DE REDDINGBOOT Januari 2014 Verslag 222

■ Vrouw achter de redder ‘Natuurlijk heb ik die alarmeringen wel eens verwenst’ pagina 6

■ Het nieuwe varen Sterke knuisten en een ijzeren maag zijn niet genoeg pagina 18

■ Ambulance te water Op Ameland werken ambulancepersoneel en opstappers nauw samen Met man pagina 20 en macht ■ Nh1816 doorstaat kantelproef pagina 11 Met draaiende motor over de kop pagina 25 DE REDDINGBOOT januari 2014 VErSLag 222

Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij BEDANKT De KNRM zet in elke Redding boot Champagne voor een opleiding een bijzondere schenker, sponsor, partner of nieuwe Redder aan de wal in het zonnetje.

Nieuwe IBAN- acceptgiro

Net als heel Nederland gaat de KNRM de- finitief over op een IBAN-acceptgiro. Deze ziet er hetzelfde uit, maar heeft een langer Goed opgeleide bemanning is belangrijk voor de KNRM. Dankzij de Ronde rekeningnummer. De oude acceptgiro’s Tafel 32 - Zeeuwsch Vlaanderen kan Tim Meeusen zijn opleiding tot met het kortere nummer kunt u na Aankomend Opstapper volgen. De Zeeuwse afdeling van de Nederlandsche 31 januari 2014 niet meer gebruiken. Maak Tafelronde schonk hiervoor € 2.500 aan reddingstation Breskens. Het geld dus gebruik van de acceptgiro bij deze De werd opgehaald met de verkoop van champagne. Reddingboot voor uw gift. Anders kan het zijn dat u gift niet wordt overgemaakt.

U vindt uw IBAN-rekeningnummer: • op uw rekeningafschriften; Dorus Rijkers Fonds • op uw nieuwe bankpasje; • in uw internetbankieromgeving. financiert boothuis

Ook kunt u op www.iban-converteren.nl Stichting Helden der Zee-Fonds verruimd. De stichting steunt nu uw rekeningnummer omzetten naar uw Dorus Rijkers gaat de bouw van het reddingwerk op zee, in de IBAN-rekeningnummer. het nieuwe boothuis Dordrecht- breedste zin van het woord. In Noord financieren. Het fonds deed 2013 doneerde de stichting een Wilt u meer weten over IBAN? Ga dan al vaker grote schenkingen aan de geldbedrag voor de aanschaf van naar www.overopiban.nl. Mocht u nog KNRM. Het werd in 1923 opgericht noodbakens die de locatie van vragen hebben neem dan contact op om behoeftige (oud-)redders, hun een overboord geslagen redder met onze donateursservice op telefoon- weduwen en nazaten financieel bij doorgeven. De KNRM is Stichting nummer 0255-548454. te staan. Toen dat in latere jaren Helden der Zee-Fonds Dorus niet langer nodig bleek, heeft het Rijkers zeer erkentelijk voor de stichtingsbestuur de doelstelling ruimhartige steun.

Loffelijke initiatieven Dhr. Zijlstra, Uffelte, € 1.000 (feest) * Frimach Metaalbewerkingsmachines, Drachten, divers gereedschap en machines (voor redding station Terschelling Paal 8) * Zwemschool Kikkersprong, Hellevoetsluis, € 1.525 (10-jarig jubileum) * Dhr. L.W. Rosenkranz, IJzendijke, € 580 (90ste verjaardag) * Familie Van der Ham, Aerdenhout, € 400 (50-jarig huwelijksfeest) * Familie Van der Stroom, Rhenen, € 1.000 (50-jarig huwelijksfeest) * Mw. G. van Emde Boas, Heemstede, € 2.489,69 (feest 69ste verjaardag) * Familie J.C. Dorlas, Groningen, € 250 (huwelijksfeest) * P.H. Rademaker, Den Haag, € 70 (verjaardagsfeest) * Familie J.F. Kolman, Lemmer, € 480 (feest) * Dhr. A.M. Mulder, Almere, € 300 (12,5 jaar bij bedrijf) * E.J. Wijdeveld, Puttershoek, € 790 (afscheid werk) * GBU, Urk, gratis plaat sen advertentie in ‘ Kalender Urk 2013’, Dhr. O. Borgeld, Bentveld, € 2.058 (Nijmeegse 4-daagse) * Dhr. C. de Gier, Bennekom, € 125 (65ste verjaardag) * Dhr. G. Lingbeek, Olst, € 300 (feest) * Dhr. Piest, Belt-Schutsloot, € 180 (verjaardag) * Dhr. H.G.D. Eysink Smeets, Heemstede, € 600 (feest) * Familie W. Koppejan, Bidding huizen, € 350 (50-jarig huwelijksfeest) * Mw. Naayer, Assen, € 555,55 (na overlijden echtgenoot) * Mw. Harmsen, Haarlem, € 515 (80ste verjaardag) * Familie Tijssen, Velserbroek, € 295 (huwelijksfeest) * Kapitein-ter-zee R.H. Campagne en kapitein-luitenant-ter-zee R.C.M. van de Rijdt, Den Haag, € 481,80 (afscheid Marine) * Dhr. J.W. Schröder, Zaltbommel, € 267,50 * Vlootschouwcommissie Den Oever, Den Oever, € 3.906,81 (visserijfeesten Den Oever ) * Dhr. J. van der Velden, Kloetinge, € 300 Dhr. A.N. van Bockom Maas, Santpoort-Noord, € 1.000 * Dhr. G.A. Vonk, Huizen, € 137,60 (verkoop bootspullen) * Mw. Brandt-Smid, Nunspeet, € 280 (na overlijden echtgenoot) * Familie D.B. den Braber, Zuidland, € 380 (50-jarig huwelijksfeest) * Dhr. W.J. Beertema, Alphen a/d Rijn, € 200 (25-jarig jubileum) * SilersShop, Grou, € 161,50 (eindejaarsgeschenkenshow)

2 DE REDDINGBOOT verslag 222 Roemer Boogaard Zilveren speld voor Directeur KNRM trouwe donateurs Innovatie

De KNRM is blij met haar trouwe bedankmailtje. “Natuurlijk was - donateurs. In het najaar worden de zilveren speld een hoogtepunt, Als in het verleden – ik spreek van vóór 1930 – een reddingboot Redders aan de wal die de KNRM al maar de hartverwarmende bemanning op zee bleef, kwam dat meestal doordat het schip vijftig jaar steunen in het zonnetje ontvangst en de vaartocht met de was gekapseisd. Een bekend voorbeeld is de reddingboot gezet. Ze worden uitgenodigd op reddingboot hebben de meeste Brandaris. Dat was de grootste reddingboot in de vloot toen het dichtstbijzijnde reddingstation, indruk op ons gemaakt. Wij hebben hij in een noordwesterstorm in 1921, op weg naar een Duitse waar ze ook de zilveren speld onze motorboot in Muiderzand schoener in nood, met man en muis verging. Het wrak van de ontvangen. De donateurs liggen en varen vaak in het Brandaris is nooit gevonden. reageren vaak enthousiast. Zo reddingsgebied van reddingstation - ook Niek en Femmy Urbanus. Op Huizen. Het is een veilige gedachte Naar aanleiding van die ramp ging de bekende reddingboot het reddingstation van Huizen dat er vanuit het station zo snel en schipper Mees Toxopeus nadenken hoe je een schip weer rechtop ontvingen zij eind vorig jaar de zo goed hulp kan worden geboden. kunt krijgen na een kapseis. Samen met scheepswerf Niestern zilveren speld. “We hebben een Al hopen we dat het voor ons nooit en professor Ernst Vossnack van de Technische Universiteit in heel interessante en leuke middag nodig zal zijn, we blijven van harte Delft heeft hij daarvoor een systeem bedacht. De KNZHRM liet gehad”, schrijft het echtpaar in een enthousiaste donateurs!” een reddingboot bouwen volgens deze – toen nog theoretische – ideeën, en in 1927 gleed de Insulinde van de werf: de eerste zelfrichtende reddingboot ter wereld. Sinds die tijd zijn alle reddingboten van de KNRM én van de reddingmaatschappijen in de rest van de wereld zelfrichtend. De Insulinde vaart nog steeds. Nu als varend museumschip bij het Reddingmuseum Dorus Opbrengst kerstactie: Rijkers in Den Helder. Zoals de vernieuwde techniek van de Insulinde van betekenis was voor alle reddingmaatschappijen, zo wil de KNRM met de nieuwe Nh1816 ook weer een technisch hoogstandje afleveren waarmee de veiligheid van onze vrijwillige redders nog beter geborgd is.- Op € 125.000 het moment dat ik dit schrijf, zijn we volop bezig met de kantel proeven. De eerste kapseis bleek fantastisch te gaan. Nog beter dan bij de Arie Visserklasse. Een grote verbetering is bovendien dat de motoren tijdens de kapseis door blijven draaien. Toch ging de Hartelijke dank aan alle bestellers van kaarten, jaarwimpels en kalenders. eerste proef niet helemaal zoals bedoeld. Is dat erg? Helemaal niet. Niet alleen vormt de opbrengst van de kerstactie een belangrijke inkom- Dat hoort erbij als je vernieuwend wil zijn. We leren ervan. Lees op stenbron voor de KNRM, we zijn ook erg blij dat alle ontvangers van kerst- pagina 25 in het uitgebreide verslag hoe het toch goedkwam. kaarten kennismaken met de KNRM. Roemer Boogaard

