Workshop 3 Next Generation Woonwijken Prinsenland / Het Lage Land Pilot Integrale Wijkaanpak Met Opgave Aardgasvrij Als Belangrijke Driver
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
LPB Congres Workshop 3 Next Generation Woonwijken Prinsenland / Het Lage Land Pilot integrale wijkaanpak met opgave aardgasvrij als belangrijke driver André de Groot, Gemeente Rotterdam Erik Hoeflaak, Woonstad Rotterdam Donderdag 21 november 2019 NGW Integrale wijkaanpak 3.0? Centrale thema’s bij de aanpak: 1.Hoe organiseer je de integraliteit? 2.Hoe organiseer je het opdrachtgeverschap? 3.Hoe organiseer je de governance? Delen: jullie ervaringen, eigen voorbeelden, tips 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 2 Het begon met de Roadmap Next Economy 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 3 2016: MRDH/RNE: 11 Next Generation Woonwijken Next Generation Mariahoeve Woonwijken Palenstein Moerwijk Prinsenland / Het Lage Land Voorhof Prinsenland- Het Lage Land Bospolder Vlaardingen Westvoorne Oud Charlois Rijerdijk Nisserwaard 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 4 Beelden NGW Roadmap Next Economy verbinden met wijkontwikkeling Next Next RNE transitiepaden komen in wijken samen: Generation Next Generation Woonwijken (Toekomst bestendige wijk) = Urban Area Urban Integrale wijkontwikkeling nieuwe stijl 3.0? 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 7 NGW pilot: Prinsenland/Het Lage land Karakteristieken • Ca. 20.000 inwoners (ca 11.000 woningen) • Ongeveer 25% inwoners is ouder dan 65 jaar. • Lage participatie graad • 36% woningen corporatiebezit ( Woonstad/Havensteder) • Voorraad vooral uit 1960’s, 1970’s (met lage energie Index) • Veel groen • Polder 7 meter onder zeeniveau Context voor integrale (NGW) wijkaanpak is veranderd: • Draagvlak en urgentie • Geld • samenwerkingsopgave: veel meer partijen • Rol corporaties Eind 2017, begin 2018: Start een proces!! Bottom up vanuit de “energie en kracht van de wijk en organisaties” Waarom Pilot Prinsenland/Het Lage land? • Woonstad al bezig met investeren in aardgasvrij • Ook: rioleringsopgave en vervanging aardgasnet • Koppelingen met andere ontwikkelingen wenselijk: zorg, mobiliteit, buitenruimte, etc. (vb. Vivalib (smart langer thuis home) en Prinsenhof (ontmoeten) • Aanzienlijke nieuwbouw/transformatie gepland En: Geen andere programma’s / geen grote problemen 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 9 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 10 Integraal: Verbinden met gebiedsgerichte thema’s 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 11 NGW: Integrale toekomstbenadering van wijken mét bewoners, e.a. Verbinden met Transitiepaden RNE gebiedsgerichte thema’s Nieuwe (sociaal-)economische drivers: Integrale benadering gebiedsgerichte thema’s: ✓ Naar 0 marginale kosten (disruptie) ✓ Energiesysteem van de toekomst ✓ Naar 0 CO2 emissie (geen fossiele bronnen) ✓ Klimaatadaptief ✓ Naar 0 afval (100% circulair) ✓ Leefbaarheid, zorg, vergrijzing ✓ Naar nieuwe vormen van ondernemerschap ✓ Sociale samenhang (langer thuis, bew. initiatief) en productiviteit ✓ Mobiliteit ✓ Naar een inclusieve samenleving Prinsenland & Het Lage Land 2030 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 12 Energietransitie: belangrijke driver 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 13 Maatschappelijk goedkoopste alternatief voor aardgas per wijk: 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 14 Naar aardgasvrije en een CO2 neutrale woningvoorraad in NGW: eerste resultaten • Prinsenland/Het Lage Land in collegeprogramma als pilot aardgasvrij met een integrale voor duurzame gebiedsaanpak • Gezamenlijk onderzoek (met Capelle) naar scenario’s voor warmtenet. Studie opgeleverd. Projectleider werkt aan plan van aanpak. • Bewonersinitiatief voor opzetten wijk energie coöperatie: Alex-energie • Plaatsing Powernest op Techniek College Rotterdam icm Green Business Club Rotterdam Alexander • Doorontwikkelen business case IBISPowernesten op Prinsessenflats Consultancy 15 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 16 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 17 Energy Resultaten en voorbeelden: Energietransitie • Woonstad: aanpak 1.100 woningen Ster- en Prinsessenflats aardgasloos tussen 2016-2023 • Prinsenland/Het Lage Land één van vijf wijken voor gebiedsaanpak aardgasvrij: programma vanaf 2023 • Ambitie voor 50% duurzame opwek, opslag en smart grid in klimaatakkoord 22 nov 2019 • Opzetten energie coöperatie Alex-energie • Gezamenlijk (Woonstad, Havensteder, SO, MO) • oppakken energie armoede/coaching • Plaatsing Powernest op Zadkine TC Consultancy 18 Naar aardgasvrije en een CO2 neutrale woningvoorraad Energy