HARITZAREN UZTA 30 Urte Aberrigintzan
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
HARITZAREN UZTA 30 urte aberrigintzan European Free Alliance Haritzaren uzta 30 urte aberrigintzan eusko alkartasuna 800 ale 2017ko Iraila 81 posta kutxa, Donostia D.L./L.G. SS 714/88 Zuzendaritza: Iria Epalza. Erredakzio taldea: Iria Epalza, Harri X. Fernández, Leire López de Aberasturi. Eskuartean duzuna ez da Eusko Alkartasunaren historia osoa, ez eta osatua. Eskuartean duzuna ez da orain dela 30 urtetik gaurdainoko Euskal Herriaren historia. Argitalpen hau EAk bere 30 urtetako ibilbidean izan duen koherentziaren testigantza duzu. Lau arlo handitan erein, hazi eta jaso duena: burujabetzaren aldeko indar metake- tan, bakegintzan, erakunde politikagintzan eta nazioarteko lan “paradiplomatikoetan”. Lau arlo zabalotan ageri dira Eusko Alkartasuna osatu duten eta osatzen duten emaku- me eta gizonek Herriari egin dizkion ekarpen emankorrenak. Lo que tienes entre manos no es la historia completa de Eusko Alkartasuna. Lo que tienes en tus manos no es la historia de Euskal Herria durante los últimos 30 años. Este anuario es una constatación de la coherencia que EA ha tenido durante las últimas tres décadas. Coherencia en cuatro aspectos: unión de fuerzas soberanistas, pacificación, política institucional y acción internacional. Son estos cuatro apartados en los que se divide esta publicación, cuatro apartados en los que se narran las aportaciones más importantes de las mujeres y hombres que han sido y son parte de Eusko Alkartasuna al país. AURKIBIDEA SARRERA - INTRODUCCIÓN ............................................................................3 ÍNDICE PELLO URIZAR: Hitzaurrea/Prólogo ................................................................5 EAren SORRERA ...............................................................................................6 • LTH y cuestión navarra ..................................................................................8 • Garai zailak ......................................................................................................9 • Se rompe la baraja y nace Eusko Alkartasuna .............................................10 • El punto de vista de Manolo Ibarrondo .........................................................12 KOHERENTZIA INSTITUZIONALA ..................................................................14 • Entrada con fuerza ........................................................................................16 • Oposición ......................................................................................................17 • El punto de vista de Fermin Ciaurriz .............................................................18 • Ekintza-batasunerako eskaintza ....................................................................19 • Se insiste en la unidad de acción .................................................................20 • Ilusioa eta itxaropena ....................................................................................24 • El punto de vista de Entrevista a Begoña Lasagabaster ..............................26 • EAk EAJ subirautzaren bidera darama .........................................................33 • Ley de partidos y plan Ibarretxe ..................................................................34 • Urte ilunak Euskal Herrian .............................................................................36 • El punto de vista de Begoña Errazti ..............................................................38 • Fin de un ciclo ...............................................................................................40 • Aldaketa ........................................................................................................41 • BEGIBISTAN ..................................................................................................44 BAKEGINTZA ...................................................................................................46 • Pacto de Ajuriaenea ......................................................................................48 • Berun urteak ..................................................................................................49 • El dulce espejismo de Lizarra-Garazi ..........................................................50 • El punto de vista de Rafa Larreina ................................................................52 • Akordioaren aldeko kanpainak ......................................................................54 • Protagonismorik gabe ...................................................................................56 • El punto de vista de Joseba Azkarraga ........................................................60 • BEGISBISTAN ...............................................................................................63 POLO SOBERANISTA .....................................................................................64 • Lehen ekimen batasuna ................................................................................65 • Llega el acuerdo con EUE ............................................................................65 • 1998.