Dhr. Zijlstra, Uffelte, € 1.000 (feest) * Frimach Metaalbewerkingsmachines, Drachten, divers gereedschap en machines (voor redding station Terschelling Paal 8) * Zwemschool Kikkersprong, Hellevoetsluis, € 1.525 (10-jarig jubileum) * Dhr. L.W. Rosenkranz, IJzendijke, € 580 (90ste verjaardag) * Familie Van der Ham, Aerdenhout, € 400 (50-jarig huwelijksfeest) * Familie Van der Stroom, Rhenen, € 1.000 (50-jarig huwelijksfeest) * Mw. G. van Emde Boas, Heemstede, € 2.489,69 (feest 69ste verjaardag) * Familie J.C. Dorlas, Groningen, € 250 (huwelijksfeest) * P.H. Rademaker, Den Haag, € 70 (verjaardagsfeest) * Familie J.F. Kolman, Lemmer, € 480 (feest) * Dhr. A.M. Mulder, Almere, € 300 (12,5 jaar bij bedrijf) * E.J. Wijdeveld, Puttershoek, € 790 (afscheid werk) * GBU, Urk, gratis plaat sen advertentie in ‘ Kalender Urk 2013’, Dhr. O. Borgeld, Bentveld, € 2.058 (Nijmeegse 4-daagse) * Dhr. C. de Gier, Bennekom, € 125 (65ste verjaardag) * Dhr. G. Lingbeek, Olst, € 300 (feest) * Dhr. Piest, Belt-Schutsloot, € 180 (verjaardag) * Dhr. H.G.D. Eysink Smeets, Heemstede, € 600 (feest) * Familie W. Koppejan, Bidding huizen, € 350 (50-jarig huwelijksfeest) * Mw. Naayer, Assen, € 555,55 (na overlijden echtgenoot) * Mw. Harmsen, Haarlem, € 515 (80ste verjaardag) * Familie Tijssen, Velserbroek, € 295 (huwelijksfeest) * Kapitein-ter-zee R.H. Campagne en kapitein-luitenant-ter-zee R.C.M. van de Rijdt, Den Haag, € 481,80 (afscheid Marine) * Dhr. J.W. Schröder, Zaltbommel, € 267,50 * Vlootschouwcommissie Den Oever, Den Oever, € 3.906,81 (visserijfeesten Den Oever ) * Dhr. J. van der Velden, Kloetinge, € 300 Dhr. A.N. van Bockom Maas, Santpoort-Noord, € 1.000 * Dhr. G.A. Vonk, Huizen, € 137,60 (verkoop bootspullen) * Mw. Brandt-Smid, Nunspeet, € 280 (na overlijden echtgenoot) * Familie D.B. den Braber, Zuidland, € 380 (50-jarig huwelijksfeest) * Dhr. W.J. Beertema, Alphen a/d Rijn, € 200 (25-jarig jubileum) * SilersShop, Grou, € 161,50 (eindejaarsgeschenkenshow)

verslag 222 DE REDDINGBOOT 3 KNRM journaal

Start watersportseizoen Boothuis in

Het watersportseizoen begint bruisend! Stroomt de liefde voor watersport u door de aderen? Kom dan naar Boot Holland en HISWA. ruimer jasje Op beide evenementen is de KNRM vertegenwoordigd. HISWA 2014 vindt plaats van 5 tot en met 9 maart in Amsterdam RAI. Het boothuis van KNRM Terschelling is uit- Boot Holland is van 7 tot en met 12 februari 2014 in Leeuwarden. gebreid. Aan beide kanten van het bestaande Tijdens dit evenement reikt de boothuis is een aanbouw in oorspronkelijke KNRM ook de Gouden Wimpel stijl gerealiseerd. Zo is er meer ruimte voor het uit. Deze wimpels zijn een blijk materieel van de lifeguards en voor het beman- van waardering voor mensen en ningverblijf van de vrijwilligers. De aanbouw bedrijven die zich op een bijzon- van het boothuis werd mogelijk gemaakt door dere manier belangeloos inzet- een investering van € 42.000 van de provincie ten voor de KNRM. Friesland. Dankzij de welwillendheid van Terschellinger werkgevers kon de bemanning veel tijd in de verbouwing steken: zo’n 1500 uur. Het boothuis van het reddingstation Paal 8 is de thuishaven voor de reddingboten Tonijn (5 meter-klasse) en de Frans Hogewind (11 meter-klasse), maar ook voor het kusthulp- verleningsvoertuig (KHV) en in de zomer voor het materieel van de KNRM Lifeguards. Gemeente Hoorn least reddingboot

De KNRM leverde in oktober een reddingboot aan de gemeente Hoorn met een leasecontract voor gebruik door de brandweer. De reddingboot van het type Nikolaas vervangt de brandweerboot Hessel Snoek (een voor- malige KNRM-reddingboot) en de Hayo van KNRM Lelystad operationeel de reddingsbrigade Notwin. De brandweer gaat de nieuwe reddingboot inzetten met Het 45e reddingstation van de KNRM is een feit. Het nieuwe station Lelystad is met de opening een bemanning van vrijwilligers uit reddings- van het nieuwe boothuis klaar voor zijn allereerste actie. De bouw van het drijvende boothuis brigade en brandweer, die wordt opgeleid werd mogelijk gemaakt uit de nalatenschap van de in 2011 op 86-jarige leeftijd overleden door de KNRM. Het leasecontract omvat mevrouw Wil de Braal. Het boothuis heeft de naam gekregen van de overleden echtgenoot tevens een complete inventaris, onderhoud van mevrouw De Braal, ‘Jan de Braal’. en technische ondersteuning door de KNRM. Met een lengte van ca. 25 meter biedt het boothuis een overdekte ruimte voor de reddingboot Voor de KNRM is dit een nieuw product, dat ‘Bert en Anneke Knape’, een bemanningsverblijf en een werkplaats. De bemanning van het voorziet in uitbreiding van gereddencapaci- reddingstation bestaat uit een groep van dertig gemotiveerde vrijwilligers, verdeeld over teit en uniformiteit in reddingmaterieel voor bemanning, walploeg en Plaatselijke Commissie. hulpverleners op het water.

4 DE REDDINGBOOT verslag 222 En de winnaar is ...

Uit meer dan 600 foto’s zijn drie winnaars gekozen en twee eervolle vermeldingen. De vakjury, met als voorzitter fotograaf Olaf Kraak, over de winnende foto: ‘Opmerkelijk fraaie foto vanwege de combinatie van actie en zorgeloos plezier. Scherpte is bij de reddingboot, spelende kinderen op de onscherpe voorgrond, maken het schilderachtig’. U kunt alle foto’s bekijken op http:// fotowedstrijd.knrm.nl of op http://pinte- rest.com/knrmsearescue/. Het geeft een overzicht van activiteiten van de KNRM voor de lens van fotografen. 1e prijs: Nico van Amstel, Egmond aan de Hoef 2e prijs: Maarten Vroon, Hoek van Holland 3e prijs: Jurjen Backer Dirks, Harlingen

De publieksprijs ging naar Tjebbe Tammes uit Harlingen (4), voor zijn foto van de Harlinger reddingboot in vliegend stormweer. Eervolle vermeldingen zijn er voor Gert-Jan Onderwater uit Katwijk aan Zee (5) en Christian Westerink uit Elburg (6). 1 2 3

4 5 6

verslag 222 DE REDDINGBOOT 5 Ashley de Willigen ‘O ja, Anita Koopman papa boot!’ ‘ Voordat je het weet leef je In De Reddingboot gaat langs elkaar het voornamelijk over redders, geredden, heen’ reddingsacties en reddingmaterieel. De part- ners van de vrijwillige redders komen zelden voor het voetlicht. Maar als het thuisfront er niet achter staat, zijn de vrijwilligers nergens. Drie KNRM-vrouwen doen hun verhaal.

Tekst:Laurens van Zijp Beeld: Beeldredaktie

Alarmeringen trekken een wissel op het gezinsleven Altijd weer die pieper …

Anita Koop- mee had. Ik was erg jong, had je richtte daar je leven op in. pleeghuis werkte en Ed in de vis- man, vrouw eigenlijk geen idee wat dat werk Samen wandelen of fietsen was serij. Wanneer ik thuis was, was van Ed Koop- inhield. Bovendien vond en vind er niet bij. De pieper is weliswaar Ed aan het werk en andersom. man, schip- ik dat je vooral moet doen wat een verbetering – hij geeft meer Als we elkaar dan eens zagen, per bij KNRM je leuk vindt. Als je daarbij ook armslag – maar ook daarmee ging de pieper. Ik ben toen maar Enkhuizen nog anderen kunt helpen, is het moet je altijd klaarstaan. Toen van baan veranderd.” helemaal goed, dus stemde ik onze twee dochters Britt en Fleur Toen Ed Koopman net begon, “Dat het vrijwilligerswerk van ermee in. Achteraf begrijp ik mijn kleiner waren, kon ik niet echt waren er een paar acties per jaar mijn man Ed zo’n grote impact schoonmoeder wel, de KNRM iets voor mezelf doen. Want stel vanuit Enkhuizen. Nu zijn dat er op mijn leven zou hebben, had wordt ook een deel van het leven je voor dat Ed een oproep kreeg, meer dan honderd. De trainin- ik vooraf niet kunnen beden- van de partner. Dat wist zij uit hij is immers altijd beschikbaar. gen vragen eveneens veel tijd. ken”, zegt Anita Koopman in eigen ervaring.” Ik kreeg mijn eerste mobieltje, Inmiddels is hij schipper en zijn Enkhuizen. “Toen Ed de vraag zodat ik gebeld kon worden om er nog andere taken bijgekomen, kreeg om zich bij het redding- Altijd klaarstaan meteen naar huis te komen. Dat zoals contact met inspecteurs, station aan te sluiten, vond zijn “Het was 28 jaar geleden anders voelde erg onvrij. Voor je het reparaties regelen, pr-werk, moeder dat hij eerst aan mij dan nu,” vervolgt Anita, “het alar- weet, leef je langs elkaar heen. noem maar op. Per jaar besteedt moest vragen of ik er problemen meren ging per vaste telefoon, Dat gebeurde toen ik in een ver- Ed twee tot driehonderd uur aan

