më pak se dy të tretave te anëtarëve të tij”. (Rifillon seanca, ora 13:00) Pjetër Arbnori – Sekretaria, shkoni thërrisni Pjetër Arbnori – Meqenëse është numri i

619 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nevojshëm i deputetëve, seanca fillon. Së dyti, mendoj që mund të shtohet edhe një Neni 11. arsye tjetër - “kur nuk është në gjendje për arsye Sotiraq Stratobërdha – Pas vërtetimit të shëndetësore”. mandateve, këshilltarët betohen përpara këshillit me Pjetër Arbnori – Zef Brozi. këtë formulë - Zef Brozi – Ne, juristët,. .. (E lë mendimin “Betohemi në emër të zgjedhësve që përfaqësoj, gjysmë) të mbroj Kushtetutën dhe ligjet dhe në të gjithë Pjetër Arbnori – Deputeti Shkupi. veprimtarinë time të udhëhiqem nga interesat e Skënder Shkupi – Dyfjalëshi i fundit më duket shtetasve të komunës ose qytetit dhe të punoj për pa kuptim. .. “si dhe kur vdes”... Kjo është gjë fare rritjen e mirëqenies së tyre. Këshilltari që refuzon normale. Ç’ kuptim ka? Pse duhet të vendoset? të bëjë betimin konsiderohet se tërhiqet nga Merret vesh, kush vdes nuk ka mandat. Po pati funksioni i tij”. mundësi të hiqet. Ibrahim Baçi – Nuk kam ndonjë gjë parimore, Pjetër Arbnori – Deputetja Shehu. është thjesht drejtshkrimore ose gramatikore. Natasha Shehu – Të njëjtin mendim pata dhe Paragrafi fillon në shumës dhe vazhdon dhe mbaron unë. Komisioni i Ligjeve e bëri vërejtjen e tij që nuk në njëjës. Fjalës betohemi t’i heqim “i” -në. duhet të jetë. S’është e nevojshme të jetë, por si Pjetër Arbnori – Kush është dakord me duket, është harruar. formulimin me korrigjimin përkatës? Më falni, e Pjetër Arbnori – Deputeti Kalakula. ngritët dorën me vonesë, zotëri. Petrit Kalakula – Unë nuk jam dakord me Namik Dokle – Jo, desha të pyes se para kujt vërejtjen e Komisionit të Ligjeve që thotë “për betohet? (Të qeshura në sallë) kryerjen e një vepre penale me dashje”. Po qe vepër Pjetër Arbnori – Kundër? Abstenim? Miratohet penale, është vepër penale. me shumicë votash. Pjetër Arbnori – Hoqëm dorë. Neni 12. Petrit Kalakula – Mirë. Sotiraq Stratobërdha – “Mandati i këshilltarit Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. përfundon para afatit, për të cilin është zgjedhur, në Skënder Gjinushi – Komisioni i Ligjeve e ka rastet e dorëheqjes të papajtueshmërisë së bërë vërejtjen që të hiqet “si dhe kur vdes”, Dhe unë funksioneve, kur dënohet me vendim gjyqësor të e mbështes përsëri që të hiqet sepse nuk është e formës së prerë për kryerjen e një vepre penale, kur nevojshme. Sugjerimi që bën zoti Bufi është i drejtë, shkarkohet nga organi kompetent, kur ndryshon por të mos thuhet me një korrigjim të vogël kur vendbanimin dhe shkon në një njësi tjetër shpërndahet këshilli, sepse këshilli shpërndahet dhe administrativo- tokësore, si dhe kur vdes”. nga organi kompetent, por ka dhe raste kur Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? vetshpërndahet, është një nen më poshtë. Kështu Zef Brozi – Aty ku thuhet “kryerjen e një vepre që, të thuhet kur shpërndahet këshilli. Me këtë penale”, Komisioni i Ligjeve mendoi të bëjë një ndryshim jam dakord. theksim “vepre penale me dashje” për të kufizuar Pjetër Arbnori – Kush është dakord me kuptimin e gjerë që mund të marrë. ndryshimin? Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. Ibrahim Baçi– Mendoj se fjalëve “kur ndryshon Ylli Bufi – Kur shkarkohet nga organi kompetent, vendbanimin” t’i shtojmë një fjalë “vendbanimin e mendoj që nuk është shumë e saktë. Deri tani ne përhershëm”, sepse vendbanim mund të quhet dhe kemi folur kur shpërndahet nga këshilli dhe kemi kur shkon një muaj me pushime. thënë në disa raste në nenin 5, më duket. Nuk e Pjetër Arbnori – Mua më duket se është e besoj se do të vijë të merret organi kompetent me kuptueshme, sepse ndryshe, ai do të ishte i një anëtar të këshillit. Prandaj, them se do të jetë burgosur. Kush është dakord me formulimin e ligjit, më e saktë që mandati i këshilltarit përfundon dhe me korrigjimet që i bënë deputeti Bufi, Gjinushi? në ato raste ku shpërndahet këshilli nga organi Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. kompetent, jo kur shkarkohet. Deri tani ne nuk kemi Neni 13? folur për asnjë rast që shkarkohet këshilltari, por Ridvan Peshkëpia – (Mikrofoni nuk është kemi folur për shpërndarje të këshillit. Pra, duhet hapur dhe nuk dëgjohen fjalët) “... komisione për thënë: “kur shpërndahet këshilli nga organi fusha të veçanta, veprimtaria e të cilave caktohet kompetent”. me rregulloren përkatëse. Anëtarët e kryesisë së

620 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këshillave nuk mund të marrin pjesë në këto se marrim problemin e konceptimit të pavarësisë komisione”. në mënyrë absolute nuk na do komuna dhe rrethi, Pjetër Arbnori – Deputeti Brozi. si zgjidhet ky problem juridikisht? Mos vallë, me sa Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve ka bërë vetëm kemi parashtruar dhe po miratojmë, këtë aspekt e një korrigjim. Aty ku thuhet “rregulloren përkatëse” lemë të hapur dhe krijojmë kontradiksione? Ju ta bëjmë “rregulloren e këshillit për ta saktësuar”, faleminderit! Nuk është se e kam këtë gjë të kaq. Jemi dakord që të votojmë. theksuar, vetëm se po e shtroj për diskutim. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Pjetër Arbnori – Deputeti Spahia. dhe me korrigjimin përkatës? Kundër? Abstenim? Ali Spahia – Për të larguar shqetësimin e Miratohet me shumicë votash. deputetit parafolës, të nderuarit, zoti Çuçi, unë po Neni 14? citoj artikullin 3 të Kartës të Evropës për Ridvan Peshkëpia – “Këshilli i komunës ose i vetëqeverisjen lokale. Koncepti i vetëqeverisjes qytetit ka iniciativë dhe vendos për problemet që lokale; “Vetëqeverisja lokale nënkupton të drejtën hyjnë në juridiksionin e tij, me përjashtim të atyre dhe aftësinë e autoriteteve lokale brenda kufijve të që janë lënë në kompetencën e organeve të tjera. përcaktuar me ligj për të rregulluar dhe për të Këshilli ka si kompetencë kryesore, zgjedhjen e administruar një pjesë substanciale të çështjeve zëvendëskryetarit të komunës ose të qytetit, të publike në përgjegjësinë e tyre dhe në interes të bashkisë. popullsisë lokale”. Fjalë për fjalë ky ishte artikulli 3 Pjetër Arbnori – Deputeti Çuçi. Koncepti i vetëqeverisjes lokale. Po e përsëris dhe Leontiev Çuçi – Për këtë nen dua që të shtroj njëherë: “brenda kufijve të ligjit”. Kjo përcakton fare një problem - Kërkoj sinqerisht bashkëbisedim me bukur pastaj se cilat janë të drejtat, përgjegjësit, kolegët, sepse është një problem që unë vetë e kam kompetencat. të dyshimtë, e kam të paqartë dhe mbase nga Pjetër Arbnori – Deputeti Gina. bashkëbisedimi mund të krijohet një ide më e pjekur. Kujtim Gina – Frika që ka deputeti Çuçi zgjidhet Kam një shqetësim të tillë - “Këshilli i komunës me eliminimin e kompetencave që janë parashikuar, dhe i qytetit ka iniciativë dhe vendos për problemet 21 pika. Në qoftë se një nga këto kompetenca nuk që hyjnë në juridiksionin e tij”; dhe thuhet “me do të lejojë marrëdhënie të tilla, ajo zgjidhet e heqim; përjashtim të atyre që me ligj janë në kompetencë”. ne këtu jemi, kur të vendosim sepse ne i japim ose Është shumë e drejtë. Po t’i referohemi neneve që i heqim kompetencat tani që kemi ligjin në dorë. kemi miratuar mbrëmë me Dispozitat Kushtetuese Kompetencat vazhdojnë, janë radhë. Në qoftë se dhe neneve të para, në parimet e organizimit të ndonjë nga këto kompetenca nuk do të zgjidhte atë pushtetit lokal, është parimi i pavarësisë në problem konkret që ka zoti Çuçi, kjo do të ishte e marrëdhëniet ndërmjet organeve të pushtetit lokal. diskutueshme kur të vinte pika për kompetencat. Kam parasysh, mos pavarësia dhe përcaktimi i Ju faleminderit! kompetencave bien në kontradiktë me njëra-tjetrën! Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. Kam parasysh, mos vallë ajo pavarësi që kemi dhënë Skënder Gjinushi – Unë do ta mbështesja mos duhet që të jetë eksplicite, një pavarësi relative! përsëri atë që tha zoti Spahia, dhe këtu pavarësia E theksoj këtë, të nderuar kolegë, sepse duke qenë ose mungesa e vartësisë midis tyre është tepër e në thelb pa asnjë mëdyshje për konceptin e qartë, në kuptimin që këto organe as urdhërojnë decentralizimit, kam parasysh që ky decentralizim njëra-tjetrën, as emërojnë njëra-tjetrën, vetëm nuk mund të jetë absolut, sepse në problemet e bashkëpunojnë, por kjo nuk cenon gjë, përkundrazi marrëdhënieve ndërmjet organeve të piramidës të e presupozon që të gjitha këto organe, brenda pushtetit shtetëror për problemet e rëndësisë kompetencave, brenda ligjeve veprojnë si organe të strategjike, të rëndësisë kombëtare, natyrisht që pavarura, gjithmonë brenda ligjeve dhe akteve që organi më i ulët duhet t’i bindet organit, ose më janë të detyrueshme për të gjithë. Kurse kjo nuk e mirë ligjit dhe organit më të lartë. Nga kjo pikëpamje, cenon vartësinë, pavarësinë e tyre. Ato janë të mos vallë, me këtë parashtrim krijojmë pavarura në kuptimin që, këshilli i komunës me kontradiksionet? Po marr një shembull më të këshillin e rrethin s’kanë asnjë lidhje me njëri-tjetrin; thjeshtë. Rrethi ose më mirë Këshilli i Ministrave nuk mund të urdhërojnë një ri-tjetrin; s’japin porosi, vendos që të ndërtohet nga pikëpamja e programimit emërime, shkarkime etj. Pra, nuk i ndërhyjnë një ri- ekonomik, të ndërtohet një hidrocentral. Në qoftë tjetrit. Këtu nuk ka ndonjë kontradiktë. meqenëse

621 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kërkoi sqarim, mua më duket se është, duket se që kemi miratuar mbrëmë në ligjet kushtetuese; është shumë e qartë. Shqetësimi është pa vend në është neni 2. Këtu është rimarrje. Kështu që, është këtë rast. e kotë që ta zgjasim. Faleminderit! Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Pjetër Arbnori – Deputeti Përpali. 14, paragrafi i parë? Kundër? Abstenim? Miratohet Lush Përpali – Kam diçka për të sqaruar, paragrafi i parë. sepse nuk e kam kuptuar. Fillojnë kompetencat me Paragrafi i dytë. zgjedhjen e zëvendëskryetarit të komunës dhe Ridvan Peshkëpia – 2) “Miraton statutin dhe vazhdojnë. Kjo është e qartë kryetari i komunës rregulloren e këshillit”. zgjidhet direkt nga populli po kryetari i këshillit? Kjo Xhevat Lloshi – Më falni, por unë nuk jam nuk është në kompetenca? A duhet futur në dakord me këtë pikë, me këtë mënyrë si është kompetencat? P.sh. a e zgjedh kryetarin? formuluar. Më duket se nuk është e drejtë që çdo Bardhyl Agasi – Për të sqaruar deputetin këshill ka të drejtë që të miratojë një statut dhe një Përpali, në nenin 15 thuhet - “këshilli zgjedh dhe rregullore të tij. E lënë në këtë mënyrë, çdo këshill kryetarin”. do të krijojë një statut të vetin dhe një rregullore të Pjetër Arbnori – Më duket se u shtruan të gjitha veten. Më duket se kjo do të shkaktojë një argumentet pro dhe kundra. Kalojmë në votim! pështjellim shumë të madh për zgjidhjen e të gjitha Urdhëroni deputeti Çuçi! problemeve që vijnë më poshtë, edhe në kundërshtim Leontiev Çuçi – Të më kuptojmë me me legjislacionin kryesor të vendit. mirëdashje parafolësit. Kur e shtrova atë problem, Prandaj, mendoj që Komisioni i Ligjeve ta kisha parasysh se ky ligj është mbështetur, duke formulojë në një mënyrë tjetër, duke pasur parasysh marrë për bazë, për të mos thënë duke kopjuar ligjin që të miratojë një statut dhe një rregullore tip të rumun dhe bullgar dhe, përveç argumenteve që përbashkët, duke lejuar mundësinë që të bëjnë disa dhashë, kam parasysh se në këtë ligj shprehet në ndryshime, në përputhje me veçoritë lokale, por mënyrë eksplicite, kur ne nuk e kemi shprehur as s’mund të jetë që çdo këshill të krijojë vetë një në Dispozitat Kushtetuese dhe as në këtë ligj - statut. Ju faleminderit! “pavarësi relative”. Mua kjo relative më duket se do Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. të ishte me vend, sepse eliminojmë absolutizmin, Ylli Bufi – Dua të mbështes vërejtjen që bëri për të cilin zoti Gjinushi kam parasysh se do të jetë deputeti Lloshi. Imagjinoni 300 komuna dhe 60 dakord, meqenëse s’jemi në matematikë, por në bashki, mendoj që s’duhet të kenë secila llojshmëri jetën sociale. kaq të madhe. Duhet miratuar nga një organ superior; Faleminderit! ndoshta nga Këshilli i Ministrave, ndoshta nga Pjetër Arbnori – Deputeti Çela. Kuvendi Popullor. Prandaj, propozoj që të hiqet Mitro Çela – Kur është fjala për pavarësi, kjo kompetenca 2. në radhë të parë, është pavarësi ekonomike, dhe Pjetër Arbnori – Më falni, por po të flasim për shqetësimi që ngre zoti Çuçi, për fazën e parë, do pavarësi relative, dhe t’ia caktojë Këshilli i Ministrave të jetë relative, sepse buxheti i këtyre komunave do edhe rregulloren, mua më duket se është një të jetë aq i varfër... kundërthënie. Pjetër Arbnori – Ju lutem deputetëve të mos Xhevat Lloshi – Më falni, ta them edhe njëherë. largohen, se do të mbyllet seanca. Po marrim pikën e mëposhtme - “krijon institucione Mitro Çela – Sepse ajo do të formohet vetëm dhe agjenci ekonomike”. Si i krijon, në bazë të një nga ajo pjesë që do t’i japë Qeveria. Kështu që, statuti dhe rregulloreje që kërkoni? duke qenë se flasim për pavarësi, dhe kjo, në radhë Pjetër Arbnori – Po, brenda ligjit gjithmonë. të parë është ekonomike, vetvetiu kjo është relative, Xhevat Lloshi – Ai thotë: “e kam sipas statutit sepse buxhetin e komunave, sidomos në 6-mujorin tim’. e parë të këtij viti dhe në vitin tjetër, do të bëjnë atë Ylli Bufi – Rregullorja është si funksionon pjesë të buxhetit që do t’i japë Qeveria. Pavarësia, këshilli. Duhet të jenë të përgjithshme, s’kanë punë do apo s’do, për fazën e parë, sa të futet në efiçencë specifikat. të plotë ligji, është relative. Faleminderit! Pjetër Arbnori – Specialisti mund të na japë Pjetër Arbnori – Deputeti Gjinushi. shpjegime. Skënder Gjinushi – Ne po diskutojmë një gjë Specialisti – Unë doja ta filloja tek kuptimi i

622 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pavarësisë. Mua më duket se pavarësia e organeve Natasha Shehu – Unë mendoj se shqetësimi të pushtetit lokal brenda kompetencave të njohura që kanë zotërinjtë parafolës lidhur me faktin se mund me ligj është e plotë, dhe vartësia e tyre qëndron të bëhen për 60 këshilla 60 rregullore dhe statute të vetëm në dispozitën parimore që miratuam mbrëmë, ndryshme, nuk qëndron krejtësisht, për arsye se që organet e pushtetit lokal mbështeten në mënyra se si është formuluar ky paragraf, pika 2 veprimtarinë e tyre, në ligjet dhe aktet e nxjerra në nuk thotë, që miraton statutin dhe rregulloren e zbatim të tyre. Kjo është vartësia e tyre, që janë të hartuar prej këshillit, d. m. th. vetëm ato që miraton detyruar të zbatojnë ligjet, zbatojnë aktet e nxjerra këshilli. Këtu lë hapur atë që në këtë rregullore fut prej tyre. (Dikush ndërhyn) Jo, një minutë, se me dhe udhëzimet që vijnë nga lart. Pra, nuk është e këtë lidhet. Kjo që shtrohet tani, kjo vartësi është e bërë thjesht nga këshilli. plotë, brenda kompetencave është e plotë. Unë, të paktën, kështu e kuptoj. Nuk e di se Problemi tjetër që shtrohet - çdo këshillë do të ç’mendim kanë specialistët? Këtu e lë të hapur, që ketë rregulloren e vet. Dikur, në kohën e centralizmit, në këtë rregullore do të fusësh edhe udhëzime që ka pas ekzistuar një rregullore tip. Ne nuk mund të vijnë nga lart edhe mendimet që shprehen. Prandaj, kthehemi në atë rregullore tip. Këshilli e ndërton formulimi më duket i drejtë. rregulloren në kushtet e veta. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Pjetër Arbnori – Po qe se një këshill përton ta formulimin e paragrafit 2, të pikës së dytë të nenit bëjë, ia merr hua një rrethi tjetër. (Të qeshura në 14? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë sallë) votash. Specialisti – Statuti është një nga kompetencat Pika 3. Urdhëroni deputeti Paloka! që duhet të ketë organi i pushtetit lokal. Në këtë Alfred Paloka – Më duket se me 6 deputetë statut ai detajon detyrat e veta, në përputhje me që janë abstenim dhe kundra sikur.. .. ligjet. Ka dhe shumë ligje të tjera që i vënë detyra Pjetër Arbnori – Duhen 47 deputetë që të organet e pushtetit lokal. Nesër do të dalin ligje votojnë. Nuk jemi me shumë se 2/3. specifike për probleme të caktuara. Në këtë statut Ridvan Peshkëpia– Pika 3. ai përcakton detyrat e veta, mënyrën si i realizon “Miratohen studimet prognozë dhe programet e ato etj. S’mund të pengohen as për statutin, as për zhvillimit ekonomiko-shoqëror”. rregulloren. Dhe nuk mund të jetë e unifikuar kjo. Pjetër Arbnori – Nuk ka vërejtje? Kush është Cenohet pavarësia, në qoftë se i unifikojmë ato që dakord me pikën 3? Kundër? Abstenim? Miratohet janë të kompetencës së tij. pika 3. Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. Ridvan Peshkëpia– Pika 4. Namik Dokle – Faleminderit, më në fund. Lidhur “Me propozimin e kryetarit të komunës ose të me atë që thotë specialisti, për sa i përket qytetit cakton strukturën e personelit”. rregullores, do të isha dakord që çdo këshill të bëjë Pjetër Arbnori – Vërejtje? Kush është dakord rregulloren e tij, sepse ka hollësi, deri dhe te ngjyra me pikën 4? e dhomës që lyen etj. Por, për sa i përket statutit, Kundër? Abstenim? Miratohet pika 4. është një gjë më e përgjithshme. Natyrisht, në qoftë Ridvan Peshkëpia – Pika 5. se kërkojmë që ky të bëhet një statut më i “Miraton buxhetin dhe ndjek administrimin dhe përgjithshëm për të tjerët, nuk do të thotë se ata që zbatimin e tij”. do ta bëjnë do ta bëjnë jashtë ligjit. Në përputhje Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën me ligjin do ta bëjnë, por të bësh 308 statute, dhe 5? Kundër? praktika që propozoni ju, dhe ajo mund të jetë e Abstenim? Miratohet pika 5. vlefshme; pra, kush nuk e bën, ta marri te komuna Ridvan Peshkëpia – Pika 6. fqinj. Ma merr mendja se statuti mirë është të bëhet “Vendos taksat dhe detyrimet e tjera të caktuara për të mos kujtuar statutet tip, le t’i gjejmë një emër me ligj”. tjetër, ndërsa rregulloren ta bëjë vetë këshilli. Me Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën këtë rast, unë do të bëja një vërejtje për specialistin, 6? Kundër?Abstenim? Miratohet pika 6. që për gjërat për të cilat deputetët votojnë, dhe për Ridvan Peshkëpia – Pika 7. të cilat s’ka pyetje, ai s’ka pse të hidhet e të flasë, “Administron pasuritë e komunës e të qytetit”. sepse nuk është deputet. Pjetër Arbnori – Të bashkisë. Pjetër Arbnori – Deputetja Shehu. Ridvan Peshkëpia – Kuptohet ndryshimi.

623 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën qoftë se kuptohet ajo që tha zoti Shkupi, pra që 7, me korrigjimin përkatës? Kundër? Abstenim? është fjala për institucione ekonomike dhe agjenci Miratohet pika 7. ekonomike. Për këtë bëhet fjalë zoti specialist? Ridvan Peshkëpia – Pika 8. Specialisti – Agjencitë ekonomike, është marrë “Siguron ruajtjen e rendit publik dhe respektimin për një kuptim më të gjerë, sepse mund të jenë e të drejtave dhe lirive të shtetasve”. sipas ligjit të privatizimi, mund të kemi kolektiva, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën mund të kemi kooperativa, mund të kemi ndërmarrje, 8? Kundër? mund të kemi agjenci. Dhe në literaturën e jashtme Abstenim? Miratohet pika 8. përdoret agjencia, si grumbullim i këtyre. Ridvan Peshkëpia – Pika 9. Namik Dokle – Kjo është më shumë për fjalën “Krijon institucion edhe agjenci ekonomike”. institucion. Pjetër Arbnori – Deputeti Bufi. Specialisti – Për institucionet nuk ka problem, Ylli Bufi – Mendoj se duhet të plotësohet, krijon institucionet janë të qarta, sepse e kemi ne kuptimin institucione, ndërmarrje dhe agjenci ekonomike. e mirë të fjalës, kulturore, artistike, shëndetësore, Pjetër Arbnori – Deputeti Marku. është e qartë, buxhetore në përgjithësi, kurse për Rudolf Marku – Mua më duket se pika 9 krijon agjencitë ka pak problem. Mund t’i jepet një kuptim një lloj pasaktësie. Pika 9 thotë - “krijon institucione”, më i gjerë agjenci, mund ta specifikojmë. Doni të në një kohë që pika 13 thotë - “siguron kushtet e themi dhe ndërmarrje etj. etj. Është praktikuar dhe nevojshme për funksionimin e mirë të institucioneve agjenci ndërmarrje. Nuk është njësoj, është më e të arsimit, shëndetësisë, të kulturës dhe të rinisë, gjerë agjencia, prandaj më mirë të rrijë agjencia. që janë nën drejtimin e tij”. Domethënë pika 13 Pjetër Arbnori – Deputeti L. Çuçi. cakton disa institucione që janë nën drejtimin e tij, Leontiev Çuçi – Sa për të sqaruar specialistin kurse pika 9 krijon institucione, çfarë lloj nga pikëpamja e terminologjisë ekonomike. Ai u institucionesh. Të jetë më e përcaktuar, mendoj unë. shpreh deri diku drejt që ajo përfshin një grumbullim. Pjetër Arbnori – Deputeti Shkupi. Agjencia, me gjithë mend kupton një aspekt Skënder Shkupi – Është e qartë se epiteti grumbullim, ndërsa këtu duhet t’i jepet e drejta jo ekonomike, është dhe për institucionet dhe për vetëm krijimit të grumbullimeve ekonomike, por dhe agjencitë. Kështu që, them se është e saktë. njësive të veçanta ekonomike. S’është nevoja të Pjetër Arbnori – Deputeti Paloka. krijohen vetëm agjenci ose bashkim, ose Alfred Paloka – Mendoj që t’i shtojmë - “sipas grumbullime; do të krijohet një njësi e vogël ligjit”. Mbase i përfshin këto. prodhuese, tregtare, shërbimi etj, etj., gjë që nuk e Pjetër Arbnori – Mua më duket se janë të gjitha nënkupton agjencia ekonomike si koncept sipas ligjit, sepse asnjë s’mund të jetë kundra ligjit. ekonomik. Prandaj, propozimi i zotit Bufi, që thotë Deputeti Dokle. ndërmarrje, mbase do të ishte më i saktë. Njësi Namik Dokle – Unë mendoj se deputeti Marku ekonomike që nënkupton çdo aktivitet ekonomik, ka të drejtë. Do parë se kemi dhe pikën 17, që krijon qoftë prodhues ose jo prodhues. institucione bamirësie me karakter lokal. Pra, duhet Pjetër Arbnori – Kush është dakord me përcaktuar më saktë kjo gjë. Ndoshta mund të na formulimin e pikës 9, me korrigjimin e zotit Bufi? Ju ndihmojnë specialistët në këtë pikë. lutem, kush është dakord? Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Specialisti. Miratohet me shumicë votash. Specialisti – Pika 9 dhe pika 13 janë dy gjëra Pika 10. të ndryshme. Pika 9 flet për krijimin, të drejtën që Ridvan Peshkëpia – “Emëron dhe shkarkon ka pushteti, këshilli që të krijojë një institucion të anëtarët e këshillave administrativë të ndërmarrjeve çdo lloj qoftë shëndetësor, arsimor. Pika 13, është me kapital shtetëror dhe anëtarë të këshillave të detyra që ka ai dhe e drejta që të sigurojë kushte përfaqësuesve të shtetit në shoqëri tregtare, në të në institucionet e krijuara që funksionojnë, siguron cilat shteti merr pjesë me kapital”. kushtet e nevojshme për funksionimin e mirë të Pjetër Arbnori – Ka vërejtje? Deputeti Bufi. institucioneve lokale të arsimit. Është tjetër e drejta Ylli Bufi – Unë jam dakord me këtë të krijosh dhe tjetër të kujdesesh për ato. kompetencë, por dua të bëj një sqarim. Kam Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. parasysh diskutimin që bëmë këtu me rastin e Namik Dokle – Edhe një pyetje specialistit. Në drejtorëve të ndërmarrjeve. Thamë se këtë

624 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kompetencë të emërimit të drejtorit ta marrë komiteti duket se kjo s’ka të bëjë fare me kompetencat, ekzekutiv i sotshëm ose nesër këshilli i komunës sepse e shoh që në disa raste thuhet - “siguron një apo këshilli i bashkisë. Tani, do të ketë kompetencë funksionim të mirë të shërbimeve komunale, siguron drejtorin, apo këshillin administrativ? Unë jam dakord zbatimin e programeve, siguron kushtet”. Këto nuk kështu siç është formuluar këtu, por kjo është në janë kompetenca, këto janë detyra. kundërshtim me kompetencën që ndryshuam një Zef Brozi – “Të drejtë dhe detyrë”. Pse, si e javë më parë. kuptoni kompetencën? Pjetër Arbnori – Deputeti Spahia. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Ali Spahia – Ne e dimë se Qeveria është duke formulimin e nenit 11, me korrigjimin e deputetit punuar për ligjin e ndërmarrjeve. Ajo është një Dokle? Kundër? Abstenim? miratohet me shumicë çështje që i takon ligjit të ri “Për ndërmarrjet”. Atë votash. ligj do ta shohim, do të na vijë, i vjen koha për ta Pika 12. diskutuar. Ridvan Peshkëpia – “Siguron zbatimin e Pjetër Arbnori – Jo, s’u diskutua për ta hequr. programeve të zhvillimit urbanistik”. Ylli Bufi – Ta heqim pikën 10? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Ali Spahia – Siç është. 12? Kundër? Leontiev Çuçi – Zoti Kryetar, të lutem, një Abstenim? Miratohet me shumicë votash. korrigjim për saktësi, “jo kapital shtetëror”, por Pika 13. “kapital publik”. Është më paraqitës si term për Ridvan Peshkëpia – “Siguron kushtet e ekonominë e tregut. nevojshme për funksionimin e mirë të institucioneve Pjetër Arbnori – Dakord! Kush është dakord lokale të arsimit, të shëndetësisë, të kulturës dhe me formulimin e pikës 10, me korrigjimin e deputetit të rinisë që janë nën drejtimin e tij”. Çuçi? Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Deputeti I. Baçi. Miratohet me shumicë votash. Ibrahim Baçi – Në rast se nuk i siguron këto, Pika 11. çfarë bëhet? Mund të themi që ky nuk zbaton Ridvan Peshkëpia – “Siguron një funksionim kompetencat e veta, nuk zbaton ligjin? të mirë të shërbimeve komunale, të transportit lokal Specialisti – Fjala “siguron”, përmban brenda dhe rrjetit rrugor”. kompetencën. Dhe që të sigurohet një detyrë e Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. caktuar, ajo realizohet me vendimet që do të marrë Namik Dokle – Do të propozoja një shtesë në këshilli. Prandaj, kur ka sigurimin, ai shoqërohet këto funksione, lidhur me shërbimin postar ose me kompetencën për ta realizuar atë detyrë. Prandaj telefonizimin. Pra, siguron një shërbim të mirë të e ka atë kuptim, që e siguron. Me ç’mënyrë e siguron shërbimeve komunale, të transportit lokal, të rrjetit atë? Duke nxjerrë akte. Prandaj e përmban rrugor dhe të shërbimit postar dhe të telefonizimit. kompetencën brenda. Kam parasysh programet, që do të kemi telefon në Pjetër Arbnori – Kur nuk i siguron, nuk zgjidhet çdo shtëpi etj. herën tjetër. Deputeti Përpali. Pjetër Arbnori – Deputeti Baçi. Lush Përpali – Ka shumë pika që janë detyra Ibrahim Baçi – Këtu janë tre nene radhazi që të mirëfillta. Është fakt që kompetencat dhe detyrat fillojnë me siguron. Kjomë duket ka të bëjë më tepër janë vërtet të përziera, por janë dhe një çikë të ndara. me detyrat e këshillave se sa me kompetencat. Të paktën, siç e konceptuam praktikisht, Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? kompetencën dhe mund të mos e përdorësh, ndërsa Zef Brozi – Ta shtojmë, sepse është qytetërimi detyrën duhet ta realizosh. i fshatit; edhe i qytetit. Mendoj se duhet zgjidhur kjo kontradiktë, se në Pjetër Arbnori – Kush është dakord me asnjë vend nuk thuhet detyrat e këshillit të komunës. formulimin e pikës 11? Të thuhet që në kapitull - “kompetencat dhe detyrat Leontiev Çuçi – Zoti Brozi kishte tjetër përgjigje, e këshillit të komunës” dhe ta mbyllim. ndërsa.. .. Pjetër Arbnori – Deputeti Çela. Pjetër Arbnori – Zoti Brozi është i lirë në Mitro Çela – Deputeti Baçi për mendimin tim, përgjigjen e vet. Unë s’mund ta detyroj zotin Brozi të ka të drejtë, sepse buxheti ka dy krahë të ardhura përgjigjet ndryshe. Unë drejtoj seancën. Deputeti I. Baçi. dhe shpenzime. Ndërsa këtu flitet shumë për Ibrahim Baçi – Zoti Kryetar, faleminderit! Më shpenzime dhe të gjitha këto lidhen me shpenzime,

625 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

flitet më pak për të ardhurat e këtij buxheti. jetë. Po ligji është me një afat më të gjatë dhe i Shaqir Vukaj – Deputeti Bufi. parashikon këto gjëra. Prandaj, këto do të zgjidhen Ylli Bufi – Në lidhje me kompetencën e në kohë, kur të fuqizohen komunat, kur të fuqizohet katërmbëdhjetë, unë them se është e mjaftueshme buxheti, kur të jetë dhe ana tjetër e buxhetit që janë që këshilli popullor të sigurojë kushtet e favorshme të ardhurat që sigurohen, brenda territorit të për veprimtarinë shkencore, kulturore, artistike, komunës. Faleminderit! sportive dhe çlodhjeje. Po i bëri këto, plotësohet Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën dhe koha e lirë, dhe pjesën e parë të kohës së lirë 13, siç është formuluar? Kundër? Abstenim? unë them t’ia lemë Bashkimit të Rinisë së Punës Miratohet me shumicë votash. së Shqipërisë. Të hiqet fare pjesa e kohës së lirë. Pika 14. Të thuhet - “Krijon kushte të favorshme shkencore, Ridvan Peshkëpia – “Merr masa për të krijuar kulturore, artistike, sportive dhe çlodhjeje”. Iku koha lehtësitë e nevojshme që shtetasi të kalojë kohën e e lirë tani prapë “koha e lirë” do vihet këtu. lirë dhe siguron kushtet e favorshme për veprimtari Shaqir Vukaj – Deputeti Gina. shkencore, kulturore, artistike, sportive dhe Kujtim Gina – Për sa i përket propozimit të çlodhjeje”. zotit Lloshi është pika 3; ndërsa për sa i përket Shaqir Vukaj – Deputeti Lloshi. fjalëve që duhet t’i kalojnë në mënyrë qesharake, Xhevat Lloshi – Unë jam dakord me formulimin këshilli i komunës është organi që nxjerr akte dhe e pikës 14, por nga një studim i të gjitha pikave, më në të gjitha këto akte që nxjerr, në këto vendime që del se janë harruar dy gjera me rëndësi. Jam merr duhet të sigurojë funksionimin e mirë të plotësisht i një mendjeje që duhen marrë masa për shërbimeve komunale, duhet të sigurojë zbatimin e të krijuar lehtësitë e nevojshme që të kalohet “koha programeve të zhvillimit urbanistik, duhet të sigurojë e lirë” dhe të bëhet “veprimtari çlodhëse”. Por, më kushtet. Pra, aktet që nxjerr ky këshill duhet të duket se këshilli i komunës nuk duhet të harrojë sigurojnë këtë vazhdimësi, këtë aktivitet jetësor të që, përpara se të kalojë kohën e lirë, njerëzit kanë komunës apo të bashkisë. Të gjitha këto plus pikës nevojë për punë dhe për strehim. Prandaj, unë 14, duhet që në aktet e tij të marrë masa për propozoj që formulimi të bëhet - “merr masa për të lehtësimin e kushteve të nevojshme dhe kohën e krijuar lehtësitë e nevojshme për punësimin dhe lirë, kushte të favorshme për veprimtari shkencore strehimin e shtetasve e pastaj për kalimin e kohës dhe kulturore. Ai është një organ vendimor që nxjerr së lirë dhe për të siguruar kushte të favorshme etj”. akte, këto janë kompetenca të këshillit, nuk janë Shaqir Vukaj – Kjo është për të zgjidhur kompetenca të një kryetari apo të një njeriu në gjithë problemin që shtron deputeti Lloshi, për sa i përket këto nene që u diskutuan. punësimit dhe strehimit, sepse programet e zhvillimit Shaqir Vukaj – Pra, si e keni propozimin ju? ekonomiko-shoqëror janë një tërësi, aq më tepër Kujtim Gina – Propozimi im është, që mirë që bëhet fjalë për programet prognozë. Ndërsa, është ashtu siç është. propozimi i zotit Lloshi është konkret për punësimin Shaqir Vukaj – Deputeti Dokle. dhe strehimin. Dhe kjo duhet të jetë një nga detyrat Namik Dokle – Unë s’jam dakord me e këshillit. propozimin e deputetit Gina, sepse pika 3 thotë - Kujtim Gina – Me leje, kam të drejtën e replikës. “miraton studimin prognozë dhe programet e Shaqir Vukaj – Urdhëroni! zhvillimit ekonomiko-shoqëror”. Kjo është tepër e Kujtim Gina – Më vjen keq që zoti Dokle vjen përgjithshme për të, një për një që janë të drejta në nga një ekonomi e planifikuar dhe nuk e kupton dot kompetenca të komunës; do të jenë të plota kur planifikimin, se cilat janë masat ekonomike dhe buxheti të ketë anën tjetër, të ardhurat, për të shoqërore. Prognoza është kjo. Pa u zbatuar kjo cilat flet shumë pak, sepse do të vijnë dhe ligje të prognozë, s’mund të hapen punë, s’mund të ngrihen tjera më vonë, që janë të ardhura të mëvonshme të objekte. Po s’kuptoi këtë, s’e ka kuptuar gjithë jetën paparashikuara nga ky ligj. Kështu, me këto të drejta ekonominë socialiste. që ka komuna apo këshilli, do të gjejnë edhe burimet Shaqir Vukaj – Përsëri replikë. Deputeti Dokle. se si do të formohet buxheti i komunës. Ndërsa, në Namik Dokle – E falënderoj zotin Kujtim Gina, qoftë se parashikojmë që zgjedhjet do të bëhen në lidhur me atë që tha sepse unë s’e kam kuptuar fund të muajit, pas 20 ditësh do të krijohet këshilli, asnjëherë ekonominë e centralizuar. ky këshill, p. sh. Bilishti, s’bën dot gjë; s’i vë dot në Shaqir Vukaj – Deputeti Kalakula.

626 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Petrit Kalakula – Unë mendoj se ne po shkojmë në ekonominë e tregut, nesër mund të vijnë shkojmë drejt një ekonomie të tregut të lirë, nuk po 5 vetë emigrantë këtu te ne, pse duhet ta marrë më shkojmë drejt një ekonomie socialiste. Nuk e kuptoj parë emigranti në rrugë jo të rregullta dhe të mos pse duhet të merret komuna që ta ketë në program futet një njeri yni këtu? problemin e strehimit dhe të punësimit, kur ne po Shaqir Vukaj – Deputeti Lloshi. shkojmë drejt ekonomisë private. Ai bëhet vetë zot Xhevat Lloshi – Më lejoni të jap një shembull i djersës së tij dhe e gjen rrugën për ta rregulluar për disa zotërinj deputetë që na mësojnë ekonominë jetën, koordinim mund të bëjë, por me strehimin e tregut - Italia, besoj se ka ekonomi të tregut dhe dhe me punësimin do të merren të tjerët. ka një term të caktuar “caze popolari”, shtëpi që Vazhdimisht do të merremi me këtë punë ne? Nuk ndërtohen nga komuna për të përballuar strehimin e kuptoj. e qytetarëve. Ju faleminderit! Shaqir Vukaj – Konkretisht, si e keni Shaqir Vukaj – Ndonjë shembull nga Amerika propozimin, lidhur me koordinimin e këtyre? ose nga ndonjë vend tjetër. Deputeti Meçe. Petrit Kalakula – Për mua pika 14 të mbetet Arben Meçe – Unë nuk kam shembull tjetër, kështu siç është. por ne kemi bërë një ministri, Ministrinë e Punës Shaqir Vukaj – Deputeti Gjinushi. dhe të Emigracionit, kuptohet që në bazë asaj duhet Skënder Gjinushi – Për studimet prognozë t’i përgjigjet dikush, dhe është mirë që të shtohet po të jetë se i referohemi pikës 3, ajo konsumon të këtu. gjithë pikat e tjera më tej, sepse në studimet Shaqir Vukaj – Deputeti Tonaj. prognozë hyjnë edhe funksionimi i rrjetit komunal, Kolë Tonaj – Tani, pas shumë diskutimeve, edhe kushtet për institucionet arsimore, edhe të unë e quaj me vend që të shtohet kjo pikë. gjitha. Po të jetë për të ndërhyrë te të drejtat e njeriut, Shaqir Vukaj – Atëherë, kush ka propozim në pikën 14 thuhet se ne i programojmë dhe kohën tjetër? Propozimi i deputetit Lloshi është i tillë, që e lirë, pra këshilli merret dhe me kohën e lirë. Këto merr masa për të krijuar lehtësitë e nevojshme për s’janë argumente. Mua nuk më duket të jetë kaq punësimin dhe strehimin e shtetasve dhe i siguron shqetësuese që të shtojmë një pikë dhe për etj, siç është në projekt. Kush është dakord me punësimin dhe strehimin, ose mund të jetë në nenin, me shtesën e propozuar nga deputeti Lloshi? vazhdim të nenit 3, duke thënë që këto studime Kush është kundër? Abstenim? Miratohet. Sa synojnë kryesisht ose me përparësi lehtësimin e pjesëmarrës janë, sekretaria? punësimit dhe të strehimit. Sotiraq Stratobërdha – 67 deputetë. Shaqir Vukaj – Konkretisht. Shaqir Vukaj – Saktë, 67? Skënder Gjinushi – Jam dakord në parim, që Sotiraq Stratobërdha – Ja, t’i numërojmë edhe të shtohet një gjë e tillë, ose pas nenit 3 në vazhdim, njëherë tani. ose më vete. P.sh., miraton studimet prognozë dhe Shaqir Vukaj – Ju lutem, një prej sekretarëve, programin ekonomiko-shoqëror, duke synuar me se jeni çuna të rinj. Në qoftë se ka ndonjë deputet përparësi lehtësimin ose punësimin dhe strehimin. jashtë, i thoni të vijë. Tani këtë do ta mbarojmë; jo Shaqir Vukaj – Deputeti Hoti. projektligjin, zoti Balla. Vetëm këtë nen. Deputeti Miri Hoti – Unë jam i mendimit që të qëndrojnë Dokle kompetencat për strehimin, qoftë dhe për punësimin, Namik Dokle – Deputeti Meçe ka një propozim meqë po shkojmë në Evropë. Edhe në bashkitë e efikas, ta hedhim integralisht. Kush ka vërejtje për Evropës është strehimi dhe punësimi. Ne mund të pika të veçanta deri te pika 21 t’i bëjë. Unë p.sh. mendojmë që në një fatkeqësi natyrore ose dhe në kam vërejtje për pikën 18. një dyndje emigracioni nga jashtë, do t’i strehojmë Shaqir Vukaj – Ju lutem, keni ndonjë problem ata nga jashtë. (Të qeshura në sallë) para se të vijmë aty, sepse nuk kemi numrin e Shaqir Vukaj – Deputeti Paloka. domosdoshëm të deputetëve. Alfred Paloka – Mund t’u duket për të qeshur Namik Dokle – Është tjetër punë ajo. ca deputetëve, po unë kam qenë në Zvicër. Zvicra, Shaqir Vukaj – Problemi është se projektligji më duket, nuk ka qenë ndonjëherë shtet socialist. duhet përfunduar. Mendimi është të vazhdohet nesër, Aty punësimi bëhet tamam nga këshillat komunale. në ora 10. Urdhëro deputeti Dokle! Nuk mund të futet në punë private, pa marrë Namik Dokle – Po të jetë për të mbaruar ligjin, autorizimin nga këshillat. Ajo kuptohet. Meqë të rrimë deri në orën tre të natës, po nesër ne s’mund

627 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të punojmë. Kemi planifikuar takimet në bazë me për të vazhduar, mund të vazhdojmë. popullin etj. Shaqir Vukaj – Në qoftë se jemi 71 vetë, Shaqir Vukaj – Deputeti Gjinushi. atëherë mund të vazhdojmë. Urdhëroni, deputeti Skënder Gjinushi – Pa ne bëjeni, sepse ne Apostoli. nuk mund të jemi nesër, se kemi tjetër planifikim. Gaqo Apostoli – Problemi është kështu siç e Shaqir Vukaj – Ka kush plan tjetër? shpjegoj profesor Gjinushi këtu, që pamundësia jonë Skënder Gjinushi – Duke u nisur nga përvoja është pamundësi reale. Ne kemi planifikuar e deritanishme. mbledhje tjetër dhe mendoj që do të merret në Shaqir Vukaj – Deputetja Golemi. konsideratë. Të mungojë një grup parlamentar, sado Rushen Golemi – Edhe unë s’vij dot nesër. i vogël që të jetë, nuk është logjike. Të tjerët që Shaqir Vukaj – Deputeti Balla. kanë bërë me seanca të tëra, gjatë seancave Sadedin Balla – Zoti drejtues, unë mendoj se mbledhje të grupeve parlamentare dhe janë shtyrë, për javën tjetër dhe në vazhdim të fillojmë në ora 9, ne ua kemi justifikuar. Kështu që, mund të merret mbarojmë në ora 1 dhe fillojmë në orën 17. Fillojmë në konsideratë. Nuk është puna për vullnet të mirë, në orën 17, dhe vazhdojmë gjithë natën. Unë kështu është pamundësi reale. mendoj nëse e përkrahin zotërinjtë, mirë. Shaqir Vukaj – Qartë. Deputeti Spahia. Shaqir Vukaj – Mirë, dakord. Për sa i takon Ali Spahia – Është e kotë të vazhdojmë të këtij orari, e bisedojmë javën tjetër. Jam plotësisht diskutojmë. Nuk mund të bëhet pa pjesëmarrjen e dakord. Edhe mua të më pyesësh, kështu mendoj. një grupi parlamentar, por ndoshta, ja vlen të Megjithatë, problemi është për nesër. Kush është diskutojmë, a do të vijmë të hënën paradreke, apo dakord që të vazhdojmë nesër? jo? Se, në bazë të kalendarit, ne e kemi për të hënën Anastas Angjeli – Për të vendosur, nëse do të pasdreke, në orën 17. (Miraton dhe zoti Shaqir ndryshohet kalendari? Vukaj, në të njëjtën kohë) A do të mund të mblidhemi Shaqir Vukaj – Janë më pak se gjysma, nuk të hënën, paradreke, në orën 10? Vetëm për këtë të votohet. hënë. Anastas Angjeli – Faleminderit! Nuk bëhet me Shaqir Vukaj – Deputeti Dokle. votim kjo. Namik Dokle – Unë do të doja të isha Kryetarët e grupeve parlamentare, në dashamirës ndaj propozimit të zotit Spahia, por bashkëpunim me Kryesinë me konsensus, jo me shumica e deputetëve vijnë me njëqind vështirësi votë kot. Shkelim dhe Rregulloren. këtu në Tiranë. Në orën 10, mbase s’arrijnë dot. Natasha Shehu – Unë kam mendimin që nesër Shaqir Vukaj – Ju lutem, meqë u plotësua mund të vazhdojmë. Ditën e shtunë ne kemi takim numri i nevojshëm i deputetëve, e mbarojmë këtë me zgjedhësit. Mirë ishte që këtë javë ta mbaronim nen, sepse nuk duhet lënë përgjysmë dhe një projektligj, pse ta lëmë, Ta copëtojmë e ta lëmë vazhdojmë ditën e hënë, në orën 17. tani për ditën e hënë. Mendimi im është ta Integralisht, kush ka vërejtje për pikën 15? vazhdojmë, jo sonte, sepse është vonë. Edhe Urdhëro! komisionet nesër nuk kanë ndonjë punë. Xhevat Lloshi – Vetëm paragrafi i fundit, lidhur Shaqir Vukaj – Keni mundësi praktike në me statutin; është po i njëjti problem - “ushtron kohën kur tani jemi 66 vetë, na mungojnë 5. kompetenca, të tjerat vendosen me ligj ose me Natasha Shehu – Të njoftohet me anë të statutin e komunës ose të qytetit”. Unë i kthehem televizionit. dhe njëherë atij diskutimi për statutin. Shikoni, ky Shaqir Vukaj – Deputeti Gjinushi. ligj jep të drejtë të bëjë një statut dhe të vendosë Skënder Gjinushi – Të bëj dhe njëherë një vetë. Është pika e fundit fare. Pra, bën si të dojë ai sugjerim: Ne më shumë do të humbasim kohën me statutin e tij. kështu, po qe se e lëmë gjoja nesër. Më mirë nesër Shaqir Vukaj – Kush është dakord me pikën lëreni dhe bëni një plan kalendar tamam, se po ecim 15, siç është formuluar në projektligj? Kundër? një çikë kuturu. Asnjë nuk e njeh, prandaj që ta Abstenim? Miratohet. dimë dhe propozimin që u bë për të ndryshuar orarin. Pika 16. Urdhëroni! Caktojini më mirë këto dhe të hënën ta fillojmë për Ridvan Peshkëpia – “Siguron tregtinë e lirë së mbari e punojmë me orar të zgjatur. dhe konkurrencën, duke stimuluar iniciativën e lirë, Ridvan Peshkëpia – Po të jetë dëshira e mirë private, sipas ligjit”.

628 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shaqir Vukaj – Kush ka vërejtje? Kush është sipas ligjit. Jo të vendosë për naftën, e ka komuna, dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. dhe ta vendos unë shoqërinë e përbashkët. Ridvan Peshkëpia – Pika 17. Shaqir Vukaj – Deputeti Spahia “Krijon institucione bamirësie me karakter lokal”. Ali Spahia – Jam dakord. Shaqir Vukaj – Kush ka vërejtje? Kush është Shaqir Vukaj – Në emër të grupit? dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. Ali Spahia – Po, në emër të grupit. Ridvan Peshkëpia – Pika 18. Shaqir Vukaj – Kush është dakord me “Organizon panaire, tregje, tregun e gjësë së formulimin dhe me korrigjimin përcaktues të zotit gjallë; vendos për ndërtimin e parqeve dhe vendeve Çuçi, të mbështetur nga zoti Spahia? të dëfrimit dhe garanton administrimin e mirë të tyre”. Kundër?Abstenim? Miratohet. Shaqir Vukaj – Kush ka vërejte? Deputeti Ju lutem, mbani shënim. Pika 21. Alimhilli - Ridvan Peshkëpia – “Vendos për përfundimin Tonin Alimhilli – (Flet disa fjalë nga vendi, por e marrëveshjeve të bashkëpunimit me organet e nuk dëgjohen, sepse mikrofoni nuk është i hapur) ngjashme jashtë shtetit”. Shaqir Vukaj – Deputeti Dokle. Shaqir Vukaj – Ka kush vërejtje? Kundër? Namik Dokle – Përveç kësaj që tha zoti Abstenim? Miratohet. Alimhilli, me të cilën jam dakord, por unë them që Ridvan Peshkëpia – Janë dy paragrafët e fundit. të heqim dhe ato parqe, vende dëfrimi, sepse janë Shaqir Vukaj – Po, dy paragrafët e fundit. të parashikuara në pikën 14, pak a shumë. Është Sekretaria. një përsëritje. Më mirë mbetet “organizon panaire Ridvan Peshkëpia – “Për realizimin e dhe tregje”. kompetencave të tij, këshilli nxjerr urdhëresa dhe Shaqir Vukaj – Deputeti Paloka. vendime. Këshilli ushtron gjithashtu kompetenca të Alfred Paloka – Për asistencë sociale mund tjera të vendosura me ligj ose me statutin e komunës të bëjë komuna për disa lloj. ... apo të qytetit”. Shaqir Vukaj – Në fund, të mbarojë kjo. Shaqir Vukaj – Ka vërejtje? Kush është Alfred Paloka – Mirë. dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. Shaqir Vukaj – Kush është dakord me Urdhëroni, deputeti Tonaj! formulimin dhe me korrigjimin e deputetit Alimhilli Kolë Tonaj – Përpara se të hedhim në votë dhe deputetit Dokle? Kundër? Abstenim Miratohet. këtë nen me shumë pika, unë desha një sqarim Ridvan Peshkëpia – Pika 19. nga specialisti, po mundi, në lidhje me detyrimet “U jep titullin e qytetarit të nderit të komunës që ka këshilli i komunës ose i bashkisë për ose të qytetit shtetasve shqiptarë ose të huaj për institucionet fetare, qoftë për varrezat, qoftë për të merita të shquara”. tjera. Këtu nuk përmendet ndokund. Shaqir Vukaj – Kush është dakord? Kundër? Shaqir Vukaj – Urdhëro, specialisti! Abstenim? Specialisti – Është duke u përgatitur ligji “Për Miratohet. komunitetet fetare”. Unë nuk e them dot me hollësi, Ridvan Peshkëpia – Pika 20. sepse nuk i di me hollësi gjërat, por di të them se “Vendos për krijimin e shoqërive të përbashkëta në përgjithësi komunitetet fetare e kanë përjashtuar me komunat e qyteteve të tjera, si dhe me firmat e ndërhyrjen e shtetit në punën e tyre. brendshme, të jashtme për kryerjen e veprimtarive Shaqir Vukaj – Para se ta hedhim për votim me interes reciprok”. nenin në tërësi, ka ndonjëri ndonjë propozim, apo Shaqir Vukaj – Kush ka vërejtje? Kush është mendim? Urdhëroni deputeti Paloka! dakord? Urdhëroni deputeti Çuçi! Alfred Paloka – Mund të vëmë dhe një pikë Leontiev Çuçi – Kam një pyetje për të nxituarit, për asistencë sociale. Mund të ketë ndonjë njeri megjithëse edhe unë jam bërë i paduruar, në kuptimin për asistencë sociale, që mund të ndihmohet. që kam folur shumë. E kam sinqerisht, është një Shaqir Vukaj – Konkretisht, si e keni problem që unë e shikoj shqetësues. Nuk mund të mendimin? (Nga salla ka reagime). Një minutë, të vendosë komuna për të krijuar ndërmarrjet e lutem, ai ka të drejtën e propozimit, ju keni të drejtën përbashkëta për pasuri natyrore të karakterit e kartonit. Urdhëroni, si e keni propozimin? strategjik, prandaj do të sugjeroja që ajo vendos për Alfred Paloka – Propozimi im është, “siguron krijimin e të gjitha llojeve të shoqërive të përbashkëta, asistencë sociale”.

629 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shaqir Vukaj – Deputeti Dokle. ndërmarrja, as qeveria. Do t’i ketë komuna dhe Namik Dokle – Nuk më duket i drejtë propozimi bashkia. Mund të korrigjohet në ligj. i deputetit Paloka, sepse kjo ezaurohet në pikën Shaqir Vukaj – Meqë është ligji”Për 17, ku thuhet “krijon institucione bamirësie me asistencën”, ka mendime të tjera? Kush është karakter lokal” dhe për asistencën sociale është ligj dakord me pikën 21? Kundër? Abstenim? Një i veçantë. Në bazë të atij ligji, s’mund të bëjë komuna minutë, ju lutem. Deputeti Alimhilli, keni gjë? gjëra të tilla. Tonin Alimhilli – Do t’i lutem Kryesisë që të Shaqir Vukaj – Deputeti Bufi. ndërhyjë në organet e informacionit publik, të televizionit Ylli Bufi – Në ligjin “Për asistencën sociale” dhe të radios që atë shprehjen e Dokles që përdori është vendosur që fondet për asistencën sociale para ca kohësh, të mos e transmetojnë. Kaq kisha. administrohen nga komitetet ekzekutive të rretheve Shaqir Vukaj – Cilën shprehje? sot. Nesër, kur të kemi komuna dhe bashki, këto Tonin Alimhilli – Atë që herë kështu e herë fonde do të administrohen nga komuna dhe nga ashtu. (Dëgjohen të qeshura në sallë) bashkia. Mund të bëhet korrigjimi në ligjin përkatës, Shaqir Vukaj – Me kaq e mbyllim seancën, mund të vihet dhe këtu, por fondet nuk do t’i ketë as seanca tjetër hapet ditën e hënë, ora 17:00

E hënë, 08.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Hapim seancën! Sipas Tomor Malasi – Po mirë, në qoftë se keni procedurës që ka nisur, do të vazhdojmë me vërejtje, po. projektligjin “Për organizimin dhe funksionimin e Skënder Gjinushi – Po pikërisht, sepse në pushtetit lokal”. Përfundoi neni 14, fillojmë me nenin komision u tha se neni 16 qëndron si pikë këtu dhe 15, “Funksionimi i këshillave të komunave dhe të duhet të zhvendoset në fund, të mos ketë radhë. Të qyteteve”. flitet një herë për riorganizimin e këshillave pastaj. Neni 15. Meqenëse vërejtjet e Komisionit të Tomor Malasi – Po, mirë nuk ka anëtar tjetër? Ligjeve i kemi atje, siç u sugjerua, vazhdojmë me Skënder Gjinushi – Unë jam një nga anëtarët, kontestime nga deputetët ose vërejtje. Kush ka por s’e marr përsipër. vërejtje për nenin 15? S’ka vërejtje. Meqë s’ka Tomor Malasi – Po, mirë dikush tjetër që und vërejtje, kalojmë në votimin e nenit 15. Kush është ta kryejëkëtë detyrë Meqë mungon zoti Zef Brozi, dakord për nenin 15, sipas formulimit që është bërë dikush tjetër mund ta kryejë Zoti Skënder në projektligj? Kundër? Abstenim? Gjinushi,detyrimisht përgjegjësia bie mbi ju, si Miratohet neni 15 sipas projektligjit. përfaqësues i vetëm i atij komisioni. Ju lutem, zoti Neni 16. Kush ka vërejtje për nenin 16. Deputeti Skënder Gjinushi, ju kishit vërejtjen që neni 16 sipas Ylli Bufi. Komisionit të Ligjeve. Ylli Bufi – Duhet precizuar “organet ekzekutive Skënder Gjinushi – Vendoset, shkon i 2-ti? dhe administrative përkatëse”, se nuk kanë të drejtë Tomor Malasi – Të zhvendoset neni 16. këshilltarët e një njësie, të vënë dhe një njësi tjetër. Kontestim tjetër? Them se duhet bërë ky precizim - “të njësive Kemi dy vërejtje - Vërejtja e zotit Ylli Bufi që administrative përkatëse”. “organet ekzekutive dhe administratat publike të Tomor Malasi – Vërejtje tjetër, deputeti Skënder njësisë administrative përkatëse”, në qoftë se nuk Gjinushi. gabohem, se s’e kam të shkruar “janë të detyruar Skënder Gjinushi – Mua nuk më duket normale që t’u japin të dhëna këshilltarëve”, d. m. th e para që s’ka një përfaqësues këtu nga Komisioni i Ligjeve formulim ligji dhe e dyta propozimi i Komisionit të për të thënë vërejtjet. Dhe konkretisht. .. Ligjeve që ky nen të zhvendoset diku tjetër. Kur të Tomor Malasi – Zoti Gjinushi, herën tjetër e vijmë tek pika përkatëse, përfaqësuesi përkatës i caktuam që do të ishte zoti Zef, dikush sugjeroi Komisionit të Ligjeve u lutem, siç e ka menduar këtu që s’ka nevojë, sepse i kemi përpara. vendin të na i sugjerojë. Jemi dakord kështu? Jemi Skënder Gjinushi – Atëherë neni 16. dakord me shtesën që bëri zoti Ylli Bufi dhe me

630 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zhvendosjen e ligjit, sipas propozimit të Komisionit mbledhje të zakonshme nga kryetari i vet, pastaj të Ligjeve? Ta hedhim në votë, meqë s’ka kontestim këshilli mund të thirret në mbledhje të tjetër. Kush është dakord? Deputeti Ibrahim Baçi. jashtëzakonshme me kërkesën e kryetarit të Ibrahim Baçi – Mund të bëhet dhe një komunës ose të qytetit e kështu me radhë. Ju redaktim, del më e qartë kjo që “t’u japim të dhëna faleminderit! këshilltarëve jo më vonë se 15 ditë nga kërkesa që Tomor Malasi – Domethënë, më falni edhe një bëjnë ata” është si më shqip. herë zoti Lloshi, nga kryetari i këshillit të komunës Tomor Malasi – S’kam vërejtje, e njëjta gjë, thoni ju, paragrafi i parë, ndërsa mbledhja e d.m.th një fare rregullimi, si kohë domethënë. Mirë jashtëzakonshme nga kryetari i komunës. ka ndonjë sugjerim tjetër? Xhevat Lloshi – Po, nuk del e qartë këtu, nuk Kush është dakord me nenin 16, i cili korrigjohet ekziston kryetar këtu, nuk është puna vetëm në këtë ose shtohet sipas sugjerimeve që u bënë, por edhe paragraf, por në të gjithë pjesën e mëtejshme, nuk zhvendoset, në bazë të propozimit të Komisionit të është e qartë përse është ky kryetar, vetëm për të Ligjeve. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? firmosur në fund thuhet ndonjë diçka, dhe kam frikë Nuk ka. Atëherë neni 16 miratohet me ato ndryshime se mos dalin konflikte midis këtij kryetari dhe qe u thanë dhe njëkohësisht me një zhvendosje, kryetarit të komunës dhe të qytetit. vendin e së cilës do ta përcaktojmë më vonë. Tomor Malasi – Ka ndonjë vërejtje tjetër? Në Neni 17. Numri do të ndryshoje tani, qoftë se jo, t’u japim fjalën dhe specialistëve të na progresivisht, do të kemi një rritje “Conto alla sqarojnë më mirë. Deputeti Namik Dokle. rovescia “. Deputeti Xhevat Lloshi. Namik Dokle – Për specialistët, në qoftë se ka Xhevat Lloshi – Dëshiroj të vë në dukje se mundësi ndonjë sqarim, se si mund të bëhet, a është paragrafi i parë që thotë “Këshilli i komunës ose i e rregullt dhe ç’praktika ka në botë? Paragrafi i dytë qytetit thirret në mbledhje të zakonshme mujore nga thotë; “Këshilli mund të thirret në mbledhje të kryetari i komunës ose i qytetit, që do të thotë nuk jashtëzakonshme me kërkesën e kryetarit të thirret në mbledhje nga kryetari i vet. Mua më duket komunës ose të qytetit ose së paku 1/3 e anëtarëve se këto nene edhe disa nene më poshtë, në të këshillit”. përgjithësi për kryetarin e këshillit të komunës nuk A mos vallë duhet parashikuar ndonjëherë, që thuhet asgjë, me përjashtim të një rasti që ai kur asnjeri prej tyre nuk e thërret këshillin, por nënshkruan. Më duket se kur të thirret këshilli i banoret s’kanë probleme, të cilat dëshirojnë të komunës dhe thirret nga kryetari i këshillit të analizohen në mbledhjen e këshillit, ka ndonjë farë komunës ose të qytetit, atëherë, cili do ta drejtojë mënyre për t’u dhënë të drejtën banorëve që të mbledhjen? Në përgjithësi me duket se u duhet thënë kërkojnë mbledhjen e këshillit të komunës për ndonjë dhe specialistëve, që të shikojnë me kujdes raportet problem të caktuar? E kam pyetje për specialistin, e marrjes së vendimeve, të miratimit, të detyrimit në mënyrë që banorët të mos kenë vetëm të drejtën për zbatimin e tyre etj, ndërmjet këshillit të komunës që u jep paragrafi i fundit, që të lexojnë në shtypin dhe kryetarit të komunës ose të qytetit, sepse lokal rendin e ditës së mbledhjes të këshillit. paragrafët që kemi në këtë pjesë të ligjit me Tomor Malasi – Deputeti Kujtim Gina. paragrafët që vijnë, pastaj më poshtë ku flitet për Kujtim Gina – Këshilli i komunës së qytetit kryetarin e komunës dhe kryetarin e qytetit, thirret në mbledhje të zakonshme mujore nga pothuajse nuk e prekin fare marrëdhënien midis kryetari i komunës, d.m.th. për të drejtuar mbledhjen këtyre dy palëve, p.sh., më poshtë do të ketë “merr dihet, që kur është mbledhje e këshillit, është vendime kryetari i komunës ose i qytetit”, nxjerr kryetari i këshillit që e drejton atë mbledhje, nuk ka vendime dhe urdhëresa, gjithashtu këshilli i ndonjë ndarje këtu që kush do të drejtojë. Kryetari i komunës dhe i qytetit, do të këtë në praktikën reale komunës, është ekzekutivi për periudhën, sepse kur të punës së përditshme, sepse do të jene këto nuk është mbledhur ekzekutivi është mbledhur këshilla dhe këta kryetarë që do të merren me punë këshilli. Kur është i mbledhur këshilli, kryetari i reale të qytetit, të fshatit, të komunës etj, në qoftë këshillit drejton mbledhjen e këshillit. Mendoj se se në ligj nuk merret parasysh ky aspekt, kam frikë vërejtja që pati zoti Lloshi për nenin nuk qëndron, se do të ketë konflikte të vazhdueshme, sepse ligji përveç kësaj, këshilli mund të thirret në një mbledhje nuk jep asnjë rrugëzgjidhje. Përfundimisht, mendoj me kërkesën e komunës, për probleme të veçanta se këshilli i komunës ose i qytetit të thirret në dhe mund të thirret para kohe, disa ditë para

631 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mbledhjes së zakonshme. Këto janë probleme të rrethe, që ishte organ i dalë nga vetë këshilli me çështjes së kryetarit të komunës që drejton çështjet funksione të caktuara, me detyra të caktuara. Nuk administrative për sa kohë është i pambledhur preket ndonjë çështje parimore këtu në raportet e këshilli i komunës, ndërsa të drejtën e pjesëmarrjes, organeve. që thotë zoti Lloshi e ka në një nen të veçantë, që Tomor Malasi – Më fal, unë desha të pyes, populli duhet të marrë pjesë vetëm kur këshilli i Këshilli i komunës thirret në mbledhje të zakonshme komunës vendos ndryshe, që të mos jetë mujore nga kryetari i komunës ose i qytetit. Ju e pjesëmarrja e popullit, por për të mbledhur me dëgjuat atë që diskutoi deputeti Bufi, e konstatuat kërkesën e popullit, mjafton të bëhen 30 veta. Le vërejtjen që bëri ai, nga kush thirret, nga kryetari i t’ia bëjë specialisti, unë kam të drejtën e fjalës si komunës, dhe duhet të thirret nga kryetari i deputet. Kështu e kuptoj unë të paktën. komunës. Faleminderit! Specialisti – Duhet te thirret. Tomor Malasi – Tjetër ka ndonjë gjë? Deputeti Tomor Malasi – Nga kryetari i komunës, apo. ..? Ylli Bufi. Specialisti – Nga kryetari i komunës. Nuk Ylli Bufi – Mendoj se vërejtjet që bën deputeti shënohet asgjë në raportet. Lloshi janë me vend. Nuk më duket e arsyeshme Tomor Malasi – Dhe kush e kryeson? Atë e që të kemi një kryetar këshilli vetëm për të drejtuar shpjeguat ju. Nga kush duhet të thirret? mbledhjen. Kemi parasysh se kryetari i komunës Specialisti – Nga kryetari i komunës ose i zgjidhet në mënyrë të drejtpërdrejte nga populli, dhe bashkisë. Ai i di problemet. Ai e ndjek në mënyrë të ai të ketë kompetencë për të drejtuar (dikush flet vazhdueshme. nga salla)... nga këshilli, me fal, por është zgjedhur Tomor Malasi – Ju thoni që do të thirret nga drejtpërdrejtë, sepse është anëtar i këshillit, në qoftë ai. Këshilli mund të thirret në mbledhje të se ai ka vetëm këtë të drejtë të drejtojë mbledhjen, jashtëzakonshme, gjithashtu dhe në mbledhjet e më duket se bëhet mjaft formale. S’ka asnjë të keqe, zakonshme. më duket që këshillin duhet ta drejtojë ai, duke filluar Specialisti – Kryetari i komunës i thërret që nga thirrja e këshillit, deri në drejtimin e gjithmonë. mbledhjes dhe në marrjen e vendimeve në këshill, Tomor Malasi – Ndërsa pyetja tjetër ishte - A prandaj mendoj se është i drejtë propozimi, dhe e mund të ketë thirrje nga populli? mbështes propozimin që bëri deputeti Lloshi. Specialisti – Mund të realizohet në rrugën e Tomor Malasi – Përpara se të vazhdojmë më këshilltarëve. tej me diskutime, ndoshta specialisti mund të na i Në qoftë se populli e kërkon, nëpërmjet shpjegojë me dy fjalë më qartë. Ta dëgjojmë një këshilltarëve e realizon me 1/3-n. Praktikisht ajo herë specialistin, pastaj secili ka të drejtë të marrë s’mund të realizohet ndryshe. Populli tani s’do të fjalën. mblidhet e të thotë - “Duam këshillin”, me anën e Specialisti – Në projekt është ndjekur linja, këshilltarëve, ta parashikojmë. Po mua më duket që kryetari i komunës ose bashkisë është organ se e realizon me anën e këshilltarëve. ekzekutiv i zgjedhur drejtpërdrejt nga populli, kurse Tomor Malasi – Ky është shpjegimi i specialistit. kryetari i këshillit është një person me funksione të Vërejtje të tjera, diskutime? Mund të vazhdojmë për kufizuara që në disa legjislacione e kishin për çdo këtë pikë. Urdhëroni deputeti Leontiev Çuçi. mbledhje. Madje s’kishte afate. Ky kryetar komune Leontiev Çuçi – Pyetjen e kisha për ose qyteti që zgjidhet direkt nga populli që specialistin. Siç e shprehu këtu, vetëm kryetari i përfaqëson pushtetin ekzekutiv, por me mandat më komunës paska të drejtën që të thërrasë kryetarin të gjerë të popullit, ky e ka të drejtën e thirrjes, por e komunës! Po kryetari i këshillit? Se për punët ky mund të mos jetë fare anëtar i këshillit, prandaj dhe funksionet që do të kryejë, këshilli nuk paska nuk e drejton ky mbledhjen, e drejton një që zgjidhet, të drejtë që ta thërrasë? Këshilli duhet të veprojë u diskutua në përgatitjen e këtij projekti të zgjidhet vetëm nen autoritetin e kryetarit të komunës? Nuk kryetari në çdo seancë apo të zgjidhej me afat të ka pavarësi në veprimtarinë e tij? Sepse kam gjatë, por me kompetenca të kufizuara. Domethënë, përshtypjen, më duket se këtu godiste edhe vërejtja të kujdeset për drejtimin e mbledhjes, të firmosë e deputetit Lloshi, dhe pastaj mbështetja nga aktet e këshillit për punët e komisioneve, kaq. Nuk deputeti Bufi. Në qoftë se ju dhatë mendimin tuaj si është njëlloj si kryesi e këshillave që kemi pasur në specialist atë përgjigje që ka një logjike edhe ajo,

632 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

po këshilli si organ legjislativ, si të thuash i pushtetit biem dakord, mendoj ta shtrij në dy plane, unë shtroj lokal, a nuk ka vetëveprim dhe pavarësi, kryetari i problemin thjesht për të përmirësuar nenin, por këshillit nuk mund ta mbledhë këshillin? s’kam ndonjë gjë për këtë punë. Në qoftë se dua të Specialisti – Kryetari i këshillit dhe këshilltarët, mbetet ta drejtojë, ta thërrasë kryetari i komunës, jo populli. Mund të thirret mendoj unë, edhe nga atëherë nuk e kuptoj pse të mos jetë kryetar i kryetari i këshillit. komunës njëkohësisht dhe kryetar këshilli e të Kjo mund të jetë si përjashtim në raste të mbarojë punë. Unë ngul këmbë që këshillin duhet veçanta, por nuk përjashtohet edhe thirrja nga ta thërrasë, në qoftë se duhet të themi jo kryetar i kryetari i këshillit, dhe unë jam i mendimit që mund këshillit, themi këshilli i komunës së qytetit mblidhet ta shtojmë. Thirret nga kryetari i komunës, kryetari ne mbledhje te zakonshme mujore nga kryesia e i këshillit dhe 1/3 e këshilltarëve. këshillit, dhe kjo ka kuptim pastaj. Po të vendoset Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. kështu, ka kuptim më poshtë, si të thuash, këshilli Namik Dokle – Faleminderit specialistit për mund të mblidhet në mbledhje të jashtëzakonshme sqarimin. Atëherë mundet, ndoshta nuk jam jurist edhe me kërkesën e kryetarit të komunës në dhe mund të bëj gabim, por mendoj mund të shtohet mbledhje të jashtëzakonshme të kryetarit të në mbarim të paragrafit të dytë dhe kjo fjali - komunës, ose 1/3 e anëtarëve të këshillit, se kryetari “Ai, këshilli me një fjalë, mund të thirret për i komunës ta thërrasë në mbledhje të zakonshme probleme të rëndësishme edhe kur kërkohet nga 1/5 dhe në mbledhje të jashtëzakonshme normale fare, e zgjedhësve te komunës”. Këtë shifër mbase mund po qe se për mbledhje të zakonshme e për të ta përcaktoni ju më saktë, ndoshta 1/8. Ka një jashtëzakonshme, domethënë unë them t’i thërrasë problem për të cilin populli është i shqetësuar, po kryesia e këshillit, ndërsa te jashtëzakonshme, siç këshilltarët e shtyjnë dhe nuk duan të mblidhen për është këtu - “Kryetari i komunës ose 1/3 e anëtarëve të analizuar atë problem. të këshillit”. Është pak a shumë dhe një farë raporti Dhe populli kërkon, fjala vjen për një shkelje midis Kuvendit Popullor, Presidentit dhe Qeverisë etj. financiare ose për probleme të tjera që mund të ketë Pjetër Arbnori – Deputeti Roland Tafili. komuna. Roland Tafili – Këtu krijohet një mendim, sikur Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Shkupi. po ulet shumë vlera e kryetarit të këshillit të Skënder Shkupi – Unë mendoj se këtu ka një komunës apo të bashkisë, në raport me kryetarin e keqkuptim. Demokracia jonë është demokraci me bashkisë apo të komunës që zgjidhet drejtpërsëdrejti përfaqësi, nuk është demokraci direkte, siç ka qenë nga populli por, nisur nga fakti se kryetari i komunës në kohën e Greqisë antike. Atëherë vendosej me apo i bashkisë zgjidhet drejtpërsëdrejti nga populli, mbledhje një numër i caktuar banorësh. Demokracia ky është një votëbesim shumë i gjerë që i jepet atij. me përfaqësi është bërë pikërisht nga vështirësia e Prandaj, diferenca ekziston në mënyrën e zgjidhjes mbledhjes së kaq banorëve ose organizimit në së këtyre, dhe duhet të jetë s’e s’bën kjo diferencë. kushtet kur qytezat dhe komunat gjithashtu, janë Në qoftë se pastaj ne këtë e zgjedhim me një numër relativisht të madh banorësh. Unë drejtpërsëdrejti, kurse këtë e zgjedhim midis tri mendoj se propozimi i zotit Dokle nuk qëndron. vetave apo 12 vetave dhe kërkojmë pastaj t’i Faleminderit! balancojmë krejtësisht kompetencat, siç është Pjetër Arbnori – Deputeti Përpali. problemi i thirrjes së këshillit, ne do të humbasim Lush Përpali – Kam përshtypjen që në këtë pak kuptimin e vërtetë të mënyrës së zgjedhjeve që nen, mbase ngatërrohen raportet midis kryetarit të e kemi vendosur në paketën kushtetuese, prandaj komunës dhe kryetarit të këshillit të komunës. të mos kërkojmë që me mënyra artificiale t’i japim Këshilli i komunës, në nenin me përpara kemi një pushtet, të cilën populli ia ka dhëne ndryshe, miratuar që zgjedh kryesinë në fakt, kryetar dhe dhe e kemi përcaktuar ndryshe në Kushtetute, nënkryetar. Unë nuk e konceptoj si mund të zgjidhet prandaj mendoj se është kryetari i komunës dhe i një kryesi këshilli e të mos ketë të drejtë të thërrasë qytetit, i bashkisë ai që luhet të ketë kompetencën këshillin. Duket, po ta shikosh më me kujdes, sikur kryesore në këtë drejtim. Kam përshtypjen se ai këshilli i komunës është një tip këshilli teknik që ka është thjesht një teknikë, sepse është i barabarte qenë dikur për drejtorin e ndërmarrjes, si tip midis 9 apo 12, sa mund të jenë këta në Këshill, konsultativ që vjen, pastaj kryetari i komunës që apo 21, që mund të vënë në bashki dhe është një vjen nga populli mbledh edhe këshillin. Në qoftë se teknicien.

633 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Alfred Paloka. këshilli mund të thirret për probleme të rëndësishme Alfred Paloka – Mua më duket se këtu nuk dhe kur kërkohet nga 1/5 e zgjedhësve të komunës është puna për kompetencat, kompetencat i ka ose të qytetit”. Pra, të futet në paragrafin e dytë kjo secili sipas ligjit, por më duket fare pa logjikë që shtesë. Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. një kryetar i këshillit të mos ketë të drejtë të mbledhë Kemi propozim tjetër nga deputeti Përpali dhe këshillin që ai kryeson. Nuk di asnjë lloj organizimi Lloshi - “Këshilli i Komunës ose i qytetit thirret në në të cilin kryetari i tij të mos ketë të drejtë të mbledhje të zakonshme mujore nga kryetari i mbledhë organizmin, por t’ia mbledhë dikush tjetër, këshillit”. Kush është dakord me këtë? Sekretaria, prandaj unë jam që të vendoset - “për mbledhjet e numëroni votat! Po dy votat tona i numërove? zakonshme, kryetari i këshillit kurse për ato te Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. jashtëzakonshmet kryetari i komunës” dhe të tjerët, Urdhëroni deputetja Natasha Shehu. siç janë në ligj. Natasha Shehu – Zoti Lush Përpali e kishte Faleminderit! një çikë ndryshe formulimin. Siç duket formulimin Një deputet – I nderuar zoti Kryetar, mendoj se ka bërë siç kishte mendimin. Edhe specialisti e se në rastin konkret neni të mbetet ashtu siç është pranoi këtë. Domethënë “këshilli i komunës ose i për arsye se: së pari, këshilli do të mblidhet në bashkisë thirret në mbledhje të zakonshme mujore radhën e vet çdo muaj. Nëse do të marrë pjese nga kryetari i komunës dhe kryesia e këshillit”. kryetari i komunës, ky s’ka të drejtë vote. Edhe në Kështu më duket ishte mendimi. këtë rast, po ta bëjmë kështu siç thanë disa nga Pjetër Arbnori – Më vjen keq, unë besoj këtë parafolësit, do të humbasë karakterin e vet legjislativ, formulimin që më ka ardhur i shkruar. si të thuash mbledhja e këtij këshilli, këshill i cili në Natasha Shehu – Ah, e po atëherë e paska fund të fundit është krejt i shkëputur nga karakteri për mbledhje të jashtëzakonshme, në rregull! ekzekutiv i plotë që ka kryetari i komunës, ose Pjetër Arbnori – Më falni, tani kemi paragrafin kryetari i bashkisë, prandaj unë mendoj që të mbetet e dytë, ashtu siç është në tekst. Kush është dakord ashtu siç është i formuluar në nen pa shtojca të tjera. me paragrafin e dytë, siç është në tekst? Më falni Pjetër Arbnori – Kemi dy propozime për se këtu thuhet që të shtohet te paragrafi i dytë, shtesa - një propozim është propozimi i deputetit prandaj kush është dakord me paragrafin e parë? Dokle, që të shtohet në paragrafin e dytë kjo fjali - Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. “ai, këshilli mund të thirret për problemet e (Dikush ndërhyn nga salla) rëndësishme dhe kur kërkohet nga 1/5 e zgjedhësve Ju lutem, këtë që e them unë, e them me të komunës ose të qytetit”. përgjegjësi. Ju lutem, ngrini dhe një herë votat. Edhe Bahri Bregu – Zoti Kryetar, kjo më duket një nuk është puna që të kundërshtojë një deputet, se kërkesë e plotë, mbasi kjo realizohet. Realizohet s’paskan votuar 20 veta. Urdhëro, numëroji! në këtë mënyrë - zgjedhësit ia parashtrojnë anëtarit Dhe mos ndërhy në votime. Nuk i cakton ti, zoti të këshillit që kanë zgjedhur dhe ky e shtron këtë Përpali, numëroni votat. Jo nuk i caktoni zoti Përpali, në këshill për mbledhje. Pse duhet vënë 1/5? Çdo dhe mos ndërhy më në këtë punë, sepse nuk po zonë ka një këshilltar, mund t’ia parashtrojë themi kot votime këtu. Sikur të jetë një nen këshilltarit e ai të kërkojë mbledhje. Kjo realizohet, kushtetues, ne e rrëzojmë edhe nenin kushtetues, s’ka pse të vëmë shtesa tani 1/5, 1/3, apo l/4. Vetë kur s’janë votat këtu. (Një nga sekretarët thotë - 44 këshilltarët e zonës marrin kërkesën e popullit dhe vota, shtohen dhe dy bëhen 46). Ju lutem shumë, në qoftë se populli ka nevojë që të mblidhet këshilli, numëroni me përgjegjësi. Ai që ka votuar le të votojë. ta kërkojnë këtë në këshill me atë 1/3 dhe realizohet Ai që s’do të votojë, le të mos votojë. Nuk ka rëndësi fare mirë. ajo punë. Kundër? Abstenim? Miratohet me 50 vota Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle e morët fjalën, pro. (Përsëri ka ndërhyrje në sallë). Një herë u votua e shpjeguat, propozimin e keni bërë, do të votohet dhe ishte shumica. Unë nuk ngre kartonë të të propozimi juaj. Zoti Lloshi dhe zoti Përpali kanë tjerëve. Ju lutem, të mos ndërhyjë njeri në votim! propozime të njëjta që këshilli i komunës ose i Paragrafi i dytë. Kush është dakord me qytetit të thirret në mbledhje të zakonshme mujore formulimin e nenit 17? Ju lutem numëroni votat një nga kryesia e këshillit të komunës ose të qytetit. herë. U votua propozimi tuaj, u votua propozimi i Kush është dakord që të miratohet neni 17 me deputetit Lush Përpali. Ato nuk fituan. Tani unë votoj shtesën në paragrafin e dytë të kësaj fjalie: “Ai formulimin e nenit 17, siç është paraqitur.

634 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Namik Dokle – Unë me gjithë nenin jam dakord, shumicë, lë shteg që mund të mos marrin pjesë por me paragrafin e dytë s’jam dakord, prandaj pse disa, kur beson tek shumica. Pastaj, thuhet; duhet të votoj kundër gjithë nenit, kur mund të votoj “pjesëmarrja e këshilltarëve në mbledhje është e kundër vetëm një paragrafi. detyrueshme”. Në qoftë se është kështu, atëherë Pjetër Arbnori – Por, votuat kundër paragrafit nuk duhet të ketë shumicë, por duhet të jenë të juve me propozimin tuaj. gjithë. Po të jetë “e detyrueshme”, duhet një presje, Namik Dokle – Votova për paragrafin 1, e jo me përjashtim të rasteve të përligjura ose rasteve për paragrafin 2. Prandaj, për një paragraf që ka një të arsyeshme, sepse kur thua “të detyrueshme”, propozim duhet votuar paragrafi me propozimin, s’ka si të jetë shumicë. E bën fakt të kryer. pastaj veçmas. Pjetër Arbnori – Deputeti Sadedin Balla. Pjetër Arbnori – Votuam me propozimin. Tani Sadedin Balla – Unë kam këtë mendim - Për tjetër propozim nuk u miratua. Votuam dhe vërejtjen ta mënjanuar këtë që thotë parafolësi, unë do të e zotit Përpali nuk u miratua. Tani e paraqesim ashtu thosha kështu - “Pjesëmarrja e këshilltarëve në siç është në tekst. Kush është dakord me nenin mbledhje është e detyrueshme”. Me këtë fjali të fillojë 17, ashtu siç është paraqitur në tekst? neni. Pastaj, “mbledhjet e këshillave të komunave, Kundër? Abstenim? Miratohet neni 17. Zoti Çuçi, të qyteteve quhen të vlefshme kur në to marrin pjesë po qe se dëshironi të votoni shpejt e shpejt është shumica e anëtarëve të këshillit. Domethënë të puna juaj. spastrohet kjo fjali e të dalë e para, pastaj paragrafi, Ne duam t’i votojmë në rregull njëherë, pastaj po ta quajmë i pari, të zhvendoset nën të. edhe shpejt, po të jetë nevoja edhe votojmë. Faleminderit. Neni 18. Lexojeni! E keni mirë. Deputeti Rudolf Lush Përpali – Faleminderit, zoti Kryetar! Duke Marku. qenë dakord me vërejtjen e deputetit Marku Rudolf Marku – Tek paragrafi - “Kur këshilli shfrytëzoj rastin, zoti Kryetar për t’ju sqaruar se nuk mund te veprojë për shkak te mungesës së ndërhyrjen që bëre, nuk ju paragjykova me anëtarëve, pas tri thirrje radhazi, ai vetshpërndahet”. ndërgjegje, ashtu sikur nuk ju kam paragjykuar edhe Më duket një vendim tepër teutonik, siç është kur jeni propozuar për Kryetar të Kryesisë së formuluar. Më duket se do të ishte më e arsyeshme Kuvendit Popullor, dhe kërkoj nga ana juaj të mos sikur të thuhet - “Kur këshilli nuk mund të veprojë më paragjykoni mua. Unë, me sinqeritet bëra për shkak të mungesës së papërligjur të anëtarëve, propozimin që e gjykova të arsyeshëm për ta bërë, pas tri thirrjeve radhazi, ai vetshpërndahet”. Pra, “të me ndërgjegje, pa asnjë lloj paragjykimi. Nuk di pse papërligjur”, sepse mund të ketë edhe raste kur ka paragjykohemi nga të tjerët. Në qoftë se çështja një arsye që zgjat, kështu pse ta shpërndash. shtrohet se kush mund të bëjë vota më shumë, Pjetër Arbnori – Në emër të Komisionit të pavarësisht ç’probleme ka ligji! Kjo është çështje e Ligjeve, kush do të flasë? zgjidhur. Shumica këtë e zgjidh kur të dojë. Ligjin Skënder Gjinushi – Jo, s’ka njeri këtu, kam mund ta miratojë nga neni i parë deri tek i fundit, pa mbetur vetëm unë, por s’kam ndonjë vërejtje për nevojën time, as të kolegëve të mi të grupit socialist këtë, dakord, mund të saktësohet. apo të një grupi tjetër, kur jepen mendime që ja vlen, Pjetër Arbnori – Unë jam dakord me vërejtjen nuk ka gjë të keqe që të diskutohet dhe s’ka si të e deputetit Rudolf Marku, sepse kishte po këtë paragjykohemi. Unë kisha idenë, mendoj se me këtë vërejtje, dhe më duket krejt e pamundur, sepse mund jeni dhe ju zoti Kryetar, që përveç të tjerash duke të rastisë p. Sh, në një komunë malore për shkak vënë të drejtën që ta thërrasë kryesia, këshillin e të dimrit, për një arsye, pas 3 muajsh, menjëherë komunës ose të qytetit, krijohet dhe një lloj të shpërndahet për një periudhë prej 4 vjetësh është oponence midis kryetarit të komunës dhe kryesisë tepër drastike. së këshillit, oponencë që ne po e kërkojmë kudo. Faleminderit! Nuk di pse kemi nevojë si me thanë, që ta humbim Bardhyl Agasi – Mua më duket se paragrafi i këtë oponencë në këshillat lokalë. Nuk e kuptoj, parë, me rreshtin e parë të paragrafit të dytë, ka një unë e thashë për të mirë të punës, për të mirë të kontradiktë. ligjit, prandaj s’ka pse të paragjykohemi. Themi se mbledhjet e këshillave të komunave Ju faleminderit, zoti Kryetar! ose të qyteteve quhen të vlefshme, kur në to marrin Pjetër Arbnori – Zoti Lush Përpali, propozimi pjesë shumica e anëtareve të këshillit, pra flitet për juaj u votua, nuk fitoi, s’ishte kusht që të fitonte.

635 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Nuk mendon keq asnjë deputet. Nuk përbën problem sepse po e lamë “ai vetëshpërndahet” supozon sikur sigurisht. Deputeti Agron Musaraj. duhet të mblidhet edhe një herë për të vepruar. Ai Agron Musaraj – Duke u nisur nga diskutimi i pikërisht, prandaj nuk po shpërndahet se s’mblidhet zotit Përpali, dhe nga ndërhyrjet që bëjnë zotërinjtë dot. Kurse këtu unë do të preferoja shumë “3 thirrje socialistë, veçse nuk e kuptoj, drejtoni ju apo radhazi”, të ishte për 3 mbledhje të zakonshme drejtojnë zotërinjtë socialistë? Dua t’u kujtoj radhazi. njëkohësisht se televizori nuk jep direkt. Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. (Dikush flet në sallë). Ju lutem, nuk ju përmendi Tonin Alimhilli – Në paragrafin e fundit njeri zotëri. “shpërndarja e këshillit i njoftohet Këshillit te Urdhëroni të drejtën e replikës. Ministrave”, Presidenti ka të drejtën pastaj të caktojë Lush Përpali – Për dijeni, zakonisht s’ia vlen datën e organizimit të zgjedhjeve të reja. Më duket të bëjmë replika të kësaj natyre, sepse jemi si e panevojshme që të njoftohet Këshilli i Ministrave; mbledhur për punë, por sa për dijeni, unë s’kam për shpërndarjen të njoftohet ose Presidenti ose diskutuar ndonjëherë për televizion dhe e di që nuk Kuvendi Popullor, këto janë organe të pushtetit, nuk po filmohet seanca. Unë kam dhënë mendim, siç e janë organe të Qeverisë, nuk janë organe të gjykova. emëruara. Nuk ofendoj njeri dhe s’kam nevojë as te me Pjetër Arbnori – Deputeti Halit Shamata. ofendoje njëri, dhe as të më bërtasë njeri këtu në Halit Shamata – Do të mbështesja deputetin Kuvend. Këtu në Kuvend, sepse asnjeri nuk e ka Laço, në lidhje me heqjen e një fjalie që sugjeroi ai, sjellë njëri-tjetrin. Kemi ardhur sipas ligjit të për të cilën pati diskutime, sepse më duket ka zgjedhjeve, dhe s’ka nevojë t’i tregojmë njëri-tjetrit karakter rregulloreje. Gjithashtu, do të sugjeroja që vendin. Vendin e ka Kryesia, atë që e ka, dhe i në vazhdim të miratimit të projektligjit, ato ekstrakte bindemi Kryesisë. që kanë natyrë rregulloreje, fare mirë mund t’ia Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. heqim, sepse zgjidhen vetvetiu. Faleminderit! Teodor Laço – Unë pajtohem me propozimin Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. që bëri deputeti Marku dhe që u mbështet nga Skënder Gjinushi – Për sa i takon vërejtjeve deputeti Lloshi, kurse për paragrafin e dytë, që bënë unë mbështes mendimin e deputetit Marku, pjesëmarrja e këshilltareve në mbledhje është e e thashë edhe një herë që mund të precizohet kjo detyrueshme, unë mendoj se kjo duhet të hiqet fare që tha dhe zoti Abdi Baleta, kurse për vërejtjet e dhe për këtë i referohem dhe kreut të katërt, ku tjera, më duket se shpërndarja e këshillit t’i njoftohet bëhet fjalë për këshillat e rretheve, ku kjo nuk thuhet. Këshillit të Ministrave, sepse të gjitha rastet e Është e nënkuptuar që pjesëmarrja e këshilltarëve shpërndarjes të këshillit janë kompetencë e Këshillit në mbledhje është e detyrueshme. Nuk është te Ministrave ose e Presidentit, por i propozon nevoja të shkruhet këtu. Edhe mund të vazhdojë Këshilli i Ministrave, kështu që kalon gjithmonë lajmi fare mirë neni me paragrafin e dytë, pa këtë frazën nëpërmjet Këshillit të Ministrave, kjo duhet të jetë 8 para duke filluar - “kur një këshilltar mungon dy uniforme për të gjitha rastet. Kurse vërejtjet e tjera herë radhazi pa arsye të përligjura, ndaj tij mund të nuk më duken të qenësishme, nuk ka kontradiktë, merren masa sipas Rregullores. “Kur vjen fjala në p. sh. që mbledhjet e këshillit të bëhen me kreun e katërt, siç do ta shikojmë për këshillin e shumicën, këtu thuhet edhe për Kuvendin Popullor; rrethit, nuk e vëmë këtë detyrim; nuk e themi këtë pra mjafton shumica, s’duhen 2/3, me një fjalë edhe frazë, pse duhet ta themi këtu te këshilli i komunës? kjo s’ka asnjë kontradiktë me paragrafin tjetër, që Prandaj, më duket se është e panevojshme dhe pjesëmarrja është e detyrueshme; megjithatë si krijon kot një ekuivok, jo ta vëmë në krye, jo ta vëmë frazë mund të hiqet, mund të mos hiqet, por kjo më pas. Është e nënkuptuar plotësisht. fjalë shpjegohet më poshtë, se çdo të thotë e Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. detyrueshme, kur mungon më shumë se dy herë, Abdi Baleta – Jam dakord me mendimet që u atëherë ka edhe masa ndaj tij, kështu që mendoj të shprehen këtu - Fjala “3 thirrje radhazi”, mund të hidhet në votë, sipas propozimit të zotit Marku dhe kuptojë dhe 3 thirrje për një mbledhje të Baleta dhe mund të hiqet edhe fraza që propozoi jashtëzakonshme. E para, kjo gjë ngjall një farë zoti Laço. Më tej është i plotë si nen. shqetësimi edhe fjalia “vetëshperndahet”, unë do të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me propozoja të thuhet - “Ai quhet i vetëshperndarë”, formulimin e nenit 18, duke marrë parasysh vërejtjet

636 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

e deputetit Marku, Laço dhe Baleta. Kundër? nenin 19? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 19. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Neni 20. Kush është dakord me nenin 20? Specialisti – Në neni 48 që edhe për rrethin Kundër? Abstenim? zbatohen rregullat e komunës, prandaj nuk ka Miratohet neni 20. mospërputhje çështja e detyrimit për të marrë pjesë Neni 21. Deputeti Ibrahim Baçi. në mbledhje është me rëndësi. Shiheni nenin 48! të Ibrahim Baçi – Këtu thuhet - “Rendi i ditës zbatohen rregullat e nenit 17 dhe vijuesit. miratohet nga Këshilli, me propozimin e atij që ka Pjetër Arbnori – Nejse, nuk ka anëtar këshilli, kërkuar thirrjen e mbledhjes, sipas nenit 18”. Neni i cili mund të zgjedhjet dhe të mos jetë i detyruar të 18 s’ka të bëjë fare me thirrjen e mbledhjes. Është marrë pjesë, ajo është e nënkuptuar, kot nuk neni 17 ose 16 meqë neni 16 kalon pas nenit 27. zgjidhet njeri. Deputeti Bufi. Pjetër Arbnori – Specialistët, është gabim Ylli Bufi – Në nenin 5 të këtij ligji përcaktuam 4 shtypi epoka ndonjë problem tjetër? Vërejtje të raste kur përfundon mandati i këshillit të komunës tjera? Deputeti Xhevat Lloshi? ose i bashkisë. Tani u përcaktua një rast i pestë, Xhevat Lloshi – Lidhur me diskutimin që bëra rasti kur ai vetshpërndahet, për atë arsye që u tha në fillim, dëshiroj të theksoj se kjo do të thotë, se në këtë nen, prandaj mendoj që ky rast duhet futur kryetari i komunës ose i bashkisë është e në nenin 5, ku përmendëm rastet e përfundimit të detyrueshme të marrë pjesë në mbledhje, sepse mandatit të këshillit të komunës apo të bashkisë. me propozimin e tij lejohet që rendi i ditës të Në qoftë se e kini parasysh, kemi... miratohet dhe në këtë, një prerogativë shumë më të Pjetër Arbnori – Ne thamë “quhet i madhe se sa u diskutua këtu më përpara. vetëshperndare”, jo “vetëshperndahet”, ju lutem Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin shënoheni! 21 me korrigjimin përkatës? Kundër? Abstenim? Ylli Bufi – Në nenin 5 kemi thënë, kur Miratohet me shumicë votash. shpërndahet, 4, 5 raste i përcaktuam. Tani doli dhe Neni 22. Kush ka Vërejtje? Kush është dakord një rast tjetër. me nenin 22? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 22. Pjetër Arbnori – Shpërndahet prej të tjerëve, Neni 23. Vërejtje? Deputeti Çuçi. ndërsa ky është vetvetiu i shpërndarë. Leontiev Çuçi – Po t’i bëjmë hyzmet logjikës Ylli Bufi – Kur përfundon mandati dhe kemi që përdorëm, atëherë kam parasysh se kryetari i përmendur disa raste. Mendoj se ky rast duhet futur këshillit është një teknicien, siç u shprehën këtu në ato raste. dhe siç u miratua. Një teknicien duhet të ketë një Pjetër Arbnori – Më falni, t’ju sqaroj edhe një fuqi ligjore që të nënshkruajë këto akte. Atëherë, t’i herë. Ato raste janë kur shpërndahet nga të tjerët nënshkruajë kryetari i komunës. Pse duhet t’ia lëmë për arsye të caktuara, ndërsa vetëshpërdarja është kryetarit te këshillit, kur e nënvleftësuam rolin e tij, e vetvetishme, kur ai nuk mblidhet. Me tri raste ai ose kur e përligjëm? prandaj propozoj që jo kryetari quhet i vetëshpërndarë. i këshillit, por kryetari i komunës t’i nënshkruajë. Ylli Bufi – Edhe në këtë rast Presidenti do të Pjetër Arbnori – Specialisti. nxjerrë një dekret që e shpërndan, se si u Specialisti – Këtë funksion ka, të drejtojë vetëshpërnda, pa një dekret të Presidentit! mbledhjen dhe të përgjigjet për materialet e Pjetër Arbnori – Këtu ne miratuam që quhet “i mbledhjes, të firmosë materialet e mbledhjes. Si vetëshpërndarë”. S’ka nevojë për dekret të mund të firmosë ai tjetri? Presidentit, sepse ai ka djegur vetveten. Ajo është Leontiev Çuçi – Kanë karakter ligjor, kanë e natyrshme. forcën e ligjit për komunën. Atëherë, në qoftë se Namik Dokle – Atëherë, me këtë që thoni ju këshillin nuk e thërret dot kryetari i këshillit, por zoti Kryetar, duhet që paragrafi i parafundit të kryetari i komunës, atëherë të firmosë ai. Ai është rregullohet, sepse thuhet - “shpërndarja e këshillit i personi suprem që ka forcën e thirrjes dhe marrjes njoftohet Këshillit te Ministrave” do thënë - së vendimeve. “vetëshpërndarja e këshillit i njoftohet Këshillit te Pjetër Arbnori – Nuk është nevoja për të bërë Ministrave”. zhurmë. Pjetër Arbnori – Thamë të bëjnë redaktimet Nuk po ju drejtohem juve, por secili të flasë me përkatëse specialistët. radhë e të shprehë mendimin e vet me radhë. Neni 19. Ka Vërejtje? Kush është dakord me Deputeti Roland Tafili.

637 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Roland Tafili – Më duket, pikërisht në rolin e Gëzim Agastra – Për pikën “ a” të nenit 24, teknicienit kryetari i këshillit, në këtë rast, duhet të gjykoj dhe mendoj se do të ishte më e drejtë të firmosë. Pikërisht, ai për këtë punë është. U mblodh vihet në këtë mënyrë; “vetë ai, pjesëtarët e familjes” këshilli, realizoi detyrën e vet. Dikush do të firmosë vendosim të gjithë këta që janë këtu, (dikush flet se s’bën dhe ai firmos në emër të këshillit dhe jo në në sallë). Jo, njësoj, kur thua “pjesëtare te familjes”, emër personal, por dikush do të firmosë, prandaj ne e dimë të gjithë sot. Kemi të gjithë një kohë të është tamam në rolin e vet në këtë rast. gjatë me dosje në duar dhe e dimë kush quhen Pjetër Arbnori – Vërejtje të tjera? Deputeti Halit pjesëtarë familje. Kështu që, s’ka nevojë të vëmë Shamata. kush quhet pjesëtarë familjeje. Ose e heqim fare Halit Shamata – Dihet që komuna ka dy organe. këtë dhe vëmë pjesëtarët e familjes së tij, dhe ne Njëri është organ kolegjial, që është këshilli i kemi nënkuptuar të gjithë këtë që themi, këtë që komunës ose i bashkisë, dhe tjetri është organi unik thotë Rudolfi, jo të afërmit pjesëtarët e familjes, s’ka që është kryetari. Unë gjykoj se nuk ka asnjë arsye kuptim ta lëmë të afërm; pjesëtarët e familjes janë që një organ të firmosë vendimet ose aktet e një të përcaktuar. organi tjetër. Kryetari i komunës firmos vendimet që Pjetër Arbnori – Deputeti Ndre Legisi. nxjerr vetë. Ndre Legisi – Unë mendoj se s’ka se si t’i Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin marrim për bazë ato caqet që kanë qenë të vendosur 23, ashtu siç është paraqitur në tekst? Kundër? më parë për këto probleme, por që të jem mes dy Abstenim? Miratohet me shumicë votash. zotërinjve deputetë që dhanë mendime dhe Neni 24. Deputeti Rudolf Marku ; meqenëse ka rëndësi të madhe ky përcaktim la ta Rudolf Marku – Te pika “a” e nenit 24 thuhet - bëjmë për “fisin”. “Këshilltari nuk mund të marrë pjesë në shqyrtimin Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli, dhe marrjen e akteve të këshillit, kur vetë ai, Tonin Alimhilli– Thuhet: “kur ka interesa bashkëshorti, prindërit, fëmijët, vëllezërit, motrat pasurore”. Njerëzit nganjëherë kanë interesa të forta vjehrri e vjehrra kanë interes pasuror”, domethënë dhe jo pasurore, p. sh, për të caktuar një komision ky lloj enumeracioni nuk më duket shumë i saktë. për të shkuar jashtë shtetit. Madje këtu është bërë Mendoj që të përfshihet në një fjalë më të lufta kur kemi qenë zhveshur nga pasuria, lufta në përgjithshme. Vetë ai ose njerëzit e afërt të tij. Them dikastere është bërë për të shkuar jashtë shtetit, kështu, sepse në qoftë se unë rreshtoj s’është bërë për t’u pasuruar. Them se fjalët bashkëshortin, prindërit etj, në fund të fundit, edhe “interesa pasurore” të cilësohet kështu : “interesa vjehrra nuk më duket me pak i rëndësishëm nga direkt personale”, sepse ka dhe interesa jo pasurore, kushëriri i parë; ose kunati më pak i rëndësishëm që janë po aq të rëndësishme sa dhe pasurorët në se sa vjehrri dhe kështu me radhë. Domethënë është momente të caktuara. një përcaktim që ka një nomenklaturë jo shumë të Pra, interesa direkt personale, kur ka. saktë, prandaj të thotë; “vetë ai dhe njerëzit e afërt Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. të tij”. Po edhe kështu - bashkëshorti, prindi, fëmijët, Vasil Gjika – Unë e konsideroj të drejtë vëllezërit, motrat, vjehrri dhe vjehrra, pse qenka më ndërhyrjen e zotit Marku, por mendoj se për këtë i rëndësishëm vjehrri dhe vjehrra nga kunati dhe problem duhet parë përvoja e Partisë së Punës si i kunata p. sh apo nga kushëriri i parë. Domethënë shikonte këto, prandaj më duket i drejtë propozimi kërkon një përcaktim më të saktë. që bërë zoti Ndre Legisi. Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. Teodor Laço – Propozimi që bën deputeti B. Teodor Laço – Më falni, zoti Kryetar, unë Marku; duke futur fjalën - “njerëzit e afërt” nuk mund propozoj që në një nga sallat bosh të selisë të të futet, sepse fjala njerëz të afërt është krejt e vendosim një karambol ose një ping-pong dhe kush papërcaktuar, ligji kërkon përcaktime të sakta. Unë ka dëshirë të luajë, le të luajë atje. jam me përcaktimin që ka bërë Komisioni i Ligjeve Pjetër Arbnori – Kush është dakord me që pas fjalës “vjehrra”, do shtuar edhe ndonjë fjalë formulimin e nenit 24, siç është në tekst, më falni tjetër. Kjo është çështje që mund të diskutohet, por me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve? Kundër? njerëzit e afërt nuk dihet se gjer ku shtrihet, të afërm Abstenim? mund të quash edhe kushëririn e dytë, të parin dhe Miratohet me shumicë votash. të tretin. Me një fjalë, nuk është një koncept i qartë Neni 25. Kush ka vërejtje? Deputeti Bufi?

638 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ylli Bufi – Kisha një vërejtje për specialistin. paragrafi i tepërt. Këtu prezumohet një fajësi e tij, Paragrafi i dytë, si duhet kuptuar që “çdo por në një veprimtari të caktuar qoftë në fushën shqiptar përgjigjet për veprimtarinë e tij gjatë penale, administrative etj. Ndërsa kjo përgjegjësi periudhës së mandatit”, ku përgjigjet, përse prezumohet, dihet, unë mendoj se kjo s’ka pse të përgjigjet? Të dalë më qartë sepse nuk e kam vihet në një dispozitë. Çdo këshilltar të përgjigjet parasysh çdo të thotë paragrafi i dytë. për veprimtarinë e tij të kundërligjshme gjatë Pjetër Arbnori – Deputeti Ibrahim Baçi. ushtrimit të mandatit. Ky është një prezumim, nuk Ibrahim Baçi – Në nenin që sapo miratuam, kemi pse e vëmë një përjashtim. përcaktuam dy raste kur këshilltari nuk mund të Ndonjë gjë nuk ka, por vetëm e rëndon ligjin, marrë pjesë në shqyrtimin dhe marrjen e aktit të s’ka ndonjë problem, parimisht nuk ka ndonjë gjë këshillit dhe fill pas saj, në nenin 25 themi se të madhe, vetëm rëndon dispozitën ligjore nga ana “këshilltarët janë bashkërisht përgjegjës për aktet e e shtetasve që mund të bëjë. Edhe mund të jetë, marra”. Tani ky që nuk merr pjesë, ky është nuk ka ndonjë problem. përgjegjës? Pjetër Arbnori – Dëm nuk bën besoj. Kush Specialisti – Po është përgjegjës i këshilltarit është dakord me formulimin e nenit 25? Kundër? kolegjialisht. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Pjetër Arbnori – Teknika nuk jeni duke ia vënë Neni 26. Deputeti Xhevat Lloshi. mendjen punës, shpesh herë po ju drejtohem. Xhevat Lloshi – Mendoj se në paragrafin e dytë Specialisti – Ky nen është ndarë ne dy duhet hequr pjesa që thotë - “në rrugë të paragrafë, për të theksuar përgjegjësinë kolegjiale paligjshme”, për arsye se fjala komprometon nuk dhe përgjegjësinë individuale të këshilltarit. Në ka kuptim të thuhet në rrugë të paligjshme, paragrafin e parë ai ka përgjegjësi për veprimtarinë domethënë lejon të komprometohesh në rrugë të e këshillit, kolegjialisht, si gjithë të tjerët, në ligjshme, prandaj s’ka nevojë fare. Ose paragrafin e dytë ai ka përgjegjësi individuale, e cila komprometon interesat e komunës ose qytetit. mund të jetë e gjithfarëllojshme. Mund të jetë Komprometimi mund të jetë në vetvete, mund të përgjegjësi e karakterit disiplinor, mund të jetë e jetë ligjor, moral, etj e kështu me radhë, atëherë del karakterit penal, administrativ etj, sipas llojit të që po t’i komprometojnë në rrugë të ligjshme, shkeljes në veprimtarinë e tij Për shembull ngarkohet s’prishka punë. të bëjë një verifikim këshilltari, në atë verifikim bën Bashkim Caka – Unë e kundërshtoj, falsifikime e ku e di unë se çfarë mund të bëjë, do megjithëse e kam afër, për arsye se mund të të përgjigjet doemos sepse është brenda komprometohet edhe nga pakujdesia. Mund të veprimtarisë së tij për të kryer një vepër penale. komprometohet në mënyrë të tillë që veprimet mund Sipas rastit, brenda organit përkatës. të bëhen me dashje për ta bërë atë komprometim, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me megjithatë është një pakujdesi e theksuar që në formulimin e nenit 25, siç është në tekst? vetvete mban komprometimin brenda, prandaj do të Specialisti – (Dikujt i përgjigjet në sallë që thotë: thosha se përgjigjet për atë komprometim që bëhet “Para kujt” përgjigjet) - Para organit përkatës, sipas në mënyrë të paligjshme. shkallës mund të jetë përgjegjësia para vetë këshillit, Pjetër Arbnori – Me thënë të drejtën, unë e pra sipas rastit, mund të jetë disiplinore, mund të kam mendimin ndryshe nga dy parafolësit. Më duket jetë nga ato që e heq nga këshilltari, mund të jetë se ai mund të shkarkohet nga funksioni, vetëm në nga ato që e çon në përgjegjësi penale në organet e qoftë se është në kundërshtim me Dispozitat hetimit, sipas shkeljes që i bën veprimtarisë ky Kushtetuese në qoftë se është në kundërshtim me këshilltar. ligjet dhe në qoftë se është në kundërshtim me aktet Pjetër Arbnori – Mua më duket se kjo frazë ka që nxjerr këshilli i komunës. Kështu siç është të bëjë me atë tjetrën që deputeti nuk përgjigjet për formuluar interpretimi është mjaft i gjerë. Është apo veprimet e veta që kanë të bëjnë me zbatimin e s’është në përputhje me interesat e komunës. Njëri detyrës, ndërsa anëtari i këshillit përgjigjet, sepse mendon se është, tjetri mendon se nuk është. Unë deputeti është tjetër nivel, ka tjetër përgjegjësi; është them se, në qoftë se është në kundërshtim me aktet dhe i zgjedhur prej një elektorati më të gjerë. Kush e nxjerra këshilli i komunës atëherë po. Po ta lësh është dakord? Urdhëroni! kështu me interpretim, është në interes të komunës, Bashkim Caka – Unë kam mendimin se është më duket se është pak e papërcaktuar.

639 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Baleta. specialisti. Në qoftë se është vendosur që numri i Abdi Baleta – Unë jam dakord me mendimin e zëvendëskëshilltarëve të caktohet nga Këshilli i zotit Ylli Bufi, por kam edhe një propozim që të hiqet Ministrave, është pasur parasysh që ky do të jetë paragrafi i tretë. Kundër kësaj mase këshilltari mund rrogëtar. Nuk e di ku është logjika këtu? Në qoftë të ankohet në gjykatë. Zakonisht, ankimet në se është rrogëtar dhe do të paguhet nga buxheti gjykatë bëhen për konflikte punë midis punëdhënësit shtetëror, pra nga buxheti i përgjithshëm, mund të dhe punonjësit, kurse këtu kemi fjalën për një të diskutohet me një plan tjetër, në qoftë se s’është zgjedhur. Pasi organi i zgjedhur është shprehur, unë rrogëtar, atëherë pajtohem me zotin Bufi. Nuk ka nuk e kuptoj ç’mund të bëjë gjykata më. pse të futet Këshilli i Ministrave. Nuk e di nga kjo Pjetër Arbnori – Deputeti Pjetër Pepa. pikëpamje i drejtohem specialistit është marrë Pjetër Pepa – Me krijue një mendim të parasysh se çfarë shpenzimesh do të përballojë përbashkët me propozimin e zotit Lloshi, mendoj Buxheti i Shtetit për administratat e pushtetit lokal? që të bëhet - “në kundërshtim me Dispozitat Domethënë komunën dhe bashkinë, pa u ngjitur Kushtetuese ose të ligjit, duke kompromentuar pastaj tek rrethi, interesat e komunës apo qytetit”. Pra të hiqet ajo Pjetër Arbnori – Specialisti. “në rrugë të paligjshme” të lidhet” komprometimi” Specialisti – Unë mendoj se Këshilli i Ministrave me “shkeljen e dispozitave” dhe pastaj ai mund të duhet të hyjë në këtë çështje, sepse ka të bëjë me shkarkohet kështu, kështu etj. shpenzimet buxhetore ,në fazën e tanishme nuk Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. është bërë akoma organika e komunave dhe e Namik Dokle – Unë kisha vetëm këtë, më duket bashkive, por është e qartë që për bashkitë e mëdha me vend propozimi i zotit Baleta për ta hequr atë si - Shkodra, Durrësi etj, doemos do të ketë fjalinë e fundit të këtij neni. zëvendëskryetarë këshilltarë mund të jenë edhe dy, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin por do të jetë Këshilli i Ministrave ai që do të thotë, 26, duke marrë parasysh propozimet e deputetit Bufi p.sh. Lushnja do të ketë një dhe Shkodra do të ketë dhe propozimin e deputetit Baleta, për të hequr dy. Se mund ta bëjë Lushnja me tre, nga dëshira. paragrafin e fundit? Kundër? Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Ylli Bufi – Më falni edhe një sqarim dua të bëj Neni 27. Deputeti Gjinushi. zoti Kryetar, është fjala për komunën dhe për Skënder Gjinushi – S’kam gjë me nenin 27, bashkinë, administrata lokale do të paguhet nga vetëm se s’duhet harruar që ky nen tashmë është buxheti lokal, jo nga buxheti qeveritar. Ky paragraf bërë 26 dhe pas këtij shtohet neni 27, ish-neni 16. mua më duket si ato paragrafët e mëparshme kur Ma la për detyrë ish-drejtuesi i seancës. përcaktohej organizative nga sipër. Këtu s’ka Pjetër Arbnori – Atë e rregullojnë specialistët. problem që edhe në qoftë se do të varej nga Kush është dakord me nenin 27? Kundër? shpenzimet, këtë e administron këshilli i komunës Abstenim? apo i bashkisë me një administratë që ka 50%. Miratohet neni 27. S’është problem për një zëvendëskryetar apo Neni 28. Deputeti Ylli Bufi. dy zëvendëskryetarë, por në kuptimin e pavarësisë Ylli Bufi – Më duket pa kuptim që numri i që ka bashkia apo komuna nuk ka kuptim që t’ja zëvendëskryetarëve të caktohet nga Këshilli i caktosh numrin, të quhet zëvendëskryetar, të quhet Ministrave. Duhet një, apo duhen dy ne i kemi sekretar i përgjithshëm, të jetë një apo dy, këto t’ia besuar komunës dhe bashkisë gjëra shumë më te lëmë komunës që t’i zgjidhë. rëndësishme, jo çështjen nëse duhet një Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin zëvendëskryetar apo dy. Unë them qe të hiqet fare 28, siç është formuluar në projektligj? Kundër? paragrafi i tretë. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? Neni 29. Vërejtje? Deputeti Xhevat Lloshi. Zef Brozi – Ne mendojmë se drejt është në Xhevat Lloshi – Në paragrafin e tretë mendoj projektligj dhe në këtë çështje kemi pasur vërejtje. se duhen bërë dy ndryshime - e para, “shpallet në Pjetër Arbnori – Deputeti Leontiev Çuçi. mbledhje jo që kushtetohet, por në të cilën Leontiev Çuçi – Unë nuk jam fort dakord me kushtetohet këshilli”, e dyta në fund duhet shtuar deputetin Ylli Bufi, sepse kam parasysh, nuk e di, “në një mbledhje të jashtëzakonshme të këshillit”. mbase të thotë më saktë dhe më me përgjegjësi Megjithatë, mua më lind përsëri po ky problem.

640 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Atëherë, ka raste kur vlefshmëria e mandatit duhet më lehtë, përqendrohesh më kollaj. Por 35 ditë të shpallet në një mbledhje të jashtëzakonshme të duhen, janë të domosdoshme. Pra, afati 45 ditë, këshillit, mbledhje e cila nuk mund të mblidhet, më duket optimal. sepse mbledhja e zakonshme e këshillit thirret nga Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Shehu. kryetari i komunës. Natasha Shehu – Jam dakord me propozimin Se si mund të mblidhet kjo në mënyrë të e deputetit S. Gjinushi dhe kërkojmë ta votojmë. jashtëzakonshme kur kryetari vetë nuk është Pjetër Arbnori– Edhe unë në këtë rast shpallur, më duket pak e çuditshme. mbështes propozimin e deputetit Gjinushi, sepse Faleminderit! 30 ditë do të ishin shumë pak, sepse kur ndodh një Pjetër Arbnori – Kryetari i komisionit të Ligjeve? fenomen i tillë, për komunën është një ngjarje e Zef Brozi – Jo, ne mendojmë se është mirë, jashtëzakonshme dhe do të ketë diskutime e ashtu siç është. ridiskutime etj, etj, prandaj i duhet dhënë patjetër Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. një afat prej 45 ditësh të paktën, në mos 60 ditë. Shaban Memia – Për shqetësimin që ka zoti Pjetër Arbnori – Deputeti Sadedin Balla. Lloshi, ne e kemi përcaktuar në një nen më përpara Sadedin Balla – Në paragrafin e parë thuhet mënyrën se si organizohet mbledhja e parë dhe si shprehimisht kështu - “Vërtetimi i vlefshmërisë së zgjidhen personat, të cilët në këtë rast ftohen. mandatit të kryetarit të komunës ose të qytetit bëhet Kështu, unë kam mendimin se neni është formuluar brenda 20 ditëve”. Ta zëmë se u bë ditën e 20-të. mjaft saktë. Kështu që i mbeten për t’u bërë fushata ditën e 20- Pjetër Arbnori – Unë mendoj t’i ndërrohet vendi të, i del që ai mandat është i pavlefshëm. Atëherë, paragrafit të dytë me atë të tretë, meqenëse kalohet për fushatë mbeten tamam 40 ditë, tamam nga dita nga një paragraf me vlefshmëri në një me e pavlefshmërisë. pavlefshmëri. Dy paragrafët të jenë për vlefshmërinë Pjetër Arbnori – Deputeti Vedat Sazani. e mandatit dhe dy të tjerë të vlefshmërisë. Vedat Sazani – Këtu thuhet “që vërtetimi i Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. vlefshmërisë bëhet brenda 60 ditëve, nga dita e Ylli Bufi – Në fund të paragrafit të fundit “që zgjidhjes”, kështu që ky 60 ditshi është mbas këtij zgjedhjet e reja bëhen brenda 60 ditëve nga data e 20 ditshi. Prandaj, edhe unë jam dakord me vërtetimit të pavlefshmërisë”, më duket shumë. Besoj propozimin e zotit Skënder Gjinushi, që të ngelet se 30 ditë është i mjaftueshëm. S’kemi pse lëmë 45 ditë, sepse 25 ditshi është i përfshirë këtu, nga dy muaj një bashki pa kryetar apo një komunë pa dita e 20, në qoftë se bëhet ditën e 20-të, atëherë kryetar. Për një muaj unë them se mund të bëhen quhet vlerësimi tamam. zgjedhjet e reja në një komunë, në një bashki mund Pjetër Arbnori – Sekretaria, lajmëroni të jetë 60 ditë, më duket e panevojshme kaq shumë, deputetët të hyjnë ne sallë, sepse do të mbyllim propozoj 30 ditë. seancën. Nëpunësi i ngarkuar për regjistrimin të Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. regjistrojë deputetët që janë të pranishëm, dhe Shaban Memia – Tani ndoshta krijohet mbyllim seancën. Deputetja Rushen Golemi. përshtypja që është shumë, por gjatë kësaj kohe Rushen Golemi – Një lutje kam për të gjithë Qeveria mund të emërojë ose vendosë kujdestar për zotërinjtë deputetë. Mos të ndalohemi shumë, mbikëqyrjen e gjithë punëve administrative sepse po e zgjasim tepër, më duket se ndonjëherë shtetërore në një pjese territoriale. ndalohemi për gjëra fare të parëndësishme. Të më Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. falin të gjithë. Skënder Gjinushi – Ne ligjin “Për zgjedhjet” E dyta, këtë e sqaron më poshtë, domethënë 35 ditë parashikohet fushata. Kështu që, në fund të të mos dëshpërohen zotërinjtë deputetë, sepse do fundit, fushata bëhet lokalisht dhe s’duhet harruar të ngelen pa pushtet në komunë ose në bashki. që qyteti arrin dhe deri në 70 000 banorë, kështu që Mandati i kryetarit të komunës ose të bashkisë nuk është kaq e lehtë të organizosh zgjedhje. mbaron në datën kur bën betimin kryetari i ri. Kështu Megjithatë, mund të pajtohesha e të propozoja që është në nenin 31. Lëreni se e kanë menduar një afat prej 45 ditësh që të përmbajë dhe 35 ditshin më mirë juristët. Falemndetit! e nevojshëm për fushatë. Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Lako. Ky është propozimi im, sepse sidoqoftë kur janë Natasha Lako – Unë jam e mendimit, me zgjedhjet vetëm në një vend, fushata bëhet edhe propozimin e zotit Gjinushi dhe për një harmoni,

641 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mendoj që të bëhet këtu brenda 15 ditëve nga dita e problem, si dhe zotin Dokle dhe e shqyrtoni. Nuk zgjedhjes, dhe 45 ditë për ta mbajtur energjik ka gjë që nuk shqyrtohet dy herë e tri herë, zoti pushtetin dhe me frymëmarrjen legjitime. Dokle. Nuk ka asgjë të keqe që të shqyrtohet e Pjetër Arbnori – Më falni, sepse nuk jua kam njëjta gjë dy herë ose tri herë. dhënë fjalën. Namik Dokle – Puna është se e kemi shqyrtuar Një deputet – Të nderuar deputetë, zonja pese herë dhe nuk e shqyrtojmë më. Golemi shumë në rregull e shpjegoi gjithë Pjetër Arbnori – Të mos fillojmë diskutime, ju procedurën dhe më duket se është e kotë, vërtetë lutem zoti Namik Dokle, unë do të thosha që do të që të zgjatemi. S’ka asnjë shqetësim. ishte më mirë ta shikonit edhe një herë. Mbetet në fuqi kryetari që ka qenë. Për shembull Gjithashtu, ju lutem edhe diçka tjetër, kryetarëve kryetari i mëparshëm i komunës, derisa të bëjë të grupeve parlamentare. Të më bëjnë listën e betimin i riu, prandaj s’kemi pse të zgjatemi. deputetëve të grupeve të miqësisë me vendet e tjera. Ju faleminderit! Më duket se kemi dy muaj dhe nuk është zbatuar Pjetër Arbnori – Deputeti Zef Brozi, ne po ky rregull. Vendet, njëherë ju i dini pak a shumë, presim të tjerë, më falni. Nuk e bëjmë votimin, derisa fuqitë e mëdha evropiane, demokracitë e mëdha, të vijnë deputetët që janë jashtë. Ju lutem, nëpunësi vendet fqinje, me të cilat kemi interes, vendet që i ngarkuar, le të mbajë shënime dhe mbyllim kanë marrëdhënie me ne. (Një deputet flet ne seancën. I di emrat, është ngarkuar tamam për atë sallë.)Ka dhe demokraci të vogla, dhe në ato, po qe punë. Lajmëruat, ju lutem! Çdo njeri ka të drejtë të se kemi pasur lidhje, shkëmbime dhe me ato duhet pije kafe, por ka të drejtë më përpara të qëndrojë të kemi. Morën vesh kryetaret e grupeve këtu. parlamentare, mos ta bëjnë me diskutim këtë gjë, 15 minuta pushim. të zgjidhen ata deputetë që njohin gjuhen respektive të secilit vend që kanë lidhje të veçanta. * * * Edhe për diçka do t’u lutesha të gjithë grupeve parlamentare, të mos bëjnë diskutime pa vlere që (Rifillon seanca, ora 19 :30.) vetëm sa na hanë kohën. Secili të diskutojë parimisht Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e çfarëdo që të ketë dëshirë, por diskutimet pa vlerë deputetëve janë të pranishëm seanca hapet. ose ngacmimet të panevojshme e të paarsyeshme, Nesër Komisioni i Ligjeve, i ristrukturuar, të mendoj se duhet t’i shmangim. mblidhet në orën 8 - 00, për shqyrtimin e ligjit “Për Neni 29. Kemi për të bërë votimin. E kemi zgjedhjet lokale”. diskutuar nuk ishte kuorumi i nevojshëm, tani Nesër paradite, në orën 10:00, do të bëhet kalojmë në votim. Kush është dakord me nenin 29, mbledhja e grupeve parlamentare për studimin e ligjit, me korrigjimin 45 ditë, të propozuar nga zoti ndërsa seancë do të kemi mbasdreke, si zakonisht, Gjinushi? Kundër? Abstenim? Miratohet me në orën 18:00. Pra, i lutem Komisionit të Ligjeve, i shumicë votash. ristrukturuar, të mblidhet nesër në orën 8 - 00 të Neni 30. Deputeti Alfred Paloka. Pallati i Kongreseve. (Një deputet bën vërejtje në Alfred Paloka – Mua më duket se në nenin 30 sallë për orarin). duhet të bëhet një shtese - “kur kryetari refuzon të Mire atëherë, në orën 17: 00. bëjë betimin, konsiderohet se ka dhënë dorëheqje”, Urdhëroni! shtesa të jetë “dhe për zëvendësimin e tij Teodor Laço – Meqenëse njoftuat se nesër në organizohen zgjedhje të reja brenda 45 ditëve”. (Në orën 10:00 do të mblidhen grupet parlamentare, mua sallë reagojnë deputetet) Unë më poshtë nuk e shoh, më duket se kemi mbetur prej shumë ditësh në një në qoftë se është shkruar diku në rregull. lloj impasi për sa i përket zgjedhjes së Këshillit Pjetër Arbnori – Po qe se e ka ligji i zgjedhjeve Drejtues të Radiotelevizionit për shkak të një lloj një gjë të tillë, ose e shkruar diku tjetër, mendoj intolerance që vërejmë, unë të paktën, si anëtar i nuk është nevoja ta përsërisim. Kush është dakord këtij komisioni nga të dy grupet parlamentare. Do me formulimin e nenit 30? të ishte e udhës që nesër ky problem të zgjidhej, Urdhëroni! kuptohet me sugjerimin tuaj. Namik Dokle – Ka të drejtë Kryetari, ai që bën Pjetër Arbnori – Kryesia e grupit parlamentar, betimin, të ndryshojë formulën e betimit. Ndonjëri zoti Gjika, merruni vesh me zotin Ali Spahia për këtë në formulën e betimit që është e përcaktuar, meqë

642 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

jemi shtet laik nuk përmendet “në emër të zotit, këtë të zgjedhur, dhe këtu bëhet një çorbë e betohem”. Në qoftë se kryetari i komunës bën një megjithëse ne i kemi të ndara pushtetin legjislativ gjë të tillë, a quhet shkelje? nga ekzekutivi dhe nga gjyqësori, tani bëhen një Pjetër Arbnori – Kush është dakord me përzierje që s’merren vesh fare. formulimin e nenit 30? Ju lutem deputetëve të Pjetër Arbnori – Deputeti Çela. votojnë! Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Mitro Çela – I nderuari zoti Kryetar, në rastin votash. konkret unë mendoj se duhet të mbetet kështu siç Neni 31. Kush është dakord me nenin 31, siç është formuluar neni 32, për arsye se do të kemi të është formuluar? Kundër? Abstenim? Miratohet me bëjmë p.sh., me një shkelje të ligjeve kushtetuese. shumicë votash. Duke qenë kryetar i komunës, një përfaqësues i Neni 32. Deputeti Ylli Bufi. organit ekzekutiv të komunës, nuk ka tjetër përveçse Ylli Bufi – Unë nuk jam dakord që neni 32 të një organi tjetër sipëror ekzekutiv që ta shkarkojë mbetet në projektligj. Më duket absurditet që një atë imediatisht. Mendoj që, tamam kështu duhet të kryetar që përfaqëson një organ të pushtetit lokal të bëhet dhe jam dakord me atë shtesën që bën kryetari zgjedhur drejtpërsëdrejti dhe me zgjedhje të i Komisionit të Ligjeve, zoti Zef Brozi. Faleminderit! përgjithshme nga populli të mund të shkarkohet. Pjetër Arbnori – Deputeti Paskal Milo. Në këtë rast, të një organi të zgjedhur nga populli, Paskal Milo– Unë jam dakord me propozimin bëhet fjalë vetëm për heqje mandati dhe rastet e e deputetit Ylli Bufi, që mënyra se si është paraqitur heqjes së mandatit janë parashikuar në nenin 31, neni 32 nuk shkoi, për vetë faktin se këtu marrin për një organ të zgjedhur të përdorësh emërtimin përparësi masat administrative mbi ato legjislative. shkarkim nga kushdo qoftë ky më duket i Unë mendoj se përderisa një kryetar i komunës pamotivuar. është zgjedhur direkt, atëherë ai mund të revokohet Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të në të gjitha ato raste kur veprimtaria e tij nuk Ligjeve? përputhet me aktivitetin konkret, ose kur shkon në Zef Brozi – Neni 32 merr parasysh ato raste kundërshtim me ligjin, mund të revokohet dhe jo të kur kryetari i komunës, mundet që të mos ketë asnjë shkarkohet. Ne kemi revokimin dhe mund t’i paraqitet nga rastet e parashikuara në nenin 31, por ka cenuar zgjedhësve të tij që ta revokojnë. Kjo do të ishte figurën e tij dhe nuk mund të lihet më kryetar i mënyra më demokratike e zgjidhjes se problemit. komunës. Fjala vjen, mund të jetë bërë një person i Përveç kësaj, me sa shoh unë këtë me vërejtjet e padëshiruar për popullsinë që e ka zgjedhur, ka Komisionit të Ligjeve ka pasur një mendim të tillë cenuar figurën e tij morale, mund të jetë i që kryetari i komunës, të hiqet vetëm në ato raste kompromentuar me një veprimtari të paligjshme etj, kur kryen ndonjë vepër penale të dukshme dhe të atëherë kryetari i komunësnuk mund të ruajë këtë rëndë. Pra, të specifikohet. Unë mendoj që mund funksion për faktin se nuk vërtetohen në mënyrë të specifikohet mirë te neni 31, dhe jo të dalë si nen taksative rastet e parashikuara nga neni 31. Gjersa më vete dhe në këtë formë. Mua më duket se shkelin ne themi me një vendim të motivuar të Këshillit të kështu një procedurë demokratike. Ministrave, do të thotë se nuk mund të shkarkohet Pjetër Arbnori – Deputeti Pjetër Pepa. në mënyrë arbitrare për teka të njërit apo të tjetrit, Pjetër Pepa – Nëse heqim nenin 32, atëherë absolutisht. Madje Komisioni i Ligjeve ka dhënë një do ti kthehemi prapë 31-shit. Sepse ne sapo e mendim qe të shtohet një paragraf, ku të thuhet; se miratuam qe ndryshuam variantet të heqjes së kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim në gjykatë. mandatit, ashtu dhe të shkarkimit. Ne i miratuam Pra, për të ruajtur drejtësinë e vendimit të Këshillit se mund të hiqet mandati dhe për shkarkim dhe të Ministrave. Mundësia për atakimin e këtij vendimi këtu më poshtë 32-shit nuk bëmë gjë tjetër. Veçse është një mbrojtje që i bëhet kryetarëve të komunave shpjeguam mënyrën se si do të bëhet shkarkimi. nga çdo tentativë arbitrariteti. Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. Pjetër Arbnori – S’jam dakord me mendimin e Arben Meçe – Desha t’i kthehesha një çikë kryetarit të Komisionit të Ligjeve, sepse një organ nenit 25, ku një këshilltar nuk revokohet, por legjislativ nuk mund të shkarkohet dot nga një organ shkarkohet nga funksionet me vendim të këshillit të ekzekutiv. Në qoftë se ndodhin rastet që përmendi rrethit në bazë të propozimit. Me një fjalë, i lë zoti Zef Brozi, pra që bëhet person i padëshiruar kompetencë këshillit të rrethit të realizojë një gjë të për popullin, aq më tepër populli vetë do ta provokojë tillë. Kur kthehemi tek kryetari i komunës ose i

643 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bashkisë që do të jetë ai institucion, i cili do të poshtë për anëtarët e këshillit. U argumentua me realizojë, do ta ndajë këtë problem, ndërkohë kur shumë të drejtë, më duket mua se anëtari i këshillit për një këshilltar pranojmë jo revokimin, por pranojmë duke qenë i zgjedhur nga populli ia heq mandatin shkarkimin; e njëjta procedurë pastaj do të vazhdojë këshillit, s’ka kuptim të ankohet në gjykatë. Po me kryetarin e bashkisë ose të komunës. Çështja kështu, bëhet fjalë dhe për kryetarin e komunës, shtrohet kush duhet ta realizojë? Kuptoj, duhet të mendoj që është fjala për heqje mandati jo dhe për jetë një instancë më e lartë. Tani të merret o shkarkim nga Këshilli i Ministrave. Çështja e ankimit Parlamenti, o Këshilli i Ministrave. në gjykatë nuk e zgjidh problemin, nuk e bën më Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. demokratik. Unë e konsideroj këtë nen jo si Skënder Gjinushi – Dua të kujtoj, që dhe sot demokratik, nuk mund të futen në ligj, më duket se kryetarët e komiteteve nuk i shkarkon Këshilli i nuk ka asgjë për të mos u mirëkuptuar midis të Ministrave, por gjithmonë merret miratimi i këshillit. gjithë deputetëve. Këtu s’shtrohet fare problem Kështu që, kjo më shumë arbitrare se sa ligji që partiak, kjo është çështje demokracie, jo partiake e kemi në fuqi, aq më tepër që bëhet fjalë për një njërit ose e tjetrit. kryetar që zgjidhet në mënyrë të pavarur. Kryetari i Pjetër Arbnori – Deputeti Llazar Lëngu. komunës është organ po aq i fuqishëm, i zgjedhur Llazar Lëngu – Zoti Kryetar, do të ishte mirë drejtpërsëdrejti nga këshilli, kështu që dhe që të dëgjonim edhe mendimin e specialistëve, meqë shpërndarja e tij, duhet parashikuar në të njëjtat ata e kanë futur këtë nen. Besoj se duhet të dinë raste. Neni 31 i ka pak a shumë ato raste, ka shtuar më shumë se sa ne këtu, në lidhje me logjikën e një prej tyre, rasti kur ndryshon kufijtë komuna që futjes së këtij neni, dhe a e kanë legjislacionet e është për këshillin, duhet parashikuar edhe për huaja një nen të tillë apo jo? Pastaj, mund të kryetarin e komunës, sepse kur ka ndryshim kufijsh, gjykojmë më mirë. faktikisht dhe mandati i kryetarit ashtu si i këshillit Specialisti – Sqarimi i parë që do të bëjmë ndryshon së qeni. Pra, duhet shtuar kjo dhe rastet është ky - Kryetari i komunës ose i bashkisë. (një e papajtueshmërisë së funksionit janë. Kur dënohen deputet nga salla flet pa leje) penalisht janë, dhe kush shkel kushtetutën dhe Pjetër Arbnori – Një deputet kërkoi mendimin ligjet, siç është për këshilltarët, kjo është e specialistit. Do t’i jepet mendimi i specialistit, parashikuar edhe për këshillin, kështu që mjaftojnë pastaj do t’jua jap fjalën juve. (Përsëri ndërhyrje nga këto, pra, shkurt unë jam që për kryetarin e salla) komunës të parashikohen shkarkimet e tij ose më Pjetër Arbnori – Zotni, deputeti kërkoi fjalën saktë përfundim mandati, po për ato raste analoge nga specialisti dhe unë do t’ia jap specialistit përpara, që është parashikuar për këshillin e komunës. Dua pastaj do t’jua jap fjalën juve, sa herë t’ju takojë. të shtoj gjithashtu, që në kushtetutat e shumë (Ndërhyrje në sallë) vendeve nuk parashikohet asnjë rast për shkarkim Jo, e kam mirë shumë. arbitrar, siç parashikohet këtu. Specialisti – T’i jap shpjegime deputetit për Pra, ne çdo gjë e kemi marrë nga të tjerët, këtë çfarë kërkoi. e kemi shtuar nga vetja. Sqarimi i parë është ky - duhet të kuptohet që Pjetër Arbnori – Deputeti Lush Përpali. kryetari i komunës ose i bashkisë është pushtet Lush Përpali – Zoti Kryetar, më duket se janë ekzekutiv dhe jo ligjvënës, dhe në linjë të rregullt ai sjellë argumente të mjaftueshme për të mos e votuar i përgjigjet pushtetit ekzekutiv në qendër, nenin 32. Është tepër arbitrare, dhe mua më duket pavarësisht se është zgjedhur nga populli është se po u miratua ky nen nuk ka më pavarësi të pushtet ekzekutiv. Në qoftë se do të pranohet pushtetit lokal. Në qoftë se dikush nga pushteti ndryshimi që u motivua në një farë mënyre, duhet qendror ka të drejtë të shkarkohet të ngarkohet, s’ka atëherë të zgjidhim problemin se kush do ta më pavarësi, aq më tepër që është zgjedhur nga shkarkojë. Kur ka mendim te kundërt që nuk do ta populli. S’duhen këto argumente që u thanë. Dua të bëjë Këshilli i Ministrave, do ta bëjë këshilli i rrethit, përmend dhe një gjë. Propozimi që u bë nga do ta bëjë Presidenti, duhet të gjejmë zgjidhjen, Komisioni i Ligjeve sikundër këtij vendimi mund të sepse aty thamë, këshilltarin e komunës e shkarkon bëhet ankim në gjykatë, mua më duket se nuk këshilli i rrethit pa kryetarin e komunës, kush do ta qëndron, edhe për faktin se kemi argumentuar edhe shkarkojë atëherë? Në qoftë se nuk jemi dakord në nenin 26, një gjë analoge dhe i kemi hedhur për Këshillin e Ministrave, të themi cili organ.

644 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Urdhëroni! i Ministrave”. Pak më parë vumë nga Presidenti për Vladimir Metani – Faleminderit qe më dhatë diçka tjetër. Në të ardhmen ne do të flasim për një fjalën. hallkë kontrolluese që unë e konceptoj si një rajon, Pjetër Arbnori – Fjalën jua kam dhëne një ndarje të Shqipërisë në 5-6 hallka, rajone të gjithmonë, dhe do t’jua jap sa herë që t’ju takojë. mëdha kontrolluese dhe do të ishte mirë që kryetari Vladimir Metani – Faleminderit! Nuk po e i rajonit të mund t’i hiqte mandatin. Tani për tani zgjas. Nuk jam dakord me shpjegimet që dha mendoj ta lemë kështu, vetëm me ndryshimin “t’i specialisti, jam plotësisht dakord me shpjegimet qe hiqet mandati me vendime të motivuar nga Këshilli i dha zoti Skënder Gjinushi. Ato janë shumë të drejta, Ministrave”. pasi pushteti i kryetarit të komunës nuk është Pjetër Arbnori – Deputeti Agron Musaraj. pushtet që rrjedh nga emërimi i dikujt tjetër, por Agron Musaraj – Unë mendoj se ky ligj është është pushtet që rrjedh nga mandati që ka fituar ai shumë në rregull, sepse këtu nuk shtrohet problemi nga zgjedhjet. Pikërisht, edhe këto raste nuk se nga kush zgjidhet ky organ, e çfarë organi është. mundet, pra shkarkimi do të shkonte me emërimin. Si organ ekzekutiv, natyrisht ky duhet të shkarkohet Nuk mund të pranohet shkarkim për ato që zgjidhen, nga pushteti ekzekutiv. Kështu që, unë mendoj të që këtë pushtet e fitojmë me zgjedhje me mandat votojmë, të mos vonohemi kot. për arsyetimin që bëri zoti Gjinushi, ishte plotësisht Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. i saktë dhe atë duhet të votojmë. Teodor Laço – Më duket se specialisti nuk iu Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. përgjigj një pyetje shumë të rëndësishme që bëri Shaban Memia – Unë e mbështes mendimin deputeti Llazar Lëngu. Nga ç’legjislacion është që ky nen të mbetet, cili do të jetë organi që do ta marrë ky nen? A ekziston apo jo në vendet e tjera heqë mandatin ose do të shkarkojë në rastet kur demokratike të Evropës, që një individ i zgjedhur të parashikohen në nenin 31? Atëherë, meqë kryetari shkarkohet nga një organ tjetër më i lartë se i i komunës i përket aspektit ekzekutiv, Këshilli i karakterit ekzekutiv? Ministrave si organ ekzekutiv, duhet detyrimisht t’i Specialisti – Në legjislacionin rumun është i heqë mandatin e ta shkarkojë, ky është argumenti parashikuar. Mendim është marrë dhe nga gjermani. bazë, logjika bazë. Në qoftë se doni ndonjë hollësi më të madhe ta Pjetër Arbnori – Po shtrohet një pyetje, që sjellim ligjin (Një deputet flet nga salla) Nga rumuni, kush duhet ta shkarkojë? Më duket se këtu bëhet por ai është mbështetur nga gjermani. përsëri gabim. Nuk mund të shkarkohet një i Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. zgjedhur nga populli. Cilat janë rastet kur mund të Abdi Baleta – Këtu nevojat praktike, kuptohet hiqet mandati, po jam dakord ta shtrojmë kështu që i kanë shtyrë hartuesit që të formulojnë në këtë problemin. Në qoftë se ka ndonjë mangësi t’i mënyrë. Vetëm se sa krijohen ndeshje konceptesh riktheheni edhe një herë nenit 31, dhe në të gjitha në këtë ligj. Në qoftë se ne priremi më shumë nga rastet, ta plotësojmë kur i hiqet mandati. Por s’mund ajo që të forcojmë autonominë dhe organeve lokale, të flasim për shkarkim, atëherë jam dakord me ketë atëherë kjo s’qëndron. Në qoftë se e lëmë Këshillin argument që u tha këtu. Nuk ka kuptim të flasim e Ministrave t’i shkarkojë kryetarët e komunave, ne për pavarësi, nuk është një i emëruar nga Këshilli i praktikisht e vendosim ekzekutivin mbi organet lokale Ministrave. Ai ka mandatin e popullit, prandaj të zgjedhura dhe kështu përjashtojmë atë që duam problemi shtrohet kur hiqet mandati dhe kur të firmojmë. Ose për mendimin tim, duhet që shkarkohet. Kryetari i komunës mos të jetë fare i zgjedhur nga Pjetër Arbnori – Deputeti Mehmet Çeliku. populli, pastaj të jetë thjesht organ administrativ, Mehmet Çeliku – Unë mendoj se neni 32 është ose duhet t’i hiqet Këshillit të Ministrave kjo i nevojshëm dhe ka dy çështje - kompetencë. Si do të bëhet është problemi më i 1. Kryetari i komunës ose i qytetit mund të mprehtë tani që mund të shtojë kushdo, ose do të shkarkohet. Mendoj se kjo nuk duhet diskutuar, pranojmë të bëjmë edhe për këtë, siç bëmë për mund ta heqim fjalën “të shkarkohet” dhe të themi anëtarin e 8-të të këshillit, t’ia lëmë këshillit të rrethit, kryetari i komunës ose i qytetit mund t’i hiqet ose do ta lëmë me revokim. E kuptoj që se ka mandati. Unë pajtohem me propozimin e zotit Ylli zgjedhur këshilli i rrethit, por është më e arsyeshme Bufi, por për pjesën e dytë ne kemi lenë hë për hë që një organ i zgjedhur të ketë pushtet për të hequr këtë formulim - “me vendim të motivuar nga Këshilli një të zgjedhur se sa një organ organizativ, sepse

645 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ne këtu fusim parimin, që ekzekutivi gjithmonë do Kolë Tonaj – Unë kam këtë propozim konkret të fitojë dhe kaq duhet pastaj punën tjetër ekzekutivet - kryetari i komunës ose i bashkisë mund të e bëjnë vetë, mbaron autonomia e pushtetit lokal, shkarkohet me vendim të motivuar nga këshilli i sepse ne i dimë që kush ka kyçet e kuadrit e ka rrethit, për rastet kur shkel legjislacionin, për këtë pushtetin. Kush të heq e të vë në post, ai të arsye tek neni 45 thuhet kështu. “Në kompetencat komandon. e këshillit të rrethit, koordinon veprimtarinë e Pjetër Arbnori – Deputeti Gaqo Apostoli. këshillave të komunave ose të bashkive” dhe pika Gaqo Apostoli – Zoti Kryetar, jam plotësisht 12 thotë - “pezullon aktet e paligjshme të komunave dakord me diskutimin e zotit Baleta, prandaj i ftoj te ose bashkive”. Për këto dy arsye, për më tepër që gjithë deputetët të votojnë heqjen e këtij neni, sepse edhe në këtë situatë ne kemi pushtetin lokal me dy ndryshe bota do të na qeshë për votimin e këtij neni shkallë pothuajse, pra kur mungon prefektura dhe paradoksal. prefekti, unë mendoj se për ta hequr këtë Pjetër Arbnori – Më falni, zoti Baleta nuk kompetencë të Këshillit të Ministrave, mund t’i propozoi heqjen e nenit. kalohet hë për hë këshillit të rrethit, edhe për faktin Abdi Baleta – Ekzistencën e nenit kështu siç tjetër se Këshilli i Ministrave nuk mund të merret është, por kuptohet vetë ajo. Po qëndroi kështu siç me të gjithë kryetarët e komunave dhe të ndjekë është, pastaj s’ka pse e diskutojmë. veprimtaritë e tyre. Gaqo Apostoli – Dakord jam dhe me këtë (Nga ky moment largohet zoti Pjetër Arbnori, shtesën e zotit Baleta. dhe e drejton seancën zoti Shaqir Vukaj). Abdi Baleta – Vërejtje ose revokim. Shaqir Vukaj – Deputeti Roland TafiIi. Pjetër Arbnori – Deputeti Çela. Roland Tafili – Këtu problemi shtrohet që një Mitro Çela – Dua t’i bëj një pyetje specialistit, organ ekzekutiv heq një të zgjedhuri, atëherë zoti Kryetar. Në këtë rastin konkret; e zëmë se meqenëse problemi është se duhet një dikush të kryetari i komunës shkeli një pikë të ligjit kushtetues. futet në mes, duhet një organ tjetër i zgjedhur që të Ç’bëhet në këtë rast si veprohet? propozojë diçka, unë kam mendimin kjo që të Specialisti – Për këto është fjala, për shkelje mbetet, siç është - “kryetari i komunës ose i të ligjit, moskryerje e detyrës, paaftësi, sjellje jo të bashkisë mund të shkarkohet me vendim të motivuar mira, shkaqet mund të jenë të shumta. të Këshillit të Ministrive, me propozim të këshillit të Pjetër Arbnori – Deputeti Dylber Vrioni. rrethit, në mënyre që të vihet pak në kontroll” në një Dylber Vrioni – Unë do të mendoja se ne do të farë mënyre, nga një organ legjislativ, Këshilli i shkarkonim të ishte mundësia e revokimit të këtij Ministrave të mos bëhet absolut në këtë rast. kryetari në qoftë se sigurohej një numër i caktuar Shaqir Vukaj – Deputeti Haxhi Aliko. votash nga komuna. Haxhi Aliko – Meqenëse erdhëm në këtë pikë, Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. Kishit të japim mënyra për ta zgjidhur këtë nyje, për t’i propozim? dhënë mundësinë Këshillit të Ministrave ose Abdi Baleta – Jo, kam një shtesë, se kështu, Qeverisë, të kontrollojë dhe në të njëjtën kohë të në qoftë se do të vazhdojmë ta bëjmë të pafundme ndëshkojë kur nuk realizohen në përputhje me ligjet, listën e arsyeve, për të cilat mund te shkarkohet atëherë mund te ishte një formulim afërsisht i tillë - një kryetar komunë, atëherë ne nuk zgjidhim gjë, “kryetari i komunës ose i qytetit mund te shkarkohet ose do t’i caktojmë taksative ato dhe të therni - “ti nga këshilli përkatës respektiv, me propozim të je burrë i mirë, të ka zgjedhur populli, do të qëndrosh motivuar nga Këshilli i Ministrave”. Pra, Këshilli i aty”, ose pastaj po e lamë që mund të pijë raki, pa Ministrave konstaton shkeljet dhe i jep rekomandimin mund të jetë një çikë gjaknxehtë, po mund të bëhet këshillit që e ka zgjedhur për ta shkarkuar. kështu e ashtu s’ka nevojë fare për ligje, ia lëmë Shaqir Vukaj – Deputeti Namik Dokle. kush e ka shkopin në dorë t’i bjerë atij që është një Namik Dokle – Unë mendoj se thelbin e këtij shkallë më poshtë. Në qoftë se duam që kryetarët problemi e paraqiti në mënyrë shumë të logjikshme e komunave t’i bëjmë të zgjedhur direkt nga populli, deputeti Baleta. duhet t’i bëjmë edhe të paprekshëm, aq sa e Me këtë nen, siç është kështu, synohet që të meritojnë zgjedhjet, përndryshe pastaj veprohet siç zgjedhurit e popullit të kthehen në servilë të kemi vepruar. Qeverisë. Prandaj, unë mendoj që ky nen kështu Pjetër Arbnori – Deputeti Kolë Tonaj. siç është nuk mund të jetë, sidomos duhet të heqim

646 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dorë patjetër nga fjala “shkarkohet”, sepse në disa përkrahën disa nga deputetët, propozimi më optimal diskutime thuhet “shkarkohet”. Një i zgjedhur nga do të thosha do të ishte propozimi i zotit Aliko, populli nuk mund të shkarkohet. domethënë që Këshilli i Ministrave t’i propozojë Ai vetëm revokohet, ndaj unë propozoj, meqë këshillit të komunës shkarkimin e kryetarit të nuk po gjejmë një racionale për ta shprehur këtë komunës, tamam siç e motivoi dhe zoti Baleta. Ai ide, propozoj që disa nga deputetët që janë më është propozimi më racional mendoj unë. specialistë në këtë fushë, si ata të Komisionit të Shaqir Vukaj – Deputeti Agim Shkupi. Ligjeve, deputeti Baleta, Paskal Milo, se më duket Agim Shkupi – Kam mendimin që kjo foli për këtë punë e ndonjë tjetër. Ta formulojmë dhe kontradiktë zgjidhet më mirë me variantin e propozuar t’ia paraqesim pastaj deputetëve, se kështu do të nga deputeti Çela. diskutojmë pa fund, shto një fjalë e hiq një tjetër, Mendoj që ka koherencë të brendshme në të më mirë të mblidhen një grup deputetësh, të bëjë gjithë shtrimin e nenit, siç e paraqiti ai, prandaj do një formulim racional për ta shprehur këtë ide dhe të ishte e udhës që ta hedhim në votë. ta votojmë. Faleminderit! Shaqir Vukaj– Deputeti Xhevat Lloshi. Shaqir Vukaj – Deputeti Vasil Gjika. Xhevat Lloshi – Më lejoni të shtoj diçka për ta Vasil Gjika – Kam mendimin se problemi nuk ndihmuar diskutimin në dispozitat transitore dhe të qëndron thjesht tek kryetari i komunës, por qëndron fundit. Neni 56 ka një formulim mjaft të gjerë për ato te vullneti i asaj pjese të popullit që i ka dhënë shqetësime që mund të ketë lidhur me kryetarin. mandatin këtij kryetari, kështu që mua më duket Thuhet “kryetarët e komunave të qyteteve, kryetarët normale që asnjë organ nuk ka të drejtë ta e këshillave të rretheve, këshilltarët dhe funksionarët shkarkojë, por ta revokojë dhe me votëbesim të e tjerë të administratës së lartë lokale i nënshtrohen vendosur për fatin e kryetarit. Ai mund të pezullohet sipas rastit përgjegjësisë materiale, civile, por mandatin e ka marrë nga populli. Është njësoj administrative dhe penale për veprat e kryera gjatë si rasti i deputetit. ushtrimit të funksioneve të tyre”. Shaqir Vukaj – Deputeti Bashkim Caka. Ju faleminderit. Bashkim Caka – Unë mbështes parafolësin, Shaqir Vukaj – Deputeti Çela. për arsye se ai që ka marrë votëbesimin nga populli Mitro Çela – Zoti drejtues i seancës. Për rastin nuk mund të shkarkohet me vendim të asnjë organi konkret unë kam një propozim. Mendoj që ta të administratës shtetërore, prandaj do të ishte e formulojmë ligjin kështu - domosdoshme që të përcaktonte rastet e revokimit “Kryetarit të komunës ose të bashkisë mund t’i të tij. Pra, ai revokim mund të bëhet vetëm nga hiqet mandati me vendim të motivuar nga Këshilli i zgjedhësit dhe nga asnjë organ i administratës Ministrave. Vendimi mund te diskutohet nga kryetari shtetërore, përndryshe ne shkelim atë pavarësi që i në Gjykatën Kushtetuese. Në rastin e shkarkimit. lëmë këtij organi, domethënë kryetarit të komunës Zëvendësimi bëhet me zgjedhje të reja”. e të bashkisë, dhe nga ana tjetër kufizojmë atë Shaqir Vukaj– Deputeti Kosta Makariadhi. autonomi që mendojmë t’ia japim me ligj. Pra, Kosta Makariadhi – Unë mendoj, me sa doli mendojmë që të shtohet një nen që të përcaktohen dhe nga sqarimi që dhanë specialistët, edhe ata rastet e revokimit dhe nga kush bëhet revokimi. vetë që kanë më tepër njohuri të këtij karakteri këtu, Shaqir Vukaj – Deputeti Petrit Kalakula. që neni 32 të hiqet dhe të kompletohet neni 31 me Petrit Kalakula – Unë mendoj se neni 32 mund të gjitha ato raste që mendohen se përmblidhen te të formulohet kështu - “Kryetari i komunës ose i fjala “shkarkim”. Domethënë ç’parashikojnë ato qytetit mund të pezullohet me vendim të motivuar sqarime që dha specialisti, që nuk pajtohet dhënia nga Këshilli i Ministrave”, i cili ka të drejtë të kërkojë ose mbajtja e mandatit të kryetarit, ato të shtohen, revokimin e tij nga organi. s’ka asgjë të keqe, sepse kështu e kanë pothuajse (Ndërpritet incizimi) të gjithë këtë, dhe duke zgjeruar nenin 31 fjala e Ibrahim Vasjari – ... për shkak se kryetari i fundit ose shkarkimi i këtij neni të hiqet, dhe neni komunës apo i bashkisë është edhe organ ekzekutiv, 32 të hiqet fare. Është e vetmja zgjidhje. në qoftë se edhe organi i zgjedhur njëkohësisht, në Shaqir Vukaj – Deputeti Sadedin Balla. qoftë se mund të shkarkohet unë bashkohem me Sadedin Balla – Unë mendoj se në linjën e mendimin e zotit Aliko, që të shkarkohet nga këshilli arsyetimit të zotit Baleta, që pak a shumë e i rrethit, me propozim të Këshillit të Ministrave që e

647 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kontrollon, domethënë ai e kontrollon si organ punë, përndryshe kemi një shkelje të plotë. Po t’ia ekzekutiv, ndërsa për ta revokuar për ta shkarkuar, lemë në kompetencë këshillit të rrethit, atëherë për t’i mbetet një organi të zgjedhur nga populli, siç është analogji këtu kemi edhe nenin 55, i cili thotë “se të këshilli i rrethit. gjitha rregullat e parashikuara në këtë ligj për Shaqir Vukaj – Deputeti Leontiev Çuçi. kryetaret e qyteteve e të komunave vlejnë dhe për Leontiev Çuçi – Faleminderit, zoti drejtues i kryetarin e rrethit”. Do të biem në të njëjtën seancës, por nuk arrij të kuptoj pse po përpiqen kontradiktë kur të diskutojmë nenin 55, që ka të disa të nderuar deputetë që të bëjnë një shartesë, e bëjë me mënyrën se si shkarkohet kryetari i rrethit. cila nuk mund të mbijetojë. Janë dy gjera të kundërta Shaqir Vukaj – Deputeti Halit Shamata. në thelb dhe ne përmbajtje. Nuk mundet i zgjedhuri Halit Shamata – Mua më duket se po kërkojmë të shkarkohet nga një organ ekzekutiv, dhe nuk më në tokë shterpë për një problem, për një organ i cili vjen hiç mirë me specialistin, i cili kur ia kemi bëre është shumë i njohur, shumë përfaqësues në pyetje në nenet e mëparshme ka mbajtur pozicionin strukturën e pushtetit lokal në botë. që kryetari i komunës është, në radhë të parë i Pra, kryetari i bashkisë dhe kryetari i komunës zgjedhur, pastaj është ekzekutues apo element i janë dy hallka shumë përfaqësuese, shumë të pushtetit ekzekutiv, ndërsa tani e ktheu pozicionin njohura, kështu që unë bashkohem me propozimin profesional, qofsha i gabuar. e deputetit Dokle, që ka një mundësi të madhe Shaqir Vukaj – Ju lutem çfarë mendimi keni ju? ballafaqimi me pushtetet homologe, apo jo, dhe të Leontiev Çuçi – Mendimi im është ky, që këto shikohet mundësia e formulimit. Besoj se duhet të dy gjera të kundërta, do të jetë e papranueshme jetë shumë e shprehur, shumë e qartë shkarkimi i dhe qesharake për ne si Parlament që t’i bashkojmë një kryetari bashkie. Kam përshtypjen se struktura e t’i shartojmë kur nuk mund të qëndrojnë si të tilla, që na ofrohet, ajo rumune, ndoshta është në fillimet kur për më tepër kemi thënë në nenin kushtetues e saj, dhe këto kontradiksione ndoshta mund të vijnë që ndërmjet këtyre nuk ka marrëdhënie varësie, nga një lloj parapëlqimi i një modeli të tillë që është prandaj ose ky të bëhet sipas sugjerimit dhe paralel. propozimit të zotit Baleta ose te hiqen. Madje Shaqir Vukaj – Deputeti Arben Meçe. mbështes shumë propozimin e zotit Makariadhi. Në Arben Meçe – Zoti Dokle qëparë bëri një qoftë se na shpëtoi në nenin 31 fjala “shkarkim”, le propozim është bllokuar dhe ky ligj. Po pati mundësi, ta heqim sepse nuk bëjmë ndonjë gjë, ndonjë hata specialistë kemi, të mblidhen mënjanë për këtë ligj të madhe, në qoftë se i rikthehemi. dhe të vazhdojnë, dhe në fund fare t’i kthehemi Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. përsëri këtij ligji, pasi të jetë diskutuar në rrethe më Teodor Laço – Ne më duket, siç e thanë dhe të ngushtë, sepse po ecim dhe përsëri s’kemi për deputetë të tjerë këtu, na ngatërron ky fakt; nga të rënë dakord me sa shoh. Po pati mundësi ta njëra ane ky është një individ i zgjedhur dhe nga shohë Kryesia. ana tjetër funksioni i tij është i karakterit ekzekutiv. Shaqir Vukaj – Deputeti Heba. Në qoftë se është funksioni i tij i karakterit ekzekutiv, Emanuel Heba – Unë për vete mbështes dikush duhet të japë mendimet për punën e tij, për propozimin e zotërinjve Kalakula, Teodor Laço, Vasil aftësinë ose rastet e shkeljes së funksioneve Gjika. Mua më duket se nuk e cenojmë demokracinë ekzekutive të tij. Por, nuk është vetëm Këshilli i në qoftë se i japim të drejtë një organi ekzekutiv të Ministrave, sepse po të jetë fjala për kryetar komune, lartë, i cili është kompetent për të kontrolluar, që ka dhe një organ tjetër ekzekutiv që e ka në vetëm të propozojë ose të popullojë mandatin, por mbikëqyrje, dhe ky organ është kryesia e rrethit. mandatin pastaj do t’ia heq populli. Pra, këtu nuk e Atëherë, këtu problemi ndërlikohet akoma më zgjasim, nuk e cenojmë demokracinë, prandaj them shumë. Mua më duket propozim mjaft racional ai po ta vëmë në votë këtë që e ka propozuar dhe me që bëri deputeti Gjika, domethënë që kryetari i shkrim zoti Kalakula, të jetë një nga materialet që komunës ose i bashkisë mund të pezullohet, e bëri do të hedhim në votë. këtë propozim deputeti Kalakula me një vendim të Shaqir Vukaj – Ne, si Kryesi kemi mendimin Këshillit të Ministrave ose dhe të kryesisë së rrethit, që Komisioni i Ligjeve, në bashkëpunim me por mandati i tij i hiqet në qoftë se kalon nëpërmjet propozuesit, të cilët nuk janë të paktë dhe nga ata zgjedhësve të atyre që e kanë zgjedhur, domethënë ç’ka kanë dhënë me shkrim, të mblidhen dhe të me një votim të ri, ai nuk e di se si do të bëhet kjo japin mendimin e tyre, dhe këtë pikë, këtë nen ta

648 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

diskutojmë nesër, kështu të vazhdojmë sepse u simbol të një karakteri tjetër, që ta përdorë për bënë 20 minuta që po diskutojmë. Dakord? qëllime tregtare ose për qëllime reklame, kurse Ju lutem, kryetari i Komisionit të Ligjeve. S’është kryetari i komunës, i cili është një person i zgjedhur këtu, te Presidenti. Vazhdojmë, zoti Skënder dhe përfaqëson shtetërisht qytetin, duhet ta këtë Gjinushi, si zëvendës të ngeli në dorë sonte. detyrimisht këtë simbol kombëtar. Skënder Gjinushi – Jo, e kërkova fjalën disa Shaqir Vukaj – Deputeti Xhevat Lloshi! herë, prandaj o vini prift, o ruani mjekrën, një nga të Xhevat Lloshi – Unë mendoj se formulimi është dyja. i saktë. Nuk mund të bëhen ndryshime të tilla, sepse Shaqir Vukaj – E mirë. Në rregull. Dakord! marrin kuptime krejt të tjera të pasakta. Ju Neni 33. faleminderit. Natasha Shehu – Po bisedonim këtu me Shaqir Vukaj – Kush është dakord me kolegun dhe është një rast; kryetari i komunës, bën formulimin e paraqitur në këtë projektligj? Kundër? një veprim që i kënaq banorët e komunës së tij, por Abstenim? prek rendë interesat e komunës fqinje, po të jetë Miratohet. për popullin e tij të komunës, ai s’i heq mandatin. Neni 34. Kush do të veproje në këtë rast? Si mendoni? Kush Deputeti Ibrahim Baçi. ta zgjidhë? Sepse ai tani është i zgjedhur, por është Ibrahim Baçi – Jam i mendimit që t’i marrim edhe ekzekutues. një nga një paragrafët e këtij neni, por megjithatë, Shaqir Vukaj – Me sa duket, përsëri do të kam përshtypjen se këtu në fillim fare në paragrafin vazhdojmë nesër me diskutimin e këtij neni, prandaj e parë, ngatërrohen dhe kompetencat edhe detyrat. sonte vazhdojmë me nenin 33. Kush ka Vërejtje? Unë diskutova dhe radhën tjetër. Mund ta vëmë “ka Deputetja Rushen Golemi. këto kompetenca dhe detyra kryesore”. (Deputetja në fjalë ka mendim për nenin 32 dhe Shaqir Vukaj – Deputeti Rudolf Marku. nuk diskutoi) Rudolf Marku – Unë kisha një problem, pika Shaqir Vukaj – Deputeti Rudolf Marku. 17 më duket shumë... Rudolf Marku – Ne nenin 33 thuhet - “Simboli Shaqir Vukaj – Mos t’i marrim kështu, por një dallues i kryetarit të komunës ose i qytetit është nga një. një shirit me ngjyrat e flamurit shtetëror”. Jam për - Rudolf Marku – Jo, në rregull, në rregull e kam “simboli dallues i komunës ose i qytetit është një fjalën këtu - shirit me ngjyrat e flamurit shtetëror, kryetari duhet Pika 17 thotë - “Përgatit strukturën, numrin e ta mbajë detyrimisht këtë shirit” etj. Pra, shiriti të punonjësve, pagat e tyre dhe ia paraqit për miratim jetë simbol dallues jo i kryetarit, sepse kryetari i këshillit të komunës ose të qytetit”, ndërsa pika 16, komunës, si njeri i përveçëm ka si simbol dhe emrin që është marrë përpara, e cila është disa herë më e vet të përveçëm, kurse simbolet i përkasin pak e rëndësishme se ajo thotë - “urdhëron shpalljen komunës ose qytetit. Më duket pak si tepër me e njoftimeve publike”, domethënë të shihet që janë pas kryetari një simbol të vetëm, kurse vetë kryetari disa pika më të rëndësishme, sepse janë më të e mban pastaj në mbledhjet ceremoniale. Korrigjohet spostuara, e para. E dyta, pika 20 - “Kryetari i fare lehtë. komunës thotë merr masa për parandalimin e Shaqir Vukaj – Deputeti Kolë Tonaj, rreziqeve që mund të vijnë nga kafshët”. Shpreh një Kolë Tonaj – Neni është mirë këtu dhe mendoj mosbesim tepër fyes ndaj kafshëve, sepse shpesh të zbatohet, sepse lind problemi kur simbolin e rreziqet më të mëdha kanë ardhur nga njerëzit dhe komunës nuk e mban kryetari, kush do ta mbajë? jo nga kafshët. Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. Shaqir Vukaj – Atëherë i marrim me radhë. Teodor Laço – Ka dhe një problem tjetër që Për pikën e parë, kush ka vërejtje? Kush është duhet të jetë simboli i kryetarit te komunës, sepse dakord siç është paraqitur ne projektligj? nga praktika botërore ka shumë qytete që, përveç Ibrahim Baçi – “Kryetari i komunës ose i simbolit kombëtar, i cili është i detyrueshëm, kanë bashkisë ka këto kompetenca dhe detyra”. dhe simbolet e tyre, gjë që ne mund ta praktikojmë, Shaqir Vukaj – Dakord, kush është dakord për simbol që përfaqëson qytetin, kështu që, nuk mund t’i shtuar dhe këto fjalë. Dakord. Kush është kundër t’ia lemë të detyrueshme qytetit që domosdo të për pikën 1? Kundër? Abstenim? Miratohet. mbajë vetëm simbolin kuq e zi. Ai mund të ketë një Pika B. Kush ka vërejtje? Urdhëroni deputeti

649 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Paskal Milo. propozimin ju? Paskal Milo – Më tepër një redaktim se sa Arben Meçe – Të mbetet “siguron”. vërejtje, ku thuhet - “siguron rendin dhe qetësinë Shaqir Vukaj – Propozim tjetër? Kush është publike me mbështetjen e policisë”, unë them fjalën dakord me formulimin siç është paraqitur, me “policisë” ta zëvendësojmë me “organet e ruajtjes propozimin e deputetit Milo? Kundër? Abstenim? se rendit”. Miratohet. Shaqir Vukaj – Mendim tjetër? Kush është Ju lutem mbani shënim! (I drejtohet sekretarisë dakord me korrigjimin e propozuar nga deputeti se Kuvendit). Paskal Milo? Ju lutem, para se të kalojmë në votim, Pika 3. Kush ka mendim, vërejtje propozim? kush ka vërejtje le të ngrejë dorën. Unë jam në Kush është dakord me formulimin e paraqitur? Më pozicion që shoh kështu. Urdhëroni deputeti Haxhi falni deputeti Bufi. Aliko. Ylli Bufi – Në krahasim me materialin e Haxhi Aliko – Në vend të fjalës “sigurimin” të mëparshëm ka një ndryshim, që është afati brenda vihet “garanton”. tri ditëve, meqenëse ia lëmë këtë kompetencë Shaqir Vukaj – Deputeti Ibrahim Baçi. kryetarit të komunës, që të njoftojë organin superior, Ibrahim Baçi – Të mos i vëmë kaq taksative, megjithëse në parim, në kushtetutë keni thënë që por e vëmë “merr masa për sigurimin”. s’ka organe vartëse, por me sa duket s’ka mënyrë Shaqir Vukaj – Deputeti Alfred Paloka. tjetër zgjidhjeje, do e pranojnë, do e shkelin pak atë Alfred Paloka – Unë s’e kuptoj kush e siguron parim. Atëherë pse është hequr afati, afati duhet, rendin, kryetari apo organet e rendit? Duhet të jenë sepse do të na ndodhin gjëra që kërkojnë domosdo organet e rendit, mbase të mbështetura nga kryetari. një afat kohor. Ai mund të thotë pas një muaji, pas Shaqir Vukaj – Deputeti Luan Skuqi. dy muajsh, unë them s’ka asgjë të keqe, siç është Luan Skuqi – Kuptimi i fjalës “siguron”, me sa në materialin e parë, brenda tri ditëve. marr vesh unë në këtë tekst, ka jo vetëm detyrimin, Shaqir Vukaj – Mendim tjetër? Urdhëroni, por edhe përgjegjësinë që ka kryetari i komunës specialisti! dhe vartësinë që kanë organet e rendit, t’i binden Specialisti – Dakord. atij në momente të caktuara për të organizuar Shaqir Vukaj – Dakord, thotë “e vëmë”! Po pse marrjen e masave, që të sigurohet qetësia ne është hequr? Hajde merre vesh. komune ose më gjerë në qytet. Ka një vartësi, Specialisti – Për mendimin tonë, nuk është forcave të caktuara, organeve të caktuara të rendit ndonjë problem i rëndësishëm. Edhe tri ditë mund publik, nga kryetari i komunës ose kryetari i të mos arrihet kjo. Ai e konstaton këtë. Kjo si detyrë bashkisë, me qëllim që të sigurohet rendi. mund të vihet, por në qoftë se e bën edhe ditën e Shaqir Vukaj – Deputeti Arben Meçe. pestë, ne nuk mund të themi se nuk do atakohet Arben Meçe – Përsëri, në mbështetje, këtu një vendim i paligjshëm. kemi fjalën “siguron” kemi fjalën “urdhëron”, kemi Shaqir Vukaj – Atëherë ka mendim tjetër? fjalën “drejton”, të gjitha këto kanë kuptimin e vet, Kush është dakord me formulimin, duke shtuar kur thotë “urdhëron”, do të thotë që e ka direkt ai, afatin prej 7 ditësh? kur thotë “siguron” do të thotë që organet e policisë Kundër? Abstenim? Miratohet. e kryejnë në mënyrë të pavarur gjithçka që u jep Pika 4. Kush ka mendime, vërejtje propozime? ligji, por varësinë e kanë direkt sepse e kemi dhe Deputeti Namik Dokle? këtu, dhe radhën e parë tek 14 ligjet e para kishte Namik Dokle – Unë kam mendimin që afatin fjalën “siguron” dhe “miraton”; është një problem që për të raportuar para këshillit mbi gjendjen me të drejtë e ngriti zotëria. ekonomike dhe sociale të komunës, një vit është Kur ishte “miraton” e bënin të tjerët, ky vetëm e një afat shumë i gjerë, dhe propozoj që kjo të bëhet firmoste, ndërsa kur është “siguron”, ishin në çdo 6 muaj, sepse l herë në vit raporton Qeveria kompetencat e tij në atë fushë, dhe këtu fjala për gjendjen ekonomike të vendit etj. etj., dhe prapë “siguron” është kompetencë e tij në këtë fushë. ne e thërrasim në interpelancë, por mendoj se Ç’probleme do të dalin në drejtim të rendit, në zbatim komuna ka gjera, të cilat mund t’i diskutojë në të vendimeve të këshillave etj, i ka ky në kompetencë periudha më të shkurtra dhe një periudhe 6-mujore t’i ndjekë. është e domosdoshme, pra të mos kalojë 1 vit. Atë Shaqir Vukaj – Konkretisht si e keni që kërkohet kurdoherë, po, kjo do të jetë në raste

650 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

emergjente, por rregullisht mendoj se duhet të jetë unë mendoj se është formuluar saktë në pikën 1 herë në 6 muaj. përkatëse, po ashtu kam mendimin se edhe Shaqir Vukaj – Deputeti Sadedin Balla. propozimi i zotit Dokle nuk qëndron, lidhur me afatin (Deputeti në fjalë nuk u shpreh) prej 6 muajsh për të raportuar. Raportet e shpeshta Shaqir Vukaj – Kush është dakord me i kemi pasur një sëmundje të së kaluarës. Unë formulimin? mendoj se një afat 1 vjeçar është i plotë, aq më Deputeti Ylli Bufi. shumë që ai plotësohet nga shtesa e mëvonshme, Ylli Bufi – Te detyrat thuhet “i raporton këshillit”. sa herë që kërkohet, mund të mblidhet, kjo është Më duket sikur ia le përgjegjësinë këshillit këtu. një sëmundje qe duhet ta heqim. Mendoj se do të ishte mbase më e saktë të thuhet Faleminderit. që “përgjigjet para këshillit”. Mendoj që aparati Shaqir Vukaj – Deputeti Namik Dokle. administrativ ekzekutiv duhet të ketë përgjegjësi Namik Dokle – Unë mendoj se në të kaluarën përpara këshillit. Po të jetë për “raporton”, mund të kemi pasur sëmundje të keqe që nuk raportohej bëjë një raport kjo është gjendja, dhe ta mbajë asnjëherë, prandaj kërkoj që të raportohet sa më përgjegjësinë këshilli. Unë them se ekzekutivi, në shpesh, për të njohur gjendjen ekonomike dhe këtë rast që është kryetari me gjithë administratën sociale të komunës dhe për te zgjidhur problemet që ka, duhet të përgjigjet para këshillit, i mblodhi që dalin. apo s’i mblodhi taksat, ku i përdori ato, domethënë Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. duhet të përgjigjet për gjendjen sociale të komunës Teodor Laço – Sa për saktësim; në të kaluarën apo të bashkisë. raportohej shpesh, por duke gënjyer. Shaqir Vukaj – Deputeti Petrit Kalakula. Shaqir Vukaj – Deputeti Kolë Tonaj. Ju lutem Petrit Kalakula – Deri sa i raporton, domethënë deputetëve të mos largohen, për l deputet ndërpresim se i përgjigjet. Ç’merremi kështu me formulime?! seancën. Jemi 72 vetë në sallë, më falni 71, po iku Mua më duket që nuk ka kuptim. Derisa i raporton, 1, me 70 deputetë nuk vazhdojmë dot seancën. d.m.th këshilli e thërret në raport, është i detyruar Atëherë, vazhdojmë nesër në orën 10:00. të thotë raportoje. Natën e mirë. Ju lutem kështu nuk punohet. Ikën Shaqir Vukaj – Deputeti Llazar Lëngu. njëri andej e tjetri këtej. Vazhdojmë nesër, ora 10:00. Llazar Lëngu – Kam mendimin se nuk është i Më dëgjoni mua. drejte propozimi i zotit Ylli Bufi, sepse kryetarin e Unë drejtoj seancën. Komisioni i Ligjeve mblidhet komunës dhe të bashkisë nuk e zgjedh këshilli. Unë nesër, ne orën 8:00 për të parë projektligjin “Për mendoj se ai raporton përpara këtij këshilli. Këshilli zgjedhjet”, atje ku na la, ndërsa Komisioni i ka për detyrë ta dëgjojë atë, ndoshta dhe të kërkojë Simboleve do të mblidhet nesër orën 19:00. sqarim për gjerat deri në fund por ai, në fund të fundit Do të vazhdojmë punën nesër orën 10: 00. nuk varet nga ky këshill. Ky është gjykimi im dhe Natën e mirë.

651 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E martë, 09.06.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Shaqir Vukaj

Shaqir Vukaj – Do t’iu lutesha shumë, për të del që s’janë dakord, prapë e drejta e deputetëve mos humbur kohë, të vazhdojmë punën në grupe është që ta hedhin poshtë. parlamentare, me diskutime për projektligjin e dhenë Pjetër Arbnori – Zakonisht më falni, sepse nuk dje. është diçka parimore, zakonisht raportet financiare l herë në vit jepen. * * * (Në sallë ka të qeshura). Atëherë meqë pati keqkuptim, e hedhim rishtazi në votë. Kush është (Rifillon seanca) dakord më pikën 4, siç është formuluar? Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e Namik Dokle – Jo, siç është formuluar, siç e deputetëve janë të pranishëm, fillojmë seancën. Ju propozova unë. lutem deputetëve të zënë vendet. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Pika 4 e nenit 34. Lexojeni apo s’ka nevojë. Mirë, 4, me shtesën e propozuar nga deputeti Dokle? Ju vërejtje? Zoti Namik Dokle. lutem numëroni votat! Namik Dokle – Meqë për këtë pikë filluan Urdhëroni! Miratohet pika 4 me propozimin e vërejtjet që mbrëmë por nuk u votua, unë do të zotit Dokle. përsërisja atë që thashë për t’ia kujtuar deputetëve. Kush ka vërejtje për pikën 7? Deputeti Ylli Bufi. Këtu thuhet “që të raportojë para këshillit 1 herë në Ylli Bufi – Nuk është e qartë se ç’domethënë vit”. Unë propozova që kjo të bëhej l herë në 6 muaj kjo “verifikon kryesisht ose sipas kërkesës”. dhe e argumentova, kështu që s’po e zgjas më sot. Mundësisht të na shpjegohet nga specialisti. Duket Pjetër Arbnori – Atëherë, meqë nuk ka vërejtje, sikur ka gabim ortografik aty. kush është dakord me pikën 4 të nenit 34, me Pjetër Arbnori – Specialisti, jo, terminologjinë ndryshimin që propozon zoti Dokle? Kundër? juridike që e kam ndeshur as unë nuk e kam marrë Abstenim? Miratohet pika 4. vesh. Pika 5. Vërejtje? Kush është dakord me pikën 5? Specialisti – Me iniciativë. Kundër? Abstenim? Miratohet pika 5. Pjetër Arbnori – Me iniciative do të thotë Pika 6. Vërejtje? Kush është dakord me pikën 6? kryesisht. Kundër? Abstenim? Miratohet pika 6. Ylli Bufi – Me iniciativë. Ali Spahia – Kur ishte fjala për pikën 4, nuk e Pjetër Arbnori – Përdoret në terminologjinë mora vesh përse votohet, kështu janë së paku një juridike. Unë s’e dija se ç’do te thotë, por e kam pjesë e deputetëve nga grupi ynë. A ka mundësi të dëgjuar duke u përdorur. përsëritet votimi? Kush është dakord me pikën 7? Kundër? Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. Abstenim? Namik Dokle – Ishte propozimi im, dhe meqë Miratohet me shumicë votash. Ju lutem qetësi! deputetëve s’u kishte dalë gjumi akoma, unë jam Pika 8. Deputeti Haxhi Aliko. dakord që të përsëritet votimi. Haxhi Aliko – Mbrëmë, me të drejtë, deputeti Pjetër Arbnori – Lidhur me propozimin e zotit Marku bëri një vërejtje lidhur me renditjen e pikave Dokle që të bëhet 1 herë në 6 muaj raportimi dhe jo sipas objektit e rëndësisë, dhe kemi raste për ta 1 herë në vit. ilustruar këtë ide. Në pikën 8 midis pakësimit të Kush ka vërejtje? Zoti Namik Dokle, keni gjë? pasojave, të fatkeqësive, të katastrofave, të zjarreve Namik Dokle – Jo, unë thashë që s’kam asgjë. dhe sëmundjeve epidemike, është fjala për Deputetët janë të lirë të votojnë sa herë të duan. sëmundjet ngjitëse. Pjetër Arbnori – Më falni, kuptimi i vetë pikës Në pikën 11 thuhet: “kontrollon kushtet higjienike 4 e lejon dhe vetë 1 herë në 6 muaj dhe 1 herë në 3 dhe shëndetësore të lokaleve publike dhe produkteve muaj, po qe se i kërkohet. ushqimore për shitje të popullatës, prej nga mund Namik Dokle – Po nuk e zgjata, zoti Kryetar, të lindin epidemi. Në pikën 20, në të cilën deputeti sepse unë mendova se pasi kaluam një natë të qetë Marku bëri dje shaka thuhet: “merr masa për në gjumë, të gjithë ishin dakord me këtë pikë. Tani parandalimin e rreziqeve që mund të vijnë nga

652 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kafshët”. Këtu është fjala për sëmundjet ngjitëse çështjet që sheh pika 8 me çështjet e pikës 11, dhe që kalojnë nga kafshët tek njerëzit. Është një pikë me çështjet e pikës 20. Të votohet ashtu siç është mjaft e rëndësishme, janë një grup sëmundjesh dhe dhe asgjë tjetër. Dhe për nga rëndësia janë raste mbi të gjitha, pastaj është edhe domosdoshmëria e krejt sporadike ato raste kur vjen një rrezik nga garantimit të vaksinimit të bagëtive nga këto kafsha. sëmundje. Prandaj, unë mendoj që, të shpërndara Pjetër Arbnori – Deputeti Ibrahim Baçi. kështu në tri pika të ndryshme për të njëjtin objekt, Ibrahim Baçi – Unë do të isha për një redaktim lipset që të dalë një detyrë e veçantë, duke hequr të kësaj pike. Do e filloja - “së bashku me organet nga këto tri pika dhe të figurojë si e tillë afërsisht. shtetërore të specializuara, sepse kështu diç është Siguron zbatimin e ligjeve të shërbimit shëndetësor, vënë kjo, pas epidemive, duket sikur këto janë në veterinar etj, për mbrojtjen e shëndetit të popullsisë. vazhdimësi e epidemive”. Është një redaktimi kaq. Këtë fjalën “e të tjera” e vendosim, sepse në pikën Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli. 8 thuhet “për parandalimin e pakësimit të pasojave Anastas Angjeli – Ju faleminderit! e të fatkeqësive, të katastrofave etj”. Grupi ynë në “Merr masa për parandalimin dhe pakësimin e Parlament ka përgatitur një projektligj për ta paraqitur pasojave të fatkeqësive”, ndoshta duhet “natyrore”, lidhur me mbrojtjen civile, e cila parashikon të gjitha sepse fatkeqësitë e tjera kryetari i komunës, mbase masat e organizimit që duhen marrë ndaj mbrojtjes nuk i ndalon dot. Kështu që, specialistët ju lutem, së këtyre fatkeqësive. Prandaj, përfundimisht do të është fjala për fatkeqësitë natyrore? Për çfarë për propozoja që ato çka kanë të bëjnë me epidemitë, vdekje? me kontrollin higjeniko-shëndetësor etj., dhe pikën Specialisti – Për ato është, natyrore. 20, “rreziqeve që mund të vijnë nga kafshët” të Anastas Angjeli – “Fatkeqësive”, është më shkrihen të tjerat në një pikë të vetme dhe të vendoset mbrapa “katastrofave, zjarri”, zjarri, të lutem. sipas radhës në renditjen e pikave. Në rast se Specialisti – Ashtu është natyrore. dëshironi e kam propozimin me shkrim. Anastas Angjeli – Me sa kuptoj unë, është fjala Pjetër Arbnori – Unë jam dakord për bashkimin për fatkeqësitë natyrore dhe jo për të tjera. me pikën 11. Pika 11 që kërkon kushtet higjenike Specialistet le ta thonë, po qe se është ndryshe. shëndetësore të lokaleve publike dhe të produkteve Pjetër Arbnori – Ashtu thonë dhe specialistet. ushqimore, nuk është e barabartë me këtë. Për Deputeti Tonin Alimhilli. shembull, unë besoj se do të vijë dita që në Shqipëri Tonin Alimhilli – Neni 8 është në rregull, do të kemi laboratorë të specializuar për të parë fatkeqësitë nuk presupozohen vetëm ato natyrore, standardet e ushqimit etj, etj, të cilat nuk kanë të por edhe fatkeqësi të tjera, siç mund të jenë shembja bëjnë me natyrën e pikës 8, por jam dakord dhe me e një ure, shembja e një shtëpie e fatkeqësi të tjera, vërejtjen që bëri dje deputeti Marku, që pika e cila prandaj ta lemë kështu nenin 8, s’kemi pse lozim merret me rreziqet që mund të vijnë nga kafshët shumë. mund të shkrihej në fund, duhej thënë - “zjarreve, Pjetër Arbnori – Deputeti Mehmet Çeliku. epidemive, rreziqeve nga kafshët dhe rreziqe të Mehmet Çeliku – Faleminderit! Unë mendoj që tjera”, dhe në këtë mënyrë pika 20 bie duke u shkrirë këtu diskutojmë vetëm për dy pika. Pas fjalës në këtë pjesë, por nuk besoj se mund të bashkohen “fatkeqësi” ka nevojë për një dypikësh, dhe pastaj me pikën 11, sepse nga pikëpamja e zbatimit gjithçka është e qartë. Ajo zbërthen fatkeqësitë. Ky administrativ janë gjera të ndryshme. Ju faleminderit! muhabet diskutohet vetëm për dy pika këtu. Pjetër Arbnori – Deputeti Pjetër Pepa. Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Imami. Pjetër Pepa – Shumë probleme të pikës 20, Arben Imami – Kam përshtypjen se nuk janë siç e tha dhe zoti Aliko, do të inkludoheshin edhe dhe kaq keq këto pika, ndoshta mund të gjendet në problemet e pikës 11, të higjienës, të profilaksisë dhe ndonjë gjë më e mençur dhe më fine, megjithatë shëndetësore, në lidhje me njeriun, nga kafsha tek kam përshtypjen se po zgjatet pak me tepër se njeriu, prandaj jam dakord ta miratojmë ashtu siç e ç’është nevoja. propozoi zoti Aliko, që t’i shkrijmë, sepse problemet Të votohet propozimi, kundërpropozimi etj. shëndetësore nga kafsha tek njeriu dhe anasjelltas Pjetër Arbnori – Deputeti Haxhi Aliko, ju e janë të përbashkëta. morët fjalën njëherë për këtë pikë. Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. Haxhi Aliko – Ju lutem, të bëj një sqarim që Ali Spahia – Në të vërtetë, s’kanë të bëjnë fare është tepër profesional. Me sa duket, kolegët

653 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ngatërrohen në ndonjë moment, i cili s’ka të bëjë Kemi një propozim - Pika 8 së bashku me me atë që pretendojnë. Deputetet, besoj e dinë që organet shtetërore të specializuara merr masa për ka një ligj voluminoz “Për shërbimin veterinar”, i cili parandalimin dhe pakësimin e pasojave të parashikon deri në detaje mjaft probleme, që këtu fatkeqësive, të katastrofave, të zjarreve dhe lihen me një fjalë të vetme. Ajo që iu duk pa rendësi epidemive. Për këtë qëllim, ai mund të mobilizoje qëparë këtu është me shumë rëndësi, qoftë edhe ai edhe popullsinë. kontrolli i salsiçeve apo i bërxollave është burim i Kush është dakord me pikën 8, me redaktimin përhapjes së tokso-infeksioneve tepër të e propozuar nga deputeti Baçi. Kundër? Abstenim? rëndësishme. Ne ligjin “Për shërbimin veterinar” ka Miratohet me shumicë votash. detaje të tilla, të cilat kërcënojnë shoqërinë Pika 9. Deputeti Ylli Bufi. njerëzore, popullsinë nga sëmundje të rrezikshme, Ylli Bufi– Kam propozimin që të hiqet fare pika prandaj detyrimi i kryetarit të komunës apo të rrethit, 9, të mos merret kryetari i komunës me mbikëqyrjen në zbatimin e ligjit “Për shërbimin veterinar”, më e rojës publike, sepse i kemi lënë një kompetencë duket se është një detyrë mjaft e rëndësishme qoftë apo detyrë në pikën 2, kur kemi thënë - “siguron dhe atë shëndetësor, dhe nuk ka pse te mërzitemi rendin dhe qetësinë publike”. Përderisa kemi thënë me këtë pike. Nuk themi te shkrihen tri pika, por këtë detyrë në mënyrë më të përgjithshme, më këto ç’ka kanë të bëjnë me shëndetin, të grupohen duket se ky formulim është shumë konkret për një me një të vetme, dhe mendoj se është një pretendim kryetar komune të mbikëqyre rojet. i drejtë ndaj kryetarit të pushtetit në atë vend, sepse Pjetër Arbnori – Vërejtje, ju lutem? Deputeti është ai që duhet të mbrojë me rigorozitet ligjet e Rudolf Marku. miratuara nga Kuvendi. Rudolf Marku – Unë do të thosha që të lihet Pjetër Arbnori – Deputeti Emanuel Heba. vetëm fjala “të organizojë veprimtarinë e rojeve Emanuel Heba – Do të vije kohë që do të publike”, sepse kjo mbikëqyr sikur është edhe fyese, marrim këtu ligjin “Për shërbimin veterinar”, dhe do në një kohë që ka dhe organe të tjera për mbikëqyrje. të mërziten deputetët për ato çështje që do të ketë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën ligji veterinar. Është ligj që bëhet nga Kuvendi 9, “organizon dhe mbikëqyr veprimtarinë e organeve Popullor, prandaj duhet të gjejë reflektim këtu. Kanë publike”? Propozimi nuk ka ardhur. Kundër? detyra kryetarët, por jo në këtë formë siç është, në Abstenim? Miratohet me shumicë votash. këtë formë nga kafshët. Është thënë në mënyrë Pika 10. Kush është dakord me pikën 10? shumë banale. Është fjala për sëmundjet që vijnë Kundër? nga kafshët. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Ju (Në sallë ka reagime) lutem deputetëve ta shprehin mendimin e tyre me Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. votim, sepse ka deputetë që nuk janë as pro, as Shaban Memia – Kam përshtypjen se jemi në kundër, as abstenojnë. të njëjtën mendje dhe nuk kuptohemi. Neni 8 dhe Pika 11. Deputetja Rushen Golemi. neni 12 janë, dhe përkundrazi jo se i heq rëndësinë Rushen Golemi – Mendoj të bëjmë një këtyre problemeve por i japin rëndësinë e duhur, ndryshim, sepse nuk është detyra e këtyre që të prandaj kam mendimin që ta votojmë. bëjnë kontrollin, sepse aty ka instanca përkatëse, Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. siç janë - qendrat sanitare, epidemiologjike etj., po Teodor Laço – Unë mendoj se shqetësimi që ta formulojmë në këtë mënyrë - “kontrollon sigurimin paraqitën këtu dy specialistët e Qeverisë, siç janë e kushteve higjieno-shëndetësore të lokaleve publike zotërinjtë Aliko dhe Heba, qëndron por mund të dhe produkteve ushqimore në qarkullim. Nuk po zgjidhet fare lehtë, duke e futur në nenin 20, “merr them vetëm në shitje, sepse mund të ketë dhe masa për zbatimin e ligjit “Për shërbimin veterinar” produkte ushqimore që nuk janë në shitje, megjithatë dhe parandalimin e rreziqeve të tjera që mund të përdoren nga popullata. Pra, dhe produkteve në vijnë nga kafshët”. Kështu që kur të vijmë tek neni qarkullim të komunës apo të bashkisë. 20, mund ta bëjmë propozimin dhe ta inkludojmë Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. këtë shqetësim. Namik Dokle – Për ta ndryshuar ketë nen duke Pjetër Arbnori – Më duket, se u shprehen të filluar fjalia: “organizon kontrollin e kushteve” etj, gjitha mendimet. Kush është dakord me pikën 8, etj, më duket se deputetja Golemi e formuloi më me redaktimin përkatës. saktë, prandaj jam dakord me formulimin e saj.

