DOCSLIB.ORG

(295-296) Lipiec-Sierpień 2015

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
(295-296) Lipiec-Sierpień 2015 w numerze 3 Rzeź Woli 18 Suwalski Katyń Katarzyna Wojciechowska Maciej Gelberg 8 W Powstaniu Warszawskim 22 Międzynarodowy Dzień Pamięci walczyliśmy dla przyszłych pokoleń o Zagładzie Romów i Sinti Norbert Nowotnik Monika Bąk 10 „Walczyli, na Boga, lepiej niż my” – 25 18. cud świata – czyli Bitwa Niemcy o Powstaniu Warszawskim Pomnik na Skwerze Pamięci Ofiar Warszawska pełna kontrowersji Waldemar Kowalski Rzezi Woli FOT. ALINA NOWACKA Michał Elmerych 15 Generał SS Heinz Reinefarth – 31 Granaty konspiracyjnej produkcji BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW historia nigdy nieosądzonej zbrodni Wojciech Weiler I OSÓB REPRESJONOWANYCH Norbert Nowotnik Redakcja ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa e-mail: [email protected] Wybuch Powstania Warszawskiego nie za- skoczył Niemców, ale postawa wal czących Redaktor odpowiedzialny za wydanie: o oswobodzenie miasta członków ruchu Monika Bąk tel. (22) 661 87 45 opo ru – niezależnie od informacji rozgła - e-mail: [email protected] sza nych przez niemiecką propa gan dę – na niejednym żołnierzu Wehrmachtu zrobiła Współpraca reporterska: Alina Nowacka wrażenie. W zachowanych rela cjach mo wa Redakcja tekstów: Wojciech Lewicki m.in. o trudzie codziennej wal ki w warun- Korekta: Dariusz Saracyn kach bitwy miejskiej oraz dramacie war - szawskich cywilów. Archiwalne numery „Kombatanta” dostępne są na stronie www.udskior.gov.pl 10 Wydawca: W lipcu 1945 r. z rąk Sowietów zginęło Urząd do Spraw Kombatantów blisko 600 mieszkańców Suwalszczyzny. i Osób Represjonowanych Zabito ich bez sądu, w nieznanych oko - ul. Wspólna 2/4, 00-926 Warszawa centrala tel. (22) 661 81 11 licznościach. Nigdy nie osądzono spraw - punkt informacyjny tel. (22) 661 81 29 ców, nie znamy miejsca pochówku ofiar. (22) 661 87 06, www.udskior.gov.pl Obławę augustowską nazywa się „Małym 18 Opracowanie graficzne: Hanna Sater Katyniem”, choć ta zbrodnia była mniej - sza tylko pod względem liczby zabitych. Druk: TOPDRUK Sp. z o.o. Z innych powodów można ją uznać za ul. Nowogrodzka 151a, 18-400 Łomża jeszcze bardziej przerażającą. Nakład: 4200 egz. KOLPORTAŻ Kolportaż: Tomasz Nejmanowski, [email protected], tel. (22) 661 86 67 Redakcja zastrzega sobie prawo dokonywania zmian i skrótów w nadsyłanych materiałach. Materiały powin- ny być podpisane pełnym imieniem i nazwiskiem autora tekstu i zdjęcia oraz zawierać jego prywatny adres i telefon kontaktowy, a także krótką notkę o autorze tekstu. W miarę możliwości prosimy o dostarczanie tekstów i materiałów graficznych (zdjęcia o rozdzielczości 300 dpi) w wersji elektronicznej (na CD lub pocztą elektroniczną). Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Rubryka Poszukujemy jest bezpłatna. BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH 2 NR 7 –8(295–296) LIPIEC–SIERPIEŃ 2015 BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH FOT. ALINA NOWACKA FOT. KATARZYNA WOJCIECHOWSKA wszystko wkoło płonie i wali się. Znoszą moc rannych żołnierzy i osób cywilnych. Rany są potworne – tak RZEŹ WOLI zapamiętała początek tego słonecz- nego dnia pani Stanisława, żołnierz Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. „Kedywu”, pielęgniarka ze Szpitala Warszawa