6 DE REDDINGBOOT verslag 222 Marianne Scheers ‘Overleg alles en geef je grenzen aan’

de KNRM en nog meer als het de invulling van de open dag. Ed is als schipper eindverant- Ashley een druk seizoen is. Anita: “Het Voor Britt en Fleur is die dag een woordelijke van het station en de Willigen, werd op een gegeven moment te kans om iets van hun vaders blijft daarom graag van alles op vrouw van veel van het goede en we hebben werk te zien en dat vinden ze de hoogte. Tel daarbij zijn tome- Dave Mol, oplossingen bedacht om de druk leuk. Anita: “Het zorgt voor meer loze passie voor het water en opstapper te verminderen. Het boothuis begrip, als papa weer eens weg het is duidelijk dat ‘loslaten’ niet in IJmuiden bijvoorbeeld staat nu doorge- moet, terwijl we net gezellig eenvoudig is. Hij was aanvanke- schakeld naar iemand anders en met ons vieren iets aan het doen lijk ook gewend dat hij zijn gang Dave Mol is verknocht aan Ed probeert meer dingen rond zijn. Op zo’n open dag zie je ook kon gaan, want Anita paste zich het water. Vroeger voer hij al de oefenavond te concentreren. andere redders en hun gezin- altijd aan. Dat veranderde toen graag mee met zijn grootvader, Sinds er ASK is, hoeven beman- nen, met een aantal zijn we de kinderen kwamen en Anita vandaag de dag is hij werkzaam ningsleden hem niet steeds te trouwens bevriend. Het is goed een bijna-doodervaring had. Het in de offshore. Een paar weken bellen. Het is nu beter te combi- de andere redders te kennen; het was een keerpunt in hun beider op, een paar weken af. Mooi neren. We kunnen bijvoorbeeld stelt mij gerust om te weten met leven. Anita: “Ed heeft zich leren ritme, met veel vrije tijd. Tijd die ’s avonds vaker rustig eten, wie Ed reddingsacties uitvoert, aanpassen aan het gezinsleven hij verdeelt over het thuisfront zonder gebeld te worden.” net als de wetenschap dat de en beseft dat het belangrijk is – partner Ashley de Willigen en mannen goed getraind zijn en om tijd vrij te maken voor de kin- dochter Fabienna van drie – en Zelf betrokken dat de KNRM voor uitstekend deren. Anders zou hij nooit iets de KNRM, want Dave is opstap- Zelf is Anita ook betrokken bij materieel zorgt.” met z’n dochters kunnen doen, per bij station IJmuiden. de KNRM; voordat de kinderen Ed werkt in de Amsterdamse en omgekeerd zij niet met hun er waren hielp ze mee op de haven. De combinatie van vaste vader. Als ik zie hoeveel voldoe- Afspraken gemaakt Reddingbootdag of bij een beurs- baan, gezin en vrijwilligerswerk ning Ed haalt uit zijn werk voor Ashley: “Een buurtbewoner ver- presentatie. Tegenwoordig helpt voor de KNRM is geen gemakke- de KNRM, stemt dat mij blij.” telde dat de KNRM opstappers ze mee door desgevraagd ideeën lijke. Ook al zijn er vier plaatsver- zocht en vroeg of dat niks voor aan te dragen, bijvoorbeeld voor vangend schippers in Enkhuizen, hem was. Met die vraag kwam >>

verslag 222 DE REDDINGBOOT 7 >> hij thuis. Varen is altijd al zijn over de Lady’s Day, die in IJmui- op de Oosterscheldekering, momenten praten we samen wel. passie geweest, dus toen hij ver- den jaarlijks wordt georgani- toen hij in aanraking kwam Als hij veel met anderen belt en telde dat hij graag bij de KNRM seerd voor de achterban. Ashley: met de KNRM, die opstappers praat, weet ik dat er iets aan de wilde, begreep ik dat wel. We “Wij worden dan in het zonnetje zocht. Marianne: “Het leek hem hand is. Ze zoeken elkaar dan op hebben er goed over gesproken gezet, gaan uit eten met een wel wat, want hij had altijd al en dat is ook goed, maar ik kan wat het zou betekenen voor ons leuke activiteit erbij. Het helpt belangstelling voor scheepvaart. het van een andere kant belich- en ik vond het geen probleem. dat je op die manier gewaardeerd Ik zei dat hij het moest doen als ten. Overigens is de nazorg van Door zijn werk in de offshore wordt. Ik kan het goed vinden hij er geïnteresseerd in was. Ik de KNRM uitstekend.” ben ik er wel aan gewend dat ik met andere KNRM-vrouwen.” werkte in die tijd niet, dus vond er af en toe alleen voor sta. Al pratend over haar eigen rol als dergelijk vrijwilligerswerk niet Afspraken Het is wel heel belangrijk dat je ‘KNRM-vrouw’ klinkt Ashley erg zo’n punt. Maar het bleek toch Een druk reddingstation als Neel- er samen over praat en afspra- nuchter: “De situatie is inmid- wel wennen; dan stonden we tje Jans vraagt veel inzet. Luuk ken over maakt. Dave heeft op dels standaard bij ons geworden. met onze vier kinderen gepakt Scheers vond het geen probleem maandag zijn vaste oefenavond en als hij paraat is, staat de auto altijd rijklaar, al kan hij ook op de fiets naar het station. Kleding ‘Zaten we midden in een verhuizing – ik was ook nog eens leg ik niet speciaal voor hem zwanger – ging die pieper en weg was Luuk’ klaar; in het boothuis liggen reservekleren van hem.”

Wervelwind Al is het niet altijd even leuk, ik en gezakt om ergens naartoe te om een week van zijn vakantie Dat de pieper tot een hinderlijke heb geen moeite met die pieper. gaan en piep! Hij weg, auto weg, op te offeren. “Omdat we in de verstoring van het privéleven Je weet dat je man weggaat met en de kinderen en ik moesten buurt een vakantiehuisje hadden kan leiden, heeft Ashley inmid- een goede reden!” met de bus. Gelukkig snapten waar ik met de kinderen naartoe dels ruimschoots ervaren. “Met de kinderen wel waarom Luuk kon, vond ik het ook niet erg,” Pasen hadden we vrienden te wegging. Ze vonden het ook wel aldus Marianne, “maar toen ik eten en juist op dat moment ging Marianne stoer: een papa die mensen ging weer een opleiding ging volgen het alarm. Nou, dan gaat Dave als Scheers, vrouw redden. Zelf heb ik op een gege- en aan het werk ben gegaan, is een wervelwind door het huis van Luuk Scheers, ven moment een knop omgezet er wel wat veranderd. Ik werk op en weg is-ie.” Niet leuk voor het plaatsvervangend toen ik besefte dat ikzelf ook een afdeling met dementerende bezoek, maar zo’n vertrek met schipper bij graag snel gered wil worden als mensen en heb onregelmatige gierende banden, juist onder Neeltje Jans ik in nood ben.” werktijden. Daarom heb ik met het eten, is vooral voor de kleine Luuk afgesproken dat hij de Fabienna nogal confronterend. “Uiteindelijk beïnvloedt die Moeilijke momenten weekenden waarin ik vrij ben Ashley: “Ze vraagt dan ‘Mama, pieper het gezinsleven enorm, Neeltje Jans is een van de drukste ook vrijhoudt, evenals onze waarom gaat papa weg?’ Als ik maar in de loop der jaren wen KNRM-stations met meer dan zomervakantie. Hij houdt daar uitleg ‘Papa moet mensen helpen je er wel aan”, zegt Marianne honderd acties per jaar in een rekening mee. Dat is ook mijn op zee’, is het: ‘O ja, papa boot!’ Scheers uit het Zeeuwse Vrou- ruig vaargebied. “Slecht weer advies aan andere vrouwen: doe Dat hebben we haar heel goed wenpolder. Haar man Luuk is blijft altijd spannend, daardoor alles in goed overleg en geef je uitgelegd: papa zit op de red- plaatsvervangend schipper op word je toch beïnvloed. Ik heb grenzen aan. Maar ook: probeer dingboot en moet weg zodra de station Neeltje Jans. Marianne: ook wel eens een nacht wak- je te verdiepen in het vrijwil- pieper gaat. We hebben haar ook “Natuurlijk heb ik die alarmerin- ker gelegen. ‘Er is iets voor de ligerswerk van je partner. Ga een paar keer meegenomen om gen wel eens verwenst, zeker in kering’, zei Luuk toen hij werd naar de Reddingbootdag en de die boot te laten zien. Daardoor het begin. Zaten we midden in opgeroepen. Dat maakte het barbecue en ontmoet andere begrijpt ze het beter. We maken een verhuizing – ik was ook nog eng, want het was heel slecht vrouwen. Ikzelf werk ook mee ook bewust tijd vrij voor elkaar eens zwanger – ging die pieper weer en voor de rest wist ik aan de Reddingbootdag. De vrij- en voor Fabienna, dan meldt en weg was Luuk. Dat is echt niks. De mannen maakten een willige redders van KNRM zijn Dave zich af in ASK en kunnen niet leuk, hoor.” barre tocht voor wat later bleek heel bevlogen en gedreven, maar we bijvoorbeeld een dagje naar een losgeslagen gasboei. Het is ze houden het alleen vol als het de speeltuin met haar.” Wennen net als werk op een ambulance, thuisfront ook betrokken is!” Zelf helpt Ashley op Redding- Luuk Scheers, oud-marinier, was je weet nooit wat je precies bootdag en ze is zeer te spreken sluiswachter van Rijkswaterstaat zult aantreffen. Over moeilijke