654 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Lëngu. higjienike”, do të thotë se vetë kryetari i bashkisë Llazar Lëngu – Edhe unë kam mendimin se do të shkoje në lokal dhe do të shikojë si është nuk është detyra e drejtpërdrejte e kryetarit të gatuar gjella, si janë pastat etj. Prandaj, propozimi bashkisë që të bëjë kontrollin, prandaj do të gjykoja i deputetes Golemi më duket se është shumë i saktë që, më saktë kjo pikë do të formulohej kështu - dhe ta miratojmë. “Merr masa për kontrollin e kushteve higjienike dhe Pjetër Arbnori – Mua më duket se u shprehën të lokaleve publike” etj. të gjitha mendimet. Ju lutem, për një redaktim Pjetër Arbnori – Njëlloj është “organizon”, “merr ngritën dorën 30 veta. Më duket sikur s’ka kuptim masa”. Deputeti Vasil Gjika. kjo punë. Deputeti Arben Meçe. Vasil Gjika – Duhet që të marrim në konsideratë Arben Meçe – Përsëri po ndeshemi me këto të gjitha nivelet, pavarësisht se edhe pushteti i koncepte që “kontrollon”, “organizon”, “siguron”. Dhe komunës dhe ai i bashkisë janë të nivelit të dytë, dje e ngrita këtë problem dhe me të drejtë e ngrita, nuk mendoj se është njësoj bashkia e një qyteti me se ja ku po na del. Faktikisht, këtu duhet të thuhet komunën me 5-6 fshatra. Pra, ne qoftë se bashkia “siguron”, sepse nuk e kryen vetë ai, janë organizma e një qyteti i ka instancat, natyrisht do ta bëjë të tjera që e kryejnë. Pse del ky problem që na doli kontrollin me ato instanca që ka, kurse kryetari i tani? A ka të drejtë të vërë gjoba për higjiene ky? një komune mund të ketë një apo dy veta aty. Kështu Është një institucion tjetër, i cili është në që, unë jam ta votojmë nenin kështu siç është. kompetencë të këtij organizmi, prandaj këtu vetëm Pjetër Arbnori – Deputeti Roland Tafili. “siguron kushtet higjienike dhe shëndetësore”, jo Roland Tafili – Neni e trajton problemin në njërin “kontrollon sigurimin” por “siguron”, sepse ka në drejtim, që kontrollon kushtet higjienike dhe kompetencë të vet dhe vë në lëvizje të gjithë shëndetësore të lokaleve. Mirëpo me tej, në qoftë organizmat poshtë për të realizuar një gjë të tillë. se këto lokale i gjen jashtë kushteve higjienike dhe Këtë shprehje ne e kemi përdorur që në fillim, kudo sanitare, çfarë bën? Se këtu jep vetëm të drejtën e këtë punë kemi përdorur. Hapeni ligjin po të doni. kontrollit. Po më tej, se çfarë i bën këtyre jashtë Pjetër Arbnori – Deputeti Alfred Paloka. kushteve, prandaj duhet ta përcaktojmë, sepse në Alfred Paloka – Më duket se jemi në të njëjtin qoftë se nuk e themi këtu në nen, nuk e ka të drejtën mendim me deputetin parafolës dhe me zonjën që të ndërmarrë veprime të caktuara, të ndalojë, të Golemi, mjafton që të shkruhet këtu - “siguron gjobisë etj, në qoftë se nuk ia përcaktojmë këtu, kontrollin”, që të jetë njëlloj si te pikat e tjera. Jo sepse neni e çon deri në fazën e kontrollit, ndoshta “kontrollon sigurimin”, sepse duket sikur shkon për duhet përcaktuar. Mund të nënkuptohet, por po s’u të kontrolluar, por “siguron kontrollin e kushteve përcaktua, nesër mund të biem në kundërshtim me higjienike” etj. të. Prandaj, duhet të shtojmë diçka lidhur me të Pjetër Arbnori – Zonja Golemi, jeni për këtë drejtën që ka më tej, pastaj në qoftë se e gjen jashtë versionin e fjalës “siguron kontrollin e kushteve kushteve higjieno-sanitare apo teknike. higjienike”. Pjetër Arbnori – Mua më duket se po kalojmë Rushen Golemi – Por jo, sepse kam ndryshuar nga ligji te rregullorja. Deputeti Ali Spahia. edhe fundin, domethënë “jo vetëm të produkteve Ali Spahia – Mua më duket se neni, kështu ushqimore në shitje”, por “të gjithë produkteve siç është, është fare qartë e fare mirë. “Kontrollon ushqimore në qarkullim”. kushtet higjienike dhe shëndetësore etj, etj”, sepse Pjetër Arbnori – Më falni, jeni për inversionin e nuk i kontrollon vetë, ai ka një radhë kontrollorësh fjalëve? “siguron kontrollin e kushteve higjieno- sanitar, ka një drejtori të shërbimit higjieno-sanitar. sanitare të lokaleve publike dhe të produkteve Por çfarë masash marrin ata pastaj? Ajo drejtori, ushqimore në qarkullim të komunës apo te ato masa janë të përcaktuara fare qartë në bashkisë” legjislacionin sanitar. S’ka nevojë të hyjmë ne këtu Rushen Golemi – Deputetët le të vendosin. në atë çështje. Unë prapë propozoj të votohet ligji Pjetër Arbnori – Më falni, më duket se po bëjmë kështu siç është. nga 20-30 redaktime dhe në fund e nxjerrim më të Pjetër Arbnori – Deputeti Xhevat Lloshi. keq se ka qenë në fillim, dhe pastaj i kthehemi prapë Xhevat Lloshi – Unë pajtohem me mendimin e formulës së fillimit. deputetëve për një riformulim, sepse po ta marrim Ali Spahia – Sigurisht zoti Kryetar, do ta në kuptimin e drejte të fjalës, “kontrollon kushtet nxjerrim më keq, më mirë është kështu siç është.

655 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

(Dëgjohen në të qeshura në sallë). Sigurisht zotërinj, Domethënë të jetë një shprehje me etike - qeshni sa të doni, por kur thoni “malli në qarkullim”, “siguron përmes specialistëve përgatitjen e programit nuk ka asnjë ndryshim nga malli në shitje, sepse të zhvillimit urbanistik”. mundet më qenë mall në depo, që është larguar Pjetër Arbnori – Deputeti Alfred Paloka. nga qarkullimi fare, që është hequr fare nga qarkullimi Alfred Paloka – Mua më duket edhe nga ana për t’u groposur, apo ku e di unë. Ne na duket se profesionale është më mirë sikur të thuhet: thoni një gjë tepër të zgjuar, kur ajo më e mira është “organizon përgatitjen e programit”, sepse programin thënë në formulimin që ka sjellë Qeveria. Mund të do ta bëjnë specialistët e urbanistikes. vazhdojmë deri nesër ta diskutojmë këtë nen, por Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. më mirë se ç’është nuk do ta bëjmë. Mirë zotërinj, Vasil Gjika – Neni 12, për mendimin tim, e ka faleminderit. formulimin shumë të sakte. Është detyrë e këtij Pjetër Arbnori – Deputeti Mitro Çela. personi që të sigurojë materialet e nevojshme ligjore, Mitro Çela – Dhe unë mbështes propozimin e siç janë planet rregullues të njësisë së tij zotit Alia. (Ka të qeshura në sallë). Më falni Spahia, administrative, të fshatrave apo të qytetit, ne rastin s’ka gjë. e bashkisë dhe ky duhet ta siguroje përgatitjen e Pjetër Arbnori – Nuk prish punë, e kam këtij programi. Natyrisht, këtë duhet ta bëjnë ngatërruar dhe unë tri herë. specialistët, zyrat e urbanistikes, byrotë e Mitro Çela – Qartë, Spahia, sepse formulimi projektimit, qoftë edhe specialistë privatë, por detyra është i saktë dhe disa gjera nënkuptohen. Në qoftë për t’i siguruar këto materiale është e këtij personi. se themi “kontrollon”, nuk do të thotë se kryetari do Kështu që, unë them se formulimi në nenin 12 është të shkojë me peshore në dorë në pazar. Dhe kur më i saktë. Këtë e them dhe si arkitekt. themi “shitje” është koncept me i gjerë për tërë Pjetër Arbnori – Propozime të tjera thelbësore mallrat, kështu që sa të lodhemi, ky është më i për ndryshime. sakti, as prishim, as ndreqim gjë. Falemnderit! Një deputet – Mbështes propozimin e zotit Pjetër Arbnori – Deputetja Rushen Golemi. Gjika. Le ta hedhim në votë. Nocioni “siguron Rushen Golemi – Unë qëndroj në propozimin përgatitjen”, është nocion më i gjerë se sa nocioni tim, deputetët le të vendosin, çfarë ka këtu, s’ka “organizon përgatitjen”, prandaj mendoj ta votojmë asgjë, ta hedhim në votë. kështu siç është. Pjetër Arbnori – Kush është me formulimin e Pjetër Arbnori – Kush është dakord me zonjës Golemi: “kontrollon higjienën e kushteve formulimin e pikës 12, siç është në tekst? Kundër? sanitare, të lokaleve publike dhe të produkteve Abstenim? ushqimore në qarkullim, të komunës apo të Miratohet Pika 12. bashkisë”. Numëroni votat, ju lutem! Ju lutem Pika 13? (I bën vërejtje teknikes - ngrihuni në deputetëve të mos ngrenë kartonët e kuq. Kur t’u këmbë, se nuk duhet vetëm ulur) vijë radha, janë të lutur t’i ngrenë. Ethem Ruka – Unë mendoj se pjesa në fund të Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë paragrafit “Për mbrojtjen e këmbësoreve” të hiqet votash. fare, më duket se e rëndon dhe mendoj të bëhet Pika 12. Tani në fillim është dëshira e madhe kështu: “siguron ruajtjen në kushte të mira të rrugëve për të ngritur dorën e për të bërë propozime nga më publike në komunë ose qytet, vendosjen e shenjave të ndryshmet, pastaj në fund, ikin me radhë deputetët rrugore në komunë ose qytet, trafikun rrugor normal”. dhe nuk kanë aspak respekt për ata që qëndrojnë Në qoftë se trafiku rrugor është normal, nënkuptohet deri në fund. se janë marrë ne mbrojtje dhe këmbësorët. Pika 12. Kush ka vërejtje? Deputeti Rudolf Faleminderit! Marku. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Rudolf Marku – Mendoj se do të ishte më etike formulimin e nenit 13, me redaktimin përkatës? sikur të themi: “siguron përmes specialistëve Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë përgatitjen e programit të zhvillimit urbanistik” etj. votash. Ata po dukeshin sikur ka një fuqi omnipotence, sikur Unë do t’u rekomandoja këtyre specialistëve që ky i bën të gjitha. Jo vetëm që merr masa për për çdo pikë të bëjnë nga një gabim, në mënyrë që parandalimin e katastrofave, por siguron dhe të kemi mundësi pastaj të korrigjojmë secilën pikë, përgatitjen e zhvillimit urbanistik. sepse e kemi të domosdoshme. Më falni nuk e kisha

656 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

me ju, e kisha në përgjithësi me propozimet e të fusim gjithë administratën publike, sepse duket shumta që nuk na nxjerrin asgjë. sikur fusim gjithë administratën që ka komuna ose Pika 14. Vërejtje? Deputeti Namik Dokle. bashkia. Me sa kuptoj unë, këtu është fjala për Namik Dokle – Mendoj se duhet respektuar strukturën e komunës apo të bashkisë, të mendimi i para disa ditëve qe dha zoti Tonin Alimhilli, administratës së komunës, për vetë njësinë për tregun e kafshëve, sikur ta heqim edhe këtu. administrative që drejton ky kryetar. Prandaj, duhet Mirë është ta heqim. thënë: “përgatit strukturën dhe numrin e punonjësve Pjetër Arbnori – Kur thotë “tregu”, nënkuptohet të administratës së komunës apo të bashkisë dhe dhe tregu i kafshëve më duket. Kush është dakord them që të hiqet “pagat e tyre”, sepse kur të me pikën 14, me redaktimin përkatës? Jemi duke shqyrtojmë ligjin “Për pagat” do ta vendosim kush votuar ju lutem! do t’i përcaktojë. Pra, ta lemë “përgatit strukturën Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë dhe numrin e punonjësve të administratës së votash. bashkisë apo të komunës dhe ia paraqet për miratim Neni 15. këshillit të komunës ose të qytetit”. Ethem Ruka – Unë nuk e kam të qarte si pikë, Pjetër Arbnori – Specialisti. a mund të na japë ndonjë mendim specialisti? Specialisti – Unë mund të sqaroj se për Pjetër Arbnori– Specialisti. përcaktimin e administratës është pikërisht ashtu Specialisti – Janë shërbimet në përgjithësi, siç tha deputeti Ylli Bufi, që është fjala për shërbimet komunale, që u themi sot, shërbimi administratën e vetë komunës ose të bashkisë, elektrik, shërbimin e varrezave, të ujësjellësit e kurse për pagën, në një moment që paga do të jetë nevoja të tjera që mund të jenë. me një minimum ose maksimum, dhe si e tillë kjo Ethem Ruka – Në rregull. do të precizojë për secilin punonjës sa do të jetë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën 15? kjo pagë. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë (nga salla - me ligjin “Për pagat”). votash. Dakord, por ligji do të ketë limite. Nuk do të jetë Pika 16. Deputeti Xhevat Lloshi. një komune si një tjetër. Nuk do të jetë një punonjës Xhevat Lloshi – Më lejoni të bëj një korrigjim i bashkisë së Durrësit me një punonjës të një bashkie të vogël. Pyetja qe u bë për nenin më sipër, ka për tjetër. arsye një përdorim me dy kuptime të fjalës “publike”. Ylli Bufi – Ligji “Për pagat”, cakton strukturën, Ka qenë e përdorur gjerësisht në shqipen, në rastin por cakton dhe kompetencat. e parë për shërbime publike quhej “botore”. Në këtë Pjetër Arbnori – Deputeti Ali Spahia. rast është më e qartë. Do të ishte më mirë - “drejton Ali Spahia – Unë do të thosha të formulohet shërbimet botore” dhe këtu vëmë “shpallen njoftimet kështu - “Përgatit strukturën, numrin e punonjësve publike”. Atëherë, do të ishte i qartë. të organit që kryeson, pagat e tyre dhe ia paraqit Pjetër Arbnori – Ju lutem deputetëve të mos për miratim këshillit të komunës ose të qytetit”. bisedojnë me njëri-tjetrin, por të më kërkojnë të Pjetër Arbnori – Deputeti Mitro Çela. drejtën e fjalës. Mitro Çela – Unë mbështes propozimin e zotit Kush është dakord me formulimin e pikës 16? Spahia. Është më i saktë edhe nga ana gjuhësore, Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë sepse kështu del dy herë këshilli i komunës dhe i votash. qytetit, kështu që jam dakord me propozimin e tij, Pika 17. Deputeti Ëngjell Dakli. megjithëse është pothuajse i njëjtë me propozimin Ëngjell Dakli – Në pikën 17 mendoj se diçka e zotit Bufi. mungon. Mendoj se kuptimi i kësaj pike nuk është Pjetër Arbnori – Deputeti Ibrahim Baçi. i qartë, ose formulohet më mirë në këtë mënyrë - Ibrahim Baçi – Pas fjalës “përgatit strukturën”, “Përgatit strukturën e administratës publike, mendoj të vëmë “cakton numrin e punonjësve dhe përcakton numrin e punonjësve dhe pagat e tyre”. pagat”, duket sikur cakton numrin e punonjësve dhe Materialin e hartuar ia paraqet për miratim përgatit pagat, një redaktim është, ndoshta mund Këshillit të komunës ose te qytetit. të ishte më mirë. Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Ylli Bufi – Edhe unë jam dakord me deputetin 17, me redaktimin që i bëri deputeti Ali Spahia, dhe Dakli, që diçka mungon, por më duket se s’duhet një saktësim që i bëri deputeti Baçi?

657 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë deputetit Laço, por do t’i shtoja dhe fjalën votash. “hidrosanitar”, sepse dhe kjo është po kaq e Pika 12. Deputeti Ylli Bufi. rëndësishme. Ylli Bufi – Le te na shpjegohet pak, ç’është ky Pjetër Arbnori – Hasan Halili. personeli i shërbimit të administratës publike? - Hasan Halili – Në mbështetje të sugjerimit që Pjetër Arbnori – Specialisti. bëri deputeti Baçi, duhet futur patjetër mbrojtja Specialisti – Janë pikërisht ata punonjës, për hidrosanitare, për arsye se përdorimi i helmeve me të cilët folëm në pikën 17, kur u diskutua për efekt të fortë, duhet t’i nënshtrohet një kontrolli siç strukturën, numrin e punonjësve dhe pagat e këtyre është ligji “Për mbrojtjen e bimëve. niveleve, ky do të emërojë njerëzit personalisht, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën është kompetencë e kryetarit që vendos njerëzit në 20, siç është propozuar nga Teodor Laço, me vendet e tyre. shtesën e deputetit Baçi? Kundër? Abstenim? Ylli Bufi – Jo persona shërbimi, por ashtu siç Miratohet me shumicë votash. thamë edhe ne nenin e mëparshëm “personelin e Urdhëroni! organit që kryeson” e njëjta gjë të jetë. Tonin Alimhilli – Unë them që të shtohet dhe Specialisti – Ajo është. një pikë 21, me këtë përmbajtje - “siguron mbrojtjen Ylli Bufi – “Jo personel shërbimi”. e mjedisit në zonën ku ushtron kompetencat e tij”. Pjetër Arbnori – Urdhëroni deputeti Tonin Kjo është e rëndësishme. Diku del në ca nene, por Alimhilli. del dobët. Them që ta vëmë. Tonin Alimhilli – Bie në kundërshtim me një Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të pikë, me një nen më vonë, te sekretari i komunës, i shtohet pika 21, sipas propozimit të deputetit Tonin cili emërohet nga Qeveria, kështu që në qoftë se ky Alimhilli? Kundër? emëron dhe shkarkon personelin e komunës, bie Abstenim? Miratohet me shumicë votash. në kundërshtim me atë që thashë. Kemi paragrafin tjetër - “Kryetari i komunës ose Pjetër Arbnori – Po qe se një njeri i caktuar i qytetit ushtron kompetencat e tjera, të parashikuara emërohet nga qeveria. ... me ligj”. Kush është dakord me këtë paragraf? Tonin Alimhilli – Po ai është njeri i Kundër? Abstenim? rëndësishëm aty, nuk është thjesht një pastrues Miratohet me shumicë votash. apo një tjetër. Neni 35. ( një deputet flet nga salla). Po ky nuk Pjetër Arbnori – Është parashikuar që është ligj që të miratohet në tërësi. Ne e miratuam sekretarin ta emërojnë, mos u shpjegova gabim? paragraf për paragraf, por neni u miratua. Specialisti – Ashtu është, drejt, në një dispozitë Neni 35. Deputeti Xhevat Lloshi. tjetër, në vende të caktuara emërohen ose Xhevat Lloshi – Kam një pyetje për specialistet: shkarkohen nga organe të tjera, nënkuptohet që ka Meqenëse këshilli i komunës ose i qytetit ka të rregull të veçantë për ato. drejtë të nxjerrë vendime, dhe kryetari i komunës Po që të sqarohet kjo, ka dy gjëra - strukturën ose i bashkisë ka të drejtë të nxjerrë vendime. Janë e bën këshilli, emërimin e bën kryetari. Kështu të dy palët. Tani çfarë marrëdhënie mund të ketë? përputhen këto. E kam bërë këtë pyetje edhe radhën e kaluar. kaluar. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Si mund të shmanget një problem, që mund të sjellë 18, me korrigjimin përkatës? Kundër? Abstenim? konflikt në këto raste, sepse këtu vendimet e kryetarit Miratohet me shumicë votash. të bashkisë ose të komunës jepen prej tij, zbatohen Pika 19. S’besoj se ka ndonjë kundërshtim me drejtpërdrejt prej tij. Po në qoftë se këshilli i komunës pikën 19. Kush është dakord me pikën 19? Kundër? ka ndonjë kundërshtim etj, çfarë raportesh mund të Abstenim? ketë, sepse do të lindin në praktikën reale konflikte Miratohet me shumicë votash. të tilla që shkaktojnë probleme? Pika 20. Kemi propozimin e Teodor Laço - “ Specialisti – Brenda kompetencave secili Merr masa për zbatimin e ligjit “Për shërbimin organ nxjerr rastet që i jep të drejtë ligji. Në këtë veterinar” dhe “parandalimin e rreziqeve të tjera që rast janë dy organe, secili i nxjerr brenda mund të vijnë nga kafshët”. kompetencave të veta, asnjëri nuk ka të drejtën e Deputeti Ibrahim Baçi. anulimit ndaj njëri-tjetrit. E vumë në një dispozitë Ibrahim Baçi – Jam dakord me propozimin e tjetër, që rrethi ushtron kontroll për ligjshmërinë ndaj

658 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

atyre dhe kur është rasti, ja parashtron çështjen me nenin 36? Kundër? Abstenim? Miratohet me gjykatës. shumicë votash. Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. Neni 37. Kush është dakord me nenin 37? Ylli Bufi – Unë nuk jam dakord që kryetari i Kundër? Abstenim? Miratohet neni 37. komunës t’i delegojë disa nga kompetencat e tij, Vë re një deputet që gjithmonë voton kundër sekretarit të këshillit. Kini parasysh se sekretari i ose abstenon, dhe s’e kërkon asnjë herë fjalën. këshillit nuk është as anëtar i këshillit, merret Është e drejta e tij krejtësisht. kryesisht me përgatitjen e akteve të letrave, të Neni 38. Deputeti Lush Përpali. procesverbaleve. Ai mjafton t’ia delegojë këto Lush Përpali – Më shumë për të sqaruar me zëvendëskryetarit dhe mendoj se s’është e specialistët mbase, siç e kuptoj unë “sekretari i nevojshme që t’ia delegoje zëvendëskryetarit dhe këshillit është funksionar”, thotë neni, “emërohet nga sekretarit. Sekretari ka natyrë tjetër pune dhe është Këshilli i Ministrave”, e thotë më poshtë neni 39; i mjaftueshëm vetëm zëvendëskryetari, të hiqet ndërsa kemi miratuar përpara se kryesia e këshillit, “sekretarit të këshillit”. kryetar dhe nënkryetar nuk janë funksionarë. Unë Pjetër Arbnori – Me fal, për shembull a mund se kam të qartë një herë, fjala vjen, duke qenë t’i delegoje pikën 13, që të shpallë njoftimet publike? funksionar, pse të mos vijë në linjën e kryetarit të Ylli Bufi – Ndoshta vetëm atë. komunës, që quhet sekretari i komunës, por Pjetër Arbnori – Jo, kot ma zuri syri. sekretari i këshillit të komunës? Domethënë kryetari Ylli Bufi – Jo, edhe mua më shkoi mendja tek i komunës zgjidhet si zgjidhet, sekretari i komunës ajo, vetëm atë mund të bëjë. është ky, sepse ka ca kompetenca që vijnë me Pjetër Arbnori– Prandaj, një gjë të tillë mund poshtë, që janë të lidhura me kryetarin e komunës t’ia delegojë, të tjerat ia ndalon dhe ligji që t’ia në fakt dhe jo me këshillin. Për t’u sqaruar e kam. delegoje. Pjetër Arbnori – E bëtë pyetjen, zoti Lush Ylli Bufi – Sepse ka natyrë tjetër sekretari i Përpali. këshillit, ai nuk është as anëtar i këshillit. Sekretari Na jepni shpjegim specialistët. i këshillit s’mund të emërojë. Specialisti – Është sekretari i një organi të Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. caktuar, është sekretar i këshillit. Ka funksione Vasil Gjika – Jam dakord me konstatimin tuaj, administrative, i shërben këshillit dhe kryetarit të zoti Kryetar. Ka dhe pika të tjera që mund t’i komunës. Zëvendëskryetarët e komunës, nuk është delegohen sekretarit, nuk janë të karakterit të thënë gjëkundi që të jenë funksionarë. Mund të jenë, emërimit apo të marrjes së vendimit, siç janë për mund të mos jenë, varet nga buxheti, nga madhësia shembull, mbikëqyrja e veprimtarive të rojeve publike e komunës, e bashkisë. apo pika 11, nuk ka ndonjë problem më duket. Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Bileta. Natyrisht, kryetari nuk do të delegoje ato Abdi Baleta – Unë kam mendimin tjetër për kompetenca, që janë kompetenca si kryetar dhe e këtë nen. ngarkojnë atë me përgjegjësi, por në planin e Propozoj që pika të vihet pas fjalës “funksionarë”. shërbimit. Të hiqen fjalët “duhen të kenë mbaruar si rregull Pjetër Arbnori – Deputeti Nevruz Çela. arsimin e lartë juridik”. Nevruz Çela – Ne nenin 34 e votuam kështu Unë e kuptoj fare mirë që do të ishte e që s’ka pse të kthehemi mbrapa. dëshirueshme dhe më e dobishme të ishte jurist, Për sa i përket shqetësimit të zotit Lloshi për mirëpo më duket një normë ligjore e parakohshme. nenin 35, ky shqetësim nuk ekziston, po të kemi Kjo do të thotë, që me ligj u garantohen punë një parasysh nenin 32, të cilin e shtymë dhe nuk e kemi rrethi të caktuar njerëzish, pikërisht atyre që kanë shqyrtuar. Ai nen e zgjidh edhe këtë problem. pasur mundësinë të shkojnë në fakultetin e Faleminderit! drejtësisë, edhe dihet se kush ka vajtur, ose atyre Pjetër Arbnori – Deputeti Gaqo Rrota, më që kanë qenë të privilegjuar deri tani për arsye të duket se kërkuat fjalën, më falni. ndryshme kanë mbaruar me korrespondencë. Kjo Kush është dakord me nenin 35, siç është mund të jetë në një të ardhme, pastaj e shikojmë, formuluar? Kundër? Abstenim? Miratohet me por sot për sot është e panevojshme, aq më tepër shumicë votash. që po t’i hyjmë administratës tonë shtetërore do të Neni 36. Nuk ka vërejtje? Kush është dakord shohim se në qendër dhe gjithandej ku ka më shumë

659 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nevojë për juristë, mund të mos kemi juristë Pjetër Arbnori – Specialisti, si e shpjegoni, ju Pjetër Arbnori – Deputeti Dashamir Shehi. lutem? Dashamir Shehi – E mbështes plotësisht Specialisti – Si organ administrativ është lënë diskutimin e zotit Baleta. Është shumë e vërtetë. rruga administrative. Në projektin e parë, po t’iu Nuk ka mundësi të gjenden juristë të tillë. Ne sot kujtohet e kishte Prefekti këtë të drejtë. Tani i ngeli nuk po gjejmë dot juristë për t’i vënë kryetarë të Këshillit të Ministrave, nuk përjashtohet dhe rruga e gjykatës, prokurorë, po vijmë rrotull, jemi gati të vëmë Këshillit, por konkursi mbetet, se dhe kur ka ekonomistë në ato vende, jo të kërkojmë në 330 nomenklaturë konkursi bëhet paraprakisht dhe komuna e bashki, prandaj e mbështes plotësisht pastaj vendoset nga organet. mendimin e zotit Baleta. Medin Zhega – Në nenin 38 ne miratuam që Pjetër Arbnori – Zoti Angjeli. sekretari duhet të jetë pa shkollë të lartë, s’ka ndonjë Anastas Angjeli – Dhe unë e mbështes gjë. Dhe duke qenë se është pa shkollë të lartë, deputetin Baleta, por të paktën të jetë me arsim të pse në nenin 39, ky të emërohet me konkurs? Është lartë, sepse mund të na dalin dhe me shkollë 8- e domosdoshme? Prandaj, kam mendimin që kjo vjeçare, të kthehemi prapë pastaj. pjesë të hiqet. Abdi Baleta – Unë nuk mund të bie dakord me Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. këtë për një arsye parimore. Flitet për njerëz të Tonin Alimhilli – Desha të them se është mirë administratës. Flitet për njerëz që nuk kanë të bëjnë kështu siç është, por jo me konkurs, por me kurs, një profesion. Është tjetër gjë profesioni, tjetër gjë (në sallë ka që qeshura). Mund të zhvillohet një kurs detyra. Praktika na tregon se njerëz me shkollë të tremujor për sekretar, sepse natyrën e këtyre lartë janë shumë të mirë në profesionin e tyre, s’janë sekretarëve nuk e dimë dhe pasi kryhet ky kurs, do të mirë si nëpunës, dhe njerëz që nuk kanë arritur të emërohen ata në komunat përkatëse. të bëjnë shkollën e lartë, janë shumë efektivë në Pjetër Arbnori – Deputeti Petrit Kalakula. punë të tilla, aq më tepër, unë po e përsëris është Petrit Kalakula – Unë mendoj se është shumë ajo arsyeja tjetër që sot nuk mund të vëmë sense mirë kështu siç është, ta votojmë. të tilla që favorizojnë ata që kanë pas mundësi të Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. frekuentojnë shkollat e larta, shpesh herë me katër Namik Dokle – Edhe unë jam dakord me dhe me miq dhe lëmë jashtë ata që kurrë nuk patën deputetin Kalakula, ta votojmë kështu siç është, mundësi për shkolla të tilla. por në organizimin e konkursit mendoj që t’u jepet Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin ndonjë porosi komunave që ata me shkollë fillore t’i 38, me korrigjimin që bëri deputeti Baleta? Ju lutem, ndajnë veç në konkurs, ata me shkollë të lartë ngrini kartonin! veçmas, dhe ata me shkollë të mesme veçmas, Deputeti Zef Brozi ose ngriheni kartonin siç duhet sepse s’mund të konkurrojnë njëherësh njerëz me ose mos e ngrini fare. (Zef Brozi thotë diçka nga diferenca të mëdha arsimore. vendi). Po unë nuk kam thënë “kundër”, zoti Brozi Pjetër Arbnori – Zoti Namik Dokle, këto porosi që të votoni kundra. t’ia japim me ligj, apo në mënyrë të veçantë. (Në Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë sallë ka të qeshura). votave. Namik Dokle – Po të jetë e nevojshme dhe me Neni 39. Deputeti Ibrahim Baçi. ligj mirë, nëse dëgjojnë pa ligj, dhe pa ligj mund të Ibrahim Baçi – Mua më duket fare normale që jetë. sekretarin e këshillit ta emërojë Këshilli i Ministrave. Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. Fare mirë këshilli i komunës ose i bashkisë, të Arben Meçe – E para, një herë që kompetenca emërojë dhe shkarkojë sekretarin e tij dhe të bëjë e Këshillit të Ministrave të kalojë te këshilli i konkursin. komunës ndërsa për idenë e konkursit jam plotësisht Pjetër Arbnori – Deputeti Rudolf Marku. dakord të bëhet me konkurs. Pikërisht, ajo heqja e Rudolf Marku – Jam krejtësisht dakord me kriterit të shkollës së lartë dhe të shkollës juridike mendimin e shprehur nga parafolësit, sepse duket është që t’i barazojë të gjithë. Kush të jetë i aftë, ta një absurditet që emërohet dhe shkarkohet nga kapë vendin. Mund të jetë dhe me fillore, por të jetë Këshilli i Ministrave, dhe nga ana tjetër emërimi të i aftë në profesion. Sepse janë plot njerëz që s’janë bëhet me konkurs, nuk shkojnë, janë nomenklatura futur në burg, s’u është dhënë e drejta e shkollës, që nuk përputhen. por niveli intelektual i tyre na i kalon dhe ne të tjerëve.

660 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ta kenë të drejtën dhe ata të venë aty. kurse dhe pikërisht, që të mos jetë kursi një miqësi Faleminderit! e parashikuar, duhet një konkurs në fund, që të Pjetër Arbnori – Deputeti Abdi Baleta. merret ai që ka përvetësuar më mirë kursin. Kështu Abdi Baleta – Edhe unë jam dakord me kurs që, konkursi duhet, kurse format se si do të dhe jo me konkurs, dhe arsyeja për të cilën jam përgatiten sekretarët le t’i gjejnë të tjerët, nuk ka kundër konkursit është kjo. Në përgjithësi jam shkollë për sekretar komune. Mënyra organizimi kundër konkursit në administratën shtetërore. mund të bëhen pastaj që njerëzit të kualifikohen, Konkursi deri tani në praktikën tonë, ka shërbyer si mund të vijë puna që t’i duhet të njohë tematikën maskë dhe unë kam besimin ose bindjen që do të apo diçka nga legjislacioni etj, dhe i nënshtrohet vazhdojë të shërbejë si maskë. Çdo të thotë një konkursi për t’u pranuar dhe për të evituar konkurs? Konkursi lindi atëherë, ne e dimë të gjithë, miqësitë, aq sa mund të evitohet. Mendoj se është kur Partia e Punës e pati të nevojshme për të treguar e saktë kjo. Për emërtesën më duket e lartë jo deri se po lufton kundër miqësive, kundër nepotizmit etj, te Këshilli i Ministrave, duhet të zbresë më poshtë. etj, dhe tha që tani po vëmë në veprim konkursin. Pjetër Arbnori – Kryetari i Komisionit të Ligjeve. Se ç’kanë dhënë këto konkurset i dimë, ishin të Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve nuk ka pasur paracaktuara. Këtë bindje kemi pasur dhe këtë bindje vërejtje as për nenin 38, as për nenin 39. Meqenëse kemi. Organet shtetërore le të bëjnë punën e tyre, neni 38 u kalua dhe unë votova kundër, kam votuar le të vazhdojnë kriteret si të hetojnë kush punon dhe do të votoj gjithmonë kundër tendencës që edhe mirë, kush nuk punon mirë etj, por në këto vende në një pushtet të ri demokratik, bashkëkohor, që nuk mund të merret me konkurs. Konkursi mund të mendojmë të ndërtojmë, të mos ketë kritere lidhur përdoret, maksimumi kur të marrësh ndonjë me nëpunësinë. Unë këtë do ta quaj anë e një nisme përkthyes, ndonjë artist, ndonjë gazetar, domethënë të mirë. Personalisht jam që kriteri i shkollës duhet për disa vende të veçanta specifike ku nuk di se të vihet në ligj për mjaft nëpunësi, të mos harrojmë janë të barabartë, por të spekulohet shumë me se Fan Noli, në vitin 1924, ndonëse 6 muaj jetë konkursin, ne nuk do të bëjmë gjë tjetër, vetëm do qeveri demokratike ne ligjin e tij kishte parësor kriterin të hapim ligjërisht rrugën për ca miqësi më me e arsimit të lartë, ju kujtoj se për gjyqtar ai vuri dhe marifet. një kriter tjetër, të njohë dy gjuhë të huaja evropiane, Pjetër Arbnori – Deputeti Alfred Paloka. dhe të ketë mbaruar një fakultet drejtësie evropian. Alfred Paloka – Desha të them se konkursin Pra, nuk njihte fakultetin e drejtësisë të mbaruar në nuk e kemi shpikur ne shqiptaret, por ekziston në Turqi. Të imagjinosh që një qeveri demokratike e të gjithë botën. fundit të shekullit të 20-të, të aspirojë për të ecur Dhe në qoftë se është futur konkursi te ne, është përpara me kritere që s’mund t’i përkasin as kohës bërë në sajë të luftës së intelektualëve, me të vërtetë së Zogut, mendoj se e kemi gabim. Kemi plot kuadro të intelektualëve që t’i detyrojë pushtetmbajtësit që të lartë. Ka kaq shumë me arsim të lartë, sa ne të vendosin konkursin te ne. Dhe këto gjera të mira s’do të kemi mundësi t’u gjejnë punë. Le t’u krijojmë që janë, si konkurset dhe shkollat, ne nuk duhet të mundësinë ligjore njerëzve në një stad të barabartë, arrijmë në banalitete, sa t’i eliminojmë fare. që të konkurrojnë për një vend pune, a ka mundësi Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. 100-200 vetë? Duke vënë kritere ligjore, ne veprojmë Skënder Gjinushi – Për sa i takon konkursit, me demokraci, sepse u themi të gjithëve; “Bujrëm” mua më duket se është gjë e mirë që të futet kudo ku është i zoti le ta marrë. Të mos ngatërrojmë madje, por ne s’kemi përvojë deri tani, është e vërtetë gjërat, që kur flasim për ligje, të kujtojmë shtigjet e që është një përpjekje e dështuar, por s’mund të praktikës shqiptare. Në qoftë se nuk do t’i vëmë themi ka përvojë në vendin tonë, as arritën të bëhen nëpër ligje këto kritere, atëherë do t’u krijojmë në vendin tonë konkurset, vetëm u thanë dhe pastaj shanset, se dhe e sotmja dhe e ardhmja të s’janë aplikuar asgjëkund, përveç disa konkurseve ngatërrohen me ato ferrat e së kaluarës. për provime në shkolla, madje dhe ato s’janë futur Unë po ju kujtoj që edhe sot, praktikisht, në gjerësisht. Kështu që, ky nuk është argument për rinovimet që po bëhen, po bëhen gabime dhe në ta hequr ne, dhe organizimi i konkursit e presupozon këtë drejtim. Unë nuk mund ta quaj demokratike që zhvillimin e kurseve, është tjetër gjë pastaj, s’mund një grup punonjësish. të vëmë në ligj ne të bëjmë kurs apo jo! Kur lind Pjetër Arbnori – Zoti Brozi, unë nuk ju ftova nevoja që s’ka kuadro të përgatitur, organizohen për një fjalim. (Dëgjohen të qeshura në sallë). Unë

661 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ju thashë të flisni për nenin, ju lutem! të marrë pjesë në konkurs. Përkundrazi, ashtu siç Zef Brozi – Në qoftë se një argument ligji, ju e ishte ligji, ne u hiqnim të drejtën të gjithë atyre që quani një fjalim, unë do ta bëj këtë. Pra, unë jam që s’kanë pasur mundësi. neni 39, të jetë kështu siç është. Pjetër Arbnori – Deputeti Gëzim Luli. Pjetër Arbnori – Atëherë po diskutoj edhe unë, Gëzim Luli – Unë kam mendimin se emërimi të më falin ata që kanë ngritur dorën. dhe shkarkimi i sekretarëve, të bëhet jo nga Këshilli Zoti Zef Brozi, ju parimisht keni shumë të drejtë, i Ministrave, por nga Këshilli i rrethit, kurse emërimi por po ta zbatojmë sot këtë ligj, unë shkoj të çdo me konkurs mund të hiqet, për arsye se këtë mund sekretar komune ose bashkie dhe gjej, meqë ata e ta organizoje vetë këshilli i rrethit, të vendosë disa kanë mbaruar me korrespondencë fakultetin Juridik, kritere përkatëse për emërimin e njerëzve. Pse ta të gjithë hetuesit që kamë pasur unë aty. Dhe më vëmë ne një ligj, se duhet te bëhet se s’bën konkursi! falni, zoti Brozi, sikurse po ndodh tani që po shkoj Pjetër Arbnori – Deputeti Perikli Teta. te të gjithë avokatët, dhe gjysmën e tyre i gjej hetues Perikli Teta – Unë mendoj se përderisa nuk ose prokurorë që kam pasur unë ose shokët e mi. ekziston akoma statusi i nëpunësit, sepse po ta Prandaj në këtë kohë, do të ishte mirë të shmangej kishim atë në dore, në çdo ligj nuk do të silleshim ajo e fakultetit Juridik. Dhe unë jam për atë që kështu, të hiqet fjala “emërimi bëhet me konkurs”. sekretarët të kenë shkollën e lartë dhe unë do të Kur të dalë statusi i nëpunësit, për të gjithë llojet e dëshiroja që sa më parë të gjithë këta sekretarë të nëpunësve, do të jetë i përcaktuar si merren dhe si kenë fakultetin Juridik, por të kryer ashtu siç duhet. pranohen në punë. Zef Brozi – Më falni, për sqarim unë nuk u Pjetër Arbnori – Deputeti Rudolf Marku. shpreha këtu se duhet që sekretarët të kenë patjetër Rudolf Marku – Edhe unë jam i mendimit që arsim të lartë juridik. Edhe në Komisionin e Ligjeve, sekretari i këshillit të komunës ose të qytetit të ne nuk bëmë vërejtje që të vihet në mënyrë taksative, emërohet dhe të shkarkohet nga këshilli i komunës, kjo pikërisht duke pasur parasysh kushtet e sotme dhe jam në mënyrë absolute me mendimin e zotit edhe kur s’ka ardhur. Kur thuhet si rregull duhet të Baleta, për heqjen e konkursit, sepse konkursi ka ketë mbaruar, është një mundësi që krijohet, dhe lënë një shije të keqe në Shqipëri. Më lejoni t’iu nuk mbyll shtigjet që duhet të jenë me arsim të kujtoj një shaka të vogël. Para dy vitesh thuhej lartë. kështu - “Një ndërmarrje kërkonte një sekretare. U Pjetër Arbnori – Deputeti Gaqo Rrota. paraqitën tri kandidatura. Kandidatura e parë dinte Gaqo Rrota – Unë mendoj që ky nen të jetë frëngjisht, e dyta frëngjisht-anglisht, e treta frëngjisht- kështu - “Sekretari i këshillit te komunës ose të anglisht-gjermanisht. Ke mori ndërmarrja? Prirja qytetit emërohet nga këshilli i komunës, mbasi të është për të treten, mirëpo në popull thuhet kështu; ketë fituar konkursin e organizuar nga aparati i “ndërmarrja mori mbesën e Llambi Gegpriftit”. Këshillit të Ministrave”. Domethënë ka një shije të keqe, sepse do të Pjetër Arbnori – Deputeti Kujtim Gina. vazhdonte po kjo histori. Kujtim Gina – Unë mendoj se neni 39 të mbetet (Në sallë ka pëshpëritje) ashtu siç është, por desha të replikoj pak me zotin Pjetër Arbnori – Ju lutem, ta votojmë. Zef Brozi, lidhur me mendimet që shprehu këtu. Si Propozime u bënë 7 deri tani, po e bëjmë dhe një rregull, të ketë mbaruar arsimin e lartë. Duhet të tjetër. Zoti Lush Përpali. marrë pjesë në konkurs. Mund të marrë pjese Lush Përpali – Zoti Kryetar, unë propozimin agronomi, sepse ne s’bëjmë asnjë përjashtim. Ai që kryetari i komunës mund të mos jetë me arsim që s’ka pasur mundësi për të studiuar ngaqë regjimi të larte juridik, e kuptova për nevoja të ngutshme s’i ka dhënë të drejtën, por ka mundësinë dhe të kontingjentit me arsim juridik sot, dhe pak a intelektuale, të marrë pjesë në konkurs. Në qoftë shumë bindem me këtë arsyetim, ndërsa mendimi se do të fitoje konkursin, do të emërohet. Duke vënë që u shfaq se kryetari i komunës mund të mos jetë si rregull arsimin e lartë, ne e përjashtojmë nga një me arsim të lartë, të them të drejtën në fillim e mora mundësi e tillë, ndërsa duke e hequr këtë, ne nuk i për shaka, sinqerisht e them. Unë s’e konceptoj heqim të drejtën asnjë ekonomisti të lartë, asnjë dot që sekretar komune ... agronomi, asnjë veterineri të marrë pjesë në konkurs. Pjetër Arbnori – Po jemi ne nenin tjetër, zoti S’ka pse shqetësohet zoti Zef Brozi për këtë Përpali. problem. Kështu nuk i hiqet e drejta asnjë njeriu për Lush Përpali – Pikërisht, kam propozim për

662 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këtë nen, s’u hoq nga neni i parë. Prandaj, unë i mirë. Shkolla e lartë të jep zanatin, ndërsa kulturën mendoj se detyrimisht duhet të jetë me arsim të e përgjithshme e merr në shkollën e përgjithshme. lartë. Në qoftë se mund të ketë njerëz, për ato Prandaj, unë mendoj se është e mjaftueshme rrethana që s’kanë mbaruar, të mbarojnë arsimin e shkolla e mesme e përgjithshme dhe vetë konkursi lartë. Pse? Njerëzit janë të lidhur me njëri-tjetrin zoti këtë pranon. Kryetar. Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. Pjetër Arbnori – Zoti Përpali, u hoq me vota ajo. Namik Dokle – Zoti Kryetar, mua më duket se Lush Përpali – Jo, jo nuk është hequr me vota, po zgjatemi kot në këtë diskutim dhe unë çuditem është hequr arsimi juridik. Tani, neni 40 të gjitha me disa deputetë që kanë frikë nga punonjësit me kompetencat i ka shumë profesionale. Një agronom arsim të lartë, a thua se nuk e dinë se proceset i mesëm nuk mund të justifikojë kërkesat që thotë demokratike në Shqipëri i filluan studentët e neni 40; prandaj unë kam këtë propozim për nenin shkollave të larta. 39 - “Sekretari i këshillit të komunës ose të qytetit, Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. duhet të ketë mbaruar arsimin e lartë dhe emërohet Vasil Gjika – Nisur nga fakti se po zgjatemi në ose shkarkohet nga këshilli i komunës ose i qytetit. diskutimin e nenit 39, unë them se neni nuk është Pjetër Arbnori – Deputeti Nevruz Çela. formuluar fort korrekt. Nevruz Çela – Faleminderit! Ne i japim të drejtën Këshillit të Ministrave për Zoti Kryetar, desha të replikoj pak me zotin emërimin dhe shkarkimin e sekretarit, pastaj e Përpali. Në qoftë se do të pranojmë që konkursi të detyrojmë që ai të bëjë dhe konkurs. Unë mendoj bëhet me njerëz që kanë arsimin e lartë, përveç atij se përderisa ia lejojmë Këshillit të Ministrave këtë juridik, nuk kuptoj se si do të reagojë një kompetencë, jam që ta bëjë Këshilli Ministrave, matematicien me një agronom, një mjek a një sepse ne nuk e njohim traditën e pushtetit lokal në specialitet tjetër! Është e qartë që në këtë rast që nivelet që po organizojmë tani e tutje. Unë mendoj te konkurrojnë për kulturën e tyre të përgjithshme. se do të ketë shumë probleme midis tyre, sidomos Prandaj, po qe se heqim titullin juridik, automatikisht në aspektin e buxhetit dhe në probleme të tjera, kemi hequr atë të lartin. Faleminderit. kështu që më mirë të mos përzihet këshilli i rrethit Lush Përpali – Ka të drejtë deputeti parafolës, me emërimin e ndonjë sekretari në një komunë, le por unë s’kam përmendur fare fjalën konkurs. Unë të jetë kompetencë e Këshillit të Ministrave dhe të mendoj që të emërohen, por me arsim të lartë. hiqet fraza e fundit - “emërimi bëhet me konkurs”. Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Shehu. Këshilli i Ministrave po të dojë të bëjë konkurs, po Natasha Shehu – Unë mbështes propozimin të dojë të organizojë një gjë tjetër, ai ka për detyrë e zotit Çela, pa hequr atë që emërimi të bëhet me të emërojë sekretarin e komunës. konkurs, për arsye se kam bindje që njerëz që sot Faleminderit! i njohim, i takojmë në jetën e përditshme, shpesh Pjetër Arbnori – Kalojmë në votime, sepse u janë të aftë të konkurrojnë ashtu siç mund të zgjatëm tepër në këtë nen. Në fillim kemi propozimin konkurrojë një që ka mbaruar gjimnazin e deputetit Ibrahim Baçi - “Këshilli i komunës ose i shkëlqyeshëm, shumë mirë me një agronom të lartë. bashkisë emëron ose shkarkon sekretarin e tij. Për ketë vend pune mund të konkurrojnë fare mirë Emërimi bëhet me konkurs”. Kush është pro këtij dhe mund të dalë më mirë ai që ka mbaruar gjimnazin propozimi?( E lexon edhe një herë propozimin) shkëlqyeshëm dhe s’ka pasur mundësi të vazhdojë Kundër? shkollën, ndërsa për shkollën e lartë e hoqëm një Abstenim? Nuk miratohet, herë, përderisa e lamë që është funksionar. Nuk Kemi propozimin e deputetit Lush Përpali - votuam për atë. Jam për atë që konkurset të jenë te “Sekretari i këshillit të komunës ose të qytetit, duhet drejta, të jenë të rregullta dhe jo ashtu siç dha të ketë mbaruar arsimin e lartë dhe emërohet ose shembullin zoti Marku, duke i përjashtuar ato lloj shkarkohet nga këshilli i komunës ose i qytetit”. konkursesh, i kemi në dorë t’i rregullojmë. Kush është dakord me këtë formulim? Kundër? Pjetër Arbnori – Deputeti Emanuel Heba. Abstenim? Emanuel Heba – Me sa di unë, në vendet e Nuk miratohet. Zoti Baleta, nuk e keni dërguar tjera ka shkolla të larta për nëpunës administrate, propozimin tuaj. Kemi propozimin e zotit Baleta, që ne s’e kemi një shkollë të tillë. Se je agronom ose të jetë ashtu siç është shkruar dhe të hiqet fjala veteriner i mirë, nuk do të thotë se je administrator “emërimi bëhet me konkurs”.

663 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kush është dakord me këtë formulim? Kundër sekretarit janë ato më imediate, që ai kryen detyrën Abstenim? Miratohet me shumicë votash. e tij, duke pasur parasysh edhe paragrafin e fundit, Edhe një herë, ju lutem votoni! Hiqet fjala” që i lemë hapur dhe kompetencat dhe detyrat e konkurs” sekretarit që mund të procedojë ose të operojë vetë Kush është dakord me këtë formulim. Numëroni, sipas një rregulloreje, unë mendoj ta kalojmë ju lutem. Kush ka për te ngritur dorën, ta ngrejë integralisht këtë nen, pa i diskutuar pikat. Këtë tamam. mëndim kisha, ta votojmë integralisht. Shaqir Vukaj – 43 dalin. Pjetër Arbnori – Vetëm zoti Namik Dokle thotë Pjetër Arbnori – Kundër? Abstenim? Nuk ta bëjmë pikë më pikë. miratohet. Namik Dokle – Nuk e thotë Dokle këtë, e thotë Propozimi, të vijë me shkrim, të lutem. procedura. Shaqir Vukaj – Vetëm këshilli i rretheve, asgjë Pjetër Arbnori – Atëherë e kalojmë paragraf tjetër, edhe të hiqet konkursi. për paragraf. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Paragrafi l. Kush është pro? Më falni, s’ma merrte formulimin në tekst? mendja seë kishte vërejtje. Ju lutem, mos i mbani kartonët varur në dorë, Ibrahim Baçi – Meqë sekretarin e vumë pa por i ngrini ato lart ose mos i ngrini fare. (e përsërit shkollë, fjalën “kryesore” e ka shkruar e “kryerësore”. edhe një herë). Nuk më erdhi me shkrim zoti Gëzim Kaq kisha. Luli. Jemi në votim tani. Zoti Namik Dokle, për kë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën l? votuat ju lutem? Kundër? Mos i ulni sepse na duhet Zoti Ibrahim Baçi, këta që i kanë shkruar këtu t’i numërojmë edhe një herë. (I drejtohet sekretarëve janë me shkollë të lartë, prandaj më duket se nuk Kuvendit). Ata i ngritën kartonët, pesë herë, nuk je qëndron ajo që thoni ju. Kundër? Abstenim? i zoti për t’i numëruar. Mërziten ata dhe nuk i ngrenë Miratohet me shumicë votash. fare. Edhe ju sekretaret lëvizni! Lëvizni, se ju kujtoni Pika 2. Ju lutem pa zhurmë! Kush është dakord se fitoni kohë, por na vononi. Nuk duhet të bëjmë me pikën 2, po me korrigjimin? Kundër? Abstenim? nenin me zor, po qe se s’është për të votuar, kurrë Miratohet me shumicë votash. të mos votohet. Kundër? Abstenim? Miratohet me Pika 3. Deputeti Ibrahim Baçi. shumicën e votave (Një nga deputetët në sallë kërkon Ibrahim Baçi – Një redaktim - “u komunikon”, numrin e votave pro). jo ashtu siç është. Kush deshi numrin e votave “pro”, është 52. Pjetër Arbnori – Po drejt. Deputeti Namik Dokle. Neni 40. Urdhëroni! Namik Dokle – Një pyetje zotërinjve specialiste. Ibrahim Baçi – Faleminderit, zoti Kryetar, dua Fjalët: “u komunikon dhe parashtron autoriteteve dhe t’u kujtoj të nderuarve deputetë, se në dispozitat e personave të interesuar aktet etj... “, a ka mundësi përgjithshme neni l, thuhet - ”Në çdo komunë, të formulohen në mënyrë të tillë që të jetë si detyrim bashki dhe rreth organizohet dhe funksionon pushteti që t’ua komunikojë aktet personave të interesuar? lokal. Organizimi dhe funksionimi i pushtetit lokal Sepse kjo shprehje këtu ligjërisht e detyron, apo bazohet në parimet e vetëqeverisjes, autonomisë mund të gjendet një gjë më e saktë që ta detyroje lokale etj”. Dhe ne tani i lamë Këshillit të Ministrave për ketë komunikim? që një sekretar të komunës ta zgjedhë vetë. Nuk Specialisti – Komunikimi është tjetër dhe jemi konsekuent me veten tonë. parashtrimi është tjetër. Komunikimi është për të Pjetër Arbnori – Specialisti, ju lutem! vënë në dijeni, parashtrimi është kur ai ngre një Specialisti – Sekretari i këshillit të komunës problem në organ. Pra, janë dy gjëra të ndryshme, është administratë, është nëpunës, nuk është i u komunikon ose u parashtron, domethënë e zgjidh zgjedhur, nuk është anëtar këshilli, emërohet sipas këtë gjë. rregullave dhe organeve të administratës, sipas Namik Dokle – Në rregull. nomenklaturës që caktohet. Në këtë rast i jepet Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën 3? Këshillit të Ministrave. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. votash. Vasil Gjika – Besoj se me nenin 39, ne Pika 4. Kush është dakord me pikën 4? Ju lutem mbaruam zoti Kryetar, ai u votua. Për nenin 40 unë deputetëve të votojnë. Kundër? Abstenim? Miratohet kam këtë mendim. Duke qenë se kompetencat e me shumicë votash.

664 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pika 5. Vërejtje? Kush është dakord me pikën 5? ndryshim? Pse s’vazhdon linja dhe në rreth? Kryetar Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë rrethi, siç është kryetari i komunës ose i bashkisë, votash. këshilli i rrethit, siç është kryetari i komunës ose i Pika 6. Vërejtje? Kush është dakord me pikën 6? bashkisë. Cilat janë arsyet ne parim? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Specialisti – Bashkia e rrethit që përfshin disa votash. komuna dhe bashki e bën më të vështirë zgjedhjen Pika 7. Kush është dakord me pikën 7? Kundër? e drejtpërdrejtë. Abstenim? Dhe funksionin e kryetarit drejtpërdrejt. Kjo është Miratohet me shumicë votash. një nga arsyet. Dhe praktika e shteteve të tjera në Pika 8. ( një nga deputetët kërkon të bëjnë këto nivele që ngrihen, e heq organin e zgjedhur pushim) drejtpërdrejt. Tani do të bëjmë pushim, por ta mbarojmë këtë nen. Pjetër Arbnori – Në rastin e nivelit të dytë, të Zoti Çela. Zoti Alfred Paloka. rrethit, është propozuar që kryetari i këshillit të rrethit Alfred Paloka – Desha një sqarim nga të jetë njëkohësisht dhe kryetari i rrethit. Domethënë specialistët. niveli i tyre ndryshon nga niveli i parë. Pse tani këshilli Në qoftë se sekretari miratohet nga Këshilli i të ketë një kryetar që të drejtojë këshillin e rrethit Ministrave, dhe këtu thuhet - “Ai kryen dhe detyra në mënyrë të veçantë dhe kryetari i rrethit sepse të tjera që i ngarkon për shembull, kryetari i është një çikë pa emër ky, të jetë i veçantë, të mos komunës”, ai nuk i zbaton këto detyra, çfarë masash jenë të dyja bashkë? Kush e kushtëzon këtë veprim merren për të? Komunës nuk i merr dot asnjë masë. që bëhet! Do të zgjedhë organi ekzekutiv kryesinë Duhet të shkojnë në Qeveri, këto që t’i thonë “hiqeni e tij, atë e ka organi ekzekutiv. E zgjedh nga anëtarët këtë”. e këshillit kryesinë, me kryetar, zëvendëskryetar, Pjetër Arbnori – Specialisti. sekretar dhe 5-7 anëtarë, sipas ligjit. Ky është organi Specialisti – Ai është sekretar dhe varet nga ekzekutiv i këshillit, por duke qenë me këshilltarë kryetari, është i detyruar të zbatoje urdhrat. Në qoftë dhe me këtë kryetar, ligji është zgjidhur që ai të se nuk zbaton urdhrat, do t’i thotë Këshillit të drejtojë edhe mbledhjet e këshillit. Kjo nuk prish Ministrave që ky do të shkarkohet. asgjë, është krejt normale. Në qoftë se keni ndonjë Alfred Paloka – do të shkojë deri në qeveri për mendim tjetër, mund ta thoni. këtë punë? Pjetër Arbnori – Vërejtje të tjera? Kush është Specialisti – Po. dakord me nenin 41 siç është formuluar? Kundër? Alfred Paloka – Në rregull. Abstenim? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Miratohet me shumicë votash. 8? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Neni 42. votash. Specialisti – E kemi zhvendosur nenin 42 te Një çerek ore pushim. ligji “Për zgjedhjet”. Pjetër Arbnori – Neni 43. Vërejtje? Deputeti (Rifillon seanca, ora 19:30) Ylli Bufi. Pjetër Arbnori – Meqenëse është numri i Ylli Bufi – Unë mendoj se neni 43 është analog nevojshëm i deputetëve, seanca rifillon. me nenin 9, kur ishte fjala për këshillin e komunës Neni 41. Deputeti Lush Përpali. dhe duhet të jetë i plotë, siç është në rastin e Lush Përpali – Fillojmë kreun e pestë, që bën komunës. Konkretisht, propozimi im është ky - Pas fjalë për programin e këshillit të rrethit. Unë desha paragrafit të parë, të shtohet paragrafi i dytë i nenit një shpjegim nga specialistët, po të jetë e mundur 9, i cili thotë kështu - “Mbledhja e parë e këshillit duke u konsultuar. Shoh që ka një ndryshim në këtë është e vlefshme kur në të merr pjesë të paktën 2/ shkallën e dytë, në krahasim me shkallën e parë të 3 e këshilltarëve, kur nuk arrihet shumica e kërkuar, organizimit. Ndonëse në komuna dhe në bashki ka mbledhja zhvillohet tre ditë më vonë”. Është një normë kryetarë komune ose kryetare të bashkisë, d.m.th. që e kemi miratuar dhe në rastin e këshillit të vjen këshilli me kryetarin e këshillit etj.,etj, në rreth mëparshëm. Mendoj se duhet të jetë dhe në rastin është vetëm këshilli me kryetarin e këshillit, dhe e këshillit të rrethit. kryetari i këshillit të rrethit ka funksionet e kryetarit Dhe së dyti, nuk është parimore, por mbledhjen të rrethit. Pyetjen e kam këtu. Pse bëhet ky e parë të këshillit, e thërret Këshilli i Ministrave,

665 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mos duhet i deleguari i Këshillit të Ministrave. E mund të bëjmë gabim. njëjta gjë është si koncept, por mbase është një Pjetër Arbnori – Kush është dakord me çik më e saktë kjo fjale - “i deleguar”. formulimin e paragrafit të parë, duke i hequr pikat e Specialisti – Këshilli i Ministrave një njeri do të tjera të nenit 42? çojë, nuk do të shkoje gjithë Këshilli i Ministrave, Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë por të drejtën e thirrjes e ka Këshilli i Ministrave si votash. organ. Neni 44. Vërejtje? Kush është dakord me nenin Një deputet – Për sa thotë deputeti Ylli Bufi, 44? kjo shprehet në nenin 44, që në fund thotë “për Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë krijimin e këshillit dhe për rregullat e parashikuara votash. nga nenet 9-13”. Domethënë të gjitha ato Neni 45. Ta diskutojmë pikë për pikë. Kërkohet përmblidhen këtu, s’ka nevojë që të shtohet kjo. që të shikohen pike për pikë. Nuk ka rëndësi kush Një deputet – Thuhet që janë dhënë nenet 9- e kërkon, mjafton ta kërkojë njëri. Pika e parë. 13. Kështu që parashikohen, s’ka pse ta shtyjmë. Vërejtje? Kush është dakord me pikën e parë’? Vladimir Metani – Nenin 42 nuk e kemi hequr Kundër? Abstenim? Miratohet pika e parë. plotësisht, por kemi hequr këto, kur fillon këtu tek Pika e dytë. Deputeti Ylli Bufi. numri i popullsisë me numrin e anëtarëve. Pra, kemi Ylli Bufi – Në rastin e bashkisë e të komunës lënë paragrafin e parë, duke i shtuar “sipas kritereve administrata ekzekutive e ka një emër, kurse në të caktuara në ligjin “Për zgjedhjet e organeve të rastin e rrethit, kjo administratë nuk quhet pushtetit lokal”. Nuk e kemi hequr. administrata e rrethit. Më duket një emërtim i pa Pjetër Arbnori – Nuk e kemi hequr. Ta qartë. Është fjala për administratën e ekzekutivit, shikojmë, po qe se është ashtu. ose po ta kthejmë, të bëjmë analogjinë me Vladimir Metani – Kështu që e kaluam administratën e sotme, është fjala për administratën gabimisht. Mbetet paragrafi i parë në këtë shtesën e komitetit ekzekutiv. Unë mendoj se duhet patjetër që sipas propozimit të Komisionit të Ligjeve. t’i vëmë një emër. Le ta quajmë administrata e rrethit. Pjetër Arbnori – Urdhëroni! Nuk them ta quajmë prapë komitet ekzekutiv, dhe Ylli Bufi – Zoti, Kryetar, neni 9 nuk mund të duam të bëjmë dallim nga komiteti i sotëm, po një përcillet njësoj, se në nenin 9 thuhet - “Mbledhja e emër e do, se do të themi - “Do të vemi ne parë drejtohet nga këshilltari më i vjetër në moshë. administratën e rrethit”. Kjo nuk vlen në rastin e këshillit të rrethit, sepse Specialisti – Që do të përdoret administratë, drejtohet nga ai që do të vijë nga Këshilli i Ministrave. kjo është e domosdoshme. Në qoftë se duhet të Pjetër Arbnori – Unë mendoj se e thërret themi - administratën e këshillit të rrethit. Po, këshillin. administrata duhet thënë. Meqë e diskutuam nenin 43, ta miratojmë një Ylli Bufi – Jo, e kujt, jo e gjithë rrethit. herë këtë nen, pastaj paragrafin e parë të nenit 42. Specialisti – E këshillit të rrethit. Kush është dakord me nenin 43, siç është Ylli Bufi – Po, e këshillit të rrethit. formuluar? Specialisti – Dakord. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën votash. 2, me korrigjimin përkatës? Kundër? Abstenim? Paragrafi i parë i nenit 42, d.m.th neni 42 i Miratohet. reduktuar. Kush ka Vërejtje? Deputeti Xhevat Lloshi. Pika 3. Deputeti Lloshi. (Aparati hapet me vonesë, Xhevat Lloshi pyet Xhevat Lloshi – Kam një problem të tillë. Këtu specialistin ) thuhet “analizon”, kjo në rregull analizon, po pastaj. Specialisti – Ne ç’kuptim përputhet. Sepse vetëm të analizosh është një punë paraprake, Xhevat Lloshi – (Përsëri flet me zë që nuk por duhet të çohet diku pastaj kjo analizë. dëgjohet mirë). Këtu tani do të futen të gjitha njësoj Pjetër Arbnori – Zoti Lloshi, në pikën 4 flitet apo jo? Apo është përfshirë edhe ai që është i pa diçka tjetër që mund ta plotësojë atë që kërkoni. pajtueshëm me të qenët anëtar këshilli i komunës, Xhevat Lloshi – Nuk përputhet, ja e analizoi, i bashkisë e të gjitha. po pastaj do të marrë një vendim, do të bëje një Specialisti – Vlen. miratim, do të ketë një propozim e ku e di unë. Xhevat Lloshi – Mirë, vetëm kini parasysh se Pjetër Arbnori – Po, pika 4, zoti Lloshi, sepse

666 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të gjitha janë të ndara veç e veç. Deputeti Ylli Bufi. vjeçar, buxhetin, të gjitha i ka komuna, nuk mund të Ylli Bufi – Në kompetencën e tretë, mendoj se bëjë propozime për programin, por për parashikimet fjala “prognozë” në këtë rast duhet zëvendësuar me që duhen me vonë. Kështu që të dy pikat janë për fjalën “program”. Domethënë analiza e propozimeve fjalë ashtu siç janë. Nga ana ekonomike, të paktën do të bëhet, duhet reflektuar në program. Nuk ma kështu siç i kuptoj unë. Faleminderit! merr mendja se do të kemi në rreth prognoza të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën vendosura. Por, para se te kemi prognoza, kemi 4, siç është paraqitur në tekst? Kundër? Abstenim? programe. Miratohet pika 4. Pjetër Arbnori – Programi vjen më pas. Pika 5. Deputeti Azem Hajdari, Ylli Bufi – Më falni, edhe më pas është Azem Hajdari– Këtu është; “miraton buxhetin programe e prognoza, domethënë gjëja e parë është e rrethit dhe mbylljen e llogarisë”. Kjo “mbylljen e programi, të kemi program për sot njëherë pastaj të llogarisë financiare të vitit” më duket e rregullt, por kemi program për nesër, prandaj pa pasur programin buxhetin e rrethit, si do ta miratojë. ekonomik, si do të jetë në vitin 2000 apo 2010. Unë Pjetër Arbnori – Specialisti. them në radhë të parë, propozimet e komunës do Specialisti – Sipas ligjit “Mbi buxhetin “, në të të bëhen për programin ekonomik, prandaj them se cilin përcaktohen të ardhurat që ka rrethi, fjala “prognozë”, duhet zëvendësuar me “program”, ç’financime ka nga shteti, ç’burime ka të vetat, çfarë në këtë rast. shpenzimesh do të bëjë, ku do t’i bëjë këto Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. shpenzime, me radhë? Ky është buxheti. Vasil Gjika – Konstatimi i deputetit parafolës, Azem Hajdari– Po shteti nuk ndërhyn? më duket i drejtë dhe merr kuptim, dhe ajo që ngriti Specialisti – Financon dhe shteti. si shqetësim zoti Lloshi. Pra, nga këto analiza që Azem Hajdari – Atëherë miraton buxhetin qe bën këshilli i rrethit, merret drejtpërsëdrejti me financon shteti. përpunimin e programit. Kjo është logjike. Pjetër Arbnori – Zoti Hajdari, një pjesë e kemi Pjetër Arbnori – Kush është dakord me caktuar që financon shteti, pjesën tjetër e nxjerr nga formulimin e korrigjuar të deputetit. Ju lutem, ngrini taksat. dorën! Azem Hajdari– Këtë kisha unë zoti Kryetar, Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë sepse në rast se ky bën këtë politikë buxheti, dhe votash. dihet do të jete ligji “Për policinë fiskale”, do ju merrej Pika 4. Deputeti Ylli Bufi. një sasi e konsiderueshme e të hollave dhe Ylli Bufi – Edhe këtu ka një kontradiktë. Nuk komunave të vogla ose komunave të tjera pa zhvillim, mund të mbikëqyrë prognozën. Prognoza do të jetë do të përdoret kur të bëhet politika e buxhetit që do në të ardhmen. Nuk mund ta mbikëqyrë. të përdoret në favor të një komune tjetër ose të një Pjetër Arbnori – Deputeti Kujtim Gina. bashkie tjetër, brenda këtij këshilli të rrethit. Kështu Kujtim Gina – Edhe në votimin që ngrita dorën, që buxheti doli me një farë pavarësie, për arsye se nuk më patë, të pikës 3, analizohen propozimet e këto të ardhura, të cilat mendohet të këtë taksa bëra, nuk po i kthehem asaj. Këtu programet dhe lokale dhe taksa kombëtare, taksat lokale që prognozat kanë qëllim. Komuna ka programin e saj formojnë pjesën më të madhe të buxhetit publik, do ekonomik të një viti. Prognozat i ka parashikime. ti përdorim në favor të një komune, sepse këtu do Pra, mendohet që ajo punon me programin. Nuk ka të ndikojnë edhe anëtarët e këtij këshilli, do të marrin nevojë për shtesë. Ai program që ka sot komuna e shumta 2-3 komuna dhe do t’i përdorë për plan është i miratuar, ka ikur është në zbatim, ndërsa rregullues e zëmë, dhe atyre komunave nuk u shkon për prognozat merr propozimet nga komunat, bëhen ujësjellësi kurrë. Me duket se kjo kompetence duhet prognozat dhe mbikëqyr zbatimin e këtyre të jetë jo në dorën e këtij. prognozave të marra. Është një procedure Specialisti – Kjo është e drejtë zoti Kryetar, ekonomike qe pa marrë mendimet ka tërhequr por është menduar që investimi, subvencioni i shtetit vendimin e komunave dhe bërë bashkërendimin e të miratohet direkt nga Kuvendi për komunat. tyre, nuk mund të bëhet prognozomi, ose ai që kemi Domethënë nuk do t’i lihet rrethit por direkt Kuvendit, quajtur planifikim. Prandaj, dhe në pikën 3 dhe në i cili do ta bëjë këtë për çdo komunë. Kur të pikën 4, këto janë tamam ato që duhen. Sepse kur miratohet ai ligj, kështu është mendimi. është puna për program, programin e ka, planin 1- Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli,

667 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Anastas Angjeli – Në fakt, këtu mund të buxhetore që kemi pasur sot në këtë sistem. rregullohet, se pika 5 është një pikë me një rresht, Pjetër Arbnori – Është dhe vetëqeverisje. Mua por që do të dojë një ligj të tërë, që do të jetë ligji më duket se pasi merr pjesën e caktuar nga shteti, “Mbi buxhetin”, edhe ende s’e di se si do të bëhet, ai ka kompetencë të plotë për të manovruar. duhet të miratohet ky ligj, që të bëhet edhe ligji “Mbi Kujtim Gina – Një pjesë e buxhetit caktohet buxhetin lokal”. Megjithatë, deputeti Hajdari ka të nga shteti prandaj. drejtë deri në një farë mase. Këtu mund të vihet - Specialisti – Në qoftë se komuna do të “miraton projektbuxhetin” sepse buxheti dhe administrojë... buxhetet lokale, të gjitha do t’i miratojë Kuvendi me Pjetër Arbnori – Nuk është nevoja që të flisni ligjin “Mbi buxhetin”. Ne e dimë shumë mirë. Miraton të gjithë. Të flasin me radhë, të gjithë do të flasin. Buxhetin e Shtetit dhe buxhetin lokal. Specialisti – Në qoftë se komuna do të drejtojë, Specialisti – Nga Kuvendi do të miratohet? ta zëmë shkollat 8-vjeçare, të mesmet p.sh i ka Anastas Angjeli – Organet lokale kanë rrethi, ose ambulancat, klinikat e shërbimit buxhetin e vet, kjo s’diskutohet. shëndetësor, janë në komunë ose në bashki, Specialisti – Këtu fjala buxheti është me tërë spitalet e rrethit janë administrim. Pagat, shpenzimet kompleksin e vet. Dhe për pjesën që do të japë që do të bëhen për mbajtjen e tyre, janë pjesë dhe Kuvendi. elementë të buxhetit, të cilat mund të parashikohen Anastas Angjeli – Buxheti lokal, në qoftë se ju të përballohen nga fondet që vijnë nga qendra, dhe flisni vetëm për taksat lokale, krahina, komunat, një pjesë për rregullimet e brendshme territoriale fshati, qyteti, atëherë na thoni që flisni për atë. Në etj. Pra, janë elementë të buxhetit të rrethit dhe që qoftë se flasim për buxhet lokal, ai ka marrëdhënie nuk u jepen komunave. me shtetin, ka detyrime ndaj shtetit. Pjetër Arbnori – Deputeti Angjeli, ju e shprehët Specialisti – Këtu në ligj është e parashikuar. mendimin tuaj. Mund të mos jeni dakord, është puna Pjetër Arbnori – Ju lutem mos flisni pa leje. juaj. Specialisti – Kjo edhe për buxhetin e komunës Anastas Angjeli – Në qoftë se specialisti bën edhe për rrethin. Rrethi në rastin konkret, do të një sqarim, se përse e ka fjalën këtu, ne këtu prandaj miratojë atë pjesë që i jep nga lart, Kuvendi. Në jemi, kemi dy muaj që marrim ligje të përkthyera rastin konkret meqenëse thamë mund t’ia japë direkt nga bota që s’i marrim vesh se ku e kanë fjalën, ne Kuvendi dhe njëkohësisht dhe ato burime që ka të jemi të detyruar edhe të kundërshtojmë edhe të brendshme, pavarësisht se si janë këto burime, nga pranojmë ato që thotë ai, s’dimë ç’ka pasur në taksat nga tatimet dhe nga rrugë nga më të mendje ai që ka bërë ligjin, apo ai në Bullgari, ose ndryshmet. Dhe të gjitha këto bëjnë buxhetin, i cili të përkthejnë tamam se këtu bëhet fjalë për një ka të ardhurat dhe shpenzimet. Të gjitha këto do t’i buxhet lokal, për të ardhurat dhe shpenzimet lokale administrojë ky, do t’i miratojë si buxhet, nga projekti që kanë kompetencë apo njësi lokale, i takon asaj do të kthehen në buxhet, do të bëhen të ta miratojë, që pak më parë na thotë do t’i japë ekzekutueshme. shteti, atëherë të na thotë do t’i japë shteti dhe ne Dhe pastaj Kryesia me aparatin e vet është e do t’i themi se i miraton Kuvendi. detyruar të raportojë pastaj për këshillin, të analizojë, Pjetër Arbnori – Po pasi i miraton Kuvendit, që ky buxhet u administrua drejt apo jo? ato marrin pjesën e vet dhe e administrojnë? Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. Anastas Angjeli – Nuk është ashtu. Për të Ylli Bufi – Mua më duket se formulimi i pikës ardhurat dhe shpenzimet që i ka në zonën e vet, në 5 është korrekt. njësinë e vet administrative meqë është vetëqeverisje Pjetër Arbnori – Deputeti Kujtim Gina. do t’i miratojë. Për atë pjesë që kanë lidhje me Kujtim Gina – Po qe sipas shpjegimit që dha shtetin, si për shpenzimet dhe për detyrimet, e specialisti, atëherë pika 5 do të jetë kompetence jo miraton Kuvendi. e rrethit, por e Këshillit të Ministrave, sepse një pjesë Shumë faleminderit. e buxhetit krijohet nga të ardhurat lokale, një pjesë Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. është financim nga Qeveria. Atëherë, rrethi do të Skënder Gjinushi – Mua më duket se formulimi vendosë gjithçka në kuadrin e bashkisë apo dhe të është korrekt. Ne harrojmë që të njëjtin formulim qytetit. Në qoftë se këto zëra të buxhetit do të kemi përdorur për komunën. Është pika e pestë - miratohen nga vetë rrethi, do të kemi po atë varësi “miraton buxhetin dhe ndjek administrimin dhe

668 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zbatimin e tij”. Dhe është thënë se shteti merr pjesë kompetencë të zhvillimit urbanistik e ka komuna në investime, a me ndihmë si është formuluar, në apo bashkia, prandaj s’kemi pse ia heqim ne si pikë. komuna, qytete të veçanta dhe rrethe të veçantë. Pjetër Arbnori – Specialisti. Kështu që pjesa e shtetit do përfshirë në këtë buxhet. Specialisti – Zhvillim do të ketë, edhe shkallë Ajo miraton pjesën e saj. komune, edhe shkallë rrethi. Prandaj secila hallkë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me sheh atë të veten. Por ka një problem që e formulimin e pikës pesë, sipas tekstit? Kundër? diskutuam. Ja - a mundet, në nivelin që jemi, t’i Abstenim? Miratohet me shumicë votash. miratojnë planet komunat dhe bashkitë e vogla? Kjo Pika 6. Kush ka vërejtje për pikën 6? Deputeti u diskutua një çikë dhe për mendimin tim, duhet Lloshi. parë që aktualisht nuk ke nivel të tillë, dhe do të na Xhevat Lloshi – Unë mendoj se fjala bëhet çorap problemi i ndërtimeve dhe i planeve “organizim”, duhet rregulluar, sepse nuk duhet urbanistike në nivelet e ulëta. organizim urbanistik. Do t’i vendosë “drejtimet Prandaj, në shkallë rrethi, ku kemi edhe kryesore të rregullimit e të zhvillimit urbanistik të institucionet e specializuara, edhe mundësinë për rrethit “. t’i parë më mirë, këtë punë e jep vetëm miratimi. Pjetër Arbnori – Deputeti Zef Brozi. Projektet do t’i sjellë komuna dhe bashkia, miratimin Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve ka bërë edhe do ta bëjë rrethi. një shtesë në pikën 6, me këtë përmbajtje “... dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Meçe. Ju lutem miraton planet rregulluese të komunave dhe zoti Bufi, ju e keni marrë 3 herë fjalën për të njëjtën bashkive”. çështje. Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. Kanë te drejtë dhe të tjerët të ngrenë dorën e të Vasil Gjika – Jam dakord me konstatimin e flasin. Dakord do të flisni edhe ju, po të flasin zotit Lloshi, që fjala “organizim”, të hiqet, sepse njëherë të tjerët. Deputeti Arben Meçe. është e karakterit administrativ, por vendos “drejtimet Arben Meçe – Duke qenë se së shpejti këtu kryesore të zhvillimit urbanistik të rrethit, ku në Kuvend vjen një ligj “Për sistemin urbanistik në përfshihet edhe komuna” është korrekte. rang republike”, dhe duke qenë se këtu jepen Kurse konstatimi i Komisionit të Ligjeve, nuk drejtimet kryesore, të mos harrojmë tjetër është më duket i drejtë. drejtimi kryesor, tjetër është projekti, atëherë le të Planin rregullues të fshatit apo të studimit rajonal mbetet kështu siç është, te drejtimet kryesore, të urbanistik të komunës, duhet ta miratojë komuna. mos i futemi kësaj pune, sepse do të jetë ligji i Ato organe që bëjnë projekte janë të detyruara të posaçëm për këtë pikë. Koordinohet gjithandej. dalin para komunës ta mbrojnë. Në të kundërt, ai Vërejtja e komisionit nuk qëndron, sepse duke ditur projekt nuk zbatohet. atë ligj, nuk mbetet në kompetencë, këtu mbetet Pjetër Arbnori – Deputeti Kujtim Gina. një kompetencë tjetër, por më mirë t’ia lëmë ligjit. Kujtim Gina – Propozimi i bërë nga Komisioni Alfred Paloka – Unë jam pro për vërejtjen që i Ligjeve, nuk qëndron, sepse për të gjithë ndërtimet ka bërë Komisioni i Ligjeve, se brenda një rrethi brenda vendit i gjithë territori, pasuria kombëtare, është e nevojshme që ai të miratojë planet të gjitha janë në pronësi të komunave dhe gjithë rregulluese, sepse mund të na dali që në dy komuna, këtyre. Në qoftë se do të bëhet fjalë për një plazh. ku mund të mos jetë e nevojshme të projektohet ta Ai ka një master plan, që ka një institut që merret zëmë, i njëjti spital. Njëri e bën gjysmak, tjetri e me këtë punë. Në qoftë se do ta miratojë rrethi, bën gjysmak, kur mund të dalë ndërmjet dy rrethi do të bëjë p.sh kasolle. Në qoftë se ne nuk komunave, një ta themi i madh e një. .. ndjekim zhvillimin urbanistik, sipas atyre rregullave Pjetër Arbnori – Më falni, kur ka argumente të që kemi dhe studimeve që janë bërë. Në qoftë se reja, gjithsecili ka të drejtë të marrë fjalën, por kur Komisioni i Ligjeve e jep këtë kompetencë komunës, njëri thotë pro, tjetri thotë kundra, mua më duket se mendohet çdo do të bëhet me rrethet për ndërtimet. nuk është nevoja pastaj për të marrë të gjithë Prandaj, nuk jam aspak dakord me propozimin e deputetët fjalën me thënë “pro” ose “kundra”; atë e bërë nga Komisioni i Ligjeve. shprehin me anën e votimit. Deputeti Gramoz Pashko. Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. Gramoz Pashko – Ka një problem, i cili do të Ylli Bufi – Kemi vendosur më parë kur pamë lindë herët a vonë. Do të marr shembull, kemi një kompetencat e komunës dhe të bashkisë, që këtë ligj, një rast konkret i cili njeh anëtarësinë e

669 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shqipërisë në Bankën Evropiane, dhe ka një Gaqo Apostoli – Jam dakord me propozimin e marrëveshje që Shqipëria ka dhe Bankën Evropiane zotit Bufi, ta hedhim në votë. për të ndërtuar një masterplan për turizmin. Në qoftë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën se ne ua japim rretheve kompetencën që të vendosin 7, me korrigjimet e propozuara nga deputeti Bufi, ato për drejtimet kryesore, nesër, pasnesër me riformulim kuptohet. Kundër? Abstenim? Kur autoritetet qendrore qeveritare, nuk do të mund të votohet nuk ngrihet dora zoti Tafili. Unë nuk ju pashë. zbatojnë atë masterplan për zhvillimin e turizmit në Unë ju kam thënë, mund të kërkoni me zë, kur e vendin tonë, sepse ajo i lihet, sipas këtij ligji për keni të domosdoshme. Po s’e pashë, dora mund te kompetencë rrethit. Pra, fjala “drejtim” është jetë e pangritur. kryesore. Drejtimet kryesore ia jep, është e (Ndërhyn nga vendi zoti R. Tafili. ) pacaktuar se cilat do të jenë kryesore dhe cilat nuk Pjetër Arbnori – U votua zoti Tafili. do të jenë kryesore, dhe cili do të jetë kompetent (Deputeti Roland Tafili ngul këmbe përsëri) ose cila do të jetë kompetencë e rrethit ose e Urdhëroni zoti Tafili! Qeverisë. Kështu që për mendimin tim, së dyti është Roland Tafili – Këtu u bë kërkesa që i drejtohet ideja që tha zoti Meçe që do të dalë një ligj për sektorit publik sipas kompetencave të dhëna në ligj. urbanistikën, i cili do të përfaqësojë kriteret e Unë mendoj se sipas kompetencave të dhëna me urbanistikës në Shqipëri, cilat do të jenë organet ligj, të vendoset në fund fare - “drejton sektorin publik kompetente që do të zbatojnë rregullimin në dhe kontrollon veprimtarinë private sipas përgjithësi. Pra, do të ndodhë, në qoftë se është kompetencave të dhëna me ligj”. Për arsye se edhe kjo gjë, që të vijë një investitor i huaj, të bëjë veprimtarinë private ne duhet ta kontrollojmë në bazë marrëveshje me qeverinë për të ndërtuar një hotel të një ligji. në Sarandë dhe rrethi i Sarandës të mos ia miratojë. Këtu, për publikun thuhet, kurse për privatin jo. Ose do të vejë në Durrës investitori, do të dojë të Më duket se privati është në një moment që s’ka bëjë një hotel dhe rrethi i Durrësit të mos ia miratojë, asnjë ligj që si e kontrollon shteti sot, të paktën si e sepse ligji i njeh atij këtë kompetencë kryesore. bën veprimtarinë, çfarë kontabiliteti ka, si i fut mallrat Prandaj, për mendimin tim, pika 6 duhet riformuluar; etj. Kjo është një gjë që duhet vendosur në fund. Në “që vendos për drejtimet e organizimit dhe të qoftë se e vendosin për Sektorin publik, ta vendosim zhvillimit urbanistik të rrethit”. Pa dyshim, që kjo edhe për privatin. kompetencë duhet të jetë, po duhet hequr fjala “ Pjetër Arbnori – Kush është dakord me këtë kryesore”. vërejtje dhe me vërejtje të tjera që bëhen për Ky është propozimi që bëj unë. formulimin e (një deputet bën vërejtje nga vendi.) Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Po thamë ta riformulojmë. Kundër? Abstenim? 6, me korrigjimin qe bëri zoti Pashko, dhe me Miratohet pika 7. rregullimin që iu bë përpara? Kundër? Abstenim? Pika 8. Vërejtje? Deputeti Zef Brozi. Miratohet me shumicë votash. Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve ka dhënë një Pika 7. Ylli Bufi. mendim, i cili është i shkruar dhe “vërejtjet”. Pas Ylli Bufi – Nuk ka mundësi që këshilli i rrethit pikës 7, të shtohet një pikë tjetër, me këtë përmbajtje të drejtoje gjithë ndërmarrjet publike, prandaj duhet - “kontrollon zbatimin e ligjeve, si dhe të vendimeve thëne që “drejton sektorin publik sipas të organeve të pushtetit lokal nga organet e ruajtjes kompetencave të dhëna në ligj”. së rendit publik”. Kam parasysh këtu ligjin “Për ndërmarrjet” që Pjetër Arbnori – Kush është dakord me do të miratohet, dhe do t’i japë kompetencë çfarë shtesën e Komisionit të Ligjeve? Kundër? Abstenim? do të ketë kompetencë në rreth, çfarë do të jetë në Kush është dakord me pikën 8? Kundër? Abstenim? dikasteret. Prandaj, nuk mund ta besoj tërësisht Miratohet edhe pika 8. sektorin publik, sipas kompetencave të dhëna në Pika 9. Deputeti Namik Dokle. ligj. Namik Dokle – Nuk kam ndonjë gjë parimore, Dhe së dyti, kontrollon veprimtarinë private, jo por mendoj se ndoshta pika 9 dhe pika 10, bashkë vetëm kontrollon, por siç kemi thënë dhe në pikat e mund të kalojë para, të bëhet 1 dhe 2. Sipas radhës, mëparshme, mbështet dhe kontrollon veprimtarinë kur të mblidhet këshilli, do të zgjedhë kryetarin, private në rreth. zëvendëskryetarin dhe kryesinë e këshillit. Këtu Pjetër Arbnori – Deputeti Gaqo Apostoli. mbase miraton edhe rregulloren.

670 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. zëvendëskryetari janë pjesë e kryesisë së këshillit Ylli Bufi – Kam një vërejtje parimore për këtë apo jo, sepse është lënë e paqartë këtu. pikë. Pjetër Arbnori – Më falni, specialisti të japë Kemi parasysh se me projektin e parë, kur i shpjegimet e duhura. shikoi, Qeveria hoqi nivelin e prefekturës, nëpërmjet Specialisti – Kemi diskutuar Dispozitat të cilit ajo bënte kontrollimin nga ana e qeverisë në Kryesore Kushtetuese për organet e pushtetit lokal, pushtetin lokal. Kam mendimin që kjo mangësi, dhe është gjykuar që do të jetë organizimi. Në heqja e këtij organi, mund të zëvendësohet duke e komuna dhe bashki do të kemi dy organe; këshillin emëruar kryetarin e rrethit nga Këshilli i Ministrave. dhe kryetarin, në rreth do të kemi këshillin e rrethit Domethënë Këshilli i Ministrave të emëroje, me kryesinë e tij. Tani kjo është të kthehemi nga e formulimin e kam kështu: “Zgjedh ndërmjet para. këshilltarëve, kryesinë e tij të rrethit dhe i propozon Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. Këshillit të Ministrave kryetarin e Këshillit të rrethit, Teodor Laço – Kjo që pyet deputeti Lloshi domethënë bëhet me propozim të këshillit të rrethit. është e sqaruar në nenin 50, ku thuhet - “kryetari Mendoj se duhet të emërohet nga Këshilli i dhe zëvendëskryetari i këshillit të rrethit, zgjidhen Ministrave, veçanërisht për këtë hallkën e tretë, ndërmjet këshilltarëve të rrethit me shumicë votash”. prefekturën, me anë të së cilës Këshilli i Ministrave Pra, është e sqaruar plotësisht më poshtë. do të mund të bëjë ndonjë kontroll, atë e kemi hequr. Pjetër Arbnori – Zoti Azem Hajdari, e morët Prandaj, kryetari i rrethit mendoj se duhet të fjalën për këtë nen. (Deputeti Azem Hajdari ndërhyn emërohet nga Këshilli i Ministrave, me propozim të nga vendi). Më falni çfarë keni esenciale thojeni, këshillit të rrethit. kur diskutoni një herë; (me shumë insistim deputeti Pjetër Arbnori – Deputeti Luan Skuqi. Hajdari e merr fjalën përsëri.) Luan Skuqi – Nuk më duket i drejtë propozimi Azem Hajdari – Qindra ligje të tjera që kryetari i zotit Bufi, për arsye se kryetari në radhe të parë, i rrethit nuk zgjidhet ndërmjet këshilltarëve, ose do duhet të jetë i zgjedhur si këshilltar rrethi, e dyta ai të paralizojë Qeverinë me këtë rast. Kryetari i rrethit përsëri do të zgjidhet nga ky këshill për t’u propozuar në këtë rast është nënprefekti ose prefekti. si kryetar dhe ndërhyrja e Këshillit të Ministrave këtu Pjetër Arbnori – Deputeti Dashamir Shehi. është e tepërt, madje humbet edhe pavarësinë e Dashamir Shehi – E mbështes mendimin e zgjedhjes së tij nga populli dhe nga këshilli, si organ zotit Hajdari. Them se kryetari duhet të emërohet i zgjedhur. nga Këshilli i Ministrave nga Qeveria, sepse është Pjetër Arbnori – Deputeti Azem Hajdari. koordinator i Qeverisë që ka fituar me rrethin, ndërsa Azem Hajdari – Ajo që thotë zoti Bufi, do të zëvendëskryetarin do ta zgjedhë këshilli. Kjo është jetë vetëm për nënkryetarët. Për sa i përket kryetarit, lidhja, meqenëse ne hoqëm prefektin apo ai nuk ka nevojë që të jetë këshilltar. Kjo është nënprefektin. Prefekti ishte ai që do të emërohej esenciale. Kemi të bëjmë me koordinimin e punës sipas një afati 3-vjeçar që parashikon specialisti. së pushtetit të madh me pushtetin e vogël. Në një Pjetër Arbnori – Ju, lutem mos diskutoni, secili rreth kryetarin e këshillit të rrethit e cakton Qeveria. jep argumentet përkatëse, pastaj vendoset me votë Dhe kjo është e prerë. Le të dallojmë është ajo punë. Deputeti Skënder Gjinushi. nënprefekti, i cili ka kontrollin e këtyre ligjeve bazë, Skënder Gjinushi – Shqetësimi që ngre zoti dhe në rast se në një rreth nuk kam këshilltar, unë Hajdari nuk më duket i drejtë, sepse ne po flasim këtë do ta kontrolloj me qeverinë qendrore. Për për pavarësi të organeve të pushtetit lokal dhe nuk nënkryetarët, po. Kryetari nuk duhet të jetë, dhe ka asnjë lidhje midis kryetarit të rrethit dhe Qeverisë, asnjë ligj deri tani nuk e ka që kryetari duhet të jetë në kuptimin që po qe qeveria e një ngjyre politike, këshilltar, sepse në rreth p.sh s’fiton asnjë këshilltar. kryetari duhet të jetë patjetër i asaj ngjyre. Pushtetin Si do të operohet me Qeverinë, e cila është imja. lokal e përbëjnë zgjedhjet. Presupozohet zakonisht, Pjetër Arbnori – Deputeti Xhevat Lloshi. shumicën e marrin po ato parti që kanë edhe Xhevat Lloshi – Më falni, vetë formulimi ka pushtetin, rrjedhimisht edhe kryetar zgjedhin një të një problem këtu, që me diskutimin e zotit Hajdari ngjyrës së tyre. Por, edhe kur ndodh e kundërta, merr një drejtim tjetër, sepse është thënë - “zgjedh kjo nuk përben asnjë kontradiktë, dhe bota vërteton kryetarin, zëvendëskryetarin dhe kryesinë e këshillit në praktikë të gjerë që kryetarët, pushteti lokal, të rrethit”, nuk është e qartë. Kryetari dhe shpesh mund të jetë dhe i një partie tjetër, pushteti

671 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

qendror mund të jetë i një partie tjetër. Deputetët të jenë të lirë edhe të gabojnë zoti Hajdari. Pjetër Arbnori – Deputeti Lush Përpali. Po qe se votojnë. Lush Përpali – Zoti Kryetar, unë që në fillim të Azem Hajdari – Problemi është ta mbash e të këtij kapitulli, pyeta sepse kryetari i rrethit dhe rregullosh punë. Po deshe ta hedhësh në votë, hidhe. kryetari i këshillit të rrethit sipas sqarimeve që më Pjetër Arbnori – Më falni, po qe se ju nuk i dhanë dhe specialistët është një person. U sqaruam mbushni mendjen deputetëve të tjerë, mbushni për atë gjë. Mendoj se nuk ka nevojë për të diskutuar mendjen tuaj të paktën. më gjatë. Nuk mund të bëhet fjalë që kryetari i rrethit Azem Hajdari – Nuk është puna me i mbushë të emërohet nga Qeveria, në qoftë se bëhet fjalë për mendjen, çdo deputet ka të drejtën e vet të flasë. pushtetin lokal, ai zgjidhet nga populli. Nuk jam Në këtë rast ne ballafaqohemi me kushtetutën, me dakord me propozimin që bëri këtu deputeti Bufi, Dispozitat Kryesore Kushtetuese, dhe nuk është dhe me propozime të tjera të kësaj natyre që u bënë. puna që t’i nxisim njerëzit të votojnë. Këta quhen Kontradiktën për ta lidhur me qeverinë, rrethin e presidentë rajonesh. Ne për fushatë elektorale dhe zgjedh neni 54, që në analogji me komunat, për te tjera probleme, nuk dolëm ne popull me parashikon që këshilli i rrethit, të ketë një sekretar prefekt dhe nënprefekt. Po marr Skraparin - Unë të emëruar nga Këshilli i Ministrave me konkurs e s’e kontrolloj dot atë rreth, atëherë t’i humbim rrethet, ku e di unë, ta diskutojmë kur të vije neni. Mendoj ose të flasim më saktë. Çfarë do të bëjmë me rrethet se neni siç është shkruar është i rregullt dhe ta e tjera kryesore? Kjo punë është diskutuar. Kështu hedhim në votë. që janë shumë probleme sot. Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi s’e Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën paska mbaruar fjalën. 9, sipas formulimit që është në tekst? (një deputet Skënder Gjinushi – S’e mbarova, e qartë, flet nga vendi) zakonisht të flasësh e të mos thuash idenë, është Nuk më ka ardhur me shkrim. Kush është e kotë. Gjithë fjala është se ne duhet të ruajmë dakord me tekstin e pikës 9? Kundër? Abstenim? pavarësinë. Ne bëme shumë debat dhe për kryetarin Miratohet me shumicë votash. e komunave, s’ishim dakord ta shkarkonte Këshilli Pika 10. Deputeti Arben Imami, i Ministrave, ne tani po i kthehemi të njëjtit debat, Arben Imami – Kam një pyetje - Çdo këshill që kryetari të jetë nga Këshilli i Ministrave dhe ta i çdo rrethi do të ketë një rregullore të veçantë, ashtu emërojë e ta shkarkojë Këshilli i Ministrave. Kështu siç e mendon ai rreth? Vallë rregulloret nuk kanë që mendoj të mbetet siç është. Ajo u diskutua. Ne disa forma të përgjithshme. Më falni, ka dhe libra të pavarur s’e nxirrnim dot që të zgjidhej nga populli, për këtë punë. Ja po themi Robert Trjul, ku rrjedhimisht do të jetë kryetar i këtij këshilli, pra përcaktohet mënyra se si funksionon, p.sh një është korrekt kështu siç shprehet këtu. mbledhje. Ashtu siç funksionon një administratë, Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Imami. është një çikë e vështirë. Unë e kuptoj se organizimi Arben Imami – Në fakt ky ligj që kur është i pushtetit lokal, fjala vjen në Gjermani është i këtij konceptuar, është konceptuar që të ketë dhe një tipi, që të organizohet administrata brenda për brenda mbikëqyrës qeveritar, i cili do të ishte Prefekti. landit, ashtu siç votohet. Ne nuk kemi konceptin e Propozimi që vjen nga zoti Ylli Bufi nga kjo federalizmit gjerman. S’ka pse të ketë një rregullore pikëpamje duket i drejtë, por është e pamundur që të veçantë. Këshilli i një rrethi të veproje në një të udhëheqë një grup njerëzish, të cilët janë të mënyrë, kurse këshilli i një rrethi tjetër të veprojë zgjedhur, një njeri i cili është i emëruar. Pra, këshilli në një mënyrë krejt tjetër. i rrethit, është një këshill i zgjedhur dhe nuk shkon, Specialisti – Një këshill gjykon të ketë 3 ka mospërputhje midis kësaj, që një këshill i komisione, një tjetër gjykon të ketë 5 komisione. zgjedhur me votë të popullit, komandohet nga një Po marrim një gjë të vogël. Nuk mund të vesh njeri i cili vjen dhe emërohet nga lart. Unë jam i korniza këtu. Këtu qëndron dhe autonomia e tij. Ato sigurt që edhe Qeveria mund ta shohë këtë problem rregulloret kanë shumë gjera të përbashkëta, si ajo e do t’i rivendosi prefektin prapë. Domethënë do vemi e komunës, e bashkisë dhe e rrethit. Megjithatë, prapë aty ku ishim, sepse nuk ka rruge tjetër. nuk përjashtohet që ato të kenë rregulloren e vet Pjetër Arbnori – Më falni, mua më duket se u me gjëra kryesore të përbashkëta dhe gjëra shteruan të gjitha argumentet pro dhe kundra, ta specifike. hedhim në votë. (Deputeti Azem Hajdari ndërhyn). Arben Imami – Është e vështirë të gjej një

672 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

formulim tjetër, por sidoqoftë duhet të përcaktohet veçanta? Po ose jo! që ka një bazament, një shtrat të përbashkët e pastaj Specialisti – Taksat lokale sipas kompetencave, secili vepron. Domethënë brenda këtij shtrati të ne i ndajmë taksat në kombëtare dhe lokale. Aty përbashkët duhet të veprojë secili më vete, sepse caktohen se çfarë mund të jetë, p.sh taksë me 26 rrethe nga Shqipëria, nuk i dihet si vete puna. nacionale, e di unë ajo e televizorit, në një projekt Pjetër Arbnori – Unë herën tjetër e kam që kam parë. Ka pastaj taksa të tjera që do të jenë zgjidhur, zoti. Imami, i thashë që mund t’ia marrin lokale. Sepse i cakton ai ligj, se cilat janë lokale. rregulloren hua komunave, kur përtojnë ta bëjnë Arben Imami – Është fjala këtu, jo se kush i rregulloren vetë, ia marrin hua rregulloren njëra- vjel të ardhurat e taksave, por kush i përcakton. tjetrës. Mendimi im kështu, siç është formulimi këtu, është Arben Imami – Brenda një rregulloreje tip mund se kjo krijon mundësi si për privilegjime ashtu dhe të shtohen e të pakësohen, po prapë ka një për heqje privilegjesh, si të themi për qytetare që tolerancë, ka një plus-minus. kanë të njëjtat të drejta e të njëjtat detyrime në Specialisti – Rregullores tip që ka ekzistuar Shqipëri. Domethënë nuk ka mundësi që një taksë, më parë ne i jemi shmangur, sepse është një e cila çon në favor të buxhetit lokal të rrethit të diskutim i panevojshëm për organet e pushtetit lokal. Durrësit, qytetarët të paguajnë më shumë në Durrës Pjetër Arbnori – Deputeti Xhevat Lloshi. së në Tiranë, atëherë në këtë rast qytetari i Tiranes Xhevat Lloshi – Unë e mbështes deputetin do të ishte një qytetar i privilegjuar në Shqipëri. (Këtu Imami, sepse po të njëjtën gjë thashë kur ishte fjala deputeti Imami kërkon nga kolegët të mbajnë qetësi) për komunat dhe bashkitë, ku aty thuhet - “Përveç Pjetër Arbnori – Qetësi, ju lutem! rregullores, miratojnë edhe statusin e tyre të veçantë Arben Imami – Duke u dhënë një kompetencë “. Mua më duket se decentralizimi i pushtetit do të të tillë, që të vendosë për taksa lokale, kalohet në thotë dhe decentralizim i kompetencave, por jo një sistem, gati federalist. Në qoftë se një parlament strukturim i shtetit nga kush të dojë e si të dojë ai. ka të drejtë të përcaktojë taksa, aty krijon një njësi Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. krejtësisht te pavarur. Namik Dokle – Unë nuk e mbështes deputetin Pjetër Arbnori – Deputeti Bahri Bregu. Lloshi, sepse kjo na kujton rregulloren tip të Bahri Bregu – Nuk jam dakord me mendimin e kooperativave bujqësore. parafolësit, zotit Imami, pasi nuk duhet të unifikohen Pjetër Arbnori – Deputetja Natasha Shehu. taksat, sepse edhe niveli ekonomik i rretheve do të Natasha Shehu – Edhe kur hartuam rregulloret jetë i ndryshëm, kështu që s’ke si i unifikon taksat. e komunave, unë e bëra si vërejtje. Ndërtimi i fjalisë Përderisa pranojmë dhe vetëqeverisje, do të kemi nuk e përjashton asnjërin, as tjetrin rast, pse nuk disproporcione në zhvillimin ekonomik midis thotë miraton rregulloren e miratuar nga Këshilli i rretheve. rrethit, miraton rregulloren e këshillit të rrethit, mbase Kështu që, edhe taksat t’i vendosni sipas nivelit të ardhur e të hartuar nga ai vetë? ekonomik dhe s’ka pse të unifikohen. Pjetër Arbnori – Më duket se po ngrihen duar Pjetër Arbnori – Deputeti Anastas Angjeli. shumë. Të gjithë përnjëherë nuk mund të flasin. U Anastas Angjeli – Kjo rregullohet duke thënë kuptua sidomos me fjalimin e deputetes Shehu, që që vendos taksat dhe tatimet lokale në përputhje ajo s’është e detyruar që të miratoje një rregullore me ligjin, sepse ligji “Mbi buxhetin” do të këtë të të veçante për secilën komunë. gjitha llojet, ç’farë takojnë organeve lokale, dhe Kush është dakord me formulimin e pikës 10? organeve eprore. Pastaj, argumenti që bën zotëria, Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. unë s’ia di emrin, nuk qëndron. Kurse kjo vetëm Pika 11. Urdhëroni! s’hyn sipas ligjit “Mbi buxhetin”, atje do t’i kemi të Namik Dokle – Kam një propozim që neni 9 gjitha, çfarë i takojnë komunës, çfarë i takojnë secilit dhe 10 të kalojë më përpara, po qe se është e dhe mbyllet kjo punë. Këtu nuk kemi për qellim të mundur. caktojmë se cilat taksa do të caktojmë. Pjetër Arbnori – Atë e rregullojnë specialistët. Pjetër Arbnori – Deputeti Bregu. Pika 11. Deputeti Arben Imami. Bahri Bregu – Më falni, replikë, unë nuk e kuptoj Arben Imami – Përsëri do ta fillojë nga një dot parafolësin që ta zëmë, Myzeqeja të ketë të pyetje, ju mendoni zotërinj specialistë se këshilli i njëjtën taksë me Mirditën ose me një rreth tjetër rrethit do të vendosi taksa të veçanta për rrethe të malor.

673 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Anastas Angjeli – E sqaroj unë, sepse është komunës dhe bashkisë ajo le të shkojë në një trup taksë e rrugës, meqë është taksë e rrugës, do të më të lartë, në ministrinë përkatëse, për problemin jetë njësoj. Taksat për atë punë janë, mos ngatërroni që shqyrtohet. tatimet me taksat. Taksa e urës është taksë ure, P. sh problem takse në Ministrinë e Financave. taksë pazari. Specialisti – Është fjala për akte të paligjshme. Pjetër Arbnori – Deputeti Gramoz Pashko. Arben Imami – Deri sa të gjendet një Gramoz Pashko – Unë desha të mbështes, rrugëzgjidhje midis palëve. Më falni, atëherë! sepse të mos krijohen turbullira, të mos krijojmë Specialisti – Është fjala për akte të paligjshme. një konfuzion, që do të na kushtojë shumë, sepse Arben Imami – Ata nuk shkojnë vetëm për këtë, çështja e taksave, objekti i një ligji të veçantë, i cili shkojnë dhe për probleme të tjera. po përgatitet të bëhet që do të ndajë, do të përcaktojë Specialisti – Është tjetër problem ai. Në këtë kompetencat e ndryshme, llojet e ndryshme të pikë është fjala për aktet e paligjshme. Konstatohet taksave dhe kompetencat e ndryshme për vendosjen një akt i paligjshëm. Rrethi i thotë komunës; shiko e këtyre taksave, por duke e lënë kështu problemin se është gabim, e ke në kundërshtim me këtë ligj. te hapur, krijohet pikërisht ai problemi i madh qe ne Arben Imami – Qartë, më falni. Shqipëri këto kohë po zgjaten. P.sh. Kavaja të Pjetër Arbnori – Atëherë, kush është për piken 12? vendosë taksë tjetër për të njëjtën gjë dhe Durrësi Urdhëroni deputeti Azem Hajdari! të vendosë taksë tjetër, njëra të bëhet zonë e lirë Azem Hajdari – Për kontrollimin e akteve të dhe histori të kësaj natyre. Taksat e mëdha ato paligjshme, po mundësinë e akteve të ligjshme kryesore, janë taksa që vendosen nga vendi në çdo realizimin, kush do ta bëjë kontrollin e zbatimit të vend të botes, ka taksa lokale, të cilat jepen me ligjshmërisë? Mirë komuna nuk zbaton asnjë ligj, kompetenca të caktuara me ligj, autoriteteve lokale, por nuk nxjerr asnjë akt të paligjshëm. Problemi të cilat kanë marzhet dhe limitet, brenda të cilave është që ligjet të mos ngelin në sirtar, por të çohen këto duhet të lëvizin me një ligj të veçantë. Kjo kërkon deri në fund. Kush do ta kryejë këtë funksion? punë, kërkon disa muaj që te përgatitet. Për Specialisti – Shqetësimin që ka zoti Hajdari mendimin tim, kjo rregullohet duke thënë atë unë e kuptoj, por ka dy variante. Për shembull, ideja supozimin që tha zoti Angjeli, që të thuhet - “vendos që keni ju, që të ketë një njeri të Qeverisë, Italia e për ato taksa dhe tatime lokale, në shkallë rrethi”, a ka zgjidhur me komisarë në provinca, d.m.th ku e di unë, cilat ligje ia njeh si kompetencë. Është komisarë në rrethe. Ka edhe një formë tjetër të e vetmja mënyrë. prefekturës të prefektit. Sot Qeveria e tërhoqi atë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën variant, dhe Kuvendi ishte i mendimit që të mos jetë, 11, të rregulluar sipas ndreqjes që bëri zoti Angjeli por do të jetë një formë e mirë, ajo që do të jetë me zotin Pashko? komisari nesër, a prefekti që të ushtrojë kontrollin e Urdhëroni! ligjshmërisë. Sot në kompensim të asaj, u ra dakord Ali Spahia – Të na lexohet ndreqja! që ketë punë ta bëjnë rrethet. Natyrisht, edhe Pjetër Arbnori – “Të përcaktuar me ligj”. ministritë përjashtohen nga kjo. Gramoz Pashko – “Këshillit të rrethit, ia njeh Azem Hajdari – Dakord, sepse unë e kuptoj për kompetencë, më sipër”, meqë është fjala për atë, kryesia e këshillit të rrethit përgjigjet për këshillin e rrethit. zbatimin e ligjshmërisë, sepse është problemi që Pjetër Arbnori – Kush është dakord? Kundër? këto ligje mos të mbeten në biblioteka. Duhet Abstenim? shkundur që nga fillimi dhe deri në fund. Ju i kuptoni Miratohet me shumicë votash. vështirësitë që na sjell një administratë e vogël, jo Pika 12. Urdhëroni! vetëm ne, por kujtdo. Ai mund të nxjerrë akte të Specialisti – Nga një specialist i huaj na u bë paligjshme, por s’ka zbatuar asnjë ligj. Çfarë nxjerrim vërejtje dje, që të mos kalojë në gjykatë, por t’i ne nga ky Kuvend, shkojnë në rreth, i hedhin në kthehet edhe njëherë organit edhe kur ai përsëri nuk sirtar dhe nuk i zbatojnë! e zgjidh ndryshe, atëherë t’i kalojë gjykatës. Në qoftë Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. se jeni dakord, ta riformulojmë. Namik Dokle – Do t’u sugjeroja specialistëve Arben Imami – Ai specialisti juaj e kishte si dhe zotërinjve të nderuar deputetë, që pikën 12, mendimin, gjithçka më ndryshe, domethënë, jam pavarësisht nga respekti që kemi për mendimet e ne atë ide dhe unë. Kur ka një problem midis specialistëve të huaj, s’mund ta votojmë ne si

674 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

deputetë me një fjalë të një specialisti të huaj. shkëputet nga ajo “vetëm private”. Prandaj, mendoj që deri sa të miratohen nenet 13, Pjetër Arbnori – Deputeti Skënder Gjinushi. 14, 15, 16, ta formulojë pikën 12 dhe ta votojmë të Skënder Gjinushi – Vetëm për saktësim, formuluar, pasi të na i lexojë. sepse edhe tek komunat e kemi vënë krijon dhe Pjetër Arbnori – S’keni të formuluar? fjala “vendos” dhe krijon keqkuptimin. Po the Specialisti – Ta formulojmë. “vendos”, duket sikur vendos për gjithë ndërmarrjet. Pjetër Arbnori – Pika 13. Deputeti Gramoz Kurse këtu është fjala për një kompetencë që s’ka Pashko. të drejtën të krijojë institucione dhe agjenci Gramoz Pashko – T’i bëjmë një pyetje ekonomike. specialistit - Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Për çfarë agjencish dhe institucionesh 13, me korrigjimet që i bëri duke shtuar fjalën ekonomike është fjala? “publike” dhe fjalën “krijon”? Kundra? Abstenim? Pjetër Arbnori – Specialisti? Miratohet me shumicë votash. Specialisti – Këtu në radhë të parë është fjala Pika 14. Teodor Keko. për ndërmarrjet, por në një kuptim dhe më të gjerë Teodor Keko – Unë kam të njëjtën pyetje që se ndërmarrjet. Por megjithatë, Komisioni Juridik kishte zoti Pashko, pikën 13 për specialistet - Çfarë parashikoj që ta fusë ndërmarrjen në kllapa ose ta kuptojnë me institucionet social-kulturore? Çështja zëvendësojë. është këtu, në qoftë se këta krijojnë këto institucione Gramoz Pashko – Është fjala për agjencitë e social-kulturore, mund të na bëhet një lëmsh atje, institucioneve, dhe të agjencive ekonomike për sepse nuk ka ligj fare. P. sh. ne po shikojmë se nevojat e rrethit. Këshilli i rrethit, në qoftë se unë ç’po ndodh ne Tiranë, në mes të Tiranës, shfaqen jam privat, shkoj regjistrohem në gjykate, paraqes filma pa përkthim, pa gjë. Mund t’i teket që një dokumentet në financë dhe filloj punën. Krijimi i institucion social-kulturor të hapë një teatër ose një personave juridike, nuk bëhet. diçka tjetër, domethënë, çështja është që nuk mund Specialisti – Jo, është fjala për ato ndërmarrje ta lemë me këtë vakum ligjesh që është, krijimin e që i gjykon rrethi dhe i ka thjesht shtetëror ose në institucioneve social-kulturore, sepse do të cenojmë bashkëpunim me të tjerët, të përbashkëta, mund të pastaj kulturën kombëtare. Ka rrezik që të na jenë ndërmarrje komunale, mund të jenë ndërmarrje kthehet në te kundërt. me një aktivitet të veçantë, të mirëfilltë që i nevojitet Ylli Bufi – Dua t’i kujtoj zotit Teodor Keko, se rrethit dhe s’i ka dalë kush dhe e organizon vetë, po një kompetencë të tillë e ka jo rrethi, por edhe të dojë. Ne kemi sot, del nevoja dhe nëpër rrethe, bashkia, edhe komuna. sot po krijohen. Ndërmarrjet e bukës ndahen veç Pjetër Arbnori – Deputeti Arben Imami. patjetër si të thuash këtë ndryshim në organizimin Arben Imami – Kush e ndalon, ndalohet e sistemit të Ministrisë Ushqimore, p.sh. mund të gjëkundi që të krijojë institucione social-kulturore, kenë nevojë agjenci dhe institucione të tjera, të është normale për më tepër fjala “krijon”, duket sikur krijojë prapë sipas nevojave. Rezulton se ndërmarrje do të krijojë për së pari diçka. Të krijon një pasiguri, të tilla ne kemi nisur dhe në vende të tjera. Derisa “krijon institucion shëndetësor”, çdo me thënë. Do kjo nesër, pasnesër edhe mund të privatizohet. të nxjerrë ndonjë gjë të re, një shpikje, jo, d.m.th. Është logjika e privatizimit. është fjala për ndërtim institucionesh. Pjetër Arbnori – Deputeti Alfred Paloka, Eduard Selami – Mendoj që këto janë disa Alfred Paloka – T’i shtojmë në fund fjalët saktësime të nevojshme, por që nuk është nevoja “publike ekonomike” dhe bëhet më e kuptueshme. të bëhen çështje parimore, nuk shoh asgjë parimore Gramoz Pashko – Nuk mundet ai të vendosë as te pika 13, as te pika 14, as për t’ia mohuar, as për problemin. Është absurde, duhen marrë publike, për t’ia lejuar. Këtu theksohet diçka. Mendoj se kjo s’janë shtetërore. është një e drejtë, që në shumicën e rasteve është, Pjetër Arbnori – Po qe se jeni dakord, nuk ka i njihet edhe personave të veçantë, jo më të mos i nevojë që ta. .. njihet organeve të tjera. Mendoj se nuk përbën Urdhëroni deputeti Meçe. absolutisht asnjë lloj shqetësimi. Prandaj, t’i lihet Arben Meçe – “Vendos për krijimin e kjo hapësirë, s’ka pse të jetë shqetësim siç tha institucioneve dhe agjencive ekonomike me kapital zoti Teodor Keko, sepse mund të bëhet një veprimtari të saj ose të përbashkët, për nevoja të rrethit”. Dhe social-kulturore që të jetë pengesë. Unë nuk mendoj

675 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

se kjo mund të zgjidhet me anë të kësaj. Ai ka të 15, kështu siç është, zoti Paloka, mos u kujtoni drejtë, pastaj ajo parashikohet me forma të tjera. me vonesë, ju lutem, thërrisni kur s’ju shoh. Unë i Mendoj se ky është një organ serioz, të cilit mund hodha sytë në disa anë. Kundër? Abstenim? t’i besohen jo vetëm këto, por i janë besuar gjera Më falni, nuk është e rregullt, kjo punë, edhe më të rëndësishme se kaq, kështu, mendoj se nuk sidomos, kur nuk janë gjëra parimore. Këto janë është ndonjë shqetësim i madh. Mendoj se mund gjëra fare të thjeshta. të votohen kështu siç janë, t’i lemë një hapësirë Abstenim? Miratohet me shumicë votash. dhe vetëm kaq, s’ka pse të merret kaq seriozisht. Pika 16. Deputeti Ylli Bufi. Pjetër Arbnori – Kush është dakord? Ylli Bufi – Kompetencën 16, unë jam i mendimit Teodor Keko – Ka legjislacione në Shqipëri që që t’ia lemë komunës dhe bashkisë. Dhe thotë, e tregojnë se cilat quhen institucione social-kulturore, kështu është në Peqini i vendos vetë urat e rrugëve. dhe kur ndalon ky institucion kulturor si i tillë? Ka S’ka pse t’i vendosë Komiteti i Elbasanit. Pra legjislacion apo nuk ka? komuna, bashkia, i gjithë rrethi, është ose komunë Pjetër Arbnori – Më falni, zoti Keko, por ose bashki. Pra, komuna ose bashkia, t’i vendosëi legjislacionin e bëjmë ne. vetë emrat e rrugëve dhe të shesheve, s’ka pse t’ia Teodor Keko – Unë po pyes, a ka ekzistuar lëmë rrethit. apo jo? Pjetër Arbnori – Më falni, derisa thotë sipas Sepse nesër nën etiketimet e institucioneve rregullave të caktuara me ligj, më duket se ajo e ka social-kulturore, mund të shkelet me këmbë kultura një kufizim, që mos t’ia vendosë emrin Elbasani, kombëtare. Këtë po ju them. por t’ia vendosë Peqini. Specialisti – Ka një kuptim të fjalës “institucion Ylli Bufi – Zoti Kryetar, nuk më kuptuat. Rrethi social-kulturor”, nuk ka ligj, se çfarë mund të do të vendosë për emrat e shesheve, të qyteteve kuptohet më gjerë, mund edhe në fjalor edhe më dhe të fshatrave. Qytetet janë bashki. Fshatrat janë gjerë s’e ç’kuptohet me fjalën “institucion social- në komuna, prandaj çfarë përfshihet në komunë ta kulturor”. Është një nocion që ka përbërjen e tij. vendosë këshilli i komunës, çfarë përfshihet në qytet Fillon te shkolla dhe mbaron te diskoteka. ta vendosë këshilli i bashkisë. Me shembujt që Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. thashë, kisha parasysh këtë. Bashkia e Peqinit t’i Namik Dokle – Unë jam me mendimin e vendosë vetë emrat e shesheve të qytetit të Peqinit, deputetit Selami. Kjo s’ka ndonjë problem, për të mos t’i vendosë rrethi, pra Elbasani. miratuar këtë pikë, sepse ne po flasim për një ecje Pjetër Arbnori – Më falni, t’iu bëj një pyetje - të Shqipërisë drejt Evropës, dhe s’kemi pse të kemi Martin Camaj, p.sh, ka lindur në Shllak, dhe a mund frikë nga këto institucione social-kulturore. të vendosë komuna e Shllakut që t’i vejë ta zëmë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën universitetit të Shkodrës, duhet rrethi që të marrë 14, siç është formuluar këtu? Kundër? Abstenim? një vendim të tillë. Miratohet pika 14. Ylli Bufi – Flasim për rrugët dhe sheshet. Pika 15. Deputeti Ibrahim Baçi. Pjetër Arbnori – Po, këtu janë rrugët dhe Ibrahim Baçi – Mendoj që nenin e fundit dhe sheshet. të rinisë ta heqim, s’ka pse të futet këtu kjo. Të Ylli Bufi – Po, rrugët dhe sheshet, janë ose në gjithë duhet t’i vëmë edhe fëmijët edhe pleqtë. (Një komunë ose në qytet. deputet kërkon fjalën). Pjetër Arbnori – Mua më duket se po zgjatemi Deputetet tani kanë ngritur kartonët. në diçka që është fare e qartë dhe nuk i hyn në Me falni, ngrini dorën me përpara. Deputeti pjesë askujt. Deputeti Ndre Legisi. Paskal Milo. Ndre Legisi – Mua më duket se është i Paskal Milo – Zotërinjtë deputetë u prononcuan pakompletuar ky nen, sepse nuk parashikohen të me mendimin e deputetit Baçi, megjithatë unë kam paktën me sa pashë unë, që janë kompetenca të mendim të kundërt nga sa u propozua, sepse dikush gjera që u lihen këtyre këshillave dhe nuk duhet të merret dhe me emërtimin e rrugëve, parashikohet, kush i bën propozimet për dekorime. shesheve dhe vendeve të tjera publike ose dhe për Këtu s’është parashikuar fare. Këtu thotë - “vendos pikën 15. Mbështes pikën 15, të qëndrojë kështu rrugë e sheshe”, por të thuhet të paktën propozohet siç është. ose p. sh, për ngritjen e monumenteve, duhet të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën ketë edhe gjëra të tilla që të parashikohen.

676 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Deputeti Zef Brozi. komunave dhe të bashkive dhe ju kërkon atyre që Zef Brozi – Mos u shqetësoni se në nenin 46, t’i rishqyrtojnë”. edhe për dekorime e çdekorime do të ketë ligje, Kur organi që ka nxjerrë aktin, nuk e anulon mos kini merak. Neni 46 thotë - “Këshilli i rrethit atë, atëherë këshilli i rrethit ja dërgon atë gjykatës ushtron edhe kompetenca të tjera të caktuara me së rrethit, vendimi i së cilës është i formës së prerë. ligj”. Pra, ka një ligj për dekorimet, meqë patrioti im Pjetër Arbnori – Kush është dakord me këtë e ka shumë merak; kujt t’ia lejojë ai organ do të formulim? Kundër? Abstenim? Miratohet me bëje dekorime. shumicë votash. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pikën Kemi dhe nenin 46. Kush është dakord me nenin 46? 16, siç është paraqitur këtu? Kundër? Abstenim? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 46. Miratohet me shumicë votash. (Që nga ky moment nuk janë të incizuara diskutimet Ju, lutem, pikën 12, na lexoni formulimin! e deputetëve deri tek neni 47. Seanca mbyllet, seanca Specialisti – “Pezullon aktet e paligjshme të tjetër hapet ditën e mërkurë, ora 10: 00.)

E mërkurë, 10.06.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 Zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e Pjetër Arbnori – Në ligj nuk është e deputetëve ndodhet në sallë, seanca hapet. parashikuar, por një problem mund të ngelet për t’u Vazhdojmë me nenin 47. Kush ka vërejtje? trajtuar, për ndonjë punë suplementare, për ndonjë Kush është dakord me nenin 47? Kundër? pagë, por në ligj ne nuk e kemi parashikuar. Deri Miratohet neni 47. tani ne kemi dispozita që parashikojnë këshilltarët, Neni 48. Vërejtje? Deputeti Përpali. kur thirren në mbledhje, kur aktivizohen me një sasi Lush Përpali – Mbase dhe për t’u sqaruar, 10 ditë gjatë tremujorit, megjithatë, këto mund të thuhet se thirret mbledhja e jashtëzakonshme 1 herë jenë të diskutueshme në kuadrin e shpërblimit në 3 muaj, pastaj thuhet që mund të thirret në njerëzit, që nuk janë funksionarë për detyrat mbledhje të jashtëzakonshme edhe kryetari i plotësuese që kryejnë. këshillit, etj., etj, por këto mbledhje të zakonshme, Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. kush i thërret? Për t’u sqaruar, sepse kur e thërret Namik Dokle – Unë mendoj se pyetja që bën në mbledhje të zakonshme, se në të deputeti Bejko, është me vend, a duhet përcaktuar jashtëzakonshmet është e qartë që e thërret. me ligj, se pastaj mund të bëhet një gjë jashtë ligjit, Pjetër Arbnori – Specialisti? nuk përcaktohet saktë dhe mirë. Përveç kësaj për Specialisti – Më falni, ligji vë rregulla për një paragrafin e fundit të këtij neni, ku vihet afati “kryetari punë të zakonshme që të paktën l herë në 3 muaj i këshillit thërret mbledhjen e këshillit të paktën 10 si këshill parashikon të mblidhet. Pra, këtë e ka si ditë përpara, në raste të zakonshme”, mendoj se normë të detyrueshme për të funksionuar normalisht mirë është të pakësohet kjo, ta bëjmë të paktën 7 si këshill, kurse rastet e tjera, kur shihet e ditë ose 1 javë, sepse do të ketë raste që nuk nevojshme, e arsyeshme për problemet që lindin, përgatitet mbledhja para 10 ditëve dhe do të fillojnë atëherë mund të bëhen dhe jashtë radhë mbledhje pastaj mbledhja, duhet bërë, këshilltarët do t’i thonë të tilla. Por, patjetër duhet të jenë kryetari dhe që s’ke zbatuar afatin prej 10 ditëve etj, etj., 7 ditë kryesia, ata që do të bëjnë mbledhjen, do të bëjnë është e mjaftueshme. Për rastet e jashtëzakonshme organizimin e mbledhjes, do të thërrasin, do të bëjnë mund të thirret dhe brenda 24 orëve, 18 ditë më njoftime. duket është shumë. 7 ditë praktikisht do të jetë një Sadik Bejko – Këta këshilltarët, do të jenë afat më normal, për punën e këshillit. funksionarë, atëherë për periudhën që do të Pjetër Arbnori – Atëherë ta hedhim në votë. mblidhen, a do të kenë ndonjë farë kompensimi? Sa për çështjen e pagesës, sigurisht ajo do të

677 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

përfshihet në ligj, por nuk do të përfshihet në këtë “urdhëresat dhe vendimet”. ligj. Është më vetë ajo, sepse dhe të mos jetë ligji, Po mua më duket se aktet janë urdhëresa dhe s’të njeh tjetri, po qe s’e s’paguhet. Atëherë, kush vendime. është dakord me nenin 48? Kundër? Abstenim? Specialisti – Aktet është fjala për t’u mos u Miratohet me shumicë votash. përsëritur. Specialisti – Për nenin e mëparshëm me Pjetër Arbnori – Kush është pro me nenin 49? vërejtjen që u bë? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 49. Pjetër Arbnori – Nuk u miratua. Nuk u mbështet Neni 50. vërejtje? Deputeti Dokle. nga njeri dhe prandaj nuk u ndryshua. (Dëgjohet që Namik Dokle – Në fakt, vërejtjen e nuk e kam flet nga salla zoti Dokle për deputetin Bejko) për nenin 50, por meqë në nenin 45, pika 9 thuhet - S. Bejko foli për pagën, zotëri. “zgjedh nëpërmjet këshilltarëve kryetarin, Neni 49. Vërejtje? Kush është dakord me nenin 49? zëvendëskryetarin dhe kryesinë e këshillit të rrethit”, Azem Hajdari – Duhet “akte nënligjore, jo tani këtu prapë përsëritet - “Këshilli i rrethit zgjedh urdhra e udhëzime”. Këshilli i rrethit nxjerr akte kryesinë, të përbërë nga 5-7 këshilltare, kryetarin nënligjore në ushtrimin e kompetencave të tij, sepse dhe zëvendëskryetarin e saj”. Mendoj se kjo klauzolë s’kemi të bëjmë më me urdhra. Ka ligje, kompetenca e ka vendin pikërisht te neni 50, dhe ndoshta do dhe akte nënligjore për të ushtruar kompetenca. votuar heqja e kësaj nga pika 9 e nenit 45. Është Pjetër Arbnori – Specialisti? një përsëritje e panevojshme dhe unë mendoj se Specialisti – Normalisht, duhet specifikuar se specialisti mund të shprehet, vendimin më të mirë çfarë akti ka kompetencë të nxjerrë. Kështu që duhet e më të saktë e ka te neni 50. evidentuar vendimi që merr këshilli i rrethit, dhe Pjetër Arbnori – Specialisti? urdhëresat janë të fuqishme për të gjithë aktivitetin Specialisti – Jo, meqenëse është fjala për brenda rrethit. Patjetër nënligjore janë, nuk janë kompetencat, duhet përfshirë ne fillim, sepse këtu ligjore. është gabimi i tërë kompetencave, kurse në nenin Pëllumb Malaj – Unë mendoj se neni 42 të 50 bëhet fjalë për numrin, meqenëse flasim për mos jetë fare, është i tepërt, më falni neni 49, mbasi kryesinë, numrin dhe përbërjen e tij. Ideja është që në nenin 45 pasqyrohen të gjitha kompetencat të ketë 57 veta, në të cilën përfshihet edhe kryetari kryesore të këshillit të rrethit, dhe neni 49 nuk dhe zëvendëskryetari, dhe pjesa tjetër janë kompleton ndonjë kompetencë ku jashtë këtyre këshilltaret e thjeshtë. Që të përfshihet dhe kompetencave që ka pasqyruar neni 45; kështu që kompetenca, ky specifikim patjetër sikur devijon si mendoj se neni 49 është i tepërt dhe të vazhdojmë kompetencë, ta lësh pa përcaktuar është e vështirë, më tej. prandaj është menduar që të jetë si paragraf i Vasil Gjika – Kam mendimin se neni 49 është veçantë. formuluar korrekt dhe nuk ka të bëjë me atë që tha Pjetër Arbnori – Deputeti Izet Shehu. deputeti parafolës. Ato kompetenca që ka këshilli i Izet Shehu – Për nenin 50, jam i mendimit se rrethit i materializon me urdhëresat, vendimet brenda paragrafi i tretë të hiqet fare, sepse sintetizohet kompetencave të tij, është e formuluar qartë. Prandaj mendimi që në fillim - “Këshilli i rrethit, zgjedh ta votojmë ashtu siç është. kryesinë e përbërë nga 5-7 këshilltarë, kryetarin dhe Pjetër Arbnori – Xhevat Lloshi. zëvendëskryetarin e saj”. S’është nevoja që ky të Xhevat Lloshi – Kur kishim këshillin e komunës saktësohet përsëri tek paragrafi i tretë, mendoj se ose të qytetit, në nenin 23 është përcaktuar se aktet është i tepërt. e këshillit të komunës ose të qytetit nënshkruhen Pjetër Arbnori – Specialisti. nga kryetari i këshillit. E kam pyetjen për Specialisti – Meqenëse kryesia e këshillit është specialistin. Mos duhen vënë dhe këtu? organ tjetër i dalë nga këshilli, ky specifikim na duket Specialisti – Këtu, meqë është precizuar që se është i nevojshëm. kryetari i këshillit është dhe kryetar i rrethit, është Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. dhe ekzekutivi, është i njëjti person që kryen Teodor Laço – Këtu ka një përsëritje që nuk funksionet, megjithatë, do një specifikim shkon, ka të drejtë deputeti Dokle. Flitet për konkretizim, ndonjë saktësim, mund të bëhet. kryesinë dhe kryetarin e këshillit, dhe pastaj këtu Pjetër Arbnori – Jo, e ka fjalën se në njërin kompetenca e parë është e këshillit të rrethit. Unë vend thuhet “aktet”, ne vendin tjetër thuhet mendoj se fakti që kryesia përbëhet nga 5-7

678 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këshilltarë, mund të futet fare mirë në pikën 9 të Abstenim? Miratohet pika 2. nenit 45. Me një redaktim; s’ka nevojë të votohet Pika 3. Vërejtje? Kush është pro pikës 3? kjo. “Zgjedh këshillin, kryesinë të përbërë nga 5-7 Kundër? këshilltarë, kryetarin dhe zëvendëskryetarin”. Abstenim? Miratohet pika 3. Kaq, nuk ka nevojë të përsëritet e njëjta gjë dy Pika 4. Vërejtje? Kush është pro pikës 4? herë, sepse është e njëjta gjë. Kështu, ajo që është Kundër? shtuar është përbërja e kryesisë prej 5-7 Abstenim? Miratohet pika 4. këshilltarësh. Mund të futet te pika 9 dhe evitohet Pika 5. Vërejtje? Kush është pro pikës 5? nga kjo. Kundër? Pjetër Arbnori – Deputeti Shaban Memia. Abstenim? Miratohet pika 5. Shaban Memia – Unë mendoj se neni është Pika 6. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? formuluar mjaftë saktë, pse neni 45 përfshin gjithë Abstenim? kompetencat, ndërsa neni 50 paraqet strukturën e Miratohet pika 6. kryesisë dhe të këshillit, kështu që është mjaft Pika 7. Deputeti Ibrahim Baçi. korrekt dhe kam mendimin ta votojmë. Ibrahim Baçi – Ndoshta këtu duhet thënë me Pjetër Arbnori – Deputeti Lloshi. “përjashtim të sekretarit” dhe lemë të Këshillit të Xhevat Lloshi – Unë dua të jap një shpjegim. Ministrave. Ata që kanë hartuar ligjin, kanë bërë një emërtim të Pjetër Arbnori – Ai dhe po të dojë, nuk mund dyfishtë, dhe kjo e sjell këtë pështjellim. Domethënë ta heqë. Kush është dakord me pikën 7? Kundër? kryetari i kryesisë së këshillit të rrethit, është Abstenim? njëkohësisht dhe kryetar i rrethit. Ky është paragraf Miratohet pika 7. tjetër. D.m.th. ky njeri ka dy emërtime; është kryetar Pika 8. Vërejtje? Deputeti Xhevat Lloshi. i kryesisë, është njëkohësisht dhe kryetar i rrethit. Xhevat Lloshi – Ç’do të thotë, veprimtari Specialistët të na thonë, duhet t’i ketë të dy administrative e rrethit? emërtimet apo do të quhet thjesht? Sepse më poshtë Pjetër Arbnori – Specialisti. thuhet - “kryetari i këshillit të rrethit”. Specialisti – Veprimtari është me këtë kuptim, Pjetër Arbnori – Në projektin e parë quhej që i gjithë zbatimi në rrugë administrative, në rrugën prefekt. e zbatimit, në rrugën ekzekutive të vendimit të Xhevat Lloshi – Po, jam plotësisht dakord. këshillit, në funksion të vendimit të këshillit. Pjetër Arbnori – Meqë u hoq ajo, s’ditën të Xhevat Lloshi – Rrethi nuk ka veprimtari gjejnë një emër tjetër. administrative. Xhevat Lloshi – Dhe ka ngelur me dy emra. Specialisti – Këshillit të rrethit. Ka ngelur me emrin kryetar i këshillit të rrethit dhe Xhevat Lloshi – Atëherë, dakord. kryetar i kryesisë së këshillit të rrethit, prandaj ka Pjetër Arbnori – Kush është dakord me këtë ngelur kjo çështje dhe shkakton mosmarrëveshje. pikë, me redaktimin përkatës? Kundër? Abstenim? Faleminderit! Miratohet pika 8. Pjetër Arbnori – Megjithatë, unë mendoj se Neni 53. Namik Dokle. ndonjë gjë thelbësore nuk ka, po qe se votojmë nenin Namik Dokle – Një pyetje për specialistin. 50. Pastaj specialistët të bëjnë redaktimin përkatës, Pjetër Arbnori – Po, që të dalë i qartë. Kush është dakord me nenin 50? Namik Dokle – Këtu thuhet - “kryetari i këshillit Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. te rrethit, nxjerr urdhra me karakter individual”. Këto Neni 51. Vërejtje? Kush është dakord me nenin 51? bëhen të zbatueshme, pasi u njoftohen personave Kundër? Abstenim? të interesuar. Në qoftë se personat e interesuar, për Miratohet me shumicë votash. arsyet që i gjykojnë ato që kanë të drejtë, nuk duan Neni 52. T’i shikojmë një për një kompetencat. ta zbatojnë urdhrin. Kanë të drejtë ankimi? (Nga salla përgjigjen një për një) Specialisti – Si rregull, si për të gjitha Pika 1. Vërejtje? Kush është pro pikës l? procedurat, patjetër që ka, por këtu nuk është Kundër? shprehur. Abstenim? Miratohet pika 1. Namik Dokle – Jo, po qe procedura që të Pika 2. Vërejtje? Kush është pro pikës 2? shkarkojë kryetari dhe ti duhet të ankohesh për këtë Kundër? te kryetari, ajo është një procedure formale, por mos

679 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

duhet përcaktuar me ligj. parafolës, që duhet bërë me shkrim, për një akt me Specialisti – Mund ta shtojmë. Nuk është pasur rendësi, por ka edhe probleme që mund të jepen parasysh një gjë e tillë. Unë mendoj se po. Duhet verbalist dhe personi s’ka pse të ketë ankesë, sepse shtuar diçka në këtë çështje. ai ka shkelur një rregull, që kryetari i rrethit i jep Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. detyrë dhe ai e kryen pa pasur nevojë që të bëjë Tonin Alimhilli – Ne po flasim për kompetencat ankesën kurrkund. Prandaj, nuk mund të e kryetarit, nuk po flasim për të drejtat e njeriut, të përgjithësohet që në të gjitha rastet kryetari urdhrin qytetarit. duhet ta japë me shkrim. Në praktikën e përditshme, Ato janë të sanksionuara në një ligj tjetër. në të gjithë administratën shtetërore, si tani dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Gëzim Agastra. më përpara, ka qenë e njohur formula që jepej porosi Gëzim Agastra – Për nenin 53, jam dakord me e çastit për probleme të parëndësishme, por duke mendimin e zotit Alimhilli, për arsye se kryetari e qenë se ato jepeshin edhe me shkrim, S’kemi pse ka këtë të drejtë të tij të nxjerrë urdhëresa të tjera ta formulojmë kështu. me karakter individual dhe flitet për personat, për të Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. cilët bën fjalë vendimi dhe jo për individualitetin e Namik Dokle – Më vjen keq që po hyj në një vendimit të tij. Ky është vendim këshilli, dhe ai do diskutim të gjatë për këtë problem, por pa shkrim të nxjerrë urdhër për zbatim dhe s’i pengohet askujt mund të japë kryetari i këshillit, p.sh pastroni e drejta e atyre që preken nga ligji për të bërë një merimangën e asaj zyre. Dhe kjo s’ka nevojë të ankesë. Por, mendoj se kur ne kemi thënë që jepet me shkrim, dhe po largohem nga ajo që thashë vendimi i këtij këshilli është i detyrueshëm për për pushim nga puna, por ta zëmë kryetari i këshillit zbatim, atëherë mbetet vetëm gjykata, e drejta të i jep një urdhër atij që merret me buxhetin e këshillit paraqitet në gjykatë. Kuptohet që afate të tilla çdo ose të administratës, që në fund të fundit atij, shtetas i ka të parashikuara në sanksione të tjera. financierit, nuk i duket i drejtë. Dhe ai mundohet të Jo, këtu. argumentojë që urdhri i kryetarit të këshillit është i Namik Dokle – Kjo është si thotë deputeti padrejtë, megjithatë kryetari i këshillit i thotë - Agastra, por në qoftë se kryetari që të pushon nga “zbatoje se të urdhëroj unë”. Atëherë ndoshta ky ka puna, nuk të jep asnjë dokument dhe asnjë motivim të drejtë që t’i kërkojë kryetarit - “të lutem, ma jep për pushimin nga puna, gjykata nuk të pranon të me shkrim!”. Pra janë një pafundësi rastesh kur do ankohesh, si do të bëjë qytetari? Dhe me të drejtë të ndeshemi me këtë praktikë, dhe dhënia me shkrim zoti Alimhilli thotë, që kjo ka të bëjë me të drejtat e e një urdhri nuk ka asgjë të keqe, përveç të mirës, njeriut, por përderisa ne as në Kushtetutë akoma, sepse është tepër demokratike që secili mban bllokun e të drejtave të njeriut s’e kemi parashikuar, përgjegjësi për atë çka urdhëron dhe është i hapur, mbase është mirë ta parashikojmë këtu. tolerant, ku e di unë, transparent, se po përmendim Gëzim Agastra – Më falni, edhe 1 minutë për shumë fjalë. saktësi, zoti Dokle, shqetësimi në përgjithësi është Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. për prekjen e të drejtave të njeriut në planin siç e Teodor Laço – Mua më duket se këtu gjithçka ngre parafolësi, por unë mendoj se këtu të drejtën e sqaron fraza e parë, kur thuhet se “kryetari i këshillit për t’u ankuar në një organ tjetër, kuptohet mbi bazën të rrethit nxjerr urdhra me karakter individual”. Folja e dokumenteve dhe s’ka asnjë organ që të “nxjerr”, nënkupton një urdhër, i cili bëhet me shkrim. komunikojë një vendim pa të dhënë dokumentin Nuk është njësoj, si jep dhe nxjerr. përkatës. Kanë shkuar ato kohë kur secili organ të Jep do të thotë mund, ta them me gojë sa të nxjerrë dhe vendimin përkatës të dokumentuar. duash, kurse kur nxjerr një urdhër nënkuptohet që Kuptohet që ky është dokument serioz. është me shkrim, prandaj ai do të bëhet i Pjetër Arbnori – Zoti Namik Dokle, fraza e dytë zbatueshëm, gjithashtu, pasi të njoftohet me shkrim. thotë - “Këto bëhen të zbatueshme, pasi t’u Pjetër Arbnori – Më duket se gjithçka është e njoftohen personave të interesuar”. qartë. Namik Dokle – Dakord, unë do të shtoja, me Namik Dokle – Unë do ta kisha të qartë po të këtë rast jam dakord me ju zoti Kryetar, pasi të mos kundërshtohej propozimi im për fjalën me njoftohen me shkrim personat e interesuar. shkrim. Po qe se do të më shpjegohej nga Pjetër Arbnori – Po, deputeti Halili. specialisti, kështu siç ma shpjegoi zoti Laço, do të Hasan Halili – Është ashtu siç thotë deputeti isha plotësisht dakord, por dëgjova deputetë që

680 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

thanë në asnjë mënyrë të mos jepet me shkrim. 30 rrethe kemi ne. Pjetër Arbnori – Meqë u sqaruam, besoj se Azem Hajdari – Vër ndonjë nga ata peshqit e mund të kalojmë në votime. Kush është dakord me mëdhenj që të kanë dhënë bukë ty. nenin 53? Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Ju lutem, të mos e Miratohet me shumicë votash. ngatërrojmë problemin. Kush është dakord më Neni 54. Vërejtje? Deputeti Ibrahim Baçi. formulimin e nenit 54? Kundër? Abstenim? Ibrahim Baçi – Ndoshta ky nen, mund të Miratohet me shumicë votash. inkludohet në pikën 7 të nenit 52. Neni 55. Vërejtje, ju lutem? Kush është dakord Pjetër Arbnori – Më duket se këtu është me nenin 55? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 55. përbërja e administratës dhe jo çështja e Neni 56. Po. kompetencave. Kush është dakord me nenin 54? Ndre Legisi – Kisha një pyetje, para se të Azem Hajdari – Përderisa ne e njohim realitetin kalojmë te votimi. Miratohen gjithë ato detyra që faktikisht edhe këtu është shkruar - “duhet të jetë kanë këshilltarët. Meqenëse këshilltarët janë të me arsim të lartë juridik”, nuk e realizojmë dot këtë. zgjedhur direkt nga populli, a duhet të kenë një farë Ta vëmë “me arsim të lartë”. Secili është i interesuar imuniteti brenda zonës ku janë zgjedhur? A do të të këtë profesionin jurist, por mund të marrë edhe parashikohen në ligje, të kenë një farë imuniteti, jo ndonjë profesion tjetër. Mos t’ia diskutojmë. siç kanë deputetët, por të paktën të ushtrojnë Pjetër Arbnori – Mund ta vëmë me përparësi. aktivitetin e tyre, sepse deri sa do të kryejnë një Deputeti Kolë Tonaj. detyrë të caktuar, ata janë të detyruar të kenë edhe Kolë Tonaj – Unë kam këtë mendim. Përderisa probleme. Dhe kur kanë probleme, a do të gëzojnë thuhet në paragrafin e parë, “që këshilli i rrethit ka dhe një farë të drejte? Të kenë një farë imuniteti, të një sekretar të emëruar nga Këshilli i Ministrave mbi paktën kështu mendoj. bazën e një konkursi”, paragrafi i dytë s’ka pse të Specialisti – Në nenin 26 është shprehur në jetë. Kriteret e një konkursi përcaktohen nga Këshilli krye të nenit, që gjatë kryerjes së detyrës dhe për i Ministrave dhe paragrafi i dytë të hiqet fare. Çfarë shkak të saj këshilltari mbrohet me ligj. Kjo arsimi dhe kriteresh i përcakton ajo? Prandaj, unë nënkupton, dhe idenë e të mbrojturit me ligj të të mendoj që paragrafi i dytë të hiqet. gjitha funksioneve, madje është për të gjithë Pjetër Arbnori – Më fal, por kjo ia shpjegon këshilltarët dhe nenin 58; i cili duhet të jetë neni 57, edhe Kryetarit të Këshillit të Ministrave se kë duhet të shfuqizohen ato dekrete a ligje, të cilat kanë krijuar të fusë në konkurs. Unë e them si rregull, sepse këto komitete ekzekutive pluraliste, në qoftë se do edhe mund të mos e ketë. Deputeti Gëzim Agastra. të shfuqizohen në nenin 58, s’ka nevojë që të Gëzim Agastra – Ne e saktësuam, sikurse ekzistojë neni 67, sepse ky ligj që po bëjmë nuk edhe në këtë nen që sekretari për rastet e komunave është ligj për këto zgjedhje tani. Ky ligj do të këtë dhe të bashkive si rregull të jetë me arsim të lartë veprimtari më të madhe, më të gjate dhe mund të juridik. Ndërsa këtu unë mendoj se detyrimisht duhet përmirësohet në të ardhmen, prandaj neni 57, hiqet të këtë arsimin juridik. Le të mbetet kështu siç është dhe ai ligj që thotë “se krijohen komitete ekzekutive si rregull, por në qoftë se ne nuk gjejmë dot një pluraliste”, të shfuqizohet. jurist në të gjithë rrethin, atëherë kot që flasim. Këtu Pjetër Arbnori – Deputeti Petrit Kalakula. flitet për ligje. Ky do të përgatitë materiale ligjore Petrit Kalakula – Edhe unë jam dakord me etj, etj, të mbetet ashtu siç është, madje të propozimin e deputetit Bufi. Mendoj se është e saktësohet me arsim juridik them unë. nevojshme të kemi një rregullore tip që të koordinoje Pjetër Arbnori – Kjo fjala “si rregull”, tani për punën, sepse kështu secili rreth më vete të bëje tani qëndron. Po qe se nuk e gjen me arsim juridik, rregulloren, më duket se do të krijohen probleme. E do të jetë me arsim të lartë, kuptohet. Fjala “si përkrah mendimin e deputetit Bufi. rregull” bën kufizimin. Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi, paraqiteni Azem Hajdari – Ose po qe se e gjen me arsim me shkrim! juridik, do të gjejë ata qe janë çuar në arsimin juridik. Deputeti Nevruz Çela. Domethënë, më saktë. Nevruz Çela – Zoti Kryetar, për rastin konkret. Namik Dokle – Mendoj se nuk është kaq e Unë mendoj që kjo kompetencë të mbetet në varfër Shqipëria me juristë, sikur vetëm shokët e lokalitet, sepse dhe në nenin 34, në pikën 17 ne klasës të zotit Hajdari t’i bëjmë sekretarë, janë 30, themi : “përgatit strukturën, numrin e punonjësve,

681 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pagat” etj, pra, në fund të fundit, çdo lokalitet në menduar zoti Gjika këtë gjë? Gjykata e Kasacionit bazë të specifikës së vet, të buxhetet etj, përcakton nuk mund te marrë vendim. ai vetë strukturën e administratës, e cila do të Vasil Gjika – Ajo gjykatë që ka kompetenca, punojë. Prandaj, një parashikim i tillë mua më duket natyrisht. se e cenon pavarësinë e lokalit. Faleminderit. Gramoz Pashko – Atëherë, vëre atje që në qoftë Pjetër Arbnori – Deputeti Xhevat Lloshi. se nuk prekin kushtetutshmërinë, sepse po kalojnë Xhevat Lloshi – Unë mendoj se vërejtja është në të tjera kompetenca krejtësisht, siç është, sepse e drejtë në qoftë se flitej për strukturë, por këtu është rrezikon që të krijohet një konfuzion. Ka çështje që fjala për kompetencat. i përkasin, ajo që thamë, Presidentit të Republikës, Unë mendoj se duhet ta kemi parasysh, unë e që me dekret të motivuar do të bëjë këtë ose atë thashë dhe dje, sepse është tjetër gjë decentralizimi veprim, ka çështje që do t’i zgjidhe Gjykata i pushtetit dhe është tjetër gjë një ide e destrukturimit Kushtetuese, kur kanë të bëjnë me kushtetutshmërinë të shtetit, e destrukturimit të administratës. dhe ligjet, ka dhe çështje që i zgjidh gjykata. Vendimi Decentralizim nuk do të thotë që secili mund ta krijojë i formës së prerë duhet specifikuar në cilat raste, mocionin e vet për administratën, për shtetin etj, si mund të jetë kjo që propozoni ju. te dojë ai. Decentralizim do të thotë një përpunim i Vasil Gjika – Jam dakord me ndërhyrjen, unë e politikave në bazë nga lokaliteti etj, në përputhje kam lënë të hapur problemin, me mendimin që ajo me interesat dhe veçoritë e tjera, por jo një ide tjetër gjykatë që ka në kompetencë çështjen, ajo do të për shtetin për administratën etj. vendosë për te përfundimisht. Ju faleminderit! Gramoz Pashko – Sepse do të ndodhë që për Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. konflikte, mbas këtij ligji njerëzit do të shkojnë në Vasil Gjika – Zoti Kryetar, pasi kemi parë në tri vende të ndryshme do të shkojnë të Qeveria, do tërësi e nen për nen ligjin unë kam mendimin se në të shkojnë të Gjykata Kushtetuese për të zgjidhur asnjë nen nuk përcaktohen pozicionet e niveleve të problemet që do t’u lindin dhe do të krijohet një pushtetarëve, dhe duke qenë se në këto nivele do konfuzion. të ketë edhe probleme dhe mosmarrëveshje, veç Pjetër Arbnori – Kush është dakord me propozimeve që bënë zotërinjtë parafolës, të cilat shtesën e këtij neni, duke marrë parasysh vërejtjen unë i marr në konsiderate, kam mendimin se duhet e deputetit Pashko? Po. të miratojmë dhe një nen tjetër shtesë. Po lexoj nenin shtesë; “mosmarrëveshjet midis Pjetër Arbnori – Atëherë, kush është për një organeve të komunave bashkive dhe rrethit, zgjidhen nen tjetër shtesë, propozuar nga deputeti Bufi që midis palëve dhe organit më të lartë ekzekutiv që thotë - “ Ngarkohet Këshilli i Ministrave të caktojë lidhen me çështjen. Kur kjo është e pamundur, me vendim të veçantë kompetencat dhe detyrat e çështja zgjidhet me vendim të gjykatës, i cili është administratës, të komunës, të bashkisë, e të rrethit”. i formës së prerë”. Mund të shtojmë “gjykatës Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet kompetente”. me shumicë votash. Specialisti – Të ç’natyrë janë? Çfarë është Pjetër Arbnori – Deputeti Gjika, tani mund të pasur parasysh, sepse nuk arrij ta kuptoj? Sepse paraqitni propozimin tuaj! secili organ ka kompetencën e tij, të cilat nuk varen Vasil Gjika – Në vazhdim të asaj çka thashë, nga njëri-tjetri. Bashkia me komunën ose dy komuna propozoj këtë nen shtese - “mosmarrëveshjet midis të ndryshme që s’merren vesh nuk do ta zgjidhin organeve të komunave, të bashkive dhe rrethit, një problem. Derisa të merren vesh do të zgjidhet zgjidhen midis palëve dhe organit më të lartë problemi. ekzekutiv që lidhen me çështjen. Kur kjo është e Vasil Gjika – Ka dhe probleme me sa kuptoj pamundur, çështja zgjidhet me vendim të gjykatës, unë, që koordinohen midis këtyre hallkave të i cili është i formës se prere”. pushtetit lokal. Dhe janë kryesisht probleme të Pjetër Arbnori – Vërejtje lidhur me këtë karakterit administrativ, sidomos të buxhetit, ka propozim. Deputeti Pashko. mosmarrëveshje që ndërthuren, interferojnë te njëra- Gramoz Pashko – T’i bëj një pyetje propozuesit tjetra. Në qoftë se ato nuk i zgjidhin dot midis tyre, të nenit që ta sqarojë, më mirë ku e ka idenë. Në do të marrë pjesë ehe një organ më i lartë ekzekutiv. rast se këto mosmarrëveshje prekin kushtetutshmërinë, Në qoftë se edhe në këtë rast nuk zgjidhen me një kush do t’i zgjidhë mosmarrëveshjet që lindin? Si e ka vendim të një gjykate që e ka në kompetencë, siç e

682 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

konstatoi zoti Pashko. Unë nuk mendoj se s’do të të tillë, për arsye se çdo të bënte pushteti në këtë këtë probleme midis këtyre pushteteve dhe rast? Konkretisht, këshilli i rrethit do të ketë, në mosmarrëveshje, sidomos midis dy komunave. qoftë se edhe probleme të tilla të vogla për një vijë Specialisti – Ligji përshkohet nga ideja se uji etj, etj, do të shkonin në gjykate, po gjykata çfarë këshilli i rrethit koordinon veprimet midis komunave, do të bëjë? por pa i imponuar. Pse duhet t’i imponohemi për një Mua me duket se krijohet një pështjellim i tillë problem, i cili nuk është në kompetencën e këshillit që largohemi shumë nga aktiviteti. Vetëm për këtë të rrethit? Po të jetë në kompetencën e këshillit të e kam. rrethit, do ta imponojë rrethit se s’bën. Faleminderit! Vasil Gjika – Më falni është një problem midis Pjetër Arbnori – Deputeti Roland Tafili. dy komunave duhet ta zgjidhin ato. Roland Tafili – Në një fare mënyrë jam dakord Specialisti – Duhet ta zgjidhin në qoftë se bien me parafolësin, sepse nuk mendoj që problemet do dakord të dy palët. të arrinin një diskutim të tillë. Në qoftë se do të Vasil Gjika – Po kur nuk e zgjidhin, ç’duhet të vendosnim me anën e këtij neni, në një fare mënyre bëjnë pastaj? në vendosim gjykatën mbi të gjitha kushtet që janë Specialisti – Nuk do të bëhet. në rreth, sepse çdo vendim që do të dalë nga këta Vasil Gjika – Jo, nuk është ashtu. mund të jetë i diskutueshëm ose mund të mos i Specialisti – Nuk ka pse ti imponohemi me pëlqejë një pale. Në qoftë se ne do t’i japim të drejtën gjykatë. të shkojë në gjykate, atëherë në një farë mënyre Gramoz Pashko – Nuk është ashtu. Dy komuna nuk do ta kemi nën kontroll këtë gjë. Çdo vendim do të zihen për një vijë ujë. Ka pasur gjyqe me që do të dalë, që e ka në kompetencë, bie fjala eksperiencën e vjetër që po zgjat 4-5 vjet për një rrethi apo bashkia, ky do të vihet në diskutim, sepse pyll, për një korije, për një vijë ujë, do të zihen dy ne kemi vendosur këtë nen, i kemi dhënë të drejtë komunat nuk i zgjidh dot këshilli i rrethit, kush do t’i që të vejë në gjykatë. Nuk më duket normale. zgjidhi këto? I dhamë gjithë këto kompetenca, me radhë të Specialisti – Do ti zgjidhë këshilli i rrethit. gjitha hallkave që nga komuna, bashkia dhe rrethi Gramoz Pashko – Nuk i zgjidh dot këshilli i dhe tani diskutojmë me anën e një neni. Kjo do të rrethit, atëherë është çështje gjykate, sepse kemi na vendoste në një anarki në një moment të caktuar të bëjmë me një çështje civile dhe është normal kjo prandaj nuk më duket i drejtë. gjë. Por mund të ketë raste që përjashtohen, që Pjetër Arbnori – Deputeti Ndre Legisi. nuk i ka kjo, të cilat do të kenë nevojë për të bërë Ndre Legisi – Unë jam dakord me arsyetimin e rikurencë atyre organeve të tjera. Është krejt zotit Pashko, për shumë arsye, një nga të cilat e normale. kam përmendur para ca kohësh këtu. Në qoftë se Specialisti – Dakord, unë nuk dua te insistoj, në një komunë ndodhet një minierë, e cila është unë dua vetëm të sqaroj. Ideja e koordinimit është pronë e shtetit. Kryetari i komunës do të këtë pikërisht për këtë problem. Që për një kanal, për tendencë të punësojë në atë minierë të gjithë një ujësjellës, për një rrugë etj, për një linje telefonike anëtarët e komunës së vet. D.m.th në qoftë se një do të merret vendimi i këshillit të rrethit i formës së komunë tjetër në afërsi të saj nuk ka burime natyrore, prerë, në rastin konkret. ku do të punësohen këta? Si do t’i zgjidhin këto Vasil Gjika – Deri tani kam mendimin se probleme? Të paktën në fazën fillestare është problemet midis pushtetit lokal, ato që ishin nuk domosdoshmëri, që zgjidhja e problemeve të qenë në kuptimin e zgjidhjes, sepse kishin një punësimit duhet të jetë që të kesh një vend ku të pushtet të centralizuar, një urdhër, edhe zgjidheshin punësohesh dhe rrethi duhet të ketë një farë aftësie të gjitha. Tani e tutje me pavarësinë që marrin nivelet ose mundësie për të koordinuar këtë punë. Nuk e pushtetit lokal do të ketë pa diskutim edhe mund ta lësh kaq të zhveshur, kaq pa kontroll fare, mosmarrëveshje midis palëve. Kështu, unë mendoj kaq pa të drejtë ankese, sepse ndodhesh në të që kjo është e domosdoshme. Megjithatë, zotërinjtë njëjtin rreth dhe nuk ke të njëjtat mundësi, nuk ke deputetë këtu janë, le ta japin mendimin. të njëjtat prioritete, kështu që zoti Pashko besoj se Pjetër Arbnori – Deputeti Nevruz Çela. ka të drejtë. Nevruz Çela – Më falni, zoti Kryetar, unë mendoj Pjetër Arbnori – Deputeti Ylli Bufi. se në rastin konkret, nuk duhet të marrim një vendim Ylli Bufi – Të them të drejtën më duket shumë

683 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

vonë që diskutojmë një nen me përmbajtje të tillë. të dojë ndaç në gjyq e vend tjetër, por që të Unë jam dakord me shqetësimin e deputetit Gjika, përmbysësh vendimin e një këshilli të rrethit të votuar që këto shqetësime do të jenë, por unë them se apo siç është vepruar, merret një gjykatës që s’është këto shqetësime i zgjidh vetë kjo strukturë, siç e marrë me probleme të tilla dhe t’i japë të drejtë njërës kemi konceptuar në pushtetin lokal gjatë gjithë këtij apo tjetrës palë, mbi bazën e ideve pa pasur bazë ligji. Në qoftë se i gjithë ky ligj që ne miratuam, nuk ligjore, mua nuk më duket shumë i drejtë mendimi. e zgjidh këtë problem, atëherë më duket është një Ky problem është i hapur si për rastet e tjera defekt i madh i ligjit që nuk mund të mbushet me dhe për këtë rast. një nen tani në dispozitat e fundit, duke i dhënë Pse duhet ta sanksionojmë me ligj? kompetencat komunës, bashkisë, duke dhënë Pjetër Arbnori – Deputeti Tonin Alimhilli. kompetencat e koordinimit të rrethit, këtë problem Tonin Alimhilli – Unë mendoj që të hiqet ky patjetër duhet ta quajmë të zgjidhur, në këtë kornizë, nen që propozohet, sepse legjislacioni te ne nuk do jo me një nen tani në fund, që për mendimin tim nuk të mbarojë me këtë ligj. Do të kenë dhe ligje të tjera e zgjidh, por e ngatërron problemin. që do të rregullojnë çështje kontradiktash dhe Pjetër Arbnori – Deputeti Gaqo Apostoli. çështje të tjera sociale, ekonomike në vendin tonë. Gaqo Apostoli – Zoti Kryetar, unë mendoj se Në qoftë se është fjala për një vijë uji, do të ketë propozimi i dhënë nga zoti Gjika dhe i argumentuar ligje për administrimin e ujit, të mos harrojmë se edhe me shtesa nga zoti Pashko është shumë i kemi edhe dikaster që nuk i spostojmë nga këto drejte dhe qëndron, për arsye se jo të gjitha probleme, kemi Qeverinë që nuk e spostojmë nga problemet e komunave, d.m.th konfliktet ekzistojnë, këto probleme, prandaj mendoj se ky nen është i mund të zgjidhen nga këshilli i rrethit, në fund të tepërt. fundit në këshillin e rrethit konflikti do të zgjidhet Pjetër Arbnori – Deputeti Azem Hajdari. me anën e votave, ku do të predominojë shumica, Azem Hajdari – Unë mendoj se duhet të jetë por që mund të mos ketë edhe të drejtë më shumica, ky ligj jo për të argumentuar kot, por për problemet prandaj një konflikt i tillë, në qoftë se nuk zgjidhet civile, që kanë të bëjnë me pronësinë. Duhet të jetë nga rrethi, detyrimisht do të shkojë në gjykatë, sepse patjetër jo i një vendimi ekzekutiv, i konsultuar mund të shkojë edhe pa e shtuar këtu dhe sikur të ndërmjet një debati me këshillin e komunës, por i mos e vinim në një konflikt mund ta hedhë një mbështetur në legjislacion, dhe këtu nuk është komunë, mund të hedhë komunën tjetër në gjyq. problemi i një vije uji ose instalimi i një ujësjellësi Prandaj, unë mendoj ta votojmë ketë nen. apo problemi i një rezervuari, por ka edhe probleme Pjetër Arbnori – Që mund ta hedhë në gjyq, më të mëdha. Disa hektarë të një komune që me mund ta hedhë, por nuk di pse duhet futur në ligjin e vendimin e komisionit qendror të rrethit i ka kaluar pushtetit lokal, sepse ajo është një gjë krejtësisht një komune tjetër. Janë disa probleme pra, në të e lirë, që nuk është e domosdoshme të futet në cilat gjykata duhet të ndërhyjë patjetër që të pushtetin lokal! Deputeti Agastra. rregullojë këto marrëdhënie civile, që mund të krijojnë Gëzim Agastra – Problemi që diskutohet lihet më vonë një konflikt permanent të pazgjidhshëm i hapur në këtë mënyrë. Duke hedhur së fundi, nga këshilli i rrethit. përfundohet gjyqi, do të bëhet kundër vendimit të Pjetër Arbnori – Më duket se problemi u këshillit të rrethit, jo në të komunave. Komunat nuk ezaurua. Mendimet u shfaqën. Do të bëjmë votimin. do të kenë më të drejtë të ankohen, sepse ne kemi Kush është për futjen e këtij neni të ri? Kush është thënë se vendimi i këshillit të rrethit është i formës pro me futjen e këtij neni te ri, doni t’jua lexoj edhe së prerë. një herë - “mosmarrëveshjet midis organeve të Atëherë, për koordinimin e punës midis komunave, bashkive dhe rrethit zgjidhen midis palëve komunave dhe bashkisë brenda atij rrethi, ka të drejtë dhe organit më të lartë ekzekutiv që lidhet me vendimi dhe vendimi i tij është i formës së prerë, çështjen. Kur kjo është e pamundur, çështja zgjidhet kemi thënë ne. Atëherë, ankesa nuk do të bëhet me vendim të gjykatës kompetente, i cili është i më nga komuna për vendimin e komunës tjetër, por formës së prerë”. Kush është dakord me shtesën e do të bëhet për vendimin e këshillit të rrethit në gjyq, këtij neni? Ju lutem numëroni votat! Që të mos kështu si diskutohet. Prandaj, unë kam mendimin vonohemi, ju lutem ngrini kartonët, ai që do ta ngrejë! se problemet e tjera janë të gjitha të hapura. Komuna Kundër? Abstenim? është person juridik. Mund të paraqitet dhe ajo ku Nuk miratohet.

684 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Neni 57. Deputeti Gaqo Apostoli. Me këtë rast, unë do të kujtoja Këshillin e Ministrave, Gaqo Apostoli – Ndoshta jam pak me vonesë, që po kështu, kur të bëjë këto për këshilltarët, të kisha propozim për një nen të ri. Këtu u diskutua në kujtohet të bëjë edhe për deputetët, sepse kemi fakt, që këshilltarët e komunave nuk janë funksionarë akoma deputetë pa rrogë. dhe ashtu duhet të jetë. U diskutua për një formë Pjetër Arbnori – Ajo do të përcaktohet këto pagese që do të dalë nga Këshilli i Ministrave. dy-tre ditë, lajmëroj deputetët se me datën 15, një Kështu tha zotëria, specialisti aty, por unë mendoj kat i posaçëm i hotel “Arbërisë” do të vihet në që të mos ia lëmë spontanitetit, sepse është një dispozicion me të gjitha kushtet e nevojshme edhe nen i tillë në dispozitat e përgjithshme; mendoj se me mensën, e cila do të rrijë e hapur deri në s’do të kishte ndonjë gjë të keqe, këshilltarët e mesnatë. Pra, deri me datën 15 do të rregullohet komunave dhe të bashkive nuk janë funksionarë. çdo gjë, për deputetët për kushtet e fjetjes, ushqimit, Forma e pagesës së tyre për punën e këshilltarit televizionit. Deputeti Apostoli paraqiteni propozimin! përcaktohet nga Këshilli i Ministrave. Deputeti Lloshi. Pjetër Arbnori – Deputeti Gëzim Agastra. Xhevat Lloshi – Zoti Kryetar, megjithëse kjo Gëzim Agastra – Problemi që ngre parafolësi çështje doli në fund, unë mendoj se ajo ka përmasa është një shqetësim i përgjithshëm. Dhe unë p.sh, të tjera. Ne gjatë diskutimit të ligjit kemi hequr dy jam takuar me të gjatë për shqyrtimin e këtij ligji, nene, në të cilat kishim parashikuar numrin e dhe të gjithë kryetarët e këshillave të fshatrave në këshilltarëve në raport me popullsinë. Dhe e lamë të cilat, sipas ligjit te ri “Për zgjedhjet”, do të këtë për ligjin “Për zgjedhjet”. Ne nuk e kemi të caktohen me zë në mbledhjet e popullit dhe nuk qartë cili do të jetë numri i komunave. Unë mendoj janë organe që do të votohen, thonë se punë të se çështja është me e ndërlikuar, pikërisht për këtë papaguar nuk bën me njeri, d.m.th kanë një ide të arsye. Në qoftë se do të kemi një numër komunash, pagesës së atij personi, qoftë të këshilltarit, për siç ishte një projekt i paraqitur pak kohë më parë rastin që ngre zotëria, qoftë edhe të kryetarit të prej 306 komunash. këshillit të kryeplakut, po e quajmë të fshatit meqë Unë mendoj se kjo çështje merr përmasa të tjera, nuk votohet direkt, ose në lagje të saktësohet ose d.m.th do të lejojmë përsëri krijimin e një numri të sqarohet nga specialisti si do të gjykohet në këto shumë të madh rrogëtarësh në Shqipëri apo jo, dhe raste? Si veprohet? Këshilli i Ministrave mbase ka në vend që të shkojmë drejt decentralizimit të dispozitë tjetër edhe do t’i paguaje në një farë pushtetit për ta lehtësuar aparatin burokratik, ka mënyre. Të paktën ata sot marrin diçka, sipas rrezik të lëshojmë një numër shumë më të madh numrit të popullsisë, ndërsa në të ardhmen si do të burokratësh se sa kishim më përpara. Prandaj, unë gjykohet? mendoj që kjo çështje kërkon një diskutim më serioz Pjetër Arbnori – Specialisti. se sa thjesht për të parë nëse një njeri që do të jetë Specialisti – Unë jua thashë, që për raste sot privat merr pjesë apo jo ne këshill. mbledhjesh është përcaktuar me aktet e tjera Faleminderit! nënligjore, se si mund të bëhet ky shpërblim. Ndonjë Pjetër Arbnori – Për burokratët, keni plotësisht variant, siç e propozoi deputeti Apostoli, edhe mund të drejtë, nuk besoj se ka për të punuar më njeri. të futet, por megjithatë ne e përcaktuam me rregull Kemi një propozim për një nen të ri - atë punë ligjore. “Këshilltarët e komunave dhe të bashkive, nuk janë Pjetër Arbnori – Deputeti Dokle. funksionarë”. Forma e pagesës së tyre për punën e Namik Dokle – Deputeti Gaqo Apostoli ka këshilltarit përcaktohet nga Këshilli i Ministrave. shumë të drejtë që siç e ka formuluar, ta miratojmë (Nga salla dëgjohen zëra). Po shtojmë edhe të rrethit. këtë nen, sepse në fund të fundit i jepet kompetenca Mendoj ta hedhim në votë. një organi më të lartë të shtetit, të ekzekutivit për ta Kush është dakord që të shtohet një nen i tillë? miratuar, për ta bërë me rregullat që duhen, sepse Më falni më duket se gjatë votimit, nuk diskutohet. tani një këshilltar me të vërtetë nuk punon më Zoti Agastra gjatë votimit nuk diskutohet. Kush është vullnetarisht dhe duhet të themi se këshilltarët kurrë dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë s’kanë punuar vullnetarisht, sepse edhe kur duket votash. se punojnë vullnetarisht, brigadieri i kooperativës u Neni 58. Më falni, neni 57. Deputeti Tonin shënonte ditë punë fiktivisht, prandaj duhet Alimhilli. përcaktuar me ligj, siç e propozoi deputeti Apostoli. Tonin Alimhilli – Unë ngul këmbë që ky duhet

685 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të hiqet sepse është i sintetizuar në nenin 58. Do të Namik Dokle – Jam dakord që ta shqyrtojmë shfuqizohen të gjitha ligjet dhe dekretet për pushtetin këtë dekret të Presidentit, por ditën që na është në vitin 1958, pas zgjedhjeve, kur te formohet ky paraqitur ja kam dorëzuar Kryesisë, zotit Malasi dhe pushtet i zgjedhur sipas këtij ligji. ai më udhëzoi që t’ia jepja një punonjësi të aparatit Pjetër Arbnori – Atëherë, do t’i shtojmë diçka kërkesën që ky dekretligj të shikohet edhe në nenit 58. Komisionin e Buxhetit etj, etj. Specialisti – Komitetet ekzekutive pluraliste Nuk e di a e ka parë ky komision apo jo, sepse duhet të vazhdojnë detyrimisht deri në daljen e ka te bëjë me buxhetin! organeve të reja. Kjo tjetra është shfuqizimi i Gramoz Pashko – E kemi parë si komision dispozitave, neni 57 është i domosdoshëm. Ne e dhe jemi dakord. diskutuam madje në fillim si do të veprohet deri Domethënë, e kemi parë të gjithë një për një atëherë, dhe jua thamë që është një nen, në fund të dhe nuk ka pasur asnjë problem. ligjit. Pjetër Arbnori – Unë mendoj se duhet të futet Specialisti i dytë – Pavarësisht që ka karakter ky dekret. të përkohshëm si veprimtari. Namik Dokle – Nuk kam asnjë kundërshtim, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin nuk e kuptoj ç’domethënë, e kemi parë një nga një 57? Kundër? e thotë zoti Pashko. Abstenim? Miratohet neni 57. Gramoz Pashko – Zoti Kryetar, ja kam Neni 58. Vërejtje? Kush është dakord me nenin 58? shpërndarë komisionit këtu e dhjetë ditë një për një Kundër? Abstenim? Miratohet neni 58. të gjithëve në mbledhjen që kemi bërë, kemi Neni 59. Kush është dakord me nenin 59? biseduar dhe nuk kemi pasur asnjë lloj vërejtje. Kundër? Megjithatë, në qoftë se duhet një relacion me shkrim Abstenim? Miratohet neni 59. jua biem menjëherë. Urdhëroni deputeti Tafili. Pjetër Arbnori – Gjithashtu, unë sot bisedova Roland Tafili – Nuk e di çdo me thënë “hyn në me zotin Dokle, dhe ai vetë më tha që u shty shumë fuqi menjëherë”. Hyn që sot dhe kur merr forcë. pa e miratuar këtë dekret. Atëherë duhet thënë - “Hyn në fuqi pas zgjedhjeve”, Namik Dokle – E thashë unë zoti Kryetar, kur duhet thënë, ose “hyn në fuqi menjëherë”. Ndoshta ju erdha në zyrë sot, dhe ju thashë se disa nga bëj ndonjë gabim nga ana juridike. dekretet e Parlamentit duhen miratuar në Parlament Specialisti – “Hyn ne fuqi menjëherë”, ka sa me shpejt, por kjo më duket mua se pengohet kuptimin qe pas shpalljes nga Presidenti, ky hyn nga Komisioni i Plan Buxhetit që nuk na ka paraqitur në fuqi dhe është e domosdoshme hyrja në fuqi për relacionin. (ndërkohë ndërhyn Gramoz Pashko po t’u hapur rrugë problemeve të tjera, sepse s’mundet nuk i kuptohen fjalët). të ndërtohen, duhet të fillojë Qeveria, të fillojë Pjetër Arbnori – Pra, anëtarët e Komisionit të komuna, ndryshe s’ka kuptim. Ekonomisë nuk kanë paraqitur asnjë vërejtje, edhe Pjetër Arbnori – Kemi miratimin në tërësi. nënkuptohet se janë dakord. Namik Dokle – Menjëherë, sepse kjo i jep të Kur s’kanë asnjë vërejtje nuk kanë pse bien në drejtë Qeverisë që t’i paraqesë Parlamentit projektin relacion. Po qe se ka kundërshtime këtu, diskutimi e strukturës së komunave. mund të bëhet lirshëm. Deputeti Alfred Paloka. Pjetër Arbnori – Votuam ne që te hyjë në fuqi Alfred Paloka – Mua më duket se një nga një menjëherë. Tani kush është dakord për miratimin e kemi parë të gjithë dhe nuk është kjo forma e në tërësi të ligjit “Për pushtetin lokal”? Kundër? punës që e pamë një e nga një, këtu duhet një Abstenim? Miratohet neni në tërësi. dokument nga komisioni. Përpara se ta shqyrtojmë kemi një dekret të Pjetër Arbnori – Atëherë unë mendoj se ardhur nga Presidenti, lidhur me disa ndryshime në komisioni duhet të jetë në kundërshtim me kodin e punës të Republikës së Shqipërisë. Ne propozimin e zotit Dokle, që ta shqyrtonim që sot biseduam me kryesinë dhe me kryetarët e grupeve. ketë dekret. Me zotin Laço nuk e kam biseduar. Është dekreti i Gramoz Pashko – Zoti Kryetar, 80%-shit. Ne mendojmë që ta fusim dhe ta Pjetër Arbnori – Urdhëroni! miratojmë tani, sepse u bënë disa ditë që ka ardhur. Gramoz Pashko – Mua më duket se nuk duhet Deputeti Dokle. të vërtitemi në rreth të mbyllur kot. Relacion dhe

686 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dokumenti shpjegues për një projektligj dekret a shfuqizuar dekreti i mëparshëm që njeh 80%, duhet vendim paraqet organin, i cili është i interesuar që miratuar ky dekret që heq 80%, atëherë, Këshilli i ky dekret, ky projektligj ose ky vendim të miratohet. Ministrave, në bazë të këtij ligji, që të caktojë ato Ne si komision kemi për detyrë të bëjmë oponencën, masa, të cilat i janë caktuar dhe mund të kërkojmë të themi po ose jo, dhe mendojmë këto ose ato për të bërë sqarime këtu. ndryshime. Kjo më duket mua në parim dhe Pjetër Arbnori – Ju lutem, ndonjë diskutim konstitucionalisht është detyra e komisioneve. kundër? Përderisa Komisioni i Ekonomisë, i cili ka zhvilluar, Deputeti Cani. desha të korrigjoj një çikë zotërinjtë që nuk heqin Shkëlqim Cani – Këtë gjë besoj e kuptojnë të dorë, thonë Komisioni i planit të Buxhetit e ku e di gjithë dhe unë nuk besoj që të kem rënë në ndonjë unë, s’ka më planbuxhet, Komisioni i Ekonomi- gabim të këtij lloji. Financës dhe i Asistencës Sociale është mbledhur Tani flitet për datën deri 30 qershor. Ne jemi me disa herë për probleme të ndryshme dhe ky problem 10 qershor, njëherë më duket se diçka paraprake nuk ka dalë, madje në mbledhje jo formale, por në duhet të ishte bërë dhe në të ndërgjegjësohemi për mbledhje mbase dhe rastësore, pa procedurë, pa këtë që do të firmosim. A do të themi pro, a do të kontroll, është shprehur mendimi që ky dekret të ngrehim dorën, mund te ishte bërë diçka nga Qeveria! kalojë kështu siç është. Pse u dashka shoqëruar Ka 10 ditë që qëndron këtu, të paktën për ta ditur me fleta e me ku ta di unë, formalitete të tilla. Në deri ku do të shkojmë? Ne nuk themi se çfarë do të fund të fundit, përderisa komisioni nuk ka vërejtje të vendosim, sepse ajo do ta diskutojë përfundimisht. hidhet në votim, votimi e jep verdiktin përfundimtar. Paraprakisht është një mendim, çfarë do të bëhet Pjetër Arbnori – Më duket se për të miratuar xhanëm? Po heqim dore nga 80%-shi, jemi këtë çështje nuk është nevoja të shpjegojmë më. plotësisht dakord. Tani me çfarë do të zëvendësohet, Po qe se është njeri kundra, mund të flasë. Deputeti doemos që është menduar diçka. Ngelen dhe 20 Zef Brozi. ditë. Zef Brozi – Për sa i përket procedurës, janë Pjetër Arbnori – Deputeti Namik Dokle. shumë në rregull. Dekretin e ka shqyrtuar në Namik Dokle – Dhe veç kësaj unë nuk jam mbledhjen e tij të datës 29.5.1992, dhe mendimin e dakord me mbrojtjen që i bën zoti Azem Hajdari kanë dhënë me shkrim. Është shpërndarë në Qeverisë, sepse qeveria në këtë rast shkel dekretin tavolina. Ja ku e kemi të shkruar, që ditën e e Presidentit, sepse data e dekretit është 18 maj, mbledhjes dhe ka arritur në këtë konkluzion, që pas dhe dekreti i Presidentit fillon veprimin menjëherë, shqyrtimit nga ky komision u pa që nga dekreti i por pastaj miratohet edhe nga Parlamenti. Pra, Presidentit se është në përputhje me Dispozitat Qeveria duhet të ketë menduar me siguri, po seç Kryesore Kushtetuese, dhe për të nuk ka ndonjë ka menduar nuk e di. vërejtje, prandaj le ta hedhim në votë pa stërzgjatje. Pjetër Arbnori – Ju, lutem kush është kundër 80%, praktikisht është rënë dakord në parim nga shqyrtimit? partitë, grupet, që të hiqet. Një diçka që në jetë po Gaqo Apostoli – Është e domosdoshme një realizohet s’ka pse ta zvarrisim në diskutim. Direkt interpelancë me Qeverinë. Ne jemi këtu për të në votë! vendosur ligje të drejta, mirëpo gjithçka është Pjetër Arbnori – Kundër kësaj ka për te relative kur thuhet - “cakton masën Këshilli i diskutuar një ri? Deputeti Cani. Ministrave dhe rregullat për dhënien e pagesës”. Unë Shkelqim Cani – Unë kisha një pyetje për në tërësi jam dakord, por në qoftë se kjo masë është dekretin, Këshilli i Ministrave cakton masën dhe 20% e rrogës, nuk jam dakord. Domethënë ka disa rregullat për dhënien e pagesës transitore të kufij ku humbet e drejta. papunësisë? Meqenëse bëhet fjalë për muajin Pjetër Arbnori – Mua me duket se në qershor, a ka mundësi që ta marr vesh unë, cilat Radiotelevizion qeveria ka dhenë edhe për masat janë këto rregullat dhe masën që do të jepet, sepse për. .. Këshilli i Ministrave besoj e ka marrë edhe ai dhe e Gaqo Apostoli – Radiotelevizioni është gjë di, para se ta miratojmë ne ta dimë në çfarë mase tjetër, të gjithë e ndjekin, mund të kemi qenë në është pagesa transitore e popullsisë. Parlament, nuk e di pyetjet direkt janë. Pjetër Arbnori – Deputeti Azem Hajdari. Pjetër Arbnori – Deputeti Gramoz Pashko. Azem Hajdari – Unë mendoj se duhet Gramoz Pashko – Unë jam i këtij mendimi. E

687 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kuptoj shqetësimin e deputetëve parafolës, të cilët që ta shkurtojmë procedurën dhe të mos ndjekim me të drejte kërkojnë një bazë ligjore për mënyrën atë rregullin e kësaj, në qoftë se jeni ju dakord. se si do të jepet shpërblimi, qoftë edhe në këtë Pjetër Arbnori – Po qe se ai është dakord, ai periudhe të caktuar kohore. Pra, mbi bazën e cilit mund të vijë, po qe se ai nuk është dakord, ne ligj do të punohet tashmë; mbi bazën e Kodit te s’mund ta detyrojmë. vjetër të Punës apo do të merren vendime të Gramoz Pashko – Pra, në qoftë se nesër posaçme të Këshillit të Ministrave për këtë punë? krijohet mundësia, atëherë mund ta thërrasim këtu Ne në Komisionin e Ekonomisë dhe të Financës, për të na shpjeguar, të gjitha këto probleme. në qoftë se më lejoni të them disa fjalë, disa Komisionit ai ia paraqiti me shkrim me të gjitha probleme që na kanë lindur, kemi thirrur para çështjet që ngrihen këtu sot. komisionit disa nga ministrat. Kemi thirrur ministrin Pjetër Arbnori – Deputeti Zef Brozi. e Financave dhe të Ekonomisë për problemet që Zef Brozi – Me qëllim që të qartësoj pak, bëhet kanë të bëjnë me Buxhetin e Shtetit dhe me fjalë për nenin 53 të Kodit të Punës, të ndryshuar, i zgjidhjen e këtyre problemeve. Thirrëm ditën e hëne cili kërkon të shfuqizohet në paragrafin e parë të sekretarin e përgjithshëm të Këshillit të Ministrave dekretit të Presidentit. Përmbajtja e tij është kjo - “ për përgatitjen e bazës ligjore për disa probleme që Kur ndërprerja ndodh jo për faj të punëtorit, dhe lindin në ekonominë shqiptare, siç janë administrata e ndërmarrjes, e institucionit ose e kompensimet dhe çështjet e rregullimit të organizatës shoqërore, nuk i siguron një punë tjetër marrëdhënieve të pronësisë, i cili nuk na u paraqit. për kohën e ndërprerjes, punëtori merr 80% të pagës, Jam i detyruar t’ju njoftoj dhe me shkrim, do t’jua kurse personeli drejtues administrativ inxhinier- sjell, nuk na u paraqit ditën e hënë. Nesër kemi teknik, për faj të të cilit është shkaktuar ndërprerja thirrur Ministrin e Punës dhe të Emigracionit, e punës ose mos sigurimi i një punë tjetër, merr pikërisht për problemet e asistencës sociale që dalin gjysmën e pagës”. Besoj se të gjithë jemi dakord, këtu. Rrezikohet që edhe ai të mos na paraqitet, që te shfuqizohet menjëherë dhe kjo është pika 1 e për këtë do t’ju paraqesim një promemorie për t’ju dekretit. Për pikën 2 dhe 3 vazhdojmë. Pra, unë i treguar që kjo punë nuk mund të ecë me kështu. qëndroj asaj te votojmë. Na kanë lindur edhe probleme që kanë të bëjnë me Pjetër Arbnori – Zoti Namik Dokle disa herë. përgatitjen e buxhetit në Shqipëri, ka dy vjet e gjysmë .. (Ndërkohë ndërhyn Zoti N. Dokle). që Shqipëria është pa buxhet. Emetimi i monedhës Namik Dokle – Zoti Brozi, sapo ma solli kopjen që bën sot Banka e shtetit shqiptar, ose qeveria e kësaj, prandaj kërkova fjalën. Po të doni të ma shqiptare është i paligjshëm, nuk ka asnjë bazë jepni. ligjore, sepse nuk ka buxhet, që të vendosë limitet Për të kaluarën zoti Brozi, jemi të qartë të gjithë mbi bazën e të cilave mund të shtypet monedhë dhe kot që na e solli këtë, sepse e dimë se si ka ose të nxirret monedhë në qarkullim. Për pasojë qenë dhe të gjithëë kanë dhënë mendimin e tyre. kemi kërkuar që ministri i Ekonomisë dhe i Tani ky dekret flet edhe për të ardhmen dhe e ardhmja Financave, të vijë sa me shpejt në interpelancë para thuhet - “Këshilli i Ministrave cakton masën e Parlamentit, për të shpjeguar këto probleme, këtë pagesës transitore të papunësisë”. Kjo është e qartë. hark problemesh. Ministri ishte dakord. I vetmi Këshilli i Ministrave do të caktojë këtë dhe Presidenti problem që ka lindur, është çështje kohe, sepse ia ve këtë detyrë Këshillit të Ministrave. Në fund të sipas rregullores, ai duhet të thirret në interpelancë fundit, unë dua t’i kërkoj llogari Këshillit të dhe të paraqitet dy javë mbasi thirret. Në qoftë se Ministrave. E zbatoni apo nuk e zbatoni dekretin e do të na autorizoni që këtë çështje ta bëjmë pa Presidentit. Nëse e keni zbatuar ju lumtë, nëse s’e ndjekur këtë procedure, afatgjatë do të thosha, të keni zbatuar, çfarë pengesash keni pasur? Nëse vijë sa më shpejt ministri i Financave nesër këtu në s’keni pasur pengesa, por s’keni punuar, paçi faqen Parlament, për të na sqaruar këto probleme. Në qoftë e zezë që s’e keni zbatuar këtë dekret. se ai do të ishte dakord, na autorizoni që këtë Pjetër Arbnori – Do ta thërrasim në interpelancë, çështje ta bëjmë pa ndjekur këtë procedurë, zoti Dokle. afatgjatë do të thosha, domethënë të vijë sa me Vladimir Metani – Faleminderit! Unë dakord shpejt ministri i Financave, mbase dhe nesër këtu jam që të shfuqizohet, por ka një problem tjetër. në Parlament, për të na sqaruar këto probleme. Në Këtu bëhet fjalë për ato ndërmarrje dhe qendra pune qoftë se ai do të ishte dakord, d.m.th na autorizoni që nuk punojnë. Plotësisht janë stakuar.

