DOCSLIB.ORG

Beheerregeling Rottum 2007-2010 Definitief 3.0 Incl. Bijlagen

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Beheerregeling Rottum 2007-2010 Definitief 3.0 Incl. Bijlagen ? ???????? Rijkswaterstaat Beheerregeling Rottum Beheer Rottumeroog en Rottumerplaat 2007 - 2010 ? ???????? Rijkswaterstaat Beheerregeling Rottum Beheer Rottumeroog en Rottumerplaat 24 oktober 2006 Beheerregeling Rottum 2007 -2010 Uitvoeringsafspraken t.a.v. Beheer en onderhoud platencomplex Rottumeroog en Rottumerplaat . Colofon Uitgegeven door: Beheer en Adviescommissie Kustverdediging Rottumeroog en Rottumerplaat Informatie: Rijkswaterstaat Noord Nederland Waterdistrict Waddenzee Telefoon: 0511-54 84 84 Fax: 0511-54 84 00 Uitgevoerd door BAKR Vastgesteld door: Rijkswaterstaat Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit Directie Regionale Zaken Noord Staatsbosbeheer regio Noord Provincie Fryslân Provincie Groningen Geadviseerd BAKR door Datum: 1 december 2006 Status: Definitief Versienummer: 3.0 3 Beheerregeling Rottum Inhoudsopgave . 1. Inleiding 5 1.1 Aanleiding 5 1.2 Doelstelling 5 2. Betrokken partijen 6 3. Beleid en Wettelijk kader 7 3.1 Derde nota PKB Waddenz ee 7 3.2 Wettelijk kader 8 4. Gebied, waarden 13 4.1 Gebiedsbeschrijving 13 4.2 Waarden 13 5. Toegankelijkheid 15 5.1 Uitgangspunten 15 5.2 Excursies 15 5.3 Wetenschappelijk onderzoek 16 5.4 Werkbezoeken 17 5.5 Voorlichting / Pers en Media 17 5.6 Wadlooptochten 18 6. Beheer en Onderhoud 19 6.1 Ontwikkeling beheer 19 6.2 Taken Rijkswaterstaat 21 6.2.1 Kustbeheer 21 6.2.2. Water(kwaliteits)beheer 21 6.2.3 Maatregelen RWS 22 6.3 Taken Staatsbosbeheer 23 6.3.1 Surveillance en toezicht 23 6.4 Monitoring 24 6.4.1 Fysische metingen 24 6.4.2 Biologische metingen 25 7. Onderkomens op Rottumeroog en Rottumerplaat 26 Vaststelling 28 Bijlage 1 Instandhoudingdoelstellingen Waddenzee en Noordzeekustzone Bijlage 2 Kaart Rottum Bijlage 3 Beleidsuitgangspunten Wadlooptochten Rottumeroog Bijlage 4 Gedragscode Wadden Handhavings Overleg Bijlage 5 Erecode watersporters in het Waddengebied Bijlage 6 KNRM Bijlage 7 Bestrijdingsplan kustverontreiniging Rottumeroog en Rottumerplaat (Rijkswaterstaat Noord-Nederland, Waterdistrict Waddenzee) Bijlage 8 Flowschema melding Bijlage 9 Telefoonnummers Bijlage 10 Afkortingen 4 Beheerregeling Rottum 2007-2010 1. Inleiding De Beheerregeling Rottum heeft betrekking op de eilandengroep Rottumerplaat, Rottumeroog en Zuiderduin (Natuurbeschermingswet art. 20 gebied), gelegen in de oostelijke Waddenzee. Het geheel wordt aangeduid met Rottum. Zie voor de ligging van de eilandengroep de bijgevoegde kaart (Bijlage 2). In hoofdstuk 2 worden de betrokken partijen weergegeven. In hoofdstuk 3 wordt nader ingaan op het wettelijk kader en het beleid. In hoofdstuk 4 wordt stilgestaan bij een gebiedsomschrijving en worden de aanwezige waarden besproken. Hoofdstuk 5 gaat in op de toegankelijkheid van het gebied. In hoofdstuk 6 wordt het beheer en onderhoud, uitgesplitst in de werkzaamheden van Rijkswaterstaat Noord-Nederland (verder: “RWS”) en Staatsbosbeheer regio Noord (verder: “SBB”) weergegeven. De situatie m.b.t. de onderkomens op de beide eilanden wordt in hoofdstuk 7 besproken. 1.1 Aanleiding: De oude Beheerregeling Rottum had een looptijd tot en met 31 december 2005. In deze oude Beheerregeling Rottum werd veel aandacht besteed aan de gebiedsomschrijving. Sinds die tijd is er in dit zeer dynamische gebied van de Waddenzee veel veranderd. Zowel beleidsmatig maar ook beheersmatig zijn er dusdanige veranderingen opgetreden dat besloten is tot een integrale herziening van de Beheerregeling Rottum. De Beheerregeling Rottum is opgesteld door RWS, SBB en Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit Directie Regionale Zaken vestiging Noord (verder "LNV") en de Provincies Groningen en Fryslân. 