8 DE REDDINGBOOT verslag 222 En jOKEDijKSTra inZET rEDDingBOTEnZaLM,BEurSpLE5 En DEHELDEr_2OVEMBE_WinDZW8_ TEXEL DEKOOg,COCKSDOrp L OGBOEK Schip aan stukken, zeilers gered

aug | sept |oktnov | aug

Foto: Marcel de Winter LOGBOEK

Schip aan stukken, zeilers gered Zwemmer voor TEXEL DE KOOg, TEXEL DE COCKSDOrp En DEn HELDEr_ hoofdkantoor 2 nOVEMBEr_WinD ZW8_inZET rEDDingBOTEn ZaLM, ijMuiDEn_29 OKTOBEr_WinD BEurSpLEin 5 En jOKE DijKSTra W6_inZET rEDDingBOOT KOOS Van MESSEL Drie opvarenden worden met de Zalm aan wal gebracht en onder ’s Middags tegen drieën passeren escorte van de politie en een op- politie, brandweer en ambulance stapper naar het dichtstbijzijnde met loeiende sirenes het KNRM- strandpaviljoen gedirigeerd. Ze hoofdkantoor in IJmuiden. Een hebben weliswaar zeilkleding van de opstappers, die toevallig aan, maar de redders willen elk op het reddingstation is, ziet op risico op onderkoeling vermijden. zijn smartphone dat er bij de De schipper van het jacht blijft in Trawlerkade een man in het wa- eerste instantie aan boord, samen ter zou liggen. Bliksemsnel wordt met twee opstappers. Maar na een bemanning van vijf personen een kwartier wil ook hij naar de bijeengeroepen en ook twee po- wal. De opstappers constateren litiemannen stappen aan boord Om 20.30 uur gaan de piepers af dat er inmiddels zo veel water van de Koos van Messel. Midden bij de Texelse en Helderse opstap- onderdeks staat dat een sleep- in de haven komt de zwemmer in pers. Het Kustwachtcentrum (KWC) poging geen zin heeft. Schipper zicht, die in eerste instantie luid meldt dat een zeiljacht aan de Sidny van Zon: “Stel je voor dat schreeuwend naar de KNRM-boot grond is gelopen, maar in eerste je dat jacht, met twee van onze toe zwemt. Tegelijkertijd zien de instantie is niet duidelijk waar mensen aan boord, naar dieper opstappers een tweede zwemmer. precies. De opvarenden gaven aan water sleept en de kiel breekt, in Het blijkt een bemanningslid ‘vlak bij Den Helder’ te zijn. Maar dit weer. Dat risico moet je niet van de KW 34 te zijn, die in een dan neemt de veerboot Dokter nemen. Het belangrijkste is dat over levingspak in het water is hulpverleners met handgebaren gesprongen om de drenkeling aan dat die inmiddels weer uit het te redden en hem tot op enkele water is. Met behulp van de wervel- ‘Stel je voor dat je dat jacht, met twee meters is genaderd. De drenke- plank uit de ambulance (een soort ling zwemt inmiddels weer van de brancard) wordt de verwarde dren- van onze mensen aan boord, naar reddingboot weg. De reddingboot keling aan land geholpen. In de dieper water sleept en de kiel breekt, zet, achterwaarts, de achtervol- ambulance blijkt dat zijn lichaams- ging in. Een opstapper gaat het temperatuur heel erg gedaald is. in dit weer’ water in en de anderen gooien “De man dacht dat hij achtervolgd hem en de zwemmer een lijn toe. werd en dat ze hem dood wilden De man protesteert, hij wil niet hebben”, zegt schipper Ton Haas- Wagemaker een noodsignaal waar we die mensen van boord hebben geholpen worden. Opstapper en noot. “Daarom is hij in de haven uit de richting van het Molengat. kunnen halen.” De redders laten drenkeling worden naar de klep gesprongen.” Ton voegt eraan toe Het jacht blijkt vlak bij het strand de Nordic Blue liggen waar die ligt, van de Koos van Messel getrok- dat deze actie mentaal meer van van Texel te liggen, bij Paal 7. De ten prooi aan wind en golven. Die ken. Daar doet de politie de man de KNRM’ers eiste dan gewoonlijk, Joke Dijkstra probeert naderbij slaan het schip aan stukken. De handboeien om; het is inmiddels vanwege het plotselinge karakter te komen, maar steekt te diep. De Zalm weet nog wel de bijboot en duidelijk dat hij verward is. Het ervan. “Normaliter gaat je pieper, kleine Zalm heeft daar geen last van een reddingsvlot te bergen. vrijwel naakte slachtoffer wordt je maakt de boot klaar voor vertrek en zet een opstapper aan boord. Die toegedekt en de opstappers kij- en hebt aanvaartijd. Dan bereid constateert dat de 18 meter lange ken rond naar de zwemmer in het je je voor. Deze keer was daar geen Nordic Blue water maakt. overlevingspak. Op de wal geven tijd voor.”

10 DE REDDINGBOOT verslag 222 DE MEEST aCTuELE rEDDingrappOrTEn VinDT u Op WWW.KnrM.nL

Viskotter op strekdam pETTEn, EgMOnD aan ZEE En DEn HELDEr_17-22 OKTOBEr_ WinD Z5_inZET rEDDingBOTEn DOLFijn, aDriaan HEnDriK En jOKE DijKSTra, KHV

Vrijwilligers van de KNRM zijn dagenlang in touw bij een – uiteindelijk geslaagde – poging een Losgeslagen viskotter los te trekken. De Zelden- zeilschoener rust krijgt op donderdagochtend EnKHuiZEn_28 OKTOBEr_ 17 oktober een net in de schroef WinD ZW12_inZET rED- en strandt op een strekdam op DingBOTEn riEn VErLOOp nog geen 50 meter afstand van En WaTErSpOrT het boothuis van reddingstation Petten. Het weer laat niet toe dat de Dolfijn gelanceerd wordt, en de eveneens gealarmeerde reddingboten van Egmond en Den Helder zien geen kans om in de buurt van de strekdam te komen zonder risico op schade. Rijkswa- terstaat geeft de firma Mammoet

Foto: Gerrit Post Foto: opdracht tot berging, waarbij de vrijwilligers uit Petten assistentie verlenen, onder andere door de Losgeslagen het strand kunnen komen. In lukt ze niet om het schip terug te sleeptrossen van de bergingsbo- Enkhuizen, waar in het boothuis trekken naar de ligplaats. Nadat ten naar de kotter te brengen en zeilschoener windsnelheden tot bijna 64 kno- de storm over het hoogtepunt de actie met de schijnwerpers op EnKHuiZEn_28 OKTOBEr_WinD pen gemeten worden, blijken de heen is, proberen de twee red- het KHV bij te lichten. De ber- ZW12_inZET rEDDingBOTEn trossen van een zeilschoener niet dingboten het opnieuw. Het kost gingsactie trekt, mede vanwege riEn VErLOOp En WaTErSpOrT bestand tegen het natuurgeweld. ze drie uur om het schip weer in het feit dat het weekend is, veel Het schip ligt afgemeerd aan de het gareel te krijgen. Schipper toeschouwers en ook de pers en De storm die Nederland op Harlingersteiger in het Krabbegat, Ed Koopman, die zelf niet deel- de tv-journaals weten wel raad maandag 28 oktober teistert is de op minder dan 500 meter van het nam aan de actie: “Onze jongens met de mediagenieke beelden. Op zwaarste in 37 jaar, kost aan drie boothuis, en komt dwars op de hadden de schoener geankerd, zondagavond, bij hoog water, mis- mensen het leven en veroorzaakt golven te liggen, waardoor de enerzijds om te proberen daar wat lukt de eerste poging om de kotter meer dan ¤ 100 miljoen schade. bijboot tussen de tweemaster en kracht mee te genereren, ander- vlot te trekken. Met een enorme Ook aan de vrijwilligers van de de meerpaal geplet wordt. Boven- zijds om te voorkomen dat, als hij knal trekt de sleper Triton de bol- KNRM gaat het noodweer be- dien waait het IJsselmeerwater af, los zou komen, het schip zou weg- der van het dek van de gestrande paald niet onopgemerkt voorbij. met als gevolg dat het waterpeil waaien, want het IJsselmeerwater vissersboot. Maandagavond wordt Verschillende stations moeten in het Krabbegat een meter zakt. was inmiddels weer terug. Dat een tweede poging gedaan, met in actie komen om losgelagen Daardoor raakt de schoener, waar was een slimme zet. Al met al was als enig resultaat dat de kotter in schepen te zekeren. In Schevenin- geen opvarenden aan boord zijn, het een heel goede actie onder plaats van op zijn bakboordzijde gen vist het kusthulpverlenings- met de hak ook nog aan de grond. moeilijke omstandigheden.” nu op zijn stuurboordzijde ligt. voertuig een aantal mensen van De Rien Verloop en de Watersport Rijkswaterstaat geeft de bergers de pier die niet meer terug naar doen wat ze kunnen, maar het tot dinsdagnacht 12 uur de tijd >>