ma być zrównana z ziemią. Karola i Marii. Dzięki bezchmurnemu niebu sa- ak brzmiał rozkaz wydany przez mier Rumunii Ion Antonescu po moloty Luftwaffe mogły bez żad- Hitlera i Heinricha Himmlera spotkaniu z Hitlerem, który poka- nych przeszkód zrzucać bomby na T zaraz po wybuchu Powstania zał mu zdjęcia z mordu na warsza- Warszawę, a po nalocie Niemcy za- Warszawskiego 1 sierpnia 1944 r. I nie wiakach. – Przekonała mnie o tym atakowali, idąc szerokim na kilo- była to – jak twierdził potem gene- gwałtowna reakcja Niemców na metr pasem od zachodnich rubieży rał SS Heinz Reinefarth, odpowie- Powstanie Warszawskie. Nie jeste- miasta – ulicą Wolską i Górczewską. dzialny za zbrodnie w trakcie Pow - śmy w stanie odciąć się bez cierpień Dysponując czołgami, artylerią, po- sta nia – zwykła operacja wojskowa tak strasznych jak te, których do- ciągiem pancernym i lotnictwem – ma jąca na celu oczyszczenie trasy świadczyła Warszawa. szybko wypierali powstańców w kie- komunikacyjnej dla oddziałów ze runku centrum. Główna barykada Wschodu. Ta straszliwa masakra – Musisz umrzeć! przy Wolskiej wytrzymała do połu- w której, według różnych szacunków, Do akcji przeciwko powstańcom dnia. zginęło 50–65 tys. ludzi – miała stłu- i ludności cywilnej zaangażowano W tym czasie na bocznych uli- mić zryw, eksterminować mieszkań- siły liczące ponad 6,5 tys. żołnierzy. cach, które nie widziały nawet jedne- ców i stanowić straszak na każdego, Pierwsze uderzenie skierowano na go powstańca, zaczynała się istna kto też chciałby się przeciwstawić Wolę i Ochotę. Jego celem było przej- orgia przemocy. Jak opisuje Ale xan - Niemcom w całej okupowanej Eu - ście przez zewnętrzne dzielnice War- dra Richie w książce „Warszawa ropie. szawy i dotarcie w ciągu dwóch dni 1944. Tragiczne powstanie”, gen. Rei- – Nie jest w naszym interesie ode- do Wisły. Atak rozpoczęto 5 sierp- nefarth, który przyglądał się akcji ze rwanie się od Niemiec – oświadczył nia 1944 r. – W sobotę rano bom- stanowiska dowodzenia w pobliżu tureckiemu chargé d’affaires pre- bardowanie z samolotów, szyby lecą, ulic Wolskiej i Syreny, zadbał o psy- NR 7–8(295–296) LIPIEC–SIERPIEŃ 2015 3 chologiczne przygotowanie swoich kich, obwieszonych taśmami amu- pertraktacjach z Oddziałem Sztur mo - żołnierzy. Gdy przybyli do War sza - nicji i granatami. – Były to oddziały wym, które trwały wieczność, i nie- wy, mówiono im o niewinnych Niem- niemieckie i ich kolaboracyjni sprzy- znanych nam argumentach oficerów, cach zabijanych przez „bandytów”. mierzeńcy: Rosjanie i Ukraińcy. Wi - odstąpiono od egzekucji. Byliśmy Przekonywano, że ich wrogiem jest dok był przerażający. Strach parali- ocaleni! Ocalenie, jak się później cała ludność, bo wszyscy ponoszą żował poruszanie się i zapierał dech. okazało, było za sprawą mieszkanki odpowiedzialność. W rezultacie je - Kilkunastu żołnierzy wbiegło do bu- naszego domu, sąsiadki z górnego den z żołnierzy SS grupę cywilów dynku i plądrowało mieszkania, gra- piętra, która znała język niemiecki zmuszonych do oczekiwania na egze- biąc, co się dało. Lęku, jaki nas i widząc narastający dramat, pobie- kucję w magazynie uciszał słowami: ogarniał, nie da się opisać. Nagle gła co sił w nogach błagać ich o ra- – Wszyscy jesteście bandytami! Za- padły strzały i dwujęzyczne okrzy- tunek, ratując nas w ten sposób od atakowaliście Rzeszę, chociaż Hitler ki: „Raus!”, „Wychodzitie skorej!”, niechybnej śmierci. próbował ochronić was przed bolsze- „Schnell!”