1.2 Doelstelling: In de onderhavige Beheerregeling Rottum wordt inzicht gegeven in de verschillende verantwoordelijkheden van de verschillende partijen, het natuurbeheer, het kustbeheer en de toegankelijkheid van het gebied. Het beheer en onderhoud van de beheersmiddelen (gebouwen, machinepark e.d.) zal tevens aan de orde komen. Ook zal aangegeven worden, voor welke activiteiten wel of geen vergunning nodig is op grond van de Natuurbeschermingswet (verder: Nb-wet) of van de Wet beheer rijkswaterstaatwerken (verder: Wbr). De Beheerregeling Rottum zal derhalve dienen als nadere uitwerking van het beleid ten aanzien van toegankelijkheid( betreding), beheer en onderhoud. Tevens worden in de Beheerregeling Rottum de beleidsuitgangspunten geformuleerd aangaande de wadlooptochten naar Rottumeroog (Bijlage 3). De beheerregeling zal bekend worden gemaakt door o.a. publicatie. De Beheerregeling zal te allen tijde aansluiten op toekomstig wettelijk beleid. 5 Beheerregeling Rottum 2007-2010 2. Betrokken partijen SBB is, als uitvoeringsinstantie voor LNV, sinds 1977 verantwoordelijk voor het natuurbeheer voor het gebied waarvoor de beheerregeling geldt, hetgeen vastgelegd is in een brief van de Dienst der Domeinen. RWS is kustbeheerder en beheerder op grond van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken en treedt op als materieel beheerder. LNV DRZ Noord is op rijksniveau (mede) verantwoordelijk voor het Waddenbeleid. Het ministerie LNV is mede Bevoegd Gezag voor de uitvoering van de Nb-wet. Provincie Groningen is betrokken gezien de eilanden liggen binnen het provinciaal grondgebied en daarnaast is het zeer waarschijnlijk dat de provincie Groningen ook Bevoegd Gezag wordt i.h.kv. de uitvoering Nb-wet. Provincie Fryslân is op dit moment Bevoegd Gezag voor de uitvoering van de Nb-wet, aangezien het grootste deel van de Natura 2000 gebieden de Waddenzee en de Noordzeekustzone binnen de provinciale grenzen van Fryslân liggen, waar het gebied deel van uitmaakt. Dienst der Domeinen (ministerie van Financiën ) is namens de staat privaatrechtelijk beheerder van de gronden, en zal, indien noodzakelijk, de privaatrechtelijk kant van e.e.a. nader regelen. Maar omdat de belangrijkste feitelijke beheerstaken overgedragen zijn aan RWS en SBB, is de bemoeienis van de Dienst der Domeinen minimaal. Gemeente Eemsmond is betrokken aangezien de eilanden liggen binnen het gemeentelijke grondgebied en omdat de kaap op Rottumeroog in eigendom en beheer is van de gemeente Eemsmond. Op grond van de Wet op de strandvonderij (1931) is de burgemeester van de gemeente Eemsmond de strandvonder. Het Waterschap Noorderzijlvest is betrokken in verband met het belang van het achterliggende kust/dijk beheer. Overige betrokkenen zijn de Stichting Vrienden van Rottrumeroog en – plaat (verder "SVRR"), de Waddenvereniging en de Vereniging van Oevereigenaren en Gebruikers (verder "VOG"). Handhaving in het gebied ( “groene wetten”) vindt met name plaats door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren van de diverse diensten (LNV, SBB, RWS, AID en Provincie) 6 Beheerregeling Rottum 2007-2010 3. Beleid en Wettelijk kader Het gebied Rottum ligt voor het overgrote deel binnen de begrenzing van de Derde Nota PKB Waddenzee. In deze nota wordt het rijksbeleid ten aanzien van de Waddenzee verwoord. De doelstellingen zijn dan ook gericht op de Waddenzee als geheel. 