verslag 222 DE REDDINGBOOT 11 achteraf ‘Ik had pas in de gaten dat er iets mis was toen we vanuit het niets tot onze enkels in het water stonden’

nEELTjE janS_11 nOVEMBEr_WinD ZW2_ tewaterlating wilde de motor niet starten. om het vest vast te houden. Trappelend met inZET rEDDingBOOT VaLEnTijn We bleven het proberen en uiteindelijk mijn benen kwam ik amper vooruit.” kregen we hem aan de praat. Aangekomen Zoon Rob ontwaarde enkele minuten later Tekst: Edward Zwitser Beeld: Ruben Meijerink op onze visstek, hoorde Rob ineens een de reddingboot van Neeltje Jans. “Ik niet. vreemd geluid. Ik niet”, zegt Bram. “Ik ben Ik was aan het overleven.” Op de vraag of Terwijl Bram Boone uit Oost-Souburg half doof. Ik had pas in de gaten dat er Bram dan uitsluitend met zichzelf bezig vocht voor zijn leven, probeerde hij al iets mis was toen we vanuit het niets tot was, of dat hij toch ook zijn zoon in de zwemmend een glimp van zijn zoon onze enkels in het water stonden.” Daarna gaten hield, valt een lange stilte. De Zeeuw op te vangen. Hun bootje zonk in een ging het razendsnel. “Toen bleek dat de loopt weg naar de keuken en komt terug oogwenk; de twee dreven snel bij elkaar motor weer niet startte, begon mijn zoon te met een glas drinken. Uiteindelijk: “Ik ben vandaan. “De redding was een bliksem- hozen, terwijl ik 112 belde. Op het moment vader, hè. Mijn zoon is sterk en kan uitste- actie. Die mannen waren er snel en voor dat ik werd doorverbonden naar de Kust- kend voor zichzelf zorgen, maar toch heb ik het wist, lag ik in een ambulance. wacht, stonden we al tot ons middel in ik regelmatig gekeken … Toen de redding- Denk dat we twee zinnen hebben het water. En juist toen de Kustwacht zich boot bij mij kwam, werd ik net door een gewisseld. Ongelooflijk …” meldde, zakte ons bootje onder ons weg. Ik vissersbootje uit het water gehaald. Een heb niets meer tegen ze kunnen zeggen …” redder onderzocht mij. Ik vroeg naar mijn Bram en zijn zoon Rob waren voor het eerst Het bleef voor de twee dus onzeker of zoon en de redder antwoordde dat de op stap met hun nieuwe boot. Maar wat zo er hulp onderweg was. En passerende reddingboot bezig was hem uit het water mooi had moeten worden, liep uit op een scheepvaart was er niet of nauwelijks. te halen. In het ziekenhuis konden we nachtmerrie. Tijdens hun eerste tocht ver- Wat overbleef, was zwemmend de kant te elkaar in de armen sluiten.” Over de red- dween het scheepje naar de bodem van de bereiken, ongeveer 250 meter verder. “Maar ders is Bram uitermate lovend. “Al hebben Oosterschelde. “Die spullen maken me niet zwemmen ging eigenlijk niet. Omdat mijn we elkaar amper gesproken. Wat zijn die uit. We leven nog”, zo kijkt de Zeeuw terug. vest niet vastzat, wilde het over mijn hoofd kerels snel …” “De voortekenen waren al niet goed. Bij de uitglippen. Ik had mijn beide armen nodig

12 DE REDDINGBOOT verslag 222 LOGBOEK

>> om de klus te klaren. Lukt dat niet, dan zal de kotter ter plaatse gesloopt moeten worden. Zo ver komt het niet, want bij de derde poging door de sleepboot Brent op dinsdag om 18.15 uur schiet het schip van de strekdam. De Dol- fijn is bij alle pogingen in de buurt om snel te kunnen reageren op Viskotter eventuele calamiteiten. De kotter op strekdam wordt naar IJmuiden gesleept. pETTEn, EgMOnD aan ZEE En DEn HELDEr_17-22 OKTOBEr_WinD Z5_inZET rEDDingBOTEn DOLFijn, Drama op aDriaan HEnDriK En guard vessel jOKE DijKSTra, KHV DEn HELDEr, EgMOnD aan ZEE, ijMuiDEn, WijK aan ZEE En TEXEL DE COCKSDOrp_7 OKTO- BEr_WinD Var1_inZET jOKE DijKSTra, aDriaan HEnDriK, KOOS Van MESSEL, DOnaTEur En BEurSpLEin 5 Foto: Arie van Dijk Foto: In de nacht van zondag op maandag rond 01.30 uur komt de boom- kotter Vertrouwen (Texel 68) op 40 Scene Coordinator (OSC) en zet het van Shell onder leiding van een kilometer ten zuidwesten van Den zoekgebied uit. Ook de Koos van ervaren bemanning. De 25 schepen Helder in aanvaring met de guard Messel uit IJmuiden wordt opge- die aan de race deelnemen zijn uit vessel Maria, een klein schip dat bij roepen. Het zoekgebied wordt elk Zeiler gered Rotterdam vertrokken en het is de werkzaamheden in de buurt van uur opgeschoven, met het veran- ijMuiDEn, WijK aan ZEE, bedoeling om de Noordzee over te boorplatforms de wacht houdt. De derende tij mee. In overleg met het EgMOnD aan ZEE, pETTEn En steken, maar vanwege de weers- Maria zinkt daarna snel. De schip- KWC besluit de Joke Dijkstra tegen CaLLanTSOOg_9 OKTOBEr_ omstandigheden zet men koers per en een van de bemanningsle- half 9 ’s ochtends de koopvaardij- WinD nW7_inZET rEDDing- naar Den Helder. Toen de man den weten overboord te springen en visserijvloot te bedanken voor BOTEn KOOS Van MESSEL, overboord viel, was het pikdonker en worden door de bemanning van hun inzet. Vanuit Wijk aan Zee en DOnaTEur, aDriaan HEnDriK, en waren de golven tot wel 4 meter de TX 68 uit het water gehaald. Van De Cocksdorp vervangen redding- DOLFijn En KOEn OBErMan hoog. Alle hulp is nodig en het de andere drie bemanningsleden boten Donateur en Beursplein 5 de Kustwachtcentrum dirigeert dan echter geen spoor. Het Kustwacht- Joke Dijkstra en Adriaan Hendrik; Om 19.57 uur worden vier redding- ook de SAR-helikopter van vlieg- centrum (KWC) alarmeert de Joke de Koos van Messel blijft en neemt stations aan de Noordzeekust ge- veld De Kooy, die net voor een me- Dijkstra uit Den Helder en de Adri- de coördinatie over. Uiteindelijk alarmeerd voor een overboord ge- dische evacuatie onderweg is naar aan Hendrik uit Egmond aan Zee. blijkt alles tevergeefs. In het wrak slagen opvarende van het zeilschip een booreiland, naar de plaats van Daarnaast zijn er diverse koopvaar- van de Maria treffen duikers van Thalassa, dat meedoet aan de Race het ongeval. Ook de Zr. Ms. Snellius dij- en vissersschepen onderweg de marine drie levenloze licha- of the Classics for Young Profes- van de marine helpt mee. Om 20.25 naar de locatie van het ongeluk, men aan: twee Filippijnen en een sionals, een zeilwedstrijd met uur krijgt de Snellius de drenkeling evenals twee helikopters. De Joke Indonesiër. klassieke zeilschepen. Aan boord in het vizier en zet een boot uit om Dijkstra wordt aangewezen als On bevinden zich jonge werknemers hem uit het water te halen, maar >>

verslag 222 DE REDDINGBOOT 13 LOGBOEK

drenkeling een kaartje: “Helden te wachten tot de brug opengaat, eveneens overleden man gevonden van de KNRM, onwijs bedankt en als de Duitse tanker op hun jacht aan boord van de Carnat. Het drama diep respect voor jullie bijdrage op vaart. Dat zinkt snel naar de bodem trekt zoveel bekijks van publiek en >> men besluit bij nader inzien dit 9 oktober. […] Jullie support heeft van het kanaal. Er wordt groot alarm pers, dat de schipper een RWS-boot door de helikopter te laten doen, mijn leven gered. Met diep respect geslagen. Naast de Jan van Engelen- ervoor laat leggen om het bergen omdat die de man, die onderkoe- en eeuwige dank.” burg komen diverse boten van onder van de slachtoffers aan het oog van lingsverschijnselen heeft, veel meer Rijkswaterstaat, de politie en de camera’s te onttrekken. sneller aan land kan brengen. De de brandweer in actie. Ook zijn er Adriaan Hendrik en de Dolfijn drie helikopters in de lucht. De Jan blijven nog even ter plaatse om de van Engelenburg fungeert tevens als reddingsmiddelen op te pikken die Twee doden OSC (On Scene Coordinator). Schip- een van de andere zeilschepen in na aanvaring per Jaco van de Plasse geeft om 11.55 Vrouw komt het water heeft gegooid. Uit het HanSWEErT_12 auguSTuS_ het roer over aan John Slabbekoorn om in auto logboek van de schipper van de WinD W3_rEDDingBOOT en gaat aan het werk in de comman- VLiELanD_12 SEpTEMBEr_ Adriaan Hendrik: “Complimenten jan Van EngELEnBurg docontainer op de wal, een soort WinD nW3_inZET rEDDing- voor de stations Petten en Cal- mobiel kantoor waar hij de hulpdien- BOTEn graaF Van BYLanD lantsoog, die in het donker en bij Rond 11 uur ’s ochtends botst op sten aan de wal adviseert over de En HuiBErT DijKSTra hoge zee met open boten zijn uit- het Kanaal door Zuid-Beveland, ter reddingsactiviteiten op het water. gevaren. Dan ben ik toch blij dat hoogte van de Postbrug bij Wemel- Na enige tijd vinden brandweerdui- Even na zevenen in de ochtend wij de beschikking hebben over dinge, de gastanker LRG GAS 86 op kers de vrouw; ze wordt naar het gaan op Vlieland de piepers af. een boot van het type Valentijn …” het motorjacht Carnat. Een man (61) ziekenhuis gebracht, waar ze helaas Prio 1, een auto te water bij de De KNRM ontvangt later van de en een vrouw (63) uit Hulst liggen overlijdt. Rond 15.15 wordt haar veerbootkade. Naar later blijkt is >>