688 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Po atje ku punohet çdo të bëhet? Ka raste të pagesë transitore që do të përballohet nga Buxheti ndërprerjes së punës përkohësisht. Çdo të bëhet i Shtetit. me këta punonjës? A do të paguhen? Kush është dakord me pikën 2? Kundër? Një problem që duhet dhënë përgjigje. Abstenim? E dyta, jam me mendimin e deputetit Apostoli, Miratohet me shumicë votash. (Një nga deputetët cila do të jetë kjo masë shpërblimi, dhe nëse kjo kërkon pjesëmarrjen e deputetëve ne sallë, duke masë shpërblimi do të jetë për papunësi, si thuhet, thënë s’aprovohet). është asistence sociale? Ç’lloj pagese do të jete? Si s’aprovohet? Ata që ngritën herën e parë në Ç’fond do të jete? Pse do të jepet? Kështu që, këtë anë ishin. Ju lutem, ngrijeni edhe një herë mendoj se për këto probleme ka nevojë të sqarohen, kartonin. sepse kështu siç paraqiten, pra një pagese Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë transitore papunësie merr karakterin e asistencës, votash. për mendimin tim, qofsha i gabuar si jurist, merr Pika 3. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë. karakterin e asistencës. Kush është dakord me pikën 3? Kundër? Pjetër Arbnori – U thanë mendime pro dhe Abstenim? kundra kësaj çështjeje. Kush është dakord me Miratohet. dekretin e Presidentit “Për heqjen e 50%”? Dekretit Kush është dakord me dekretin në tërësi? Ju nr. 7399 datë 08.07.1990 “Për disa ndryshime në lutem mos bisedoni kur votohet, zoti Cani! Kundër? kodin e Punës të Republikës së Shqipërisë “ Abstenim? Miratohet me shumicë votash. shfuqizohet. (Ne fund te seancës, zoti Pjetër Arbnori bën Pika 1. Kundër? Abstenim? Miratohet me disa njoftime për mbledhjet e komisioneve. Pas shumicë votash. kësaj deputetët punuan ne grupe parlamentare.) Pika 2. Deri me datën 30 qershor 1992, për Pjetër Arbnori – Në orën 5 mbasdreke ka ndërprerjen ne punë të punonjësve, do t’u jepet një seancë plenare. (Seanca e pasdites nuk u hap).

E enjte, 11.06.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:30 Zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse është numri i mendimet e shprehura, p.sh nga përfaqësuesit e nevojshëm i deputetëve, seanca hapet. grupit, edhe ai mund të shprehet lirshëm, dhe kur Në bazë të Rregullores kryesia e Kuvendit të fillojë diskutimi nen për nen, koha do të jetë e Popullor dhe kryetarët e grupeve parlamentare, kufizuar, do të ketë një mendim pro, një mendim biseduan, u këshilluan dhe pas miratimit të Këshillit kundra, me përjashtime kuptohet sepse përjashtime Drejtues të Radiotelevizionit, që do të bëhet tani, do të ketë. Në rast se Kuvendi është dakord me do të fillojmë shikimin e projektligjit “Për zgjedhjet këtë procedurë, ne mund të fillojmë punën. e pushtetit lokal”. Meqë nevoja e miratimit të këtij Ka kundërshtim njeri? Urdhëroni! projektligji është e domosdoshme dhe meqë ka dhe Mehmet Çeliku – Dje në seancën e fundit, ne rrethana të tjera që na shtyjnë ta shpejtojmë punën. miratuam 10 nene dhe i miratuam fjalë për fjalë, Në bazë të Rregullores jemi marrë vesh që të pothuajse ashtu siç ishin formuluar. Tani, në caktojmë një kohë të arsyeshme për të shprehur mbështetje të kësaj thirrjeje që bëtë juve, ju lutem mendimet të gjitha grupet parlamentare, deputetët, mos e inkurajoni diskutimin e tyre. si edhe ata deputetë që mund të kenë kundërshtime Pjetër Arbnori – Unë nuk e inkurajoj të veçanta, por jemi marrë vesh, sigurisht, nëse e diskutimin, por unë nuk i pres fjalën kurrkujt, po qe miraton Kuvendi, që deputetët të mos përsërisin se ai është brenda rregullores. njëri-tjetrin. Kështu që, janë të mjaftueshme 3-4 Mehmet Çeliku – Unë i ndoqa me qëllim të 10 diskutime për secilin grup parlamentar. paragrafët që miratuam, i miratuam pothuajse me Dhe po qe se dikush është në kundërshtim me ndonjë redaktim të vogël, ashtu siç ishin formuluar.

689 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Pjetër Arbnori – Ne procedurat megjithatë do brendshme. Me fillimin e lëvizjes demokratike u t’i ndjekim. përfshi plotësisht në të, duke kontribuar në Mehmet Çeliku – Faleminderit! pasqyrimin e saj në radio e në shtyp. Është gazetar Pjetër Arbnori – Në lidhje me paraqitjen e listës me një nivel të lartë profesional dhe ka qenë aktiv së Këshillit Drejtues të Radiotelevizionit, e kërkon dhe konstruktiv në mbledhjet e Këshillit Drejtues të fjalën sekretari i Komisionit të Mjeteve të Informimit, Radiotelevizionit. deputeti Skënder Shkupi. Flet italisht, frëngjisht, spanjisht. Skënder Shkupi – Komisioni i Masmedias, në Pjetër Arbnori – Më falni, mund të flisni më mbledhjen që zhvilloi dje, shqyrtoi listën e propozuar shkurt, sepse shumicën e kandidatëve, besoj se e nga Partia Demokratike, Partia Socialdemokrate dhe njohim. Më falni, janë diskutuar nëpër grupe. Partia Socialiste, për anëtarët e Këshillit Drejtues. Skënder Shkupi – Nuk besoj se zgjatem Pasi diskutoi, komisioni miratoi listën dhe i shumë dhe pak kam. paraqesim këtij kuvendi 11 personat, për të cilët ne 3- Skënder Buçpapaj. Ka mbaruar fakultetin ramë dakord që të jenë në Këshillin Drejtues të Gjuhë-Letërsisë, te Universitetit te Tiranës, si dhe Radiotelevizionit. Propozimi i grupit të Partisë studimet pasuniversitare për kritikë letrare. Ka punuar Demokratike - 10 vjet si arsimtar në fshatrat e Tropojës. Është poet, Ramadan Sokoli kritik, publicist, përkthyes, 7 vitet e fundit ka punuar Bardhyl Pollo në gazetën “Drita”. Në rubrikat e tryezës së “Dritës”, Skënder Buçpapaj ka përkrahur vendosjen e pluralizmit në Shqipëri. Artjan Tepelena Është një ndër intelektualët e parë që ka mbështetur Skënder Koja demonstratat studentore dhe proceset demokratike Qemal Sakajeva në vendin tonë. Prej disa muajsh si zëvendësdrejtor Leka Bungo i përgjithshëm i Radiotelevizionit, ka punuar për një Propozimi i grupit të Partisë Socialiste: vizion të qartë kombëtar dhe profesionalizëm të lartë Kujtim Ymeri në këtë institucion për çështjen e Kosovës dhe atë Sefedin Çela Shqiptare në përgjithësi, si dhe për vendosjen e Albert Minga demokracisë së plotë në Shqipëri. Propozimi i Partisë Socialdemokrate: 4- Artjan Tepelena. Është i ri, 27 vjeç, gazetar Vladimir Prifti televiziv, i talentuar, me fantazi, kulturë profesionale Po përmend disa shënime biografike për ta dhe guxim qytetar. Është ndër gazetarët më njohur Kuvendin shkurtimisht për secilin nga premtues dhe me kontribut në proceset demokratike personat e propozuar - në Shqipëri. 1- Ramadan Sokoli. Është personalitet i kulturës 5- Skënder Koja. Ka mbaruar studimet e larta shqiptare, i njohur brenda dhe jashtë vendit, është për fizikë në Poloni. Ka punuar mbi 30 vjet si pedagog muzikolog, folklorist, etnograf dhe historian. Me në Universitetin e Tiranes dhe mbi 20 vjet si shef i studimet e tij ka kontribuar për të ngritur vlerat e katedrës së Fizikes së Përgjithshme. muzikologjisë dhe folklorit shqiptar, si dhe për Për 18 vjet ka qenë drejtues i Institutit të Fizikes evidentimin e krijimtarisë së hershme e të vlerave Bërthamore me titullin “Docent i Shkencave Fizike”. kulturore, antike, mesjetare të popullit tonë. Ka Ka bërë 3 specializime jashtë vendit; në Moskë, botuar studime të shumta shkencore në shtypin Bukuresht, Romë, për gati 2 vjet e gjysmë. Për afro periodik shqiptar e të huaj, si dhe monografi. Rrjedh 10 vjet ka qenë i regjistruar para Agjencisë nga një familje e persekutuar nga regjimi i diktaturës Ndërkombëtare të Energjisë Bërthamore, si autoritet komuniste. i atomit shqiptar. Është autor i artikujve të shumtë Megjithatë, këmbëngulja, serioziteti në punën shkencorë e divulgues të shkencës, si dhe mjaft studimore, kultura dhe personaliteti i tij, i dhanë një teksteve të fizikës për studentë dhe specialistë figurë të shquar muzikologjisë dhe e kulturës pasuniversitar. Ka drejtuar kurse kualifikimi për shqiptare në përgjithësi. pedagogë të katedrës së fizikës. Në proceset 2- Bardhyl Pollo. Ka mbaruar fakultetin e Gjuhë- demokratike është angazhuar që në fillim me Letërsisë dha një vit me vonë degën e gazetarisë. shkrime të karakterit politiko-shoqëror. Artikujt e tij, Nga viti 1979 ka punuar si gazetar, përgjegjës me problematiken që trajtonin, janë pritur shumë redaksie dhe vitin e fundit si drejtor i radios së mirë nga lexuesit.

690 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

6-Qemal Sakajeva. Rrjedh nga një familje e bëmë një marrëveshje, që të dhënat biografike për thjeshtë emigrantësh kosovarë të vendosur në ata t’i sillte një nga pjesëtarët e komisionit, zoti Luan Myzeqe që në vitin 1927. Prindërit kanë qenë bujq ose zoti Musa. Për fat te keq, ne nuk i kam mare të thjeshte. Mbaroi shkëlqyeshëm shkollën e ato. Nëse ka mundësi që të. .. mesme dhe në vijim dy fakultete - Agronomi dhe Pjetër Arbnori – Megjithatë, mund të flasin. Gazetari në vitin 1970, në Universitetin e Tiranes. Skënder Shkupi – Unë do të kisha dëshirë dhe Po këtë vit ka nisur punën si gazetar i “Zërit te për tre kandidatët e paraqitur nga Partia Socialiste Rinisë”, ku punoi për 11 vjet. Pastaj, kaloi në gazetën t’i shprehej Kuvendit. “Bashkimi” si sekretar kolegjiumi dhe në vitin 1989, Pjetër Arbnori – Jo, por është e domosdoshme. kryeredaktor. Me shkrimet e tij mbështeti lëvizjen Skënder Shkupi – Sigurisht, mirëpo qe një për zhvillimet demokratike në Shqipëri. Që në fillimet inkoveriencë, nuk e di pse nuk gjenden sot këtu. e saj, që pas daljes së shtypit opozitar “Bashkimi”, Namik Dokle – Dërgo dhe një farë skenari në nën drejtimin e zotit Sakajeva kjo gazetë dha një këtë, megjithatë për tre kandidatët tanë nuk ka kontribut mjaft pozitiv për emancipim politik dhe nevojë të bëjmë biografi. social të lexuesve. Ai luftoi me këmbëngulje për Pjetër Arbnori – Jo, ka nevojë. pavarësinë e gazetës. Është autor i pese librave, 2 Namik Dokle – Populli e njeh dhe Sefedin Çelen, me tregime, 1 novelë, 1 me publicistikë dhe një Albert Mingën, edhe Kujtim Ymerin. monografi kushtuar heroit të popullit tonë Asim Pjetër Arbnori – Zoti Dokle, unë dëshiroj që të Vokshi. Flet anglisht dhe rusisht. flitet për biografinë e 11 kandidatëve. 7- Leka Bungo. Ka mbaruar Institutin e Lartë të Një deputet – Zoti Kryetar, ne e diskutuam këtë Arteve në vitin 1965. Ka punuar si regjisor në teatrin çështje dje dhe arritëm në mirëkuptim të përbashkët e Vlorës dhe në atë të Fierit. Pas plenumit të IV në komision, që lista e kandidatëve të Këshillit “Mbi letërsinë dhe artet” është dënuar nga Drejtues të paraqitej nga një pjesëtar i komisionit, pushtetmbajtësit komunistë. Ka punuar mbi 5 vjet nga kryetari ose sekretari, pak rëndësi ka, por si punëtor. Më vonë ka kaluar si regjisor i Estradës meqenëse ky organ partiak nuk ka kuptim që të së Lushnjës dhe së fundi, libretist në Estradën e paraqitet nga parti të veçanta, ne paraqesim listën Tiranës. Me gjithë vështirësitë dhe censurimin në e të 11 kandidatëve. Mua më vjen keq që ato krijimtarinë e tij, është shquar si bashkëpunëtor i shënime, për të cilat ne ramë dakord, që t’i sillnim, jashtëm i Televizionit. nuk m’i solli as zoti Musa, as zoti Luan, i cili për fat 8-Vladimir Prifti. Ka mbaruar studimet e larta të keq, nuk është i pranishëm. për art dramatik në vitin 1964. Ka punuar si aktor Pjetër Arbnori – Zoti, Musa po qe se dëshironi dhe regjisor në Teatrin Popullor, duke qenë edhe të flisni për 3 kandidatet tuaj, ne jemi plotësisht bashkautor në pjesë të njohura si - “Orfeu zbret në dakord të dëgjojmë me atë predispocion që dëgjuam ferr”që u ndalua nga censura e Partisë se Punës, dhe për kandidatët e partive të tjera.. ashtu si pjesa tjetër “Gjenerali i Ushtrisë se Vdekur” Namik Dokle – Nuk kemi ndërmend të bëjmë me Pirro Manin. Më 1972 kaloi si pedagog në biografi zoti Pjetër. Institutin e Lartë të Arteve. Pas një kohe të shkurtër Pjetër Arbnori – Mirë atëherë, meqë jemi marrë u transferua si i padëshiruar në Ersekë ku punoi vesh me konsensus, ju lutem që të pranojmë të 11 deri në vitin 1974. Atë vit filloi punën në Televizion, kandidatet e Partisë Demokratike, Partisë ku realizoi disa spektakle televizive si regjisor. Filmi Socialdemokrate dhe Partisë Socialiste. Prandaj, i tij “Udha e Shkronjave” mori çmimin e republikës nuk ka asnjë diskutim për këta. Janë marrë vesh së klasit të parë. Më 1983 largohet nga Televizioni grupet parlamentare dhe nuk ka asnjë diskutim. për kundërvënie me drejtorinë, dhe fillon punën në Kush është dakord me këtë listë prej 11 vetash të Kinostudio, ku realizon filmat më të mirë të viteve te Këshillit Drejtues të Radiotelevizionit. Ju lutem, ju fundit, me sens kritik, politik e social, njëherësh. keni mendimin tuaj. Nuk kemi asnjë diskutim. Ka mbajtur qëndrime të papajtueshme ndaj diktatit Kandidatët nuk miratohen me diskutim. Jemi në monist, dhe shquhet për shpirt demokratik e kohë të votimeve. Kundër kush është? Abstenim? pikëpamje përparimtare në të gjitha aspektet e jetës Miratohet Këshilli Drejtues i Radiotelevizionit. sonë politike e shoqërore. Kalojmë ne projektligjin “Për zgjedhjet e Për sa i përket tri kandidatëve të paraqitur nga organeve të pushtetit lokal”. Partia Socialiste, dje në mbledhjen e komisionit ne Ju lutem mos bëni zhurme! (I drejtohet

691 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

deputetes Lako, e cila flet nga vendi). ngandonjëherë nuk duhet të humbim kohën kot Zonja Lako nuk jua jap fjalën. jashtë sallës dhe këtu të mos themi mendimin tonë. Rushen Golemi – Zoti Kryetar, nuk keni të drejtë Mendoj se pikërisht për këto, unë para se të votohej që nuk ja jepni fjalën. për kandidaturat, por edhe tani, kam të drejtën time Pjetër Arbnori – Nuk ja jap fjalën spsee kemi të them disa mendime. Po të doni për disa probleme vendosur ta bëjmë pa debat. që kanë të bëjnë me këtë punë, por janë direkt me (Deputetja Rushen Golemi proteston nga vendi, diskutimin e këtyre kandidaturave, le që tashme u por fjalët nuk dëgjohen mire) votuan, por as unë s’kisha ndërmend të diskutoja. Zonjë, ne ju kemi dhenë fjalën sa herë. Nuk Unë mendoj këtë gjë. (Në sallë ka reagim). Në qoftë dëshirojmë që të bëjmë debat tani. Ne e miratuam se ka njerëz që mërziten, le te shkojnë pas B. Këshillin e Radiotelevizionit. Faskos dhe të humbim argumentin. Urdhëroni! Pjetër Arbnori – B. Faskoja kishte të kundërtën Arben Imami – Që u votua me konsensus u e kësaj teorie që po flisni ju. B. Faskoja e kishte bë shumë mirë, dhe duhet gjetur gjithmonë rruga teorinë që “koha pret, dhe pret shumë madje” dhe për konsensus. Unë nuk e di se për çfarë do të mundohej ta vononte kohën më tepër. flasë zonja Lako, do të flasë brenda apo jashtë Natasha Lako – Po kur fliste, me këtë parullë temës. Jam i detyruar si deputet ta mbroj pozicionin fliste. Dhe unë në idealin tim kam argumentin. e zonjës Lako këtu, në sallë. Konsensusi vendoset Pjetër Arbnori – Asnjëherë nuk ka folur me këtu në sallë. Nëse të gjithë biem dakord, ky është ketë parullë zonjë. kuptimi i konsensusit. Nuk ka nevojë fare të votojmë, Natasha Lako – Ideali ynë është argumenti. por me konsensus themi - të mbetet kjo listë. Nëse Tani ku e kisha unë problemin. Unë mendoj se në do të vendoset me konsensus midis tre kryetarëve radhë të parë Komisioni i Informacionit nuk ka punuar të grupeve, do të themi që ai nuk është konsensus. siç duhet. Ka stërzgjatur dhe fetishizuar problemin Dhe nga ky moment, çdo deputeti për çdo term e këtij këshilli, duke vënë Parlamentin para për të cilin do të votohet i lind e drejta për të votuar. përgjegjësisë për mungesë të punës operative. Nga kjo pikëpamje zonja Lako ka plotësisht të drejtë Gjithashtu, që në fillim nuk ka bërë atë diskutim që të diskutonte para se të votohej. duhet të bënte me sindikatat. E treta, dhe me e Mua më vjen keq zonja Lako, por meqë votimi u rëndësishmja që kam unë dhe ndoshta nuk është krye, domethënë, kjo është si kofini mbas të vjelit, koha tani, por mendoj të diskutohet, jo të më bjerë përgjegjësinë nuk e keni ju, por është dhe pa kuptim fjala në erë, ashtu siç duhet dhe ndoshta kur të vijë të diskutohet mbase, meqenëse u ndërpre, por puna me një votim do të shohim se ky ligj është ndërprerja nuk ishte pozitive. aprovuar vjet me një maxhorancë. Është aprovuar Pjetër Arbnori – Zonja Lako, kjo punë u madje pa pjesëmarrjen e opozitës dhe sipas një mbarua. Mos na ngjallni diskutime ju lutem! Ne e shije që ne e kemi tejkaluar. Në çdo vend të botës, morëm vesh dhe jemi marrë vesh disa herë. Këshilli i Televizionit është këshill administrativ, Konsensusi është arritur përpara zoti Imami, dhe kurse ne po e ngremë, po e zmadhojmë e po nuk është arritur sot. Konsensusi për paraqitjen e fetishizojmë në një formë të kaluar këtë këshill. Dhe 11 kandidatëve bashkërisht është bërë përpara. kur flas për Këshill Televizioni si këshill administrativ, Mirë, atëherë do t’u a jap fjalën. nuk dua ta nënvleftësoj, por në ekonominë e tregut Natasha Lako – Unë nuk do ta marr fjalën, dhe këshilli administrativ ka një rëndësi shumë të madhe. nuk do të diskutoj, një diçka që është diskutuar Nuk jemi më në një shoqëri socialiste, jemi në një nëpër grupe. Më falni, që ju me paramendim shoqëri të ekonomisë së tregut, dhe mendoj se ne menduat se unë do të diskutoja për atë. Megjithatë, duhet ta rikonceptojmë këshillin duke e quajtur unë mendoj se ne nuk do të biem në teorinë e B. këshill administrativ. Kurse Komisioni i Informacionit Faskos që e dëgjuam vjet 100 herë që na tha - “Koha as e ka vënë ujin në zjarr, as ka menduar dhe as e nuk pret, koha nuk pret”, dhe të mos japim ka vrarë mendjen. E ka marrë apriori të gatshëm argumentet tona, sepse në fund të fundit për këtë siç ishte ligji vjet dhe na e serviri në formën e vet. na kanë zgjedhur që të japim mendimin tonë të lirë. Gjithashtu, mendoj dhe do t’ju lutem shumë, së Për këtë secilit nga ne i kanë dhënë votën. Nuk jam bashku me këtë ligj do të ishte shumë i fare dakord me atë që thoni ju, dhe për ato të parat domosdoshëm statusi i gazetarit. Nuk mund të kesh me atë që vërtet ne kemi shumë probleme, por të besh në vetvete me një ligj, pa pasur dhe statusin

692 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

e gazetarit, dhe do t’iu lutesha shumë që së shpejti dhe tani do ta paraqesim për miratim në parim. të vijë dhe statusi i gazetarit. Shumë njerëz mund Deputeti Vasil Gjika. të thonë këtu se është problem i vogël. Në fakt është Vasil Gjika – Projektligji “Për zgjedhjet e problem i madh. Kemi ligje shumë të rëndësishme. organeve të pushtetit lokal” i shërben stabilizimit të Unë jam shumë e vetëdijshme që ne kemi ligje vendit, i cili do të kundrojë më pas dhe stabilizimin shumë më të rëndësishëm, por unë jam e teorisë ekonomik të Shqipërisë. Ky ligj është hartuar në që ashtu si ne mjekësi, dhe fatmirësisht ne në drejtim përputhje me ligjin që kaloi Parlamenti para ca edhe këtu kemi mjekë, ku kurimin bazë ka një kohësh “Për organizimin dhe funksionimin e medikament kryesor dhe në këtë rast unë do t’i quaj pushtetit lokal”. Në këtë ligj mëshirohen parimet ligjet më kryesore medikamentin më kryesor. Ka demokratike dhe realizimi i pushtetit nëpërmjet dhe ligje pasuese të vogla, por që janë të votimit të përgjithshëm, të drejtpërdrejtë të fshehtë domosdoshëm, siç janë vitamina në kurimin e dhe të lirë. Më në fund, ky Parlament realizon atë medikamentit kryesor dhe mendoj p.sh. se edhe aspiratë të madhe të popullit për zbritjen e pushtetit për miratimin shumë të drejtë, me atë dimension nga maja e piramidës, pra zbritjen e pushtetit tek shumë të madh që kemi ne njerëzor për çdo ligj, populli, një mision i rëndësishëm që realizon ky me miratimin e ligjit “Për heqjen 80%”, për të cilin Parlament demokratik. Veç kësaj, në këtë ligj vihet ne duhet të mendojmë. Unë i bëj thirrje Qeverisë re kujdesi për mospërqendrimin e pushteteve tek dhe të gjithë Komisionit të Ligjeve etj, që të ketë individët, krijimin e hallkave të pavarura që një fantazi shoqërore në miratimin e ligjeve. Të mos kontrollojnë dhe koordinojnë njëra-tjetrën. Gjithashtu, bëjmë tani, marrim një ligj dhe radhazi. Në qoftë se në projektligjin “Për zgjedhjet e organeve të pushtetit ne flasim për 80%, që do të sjellë shumë plagë, por lokal”, realizohet edhe ndarja e pushtetit sipas që është shumë i nevojshëm, unë mendoj që ne niveleve. Kjo duket dhe në rastet kur ligji parashikon mund të përgatisim shumë ligje të shkurtra. Në qoftë që këshilltari i zgjedhur, të mos marrë pjesë në më se ne do të hedhim tani në rrugë gratë, krahas saj shumë se një këshill. Gjithashtu, në realizimin e të kemi një ligj bashkërenditës për të mos rrezikuar këtij ligji, në përfundojmë problemin e pushtetit lokal gratë, sepse do të ketë shumë ndërmarrje, që nuk dhe hapim rrugë për realizimin e zgjedhjeve të do t’i marrin në punë. E kam fjalën që të këtë një pushtetit lokal në Shqipëri. Kësisoj, duke menduar kompleks të vazhdueshëm ligjesh dhe një fantazi që pjesa më e madhe e ligjit është ana teknike, në shoqërore. Pikërisht, për këtë e bëra edhe emër të Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, diskutimin këtu që krahas ligjit “Për Këshillin shprehemi për miratimin në parim të këtij ligji. Drejtues të Televizionit” është shumë i rëndësishëm Faleminderit! dhe ligji “Për statusin e deputetit”. Ngul këmbë që Pjetër Arbnori – Fjalën e ka deputeti Fehmi në një seancë, kur t’i vijë radha, të ridiskutohet Abdiu. këshilli dhe të quhet këshill administrativ. Fehmi Abdiu – Zoti Kryetar, pas plotësimit që Pjetër Arbnori – Një njeri mjafton për t’u ky Kuvend i bëri ligjit “Për Dispozitat themelore përgjigjur. Kushtetuese me ligjin “Për organizimin dhe Namik Dokle – Unë po e marr fjalën që të mos funksionimin e pushtetit lokal” dhe së fundi, pas zgjatet diskutimi, po flas në emër të grupit, s’besoj miratimit të ligjit organik për këtë problemin e fundit se nga grupi të ketë diskutime të tjera. Jam për këto organe, tani para nesh paraqitet projekti i plotësisht dakord me diskutimin e zonjës Lako, ri “Për zgjedhjet e organeve të pushtetit lokal”. Edhe sidomos për kërkesën që ajo bëri, që në Kuvend të ky i fundit për nga dimensionet e tij, nga vijë për t’u miratuar statusi i gazetarit. Kjo është problematika dhe karakteri tepër emergjent që tepër e domosdoshme në pluralizëm, sepse pa tashmë ka marrë organi i zgjedhjeve, në këto organe status të gazetarit, do të kemi censurim të gazetarit, merr një rëndësi jo të vogël. Këtë e shton edhe fakti siç ka filluar të vihet re. se për herë të parë në Shqipëri mendohet të bëhen Pjetër Arbnori – Tani kalojmë në projektligjin zgjedhje të hallkave të reja organizative të pushtetit “Për zgjedhjet e organeve të pushtetit lokal”. Ky lokal, në bazë të të cilit lypset që të ndërmjetësohet projektligj është shpërndarë ka disa ditë. Është i gjithë opinioni mbare shqiptar. Pra, ky ligj do të shqyrtuar ne Komisionin e Ligjeve është diskutuar. krijojë mundësinë që në planin organizativ dhe Ju lutem zonja Lako, ne ju dëgjuam, sa deshët folët. administrativ të përfundojë një pjesë e rëndësishme Tani nuk është nevoja. Është diskutuar në grupe e reformës së përgjithshme, ndërsa në planin ligjor

693 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

juridik do të japë mundësinë për të zëvendësuar këto përpjekje për ta përvetësuar atë si metodikë dhe si organe që në bazë deri tani nuk kanë funksionuar rregull dhe megjithatë, nuk u përjashtuan edhe fare, siç janë këshillat popullore, ose kanë gabimet e lejuara. funksionuar mbi bazën e një zgjedhjeje politike, jo Së dyti, projekti bën përpjekje për të krijuar ligjore. Pa pasur ndërmend për të diskutuar problemin zgjedhje të ndryshme, për të evituar manipulimet që lidhet ngushtë me të, për zgjedhjet parashtroj dhe gabimet që mund të bëhen gjatë fushatës së mendimin se zgjedhjet duhen bërë, madje duhen zgjedhjeve, pasi ato, sidomos të parat, sjellin pasoja bërë pa humbur kohë dhe pa shpejtuar pa masë, me rendësi. E konsiderojmë si detyrë që, në pasi në këtë fazë që ndodhemi duhet të thotë momentet e caktuara që jemi, u duhet kushtuar plotësime të ndryshme ligjore, duhet të respektohen shumë kujdes këtyre dy lloj problemeve, pasi afatet ligjore që do të miratojmë dhe në projektin e sistemi që parashtrohet është relativisht i ri, paraqitur. Pra, të bëhen në atë periudhë që i shkojnë organizimi i këtyre organeve është i ri dhe për për shtat interesave të popullit, pavarësisht nga rrjedhojë, pas vendosjes së pluralizmit në Shqipëri dëshirat dhe mendimet e individëve të veçantë apo për herë të parë mendohet të bëhen zgjedhje të tilla të subjekteve të ndryshme politike. Duke qenë të këtij lloji. Për këto dhe për arsye të tjera, kemi dakord në parim me projektin e paraqitur, në emër mendimin se duhet t’u pritet rruga shtypjes dhe futjes të grupit, më lejoni që të parashtroj disa objeksione, në qendër të votimit i një numri më të madh fletësh që mendojmë se kanë dy qëllime - se sa lejohen sipas projektit, sipas ligjit. Për veprime Së pari, për diskutim do të parashtroj aspekte që kryen në kundërshtim me nenin 66, mendojmë të veçanta, për t’u dhënë mundësi kolegëve të se duhen të parashikohen sanksione penale, pasi nderuar për të diskutuar gjatë rreth tyre, me një veprime të tilla bien ndesh me përmbushjen e qellim të vetëm e të mirë, për të gjetur zgjidhje sa detyrës së caktuar. Mendojmë se i duhet vënë detyrë më të frytshme, sa më pozitive. Komisionit të Zgjedhjeve, se për rastet që bëhen Së dyti, për të parashtruar mendime të veçanta shkelje gjatë procesit të zgjedhjeve qoftë edhe me për probleme të veçanta, por që kanë të bëjnë dhe propozim të dy anëtarëve të tyre, të pezullohen votimi me parimin dhe me strukturën e ligjit. Ky ligj, siç përkohësisht për shkeljet e vëna re, dhe të merren thamë ka rëndësi shumë të madhe, në vetvete ka masat e nevojshme për normalizimin e punës. Pra, ngjasime me ligjin “Për zgjedhjet e Kuvendit Popullor, ndryshe nga sa parashikohet në nenin 74... (shifra por në të njëjtën kohë ka dhe veçoritë e veta, kanë dëgjohet me vështirësi, se ndërhyn zoti Pjetër) të bëjnë me sistemin e zgjedhjeve, me organizimin Pjetër Arbnori – Ju lutem deputetëve të mos e zonave, me organizimin e komisioneve e me të dalin nga salla, sepse mbyllet seanca. tjera probleme. Fehmi Abdiu – Kjo detyrë mendoj se duhet Në projekt ne kreun e parë është parashikuar bërë për çdo rast, kur konstatohet që bëhen shkelje që zgjedhjet e këshillave lokale të bëhen me sistem të dispozitave të ndryshme të projektit të paraqitur proporcional në zona me listë shumemërore, ndërsa që mendojnë të bëhet ligj. Veç këtyre, në funksion kryetaret e komunave dhe të bashkive mendohet të këtij qëllimi mendoj se sipas projektit neni 64 që të zgjidhen me sistem maxhoritar në zona me “fletët e votimit për zgjedhjet e anëtarëve të këshillave listë njëemërore. Duke pasur parasysh kushtet e popullorë”, dhe për zgjedhjet e kryetarëve të vendit tonë, dëshiroj të shfaq mendimin se për ne komunave dhe të bashkive të jenë të veçanta, pasi do të ishte i diskutueshëm mendimi, dhe mbase do vetëm në këtë mënyrë mund të evitohen në të qe më i pranueshëm qëndrimi që u mbajt vitin që maksimum gabimet që do të konstatohen gjate kaloi, lidhur me zgjedhjet për në Kuvendin Popullor, votimit. Do të ishte e dëshirueshme për ne, për hir pra, që të pranohej sistemi maxhoritaro-propocional. të interesave të demokracisë të vendosej prerë Ai sistem u pranua në zgjedhjet e Kuvendit Popullor, rregulli, se zgjedhësit që dëshirojnë të paraqiten për me një zgjedhje politike të gjitha forcave politike që të votuar, të detyrohen të pajisen kurdoherë dhe merrnin pjesë. Qenë dakord për të, dhe forca politike vetëm me pasaportë. Koha deri në atë kohë t’u që s’merrnin pjesë në Kuvend. U mbështet nga shërbejë organeve përkatëse, që çdo shtetas të specialistë jashtë këtij Kuvendi dhe jashtë vendit marrë masat për t’u pajisur me këtë dokument bazë tonë dhe mbi të gjitha u prit nga opinioni mbarë që e kërkon dhe e mban gjithë bota. shoqëror shqiptar. Pastaj, në të njëjtën kohë, Së treti, dispozitat e kreut të gjashte “Dispozitat zgjedhësit tanë që morën pjesë në ato votime bënë penale dhe administrative”, duhet të jenë më të qarta

694 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dhe më të ashpra lidhur me sanksionet që ka. diskutuar projektligjin “Për zgjedhjet lokale”, shpreh Kështu, mendojmë se dispozitat e nenit 86 e vijuese, mendimin se miratimi i këtij projektligji plotëson mund të bëhen më të qarta, më të thjeshta dhe më kuadrin ligjor, për t’i dhënë mundësi organeve të ashpra ndaj atyre që veprojnë në kundërshtim përkatëse për të organizuar zgjedhjet e pushtetit me përmbushjen e detyrës së tyre. Ne kërkojmë që lokal. Natyrisht, ka nevojë për plotësime të të bëjmë zgjedhjet për në komuna, prefektura dhe mëtejshme, lidhur me disa hallka të veçanta të për në rrethe, por mendojmë se do të ishte më mirë, aparatit të pushtetit lokal, por asnjë pengesë ligjore që para se të behej kjo, të ishte zgjidhur nuk do të ketë që sapo të miratohet ky ligj, të fillojë përfundimisht problemi i ndarjes administrative, i puna menjëherë për zgjedhjet. Lidhur me disa numrit të tyre, i llojit, territorit, e i hallkave të tjera. probleme që u ngritën nga diskutantët, Komisioni i Pra, të ishte zgjidhur përfundimisht ky problem i Ligjeve ka dhënë mendimet dhe përgjithësisht nuk madh, për të cilin shohim se ka reagime nga të ka pasur vërejtje esenciale me projektligjin e gjitha masat punonjëse, veçanërisht në qendra të paraqitur. Për sa i përket nenit 1, i cili është një vogla. Edhe projekti paraprak i bërë nga Qeveria na çështje parimore, argumentet pro dhe kundër për duket shumë i pastudiuar, sepse në Shqipëri sot sistemin proporcional apo maxhoritar, por nga kemi lëvizje të mëdha të popullsisë, kemi zona të përvoja që kemi konsultuar lidhur me shtetet e ndryshme që janë shumë të dendura dhe janë zona Evropës Lindore, që kanë hyrë në rrugën në të cilën të tjera që janë me popullsi më të pakët. Projekti jemi futur dhe ne, nga konsultimi dhe me disa nuk i ka qëndruar besnik disa kritereve shkencore organizma ndërkombëtare, lidhur me këtë problem, që kanë të bëjnë, sidomos me karakterin etnografik ato kanë thënë se mirë e keni, dhe përvoja e shteteve të zonave të ndryshme, ku mund të mbështetesh të tjera dëshmon se vetëm një sistem i tillë mund të më fuqimisht për të bërë ndarjet e për të përcaktuar jetë më demokratik edhe në kushtet e Shqipërisë. komunat. Kështu, për shembull rrethi i Elbasanit Prandaj, Komisioni i Ligjeve është i mendimit, që të ka 200 fshatra dhe mendohet që të këtë 26 komuna, ruhet sistemi proporcional i propozuar ne nenin l. aq sa ka pasur dhe këshilla të bashkuara, ndërsa Natyrisht, detyrimi që çdo subjekt elektoral të Dibra me 182 fshatra me 27 këshilla të bashkuara paraqesë listën shumemërore, pra që zgjedhësit e mendohet që të ketë vetëm 20 komuna. Po kështu, komunës të bashkisë të dinë se për kë do të votojnë, do të thoshim edhe për shumë rrethe të tjera, pra të kenë listën, do të krijojë atë imazhin e plotë sidomos për Korçën, që ka 190 fshatra, ka pas 27 se nuk po votojmë thjesht për partitë, por apriori fshatra të bashkuar, por mendohet të ketë vetëm 17 dinë edhe personat konkretë. Pastaj, në raport me komuna. Disproporcione të tilla ka shumë, prandaj numrin e votave të çdo subjekti do të përcaktohen do të bënim një kërkesë për një studim më të edhe kandidatët fitues. hollësishëm, më të vëmendshëm rreth këtyre Unë mendoj se është më frytdhënëse që problemeve. diskutimet tona të përqendrohen nen për nen, dhe Dhe se fundi, është parashikuar dhe është nëse ka ndonjë mendim konkret për përmirësimin e menduar që si për zgjedhjet e këshillit të komunës, nenit, ne do ta mirëpresim. Komisioni i Ligjeve i ka të bashkisë ashtu dhe për zgjedhjen e kryetarit të dhënë edhe fletët që janë të shpërndara. Çdo deputet komunës, të ketë një komision të vetëm. Ne i ka përpara, prandaj unë mendoj, që pa u zgjatur të mendojmë se do të ishte në interes të demokracisë kalojmë në diskutimin dhe miratimin nen për nen. shqiptare, të zgjedhjeve të lira të mbarësisë së Pjetër Arbnori – Deputeti Teodor Laço. punës, në interes të masave punonjëse, që për këto Teodor Laço – Zoti Kryetar, projektligji “Për të ketë dy komisione, një komision të jetë për zgjedhjet e pushtetit lokal” që kemi përpara, është zgjedhjen e organeve të caktuara të këshillave, dhe padyshim i një rëndësie të veçantë, sepse përcaktimi një komision që të marrë pjesë për zgjedhjen e i mënyrës së zgjedhjes së këshilltarëve apo të drejtuesve të këtyre dy organeve. Në këtë mënyrë kryetarëve të komunave dhe të bashkive ka të bëjë do të evitoheshin gabimet dhe të metat që u vunë re me principet themelore të demokracisë. Sa më i mjaft dhe në zgjedhjet që u zhvilluan muaj më parë saktë dhe sa më afër dëshirave të popullit të jetë në vendin tonë. mekanizmi i zgjedhjeve, aq më mirë do të Ju faleminderit! funksionojë pushteti në bazën e piramidës ligjvënëse Pjetër Arbnori – Deputeti Zef Brozi dhe shtetërore. Ne mendojmë si grup i Partisë Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve, pasi e ka Socialdemokrate, se aspekti më i rëndësishëm dhe

695 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

më pozitiv në këtë projekt është, që nëpërmjet rast, do të thosha se është në dobi të Qeverisë se sistemit proporcional siguron një përfaqësim të drejtë pavarësisht kompetencës që ia lamë ne për ndarjen të të gjitha forcave të spektrit të sotshëm politik territoriale, ajo ta diskutojë projektin e kësaj ndarjeje shqiptar. Çështja sot shtrohet, që bindjet politike në Parlament ose në grupe të veçanta, që të mos dhe programet e ndryshme të vihen në një start të na ndodhë të bëjmë një ndarje të pastudiuar dhe barabarte dhe pastaj lë të fitojë kush ka mbështetjen jashtë dëshirave të popullit, dhe pastaj për ta më të madhe nga populli. Në rast se do të arrihet kundërshtuar këtë ndarje të fillojmë me referendume që në këshillat e komunave, bashkive apo rretheve që ne i pranuam dhe i njohëm edhe në ligjin, të cilin të vijnë njerëz me vlera të vërteta morale qytetare porsa e votuam. Propozoj gjithashtu, që diskutimi i dhe intelektuale, në rast se do të arrihet që në krye këtij ligji të ketë një transmetim të plotë në televizion, të këtyre organizmave të zgjidhen si kryetarë njerëz sepse ky ligj do të shërbejë dhe si një shkollë për që gëzojnë respekt, që kanë horizont të gjerë, njerëz te mësuar si do të votohet në zgjedhjet për pushtetin që kanë iniciativë dhe me bindje të vërteta lokal, pra në vend që të organizohet në emisione të demokratike dhe e kundërta, në rast se do të arrihet njëpasnjëshme, të cilat do të organizohen domosdo që të mënjanohen nga skena e drejtimit njerëz që më vonë për të shpjeguar ligjin, ne e filluam nuk i gëzojnë këto cilësi, pra pehlivanët e karrigeve shpjegimin e ligjit që këtu, dhe gjithashtu të lexohet dhe prepotentët e ideve, atëherë mund të themi se nen për nen, para se të kalohet në votim pa marrë decentralizimi i pushtetit dhe vetëqeverisja që ne parasysh se ne e kemi përpara ligjin. Unë mendoj ua siguruam me ligj këtyre organeve, do t’ia arrijë se është e domosdoshme, të lexohen që populli të qëllimit dhe do të hidhen hapa të shpejtë për dijë se përse po votojmë ne. Ne e miratojmë realizimin e reformës ekonomike. Faktori i vlerave projektligjin “Për zgjedhjet në organet e pushtetit të vërteta njerëzore, i aftësisë dhe i ndershmërisë, lokal”, dhe jemi që të kalojmë në diskutimin e tij mendoj se duhet të bëhet përcaktues në zgjedhjen nen për nen. e kandidatëve. Kjo fushatë e gjerë, shumë më e Pjetër Arbnori – Porosia është dhënë për gjere se ajo për deputetë në Kuvendin Popullor, do transmetim të plotë televiziv për miratimin e këtij të jetë një sitë e vërtetë për të ndarë miellin nga ligji. Deputeti Xhevat Lloshi. krundet, sepse kandidatët do t’i nënshtrohen gjykimit Xhevat Lloshi – Zoti Kryetar, në parim unë jam të popullit, të krahinës apo të zonës së tyre, i cili i dakord me ligjin e paraqitur, vetëm se dëshiroj të njeh më mirë se kushdo. theksoj një çështje që me shqetëson dhe e kam Paraqitja e listave të kandidatëve për këshilltarë thënë dhe herë tjetër. Në bazë të këtij ligji, do të para zgjedhësve, pavarësisht nga mënyra se si do jete ndarja reale e vendit në komuna dhe në bashki? të votohet, është e domosdoshme. Unë mendoj se është e nevojshme të shikohen Në lidhje me mendimin që shprehu këtu zoti disa shifra për të parandaluar atë fenomen që e Abdiu, që sistemi më i mirë do të ishte ai i përzier theksova edhe një herë, prirjen për të shtuar rrogëtarë maxhoritar proporcional, ne mendojmë se ky sistem të tepërt në Shqipëri. Në rast se ne do të kemi në në këto kushte dhe me këtë ngritje që ka elektorati Shqipëri një numër prej 800 komunash dhe 32 ynë do të ngatërronte mjaft, ashtu siç u ngatërrua bashkish, bëjnë 340, do të thotë se do të kemi një në zgjedhjet për deputetët në Kuvendin Popullor, ku organizëm që nënkupton në mënyrë të detyrueshme 140 000 fletë votimi dolën të pavlefshme, pothuajse rrogëtarë për afro 9000 vetë. Për të kuptuar këtë 1/10 e fletëve të votimit. Aty kishte lista me 4-5 parti gjë, unë dëshiroj të bëj një krahasim - Suedia, që dhe me 4-5 kandidatë dhe njerëzit u ngatërruan. ka 410. 000 km katrorë dhe ka 8 milionë e gjysmë Merreni me mend se çdo të ndodhte në qoftë se do banorë, ka gjithsej 284 komuna. të bëhet kjo mënyrë paraqitjeje kandidatëve me listat Dhe po të merret parasysh që do të këtë bashki prej 35 vetash që ka këshilli i bashkisë se madhe të mëdha si ato të qyteteve të mëdha, Tirana, dhe me shumë parti që janë te ne. Pra, ne jemi që Shkodra etj, të cilat do të kenë një numër shumë të ligji “Për zgjedhjet e pushtetit lokal” të jetë madh banorësh, atëherë do të ndodhë që zona proporcional kështu siç është përcaktuar këtu, dhe shumë të gjera të Shqipërisë, që për çdo 5000-6000 mendojmë se ky ligj përgjithësisht i përcakton drejt vetë të kemi përsëri një strukturë rrogëtaresh. procedurat e zgjedhura. Në shumë pikëpamje ne Prandaj unë pajtohem me mendimin e shprehur nga mendojmë se ai paraqitet më i avancuar dhe më deputeti Laço, që kur të vijë çështja për ndarje reale, demokratik se ai i zgjedhjeve të 22 marsit. Me këtë për ndarjen administrative tokësore, në bazë të të

696 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

cilës bëhen këshillat dhe bashkitë, duhet të bëhet vërtetën. Populli dalëngadalë po arrin në një një konsultim më serioz, në mënyrë që të përfundim logjik, të votojë për njeriun e ndershëm, parandalojmë këtë çështje, të kemi një numër të pavarësisht nga ngjyra e kanotierës partiake. Po madh rrogëtaresh. ngopet populli nga mitingjet dhe nga përrenjtë e Ajo që më shqetëson është kjo, me të drejtën fjalëve premtuese, nga çrrënjosjet, rrënjosjet dhe që ne të vendosim një pushtet të decentralizuar, prashitjet. Populli tani kërkon njeriun dhe zgjidhjen mund të krijojmë një situatë të këtillë, që pastaj të e halleve të tij. Ata që do të premtojnë si këshilltarë kemi një shqetësim nga këto struktura, pse unë apo si kryetarë, do të mendohen mirë sepse ne nuk e mendoj çdo të bëjë një grup i tërë njerëzish premtuam. 48 vjet ne duruam. Tani duhen zgjidhur. prej 4000-5000 vetash gjatë një viti, dhe te paguhet Këtë e zgjedh ajo mënyrë edhe me listë emërore prej tyre, në kushtet kur e dimë se as arka e shtetit edhe me listë shumemërore. as dhe xhepat e njerëzve nuk kanë para për të Pjetër Arbnori – Deputeti Izet Shehu. mbajtur shumë rrogëtare. Izet Shehu – Duke mos perifrazuar diskutimin Faleminderit! e zotërinjve deputetë, në lidhje me rëndësinë e Pjetër Arbnori – Deputeti Dritëro Agolli. zgjedhjeve të organeve të pushtetit lokal, do të Dritëro Agolli – Zgjedhjet e organeve lokale ndalem pak dhe ndërkohë të kërkoj sqarim nga bëhen për herë të parë të lira, pluraliste dhe specialistet për zgjedhjen me listën shumemërore, demokratike. Ato me siguri do ta kurorëzojnë me jam dakord që këshilli bashkiak dhe këshilli komunal sukses procesin demokratik në vendin tonë. Unë të zgjidhë me sistemin proporcional, por a mendohet kam vetëm një gjë të dyshimtë në mendje për nenin se një listë shumemërore, e futur në fletën e votimit, e parë, që të ndiqej po ai kriter i zgjedhjeve në kur për shembull në bashkinë e Lushnjës kërkohen Kuvendin Popullor, pasi këtu në zgjedhjet lokale jepet në bazë të numrave të dhënë sipas popullsisë, 31 vetëm një mënyrë. Në fakt duket sikur janë dy anëtarë të këshillit bashkiak. Po të fusnin të 20 mënyra dhe proporcionale dhe maxhoritare, por partitë ose sa parti janë përfaqësuesit e tyre në këtë është vetëm një. Po të bëheshin zgjedhjet të enjten, liste shumemërore, a mendohet se realizohet kjo? do të ishin proporcionale, të premten do të ishin A bëhet një votim i tillë, kur ne thamë se për maxhoritare. Kështu që mendoj, siç e thashë, të deputetët me 5, po ku do të afishohet atëherë kjo jetë po ajo që u bë në Kuvendin Popullor. Po të jemi liste shumemërore. Prandaj e kam edhe si replikë, të arsyeshëm dhe konsekuentë në vijën pse kur u kërkua që të vihej emër për emër?! Nuk demokratike edhe për zgjedhjet lokale, ne duhet të po themi se njerëz të ndershëm në Shqipëri ka, ndjekim po atë që bëmë, maxhoritare dhe njëkohësisht njerëz të korruptuar ka. Ne po flasim proporcionalë për të gjithë. Në komunë, bashki dhe për njerëzit e ndershëm, por është vështirësia që të rreth populli duhet t’i dijë me emra ata këshilltarë paraqiten këta në fletën e votimit. që do të zgjedhë t’i ketë përpara kutisë së votimit, Pra, 31 parti. Për këtë kërkoj që kjo të jetë; t’u heq vijë me laps atyre që nuk i do dhe të mbajë sistemi proporcional është i rregullt, por afishimi i ata që do. Emri i njeriut, figura dhe personaliteti i tij tyre mund të bëhet në qendrat e bashkive apo në në krahina ka të bëjë shumë, pasi me këtë njeri vende të dukshme të fshatrave dhe të komunave. banorët do të ndeshen ditë për ditë, do të ndeshen Pjetër Arbnori – Deputeti Vasil Gjika. më shumë se sa me deputetin që mund të vejë Vasil Gjika – Duke qenë se diskutimet po njëherë në një muaj apo një herë në 2-3 muaj. kalojnë në detaje dhe po ikin nga diskutimi në parim, Dhe s’ka pse këshilltarët të zgjidhen vetëm me në qoftë se deputetët nuk kanë gjë tjetër lidhur me listën shumemërore, dhe kryetaret të zgjidhen me diskutimin në parim, propozoj qe t’i mbyllim listën njëemërore, sepse i trembemi formës diskutimet dhe të bëjmë votimin në parim të ligjit. maxhoritare për këshilltarët. Mos vallë partitë, Pastaj, kur të bëhet diskutimi nen për nen, mund të subjektet elektorale nuk kanë aq shumë figura të kalojmë dhe në aspektin teknik. pastra, figura autoritare imponuese dhe kanë frike Pjetër Arbnori – Deputeti Apostoli. se mund të dështojnë nëpër zgjedhje. Gaqo Apostoli – Faleminderit, zoti Kryetar, Do të themi nëse teknikisht është vështirë, pasi mendimi im është që zgjedhjet për pushtetin lokal do të ketë para zgjedhësve lista me shumë emra. duhet të bëhen në kohën më të shpejtë të Fjala vjen, nga 11 për çdo parti. Për hir të kësaj mundshme për të zhdukur paradoksin e pushtetit vështirësie pse ne të sakrifikojmë të mirën dhe të të sotëm. Jam dakord që ligji të miratohet në parim,

697 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pasi është një ligj demokratik. Edhe propozimi për përfaqësuesin përkatës në zgjedhjet e reja, sistem të përzier maxhoritar proporcional, është një megjithatë jemi dakord në parim që ky ligj të kalojë sistem demokratik, por ka vështirësi teknike dhe e të votohet në Parlament. Mund të ishte edhe më i organizative qoftë në procesin e votimit, qoftë dhe mirë ligji. Ka disa gjëra të papërcaktuara, të cilat gjatë përpunimit të të dhënave, ku do të ketë shumë edhe në Komisionin e Ligjeve i kemi shprehur, unë manipulime, për arsye se duhet një sistem do të theksoja në veçanti rëndësinë e madhe që ka. kodifikimi, një sistem i fuqishëm informacioni, gjë Krahas ligjit, mënyra dhe masat që duhen marrë që do ta shtynte këtë sistem pambarimisht, këtu parasysh, lidhur me ndarjen administrative-tokësore do të kishte shumë gabime. Ndoshta do të ishte në gjithë territorin e Republikës tonë, do të ishte më e drejtë, propozime mund të ketë shumë që mirë që paraprakisht të diskutoheshin me bazën, baza të ishte kështu, ligji të ishte proporcional, por pastaj projekti që do t’i vijë Parlamentit nga Qeveria njëkohësisht të votohej për kandidatin brenda listës do të diskutohet këtu, sepse po të marrim për bazë shumemërore të partisë, që preferohej megjithatë, këtë projekt, ka gjera të pakonceptueshme, të këtu nuk insistoj, në nene të veçanta mund të pakuptuara, si të thuash po të marrim për bazë diskutojmë. Ka edhe disa probleme teknike që mund rrethin e Sarandës, për nga qoftë nga madhësia atje të trajtohen më vonë, si do të bëhet shpërndarja e krijohen gjithsej vetëm 7 komuna. Disa nga këto përqindjeve të partive, të kualifikohen partitë apo jo? komuna janë bashkuar që do të sjellin deri diku Kam një mendim që e shprehu zoti Laço, por dhe anomali në vetadministrimin dhe vetëqeverisjen dhe deputetë të tjerë, që zgjedhjet të arrijmë t’i bëjmë vetzgjedhjet e pushtetit lokal në qytet, fshat e kështu siç kemi dëshirë përgjithësisht në afatin më të me radhë. Prandaj, edhe Parlamenti edhe Qeveria shkurtër. Qeveria duhet të punojë që të arrijë do të jete mirë, para së të vijë, do të japë mendime konsensusin me popullsinë e mjaft krahinave që të plota e të sakta për këtë të konsultohet me bazën. kanë bërë kërkesë për ndarje të re territoriale, si Unë mendoj se zgjedhjet lokale të bëhen sa më Kuçova, Devolli apo dhe krahina të tjera, të arrijë mirë, të kalojnë nga mënyra e votimit me fletë votimi një konsensus, sepse në qoftë se jo, ne qoftë se në atë që përdoret në vendet demokratike evropiane, nuk do të paraqiten argumente për pro ose kundra, në pajisjen me librezën e votimit individual për çdo do të ketë probleme në takimet me popullin e këtyre zgjedhës, ndërsa çdo parti politike listat zonave do të këtë probleme në lidhje me sistemin e shumemërore t’i ketë në përdorim, në qarkullim kudo. votimit ose më saktë me zgjedhjet lokale. Këto të jepen më përpara, të diskutojnë që në Përfundimisht, them se jam dakord me këtë ligj dhe momentin kur do të krijohen këto lista sa parashikon me këtë sistem proporcional, flas për këshilltarët, ligji. Le të vejë me mendim të pjekur për kë do të pasi për kryetarët e komunave është ligji maxhoritar, votojë në kutinë e votimit, sot me librezë votimi është prandaj ta hedhim në votim. nga më të mirat, nga më të përsosurat që eviton të Pjetër Arbnori – Deputeti Kosta Makariadhi. gjitha gjerat dhe fenomenet negative, që deri tani Kosta Makariadhi – Duke mos dashur të bëj janë zgjedhur të paktën vitet e fundit. Tani në qoftë asnjë përsëritje, as për rëndësinë e këtij ligji, që të se do të lindë nevoja se do njëfarë parapërgatitje gjithë e presim me padurim, përfitoj nga rasti të për ta rritur, mendoj se është rasti që në ta bëjmë theksoj se aktualisht në rrethet e jugut, në Sarandë këtë gjë. Kalimi me librezë personale votimi dhe e Gjirokastër, është një pushtet lokal që pothuajse listat shumemërore të çdo partie të jenë në nuk vepron, i cili është në kundërshtim me ligjin dispozicion të zgjedhësit 20 ditë përpara, është ekzistues mbi formimin e këtij pushteti. E them se zgjidhja më e mirë për të votuar sa më realisht. s’na është dhënë rasti, duke qenë një shqetësim Faleminderit! Zoti Kryetar! jashtëzakonisht i madh sidomos për këto dy rrethe, Pjetër Arbnori – Më duket se, meqë ka akoma duke menduar se partia që fitoi mbi 50% në rrethin për të diskutuar, ja japim fjalën deputetit Gëzim e Sarandës nuk merr pjesë në këtë pushtet lokal, Agastra. nuk e dimë dhe ne se si do të vejë puna deri në Gëzim Agastra – Ju faleminderit! Parlamenti zgjedhjet e reja. Po kështu, në rrethin e Gjirokastrës po përfundon kuadrin e nevojshëm ligjor për kryerjen partia që fitoi 38 e ca për qind përsëri s’i është dhënë e zgjedhjeve të organeve të pushtetit lokal. Si rëndësia e duhur sipas ligjit të marrë pjesë aktualisht deputet, jam në parim dakord për ta miratuar këtë në pushtetin lokal. Edhe këtu e theksoj, akoma nuk projektligj sa më shpejt, sepse tek ai unë shoh një dihet se si do të vejë kjo punë. Duke mos pasur përputhje të plotë me ligjet e aprovuara nga ky

698 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Parlament. Forma dhe përmbajtja e këtij ligji votuesve që kanë votuar sipas kandidatëve përkatës. përputhen me parimet demokratike për organizimin Këto parregullsi vihen re në qendrat e votimit dhe e zgjedhjeve të lira edhe në organet e pushtetit lokal. zonat e votimit. Shqetësimi im i vetëm dhe i zgjedhësve që Pjetër Arbnori – Ju lutem deputetëve të mos përfaqësoj ka lidhje me ligjin e katërt, i cili i përket largohen! kësaj reforme për organet e pushtetit lokal. Tashmë Po qe se largohen, mund të mbyllim seancën. ne e dimë se kjo i përket Qeverisë, ndaj nëpërmjet Ndre Legisi – Kanë të bëjnë me lënien jashtë këtij Parlamenti dëshiroj t’i kujtoj asaj se ndarja e listave sipas preferencave partiake. Këto kanë sjellë re administrative për zonën e Devollit dhe ndonjë shumë anomali në zgjedhjet e kaluara, dhe jo pak tjetër duhet të realizohet para këtyre zgjedhjeve. raste ka pasur që komisioni i verifikoi në Komisionin Populli i kësaj zone kërkon edhe sot me respekt Qendror të votimeve, ankesa dhe kërkesa të dhe vendosmëri me të gjitha mjetet demokratike, të mjaftueshme sa nuk është parashikuar në ligj, se realizojë kërkesën e tij të drejtë. Si deputet shpreh çfarë mase merret kur komisionet që bëjnë besimin se Qeveria do të bëjë realitet dëshirën dhe regjistrimin e votuesve nuk bëjnë regjistrime të sakta kërkesën e këtij populli, e bazuar para zgjedhjeve. dhe të verifikuara. Tjetër është regjistrimi në dy lista. Mendoj se rruga më e mirë e zgjidhjes së këtij Si rezultat i lëvizjeve demokratike të popullsisë, problemi është realizimi i kërkesës së drejtë për ka shumë mundësi që të bëhet votimi dhe regjistrimi ndarje të re administrative, për të diskutuar në projekt në dy lista ose dy herë. Një problem tjetër që i duhet të bazuar nga Qeveria, dhe jo ashtu në mënyrë dhënë fund njëherë e mirë dhe që komprometon shabllone, siç është vepruar nga qeveritë e shumë, dhe ndikon në rezultatin e zgjedhjeve është mëparshme. ai i votimit me certifikatë. Sipas rezultateve të 22 Faleminderit! marsit dilnin rreth 200 000 votues që kanë votuar Pjetër Arbnori – Deputeti Ndre Legisi. me certifikatë, që do të thotë se kjo përbën një dëm Të mos kalojmë në hollësira, po qe se ka shumë të madh dhe një pasaktësi dhe parregullsi mundësi. në lidhje me votimin. Mospërputhja mes numrit të Ndre Legisi – Mungesa e legjitimitetit të votuesve dhe numrit të votave që kanë marrë organeve të pushtetit lokal ka sjellë mjaft anomali subjektet është një parregullsi tjetër, për të cilën që tashme dihen, zgjidhja e kësaj nyjeje të edhe në zgjedhjet e kaluara ne si komision rëndësishme garantohet pikërisht nga përgatitja e vendosem që të bëhej përpunimi matematikor dhe një legjislacioni bashkëkohor evropian për këto statistikor i të dhënave që jepte një mospërputhje zgjedhje. Saktësia e votimeve garantohet vetëm shumë të madhe dhe kishte shumë gabime, por kjo atëherë kur manipulimet parashikohen dhe ndalohen nuk u lejua dhe në këtë projektligj nuk është me ligj. Pikërisht këtë pikë nuk e shoh të mëshiruar parashikuar me ligj që të bëhet përpunimi. Nuk ka si duhet në ketë projekt. Kuvendi Popullor duhet të tashmë në kohën tonë që të mos bëhen punimet përgatisë ligje që t’i rezistojnë kohës dhe jo t’u matematikore-statistikore që të nxjerrin rezultatet përshtaten interesave të politikave që zotërojnë ekzakte, të cilat tregojnë për saktësinë dhe politikanet e kohës. Populli duhet të kuptojë sot, se vërtetësinë e zgjedhjeve. Në qoftë se nuk decentralizimi i pushtetit lokal i jep pavarësi nga parashikohet eliminimi i këtyre defekteve dhe të tjera pushteti qendror, që do të thotë, të zgjedhë djemtë që nuk po i përmend dhe nuk dine deputet te tjerë, më të afte të vet, që do të garantojnë administrimin atëherë nuk mund te pretendohet qe kemi te bëjmë e të ardhurave dhe rritjen e mirëqenies së tij. Unë me zgjedhje korrekte dhe ne përputhje me ligjin. desha të ndalem në disa parregullsi që janë vënë re Unë mendoj se në këtë projektligj, kur të vijë në zgjedhjet e 22 marsit dhe pata fatin, duke qenë diskutimi nen për nen, duhet të parashikohen dhe anëtar i verifikimit të mandateve t’i shikoja dhe t’i të ndalohen sipas rregullave e procedurave, ligjeve evidentoja vetë në Komisionin e Zgjedhjeve. Këto të gjitha parregullsitë, pasaktësitë që çojnë ne parregullsi ndaheshin në dy kategori, në parregullsi manipulime dhe në pasaktësi të rezultatit të të zonave dhe të qendrave të votimit dhe në zgjedhjeve. Ju faleminderit! parregullsi që lejojnë vetë Komisioni Qendror i Pjetër Arbnori – Zoti Namik Dokle. Votimit, duke pranuar procesverbale të parregullta Namik Dokle – Në fund zoti Kryetar, siç ju dhe procesverbale me diferenca të mëdha në mes thashë dhe në mbledhjen e Kryesisë, nga ne do të numrit të votuesve të regjistruar, dhe numrit të diskutojnë vetëm 4 deputetë.

699 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Aq diskutuan, unë kisha vetëm një vërejtje dhe 16. 30 me qenë në Rinas, për të përcjellë një sigurim. Presidentin. Pra, nesër mbasdreke. E para, mendoj se Qeveria që e paraqiti këtë Vazhdojmë me nenet. Sekretaria të lexoje nenet. projektligj, para se ta paraqiste, duhet të bënte një (Deputeti Majko lexon nenin l) konsultim edhe me partitë e tjera politike të vendit, Shaqir Vukaj – Komisioni i Ligjeve? Grupet sepse vërtet këtu janë përfaqësuar 3 parti me grupe Parlamentare? parlamentare dhe 2 parti me 1 apo 2 deputetë, por I Partisë Demokratike? jashtë Parlamentit, të cilat do të marrin pjesë në Vasil Gjika – Grupi i Partisë Demokratike zgjedhjet lokale, dhe nuk më duket me vend, as mendon votimin e nenit kështu siç është formuluar demokratike dhe as parimore që grupi i punës apo në tekst. qeveria, qoftë edhe Komisioni i Ligjeve, të mos merrte Shaqir Vukaj – Partia Socialiste? një mendim paraprakisht nga partitë politike për këtë Fehmi Abdiu – Grupi i Partisë Socialiste, ligj, i cili do t’u shërbejë të gjitha forcave politike për mendimin që pati e shprehu. U shfaqën edhe t’u përfaqësuar ose për t’u paraqitur për përfaqësim mendime të tjera, që e mbështetën edhe mendime para popullit. të tjera që ishin kundër. Argumente pro ose kundër Kjo është vërejtja. njërit ose tjetrit qëndrim natyrisht, po të jetë nevoja Lidhur me sugjerimin, kam këtë - Ashtu siç u mund të zgjatem dhe mund të parashtroj më shumë, shprehen dhe disa deputetë, deputeti i Partisë por meqenëse deri tani në përgjithësi shumica e Socialdemokrate apo edhe deputeti i Partisë diskutimeve kishte të bënte me këtë dispozitë Demokratike që paraprakisht duhet bërë ndarja konkrete, ne mendojmë që ta hedhim në votë pa territoriale nga qeveria para se të shpallet dekreti i shumë debate të tjera. Ta lemë çmimin e shumicës Presidentit “Për zgjedhjet lokale”, sepse nëse për ta vlerësuar, pasi secili sistem ka të mira, ka shpallen zgjedhjet lokale, atëherë edhe Qeveria, edhe mangësi, ka avantazhe, ka dizavantazhe. vetë populli që ka kërkesa për këtë ndarje, do të Shaqir Vukaj – Partia Socialdemokrate? gjenden para faktit të kryer. Unë mendoj se Kryesia Teodor Laço – Siç është formuluar. e Kuvendit Popullor, duhet t’ia dërgoi me shkrim Shaqir Vukaj – Vërejtje, propozime, sugjerime? qeverisë, sepse prej kohesh asnjë anëtar qeverie Të tjera? Deputeti Lloshi? nuk po vjen këtu në Parlament dhe kjo tregon Xhevat Lloshi – Gjatë zbatimit konkret të këtij vlerësimin që ajo qeveri i bën Parlamentit. Mbase parimi do të ketë disa probleme. Unë mendoj se sot u falet, është ditë Bajrami, po ditë të tjera duhen duhet pasur parasysh, në përpunimin e materialeve të jenë në Parlament, të paktën 1 ministër. për Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, sepse ligji Pjetër Arbnori – Besoj se u shprehen proporcional. .. mendimet pro dhe kundra në lidhje me diskutimin Shaqir Vukaj – Ju lutem deputetëve, të mos në parim. Mendoj të kalojmë në votime. Kush është largohet asnjë, sepse largimi i një ose dy deputetëve dakord me miratimin në parim të projektligjit “Për do të shkaktojë pezullimin e seancës. Pra, zgjedhjet lokale”? Kundër? Abstenim? praktikisht do të shkaktojë shtyrjen e zgjedhjeve, Miratohet me shumicë votash. për të cilat jeni dakord që të gjithë. Të paktën me Një çerek ore pushim. Pastaj fillon diskutimi nen fjalë shprehemi të gjithë. Urdhëroni deputeti Lloshi. për nen. Ju lutem, përpara se të largohemi, më falni Xhevat Lloshi – Dëshiroj të bëj ta qartë, sepse dëgjoni, ne duam të punojmë intensivisht, në mënyrë mund të ketë më pas edhe diskutime në shtyp edhe që mbasdreke të mos kemi seancë. Meqë është nga partitë politike. ditë feste, të mos vijmë mbasdreke, edhe për të Për një grup prej 10 vetash, ligji proporcional do rinjtë është edhe ditë futbolli dhe të punojmë tani të thotë që për të pasur një vend, duhen marrë 10% intensivisht. Po qe se mblidhemi me 12. 30, pastaj të votave. Me një grup që do të jetë ta zëmë për vete vonë, prandaj në fiks më 12 - 00 të mblidhemi. këshillin e rrethit, prej 33 vetash, për të marrë pjesë në këshill do të jetë e nevojshme vetëm 3.3% e * * * votave. Kështu që zbatimi konkretisht, për shkak se numri i njerëzve në komuna, në këshilla etj, do (Rifillon seanca, ora 12 - 15) të jetë i ndryshëm, do të këtë në të vërtetë Shaqir Vukaj – Kryetarët e grupeve parlamentare interpretim mjaft të ndryshëm. Unë mendoj se kjo si dhe dy-tre deputetë të Komisionit të Jashtëm, në çështje duhet bërë e qartë, sepse do të krijojë një

700 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pështjellim të madh në zbatimin konkret, pastaj në Kështu që mendoj të kaloj në votim (i drejtohet zgjidhjen reale të kandidatëve kanë fituar, për cilin deputetëve socialistë.) Jeni gati të votoni, por mund subjekt politik. të votoni kundra; dakord është tjetër gjë ajo, por Shaqir Vukaj – Konkretisht, si e keni sistem maxhoritar në zgjedhje lokale, por mua më mendimin? duket antidemokratike, nuk mund të ndodhë, ajo Xhevat Lloshi – Duhet përcaktuar në një çon vetëm në polarizim. Proporcional, proporcional rregullore, sepse vetëm me këtë paraqitje interpretimi miks është formula më e mirënjohur kudo. Për ka rrezik të jetë i ndryshëm nga komisione të kushtet tona proporcionali i pastër nuk ka asgjë të ndryshme të zgjedhjeve. Atyre u duhet dhënë një keqe, kjo shpjegohet me vonë. Këtu është dhenë shembull konkret, për të pasur parasysh si do të vetëm parimi i përgjithshëm. Mënyra si llogaritet vota zgjidhet zbatimi real i kriterit proporcional. është nen më vete. Pastaj, i takon edhe Komisionit Shaqir Vukaj – Specialistët? Ju lutem, është të Zgjedhjeve të sqarojë më tej, më konkretisht. një ndër nenet kryesore. Faleminderit! Specialisti – Ky problem është diskutuar edhe Shaqir Vukaj – Deputeti Ndre Legisi. në komisionin Juridik dhe u la që të bisedohet tek Ndre Legisi – Në radhë të parë duhet të neni përkatës, ku flitet për mënyrën e ndarjes sipas mendojmë, që të parashikojmë në ligj që në zgjedhje sistemit proporcional. Është një nen i posaçëm. Do votuesit të kenë mundësi të shprehen, edhe për ta shohim në vazhdim atë, mund të bëjmë ndonjë preferencat partiake, por të vlerësojnë kryesisht plotësim, por është nen i posaçëm. njeriun, i cili do t’i qeverisë. Në këto kushte sistemi Shaqir Vukaj – Ka kush mendime, vërejtje? i përzier, për mendimin tim është me i përshtatshmi. Deputeti Metani. Ai krijon pak vështirësi në nxjerrjen e rezultateve, Vladimir Metani – Jam i mendimit që zgjedhjet por me mirë te kemi pak vështirësi ne nxjerrjen e për këto hallka të pushtetit të bëhen me sistemin rezultateve dhe t’i krijojmë mundësi zgjedhësve që maxhoritar. Shkurtimisht, mendoj se për këtë pasi t’i shprehin mendimet e tyre, të zgjedhin edhe partitë mund të mos i qëllojnë të gjithë kandidatët individin, por edhe sipas preferencës partiake. Unë t’i zgjedhin të mirë dhe ato që tha në fjalën e tij jam për sistemin e përzier. deputeti Agolli, të parapëlqehen dhe të ketë cilësitë Shaqir Vukaj – Deputeti Llazar Lëngu. dhe virtytet për të qenë të tillë. Pra, zgjedhësit do t’i Llazar Lëngu – Zoti kryetar i seancës, u krijua lindë nevoja që të qëmtojë në këto lista dhe të ideja sikur këto diskutime do të mbylleshin dhe do zgjedhë në to ku dy ku tre kandidatë dhe të vendose të vazhdohej me diskutimin, por meqë diskutimet u për njerëzit më të mirë, prandaj jam për këtë sistem hapën, e kërkova edhe unë fjalën. shkurtimisht. Faleminderit. Kam mendimin dhe mbështes mendimin e Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Gjinushi. shfaqur nga zoti Gjinushi, që për zgjedhjet e pushtetit Skënder Gjinushi – Për këshillat lokalë lokal është mënyra më e saktë kjo e përcaktuar në asnjëherë nuk praktikohet sistemi i pastër këtë ligj. Mendoj se partitë relativisht të vogla dhe maxhoritar. Kudo në çdo lloj praktike botërore dhe të reja do të përfaqësohen më mirë në pushtetin është shumë më i komplikuar, plus që çon gjithnjë lokal, dhe të gjitha grupimet e popullsisë do të në polarizim. Pushteti lokal duhet të ketë po atë përfaqësohen më mirë nëpërmjet këtij sistemi strukturë që ka edhe popullsia në pikëpamje të proporcional. Po kështu, duhet pranuar edhe ideja bindjeve dhe preferencave politike. Është me stabël. tjetër se ky sistem proporcional mban ndonjë Kështu që, proporcionali është me i favorshëm, element të sistemit maxhoritar, siç është shpallja e maksimumi bëhet proporcional miks, mund të listës e emrave konkrete. Kështu që, kam mendimin kombinohet, por proporcionali miks është i se duhet ta votojmë të parin pa e zgjatur shumë me komplikuar për ne dhe përvoja e zgjedhjeve të 22 diskutime të mëtejshme. marsit tregon, meqë me një sistem maxhoritar që Faleminderit! është i thjeshte në votim, aq sa proporcionali i pastër Shaqir Vukaj – Deputeti Pulaha. dhe pati 200 000 vota të pavlefshme, kështu që një Ruzhdi Pulaha – Në hapje të seancës ramë proporcional miks do ishte shumë i ngatërruar, dakord që të jemi racional, të mos përsërisim dhe prandaj është më i përshtatshëm ky për të cilin u të themi gjera të konsumuara. shprehën të tre grupet dakord. Socialistët me një Më duket diskutimi që po bëhet për këtë nen u farë hezitimi, por sidoqoftë janë gati ta votojnë. konsumua tërësisht në diskutimin në parim të

701 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

projektligjit, prandaj të zbatojmë atë që morëm diskutimet janë ezauruar, por meqë u hap një temë vendim në fillim. Asgjë e re mendoj nuk po thuhet. që lidhet me sistemin e zgjedhjeve dhe raportin e Mendoj të hidhet në votim. tyre me demokracinë, unë e mbështes deputetin Shaqir Vukaj – Ju lutem, do të kemi parasysh Caka, që nga pikëpamja e sistemit të zgjedhjeve që kur të zgjasim nenet, do të flasim vetëm një herë. ata janë indiferentë në aspektin demokratik, nuk Deputeti Caka. mund të thuhet që një sistem është më demokratik Bashkim Caka – Unë mbështes zotin Gjinushi, se një sistem tjetër. Që është apo s’është për sa tha është më i përshtatshëm sistemi demokratik një sistem zgjedhjeje dhe një palë proporcional, por e kundërshtoj për faktin se i quajti zgjedhje, kjo nuk varet nga sistemi maxhoritar apo zgjedhjet e sistemit maxhoritar antidemokratike. Në proporcional që zgjedh, por varet nga një kontekst çdo sistem që mund të zgjidhet, ndërsa zgjedhim tjetër, varet nga ato parakushte që sigurojnë zgjedhje njërin ose tjetrin sistem dhe bëjmë zgjedhjet në njërin të lira. Zgjedhjet e lira mund të bëhen mbi sistemin ose tjetrin sistem, gjithsecilin nga këto unë i quaj maxhoritar, mund të bëhen mbi një sistem demokratik në kuptimin që është populli që me votën proporcional, mund të bëhen mbi një sistem miks e lirë të bëjë zgjedhjet për atë person që dëshiron. dhe të jenë po kaq demokratike kur këto janë të Në këtë kuadër, unë jam i mendimit për sistemin lira. Prandaj në rastin konkret, tani që diskutimet u proporcional, nisur nga fakti çdo sistem tjetër e quaj ezauruan, unë dua të mbështes idenë e futjes në demokratik edhe sistemin e përzier, por do të sjellë votim, sepse sistemi proporcional që është zgjedhur vështirësi të mëdha praktike, për shkak të për këtë radhë për pushtetin lokal, ka parasysh një mungesave të ndryshme teknike, në shtetin tonë të situatë konkrete, ka parasysh një vështirësi varfër, për mungesën e mjeteve të informacionit, qoftë konkrete, ka parasysh dhe një realitet të jetës për përgatitjen e listave, qoftë në mos njohjen e politike, prandaj është zgjedhur ky sistem, por ky legjislacionit nga këshillat që kemi aktualisht, dhe nuk e bën as më pak, as më shumë demokratik që funksionojnë. Këto do ta vështirësojnë aq shumë nga pikëpamja parimore këtë sistem, prandaj jam sa do t’i bëjnë të vështira zgjedhjet, prandaj përkrah për votim. projektin siç është, që të zgjedhim sistemin Shaqir Vukaj – Deputeti Gjinushi, si proporcional. përfaqësues i grupit parlamentar. Shaqir Vukaj – Ka kush ndonjë gjë të re, veç Skënder Gjinushi – Pikërisht, desha të sqaroj këtyre? Thamë që do të flasim një herë. edhe një herë projektin që ishte paraqitur, që ishte Deputeti Apostoli. puro maxhoritar, sjell këtë, që një parti mund të Gaqo Apostoli – Demokracia nuk ka fund zoti marrë 15% në zgjedhjet lokale dhe të mos ketë drejtues i seancës, por ne vlerësojmë cila është më asnjë përfaqësues, kurse proporcionali nuk e sjell demokratike. Sistemi maxhoritar dallon vetëm dy një gjë të tillë. Kuptohet qartë se kush është më gjëra. Vërtet populli është i lirë për kë do të votojë, demokratike në këtë kontekst, prandaj dhe në por në marrjen e vendimit përfundimtar vlerëson zgjedhjet lokale aplikohet proporcional ose vetëm dy ngjyra, bardhë e zi. Dikush fiton 51%, proporcional i përzier. Kaq kisha. Pra, jemi gati të dikush 49% dhe me 49% nuk i jepet e drejta të votojmë. përfaqësohet. Kjo është antidemokratike, Shaqir Vukaj – Meqë nuk ka propozim tjetër Shaqir Vukaj – Deputetja Natasha Shehu. të sjellë me shkrim, kush është dakord për të Natasha Shehu – Zoti drejtues i seancës, nuk miratuar nenin 1 kështu siç është paraqitur në kisha ndërmend të flas, sepse që kur u diskutua projektligj? Kundër? Abstenim? Miratohet. projektligji në parim, kryesisht rreth nenit të parë Neni 2. ishin diskutimet më të shumta. Dëgjuam diskutimet (Ridvan Peshkëpia lexon nenin 2) e kryetarëve të grupeve parlamentare, u mbështetën Komisioni i Ligjeve? ose nuk u mbështetën nga të tjerët. Mendoj se i S’ka vërejtje. pamë dhe jemi të bindur për avantazhet dhe Grupet parlamentare? I Partisë Socialiste? S’ka dizavantazhet e secilit sistem. Prandaj, mua më vërejtje. duket e kotë që të përsërisim njëri-tjetrin, ta kalojmë I Partisë Socialdemokrate? S’ka vërejtje. direkt në votim që të jemi racionalë. Deputeti Tonin Alimhilli. Shaqir Vukaj – Deputeti Eduard Selami. Tonin Alimhilli – Desha të thosha dy gjera në Eduard Selami – Unë mendoj se tashmë këtë nen -

702 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E para, desha dhe të pyes që shtetasit me Shaqir Vukaj – Do t’iu lutesha që gjatë shtetësi të dyfishtë, sepse presidenti i kaluar zoti diskutimit të neneve, të përqendroheni te problemet Ramiz Alia, disa afaristëve u ka dhënë shtetësi e projektligjit, pa dalë në fusha e në tema të tjera dyfishe. Ata kanë të drejtë të votojnë, janë këtu dhe që nuk kanë lidhje me këtë. po tregtojnë tek ne, kanë hapur edhe dyqane. Do të Kush është dakord me nenin, siç është kenë të drejtën e votës këta njerëz apo jo? paraqitur në këtë projektligj? Kundër? Abstenime? E dyta, në fund të paragrafit të dytë thuhet që Miratohet. “një banim të përhershëm ose të përkohshëm”. Kush Neni 3 konsiderohet banim i përkohshëm? Një orë, 24 orë, (Ridvan Peshkëpia lexon nenin 3) 1 ditë, 1 muaj, 1 vit apo sa përpara? Shaqir Vukaj – Komisioni i Ligjeve, Unë mendoj se duhet fiksuar mirë, pasi këtu përfaqësuesit e grupeve parlamentare? Grupi mund të bëhen dhe ca hile, ca batakshillëqe dhe Parlamentar i Partisë Demokratike? pastaj do të nxjerrim pretendime se zgjedhjet s’kanë Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste? qenë të drejta. Pyetjet i kam më tepër për Vladimir Metani – Grupi Parlamentar i Partisë specialistet në këto dy drejtime. Socialiste ka mendimin që mosha për t’u zgjedhur Shaqir Vukaj – Specialistët? të ulet nga 21 vjeç mbase të ulet dhe 18 vjeç, pasi Specialisti – Problemi i shtetësisë është i nga pikëpamja e të drejtës civile, shtetasi që mbush zgjidhur për ata që kanë dy shtetësi, nga të cilat moshën 18 vjeç, gëzon zotësinë e plotë për të njëra është shqiptare, gëzojnë të drejtën e zgjedhjes. vepruar, pra për të marrë të drejta dhe detyrime. Problemi tjetër i banimit të përhershëm e të Duke qenë i tillë, mund të zgjidhet edhe në këto përkohshëm duhet të kuptohet siç është në fakt, i hallka të pushtetit lokal. Sigurisht, që gjatë përhershmi nuk ka ndonjë problem, kurse me të zgjedhjes, subjektet elektorale do të kenë parasysh përkohshmin duhet të kuptohen ushtarët, njerëzit e pastaj, nëse do ta vënë anëtar të këshillit, të emëruar në vendet jashtë vendbanimit të tyre për bashkisë, të rrethit ose kryetar komune apo bashkie. shkak të shërbimit të punës, njerëzit e shtruar në T’i kemi parasysh praktikisht gjatë zbatimit të ligjit, spitale. Këta quhen me banim të përkohshëm, dhe të mos e kufizojmë moshën 21 vjeç ta vëmë në atë në dispozita të veçanta do të shohim se si kufi ku mbaron mituria, e drejta e çdo shtetasi për rregullohet edhe mënyra e votimit të këtyre njerëzve. të fituar dhe për të kryer veprime të pavarura. Ata regjistrohen në vendbanimin e përkohshëm dhe Shaqir Vukaj – Përfaqësuesi i Grupit në të njëjtën kohë me një dispozite që do ta shohim Parlamentar të Partisë Socialdemokrate? më poshtë, njoftojnë vendbanimin e përhershëm Teodor Laço – Me sa duket, mosha 21 vjeç sepse janë regjistruar në vendbanimin e përhershëm këtu është vënë, duke pasur parasysh vetëm seksin për të mos u regjistruar dy herë. mashkull, sepse në periudhën e ushtrisë që është Shaqir Vukaj – Ka kush gjë? Deputeti Ndre 19-21 vjeç, asnjeri nuk ka mundësi të kryejë Legisi. funksionin e anëtarit të këshillave, por është harruar Ndre Legisi – Jam dakord me mendimin dhe që është dhe seksi tjetër që nuk vete ushtar, kështu shqetësimin që shprehu deputeti parafolës, zoti që ne duhet t’i përmbahemi kushtetutës në këtë Alimhilli, dhe për faktin se nëse presidenti i parë i pikë, por ajo që dëshiroj të shtoj unë është diçka dha shtetësi te dyfishtë një pjese, presidenti i dytë tjetër. Duhet shtuar që kanë të drejtë të zgjidhen i ka dhënë një pjesë më të madhe. Kështu që, nuk anëtarë të këshillave apo kryetarë komune ose mund të eliminohen defektet në këtë pikë, bashkie në vendbanimet e tyre të përhershme se mendojmë sipas përgjigjes që dha juristi. Ndërkohë, po ta lëmë evazive, kjo do thotë që dhe në një në paragrafin e dytë të këtij neni, ku thuhet “ka të vendbanim të përkohshëm, dikush mund të zgjidhet. drejtën e votës ne territorin e komunës”, kam Pra, duhet shtuar “ka të drejtë të zgjidhet në mendimin që duke u bërë ndarja e komunave mund vendbanimet e tyre të përhershme”. të ndodhe që një qytetar të ketë si vendbanim një Shaqir Vukaj – Ju lutem, për të dy problemet zonë dhe ajo të jetë e ndarë në dysh. Duke e pasur sillni propozimet me shkrim. kështu, krijohet mundësia ose të saktësohet se si Deputeti Llazar Lëngu. të mos i krijohet mundësia që ai të votojë në të dy Llazar Lëngu – Zoti kryetar i seancës, kam komunat, sepse ndodh që një zonë të ndahet mendimin se mosha 21 vjeç për një kryetar bashkie përgjysmë, ose komune, është tepër e ulët, aq e ulët sa ai nuk

703 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

do të mund të ketë dhënë prova ma ha mendja deri zgjidhë probleme shumë të mprehta, dhe duhet të në moshën 21 vjeç, se është i aftë të drejtojë një jetë marrë më parë me punë organizative, ndërsa komunë, po të kemi parasysh të gjithë projektligjin, një person 21 vjeç që mund të zgjidhet kryetar, nuk atë që miratuam deri tani. Po të kemi parasysh është marrë fare me punë organizative. pushtetet që merr mbi vete kryetari i komunës ose Pra, jam i mendimin që edhe shkollën e lartë i baskisë, përgjegjësitë e mëdha që ai ka, po të nuk ka arritur që ta përfundojë në këtë moshë, kemi parasysh se do të kemi të bëjmë me prandaj mendoj se kjo moshë nuk është e vetëqeverisje, me probleme të shumta, me të cilat përshtatshme për një kryetar komune ose bashkie, ai do të ndeshet, unë kam mendimin se ai duhet të dhe them që të jetë të paktën mbi moshën 26 vjeç, ketë kaluar më parë nëpër prova të vështira, që të të ketë mbaruar edhe arsimin e lartë, pasi ne e kemi mund të drejtojë një komunë ose dhe një bashki. miratuar më parë që kryetari i komunës ose i Kam mendimin se kjo moshë të ngrihet deri në 30 bashkisë të ketë mbaruar arsimin e lartë. vjeç, vetëm për kryetarin e bashkisë ose të Shaqir Vukaj – Deputeti Ruzhdi Pulaha. komunës. Ruzhdi Pulaha – Desha të shtoj, nuk bëhet Shaqir Vukaj – Deputetja Natasha Lako. fjalë për persona të emëruar, por të zgjedhur, dhe Natasha Lako – Mosha e re, e përgjithshme kemi një normë kushtetuese, të gjithë ata që kanë në Shqipëri e bën të pranueshme moshën 21 vjeç të drejtë të zgjedhin kanë të drejtë edhe të zgjidhen për anëtaret e këshillave lokale, sepse ky është dhe të mos e fyejmë popullin, të bëjmë norma të realiteti shqiptar si përqindje. Megjithatë, unë do t’i tilla moshe, sepse nuk është aq i paditur populli sa shtoja si argument diskutimit të zotit Lëngu edhe te mos dijë të zgjedhë për sa i përket moshës dhe problemin e arsimit. Në moshën 21-vjeçare një kritereve të tjera apo aftësive të veta. Të hiqet fare kryetar bashkie presupozon që të na dalë patjetër kriteri i moshës. pa arsim të lartë përkatës. Kështu që, pavarësisht Shaqir Vukaj – Deputeti Ridvan Peshkëpia. se si e kemi miratuar ne, me konkurs, pa konkurs Ridvan Peshkëpia – Ajo që desha të theksoj, etj, kjo tregon se ne nuk do të pranojmë fare arsimin është se këtu nuk është çështja që ne do t’i e lartë në këto vende drejtuese. Unë mendoj se për përcaktojmë, sepse del sikur nesër do të mbushet kushtet shqiptare, meqë në shumicë ka një popullsi Shqipëria me kryetarë bashkie 21-vjeçar. Në fund të re, nuk jam me mendimin e zotit Lëngu, po as të fundit, në rast se një parti ka interes të paraqesë me 21 vjeç për kryetarë komune dhe bashkie. një 21-vjeçar ose një 16-vjeçar, le ta paraqesë. Këtu Propozoj moshën 25 ose 26 vjeç. është çështje kushtetuese. Kushtetuta i jep të Shaqir Vukaj – Për sa i përket shqetësimit në drejtën të zgjidhesh dhe të zgjedhësh në moshën lidhje me moshën, është i drejte nga të dy palët, 18 vjeç, dhe në fund të fundit, duhet ta respektojmë. por jo vetëm për djemtë në moshën 18 vjeç, nuk Këtu në Parlament erdhën jo për herë të parë edhe kanë mbaruar ushtrinë, por edhe për vajzat do të na vjet deputetë të rinj në moshë. Këtu është çështje duhej t’i hiqnim nga matura dhe t’i bëjmë kryetare të drejte, ai është një person që ka të drejtë dhe të komune ose bashkie, sepse është një moshë tepër zgjidhet dhe të zgjedhë. Në qoftë se ka interes një e ulët. parti le ta paraqesë, po të mos ketë mos ta paraqesë. E dyta, për sa i përket arsimit, vënia e moshës Është kjo që tha dhe zoti Pulaha. Nuk është çështje 21 vjeç nuk është një kufizim ose një detyrim që emërimi, është çështje zgjedhjeje. patjetër një person të caktuar ta vesh 21.5 ose 22 Shaqir Vukaj – Deputeti Fehmi Abdiu. vjeç. Në qoftë se populli do ta gjykojë që një 22- Fehmi Abdiu – Në fakt ky problem u zgjat, vjeçar do të jetë i aftë të drejtojë komunën apo megjithatë unë mendoj se ia vlen që të diskutojmë bashkinë, atëherë ai le të jetë. Rregullisht, nuk duhet rreth tij. Mua më duket se në parim, ka rëndësi një të vëmë kufizime të tilla mekanike, por kufizime të problem që u kap që në fillim nga shokët. tilla të arsyeshme që kanë të bëjnë qoftë me Problemi ka të bëjë me të drejtat kushtetuese mbarimin e një arsimi detyrimisht të nevojshëm; qoftë të shtetasve. Të gjithë kushtetutat e botës nuk vënë me ushtrinë, prandaj të rrijë siç është. kufizime të ndjeshme për këtë problem. Secili Deputeti Gëzim Mema. shtetas që mbush moshën 18-vjeçare, ku mbaron Gëzim Mema – Duke parë, se kryetari i mituria, ku fiton të drejtën dhe zotësinë për të vepruar bashkisë ose i komunës është një figurë qendrore plotësisht, ka të drejtën për të votuar, ka të drejtën që sot në kushtet aktuale të vendit tonë duhet të e tij në të njëjtën kohë për t’u zgjedhur në organe të

704 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ndryshme. Diskutohet problemi i lënies së të drejtës thotë që të hiqet fare ky kufizim dhe te mbetemi me për t’u zgjedhur në dy hallka, në këshillat popullorë atë që përcakton kushtetuta. të komunës, në këshillin e bashkisë dhe kryetar i Shaqir Vukaj – Deputeti Ibrahim Vasjari. tyre, duke u vënë kjo e drejtë në moshën 18 vjeç, Ibrahim Vasjari – U shprehen të gjitha ne nuk presupozojmë ato që thanë edhe të tjerët, mendimet, unë mendoj ta votojmë. Ta heqim kufirin që domosdo do të dalin patjetër kandidaturat, por dhe ta vëmë thjeshtë; “shtetasit që gëzojnë të drejtën ne u themi shtetasve që kanë të drejtë të zgjidhen e votës, kanë të drejtë të zgjidhen anëtarë të në këto organizma, në qoftë se populli i do ata. Pra, këshillave lokale ose kryetarë komune ose bashkie”. nuk u jep mundësinë atyre, që me një dëshirë të Është e kotë që ta zgjasim tani, më duket. Të gjitha tyre të dalin në këto organe, por u jep mundësinë argumentet u paraqitën, sepse nuk po shtojmë që në qoftë se e meritojnë populli t’i çojë atje ku ata ndonjë gjë të re. Po vonohemi. e meritojnë. Për rrjedhojë, kufizime të tilla mua më Shaqir Vukaj – Deputeti Teodor Laço. duket se janë të pajustifikuara. Edhe problemi i Teodor Laço – Unë pajtohem me të gjitha sa u arsimit, në qoftë se ne kemi bërë ligje të tjera, që thanë, por kam një gjë parimore. Kur bëmë takimin kemi shkelur parime kushtetuese të së drejtës se me kryetaret e grupeve parlamentare, ramë dakord punës, për arsim etj, për këtë problem nuk ka dhe më duket se kryetaret duhet t’ua kishin thënë pengesa ligjore për arsimin. Mundet që në komunë, deputetëve të tyre që kur është fjala për të në këshill të shkojnë edhe me arsim të mesëm, mbështetur një propozim mjaftojnë një, dy, e shumta mundet që të shkojnë edhe me arsim të lartë të tri diskutantë që e argumentojnë këtë gjë. Këtu u pambaruar, e të tjera probleme si këto. Prandaj, kam bënë shtatë, tetë diskutime dhe mua më duket se mendimin që mosha 18 vjeç duhet të jetë kufiri i është televizioni që na ngacmon për të diskutuar ndarjes së këtij problemi. për të njëjtën gjë disa herë, prandaj propozoj, ashtu Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Gjinushi. siç propozoi deputeti Vasjari, duke shtuar atë Skënder Gjinushi – Do të mbështesja tre propozimin që kam sjellë dhe unë - “në vendbanimet diskutimet e fundit, pra që kjo është një normë e tyre të përhershme”, dhe t’i japim fund që tani kushtetuese që çdo qytetar ka të drejtë të zgjedhë njëherë e mirë retorikës së diskutimit, shtatë vetë dhe të zgjidhet 18 vjeç. Dhe në nenin 1 thuhet - për të njëjtën gjë. “Organet lokale zgjidhen drejtpërdrejt nga Shaqir Vukaj – Atëherë kush është dakord siç populli”. Kështu i thonë e zgjedh populli, por kriteret është paraqitur në projektligj, me propozimin e dy i ve Kuvendi. Ne s’duhet të paragjykojmë popullin deputetëve, i pari dhe i fundi që të mos ketë kufizim në këtë rast, sepse nga deputetët e kemi privuar moshe, si dhe me propozimin e deputetit Laço, që 20-vjeçarin, nga këshillat e privojmë, atëherë ku ka të ketë vendbanimin e përhershëm, në atë vend? të drejte të zgjidhet ai, s’mbetet asnjë organ ku ai Ju lutem, “të mos ketë kufizim moshe”, ka të drejtë zgjedhjeje. Prandaj të kalohet në votim. domethënë shtetasit që gëzojnë të drejtën e votës Shaqir Vukaj – Deputeti Dritëro Agolli. kanë të drejtë të zgjidhen anëtarë të këshillave Dritëro Agolli – Mua më duket se ne të gjithë lokale ose kryetarë komune ose bashkie në kemi një paragjykim të gabuar për rininë. Të kemi vendbanimin e tyre të përhershëm. Kush është me tepër besim. Kemi mendime mjaft të vjetra. Po dakord? të mos ishte rinia, kurrë nuk do të bëhej demokracia. Atëherë, ju lutem, kush është dakord me pjesën Ne i duam të rinjtë të luftojnë për demokracinë, por e parë pa shtuar vendbanimin? Kundër? Abstenim? nuk i duam të drejtojnë demokracinë. Me 18 vjet Miratohet me shumicë votash. duhet të ketë të drejtë të zgjidhet. Le të përgatitet Pra neni ngelet kështu - “Shtetasit që gëzojnë ai për të qenë këtu deputet. të drejtën e votës, kanë të drejtë të zgjidhen anëtarë Shaqir Vukaj – Deputeti Haxhi Aliko. të këshillave lokale ose kryetarë bashkie apo Haxhi Aliko – Shkurt një argument tjetër, në të komune”. Sekretaria. Neni 4. kundërt me këtë që është vënë në nenin 3. Pra, të (Ridvan Peshkëpia lexon nenin 4) mos ketë kufizim moshe. Shaqir Vukaj – Komisioni i ligjeve? Zoti Zef Fakti që ka kufizim moshe për më të renë, por Brozi? nuk ka kufizim moshë për më të madhen, domethënë (Zoti Zef Brozi përgjigjet se nuk ka për te folur) sipas këtij neni lejohet dhe një 95, 98 vjeçar të Përfaqësuesit e grupeve parlamentare? Grupi zgjidhet kur ai mund të jetë i rrjedhur. Pra, do të Parlamentar i Partisë Demokratike? Grupi

705 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Parlamentar i Partisë Socialiste? Grupi Parlamentar Fehmi Abdiu – Siç është paraqitur të jepet i Partisë Socialdemokrate? përshtypja sikur mund të paraqiten nga partitë, Vërejtje të tjera? Kush është dakord me nenin pastaj vihet presje, grupimet e partive dhe kandidatë 4, siç është paraqitur në projektligj? të pavarur. Them grupimet e partive ose kandidatët Më falni, zoti Teodor Laço? e pavarur. Teodor Laço – Po. Shaqir Vukaj – Deputeti Ibrahim Vasjari. Shaqir Vukaj – Unë pyeta për përfaqësuesin. Ibrahim Vasjari – Këtu mendoj se duhet Teodor Laço – E ngrita dorën, por s’ma dhatë parashikuar diçka tjetër, mbase këtu do ta ketë fjalën. vendin që një person mund të paraqitet për kandidat Shaqir Vukaj – Ngrijeni dorën në kohë. njëkohësisht nga dy subjekte elektorale. A duhet Teodor Laço – Nuk e kuptoj se pse për hir të parashikuar kjo? Është mendimi i specialistëve. procedurës nuk u hodh në votë propozimi që bëra Shaqir Vukaj – Ju lutem specialistëve, ta unë në nenin e kaluar, por u kalua vetëm me një sqarojnë në mënyrë që asnjë të mos dalë i paqartë. replikë të dëgjuar edhe pa mikrofon. Procedura e Specialisti – Është rasti i grupimit të partive, do të hidhet në votim. Po të mos miratohet, le të disa parti mund të mblidhen bashkërisht dhe të mos miratohet por unë insistoj që duhet të zgjidhet paraqesin një kandidat të caktuar. në vendin ku banon, jo të zgjidhet një nga Peqini Propozimi - që “dhe” te zëvendësohet me “ose”, kryetar komune në Rrogozhinë, ta zëmë nuk më nuk është i drejtë. Dhe nuk është kjo alternativë duket e drejtë. këtu, por është edhe një tjetër. Shaqir Vukaj – Para se të kalojmë në votimin Shaqir Vukaj – Deputeti Skënder Gjinushi. e nenit 4, ndoshta zoti Teodor Laço është në rreshtin Skënder Gjinushi – Do të mbështesja e parë dhe nuk i pa kur nuk votuan deputetët. Mua specialistin këtë radhë, sepse zoti Fehmi harron se më duket se u hodh në votim, por ju duke qenë në nuk thuhen “paraqiten nga partitë”, por thuhet “nga rreshtin e parë, s’mund të ktheni kokën pas e të subjektet elektorale që janë”. Kështu që numërohen shihni, ndërsa unë në pozicionin që jam, i shoh të subjektet. Duhet lidhësja “dhe” në këtë rast, nuk gjithë. Për nenin 4, kush është dakord? Kundër? duhet “ose”. Abstenim? Miratohet. Është i saktë neni 6. Neni 5. (Pandeli Majko lexoni nenin 5) Shaqir Vukaj – Deputeti Sadik Bejko. Shaqir Vukaj – Komisioni i Ligjeve? Sadik Bejko – Më duket se duke pranuar Përfaqësuesit e grupeve parlamentare? Propozim kandidatin e pavarur, unë kam një pyetje më tepër të veçantë? Kush është dakord me nenin 5, siç për specialistin. A nuk mundet që një gjykatës, një është paraqitur në projektligj? (Fehmi Abdiu kërkon prokuror, një hetues apo një pjesëtar i forcave të të flasë) armatosura të kërkojë të vihet kandidat i pavarur, Fehmi Abdiu – Për pajtueshmërinë e zgjedhjes duke e lënë detyrën e vet. së deputetëve, pasi në statusin e deputetit bëhet Shaqir Vukaj – Specialisti? fjalë në mënyrë të qartë se deputeti nuk mund të Specialisti – Po, duhet ta bëjë më përpara këtë. jetë edhe këshilltari. Për rrjedhojë, për ndonjë Ai nuk quhet pastaj as ushtarak, as prokuror. keqkuptim që mund të lindë është i qartë. Nuk ka Shaqir Vukaj – Deputeti Kosta Makariadhi. nevojë më të vihet edhe në këtë ligj që në dy ligje të Kosta Makariadhi – Unë kam një pyetje për trajtohet një problem i vetëm. specialistët - Shaqir Vukaj – Besoj se deputetët e kanë të Ky është ligj i pavarur nga ai që u votua për qartë të gjithë. Kush është dakord edhe një herë? zgjedhjet, për parlamentin ose Kuvendin Popullor. Kundër? Abstenim? Miratohet siç është paraqitur. (Ndërpritet incizimi). Neni 6. (Ridvan Peshkëpia lexon nenin 6) (Në këtë javë ligji “Për zgjedhjet e organeve të Shaqir Vukaj – Komisioni i Ligjeve? Dakord? pushtetit lokal”, u diskutua deri në nenin 9. Nga ky Grupet parlamentare? Grupi Parlamentar i Partisë moment deri në nenin 9 seanca është e pa incizuar. Demokratike? Grupi Parlamentar i Partisë Socialiste? Nga shënimet e sekretarisë del se ka diskutuar edhe Deputeti Fehmi Abdiu. zoti Zef Brozi.)

706 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E hënë, 15.06.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 Zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Meqenëse shumica e juaj. Me sa di unë, Komisioni i Ligjeve është deputetëve janë të pranishëm, seanca hapet. komisioni më i ngarkuar dhe që fatkeqësisht nuk Kryetarët e grupeve parlamentare dhe kryesia e funksionon dot ashtu siç duhet. Ka pasur mungesa Kuvendit Popullor janë marrë vesh që përpara, u të shumta, pamundësi nga disa për të bërë pjesë është thënë edhe deputetëve, të cilët kanë qenë në këtë komision. Shpjegimet më të plota mund t’i dakord, që ligjin “Për zgjedhjet”, pas diskutimit në japë kryetari i komisionit, zoti Brozi. parim, do ta bëjmë me procedurë të shpejtuar. Zef Brozi – Në bazë të një kërkese me shkrim Sigurisht, ato gjëra që janë për t’u diskutuar, do t’i drejtuar kryesisë së Kuvendit Popullor që para 3 diskutojmë, por nenet që janë teknike, mendoj që javësh, e cila është lexuar këtu në Kuvend, u të thuhet një mendim pro ose një mendim kundër ngarkuan që të caktojmë përbërjen konkret të dhe të mos të zgjatemi me 7, 8 ose 10 propozime, Komisionit të Ligjeve, me synimin që të jenë anëtarë të cilat gjithmonë bien poshtë dhe miratohet pastaj të këtij komisioni, mundësisht sa më shumë ashtu siç është paraqitur. deputetë me banim në Tiranë, pasi komisioni do Prandaj, u lutem deputetëve të të gjitha grupeve mblidhet edhe ditët kur Kuvendi s’është në seancë, të mos e zgjasin, sepse nesër mbrëma ne do ta do mblidhet edhe të shtunën, pra edhe ditë të tjera. përfundojmë ligjin, meqë Partia Socialiste përgatitet Përbërja e grupit të PS-së, natyrisht, nuk kishte për kongres, ditën e mërkurë dhe të enjte nuk do të pse të ndryshonte, pra janë po ata që kanë qenë, kemi seancë. Nuk është aspak serioze që për pak po ashtu edhe nga PBDNJ-ja s’ka ndryshim. Ka deputetë që vijnë me vonesë, të rrinë të presin të vetëm tek deputetët e PD-së. Numri ka zbritur nga tjerët gjysmë ore për të hapur seancën. 15 në 13, sepse janë larguar Rustem Gjata dhe Ju lutem deputetëve që të mos dalin nga salla Maksim Konomi. gjatë votimeve, sepse detyroheni të ndërpresim Deputetët që ishin në Komisionin e Ligjeve dhe seancën. s’janë më janë larguar me dëshirën e tyre, madje Më përpara ju njoftojmë se përbërja e plotë e ka qenë një kërkesë e tyre, pasi nuk e përballonin Komisionit të Ligjeve të reformuar është kjo - dot punën, ishin nga Kukësi, Dibra etj. Për të gjitha 1. Zef Brozi (kryetar) 8. Bardhyl Agasi këto arsye u propozua kjo përbërje. 2. Fehmi Abdiu (n/kryetar) 9. Perikli Teta Ridvan Peshkëpia – Desha t’i kujtoj Kuvendit 3. Arben Meçe (sekretar) 10. Agim Hoxha që për procedurë ne duhet të votojmë numrin e ri. 4. Skënder Gjinushi 11. Lekë Toto Në rast se do të kemi një komision me 13 vetë, 5. Kosta Makariadhi 12. Tomor Dosti duhet ta votojmë këtë sepse në Rregulloren e 6. Vladimir Metani 13. Gëzim Agastra Kuvendit është votuar Komisioni i Ligjeve me 15 vetë. 7. Bashkim Caka Duhet të votojmë që ky komision të ketë 13 vetë Fehmi Abdiu – Ju lutem, na sqaroni përse dhe të votojmë përsëri emrat e komisionit. bëhet ky ndryshim i Komisionit të Ligjeve, bëhet Pjetër Arbnori – Deputeti Brozi, mendoni të për arsye se interesat e punës e të mbarëvajtjes së futni edhe 2 deputetë të tjerë në komision? saj e kërkojnë që të jetë i tillë, apo bëhet thjesht Zef Brozi – Jo. Votojmë për numrin. për të hequr e për të vënë anëtarë? E them këtë, Fehmi Abdiu – Mua më duket se numri i sepse në përbërjen e tyre ka personave që hyjnë anëtarëve të komisionit duhet të mbetet ai që ka rishtas, ka deputetë të tjerë të nderuar që dalin nga qenë. E them këtë edhe për atë arsye që thatë ju, komisioni. Mbase do të ishte e udhës që të që për shkak të shumë problemeve edhe të sqaroheshin të gjithë të pranishmit këtu, që asnjeri karakterit organizativ, shpeshherë komisioni është të mos bëjë asnjë iluzion, pasi si ata që ikin, edhe vënë në siklet, në vështirësi, sepse nuk është ata që vijnë në komision janë njëlloj, janë të gjithë grumbulluar shumica. Duke qenë ndryshe, do të të nderuar, secilit ka personalitetin, prestigjin e vet, ketë mundësi ai që të sigurojë mbledhjen. E dyta, mbase do të ishte i nevojshëm një sqarim për këtë ky është një nga komisionet që ka punë më shumë, problem. mbase nga shumë komisione të tjera. Për rrjedhojë, Pjetër Arbnori – Është shumë e drejtë vërejtja mua më duket se pakësimi i numrit është i

707 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

pajustifikuar. Fakti se nga ky Kuvend dy deputetë një letër tjetër identifikimi, mjafton që të mbajë janë caktuar me detyra të tjera është një problem fotografinë. Pra, zgjedhësit nuk do të paraqiten vetëm tjetër, sepse Kuvendi ka anëtarë të lirë të pacaktuar me pasaportë, paraqiten edhe me dokumente të në komisione dhe fare mirë mund t’i caktojë, po tjera. ashtu, edhe anëtarë të tjerë të rinj që kanë ardhur Namik Dokle – Kjo nuk argumenton idenë për ose që vijnë të zëvendësojnë ata deputetë që ta kundërshtuar këtë, sepse që para se të hyjmë dorëzojnë mandatin. në zgjedhje ne e dimë se sa do votojmë me Kisha dhe një vërejtje, kriteri bazë për caktimin letërnjoftimi dhe sa me certifikata, dhe këtu i presim e anëtarëve të komisionit, nuk duhet të jetë kriteri i rrugën të gjitha llojeve të manipulimeve. banimit këtu në Tiranë. Për mua e domosdoshme, Pjetër Arbnori – Vërejtje tjetër? Kush është veçanërisht për këtë komision, është mundësia dhe dakord me shtesën e propozuar nga deputeti Dokle, kontributi që mund të japë secili, duke qenë në këtë që të jetë edhe numri i letërnjoftimit në listë? Kundër? komision. Abstenim? Nuk miratohet. Pjetër Arbnori – Mua më duket se parimisht Kush është dakord me nenin 11 siç është keni të drejtë, por pagesë 2 ose 3 anëtarë të paraqitur? Kundër? komisionit kanë qenë vetëm për emër në komision, Abstenim? Miratohet me shumicë votash. dhe nuk kanë marrë pjesë në asnjë mbledhje të të Neni 12. premtes dhe të shtunës ose të hënës paradreke, Skënder Gjinushi – S’kam asgjë parimore. Ka këta deputetë nuk duhet të bëjnë pjesë atje. Unë vetëm një përsëritje. Paragrafi II është thënë një herë nuk thashë që komisioni do pakësohet. më lart, në nenin 10. Ne do të miratojmë këta 13 që janë, dhe do të Pjetër Arbnori – Specialistët ta kenë parasysh, shtojmë më vonë kur PD-ja do të gjejë dy kandidatë të bëjnë redaktimin përkatës. të tjerë. Fakt është që edhe më 15 veta Komisioni i Kush është dakord me formulimin e nenit 12? Ligjeve nuk ka funksionuar. Kundër? Abstenim? Fehmi Abdiu – Replikë, ju lutem. Vetëm një Miratohet me shumicë votash. Neni 13. Vërejtje? gjë është e vërtetë, që komisioni normalisht nuk ka Namik Dokle – Një pyetje për specialistin. funksionuar, por për hir të ndërgjegjes duhet të Thuhet se lista do të dalë jo më vonë se 20 ditë pranojmë një gjë, kryetari i komisionit dhe unë si përpara ditës së zgjedhjeve. Në rast se në ndonjë zëvendëskryetar, se nuk ka funksionuar më shumë zonë zgjedhjesh kjo nuk zbatohet, ka sanksione për gabimet dhe të metat tona, se sa për fajet, ligjore? Një komision zgjedhjesh në një komunë, gabimet dhe parregullsitë e atyre që largohen nga nuk e respekton datën 20 ditë përpara zgjedhjeve komisioni. në paraqitjen e listave. Po të më lejoni të bëj një Kryesia nuk e ka kryer detyrën më shumë, se shtesë, një fjali të fundit. Në rast se nuk shpallet sa anëtarët e thjeshtë. lista, në atë zonë shtyhen zgjedhjet? Pjetër Arbnori – Kush është dakord që këta Pjetër Arbnori – Ky është propozimi juaj. Do 13 veta të bëjnë pjesë në Komisionin e Ligjeve dhe të ishte e përshtatshme që lista e zgjedhjeve ta pastaj dy kandidatët e tjerë të shtohen më vonë. kishte afatin më të shkurtër, për 10 ditë, për Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. shembull. Neni 10. Kryetar i Komisionit të ligjeve? Vërejtje? Namik Dokle – E vëmë edhe 15 ditë dhe mbase Kush është dakord me nenin 10? Kundër? mund të jetë e arsyeshme, por, po në qoftë se nuk Abstenim? Miratohet. zbatohet kjo që do të vëmë ne çfarë do të bëhet? Neni 11. Kryetari i Komisionit të Ligjeve? Specialisti – Kjo konsiderohet shkelje. Në qoftë Vërejtje nga grupet parlamentare? se lista nuk përpilohet në afatin që caktohet në ligj, Namik Dokle – Numrin e letërnjoftimit mund ta konsiderohet shkelje dhe për shkeljet thuhet në fund bëjmë paraprakisht, të shënohet në listë dhe pastaj se ç’bëhet me to. Unë mendoj se zgjedhjet nuk që të mos vonohen komisionet e zgjedhjeve, duke mund të shtyhen. Ndaj personave përgjegjës merr shkruar numrin e letërnjoftimit. Ta ketë të shkruar, ato masa që parashikon ligji, masa të karakterit bën një verifikim dhe voton, procesi i votimit ecën administrativ. Listat i përpilojnë organet ekzekutive më shpejt. të pushtetit. Ata janë persona zyrtarë. Sipas Skënder Gjinushi – Kjo s’mund të bëhet, sepse rregullave, në raste të tilla do të mbajnë përgjegjësi, në një nen më tutje lejohet që të votosh edhe me mund të pushohen nga puna, në qoftë se dikush e

708 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bën me qëllim mund të dërgohen në gjyq. re se nuk e ka emrin në listë, ai medoemos duhet Tonin Alimhilli – Në zbatimin e këtij ligji mund të bëjë kërkesë me shkrim? S’e besoj. Ai mund të të ketë edhe shkelje të tjera, si pasaktësi në lista, shkojë të thotë që nuk e ka emrin atje. lënie jashtë të personave që kanë mbushur moshën Skënder Gjinushi – Kam diçka për afatin. Për etj. Prandaj, mendoj që nuk duhet shtuar propozimi shembull, ai mund të vërejë 3 ditë para që s’është i zotit Dokle. Një nen nga fundi, flet për masat që në listë, komisioni ka të drejtë ta shqyrtojë brenda merren në raste të tilla. dy ditëve, ndërkohë për 48 orë digjet e drejta për t’u Namik Dokle – Unë e kam fjalën vetëm për ato regjistruar, pra afati dy ditë mundet të shihet për nene që kanë të bëjnë me afate. Në qoftë se ne rastin kur pikërisht mungon emri i tij në listë. Presidentit i kemi vënë afatin 35 ditë për ta shpallur, Atëherë, mund të korrigjohet edhe 48 orë fare. Kështu ai do ta shpallë me 35 ditë dhe nuk e shkel, por vete 4 ditë para. ama një komunë e shkel. A ka mundësi që të jemi Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin sa më afër normales? 18, duke e shkurtuar afatin e regjistrimit në rast Fehmi Abdiu – Mbase do të ishte e udhës gabimi? Mirë, redaktimi përkatës të bëhet. pastaj që për aq kohë sa ne jemi të ndërgjegjshëm Skënder Gjinushi – Po e them edhe një herë që në zgjedhje pati shumë shkelje të kësaj natyre atëherë. dhe prapë mund të ketë, së pari të bien dakord që Domethënë, ai ka të drejtë të ankohet që të shkurtojmë këtë afat. Unë kam mendimin që të mungon në listë. Komisioni mund ta shqyrtojë jetë 15 ditë, dhe kur të vijë problemi të sanksionet, brenda 2 ditëve. Pra, ai është kujtuar 3 ditë para, te neni 90, bëjmë fjalë edhe për këtë problem megjithatë brenda dy ditësh, ndërkohë digjet afati, konkret, për të cilin sanksioni të jetë disi më i rëndë sepse janë 48 orë para bëhet regjistri, pra mund të nga ç’janë sanksionet e tjera të përgjithshme që manovrojë komisioni që s’e regjistron. janë fare simbolike. Specialisti – Në qoftë se kërkesa është Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin paraqitur pa u plotësuar 48 orëshi, ajo është në 13 me ndryshimin 15 ditë që bëri deputeti Abdiu? shqyrtim. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Skënder Gjinushi – Mirë, por ka të drejtë ta Neni 14. shqyrtojë brenda dy ditësh, kështu që ai e zvarrit, Kosta Makariadhi – Kush mban përgjegjësi për ndërkohë kalon. listat e zgjedhjeve? Për saktësinë dhe vërtetësinë? Specialisti – Po s’mund ta zvarritë, 2 ditë do t’i Specialisti – Ai që e harton, lexo nenin 11. japë përgjigje, le të hyjë në kufijtë e 48 orëshit, është Paskal Milo – Ka përsëritje në nenin 14 me kërkesë e paraqitur. nenin 13 për afatin. Skënder Gjinushi – Po, por mbarojnë Edhe diçka tjetër. Në nenin 1 5 paragrafi i fundit regjistrimet ama. prapë ka përsëritje me nenin 13 paragrafi i fundit, Specialisti – Po, për komisionin nuk mbarojnë, është i njëjti formulim. Të kihet parasysh. ka kërkesa. Pjetër Arbnori – Specialistët të bëjnë Skënder Gjinushi – Po ka mbaruar, thotë që redaktimin përkatës, meqë u miratua. Kush është 48 orë para bëhet regjistrimi. dakord me nenin 14? Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Të bëhet 24 orë përpara. Miratohet. Specialisti – Jo, zoti Kryetar. Sepse ky është Neni 15. Vërejte? Kush është dakord? Kundër? një problem me rëndësi, 48 orëshi është një problem Abstenim? që është diskutuar shumë. Dhe ndodhi që me Miratohet. zgjedhjet e kaluara erdhën njerëz dhe nga jashtë Neni 16. Kush është dakord? Kundër? dhe një natë përpara më regjistro thoshin. Prandaj, Abstenim? Miratohet me shumicë votash. qëllimisht është bërë 48 orë, dhe ka qëllim të caktuar Neni 17. Vërejtje. Kush është dakord? Kundër? ajo. Kurse problemi që ngre zoti Gjinushi, është i Abstenim? zgjidhshëm për mendimin tim, sepse paraqitja e Miratohet me shumicë votash. kërkesës e bën të detyrueshëm shqyrtimin edhe Neni 18 dy orë para, le të hyjë në 24 orët e fundit, s’prish Ridvan Peshkëpia – Shprehja “ka të drejtë të punë ajo, ai e ka kërkesën e paraqitur në afat. bëjë kërkesë me shkrim”, më duket se është shumë Skënder Gjinushi – Të nesërmen rezulton se burokratike dhe zyrtare. Në rast se një shtetas vë është mbyllur regjistrimi. Këtu ka një kontradiktë.

709 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Specialisti – Nuk ka fare kontradiktë. Neni 21. Vërejtje? Mitro Çela – Zoti Kryetar, unë mendoj se nenin Skënder Gjinushi – Dy paragrafët e fundit është për të cilin po bëjmë fjalë, ta formulojnë pak më shumë e vështirë t’i deshifrosh, dhe në fund të fundit ndryshe - “personi që vëren se nuk përfshihet në ato shkojnë me këtë se në qendrat e banuara që listën e votimit, të paraqitet personalisht para 48 kanë më pak se 800 zgjedhës, qendrat e votimit orëve në Komisionin e Votimit dhe t’i merret parasysh kanë nga 100-800 votues, prandaj sugjeroj që kërkesa”. Por ama të paraqitet personalisht, sepse paragrafi I të thuhet - “në fshatra dhe në qendrat e fare mirë një kërkesë e tij me shkrim mund të bëhet banimit me më pak se 800 zgjedhës, për çdo 100-800 pa qenë fare ai aty. zgjedhës ngrihet një qendër votimi”. Mbetet dhe Specialisti – Edhe në zgjedhjet e kaluara është paragrafi II dhe është i plotë ky nen. konstatuar se janë manipuluar gjëra kështu. Pa qenë Pjetër Arbnori – Specialisti duhej ta dëgjonte fare në Shqipëri janë ngritur pretendime të tilla, këtë propozim të zotit Gjinushi. prandaj duhet me shkrim. Në qoftë se duhet ta (Deputeti Gjinushi e përsërit propozimin) shtojmë këtë dhe duke u paraqitur vetë personalisht Specialisti – Për këtë ka vërejtje Komisioni ta shtojmë. Juridik. Të lexohet vërejtja e tij. Pjetër Arbnori – Unë mendoj se paraqitja me Petrit Kalakula – Unë them se paragrafi IV shkrim është e domosdoshme. duhet të qëndrojë sepse ka një specifikë të veçantë. Atëherë, kush është dakord me nenin 18, duke Pjetër Arbnori – Ju lutem, të lexohet vërejtja e bërë ndryshimin përkatës; domethënë “paraqitja me komisionit juridik. shkrim, edhe duke u paraqitur vetë personi”. Zef Brozi – Për nenin 21 Komisioni i Ligjeve ka Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. bërë këto sugjerime - në paragrafin III të hiqet fjala Neni 19. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? “qendrat e banuara”, dhe të zëvendësohet me fjalën Abstenim? “qytet”. Po në këtë paragraf rreshti i fundit, pas fjalës Miratohet me shumicë votash. “afërt”, të përcaktohet aty ku thuhet “qendrës së Neni 20. votimit më të afërt” të shtohet, “zonës, komunës Thoma Miço – Mirë e vumë masën aty lart për ose bashkisë”. Pra, që të vendosim një përcaktim 48 orë dhe për paraqitjen personalisht, por unë jam më të rregullt. Me këto korrigjime Komisioni i Ligjeve me atë shqetësimin e zotit Gjinushi. Shumë veta mendon se ky nen është i rregullt. në zgjedhjet e 22 marsit erdhën për të votuar, ishin Specialisti – Është problem i ndërlikuar. Edhe regjistruar, dhe u thanë se nuk jeni regjistruar. Cila në komision kemi ndenjur shumë, edhe kur është është kjo masë e sanksionuar që tregon se personi përgatitur projekti nuk ishte e thjeshtë. shkroi emrin dhe shkon i garantuar në kutinë e Prandaj është gjetur ky formulim, d. m. th dy votimit? Pse duhet të jetë patjetër personi prezent? paragrafët e parë e kanë me fshatin, ku vihen kritere Të duket se është një masë që cenon deri diku të tjera, paragrafët e tjerë janë me qytetin. lirshmërinë dhe demokracinë për të shkuar në Nuk është aq i thjeshtë problemi. Në qytet është zgjidhje. Ajo është një masë që le shumë vetë jashtë vënë rregulli, që nuk mund të krijosh qendër votimi regjistrimit ose kutisë së votimit për të shprehur me më pak se 800 vetë. Në fshat s’e vëmë dot këtë vullnetin e tyre. Mund ta regjistrojë dikë edhe prindi rregull, sepse kemi fshatra të vogla, prandaj për ose njeriu i shtëpisë, dhe në kutinë e votimit shkon qytetin, për situatat që krijohen, me mbetjet, po qe ai, po cila është masa që tregon, vajti u regjistrua mbetja mbi 400 mund të krijohet qendër votimi e dhe në kutinë e votimit kur vete për të hedhur i thatë veçantë, po qe mbetja më e vogël do t’i bashkohet “nuk je i regjistruar”. Çfarë mase merret nga një lagjeje tjetër. komisioni? Skënder Gjinushi– Më vjen keq tani, ti thua Pjetër Arbnori – Deputeti Miço, ju keni të drejtë mos të jetë më pak se 800, atëherë bëje me 1200, të diskutoni, vetëm se duhej të kishit diskutuar ku ka mbetje këtu? Pastaj, mbetjet janë numëruar përpara se ta miratonin nenin. për qendrat me më pak se 800 vetë. Megjithatë, unë mendoj se në sanksionet të Specialisti – Jo, jo, është me 800 vetë. Tani, parashikohet edhe një gjë e tillë. Mund të bëni zoti Kryetar, themi kështu. Kjo është kaq teknike. propozimin përkatës. Doni të hyjmë ta diskutojmë më gjatë, po mund të Neni 20. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? gabojmë me një korrigjim të panevojshëm. Është Abstenim? Miratohet neni 20. shumë teknike.

710 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Gaqo Apostoli – Specialisti ka të drejtë kur jetë kështu, siç thotë parafolësi. Është shkelje e të thotë se është shumë teknike, por paragrafi III nuk drejtave të atyre partive politike, që në këtë periudhë kuptohet fare. Nuk e di çfarë lloj sofistikimi mund të para votimit nuk mund të marrin vendin e sekretarit ketë! Propozimi i zotit Gjinushi, më duket i drejtë apo të kryetarit. Pra, s’ka pse të ketë ndonjë dhe i qartë. Megjithatë, në qoftë se ka ndonjë gjë kufizim. kështu të sqarohet, të formulohet më drejt. Po Paskal Milo – Edhe unë bashkohem me teknika këtu nuk del fare. mendimin e deputetit parafolës. Nuk ka pse Specialisti – Deputeti Gjinushi është në subjektet elektorale të diskriminohen, por të vihen komision, ta redaktojmë bashkë. Dakord jam. të gjitha në një pozitë. Ruzhdi Pulaha – Këtu thuhet “jo më pak se Ndre Legisi – Në qoftë se kryetari, sekretari 800 zgjedhës”, po një limit deri në sa nuk ka, duhet dhe zëvendëskryetari caktohen nga komiteti parashikuar dhe një maksimum. ekzekutiv, është domosdoshmëri që të paktën një Ndre Legisi – Mua më duket se është paraqitur prej tyre të jetë i opozitës. saktë dhe nuk ka asgjë për të mos u kuptuar. Derisa Pjetër Arbnori – Mua më duket se thotë deri në 800 banorë, pra ka fshatra që mund të nënkuptohet. Unë për vete kështu do ta kuptoja. Ne jenë me 800 banorë, me një fjalë mund të kenë 800 edhe po të mos kishim opozitë duhej ta thërrisnim votues dhe ngrihet një qendër votimi. njërin që të jetë i pranishëm. Pjetër Arbnori – Mua më duket se dy mendime Zef Brozi – Neni 25, parakupton pjesëmarrjen u shprehën qartë - një për korrigjimin e këtij neni, e gjithë partive politike, dhe s’ka pse të bëhen pas propozimit të zotit Gjinushi, dhe një propozim barriera ligjore për asnjë parti dhe në Komisionin e që të merren parasysh vërejtjet e Komisionit të Zgjedhjeve janë anëtarë të gjithë ata përfaqësues të Ligjeve dhe të miratohet neni është siç është, me partive. Ta votojmë siç është. vërejtjet përkatëse. Pjetër Arbnori – Ne më duket se s’e kemi Kush është dakord me propozimin e deputetit shkelur asnjëherë këtë praktikë deri tani. Gjinushi? Kundër? Kosta Makariadhi – Meqenëse zgjedhjet kanë Abstenim? Nuk miratohet. karakter lokal, unë do të propozoja që këto komisione Kush është dakord me nenin 21, me vërejtjet e të bëhen mbi bazën e përqindjeve që kanë forcat Komisionit të Ligjeve? Kundër? Abstenim? Miratohet politike në çdo rreth, jo në rang republike, për arsye me shumicë votash. Neni 22. se këto janë pushtete të pavarura. Kjo është më Vërejtjet? demokratike, si në zgjedhjen e kryetarit e të tjerëve. Kush është dakord me nenin 22, duke e Skënder Gjinushi– Neni më duket i plotë dhe ndryshuar nga 25 në 20 ditë? Kundër? Abstenim? gjithë përpjekjet që po bëhen për njëfarë politizimi Miratohet me shumicë votash. të komisioneve më duken pa vend, nuk mund të Neni 23. Vërejtjet? Kush është dakord me nenin parashkruhen, as të paragjykohen votime me 23, duke marrë parasysh vërejtjet e Komisionit të përbërje komisionesh etj. Çdo forcë politike ka të Ligjeve? Kundër? Abstenim? drejtë të përfaqësohet, prandaj ta votojmë kështu Miratohet me shumicë votash. siç është, gjithë të tjerat janë pa vend. Neni 24. Vërejtje? Kush është dakord me këtë Fehmi Abdiu – Zoti Gjinushi, unë për vete s’kam nen? Kundër? asnjë lloj paragjykimi, për këtë ju bind me çfarë të Abstenim? Miratohet. doni ju dhe të gjithë kolegët. Përkundrazi, për të Neni 25. Vërejtje? evituar mundësinë e çdo paragjykimi, çdo keqkuptim Paskal Milo – Emërtimi “komitet ekzekutiv” gjatë fushatës shfaqi idenë se është mirë është që duhet zëvendësuar tani, në paragrafin II. në Kryesi të bëjnë pjesë patjetër forcat politike që Pjetër Arbnori – Pastaj e ndryshojmë, pasi të kanë grupet e tyre parlamentare në Kuvend. Ju, zoti zgjidhen. Kryetar, me ndërgjegje m’u duk se jeni dakord me Fehmi Abdiu – Në këtë dispozitë mbase do të këtë si ide. ishte e udhës të bëhej një shtesë pas paragrafit I, Pjetër Arbnori – Në mos në atë formë, një që të ketë vend ideja se kryesia të përbëhet nga përfaqësues i opozitës do të jetë patjetër. përfaqësues të subjekteve politike që kanë grupet e Fehmi Abdiu –. .. dhe do ta quaja një ndjenjë tyre parlamentare në këtë Kuvend. të shpirtit të drejtësisë, dhe të transparencës që Kujtim Gina – Unë mendoj se nuk duhet të mund të vendosej në ligj një gjë e tillë. Asnjë gjë të

711 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

keqe nuk ka. në komision PBDNJ-ja, dhe nuk e di se si e ve njeri Paskal Milo – Unë mendoj se propozim që bën në diskutim një gjë të tillë. Pastaj, do të jenë 5, 3 deputeti parafolës, më tepër mund të arrihet me apo 2, përfaqësuesi juaj, do të jetë atje sikurse konsensus se sa ta vendosim në ligj. përfaqësuesit e të gjithëve. Petrit Kalakula – Unë jam dakord me këta dy Thoma Miço – Po, do të jetë anëtar i zotërinjtë parafolës, se po të vëmë këtu në listë një komisionit, por nuk do jetë në kryesi, dhe ka 51% përfaqësues të opozitës, duhet të shohim kush është të forcës politike që i ka dhënë votën për në Kuvendin opozitë, nuk është vetëm një parti opozitë, nuk është Popullor, që është organi më i lartë legjislativ në vetëm socialistja, është edhe komunistja, është Republikën e Shqipërisë. Fatkeqësisht, do të jetë edhe ajo e Unitetit Kombëtar e ca parti të tjera. Nga një anëtar i komisionit, dhe po ta shikojë të të gjitha do të vëmë nga një përfaqësues ne? Ose arsyeshme komiteti ekzekutiv i Sarandës me duhet të bien dakord këta zotërinjtë. Në qoftë se konsensus, që është bërë gjellë e preferuar, nuk do këta përfaqësojnë të gjitha këto partitë e tjera, hajde marrë pjesë edhe në komision. ta vëmë në ligjin. Po s’ma merr mendja se i Dhe këtë ju e quani demokratike. Dhe përfaqësojnë. faleminderit që ju zoti Kryetar, merrni përsipër që të Ibrahim Vasjari – Unë nuk shoh ndonjë gjë të më përgjigjeni direkt pa qenë specialist. keqe në propozimin e zotit Abdiu, sepse ai nuk ka Pjetër Arbnori – Unë po përgjigjem direkt, parasysh këtu të opozitës, po thotë forcat që janë sepse u përgjigja në favorin tuaj, që unë nuk mund pasqyruar në Parlament. Megjithatë, ligji, neni edhe të kuptoj si mund të bëhen zgjedhje në Sarandë pa kështu siç është më duket i saktë, nuk prek qenë përfaqësues në komision një nga PBDNJ-ja. demokracinë. Formimi i komisioneve nga komiteti Thoma Miço – Me qëndrimin që ka mbajtur ekzekutiv më duket se zgjidhet me konsensus. Qeveria në ndryshimet në Komitetin Ekzekutiv të Vasil Gjika – Neni është shumë korrekt. Ta Sarandës, çdo gjë mund të bëhet në Sarandë, zoti votojmë kështu siç është. Kryetar. Thoma Miço – Do të përsëris një propozim që Pjetër Arbnori – Kemi propozimin e deputetit është bërë këtu. Abdiu, që paragrafi II i nenit 25 të bëhet - “kryesia Mendoj se është demokratike marrja edhe e përbëhet nga përfaqësues të subjekteve që kanë mendimit të disa deputetëve që përfaqësojnë, siç grupet e tyre në Kuvendin Popullor”. është rasti i partisë sonë, që fatkeqësisht nga ana Kush është dakord me propozimin e zotit Abdiu? teknike nuk përbën grup parlamentar. Kjo nuk do të Kundër? thotë se ajo lihet jashtë edhe nga disa organizma Abstenim? Nuk miratohet. të tjera, siç janë këto komisionet e zgjedhjeve për Kush është dakord me formulimin e nenit 25?siç të ndjekur rregullsinë e zgjedhjeve. është paraqitur? Unë kam një propozim, që këtu megjithëse (Ndërkohë deputeti Miço ka paraqitur bëhet fjalë për zgjedhje lokale, nuk duhen marrë propozimin e tij për këtë nen. ) forcat politike që janë në Parlament dhe të lihen Pjetër Arbnori – Propozimi është të shtohet jashtë forca politike që nuk janë në Parlament, dhe në fund: “duke pasur parasysh raportet politike të që mund të kenë forcë të madhe shprehëse dhe zgjedhjeve në Kuvendin Popullor në zonën”. Kush politike, dhe aktualisht nuk i japim të drejtën dhe është dakord me formulimin e nenit 25, duke bërë mundësinë që të jenë në komisione, qoftë edhe në edhe këtë shtesë? Kundër? Abstenim? Nuk kryesi. Unë kam këtë mendim që komisionet e miratohet. zgjedhjeve miratohen nga komitetet ekzekutive të Kush është dakord me nenin 25, siç është rretheve jo me konsensus, sepse me konsensus paraqitur? Kundër? PBDNJ me 51% në Sarandë nuk mori pjesë në Abstenim? Miratohet me shumicë votash. komitet. Ky nuk është konsensus, ky është revansh Neni 26. Vërejtje? Kush është dakord me këtë dhe të shtohet këtu “me propozimin e partive politike nen, duke marrë parasysh vërejtjet e Komisionit të që kanë paraqitur kandidatë, duke pasur parasysh Ligjeve? Kundër? Abstenim? raportet politike të zgjedhësve në këshillat popullore Miratohet. në këtë zonë”. Neni 27. Vërejtje? Pjetër Arbnori – Zoti Miço, unë nuk mund të Ibrahim Baçi – Kam vetëm një vërejtje kuptoj zgjedhje, p. sh në Sarandë, ku të mos jetë redaktoriale - Për çdo qendër votimi ngrihet komisioni

712 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

i qendrës së votimit. (Ndërhyn deputeti Paskal Milo duke kërkuar të Pjetër Arbnori – Në rregull. Redaktojeni që të hidhet në votë propozimi i tij). mos përsëritet dy herë. Kush është dakord me nenin Pjetër Arbnori – E hedhim në votë, po mua 27? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë më duket se kur i cakton presidenti i Republikës votash. formon një komision, i cili ia çon për firmë Neni 28. Kush ka vërejtje? Kush është dakord Presidentit. me nenin? Kundër? Paskal Milo – Pse duhet ta vëmë në ligj, Abstenim? Miratohet. xhanëm? Neni 29. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të hiqet Abstenim? Miratohet me shumicë votash. fjala “caktohet nga Presidenti”? Kundër? Abstenim? Neni 30. Vërejtje? Kush është dakord me nenin, Nuk miratohet. duke marrë parasysh vërejtjen e komisionit? Kundër? Atëherë neni 37, siç është paraqitur në tekst. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Kush është dakord? Neni 31. Vërejtje? Kush është dakord me këtë Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë nen? Kundër? votash. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Neni 38. Vërejtje? Neni 32. Vërejtje? Kush është pro me nenin 32? Halit Shamata – Kisha pyetje për specialistin. Kundër? “Thuhet në kuptim të Kodit Penal”. Pse nuk thuhet Abstenim? Miratohet me shumicë votash. në kuptim të këtij ligji? Çfarë diference ka? Neni 33. Vërejtje? Kush është pro me nenin me Specialisti – Është fjala për një dispozitë vërejtjet e komisionit? Kundër? Abstenim? Miratohet penale, që parashikon dëmin ndaj atyre organeve me shumicë votash. dhe personave zyrtare që shtrembërojnë ose bëjnë Neni 34. Vërejtje? Kush është pro me nenin? shkelje për zgjedhjet. Për t’u kuptuar qartë kjo, Kundër? Abstenim? thuhet që me ta kuptohen edhe komisionet e Miratohet me shumicë votash. zgjedhjeve. Hyjnë në atë nen. Neni 35. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Abstenim? Miratohet me shumicë votash. 38? Kundër? Neni 36. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Neni Abstenim? Miratohet me shumicë votash. 39. Vërejtje? Kush është pro me nenin? Kundër? Neni 37. Vërejtje? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Neni 40. Ibrahim Baçi – Një pyetje për specialistët. Në Kush është dakord me nenin 40? Kundër? këto zgjedhje, sa parashikohet të jenë shpenzimet Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Neni 41. në krahasim me zgjedhjet për deputetë në Kuvendin Vërejtje? Kush është dakord? Popullor? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Specialisti – Shkon rreth 50 milionë lekë të votash. reja, duke marrë parasysh që nga 15 milionë Bëjmë 20 minuta pushim. parashikohen për partitë politike, rreth 25 milionë për komisionet në bazë, dhe rreth 10 milionë të tjera * * * shpenzime në qendër. Dhe janë gjithnjë më shumë se sa zgjedhjet e para. Mos harrojmë se këtu numri (Rifillon seanca, ora 13: 00) i komisioneve është shumë i madh. Paskal Milo – Paragrafi II, ku parashikohet se Mehmet Çeliku – Në emër të disa deputetëve masa e shpërblimit për anëtarët e Komisionit mendojmë që të vazhdojmë deri te neni 62 pa Qendror të Zgjedhjeve caktohet nga Presidenti i pushim. Pra, deri në orën 14. 30, që të mos vijmë Republikës. Nuk më duket e drejtë tani, që Presidenti sot pasdite në qoftë se e shikoni të arsyeshme. i Republikës të merret edhe me një punë të tillë kaq Pjetër Arbnori – Shumë e rregullt. Rëndësi ka të rëndomtë teknike. Unë mendoj se duhet hequr. që ne të bëjmë punën. Kur të jetë për të bërë debat Ka boll organizma të tjera që mund të caktojnë të ta bëjmë debatin. merren me këtë punë. Namik Dokle – Dakord do të isha, por të Pjetër Arbnori – Kush është dakord me shkojmë deri te neni 67, që është kreu III. formulimin e nenit 37, siç është? Petrika Minga – Edhe grupi ynë i PD-së, është

713 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dakord që të vëmë deri te neni 67, pavarësisht nga parë që shiteshin gazetat, duke shpifur ndaj të koha që do të na marrë. tjerëve dhe duke bërë sensacione. Pjetër Arbnori – Atëherë neni 42. Vërejtje? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Kush është dakord? 47? Kundër? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Abstenim? Miratohet me shumicë votash. votash. Neni 48? Vërejtje? Kush është pro? Kundër? Neni 43. Vërejtje? Abstenim? Petrika Minga – Për nenin 43, ne kemi nevojë Neni 49. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? për një sqarim më shumë nga ana e specialistëve. Abstenim? Me fjalën “shtetasit” ka parasysh kandidatët e Miratohet me shumicë votash. pavarur, apo çdo shtetas të zakonshëm? Prandaj Neni 50. Vërejtje? të saktësohet kjo. Arben Meçe – Komisioni i Ligjeve, e kemi këtu Specialisti – Edhe çdo shtetas. te vërejtjet, pika b, “zgjedhjet e kaluara” të Petrika Minga – Jo, se mos keqkuptohet në zëvendësohet me “zgjedhjet e mëparshme” redaktim propagandën që bëhet. është? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Namik Dokle – Kjo është marrë, më duket, 43? Kundër? njëlloj siç ka qenë për kandidatët për deputetë, por Abstenim? Miratohet me shumicë votash. këtu ndryshon pak situata. Në qoftë se lemë - “50% Neni 44. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? të shumës” etj. etj., ka rrezik të bëhet një sulm edhe Abstenim? nga partitë inekzistuese për të shpallur kandidatura Miratohet. kot së koti për të marrë fonde. Mos duhet bërë diçka Neni 45. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? që ato parti që janë serioze mirë, le të paraqesin Abstenim? kandidatura, po këtu në një komunë mund të Miratohet me shumicë votash. paraqesë edhe një parti që as e di kush se ku bie, Neni 46. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? vetëm e regjistruar në Ministrinë e Drejtësisë me Abstenim? nja 300 firma të kushërinjve të parë e të dytë dhe Miratohet me shumicë votash. merr fonde në komunë. Neni 47. Vërejtje? Arben Meçe – Në nen është paragrafi i Teodor Laço – Këtu në paragrafin II “ndalohet parafundit, këtu 3 përqindëshi ka vend për t’u shpifja”. Nuk mund të thuhet kështu. Shpifja dënohet. diskutuar edhe në Komisionin e Ligjeve është Ndalohet fyerja e kandidatit dhe subjektit elektoral. diskutuar kjo, specialistët mund ta thonë akoma Shpifja është e dënueshme me ligj. Prandaj duhet më mirë këtë gjë, duhet të jetë 3 për qind, apo duhet hequr ajo. të jetë në kuadrin e përqindjeve që i takon një Sadik Bejko – Paragrafi II, për mendimin tim kandidati. Ne si Komision i Ligjeve e lamë këtu me është krejt i panevojshëm, sepse këtu në nenin 43 3%, ndërkohë mund të diskutohet. thuhet - “ndalohet çdo lloj propagande që zhvillohet Pjetër Arbnori – Po kur i ka harxhuar paratë e në kundërshtim me ligjet e rendit juridik dhe që prek s’ka çfarë t’i kthejë, si zgjidhet kjo punë? dinjitetin personal të kandidatëve”. Është në këtë Namik Dokle – Madje pyetja, zoti Kryetar, mund nen dhe përsëritet prapë në nenin 47. të bëhet drejtpërdrejt, sepse kjo ishte edhe në ligjin Skënder Gjinushi– Dakord, po të shtohet dhe për deputetët dhe nuk di, kanë kthyer partitë që fjala subjekt elektoral, se këtu ka plus dhe subjekti. kanë marrë nën 3% ndonjë lekë nga gjithë ato para Azem Hajdari – Unë them se pse e theksojmë që morën? dy herë dënohet shpifja nuk prish punë, sepse në Arben Meçe – Përsëri edhe kjo çështje u këtë terror që ka shtypi do të bëhen miliona shpifje. diskutua, dhe një pyetje e tillë u bë edhe në Ai që bën shpifje, të shkojë në gjyq. Neve na mungon Komisionin e Ligjeve, është kreu IV i dispozitave statusi i gazetarit dhe në këtë rast në rregullojmë penale administrative, e cila rregullon në qoftë se edhe këtë marrëdhënie duke vendosur - “ndalohet nuk kthehet ose jo. shpifja e kujtdoqoftë ndaj kandidatit”. Ai kritika mund Kështu është dhënë dhe përgjigjja nga të bëjë sa të dojë ndaj kandidatit, mund të thotë specialistët. gjëra të vërteta, të argumentuara në shtyp etj, etj, Azem Hajdari – E hoqëm këtë germën a, 50 por shpifje të mos bëjë. Siç na ndodhi radhën e përqindëshin që është i ngatërruar dhe themi -

714 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“Këshilli i Ministrave cakton shpenzimet e buxhetit”. janë të nevojshme, edhe ndarja në a, në b dhe 3 Germën b e lemë - “100% e shumës i caktohet përqindëshi janë të domosdoshme, sepse nuk janë partive politike dhe detyrimet e mëvonshme prapa”. të njëjtat kritere. Në pikën a, është kriteri i numrit Pjetër Arbnori – Mua më duket se shkelet të kandidatëve. Një parti me pak kandidatë nuk diçka, zoti Hajdari, në qoftë se e bëjmë ashtu. mund të marrë njëlloj si një parti që ka vënë Skënder Gjinushi– Kam një pyetje - 50 përqindëshi kandidatë në gjithë republikën. Pika b, në qoftë se i dyti ndahet sipas vendeve në Parlament, apo sipas shihet e arsyeshme, që duhet të modifikohet në atë votave të fituara? pikë që të përjashtohen ata që nuk kanë marrë 3 Teodor Laço – Këtu më duket se ka një përqindëshin, mund të bëhet, por ka logjikë edhe e anomali. Dhe anomalia është e tillë, që p. sh. te kundërta, domethënë edhe ato që kanë fituar 2 për pika b do të përfshihen disa parti, të cilat kanë marrë qind ose afër 3 përqindëshit, edhe ato kanë një pjesë në votimet e kaluara dhe kanë marrë një reputacion e kanë dhe ato një lloj të drejte që të përqindje tepër të ulët votash, dhe do t’u bjerë të përfitojnë në këtë financim. Neve na duket se 3 marrin një shumë minimale, dhe në rast se këtë 50 përqindëshi është i nevojshëm. Ai frenon në njëfarë përqindëshin e shumës së caktuar e lemë për partitë mënyre, të drejtën e paraqitjes me vend e pavend të e tjera që nuk morën pjesë në votime, që do të jenë kandidatëve. Një subjekt nuk mund të vërë kot më 20%, ka të ngjarë p.sh. që një parti me 300 anëtarë kot kandidatë. Ajo që caktohet me ligj do të të marrë më shumë se sa Partia Agrare që mori arkëtohet. Nesër subjekti duhet të kthejë paratë që relativisht 10 mijë vota,ose më pak ndoshta dhe se ka marrë në qoftë se ka vënë kandidatë kot më ko,t Partia Republikane. Prandaj, ky raport nuk është i dhe nuk ka marrë as 0. 5 për qind. Pra, ka një kuptim drejtë. Raporti mund të ishte, mendoj unë, 30 me 3 përqindëshi. 70, ose 25 me 75. Pjetër Arbnori – Më duket se u sqarua Arben Meçe – Me sa shoh, ka një paqartësi problemi, kush është dakord me nenin 50? këtu, 50% dhe 50% një parti merr pjesë në të dyja. Urdhëroni? 50% një parti merr pjesë në të dyja, 50% e dyta i Namik Dokle – Prapë do të ngul këmbë, se merr për efekt të zgjedhjeve që kanë kaluar, dhe 50 kështu e shpjegoi specialisti, që 3 përqindëshi e për qind sipër i merr përsëri për efekt të kandidatëve, kufizon oreksin e partive për të paraqitur kandidatura pra nuk ekziston ajo mundësi që u tha tani, që merr kot më kot. Por mos harrojmë se në zgjedhjet e vetëm pjesën e dytë. I merr të dyja. kaluara kishim edhe një kufizim tjetër, pikërisht për Pjetër Arbnori – Mua më duket se është e këtë arsye, përveç arsyeve të tjera që për çdo qartë zoti Laço. kandidat duhej të merreshin 300 apo 400 firma. Tani Lush Përpali – Nuk u dha përgjigje nga ky kufizim nuk është dhe ka rrezik që disa parti, të specialisti, po më duket se për pikën b ka paqartësi. cilat duan të marrin para nga këto lloji buxhetesh, Unë e konceptoj, kështu që nuk mund të përfitojnë mund të paraqesin lista atje thjesht për të marrë ato parti që s’kanë hyrë në Parlament pavarësisht para. Unë nuk dua të paragjykoj asnjë parti, qofshin nga numri i votave, sepse s’ka kuptim të përfitojnë të gjitha të mira, por ama një tendencë e tillë tani që po bëjmë zgjedhjet për këshillat, kur ato ekziston. Dhe pastaj edhe po s’fituan, 3% nuk i nuk kanë përfituar me zgjedhjet për deputetë, që kthejnë paratë shtetit. Prandaj, do të isha me atë normalisht duhej të kishin kthyer në shtet që propozoi zoti Laço, që kjo të bëhet 30% te pika shpenzimet që kanë bërë. a, 70% te pika b dhe prapë nuk prishet ai raporti që Kjo është sipas numrit të votave të partive, por tha deputeti Meçe, sepse në fund të fundit partitë të partive që kanë hyrë në Parlament. Të tjera nuk që janë serioze i marrin në të dyja pikat edhe në a, ka kuptim. Ndërsa problemi midis a-së dhe b-së, jam edhe në b. Por këtu i vihet kufiri i mungesës së i mendimit që duhet të qëndrojë siç është në ligj. seriozitetit në zgjedhje dhe ne duhet t’ia vëmë këtë Bashkim Gazidede – Një pyetje për kufi. specialistët - a shkelet ndonjë normë demokratike, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin në qoftë se shteti nuk financon absolutisht fushatën 50, me modifikimin që propozoi deputeti Laço të elektorale? Partitë kanë anëtarët e vet, mbledhin përkrahur nga deputeti Dokle? Kundër? Abstenim? kuotat, ta bëjnë me fondet e veta fushatën. Miratohet me shumicë votash. Specialisti – Për çështjet që u ngritën, Neni 51. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? përmbledhtazi mund të them kështu, që këtu kriteret Abstenim?

715 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Miratohet me shumicë votash. parti ka vënë të parat, supozojmë kandidaturat që Neni 52. Vërejtje? Ka një shtesë nga Komisioni ka nga komunat kryesore? Pra, është një problem, i Ligjeve? Lexojeni shtesën, ju lutem? por jo aq i lehtë për ta zgjidhur. Zef Brozi – Po. Për Bashkinë e Tiranës numri i Skënder Gjinushi – Shqetësimi i zotit Lloshi këshilltarëve është 35, sipas propozimit të Komisionit është i drejtë, megjithatë numri e plotëson këtë të Ligjeve. shqetësim, pra dhënia e 23-27 këshilltarëve për Azem Hajdari – Për 10 mijë banorë, jo 9 rrethe nga 25000-150000 është e plotë, në qoftë se këshilltarë, propozoj 13 këshilltarë. Po të doni, mund do të mundnim që të siguronim përfaqësues nga të jap dhe argumentet. P. sh. mund të marr zonën çdo komunë, se këto rrethet e tilla 10-15 komuna time ku jam deputet, me 9 vetë është shumë vështirë do të kenë. Por nuk duhet të harrojmë ama, që ligji që të administrohet, sidomos në këto kushte. Numri është proporcional, dhe në bazë të këtij ligji është i këshilltarëve nuk na e shton shumë buxhetin, shumë e vështirë që të garantosh përfaqësi nga çdo përkundrazi, aty ka një debat më të madh, ka një komunë. Kjo do të varet shumë nga rezultati i dialog më të mirë dhe zgjidhen problemet më mirë. zgjedhjeve. Kështu që, ne s’kemi ç’diskutojmë për Vladimir Metani – Mbështes deputetin Hajdari, numrin, këto e lejojnë përfaqësimin, nuk kemi për faktin se për komunat ose bashkitë deri në 10 ç’përmirësojmë. Do të komentoja pak dhe atë mijë banorë janë 9 këshilltarë. Pra, në pikën e dytë shqetësimin që u tha para zoti Lloshi, që komuna shtohen 10 mijë të tjerë, shtohen vetëm 2 këshilltarë, deri 10 mijë apo mbi 10 mijë. Normalisht komunat kështu që unë mendoj se ka të drejtë deputeti janë deri në 10 mijë, kurse pikat e tjera janë më Hajdari. Të shtohet numri. shumë për bashkitë, të cilat janë më të mbledhura. Xhevat Lloshi – E para, kjo duhej thënë për Kështu që, këto shifra mua më duken të sakta dhe rrethet me popullsi deri në 150 mijë banorë, dhe mund ta votojmë. Në qoftë se ka propozime të tjera nuk ka se si të vihet një kufi i fundit. Për mua një për ta shtuar numrin, mua më duket që s’është rreth nuk duhet të ketë një numër këshilltarësh parimore. thjesht në bazë të popullsisë, por duhet të ketë një Pjetër Arbnori – Mua më duket se shtimi i numër këshilltarësh që në një mënyrë ose në një numrit të këshilltarëve do të na shkaktonte probleme tjetër të reflektojë, të pasqyrojë përbërjen e financiare, dhe paratë nuk i paguan Kuvendi Popullor, komunave. Sepse dhënia thjesht e një shifre sipas por populli i komunës atje. popullsisë mund të shkaktojë që në një rreth një Azem Hajdari – Shifra 23 deri 27 është numër ose dy komuna të mos kenë asnjë përfaqësues të tamam, po 9 vetë janë shumë pak për 10 mijë tyren në këshillin e rrethit. Një komunë duhet të banorë. ketë në rreth përfaqësuesit e vet. Prandaj, unë do Jemin Gjana – Unë i përmbahem idesë që u të nisesha nga një zgjedhje tjetër parimore. P.sh. shtrua dhe këtu. mund të thuhej - “Për rrethet me popullsi deri 150 Kështu siç janë të fiksuara në projekt, nuk është mijë banorë 23-27 këshilltarë”, por të paktën 1 ose drejt. Mendoj se do të ishte më e drejtë që të kishte 2 nga secila komunë, sepse komunat do të ngulin një hapësirë, dhe mbase të rritet pak ky kufiri prej 9 këmbë detyrimisht për këtë punë, do të kërkojnë këshilltarësh, duke pasur dhe një kufi minimal më medoemos të përfaqësohen në këshillin e rrethit. të ulët se 9 këshilltarë, gjë që edhe do t’i vinte më Vasil Gjika – Parimisht, nuk jam që të rritet për shtat secilës komunë që të kishte një numër të numri i anëtarëve të këshillave të komunave ose të caktuar dhe ma merr mendja që s’do të kishim pse bashkive, sepse kemi aq shumë këshilla, aq shumë të përdornim për të gjitha 9. Për mua do të ishte i komuna, sa do të na bjerë të kemi më shumë arsyeshëm një kufi 7-11 kandidatë për këto që janë këshilltarë se sa banorë. Prandaj, unë mendoj që me mbi 10 mijë banorë. Ndërsa ajo që tha zoti këtu të lemë tolerancën, për shembull, për komunat Gjinushi, 10 me 20 mendoj që për komunat s’është ose bashkitë me popullsi deri 10 mijë banorë; 7 deri problem, sepse komuna me mbi 10 mijë janë pak. 9 këshilltarë dhe pastaj të vazhdojë. Ndërhyrja që Pjetër Arbnori – Ne u morëm vesh, që në lidhje bëri zoti Lloshi mua nuk më duket e zgjidhshme, me propozimet e ndryshme të shprehet një pro dhe përkundrazi, e komplikon më shumë situatën, sepse një kundër, dhe më duket se u bënë 7 a 8 vetë që nuk duhet të harrojmë që zgjedhjet i bëjmë me lista flasin dhe e shkelëm vetë rregullin që vendosëm. shumemërore, dhe partitë do të rendisin Gëzim Agastra – Duke mbështetur me të drejtë kandidaturat. Atëherë, si t’ia bëjmë në qoftë se secila numrin e përfaqësuesve në këto organe që është

716 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

paraqitur në projekt, do të theksoja se edhe vendet zotit Laço. Propozimi i zotit Laço për komunat - e tjera ballkanike dhe të ngjashme kanë të tilla “deri në 10 mijë banorë 11-13 këshilltarë, 10-20 mijë norma përfaqësimi në këto organe, por dua të 15-17 këshilltarë, 20-50 mijë 19-23 këshilltarë dhe theksoj se numri minimal për të marrë një vendim mbi 50 mijë 25 këshilltarë”. kolegjial, nuk mund të zbresë nga 9-ta. Numri Kush është dakord me këtë propozim? Kundër? minimal këtu është shprehur saktë, mendoj unë. Abstenim? Nuk miratohet. Teodor Laço – Unë dua ta mbështes zotin Hedhim në votë propozimin e deputetit Gjana. Hajdari, po me një propozim konkret, e para, ashtu Kush është dakord? siç lihet një tolerancë përfaqësimi kur është fjala Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. për rrethet, nga 31-35 këshilltarë, unë mendoj se Propozimi tjetër - “Deri në 10 mijë 11-13 anëtarë, duhet të lihet edhe për komunat dhe për bashkitë, 10-20 mijë 13-15 anëtarë, 20-50 mijë 15-17 anëtarë, sepse siç e tha deputeti i Pogradecit, ka komuna mbi 50 mijë 17-21 anëtarë”. me diferenca të mëdha nga njëra-tjetra, komuna me Kush është dakord me këtë propozim? 4000, komuna me 10000. Prandaj, duhet të ketë Numëroni votat ju lutem. një tolerancë midis numrit të këshilltarëve dhe e dyta, Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë unë e mbështes deputetin Hajdari; mua më duket votash. Bëni korrigjimet përkatëse ju lutem. se numri i këshilltarëve të komunave në përgjithësi Neni 53. Vërejtje? është i vogël, duke filluar me minimumin e Tonin Alimhilli – Jo paraqitja, po dorëzimi i këshilltarëve 9. Unë do të propozoja konkretisht për dokumenteve. komunat deri 10 mijë banorë të paktën 11- 13, dhe Paraqitja është diçka tjetër, mund të paraqitet kështu me radhë me një proporcion të përafërt. Do një listë e kandidatëve dhe quhet paraqitje, kurse të ishte më e drejtë, më demokratike dhe dorëzimi i dokumenteve të kandidatëve edhe në shpenzimet nuk do të ishin kaq të mëdha, sepse nenin më poshtë, përshkruhen se cilat janë siç dihet, këshilltarët nuk do të jenë rrogëtarë, do dokumentet, duhet të bëhet brenda 15 ose 20 ditëve. të marrin një shpërblim. Por, shtesa e 100 Shaban Memia – Meqë e zvogëluam afatin e këshilltarëve në shkallë kombëtare dhe shpërblimi i shpalljes së listave të zgjedhësve, kam mendimin tyre është një gjë shumë e vogël në krahasim me që edhe këtë 20 ditshin ta shkurtojmë në 15 ditë punën e madhe, që mund të bënin ata për të regjistrimin, që të jenë në koherencë ata dy përfaqësuar më mirë zonën e tyre, krahinën, fshatrat elementë. e veçanta. Numri mua më duket i vogël. Unë e kam Pjetër Arbnori – Kush është dakord me propozimin konkret, po të doni mund ta bëj, por formulimin e nenit 53, duke bërë redaktimet mbështes deputetin Hajdari dhe them se duhet të përkatëse nga deputetët Alimhilli dhe Memia? ketë një tolerancë. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Pjetër Arbnori – Mua më duket se ne po e votash. zgjasim një gjysmë ore, kur u morëm vesh që të Neni 54. Vërejtje? Kush është dakord? flasim njëri pro tjetri kundër. Paraqisni propozimin, Azem Hajdari – Unë jam që kandidati të s’kemi kundërshtim ta votojmë. Zoti Apostoli, mos regjistrojë dhe pronën. t’ju mbetet merak, mund të flisni gjatë kohës që po Përveç deklaratës të bëjë dhe regjistrimin e shkruan. pronësisë në kohën kur zgjidhet. Këtu mund t’i Gaqo Apostoli – Këtë propozim që bën zoti presin rrugën çdo lloj abuzimi të mëvonshëm të Laço, duke u bazuar te propozimi i parë i zotit kandidatit. Hajdari, konkretizimi ishte ky, sepse kështu janë Vasil Gjika – Unë jam që kandidaturat e diapazonet e ndarjes - 11-13 pastaj 13-1 5, 15-17 kryetarëve për komunat dhe bashkitë të mbështeten dhe 17- 21. Sepse mund të ketë komuna në kufijtë nga një numër zgjedhësish, unë do të thosha 250 minimalë të komunës paraardhëse, që është zgjedhës. maksimale për komunën ose bashkinë paraardhëse. Hasan Halili – Lidhur me sugjerimin e deputetit Pjetër Arbnori – Janë dy propozime. Për Hajdari, në luftën kundër korrupsionit mendoj se është komunat propozimi i deputetit Gjana është - “për e domosdoshme që kandidaturat për këshillin e deri në 10 mijë banorë 7-11 këshilltarë, për 10-20 komunës dhe këshillin e rrethit të përmbajnë edhe mijë banorë 11-15 këshilltarë për 20-50 mijë banorë këtë kërkesë. 15-19 këshilltarë”. Më falni, i pari është propozimi i Marash Ibraj – Unë mendoj se duhet shtuar,

717 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që kandidati për kryetar i këtyre dokumenteve duhet komuna, ku si anëtar të komunës do na paraqiten t’u bashkëngjisë edhe një dokument angazhues, për njerëz edhe pa parti, duke marrë parasysh se edhe të kryer me devotshmëri punën që do t’i ngarkohet, ngjyrimet politike nuk i kemi dhe aq të theksuara edhe pse është betimi. sa që është domosdo ky socialdemokrat, apo nuk Halit Shamata – Propozimi i zotit Hajdari është është fare republikan është i pranueshëm nga disa me shumë vend, dhe do të gjykoj se është një subjekte. A nuk duhet të lejohet kjo që një person profilaksi e domosdoshme për të evituar korrupsionet të paraqitet nga disa subjekte elektorale? Sepse e njohura e të mundshme. Në këtë kuptim, unë e këtu jepet vetëm për grupime partish. E kam fjalën mbështes propozimin, por mendoj se momentalisht për një person të veçantë, që është i pranueshëm. ka një vështirësi praktike. P.sh. një këshilltar nga Shaban Memia – Kam mendimin se fshati në një fshat ku akoma nuk është ndarë toka, shqetësimi i zotit Vasjari ezaurohet në paragrafin e në prag të zgjedhjeve nuk është bërë pronar, pra fundit të këtij neni. s’ka marrë tokë, dhe pas zgjedhjeve mund të marrë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me tokën që i takon. formulimin e nenit 55? Do të gjykoja si mund të evitohet kjo vështirësi Me shtesën e zotit Hajdari, e thamë. Kundër? praktike, sepse në parim jam dakord, pasi historia Abstenim? kohët që kaluan, na kanë treguar këshilltarë drejtues Miratohet me shumicë votash. pushtetesh që fillojnë pa pronë punën dhe e kanë Neni 56. Vërejtje? Kush është dakord me nenin mbaruar atë si pronarë të mëdhenj e të paligjshëm. 56? Kundër? Xhevat Lloshi – Unë e mbështes propozimin e Abstenim? Miratohet. deputetit Hajdari. Shqetësimi që u paraqit këtu nuk Neni 57. Vërejtje? përbën ndonjë problem të madh, sepse këtu është Tonin Alimhilli – Kam disa vërejtje për këtë puna për një numër mjaft të kufizuar kandidatësh nen. Në rreshtin e 2-të fjala “në kërkesën” të hiqet, për kryetar komune dhe bashkie, jo për çfarëdo lloj sepse në dokumentet hyn edhe kërkesa. Së dyti, këshilltari. E dyta, lidhur me shqetësimin që u në rreshtin e 3-të duhet thënë - “njofton subjektin paraqit nga një deputet parafolës, për mundësinë e elektoral ose kandidatin e pavarur”, sepse edhe ky paraqitjes së shumë kandidaturave, në nenin 56 për i fundit mund të ketë gabime në paraqitjen e kandidatët e pavarur është vënë kufizimi që duhet dokumenteve. të përmbajë lista 150 zgjedhës nënshkrime. Kështu Së fundi, them që duhet shtuar “jo më vonë se 5 që, evitohet gjithashtu edhe kjo gjë. ditë para datës së zgjedhjeve”, sepse brenda 2 ditëve Pjetër Arbnori – Më duket se kanë folur 15 nga konstatimi, konstatimi mund të bëhet natën e vetë deri tani. Ne merremi vesh që ta shkurtojmë zgjedhjeve, dhe nuk ka kohë subjekti elektoral që procedurën dhe e zgjasim atë. Propozohet një të bëjë korrigjimet. Duhet t’i caktohet një afat shtesë në pikën ç - “Kandidatët për këshilltarë dhe komisionit jo më vonë se 5 ditë para ditës së... kryetarë komunash ose bashkish dhe rrethi janë të Petrika Minga – Që të respektohet procedura, detyruar të deklarojnë pasurinë e tyre”. fillimisht të pyetet Komisioni i Ligjeve, grupet Kush është dakord me nenin 54, me shtesën e parlamentare dhe jo kështu duke kaluar direkt në pikës ç, nga deputeti Hajdari? Kundër? Abstenim?. deputetë të veçantë. Unë mendoj se neni 57 është Miratohet me shumicë votash. Bëni redaktimin shumë në rregull, dhe ne kot bëjnë debate të zgjatura përkatës për pasurinë e familjes. me një ri- tjetrin. Prandaj ta votojmë. Neni 55. Vërejtje? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Ibrahim Vajsari – Dua të bëj një shtesë. E kam 57, siç është paraqitur? Kundër? Abstenim? shtruar që në nenin 6 unë këtë problem. Ideja është Miratohet edhe me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. kjo, një person a mund të paraqitet si kandidat nga Neni 58. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? disa subjekte elektorale? Në bisedën që bëra me Abstenim? Miratohet me shumicë votash. specialistët atë ditë, nuk u morëm vesh mirë për Neni 59. Kush ka vërejtje? Kush është dakord nenin 6, mbase e kishte vendin atje. Unë mendoj me nenin 59. Kundër? Abstenim? Miratohet me se është e domosdoshme që një person duhet ta shumicë votash. ketë të drejtën dhe mund të jetë i pranueshëm për Neni 60. disa subjekte elektorale, pse t’ia presim këtë të Petrika Minga – Ne mendojmë se ky afat, jo drejtë? Aq më tepër, që po të marrim parasysh në më vonë se 15 ditë, mund të shkurtohet në 10 ditë

718 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

për të qenë konform edhe me ato rregullimet që kemi Namik Dokle – Në qoftë se ne e gjykojmë t’ia bërë te nenet e tjera. lemë Këshillit të Ministrave, ky nen është i Pjetër Arbnori – Kush është dakord me pavlefshëm. Po në qoftë se ne do të përcaktojmë si formulimi e këtij neni, duke ndryshuar afatin? do të bëhet, veças apo në një fletë, duhet ta votojmë Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. këtu. Dhe unë jam që të jetë në një fletë. Deputetët Neni 61. Vërejtje? Kush është pro? Kundër? e tjerë le të votojnë si të duan. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Pjetër Arbnori – Kush është dakord që të lihet Neni 62. Vërejtje? në një fletë? Urdhëro, specialisti. Ibrahim Baçi – Këtu ka një rast që mund të Specialisti – Meqenëse në nenet e mëposhtme ketë diskutim. Në rast se ndodh fatkeqësia 2 ditë ne i kemi përcaktuar në këtë ligj, që fleta e votimit para votimeve, çfarë do të bëhet? për zonën e komunës do të shkojë në komisionin e Specialisti – Vazhdojnë votimet. Ka subjekte zonës, dhe për komisionin e rrethit do të shkojë në të tjera, nuk është një kandidat, janë shumë. komisionin e rrethit, pra këto nënkuptojnë që më Pjetër Arbnori – Kush është pro me formulimin mirë është të jenë veças ose mund të ishte një e nenit 62? Kundër? Abstenim. Miratohet me mundësi për t’u ndarë, por kjo do ta komplikonte shumicë votash. më shumë situatën, kështu që më mirë fleta e votimit Neni 63. Vërejtje? Kush është pro me nenin 63? në qoftë se do të shprehemi, të jetë të shprehemi Kundër? veças. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Ridvan Peshkëpia – Unë mendoj se duhen bërë Neni 64. Vërejtje? Kush është pro me nenin 64? dy votime - do të jetë neni apo jo dhe në rast se do Kundër? të jetë të shprehemi pastaj. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Prandaj, duhet filluar me votimin a do të jetë Neni 65. Vërejtje? neni apo jo. Namik Dokle – Mbase është mirë që këtu në Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve? Parlament ne ta përcaktojmë, do të shtypen veças Zef Brozi – E heqim fare këtë nen. apo së bashku? Si është më mirë? Pjetër Arbnori – Kush është dakord për heqjen Pjetër Arbnori – Specialisti, mund të na fare të nenit 65? Kundër? Abstenim? Miratohet me shpjegojë? shumicë votash. Specialisti – Derisa i lihet Këshillit të Ministrave Neni 66. modeli është i mirë t’i lihet Këshillit të Ministrave, Namik Dokle – Si mund të kontrollohet, që do edhe kjo zgjidhje jo vetëm për këto votime, por edhe të shtypen fletëvotimi aq sa numri i zgjedhësve +10 % për votime të tjera. Kjo do një studim më vete, në dhe jo +7 % pak? fakt se si del më mirë, por unë mendoj që të ecim Specialisti – Prodhimi do të jetë i përcaktuar me ato kritere që vumë, që kjo është e drejtë e me numrin e fletëve të votimit, sepse Komisioni Këshillit të Ministrave për të caktuar modelin, dhe Qendror do të ketë paraprakisht, gjithashtu edhe me modelin ka të bëjë edhe fakti se do të jenë Këshilli i Ministrave një numër të caktuar të bashkë ose veç. Mundësia për të qenë edhe veç, zgjedhësve që do t’i shtojë 10%-shin. Kontrolli mbi edhe bashkë le të jetë lënë e hapur në ligj. këtë prodhim do të bëhet si për të gjithë dokumentet Namik Dokle – Po mirë, Këshillit të Ministrave zyrtare dhe letrat me vlerë. Ato do të merren në ja lemë ne të drejtën, dhe ja lamë që në nenin 63, dorëzim me dokument zyrtar nga përfaqësues të po kjo e drejtë e Këshillit të Ministrave mbase nuk Qeverisë në poligrafinë qendrore, dhe do duhet lënë në pafundësi dhe si të dojë ta bëjë ai. shpërndahen në rrethet e në komunat të shoqëruara Për më tepër, që nuk na ka dhënë ndonjë model të gjithmonë me dokumente zyrtare, si dokumente të fletës së votimit që ne të gjykojmë. Unë do të thosha rëndësishme. se më mirë për Shqipërinë do të ishte që të jenë në Namik Dokle – Specialisti më ndihmoi për të një fletë të gjitha, sepse me dy fletë ngatërron sqaruar një ide që mund të hidhet këtu te ky nen. zgjedhësit, në qoftë se janë dakord deputetët e tjerë. Në qoftë se fletët e votimit do të merren nga Petrika Minga – Unë mendoj se neni 65 mund komisioni, drejt nga organet shtetërore njëlloj me të hiqet fare, meqenëse ne ja lemë në kompetencë ato rregulla siç merren letrat me vlerë, do të ishte Këshillit të Ministrave dhe ta gjykojë ai veç apo jo, një gjë shumë e mirë, sepse dihet se letrat me vlerë si ta gjykojnë ata. Pra, mund ta heqim fare si nen. kanë edhe numër serie. Se, fjala vjen, unë dua të

719 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zgjedh një kryetar komune në komunën x, dhe kam e fletëve të votimit, rezervë, prej 10 % është shumë njëkohësisht të njohur edhe përgjegjësin e repartit e lartë dhe këtë ta ulim në 5%, duke pasur parasysh të shtypjes së fletëve të votimit dhe marr 100 fletë edhe faktin se do të ketë shpenzime të mëdha. votimi plus. Rrugë mashtrimi e manipulimi ka dhe Ndre Legisi – Unë e mbështes deputetin këto fletë i plotësoj, i fus në një kuti dhe ndërroj Memia, dhe për faktin tjetër se ne jemi ballafaquar kutinë e votimit, duke zgjedhur atë që dua unë, jo edhe me fushatën e kaluar elektorale, një pjesë edhe atë që do populli. nuk votojnë, kështu që ajo sasi fletësh, të cilat Pjetër Arbnori – Po qe se të gjitha partitë janë mbeten kompensohen me 5%-shin. marrë vesh për këtë mashtrim, ky mashtrim bëhet, Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin por po qe se përfaqësuesit e partive të ndryshme janë 66, me korrigjimin e bërë nga deputeti Memia? në komision atëherë është e vështirë për mashtrim. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Namik Dokle – Mund të ketë ndonjë kandidat Seanca mbyllet, faleminderit. të pavarur që është shumë i zoti dhe ua hedh të Nesër në orën 9:00 ju lutem deputetëve të gjitha partive. zbatojnë orarin, në mënyrë që të përfundojmë ligjin Shaban Memia – Unë kam mendimin se sasia dhe të kemi pasditen të lirë.

E martë, 16.06.1992 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 09:00 zoti Pjetër Arbnori

Pjetër Arbnori – Përpara se të fillojmë me lekë që shkojnë dhe të gjitha plaçkat do të jenë të rendin e ditës, ju lutem është me rëndësi se ka të garantuara në vende të caktuara. Sigurisht, kur është bëjë me rrogën tuaj, të gjithë deputetët duhet të puna për mbledhje komisionesh etj., dhomat janë paraqesin dokumentin që kanë prerë marrëdhëniet të garantuara. Ata janë të detyruar që gjithmonë për financiare me vendet ku kanë punuar, dhe datën kur punët e Kuvendit t’i japin dhomën deputetit. kanë marrë rrogën për të fundit herë. Gjithashtu, Pastaj, kur do deputeti vetë të rrijë, do të paguajë gjithnjë të justifikohen kur mungojnë a për raporte paratë. Dhomat janë dyshe. Edhe televizor do të mjekësore, a për shërbim, a për gjëra të tjera. Sepse ketë. Kjo ka qenë mundësia. Më duket se do të kur ka seanca dhe mungon deputeti, janë marrë jetë më mirë se sa ka qenë, por nuk themi se do të shënim të gjitha mungesat. Edhe për ata që shkojnë jetë jashtëzakonisht mirë. delegacione jashtë, unë e marr vesh pas 5-6 ditësh Meqenëse shuma e nevojshme e deputetëve që janë nisur. Unë nuk them që të pyesin, por të në sallë është, fillojmë me punimet e seancës paktën të lajmërojnë. Do pyesin më vonë, por të plenare. paktën tani për tani nuk janë mësuar. Për çështjen Neni 67. Vërejtje? e pagesës unë do të shoh pjesëmarrjen e deputetëve Petrika Minga – Jemi dakord ashtu siç është në sallën e Kuvendit dhe procesverbalet e formuluar, por vetëm një sqarim mund të na japin mbledhjeve të komisioneve, të cilat deri tani nuk specialistët. Në qoftë se në disa fshatra nuk ka kanë ardhur, janë bërë pa procesverbale. Rroga do shkolla, për arsye se është prishur ose është jashtë të jepet me shtesë. Ndërprisni marrëdhëniet, funksionimit, a mund të lejohet që në shtëpitë private paguhet diferenca dhe kemi thënë se kjo hyn në apo në dyqan të bëhet zgjedhja? fuqi më datën 10 maj. Rroga do të jetë në mes të Specialisti – Lejohet në të gjitha ambientet që ministrit dhe zëvendësministrit. Kjo është caktuar do të gjenden të përshtatshme. tani, në këtë gjendje të rrogave, pastaj do të bëhet Pjetër Arbnori – Vërejtje tjetër? Kush është rishikimi sikurse për të gjithë. pro me nenin 67? Për çështjen e strehimit në hotel. Do të zihen Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë dy kate të plota në hotel “Arbëria”, do të vendoset votash. një postë e përhershme policie që të mos lenë me Neni 68. Vërejtje? hy njerëzit e tjerë. Edhe ngrënia. Vetëm një gjë, që Petrika Minga – Jemi dakord me nenin 68. ato ditë kur nuk është i mbledhur sesioni, dhomat Roland Tafili – Më falni, mos u ngatërruam? nuk do të jenë të rezervuara, sepse janë miliona Petrit Kalakula – Nga eksperienca e vjetshme,

720 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ka ndodhur që shumë njerëz mblidheshin jo para Xhevat Lloshi – Kryetari i komisionit të qendrës orës 7, para fillimit të votimit, por edhe pak më së votimit ta hapë votimin në orën 6.00 kurse votimi përpara. Kështu që, prej orës 7 derisa kryetari i për zgjedhësit të fillojë në orën 7.00, sepse, në qoftë komisionit të qendrës së votimit, bën kontrollin e se vihet përsëri ora 6.00, përsëri e njëjta procedurë kutisë së votimit vulos të gjitha fletët e votimit, kalon do të jetë dhe përsëri njerëzit do të jenë mbledhur rreth 1 /2 ose 1 orë dhe prej kësaj vërshojnë një përpara qendrës si votimit. turmë e madhe njerëzish, të cilët bëjnë që votimi të Rudolf Marku – Mua më duket se formulimi kryhet me një rregull jo të mirë. Për këtë arsye, është krejtësisht i saktë, më duket se ata njerëz që mendoj se këtu duhet të ndryshohet ose orari i fillimit kërkojnë shtyrjen dhe përshpejtimin e orarit kanë të votimit, ose qendra e votimit duhet të hapet 1/2 një mentalitet të vjetër, që lidhet me përfytyrimin ose 1 orë para fillimit të votimit, d. m. th, kryetari i festiv, propagandistik të votimit, gjë që tani duhet të komisionit të votimit jo në orën 7.00 po në 6. 30' quhet e tejkaluar. Kur thuhet se votimi fillon në orën ose në 6.00 të fillojë hapjen e kutisë së votimit dhe 7.00, kjo nënkupton se komisioni ka ardhur pak më vulosjen dhe votimi të fillojë në 7. përpara dhe pastaj mbyllet në orën 18.00, dhe është Roland Tafili – Kisha gati të njëjtën vërejtje, e thënë këtu shumë qartë se votimi vazhdon, derisa për arsye se orari i fillimit ka krijuar probleme në të mbarojnë të gjithë të pranishmit. Pse duhet të zgjedhjet e kaluara të 22 marsit. Unë ndoshta do kemi një përfytyrim akoma të banorëve të Zululandit shtoja edhe këtë që në qoftë se vonesa ka qenë që e presin votimin me daulle apo me tamtame? deri në 1 orë mbi bazë të të dhënave që tha deputeti Është krejtësisht e përcaktuar, në mënyrë shumë parafolës, në Vlorë, të paktën ka pasur një të qartë dhe të kulturuar. Një shtyrje e kufijve më eksperiencë të tillë, që deri në orën 10 nuk ka qenë duket sikur nuk do të linte shteg edhe për dinjitet. hapur qendra e votimit pikërisht për problemin e Fehmi Abdiu – Mënyra si është konceptuar vulosjes dhe firmosjes së fletëve të votimit. Në rastin ligji, mua më duket se është konceptimi i ri. e këtyre zgjedhjeve, të cilat do të jenë shumë më Parafolësi më duket se nuk ka parasysh përmbajtjen voluminoze se ato të 22 marsit, koha në dispozicion e paragrafit të katërt që thatë “votimi fillon me më duket e pamjaftueshme, prandaj mendoj që të kontrollin e kutive”. Pas kësaj fillon ajo punë që dyja ekstremet si fillimi edhe mbarimi duhet të tashmë dihet. shtyhen. Pra, jam për korrigjimin e orareve të fillimit Për rrjedhojë, duam s’duam ne, në qoftë se do dhe të mbarimit. t’i lemë dy paragrafët kështu siç janë, fillimisht Pjetër Arbnori – Vërejtje të tjera pro ose zgjedhës të veçantë që shkojnë, janë të detyruar të kundër? presin. Në paragrafin 4 të themi se - “kryetari i Namik Dokle – Mirë është që të ketë një kohë komisionit të votimit e fillon punën për kontrollin e më të gjatë për votimin, por varet se ç’datë do të kutisë së votimit në orën kaq, sa duam ne, gjysmë caktojë Presidenti për zgjedhjet. Në qoftë se ore apo një orë përpara”. caktohen në një kohë kur dita është e gjatë, unë Pjetër Arbnori – Kush është dakord me mendoj se votimi të fillojë që në 6. 00 të mëngjesit. formulimin e nenit 68, duke bërë modifikimin e orarit Specialisti – Çështja e orës nuk e zgjidh siç u propozua? Kundër? Abstenim? plotësisht shqetësimin që është, sepse edhe duke Miratohet me shumicë votash. e vënë në orën 6 - 00 fillimin e votimit kjo procedurë Neni 69 - Vërejtje? Komisioni i Ligjeve? do të ndiqet, që përcaktohet në këtë nen dhe doemos Zef Brozi – Për të hequr nga paragrafi II fjalën për ata që shkojnë për të votuar herët do ketë pak “ushtarak”, “librezën ushtarake” për ushtarakët. Të pritje, vetëm se zgjatim kohën e votimit, dhe nuk ka hiqet kjo, për ushtarakët. ndonjë të keqe të bëhet dhe kjo zgjatje mund të Ndre Legisi – Veç librezës ushtarake, duhet të shtohet dhe një orë, por po e them prapë ai hiqet edhe “çdo dokument tjetër identifikimi”. E shqetësimi mbetet, sepse ajo bëhet publike, vulosja thamë edhe një herë se votimet me certifikata kanë e fletëve të votimit, e kutisë së votimit, kontrolli i sjellë mjaft anomali, madje ka dhe mundësi për të tyre dhe një herë në praninë të vëzhguesve e të krijuar pasaktësira, prandaj të bëhet votimi vetëm komisionit, hyn në procedurën e votimit, prandaj me letërnjoftimi, njëlloj është për të gjithë, asnjë mund të fillojë dhe në orën 6 - 00, po ajo do të bëhet. nuk e ka përcaktuar se ca të kësaj partie janë pa Diku mund të vonojë, diku bëhet një çikë më shpejt, letërnjoftimi, ca janë të kësaj tjetrës, kështu që për varet edhe nga komisioni. të gjithë është njëlloj, ai që ka letër njoftimi të shkojë

721 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të votojë, të vejë dhe vulën pas. Ju lutem, kemi thënë një pro, një kundër. Ja, po Roland Tafili – Kundërshtoj mendimin e e bëjmë dy pro, dy kundër. Po mos e bëjmë tre pro, parafolësit, kur thuhet për çdo dokument tjetër tre kundër. identifikues, madje them që të përcaktohet, të mos Shyqyri Çela – Kam një sqarim këtu për thuhet dokument tjetër identifikues, por të thuhet paragrafin 3. me certifikatë lëshuar posaçërisht për zgjedhjet, në Pjetër Arbnori – Bëjeni sqarimin. mënyrë që të marrin pjesë edhe ata, të cilët nuk Shyqyri Çela – Për specialistin desha. Në kanë pasaportë. Dhe ky nuk është fenomen i vogël, paragrafin tre thuhet - “lejohet të paraqiten me po është fenomen shumë i madh në Shqipëri në uniformë vetëm ushtarakët që janë në shërbim”. këtë moment, dhe nuk janë në gjendje njerëzit që Për kë e ka fjalën? Me shërbim ka edhe oficerë, të pajisen me pasaportë. Prandaj, në qoftë se ne edhe ushtarakë. Ata të tjerët si do të paraqiten? Ku do të lemë jashtë një kategori të madhe njerëzish, do të gjejnë rroba të tjera? të cilët nga pakujdesia i kanë humbur, a me Specialisti – Është fjala për ata oficerët, që fenomenin e pasaportave për jashtë shtetit, me janë në shtëpitë e tyre, në ditë pushimi ditën e emigracionin etj., nuk kanë pasaporta, kjo nuk do zgjedhjeve që nuk shkojnë ushtarakë. Ata që janë të jetë aspak normale. në shërbim ditën e zgjedhjeve, ushtarët dhe oficerët, Prandaj, në qoftë se ne do të vendosim një shkojnë siç janë në shërbimin ushtarak, të gjithë të certifikatë, ku do të thuhet “e lëshuar posaçërisht tjerët që janë në pushim ose në vende të tjera, për zgjedhjet”, dhe më poshtë është e nevojshme shkojnë si gjithë të tjerët. që të korrigjohet, në qoftë se do të lejojmë Pjetër Arbnori – Deputeti Tafili! Ju lutem t’i certifikatën, pra të korrigjohet në paragrafin 4, përgatisni që përpara propozimet. Kush i ka me domethënë pas verifikimit të të dhënave të shkrim t’i përgatisë, t’i paraqesë, mos humbim dokumentit identifikues, në listën e zgjedhësve kohën kot. komisioni shënon numrin e dokumentit identifikues Kemi propozimin e deputetit Tafili, që thotë të ose shënon me certifikatë, sepse në qoftë se do të bëhet ndryshimi: “librezën ushtarake për lejojmë certifikatën nuk ka numër certifikata, pra, të ushtarakët” të thuhet : “dhe me certifikatë të lëshuar shënojmë në regjistrat me certifikatë e më tej të posaçërisht për zgjedhjet”. vazhdojmë normal, mua më duket se ne do t’i japim Kush është dakord me neni 69/ Numëroni votat mundësinë të gjithëve që të marrin pjesë në zgjedhje ju lutem. Kundër? dhe të votojnë, të shprehin mendimin. Kurse kështu, Abstenim? Miratohet me shumicë votash. ne do t’i deformojmë zgjedhjet, duke lënë një pjesë Neni 70. Vërejtje? komisioni i Ligjeve? të madhe të konsiderueshme të opinionit pa u Zef Brozi – Vërejtje s’kemi, po vetëm bëjmë shprehur, thjesht për një dokument. një shtesë në paragrafin 4, të shtohet: “për Kosta Makariadhi – Jam, dakord me fletëvotimet e grisura mbahet procesverbal”. E kemi parafolësin, po ato fjalë kisha për të thënë. dhënë edhe të shtypur. Mundësisht të kalojmë në votim. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Alfred Paloka – Jam kundër të dy parafolësve. 70, duke shtuar propozimin e Komisionit të Ligjeve? Për të shkuar në hotel nuk të pranojnë, veç letër Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. njoftimit me dokument tjetër, kurse në zgjedhjet që Neni 71? Vërejtje? Kush është dakord me nenin janë nga gjërat më të rëndësishme dhe më të rralla, 71, siç është formuluar? Kundër? Abstenim? ne duhet të shkojmë me njëfarë dokumenti tjetër Miratohet me shumicë votash. identifikimi. Neni 72. Vërejtje? Kush është dakord me nenin Letërnjoftimi është ajo që thotë, që duhet ta ketë 72? Kundër? çdo shtetas në çdo rast. Kur humbet, duhet të Abstenim? Miratohet me shumicë votash. zëvendësohet. Atëherë, s’ka pse të mos kenë Neni 73. Vërejtje? Kush është pro me nenin 73? njerëzit letërnjoftimi. Kundër? Pjetër Arbnori – Kemi dy propozime. Propozimi Abstenim? Miratohet me shumicë votash. i Komisionit të Ligjeve është që të hiqet fjala Neni 74. Vërejtje? “ushtarak”. Kemi dhe propozimin tjetër, “që të mos Zef Brozi – Për këtë nen kemi bërë një sugjerim pranohen dokumente të tjera”. Silleni me shkrim (i si Komision Ligjesh dhe të thuhet - “Kur ka shkelje drejtohet deputetit R. Tafili). të ligjit që pengojnë procesin e votimit”, duke hequr

722 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

fjalën “të rënda”. apo të subjektit, pasi gjithsesi ka një numër rendor, Petrika Minga – Jemi dakord me sugjerimin e dhe ky numër rendor e përcakton saktë se cilët janë komisionit. këta kandidatë. Prandaj vetëm te çështja e prodhimit Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin të fletës së votimit mund të ketë vështirësi. 74, me ndryshimin përkatës të Komisionit të Ligjeve? Pjetër Arbnori – Po komisionit të votimeve, a i Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. keni lënë gjë në dorë? Më duket se këto janë Neni 75. Vërejtje? Kryetari i Komisionit të hollësira, të cilat i shikon komisioni i votimit, nuk Ligjeve? Kryetarët e grupeve parlamentare? (S’ka do të rrimë të merremi nëse ja ka vë vizën shtrembër vërejtje) Kush është dakord me formulimin e nenit apo drejt. 75? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Ridvan Peshkëpia – Këtu nuk është çështja e votash. vizës, unë e kuptoj këtë gjë, por ky ligj jo vetëm Neni 76. Vërejtje? Kush është dakord me nenin këtu, por edhe në vende të tjera synon t’ia lehtësojë 76. Kundër? dhe t’ia saktësojë punën këtij komisioni votimesh. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Më duket se ky Parlament mendon dhe gjykon më Neni 77. Vërejtje? Kryetari i Komisionit të mirë se një komision votimesh në një fshat. Ligjeve? Tofik Ajazi – Unë kam mendimin se a-ja, c-ja Zef Brozi – Në pikën a, mendohet të hiqet fjala dhe d-ja, mund të shprehen me një fjali - “Janë “krejtësisht”. vënë shënime ose është dëmtuar aq shumë, saqë Petrika Minga – Jemi dakord me sugjerimin e nuk kuptohet identiteti i kandidatit ose subjektit”. komisionit. Të hiqen të tria këto dhe të ngelet kjo fjali. Namik Dokle – Dakord. Bashkim Caka – Unë kam mendimin se më Xhevat Lloshi – Unë mendoj që në pikën d, saktë e shprehu zoti Lloshi. Me sa duket zotërinjtë duhet të ketë një gabim gjatë përpunimit të materialit. që kanë punuar për legjislacionin, kanë pasur Duhet të jetë fjalë për shënime, “që lejojnë të parasysh edhe ligjin “Për zgjedhjet e deputetëve të identifikohet zgjedhësi, ai që jep votën jo kandidati”. Kuvendit Popullor”, dhe në redaktim është harruar Specialistët ta shikojnë këtë. kjo gjë të. Prandaj, të harmonizohet me ligjin për Specialisti – Këtu është në kuptimin që ka vetë zgjedhjen e deputetëve, dhe kam mendimin që del fjalia. Është fjala për shenja që vihen në ato pjesë, më saktë kjo që po diskutojmë. ku shkruhet subjekti dhe që me këto shenja bëhet i Pjetër Arbnori – Nuk është nevoja më të pamundur identifikimi i tij ose i kandidatit. diskutojmë. Jemi marrë vesh një herë që të Ibrahim Vasjari – Jam i mendimit se pika a diskutojmë dy vetë, 3, 4. Këtu kemi një propozim, është e paqartë dhe më duket se saktësohet dhe po megjithatë unë do ta paraqes propozimin, po do konkretizohet te pika d. Cilat fletëvotimi janë të t’i them zotit Peshkëpia, që kjo fletë po qe se është pavlefshme? Si nuk del e qartë se për cilët kandidatë përgatitur në atë mënyrë që të mos kuptohet emri, ose subjekt është fleta. Pse është e paqartë? Sepse, komisioni nuk duhet ta japë. mendoj unë janë vënë shënime nga zgjedhësi ose Ridvan Peshkëpia – Unë e kuptoj, po t’ia shenja që e bëjnë të pamundur atë nëse ka votuar ndalojmë komisionit me ligj ta bëjë këtë? për këtë kandidat apo subjekt apo jo. Kështu që, Pjetër Arbnori – Komisioni e ka të detyruar ta pika a më duket e paqartë, mbase specialisti na e japë fletën me emra të qarta, se po e dha pa emra sqaron. të qortoj, atëherë s’është fletëvotimi ajo. Ridvan Peshkëpia – Unë mendoj se gjithsesi Ridvan Peshkëpia – Dakord, e tërheq. në një fletëvotimi, edhe në rast se ka shënime të Pjetër Arbnori – Atëherë, kush është dakord tilla lart e poshtë, këto nuk mund të dëmtojnë vërtet me nenin 77, me redaktimin që propozoi Komisioni kandidatin për arsye se dihet, edhe në numër rendor i Ligjeve? Kundër Abstenim? se ku është kandidati. Mos ndoshta ky paragraf Miratohet me shumicë votash. mund të formulohet në këtë mënyrë, për t’u përputhur Neni 78. Vërejtje? me mendimin e specialistit - “... janë përgatitur në Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve mendon të bëhet mënyrë të tillë që nuk kuptohet identiteti i një këmbim vendesh midis pikës j dhe k. Së dyti, kandidatit”. Pra, faji është te përgatitja, ndërsa nuk në fund të thuhet - “çdo subjekt elektoral si dhe di se në fletë votimin mund të vendosim shenja të shoqatë e specializuar për vëzhgimin e zgjedhjeve tilla që mund të pengojnë identitetin e kandidatit ka të drejtë të marrë një kopje të procesverbalit”.