3.1 Derde Nota PKB Waddenzee (nog niet definitief vastgesteld) De hoofddoelstelling voor de Waddenzee is de duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en het behoud van het unieke open landschap. Om dit te bereiken is het beleid gericht op de duurzame bescherming en/of een zo natuurlijk mogelijke ontwikkeling van: ? de waterbewegingen en de hiermee gepaard gaande geomorfologische en bodemkundige processen; ? de kwaliteit van water, bodem en lucht. De water- en bodemkwaliteit dient zodanig te zijn dat verontreinigingen slechts een verwaarloosbaar effect hebben op flora en fauna; ? de flora en de fauna; en tevens op behoud van: ? de landschappelijke kwaliteiten, met name rust, weidsheid, open horizon en natuurlijkheid inclusief duisternis. Tevens worden de in de bodem aanwezige archeologische waarden en in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden beschermd. De bovengenoemde hoofddoelstelling wordt nader uitgewerkt in de volgende doelstellingen uitgesplitst naar bepaalde biotopen of diersoorten in de Waddenzee. Nadrukkelijker dan in de vorige PKB Waddenzee zijn niet alleen de natuurwaarden, maar ook de landschappelijke waarden (rust, weidsheid, open horizon, natuurlijkheid en duisternis) opgenomen in de hoofddoelstelling en de nadere uitwerking hiervan. Doelstellingen met betrekking tot water en sediment: ? een zo natuurlijk mogelijke ontwikkeling van de waterbewegingen en de hiermee gepaard gaande geomorfologische en bodemkundige processen; ? duurzame bescherming van de kwaliteit van water en bodem; ? het bereiken van achtergrondconcentraties van natuurlijke microverontreinigingen; ? een Waddenzee die kan worden beschouwd als een `eutrofiërings - niet-probleemgebied’. Doelstellingen met betrekking tot de getijdengebieden: ? een natuurlijke dynamische situatie in het getijdengebied; ? een groter areaal aan geomorfologisch en biologisch ongestoorde droogvallende en permanent onder water staande gebieden; 7 Beheerregeling Rottum 2007-2010 ? een groter areaal aan, en een meer natuurlijke verspreiding en ontwikkeling van mosselbanken, Sabellariariffen en zeegrasvelden. Doelstellingen met betrekking tot de kwelders: ? een groter areaal aan natuurlijke kwelders; ? een grotere natuurlijke morfologie en dynamiek; ? een verbeterde natuurlijke vegetatiestructuur. Doelstellingen met betrekking tot de estuaria: ? bescherming van waardevolle delen van de estuaria; ? instandhouden en, voor zover mogelijk, herstellen van de rivieroevers in hun natuurlijke staat. Doelstellingen met betrekking tot de vogels: ? gunstige omstandigheden voor trekkende en broedende vogels;
Load more

Recommended publications
  • Bestekken Van Sarrieshutten Bij De Groninger Korenmolens Gebouwd En Herbouwd in De Periode 1630 - 1805
    Tijdens de Open Monumentendag 2013 verscheen het boek: Bestekken van sarrieshutten bij de Groninger korenmolens gebouwd en herbouwd in de periode 1630 - 1805 Het boek is geschreven door B. D. Poppen, uit Uithuizen, kenner op het gebied van de Groninger molens en de sarrieshutten. Eerder schreef hij boeken over De belasting op het gemaal in Stad en Ommelanden 1594-1856 (2004) - nog verkrijgbaar; Aangestelde cherchers of opzichters bij de molens voor de belasting op het gemaal in de provincie Groningen in de periode 1629- 1809 (2013) - beperkte oplage en over de Groninger molenhistorie (2012). Het nu verschenen boek kan worden beschouwd als het derde deel van een trilogie over de intrigerende geschiedenis die zich gedurende enige eeuwen rond de Groninger korenmolens heeft afgespeeld. De sarrieshut bij de verdwenen korenmolen te ’t Zandt. In dit nieuwe boek worden de sarrieshutten, de woningen van de cherchers (controleurs), onder de loep genomen. Zo wordt de bouwgeschiedenis gevolgd van de allereerste bouw in 1630, tot en met de laatste herbouw in 1805. In de tussenliggende jaren zijn talloze reparaties aan de ruim 100 hutten uitgevoerd, die zowel in de stad Groningen als op het platteland waren gebouwd. Middels de vele in het boek opgenomen getranscribeerde bestekken, is op te maken dat de hutten in de loop der jaren niet alleen iets groter werden gebouwd, maar ook van meer comfort werden voorzien. De gedetailleerde bestekken die voor de reparaties en herbouw werden opgesteld, vormen een bijzondere bron van informatie over de toenmalige wijze van bouwen. Het boek omvat 296 pagina’s en is voorzien van ruim 100 afbeeldingen.