Twee doden na aanvaring HanSWEErT_12 auguSTuS_ WinD W3_rEDDingBOOT jan Van EngELEnBurg Foto: Chris Platteeuw Foto:

14 DE REDDINGBOOT verslag 222 achteraf mee dan mensen denken.” Van Zon onderstreept deze stelling met voorbeelden uit het verleden. Ooit evacueer- de de Zalm de bemanning van een gestrand ‘Ik moet de branding zeeschip, terwijl het in pieken windkracht zien. Die is allesbepalend’ 12 waaide. “Natuurlijk hielp het dat we konden lanceren in de lij van het zeeschip. In een volle orkaan lanceren is zelfmoord. Maar ook onder de gegeven omstandigheden moesten we alle zeilen bijzetten. En dan blijkt er veel te kunnen, ook met de Zalm. Op het strand kregen we na terugkomst spontaan applaus van het toegestroomde publiek.” Op 2 november had Van Zon zijn twijfels terwijl hij aanreed richting het strand. “Er stond een stormachtige wind, maar wind alleen zegt mij niet veel. Ik moet de branding zien. Die is allesbepalend.” Ter plekke besloot de ervaren schipper (22 jaar bij KNRM) vrijwel direct dat hij een poging ging wagen. Daarvoor vroeg hij ervaren bemanningsleden mee te gaan: Jan Agter, Gerard van Veen en Kees Bakker. “Jan wilde wel proberen over te springen op het jacht. We konden de zeilers zíen zitten. Dat vroeg om actie.” Die actie moest van de Zalm komen; de andere reddingboten lagen buiten de branding en konden vanwege diepgang niet dichtbij komen. In de beleving van Van Zon “viel de branding nog mee”, maar de truckchauffeur vertelde nadien dat hij de Zalm tijdens het uitvaren rechtop had zien staan. Ondanks dat slaagde Van Zon erin bij het jacht te komen. “Het jacht gaf enige lij. Aan de loef- zijde beukte de branding op het schip en in de lij stond een geweldige stroming, maar TEXEL DE KOOg, TEXEL DE COCKSDOrp van de Zalm, de kleinste reddingboot uit het was te doen. Jan sprong over en meldde En DEn HELDEr_2 nOVEMBEr_WinD de KNRM-vloot. “Varen met zo’n bootje vrijwel direct dat de bemanning van boord ZW8_inZET rEDDingBOTEn ZaLM, in dit weer vraagt maximale alertheid”, wilde.” In één run werden drie van de vier BEurSpLEin 5 En jOKE DijKSTra zegt schipper Sidny van Zon. “Maar je zeilers van boord gehaald en op het strand kunt er geweldig veel mee.” afgezet. “De vraag was vervolgens wat we Tekst: Edward Zwitser met het jacht gingen doen. Uiteindelijk bleek Beeld: Martin Waalboer het jacht niet te redden. De schipper wel. Aan de keukentafel trekt de Texelse hotel- Alle hens waren gered voordat het jacht in Als op 2 november in stormachtig weer eigenaar stiekem en goedbedoeld een lange de branding in stukken sloeg.” De eigenaar een zeiljacht strandt boven Texel, worden neus naar iedereen die denigrerend doet van het jacht stuurde de redders nadien een diverse reddingboten gealarmeerd. Uit- over de reddingboot Zalm. “In ons werkge- bedankbrief. ‘Wij zijn dankbaar en diep on- eindelijk kijkt iedereen voor de redding bied, met zijn vele ondieptes, is zo’n bootje der de indruk dat u dit vrijwillig hebt willen van de vier zeilers naar de bemanning onmisbaar. En daarbij: je kunt er veel meer doen’, aldus de eigenaar.

verslag 222 DE REDDINGBOOT 15 kunnen helaas weinig uitrichten, veerkade, waarna de brandweer Averij want de snel gezonken auto ligt het verder overneemt. In totaal >> een 72-jarige Duitse vrouw, in op vier meter diepte. Er wordt een zijn acht KNRM’ers op een of an- aan tuigage een vermoedelijk uiterste poging wrakduiker gebeld, die enige tijd dere wijze getuige geweest van SCHEVEningEn_10 nOVEM- de veerboot niet te missen, op later te water gaat. Hij bevestigt het drama, twee van hen waren BEr_WinD WnW7_inZET hoge snelheid naar de boot gere- een kabel aan de auto, die door een op dat moment werkzaam op de rEDDingBOOT KiTTY rOOSMaLE den – daarbij het rode waarschu- kraan tegen de damwand wordt veerboot. Daardoor is de impact nEpVEu wingslicht negerend – en is van getakeld. Omdat de kraanarm niet op de Vlielandse ploeg groot, de brug af geraakt. Het schip was hoog genoeg is, kan de auto niet op aldus schipper Wim Molog: “We Zondag 10 november rond het op dat moment al aan het vertrek- de kant gezet worden. De Graaf van hebben het er met z’n allen over middaguur breekt aan boord van ken en los van de kade. De Huibert Byland wordt tegen de auto aan ge- gehad. Je moet ’t op een gegeven het zeiljacht Panther de mast. Dijkstra arriveert als eerste en ziet manoeuvreerd, waarna de opstap- moment een plekje geven. Dat Het zeiljacht bevindt zich op dat twee brandweerlieden in het wa- pers de deur openmaken. De vrouw heeft iedereen ook wel gedaan, moment op ongeveer 7 mijl van ter liggen, die een reddingspoging is niet meer te redden, constateert denk ik. Gelukkig gebeurt zoiets de Scheveningse kust. Er staat doen. Men denkt op dat moment óók de inmiddels met de traumahe- niet heel vaak.” een harde west-noordwestelijke nog dat er twee personen in de likopter gearriveerde arts. De kraan wind, kracht 7 en een golfhoogte auto zitten. De brandweermannen takelt de auto uiteindelijk op de van ongeveer twee meter. De tweekoppige bemanning besluit om assistentie te vragen en niet veel later gaan de piepers van de KNRM-bemanning. De reddingboot Kitty Roosmale Nepveu vaart uit en koerst naar het jacht. Aangekomen stappen twee opstappers over en samen met de jachtbemanning wordt de overboord geslagen tuigage scheep gehaald. Als deze klus is geklaard en er verder niets meer overboord hangt, wordt besloten om het jacht op eigen kracht naar Scheveningen terug te varen. De twee KNRM’ers blijven aan boord en reddingboot Kitty Roosmale Nepveu blijft tijdens de reis dicht in de buurt. Rond 14.30 uur wordt het jacht afgemeerd in de jacht- haven waar de schade verder wordt bekeken. Averij aan tuigage SCHEVEningEn_10 nOVEMBEr_WinD WnW7_inZET rEDDing- BOOT KiTTY rOOSMaLE nEpVEu Foto: bemanning Kitty Roosmale Nepveu Foto: LOGBOEK kort