723 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Namik Dokle – Duket me shumë vend shtesa këshillit të rrethit”. Këtë për arsye se zgjedhjet e që bën Komisioni i Ligjeve, sepse kjo garanton këshillit të rrethit bëhen me listë shumemërore jo kontrollin e të gjitha subjekteve elektorale për të mos maxhoritare. Pra, të hiqet fjala “anëtari” që të mos lejuar ndonjë manipulim. ngatërrohen dhe komisionet për të gjetur emrin, se Petrika Minga – Edhe ne jemi dakord me cilit anëtari i takon. sugjerimin që bën Komisioni i Ligjeve. Specialisti – Duhet thënë - “anëtarëve të këshillit Rudolf Marku – Në paragrafin 3, nga fundi ka të rrethit”, por mund të thuhet; “edhe këshillit të një mospërputhje. rrethit”. Paragrafi i fundit, pra, të hiqet sepse nuk ka Tonin Alimhilli – Për dy sqarime. Komuna pse të përmendim arsyet e mosfirmosjes, ndërkohë përbëhet prej 7-8 fshatrash dhe mundësia për ta që ti e ke lënë, që mund të firmosen procesverbalet dërguar në komunë është para 24 orësh. dhe nuk e bën atë të pavlefshme në qoftë se mungon Pra, prej Dukagjinit për në Shkodër të jetë 24 firma. Mendoj pra të hiqet si e tepërt. orë, por ama prej një fshati të Dukagjinit për në Natasha Shehu – Po për këtë nen në pikën u, qendër të Dukagjinit të mos jetë ky afat, të kam një paqartësi. Në qoftë se kanë konflikt kryetari ndryshojnë. dhe sekretari dhe njëri nga këta të dy nuk e firmos Pjetër Arbnori – Atëherë, kush është dakord procesverbalin, atëherë si quhet ky i vlefshëm apo i me nenin 79, me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve, pavlefshëm? domethënë me redaktimet përkatëse? Kundër? Specialisti – Procesverbali nënshkruhet nga Abstenim? Miratohet me shumicë votash. kryetari dhe sekretari, që përfaqësojnë komisionin, Neni 80 dhe ata nuk firmosin në emrin e vet, po duke (Ndërpritet incizimi) përfaqësuar komisionin, firmosin me shumicën e Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin komisionit, janë të detyruar të firmosin kur komisioni 81, me shtesën e afatit prej 3 ditësh? Kundër? gjykon se procesverbali duhet të firmoset. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Për sa i përket shënimit që duhet të verë anëtari Neni 82. Vërejtje? Kryetari i Komisionit të që nuk firmos, kjo ka vlerën e vet, dhe është për Ligjeve? rastet kur një anëtar i komisionit nuk do të firmosë Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve lidhur me këtë për arsye të caktuara, me pretendimin se ka nen i ka bërë një ndryshim, dhe paraprakisht duhet parregullsi, p. sh. në zgjedhje dhe këtë pretendim, të themi se e kemi diskutuar jo pak për të arritur në ai nesër nuk e vërteton dot në qoftë se nuk e një zgjidhje sa më të mirë, të cilën ne ja sugjerojmë pasqyron në procesverbal. Kuvendit, por nëse ndokush paraqet ndonjë zgjidhje Pjetër Arbnori – Prandaj, duhej të shënohej tjetër, mund ta shqyrtojmë. E formulojmë kështu - që ka të drejtë të shënojë arsyen se përse nuk firmos “Numri i vendeve që i takojnë çdo subjekti elektoral, dhe bëhet e kuptueshme kjo gjë. caktohet në propozim me numrin e votave të Duhet të shënohet - “... ka të drejtë të shënojë vlefshme që ka fituar”. Votat e subjekteve që nuk arsyen se përse nuk firmos procesverbalin”. arrijnë të fitojnë vend u shpërndahen proporcionalisht Specialisti – Pikërisht, për këtë është fjala. Me subjekteve që kanë fituar vende. Vendet e fituara u zotin Marku e kisha unë. Arsyeja është të duket jepen kandidatëve në bazë të renditjes që kanë në pak sikur nuk ka rrjedhshmëri, por është e listat e paraqitura nga subjektet elektorale. nevojshme të theksohet që kur nuk je dakord, duhet Pjetër Arbnori – Më falni, desha të bëj një të thuash edhe përse s’je dakord, sepse nesër ajo pyetje - Ju mendoni ta hiqni këtë pjesën, që thotë - mund të mos merret parasysh pastaj. “çdo subjekt merr një numër të plotë vendesh”? Kjo Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin matematikisht është e domosdoshme, sepse mund 78, me korrigjimet dhe redaktimin përkatës të bëra të dalin me gjysma e me çerek. nga Komisioni i Ligjeve? Kundër? Zef Brozi – Jo, parakuptohet, nuk ka nevojë ta Abstenim? Miratohet me shumicë votash. shprehim, se s’mund të ndash një këshilltar Neni 79. Vërejtje? Komisioni i Ligjeve? përgjysmë. Zef Brozi – Vërejtje s’kemi, vetëm disa Gaqo Apostoli – Këtu në fakt, nuk vendoset redaktime. një numër kufi, që cili subjekt elektoral ka fituar të Vasil Gjika – Në paragrafin e 2-të mendoj të paktën një kandidat dhe në të vërtetë është e lihet: “një kopje të procesverbalit për zgjedhjet e vështirë. Unë kam menduar që neni 82 të jetë me të

724 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dy këto paragrafë, por të ketë dhe një paragraf të Arben Meçe – Është ligj matematik. Pikërisht, tretë. Ky paragraf do të jetë - “Subjektet elektorale ky ligj përcakton shpërndarjen e vendeve. Duke përfaqësohen në këshillin e komunës, bashkisë apo qenë se ky nen është zemra e këtij ligji, kërkon një rrethit kur kanë fituar jo më pak se 0,50 kandidatë. diskutim të gjerë këtu, sepse edhe në komision pati Në rast të kundërt, votat e tyre u shpërndahen shumë diskutime, dhe mendoj që pasi të diskutohet subjekteve të tjera në proporcion me votat e fituara, këtu përsëri të mblidhet Komisioni i Ligjeve ose një përkatësisht për në këshillin e komunës, bashkisë grup që ta formulojë më saktë, sepse edhe këtu apo rrethit”. nuk ka për të dalë në rregull ky nen. Prandaj, më Pjetër Arbnori – Unë do të thosha se një parti mirë të merren sa më tepër mendime këtu dhe të që fiton 0.5 kandidatë nuk ka sesi përfaqësohet. mblidhet përsëri Komisioni i Ligjeve. Ky është Gaqo Apostoli – E thua gabim, zoti Pjetër. Ky mendimi im. është rezultat aritmetik, nuk është rezultat logjik. Pjetër Arbnori – Jo, jo, Komisionin e Ligjeve Në logjikë kalohet më mbrapa. s’e mbledhim më ne, ai është mbledhur një herë, Vasil Gjika – Jam dakord me sugjerimin që bën është diskutuar, e diskutojmë këtu dhe votojmë. Komisioni i Ligjeve. Që të heqim mundësinë e atij Edhe matematika është për gjithë botën e barabartë paradoksit të ndarjes së kandidatit përgjysmë, them dhe pika 49 ikën, 51-shi fiton gjithmonë. Mua më që fjalën “vende” ta zëvendësojmë me fjalën duket se pjesa e frazës që thotë: “çdo subjekt merr “mandate”. një numër të plotë vendesh” është zbatim matematik Ndre Legisi – Lidhur me propozimin që bëri i kësaj gjëje. zoti Apostoli, jam plotësisht dakord me mendimin Ridvan Peshkëpia – Unë jam dakord me tuaj, zoti Kryetar, që s’ka se si me 0.50 të propozimin e zotit Zef. Është më se normale që të përfaqësohet një subjekt. Prandaj, në qoftë se do përcaktohet një balotazh, dhe ky balotazh mund të të ishte fjala për t’i bërë shtesa të tilla me 0.50 mund jetë ndoshta përqindja e mjaftueshme për një anëtar. ta bësh me 0.75, por unë mendoj që të mos Në rast se një subjekt nuk arrin përqindjen e ekzistojnë fare forma të tilla me zero. mjaftueshme për të kaluar një anëtar të plotë, atëherë Teodor Laço – Llogaritja që u bë këtu është votat e tij ose të subjekteve të tjera që nuk e arrijnë krejt aritmetike, dhe është përdorur edhe në këtë, të ndahen midis të tjerëve. zgjedhjet e kaluara për deputet. Në një këshill Namik Dokle – Më duket se po futemi kot në komune që ka 11 këshilltarë, siç e votuam ne, një diskutim, sepse përderisa thuhet “çdo subjekt merr subjekt elektoral që merr 5% të votave dhe që nuk një numër të plotë vendesh”, do të thotë seë subjektet është pak, i takon të ketë 0, 55 kandidatë, që do të marrin, ta zëmë, 3 këshilltarë një subjekt, 4 thotë se duhet të kompensohet nga ato mbetjet që këshilltarë një tjetër, 2 një tjetër dhe u mbetet nga parashikon korrigjimi, i cili është bërë me shumë të një çikë 3 këshilltarë pikë 2 një subjekt, 4. 3 tjetri, drejtë nga Komisioni i Ligjeve, dhe të arrijë në një 2. 7 tjetri, 0. 1 tjetri. Në këtë rast, ai që ka shifrën kandidat të plotë. Prandaj, ajo që thotë deputeti më të madhe pas presjes dhjetore merr vendin që Apostoli është e drejtë, por duhet thënë 0, 51 e lart. mbetet, një vend do të mbetet pas shifrës së plotë, Pjetër Arbnori – Është krejt ndryshe në kështu që kjo është e zgjidhur edhe për zotin matematikë me thënë 51 dhe është ndryshe me Apostoli, edhe për cilindo tjetër. D. m. th vendi i thënë 0. 50. Po më duket se ka një ndryshim tepër, mbetur pas llogaritjes i jepet subjektit që ka shifrën tepër të madh në matematikë kjo gjë. më të madhe pas presjes dhjetore. Xhevat Lloshi – Unë jam në një mendje me Pjetër Arbnori – Pra, kryesorja është vullneti i vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Nuk jam dakord zgjedhjeve, dhe pjesa tjetër është fati. (Të qeshura) me propozimin e deputetit Apostoli, sepse në Kush është dakord me formulimin e nenit 82, praktikë mund të dalin 7 parti, të marrin nga 0,50, duke marrë parasysh redaktimet e Komisionit të të cilat në këtë rast duan 7 vende. Mirëpo kjo do të Ligjeve? thotë që nuk do të ketë më vende për partitë e tjera, (Deputeti Teodor Laço kërkon fjalën). sepse 2 x 0,5 = 1, por ato u hiqen partive të tjera, të Zoti Laço, ju lutem votuam dhe folën disa njerëz cilat kanë kandidatë të plotë. Kështu që, këtu nuk edhe 2-3 herë. ka logjikë matematike. Teodor Laço – Komisioni i Ligjeve e ka hequr Pjetër Arbnori – Mua më duket se u shtruan frazën “Çdo subjekt merr një numër të plotë vendesh”. pikëpamjet. Pjetër Arbnori – E ka hequr frazën, po tha “e

725 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nënkuptojmë” dhe kur e nënkupton Komisioni i alternativë tjetër? Redaktimit po të dojë e vendos, po të dojë nuk e Specialisti – Alternativë e kundërt do të ishte vendos. Edhe po s’e vuri, e nënkupton. përsëritja e zgjedhjeve. Pranohet kjo si një Teodor Laço – Mirë është ta verë. alternativë e mirë, me arsyetimin se është një barazi Pjetër Arbnori – Unë them ta verë dhe unë vetë forcash dhe nuk shihet asgjë e keqe dalja e njërit e shpreha që ta verë. apo e tjetrit kandidat. Të dy kanë marrë vota baras, Teodor Laço – Atëherë, jemi dakord. të dy janë të pranueshëm. Pjetër Arbnori – Kundër? Abstenim? Miratohet Xhevat Lloshi – Atëherë, vendi i jepet kandidatit me shumicë votash. që ka pasur numrin më të madh të votave në raundin Neni 83. Kryetari i Komisionit të Ligjeve? e parë, e cila në këtë mënyrë pasqyron një gjykim Kryetarët e grupeve parlamentare? objektiv të zgjedhësve. Petrika Minga – Mendoj se neni është i Bardhyl Agasi – Në mbështetje të deputetit paraqitur drejt dhe nuk ka nevojë për komente të Agastra që dha një mendim për paragrafin 3, unë tepërta, sepse e pasqyron plotësisht realitetin. kam mendimin që, në qoftë se një subjekt elektoral Gëzim Agastra – Në paragrafin III, duke filluar e tërheq kandidatin e vet, këtij subjekti t’i jepet prapë nga presja e fundit dua të pyes specialistin - në e drejta të paraqesë kandidaturën e vet, ose ndryshe qoftë se i dyti tërhiqet, p.sh, duhet të vijë i treti, të mbetet kandidati që ka marrë më shumë vota, i sipas kësaj. Ky subjekt i dytë s’ka të drejtë ta subjektit të parë. zëvendësojë këtë me një emër tjetër? Sepse ky edhe Tonin Alimhillli – Në dy raste parashikohet përfaqëson një parti këtu, edhe vetveten. shorti, pra, mund të ndodhë edhe realisht. A mos Specialisti – Mua më duket i zgjedhur problemi, duhet shpjeguar në ligj, në prani të kujt hidhet shorti, fiton ai që merr më shumë midis dy kandidatëve. dhe a duhet mbajtur dokument kur të hidhet shorti? Gëzim Agastra – Jo, e kam fjalën nëse një A mos duhet plotësuar ky nen me këto dy gjëra? subjekt elektoral e tërheq kandidatin e vet nga raundi Teodor Laço – Pretendimi që kanë deputetët i dytë i zgjedhjeve, si kandidat zëvendësues paraqitet Agastra dhe Agasi, për të paraqitur një kandidat të ai që ka përqindjen më të madhe të votave ndër ri bie në kundërshtim me nenin 53, që ne e kemi kandidatët e tjerë që kanë marrë pjesë në raundin e votuar, i cili thotë se; “kandidaturat duhet të shpallen parë. të paktën 20 ditë përpara zgjedhjeve”. Nuk ka kohë Specialisti – Zëvendësimi bëhet me kandidatin për të paraqitur një kandidat të ri, prandaj neni në që ka numrin më të madh të votave pavarësisht nga këtë pikë është në rregull. Për sa i përket problemit subjekti elektoral. të shortit, ai mund të jetë i diskutueshëm dhe Natasha Shehu – Për paragrafin 2 të nenit 83 varianti që propozon deputeti Lloshi, mund të jetë kam këtë mendim, kur kryetari i bashkisë ose i racional. komunës nuk fiton me shumicë, atëherë bëhet Roland Tafili – Problemi i shortit, i cili është raundi 2. Unë nuk jam i mendimit që të eliminohet në dy raste këtu në këtë nen, unë mendoj se duhet me anë të shortit, por në qoftë se mbeten 3 ose 4, të përjashtohet, dhe nuk më duket se është zgjidhje ata të futen edhe njëherë në votim, sepse këto raste me short. Për të dhënë zgjidhjen, mendoj në këtë janë të rralla, dhe përsëri do të dalë ai me shumicë mënyrë, në rastin e parë, që është fjala për të kaluar absolute të votave, kryetari i bashkisë apo kryetari i në balotazh, ne mund të shtojmë numrin; të dy që komunës. kanë vota të barabarta, mund të kalojmë nga 2 Rudolf Marku – Unë kam një rezervë timen, të kandidatë në 3 kandidatë, sepse rasti do të jetë cilën desha ta shpreh, për fjalinë e fundit. Dihet se shumë i rrallë si zgjidhje e parë, kurse për zgjidhjen edhe në Romën e lashtë, kur fati ishte ngritur në e dytë në rastin kur fitojnë me vota të barabarta 2 rangun e një filozofie dhe në art, pushteti kur ishte dhe në raundin e dytë atëherë, këtu do të kalohet në baraspeshë zgjidhej me triumvirat dhe me forma në raund tjetër, të tretë. të tjera. Desha të pyes specialistin; a ka ndonjë Petrika Minga – Jam dakord që zgjidhja me alternativë të tjetër llojshme në legjislacionet e short të mos bëhet, sepse ka dhe një kuptim jo fort vendeve të tjera veç shortit për rastin analog? E bëj të qartë. Na e përkrahim propozimin e zotit Lloshi, këtë pyetje, ngaqë bëhet fjalë për zgjedhjen e dhe na duket tepër racional për këtë problem. kryetarit të bashkisë dhe jo thjesht për një rezultat Bahri Bregu – Jam dakord me parafolësit, por të një ndeshjeje futbolli. D.m.th. veç shortit ka ndonjë mendoj që teorikisht mund të thuhet, që mund të

726 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ketë barazim në vota, por në praktikë nuk e besoj Radhën e parë ka qenë sistem miks, prandaj është të ndodhë. Kështu që, ajo e shortit është vetëm një përdorur metoda e ekstrapolimit. Në rastin konkret, ide, si të thuash, për t’i hapur rrugën një zgjedhjeje e kemi sistem puro maxhoritar për kryetarët dhe të tillë që teorikisht mund të ndodhë, po praktikisht puro proporcional, kështu që është mjaft e qartë nuk ndodh. dhe s’ka mundësi as të përdornin një metodë Pjetër Arbnori – Sikur e harruam atë ekstrapolim apo diçka tjetër. marrëveshjen që kishim. Më duket se këtë punë e Ndre Legisi – Pikërisht, pse janë këto dy zgjidh votimi. sisteme kështu të ballafaquara, e lehtëson shumë Ridvan Peshkëpia – Zoti Kryetar, unë përsëri punën dhe mundësinë për të realizuar përpunimin. desha t’i kthehem atij problemi që zoti Agastra Pra, nuk ka nevojë për të hartuar programe që duan diskutoi, sepse ka një rëndësi të madhe dhe aty kohë dhe shumë shpenzime, por janë shumë më të është thelbi i zgjedhjeve. Zgjedhjet janë thjeshta për të nxjerrë rezultate. Përpunimet proporcionale, pra parësor është subjekti dhe është s’kërkojnë gjë tjetër përveçse nxjerrin ku ka ky që prezantohet. Në rast se subjekti tërheq parregullsi, ku ka mashtrime, ku ka gënjeshtra. kandidatin, ai nuk tërhiqet vetë, po në rast se Gaqo Apostoli – Mendoj që ta votojmë nenin kandidatët pa i kontrolluar dot subjekti largohen, ato kështu siç është, për arsye se Komisionit të vota që ka mbledhur subjekti do t’i digjen aty. I ka Zgjedhjeve ne nuk do t’i tregojmë edhe teknikën se mbledhur subjekti votat, por nuk i kanë mbledhur çfarë duhet të bëjë, tipin e kompjuterëve etj, etj. kandidatët. Teknikën, sugjerimet i di ai. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Kolë Tonaj – Pikërisht se është teknika, formulimin e nenit 83, me vërejtjet e Komisionit të Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka mundësi t’i nxjerrë Ligjeve? Nuk më është paraqitur asnjë propozim me shumë më parë rezultatet e votimit, për më tepër shkrim. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë që interesimi është shumë i madh, dhe nuk mund votash. të shkohet shumë ditë pa marrë vesh njoftimin Neni 84. Komisioni i ligjeve? përfundimtar, dhe propozimi i deputetit Minga për Zef Brozi – Mendohet që të bëhen disa afatin 5 ditësh është mese i drejtë dhe plotësisht i redaktime dhe një shtesë dhe mbetet ky formulim, realizueshëm. për të vënë një afat detyrues për komisionin qendror. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Petrika Minga – Meqenëse në nenin e 84, me ndryshimin përkatës për afatin? mëparshëm vumë një afat prej 3 ditësh, që duhej ta Specialisti – Duhet ta ndryshojmë paragrafin e shpallte, domethënë, atëherë duhet t’i koordinojmë parë, duhet ta bëjmë jo 48 orë, po të paktën 3 ditë, këto, të lënë një afat diçka më tepër se 3 ditë, sepse 3 ditë i dhamë rrethit. Kurse për paragrafin e ndoshta 5 ditshi është më i pranueshëm. dytë unë kam mendim që komisionit qendror të mos Teodor Laço – Mbështes plotësisht deputetin i vihet afat, sepse po t’i vihet afat, duhet të shkojmë Minga, pra afati nuk duhet të jetë më shumë se 1 patjetër të 15-ditshi; 3 ditë i ka rrethi, do të vijë në javë, duhet të kemi parasysh se Komisioni Qendror qendër, një javë i do përpunim patjetër, do shkojmë do të paguhet, pse të rrijë 15 ditë të paguhet kot të 15-ditshi. nga fondi i shtetit! Duhet t’i shpallë rezultatet më Pjetër Arbnori – Unë e kuptoj 5 ditë, pasi i përpara. vijnë rezultatet nga rrethet, apo jo? Kush është Ndre Legisi – Te paragrafi i fundit duhet thënë - dakord me formulimin e nenit 84 me redaktimin “komisioni qendror i zgjedhjeve pas përpunimit të përkatës lidhur me afatet? Kundër? Abstenim? dhënave shpall rezultatet përfundimtare në shkallë Miratohet me shumicë votash. kombëtare pa bërë përpunimet matematikore, Neni 85. Vërejtje komisioni i ligjeve? zgjedhjet nuk janë të sakta”. Për sa i përket kohës, Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve i ka bërë një afatit prej 1 jave jam dakord, besoj se është përpunim tjetër këtij neni, duke e harmonizuar me plotësisht e mundur që brenda kësaj kohe të bëhet ligjin “Mbi organizimin e pushtetit lokal”, ku aty u ky përpunim. përcaktua me ligj se në çfarë rastesh merr fund para Shaban Memia – Shqetësimi i zotit Legisi afatit mandati i këshilltarit. Meqenëse e kemi të ndoshta është i drejtë, por të kemi parasysh këtë, përcaktuar në atë ligj, nuk ka nevojë ta përsëritim. të mos ngatërrojmë sistemin e tanishëm të Dhe do të themi vetëm kështu; “mandati i këshilltarit zgjedhjeve me atë që kemi pasur radhën e parë. dhe i kryetarit të komunës ose bashkisë merr fund

727 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

para afatit në rastet e parashikuar në ligj”. Ato të tjerat duheshin 5-fishuar, po u votua dhe Petrika Minga – Ne jemi dakord. kjo duhej 10-fishuar. Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nenin Namik Dokle – Jam shumë dakord. 85, me formulimin e ri që bën Komisioni i Ligjeve? Tonin Alimhilli – Unë kuptoj që neni 89 dhe 91 Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash., janë njëlloj. Nuk ka nevojë për 91-shin. Neni 86. Vërejtje Komisioni i Ligjeve? Pjetër Arbnori – Po ligjin mund ta kenë shkelur Zef Brozi – Komisioni i Ligjeve ka vetëm një të tjerë, dhe ata dënohen në bazë të nenit 89. Kur sugjerim, që afati 2 muaj të bëhet 45 ditë. personi i ngarkuar për të vëzhguar këtë gjë bën fajin, Petrika Minga – Ne jemi dakord me këtë faji i tij është më i rëndë më duket mua, ndoshta e sugjerim. kam gabim dhe zotërinjtë e Komisionit të Ligjeve Namik Dokle – Nuk kemi vërejtje. mund të ma shpjegojnë më mirë. Ruzhdi Pulaha – Kam mendimin që paragrafi i Tonin Alimhilli – Jo, të na e shpjegojnë fundit të hiqet, sepse nuk kuptohet në nenin e specialistët si është kjo punë. Nga ndryshojnë 89-a mësipërm që porsa aprovuam. me 91-shin? Pjetër Arbnori – Komisioni i Ligjeve çfarë Specialisti – Ndryshojnë vetëm nga njerëzit që mendon për propozimin e zotit Pulaha? (S’ka mund të bëjnë shkeljet. Në rastin e 89-s subjekti përgjigje). Atëherë, kush është dakord me nenin 86, është shumë i gjerë, në 90-n janë ata që merren me siç është formuluar me ndryshimin 45 ditësh? dokumentet, 91-shi janë personat zyrtarë që duhet Kundër? të aplikojnë këto masa. Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Abdi Baleta – Këta persona që nuk e zbatojnë Neni 87. Vërejtje? Kush është dakord? Kundër? dënimin, ata kush i dënon? Të bëjmë dhe një nen Abstenim? tjetër tani? Miratohet me shumicë votash. Specialisti – Në përgjithësi nuk bëhen kështu Neni 88. Vërejtje? Kush është dakord me ligjet, caktohen vetëm organet që kanë të drejtë të formulimin e nenit 88? japin gjobat. Shkelja e rregullave nga organet Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë shtetërore përbën vepër penale. votash. Pjetër Arbnori – Zoti Baleta, ne kemi një Neni 89. Vërejtje? Komision Mandatesh këtu, që shikon shkeljet e Namik Dokle – Është me lekë të reja apo të rregullave në zgjedhjet, a janë të rregullta a s’janë vjetra? të rregullta. Specialisti – Të reja. Abdi Baleta – Në qoftë se është ky, ta Namik Dokle – Atëherë, shtoi nga një zero. shënojmë në ligj. Shumë pak, 100 lekë është as 1 dollar. Domosdo Pjetër Arbnori – Jo, mua më duket se ky është duhet shtuar kjo. vetvetiu. Petrika Minga – E përkrahim sugjerimin që bën Abdi Baleta – Prapë, edhe këtu s’mund të bëhet zoti Dokle. me zgjedhjet poshtë e me gjoba. S’ka kuptim. Namik Dokle – Ta bëjmë nga 1000 lekë deri Pjetër Arbnori – Në nenin 91, përveç korrigjimit në 10. 000 lekë të reja gjithmonë. për shifrat, kush është dakord? Kundër? Abstenim? Pjetër Arbnori – Kush është dakord me Miratohet me shumicë votash. formulimin e nenit 89, me korrigjimin e bërë nga Neni 92. Vërejtje? Kush është dakord me nenin zoti Dokle dhe zoti Minga? Kundër? Abstenim? 92 me vërejtjet e komisionit? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. Miratohet me shumicë votash. Neni 90 apo...? Jo, miratuam 89-n. Vërejtje Neni 93. Vërejtje? Kush është dakord me përveç asaj që të shtohen zërat? Kush është dakord formulimin e nenit 93? me formulimin e nenit 90, me korrigjimin e zerove? Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë votash. votash. Neni 91. Vërejtje? Neni 94. Vërejtje? Kush është dakord me Namik Dokle – Zeroja do të thotë ta formulimin e nenit 94? dhjetëfishosh, unë them që ta pesëfishojmë. Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Pjetër Arbnori – Po në të vërtetë këtyre u takon votash. faji i madh. Neni 94. Vërejtje? Kush është dakord me

728 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

formulimin e nenit 94? Namik Dokle – Dakord jam me këtë, zoti Kundër? Abstenim? Miratohet me shumicë Kryetar, po, po të më lejoni, kisha një çështje të votash. vogël për të ngritur. U bënë disa ditë me radhë që Neni 95. Vërejtje? mjetet tona të informimit publik po merren me Pjetër Pepa – Duke qenë të paanshëm, më çështjen e aparaturave të përgjimit në Ministrinë e duket si një shtesë jo e përshtatshme. Ato kanë të Jashtme. Mendoj se kjo s’mund të kalohet në drejtë të japin publikisht mendime, dhe pastaj si i heshtje nga Parlamenti, sepse vërtetim ose japin mendimet mua më duket t’ia kufizojmë me mosvërtetim i sensacioneve të tilla politike përfundon ligj. gjithnjë me rrëzime presidentësh apo ministrash. Halit Shamata – Mendoj që gjithë fjalia e fundit Natyrisht, ne s’kemi punë me President, sepse ai e këtij neni mund të hiqet, sepse është e parakuptuar. që ishte ka dhënë dorëheqjen, siç dihet. Por, si Po japim të drejta që ata i kanë në fakt. parlamentarë për një gjë duhet të jemi të qartë e të Zef Brozi – Ky paragraf unë mendoj se duhet qetë. Ç’përbën kjo çështje, të cilës tani e kemi të të mbetet, sepse vëzhguesit nuk duhet të bëjnë vështirë t’ia vëmë emrin? Po të jetë një përgjim sekret fushatë elektorale në favor të asnjë partie, dhe i vendosur me kohë, ne duam të dimë se kush e ka pikërisht ky paragraf vë detyrimin ligjor që ato për vendosur, më tepër që janë përgjuar dy ministra interesa të vëzhgimit të zgjedhjeve, për të mbledhur socialistë, dhe tani së fundi ministri i PD-së, zoti të dhëna me qëllime studimore, mund të pyesin e Serreqi. Po të jetë se është vendosur vetëm për të japin mendime, por në asnjë mënyrë të natyrës zotin Serreqi, aq më shumë duhet kërkuar llogari, politike për një apo tjetër parti. Prandaj, duhet të megjithëse në demokraci ka aq shumë transparencë mbetet ashtu. saqë nuk ka nevojë për aparate përgjimi. Ruana zot, Namik Dokle – Logjikisht ka të drejtë zoti Brozi, sikur të jetë përgjuar zoti Gensher në zyrën e por duke mos pasur asnjë sanksion ligjor, kjo ministrit tonë pikërisht para se të jepte dorëheqjen. gjithmonë mbetet në ndërgjegjen e atyre që vijnë si Prandaj, unë propozoj që të ngrihet menjëherë një vëzhgues, dhe më duket se ligjërisht ne nuk zgjidhim komision i përkohshëm parlamentar ose të asgjë me këtë. Ta lemë në ndërgjegjen e atyre ngarkohet për të marrë informacion për çështjen njerëzve, në daç të anshëm, në daç të paanshëm. Komisioni i Punëve të Jashtme i Parlamentit, dhe Pjetër Arbnori – Kush është dakord me nëse është e vërtetë kjo gjë, ose ky Uotergejt formulimin e nenit 95? Kundër? Abstenim? Miratohet shqiptar, të merren të gjitha masat ligjore, madje me shumicë votash. nga më të rreptat. Nëse ky është thjesht një Neni 96. Kush është dakord? Kundër? sensacion për prestigj diplomatik apo për të pushuar Abstenim? Miratohet me shumicë votash. disa njerëz nga puna, atëherë të kërkohet mocion Neni 97. Kush është dakord? Kundër? mosbesimi apo votëbesimi për ministrin e Jashtëm. Abstenim? Miratohet. Abdi Baleta – Me disa mendime që shprehu Neni 98. Kush është dakord? Kundër? deputeti parafolës jam dakord, që Uotergejti duhet Abstenim? Miratohet. të dalë në dritën e diellit. Natyrisht, nuk jam dakord Të bëjmë miratimin e ligjit në tërësi. Kush është për ndonjë pjesë ku lind dyshimi mbi vërtetësinë e pro? Kundër? gjithë çështjes. Për mendimin tim, në qoftë se nuk Abstenim? Miratohet me shumicë votash. dihet, nuk dihet i tërë mekanizmi, nuk dihet ajo që Tani ju lutem deputetëve, sidomos deputetëve përbën pjesën e nëndheshme. Deri tani ka dalë në të rinj, që të regjistrohen në Fakultetin Juridik me sipërfaqe gjithçka ka qenë gjysmëilegale. Për sa i korrespondencë. Gjendja e Kuvendit Popullor dihet përket hipotezës së mocionit të mosbesimit, unë se si është, ne kemi nevojë për juristë, dhe një pjesë mendoj se është e kotë të shtrohet në këtë fazë, e madhe e kohës humbet pikërisht nga mungesa e sepse vetë fakti i zbulimit të aparaturave dhe këtë e ekspertëve në këtë fushë. pranuan haptas publikisht njerëzit që i kanë (Dikush nga deputetët thotë se fakulteti është manovruar këto aparatura, e ka pranuar shefi i me konkurs). protokollit të Ministrisë së Jashtme, që thotë “po, Nuk është turp edhe për ne të futemi në konkurs, kam qenë i urdhëruar nga ish-ministri Reiz Malile madje na ve në sedër. Unë do të bisedoj me ministrin sa herë thoshte ai, të shtypja sustat”. Unë mund të e Arsimit dhe rektorin e Universitetit. Ju lutem, ta dëshmoj këtu se ky sistem ka filluar me kohë në marrim seriozisht deputetët këtë punë. embrionin e tij. Kur jam kthyer nga posti i

729 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

përfaqësuesit në OKB, kam raportuar në drejtorinë mendoj se organet zyrtare, prokuroria dhe hetuesia e problemeve të punës me shqiptarët dhe papritmas duhet që tani të shqetësohen, sepse ka elemente ka ardhur një mikrofon si ky në tavolinë. Dhe shefi i të mjaftueshëm për të filluar të bëjnë punën tonë, protokollit që vjen, lidh telat, shtyp sustat, u habita, pa pritur të bëjnë ndonjë sugjerim nga Parlamenti. i thashë përse? Më thanë sipas përvojës së KQ-së Faleminderit! dhe të Kryeministrisë, tani regjistrohen të gjitha Pjetër Arbnori – Më falni, po qe se doni, e bisedat. Nuk e zgjata më tej se fundja ishte normale. fusim edhe në rendin e ditës dhe bëjmë debat. Tani Ishte e hapur, kështu. Pastaj, ka kaluar në dhomë nuk kemi debat, unë do t’i thosha zotit Baleta se të veçantë, që e paska ditur vetëm shefi i protokollit ndoshta mund të jenë bërë me qëllim të mirë këtë dhe ministri. Më çudit se dy ministrat e tjerë përgjime, ose gjëra të tjera se ne nuk e kuptojmë socialiste nuk e paskan ditur. Socialisti nuk ja paska ndryshe. dorëzuar në rregull socialisteve. Ky problem, Abdi Baleta – Unë nuk e besoj shume, por natyrisht që duhet sqaruar. Natyrisht, unë mendoj megjithatë, kur të vërtetohet, unë do të bashkohem se i takon zotit R. Malile, si të tjerët që të dalë e të me mendimin tuaj. shprehet publikisht, sepse ai duhet t’i dijë më shumë Pjetër Arbnori – Më falni, po qe se është puna këto, por që i duhet shkuar çështjes deri në fund, i për ta futur në rendin e ditës dhe bëjmë debat. Nuk duhet shkuar. ka më diskutime për këtë çështje. Përsëri do të Tani këtu doli një element tjetër, që ministri diskutojmë. Kapllani i qeverisë së “Stabilitetit” tha që kanë Namik Dokle – Unë kisha vetëm një fjalë - tentuar të më hapin kasafortën me forcë. Është Falënderoj zotin Baleta që bashkohet me njoftuar Presidenti, është njoftuar SHIK-u. Shenjat mendimin tim, për të krijuar një komision dhe jam paskan qenë. Kështu që dyshimet janë shumë të dakord me propozimin e tij që të bëhet një komision mëdha. Unë do ta them. Nuk jam dakord me atë miks dhe kam respekt për deklaratën e zotit Baleta, injeksionin qetësues, që kryetari i SHIK-ut deshi t’i ku theksohet që këtu mund të kenë dorë dhe bëjë opinionit publik dje. Në vend që të dalë dhe të shërbimet e huaja informative, e dëgjova në radio. thotë për rëndësinë që kanë Dispozitat Kushtetuese. Atëherë, kësaj çështjeje i duhet shkuar deri në fund, Ato i shpjegojmë ne juristet. Ata le të gjejnë faktet. sepse këtu preket dinjiteti i kombit dhe merret nëpër Në qoftë se vërtet shërbimet tona sekrete nuk kanë këmbë. rënë në gjurmët, e mos vallë paskemi një veprimtari Pjetër Arbnori – Tani kemi njoftim. shumë më të rrezikshme, dhe të mos harrojmë që Kuvendit Popullor dhe Kryesisë se tij i kanë unë për vete e kam thënë edhe publikisht, se akoma ardhur mjaft letra telegrame dhe peticione. Ato u vazhdojnë të na përgjohen telefonat, pavarësisht se janë dërguar për zgjidhje organeve përkatëse. kemi bërë ato ligje të bukura që kemi bërë ne, Nga përgjigjet e dërguara del se me problemet vazhdohen të na përgjohen telefonat. Lexoni gazetën e ngritura organet ekzekutive dhe ato të “Sindikalisti”, numrin e fundit. Sindikatat e pavarura administratës shtetërore nga qendra në bazë po me shqetësim i kanë ngritur Presidentit të merren më seriozisht. Mbi këtë bazë, edhe personat Republikës, se personeli i postës vazhdon të që shkruajnë kanë marrë zgjidhjet dhe përgjigjet e survejojë bisedat dhe Presidenti thotë, se kam edhe nevojshme. Megjithatë, ende vazhdojnë të vijnë sinjale. Lexoni gazetën “Sindikalisti”. Pra, ndodhemi probleme të rëndësishme, disa nga të cilat janë - përpara gjithë këtyre fakteve dhe unë jam dakord, 1. Veteranët dhe invalidët e organizata e pavarur vetëm se do të mendoja që këtu të kishte një politike dhe demokratike të Korçës, i shkruajnë komision të posaçëm, në përbërje të të cilit të kishte Kryesisë së Kuvendit Popullor dhe janë indinjuar anëtarë të Komisionit, Ruajtjes së Rendit dhe nga deklarata e bërë në emër të veteranëve të rrethit Komisionit të Punëve të Jashtme. Të bëhej një të Durrësit, shkruar në gazetën “Zëri i Popullit” për komision miks që ta ndiqte këtë çështje, por veç faktin se ata nuk përfaqësojnë veteranët dhe invalidët kësaj, pa pritur rezultatet e këtij komisioni, unë e luftës nacionalçlirimtare, por një grup njerëzish, mendoj se është detyrë e organeve tona shtetërore, të manipuluar nga Partia e Punës dhe nga Partia dhe njerëzit që kanë deponuar deri tani, sipas Socialiste sot, të cilët jo vetme kanë shkelur gjakun mendimit të tyre kanë për t’u shfajësuar para e shokëve të luftës, dëshmorëve të luftës opinionit publik ose për të dhënë shpjegime duhet nacionalçlirimtare dhe nuk kanë ruajtur amanetin e të shpjegohen edhe përpara organeve konkrete dhe tyre, por edhe kanë vepruar kundër familjeve të

730 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dëshmorëve, por edhe të asaj pjese të veteranëve e 80 përqindëshit në 50 për qind. Të korrigjohet indeksi invalidëve që i qëndruan besnike idealeve të i pagave sipas indeksit të rritjes së çmimeve, të dëshmorëve, luftë e cila ishte e destinuar për të ruhet sasia e artikujve të shportës. vendosur demokracinë, dhe jo diktaturë të tipit 3. Këshilli Drejtues i Shoqatës të Jetimeve të fashist, u mbyllën dhe u persekutuan në burgje dhe Shqipërisë, në peticionin e dërguar, kërkojnë gardhe me tela mbi një milion e gjysme njerëz. Ata ndërhyrjen e Qeverisë, për të anuluar vendimin e që mbajnë armë, ajo pjesë e vogël e veteranëve dhe Komitetit Ekzekutiv të rrethit të Durrësit për marrjen pikërisht, ajo pjesë që i ka bërë shërbime të mëdha e godinës së Brefotrofit të Durrësit. Enver Hoxhës, dhe kanë lyer duart me gjakun e 4. Shoqata e Mjekëve të rrethit të Matit, shkruajnë popullit shqiptar, kurse masës së veteranëve u janë se po diskriminohen, pasi janë intelektualë që marrin marrë armët që në kohen e Enverit, prandaj nuk pagë simbolike, prandaj kërkojnë që t’u ngrihet rroga është e drejta e tyre as të dalin në emër të mjekeve dhe punonjësve të tjerë të shëndetësisë veteranëve, as të pretendojnë për mbajtjen e armeve. nivelin e përballimit të çmimeve. Dhe me keq në një kohë që shteti demokratik ka 5. Këshilli Drejtues i Sindikatës së fabrikës së marrë të gjitha masat për vendosjen e qetësisë; tezgjahut e të pambukut në Kombinatin e Tekstileve prandaj veteranet e luftës antifashiste në Tirane, në letrën e dërguar, kërkon - nacionalçlirimtare që jemi distancuar nga komiteti - Të shkëputen si fabrikë ndërmarrje dhe të dalin socialist i veteranëve të luftës, jemi dakord që armët më vete në bazë të fitimit të prodhimit, stabilizimin t’u mblidhen të gjithëve. Ne jemi të gjithë njëlloj, e çmimit të... , monopolizimin e çmimit të prodhimit dhe kërkesa e popullit është që populli të çarmatoset ta këtë ndërmarrja prodhuese dhe tregtarit t’i lejohet dhe shembullin ta japin vetë veteranët. Duhet të dihet një limit i caktuar fitimi nga 0 deri në 7 për qind të se prapa asaj deklarate qëndron udhëheqja e Partisë çmimit të prodhimit. Socialiste, pasi ata që mbajnë armë, janë kryesisht Të bëhet disiplinimi i autobusëve urban për anëtarë fanatike të Partisë Socialiste. mallrat tekstile që vijnë nga jashtë, të vendosen tarifa 2. Këshilli Sindikal i Konfederatës të rrethit të të larta doganore. Të vendoset një legjislacion i Elbasanit i shkruan saktë, ku të mbroni invalidët e grupit të tretë. Kuvendit Popullor dhe kërkojnë - Deputetet mund të njihen me materialet dhe - Të mos futen në reformën ekonomike dhe në peticionet që i vijnë Kuvendit Popullor në sekretari, asistencë deri sa të sigurohet lënda e parë dhe atyre që u përkasin për zgjidhje këto peticione ndihmese, dhe pjesët e ndërrimit për aktivizimin e dhe të marrin kontakt me zgjedhësit. ndërmarrjeve ekonomike, në mënyrë që të shmanget Një minutë, ju lutem! asistenca masive, të plotësohet kuadri i nevojshëm Komisioni i Ligjeve, në orën 11 e 30' të bëjë mbledhje. ligjor. Seanca mbyllet. Të anulohet vendimi i Qeverisë, për kthimin e Seanca tjetër hapet ditën e hënë mbasdreke.

731 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E hënë, 22.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Meqenëse është numri i e dinë mirë se deputetët në Parlament kanë bërë mjaftueshëm i deputetëve, hapin seancën. betim. E dinë shumë mirë sepse deputetët në Siç jeni në dijeni, komisionet respektive kanë Parlament kanë ardhur për të mbrojtur të vërtetën shqyrtuar një seri projektligjesh kohët e fundit. Për dhe e dinë shumë mirë se unë jam një nga a ta që ditën e sotshme veçojmë tre - nuk heq dorë nga e vërteta. Projektligji “Për një ndryshim në Kodin Civil të Tomor Malasi – Mirë. Republikës së Shqipërisë”. Tani sipas grupeve parlamentare të merren me Projektligji “Për një ndryshim në ligjin “Për shqyrtimin e këtyre tre projektligjeve. marrëdhëniet e punës”. Deputeti Angjeli. Projektligji “Për organizimin e drejtësisë”. Anastas Angjeli – Jemi dakord me tre Meqenëse sipas rregullit, këto ligje duhet të projektligjet për t’i parë në grupet parlamentare, konsultohen ndërmjet grupeve parlamentare, sepse kjo është praktika, por mbase do të ishte me seancën e sotshme do ta zhvillojmë ndër grupet vend që edhe ndonjë kalendar për gjithë kohën që parlamentare. Në qoftë se mund t’i mbarojmë shpejt, të përgatiteshim, të ketë një radhë se më kë do të rifillojmë seancën. fillojmë të parin. Sekretaria ka një njoftim të vogël. E dyta, për kalendarin dyjavor ka ndonjë gjë? Ridvan Peshkëpia – Na ka ardhur nga Tomor Malasi – Do të mblidhemi. sekretaria e Kuvendit, lutem që zotërinjtë deputetë Anastas Angjeli – Në rregull. të ulen në vendet e caktuara për efekt evidentimi. Tomor Malasi – Sa punoni ju, ne do të Tjetër, sipas porosisë së Kryetarit të Kuvendit, mblidhemi e do të bëjmë programin dyjavorë. E kemi të sillet vërtetimi i ndërprerjes së marrëdhënieve në plan. financiare, pasi dihet që deputetët janë funksionarë. Ridvan Peshkëpia – Ne kemi miratuar një Të sjellin dy copë fotografi, format dokumenti program javor pune, në të cilën dita e hënë quhet për të plotësuar dokumentin e deputetit. zakonisht si ditë seancash. Mirëpo sistematikisht, Të paraqiteni në sekretari për të marrë ditën e hënë ne po e bëjmë ditë grupesh korrespondencën e ardhur në adresën tuaj. parlamentare. Në rast se kemi lënë ditën e enjte Këto ishin. dhe të premte për mbledhje të grupeve parlamentare, Tomor Malasi – Meqenëse televizioni një ditë ne duhet të aplikojmë ato ditë, përndryshe të më kërkoi një intervistë si kryetar i komisionit ndryshojmë atë kalendar që kemi miratuar dhe ta parlamentar dhe unë përputhje me të drejtat dhe bëjmë ditën e hënë si ditë mbledhjesh të grupeve detyrat që i ngarkohen komisionit, sidomos me parlamentare. kompetencat që më jepen mua, pa i ndërhyrë kujt Tomor Malasi – Unë dua të bëj një sqarim. në punët e të drejtat ekzekutive, kam dhënë një Nga përvoja që kemi pasur dhe kemi; puna në grupe intervistë për shtypin, e cila besoj se duhet të ishte parlamentare mua më duket se është një punë bërë publike, edhe nga organet e informacionit janë paraprake përgatitore për punën që bëhet në seancat të detyruara të japin këto deklarata të komisioneve plenare. Prandaj, në qoftë se ne punojmë sa më parlamentare. Më vjen keq që shokët e televizionit mirë në komisione edhe në grupe parlamentare, aq nuk e kanë dhënë këtë intervistë, e cila mbron edhe më të lehtë e kemi kapërcimin e shqyrtimin e ligjeve kërkon zbatimin dhe miratimin e ligjeve që miraton që bëjmë në seancë plenare. Prandaj, mendoj se ky Parlament. nuk është e thënë që mbledhja e grupeve Këtë e them për ju, si kryetar i seancës dhe për parlamentare dhe sesionet plenare të kenë një vijë deputetët që herë tjetër personave deputetëve, kur të atillë demarkacioni si konceptim. Na duket sikur iu kërkohet intervistë, nga ata sidomos duhet patjetër duke punuar me grupet parlamentare kemi humbur që të jepen aq më tepër kur bëhet fjalë për mbrojtje kohë, përkundrazi. të ligjshmërisë, për mbrojtje dhe për zbatim Deputeti Milo. konsekuent të ligjshmërisë. Unë nuk e kuptoj pse Paskal Milo – Me sa dimë, deputeti ose mjetet e informimit nguruan për ta dhënë këtë. Ata funksioni i deputetit është i papajtueshëm me çdo

732 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

funksion tjetër shtetëror; na është thënë dhe është në ligj. për ta sqaruar herën tjetër, sepse kemi shumë Tomor Malasi – Po. probleme për disa deputetë që kanë ikur. Kështu Paskal Milo - Dua të di nëse është zbatuar do të bëjmë edhe me Komisionin e Mandateve dhe ligji, sepse më duket se ky ligj nuk është zbatuar, të imunitetit, do të konsultohemi edhe me ata, do dhe ne po kalojmë tani në një pagesë nga Parlamenti të kërkojmë nga kryetarët e grupeve parlamentare në një kohë kur nuk është zbatuar ligji, që deputeti e deputetëve, të cilët në bazë të ligjit nuk gëzojnë të mos ketë asnjë funksion shtetëror; ose diku është të drejtën e dy funksioneve të deputetit edhe në zbatuar diku nuk po zbatohet. Mund të na sqaroni organet shtetërore, me përjashtim të ministrave që për këtë ju lutem? është një çështje tjetër, sepse ata nuk përjashtohen Tomor Malasi – Unë edhe mund t’ju sqaroj në mënyrë laksative, megjithatë unë do ta mbaj për këtë, megjithëse kam disa ditë që nuk kam qenë shënim dhe do t’ju përgjigjem një ditë tjetër. këtu dhe ç’është bërë nuk e di, megjithatë e lëmë Tani të shpërndahemi në grupe parlamentare.

E martë, 23.06.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi – Meqenëse Gjykata e i Partisë demokratike. Kasacionit për projektligjin “Për organizimin e Faleminderit! drejtësisë” ka paraqitur një serë vërejtjesh shumë Tomor Malasi – Deputeti Imami. të rëndësishme, jemi të detyruar që ta rimarrim në Arben Imami – Faleminderit, zoti kryetar i shqyrtim në Komisionin e Ligjeve këtë projektligj. seancës! Prandaj, detyrohemi që komisioni përkatës, Problemi që kisha unë është ky - domethënë Komisionit të Ligjeve t’i akordojmë një Ne kemi diskutuar në Komisionin e Ligjeve kohë prej një ore. projektligjin “Për organizimin e sistemit gjyqësor”. Seanca rihapet në orën 11:00. Kemi diskutuar në grupe parlamentare. (Pa u mbyllur seanca) Dhe tani të vihet këtu dhe të thuhet se kanë Tomor Malasi – Deputeti Minga. ardhur vërejtjet nga ky institucion dhe këto janë Petrika Minga – Sot, më datën 23 mblidhet vërejtje serioze, mua më duket se ne paskemi Kuvendi i Kosovës. Kjo është një ngjarje xhiruar bosh. Ose nuk ne nuk jemi seriozë, ose jashtëzakonisht e shënuar, jo vetëm për popullin e dikush tjetër që nuk është në këtë sallë nuk është Kosovës por për mbarë popullin shqiptar. Prandaj, serioz. Këto punë ose bëhen, ose nuk bëhen. D. mendoj që në emër dhe të këtij Parlamenti ne t’i m. th. të kalojë në të gjitha ato institucione që duhet dërgojmë mesazh miqësie punimeve të këtij Kuvendi, të kalojë ligji paraprakisht, të japin mendim të gjithë duke u uruar suksese në punën e tyre. specialistët dhe pastaj të vendosim. Ka shumë Suksesi i tyre është sukses i përbashkët, mundësi që të vendosim për të kundërtën e asaj, prandaj mendoj që të ftojmë të gjithë deputetët, për të cilën ramë mbrëmë dakord, dhe për të cilën gjithë grupet parlamentare ta miratojmë këtë mesazh na bindën specialistët. Mua nuk më duket miqësie dhe këtë mesazh pune, që ata do të nisin absolutisht serioze. sot për herë të parë. E dyta, do t’ju lutesha që të mos thoshit se do Gjithashtu, kemi edhe një kërkesë në emër të të bëjmë kështu, por meqenëse u mblodhëm në grupit parlamentar. seancë, propozimi është ky, merrni dhe mendimin Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike kërkon tonë. Dhe ne, sigurisht, do të ishim të gatshëm që një seancë interpelance me Qeverinë me këtë vërejtjet e Gjykatës së Kasacionit të merren tematikë - parasysh. Si po punon Qeveria “Meksi”, me furnizimin për E treta, ajo që më ka shqetësuar dhe që besoj furnizimin e ushqimeve të popullit? shqetëson një pjesë të madhe të Parlamentit dhe Ne mendojmë që kjo seancë parlamentare të të popullit shqiptar, është problemi i mikrofonave në zhvillohet të enjten, e kërkuar nga Grupi Parlamentar Ministrinë e Jashtme.

733 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Është një problem serioz, zoti Kryetar. Është Faleminderit! një problem, për të cilin është sensibilizuar i gjithë Tomor Malasi – Deputeti Ruçi. opinioni publik. Është një problem, nëpërmjet të cilit Gramoz Ruçi – Në emër të Grupit Parlamentar ne njëherë e mirë mund të lajmë hesapet me të të Partisë Socialiste, mbështes idenë e mesazhit gjitha atë pjesë të fëlliqur, të papastër të diktaturës. për Kuvendin e Kosovës. Të caktojmë disa shokë Prandaj, unë do të propozoja dhe besoj do të gjejë që ta përgatisim e t’i paraqitet në seancën tjetër konsensus propozimi im, të ngrihet një Komision Parlamentit dhe ta dërgojmë. parlamentar Hetimor, gjë që e kanë thënë edhe Së dyti, mbështes dhe idenë që qeveria të vijë deputetë të tjerë dhe ky komision në një kohë sa në interpelancë. më të shpejtë, meqenëse nëpërmjet mjeteve të Unë do të thosha se shpesh herë kemi folur për informimit nuk po mësojmë asgjë të re se ç’po bëjnë interpelanca, por nuk kemi bërë asnjëherë. Do të institucionet e tjera me këtë punë, të vijë këtu në p thosha që Kryesia në bashkëpunim me të kryejnë atë detyrë që do të caktojnë dhe të përfaqësuesit e grupeve parlamentare, duhet të sqarojnë, të ketë transparencë në këtë problem. Të planifikojë në kalendarin e Parlamentit të gjitha marrim vesh çfarë kanë bërë, si e ka bërë Sigurimi interpelancat sipas kërkesave të ndryshme që kanë i Shtetit, sepse ka qenë i gjithë sistemi që ka punuar bërë deputetë të ndryshëm, apo grupe parlamentare në atë formë. apo halle dhe probleme që shikon edhe vetë Kryesia. Propozimin, tim unë do të dëshiroja ta kisha në Njëkohësisht, edhe unë bashkohem me konsideratë dhe të mund të realizohej. vërejtjen që bëri zoti Imami, pasi kjo qe edhe vërejtja Tomor Malasi – Deputeti Gjinushi. e tërë Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, dje Skënder Gjinushi – Së pari, desha të kur kemi diskutuar reformën e pushtetit lokal dhe mbështes propozimin e zotit Minga, megjithëse që dje ne i kemi thënë përfaqësuesit të pushtetit idenë e dërgimit të mesazhit, sepse mesazhin nuk lokal që ju na keni dërguar zotërinj të Kryesisë se e dëgjuam, pra, me idenë e dërgimit të një mesazhi kjo është e domosdoshme që të ridiskutohet në jam plotësisht dakord, pa dyshim. Edhe ne Komisionin e Ligjeve, pasi bëhet fjalë për ndryshime bashkohemi me këtë ngjarje të rëndësishme për thelbësore jo për ndryshime anësore. popullin e Kosovës. Së treti, propozimi që u hodh për ngritjen e një Së dyti, edhe për ndërhyrjen e zotit Imami, jam grupi nga Parlamenti, për të parë çështjen e ngritur plotësisht dakord dhe më duket se shkak për këtë në Ministrinë e Jashtme, grupi ynë parlamentar, është se ne shpesh nxitohemi, dhe nxitimet gjithnjë pikërisht përfaqësuesi i grupit tonë parlamentar, na kanë dalë për keq. Kur ligjet nuk ndjekin rrugën e shoku Namik Dokle, ka ditë që e ka kërkuar këtë, zakonshme ndodh kjo, që pasi ka kaluar në Komisionin prandaj ta ngremë këtë grup, jemi plotësisht dakord e Ligjeve, pasi ka kaluar në grupet parlamentare, tani dhe duke i caktuar dhe një afat konkret që t’i del që dashka parë a-ja, domethënë, Gjykata e paraqitet këtij Parlamenti. Kasacionit. Një ligj i tillë s’ka pse të vijë në Kuvend, Faleminderit! pa u parë nga instancat që janë më të konservuara Tomor Malasi – Deputeti Abdiu. me problemin. Fehmi Abdiu – Zoti nënkryetar, duke Edhe për propozimin, për të ngritur një grup mbështetur vërejtjen e bërë nga zoti Imami, desha parlamentar jam dakord, sa do që ne kemi ngritur ta vijoja atë si ide, pasi është hera e pestë që gjatë disa grupe dhe s’kemi marrë asnjë përgjigje. Është veprimtarisë së këtyre dy muajve ose i janë kthyer ngritur grup kundër korrupsionit, kundër dhënies së qeverisë materiale nga seanca, ose janë kthyer nga kredive bankare etj, mirëpo në Parlament nuk ka komisionet, edhe për herë të pestë është penguar ardhur asnjë mesazh. veprimtaria normale e këtij Kuvendi. Kështu, na ka Nuk është koha aq e gjatë. Po të vazhdojmë ndodhur edhe me blloqet e Kushtetutës, kështu na kështu, vetëm ngremë grupe dhe ndërkohë nuk vijnë ka ndodhur dhe me ligjin “Për organizimin e pushtetit përgjigje, kjo nuk është serioze. Prandaj, në atë lokal”, të pushtetit shtetëror që u kthye për t’u interpelancën që kërkoi zoti Minga për furnizimin e plotësuar, por qeveria e solli atë pa bërë gjë fare. popullit, të enjten mendoj dy grupet e ngritura deri Kështu po na ndodh edhe me projektin që kemi në tani, duhet të raportojnë se çfarë është bërë, që të dorë sot. Ky projekt ka ardhur fillimisht në Kuvend mos shkojmë kështu që vetëm të ngremë grupe dhe para një muaji. Pasi është parë fillimisht me shumë të mos arrijmë të ndjekin punën e tyre. shpejtësi nga Komisioni Juridik, është tërhequr për

734 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

t’u riparë prapë, me mendimin se kishte ardhur ndëshkuar. shumë i papërgatitur, shumë i nxituar. Ne menduam Për herë të tjera do të jem kundër praktikave të se do të plotësohesh dhe do të vinte tërësor, por tilla që komisioni të mblidhet siç sugjeruat ju, sepse për fat të keq, projekti erdhi aty ku ishte radhën e sot do ta pranoj këtë shkelje për shkak të situatës parë. Siç vihemi në dijeni nga organet qendrore të së veçantë që na ndodhi që të mblidhet komisioni drejtësisë, nga kryetari i Gjykatës së Kasacionit, pa e parë, ashtu siç e kërkon Rregullorja. Komisioni por siç e kemi marrë vesh dhe u vumë në dijeni dhe do të mblidhet, pasi të ketë marrë tri ditë më parë nga kryetari i Hetuesisë së Përgjithshme, vëmë re projekti dhe materialin që të t’i jepet mundësia për se këto organe qendrore, të cilat lidhen direkt me të studiuar, diskutuar dhe për të tërhequr mendime veprimtarinë që është në zbatim të këtij ligji që është njerëzish, specialistësh, për të shfaqur mendime të në zbatim të këtij ligji për të cilin po diskutojmë ne, dobishme në seancë. nuk janë dakord me projektin e paraqitur dhe kanë Ju faleminderit! vërejtje thelbësore, vërejtje që e ndryshojnë atë lidhur Tomor Malasi – Deputeti Butka. me përmbajtjen. Uran Butka – I nderuar zoti kryetar i seancës, Duke pasur parasysh këto pesë raste, kështu Mbështes propozimin e bërë nga zoti Minga, edhe një rast tjetër te ligji “Për birësimin”, edhe raste ndërkohë që përfitoj nga rasti që të tërheq kujdesin të tjera që nuk dua t’i përmend këtu, nxjerr një e Kryesisë për t’i sjellë sa më shpejt që të jetë e konkluzion që është shumë kategorik, që Qeveria mundur, shqyrtuar dhe miratuar Parlamentit për përgatitjen e projekteve ose grupet ose organet përmirësimin e projektligjit të pafajësisë. e tjera që marrin iniciativën ligjvënëse, këto punë i Siç dihet, për miratimin e këtij ligji u bë një debat bëjnë shumë shpejt, i bëjnë disa herë me këmbë e i gjatë dhe i ashpër midis forcave konservatore dhe me duar, nisur nga një ide dhe qëllim gjoja i mirë atyre demokratike, megjithatë ligji “Për pafajësinë për të bërë ligje që t’i prijnë situatës, për të bërë dhe i rehabilitimit” etj. është i mangët, nuk vë në ligje për t’i dhënë zgjidhje problemeve të çastit. vend dinjitetin dhe pafajësinë e masës së madhe të Mua më duket se ky mendim tani duhet burgosurve të ndërgjegjes, si dhe i privon ata nga të konsideruar shumë i dëmshëm, pasi duket sikur drejtat e pensioneve dhe atributet e tjera që rrjedhin me ligje të tilla rregullojnë punën e një ditë, dy ditë prej këtij ligji, nga ligji ekzistues përfitojnë vetëm e tre ditë, por në fakt prishin punë, perspektivën për 10-15 për qind pensione të burgosurve të legjislacionin që mendojmë, sepse duhet të ketë ndërgjegjes, të penguar nga etiketimet absurde si - patjetër karakter demokratik dhe jetëgjatë. “kriminel lufte”, “reaksionar”, “simpati ndaj Do t’ju lutesha shumë që të vini në dijeni nacionalistëve, tradhti ndaj atdheut,” “qëndrim kundër qeverinë, që akte të tilla të mos paraqiten më. paqes për prishjen e paqes”. Ky motivim i është E dyta, kur projektet kanë të bëjnë me bërë një fshatari dënuar me 15 vjet burg, vetëm se veprimtarinë e organeve përkatëse, siç është ky që ka prishur paqen ose ka ndihmuar UNR-ën. Ne kemi ka të bëjë me drejtësinë, në mënyrë të detyrueshme qenë aleatë, agjentë anglo-amerikanë etj. etj., akuza organi që merr iniciativën ligjvënëse është i detyruar prej të cilat janë burgosur dhe kanë vdekur mijëra e të tërheqë mendimin e organeve që punojnë dhe mijëra njerëz të pafajshëm e të ndershëm luftojnë për zbatimin e ligjit konkret. nacionalistë, intelektualë, atdhetarë, njerëz të Për rrjedhojë, në rastin konkret Ministria e thjeshtë të qytetit dhe të fshatit, vetëm e vetëm pse Drejtësisë dhe Qeveria duhet të kishin tërhequr ishin nga familje të goditura nga diktatura komuniste. mendimin e organeve qendrore dhe të sillte këtu Nga ana e kryesisë së Shoqatës Kombëtare të projektin tërësor. Në qoftë se me ato organe do të Burgosurve Politikë janë bërë përpjekje, është bërë kishte mendime të ndjeshme, të ndryshme për dhe një projektligj. Interesimi ka shkuar dhe në përmbajtjen, që t’i parashtronte me variante përpara Qeveri, megjithatë ende nuk është bërë gjë. nesh, që të ishim në gjendje t’i diskutonim gjerë e Ju lutem, të ndihmoni që ky ligj të vijë sa më gjatë për të gjetur zgjidhjen më të plotë, më të shpejt që të jetë e mundur në Parlament. përsosur. Mua më duket se ky qëndrim që mban Faleminderit! Ministria e Drejtësisë që pa përfillur Gjykatën e Tomor Malasi – Deputeti Legisi. Kasacionit, pa përfillur Hetuesinë e Përgjithshme, Ndre Legisi – Zoti kryetar, e gjej të sjell këtu një projekt dy tri herë radhazi të pa pashpjegueshëm faktin se në këtë Parlament disa plotësuar, është qëndrim që duhet kritikuar, duhet herë është diskutuar dhe është ngritur shqetësimi i

735 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

hapjes së dosjeve për të gjithë politikanët. dosjeve. Duke shtuar edhe vërejtjen për qeverinë, Kjo kërkesë e drejtë e deputetëve të këtij që herë tjetër ligjet të shihen më hollë dhe më saktë Parlamenti të nderuar ka rënë në vesh të shurdhër, për të mos pasur as kontestime paraprake, as përderisa deri tani askush nuk po merret me këtë kthime që na hanë kohë dhe na çorientojnë në një problem. farë mënyre. Është në nderin e këtij Parlamenti, por është Në qoftë se s’ka ndonjë kundërshtim, ta quajmë edhe një kërkesë e popullit që ne të njohim njëri- të pranuar me konsensus apo jo? tjetrin, dhe populli të na njohë neve që jemi në këtë (Deputetët përgjigjen - Po. ) Parlament, ndërkohë do t’i shërbejë shumë edhe Tani të shpërndahemi. mbarëvajtjes së proceseve demokratike në Shqipëri. Komisioni i Ligjeve të mblidhet urgjent. Duhet që Kryesia të preokupohet, dhe Kuvendi Ndërkaq na mbetet gjysmë ore. të ngrejë një komision ashtu siç ka thënë dhe zoti Seanca hapet në orën 11. 30' Imami, ca kohë më parë dhe në qoftë se disa kanë Më falni një minutë, se harruam. arritur që t’i maskojnë të dhënat e tyre, të paktën të Komisioni që u propozua për problemin e mos i japin mundësi disa të tjerëve, të cilët ndoshta përgjuesve, ju lutem, të propozohen nga grupet edhe nga terrori i persekutimit kanë qenë vegla të parlamentare njerëzit, ata që janë të përshtatshëm persekutimit të Sigurimit të Shtetit, dhe vegla të për këto punë. Nuk e di sa mund ta mendojmë diktaturës famëkeqe që ka ndihmuar me dhjetëra e numrin? (Nga salla dëgjohet pesë). Ta vendosim me dhjetëra të tjerë dhe që sot edhe eshtrat nuk u dihen. konsensus. Pesë vetë besoj se do të ishin të Faleminderit! mjaftueshëm. Tomor Malasi – Deputeti H. Aliko. Caktoni edhe emrat për këtë komision. Haxhi Aliko – Duke marrë shkas nga disa Zoti Minga, ndërkaq të fitojmë kohë që edhe parafolës, të cilët përpiqen të ngrenë probleme që mesazhi të hartohet. janë shumë të rëndësishme dhe nuk kundërshtoj asnjë prej tyre, unë do të dëshiroja që nëpërmjet * * * jush, Kryesisë t’i bëhet e ditur Ministrisë së Bujqësisë për marrjen e një mase emergjence në (Rifillon seanca, ora 11:30) momentin e sotëm, kur mjaft bujqve u është bërë Tomor Malasi – Meqenëse është kuorumi i gruri për t’u korrur e janë gati ta korrin dhe nuk dinë nevojshëm, e hapim seancën, duke filluar me se ku ta fusin. Kanë prodhim të mbarë dhe nuk janë projektligjin “Për një ndryshim në Kodin Civil të në gjendje as ta rezervojnë, as ta shesin. Nuk ka Republikës së Shqipërisë”. një çmim për grurin, në një kohë kur kërkojnë nga Së pari, do të fillojmë me miratimin në parim të Evropa të na vijë grurë në Shqipëri, është prodhuar këtij ndryshimi, pastaj diskutime konkrete. dhe ai po mbetet pa një destinacion. Deputeti Abdiu. Prandaj, nëpërmjet jush t’i kërkojmë Ministrisë Fehmi Abdiu – Zoti kryetar i seancës, së Bujqësisë të caktojë një çmim, cilido qoftë ai në Nuk e di nëse ka specialistë apo grup leverdi të bujqve por edhe të ekonomisë, që ta specialistësh për mbrojtjen e këtij të ardhur nga grumbullojmë me urgjencë atë, sepse për çdo ditë qeveria? që kalon humbjet janë shumë të mëdha. Tomor Malasi – Ku është Karmeni? Tomor Malasi – Tani do t’ju lutesha që të mos (Nga salla dëgjohen fjalët - Karmeni nuk është dalim nga tema, sepse po ushtri kështu kjo do të përfaqësuese e qeverisë). kthehet pastaj në një seancë të diskutimeve të lira Meqenëse specialisti nuk është këtu, po e mjaft të gjëra që s’kemi as kohë, as mundësi pastaj. thërresim tani, vazhdojmë atëherë me projektligjin Ju lutem, unë mendoj se pak a shumë nga “Për organizimin e drejtësisë “. diskutimet kemi një konsensus për propozimet që Fillojmë njëherë me diskutimin në parim, pastaj u bënë. Nuk e di në qoftë se ka ndonjë kundërshtim nen për nen. për propozimet që u paraqitën. Unë do të propozoja Kush e do fjalën? që t’i pranojmë me konsensus propozimet që u bënë: Deputeti B. Caka. Mesazhin për Kuvendin e Kosovës, Bashkim Caka – Në emër të Grupit interpelancën qeveritare, komisionin për përgjuesit, Parlamentar Socialist, po them disa mendime lidhur puna që kanë bërë komisionet deri tani, hapja e me projektin e paraqitur:

736 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shteti demokratik që duam të ndërtojmë, e ka kodifikuese në Parlament të jetë më rezultative. të domosdoshme që të bëjë rregullimet e duhura Kështu duhet të kishte ndodhur me ligjet për ligjore në fushën e organizimit të organeve të organet e drejtësisë, por për fat të keq, nga ngutja drejtësisë, duke hequr gjithçka negative që vinte nga për paraqitjen e tyre, nga dhënia prioritet veprimtarisë ekzistenca e shtetit socialist totalitar. thjesht kodifikuese Parlamentit, duke ua lënë disi Duke bërë vlerësimin e duhur të reformës në mënjanë dhe duke mos vlerësuar diskutimet ka fushën e organeve të drejtësisë grupi ynë lindur me shpejtësi tek ata pretendimi për parlamentar, në fund të muajit prill, kur u diskutuan emergjencë etj, për mendimin tonë, e ka vënë dhe u miratuan ndryshimet në ligjin “Për Dispozitat Kuvendin pranë një alternative të diskutueshme, se Kushtetuese”, lidhur me organizimin e këtyre në gjendjen që janë a duhen miratuar këto organeve në Gjykatën Kushtetuese, insistoj që projektligje apo të kthehen për plotësim e saktësim njëherësh të paraqiteshin edhe projektligjet e të miratohen kur të jepen zgjidhje të plota ligjore përkatëse për organizimin gjyqësor, me qëllim kur për fillimin e veprimtarisë të organeve të drejtësisë. të vendosim në Kushtetutë për këto organe, të ishin Pse arrijmë në këto përfundime - bërë qartësimet e nevojshme për kompetencat dhe Në ligjin nr. 751, datë 29.04.1992, kemi miratuar mënyrën e organizimit të Gjykatës së Kasacionit, kreun Dispozita Kushtetuese për organizimin e të Gjykatës së Apelit, të Prokurorisë dhe të drejtësisë, ku u përcaktua se sistemi gjyqësor Hetuesisë. përbëhet nga Gjykata e Kasacionit, Gjykata e Apelit, Për sa më sipër, nisur vetëm nga qëllimi i mirë, Gjykata e Shkallës së Parë dhe nga Gjykata që rregullimet ligjore të ishin sa më të sakta e të Ushtarake. Rregullisht, ligji që duhet të miratohet plota, insistuam edhe në seancën plenare të tani duhet që t’i trajtojë këto hallka të sistemin Kuvendit Popullor, duke theksuar se pas miratimit gjyqësor pikërisht si të tilla, pra si Gjykatë Apeli të Dispozitave Kushtetuese, për organet e drejtësisë dhe si Gjykatë Kasacioni dhe të mos ecim akoma do të krijoheshin kontradikta dhe mospërputhje në rrugë të pashkelura, por me sa duket do të nëpërmjet këtij ligji dhe ligjeve ekzistuese, si ligji detyrohemi që edhe kësaj herë t’i japin një zgjidhje “Për organizimin gjyqësor”, ligji “Për Prokurorinë”, “ shqiptarçe. Për Hetuesin”, “Kodin e Procedurës Civile”. Pa u futur në argumentet e ngushta profesionale, Pikërisht, në zbatim të ligjit të miratuar, në fushën e së drejtës, projekti i paraqitur mbi aktiv, Kushtetues është projektligji i miratuar për miratim, jep një zgjidhje hibride për këto gjykata, pra trajtohen ku bëhen përpjekje për të përcaktuar detyrat e si diçka të ndërmjetme dhe si të tilla këto zgjidhje organeve të drejtësisë dhe raportin ndërmjet tyre. që paraqiten ngelen provizore, çka do të sjellë, për Themi të bëhen përpjekje, sepse grupi i punës mendimin tonë, një shqyrtim tjetër në Kuvendin që paraqit Dispozitat Kushtetuese nuk kishte Popullor në një kohë të mëvonshme. Dhënia në këtë konceptim të qartë dhe të drejtë për secilin organ të ligji Gjykatës së Kasacionit dhe Gjykatës së Apelit drejtësisë, madje të paqarta kanë qenë ato edhe e kompetencave të plota deri në fund dhe të njohura për grupin e punës që paraqiti këtë projektligj, sepse në fushën e së drejtës pothuaj kudo në botë, nuk nga dita kur është paraqitur për miratim në Kuvendin mund të bëhet aktualisht pa u shoqëruar me Popullor, është tërhequr e plotësuar dy herë, madje ndryshimet e duhura në kodet përkatëse të me një sforco që janë akoma të diskutueshme. procedurës. Shqetësime të kësaj natyre, krijohen Është e natyrshme, që disa faktorë të njohur jo edhe nga mënyra se si është parashikuar roli dhe të gjitha ligjet i miratoi ky Kuvend do të jenë të vendi i hetuesisë dhe prokurorisë në hetimin e përkryera dhe ne si opozitë as nuk kemi kërkuar veprave penale, e marrëdhëniet ndërmjet tyre që do dhe as nuk do të kërkojmë që në hartimin dhe të sjellë qenie mjaft provizore të këtyre rregullimeve miratimin e ligjeve të arrijmë përsosmërinë, sepse ligjore që miratojmë. Prandaj, dispozitat e ligjit bëjnë e kemi të qartë se përsosmërinë ndoshta e ka vetëm fjalë për prokurorinë, hetuesinë, hetimin e veprave utopia, kurse tranzicioni ka shumë faktorë dhe penale etj, për shkak të rëndësisë së madhe që rrethana që ndikojnë negativisht që të arrijnë zgjidhje kanë, kërkojnë diskutim më të plotë, shpjegime më të përkryera dhe të arrira në të gjitha aspektet. Por të qarta nga specialistët dhe përfaqësuesit e në rast se diskutimet tona do të jenë më të thella organeve përkatëse përpara se të miratohen nga më konstruktive dhe pa paragjykime, reciproke, Kuvendi Popullor. ekzistojnë të gjitha mundësitë se veprimtaria Tashmë organi i Prokurorisë është autoriteti që

737 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ushtron ndjekjen penale në hetim dhe në gjyq. Ajo krijon disa momente negative që mund të ndikojnë drejton dhe kontrollon hetimin, fillon çështjen penale, jo pozitivisht në luftën ndaj kriminalitetit. miraton aktet hetimore, vendos për përfundimin e Gjithashtu, në veprimtarinë praktike duhet marrë çështjes penale etj. parasysh dhe fakti tjetër se zhvillimi i hetimeve nga Përfundimisht, prokuroria largohet nga kontrolli policia ka mundësinë potenciale që ky organ, duke i përgjithshëm, i huazuar nga vendet e Lindjes, dhe qenë se përgjigjet për sigurinë e rendit dhe të nuk është më detyrë e saj kontrolli i zbatimit të qetësisë, do të krijojë premisa dhe kushte për përpiktë dhe një lloj detyre. Ajo nuk zëvendësohet cenimin e të drejtave dhe të lirive të shtetasve, me kontroll, me aktet e nxjerra nga ministritë dhe prandaj në aspektin ligjor dhe organizativ do të organet qendrore de ndërmarrjet për të pasur shoqërohen edhe me masa të tjera që të sigurojnë përputhjen e tyre me Kushtetutën e ligjet, por zbatimin e të dy kushteve të mësipërme. organizohet dhe funksionon brenda pushtetit Problem tjetër që kërkon diskutim, është edhe gjyqësor. fakti nëse policia është e gatshme tani për të filluar Ky rregullim, pa dyshim është i një rëndësie të menjëherë nga kjo veprimtari. Këtë e shtrojmë jo veçantë, dhe do të fuqizojë rolin e prokurorisë në për të diskutuar, jo për masa teknike dhe hetimin e veprave penale dhe përfundimisht, roli i administrative, se cili organ do të marrë në zbatim prokurorit nuk është më roli i sehirxhiut ndaj të këtij ligji, por për të vendosur si Kuvend Popullor kriminalitetit, por do të bëhet një organ aktiv për për kohën e hyrjes në fuqi të ligjit. luftimin e tij. Edhe disa probleme që kanë të bëjnë me Siç është e qartë nga të gjithë, problemet e organizimin dhe ngarkesën e ministrisë mendoj se kriminalitetit tek ne janë e po bëhen shumë e shqetësojnë. shqetësuese, ku përveç faktorëve të tjerë negativ, Me ndikim pozitiv në projekt janë dispozitat që ka ndikuar dhe puna e pamjaftueshme dhe efektive bëjnë fjalë për kompetencat që i janë dhënë Këshillit e organeve të drejtësisë e të rendit në vënien e të Lartë të Drejtësisë, për marrjen e masave përgjegjësisë ligjore të personave fajtorë, që në disiplinore ndaj gjyqtarëve, prokurorëve dhe hetuesve, mënyrë të dukshme kanë cenuar rendin publik, dhe përcaktimit në ligj të rasteve se kur këta sigurinë dhe qetësinë e shtetasve. punonjës mund të largohen nga detyra me vendim Aktualisht, hetuesia në gjendjen që është lënë, po të Këshillit të Lartë të Drejtësisë. me mungesat më elementare edhe me letra e Këto krijojnë mundësi që këto organe të ngelen makina shkrimi, nuk mund t’u përgjigjet dot edhe vërtet të depolitizuara dhe të mos jenë nën ndikimin ngjarjeve më elementare. Mënyra e organizimit të e partive politike, sepse nuk është organizata e saj në raport me Prokurorinë nuk i përgjigjet stadit partisë ajo që vendos për këto kuadro, siç vendosej aktual dhe domosdoshmërisë së rendit e të qetësisë, në kohën e partisë-shtet, por vetë Këshilli i Lartë i ndërsa Ministria e Rendit Publik me potencialin që Drejtësisë, i kryesuar nga Presidenti i Republikës. disponon në mjete dhe në forca, duke iu dhënë e Zgjidhja e mësipërme ligjore krijon mundësitë drejta policisë të zhvillojë hetime sipas kushteve të që zbatohet parimi kushtetues, se pushteti gjyqësor përcaktuara në ligj, i ka të gjitha mundësitë që t’u është i pandarë nga pushtetet e tjera, por çdo përgjigjet më mirë këtyre shqetësimeve për zbulimin zgjidhej ligjore që mund të bëhet nuk ka asnjë vlerë më të shpejtë të autorëve dhe për vënien e tyre para të paracaktuar, në rast se nuk do të zbatohet siç përgjegjësisë. duhet në praktikë dhe për rrjedhojë mund të çojë në Për të eliminuar diçka negative në këtë mënyrë politizim të ri të këtyre organeve. organizimi, duhet pasur parasysh edhe Siç e përmendëm, ligji ka disa të meta dhe të eksperiencën e shumë vendeve perëndimore, metat e ligjit kemi mendimin se kanë si shkak një gjykojmë se hetuesia mund të krijohet si sektor, përshpejtim që vihet re në iniciativën legjislative, si ndoshta në vartësi të prokurorisë, dhe jo të dhe në raporte që kanë anuar më shumë nga grupi organizohet pranë hallkave të veçanta të saj, siç parlamentar i shumicës se sa nga Qeveria. Kjo është paraqitur, duke u organizuar si sektor brenda mënyrë veprimi ka ndikuar në disa aspekte. Ajo saj, duke qenë përgjegjës njësoj si prokurori, do të largon qeverinë nga njohja në thellësi e problemeve jetë e njëjtë ndjenja e përgjegjësisë për veprën që dalin e duhen zgjidhur, si dhe sjell konformizëm penale, ndërsa zgjidhja që paraqitet në projekt e dhe formalizëm në veprimtarinë parlamentare që nuk vendos hetuesinë në një pozicion të ndërmjetshëm, i shërben forcimit të demokracisë së Parlamentit.

738 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Janë këto arsyet që ky projektligj është Abdi Baleta – Grupi ynë nuk ka vërejtje serioze shoqëruar me vërejtje nga organet përkatëse, si nga për të paraqitur këtë projektligj. Gjykata e Kasacionit, Hetuesia e Përgjithshme, Rëndësi ka të theksojmë që fryma dhe redaktimi Ministria e Rendit Publik e të tjera. i këtij projektligji në tërësi shkojnë në favor të thellimit Meqenëse në seancën tjetër u bënë vërejtje në të procesit për konsolidimin e organeve që merren këtë drejtim, nuk po zgjatem, por po theksoj që dhe me luftën kundër kriminalitetit, dhe për dhënien e ligji “Për ndryshimet në Kodin Civil” neni 283, me sa drejtësisë në Shqipëri. morra vesh nuk kishte kaluar nëpërmjet Ministrisë Është shumë e njohur dhe e qartë që do të së Drejtësisë, kur është një detyrë ligjore që duhej vazhdojmë t’i paguajmë një haraç të rëndë të të kalonte te ajo para se të miratohej. kaluarës tonë. Domethënë, jo të kaluarës sonë Si përfundim, për projektin dalin edhe disa personale në Parlament, por të kaluarës së probleme ligjore që ndoshta edhe nga specialistët organizimit të shtetit tonë, të organeve tona të duheshin mbajtur parasysh - drejtësisë, të kuadrit të procedurave etj. Së pari, në Dispozita Kushtetuese që janë në Unë e mbështes mendimin që ka qarkulluar edhe fuqi thuhet se “hetuesia varet administrativisht nga në shtypin tonë, që kemi një paradoks të madh. ministri i Drejtësisë”, kurse në projekt thuhet se Kemi dy lloj legjislacionesh - Kemi një legjislacion “hetuesia organizohet pranë prokurorive”. të vjetër, të bazuar në një kushtetutë që e kemi Ka një diskordancë që mendojmë se duhet të miratuar dhe që teorikisht vërtetë i gjithë ky gjejë zgjidhje. legjislacion mbetet në ajër, sepse degët po s’qe Së dyti, në nenin 15 të ligjit Kushtetues, ndoshta trungu janë të thara. Kemi edhe një legjislacion tjetër mua më duket pak formale, por janë kushtetuese. që e kemi miratuar mbas miratimit të Dispozitave Bëhet fjalë për Këshillin e Lartë të Drejtësisë në Kryesore Kushtetuese, të cilin po përpiqemi ta nenin 15 të ligjit Kushtetues “Për organet e perfeksionojmë. Ky është një paradoks ligjor në drejtësisë”, thuhet se “Këshilli i Lartë i Drejtësisë vendin tonë. Ne sido që ta bëjmë, ngado që ta është i vetmi autoritet që vendos për emërimin, kthejmë, këtij paradoksi nuk i shpëtojmë. lëvizjen dhe përgjegjësinë disiplinore” i ka specifikuar Është plotësisht e arsyeshme dhe e nevojshme të gjyqtarëve të shkallës, të apelit, si dhe të që të synojmë sa më shpejt të kemi Kushtetutën, prokurorëve. dhe mbi këtë bazë të mbështetim gjithë ligjet e tjera, Pra, nuk bëhet fjalë për hetuesin, projekti e ka. por deri atë ditë si do të bëjmë? Do të rrimë edhe pa Është një obligim, ndoshta atje kur u nxituam në këto ligje që kemi ose pa i përmirësuar këto ligje që bërjen e Dispozitave Kushtetuese, por unë mendoj kemi? se duhet pasur në konsideratë për të mos lejuar Prandaj, këtë projektligj, me gjithë vërejtjet që kontradikta në legjislacion. mund t’i bëhen, nuk jam kundër që mund t’i bëhen Ju faleminderit! vërejtje, ne duhet ta marrim në thelbin e tij, hap për Tomor Malasi – Deputeti Minga. të çuar përpara organizimin e drejtësisë dhe për të Petrika Minga – Ju faleminderit! zbatuar më mirë ato detyra që vënë kodet tona, që Shqipëria, krahasuar me të gjitha vendet e përbëjnë bazën e sistemit drejtësi dhënës, kode që Evropës Lindore, është një vend kampion për janë tepër defektoze, edhe këtë e dimë dhe që presin padrejtësi, prandaj ne mendojmë se ky ligj është rregullimin e tyre. Prandaj, në qoftë se do të nisemi një hap i madh drejt organizimit të drejtësisë në nga fryma e ligjit dhe nga dëshira për të përmirësuar vendin tonë. Grupi ynë, duke marrë në analizë të më tej sistemin tonë juridik, natyrisht ky ligj mendoj plotë këtë projektligj, konkludoi se është një ligj me se i ka të gjitha arsyet që të mos ketë kundërshtime shumë rëndësi dhe vendimtar për kohën që ne po serioze. Vërejtjet sigurisht bëhen. Unë jam dakord kalojmë. që disa mospërputhje janë dhe nxitimi mendoj nuk Ne ramë unanimisht dakord, të gjithë deputetët është e dëshirave subjektive të njërit ose tjetrit, por e përkrahin dhe e miratojnë në parim projektligjin është një përpjekje për t’iu përgjigjur nevojës për “Për organizimin e drejtësisë”, dhe për ta mbrojtur përmirësime të shpejta të gjërave thelbësore të këtë çështje, këtë projektligj ngarkohet zoti Baleta sistemit tonë. për ta mbrojtur. Vetë fakti se në fillimi i seancës së sotme u Ju faleminderit! shprehën shqetësime serioze, të cilat tashmë nuk Tomor Malasi – Deputeti Baleta. janë kaq shumë shqetësuese, sepse projekti të

739 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

paktën na i largoi disa nga atë frikën që kishim, dhe Neni 1. kjo është gjë e mirë dhe natyrisht, edhe ky projekt Vërejtjet e Komisionit të Ligjeve mendoj se janë aty. gjëra që në të ardhmen, me siguri do të saktësohet, Me diskutimin e dytë që u bë, ju lutem në emër por unë do të thosha se sot e kemi të vështirë që t’i të Komisionit të Ligjeve të autorizojmë zotin Abdiu. parashikojmë të gjitha ato saktësime që do të na Zoti Abdiu, në fillim të çdo neni mund ta merrni imponojë e ardhmja, dhe të marrim një qëndrim fjalën për kontestimet e paraqitura. paraprak. Kështu që, unë do të mendoja se Fehmi Abdiu – Më mirë të mos ngatërrojmë deputetët të përqendrohen pikërisht te thelbi i këtij dhe të mos vonojmë për ato probleme, për të cilat projekti dhe të ecim pa i vënë detyrë vetes se do të Komisioni i Ligjeve nuk ka ose ka vetëm ato që ka korrigjojmë gjithçka të keqe që kemi vëzhguar, dhe parashtruar s’është nevoja për t’i përsëritur. do të vendosim tani gjithçka të mirë që do të na Tomor Malasi – Natyrisht. nevojitet në të ardhmen për të përsosur si duhet Fehmi Abdiu – Në qoftë se ka kundërshtime, sistemin tonë juridik. të mendohet për të parashtruar ndonjë ide tjetër, Këtu lind vërtet ai problemi i pozicionit të përveç këtyre për të cilat janë vënë në dijeni të gjithë hetuesisë. të nderuarit deputetë, atëherë do të parashtrojmë Po të shikojmë, t’i hedhim një sy historikut të mendime të veçanta, megjithëse paraprakisht dua këtij organi, bindemi se ka pasur veprime voluntariste t’ju them se edhe sot, pasi shqyrtuam disa disa herë gjatë dhjetëvjeçarëve që kanë dëmtuar dispozita që plotësonin projektin e paraqitur në funksionin e këtij organi. Në këtë ligj, për mendimin parim, dhe për përmbajtjen e tyre nuk pati ndonjë tim bëhet përpjekje serioze për t’i dhënë zgjidhje, gjë për t’u parashtruar dhe për të vonuar Kuvendin. dhe do të thosha se ndoshta është varianti më i Faleminderit! mirë që mund t’i japim. Diskutime patjetër që mund Tomor Malasi – Për nenin 1, me sa kuptohet të ngjallen, por organizimi i hetuesisë pranë nuk ka ndonjë vërejtje ose sugjerim. prokurorisë është zgjidhja më adekuate, sipas E hedhim në votë! mendimit të grupit tonë, për të ta bërë më efikas Kush është dakord me nenin 1 të këtij këtë organ, ndryshe kështu siç e kemi, do të jetë projektligji? një hallkë e palidhur mirë me hallkat e tjera dhe do Kundër? Abstenim? t’i ulet efikasiteti, do t’i ulet përgjegjësia. Miratohet neni 1 sipas projektligjit të hartuar. Këto janë vendime të përgjithshme. Të tjerat Neni 2. pastaj gjatë diskutimit nen për nen, grupi ynë do të Nuk ka vërejtje. thotë qëndrimin e vet. Kush është dakord me nenin 2? Gaqo Apostoli – Faleminderit, zoti kryetar, Kundër? Abstenim? Duke qenë kundër nxitimit të marrjes së Miratohet neni 2 sipas projektligjit. iniciativave ligjvënëse, ashtu edhe kundër vonesave Neni 3. në marrjen e këtyre iniciativave, pasi dihet, siç u Fehmi Abdiu – Mundësisht si ju edhe të gjithë përmend edhe më parë që ka një boshllëk të deputetët të kenë parasysh se projektit që është ndjeshëm të ligjeve demokratike apo tepricë diskutuar dje, mbrëmë në grupe i është bërë një paradoksesh ligjore siç tha dhe zoti Baleta, ne si shtesë, fletë e veçantë që është dorëzuar sot, e Grup Parlamentar i Partisë Socialdemokrate jemi cila plotëson disa dispozita, siç janë neni 2/a, neni dakord në parim për shqyrtimin e këtij projektligji, 2/b, pastaj ndryshon në nenin 6, në nenin 7, është pasi mendojmë se hartimi i tij, mënyra e përpilimit fletushkë e veçantë, pa kokë, por me një përmbajtje të tij plotëson kushtet për kapërcimin e kolapsit të të rëndësishme ideore. sotëm legjislativ. Tomor Malasi – Po, e drejtë. E kemi. Mendojmë ta votojmë në parim. Neni 2/a. Tomor Malasi – Mirë atëherë, kalojmë në “Gjykata e Apelit shqyrton ligjshmërinë dhe votimin në parim të projektligjit “Për organizimin e bazueshmërinë e vendimeve të gjykatës së shkallës drejtësisë”! së parë”. Kush është dakord për ta miratuar në parim këtë Fehmi Abdiu – Dua t’ju them se neni 2 që posa projektligj? miratuam, ka një ndryshim të vogël me nenin 2 që Kundër? Abstenim? parashtrohet në shtojcën, paragrafi i dytë. Prandaj, Ligji miratohet në parim. që të mos i mbetet merak asnjërit, le t’i hedhim një

740 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sy këtij ndryshimi të vogël që bëhet në paragrafin e është një vështirësi praktike që nuk ka pse ta minojë dytë, sepse sipas këtij ndryshimi, gjykatat e apelit rregullimin kushtetues dhe rregullimin bazë ligjor që shqyrtojnë ankimet dhe protestat kundër vendimeve do të përputhet me atë kushtetutë. Përgjithësisht, penale dhe civile të gjykatave të shkallës së parë. është një moment fillestar që do të mbushet me Ato gjykojnë me trup gjykues ose me një gjyqtar masa organizative. Mund të shtohet numri i sipas rregullave të parashikuara në nenet 116 të gjyqtarëve në fillim. Kjo është. Nuk shikoj Kodit të Procedurës Penale dhe të nenit 63 të Kodit mundësi absolute të kalimit në Gjykatën e Apelit. të Procedurës Civile. Tomor Malasi – Deputeti Baleta. Tomor Malasi – E kanë të gjithë fletën shtesë? Abdi Baleta – Grupi ynë nuk sheh ndonjë Ka vërejtje për atë? vështirësi që duhet të pengojë miratimin e kësaj Kush është dakord edhe njëherë me nenin 2, dispozite, sepse për ekonomi forcash gjyqësore, sipas këtij riformulimi, për të thënë pastaj dy ka mundësi të dalë më mirë se sa ç’e kemi, sepse degëzimet a dhe b, po të këtij neni? gjykata e shkallës së dytë do të jetë më e kursyer Kundër? Abstenim? në kthimin e çështjeve për rigjykim, do të gjykohen Miratohet ky nen. nga gjykata më të kualifikuara dhe për ato arsye që Miratohet neni 2/a. u përmendën, do të ketë mundësi rregullimi. Veç Ka vërejtje për nenet 2/a? kësaj, gjykatës së shkallës së parë i hiqet një barrë, Po. Deputeti Caka. çështjet e rigjykuara. Kështu që, brenda këtij sistemi Bashkim Caka – Pas përpunimit që u bëhen ka kompensime dhe nuk duhet të ngjallë një ndryshimeve diku është arritur gjetja e një faze më shqetësim më të madh se sa duhet kjo dispozitë të ndërmjetme, më të saktë, por kam shqetësimin, dhe mund të mbetet ashtu siç është. a mund që në praktikë të përballohet ky ndryshim Tomor Malasi – Deputeti Hoti. që bëhet, për arsye se do të shtohet shkalla e hetimit Miri Hoti – Hetimin në shkallën e dytë e bën gjyqësor e Gjykatës së Apelit. Nuk është më gjykata hetuesi i shkallës së parë apo ka hetues tjetër apo e shkallës së dytë që kemi aktualisht që gjykon vetë gjykata, pa hetues. vetëm mbi bazën e letrave, por kemi diçka të veçantë Abdi Baleta – Hetimi gjyqësor është ndryshe dhe të kuptueshme dhe për deputetët, ndaj kam nga hetimi paraprak. Këtu është fjala për një proces mendimin dhe desha të sqarohem aktualisht, a të ri gjyqësor. Kështu që nuk kthehet më te hetuesia mund të përballohet dhe ç’vështirësi mund të dalin? kjo. Tomor Malasi – Keni pyetje për specialistët. E gjykon gjykata, bën hetim gjyqësor. Të bësh Ka ndonjë pyetje tjetër? hetim gjyqësor në gjykatë, do të thotë të fillosh Nuk ka. shqyrtimin e çështjes nga e para, të gjykosh vetëm Ju lutem, përgjigjuni! mbi bazën e dosjes, të bësh përsëri një proces në Specialisti – Në lidhje me shqetësimin që sallë. paraqitet, unë e kuptoj drejt sepse një lloj vështirësie Tomor Malasi – Ka ndonjë vërejtje tjetër? praktike do të ketë. Është vështirësi jo e Zoti Hoti, jeni i qartë? pakapërcyeshme, siç ndodh vazhdimisht në kalimin Kush është i qartë me nenin 2/a? nga një sistem në tjetrin. Logjika e këtij neni qëndron Kundër? Abstenim? në pajtueshmërinë në sistemin kushtetues që është Miratohet nenin 2/a. miratuar para disa kohësh këtu, për të dalë në Neni 2/b. Gjykatën e Apelit, kjo do të kërkojë vështirësi që të Ka vërejtje? mund të mënjanohet në masën më të mundshme Abdi Baleta – S’kemi. të duhur me anë strukturimesh, masash organizative Tomor Malasi – Në qoftë se s’ka, atëherë kush në gjykatën e shkallës së dytë, pra në Gjykatën e është dakord për miratimin e nenit 2/b? Apelit. Vështirësia praktike do të jetë një çik në Kundër? Abstenim? fillim, por nuk është e papërballueshme. Gjithashtu, Miratohet nenin 2/b, sipas projektligjit. ne do ta lidhim bashkë edhe me nenin 2, sepse nuk Neni 3. do të gjykojnë thjesht shtatë gjyqtarë, ta zëmë, të Deputeti Abdiu. zonës së Tiranës, por do të gjykojë edhe me trup Fehmi Abdiu – Kam mendimin se neni 3 të gjykues, do të gjykojë edhe me gjyqtarë të vetëm. gjejë njëfarë përmirësimi. Prandaj, është një mundësi që shtohet një çik. kjo Ideja për t’u shqyrtuar çështja penale nga

741 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Gjykata Ushtarake, kjo kategori që ka të bëjë me Tomor Malasi – E drejtë! veprat penale ushtarake është e drejtë, as që vihet Fehmi Abdiu – Shiheni, le ta diskutojnë të gjithë në kontestim. Po kështu, është i drejtë dhe mendimi kolegët. se këto gjykata të gjykojnë, si ushtarakët për veprat Tomor Malasi – Unë mendoj që këtë ta penale ushtarake, ashtu dhe robërit e luftës edhe shoqëronim me një formulim konkret persona të tjerë që me ligje të veçanta mundtë Fehmi Abdiu – Formulimi është shumë i ngarkohen, mund të caktohen për të gjykuar në thjeshtë, zoti kryetar. Ajo shprehet fare kollaj. gjykata ushtarake, por në vështrimin praktik, në Puna është se duhet kuptuar ideja në përmbajtje, veprimtarinë praktike lind një problem. sepse ka të bëjë me zgjerimin. Ajo nga ana metodike Në qoftë se do të miratojmë projektin, siç na hiqet, gjykojnë ushtarakët dhe asgjë tjetër. është paraqitur që gjykatat ushtarake do të gjykojnë Ushtarakët, robërit e luftës dhe persona të tjerë të ushtarakët, vetëm ushtarakët që gjykojnë veprat caktuar me ligj. Bëhet fare kollaj, por mua më penale ushtarake, do të konstatohet sepse ato mundon më shumë përmbajtja e këtij mendimi. efektivisht do të kenë një ngarkesë pune, sado të Domethënë, do t’i lëmë që gjykatat ushtarake të pakta që t’i caktojmë në numër, sepse akoma nuk gjykojnë të gjithë subjektet ushtarake, kur kryejnë janë caktuar edhe me personel, sepse nuk janë të gjitha llojet e fajeve veprat penale apo jo? Mua zgjidhur këto punë. Ato do të kenë një ngarkesë më duket se më mirë do të ishte që çdo rast, kur shumë të vogël pune, së pari. kemi të bëjmë me ushtarakë, ato të gjykohen nga Së dyti, problemi i veprave të ndryshme, do me një gjykatë disi më speciale, disi më e kualifikuar thënë gjithë fajeve dhe gjithë krimeve dhe nga Gjykata Ushtarake. kundërvajtjeve që gjykohen nga ushtarakët, nuk do Tomor Malasi – Mbaruat? të jenë të përqendruara nga një dorë, në një organ Deputeti Baleta. të caktuar, vetëm te Gjykata Ushtarake, por do të Abdi Baleta – Grupi ynë nuk ka vërejtje për jenë diku në gjykatat ushtarake, kur janë vepra këtë pikë të formulimit. Më duket i pranueshëm penale ushtarake të kryera nga ushtarakët, ndërsa kështu siç është. gjithmonë për ushtarakët do të kenë bërë faje të Vërtetë ky është një problem që diskutohet. tjera do të gjykohen nga gjykatat civile, gjykatat e Është punë e preferencës për kriterin, d. m. th do të rretheve. Për rrjedhojë, dhe për qëllime studimore e nisemi nga ajo, që ndarjen e kompetencave ta bëjmë metodike dhe për probleme të tjera që mund t’i sipas subjektit apo sipas natyrës së veprave penale. interesojnë ushtrisë në përgjithësi edhe shtetit e Më duket se kjo zgjidhje është disi më e shoqërisë, duket sikur shpërndahen shumë lloj përshtatshme për kohën. Do të shtoja si argument subjektesh. Për rrjedhojë, kam mendimin se këtë, që nuk duhet të bëhet një ndarje shumë e gjykatat ushtarake të shkallës së parë të gjykojnë prerë, një lloj segregacioni midis njerëzve me ushtarakët si për rastet kur kryejnë veprat penale uniformë dhe njerëzve pa uniformë. Do të preferoja ushtarake, që domosdo janë më afër natyrës së që të ishte më e kufizuar puna e gjykatave punës së tyre, ashtu dhe kur ata, ushtarakët, kryejnë ushtarake, vërtetë për vepra penale të natyrës vepra të tjera penale. Pra, kriteri bazë do të thosha, ushtarake, ndërsa për gjëra të jetës së zakonshme për kompetencat e këtyre gjykatave të vihet ajo që edhe ushtaraku pavarësisht se edhe me uniformë kemi pasur në një farë mase deri tani subjekti, kur të ishte pjesë e shoqërisë sonë civile, të gjykohej personat që bëjnë faj, që bëjnë krim, që kryejnë nga gjykatat e tjera, dhe të kishte më shumë dobi. kundërvajtje penale dhe krime është ushtarak, të Arsyet e tjera qëndrojnë, nevojat studimore, didaktike gjykohet nga gjykatat ushtarake edhe si subjekt, etj., por mendoj se kjo zgjidhje ka një farë avantazhi edhe si detyrë funksionale,nga një herë një pjesë më të madh. kanë edhe detyra me sekrete shtetërore dhe me të Grupi ynë është dakord që ta pranojë kështu. tjera qëllime këto, do të ishte më mirë që të gjykohen Tomor Malasi – Deputeti Lloshi. nga gjykatat ushtarake, gjithmonë rastet kur Xhevat Lloshi – Kisha një pyetje për subjektet ushtarakë kryejnë faje penale. specialistët - Ka mundësi të na thonë nga përvoja Ju faleminderit! e vendeve të tjera, të paktën të atyre që kemi rreth Tomor Malasi – Deputeti Abdiu. e rrotull, si shtrohet ky problem, ushtarakët gjykohen Fehmi Abdiu – Është një problem për t’u në këtë mënyrë të ndarë, apo gjykohen vetëm nga diskutuar. gjykatat ushtarake?

742 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi – Ju lutem, ta dëgjojmë! Një, sipas projektligjit. Specialisti – Me formulimin e nenit 3, në lidhje Tjetra sipas deputeti Abdiu. me përcaktimin e kompetencës gjyqësore, është Siç e kuptova unë, “gjykatat ushtarake të shkallës bërë në bazë parimi i karakterit ose i llojit të veprës së parë gjykojnë për vepra penale ushtarake”. që kryhet në ushtri. Të hiqet fjala “ushtarake” thoni ju apo jo? Kështu, Ushtria dallohet nga sfera tjetër civile jo për faktin zoti Abdiu. se janë persona të veshur, por nga natyra e Fehmi Abdiu – “Robërit e luftës dhe persona veprimtarisë që kryhet në ushtri. të tjerë”. Në këtë sens, gjykatat ushtarake do të jenë Tomor Malasi – Atëherë, edhe një herë gjykata penale ushtarake, vetëm për veprat formulojeni që të votohet sipas propozimit - ushtarake. Fehmi Abdiu – “Gjykatat ushtarake të shkallës Sa për atë, që ku është marrë ky model nuk di së parë gjykojnë ushtarakët, robërit e luftës dhe gjykatë tjetër në këto vende, të paktën në vendet personat e tjerë të caktuar me ligj”. evropiane që të bëjmë një rregullim, siç e kemi pasur Tomor Malasi – Të hiqet, “veprat penale ne ekzistuesin deri më sot, ata gjykojnë thjesht ushtarake”? veprën, subjektin ushtarak, për vepra të karakterit Gaqo Apostoli – Propozimi i deputeti Abdiu nuk ushtarak. Për vepra të tjera penale, të karakterit civil u mbështet, kështu që nuk ka nevojë të hidhet në mund t’i them gjykohen nga gjykatat e zakonshme, votë. duke mos harruar faktin se gjykatat ushtarake së Tomor Malasi – Si rregull duhet të mbështetet. bashku me sistemin gjyqësor të zakonshëm Gaqo Apostoli – Të zbatojmë rregullin. përbëjnë një sistem gjyqësor, kanë një dalje në Megjithatë, do të kemi raste të tilla që një Gjykatën e Apelit Ushtarake dhe në Gjykatën e ushtarak zihet me komshiun, do të shkojë në gjyq, Kasacionit, si kreu i tyre. Për këtë arsye, nisur dhe do të shkojë në Gjykatë Ushtarake, nuk ka kuptim. nga arsye praktike që na kanë dalë deri dje, kur ne Neni këtu është shumë i rregullt. Unë nuk kam kishim dhjetë të pandehur civilë, që ishin kryesorët përvojë në këto, por logjika më çon në këto. Ai kur në proces, dhe për një ushtarak që mund të ishte vepron si civil, do të gjykohet si civil nuk ka problem. fare anësori, ne të gjithë grupin e fusnim në Gjykatën Për problemet studimore gjykatat ose personat e Ushtarake, duke i dhënë një ngjyrim padrejtësisht interesuar bashkëveprojnë qoftë në gjykatat të theksuar Gjykata Ushtarake, të mos i them ushtarake, qoftë në gjykatat civile. Gjykata Marciale. Përse kjo? Tomor Malasi – Deputeti Abdiu ka një Ka një problem të vogël në atë që meriton të kredibilitet më tepër, sepse është dhe i Komisionit diskutohet në sensin e përvojës gjyqësore të të Ligjeve, prandaj mendimi i tij konsiderohet më praktikës, por argumenti nuk është determinant, në shumë. ( Të qeshura) sensin se në qoftë se ka pak çështje, atëherë të Në qoftë se deputeti Abdiu mendon që të mos e bëjmë pak gjykata, pak gjyqtarë. Nëse është hedhim në votë. .. problemi që duhet ta zgjerojmë rrethin e juridiksionit Bashkim Caka – Meqenëse u dashka edhe me vepra penale të karakterit civil, kjo pastaj mbështetja.. .. nuk më duket shumë e drejtë dhe normale, sepse Fehmi Abdiu – E bënë të qartë se dy qëndrime kjo gjykatë ushtarake nuk do të jetë jashtë sistemit ka në të gjitha vendet. Në disa vende niset nga kriteri gjyqësor. Ajo gjykatë e lartë kasacioni që do të japë bazë, nga natyra e veprave penale që ka kryer dhe precedentët, udhëzimet për unifikimin dhe zbatimin i kanë shumë të kufizuara kompetencat e gjykatave parimor të praktikës gjyqësore dhe të ligjit që ushtarake, siç është menduar edhe projekti zbatohet në gjykatë, do të veprojë njëkohësisht si përkatës, në disa vende të tjera nisen nga kriteri në gjykatat e karakterit civil të zakonshëm, ashtu bazë për kompetencat e këtyre organeve nga dhenë sistemin e gjykatave ushtarake. subjekti që kryejnë vepra penale. I kanë zgjeruar Duke e mbyllur këtë mendim po them kaq - Nuk disi më shumë kompetencat e këtyre, dhe lejojnë ka në Evropë, me sa di unë, një sistem të tillë që të që të gjykojnë të gjithë ushtarakët, pavarësisht nga gjykojnë gjykatat ushtarake dhe për vepra të natyra e veprës penale që kryejnë. Ne sugjeruam karakterit jo ushtarak, nuk ka kuptim. për të pasur më shumë konsideratë këtë të dytën. Tomor Malasi – Tjetër? Qoftë njëri qëndrim, qoftë tjetri ka argumente pro Kemi dy propozime - dhe argumente kundër. Mund të diskutohet qoftë

743 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

në planin organizativ, qoftë në planin ligjor, qoftë në Për këto është fjala. planin profesional sa të duam. Këtu, mbase nuk Skënder Gjinushi– Prapë përputhet se zbatohet, është vendi për të diskutuar gjatë për këto, por në të paktën kufiri i rrethit, kështu që ka një.. .. qoftë se kolegët nuk e çmojnë të udhës, le të mos Specialisti – Por nuk quhet ndarje e pranojnë. S’ka ndonjë gjë. administrative. Tomor Malasi – Jo, domethënë, e tërhiqni juve Skënder Gjinushi– Atëherë duhet thënë... “me tani? njësitë bazë”, ndryshe mund të japë gjysmë rrethi Fehmi Abdiu – Në qoftë se shumica është që ai p. sh. ta tërheq, unë e tërheq. Specialisti – Ndarje administrative janë rrethet. Tomor Malasi – E hedhim në votë? Kur nuk përputhet gjykata me këto ndarje Fehmi Abdiu – E tërheqim nuk është problem, administrative, atëherë. s’e kam për gjë hiç, e tërheq, punë e madhe, nuk Presidenti do të thotë se kjo gjykatë shtrihet në ka gjë fare. tre rrethe e gjysmë, bie fjala. Se do të ndërtohen Tomor Malasi – Deputeti Meçe. gjykatat ushtarake mbi bazën e njësisë; dhe Arben Meçe – Më fal, nuk dua të lëndoj dhe të ndoshta, mund të mos përputhet edhe me rrethet. ofendoj njeri këtu në këtë mes. Për këto është fjala. Zoti Abdiu, ju lutem, kur të flisni në emrin tuaj Tomor Malasi – Kush është dakord me nenin personal, do të jetë mirë t’i thoni edhe auditorit që 4, sipas formulimit të bërë në projektligj? po flas. Ky propozim u diskutua edhe në emër të Kundër? Abstenim? Komisionin e Ligjeve dhe u vendos që të ishte siç Miratohet neni 4, sipas projektligjit. është këtu, prandaj më tepër për të sqaruar auditorin, Neni 5. se me ç’pashë edhe Kryesia u keqkuptua. Ka vërejtje? Nuk është për t’ju kundërvënë në këtë mes. Nuk ka. Kryesia duhet ta dijë. Kush është dakord me nenin 5, sipas formulimit Më falni, nuk kisha për t’ju ofenduar asgjë. në projektligj? Tomor Malasi – Deputeti Meçe, nuk ka ndonjë Kundër? Abstenim rëndësi. Deputeti Apostoli. Fehmi Abdiu – Unë u përpoqa që vërejtjeve të Gaqo Apostoli – Jemi më pak se 70 vetë këtu. mia t’i jap diçka më shumë se mendimi im personal. Tomor Malasi – Sekretaria, numëroni edhe Unë insistova se ai është mendimi im personal, dhe njëherë sa janë! Vazhdojmë, atëherë! juve nuk ju kam përmendur fare; as dua t’ju prononcoj Kush është dakord me nenin 5, sipas hiç. projektligjit? Tomor Malasi – S’ka ndonjë gjë të keqe. Kundër? Abstenim? Atëherë, vazhdojmë! Miratohet neni 5, sipas projektligjit. Kush është dakord me nenin 3, sipas vërejtjeve Neni 6. të bëra në projektligj? Nenin 6, sipas shtojcës, e keni përpara. Kundër? Abstenim? Vërejtje tjetër për nenin 6? Miratohet neni 3, sipas formulimit në projektligj. Në qoftë se nuk ka, atëherë e hedhim në votë. Neni 4. Votojmë nenin 6, sipas ndryshimeve të Ka ndonjë kontestim për nenin 4? paraqitura nga Komisioni i Ligjeve. Kush ka pyetje? Fleta shtojcë. Deputeti Gjinushi, urdhëroni! Kush është dakord me nenin 6? Skënder Gjinushi – Kam një pyetje për Ju lutem! specialistët - Kundër? Abstenim? Me fjalët “kur ndryshon nga ndarja administrative Të nderuar deputetë, ju lutem, merrni pjesë në gjyqësore”, çfarë rastesh nënkupton? votim! Specialisti – Është fjala për gjykatat e apelit Çdo deputetë ka për detyrë të shprehet në një dhe gjykatat ushtarake që nuk përputhen me ndarjen mënyrë. administrative. Ato janë mbi bazë disa rrethesh. Se Miratohet neni 6, sipas ndryshimit të bërë nga çfarë rrethesh përfshijnë ato, e cakton Presidenti Komisioni i Ligjeve në fletën shtojcë. mbi propozimin e ministrit. Neni 7.

744 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Gjithashtu, sipas ndryshimeve. dënimit kur në krye të nenit 7, kur jepet kompetenca Ka vërejtje për nenin 7? e kësaj gjykate të Kasacionit thuhet - “shqyrton Deputeti Caka. vetëm bazën ligjore të vendimeve”. Bashkim Caka – Përpara se të vejë tek ajo pa Unë diçka mbase e kuptoj që ka një sforco, që peshë e zotit Fehmi, kisha një pyetje - ka një gjë. Për punën e nenit 7 - Me nenin 7 të Dispozitat Tomor Malasi – Keni edhe ju pyetje? Kushtetuese, për organet e drejtësisë. Aty nuk kemi Deputeti Lloshi. përcaktuar të drejtën e kryetarit të Gjykatës së Xhevat Lloshi – Lidhur me pikën c, kam një Kasacionit dhe të Prokurorit të Përgjithshëm për të pyetje, sepse përvoja e këtyre fushave është bërë ankim. gjithmonë shumë e ndërlikuar. A ka ndonjë diskordancë apo mospërputhje me Më duket se duhet parë pak më rigoroze, sepse Dispozitat Kushtetuese? t’i thuash tjetrit se - kur nuk është marrë një provë Për arsye se neni 7 i Kushtetutës shprehet - vendimtare, kërkuar nga palët gjatë gjykimit, këtë “Gjykata e Kasacionit shqyrton vetëm bazën ligjore pikë, ju siguroj se po ta dinë njerëzit që futen në të vendimeve gjyqësore që paraqiten në rrugë këto histori, në 99 për qind të rasteve do ta kundërshtimi ose që tërheq vetë”. A e ka parasysh shfrytëzojnë. Ai thotë - “kjo është për mua provë këtë gjë? vendimtare” dhe çdo lloj gjykimi mund ta ngatërrojë Specialisti – Në Kushtetutë thuhet ajo që u pastaj në instanca të tjera. tha, dhe nuk ka kontradiktë, sepse Kushtetuta nuk Tomor Malasi – Po keni pyetje apo... ndalon të drejtën e kryetarit të Gjykatës së Xhevat Lloshi – E kam pyetje - Duhet kështu Kasacionit dhe të Prokurorit të Përgjithshëm të ky formulim, apo mos duhet në një mënyrë pak më ushtrojë kërkesën për mbrojtje të ligjshmërisë. rigoroze? Më duket si shumë i hapur kështu. Kushtetuta shprehet për parimin se Gjykata e Tomor Malasi – Ka dhe ndonjë pyetje tjetër Kasacionit duhet të gjykojë vetëm bazën legale të për këtë nen? S’ka. Urdhëroni! vendimit. Specialisti ( Kristaq Traja) – Në Kushtetutë, Në këtë sens, Kushtetuta nuk e ndalon. Ky dhe në nenin 7 të këtij projektligji, përcaktohet parimi është një mjet që ekziston në Kodin e Procedurës se Gjykata e Kasacionit shqyrton bazën legale të Penale që nuk është i papajtueshëm me vendimeve gjyqësore. Në Kodin e Procedurës Penale Kushtetutën. Në këtë sens nuk ka asnjë kontradiktë. dhe Civile thuhet - “Përveç bazës legale shfrytëzon Ndryshe ne duhet të ndodheshim përpara, se dhe bazueshmërinë në prova”. Natyrisht, kushtetuta meqenëse në rregullin ekzistues ky mjet ekziston, e ka shfuqizuar këtë pjesë. atë pjesë të Procedurës Kushtetuta duhet të thoshte se nuk kanë të drejtë Penale dhe nuk ka se si të ngrihet si argument që ta ushtrojnë. Ajo nuk e thotë një gjë të tillë aspak. kundërshton këtë. Sa për tjetrën që bëhet fjalë në Në këtë sens nuk ka asnjë papajtueshmëri midis nenin 171 të Kodit të Procedurës Civile dhe Kushtetutës dhe rregullimit tek i sotshmi. respektivisht 173 i Kodit të Procedurës Penale, fjala Vladimir Metani – Kam diçka për zotin Kristaq. nuk është për çështjen e masës së dënimit, sepse Referohet këtu në nenin 171, 173 të Kodit të është thënë në pikën b shprehimisht - “Kur ka Procedurës Civile. shkelje të rëndë të normave procedurale”. Pra, i Në nenin 171 thuhet - “Gjykata e shkallës së referohet gjithmonë bazës legale. Pra, ato shkaqe dytë e shqyrton çështjen në tërësi dhe nuk kufizohet që e bëjnë të pavlefshëm këtë vendim. vetëm në shkaqet e paraqitura”. Në lidhje me tjetrën, kur nuk është marrë një Ndërsa këtu, në nenin 7 të projektit të paraqitur, provë vendimtare, e kërkuar nga palët gjatë gjykimit, Gjykata e Kasacionit shqyrton bazën ligjore të unë ju siguroj se të gjithë do të thonë - kjo është vendimeve gjyqësore të paraqitur në rrugën e vërtetë provë vendimtare, por ai që e bën vlerësimin ankimeve etj. se është provë vendimtare është gjithmonë gjykata. Neni 173, përsëri, bën fjalë për shkaqet, për Prandaj, ajo gjykatë lihet e lirë, zbaton diskrecionin prishjen e vendimit. e saj, e gjykon rast pas rasti që me të vërtetë X Ndër të tjera, është pabazueshmëria e vendimit dëshmitarë që nuk është paraqitur fare përbën provë në prova dhe ligj. Jepet si pikë e veçantë kur shtohet: vendimtare, sepse është dëshmitar okular i ngjarjes Mos janë në kundërshtim me njëra-tjetrën këto? e thërret. Në qoftë se është dëgjuar në shkallën e Tjetra: Papërshtatshmëria e masës së llojit të parë dhe nuk shton asgjë të re në dëshmi, nuk e

745 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

thërret. Është një politikë diskrecionale gjyqësore Kush është dakord me ndryshimet që u e gjykatës. Fjala është për një provë që mund të propozuan për pikën b? vërë në dyshim të gjithë procesin. Në këtë sens Kundër? Abstenim? nuk mund të normohet puna e gjykatës me provat. Miratohet neni 7, me ndryshimin e vogël që u Është një vlerësim, një diskrecion i gjykatës që nuk bë në pikën b. ke çfarë bën. Nuk shoh ndonjë gjë në kundërshtim Neni 8. me këtë. Edhe dispozitat e Kodit të Procedurës Kush ka vërejtje për nenin 8? Penale dhe Civile në këtë pjesë, natyrisht janë të Bashkim Koçi – A mund të na sqarojnë interpretueshme në masën, janë të pajtueshme me specialistët, për çfarë rastesh të veçanta bëhet fjalë këtë kushtetutë dhe me këtë projektligj që dhe pse është i domosdoshëm ky nen, kur janë paraqesim. Nuk është më çështje provash, parashikuar ankesa dhe forma të tjera? bazueshmëri në prova, as mase dënimi, nuk ka Specialisti – Gjyqtarët e gjykojnë në territore shkelje të rëndë norme procedurale, mase dënimi. të caktuara, sipas gjykatës që i takojnë, por në Masa e dënimit është një politikë ndëshkimi që bën situata të caktuara krijohet nevoja për punën e gjykata, duke marrë parasysh shumë gjëra, jo vetëm gjyqtarëve nga gjyqtarë të tjerë për shkak leje, vlerësimet legale, ligjshmërinë, por edhe sëmundje, mungesash që krijohen në punën e oportunitetin e gjërave, kushtet lokale, personalitetin gjykatave, dhe kjo duhet të rregullohet me ligj që ai e të pandehurit e shumë-shumë gjëra të tjera. Është të bëhet kompetent të gjykojë në një rreth tjetër. thënë shqip, ka shkelje të rëndë të normave Prandaj, është e nevojshme kjo dispozitë. procedurale. Pra, është gjithnjë baza legale. Tomor Malasi – E kënaqshme përgjigja? Vladimir Metani – Mos do të ishte më mirë që Ka ndonjë vërejtje tjetër? pikërisht, këto nenet 171, 173 të përputhen me këto Atëherë, kalojmë në votim! mendime që thatë ju, me bazën ligjore mos i Për nenin 8, sipas projektligjit, kush është referohet në tërësi këtyre neneve. Unë mendoj se dakord? kështu do të jetë më mirë, do të jetë më e saktë, Kundër? Abstenim? përputhen. Dakord, ju ma sqaruat mua, ai nesër që Miratohet neni 8, sipas projektligjit. do ta zbatojë në praktikë e do ta marrë në total. Neni 9. Specialisti – Mirë, për të qenë tërësisht i saktë, Ka kontestim për nenin 9? Nuk ka. mund të jetë një paragraf, 171 paragrafi i parë. Kush është dakord sipas projektligjit? Vladimir Metani – Dakord, për këtë e kam. Kundër? Abstenim? Specialisti – Dakord! Miratohet neni 9. Vladimir Metani – Ka pika që kundërshtojnë Neni 10. paragrafin e parë të nenit 7. Mund të rregullohet. Deputeti Lloshi. Specialisti – Dakord! Xhevat Lloshi – Kam një pyetje për specialistët Fehmi Abdiu – Kur ka shkelje të rënda - A mendojnë se mund të zbatohet në Shqipëri një procedurale, pika b e nenit 171 të Kodit të praktikë që kanë vendet e tjera, që mund të ketë Procedurës Civile dhe pika 3 e nenit 173 të Kodit të edhe hetim privat të institucionalizuar, domethënë, Procedurës Civile. Në këto dy pika, në këto dy të mos kemi vetëm siç thuhet më tej, hetimi kryhet dispozita konkrete trajtohen problemet e shkeljeve nga hetuesia, policia hetimore etj, etj? Është një të rënda të rregullave procedurale. praktikë e njohur që mund të bëhet hetimi dhe në Specialisti – Dakord, bëhet më konkrete. mënyrë private, sigurisht i institucionalizuar në një Fehmi Abdiu – Bëhet më e qartë, dispozita mënyrë ligjore. Nuk do të kishte vend për ta parë në nuk lë shkas për keqinterpretime dhe për gabime. ligjet tona? Specialisti – Dakord! Specialisti – Ideja është shumë interesante. Tomor Malasi – Vërejtje tjetër? Në fakt është një ide interesante që zbatohet në Në lidhje me nenit 7, për pikat që thatë, të bëhet Amerikë, ku procesi është penal, i ngjan riformulimi apo... katërçipërisht procesit civil, ku palët janë të Fehmi Abdiu – Pika b, me formulimet e vogla. barabarta, dhe prokurori bën hetimet në emër të Vladimir Metani – Një redaktim të vogël. shteti, kurse avokati bën hetimet në emër të klientit Tomor Malasi – Vetëm për pikën b. privat. Të gjitha këto informacione dhe prova që sillen Ka ndonjë vërejtje tjetër? Nuk ka. përpara gjyqtarit dhe respektivisht përpara jurisë së

746 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

madhe që është një organ akuze ku konfirmohen. Kush është dakord me nenin 10? Atje ka një veçori, që i gjithë ky informacion, të gjitha Kundër? Abstenim? këto të dhëna nuk marrin vlerën e provës, përderisa Miratohet neni 10, sipas projektligjit dhe me nuk janë konfirmuar në debatin gjyqësor, në atë që vërejtjet e paraqitura dhe nga Komisioni i Ligjeve. themi ne në gjyq me juri të vogël. Neni 11. Në Shqipëri ç’mund të bëhet? Deputeti Metani. Po ta shikojmë me hollësi rolin që ka avokati Vladimir Metani – Për nenin 11 kam këtë sot. Ai është i lirë që të bëjë, të japë të gjithë ndihmën vërejtje: Punonjësit e policisë të ngarkuar për hetime juridike ndaj klientit që ia kërkon, dhe me këtë rast caktohen dhe largohen në detyrë. ai vete merr kontakt me shumë njerëz, por çështja Cila do të jetë pozita e këtyre punonjësve të nuk qëndron këtu në mundësitë e tij reale, në takimin policisë që do të ngarkohen me hetime në kuptimin me njerëzit që kanë dije për çështjen. Çështja e lirë, gjithmonë me nocionin hetues? Do të jenë qëndron këtu: Çfarë vlerësimi do të kenë dokumentet gjithmonë të ngarkuar dhe do të konsiderohen që ky avokat mund eventualisht të përpilonte në këtë hetues, pavarësisht se janë në organin e rendit, pra rast? Këto dokumente do të paraqiteshin në hetuesi, të policisë apo do të jenë të tillë vetëm kur do të d. m. th. në proces hetimor, i cili ka edhe prokurorin, ngarkohen me detyra hetimore? natyrisht ka edhe avokatin. Pra, për të sqaruar pozitën e këtyre punonjësve, Në stadin e sotëm, ndodh që për shkak të do të ngarkohen edhe me detyra të tjera, apo thjesht kapërcimit që bëjmë, kemi edhe një sistem hibrid. do të jenë në këtë organ të ndarë një grup Unë jam i bindur që rreth 90 për qind e hetuesve, punonjësish që do të jenë vetëm për hetime? Sepse mbase dhe e prokurorëve, në mos gaboj, i më duket sikur është disi kontradiktor. Në një anë konsiderojnë të gjitha të dhënat e marra në procesin thuhet se hetues, në qoftë se konsiderohen hetues, hetimor si provë e mirëfilltë dhe si provë të tillë, që nga ana tjetër thuhet se largohen në detyrë me kur del nesër në gjyq, është i pandehur e pohon e miratim të ministrit ë Rendit Publik dhe Drejtësisë. mohon, ata i quajnë prova të mirëqena dhe mbi këtë Ndërsa hetuesit në tërësi emërohen nga Këshilli i bazë edhe mund ta dënojnë, siç e kanë dënuar deri Lartë i Drejtësisë. dje. Me këtë projekt të ri, ne synojmë, meqenëse e Tomor Malasi – Kërkon sqarim. vëmë procesin mbi baza kontradiktore të barabarta, Kush mund ta sqarojë, ju lutem? avokatë dhe prokurorë janë palë, nuk është njëri Specialisti – Këta oficerë, siç u quajtën në shtet, në kuptimin që qëndron mbi tjetrin janë palë. Komisionin e Ligjeve, punonjës të policisë ose Atëherë, të gjithë informacionin e grumbulluar për oficerë, që faktikisht duhet të jenë oficerë, se kështu të gjitha të dhënat e grumbulluara nuk do të është mendimi dhe kështu është më mirë, do të konsiderohen provë fajësie, përderisa në debatin emërohen siç është menduar në projekt nga ministri gjyqësor në seancë të hapur publike, të konfirmohen i Rendit dhe ministri i Drejtësisë, duke u marrë edhe katërçipërisht. mendimi i Prokurorit të Përgjithshëm që ka dijeni Në këtë sens, avokatin dhe të pandehurin nuk e për punën e tyre. Është fjala sidomos për largimin ndalon kush të bëjë gjëra të tilla, por ta nga puna e tyre, që të ketë dijeni edhe Prokurori i institucionalizosh këtë avokat ose do të thosha Përgjithshëm që nëpërmjet prokurorëve të rretheve detektivin privat, si mund të them unë. Ta është i informuar se si punon ky oficer dhe të mos institucionalizosh, unë nuk e di se si mund të bëhej bëhen padrejtësi mbi të. Këta do të jenë njerëz që kjo gjë me ligj. Kjo është një përvojë ndoshta një do të merren vetëm me këtë punë. çik e mëtejshme, është shumë e avancuar; nuk Në periudha të caktuara për një vit, për dy vjet është e përgatitur as psikologjikisht, as nga si do të gjykohet, emërimi i tyre . pikëpamja profesionale për ta bërë një gjë të tillë. Vladimir Metani – Hetues në këtë organ. Do të duheshin garanci të tjera të mëdha për të Specialisti – Hetues. garantuar procesin kontradiktor. Unë kujtoj se në Vladimir Metani – Po në qoftë se është hetues këtë sferë jemi pak prapa. Do ta lejonim vetëm pse duhet të jetë..... avokatin, i cili të bënte të gjithë ndihmën e nevojshme Specialisti – Jo në atë kuptimin tjetër. juridike, asgjë më tepër. Bëjnë veprime hetimore, por nuk janë hetues. Tomor Malasi – Në qoftë se nuk ka ndonjë gjë Janë oficerë të policisë që kryejnë veprime që u tjetër, kalojmë në votim! ngarkohen organeve të policisë për veprime

747 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

hetimore. Prandaj, është thënë më lart, që bëjnë hetuesia dhe policia etj. etj. hetime hetuesia dhe organet e policisë. Në këtë Kam këtë pyetje - Hetuesia mbetet si institucion kuptim është. më vete, apo s’mbetet më vete dhe në qoftë se nuk Vladimir Metani – Më falni, këto marrin pozitën mbetet më vete, atëherë ky formulim i nenit 11 e e hetuesit vetëm kur ngarkohen me veprime zgjidh këtë punë? Siç e kuptoj unë, neni 11 hetuesinë hetimore? Në qoftë se janë në pozitë, janë hetues, e lë institucion më vete. gjithmonë do të jenë hetues. Faleminderit! Specialisti – Nga pikëpamja procedurale ai Specialisti – Në nenin 11 thuhet - “se me të bëhet hetues në çështjen konkrete. Por kur është vërtetë hetimi i veprave penale kryhet nga hetuesia”. punonjës i ngarkuar me hetime ai nuk është si çdo Ne nuk duhet të ngatërrojmë një gjë. Hetimi është hetues në përgjithësi. një fazë e procesit, siç është fillimi, hetimi, dërgimi Vladimir Metani – Nuk është i ngarkuar me në gjyq dhe gjyqi, kurse prokurori ka funksion hetime, çfarë detyre do të kryejë në policinë e rendit, ndjekës. Pra, të mos ngatërrojmë fazën me në degën e rendit. funksionin. Në qoftë se bëjmë fjalë për këtë fazë Specialisti – Po themi dhe njëherë, që ky në për hetimin, për grumbullimin e informacionit të të degën e rendit do të jetë person i ngarkuar për dhënave dhe të provave do ta bëjnë hetuesit, emër hetime, do të jetë oficer i ngarkuar për hetime. të cilin ne do ta ruajmë dhe për pak kohë, dhe Vladimir Metani – Një pozitë e papërcaktuar, hetuesit si subjekt në tërësinë e tyre, përbëjnë atë më duket. që quhet hetuesi. Specialisti – Është e përcaktuar. Nëse vjen problemi që të implikohet kjo është Specialisti tjetër – Është e përcaktuar ajo, çështje organizative, ky zgjidhet në një nen të sepse unë e bëj në bazë të listës. Filan oficer dhe mëposhtëm, që kur të vijë koha do ta themi, por të filan oficer janë punonjës të policisë X të rrethit, të miratojmë këtë tani, që organizohet pranë ngarkuar me hetime dhe këta bëjnë hetime. Në të prokurorive. Këtu është fjala për hetuesinë si gjitha rastet, siç u kemi lënë në projektligj që do të kompleks, si tërësi subjektesh hetimore, si tërësi përballojnë emergjencat në vendin e ngjarjeve, hetuesish, prandaj ka këtë logjikë, hetimi i veprave flagranca, këto tashmë janë të emëruar në listë dhe penale kryhet nga hetuesia. Të gjitha veprimet janë hetues, por bëjnë një diferencim midis hetuesve hetimore kryhen nga hetuesit. Kjo është çështja. të prokurorisë, sepse nuk u lejohet të kryejnë disa Specialisti i parë – Nuk duhet të ngatërrohet veprime kryesore, p.sh. marrin të pandehur, me subjektet proceduralë. Hetuesi dhe hetuesia komunikimin e akuzës. Këta nuk mund të barazohen janë subjekte procedurale, por nuk janë organe më në status me hetuesit, por ama është një repart i në të ardhmen, me këtë projektligj. ngarkuar me hetimet, në atë masë që e lejon ligji Lush Përpali – Thamë se hetimi i veprave dhe i diskutuar nga reparte të tjera. Në qoftë se ky penale kryhet nga hetuesit, tjetër gjë se ku është. nuk punon mirë dhe mund të hiqet. Gjatë kohës që Po thamë hetuesia, domosdo unë nuk e konceptoj merret me hetim, ai është hetues, nuk mund të dot, është hetuesi, është një institucion. Hetuesit merret me gjëra të tjera. mund të jenë kudo pastaj, në daç në prokurori, në Vladimir Metani – Këto nuk kanë një pozitë të daç në gjykatë e kudo që të jetë. caktuar. Është një pozitë e papërcaktuar. Specialisti i parë – Shumë hetues bëjnë një Specialisti – Pozita e këtyre është policia hetuesi. hetimore. Tomor Malasi – Deputeti Caka. Tomor Malasi – Ka ndonjë vërejtje tjetër? Bashkim Caka – Ne e kemi këtu shqetësimi. Deputeti Përpali. Ka nevojë që të përcaktohen pak më saktë pozita e Lush Përpali – Për sqarim. këtyre punonjësve të policisë që do të merren me Është krijuar ideja se hetuesia shkrihet me hetime. Ky shqetësim s’është se na lind vetvetiu, prokurori. Domethënë, prokuroria kryhen të gjitha por edhe në takimin që patëm në Komisionin e veprimet, tjetër gjë se ngarkohet një hetues e ku e Ligjeve kur erdhën punonjësit e rendit për të dhënë di unë. shpjegime, konstatojnë se edhe ato vetë kishin një Te neni 11, ideja është se hetuesia mbetet pozitë të paqartë për vendin dhe rolin që do të zënë institucion më vete. këto në organin e tyre. Dhe na e lidhin me D. m. th. vërtetimi i veprave penale kryhet nga shqetësimin që kjo polici që do të fillojë do të krijojë

748 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

një bërthamë të re, lidhet dhe me masa organizative. fare. Ky është një repart hetimor dhe proceduralisht E lëmë ligjin dhe kështu siç është, por ka një sërë është i prokurorit, është policia judisiare që i thonë problemesh që do të lindin nesër për t’u parë, prandaj ata. Ky është i rendit publik, është i imi. mbase ishte përcaktimi më i saktë këtu në ligj që Tomor Malasi – Besoj se është e qartë. të mos krijonim variante të ndryshme nesër. Kjo na Kush është dakord me nenin 11, sipas shqetëson, jo se kemi ndonjë problem. formulimit? Në qoftë se e lëmë si ligj, e lëmë, por të kihet (Ndërkohë ndërhyn specialisti i parë) parasysh praktika. Specialisti – Është një mendim i komisionit. Tomor Malasi – Zoti Kristaq Traja, mund t’i Tomor Malasi – po, e kemi. shtoni ndonjë gjë tjetër kësaj për ta plotësuar, në Specialisti – Nuk jemi dakord me atë mendim. qoftë se është e nevojshme? Ta shprehim pak. Specialisti i dytë( Kristaq Traja) – Unë do të Tomor Malasi – Nuk është kështu. thosha vetëm kaq - Në qoftë se pranojmë ligjin, e Specialisti – Ishte një mendim i Komisionit pranojmë se është i saktë, për mendimin tim. Juridik, që oficerët të jenë me arsim të lartë. Kjo Tjetra, ana funksionale organizative e policive aktualisht është e pamundur dhe themi që në ligj të hetimore, mund të kenë një dalje, një drejtori në mos futet, sepse më poshtë edhe për hetuesit kemi Ministrinë e Rendit Publik, por nuk është shqetësimi thënë, si rregull me arsim të lartë, se aktualisht nuk këtu. Unë e kuptova shqetësimin e specialistëve të i kemi me arsim juridik të gjithë. Ministrisë së Rendit Publik jo me këtë sens, me Tomor Malasi – Deputeti Abdiu. tjetrin. Këtë polici hetimore ata e quajnë thjesht si Fehmi Abdiu – Veprimtaria e hetimit; hetimi i të tyren. Dhe kjo duhet pas kujdes. Ky është një një çështjeje është proces shumë delikat është dhe organ hetimor, i cili i nënshtrohet tërësisht shumë i vështirë, por një gjë është e vërtetë duhet veprimtarinë procedurale së prokurorit; nuk mund të jemi realist. Sot në hetuesi, në organet e hetimit, të krijojmë dy hetuesi, një polici hetimore që zbaton ka hetues që nuk janë profesionistë, ka hetues që politikën e ministrit të Rendit Publik, dhe tjetra të kanë arsim të lartë, por s’kanë arsim të lartë juridik. Prokurorit të Përgjithshëm. S’ka si të jetë kjo punë. Ka të tjerë, me sa duket që s’kanë arsimin e lartë Nga pikëpamja e organizimit të jetës së brendshme, në tërësi. Kjo kërkesë që ka komisioni juridik, në do të bëjë jetën e brendshme në atë repart, sepse planin teorik është shumë e drejtë. Për shkak të është repart gatishmërie, dhe në këtë rast unë vështirësive praktike që ka, vihet në siklet problemi. zgjidh një problem shumë të madh. Madje zgjidh Prandaj, të bëhet një zgjidhje siç thuhet që hetuesi dy: si rregull ka arsimin e lartë juridik, të vihet edhe ky E para, ndodhemi përpara këtyre vështirësive si rregull që duhet të ketë arsimin e lartë. të mëdha, aq sa hetuesia sot nuk është në gjendje Sot për sot, kur kaloi situata tepër e vështirë të përballojë vendin e ngjarjeve. që kemi për kuadrin, do ta ndryshojmë edhe këtë E dyta, i gjithë ai mekanizëm, të gjitha ato pajisje dhe për hetuesin, dhe në mënyrë kategorike në që me të drejtë i ka Ministria e Rendit Publik, i vë Shqipëri nuk duhet të ketë pa arsim të lartë juridik në shfrytëzim të drejtë të kësaj gjëje, d. m. th. në të ardhmen. Ndryshe s’mund të pretendosh për mbulon vendin e ngjarjeve dhe kështu pushojnë hetim, për drejtësi, për objektivitet. Por Komisioni grindjet e përjetshme. E kap polici, ja çon hetuesit, Juridik, kur u shtrua për arsimin e lartë nuk shtroi hetuesi e lëshon, zihen me njëri-tjetrin e unë me problemin e arsimit të lartë juridik, që të paktën të këtë rast tani, e zgjidh këtë problem. Në qoftë se ketë arsim të lartë të përgjithshëm. Në këtë vështrim, polici e zuri këtë gjë, këtë krim flagrant, krimin e duhet të dallojmë në qoftë se vëmë një kufizim që rrugës, po e them, si e ka ai në kompetencën e tij, oficerët, të cilët do të caktohen me hetimin të kenë bukuri, vjen dhe prokurori e thotë - “vazhdo hetimin, arsimin e lartë, s’ka asgjë të keqe, të ketë të paktën s’ke ku qahesh, bëjë vetë”. Zgjidhen probleme arsim të lartë në përgjithësi, të përgjithshëm, të shumë të mëdha, edhe organizative, logjistike, por profesioneve të tjera, jo juristë, me arsim të mesëm edhe problemi procedural se ku do të varet dhe ka shumë nuk dinë të shkruajnë, shumë nuk dinë t’i një drejtor në Ministrinë e Rendit Publik, le ta ketë sistemojnë idetë, shumë nuk dinë të argumentojnë, ku të dojë, s’ka problem fare. Ai do të thotë - rri në të sistemojnë provat etj. etj. orën 7-8, ti ke dezhurnin, ke këtë, ke atë ti ke pajisje, Tomor Malasi – Deputeti Baleta. ke armatimin, organizimi i brendshëm, s’ka rëndësi Abdi Baleta – Tani i kemi parasysh të gjitha, dhe

749 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

propozimet e Komisionit të Ligjeve dhe nenin 11. nëpërmjet gazetave dhe gazetarëve të tyre, por ta Unë mendoj që për ligjin që kemi përpara, gjykojnë edhe në këndvështrimin e mundësisë të formulimi i nenit 11 i plotëson të gjitha kushtet. partive politike që janë në pushtet për t’i pajisur këto Në qoftë se do të fillojmë të diskutojmë për gjëra vende pune, këto hapësira, me kuadro të lartë. të tilla, do të hapim një diskutim që e kemi bërë Unë kam parasysh origjinën time familjare që njëherë, dhe nuk mund të kërkojmë që në politikë nuk ka me shkollë të lartë, jam pothuajse i vetmi, të kemi një nivel më të fortë profesional nga ç’e megjithatë edhe njerëzit e fisit tim që janë pa shkollë kishim në hetuesi. të lartë, janë të gjithë anëtarë dhe simpatizantë të Hetuesia jonë deri tani, zotërinjtë e dinë mirë partisë në pushtet, dhe unë gjykoj se nuk është se me ç’farë arsimi, se me ç’farë kualifikimi është, mirë që t’u privohet e drejta edhe atyre që të marrin në raport kualifikimi kanë qenë dhe nuk është punë pjesë në drejtimin dhe jetën e pushtetit. e lehtë që ne të realizojmë të dhëna të tilla shpejt e Ju faleminderit! shpejt, aq më tepër që ka edhe shumë nevoja të Tomor Malasi – Deputeti Gazidede. tjera për juristë ose për arsim të lartë. Bashkim Gazidede – Megjithëse kam ca kohë Unë do ta them edhe njëherë, jam kundër që rri në Tiranë, kam parasysh fjalët e një plaku në fetishizimit të arsimit të lartë, sepse mund të jetë Dibër për shkollën. një njeri shumë i mirë në muzikë, ka mbaruar arsimin Ai thotë kështu afërsisht - “Shkolla është furrë. e lartë në muzikë, ndërsa hetuesi mund të jetë me Në furrë hyjnë bakllava, tavë me mish, fasule, shkollë të mesme, ka mbaruar shkëlqyeshëm kungull. Që andej dalin të pjekura, por ama kungulli gjimnazin por mund t’i bjerë shumë mirë një vegle kungull del, veçse i pjekur nga furra”. (Të qeshura) muzikore, por kur e çon te hetimi mund të jetë Unë jam pedagog dhe kam kaluar gjithë ata shkrimtar shumë i mirë, mund të jetë agronom studentë nëpër duar. Di se kanë kaluar edhe studentë shumë i mirë. Nuk po them se ndonjëherë mund të të atij niveli që shkatërrojnë breza të tërë nxënësish, jetë edhe me arsim të lartë juridik dhe mund të jetë sepse ata nuk e kanë idenë, nuk e meritojnë të shumë më i keq se sa një me shkollë të mesme. dalin. Dhe e dinë shumë mirë ata, se cila ka qenë Të tilla raste, po të duam gjejmë mjaft. Prandaj, ajo polici që na ka detyruar t ‘i kalojmë, t’u japim këto fetishizime kështu nëpër këto nene, më duket një pesë, sepse shkolla e lartë, deri tani ishte mjet se nuk i takojnë këtyre ligjeve që po bëjmë. jetese. Prandaj të mos flasim për këtë. Kur të vendosen kritere të përgjithshme për Po i kujtoj atij, se kam një shok që ka mbaruar kuadrin mund të stërhollojmë, por këtu kjo është gjimnazin bashkë me mua që ishte padyshim, një politikë se unë e kam parasysh që e kemi bërë, nxënësi më i mirë i gjimnazit të Dibrës, nga të gjithë e kemi shkruar edhe nëpër gazeta etj. etj. Kemi brezat që kanë kaluar, megjithatë ai nuk pati të drejtë pasur me shkollë të mesme ministra deri vonë të vazhdonte shkollën e lartë. Por unë atë nuk e madje, edhe nga ata që quheshin me arsim të lartë. krahasoj mbase me shumë prej atyre që e quajnë Kështu që, nuk duhet ta rëndojmë nenin 11 me veten specialistë, që kanë mbaruar arsimin e lartë, diskutime, por mirë është të miratohet, sepse i të cilët mund të jenë edhe këtu në sallë, sepse ua plotëson nevojat e ligjit. njoh kapacitetin, ua njoh kulturën, a njoh gjithçka. Tomor Malasi – Deputeti Legisi. Unë atë do ta vija në çfarëdo posti, në çfarëdo Ndre Legisi – Për sa i përket arsimit, për të funksioni përpara shumë specialistëve. Të kapim cilin është diskutuar gjatë këtyre kohëve, po hidhen një shembull të thjeshtë, meqenëse u hap ky debat. shumë ide se mund të jesh në shkollë të lartë dhe Një specialist i ekonomisë politike të socializmit, të jesh shumë i zgjuar, për mendimin tim këto janë që ma mban veten sot si specialist të ekonomisë fetishizime. Megjithatë, unë nëpërmjet këtij diskutimi së tregut, unë si një nxënës me shkollë të mesme desha t’i bëj një shtesë deputetëve të Partisë praktikisht, sepse ai ka grirë sallatë për socializmin Socialiste - Me gjithë këmbënguljen e tyre, për mua e Enver Hoxhës gjithë jetën, dhe nuk di asnjë gjë shumë normale për të kërkuar kuadrot që do të tjetër, asnjë gjë nga ekonomia e tregut dhe asnjë vendosen në postet drejtuese dhe kaq të gjë nga ekonomia në përgjithësi. rëndësishme, siç janë problemet e drejtimit etj, etj, Të mos flasim me këtë gjuhë, ju lutem shumë. të jenë me arsim të lartë, të mos e gjykojmë vetëm Në qoftë se ne duam t’i japim mundësi atyre që në këtë kënd të mundësive të përkushtimit, me të kanë qenë të persekutuar politikë, të mos i drejtë që duan të shprehin deputetët socialistë edhe përjashtojmë. (I përgjigjet një deputeti që flet nga

750 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

salla.) Unë pedagog jam, por jam bërë me vështirësi. Tjetër punë se gjejmë një talent që e kemi me Nuk më ka çuar shoku Enver në Francë mua si shkollë të mesme. Atij talentit t’i hapim rrugë të puna jote për t’u kualifikuar. Kam punuar 13 vjet në tjera. T’i hapim rrugë për shkencëtar. Pse ta fusim Dibër, kam mbaruar matematikën me hetues? Shkencëtar është hetuesi? Ta çojmë në korrespondencë, me notat dhjeta, në do ta dish ti, shkollë, ta çojmë për specializim në Amerikë, por dhe më kanë marrë kolegët aty, në do ta dish se si ta fusim hetues një njeri me talent në gjimnaz, edhe kam ardhur pedagog. Nuk e kam pasur atë mundësi këta me arsim të mesëm fyen kështu. Disa herë po që ke pasur ti. diskutojmë kështu. Ka talent, ta fusim polic, ka Nëpërmjet këtyre që themi, duam t’u japim talent, ta fusim hetues. S’është diskutim ky. Talentet mundësi atyre që kanë qenë nxënës të mirë në bëhen shkencëtarë, jo hetues e policë shkollat e mesme, por që kanë qenë të privuar nga Ju faleminderit! e drejta e arsimit të lartë. Ata fare mirë mund të Tomor Malasi – Deputeti Legisi, një minutë vazhdojnë shkollën e lartë, në qoftë se janë në kohë. moshë dhe mund të bëhen oficerë, hetues apo Ndre Legisi – Unë nuk e bëj për replikë, ndonjë gjë tjetër. sinqerisht nuk e bëj për replikë, edhe kunguj dalin (Ndre Legisi kërkon të flasë) nga ajo furra që punon ai zotëria, por problemi është Tomor Malasi – Ndre Legisi, ju folët njëherë. se kunguj dilnin ata që ishin të privilegjuarit e Deputeti Lush Përpali. sistemit diktatorial, dhe unë jam përjashtuar dy herë Lush Përpali – Është shtruar ky diskutim edhe nga shkolla. herë tjetër në Kuvend Popullor. Unë nuk replikoj me Megjithatë, unë dua t’i them vetëm një gjë atij - asnjë, por duhet t’u lutem të gjithëve të jemi pak Në radhë të parë, ai nuk është një ofendim për mua, realistë dhe të mos flasim kështu. por është një ofendim për kryetarin e partisë së tij Në qoftë se duam të kërkojmë ekstreme, që e ka pikërisht me atë arsim, për të cilin ai u ekstreme gjejmë në çdo drejtim. Gjejmë ekstreme referua, sepse e ka me arsim të mbaruar, filozofinë që me shkollë të mesme ka talente, edhe me marksiste - leniniste. Jam me thënien e Lush shkollë tetëvjeçare mund të gjejmë talente, edhe Përpalit, që nuk duhet ta zgjerojmë këtë diskutim, me ato shtatëvjeçaret e kaluara, gjejmë ekstreme t’i japim ngjyrime dhe të fillojmë me diskutime, sepse që edhe me shkollë të lartë nuk dinë të shkruajnë, nuk e di se ku dalim pastaj. ka gjithfarë ekstremesh sepse kanë kaluar nga ata Tomor Malasi – Deputetja Golemi. pedagogë që s’kanë pasur ndjenjën e përgjegjësisë Rushen Golemi – Faleminderit! për detyrën që kanë pasur, është punë tjetër ajo, Gjithë këto replika mua më duken pa vend nga por unë flas për një mesatare. Nuk besoj se Kuvendi deputeti i Partisë Socialiste. Popullor të dalë me mendimin që studentët me arsim Mbështes diskutimin e deputetit të Partisë të lartë janë nën nivelin e atyre me arsim të mesëm, Demokratike të Dibrës. Megjithatë, nuk duhet të s’ma merr mendja. Këtë mendim e them sepse nuk humbasim kaq shumë kohë. Ne kur bëmë diskutimin e ka kurrkush. Diskutime të tilla në mënyrë lidhur me marrjen e oficerëve në rendin publik, ne kategorike unë i kundërshtoj dhe janë fyese, jo për shtuam që ato persona, të cilët plotësojnë kushtet, shkollën, sepse ne po fyejmë e s’po pyesim për një por për arsye të përndjekjes nuk kanë mundur të ri, por për të gjithë inteligjencien. Janë fyese. Tjetër ndjekin arsimin e lartë, mund të pranohen edhe si punë është, në qoftë se ndonjëri nuk është në nivelin oficerë në rendin publik. e diplomës që ka futur në xhep. Kjo është normale Është pikërisht nga ky kontingjent personash dhe ka të tillë, por unë them se në qoftë se është që mund të caktohen në policinë hetimore, prandaj vendi për ta futur në ligj është punë tjetër, të mos pse e diskutojmë kaq gjatë këtë. Ne vetë si futemi në ligj. Në qoftë se është vendi për ta futur Parlament e kemi marrë një vendim të tillë, që mund në ligj me vota, mund të bëjmë çfarë të duam, por të vishen oficerë persona që për arsye të të lëmë qindra e mijëra kuadro me arsim të lartë që përndjekjeve politike nuk kanë mundur të ndjekin janë pa punë, dhe reforma të nxjerrë të tjerë dhe t’i shkollën. Pra, është një kontingjent i caktuar, kështu nënvleftësojmë që të mos futen në këto zanate që që nuk ka nevojë fare të vihet kjo - oficerët e policisë po krijojnë ligjet, dhe të themi se i kemi më të mirë së ngarkuar. Janë pikërisht nga ky kontingjent. Dhe ata me shkollë të mesme, me nivel mesatar. Unë këta nuk do të përbëjnë shumicën. me këtë nuk jam dakord. Mendoj se e kemi gabim. Ne e dimë se kanë dalë sa të duash dhe ato

751 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

koha do t’i eliminojë. e deputetëve për të hapur seancën, seancën e Edhe sikur gabimisht të vendosen, vetë koha do deklaroj të hapur. t’i eliminojë nga postet që mund t’i vëmë pa të drejtë. Porosisim kryetarët e grupeve parlamentare që Kjo ishte e para. pas seancës plenare të bëjnë mbledhje të posaçme, E dyta, desha një përgjigje, megjithëse mbase për të shikuar çështjen e radhës së deputetëve në nuk ka nevojë, por mos ta përmendte kryetarin e orarin e caktuar. Më duket se është për të ardhur partisë, sepse kryetari i Partisë keq që të presim 45 minuta për të filluar seancën. Demokratike nuk pretendon se është specialisti Para se të fillojmë të procedojmë me projektligjin më i madh i ekonomisë së tregut. Ai ka një post që kemi në dorë, sikundër ramë dakord paradreke, partie, ai është deputet. Tani mos të përmendim deputeti Minga që kryesoi komisionin e ngarkuar emra, se besoj nuk është dinjitoze. për të hartuar mesazhin që do t’i drejtojmë Kuvendit Faleminderit! të Kosovës. Do të lexojmë mesazhin, të cilin do ta Tomor Malasi – S’kemi ndërmend të bëjmë miratojmë. debat. Thelbi qëndron në dy pika. Ka një mendim Ta dëgjojmë njëherë, sepse e kemi marrë që hetuesit duhet të jenë me shkollë të lartë, ka një parasysh edhe faktin se është shtyrë, por mesazhin mendim tjetër që mund të jenë edhe pa shkollë të ne mund t’ia bëjmë si Kuvend, pavarësisht se nuk lartë. Mund të jenë. Më falni një minutë ta mbarojmë, ka filluar. natyrisht kushdo që të jetë, mund të ishte ministër Është formuluar, duke marrë parasysh edhe këtë në këtë moment dhe mund ta mendoje këdo nga ne fakt. ministër, potencialisht veten e vet në një të ardhme Petrika Minga – Mesazh përshëndetjeje do të preferojë gjithnjë atë që është me shkollë të drejtuar Kuvendit të parë pluralist të Republikës së lartë, që është i zoti, ashtu sikur do të preferonte Kosovës. atë që është me shkollë të mesme, gjithashtu i zoti. Sot fillon punimet në Prishtinë Kuvendi i parë Pra, i zoti do të fitojë gjithnjë. Kjo është postulati pluralist i Republikës Sovrane të Kosovës. Kjo është kryesor që e pranon secili. Megjithatë, këto dy një ditë historike për popullin martir kosovar. Është mendime na polarizuan. meritë e padiskutueshme e vëllezërve tanë kosovarë, Ta bëjmë me votim atëherë. që në mënyrë të admirueshme arrin të shmangin Ka një mendim që të shtohet. provokimet e fashistëve të Milosheviçit, dhe më 24 Urdhëroni, zonja Shehu. maj zhvilluan zgjedhjet e para pluraliste në Natasha Shehu – Është një mendim ky që Republikën e Kosovës. duhet të shtohet. Kuvendi i Republikës së Kosovës i fillon punimet Nuk ka mendim tjetër që është me shkollë të në situatë të rrezikshme për shqiptarët që jetojnë mesme. Ta lëmë siç e ka ligji, siç e ka neni. Të në trojet e tyre në ish-Jugosllavi, por edhe për paqen mos e stërhollojmë. në Ballkan e më gjerë. Kjo situatë e bën edhe më Tomor Malasi – Ligji s’ka asgjë. të rëndësishme ditën e sotshme. Ne shpresojmë Natasha Shehu – As me shkollë të lartë, as dhe besojmë që vëllezërit tanë parlamentarë me shkollë të mesme, ashtu siç është. Ne vetë i kosovarë do të dinë të orientohen drejt për kapërcimin implikojmë punët. e situatave të rrezikshme të sotshme. Ky Kuvend, Është një propozim, le të votohet ai propozim është për të gjithë kosovarët kuvendi i shpresave të dhe tjetra siç është paraqitur në projektligj. mëdha, i cili me siguri do të japë kontributin Sa ishte numri i deputetëve? maksimal për zgjidhjen e çështjes kombëtare. (Përgjigjja është - 63) Kuvendi Popullor i Republikës së Shqipërisë, i Meqenëse nuk është kuorumi i nevojshëm, dërgon me këtë rast, Kuvendit të Republikës së mendojmë që seancën ta shtyjmë për pasdite. Kosovës përshëndetjet më të mira dhe urimin që ky Seanca rihapet në orën 17: 00. Kuvend të kthehet në një tribunë, ku të mbrohen të drejtat legjitime të popullit të Kosovës dhe të * * * denoncojë shtypjen serbe. Besojmë dhe urojmë që Kuvendi i Republikës (Seanca e pasdites, ora 17:45) së Kosovës të kthehet në një institucion demokratik, Tomor Malasi – Meqenëse u arrit më në fund që do t’i japë një mesazh Evropës. Shqiptarët në pas 45 minutash të bëhet shumica e domosdoshme trojet e tyre etnike në ish-Jugosllavi kanë vendosur

752 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të zgjidhin problemet e tyre me urtësi dhe me mjete Desha të them se titujt dhe gradat tona të kujtdo demokratike, gjithashtu, dhe me frymën e që janë këtu, vlejnë shumë më pak nga ai leksion bashkëpunimit dhe mirëkuptimit që kanë iniciuar demokracie që Azem Hajdari me djemtë e tij, na proceset e KSBE-së. dha neve të gjithëve. Edhe njëherë, vëllezërve tanë parlamentarë Unë desha të shpreh me emocion këtë fakt që kosovarë u urojmë punë të mbarë dhe suksese në do ta ndiejmë mungesën e tij të gjithë ne bashkë. punën e tyre sa fisnike aq dhe historike. Unë e quaj ikjen e Azem Hajdarit njësoj si ikjen e I. Por, ndërkohë që po përgatisim këtë mesazh, Kadaresë në tetor të vitit 1990. agjencitë e lajmeve njoftojnë se forcat okupuese Nuk e di kur do të kthehet. Unë isha me të në serbe kanë rrethuar Parlamentin e parë pluralist të aeroport, të mos dëgjoj pëshpëritje nga prapa dhe Republikës së Kosovës, dhe nuk lejuan të zhvillohen nuk më tha se kur do të kthehej, siç kam qenë me punimet e seancës së parë parlamentare, duke të në datën e 9 dhjetor të vitit 1990. arrestuar njëkohësisht edhe disa deputetë. Një akt Azem Hajdari do të na mungojë për një farë i tillë kaq brutal i paprecedent për një Evropë kohe, duke na dhënë një leksion demokracie me demokratike tregon edhe njëherë për natyrën fashiste mungesën e tij. të regjimit të Milosheviçit. Nisur nga ky fakt, në emër Ftoj këtë parlament të duartrokisni për Azem të Parlamentit të Republikës së Shqipërisë, u bëjmë Hajdarin, sepse ndryshe ne nuk do të ishim këtu. thirrje të gjithë parlamenteve të Evropës dhe të botës (Duartroket vetëm Gramoz Pashko) të ndalin dorën gjakatare të këtij inkuizitori të Tomor Malasi – Urdhëroni! mendimit të lirë demokratik. Pjetër Pepa – Nuk e besoj se ikja e zotit Hajdari Kuvendi Popullor i Republikës së Shqipërisë. të ngjasojë me ikjen e I. Kadaresë, sepse po të jetë Tomor Malasi – Deputeti Paloka. e tillë, do të më vinte keq për vetë zotin Hajdari, as Alfred Paloka – Po ta kishim bërë dje këtë për Shqipërinë dhe as për demokracinë. Më vjen mesazh, më duket se shkonte, kurse sot sikur nuk keq që një problem kaq të rëndësishëm, siç ishte shkon. ngjarja e Kosovës ta përziesh me një problem të Mua më duket se ne sot duhet të bëjmë një tillë që më duket se ka shumë subjektivizëm brenda. protestë shumë të fuqishme për ndalimin e mbajtjes Nuk e kuptoj pse kaq emocione? Largimi i zotit së Kuvendit të Kosovës. Këtë protestë ta dërgojmë Hajdari mund të ishte bërë për ndonjë arsye që ai që nga OKB-ja dhe gjithë institucioneve të tjera vetë e di. parlamentare, gjithë organizatave që t’i Më kujtohet një kohë më parë, kur zoti Hajdari sensibilizojmë dhe të ndërhyjmë që Kuvendi i u thoshte të tjerëve - “Nuk ka hyrë Pashko në partinë Kosovës të mbahet. tënde, por keni hyrë ju në partinë e Pashkos”, ndërsa Tomor Malasi – Tjetër? sot na thuhet se për 92 deputetë, pa zotin Hajdari Deputeti Pashko. nuk do të kishin vlerë gradat, titujt e ku ta di unë. Gramoz Pashko – Unë desha të dal pak nga Unë mendoj se zoti Pashko, para se ta shtronte tema. në Parlament këtë problem, duhet ta mendonte më Desha të përfitoj nga rasti se rastësisht mirë për veten e tij, dhe nuk kishte pse ta ngrinte ndodhem i ulur në një karrige që mbase s’është sidomos në atë mënyrë dhe në atë frymë patetike karrigia ime. që e shtroi. Sot pata rastin të përcjell për një periudhë të Nuk ja vlente që kjo të ishte një diskutim kaq i pacaktuar kohe një nga figurat më të shquara të gjerë parlamentar. demokracisë në Shqipëri, zotin Azem Hajdari, i cili Duartrokitjet ai i pa që ja dha vetëm ai. Unë nuk u largua për disa kohë nga Shqipëria. kam pse ta zgjas më shumë. Them të miratojmë Të më falin zotërinjtë, po diskutohet Kosova, atë çka na takon, çfarë kishim në program për por unë dua të diskutoj Azem Hajdarin dhe nuk lejoj Kosovën, dhe të vazhdojmë punimet për çka kemi askurrkënd të më ndërpresë. Pa Azem Hajdarin 92 në programin e ditës. deputetë që janë në krahun e djathë të kësaj salle Tomor Malasi – Deputeti Imami. nuk do të ishin këtu. Është një nga tribunët më të Arben Imami – Mendoj se deklarata e Kuvendit shquar të Partisë Demokratike, një nga djemtë, lidhur me mbledhjen e Kuvendit të Kosovës është studenti ynë që mësoi pedagogët se ç’është tepër e rëndësishme. Mendoj se shumë më tepër demokracia. duhet të dalë në pah fakti i ditës së sotme, që serbët

753 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nuk lejuan mbledhjen e një Parlamenti, i cili shpreh sot këtu në sallë. Kjo është jashtëzakonisht e vullnetin e lirë të një populli për të jetuar ashtu siç tepruar, për mendimin tim. dëshiron ai, një populli i cili e ka aftësinë shtet- Ai është me të vërtetë një iniciator dhe një hero formuese brenda Republikës Jugosllave apo jashtë i lëvizjes demokratike, dhe kurrkush prej nesh dhe saj, e një populli i cili nëpërmjet shtetit të tij nuk do kurrkush as nga partitë e tjera nuk e ka vënë në ta pengonte procesin e integrimit evropian, dyshim këtë, përkundrazi është vlerësuar roli dhe përkundrazi do të ndihmonte në këtë proces. misioni i tij në proceset demokratike, por ama nuk E ky duhet të jetë, mendoj unë, thelbi i deklaratës mendoj se zoti A. Hajdari ka arrit që ta bëjë sonë - Që shqiptarët në Kosovë, prandaj dhe nuk Shqipërinë Demokratike vetëm duke qenë ai në krye do të dëshiroja frazën e deklaratës që u lexua populli të kësaj lëvizjeje studentore. Shqipëria u bë martir kosovar, sepse nuk ka popull martir kosovar, demokratike, sepse ishte shpirti demokratik i por ka një pjesë të popullit të martirizuar shqiptar popullit, ishte ajo lëvizje antikomuniste e popullit, që jeton në Kosovë. ishte disidencë në radhët e këtij populli që ishte T’i drejtohet KSBE-së apo Parlamentit Evropian pjekur me kohë dhe shpërtheu me vrull në fazën e për të sensibilizuar opinionin politik mbi atë çka po kësaj lëvizje, prandaj të mos i japim më shumë ndodh apo ngjet tragjikisht sot edhe gjithë ditët në atribute se sa ç’e meritojnë njerëzit. Prishtinë. Nuk jemi për t’i nënvleftësuar këto njerëz, por Në këtë pikëpamje unë bashkohem me zotin ama e them edhe njëherë - heronjtë janë heronj kur H. Aliko. i rezistojnë kohës, kur ata duhet të jenë gjithmonë Doja të shtoja nja dy fjalë për problemin e dytë heronj. Kam mendimin që të zgjidhim atë problemin që u ngrit këtu. e mesazhit, dhe të mos i diskutojmë dhe t’i i zgjasim Zoti Hajdari, pa dyshim, është heroi i këto probleme, sidomos pa u diskutuar meqenëse demokracisë shqiptare. u diskutua nga krahu ynë, pa diskutuar në grup Nga kjo pikëpamje kushdo mund t’i jepte një parlamentar. duartrokitje në çfarëdo lloj kohe dhe në çfarëdo lloj Unë kam mendimin që të theksohej më shumë vendi. protesta në drejtim të atij veprimi jashtëzakonisht Sigurisht, që mbase nuk duhej, dhe jam dakord barbar që është bërë nga politika dhe shteti serb në me disa pikëpamje që nuk duhej zmadhuar fakti, adresë të Kuvendit të Kosovës. Mendoj se këtu t’i që zoti A. Hajdari është larguar për disa muaj, dy- vëmë theksit, krahas atij mesazhi të mirë për tre muaj për të perfeksionuar gjuhën dhe për të marrë vazhdimin e këtyre punimeve të këtij kuvendi. njohuri në një kurs special lidhur me politikën, gjë Faleminderit! që në të ardhmen do t’i ndihmojë politikës shqiptare. Tomor Malasi – Deputeti Apostoli. Por mbase sot zoti Pashko kishte një emocion të Gaqo Apostoli – Zoti kryetar i seancës, veçantë, për arsye se, nuk e di se si, por edhe unë Vërtetë deputetët sipas ligjit mund të largohen isha sot në aeroport kur përcollëm zotin A. Hajdari. nga Parlamenti dhe ajo është përcaktuar me ligj, Heronjtë tanë, zoti kryetar i seancës, më falni për publikohet. Deputetët që kanë marrë votëbesimin e largimin nga thelbi i çështjes, janë ata që janë. Të popullit, ka rregulla se si largohen. gjithë popujt i krijojnë heronjtë. Serbët kanë bërë Unë për vete, iu përgjigja thirrjes së Pashkos hero tradhtarin e kombit të tyre, ne duhet të kemi për të duartrokitur zotin Hajdari, sepse e vlerësoj më shumë respekt për ta. kontributin e tij të madh, të propaganduar qoftë nga Ju faleminderit, zoti kryetar! Partia Demokratike, qoftë nga shtypi, por edhe vetë Tomor Malasi – Deputeti Luli. nga realiteti, si një pjesëmarrës tepër aktiv në radhët Gëzim Luli – Zoti kryetar i seancës, edhe mua e para për proceset demokratike në Shqipëri. më vjen keq me ndërprerjen që iu bë diskutimit të Unë mendoj se kohët e fundit, këtij Parlamenti çështjes që lidhej me problemin e mesazhit që i po i mungon transparenca. Ikje të tilla të deputetëve dërgohej Kuvendit të Kosovës. pa u sqaruar, pa marrë leje nga populli i cili të ka Mendoj se nuk ishte fare vendi dhe momenti që zgjedhur, nuk janë mirë të ndodhin dhe duhen sqaruar. të diskutohej ky problem këtu sot, kur zoti Hajdari Pa qenë ky Parlament, pa pasur një transparencë, vetë ja bëri të njohur grupit parlamentar ikjen në Azem Hajdari vërtetë është i Partisë Demokratike Amerikë për atë problem që e sqaroi dhe zoti Imami, por është i Shqipërisë, sepse në radhë të parë, çdo dhe nuk pati asnjë nga këto emocione që u paraqitën njeri nga ne, në radhë të parë është i Shqipërisë

754 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dhe do t’i shërbejmë asaj. Prandaj, as të mos i Agron Musaraj – Unë mendoj se zoti Hajdari minimizojmë gjërat por të tregojmë realitetin, pa u nuk e meriton që t’i lakohet emri treçerek ore këtu futur në probleme të ndryshme partiake. në Parlament. Ata që kanë ndërmend t’i japin Faleminderit! lamtumirë nostalgjie, mund ta bëjnë jashtë këtij Tomor Malasi – Deputeti Baleta. Parlamenti, dhe mendoj që ta mbyllim këtë problem. Abdi Baleta – Zoti kryetar i seancës, Kemi atë problemin konkret, për të cilin jemi Për fat të keq, për arsye që nuk vareshin shumë mbledhur. prej meje, nuk u ndodha që në fillim, por edhe me Tomor Malasi – Deputeti Balla. kaq sa dëgjova, si deputet nuk mund të mos e shpreh Sadedin Balla – Patetizmi me të cilin foli zoti mendimin tim. Parlamenti nuk është vend për estradë Pashko, mendoj se nuk ia ngre vlerat zotit Hajdari, që mund t’i prishet qejfi ndonjërit, por si anëtarë të pasi iku nga Shqipëria se e përzuri demokracia dhe këtij Parlamenti, e kemi të gjithë për detyrë që të u zhgënjye prej saj. Ai iku si rezultat i fillimit të themi qoftë edhe një fjalë për ta mbrojtur seriozitetin demokracisë, ai iku që t’i shtojë guximin kurajës së e këtij vendi. Kur mblidhemi për të diskutuar për tij që e bëri hero për pjekurinë dhe ngritjen cilësore ligjet, kemi respekt për çdo koleg, qoftë ky me të përgatitjes së tij, për t’u kompletuar më shumë si cilësitë e heroit të shpallur, qoftë me cilësitë e heroit një politikan, që figura e tij të rritet gjithnjë e më të heshtur, qoftë ky me cilësitë e njeriut modest, tepër për t’iu përshtatur kohës. qoftë si qoftë. Më duket se duhet të heqim dorë. Ne nuk i vlerësojmë deputetët si në kohën e Unë e them me shqetësim, se është e dyta herë që monizmit, dhe s’duhet t’ua shtojmë vlerat në mënyrë na ndodh, ndoshta jo si kjo, por edhe njëherë na artificiale këtyre heronjve. është thënë që të nxjerrim delegacione parlamentare Faleminderit! për të pritur njerëz, herë tjetër na thotë ndonjë gjë Tomor Malasi – Deputeti Marku. tjetër. Parlamentit t’i lëmë ato detyra që ka, atë Rudolf Marku – Tani unë nuk ngrita dorën, pse seriozitet që ka. Nderimet duhet t’ia bëjmë të gjithë ma dhatë fjalën! kolegëve, atëherë kur ta meritojnë. Sigurisht, dikush Tomor Malasi – Meqë ngulët këmbë. punon më shumë, do të ketë merita më shumë. Rudolf Marku – Faleminderit, atëherë. Historia do t’ua vërë në dukje. Asnjë nuk duhet të Tomor Malasi – Do të flisni, apo jo? shqetësohet, por unë shqetësohem edhe për një Rudolf Marku – Fundja dhe po flas. gjë tjetër. Ku do të na çojnë këto lojëra. Mos është Unë mendoj se problemi është jashtëzakonisht kjo që tamam ditën që ikën Hajdari, në vend që ta i rëndësishëm, sepse këtu u shtruan në mënyrë duartrokasim, përpiqemi ta bëjmë objekt diskutimi artificiale dy probleme, një problem shumë i madh dhe ta qesëndisim këtu. Nuk do të diskutoj për dhe një problem më i vogël. Domethënë, u rrahën meritat e tij. Meritat që ka, kur ka qenë koha ia dy kambana, një shumë e madhe dhe një zile. kemi thënë dhe do t’ia themi prapë, siç do t’ia themi Mendoj se ne duam të dëgjojmë kambanat e mëdha çdo njeriu. Respektin që kemi për të ja kemi treguar, përpara se të dëgjojmë zilet. Desha të theksoj edhe atëherë kur e kanë sulmuar nga të katër anët. Kritikat njëherë për problemin e Kosovës që mua më duket që mund të kemi për këdo. Mund t’i bëjmë siç i bën i një rëndësie të jashtëzakonshme kombëtare, dhe edhe ai për ne, veçse nuk duhet të ngjallim diskutime mendoj se çuditërisht tani, kur harta e Evropës po për njëri-tjetrin, aq më tepër kur ai nuk është këtu. ribëhet çdo ditë, aq më tepër duke krijuar shtete të Mund t’ia kishim thënë që dje, para se të nisej. Prit reja, kam parasysh përbërjen e shtetit fantazmë të se unë kam ndërmend të të bëj elozhe t’i marrësh quajtur Jugosllavi, kam parasysh përbërjen e me vete që t’i dish. Kryesore kam këtë, që praktika Çekosllovakisë, shpërbërje e cila po bëhet çdo ditë të tilla mua më duken se e ulin prestigjin e një realitet, shpërbërjen marramendëse të Bashkimit Parlamentit, e bëjnë Parlamentin vend shakash. Sovjetik, shqiptarët në të kundërt i japin Evropës Pse bëhen e si bëhen, mund të bëjmë vetëm dhe botës një leksion shumë të madh, i japin jo hipoteza dhe sigurisht, do t’i bëjmë dhe ato hipoteza, leksionin e ndarjes, por atë të bashkimit, jo të luftës, sepse hipotezat në fillim mund të jenë hipoteza, por atë të paqes, jo leksionin e luftës, por atë të por koha i vërteton pastaj. diktaturës bolshevike të Milosheviçit, atë të Kaq mund të them. Shpreh keqardhjen që vihemi Demokracisë. në pozita të tilla që diskutojmë në këtë mënyrë. Kuvendi i Kosovës ishte një shembull i shkëlqyer Tomor Malasi – Deputeti Musaraj. që duhet përshëndetur nga ne të gjithë. Përpara se

755 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ne të flasim dhe të artikulojmë emra të posaçëm. disponojnë një mandat të caktuar, dhe si parlament Ndalimi i këtij kuvendi tashmë është një përpjekje e që ka mandatin e popullit shqiptar, të gjysmës së papranuar jo nga Evropa e qytetëruar, por edhe nga kombit të Shqipërisë amë, të protestojë për këtë vetë populli serb. Jemi dëshmitarë që diktatorët janë ngjarje fashistoide, të pashembullt të historisë së njerëzit më të urryer në radhë të parë nga populli, të gjysmës së dytë të shekullit XX, aq më tepër kur ne cilit u përket. Ndalimi i Kuvendit të Kosovës është nuk dimë pasojat që mund të ndodhin nga marrëzia një dhunim i të drejtave më elementare të njeriut, e pushtetmbajtësve serbë. është një njollë në Kartën e bardhë të Helsinkit, Këtu është vendi që ne protestën ta bëjmë të është një rrugë pengese drejt një Evrope të bashkuar. fortë, të gjitha institucionet që ka shteti ynë, duke Mendoj se diplomacia shqiptare duhet të përfshirë që nga Presidenti, Kuvendi, Qeveria, protestojë me forcë të madhe në të gjitha instancat diplomacia, por duke përfshirë këtu edhe shtypin përkatëse me forcë të madhe pa komplekse shqiptar, qoftë partiak, qoftë të lirë t’i bëjnë një inferioriteti, po në të njëjtën kohë dhe pa delir jehonë, qoftë në televizion, qoftë me të gjitha mjetet madhështie, duhet të protestojmë me mençuri dhe që ne të ngremë opinionin që të parandalojmë ndonjë me dinjitet kundër këtij ndalimi poshtërues dhe edhe më të shkallëzuar, edhe më të zezë që mund arbitrar të Kuvendit të Kosovës. të bëjnë serbët. Është jashtëzakonisht e Faleminderit! rëndësishme. Tomor Malasi – Deputeti Selami. Së dyti, dua të tërheq vëmendjen se kjo protestë Eduard Selami – Zoti kryetar, të më falësh se që duam të bëjmë ne ka një vlerë të shumëfishtë jo kisha që në fillim të diskutimit, por mendoj se vetëm për Kosovën, por ka vlerë të shumëfishtë për problemi që diskutohet për Kosovën është mjaft i vetë Shqipërinë. Ka vlerë të shumëfishtë për diskutueshëm, sepse dhe lajmet e fundit flasin për elementin shqiptar që është gati një milion në një intensifikim të dhunës së policisë serbe për të Maqedoni, që kanë problemin e represioni. Para ca mos lejuar mbarëvajtjen e punës së Kuvendit të parë kohësh është bërë një represion shumë i madh në demokratik të Kosovës, prandaj mendoj që me Maqedoni, edhe për Shqiptarët që ndodhen në Malin korrigjimet përkatëse, ajo të miratohet. e Zi. Për problemin e dytë, pavarësisht se nuk isha Prandaj, më duket që ne të diskutojmë. Të gjithë që në fillim, por mendoj se nuk është vendi këtu për jemi dakord, por për të bërë një tekst sa më të denjë, të diskutuar për ikjen e zotit Hajdari. Nuk ka vend shtroj çështjen e mënyrës së afishimit maksimal as për t’u politizuar, sepse ajo nuk është ikje. Ai me të gjitha mjetet diplomatike institucionale që vetë dje mori leje në grupin parlamentar. Mua, si kemi, që ky problem të ndezë mendjen e të gjithë kryetar partie, më tha se unë do të shkoj për opinionit botëror, të shteteve, të presidentëve, të kualifikim për dy-tre muaj, prandaj unë nuk e kuptoj Komunitetit Evropian, të SHBA-së, të ambasadorëve pse duhen instrumentalizuar, dramatizuar dhe që kemi, në mënyrë që të parandalojmë, ndoshta paraqitur në këtë mënyrë. Është pa vend dhe nuk një projekt ose një skenar të zi që mund të jetë i është serioze që diskutohet. fshehur. Nuk ma merr mendja që në këtë moment, Faleminderit! kur ka një legjitimitet kaq të madh, kur u zgjodh Tomor Malasi – Deputeti Zhegu. president i Qeverisë së Kosovës, një nga figurat e Medin Zhega – Unë mendoj, zotërinj, se mëdha të kulturës shqiptare, dr. Ibrahim Rugova, problemi i shtruar sot nga Kryesia për të protestuar kur ka një njohje dhe ka një mirëkuptim, të ndodhë për ndalimin e Kuvendit të Kosovës nga shovinistët një akt kaq i rëndë. Pra, është një kontradiktë, është serbë është i një rëndësie kolosale dhe për më tepër një paradoks që është vetëm në logjikën e nuk është nga ato protesta që kemi bërë, por është shovinistëve serbë. një protestë në një situatë që nuk dihet se çdo të Unë jam plotësisht dakord si qytetar i thjeshtë bëhet nesër. Kjo e bën më të detyrueshme, e bën dhe si parlamentarë që ta dërgojmë sa më shpejtë më supreme apelin tonë ndaj botës së qytetëruar këtë protestë. për të parandaluar, ndoshta, edhe ndonjë marrëzi Faleminderit! milosheviçjane që ai është në gjendje ta bëjë. Tomor Malasi – Deputeti Minga. Prandaj jam plotësisht dakord, e konsideroj Petrika Minga – Unë jam plotësisht dakord me historike, e konsideroj patriotike, e konsideroj shumë të gjitha shqetësimet që u ngritën këtu në lidhje me humane që të gjithë parlamentarët shqiptarë që protestën, por me thënë të drejtën ne që hartuam

756 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këtë mesazh përshëndetjeje ishim të befasuar nga E dyta, as që mund të përqaset kjo kohë, për të lajmi i pushtimit të Parlamentit të Republikës së cilën një muaj apo dy muaj ose një diçka e tillë që Kosovës, dhe nuk patëm kohë që të bënim me të largohet Azemi për arsye që të bëhet më i aftë për vërtetë një protestë të ashpër dhe dinjitoze për këtë të ardhur pikërisht në këtë Parlament me largimin e akt kaq të shëmtuar dhe brutal, dhe u detyruam për Kadaresë. disa minuta që hartuam këtë tekst të tillë. Unë jam Nuk e di dhe nuk mund të bëhem avokat i askujt, shumë dakord që ne të mblidhemi, të krijojmë një përveç i vetes time, dhe në qoftë se do të thosha grup dhe të bëjmë një proteste dinjitoze, të ashpër, krahasimi ishte emocional, në këtë kuptim që, në siç e meriton akti i tyre i shëmtuar ndaj Parlamentit momentin që iku një njeri, i cili ka dhënë një kontribut të Republikës së Kosovës. për Shqipërinë. Zoti Pashko, mbase pati emocione Ndoshta tërhiqemi tani për dhjetë minuta, një të tepruara. (Reagim nga salla) çerek ore dhe ta hartojmë për ta shpërndarë në të Nuk ka nevojë fare. Kjo nuk është ikje. Nuk duhet gjithë botën. interpretuar si e tillë tani. Më e mira është që të Tomor Malasi – Deputeti Gjinushi. mbyllet. Pika kryesore që diskutuam është çështja Skënder Gjinushi – Nja dy fjalë do të them - e mesazhit për Kosovën, është pika themelore në Desha të kujtoj edhe një herë propozimin e të cilën duhet të përqendrohemi. Imamit, që një kopje t’i drejtohet Parlamentit të Unë mendoj se propozimet që u bënë kanë dy Kosovës dhe një Komunitetit Evropian. Në qoftë se karaktere: është parasysh kjo, atëherë jam plotësisht dakord. E para, rëndësi ka fakti që Parlamenti ynë Dhe për problemin tjetër që unë s’e quaj solidarizohet totalisht me Kuvendin e Kosovës. Kjo problem, desha të them vetëm dy fjalë - është pika themelore. Pavarësisht nga nuancat që i dhanë, të gjithë E dyta, është protesta energjike që duhet të në fund të fundit deshën të shprehnin një respekt, bëjmë ne, me të cilën do të pajtoheshim edhe ne si një simpati, një përshëndetje për zotin Hajdari, dhe Kryesi në të gjitha institucionet ndërkombëtare më në qoftë se ja kursyem duartrokitjet kur iku, me siguri të rëndësishme, duke filluar nga KSBE, Parlamenti do t’ia rezervojmë kur të kthehet. Evropian, Organizata e Kombeve të Bashkuara, të Faleminderit! gjithë parlamentet më të rëndësishme të Evropës, Tomor Malasi – Deputeti Butka. Kongresin Amerikan, Senatin Amerikan, të gjitha Uran Butka – Siç e sqaroi dhe zoti Imami dhe institucionet më të larta për të sensibilizuar qarqet zotërinjtë e tjerë, zoti A. Hajdari shkoi për një politike, për të sensibilizuar publikun botëror. specializim në SHBA. Përse zoti Pashko e paraqiti Zotërinj, unë do të thosha edhe këtë: atë si një ikje si të Kadaresë? Bashkohem me antonimin, ekzaltimin që mund ta Demokracia ja dha mundësinë për t’u quante dikush të zotit M. Zeqo. Momenti është specializuar jashtë shtetit, siç ja ka bërë dhe shumë emergjent, shumë delikat. Do të nderimin e heroit të demokracisë, por zoti Pashko solidarizohemi me çështjen e Kosovës, sepse e paraqiti si një ikje politike, si një sfidë ndaj mendojmë se çështja e Kosovës ka mbërritur demokracisë. apeksin, pikën kulmore që nuk dihet se ç’drejtime Unë e vlerësoj kontributin e zotit Hajdari, dhe mund të marrë. Prandaj është detyra jonë, detyra kundërshtoj frymën dhe qëllimet e fjalës së zotit patriotike, detyra politike, detyra humane për t’iu Pashko, lidhur me ikjen e tij dhënë me ngjyrat përgjigjur me këtë vrull, me këtë forcë, me këtë patetike dhe në një moment kur diskutohet çështja devotshmëri, me këtë patriotizëm. Unë mendoj se kombëtare, kur pritet që dhe zoti G. Pashko të fliste komisioni duhet të punojë edhe njëherë, ta ripunojë për çështjen e Kosovës, ai foli për ikjen e zotit A. më mirë dhe ta ridiskutojmë edhe njëherë. Hajdari. Kjo është ose një mendjelehtësi e tij, ose Urdhëroni! një truk politik. Vasil Gjika – Jam shumë dakord, zoti kryetar i Faleminderit! seancës, për të gjitha sa thatë ju dhe sa thanë Tomor Malasi – Unë mendoj.. .. zotërinjtë kolegë për çështjen e Kosovës. (Ndërkohë kërkon të flasë deputeti A. Imami) Unë kam mendimin se çështja e Kosovës, si Po, mirë. çështje e pandarë nga çështja kombëtare, po shkon Arben Imami – Shumë faleminderit! në një farë mënyre drejt sakrifikimit, për arsye se Më vjen shumë keq që përdoret termi ikje. E para. Evropa që solli këtë komb në këtë ditë pikërisht,

757 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

edhe sot e kësaj ditë çështjen e Kosovës ka shumë me zotin V. Gjika. mundësi ta sakrifikojë për interesa të shovinizmit Unë nuk jam me atë që të kemi atë fobi ndaj serb, prandaj krahas deklaratave që duhet të bëjmë Evropës dhe ndaj botës, siç e kemi pasur një herë apo dhe protestave në organizmat dhe organet e një kohë. ndërkombëtare që i një h gjithë bota. Mendoj se politika nuk duhet drejtuar më me Kam mendimin se Qeveria dhe Parlamenti, terma dhe me pasione amatoreske, se sa me njohje duhet të kalojë në veprime konkrete. Sot është dhe me mençuri të madhe. gjendja siç ka qenë në kohën para 115-116 vjetëve, Është e vërtetë se çështja kombëtare është më kur shqiptarët luftonin për të bërë Shqipërinë dhe emergjente se asnjëherë tjetër. Kjo nuk duhet folur kombin pikërisht siç u sakrifikuam atëherë, mund në mënyrë globale që shqiptarët nuk duhet të kenë të sakrifikohemi prapë. Unë jam i mendimit se ky parasysh, siç e thatë ju, se Evropa po punon kundër Parlament dhe kjo Qeveri, duhet të kalojnë në çështjes shqiptare. Është e vërtetë se ka momente, veprime konkrete. Ne shqiptarët nuk kemi pse të siç ishte rasti i ministrit të Jashtëm Britanik, Dagllas presim as Evropën, as Amerikën për çështje Hërd, në gjashtëmbëdhjetëshen Evropiane në kombëtare. Ne duhet të hedhim vetë hapat. Luksemburg, që tha me prepotencë se shteti Duhet të bashkohemi në njëfarë mënyre aq sa shqiptar nuk duhet të flasë për çështjen e Kosovës. lejojnë dokumentet ndërkombëtare dhe t’i tregojmë Ky është një arbitraritet i palejueshëm. Po aq e botës forcën e kombit të bashkuar. Në të kundërtën, vërtetë është që në mbledhjen e dymbëdhjetëshes interesat tona do të sakrifikohen dhe askush s’ka Evropiane në Luksemburg, ministri i Jashtëm për të na përfillur. Prandaj, unë jam për veprime gjerman foli me forcë të madhe për të drejtën e konkrete, sidomos të Qeverisë. çështjes së Kosovës. Domethënë, këtu nuk është Ideja ime është që kjo Qeveri, brenda mundësive çështja se mund të flasim në mënyrë globale. Është në të gjitha takimet që bën prezentë me tryezën e vërtetë se shqiptarët, shteti amë dhe diplomacia diplomatike, evropiane dhe më gjerë, duhet të ketë shqiptare duhet të jetë disa hapa, disa kilometra gjithashtu në tavolinë edhe përfaqësues të Qeverisë më përpara, më të avancuar se çdo diplomaci tjetër, së Kosovës. Pra, ne t’i hedhim ato hapa. Të mos e që të çlirohemi nga komplekset e inferioritetit, por presim zgjidhjen e çështjes kombëtare vetëm nga kjo nuk do të thotë që të hidhemi në akuzë absurde, bota, por duhet të punojmë edhe vetë, sepse ju e dhe të kemi një evrofobi dhe një batofobi që do të dini fare mirë, për 45 vjet, edhe diktatura, kur ka ishte aventureske dhe tepër e dëmshme ndaj qenë puna ka bërë deklarata në “ Zërin e Popullit”, çështjes mbarëkombëtare. për çështjen e Kosovës, por nuk është zgjidhur. Faleminderit! Prandaj, jam shumë dakord nga sa thatë ju, nga sa Tomor Malasi – Deputeti Abdi Baleta. thanë dhe zotërinjtë kolegë, por mendoj se është Abdi Baleta – Më falni që e kërkoj fjalën, por momenti që çështja kombëtare shqiptare duhet të mendoj se diskutimet janë në kahe të shtrembër. vihet në rendin e ditës nga vetë shqiptarët më me Më falni nuk e kam për të qortuar asnjë njeri. forcë. Jemi Parlament. Shtruam një detyrë që të veprojmë Faleminderit! brenda detyrës së punimeve brenda parlamentit që Sadedin Balla – Më falni, kam një replikë me të bëjmë një protestë, të vendosim kujt t’ia dërgojmë, zotin Vasil Gjika. Unë mendoj se nuk është ashtu të miratojmë tekstin. Janë të gjitha punë normale, siç thotë zoti Vasil Gjika. por për gjëra që i përkasin politikës në tërësi, kemi Unë mendoj se Evropa dhe Amerika e ka një Qeveri, nuk jemi ne ekzekutivi, nuk duhet të përkrahur çështjen kosovare. Jam i bindur se dhe fillojmë të hapim një debat për politikën e jashtme, në këto momente të vështira Evropa dhe Amerika për alternativat. S’është as e mençur, as e zgjuar do ta mbështesin plotësisht çështjen kosovare. Ajo që këto t’i bëjmë publikisht. Që këtu fillon e mbështetje që i japim ne, është njëra anë. Po ashtu shtrembra e diskutimeve tona. si dhe zëri i vëllezërve tanë kosovarë do të gjejë Kemi një Qeveri. Në qoftë se duam të diskutojmë mbështetje të plotë edhe në Evropë, edhe në për politikën e jashtme lidhur me çështjen e Kosovës, Amerikë. duhet patjetër që ne të fillojmë të diskutojmë, kur të Faleminderit! kemi filluar të dëgjojmë mendimin e atyre njerëzve. Tomor Malasi – Deputeti Marku. Në qoftë se duam ne të marrim përsipër në emër Rudolf Marku – Edhe unë desha të replikoj pak të hartimit të një telegrami, promemorie, rolin e

758 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Qeverisë, bëjmë gabim. Prandaj, unë mendoj se Miratohet neni 12, sipas projektligjit. detyra e Parlamentit të kufizohet në atë që u shtrua. Neni 13. Nuk i kundërshtoj as dëshirat e mira që mund të Kush ka vërejtje për nenin 13? ketë secili, megjithëse thashë edhe njëherë, tani Nuk ka. mund të bëhen më shumë hipoteza nga ç’mund të Deputeti Metani. bëheshin para dhjetë minutash, por të ndalemi tek Vladimir Metani – Për sa i përket shqyrtimit kjo, se po të vazhdojmë me këtë lloj diskutimi dhe të ankesës që bën i pandehuri ose mbrojtësi për të qortojmë Evropën, analizojmë Amerikën, të masën e arrestit, më duket se afati i shqyrtimit të shikojmë se ç’do të bëhet, të bëjmë delegacione, saj 10 ditë është ca i largët. Kam mendimin se ky të prishim delegacione, janë të gjitha punë të nxituara afat shkurtohet, pasi 3 ditë personi do të qëndrojë i dhe e dimë se sa paguhet nxitimi sidomos kur janë ndaluar. Dhe dhjetë ditë të tjera, i thonë 13 ditë. për të përcaktuar qëndrime delikate për çështje Ç’bëhet me një njeri që qëndron e arrestuar serioze. padrejtësisht. Unë mendoj që të mos vazhdojmë me diskutime, Unë mendoj që të shkurtohet ky afat, të bëhet por të dalin grupet, të bëjnë tekstin, ta miratojmë të shqyrtohet brenda 3 ditëve, nga momenti që atë dhe pastaj, po të duam, kemi kohë të ndalojmë paraqitet ankesa, ashtu siç shqyrtohet edhe masa te politika. e arrestimit për 3 ditë, por brenda tri ditëve të Tomor Malasi – Të ndalemi deri këtu. Nuk kemi shqyrtohet dhe bazueshmëria e masës së arrestit. kohë më disponibël. Unë mendoj që ta ndërpresim Pse duhet të rrijë një njeri i arrestuar diskutimin në lidhej me këtë problem. padrejtësisht, në qoftë se është në kundërshtim me Komisioni të merret edhe njëherë me ripunimin ligjin, me provat e administruara? Këtë propozim e tekstit. kam: Të bëhet brenda 3 ditëve. (Në sallë dëgjohet zëri i deputetit Alfred Paloka, Tomor Malasi – Deputeti Imami. por nuk është i mundshëm për t’u zbardhur, sepse Arben Imami – Normalisht, do të ishte mirë që nuk dëgjohet mirë) të bëhej për tri minuta. Domethënë, që po sa të Mirë, nuk po bëjmë garën e grupeve; dhe as ankohesh të marrësh përgjigjen që ti qëndron në kemi ndërmend ta bëjmë këtë garë. Komisioni do burg padrejtësisht ose jo. të merret me korrigjimin e vërejtjeve që thamë. Por, këtu konkurrojnë dy gjëra - Mundësia e Tani kalojmë në procedimin e projektligjit. shtetit për ta përballuar këtë dhe e drejta e individit Jemi te neni 11. për të kërkuar të drejtën e tij. Deputetët janë të lutur të rrinë në sallë. Mos u Mendoj se zotërinjtë që kanë hartuar ligjin e largoni, sepse nuk kemi kuorumin e duhur! Ministrisë së Drejtësisë, duke pasur parasysh Sa është numri? 69? 70? mundësitë e sotme të gjykatës sonë, kanë vendosur Vazhdojmë! këtë normativë 10 ditëshe. Për nenin 11. Do të ishte mirë që kjo të bëhej në moment. Për këtë nen pati propozim nga deputeti F. Sapo ankohesh që je arrestuar, në atë moment të Abdiu, edhe nga disa deputetë të tjerë, siç e dini. vendoset nëse ka bazë arrestimi ose jo, nëse Mbetet votimi i nenit 11, siç është në projektligj. presupozohet faji ose jo. Por, kjo është praktikisht Kush është dakord me neni 11, siç është në e pamundur. projektligj? Prandaj, unë mendoj që të mbetet kjo që është. Kundër? Abstenim? Tomor Malasi – Zoti Imami, kjo që thoni ju, Miratohet neni 11, siç është në projektligj. qëndron edhe si pyetje në një formë, mendoj unë. Neni 12. T’ua bëjmë atëherë zotërinjve këtë pyetje përgjigje, Vërejtje për nenin 12? mbase na përgjigjen të na caktojnë afatin maksimal Kontestim ose sugjerim? Përjashtojmë vërejtjen më mirë! që është bërë nga Komisioni i Ligjeve, natyrisht. Shumë e drejtë është kjo ndërhyrja juaj. Nuk ka vërejtje. Arben Imami – Mirë, në qoftë se ju e kuptoni Hedhim në votë nenin 12! si pyetje, unë jam dakord ta kuptoj si pyetje atë që Kush është dakord me nenin 12, sipas thashë. projektligjit? Tomor Malasi – Është diapazoni 3 minuta, Kundër? Abstenim? nëpërmjet kësaj mund të ketë një shpjegim, një të

759 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mesme. zoti Kristaq, që të ulet rreth pesë ditëshit. Zoti Traja, mund të na sqaroni për këtë? Tomor Malasi – Deputeti Arben Imami. Kristaq Traja – Po. Arben Imami – Për pesë ditë realisht ka Midis asaj nevoje që duhet të kemi, gjithnjë mundësi ta gjykojmë nëse ka bazë ligjore arrestimi parasysh për ta shqyrtuar çështjen që prek lirinë ose jo, sepse përkundrazi në vend që të mbrojmë themelore të njeriut, paprekshmërinë e tij, sa më të drejtën themelore të njeriut, të paprekshmërisë shpejtë dhe midis asaj se në ç’gjendje janë organet së jetës, mund ta detyrojë gjyqtarin që për mungesë tona për ta përballuar, ka një lloj ballafaqimi. Unë kohe, për mungesa të tjera të karakterit material të them se duke i marrë parasysh të dyja mendimet, japë një vendim, i cili është i pabazuar dhe në këtë mundet që të konvertohet në një afat të ndërmjetëm. mënyrë, pikërisht të cenojë në mënyrë akoma më Afatin 10-ditor ne e kemi vënë në Ministrinë e përfundimtare, akoma më të dhimbshme të drejtën Drejtësisë, duke marrë parasysh disa të dhëna dhe lirinë e jetës dhe të personit. Ky pesëditëshi do konkrete nga shpejtësia e punës gjyqësore. të na shërbejë që ta shkurtojmë që të mos rrijë dhe Të thuash të drejtën, afati 10-ditor do të ishte pesë ditë më shumë, apo ky pesëditëshi do të na maksimal, i mundshëm, i shtyrë me zor, kur i thonë. shërbejë më të shumtën e rasteve që t’i lirojmë me Megjithatë, unë mund të them si jurist në sensin të drejtë dhe në gjysmën e rasteve këta të rrinë nga tjetër, për t’i dhënë përparësi shpejtësisë për të 10 ditë që kanë për të ndenjur, të rrinë 30, 40 siç i mbrojtur një të drejtë themelore të njeriut. parashikon ligji. Po të nisemi nga normativat e përgjithshme që Kur diskutova, e kisha pikërisht këtu sensin që, aplikon Evropa Perëndimore, ne variojmë një çikë brenda 10 ditëve të krijohen kushtet e përshtatshme tej këtij caku. Ta vësh dy ditë është tepër pak, sepse që të gjykohet realisht çështja, dhe njeriu të mos do të kënaqnim një formalitet, ose i arrestuari do të mbahet në burg, të mos cenohet e drejta e tij paraqitet në gjykatë për dy ditë ose për tri ditë. themelore, liria e tij, paprekshmëria e jetës së tij. Gjyqtari nuk do të bënte gjë, s’do të ketë kohë të Unë nuk e njoh konkretisht gjykatën, por nëse për merret me këtë punë. Si është ky problem, i pesë ditë gjykatat tona, me sa di unë i shtyjnë edhe arrestuari kot ngelet i arrestuar, sepse ai i ka të dy me muaj, mund t’i shtyjnë edhe me vite deri tani, të zgjidhjet, ose ta lirojë, ose ta mbajë, të rrijë brenda. paktën nga ajo përvojë që kanë pasur, mund të Kam hallin që të mos dalë në formalitet, 10 ditë zgjidhin këto probleme për pesë ditë. Unë do ta uroja mbase janë pak tepër. Mund të gjendet ndonjë me gjithë vullnetin tim. konvergjencë. Mund të ishte pesë, mund të ishte Faleminderit! gjashtë. Ta shikojmë këtë çështje. Unë them që ka Tomor Malasi – Deputeti Gjinushi. një lloj mënyre për ta zgjidhur këtë punë. Mundet Skënder Gjinushi – Unë, së pari desha të që ndoshta të jetë 5 ditë. Këtë e them apriori, duke sqarohet diçka, që më duket nuk është shumë e e sforcuar gjykatën, natyrisht. Kam frikë se nën këtë qartë. Këtu thuhet se policia ka të drejtë të mbledhë 5 ditësh do të kishim pikën tjetër kritike që do të prova të tëra, të ndalojë dhe personat që dyshohen detyrojmë gjykatën. dhe ja çon prokurorit, por nuk thuhet kurrkund që Shumë më tepër nuk mund të bëjmë. prokurori nxjerr një vendim për arrestimin. Pra, Tomor Malasi – Deputeti Metani. kështu mund të nënkuptosh se ky vendim nuk jepet Vladimir Metani – Unë e mora fjalën për këtë, pas tri ditësh, por sikur zgjat 13 ditë, mund të të mbase nisur nga përvoja që kam. Arrestimi i personit mbajë policia. Pra, dhe kjo duhet sqaruar pak. Kurse vendoset në kohë, pra tri ditë kur qëndron i ndaluar. për afatin 3 ditë, është shumë. 10 plus 3 bëjmë 13 Për këtë kohë gjendet koha që të vendoset brenda ditë. 13 ditë njeriu ka raste që pranon dhe ato që këtyre tri ditëve. Mbase jam dakord me atë që tha s’ka bërë. Është shumë e gjatë, kështu që duhet të zoti Kristaq, tri ditë e minimizova shumë, mund të jetë një afat që të mos të shkojë deri aty sa të pranojë shkojë deri në pesë ditë. Jam për atë mund të të pakryerat. 5, 6 ditë do të ishte mirë, meqenëse tërhiqem, por ta lësh 10 ditë, kurrsesi. Do të isha nuk ka mundësi të tjera teknikisht, ne të vëmë një me atë që 5 ditë është plotësisht e mundshme. Ka afat të shtrënguar. Më mirë të shtrëngohet gjykata të bëjë me një nga liritë më themelore. e organeve përkatëse, se sa individi. Tomor Malasi – Zoti Metani, siç e sheh, të Tomor Malasi – Deputeti Baleta. gjithë të njëjtin mendim kanë. Ky afat duhet të ulet. Abdi Baleta – Çështjen e afatit ne në dorë e Vladimir Metani – Jam dakord me atë që tha kemi, dhe mund ta zgjidhim. Këtu shqetësim nuk

760 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

duhet pasur, sepse arrestimi e ndalimi përcaktohen me gjithë ditën e arrestit, edhe tri ditë të tjera. në Kodin e Procedurës Penale. Atje është fiksuar Pra, kjo varet nga mundësia që do të ketë ç’është ndalimi, ç’është arrestimi, kur fillon. E reja gjykata, jo të gjithë do të jenë me 13 ditë. Prandaj, e këtij neni është pikërisht kjo, që i jepet mundësia unë mendoj që afati 10 ditë të ngelet ashtu siç është. të arrestuarit të drejtohet në gjykatë me padi kundër Tomor Malasi – Ka vërejtje tjetër? masës së sigurimit. Deputeti Apostoli. Në pamjen e parë, ashtu është, duket sikur Gaqo Apostoli – Unë i mbështes diskutantët është shqetësuese, por të mos kalojmë shumë edhe që ishin për ta lenë këtë jo më shumë se 5-6 ditë. në ekstremin tjetër. Duhet të kemi parasysh se me Vërtetë thotë brenda 10 ditëve, mund të bëhet dhe vënien e kësaj dispozite, të gjithë të arrestuarit do për një ditë, për dy ditë etj., por zakonisht ai për të t’i drejtohen gjykatës dhe numri i çështjeve gjyqësore qenë brenda, edhe nga neglizhenca e lëshon ditën do të shtohet po kaq. Prandaj, kanë një farë nevoje e fundit; kështu që padrejtësisht individi mund të për studim, ndryshe jam dakord që do të bëhen mbahet edhe 4-5 ditë më tepër në arrest, gjë që shpejt e shpejt. Ç’do të ndodhi? Ose do të lirohen nuk është e drejtë. Kështu që, edhe ankesa shqyrtohet të arrestuar për të qenë brenda, i bie shpejt e shpejt mbi bazën e relacionit që ka përgatitur prokurori etj, e liron dhe do të pengohet procesi i hetimit, ose do nuk është se do t’i fillojë hetimet nga e para. Ka një të lihen atje nga shpejtësia dhe njerëz që duhet të material të sintetizuar, të analizuar etj. etj. përfitonin. Kështu që mund të gjykohet mund të realizohet. Nga praktika gjyqësore del kjo - Gjithmonë Faleminderit! nxitimet janë paguar shpejt në dëm të drejtësisë, Tomor Malasi – S’ka vërejtje tjetër gjyqësore ashtu siç është paguar brenda afatit njëmujor, siç u brenda 5 ditëve, e bërë nga deputeti V. Metani. reduktua në 1 5-ditor për gjykimin e çështjeve penale. Kush është dakord që të jetë brenda 5 ditëve? Kujtojmë se fitojmë dhe dalim te fjala popullore “Të Numëroni votat, ju lutem! shtrenjtë në krunde dhe të lirë në miell”. Prandaj, Kundër? Abstenim? ky do të jetë një proces gjyqësor i mirëfilltë, do të Nuk fiton. jetë me palë dhe pak a shumë gjyqtari kur të Kush është dakord me nenin 13 sipas projektit vendosë, indirekt do të hyjë të bëjë një vlerësim të paraqitur? paraprak të provave, me fajësi. Ndoshta nuk shtrohet Nuk fiton, 47 vota. çështja e fajësisë. Veç kësaj nuk duhet të kemi Hidhemi te propozimi në variantin e tretë, të shumë frikë, sepse është dhe një filtër paraprak propozuar nga deputeti S. Gjinushi. përpara se të kalohet tek arrestimi, dhe prokurorët Urdhëroni! Deputeti A. Imami. duke ditur që është kjo dispozitë, tani e tutje do të Arben Imami – Duke votuar kundër, ata që ishin jenë shumë më të kujdesshëm në dhënien e masës për të ruajtur të drejtat e njeriut që, brenda 5 ditëve së arrestimit, si masë sigurimi. Prandaj, s’kam të shqyrtohej problemi, duke votuar kundër variantit asnjë kundërshtim që të zvogëlohet, por edhe po të të 10 ditëve, nuk bëjnë gjë tjetër veçse mohuan mbetet njerëzit nuk do të vuajnë. Nuk do të thotë pikërisht të drejtën themelore të apelimit, para se afati 10-ditor, dhe unë jam i sigurt që kjo pak ka të hysh në gjyq. Nuk e kuptoj sensin e këtyre që rëndësi. votojnë dhe si votojnë, kështu bie fare neni. Tomor Malasi – Ka kontestim? Tomor Malasi – Kemi propozim të tretë? Deputeti Gina. Arben Imami – Propozimi i tretë është pas Kujtim Gina – Duke e kuptuar si afat maksimal propozimeve për të cilat u votua. Nuk ka propozim këtë afat, nuk përjashtohet mundësia që, në qoftë të tretë. Po deshët propozim të tretë, kam unë, se gjykata do ta shikojë për tri ditë apo katër ditë, sepse deri tani unë nuk kam dëgjuar njeri të flasë. d.m.th. nuk i shkelen për tri apo katër ditë të drejtat Unë them për 7 ditë, që të gjejmë një kompromis. njeriut, por për ta bërë sa më të pjekur ose sa më të Tomor Malasi – 7 ditëshi më duket mua në mirë këtë proces, është e mira që afati të jetë brenda rregull dhe me konsensus mund të merret, e kufijve të mundshëm në këtë riorganizim që kanë mesmja e artë d.m.th. gjykatat, të këtyre kërkesave. Kjo nuk do të thotë Megjithatë, kush është dakord me 7 ditshin, se të gjithë do të venë nga 13 ditë. Nuk duken sepse ramë në absurd? logjike, është brenda 10 ditëshit. Brenda 10 ditëshit, Ne s’po ja heqim fare të drejtën atij. Po bëhemi mund të vejë edhe për 5 ditë dhe për gjashtë. Tre, antihuman.