    [Show full text]
  • Introduction Day To
    The Groningen Highlands - 6 dagen DUTCH BIKETOURS - EMAIL: [email protected] - TELEPHONE +31 (0)24 3244712 - WWW.DUTCH-BIKETOURS.COM The Groningen Highlands 6 days, € 445 Introduction Groningen, the far north with endless views over swaying grain fields and fat clay forced into tight rows of potatoes, interrupted here and there by a tree-lined farmhouse. You can see the seawall from afar as a straight line on the horizon. Stately shelters and tiny workers' houses give a glimpse into the near past. Stiff folk but you can rely on it. Of course we also visit Pieterburen and the seals, but it is even better to see them in real life on the boat, on the way to fantastic Schiermonnikoog. First, the enormous diversity of birds and nature in the Lauwersmeer and the Wadden Sea. Day to Day Day 1 Arrival Groningen The afternoon and evening are there to discover the cycling city of Groningen, to sit on a terrace at the Vismarkt or to climb the Martini Tower for a fantastic view of the city. Day 2 Groningen - Uithuizen 54 km Today the 'borgen' route is on the program. Shortly after you have left the city, the landscape opens up. Wide views are interrupted by places such as Ten Boer, Stedum and the now famous Loppersum. Rusthoven is the first Borg but is not open due to earthquake damage, unlike Borg Ekenstein just before Appingedam. Then on towards the sea dyke, Roodeschool and the beautiful blue and white tower of Uithuizermeeden. In the last kilometers 2 beautiful Borgen, the Rensumaborg and the Menkemaborg with a nice terrace.
    [Show full text]
  • PDF Van Tekst
    Monumenten in Nederland. Groningen Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma bron Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen. Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist / Waanders Uitgevers, Zwolle 1998 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/sten009monu04_01/colofon.php © 2010 dbnl / Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma i.s.m. schutblad voor Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 2 Uithuizermeeden, Herv. kerk (1983) Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 4 Stedum, Herv. kerk, interieur (1983) Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 6 Kiel-Windeweer, Veenkoloniaal landschap Ronald Stenvert, Chris Kolman, Ben Olde Meierink, Sabine Broekhoven en Redmer Alma, Monumenten in Nederland. Groningen 7 Voorwoord Het omvangrijke cultuurhistorische erfgoed van de provincie Groningen wordt in dit deel van de serie Monumenten in Nederland in kaart gebracht. Wetenschappelijk opgezet, maar voor het brede publiek op een toegankelijke wijze en rijk geïllustreerd gebracht. Monumenten in Nederland biedt de lezer een boeiend en gevarieerd beeld van de cultuurhistorisch meest waardevolle structuren en objecten. De serie is niet bedoeld als reisgids en de delen bevatten dan ook geen routebeschrijvingen of wandelkaarten. De reeks vormt een beknopt naslagwerk, een bron van informatie voor zowel de wetenschappelijk geïnteresseerde lezer als voor hen die over het culturele erfgoed kort en bondig willen worden geïnformeerd. Omdat niet alleen de ‘klassieke’ bouwkunst ruimschoots aandacht krijgt, maar ook de architectuur uit de periode 1850-1940, komt de grote verscheidenheid aan bouwwerken in Groningen goed tot uitdrukking.