Historische Kotter en jacht botsen Heup uit de kom – in de haven van Den Helder en de zeilboot gered TEXEL DE COCKSDOrp_22 OKTO- OuDDOrp_1 SEpTEMBEr_WinD mannen in de kroeg ... Eén telefoon- LELYSTaD_28 OKTOBEr_WinD BEr_WinD Z6_inZET rEDDing- n4_inZET rEDDingBOOT griEnD tje van de vissers naar huis had een W10_inZET rEDDingBOOT BOOT BEurSpLEin 5 hoop gedoe kunnen voorkomen. BErT En annEKE KnapE Het Kustwachtcentrum roept de De Texelse redders worden opge- Ouddorper opstappers op voor een De storm die eind oktober over het piept voor een jacht met tuigage- medische evacuatie op het eiland Drenkelingen gered land raast laat ook Lelystad niet on- problemen en de mast overboord, Stampersgat in de Grevelingen. Een nEELTjE janS_11 nOVEMBEr_ beroerd. Voor de eerste maal sinds op zo’n 3,5 mijl ten noordwesten oudere man is gevallen bij het verla- WinD ZW2_inZET rEDDingBOOT de operationele indienststelling op van De Cocksdorp. De Beursplein 5 ten van zijn boot; daarbij is zijn heup VaLEnTijn 5 oktober moet de Bert en Anneke zet vier man over om het zeil en de uit de kom geschoten. Ter plaatse Knape in actie komen. Een histori- mast te bergen, wat een halfuur wordt de patiënt door de KNRM’ers Op de 189e verjaardag van de KNRM sche zeilboot die bij de Bataviawerf kost. Het zeilschip, waarvan de en het meegereisde ambulanceper- wordt reddingstation Neeltje Jans aan de steiger ligt, dreigt kapotge- motor nog goed werkt, vaart soneel in dekens gewikkeld en op gealarmeerd voor iemand te water. slagen te worden door de harde onder begeleiding van de red- een brancard gelegd. Hij krijgt een Twee mannen zijn rustig aan het vissen wind en de hoge golven. Hoewel het dingboot naar Den Helder. Later rustgevend en pijnstillend middel als ze ineens een raar geluid horen. De schip de strijd met de elementen blijkt dat het jacht in aanvaring toegediend. Vanwege de toestand visboot van vijf meter maakt snel wa- niet helemaal ongeschonden door- is gekomen met de kotter TX 42, van de man oordelen de opstappers ter en de mannen kunnen net op tijd komt, voorkomt het snelle optreden waarbij de kop van de vissersboot dat een halfuur varen bij deze wind hun reddingvesten pakken. De jongste van de KNRM-ploeg een ‘total loss’. de mast van het jacht eraf heeft en zeegang, terug naar Ouddorp, van de mannen slaagt erin het vest geslagen. Ook het tuig van de TX niet verantwoord is. Daarom wordt snel aan te trekken, de ander heeft wel 42 is daardoor in de war geraakt. een Zeeuwse ambulance opgeroe- het vest aan, maar krijgt de lussen niet Uitputting, kou en Een opstapper assisteert ook hier pen om naar het zeer nabijgelegen meer onder z’n lichaam door. Terwijl motorproblemen bij het ontwarren. Brouwershaven te komen om de de boot snel zinkt, wordt de jongste HarLingEn_13 OKTOBEr_WinD man op te komen halen. gezien door een passerende visboot. nO8_inZET rEDDingBOTEn De bemanning ervan wil hem uit het VErOniCa, WiECHEr En jap Geknapte bakstag water halen, maar hij geeft aan dat zijn ViSSEr-pOLiTiEK WEST-TErSCHELLing_26 OKTO- Eén telefoontje vispartner er slechter aan toe is en snel BEr_WinD ZW6_inZET rEDDing- CaLLanTSOOg En DEn HELDEr_ het water uit moet. De bemanning van Een trimaran met een Duitse be- BOOT ariE ViSSEr 28 auguSTuS_WinD n2_inZET de visboot slaagt er met veel moeite in manning is onderweg van Borkum rEDDingBOTEn KOEn OBErMan, de oudere man uit het water te krijgen. naar Workum, boven de Waddenei- Om 13.42 uur worden de opstap- jOKE DijKSTra En DOruS rij- Ze geven de inmiddels gearriveerde landen langs. Op de Vlieree kentert pers van de Arie Visser opgepiept KErS, KHV, CHaLLEngEr reddingboot Valentijn door dat er nog het tij en hebben de Duitsers wind voor een medische evacuatie. Aan een man in het water ligt. De beman- tegen. De motor geeft het na twee boord van een lemsteraak heeft Prio 1: een visbootje zou om 21 uur ning van de reddingboot vindt hem uur op en het wordt donker. Na een vrouw een geknapte bakstag teruggekeerd moeten zijn in de gelukkig snel, haalt hem aan boord en twaalf uur in touw te zijn geweest tegen het achterhoofd gekregen. haven van Den Helder, maar als zorgt dat hij warm wordt ingepakt. Een is de bemanning uitgeput. Ze Als de KNRM-boot arriveert, blijkt het thuisfront om middernacht van de opstappers stapt over op de te besluiten om assistentie te vragen. dat de bemanningsleden van de nog niets van de twee opvarenden hulp gekomen visboot om de andere Die komt in de vorm van de Har- ms. Glinder van de Koninklijke vernomen heeft, slaat men alarm. drenkeling te verzorgen. Beide boten lingse reddingboten. De Wiecher Marechaussee al eerste hulp heb- De KNRM rukt uit met drie schepen, varen naar Colijn, waar al een ambu- wil de kwetsbare romp van de ben verleend. Besloten wordt de een KHV (kusthulpverleningsvoer- lance klaar staat. De geredden zijn trimaran niet beschadigen en gaat patiënt over te zetten op de Arie tug) en een Challenger (rupsvoertuig goed aanspreekbaar en worden naar dus niet langszij liggen. Een opstap- Visser, wat door de golfslag niet dat de reddingboot lanceert). Ook de Goes gebracht. Het bootje kan niet per wordt daarom op spectaculaire eenvoudig is. De Glinder helpt Ievoli Amaranth van de Kustwacht meer worden gered. manier overgezet: met een duik in door lij te maken. De vrouw wordt zoekt mee, evenals de politie en de trampoline. De trimaran wordt naar Harlingen vervoerd, waar een een helikopter. De KHV vindt het Lees meer reddingrapporten naar Harlingen gesleept. ambulance klaarstaat. visbootje uiteindelijk om 01.55 uur op www.knrm.nl.

verslag 222 DE REDDINGBOOT 17 Bridge Resource Management onmisbaar op snelle reddingboten Varen als team Stel je voor, het is 1970, het stormt en de stalen reddingboot vaart uit met negen knoop. De schipper is gebeld voor een schip in de gronden, in ondiep water dus. Hij staat in het nauwe stuurhuis, alles onder handbereik, hand op het stuurwiel, de hoorn van de marifoon aan zijn oor, één oog op de dieptemeter, het andere op de wit-groene zee.

Tekst: Michiel Scholtes Beeld: Theo Smit opstapper De schipper heeft zijn opstappers 1977 waarbij een vertrekkend KLM- actie bepaalt de schipper wie waar gekozen en ingelicht. De beman- toestel in de mist op een Ameri- zit zodat het op zee soepel draait. ning zit her en der in het nauwe kaans toestel botste, leerde dat de Als het erom spant, zal hij liefst stuurhuis. Straks bij het wrak zijn 1e piloot fatale fouten kan maken. opstappers met een nautische zij aan de beurt. Niemand zegt De gezagvoerder negeerde de achtergrond achter de schermen wat, je zou de ‘ouwe’ maar storen. waarschuwingen van zijn copiloot willen, dan is het leeraspect even De praktijk anno 2013 is heel an- en zijn boordwerktuigkundige. minder belangrijk.” ders. De piepers gaan, binnen het Sindsdien is de werkstructuur in kwartier vaart de aluminium red- cockpits aangepast en vliegen ze Verantwoordelijkheid dingboot uit. Dertig knoop. Lawaai als team. Precies wat BRM is op de Michel de Jong, reddingbootschip- als een straaljager. Drie opstap- reddingboot: ieder vanuit zijn rol per van station Den Helder, is rela- pers zitten ‘te paard’ over de volle in samenspel. Daarbij snauwt de tief jong. De oude verplaatsingsbo- breedte van de brug achter scher- schipper een opstapper niet af als ten kent hij alleen van oefeningen. men en doen de communicatie, die roept: ‘Rode boei aan stuur- Hij heeft bij oud-schipper Coen Bot besturing en navigatie. Achter de boord.’ Nee, hij waardeert die in- met snelle reddingboten en BRM roerganger houdt de schipper het formatie. Het geeft hem overzicht leren varen. Michel: “Informatie overzicht. Via hun headsets delen en tijd om na te denken over wat die je krijgt van je opstappers is in navigator ze alle belangrijke informatie. Ze komen gaat. Dat is BRM.” principe nuttig. Krijg ik te weinig varen de boot als een brein: Bridge of te veel, dan corrigeer ik door Resource Management (BRM). Flexibiliteit aan te moedigen of af te remmen, BRM vraagt om een ander type afhankelijk van omstandigheden. Samenspel opstapper dan vroeger. Sterke Over beslissingen wil ik natuurlijk John Geel, inspecteur bij de KNRM, knuisten en een ijzeren maag zijn geen lange discussies. Ik zeg: Mee Raadpleegt de elektronische weet alles van BRM. “Kijk,” zegt niet genoeg. John Geel: “Moderne eens? Dan is het ja of nee. Het is zeekaart (plotter) ten John, “vroeger waren de redding- opstappers zijn mondiger en een samenspel.” behoeve van een veilige boten zwaar en traag. De schip- veeleisender. Ze gaan makkelijker Is de verantwoordelijkheid van navigatie, beschikt over per voer de boot eigenlijk alleen, om met apparatuur omdat ze al een schipper door BRM een andere het Automatisch Identifi- de opstappers zetten onderweg gewend zijn aan computerwerk. geworden? Michel vindt van niet. catie Systeem (AIS) en de koffie en deden het werk aan En ze willen dat hun werk inhoud “Als het erop aankomt, wil ik zelf Radiorichtingzoeker (RDF). dek. Sinds de komst van de snelle heeft. Daarin voorziet BRM. Die aan het roer zitten. In het donker reddingboten werkt dat niet meer. organisatie van het varen vraagt en bij hoge zee neem ik het over. Op zo’n boot ziet de schipper niet van opstappers inzet en flexibi- Zeker als we bij een ander schip alles en kan hij niet alles alleen. liteit. Volgens het BRM-principe langszij moeten. Als we schade Het gaat veel te hard. Het lijkt nu moet een schipper elke opstapper oplopen, wil ik het niemand hoe- op de besturing van een vliegtuig. overal kunnen inzetten: communi- ven verwijten. Zo voorkom je ook Ook in de luchtvaart is de tijd van catie, radar, plotter, roer. Maar niet schaamte bij opstappers. Ik ben en de ‘allesbepalende ouwe’ allang iedereen is in elke taak even ge- blijf eindverantwoordelijk, daar- voorbij. De ramp op Tenerife in interesseerd of bedreven. Bij elke aan verandert BRM niets.”