761 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kundër? S’ka. Abstenim? Nuk e di në qoftë se u shpreha qartë. Në Atëherë fiton 7-ditshi. Komisionin e Ligjeve është thënë me arsim të lartë, 15 minuta pushim. dhe mundësisht jurist. Unë them se çështja e arsimit Seanca rifillon në orën 19:00. dhe me arsim të mesëm, në raste të caktuara, mund të pranohet, të lihet e lirë, kuptohet që këtu do të * * * ketë kontroll nga Hetuesia e Përgjithshme, nga prokuroria që do t’i marrë këta. Pra, ata që do t’i (Rifillon seanca, ora 19:00) marrin, do t’i kontrollojnë në një farë mënyre. Tomor Malasi – Neni 14. Tomor Malasi – Ju lutem, qetësi pak! Për nenin 14 ka ndonjë vërejtje? Roland Tafili – Pra, nuk jam dakord me atë Në qoftë se s’ka vërejtje për nenin 14, e hedhim pikë siç e ka caktuar dhe Komisioni i Ligjeve, jo në votim. vetëm me atë siç e ka dhënë në projekt, por edhe Kush është dakord me nenin 14, sipas Komisioni i Ligjeve në çështjen e arsimit. Unë jam projektligjit? me mendimin që të jetë edhe me arsim të mesëm Kundër? Abstenim? ky. Të lihet e lirë. Miratohet neni 14, sipas projektligjit. Mund të thuhet - “Mundësisht me arsim të lartë”. Neni 15. Pra, të lejohet edhe në rastin e arsimit të Me përjashtim të vërejtjeve të paraqitura nga mesëm. Komisioni i Ligjeve, natyrisht të cilat i quajmë të Tomor Malasi – Deputeti Gjinushi. pranuara. Skënder Gjinushi– Më duket se kjo Nuk ka vërejtje. Atëherë e hedhim në votim. ngatërrohet me sekretarët e komunave, për atë u Deputeti Baleta. bë debati që të jenë me arsim të lartë apo jo dhe Abdi Baleta – Nenin 15 ta lexojmë mundësisht, juristë. sepse më duket ka një defekt të vogël. Më në fund, u la që të bëhet me konkurs. Kurse “Mund të punojnë si gjyqtarë, prokurorë dhe për gjyqtarë, prokurorë dhe hetues ne s’mund të hetues persona që kanë shtetësi shqiptare, janë tolerojmë që të thuhet jam dakord me vërejtjen e diplomuar si juristë, gëzojnë të drejta të plota dhe zotit Baleta, në kuptimin që ka shumë juristë që kanë figurë të pastër morale”. kanë marrë inxhinierë, ekonomistë etj. me këtë Po të themi se janë diplomuar si juristë, një logjikë dhe janë detyruar pastaj të vazhdojnë pjesë të mirë të juristëve duhet t’i heqim që nesër. shkollën e lartë. Domethënë të bëjnë plotësimin e Kjo duhet hequr, sepse kemi ende hetues që nuk kulturës së tyre juridike. Këtu specialistët le të janë diplomuar. gjykojnë, por me arsim të lartë ne duhet ta vëmë Tomor Malasi – Në nenin 15 Komisioni i Ligjeve s’kemi pse të bëjmë lëshime të tilla. Me arsim të e ka bërë këtë vërejtje, zoti A. Baleta. Hetues mund mesëm, ai s’mund ta kryejë këtë detyrë. të punojnë ata që kanë arsim të lartë, si rregull Tomor Malasi - Deputeti Vladimir Metani. juridik. Vladimir Metani - Diskutimi u bë për atë që Abdi Baleta – Unë them më mirë të hiqet fjala kishte të bënte me hetuesinë e policisë. Për oficerët “hetues”, dhe të mos ngatërrohemi më tej, sepse e e policisë si rregull u tha që të jenë me shkollë të kemi në nene të tjera. lartë. E kishte paraqitur Komisioni i Ligjeve. Ra ai. Roland Tafili – Lidhur me këtë çështje që Pra, do të kemi dhe oficerë, e kemi pranuar dhe në Komisioni i Ligjeve e ka dhënë që të kenë arsim të policinë e rendit, që mund të jenë me shkollë të lartë dhe si rregull juridik, më duket se edhe kur u mesme. bë diskutimi në parim këtu për të gjithë projektligjin Këtu bëhet fjalë, jo më për hetues jo të policisë në këtë pikë u diskutua çështja e arsimit. tani më, që do të ngarkohen me hetime nga policia, Kam mendimin se ai diskutim në parim ka qenë por me hetues që do të jenë pranë prokurorive. Dhe pikërisht për këtë nen dhe në këtë pikë. në qoftë se do të biem në pozicionin që hetuesit do Prandaj, duhet bërë propozimi sipas atij të punojnë drejtpërdrejt. Pra, është një fazë pak më diskutimi në parim se ne në parim ramë dakord që e avancuar është shumë më i avancuar hetimi se jo patjetër me arsim të lartë, të lihet e lirë dhe çështja sa hetimi që kryen policia. Po të pranojmë t’i lemë e arsimit në këtë pikë, po kështu edhe çështja e me shkollë të mesme, ruana o Zot ç’do të bëjmë. profesionit. Tomor Malasi - Deputeti Alfred Paloka.

762 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Alfred Paloka - Kisha një pyetje - Po ata që Arben Imami - Mendoj që për gjyqtarët dhe do të marrin nënshtetësi të dyfishtë, mund të jenë për prokurorët problemi është relativisht i zgjidhur. gjyqtarë, prokurorë etj.? Nuk mund të gjykojnë njerëz, të cilët nuk kanë kryer Tomor Malasi - Edhe njëherë, se nuk e dëgjova. një shkollë, sepse është një nga të drejtat bazë të Alfred Paloka - Është folur se do të ketë njeriut që të gjykohet nga një gjykatë kompetente nënshtetësi të dyfishtë. Këta mund të jenë, dhe çdo njeri që do të gjykohet nga një gjykatë prokurorë, gjyqtarë etj.? kompetente, do të cenohet nga të drejtat e tij Tomor Malasi - Është logjike derisa ka një elementare. Prandaj unë mendoj se ky është një shtetësi, kuptohet që e ka të drejtën. problem që nuk ka nevojë për diskutim. Është Alfred Paloka – Domethënë një amerikan që pranuar në konventat e Këshillit të Evropës dhe ka marrë nënshtetësinë shqiptare, mund të bëhet është i qartë. hetues. Problemi qëndron te hetuesit. (Nga salla dëgjohet përgjigja - po) Në fakt, hetuesit, normalisht, do të ishte mirë Mirë. që ta kishin arsimin juridik, sepse ai është dhe Tomor Malasi - Ka ndonjë vërejtje tjetër? profesioni i tyre me të cilin merren. Por, sigurisht Deputeti Roland Tafili, silleni propozimin! që një hetues ka një hapësirë më të gjerë, për arsye Deputeti Abdi Baleta, edhe ju silleni propozimin! se merret me probleme, ndofta po themi me një Abdi Baleta - Unë, të them të drejtën, do të vjedhje, një financier, një ekonomist, një agronom, rikthehem prapë te kjo. një merceolog, mund të jetë edhe një intelektual i Sado që mund të ngjallë kundërshtime, edhe një fushe tjetër për arsye se hetuesia kërkon edhe unë kam dyshime për këtë formulim. disa kapacitete në fushën e psikologjisë etj. Pra, Duke lënë fjalët që janë diplomuar si juristë ky mund të jetë një intelektual, qoftë edhe pa juridik, domethënë, vetëm ata që kanë marrë diplomën e por ne po bëjmë një ligj jo për këto 6 muaj dhe për fakultetit Juridik, qoftë natën, ditën, me këto dy vjet, prandaj kur themi siç ka thënë Komisioni korrespondencë, hiç; siç kam për t’ua dhënë unë i Ligjeve që hetues mund të punojnë ata që kanë disave nesër nga një pesë, po e deklaroj që tani që arsim të lartë, si rregull juridik, ne i japim mundësi të mos fusin miq fare, se e kanë marrë. E morën që hetuesia t’i zgjidhë problemet e saj, brenda kësaj vesh me televizion. Të gjithë le ta marrin, kanë situate emergjente që kemi ne në vendin tonë sot, mbaruar pesë vjet dhe ata fitojnë të drejtën me ligj; por gjithmonë me prioritet drejt atyre që kanë kryer dihet kush janë; të mos e zgjerojmë teorinë tani. arsim juridik. Pra, në se do të pranojmë arsimin e Këtu unë do të preferoja. Mund të punojnë si gjyqtarë, lartë, se themi si rregull juridik, është plotësisht e prokurorë, hetues, personat që kanë shtetësi pranueshme. shqiptare. Kanë fituar njohuri të nevojshme juridike Këtu po diskutohet në se duhet të kenë hetuesit që të mos e bënim të diplomuar, gëzojnë të drejta arsim të lartë. Bile ka edhe një propozim që të thuhet të plota etj., që të ishim brenda me kriteret praktike mundësisht me arsim të lartë. Me atë mundësisht që do të vendosim më vonë. me arsim të lartë ne duhet të themi që edhe po nuk Ne së shpejti kemi për të rënë, duam s’duam e patën arsimin e lartë, me shkollë të mesme, mund do të kemi një uri kuadrosh në këtë sektor shumë të futen me shkollën e rezervave të punës dyvjeçare. më të madhe nga ç’kemi pasur deri më sot, sepse Po s’e patën edhe këtë, mund të futen me s’është rregulluar fare dhe të mos harrojmë që vetëm tetëvjeçare; mund të futen edhe me 6 vjeçare, po qe para pak kohësh në një mbledhje tonën, në fakultetin se prindërit kanë paguar gjobën 500 lekë kur nuk e Drejtësisë u shpreh shqetësimi që 17 kryetarë zbaton ligjin për t’u arsimuar, sipas detyrimit. gjykatash i kemi me arsim të mbaruar me Megjithëse edhe zoti Skënder thotë që 500 lekëshin korrespondencë; të mos harrojmë, 17 kryetarë nuk u a ka vënë atyre që nuk kanë vajtur në shkollë gjykatash kishim deri tani dhe e kishim plotësuar Unë mendoj që ky është një problem serioz dhe kështu. Këtu do të ketë nevojë edhe nëpërmjet që për atë grup hetuesish që do të veprojnë në kursesh. Mund të kalohet në sistemin dhe përgatitjen Shqipëri, që do të hetojnë dhe do të jenë, si të thuash e kuadrove të nevojshëm, tjetër gjë, të mos i pararoja, është grupi i parë që do të kontaktojnë me diskutojmë sot që të shkojmë t’i përgatisim, krimin, që do ta sulmojnë krimin, që do ta zbërthejë përndryshe do ta fusim veten në vështirësi. krimin, në se do t’i marrim me një nivel të Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami. diskutueshëm, nuk do t’i shërbenim në të mirë të

763 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zbulimit të krimit, të parandalimit të krimit. Prandaj shkollë. Për Parlamentin tonë mund të thonë ç’të unë mendoj se formulimi që ka bërë Komisioni i duan nesër, i politizuar, i papolitizuar, por të mos na Ligjeve, duke hequr nga neni 15 nga varianti që kemi thonë një Parlament që i hapi rrugën analfabetizmit. fjalën “hetues” dhe duke shtuar që për hetuesit duhet Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. të kenë detyrimisht arsimin e lartë dhe si rregull Gaqo Apostoli - Edhe unë desha të mbështesja juridik është një formulim i përshtatshëm. argumentet që dhanë më përpara zotërinjtë, Unë mendoj se megjithëse një pjesë e gjykatës veçanërisht argumentet e zotit Arben Imami. ose një pjesë e prokurorëve dhe të hetuesve do të Nuk kemi pse të kalojmë në primitivizëm. Mendoj bëjnë shkollën e lartë me korrespondencë, unë ta votojmë ligjin, nenin kështu siç është, me mendoj se sidoqoftë është më mirë të bësh një plotësimet e Komisionit të Ligjeve, me një ndryshim, shkollë të lartë me korrespondencë, sesa të bësh mendoja unë, më tepër për të qenë plotësisht të një kurs dymujor, sidomos, mbase kemi dhe pak qartë - te shtesa hetues, mund të punojnë shtetasit alergji nga këto kurset dymujore, se janë përdorur shqiptarë që kanë arsim të lartë, si rregull juridik, në situatat e komunizmit të luftës, janë përdorur për me qenë se hiqet fjala hetues më përpara me një kuadrot për bashkimet profesionale, janë përdorur për fjalë dhe nuk thuhet. sekretarë të hedhur, komisarë të jashtëzakonshëm etj. Tomor Malasi - Si konkluzion, ballafaqohen dy Ne vërtetë jemi në një gjendje të vështirë, por të propozime - mos e çojmë situatën aq sa të mos e dimë edhe Propozimi i zotit Abdi Baleta dhe i zotit Roland vetë se ku do të përplasesh, se pas dy-tre vjetësh, Tafili, që pak a shumë, sa mendoj unë, konvergojnë pasi të kesh bërë një kurs dymujor për juristë dhe në formulimin që ka paraqitur zoti Roland Tafili, të pasi të ketë edhe një përvojë dy-trevjeçare ne nuk cilin po e lexoj - do ta heqim dot atë; ashtu siç nuk hoqëm dot nja “Hetuesit duhet të jenë, mundësisht, me arsim 50 vjet plot e plot komisarë me shkolla 4 vjeçare siç të lartë. Në të gjitha rastet të zhvillohet kurs thuhej atëherë unike dhe i çonin deri në Komisionin kualifikimi për hetuesit” e Planit të Shtetit, e më the të thashë. Pra, unë Ndoshta nuk është tamam kjo që propozoi zoti mendoj se mund të gjykojmë për një perspektivë. Abdi Baleta. Ju faleminderit, zoti Kryetari i seancës! Abdi Baleta - Nuk është ajo. Tomor Malasi - Më falni, deputeti Gaqo Unë propozoj këtë - Apostoli. Mund të punojnë si gjyqtarë dhe hetues personat Deputeti Halil Lalaj. që kanë shtetësi shqiptare, kanë fituar njohurinë e Halil Lalaj - Mbështes propozimet e deputetëve nevojshme juridike, gëzojnë të drejta të plota dhe Skënder Gjinushi dhe Arben Imami. Ne duhet të kanë figurë të pastër morale. kalojmë në votim. Zotërinjve, që u ra mendja tani dhe u kujtuan se Për sa i përket argumentit që kemi varfëri në kush i ka vënë për retorikë, u jap përgjigje njëherë kuadro juristë, sepse në gjykatat tona ne kemi dhe tjetër. Mund t,ju them se janë edhe ca bij të njerëz me korrespondencë apo me shkollë funksionarëve të tjerë që duan t’i ngrenë, se ata mbrëmjeje etj., ky është një realitet. Kjo ka ardhur prandaj kanë nevojë për këtë nen. jo si gjendje e varfërisë në kuadro, por të një pune Tomor Malasi - Zoti Adbi Baleta, ju lutem, të mbrapshtë që është ushqyer dhe nga sistemi që propozimin! kaloi, por sidomos i njerëzve të cilët kanë qenë në Abdi Baleta - Mund të punojnë si gjyqtarë, krye të organeve të drejtësisë. prokurorë dhe hetues personat që kanë fituar Kështu i ka dashur mushka drutë. Më mirë t’i njohuritë e nevojshme juridike, gëzojnë të drejta të kenë pa shkollë, sesa t’i kenë me shkollë që t’i plota dhe kanë figurë të pastër morale. hapin telashe etj. Unë për këtë kam bindjen e plotë. Tomor Malasi – Domethënë vetëm fjalinë Të mos i referohemi një praktike të caktuar që është ndërmjetëse. iniciuar apo është ushqyer nga praktika dhe nga Abdi Baleta - Vetëm atë. njerëz të veçantë, por të shikojmë një realitet Tomor Malasi - Deputeti Vladimir Metani. konkret. Kemi kuadro dhe të tjerë do të kemi që Vladimir Metani - ... (Mikrofoni hapet me mund të plotësohen edhe organe të prokurorisë, në vonesë) ...në këtë pjesë për organet e drejtësisë, përgjithësi të drejtësisë, por kurrsesi ne nuk mund organizimi i drejtësisë dhe Gjykata Kushtetuese të hapim rrugë që në këto organe të kemi njerëz pa detyrimisht gjyqtari duhet të jetë me arsim të lartë,

764 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bile kemi caktuar dhe vjetërsi për gjyqtarin e Tomor Malasi - Deputeti Izet Shehu. Kasacionit, se këtu bëhet fjalë dhe për gjyqtarin e Izet Shehu - Shumë po diskutohet për sa i apelit etj. Si tani zbresim, vijmë prapa. Gjyqtarin ta përket arsimit. Po flas konkretisht për Hetuesinë e vëmë pa shkollë, vetëm me figurën? Lushnjes. Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. Disa herë jemi mbledhur dhe kemi rropatur Gaqo Apostoli - Unë kam një pyetje për mendimet se cilët do të jenë hetuesit. Organika është specialistët Parlamentarë apo të tryezës atje që 9 hetues për Lushnjen. Ndërkohë atje punojnë pesë mund të jenë prokurorët pa arsim të lartë juridik, hetues. Kur ne kërkojmë figurë të pastër morale në vetëm me një njohuri juridike që është krejtësisht komitet ekzekutiv, na doli problemi se disa kërkojnë subjektive? daljen në asistencë. A mund të jenë gjyqtarët pa arsim të lartë juridik, Janë bllokuar të gjitha ato dosjet, sepse nuk vetëm me njohuri juridike? zhbirohen. Ndërkohë ne kërkojmë që një ekonomist Unë nuk jam jurist, po t’ia nënshtrojmë logjikës. shumë i zoti të jetë atje në hetuesi ose një specialist Tomor Malasi - Deputeti Skënder Gjinushi. tjetër. Dihet është mirë që të jetë jurist, kjo dihet Skënder Gjinushi - Desha të kujtoj edhe shumë mirë, por ama kur termat se kanë frikë njerëzit njëherë formimin që kanë deri tani gjyqtarët, se do të futet ndonjë primitiv atje, asnjë nuk e lejon prokurorët dhe hetuesit tanë. Në të vërtetë të gjithë futjen e primitivit. Do të matemi mirë dhe do të fusim kanë një arsim juridik, qoftë edhe me njerëz që janë të aftë për të zhbiruar. P.sh. është korrespondencë. Është e vërtetë që hetuesia ka menduar në Lushnje që ka gjimnazistë të cilët kohët marrë me motivet që tha dhe zoti Aben Imami, ka e fundit kanë mbaruar vitin e parë dhe u është dhënë marrë dhe inxhinierë dhe ekonomistë këto kohët e mundësia për të vazhduar Juridikun dhe kanë marrë fundit para disa vitesh, me logjikën që duhen disa dy vjet menjëherë dhe e kanë marrë me dhjeta. specialistë për krimet, për veprat penale që ndodhin Gjimnazin e ka marrë me dhjeta dhe brenda vitit ka në fushën e ekonomisë, por edhe për ata që u bë e marrë dy provime. detyrueshme që të ndiqnin arsimin juridik, me Po ju jap shembull konkret. Dy persona kanë korrespondencë. Është e vërtetë gjithashtu që marrë Juridikun që vitin e parë, dy vjet; i kanë dhënë ndjekja me korrespondencë, sidomos degë e dytë provimet. Prandaj nuk flitet kështu, se duhet të e juridikut ka një qenë një sëmundje dhe kanë mendohemi kur t’i caktojmë këta. përfituar mjaft me shkollë partie. Unë jam me mendimin që dha deputeti Roland Meqë Shkolla e Partisë quhej shkollë e lartë, Tafili. Në praktikë vetëm kështu mund të ndeshet. atëherë kishin të drejtë të shkonin pa plan në një Është vështirë të gjesh hetues. Po jua them unë, degë të dytë. Dhe duke shfrytëzuar gjykatat është vështirë. Kur i kërkon figurën morale, dalim popullore etj. Po kjo nuk do të thotë që, në qoftë se në asistencë. ne kemi përgatitur juristë jo të aftë, me diplomë, Faleminderit! atëherë të marrim dhe pa diplomë. Kuptohet që ai Tomor Malasi - Deputeti Alfred Paloka, keni pa diplomë është dhjetë herë më i paaftë. ndonjë debat? Kështu që, më duket se është e tepërt që të Izet Shehu - Meqë po më pyesni, “ku punon”, diskutojmë, me qenë se ka që kanë bërë shkollën, unë jam deputet, sikurse ju jam dhe Sekretar partie. jo me meritat e duhura, atëherë ne të vëmë pa Tomor Malasi - Lëreni tani! shkollë. Ai pa shkollë është i garantuar që s’bën. Izet Shehu - Si deputet e kam shqetësim. Kështu që ne duhet të kërkojmë shkollën dhe Dëgjoni zotërinj! Si deputet të gjithë janë të po qe e mundur pastaj të kërkojmë edhe kritere të shqetësuar për të vënë organet e drejtësisë në tjera. Në vende pune të afrohen edhe konkurse, të komitet ekzekutiv. Po siç duket ju nuk keni ndonjë ofrohen forma të tjera që kur ta emërosh hetues, të angazhim nëpër rrethe. mos nisesh thjesht nga diploma, por t’i kërkosh edhe Tomor Malasi - Deputeti Bardhyl Agasi. punën; ta bësh me kontratë, me forma të tjera që të Bardhyl Agasi - Organet e drejtësisë janë ndarë provojnë vërtetë aftësitë e tij. Vetëm kështu ne mund nga ato ekzekutive dhe legjislative në këtë periudhë ta forcojmë këtë gjë. Prandaj unë insistoj që të demokracisë kur drejtësia merr vlerat e vërteta, formulimi duhet të jetë me arsim të lartë, madje me reale dhe të shenjta për cilindo, mua më duket një arsim të lartë dhe kulturë të mjaftueshme juridike, absurditet që në krye të saj të vihen kuadro, të cilët përveç arsimit ë lartë. janë pa arsimin përkatës.

765 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Është sektori që më tepër se kudo kemi të bëjmë Kundër? Abstenim? me drejtësinë, për atë që e ëndërrojmë dhe e Nuk fiton. luftojmë të gjithë, të vihen njerëz që nuk kanë arsimin Propozimi i dytë, i deputetit Roland Tafili - “ përkatës. Si mund të jesh prokuror, një gjyqtar, një Hetuesit duhet të jenë mundësisht me arsim të lartë. hetues me njohuri fillestare juridike? Të gjithë sa Në të gjitha rastet zhvillohet kurs kualifikimi për jemi këtu në Kuvendin Popullor kam bindjen se kanë hetuesinë.” marrë njohuri, qoftë edhe ne që bëjmë pjesë në Kush është dakord me propozimin e deputetit Komisionin e Ligjeve dhe që nuk jemi specialistë, Roland Tafili? por askush nga ne nuk është i aftë të jetë një hetues, 21 vota. një prokuror, një gjyqtar. Dhe në qoftë se mendojmë Kundër? Abstenim? për një demokraci dhe drejtësi të vërtetë, duhet të Nuk fiton. mos e nënvleftësojmë organin e drejtësisë, por ta Ngelet propozimi i bërë nga Komisioni i Ligjeve, shikojmë me prioritetin më të madh. e keni të shkruar. Tomor Malasi - Deputeti Ruzhdi Pulaha. “Mund të punojnë ata që kanë arsim të lartë, si Ruzhdi Pulaha - Më duket se ka vetëm dy gjëra rregull juridik” - me arsim të lartë ose pa arsim të lartë. Kush është dakord me Komisionin e Ligjeve? Të hidhet në votë dhe të mos e zgjasim më tani! 50 vota. Tomor Malasi - Propozimi i parë është Kundër? Abstenim? propozimi i deputetit Abdi Baleta, i cili formulimin e Neni 15 miratohet sipas ndryshimit që i ka bërë nenin 15 e bën duke ndryshuar vetëm fjalinë Komisioni i Ligjeve. ndërmjetëse. Mund të punojnë si gjyqtarë, prokurorë Neni 16. dhe hetues personat që kanë nënshtetësinë Komisioni i Ligjeve nuk ka vërejtje. shqiptare, që kanë njohuri juridike, gëzojnë të drejta Kush është dakord me nenin 16? të plota, kanë figurë të pastër morale. Kundër Abstenim? Ky është formulimi i deputetit Abdi Baleta, në Miratohet neni 16, sipas projektligjit. mos gabohem. Zoti Abdi Baleta, jam saktë? Neni 17. Atëherë kalojmë në votim! Vërejtjet e Komisionit të Ligjeve i kemi. Propozimi i parë është i deputetit Abdi Baleta. Kush ka vërejtje për nenin 17? Kush është dakord? Deputeti Arben Imami. (Dikush nga deputetët kërkon të flasë përsëri.) Arben Imami - Më falni, kam një vërejtje Mjaft diskutuam tani. U polarizuam me shkollë, joesenciale, por përgjithësisht në të shprehurin pa shkollë. Nuk ka më vend për ta zgjatur. tradicional të popullit tonë kjo figurë morale nuk Kush është dakord me propozimin e deputetit ekziston. Mbase mund të gjendet ndonjë togfjalësh Abdi Baleta? tjetër që të japë një tjetër koncept. Do t’ia sugjeroja (Përsëri këmbëngulet nga salla për të folur) këtë zotërinjve që janë marrë me këtë nen. Nuk e di Ky formulim nuk është në kundërshtim me se çfarë, por të gjendet një togfjalësh më tradicional Dispozitat Kushtetuese. se ky, por figurë morale më duket sikur është diçka (Nga salla dëgjohen fjalët - është) e importuar. Ju lutem, formulimi nuk përcakton shkollën fare. Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. Të ketë njohuri juridike të shkallës së lartë apo të Natasha Shehu - Unë kisha vetëm një vërejtje ulët nuk e përcakton. të vogël për formulimin në fjalinë e parë. Deputeti Arben Imami, kjo çështje zgjidhet me Gjyqtarët largohen nga detyra nga Këshilli i Lartë votim. Kush është dakord dhe kush nuk është i Drejtësisë. Të duket sikur largohen nga detyra ose dakord. ( Dëgjohet debat në sallë) nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë. Nuk del shumë e Secili ka të drejtën e votës. Ai ka propozimin e qartë. Më mirë do të ishte - I largon nga detyra tij, e kundërshtuan. U fol mjaft. Nuk jeni dakord. Këshilli i Lartë i Drejtësisë, për arsyet që ka më Nuk ka më diskutim fare. poshtë. Pra, thjesht një formulim. Kush është dakord me propozimin e deputetit Tomor Malasi - E drejtë është. Formulimi Abdi Baleta? stonon, nuk është i saktë. Numëroni votat! Ka vërejtje tjetër? 21 vota. Deputeti Llazar Lëngu.

766 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Llazar Lëngu - Kam një problem të vogël këtu, Sa do të jetë ky kurs e sa kërkesa do të ketë? zoti Kryetar i seancës, në frazën - nuk fitojnë Kjo është një çështje që do të diskutohet më vonë, provimin periodik profesional. Ma ha mendja se nuk kur të lindë problemi konkretisht, por pa këtë ne është e nevojshme që gjyqtarët të japin provime nuk e bëjmë dot. profesionale. Ata e kanë marrë njëherë diplomën e Tomor Malasi - Pra, është në praktikën e punës kanë fituar njëherë të drejtën e ushtrimit të tuaj. profesionit dhe mendoj se e kanë të drejtë. S’kemi Krisraq Traja - Ne duhet ta fusim këtë gjë, pse t’ua vëmë këtë të drejtë. sepse ne sot e kemi aktualisht magjistraturën jashtë Tomor Malasi - Ju lutem, zoti Kristaq Traja, standardit që drejtësia e do. mund të na sqaroni për këtë? Është praktikë e punës Gjyqtarit të sotëm i duhet të zgjidhë një çështje tuaj të vazhdueshme kjo? civile, ku implikohen me palë në një shtet të huaj, Krisraq Traja - Kërkesa që gjyqtarët të kalojnë domethënë me një xhoinvençer dhe ai duhet të në një provim periodik profesional është e nevojshme zbatojë një legjislacion të huaj. Edhe legjislacioni i për disa arsye - Deri pak më parë ne thamë që e ri shqiptar që po bëhet sipas standardeve të huaja gjithë magjistratura duhet të kalojë në kurse të është e pamundur që të zbatojë këtë ligj, duke pasur përshpejtuara dhe, në radhë të parë, në kurse të parasysh Kodin Civil të vitit 1982. Nuk ka se si. përshpejtuara duhet të kalonin të gjithë ata që kanë Tomor Malasi - Pra, pranohet universalisht. mbaruar arsimin e lartë juridik, sepse mjerisht të Edhe vendet e tjera e kanë një gjë të tillë, një praktikë gjithë e dinë që arsimi i lartë juridik në Shqipëri është të tillë? konceptuar sipas disa standardeve që sot nuk janë Krisraq Traja - Atëherë, ne nuk bëjmë gjë tjetër krejtësisht të përshtatshme. E para. vetëm se aderojmë në një formë organizimi juridik E dyta, në gjitha vendet, unë nuk do të bëj një që e ka e gjithë bota. S’ka asnjë gjë paradoksale paralelizëm kaq të plotë këtu se nuk ka kushte të ose të papranueshme. tilla Shqipëria, ka një shkollë të lartë të Tomor Malasi - Po ju vë në dijeni, që pagesa e Magjistraturës. Nuk është si në fakultetin Juridik të deputetëve bëhet nga Kuvendi Popullor. Kemi bërë Shqipërisë, ku të gjithë dalin juristë. Ata mund të njoftimet se do të paraqitni vërtetimet që çdo ditë, punojnë si hetues, si gjyqtarë, si prokurorë, si në mbarim seance, do të merret prezenca e avokatë etj. Ata kalojnë një shkollë të lartë deputetëve, në orarin kur mbaron seanca. Ta keni magjistrature që i përgatit posaçërisht për gjyqtarë, të qartë dhe do të konsiderohet prezenca e deputetit sepse gjyqtari është një profesion krejtësisht i në momentin e fundit që mbaron seanca e ditës. veçantë, brenda profesionit juridik. Ka specifikat e Prandaj ta dinë të gjithë deputetët që po mungoi në tij. Ne nuk jemi akoma në gjendje ta bëjmë një fund, kemi caktuar një person që do të marrë shkollë magjistrature. Në Francë e kanë tre vjet. mungesat. Në qoftë se mungon në fund të seancës, Shkolla e Lartë e Magjistraturës në Bordo. Tre vjet nuk quhet dita. Të jeni të qartë, përveç fillimit. pas arsimit juridik, tre vjet në Francë që të bëhesh Prandaj, ju lutem, të kenë parasysh deputetët që gjyqtar. Por ne, duke e futur këtë provim periodik ne prezencën e tyre e konsiderojmë të plotë kur profesional që do të rregullohet ndoshta me rregullore është në fund të seancës. ose me ndonjë ligj më vonë, ta shikojmë këtë punë, Sekretari ka një njoftim. sa do të jetë prediciteti. Ne na duhet që t’i kalojmë Seancën e pezullojmë, për arsye se nuk kemi këta magjistratë, kuptohet hetues, gjyqtarë dhe kuorumin. prokurorë në një shkollë, në një kurs, si mund të Seanca hapet nesër, në orën 9 - 00 paradite. themi, që ata të mund të aftësohen në profilizimin Ridvan Peshkëpia (Sekretari i Kuvendit) - që kanë, përndryshe nuk do të bëjmë asnjë gjë tjetër. Nesër, Komisioni i Ligjeve mblidhet në orën 8:00 në Unë nuk them që automatikisht do të hyjë në selinë e Kuvendit Popullor, ku do të shqyrtohen dy fuqi një gjë e tillë, sepse kur nuk janë kushtet, nuk projektligje: ka shkolla, nuk ka kurse, nuk ka programe, nuk “Për disa ndryshime në Kodin Rrugor të mund të bëhet menjëherë. Por kërkesa për ta futur Republikës së Shqipërisë”. me ligj, do ta detyrojë vetvetiu që në zbatim të nenit “Për ruajtjen e personaliteteve shtetërore”. 17 të këtij ligji primar; është primar ky, se është ligji (Dikush bëri vërejtje dhe Ridvan Peshkëpia “Për procedurën penale”, të fusim një lloj thotë se do të vazhdojnë tani mbledhjen e Komisionit programacioni. të Ligjeve.)

767 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi - Edhe një njoftim të vogël. kushtetuese”” propozoj : Ridvan Peshkëpia - Kjo është salla e mbledhjeve, Për zëvendësprokuror të Republikës së selia është atje. Atëherë nesër, në orën 8 - 00, atje. Shqipërisë, zotin Alush Dragoshi. Presidenti i Tomor Malasi - Gjithashtu, nesër duhet të Republikës Sali Berisha. mblidhen grupet parlamentare për një propozim që Kandidatura e Alush Dragoshit do të diskutohet bën Presidenti i Republikës, me qenë se tani na në grupet parlamentare, prandaj nesër çdo grup të erdhi. Në mbështetje të nenit 14 të ligjit nr. 7561, gjejë një kohë të përshtatshme për të diskutuar datë 29.04.1992, “Për disa ndryshime në ligjin nr. kandidaturën e këtij zëvendësprokurori. 7491, datë 29.04.1991, “Për dispozitat kryesore Seanca hapet nesër, në orën 9: 00, paradite.

E mërkurë, 24.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 09:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi - Kështu nuk mund të punojmë televizionit, që populli ta dijë se cila zonë e ka normalisht, prandaj do të punojmë në grupe deputetin e saj këtu dhe interesohet për hallet e parlamentare - shqetësimet e tij dhe cila nuk e ka. E para, të punohet në grupe parlamentare Prandaj, unë mendoj se kjo punë do parë më projektligji “Për ruajtjen e personaliteteve” me seriozitet nga Kryesia. E dyta, diskutimi për zgjedhjen e zëvendësprokurorit Për mendimin tim përgjegjësia është vetëm e të përgjithshëm. Kryesisë të Parlamentit dhe të kryesisë së grupeve E treta, kompletimi i komisioneve të përhershme parlamentare. të Kuvendit Popullor, për arsye se kohët e fundit Faleminderit! kemi pasur shumë lëvizje, prandaj grupet Tomor Malasi - Deputeti Skënder Gjinushi. parlamentare të vendosin për saktësimin e këtyre Skënder Gjinushi - Unë desha të bashkohesha komisioneve. me shqetësimin që ngriti dhe zotëria përpara dhe E katërta, grupet e miqësisë. desha të kujtoja, se ne po gënjejmë veten që do Ndërkaq, Komisioni i Ligjeve të mblidhet për të punojmë në komisionet, se harrojmë që kur s’është shqyrtuar projektligjin “Për ruajtjen e gjysma e deputetëve në sallë, nuk do të jenë edhe personaliteteve”. në komisione. Seancën do ta rihapim, në orën 17: 00. Pra, edhe komisionet s’mund të funksionojnë, Marash Ibraj - Unë e kam theksuar edhe një sepse s’kanë më shumë se gjysma. Është e njëjta herë tjetër dhe, po e ritheksoj prapë sot. gjendje dhe për ta, në përgjithësi. Nuk është as në nderin dhe as në seriozitetin e Mund të jetë një rastësi që një komision ta ketë këtij Parlamenti që herë- herë radhazi, para dy ditëve gjysmën. të ndërpresim punimet në seancë plenare për Tomor Malasi - Po një na duhet, tani për tani. mungesë të deputetëve. Skënder Gjinushi - Desha një sqarim për Tomor Malasi - E drejtë. grupet e miqësisë. Marash Ibraj - U vendos nga Kryesia, do të na Si është? sigurohen kushtet, bile edhe gjëra të tjera. Pa kushte Tomor Malasi - E dinë kryetarët e grupeve. Të dhe pa gjëra të tjera ne deputetët e rretheve jemi gjithë deputetët janë ndarë në grupet e ndryshme këtu të miqësisë me shtetet e ndryshme. U vendos që do të ketë sanksione, nuk po shoh Skënder Gjinushi - S’dinë gjë ata. asnjë lloj sanksioni. Nuk është seriozitet ky. * * * Unë ju kam propozuar dhe ju ripropozoj që në raste të tilla, kur ndërpriten seancat, për mungesë (Seanca e pasdites, ora 17:00) të deputetëve, apeli i këtij Parlamenti t’i paraqitet Tomor Malasi - Sipas kërkesës që u paraqit

768 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dje, për interpelancë nga ana e Qeverisë, Kryesia e në diskutime - Iniciativa ligjvënëse më duket se Kuvendit Popullor njoftoi Qeverinë për t’u paraqitur është te Këshilli i Ministrave. Është mbledhur në interpelancë për ditën e nesërme. Me qenë se Këshilli i Ministrave për miratimin e këtij projektligji? sipas nenit 90, të “Rregullores për interpelancat Tjetër? Qeveria ka të drejtën e afatit prej 2 javësh për t’u Deputeti Fehmi Abdiu. përgjigjur, përfaqësuesi i posaçëm i Qeverisë u Fehmi Abdiu - Lidhur me këtë, po Ministria e paraqit në Parlament dhe kërkoi një afat minimal Drejtësisë, dega e kodifikimit që merret me brenda dyjavëshit. Ditën do të na i caktojë nga fillimi përgatitjen e projekteve të cilat lidhen me kodet, a i javës së ardhshme për të dhënë interpelancën para ka dijeni për këtë projekt? Parlamentit. Interpelanca e dytë, sot u mor nga grupi Tomor Malasi - Zoti Fehmi Abdiu, mbaruat ju? Parlamentar i Partisë Socialiste, do t’ia paraqesim Një deputet - Çfarë mangësish i shikon Qeveria, Qeverisë dhe do të caktojmë datën edhe për këtë, përfaqësuesit që kanë ardhur këtu, nenit 283 interpelancën e dytë. ekzistues të Kodit Civil, çfarë mangësish i sheh që Sipas rendit të ditës që është caktuar, do të e detyrojnë të bëjë këto ndryshime? Pse e paraqet procedojmë me projektligjin “Për organizimin e këtë ndryshim? drejtësisë”. Kemi mbetur te neni 18. Ju lutem, neni Tomor Malasi - Deputeti Halil Lalaj. 18 i projektligjit “Për organizimin e drejtësisë”. Halil Lalaj - Meqë në projektligj flitet diçka për Kush ka vërejtje për nenin 18? Në qoftë se s’ka Tiranën, i referohet Tiranës, nuk di cilat janë nevojat vërejtje, atëherë kalojmë në votim. Kush është e ngutshme për strehim në Tiranë. Nuk flas për dakord me nenin 18 sipas projektligjit të paraqitur? 20,000 kërkesat që ke, por dhe sa u përgjigjen (Dikush flet nga salla) Me gjithë vërejtjet natyrisht, sipërfaqeve të tepërta plotësimit të këtyre nevojave. vërejtjet janë brenda. Kush është dakord me nenin Një pyetje tjetër që kam - çfarë shqetësimi 18? Kundër? Abstenim? Neni 18 miratohet me konkret ka lindur që Qeveria kërkon ose e shtyn shumicë votash. Parlamentin, për t’u dhënë organeve ekzekutive që Neni 19. Vërejtje për nenin 19? S’ka vërejtje. e ka gjykata. Madje, jo vetëm organit ekzekutiv, por Atëherë kush është dakord me nenin 19 sipas edhe një njeriu të vetëm, kryetarit të Komitetit. projektligjit? Kundër? Abstenim? Miratohet neni 19. Tomor Malasi - Deputeti Xhevat Lloshi. Neni 20. Nuk ka vërejtje. Kush është dakord Xhevat Lloshi - Unë dëshiroj të bëj një pyetje me nenin 29 sipas projektligjit? Kundër? Abstenim? që ka të bëjë me thelbin e këtij ndryshimi. Këtu Miratohet neni 20. çështja themelore është te fjala “tepricë kundrejt Neni 21. S’ka vërejtje. Kush është dakord me normës së caktuar. Unë dëshiroj të pyes specialistët nenin 21? Kundër? cila është kjo normë? A është normë e vjetër apo Abstenim? Miratohet neni 21. është normë e re dhe në përgjithësi kjo normë sa Neni 22. S’ka vërejtje. Kush është dakord me përputhet me standardet normale të jetës së njeriut. nenin 22? Kundër? Nuk po flas për të bërë krahasimet e tjera, por për Abstenim? Miratohet neni 22. Kalojmë në standardet normale, atyre standardeve që ne kemi miratimin e gjithë projektligjit ose ligjit që mund të jetuar dhe vazhdojmë të jetojmë deri më sot. Ju quajmë më vonë në tërësi. Kush është dakord të faleminderit! miratohet i tërë ligji integralisht? Kundër? Abstenim? Tomor Malasi - Deputeti Kujtim Gina. Atëherë projektligji “Për organizimin e drejtësisë” Kujtim Gina - A është normale që në këtë kohë, konsiderohet i miratuar nga Kuvendi Popullor. viti 1992 të jetojnë njerëzit në kasolle dhe ne të Sekretaria, të paraqiten sponsorët e dy ligjeve kërkojmë kushte minimale të jetesës? Ishte pyetje të tjera, të Kryeministrisë - “Për një ndryshim në për specialistët. Kodin Civil” dhe “Për marrëdhëniet e punës”, sipas Tomor Malasi - Deputeti Bardhyl Agasi. rendit të ditës tani kalojmë në një projektligj “Për Bardhyl Agasi - Problemi i strehimit është një një ndryshim në Kodin Civil të Republikës së problem i ngutshëm jo vetëm në Tiranë, por edhe Shqipërisë”, i cili është diskutuar dhe në grupet në rrethe të tjera. E kam fjalën konkretisht. A ka parlamentare, prandaj së pari, do të kalojmë në ndonjë studim për sipërfaqet e tepërta dhe çfarë diskutimin në parim të këtij projektligji, pastaj si nen mënyre tjetër mund të mendohej për t’ua marrë këto vetëm një nen është. Deputeti Ibrahim Baçi. që janë jashtë ligjit se janë marrë në rrugë të Ibrahim Baçi - Një pyetje kam, para se të kaloj padrejta, janë përfituar jashtë normave të banimit

769 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

për persona që kanë pasur funksione drejtuese në miratohet shpejt dhe po i mbeti hatri ndonjërit, punë shtet dhe tani i kanë liruar nga funksionet duhet t’i e madhe fort. Të plotësojmë atë dëshirë të madhe lënë sipërfaqet e tepërta të banimit. që ka populli për të vendosë drejtësinë në vend. Ose p.sh, në forma të tjera të padrejta. Faleminderit! Konkretisht, s’ka ndonjë synim të saktë dhe çfarë Tomor Malasi - Deputetja Ermelinda Meksi. mënyre tjetër mendojnë specialistët, përveç kësaj Ermelinda Meksi - Diskutimin e deputetit të propozohej në ligj. parafolës në qoftë se është fjala për bllokmenët, Tomor Malasi - Deputeti Tonin Alimëhilli. këtu duhet të cilësohet se në fakt mund të lindi Tonin Alimhilli - Unë do të pyes për dy ndonjë shqetësim për masa më të gjëra, shqetësime fenomene të tjera që kanë lidhje me zbatimin e këtij që kanë të bëjnë me probleme sociale, ku ka të neni. bëjë për vendosjen e shtetasve të tjerë në sipërfaqen E para, refugjatët, a do të konsiderohen si e tepërt të banimit që nënkuptohet të fusin në një pjesëtarë të familjes apo jo? Në ligjin “Për tokën” ne apartament dy ose më shumë familje, gjë që kam i kemi konsideruar si të tillë. përshtypjen se do të prishi punë në vend që të Së dyti, është një fenomen tjetër që vërehet më rregullojë. Në qoftë se është fjala të shfrytëzohen tepër në Tiranë dhe pikërisht tek këto të privilegjuarit. vilat e bllokmenëve për të strehuar ata që kanë Është fjala për lëshimin me qira të ndërtesave vuajtur gjatë kësaj periudhe të kaluar, domethënë shtetërore, duke jetuar pastaj këtë vetë, ja lëshojnë do të jetë si një ton me përmasa më të gjëra, në të huajve kryesish afaristëve dhe duke jetuar këta qoftë se do ta cilësonim këtë problem dhe të njerëz tek vjehrri, te baba e me radhë, të cilët kanë cilësonim se kush duhet, të strehohet në këto vila, pasur privilegje dhe kanë hyrje për të jetuar të dy në të cilat dikur kanë banuar bllokmenët. Pra, ta palët atje. Por me këtë ligj, a do të zgjidhet ky sqarojmë, mos ta lëmë evazive, se ka të bëjë me fenomen, që të ndalohet lëshimi me qira pra, në probleme të mëdha që do të lindin dhe kthimin prapa qoftë se një familje ka lëshuar me qira apartamentin për të strehuar në të njëjtën apartament dy ose më e shtetit do të thotë që ajo e ka të tepërt atë shumë familje. apartament që e ka lëshuar me qira. Tomor Malasi - Unë mendoj të mbarojnë Tomor Malasi - Deputeti Ethem Ruka. njëherë me pyetjet, pastaj kalojmë në diskutime. Ethem Ruka - Unë e kuptoj shqetësimin e Deputeti Gaqo Apostoli. Qeverisë dhe probleme që do të zgjidhë me anën e Gaqo Apostoli - Jam dakord me deputeten këtij projektligji, nisur nga fakti që grupi ynë ka parafolëse për problemin e bllokmenëve që paraqitur një projektligj për privatizimin e banesave, diferencohet, por për ligjin në përgjithësi kam këtë nuk e di sa është studiuar nga zotërinjtë e Qeverisë. pyetje - a ka mundësi, flas për tërësinë e ligjit që të A nuk mund të inkorporohet ky shqetësim i paraqitur zbatojmë sanksione ekonomike, të heqin dorë në projektligj në tërësinë e projektligjit që ne kemi njerëzit nga tepricat e tyre se sa me metoda paraqitur. Mos bëjmë valle një zgjidhje të pjesshme, administrative. Pra, pyetje është kjo - Është parë që në një kohë që ne jemi përballë një privatizimi të në metoda ekonomike, me qira dhe të përgjithshëm të banesave? jashtëzakonshme etj? Tomor Malasi - Urdhëroni, zoti Blerim Çela. Tomor Malasi - Deputeti Ahmet Osja. Blerim Çela - Faleminderit! Ajo që tha parafolësi Ahmet Osja - A mund të ruajmë të drejtën për e mirë është, të bashkohen këto, por nuk është sipërfaqe banimi personat me tituj shkencore, ndonjë problem i madh se edhe më vonë mund të profesorë etj., sipas këtij ligji? bëhet problemi i privatizimit të banesave. Unë Tomor Malasi - Ka pyetje tjetër? Deputeti Arben mendoj se projektligji që është paraqitur sot është i Imami. domosdoshëm të miratohet. Arben Imami - Për fat të mirë kemi dhe zotin Duhet t’i biem drejt problemeve. Këtu është puna ministër që na sqaroi, se cili ka qenë dhe qëllimi për bllokmenët. Ata duhet të dalin nga banesat ku Këshillit të Ministrave kur ka bërë këtë ligj, sepse janë. Të jetë për mua, duhet të jenë në stalla ne qenkemi që e kemi vërtitur pak bosh deri tani. bagëtish, atje ku ata çuan njerëzit që kishin banesat Meqenëse Këshilli i Ministrave ka pasur si qëllim e tyre i nxorën përdhunisht dhe i futën në banesa të me këtë ligj të nxjerrim bllokmenët, atëherë unë pabanueshme, ndërsa tani ata duhet të lirojnë propozoj që Këshilli i Ministrave këtë qëllim ta banesat që kanë marrë padrejtësisht. Them që të realizojë në mënyrë të drejtë për drejtë dhe të themi

770 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“Banesat shtetërore të zëna nga qiramarrës ish- Tomor Malasi - Deputetja Rushen Golemi. Ju bllokmenë në Kryeqytet, apo edhe në rrethe, sepse lutem mbani qetësi! këtu bëhet fjalë jo vetëm për ata që janë në Kryeqytet Rushen Golemi - E para, në nen thuhet që për t’u merret shtëpia mbi bazën e këtij ligji dhe unë po Tiranën kjo zgjidhje do të bëhet nga Komiteti them që nuk shkelet asnjë e drejtë njerëzore, në Ekzekutiv. Si mendohet të zgjidhet kjo? Sepse qoftë se këtyre njerëzve do t’ua heqim. Kurse ndodh kështu që e dimë se sa lagje të Tiranës me kështu, ne pastaj kemi dy probleme të tjera. domosdo do të dalin me tepricë të madhe. Dhe Meqenëse zoti Ministër na sqaroi, atëherë mirë është kërkesat nuk janë të mëdha. Kurse disa lagje të që ta rishqyrtojmë dhe ta riformulojmë ligjin në tjera të Tiranës që përfshihen në rajone të tjera do përputhje me qëllimin që ka pasur Qeveria. Kaq të dalin pa tepricë dhe me kërkesa të mëdha. Si kisha unë, përndryshe kot diskutojmë. mendohet që të zgjidhet dhe të rakordohen këto, të Tomor Malasi - Të mbarojmë njëherë, të na peshohen me nenin që na i kanë prurë. sqarojë sponsori për pyetjet që do të bëjmë dhe do E dyta, thuhet që kjo tepricë përbën dhomë të të bëjmë diskutime. Kush ka pyetje? veçantë. A e quajnë një dhomë të veçantë të Blerim Çela - Zoti Tomor Malasi, m’u drejtuan përshtatshme për të jetuar një familje pa asnjë gjë mua. Këtu nuk foli zoti ministër. Këtu foli Blerim tjetër? Faleminderit! Çela, deputeti. Nuk fola në emër të Qeverisë, por Tomor Malasi - Deputeti Sadedin Balla. fola në emrin tim. Kur të më caktojë Qeveria që të Sadedin Balla - Mbi ç’baza ligjore mund të flas në emër të saj, por unë kështu e mendoj që arsyetohet në se ndarjet janë fiktive ose jo fiktive? është dhe kur është diskutuar ky projektligj në E para. Qeveri, unë nuk kam qenë. Po të isha aty, unë do E dyta, në mungesën e ligjit këtij një viti e ca ne të thosha fjalën time, megjithatë nuk ka rëndësi kjo e dimë të gjithë janë zënë shumë apartamente nga punë. Rëndësi ka që, qoftë bllokmen, qoftë ata që njerëz nga familje që i kanë zënë ato jo sipas normës kanë sipërfaqe të tepërt, të mos e mbajë në këto dhe sipas rregullave dhe sipas lejeve të komiteteve kushte që jemi ne. Nesër, pasnesër, kur të ekzekutive të qyteteve. Tani, pas këtij ligji, mendoj përmirësohen kushtet që të gjithë do të rregullohen. unë çdo të bëhet me ta. Ata duhet të nxirren patjetër Por sot, dikush të flejë në bunker, dikush të jetë nga këto hyrje apo dhe për ata duhet bërë një studim fare pa strehim dhe dikush të marri katër dhoma i tillë dhe ata quhen sikur janë të ligjshëm. burrë e grua, kjo s’është e drejtë fare. Tomor Malasi - Deputeti Teodor Keko. Tomor Malasi - Deputeti Abedin Elmazi. Pyetje Teodor Keko - Jam dakord me diskutimin e e keni patjetër? parë të zotit Blerim Çela, që e lokalizoi të Abedin Elmazi - Unë doja të dija nga specialisti bllokmenët, edhe te njerëzit e tjerë që kanë lidhje që në sipërfaqet e tepërta që janë krijuar, me bllokmenët, pavarësisht se ne i cilësuam vetëm mundësisht, ç’përqindje e tyre ka lindur si rezultat i bllokmenë. Pse jam dakord me diskutimin e parë ndryshimit të numrit të pjesëtarëve të familjes. të zotit Blerim Çela? Ka shumë pak njerëz që mund Ç’përqindje zënë ato sipërfaqe që kanë lindur nga të jenë në Tiranë me benza mbi normë, sepse dihet fakti që organet kompetente të strehimit, për shumë mirë se kush janë banesat e Tiranës që kanë servilizëm u kanë dhënë shumë më tepër se ç’duhet një hapësirë kriminale. Kjo dihet dhe nga literatura, këtyre personave dhe pastaj ç’përqindje zënë ato dihet dhe nga jeta jonë e përditshme. Janë shumë që pushtetmbajtësit kanë caktuar jashtë çdo kriteri të rralla ato shtëpi nga tre dhoma dhe një kuzhinë. se kanë dashur për veten e tyre. Mundësisht të bëjnë E ka shkruar dhe Ismail Kadareja për Spiro një kategorizim në këto tre drejtime të sipërfaqeve Kolekën ish-ministrin tonë të Ndërtimit - “Në qoftë të tepërta. se ne diskutojmë për qytetarët e Tiranës, unë jam Tomor Malasi - Deputeti Ruzhdi Pulaha. kundra. Në qoftë se diskutojmë për bllokmenët dhe Ruzhdi Pulaha - Në praktikën tonë të për familjet e privilegjuara që kanë zaptuar vilat e përditshme miratimit të ligjeve, pothuajse njerëzve të cilët i kanë çuar në kasolle, unë jam vazhdimisht i referohemi për këtë ose atë ligj që pro”. Nuk ka mundësi që ne të ndërhyjmë në banesat jeni konsultuar me këtë ose atë ligj bashkëkohor e njerëzve. evropian ose botëror. Desha të di për këtë ligj a ka Tomor Malasi - Zoti Teodor Keko, jemi në ndonjë referencë me çfarë ligji bashkëkohor dhe me momentin e pyetjeve tani. çfarë norme sociale jemi ballafaquar. Teodor Keko - Atëherë, pyetja ime është kjo

771 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

atëherë - sa apartamente tre dhoma e një kuzhinë Fehmi Abdiu - Për interesin e çështjes. ka në Tiranë dhe si jetojnë familjet e Tiranës? Tomor Malasi - Po mirë, bëheni atëherë edhe ju! Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. Fehmi Abdiu - Desha ta di nëse Qeveria që ka Natasha Shehu - Gjatë kësaj periudhe këtë shqetësim dhe që në fakt e ka, se e njohim të njëvjeçare që u lejuan ndërtimet private shumë tërë, e ka shfuqizuar udhëzimin e saj që bën fjalë qytetarë kanë marrë leje dhe kanë bërë ndërtime për ndalimin e hyrjes së dy familjeve në një hyrje. private, ndërtesa private, shtëpi. Ndërkohë ata i Kemi një vendim, një udhëzim të Qeverisë, i cili mbajnë të zëna apartamentet që kanë, me ndalon që në një hyrje konkrete të qëndrojnë dy pretekstin se lënë një djalë të ndarë atje. Kur është ose më shumë familje. Ka reaguar ndaj saj, pasi marrë leja, fillimisht është marrë leja që do të bëhet mbarëvajtja e këtij projekti presupozon në mënyrë shtëpi private, por do ta lërojë apartamentin. Si do të domosdoshme që në qoftë se do të pranohet do të veprohet, si do të trajtohen këto? të fillojë që nesër të hyjnë dy familje në një hyrje Tomor Malasi - Me një fjalë, a konsiderohet konkrete. E ka shfuqizuar, e ka anuluar këtë akt? sipërfaqe e tepërt kjo? Ky është thelbi. Tomor Malasi - Tani unë mendoj që këtu t’i Natasha Shehu - Unë kështu e konsideroj, nuk presim pyetjet. (Dikush ndërhyn nga salla). Çfarë e di si mendojnë specialistët? kishe? Në qoftë se ke pyetjen, ta bësh si të gjithë Tomor Malasi - Deputeti Perikli Teta. deputetët. Tani është në fund, u mbaruan pyetjet Perikli Teta - Ka një vendim apo urdhëresë të tani. Këshillit të Ministrave, nuk më kujtohet mirë që thotë Ridvan Peshkëpia - Ju thoni çfarë kisha? Unë - Deri me 31.12.1991 bllokmenët duhet të dalin kam pyetje si gjithë deputetët e tjerë. nga banesat ku banojnë. Pse nuk janë liruar? Çfarë Tomor Malasi - Atëherë ta bëni. Në qoftë se i ka penguar? keni pyetje, ta bëni! Tomor Malasi - Deputeti Marash Ibraj. Ridvan Peshkëpia - Dakord! Faleminderit për Marash Ibraj - Një pyetje për specialistin - Në lejen! Zoti specialist, a ka ndonjë studim nga Qeveria rrethin tim ka banesa të pushtetarëve të rrethit që se sa për qind e strehimit do të zgjidhet me këtë ndonëse janë larguar nga rrethi para dy vjetësh rast. banesa ruhet nga ligji në fuqi, se gjoja në rrethin Leontiev Çuçi - Do t’i lutesha specialistit që tjetër ku kanë shkuar s’paskan marrë banesë. A t’u jepte vlerë përgjigjeve të tij, ta fillonte përgjigjen mendohet se ky nen e përmirëson sado pak këtë nga pyetja kryesore. E ka marrë dhe kur e ka marrë situatë? Qeveria në shqyrtim këtë projektligj, sepse unë e di Tomor Malasi - Po më duket se tani numri i që në Qeveri ky nuk ka kaluar. Në qoftë se s’ka pyetjeve arriti shifrën maksimale që i kapi të gjitha kaluar në Qeveri më duket se të gjitha pyetjet dhe i anët e rëndësishme të cilat kanë arsye të gjithë diskutimi ynë është i kotë. Prandaj, ja kërkoj diskutohen, se një nen është. Më duket se të gjithë këtë gjë specialistit që ta fillojë nga kjo. Në qoftë se ne problemin e strehimit nuk do të diskutojmë tani. kjo është e vlefshme, e filloj me të tjerat. Të tjerat Urdhëroni! Zoti Afrim Jupi. janë kot, pastaj. Faleminderit! Afrim Jupi - Nga mënyra se si është formuluar Tomor Malasi - Nejse, radhën e pyetjeve e di projektligji dhe nga relacioni i bashkangjitur, më vetë ai si ta bëjë. Ju lutem, mbani qetësi. Në qoftë duket se ka një diskordancë. se keni nevojë për t’u menduar, mund t’ju japim një Tomor Malasi - Zoti Afrim Jupi, keni pyetje, ju kohë prej dhjetë minutash për t’u menduar për të lutem? sistemuar idetë. Ose në qoftë se do të përgjigjem Afrim Jupi - Ndoshta në projektligj fusha është direkt, ju lutem. Keni nevojë për pushim? shumë e gjerë, në relacionin sqarues thuhet - Specialisti - Jo, jo. Ka edhe probleme që nuk “Qeveria do të nxjerrë udhëzimet përkatëse”. Ju më përkasin mua këtu, prandaj. lutem, zotërinj, që përfaqësoni teknikisht Qeverinë Tomor Malasi - Po mirë, hiqini ato! ç’kihet parasysh me udhëzimet përkatëse? Kihet Specialisti - Unë mund të përgjigjem për ato parasysh mendimet që dha zoti Blerim Çela, me të që kam mundësi. cilin unë jam plotësisht dakord, apo dhe probleme Tomor Malasi - Po, për ato që kini mundësi. të tjera. Mirë, atëherë, ju lutem ta dëgjojmë një çikë. (Dikush Tomor Malasi - Po ju besoj se bëtë njëherë nga salla përsëri flet). pyetje? Tani, mbaruam me pyetjet, do të përgjigjet ai.

772 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Një deputet - Po ndodh që po përsëritet shpesh muaji nuk e zgjidhte këtë problem, pra nuk e zgjidhte kjo. Domethënë vijnë njerëz që nuk kanë personi, atëherë vetëkuptohet, organi kompetent do kompetencë të plotë për problemin që trajtohet. vepronte, do e merrte këtë sipërfaqe, do të fuste një Kështu na ndodhi dhe për ligjin “Mbi marrëdhëniet e person tjetër ose kishte dhe alternativën tjetër që ta punës”. Përse të ndodhë kështu? bënte zëvendësimin e banesës. Tomor Malasi - Varet dhe nga lloji i pyetjes. I treti problem që lidhet me projektligjin, i Një deputet - Jo, lloji i pyetjes ka të bëjë vetëm krahasuar me nenin ekzistues 283, është dhe me këtë nen. problemi i ankimit kundër urdhrit administrativ. Tomor Malasi - Ju lutem, ta dëgjojmë një herë Në projekt parashikohet që ankimi të bëhet përgjigjen. Në qoftë se ka pyetje të tjera, ne ia drejtpërdrejt në rrugë administrative, ta zgjidhi paraqesim Qeverisë. kryetari i Komitetit Ekzekutiv, kurse neni ekzistues Një deputet – Po s’është normale. parashikon që ankimin ta zgjidhë gjykata, në mënyrë Tomor Malasi - Po. Ta dëgjojmë! që kjo është një çështje vlerësimi ku secila rrugë Specialisti - Këtu në diskutimin e këtij ka anët pozitive dhe anët negative të saj dhe, mendoj projektligji të paraqitur nga Qeveria u bënë mjaft se i takon organit kompetent që është Parlamenti, pyetje që dalin jashtë mundësive të mia që të jap për të vendosur për rrugën që jep garancinë më të përgjigje që s’kanë të bëjnë dhe me projektin, por madhe për të drejtat e shtetasve. Cilat janë nevojat ka të bëjë në tërësi me problemin e strehimit në e ngutshme në Tiranë dhe çfarë zgjidhjesh jep vendin tonë. Kështu që unë do të mundohem t’i projekti? përmbledh përgjigjet në ato aspekte që mund të jap Dihet nga të gjithë, megjithëse nuk më përket përgjigje, sidomos ato të aspektit të karakterit mua kjo, por nevojat në Tiranë dhe në zonat e tjetra juridik. janë të mëdha për banesa, të gjithë kanë nevoja Pyetja e parë është - a e ka shqyrtuar qeveria, dhe projekti mundohet, përpiqet që të zgjidhi Këshilli Ministrave këtë projektligj? sadopak këto kërkesa për banesa. Nuk e di sa për Këshilli i Ministrave e ka shqyrtuar këtë qind. Çfarë e shqetëson qeverinë që kërkon nga projektligj. Komiteti Ekzekutiv dhe kryetari për të vendosur për A ka dijeni drejtoria e kodifikimit për projektin e çështjen. E thashë pak më sipër, të dyja rrugët janë. paraqitur? Do vlerësohet kush është e drejtë. Mendoj që rruga Unë e di që drejtoria e kodifikimit ka dijeni. Ka administrative e zgjidh më operativisht problemin; dijeni dhe zëvendësministri i Ministrisë së do të vendosi Parlamenti për këtë. Drejtësisë. Cila është norma e sipërfaqes së banimit, a Çfarë mangësish ka neni ekzistues 283? është e re apo e vjetër, a përputhet me standardin Neni ekzistues 283 ka disa mangësi, por në tre normal të banimit? Norma e sipërfaqes së banimit drejtime do t’i përmbledhja, ose më mirë në dy, se është caktuar nga Qeveria me urdhëresën nr. 1 datë dy janë më kryesorët. 07.07.1989 dhe është 6 m², por në asnjë rast nuk E para, neni ekzistues 283 parashikonte ose duhet të jetë më e vogël se 4 m², pra, është urdhëresë parashikon akoma, se nuk është miratuar projekti e re e vitit 1989, këto norma ka vendosur. Kjo është që t’i merret sipërfaqja e tepërt e banimit edhe për urdhëresë e re; ka dalë në bazë dhe për zbatim të banesat private, gjë që në kohën e sotme me ligjin një neni tjetër të Kodit Civil dhe pikërisht të nenit “Për dispozitat kushtetuese”, në ligjin “Për 276, që thotë: “Nenet e qirasë së ndërtesave për privatizimin edhe me një sërë ligjesh të tjera që kanë banim dhe përmasat, normat e sipërfaqes së banimit dalë sot, ne e kemi shpallur botërisht se njohim që i takon çdo personi, caktohen me dispozita të pronën private. Pra, nuk mund të merret sipërfaqja Këshillit të Ministrave” Po desha të sqaroja diçka e tepërt e banimit një pronari privat. që, në normë e sipërfaqes së banimit nuk përfshihen E dyta, neni ekzistues 283 parashikonte të kuzhina, korridoret bodrumet dhe çdo gjë tjetër që drejtën e zgjedhjes nga ana e qiramarrësit, pra nuk shërben për banim. Pra, me normën e qiramarrësit t’i jepej një listë nga organet sipërfaqes së banimit nuk përfshihen këto ambiente. kompetente shtetëror, një listë personash që Pra, bëhet fjalë për dhomat e gjumit, që shërbejnë kërkonin zgjerim dhe ai nga kjo listë, brenda një për familjet. muaji duhet të zgjidhte një person për ta futur në A është normale që njerëzit të jetojnë nëpër sipërfaqen e tij të tepërt. Në qoftë se brenda një kasolle, ndërsa disa të tjerë jetojnë më mirë? Besoj

773 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

se dhe kjo merr masa për të rregulluar disi dhe atë që i takon për frymë. Duke parë rast pas rasti nëse numër të madh njerëzish që jetojnë në kushte shumë ka sipërfaqe të tepërt apo jo. Edhe kjo do të shikohet të vështira, për të zgjedhur aq sa munden disa me këtë frymë. Dy janë kriteret bazë, mendoj, numri probleme të kësaj natyre. A ka studim dhe mënyrë i frymëve për familje dhe norma e sipërfaqes së tjetër për ta marrë sipërfaqen e banimit? Çfarë banimit për frymë. Në çdo rast kjo do ta zgjidhi mënyre tjetër mund të ketë? problemin nëse kemi sipërfaqe të tepërt që përbën Deri para dy vjetësh edhe para një viti, problemi dhomë të veçantë, apo nuk kemi. Kuptohet, ka dhe i sipërfaqeve të banimit është diskutuar në Qeveri kritere të tjera urdhëresa e qeverisë për fëmijët mbi dhe është studiuar. 10 vjeç, por nuk kanë të bëjnë me këtë problem. Në Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! Më radhë të parë është numri i frymëve dhe norma për duket se këto pyetje ia bëmë ne. Ai pati durim që i frymë që është 6 metër katrorë dhe jo me pak se 4 mbajti shënim për t’u përgjigjur. Tani të kemi dhe ne metër katrorë. durim ta dëgjojmë atë, përgjigjen që kërkuam vetë. A është parë mundësia që projektligji të futet në Ju lutem shumë! ligjin “Për privatizimin e banesave”? Kjo mund të Specialisti - Studimet janë bërë. Është përfshihet dhe në të ardhmen, por mendoj se diskutuar dhe para një viti dhe para dy vjetësh është projektligji që paraqitet ka të bëjë pikërisht me Kodin diskutuar në Qeveri. Ka dhe mënyrë tjetër për t’i Civil dhe nuk është mirë që probleme të privatizimit marrë këto sipërfaqe banimi, por nuk është e sigurt t’i fusim në ligje themelore, siç është Kodi Civil, me dhe mendoj se nuk është zgjidhur përfundimisht kjo të cilin jemi shumë mbrapa, se duhet të hartojmë çështje. P.sh. është problemi i kompensimit të tarifës një Kod Civil, mundësisht sa më parë, sepse nuk të sipërfaqeve të tepërta. Një tarifë me pesëfish dhe ka reformë pa Kod Civil. me dhjetëfish ligjvënësi mund ta vërë, por nuk e Pra, nuk është e drejtë që probleme të privatizimit zgjidh përfundimisht problemin. Ajo tarifë mund të të përfshihen në Kod. Kodi Civil është i përgjithshëm marrë dhe karakterin e gjobës dhe karaktere të tjera. dhe duhet t’i rezistojë kohës për dhjetëra vjeçare. (Dikush flet nga salla) Po dhe gjoba ka një farë Kodi ynë civil e ka humbur funksionin e tij. Kjo është logjike, që mund të vihet. Dhe gjoba ka një farë kufiri. një zgjidhje për kohën. Kodi Civil duhet bërë Studim ka pasur dhe është diskutuar dhe varianti urgjentisht. Dhe ne nuk mund të fusim probleme të për të vendosur një shumëfish, është parë që merr privatizimit në Kodin Civil. Janë ligje të veçanta ato dhe karakterin e gjobës dhe...(E lë mendimin që zgjidhin probleme të privatizimit. gjysmë). A do të quhen refugjatët pjesëtarë të Projektligji është vetëm për bllokmenët apo dhe familjes dhe a do preken nga kjo? Mendoj se jo. Ata për persona të tjerë? Jam i mendimit që nuk është kanë ikur për arsye të justifikuara jashtë shtetit dhe vetëm për bllokmenët. Nuk mund të thuhet, se mënyrat e format si kanë ikur dihen, por nuk do të projektligji nuk del vetëm për një kategori njerëzish. preken nga ky projektligj. Ata janë anëtarë të familjes Projektligji del për të gjithë. Të gjithë janë të dhe do të llogariten në numrin e frymëve të familjes. barabartë përpara ligjit dhe të gjithë do t’i Shtrohet një problem tjetër është pyetje, por më nënshtrohen sanksioneve dhe dispozitave të tij. Kjo shumë është problem - lëshimi me qira i banesave verifikohet në çdo rast ku krijohet sipërfaqja e tepërt nga të privilegjuarit, kuptohet i banesave shtetërore do të procedohet sipas ligjit që do të miratohet, në ligji e zgjidh këtë çështje, pra do ta ndalojë këtë rast se do të miratohet. fenomen? Do ta ndalojë. Ai që mund të lëshojë një Tomor Malasi - Ju lutem shumë, ta dëgjojmë banesë me qira, pra një qiramarrës lëshon një atë se s’ka mbaruar ai. Po të doni bëj dhe një pyetje banesë me qira një qiramarrësi tjetër, pra e përdor tjetër sqaruese më vonë. Ta lejojmë atë tani. Të lutem mjetin kryesor shtetëror, banesën e përdor për të shumë! Kushdo që të jetë. Mund të vazhdoni! nxjerrë fitime, domethënë mendimi i parë që të lind Specialisti - A ka mundësi që me metoda është se ka sipërfaqe të tepërt banimi, ose mund të ekonomike të largohen njerëzit, se sa me metoda rregullohet me mënyra të tjera. Por, në qoftë se kjo administrative? është gjithmonë e llogaritur me numrin e frymëve të E thashë që në një studim para dy vjetësh u bë. familjes, me normën e sipërfaqes së banimit që i Mënyra e konfiskimit të qirasë, metoda ekonomike, takon për frymë. Pra, në çdo familje do të shikohet por u pa e paarsyeshme dhe u mendua që nuk e sa është numri i frymëve dhe sa është norma dhe zgjidh përfundimisht problemin. do të krahasohet me normën e sipërfaqes së banimit A ruajnë të drejtën për sipërfaqe të tepërta

774 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

personat, profesorë e persona të tjerë me tituj të Ekzekutiv, ta bëjmë me shkrim dhe ai të përgjigjet. tjerë shkencorë? Specialisti - Janë bërë shtëpi private gjatë një Me urdhëresën e Qeverisë që citova pak më lart viti. Këtu a do të ketë sipërfaqe të tepërta, a do t’i është parashikuar se cilat janë kategoritë e shtrijë efektet si ligj? shtetasve që kanë të drejtë të kenë sipërfaqe të Jo, unë e thashë që në fillim. Një nga të metat e tepërt banimi shtesë që përbën dhomë të veçantë nenit ekzistues të Kodit Civil është se e shtrin efektin dhe midis tyre janë profesorët dhe doktorët e edhe për banesat private që është një absurditet, shkencave dhe shkrimtarët me profesion të lirë dhe sot për sot. (Me juristen Karmen Qineti, diskutojnë disa kategori të tjera. Pra, përfshihen dhe profesorët ngadalë për nuancën e një pyetjeje). që të kenë sipërfaqe të tepërt. (Dikush flet nga salla) Është një pyetje e mundshme që kërkon një Do të korrigjohen dhe ato, se u ka ardhur koha të mendim më të specializuar, më të rrahur dhe me korrigjohen. Se kanë edhe sekretarët e parë të kolegë të tjerë, por mendoj se një përgjigje e rretheve dhe disa kategori, por nuk desha t’i citoja. mundshme, me aktivitetin privat të banesave nuk Ju përgjigja vetëm pyetjeve që u shtruan. mund ta pengojmë dot. Çdo shtetas, në qoftë se ka Sa është përqindja e sipërfaqeve që rrjedh nga mundësi ekonomike mund të ndërtojë. Atij i ndarja e familjeve, nga marrja e banesave të verifikohet banesa shtetërore, pasi ky ligj ka si objekt bllokmenëve? Këtë nuk e di. banesën shtetërore. Atij do t’i verifikohet nëse ka Tomor Malasi - Doni ta dëgjojmë këtë, apo mos banesë të tepërt ose jo. Çdo shtetas është i lirë të ta dëgjojmë. Në qoftë se nuk kini interes dhe dëshirë, ndërtojë, në qoftë se ka mundësi apo jo, në qoftë atëherë e ndërpresim dhe vazhdojmë diskutimet. se merr lejen përkatëse. Me sa kuptoj unë, nuk ka interes për ta dëgjuar. Pse pengohet dalja e bllokmenëve? Specialisti- Sa është sipërfaqja që do të merret Nuk mund të përgjigjen dot për këtë. Ky është nga ish-banesat e bllokmenëve? Nuk e di. Nuk mund një problem që nuk më përket mua. të përgjigjem. Çfarë udhëzimesh mund të dalin nga Qeveria? Si do të bëhet marrja e sipërfaqeve të tepërta Deri tani udhëzime të veçanta nuk janë përgatitur në Tiranë, sepse Tirana është e ndarë me lagje dhe i dëgjova dhe vërejtjet këtu, mendoj se kjo urdhëresë problemin do ta zgjidhë rajoni? që citova ka nevojë për përmirësime. Një nga detyrat Ashtu është e vërtetë që Tirana është e ndarë më të ngutshme të Qeverisë do të jetë pikërisht me lagje, siç janë dhe rrethet e tjera, se nuk është rishikimi i kësaj urdhërese, sepse kjo nuk ka vetëm vetëm Tirana, po lagjet kanë banesat që kanë dhe problemet që u prekën këtu, të metat, por ka dhe të administrimin e tyre aty në ndjekje aty dhe natyrisht tjera si - në kompetencat e organeve të pushtetit janë të lidhura me rajonin, në bazë të informacionit lokal që i referohet organeve aktuale. Ligji “Për që do të japi rajoni dhe rajoni do të nxjerri urdhrin organet e reja të pushtetit lokal” u miratua. Ka administrativ i cili propozohet t’i jepet në kompetencë gjithashtu dhe probleme të tjera që i përkasin rajonit për të vendosur dhe kështu do të bëhet planifikimit etj. Pra, akti i parë që duhet verifikuar koordinimi midis lagjeve dhe rajonit. është urdhëresa. Ndoshta del nevoja dhe për Gjatë një viti janë zënë shumë apartamente. udhëzime të tjera, por kjo do të shikohet rast pas Sipas këtij ligji çfarë do të bëhet me ata persona që rasti. kanë zënë këto apartamente në mënyrë arbitrare. A e ka shfuqizuar Qeveria dispozitën që në një Do t’i nxjerrin apo do të bëhet studim tjetër? hyrje të banojnë dy familje? Ky paragraf ende nuk Problemi i zënies arbitrare të apartamenteve nuk është shfuqizuar, por projektligji që miraton është objekt i këtij projektligji. Ai është një problem detyrimisht e shfuqizon atë paragraf dhe detyrimisht tjetër. Ndoshta i nxitur nga rrethana të pakëndshme, duhen harmonizuar pas daljes të këtij projektligji. por është objekt i një ligji tjetër që kërkon zbatim Pra, duhet shfuqizuar pas daljes së këtij p/ligji. E dhe hartim të një ligji të ri. thashë edhe njëherë që kjo urdhëresë duhet parë. Sa apartamente tre e një kuzhinë ka në Tiranë A ka studim se sa përqind e strehimit do të dhe si do të banojnë personat e tjerë? zgjidhet me këtë projektligj? Nuk e di sa apartamente tre e një kuzhinë kanë E thashë që, unë nuk e di këtë problem. Tiranë. Ndoshta duhet të përgjigjen organet Këto ishin pyetjet që unë mendova t’i përgjigjem ekzekutive. me modesti dhe t’ju falënderoj. Për ato probleme Tomor Malasi - T’ia kërkojmë Komitetit që nuk më përkisnin mua, unë s’munda t’i

775 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

përgjigjem. E para, do të hiqet çështja e banesës private Tomor Malasi - Deputeti Alfred Paloka. dhe e dyta, këtu është më shumë çështje Alfred Paloka - Unë me këto përgjigje më kompetente. Me këtë projektligj na propozohet shumë u ngatërrova se sa u sqarova. Prandaj...(Të vetëm një gjë të zgjidhim ne. Të mos bëhet gjykim qeshura në sallë). Me gjithë mend e kam. Do t’i në gjykatë për një vendim administrativ, por të them auditorit përse. Për shembull, me ato përgjigje shkurtohet procedura. Vetëm kjo i kërkohet të bëjë që u dha - kur një ka banesë shtetërore, ndërton Parlamentit. Nuk i kërkohet as të zgjidhi problemet dhe private dhe thuhet që ai mund ta mbajë. Çfarë e strehimit, as të bëjë analizat e problemeve të mund ta bëjë ai ndërtesën shtetërore ose private? strehimit. Po qe për analizën e problemeve të Do ta japi me qira në dollarë dhe të ndërtojë prapë strehimit, kemi një përvojë jetësore. ai në kurriz të shtetit, sa të bëjmë edhe spekulime. E dimë si qytetarë dhe si juristë se si janë. Unë Në qoftë se ai nuk është në gjendje të përgjigjet, mund t’ju them. Në vitin 1964, ka dalë një urdhëresë më mirë të thotë me sinqeritet - unë s’përgjigjem e Këshillit të Ministrave, ku thuhet se do të largohen dot dhe të vijë njeriu kompetent nga Qeveria dhe të 25,000 qytetarë nga Tirana e që zgjidhi problemin e na sqarojë. Pastaj, se si do ta bëjnë në ligjin, atëherë Tiranës. të ngarkojmë një grup nga Parlamenti ta bëjë ligjin. Pastaj u tha do të largoheshin kush ka ardhur Po e bëri Qeveria, ta bëjë si duhet. Faleminderit! në Tiranë 15 vjetët e fundit, kam qenë në atë kohë Tomor Malasi - Deputeti Ibrahim Baçi. student, kam mbaruar jam emëruar me vendim të Ibrahim Baçi - Bëra pyetjen e parë - a e ka sekretariatit të Komitetit Qendror dhe nuk më bënin parë këtë projektvendim Qeveria? Nga përgjigjet e pasaportizimin, por më thoshin ik nga Tirana. Bile specialistit të paktën gjykoj që ky nuk do të ketë më kanë gjobitur dhe 1000 lekë dhe më kanë dhënë qenë në mbledhjen e Qeverisë. Ndoshta mbledhja dhe tre ditë afat. Vinte dhe togeri i policisë. Thoshte e Qeverisë është bërë, por ky nuk ka qenë në atë ik nga Tirana, megjithëse isha brenda rregullave. mbledhje, sepse janë shumë pyetje që ai nuk u dha Kishte dalë një urdhërese e tillë për të lehtësuar përgjigje. Po të kishte qenë në atë mbledhje të strehimin në Tiranë në vitin 1964. Dhe s’u bë gjë Qeverisë, do të jepte përgjigje, sepse një vendim i fare. Pastaj lindi problemi tjetër. Si t’u merren tillë do rrihesh gjerë e gjatë në Qeveri. I lutem shtëpitë këtyre njerëzve. Do të vëmë dhjetëfishin e deputetit Çela që është dhe ministër, mundësisht qirasë, do të bëjmë kështu, do të bëjmë ashtu. Le në ç’datë është mbledhur Qeveria dhe e ka parë të hapen koleksionet e gazetës “Zëri i popullit”, të këtë projektligj? gazetës “Bashkimi”, sa kuadro qarkulluan nëpër Tomor Malasi - Ai e deklaroi. Unë s’kam qenë rrethe, gjoja u shanë dhe u grinë atje me artikuj që në mbledhje të Qeverisë. Deputeti Abdi Baleta. s’kanë marrë familjet, s’kanë lidhur sipërfaqet e Abdi Baleta - Zoti Kryetar i seancës, kemi një banimit dhe hiç. Sa sekretarë kuadro nga dikasteret projekt përpara. Unë e kuptoj që duhet të diskutojmë vajtën, gjoja sekretarë të partisë dhe mbanin dy për atë që kemi. Në qoftë se ka dëshira për t’u apartamente, një në Tiranë e një në rreth. I kemi informuar, mund të gjenden rrugë të tjera. Unë, në pasur dhe deputetë vjet disa prej tyre. Kishin nga radhë të parë, do të filloja duke falënderuar dy apartamente, prandaj këto gjëra bien që të gjitha. specialistin, në kundërshtim me një paradhënie që Nuk besoj që ka nevojë t’ia kërkojmë specialistit. bëri një deputet, duket i ka gati, parafabrikate, Dhe, në qoftë se i di bën mirë që s’ngatërrohet ankesat, pavarësisht si do të dali puna dhe në dhe s’ka pse të ngatërrohet, prandaj unë do të thosha kundërshtim me disa që duan që konkluzionet t’i që këtë problem ta kufizojnë këtu ku është, ndërsa mbjellin vetë, t’ia kalojnë specialistit, unë për vete çështja e strehimit është çështje e madhe. Ka vërtet do të them se është një nga specialistët më një shqetësim, e thonë që të gjithë që si është e kompetentë që kam dëgjuar. Dhe pse them mundur tani, ta anulojmë atë vendim të Këshillit të kompetent, sepse ato që s’i takojnë thotë, nuk më Ministrave, që të mos ketë dy familje në një hyrje. takojnë nuk është nga ata specialistë për gjithçka Është shumë e bezdisshme. Unë jam mjaft i që kemi dashur të fabrikojmë dhe s’kanë qenë për kualifikuar për t’ju thënë, sepse kam jetuar 11 vjet asgjë. Atje ku i takon, e thotë mendimin aq sa di, në një hyrje me të tjerë. Unë në një dhomë dhe të atje i takon thotë nuk më takon mua gjejeni ju, ta tjerët në një dhomë e një kuzhinë. Dhe e di se çdo gjejë Qeveria, ta gjejë kush të dojë. Unë për këtë e të thotë, por kjo është një praktikë që në shtetin falënderoj më shumë, sepse këtu dy gjëra ka. tonë, të cilin e kemi quajtur të varfër. I pasur s’ka

776 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

qenë, por sa varfëri kemi kaluar në këto rregulla, shfrytëzuar situata të turbullta edhe ke grumbulluar janë krijuar këto situata dhe tani vërtet është e para, si s’e blen? vështirë, por është një e keqe më e vogël, se sa të Këto janë pasuri e gjithë popullit, kontributi i rrijë jashtë. Nuk është aspak një synim kaq i madh, gjithë popullit. Edhe ligji privatizimin, pa e zgjidhur i padurueshëm që mund t’i bëhet atij që ka bredhur drejtësisht sipërfaqet e banimit nuk duhet, sepse në sipërfaqe banimi sipas standardeve që thamë, do të favorizonim pikërisht atë kategori që kanë kuptohet, sepse na u ngushtuaka pak, kur do të spekuluar deri më sot. fusë kokën një tjetër që po rri jashtë. Merre me mend, Unë kam dhe një problem tjetër. Do të bëj një kaq nuk tolerohet. Atij që ka përfituar padrejtësisht, propozim shtesë në këtë nen. Sot ka filluar një në sajë të postit, në sajë të makinacioneve në sajë allishverish shumë i madh në banesat shtetërore. të ryshfetit, tani na i ardhka rëndë kur një njeri që Jepen banesat shtetërore me qira në dollarë dhe mund të ketë vuajtur kushedi sa kohë baltërave është skandal i shtetit tonë. Të shesësh me dollarë? kasolleve etj. E keni lexuar “Sindikalistin” e fundit Kush të lë të shesësh me monedha të tjera në një shkrim tronditës - “Një punonjës i yni, mekanik Amerikë? Vendi i iniciativës private më të madhe. në një uzinë ëndërron të kalojë nga bodrumi i vilës Do të gjejmë? Jo, vetëm me dollarë do të blesh në së Adil Çarçani në bodrumin e vilës së Pali Miskës”. dyqanet e Amerikës. Jo siç bëhet tek ne. Shko bli Kjo është ëndrra e tij, jo më shumë. Sepse në atë me çfarëdo monedhe ta ka qejfi. Çdo gjë që bëjmë të Adil Çarçanit na rrjedhkan tubat dhe nuk i zë dot ne këtu në Shqipëri, kujtojmë se fitojmë. Dhe ata të ka dhe gruan për të lindur kurse tek e Pali Miskës, gjorë refugjatë që punojnë dhe dërgojnë njerëzve bodrumi qenka i mirë thotë. këtu, pasurojnë tregtarët grekë dhe bullgarë që Kjo është ëndrra e tij. A do të arrij unë të braktis shesin coca-cola dhe elektro-shtëpiake. Ikën të bodrumet e vilës së Adil Çarçanit për të vajtur në gjithë jashtë. Po kështu na dalin tani që apartamente bodrumet e Pali Miskës. Po dhe atje thotë është e shtetërore jepen me qira. Unë këtë e them, sepse parealizueshme se Pali Miska e ka mbushur me ca po vijnë njerëz për konsultime. Ka konflikte gjyqësore kartonë deri në tavan. Kështu është artikulli. Kjo edhe nga refugjatë. Ka raste që janë në Kanada, është botuar para 3-4 ditës. Ne mundohemi këtu të janë nga familje që kanë qenë me goxha poste të bëjmë ca marifete cic-mice; i themi specialistit, jo mira këtu janë në Kanada sot duan apartamentin s’na i sqarove, jo ke qenë në mbledhje të Qeverisë, këtu që t’ia japin të huajve me qira, me dollarë. jo ku paske qenë. Prandaj do të propozoj që banesat shtetërore që Prandaj, unë mendoj që ky problem duhet të janë dhënë me qira nga qiramarrësit të trajtohen zgjidhet. Shoqëria jonë ta pranojë siç është dhe, jo menjëherë si sipërfaqe të tepërta banimi dhe të gjitha të shqetësoheni kaq shumë për ata që e dinë se si qiratë e vjela deri më sot t’iu kërkohen të kalohen i kanë marrë ato sipërfaqe. Ajo çështja e në buxhetin shtetëror, sepse po bëhen gjëra që nuk bllokmenëve duhet të zgjidhet në mënyrë tjetër. Ata shkojnë. Këtu do të ketë një vështirësi. Unë them nuk janë në shtëpitë e shtetit, shumica e tyre. Ata që ky nen të mos kërkojë shumë punë, sepse kemi janë në shtëpitë e privatëve. Ato shtëpi kanë për të zgjidhë çështje procedurale dhe t’i bëhet kjo zotërinjtë e tyre dhe herën e parë ky problem duhet shtesë. E kuptoj me të drejtë që shqetësohen ata zgjidhur. Shtëpitë do t’u kthehen atyre. Ata thonë i se mund të kalojë afati, por zëre se pata bërë nga kemi nga shteti. Shteti kujt ja mori? Shteti i thënka dy pyetje dhe unë. E kompensoj. të zotit pa dil ti nga shtëpia, se do të rri unë të Tomor Malasi - Deputeti Miri Hoti (Dikush rehatohem. Ca me vendime, ca pa vendim dhe na kërkon fjalën). Po, një minutë replikë. kanë mbetur ata zotërinjtë, dhe sot e kësaj dite. Alfred Paloka - E para, ta dijë deputeti Abdi Kjo nuk është vetëm për bllokmenët. Ata janë thelbi Baleta. Jam “Doktor i Shkencave”. Kam dy fëmijë i goditjes dhe kjo është e drejtë nga pikëpamja djalë e vajzë dhe jetoj në një dhomë e një kuzhinë. praktike, jam dakord me ekspertin. Këtu s’është E dyta, faleminderit që gjeta specialistin për kategori e veçantë se pastaj duhet pastaj të gjithçka dhe ne s’kemi nevojë fare për specialistë përcaktojmë kush është bllokmen. Edhe fshati ka të tjera për të na dhënë përgjigje për gjithë pyetjet bllokmenët e vet. Nuk janë vetëm ata që ne jemi që kemi. Faleminderit! mësuar t’i quajmë bllokmen. Ka dhe bllokmenë Abdi Baleta - Ka mundësi për replikën? modern. Mundet ndonjëri që të thotë se, unë e blej. Tomor Malasi -Deputeti Abdi Baleta. Në qoftë se ke bërë matrapazllëk, të madh, ke Abdi Baleta - E falënderoj shumë që qenka

777 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

“Doktor i Shkencave”. Unë nuk jam as “Doktor”, as tepërt banimi, ashtu siç u tha që një pjesë tjetër hiç, as infermier, bile nuk jam në shkencë. (Të njerëzish s’kanë ku të fusin kokën, s’kanë ku qeshura në sallë). ngrysen e ku gdhihen. Tomor Malasi - Deputeti Miri Hoti.(Ndërkohë Unë jam dakord me projektligjin që na paraqitet, ndërhyn të flasë Abdi Baleta). mungesën se si e ka menduar Qeveria, vetëm se Abdi Baleta - Mund ta heqim. Unë mendoj se duhet menduar mirë mundësia e lëvizjes ose e shumë “Doktorë” dhe “Profesorë” na kanë rregullimit në këto sipërfaqe të tepërta banimi që shkatërruar dhe shkencën e të gjitha dhe nuk ja dalin. Unë s’jam plotësisht dakord me atë që tha vlen që t’u japim sipërfaqe të tepërta për atë dëm që zoti Abdi Baleta, se nuk ka gajle dy familje t’i kemi na kanë bërë (Përsëri të qeshura). në një hyrje. Unë them këtu që të bëhen rregullime Tomor Malasi - Deputeti Miri Hoti. se ajo familje që ka sipërfaqe të tepërt banimi e ka Miri Hoti - Sa të zgjidhen diskutimet mes më pak të lehtë të dali, të ndërrohet me një hyrje profesorëve dhe nxënësve, unë kisha një mendim tjetër dhe një familje tjetër me më shumë persona për nenin që është paraqitur. të zërë atë hyrje, të personit që e ka ruajtur Sigurisht që Qeveria e ka një shqetësim dhe e sipërfaqen e tepërt. Kjo do të shmangë mjaft ka paraqitur këtë. Nuk jam dakord me deputetin konflikte ndërfamiljare. Blerim Çela, që është problemi i bllokmenëve. Unë Për sa i përket specialistit, bashkohem me bllokmenët, po të më kishin pyetur do t’i kisha mendimin e zotit Abdi Baleta që tha specialisti iu nxjerrë, siç i kanë nxjerrë ata të tjerët, pa pasur përgjigj drejt pyetjeve, pavarësisht se për pyetjen ndonjë ligj që të shkruhej shumë, se s’ka ligje të që bëra unë, nuk më dha përgjigjen siç duhet, për shkruar. Kështu që nuk besoj që ky nen të ngelet. arsye se nuk është kuptuar drejt. Unë e kisha fjalën Edhe me zotin Abdi Baleta nuk jam që të ngelet më se gjatë kësaj periudhe 1-vjeçare mjaft qytetarë kanë vonë një hallkë tjetër administrative. Për atë pjesë, marrë leje për ndërtime private. Shteti u ka dhënë për atë kategori njerëzish duhet marrë një masë troje dhe ata kanë bërë një farë kontrate me këshillat kategorike që ndoshta nuk do të presë kaq afate, popullore të qytetarëve që kur të ndërtohen banesat sa zbatimi i këtij neni që ka ardhur. private t’i lirojnë apartamentet shtetërore. Ndërsa Kisha dy vërejtje për nenin. E para, me vendim tani, me pretekstin se nuk është bërë me vendim të Komitetit Ekzekutiv, por me që po ndërtojmë gjykatë, e mbajnë apartamentin e shtetit, mirëpo shtetin juridik, të mos përjashtohet ankesa me mbase edhe ajo që do të privatizohen, duhet të kenë gjykatë, për arsye se kryetarët do të kenë konflikte të qartë, si duket se privatizime do të ketë, se të mëdha dhe do të kenë telashe të pamendueshme. privatizimi i banesave do t’u japë letra me vlerë dhe Ndonjë që mund të ketë qenë kryetar komiteti mund atyre sipas vjetërsisë së punës, sipas radhës që të mendojë këtë problem. është menduar dhe ata që janë në banesa private. E dyta, kisha për të shënuar një shtesë të vogël Prandaj, si e ka menduar ta zgjidhi Qeveria këtë? në nen që në ato sipërfaqe banimi të tepërta, të Kështu e kisha pyetjen. Kjo sipërfaqe banimi në cilat rrinë në rajonet përkatëse, në radhë të parë t’u apartamentin shtetëror do t’i quhet e tepërt, jepen atyre që kanë qenë të përndjekur politik. përderisa ato kanë sot shtëpi private? Këtu e kisha Pastaj të shikohen kategoritë e tjera të njerëzve. fjalën. Faleminderit! Tomor Malasi - Deputeti Agim Çupi. Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. Agim Çupi - Jam dakord që projekti të kalojë. Natasha Shehu - Ju faleminderit! Dihet nga të Dua të theksoj se në shumë raste, sidomos nëpër gjithë që problemi i strehimit është shqetësues, rrethe sipërfaqe e tepërt e banimit ka ardhur si emergjent me gjithë atë duhet të jemi të gjithë të rezultat i modifikimit që janë bërë nëpër godinat e ndërgjegjshëm me këtë projektligj Qeveria nuk merr banimit, duke adoptuar dy hyrje ose duke marrë një përsipër të zgjidhë problemin e strehimit. Kur vetëm dhomë nga një apartament tjetër. Kështu zbutet kjo për këtë rregullim që kërkon ajo, për të zbutur mbase që u tha, atë tha dhe zoti Abdi Baleta, se kjo problemin e strehimit pati kaq diskutime, merre me sipërfaqe e tepërt të merret dhe përsëri të kalojë po mend sa pyetje diskutime mund të ketë kur të në atë fazë që ka pasur më parë objekti. Pra, mos diskutohet gjerësisht problemi i strehimit. të rrinë disa në një hyrje, po të bëhen adaptime, Projektligji është shumë i nevojshëm në këtë sepse në shumë godina banimi është bërë kjo gjë; kohë sot, kur një pjesë njerëzish kanë sipërfaqe të pra adaptime të veçanta të hyrjeve.

778 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi - Deputeti Novruz Çela. i cili më duket, tha se janë shumë hyrje ku jetojnë Novruz Çela - Faleminderit, zoti Kryetar i familje pa të drejtë, sepse i kanë marrë me qira. seancës! Unë propozoj që t’i shtojmë këtij neni një pikë Duke dëgjuar gjithë zotërinjtë parafolës, cilido si kjo. “Nëse për më shumë se 15 ditë në një banesë dëgjues krijon përshtypjen se shumë nga zotërinjtë që jetojnë njerëz të cilët nuk kanë kontratë ligjore deputetë nuk kanë një vizion të qartë të realitetit në me këtë, kontrata në fuqi me shtetin, të anulohet”. vendin tonë, për sa i përket strehimit. Unë vetë jam Ju faleminderit! rritur me të keq, deri në moshën 32 vjeç kam jetuar Tomor Malasi - 15 minuta pushim. në një dhomë, muret e të cilës kullonin ujë gjatë dimrit. Kur mora shtëpinë time, vura 2500 orë pune, (Pas pushimit) me kontribut vullnetar. Megjithatë që njerëzit janë keq e dija, se kur punova 7 muaj si Kryetar Komiteti Tomor Malasi - Zoti Ridvan Peshkopia ka një i qytetit në Durrës, nga gjendja e bashkë qytetarëve njoftim. të mi, jam skandalizuar. Besoj se njerëzit që nuk Ridvan Peshkëpia - Nesër, në datën 25 qershor kanë qenë në këtë post, që nuk kanë bredhur vetë 1992, në orën 9 - 00 paradite, të mblidhet komisioni me pa familjet se si jetojnë, kurrsesi nuk mund të i përkohshëm i Kuvendit Popullor për kontrollin e marrin me mend se si mund të jetojnë njerëzit tanë, bankave këtu në këtë sallë. Vazhdojmë me aq më pak kur shëtisin nëpër rrugët e bukura të diskutimin e ndryshimit të Kodit Civil të Republikës Tiranës. Prandaj mendoj, në radhë të parë, si qytetar, së Shqipërisë. Deputeti Vasil Gjika. a do t’i mbrojmë këta njerëz që vuajnë? A do ta Vasil Gjika - Faleminderit, zoti Kryetar. mbrojmë këtë popull, të cilët tani së fundi kanë një Projektligji që diskutojmë kap një nga aspektet dyndje drejt qyteteve të mëdha, shkulen nga fshatrat më të mprehta sociale që ka kaluar shoqëria jonë e vështira malore dhe vijnë pranë qyteteve. Gjendja gjatë gjithë kësaj periudhe 45-vjeçare, do të thosha. është mahisur në mënyrë të jashtëzakonshme dhe Unë desha të sqaroj pak në aspektin teknik, sidomos është shumë e vështirë që t’i dilet kësaj situate. problemin që lidhet me normativat e banimit, me Por, propozimi që na bën Qeveria për miratimin e qenë se dhe ky problem lidhet dhe me profesionin këtij neni, natyrisht nënkupton vetëm një zbutje të tim. Unë do të thosha se normativat e banesës dhe kësaj situate që është këtu, jo emergjente duhet të këshillit të banesës kanë qenë më të rrepta se gjetur një emër tjetër se njerëzit nuk mund ta kriteret e pranimit dikur në Partinë e Punës. Ky cilësojnë me fjalë. Dua që të mos zgjatem në tipizim ndiqesh nga një sektor i veçantë, nga Instituti diskutim, nuk e kam hallin këtu. Mendoj se ky nen nr. 1 i projektimit i cili, siç e dinë dhe zotërinjtë duhet të miratohet. deputet, një vartësi të drejtpërdrejtë nga Komiteti Për sa i përket problemit të dy familjeve në një Qendror. Dhe mendoj se detyra e këtij sektori, ndër hyrje, në Kodin Civil, për të cilin thamë që tani është të tjera, ishte që të shkonte drejt standardizimit dhe vjetruar, ka një nen, në të cilin thuhet se “në qoftë shfuqizimit në kuadrin e aspektit të gjerë siç ishte se në një hyrje ka një sipërfaqe të tepërt banimi, teoria e formimit të njeriut tip, njeriut të ri. Kështu këshilli popullor i lagjes sot ka të drejtë t’i propozojë pra, siç kishin shqetësimin për të shfrytëzuar dramat banuesit në të, atij që është pra tre familje për të në tërësi, aspekte të tjera sociale, kishim dhe pranuar për t’i strehuar atje. Dhe, në qoftë se familja tipizimin e banesës. Dhe ky sektor luftonte bile edhe që është brenda nuk pranon asnjë nga këto tri familje me argumente banale në kuadrin dhe të shkurtimit të propozuara nga këshilli brenda një muaji, këshilli të rrugës të amvisës në sipërfaqen e banimit dhe i lagjes ka të drejtë të vendosë atje njërën prej tyre apartamentet tona të banimit shkojnë deri atje sa që mendon ai se duhet strehuar, pa e pritur më vetë pajisjet dhe orenditë përmbanin korridore shumë familjen poseduese të hyrjes. Pra, mendoj që ky të ngushta dhe minimale për kalimin e atyre që nen i parashikuar për kohët e hershme, të kaluara, banojnë brenda. Kjo ka qenë karakteristike të socializmit mund të qëndrojë edhe në situatën kryesisht e vendeve të Lindjes të sistemit komunist, që jemi ne tani dhe t’i shërbejë të mirës. kurse ne dimë që siç ka qenë bota e lirë në Perëndim Për sa i përket çështjes, vetëm në lagjen 18 të dhe banesa ka qenë e lirë. Por të gjithë dimë Durrësit kemi 60 hyrje 1+1 ku jetojnë 120 familje gjithashtu si dilte nga tipi partia kur ishte puna për dhe të 60 hyrjet janë pa kontrata. Jam dhe me interesat e zyrtarëve të saj të lartë në bazë, apo shqetësimin që foli parafolësi, zoti Tonin Alimëhilli, dhe në qendër. Kush ka pasur mundësinë të ketë

779 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

qenë në postet e larta të dikurshme të partisë apo ndalemi. të shtetit, di gjithashtu, porositë që jepeshin në Ndodhemi përpara alternativës - të zbatojmë mënyrë ekskluzive për sistemimin e kuadrove të urdhëresën nr. 1, në nenin 15 të së cilës i jepet e larta të partisë, duke bërë ndryshime në banesë drejta e sipërfaqes shtesë zëvendësministër e sipër, për të plotësuar kandidat për shokët kryesorë të sekretar e sipër, komisar e sipër, heronj populli e rrethit, për t’u siguruar atyre komoditet dhe do të sipër. Ndodhemi përsëri përpara një alternative tjetër. thosha se kjo punë ka përfshirë një numër të madh Në momentin kur njerëz me të drejtë kanë marrë njerëzish dhe nuk jam me atë mendim se bëhet shtëpi u takon ajo normativë, por për arsye madhore, fjalë për bllokmenët apo për një numër të tjerë qoftë fejesa, qoftë martesa, qoftë larg qoftë edhe bllokmenësh nëpër rrethe. Unë mendoj se sot vdekje aktualisht ai ndodhet me tepricë. Duhet, pra, realiteti paraqitet tepër i vështirë për sistemimin e ne të ndërhyjmë dhe në këtë rast gjithmonë kam strehimit e njerëzve. Megjithatë, do të thosha se ky mendimin që qëllimi i këtij ligji duhet të bëhet në projektligj krijon një mundësi për riparimin në një plan të parë, t’i rivendosë drejtësinë këtij populli. masë jo pak të konsiderueshme të problemit të Në këtë kuadër unë e mbështes tërësisht këtë strehimit, sepse kemi një armatë të tërë ish- projektligj dhe duke pasur parasysh dhe synimin e kryetarësh, sekretarësh, komandantësh, shefash, këtij projektligji si dhe relacionin që na jepet nga drejtorësh, të cilët në rrugë të tërthorta kishin dhe Qeveria është në mjaft raste në rrugë jo të ligjshme kanë krijuar për veten e tyre sipërfaqe të tepërt. Pra, dhe jo sipas normave në fuqi. Dhe ky është dhe unë jam që t’i jepet mundësia Qeverisë të operojë qëllimi. Në funksion të saj, ashtu si tha dhe zoti me këtë projektligj. Vasil dhe urdhëresat që do të dalin në mbështetje Mendimi im është që për të ndalur subjektivitetet të këtij ligji, të kenë parasysh se dhe komitetet në zbatimin e këtij ligji, ashtu siç e përcaktohet dhe ekzekutive të mos u lënë shumë kanale, për të në relacionin e këtij projektligji, të krijohen udhëzime interpretuar sipas dëshirës së tyre këtë projektligj. të sakta, në mënyrë që mos t’u lëmë mundësi Së fundi, do të desha të bëja një ndryshim këtu, abuzimeve të përsëritshme që mund të ndodhen në të propozoja që paragrafi i fundit kur qiramarrësi ka kuadrin e asaj që këtu, me sa shoh unë në projektligj bërë ndarje fiktive, të kalojë përpara, kur qiramarrësi ai që vendos është vetëm kryetari i komitetit. kundërshton vendimin e marrë, sepse ka vendim Gjithashtu, për sistemin dhe shfrytëzimin e dhe pastaj i jepet e drejta qiramarrësit të bëjë sipërfaqeve të tepërta parashikohen, të paktën në kundërshtimin. ato normativa që janë, mendoj që paragrafi i fundit Faleminderit! duhet të hiqet nga projektligji. Faleminderit! Tomor Malasi - Deputeti Kurt Xhepa. Tomor Malasi - Deputeti Arben Meçe. Kurt Xhepa - Unë do të kisha dëshirë që ky Arben Meçe - Duke diskutuar për këtë debat i cili po vazhdon këtu, të ishte dhënë nga projektligj, në radhë të parë, do të desha të ngre nja Televizioni Shqiptar, sepse tema që trajtohet është dy probleme. më se interesante, jo vetëm për ne këtu, po për E para, nëpërmjet këtij projektligji kemi synimin mbarë popullin, i cili me siguri do të kishte ndjekur të strehojmë njerëz. këtë temë me një interes të jashtëzakonshëm. E dyta, nëpërmjet këtij projektligji duam që këtij Fatkeqësisht është vonë tani, po habitem pse nuk populli, të cilit i kemi premtuar që para dy vjetësh është bërë kjo punë. Do të them dhe unë nja dy dhe aq më tepër në fushatën elektorale, të gjitha çështje, të shtoj disa gjëra të vogla. Kuptohet që, partitë pa përjashtim, do t’i kthejmë në vend dinjitetin zotërinjtë që folën para meje prekën goxha sende, e tij, atë të cilin e kemi shkelur dikur. Do të dëshiroja por dua të them njëherë që ky ligj prek interesat e që më tepër këtij projektligji t’i vihej thelbi tek çështja shumë njerëzve qoftë këtu në sallë si dhe të dhjetëra e dytë dhe këtu duhet të qëndrojë gjithë Parlamenti. mijërave që janë jashtë salle. Këtë e tregon debati Do t’ju them nëpërmjet zgjidhjes dhe futjes së që ka lindur, interesimi që po tregohet në diskutimin njerëzve dhe masave që do të merren nëpërmjet që po kryhet. këtij projektligji nuk zgjidhet çështja e strehimit në Unë desha të vë në dukje diçka - këtu po bëhet Shqipëri. Në fund të fundit, këtij populli i themi që fjalë, jo më për një demokraci të kulluar, por për një ky Kuvend po i kthen të drejtën këtij populli, po i demokraci të cilës i referohet ndonjë anëtar këtu, kthen atë padrejtësi që i është bërë këtij populli. ndonjë orator, i cili kërkon sipërfaqe sipas normave Protestoj dhe njëherë dhe pikërisht këtu duhet të evropiane.

780 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Më duket se u bë pyetje. Këtu diskutohet për Si bëhet ky privatizim? Në fillim njëherë duhet të përballimin e një situate tepër emergjente që është zgjidhet patjetër ky problem që po diskutojmë sot. krijuar si pasojë e veprimeve, do të thosha, kriminale Pra, duhet të rregullohet sasia që i takon çdo të komunizmit, i cili, kur kishte nevoja shumë të njeriu në përputhje me kriteret. Duhet detyrimisht mëdha për strehimin e popullsisë për 10 ose 15 vjet banesat private të lirohen njëherë, në mënyrë që të krijoi një sistem absurd dhe të padobishëm fillojë privatizimi tek njerëzit të cilët banesat i kanë mbrojtjeje ushtarake, me sasi prej 700,000 pasur të tyret. Dhe në një hyrje tjetër që do të rifitojnë bunkerësh, në mos gabohem, që i bie një bunker ato, mbasi t’u jepen pas rënies së ligjit famëkeq nr. për familje, pra një hyrje për familje afërsisht, me 801 dhe shumë udhëzimeve dhe ligjeve të tjera të tunele, e me lloj-lloj strehimesh të tjera, të cilët paligjshme. Mendoj se ky problem duhet të krijuan këtë situatë. Këtë gjendje të krijuar ne nuk parashikohet në ligjet sa më shpejt. mund ta kapërcejmë me masa të thella qeveritare Mendoj se në Kodin Civil duhet parashikuar edhe për ndërtime. Kuptohet që do ta vuajmë për kohë të një nen për dhunuesit e banesave. Tek ne ka pasur gjatë këtë gjendje dhe unë nuk shoh ndonjë zgjidhje shumë njerëz, të cilët duke shfrytëzuar pushtetin e tjetër, veçse dhënies përparësi të këtij ligji për ta tyre partiak, në ushtri, në shtet e ku e di unë se ku kaluar sa më shpejt, sepse bëhet fjalë që i gjithë tjetër, kanë dhunuar banesa private, janë futur në to populli shqiptar popullsia qytetëse, ta bashkëvuajë me forcë. S’janë lidhur as kontrata, nuk kanë pasur këtë pasojë. Nuk mund të kërkojmë nga njerëzit që as autorizime dhe sot ligji këto krime që ata i kanë kanë vuajtur deri tani, të vazhdojnë të vuajnë për një i kryer i parashikon si të parashkruara. Mendoj se kohë të pakufizuar kur njerëzit e tjerë, shumë prej duhet të mbrapashkruhen edhe një herë dhe të tyre kanë hapësira të tepërta ose jetojnë në një shqyrtohen të gjitha këto raste. Të gjithë personat bollëk. Unë desha ta çoj punën deri aty, sa edhe që nuk kanë autorizime legjitime të nënshkruara nga kriteret e ndarjes që janë marrë deri tani, të zyrat e strehimit, të gjithë personat që nuk kanë rishikoheshin pak për ndonjë liri të tepërt, sigurisht, kontrata në shtëpitë ku banojnë akoma me dhunë, në dobi të atyre njerëzve që sot kanë nevojë për duhet të flaken përjashta. strehim. Nuk mund të lëmë njerëz të flenë nëpër Faleminderit! bunkerë, poshtë urave ose poshtë disa dërrasave Tomor Malasi - Deputeti Halil Lalaj. të vendosura pjerrtas, anës një muri, në baraka, në Halil Lalaj - Të sjellësh një shqetësim si ky i stalla ose të lëmë dy-tri kurora të flenë në një dhomë, banesave në Parlament, është jashtëzakonisht i siç është rasti, jo një ose dy herë ose të lëmë njerëz drejtë. Që ka sipërfaqe të tepërta kjo është një e të tjerë të flenë 10 vetë në një dhomë. Prandaj, i bëj vërtetë; jo vetëm e vërtetë, por e mprehtë dhe e lidhur. thirrje këtij Parlamenti që këtë ligj, pavarësisht se Është ironike kur mijëra njerëz janë pa strehë dhe mund t’i bëhet ndonjë ndryshim i vogël ta kalojë sa rrinë nëpër bodrume. Po t’i referohemi Tiranës, nuk më shpejt që të paktën të zgjidhet një pjesë, pjesa nisem vetëm nga 20.000 kërkesat që ka për strehim më e rëndë e halleve, pjesa më peshuese e halleve normal, por janë qindra, së paku 2000 të tjerë që të këtij populli, të kësaj popullsie qytetare për t’u janë në këtë gjendje. strehuar. Me përgjigjen që dha specialisti, që edhe unë e Desha të them dhe diçka tjetër. Për sa i përket vlerësoj, megjithëse unë protestova për atë që tha, banimit të dy familjeve me një hyrje, vërtet është se unë do t’i përgjigjen disave dhe jo disa të tjerave. një gjë e vështirë. Kam mendimin që me ligj kjo pak Unë mendova se ai që merr përsipër të vijë të mbrojë a shumë është e zgjidhur mbase jo në mënyrë një ligj, duhet të parashikojë dhe dimensionet e perfekt, por aty thuhet që nuk lirohet hapësirë e problemeve që lindin dhe në këtë kuptim ka nevojë, tepërt, duke futur njeri tjetër brenda, por duke bërë që në qoftë se nuk mund t’i mbulojë vetëm, të vijë shkëmbim hyrjesh. Ka shumë njerëz që këto punë dhe një ekip prej 2-3 vetash. Qeveria duhet ta ketë i kanë vuajtur dhe vazhdojnë t’i vuajnë. Habitem se në konsideratë për herë tjetër. si ka njerëz që e marrin me kaq seriozitet këtë kriter Me shpjegimin që dha për raportet ose defektet që ka ekzistuar. ekzistues a e zgjidh problemin, apo jo, solli 3 gjëra. Desha të shtoj dhe një diçka tjetër - Po E para, se neni ekzistues parashikonte që të diskutohet në kohën e sotme për privatizim merrte sipërfaqe të tepërta të banesave private. Më banesash edhe nuk ka diskutim, të paktën është duket se tani ne këto momente kjo bie dhe nuk një diskutim i arsyeshëm që ja vlen të diskutohet. kemi ndonjë shqetësim.

781 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E dyta, në nenin ekzistues parashikon të drejtën dyshim për motive jo të pastra. Po qe se, Parlamenti, e zgjedhjes tjetrit për të futur secili do të vijë në unë jam gati t’i nënshtrohem, e ngre kartonin jeshil, sipërfaqen e tij, në sipërfaqen shtesë. Më duket se dhe keni për të parë se kush do të hyjë në ato banesa edhe për këtë nuk është synimi për këtë çështje, që lirohen. A do të hyjnë ata që janë ish-të përndjekur por është për të bërë ndryshime, lëvizje etj., dhe politikë? Po të hyjnë ata, e ndryshojmë, por nuk mbetet vetëm një problem. Kush do ta marrë këtë, besoj të jenë ata. ajo që tha zoti Abdi Baleta, do të merret pushteti Si përfundim, mua më duket se duhet të ekzekutiv me këtë çështje dhe t’ia lëmë kompetencë mbushim vakuumin legjislativ, të mbushim ato ligje këtij, apo do të kalojë problemi nga rrugët që s’i kemi, të ndryshojmë ato që janë të administrative të Komitetit Ekzekutiv me aparatin e papërshtatshme dhe që janë pengesë për të sotmen vet, tek gjykata që do t’i japë vlerësimin e fundit dhe për të nesërmen. këtij problemi. Më duket se shqetësimi është i drejtë, Dhe të mos humbim kohë me ato ligje që janë por rruga që serviret për të bërë ndryshimet, më dhe që i rezistojnë momentit. Shkurt, Qeveria të duket se është kokëposhtë. Defekti më i rëndë i jetë më e kujdesshme për amendamentin dhe të shtetit të mëparshëm, i shtetit komunist është se mos e mendojë atë si masë në duart e saj, për të ai ndërtoi me individin ato raporte që individin e bëri, realizuar një interes dhe gjej e fut copa ligjesh këtu, jo të varur, por skllav të shtetit dhe të përfaqësuesve apo nenesh të veçanta . të tij. Këto raporte tani u prishën. Kjo është një fitore Tomor Malasi - Mbaruat? Deputeti Arben e njeriut në të drejtat e tij. Imami. Shtetit të sotëm demokratik i mbetet të realizojë Arben Imami - Ju faleminderit! Në radhë të praktikisht këtë fitore që ajo të mos mbetet e zbrazët parë, desha të them se me specialistin e drejtorisë dhe aq më pak demagogji. Mirëpo, ndoshta padashje së kualifikimit kam biseduar unë. Ata mund të kenë ose, së paku, kështu më pëlqen mua ta them e dijeni, por nuk ka kaluar nëpërmjet ministrisë. Kjo filtrojnë edhe praktika që i cenojnë këto të drejta. është e vërtetë, pavarësisht se themi “me sa di unë” Një ndër to është dhe e drejta e njeriut për banesën Duhet të jemi të paktën transparent. dhe kush do të merret me këtë çështje pastaj. E dyta, problemi është sa politik, aq dhe për të Organit ekzekutiv i duhet të luftojë që kjo e drejtë të zgjidhur një problem. Sikurse tha Blerimi në fillim, mos shpërdorohet; të ngushtojë dhe mundësisht të po të jenë marrë shtëpitë e bllokmenëve, të çfarë eliminojë përfitimet e padrejta. Efikasiteti i pushtetit do lloji niveli, jam dakord se nuk ka bllokmenë vetëm këtu duket. Por, në vend që të bëjë këtë, ky pushtet këtu, ka dhe gjetiu bllokmenë pra, po të jenë marrë vjen e thotë hiqe ti Parlament të drejtën që ka këto shtëpi, të cilat vërtet i kanë siguruar me pa të gjykata dhe ma jep mua, logjika - shteti jam unë, drejtë, atëherë unë do të isha totalisht i qartë se do ligji jam unë etj. Marrja e një kompetence të thjeshtë të bënin punë. Fakti është që ne si Parlament do të shtetit dhe kjo shpreh prirje arbitrariteti, mungesë vendosnim që të mohonim disa të drejta këtyre demokracie dhe jo me të kalosh kompetenca që njerëzve, megjithatë Parlamenti ka të drejtë t’i shpalli shumë mirë mund t’i mbajnë organet gjyqësore, të burrat gra dhe gratë burra në analizë të fundit, po ta kalosh në organet ekzekutive, duke ua zgjeruar më çojmë në instancë të fundit 80 për qind e tej se sa kanë. Parlamentit, vetëm do të isha dakord ta merrnim Ky është mbivlerësimi i vetëm, në rastin më të këtë vendim. Mirëpo kam frikë se Qeveria, duke u pakët. Domethënë, në qoftë se do t’i drejtohemi nisur në një masë të madhe nga ky vendim, për të Rajonit nr. 2, nëse aty ka më shumë probleme për zgjidhur këtë problem, i cili nuk ka gjetur zgjidhje banesat, do të thotë që unë, Kryetari i Komitetit në rrugë të tjera, na sjell një ligj ku konvergon, ku Ekzekutiv të Rajonit nr. 2, fjala vjen, e bëkam më përzihen, futen në lojë dhe qytetarë të të gjitha mirë këtë punë se gjykata, se unë e bëj më me kategorive dhe qytetarë të tjerë. drejtësi se gjykata etj. Unë them se logjikisht duhet Pra, në qoftë se do të ishte për një ligj politik, të kesh një arsye, duhet të kesh një shtysë shumë unë do të votoja deri në fund. Nuk kemi atë ligj, ndaj të fortë ta bësh këtë. Duhet të kesh hall të madh të me të drejtë zoti Abdi Baleta thotë “të shqyrtojmë interesohesh për njerëzit e tu, ose duhet të kesh këtë ligj që kemi”. Kështu që unë jam i detyruar të një hall shumë të madh që ta marrësh këtë të drejtë, kthehem tek ky ligj që kemi. këtë kompetencë, kur shumë mirë mund të zgjidhet Çdo njeri ka të drejtën e banimit të tij, të drejtën edhe në rrugë të tjera. Unë, personalisht, kam për banesë. Është një e drejtë që e njohin dhe kartat

782 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

e Këshillit të Evropës dhe që duhet respektuar. Në atë që t’i jepet mundësia dikujt të zgjedhë diçka. një farë mase, duke u futur njerëz në shtëpi ose Domethënë, është e pamundur që të jetë në katin e duke i detyruar të kalojnë nga një banesë në tjetrën, dytë, në qendër të Tiranës në një apartament, i cili ne e prekim këtë të drejtë, por shteti ka një të drejtë ka ballkon, ka një banjë me dritë, me penxhere, me tjetër ama që strehon ata njerëz të cilët janë të derë, ka aneks dhe ta marrësh këtë njeri ta çosh në pastrehuar dhe që janë pikërisht të cenuar në këtë një shtëpi, në një dhomë e kuzhinë nga qendra e drejtë, në të drejtën për të pasur një banesë. Këto Tiranës në Laprakë pa ballkon, me një banjë me dy të drejta konkurrojnë me njëra-tjetrën dhe mendoj dritare të rrumbullakët, nga ato të tipit rus. Unë e se ne duhet të arrijnë në konkluzionin që t’i japim kuptoj që duhet ta ngushtojmë, duhet të kalojë nga mundësi shtetit, për t’u dhënë banesë e t’i strehojë dy e një kuzhinë në një e kuzhinë, por duhet të ketë që sot janë në rrugë. Kështu që parimisht do të bie mundësi të zgjedhë dhe të jetë në kushte afërsisht dakord me këtë ligj. të barabarta në një dhomë e kuzhinë, por lehtësitë Ajo që më shqetëson mua është se si do të e tjera të jenë në kushte afërsisht të barabarta, gjë zbatohet, si do të konkretizohet ky ligj. A do të ketë që i mungon ligjit që na jepet. ky ligj, meqenëse bëhet për të gjithë qytetarët e Ka një paragraf që flet për ndarje fiktive. Unë Shqipërisë ky nen i Kodit Civil, a do të ketë një nuk e di ç’do me thënë ndarje fiktive. Mua, për fat të veprim të barabartë për të gjithë, apo ky do të mirë, nuk më ka martuar bashkia, po të mos vijë në vazhdojë të funksionojë jo vetëm në mënyrën atë moment që njerëzit i ndan apo i bashkon bashkia; komuniste, po në mënyrë shqiptare që do të heqim të mos vijmë në atë moment që të mblidhnin në ata që s’i kemi miq nga shtëpitë dhe do të lëmë ata komitet të partisë dhe Xhelil Gjoni thoshte “Do ta që do t’i kemi miq. Do të lëmë ata që sjellin ndonjë marrësh filanen, ose s’do ta marrësh”. shportë dhe do të heqim ata që nuk sjellin dot Domethënë të mos vijmë tek ajo që të mos shporta. Domethënë kjo është një frikë. Është një vendosi dikush tjetër që me kë do të jetojë qytetari, frikë reale që mund të ndodhi gjatë zbatimit të këtij individi. Individi është i lirë të jetojë me kë të dojë. ligji, duke u dhënë mundësi kryetarëve të komiteteve Dhe këtu, absolutisht, jo kryetari i Komitetit ekzekutive, të cilët për fatin tonë të keq në këtë Ekzekutiv nuk mund të më bashkojë mua me gruan, kohë janë dhe të pazgjidhur t’u japim një të drejtë të apo me fëmijën, apo me babain, apo me nënën, si tillë kaq të madh. Domethënë të zgjedhim midis individ. Dhe jo vetëm ai, por as gjykata s’mund të atyre se cilët duhet të largohen nga shtëpitë dhe që më bashkojë. Kështu që unë, jam i mendimit, që kanë sipërfaqe të tepërt. Unë jam tepër i shqetësuar ky paragraf duhet detyrimisht të rrëzohet fare. për veprimin e pabarabartë që do të ketë ligji dhe U ngrit këtu një problem tjetër lidhur me qiranë kjo do të sjellë pasoja sociale dhe politike që lidhen në dollarë. Në fakt duhet të zbatohet ligji, i nderuar në radhë të parë me grupin tonë Parlamentar. kryetar; duhet zbatuar ligji, i cili thotë - “Nuk lejohet Prandaj, unë do të isha me mendimin që të të jepet me qira nga qiramarrësi”. Pse nuk zbatohet vendoseshin disa kritere për këtë punë. Fjala vjen - ky ligj? Megjithatë ne kemi shumë ligje, të cilat nuk të biesh dakord që të gjitha shtëpitë që kanë dy i respektojmë, si për shembull për sekretaret e parë. dhoma tepër, të merren në këtë fazë të parë. Në Ne tani nuk e zbatojmë dot këtë që sekretarëve të qoftë se nuk zgjidhet problemi të vendoset për të parë të partive të ndryshme t’u japim nga tri dhoma gjitha shtëpitë, pa diferencim, të cilat kanë një dhe një kuzhinë. dhomë tepër të merren në fazë të dytë. Pra ligji, së Tomor Malasi -Deputeti Arben Imami, po e paku, të zbatohet për të gjithë. Problemi është që zgjasni shumë diskutimin. duhet bërë diçka. Kjo diçka, vërtet do të preki një të Arben Imami - Do të më lini dhe një minutë, ju drejtë, të drejtën e banesës së dikujt, por nuk duhet lutem? të preki të drejtën e ankimit të dikujt. Edhe e drejta Tomor Malasi - Patjetër. për apel, është e drejtë themelore për shtetasit. Në Arben Imami - Ju faleminderit! Pra, ne nuk qoftë se shtetasi nuk ka, privohet nga e drejta e tij, mund të zbatojmë. Por të gjithë këto shtëpi do të nga një organ i ekzekutivit dhe detyrohet të ankohet kalojnë shumë shpejt në privatizim. Pse të mos jenë po në një organ të ekzekutivit, atëherë e drejtë e tij rentabël? Në qoftë se unë dal dhe shkoj te prindi im për apel nuk realizohet. E para. Ky është një nga që jeton në një dhomë e kuzhinë dhe jetoj 10 veta ndryshimet që na propozohet. për të pasur një fitim minimal, është normale. E dyta, në mënyrë normale, unë do të isha për E dyta, me dollarë do të paguhet, se leku është

783 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

i pa konvertueshëm. një që s’bie dakord për ta miratuar këtë kredi. Në Amerikë dollari konvertohet këtu nuk E dyta, nuk jam dakord dhe me këtë praktike konvertohet është normale, që jo vetëm shkaktoi kohëzgjatje në diskutime, por Do të shtohet edhe një gjë tjetër: Për të që merr gjysmën e kohës me pyetje. Kush ka shpërngulurit. Ka disa tipa të shpërngulurish. Në kuriozitet, të vejë t’i marrë, deputet është secili ka qoftë se flasim për ata, të cilët janë kthyer në bazë të drejtë t’i kërkojë. Lidhur me një mendim që të ligjit për të persekutuarit dhe të përndjekurit shtrohet këtu që preken interesat e shumë njerëzve, politikë, ata nuk janë të shpërngulur. Ata kanë qenë vetëm këtë dua të theksoj se nuk preken interesat qytetarë të Tiranës dhe ju është rikthyer kjo e drejtë e shumë njerëzve, preken interesat e disave. Preken dhe ata duhet të përfitojnë. Por, në këtë ligj ne nuk konkretisht; mund të zgjidhim problemin e të shpërngulurve nga 1.Interesat e drejtuesve të rangjeve të larta fshati. Po hyjmë në një fazë të re ku kush partiake dhe shtetërore në qendër dhe në rrethe, që shpërngulet ta mendojë mirë. Po të dojë të rrijë të e dimë të gjithë se kanë përfituar padrejtësisht flejë në park, po të dojë të flejë rrugëve, të flejë ku 2. Preken interesat e ish-drejtorëve, të ish- të dojë kur ta marri përsipër me iniciativën e tij të sekretarëve të byrosë, të ish-kryetarëve të vijë të jetojë në Tiranë, apo në ndonjë qytet tjetër. bashkimeve profesionale dhe të ish-anëtarëve të Si përfundim, unë do të thosha të vihet një kriter strehimit të ndërmarrjeve, që kanë bërë palaçollëqet që ligji të jetë i zbatueshëm për të gjitha rastet, të më të mëdha, ku punëtorët kanë punuar bile kanë jetë i detyruar zbatimi i këtij ligji për të gjitha rastet dhënë një kontribut në dy dhe në tre pallate dhe të mbetet në pjesë të parë të paragrafit lirimi i nuk kanë marrë dot punëtorët, por kanë marrë njerëzit banesës dhe vetëm në raste të veçanta strehimi e këtyre kategorive. bashkë me shtetas të tjerë dhe në paragrafin e dytë, 3. Kanë përfituar ata që kanë qenë drejtues e ankimi të bëhet te kryetari i Komitetit Ekzekutiv. anëtarë në komitetet e qyteteve. Janë pikërisht këta Unë nuk do të isha i këtij mendimi, do të isha kundër njerëz që u preken interesat dhe jo masa e gjerë e paragrafit të dytë pra, t’i mbetet gjykatës. Kurse njerëzve, prandaj ju ftojmë pa e zgjatur shumë që ta paragrafi i tretë për ndarjen fiktive, mendimi im është miratojmë projektligjin se është i vlefshëm dhe na që duhet të bjerë se s’bën. shërben. Në përfundim, kam mendimin që ka nxitim nga Ju faleminderit! ai grup pune që e ka sjellë. Jo për zgjidhjen e Tomor Malasi - Deputeti Llazar Lëngu. problemit. Zgjidhja e problemit kërkon detyrimisht Llazar Lëngu - Ju faleminderit zoti Kryetar, të nxitohemi, po të nxitohemi, por duke e bërë Unë do të flas shkurt sepse, si parim kam tamam. Kam përshtypjen se neni që ka ardhur nuk respekt për kohën dhe, së dyti, një pjesë të është i plotë dhe më tepër do të ngjalli pakënaqësi, mendimeve m’i konsumoi deputeti parafolës. Më do të nxisë probleme sociale, se sa do të zgjidhi duket ai e theksoi drejt se këtu do të futen një pjesë probleme sociale. Ju faleminderit! Ju faleminderit dhe njerëzish, familjesh dhe shtresash. Këta janë të për shtesën e kohës. privilegjuarit. Me që ne si grup Parlamentar dhe si Tomor Malasi - Deputeti Jemin Gjana. Ju parti mbrojmë të privilegjuarit, në rast po i lutem, kam një rekomandim. Diskutimet të jenë të shkelmojmë ata, unë them nuk ka pse të zëmërohet shkurtra, racionale, brenda temës. krahu i majtë që këta të privilegjuar i lufton, ndërsa Tani, më duket se shumica e çështjeve u ata të varfrit dhe të mjerët i merr në mbrojtje. Kështu ezauruan në kuptimin e diskutimit në parim të që miratojmë ligjin, asnjë pengese nuk ka. gjërave. Të jenë me konkretë, më në temë! Ju lutem Faleminderit! shumë, në një kohë më të kufizuar për secilin. Tomor Malasi - Deputeti Vladimir Metani. Jemin Gjana - Zoti Kryetar, unë fare shkurt do Vladimir Metani - Edhe unë do të flas shkurt, të them dy mendime. nuk do ta zgjatem. Së pari, do të isha plotësisht dakord me Në emër të grupit të deputetëve të Partisë mendimin që dha deputeti i Librazhdit, që seanca Socialiste, jemi plotësisht dakord. Nuk jemi nga ai duhet të ishte filluar, sepse ka një masë të madhe krah që mbrojmë të privilegjuarit, por pse bëjmë njerëzish që e presin dhe do të ishte e drejtë që pyetje dhe kërkojmë sqarime, duam që ligji të secili të dëgjonte dhe mendimet tona këtu. Shihet miratohet sa më i drejtë dhe sa më i mirë. Pra, jemi se ka dy grupime të mëdha. Një që bie dakord dhe plotësisht dakord se ato që i kanë sipërfaqet e

784 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

tepërta banimi dhe përbëjnë dhoma të veçanta, t’u Tomor Malasi - Tjetri qëndron si përpara nuk hiqet kjo sipërfaqe e tepërt. Këtë e bën të ka asnjë ndryshim. domosdoshme një gjendje e tillë kur njerëz që u Vladimir Metani - Vetëm për këtë nuk jemi. përmendën këtu nga deputetët e tjerë, janë pa Për të tjerat jemi dakord. Deputeti Ylli Bufi. strehë, jetojnë në kushte tepër të vështira. Në një Ylli Bufi - Në këtë diskutim, që vërtet është i gjendje të tillë, mbajtja e dhomave të tepërta nga rëndësishëm, më duket ka një keqkuptim të disa, jo vetëm që është e kundraligjshme, por për rëndësishëm. Më duket se nuk është ky projektligj mua do ta quaja johumane dhe jonjerëzore. Por, që na propozohet. Ai që u jep të drejtën organeve projekti i paraqitur...(Bëhen bashkëbisedime në ekzekutive për të marrë sipërfaqen e tepërt, jemi të sallë) Ju lutem deputetëve të më dëgjojnë, ndryshe gjithë dakord në këtë sallë, nga e majta dhe nga e do ta ndërpres. djathta që të hiqen sipërfaqet e tepërta, por këtë të Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! drejtë ta japin dhe ligjet ekzistuese edhe Kodi Civil Vladimir Metani - Projekti i paraqitur “Për i sotshëm ta jep këtë të drejtë. Prandaj mos të ndryshimin e nenit 283 të Kodit Civil” përveç se kuptohet që kur ky projektligj që po propozohet u ankimit te kryetari i Komitetit Ekzekutiv nuk sjell jep të drejtën organeve ekzekutive të heqë sipërfaqen asgjë tjetër. Ne me këtë nuk jemi dakord. Mbështes e tepërt. Edhe sot e kanë pasur organet ekzekutive plotësisht deputetin Arben Imami dhe deputetët e këtë të drejtë. Ky projektligj ndryshon në thelb vetëm tjerë që ngritën këtë problem. Pra, parashikohet që një gjë tjetër. U heq të drejtën qytetarëve të ankohen Komiteti Ekzekutiv të marrë vendim për shkurtimin në gjykatë. Prandaj po flasim shumë gjerë e gjatë e kësaj sipërfaqeje të tepërt banimi. Por të ankohet që e zgjidh strehimin, ky e lehtëson strehimin e ku në Komitetin Ekzekutiv, nuk sjell asgjë tjetër. Por e di unë. Ky nuk zgjidh strehimin, as nuk lehtëson të ankohet në Komitetin Ekzekutiv, te kryetari i këtij strehimin. Ky qetëson procedurën. Më duket se nuk komiteti që ka kryesuar këtë mbledhje ndaj këtij është thjeshtësim procedure, t’i heqësh të drejtën vendimi, është jo e drejtë, nisur nga normat qytetarit për një çështje jetike siç është banesa, t’i ndërkombëtare të pranuara nga ana jonë për të heqësh të drejtën të gjykohet, të ankohet në gjykatë. drejtën më themelore...(Dikush ndërhyn për të folur Kjo, më duket, është një shkelje e të drejtave shkurt, shkurt po flas,...) të njeriut për themelore të njeriut. Në qoftë se ne kemi të keqen paprekshmërinë e banesës. Do të lind nevoja që tjetër që gjykatat nuk po na i gjykuakan drejt këto mund të merret një vendim arbitrar nga Komiteti probleme, këshilli i drejtësisë të shkarkojë, në qoftë Ekzekutiv. Ishalla, mos ndodhtë kështu! Kryetari i se ka raste të tilla, të mbajë qëndrimet përkatëse, Komitetit Ekzekutiv të kthen përgjigje që nuk ke të por unë nuk mendoj që komitetet ekzekutive të cilët drejtë. Kush e zgjidh këtë problem? Pra, detyrimisht na kanë krijuar këtë çrregullim gjatë gjithë këtyre ankesa duhet të mbesë në gjykatë. Shtesë; kur viteve t’u japim tani të drejtën e mbrojtjes të diskutuan problemet që lidhen me kompetencat e ligjshmërisë së qytetarëve, kur këtë të drejtë e kanë gjykatave, ngritëm problemin e krijimit të gjykatave gjykatat. Prandaj ne jemi që të zbatojmë ligjet administrative. Është plotësisht e domosdoshme. ekzistuese dhe qytetarët të kenë të drejtën e Në të gjitha normat ndërkombëtare çdo e drejtë ankesës në gjykatë për një çështje themelore, siç themelore e njeriut të shqyrtohet dhe të vendoset është banesa. nga gjykata. Prandaj në këtë kuptim, kam bërë dhe Tomor Malasi - Deputeti Tonin Alimëhilli. propozimin. Tonin Alimhilli - Ky projektligj është i drejtë Ai mund të hiqet. Nuk është i njëjtë, me ç’ka di dhe patjetër duhet t’i paraprije privatizimit të unë të hiqet ajo pjesë për pronarë private e cila nuk banesave shtetërore, sepse është ky projektligj që është zbatuar asnjëherë në vendin tonë, kjo që të na paraqitet sot, i cili e shtrin përfitimin nga jetë shkurtuar sipërfaqja e banimit të pronarëve privatizimi i banesave shtetërore në një masë më të privatë dhe ankesa t’i mbesë gjykatës. Faleminderit! madhe të popullsisë. Prandaj ky projektligj ka dhe Tomor Malasi - Faleminderit! Zoti Vladimir karakterin social dhe i jep jetë më të gjerë projektit Metani në Kodin Civil kështu ka qenë. Propozimi tjetër. juaj është i njëjtë me atë që ka qenë në Kodin Civil. Së dyti, ky projektligj është më i drejti në një Vladimir Metani - Paragrafi i parë qëndron se varfëri, në një demokraci të varfër ekonomike që po hiqet ajo për pronarët privatë që tha specialisti. kalojmë sot, në të ardhmen kjo do të jetë e Meqenëse u zgjat koha do debatoja me specialistin. jashtëkohshme, kuptohet. Por duhet të themi që

785 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

edhe në këtë projektligj nuk përfshihen të gjitha nuk matet me numrin e deputetëve ose sa herë aspektet abuzive të atyre që kanë përfituar strehimin diskuton një deputet. Të paktën të shikojmë se janë të tepërt, duke u lënë përsëri mundësi për korrupsion tre grupe parlamentare; të paktën përfaqësuesit në këtë drejtim. duhet të flasin dhe të mos e masim me sasinë e Cili është korrupsioni që nuk përfshihet në këtë diskutimeve më tepër që zëvendësoj zotin Teodor ligj? Laço, i cili është kryetar i grupit Parlamentar. (Dikush Lëvizja e lirë e popullsisë ka bërë që shumë nga salla thotë - je graduar) Po, jam graduar dhe njerëz të lëvizin dhe të lënë banesat e mbyllura tani mund të gradohem më tepër, mos kini frikë. ose deri dhe t’i shesin banesat shtetërore. Jam dakord me qëllimin që ka ky projektligj, Janë shitur. Në të gjitha rrethet është ky për të vënë në vend padrejtësitë e kryera në fushën fenomen. Dhe për këtë duhet të mendohet diçka e strehimit, se për atë bëjmë fjalë dhe, njëkohësisht, nga Këshilli i Ministrave që edhe këto abuzime të për të rregulluar gjendjen e rëndë të strehimit të ndërpriten. Dhe presin, nuk i prishin kontratat për t’i popullsisë, pa përmendur këtu atë pjesë të të blerë këto, të dali ligji i privatizimit dhe pastaj të burgosurve dhe të të përndjekurve politikë që është fillojnë batakshillëqet, të cilat i dinë mirë disa. katastrofale. Duke zgjedhur këtë padrejtësi, ne Shqetësimi i deputetit Halil Lalaj, i cili thotë - zgjidhim edhe një pjesë të tensioneve sociale që jam i sigurt se nuk do të përfitojnë të përndjekurit ekzistojnë për shkak të kësaj gjendjeje të rënduar. politike nga ky ligj. Ky zotëri, apo shok e sheh me Megjithatë, mënyra e formulimit të këtij ligji, krijon syrin politik këtë ligj. Duke e parë gjithnjë me syrin dhe mban ndezur tensione të reja sociale flas politik, atëherë do t’i thoshte propozoje një shtesë gjithmonë për masën ose për një pjesë të ndershme që këto përfitime nga ky ligj t’i jepen vetëm të të popullsisë nuk bëj fjalë për bllokmenët dhe për përndjekurve politikë. Pse të jetojë me shqetësim kategoritë e ndryshme, se për atë isha dhe jam që s’do t’i jepen të përndjekurve politikë. dakord ashtu siç tha dhe deputeti Blerim Çela. Kisha për të thënë dhe për nja dy defekte Problemi dhe mangësitë që ka ky ligj është se nuk teknike që ka në këtë nen. Këtu në projektligj lihen sqaron në qoftë se ky ligj është i përkohshëm apo jashtë rajonet, si - Laçi, Kruma, Kuçova etj. Prandaj permanent. Supozojmë se ligji merr formën e aty ku përmenden rrethet, duhet shtuar dhe rajoneve. paraqitur dhe ekzekutohet, zbatohet, megjithatë, jeta Gjithashtu, kisha dhe këtë - në fund të paragrafit njerëzore vazhdon. Ka lindje e vdekje kështu që në të parë të bëhet dhe një shtesë të jepet kompetencë funksion të tyre sipërfaqet ndryshojnë, normativa Komiteteve Ekzekutive të rretheve që për qëllime të është e njëjtë, atëherë njeriu duhet të ketë frikë të mundësimit të strehimit të dy familjeve brenda një vdesë, sepse humbet edhe shtëpinë për shkak të banese 3 + 1 mund të bëhen dhe adaptime me këto sëmundjes. shtëpi shtetërore. E them ketë, sepse deri tani këto Prandaj duhen sqaruar disa gjëra. Gjithashtu, adaptime ndalohen. Deri tani adaptimi në interes të përveç këtyre gjërave njeriu krijon një mikromjedis bllokmenëve janë bërë; janë bashkuar 2 + 1 me 1+1 familjar. Unë jam për ligje të drejta njerëzore, në një hyrje brenda për brenda. Të tilla adaptime humane, demokratike dhe transparente deri në fund, dhe ç’adaptime, do të thosha, mund të bëhen edhe këtu, fatkeqësisht na thuhet që, vëllezër deputetë tani, por jo për interes të njerëzve të privilegjuar, por problemi është këtu që duhet të heqim bllokmenët. për interes të strehimit të një numri më të madh të Për këtë është fjala. Dakord, t’i heqim. Më vonë t’u familjeve. bëhet presion nga inkompetenca. Ai thotë s’është Prandaj, unë kisha për këtë qëllim propozimin për bllokmenët, por është edhe për të tjerët. Këtu shtesë që në fund të paragrafit të parë mund të flitet në përgjithësi. Ka mundësi që brenda këtij ligji bëhen dhe adaptime në shtëpitë shtetërore. të veprohet në mënyrë demokratike, duke e Pra, Komiteti Ekzekutiv, atje ku ka mundësi të rregulluar paragraf për paragraf, prandaj unë jam për verë një mur ose të mbylli një derë atje ku është rregullimin paragraf për paragraf pas rregullimit në hapur padrejtësisht. parim. Tomor Malasi -Tani diskutimet kanë arritur në Tjetër, kur fola për sanksionet ekonomike, kisha atë pikë, sa është e tepërt të zgjatemi më tepër. mendimin se është barbare të futësh sot njerëz Mjaft tani! S’kemi ç’të themi më tepër. forcërisht. Ka metoda të tjera që mund t’i largojmë. Deputeti Gaqo Apostoli. Është më njerëzore, më demokratike të vësh një Gaqo Apostoli - Faleminderit, zoti Kryetar! Këtu sanksion ekonomik, 1 milion lekë a 1 milionë dollarë

786 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

në një dhomë se sa të nxjerrësh atë me forcë. Ka i thatë (I drejtohet grupit Parlamentar të Partisë metoda të kësaj natyre. Demokratike) në emër të grupit Parlamentar të Bëhet shumë zhurmë nga deputetët për pyetjet, Partisë Socialdemokrate foli ai, s’kemi pse rrimë për përgjigjet për të cilat kërkohet informacion më tepër tani. plotësues. Ndërkohë, mërzinë më të madhe e sjellin Kalojmë në votimin në parim! Kush është dakord disa histori pa mbarim që tregojnë këtu disa në parim me ndryshimin në Kodin Civil të Republikës deputetë, të cilët e fillojnë diskutimin me zell dhe së Shqipërisë që është propozuar? Kundra? harrojnë ta mbarojnë atë. Nuk na mërzisin pyetje- Abstenim? përgjigjet, por këto. Gjithashtu, në ligj krijohet një Miratohet në parim ndryshimi në Kodin Civil. kontradiktë ndërmjet pushtetit legjislativ dhe Janë më shumë se dy të tretat. S’ka nevojë t’i pushtetit ekzekutiv, flas këtu për paragrafin e fundit numërojmë fare duken me sy ato. Janë më shumë dhe të parafundit. se 47 vota. Mjafton 1 e katërta. Jam plotësisht dakord që kjo seancë të jepej Zoti Petrika Minga. në televizion. Edhe unë nuk i di arsyet. Faleminderit! Petrika Minga - Në emër të grupit në kërkojmë Tomor Malasi - Kalojmë në votimin në parim një pushim. Ta ndërpresim seancën dhe të fillojmë tani. (Nga salla). Nuk kemi ç’të diskutojmë më tepër nesër. u thanë të gjitha, u ezauruan të gjitha gjërat tani. Tomor Malasi - Seancën e vazhdojmë nesër, Nuk kemi çfarë themi më tepër tani. Ju i thatë, (I në orën 10:00. Sot mbaruam vetëm miratimin në drejtohet grupit Parlamentar të Partisë Socialiste), ju parim.

E enjte, 25.06.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Tomor Malasi

(Para se të fillojë seanca Tomor Malasi njofton Dhe e fundit fare duam të dimë se sa është numri se grupi Parlamentar i Partisë Demokratike ka i deputetëve dhe a plotësohet numri i nevojshëm mbledhje) për të vazhduar seancën. Seanca është hapur rreth orës 12:00. Tomor Malasi - Për sa i përket shtytjes se seancës, unë kam biseduar me kryetarin e grupit Tomor Malasi - Vazhdojmë me “Ndryshimi në Parlamentar të Partisë Socialiste, me Gramoz Kodin Civil të Republikës së Shqipërisë” që e nisëm Ruçin. I thashë që grupi Parlamentar i Partisë dhe të cilin e miratuam në parim. Demokratike kërkon një shtytje seance, për arsye Do të vazhdojmë miratimin e nenit. Mesa u se ata do të diskutojnë një problem të tyren. Vura diskutua dje, propozohet që hetimi të bëhet sipas në dijeni. paragrafëve. Deputeti Musa Ulqini. Për sa i përket rendit të ditës, sot ne po Musa Ulqini - Grupi ynë Parlamentar në orën vazhdojmë me atë rend dite që kemi vazhduar. Dje 10 - 00 ishte këtu më tepër se sa gjysma, pritëm e lamë për gjysmë, sot do të vazhdojnë me ligjin që gati deri në orën 11:00, nuk na u dha asnjë shpjegim kishim në dorë dje. Sa realizuam nga ato programe pastaj u tha që grupi Parlamentar i Partisë që caktuam, ajo është një çështje që varet nga Demokratike ka kërkuar një mbledhje dhe një pjesë mënyra e diskutimit dhe numri i diskutimeve, zgjatja, e shokëve, me qenë se nuk u dha koha kur do të mundësia e pranimit ose e mospranimit të ligjit. Ato fillonte seanca u larguan. Ne ishim më tepër se 25 që u kundërshtuam, ja kemi kthyer Këshillit të vetë. Nuk e kuptojmë pse ndodh kështu. E para. Ministrave për t’i riparë. E dyta, edhe për rendin e ditës, të cilin e kemi Kështu që, me sa di unë, nuk ka ndonjë thyerje miratuar, e ka miratuar Kryesia me përgjegjësit e të programit dyjavor që kemi hartuar. Ne po grupeve parlamentare, ku isha dhe unë, sot duhet vazhdojmë në ligjin që kemi miratuar. Deputeti Musa të diskutohej tjetër problem. Dhe nuk është se Ulqini. ndryshoi rendi i ditës vetëm sot, por e gjithë java ka Musa Ulqini - Ne pritëm 1 orë dhe nuk na u pasur një rend të ditës krejt të ndryshëm nga ata që dha asnjë shpjegim. E para. kemi miratuar ditën e hënë, sot është ditë e enjte. E dyta, sipas kalendarit që kemi miratuar, ditën

787 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

e martë do të diskutohej ligji që diskutojmë tani. konsensus natyrisht, që t’i marrim me paragraf, unë Sot është ditë e enjte. Dhe nuk është e vërtetë që mendoj që do të ishte e arsyeshme edhe kohën kjo ka ardhur, sepse ka pasur debate etj., që është mund ta shkurtojmë, edhe me konstruktiv do ishim e natyrshme. E vërteta është tjetër, që Qeveria nuk domethënë për të parë secilin paragraf në veçanti. i ka paraqitur në kohë ligjet, sepse ditën e mërkurë Deputeti Leontiev Çuçi. do të diskutohej ligji “Për pagat e punës” dhe ligje Leontiev Çuçi - Faleminderit, zoti Kryetar! Edhe të tjera dhe nuk është kjo arsyeja. P.sh, grupi unë e ngrita dorën pikërisht për paragrafin e parë, Parlamentar i Partisë Demokratike kërkoi të vinte pasi ç’kishin për të thënë në parim, u thanë dje. Si këtu në interpelancë Qeveria. Pra, nuk është kjo që e gjykoj unë, paragrafi i parë, ka një problem të thoni ju se Parlamenti ka ecur në natyrën e vet të rëndësishëm në parim - të drejtën e marrjes së lëvizshme, por pengesë është bërë mosparaqitja në sipërfaqes së tepërt të banesës në formën e një kohën e duhur të ligjeve, për të cilat ne ramë dakord dhome, dy dhomave apo ku ta di unë sa mund të ditën e hënë. jetë. Nga kjo pikëpamje unë jam shumë dakord. Tomor Malasi - Atëherë, po bëjmë prapë pyetje, Përveç kësaj ka dy elementë të tjerë, për të cilët ju edhe unë. Unë ju thashë dhe njëherë që ne po gjykoj se duhet diskutuar dhe duhet ndryshuar. ecim tamam sipas programit që kemi hartuar. E para, është që në dhomën e tepërt apo në E para. dhomat e tepërta, apo ambientet e tepërta të futet E dyta, ligji “Për pagat” nuk shtrohet në Kuvendin një familje tjetër dhe problemi i dytë, është problemi Popullor pa bërë ligjin “Për ndërmarrjet shtetërore”. i sistemimit të familjes që ka një sipërfaqe të madhe Janë blloku i ligjeve që kanë kontinuitet, ka në një sipërfaqe të vogël. Unë nuk janë dakord dhe vijueshmëri; është i detyruar ta respektojë. Kryesia nuk më duket e arsyeshme që të vazhdojmë jashtë e Kuvendit Popullor u konsultua me Komisionin logjikës dhe koncepteve të jetesës së lirë Ekonomik, i cili sugjeroi që sistemi bllok i ligjeve, demokratike dhe të detyrojmë me ligj bashkëjetesën të reformës ekonomike fillon me ndërmarrjet e familjeve në një hyrje apo në një banesë. Nga kjo shtetërore dhe vazhdon me pagat, me tarifat e me pikëpamje gjykoj se është më logjike më i saktë se të gjitha derivatet e tjera që janë të domosdoshme sipërfaqe e tepërt e banesës të merret dhe familjes dhe që formojnë atë tërësi që gjykohet dhe t’i sigurohet një sipërfaqe në bazë të normave shqyrtohet integralisht sipas kësaj linje, kësaj vije ekzistuese, duke pasur parasysh që të sistemohet të kuqe do të thosha. në kushtet përafërsisht të barabarta. Mund t’i lëvizë Për atë që thoni ju, me qenë se dje u informova, koti, mund t’i lëvizë distanca, përafërsisht sipërfaqja Parlamenti se Qeveria, në bazë të nenit 90 të të jetë në bazë të normativës e të tjera të kësaj rregullores, që e kemi miratuar vetë, ka të drejtën e natyre. Prandaj, jua kam sjellë dhe me shkrim, zoti dyjavëshit për t’u menduar për interpelancën që Kryetar i seancës dhe propozoj konkretisht. Po lexoj paraqitet nga Kuvendi Popullor, Qeveria e gëzon këtë propozimin - të drejtë. Ne s’mund t’ia kundërshtojmë dhe ata “Kur në banesën shtetërore të zënë nga kërkuan kohë që të mendohen për furnizimin e qiramarrësi krijohet një tepricë jo e përkohshme. popullit, siç e kërkuan grupi Parlamentar i Partisë Pra, fjala është që të jetë tepricë e përhershme, Demokratike. Kjo është një e drejtë e tyre që ne sepse familjet janë dhe me proces evoluimi, pra, ka kemi dhënë si Kuvend Popullor. Sot, duke mos bërë dhe vdekje dhe lindje. interpelancën, duke mos mbaruar ligjin “Për Kur krijohet një tepricë jo e përkohshme kjo ndryshimin në Kodin Civil”, ne po vazhdojmë për është shtojca, sipërfaqja e banimit tej normës së këtë ligj. Nuk ka asnjë shmangie nga programimi caktuar dhe kjo tepricë përbën dhomë të veçantë që kemi bërë. Atëherë, vazhdojmë! (U drejtohet dhe më tepër, komitetet ekzekutive për rajonin e deputetëve që kërkojnë të flasin). Ju lutem, në qoftë Tiranës dhe komitetet ekzekutive të rretheve të tjera se ka polemikë për këtë, ne e kemi prerë. Polemikën kanë të drejtë ndryshimi të marrin dhomat e tepërta, nuk e konsiderojmë më. Në qoftë se s’e keni për duke u siguruar familjeve banuese, në bazë të këtë, më falni. Në qoftë se e kemi për këtë, dakord. normave ekzistuese, banesë në kushte përafërsisht Më falni, zoti Leontiev Çuçi. të njëjtë. Futja e dy ose më shumë familjeve në një Propozimi ishte që t’i marrim me paragrafë. Kam hyrje mund të bëhet vetëm me pëlqimin e palëve. edhe disa propozime për ndryshime paragrafësh. Faleminderit! Prandaj, në qoftë se Kuvendi është dakord, me Tomor Malasi - Tjetër? Deputeti Gaqo Apostoli.

788 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Gaqo Apostoli - Unë e mbështeta në parim qëllim në shtëpitë shtetërore mund të bëhen dhe ligjin. Ju sugjeroja disa ndryshime me qëllim që ligji adaptim. Ideja është kështu, mund të ketë dikush mund të ripunohet, në mënyrë që të jetë sa më dhoma dhe 1 kuzhinë. demokratik në zgjidhjen e problemit. Dhe konkretisht Tjetri ngjitur me të ka 1 dhomë dhe 1 kuzhinë. për paragrafin e parë mendoj se pas rreshtit të katërt, Me ligj deri tani kanë qenë të ndaluara adaptimet ku thuhet se komitetet ekzekutive të rajoneve dhe në shtëpitë shtetërore, nga drejtorë e sipër janë bërë komitetet ekzekutive të rretheve të tjera, deri këtu e këto ndryshime. (Është kala për ata funksionare konsideroj të saktë, kanë të drejtë të caktojnë shtetërore që kanë qenë me detyre drejtorë drejtorie shtetas të tjerë në sipërfaqen tepricë të banimit, të dikastereve e sipër). Tani do të lindin dy nevoja. me pëlqimin e palëve. Në rast të kundërt, qiramarrësi Nevoja e ç’adaptimeve të këtyre veprimeve që kanë është i detyruar të ndërrojë banesën e tij brenda një bërë jashtë ligjit, do të lindi nevoja e adaptimit në periudhë tremujore (kjo mund të diskutohet) me një një dhomë, në qoftë se do t’i hiqet atij që ka tri banese brenda normës së caktuar. Në qoftë se dhe dhoma dhe një kuzhinë dhe do të bëhen adaptim kjo nuk realizohet me vullnetin e lirë të qiramarrëse atje, me anë të një dere ose diçka tjetër. Ta lejojnë që zotërojnë teprica, atëherë ky problem zgjidhet me ligj dhe këtë, sepse zbut atë gjë, zoti Leontiev nëpër mes rrugëve të mësipërme me ndërhyrjen e Çuçi që të mos futim dy familje brenda. komiteteve ekzekutive përkatëse. Ideja është kjo Tomor Malasi - Deputeti Sabedin Balla. që t’u lihet me vullnet atyre të futen brenda normave Sadedin Balla - Unë, atë problem që ngre zoti në qoftë se jo, të ndërhyjë Komiteti në këtë rrugë. Tonin Alimëhilli mendoj se mund ta mënjanojmë Tomor Malasi - E keni formuluar? kështu. “Komitetet ekzekutive të rajoneve dhe Gaqo Apostoli - Ja, po e përfundoj. rretheve kanë të drejtë të vendosin.”Të hiqet fare Tomor Malasi - Mirë. Tjetër? Deputeti Tonin ajo... Alimëhilli Tomor Malasi -...e Tiranës Tonin Alimhilli - Kam prurë dhe diçka me Sadedin Balla - Po. shkrim këtu. Në këtë paragraf, në rreshtin e tretë, Pra, “për rrethin e Tiranës” dhe “komitetet komitetet ekzekutive të rajoneve për rrethin e ekzekutive”, duhet ta fshijmë” dhe ngelet e Tiranës, komitetet ekzekutive të rretheve, them të kuptueshme. shtohet dhe rajoneve Laç, Krumë, Kuçovë etj. Pra, Tomor Malasi - ...të lëmë të rajoneve dhe të komiteteve ekzekutive të rretheve dhe të rajoneve rretheve. të shtohet. Sadedin Balla - Po. Tomor Malasi - Zoti Tonin Alimëhilli, kjo shtesa Tomor Malasi - Më racionale është. që kam unë këtu, nuk thotë kështu. Për këtë qëllim Sadedin Balla - Faleminderit! mund të bëhen dhe adaptime në shtëpi shtetërore. Tomor Malasi - Deputeti Ridvan Peshkopia. E kam ngritur dje në diskutim. Ridvan Peshkëpia - Në grupin tonë Tomor Malasi - Ju lutem, plotësoheni! Parlamentar është parashikuar dhe një ndryshim Tonin Alimëhilli - Një fjalë ka - mbas tjetër, të cilin e propozoi zoti Arben Imami. Fjalët komiteteve ekzekutive të rretheve dhe të rajoneve. “kanë të drejtë” ne i kemi zëvendësuar me Kemi dhe rajone, e jo vetëm në Tiranë, por edhe në “detyrohen” për të eliminuar subjektivizmin. Unë u pjesën tjetër të territorit të vendit. (Dikush flet nga konsultova dhe me zotin Petrika Minga dhe e salla) Jo nuk quhet qendër banuese se janë edhe propozova kështu në emër të grupit, mbasi u fshatrat pastaj. konsultova me të. Domethënë në grupin tonë “kanë Tomor Malasi – Po, e thotë këtu. të drejtë, e zëvendësuam me “detyrohen”. Tonin Alimhilli - Po aty është për Tiranën. Tomor Malasi - Më falni, edhe njëherë Pastaj thotë dhe të komiteteve ekzekutive të përsëriteni! rretheve. Pastaj kemi dhe një njësi tjetër Ridvan Peshkëpia - Domethënë në rreshtin e administrative, kemi rajonet, siç është rajoni i pestë “kanë të drejtë të vendosin”. Ekzaktësisht Krumës që është miratuar që vjet, rajoni i Patosit, i është kështu - “Komitetet ekzekutive të rajoneve Laçit dhe ndonjë tjetër. Pra të mos i përjashtojmë në rrethin e Tiranës dhe komitetet ekzekutive të këto njësi shtetërore që të bëjnë këto ndryshime. rretheve të tjera kanë të drejtë të vendosin”..., ndërsa Mos t’i përjashtojnë nga ligji. Gjithashtu, në fund të ne do propozojmë “detyrohen të vendosin”. paragrafit kam thënë që të shtohet dhe për këtë Tomor Malasi - “Detyrohen”.

789 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ridvan Peshkëpia - Ndoshta nga ana juridike karakter të përkohshëm, se me ndryshimet dhe me mund të jetë e njëjta gjë, mos bëhet si privatizimet do të shihet vetë një atmosferë e re. subjektivizëm; dhe këtë e kemi në dorë, mund të Kështu që ka karakter provizor. riparojmë. Petrit Kalakula - Po zotëri, po kjo ka lidhje Tomor Malasi - Po, deputeti... dhe kur të vijë puna e privatizimit të banesave Një deputet - Këtu presupozohet vetëm për shtetërore. Do të na dalë ky problem shumë i qendrat e banuara të qyteteve dhe të rajoneve. mprehtë, se ata zotërinjtë e aristokracisë do të Faktikisht ndërtesa shtetërore kemi dhe në qendrat marrin pallatet ku janë, se kanë dhe para ata, kurse e banuara të NB-ve. Dhe aty janë krijuar situata të të persekutuarit do të blejnë bodrume atje ku i kanë tilla. Prandaj mendoj që në hyrje të saj,...kur në futur. Duhet parë dhe kjo punë. Prandaj është më banesën shtetërore të zënë nga qiramarrësi, kudo shumë rëndësi. që janë, mund të ndërhyhet si më poshtë. Tomor Malasi- Deputetja Rushen Golemi. Tomor Malasi - Po, është e qartë ajo Rushen Golemi - Edhe unë e mbështes nënkuptohet. Deputeti Petrit Kalakula. mendimin e zotit Petrit Kalakula; bile dhe pyetja Petrit Kalakula - Unë kisha një pyetje për ime e djeshme pikërisht këtu godiste. Prandaj në zotërinjtë specialistë. Ne nenin 283 të Kodit Civil një farë mënyrë ligjin ta rregullojmë që të ketë një ekzistues ky problem për paragrafin e parë është rakordim, të ketë një bashkëveprim midis komiteteve tamam kështu. Mua më duket se ai nen ndryshon ekzekutive ekzistuese të rajoneve të Tiranës që te paragrafi i dytë. E para. banesat të cilat lirohen në të gjithë rajonet, të E dyta, kam mendimin se aty ku thuhet rajonet shkojnë në një vend. Pra, mundet të mos bëhet e rrethit të Tiranës, unë them t’u hiqet kjo e drejtë vetëm nga Komiteti Qendror Ekzekutiv, sepse rajoneve, sepse në Tiranë është bërë një ndarje atëherë mund t’i japim një komimpotent atij, por artificiale e banesave. Ne e dimë, se kemi lagje të ndoshta mund të ngrihet një komision rregullues mirëfillta të aristokracisë komuniste në Tiranë. midis gjithë rajoneve. Pra, të shkojnë në një vend të Mbase është dhe në qytet të tjera, për në Tiranë kjo gjithë shtesat dhe kërkesat, në mënyrë që të ketë është shumë e theksuar. Në qoftë se do t’ia lëmë një ndarje të barabartë. Dhe ashtu është. Ka lagje këtë kompetencë rajoneve, domethënë do të bëjmë që janë të preferuara, në të cilat do të lirohen një rishpërndarje brenda për brenda të hierarkisë sipërfaqe banim dhe do të rregullohen brenda ekzistuese që është. përbrenda. Tomor Malasi - Specialisti, besoj se e dëgjoi Kështu lagjet ish-shtatë, ish-tetë, ish-nëntë në pyetjen, mund të sqarohet zoti Petrit Kalakula. një kohë që lagja nr. 10 dhe të tjerët janë si miza në Specialisti - Propozimi ishte që t’u jepet lagjeve kërcu. Prandaj patjetër duhet ta rregullojmë. Tani kjo kompetencë ose më mirë propozimi ishte që t’i unë nuk kam propozim konkret, por e mbështes jepet rrethit. fuqimisht. Tomor Malasi – Rrethit? Tomor Malasi - Mbështesni propozimin e zotit Specialisti - T’i mbetet vetëm rrethit? Petrit Kalakula? Petrit Kalakula - Rrethit, po. Rushen Golemi - Po, faleminderit! Specialisti - Një zgjidhje pozitive mund të jetë Tomor Malasi - Deputeti Agim Hoxha, në qoftë dhe kjo. E pranueshme është kjo. se keni dhe ju ndonjë gjë të re? Tomor Malasi - Këtu është vetëm çështja e Agim Hoxha - Thuhet se ligji është i mundësisë së kryerjes së kësaj pune, në se rrethi përkohshëm. Mendoj se si një familje ka një dhomë mund të bëjë për gjithë Tiranën, është një punë tepër. Në këtë ligj ne do fusim aty një familje tjetër. voluminoze që ndoshta nuk e bën dot pa rajonet. Pas 6 muajsh pritet që me ligjin “Për privatizimin e Petrit Kalakula - Më fal, sepse në ndarjen e re banesave” ajo banesë do të privatizohet. Aty tani administrative, në organizimin e ri administrativ, e janë dy familje. Ai që ka ndërmend të blejë ose është përsëris, me sa duket rajonet e qytetit të Tiranës, pronar ose qiramarrës aty, ai e di se mbas ca kohë, nuk do të jenë më. Këtë funksion do të kryejë nga premtimet banesat sot do të privatizohen. Unë Bashkia e Tiranës. Prandaj nuk ka kuptim që në mund ta pranoj. Kam p.sh., një dhomë tepër. Unë e një ligj të parashikojmë një gjë që do të jetë shumë di që mbas një viti do të dali ligji, “Për privatizimin e shpejt në zgjedhjet e reja në të ardhmen. banesave”. Unë jam dakord ta mbaj atë familje aty. Tomor Malasi - Zoti Petrit Kalakula, ky ligj ka Do dali ligji “Për privatizimin”, ku do të vejë ajo

790 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

familje? Unë si pronar i parë, si qiramarrës i parë, në qoftë se ne këtu në ligj do shprehemi me organet do të jem pretendent i parë. Një problem do të dalë e reja që janë - bashkia, komuna, rrethi atëherë do aty. Ajo familje që ka hyrë aty, prapë do të dalë. ta lëmë pa veprim për këtë kohë të shkurtër derisa Tomor Malasi - Ju lutem, specialisti? të fillojnë nga veprimtaria këto organe të reja të Specialisti – Për sa i përket propozimit të parë pushtetit lokal. Kështu mendoj se ky projektligj do që bëri zonja deputete, jam i mendimit se do të t’i referohet organeve që janë aktualisht sot dhe, ishte zgjidhje më e drejtë që kjo kompetencë t’i mendohet siç u propozua nga zotërinjtë këtu që ta mbetej rrethit, meqenëse ai mund të bëjë ketë rrethi, me fillimin e aktivitetit të atyre organeve koordinimin më mirë për problemet që ka rrethi del një boshllëk. brenda mund t’i ndajë me rajonet, qoftë pa ndarë në Tomor Malasi - Atëherë, si është formulimi? rajone. Njëkohësisht janë dhe lagjet në çdo rreth. Specialisti - Më falni, mundet të gjejmë një Do të bëjnë evidencimin e do të paraqesin ...(Dikush nga salla thotë - ” ta bëjmë në kllapa) jo, propozimet e tyre dhe do të ketë një qendër. Kjo nuk mund ta bëjmë në kllapa është një ndryshim qendër do të jetë rrethi, i cili do t’i shikojë problemet në Kodin Civil, ne nuk mund ta bëjmë dot ashtu, se me qetësi në rang rrethi dhe do të vendosi një nga prishim harmoninë e Kodit, por mund të themi e alternativat që jep projekti, ose lirimin e banesës kanë propozim dhe ekspertë të tjerë që na ndihmojnë ose futjen në sipërfaqen tepricë të një qiramarrësi mund të themi - organe të pushtetit të rrethit, për tjetër. Pra, rrethi mund ta kryejë më mirë, po ta t’iu shmangur një farësoj këtij mosharmonizimi në bashkërendojë punën me organet e tjera që ka në Kod të fillimit të aktivitetit të këtyre organeve të reja. rrethe. Do përgjigjet një deputet nga salla jo, kryetari nuk Për problemin tjetër që bëhet fjalë se do të ketë është organ. Kryetari i rrethit sot nuk është organ. veprim të përkohshëm, kjo është më se e Tomor Malasi - Atëherë, formulimin si ta bëjmë kuptueshme për arsye se, siç dihet, në një të ardhme ekzakt tani? Ç’formulim do t’i japim? Zoti Halim, ju të papërcaktuar ndoshta të afërt, do të parashikojë lutem, hajdeni na e përcaktoni pak që të mos ligji “Për privatizimin e banesave”. humbasim kohë. (Dikush flet nga salla). Ja, ja kemi Tomor Malasi - Më duket se propozimet u bënë. Halimin. Për çështjen e terminologjisë...(E lë Kemi disa propozime të paraqitura. Së parim kemi mendimin gjysmë) Zoti Tonin Alimëhilli. propozimin e zotit Leontiev Çuçi, megjithëse në fakt Tonin Alimhilli - Rajonet nuk janë vënë në këtë nuk u mbështet. Megjithatë, të dëgjojmë kur në ligj “Për organizimin e pushtetit lokal. “Rajonet e banesën shtetërore të zënë nga qiramarrësi krijohet pavarura janë vënë vjet dhe ekzistojnë. Pra, jemi një tepricë jo e përkohshme sipërfaqe banimi tej brenda organizimit të vjetër. normës së caktuar dhe kjo tepricë përbën dhomë Tomor Malasi - Dakord! të veçantë e më tepër, komitetet ekzekutive të Tonin Alimhilli - Së dyti, duke thënë “organe rajoneve për rrethin e Tiranës dhe komitetet shtetërore të pushtetit lokal” do t’ia lënë njeri-tjetrit. ekzekutive të rretheve të tjera kanë të drejtë të marrin Lagjja i thotë “e ke ti komitet ekzekutiv i rrethit”, dhomat e tepërta, duke u siguruar familjeve banuese Komiteti Ekzekutiv i rrethit i thotë - e ke ti dhe s’do në bazë të normave ekzistuese banesë për kushte kryhet kjo punë. Është shumë e përgjithshme përafërsisht te barabarta. Futja e dy ose më shumë “organet e pushtetit lokal”, por t’i lihet në mënyrë familjeve në një hyrje mund të bëhet vetëm me taksative atij organi që duhet dhe konkretisht pëlqimin e palëve”. Ky është propozimi i zotit Komitetit Ekzekutiv të rrethit ose të rajonit të pavarur. Leontiev Çuçi. Para se të kalojmë në votim, nga që Tomor Malasi - Në rrethe njohin Komitetin kemi miratuar ligjin “Për organet e pushtetit lokal, Ekzekutiv të rrethit; ai disponon për atë punë pastaj, terminologjia “komitete ekzekutive të rajoneve dhe e organizon ai atë punë, nuk mund t’i ndërhysh në të rretheve” unifikohet, mund të na thotë specialisti. kompetencat e tij e di Komiteti Ekzekutiv i rrethit, Ju lutem, thuajeni pak përcaktimin që bëhet sipas në qoftë se është i tillë. Deputetja H.Kruja. terminologjisë që kemi vënë në ligjin që kemi Hajrie Kruja - ....me deputetët parafolës. P.sh. miratuar. Ta dëgjojmë specialistin, se terminologjia në rrethin e Elbasanit. Problemin nuk do ta zgjidhi unifikohet sipas ligjit. rrethi i Elbasanit, duhet dhe i qyteteve. Ka shumë Specialisti - Ligji “Për organet e pushtetit lokal” të drejtë. Konkretisht në rrethin e Elbasanit duhet ka hyrë në fuqi. Organet e reja të pushtetit lokal dhe të rajoneve të cilësohet. nuk kanë filluar nga funksionimi i tyre. Kështu që Tomor Malasi - Zoti Halim, si e mendoni ju këtë?