    [Show full text]
  • Groninger Noordkust
    gebiedsvisie Groninger Noordkust Natuur en historie aan weerskanten van de waddendijk Westernieland Warffum Pieterburen Kloosterburen Leens Wehe-Den Hoorn stukje oude (slaper)dijk. De kwelders en de brakwatergebieden zijn vooral van belang voor de natuur, de landschapselementen Ulrum zijn vooral cultuurhistorisch waardevol. Vanzelfsprekend doen wij er alles aan de natuurwaarden en de cultuurhistorische betekenis van deze terreinen in stand te Zoutkamp houden, te verhogen of te herstellen. En zorgen wij ervoor dat bezoekers van al dit moois kunnen genieten. Maar onze inzet houdt niet op bij de gren- zen van onze eigendommen. Die maken immers deel uit van een groter geheel: ergens krijg je een beter beeld van het waddengebied, het grootste natuurge- Gebieden Stichting Noord-Groningen dan op de ‘zee- bied van West-Europa én een uniek land- Het Groninger Ndijk’. Aan de ene kant de Wadden- schap vol zichtbare historie. Door te kort Landschap zee, die weidse wildernis van wadplaten, schietend en versnipperd beheer zijn de geulen en kwelders, waar zeewater en wind kwaliteiten van dit gebied de laatste jaren vrij spel hebben; tienduizenden vogels sterk teruggelopen. Samen met andere profiteren er van de rust en de immense natuurbeschermingsorganisaties, boeren, voedselrijkdom. Aan de andere kant een overheden en andere betrokkenen willen landschap van strakke vormen en rechte wij er hard aan trekken om ze te herstellen. lijnen, waar de mens de natuur naar zijn Daarom hand heeft gezet. Het contrast kan nau- · werken wij samen met andere partijen welijks scherper. Toch is het binnendijkse aan een herstelplan voor de kwelders; kustgebied onlosmakelijk verbonden met · realiseren wij samen met boeren en met het wad.
    [Show full text]
  • Het Noorden Van De Provincie Groningen Noord Groningen Is Een
    Het noorden van de provincie Groningen Noord Groningen is een van de proeftuinen Kindcentra van de VNG. Deze proeftuin bestaat uit 7 gemeenten, te weten: Bedum, De Marne, Winsum, Eemsmond, Loppersum, Appingedam en Delfzijl. Deze gemeenten zijn samen 1 proeftuin vanwege verschillende redenen. De ene reden is dat Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond per 1 januari 2019 de gemeente Het Hogeland zullen vormen. De gemeenten Loppersum, Appingedam en Delfzijl zullen nog niet gefuseerd, maar werken ambtelijk veel samen op verschillende beleidsterreinen. Op het terrein van de ontwikkeling van Kindcentrum zijn de 7 gemeenten verenigd in het platform Kindcentrum Noord Groningen. De andere reden is dat het gehele agrarische plattelandsgebied zich kenmerkt door veel kleine kernen, krimp, ontgroening, aardbevingen, werkeloosheid en veel gebruik van jeugdzorg. De vroeg signalering is in dit gebied belangrijk om te doorbreken dat generatie na generatie de mensen in dezelfde achterstandspositie blijven. De integrale en intensieve samenwerking tussen onderwijs, opvang en zorg is een belangrijke voorwaarde. Tijdens het werkbezoek van de VNG aan dit gebied uitte de wethouder van Eemsmond de wens om de samenwerking tussen opvang en onderwijs zo in te richten dat het voldoet aan de levensfasen van de kinderen in de dorpen van het uitgestrekte gebied van het noorden van de provincie Groningen. De wethouder wil namelijk voorkomen dat kinderen die nu in aanmerking komen voor speciaal onderwijs een uur in een busje reizen naar het speciaal onderwijs in Haren. Dit is een te grote opgave voor de kinderen. Zijn idee is om in alle dorpen een voorziening van opvang en onderwijs te realiseren voor kinderen van 0 tot 9 jaar.
    [Show full text]
  • The Cultural Heritage of the Wadden Sea
    The Cultural Heritage of the Wadden Sea 1. Overview Name: Wadden Sea Delimitation: Between the Zeegat van Texel (i.e. Marsdiep, 52° 59´N, 4° 44´E) in the west, and Blåvands Huk in the north-east. On its seaward side it is bordered by the West, East and North Frisian Islands, the Danish Islands of Fanø, Rømø and Mandø and the North Sea. Its landward border is formed by embankments along the Dutch provinces of North- Holland, Friesland and Groningen, the German state of Lower Saxony and southern Denmark and Schleswig-Holstein. Size: Approx. 12,500 square km. Location-map: Borders from west to east the southern mainland-shore of the North Sea in Western Europe. Origin of name: ‘Wad’, ‘watt’ or ‘vad’ meaning a ford or shallow place. This is presumably derives from the fact that it is possible to cross by foot large areas of this sea during the ebb-tides (comparable to Latin vadum, vado, a fordable sea or lake). Relationship/similarities with other cultural entities: Has a direct relationship with the Frisian Islands and the western Danish islands and the coast of the Netherlands, Lower Saxony, Schleswig-Holstein and south Denmark. Characteristic elements and ensembles: The Wadden Sea is a tidal-flat area and as such the largest of its kind in Europe. A tidal-flat area is a relatively wide area (for the most part separated from the open sea – North Sea ̶ by a chain of barrier- islands, the Frisian Islands) which is for the greater part covered by seawater at high tides but uncovered at low tides.