. Wszyscy mieszkańcy na- To jedna z niewielu historii, kiedy wizmem! Inny krzyczał na młodą szej kamienicy rzucili się do wyjścia całej rodzinie udało się wydostać dziewczynę, tuż przed jej zabiciem: i tu znów padły komendy: „Hände z Woli i ocalić życie. Większość mie - – Niemieckie kobiety i dzieci umie- hoch!”, „Ruki wierch!”, „Pod stienku!”. szkańców dzielnicy została brutal- rają przez takich jak ty, więc także Uformowany został szpaler ludzi nie zamordowana, a potem spalona musisz umrzeć! stojących przodem do ściany z pod- – wydarzenia te znamy z relacji nie- Szpaler złożony z sąsiadów Jerzy Janowski w sierpniu 1944 r. miał 12 lat. – W Warszawie trwało Powstanie. Było piękne lato. Wcze - sny ciepły ranek 5 sierpnia 1944 r. nie zapowiadał wyroku na naszą dzielnicę – relacjonował potem przed Komisją Badania Zbrodni Nie miec - kich w Polsce. – Był to piąty dzień Powstania Warszawskiego. Wola pło- nęła, unosiły się kłęby dymu i swąd palonych ciał, panował strach i przy- gnębienie. Niemcy ściągali posiłki w ludziach i w sprzęcie z tzw. kraju Warty – Poznania. Słychać było bez Wola. Godzina „W”. Grupa powstańców z Batalionu „Pięść” udająca się na koncentrację w rejonie przerwy kanonady karabinów ma- cmentarza ewangelicko-augsburskiego. W tle widoczne zabudowania przemysłowe stojące wzdłuż szynowych i pojedyncze strzały oraz ul. Mireckiego FOT. STEFAN BAŁUK „KUBUŚ” „STARBA”, MUZEUM POWSTANIA detonacje granatów. Na rozkaz Him - WARSZAWSKIEGO mlera przybyły na przedmieścia Woli oddziały niemieckiej „odsie- niesionymi rękoma. W tym szpale- czy” pod dowództwem SS-Gruppen - rze złożonym z sąsiadów stała nasza führera Heinza Reinefartha oraz mama z dwójką młodszych dzieci brygada kryminalistów i zawodo- w wieku 10 i 12 lat. wych przestępców niemieckich pod- Gdy rozległ się szczęk repetowa- komendnych SS-Oberführera Oska- nej broni, z kierunku ul. Grodziskiej ra Dirlewangera. Pod osłoną czoł- wybiegli Niemcy strzelający w górę, gów i wozów pancernych rozpoczął na znak, że czegoś chcą. – Okaza - się gwałtowny szturm miasta od za- ło się, że było to dwóch oficerów chodu, którego głównym traktem do z Wehr machtu i Bahnschutzu. Jeden Śródmieścia była ulica Wolska. z nich był komendantem Posterunku Pod domem, w którym mieszkał Kolejowego, który istniał od kilku Jerzy Janowski, przy ul. Sowiń skie - lat okupacji przy bocznicy kolejowej go, pojawiła się grupa szturmowa nieopodal naszego domu – zeznał żołnierzy w mundurach niemiec- Jerzy Janowski. – Po dramatycznych BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH 4 NR 7 –8(295–296) LIPIEC–SIERPIEŃ 2015 licznych ocalałych. Wielu egzekucji i obrzucano granatami, wyrwanych lać z karabinu maszynowego i pisto- BIULETYN URZĘDU DO SPRAW KOMBATANTÓW I OSÓB REPRESJONOWANYCH nie przeżył nikt. ze snu zabijano w ich własnych miesz- letów oraz rzucać granaty w tłum kaniach. Kazano kłaść się na ziemi, leżących ludzi. [Co pół godziny prz y- Schody spływały krwią obok
Load more

Recommended publications
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In
    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
    [Show full text]
  • Interpreting Race and Difference in the Operas of Richard Strauss By