791 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Specialisti - Mendimi im është kështu, se nuk Specialisti - Ajo duhet specifikuar rrethi dhe mundet në një ligj të ri të përmenden më strukturat qyteti. e abroguara. Nuk mund të flasim më për rajonet kur Tomor Malasi - Atëherë të lëmë siç është dhe ligji bazë i strukturave, organeve të pushtetit nuk të nënkuptohet. lihen më. Që të mos ketë keqkuptime, kjo zgjidhet Të heqim rajonet dhe të lihet rrethi dhe qyteti. për mendimin tim nga mënyra se kujt do t’i lihet në Specialisti - Mirë. kompetencë. Në qoftë se do t’i lihet vetëm rrethit, Tomor Malasi - E qartë. Tani lidhur me thuhet “organet e pushtetit në rreth” dhe Tirana propozimin deputetit Leontiev Çuçi. barazohet me ligjin, me rrethet, është Bashkia e Kush është dakord me propozimin e deputetit Tiranës, nuk krijohet asnjë keqkuptim ose ta bëjmë Leontiev Çuçi? Ju lutem, numëroni votat! (Dikush pak më gjerë “organet e pushtetit në rreth dhe në kërkon të lexohet përsëri) Po e lexuam njëherë ne; qytete”, “rreth dhe bashki” dhe mbyllet. ka nevojë të lexohet? (E lexon edhe një herë). Tomor Malasi - Zoti Arben Meçe, keni ndonjë Kush është dakord me propozimin e deputetit gjë të re për të shtuar, se kështu po e tjerrim shumë Leontiev Çuçi? Ju lutem, numëroni votat! Kundër? gjatë dhe nuk mbarojmë asnjëherë, po vjen prapë Abstenim? Nuk miratohet. Kemi propozimin e qark. Urdhëroni! deputetit Gaqo Apostoli “Kanë të drejtë të caktojnë Deputeti Arben Meçe. shtetas të tjerë me sipërfaqe teprice të banimit me Arben Meçe - Mendoj që në fund të nenit të pëlqimin e palëve; në rast të kundërt qiramarrësi shtohet një nen tjetër, i cili ndihmon shumë në këtë është i detyruar të ndërrojë banesën e tij brenda një problem. periudhe tre-mujore me një banesë brenda zonës Tomor Malasi - Është në paragrafin e parë. së caktuar në qoftë se dhe kjo nuk realizohet me Arben Meçe - Po, në paragrafin e parë është, vullnetin e lirë të pjesëmarrësve që zotërojnë teprica, sepse për të gjitha ligjet që i kemi të tipit ekzekutiv atëherë ky problem zgjidhet përmes rrugëve të kemi vënë një; ngarkohet Këshilli i Ministrave të mësipërme, me ndërhyrjen e komiteteve ekzekutive. nxjerrë aktet përkatëse për zbatimin e këtij ligji. Duke Kështu më duket se jeni futur dhe në paragrafin e ngarkuar Këshillin e Ministrave, këtë pjesë e fusim dytë? dhe brenda ligjit që është “për ekzekutimin e këtij Gaqo Apostoli - Jam futur pak. ligji duhet të jetë pushteti lokal”, ku e lëmë organet Tomor Malasi - Kush është dakord me e pushtetit lokal dhe se cila do të jetë përkatësisht, propozimin e deputetit Gaqo Apostoli? sepse do të kemi dhe probleme të tjera që Këshilli Gaqo Apostoli - Jo brenda zonës së caktuar, i Ministrave do t’i nxjerrë me doemos akte dhe por brenda normës së caktuara të strehimit. urdhëresa. Nuk është vetëm kjo çështje. Do të Tomor Malasi - Ah, brenda normave të shohim dhe më poshtë do të na dali që Këshilli i caktuara? Dakord! Ministrave duhet të ndërhyjë në ekzekutimin e këtij Kush është dakord me propozimin e deputetit ligji. Prandaj, unë jam i këtij mendimi. Këtu të mbetet Gaqo Apostoli? “organet e pushtetit lokal” dhe se cilat duhet të jenë Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. konkretisht t’i takojë me urdhër Këshillit të Kemi propozimin e deputetit Tonin Alimëhilli, cili Ministrave. Ky ishte propozimi. bëri propozimin për ndryshimin e rretheve dhe Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. rajoneve, që ne tani e konsuamuan. Gjithashtu, Abdi Baleta - Unë e kam për të gjithë kolegët. shton; për këtë qëllim mund të bëhen dhe adaptime Të mos harrojmë se këtu po flasim për një ndryshim në shtëpitë shtetërore. Pra, pak a shumë paragrafi në një nen të Kodit Civil. Nuk po flasim për të bërë i nenit mbetet siç është. “Për këtë qëllim mund të një ligj të përgjithshëm. Nuk po flasim për një ligj bëhen dhe adaptime në shtëpitë shtetërore”. Kush për të bërë gjithë ato ndryshime. Po të vazhdojnë është dakord me propozimin e deputetit Tonin me propozime të tilla, po bëjmë Kodin Civil pastaj. Alimëhilli? Pra, është pjesë e paragrafit. Ju lutem, Ajo që na është paraqitur kështu quhet - ndryshohet numëroni! 49 me gjithë votën time. Kundër? neni 283 i Kodit Civil. Vetëm kaq thuhet. Nuk ia Abstenim? Atëherë miratohet paragrafi “për arrijnë dot. komitetet e rrethit të Tiranës dhe e rretheve” dhe Tomor Malasi - Atëherë formulimi mbetet “me shtesa “për këtë qëllim mund të bëhen dhe adaptime organizimin e pushtetit lokal”, është me gjenerike në shtëpitë shtetërore”. dhe i përfshijnë të gjitha. Propozimet e tjera lidhur me këtë s’kemi pse i

792 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

vazhdojmë. është dhënë me anësi. Nuk ja vlen të zgjatemi, po Kalojmë në paragrafin e dytë. Kush ka vërejtje të miratojmë këtë ligj, se ky është qëllimi i gjithë për paragrafin e dytë? Deputeti Vladimir Metani. kësaj pune për këtë problem. Vladimir Metani - E kemi dërguar aty Faleminderit! propozimin që paragrafi i dytë të ndryshojë për sa i Tomor Malasi - Deputeti Vladimir Metani, meqë përket kompetencës për t’u ankuar. Pra, organi për do të replikojë. t’u ankuar të jetë gjykata. Nuk e di ç‘mund të thotë Vladimir Metani - Së pari, unë pyeta specialisti. Bëri një pyetje dje deputeti Ruzhdi specialistin nuk pyeta deputetin parafolës, por Pulaha - a është krahasuar ky ligj me ndonjë ligj megjithatë, e falënderoj për sqarimin që bëri, tjetër të botës? megjithëse nuk tha ndonjë gjë për të mbështetur Unë kam pyetjen tjetër në mbështetje të juridikisht. Duhet t’i kujtoj dhe parafolësit dhe të propozimit që bëj. Si zgjidhen në shtetet e tjera këto gjithë të tjerëve se këtu kontratat asnjëherë nuk konflikte? Pra, vetëm në gjykatë mund të ankohen. zgjidhen në rrugë administrative. Për zgjidhjen e Propozoj që ankesa të bëhet në gjykatë. Mund të kontratës kompetente gjithnjë është kontrata. lexoni atë; vetëm këtë ka në thelb. Specialisti nuk e di ç’qëndrim do të mbajë, si do të Tomor Malasi - Deputeti Sulejman Pepa. shpjegojë. Faleminderit! Sulejman Pepa - Sa për sqarim, do të thosha Tomor Malasi - Meqë ka kërkuar shpjegime se parafolësi duhet të ketë parasysh që shtetet e nga specialisti, ta pyesim pak specialistin. tjera nuk e kanë këtë problem kaq të mprehtë, sepse Specialisti, ju lutem! atje është privatizimi dhe gjithkush ka shtëpinë e Specialisti - Unë u mundova ta sqaroj dhe dje vet dhe e jep si do dhe ku do. E para. këtë problem, aq sa kam mundësi t’i jap shpjegime. E dyta, pikërisht thelbi i kësaj pune që po bëjmë E thashë që të dy rrugët janë të mundshme, edhe është se të jepet mundësia, që një padrejtësi brenda rruga administrative, edhe rruga gjyqësore. Këtu po varfërisë së madhe që ekziston, të korrigjohet sa bëhet ligj, po ndryshohet një dispozitë e Kodit Civil. më parë. Zotëria parafolës duhet të dijë mirë se në Pra, nuk po zgjidhet me një vendim qeverie ose të qoftë se kjo do t’i mbesë hallkave të gjykatës, një organi tjetër administrativ, por po vendos atëherë do të kuptohet që do të shkojë për nja dy Parlamenti për një ndryshim në kod. Pra, po bëhet vjet, për t‘u zgjidhur qoftë edhe konfliktet, se gjykata ligj. Në të dyja rastet, si në rastin e dhënies, e ka dhe shkallët e veta, nga e para deri te e treta; zgjidhjes së problemit në rrugë administrative, ashtu tani një konflikt për një dhomë mund të zgjidhet për dhe në rrugë gjyqësore, për të dyja rastet, vlerësimin dy vjet. Dhe gjithë kjo pune që bëmë ne, së paku, e çështjes e bën pikërisht Parlamenti se kush është për dy ditë këtu, të justifikohet. Këtu bëhet fjalë për varianti që garanton të drejtat e shtetasve, që pasuritë shtetërore, të cilat një komitet ekzekutiv, garanton më mirë mbrojtjen e të drejtave të shtetasve. me një komision të posaçëm e ka parë të arsyeshme Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. dhe ia ka dhënë. Tani, prapë ky komitet ekzekutiv, Abdi Baleta - Po të pranonim propozimit që t’i kushdo qoftë prapë hallkë shtetërore, atë që ia ka kalojë gjykatës, do t’i vinim një kryq gjithë punës që dhënë dhe e ka prapë pronë të vetën, ka të drejtë ta kemi bërë dje dhe sot dhe s’qe nevoja fare t’i bënim gjykojë, i takon komplet, i takon pjesërisht, sa i këto biseda, por dhe nga ana juridike e mirëfilltë, po takon, sipas ligjit që ka Këshilli i Ministrave mbi ta shikojmë, nuk qëndron kaq shumë arsyetimi që bazën e frymëve dhe atë që ka tepër dhe çka quhet kontrata zgjidhet nga gjykata, sepse në këtë rast e paligjshme, ky komitet ekzekutiv dhe ky komision veprimi juridik civil është një veprim juridik civil i i shtëpive ka të drejtë t’ia japë dikujt tjetër që fle prejardhur. E ka bazën mbi një veprim juridik nëpër baranga etj. Që këtu, në këtë të ketë konflikt administrativ. Nuk mund të lidhësh kontratën e qirasë sa ai që ka zënë më shumë se i takon, ai që ka mbi një banesë shtetërore, në qoftë se nuk ka shkelur ligjin të ketë të drejtë të ngrejë padi në gjyq autorizim nga një organ administrativ. Domethënë, ndaj shtetit që ja ka dhënë dhe ndaj atij që është në kushti bazë i lindjes së marrëdhënies juridiko-civile baranga, ma thotë mendja që përveç ligjit juridik, ka është një urdhër administrativ. Dhe në fakt këtu nuk dhe ligj moral, ka dhe ligj human dhe mua më duket po bëhet zgjidhja e kontratës, këtu vetëm se në se jemi krejt brenda ligjit edhe juridik, se ajo është kushtet e parashikuara nga ligji dhe ashtu siç ka pronë shtetërore, që është dhënë nga dikush dhe qenë deri më sot, modifikohet. Burimi i po nga ai dikush gjykohet sa është dhënë drejt, sa marrëdhënies juridiko-civile, domethënë ai veprim

793 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

administrativ i mëparshëm modifikohet, sepse kanë shkojë në gjykatë. Faleminderit! ndryshuar kushtet, prandaj nga çdo pikëpamje po Tomor Malasi - Deputeti Petrit Kalakula. ta marrësh dhe nga pikëpamja shumë strikte juridike Petrit Kalakula - Unë mendoj që këto probleme është i përligjur ndryshimi i këtij neni. Dhe mendoj në vendet e tjera i zgjidhin gjykatat administrative. se nuk ka nevojë me të diskutohet që duhet t’ia Ne nuk kemi gjykata administrative. Unë jam i lëmë gjykatës. Kjo është vetëm për të vazhduar mendimit që këto janë marrëdhënie kontraktuale që praktikën që është deri tani. qytetari detyrimisht duhet të ketë të drejtë t’i Tomor Malasi - Deputeti Bashkim Caka. drejtohet gjykatës, por unë paragrafin e dytë e kam Bashkim Caka - Unë e vlerësoj dhe pozitën e formuluar në këtë mënyrë; “Kur qiramarrësi vështirë të specialistit për të shpjeguar në këtë kundërshton vendimin e marrë, organi kompetent seancë, vlerësoj qëndrimin e tij se këtë e zgjidh shtetëror nxjerr urdhër administrativ. Kundër këtij Parlamenti. Pra, në qoftë se ka një rrugë zgjidhjeje urdhri mund të bëhet ankim brenda pesë ditëve në dhe derisa në do të vendoset për një ligj, Parlamenti gjykatën e rrethit, e cila duhet të marrë në gjykim është ai do të vendosë. Por nga mënyra se si vendos brenda 15 ditëve nga paraqitja e ankimit. Vendimi i Parlamenti shikohet se të ç’karaktere janë ligjet që gjykatës së rrethit është i formës së prerë. Kjo ai vendos. Mbi këtë bazë unë kam mendimin që ne shtesë mua më duket që mënjanon dhe zvarritjet e në “Dispozitat kushtetuese” kemi përcaktuar një zakonshme që ndodhin nga vendimet e gjykatës. kapitull që e kemi lënë bosh, të paplotësuar “Për të Tomor Malasi - Deputeti Llazar Lëngu. drejtat e njeriut”. Dhe midis të tjerash, aty ka parime Llazar Lëngu - Në qoftë se kjo kompetencë të tilla që me gjithë se shkurt, por na referohen këto do t’i kalojë gjykatës, unë kam mendimin se ky ligj dispozita të njohura ndërkombëtare në fushën e të është e kotë që u fut këtu. Ishte mirë ashtu siç drejtave të njeriut. Një nga këto është e drejta e çdo ishte. qytetari që të ankohet kundër veprimeve të Tomor Malasi- Këtë e tha dhe deputeti Abdi paligjshme të administratës në gjykatë. Është një Baleta. parim tejet i njohur nga të gjitha legjislacionet Llazar Lëngu - Gjithashtu do të gjykoja, duke socialiste sot në botë. Mënjanimi i kësaj, për u nisur nga një diskutim i parafolësve se është po mendimin tim, e vështirëson zgjidhjen e problemit. kaq e drejtë njerëzore të kesh një shtëpi për të Prandaj do të jetë në nderin e Parlamentit që në banuar, sa ç’është e drejtë njerëzore edhe të zgjidhjen që do t’i japë, ai mund të japë zgjidhje si ankohesh, bile do të thosha që është e drejtë të dojë, Parlamenti mund të nxjerrë dhe një ligj dhe njerëzore të kesh një shtëpi për të banuar, se sa të mund të thotë që “të gjithë ata që kanë shtëpi të kesh të drejtë të ankohesh. Prandaj, unë them që tepërta. Pra, mund t’ju merren brenda ditës dhe le duhet të jemi të drejtë në këtë çështje që të mos u të flenë në tunel. “Edhe ky ligj mund të jetë, por nga mohojmë një të drejtë njerëzore disave dhe, t’ua mënyra si e zgjidhet një ligj, do të shikojmë edhe favorizojmë atë disa të tjerëve. Unë mendoj se është vlerësojmë dhe qëndrimin që mban Parlamenti për më i drejtë kështu siç është ligji. Faleminderit! të. Pra, në këtë kuadër unë do ta quaja një kthim Tomor Malasi - Deputeti Pandeli Majko. Ju prapa. (Dikush flet nga salla) Zotëri që t’i heqë të lutem shumë, kush ka propozime konkrete. Nuk ka drejtën qytetarit ndaj këtyre veprimeve të nevojë ta lakojmë atë. administratës të ankohet në ligj. Pra, jemi dakord Pandeli Majko - Unë do të doja të mbështesja siç jemi shprehur dhe herë të tjera këtu që kush ka plotësisht diskutimin e zotit Petrit Kalakula, pasi sipërfaqe të tepërt banimi, ta dorëzojë atë. Në qoftë ashtu siç e tha dhe juristi, bëhet fjalë për mbrojtjen se ka nevojë të reformohet drejtësia, në qoftë se ka e të drejtave të shtetasve dhe ketë gjë mund ta bëjë nevojë të reformohet gjykata, për arsye se ai zvarrit vetëm gjykata. Jam dakord të votojmë, në radhë të problemet dhe nuk i zgjidh si duhet, atëherë një parë për atë çka propozoi Petrit Kalakula. mangësi...(këtu shiriti është pak i prerë)...mund ta Tomor Malasi - Atëherë kalojmë në votim. zgjidhi me vendosjen e një ligji, duke marrë (Dikush kemi kompetencat atij. Në qoftë se do të ecim me këtë (Propozimin kërkon të diskutojë). Mua më duket praktikë, do t’i marrin të drejtën qytetarit të mos sikur u thanë gjërat. Do të flisni në emër të grupit ankohet për banesën. Do t’ia kufizojmë ato për Parlamentar, apo si deputet. Deputeti Gramoz Ruci. marrëdhëniet e punës, me problemet e tjera dhe Gramoz Ruçi - Në qoftë se është fjala për të ngelet vetëm kur ndahet qytetari me gruan që të hedhur në votim, zoti Kryetar i seancës, grupi

794 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Parlamentar i Partisë Socialiste do të bëjë një themi ne që e heq të drejtën e ankesës deklarim vote. Skënder Gjinushi - Po, e heq. Tomor Malasi - Po ju nuk morët vesh se ç’do Tomor Malasi - Çdo qytetar ka të drejtë të të hedhim në votim ne. hedhë në gjyq edhe kryetarin e Komitetit Ekzekutiv. Gramoz Ruçi - Urdhëroni? Kryetari i komitetit mund të ketë bërë një veprim Tomor Malasi – Ju, nuk e dini se ç’do të arbitrar. hedhim në votim ne. Skënder Gjinushi – Po kjo po diskutohet, të Gramoz Ruçi - Unë i dëgjova të gjitha lutem; thuhet është i formës së prerë. propozimet. Tomor Malasi - Nuk është i formës së prerë Tomor Malasi - Deputeti Gëzim Agastra. vendimi, se ai mund të bëjë padrejtësi. Në qoftë se Gëzim Agastra - Të gjithë deputetët që janë bën padrejtësi... në sallë e kanë të qartë problemin që diskutohet Skënder Gjinushi – Po, këtë po diskutojmë dhe s’ka nevojë që të zgjatemi, mendoj unë. ne. Atëherë, më vjen keq, qenka i zgjidhur. Ju, keni Si anëtar i Komisionit të Ligjeve, unë kam qenë kryetar komiteti. ballafaquar dhe mendimet e zotërinjve parafolës, të Tomor Malasi - Prandaj, unë e di fort mirë këtë zotit Vladimir Metani dhe të zotit Bashkim Caka. punë. Problemi që ata ngrenë për prekjen e të drejtave të Skënder Gjinushi - Atëherë, pra, s’hiqet kjo e njeriut në përputhje me kartat e tjera, këtu ka një drejtë. farë të drejtë dhe qëndron. Mirëpo, ne këtu po Specialisti ta shpjegojë më qartë. diskutojmë për një moment të shkurtër kohe kështu Tomor Malasi - Për sipërfaqen e tepërt e vendos që ligji është i përkohshëm. Dhe duke qenë një ligj specialisti. Në qoftë se ai merr sipërfaqe jashtë të i përkohshëm, ne detyrimisht do t’ia japim tepërt, ai e hedh në gjyq dhe fiton ai gjyqin. administratës, se atë ligj që e kishim, ne e kemi. Skënder Gjinushi - Atë po themi dhe ne. Unë Tomor Malasi - Mbaruat? Deputeti Skënder e mbështes formulimin e Petrit Kalakulës. Gjinushi. Tomor Malasi - (Në përgjigje të deputetit Skënder Gjinushi - Nuk dëgjon teknika. Vladimir Metani që kërkon të flasë). Ju keni folur. Më duket se u shpjegua nga shumë parafolës Ju e keni formuluar me shkrim tani. Mjaft! Nuk ka dhe nga zoti Petrit Kalakula, që çdo ligj ka nevojë më asnjë propozim tani. Unë po them - kemi tre që ankuesi t’i drejtohet gjykatës. Në qoftë se ne do propozime, veç projektligjit që kemi këtu. I pari, të tërheqim këtë të drejtë, atëherë ndryshe ky të është propozimi i paraqitur nga Vladimir Metani dhe mos quhet ligj, por të kryhet më vendim të Bashkim Caka me këtë formulim. “Kur qiramarrësi Parlamentit që brenda 15 ditëve të gjithë ç’kanë kundërshton vendimin e marrë, organi shtetëror sipërfaqe të tepërt të dalin përjashta. Ne atëherë e nxjerr urdhër administrativ. Kundër këtij urdhri kthejmë në vendim. qiramarrësi ka të drejtë të ankohet në gjykatë brenda Parlamenti, me se di unë, nxjerr ligje, ekzekutivi 5 ditëve nga data e komunikimit të urdhrit i zbaton palët që kanë kontradikta, shkojnë në administrativ. Vendimi i gjykatës është i formës së gjykatë. Këtë procedurë ne s’kemi pse ta shkelim prerë. Ankimi i bërë brenda afatit pezullon urdhrin për kurrkënd. Formulimi i Petrit Kalakulës më duket administrativ” (Përsëri deputeti Vladimir Metani shumë i drejtë. Të mos harrojmë se ligjit i kemi lënë kërkon të flasë). Po e keni thënë tani, nuk ka dhe tre alternativa. Nuk është i prerë. Ka lënë saktësim. Jemi në votim. Kush është dakord me mundësinë e futjes së një shtetasi tjetër. Ka lënë propozimin e bërë nga Vladimir Metani dhe Bashkim mundësinë e lirimit të banesës, ka lënë mundësinë Caka. Është i bashkuar, të dyja do t’i votojmë, dhe e adaptimit të banesës. Pra, midis këtyre tre atë. Kush është dakord me propozimin e deputetëve alternativave mund të ankohet i interesuari, se kë Bashkim Caka dhe Vladimir Metani? alternativë quan më të përshtatshme. Kështu që unë Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. e theksoj dhe njëherë, në qoftë se ne heqim të Propozimi i deputetit Petrit Kalakula. drejtën e ankesës, atëherë ky merr formën e një “Kur qiramarrësi kundërshton vendimin e marrë, vendimi Parlamentar dhe s’ka pse i ngatërron organi kompetent shtetëror nxjerr urdhër komitetet. Ta kthejmë në vendim të Parlamentit dhe administrativ. Kundër këtij urdhri mund të bëhet të zbatohet. ankim brenda pesë ditëve në gjykatën e rrethit, e Tomor Malasi - Më falni, zoti Skënder. Po pse cila duhet ta marrë në gjykim brenda 15 ditëve nga

795 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

paraqitja e ankimit. Vendimi i gjykatës së rrethit Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! Ju është i formës së prerë. Kush është dakord me lutem, specialisti sqaroheni pak se si është! propozimin e deputetit Kalakula? Numëroni votat! Specialisti - Nuk e kam për sqarim, por ndoshta Kush është pro këtij propozimi ? 31 vota. dhe për të shprehur një mendim si ekspert, në qoftë Kundër? Abstenim? Nuk miratohet. 31 vota pro. se më lejohet. Shumica janë kundër dhe abstenim. Tomor Malasi – Po! Tani formulimi sipas ndryshimit në Kodin Civil. Specialisti - Unë do të kisha mendimin, Jemi në votim. Kush është dakord me propozimin e pavarësisht se projekti është paraqitur nga Qeveria, paraqitur? Numëroni votat, ju lutem! Kundër? mendimi im do të ishte ky që ndoshta ky paragraf Abstenim? Miratohet me shumicën e votave. është i panevojshëm. Paragrafi i fundit. Deputeti Ridvan Peshkëpia. Tomor Malasi - Si, si? Ridvan Peshkëpia - Për paragrafin e fundit unë Specialisti - Mendoj se ky paragraf është i kam një objeksion. Këtu thuhet shprehimisht - “Kur panevojshëm për disa arsye. E thamë dhe në qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive të anëtarëve të shpjegimet e djeshme, se sipërfaqja do të familjes për të përfituar sipërfaqe të tepërt banimi, përcaktohet në bazë të numrit të frymëve për familje organi kompetent shtetëror përcakton sipërfaqen dhe normës për frymë, që është e përcaktuar me tepricë, pa i marrë në konsideratë këto ndarje fiktive”. akt të Këshillit të Ministrave. Në këtë mënyrë do të Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! përcaktohet në çdo apartament sa është sipërfaqja Ridvan Peshkëpia - Duke bërë një kompromis e banimit, duke mos përfshirë kuzhinën, bodrumin me veten time dhe, duke pranuar se mund të jetë dhe vende të tjera të përdorimit të përbashkët. Do dikush që përcakton kur një ndarje është fiktive dhe të përcaktohet në çdo apartament sa është kur nuk është. Gjithsesi në këtë paragraf nuk sipërfaqja e banimit, pavarësisht nga ndarjet që janë përcaktohet se kush e bën, kush e përcakton kur bërë se në një familje mund të bëhen ndarje kjo ndarje është fiktive. Këtu përcaktohet se organi nëpërmjet gjendjes civile; mund të ketë ndarje me kompetent shtetëror përcakton sipërfaqen tepricë gjykatë p.sh; shkurorëzim etj., pavarësisht nga kjo dhe nuk përcakton kur kjo ndarje është fiktive. Në në çdo apartament do të caktohet ka sipërfaqe të rast se këtu nënkuptohet se pikërisht, ky organ tepërt apo jo. Ky është kriteri bazë. kompetent shtetëror që e ka këtë kompetencë, Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! atëherë unë jam kundër kësaj, që Komiteti Specialisti - Ky paragraf, mendoj unë, nuk sjell Ekzekutiv të përcaktojë që është një ndarje fiktive ndonjë efekt të veçantë. Mund të hiqet. dhe një nuk është. Unë jam dakord që ai të Tomor Malasi - Deputeti Gramoz Ruçi. përcaktojë sipërfaqen shtesë dhe ta marri, por duhet Gramoz Ruçi - Zoti drejtues i seancës, kemi që gjykata të përcaktojë kur një ndarje është fiktive dy ditë që po merremi me një nen. Siç e keni parë, dhe, kur jo. Nuk mundet që të ndërhyhet në një nga të gjitha diskutimet dhe votimet që kemi bërë si familje nga një kryetar komiteti apo një komitet dhe grup Parlamentar ne jemi kundër sipërfaqeve të të thuhet ti je ndarë fiktivisht dhe ti jo, sepse kjo tepërta të qytetarëve dhe kemi kërkuar me është shkelje e të drejtave elementare. Duke bërë diskutimin dhe votimin tonë që.. një kompromis mund të pranojmë që të hyjë gjykata Tomor Malasi - Zoti Gramoz Ruçi, keni dhe ta përcaktojë që kjo ndarje të jetë fiktive. propozim konkret për paragrafin, në fund pastaj bëj Prandaj propozimi im konkret është që gjykata diskutimet e përgjithshme. të vendosë se qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive të Gramoz Ruçi - Të lutem, unë flas në emër të familjes etj., unë dua që të jetë gjykata ajo, që ta grupit Parlamentar dhe do të më dëgjoni. Ma dhatë përcaktojë kur një ndarje është fiktive, kur jo, sepse fjalën, si rregull para votimit bëhet deklarim vote. në fund të fundit, fjala “ndarje fiktive” ka kuptim Në emër të grupit Parlamentar ose persona të ligjërisht. Më parë dua konsultim dhe me një jurist veçantë, do t’ju lutem me lini të shprehem. këtu në sallë nuk ka rëndësi të jetë specialisti, apo Tomor Malasi - Unë thashë do të lexojmë që një nga juristët e Parlamentit, se çfarë do me thënë çfarë do të votojmë. ndarje fiktive nga ana juridike, sepse kur këtu në Gramoz Ruçi - Për këtë paragraf do të diskutoj. ligj na vjen fjala ndarje, ajo ndarje është ndarje, në Ne jemi kundër sipërfaqeve të tepërta dhe kemi fund të fundit ligjore. Ç’do me thënë ndarje fiktive kërkuar që ato të merren brenda normave dhe jo fiktive? A njeh ligji shprehje të tilla? demokratike, juridike dhe humane. Mbështetur në

796 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këto tre kërkesa elementare të të drejtave të njeriut, ne mund ta vazhdojnë seancën. ne kemi bërë sugjerimet tona dhe vazhdojmë të Eduard Selami - Edhe unë bashkohem me bëjmë, të cilat nuk po merren parasysh nga mendimin se kjo nuk është thjesht punë ligji, kjo mazhoranca. Në këto kushte qëndrimi dhe votimi është për arsyen që ata e thanë. Ata e dinë që ne si ynë është mjaft diskriminues, prandaj unë protestoj grup kemi një problem për të diskutuar këtu dhe dhe në këto rrethana në emër të grupit socialist, dashamirësit e atij vendimi kundër grupit tonë largohemi nga salla në mënyrë demonstrative dhe dëshirojnë që të bëjnë shfaqje, të bëjnë shou, prandaj ju kujtoj se seanca s’mund të vazhdojë, për arsye do të vazhdojmë, nuk duam që të humbim kohë me se sipas rregullores duhet të jenë 71 deputetë. Ditën këto gjëra. e mirë dhe faleminderit! Tomor Malasi - Në qoftë se deputetët janë Tomor Malasi - Sekretaria, numëroni deputetët dakord, ne do të vazhdojmë seancën. sa janë! Televizioni të regjistrojë! Deputeti Ridvan Peshkëpia. Ju lutem, uluni nëpër (Këtu bëhet kthimi i bobinës). vende! Petrika Minga - E kërkuam fjalën për të bërë Ridvan Peshkëpia - Të nderuar deputetë, për një deklaratë në emër të Partisë Demokratike, për hir të së vërtetës dua të them se një pjesë e madhe shqetësimin e madh që na solli deklarata famëkeqe e seancës është zhvilluar nen numrin optimal të e zotit Gramoz Pashko. kërkuar. Ka qenë meritë e sekretarit që ishte në Deklaratë e grupit Parlamentar të Partisë krahun tim, dashamirësia e tij që ka kaluar Demokratike. provokimet nga shumica e tyre (Të qeshura në Zoti Kryetar, të nderuar deputetë, sallë). Jam i ngarkuar nga grupi Parlamentar i Partisë Tomor Malasi - Mjafton kjo. Nuk ka nevojë. Demokratike të bëj deklaratën e mëposhtme - Numri është tamam. Zotërinj deputetë, tashmë të gjithë ne dhe Deputeti Abdi Baleta. opinioni publik është informuar nëpërmjet Televizionit Abdi Baleta - Sekretaria ta kryejë detyrën mirë, Shqiptar se me datën 23.06.1992, në Kuvendin nuk duam dashamirësi ne. Ne duam ligje. (Në sallë Popullor u propozua dhe u diskutua për t’i dërguar ka proteste) Na dalka tani në fund të seancës se mesazh përshëndetje Kuvendit të Kosovës dhe të na paskan bërë favore. (vazhdon diskutimet në bëjë një protestë për veprimet e paligjshme e brutale sallë). të autoriteteve ushtarake e pushtuese serbe kundër Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. mbledhjes së Kuvendit të Kosovës. Në një kohë që Gaqo Apostoli - Kështu si po shkojnë ngjarjet, të gjithë deputetët e Kuvendit tonë me ndjenjë të zoti drejtues i seancës, po largohemi edhe ne. Ne lartë përgjegjësie për çastet delikate që po kalonte kujtojmë se jemi në Parlament dhe jo në mbledhjen kombi ynë shprehnin shqetësimet dhe mendimet e e Partisë Demokratike. tyre, në mënyrë krejt papritur e fillimisht dhe e Tomor Malasi - Seanca mbyllet. pakuptueshme, deputeti i Partisë Demokratike, zoti Abdi Baleta - Do të vazhdojmë punën. Gramoz Pashko mori fjalën për të bërë një deklaratë Tomor Malasi - S’kemi numrin. spekulative dhe spektakulare lidhur me nisjen e zotit Abdi Baleta - S’ka nevojë, numri duhet për Azem Hajdari në SHBA. Ky qëndrim i zotit Gramoz votim. Ata nuk po largohen për shkak se nuk është Pashko, ishte veçanërisht i papritur dhe i numri, ata kanë bërë tamam atë që kishin për të pakuptueshëm për grupin ku ai bën pjesë. Ndaj propozuar në fund të seancës, prandaj ikin. Nuk deklaratës së zotit Gramoz Pashko, përmbajtja e janë mërzitur se janë në mbledhjen e Partisë së cilës tashmë është e njohur, reaguan menjëherë Demokratike, por nuk u pëlqen demokracia. Prandaj me mosaprovim, madje dhe e dënuan edhe një thashë që të vazhdojmë seancën pa votime. S’ka numër i madh deputetësh të Partisë Demokratike. nevojë. Kjo ngjarje krejt e padëshiruar turbulloi rëndë Tomor Malasi - Deputeti Eduard Selami. diskutimin për një çështje madhore e serioze me Eduard Selami - Unë mendoj që seanca, sipas rëndësi kombëtare për gjendjen tejet të rëndë e rregullores të shikohet... shqetësuese që krijuan në Kosovë. Kjo i shtyn 21 Tomor Malasi - Një minutë, më falni zoti Eduard deputetët e Partisë Demokratike që të drejtohen me Selami. Seanca pezullohet për votimin e ligjit. Kjo një letër kryesisë së grupit të tyre Parlamentar dhe është e qartë. Në qoftë se ne kemi problem tjetër t’i kërkojnë kësaj kryesie të organizonte pa vonesë

797 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

një mbledhje të posaçme të grupit për të analizuar Demokratike, shprehën keqardhje dhe shqetësim këtë ndodhi pa precedencë dhe krejt jashtë natyrës të thellë për veprimin e zotit Gramoz Pashko. E së veprimtarisë së mirëfilltë arlamentare. Mbas vlerësuan atë si një hap të pa llogaritur mirë dhe me seancës së mbrëmjes së Kuvendit Popullor të datës qëllime të caktuara politike dhe jo si një lajthitje e 24.06.1992 u zhvillua mbledhja e grupit Parlamentar mundshme ose një gjendje e veçantë emocionale të Partisë Demokratike dhe për disa orë rresht mbas ndarjes në aeroport me një koleg ose një deputetët dhanë vlerësimet dhe mendimet e tyre bashkëluftëtar. Deputetët shprehën shqetësimin e për gjendjen e krijuar në grup mbas deklaratës së tyre të madh që një anëtar i grupit të Partisë zotit Gramoz Pashko dhe për implikimet që mund Demokratike bëri një deklaratë jashtë vendit, jashtë të ketë kjo deklaratë për grupin, për Partinë kohës për të krijuar artificialisht një çështje Demokratike, për demokracinë në Shqipëri, për shqetësuese pikërisht në çastin kur tërë vëmendja gjendjen politike në vend dhe për çështjen tonë e Parlamentit duhet t’i kushtohej një ngjarjeje kombëtare. Grupi Parlamentar vendosi ta shqyrtojë thelbësore, për çështjen kombëtare shqiptare. Ata këtë çështje në funksion të kryerjes së detyrave të vlerësuan dhe theksuan pa mëdyshje se deklarata tij parlamentare para zgjedhësve, si dhe për të dhënë e zotit Gramoz Pashko, i bën një dëm të madh ndihmesën për shqyrtimin e mëtejshëm të çështjes çështjes sonë kombëtare dhe mund t’u shkojë pas që mund të quajmë të nevojshme të bëjnë forumet qejfit dhe mund t’u shërbejë intrigave dhe drejtuese të Partisë Demokratike. propagandës armiqësore të dashakeqësve të kombit Grupi Parlamentar e quajti me rëndësi të veçantë shqiptar dhe veçanërisht forcave serbe, që zhvillojnë të ndalojë dhe të vlerësonte natyrën, synimet e tani një veprimtari të ethshme kundër popullsisë mundshme dhe pasojat e deklaratës së zotit shqiptare në Kosovë dhe kundër kombit shqiptar në Gramoz Pashko, jo për të vënë në dyshim të drejtën tërësi të cilët janë tepër të interesuara për minimin e deputetit për të shprehur mendimet e tij lirisht në e demokracisë në Shqipëri. Prandaj, deputetët e Kuvend, por për të hedhur qartësi për politikën dhe vlerësuan këtë veprim të zotit Gramoz Pashko të qëndrimet e grupit, për të mos lënë shteg e mundësi palejueshëm e të dëmshëm për Partinë Demokratike për keqkuptime, interpretime në mëdyshje ose dhe demokracinë shqiptare në tërësi. Shumë keqdashëse lidhur me çështjen që preken në deputetë vunë në dukje se deklarata e zotit Gramoz deklaratën e zotit Gramoz Pashko. Pashko nuk ishte një veprim i shkëputur, një rast i Qysh në fillim të shqyrtimit të problemit në grup, izoluar apo një aksident i rëndomtë në veprimtarinë zoti Gramoz Pashko i bëri përsëri të ditur grupit, se e tij politike në gjirin e grupit Parlamentar të Partisë ai vazhdonte t’i përmbahej deklaratës së bërë në Demokratike, apo si dhe drejtues i Partisë Kuvend më parë. Në këto rrethana ishte pra, e drejta Demokratike. Ata përmenden në diskutimet e tyre dhe detyra e grupit që të dëgjonte mendimet e dhe grupi Parlamentar shpesh është vënë në deputetëve të përcaktonte dhe të mbante një qëndrim vështirësi nga deklaratat e njëpasnjëshme të zotit të qartë në këtë rast. Në fillim, kryesia e grupit Gramoz Pashko, të cilat binin në kundërshtim me Parlamentar dhe kryesia e Partisë Demokratike politikën që duhet të ndiqte ky grup dhe që janë sqaruan edhe njëherë, se zoti Azem Hajdari është shfrytëzuar mjaft nga kundërshtarët politike të nisur në SHBA më 23.06.1992, për të bërë një stazh Partisë Demokratike. specializimi disamujorë, gjë e cila u miratua dhe Deklarata të tilla si ato që ka bërë edhe në të nga grupi Parlamentar i Partisë Demokratike. kaluarën zoti Gramoz Pashko, për “çekun e bardhë”, Prandaj, nuk kishte aspak vend për të shprehur për kundërshtimin lidhur me daljen nga Qeveria e dyshime ose për të ngritur hipoteza dhe deklarata Stabilitetit, për heqjen e liderëve komunistë nga me shqetësim lidhur me nisjen e zotit Azem Hajdari varrezat e kombit etj., i kanë vënë në vështirësi në SHBA, siç bëri deputeti Gramoz Pashko, aq më kolegët e tij, prandaj grupi Parlamentar çmoi se nuk tepër tingëlloi absurde, provokuese dhe fyese për mund të qëndronte pa reaguar me vendosmërinë demokracinë, paralelizmi i udhëtimit të zotit Azem dhe qartësinë e duhur ndaj deklaratës së fundit të Hajdari dhe ikjes sfiduese dhe protestuese të zotit Gramoz Pashko. shkrimtarit Ismail Kadare, në kushtet e diktaturës Deputetët vlerësuan gjithashtu, se deklarata e komuniste. Duke u nisur nga këto rrethana, shumë zotit Gramoz Pashko në Parlament për një çështje deputetë që morën fjalën në mbledhjen e që ishte krejtësisht jashtë rendit të ditës e për më mbrëmshme të grupit Parlamentar të Partisë tepër që s’kishte të binte aspak me funksione dhe

798 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

veprimtari të mirëfillte parlamentare synonte patjetër pandërgjegjshme në fondin e përbashkët të disa të krijonte shkas për të tensionuar atmosferën skenave shumë të rrezikshme që kurdisen e vihen politike në vend, e cila siç dihet nga të gjithë edhe në veprim kundër demokracisë në Shqipëri dhe kështu është mjaft e ndezur. Cilido që të jetë kundër çështjes kombëtare shqiptare, e cila sot ka qëndrimi subjektiv i zotit Gramoz Pashko në këtë hyrë në një fazë të re dhe kulmore të saj. Në pikë, ai nuk mund ta quajë veten të çliruar nga mbledhje u theksua me forcë se grupi Parlamentar pasojat tepër negative që prodhojnë deklarata të duhet të mbajë qëndrime të vendosura për t’u kësaj natyre. Për grupin e deputetëve të Partisë kundërvënë, siç e kërkojnë interesat e popullit, të Demokratike është krejtësisht e qartë se kjo kombit dhe të vendit rrezikut të madh që i vjen deklaratë mund të shërbejë dhe mund të përdoret demokracisë në Shqipëri dhe interesave të larta të për të dëmtuar prestigjin dhe punën e Partisë kombit tonë nga ndërthurja e veprimtarisë intensive Demokratike. Mund t’u japë dorë në spekulimet e të korrupsionit ekonomik me korrupsionin politik. tyre forcave antidemokratike të vendit. Ajo mund të Duke përfunduar, sipas udhëzimeve që u bënë shfrytëzohet për të nxitur artificialisht zhgënjimet e nga deputetë të ndryshëm grupi Parlamentar, me njerëzve me demokracinë. Kështu në fakt dhe në votim nominal, miratoi unanimisht, përveç katër thelb kjo deklaratë shkon kundër mbarëvajtjes së deputetëve që abstenuan dhe një deputeti që tërhiqet veprimtarisë politike të Partisë Demokratike, në nga votimi, vendimin përkatës; fushatën elektorale për zgjedhjet lokale. Për këtë 1. Përjashtimin, në bazë të rregullores së arsye deputetët nuk mund të kalojnë në heshtje brendshme të grupit të deputetit Gramoz Pashko, faktin se në momentet delikate të luftës politike në nga grupi Parlamentar i Partisë Demokratike. vend krijon qëllimisht incidente për të goditur Partinë 2. Sugjerimin kryesisë së partisë dhe këshillit Demokratike, incidente që shpesh kanë rezultuar kombëtar të Partisë Demokratike të shqyrtojë çështjen të rekustruara mirë. Për fat të keq në mjaft raste e deputetit Gramoz Pashko dhe të përcaktojë gjejmë dhe praninë e zotit Gramoz Pashko, me qëndrimet e mëtejshme të tij. Grupi Parlamentar i deklarata apo qëndrime të tij që zakonisht kemi Partisë Demokratike. Tiranë, 25.06.1992. pasur prirje t’i quajmë “të pamatura”, apo të nxituara. Faleminderit! Deklaratën e zotit Gramoz Pashko, deputetët e Tomor Malasi - Ka ndonjë vërejtje, ndonjë vlerësuan si një veprim taktik, por në vazhdën e një diskutim lidhur me këtë? strategjie të caktuar si një element lufte politike, që Në qoftë se s’ka, seancën e mbyllim. inkuadrohet në mënyrë të ndërgjegjshme, apo të Seanca tjetër hapet ditën e hënë, ora 17: 00

E hënë, 29.06.1992 Drejton seancën zëvendëskryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 18:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi - Të nderuar deputetë, meqenëse ironinë e ndonjë deputeti të Partisë Demokratike shumica e deputetëve është e pranishme, seancën dhe duke censuruar motivet e vërteta të shprehura e deklaroj të hapur. Deputeti Gaqo Apostoli. nga përfaqësuesi i grupit tonë. Prandaj, përmes Gaqo Apostoli - Zoti Kryetar i seancës, në emër kësaj deklaratë proteste duam të sqarojmë të grupit Parlamentar të Partisë Socialdemokrate, opinionin shqiptar, se grupi Parlamentar i Partisë bëj këtë deklaratë proteste drejtuar Socialdemokrate, që gjatë gjithë punimeve është Radiotelevizionit Shqiptar. Grupi Parlamentar i përpjekur të tregohet shumë konstruktiv, serioz, Partisë Socialdemokrate, proteston ndaj tolerant dhe me kulturë të lartë demokratike u informacionit pa përgjegjësi dhe disinformues të largua nga seanca kur ajo po zhvillohej me shkelje gazetarit Alfons Gurashi, i cili mbi punimet e procedure të cilat çonin deri në imponim të votimit Parlamentit të datës 25.06.1992, tha se, pas për paragrafë që bien në kundërshtim me liritë grupit Parlamentar të Partisë Socialiste u largua dhe të drejtat e individit. nga seanca dhe grupi Parlamentar i Partisë Ndonëse grupi ynë votoi për miratimin në parim Socialdemokrate, duke dhënë si motiv vetëm të projektligjit “Për një ndryshim në Kodin Civil”,

799 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

projektligjit të Republikës së Shqipërisë” dhe Socialdemokrate për të paraqitur qëndrimin e vet propozoi formulime demokratike të paragrafëve të dhe as që duhet të jap mendim tani për kritikat që tij, ai u detyrua të largohej nga seanca, sepse ajo ka për Televizionin Shqiptar. Është e drejtë po largohej me më pak se gjysmën e deputetëve Televizionit Shqiptar ta shohë punën e tij. Këtu s’ka dhe, sepse Parlamenti doli nga misioni i tij dhe filloi pasur ironi ndaj atij grupi, për të cilat u fol. Siç kanë të merrej me probleme të brendshme të Partisë të drejtë të tjerët të braktisin sallën, se e kemi Demokratike. Në këto rrethana, nënkryetari i grupit braktisur dhe ne dikur, kur ishim në opozitë, kemi Parlamentar të Partisë Socialdemokrate deklaroi se, dhe ne të drejtë të japim mendimin tonë për të gjitha këtu jemi në Parlamentin Shqiptar dhe jo në këto veprime. mbledhjen e Partisë Demokratike, ndaj ne po Për sa i përket leximit të deklaratës që bëri grupi largohemi nga salla. Ne e quajmë të paligjshëm i Partisë Demokratike, mua më duket se nuk mund zhvillimin thuajse në tërësi të punimeve të kësaj të vlerësohet si një deklaratë e punëve të brendshme seance me më pak se gjysmën e deputetëve, siç u të Partisë Demokratike që ka të bëjë me deklarua dhe nga sekretaria, si dhe shfrytëzimin Parlamentin, ishte një deklaratë e grupit më të madh arbitrar të tribunës parlamentare për të lexuar jashtë Parlamentar të Parlamentit, për një çështje që kishte seancave të rregullta deklarata të Partisë të bënte pikërisht me veprimtarinë arlamentare dhe Demokratike. Ndërsa këto të fundit televizioni i nuk ka askush të drejtë të na i cilësojë si një çështje pasqyron me besnikëri, ne tërheqim vëmendjen e thjesht partiake që s’duhet bërë këtu në Parlament. opinionit publik se nuk është hera e parë që i mungon Ajo pikërisht këtu e kishte vendin, në Parlament pastërtia informacionit Parlamentar që përcjell, duke përpara se të jetë çështje partiake. Dhe çdo çështje humbur origjinalitetin e qëndrimeve të grupit të që grupi Parlamentar i Partisë Demokratike që e Partisë Socialdemokrate. Duke evidentuar më tej shikon të nevojshme se duhet thënë në Parlament, pozicionin e tij të dyshimtë, Televizioni Shqiptar ka të drejtën njëkohësisht ta quajë se duhet të bëhet censuron dhe kronikën e mbledhjeve të këshillit dhe çështje partiake. Prandaj, unë nuk e quaj shumë drejtues të Partisë Socialdemokrate, heq pjesën që të arsyeshme që grupit Parlamentar apo deputetëve pasqyronte motivet e largimit të deputetëve të veçantë të Partisë Demokratike, për sa i përket socialdemokratë nga seanca. Me anë të kësaj faktit që në sallë edhe përpara na paska pasur më deklarate të miratuar dhe të mbështetur fuqimisht pak deputetë ishte pikërisht grupi Parlamentar i nga këshilli drejtues i Partisë Socialdemokrate, grupi Partisë Demokratike që reagoi ndaj një anëtari të ynë Parlamentar proteston me forcë ndaj Kryesisë vet, duke i thënë që e mira do të ishte që ta kishte së Kuvendit Popullor dhe Radio Televizionit Shqiptar thënë me kohë dhe tregoi grupi Parlamentar i Partisë të depolitizuar, duke i kërkuar që të reflektojë. Demokratike, që s’ishte aspak dakord që seanca Faleminderit! të vazhdonte më me pak deputetë nga ç’kërkohet. Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. Por, kjo ishte e vlefshme për momentet e votimit. Abdi Baleta - Zoti Kryetar, meqenëse të gjithë Në kohën kur nuk kishte nevojë për votim, edhe pse e kanë të drejtën të hedhin qartësi mbi ato që nuk kishte kaq deputetë nuk pengonte asgjë për të ndodhin, edhe unë si deputet dëshiroj të shpreh lexuar atë deklaratë. mendimin tim për të hedhur atë qartësi që me duket Unë personalisht, si deputet, më përforcohet se është e nevojshme. mendimi se qëllimi ka qenë pikërisht për të mos i Besoj që seanca e kaluar për të cilën po bëhet dhënë mundësi grupit të Partisë Demokratike për fjalë është e regjistruar. Protokollet janë mbajtur dhe t’u lexuar ajo deklarate dhe për të shtyrë deri më po të shikohen këto materiale, del se si është sot. Secili mund të jetë solidar me kë të dojë, por zhvilluar radha e bisedimit dhe çfarë ka pasur. Ajo ashtu siç kanë të drejtë të jenë deputetët dhe grupet ka qenë një seancë krejtësisht e hapur, ne mënyrë solidare me njëri-tjetrin. Të themi dhe ne të drejtën të rregullt, ka vazhduar në mënyrë të rregullt dhe të kemi gjykimin tonë për solidaritetet. s’ka pasur asgjë. Nuk i takon asnjë deputeti dhe Ju faleminderit! asnjë grupi vetë të përcaktojë momentin kur dhe jo Tomor Malasi - Petrika Minga. seanca është e rregullt. Prandaj, unë mendoj se Petrika Minga - Ne dëgjuam deklaratën që bëri disa gjëra që u thanë në deklaratën e parafolësit grupi i Partisë Socialdemokrate dhe, pavarësisht se nuk mund t’i pranojmë t’i marrim si të mirëqena, u konsumua në një masë të madhe nga deputeti nuk hyn në arsyet që dëshiron grupi i Partisë Abdi Baleta, unë shpreh mendimin dhe të grupit

800 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Parlamentar të Partisë Demokratike. Në deklaratën Tomor Malasi - Replikë, deputeti Abdi Baleta. që bëri zoti Gaqo do të thosha se ajo nuk ishte një Abdi Baleta – Replikë! Fjalët që m’i veshi zoti çështje e brendshme e Partisë Demokratike, por Skënder Gjinushi, nuk janë të miat. Ose s’ka qenë ishte një çështje e brendshme e grupit më të madh dhe s’i ka dëgjuar, ose i shtrembëron qëllimisht ta Parlamentar të Parlamentit. Që të gjithë jemi zgjedhë vetë, por nuk kam thënë ato fjalë. Unë vetëm konshientë për këtë, për momentin që u krijua ky kam thënë që nuk ikin, sepse nuk është seanca e shqetësim. Ishte pikërisht atëherë kur diskutohej rregullt por, ikin, sepse e dinë që do të lexohet një një çështje madhore, siç ishte çështja e Parlamentit deklaratë. Prandaj televizioni, në qoftë se ka cituar pluralist të parë të Kosovës dhe gjithë Parlamenti u fjalët e mija kështu, ka thënë një gjë të saktë. Unë prononcua pro tij. Në këtë shqetësim u vu deklarata as ja kam kërkuar televizionit, as nuk jua zë e zotit Gramoz Pashko dhe ne e parashtruam televizionin dhe as do të më prishet qejfi, po të mos deklaratën para dy ditësh, prandaj nuk ishte çështje e kisha thënë. Faleminderit! e Partisë Demokratike, por ishte çështje grupit Tomor Malasi - Ka diçka tjetër? Parlamentar të Partisë Demokratike që është më Atëherë, në emër të Kryesisë do të them unë se e natyrshme të shtrohet në këtë Parlament. Ju disa fjalë. Deklarata që u bë nga grupi Parlamentar faleminderit! i Partisë Demokratike u bë për një çështje që i përket Tomor Malasi - Deputeti Skënder Gjinushi. tërë Parlamentit, siç e tha dhe deputeti Abdi Baleta. Skënder Gjinushi - Nuk jam dakord që zoti Jashtë këtij Parlamenti nuk u diskutua asnjë gjë që Abdi Baleta bëhet interpretim i arsyeve që largohet kishte të bënte me problemin që u trajtua këtu meqë grupi socialdemokrat, sepse këtu qëndron dhe ishte një problem Parlamentar, pavarësisht nga esenca e deklaratës. Ne s’jemi kundër. Ai që është ç’krah vinte, një grup Parlamentar ka të drejtë i ngarkuar për të transmetuar seancat ose të legjitime në bazë të rregullores të diskutojë atë riprodhonte ngjarjen dhe të thotë si u zhvilluan, shkurt problem dhe, natyrisht, me dëshirë mund ta dëgjojnë sigurisht, ose të thoshte që dhe Partia grupet e tjera parlamentare ose jo, siç ndodhi. Socialdemokrate kur u largua bëri këtë njoftim, kurse E dyta, për sa i përket largimit që bëri grupi dinë të gjithë që në të vërtetë ai iu referua fjalëve parlamentar i Partisë Socialdemokrate është në pikërisht të zotit Abdi Baleta. Pra, bënë mirë që vullnetin e tyre të rrinë ose të..., (këtu shiriti është ikën, sepse ne kemi një punë të brendshme. Pra, pak i këputur)...me atë që u zhvillua, e cila ishte ky s’është mendimi ynë, është njoftim i televizionit. gjithashtu komplet në kundërshtim, siç thashë Dhe këtu qëndron shtrembërimi. Ai nuk kishte pse përpara me rregulloren edhe me zhvillimet t’i referohej dikujt tjetër për t’u thënë se ikëm ne. procedurale të këtij Parlamenti serioz dhe dinjitoz. Duhet të thoshte ose ngjarjen, ose qëndrimin tonë Unë nuk kam ç’shtoj më tepër, meqenëse edhe nga dhe jo t’i referohej dikujt tjetër. Kjo është ajo që disa deputetë u kontestua një pjesë e deklaratës. deshëm të shprehim ne në deklaratë, dhe kjo duhet Unë di tekstualisht raportimin ose kronikën që ka kuptuar. Për sa i takon anës së dytë, ne s’jemi dhënë televizioni, megjithatë me Kryesinë, me kundër që një grup Parlamentar të bëjë një njoftim kryetarët e grupit Parlamentar të Partisë të rëndësishëm ashtu siç kërkuam dhe vetë, por Socialdemokrate, lëmë rast ta shikojmë. Në qoftë duhet pranuar, si doli këtu që seanca s’qe e rregullt, se është siç thamë, ata kanë transmetuar në mënyrë sepse s’ishte as gjysma e deputetëve. Rrjedhimisht autentike zhvillimin e procedurës së Parlamentit. duhet të ishte seanca e rregullt, të kërkohej të futej Në qoftë se ka ndonjë shmangie, atëherë le ta në rendin e ditës dhe të bëhej një njoftim. Pra, nuk shikojmë. është punë solidarizimi ose jo. Nuk e di, me ndonjë Atëherë vazhdojmë procedurën me “Mbi forcë tjetër politike mund të jetë e drejtë, por ne ndryshimin në Kodin Civil të Republikës së s’na takon kjo. S’është bërë as për t’u solidarizuar, Shqipërisë” Unë, meqenëse herën tjetër u diskutua as për të mos solidarizuar, sepse as nuk e dinin se çështja e kuorumit dhe paragrafi i dytë sipas të çfarë do të bënin prapa kësaj. Kundërshtimi im dhe dhënave që paraqet grupi Parlamentar i Partisë ankesa ka qenë për ligjin që po shqyrtonim dhe jo Socialdemokrate konsiderohet që numri nuk paska për atë që vinte prapa; bile nuk e dinin se ishte një qenë i përshtatshëm këtu mban përgjegjësi dhe punë e brendshme dhe se çfarë do të ndodhte prapa. sekretaria, e cila në momentet pruciale duhet të Pra, këtu duhet të jemi më të qartë, me konkrete njoftojë Kryesinë që nuk është numri, unë sugjeroj dhe s’ka nevojë të flitet me nënkuptime. që edhe njëherë të bëjmë votimin e paragrafit të dytë

801 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dhe të vazhdojmë me paragrafin e fundit. Prandaj, burra që janë këtu thonë të kundërtën, unë jam gati ju ftoj që të votojnë dhe njëherë për paragrafin e ta votojmë në kushtet që thoni ju. Ai tha këtu që dytë për të provuar atë që provuam njëherë. nuk janë gjysma e deputetëve për hedhje në votim Megjithatë, të konsiderohemi që jemi brenda të paragrafit të tretë. Bile në të gjitha paragrafët e procedurave të një Parlamenti sipas rregullores. Edhe mëparshme është votuar më me pak se gjysmën e njëherë, deputeti Abdi Baleta. deputetëve, por u tregua dashamirës kolegu im etj., Abdi Baleta - Kemi bërë votim për paragrafin e pastaj filloi ajo zënie që unë e quajta një zënie të dytë. brendshme. Në qoftë se thonë të gjithë këta që nuk Tomor Malasi - Unë e di që e bëmë. ka thënë kështu, ky është një fakt verbal. Abdi Baleta - Është bërë votim dhe Dokumentet e shkruara dikush mund t’i dijë më mirë, proceduralisht për një votim të bërë nuk kemi arsye prandaj kemi sekretare të Parlamentit. të votojmë për së dyti. Tomor Malasi - Deputeti Pëllumb Malaj. Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta, ka Pëllumb Malaj - Zoti drejtues i seancës, pretendim që nuk ka qenë numri i nevojshëm i meqenëse këtu ka një keqkuptim, ma merr mëndja deputetëve. dhe të zotërinjve të Partisë Socialdemokrate unë e Abdi Baleta - Ai pretendim bëhet dhe zgjidhet shoh të arsyeshme se s’ka gjë të keqe sikur t’i në momentin kur bëhet. Nuk mund t’u kthehemi rikthehemi ligjit prapë e ta votojmë përsëri. Përsëri votimeve pas një javë, pse ka pretendime. ne jemi këtu dhe e gjykojmë prapë. Këtu është S’është sipas procedurës. vetëm faktori kohë. Megjithatë, zotërinjtë nuk janë Tomor Malasi - Deputeti Skënder Gjinushi. të qartë. Skënder Gjinushi - Në qoftë se konstatohet Ne mund të kthehemi përsëri. Faleminderit! që s’ka qenë prezenca e nevojshme apo e Tomor Malasi - Atëherë me konsensus jemi mjaftueshme, pa dyshim, që jemi të detyruar t’i dakord ta votojmë dhe njëherë. Pra, jemi dakord të kthehemi procedurës, sepse s’mund të quhet i votojmë dhe njëherë apo të vazhdojmë më tutje? miratuar një ligj apo një paragraf i tij, kur s’ka qenë Nuk jemi dakord ta votojmë. Deputeti Vasil Gjika. gjysma e deputetëve. E para, dhe këtu qëndron një Vasil Gjika - Zoti Kryetar, kam mendim se nuk nga shkeljet, në kohën e votimit është folur që është mund të futet Parlamenti në një situatë të tillë shkelje e rregullores. Kështu që unë kërkoj të paprecedentë. Këtu nuk mund të bëhen hetime se rivotohen të dy propozimet që kanë qenë një i si ka ndodhur. deputetit Petrit Kalakula dhe ky që është propozuar Unë gjykoj se një grup Parlamentar ankohet nga komisioni. tek ju si Kryesi, dhe ta lëmë në kompetencën tuaj, Tomor Malasi - Jo, votimin e fundit. Deputeti të Kryesisë, që edhe rregullorja ja njeh situata të Abdi Baleta. tilla për të vendosur. Në qoftë se do të votojmë, hajde Abdi Baleta - Ju lutem, ka ndonjë dokumentim t’i rikthehemi. Në qoftë se jo, të vazhdojnë atje ku e në procesverbal, në dokumentet zyrtare që është kemi lënë. konstatuar se nuk ka qenë. Ai ka qenë vetëm një Tomor Malasi - Atëherë na e lini neve në pretendim që bëri grupi socialist, mbasi ishte votuar kompetencë këtë punë? Jemi dakord. Deputeti Agim për këtë, atëherë kur deshi të dalë përjashta tha Hoxha. dhe këtë fjalë. Dhe në kohën kur është votuar ai Agim Hoxha - Unë kam vetëm një vërejtje në paragraf besoj se nuk ka asnjë dokumentacion që lidhje me fjalët e zotit Gaqo Apastoli. të vërtetojë se është konstatuar mungesë e numrit E drejtë është lidhur me thëniet e zotit Ridvan të nevojshëm deputetëve në sallë. Peshkëpisë që ka qenë sekretar në atë kohë. Por Tomor Malasi - Për këtë nuk kemi prova po të ndjekim seancën, në emër të grupit natyrisht, kur s’ka provë mbetet ajo që kemi Parlamentar të Partisë Socialiste ka thënë zoti vendosur. Por, në qoftë se s’ka provë dhe për Gramoz Ruçi tekstualisht këto fjalë: “Ne po prezencën vazhdohet pastaj nuk numërohen largohemi, por para se të ikim ne, atëherë nuk ka deputetët në çdo moment. Deputeti Gaqo Apostoli. më kuorum”. Tani nuk e di sa është i saktë personi Gaqo Apostoli - Po mundohem të riprodhoj në lidhje me thëniet me dashje ose pa dashje të tekstualisht ato që tha deputeti Ridvan Peshkëpia zotit Ridvan Peshkëpia. Kaq kisha unë. para mbylljes së seancës, ose para leximit të Tomor Malasi - Deputeti Sadedin Balla. deklaratës. Ai deklaroi këtu, dhe në qoftë se këta Sadedin Balla - Zoti drejtues i seancës, nuk

802 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

më duket aspak e arsyeshme që grupi nuk është ngritur pretendimi, Kryesia e ka kryer socialdemokrat të niset nga fjalët e një deputeti. detyrën e saj edhe në përputhje me rregulloren dhe Tek e fundit, unë do të arsyetoj kështu; sekretaria pretendimet kanë lindur në një kohë disa minuta, ka neglizhuar detyrën dhe unë mendoj se i duhet pasi është kryer dhe votimi. Meqenëse këtu ka një hequr një vërejtje. Janë treguar të pandërgjegjshëm. masë kohe të tillë, unë nuk do të merrja parasysh Nuk e mendoj se si tre deputetë të Parlamentit asnjë nga deklaratat që kanë bërë për shembull edhe Shqiptar që ndodhen në sekretari të mashtrojnë një nga deputetët e grupit tonë tha që, zoti Gramoz Kuvendin dhe të tregojnë se numri ka qenë i saktë, Ruçi, paska thënë që, po të ikim ne, nuk bëhet kur s’ka qenë numri i vërtetë, kjo, mendoj unë, është kuorumi”. Të gjitha këto janë vlerësime të ndryshme paradoksale. Është pa kuptim. Prandaj, nëse është të situatës nga elementë të veçantë. Kurse këtu nxehur zoti Ridvan Peshkëpia dhe ka bërë një jeni, ju si Kryesi dhe sekretaria që duhet ta çmonte. deklaratë dhe ky të gabuar, nuk duhet të kapet grupi Meqenëse nuk është kërkuar kuorumi në rastin e socialdemokrat në këtë drejtim dhe të mohojë atë votimit ose në çastin e drejtpërdrejt pas votimit, që është bërë. E vërteta është siç e tha zoti Agim askush nuk mund të thotë se nuk ka qenë kuorumi Hoxha, ne kemi qenë, pasi u largua grupi socialist i plotë. Prandaj, unë mendoj që nuk është çështje numri nuk përbënte gjysmën e deputetëve. Ju kompromisi. Është çështje për vazhdim rregulloreje faleminderit! dhe duhet vazhduar më tutje. Eduard Selami - Zoti Kryetar, Tomor Malasi - (I përgjigjet Gaqo Apostolit që Tomor Malasi - Deputeti Eduard Selami. kërkon të flasë përsëri). Jo, nuk do ta jap më fjalën. Eduard Selami - Zoti Kryetar, unë mendoj se Nuk do të dëgjojmë vetëm ty. Zoti Gaqo Apostoli, këtu po hyjnë në një kontradiktë procedurale. kemi një çerek ore që të dëgjojnë vetëm ty. Nuk ta Mendoj që të mos vazhdojmë me diskutime të tilla, jap më fjalën. Mjaft! U arsyetua nga të gjitha palët. të cilat më tepër i rrisin keqkuptimet, por të shikohet Ju keni folur të gjithë. Jua dhashë fjalën më shumë se si mund të zgjidhet nga pikëpamja e rregullores, se kush do tjetër. Ju lutem shumë! si mund ta zgjidhni ju si Kryesi dhe, si mund të Vazhdojmë me paragrafin e tretë, paragrafin e kapërcehet ky bllokim procedural që është. Mendoj fundit të këtij ligji, të këtij ndryshimi. që të shihet rregullorja në raste të tilla, kur një grup “Kur qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive të kërkon të rivotohet një nen, një paragraf më mirë, anëtarëve, (Ndër kohë Ridvan Peshkëpia kërkon kur mendohet se nuk ka qenë e gjithë pjesëmarrja. fjalën) Lidhur me nenin që kemi? Deputeti Ridvan Çfarë parashikon rregullorja për këtë punë dhe me Peshkëpia. kaq vazhdohet. Unë nuk e shoh të nevojshme për Ridvan Peshkëpia - Paragrafi i tretë është replika të dyanshme në këtë drejtim. kështu: “Kur qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive të Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami. anëtarëve të familjes për të përfituar sipërfaqe tepricë Arben Imami - Këtu nuk ka nevojë për të gjetur banimi, organi kompetent shtetëror vepron pa i marrë një kompromis. në konsideratë këto ndarje fiktive. Vërejtjet e mia Këtu është çështje procedurale. Nëse nuk ka për këtë paragraf, zoti Kryetar i seancës konsistojnë qenë numri i nevojshëm, duhet votuar. Nëse ka qenë në dy çështje - numri i nevojshëm, nuk duhet votuar. Tani këtu nuk E para, se këtu paragjykohet ndarja. Ndarja, në mund të nisemi me prova nga e kundërta. Meqenëse fund të fundit, është ndarje të cilën e bën organi ne nuk kemi prova se kanë qenë njerëzit në sallë, kompetent, është gjykatë apo është gjendje civile atëherë mund të themi si rezultat se ata mund të dhe kjo ndarje ka kriteret e veta. mos kenë qenë pra, edhe s’kanë qenë. Të tilla prova Mbasi bëhet kjo ndarje, nuk mund të nuk kërkohen. Këtu kërkohen prova. A ka prova që paragjykohet. të vërtetojmë se nuk ka qenë kuorumi në sallë, nuk E dyta, këtu nuk përcaktohet se kush është ai ka; atëherë logjikisht vijmë në përfundimin se kuorumi që e përcakton këtë ndarje si fiktive. Këtu vetëm ka qenë në sallë. Kushdo që të ketë folur dhe thuhet “kur qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive të çfarëdo gjeje që të ketë thënë në sallë, nëse nuk e anëtarëve të familjes për të përfituar sipërfaqe tepricë ka thënë i autorizuar dhe mbi bazën e një pozicioni banimi”, kaq. Dhe pastaj tregon kush vepron kundër të caktuar edhe këto të gjitha nuk vlejnë. kësaj ndarjeje, organi kompetent shtetëror etj., por Unë mendoj që votimi është bërë në rregull. Në nuk përcaktohet kush e përcakton këtë ndarje si momentin e votimit dhe deri sa është mbyllur votimi, fiktive. Kur është fiktive kjo ndarje, prandaj duke

803 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

menduar se për ndarjet s’ka kritere, duke menduar regjistrit themeltar të shtetasve dhe të regjistrohet se ne kemi ligj, kemi një Kod Civil që përcakton kur në fletën e familjes, me të cilën bashkohet, ose në është ndarje, kush e bën ndarjen etj. Mendoj se një fletë tjetër, si familje e veçantë. Pra, çdo ndarje është shumë e ngushtë dhe shumë e vogël që të që bëhet sipas këtij ligji, konsiderohet e ligjshme. përcaktohet siç lihet të kuptohet këtu, që të Por theksoj se këto ndarje, sipas realitetit të sotëm, përcaktohet kjo ndarje është fiktive apo jo, nga një janë të shumëllojshëm. Për shembull, ndahet djali komitet ekzekutiv. Edhe në rast se duhet paragjykuar nga familja, nga trungu familjar, ndahet vajza po nga për këtë ndarje, mund të jetë gjykata ajo që do të trungu familjar. Këto bëhen për arsye fiktive, me një paragjykojë. Prandaj, lidhur me këtë, ne ose mund sipërfaqe të tepërt ose një tollon më tepër, por bëhen ta heqim fare, ose të themi kur gjykata gjykon se edhe për arsye jofiktive. P.sh. në familje ka grindje. qiramarrësi ka bërë ndarje fiktive ose ta lëmë në Pra, jemi para dy alternativave. Edhe para ndarjeve kompetencë të gjykatës ose specialisti mund të na fiktive që janë të padukshme, edhe para ndarjeve jo sqarojë ose ta heqim fare këtë paragraf. S’mund të fiktive. Grupi i dytë i ndarjeve mund ta përcaktojë paragjykojmë ndarjen. grupin e rasteve të shkurorëzimit, që siç dihet për Tomor Malasi - Kemi pyetje. këto raste vendos gjykata. Ridvan Peshkëpia - Po, specialistit i kërkoj Edhe këto janë ndarje të ligjshme. Natyrisht ky mendim. ishte sqarimi që mund t’i bëja unë kësaj çështjeje Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami. për punën e ndarjeve të grupuara siç e thashë dhe Arben Imami - Për zotin specialist e kam këtë që bëhen të dyja në përputhje me ligjin, por të dyja pyetje; Organi shtetëror kompetent ose kompetent kanë fiktivitet dhe jofiktivitet. shtetëror, siç është këtu; kush është ky organ Tomor Malasi - Edhe një diçka tjetër, u kërkua kompetent shtetëror, i cili ka kompetencën ka nga deputetët, se cili është organi kompetent që prerogativën për të përcaktuar në se njerëzit duhet përcakton sipërfaqen tepricë? të jetojnë të ndarë, ose duhet të jetojnë të bashkuar? Specialisti - Zoti Kryetar, është pyetja e dytë, Tomor Malasi - Specialisti, mund të na i do t’i përgjigjem tani. shpjegoni këtë? Ta dëgjojmë! U bë pyetje e dytë - kush e përcakton ndarjen Specialisti - Fillimisht, desha t’i përgjigjesha fiktive? Kjo është më se e kuptueshme është në pyetjeve pastaj mund të jap ndonjë sqarim të tepërt. logjikën e projektit që është pikërisht ai organ i cili U tha se me këtë paragraf paragjykohet ndarja vendos për lirimin e banesës ose për strehimin e e familjeve, por u argumentua se ndarjet bëhen sipas shtetasve në sipërfaqen tepricë. Po ky organ do bëjë ligjit. Ashtu është, ndarjet bëhen sipas ligjit. Dhe vlerësimin në se ka ndarje fiktive ose nuk ka ndarje unë ndarjet i përcaktoj në dy drejtime, ndarje sipas fiktive. (Dikush nga deputetët flet nga salla) Jo, ligjit “Për gjendjen civile” në nenin 29 të tij thuhet - organi ekzekutiv i pushtetit në rreth. Kryetari i “Çdo shtetas i veçantë që shkëputet nga familja e Komitetit Ekzekutiv është ai që do të shqyrtojë tij dhe bashkohet me një familje tjetër ose krijon një ankimin kundër vendimeve. Kështu u votua. lidhje familjare të veçantë, të ndarë nga familja e Tomor Malasi - Mbaruat? parë ka të drejtë të kërkojë që të ç’regjistrohet nga Specialisti - Jo, akoma. fleta e familjes së mëparshme në regjistrin themeltar Pyetja e tretë është - kush është organi të shtetasve dhe të regjistrohet në fletën e familjes kompetent shtetëror që përcakton ndarjen? E me të cilën bashkohet ose në një fletë tjetër si familje sqaruam. Pikërisht ky paragraf ka këto probleme e veçantë”. Pra, çdo shtetas ka të drejtë të kërkojë që parashtrova që në fillim që ndarjet janë të ndarje dhe çdo ndarje në këtë rast konsiderohet e shumëllojshme. Të gjitha kanë aspektin juridik ligjshme. brenda tyre. Kompetenca i lihet organit kompetent Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi ta që u përcaktua më sipër në paragrafin e parë dhe të dëgjojmë! dytë. Qeveria ka propozuar këtë paragraf për t’ia Specialisti - Dispozitën e ligjit “Për gjendjen lënë më në kompetencë këtë problem nëse kemi civile”, “Çdo shtetas i veçantë që shkëputur nga ndarje fiktive ose jo, për t’ia lënë pikërisht këtij familja e tij dhe bashkohet me një familje tjetër ose organi. Por ky organ duhet të bëjë një hetim të krijon një lidhje familjare të veçantë, ndarë nga veçantë të çdo rasti, të kësaj natyre për të vënë një familja e parë, ka të drejtë që të kërkojë që të vendim sa më të drejtë. çregjistrohet nga fleta e familjes se mëparshme e Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami, është e

804 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mjaftueshme përgjigja? Deputeti Shaban Memia. duket nuk e dëgjuat me vëmendje specialistin. Ai Shaban Memia - Nga njëra anë, duke u nuk tha - “organi kompetent është kryetari i Komitetit mbështetur tek sqarimi që bëri specialisti dhe nga Ekzekutiv”. Kryetarit të Komitetit Ekzekutiv i është ana tjetër, të mos paragjykojnë me ligj, unë mendoj dhënë një detyrë më e lartë me këtë rast të një dhe propozoj që ta, heqim fare këtë paragraf, se arbitri për të gjykuar ndërmjet organit kompetent, s’është e nevojshme të paragjykojnë tani, janë apo që në këtë rast mund të jetë zyra e strehimit për s’janë të rregullta me ligj këto gjëra, them ta heqim shembull; e Komitetit Ekzekutiv dhe personit të fare dhe ta mbyllim këtë problem. interesuar. Kryetari i Komitetit Ekzekutiv do të luajë Tomor Malasi - Deputeti Sadedin Balla. rolin e një gjyqtari adinterim, do ta quajmë kështu Sadedin Balla - Të them të drejtën pyetjen ose të një arbitri. Unë kështu e kuptova. Ndoshta e se, mbi ç’bazë ligjore përcaktohen ndarjet ligjore e kuptova unë gabim. kisha bërë qysh herën tjetër dhe isha i bindur ky Arben Imami - Vendimi për marrjen e shtëpisë paragraf ishte i tepërt këtu, por me sqarimet që dha do ta marri po ekzekutivi, nuk do ta marri një pushtet specialisti, unë mendoj se ky nuk duhet të hiqet. tjetër. Do ta marri po ekzekutivi. Për derisa ky vendim Nuk jam dakord me propozimin e parafolësit . do të merret nga ekzekutivi edhe apelimi do të bëhet Faleminderit! po në të njëjtin ekzekutiv. Dhe gjithmonë do të Tomor Malasi – Deputeti Arben Imami. firmoset po nga kryetari i bashkisë ose nga kryetari Arben Imami - Sikurse thotë edhe specialisti, i rrethit. Kështu që i mbetet po aty dhe ai nuk mund organi ekzekutiv dhe normalisht kryetari i rrethit ose të kundërshtojë atë që ka firmosur pesë ditë përpara. i bashkisë, si përfaqësues i ekzekutivit, do ta çmojë, Tomor Malasi - Megjithatë, ne jemi në një linjë nëse ka ndarje fiktive ose jo. Në fakt, është po me paragrafin e dytë. Kështu që, ajo linjë do të kryetari i bashkisë ose i rrethit, i cili do të bëjë vazhdojë. Në qoftë se s’do vazhdojë ajo linjë..., si e njëkohësisht edhe aktin, sepse edhe ai është kemi zgjedhur fillimisht. përfaqësues i ekzekutivit atje, kreu i ekzekutivit. Ne Deputeti Petrika Minga. faktikisht, nuk bëjmë gjë tjetër, vetëm se i japim të Petrika Minga - Zoti Kryetar i seancës, ne drejtën e apelit qytetarit tek i njëjti person. Këtu ka kemi diskutuar dhe në grup në lidhje me këtë paragraf një gjë. Nuk mundet ekzekutivi të ekzekutojë. Është dhe me shqetësim të madh dhe, aq më tepër që e një prerogativë, që nuk e ka asnjë në botë. Në qoftë konfirmon dhe një herë gjithë ky debat i madh që u se ne duam t’i japim ekzekutivit shqiptar, meqenëse bë për paragrafin e fundit. Dhe ne aty ramë dakord duam t’ia japim edhe mund t’ia japim, por nuk ka për t’u hequr, meqenëse ky paragraf ka aq shumë ekzekutiv i cili heton, çmon, vlerëson, gjykon dhe subjektivizma, sa mund të dalë jashtë logjikës së jep vendim. ligjit. Ne jemi për atë që të hiqet si paragraf. Prandaj Kjo është e ndarë. Është pushteti gjyqësor që është e kotë të debatojmë. Deputeti Jemin Gjana. e bën këtë. Dhe ne e kemi të shprehur në Jemin Gjana - Zoti Kryetar, dhe atë ditë që u minikushtetutën tonë që kemi. Themi pushtetet janë ndërpre seanca, paragrafin e tretë e kemi diskutuar të ndara në Shqipëri, nuk mundet që të vlerësojë dhe u hodhën dy variante që po hidhen edhe sot. kryetari i Komitetit Ekzekutiv nëse ekzistojnë shkaqe Njeri variant, për ta votuar kështu siç është dhe reale që prindi me fëmijën kanë marrëdhënie të mira varianti tjetër për të mos qenë. E vërteta është që ose të këqija ose shkojnë kështu e ashtu dhe t’u në paragrafin e tretë thuhet - “Kur qiramarrësi ka krijojë kushte. Nuk mund të japi një verdikt të tillë. bërë ndarje fiktive të anëtarëve të familjes për të Kjo gjë mund t’i takojë vetëm gjykatës. Jam i detyruar përfituar” domethënë për të përfituar dhe s’ka zoti Kryetar i seancës të mbështes propozimin e përfituar akoma. Në qoftë se ka përfituar mendoj që zotit Shaban Memia, për arsye se preket një nga në paragrafin e parë është zgjidhur problemi. Është bazat e së drejtës. E drejta e çdo njeriu, e drejta ndarë një familje në dy familje. Njëra nga këto familje humane për të apeluar në një organ më të lartë ose ka sipërfaqe të tepërt banimi dhe do t’i hiqet. Futet për të apeluar në gjyq. paragrafi i parë dhe s’ka pse futet dhe një paragraf Gjithashtu, shkelet një nga parimet bazë të të tretë dhe të paragjykojmë këtu. Është ndarë Kushtetutës sonë, që është pikërisht ndarja e fiktivisht apo s’është ndarë fiktivisht. Unë them që pushteteve. Unë nuk jam i mendimit se ky paragraf të dy variantet janë të hedhur. Do të ishte e drejtë mund të qëndrojë. që Kryesia ta hidhte në votim. Cili variant do të fitojë, Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami, ju më le të mbetet në fuqi. Dhe s’ka pse të hyjmë kush e

805 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ka kompetencë, kush s’e ka. Më duket po merremi që na tha specialisti, një sipërfaqe optimale prej 6 me gjëra që s’ka pse të merremi. E kemi diskutuar metrash katrorë për çdo person. Po marr një dhe atë ditë kur doli. Pasi është hedhur për votim shembull të thjeshtë - një familje që ka 4 persona, paragrafi i tretë, atëherë ka dalë problemi që kuorumi e cila disponon sot për sot 2 dhoma e një kuzhinë, për paragrafin e dytë apo nuk ishte. Domethënë po t’i quajmë sipërfaqe mesatare të dhomave 4 me kishin kaluar jo disa minuta, por një çerek ore. Le 4, 4 me 3.1/2, ato bëjnë 24,25 ose 27,28 metra të kthejmë edhe njëherë asaj që të paragjykojmë katrorë, domethënë këta do të banojnë rregullisht seancën e një jave më parë. në këtë shtëpi. Ka raste që një nga këto dhoma Ju faleminderit! mund të jetë 6 me 5, 6 me 4, kështu që vetëm një Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. dhomë nga këto plotëson sipërfaqen e banimit të Abdi Baleta - Zoti Kryetar, mua më duket se kësaj familjeje. Kjo mund të lërë shkak që nga zgjidhja më e drejtë dhe më praktike është për ta komitetet ekzekutive ose nga ato organe që do ta hequr. Jo vetëm, sepse na i lehtëson punën tani, kenë këtë të drejtë t’i merret një dhomë. Dhe në por më duket se kjo do të zbatojë dhe zbatimin e qoftë se duhet të ndërrojë shtëpi, prapë do ta çojnë ligjit, por nuk është vetëm halli ynë tani. Po të flasim këtë, sepse me këtë sipërfaqe që kemi ne në për ndarje fiktive është tepër e ngatërruar. Unë, me përgjithësi kemi si mesatare 4 me 4 ose 4 me 3.1/ sa e njoh praktikën, mendoj që raste të kapshme 2, po të ndahet kjo familje, do të marrë prapë 2 janë vetëm ato raste kur dy ose tre vëllezër kanë dhoma e një kuzhinë. Po meqenëse mund të lindin marrë secili në ngarkim një ose dy prindërit, kanë këto probleme, unë mendoj që të shtohet një përfituar secili sipërfaqe sikur ka dhe prindërit, paragraf, të cilin e kam formuluar kështu : “Kur një ndërsa prindi jeton vetëm. Ky është rasti që mund familje disponon një sipërfaqe më tepër, por që në të kapet. Rastet e tjera pastaj janë kaq të ngatërruara rast ndërrimi të banesës, merr po atë numër dhe kaq hipotetike, sa dhe komitetet ekzekutive zor dhomash, nuk duhet bërë këmbimi i shtëpisë apo se kanë për t’u hyrë. Në këtë rast, kur përfitohet në marrja e dhomës së tepërt.” kurriz të prindërve si e kanë e bërë një numër i Tomor Malasi - Ju lutem, ma sillni propozimin! caktuar qytetarësh, edhe pa këtë paragraf komiteti Ju lutem, ta dëgjojmë dhe një herë!( E lexon edhe mund ta bëjë verifikimin me kë do të rrijë ky prind; e njëherë) Ka një vërejtje, ta dëgjojmë! paskeni tepër dhe mbaron puna. Prandaj mendoj Urdhëroni! se është me praktikë ta heqim. Specialisti - Bëhet një propozim i ri, por desha Tomor Malasi - Kalojmë në votim atëherë. Dy të theksoja për paragrafin e parë të ligjit që tashmë propozime janë: të hiqet, apo të lihet. Propozimi është miratuar. Kemi thënë dhe e kemi formuluar është për t’u hequr; domethënë, do bëjmë njëherë kështu: “kur në banesën shtetërore të zënë nga propozimin e parë për të hequr. Kush është dakord qiramarrësi krijohet një sipërfaqe e tepërt banimi, që ta heqim paragrafin e fundit? Kundër? Abstenim? tej normës së caktuar, dhe kjo tepricë përbën dhomë Miratohet heqja e këtij paragrafi me shumicë votash. të veçantë e më tepër...”, pastaj është në vijim, Së fundi, para se ta votojmë të gjithë ligjin, deputeti vazhdon neni i formuluar, sipas formulimit. Pra, është Abdi Baleta ka bëre një propozim shtesë në këtë thënë : “Kur kjo tepricë përbën dhomë të veçantë, ligj të formuluar në këtë mënyrë: “Banesat shtetërore do veprohet, do të vendosë organi kompetent të lëshuara me qira nga qiramarrësit trajtohen si shtetëror për marrjen e kësaj sipërfaqeje të tepërt; sipërfaqe e tepërt banimi. Qiratë e vjela deri tani jo në çdo rast. Kemi thënë gjithashtu se sipërfaqja kalojnë në buxhetin e shtetit.” e tepërt e banimit përcaktohet nga norma e Deputeti Vedat Sazani. sipërfaqes së banimit për frymë, e caktuar nga Vedat Sazani - Kam dhe unë një shtesë. qeveria që është 6 metër katrorë. Në qoftë se kjo Tomor Malasi - Deputeti Sazani më falni, tepricë nuk përbën dhomë të veçantë, nuk merret diskutojmë një herë këtë, pastaj shtesën tuaj. Kush kjo sipërfaqe. Në qoftë se ajo përbën dhomë të ka vërejtje lidhur me këtë? Nuk ka vërejtje. veçantë, e më tepër, mund të merret. Atëherë, kush është dakord me propozimin e Tomor Malasi - Deputeti Emanuel Heba. deputetit Abdi Baleta? Kundër? Ju lutem, ulni Emanuel Heba - Shpjegimet e specialistit janë kartonët pro! Kundër? Abstenim? Miratohet me të mjaftueshme, prandaj shtesa që propozon deputeti shumicë votash. Deputeti Vedat Sazani. Vedat Sazani të mos propozohet fare. S’qëndron Vedat Sazani - Ne caktuam këtu, sipas asaj shtesa që kërkohet.

806 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. nuk po kuptohen edhe sot nëpërmjet mekanizmit Natasha Shehu - Edhe unë jam dakord me të votës u rrëzuan të gjitha sugjerimet dhe propozimet shpjegimet që bëri specialisti, sepse nganjëherë për përmirësimet e këtij projektligji. Këto ishin arsyet duam t’i thjeshtojmë, siç tha deputeti Abdi Baleta, që ne votuam kundër. Ju faleminderit! dhe jo t’i komplikojmë, të mos i shtojmë paragraf Tomor Malasi - Deputeti Petrika Minga. tjetër, sepse dhe paragrafi që tha deputeti Abdi Petrika Minga - Zoti Kryetar i seancës, jo se Baleta kaloi tashmë, por ka raste që njerëzit e kanë do t’i përgjigjem me të njëjtën monedhë zotërisë, lëshuar me qira një dhomë, jo thjesht se e kanë të por për të sqaruar dhe ne pozicionin tonë që votuam tepërt, por ndoshta dhe për nevoja ekonomike. Tani pro. Është pikërisht ky projektligji që u votua tani ai u votua, prandaj të mos bëjmë më shtesa dhe që u jep të drejtë të gjithë personave të cilët paragrafësh të tjerë. Të mbetet siç qe. jetojnë në shtëpi jashtë konditave të strehimit, që Tomor Malasi - Atëherë, unë mendoj që me po flenë ndoshta edhe nëpër bunkerë. Është konsensus të miratohet, pa qenë nevoja ta hedhim pikërisht ky ligj që do t’u marrë të drejtën në votim. Propozimi nuk gjeti mbështetje, prandaj bllokmenëve, të cilët po gëzojnë ende privilegje në kalojmë në votimin në tërësi të nenit 2? Kundër? strehim; janë akoma bllokmenët lokalë, nëse mund Abstenim? t’i quajë kështu, të cilët janë në rrethet e tjera dhe Miratohet neni 2 me shumicë votash. Deputeti që mund t’i prekë ky ligj. Pra, u merr privilegjet Gëzim Agastra. bllokmenëve dhe u jep të drejtën popullit që jeton Gëzim Agastra - Miratimi i ligjit po përfundon. ende në bunkerë, apo nëpër kasolle. Kjo është Unë mendoj se ka paqartësi në popull lidhur me esenca e gjithë këtij ligji. sipërfaqen e tepërt të banimit. Prandaj është detyrë Tomor Malasi - Deputeti Haxhi Aliko, replikë? e organit qeveritar, që përpara se të bëjë zbatimin, Haxhi Aliko - Jo replikë, por një sqarim se m’u të bëjë zbatimin në televizion për të sqaruar njerëzit duk që me qëllim u keqinterpretua deklarata jonë konkretisht për rastet e ndryshme, për arsye se ka dhe m’u duk një spekulim në adresë të kësaj shumë probleme shqetësuese të sqarohen se kush deklarate. Nuk kemi aspak parasysh bllokmenët, shtresa preken. Të sqarohet hollësisht cila është sepse u bë një propozim nga vetë ministri i Kontrollit norma e caktuar për person, 6 metërshi katror, të Shtetit që ishte radhën e kaluar që të sqarohej kuzhina, korridori, banja, ballkoni. Unë pata shumë se kjo ishte për bllokmenët dhe nuk u pranua. takime me njerëz këto ditë dhe thanë që, kështu si S’kemi aspak parasysh bllokmenët por kemi thoni juve, jemi dakord, por ne e kemi kuptuar që do parasysh sugjerimet që bëmë për të korrigjuar të futeshin dhe kuzhinat etj. Pra, ka nevojë për një aspekte të këtij ligji. sqarim publik për normat. Në ligjin e mëparshëm Faleminderit! mbase nuk kanë qenë të përcaktuara mirë. P.sh. Tomor Malasi - Deputeti Blerim Çela. ka qenë 4-6 metra. Të thuhet 6 metra maksimale Blerim Çela - Më vjen keq, por deputeti Haxhi dhe të sqarohet se si do të veprohet konkretisht. Aliko e shtrembëroi atë që thashë unë. Unë radhën Faleminderit! tjetër thashë që kjo është për bllokmenët, por dhe Tomor Malasi - Shumë e drejtë. Për votimin e për bllokmenët e tjerë. Sigurisht kisha parasysh këtij ndryshimi në tërësi kush është dakord? bllokmenët e tjerë të mëdhenj. Por unë quaj bllokmen Kundër? Abstenim? Me shumicë votash, miratohet. edhe atë brigadierin që mund të ketë 4 dhoma e 1 Deputeti Haxhi Aliko. kuzhinë dhe 3 dhoma e 1 kuzhinë me 2 ose 3 vetë Haxhi Aliko - Në bazë të Rregullores së bllokmenë e quaj. E ka marrë ose në rrugë të Kuvendit Popullor, të nenit 34 dhe 35, dua të bëj një privilegjeve, ose e ka marrë me ryshfete. Bllokmen sqarim për votën kundër. unë quaj dhe atë kamerierin ose tretarin e pa Grupi ynë Parlamentar, me dëshirën e mirë për ndershëm që ka paguar dhe ka marrë banesë më të ndihmuar në mbarëvajtjen e punimeve, mori pjesë shumë se ç’ duhet atij i duhet marrë, në këtë kuptim aktive në seancën e kaluar gjatë shqyrtimit të këtij e kisha dhe më duket e sqarova 2-3 herë atë ditë. projektligji me të njëjtat qëllime dhe me Tomor Malasi - Mbaruat? Deputeti Skënder predispozicion po merr pjesë dhe sot; provë është Gjinushi. fakti që pa grupin tonë përsëri nuk arrihej numri i Skënder Gjinushi - Është e nevojshme të caktuar për t’u zhvilluar mbledhja. Por, konstatojmë sqaroj edhe njëherë që këtu po shkelet rregullorja, se qëllimet tona nuk u kuptuan radhën e kaluar dhe se me rregullore ke të drejtë të sqarosh votën kundër

807 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dhe nuk parashikohet asnjë koment tjetër mbrapa. Shaqir Vukaj - Grupi Parlamentar i Partisë Dhe ne sqarojmë votën kundër për këtë. Me ndonjë Socialdemokrate? koment duket sikur ne kemi qenë kundër me ligjin Deputeti Gaqo Apostoli. në parim. Ne s’ jemi kundër me ligjin në parim, s’ Gaqo Apostoli - Edhe ne jemi dakord të kalojmë jemi kundër që komitetet të veprojnë për të marrë në votim, ta miratojmë. sipërfaqe të tepërt, kemi qenë kundër për zgjidhjen Shaqir Vukaj - Kush ka ndonjë vërejtje apo për të futur familje të tjera dhe në mënyrë të veçantë, ndonjë propozim? kemi qenë kundër që të mos kesh të drejtën e Kush është dakord që zëvendësprokurori i ankesës në gjykatë. Është e drejta jonë ta sqarojmë përgjithshëm të jetë Alush Dragoshi? Kundër? votën është pikërisht për këtë arsye, që ne votojmë Abstenim? Miratohet me shumicë votash, miratohet. kundër, për gjykatën dhe për asnjë arsye tjetër. Kalojmë në pikën tjetër të rendit të ditës. “ Për Komentet e tjera janë kundër rregullores dhe ju lutem një ndryshim në ligjin nr. 7526, neni 30, germa “d”, i të ndërprisni komentet në vazhdim. cili propozohet të ndryshohet si vijon - “Për atë që Tomor Malasi - Ka gjë tjetër? nuk përmbush sistematikisht detyrat e punës pa 15 minuta pushim. shkaqe të arsyeshme ose shkel rëndë disiplinën në punë”. Komisioni i Ligjeve ? * * * (Nga vendi përgjigjen se nuk ka vërejtje.) Grupi i Partisë Demokratike? (Pas pushimit) Petrika Minga - Grupi Parlamentar i Partisë (Zoti Shaqir Vukaj bën disa njoftime për Demokratike ra dakord për këtë variant. mbledhjet e ardhshme të komisioneve) Shaqir Vukaj - Grupi i Partisë Socialiste? Xhevat Lloshi - Me leje, lidhur me mbledhjen Alfred Paloka - Nuk kemi gjë. e komisioneve, do t’ju lutesha që të mblidhesh dhe Shaqir Vukaj - Grupi i Partisë Socialdemokrate ? Komisioni i Simboleve, për arsye se puna po Skënder Gjinushi - Pyetje për specialistët - zvarritet. Ne bëmë një parashtresë përpara Kuvendit çfarë parashikohet sot me dispozitat në fuqi për këto Popullor dhe tani është e detyrueshme të bëjë një raste. Kodi i punës ka disa raste kur quhen shkelje mbledhje të komisionit, të shikojmë çështjen e të rënda të disiplinës në punë. Kështu që kryetarit dhe të përbërjes së komisionit se mundësisht të na thotë çfarë është në fuqi që të përndryshe kjo punë do të ngelet pa u bërë. gjykojmë për këtë shtojcë që bëhet. Shaqir Vukaj - Kalojmë në pikën tjetër të rendit Shaqir Vukaj - Specialisti? të ditës. Mbarojmë dy pikat e rendit të ditës, pastaj Specialisti - Me sa di unë, në ligjin, që është ia japim fjalën deputetit Gramoz Pashko. Para disa miratuar, “Për marrëdhëniet e punës “ janë ditësh u kemi shpërndarë grupeve parlamentare të parashikuar disa raste të largimit të punonjësve nga dhënat për Alush Dragoshin, i cili propozohet nga puna, nga drejtuesi për shkeljet që mund të bëjë. Presidenti si zëvendësprokuror i përgjithshëm i Këto janë disa raste. Midis këtyre është parashikuar Republikës së Shqipërisë. Grupet parlamentare i edhe rasti që flitet në nenin konkret. Konkretisht në kanë marrë para disa ditësh. Ju lutem, mendimet, pikën “d” ekzistuese është: “Nuk përmbush vërejtjet etj. Kush e do fjalën? Grupi parlamentar i sistematikisht detyrat e punës pa shkaqet e Partisë Demokratike? arsyeshme dhe shtohet kjo ose shkel rëndë Petrika Minga - Ne e diskutuam në grup dhe disiplinën në punë”. Në Kodin e Punës nuk është zotërinjtë që e njihnin nga afër, folën për të, folën përcaktuar asnjëherë se cilat quhen për shkelje të për një person që e justifikon këtë profesion dhe që rëndë të disiplinës në punë. Këtë e vlerëson vetë të emërohet në këtë vend. Ne si grup Parlamentar e drejtuesi rast pas rasti. Një ardhje me vonesë nuk miratuam. është e përcaktuar në ligj. Këtë rast pas rasti e Shaqir Vukaj - Grupi parlamentar i Partisë vlerëson vetë drejtuesi. Nuk të përcaktohet në ligj Socialiste? Deputeti Fehmi Abdiu. se cila do të quhet shkelje e rëndë e disiplinës në Fehmi Abdiu - Grupi ynë pasi u njoh me punë. Këto janë parashikuar në ligjin “Për ndryshime kërkesën që do të parashtrojë në këtë seancë, në marrëdhëniet e punës”, diskutoi rreth tij, dhe përfundimisht nuk ka asnjë Shaqir Vukaj - Deputeti Blerim Çela. kundërshtim rreth këtij problemi. Është dakord që Blerim Çela - Faleminderit! Ne nga kontrollet kandidatura e paraqitur të miratohet pa probleme. që kemi bërë, kemi parë se pikërisht kjo pikë, kjo

808 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

germë duhej të ishte në ligjin “Për marrëdhëniet e është ekonomik dhe është shkelje e disiplinës në punës” që u miratua më parë. punë. Nuk bëhet fjalë për 5 minuta apo për 10 minuta E para, sepse një pikë e tillë ka qenë dhe më vonesë në punë. Duke vënë klauzolën e rëndë, përpara në Kodin e Punës. kuptohet që gjykohet si një rast brenda nenit “d”, E dyta, ne kemi raste të shkeljes së disiplinës për masat që duhen marrë. Duke e lënë si raste të financiare, i kanë bërë drejtues ose nëpunës të përsëritura, unë e bëj vetëm njëherë dhe në këtë ndryshëm, por kjo s’do të thotë që me shkelje të rast nuk merret asnjë masë, megjithëse dëmi mund disiplinës financiare apo me shkelje të dispozitave të jetë shumë i madh dhe shkelja mund të jetë të punës t’i çosh të gjithë për shkelje penale, shumë e madhe. Prandaj unë mendoj se ajo duhet prandaj ka dhe masa të tjera më të vogla se sa të jetë. ndjekja penale. P.sh., shet materialet e shportës ti Shaqir Vukaj - Deputeti Haxhi Aliko. i jep urdhër por maskarallëkun e bën magazinieri. Haxhi Aliko - Nevoja për të forcuar disiplinën Ose shet e blen vetura sipas qejfit, por nuk vërtetohet në punë është ndjerë gjithnjë dhe vërtetë është një që të ketë fituar para, por ama ka shkelur ligjin. masë e domosdoshme sidomos tani, kur kërkojmë Atëherë kjo për ne është shkelje e rëndë e disiplinës që të rifillojë puna dhe të jetë një punë efektive. Në në punë dhe duhet marrë kjo masë, e cila deri tani parim jam plotësisht dakord që një gjë e tillë të nuk e shkel ligjin “Mbi marrëdhëniet e punës.” vendoset dhe të respektohet me rigorozitet. Por Kjo neve do të na ndihmonte shumë jo vetëm problemi që na shqetëson është pikërisht neve, por edhe ndërmarrjet e institucionet e tjera. papërcaktueshmëria, se çfarë do të quajmë thyerje Faleminderit! të rëndë të disiplinës në punë. Mendoj se është i Shaqir Vukaj - Deputeti Lush Përpali. domosdoshëm një formulim tjetër, i cili vërtetë të Lush Përpali - U një pyetje u dha dhe një përjashtojë mundësinë e titullarit për të abuzuar mbi sqarim, por unë e quaj të domosdoshme që të këtë të drejtë që i jep ligji, ajo që të shqetëson. Kaq sqarohemi nga specialistët ose përfaqësuesit e kisha. Këshillit të Ministrave që kanë marrë iniciativën për Shaqir Vukaj - Konkretisht keni ndonjë të paraqitur ligjin se çfarë konsiderohet me “shkel moment? rëndë disiplinën në punë”. “E ritheksoj, çfarë Haxhi Aliko - Nuk kam, por e ndiej të konsiderohet sipas ligjit, jo sipas interpretimit të domosdoshme se do një formulim tjetër që të njërit apo të tjetrit, sepse unë mund të konsideroj përjashtojë subjektivizmin. një gjë tjetër, tjetri mund të konsiderojë diçka tjetër, Shaqir Vukaj - Deputeti Leontiev Çuçi . unë mund t’i them 5 minuta shkelje e rëndë në punë, Leontiev Çuçi - Kisha një pyetje për specialistin dikush mund t’i thotë 5 ditë. Unë them me ligj çfarë por nuk e shoh, nuk e di kush do të japë përgjigje. A konsiderohet. Ideja është a ka interpretim ligjor ka mundësi të më shpjegojë specialisti në bazë të shkelja e disiplinës më punë apo nuk ka. Kush e dispozitave të Kodit Civil, të Kodit të Punës dhe të bën këtë interpretim? Gjithnjë shqetësimi është që legjislacionit se kush janë shkeljet e rënda, shkeljet kjo të jetë e njësuar. Nuk besoj se do të ketë ndonjë e lehta apo mesatare që me gjithë mend përbëjnë deputet këtu që ka shqetësim që njerëzit të shkelje, për të cilat duhet mbajtur një qëndrim. pushohen nga puna kur shkelin rëndë disiplinën. Specialisti - Më falni, se nuk e kisha kodin Shqetësimi është, nëse këtu ka trajtim unik apo ka përpara, por do t’ju jap përgjigje dhe profesor trajtim të diferencuar? Si mund të jetë kjo, këtu e Skënder Gjinushit dhe juve. Ligji nuk merr përsipër kam fjalën. Kush mund ta shpjegojë nga specialistët të përcaktojë se cilat janë ato shkaqe të rënda të se si interpretohet? thyerjes së disiplinës në punë ato vendosen rast Shaqir Vukaj - Deputeti Kujtim Gina. pas rasti nga drejtuesi dhe kur punonjësi nuk është Kujtim Gina - Për sa i përket nenit që bëhet dakord me këtë vendim të drejtuesit, atëherë ai ka fjalë, për të bërë ndryshimin, unë mendoj se është të drejtë të ankohet në gjykatë, këtë do ta zgjidhi fjala vetëm për raste të përsëritura. Një drejtues gjykata. Lidhur me atë që tha profesor Skënder ndërmarrjeje një herë vetëm jep një urdhër me dëm Gjinushi kur mungon në punë pa shkaqe të ekonomik. Kjo është shkelje e rëndë e disiplinës arsyeshme është një pikë tjetër. Pikërisht shtesa në punë. Meqenëse s’është e përsëritur dhe neni i që është bërë këtu ose shkel rëndë disiplinën në Kodit të Punës nuk e ka, atëherë unë nuk mbaj punë është bërë një harresë. Ka ekzistuar dhe në asnjë përgjegjësi se njëherë e kam bërë. Por dëmi kodin e mëparshëm, është harruar me sa di unë,

809 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ka pasur dhe tani raste në gjykatë kur gjykata është lehta, të mesme dhe të lehta të disiplinës së punës, ndodhur përpara vështirësive; është bërë një shkelje ashtu siç i kërkojnë disa parafolës. Subjektivizmi e rëndë dhe gjykata nuk ka mundur ta zgjidhi e ka ka qëndruar dhe më përpara në këtë punë. Deri sa nxjerrë jashtë juridiksionit....( E lë mendimin gjysmë) në Kodin e Punës kemi pasur masa administrative Për këtë arsye duhet parashikuar patjetër këtu. për thyerje të disiplinës, subjektivizmi qëndron. Të Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Imami. mos vonohemi më dhe ta votojmë këtë shtesë të Arben Imami - Ligji nuk mund t’i parashikojë ligjit. rastet një për një, sepse sferat e punës janë të Shaqir Vukaj - Deputeti Gramoz Ruçi. ndryshme. Ligji ka një klauzolë gjithëpërfshirëse pra Gramoz Ruçi - Unë, personalisht kam një për indisiplinime të rënda në punë. Nëse vlerësimi sugjerim për diskutimin e këtij neni dhe para se të nga ana e administratës nuk do të jetë i saktë rast bëja sugjerimin desha të dija nga zonja që mbron pas rasti, i jepet mundësia për të shkuar në gjykatë, këtë ligj, kë përfaqëson këtu Qeverinë apo Kryesinë e cila jep gjykimin përfundimtar. Përderisa ky e Parlamentit? vlerësim përfundimtar jepet në gjykatë, mua më Specialistja (Karmen Qineti) - Unë jam juristja duket se s’ka pse të hezitohet dhe mund të kalohet e Kuvendit. Për këtë ligj është bërë propozimi nga dhe në votim. Ministria e Drejtësisë. Ka ardhur në Qeveri. Shaqir Vukaj - Deputeti Gramoz Pashko. Gramoz Ruçi - Në rregull, në rregull. Sugjerimin Gramoz Pashko - Desha të them për ligjin t’i e kam për juve, zotërinj të Kryesisë. Disa herë japë një lloj zgjidhjeje problemit që me të drejtë Parlamenti ndodhet dhe punon në boshllëk. Nuk ka ngrihet. Rastet e papërcaktuara, ligjet që quhen as përfaqësues të Qeverisë që paraqesin ligjin dhe blanketa, të hapura kryejnë mundësi për as specialistë të saj këtu nuk vijnë. Me sa di unë, subjektivizëm, por për fat të keq, ligji s’mund t’i juristët e Kuvendit nuk janë që të bëhen interpreto përcaktojë rastet e veçanta kur do të quhet të vendimeve apo i propozimeve që bën Qeveria. indisiplinim, kur nuk do të quhet. Unë e di që juristët e saj janë në shërbim të Kuvendit, Mua më duket i mirë formulimi, por në të të komisioneve të saj apo të propozimeve kur bën ardhmen ky problem do të zgjidhet vetiu me statutin një grup Parlamentar apo një grup deputetësh. Pse e ndërmarrjeve ose me kontratat e punës. Në statutin disa herë ne ndodhemi në një gjendje të tillë. e ndërmarrjes ose në kontratën e punës do të Duam të bëjmë pyetje, duam të marrim përgjigje përcaktohet, rast pas rasti, se cilat do të quhen dhe s’kemi nga kush e marrim dhe e marrim nga raste të shkeljes. Unë do të bëja një sugjerim të vetja. Në rastin konkret ne po e marrim nga vetja. tillë - kur shkel rëndë, siç është formuluar atje, Zonja që ndodhet në tavolinën e interpretimit sipas akteve ligjore ose nënligjore që e përcaktojnë praktikisht po bën një mbrojtje që s’duhet ta marrë. këtë gjë, sepse statuti i ndërmarrjes do të marrë S’e kuptoj pse e vë veten përpara një përgjegjësie forcë ligjore në një moment të caktuar. Kur të dalë të tillë. ligji i ndërmarrjes do të thuhet - ndërmarrje do të Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Meçaj. quhet ajo njësi ekonomike që ndërtohet mbi aktin e Arben Meçe - Unë duhet të flas si përfaqësues marrëveshjes, mbi statutin në të cilën aderojnë të i Komisionit të Ligjeve këtu për vetë faktin se dhe gjithë ata që do të marrin pjesë në të e ku e di unë, vetë mbrojtja e këtij ligji në komision u bë me idenë ose kur të vijë puna te kontratat e punës. Të gjitha se kur ky ligj ka kaluar në Parlament është harruar këto do të kenë brenda tyre mundësinë e kjo pjesë që ka qenë, por është harruar. Dhe është specifikimit të rasteve. Prandaj mua më duket se transmetuar në fletore pa këtë paragraf. Vendosja e kjo zgjidh problemin në një farë mënyre. I lejohet këtij paragrafi është detyrimisht e domosdoshme edhe procedurës civile ose procedurës penale për për të forcuar disiplinën në ndërmarrje. Kjo ndoshta të përcaktuar konkretisht se cilat do të jenë ato raste është arsyeja që nuk kanë ardhur specialistët. Nuk me të cilat çështja mund të ndiqet. është se po bëhet shtesë. Është thjesht një diçka Shaqir Vukaj - Deputeti Tonin Alimëhilli. e harruar që po shtohet. Është harruar në redaktim, Tonin Alimhilli - Unë nuk jam dakord me asgjë më tutje. Për këto arsye unë nuk e shoh të parafolësin se deri sa të vendosen këto akte ligjore arsyeshme që të bëhen dhe gjithë këto diskutime dhe nënligjore ne duhet të lejojmë thyerjen e këtu. Po pati mundësi, të hidhet në votim. disiplinës për faktin që nuk kemi përcaktuar as në Faleminderit! Kodin e Punës, as në ligj të cilat janë thyerje të Shaqir Vukaj - Deputeti Abedin Elmazi.

810 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Abedin Elmazi - Unë jam dakord që një shtesë një konvejer ku nuk duhet ndërprerë puna, sepse e tillë është e domosdoshme të bëhet, por ndodhemi mund të shkaktojë dëme shumë të mëdha; mund para një vështirësie të tillë. të jetë largimi gjithë ditën nga tavolina jote e punës Pyesim juristen, juristja e ka të vështirë të kur s’ke për të bërë gjë hiç dhe s’ta konsideron shefi përcaktojë ç’kuptojmë me raste të rënda të thyerjes shkelje të rëndë të disiplinës në punë, sepse s’i së disiplinës dhe na thotë që këtë duhet t’ia bëjë prishet ndonjë punë, e bën edhe në darkë. Shembuj drejtuesi i ndërmarrjes. Po ai ku do të mbështetet të këtillë mund të jepnim pa mbarim, prandaj e për ta bërë. Mund të vijë puna për ankim në gjykatë. dëshirueshme do të ishte që të votonim. Po gjykata ku do të mbështetet për të përcaktuar cilët Shaqir Vukaj - Deputeti Medin Zhega. janë rastet e rënda? Kështu që unë nga të gjitha anët Medin Zhega - Jam dakord me parafolësin. shoh papërcaktueshmëri. Kjo papërcaktueshmëri do Është e domosdoshme që ligje të ketë për njerëzit të sjellë subjektivizmin. që punojnë, sepse pa disiplinë në punë, asgjë nuk ubjektivizmi do të sjellë padrejtësinë. Unë shkon mbarë. Por me sa kuptoj unë, ne po flasim mendoj që kjo punë të shihet mirë. për një ligj që presupozon ekonominë e centralizuar, Shaqir Vukaj - Keni ndonjë propozim konkret? pra ekonominë që ndërtohet dhe realizohet në Deputeti Dylber Vrioni. ndërmarrjet e ashtuquajtura socialiste. Duhet të Dylber Vrioni - Faleminderit! mendojmë dhe për ligje të tilla që presupozojnë Unë mendoj se nuk kemi pse të frikësohemi ekonominë e tregut dhe ndërmarrjet private. Këtu para faktit që të klasifikojmë rastet se kush është flitet për vetë kontratën që duhet të ketë punëdhënësi shkelje e rëndë dhe kush nuk është. Mendoj se në dhe punëmarrësi. Prandaj e theksoj dhe njëherë se ndërmarrje të ndryshme ekziston një nivel i është e domosdoshme që të mendojmë dhe për ndryshëm disipline ligji në vetvete objektivisht në ligje të tilla, sepse dihet jemi përpara fakteve të kryer vartësi të faktit se si shkon disiplina, drejtuesi i që së shpejti ne mund të miratojmë edhe ligjin për ndërmarrjes e ka parasysh se cilat janë ato raste ndërmarrjet private. Dhe e ardhmja i takon që i prishin punë për të vendosur për thyerje të ndërmarrjeve private, se sa ndërmarrjeve shtetërore. disiplinës për të marrë vendime. Në qoftë se ai Shaqir Vukaj - Deputeti Skënder Gjinushi. vepron subjektivisht, kuptohet do të veprojë gjykata Skënder Gjinushi - Unë do të propozoja që të dhe e zgjidh nëse ai nuk ka vepruar konform ligjit, votojmë. Tani, pas diskutimeve është e qartë. Ky apo jo. është po aq i përcaktuar sa të gjitha pikat e këtij Shaqir Vukaj - Deputeti Abdi Baleta. neni. Rrjedhimisht më duket se keqkuptimi lind nga Abdi Baleta - Unë jam për t’ia miratuar pa kjo që këtu nuk është fjala për disiplinën formale, e ndonjë hezitim këtë propozim. Natyrisht, diskutimet cila parashikohet në pikën “dh”, por është në një janë gjithmonë të dobishme, por mund të kujtoj kuptim më të gjerë. Kështu që propozojmë ta vetëm këtë, asgjë të re nuk ka këtu Kodi ynë i Punës votojmë. e ka pasur para se të bëhen ato tentativa për ta Shaqir Vukaj - Deputetja Rushen Golemi. rregulluar Kodin e Punës për t’ia vendosur disiplinën Rushen Golemi - Faleminderit! Edhe unë jam në ndërmarrje para nja dy vjetësh mbi baza më të dakord që të votojmë dhe desha ta ilustroj qoftë me forta, u tha atëherë, për t’ia lënë në dorë kolektivit u një ekonomi shtetërore, ndërmarrje shtetërore qoftë bënë ca manipulime me kodet dhe u prish ajo me një private. Po e marr shembullin nga mjekësia praktikë që ishte. Thyerja e rëndë e disiplinës në qoftë në klinikë private, qoftë në klinikë shtetërore, punë në praktikën e ndërmarrjeve tona dhe në në rast se një personel vartës i bën të sëmurit ujë, praktikën e gjykimeve është nga më të gjykuarat, me qëllim që të përfitojë gjë që na ka ndodhë, asnjë ligj nuk ka nevojë ta japë me emër. Po të atëherë si mund të presë që ai ta përsëris këtë kemi ndonjë vështirësi, kur të bëhet Kodi i Punës, gabim? atje është vendi për të diskutuar. Këtu mjafton siç Sigurisht, që titullari duhet ta pushojë në vend. është nuk krijon ndonjë vështirësi të madhe në Shembuj të tillë mund të bie sa të duash. Në rast praktikë. Dhe sado të përpiqemi ne për të përcaktuar se titullari bën ndonjë padrejtësi, atëherë siç na tha ose për të kuptuar deri në detaje se ç’farë do të jetë specialisti, i drejtohet gjyqit dhe ai e ndan. Propozoj shkelje e rëndë e disiplinës në punë, nuk do ta ta vëmë në votë. Ju faleminderit! kuptojmë dot; mund të jetë shkelje e rëndë e Shaqir Vukaj - Kush ka ndonjë mendim tjetër ? disiplinës në punë, largimi 5 minuta qëllimisht nga Urdhëroni!

811 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Mustafë Mustafa - Unë kam një mendim që Kuvend nuk mund të përcaktojmë dot të gjitha rastet duhet të përcaktohet se cilat quhen shkelje të rënda që përbëjnë shkelje të rëndë, të disiplinës në punë. të disiplinës në punë, sepse subjektivizëm në punë Problemi ligjor, e përsëris dhe njëherë, do të zgjidhet do të ketë si nga drejtuesi i ndërmarrjes, ashtu dhe nga organet e drejtësisë me unifikim të praktikës nga gjykata. Mirë drejtuesi i ndërmarrjes e mori së tyre gjyqësore. Ato, mbasi të studiojnë problemin vendimin, por gjykata mbi se do të bazohet që ta në tërë vendin, do të përcaktojmë se kush është quajë këtë shkelje të rëndë ose shkelje të lehtë? shkelje e rëndë e disiplinës dhe mbi bazën e tyre Nuk mund të ketë subjektivizëm dhe të krijohet një do të japin udhëzime të detyrueshme. Pra, unë kam duel drejtues - gjykatë? mendimin ta votojmë. Shaqir Vukaj - Si e keni propozimin konkretisht? Shaqir Vukaj - Deputeti Kastriot Islami. Mustafë Mustafa - Unë propozoj se duhet të Kastriot Islami - Duke marrë shkas nga jenë të përcaktuara se, cilat janë shkelje të rënda diskutimi i deputetit parafolës, i cili tha që është që t’i dijë gjykata, drejtuesi, edhe punonjësi. mjaft vështirë për të përcaktuar pikërisht rastet se Shaqir Vukaj - Deputeti Gaqo Apostoli. kur mund të ketë shkelje të rënda apo jo, atëherë Gaqo Apostoli - Unë mendoj se një propozim kjo e bën akoma më të domosdoshme, do të thosha që u bë përpara, që këto shkelje të jenë në përputhje që të shtohet pikërisht ai term që thanë dhe dy me aktet ligjore dhe nënligjore më duket se është i deputetët e tjerë dhe të përcaktohet sipas akteve saktë, për arsye se edhe një deputet parafolës foli ligjore dhe nënligjore. Ndërkohë do të thosha, thjesht për një prishje konvejeri dhe që shkaktoi dëme të për të kujtuar, që ky ligj na është paraqitur me një mëdha etj. Por që të gjendet faji dhe arsyeja pse u relacion për projektligjin “Për një ndryshim në ligjin dëmtua konvejeri, mblidhet këshilli teknik, sepse “Për marrëdhëniet e punës” dhe jo një projektligj faji nganjëherë përcaktohet duke analizuar etapa të për një harresë në ligjin “Për marrëdhëniet e punës”. veçanta. Ashtu siç ka ligje, ka dhe një teknologji në Shaqir Vukaj - Ka ndonjë propozim tjetër? përcaktimin e defekteve. Kështu që të mos kemi Deputeti Lush Përpali. subjektivizma. Në rastin konkret bëhet një vendim i Lush Përpali - Unë nuk kam diskutuar. Unë këshillit teknik. Mbi bazën e vendimit të këshillit mbroj idenë që ligji, pavarësisht se është i teknik që mund ta quajmë, nuk e di juristët e dinë domosdoshëm që të miratohet për të forcuar më mirë, ose rregullorja e ndërmarrjes mund të quhet disiplinën në punë, i lë shkas arbitraritetit. Këtë e një akt nënligjor dhe mbi bazën e saj të bëhet, por theksuan dhe deputetë të tjerë. Nuk është e të ketë një arsyetim dhe një kolegjialitet, domethënë zgjidhshme vetëm çështja po të shkojë në gjykatë, të mos jetë arbitrar në formën e drejtuesit. Prandaj, se dhe gjykata do të mbështetet në një akt ligjor, unë them nuk përmbush sistematikisht detyrat e prandaj unë kam mendimin, pavarësisht se ligji nuk punës pa shkaqe të arsyeshme kur shkel rëndë mund të parashikojë të gjitha rastet e thyerjes së disiplinën në punë në përputhje me aktet ligjore e disiplinës të rëndë ose të lehtë kjo është logjike. nënligjore në fuqi, në qoftë se mund të thuhet, s’ka Ligji duhet të parashikojë me diapazon kur ka shkelje asgjë të keqe. të rëndë të disiplinës së punës, se ka të bëjë me Shaqir Vukaj - Deputeti Bashkim Caka. një gjë shumë të rëndë. Punonjësi pushohet nga Bashkim Caka - Unë kam mendimin që puna. Nuk është fjala për t’i dhënë vërejtje. Unë projektin ta lëmë si është. Nuk është problem i mendoj që duhet përkrahur të paktën mbështes panjohur. Ka qenë në Kodin e mëparshëm të punës, propozimin e fundit që u bë nga deputeti Kastriot për arsye se në praktikë nuk mundemi të Islami apo dhe dikush tjetër më përpara, nga deputeti përcaktojmë atë që u tha dhe nga të tjerët të gjitha Gramoz Pashko, pak a shumë të tillë, të shtohet rastet që përbëjnë shkelje të disiplinës së punës. një shtesë “shkelje të rënda të disiplinës së punës Ajo që përbën shkelje të disiplinës së punës në një parashikohen rastet ligjore ose nënligjore ose në vend, mund të mos e përbëje në një vend tjetër. E marrëveshjen e punës”. Ideja është që të mos ketë para. të drejtë askush ta pushojë nga puna tjetrin, në qoftë E dyta, që është shqetësim nga të tjerët për të se nuk është rasti i shkruar për ndërmarrjen, jo me luftuar subjektivizmin ; ka një praktikë gjyqësore, e ligjin. Të paktën pushimi nga puna të mos ketë ta cila mbasi studiohet, unifikohet, del me një udhëzim bëjnë, ndërsa për t’i dhënë vërejtje është tjetër gjë. të plenumit të Gjykatës së Lartë, të paktën qysh ka Kur të vijë puna për ta pushuar të shikohet ajo që dalë deri tani. E them këtë se objektivisht ne si është e shkruar. Në qoftë se nuk është e shkruar

812 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

s’ka të drejtë ta pushojë. Në marrëveshjen e punës në përputhje me aktet ligjore dhe nënligjore në fuqi. kjo mund të bëhet shumë mirë, e parashikuar me ligj, Kush është dakord me këtë propozim? Ju lutem, jo, por ligji t’ia parashikojë. Ky është propozimi im. pa komente, kush është dakord? Kundër? Shaqir Vukaj - Deputeti Hasan Halili. Abstenim? Nuk fiton. Hasan Halili - Për ta miratuar ligjin në këtë Kush është dakord siç është formuluar në mënyrë si është formuluar dhe për të cilën qenë në materialin e paraqitur? Kodin e mëparshëm të Punës në çdo fushë të Kundër? Abstenim? Miratohet, siç është specialitetit ka gabime të rënda të punës që nuk paraqitur. mund të përcaktohen dot. Mësuesi rreh nxënësin Deputeti Gramoz Pashko. në mënyrë sistematike dhe themi këtu që kur të Gramoz Pashko - Faleminderit ! rrahë mësuesi nxënësin atëherë ta përjashtojmë nga I nderuar zoti Kryetar i seancës, puna. Një agronom ngatërron mbjelljen e grurit në Të nderuar deputetë, kam të drejtën e një vend që ta mbjellë më 10 nëntor e mbjell më 10 deklarate për arsye se në seancën e fundit të javës tetor. Duhet ta përcaktojmë këtu që në këtë rast që shkoi u bë një deklaratë, ku përmendej personi duhet ta dënojmë këtë agronom? Në të gjitha fushat im. Deklaratë në përgjigje të deklaratës së grupit e tjera çdo specialitet e gjykon vetë se cili është Parlamentar të Partisë Demokratike. gabim i rëndë dhe cili është gabim i pranueshëm në Zotërinj, dje kam qenë në elektoratin tim për të punën që bën. Prandaj të miratohet kështu siç biseduar lidhur me problemet që janë shfaqur këto është.Të mos humbasim kohën. ditë në grupin Parlamentar të Partisë Demokratike. Shaqir Vukaj - Deputeti Kolë Tonaj. Teknika, Kam biseduar me zgjedhësit vetëm dje në qytetin e ju lutem! Selenicës, si dhe në dy fshatrat Armen dhe Lubonjë. Kolë Tonaj - Unë mendoj që të mos Zgjedhësit ishin të indinjuar. Elektorati ndjente shpërndahemi më në këtë pikë. Problemi është i indinjim se si përfaqësuesit të tyre të zgjedhur iu bë qartë. Duhet apo s’duhet kjo shtesë në një pikë të gjyq publik nga një grup deputetësh të barabartë një neni të një ligji. Të gjithë janë dakord që duhet. me të. Zgjedhësit e quajtën këtë gjë një dhunim të Unë mendoj që kjo shpërndarje dhe shembujt e demokracisë dhe me një lloj referendum votëbesimi shumtë që sillen për ta ilustruar këtë, vijnë nga fakti nënshkruan një peticion që i është drejtuar dhe se pikërisht nuk po kihet parasysh ky ligj me të Parlamentit. Këtij apeli popullor unë jam i detyruar gjitha nenet e veta. Shqetësimi që ngre deputeti t’i qëndroj besnik për shkak të betimit që kam bërë, Kastriot Islami ose disa të tjerë që të bëhet jam i detyruar të bashkohem me ato njerëzit e zonës legjislacioni thuhet qysh në dispozitat e përgjithshme time. Herë pas here njerëz të ndryshëm të zonës të këtij ligji që ne kemi miratuar vitin që kaloi kur time me kohë më kanë sjellë mesazhe për gjendjen legjislacioni i punës vazhdon në Dispozitat e rëndë në të cilën jetojmë. Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë. Më Muaj të tërë pa vaj, pa punë, me tarifa të SMT- poshtë vazhdon se punëdhënësit dhe të punësuarit së që i këpusin në mes. Populli është i pasigurt për i respektojnë këto dhe kanë për detyrë të caktojnë reformën ekonomike, i pasigurt për burimet financiare në mënyrë të përpiktë legjislacionin. Prandaj, unë nga jashtë. E pra, elektorati që unë përfaqësoj do mendoj që kjo shtesë e vogël u shkon për shtat të dijë se ku janë premtimet që i kemi bërë gjatë edhe pikave të tjera të nenit 30 dhe nuk ka asnjë fushatës elektorale. Populli kërkon transparencë. arsye që të zgjatemi. Po t’i hyjmë subjektivizmit, Ai popull ishte i indinjuar mbi të gjitha, sepse kishte edhe në pikat e tjera që janë miratuar vjet thuhet, dëgjuar kohët e fundit një projekt për ta bërë Vlorën që nuk përmbush sistematikisht etj. Po t’i hysh tani nënprefekturë të Fierit dhe dukej se pas kësaj të gjesh edhe shkaqet e arsyeshme dhe të përshkohej drejt një ndarjeje Jug-Veri. Si mund të paarsyeshme në punë, atëherë do të kemi punë lihet Vlora një zonë e dorës së dytë. Vlora e shumë. Mendoj që ta hedhim në votë dhe mbështetja Pavarësisë, Vlora e Luftës së 20-ës, Vlora e të jetë me votë. Revolucionit të 24-ës, e Ismail Qemalit, e Qazim Shaqir Vukaj - Kam një propozim me shkrim, Koculit, e Nacionalçlirimtares dhe e nacionalistëve të mbështetur dhe nga një zotëri tjetër, Gaqo kundër okupatorit në vitet 1939-1944. Duke pasur Apostoli, të formuluar në këtë mënyrë: “Nuk parasysh këto probleme, kam ngritur çështjen e përmbush sistematikisht detyrat e punës pa shkaqe pushtetit lokal dhe të ndarjes territoriale të vendit, e të arsyeshme ose shkel rëndë disiplinën në punë, cila duhej të bëhej mbi baza ligjore. Në grupin

813 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Parlamentar dhe në Kuvend u akuzova për thyerje t’u larguar, por përse, nuk thuhet. Nuk thuhet pse të disiplinës së grupit dhe pse jo, nga çdo kush u Azem Hajdari përpara se të ikte ishte i revoltuar akuzova për agjent i socialistëve. apo jo? Ç’ tha ai në mbledhjen e grupit Parlamentar Dhe madje që atë ditë u bë insinuata për një ditë para se të ikte për disa drejtues të Partisë përjashtimin tim. Përse më rraset kjo shfaqje? Për Demokratike. Nënkryetari dhe themeluesi i Partisë demokraci naive, apo për naivitet demokratik? Demokratike ikën disa muaj jashtë shtetit dhe asnjë Çështja e dytë që dua të ngre, çështja e nga liderët e partisë nuk e përcjell zyrtarisht. Unë bllokmenëve. Për hir të drejtësisë, kam kërkuar kërkoj të nderohet dhe në kam një krim, ndërkohë sqarimin e figurës së Ramiz Alisë. Kam kërkuar të grupi Parlamentar në mbledhjen e tij sa nuk e bën hidhet drita e vërtetë mbi gjyqin e Shkodrës, mbi armik Azem Hajdarin, ndërsa para publikut thotë se skandalin financiar të kambizmit që na ka futur në ka ikur për shkollë. Kjo tingëllon qesharake se nuk borxhin e pamasë dhe bllokimin në bankat e huaja. po e kuptoj cilin kërkon të gënjejë grupi Parlamentar, Kam kërkuar ekspozimin e të vërtetës për veten e vet, apo popullin? korrupsionin financiar përfshirë edhe personin tim Çështja e pestë, deklarata ime e datës 25 dhe kam insistuar për hapjen e dosjeve. Por këto qershor 1992, në vetvete shpreh shqetësimin e mbase kanë trembur ndokënd, sepse jo vetëm kanë përgjithshëm se problemet e demokracisë janë bërë rënë në vesh të shurdhër , por kam vënë re se po tepër të vështira, por mungesa e transparencës po më censurohen fjalët si në Parlament ashtu dhe në i shumëfishon këto vështirësi. Hermetizmi po krijon shtyp dhe në Radiotelevizion. pakënaqësi dhe pse jo deziluzion. Në Parlament Çështja e tretë, deklarata e grupit Parlamentar na vijnë ligje të dobëta që po cenojnë formimin e të Partisë Demokratike qëndronte shumë më poshtë shtetit juridik dhe po krijojnë precedentë të se sa mendimi i vetë partisë që ai grup përfaqëson. pashembullt. Ligji “Për ndërmarrjet “, më është dukur Ajo ishte e mbushur me elementë spekulativë dhe ligji më i dobët në historinë e Shqipërisë. Ai është demagogjikë, gjë që u vu re një natë para kësaj një ligj centralist dhe do të shtrembërojë krejt deklarate nga diskutimet e shumë deputetëve, kur reformën ekonomike. Ai bie rëndë në kundërshtim u fol për zbulim taktikash e strategjish për spiunë, me parimet e reformës dhe me rekomandimet e sikur thuren skenarë që qendrat i kanë jashtë etj. Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe të Bankës Në ç’numër vepre i kanë gjetur vallë këto? Bëhet Botërore. Është demagogji që thuhet se është marrë fjalë për veprat e Enverit. Bëhet lidhje e shkurtër me mendimi i këtyre organizmave ose ndoshta kërkohet sabotimin e çështjes së Kosovës, siç është bërë e t’u hidhet hi syve atyre. Kërkohet pesë herë të vijë njëjta lidhje me ngjarjet e 2 korrikut 1990, nga regjimi në interpelancë Qeveria që të ndihmohet prej nesh. i atëhershëm. Të gjithë e dimë se jam i pari politikan Kërkojmë në Komisionin Ekonomik ministrat të vijnë shqiptar që jam takuar me Ibrahim Rugovën dhe kam dhe vetëm një ndër këto takime arrin të realizohet. nënshkruar aktin e bashkëpunimit midis Lidhjes Për çdo ligj thuhet le të kalojë sa më shpejt se është Demokratike të Kosovës dhe Partisë Demokratike. i përkohshëm ky për mua është diletantizëm në Të gjithë e dinë se jam shprehur hapur për zgjidhjen ekonomi, në politikë dhe në demokraci. Është e çështjes në kuadrin evropian dhe në të gjitha qarqet deklaruar se është bërë reformë më 1 korrik. Me evropiane kam ngritur zërin që Milosheviçi të ç’buxhet? Me ç’të ardhura? Me ç’shpenzime? Si trajtohet si Sadami dhe, për këto deklarata nuk ka do t’i shpjegohet fshatit që buka do të bëhet 25 lekë? fjalë, por ka dokumente. Fjala e lirë që përfaqëson Si do t’i shpjegohet kalimi në asistencë 283, 000 mendimin e zgjedhësve këtu qenka arsyeja e vetëve dhe pa u rregulluar siç duhet organizmi i inkriminimit të deputetit nga një rregullore që s’e funksionimit në ndërmarrje? Si do të shpjegohet njeh kurrkush, që s’e kam firmosur ndonjëherë dhe frenimi i inflacionit që ka arritur 400 për qind, që do që u vendoska mbi Kushtetutën dhe betimin e të thotë se rroga e sotme 2000 lekëshe vlen as 400 deputetit. Kujtoni nenin 22 të Dispozitave lekë të dhjetorit të vitit 1990. Ku i kemi premtimet Kushtetuese. E vërteta është që ky Parlament që i kemi dhënë elektoratit para zgjedhjeve? Nuk shumë shpejt po rrëshqet jo, në demokraci, por në janë halle këto? Deri tani mund të ketë siguruar shteti oligarki. 50 milionë dollarë. Mund të sigurohen dhe 100 Çështja e katërt, lidhur me problemin e Azem milionë të tjera , kur duhen 500 milionë. Investimet Hajdarit. Atij i censurohet intervista. Nga kush dhe e huaja nuk po afrohen, barnat e huaja mbetën të përse? Thuhet se i mori leje grupit Parlamentar për bllokuara. Nga dhjetori - maj deficiti buxhetor është

814 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dyfishuar. Rritet 3 herë më shpejt çdo muaj variantit të tij minor, socializmit, por jo për të luftuar mesatarja mujore e vitit që shkoi. Pra, një miliard kundër njerëzve. lekë në muaj. Nga do të sigurohen këto para? Të nderuar deputetë, ne jemi në hapat e para të Atëherë na nxjerrin ligje që na fusin në rrugën e demokracisë, por unë me dhimbje konstatoj faktin ekonomisë së komanduar. Rriten taksat, se pasioni politik, i ndezur më tepër nga një dëshirë shumëfishohet çmimi i benzinës, sekuestrohen primitive për pushtet se sa nga ndarjet ideologjike mallrat e tregtarëve privatë, organizohet një ushtri e po tenton të bllokojë kanalet reale të demokracisë, armatosur kundër kapitalizmit që sapo ka lindur me duke prishur kështu rregullat e lojës. Pasioni ka anë të policisë financiare dhe kontrollit të shtetit. E gjetur më në fund fuqinë e shumicës dhe nën pra, unë jam kundër të gjitha këtyre dhe do të qëndroj presionet e saj po nxjerr ligjet bankete, urdhra kundër të gjitha këtyre. Unë them se situata mund kontradiktorë, e dekrete që s’i shërbejnë të zgjidhet. Hajde ta zgjidhim së bashku. Shtroj demokracisë, po i shërbejnë pushtetit. Pra, pushteti pyetjen sa herë janë diskutuar këto në PD, sa herë po i kanoset shtetit ligjor. Në emër të lirisë dhe në Parlament, sa herë në Televizion? Asnjëherë. Në përgjegjësisë time si deputet, shtyhem të deklaroj Parlament na kërkohet vetëm të ngremë kartonin se shoqërisë shqiptare po i kanoset sërish në derë jeshil dhe aspak nuk kërkohet mendimi racional. diktatura. Për këtë arsye, duke respektuar kohën Mendimi i pakicës, brenda grupit Parlamentar, në të cilën jetojmë, duke kujtuar dhe njëherë nuk respektohet kurrë. sakrificën e stërzgjatur që jemi të detyruar të Çështja e gjashtë, në deklaratën e grupit përballojmë, si dhe aktin sublim të studentëve dhe Parlamentar të Partisë Demokratike, flitet për të mbarë popullit shqiptarë këto vitet e fundit. Më korrupsion ekonomikë dhe politik. Nuk është në lejoni zotërinj, që nga forumi më i lartë i shoqërisë nderin e deputetëve të deklarojnë me aluzione të sonë të ritheksoj botërisht përgjegjësitë që kemi tilla të pacaktuara mbeten fyerje dhe shpifje marrë pas, votëbesimit që na ka dhënë populli, Deklaratat janë me përgjegjësi para historisë për ndërtimin e shtetit ligjor, ekonominë e tregut, fjalët që mbajnë. Le të hapin zotërinjtë akuzues në pacenueshmërinë e të drejtave të njeriut. Koha as i këtë tribunë letrat. ka falur e as do t’i falë abuzuesit e pushtetit. Mjerë Çështja e shtatë, përmendet në deklaratën e ai që nuk përmbush detyrimet morale që kërkon grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, çeku i koha e tij. Sot i paraqita këshillit kombëtar të Partisë bardhë. Nuk po e zgjas. Por. po i sqaroj këta njerëz, Demokratike peticionin e zonës time dhe një se çeku i bardhë ishte ajo që bota fillojë të memorandum ku i kërkoj të mbajë qëndrim ndaj realizonte, futja e Shqipërisë në KSBE, futja në peticionit dhe në, vartësi të këtij qëndrimi, unë do Fondin Monetar Ndërkombëtar në Bankën Botërore të vendos më pas pozicionin tim. Mësova se këshilli dhe atë Evropiane. Çeku i bardhë janë 2 vjet ndihma kombëtar nuk begenisi të përfillë peticionin e popullit ushqimore për Shqipërinë që sot prodhon vetë të zonës time elektorale. Unë jam i obliguar ndaj monedhë që përbëhet nga letër dhe bojë. vullnetit të këtij populli. Prandaj e quaj të pafalshme Çështja e tetë, përmendet ç’varrimi. E deklaroj që ai nuk ma përfilli. Pavarësisht nga mekanizmi që publikisht se ç’varrime të këtilla bien në kundërshtim u gjet dhe nga artificët që u përdorën, falënderoj me moralin tim të krishterë. Ky moral për ç’varrimet grupin Parlamentar të Partisë Demokratike për të është i njëjtë me moralin e Evropës, pjesë e së cilës mirën që më bëri duke më përjashtuar, duke më ne duhet të bëhemi. shpëtuar moralisht nga qenia bashkëfajtor nga ato Çështja e nëntë, përmendet deklarata ime për që mendoj se do të ndodhin. Qeverinë e Stabilitetit. Unë i qëndroj përmbajtjes së Faleminderit! kësaj deklarate. Katastrofa ekonomike nuk do të Shaqir Vukaj - Deputeti Petika Minga. ndodhte në prag të derës siç është sot. Deficiti i Petrika Minga - Që të gjithë jemi deputetë në buxhetit të shtetit nuk do të ndodhte dhe pasojat e këtë sallë dhe kemi të drejtë të bëjmë deklarata sa dhimbjeve të reformës do të ishin kapërcyer më lehtë, të duam dhe si të duam por mbi të gjitha ne kemi po qe se situata ekonomike nuk do të lihej jashtë bërë një betim përpara popullit. Ne jemi deputetë të çdo kontrolli në 4-5 muaj që pasuan atë qeveri. një partie të caktuar, që ka një program të caktuar. Pavarësisht se ç’thuhet për mua, unë mbetem Kur ne bënim deklaratë, në lidhje me mesazhin antikomunist. Kërkoj shkallmimin e komunizmit. përshëndetës drejtuar Kosovës problem ky shumë Unë jam për të luftuar kundër komunizmit dhe i rëndësishëm, me të cilin i gjithë Parlamenti u

815 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

preokupua, u preokupuan të gjithë deputetët që ishin kuptoj unë, të largohet një deputet funksionar, siç në sallë, zoti Gramoz Pashko sposton vëmendjen e kuptoj unë, mandatin e tij? Faleminderit! nga ky problem kaq i rëndësishëm dhe kaq madhor Shaqir Vukaj - Deputeti Blerim Çela. dhe bën një deklaratë që të gjithë e dimë si u bë Blerim Çela - Faleminderit! Me këtë deklaratë dhe si ndodhi. Është e drejtë e deputetit të bëjë zoti Gramoz Pashko, vazhdon rrugën e tij të vjetër deklarata të tilla, por jo në momente kaq të kundër Partisë Demokratike dhe udhëheqjes së saj rëndësishme dhe kaq kruciale në të cilën po që nuk është pajtuar me mendimet e tij që nga dalja debatonte Kuvendi ynë për të miratuar një deklaratë e Qeverisë së Stabilitetit dhe në vazhdim. Desha të mesazhi për Kuvendin e Kosovës. Edhe njëherë po them se peticioni që është paraqitur nga elektorati, i përmendim zotit Gramoz Pashko, që nuk jemi nga i ashtuquajturi elektorat, siç thotë zoti Gramoz ata që shkelin të drejtën e mendimit për të shprehur Pashko, nuk është i gjithë elektorati, por i një ose lirisht mendimet e veta si deputet. Gjithashtu, i themi dy fshatrave dhe ata nuk përbëjnë gjithë elektoratin. zotit Gramoz Pashko se është një normë Elektorati nuk është me 300 ose me 500 apo me demokratike për të gjithë Parlamentet bashkëkohorë 1000 firma, por është me 8000 ose me 10 000 firma. që i nënshtrohen një rregulloreje të caktuar të një Për sa i përket premtimeve të Partisë Demokratike, grupi të caktuar politik dhe, në bazë të kësaj, ne ne nuk kemi dhënë premtime në erë, por kemi dhënë proceduam se është më se normale, si grup premtime të cilat do t’i mbajmë dhe me 2-3 muaj Parlamentar pa na i zënë këtë çështje dhe jo të pushtet nuk mund të realizojmë atë që kemi bëjmë gjyq, siç e përmend zoti Gramoz Pashko, premtuar për 4 vjet. Dhe më vjen keq që i thotë këto në lidhje me spostimin e këtij problemi kaq madhor zoti Gramoz Pashko. T’i thotë këto një injorant që që trajtonim pak më parë. Ishte e drejtë e grupit nuk di, i falet, por zotit Gramoz Pashko, nuk i falet. Parlamentar të analizonte dhe të sqaronte pozicionin Me të vërtetë nuk ka vaj e sapun që nga muaji mars e zotit Gramoz Pashko, në lidhje me këtë problem kjo është e trashëguar nga të tjerët, por ecjet e jaket që u trajtua. Dhe është më se normale që një vendim e qeveritarëve tanë bënë që të vijë dhe vaj dhe sapuni i miratuar nga grupi Parlamentar është i bazuar në dhe sheqeri. Qeveria jonë po lufton që të fusë në një rregullore të caktuar. Thamë që është një normë punë njerëzit dhe jo si Qeveria e Stabilitetit që e demokratike për të gjithë Parlamentet bashkëkohorë mbyti vendin akoma më tepër në borxhe, qoftë të demokratikë. Në bazë të kësaj u gjykua se ky ishte brendshme, qoftë të jashtme. Dhe ne e kemi një gabim i plotë i zotit Gramoz Pashko. Këtë theksuar në mbledhjen e grupit Parlamentar të rregullore ai e kishte miratuar vetë në grupin tonë Partisë Demokratike, që Qeveria e Stabilitetit ka Parlamentar. Prandaj nuk jemi dakord me mendimin qenë ndër qeveritë më të dobëta pas Luftës së Dytë e tij që unë kam votuar për këtë rregullore. Dhe zoti Botërore në Shqipëri. Gramoz Pashko e ka miratuar këtë rregullore të Tjetra, Vlora, nënprefekturë e Fierit. Këto janë grupit tonë Parlamentar dhe në bazë të kësaj vetëm shpifje dhe nuk ka mundësi që të jetë kështu. rregulloreje ne proceduam. Prandaj nuk ka asgjë Le që nuk do të kemi organizimin me nënprefektura, kontradiktor në lidhje me të. por me bashki. Këto fjalë u përhapën në Vlorë para Ju faleminderit! disa ditësh që të ç’orientonin elektoratin. Këto janë Shaqir Vukaj - Deputeti Kastriot Islami. shpifje të ulëta, të poshtra nuk ka mundësi që të Kastriot Islami - Unë nuk kam për të diskutuar bëhen ndarje të tilla. lidhur me dy deklaratat, për arsye transparence, këto Për sa i përket largimit të zotit Azem Hajdari, pyetje - në një kohë kur diskutohet një problem aq madhor A është vënë në dijeni Kryesia e Kuvendit sa problemi i Kosovës, ma merr mendja që kjo nuk Popullor për ikjen e deputetit Azem Hajdari? Kjo, e ishte një lajthitje e zotit Gramoz Pashko, por do të para. thosha të shihej pak më thellë nga të gjithë. Duhet E dyta, a është vënë në dijeni Kryesia për arsyen ta shohim me sy më patriotik. Nuk është as zoti e largimit të deputetit Azem Hajdari? Azem Hajdari, as Blerim Çela që të barazohet me E treta, a ka lajmëruar apo njoftuar deputeti Azem problemin madhor të Kosovës. Secili nga ne është Hajdari për mbajtjen apo dorëzimin e mandatit të tij? një hiç para Kosovës, është një hiç para popullit. E katërta, a ka të drejtë që për arsye Kur diskutohet problemi i Kosovës i qëndrojmë specializimi, siç kam marrë unë dje, siç jam në problemit të Kosovës dhe problemit kombëtar. dijeni dhe nuk lidhet me detyrën e deputetit, siç e Për sa i përket censurimit të zotit Azem Hajdari,

816 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nuk është e vërtetë që ajo është censuruar. Sot në përnjëherësh. Deputeti Petrit Kalakulla. Ju lutem, mbledhjen e këshillit kombëtar u diskutua ky mbani qetësi! problem dhe u tha që intervista e zotit Azem Hajdari Petrit Kalakula - Unë jam shumë i indinjuar do të jepet me një tog intervistash të tjera, secili nga qëndrimi i zotit Gramoz Pashko, i cili s’pati mund të japë intervistë, aq më tepër zoti Azem burrërinë të vijë në Këshillin Kombëtar të partisë Hajdari që është nënkryetar i Partisë Demokratike. dhe t’i shtrojë këto probleme brenda gjirit të partisë, Ligjet po na vijnë të dobëta. Me sa duket, ligjet e të cilës aktualisht i përket. I përket “de jure”, por Qeverisë së Stabilitetit. Prandaj na prunë në këtë me sa duket nuk i përket “de fakto”. Deklaratën që derexhe. Ne po mundohemi që të paraqesim ligje bëri unë e konsideroj si një kryeartikull tipik të “Zërit të rregullta, duke u mbështetur në eksperiencën të Popullit”. Veç kësaj e këshilloj zotin Gramoz botërore, duke u mbështetur në asistencën e Pashko, që të kalojë korridorin dhe të dalë në krah kualifikuar, në Fondin Monetar Ndërkombëtar, në të majtë, se atje e ka vendin. Bankën Botërore dhe të specialistëve të tjerë të huaj. Shaqir Vukaj - Deputeti Lush Përpali. Që të gjitha ligjet i kemi parë me ta. Dhe unë mund Lush Përpali - Zoti Kryetar i seancës... të them se ligji “Mbi ndërmarrjet “ që përpiloi zoti Shaqir Vukaj - Pa hyrë në mbledhje partie, Gramoz Pashko me grupin e tij ka qenë një ndër jemi në Kuvend Popullor. ligjet më të dobëta, se ai ligj na çoi në korrupsion Lush Përpali - Ju ma dhatë fjalën, tani e kam dhe në këtë shkatërrim të ekonomisë. fjalën unë. Ju lutem mua mos më bëj thirrje, se s’kam Për sa i përket korrupsionit shumë është folur diskutuar si në parti dhe nuk po filloj me mbledhje edhe për zotin Gramoz Pashko për këtë problem. partie. Pikërisht unë kisha këtë mendim që këtu u Ne, si Komision i Kontrollit të Shtetit, jemi duke e kërkua fjala për një deklaratë, është e drejta e atij. ndjekur dhe ma merr mendja që do të dalin së shpejti Kam parasysh se kur filloi deklaratën që nuk e problemet. miratuam një pikë për të bërë diskutime për një pikë Për problemin që po troket në derë diktatura, e të caktuar. Është e drejta e grupit Parlamentar të thënë nga goja e Gramoz Pashkos, e ndyn atë gojë Partisë Demokratike, siç e gjykoj unë, dhe e Partisë se këto janë fjalë të komunistëve që i kanë thënë Demokratike me kryesinë e saj, me degët që ka, si dhe vazhdojnë t’i thonë. Nuk troket më diktatura në ta gjykojë vetë të arsyeshme, ndërsa këtu në Kuvend Shqipëri, ka vdekur ajo kohë, nuk e lejon më Partia Popullor, ne s’kemi hapur pikë të veçantë për këtë Demokratike. Dhe unë mund ta them me plot bindjen punë. Prandaj, mendoj që në qoftë se kemi punë të se Shqipëria është në duar të sigurta se diskutimet tjera të Kuvendit Popullor, le të vazhdojmë. Ky është e grupit të deputetëve të Partisë Demokratike, kur mendimi ynë. u bënë për problemin e Gramoz Pashkos para 2-3 Shaqir Vukaj - Dy fjalë, për sa i takon pyetjeve netësh, ishin diskutime të pjekura, me shumë të zotit Kastriot Islami. Unë, si anëtar Kryesie, nuk përgjegjësi, me shumë brumë , me shumë di gjë që zoti Azem Hajdari të ketë njoftuar Kryesinë patriotizëm dhe them që nuk do të ketë më probleme e Kuvendit Popullor, se do të shkojë në SHBA. Pra të tilla në Shqipëri. Diktatura është eliminuar njëherë rrjedhimisht, kuptohen të gjitha pjesët e tjera të e mirë. Po në qoftë se është puna për luftë për pyetjeve. Meqenëse na vijnë rrallë ministrat, do t’ia pushtet, është tjetër gjë atëherë mund t’i vësh etiketa japim fjalën. Deputeti Ylli Vejsiu. sa të duash. Jo është diktaturë, jo s’është diktaturë, Ylli Vejsiu - Tani do të na jepni fjalën, se ne pse s’u bëra unë Kryeministër. Për sa i përket vijmë më rrallë. popullit, ai është përfillur që ç’ke me atë punë në Keni shumë të drejtë. Ju faleminderit!(Të këshillin kombëtar të Partisë Demokratike. Bile ne qeshura në sallë .) kërkuam, u ngritën anëtarë të këshillit kombëtar dhe Një fjalë bullgare thotë: “Çdo çudi zgjat 3 ditë, thanë të jetë zoti Gramoz Pashko këtu, që ta më e madhja zgjat një javë “. Kështu dhe kjo histori dëgjojmë zotin Gramoz Pashko, por ai me gjithë se do të bëjë të vetën dhe do të përfundojë ashtu siç ishte ftuar, nuk erdhi. Dhe ne kërkuam që të bëhet kanë përfunduar gjithë historitë e tjera. Unë jam mbledhja e zakonshme e partisë, ku të vijë zoti dakord me mendimin e zotit Lush që ne kemi shumë Gramoz Pashko dhe t’i thotë gjërat e tij me punë të tjera për të bërë. Me sa duket këtu ka një transparencë dhe ne t’i përgjigjemi me transparencë. gjë të vërtetë. Zoti Gramoz ka problemet e tij Ju faleminderit! personale si duket ka probleme të shumta të cilat Shaqir Vukaj - Shoh 14 duar të ngritura kërkon që t’i zgjidhë në një forum që nuk është fare

817 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

vendi. Siç duket, ka probleme me grupin Problemi shtrohet këtu - zotërinjtë duhet të Parlamentar dhe me partinë e vet ka probleme me kuptojnë se nuk ka rregullore që t’i mbylli gojën shokët e tij, mund të ketë probleme me studentët e deputetit. Rregullorja për deputetin është fakultetit, me grupin pedagogjik që është atje, me Kushtetuta. Ky është shteti ligjor që kërkojmë të njerëzit që i kërkojnë tapitë e shtëpisë që e ka të ndërtojmë. Ky ishte leksion demokracie që desha zënë. Ka probleme me Kosovën, me diasporën, me t’u jap zotërinjve parafolës. Do t’u shtoja që të Ramiz Alinë që e përmendi këtu. Të gjitha këto halle vazhdonin me replika, por do të ishte në dëmin e që mund të ketë, ai pse duhet t’i zgjidhë Parlamenti? tyre. Le të gjejë mënyrën për t’i zgjidhë. Shaqir Vukaj - Deputeti Agron Musaraj. Ne do të jemi dakord. Shyqyr që arritëm kësaj Agron Musaraj - Duke dëgjuar deklaratën e dite që të jemi të lirë t’i zgjedhim! Mund të rijë, mund zotit Gramoz Pashko, u binda plotësisht se sot filloi të iki, unë e quaj një çështje personale. fushata elektorale e Partisë Socialiste për zgjedhjet Prandaj jam shumë dakord që ky problem të lokale. (Duartrokitje në sallë ) mos trajtohet. Ose të merremi me çështje tjetër, Shaqir Vukaj - Ju lutem, s’ka nevojë. Deputeti ose na lini të ikim, se jemi duke u lodhur shumë me Tonin Alimëhilli. punët e tjera. Kaq desha të them. Tonin Alimhilli - Shqetësimet e zotit Gramoz Ju faleminderit! Pashko, po të shihen me naivitet duken si të drejta. Shaqir Vukaj - Zoti Gramoz Pashko për replikë . Por të mos të harrojë elektorati i zotit Gramoz Gramoz Pashko - Unë bëra një deklaratë dhe Pashko dhe ai vetë, në këtë legjislacion zoti Gramoz iu përgjigja një deklarate që fliste për mua në publik. Pashko, kaq i shqetësuar për fatet e demokracisë Unë kam dinjitetin tim, personalitetin tim. Është dhe të popullit ka munguar me javë dhe me muaj. normale që të të fyejnë, është normale që të cenojnë Bile, kur ka ardhur këtu, ka ndenjur gjysmë ore ose dinjitetin personal; është normale dhe të investigojnë një orë dhe ka ikur. Të mos harrojë tjetrën që tha për tapitë e shtëpisë, është normale të investigojnë deputeti i ngritur përpara se zoti Gramoz Pashko, dhe për jetën private. nuk mban përgjegjësi për atë që flet. Kjo është e Mendimi im është që nuk është as në dinjitetin drejtë, nuk mban përgjegjësi ligjore... e askurrkujt këtu të hyjë në të tilla hollësira , aq më Shaqir Vukaj - Ju lutem mbani qetësi! tepër të ministrave që përfaqësojnë shtetin shqiptar. Tonin Alimhilli - Por ama, deputeti mban Unë kam respekt për qeverinë, kam respekt për përgjegjësi para partisë, të cilën përfaqëson këtu, Partinë Demokratike. Jam një nga themeluesit e për ato lajthitje që mundohet të bëjë në një kohë saj. Në atë shtëpi ku kërkohen tapitë janë shkruar kur po futemi në një fushatë të rëndësishme programet e para të Partisë Demokratike. Nuk ka elektorale. Pra, para partisë mban përgjegjësi. Ne rëndësi kjo gjë. Unë këtu përfaqësoj një deputet, nuk ishim për atë që zoti Gramoz Pashko të mos një zonë elektorale. Ajo zonë elektorale, me aq jetë deputet. Le ta mbajë elektorati vetë. Ishalla i sondazh sa unë bëra, unë thashë që unë nuk kam flet këtij elektorati dhe ai të vazhdojë të rrijë si deputet sjellë, nuk kam për votim në zonën time, se ligjërisht jashtë grupit tonë Parlamentar. Gjithashtu, të mos nuk mund të bëhet votim. Atje ku munda të bëj harrojë zoti Gramoz Pashko, që t’i qëndruaka sondazh për tre - katër orë populli më tha - ti vazhdo deklaratës që ka bërë në Londër dhe atëherë nuk i qëndro, je i zgjedhur deputeti ynë për një periudhë ka qëndruar. Kur ka ardhur këtu ka thënë që gazeta të caktuar kohe. Unë vij të përfaqësoj këtu popullin. “Rojter” ma ka deformuar deklaratën që kam bërë. Këtu nuk jam në forum partie. Këtu nuk jam në forum Nuk është e vërtetë se e kam thënë ashtu. Të mos privat nuk jam në forum shokësh. Unë këtu jam harrojë zoti Gramoz Pashko, se policia financiare përfaqësues me mandat të rregullt të zonës nuk është një ushtri e armatosur kundër privatizimit elektorale nr. 99 dhe kam 72 për qind sipas ligjit dhe kundër sistemit kapitalist, sepse projekti për themelor shqiptar. Pra unë jam zëri dhe përfaqësuesi këtë polici është nga qeveria ku ka qenë zoti i atij populli atje. Në qoftë se duhen zotërinj të Gramoz Pashko dhe së dyti e ka votuar statusin e caktuar të më mbyllin gojën, unë them që ata zotërinj kësaj policie dhe zoti Gramoz Pashko këtu. Nuk e i kanë mbyllur gojën atij populli, jo mua. Unë kam kemi dëgjuar ta kundërshtojë . Shiriti mund të jetë mundësi të flas. Unë kam të drejtën time si individ, atje. Mund ta vërë e ta dëgjojë elektorati i tij se sa e por kur flas si deputet në sallë të shenjtë unë flas ka kundërshtuar këtë polici financiare. Përkundrazi në emër të atyre të tjerëve. të mos harrojë elektorati i tij se zoti Gramoz Pashko

818 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

na ka dalë çdo natë në televizor me masa drastike Parlamentit gjatë kësaj periudhe. Më befason fakti ndaj popullit, me terapinë e shokut, me ngritjen e që këto vijnë nga deputeti Gramoz Pashko, doganave, me ngritjen e çmimeve të benzinës, të pavarësisht se ne vendosëm që ai të mos bëjë pjesë njërës e të tjetrës, bile të gjitha ato sollën një në grupin e Partisë Demokratike. Më befason fakti disekuilibër të popullit. Të mos harrojë zoti Gramoz se akuza të tilla si mosmbajtje premtimesh nga ana Pashko që programi i tij ekonomik ka sjellë këto e Partisë Demokratike që dhe “Zëri i Popullit” ka pasoja të cilat po i sheh kjo qeveri tani. Gjithashtu, qenë më i përmbajtur, për diletantizëm të të mos harrojmë se opinioni kundër këtij zotërie të Parlamentit, si dhe për rrugë të gabuar të tij, për shquar në lëmin ekonomik ka qenë i ngritur për rrugë të gabuar të reformës qeveritare. Pra, pa i bërë meritat e mëdha ekonomike të tij në të gjitha organet fjalë në këto tri instanca kryesore, në të cilat zotit e shtypit që në “Zërin e popullit”, sepse në qoftë se Gramoz Pashko nuk i ka munguar e drejta e fjalës, zoti Gramoz Pashko është një njeri që do elektoratin, pa pritur i bën fjalë këtu në Parlament, pasi është do atdheun, do ekonominë, atëherë jemi para dy marrë një vendim ndaj tij kur Këshilli Kombëtar, të alternativash. Edhe “Zëri popullit” që ka shkruar cilit ai i drejtohet këtu nuk pranoi ta diskutojë këtë kundër zotit Gramoz Pashko duhet ta quajmë një çështje pa qenë ai këtu, por e shtyu për ta diskutuar organ që ka shkruar gënjeshtra. Pikërisht dhe ai më vonë dhe ai formalisht bën pjesë në forumet e organ e ka kritikuar për rrugën e shtrembër dhe për Partisë Demokratike. Kritikat, në qoftë se qëndrojnë imponimet që i ka bërë Qeverisë së Stabilitetit, teoria nuk i takojnë Partisë Demokratike, se dihen e tij. Të mos harrojmë që dhe organe të tjera të shkaktarët e kësaj gjendjeje të krijuar. Unë mendoj pavarura ose të shoqatave të partive të ndryshme se ato i takojnë atyre shkaktarëve, të cilët secili politike të majta dhe të djathta gjithnjë kanë qenë nga ne i di dhe që kanë hapur këto plagë që ka sot të sensibilizuese për qëndrimet e zotit Gramoz Shqipëria. Demokracia që ka fituar në Shqipëri me Pashko. Por, është karrierizmi i tij, është ajo që vështirësi dhe në qoftë se ka ndonjë gjë që s’shkon, nuk mori vend në këtë qeveri që për mendimin tonë, nuk mundet që të bëhet kjo në këtë formë siç u bë bile dhe për mendimin dhe të opinionit e të për demokracinë për më tepër për atë pjesë që zoti gazetarëve, të shtypit, të artikullshkruesve dhe të Gramoz Pashko, i ka kolegë dhe ka pasur kontributin mbarë popullit, nuk e meritonte një vend në qeveri. e tij deri dje në të gjitha thëniet. Mendoj se mënyra, Është ky karrierizëm ndoshta i trashëguar, që këtë me të cilat u tha, nuk është aspak tolerante është njeri e ka acaruar herë pas here për të sabotuar një mënyrë që nuk i bën nder as atij vetë, as grupit programin e kësaj qeverie dhe pikërisht del tani kur të cilit ai i ka përkitur, as atyre forumeve të cilat ne na duhet një qetësi publike për të shkuar në praktikisht, falë demokracisë që ai e kritikoi aq zgjedhjet e pushtetit lokal me një frymë stabiliteti, shumë, ai bën pjesë, duke përfshirë dhe kryesinë e ky e destabilizon këtë pa i hyrë pastaj dhe anës Partisë Demokratike. Mendoj që të bëra këto në tjetër anës kombëtare që zoti Gramoz Pashko e një periudhë të vështirë brenda një fushate elektorale dëmtoi shumë. Dua të sqaroj diçka për anën vendosin në pozitë të vështirë Partinë Demokratike, kombëtare - demokracinë, e cila sapo ka filluar vendosin në Ka forca të cilat influencohen ose materialisht pozitë të vështirë në përgjithësi demokracinë tonë, ose ideologjikisht nga Serbia dhe nga Greqia dhe e cila dihet për vështirësitë që nuk varen nga ata që këto forca i shohim, i prekim, i ndiejmë që thonë - e kanë filluar këtë demokraci, ndodhet në këtë nivel. ç’na mërzitët me atë Kosovën... Ju faleminderit! Shaqir Vukaj - Edhe një minutë kohë keni. Shaqir Vukaj - Deputeti Bashkim Zeneli. Tonin Alimhilli - Të dinë këto forca që ne duhet Bashkim Zeneli - Zoti Kryetar i seancës, nuk t’i dalim zot kosovarëve, se janë shqiptarë. E para. e di, më duket se drejtimi i seancës nga ana tuaj në E dyta, duke i dalë zot kosovarëve, i dalim zot këto momente nuk është në nivelin e duhur. Unë edhe Shqipërisë brenda kufijve të saj të sotëm që nuk e di a është në rend të ditës, a duhet të ka. Ju faleminderit! vazhdojmë të dëgjojmë deklarata partiake mbas një Shaqir Vukaj - Deputeti Eduard Selami. deklarate që bëri këtu zoti Gramoz Pashko, sepse Eduard Selami - Faleminderit! Me thënë të analizat po bëhen thjesht në linjën e Partisë drejtën jam i befasuar nga deklarata e zotit Gramoz Demokratike, të partive të saj, të angazhimeve të Pashko. Janë akuzat më të ashpra që i bëhen, jo saj, të programit të saj. Këtu jemi në Parlament. Në vetëm Partisë Demokratike, por dhe qeverisë dhe qoftë se kemi gjë me qenien, me figurën e zotit

819 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Gramoz Pashko si deputet, le ta gjykojmë, le ta Parlament është vazhdë e saj. Nuk kam mbaruar, analizojmë, po më duket se po merr një rrugë jo fort zoti Gramoz Pashko. Më vjen keq se zoti Gramoz formale. Pashko, po bën akrobaci dhe lojë fjalësh me Së dyti, kisha këtë për Kryesinë, nuk e di se përgatitjen e tij teorike, me njohjen e tij teorike, me kur është vendosur, siç u tha nga deputetë parafolës, akrobacitë e tij të njohura për ekonominë e lirë. E që Këshilli Kombëtar i Partisë Demokratike të njeh mirë, mbase teorikisht, por nuk e di se sa e ka vendosë për të dhënë qoftë veçmas intervista në njohur dhe sa e njeh bazën e ekonomisë shqiptare televizion, qoftë edhe grup intervistash. E kujt është dhe sa ditë ka punuar në këtë bazë. kjo e drejtë? Është e Televizionit të depolitizuar, Sipas deklaratës së sotme, zotit Gramoz Televizionit Shtetëror të depolitizuar, të departizuar Pashko i ardhka mirë që shpëton nga përgjegjësia. apo duhen të merren orientime nga këshilli drejtues Unë dua ta pyes, se a mendon ai që ka përgjegjësi? i Partisë Demokratike për t’u dhënë ose jo, intervista A ka qenë ai në Qeverinë e Stabilitetit, e cila ka jo e Azem Hajdarit, sot, ose pas një jave, së bashku pak përgjegjësi për të sotmen e ekonomisë apo veças nga të tjerët. Nuk më duket serioze për shqiptare? A ka punuar ai për ligjin e vjetër të qëndrimin që mbahet si drejtim i seancës. ndërmarrjeve, që është një ndër ligjet që shkatërroi Së treti, desha të them se u tha nga disa ekonominë shqiptare, ndërsa ligji i sotëm i zotërinj këtu se me këtë rast filloi dhe fushata ndërmarrjeve i bëka kaq shumë përshtypje? A ka elektorale. Partisë Socialiste po i del në ndihmë punuar me programin e Partisë Demokratike dhe, a zoti Gramoz Pashko. Desha të siguroj kolegët e mi ka qenë një ndër mësuesit kryesorë të këtij deputetë dhe atë që e tha se nuk kemi nevojë që të programi, kundër të cilit del sot? Ndërsa, lidhur me kemi mbështetje për fushatë elektorale nga zoti insinuatat që ngre këtu për ngrënien e hakut të Vlorës Gramoz Pashko, apo nga kushdo tjetër. Jemi në si qendër prefekture për problemin e bukës, për gjendje ta bëjmë dhe vetë, si çdo parti, si çdo grup problemin e SMT-ve, për problemin e çmimeve, për Parlamentar, si çdo organizëm politik, si çdo pari të cilat ai kurrë s’ka qenë kështu siç deklaroi sot. politike në Shqipëri. Ka qenë gjithmonë për çmime pa tavan dhe për një Shaqir Vukaj - Deputeti Jemin Gjana. ekonomi të lirë, siç thashë dhe më sipër. Dua të di Jemin Gjana - Zoti Gramoz Pashko, të lutem, a s’ka pasur ku t’i ngrejë më përpara zoti Gramoz mblidhi të tëra replikat, mos më ndërprit fjalën! Pashko, por gjetka momentin që me këtë deklaratë, Fjalën ma dha Kryetari i seancës. Nuk kisha në në këto momente, në këto ditë të bëjë deklarime të mend të diskutoja, në qoftë se deklarata e zotit tilla. Mendoj se duke i qëndruar me kryeneçësinë Gramoz Pashko nuk ishte në formën e atyre tablove që e karakterizon, për fat të keq, veprimet e tij me sinoptike të ekonomisë së sotme shqiptare dhe të deklaratën që ka bërë dihet se në ç’ moment e bëri, perspektivës së saj dhe s’kam ndërmend të bëj nënkuptohet dhe për ç’motive e bëri. Unë mendoj ndonjë diskutim partiak, por të atyre problemeve që se vazhdon ta thellojë gabimin. shqetësojnë ekonominë shqiptare, që na Lidhur me peticionin e elektoratit, mendoj se shqetësojnë të gjithëve, që shqetëson të gjitha duhet ta sqarojmë zotin Gramoz Pashko dhe grupet parlamentare, shqetësojnë të gjithë elektoratin e tij se vendimi që ka marrë grupi Shqipërinë ,gjithë popullin dhe bashkë me ne dhe Parlamentar i takon këtij grupi, kanë një rregullore zotin Gramoz Pashko, siç e pranon dhe ai vetë. të brendshme që ka miratuar ky grup, do apo s’do Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike ka zoti Gramoz Pashko, është rregullore e këtij grupi mbajtur qëndrim ndaj zotit Gramoz Pashko, në që e ka miratuar mbi bazën e rregullores së deklaratën e tij. Të gjithë e kemi të qartë e kemi brendshme të Parlamentit. Është kompetencë e ndjekur prej kohësh për një errësim të mesazheve këtij grupi të marrë një vendim për ta përjashtuar demokratike të popullit. Që të gjithë ne e kemi nga grupi Parlamentar dhe për këtë ne nuk pyesim pranuar dhe demokratët, dhe republikanët, dhe as zotin Gramoz Pashko, nuk pyesim as elektoratin socialdemokratët, dhe socialistët se do të kalojmë e tij. Ndërsa që ai është deputet i një elektorati të nëpërmes dhimbjeve në këtë fazë tranzicioni. Për një zone të Vlorës, kjo është e qartë, mandatin këtë errësim zoti Gramoz Pashko nuk është dalluar elektorati ta heq. Po s’ia hoqi, le të vazhdojë ta mbajë për herë të parë në këtë deklaratë, por i ka dhënë si deputet. Ju faleminderit! sinjalet prej kohësh ,bile me dy artikujsh shumë të Shaqir Vukaj - Deputeti Gramoz Ruçi. fuqishëm në shtyp. Kështu që dhe deklarata e tij në Gramoz Ruçi - Zoti drejtues i seancës, për ne

820 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ishte e papritur deklarata që bëri deputeti Gramoz Gramoz Pashko - Në këtë analizë mua më Pashko, megjithatë është në rregulloren e vjen keq që këtu thuhet se teoria e “shokterapisë” Parlamentit që një deputet ose një grup deputetësh apo jo e “shokterapisë”. Këto kritika për mund të bëjë deklaratë, por keqardhja jonë si grup “shokterapinë” unë i kam pasur te “Zëri i popullit” Parlamentar është se në këtë mbledhje që ngjan shumë të thella. më shumë me një mbledhje të një partie të caktuar, Më vjen keq që dhe deputetët socialistë po në rastin konkret të Partisë Demokratike, ne nuk përpiqen të përfitojnë nga kjo situatë. Unë deklarova shikojmë një mbledhje të një Parlamenti demokratik publikisht para popullit dhe uroj që dhe elektorati që dhe elementët e demokracisë mendojmë se më dëgjon t’i dëgjojë të përsëritura fjalët që unë mungojnë si ndaj njeri-tjetrit, pra diskutantëve ashtu thashë dje. Unë jam antikomunist dhe antisocialist. dhe ndaj grupit dhe partisë sonë. Pra, ka mjaft fyerje Problemi është që cilin duhet të besojmë nga e sharje. Në këto kushte unë di që kemi një parafolësit. Të besojmë kryetarin e Partisë rregullore, e cila rregullon deklaratën; ndaj kësaj Demokratike, i cili tha që zoti Gramoz Pashko ka deklarate ka dhe minutazh, se sa bëhet përgjigja, dhënë kontribut? Të besojmë atë që tha një zotni të cilën e bëri mjaft qartë dhe prerë përfaqësuesi i që zoti Gramoz Pashko, është hartuesi i programit grupit Parlamentar Petrika Minga dhe këtu seanca të Partisë Demokratike? E vërteta ashtu është. Unë duhet të përfundonte. Prandaj kërkoj që në radhë të jam nga ata që kanë marrë pjesë dhe në programin parë të zbatohet rregullorja e Kuvendit. Në qoftë se e parë dhe në programin e dytë. Dhe unë e di shumë juve, si Kryesi, do të vazhdoni diskutimin dhe mirë se ç’do të thotë liberalizim çmimesh. Desha zotërinjtë që po diskutojnë do të vazhdojnë të merren të them që të kuptojnë zotërinjtë se unë nuk jam me punët tona, në vend që të merren me punët e kundër liberalizimit të çmimeve. Unë e di që do të tyre...(E lë mendimin gjysmë) Ne tonat i shikojmë ketë inflacion në Shqipëri, por unë kërkova që këto vetë. Me që të tyret ato i kanë vënë lart, le të merren çështje të diskutohen dhe t’i thuhen popullit. Këtë me të tonat, ne mirë na bëhet, por unë do të shikoj gjë e kam kërkuar kudo kam kërkuar me mocione punën time. Në këtë kuadër kërkoj që, në qoftë se të shkruara që zotërinjtë qeveritarë i kanë, ju do të vazhdoni diskutimin, kërkoj mbledhjen e Parlamenti i ka pasur në shumë interpelanca që grupit Parlamentar që të mbahet qëndrim për këtë unë kam kërkuar të bëhen. Le të na thonë zotërinjtë diskutim. Në qoftë se ju nuk do të ma jepni, atëherë sa interpelanca janë bërë këtu në Parlament dhe në këtë sulm që i bëhet “Zërit të popullit” apo Partisë sa janë realizuar? Le të na thonë zotërinjtë sa herë Socialiste, kuptohet që ne nuk mund të rrimë në kanë ardhur ministrat në Komisionin Ekonomik për mbledhje të tilla politike janë punët e tyre mund t’i të diskutuar mbi çështjet dhe janë thirrur vetëm për bëjnë. Në ndonjë vend tjetër në organe të tjera të të ndihmuar, vetëm për të diskutuar. Unë e kuptoj shtypit, por jo në Kuvendin Popullor. Kaq në emër sulmin që m’u bë për përjashtimin tim nga grupi të grupit Parlamentar kërkoj që, në qoftë se ju do të Parlamentar si një çështje personale, si një çështje vazhdoni diskutimin, po e futi Parlamenti për diskutim personi dhe në këtë çështje personi, mua m’u duk këtë, të na jepni leje ne si grup që të konsultohemi se argumenti për përjashtimin tim ishte tepër i dobët ne me njeri tjetrin për një qëndrim politik ndaj këtij dhe siç e deklarova, kjo deklaratë u lexua, u dëgjua problemi. Në qoftë se ju e ndërprisni, është e drejta në televizor dhe do të depozitohen dokumentet e juaj, e rregullores që jua jep këtë. Ju lutem të veproni. saj, siç e deklarova në fjalët e mia, grupi Parlamentar Shaqir Vukaj - Deputeti Gramoz Pashko për i Partisë Demokratike, me qëndrimin që mbajti, nuk replikë, meqë e keni kërkuar fjalën disa herë. respektoi rregullat e lojës. Nuk më la të drejtën të Gramoz Pashko - Unë e kuptoj që shumë jepja shpjegime. Filloi të bëjë lidhje të shkurtra dhe zotërinj do të diskutojnë, kanë të drejtën e tyre të filloi të nderojë... fjalës. Unë nuk do t’ia lejoja vetes që askurrkujt t’i Shaqir Vukaj - Ju kaloi koha, zotëri. pritej e drejta e fjalës. Ajo që unë kam kërkuar në Gramoz Pashko - Këtu fillon të diskutohet deklaratën time ishte transparenca. Unë e di se ç’do personi im. Unë kam të drejtën e diskutimit për të thotë ekonomi e tregut, pavarësisht nga dyshimet personin tim. që mund të shfaqë ndokush, i cili ka pasur zanatin Shaqir Vukaj - Deputeti Abdi Baleta. e kryetarit të kooperativës, kur unë studioja Abdi Baleta - Zoti Kryetar, unë do të filloj lidhur ekonominë e tregut. Por....(Nga salla dëgjohen zëra.) me rregullshmërinë ose parregullshmërinë e kësaj Shaqir Vukaj - Ju lutem, mbani qetësi! që ngjet.

821 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Në veprimet që janë kryer nuk ka asnjë Parlament në emër të lirisë që të jep ligji dhe grupi parregullshmëri nga ana e grupit Parlamentar të Parlamentar nuk ka shkelur asgjë, prandaj të gjithë Partisë Demokratike. (Ka zëra në sallë.) Ç’farë kanë ata që u munduan ta interpretonin kështu kishin për që bërtasin ata? Ç’i gjeti ata? Deklarata e zotit qëllim pikërisht që të fajësonin padrejtësisht grupin Gramoz Pashko që bëri sot ishte në përgjigje të një Parlamentar. Zoti Kryetar në atë deklaratë ka shumë deklarate të bërë nga grupi Parlamentar për çështje gjera për të ndalur ne si deputetë, në s’është vendi që i përkisnin Parlamentit. Kështu, zoti Fehmi, ta bëjmë tani dhe njëkohësisht Partia Demokratike. mund të presësh pak. S’ka gjë se ti ke qenë gjithnjë Por unë do të ndalohem në dy-tre gjëra që si deputet në kundërshtim me ligjin na lejo dhe njëherë neve. e quaj të nevojshme t’i them. Në këtë deklaratë dhe Zotërinj, mos u mërzisni. Çfarë plani ju prish kështu në të gjitha veprimet që u bënë këtu, shoh një që po ikni? Çfarë skemë nuk e realizuat dot që po ringjallje shumë të shpejtë, nostalgji dhe për ikni? Qeverinë e Stabilitetit. Nuk është e rastit që Shaqir Vukaj - Ju lutem, në qoftë se jeni nisur Parlamenti shfrytëzohet për të ngjallur nostalgjitë me dalë, dilni. Në këto kushte seanca nuk mund të që të çojnë te Qeveria e Stabilitetit. Kjo kërkohet në vazhdojë për arsye të numrit . Seanca hapet nesër, dëm të demokracisë, ringjallje të asaj qeverie që i në orën 11: 00. vuri minat lëvizjes demokratike dhe Shqipërinë e ka Abdi Baleta - Nuk ka nevojë për votim. Seanca çuar shumë prapa. Në këtë deklaratë mua më bëri vazhdon. përshtypje një gjë shumë e rrezikshme u tentua të Kryetar vazhdoje seancën! Ai le të iki me grupin. flitet në emër të Vlorës, u tentua me mënyra krejt të Tomor Malasi - Seanca vazhdon, Kryetari i paligjshme dhe shumë të rrezikshme të përkëdhelet Parlamentit, ad interim, jam unë. Vlora. Unë e di që Vlora nuk e do këtë përkëdhelje Abdi Baleta - Shumë mirë! Ata le të ikin.( se ka dashur t’ia bëjë Ramiz Alia në prag të grushtit Duartrokitje). Zoti Kryetar ka mundësi ta filloj, se të shtetit të shkurtin e vitit të kaluar. Mos harroni që më penguan ata? para se të bëhej grushti i shtetit, Ramiz Alia vajti në Tomor Malasi - Vazhdoni diskutimin! Vlorë, nuk i eci. Unë besoj që dhe të tjerëve nuk do Abdi Baleta - Problemi është këtu që kjo t’iu ec që të ngrenë Vlorën kundër Veriut. U dëgjuan skena e fundit na sqaroi shumë gjëra. këtu Jugu dhe Veriu. Këtë tentativë e bënë vullnetarët Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! e Enverit, ata që vjet shpallën “Hajde të bëjmë Vlorën Deputeti Gramoz Pashko, uluni! Kryeqytet”, por Vlora ua tregoi qejfin, se e kuptoi se Abdi Baleta - Po, po skena e fundit zbuloi ç’ishte. Unë di që Vlora ka plot burra dhe djem që shumë gjëra. Zbuloi skena, prapaskena dhe mund të flasin me zërin e Vlorës, në emër të Vlorës, mizaskena. për interesat e Vlorës dhe nuk besoj që i përket Zoti Kryetar, zoti Gramoz Pashko ishte i lirë dhe zotit Gramoz Pashko, që të shkojë ta bëjë këtë në brenda të drejtës së tij ta bënte këtë deklaratë. Unë, emër të vlonjatëve, le t’ia lëmë vlonjatit të japë nga ana ime e përgëzoj për deklaratën që bëri. Ishte gjykimin, por unë hëpërhë nuk e besoj se Vlora ka një deklaratë me shumë vend, për të cilën kishte nevojë që zëra të importuar t’ia shprehin ndjenjat. nevojë Parlamenti dhe në mënyrë të veçantë grupi Kjo është një skemë tepër e rrezikshme që të futen Parlamentar dhe Partia Demokratike. Deklarata e përçarje të tilla në emër të kundërshtimit të zotit Gramoz Pashko na bindi se grupi Parlamentar deklaratës së grupit Parlamentar, prandaj janë ato ka bërë shumë mirë për veprimin e tij që bëri dhe peticionet e tjera. U fol këtu që nuk ka transparencë. për atë veprim që mbajti. Kjo deklaratë na bindi se Vetë fakti i këtyre diskutimeve tregon transparencë. deklarata që bëri ai një ditë më parë, të cilën e Dhe në qoftë se ka pasur njeri që ka përfituar nga kritikoi grupi Parlamentar nuk ka qenë lajthitje, transparenca këtu në Shqipëri ka qenë zoti Gramoz rastësi, por ka qenë hap i menduar, i planifikuar. Pashko. E ka pasur dhe kur të tjerët kishin frikë t’i Kjo deklaratë nuk ka përse të shfrytëzohet për të dëgjonin emrin “Zërit të Amerikës” dhe jo të jepnin hedhur hije mbi rregullshmërinë e veprimeve që janë deklarata. E ka pasur mundësinë për transparencë bërë në Parlament. Nuk është shkelur aspak ligji sa herë i ka dashur qejfi në çdo forum, qeveri, parti, që i garanton deputetit të drejtën të ketë mendimet bile ka penguar të tjerët që ta kenë këtë transparencë. e tij, ti thotë ato, të mos mbajë përgjegjësi juridike Nuk ka të drejtë të ankohet për transparencë. Kjo që për mendimet e tij, por ky ligj nuk do të thotë se bëhet është sfidë kundër demokracisë. Duhet që dhe deputetët janë të lirë të bëjnë çdo gjë çorap në demokracia të përballojë sfidat dhe unë mendoj që

822 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kur flitet se po i bëhet gjyqi këtij apo atij, padrejtësisë në sinkronizim të plotë me ngjarjen Pashko, dalin do t’i bëhet gjyq, sfidës kundër demokracisë do t’i disa peticione të cilat janë antiligjore dhe bëhet gjyq, gjyq demokratik dhe asnjë nuk ka për antikushtetuese. Brenda në përmbajtjen e tyre kanë t’i shpëtuar gjyqit demokratik të historisë, të dhe problemin e nënprefekturës së Vlorës, e cila në demokracisë. Për ta përfunduar, unë do të them se Vlorë po fryhet dhe po bëhet një çështje më vete sot, më shumë se çdo herë tjetër, kam arsye të pikërisht për të hedhur atë helmin që e ka të mos i besoj zotit Gramoz Pashko. Siç nuk i kam nevojshëm situata, për forcat regresive që në besuar për shumë gjëra deri më sot. Faleminderit! Shqipëri asnjëherë s’kanë munguar, forca me të cilat Tomor Malasi - Deputeti Roland Tafili. është bashkuar dhe zoti Gramoz Pashko. Problemi Zoti Gramoz Pashko, më lejoni të shpjegoj i nënprefekturës për këtë Parlament është fare i diçka. Zoti Gramoz Pashko, deklaratën e keni bërë qartë. S’ka ardhur ndonjë fletushkë dhe absolutisht juve dhe të gjitha diskutimet janë rreth jush. Sipas nuk është diskutuar ndonjëherë, por që po logjikës tuaj ju takon që për çdo diskutim të flisni instrumentalizohet shumë në Vlorë dhe në kuadrin juve. Ju merrni shënime dhe, ndoshta në fund, do e disa veprimeve antiligjore pa emër disa peticioneve t’jua japim fjalën. Të drejtën e replikës do ta keni në pa emër që shkruhen në Vlorë. Nuk më kishte fund. shkuar mendja, por duke dëgjuar zotin Gramoz Roland Tafili - Të lutem, zoti Gramoz Pashko Pashko, ndonjë relacion ka dhe midis zotit Gramoz më ka dhënë fjalën kryetari dhe, të lutem, ulu.( Pashko dhe këtyre peticioneve në Vlorë. Gramoz Pashko flet nga vendi ) E dyta, shoh dhe një gjë të çuditshme që zoti Tomor Malasi - Mbani shënime. Në fund do të Gramoz Pashko, me një të rënë, me tri orë duke diskutoni. vajtur në Selenicë bëri një sondazh të plotë dhe solli (Gramoz Pashko vazhdon të flasë nga vendi) një konkluzion të zonës së tij që i ka dhënë të drejtën Roland Tafili - Të lutem ,zoti G.Pashko , më e plotë “ti vazhdo, je deputeti ynë atje në zonë”, në lini të flas. të vërtetë është fakt i pamundur ose më mirë të na Tomor Malasi - Uluni dhe mbani shënim!( i shpjegojë zoti Gramoz Pashko, se si realizohet Gramoz Pashko këmbëngul) Mirë, bëni replikë! një sondazh i tillë, sepse jemi dhe përpara zgjedhjeve Urdhëroni! Zoti Gramoz Pashko, qëndroni dhe bëni dhe në qoftë se e realizojmë me një të vajtur tri orë replikë. Deputeti Roland Tafili. në një vend dhe të nxjerrim një konkluzion se kujt Roland Tafili - Do të preferoja që fjalët e mia do t’ia japë populli votën njërit apo tjetrit do t’i kishim t’i thosha në prezencë të zotit Gramoz Pashko, gjërat shumë të thjeshta për t’i zgjidhur këtu në megjithatë, kur e kam pasur rastin, ia kam thënë Shqipëri, në një moment te vështirë që jemi. në prezencë të gjitha gjërat që kam pasur në adresë Faleminderit! Këto kisha për të thënë. të tij. Tomor Malasi - Deputeti Rudolf Marku. Fatkeqësisht ai u largua, megjithatë unë do t’i Ibrahim Vasjari - Jam ndër të parët që kam them ato që kam për të thënë. Deklaratat e tij nuk kërkuar fjalën dhe nuk ma jepni. Nuk e di nëse më janë të reja - janë deklaratat e zakonshme konsideroni një grup të veçantë se sipas traditës bombastike të tij, deklarata sipas mënyrës së tij flasin njëherë këtej, njëherë andej. për shou dhe nuk na ka dhënë pak nga këto shou. Tomor Malasi - Zoti Ibrahim, unë të kërkoj falje E fundit ka qenë para katër ditësh, para pesë ditësh, në qoftë se s’të kam parë. e parafundit se e fundit është kjo sot. Nuk dua të Ibrahim Vasjari - Unë jam i fundit tani. flas gjatë për deklaratën, por dua të flas për dy Tomor Malasi - Të kërkoj falje. Menjëherë pas probleme që unë i shoh në detyrën time si deputet zotit Rudolf Marku, do ta merrni ju fjalën. i rrethit të Vlorës, në dy çështje që i shoh se po Rudolf Marku - Le të diskutojë zotëria. preken. Personalisht nuk jam nga ata deputetë që ka një Nuk mora shkas nga çfarë tha pak më parë i vizion folklorik për demokracinë. Dua të them se nderuari Abdi Baleta, se unë e kam kërkuar fjalën nuk i përkas racës së euforikëve dhe të para një çerek ore, por e ndiej për detyrë. Jo duartrokitësve. Edhe unë, personalisht, mund të rastësisht dëgjoj nga goja e zotit Gramoz Pashko kem plot vërejtje për njërin apo për tjetrin fenomen, që në Vlorë flitet gjithandej për problemin e për njërin apo për tjetrin person që vjen në pushtet, nënprefekturës së Vlorës në vartësi nga prefektura duke besuar se vështrimi kritik është më i e Fierit. E them këtë jo rastësisht, sepse në Vlorë, besueshëm nga të gjithë.