in NGW: ambitie 50% lokaal opgewekt Energiebalancerende wijk: duurzame opwek (Powernest), opslag en smart grid Consultancy 19 Naar aardgasvrije en CO neutrale woningvoorraad in Energy 2 NGW: aansluiten warmtenet • Woonstad: Aanpak 8 Era flats 624 wooneenheden Prinsenland en 750 Ommoord en 3 prinsessenflats (495 wooneenheden) aardgasvrij door aan te sluiten op warmtenet: totaal: 1869: (uitgevoerd (1100), in uitvoering (224) en in voorbereiding (495): afspraken met Eneco gemaakt). • Uitgangspunten: Minimaal label B (meestal A), in bewoonde staat, geen huurverhoging, step-subsidie. • Bewoners: wel overlast tijdens verbouwing, goede communicatie en voorzieningen, ongeriefsvergoeding, na afloop tevreden: comfort en meestal ook lagere energielasten. voor na Consultancy 20 Social Draagvlak: participatie / inclusieve maatschappij • 2 inspiratie- en netwerkbijeenkomsten NGW Prinsenland / Het Lage Land • Organisatie Climathon (werkbijeenkomst om bewonersinitiatieven te stimuleren: o.a. Alex Energie, groene duurzame speeltuin, deeleconomie) • Mobiliteitsgeluksmeting ism Verkeersonderneming • Start aanpak riolering gekoppeld aan Voorlichting/ Bewustwording ophoging en vergroenen “tuinen/tonnen” • Connectie met Green Businessclub Rotterdam Alexander • Start voorbereiding L2 fiber glasvezel • NGW verbinding met Programma Betrokken Stad Consultancy 21 NGW samen met bewoners! Start 26 oktober 2018 met Climathon 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 22 Climathon Prinsenland & Het Lage Land 5 kansrijke arrangementen samen met bewoners verder uitgewerkt: • Lokale energiecorporatie (Alex Energie) • De Duurzaamste Speeltuin (BSV Het Lage Land) • Groen & gezellig (pluktuin, groenten voor de wijk) • Regenwater & Riolering (onttegelen tuinen, wateropvang) • Samen & Sociaal (hergebruik en samen delen) 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 23 Basisvragen voor uitwerking elk initiatief: 1. Wat wil je bereiken? 2. Wat wil je zelf doen? 3. Wie heb je nodig? 4. Hoe gaan we dat betalen? 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 24 Voorbeeld uitwerking initiatief Lokale Energie Coöperatie Alex Energie 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 25 Ideeën voor Wijk van de Toekomst door bewoners geplot op kaart en samengevat in tekening met 5 arrangementen 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 26 Resultaten Climathon gepresenteerd aan wethouder Arno Bonte Wat hebben bewonersinitiatieven nodig om ze verder te brengen? Reactie vanuit de bewoners zelf: - “We willen wel meedoen, maar niet als trekker” - “We missen organisatiekracht” - “En hebben ook behoefte aan financiële ondersteuning” 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 27 Vele verbindingen kwamen ook op het dak van het Techniek College Rotterdam tezamen rond het IBIS Powernest 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 28 BSV Het Lage Land, Energieweekend 22 en 23 juni Energie opwekken met fietsen Rad van Fortuin Zonne-energie Energie advies bij Energie advies bij spiraal maken energie coaches Energieontbijt WoonWijzerWagen Alex Energie Eco speelhuis 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 29 Inspiratietafel Basisschool “Verduurzamen De Kleine Prins” 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 30 Verbinden RNE via gebiedsgerichte thema’s met initiatieven van bewoners én ondernemers (GBCRA) 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 31 Systeemwereld en leefwereld bij elkaar brengen Transities in de wijk zijn van iedereen! 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 33 21 november 2019 LPB Congres, Workshop 3, Next Generation Woonwjiken 34 NGW pilot: Prinsenland/Het Lage land “You can not present a “blueprint” of the Next Start: Generation Urban Areas in 2030, because you • Zo’n 40 gesprekken: over concept, ideeën en doelen don’t know what innovations and which • Kick off bijeenkomst technologies will be invented tomorrow”, • Werkgroepen per thema: Loorbach, Drift, 2017. Next Next Generation Urban Urban Area Living and Langer thuis Care Behoeften • Resultaten Service design onderzoek onder bewoners Prinsessenflats. • Inzicht in gebruik buitenruimte door ouderen • Onderzoek Veldacademie: vraag en aanbod van wonen, zorg en welzijn • Context mapping studenten TU Resultaat oa: behoefte aan ontmoeten/informatie Aanzet programma • aanleg plus routes 2019 • aanpak Prinsessenflats (500 won) inclusief fysieke Langer thuis maatregelen • Lancering Ouderenhub 10 juli 2019 • Tweedaagse bijeenkomst Ouderenhub 16-17 okt 2019. Gezamenlijk doel en programma o.a.: o informatievoorziening o Ontmoeten o Samenwerking zorgaanbieders o Flat-buurtcoach o Deel scootmobielen Consultancy 36 NGW: thema langer