    Interpreting Race and Difference in the Operas of Richard Strauss by Patricia Josette Prokert A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy (Music: Musicology) in the University of Michigan 2020 Doctoral Committee: Professor Jane F. Fulcher, Co-Chair Professor Jason D. Geary, Co-Chair, University of Maryland School of Music Professor Charles H. Garrett Professor Patricia Hall Assistant Professor Kira Thurman Patricia Josette Prokert [email protected] ORCID iD: 0000-0002-4891-5459 © Patricia Josette Prokert 2020 Dedication For my family, three down and done. ii Acknowledgements I would like to thank my family― my mother, Dev Jeet Kaur Moss, my aunt, Josette Collins, my sister, Lura Feeney, and the kiddos, Aria, Kendrick, Elijah, and Wyatt―for their unwavering support and encouragement throughout my educational journey. Without their love and assistance, I would not have come so far. I am equally indebted to my husband, Martin Prokert, for his emotional and technical support, advice, and his invaluable help with translations. I would also like to thank my doctorial committee, especially Drs. Jane Fulcher and Jason Geary, for their guidance throughout this project. Beyond my committee, I have received guidance and support from many of my colleagues at the University of Michigan School of Music, Theater, and Dance. Without assistance from Sarah Suhadolnik, Elizabeth Scruggs, and Joy Johnson, I would not be here to complete this dissertation. In the course of completing this degree and finishing this dissertation, I have benefitted from the advice and valuable perspective of several colleagues including Sarah Suhadolnik, Anne Heminger, Meredith Juergens, and Andrew Kohler.
    [Show full text]
  • Generate PDF of This Page Notify About This Page
    Institute of National Remembrance https://ipn.gov.pl/en/news/7052,The-pendulum-of-memory-The-lack-of-knowledge-about-German-war- crimes.html 2021-10-04, 06:20 09.02.2021 The pendulum of memory. The (lack of) knowledge about German war crimes. A lot was written and spoken about the crimes of the Third Reich during the Communist era – although in accordance with the official narration. After 1989, the memory about them gradually withered and a generation gap was created among its researchers. It’s dangerous, especially in light of the aggressive historical policy of Germany. -What did your father do during the war? - He was lucky enough not to had been sent to the front. He served in a reserve Wermacht company at Hannover. In the kitchens. - Like everyone – commented Boznański. - It was an especially large kitchen with especially huge number of people. - Yes, I’ve been travelling across Germany for so many years and never have I met any relatives of the officers of the SS who served in Warsaw, first slaughtered 200 thousand people in a few weeks, then burned the entire city down, and finally took Wyczółkowski as a souvenir so their grandchildren could erase the signatures a few decades later and, with the help of some experts, earn a proper coin for holidays in Thailand. Such dialogue between a Polish and German art dealer can be found in the latest thriller by Zygmunt Miłoszewski, entitled Priceless. The novel tells the story of a search for the Portrait of a Young Man by Raphael, the number one on the list of Polish war losses1.