823 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Megjithatë pohimi i zotit Gramoz Pashko, se ndonjëherë as në grup Parlamentar, as këtu në Shqipërisë po i troket diktatura më duket tepër seancë. ndjellakeqe, tepër në stilin e Kasandrës. Askush Së dyti, dua t’i kujtoj zotit Gramoz Pashko, nuk nuk ka të drejtë që të mohojë atë çka është arritur mund të luhet dot dhe të mbahen fjalime të bukura gjatë këtyre dy viteve. për Vlorën. Vlora nuk gënjehet me fjalime për lavdinë Mungesa e vajit dhe mungesa e bukës mendoj e saj dhe për historinë e saj. Jo zoti Gramoz Pashko, se nuk duhet të na pengojnë të shohim lirinë e por gjithkush nga ne, kushdo në Shqipëri, e ndien ndërgjegjes që u fitua. Liritë politike, liritë e veten shumë të vogël para Vlorës. Vlora di të dallojë komunikimit me botën për të zgjidhur çështjen cilët janë politikanët dhe cilët janë demagogët. Dhe mbarëkombëtare, liritë e fesë, liritë e pronës, liritë Vlora e njeh zotin Gramoz Pashko, mund të them e tokës dhe të mos harrojmë që kemi një popullsi që nga “çeku i bardhë” dhe deri te deklarata e tij e me 67 për qind fshatarë, ato liri që njerëzit kishin sotme për një diktaturë të re që pa frikë na kujton frikë t’i mendonin veç disa muaj më parë. Robert klithmat e zotit Mysliu, që shikonte gjak. Bërns thotë se - “ka njerëz që dhembjen e Së treti, dua t’i kujtoj dhe një gjë tjetër zotit dhëmballës së vet përpiqen ta bëjnë ngjarje botërore”. Gramoz Pashko, ato zhvarrime që i quajti Kam këmbëngulur me forcë se ato të meta reale që antihumane si i krishterë. Po, si i krishterë flet ai, si përmendi zoti Gramoz Pashko nuk i përkasin politikan hesht. Ne nuk kemi ardhur këtu në ndonjë demokracisë janë të meta krejt të kuptueshme kur këshill kishtar dhe nuk kemi ardhur si të krishterë; mendon se sa po kemi dalë nga diktatura Mergër, kemi ardhur si politikan. Në qoftë se eshtrat e të më shkatërrimtare, më barbare që ka përjetuar atit u çuan në varreza dinjitoze, eshtrat e babait tim ndonjë shtet a ndonjë komb. Diktatura që kemi nuk dihen se ku janë. I ka varrosur diku apo i ka përjetuar në Shqipëri ka qenë e tillë që do të ishte hedhur poshtë ajo diktaturë e egër, ai pushtet në gjendje të investonte shkatërrime dhe pas vdekjes makabër. Për këtë hesht zoti Gramoz Pashko, unë së saj, dhe pas shkatërrimit të saj. Ne, më duket nuk kam folur ndonjëherë. Dua t’i kujtoj se si politikan se po përjetojmë akoma investimet e shkatërrimeve të heshtësh për këtë do të thotë ose të mos të jesh të diktaturës pas vdekjes. Prandaj, mendoj se është politikan, ose të mos i përkasësh politikës sonë, në nderin e të gjithë deputetëve të këtij Parlamenti politikës sonë kombëtare, demokratike e kam fjalën. që vizionin apokaliptik ta zëvendësojnë me vizionin Unë, dua t’i kujtoj zotit Gramoz Pashko, se nuk ka kombëtar. Pikërisht sot që sapo u njoftuam për asnjë lloj lidhje midis motivit që e përjashtoi grupi fillimin e shkatërrimit të godinës memoriale të Lidhjes ynë Parlamentar dhe motiveve që parashtron ai sot. Shqiptare të Prizrenit nga barbarët serbë, një sinjal Ai bëri vetëm një ekspoze, thjesht politike, thjesht ky që do të mjaftonte për të minuar, jo më për një propagandistike. Dhe jam shumë dakord me pemë të vetme, por për të gjithë pyllin. konstatimin e zotit Agron Musaraj, hapi një fushatë Faleminderit! elektorale në favor të një partie që ai e ka zgjedhur Tomor Malasi - Deputeti Ibrahim Vasjari. tani, apo e ka dërguar ajo parti këtu. Ibrahim Vasjari - Faleminderit, zoti Kryetar! Faleminderit! Zoti Gramoz Pashko ka të drejtë të shprehë ato Tomor Malasi - Deputeti Uran Butka. që ndjen dhe mendon për një problem, natyrisht, Uran Butka - Zoti Kryetar, zoti Gramoz Pashko, por po aq të drejtë kemi edhe ne të shprehim ato që duke bërë një deklaratë tjetër sot, s’bën gjë tjetër ndiejmë dhe që mendojmë. Në qoftë se nuk jemi në veç provon se për nga forma, vendi dhe koha që bëri union, natyrisht, ka një opinion të gjerë që na gjykon deklaratën e parë ishte një mendjelehtësi e dhe që vlerëson. Unë nuk dua ta gjykoj as ta dënoj pafalshme ndërsa nga përmbajtja ishte një manovër zotin Gramoz Pashko, por e ndiej si detyrë, si politike dhe njëherësh dhe një përpjekje e deputet dhe si qytetar t’i kujtoj atij publikisht disa dëshpëruar për të vënë në vend vlerat përfundimisht gjëra - të humbura edhe si politikan edhe si njeri. Së pari, sepse ai flet në këtë antideklaratën e tij Së dyti, sot ai po bën një përpjekje tjetër që të për transparencë, por vetë nuk ka asnjë lloj na kundërvërë elektoratin e Vlorës, duke na transparence, sepse me sa shohim, zoti Gramoz komentuar dhe përmbajtjen e peticionit që ai i ka Pashko paska qenë i ënjtur me shumë konstatime, dërguar Parlamentit, ndërkohë që ai akuzon dhe me shumë gjera dhe befas i zbraz sot mbasi ne i fyen Parlamentin, i cili sipas tij po rrëshqet nga dhamë deklaratën, sepse nuk e kemi dëgjuar demokracia në oligarki. Zoti Gramoz Pashko, sot

824 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bën vërejtje dhe jep këshilla për politikën, për të diskriminuar të zotit Gramoz Pashko dhe të atyre ekonominë, për etikën dhe të tjera dhe na që qëndrojnë përgjithësisht në anën e majtë të kësaj paralajmëron për diktaturën që po na troket. Pse s’i salle t’ju jap një këshillë të një plaku nga Rrogozhina bëri këto vërejtje, këshilla dhe kritika? Për cilën - “Në qoftë se koha s’vjen pas jush, duhet të vini ju diktaturë e ka fjalën ai?Për diktaturën komuniste pas kohës”. Faleminderit! që sapo është përmbysur dhe është aq aktive në Tomor Malasi - Unë mendoj që diskutimet u Shqipëri? Kë kërkon të trembë dhe kë kërkon të ezauruan, Domethënë janë të tepërta. Mendoj që inkurajojë ai? ta mbyllim. Deputeti Petrika Minga, keni ndonjë Së fundi, u provua dhe njëherë se grupi ynë vërejtje? Parlamentar kishte katërçipërisht të drejtë në Petrika Minga - Po, shpreh dhe mendimin e qëndrimin ndaj fenomenit Pashko. grupit tim që debatet të mbyllen se kalojnë etikën. Faleminderit! Tomor Malasi - Kryetari i grupit socialdemokrat Tomor Malasi - Deputeti Luan Skuqi. çfarë mendimi ka? Luan Skuqi - Nuk është hera e parë që në Skënder Gjinushi - Dhe unë të njëjtin mendim situatat e kthesave politike kombëtare spekulantë do të jepja, por do të theksoja që për veten time e politikë kërkojnë të strehojnë instinktet e tyre. Edhe konsideroj këtë seancë të parregullt dhe hyjmë në fjalët e zotit Gramoz Pashko janë fjalë të thëna nga një grackë politike do ta quaja, sepse rregullorja pozita të një xhelozi karrierist, të cilit nuk iu kënaqën është shumë e plotë në kësi rastesh, nuk u përziem, këto instinkte për të cilat dyshoj se mund të jetë duke e konsideruar si problem të brendshëm të një futur në proceset demokratike. Jam i ndërgjegjshëm partie tjetër. Është shumë e qartë që një grup se në fillimet e para të fitores së demokracisë do të Parlamentar ka të drejtë të vendosë për përbërjen e dalin demokratë të pelenave që t’u japin leksione vet dhe për këtë njofton Kryesinë, ashtu si dhe një atyre që vuajtën në kurrizin e tyre mungesën e deputet ka të drejtë të rrijë apo jo në një grup demokracisë. Qëndrimet e këtyre zotërinjve Parlamentar. Këto deklarata u dhanë në televizion pseudodemokratë na ngjasojnë pikërisht me nga grupi Partisë Demokratike dhe deputetit të qëndrimet e pseudodemokratëve në vitet e para të konservuar iu dha e drejta të bëjë një deklaratë. Pavarësisë vitet 1912 –1913, të Qeverisë së Ismail Prandaj më duket që komentet prapa ishin të tepërta Qemalit. Kuptohet qartë se disa forca dhe elementët dhe do të thosha që me qëllim u lanë të zgjateshin e caktuar, kudo qofshin, për fat të keq dhe nga radhët në këtë mënyrë, duke hyrë në shumë tematika që tona si zoti Gramoz Pashko, po duan të luajnë na prekin të gjithëve, por që s’ishte vendi për t’u kundrejt demokracisë atë rol që luajti pashai toptanas diskutuar sot. Ndonëse me vonesë, bashkohem me kundrejt Qeverisë së Ismail Qemalit dhe krejt propozimin e kryetarit të grupit Parlamentar të pavarësisë shqiptare. Por, ndërgjegjja e kombit Partisë Demokratike që ta mbyllim këtë seancë. shqiptar ka evoluar. Ajo është në nivelet e 22 Marsit, Tomor Malasi - Seanca hapet nesër, në të gjithë e dinë. Prandaj do t’i thosha politikanëve orën 11:00.

825 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E martë, 30.06.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 11:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi - Seancën e deklaroj të hapur. Republikës së Shqipërisë”. Materialin e keni marrë Para disa ditësh dhamë disa porosi, të cilat jam në komisionet përkatëse ka kaluar, prandaj do të i detyruar t’i përsëris. fillojmë diskutimin në parim dhe mandej shqyrtimin E para, të gjitha komisionet të zgjedhura që në nen për nen. Përfaqësuesin e Ministrisë së Rendit fillim të legjislaturës së 13-të kanë ndryshuar për Publik e kemi këtu, prandaj në qoftë se ka pyetje, arsye se një pjesë e deputetëve kanë ikur, një pjesë mund t’ia bëjmë. janë ministra, një pjesë kanë shkuar ambasadorë, Kush e do fjalën? Deputeti Marash Ibraj. edhe ndryshime të tjera, prandaj është e Marash Ibraj - Kam një pyetje për specialistin domosdoshme që komisionet të shikohen nga - ky projektligj që paraqitet a mendohet nga ana grupet parlamentare dhe të riformohen sipas tuaj se zgjidhet përfundimisht problemin? rregullave. Është një detyrë shumë urgjente, për Tomor Malasi - Deputeti Musa Ulqini. arsye se një nga dobësitë që kemi për shpejtimin e Musa Ulqini - Grupi ynë është dakord që të procedurave në Kuvend është dhe puna e fillojë për diskutim projektligjin “Për kodin rrugor” që pamjaftueshme e disa herë e komisioneve. është paraqitur. Në parim s’kemi vërejtje, megjithatë E dyta, caktimi i grupeve të shoqatave të ne do të dëshironim që të kishim filluar që dje me miqësisë, kemi thënë, më duket se listat janë bërë, projektligjin “Për ndërmarrjet”, që është pjesë e prandaj t’i ballafaqojmë ato dhe t’i miratojmë. paketës së ligjeve. E treta, komisioni që krijuam, Komisioni i Populli është mjaft i ndjeshëm dhe i sensibilizuar Korrupsionit, kërkojmë sipas kërkesës është bërë për paketën e ligjeve për reformën dhe, siç dihet nga Parlamenti që të na bëjë referimin e parë, në njerëzit janë përgatitur që kjo reformë të fillonte në lidhje me realizimin e detyrave, prandaj zotërinjtë 1 korrik. Ndërkohë ne nuk e kuptojmë deklaratën e përgjegjës, kryetari i komisionit dhe sekretari të djeshme të zotit Aleksandër Meksi... përgatiten dhe të na thonë kur e shohin të Tomor Malasi - Deputeti Musa UIqini, jemi në arsyeshme të bëjnë raportimin e parë ose informimin pyetje dhe në diskutim të këtij projektligji. e parë, varet nga shkalla e aktivitetit që kanë Konkretisht ç’keni për këtë? zhvilluar. Musa Ulqini - Kritikon Parlamentin që po e E katërta, kërkuam që të krijohet Komisioni i vonojmë ne miratimin e ligjeve. Ne, nga që nuk kemi Përgjuesve. Kjo detyrë na mbeti pa realizuar, prandaj ligje po merremi me këtë ligj, që sipas rendit të ditës të mbajnë shënim kryetarët e grupeve parlamentare duhet të ishte është me vonesë. të bëhet propozimi dhe komisioni të miratohet në Tomor Malasi - Deputeti Musa Ulqini, e thashë seancë plenare dhe të fillojmë nga aktiviteti. unë i pari që projektligji nga Komisioni Ekonomik iu E pesta, duke marrë shkas nga sugjerimi që kthye qeverisë për ta rishqyrtuar. Qeveria po e bëri deputeti Xhevat Lloshi Komisioni i Simboleve, rishqyrton dhe do ta kthejë. Ne po e presim nga deri tani nuk na ka dhënë ndonjë raportim konkret dita në ditë kontestimin që u bë nga dita në ditë me të dhëna të herëpashershme, që i jemi vënë në është e tepërt ta përsërisim. mënyrë të pjesshme në dijeni, por me qenë se Musa Ulqini - Disa ditë përpara duhej që kryetari i këtij komisioni, deputeti Azem Hajdari, nuk përpara ligjit “Për ndërmarrjet” kishte ligje të tjera është duhet të zëvendësohet dhe kryetari dhe që ishin parashikuar në rendin e ditës, të cilat akoma aktiviteti të kurorëzohet, të kemi rezultate konkrete nuk kanë ardhur. Ky ligj ishte rezervë për fundin e në mënyrë që kjo punë të përfundohet në një kohë kësaj jave. prandaj bëra atë sqarim. Kisha nja dy sa më të shkurtër madje mund të them që afati është gjera për problemin që ngritët ju lidhur me komisionin tejkaluar. Këto ishin disa porosi nga Kryesia. Sipas Parlamentar për çështjen e përgjuesve. Ne jua kemi programit dyjavor që kemi miratuar, me qenë se dhënë emrat e deputetëve, për Luan Hajdaragën dhe blloku i ligjeve të reformës akoma nuk është Alfred Palokën. Nuk e kuptojmë pse po vonohet përfunduar nga komisioni ekonomi-financë, i cili po ngritja e këtij grupi. Unë jua përsërita dhe një ditë punon dhe akoma është në punë sot do të shikojmë dhe ne jemi të interesuar sa më shpejt që të ngrihet projektligjin “Për disa ndryshime në kodin rrugor të komisioni dhe sa më shpejt dhe ndër kohë jemi të

826 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

interesuar që të njoftohemi dhe për interpelancën Tomor Malasi - Deputeti Ridvan Peshkëpia. që i kemi kërkuar Qeverisë, janë kërkuar disa Ridvan Peshkëpia - Një pyetje për interpelanca dhe duam të dimë që ... specialistin: a mundet që nga ana juridike të bëhet Tomor Malasi - Unë edhe për atë e dhashë në këtë projektligj një shtesë e tillë? Shqetësimi përgjigjen. që më lind mua për kërkesën që do të bëj vjen se Interpelanca e parë do të bëhet nesër ose alkoolizmi është një nga ato arsye që ka sjellë më pasnesër. Pra këtë javë. Kemi rënë dakord me shumë aksidente dhe akte rrugaçërie. Duke marrë Qeverinë. Tani është çështja e caktimit të ditës dhe shkas nga një bisedë që bëra nga një jurist nga orës. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, më tha se para Musa Ulqini - Kjo është kërkesa jonë, që të katër muajsh në SHBA është vënë në fuqi një ligj që dimë ditën dhe orën dhe të përgatitemi. Kaq kisha! dënon me 90 ditë heqje lirie, pa kaluar në gjyq ata Tomor Malasi - Deputeti Tonin Alimëhilli. shoferë që gjenden të alkoolizuar. Unë dua të pyes Tonin Alimhilli - Unë kisha dy pyetje për zotin nënkolonel: a është vendi këtu që edhe të specialistët që mbarojnë këtë shtesë të kodit rrugor. marrim masa të tilla jo mbase kaq të rënda, por E para, pse nuk parashikojnë sanksione për ndoshta 30 ditë apo 15 ditë pa kaluar në gjyq, si titullarët e ndërmarrjeve që janë caktuar për masë administrative për ata shoferë që ndodhen të mirëmbajtjen e rrjetit rrugor, sepse shumë aksidente alkoolizuar, apo mos duhet bërë një debat për janë për faje të shoferëve të drejtuesve të projektkodin që do të paraqitet? Dhe në rast se ai automjeteve, por dhe shumë të tjerë bëhen për mendon se është vendi këtu, atëherë unë e bëj mirëmbajtje, për mos vendosje të shenjave rrugore, propozimin si deputet. për moszgjerim të kthesave etj., gjëra që nuk Tomor Malasi - Ka pyetje tjetër? Deputeti parashikohen në kodin rrugor as dhe në këtë shtesë Agim Hoxha. të kodit rrugor, kur është vendosur nga Qeveria që Agim Hoxha - Kam më shumë një pyetje në pronarët e automjeteve të paguajnë, përveç tatimit ndihmë të specialistëve, se sa në drejtim të tyre. mbi të ardhurat dhe taksë për rrugën? Sot kemi një trafik që para dy vjetësh ne shqiptarët, Së dyti, si e parashikojnë këto dhe si e kanë të paktën në miniaturë e shikonim nëpër filma; trafiku futur në këtë projektshtesë të kodit rrugor problemin i ngarkuar me të gjitha problemet e tjera. Kam një e kolaudimit të këtyre makinave, të këtyre pyetje në drejtim të specialistëve në këtë formë - automjeteve. Kur kanë qenë automjetet shtetërore, Me këto mjete që ka sot policia rrugore a është në ato janë kolauduar në ndërmarrjet e veta ose pranë gjendje ta kontrollojë këtë trafik? Çfarë nevoje ka një ndërmarrjeje tjetër. Tani me sistemin privat të ndihmë më shumë nga Parlamenti, nga Qeveria ose automjeteve nuk parashikohet gjë për kolaudimin e nga organe të tjera? mjeteve të cilat dihet që qarkullojnë pa sigurim Këto kisha! teknik, shpesh pa frena me sigurim teknik të Tomor Malasi - Meqë s’ka pyetje tjetër, le të dyshimtë etj. Të na japin shpjegime pse i kanë lënë përgjigjet! këto dy probleme në këtë shtesë të kodit rrugor. Deputeti Teodor Laço. Tomor Malasi - Mbaruat zoti Tonin? Pyetje Teodor Laço - Kisha dhe unë një pyetje tjetër. tjetër? Halit Shamata. Ndoshta duket se nuk lidhet me këtë problem, por Halit Shamata - Projektligji që kemi përpara që ka diçka të bëjë. ka të bëjë me një ndryshim të pjesshëm të pesë Siç dihet tek ne po hyjnë shumë mjete, të cilat neneve të kodit rrugor në fuqi. Unë e gjykoj që e ndotin në mënyrë krejtësisht të palejueshme ndryshimi i këtyre pesë neneve është një përmirësim ambientin. A do të parashikojë kodi rrugor edhe një i pjesshëm, do të thosha një minimum në raport me nen të tillë për ndalimin a për ndalimin e mjeteve të shqetësimet e mëdha që ka trafiku, për ngarkesën cilat bëjnë djegien e keqe të karburantit dhe sjellin e automjeteve, ngushticën e rrugëve, numrin e madh ndotje të madhe të ambientit? të aksidenteve. Kështu që mua më duket pak si Tomor Malasi - Atëherë, të dëgjojmë zotin paradoksale që në relacion thuhet, se për përgatitjen nënkolonel për pyetjet që iu bënë. e kodit të ri rrugor, duhet kohë. Unë do të thosha sa Specialisti - Pyetja e parë - a është menduar kohë do t’i duhet Qeverisë, specialistëve të se mund ta zgjidhin problemin këto ndryshimet e përgatisin një kod të ri rrugor dhe pse duhet kaq kodit ekzistues rrugor? shumë kohë? Mendimi ynë është që këto ndryshime nuk e

827 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zgjidhin problemin me ndryshimet që ka trafiku që t’i bëjmë plotësimet e nevojshme dhe do ta nisim aktualisht në Shqipëri, por duke u nisur nga fakti që me firmën e Ministrave që janë ekzistues, por kompetencat e policisë së trafikut dhe të shërbimit shqetësimi është i drejtë. Edhe ne shqetësim e të qarkullimit rrugor efektivisht në kodin ekzistues kemi. rrugor janë maksimali deri në 10 lekë, menduam që Jemi në pyetjen që bëhet: sa kohë i duhet për të arritur, për ta fuqizuar, për të parandaluar specialistëve për të përgatitur kodin e ri rrugor? Në shkeljen e akteve që janë premisa për aksidentet grup të përbashkët pune projekt i kodit të ri rrugor për të rritur kompetencat e policisë në rrugë ndaj është gati. Domethënë nga Ministria e Transporteve shkelësve për zbatimin e rregullave të qarkullimit dhe nga Ministria e Rendit Publik, është bërë pjesa rrugor. Pra, ky problem nuk e zgjidh përfundimisht kryesore që i takon për ta miratuar Parlamenti dhe çështjen. pjesa plotësuese që i takon për ta miratuar Qeveria Pyetja e dytë - pse nuk parashikohen sanksione me vendim apo urdhëresë. Efektivisht ne e kemi te drejtuesit e ndërmarrjeve? gati të gjithë projektin, por duke pasur parasysh që Në kodin ekzistues parashikohen edhe këtë material do t’ia shpërndajmë organeve të bazës sanksione për drejtuesit e ndërmarrjeve dhe për vërejtje dhe sugjerime, njëkohësisht kompetencat që janë parashikuar do të miratohen specialistëve të fushës së transporteve dhe të nga ana e Parlamentit, këto kompetenca, këto masa juridikut. Njëkohësisht, pasi të bëhen vërejtjet dhe ndëshkimore vlejnë dhe për drejtuesit e ndërmarrjeve sugjerimet nga organet e bazës, këtë projektligj do të transportit. Domethënë nuk ka dallim. Të tërë t’ia kalojmë linguistit për ta parë nga ana e ata që shkelin normat e kodit ekzistues rrugor janë drejtshkrimit. Parlamenti mund të caktojë afate. Ne të detyruar t’i referohen atyre masave dhe jemi të detyruar t’i përgjigjemi afatit që cakton. Po kompetencave. nga ne, si dy ministri, ajo e Transportit dhe e Rendit Tonin Alimhilli - Në ndërmarrjen e Publik, materiali është gati. mirëmbajtjes sikur nuk parashikohen. Lidhur me pyetjen që bën zoti Ridvan Peshkëpia, Specialisti - Në kodin ekzistues rrugor problemin e alkoolizmit. Për të krijuar një ide lidhur parashikohen gjërat, por përgjegjësia bie te titullari me këtë problem, po t’i referohemi fakteve dhe i ndërmarrjes, ndërsa për sa i përket titullarëve, shifrave, për 6-mujorin e parë të këtij viti, kemi 12 pronarëve të mjeteve private, ato i takojnë mjeteve aksidente për pije alkoolike, me pasoja shumë të financiare; ligji “Mbi policinë financiare”. rënda. Ne, si specialistë të degës së qarkullimit Problemi i kolaudimit të automjeteve. Pyetja rrugor, e parashikuam një gjë të tillë në këtë është e drejtë dhe me vend. Faktikisht ne në vendin projektligj që do të miratoni sot. Por duke u tonë po na futen shumë mjete me gjendje teknike konsultuar me byronë juridike të Ministrisë së Rendit të keqe kështu që del nevojë e domosdoshme, siç Publik, të cilët nuk ishin dakord ta vinin këtë e ka dhe bota, që para se të regjistrohen këto klauzolë me heqje lirie, për arsye se edhe bota, automjete, këto që hyjnë rishtas në Shqipëri, apo duke iu referuar kodit rrugor italian, e parashikon ato që janë ekzistuese që po degjenerojnë poshtë nga 1-6 muaj heqje lirie kur përdor pije alkoolike. zeros, në kuptimin e gjendjes teknike, por para se Ndërsa në grupin Parlamentar, para disa ditësh u të regjistrohen para se të fillojnë qarkullimin, duhet diskutua ky problem, unë e shfaqa shqetësimin si t’i nënshtrohen një kontrolli teknik të organizuar, si shërbim, një zotëri në atë grup Parlamentar në e ka bota në një periudhë 6-mujore, 1-vjeçare apo Komisionin e Ligjeve, me profesion jurist ma hodhi 5-vjeçare. Ne, në bashkëpunim me Ministrinë e poshtë, duke u nisur nga fakti që kjo klauzolë nuk Transportit, kemi përgatitur një projektvendim qeverie ekziston në Kodin e Procedurës Penale. Dhe kështu që e parashikon një gjë të tillë dhe presim sa më që u la. Bota e jashtme e parashikon një gjë të tillë. shpejt që ky vendim të miratohet, por duhet pasur Lidhur me pyetjen që bën deputeti Agim Hoxha parasysh që projekti i vendimit u dërgua kohë më - a është në gjendje policia rrugore me këto mjete parë që ishin në pushtet Qeveria e Stabilitetit, nga që disponon të kryejë shërbimin në përputhje me ana e Ministrisë së Transporteve ky projektvendim normat ligjore? Efektivisht, shërbimi i qarkullimit u tërhoq. Po i bëhen plotësimet. Me sa di, unë kam rrugor aktualisht nuk ka ato mjete dhe nuk disponon biseduar direkt me sekretarin e Ministrit të ato mjete për të kryer, në përputhje me situatën që Transportit për këtë çështje dhe ai më tha që së po kalojmë, shërbimin e qarkullimit rrugor. Pra, ka shpejti do ta tërheqim këtë projektvendim, me qëllim mangësi në drejtim të pajisjeve me mjete. Faktikisht,

828 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

po të shikosh ka shumë makina policie, por që ndoshta parkimi nuk del si problem, por ndoshta efektivisht këto nuk janë të tëra të shërbimit të në një të ardhme të afërt dhe parkimi do të dalë qarkullimit rrugor, por i kanë dhe shërbimet e tjera problem. Bota e jashtme ka sanksione të rrepta ndaj të policisë. Për të krijuar një ide, për të ndihmuar parkimit. Në qoftë se dikush e parkon një vend jo të dhe Parlamentin, shërbimi i qarkullimit rrugor në rregullt, shteti ia merr makinën dhe ja çon në fund rrethet e kategorisë së dytë, maksimumi duhet të të qytetit, bile dhe paguan sanksione të rënda ketë deri në dy mjete në dispozicion të shërbimit të administrative. qarkullimit rrugor. Pra, kemi mendimin që mjetet që Mendoj se punonjësit e policisë mund të bëjnë disponojmë nuk i përgjigjet dot interesave të kohës hatërllëqe në lidhje me to. Aktualisht, ne kemi lidhur me pyetjen e deputetit Teodor Laço. ndeshur. Jemi përballë një fakti real; shohim persona A do të parashikohen në kodin rrugor mjetet që që lenë për të dëshiruar si shoferë, të cilët janë të janë në gjendje të keqe dhe nxjerrin gazra? Në pajisur me patentë, por shumica e aksidenteve janë projektin e kodit të ri rrugor është parashikuar një bërë prej këtyre personave. Prandaj në dhënien e gjë e tillë. patentave duhet të jemi shumë të kujdesshëm, të Tomor Malasi - S’ka pyetje tjetër. Atëherë disiplinohet dhënia e tyre dhe të marri formë të kalojmë në diskutimin në parim. Deputeti Petrika rregullt. Minga. Së fundi, me qenë se jemi përballë të një Petrika Minga - Ne mendojmë që projektligji i përpunimi të ri të projektligjit “Për kodin rrugor” që ri “Për disa ndryshime në kodin rrugor”, është një do të dalë i plotë, të vihet një afat i caktuar sa më pararendje për plotësim në lidhje me kodin e plotë shpejt të bëhet kjo punë. Ne mendojmë se ndoshta, rrugor që do të dalë së shpejti, ne jemi dakord në fundi i shtatorit do të ishte më i përshtatshëm për të lidhje me të, megjithatë mund të sugjerojmë disa dalë kodi i ri rrugor i plotë. Këto ishin vërejtjet tona mangësi që ne vumë re në këtë projektligj. Aktualisht si grup Parlamentar. ne jemi përballë një situate të tillë, me një fluks të Tomor Malasi - Grupi Parlamentar i Partisë madh makinash që kanë ardhur aktualisht në vendin Socialiste? Kryetari, apo është i autorizuar ndonjë tonë; niveli i rrugëve është jashtëzakonisht e keqe tjetër? Deputeti Bashkim Caka. për të përballuar këtë fluks të madh makinash dhe Bashkim Caka - Edhe grupi ynë Parlamentar, aq më tepër që duhet theksuar se këto lloj makinash mbasi e studioi ligjin “Për disa ndryshime në kodin janë në gjendje jo të mirë nga ana teknike dhe vetë rrugor”, është i mendimit që ky projektligj duhet ata që i ngasin, nuk kanë ndonjë përvojë të mirë si kaluar për miratim në Kuvend, për arsye se kanë shoferë; prandaj vihet re dhe një numër i madh kaluar nja shtatë a tetë vjet që kur është miratuar aksidentesh që ne po shohim. Duhet patjetër dhe kodi rrugor ekzistues. Situata në Shqipëri ka me urgjencë që të rritet disiplina. ndryshuar. Numri i automjeteve që hyjnë në Shqipëri Ndërsa nga ana e policisë duhet që ata të është rritur, lëvizja dhe trafiku është rritur, çka bën punojnë me përkushtim, me devotshmëri dhe t’i në mënyrë të domosdoshme që këtë fushë ta përgjigjen me të gjitha mundësitë e tyre kësaj situate rregullojmë me ligje sa më të qëndrueshme dhe më të re që po vihet re në Shqipëri. Të mos lejohen të plotë. Në këtë kuadër jemi të mendimit që këto makina me targa të huaja. Ende nuk shohim ndryshime, pjesërisht i zgjidhin disa shqetësime që sanksione të plota në lidhje me to. Njëkohësisht kanë organet e rendit për të kryer një shërbim efikas duhet të kemi një ndërthurje të disiplinës së në rrugë për të parandaluar aksidentet automobilistike, komunikacionit rrugor, formë e disiplinës së njerëzve. por për të krijuar dhe një siguri për qytetarët në të Pra, ne themi që makinat nuk duhet të parkohen në gjitha aspektet qoftë në drejtim të ruajtjes së pronës, trotuare, por njëkohësisht ne themi që qytetarët duhet qoftë në drejtim të ruajtjes të jetës dhe të shëndetit të kalojnë në vijat e bardha. Si vërejtje të të tyre. përgjithshme duhet që të vijëzohen rrugët, bulevardet E ruajmë dhe ne mendimin që u shpreh këtu që që njerëzit të dinë se ku do të orientohen, që ata të rregullimi më i plotë i këtyre problemeve duhet bërë jenë të ndërgjegjshëm se këtu nuk kalohet, në me kodin rrugor të ri, i cili duhet të rrokë të gjithë mënyrë që të kemi një ndërthurje të tillë midis gamën e ndryshimeve që kanë ndodhur në vendin qarkullimit rrugor dhe qarkullimit të njerëzve. tonë. Por kemi mendimin që zgjidhja përfundimtare Në projektligj nuk e vumë re problemin e parkimit e këtij problemi nuk mund të bëhet në qoftë se si të makinave. Ne aktualisht jemi në një fazë të tillë Kuvend nuk përcaktojmë për të parë afatet se kur

829 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

do ta shikojmë Kushtetutën e Republikës së këtë projektligj që paraqitet. Përsëri ruhet në projekt Shqipërisë. një nocion i vjetër ushtarak të renditjes së neneve. Kemi mendimin se nuk mund të bëhet asnjë Ata që e kanë përpiluar këtë shtesë nuk kanë kod rrugor, në qoftë se nuk paraprin Kushtetuta. reflektuar konceptet e reja financiare dhe sociale. Vetëm pas saj mund të bëjmë ndërtimin e kodeve, Fjalën e kam në lidhje me dy gjëra. për arsye se çdo iniciativë që mund të ndërmerret Së pari, për përgjegjësinë e trianshme që duhet në ndërtimin e kodeve, qoftë rrugorë, qoftë penalë, të mbahet për kthimin e rregullave në qarkullimin qoftë civilë përpara Kushtetutës, do të jetë një rrugor, për përgjegjësinë ndaj drejtuesve të veprimtari për mendimin tonë e parakohshme, çka automjeteve, për përgjegjësinë ndaj drejtuesve të do të sjellë rishikime të mëvonshme, që do ta ndërmarrjeve të mirëmbajtjes, jo të ndërmarrjeve të rëndojnë legjislacionin. Edhe në Komisionin e Ligjeve transportit, siç e kuptoi specialisti pyetjen time, por kur diskutuam për këtë problem, shfaqëm mendimin për drejtuesit e ndërmarrjes së mirëmbajtjes së rrjetit se Kryesia do ta shohë këtë çështje, në bazë të rrugor. Gjithashtu, dhe për vetë këto kontrollorë dispozitave kushtetuese që kemi; ose duhet rrugorë, të cilët vërehet se shpesh herë nuk kanë ripërtërirë komisioni për Kushtetutën, ose në qoftë korrektesë në kryerjen e detyrës. Punonjësit e se mendohet se do të ngelet ai komision, Kuvendi inspektoratit rrugor le t’i hyjnë një studimi dhe do të duhet të ketë të qartë një afat që duhet të dalë një vërejnë që mbi 90 për qind të gjobave që vihen ndaj vendim i Kuvendit se kur do të miratohet Kushtetuta drejtuesve të automjeteve me targa të rasteve të e Shqipërisë. Ne, si Parlamentarë, deri tani nuk dimë tjera, jo të rasteve ku kryejnë detyrën këta gjë se kur do ta kemi Kushtetutën gati. inspektorë. Kjo nxjerr disa konkluzione. Ka një Tomor Malasi - Deputeti Teodor Laço, familjaritet, mos të them më tepër në mes drejtuesve përfaqësuesi i Partisë Socialdemokrate. të automjeteve të rrethit dhe të inspektorëve të Teodor Laço - Ne jemi dakord që të miratohet rrethit. Nxjerr në pah dhe një diçka tjetër që ka një në parim projektligji”Për një ndryshim në kodin formalizëm në kryerjen e detyrës. Prandaj, asgjë rrugor”. Ne e konsiderojmë të rëndësishëm këtë nuk pengon që në këtë shtesë të parashikoheshin projektligj, aq më i rëndësishëm është kodi rrugor. këto tri komponentë, veç sanksioneve të drejtuesve Unë nuk do ta lidhja dhe kaq shumë me të automjeteve dhe sanksioneve ndaj drejtorëve të domosdoshmërinë e ndryshimit të Kushtetutës, ndërmarrjeve të mirëmbajtjes dhe ndaj vetë sepse po të presim hartimin e plotë të kushtetutës, inspektorëve rrugorë. Ka neglizhenca të mëdha dhe kam përshtypjen se do të pengonim miratimin e mjaft ndaj inspektorëve rrugorë, që kohët e fundit nuk po ligjeve, të cilët janë të domosdoshëm për të kaluar vihen para përgjegjësisë, me gjithë aksidentet e në këtë periudhë të vështirë. Kështu që unë do të rënda dhe të shpeshta që po ndodhin. pajtohesha me propozimin që bëri këtu deputeti Në aspektin e konceptit financiar, drejtuesit e Petrika Minga, që Kryesia e Kuvendit të verë një automjeteve paguajnë taksë rrugore për ato rrugë afat për hartimin përfundimtar të kodit rrugor, pa e që nuk janë rrugë, për ato rrugë që kalojnë bagëtia, kushtëzuar këtë afat me Kushtetutën, por një afat që kalojnë traktorë, që kalojnë mjete të llavëzuera, duhet që të kemi një kod të plotë rrugor dhe nuk që kalojnë këmbësorë etj. Në shtesën e kodit rrugor mendoj se Kushtetuta mund të jetë një shkak duhej të parashikohej që këto taksa të viheshin në pengesë për të hartuar këtë kod. Jam dakord ta shërbim, pavarësisht se sa subvencionon qeveria kalojmë në parim. për mirëmbajtjen e rrjetit rrugor, të viheshin në Tomor Malasi - Komisioni i Ligjeve ka ndonjë shërbim të këtij rrjeti, duke planëzuar se duket vërejtje? shuma se nuk ka një rreth ose një tjetër, në bazë të Bashkim Caka - Si komision ligjesh kemi ato automjeteve dhe automjetet e lehta, me sa di unë vërejtje që kemi paraqitur. Çdo deputet i ka parë; paguajnë 1000 lekë në vit, ndërsa automjetet e rënda nuk kemi vërejtje të tjera. paguajnë 3000 lekë të reja taksë rrugore. Pra, gjithë Tomor Malasi - Dakord! Kush ka diskutime të kjo shumë që grumbullojnë rrethet të vihet në tjera? Deputeti Tonin Alimëhilli. dispozicion të mirëmbajtjes të këtij rrjeti rrugor me Tonin Alimhilli - Pa dyshim, kjo shtesë në një planëzim që duhet të bënte inspektorati rrugor, kodin rrugor paraqet një përmirësim të këtij ligji dhe jo ndërmarrja rrugore, se ndërmarrja rrugore ka do të influencojë në disiplinimin e qarkullimit dhe në leverdinë e vet për të nxjerrë rrogat etj., kurse uljen e aksidenteve, por unë kisha një vërejtje për inspektorati rrugor duhet ta shikonte që këto taksa

830 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të parakohshme të viheshin në dispozicion vetëm detyra e parë që duhet të bënte inspektorati rrugor të përmirësimit të rrjetit rrugor, për të cilin deri tani me gjithë këto ndryshime që janë bërë në Shqipëri, pak po bëhet, për të mos thënë se nuk po bëhet duhet të bënte pikërisht kodin rrugor dhe asnjë asgjë. dokumentacion tjetër. Prandaj, jam plotësisht dakord Tjetër, lidhur me problemin e kolaudimit të me mendimin e zotit Minga, që këtyre u duhet vënë makinave. Është një problem i madh. I kemi makinat afat dhe të mos ta fillojmë me absurditetin që tha me goma me skopio, me goma tera, pa lule, pa zoti Shamata, se për përgatitjen e kodit rrugor frena, pa fenerë, pa frexha, i kemi me sistem drejtimi kërkohet shumë kohë. tepër delikat, të konsumuar dhe pse u dashka pritur Këto 5-6 nene që këta kanë vënë këtu janë për pas 6 muajsh ose pas një viti, kur të na vijë një kod të zgjidhur disa emergjenca për këto dy muaj. Nuk rrugor i plotë që të vdesin disa njerëz, në rast se kanë vlerë, prandaj të mos humbasim kohë për këtë. është harruar një nen i tillë në këtë shtesë të këtij T’i kalojmë nen për nen; t’i miratojmë. Këto aq sa ligji që kemi paraqitur. Kjo nuk më duket aspak e disiplinojnë, disiplinojnë, ndërsa kodi rrugor, siç drejtë. Organizimi i kolaudimit të këtyre mjeteve thashë, është tepër i madh. Por, kërkova të diskutoj private është i mundshëm për t’u bërë në kushtet e për t’u bërë dhe një vërejtje specialistëve. Edhe në sotme, ashtu siç ka qenë i mundshëm për të ngritur Komisionin e Ligjeve, dhe në grupin Parlamentar kurse private për patenta, që janë më pak të dëgjova që i referohen gjithmonë kodit rrugor italian. rëndësishme, se sa vetë kolaudimi i këtyre mjeteve. Ai është, siç thonë vetë italianët në shtyp dhe në Së fundi, për të zbatuar kodin rrugor në televizion, një nga më të shthururit në Evropë. përgjithësi dhe të kësaj shtese në veçanti i takon Italianët ëndërrojnë sikur t’i referoheshin kodit dhe Radiotelevizionit që të bëjë një propagandë të anglez, qoftë dhe në një nen. Prandaj desha t’u bëj madhe në kushtet e tanishme për rregullat e këtë vërejtje shoqërore që kur duam të bëjmë një qarkullimit të këmbësorëve, për rregullat e qarkullimit punë që fillon nga zero në Shqipëri, të mos nisemi të automjeteve dhe për rregulla të tjera që nga më e keqja që na bien në dorë, por të marrim parashikohen në këtë kod rrugor, në mënyrë që çdo më të mirën dhe asaj t’i referohemi dhe ta adoptojmë shtetas të bëhet i njohur me këtë ligj. në vendin tonë. Faleminderit! Gjithashtu, nuk është e tepërt që dhe Ministria Tomor Malasi - Deputeti Agron Musaraj. e Arsimit të fusë në programin e shkollave 8-vjeçare Agron Musaraj - Komisioni i Mbrojtjes dhe i një edukatë të qarkullimit rrugor tek mosha e re, Rendit, mendon se këto ndryshime janë të tek fëmijët në vendin tonë. Kaq kisha. Faleminderit! nevojshme, por jo të mjaftueshme duke pasur Tomor Malasi - Deputeti Perikli Teta. parasysh që për përgatitjen e kodit të ri rrugor Perikli Teta - Unë mendoj, edhe nga diskutimet kërkohet kohë, këto janë shumë të domosdoshme. që bëmë në Komisionin e Ligjeve, së bashku me Ne jemi dakord që ky të miratohet bashkë me vërejtje specialistët dhe grupin Parlamentar, kodi rrugor dhe që ka bërë Komisioni i Ligjeve. ky projektligj me këto ndryshime janë krejtësisht të Tomor Malasi - Nuk ka më tej diskutime. ndryshme. Kodi rrugor është një gjë shumë e madhe Kalojmë në miratimin në parim të këtyre dhe shumë e rëndësishme për një shtet, aq më tepër ndryshimeve. për një shtet si ne, pa asnjë traditë në këtë fushë, Kush është dakord të miratohet në parim ky sidomos në makinat private dhe tepër i varfër. Po t’i ndryshim që i bëhet kodit rrugor? Kundër? Abstenim? futemi dhe të diskutojmë kodi rrugor, ne duhet të Miratohet me shumicën e votave. rrimë dy javë. Kalojmë në miratimin nen për nen. Nuk ka shtet në Evropë ku makinat qarkullojnë Neni 1. Kontestime? Objeksione? Vërejtje? pa xhama fare, pa karroceri, pa drita, pa prozhektorë, Gjithashtu, duke pasur parasysh se unë nuk do ta pa fenerë. Kështu që kodi rrugor, me këto rrugë që përmend gjithmonë që vërejtjet që bën Komisioni i nuk i mirëmban njeri. Kodi rrugor është një gjë shumë Ligjeve, pa qenë nevoja t’i referohemi rast pas rasti. e madhe që po t’i futeshim në themel do të donim Nuk e di, në qoftë se biem dakord në këtë mënyrë ta diskutonim me rrënjë. Këtu zotërinjtë e Ministrisë kështu. Gjithnjë e kemi pranuar këtë si varianti më së Rendit na kanë paraqitur vetëm 5-6 ndryshime, optimal. që me sa mbaj mend unë kanë nja 8-9 muaj ose Për nenin 1, në qoftë se nuk ka vërejtje, të më tepër që janë paraqitur në Këshillin e Ministrave. kalojmë në votim. Kush është dakord me nenin 1? Gjatë kësaj kohe, këta, po të kishin punuar, sepse Kundër? S’ka. Abstenim? Gjithashtu, nuk ka.

831 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Miratohet. jashtë duhet të veprojë po ky paragraf. Prandaj, duhet Neni 2. Për nenin 2 kemi si zakonisht të parashikohet ose ekstradohet përgjithmonë nga riformulimin e Komisionit të Ligjeve. Deputeti Arben vendi ynë. Ky është propozimi ynë. Unë kërkoj Meçe. ndihmën e specialistit për këtë. Arben Meçe - E shoh që shumë deputetë nuk Tomor Malasi - Deputeti Xhevat Lloshi. i kanë përpara vërejtjet. Po qe se i ka sekretaria Xhevat Lloshi - Unë në parim do të isha dakord është mirë t’i lexojmë. (Deputetët reagojnë) Jo, por me propozimin e deputetit Gaqo Apostoli, por siç u shoh këtu pranë që s’i kanë. tha dhe nga deputetët e tjerë të nderuar, këtu ka një Tomor Malasi - Pse nuk i kanë? Neni 2 sipas varg problemesh shumë komplekse. P.sh. kolaudimi formulimit të bërë nga Komisioni i Ligjeve. Natyrisht bëhet një herë. Në të vërtetë, problemi themelor nuk se është propozimi i parë që bëhet dhe do të votojmë ishte ky kolaudim, por është te personat që kryejnë atë të parin. Kush është dakord me nenin 2? Kundër? riparimet e makinave. Sipas këtij legjislacioni, kudo Ju lutem, ulni votat pro kur themi kundër. Abstenim? në botë personi që kryen riparimin mban përgjegjësi Miratohet neni 2. shtetërore për një defekt të mundshëm për shkak Neni 3. Kush ka vërejtje për nenin 3? Sugjerim? të punës së tij. P. sh. në qoftë se një privat ka riparuar Deputeti Gaqo Apostoli. frenat dhe pastaj ndodh një aksident, në të cilin Gaqo Apostoli - Në lidhje me këtë nen, duke vërtetohet që riparimi ka qenë i gabuar, atëherë ai pasur parasysh që hartimi i kodit të plotë rrugor do mban përgjegjësi legale, sepse nuk është puna e të zgjasë në kohë, unë mendoj që të merren një kolaudimi. Atij iu prish makina pas një jave. Vajti parasysh dhe shqetësimet e disa deputetëve, dhe e riparoi frenat dhe ndodh aksidenti. konkretisht dhe propozimet që bëri zoti Tonin Probleme të tilla ka shumë. Unë e solla vetëm Alimëhilli, për problemin e kolaudimit të makinave për të dhënë këtë si shembull. Ne kemi dhe përpara përdorimit. Prandaj unë mendoj që një specialistët. Në qoftë se do ta vinim këtë paragraf, paragraf domethënë, pas paragrafit të tretë të shtohet për mua po qe se nuk vihet detyrimi, përgjegjësia një paragraf i tillë që bën fjalë për procesin e shtetërore për aksidentet e atyre që bëjnë riparimin kolaudimit të makinave. Unë kam një propozim e makinave, kolaudimi është formal. Ju faleminderit! konkret, po e them, “Para fillimit të përdorimit dhe Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli, ka periodikisht automjetet e motoçikletat i nënshtrohen një gjysmë replikimi. kolaudimit të miratuar nga dikasteret përkatëse, Gaqo Apostoli - Procesi i kolaudimit bëhet duke u pajisur me dokumentacionin përkatës që pas riparimit. Bëhet që në fillim kur merret mjeti, lejon këtë përdorim”. Kam parasysh këtu një proces pastaj periodikisht. Në qoftë se ka një riparim makina të thjeshtë kolaudimi për këto mjete që disponojmë, pas një defekti, personi mund të shkojë me kolaudim që mund të bëhet edhe ndoshta brenda dy ditësh, me një fjalë, ose në qoftë se ndodh defekti personat në qoftë se nuk ekziston. E kam formulimin, prandaj privatë që kanë kryer kolaudimin, le të mbajnë them që në qoftë se merret parasysh, ta dërgoj. përgjegjësi. Unë nuk po them. Me këto dispozita, Tomor Malasi - Ma dërgoni, ju lutem. Deputeti në këtë proces kolaudimi përcaktohen nga Ridvan Peshkëpia. dikasteret përkatëse; përcaktohen edhe ndërmarrjet Ridvan Peshkëpia - Në paragrafin e katërt ku bëhet kolaudimi etj. Në qoftë se duam ta forcojmë, thuhet : “Për mjetet që dalin përgjithmonë jashtë nuk ka asnjë gjë. Në qoftë se duam ta forcojmë, ne përdorimit njoftohen brenda 10 ditëve organet e mund të shtojmë dhe diçka tjetër për përgjegjësinë kontrollit të qarkullimit rrugor. Unë dua që këtu të që mund të mbahet. Po të ligjërosh ato që do të shtohen edhe fjalët ose ekstradohen përgjithmonë ndodhin më prapa si rrjedhojë e mosvendosjes së nga vendi ynë. Domethënë në rast se dikush ka një paragrafëve, të neneve ose të ligjeve të parandalojmë mjet dhe e shet jashtë Shqipërisë, është njësoj sikur aksidentet. Kjo më duket del jashtë çdo logjike atij i ka dalë jashtë përdorimit, prandaj duhet parlamentare në të ligjërojmë këtu aksidentet. Ose përcaktuar edhe varianti kur ai shitet, apo jo, zoti do të ligjërojmë mbrojtjen nga aksidentet, ose do të nënkolonel, ju lutem ndihmoni për këtë problem. ligjërojmë të kundërtën dhe janë gjëra që mund të Është edhe fjala kur ai mund të shitet jashtë. Ose kryhen. ka firma të cilat, për të vepruar këtu brenda nesh Tomor Malasi - Deputeti Vasil Gjika. për të pasur lehtësi në qarkullim i ndërrojnë dhe Vasil Gjika - Si shqetësim unë e pranoj dhe targat e makinave dhe kur duan t’i çojnë përsëri sugjerimin e zotit Apostoli dhe të zotit Lloshi.

832 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi - U lutem deputetëve të mos rrugor policisë rrugore. Ata duhet ta kishin bërë me lëvizin. Nuk kemi kuorumin. U lutem kryetarëve të kohë këtë punë. Prandaj ka mundësi që të kalohet grupeve parlamentare të dalin dhe të sjellin deputetët më thjesht, më duket mua. Faleminderit! në sallë, se nuk është kuorumi. U njoftova nga Tomor Malasi - Deputeti Ridvan Peshkëpia. sekretaria në këtë moment. Më falni deputeti Vasil Ridvan Peshkëpia - Më falni, zoti Kryetar, që Gjika që ju ndërpreva. po ndërhyj për të dytën herë për të njëjtën çështje, Ju lutem, vazhdoni! por po ndërhyj pasi mori një rrjet tjetër diskutimi, Vasil Gjika - Këtu ka një problem. Ne në ligj ndërsa unë dua të mbështes një tjetër çështje. Duke nuk mund të përcaktojmë dot natyrën e aksidenteve u kapur me paragrafin e katërt, unë bëra një kërkesë dhe mundësitë e tyre. Por njëkohësisht dhe nuk jo vetëm për ato mjete që dalin jashtë përdorimit, mund t’i përjashtojmë. Por, unë mendoj se kjo lidhet por dhe ato që ekstradohen nga vendi ynë duhet të me atë lejë të qarkullimit rrugor që jep inspektorati, përfshihen në mundësinë e kthimit të dokumenteve, instanca përkatëse e tij dhe është leje njëvetore. por një e metë tjetër e këtij paragrafi është se ky Ne tani, duke pasur një realitet që të gjitha mjetet e në mënyrë taksative detyron shtetasit që brenda komunikacionit t’i kemi në një gjendje të degraduar dhjetë ditëve të njoftojnë këto organe. përgjithësisht, i kemi riparuar dhe me mjete rikuper Ndërsa unë mendoj se është e drejta e çdo apo dhe me mjete të tjera, pjesë këmbimi etj., shtetasi ta ruajë targën e makinës që ka nxjerrë kalohen dhe në kolaudim etj. Kjo është një gjendje jashtë përdorimit. Në rast se ai është në gjendje të që është dhe e dimë, por unë mendoj se leja e përballojë detyrimet financiare që rrjedhin nga e qarkullimit që jepet ka brenda dhe përgjegjësinë e pasura e kësaj makine, ai nuk ka pse detyrohet. Ai gjendjes teknike të automjetit. Kështu që ne nuk do të marri një makinë tjetër dhe s’ka ndërmend të mund t’i japim leje mujore për të qarkulluar e të kalojë paguajë dy herë targë. E ka targën. Do t’i paguajë te kolaudatori, të japi lejen etj. Unë mendoj që nuk detyrimet, le t’i paguajë. Prandaj, unë mendoj që mund ta parashikojmë këtu në kod, nuk di ç’mendim kjo të jetë diçka me e hapur dhe propozimi im për ka dhe specialisti, më duket se kjo kompetencë këtë paragraf është kështu - dhe kjo detyrë njëkohësisht i përket pikërisht “Për mjetet që dalin përgjithmonë jashtë inspektoratit për dhënien e lejes së qarkullimin, përdorimit ose ekstradohen përgjithmonë nga vendi sepse të gjithë qytetarët e botës kanë një leje ynë, shtetasit që kërkojnë të lirohen nga detyrimet njëvjeçare dhe paguajnë kur e marrin këtë leje, për këto mjete të njoftojnë brenda dhjetë ditëve pavarësisht se ka në pronësi mjetin. Ju faleminderit! organet e kontrollit të qarkullimit rrugor të rrethit “etj. Tomor Malasi - Deputeti Arben Imami. si vazhdon. Arben Imami - Faleminderit! Desha t’ju kujtoj, Tomor Malasi - Formulojeni! të nderuar deputetë, se ky është një ligj i mbetur që Ridvan Peshkëpia - Po, e kam të shkruar. para shtatë-tetë muajsh dhe Ministria e Rendit ose Tomor Malasi - Po, ka ndonjë sugjerim tjetër? deri, të paktën, deri dy-tre muaj më parë nuk ka Veç vërejtjeve nga komisioni përkatës, Komisioni kryer asnjë nga ato gjëra që ka thënë vjet të në këtë i Ligjeve, kemi shtesë paragrafi, të nenit 3 nga deputeti Parlament, që do të bëjmë kodin rrugor dhe do të Gaqo Apostoli, të formuluar në këtë mënyrë - “Përpara bëjmë këtë e atë. Desha t’u kujtoj të nderuarve fillimit të përdorimit dhe periodikisht automjetet dhe deputetë se ne nuk jemi këtu në shërbim të motoçikletat i nënshtrohen procesit të kolaudimit, inspektoratit rrugor t’ia plotësojmë ligjin e ta të miratuar nga dikasteri përkatës, duke u pajisur shkruajmë atë ne. Në qoftë se ato shtesa janë të me dokumentacionin përkatës që lejon këtë domosdoshme, sikurse dhe u tha t’i bëjmë ato përdorim”, ndoshta kërkon pak redaktim, por ideja shtesa. Të përgatisim sa më shpejtë kodin rrugor është. Ju lutem, si e shihni këtë propozim? A duhet dhe pastaj të diskutojmë mbi një gjë që është serioze ta votojmë veçanërisht, apo duhet ta marrim dhe që është një skelet i plotë. Po kështu ne, me integralisht duke shtuar dhe propozimin e deputetit siguri, mund të gjejmë me dhjetëra e dhjetëra Ridvan Peshkëpia? Jeni dakord ta marrim me boshllëqe e dobësi dhe nuk i mbushim dot. Nuk konsensus? Deputeti Bashkim Caka. është detyra jonë që ta nisim nga fillimi deri në fund. Bashkim Caka - Si formulim nuk kam vërejtje, Mos ta keqkuptojmë detyrën tonë. Ne mund të por mendoj se nuk shkon te neni që e kemi, te ndihmojmë për diçka, mund të japim një mendim shtesa. Neni 55 bën fjalë për regjistrimin e mjeteve. pro ose kundër, por nuk mund t’i ndërtojmë kodin Te kodi rrugor kemi një nen të veçantë dhe është

833 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

neni 47 që thotë: Kushtet teknike të domosdoshme pyetjeve. të mjeteve që vihen në qarkullim. Në qoftë se duam Specialisti - Lidhur me pyetjen e parë - cilat ta shtojmë, aty ka nja shtatë kushte që duhet të janë këto akte rrugaçërie? kenë mjetet që të vihen në qarkullim, shtojmë 47/1. Duke marrë shkas ngas gjendja konkrete si dhe Këto janë kushtet që mjeti vihet në qarkullim eksperienca që ka policia në këtë drejtim, kuptohet atëherë futim dhe propozimin e zotit Gaqo Apostoli që janë akte rrugaçërie që nuk përbëjnë vepër që bëri propozimin, për arsye se nga ana formale penale, se po të bëjnë vepër penale atëherë do të juridike nuk shkon që ta vendosim te regjistrimi i fillojë çështja penale dhe me problemin do të mjeteve, por duhet ta vendosim te ky nen që bën merresh hetuesia dhe gjykata. Këto akte rrugaçërie fjalë për kushtet teknike të mjeteve. S’kam ndonjë janë - qarkullon me motoçikletë vetë i tretë dhe bën vërejtje. gjeste që prish qetësinë publike; hipën dy-tre vetë Tomor Malasi - Pra, në parim jemi dakord të në biçikletë dhe njeri kthehet prapa dhe ngre këmbët gjithë me konsensus. Për vendin zoti Bashki Caka përpjetë e të tjera akte të kësaj natyre. mendon se është te neni 47. Nuk besoj se do të Për sa i përket pyetjes së dytë - cilat janë ketë ndonjë kundërshtim për këtë. Tani propozimi kriteret për shoferët e autobusëve të linjave? Në bazë që paraqet deputeti Ridvan Peshkopia - “Për mjetet të kodit ekzistues rrugor, drejtuesit e automjeteve që dalin përgjithmonë jashtë përdorimit ose të autobusëve duhet të plotësojnë disa kushte dhe ekstradohen përgjithmonë nga vendi ynë, shtetasit kritere. Ata duhet të jenë mbi moshën 21 vjeç deri që kërkojnë të lirohen nga detyrimet për këto mjete, në moshën 60 vjeç për të shërbyer me mjete publike njoftojnë brenda dhjetë ditëve organet e qarkullimit dhe duhet të kenë patentë të klasit E. Këto janë rrugor të rrethit”. Ka ndonjë vërejtje për këtë? kushtet që janë caktuar për shoferët në ndihmë të Në qoftë se nuk ka ndonjë kundërshtim, unë shërbimit publik. mendoj që nenin 3 integralisht, së bashku me Ibrahim Vasjari - Disa fillojnë punë sapo marrin sugjerimet dhe vërejtjet që ka bërë komisioni, patentën, merr 40-50 qytetarë dhe i transporton. Unë natyrisht, ta kalojmë në votim? mendoj se duhet dhe vjetërsia në punë. Kush është dakord me nenin 3 , me këto Shaqir Vukaj - Në qoftë se keni ndonjë ndryshime që u bënë? propozim konkret, e bëni me shkrim dhe e hedhim Kundër? Abstenim? Miratohet neni 3. në votim. Kalojmë te neni 4. Ibrahim Vasjari - Unë kështu nuk e konceptoj Ndryshimet e Komisionit të Ligjeve i kemi. Kush dot. Specialistët mund ta konceptojnë për ta ka vërejtje për nenin 4? Deputeti ... paraqitur, por unë e kam si shqetësim. A zgjidhet Një deputet - Cilat janë këto vepra rrugaçërie problemi me moshën nga 21-60 vjeç? Ne i dimë dhe vagabontazhi për të cilat personit i heqim të djemtë tanë tani? Sa merr patentën dhe menjëherë drejtën e automjetit? merr autobusin. Tomor Malasi - Deputeti Ibrahim Vasjari. Shaqir Vukaj - Deputeti Hasan Halili Ibrahim Vasjari - Unë kam një shqetësim të Hasan Halili - Në mbështetje të sugjerimit që përcjellë më tepër nga qytetarët dhe nga disa bëri deputeti parafolës, specialistët le të fusin një punonjës të transportit. Dua t’ua bëj dhe si pyetje hallkë që shoferët e mjeteve të transportit urban dhe specialistëve. Shumë automjete që punojnë qytetarë të kenë, jo më pak nga 10 vjet në punë si privatisht, sidomos autobusë që transportojnë shoferë. qytetarë drejtohen nga shoferë nga ata të pjekurit Shaqir Vukaj - Propozimi me shkrim, ju lutem! shpejt, sapo të dalë nga furra, pa përvojë dhe jeta e Deputeti Tomor Dosti. qytetarëve është në rrezik. Ndër këta shoferë që Tomor Dosti - Kisha një pyetje për ekspertët - shërbejnë nëpër linja me qytetarë a duhet të ketë a ka ndërmend inspektorati të bëjë një rishqyrtim të kritere për t’u zgjedhur dhe për t’u caktuar një shofer patentave që janë marrë? Pse shoferët sot me vjetërsi pune a ndonjë kriter tjetër? qarkullojnë sipas qejfit? A parashikohet këtu apo në një vend tjetër, por Shaqir Vukaj - Specialisti, ju lutem, përgjigjuni që ky problem ekziston, sepse qytetarët ma kanë pyetjes! përcjellë këtë shqetësim? Më falni, këtë problem Specialisti - Unë e kuptoj në dy drejtime dua të ngre. rishqyrtimin e patentave. Në qoftë se është ideja që Tomor Malasi - Atëherë, le t’i përgjigjemi këta që kanë patenta ekzistuese dhe konstatohen

834 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që janë të paaftë gjatë drejtimit të automjeteve, Në transportin e udhëtarëve kalon pjesa policia rrugore ka kompetencë që të pezullojë këtë specifike me testim të veçantë për t’i pajisur me drejtues mjeti dhe ta marrë në prova rikontrolli. Nuk leje qarkullimi. Mendojmë se dhe ne duhet të e di në këtë drejtim e kishte pyetjen zotëria? aplikojmë këtë për makinat që transportojnë udhëtarë Tomor Dosti - E kam fjalën sidomos për të kemi kërkesa më të rrepta. Pajtohem me shoferët e rinj që e kanë marrë patentën këto 2-3 shqetësimet e kolegëve. vjetët e fundit, në veçanti privatët. Shaqir Vukaj - Deputeti Ridvan Peshkopia. Shaqir Vukaj - Deputeti Vasil Gjika. Ridvan Peshkëpia - Edhe unë jam dakord me Vasil Gjika - Ndonëse e shoh të drejtë këtë temë diskutimi, por mendoj se kjo nuk është shqetësimin e deputetit Ibrahim Vasjari, mua më tema e diskutimit të projektligjit të sotëm. Janë disa duket sikur bëhet një gabim. Automjeti nuk drejtohet procedura për dhënien e patentave, të cilat mund të me vjetërsi, por drejtohet me aftësi dhe me pjekuri ndryshohen dhe unë jam dakord që të ndryshojnë. teknike që ka ai që zotëron dëshminë. Kështu që Por ky është një diskutim për një tjetër çështje, për nuk do të isha dakord as dhe me kufizimin 10-vjeçar procedurat e dhënies së këtyre patentave. Ndërsa se s’kemi pse të privojmë ata djem të rinj, qoftë dhe kur paragjykohet shoferi me vite pune, mua më duket 21-vjeçar, të cilët janë provuar se njohin kodin rrugor gabim, se aktualisht sot ka disa kërkesa të tjera dhe janë të aftë teknikisht për të drejtuar automjetin, dhe që unë mendoj se janë të drejta. Janë kërkesa autobus apo mjet tjetër i madh. kilometrike, të cilat kur një shofer bëhet i aftë për të Mua nuk më duket fare e arsyeshme të privojmë hyrë në kurs nafte, se ai mund të ketë jo 10 vjet, por me rregulla të tjera, sidomos në ligj kur gjithkush 20 vjet dhe ka bërë 10 mijë kilometra, ndërsa një ka të drejtën e punës në bazë të aftësisë që ka. tjetër për një vit mund të bëjë mbi 100 mijë kilometra Unë s’jam dakord me atë propozim. është e qartë që do të gëzojë një aftësi më të madhe. Mustafë Mustafa - Jam plotësisht dakord me Prandaj, në rast se ne mund t’i kërkojmë specialistit vërejtjet e deputetit I.Vasjari, sepse në udhëtimet e që të na sjellë ose mund të mos jetë kompetenca gjata rrezikohet jeta e njerëzve nga përdorimi i jonë, por procedura e pajisjes me patenta është në autobusëve me shoferë komplet të pa përgatitur. kodin rrugor, apo jo. Në rast se është në kodin rrugor, Prandaj, unë mendoj që afati i këtyre shoferëve të kjo është një temë tjetër diskutimi, ndërsa në rast jetë 5-10 vjet të mos ketë të drejtë të përdori se nuk është, kjo i takon ministrisë të përgatisë një autobusë. rregullore për dhënien e patentave. Këtu flitet për Në anën tjetër, duke parë spekulimet shumë të kodin, jo për procedurat e dhënies së patentave; pra mëdha që janë shkaktuar nga udhëtimet me procedurat e vlerësimeve teknike s’mund t’i bëjmë ne. autobusë, në zbatimin e orarit të nisjes së Shaqir Vukaj - Deputeti Ndre Legisi. autobusëve, të cilët bërtasin gjithë natën nëpër Ndre Legisi - Mua më duket se ka një paqartësi qytete, se disa prej tyre nisen edhe në orën një, dy në lidhje me problemin që po shqyrtojmë dhe atë ose tre të natës, t’i bëjmë një shtesë këtij ligji që të që po kërkojnë disa zotërinj deputetë. jetë si dëshmi e aftësisë dhe në fund të themi, ata Në projektligj thuhet “Disa ndryshime në kodin shoferë që nuk zbatojnë orarin e nisjes së rrugor”. Pra, ashtu, siç e tha dhe zoti Imami është pasagjerëve. caktuar që këto pesë nene ne t’i shohim e t’i Shaqir Vukaj - Ju lutem, specialistëve të mos përmirësojmë për t’i kthyer në një formë që t’i largohen ose përndryshe do të detyrohemi të mbyllim shërbejë e t’i përshtatet sa më mirë kohës. seancën. Deputeti Ruzhdi Pulaha. I ndodhur përballë disa shqetësimeve, që Ruzhdi Pulaha - Me aq sa dimë nga rregullat natyrisht janë të drejta, por që duhen diskutuar kur e vendeve të tjera, për pajisjen me patentë ka disa t’u vijë koha e diskutimit në përgjithësi të kodit rrugor, kërkesa specifike. P.sh. në Zvicër e në Gjermani, sepse nuk mund të përfshihen të gjitha ato diskutime me që i njoh pak më mirë se kam pasur raste të që janë të drejta, por që janë të pamundura të bisedoj me ata që përdorin makina, mund të marrin përfshihen pikërisht në këtë shtesë. Është diçka patentë për të përdorur veturën, por kurrsesi për të që na ngatërron dhe mosnjohja si duhet e kodit pasur makinën taksi. Por shoferët e taksive kanë rrugor. Një që e njeh kodin rrugor është në gjendje kërkesa specifike për t’u dhënë patentën, që të përcaktojë ose të dijë paraprakisht se ku e ka veçanërisht është shumë e vështirë për të marrë vendin problemi i diskutimit të patentave, se ku e patentën për të qenë shoferë autobusi. ka vendin problemi i kolaudimit të makinave dhe disa

835 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

probleme të tjera, të cilat kanë nevojë dhe janë të ku thuhet - cilësitë dhe kushtet për të drejtuar mjete. parashikuara në kodin rrugor. Prandaj unë mendoj Kam mendimin që veç dy pikave që ekzistojnë, të se, duke mos pasur një njohje aq sa duhet lidhur shtojmë një pikë të tretë. Ngarkohet Këshilli i me kodin rrugor, por lidhur me problemin që trajtohet, Ministrave të caktojë rregulla të veçanta për drejtimin të mos e vonojmë ligjin, t’i miratojmë shpejt këto e automjeteve që transportojnë pasagjerë. Pra, shtesa, sepse specialistët, ata që janë marrë me zgjidhini shqetësimet që u ngritën këtu në përgatitjen e tij, kanë parasysh ato kërkesa që duhen Parlament. tani për tani për këtë problem. Rregullat i përcakton Këshilli i Ministrave dhe u Unë them të mos ta zgjasim. Faleminderit! jep zgjidhje të gjitha problemeve të ndryshme që Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Meçe. dalin në praktikë. Arben Meçe - Në qoftë se do ta shohim pak Shaqir Vukaj - Kush është dakord me nenin, me vëmendje, shohim se ky projektligj që po na siç është paraqitur, duke shtuar propozimin e jepet ka të bëjë me shqetësimet që ka policia tani, deputetit Bashkim Caka? Ma jepni me shkrim që ta si polici. Me atë shqetësim që policët kapin shoferët kemi parasysh. Deputeti Vasil Gjika. dhe i gjobisin vetëm me 100 lekë të vjetra gjë që Vasil Gjika - Më falni, mua nuk më duket i është qesharake. U takon organeve qeveritare të drejtë që Këshilli i Ministrave të përcaktojë kritere policisë të sjellin këtë projektligj. Por, këtu na takon për aftësinë e drejtuesit të mjetit. neve si deputetë që të sjellim shqetësimin e popullit. Inspektorati i qarkullimit rrugor është një organ i Është shumë emergjente shtesa që ka sjellë policia, specializuar në të gjitha instancat e tij. Të gjitha por njëkohësisht është emergjent dhe një fenomen shqetësimet që ngritën këtu deputetët lidhen me tjetër. Gjatë periudhës së tranzicionit janë futur me atë fakt që si duhen marrë patentat dhe ku duhen qindra e me mijëra makina, por janë dhënë dhe me provuar këta njerëz për të dëshmuar aftësitë e tyre qindra e me mijëra patenta. Rruga e marrjes së këtyre për të drejtuar transportin e njerëzve apo transportin patentave është joligjore. e mallrave etj. Kjo është një kërkesë permanente Mund të them që gazetat tona kanë shkruar para dhe, ma merr mendja, që në kodin e ri rrugor që do pak kohësh dhe kanë denoncuar marrje të këtyre të na sjellin, të gjithë strukturën e tyre ata duhet ta patentave deri dhe në patenta ndërkombëtare, pa përmirësojnë. Por, që të vendosë Këshilli i Ministrave dalë fare në komision. Në këto kushte shqetësimi për kriteret nuk më duket normal. Pra të mos që u ngrit është shqetësim shumë i drejtë si ngatërrojmë një anarshi që kemi sot me një detyrë shqetësim në popull, pra jo në organe që sollën këtë që duhet të bëjë një organ i cili e ka për detyrë dhe ligj, por në popull, interesat e të cili do t’i ta lemë ta bëjë Këshilli i Ministrave. përfaqësojmë ne. Prandaj unë e shoh shumë të Bashkim Caka - Një minutë, unë nuk them që domosdoshëm që, ndoshta në këtë ligj të mos e t’i marrë në provë Këshilli i Ministrave. Ai do të fusim, por si udhëzim ose si kërkesë ja bëjmë këtyre përcaktojë rregulla të veçanta se ç’kritere duhen organeve që të gjithë shoferët sidomos të transportit zbatuar. P.sh. që të drejtosh një autobus, duhet të publik t’i rinënshtrohen edhe njëherë një kontrolli në kesh moshën 22 vjeç. Që të drejtosh një taksi, duhet këto organe për vlerën e patentës që ato kanë. Nuk të paktën të kesh punuar dy vjet shofer. jam dakord që ne të vëmë kriterin moshë për Vasil Gjika - Ta bëjnë ata që e kanë për detyrë. transportin e njerëzve, sepse i pari kriter që duhet Bashkim Caka - Po, me këtë kriter, por mos të dalë, duhet të jetë kriteri i aftësisë. Dhe pikërisht ta marrim përsipër ne si Parlament, se do të jetë e kriterin në aftësi duhet ta vlerësojnë këto organe vështirë. Unë kam mendimin që me këtë pikë që kompetente. Në këtë pikë unë edhe njëherë e theksoj shtojmë ne, në zbatim të saj ia lemë Këshillit të se, duhet edhe njëherë të gjitha patentat që janë Ministrave, për të mos ja lënë ministrisë, se mund marrë gjatë kësaj faze tranzicioni, t’i nënshtrohen t’ia lemë dhe ministrisë. Domethënë ngarkohet një rivlerësimi. Ministria e Rendit Publik të caktojë rregulla. Unë Faleminderit! them që ta bëjmë më të kontrollueshëm, t’ia lemë Shaqir Vukaj - Deputeti Bashkim Caka. Ju qeverisë se mund të krijojmë ndonjë subjektivizëm. lutem, diskutimet më të shkurtra. Vasil Gjika - Ministria me organizmat Bashkim Caka - Shkurt e kam diskutimin. përkatëse do të ishte më normale. Qeveria pak halle Meqenëse ky problem po përbën shqetësim, do ka, po të merret dhe me këtë problem. të kisha një propozim. Ka një nen 61 të kodit rrugor Bashkim Caka - Mund ta diskutojmë që t’ia

836 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

lëmë dhe Ministrisë së Rendit, por mos ndoshta e mund t’u japim dhe pak kompetencë më të madhe kalojmë me një subjektivizëm të panevojshëm. Nuk inspektorëve që të zbatojnë rregullat, për arsye se e rëndojmë qeverinë, se dihet në zbatim të ligjit dalin një shofer i pirë ose një shofer që del pa patentë vendime të qeverisë për të. Ai një vendim i pjesshëm nuk e ka ndonjë gjë të madhe të paguajë 100 lekë. do të jetë për qeverinë. Nuk besoj se e ngarkojmë. Shaqir Vukaj - Deputeti Llazar Lëngu. Si të gjykohet. Llazar Lëngu - Zoti Kryetar i seancës, edhe Shaqir Vukaj - Kush është dakord me nenin, unë mbështes parafolësin, por jo për rritjen e masës siç është paraqitur, duke shtuar propozimin e së gjobës. Unë kam mendimin që jetë ajo masë deputetit Bashkim Caka. gjobe që propozohet nga specialistët, nga dikasteri Kush është dakord me nenin, siç është përkatës dhe nuk pajtohem me uljen e kësaj mase paraqitur, duke shtuar dhe propozimin e deputetit gjobe. Unë do të gjykoja kështu - të më falin Bashkim Caka? Kundër? Abstenim? zotërinjtë që kanë paraqitur vërejtjet e Komisionit të Miratohet. Ligjeve që ata me sa duket kanë gjykuar sipas Neni 5. Kush ka vërejtje? Mendime? xhepit të deputetit, që është nga më të varfrit. Xhepi Propozime? i drejtuesve të taksive është nga më të fuqishmit që Një deputet - Kam një pyetje për specialistin - kur s’do t’ia dijë dhe tallet me policin për 5000 lekë të shkelen dispozitat, kur nuk përbëjnë vepër penale, masa vjetra. Prandaj mos t’ju dhimbsen e mos t’ju e gjobës është deri në 500-5000 lekë. Unë duhet të shqetësojë shumë. T’ua lemë njëherë për njëherë di kush janë shkelje e kundravajtje administrative, kaq, më vonë ta shohim e ta rrisim atë. Faleminderit! në mënyrë që të gjykojmë një çik më mirë për Shaqir Vukaj - Deputeti Petrit Kalakula. masën e gjobës? Petrit Kalakula - Unë kam një pyetje për Shaqir Vukaj - Kush ka tjetër vërejtje? Nuk specialistin - në ndryshimet e kodit çfarë masash ka. Urdhëroni, specialisti! janë parashikuar për shkeljet që bëjnë këmbësorët? Specialisti - Lidhur me masat administrative Kuptohet edhe këmbësorët, kur shkelin rregullat e nga 500-5000 lekë, siç është parashikuar në projekt, qarkullimit rrugor, si biçiklistët, këmbësoret, kur nuk përveç atyre të parashikuara në neni 63, që zbatojnë rregullat, por ecin në vija të bardha, po këto parashikohen me heqje patente, të tëra shkeljet e kusht kanë për masat administrative. tjera që nuk përfshihen në neni 63, janë masa Shaqir Vukaj - Deputeti Kujtim Gina. administrative me gjobë. Si p.sh në nenin 63 nuk Kujtim Gina - Unë jam i mendimit që të bëjmë është parashikuar parakalimi i gabuar, ecja me ligje dhe të zbatohen. Nuk duhen pasur parasysh shpejtësi ose qarkullon me të meta teknike që e ka vetëm rastet e shoferëve të taksive. Kemi makina për herë të parë, qarkullon pa patentë. Kuptohet që private familjare. Për një thyerje të rregullit 5000 lekë ai që qarkullon pa patentë, nuk ka patentë, kështu gjobë mua më duket se masa është shumë e rëndë, që ndaj atij do të merret masë administrative me prandaj mbështes mendimin e Komisionit të Ligjeve gjobë dhe të tjera shkelje që do të përfshihen në për uljen e gjobave, se nuk duhet të marrim një rast kodin rrugor. specifik. Tek e fundit mundësi për të krijuar gabime Shaqir Vukaj - Kush ka mendime e të tilla janë tek ata që nuk janë më shumë të propozime? Deputeti Gëzim Mema. praktikuar. Nuk duhet të bëjmë ligje se kemi 10 ose Gëzim Mema - Me që dëgjuam këtë shkelje 50 rrugaçë dhe o burra t’i dënojmë këta. Në trafikun si kundërvajtje administrative nuk ka pse të ikin tani tonë udhëtojnë të gjitha llojet e njerëzve, nuk shoferët pa patentë, të pirë dhe me shpejtësi, sepse udhëtojnë vetëm rrugaçët. Në qoftë se duhet t’i bëjmë duke shkelur këto rregulla të kodit rrugor po bëhen ligjet që me gjithë mend t’i zbatojmë dhe të mos shumë aksidente këtu te ne, në një kohë që rrugët kemi subjektivizëm dhe te organet që i kontrollojnë janë shumë të ngushta. Aksidentet po vijnë nga dita këta, sepse ky duke i vënë një 50 mijë lekësh gjobë në ditë duke u shtuar, prandaj jam i mendimit që kjo për një shkelje sado të vogël do të mendohet mirë gjobë nga 500- 5000 të bëhet nga 5000-8000 lekë. kur e njeh atë njeri. Ndërsa kur është fjala për një Njëkohësisht, gjoba në paragrafin e fundit, nga sasi të tillë, mendoj se do të ketë vlerën që ai do të kundravajtësit në gjobë nga 100-500 të bëhet nga korrigjohet herë tjetër. Faleminderit! 500-100 lekë. Në të kundërtën, ne nuk mund të Shaqir Vukaj - Deputeti Teodor Laço. vendosim rregulla për t’i parandaluar këto shkelje Teodor Laço - Zoti Kryetar i seancës, unë kam që bëhen në kodin rrugor. Njëkohësisht, ne këtu përshtypjen që këtu u thanë qartë dy variante dhe

837 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ne nuk na mbetet gjë tjetër vetëm se ta hedhim në Shaqir Vukaj - Deputeti Vasil Gjika. votim. Mund të përdorim për secilin shumë Vasil Gjika - Zoti Kryetar i seancës, parimisht argumente, por nuk do t’ia vlente barra qiranë. Kështu jam dakord me vërejtjen që bën Komisioni i Ligjeve që këtë punë e ndan votimi. për uljen e gjobave, siç e argumentoi dhe zoti Ka një variant që është ky i paraqitur dhe një i Bashkim Caka, në mënyrë që këto të jenë gjoba Komisionit të Ligjeve. Të votohet për të dy. Kush të efektive dhe jo gjoba të ngatërruara në letër, të mos ketë mbështetje më të madhe, ai të fitojë. jenë gjoba shumë të larta. Por nuk jam dakord me Shaqir Vukaj - Deputeti Bashkim Caka. konceptin e zotit Gina. Ne nuk mund të bëjmë gjoba Bashkim Caka - Ky problem ngjalli diskutime për rrugaçë dhe gjoba për familjarë. Ky kod rrugor në Komisionin e Ligjeve. U nisëm nga i vetmi ka të bëjë me jetën e njerëzve dhe organet e shqetësim, lidhur me gjobat që janë vendosur kontrollit dhe të gjithë ne jemi të interesuar që të aktualisht. Ç’raport zënë gjobat e larta dhe gjobat e mbrojmë jetën e këtyre njerëzve dhe përpara zbatimit ulëta? Dhe raporti na dilte: në qoftë se janë vendosur të këtij kodi, të gjithë duhet të nënshtrohemi njëlloj gjoba të larta 2000, gjoba të ulëta janë vendosur 80, siç jemi. Mua më shqetëson shumë dhe jam shumë 000. Pra, diskutuam që duke vendosur një gjobë që dakord me ndërhyrjen e zotit Petrit Kalakula, sepse mund të jetë në një masë shumë të madhe, do vijmë në këtë kod nuk flitet asnjë gjë lidhur me në praktikë të moszbatimi i kësaj dispozite. Prandaj këmbësorët dhe kam pyetje për specialistin. Doja për të qenë ajo më efektive menduam të rregullonim t’i kujtoja atij se ka një kod të bërë me letër dhe që sipas atyre shumave që kemi paraqitur. Megjithatë, e miratojmë këtu në Parlament, por ka dhe një kod si të diskutohet dhe si të votohet. që shkruhet atje në rrugë dhe që duhet ta Unë kisha dhe një vërejtje tjetër, tani e kapa. respektojnë gjithë qytetarët, sepse të gjithë të huajt Nga projekti ekzistues është hequr dënimi si që vijnë në Shqipëri thonë diçka - gjëja më e vështirë kundërvajtje, neni 64 dhe 66. Në nenin 64 thuhet - në Shqipëri është të drejtosh automjetin. Makinat Mjetet e trupit diplomatik dhe personelit lëvizin pa sistemin e duhur të sinjalizimit dhe organet administrativ, teknik dhe drejtuesit e tyre. Pra, ne i e kontrollit dhe të inspektoratit nuk ndërhyjnë fare. heqim gjobën mjeteve të trupit diplomatik. Pse Njerëzit lëvizin ku u do qejfi dhe biçikletat ku u do s’kanë para ata? Edhe ai, në qoftë se është në qejfi dhe ndodhin gjithë ato aksidente. Pra, në një kundravajte, pra në kundërshtim me kodin rrugor, le rrugë kalojnë dhe ata që ecin me 2 m/sek dhe ata të paguajë gjobë. Ne e kishim parashikuar në kodin që ecin me 20 m/sek. Pra, kemi një situatë të e parë. Nuk jam dakord që të hiqen nga kodi rrugor komplikuar. Ne e dimë që ky është realiteti i rrugëve ekzistues. Ka dhe një pikë neni 66,... qarkullimi i tona. Autostradat nuk mund t’i bëjmë dot për një mjeteve me targë njohje të huaj... Dhe ai le të ditë, por unë do të thosha që organet kompetente respektojë ato rregulla që kemi ne në Shqipëri. Dhe të kontrollit të qarkullimit rrugor, të Ministrisë së ai t’i ndiejë sanksionet e kodit rrugor që vepron në Rendit Publik, të Ministrisë së Transporteve, të Shqipëri. Prandaj kam mendimin që neni 64 dhe 66 Ministrisë së Mbrojtjes dhe të Policisë së Rendit, të rivendosen ashtu siç ka qenë në kodin e parë. duhet urgjentisht të marrin masat për ta çliruar këtë Specialisti - Lidhur me propozimin që bën kolaps që kemi ne në komunikacion, të cilin po e deputeti Bashkim Caka për dënimin e trupit shpërblejmë për ditë me aksidente të rënda me jetën diplomatik ka një marrëveshje ndërkombëtare e e njerëzve. Pra unë e ndiej urgjente plotësimin e nënshkruar në Vjenë në vitin 1961, më 18 shtator, këtij kodi, edhe për këmbësorët. Jam për atë që ajo të cilët përjashtohen nga çdo lloj dënimi, me pjesë e kodit që duhet shkruar në rrugë, vijat që përjashtim kur fillon çështja penale sipas normave, duhet të hiqen, duhet të hiqen. Atje ku rruga e sipas rregullave, por me gjobë, me sekuestrim malli plotëson kushtin teknik, të plotësohet me sistemin etj janë të përjashtuar me konventë ndërkombëtare. e sinjalizimeve, me tabelat, me shenjat e me të Bashkim Caka - Kemi aderuar ne në këtë gjitha. Faleminderit! konventë? Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Imami. Specialisti - Po. Arben Imami - Të gjitha shqetësimet janë të Bashkim Caka - Unë nuk e di që kemi aderuar. drejta, situata është vërtet e komplikuar, por të gjitha Dhe di që reciprocitet këtu nuk ka. Për këtë pikë këto janë masa që duhet të marri ekzekutivi, duhet nuk ka. Unë di që dhe shoferët tanë i gjobisin kur t’i marri policia. Domethënë vijat e bardha, ka ligj nuk zbatojnë kodin. për vijat e bardha, sepse i kemi pasur deri tani dhe

838 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

qytetari duhet të eci aty. Problemi është që të bëhet drejton një mjet pa patentë, atij i vendoset një gjobë kodi rrugor i plotë dhe të parashikohen të gjitha 5000 lekë. masat që ekzekutivi duhet të marri të gjitha masat Neni tjetër shtesë/3 është - në rast se drejtuesi që ekzekutivi duhet të marrë për t’u zbatuar ky kod, i mjetit provës alkoolike të bërë nga kontrolli rrugor sepse nuk mund të bësh një kod rrugor, ku të thuhet i rezulton pozitiv, atij i jepet 5000 lekë gjobë dhe një p.sh. që të bëhet kolaudimi i plotë i automjeteve, muaj heqje lirie. kur nuk ke ku ta bësh kolaudimin. Atëherë ligji Neni shtesë/4 është - për zbatimin e neneve 1, mbetet në letër dhe kur ligji mbetet vetëm në letër, 2, 3, 4 të këtij ligji veprohet si në neni 5 të këtij ligji. ai vetë diskreditohet dhe bëhet i papërdorshëm dhe, Në mendoj se këto janë të domosdoshme. Kam bile ekspansionohet në këtë drejtim të asistuar në raste kur policia nuk ka vepruar ndaj mospërdorimit të tij. Prandaj, ato vërejtje që kanë drejtuesve të mjeteve pa patentë. Policia nuk ka zotërinjtë e Ministrisë së Rendit t’i bëjmë janë shumë vepruar ndaj atyre që u japin makinat njerëzve pa minimale, por nuk mund ta bëjmë komplet kodin patentë, si dhe nuk ka vepruar ndaj atyre që janë të tani dhe nuk jemi specialist për të bërë një kod. alkoolizuar. Unë mendoj se këto si nene janë të Shqetësimet tona janë reale, por nuk gjejnë dot domosdoshme, esencialë. I lutem Parlamentit, që gjuhën juridike për t’u formuluar, për më tepër në ta marrë në konsideratë kërkesën time. një sallë me 140 vetë. Këtu duhet të ulen disa Shaqir Vukaj - Deputeti Alfred Paloka. specialistë ta bëjnë këtë punë. Alfred Paloka - Të na thuhet kodi rrugor Shaqir Vukaj - Deputeti Kujtim Gina, për ekzistues, që të mos bëjmë nene ekzistues. replikë. Specialisti - Për sa i përket personave që Kujtim Gina - Zoti Gjika, si duket nuk e ka drejtojnë automjete pa patentë, në praktikën dëgjuar mirë. Unë thashë nuk duhet përcaktuar gjyqësore këta dënohen me sjellje të padenjë. Është masa e gjobës, se në rrugë kalojnë dhe rrugaçë një nen për kundravajtje penale dhe quhet sjellje e dhe familjarë dhe të gjithë. Nuk mund të vëmë gjoba padenjë. veç për rrugaçët e veç për familjarët. I faleminderit Kuptohet që pa pasur pasoja. Vetëm drejtimi i për vërejtjen që bëri. një automjeti pa pasur patentë është sjellje e padenjë Shaqir Vukaj - Meqë nuk ka propozime të në praktikën gjyqësore. (Dikush ndërhyn nga salla) tjera, kush është dakord me projektin, siç është Jo, gjykohet në gjykatë. Për sa i takon asaj që çfarë paraqitur? (Dikush ndërhyn nga salla) Pa vërejtjen parashikon kodi rrugor, unë flas për masën e komisionit, po. Kush është dakord me projektin, administrative, të cilën punonjësi i kontrollit rrugor siç është paraqitur, pa vërejtjet e komisionit, me që e jep aty në vend; pastaj çfarë parashikon kodi rrugor e doni dhe këtë? Ju lutem, numëroni votat! Kundër? unë nuk jam kundër. Kjo i inkludohet kodit rrugor. Abstenim? Miratohet, siç është paraqitur. Neni 6. Unë e di që kodi rrugor ka masa për këto. Po këto Kush ka vërejtje? Kush është dakord? Kundër? janë masa administrative. Kur të dhëmb xhepi është Abstenim? një çik më keq se kur të heqin vërejtjen. Miratohet. Neni 7. Deputeti Ridvan Peshkëpia. Shaqir Vukaj - Deputeti Lush Përpali. Ridvan Peshkëpia - Përpara nenit 7 unë kam Lush Përpali - Unë nuk kam gjë për të një vërejtje që e bëra pak më përpara. diskutuar për propozimet meqë janë 4 nene që Praktika e deritanishme na detyron të marrim propozohen, mbase duhen kaluar në Komisionin e disa masa edhe për disa raste të tjera të shkeljeve, Ligjeve, në qoftë se pretendohet për t’i kaluar në siç janë rastet e dhënie së makinës nga një person ligj, por m’u kujtua tani nga ndërhyrja që bën zoti pa patentë si dhe rastet e përdorimit të makinës Peshkëpia disa herë, kam një pyetje për Kryesinë, nga ata që janë të alkoolizuar. Prandaj, unë kam konkretisht për ju. Pyetjen e kam për qëllimin e zotit përgatitur 4 nene shtesë, të cilët janë të shkurtër. 3 Peshkëpia. Nuk është për ligjin, mbase kur të nene parashikojnë dënime dhe i katërti parashikon mbarojë ligji. si veprohet ndaj këtyre rasteve. Këto nene janë - Shaqir Vukaj - Të lutem shumë, të mbarojmë Neni shtesë/1 - kur një person ja beson për drejtim ligjin, kemi ligjin në dorë. automjetin një personi të papajisur me patentë, atij Lush Përpali - Mirë atëherë, më jep fjalën kur i vihet gjobë në masën 5000 lekë dhe i bllokohet të mbarojë ligji . automjeti për 3 muaj. Shaqir Vukaj - Atë se kur do t’jua jap fjalën, e Neni tjetër është nen shtesë/2 - kur një person di unë.

839 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Lush Përpali - Unë di kur ta kërkoj. që kanë qenë shkruar në autobusë me vendim të Shaqir Vukaj - Kush mbështet propozimin e Adil Çarçanit, po nuk ruajte biletën e autobusit urban deputetit Ridvan Peshkopia? Ju lutem, sipas deri në fund të udhëtimit, dënohesh 5000 lekë të rregullores, që të hidhet në votim duhet të ketë reja gjobë. Gjobat kanë një logjikë dhe njerëzit duhet mbështetje. Janë 4 nene, të cilat janë një nga një. të pranojnë se masa e vendosjes së gjobës varet Kur një person ja beson për drejtim automjetin një nga logjika që i është vënë gjobës. Asnjë polic në personi pa patentë, atij i vendoset gjobë në masën rrugë nuk mund t’i vejë një shoferi të administratës 5000 lekë dhe i bllokohet automjet për tre muaj. shtetërore, i cili merr 1000 lekë në muaj një gjobë Kush është dakord? (Nga salla thonë - janë në kod) se theu rregullat e qarkullimit prej 5000 lekë, 5 rroga Ridvan Peshkëpia - Më falni, unë e di që janë mujore. Le të më thonë specialistët, në qoftë se në kod, por janë të pa parashikuara me këto masa. kanë lexuar në ndonjë vend, a ka gjoba për shoferë Shaqir Vukaj - Kush është dakord? Kundër? që thyejnë rregullat e qarkullimit rrugor 7000 ose Abstenim? 8000 dollarë? Faleminderit! Neni shtesë/2 “kur një person drejton një mjet Shaqir Vukaj - Deputeti Ridvan Peshkopia. pa patentë, atij i vendoset gjobë 5000 lekë.” Ridvan Peshkëpia - Zoti Kryetar, mua më vjen Urdhëroni deputeti Bashkim Caka. shumë keq dhe nuk dua që në asnjë mënyrë me Bashkim Caka - Nisur nga dëshira e mirë për propozimet e mia t’i humbin seriozitet seancës. të bërë diçka të fortë, unë kam mendimin se po Përkundrazi, mendoj se ato janë bërë me seriozitet gabojmë; ndoshta ndërhyrja e specialistit duhet të të plotë. Gjoba 5000 lekë që sapo miratuam ka të ishte diçka më e plotë, për arsye se ne e bëjë me një nen shtesë që unë propozoj për atë që parashikojmë që drejtuesi ndalohet t’i japë automjetin jep makinën, pronarin e makinës, 5000 lekë gjobë një tjetri, po s’pati dëshminë e aftësisë. Dhe në këtë dhe 3 muaj bllokim të saj; ndërsa ky nen përfshin rast dënimi i tij është me heqjen, me marrjen e atë që e merr makinën, është fjala për atë që përdor masës administrative që është gjoba deri në 15 lekë, makinën pa patentë. Dhe unë mendoj se nuk është e shprehur në ligj. Ndalojmë gjithashtu, që drejtuesi shumë t’i vësh një njeriu pa patentë një gjobë që në i një automjeti t’i japë automjetin një tjetri që s’ka mënyrë të pa përgjegjshme drejton një automjet dëshmi aftësie. Sa e vendosëm në këtë ligj. Dhe në rrugëve të Tiranës, është më se normale. Prandaj këtë rast kundravajtja është me 500 lekë. Pra, ne i janë dy gjëra të ndryshme. Është dhënësi i makinës fusim prapë në kod. Dëshira është e mirë, por i kemi që sapo miratuam dhe marrësi i makinës. Unë e në kod dhe po bëjmë karambole në ligj. Më vjen kuptoj aludohet për nenin 5. Në nenin 5 thuhet - keq, por ekzistojnë në ligj. shkeljet e dispozitave të kodit të parashikuar në Shaqir Vukaj - Urdhëroni, specialisti! nenin 10, 22, 24, 26, etj., kur nuk formojnë vepër Specialisti - Drejt e ka zoti Bashkim Caka. penale, përbëjnë kundravajtje administrative Ato janë të përfshira në ligj në projektin që sapo u domethënë, këtu nuk përfshihet kjo. Këtu aludon miratua. për ato që nuk përbëjnë vepër penale, ndërsa Jam me mendimin e zotit Bashkim Caka. Masa mungesa e patentës është thjesht një masë është deri në 500 lekë, për të gjitha llojet e shkeljeve. administrative. Është hapur një mungesë e një Shaqir Vukaj - Deputeti Petrit Kalakula. çështjeje penale dhe nuk është çështje penale; Petrit Kalakula - Unë nuk po e marr vesh. Ne është një shkelje administrative. Prandaj, unë kështu i bëmë pyetje specialistit. Ai na tha gjë tjetër, tani dua që të kuptohet dhe ju lutem, të kuptohet si një na del gjë tjetër. Mua nuk më duket serioze kjo. gjë serioze nuk kam dashur aspak t’i humbasë Cila është? Është ajo e para, apo është kjo e dyta. serioziteti seancës. Të verifikohet kjo, të mos merremi me gjëra të kota, Shaqir Vukaj - Juristi. se nuk janë serioze këto. Mos na vini në pozita të Juristi (Sokol Berberi) - Për persona që tilla, ju lutem shumë. Zotërinjtë specialist kur vijnë drejtojnë automjete pa patentë, aty e kisha dhe unë këtu, duhet të jenë njerëz që i njohin ligjet tamam fjalën në praktikën gjyqësore ajo është vepër penale. ashtu siç janë. Ç’do me thënë kjo? Kurse për gjobat parashikohet për personat që kanë Shaqir Vukaj - Deputeti Perikli Teta. patentë, drejtojnë automjete dhe kanë këtë masë Perikli Teta - Zoti Kryetar, lidhur me një masë administrative. Kurse persona që drejtojnë gjobe e miratuar 5000 lekë, propozohet dhe një tjetër automjete pa pasur patentë, këta në praktikën 5000 lekë. Nuk më pëlqen që të shkojmë te gjobat gjyqësore dënohen si sjellje të padenjë.

840 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shaqir Vukaj - Atëherë të hiqet nga neni që do të bëhet për kodin rrugor, vetëm të mos e shtesa/2. zgjasim më me miratime nenesh apo paragrafësh, Neni shtesë/3. të cilët kam përshtypjen se më shumë do të “Në rast se drejtuesi i mjetit, provës alkoolike të çorientojnë se sa do të rregullojnë. Prandaj them bërë nga kontrolli rrugor i rezulton pozitiv, atij i jepet që të mos hidhen në propozim ato, ta mbyllim, 5000 lekë gjobë dhe një muaj heqje lirie. gjithmonë duke vlerësuar konstruktivitetin e deputetit Shaqir Vukaj - Deputeti Alfred Paloka. Peshkëpia, por për hir të bërjes së një gjëje më të Alfred Paloka - Mua nuk më duket aspak pjekur dhe më të matur, të mos nxitohemi me arna serioze. Sado të nderuar jemi ne deputetët dhe të pjesshme, të veçanta e ku ta di unë. Faleminderit! shokët të cilët flasin, që ne të bëjmë kode rrugore, Shaqir Vukaj - Para se ta hedhim në votë, këtu brenda në Parlament, kur për këtë punë ka nuk bëhemi më shumë se gjysma. Deputeti Ridvan specialistë që kanë dhe një përvojë të gjatë pune, Peshkëpia. të fillojmë ne jo 5000 lekë, jo 10000 lekë. Në qoftë Ridvan Peshkëpia - Ju faleminderit ! Më vjen se duam këto nene plus do t’i kthejmë dhe këto e t’i keq që nga deputeti Alfred Paloka u ironizua me atë shohim që janë specialistë për këtë punë, t’i shohin punë modeste që kisha bërë, por deputeti Paloka komisionet e ligjeve dhe të na vijnë, se 5 nene kishte është deputet i ri. Harron që ne gjatë Parlamentit të ligji që pamë. Na vijnë dhe katër dhe i bëjmë për 5 kaluar kemi pasur raste kur jemi detyruar të minuta, më duket nuk është fare serioze kjo. korrigjojmë edhe ekspertët jemi detyruar të Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Meçe. plotësojmë jo 2-3 nene, por shumë më tepër. Përvoja Arben Meçe - Në korrigjimet që ka bërë e tij e pakët nuk i jep aspak kompetencë që të Komisioni i Ligjeve në nenin 38, ndalohet t’u jepen paragjykojë, aq më tepër një kolegun e tij, që deri mjete personave të tjerë, kur nuk janë të pajisur me më sot nuk e ka paragjykuar asnjë. Prandaj, zoti dëshmi etj. Ndërsa te neni 5, shkelje të dispozitave Kryetar dua t’ju sqaroj dhe njëherë se neni që sapo nga 26-43 dënohen nga 500-5000 lekë. Prandaj këtu lexuat që keni në dorë, është konsultuar me ka paralelizëm. Faktikisht ne kemi futur që ndalohet specialistin; është ai nen, të cilit specialisti i dha t’ja japësh. Ti e shkel këtë nen. Përderisa e shkel, këtë përgjigje që ne e kishim në projekt, por që do të dënohesh. Ajo që shtoi Ridvani tani është e juristët e rrëzuan për shkak se mungon në lidhur dhe me një shtesë që krahas 5000 lekëshit procedurën penale. Në rast se mungon në kodin e të ribllokohet dhe makina. Ndërkohë këtë dënim e procedurës penale, ta shtojmë në kodin e procedurës kam. penale, atë procedurë, atë nen që duhet për t’iu Shaqir Vukaj - Më falni një minutë, një muaj përshtatur atij është me se normale. Unë po i them heqje lirie, jo heqje makine. dhe njëherë këtij Parlamenti që, para se ta paraqesë Arben Meçe - Ndërkohë, si fenomen, ne e atë ligj, jam konsultuar me specialistin dhe pastaj e kemi parashikuar këtu ku jemi. formulova. Faleminderit! Shaqir Vukaj - Ai ka mendimin e tij. Shaqir Vukaj - Deputeti Gaqo Apostoli. Arben Meçe - Mos bëjmë paralelizëm, e shton Gaqo Apostoli - Unë mendoj se zoti Ridvan dhe zoti Bashkim andej. Peshkëpia argumenton shumë drejt dhe ky nen që Shaqir Vukaj - Kush e mbështet propozimin, u lexua tani është mjet shumë i nevojshëm. para se ta hedhim në votim? Deputeti Leontiev Çuçi. Ndoshta bota jashtë dhe kur u bën kontrollin, i Leontiev Çuçi - Faleminderit! Zoti Kryetar dua kemi parë të gjithë, të paktën ata që kanë dalë, të vazhdoj logjikën e diskutimit, në radhë të parë të mund edhe të pinë, por ka rregulla shumë të forta, deputetit Imami, pastaj të deputetit Paloka dhe të ka një kod rrugor shumë të fortë, por ndërkohë ka deputetit Caka. Nga të gjitha këto diskutime që bënë dhe mundësi të qarkullimit në mënyrë të tillë që këta tre deputetë, duke pasur parasysh që problemi nuk krijojnë aksidente ka parandalime të tjera, nuk është aq i thjeshtë, çështja e kodit rrugor është ndërsa te ne është katrahurë në këtë drejtim. një problem kompleks që ka logjikë në çdo nen, në Prandaj, me anë të këtij neni frenojmë çdo akt, në çdo veprim dhe çdo dënim penaliteti. alkoolizimin, veçanërisht të shoferëve, të drejtuesve Në këtë kuptim unë do t’i sugjeroja deputetit të automjeteve dhe që i kanë të gjitha në kompleks, Peshkëpia, që me gjithë mend ai ka bërë propozime një shkatërrim që vërtitet rrugëve të Shqipërisë. të vlefshme, por mbase do të ishte mirë që Prandaj them që ta votojmë. propozimet e tij le t’i inkludojnë në tërë projektin e ri Shaqir Vukaj - Më falni, të them edhe unë dy

841 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

fjalë si deputet. Po them një shembull për Bullgarinë. atilla që sikur të shkojë atje e të rrijë tri ditë brenda, Njëherë të të kapin me rezultat pozitiv dënohesh nuk do ta konceptojë dot se ka qenë afër vdekjes. me tre vjet heqje patente dhe me një gjobë afërsisht Por ama, nuk jam absolutisht dakord dhe me pesë rroga mesatare. Në kapjen e dytë me alkool konstatimin e zotit Vladimir Metani, se kjo prapë dënohesh me heqje patente për tërë jetën. Unë do të bëhet me vendim të gjykatës. Këtu është bërë përmenda një shembull që e di mund të përmend një shkelje; ligji e parashikon kështu dhe gjyqi do dhe shumë shembuj të tjerë si ky, por mjafton një. ta fusë në burg. S’ka problem. Faleminderit! Kush është dakord me propozimin e deputetit Shaqir Vukaj - Deputeti Pëllumb Malaj. Ridvan Peshkëpia? Pëllumb Malaj - Zoti drejtues i seancës, unë Deputeti Çuçi, ju lutem me karton, nuk flitet gjatë nuk e shoh me vend që mbas votimit të këtij neni, votimit Në qoftë se nuk jeni dakord, atëherë kundër. tani i kthehemi prapë diskutimit. Ma merr mendja Kush është kundër? Abstenim? se nuk ka të tjera diskutime, prandaj mendoj që ta Miratohet. mbyllim seancën. Në qoftë se ka ndonjë gjë që nuk shkon, të Shaqir Vukaj - Neni i fundit shtesë që rregullohet. propozohet - “Për zbatimin e neneve shtesë të këtij Urdhëroni, deputeti Bashkim Caka! Çfarë keni? ligji (që u lexuan), të veprohet si në nenin 5 të këtij Nuk mund të arrij ta kuptoj ligjin që sapo ligji” miratuam. Nuk mundemi të japim një sanksion penal Kush është dakord? Unë më duket e lexova. për kundërvajtje në fushën administrative. Në qoftë Në qoftë se do të bëni muhabet mund të pyesni se e kemi problem, të gjejmë masa të tjera për ta pasdreke për çfarë votuam. shtrënguar goditjen ndaj këtyre shkeljeve. Di Unë e lexova njëherë, një herë e lexoi legjislacione të botës që e kanë, por nuk jam në propozuesi. gjendje të di, në qoftë se këto vendosen me gjykatë, Neni i fundit shtesë thashë - “ Për zbatimin e apo me rrugë administrative. Kështu siç e bëjmë neneve shtesë (pra këto që lexuam) të veprohet si ne, apriori, ta dënosh në mënyrë të tillë me kaq ditë në nenin 5, të këtij ligji.” të prerë heqje lirie, me sanksion kaq të prerë, më Kush është dakord? Kundër? Abstenim? duket nuk i vjen përshtat demokracisë që duam të Miratohet. krijojmë nuk jam në gjendje që të ngre votën pro, do Neni i fundit, neni 7. të votoj kundër për këtë propozim që u bë. Ridvan Peshkëpia - Ligjet shpallen jo më vonë Shaqir Vukaj - Deputeti Vladimir Metani. se 15 ditë pas miratimit dhe hyjnë në fuqi 15 ditë Vladimir Metani - Unë votova kundër. Do t’i pas votimit të tyre në gazetën zyrtare, duke shtoj diçka shpjegimit që bëri zoti Bashkim Caka. përjashtuar rastet kur parashikohen ndryshe nga Në dispozitat kryesore kushtetuese thuhet vetë ligjet, si dhe rastet e ligjeve organike. shprehimisht - “Askujt nuk mund t’i privohet liria pa Ky Parlament, zoti kryetar, e ka bërë praktikë miratimin e prokurorit ose me vendim të gjykatës”, pune që të miratojë ligje me nenin e fundit. Ky ligj ndërsa këtu ne vendosim që një inspektorat rrugor hyn në fuqi menjëherë. Duke menduar se ne do t’i heq lirinë një muaj një personi. Pra, është ndihmojmë qeverinë apo ekzekutivin në këtë formë antikushtetuese, është e paligjshme. unë dua t’ju garantoj zoti Kryetar i seancës, se ne Faleminderit! nuk ndihmojmë as qeverinë, as ekzekutivin dhe as Shaqir Vukaj - Deputeti Alfred Paloka. qytetarët me këtë formë pune. Kur përjashtimin ne Alfred Paloka - Edhe unë, me gjithë që jam e bëjmë ligj normal... deputet i ri, kam arritur të kuptoj që punonjësi i Shaqir Vukaj - Më falni si e keni propozimin qarkullimit rrugor nuk mund të fusë në burg një konkret? shofer, apo një njeri që nget makinën. Ridvan Peshkëpia - Në radhë të parë, zoti Shaqir Vukaj - Deputeti Vasil Gjika. Kryetar i seancës, kam një vërejtje për ju, në lidhje Vasil Gjika - Edhe unë po shpjegoj votën time me seancën e djeshme, sepse ju nenin e dytë të pro. Kam replikë kundër. projektligjit “Për një ndryshim në ligjin 7526, datë Miratimi që i bëmë nenit të propozuar nga zoti 03.12.1992. “Për marrëdhëniet e punës”, nuk hodhët Ridvan Peshkëpia, mua më duket një ndihmë shumë në votë gjithashtu, edhe ligjin në tërësi. Dhe unë, të e madhe që u japim qytetarëve tanë. njëjtin propozim kisha dhe për ligjin e djeshëm. Është tjetër gjë se burgjet nuk do të jenë të Propozimi konkret është - ligji të hyjë në fuqi 15

842 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ditë pas daljes në gazetën zyrtare. Kjo, sepse 15 korrik, mund ta lemë në 1 gusht që të futet në njerëzit kanë nevojë të njihen me këto ligje. Po në fuqi ky ligj. Në të njëjtën kohë organet që do ta rast se sot një njeri bën një shkelje në disiplinë, zbatojnë ligjin nëpërmjet televizionit, radios, shtypit sepse nuk njeh këtë ligj, ta përjashtojmë nga puna? të propagandohet dhe të jetë i zbatueshëm. Shaqir Vukaj - Konkretisht, si e keni propozimin? Shaqir Vukaj - Deputeti Arben Imami. Ridvan Peshkëpia - Konkretisht kam Arben Imami - Propozimi i fundit më duket se mendimin të përfundojmë procedurën e djeshme, është një propozim i saktë dhe që gjen një zgjidhje mbasi të përfundojmë këtë ligj. Ndërsa për këtë ligj të mirë që të realizohen ato që duhen. Edhe koha kam propozimin që të hyjë në fuqi 15 ditë pas daljes sa më e shpejtë dhe një respektim më i plotë i të në gazetën zyrtare. Ky është një ligj, me të cilin drejtës së njeriut për t’u njohur me ligjin, para se ai kanë nevojë të njihen policët, është një ligj me të të zbatohet. Kështu që unë e mbështes plotësisht. cilin kanë nevojë të njihen qytetarët, drejtuesit e Shaqir Vukaj - Konkretisht cilën datë, se u automjeteve dhe të mos lejojmë që të kalojë ligji në përmendën dy data? mënyrë mekanike, ky ligj hyn në fuqi Arben Imami - Jam për 15 korrikun. menjëherë,sepse më shumë e dëmtojmë punën. Shaqir Vukaj - Deputeti Kolë Tonaj. Shaqir Vukaj - Deputeti Roland Tafili. Kolë Tonaj - Nuk është e nevojshme që ligjet Roland Tafili - Ligji “Për kodin rrugor” është të njihen nga të gjithë dhe të mësohen nga të gjithë. shumë i rëndësishëm. Më duket se, sipas propozimit Atyre që u interesojnë, i mësojnë vetë. Dhe këtë ligj të deputetit Ridvan Peshkëpia, pas publikimit të e gjejnë vetë shoferët dhe pronarët e automjeteve “Gazetës Zyrtare” 15 ditë më duket se nuk do të se ku do ta mësojnë. Ne kemi ligje të tjera më të jetë efikas, të paktën në këtë periudhë që është rëndësishme, të cilat nuk po publikohen as në shumë e ngarkuar në këtë drejtim. Pse e them këtë? televizor dhe asgjëkund tjetër. Dje ose pardje pamë në televizion publikimin e Prandaj, unë mendoj të hyjë në fuqi si të gjitha “Gazetës Zyrtare”, në të cilën përfshiheshin ligje që ligjet e tjera dhe të votohet. Ju faleminderit! ky Parlament i ka miratuar para tre muajsh. Në qoftë Shaqir Vukaj - Kush është dakord me se ne do t’i publikojmë në vartësi të botimit të propozimin që të hyjë në fuqi më 15 korrik? Kundër? “Gazetës Zyrtare”, e cila ka apo s’ka letër, është Abstenim? shtypshkronja e ngarkuar etj., atëherë nuk i dihet Kush është dakord me miratimin e ligjit në fati se kur do të marrin fuqi këto ligje që ne tërësi? Kundër? miratojmë. Në këtë mënyrë, në qoftë se do t’i lidhim Abstenim? Miratohet. me “Gazetën Zyrtare”, e burokratizojmë jashtë mase Urdhëroni! çështjen e publikimit të ligjeve. Miraton Parlamenti, Abdi Baleta - Kur u votua projektligji në parim, qeveria le t’i marri ka mënyra të tjera për t’i publikuar, votova pro; tani që u votua përsëri, abstenova, për për t’i komunikuar nëpërmjet shkresave t’ia nisi të arsye se nuk jap dot miratimin për ndonjë ndryshim gjitha organeve ekzekutive dhe po qe puna, në raste që u bë jashtë këtij projekti i cili na ishte paraqitur, të veçanta, le t’i publikojë televizioni. Të mos presim sidomos e kam fjalën për dënimet me burgim, me “Gazetën Zyrtare”. ato procedura që nuk janë të zakonshme për vendin Pra, pa u zgjatur nuk jam dakord me mendimin tonë. Faleminderit! që tha pak më parë zoti Ridvan Peshkëpia, Seanca hapet në ora 17:00. Në grupet pavarësisht se i vlerësoj shumë për të gjitha sa ka parlamentare do të punoni në mënyrë intensive për thënë deri tani, por në këtë pikë nuk jam dakord. të parë projektligjin “Për asistencën sociale”. Shaqir Vukaj - Deputeti Hasan Halili. Ju lutem shumë, sepse nesër do të punojmë Hasan Halili - Në mbështetje të deputetit gjithë ditën për këtë problem. Roland Tafili, mendoj që të fiksojmë një datë, p.sh. Në orën 17:00, grupet parlamentare.

843 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E mërkurë, 01.07.1992 Drejton seancën zëvendëkryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Tomor Malasi

Tomor Malasi - Nga qeveria kemi një kërkesë ministritë duhet të lidhen me komisionet, por dhe për të ratifikuar një marrëveshje, si më poshtë - komisionet duhet të lidhen me ministritë. Këtë e Në emër të qeverisë, nga ministri i Financave kemi përcaktuar dhe në rregulloren, bile e kemi dhe i Ekonomisë, zoti Genc Ruli, kërkohet ratifikimi përcaktuar që nga viti i kaluar. Prandaj veprimi është i marrëveshjes së nënshkruar me Bankën Botërore reciprok, është dypalësh. Bëhet fjalë jo për ligj, por “Për rakordimin e kredisë së importeve kritike”. për një marrëveshje. Meqenëse çështja është me urgjencë dhe Genci Ruli - Zoti Kryetar, kërkoj fjalën për të kërkohet nga Fondi Monetar Ndërkombëtar, e futëm bërë një sqarim. këtë çështje në rendin e ditës, me qëllim që t’i Tomor Malasi - Urdhëroni! përgjigjemi kësaj kërkese e cila ka lidhje direkt me Genci Ruli - Për sa i përket memorandumit interesat shtetërore të vendit tonë. ose letrës së marrëveshjes që do të nënshkruhet Zoti Genci Ruli, i autorizuar nga qeveria do t’ju nga Fondi Monetar, më duket se ka një pasaktësi informojë hollësisht mbi çështjen të cilën po e nga deputeti Angjeli për faktin se unë vetë kam kaluar parashtroj. para Komisionit të Ekonomisë dhe të Financave dhe Fjalën e ka deputeti Genci Ruli, ministri i kam parashtruar në përgjithësi se cilat janë pikat Ekonomisë dhe i Financave. Urdhëroni, zoti Angjeli! kryesore të strategjisë sonë dhe janë të parashikuara Anastas Angjeli - Kam përshtypjen, zoti këto dhe të përfshira vetëm në këtë marrëveshje Kryetar se mos është shkelur përsëri procedura. vetëm me Fondin Monetar. Kështu nuk më duket Ndoshta kjo duhet t’i vinte më parë Komisionit të se flitet për një injorancë të plotë nga Komisioni i Ekonomisë, të Financës dhe të Përkrahjes Sociale Financës. Zoti Angjeli, ka qenë vetë në atë mbledhje, dhe pastaj t’i kalonte Kuvendit Popullor. pavarësisht nga interesimi personal që ai ka herë Është hera e dytë që ngul këmbë në Kuvend, pas here si deputet dhe si ekonomist për t’u njohur se nuk përfillet komisioni dhe po shkelen të gjitha me këto probleme dhe, me sa di unë, ai është i procedurat. Faleminderit! njohur. Tomor Malasi - Meqenëse nuk është një ligj, Për sa i përket procedurës, në lidhje me këtë por është një marrëveshje dhe ratifikimi i ratifikim, në duhej kaluar më parë apo s’duhej kaluar, marrëveshjes bëhet në seancë plenare. Nuk është mund të them që edhe mund të kalohej. Këtu një diskutim ligji, por një marrëveshje. problemi është si ta vendosni ju vetë, nuk ka ndonjë Anastas Angjeli - Më falni, zoti drejtues i ligj për t’u parë në detaj, thjesht në parim ka për t’u seancës, flitet dhe për një memorandum dhe unë ratifikuar kjo marrëveshje, e cila nuk është më e do ta them më përpara. Qeveria ka dërguar një panjohur qoftë për deputetët, qoftë dhe për publikun delegacion në Amerikë. Është fjala për një shqiptar, për arsye sepse janë komunikuar edhe në memorandum, për një marrëveshje me Fondin shtyp të gjitha bisedimet paraprake që u bënë deri Monetar Ndërkombëtar. Komisioni i Ekonomisë të në arritjen e miratimit për këtë marrëveshje; Kuvendit Popullor nuk di asnjë gjë. Tani flitet për një gjithashtu, para 4 ditësh u bë konfirmimi që bordi i problem tjetër, përsëri nuk di asnjë gjë. E kam thënë drejtorëve ekzekutivë të Bankës Botërore e miratoi dhe njëherë tjetër, nuk ka asnjë gjë për xhelozi për këtë marrëveshje dhe këtë dhënie kredie për këto gjëra, por më duket se po shkelen procedurat. Shqipërinë. Qeveria Shqiptare e ka bërë lajmërimin Ju faleminderit! që e ka nënshkruar këtë marrëveshje në Uashington, Tomor Malasi - Zoti Anastas Angjeli, unë jam me të ngarkuarin e ambasadës sonë atje dhe sot, i detyruar t’ju sqaroj dhe diçka. Ne, më duket e kemi gjithmonë brenda dispozitave kushtetuese merret thënë dhe parathënë që detyra e komisioneve nuk ratifikimi nga Parlamenti. Unë po shtroj kërkesën e është pasiviteti në kuluaret dhe në godinat e Kuvendit qeverisë për miratim dhe për ratifikim të kësaj Popullor, por e kemi përcaktuar se domosdoshmëria marrëveshjeje për arsye se pa ratifikimin nga e komisioneve është bashkëveprimi me kondrapartet, Parlamenti, kjo kredi që është akorduar nga Banka bashkëveprimi me institucionet, ministritë dhe të Botërore nuk bëhet efektive. Ajo bëhet efektive mbasi gjitha pikat me të cilat lidhet. Prandaj, jo që vetëm ta ratifikojë Parlamenti. Unë po parashtroj sot vetëm

844 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

kërkesën në emër të qeverisë, Parlamenti mund ta në mënyrë që ne ta zbatojmë atë. gjykojë dhe ta vendosi ratifikimin në do sot, në do Genci Ruli - Shumën po e sqaroj dhe njëherë, të presë të japë një mendim paraprak komisioni. është 30 milionë të drejta të tërheqjes speciale ose Unë do të parashtroj pikat kryesore të saj. Është më mirë për ta shprehur në dollarë është 41 milionë problem i kohës që kjo marrëveshje të ratifikohet. dollarë. Ky është kontributi i Bankës Botërore në Është mirë të fitojmë kohë dhe jo të humbasim kohë. këtë projekt të importeve kritike. Krahas kësaj janë Pra, duke dashur të flas i autorizuar nga qeveria, dhe 5 milionë dollarë dhënë nga donatorë të tjerë, do të vija në dijeni dhe sikundër jeni në dijeni që siç është qeveria Zvicerane dhe qeveria Holandeze. mbi bazën e bisedimeve të zhvilluara me Bankë Por, shuma me të cilën ne kemi lidhur marrëveshje Botërore, Qeveria Shqiptare ka nënshkruar me Bankën Botërore, është 41 milionë dollarë. marrëveshjen me asociacionin e zhvillimeve Tomor Malasi - Deputeti Ylli Bufi. ndërkombëtare që quhet IDA, një strukturë Ylli Bufi - Zoti Kryetar, pa dyshim dëshira e të përbërëse e Bankës Botërore për dhënien Shqipërisë gjithë deputetëve është që të kemi sa më shumë të një kredie prej 41 milionë dollarësh amerikanë. njoftime të tilla dhe pretendime të tilla, por më duket Objekti i këtij projekti kredie është të ndihmojë se nuk duhet të veprojmë si më parë me ato Shqipërinë në ruajtje dhe rritjen e kapacitetit të informacionet pesëminutëshe që bënim para fillimit shfrytëzimit dhe të prodhimit në disa sektorë të punës. Materiali është shumë i rëndësishëm dhe prioritarë të ekonomisë së vendit, si industria, në qoftë se kërkohet ratifikimi nga Kuvendi, mua transporti dhe energjia elektrike. më duket se nuk është mirë ta bëjmë fare formalisht. Kushtet e kësaj kredie janë - afati i pagimit në Thashë nuk kemi asnjë lloj hezitimi, përkundrazi të 40 vjet. 10 vjetët e para janë të lira nga pagimi i tilla materiale të kemi sa më shumë nga qeveria. interesave. Norma e interesit 0.75 për qind në vit. Unë e quaj mjaft të rëndësishëm. Ne diskutojmë Marrëveshja e kreditit u nënshkrua më 9 qershor një ditë të tërë se çfarë quajmë çrregullime të rënda 1992, në Uashington nga përfaqësuesi ynë në në ndërmarrje, por të dëgjojmë ato që thotë zoti Ambasadën Shqiptare. Por, që kjo marrëveshje të ministër, se është thënë në informacion, është thënë bëhet e zbatueshme sipas regjimit kushtetues në në radio nuk është e drejtë. Ne nuk dimë asgjë nga fuqi te ne është e nevojshme që marrëveshja në ato që tha ministri. Nuk kemi asnjë hezitim. Pa fjalë, me qenë se implikon detyrimet financiare për dyshim, jemi për ta mbështetur marrëveshjen që ka shtetin shqiptar të ratifikohet sipas nenit 16, pika e bërë qeveria, por në qoftë se duhet ratifikuar në pestë e ligjit nr. 7491, datë 29.04.1991, “Për Parlament, na jepni materialin të shkruar. Ky duhet dispozitat kryesore kushtetuese” nga ana e Kuvendit të futet menjëherë në rendin e ditës. Të lemë çdo Popullor. Sqarojmë se për lidhjen e kësaj gjë tjetër dhe të bëjmë këtë më parë. Ndërsa kështu marrëveshjeje janë respektuar të gjitha klauzolat formalisht na kërkohet një mendim për këtë kushtetuese, përfshirë dhe këshillimin juridik të informacion. Ne absolutisht nuk dimë gjë për këtë drejtësisë të vërtetuara dhe këto me nënshkrimet punë. përkatëse të organeve tona kompetente. Për të Natyrisht, nuk pretendojmë për këtë punë, por siguruar respektimin ligjor të marrëveshjes dhe tani që kërkohet ratifikimi në Parlament, tani të kemi përputhjen e saj me rendin juridik në fuqi në një material të shkruar. Në qoftë se është në nivelin Shqipëri. Pra, ajo çka kërkon qeveria sot është e informacionit, edhe kjo është e pranueshme. marrëveshja, por kompetenca e saj për të Tomor Malasi - Marrëveshja shtrohet për nënshkruar, duhet ratifikuar dhe nga Parlamenti, në ratifikim. Deputeti Imami. mënyrë që kredia të bëhet efektive. Arben Imami - Unë mendoj se duhet Tomor Malasi - Kush ka pyetje? Deputeti respektuar rregullorja është gjëja e parë që duhet Shkëlqim Cani. bërë, duhet votuar nëse ratifikimi i kësaj Shkëlqim Cani - Nuk morëm vesh se sa është marrëveshjeje do të hyjë në rendin e ditës. Ne nuk kjo shumë që do të marrim. E para. mund të votojmë për ratifikimin pa votuar E dyta, ndoshta është një çik jashtë temës, por paraprakisht për futjen në rendin e ditës të këtij unë e kam e bërë dhe njëherë këtë kërkesë. Do t’ju problemi. Unë personalisht jam që të futet. Është lutesha shumë, që të ndërgjegjësohemi për një marrëveshje me shumë interes për Shqipërinë rregulloren, mundësisht, nëse e shihni të arsyeshme dhe sikurse e tha dhe zoti Ylli Bufi, sikur të kishim që sa më parë të na jepet rregullorja e Parlamentit, të tilla për ditë, nuk do të ishte keq. Por, do t’i

845 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

sugjeroja zotit ministër, që duke qenë se në Arben Imami - Ne tani vendosëm që ta fusim Komisionin Ekonomik ka specialistë, të cilët mund në rendin e ditës. U fut në rendin e ditës, mund të të jepnin mendime që detyrimisht duhet të njihen vazhdojmë. Normalisht do të ishte qenë të vepronim se kjo është puna e këtij komisioni dhe ata mund ta ashtu siç thoni ju, por ne tani vendosëm që të mos japin viston njëkohësisht të jetë edhe e shkruar e ndjekim deri në fund procedurën. materiali që vjen një faqe letër është dhe bëhet Tomor Malasi - Po të mos e ndjekim me gjithçka në rregull. komision është tjetër gjë. Unë jam i mendimit që ta kalojmë sot, sepse Arben Imami - Përderisa votuam, e futëm në duhet bërë, por përgjithësisht t’i respektojmë rendin e ditës, vazhdojmë punën po mbi bazën e procedurat, se respektimi i procedurave sjell vetëm rregullores dhe të procedurës gjëra të mira dhe asnjëherë pasoja negative. Tomor Malasi - Mos duhet ta shohë Ju faleminderit! komisioni? Tomor Malasi - Deputeti Laço. Arben Imami - Mirë ishte ta kishte parë, por Teodor Laço - Zoti Kryetar i seancës, edhe ne vendosëm tani. unë jam që të respektohen ligjet dhe procedurat Votuam për këtë gjë. sigurisht, por më shumë jam që të dëgjojmë lajme Tomor Malasi - Deputeti Agron Musaraj. të tilla si ky që na u dha sa më shpesh dhe meqë Agron Musaraj - Unë mendoj që të votohet, detyrohem të largohem tani me nënkryetarin, se dhe komisioni nuk do ta pranojë që të jetë kaq shkurtimisht do t’ju them një fabul të vogël, ndoshta formal një material kaq të rëndësishëm, siç u shpreh do t’ju duket se është jashtë temës, por është nga ata, të kalohet për një çerek ore. brenda temës Tomor Malasi - Deputeti Kolë Tonaj. Ishte njëherë një dembel që e dënuan me vdekje, Kolë Tonaj - Ne kështu po vonohemi vetë. Për se ishte shumë dembel. Kur po e çonin për të disa minuta që po zgjasim diskutimet ta marrë ekzekutuar, dikush tha - shiko, na ka mbetur një komisioni dhe të na i sjellë përsëri, prandaj mendoj rezervë e madhe me peksimadhe, si i themi ne që t’i jepet komisionit dhe të veprohet sipas nga Korça bukës së thatë dhe le t’ia lëmë këtij që procedurës. t’i hajë, dembel është le të mos punojë e ka Tomor Malasi - Deputeti Petrika Minga. ushqimin e siguruar. I thanë atij - ne po ta falim Petrika Minga - Në emër të grupit kërkojmë jetën, por do të hash këtë peksimadhen e thatë. një çerek ore pushim për ta shqyrtuar këtë problem. Ai u përgjigj - janë të lagura peksimadhet? Jo, Tomor Malasi - Kemi diçka të mangët, se materiali nuk janë të lagura iu përgjigjën. Më mirë më vrisni - nuk është i shtypur. Kjo është edhe ngutja. Mendoj që ta tha ai. shtypim shpejt e shpejt. Deputeti Musa Ulqini. Tomor Malasi - Kush ka vërejtje tjetër? Musa Ulqini - Edhe ne jemi dakord, pas një Deputeti Skënder Gjinushi. çerek ore, pasi të marrim materialin. Skënder Gjinushi - Zoti drejtues i seancës, s’ka Tomor Malasi - Materiali të shtypet. Pasi të nevojë që të drejtohemi prapë për të kërkuar vërejtje, shtypet materiali në 4-5 kopje, bëjmë një çerek ore sepse në zbatimin e procedurës, zbatohet procedura. pushim dhe e shqyrtojmë. Sekretaria merreni Zoti Arben Imami, propozoi të futet në rendin e ditës. materialin, të shtypet urgjent në 4-5 kopje dhe t’ua Të hidhet në votë. Çdo gjë tjetër është humbje kohe. ndajmë. (Deputetët përpiqen të dalin për pushim) Ta fusim në rendin e ditës. Ta zbatojmë procedurën Jo, jo nuk kemi pushim tani. Sa të shtypet materiali, sa më shpejt dhe ta miratojmë sa më shpejt. pastaj fillon pushimi, të mos humbasim kohën. Zoti Tomor Malasi - Vërejtje tjetër? Kush është dakord Hoxha, nuk kemi pushim. Deputeti Petrika Minga. ta fusim në rendin e ditës? Edhe çështjen e miratimit si Petrika Minga - Në emër të grupit ne kërkuam thoni, duke kërkuar peksimadhet e njomura? Kundër? një çerek ore pushim; e kërkoi grupi. Abstenim? Miratohet futja në rendin e ditës. Tomor Malasi - Në qoftë se është ashtu, po. Atëherë kërkojmë nga Komisioni Ekonomik për Atëherë, sipas rregullores, me që kërkoni një çerek ta parë materialin. Njëkohësisht, zoti Genci Ruli ore pushim, po jua akordojmë atë. materiali të shtypet. Urdhëroni, zoti Anastas Angjeli! Anastas Angjeli - Jemi gati që tani të * * * mblidhemi dhe për një çerek ore ta shqyrtojmë. Deputeti Arben Imami. Tomor Malasi - Për mungesë kohe ne nuk e

846 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

shumëfishuam në atë masë projektligjin, që ta kenë të Neni 2. Ky ligj hyn në fuqi menjëherë. Kush gjithë deputetët përpara, prandaj po jua lexojmë dhe është dakord? pastaj ta miratojmë në parim nenin, se një nen ka. Kundër? Abstenim? Deputeti Leontiev Çuçi. Projektligj “Për ratifikimin e marrëveshjes së Leontiev Çuçi - Dy fjalë sa për saktësi, zoti importeve kritike, të akorduara nga Banka Botërore”. Kryetar i seancës. Në mbështetje të ligjit nr. 7491, datë 29.04.1991. Herë tjetër ratifikimet e marrëveshjeve ekonomike Për dispozitat kryesore kushtetuese, me propozim dhe financiare nuk i ka Komisioni Ekonomik, por të Këshillit të Ministrave, Kuvendi Popullor i Komisioni i Lidhjeve Ekonomike me Jashtë. Republikës së Shqipërisë vendosi - Ta keni parasysh dhe ju si Kryesi dhe zotërinjtë Neni 1. Të ratifikojë marrëveshjen e kredisë të ministra. Faleminderit! importeve kritike me I.D.A. për dhënien Shqipërisë Tomor Malasi - E drejtë, ose të dy bashkë. të një kredie prej 41 milionë dollarësh amerikanë, Do të ishte më e arsyeshme që të ishin të dy bashkë 30 milionë speshel, droun raits nënshkruar ndërmjet megjithatë, ne jemi të ndërgjegjshëm që e kaluam Qeverisë Shqiptare dhe këtij organizmi në në një filtër që ka rëndësi të madhe, pavarësisht që Uashington më 29 qershor 1992. është ky komision apo ai tjetri. Megjithatë, njerëzit Neni 2. Ky ligj hyn në fuqi menjëherë. e Parlamentit e kontrolluan me ndërgjegje të pastër. Kalojmë në votimin në parim, pastaj vërejtjet e Deputeti Gaqo Apostoli. grupeve parlamentare dhe të Komisionit Ekonomi- Gaqo Apostoli - Ligje si ky paçim për ditë dhe Financë. ne do t’i miratojmë edhe njëmijë ligje, po qenë të Kush është dakord ta miratojmë në parim këtë kësaj natyre. projektligj? Unë kam një diçka të tillë - ndodh që kreditë Kundër? Abstenim? Miratohet në parim. akordohen dhe livrimi i tyre bëhet me vonesë për Neni 1, që është dhe i vetmi. mungesë të projekteve. Një sqarim të vogël për këtë. Kush ka vërejtje? Kryetari i grupit Parlamentar Domethënë ne jemi të përgatitur për projektin që të Partisë Demokratike? Deputeti Petrika Minga. kredia të akordohet menjëherë ose jo? Dua një Petrika Minga - Grupi ynë Parlamentar është sqarim, në qoftë se mundet. dakord me relacionin e paraqitur dhe ne jemi dakord Tomor Malasi - Deputeti Genci Ruli. me këtë projektligj. Genci Ruli - Shqetësimi i deputetit Gaqo Tomor Malasi - Pra, me nenin 1. Deputeti Apostoli është i drejtë, por në këtë rast puna Musa Ulqini, përfaqësuesi i grupit Parlamentar të përgatitore për përgatitjen e këtij projekti ka filluar Partisë Socialiste. që para tre muajsh. Këtu është ngritur dhe një njësi Musa Ulqini - Edhe grupi ynë diskutoi këtë e zbatimit në praktikë të këtij projekti. Është njësi projektligj, nuk ka vërejtje dhe është dakord për ta e ngritur pranë Ministrisë së Financave dhe të miratuar. Ekonomisë, por që është në lidhje të ngushtë me Tomor Malasi - Përfaqësuesi i grupit Parlamentar të tre dikasteret e interesuara me Ministrinë e të Partisë Socialdemokrate? Bujqësisë dhe të Ushqimit, me Ministrinë e Teodor Laço - Jemi dakord Industrisë dhe të Energjetikës dhe me Ministrinë e Tomor Malasi - Komisioni i Ekonomisë e i Transporteve. Është pothuajse e përfunduar e gjithë Financës? skema se si do të shpërndahet kjo kredi. Janë ngritur Anastas Angjeli - Dhe Komisioni i Ekonomisë dhe hallkat përkatëse që kanë të bëjnë me blerjen e i Financës është dakord. Ka një vërejtje të vogël e këtyre materialeve, se në këtë rast nuk bëhet fjalë te relacioni ku thuhet se objekti i këtij projekti është për projekt investimi, por bëhet fjalë për lëndë të për energji elektrike. Ai është për sistemin energjetik para dhe pjesë ndërrimi që do të përdoren në këto dhe jo për energjinë elektrike. Edhe zoti ministër ra tre sektorë. Vështirësia e parë ose më mirë hallka dakord. Ju faleminderit! e parë e punës, është pikërisht blerja e këtyre në Tomor Malasi - Atëherë duhet që të bëhet tregun botëror me çmimet më të mira që gjenden korrigjimi përkatës. në këtë treg. Meqë s’ka vërejtje atëherë kalojmë në votimin e E dyta, dhe që është më e vështira, është këtij neni. organizimi i sistemit të shpërndarjes së tyre, deri te Kush është dakord ta miratojmë? Kundër? konsumatori. Kjo skemë është pothuajse e Abstenim? Miratohet. përfunduar dhe, me akordimin e kredisë, ne jemi

847 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

gati që muajin korrik të fillojë shpërndarja e tyre deri dhe ndonjë moskuptim. te konsumatori përfundimtar. Projekti është me Teodor Laço - Pyetja e parë. zgjatje, do të jetë gjatë gjithë vitit 1992 dhe në një A janë të sinkronizuar plotësisht nga qeveria ligji pjesë të vitit 1993. “Për asistencën sociale” me ligjin “Për ndërmarrjet Tomor Malasi - Besoj se mjafton, zoti Gaqo shtetërore” dhe me atë “Për pagat”? Në vazhdim të Apostoli? kësaj pyetjeje, se lidhet me këtë - a parashikohet Në qoftë se nuk ka ndonjë vërejtje tjetër, ndonjë presioni që do të bëjë ligji “Për ndërmarrjet sugjerim, atëherë kalojmë në votimin tërësor. Kush shtetërore” dhe ndonjë ligj tjetër i ardhshëm, që do është dakord? Kundër? Abstenim? të ketë parasysh institucionet buxhetore, Projektligji u ratifikua nga Kuvendi Popullor. shkencore, artistike, kulturore, ku do të ketë Kalojmë sipas procedurës në projektligjin “Për shkurtime mbi fryrjen e asistencës? disa ndryshime në ligjin nr. 7521, datë 30.10 1991”, Sa janë ndërmarrjet që nuk mbijetojnë dot me “Për përkrahjen sociale për personat që dalin të fillimin e reformës dhe cila është papunësia e re që papunë nga zbatimi i reformës ekonomike””. krijohet prej tyre brenda vitit mbi këtë shifër që është Së pari, në qoftë se ka pyetje, ju lutem t’i bëjmë. dhënë këtu? Mandej do të kalojmë në diskutimin e këtij projektligji Lidhur me këtë a ka një program të qartë mbi në parim. emigracionin e organizuar? Deputeti Fehmi Abdiu. Sa parashikohen se mund të punësohen nëpër Fehmi Abdiu - Desha nëpërmjet specialistëve, firmat private në qoftë se ka një parashikim të tillë mundësisht, të shfaqet ndonjë mendim rreth këtyre gjatë vitit të asistencës? pyetjeve - A do të ketë objekte të reja investimesh Me çfarë argumentesh apo arsyetimesh shtetërore dhe sa njerëz mund të punësojnë ato, përjashtohet popullsia fshatare nga përfitimi i nga këta që dalin në asistencë? asistencës, sidomos ajo pjesë e saj që banon në Një pyetje saktësimi - në aspektin financiar sa zonat e vështira, në zonat verilindore, për të cilën të për qind të të ardhurave të buxhetit zënë shpenzimet gjithë jemi të ndërgjegjshëm se mënyra e jetesës e asistencës? së saj, kushtet e saj janë më të vështira se sa të A do të llogaritet ndonjë kontribut i fshatit në qytetit dhe fshatarësisë që banon në fushë. E para. sistemin e asistencës? E dyta, me se mendohet të përballohet A mund të mendohet dhe për ndonjë kontribut asistenca, me çfarë fondesh pasi kam frikën se mos të emigracionit të sotëm shqiptar në këtë fond? shkojmë drejt një thellimi të mëtejshëm të deficitit Domethënë që ta themi ndryshe, a mund të buxhetor. sensibilizohet nga ana patriotike diaspora dhe E treta, është menduar në se mund të bëhet emigracioni për këtë problem kaq jetik. ndonjë gjë qoftë në këtë kuadër ose jashtë saj, por Tomor Malasi - Deputeti Mehdi Zhega. në formë asistence për atë kategori njerëzish që Medin Zhega - Duke parë projektligjin “Për kanë qenë të papunësuar dhe që nuk përfitojnë nga asistencën sociale”, kuptohet, në përgjithësi jam ky ligj, janë të tillë dhe nuk kanë të ardhura të tjera? plotësisht dakord, është një ligj të cilit e kanë të Pra, a mendohet se në Shqipëri së shpejti do të gjitha shtetet demokratike. detyrohen njerëz të tjerë të papunësuar të kërkojnë Para meje dalin këto pyetje - kush do të ketë me insistim për t’u larguar nga Shqipëria, nga rreziku prioritet për të dalë në asistencë? i vdekjes, pasi s’kanë asnjë të ardhur? Këto tri pyetje 2) Ushtarët që nuk kanë qenë përpara në punë kisha. dhe kryejnë ushtrinë, a do të përfitojnë? Tomor Malasi - Deputeti Sabit Brokaj. 3) Sa njerëz janë të papunë sot. I ka llogaritur Sabit Brokaj - Është marrë parasysh minimumi qeveria apo jo? jetik për individin në llogaritjen e përkrahjes sociale? 4) Ç’masa ka marrë qeveria pas një viti, kur Tomor Malasi - Deputeti Teodor Laço. mendohet që kjo asistencë do të përfundojë? Teodor Laço - Kisha dhe unë disa pyetje. 5) Flitet në projektligj për kompensimin që jepet Ndonjëra dhe mund të kalohet, në qoftë se është në ushqim për një pjesë të popullsisë, pra dhe kjo përsëritje. një formë asistence. Ky kompensim në ushqim jepet Tomor Malasi - Ju lutem, pyetjet i lexoni për frymë, apo vetëm për ato persona, të cilët ngadalë, të mbajnë shënime, se mund të na dalë përfitojnë asistencë?

848 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

6) Unë nuk jam ndonjë ekonomist i mirëfilltë, E para, sa është shifra e të papunëve që nuk por duke pasur parasysh shumën e parave që do të përfitojnë asistencë sociale nga projektligji në fjalë? marrin njerëzit në asistencë, del që vetëm shporta, E dyta, a e quan qeveria të domosdoshëm ligjin në qoftë se ajo do të ruhet, kushton më shtrenjtë se “Për bamirësinë”, që nuk i lë njerëzit të vdesin urie? vetë asistenca që i jepet masës së popullsisë. Është Fjala është për ata mijëra njerëz që nuk përfitojnë llogaritur kjo nga ana e qeverisë? asistencë dhe për ata që pas një viti, kur të Tomor Malasi - Mbaruat? përfundojë asistenca, nuk do të mund të Medin Zhega - Kaq kisha. punësoheshin dot, ndërkohë që liberalizimi plotë i Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. çmimeve do të godasë ashpër nivelin e jetesës. Gaqo Apostoli - Mbi ç’bazë studimore ka dalë E treta, shifra e asistencës dhe e përkrahjes shifra prej 273 mijë punonjësish? Cilëve sektorë dhe sociale është sot në projektligj aq sa ishte dhe një degë iu përkasin? vit më parë, kam parasysh shifrat e publikuara nga Me çfarë tempi dhe brenda çfarë periudhe do të Qeveria e Stabilitetit. Si nuk ndryshoi kjo shifër, kur dalin këta njerëz në asistencë, për arsye se nga veç të tjerave, shumë ndërmarrje janë dëmtuar dhe relacioni kuptohet sikur me futjen në fuqi të ligjit, ndër kohë kanë filluar të jepen efektet e veta dhe menjëherë do të dalin 273 mijë vetë. ekonomia e tregut? Si mendon qeveria të reflektojë në këtë Sa punonjës parashikon qeveria të punësojë në projektligj lidhur me vërejtjet që kanë bërë sindikatat vitin e parë të asistencës nga 273 mijë punonjësit, e ndryshme, sindikatat e pavarura, ato të naftës, të që të përfitojë nga ky projektligj? minierave etj., dhe ç’masa janë marrë për Pyetja e fundit, sa punonjës parashikon qeveria riaktivizimin e ndërmarrjeve ekonomike në ç’farë të punësojë jashtë shtetit gjatë vitit të parë, kur të nivelesh mendohen? Faleminderit! fillojë të zbatohet ligji “Për përkrahjen sociale për Tomor Malasi - Deputeti Tonin Alimëhilli. personat që dalin të papunë nga zbatimi i reformës Tonin Alimhilli - Desha të di se cili është ekonomike? Kam parasysh këtu premtimin e bërë raporti midis punonjësve të sferës së prodhimit dhe në programin elektoral të Partisë Demokratike. atyre të administratës që dalin në asistencë? E para. Faleminderit! Së dyti, desha të di se cilat janë kriteret që duhet Tomor Malasi - Deputeti Llazar Lëngu. të nxjerrë drejtori i ndërmarrjes njerëzit në Llazar Lëngu - Doja të dija nga specialisti se asistencë? në ç’raport qëndron sasia e të hollave që derdhen Së treti, desha të di se a do të kenë stimul sot nga buxheti i shtetit për të paguar sot 80 ndërmarrjet, të cilat nuk do të nxjerrin njerëz në përqindshin, me atë që do të derdhet nesër për të asistencë dhe nuk do të mbahen nga shteti këto mbajtur asistencën sociale? E para. ndërmarrje, por me të ardhurat e veta? E dyta, në qoftë se do të përcaktohen kritere Të fundit kisha këtë pyetje - në qoftë se numri për nxjerrjen e punonjësve në asistencë sociale, këto i punonjësve që dalin në asistencë do të zvogëlohet kritere do ta kenë vendin në këtë projektligj apo në me ritme të shpejta, a do të kenë rritje të pagës ndonjë tjetër? Faleminderit? punonjësit që mbeten në asistencë? Tomor Malasi - Deputeti Luan Skuqi. Tomor Malasi - Në relacion thuhet për një Luan Skuqi - A janë marrë masat për kompensim ushqimi që do të kompensojë efektet e rikualifikimin e punonjësve për të kaluar në punë të rritjes së çmimit të shportës. Them në relacion, reja, sepse mendohet që asistenca nuk do të jetë e sepse në ligj nuk e shoh të reflektuar. Pyetja ime përhershme? është kjo - Ky kompensim për cilën shportë bën Kur mendohet të miratohet buxheti i shtetit, pasi fjalë, për shportën që është sot me 12 artikuj kjo është e lidhur me numrin e punonjësve që dalin ushqimorë apo për shportën që me sa di unë, është në asistencë? Pra, duhet të dihet. me pesë artikuj ushqimorë. Domethënë ky Kur do të fillojnë investitorët e huaj dhe ç’pengesa kompensim prej 355 lekësh në muaj, për cilën kanë deri tani? shportë është atë me 5 artikuj apo për atë me 10 Tomor Malasi - Mbaruat? Deputeti Pandeli Majko. artikuj? Pandeli Majko - Në projektligj është një pjesë Tomor Malasi - Deputeti Musa Ulqini. ku i dedikohet asistencës sociale për studentët. Në Musa Ulqini - Për projektligjin në fjalë kisha qoftë se një student p.sh, ka mbaruar studimet dhe nja dy-tre pyetje : i futet arsimit të lartë, sipas procedurave të vendosura

849 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nga Ministria e Arsimit, konkurse, mesatare e notave kualifikohen në ndonjë punë tjetër. Janë disa prej etj., a do të përfitojnë asistencë këta studentë? Këta tyre që s’kanë asnjë mundësi kualifikimi. e kanë mbaruar një fakultet dhe do të rifillojnë një të Çfarë do të bëjnë pas kësaj kohe? Faleminderit! dytë. Sipas këtij ligji, duke mbaruar një fakultet ata Tomor Malasi - Deputeti Jemin Gjana. marrin një lloj asistence, në mos gaboj. Në qoftë se Jemin Gjana - Dy pyetje kisha unë, zoti vazhdon një të dytë, a përfiton asistencë apo një Kryetar i seancës. lloj burse të caktuar nga Këshilli i Ministrave? Së pari, me qenë se 80 përqindëshi e hapi dritën Pyetja e dytë që kisha unë është, e tha dhe një jeshile për rehati dhe për komoditet në ndërmarrjet deputet parafolës, në raportet e fondit të 80 dhe në këshillat drejtuese, desha të di, duke qenë përqindëshit, a qëndron mundësia të rritet shkalla e se del dhe nga relacioni qeveritar se ç’presion bëhet inflacionit, si rrjedhim dhe rritja e çmimeve nga në kuptimin e mirë të fjalës nga dikasteret e veçanta hedhja e fondit para letër në tregun e brendshëm për ndërmarrjet që kanë në vartësi dhe në pushtetin për asistencën sociale, sipas këtij ligj? lokal për të parë ato ndërmarrje që mund të mos të Tomor Malasi - Deputetja Erelinda Meksi. vazhdojnë të rrinë në asistencë. Shembuj ka plot, Ermelinda Meksi - Pyetja e parë, cilat janë që nga ndërmarrjet e grumbullimit të produkteve arsyet që e solli qeveria për rishqyrtim për disa bujqësore e blegtorale ka raste të ndërmarrjeve ndryshime këtë ligj, faktorët socialë apo ekonomikë bujqësore, ka raste të komplekseve blegtorale, ka të buxhetit të shtetit? raste të ndërmarrjes së ndërtimit, ka raste dhe deri Së dyti, në kushtet e sotme edhe një kategori te hotelet që rrinë mbyllur dhe punonjësit dalin në tjetër punonjësish, siç janë mësuesit, pedagogët asistencë. Ç’punë e ç’presion bëhet mbi këto dhe veçanërisht, me aq sa marrin, janë në kushte ndërmarrje të kësaj kategorie? asistence. A është menduar për të përballuar nivelin Pyetja e dytë, ka një kategori të paaftësh në e jetesës së tyre, në kushtet e reja të rritjes së fshat, që në familjet e tyre nuk kanë asnjë krah pune. çmimeve? Pyes, sepse në faqen e tretë të këtij Kanë marrë tokë, por vetë janë të paaftë dhe anëtarët projektligji më tërheq vëmendjen pika 4, ku nga e tjerë të familjes nuk janë në moshë pune që ta përllogaritja që bëj unë lidhur me kompensimin e punojnë këtë tokë. Ata dikur janë trajtuar me fondet ushqimit për efekt të rritjes së çmimeve të shportës, e ndihmës së ish-kooperativës bujqësore. Çfarë del që këto çmime janë llogaritur që të rriten vetëm mendohet për këtë kategori njerëzish? 24 për qind. Çdo njeri e sheh që sot çmimet nuk Tomor Malasi - Deputeti Ethem Rukaj. janë rritur 24 për qind dhe, në të ardhmen me Ethem Ruka - Faleminderit! Unë e imagjinoj që ndryshimet që parashikohen, do të rriten me herë përcaktimi i rrogës për asistencën sociale, duhet të dhe jo me përqindje. Nuk e di se cilat janë argumentet sigurojë minimumin jetik. Të them të drejtën, dua të dhe çfarë llogaritje i ka sjellë në këtë nivel? di nga përfaqësuesit e qeverisë se çfarë kuptohet Së treti, është parashikuar për asistencë sociale saktësisht me minimum jetik? Çfarë parashikon ky një numër i caktuar studentësh që kanë mbaruar minimum? nga viti 1990 e këtej, por kemi mbi 40 mijë forca të Faleminderit! reja që mbarojnë shkollat e mesme të punës, të Tomor Malasi - Deputeti Ilir Meta cilat çfarë ndryshimi i dallojnë nga ata që i mbarojnë Ilir Meta - Dua t’i bëj një pyetje më konkrete studentët, është menduar ndonjë gjë për këto forca? përfaqësuesit të qeverisë. Natyrisht, kjo varet dhe Këto ishin pyetjet. nga njohuritë e tij lidhur me këtë problem. Tomor Malasi - Deputetja Rushen Golemi. Fjala është konkretisht për një qytet mjaft Rushen Golemi - Faleminderit! Në vijim të specifik, si ai i Poliçanit, deputet i të cilit unë jam. pyetjes që bëri zoti Llazar Lëngu; është edhe pyetje Me sa di unë, kohët e fundit, Këshillit të Ministrave edhe sugjerim. Ka një numër të madh invalidësh. i është paraqitur nga Ministria e Mbrojtjes një Po vihet re nga ndërmarrjet, nga drejtorët ekzistues relacion, si dhe një projektvendim për një zgjidhje të ndërmarrjeve që asistencën po e aplikojnë të veçantë për këtë qytet. Në qoftë se do t’i fillimisht mbi invalidët. referoheshim një zgjidhjeje të përgjithshme edhe për Qeveria ka menduar që t’i japë ndonjë këtë qytet, si për të tjerët, për mendimin tim, kjo rekomandim ose ndonjë direktivë që këta të mos kuotë asistence prej 65 për qind nuk do t’u dilte preken, duke e ditur që asistenca është për 365 punëtorëve, sepse ata janë me sëmundje ditë dhe gjatë kësaj kohe ata duhet domosdo që të profesionale dhe nuk do t’u dilte për të blerë as

850 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

medikamentet e nevojshme. Gjithashtu, është një përqindjen e punëtorëve që do të dalin në asistencë, qytet kombinat, pra jeta e të cilit mbahet vetëm me pavarësisht nëse janë ndërmarrje buxhetore dhe jo kombinatin dhe, në qoftë se larg qoftë, qeveria nuk buxhetore? Faleminderit! do të krijonte mundësi për punësimin e tyre, fjala Tomor Malasi - Deputeti Ibrahim Baçi. vjen për një vit, a do të merrte masa për t’i Ibrahim Baçi - Sipas projektligjit, por që duket shpërngulur dhe për t’i punësuar në rajone të tjera? qartë dhe në relacionin e qeverisë është thënë me Kaq kisha. transparencë, ulet niveli ose masa e përkrahjes Tomor Malasi - Deputeti Arben Meçe. sociale. Çfarë logjike është përdorur këtu kur dimë Arben Meçe - Ky projektligj, në thelb, përbën që gjatë këtyre 6 muajve, në krahasim me ligjin që një ligj për trajtimin financiar të asaj kategorie është miratuar në fund të vitit të kaluar ka pasur punonjësish që do të cilësohen të papunë, sipas rritje të mëdha të çmimeve dhe është rritur kostoja ligjit, është neni 1. e jetesës. Pyetja është e tillë - A do të ketë ligj tjetër për Tomor Malasi - Deputeti Pjetër Pepa. trajtimin financiar, të popullatës në mbrojtje të nivelit Pjetër Pepa - Desha të di çfarë paraqet ligji të jetesës së saj? Pra, asistencë sociale për për fshatarët që edhe pse pa tokë janë të instaluar popullatën. Faleminderit! në miniera, në hidrocentrale dhe mbeten pa punë Tomor Malasi - Deputeti Gëzim Luli. për arsyet si gjithë punonjësit e tjerë në qytet, ku Gëzim Luli - Zoti Kryetar, desha të bëj një inkuadrohen, çfarë parashihet? pyetje që lidhet me një rast konkret që kam pasur Tomor Malasi - Deputeti Ndre Legisi. unë. Një ditë në zyrën e punës të asistencës sociale Ndre Legisi - Si do të rregullohet asistenca në rrethin e Shkodrës. kur një familje ka tre ose më shumë fëmijë, sidomos Ishin burrë e grua, të dy, pa asnjë mjet jetese, për fshatin që nuk trajtohet? A është marrë mendimi kishin dy vjet që ishin të papunë, sepse kishin i sindikatave për këtë lloj asistence? A janë punuar dikur në Banjë, ishin shkëputur nga puna planifikuar mundësi punësimi pas mbarimit të dhe kishin mbetur pa asnjë mjet jetese. U interesova asistencës; fjala është pas një viti, se deri në një vit në zyrën e punës dhe më thanë që janë nja tre- garantohet me këtë, po pas kësaj? Faleminderit! katër familje të kësaj kategorie. A mendohet për këto Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. kategori njerëzish që të përfshihen në asistencën Natasha Shehu - Pse ishte fjala për një rast sociale? Sepse këta nuk kanë asnjë mjet jetese konkret, edhe unë pata një pyetje të tillë nga disa dhe janë kryefamiljarë që kanë në ngarkim dhe familje studentë - si do të trajtoheshin me ligjin “Për dhe fëmijë. asistencën sociale”, me qenë se ata, para studimeve Tomor Malasi - Deputeti Abedin Elmazi. kishin qenë të punësuar në punë. Do të mbarojnë Abedin Elmazi - Duke e kuptuar këtë studimet dhe, në qoftë se s’do të gjejnë punë, do të projektligj më tepër si një kompensim për trajtohen si studentë që sapo mbarojnë, apo do të papunësinë e përkohshme, kur mendon qeveria se merret parasysh vjetërsia në punën që kanë pasur, mund të vijë në Parlament një ligj i plotë për sepse kanë qenë në punë pa ndërprerje dhe nga asistencën sociale? puna kanë shkuar për studime. E dyta, a i ka paraprirë qeveria këtij projektligji Tomor Malasi - Deputeti Bashkim Koçi. me kriteret që duhen mbajtur parasysh për daljen Bashkim Koçi - Kisha dhe unë dy pyetje - në asistencë? Çfarë është menduar nga qeveria për qytete dhe E treta, sipas kërkesave të vazhdueshme që zona të veçanta, në Gramsh, ku papunësia është kanë dalë edhe në Parlament, a nuk do të ishte më më e lartë, sa mesatarja? Në dy persona të aftë për mirë që ky ligj të shoqërohej ose të shihej i lidhur punë, në Gramsh, vetëm njeri është i aftë për punë. ngushtë me ligjin “Për pensionet”, sidomos me ato E dyta, sa është numri i familjeve që dalin të dy të parakohshmet? kryefamiljarët në asistencë? Tomor Malasi - Deputeti Miri Hoti. Tomor Malasi - Deputeti Kolë Tonaj. Miri Hoti - Në vazhdim të parafolësit, në Kolë Tonaj - Në fakt, u bënë shumë pyetje. Komisionin Ekonomik ka dalë që në ç’periudhë do Disa edhe nuk kanë lidhje me problemin, disa janë të vijë ligji i pensioneve dhe i realiteteve që i zhduk të sqaruar qoftë në relacionin, qoftë në projektligj. shumë nga këto realitetet? Unë kisha vetëm një problem këtu - nga burimet e E dyta, sa nga të rinjtë ministra u kanë dhënë nevojshme nga do të sigurohet ky fond, në nenin

851 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

16, pika “a”, e cila dhe është ndryshuar diçka thuhet: kjo punë? një përqindje prej 6 për qind mbi fondin e pagave të Tomor Malasi - Deputeti Engjëll Dakli. realizuar nga ndërmarrjet e ndryshme. Tani dua të Engjëll Dakli - Kisha një pyetje për specialistin di nga specialistët, a është parë ndonjë mundësi - a ka një studim nga qeveria se cilat janë kategoritë tjetër për ta lëvizur këtë 6 përqindësh? Kjo dhe, në e personave në qytet dhe në fshat për veçoritë që lidhje dhe me përvojën e vendeve të mëvonshme folën disa parafolës që nuk përfshihen në këtë ligj lindore që po kalojnë këto hapa? Dua një përqindje të përkrahjes dhe, a ekziston ndonjë strategji ose krahasuese ose një diçka të tillë. Mendimi im ndonjë përparësi sipas riaktivizimit të ekonomisë personal do të ishte që nga 6 për qind të shkojë në për ingranimin e tyre në jetën normale ekonomike 10 për qind, do ta them më poshtë, por dua të di a të vendit? Po e përsëris edhe njëherë - cilat janë ka ndonjë mundësi tjetër apo vetëm ky 6 përqindësh shtresat e njerëzve në qytet në të gjitha aspektet ka mbetur kështu i ngurtësuar. Faleminderit! dhe cila do të jetë shkalla e riaktivizimit të tyre? Tomor Malasi - Deputeti Ruzhdi Pulaha. Faleminderit! Ruzhdi Pulaha - Kisha dy pyetje, një për Tomor Malasi - Deputeti Mustafë Mustafa. specialistin dhe një për Kryesinë. Mustafë Mustafa - Kam një pyetje për fshatarët Për specialistin kisha këtë pyetje - a janë që s’kanë marrë tokë, o për faje të tyre, por se toka mbajtur parasysh pasojat që rrjedhin nga privatizimi është zënë nga ish-pronarët. Po kalojnë 7 muaj dhe i mëtejshëm i ekonomisë në dimensionet e prapë s’kanë marrë. Ç’është menduar për ta? Me asistencës? çfarë dot ë jetojnë? Deputeti Shkëlqimi Cani. Për kryesinë kisha këtë pyetje - është kërkuar Shkëlqim Cani - Ligji mbi të cilën bëhen dhe është premtuar që të vijë në interpelancë qeveria. ndryshimet është miratuar në kohën kur ne nuk kemi U tha do të bëhej sot ose nesër. Me sa shoh, pyetjet hyrë në organizmat ndërkombëtarë, përmendim në esencë janë për Këshillin e Ministrave. E shoh FMN. Tani është koha që ne kemi hyrë në këto të domosdoshme që ligje të tilla si ky që hap siparin organizma, bile ligji që paraqitet është konsultuar e reformës ekonomike dhe dy-tre ligje të tilla është me ta. A kanë marrë ndonjë zotim ose a do të e domosdoshme që qeveria, me mundësitë që ka, ndihmojnë konkretisht FMN-ja dhe Banka Botërore të jetë e pranishme në Parlament. Nuk kemi të Shqipërinë, tamam për këtë ligj? bëjmë thjesht me shpjegime teknike, por me Tomor Malasi - Me sa duket pyetje të tjera përgjegjësi për parime themelore të popullit për nuk ka. Atëherë kalojmë në përgjigjet. Në qoftë se problemet e mëdha që po marrim në shqyrtim. specialistit i duhet kohë për t’u menduar, ne do të Faleminderit! pezullojmë seancën. (I drejtohet specialistit: keni Tomor Malasi - Deputeti Marash Ibraj. nevojë? Ai i përgjigjet: po.) Për sa kohë keni nevojë? Marash Ibraj - A nuk ju duket se ky ligj ka një Specialisti - Tani...( E lë mendimin përgjysmë) mospërputhje me ligjin për asistencën për fshatarët Tomor Malasi - Fjalën e ka deputeti Dashamir që mbeten me pak tokë ose pa tokë? Këtë e them Shehi, i cili është dhe përfaqësuesi i qeverisë. për arsye se këtu përcaktohet që nuk marrin Dashamir Shehi - Unë, me këtë rast, po marr asistencë ato persona që i shkëputën marrëdhëniet përsipër t’i përgjigjem gjatë të gjithë pyetjeve, mbasi me ndërmarrjet, por që familja ka marrë tokë, ndërsa disa prej tyre prekin të njëjtin problem. Mundet që te ligji i mëparshëm “Për asistencën e fshatarëve ndonjë pyetje të mos e kem kapur, se me shkrim që marrin pak tokë” thuhet - ato familje që kanë një ishte e vështirë për t’u ndjekur njëkohësisht. person në marrëdhënie pune me shtetin, nuk fitojnë Zotërinjve që kanë dëshirë ta dinë përgjigjen, do t’u të drejtën e asistencës sociale për mungesë toke. lutesha që ta bëjnë edhe njëherë pyetjen. Besoj se Pra, del dy herë zbuluar. Ju lutem, a mund të nuk ka ndonjë problem, kjo është diçka teknike. rregullohet nëpërmjet këtij ligji? Unë do të filloj t’u përgjigjem pyetjeve sipas Tomor Malasi - Deputeti Alfred Paloka. radhës që u bënë. Alfred Paloka - Unë kisha një pyetje të tillë - Pyetja e parë ishte për asistencën në fshat. Para a do të garantohen ushqimet e nevojshme për këtë se t’i jap përgjigje kësaj pyetjeje, desha të bëj një asistencë? Pyes, sepse njerëzit paratë s’do t’i hanë. shpjegim në parim se si e kemi konceptuar ne ligjin Kuptohet që me një rrogë kaq të vogël, atre duhet dhe si e gjykojmë - medoemos t’u garantohen ushqimet. Dua të di dhe Projektligji titullohet “Për disa ndryshime në ligjin në ç’mënyrë, me tollon apo me triska, si do të bëhet nr. 7521 “Për përkrahjen sociale për personat që

852 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dalin të papunë nga zbatimi i reformës ekonomike”. rreth 700 milionë lekë kompensime për zona të Në fakt fjala asistencë shpesh herë na ka ngatërruar. diferencuara për bukën për fshatarësinë, domethënë Ligji është ligj “Për kompensim për papunësinë e zona që nuk janë në gjendje të prodhojnë bukë ose përkohshme”. Domethënë dikush ka qenë në punë, janë në gjendje të prodhojnë pak bukë atëherë do për hir të reformës është i detyruar të largohet nga të kompensohen për çmimin e bukës. Janë rreth puna dhe shteti merr përsipër që ta kompensojë 700 milionë të tjera. Janë 125 milionë subvencione atë, për periudhën që rri pa punë. Kuptohet që në për mekanikën në 6-mujorin e dytë, të cilat nuk do periudhën e emergjencës që jemi ne, këtu ka dhe të subvencionojë më shteti SMT, por subvencioni disa elementë të një ligji klasik të asistencës. Për do t’i shpërndahet në dorë fshatarëve. E gjithë kjo të mbuluar të gjitha problemet që lindin në Shqipëri masë lekësh drejtohet drejt fshatit. Plus, duke nga niveli i varfërisë që është sot, kuptohet që ka menduar që dy të tretat e kredive që hyjnë sot në nevojë për një ligj të plotë për asistencën dhe atëherë buxhetin e shtetit, para shqiptare janë të drejtuara do të bëhesh i plotë kuadri ligjor për të asistuar drejt fshatit. Duhet të mendoni që gjithë kjo masë popullatën shqiptare. Domethënë pjesa që del e asistence për fshatarësinë është drejtuar për 6- papunë do të kompensohesh me ligjin “Për mujorin e dytë, kur për shkollat duhen 800 milionë kompensim për papunësinë” që është praktikisht lekë dhe akoma nuk është dhënë përgjigje, nëse ky ligj. Për pjesën tjetër që ndodhet nën nivelin e do t’u jepen apo jo. Fshatarësisë i kemi dhënë tërë varfërisë, do të bëhesh ai ligj klasik që ndodhet në këtë miliarda subvencione dhe kompensime. Që të të gjithë botën për të cilin ne kemi filluar të punojmë. mendosh sot që fshatarin shqiptare kemi lënë Kuptohet se në momentin që do të fillojë të hyjë në zbuluar, sepse në këtë ligj nuk përmendet, unë do fuqi, pra të funksionojë ligji “Për asistencën”, do të të them që këto njerëz nuk marrin shumë vesh nga sqarohen disa nga elementët e këtij ligji, që janë të buxheti, nga ekonomia ose nga mënyrat e përfshira këtu. P.sh. pagesa për studentët. Kjo nuk kompensimeve. është pagesë për papunësi, por është një element i Niveli i papunësisë dhe pse kemi këtë shifër që ligjit “Për asistencën sociale”, sepse studenti nuk kemi këtu në relacion. ka qenë kurrë në punë dhe nuk ka logjikë ta Kjo shifër ka dalë nga përllogaritjet që janë bërë, konsiderojmë të papunë. Desha ta bëj këtë mbi nivelet që mendohet që mund të jenë shpjegim, sepse këtu ngrihet pretendimi që brenda potencialisht të papunët e ardhshëm të Shqipërisë, këtij ligji do të zgjidhen të gjithë problemet e sepse përllogaritja bëhet për 6-mujorin e dytë. Sot, asistencës që ka nevojë Shqipëria. Nuk është e në Shqipëri paguajmë rreth 160 mijë vetë me 80 për vërtetë. Niveli i varfërisë në Shqipëri ka shumë qind. Përderisa këto njerëz sot paguhen me 80 për shtresa dhe kategori sociale që mbeten zbuluar. qind potencialisht mund të jenë të papunë. Nuk është Shqipërisë sot po i del përsipër fukarallëku i e thënë që këta të gjithë të jenë të papunë. Ne urojmë grumbulluar për 50 vjet në komunizëm, kuptohet që dhe shpresojmë, kësaj lufte do t’i shkojmë deri në nuk mund t’i zgjidhi të gjitha problemet vetë me këtë fund, që jo të gjithë njerëzit që janë me 80 për qind ligj. Ky është ligj që reforma të çajë përpara. të mbeten të papunë, sepse kjo është në interes të Megjithatë, Shqipëria jonë ka marrë përsipër që t’i shtetit, është dhe në interes të këtij buxheti. Sa më asistojë pak a shumë të gjithë forcat sociale të tepër të ulet shifra absolute e papunësisë, kuptohet Shqipërisë. që më tepër frymëmarrje ka në buxhet, më tepër Vijmë tek asistenca për fshatarësinë, e cila nuk spacio ka për t’i bërë përmirësime ligji “Për përmendet këtu. asistencën.” Nuk përmendet këtu, sepse ekzistojnë forma Thamë që janë 160 mijë vetë të papunë, të të tjera të asistencës për fshatarësinë. Fshatarësia paguar me 80 për qind. Kemi rreth 8000 vetë të jonë përfiton rreth 220 milionë lekë asistencë për regjistruar të papunë të zyrat e punës. Kemi rreth fshatarët, të cilët kanë pak tokë. Janë shifra të 23 mijë vetë, të cilët janë punëtorë sezonalë dhe buxhetit. 100 milionë lekë do të përfitohen në 6- tani janë të papunë dhe kemi dhe 3500 studentë të mujorin e dytë me anë të uljes së moshës së viteve të fundit që do të kompensohen sipas këtij pensionit. Edhe kjo është një masë kompensimi që ligji. Po t’i mbledhim të gjithë bashkë, do të na dalë futet në xhepin e fshatarësisë. 600 milionë lekë të kjo shifër që kemi këtu. Thamë gjithmonë se kjo tjera lehtësohen duke mos kontribuar më fshatarësia shifër do të jetë më e ulët, sepse vetë heqja me në fondin e sigurimeve shoqërore. Kemi parashikuar dekrete e 80 përqindëshit, në një farë mënyre do të

853 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

fillojë ta ngushtojë papunësinë. shërbimeve. Sa do të punësohen në firmat private gjatë A kontribuon emigracioni në asistencë? periudhës së ardhshme? Emigracioni shqiptar nuk ka qenë deri më sot i Sigurisht që ne nuk mund të bëjmë parashikime legalizuar, nuk kontribuon në asistencën se nuk kaq precize se sa do të punësohen nga firmat private. kontribuon në buxhet dhe asistenca mbahet me Deri sot, të punësuar me firmat private, kemi rreth paratë e buxhetit. 35 mijë vetë. Mendojmë, sipas të dhënave që kemi Sigurisht që emigracioni i ardhshëm që do të që edhe 35 mijë të tjerë janë të punësuar ilegalisht. jetë legal dhe i organizuar do të kontribuojë. Dhe Sipas ligjit të ri tani mund të regjistrohen fare mirë praktikisht grupi i parë shqiptar, 40 vetët që janë si punonjës dhe t’i zbriten pjesës e cila është nisur mbrëmë, praktikisht kontribuojnë në buxhetin regjistruar si e papunë. Kuptohen që 6-mujorin e e shteti shqiptar. Brenda periudhës që do të jenë në dytë do të ketë edhe një masë tjetër po kaq Gjermani, do të derdhen në buxhetin e shtetit përafërsisht, sepse të tilla janë ritmet e punësimit shqiptar 40 mijë dollarë vetëm 40 vetët që u nisën në sektorin privat, rreth 35 mijë vetë, sepse mundësia mbrëmë. Kështu që në një farë mënyre ata më e madhe, spacioja më e madhe sot për sot në kontribuojnë. Pastaj kuptohet është detyrë e Shqipëri ndodhet në sektorin e shërbimeve, buxhetit, e qeverisë dhe e Parlamentit që paratë e domethënë dyqanet, tregti e vogël, artizanati, është buxhetit t’i ndajë për asistencën, t’i ndajë për e vetmja mundësi që kemi sot për sot. popullin, t’i ndajë për pagat, t’i ndajë për investimet. A ka investime në buxhetin e shtetit shqiptar? Ç’do të bëhet pas një viti? Për 6-mujorin e dytë ka vetëm 1 miliardë investime, Ne shpresojmë që gjatë kësaj periudhe do të shumica e të cilave janë të natyrës së konservimit fillojnë të vijnë investimet, për të cilat kemi nevojë. të veprave industriale, që tentojnë drejt mbylljeve Kuptohet investimet janë në radhë të parë, vende dhe mbylljen e atyre shkollave dhe spitaleve, të cilat pune të reja. Sigurisht ne po përgatitemi që të bëjmë kanë mbetur zbuluar. një plan të madh të rikualifikimit të punëtorëve, që Kuptohet që mbi këtë masë investimesh nuk periudha e asistencës të mos jetë një periudhë bosh mund të përbëjë ndonjë shtim për të mbyllur dhe pa vlerë për shoqërinë kombëtare, sepse janë papunësinë në Shqipëri. pak ratë e shtetit të harxhuara. Për këtë po Buxheti shqiptar i 6-mujorit të dytë është përgatisim një strategji. Por, njerëzit duhet të kenë plotësisht një buxhet social dhe me këtë desha t’i parasysh që në Shqipëri nuk ka ekzistuar kurrë një kthej përgjigje zonjës që bëri pyetjen për buxhetin. strategji kursimi, një ministri pune, me të gjithë Asistenca sociale zë në buxhetin e Shqipërisë një organizmin e saj të ndërlikuar megjithatë, bashkë shifër rreth 7-8 për qind. Nuk është tepër e lartë, po me organizmat ndërkombëtarë, sidomos me Bankën të mendojmë vetëm për asistencë, por të mos Botërore me të cilën kemi një projekt konkret në 6- harrojmë se buxheti shqiptar përveç këtij 1 miliardi mujorin e dytë të viti 1993, do të fillojmë programe investimesh, e gjithë pjesa tjetër është e natyrës reale dhe konkrete për punësim me anë të sociale. Në ç’kuptim? Bëhet kompensimi për programeve, bashkë me Bankën Botërore. Kuptohet deficitin e Institutit të Sigurimeve shoqërore, që ne do të bëjmë ç’është e mundur që kjo periudhë, domethënë pensionet kompensohen po nga shteti. ky vit të shërbejë për të rikualifikuar në masë Bëhen të gjitha llojet e asistencave që i paraqita punonjësit shqiptarë për profesionet e reja, të cilat pak më parë dhe mbahet në këmbë shëndetësia do të hapen. dhe arsimi. Shëndetësia dhe arsimi janë të së njëjtës A është kompensimi për frymë? natyrë sociale. Kështu që i tërë buxheti i Shqipërisë, Kompensimi është për frymë. Kompensimi për për 6-mujorin e dytë, është drejtuar drejt sferës mallrat ushqimore është për frymë. Kuptohet që sociale. Kaq janë mundësitë e Shqipërisë. Ne e kompensimi është në para dhe nuk ka kuptim të kuptojmë që Shqipërisë deri në fund të vitit do t’i përllogaritet në natyrë dhe do t’i përgjigjem zotërisë sigurojmë bukën dhe mbijetesën. Praktikisht buxheti që tha nëse është e siguruar me mallra ushqimore i Shqipërisë nuk ka mundësi investimesh vetë, kompensimet në Shqipëri. Unë do të thosha që kjo përveç këtij 1 miliardi që thamë. Kështu që dhe vlen për punonjësit që janë në asistencë, dhe për vendet e punës nuk do të shkojmë që t’i kërkojmë ato që janë në punë. Mallrat janë të siguruara. nëpër ndërmarrje e nëpër sfera, në investime, por Praktikisht ne me marrëveshje me Fondin Monetar do të shkojmë në sektorin terciar, në atë të Ndërkombëtar dhe me Bankën Botërore deri në verën

854 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

e vitit 1993, i kemi të siguruara ushqimet. Këshillit të Ministrave dhe një rregullore, urdhëresë Mbi çfarë studimesh ka dalë numri 273 mijë të Ministrisë së Punës. Në këtë urdhëresë ne kemi vetë? menduar që dhe sindikata të ketë vendin e saj, të Unë kam idenë që ky numër kaq është. cilën e ka kërkesë të vazhdueshme; domethënë në A kanë bërë vërejtje sindikatat? raportet kontraktuale midis drejtorisë dhe punonjësve Po, kanë bërë shumë. Disa nga vërejtjet jemi të jetë dhe sindikata palë. Sigurisht këtu do të munduar që t’i përfshijmë që në këtë ligj. Domethënë mundohemi të mbrojmë disa kategori sociale, e cila vërejtja kryesore e sindikatave ka qenë që asistenca është tepër e vështirë për të riqarkulluar në sferën e të mos jetë unike; të jetë e diferencuar. Domethënë prodhimit, në sferën e punës dhe kam parasysh këtu të jetë ai variant, në të cilin kemi 90 për qind të që t’i përgjigjem në këtë mes edhe pyetjes së zonjës pagës minimale. Pagesat për kompensimet për Rushen Golemi, për problemin e invalidëve. Kuptohet papunësinë e përkohshme përfshihen brenda kësaj një invalid, i cili del nga sfera e prodhimit dhe fashe dhe të ketë diferencë. Ne e kemi marrë gjithmonë më e vështirë ta riqarkullosh brenda sferës parasysh këtë, dhe e kuptojmë që gjithmonë është së prodhimit se sa një i ri 25 vjeç, i cili ka të tjera më e dhimbshme që diferenca të jetë më e madhe. shanse për t’u punësuar. Ne thamë që do të mbrojmë Me këtë lloj projekti që kemi bërë themi që diferenca disa kategori, do të tentojmë dhe me urdhëresë të midis pagës dhe asistencës për kategori të mos dalin të njëjtët pjesëtarë të së njëjtës familje, ndryshme që kanë pasur pagat e ndryshme, kur të të cilët punojnë nëpër ndërmarrje. Kjo jo vetëm që dalin në asistencë gjithnjë do të jetë më e vogël, është antisociale dhe dramatike që dy pjesëtarë të më pak e dhimbshme. një familjeje të jenë në asistencë, por pikërisht sepse Sindikatat kanë bërë dhe vërejtje të tjera, të cilat kemi të këtilla bërthama dhe nuble industriale të do të përfshihen më mirë në urdhëresat që do të cilat duke u mbyllur komplet ka qenë alternativa e nxjerrë Ministria e Punës dhe në vendimet e Këshillit vetme e punësimit në disa zona. Këtu i rikthehem të Ministrave. Nyja kryesore e vërejtjeve të dhe çështjes së Poliçanit apo të Elbasanit, ku sindikatave është se si do organizohet mënyra për shumë nga familjarët kanë qenë në të njëjtin vend. të nxjerrë punonjësit në asistencë nga ndërmarrjet. Si do të bëhet me ndërmarrjet që nuk nxjerrin Ne po përgatitemi për këtë. Sigurisht, Këshilli i njerëz në asistencë, si çështja e 6 përqindëshit, Ministrave dhe Ministria e Punës do të japë shinat pra a do të kontribuojnë dhe këto ndërmarrje me 6 dhe orientimet kryesore, me të cilat do të bëhet për qind apo jo? nxjerrja e punëtorëve në asistencë. Por nuk mund Disa lloj ndërmarrjesh, të cilat janë efektive dhe të zbresë deri në detaje, gjë që e kanë kërkuar dhe duke pasur një administratë më të mirë dhe më të sindikatat, sepse praktikisht do të bënim bllokimin kolauduar nuk do të nxirrnin njerëz në asistencë, e ligjit “Për asistencën.” Asnjë lloj ndërmarrjeje nuk kjo në një farë mënyre do të stimulonte ndërmarrjet do të merrte përsipër të nxirrte punonjës në që të mos nxirrnin njerëz në asistencë. Duhet të asistencë, sepse do të ndodhej gjithmonë përpara kemi dhe një gjë tjetër parasysh. Sistemi i asistencës një vendimi të Këshillit të Ministrave ose një sociale, është një sistem kompensim për papunësi, urdhërese të Ministrisë së Punës dhe kjo punë do është një sistem që është permanent në ekonominë të mbyllej vetëm nëpër gjyqe. Në qoftë se e tregut, domethënë gjithmonë do të ketë të papunë ndërmarrjeve do të tentojmë t’u heqim dhe gjithmonë duhen para për t’i kompensuar. Ne independencën, pavarësinë që kanë për të kryer duhet të fusim mentalitetin e shqiptarit qysh sot që operacionet e tyre brenda ndërmarrjeve, ne do të kush ka punë, bukë e këpucë për fëmijët, duhet të bllokonin vetë ligjin për asistencën dhe ai do të ishte paguajë dhe diçka për atë tjetrin, i cili sot është pa infektiv. punë. Kështu që dhe ato ndërmarrje të cilat nuk Raporti midis punonjësve dhe nëpunësve që dalin kanë nevojë të nxjerrin njerëz në asistencë, them në asistencë. që kanë detyrimin e tyre, jo vetëm ekonomik, por Raporte tepër të detajuara për këtë çështje nuk dhe moral përpara shoqërisë që ta paguajnë këtë ka, sepse praktikisht asistenca duhet të fillojë pas kuotë. datës 15 dhe nuk ka filluar sot që të bëhen këto lloj Çfarë do të bëhet me çështjen e shportës? raportesh. U diskutua këtu që ky lloj kompensimi, sipas Si do t’i nxjerrë drejtori njerëzit në asistencë? përllogaritjeve nuk mbulon me para shportën. Nuk Thamë që për këtë do të ketë një vendim të është e vërtetë. Kompensimi është llogaritur për

855 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

frymë për artikujt e shportës, të cilat do të mbrohen. qoftë se në vende të tjera pagesa për papunësinë Artikujt kryesorë janë gjashtë - bukë, vaj, sapun, kohëzgjatja rrotullohet nga 6-9 muaj, në vendin tonë sheqer dhe kripë. Sipas listës së çmimeve të ardhur është 12 muaj, domethënë shteti ynë është shumë nga Ministria e Financave janë bërë kompensimet më zemërgjerë. Në qoftë se në vende të tjera niveli me normat e konsumit dhe del ajo shumë lekësh i kompensimit për papunësinë e përkohshme që është aty. Domethënë kompensimi i mbulon fare rrotullohet në 60 për qind, yni i kalon të 70 përqindat. mirë këtë gjashtë artikuj që praktikisht këto populli Është çështje tjetër vlefta absolute e kompensimit t’i marrë me nivelin e çmimeve të vjetra. që jep shteti ynë. Kjo vleftë absolute rrjedh dhe nga Sa është shifra e të papunëve që nuk përfitojnë pagat, sepse këtë nivel kanë pagat, këtë nivel do të asistencë sociale? kenë dhe kompensimet për papunësinë e Shifra e të papunëve që nuk përfitojnë asistencë përkohshme. Por ama, në shifrën relative jemi më sociale rrotullohet rreth 80 mijë vetë. Janë pikërisht të avancuar, se sa shtetet e tjera. këto 80 mijë vetë të regjistruar nëpër zyrat e punës, A ka strategji në qytet për të riaktivizuar njerëzit? shumica e të cilëve nuk ka qenë ndonjëherë në Thamë që strategjia është kjo që thamë që vendet punë. Po t’i shtojmë këtyre dhe masën e të drejt shërbimit, të sektorit tercial dhe momenti që papunëve, që hyjnë në moshë të punës, që është do të hyjnë investimet e huaja, të cilat parashikohen rreth 25 mijë vetë në vit për Shqipërinë, sot në rreth vjeshtës do të ketë një fluks shumë më të madh Shqipëri rreth 80 mijë vetë të rinj shqiptar ndodhen investimesh, por dhe kuptohet që do të aktivizohen pa asnjë lloj asistence. A mund t’i përfshinim në atë dhe ata sektorë të ekonomisë, të cilët në një farë ligj? Mund t’i përfshinim, por thamë që ky është një mënyre sot kanë mbyllur portën dhe në radhë të ligj për kompensim për popullsinë. Jo vetëm kaq, parë, sektori i ndërtimeve dhe konstruksioneve. por do të zgjeronim tepër bazën sociale të Organizmat ndërkombëtare - FMN dhe Banka popullsisë. Një i ri që nuk bën tentativa për të kërkuar Botërore. I gjithë ligji “Për asistencën” dhe të gjitha tregun e punës, për të kërkuar vendin e punës, detajet e përllogaritjeve të tyre është bërë me FMN- kuptohet që në një farë mënyre zgjeron bazën sociale në dhe me Bankën Botërore. Këto organizma janë të papunësisë në një shtet. Ne nuk duam të krijojmë të angazhuar plotësisht për ta financuar buxhetin e më këtë lloj edukate. shtetit dhe në një farë mënyre ato e financojnë; Ligji “Për bamirësinë”. kontratat dhe marrëveshjet e mëdha që po bëhen Thamë që po përgatisim një ligj “Për asistencën” janë, në radhë të parë, me Bankën Botërore dhe klasike, siç ndodh në të gjithë botën. Ne ligj “Për me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Ekzistojnë dhe bamirësinë” nuk kemi. Megjithatë, në buxhetin e programet konkrete, siç është ai me Bankën këtij viti është lënë një shumë. Pikërisht, ka një Botërore për ripunësimin dhe kualifikimin e njerëzve program varfërie dhe mbas këtij programi varfërie do për vitin 1993. të mbulohen edhe këto njerëz të cilët sot për sot Tomor Malasi - Mbaruat, zoti Dashamir Shehi? nuk kanë asnjë lloj ndihme. (Ministri përgjigjet me kokë se ka mbaruar) Në qoftë Do të ishte mirë që ky ligj të lidhej me ligjin “Për se ka ndonjëri pyetje, le ta bëjë. pensionet”, sugjeroi dikush. Specialisti, përgjigjuni juve ndonjërës nga pyetjet Unë them se nuk ka ndonjë lidhje të që mbeti! domosdoshme organike ligji “Për kompensimin për Specialisti - Desha të sqaroja që ligji “Për papunësi” me ligjin “Për pensionet”. Ligji “Për asistencën për fshatin”, është një ligj tjetër dhe nuk pensionet” do të dali dhe në qoftë se këtu ka kategori ka të bëjë me ligjin “Për fitim nga papunësia”. Është të popullsisë, të cilët përfitojnë asistencë, fare mirë një ligj që ka dalë vjet. Ai është tjetër ligj, nuk futet mund të përfitonin pensione ose do të kalojë në në papunësi. Ai ligj lidhet me ato familje që kanë parapensionim. Në momentin që hyn ligji i ri “Për pak tokë ose aspak tokë në fshat. pensionet” në fuqi, kuptohet që nga mbulesa për Lidhur me 6 përqindëshin. Me shtetet e tjerë, kompensimin e papunësisë, kalojnë në ligjin “Për ne kemi edhe një dallim tjetër. Në çdo vend në botë pensionet”. Unë nuk shoh ndonjë kontradiktë që punonjësi që është në punë lë një kuotë të caktuar patjetër këto dy ligje duhet të jenë të përbashkëta. nga paga e tij për papunësinë. Ne akoma nuk e Si qëndron problemi i e 6 përqindëshit në vende kemi futur këtë. Në të ardhmen me ristrukturimin e të tjera? Pak a shumë kjo lloj shifre rrotullohet. burimeve sociale në tërësi, duke përfshirë dhe Vetëm me vendet e tjera kemi këtë diferencë - në sigurimin për papunësinë kjo përqindje do të merret

856 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

dhe nga punonjësit. Sot për sot, me këtë nivel page bëhet mirë, e dëshirojmë me gjithë shpirt. që kemi ne, është parë e arsyeshme që të mos Pyetja e dytë ishte - sa do të punësohen jashtë kontribuojë punonjësi, por në fakt duhet të shtetit, nga këta 273 mijë vetë për një vit, aq më kontribuojë. E them këtë, sepse deri tani përveç tepër që zoti ministër na dha një sihariq se paska rreth 200 milionë lekësh që parashikohen të derdhen një program edhe me organizma ndërkombëtarë? në buxhetin e shtetit nga 6 përqindëshi, pjesën Të na japë një informacion më të saktë me shifra. dërmuese të shpenzimeve për të përballuar fondet Njerëzit kështu i duan përgjigjet. Në qoftë se nuk për papunësinë për pagesën e papunësisë do të është në gjendje, ta thotë. Shpresoj që të përballohen nga buxheti i shtetit. Pra, aktualisht sot rregullohet. Atë dëshirojmë të gjithë. këto përbëjnë shpenzime buxhetore. Bota nuk i ka Tomor Malasi - Deputetja Ermelinda Meksi. kështu. Është një element shumë i rëndësishëm i Ermelinda Meksi - Edhe unë nuk mora shpenzimeve buxhetore që bëhen sot dhe 6-mujorin përgjigje për dy nga pyetjet që bëra. e dytë të këtij viti për papunësinë E para, si është menduar për jetimët që s’kanë Tomor Malasi - Keni gjë tjetër? Deputeti Ndre tjetër përkrahje sociale kur dalin nga shkollat e Legisi. mesme, mirë për ata 40 mijë që nuk u dha përgjigje? Ndre Legisi - Për sa i përket ligjit “Për asistencën Po jetimët që s’kanë fare kompensim, sepse kanë sociale” për fshatin, nuk është fjala për përkrahje të tjerë në ngarkim, kjo përkrahje sociale i përfshin sociale për fshatin ose për ligjin që ka dalë dhe që apo jo, të jetë e qartë? Është më e saktë përgjigja nuk është zbatuar asnjëherë, për sa i përket atyre kur jepet me shifra, se sa kur ngatërrohemi me fjalë. që s’kanë tokë etj., por është fjala për ata që jetojnë E dyta, në faqen 3, pika 4, thuhet që në fshat dhe që punojnë në miniera ose në afërsi të kompensimi ushqimor për efekt të rritjes së çmimeve fshatrave të tyre, të cilët do të dalin në asistencë si të shportës është 2131 lekë. Po ta pjesëtojmë me rezultat i mbylljes së këtyre ndërmarrjeve. Ai nuk 12 muaj, del që rritja është 170 lekë në muaj. Më ka as sipërfaqen e tokës, por ka 5-6 fëmijë. Si do të falni, ktheni përgjigje! Përkrahja sociale dhe sikur jetojë ky? Si do ta llogarisësh atë? ta bëni me gjashtë, do të binte 340 me llogaritje do Specialisti - Ai do të futet në ligjin “Për të dilte 48 për qind rritja e çmimeve. Vetëm nga përkrahjen sociale”. Ky është punonjës shtetërorë, buka që e pohoi një nga deputetët para dy ditësh, i cili do të përfitojë kur të dalë i papunë nga ky ligj, po të rritet 250 lekë, pra rritet 5 herë buka. Ju thatë si punonjësit e tjerë. keni 6 artikuj të shportës që rriten. Përgjigja të jetë Tomor Malasi - Deputeti Musa Ulqini. e saktë. Sa për qind rriten çmimet e shportës dhe Musa Ulqini - Në përgjigjen e tij, zoti ministër, sa herë dhe me këtë përqindje do të bëhet ky disa pyetjeve tepër të rëndësishme, ndaj të cilave kompensim? S’ka nevojë të ngatërrohemi. 48 për opinioni publik është mjaft i ndjeshëm, u kaloi fare qind, 24 për qind, 6 herë apo 10 herë? tangjent dhe në përgjithësi ose nuk iu përgjigj fare. Kompensimi do të jetë në përqindje me rritjen e Tomor Malasi - Zoti Musa Ulqini, konkretisht. çmimeve të shportës, apo do të jetë disa herë më i Më falni se do të ndërpres. Zoti ministër tha se do vogël, barabar ose më i lartë? t’u përgjigjem pyetjeve që munda të mbaj shënim, Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! pyetjet e tjera që s’i kam mbajtur shënim, mund t’ia Specialisti, e mbajtët shënim? Tjetër? Deputeti thoni përsëri zotit ministër dhe specialistit dhe mund Ylli Bufi. t”ju sqarojnë. Ylli Bufi - Pyetje për zotin ministër. Ai deklaroi Musa Ulqini - Shumë të faleminderit për këtu që deri në pranverë, më duket tha deri në ndërhyrjen, zoti Kryetar i seancës, sa herë që e qershor të vitit 1993, (korrigjohet) deri në verë të marr unë fjalën. vitit 1993, ushqimi është i siguruar nga FMN dhe Pyetjet i kisha bërë unë dhe kam të drejtë të Banka Botërore. Si ta kuptoj këtë? kërkoj që të japë përgjigje, në qoftë se është në Tomor Malasi - Deputeti Sabit Brokaj. gjendje zoti ministër. Sabit Brokaj - Unë nuk mora përgjigje për Një nga pyetjet ishte kjo - Sa do të punësohen pyetjen. A është marrë për bazë minimumi jetik në në vitin e parë, nga 273 mijë vetë që parashikohen llogaritje apo jo? të përfitojnë nga përkrahja sociale? A ka ndonjë Po vazhdoj me pyetjen që s’mori përgjigje program qeveria, ka ndonjë të dhënë konkrete? E deputeti i Partisë Socialiste - ç’kupton qeveria me kërkova konkretisht. Të gjithë shpresojmë se do të minimum jetik?

