Het noorden van de provincie Groningen
Noord Groningen is een van de proeftuinen Kindcentra van de VNG. Deze proeftuin bestaat uit 7 gemeenten, te weten: Bedum, De Marne, Winsum, Eemsmond, Loppersum, Appingedam en Delfzijl. Deze gemeenten zijn samen 1 proeftuin vanwege verschillende redenen. De ene reden is dat Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond per 1 januari 2019 de gemeente Het Hogeland zullen vormen. De gemeenten Loppersum, Appingedam en Delfzijl zullen nog niet gefuseerd, maar werken ambtelijk veel samen op verschillende beleidsterreinen. Op het terrein van de ontwikkeling van Kindcentrum zijn de 7 gemeenten verenigd in het platform Kindcentrum Noord Groningen.
De andere reden is dat het gehele agrarische plattelandsgebied zich kenmerkt door veel kleine kernen, krimp, ontgroening, aardbevingen, werkeloosheid en veel gebruik van jeugdzorg. De vroeg signalering is in dit gebied belangrijk om te doorbreken dat generatie na generatie de mensen in dezelfde achterstandspositie blijven. De integrale en intensieve samenwerking tussen onderwijs, opvang en zorg is een belangrijke voorwaarde.
Tijdens het werkbezoek van de VNG aan dit gebied uitte de wethouder van Eemsmond de wens om de samenwerking tussen opvang en onderwijs zo in te richten dat het voldoet aan de levensfasen van de kinderen in de dorpen van het uitgestrekte gebied van het noorden van de provincie Groningen. De wethouder wil namelijk voorkomen dat kinderen die nu in aanmerking komen voor speciaal onderwijs een uur in een busje reizen naar het speciaal onderwijs in Haren. Dit is een te grote opgave voor de kinderen. Zijn idee is om in alle dorpen een voorziening van opvang en onderwijs te realiseren voor kinderen van 0 tot 9 jaar. Het gaat bijvoorbeeld om dorpen zoals Roodeschool, Pieterburen en Kloosterburen. De kinderen kunnen in hun eigen omgeving opgroeien tot ze er aan toe zijn om zelfstandig naar grote dorpen in de omgeving te reizen, zoals naar Winsum of Uithuizen.
In deze grotere dorpen zouden de partijen voorzieningen van onderwijs en opvang kunnen ontwikkelen voor kinderen van 0 tot 14 jaar. De kinderen groeien ook op in hun eigen omgeving en de kinderen uit de kleinere dorpen kunnen al wennen om verder te reizen voor het onderwijs. Er is bewust een keuze gemaakt tot 14 jaar omdat het voortgezet onderwijs zelf gesignaleerd heeft dat het voor kinderen van 12 jaar een grote stap is om van een klein dorp met het openbaar vervoer naar Groningen te reizen. Het gevolg is nu dat er dure schoolbusjes rondrijden en de kinderen de hele dag van huis zijn.
Deze gedachte houdt rekening met de levensfase van de kinderen en het gebied waar de kinderen in opgroeien. De wethouder hoopt hiermee te voldoen aan de vraag van de ouders om de leefbaarheid in de dorpen te behouden en de kinderen vroegtijdig in eigen omgeving op te vangen als dat nodig is.
Dit is een idee die past bij plattelandsgebieden (met krimp). In deze gebieden zijn de afstanden tussen de voorzieningen groot en is het haast onmogelijk om op centrale plaatsen kindcentra te ontwikkelen voor 0 t/m 12 jaar waarin opvang en onderwijs in een gebouw gehuisvest zijn.
Voordat dit gerealiseerd is in Noord Groningen, zal er een proces gestart moeten worden waarbij schoolbesturen, opvangorganisaties, jeugdzorg en gemeenten gezamenlijk deze uitdaging aan willen gaan. Het is voor Noord Groningen en de VNG interessant of in andere gebieden van Nederland vergelijkbare ideeën zijn of al zijn gerealiseerd.
Het verslag is van Petra Raaijen. Mocht u willen reageren dan kan dat per mail aan [email protected]