    [Show full text]
  • German Economic Policy and Forced Labor of Jews in the General Government, 1939–1943 Witold Wojciech Me¸Dykowski
    Macht Arbeit Frei? German Economic Policy and Forced Labor of Jews in the General Government, 1939–1943 Witold Wojciech Me¸dykowski Boston 2018 Jews of Poland Series Editor ANTONY POLONSKY (Brandeis University) Library of Congress Cataloging-in-Publication Data: the bibliographic record for this title is available from the Library of Congress. © Academic Studies Press, 2018 ISBN 978-1-61811-596-6 (hardcover) ISBN 978-1-61811-597-3 (electronic) Book design by Kryon Publishing Services (P) Ltd. www.kryonpublishing.com Academic Studies Press 28 Montfern Avenue Brighton, MA 02135, USA P: (617)782-6290 F: (857)241-3149 [email protected] www.academicstudiespress.com This publication is supported by An electronic version of this book is freely available, thanks to the support of libraries working with Knowledge Unlatched. KU is a collaborative initiative designed to make high quality books Open Access for the public good. The Open Access ISBN for this book is 978-1-61811-907-0. More information about the initiative and links to the Open Access version can be found at www.knowledgeunlatched.org. To Luba, with special thanks and gratitude Table of Contents Acknowledgements v Introduction vii Part One Chapter 1: The War against Poland and the Beginning of German Economic Policy in the Ocсupied Territory 1 Chapter 2: Forced Labor from the Period of Military Government until the Beginning of Ghettoization 18 Chapter 3: Forced Labor in the Ghettos and Labor Detachments 74 Chapter 4: Forced Labor in the Labor Camps 134 Part Two Chapter
    [Show full text]
  • PHILOSOPHICAL (PRE)OCCUPATIONS and the PROBLEM of IDEALISM: from Ideology to Marx’S Critique of Mental Labor
    PHILOSOPHICAL (PRE)OCCUPATIONS AND THE PROBLEM OF IDEALISM: From Ideology to Marx’s Critique of Mental Labor by Ariane Fischer Magister, 1999, Freie Universität Berlin M.A., 2001, The Ohio State University M.Phil., 2005, The George Washington University A Dissertation submitted to The Faculty of Columbian College of Arts and Sciences of The George Washington University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy January 31, 2010 Dissertation directed by Andrew Zimmerman Associate Professor of History The Columbian College of The George Washington University certifies that Ariane Fischer has passed the Final Examination for the degree of Doctor of Philosophy as of August 25, 2009. This is the final and approved form of the dissertation. PHILOSOPHICAL (PRE)OCCUPATIONS AND THE PROBLEM OF IDEALISM: From Ideology to Marx’s Critique of Mental Labor Ariane Fischer Dissertation Research Committee: Andrew Zimmerman, Associate Professor of History, Dissertation Director Peter Caws, University Professor of Philosophy, Committee Member Gail Weiss, Professor of Philosophy, Committee Member ii © Copyright 2010 by Ariane Fischer All rights reserved iii Acknowledgments The author wishes to thank her dissertation advisor Andrew Zimmerman, who has been a continuous source of support and encouragement. His enthusiastic yet demanding guidance has been invaluable. Both his superior knowledge of history and theory as well as his diligence in reviewing drafts have been crucial in the successful completion of the research and writing process. Further, many thanks are extended to Gail Weiss and Peter Caws for joining the dissertation committee, and to Dan Moschenberg and Paul Smith for agreeing to be readers.
    [Show full text]
  • Nazi Germany and the Jews, 1933-1945
    NAZI GERMANY AND THE JEWS, 1933–1945 ABRIDGED EDITION SAUL FRIEDLÄNDER Abridged by Orna Kenan To Una CONTENTS Foreword v Acknowledgments xiii Maps xv PART ONE : PERSECUTION (January 1933–August 1939) 1. Into the Third Reich: January 1933– December 1933 3 2. The Spirit of the Laws: January 1934– February 1936 32 3. Ideology and Card Index: March 1936– March 1938 61 4. Radicalization: March 1938–November 1938 87 5. A Broken Remnant: November 1938– September 1939 111 PART TWO : TERROR (September 1939–December 1941) 6. Poland Under German Rule: September 1939– April 1940 143 7. A New European Order: May 1940– December 1940 171 iv CONTENTS 8. A Tightening Noose: December 1940–June 1941 200 9. The Eastern Onslaught: June 1941– September 1941 229 10. The “Final Solution”: September 1941– December 1941 259 PART THREE : SHOAH (January 1942–May 1945) 11. Total Extermination: January 1942–June 1942 287 12. Total Extermination: July 1942–March 1943 316 13. Total Extermination: March 1943–October 1943 345 14. Total Extermination: Fall 1943–Spring 1944 374 15. The End: March 1944–May 1945 395 Notes 423 Selected Bibliography 449 Index 457 About the Author About the Abridger Other Books by Saul Friedlander Credits Cover Copyright About the Publisher FOREWORD his abridged edition of Saul Friedländer’s two volume his- Ttory of Nazi Germany and the Jews is not meant to replace the original. Ideally it should encourage its readers to turn to the full-fledged version with its wealth of details and interpre- tive nuances, which of necessity could not be rendered here.