    [Show full text]
  • Zoeken Naar Een Verdwenen Landschap 2 Inleiding
    Zoeken naar een verdwenen landschap 2 Inleiding Het Groninger kustlandschap is in de loop van kreeg tot het achterland. Het veen ging drijven op duizenden jaren voortdurend veranderd. Ooit een het zeewater en zo versnelde het proces zich. Zo zijn heuvelachtig gebied met bossen en vanaf dat de zee bijvoorbeeld de Lauwerszee en de Dollard ontstaan. invloed kreeg op ons gebied hebben klei-, veen- en Later komen daar de ontwatering (drainage) en dij- zandlagen zich afwisselend gevormd. Alleen de hoge kenbouw bij die het land deed inklinken. zandruggen zoals de Hondsrug en de Zuidhorn- Deze uitgave is onderdeel van Wad een Workshop, Noordhornrug bleven intact tot in onze tijd. een project van Erfgoedpartners. Binnen dit project 3 In een negen tal kaarten wordt schetsmatig de si- hebben wetenschappers en inwoners van het gebied tuatie onder onze voeten weergegeven. Hierbij wordt tijdens twaalf onderzoekstochten grondboringen ge- gebruik gemaakt van tijdvakken waarin grote veran- daan. De bodem kan veel nieuwe kennis opleveren over deringen in het landschap plaatsvonden. het verleden. Schelpen of ander organische materialen Vanaf 6000 voor christus tot en met de 15e en 16e die zijn gevonden, werden gedateerd door het Cen- eeuw worden ook telkens de bewoningsfases aange- trum voor Isotopen Onderzoek van de Rijksuniversi- geven. De invloed van de mensen op de verandering teit Groningen. De belangrijkste resultaten van deze van het landschap is vooral vanaf de Romeinse tijd twaalf onderzoekstochten naar de geschiedenis van groot geweest. Het afgraven van veen voor brand- het Waddengebied worden in deze brochure gepresen- stof en de zoutwinning uit het verzilte veen deed het teerd.
    [Show full text]
  • Naar De Dijk Makers Op Het Land Dorpse
    NL ONTDEK STAD EN PROVINCIE van de gebaande paden U C L S I N E I F ! D S R E I T E U 3 M O O R O E I NAAR MAKERS OP DORPSE DE DIJK HET LAND IDYLLE Ruimtereizen begint hier Streekproducten In het ommeland 35⁰ 12’ 56” N 6⁰ 48’ 34” E 2 INHOUD GRONINGEN Provinciekaart IS EEN GOED 10 78 De Ontdekkers: Streekproducten: BEWAARD stedelingen op makers op het land het Hogeland Spijsmakers aan de � Oosterhouw waddendijk GEHEIM � Enne Jans Heerd 84 22 Met trots gemaakt Hier gaat de tomeloze energie van musea, Het landschap in Groningen festivals en winkels samen met de rust van als podium: Puur, eerlijk en duurzaam verborgen hofjes en tuinen. Hier wandel je Hongerige Wolf over de bodem van de zee of loop je binnen in de onneembare vesting Bourtange. Een 86 landschap voor fijnproevers. Waar nog zo 34 Ontdek veel te ontdekken valt. Van de de borgen gebaande We nemen je mee op ontdekkingsreis. paden Met highlights, routes en omwegen. Langs In en rond de stad Met een de hoogtepunten van de stad. Maar ook omweg door de onontdekte parels, net even om het Groningen hoekje. Naar de allermooiste dorpen in het 42 > Langs de kerken p.18 ommeland. Plekken waar het nog echt stil Westerwolde > Langs het Reitdiep p.54 > Door de Veenkoloniën p.70 is en waar je de drukte uit je hoofd kunt Een Drents landschap laten waaien. En naar Groningse makers. verdwaald in Groningen Die hun producten maken met trots en liefde voor het land.