“Nazionalismo, Autodeterminazioa eta Independentzia” eta “Liburu Gorria” ..67 • 1998-2001. Primer gobierno con el PNV ......................................................68 • 1999. UDALBILTZA, leen Erakunde nazionala .............................................69 • 2001-2005. Euskal Herria hacia la soberanía ..............................................70 • 2004. Nafarroa Bai, euskal sentimendua nabarmentzea ..............................72 • 2005-2009. Ley de consulta ..........................................................................73 • 2008. Galderafobia edo galdetzeko beldurra ...............................................74 • Reuniones discretas con la Mesa de Batasuna ............................................75 • El punto de vista deUnai Ziarreta ..................................................................76 • Noviembre de 2009. Propuesta del Polo Soberanista ..................................80 • Lortu arte! ......................................................................................................82 • Euskal Bidea ..................................................................................................83 NAZIOARTEKO KONPROMEZUA ...................................................................84 • EA eta ALE ....................................................................................................86 • Afianzarse en la ALE .....................................................................................89 • Manifiesto de Gernika ..................................................................................90 • Aldaketa-garaia Europan ..............................................................................95 • El punto de vista de Mikel Irujo .....................................................................96 • Larga camaradería con Quebec .................................................................100 • 2014 Uruguaien harremanak lantzen ..........................................................101 BITXIKERIAK ..................................................................................................104 ESKERRAK ....................................................................................................105 EUSKO ALKARTASUNA ETORKIZUNEAN ZER? Pello Urizar Hogeita hamargarren urteurrenak balio izan digu iraganari begirada bat bota eta ibilbidean egindakoari buruz hausnartzeko. Garai desberdinak bizi izan ditugu hogeita hamar urte horietan, batzuetan gozoak eta beste batzuetan gaziak, baina denborak dena leuntzeko gaitasuna duenez, gozoak gailentzen dira zorionez. Apustu garrantzitsuak egin ditu EAk urte guzti hauetan. Apustu arriskutsuak ere batzuetan baina gure DNAk behartuta, aberria jarri dugu beti alderdiaren aurretik. Hori horrela, azken urteetan hartutako erabakiek helburu hori izan dute jomugan: Euskal Herri baketsu, burujabe eta sozialki justuago bat eraikitzeko tresna egokienak eraikitzea, Giza Eskubideetan oinarrituta, bereziki Eusko Alkartasunaren paperari garrantzia emanez. Azken Biltzar Nagusiak erabaki bezala, EH Bildu da Eusko Alkartasunaren helburu nagusiak lortzeko tresna politikoa, eta berau sendotzeko konpromisoa hartu dugu. Behin puntu hau argi izanik, logikoena litzateke galdetzea zein izan behar den EAren papera etorkizunean, eta nire ustez argi dago; iraganean askotan egin bezala, proposamen politiko ausartak mahai gainean jartzea, horrela euskal eskenatoki politikoan eraginez. Gero eta argiago ikusten da -askotan modu pertsonalean eragiten digu- aro baten bukaeran gaudela. Alde batetik EAEn duela hogeita hemezortzi urte, Gernikako Autonomia Estatutoarekin, eta bestetik Nafarroan hiru urte geroago Amejoramenduarekin, aro bat ireki zen Hego Euskal Herrian. Berrogei urte luzeegitako diktadura baten ondoren esperantzaz bizitakoa. Hala ere, bizkorregi ikusi ahal izan genuen trantsizioa deituriko garai haietan espainiar Estatuaren aldetik hartutako konpromisoak hutsalak zirela eta betetzeko asmorik ez zegoela. EA jaio zen une beretik argi utzi genuen autonomismoa gainditu beharra zegoela, burujabetza osoa helburu, eta denborak arrazoia eman digu. Une hauetan eredu autonomistaren porrotaren lekuko izaten ari gara, ez dituelako inongo ez inoren aspiraziorik bete. Trantsizioaren hasierako urteetan adostutakoa ez betetzeko borondatea argi ikusi zen bezala, azken urteotan argi ikusten da ere Madriletik zentralizaziorako neurriak besterik ez datozela. Zentzu horretan, eredu autonomistaren kudeaketa soilak etorkizunik