    [Show full text]
  • The Jewish Means to a Nazi End
    James Madison University JMU Scholarly Commons Masters Theses The Graduate School Spring 2011 An insult to authority: The ewJ ish means to a Nazi end Samuel Joseph Preston Anno di Stefano James Madison University Follow this and additional works at: https://commons.lib.jmu.edu/master201019 Part of the History Commons Recommended Citation di Stefano, Samuel Joseph Preston Anno, "An insult to authority: The eJ wish means to a Nazi end" (2011). Masters Theses. 187. https://commons.lib.jmu.edu/master201019/187 This Thesis is brought to you for free and open access by the The Graduate School at JMU Scholarly Commons. It has been accepted for inclusion in Masters Theses by an authorized administrator of JMU Scholarly Commons. For more information, please contact [email protected]. An Insult to Authority: The Jewish Means to a Nazi End Samuel J P A di Stefano A thesis submitted to the Graduate Faculty of JAMES MADISON UNIVERSITY In Partial Fulfillment of the Requirements for the degree of Master of Arts European History May 2011 Table of Contents I. Abstract ....................................................................................................................2 II. Introduction ..............................................................................................................4 III. Chapter I ................................................................................................................10 IV. Chapter II ..............................................................................................................21
    [Show full text]
  • Resistance: the Warsaw Ghetto Uprising
    RESISTANCE l(� RESISTANCE l(� THE WARSAW GHETTO UPRISING Israel Gutman Published in association with the United States Holocaust Memorial Museum A Marc Jaffe Book HOUGHTON MIFFLIN COMPANY BOSTON NEW YORK 1994 Copyright © 1994 by Israel Gutman All rights reserved For information about permission to reproduce selections from this book, write to Permissions, Houghton Mifflin Company, 215 Park Avenue South, New York, New York 10003. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Gutman, Israel. Resistance : the Warsaw Ghetto uprising I Israel Gutman. p. em. "A Marc Jaffe book." "A publication of the United States Holocaust Memorial Museum." Includes bibliographical references and index. ISBN 0-395-60199-1 1. Jews- Poland- Warsaw- Persecutions. 2. Holocaust, Jewish (1939-1945)- Poland- Warsaw. 3· Warsaw (Poland)- History- Uprising of 1943. 4· Warsaw (Poland)- Ethnic relations. I. Title. DSI35-P62W2728 1994 943.8'4-dc20 93-46767 CIP Printed in the United States of America AGM 10 9 8 7 6 5 4 3 2 I Maps copyright© 1993 United States Holocaust Memorial Council "Campo dei Fiori" from The Collected Poems by Czeslaw Milosz. Copyright © 1988 by Czeslaw Milosz Royalties, Inc. Reprinted by permission of the publisher, The Ecco Press. In memory of Irit CONTENTS ACKNOWLEDGMENTS ix INTRODUCTION xi I . The First Weeks of War I 2. The Jews of Warsaw Between the Wars I4 3 · A New and Different Existence 49 4. The Ghetto Is Sealed 7I 5 ·The Turning Point 99 6 . Political Parties and Youth Movements I 20 7 · Deportation to Death I3 3 8 . The Establishment of the Jewish Fighting Organization 146 9.