    [Show full text]
  • Kerstvloed 1717 Voorwoord Kort Nieuws in Deze Golden Raand Nieuwe Leden Rvt
    lente 2017 33e jaargang nummer 1 kwartaalblad Kerstvloed 1717 VOORWOORD KORT NIEUWS In deze Golden Raand Nieuwe leden RvT Per 1 januari 2017 zijn twee nieuwe leden 07 Rampzalig dijkbestuur kostte duizenden levens Kerstvloed 1717 benoemd voor de Raad van Toezicht: 10 ‘Het water kwam als een muur naar binnen’ 12 Sporen van de Kerstvloed 1717 Bert Scholtens (1959), econoom, thans Tijdens de Kerstvloed van 1717 werd een groot deel van de werkzaam als hoogleraar Duurzaam 16 Groene strijd tegen watersnood Groninger dijken weggevaagd. Het zeewater stond tot aan de Bankieren en Financieren bij de Rijks- stad Groningen. Meer dan 2000 mensen verdronken en ruim 19 René Paas: een ‘ongeneeslijke Groninger’ universiteit Groningen, en de University of Saint Andrews (Schotland), woonachtig in 1500 huizen werden verwoest. Nog altijd zijn de sporen van de 24 Kunstroute Kerstvloed 1717 Winsum Kerstvloed terug te vinden in het landschap. Kolken herinneren 26 Kerstvloedwandeling Pieterburen Natasja Lubbers (1977), archeologe, thans aan de plekken waar de dijken doorbraken. Her en der liggen nog werkzaam als bestuursadviseur bij de stukjes van de oude dijken die het tijdens de Kerstvloed begaven. Provincie Drenthe, woonachtig in Assen Het Groninger Landschap is eigenaar van zo’n stukje dijk: de Oude en verder Dijk bij Den Andel. In dit dorp bleef alleen de kerk overeind tijdens de Kerstvloed, alle huizen werden weggevaagd. 03 Kort nieuws Een andere plek waar je de Kerstvloed bijna nog kunt voelen is 06 Beverborg winnaar ontwerpwedstrijd Olle Weem, een kleine wierde iets noordelijk van Houwerzijl. De wierde ligt er al vanaf het begin van de jaartelling.
    [Show full text]
  • Infobestand Pelgrimsroute Pieterburen Eenrum
    Infobestand Pieterburen Eenrum. Westernieland Pieterburen Saaxumhuizen Hoogtekaart van de route; rood is hooggelegen en blauw is laag gelegen. De oude rivierbedding van de Hunze die bij Pieterburen in zee stroomde is goed herkenbaar. Pieterburen. Pieterburen is verreweg het bekendste dorp van Noord Groningen met name door het zeehondencentrum, het wadlopen en het Pieterpad dat hier begint (of eindigt). Pieterburen wordt voor het eerst in 1371 genoemd. In een oorkonde wordt gesproken over de parochianen van Sint Pieter in het nieuwe land. ('Parochiani Sancti Petri' en handelt over nieuw ingedijkt land 'nova terra'). De eerste vermelding van de kerk van Pieterburen dateert van 1448. Daarmee is Pieterburen een typisch voorbeeld van een dorp na komst van het christendom in dit gebied. De meeste dorpen hebben een naamsafleiding uit de Germaanse tijd. Stichting Pelgrimeren in Groningen www.spig.nl SPiG Facebook, E: [email protected] ’t Oldehof 49 9951 JX Winsum KvK 66778166 BTW nr. 8566.94.034 Bankrekening NL25.RBRB.0943.5716.42 Oudedijk. Oudedijk is een streekje ten noorden van Pieterburen. iets naar het westen stond vroeger de borg Dijksterhuis. Het streekje stond vroeger samen met Kaakhorn bekend als Dijkstreek. Begin 20e eeuw werd de naam Dijkstreek alleen nog voor Oudedijk gebruikt. De zeeborg, de vroeg-13e-eeuwse dijk waarnaar het streekje genoemd is, ligt inmiddels een flink eind van de Waddenzee. Ten noorden van de oude dijk zijn nadien nog twee dijken aangelegd. In het streekje staan een vijftal boerderijen. De meest oostelijke is boerderij Themaheerdt (Oudedijk 2), de boerderij met de oudste papieren van het streekje: Deze kop-hals-rompboerderij wordt reeds genoemd in het Cartularium van het Klooster Selwerd in 1474, toen Hoijke Thema of Thedema er woonde.