857 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Tomor Malasi - Specialisti, mbajini shënim të kur kjo e drejtë i takon gjithë popullsisë? gjitha këto pyetje! Deputeti Anastas Angjeli. Pyetja tjetër - nga ministri u tha që janë 700 Anastas Angjeli - Zoti ministër, në përgjigjet e milionë lekë që i jepen fshatit. Po të pjesëtohen me tij ndaj pyetjeve, midis të tjerave tha se nuk ka lidhje 6 muaj, i bie me rreth 350 lekë t’i jepet fshatit. A kalimi i këtij ligji me problemet e buxhetit për arsye është kompensuar fshati për mallrat e shportës? se buxhetin tonë të shtetit do ta financojë Fondi Ju faleminderit! Monetar dhe Banka Botërore. Si e kuptoj unë, as Tomor Malasi - Deputeti Alfred Paloka. teknikisht, as praktikisht dhe as teorikisht një gjë e Alfred Paloka - Edhe përgjigja për pyetjen tillë nuk qëndron. time, sikur nuk ishte ajo që kërkohet. Ne e dimë Nuk e di ku e kishte fjalën. atë. Siç thamë dhe më parë, që deri në vitin 1993... E dyta, zoti ministër foli për një program varfërie. Tomor Malasi - Zoti Alfred Paloka, ju lutem, Mund të na japi ndonjë sqarim nëse ka qeveria përsëriteni dhe njëherë pyetjen! ndonjë program varfërie për popullin? Alfred Paloka - Unë pyeta - njerëzit në E treta, zoti ministër foli që në vjeshtë do të asistencë sociale do të kenë një shumë të vogël ketë një fluks të madh investimesh të huaja. Ka parash, më të vogël se të tjerët. Do të shkojë në marrëveshje të nënshkruara, të konkretizuara? Le dyqan e do t’i thonë këtë javë nuk ka ushqime të të na i thotë! shportës. Ai fëmijët nuk do t’i lerë pa bukë. Do të E katërta, tha që do të kompensohet tërësisht vijë puna që do t’i harxhojë këto lekë, duke i marrë për personat që dalin me përkrahje sociale, pjesa e te tregu i lirë, që mund të jenë dhjetëfish më shumë. rritjes së çmimeve të shportës. Meqë zoti Genci Atëherë ç’po i duhen kur të vijnë ushqimet dhe Ruli, në komision te ne, pavarësisht se erdhi kur u s’do të ketë para për t’i blerë? Pra, e kisha fjalën, a kthye nga Amerika, duhej të vinte më përpara në do të ketë një furnizim ritmik për këto ushqime. përgjigjen që më dha, na bëri një panoramë të Domethënë të garantuar dhe jo, hajde merre pas gjendjes ekonomike e financiare me memorandumin dy javësh, apo pas dy muaji. që paraqet thotë se për ata që do të dalin në Tomor Malasi - Kjo nuk ka lidhje me asistencë nuk do të kompensohet tërësisht. Nuk e asistencën. Deputeti P. Majko. di si janë marrë vesh që do të kompensohen apo Pandeli Majko - E falënderoj zotin ministër jo? Në atë material thuhet që nuk do të kompensohen për sqarimin që më bëri lidhur me problemin e të asistencës tërësisht. Për këto doja përgjigje. studentëve, por dëshiroja të pyes specialistin për një Faleminderit! specifikë më tepër, të paktën për këtë një vit të Tomor Malasi - Deputeti Ilir Meta. asistencës sociale. Në qoftë se studenti rifutet në arsimin Ilir Meta - Natyrisht që problemi është shumë e lartë, do t’i njihet asistenca sociale për një vit? i gjerë, ndoshta dhe ministri e ka të vështirë, Një shoku im bëri një pyetje të tillë - a janë megjithatë unë e kam pyetjen shumë konkrete - pyetur përfaqësuesit e sindikatave. Përfitoj meqë Si anëtar i qeverisë, a ka dijeni zoti ministër, që m’u dha fjala ta përsëris nëse janë pyetur apo s’janë në qeveri ka vajtur një relacion nga Ministria e pyetur. Mbrojtjes, si dhe një projektvendim për një zgjidhje Gjithashtu i propozoj Kryesisë së Kuvendit, që të veçantë për problemin e Poliçanit? të ftohen në fund të fundit për një problem të tillë Tomor Malasi - Lidhet me përkrahjen sociale eminent përfaqësuesit e sindikatave që të thonë dhe kjo pyetje apo është e veçantë? ata fjalën e tyre në qoftë se është e domosdoshme. Ilir Meta - Po për këtë problem. Unë them që mund të bëhet. Tomor Malasi - Deputeti Shkëlqim Cani. Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. Shkëlqim Cani - Në vazhdim të pyetjes të Gaqo Apostoli - Me sa kuptova nga përgjigja deputetit Ylli Bufi, u tha që janë siguruar ushqimet. e zotit ministër, këta 273 mijë...(Mungesë incizimi Nga kjo dalin dy pyetje deri në verën e vitit 1993 - gjatë ndërrimit të bobinave) Ç’quhen ushqime të siguruara, domethënë cila ...ndryshim, zoti ministër për këtë punë mund është lista e ushqimeve të siguruara? ta quajmë ligji “Për asistencën sociale”, por ndonëse E dyta, në rast se ushqimet janë të siguruara me një lloj mangësie që u shpreh këtu. Por ky është për gjithë popullsinë, pse asistenca jepet vetëm për tamam një ligj i asistencës sociale, ndoshta nuk i ata që nxjerr reforma? Deri sa është siguruar ushqimi prek, prek vetëm të papunët që mbeten nga reforma, nga Banka Botërore, FMN-ja dhe organizmat e tjera, por është tamam një ligj i asistencës sociale, me

858 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të njëjtat nivele ekonomikë, me të njëjtën formë thashë është fjala për ushqimet e shportës nuk do organizimi dhe që mund të vazhdojë më tej dhe për të sigurojmë bananet me paret e botës. kategorizime të tjera. Domethënë është çështje Pyetja e pestë: ç’mendon qeveria për konceptimi është ligj “Për asistencën sociale”, me minimumin jetik? Për minimumin jetik po punohet. ndonjë mangësi të vogël apo është ligj “Për Është ngritur një grup pranë Ministrisë së përkrahjen sociale”. Unë kështu e konceptoj këtë. Ekonomisë, që do të nxjerrin për së shpejti Tomor Malasi - E keni prapë pyetje? minimumin jetik. Minimumi jetik, si koncept nuk ka Gaqo Apostoli - Po, po këtë kam. Sepse që ekzistuar në Shqipëri. Kuptohet që ne, si vend kemi në fillim... disa specifika të veçanta dhe nuk mund të marrim Tomor Malasi - Atëherë kur të diskutoni keni skema të cilat përdoren nëpër vende të tjera. Kjo e të drejtën për të dhënë mendimin tënd. ka vështirësuar punën, megjithatë minimumi jetik Specialisti do t’u përgjigjet pyetjeve që kishin do të jetë baza e ligjit të ri “Për asistencën sociale”. mbetur pa përgjigje, sepse nuk ishin marrë shënim. Ashtu si ligji “Për kompensimin e papunësisë” ka Një pjesë e tyre u riforcuan, u ritheksuan. Zoti nevojë për pagën minimale, ligji “Për asistencën ministër, në qoftë se përgjigjeni ju, aq më mirë. sociale “ ka nevojë për minimumin jetik. Dashamir Shehi - Sa do të punësohen nga Pyetja e gjashtë - a do të financojë FMN 273 mijë vetë? Kur? Në ç’vende? buxhetin? Unë nuk ma merr mendja se ka ndonjë njeri Unë nuk thashë që FMN do të financojë kompetent në Shqipëri që ta dijë këtë gjë me buxhetin, por nga marrëveshjet me FMN, edhe sot saktësi. Dhe ai që bën këtë pyetje, e di fare mirë disa nga kapitalet që financojnë buxhetin tonë janë pse e bën. pikërisht të këtyre marrëveshjeve. Buxheti ynë E para, sepse nuk e dimë a do të jenë tamam financohet me këtë lloj skeme - 3 miliardë i prodhojnë 273 mijë të papunë, sepse mund të jenë 107 mijë shqiptarët nga 19 miliardë që konsumojnë në 6- të papunë dhe ne këtë urojmë. Thashë që ekziston mujorin e dytë, pjesa tjetër është pjesë e fondit mundësia që të punësohen në tregun e punës, në kondra parti që vijnë nga ndihmat. Besoj se ata sferën e privatizimit rreth 35 mijë vetë të tjerët deri zotërinj që e bënë këtë pyetje këto i dinë fare mirë. në fund të vitit, në 6-mujorin e dytë. Në qoftë se do Pyetja e shtatë - problemi i Poliçanit. Unë nuk të kemi kontrata për emigracion, marrëveshje reale di në se ka peticione të dorëzuara në mënyrë si ajo që kemi me Gjermaninë, sigurisht qeveria do specifike për Poliçanin në qeveri. Mund të ketë, unë t’ju japë përgjigje të sakta për numrin, për kontratat, nuk mbuloj gjithë problemet e qeverisë. Këto janë për datat që nisen. Sot jemi në fazën e kontakteve probleme që në radhë të parë i takojnë Ministrisë politike nuk kemi zbritur akoma në nivelin e së Mbrojtjes. Nuk e di të ketë speciale për Poliçanin, kontratave, marrëveshjeve nuk jemi këtu për të megjithatë nuk e mohoj që mund të ketë. Shokët e gënjyer njerëzit dhe t’u themi në datën kaq do të Ministrisë së Mbrojtjes mund të përgjigjen fare mirë. nisen kaq dhe, në datën aq, do të nisen aq. Pyetja e tetë - a është kompensuar fshati ynë Pyetja e dytë: si është menduar për jetimët? për shportën? Është thënë se kemi një program për varfërinë. Me atë lloj përllogaritje që i bëri zotëria atje, Në këtë programin për varfërinë, në qoftë se disa unë them që është kompensuar. Është kompensuar, nga këta jetimët do të mbeten pa të ardhura, pa sepse fshati ynë nuk mund të barazohet kompensimi punë ose pa përkrahje, do të përfshihen aty. duhet të jetë i diferencuar. Nuk kemi pse Pyetja e tretë: sa do të kompensohet shporta? kompensojmë për bukën prodhuesit e grurit në Shporta niset me kompensim të plotë. Ajo është Myzeqe. Prodhuesit e grurit në Myzeqe, sot me sasi parash e përllogaritur. Kush ka kuriozitetin me çmimet e reja të grurit që do të grumbullohet nuk çmimet e reja të shportës, gjashtë çmimet e reja, kanë nevojë të kompensohen. Nuk ka pse mund t’i bjerë kalemit do të shohë se aq i takon për kompensohet një njeri që prodhon grurë për bukën, frymë, për normat e konsumit që ka Shqipëria. ose nuk ka pse kompensohet për vajin një njeri që Pyetja e katërt: si është puna për bukën dhe është pronar i 100 rrënjëve ullinj. Kështu që për të gjitha ushqimet deri në vitin 1993? kompensimi do të shpërndahet nëpër ato zona në Në qoftë se do të bëjmë këtë marrëveshje me të cilat ka mangësi të prodhimeve bujqësore. Fondin Monetar Ndërkombëtar, kemi të siguruara Përllogaritja që ai bëri nuk është e tillë duhet ngritur ushqimet deri në vitin 1993. Këtë më duket se jua nja tre herë të paktën. Duke u shpërndarë në këto

859 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

zona, do ta shohë se kompensimi është plotësisht që gjithë ky studim nuk qëndron. Nuk është fjala i mjaftueshëm. për banane, është fjala për bukë. Pyetja e nëntë - a do të jetë e garantuar shporta. Tomor Malasi - Deputeti Bardhyl Agastra. Shporta do të jetë e garantuar plotësisht, sepse do Bardhyl Agastra - Me thënë të vërtetën, mos të jetë me tollon, me racion, e regjistruar me emër. ma kuptoni për të keq, unë i ndiej vështirësitë në të Kështu që pavarësisht se sa para do të kesh ti, do cilat ndodhet zoti ministër. Kam vërejtje për një t’i marrësh në dyqan këto ushqime. projektligj kaq të rëndësishëm. Kur i gjithë populli e Ndre Legisi - Në material thuhet se janë 273 ka vëmendjen në këtë sallë Parlamenti... mijë vetë që preken nga reforma, ndërkohë ministri Tomor Malasi - Ju lutem, pyetje keni apo keni pohon se kjo shifër mund të jetë shumë më e ulët, komente. 107 mijë. Duke lënë dhe një tolerancë në qoftë se Bardhyl Agasi - Zoti Kryetar, më bën përshtypje do t’i merrnim të dy shifrat të mundshme, një që këtu kemi të bëjmë me ekonomi dhe financë tolerancë shumë e gjerë, vjen një moment që kjo dhe ministri i Ekonomi-Financës është në korridor pasaktësi ose kjo mosnjohje nuk jep asnjë lloj dhe nuk merr pjesë në sallë. Këtu duhet të jetë dhe garancie se kjo mund të jetë dhe 350 mijë ose më ministri Tregtisë, i Furnizimit, i Ushqimit dhe gjithfarë shumë. Në këto kushte, unë nuk e shoh serioze ç’kemi. Unë e shoh si një negligjencë të qeverisë përderisa në material na paraqitet 273 mijë vetë dhe për mosmarrjen pjesë të qeverisë. këtu thuhet se mund të jetë më pak, ndërkohë që Tomor Malasi - Keni pyetje apo çfarë keni? diskutohet që 35 mijë vetë mund të rregullohen dhe Bardhyl Agastra - E kam vërejtje. kaq e aq janë rregulluar nuk e quaj aspak serioze Tomor Malasi - Në qoftë se keni vërejtje, bëheni që t’i paraqitet Kuvendit Popullor material me shifra pastaj. Tani jemi në fazën e pyetjeve. Në qoftë se që nuk dihen mirë ca më tepër kur ministri duhet të jeni të pasqaruar, ju lutem bëni pyetje. Deputeti ishte shumë më konkret në përgjigje të pyetjes, Anastas Angjeli. sidomos për një problem kaq themelor. Anastas Angjeli - E falënderoj ministrin për Tomor Malasi - Zoti Ndre Legisi, ju kontestoni përgjigjet, megjithëse nga katër pyetjet që unë bëra shifrën. Doni të pyesni prapë? Tani po bëhen pyetje. më dha përgjigje vetëm për buxhetin dhe atë të Kur të bëhen diskutime, diskutoni. pasaktë. Unë e ndiej sikletin e çdo ministri dhe të Ndre Legisi - Ka kontradiktë, zoti Kryetar. atij, mbase duhet të përgjigjet pak më me qetësi. Tomor Malasi - Ju, nuk kënaqeni me përgjigjen. Jo ashtu, atë pyetjen që bëri ai e ku ta di unë, Do të bënë diskutim pastaj, s’kemi interpelancë megjithatë dua të sqaroj Parlamentin dhe ministrin. qeverie. Ai ka dhënë shifrën tamam. Ata kanë marrë Buxheti i shtetit shqiptar nuk financohet nga një maksimum, që i kalon të gjitha përllogaritjet që Fondi Monetar Ndërkombëtar. Ta mbledhim mendjen mund të kenë bërë ata. Kjo është si e kuptoj unë të gjithë. Në qoftë se nuk e di ai, ta dinë të tjerët. tani dhe si e shpjegoi zoti ministër. Është më e Përkundrazi, Fondi Monetar Ndërkombëtar ka larta e mundshme, mund të lëvizet vetëm me këtë kërkuar uljen e deficitit buxhetor. Në qoftë se ka një shifër domethënë të gjitha shifrat e tjera nënkuptohen zë në buxhetin e shtetit që ne të sigurojmë të ardhura nën këtë shifër. Në qoftë se keni pyetje tjetër, mirë. nga ndihmat që na vijnë, ato nuk janë ndihma që na Ndre Legisi - Dakord. vijnë nga Fondi Monetar. Deri më sot Fondi Monetar Tomor Malasi - Deputeti Etem Rukaj. nuk ka dhënë asnjë lekë ndihmë. Prandaj të flasim Etem Ruka - Lidhur me minimumin jetik, unë drejt, pastër dhe me transparencë. Ju faleminderit! bëra një pyetje dhe më duket e habitshme që pa Dashamir Shehi - Unë më duket se i thashë studiuar minimumin jetik, përcaktohet rroga, zotërisë . vlerësimi minimal për përkrahjen sociale. U tha që Shpjegova dhe skemën se nga financohet ne kemi specifikat tona. Njeriu është njeri, si në buxheti ynë. Thashë se 3 miliardë janë prodhimet e Shqipëri, si në Itali dhe në Suedi. Në qoftë se peshon vendit, pjesa tjetër është fondi kondra parti ardhur 70 kg... (Në sallë dëgjohen të qeshura) Ju lutem, nga ndihmat një pjesë tjetër është deficiti i buxhetit nuk është fjala për banane. që do të mbyllet viti. Keni qenë ministër i Financës Tomor Malasi - Ju lutem, mbani qetësi! dhe këto punë i di mirë. Etem Ruka - Metabolizmi bagal i njeriut që të Fondi Monetar Ndërkombëtar, me kreditë që do qëndrojë në shtrat kërkon 2000 kilokalori. Dhe, në të na japë, me garancitë që po jep për të mbyllur qoftë se nuk nisemi nga këto shifra, mua më duket borxhin tonë, praktikisht do të financohet buxheti

860 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Kjo është garancia që na jep Fondi Monetar këto. Le të vazhdojmë me procedurën e diskutimit. Ndërkombëtar, ju këtë e dini fare mirë. Prandaj, Tomor Malasi - Seanca mbyllet. Seanca tjetër kushdo që do të bëjë shou me njerëz që nuk i dinë rihapet në orën 18:00. shumë këtë gjëra, le ta bëjë si të ketë qejf. Tomor Malasi - Deputeti Shkëlqim Cani, pyetje * * * keni? Shkëlqim Cani - Pyetje kam. (Seanca e pasdites, ora 18:00) Tomor Malasi - Ju lutem, të mos bëjmë Tomor Malasi - Kemi filluar projektligjin “Për komente. disa ndryshime në ligjin nr. 7521, datë 30.10.1991, Shkëlqim Cani - Unë isha i interesuar të dija “Për përkrahjen sociale për personat që dalin të se çfarë nënkuptonte ministri me fjalën ushqime, papunë nga zbatimi i reformës ekonomike”. U bënë se nuk e mora përgjigjen. Në rast se është shporta, pyetjet, tani do të fillojmë me diskutimin në parim. mund të thuhet më direkt që është shporta. (Në Së pari, do të diskutojnë kryetarët e grupeve sallë ka ndërhyrje) Pse duhet të ndërhyni? Nuk parlamentare. Deputeti Petrika Minga, kryetari i morëm shpirtra njerëzish, pyetje po bëjmë, në fund grupit Parlamentar të Partisë Demokratike. të fundit për t’u sqaruar. Petrika Minga - Grupi ynë Parlamentar, i Pse nuk i jepet asistenca gjithë popullit kur këto mbledhur dje, shqyrtoi me përgjegjësi dhe shqetësim ushqime janë të siguruara për gjithë popullin? projektligjin “Për disa ndryshime në ligjin nr. 7521, Dashamir Shehi - Asistenca nuk ka si i jepet datë 30.10.1991, “Për përkrahjen sociale, për gjithë popullit. E thamë që ky ligj është ligj “Për personat që dalin të pa punë nga zbatimi i reformës papunësinë e përkohshme” Thamë që nuk duhet të ekonomike”. Ky ligj bën pjesë në bllokun e ligjeve xhirojmë bazën sociale të papunësisë. Nuk mund të reformës. Ka një rëndësi të jashtëzakonshme t’i mbajmë të gjithë njerëzit pa punuar me të ardhurat shqyrtimi i këtij projektligji. Ne jemi plotësisht të kjo nuk ndodh në të gjitha vendet e botës. Në qoftë ndërgjegjshëm se ndryshimet që paraqiten në se ushqimet janë të siguruara për gjithë popullin projektligj janë të lidhura ngushtësisht me mundësitë janë, sepse duhen. Duhen dhe për ato që punojnë financiare që ka aktualisht ekonomia jonë. Ne e dhe për ata që nuk punojnë. Nuk shoh këtu ndonjë dimë se gjendja e buxhetit është tepër e rënduar kontradiktë, pse të mos jepet asistencë. Në fund të dhe pjesa e rëndësishme e shpenzimeve të tij fundit, sa më e vogël të jetë masa e njerëzve të cilët përbëhen nga pagesa e përkrahjes sociale për hanë e pinë pa punuar, kuptohet që më e fortë është papunësinë. Kështu për 6-mujorin e dytë të vitit ekonomia e shtënë qoftë se nisemi me atë lloj 1992, këto shpenzime parashikohen të zënë një psikologjie që t’i japim asistencë të gjithë popullit, përqindje të lartë të shpenzimeve buxhetore. unë them se nuk është e drejtë nuk është psikologjia Kjo për faktin se heqja e pagesës me 80 për e ekonomisë së tregut. qind do të rrisë ndjeshëm numrin e të papunëve që Tomor Malasi - Keni gjë tjetër, zoti Shkëlqim Cani? do të trajtohen në përkrahjen sociale, pa përfshirë Shkëlqim Cani - Ne nuk kemi të drejtë të një pjesë të madhe njerëzish që reforma gjeti të replikojmë, vetëm ministri e ka atë të drejtë. papunë, si dhe nxënësit që mbarojnë shkollat e Tomor Malasi - Ju, po e pyesni ministrin dhe mesme. Ndryshimet kryesore që paraqiten në këtë ai po përgjigjet. projektligj kanë të bëjnë me shtrirjen dhe me masën Shkëlqim Cani - Unë e pyeta ministrin, ai më e përfitimit të përkrahjes sociale dhe ndihmës ktheu përgjigje; unë s’jam dakord me përgjigjen. Si shoqërore. Kështu në projektligj parashikohet të do t’ia bëj? përfitojnë përkrahje sociale edhe punonjësit sezonalë Tomor Malasi - Kur të diskutosh thuaj që nuk që bëhen rrotull nja 20 mijë vetë dhe mirë është jam dakord me përgjigjen e tij. Ai e dha përgjigjen. menduar, studentët që kanë mbaruar arsimin e lartë Deputeti Shaban Memia. nga viti 1990, e këtej të cilët janë të papunë dhe Shaban Memia - Të gjithë e dimë që na ka mbarojnë në qytete, qendra të banuara dhe NB. ardhur një projektligj paraqitën pyetjen dhe kemi të Duke shqyrtuar këtë projektligj, për masën e drejtën që secili të japë opsionet nëpërmjet përkrahjes sociale janë dy variante - diskutimit. Ne nuk e kemi thirrur ministrin në Varianti i parë, bazohet në pagën mesatare të interpelancë. punonjësve, siç është në ligjin ekzistues, por ai ul Kur të vijë qeveria t’i kërkojmë llogari për të gjitha kufirin maksimal të përkrahjes sociale nga 150 për

861 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

qind në 120 për qind të pagesës minimale. Pra, nga Parlamentar ta miratojmë një projektligj të 11-12 lekë në 810 lekë në muaj. rëndësishëm të bllokut të reformës ekonomike. Ju Varianti i dytë, parashikon që masa e përkrahjes faleminderit! sociale për punonjësit me vjetërsi në punë mbi një Tomor Malasi - Deputeti Musa Ulqini, kryetar vit, të jetë 100 për qind të pagës minimale mujore, i grupit Parlamentar të Partisë Socialiste. pavarësisht nga paga mesatare që kanë marrë në Musa Ulqini - Për projektligjin në fjalë, nga punë. Pra, i barazon. Ndoshta mendohet që në këtë grupi socialist është ngarkuar që të flasë dhe ta variant mund të realizohet një aspiratë demokratike mbrojë deputeti Theodhori Bej. për të shprehur drejtësi sociale për të gjithë. Tomor Malasi - Deputeti Theodhori Bej. Të nderuar deputetë, për të lehtësuar gjendjen Theodhori Bej - Zoti Kryetar i seancës, ekonomike të familjeve, mbajtësit e të cilëve mbahen projektligji që po diskutojmë nuk është i ri. Ai mbart të pa punë, propozojmë që ndihma shoqërore për disa ndryshime në ligjin nr. 7521, datë 30.10.91 “Për çdo person në ngarkim të rritet. Jemi dakord me 10 përkrahjen sociale, për personat që dalin të pa punë për qind të pagës minimale mujore. Pra, nga 67.5 nga zbatimi i reformës ekonomike”. Rasti e solli që lekë në 20 për qind i takon të jenë 135 lekë, gjë që në pozitën specialistit, afro një vit më parë, të nisur ne e gjykojmë se është e arsyeshme dhe në favor nga proceset demokratike të filluara në vendin tonë të atyre që dalin në asistencë. dhe nga përvoja e disa shteteve të tjera perëndimore, Gjithashtu, jemi dakord me propozimin në në fillim u hartua një ligj i plotë i asistencës, ku do projektligj që për shkak të kushteve tepër të të përfitonin të gjithë të papunët. Këtë projekt qeveria diferencuara të zonave fushore në ato kodrinore e e atëhershme nuk e mori parasysh, sepse niveli i malore është propozuar që punonjësit të kenë tokë papunësisë ishte i lartë, gjendja ekonomike e vendit në zonat fushore masa e përkrahjes sociale të jetë tepër e rënduar dhe për faktin se disa vende të tjera 40 për qind më e vogël nga 35 për qind që është në të Evropës Lindore, si Polonia e kishin pësuar nga ligjin ekzistues; kurse për zonat kodrinore e malore një veprim i tillë. zbritja do të jetë 20 për qind, nga 25 për qind që Prandaj, ajo vendosi që kjo ndihmë ose përkrahje është në ligjin ekzistues. të kufizohej vetëm për personat që humbitnin punën Theksojmë se për të përballuar rritjen e çmimeve nga reforma, si dhe për një kategori të kufizuar personave pa punë që do të trajtohen me përkrahje njerëzish të tjerë siç janë të dënuarit e të sociale t’u jepet kompensimi si dhe rrogëtarëve, përndjekurit politikë. ndërsa për personat apo familjet që nuk marrin Parlamenti me konsensus në atë kohë e miratoi përkrahje sociale të punohet për hartimin e ligjit “Për atë. Papunësia prej rreth 300 mijë vetash që asistencën sociale”. Ne i sugjerojmë gjithashtu mendohesh se do të shoqëronte reformën qeverisë dhe dikastereve të ndryshëm që për të ulur ekonomike në atë kohë, deficiti i madh buxhetor, nivelin e njerëzve që do të dalin në asistencë ka paga minimale e përcaktuar apriori, 675 lekë, pra sektorë të dikastereve të caktuar, si p.sh. ai i 450 plus 50 për qind shtesë page, shporta prej 12 ndërtimit, çfarë i pengon ato ndërmarrje të punojnë artikujsh ushqimorë dhe çmimet e atëhershme që normalisht, kur të gjitha materialet janë materiale sapo kishin filluar të liberalizoheshin ishin faktorët vendi, apo kanë vetëm mungesa simbolike në kryesorë që determinuan në caktimin e kufijve të krahasim me rëndësinë e problematikës, apo fabrika shtrirjes dhe të masës së dhënies së përkrahjes e këpucës paguan gjithë ata punëtorë me 30 për sociale nga shteti. Për shkaqet që tani njihen reforma qind me muaj të tëra vetëm për masticin që është në përgjithësi u ndërpre, por nga ligji i përkrahjes një shumë simbolike me gjithë këto pagesa që janë sociale përfituan një numër jo i vogël njerëzish. Këta bërë me muaj të tërë. Shembuj të tillë gjenden janë punonjësit e sferës së shërbimeve që humbën shumë. Pra, duhet që dikasteret duhet të lëvizin vendet e punës nga privatizimi, punonjës të më shumë për të ulur sa më shumë të jetë e mundur administratës shtetërore të shkurtuar, specialistë nivelin e njerëzve që dalin në asistencë. të lartë e të mesëm të bujqësisë që nga prishja e Pra, përfundimisht, ndryshimet e tjera të kooperativave bujqësore, ish- të dënuarit e propozuara në projektligj kanë të bëjnë me rregullimin ndërgjegjes etj. Është fakt se sot zyrat e punës në e disa mangësive që dalin nga zbatimi në praktikë i rrethe e rajone paguajnë ndihmë papunësie prej 3000 ligjit ekzistues, gjë që ne jemi dakord, prandaj ftojmë vetë. Këta marrin një përkrahje nga 607 lekë të gjithë deputetët në emër të grupit tonë minimum në 1012 maksimum, pa përfshirë personat

862 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

që përfitojnë asistencë, sa gjysma e pagës minimale përfshirë fshatin, aq më tepër që deri tani nuk kemi ose 335 lekë. asnjë shpresë për punësimin e tyre pasi dhe Ndryshimet që na paraqiten nga qeveria për ligjin programi i qeverisë për këtë mungon. ekzistues “Për përkrahjen sociale”, përveç anëve Së treti, përmasa e papunësisë mund dhe duhet teknike që, në përgjithësi janë të pranueshme, të zvogëlohet edhe nëpërmjet emigracionit shtetëror mendoj se nuk realizojmë ato përmirësime efektive të organizuar me afat dhe pa afat. Qeveria dhe që lidhen me realitetin e sotëm dhe që me të drejtë veçanërisht Ministria e Punës, si institucion i kërkohet si nga punonjësit ashtu dhe nga sindikatat. organizuar për emigracion duhet të angazhojë më Në të dyja variantet që na paraqiten ruhet kufiri mirë marrëveshjen 3 vjeçare, të nënshkruar gati një minimal, por ulet ndjeshëm kufiri maksimal i vit më parë me Gjermaninë Federale për të punësuar përkrahjes sociale për të papunët e reformës. Kështu 500 deri 1000 vetë në vit kjo do të shërbejë në duar në variantin e parë kjo ulje kap shifrën 202 lekë për të qeveritarëve e të diplomatëve tanë si argument person në muaj. Ndërsa në variantin e dytë, 405 për të nënshkruar marrëveshje të tilla edhe me vende lekë. Kjo ndodh kur shporta tani është ngushtuar të tjera të Komunitetit Evropian. Në do të në, jo më shumë se pesë artikuj ushqimorë, të cilët shfrytëzohet edhe pjesëmarrja e vendit tonë si në mjaft raste na mungojnë, çmimet janë rritur disa anëtare e rregullt e Organizatës Ndërkombëtare të herë për pasojë kostoja e jetesës është shtrenjtuar Punës dhe të asaj të Emigracionit. ndjeshëm. Asnjë nga specialistët nuk është në Së fundi, është fakt se kriza ekonomike e filluar gjendje të thotë se një familje në asistencë me të prej vitesh është në thellim. Niveli i prodhimit dhe të ardhurat që do të sigurojë nga ndihma e shtetit, do ardhurat e buxhetit të vitit të kaluar janë pothuajse të jetë në gjendje të mbijetojë. A duhet ta pranojmë të nivelit tepër të ulët. Por, kur u miratua ligji i këtë ulje të kufirit maksimal të përkrahjes sociale përkrahjes sociale para një viti nga Parlamenti, vendi qoftë dhe të variantit të parë që është gati sa gjysma ynë nuk ishte anëtar as në Fondin Monetar e variantit të dytë në kushtet e tanishme. Unë Ndërkombëtar dhe as në Bankën Botërore, ndërsa mendoj se jo. Jam dakord që diapazoni midis dy sot ndodh e kundërta. Këto institucione të fuqishme kufijve të përkrahjes sociale të ngushtohet, por duke financiare botërore, përveç asistencës teknike për ndjekur një rrugë tjetër më të pranueshme, shtimin të cilën ne e falënderojmë, kanë premtuar edhe e kufirit minimal të saj. Dhe për këtë mundësitë ndihmë financiare për të përballuar këto probleme. ekzistojnë. Jemi dakord me shtrirjen e përkrahjes sociale Së pari, qeveria duhet të bëjë rillogaritje dhe të dhe për disa kategori të tjerë personash, siç janë miratojë nivelin e ri të pagës nominale, që do të punonjësit sezonalë dhe studentët e qytetit të shërbejë si bazë për caktimin e përkrahjes sociale. diplomuar në vitin 1990 dhe më pas që nuk janë Kjo pagë duhet të jetë medoemos më e lartë se punësuar, por mendoj se qeveria nuk duhet të kishte niveli zyrtar i varfërisë, i cili duhet llogaritur ashtu lënë në harresë studentët e diplomuar të fshatit dhe siç veprojnë edhe shtete të tjera demokratike. Këta ato persona që kanë mbi një vit që presin nëpër tregues socialë duhet të gjejnë vendin e tyre edhe zyrat e punës për t’u punësuar që, vetëm në qytete në anuarët tona statistikore. ka rreth 80 mijë të tillë. Së dyti, ministritë dhe komitetet ekzekutive të Për sa i përket përjashtimit nga ligji ekzistues i rretheve dhe të rajoneve duhet të preokupohen punonjësve të aparateve të partive dhe të organizatave shumë më tepër për riaktivizimin e sektorëve të politike të njohura me ligj që do të mund të mbeten ndryshëm të ekonomisë, duke i marrë në analizë pa punë mendoj se nuk është menduar mirë. një për një ndërmarrjet e tyre, Për këtë kërkohet të Shoqëria jonë tani është pluraliste. Krijimi, shkrirja sigurohen lëndët e para e materialet e nevojshme si dhe bashkimi i partive dhe i organizatave politike do të vendit ashtu dhe të importit. Së bashku me të jenë një dukuri e pranueshme. Kodi i punës, si investimet dhe për shpejtimin e privatizimit të për pranimin ashtu dhe për largimin e këtyre sektorëve të industrisë mendoj se janë premisat e punonjësve të aparateve të tyre do të veprojë edhe nevojshme ekonomike për heqjen edhe të 80 këtu. Si të gjitha ndërmarrjet dhe institucionet e tjera, përqindshit, që asfiksoi plotësisht ekonominë tonë edhe këto kanë të drejtë të kontribuojnë në formimin në këto dy vjetët e fundit. Në të kundërtën, masat e fondit të asistencës. Të njëjtin mendim kam edhe administrative do të çojnë në krijimin e një ushtrie për përjashtimin nga ligji të specialistëve të lartë të të madhe të papunësh për rreth 370 mijë vetë, pa bujqësisë me banim në fshat që janë pa punë nga

863 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

prishja e kooperativës bujqësore. të ishte një sebep i mjaftueshëm për ta kthyer këtë Ata deri tani kanë përfituar asistencë sociale. projektligj në një projekt për debate dhe për kredo Prandaj, mendoj që edhe për katër muaj që kanë politike, por edhe për spekulime politike para mbetur, ta përfitojnë atë. Mendoj se, ata të dhënies zgjedhjeve lokale. Partia socialdemokrate premton së asistencës prej 12 muaj, afat që mbetet në fuqi se nuk do ta bëjë këtë lojë. Jo, sepse nuk mundet, edhe pas këtyre ndryshimeve është optimal. Qeveria por sepse nuk e quan të ndershme që të politizojë që tani duhet t’i paraprijë asaj se ç’do të bëhet me një ligj i cili i është imponuar shoqërisë shqiptare si të papunët e asistencës pas këtij afati. Siç u tha njeri nga kushtet e rrugëdaljes prej rrethit të mbyllur dhe këtu kjo kërkon plotësimin e këtij legjislacioni të paralizës së prodhimit dhe për ta bërë hapin e me ligjin për të ndihmuar ato familje që kanë të parë në reformën e ekonomisë së tregut. Ne nuk ardhura, të cilat janë nën nivelin zyrtar të varfërisë, duam të përfitojmë duke abuzuar me varfërinë e ligjin “Për bamirësinë”, se po na mbushen rrugët sotme dhe rreziqet e nesërme. Nga ana tjetër jemi me fëmijë që lypin. të bindur se vënia në jetë e reformës ekonomike, të Duke përfunduar, dëshiroj të theksoj se cilën e kanë pranuar të gjitha partitë politike, pra ekzistojnë dhe rrugë për lehtësimin e pasojave edhe ligjit të asistencës sociale që po diskutojmë sociale të periudhës së tranzicionit, rrugë të sot varet shumë nga mirëkuptimi qe do të gjejnë të aplikuara këto dhe në vende të tjera të Evropës gjitha forcat politike dhe shoqërore të vendit, partitë Qendrore dhe Lindore dhe të rekomanduara dhe nga kryesore dhe sindikatat. Interesi i vendit e kërkon ekspertët e Bankës Botërore. Është fjala për që këtë debat ne ta kthejmë në fushën që duhet, aplikimin e pensioneve të parakohshme për vjetërsi pra në fushën e ekonomisë. Të japim variantet tona pune, për zgjatjen e lejes së lindjes së nënës deri dhe le të fitojë ai që është më i arsyeshmi. në tre vjet etj. Natyrisht, këto nuk mund të bëhen Duke diskutuar në parim dhe duke rezervuar të pa studime të thelluara të realitetit shqiptar. drejtën për të shprehur mendimet për nene të Ju faleminderit! veçanta, ne kemi këto mendime dhe sugjerime - Tomor Malasi - Deputeti Marash Ibraj. E para, ligji “Për asistencën”, si dhe ata që vijnë Marash Ibraj - Desha të pyes zotërinë më pas “Për ndërmarrjet” dhe “Për pagat”, siç dihet parafolës a i kishte parasysh në referatin e tij vërejtjet janë pjesë e një ligji të gjerë mbi reformën e Komisionit të Ekonomisë, Financës dhe të ekonomike. Paketa e plotë e kësaj reforme me Përkrahjes Sociale, sepse të gjitha vërejtjet që ai detajime analitike duhet sjellë sa më parë nga bën qoftë për specialistët e lartë, me banim në fshat, qeveria ashtu siç u premtua në programin e qeverisë qoftë me organizatat e tjera të miratuar me ligj që së zotit Meksi. Në këtë pikë nevralgjike qeveria duhet sot zhvillojnë aktivitetin e tyre në Shqipëri, i ka pasur të shpejtojë. Populli dhe përfaqësuesit e tij në parasysh Komisioni i Ekonomisë dhe Financës dhe Parlament duan të dinë, jo thjesht sa do të dalin në i ka paraqitur nëpër të gjitha tavolinat. asistencë dhe si do të paguhen, por dhe cila është Tomor Malasi - Deputeti Teodor Laço, kryetar strategjia e punësimit të atyre që mbeten të papunë, i grupit të Partisë Socialdemokrate. cila është strategjia e riaktivizimit të prodhimit. Kur? Teodor Laço - Faleminderit! Si? Ç’premtime dhe ç’garanci ka? Cilat degë apo Zoti Kryetar i seancës, zotërinj deputetë, unë ndërmarrje parashikojnë të mbijetojnë? mendoj se më në fund ne ndodhemi sot në një çast Cilat do të privatizohen? Këto pyetje bëmë ne vendimtar të punës së Parlamentit. kur folëm me specialistin. Jo se ligjet që kemi miratuar deri tani nuk kanë Mënyra si dot të punësohen 273 mijë vetët është qenë të rëndësishme, por se asnjeri prej tyre nuk ndoshta një nga aktet që do të përcaktojë, jo vetëm ka qenë kaq i lidhur me reformën ekonomike, me fatin e një mase njerëzish, jo vetëm fatin e një fatin e qindra dhe mijëra njerëzve, me jetën dhe me qeverie, por ndoshta dhe fatin e demokracisë të ardhmen e tyre. Gjithashtu, ky është projektligji shqiptare. që është më i kuptueshmi dhe më i qari për këdo, Ne e duam dhe jemi betuar për demokracinë sepse nuk do të lerë njeri pa prekur me pasojat dhe për lirinë dhe nuk lejojmë që ajo të mbetet direkte të daljes në asistencë, apo me rrjedhojat formale dhe aq më keq të degjenerojë. indirekte që kanë të bëjnë me rrugët e sigurimit të Dihet mirë se janë zgjidhjet e gabuara ekonomike fondit të asistencës. Shkurtimisht mund të themi ato që i shtojnë rrugë zgjidhjeve politike të llojeve të se asnjë xhep nuk do të mbetet i patrazuar. Ky do diktaturës.

864 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

E dyta, është shumë i rëndësishëm roli dhe se mund të mos dukemi dhe kur rrimë prapa gishtit, pozicioni i sindikatës gjatë zbatimit praktik të këtij nuk bëhet. Unë propozoj që çdo javë ministrat t’u ligji, sepse sindikatat përfaqësojnë interesat e përgjigjen pyetjeve në Parlament me një rregull punëmarrësve. Ne mendojmë se sindikatat mund strikt, pa pritur thirrje për interpelanca. Natyrisht të marrin pjesë aktive dhe të jenë një partner i pyetjet duhet bërë një ditë përpara me shkrim dhe, ndershëm në përcaktimin e kritereve të daljes në jo t’i thërresim dhe t’i vëmë në bankën e akuzës si asistencë. Qeveria duhet t’i marri në konsideratë të na i shkrep mendja. propozimet e tyre të ndryshme që nuk e prekin Zotërinj deputetë, ky ligj që diskutojmë, siç dihet, thelbin e reformës dhe që kërkojnë mbrojtjen e është me pasoja të dhimbshme, por ne mendojmë interesave jetike të punëtorisë, apo të inteligjencies se është një kirurgji e domosdoshme. dhe respektimin e kritereve të drejta. Prandaj, jemi dakord që ta miratojmë në parim E treta, dihet se me rrezikun e uljes së dhe pastaj në detaj të diskutojmë për të si ta bëjmë mëtejshme të të ardhurave reale, pra me më të mirë, siç thashë në fillim pa e politizuar. Ju vështirësimin e jetesës do të krijohet dhe një stres faleminderit! psikologjik, i cili do të prekë shtresa të tëra, sepse Tomor Malasi - Kalojmë në diskutime. Deputeti krahas vështirësive të shumicës për një pakicë jeta Izet Shehu. mund të vijë duke u bërë më e pasur. Izet Shehu - Ky projektligj “Për përkrahjen Ky stres psikologjik i kontrasteve nuk duhet sociale, për personat që dalin pa punë nga zbatimi lejuar që të arrijmë në caqet ekstreme të tij që mund i reformës ekonomike”, është një nga projektligjet të sjellë turbullira sociale. Qeveria dhe Presidenti më të rëndësishme që ka diskutuar gjer më sot ky premtojnë dhe bëjnë mirë, se asistenca do të ruajë Kuvend. Nga pyetjet e shumta që u bënë, dihet atë që quhet minimum jetik dhe minimum i shqetësimi i deputetëve për faktin se ky projektligj arsyeshëm, por mendoj se kjo nuk mjafton. Qeveria mbërthen në vetvete aspektin më të dhimbshëm të duhet të tregohet gjithnjë më aktive në kontrollin e reformës ekonomike. Pyetja dhe diskutimi, miratimi fitimeve të mëdha dhe në vendosjen e tatimeve dhe ose miratimi i një ligji, neni a amendamenti është e veçanërisht duhet të zbulojë dhe të damkosë pa drejtë e çdo deputeti e mbështetur në statusin e tij. asnjë mëshirë korrupsionin dhe fitimet e paligjshme. Bëj pyetjen - a ka të drejtë morale të stigmatizojë Më shumë se varfëria njeriun e revolton padrejtësia në një formë ose në një tjetër një dukuri të re e shpallur dhe korrupsioni i pandëshkuar. Një qeveri ekonomike një njeri brenda kësaj salle ose diku që zbaton ekonomi tregu nuk mund t’i kërkohet jashtë që mbrojti e zbatoi një dukuri të vjetër barazi sociale, por asaj i duhet që të njohë dhe të ekonomike, e cila e solli vendin në një varfëri të drejtojë në maksimum vjedhjen ligjore të të gjitha të jashtëzakonshme? Besoj se jo. Edhe kur bën ardhurave në buxhetin e saj, i cili siç dihet do të sofizma se me shpirt e përkrahin dukurinë e re, mbulojë dhe asistencën si dhe hapjen e mimika dhe intonacioni tregojnë të kundërtën. E në perspektivave për zhvillimin e vendit, nëpërmjet këtë rast më së miri vërtetojnë të kundërtën edhe prioriteteve të investimeve të huaja. Nuk është e fjalët. vërtetë që s’vijnë afaristë. Ne kemi vënë re që afaristë Është mirë të mos abuzohet në këtë varfëri të vijnë, por ata ankohen për bazë ligjore të tejskajshme të këtij populli, fajtorë të të cilit dihet pamjaftueshme që t’u sigurojnë investimet si dhe fare mirë se kush janë. Dihet dalja e 160 mijë vetëve pretendimet e lëkundura ekuivokë “sot ta jap, por në 80 përqindësh. Dihen shkatërruesit e shkollave, nesër ta anuloj. Këtu ka dy alternativa, ose disa të afërt me luditët, që kërkojnë 800 milionë lekë që qeveritarëve u mungojnë informacionet e qarta për të vihen në gatishmëri për vitin mësimor 1992-1993. afaristët, se dihet që vijnë dhe mjaft aventurierë, ose Prandaj, asistenca sociale që është shqetësues i ka një korrupsion me rrënjë mjaft të vjetra, i cili i ka dhimbshëm i papunësisë së përkohshme nuk bëhet përcaktuar me kohë prioritetet dhe tani ne s’po dimë nga malli, por nga halli, sepse nxjerr në papunësi si ta shkulim. sezonale rreth 20 mijë vetë, përfshi këtu dhe rreth E katërta, të gjitha këto që thamë kërkojnë që 350 mijë studentë që kanë mbaruar arsimin e lartë qeveria të shkojë më shpesh në Parlament, në shtyp të cilët rrinë pa punë. dhe në televizion. Të shpjegojë intensivisht situatat, Një kujdes i veçantë duhet treguar dhe për t’ua bëjë të ditur njerëzve gjendje e vërtetë të punëve invalidët që banojnë në qytet dhe në fshat dhe të ku ka ngecur dhe ku ka ecur. Ndryshe me logjikën mos flaken ata në rrugë, por të kenë një trajtim të

865 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

veçantë nga të tjerët. sikurse shumë djem të tjerë të vendi tonë. Por ata e Personalisht, jam me variantin e parë të këtij kanë të qartë se fajtorë për këtë gjendje nuk është projektligji pra, për dhënien e një page të diferencuar shteti i ri demokratik, siç mundohen ta bëjnë të tillë për të papunët me vjetërsi 1 vit, në bazë të pagës disa forca politike. mesatare që kanë realizuar në punë. Për sa më sipër, mendoj që të kihet parasysh Ju faleminderit! nga qeveria kur të krijohen mundësi, për emigracionin Tomor Malasi - Deputeti Fadil Çepele . ekonomik që të kihet me përparësi pikërisht ky Fadil Çepele - Zoti Kryetar i seancës, kontingjent punëtorësh. projektligji “Për përkrahjen sociale” që i paraqitet Unë kisha një vërejtje tjetër për sa i përket sot për miratim këtij Parlamenti, është një projektligj privatizimit. Në rrethin e Fierit konkretisht sot, nga që do të shkaktojë dhimbje dhe shqetësime në mosorganizimi i punës siç duhet në krijimin e masat e varfëruar të këtij populli, por në të njëjtën qendrave të grumbullimit të produkteve bujqësore e kohë është një projektligj i imponuar për shkak të blegtorale ka mundësi që të sigurohet një kontingjent gjendjes së rëndë, në të cilën e katandisi ekonominë i theksuar, siç është qumështi për baxhot, ose tonë sistemi që lamë pas. industria ushqimore që kemi ne në Fier, pikërisht E theksoj këtë si një kujtesë për të gjithë duke u futur punëtorët në 80 përqindsh, ndërmarrjet zotërinjtë deputetë që janë në këtë sallë dhe u katandisën keq, u vodhën, u shpërdoruan dhe u sidomos ata të krahut të majtë që e konsiderojnë bë e pamundur fillimi i punës. veten në këtë Parlament si opozitarë konstruktivë, Për sa i përket varianteve që parashtrohen në por që kanë përgjegjësinë e tyre për këtë gjendje të këtë projektligj, jam për variantin që paraqesin krijuar. Unë mendoj se numri i punonjësve që sindikatat, me variantin për diferencë page. mendohet të dalin në asistencë nga kjo reformë Faleminderit! ekonomike mund të ulet, po të kemi parasysh se Tomor Malasi - Deputeti Anastas Angjeli. shumë sektorë që sot paguhen me 80 për qind, mund Anastas Angjeli - Zoti Kryetar i seancës! të futen në punë, mbasi ata nuk pengohen për lëndë Të nderuar deputetë të parë, pra që duhet të vijnë nga jashtë, siç është Parlamentit po i vijnë një grup ligjesh që lidhen p.sh. sektori i ndërtimit, siç e theksoi dhe zoti me reformën ekonomike dhe padyshim komisionit Petrika Minga, sektor ky për të cilin ka shumë nevojë të ekonomi, financës dhe përkrahjes sociale i del ekonomia e jonë dhe që kërkon lëndë të para të një punë e madhe. Prandaj, para se të flisja për cilat sigurohen pothuajse tërësisht në vend. këtë projektligj që na është paraqitur, do të thosha Nevojat për strehimin e popullit kërkojnë rifillimin dhe nja dy fjalë për Komisionin e Ekonomisë që e punës në qindra apartamente banimi që kanë lidhen po me këtë projektligj dhe me ato të tjerët që mbetur në mëshirën e fatit dhe po vidhen materiale po vijnë pas. nga persona keqbërës, kur dihet që për ndërtimin e Ky komision e shqyrtoi projektligjin e paraqitur tyre duhen materiale të tilla, si tulla, llaç, çimento “Për disa ndryshime në ligjin “Për përkrahjen sociale, dhe hekur. Për shkak të 80 përqindëshit industria e për personat që dalin të papunë nga zbatimi i ndërtimit sot punon as me 50 për qind të kapacitetit. reformës ekonomike””. Duke qenë se këtij komisioni, Një shqetësim krijon ky projektligj edhe për me sa duket, për një periudhë do t’i bjeri një barrë e punonjësit e N.B.-ve, të cilët kanë punuar nga 12 madhe pune për shqyrtimin e paketës së orë në ditë gjatë gjithë këtyre viteve dhe nuk kanë projektligjeve që lidhen me reformën ekonomike, marrë më shumë se 600 lekë të reja në muaj pa mungesa e të cilave nuk po e fut në shtratin e vet shtesën, duke punuar në shi e në diell. Kjo i ka këtë reformë e quaj me vend që të vë në dijeni katandisur ata në një gjendje të varfër. Po kështu kolegët deputetë për disa probleme që lidhen me dhe pjesëtarët e tyre që i kanë të papunë. Por, më funksionimin e punës së tij dhe padyshim dhe me konkretisht këtë shqetësim për zonën elektorale që miratimin e këtij kaq të rëndësishëm, jo vetëm për mbuloj e kam në qytetin e Roskovecit, që sistemi i reformën ekonomike, por në radhë të parë, edhe diktaturës e ka diskriminuar duke e lënë këtë qytet për fatet e kësaj pjese të popullsisë dhe familjeve të me 7000 banorë me një fermë bujqësore. Gjysma e tyre që goditen nga ky projektligj. forcave të afta për punë të këtij qyteti janë pa u Së pari, komisioni me gjithë ndërhyrjen dhe punësuar. Një pjesë e djemve morën rrugët e këmbënguljen e Kryesisë, nuk po mblidhet emigracionit ilegalisht për të gjetur punë ashtu rregullash kjo, veç të tjerash, në disa raste dhe për

866 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mungesë të anëtarëve të këtij komisioni, ku gati dy rreth 300 mijë vetë, për periudhën e asistencës dhe të tretat e të cilëve janë nga grupi i deputetëve të pas saj si dhe për rikualifikimin dhe ripunësimin e Partisë Demokratike. Ndoshta, ngarkimi me tyre duke kërkuar që organet përkatëse të paraqesin funksion i një pjese të tyre e bën të mundur projektet e nevojshme. riorganizimin e këtij komisioni, për sa i përket grupit Për hir të domosdoshmërisë së fillimit të Parlamentar të Partisë Demokratike. reformës ekonomike dhe të mosbllokimit të punimeve Së dyti, ky komision ka kërkuar që katër të Parlamentit, komisioni duke e parë këtë anëtarë të qeverisë të vijnë pranë tij për problemet projektligj me përparësi përkrahu variantin e parë të që shqetësojnë sot ekonominë dhe vendin, por prej tij dhe ia kalo Kuvendit Popullor për diskutim dhe tyre vetëm zoti Genci Ruli ka ardhur. Me sa duket, miratim. anëtarët e tjerë të qeverisë të kërkuar nga ky Në fund, doja të shtoja dhe diçka tjetër rreth komision ende nuk e dinë ose nuk duan t’ia dinë përgjigjeve të zotit ministër, në seancën e paradites. për marrëdhëniet dhe detyrimet që kanë ndaj Jo për t’iu kundërvënë atij, nuk kisha ndërmend komisionit të Kuvendit Popullor. të bëja pyetje dhe nuk bëra pyetje, por pyetjet që i Paketa e ligjeve për reformën ekonomike, bëra pasi dëgjova përgjigjet e zotit ministër, të cilat tashmë kaq të domosdoshme, është për të ardhur m’u dukën pa fakte. Dhe jo vetëm kaq, por m’u keq, por me sa shohim nuk është në nivelin e duhur. ridukën dhe në përgjigjet e dytë që ishin të pasakta. Mjafton për këtë të përmendim kthimin nga ana e Ajo që m’u duk më e pasaktë ishte veprimi i tij, i cili këtij komisioni të ligjit “Për ndërmarrjet”, si dhe foli këtu për një shou, duke më kujtuar dhe biografinë vërejtjet e shumta që u janë bërë dy-tre ligjeve të që kisha qenë ministër. Doja t’i thosha zotit ministër, tjerë. Për më tepër, flitet në memorandum të se shou është që t’i premtosh popullit nga tribuna e qeverisë, në bashkëpunim me fondin monetar dhe këtij Kuvendi që ushqimet janë të sigurta deri në për këtë nuk ka dijeni as Kuvendi Popullor dhe as verën e vitit 1993, dhe për më tepër këto i siguron komisioni. Zoti Genci Ruli, me të vërtetë tha që ka Fondi Monetar Ndërkombëtar. Paradoks për mua, ardhur pranë këtij komisioni, por desha t’i kujtoj atij mbase nuk e kuptoj. Shou është që të thuash që për atë që tha në seancën e paradites se ai ka ardhur në shtator do të ketë një fluks të madh investimesh me kërkesën e këtij komisioni pasi u kthye nga të huaja ku njerëzit do të zihen me punë. Shou është Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kështu që gjithashtu të premtosh nga tribuna e këtij Kuvendi, projektligji të shtrihet në një masë më të gjerë pa përgjegjësi që të gjithëve atyre që dalin në njerëzish si në ata që reforma i gjeti të papunë në asistencë u kompensohet tërësisht rritja çmimeve qytet dhe në fshat, po ashtu dhe për një kategori të shportës kur nesër zoti Genci Ruli nga kjo tribunë dhe grupe të veçanta sikurse janë intelektualët pjesa do të thotë që asnjë kategorie punonjësi nuk i më e madhe e të cilëve janë me arsim, studentë sigurohet 100 për qind në pagë rritja e çmimeve të apo dhe të një grupi tjetër, sikurse janë ata që shportës. Ky është memorandumi që ka kaluar në asistenca i zuri si bashkëshortë, për jetimët, të Komisionin e Ekonomisë dhe e ka paraqitur në emër vobektit që nuk kanë asnjë burim financiar të të qeverisë ministri i Ekonomisë dhe i Financës. ardhurash etj. Po ndërkaq, ajo që doja të replikoja me zotin Natyrisht të gjitha këto u diskutuan me një frymë ministër është që pyetjet që u bënë këtu u bënë për dhe në përputhje me gjendjen e burimeve financiare të mirën e punës për zgjidhjen sa më të drejtë të të shtetit dhe me predispozicionin për të mos e problemeve dhe, jo për t’i kujtuar njeri-tjetrit as çfarë keqësuar deficitin buxhetor dhe rritjen e inflacionit. shkolle kemi bërë, as çfarë funksioni kemi pasur, Vëmendje e posaçme dhe vërejtje u bë për kriteret as çfarë funksioni kemi dhe as çfarë funksioni mund dhe masën e caktimit dhe të shpërblimit për të kemi në të ardhmen. përkrahjen sociale, e cila duhet të jetë të paktën Ju faleminderit! për të përballuar minimumin jetik. Por, nga ana e Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Apostoli. qeverisë ende nuk është bërë përllogaritja se sa është Gaqo Apostoli - Zoti Kryetar i seancës, sot ky numër, sidomos duke mbajtur parasysh diskutojmë një nga ligjet e rëndësishme të paketës liberalizimin e çmimeve të mallrave të shportës dhe së ligjeve të reformës ekonomike, ligjin “Për numrin e mallrave që bëjnë pjesë në të. përkrahjen ekonomike apo sociale”. Me interes e preokupim u diskutua dhe problemi Që në fillim do të doja të bëja vërejtjen që ne i fatit të kësaj mase të popullsisë, që flitet se janë duhet të shqyrtonim një paketë ligjesh të kompletuar

867 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

për ta konceptuar reformën si një e tërë, apo të Prandaj unë do të sugjeroja që liberalizimi ishte shqyrtonim një projektligj komplet të përbërë nga intensiv, por të përfshinte në mënyrë harmonike të kapitujt mbi privatizimin e ekonomisë shtetërore, mbi gjithë drejtimet e ekonomisë shtetërore ku përparësi ndërmarrjet, pagat, çmimet, asistencën sociale etj. në këtë harmoni, në tempin e liberalizimit, pra dhe Pra, me të gjithë elementët kryesorë të ekonomisë të privatizimit, duhet të kenë ndërmarrjet shtetërore së tregut, ku padyshim ligji “Për privatizimin e dhe pastaj ato tregtare. Për rrjedhojë përparësi do ekonomisë”, ku ne jemi të vonuar është thelbi dhe të ketë liberalizimi i pagave dhe pastaj ai i çmimeve prej këtij burojnë të tjerat. gjë që po kërkohet edhe sot. Pra, duke përmbledhur dhe konvertuar mendimet Për sa thashë më lart, kjo do të çonte në që shpreha, duket sikur sot ne po shqyrtojmë një shpërthimin masiv të iniciativës së lirë, në projektligj, të cilit i mungojnë disa nene kryesore të ridimensionimet e natyrshme të ndërmarrjeve tij. Mbi këtë bazë, mendoj që në reformën ekonomike prodhuese, në riaktivizimin e natyrshëm dhe të akoma po vazhdohet të ecet keq. Më shumë po shpejtë të tyre, sepse për ekonominë tashmë nuk ecet anash në një farë mënyre mund të them që po do të mendonte vetëm një kokë, qoftë kjo e një ecet si gaforrja. Në këtë drejtim do të bëja dy qeveritari apo edhe e një qeverie, por do të mendonin konsiderata kryesore - e do të vepronin dhjetëra e qindra mikroqeveri të Me ligjet apo me vendimet e miratuara deri më bazës, qeveri të ndjeshme, të shpejta dhe fleksible. sot apo që po paraqiten ka dy tendenca - një Ky riaktivizim i ndërmarrjeve nga iniciativa e lirë do tendencë liberalizimi në drejtime të tilla të ekonomisë, të ulte në mënyrë të ndjeshme edhe numrin si tregti e brendshme dhe e jashtme, sistem bankar, katastrofik të punonjësve që dalin në asistencë shërbime, çmime etj., dhe tendenca tjetër është një sociale. tendencë centralizimi apo totalitarizmi në drejtime Mendimi im për asistencën sociale, është e të tilla të ekonomisë, si administrim dhe drejtim të vërtetë që ajo është një element i ekonomisë së ndërmarrjeve shtetërore, paga etj., gjë që përbën tregut, por ajo lind natyrshëm në atë ekonomi dhe një kontradiktë të rëndësishme. kurrsesi nuk është kusht i domosdoshëm për t’u Një konceptim dhe praktikë e tillë që po ndiqet futur në të. Ndërsa ne po thellojmë paradokset duke në reformën ekonomike është, jo vetëm injektuar asistencën sociale në trupin e një ekonomie shkatërrimtare për ekonominë tonë, por edhe burim të centralizuar të një ekonomie komuniste akoma. i fuqishëm korrupsioni dhe vjedhjeje gjë që po çon Këtë e them se kjo e ashtuquajtura asistencë që në një polarizim të menjëhershëm dhe spekulativ të serviret dhe që e ka bazën në famëkeqin 80 shoqërisë. përqindësh është pasojë e joefektivitetit që buron Këtë e them se ndërsa iniciativa e qindra mijëra nga ekonomia totalitare dhe anarkia vdekjeprurëse punonjësve që sot ndodhen nën ankthin e ekonomike që u krijua nga qeveria Çarçani dhe u asistencës sociale mbahet e mbyllur në burgun e thellua e vazhdoi në qeveritë Nano, Bufi e më tej. 80 ndërmarrjeve prodhuese shtetërore, dhjetëra afaristë përqindëshi, kurrsesi nuk mund të shërbejë si bazë të ndershëm apo spekulatorë, drejtues të bazës, të për nxjerrjen e 270 mijë punonjësve në asistencë. institucioneve të administratës apo aparatit shtetëror Të bësh këtë dhe bile menjëherë siç u paraqit ose po përfitojnë miliona, duke shfrytëzuar ndër të tjera siç e kuptova unë, do të thotë të krijosh një sindikatë edhe hapësirat spekulative që ka krijuar dhe po krijon të re, bile më të fuqishme, do të thotë të krijosh legjislacioni, vakuumet që ekzistojnë në të si dhe sindikatën e punonjësve të asistencës sociale, që mungesa e theksuar e harmonisë në daljen dhe do të rrëzonte çdo lloj qeverie që do të krijohej. zbatimin e ligjeve të reformës ekonomike. Mendoj se asistenca sociale duhet të kryhet mbi Sistemi i komunikimit apo binomi ekonomik bazën e përpjekjeve maksimale që duhet të bëjë shtet-privat, po vepron fuqimisht sipas parimit të qeveria, por edhe vetë ndërmarrjet ekonomike për enëve komunikuese ku shteti, prona shtetërore, pra riaktivizim përmes kredive dhe përdorimit të tyre me populli po vidhet e shfrytëzohet dhe privatët po efektivitet. Në këtë drejtim do të përshëndes edhe pasurohen, jo sipas ligjeve e rregullave të ekonomisë kredinë që u akordua nga Fondi Monetar së tregut, por sipas ligjeve të hajdutërisë. Këtë Ndërkombëtar dhe uroj që të pasohet nga të tjerat. hajdutëri të mos e kërkojmë aq në tregtinë që bëhet Në këtë drejtim diçka mundet dhe duhet të bëjnë sheshit në atë që duket se sa në atë që s’duket edhe bankat tona, sepse është paradoksale, bile e dhe para së gjithash në legjislacionin që hartojmë. dënueshme që në këtë kohë emergjence dollarët e

868 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

bankës sonë janë blerë me 50 lekë dhe transferohen e shoqërisë sonë tërësisht të varfër, në projektligjin nga persona privatë në banka jashtë shtetit. Që e sotëm apo dhe në atë të ardhshme të shohim ku dollarët e bankës përdoren për të mbështetur tregtinë do ta ketë vendin duhet të pasqyrohet me e cigareve etj., ndërsa minierat apo ndërmarrje të transparencë që kjo pjesë e shoqërisë do të jetë tjera nuk riaktivizohen dhe minatorë apo punonjës detyrimisht pjesëmarrëse dhe në marrjen falas të të tjerë detyrohen të dalin në asistencë. letrave me vlerë apo të aksioneve gjatë privatizimit Për uljen e numrit të punonjësve që do të dalin të ekonomisë. në asistencë sociale shërben edhe ridimensionimi i Për rregullimin dhe ndreqjen e objeksioneve që ndërmarrjeve të mëdha, bile duke u shtrirë dhe në paraqita për asistencën dhe reformën ekonomike privatizimin e tyre që sipas programit të qeverisë në tërësi duhet që projektligjin ta miratojmë në parim Meksi nuk do të favorizohen me kredi. Dua ta ilustroj dhe unë jam për këtë, por duhet që gjatë kësaj këtë që thashë me industrinë mekanike. Asaj nuk periudhe të punohet intensivisht në kompletimin e do t’i jepet kredi, të paktën në një plan të afërt. paketës së ligjeve të reformës, të punohet për Megjithatë, unë do të sugjeroja që ajo ndërmarrje, mundësinë e një riaktivizimi real dhe ekonomik të ajo lloj industrie që nuk mbështetet duhet të ndërmarrjeve për ta ulur në minimum pasojat e liberalizohet, të privatizohet, t’i jepet liri, të lindë asistencës sociale, sepse ndryshe pasojat do të iniciativa e lirë. Në një kohë kur tendencat dhe jenë katastrofike. sugjerimet, bile dhe të Fondit Monetar Ndërkombëtar, Faleminderit! siç thuhet dhe në programin e qeverisë Meksi janë Tomor Malasi - Deputeti Etem Ruka. ridimensionime ose për dimensione optimale të Ethem Ruka - Zoti Kryetar i seancës, ndërmarrjeve, sot vihen re tendenca për centralizime. Parlamenti, më në fund, po hyn në një fazë të Mund ta ilustroj dhe të vazhdoj gjatë me Kombinatin rëndësishme, në atë të miratimit të paketës së e Autotraktorëve, po kur të jetë ligji “Për ndërmarrjet” ligjeve për fillimin e reformës demokratike. e trajtoj më qartë. Kabineti i zotit Meksi ka meritën dhe në të njëjtën Tendenca për ta mbajtur të centralizuar kohë përgjegjësinë maksimale për prerjen e shiritit ekonominë për ta shtyrë privatizimin në kohë, jo për këtë hop të rëndësishëm, në të cilin po futet vetëm që pengon reformën, por shpesh duket dhe e procesi demokratik. Rrugë tjetër nuk ka. Reforma qëllimshme, sepse me ekonomi shtetërore mund mbetet e vetmja alternativë për të nxjerrë Shqipërinë të abuzohet kollaj. Nga pikëpamja psikologjike shifrat nga gjendja koshmarrit, në të cilën është zhytur. tronditëse të punonjësve që dalin në asistencë Është normale që për festa të tilla historike shpirtrat përbën në vetvete edhe një diskriminim social, do dhe ndërgjegjja e njerëzve të jetë e trazuar. të thosha, mbart në vetvete edhe mundësinë e një Ligji “Për përkrahjen sociale” është një zgjidhje padrejtësie sociale masive, sepse që sot njerëzit natyrisht e përkohshme. Ai do të zbatohet për më pyesin se kush do të dalë në asistencë. Prandaj, afërsisht 35 për qind të popullsisë shqiptare ose për të shmangur në maksimum subjektivizmit dhe më saktë asaj qytetare. Dhe kjo bashkësi qytetarësh nepotizmat e reja, siç po shfaqen, duhen marrë në përbën afërsisht 1 milion njerëz. Në mos gabohem, konsideratë vërejtjet dhe propozimet që bëjnë po të mesatarizojmë çdo familje në katër vetë, sindikatat e pavarura për hartimin e kritereve që atë rezulton se bëhet fjalë për rreth 250 mijë familje në të jenë palë e rëndësishme për këtë problem. Po qytet. Nga shifrat që bëhen të njohur, natyrisht me kështu, duhen marrë në konsideratë edhe mjaft etapa ose njëherazi, do të preken rreth 300 mijë probleme të tjera që ngrenë të gjitha llojet e vetë shkurt i bie që çdo familje të kontribuojë me sindikatave për ruajtjen e shportës, indeksimin e një të pa punë e aq më keq kur ajo prek dy vetë në pagave për mbrojtjen e invalidëve dhe shtresave të një familje. tjera të shoqërisë për ta zbutur këtë diskriminim të Në fjalimin që mbajti i nderuari Presidenti i kësaj mase njerëzish. Republikës para ca kohësh në Kavajë, deklaroi se Tomor Malasi - Më falni, po e kaloni kohën qeveria do të sigurojë minimumin jetik dhe për këtë norma është 10 minuta. meritoi duartrokitje. Kjo, natyrisht, është një gjë Gaqo Apostoli - Do të përfundoj në kohë. Kam shumë e mirë, nëse zbatohet në këtë periudhë të edhe 3 minuta. Besoj se mbaroj më shpejt. kthesës së madhe. Për ta zbutur këtë diskriminim të kësaj mase Po ç’kuptohet me minimum jetik? njerëzish, që artificialisht bëhet më e paprivilegjuara Minimum jetik ose, siç quhet ndryshe, rroga

869 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

minimale jetësore përbën atë shumë që lejon rrënimit ekonomik të 10 përqindëshit dhe masave kënaqjen e nevojave minimale të jetës në një shoqëri të tjera jo efikase të qeverisë precedente. me një standard të caktuar. Në këtë kuptim çdo Ky ligj zgjidh një gamë të gjerë problemesh, por vend sipas takatit që ka mundet ose jo të parashikojë ai nuk merr përsipër gjithçka dhe as që duhet t’i fuqinë blerëse dhe për banane apo për fruta të tjera. marrë ato. Prandaj, prej tij të kërkojmë aq sa duhet Për ne shqiptarët ky minimum nënkupton sigurimin dhe jo gjithçka. Ai krijon korridorin e zgjidhjes së e asortimenteve më të domosdoshme për jetën. Por problemeve për aktivizimin e strukturave të vjetra e ka dhe një minimum biologjik. I thënë me fjalë të të reja ekonomike dhe bashkë me të dhe punësimin tjera, ai nënkupton atë fuqi blerëse që të lejon vetëm e forcave të afta për punë. Problemet e rënduara sa të mbash fuqinë gjallë. Praktikisht, nëse njeriu sociale janë prezentë dhe jashtë dhe brenda nuk merr afërsisht 2000 kilokalori në ditë ai fillon të Parlamentit dihen shkaqet. Janë dhënë rrugët e hajë nga muskujt e tij. zgjidhjes tani kërkohet koha për realizimin e saj. Pyetja që drejtova në seancën e paradites kishte Vetëm zjarri dhe stuhia i bëjnë punët menjëherë. të bënte pikërisht me këtë fakt. Domethënë nëse Ndërtimi dhe ngrehina e re duan kohë dhe rroga e caktuar për atë që është në asistencë, si njerëzit duhet t’i japin qeverisë kohë dhe duhet t’ia dhe kompensimi e sigurojnë këtë tregues apo jo? U plotësojmë dhe hallkat e nevojshme për realizimin tha se është ngritur një grup ekspertësh në Ministrinë e saj të plotë, megjithëse herë pas here re të e Ekonomisë, por a nuk është kontradiktore që nga ndryshme politike lëshojnë hije mbi qiellin shqiptar një anë thuhet se ruhet një minimum jetik dhe nga dhe në ndonjë faqe të shtypit tonë. ana tjetër ende ai nuk është përcaktuar nga Ky ligj që është në limitet maksimale të ekspertët. Unë shpreh dyshimin se caktimi i rrogës ekonomisë sonë që po rrëshqet ende në greminën për asistencën është bërë në mënyrë arbitrare dhe e hapur nga sistemi komunist ka në vetvete i pa argumentuar. Dhe, në qoftë se është kështu, humanitetin dhe vendosmërinë e Qeverisë kjo do të na kushtojë rëndë. Do të dëshiroja që në Demokratike, e cila ka marrë përsipër hallet e mënyrë tepër modeste të bëja vetëm disa sugjerime. mëdha dhe do t’i zgjidhë ato, duke marrë përsipër Së pari, të vihet në ekuivalencë të plotë paga e përgjegjësitë e duhura. Unë mendoj që sot secili parashikuar me nevojat bazë të bilancit energjetik nuk është aq i qorruar sa të mos e shohë që e vetmja të qytetarit në asistencë, si dhe të pjesëtarëve të rrugë e shpëtimit tonë është reforma drejt familjes së tij. Natyrisht, kjo kërkon një studim. ekonomisë së tregut në të cilën kemi ecur dhe do Së dyti, shportëza e premtuar nuk përmban të ecim me vendosmëri. Të gjitha strukturat e kanë asnjë burim proteinik. diskutuar dhe pranuar dhe kanë besim dhe te Ajo përmban vetëm burime glusidike dhe mbështetja e tyre e gjithanshme. Duke e parë në yndyrna. Ndoshta do të ishte domosdoshmëri që këtë këndvështrim unë e shoh të arsyeshme të një nga artikujt e shportës të ishte ose mishi, ose votojmë në parim për problemet konkrete të cilët djathi, ose veza. Personalisht do të isha për heqjen mund të jenë të diskutueshme të analizohen kur të e orizit dhe vendosjen e një ushqimi me bazë shqyrtohen nen për nen dhe t’u japim zgjidhjet më proteinike. të mira. Unë mendoj se psikologjia konstruktive Së fundi, do të dëshiroja që të shikohesh duhet të na udhëheqë dhe të na ndihmojë në seriozisht vendosja e kritereve të sakta për zgjedhjen rrugëzgjidhjet e problemeve kaq të mëdha dhe që e njerëzve në asistencë. Nëse kriteri bazë do të njerëzit i presin prej nesh. jetë ai politik, ky do të ishte një fatalitet që do të Faleminderit! mbarte tensione sociale me përmasa të pa Tomor Malasi - Deputeti Pandeli Majko. parashikuara. Pandeli Majko - I nderuar Kryetar i seancës, Ju faleminderit! të nderuar deputetë, Tomor Malasi - Deputeti Ndue Gjika. Projektligji që po shqyrtojmë është një nga më Ndue Gjika - Zoti Kryetar i seancës! të rëndësishmit sot për sot për interesat e masës Të nderuar deputetë, ligji i sotëm, për nga së gjerë të punonjësve shqiptarë si në qytet ashtu garancia e tij është motori i reformës ekonomike dhe në fshat. Ky projektligj që po del në një kohë deri sa ingranazhet e mëdhenj të ekonomisë të vihen kur faktikisht në vendin tonë edhe ata që ende në lëvizje. Dihet që ato janë të bllokuar kanë zënë punojnë marrin paga sikur të ishin në asistencë ndryshk dhe janë ende në shiun e inflacionit të sociale, pasi është evident fakti që në Shqipëri ende

870 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

nuk është përcaktuar një kufi vlerësimi midis atij që tregut, të cilat në këtë fazë tranzicioni janë po aq të punon edhe atij që rri pa punë. Pra, e shprehur më ashpra, sa të parat. qartë, mungon vlerësimi i punës po aq sa dhe Dëshiroj t’i kujtoj së fundi Parlamentit, se në vlerësimi i të papunit. Elementi i fundit, domethënë gjendjen e një asistence të pa shpallur ndodhen vlerësimi i të papunit mendoj që përbën një nga mijëra e mijëra pensionistë, të cilët me pagat e tyre hallkat kryesore të reformës ekonomike. Ky vlerësim tej mase të ulëta ironizojnë jo pak, duke kujtuar se i të papunit ka të bëjë, në radhë të parë, me dikur ata ishin intelektualë, oficerë, punëtorë, dimensionin njerëzor e social të reformës, po aq fshatarë që u paguan për mundin dhe djersën e tyre dhe shërben si një garanci për qetësinë e së nga regjimi diktatorial në një mënyrë të tillë, ndërsa nesërmes për sa e sa njerëz që me të drejtë ose pa sot ata përbëjnë një nga shtresat më të rrezikuar të të drejtë, qoftë për arsye të reformës ekonomike shoqërisë sonë që duhet ta bëjë qeverinë të ose të asaj politike, ndodhen sot në mes të katër vetëdijshme se, këtij vendi nuk i duhet vetëm rrugëve për të marrë vetë shansin e një asistence vlerësimi i punëtorit të aftë dhe vlerësimi i një pune sociale. Në kushtet kur ende nuk është miratuar asnjëherë të vlerësuar për mijëra pensionistë sot ligji “Për pagat”, presupozohet që disniveli i jetesës në vendin tonë. në të ardhmen të jetë, jo ky që është sot, për të Ju faleminderit! mos thënë që do të jetë nga më të ashprit element Tomor Malasi - Deputeti Ylli Bufi. te i cili reforma ekonomike duhet të tregohet shumë Ylli Bufi - Zoti Kryetar, në duket se nga të tre e kujdesshme, që do të sjellë nevojën e një ligji të rreshtat e kësaj salle me solemnitet gati-gati, po kompletuar disi dhe në detaje për asistencën flitet për rëndësinë e madhe të këtij ligji në sociale. Mendoj që miratimi i këtij projektligji duhet mbarëvajtjen e reformës ekonomike. Nuk dua të të ndiqet me masa shoqëruese nga Këshilli i mohoj rëndësinë e madhe të këtij ligj, por mendoj Ministrave, të cilat do të kenë të bëjnë me që reforma ekonomike nuk varet nga ky ligj, por parapërgatitjen për punësimin e ardhshëm të asaj përkundrazi, nga reforma ekonomike varet ky ligj. armate gjigante të papunësh që do të evidentojë ky Unë jam dakord me disa ndryshime që projektligj. propozohen nga Këshilli i Ministrave, për t’iu bërë Fjalën e kam lidhur me krijimin e kushteve për ndryshime ligjit ekzistues, sidomos ato që lidhen riaftësimin apo specializime të plota që do të mund me ndryshimin e grupimeve që përfitojnë nga ky ligj, ta bënte një të papunë të aftë për të përballuar dhe si dhe me disa ndryshime të tjera teknike. Por më për t’iu përgjigjur kërkesave të larta që sjell ekonomia duket që thelbi i ndryshimit që propozohet ose më e tregut në këtë tranzicion të vështirë ekonomik. saktë thelbi i ndryshimeve që duhet të propozohet, Mendoj se me afatin që do të vendosë ky projektligj për mendimin tim, është ky - si do të kompensohet do të shihen me përparësi ata të papunë që, çështja e shportës dhe e artikujve të tjerë ndërkohë janë në kualifikim e sipër, deri dhe në ushqimorë? zgjatjen e asistencës. Do të tërhiqja vëmendjen që Vjet kur është miratuar ligji “Për asistencën”, Ministria e Arsimit, roli i së cilës ndihet me të vërtetë kishim një shportë me 12 artikuj dhe këto ishin me në këtë projektligj ta fillojë punën e nisur dhe çmime fikse. Sot, të paktën siç thuhet, sepse ende asistenca 1-vjeçare që i akordohet një studenti, i nuk kemi një ligj të tillë, në Parlament thuhet se cili ka mbaruar studimet e larta, t’i kthehet në një kemi një shportë me gjysmën e artikujve dhe me bursë 4-5 vjeçare, ku ai me dëshirën e mirë për çmime me tavan, por që liberalizohen dy-tre, deri qëllime rikualifikimi apo specializimi vazhdon në pesë herë, me sa duket. Në këtë rast, me studimet në një fakultet të dytë, duke respektuar ndryshimin e rëndësishëm që kemi përpara, ç’farë qoftë dhe procedurat e tanishme të futjes në ndryshimi duhet t’i bëjmë ligjit ekzistues? Qeveria fakultetet përkatëse. Adoptimi i këtyre bursave është propozon një kompensim ushqimor, mund të jetë qoftë për brenda ose jashtë vendit në kujdesin e dhe kjo zgjidhja. Por ky kompensim ushqimor që Ministrisë së Arsimit, do t’u krijonte hapësirë sa e jepet, a e kompenson këtë ndryshim të rëndësishëm sa studentëve për të nxjerrë në pah vlerat e tyre, të që i bëhet shportës dhe çmimeve të artikujve që cilat për një arsye ose për një tjetër, koha jonë ua përmban shporta? mohoi dhe vazhdon t’ua mohojë, sepse në fund të Ministri në mëngjes na tha që kompensimi është fundit për ata vetë ligjet e egra të dikurshme të i plotë, më falni, mund të jem unë gabim, por unë politikës sot po zëvendësohen ngadalë me ato të nuk e mendoj që ky kompensim është i plotë.

871 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Llogaritë që bëj unë nuk më dalin të tilla, aq më buxheti dhe s’do të ketë kaq nevojë të kemi një tepër që, siç tha dikush parafolës se në papunësi kaq të madhe. Prandaj, është e memorandumin e qeverisë nuk kompensohet. domosdoshme para se të jeni të sigurt dhe të qetë Për mua kjo është çështja më e rëndësishme. që asistenca do t’i zgjidhi problemet më parë të Unë do të mendoja që qeveria t’i siguronte mendojmë për reformën, sepse asistenca është Parlamentit dhe nëpërmjet tij gjithë shtresave që produkt i kësaj reforme. janë direkt të interesuara për këtë ligj asistencë që Ju faleminderit! të kishim mundësi një kompensim sa më maksimal. Tomor Malasi - Deputeti Tonin Alimëhilli. Se sa, padyshim këtë e di më mirë qeveria se sa Tonin Alimhilli - Të gjitha forcat politike duhet ne. Por, defekti është këtu se ky nuk është ligji i të jenë të ndërgjegjshme që qeveria e tanishme nuk parë që duhet të miratojmë ne në kuadrin e paketës mban përgjegjësi për varfërinë kombëtare, të së reformës. shkaktuar nga një ekonomi socialiste jorentabël dhe Janë ligjet e tjera që do të na thonë si do të jetë shterpë, me një industri të paralizuar, anakronike, kompensimi dhe sa do të jetë ky kompensim. Kurse me teknologji mesjetare dhe me një bujqësi ne vazhdojmë për inerci gjithmonë flasim për skllavopronare. Në këtë situatë të krijuar gradualisht, asistencë sociale të gjithë thërrasim për dhimbjet duke rrëshqitur para syve tonë si gjethe të thatë më parë, pa ditur sa do t’i kemi këto dhimbje. sukseset e socializmit, ligji “Për asistencën” mbetet Mund ta lemë këtë kompensim sa propozon i vetmi ilaç i hidhur, por i domosdoshëm për të kaluar qeveria, por realisht a do të jetë kaq? Ne nuk e dimë krizën ekonomike. Ky ligj i paraqitur dhe i plotësuar akoma, sepse s’kemi miratuar as ligjin “Për është mjaft kompleks, i plotë për realitetin tonë, falimentimin e ndërmarrjeve”, nuk kemi miratuar as mbasi në këtë ligj përfshihen shumë kategori ligjin “Për çmimin e pagave”, nuk kemi miratuar as punonjësish. Por, dikasteret, komitetet ekzekutive ligje të tjera të reformës ekonomike. Megjithatë, nuk dhe drejtuesit e ndërmarrjeve duhet të mbajnë e di, por unë nuk u binda dot nga materiali që paraqiti përgjegjësi morale dhe administrative për numrin e Këshilli i Ministrave dhe nga shpjegimet që bëri zoti punonjësve që nxjerrin në asistencë. Shifra prej 250- ministër, që jini të qetë se ky ndryshim i shportës 270 mijë më duket shumë, megjithatë kaq mund të dhe i çmimeve do të kompensohet plotësisht. jetë. Këtu kisha një propozim - ligjit i duhet lënë një Nuk jam dakord me mendimin e diskutantëve hapësirë që, me uljen e numrit të njerëzve në që ligji krijon disa shqetësime. Nuk i krijon ligji asistencë dhe me rritjen e mirëqenies së vendit, të shqetësimet, dhimbjet. Përkundrazi, ligji përpiqet rritet niveli i pagës së njerëzve që dalin në asistencë. t’i zbusë këto shqetësime. Për mua shqetësimet Gjithashtu, kam një vërejtje që disa sektorë si janë dy - ata të ndërtimit, të bujqësisë, të tregtisë dhe të Së pari, burimet. Thuhet duhen 1 miliardë e transportit, numri i punonjësve të nxjerrë në gjysmë lekë. Ku do të gjenden? Ende nuk kemi asistencë duhet të jetë detyrimisht i ulët. Këshilli i miratuar buxhetin. Deficiti është shumë i theksuar. Ministrave duhet me kujdes të caktojë kriteret e Një fond, një burim deficitar padyshim thellon më nxjerrjes në asistencë të njerëzve. tej inflacionin, e dimë të gjithë. Pra, a është garanci Gjithashtu, ndërmarrjet të kenë stimul, në qoftë kjo për mbrojtjen sociale? se ato nuk nxjerrin njerëz në asistencë ose mbasi Shqetësimi i dytë, thuhet se papunësia është nxjerrin njerëz në asistencë, hapin fronte pune dhe rreth 300 mijë vetë. Për mua mund të jetë më shumë, i tërheqin përsëri në punë ato. Po kështu në sistemin mund të jetë më pak. Edhe në qeverinë e e ndërmarrjeve private kam mendimin që, në qoftë mëparshme mbase nuk ka pasur programe të sakta se do fillojnë të punësojnë njerëz këtyre për këtë punë, por edhe sot shikoj që përsëri nuk ndërmarrjeve private t’i hiqet detyrimi prej 6 për qind më duken të sakta. të fondit të pagave që do t’i japin buxhetit të shtetit Atëherë, cila është zgjidhja? Për mua zgjidhja për asistencën. Kjo do të jetë një masë stimuluese nuk është të rrimë të vazhdojmë e të shajmë qeveritë për të punësuar sa më tepër punonjës. e mëparshme, por e vetmja zgjidhje është që qeveria Po kështu pagesa e drejtuesve veçanërisht në të shpejtojë reformën. Prandaj unë mendoj që ndërmarrje, por edhe më lart mendoj se duhet të qeveria shumë shpejt, sa më shpejt të sjellë ligjet kondicionohet me zvogëlimin e punonjësve në për reformën. Kjo është e vetmja zgjidhje. Vetëm asistencë. Pra, një drejtor që të nxjerrë më pak nëpërmjet reformës do të arrihet të mëkëmbet njerëz në asistencë, duhet të ketë një pagë më të

872 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

madhe, se sa një drejtor që nxjerr shumë punonjës një farë mase dhimbjen me të cilën do shoqërohet në asistencë, sepse për të drejtuar një ndërmarrje reforma në periudhën transitore të zbatimit të saj. të vogël për të ndalur njerëzit që kanë rentabilitet Ashtu si u theksua nga mjaft deputetë parafolës, më të madh dhe për t’i nxjerrë në asistencë ato do të ishte shumë më mirë që ky ligj të paraqitesh njësi të ndërmarrje që kanë rentabilitet më të vogël, së bashku me tërë paketën e ligjeve që janë të është e lehtë. nevojshëm për realizimin me sukses të reformës Së fundi, kemi dhe një propozim tjetër për në tërësi. Ashtu si theksohet në materialin qeverinë. Fondi prej 600 milionë për asistencën në shpjegues të qeverisë numri i atyre që dalin të fshat duhet të vihet tashmë në lëvizje, pasi ka zona papunë nga reforma është i madh. Duke pasur me mjete jetese dhe sipërfaqe toke tepër të kufizuar, parasysh listat e asistencës që po hartohen e si zona e Kashnjetit në rrethin e Lezhës apo 150 shpallen dhe në ato ndërmarrje e institucione që familje të Taravicës, të ardhura nga zonat verilindore, nuk i kapte 80 përqindëshi, ky numër mund të bëhet të cilat s’kanë asnjë mjet jetese dhe s’kanë vend dhe më i madh. për bujqësinë. Nga sa më sipër, del në pah qartë se në qoftë Tomor Malasi - Mbaruat? Deputetja Golemi. se zbatimi i reformës bëhet pa u shoqëruar me Rushen Golemi - I nderuar Kryetar i seancës, masat përkatëse që do të punësojnë ato që dalin të nderuar zotërinj deputetë. në asistencë ne, jo vetëm që nuk do të garantojmë Nuk jam ekonomiste dhe nuk do të kisha për pajimin e ekonomisë dhe të jetës së njerëzve guximin të jap mendime për ligje ekonomike, në drejtimin drejt Evropës, por ka rrezik që të sidomos përpara zotërinjve ekonomistë që janë në largohemi më shumë prej saj. Krahas sigurimit të sallë ose të tjerëve shumë të zotë gjetkë. Një gjë ndihmave ushqimore e lëndëve të para në rrugën e është e qartë si për mua ashtu dhe për të gjithë lypjeve zyrtare një rrugë efektive që kam përshtypjen zotërinjtë e tjerë se për Shqipërinë dhe kalimin e se nuk po i jepet rëndësia e duhur nga qeveria, është saj në ekonominë e tregut është e domosdoshme ajo e përkrahjes të sipërmarrësve të vegjël e të reforma. mesëm të vendit. Pra, jemi përpara një momenti sa solemn, aq Si e theksoi dhe në fjalën e tij përfaqësuesi i dhe jetik për popullin tonë shumë të vuajtur për qeverisë, firmat private kanë arritur të punësojnë deri gjendjen e të cilit nuk është përgjegjës shumica e tani rreth 35 mijë vetë dhe parashikohet që për deputetëve që janë këtu. E theksoj dhe njëherë - periudhën e ardhshme 1-vjeçare të punësohen nga shumica e deputetëve, sepse ka dhe ndonjë që, në firmat private edhe 35 mijë vetë etj. Pra, ndërkohë vend të rregullojë ekonominë, i ka dhënë dhe një që qeveria me ndërmarrjet e saj nxjerr nga puna shkelm për ta thelluar akoma më tepër. Pra, populli qindra mijëra vetë, sipërmarrësit privatë punësojnë pret mendime dashamirëse që t’ia bëjmë sa më të njerëzit. Lind pyetja - si po i ndihmon qeveria këta lehtë dhe më të shkurtër këtë periudhë transitore sipërmarrës për zgjerimin dhe forcimin e aktivitetit dhe jo diskutime ndjellakeqes dhe kapitulluese. Pati të tyre? Nga takimet që kam pasur me disa të tilla nga zotërinjtë parafolës. sipërmarrës të vegjël privatë në Shkodër, Durrës, Pra, me qenë se në parim jemi të gjithë dakord Pogradec e Tiranë edhe me çka shohim e dëgjojmë, ta miratojmë këtë ligj, mendoj të kalojmë në rezulton se ato më shumë po pengohen se sa po diskutimin e tij nen për nen dhe të japim ndihmesën ndihmohen në ushtrimin e aktivitetit të tyre. Kështu tonë për ta përmirësuar atë në maksimumin e çdo ditë dëgjojmë të flitet për tatime, gjoba mundshëm, duke pasur parasysh edhe gjendjen në doganime, dënime, dhënie me kusht të lokaleve të të cilën e kanë lenë ekonominë tonë qeveria tyre etj., dhe nuk dëgjon asgjë për masa për të diktatoriale dhe qeveritë e tjera të mëparshme ndihmuar në zhvillimin e aktivitetit të tyre. Ka ardhur ekonominë, buxhetin, thesarin etj. koha që qeveria të marrë masa për t’i ndihmuar dhe Faleminderit! për të nxitur më tepër sipërmarrësit e vegjël dhe të Tomor Malasi - Ju, lutem diskutimet të jenë mesëm privatë. Ministrat krahas vajtjeve e ardhjeve racionale të mos përsërisim dhe secili të ketë jashtë vendit, duhet të lëvizin më shumë brenda parasysh kohën. vendit për të ndihmuar këta njerëz me iniciativë, për Deputeti Alfred Paloka. të çuar më tej punën e nisur prej tyre. Alfred Paloka - Të nderuar deputetë, projektligji Shteti duhet të figurojë dhe të realizojë një i paraqitur për diskutim ka për qëllim të zbusë në sistem të favorshëm krediti për këta sipërmarrës.

873 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Qeveria duhet të shpejtojë copëtimin dhe privatizimin por dhe forcat politike nuk kanë për qëllim të e ndërmarrjeve shtetërore, të ndihmojë për lëvizjet spekulojnë. për qëllime biznesi brenda dhe jashtë vendit të Po të flitet qartë dhe me transparencë, i cili nuk sipërmarrësve privatë, duke i siguruar lëvizjet e shpjegoi arsyet ekonomike që e detyron qeverinë, nevojshme nga ambasadat e akredituara në vendin më detyron mua që të flas se nuk janë faktorët tonë. Marrja e vizave në shumë raste po bëhet objekt socialë, siç e përmend ai, por janë faktorët spekulimi në dëm të këtyre sipërmarrësve. Ky ekonomikë të buxhetit të shtetit me të cilat unë si problem duhet të rregullohet njëherë e mirë nga shteti ekonomiste dhe specialiste pajtohem. Por për t’u qoftë përmes dhomave të tregtisë, qoftë përmes treguar transparente jam e detyruar të theksoj se, shoqatës së privatëve etj. Ma do mendja që zgjidhja ky ligj është më pak social se ligji i miratuar një vit e këtij problemi është më e lehtë se ajo e më parë. dyshtetësisë. E para, në këtë ligj përjashtohen specialistët e Duke folur për problemet e mësipërme dua të ul bujqësisë me banim në fshat ku ligji i mëparshëm u imazhin që po krijohet te ne rreth daljes në asistencë ofronte asistencë sociale. të shumë punonjësve në kushtet e largimit të shumë Së dyti, sipas këtij ligji ulet kufiri maksimal i prej këtyre nga puna, si dhe të daljes në pension të asistencës sociale nga 150 për qind në 120 për qind. parakohshëm të mjaft ushtarakëve. Së treti, varianti i dytë i ligjit për të cilin Me vërejtjet e mësipërme e miratoj këtë fatmirësisht të gjithë deputetët nuk janë dakord ka projektligj. thjesht arsye ekonomike për të stimuluar buxhetin Tomor Malasi - Deputetja Ermelinda Meksi. e shtetit, mbasi pati thënë 300 milionë lekë buxhetin Ermelinda Meksi - Është e vërtetë se kohët e e shtetit në raport me variantin e parë, gjë që ka fundit shumë po flitet për reformën ekonomike dhe defekte të mëdha, sepse barazon në asistencë që fati i kësaj reforme krahas ligjeve që do ta sociale 100 për qind të gjithë punonjësit, duke kaluar mbështesin atë, në radhë të parë, varet nga fakti se përsëri në atë parazitizëm dhe barazi që e kemi me sa transparencë do të flasim për këtë reformë kritikuar të gjithë duke mos marrë parasysh ekonomike. Kjo transparencë, do të tregohet nga vjetërsinë dhe kualifikimin në punë të punëtorëve, qeveria përpara popullit për të shpjeguar cilat janë sepse u jep 100 për qind asistencë të gjithë arsyet dhe argumentet që e detyrojnë atë përpara punonjësve. ligjit dhe për t’i bërë të ndërgjegjshme forcat politike Së katërti, me cilësinë e specialistes, rasti e pa politizuar trajtimin e problemit se cilat janë arsyet solli që të flas si deputete për një shifër për të cilën që ato duhet ta mbështesin ose jo, këtë ose atë ndoshta qofsha e gabuar, tërheq vëmendjen e ligj, i cili ka në themel reformën ekonomike. Kjo qeverisë në materialin që ajo sjell. Në faqen 3, pika ishte dhe arsyeja për të cilën bëra një pyetje në 3 theksohet se ndihma shoqërore për personat në seancën e paradites, se është faktori social apo ngarkim përfshin vetëm 40 mijë persona. Pa qenë faktori ekonomik i buxhetit të shtetit që e kushtëzon specialist, gjithkush e kupton që mbi 273 mijë dhe e imponon qeverinë për të sjellë për miratim një punonjës të pa punë, ku persona bashkëshortë, të ligj, i cili një ditë më parë ka qenë i miratuar nga cilët do të përfitojnë nga kjo ndihmë shoqërore për Parlamenti. personat në ngarkim, afërsisht mund të jenë gati Fatkeqësisht vazhdohet me premtime pa folur një e treta e këtyre 273 mijë personave, përbëjnë me transparencë në një kohë që askush nuk bën rreth 90 mijë vetave, ku duke ditur që numri mesatar fajtor për këto vështirësi të buxhetit të shtetit qeverinë i fëmijëve në një familje është 2 fëmijë, nuk ka e sapoformuar askush nuk bën fajtor për vështirësitë mundësi të jetë 40 mijë, por është gati 4 herë ose që e detyrojnë qeverinë për të sjellë këtë miratim 4.5 herë më shumë rreth 180 mijë persona. Ky dhe që në fillim të relacionit përgjigjet se gjendja e gabim, për mendimin tim, është mungesë serioziteti buxhetit të shtetit, sot për sot, është i perënduar. Ai nga ana e qeverisë, e cila më bën të dyshoj edhe mbështetet kryesisht në ndihmat ekonomike të për pyetjen e mëngjesit, për të cilën nuk mora vendeve të tjera dhe në këto kushte kërkohet ulja e përgjigje dhe që deputeti Ylli Bufi përsëri e theksoi. mëtejshme e shpenzimeve buxhetore, sidomos e Atë premtim që unë prapë e konsideroj si mungesë sferës joprodhuese, ku një pjesë të rëndësishme transparence nga ana e ministrit që shporta do të zë dhe përkrahja sociale për papunësinë. Po të flitet kompensohet tërësisht 100 për qind edhe për qartë dhe me transparencë, jo vetëm populli kupton, personat që dalin në asistencë.

874 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Të nderuar deputetë, faktet janë kokëforta dhe shpërblimi, as për mënyrën e krijimit të fondit, as unë paraqita vetëm fakte. për tërheqjen e së drejtës për asistencë dhe as për Në pikën 4, përsëri të faqes 3, llogaritet që ky përpjekjet e shtetit për punësim dhe për emigracion. kompensim do të jetë vetëm për 273 mijë persona Mendoj se në të gjitha këto pika pothuajse kemi dhe ky kompensim, nga llogaritjet e mija si konverguar. Mirë është ta miratojmë në parim dhe specialiste, për të cilat nuk mora përgjigje teknike pastaj kemi mundësi të diskutojmë për ato që i kemi as nga specialisti, as nga ministri, uroj që t’i marr të veçanta. këto përgjigje, nuk llogaritet dhe nuk del kompensimi Ju faleminderit! i artikujve të shportës në përputhje me rritjen e Tomor Malasi - Propozohet që të kalojmë në çmimeve, por gjysmë herë kompensohet rritja e miratimin në parim dhe t’i mbyllim diskutimet. Jemi çmimeve të shportës. dakord? Arsyet pse ndodh kjo po të paraqiten e bëjnë Ka shumë për të diskutuar? (Dikush nga më të mundshëm dhe krejtësisht të justifikueshëm deputetët kërkon të flasë) Keni vërejtje për miratimin. Por, në radhë të parë, kemi nevojë për procedurën? transparencë për këtë problem. Teodor Laço - Jo, unë kam një pyetje që E nisur nga këto fakte dhe nga vështirësitë mendoj se mund të ndihmojë. Përgjigjen e kësaj ekonomike konkrete në parim jam me trajtimin e pyetjeje, sigurisht që duhet ta japin qeveritarët në këtij ligji, por në radhë të parë të plotësohet me diskutimin nen për nen. sqarimin e pyetjeve që përmenda dhe me Këtu u fol shumë për ekonomistët dhe unë kam transparencën e domosdoshme për të cilën ne si respekt për mendimin e tyre, për një gjendje tepër deputetë kemi nevojë dhe populli e pret nga ne. të rënduar të buxhetit të shtetit. Faleminderit! Dihet që njerëzit janë shumë të prekshëm në Tomor Malasi - Deputeti Perikli Teta. këtë pikë, sepse dihet që nga buxheti i shtetit do të Perikli Teta - Kemi gjithë paraditen që mbulohet dhe asistenca. diskutojmë vetëm në parim. Mendoj që është Unë pyes dhe dëshiroj se, a nuk do të ishte momenti që t’ju kujtoj fjalët e një personaliteti të mirë që qeveritarët e sotëm të raportonin më shquar që thotë, të diskutuarit vetëm në parim është hollësisht se sa është kontributi i të katër qeverive forma më e përzemërt e të mosqenit dakord. të vitit 1991, d.m.th. i qeverisë Nano 1, Nano 2, i Propozoj që ta mbyllim diskutimin në parim dhe qeverisë së zotit Bufi dhe i qeverisë së zotit Ahmeti ta tregojmë gatishmërinë tonë për reformën në në këtë gjendje të rënduar të buxhetit me përqindje diskutimin nen për nen. dhe sa është kontributi i Qeverisë së zotit Meksi në Faleminderit! këto 4 muaj. Njerëzit duhet ta dinë mirë se kush e Tomor Malasi - Deputeti Jemin Gjana. ka sjellë buxhetin e shtetit shqiptar në këtë gjendje Jemin Gjana - Jam dakord me deputetin Teta, ? Cila qeveri? Sa ka kontribuar secila. Kështu vetëm me deputeten parafolëse shoqen Ermelinda diskutojmë konkretisht pastaj. Meksi, që kërkon arsyet që paraqitet kjo paketë Tomor Malasi - Deputeti Shkëlqim Cani. ligjesh ma ha mendja që, jo vetëm ajo vetë nuk është Shkëlqimi Cani - Të nderuar deputetë, të e paqartë, por s’ka shqiptar që s’e ka të qartë një nderuar ministra prezentë në këtë takim. gjë të tillë. Së pari, dua të ngre katër çështje, të tjerat po Bie dakord dhe me atë që shprehu këtu dhe përpiqem t’i kaloj. zoti Ylli Bufi, se është e vërtetë që përparësia i takon Relacioni shpjegues i paraqitur nga qeveria duhet reformës dhe jo këtij projektligji, por ky është shumë të ishte më konkretë, më i plotë, më i hapur për t’u i ndjeshëm dhe shumë i prekshëm. dhënë përgjigje mjaft pyetjeve e dilemave që edhe u Duke përkrahur propozimin e zotit Teta, dhe trajtuan këtu, si dhe për të ndërgjegjësuar çdonjërin veçanërisht diskutimin tepër konstruktiv të zotit nga ne për vërtetësinë dhe saktësinë që përmban. Teodor Laço, unë mendoj që duhet të kalojmë në Mendoj që relacioni qeveritar do të duhej që krahas votim, sepse të gjitha diskutimet në çështjet vënies në dukje të gjendjes tepër të rënduar të parimore që shtrohen në këtë projektligj, pothuajse buxhetit që mbështetet kryesisht në ndihmat ka konvergim dhe nuk ka pika tejet të kundërta, as ekonomike të vendeve të tjera, buxhet që për fatin për spacion e elementëve që i kap asistenca, as tonë të keq ka dy vjet që nga qeveria në qeveri nuk për përmasat në vlerë me të cilat do të realizohet po gjen miratim dhe mendoj që urgjentisht duhet

875 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

paraqitur nga qeveria aktuale. Pra krahas gjendje paraqitur që përkrahja sociale nuk do të përfshijë së buxhetit duhej të na jepej ç’po ndodh me familjen popullsinë fshatare. Ndonëse në vende të veçanta shqiptare me këtë masë asistence që jepet. ka fillime të mëkëmbjes së popullsisë fshatare, Duke marrë për bazë veçoritë e vendit tonë ku mendojmë që dhe për këtë vit do të ishte jo vetëm mbyllja e një fabrike a uzine çon në daljen në veprim human, por edhe në të mirë të Shqipërisë që asistencë në disa raste të të dy bashkëshortëve, si t’i jepnim dorën, në mos dorën të paktën gishtin dhe nisur nga fakti që veç të papunëve të tjerë fshatit, pasi besojmë të gjithë se në një pjesë të reforma kërkon që një në çdo tre shqiptarë të aftë mirë gjendja në fshat do të marrë drejtim të mbarë për punë të kalojë në asistencë, do të duhej që kuptohet duke u ndihmuar nga qeveria. realiteti të dalë më i qartë dhe më i lexueshëm, në Nga ana tjetër nuk më duket me vend që mënyrë që kushdo të bindet që vuajtjet e sotme ndonëse me ligj është dhënë prej kohësh përkrahja janë shpresë për të ardhmen. Në të kundërtën për fshatarët me pak tokë, nga një pjesë e mirë e rrjedhat nuk do të qenë të mira. tyre nuk po përfitohet akoma. Për atë pjesë të Pra, unë mendoj që do të duhej dhënë si dhe sa fshatarëve të gatshëm për ndarjen e tokës e cila plotëson nevojat e një familjeje përkrahja sociale e pengohet, jo për faj të tyre, ne mendojmë se duhet propozuar në ç’masë i realizon ato? të veprojmë dhe më tepër qeveria është e vonuar. Mundësisht duke dhënë dhe sa është në lekë Ministri paradite u shpreh se kush flet për madhësia e përkrahjes mbi minimumin jetik. çështjen e asistencës në fshat në këtë projektligj Përgjigjet e mësipërme mendoj se duhen dhënë tregon që nuk ka marrë vesh për këtë çështje. Drejt, dhe duke sqaruar sa është e sigurt që çdo shqiptari dhe po e pranojmë. Po fshatarët, a s’i nxorëm nga do t’i jepet në sasi e çmim shporta dhe në ç’shkallë puna si rezultat i reformës? Dhe meqenëse ne nuk garancie i jepet rritja e çmimeve 45 për qind. Nga e kemi kuptuar, po qeveria, a e ka kuptuar që është ana tjetër asistenca do të ishte e mirë të koordinohej tepër e vonuar në asistencën për fshatin? Në një ligj dhe me dhënien e shifrave të sakta për emigracionin duhet ta kishte realizuar. Themi që nuk duhet pritur e siguruar deri tani, kambanat e të cilit ende po i më. Për këtë kemi dhe propozime konkrete për një ndjejmë me tingëllim zileje. Pra, këtu duhej dhënë nen shtesë. me shifra sa është emigracioni i siguruar dhe sa Së katërti, kompleksi i faktorëve që lidhen me mendohet të realizohet brenda këtij viti. fitoren e plotë të demokracisë në vendin tonë pranimi Së dyti, në asnjë nga projektligjet e paraqitura i faktit që Shqipëria do të pranohet si vend e rast i nuk shohim ndonjë nen për rritjen e asistencës dhe veçantë nga vendet e Evropës Lindore, hartimi i të pagave në raport me rritjen e çmimeve eventuale. pothuajse gjithë legjislacionit me bashkërendim e Pra, nuk parashikohet me asnjë nen indeksimi i përputhje me rekomandimet e sugjerimet e asistencës me inflacionin e mundshëm. Duke e organizmave ndërkombëtarë, e specialistëve zyrtarë marrë të mirëqenë faktin që niveli real te ne është të huaj si dhe vendimet e marra kohët e fundit nga ulur në mënyrë drastike dhe përkrahja sociale është organizmat tona zyrtarë, në konsultim me një minimum i kësaj uljeje, do të ishte pa kuptim specialistët e huaj për ndihmë te ne, mendojmë që dhe jonjerëzore nëse shtonim një nen që të mbante diçka më shumë do të ndikonin, veç të tjerash, dhe afër kufirit minimal human masën e përkrahjes në rritjen e masës në para të përkrahjes sociale. sociale. Është detyra jonë që çdokujt t’i themi hapur Fondi Monetar Ndërkombëtar, Banka Botërore etj., se kjo është madhësia e përkrahjes sociale që shteti këshilltarët përkatës duke... ka mundësi të të sigurojë, me këtë plotëson ca Tomor Malasi - Replikë! Deputeti Shehi. nevoja të domosdoshme minimale dhe për t’i ruajtur Dashamir Shehi - Do të përgjigjem për disa ato është vendosur dhe neni që propozoj. probleme që dolën për asistencën në fshat. Së treti, me gjithë premtimet që i janë bërë Diskutuam edhe në mëngjes dhe thamë që fshatit ende jemi larg. Mëkëmbja e fshatit është asistenca për fshatin nuk është se nuk ekziston, bazë për mëkëmbjen e ekonomisë që ndonëse por nuk ekziston brenda këtij ligji. Më duket se e thuhet e pranohet nga të gjithë, ende nuk po përmenda me shifra. Mua më duket se çështja e zbatohet. fshatit po bëhet propagandë fushate dhe s’ka të bëjë Konkretisht për këtë projektligj, në një kohë që fare me asistencë. Thamë që janë 220 milionë është premtuar punimi i tokës falas, mekanikë, farëra asistencë për fshatarët që janë me pak tokë. Kjo e plehra, nga ana tjetër thuhet në materialin e asistencë jepet sot dhe do të vazhdojë. Thamë që

876 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

fshatarësia përfiton 600 milionë, duke mos kontribuar një propagandë e tillë, do të jetë një fatkeqësi për në fondin për sigurimet shoqërore, sepse për vendin, por shpresoj që këto lloj diskutimesh fshatarësinë u ul mosha e pensioneve. paraelektorale nuk do të ndikojnë shumë. Është një përfitim që nuk e kishte deri dje. Unë për vete, si deputet nuk e ndjeva shumë Thamë që kemi 700 milionë kompensim të mungesën e ministrave, të qeverisë në diskutimin e diferencuar. Dhe në mëngjes e bëmë këtë llogari këtij projektligji, sepse isha i sigurt që me prezencën dhe thamë që nuk do të kompensohet dy milionë e ish-kryeministrave, ish-ministrave, ish- fshatarët. Nuk kemi pse të kompensojmë për bukën zëvendëskryeministrave dhe specialistëve që kishim prodhuesit e bukës, në ato zona ku prodhohet bukë. këtu, nuk do të na mungonte gjë dhe kam bindje se Do t’i kompensojmë në ato zona, ku nuk ka bukë. nuk na mungon. U shpjeguan nga specialistët e Nuk kemi pse kompensojmë për vaj prodhuesit e ekonomisë politike që na kanë ndritur gjithmonë se vajit, do të kompensojmë për ato elementë që nuk sa mirë njihet asistenca sociale. prodhojnë. Kështu që këtu jemi në rregull. E çfarë asistence sociale do të ketë kur nuk ka Thamë që 125 milionë janë për fshatarësinë për ekonomi? Kjo është një tentativë për të rishpërndarë të punuar tokën për 6-mujorin e dytë. Nuk janë pak ndihmat. Ne jemi në bamirësi tani dhe flasim për 125 milionë, me gjendjen e buxhetit sot. Thamë se asistencë sociale. Jemi në bamirësi të botës dhe 2/3 e kredive që po vijnë nga e gjithë bota po i duam të bëjmë gjëra të mëdha për asistencën drejtohen prapë fshatit. Mua më duket se kjo bëhet sociale. Ja të themi ne sikur t’i pyesnim të gjithë për propagandë, duke ditur se 2/3 e elektoratit janë kategoritë e qytetarëve shqiptarë - çfarë do ti? Dua në fshat dhe po e vrasin mendjen për fshatin kaq këtë. Ta kemi plotësuar. Edhe të gjithëve dhe pastaj tepër. Nuk është ky realiteti. do të dilnim me aq para sa ka arritur të prodhojë me Për sa i përket atyre personave që janë fare pa rendiment shumë të lartë makina inflancioniste e mjete jetese, thamë që është programi për varfërinë qeverive tona të mëparshme. Sa vjet ka që nuk kemi absolute. Në qoftë se ushqimet janë të siguruara miratuar buxhet të shtetit? Ku janë specialistët të kjo nuk do të thotë që ushqimet do të shpërndahen na thonë pse s’kanë paraqitur njëherë buxhet të falas dhe pa para. Deri më sot ushqimet janë blerë. shtetit? Ku janë ata financierë, ata bankierë? Ku i Unë nuk e kuptoj pse u dashka tani të asistojmë të kemi tani ne këto para? Flasim dhe duam të gjithë gjithë shqiptarët me radhë. Në qoftë se ai zotëria për një asistencë imagjinare. atje njeh ndonjë program asistence të tillë në botë, Flitet për asistencë të papunësisë kur ka prodhim. ose të një shteti tjetër që qenka kaq fatlum, i cili Ne s’ kemi prodhim. Ne do të ndajmë çfarë na jep ndan para falas për të gjithë qytetarët, unë them që bota. U ngopëm këto dy vjet me prodhim parash. kjo nuk ekziston në asnjë, vend të botës. Edhe Për mendimin tim qeveria duhet të ndalet në një kështu 45 për qind e buxhetit të shtetit janë vetëm drejtim tjetër. Të fillojë dhe të vejë rregull më shpenzime sociale. elementar në financat tona, në spekulimin që është E diskutuam dhe në mëngjes. Kështu që më bërë te ne. Ne s’kemi ekonomi tregu, kemi ekonomi tepër se sa motivet ekonomike dhe preokupimi për spekulimi me matrapazllëk. Ekonomi tregu mund popullsinë, këto lloj diskutimesh janë thjesht për ta quajmë ne atë se shitet koka-kola e importuar. propagandë elektorale dhe e drejtuar drejt asaj Ne s’kishim pirë kurrë koka-kola tani filluam të pimë. popullsie që është më e varfra dhe është më e E me këtë do të kënaqemi se kemi ekonomi tregu? ndjeshme në këtë moment. Për mua është krim U fol për 35 mijë e ca të punësuar në sektorin dhe abuzim tepër i madh që mbi këtë fukarallëk të privat. Po për cilin sektor privat flasim? Për ndërtosh propagandë elektorale. qoftexhinjtë? Qoftexhinjtë s’janë prodhues. Faleminderit! Qoftexhinjtë janë sektorë shërbimesh. Ku janë Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. prodhuesit privatë? Çfarë na kanë dhënë prodhuesit Abdi Baleta - Zoti Kryetar, po filloj me problemin privatë? Duhet t’i themi popullit hapur. Ne nuk jemi e fundit që u diskutua - në gjendje të krijojmë fonde të sakta, të kontrolluara Ka një thënie, “fshati që duket, nuk do kallauz” të asistencës sociale, sepse s’kemi prodhim. Pse Për të na treguar varfërinë e fshatit nuk ka pse del s’na i thonë ekonomistët këto gjëra? Po secili niset njeri kallauz i varfërisë së fshatit, se e dimë prej se, dua unë për këtë, dua dhe unë për atë. Ja i kohësh dhe e dimë kush e ka lënë. Në qoftë se do kënaqëm të gjithë, po pastaj? Me shporta, me të ketë ende njerëz që fatkeqësisht ndikohen nga kosha, me kanistra. (Dikush ndërhyn në sallë)

877 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Shumë mirë, po nuk doli përgjegjësia, po nuk u se nuk ka vend për të krijuar iluzione shumë në kuptua se nga erdhi kjo ditë e zezë, nuk kemi për popull. Atij duhet t’ia themi hapur këto vështirësi. të bërë gjë hiç ne, se po rrimë e shpërndajmë. Të Detyra e forcave politike është që, kur i flasim për merren masa pikërisht për atë që të mos këto vështirësi, t’i flasim me përgjegjësinë e shpërdorohet ajo ndihmë që po na vjen. Të shohë qytetarit, jo me spekulime. matrapazët, mafiet. Këto të bëjë qeveria, se kjo Faleminderit! është asistenca më e mirë sociale që mund t’i japim Tomor Malasi - Deputeti Bardhyl Agasi. të luftohet hajdutllëku, korrupsioni. Bardhyl Agasi - Unë mendoj se pas kësaj Ka pasur disa shqetësime të disa zotërinjve, rezymeje shumë të qartë që bëri kryespecialisti Abdi që nuk po u ndihmuakan privatët. Më duket e ka Baleta për gjithçka, le të kalojmë direkt në votim. për mafien e kuqe. Janë ankuar ata se ka tatime, Të mos e zgjasim. U sqaruam. Faleminderit! se ka dogana. I dashkan pa tatime, pa dogana. Sa Tomor Malasi - Deputeti Abdi Baleta. Replikë. mirë bravo i qoftë që spekulojnë! Me çfarë? Ç’ po na Abdi Baleta - Që ta falenderoj atë humoristin... prodhojnë afaristët neve? (Në sallë ka të qeshura) I estradës është ai? Në Edhe vizat na i dashkan t’ua bëjmë gati. Ja ku e rregull qenkemi pastaj. paskan hallin. Prandaj dogana duhet të ketë, bile të Tomor Malasi - Deputeti Arben Meçe. kontrollohen mirë edhe polici financiare të ketë dhe Arben Meçe - Shumë shkurt do të diskutoj. të jetë e fortë. Ne s’po shohim të ketë peshk, peshku Në fakt, do të isha për një propozim që të mos e prish pazarin e Barit. Unë mendoj që fjalët jo reforma zgjasim fare, ta hedhim në votim, mirëpo jam i ekonomike të vinte e para etj., hiç asgjë s’kanë detyruar të mbaj dy pozicione - ndonjë ndikim të madh për mendimin tim në ligjin E para, në Kuvend tani kanë ardhur ligje të “Për asistencën sociale”, se këtu është një paketës ekonomike, ligji “Për pagat dhe për punën”, rishpërndarje e fukarallëkut, është një rishpërndarje ligji “Për një ndryshimin në ligjin “Për përkrahjen e bamirësisë që na bëhet e po të presim ne që të sociale””, që është ky këtu, ligji”Për ndërmarrjet plotësohen gjithë ligjet për reformën ekonomike do shtetërore”, ligji”Për çmimet dhe tarifat”. Ndërkohë, të na duhet shumë kohë. nga gjithë diskutimet ose një pjesë e tyre këtu i Kam dhe një gjë. Më duket se mekanizmat jepej mësim qeverisë se si duhej të vepronte për ndërkombëtare na ndihmojnë, por nuk e di se sa reformën ekonomike, Qeveria ka dalë para nesh me mekanizmat tona ja shpjegojnë gjendjen reale të një program ekonomik, të cilit ja kemi dhënë Shqipërisë, sepse rasti i Shqipërisë është krejtësisht votëbesimin dhe pikërisht këto ligje që po vijnë, i veçantë. përbëjnë në vetvete atë program ekonomik që do të Mund të vijë Fondi Monetar Ndërkombëtar, ka zbatohet në Shqipëri. Një nga pikat e këtij programi teoritë e tij dhe skemat e tij, të tjerët gjithashtu. Me është ligji “Për përkrahjen sociale” që kemi tani. Me sa kam dëgjuar unë, me Fondi Monetar të drejtë shtrohet çështja - A është ky ligji që do të Ndërkombëtar s’janë të kënaqur as Rusia dhe as të zgjidhë të gjitha problemet e reformës ekonomike tjerë me skemat që nuk i zbatojnë dot, aq më tepër në Shqipëri? Të gjithë jemi të ndërgjegjshëm që jo. ne që nuk i zbatojmë dot. Njerëzve duhet t’ua themi Ky përbën vetëm një pjesë. hapur. Të mos u bëjmë shumë qejfin. Ne kemi qenë Po i kthehem përsëri diskutimeve dhe pyetjeve në asistencë sociale gjithë jetën. Papunësia e që u bënë. A ka pasur kush në ndonjë nen të këtij maskuar që kishim nuk ishte asistencë sociale. ligji, trajtimin e shportës? Në asnjë nen të këtij ligji Themi ne në teori që të mos nxjerrim shumë në nuk është trajtimi i shportës. Me ç’të drejtë atëherë asistencë sociale. Punë e madhe se u dhënke 80 disa deputetë na ngrihen dhe na diskutojnë çështjen përqindëshin. Ata në asistencë sociale janë, kur s’ka e shportës? Përse? Ju lutem shumë zotërinj, këtu prodhim. Duam tani sa kalori duhen, hajde t’i gjejmë jemi në Kuvendin Popullor, në hartimin e ligjeve, sa kalori kemi ngrënë deri më sot ne. Hajde tani, të pavarësisht nga partitë. Ju lutem shumë, të mos e na i nxjerrin statistikat ku i kanë, që kur t’i flasim kthejmë këtë auditor në një tribunë të luftës politike, popullit, t’i flasim vërtet ku do të shkojmë. dhe aq më tepër të mos kthehet kjo tribunë nga ata Unë nuk shoh ndonjë vështirësi për të mos qenë njerëz, të cilët ndoshta kanë përgjegjësi dhe ndoshta dakord me këtë ligj, ndonëse në disa gjëra s’jam nuk kanë kontakt me popullin. shumë i qartë, me disa gjëra nuk jam shumë dakord Ndërkohë, dua të kap dhe një moment tjetër. por ky ligj është një mënyrë rregullimi dhe më duket Gjatë gjithë kohës që u diskutua këtu ishin shumë

878 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të paktë, përveç disa deputetëve ata që thanë fjalët qeveri, si dhe të gjithë deputetët që janë në të djathtë se ky ligj është i domosdoshëm. Urdhëro zotëri, dhe në të majtë. Fshati ka vërtetë nevojë që të kush prej jush tha - gjithë këto ankesa u thanë për ndihmohet, por jo me lëmosha të tilla, si po abuzohet këtë ligj. Kush prej jush tha si mund të ketë një këtu me fshatin. rrugë tjetër për ta zgjidhur këtë problem? Por, që të Prandaj mendoj që është thjesht politike gjithë ankesë, ankesë, ankesë; jo të gjithë, më falni problemi i ngritjes së fshatit. E shpjegoi shumë qartë pjesa dërmuese. zoti ministër problemin e fshatit. Edhe ne shumë Problemi është fare i qartë në këtë ligj. herë e kemi ngritur në qeveri problemin e fshatit dhe Kategorizon tre probleme - ajo na ka dhënë premtime dhe po i bën realitet ato Problemi i parë, kë do të quajmë të papunë? premtime. Secili kërkon për zonat e veta dhe mban Problemi i dytë, si do të trajtohen programet? përgjegjësi për ato që flet. Unë e quaj abuzim. Problemi i tretë, nga do të gjendet paraja për t’u Gjithashtu, nuk dëgjova asnjë fjalë të mirë këtu dhënë të papunëve? Vetëm për këtë problem, besoj për plejadën e re të ekonomistëve shqiptarë dhe të të gjithë duhet të bisedonin për këtë çështje. Ligji qeverisë së zotit Meksi, që merr përsipër një reformë është ky që kemi përpara. Në qoftë se do të kishim në një vend tejet të shkatërruar. Duhet së pari, t’i qeverinë përpara që do të na paraqiste gjithë paketën, inkurajojmë këta ekonomistë dhe këtë qeveri që merr atëherë me të drejtë do të ngriheshim këtu dhe t’i mbi supe një reformë të tillë dhe, jo ta denigrojmë thoshim qeverisë, duhet të bësh dhe këtë, dhe këtë, me qindra fjalë të tjera sharëse dhe fyese. Prandaj, dhe këtë. Ligji është ky, deputetët kanë të drejtë të të gjithë fjalën e mirë ta themi në Kuvend dhe jo diskutojnë, por jo ta kthejnë sallën në tribunë ashtu prapa Kuvendit. siç u bë. Faleminderit! Faleminderit! Tomor Malasi - Tani të kalojmë në votim. Kush Tomor Malasi - Tani mendoj që të kaloj në është dakord që ta miratojmë në parim këtë votim. Nuk ka më arsye ta zgjasim. Fjalën ta thotë projektligj? Kundër? Abstenim? secili me votën. Projektligji në parim miratohet. Kush është dakord që projektligjin ta kalojmë 10 minuta pushim. në parim? (Ndërkohë deputeti Gëzim Agastra kërkon të * * * diskutojë) Zoti Gëzim Agastra, ne filluam votimin. Në qoftë Tomor Malasi - Kalojmë në shqyrtimin nen se keni ndonjë gjë të veçantë për të folur? Mirë, për nen të këtij projektligji. Deputeti Rudolf Marku. Deputeti Agastra. Rudolf Marku - Unë desha të dal pak nga tema Gëzim Agastra - Ju faleminderit! dhe më lejoni që të flas. Dëgjova në seancën e paradites deputetë që Në emër të një grupi deputetësh të Partisë folën për fshatin. Demokratike desha të bëj një interpelancë. Dua t’i Si deputet që përfaqësoj një popullsi prej rreth kujtoj Parlamentit këtë radhë, jo një ikje, por një 50 mijë banorësh fshatarë, ju siguroj që fshati nuk ardhje. ka nevojë për lëmoshë. Fshati ka nevojë për Sot në Shqipëri, pas një emigrimi të detyruar subvencionim nga shteti dhe unë e ndiej se politik 30-vjeçar mbërriti personaliteti i shquar i subvencionimi i shtetit ndaj fshatit ka filluar dhe do kulturës shqiptare, intelektuali i madh i rezistencës të vazhdojë. Fshati kërkon si ta korrë grurin dhe antikomuniste, poeti, studiuesi, shkollari, gjuhëtari, qeveria e zotit Meksi, konkretisht Ministria e përkthyesi Arshi Pipa. Bujqësisë po i përgjigjet fushatës së korrje-shirjeve Është e vërtetë se sot është kohë e keqe për të duke vënë në dispozicion kombajnat dhe me mjete folur për kulturën dhe personalitetet e saj. Flitet me subvencionimi pa pagesë. Fshati kërkon mekanikë të drejtë për mungesën e bukës, vajit, sheqerit, por në vjeshtë për të punuar tokën dhe ministri e shpjegoi mendoj se kemi nevojë më tepër se kurrë për njerëzit qartë çfarë është premtuar për fshatin, për punimet e mëdhenj të kombit. dhe pjesa e buxhetit. Fshati kërkon të jetojë dhe të Arshi Pipa, krahas të tjerash, është dhe kryetar mos ja marrë më shteti 70 për qind të të ardhurave i shoqërisë famëmadhe “Vatra”. Besoj se asnjeri kur ishte në kooperativë bujqësore. Fshati nuk ka këtu në sallë nuk ka nevojë t’i kujtohet se çfarë tapitë e tokave. I ka premtuar ky Parlament dhe kjo përfaqëson “Vatra” për kombin shqiptar dhe për

879 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

patriotizmin, kampionët e patriotizmit shqiptar. Ardhja Musa Ulqini - Kisha dy probleme për nenin 1. e Arshi Pipës është mesazhi më miqësor, më i Aty ku thuhet përfitojnë të drejtën e përkrahjes kulturuar, më i sinqertë dhe më i fortë që diaspora sociale, të shtohet dhe një pikë “f” që të lexohet, shqiptare i çon shtetit nënë. Mbërritja e Arshi Pipës familjes fshatare që nuk u është dhënë tokë për në Shqipëri, le të jetë një shenjë mbarësie për të moszbatim të ligjit “Për tokën”. Përkrahja të fillojë ardhmen e këtij kombi aq shumë të mësuar me nga 1 korriku 1992 dhe të vazhdojë deri sa familja sharjet dhe për sharjet, me profecitë ogurzeza, me fshatare të marrë tokën nga zbatimi i ligjit “Për mbyllen e syve përpara personaliteteve të shquara tokën”. Këtë propozim me shkrim po e sjell për ta të kombit. Dhe le të tingëllojnë këto pak fjalë një votuar. Problemi i dytë, kërkoj që të shihet nëse përulje respekti nga Parlamenti Shqiptar, përpara është numri i domosdoshëm për të vazhduar punimet kolosit të shquar të rezistencës intelektuale të në sallë. kombit të vet. Tomor Malasi - Sekretaria, të verifikojë. Faleminderit ! Deputeti Memia. Tomor Malasi - Vazhdojmë me procedurën. Shaban Memia - Unë nuk e mbështes Neni 1. Vërejtjet e Komisionit të Ligjeve i kemi, deputetin parafolës, se unë nuk e kuptoj si një të Komisionit Ekonomi-Financë gjithashtu. Në qoftë deputet vë në dyshim ekzekutimin e një ligji. Ligji se nuk ka vërejtje, atëherë kalojmë në votim. “Për tokën”, do të ekzekutohet dhe toka do të Deputeti Bashkim Caka. ndahet, por gjithë ato zona ku fshatarët marrin më Bashkim Caka - Komisioni i Ligjeve pa pak se dy dynymë tokë sipas ligjit “Për tokën”, do bazueshmërinë me kushtetutën e projektit të të marrin kompensimin mujor. paraqitur, me qenë se ajo është detyrë e këtij Me këtë rast, dua ta theksoj edhe njëherë që komisioni, për arsye se problemet më thelbësore kompensimi për fshatarët fillon nga momenti që me oportunitetin etj, i ka komisioni përkatës. fshatari merr tapitë. Lidhur me këtë detyrë të komisionit është Tomor Malasi - Deputeti Hoti. shfaqur mendimi që projekti i paraqitur nuk bie në Miri Hoti - Edhe në seancën e paradites bëra kundërshtim me dispozitat kryesore kushtetuese, një pyetje që më lindi në Komisionin Ekonomik. si dhe me ligjet e tjera që kemi në fuqi. Komisioni Më është mbushur mendja që numri i të papunëve ka bërë një vërejtje në pikën 1, duke pasur parasysh 270 mijë, nuk është i saktë. Unë bëra një pyetje se problemin me ushtarakët me mendimin që nuk sa kanë ndihmuar dikasteret për këtë problem, zgjidhet nga një dispozitë tjetër. Me qenë se kjo mendoj duke u nisur nga dikasteri ynë i shëndetësisë. është zgjidhur me dispozita të tjera Komisioni i Ne kemi filluar një farë reforme ekonomike Ligjeve ka mendimin që vërejtja e paraqitur dhe që u brenda institucionit tonë nisur dhe nga ligji i vjetër është shpërndarë deputetëve të mos merret që hyn në fuqi më 1 korrik. Fjalën e kam pikërisht parasysh, po të jetë ashtu siç është paraqitur në këtu jam i mendimit që ndërmarrjet tona të projekt. Pra, vërejtja e Komisionit të Ligjeve për një shëndetësisë kanë funksionuar gjatë gjithë viteve pikë të mos merret parasysh se nuk qëndron. 1991-1992, me të tre turnet. Po ashtu dhe arsimi. Tomor Malasi - Deputeti Bej. Ato e kanë përballuar nevojën e popullit me gjithë Theodhori Bej - Grupi Parlamentar i Partisë vështirësitë që kanë pasur. Meqë ne kemi filluar një Socialiste është dakord me vërejtjet e Komisionit farë reforme ekonomike, si dhe duke u nisur nga të Ekonomisë. Përveç kësaj, propozon që në pikën varianti i dytë që na është paraqitur në këtë projektligj “e” të hiqet paragrafi i fundit ku thuhet për studentët në lidhje me mesataren e pagesës( mesatarja e me banim në qytete, me qëllim që të përfitojnë dhe pagesës së shëndetësisë është e barabartë me atë ata pak studentë që kemi nga fshati. që ka projektligji “Për asistencën”) Prandaj, them Tomor Malasi - Konkretisht, e keni të shkruar? që ndoshta nuk ka për të qenë e nevojshme të Theodhori Bej - Ajo është gati, vetëm hiqet votohet që të hyjë në fuqi më 1 korrik, ose më 15 rreshti i fundit dhe përfshihet të gjithë studentët. korrik ky ligj në ato institucione buxhetore që kanë Tomor Malasi - Hiqet rreshti i fundit? mundësi të rregullojnë shërbimin, si dhe ta Theodhori Bej - Po. Dhe do të marrin dhe të organizojnë atë. Them kështu se me këtë mesatare qytetit dhe të fshatit. më mirë t’i kemi në punë punonjësit se sa t’i kemi Tomor Malasi - Propozim tjetër? Deputeti në asistencë punonjësit e shëndetësisë. 8000 lekë Musa Ulqini. e kemi mesataren si Ministri Shëndetësie. Jam i

880 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

mendimit që në ndërmarrjet ku bëjnë pjesë e gjithë familja, por të përfitojë nga asistenca vetëm institucionet buxhetore, të shtohet një shprehje e personi që ka vuajtur dënimin politik. vogël, me përfundimin e reformës nga ana e Tomor Malasi - Më falni, se nuk ju ndoqa zoti dikasterit përkatës. Halili. Në ç’paragraf është? Faleminderit! Hasan Halili - Në nenin 1 pika “c”. Tomor Malasi - Ku e keni ? Formulojeni dhe Tomor Malasi - Deputeti Emanuel Heba. ma sillni. Emanuel Heba - Mendoj se nuk është e Deputeti Gëzim Luli. nevojshme ta bëjmë këtë gjë, se për ish-të dënuarit Gëzim Luli - Zoti Kryetar, edhe në seancën e politikë qeveria ka një program të veçantë, një paradites, unë i bëra një pyetje specialistëve në komision të veçantë dhe nuk do të shpërblehen me lidhje me disa kryefamiljarë të cilët kanë në ngarkim këtë gjë. Ato në familje do të punojnë si gjithë të familjet e tyre, por që momentalisht janë pa punë. tjerët. Se ç’ka qeveria me programet e veta për t’i Unë mendoj se këtyre duhet t’u japim shpërblyer për atë vuajtje që kanë bërë, është asistencën sociale me qenë se një kategori e tillë problem tjetër. janë shumë pak. Ata realisht janë me vështirësi Tomor Malasi - Deputeti Arben Meçe. jetese. Këto mund të jenë p.sh., sipas zyrës së Arben Meçe - Që në fillim më ka shqetësuar asistencës në Shkodër vetëm 3-4 raste të tilla. titulli i këtij ligji “Për përkrahjen sociale, për personat Mendoj se kjo kategori përbën një sasi shumë të që dalin të papunë etj”. vogël që kanë nevojë për ndihmë dhe ne duhet t’ua Që në fillim të jepet përshtypja sikur personat japim këto mundësi dhe këto kanë në ngarkim gjithë që do të dalin të papunë dhe familjet e tyre do ta familjen. Një familje me të cilën unë u ndesha kishte kenë mbështetjen për përkrahje sociale vetëm gruan pa punë kishte dhe tre fëmijë për t’i mbajtur. nëpërmjet këtij ligji. Ndërkohë, kur ky ligj është ligj Unë e kam formuluar një shtesë që mund të që lidhet vetëm me përfitim vetëm nga papunësia vihet si pikë “d”, po ta shohësh edhe te ligji i vjetër të cilin duhet ta kryefamiljarët që kanë në ngarkim personat e ndryshojmë kapet pikërisht ky moment. Për t’i familjes, por që momentalisht janë pa punë përfitojnë dhënë tamam karakterin specifik që ka ky ligj në asistencë. vend të fjalëve, për përkrahje sociale, të vendosesh Faleminderit! shprehja, për përfitim nga papunësia. Tomor Malasi - Deputeti Teodor Laço. Pra, vetëm për këto kategori, sepse këto familje Teodor Laço - Këtu u bënë disa propozime që tani janë të papuna, krahas kësaj page do të për pikat shtesë dhe unë nuk kam kundërshtim që marrin nëpërmjet ligjit që do të dalë për mbështetje t’i kundërshtojmë, por kam vetëm një propozim të sociale dhe shtesa të tjera për të ruajtur nivelin e një natyre tjetër. Me sa po shoh kjo seancë po jetesës së tyre. Pra, edhe njëherë për ta specifikuar regjistrohet në televizion dhe nga ana tjetër interesi tamam qëllimin e këtij ligji. E para. i njerëzve për t’u njohur me këtë projektligj, besoj E dyta,... se është i madh, kështu që unë propozoj që Tomor Malasi - Edhe njëherë, si e thatë, zoti sekretaria para se të fillojmë diskutimet dhe votimin, Meçe? Për përfitim nga... t’i lexojë nenet. Arben Meçe - Për përfitim nga papunësia. Ne mund të humbim pak kohë, por do të fitojmë Mund t’ia paraqesë Kuvendit, pikërisht këtë në transparencën që do të kemi përpara popullit dhe shtesë e kam konsultuar me ekspertët dhe ishin në informacionin që do të japim. Është një nga ligjet plotësisht dakord me këtë gjë, gjithmonë nga që duhet të lexohet pa tjetër. papunësia e përkohshme. Tomor Malasi - Shumë e drejtë. Ka ndonjë E dyta gjë që dua të shtoj për nenin e parë janë shtesë tjetër, ndonjë vërejtje? Deputeti Hasan Halili. datat e referuara këtu. Është referuar data Hasan Halili - Në nenin 1, pika “c” thuhet se 30.06.1991 dhe viti 1991. Kam parasysh një diçka ish-të dënuarit dhe të dëbuarit politikë që janë të që kjo reformë do të marrë parasysh shkatërrimin e papunë në qytete dhe qendra të banuara e shtetit dhe analizën e plotë të shtetit në Shqipëri. ndërmarrje bujqësore, si dhe ata me banim në Dhe mund të them një datë referimi është data fshatra, familjet e të cilëve nuk kanë tokë, mendoj 02.07.1990. Pikërisht një datë evidente nga ky që duhet shtuar, ndërsa ata që kanë marrë tokë të moment shteti në Shqipëri ishte tërësisht i paralizuar, përfitojnë vetëm si persona. Pra, të mos përfshihet as një njeri në Shqipëri nuk i është dhënë e drejta

881 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

të punësohet. Pse? Sepse ndërmarrjet filluan të njëherë rreth dy pyetjeve që janë bërë në seancën e mbylleshin njeri pas tjetrit funksionarët e shtetit as paradites - sa do të jetë numri i ndërmarrjeve që do nuk funksionin fare. Kështu do të dëshiroja që, këtë të mbyllen dhe a do.... gjë t’ia bëja propozim dhe Kuvendit, që këto data Tomor Malasi - Zoti Ndre Legisi, ju lutem, dhe për ushtarët dhe për personat e marrë për një konkretisht. kohë të caktuar t’i referohen pikërisht kësaj date. Ndre Legisi - E kam konkretisht për nenin. Gjithmonë nga një logjikë, nga logjika e shkatërrimit Nuk është puna për t’i bërë qejfin vetes, por është total të shtetit tonë, nga ky moment. puna për të trajtuar një problem shumë të Faleminderit! rëndësishëm. Tomor Malasi - Zoti Arben Meçe silleni Tomor Malasi - Mirë, por mbi atë bazë. propozimin me shkrim. Propozimet sa vijnë e po Ndre Legisi - Po, mbi bazën e këtij neni ku shtohen. Kështu që unë jam i detyruar të mbaj mend thuhet që mbetën pa punë nga mbyllja. Pyetjes që disa propozime. Praktikisht, nuk mbahen mend. u bë paradite, sa do të jetë numri i ndërmarrjeve që Deputeti Medin Zhega. do të mbyllen, nuk iu dha përgjigje. Medin Zhega - Edhe para dreke bëra një pyetje Pyetja tjetër - a mendohet të ketë diferencime të tillë - ka ndodhur ose ndodh që ushtarët, të cilët për zonën verilindore? Unë do t’ju shpjegoj se ku lirohen nga ushtria nuk kanë qenë në punë më parë. qëndron shqetësimi im personal. P.sh. le t’i Prandaj, kam mendimin që paragrafi “d” i nenit 1 të referohemi Mirditës, aty ka dy burime nga ku mund formulohet ndryshe, ushtarët e liruar nga ushtria të marrin të ardhura minierat, të cilat kanë një në vitin 1991 e këtej që mbeten pa punë dhe të teknologji të prapambetur mesjetare dhe pyjet të hiqet pjesa, që para kryerjes së shërbimit ushtarak cilat po shkatërrohen dita-ditës. kanë qenë të punësuar. Tokën e ka shumë të varfër, qendra urbani nuk Pra, të formulohet në këtë formë, ushtarët e liruar ka, një pjesë e madhe e njerëzve nuk kanë toka nga ushtria në vitin 1991 e këtej që mbeten pa punë, fare nuk ka as qendra turistike ndërsa blegtoria do me banim në qytete, qendra të banuara, ndërmarrje kohë që të shumohet e të rritet se nuk bëhet për një bujqësore dhe që ndërprerjen e punës e kanë për vit, specialistët i dinë më mirë këto. Unë, jo më kot shkak se shkojnë ushtar. i bëra këto pyetje. Prandaj, në qoftë se do të mbyllen Tomor Malasi - Ndërprerja e punës duhet të minierat, sidomos për zonën verilindore në hiqet, se kjo presupozon që kanë qenë në punë. përgjithësi, por për Mirditën në veçanti duhet ta ketë Medin Zhega - Drejt është! parasysh ministria përkatëse, si dhe qeveria që ky Ju lutem, zoti Medin Zhega silleni me shkrim. popull kon në kufijtë e varfërisë. Deputeti Perikli Teta. Tomor Malasi - Konkretisht, çfarë propozimi Perikli Teta - Unë nuk jam dakord me kolegun keni? tim që thotë se duhet t’i ndryshojmë titullin e këtij Ndre Legisi - Konkretisht, kam propozimin projektligji. Ta bëjmë këtë gjë se ky projektligj konkret që të investohet për t’u ngritur, për t’u futur përkrah ata të cilët humbasin vendin e punës. Është në teknologjitë e reja nëpër miniera dhe nëpër e vërtetë që ky projektligj është një projektligj i ndërmarrje dhe pastaj të kërkohet që të shkurtojnë ndërmjetëm, ndërmjet asistencës dhe përkrahjes ose të mbyllin ndërmarrjet. së atyre që humbasin papunësinë, por unë mendoj Tomor Malasi - Ju lutem, zoti Ndre Legisi, të që ne të vazhdojmë ashtu si e ka paraqitur qeveria, mos dalim jashtë teme. Këto mund të diskutohen se ky ka elementë të asistencës sociale të vërtetë në parim, por jo tani. Ne duam të shtojmë, të dhe nuk ka elementet e 80 përqindshit. pranojmë këtë që është dhënë këtu. Ju lutem shumë, E kundërta e kësaj do të ishte 70,60 apo 50 për të mos zgjatemi. qind. Unë jam me atë se ky, duke qenë se ka Zoti kryetar dhe në parim e kërkova fjalën, por elementë ku përkrah të dënuarit politikë, përkrah nuk ma dhatë. studentët etj., ky anon më shumë nga asistenca Tomor Malasi - Nuk e di këtu folën 60 vetë. dhe përfaqëson asistencën, dhe jo ato përqindëshat Kush deshi, foli. 50 e tutje. Prandaj, mendoj që të mbetet kështu siç Deputeti Skënder Gjinushi. është. Skënder Gjinushi - Më duket që neni po Tomor Malasi - Deputeti Ndre Legisi. zgjatet, se duhet ta kishim marrë paragraf për Ndre Legisi - Unë do të përqendrohem edhe paragraf dhe duhet marrë paragraf për paragraf,

882 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

ndryshe ne s’dalim kurrë. Unë do të sugjeroja që të zgjedhë. T’i vihet punës për zbatimin e ligjit me mos ta ngatërrojmë ligjin me pasojat e reformës komitetet ekzekutive të rretheve. ekonomike. Ligjin ne duhet ta vlerësojmë nga shtrirja Tomor Malasi - Më falni, zoti Përpali, ne tani që ka, pra për këta të papunë që do të dalin çfarë jemi në diskutimin konkret; ju po na i zgjatni më vlere do t’u japim, sa do t’i mbështesim, për sa kohë shumë. Ne themi që të diskutojmë pikë për pikë, dhe në çfarë kategorie do t’i mbështesim. Pra domethënë paragraf për paragraf dhe tani ju na bëni rrjedhimisht çdo sugjerim dhe vërejtje duhet të jetë diskutime akademike. Ju lutem shumë, kini ndonjë vetëm në këtë drejtim. Në qoftë se do të ketë shumë propozim konkret. të papunë, kjo nuk varet nga ligji. Këtë e tha dhe një Në qoftë se e mbështesni, mbështeteni me parafolës, kur u diskutua në parim. Kështu që kjo karton. Në qoftë se kundërshtonim, po. është vetëm humbje kohe. Lush Përpali - Zoti Kryetar, po e zgjasni ju. Ju Sugjeroj dhe një herë që të fillojmë paragraf për nuk dhatë përgjigje nëse do ta marrim paragraf për paragraf. Të lexohet paragrafi, siç tha zoti Teodor paragraf, prandaj dhe fola. Laço. Tomor Malasi - Këtë nen e diskutuam Tomor Malasi - Zoti Skënder Gjinushi, këtë intergralisht. Nenet e tjera do t’i marrim paragraf për propozim mund ta kishit bërë në fillim. Tani paragraf. propozimet janë bërë për të gjithë paragrafët. Është Lush Përpali - Mirë atëherë në qoftë se e merr e tepërt tani të fillojmë nga e para, me gjithë paragraf për paragraf, unë po zbatoj rregulloren po racionalizmin që keni ju. mbështes një propozim që u bë, sepse u Skënder Gjinushi - Nuk të kthej nga e para, kundërshtua nga një deputet. Të lutem, se ju po e se kur të votohet, në qoftë se juve e votoni integral, zgjasni. Unë po e kundërshtoj këtu p. sh. kanë dikush do të votojë kundër, sepse s’është dakord ardhur ta zëmë nga Tropoja, di unë raste që më për vërejtje që është bërë te i pari. Njeri s’është janë ankuar të cilët kanë ardhur deri në instancat dakord me vërejtje që është bërë te i dyti. Ju, dashje më të larta qeveritare që kërkojnë zbatimin e ligjit pa dashje do të dilni këtu ku them unë. Sa më mbi tokën dhe s’u jep kush përgjigje. Bile, është shpejt, aq më mirë. çuditës fakti që ka nga ata që ankohen se policia Tomor Malasi - Këtu janë bërë më shumë dhe i ka arrestuar kur kërkojnë zbatimin e ligjit “Për shtesa. Ka dhe disa modifikime. Nuk ka ndonjë tokën”, në një kohë kur duhet të bëjë të kundërtën, çështje thelbësore që diskutohet. Në qoftë se nuk t’i mbështeti. Unë flas gjithnjë sipas ankesave. Aty ka ndonjë shtesë tjetër. Deputeti Lush Përpali. ka dhe konflikte doemos, nuk zbatohet me një Lush Përpali - Nuk do të ishte keq ta kishit urdhër, po ama duhet kryer puna për të zbatuar ligjin bërë paragraf për paragraf. Ka probleme që unë ose t’i ndihmojmë njerëzit. Njerëzit janë pa bukë. mund të votoj kundër. Mirë tha deputeti Skënder Ne mund ta vendosim si të duam, por ata duan të Gjinushi. Unë mund të votoj kundër për gjithë nenin hanë nuk kanë bukë. Kur të na teket ne të zbatojmë pse nuk është parashikuar të një element i veçantë, ligjin, por njerëzit çfarë do të hanë? Unë e kuptoj se një paragraf, që s’duhet të votoj kundër. P. sh. u bë këtu mund të mos futet, se do t’u japim tokë, por një propozim nga deputeti Musa UIqini, të shtohet unë s’mund të bie dakord kurrsesi se zgjatet seanca një paragraf për t’u dhënë asistencë fshatarëve që që të them ta lëmë, se do të zbatohet ligji “Për nuk kanë marrë tokë nga zbatimi i ligjit ose më mirë tokën”. Ai s’ka të hajë bukë sot. Unë i them që do të themi nuk është zbatuar ligji, prandaj kanë mbetur të zbatohet ligji “Për tokën”, kur kemi një vit si pa tokë. Unë do ta mbështes. U bë dhe një Parlament, si qeveri që kanë ardhur e kanë ikur, si kundërshtim. dhe kjo që është dhe nuk zbaton ligjin. Atëherë Ka logjikë dhe kundërshtimi që u tha. Domethënë dikush duhet t’u përgjigjet njerëzve, aq më shumë duket sikur propozimi mbështet moszbatimin e ligjit. tani me rritjen e çmimit të bukës etj, s’po e zgjas Në të vërtetë nuk është kështu. Fshatarët për të cilët më tani. nuk është zbatuar ligji “Për tokën” nuk kanë faj. Tomor Malasi - Deputetja Natasha Shehu. Fajin e ka shteti që nuk zbaton ligjin “Për tokën”. Natasha Shehu - Unë kam mendimin se Prandaj, është e domosdoshme që ata të futen në mbase formulimi i emërtimit të projektligjit do të pjesën e personave që ndihmohen me asistencë eliminonte ndonjë nga këto nenet ose nga paragrafët dhe në qoftë se qeveria vihet në kontradiktë në që kërkojmë të shtojmë ose të heqim në nenin e kuptimin që s’do të ketë burime atëherë do të parë.

883 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Mua më duket më i rregullt sqarimi që bëri zoti Elementë të kësaj asistence do t’i kapë ligji tjetër. ministër, që më mirë do të ishte të quhej projektligj A do të qëndrojmë këtu, ose çfarë ka probleme “Për kompensimin e personave që dalin përkohësisht asistence t’i fusim këtu. Përgjigja na u dha shumë të papunë nga reforma”, pavarësisht se ka dhe disa mirë nga zoti ministër në diskutimin që bëmë elementë të asistencës sociale. Plotësimi i ligjit të paradite që do të ketë ligj tjetër për të trajtuar të plotë për asistencën mbase do të bënte që këto gjithë atë masë që ka nevojë për para. Këtu trajtohen shtresa që themi ne të kaloheshin në atë ligj të vetëm ata që mbeten pa punë. Ka dhe elementë asistencës sociale. Kështu p. sh. për pikën “d” mua shumë të ngushtë të asistencës sociale, por jo ky. më duket shumë i qartë formulimi i pikës “d” të nenit Është më se e domosdoshme, se nuk kuptohet. të parë. Pikërisht ushtarët që para vajtjes në ushtri Tomor Malasi - Të mos futemi këtu. Deputeti kanë qenë në punë dhe shkëputen nga puna, sepse Petrika Minga. shkojnë ushtarë përfitojnë nga reforma, se në qoftë Petrika Minga - Kam një vërejtje ose një se do të pranonim shtime të neneve të tjerë, atëherë sugjerim për ju. Në emër të grupit, për të mbrojtur do të rritesh pa fund dhe numri i personave që do të projektligjin është caktuar Dashamir Shehi dhe ju kërkonin asistencë sociale. Prandaj, mendoj që më lutem, do t’i jepni precedencë për të folur në emër mirë do të ishte që t’ia ndryshonim dhe emërtimin të grupit tonë. Ai e ka kërkuar fjalën disa herë dhe projektligjit në fillim, që të eliminonim disa nga nuk i është dhënë. problemet që kërkojnë të shtohen ose të hiqen Tomor Malasi - Dakord! shtesa. Ky është mendimi im. Dashamir Shehi - Unë e kuptoj shqetësimin e Tomor Malasi - Deputeti Ruzhdi Pulaha. deputetëve për të zgjeruar kategoritë e personave Ruzhdi Pulaha - Unë kam një sugjerim për që do të përfitojnë nga ky ligj. Është e drejtë që të pikën “e”, ku mendoj të përfshihen edhe nxënësit e përfitojnë asistencë dhe disa kategori të tjera shkollave të mesme, si kategoria më e ndjeshme njerëzish që nuk janë përfshirë këtu. në këtë periudhë më mendje ngritur. Kam mendimin Duhet të kemi parasysh një gjë. Ky ligj ka një të formulohet kështu, studentët që kanë mbaruar faturë nga prapa. arsimin e lartë dhe nxënësit që kanë mbaruar Dhe, në qoftë se këtu janë përcaktuar të tilla shkollën e mesme me shkëputje nga puna... dhe shifra, të tilla kategori dhe janë përjashtuar disa tjera, vazhdon siç është. (Dikush nga deputetët ndërhyn) janë bërë me këtë qëllim, se këto janë konsideruar Profesionale sigurisht. më të domosdoshme. Duke pasur një faturë nga Tomor Malasi - Deputeti Anastas Angjeli. pas ky ligj i tërë është i kondicionuar nga kjo masë Anastas Angjeli - Zoti Kryetar i seancës, kisha parash. Thashë që masa e parave e caktuar nga vetëm një sugjerim. Nga disa deputetë dëgjojmë që buxheti i shtetit për asistencën është l miliardë e t’i bëhet ndryshim emrit të projektligjit që vjen. Doja gjysmë. Unë do të isha i lumtur sikur paratë të ishin t’i kujtoja deputetëve që këtu nuk është një projektligj më tepër t’i fusnim të gjitha kategoritë ta ngrinim i ri. Është një ndryshim i një projektligji ekzistues, i edhe kuotën e asistencës mund të lëviznim me cili ka 25 nene dhe ka atë kapele, sepse të gjithë shifrat, por në qoftë se ne këtu i fusnim në ligj ato nene kanë një përmbajtje të caktuar. Dhe ne atëherë jemi të detyruar t’i paguajmë këta njerëz nuk mund të bëjmë tani këtu sugjerime të tilla. Do sipas ligjit. Dhe nuk kemi si t’i paguajmë me një t’ju lutesha shumë. Prandaj, ta kemi parasysh, se arkë që është bosh. Ky ligj është pak nuk është aq po zgjatemi shumë me gjëra që s’kanë interes. tepër human sa duhej të ishte, pikërisht se i kemi Tomor Malasi - Deputeti Arben Meçe. xhepat bosh. Ne do të miratojmë ligjin. Ligji do të Arben Meçe - Në momentin kur është bërë ky hyjë në punë dhe ky është një mekanizëm se ku i ligj, nuk është diskutuar ndonjëherë që do të bëhet ka defektet vetëm duke punuar. Po ky Parlament një ligj tjetër për asistencë dhe kisha parasysh është, po këta deputetë jemi, fare mirë mund t’i pikërisht këtë. bëjmë amendamente, mund të përfshijë pastaj dhe Tomor Malasi - Meqë jemi në vazhdën e atij kategori të tjera, mund të ngremë dhe nivelin e projektligji, tani nuk duhet të ndryshojmë. asistencës. Arben Meçe - Është më se e domosdoshme Fondi i caktuar nga buxheti i shtetit për që të ndryshohet, se shihet nga diskutimet që janë asistencën është një fond që nuk derdhet në buxhet. bërë të gjithë kërkojnë të futin elementë të Këto janë para të caktuara njëherë e përgjithmonë asistencës që dalin jashtë qëllimit të këtij ligji. për asistencën. Prandaj, unë do të thosha fare mirë

884 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

këtu, pas një muaji ta shohim si funksionon ky Vetë fshatarët nuk kanë marrë tokë. mekanizëm, sepse është hera e parë që aplikohet S’kanë burime jetike për të jetuar. Këtu nuk në Shqipëri, mund të përfshijë dhe kategori njerëzish është fjala për politikë. Do të hanë bukë apo s’do të të tjerë. hanë bukë këta? Gjatë kësaj kohe mund të shohim dhe refleksin Tomor Malasi - Deputeti Shaban Memia. që ka në buxhet, sa para do të çlirohen, sa mund të Shaban Memia - Me që unë kundërshtova pak teprojnë për të përfshirë dhe kategoritë e tjera. Po më parë për një propozim të kësaj natyre, unë e kështu, apriori, se janë hall këto, janë hall ato, ne e kuptoj shqetësimin e zotit Lush Përpali, por nuk dimë sot është në hall gjysma e Shqipërisë. Në kuptoj anën tjetër se si mund të paragjykohet me qoftë se do të vazhdojmë ta zgjerojmë këtë kështu, ligj mosekzekutimi i një ligji që është miratuar në atëherë do të vijë fatura. Dhe ky buxhet që kemi sot këtë Parlament. Faleminderit! nuk është në gjendje ta paguajë faturën. Këtë doja Tomor Malasi - Deputeti Pepa. t’u sugjeroja deputetëve para se të trajtojnë shtimet Pjetër Pepa - Dihet që të gjithë jemi ose të fusin kategori të tjera në këtë ligj. përfaqësues të një pjese të popullit dhe me sa duket Tomor Malasi - Zoti Dashamir Shehi, edhe lajmë veten para tij që gjithkush të thotë një fjalë për punën e titullit “Për përfitim nga papunësia e për këtë moment kaq delikat. Dihet që është problem përkohshme”, si e mendoni ju? delikat, që do të sheshohet me një farë tensioni Dashamir Shehi - Unë nuk shoh ndonjë social, nuk është nga qejfi, është nga halli, është diferencë të madhe nga kjo, sepse dhe këtu thuhet, ajo që quhet çikrodos çiksalta, populli dhe ne, me për përkrahjen sociale për personat që dalin të pa të ose do ta kapërcejmë, ose s’kemi tjetër. Ma merr punë nga zbatimi i reformës ekonomike dhe, me që mendja se qeveria e di mirë në teori se si do të kemi dhe një ligj të vjetër, se ky është një përmirësim ishte dashur, por ma merr mendja se dhe ne e dimë i ligj të vjetër, unë nuk shoh asnjë gjë për këtë punë. mirë pse qeveria s’e bën ndryshe, prandaj në qoftë Tomor Malasi - Deputeti Gaqo Rrota. se do të rrimë të hidhemi e të zgjerohemi, nuk do ta Gaqo Rrota - Në mbështetje të Zotit Dashamir miratojmë këtë ligj dhe do të pengojmë ecjen përpara. Shehu dhe në përgjigje të zotit Lush Përpali, dua të Mendoj që të mos ta zgjasim më shumë, të hidhemi kujtoj se ka një vendim të Këshillit të Ministrave nr. në votim për nenet që kemi dhe të ecim. Kaq kisha. 413, datë 12.11.1991,” Për kriteret e dhënies së Faleminderit! përkrahjes ekonomike familjeve fshatare me Tomor Malasi - Deputeti Gëzim Luli. sipërfaqe të kufizuar toke dhe të ardhura të pakta”, Gëzim Luli - Unë kisha për të sqaruar një vendim për të cilin Ministria e Bujqësisë dhe qeveria moment që më duket i rëndësishëm. U shtua ka krijuar një grup të veçantë pune për ta riparë dhe problemi i asistencës të atyre zonave fshatare, të për ta përmirësuar. Kështu që kjo është një çështje cilat kanë mbetur në fazën e mosrealizimit të ligjit e veçantë dhe s’ka të bëjë me ligjin. “Për tokën”. Ky është një problem shumë Tomor Malasi - Lush Përpali, keni ndonjë gjë? shqetësues për disa zona dhe unë mendoj që Lush Përpali - Jo për sqarim. Ju faleminderit propozimi që bën zoti Lush, jo se është i pavend, për sqarimin! E vërteta ashtu është, ekziston ai por ai nuk e ka vendin këtu, në ligjin që jemi duke vendim, por dua të sqaroj dhe unë tani. miratuar sot. Ligji “Për asistencën” është i miratuar. Ai vendim ka të bëjë me rastet kur është zbatuar Qeveria, me qenë se reforma ka ecur, e ka kaluar ligji “Për tokën”. Tjetër gjë se dhe ai ka probleme, masën mbi 70 për qind, në rast se do ta shohë të sepse në fund të fundit është zbatuar ligji “Për mundshme, mund ta fusë. S’ka nevojë ta miratojmë tokën”dhe ky vendim parashikon që po të jetë në ne në Parlament. Asistenca është e miratuar. Këtë marrëdhënie pune me shtetin nuk e përfiton përsëri. e ka në dorë qeveria. Qeveria e shikon se është e Kjo nuk është shumë e ekuilibruar, se mund të kesh mundshme realizimi i kësaj asistence në ato zona marrëdhënie pune me shtetin me 4000 lekë të vjetra, ku nuk ka ecur mirë ligji “Për tokën”, edhe mund ta mund ta kesh me 400 000 lekë të vjetra, por edhe japë. Ne kemi bërë dhe propozimin pranë qeverisë kjo do të ishte e nevojshme, me qenë se u hap dhe organeve përkatëse, tani ato do ta shohin këtë problemi të barazohej me minimumin jetik, mundësi. Mundësia është që dhe mund ta japi, pavarësisht se ka apo s’ka marrëdhënie pune, unë sidomos në ato zona ku ligji “Për tokën” po ecën ngadalë, atë s’po e prek. Fjala është për ato zona ku nuk siç është p.sh. në Shkodër ose në një rreth tjetër. është zbatuar ligji “Për tokën”, për faje të qeverisë. Tomor Malasi - Deputeti Ridvan Peshkëpia.

885 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Ridvan Peshkëpia - Zoti kryetar, mbas tri orë gjithnjë strikt procedurave, jemi të detyruar ta pune të lodhshme, jam i bindur që ky Parlament ka respektojmë. nevojë për pushim. Jam i bindur që me hapjen e Ridvan Peshkëpia - Gjithsesi votimi nuk mund seancës së re, shumë gjëra do të kenë precipituar të bëhet. dhe në kokën e secilit. Mendimi im është që ta Tomor Malasi - T’i numërojmë deputetët. Në mbyllim seancën për sonte dhe të vazhdojmë nesër. qoftë se nuk është kuorumi, është tjetër. Pastaj jemi Është e pamundur që të vazhdojmë. të detyruar që për mungesë kuorumi ta shtyjmë Tomor Malasi - Jo, jo nuk ndërpriten diskutimet seancën. Më falni, numëroni deputetët! Sa janë? për një nen, në bazë të rregullores. Është shkelje e Atëherë nesër, në orën 8 para dite bëhet rregullores, është shkelje e procedurës. mbledhje e Komisionit të Ekonomisë. Të gjithë Ridvan Peshkëpia - Unë bëra një propozim. anëtarët e komisionit të jenë në zyrat e Kryesisë Tomor Malasi - Është një propozim, por së Kuvendit Popullor. është një shkelje e procedurës. Ne i qëndrojmë Seanca rihapet nesër, në orën 10: 00 paradite.

886 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

TREGUESI I EMRAVE

A 694, 695, 696, 697, 698, 699, 707, 708, 709, Abdiu, Fehmi: 495, 498, 503, 505, 516, 543, 544, 710, 711, 712, 713, 714, 715, 716, 717, 718, 562, 570, 587, 693, 694, 700, 704, 706, 708, 719, 720, 722, 723, 724, 725, 726, 727, 728, 709, 711, 721, 734, 736, 740, 741, 742, 743, 729, 730 744, 746, 749, 769, 772, 808, 848 Agasi, Bardhyl: 521, 564, 575, 622, 635, 726, 765, 769, 860, 878 B Agastra, Gëzim: 483, 502, 524, 525, 539, 547, 554, Baçi, Ibrahim: 574, 598, 613, 620, 625,31, 637, 564, 609, 638, 680, 681, 684, 685, 698, 716, 639, 649, 650, 653, 657, 658, 660, 664, 676, 726, 795, 807, 860, 879 679, 681, 712, 713, 719, 769, 776, 851 Agolli, Dritëro: 538, 539, 563, 577, 579, 697, 705 Baleta, Abdi: 483, 491, 495, 499, 504, 522, 530, Ajazi, Tofik: 723 547, 552, 556, 558, 563, 573, 576, 577, 579, Aliko, Haxhi: 514, 646, 650, 653, 705, 736, 807, 809 586, 596, 601, 607, 636, 640, 645, 646, 659, Alimhilli, Tonin: 482, 496, 503, 526, 544, 546, 563, 660, 661, 728, 729, 730, 739, 741, 749, 755, 629, 630, 636, 638, 653, 658, 660, 680, 684, 758, 760, 762, 763, 764, 765, 776, 777, 778, 685, 702, 709, 717, 718, 724, 726, 728, 770, 792, 793, 797, 800, 801, 802, 806, 811, 821, 785, 789, 791, 810, 818, 819, 827, 828, 830, 822, 843, 877, 878 849, 872 Balla, Sadedin: 531, 549, 553, 584, 628, 635, 641, Angjeli, Anastas: 484, 485, 493, 499, 532, 551, 647, 755, 758, 771, 789, 802, 805 564, 577, 628, 653, 660, 668, 673, 674, 732, Bashkurti, Lisien: 504, 522, 530, 537, 539, 541, 844, 846, 847, 858, 860, 866, 884 553, 575, 577, 581, 592 Apostoli, Gaqo: 603, 614, 628, 646, 670, 684, Bej, Theodhori: 518, 862, 880 687, 697, 702, 711, 717, 724, 727, 740, 743, Bejko, Sadik: 506, 563, 677, 706, 714 744, 754, 761, 764, 770, 786, 789, 792, 797, Berberi, Sokol(Juristi): 517, 840 799, 802, 808, 812, 832, 841, 847, 849, 858, Brokaj, Sabit: 848, 857 859, 867, 869 Bufi, Ylli: 486, 494, 529, 590, 593, 596, 598, 601, Arbnori, Pjetër: 479, 481, 482, 483, 484, 485, 486, 602, 603, 604, 609, 610, 612, 616, 618, 620, 487, 488, 489, 490, 491, 492, 493, 494, 495, 622, 624, 625, 626, 630, 632, 637, 639, 640, 496, 497, 498, 499, 500, 501, 515, 516, 517, 641, 643, 650, 651, 652, 654, 657, 658, 659, 518, 519, 520, 521, 521, 522, 523, 524, 525, 665, 666, 668, 669, 670, 671, 675, 676, 683, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 785, 845, 857, 871 535, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, Butka, Uran: 530, 558, 756, 824 562, 563, 564, 567, 568, 569, 570, 571, 588, Bregu, Bahri: 531, 544, 617, 619, 634, 673, 726 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, Brozi, Zef: 482, 483, 484, 485, 486, 496, 506, 511, 541, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 548, 554, 561, 573, 589, 593, 594, 595, 596, 607, 611, 612, 613, 614, 615, 616, 617, 618, 597, 600, 601, 602, 604, 606, 607, 608, 609, 619, 620, 621, 622, 623, 624, 625, 633, 634, 614, 615, 618, 620, 621, 625, 640, 641, 643, 635, 636, 637, 638, 639, 640, 641, 642, 643, 661, 662, 669, 670, 677, 687, 688, 695, 707, 644, 645, 646, 652, 653, 654, 655, 656, 657, 710, 716, 719, 721, 722, 724, 727, 728, 729 658, 659, 660, 661, 662, 663, 664, 665, 666, 667, 668, 669, 670, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 677, 678, 679, 680, 681, 682, 683, 684, C 685, 686, 687, 688, 689, 690, 691, 692, 693, Caka, Bashkim: 514, 528, 549, 560, 594, 596, 598,

887 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

601, 606, 607, 639, 647, 702, 723, 736, 741, Golemi, Rushen: 504, 553, 628, 641, 654, 655, 743, 745, 748, 794, 812, 829, 830, 833, 836, 656, 692, 751, 771, 790, 811, 850, 873 838, 880 Cani, Shkëlqim: 489, 500, 522, 687, 845, 852, 858, 861, 875 Gj Gjana, Jemin: 504, 549, 563, 589, 716, 784, 805, Ç 820, 850, 875 Çela, Blerim: 770, 771, 807, 808, 816 Gjika, Ndue: 483, 503, 547, 563, 569, 613, 870 Çela, Shyqyri: 483, 517, 518, 519, 520, 522, 524, Gjika, Vasil: 538, 638, 647, 655, 656, 659, 663, 526, 529, 537, 539, 540, 541, 542, 544, 546, 664, 667, 669, 678, 682, 683, 693, 697, 700, 722 712, 716, 717, 724, 725, 757, 779, 802, 832, Çela, Mitro: 609, 622, 625, 643, 646, 647, 656, 833, 835, 836, 838, 842 657, 710 Gjinushi, Skënder: 495, 502, 520, 534, 539, 569, Çela, Nevruz: 659, 663, 681, 683, 779 591, 595, 596, 600, 601, 602, 603, 604, 605, Çeliku, Mehmet: 518, 519, 554, 570, 585, 593, 612, 617, 619, 622, 627, 628, 630, 636, 640, 601, 645, 653, 689, 690, 713 641, 644, 649, 661, 668, 671, 672, 675, 701, Çepele, Fadil: 503, 866 705, 706, 708, 709, 710, 711, 714, 715, 716, Çuçi, Leontiev: 486, 490, 597, 603, 604, 612, 613, 734, 744, 756, 760, 762, 765, 768, 795, 801, 615, 617, 621, 622, 624, 625, 629, 632, 637, 802, 807, 811, 825, 846, 882, 883 640, 648, 772, 788, 809, 841, 847 Çupi, Agim: 487, 520, 778

H Hajdaraga, Luan: 516, 531, 576, 577, 585 D Hajdari, Azem: 525, 527, 529, 533, 534, 667, 671, Dakli, Engjëll: 563, 657, 852 672, 674, 678, 681, 684, 687, 714, 716, 717 Dërguti, Menduh: 598 Halili, Hasan: 528, 555, 658, 680, 717, 813, 834, Dokle, Namik: 502, 505, 509, 549, 555, 557, 558, 843, 881 559, 560, 562, 567, 568, 571, 573, 574, 576, Heba, Emanuel: 648, 654, 663, 806, 881 577, 580, 585, 586, 587, 593, 595, 596, 602, Hoti, Miri: 483, 488, 510, 627, 741, 778, 851, 880 606, 607, 608, 612, 618, 619, 620, 623, 624, Hoxha, Agim: 790, 802, 827 625, 626, 627, 629, 630, 631, 633, 635, 637, Hoxha, Shefqet: 541, 547, 617 640, 642, 646, 650, 651, 652, 654, 657, 660, 663, 664, 670, 673, 674, 676, 677, 678, 679, 680, 685, 686, 687, 688, 691, 693, 699, 708, 709, 713, 714, 719, 720, 721, 723, 724, 725, I 728, 729, 730 Ibraj, Marash: 516, 545, 717, 768, 772, 826, 852, Dosti, Tomorr: 557 864 Demirel, Sulejman (Kryeministri i Rep.Turqisë): 582 Imami, Arben: 586, 594, 595, 607, 608, 609, 653, 672, 673, 674, 692, 733, 753, 757, 759, 760, 761, 763, 766, 770, 782, 783, 803, 805, 810, E 833, 838, 843, 845, 846 Elmazi, Abedin: 589, 771, 811, 851 Islami, Kastriot: 502, 529, 533, 572, 575, 577, 578, 585, 586, 588, 589, 812, 816 Islami, Halim(Specialist): 589, 595

G Gazidede, Bashkim: 498, 715, 750 Gina, Kujtim: 490, 618, 621, 626, 631, 662, 667, J 668, 711, 761, 769, 837, 839 Jaku, Skënder: 611

888 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Jupi, Afrim: 772 Malasi, Tomor: 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 581, 584, 585, 587, 588, 608, 609, 610, 611, 630, 631, 632, 732, 733, 734, 735, 736, K 739, 740, 741, 742, 744, 745, 746, 747, 748, Kalakula, Petrit: 482, 529, 545, 615, 620, 627, 749, 750, 751, 752, 753, 754, 755, 756, 757, 647, 651, 660, 681, 710, 712, 720, 791, 794, 758, 759, 760, 761, 762, 763, 764, 765, 766, 817, 837, 840 767, 768, 769, 770, 771, 772, 773, 774, 775, Keko, Teodor: 481, 483, 484, 549, 574, 575, 576, 776, 777, 778, 779, 780, 781, 782, 783, 784, 577, 578, 587, 675, 676, 771 785, 786, 787, 788, 789, 790, 791, 792, 793, Koçi, Bashkim: 746, 851 794, 795, 796, 797, 799, 800, 801, 802, 803, Kopliku, Bashkim: 527, 538, 540, 541, 552, 553, 804, 805, 806, 807, 808, 822, 823, 824, 825, 554, 593, 596, 597, 598, 602, 603 826, 827, 829, 830, 831, 832, 833, 834, 844, Kroqi, Franko: 487, 495, 496, 501 845, 846, 847, 848, 850, 851, 852, 856, 857, Kruja, Hajrie: 584, 791 858, 859, 860, 861, 862, 864, 865, 866, 867, 869, 870, 871, 872, 873, 874, 875, 876, 877, 878, 879, 880, 881, 882, 883, 884, 885, 886 Makariadhi, Kosta: 494, 504, 521, 529, 547, 571, L 647, 698, 706, 711, 722 Laço, Teodor: 485, 500, 503, 505, 510, 519, 522, Marku, Rudolf: 545, 551, 579, 593, 624, 635, 638, 530, 533, 576, 581, 585, 589, 594, 618, 636, 649, 654, 656, 660, 662, 721, 724, 726, 755, 638, 642, 645, 648, 649, 651, 654, 671, 678, 758, 823, 879 680, 695, 700, 703, 705, 706, 714, 715, 717, Meçe, Arben: 489, 497, 501, 504, 516, 518, 519, 725, 726, 727, 827, 830, 837, 846, 848, 864, 627, 643, 648, 650, 655, 660, 669, 675, 714, 875, 881 725, 780, 792, 810, 832, 836, 841, 851, 878, Lako, Natasha: 588, 641, 692, 704 881, 884 Lalaj, Halil: 502, 517, 764, 769, 781 Meksi, Aleksandër: 594, 595 Legisi, Ndre: 497, 534, 547, 599, 600, 638, 676, Meksi, Ermelinda: 770, 850, 857, 874 681, 683, 699, 701, 711, 720, 721, 725, 727, Mema, Gëzim: 704, 837 735, 750, 751, 835, 851, 857, 860, 882 Memia, Shaban: 503, 521, 544, 559, 601, 605, Lëngu, Llazar: 492, 503, 547, 551, 607, 644, 651, 615, 616, 641, 645, 654, 679, 717, 718, 720, 655, 701, 703, 767, 784, 794, 837, 849 727, 805, 861, 880, 885 Luli, Gëzim: 510, 538, 550, 557, 558, 563, 662, Meta, Ilir: 580, 850, 858 754, 851, 881, 885 Metani, Vladimir: 503, 518, 541, 547, 562, 563, Loci, Mehmet: 498, 564 645, 666, 688, 701, 703, 716, 745, 746, 747, 748, 759, 760, 762, 764, 784, 785, 793, 842 Miço, Thoma: 710, 712 Milo, Paskal: 643, 650, 676, 709, 711, 712, 713, Ll 732, 733 Lloshi, Xhevat: 520, 535, 537, 538, 540, 543, 562, Minga, Petrika: 488, 499, 500, 503, 508, 512, 517, 576, 579, 597, 599, 601, 619, 622, 626, 627, 518, 521, 524, 526, 529, 537, 585, 614, 713, 628, 631, 637, 639, 640, 647, 649, 655, 657, 714, 718, 719, 720, 723, 724, 726, 727, 728, 658, 666, 669, 671, 673, 678, 679, 682, 685, 733, 739, 752, 756, 787, 797, 800, 805, 807, 696, 700, 701, 716, 718, 721, 723, 725, 726, 808, 815, 825, 829, 846, 847, 861, 884 742, 745, 746, 769, 808, 832 Musaraj, Agron: 519, 523, 558, 636, 645, 755, 818, 831, 846 Mustafaj, Besnik: 519, 531, 551 Mustafaj, Mustafë: 812, 835, 852 M Majko, Pandeli: 516, 521, 523, 526, 563, 603, 604, 605, 606, 794, 849, 858, 870, N Malaj, Pëllumb: 504, 525, 547, 576, 678, 802, Nano, Fatos: 591

889 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

O Skuqi, Luan: 550, 563, 650, 671, 825, 849 Osja, Ahmet: 770 Spahia,. Ali: 485, 493, 497, 498, 532, 533, 534, 551, 554, 557, 568, 573, 586, 592, 593, 596, 597, 600, 604, 617, 618, 621, 625, 628, 629, 652, 653, 655, 657, 674 P Stratobërdha, Sotiraq: 559, 560, 615, 618, 619, 627 Paloka, Alfred: 504, 509, 516, 519, 537, 558, 574, 575, 576, 594, 617, 623, 624, 627, 629, 634, 642, 650, 655, 656, 661, 665, 669, 675, 686, 722, 753, 763, 776, 777, 808, 839, 841, 842, Sh 852, 858, 873 Shamata, Halit: 502, 522, 525, 602, 636, 638, 648, Pashko, Gramoz: 563, 575, 577, 579, 594, 604, 713, 718, 729, 827 605, 669, 674, 675, 682, 683, 686, 688, 753, Shehi, Dashamir: 671, 852, 859, 860, 861, 876, 813, 816, 821 884, 885 Pepa, Pjetër: 522, 527, 532, 563, 640, 643, 653, Shehu, Natasha: 506, 530, 563, 616, 623, 628, 729, 753, 851, 885 634, 641, 649, 663, 673, 702, 724, 726, 752, Pepa, Sulejman: 293 766, 772, 778, 807, 851, 883 Përpali, Lush: 501, 503, 523, 548, 577, 595, 599, Shehu, Izet: 678, 697, 765, 865 617, 622, 625, 633, 635, 636, 644, 659, 662, Shehu, Tritan: 508, 510 663, 672, 677, 715, 748, 751, 809, 812, 817, Shkupi, Skënder: 506, 547, 550, 579, 587, 620, 839, 840, 883, 885 624, 633, 690, 691 Peshkëpia, Ridvan: 503, 509, 514, 517, 518, 520, Shkupi, Agim: 647 521, 542, 577, 595, 597, 600, 601, 603, 614, 615,616, 621, 622, 623, 624, 626, 628, 629, 633, 704, 707, 709, 719, 723, 725, 727, 732, 767, 768, 772, 779, 789, 791, 796, 797, 803, T 804, 827, 832, 833, 835, 840, 841, 842, 843, Tafili, Roland: 483, 484, 496, 515, 557, 633, 638, 886 646, 655, 670, 683, 686, 720, 721, 722, 726, Pulaha, Ruzhdi: 701, 704, 711, 728, 766, 771, 835, 762, 823, 843 852, 884 Teta, Perikli: 482, 509, 520, 537, 553, 560, 662, 772, 831, 840, 875, 882 Tonaj, Kolë: 550, 627, 646, 649, 681, 727, 813, 843, 846, 851 R Toto, Leka: 482, 483 Ruçi, Gramoz: 482, 485, 508, 512, 530, 534, 562, Traja, Kristaq: 760, 767 734, 794, 795, 796, 810, 820 Ruka, Ethem: 656, 657, 770, 850, 860, 869 Ruli, Genc: 844, 845, 847 U Ulqini, Musa: 503, 526, 787, 826, 827, 846, 847, 849, 857, 862, 880 Rr Rrapaj, Daim: 547 Rrota, Gaqo: 662, 885 V Vasjari, Ibrahim: 523, 534, 537, 539, 563, 571, 595, 647, 705, 706, 712, 718, 723, 824, 834 S Vejsiu, Ylli: 817 Sazani, Vedat: 641, 806 Vrioni, Dylber: 646, 811 Selami, Eduard: 568, 590, 603, 604, 606, 613, Vukaj, Shaqir: 502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 675, 756, 797, 803, 819 509, 510, 511, 512, 514, 515, 537, 538, 539,

890 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

540, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 547, 549, Z 551, 552, 553, 554, 626, 627, 628, 629, 646, 647, Zeneli, Bashkim: 819 648, 649, 650, 651, 652, 664, 700, 701, 702, 703, Zyberi, Adem: 482, 511, 512 704, 705, 706, 808, 810, 811, 812, 813, 815, 816, 817, 818, 819, 820, 821, 822, 834, 835, 836, 837, 838, 839, 840, 841, 842, 843 Zh Zhega, Medin: 502, 550, 660, 756, 811, 848, 849, Xh 882 Xhepa, Kurt: 780 Zhulali, Safet: 594

891 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

PASQYRA E LËNDËS

Seanca e datës 20.05.1992 ...... 479

Seanca e datës 21.05.1992 ...... 515

Seanca e datës 25.05.1992 ...... 543

Seanca e datës 27.05.1992 ...... 561

Seanca e datës 28.05.1992 ...... 572

Seanca e datës 01.06.1992 ...... 578

Seanca e datës 02.06.1992 ...... 588

Seanca e datës 04.06.1992 ...... 608

Seanca e datës 08.06.1992 ...... 630

Seanca e datës 09.06.1992 ...... 652

Seanca e datës 10.06.1992 ...... 677

Seanca e datës 11.06.1992 ...... 689

Seanca e datës 15.06.1992 ...... 707

Seanca e datës 16.06.1992 ...... 720

892 Viti 1992 Legjislatura e 13-të

Seanca e datës 22.06.1992 ...... 732

Seanca e datës 23.06.1992 ...... 733

Seanca e datës 24.06.1992 ...... 768

Seanca e datës 25.06.1992 ...... 787

Seanca e datës 29.06.1992 ...... 799

Seanca e datës 30.06.1992 ...... 826

Seanca e datës 01.07.1992 ...... 844

Rendi i ditës ...... 887

893