    [Show full text]
  • There Was No Hope
    19 April 1943 WARSAW GHETTO UPRISING THERE WAS NO HOPE Educational materials for working with a film about the uprising in the Warsaw ghetto CALENDAR WARSAW GHETTO UPRISING 2 POWSTANIE W GETCIE WARSZAWSKIM 19 IV–16 V 1943 r. WARSAW GHETTO UPRISING April 19 - May 16, 1943 Opracowanie: Demart SA Prepared by: Demart SA www.demart.com.pl www.demart.com.pl Granica getta warszawskiego w dniu wybuchu powstania 19 IV 1943 r. The border of the Warsaw Ghetto on the day of the outbreak of the uprising – April 19, 1943 WARSAW GHETTO UPRISING 3 Bunkier komendy Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB), w którym 8 V dowódca powstania i Bunker of the command of the Jewish Combat Organization (ŻOB – Żydowska Organizacja bojowcy popełnili samobójstwo Bojowa), in which the commander of the uprising and the insurgents committed suicide Bunkry powstańcze Insurgents' bunkers Rejony największych walk Areas of the fiercest fights Sztab ŻOB ŻOB Headquarters Sztab Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) Headquarters of the Jewish Military Union (ŻZW - Żydowski Związek Wojskowy) Bramy wejściowe do getta Entrance gates to the ghetto Podziemne tunele Underground tunnels Skoncentrowane grupy bojowe ŻOB z liczbą grup Concentrated ŻOB battle groups with the number of groups Oddziały bojowe ŻZW ŻZW combat units Kierunek ewakuacji oddziałów ŻZW Direction of evacuation of ŻZW units Akcje polskiej zbrojnej pomocy dla getta dokonane przez oddziały Armii Krajowej (AK) i Gwardii Actions of the Polish armed units of the Home Army (AK – Armia Krajowa) and People's Guards Ludowej (GL) (GL- Gwardia Ludowa) in support of ghetto insurgents Zejście do kanału i droga kanałami, którymi ewakuowała się grupa bojowców i cywili Descent to a sewer and path through sewers, along which a group of fighters and civilians evacuated Kierunki działań Niemców Directions of the Germans' actions Cmentarz Powązkowski Powązki Cemetery Cmentarz Żydowski Jewish Cemetery Flagi zawieszonej przez powstańcowi 21 IV na budynku przy pl.
    [Show full text]
  • Dam Im Imię Na Wieki D Am
    Biblioteka Drohiczyńska VII POLACY Z OKOLIC TREBLINKI RATUJĄCY ŻYDÓW RATUJĄCY TREBLINKI OKOLIC Z POLACY wieki na imię im Dam D am (Księgaimna Izajasza imięwieki 56,5) Polacy z okolic Treblinki Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat ratujący Żydów (Talmud Babiloński, Sanhedryn 37a) (I Estera Nirenberg (siedzi pierwsza z lewej) na weselu swej wnuczki Diny (Jerozolima 2005): z 56,5 w pierwszym rzędzie – dwaj prawnuczkowie Estery; W drugim rzędzie od lewej – Estera i nowożeńcy Gideon i Dina oraz Hudes Kosman, druga babcia Diny; W trzecim rzędzie – czworo wnuczków ) Estery wraz z małżonkami oraz jej córka Dvoyre (siódma z lewej) z obok stojącym mężem rabinem Josephem Kosmanem i jego bratem. Esthera Nirenberg w latach 1942-1945 była ukrywana przez Gustawa i Kazimierę Rytel-Andrianik P. Kopówka, ks. E. (z d. Abramowicz) Diehlów w ich domu (4 km od Obozu Zagłady w Treblince). Biblioteka Drohiczyńska VII Edward Kopówka, ks. Paweł Rytel-Andrianik DAM IM IMIĘ NA WIEKI (Iz 56:5) Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów Oxford-Treblinka 2011 Biblioteka Drohiczyńska VII Wydawcy: Drohiczyńskie Towarzystwo Naukowe Kuria Diecezjalna w Drohiczynie Edward Kopówka, ks. Paweł Rytel-Andrianik DAM IM IMIĘ NA WIEKI (Iz 56:5) Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów Oxford-Treblinka 2011 © Biblioteka Drohiczyńska Projekt okładki i skład: Paweł Roguski Korekta: Katarzyna Bruszewska, Joanna Gryn, Halina Rytel-Skorek, Agnieszka Skórzewska ISBN: XXX-XX-XXXX-XXX-X Wydawnictwo Sióstr Loretanek ul. L. Żeligowskiego 16/20; 04-476 Warszawa tel. (22) 673 50 95; fax (22) 612 93 62 e-mail: [email protected]; www.loretanki.pl Druk i oprawa: Drukarnia Loretańska, Warszawa-Rembertów ANTONI DYDYCZ BISKUP DROHICZYŃSKI Zawsze warto pamiętać ks.