    [Show full text]
  • GRONINGEN DISCOVERIES GRONINGEN DISCOVERIES GRONINGEN ONTDEK GRONINGEN! DISCOVER GRONINGEN! Groningers Slaan Zichzelf Niet Graag Op De Borst
    GRONINGEN DISCOVERIES GRONINGEN DISCOVERIES ONTDEK GRONINGEN! DISCOVER GRONINGEN! Groningers slaan zichzelf niet graag op de borst. We zijn start-up city! Maar liefst een derde van Groningen people are not the type of people to blow We are also a start-up city! No less than a third Ze hebben zelfs een eigen woord voor opscheppen: de ondernemingen uit de Technology Fast 50 van their own trumpet. Or anyone’s trumpet for that of the Deloitte ‘Technology Fast 50’ companies are snakken, en dat is geen aanbeveling. Vinden ze Deloitte komt uit Groningen en omstreken. matter: “Well, it could have been less” is the typical based in or around the city of Groningen. The city iets fantastisch? Dan zeggen de echte Groningers De stad staat op de tweede plaats als het gaat om concise and down to earth way they prefer to put it proudly holds a second place in the list of online gewoon ‘het kon minder’. Het levert prettige mensen online ondernemingen in Nederland. Het grootste when they think something is really absolutely great. companies in the Netherlands. The extensive and in op die graag de handen uit de mouwen steken. en enige Nederlandse natuurlijke Werelderfgoed It makes them nice and modest people, always willing fact only Dutch Natural World Heritage site Die samen veel opbouwen en voor elkaar krijgen. – de Waddenzee en Dark Sky Park Lauwersmeer – to roll up their sleeves and lend a helping hand. – the Wadden Sea and the Lauwersmeer National Die ‘niet lullen maar poetsen’. Maar er schuilt volgens bevinden zich binnen onze provinciegrens! And that’s exactly why they like – and actually are Park (an official Dark Sky Park) – actually lies mij ook een gevaar in.
    [Show full text]
  • De Vogels Van Rottum. DLN 97
    Levende Natuur Henk van den Brink De vogels van Rottum De sombere toekomstverwachting die Thijsse in 1916 schetste voor Rottumer- oog - door hem nog kortweg 'Rottum' genoemd - is niet uitgekomen. Het ei­ land is nog steeds een zeer belangrijk vo- gelgebied. Thijsse heeft wel gelijk gekre­ gen wat betreft de groei van 'de Noordwestplaat', het huidige eiland Rot­ tumerplaat. Dat heeft het oudere zuster­ eiland inmiddels overvleugeld in opper­ vlakte, en voor een deel ook in betekenis voor vogels. Grote sterns broeden niet meer op 'Rottum' (in dit artikel de-verza­ Kwelder van melnaam van Rottumeroog en -plaat), Rottumeroog maar verschillende soorten uit Thijsse's (foto: Koen van tijd bepalen nog steeds mede het beeld, terwijl andere sindsdien op het toneel zijn verschenen. Jonge Visdief op Rottumer­ oog (foto: Koen van Dijken). Rottumeroog en Rottumerplaat zijn de meest oostelijke eilanden in het Neder­ landse deel van het waddengebied en de enige die tot de provincie Groningen be­ horen (fig. 1). Rottumeroog is - uitgaande van de gemiddelde hoogwaterlijn als be­ de overige soorten zijn alle territorium- en (9%). Binnen het Nederlandse wadden­ grenzing - ongeveer 250 ha groot, en nestindicerende waarnemingen geno­ gebied gooit Rottum hoge ogen met het maximaal zo'n 4,5 km lang. Rottumer­ teerd. Dankzij de grote frequentie van aandeel van de Dwergstern (29-48%), ge­ plaat heeft nu een oppervlakte van rond waarnemen worden van bijna alle broed- volgd door Eidereend (21-24%), Noordse 900 ha en een maximale lengte van 6,5 paren, van vrijwel alle soorten, aanwijzin­ stern (9-16%), Strandplevier {Charadrius km. Naar verwachting zal het eiland nog gen voor de aanwezigheid van nest en/of alexandrinus) (11-15%) en Zilvermeeuw verder groeien.
    [Show full text]