    [Show full text]
  • The Holocaust and Records of Concentration Camp Trials
    An Index to the Microfilm Edition of The Holocaust and Records of Concentration Camp Trials Primary Source Media The Holocaust and Records of Concentration Camp Trials Guide Compiled by Alissa De Rosa Primary Source Media Primary Source Media The Holocaust and Records of Concentration Camp Trials Compilation © 2009 Primary Source Media ALL RIGHTS RESERVED. No part of this work covered by the copyright herein may be reproduced, transmitted, stored, or used in any form or by any means graphic, electronic, or mechanical, including but not limited to photocopying, recording, scanning, digitizing, taping, Web distribution, information networks, or information storage and retrieval systems, except as permitted under Section 107 or 108 of the 1976 United States Copyright Act, without the prior written permission of the publisher. For product information, contact us at Gale Customer Support, 1-800-444-0799 For permission to use material from this text or product, submit all requests via email online at [email protected] ISBN: 978-1-57803-409-4 Primary Source Media 12 Lunar Drive, Woodbridge, CT 06525 Tel: (800) 444 0799 and (203) 397 2600 Fax: (203) 397 3893 P.O. Box 45, Reading, England Tel (+ 44) 1734 583247 Fax: (+ 44) 1734 394334 Visit the Primary Source Media website at gale.cengage.com/psm Visit Gale online at gale.cengage.com Visit our corporate website at www.cengage.com Cover Photographs: [1] Rudolf Wolf, who testified that more than 600 prisoners at Dachau had been killed in a "death march", points to Franz Trenkle, number 4 on the list of forty accused torturers at Dachau being tried for their actions.
    [Show full text]
  • Finding Aid (English)
    Proces Ludwika Fischera (Sygn. GK 196), 1946-1947 Trial Against Ludwig Fischer RG-15.165M United States Holocaust Memorial Museum Archive 100 Raoul Wallenberg Place SW Washington, DC 20024-2126 Tel. (202) 479-9717 Email: [email protected] Descriptive Summary Title: Proces Ludwika Fischera (Sygn. GK 196) (Trial against Ludwig Fischer) Dates: 1946-1947 RG Number: RG-15.165M Accession Number: 1998.A.0241 Creator: Poland. Najwyższy Trybunał Narodowy Extent: 9 microfilm reels (35 mm) Repository: United States Holocaust Memorial Museum Archive, 100 Raoul Wallenberg Place SW, Washington, DC 20024-2126 Languages: Polish and German Administrative Information Restrictions on access: Researchers must complete and sign a User Declaration form before access is granted to materials from the Institute of National Remembrance (Instytut Pamięci Narodowej). Restrictions on reproduction and use: 1. Each researcher using the materials obtained from the Institute of National Remembrance (IPN) or materials whose originals belong to the IPN must complete the registration procedure required by USHMM. 1 2. Publication or reproduction of documents (in the original language, in facsimile form or in the form of a translation of an excerpt or of the entire document) or making them available to a third party in any form requires the written consent of the Institute of National Remembrance. The use of an excerpt defined as the fair use right to quote does not require obtaining consent. 3. Researchers assume all responsibility for the use of materials that belong to the Institute of National Remembrance. 4. References to documents that belong to the Institute of National Remembrance must cite the Institute of National Remembrance as the owner of the original documents and include the full reference citation of the Institute of National Remembrance in the citations.
    [Show full text]