18 DE REDDINGBOOT verslag 222 Bepaalt vóór vertrek de functiever- Iedere opstapper deling in de crew. komt in wezen Heeft de algehele voor alle functies leiding en de aan boord in eindverantwoor- aanmerking, delijkheid. met uitzondering van schipper. schipper opstapper

communicatorcommunicator roerganger

Houdt verbinding met Kustwachtcentrum via marifoon, verzamelt informatie over de actie. Houdt verbinding met Bestuurt eventuele andere eenheden. daadwerkelijk de Onderhoudt contact met de wal reddingboot. via de C2000.

verslag 222 DE REDDINGBOOT 19 De varende ambulance van Ameland Ameland

Soms gaan ze wel drie keer op een dag op en neer naar de vaste wal om een patiënt weg te brengen. Nergens worden reddingboten zo vaak ingezet voor patiëntenvervoer als op Ameland, waar opstappers en ambulancemedewerkers samen een geoliede machine vormen. Tekst: Floris Dogterom Beeld: Marijke Kodden

De ambulance komt tot stilstand veertienjarige Wouter Visser, ligt een patiënt naar het vasteland. voor de loopbrug naar de steiger aan de hartbewakingsapparatuur “Ik zie het patiëntenvervoer Vader Eduard helpt zoon en van Museumhaven Zeemanshoop, en op zijn vinger zit een satura- met de Anna Margaretha als een ‘oefenpatiënt’ Wouter aan waar de Anna Margaretha tijdelijk tiemeter geklemd, waarmee het verlengde ambulancerit”, zegt ver- boord. ‘In het echt’ komt het ligt afgemeerd. Het ponton waar zuurstofgehalte van zijn bloed pleegkundige Tineke Kooiker, die soms ook voor dat opstap- de reddingboot van Ameland Bal- wordt gemonitord. eraan toevoegt dat de vrijwilligers pers zieke familieleden naar lumerbocht normaal aan vastligt, van de KNRM – onder aanvoering de wal moeten vervoeren. enkele meters verderop, heeft Dagelijkse kost van beroepsschipper Theo Nobel net zijn tienjaarlijkse onder- Wouter, zoon van ambulance- – en het ambuteam volledig op houdsbeurt gehad en is nog niet chauffeur en ex-opstapper elkaar zijn ingespeeld. “Tijdens de bedrijfsklaar. Eduard, ondergaat het allemaal overtocht bemoeien de opstappers Voorzichtig tillen de ambulance- lachend. Niet zo gek, want het zich niet met ons en ons werk en medewerkers een brancard met gaat hier om een oefening. En respecteren ze de privacy van de patiënt uit de auto. Opstappers zonder heilige huisjes om te wil- patiënt. Maar ze zullen meteen assisteren bij het transport over len trappen: patiëntenvervoer bijspringen als er bijvoorbeeld de loopbrug en tillen de brancard oefenen is voor de Amelandse gereanimeerd moet worden. Ik door een van de twee luiken aan crew van opstappers en ambulan- vertrouw ze blindelings.” weerszijden van de deur van cemedewerkers eigenlijk overbo- de reddingboot. Binnen is een dig. Van de 120 acties die station Saamhorigheid constructie boven een van de twee Ballumerbocht elk jaar doet, gaat In het boothuis met drie karak- zijbanken naar beneden geklapt, het honderd keer om een patiënt teristieke puntdakjes met brede waar de brancard op wordt die naar het Friese Holwerd blauwe daklijsten, vertelt opstap- bevestigd. De vrijwilligers brengen vervoerd moet worden, waar dan per en middelbareschooldocent ook de medische apparatuur aan een ambulance klaarstaat voor Folkert Smit (44) dat hij maar heel boord, waarvan ze precies weten verder vervoer naar Leeuwarden. zelden uit de klas weggeroepen hoe de ambuteamleden die opge- Onlangs nog moesten de redders kan worden. Tijdens vakanties – steld willen hebben. De patiënt, de zelfs drie keer binnen 24 uur met en daar heeft hij er veel van – is >>

20 DE REDDINGBOOT verslag 222 De varende ambulance van Ameland

De Anna Margaretha ontvangt de ambulance bij haar tijdelijke ligplaats in Museumhaven Zeemanshoop.

Opstappers en ambuteamleden tillen de patiënt door een van de twee speciale brancardluiken naar binnen.

verslag 222 DE REDDINGBOOT 21 Ameland

Bemanningsverblijf Bertus Bruin is vernoemd naar de eerste schipper van station Ballumer- bocht, toen nog van de KNZHRM. Het werd Schipper Theo Nobel gebouwd in 1988 en uitgebreid in 2004. en drie van zijn vrijwilligers in het bemanningsverblijf. Op maandagavond maken de vrijwil- ‘Een eiland is een kleine samenleving. ligers tijd voor onderhoud of Dat schept saamhorigheid – je moet oefeningen met bijvoorbeeld de ’t met elkaar doen’ brandweer, wad- loopgidsen of het andere Amelandse station, Nes. >> hij wel beschikbaar. “Dat ik van Ballumerbocht. “Het redding- tijdens de les niet mee kan, geeft werk heeft me altijd gelokt”, zegt niet, want er zijn altijd ruim vol- David. “Een eiland is een kleine doende mensen die wel kunnen”, samenleving. Dat schept saam- zegt Folkert. “De KNRM leeft hier horigheid – je moet ’t met elkaar echt en we hebben nooit moeite doen. En er komt natuurlijk ook met het vinden van vrijwilligers.” een stukje avontuur bij kijken.” Daarvan heeft Ballumerbocht er veertien, allemaal mannen. Service Ook opstapper David Metz (47) Het droogvallende wad ligt te glin- heeft het altijd druk met zijn steren in de bleke novemberzon doe-het-zelfwinkel, wat zelfs een als de Anna Margaretha koers zet reden was om een aantal jaar naar Holwerd. Zonder patiënt dit geleden te stoppen bij het andere keer, maar voor een ‘dienstreisje’, Amelandse station, Nes. Maar het zoals David aan de kustwacht bloed kroop waar het niet gaan meldt. Even de fotograaf en de kon en alweer een jaar of vijf lukt journalist terugbrengen. Hoe- het hem toch vaak om mee te ven die niet op de veerboot te gaan met de acties en oefeningen wachten.

22 DE REDDINGBOOT verslag 222 Folkert Smit (rechts): “Het is een leuke, gezellige groep.”

Opstapper David Metz stopte wegens tijdgebrek, maar had er zoveel plezier in dat hij zich toch Theo Nobel is een van de tien weer aanmeldde. beroepsschippers van de KNRM.

verslag 222 DE REDDINGBOOT 23 KIDSpAGINA Steek jij wel eens iemand Zwaan in nood de loef Tijdens een oefening van reddingstation Katwijk krijgt de bemanning een af? melding: er ligt een gewonde zwaan op het strand. Op volle kracht vaart reddingboot De Redder naar de kust, waar de redders van boord springen. Voorzich- tig lopen ze op het beest af, om het niet aan het schrikken te maken. Ze leggen Iemand de loef afsteken betekent dat je beter of een handdoek over de vleugels. De slimmer bent dan iemand anders die hetzelfde zwaan laat alles over zich heen komen, wil als jij. Dit gezegde komt uit de zeilvaart. waardoor de redding soepel verloopt. De loef is de kant van het schip waar de wind Het dier heeft ernstige verwondingen, vandaan komt (de bovenwindse zijde). Als twee waarschijnlijk veroorzaakt door een schepen naast elkaar varen, dan is het schip dat vos. Met een dierenambulance wordt aan de bovenwindse zijde van het andere schip de zwaan naar de dierenarts gebracht. vaart, in het voordeel. Dat schip vangt namelijk Deze kan helaas niets meer doen en als eerste de wind en steekt zo het andere schip laat het dier inslapen. de loef af.

Schipperskind Als KNRM’er heeft je vader of moeder een bijzondere taak. Martijn (12) is de zoon van Jaco Vooijs, opstapper bij Katwijk. Hij is trots op zijn vader en gaat graag mee naar het boothuis.

Aan de keukentafel “Soms als hij een actie heeft gehad, vertelt hij wat er is gebeurd. Ik ben eigenlijk nooit bezorgd of zo als hij weg is, mijn vader heeft vroeger veel gevaren en is ook visser geweest, dus hij weet wat hij moet doen.”

Zo vader zo zoon “Het lijkt me heel gaaf om op de boot te zitten en mensen te redden. Ik ben ook een paar keer mee geweest bij een oefening.” ‘Het lijkt me gaaf om mensen Bijzonder “ Op het strand vonden we een gewonde zwaan. te redden’ Hij was aangevallen door een hond of een vos. We brachten hem naar de dierenambulance maar helaas heeft hij het niet overleefd. Op YouTube kan je er een filmpje over vinden als je zoekt op KNRM Katwijk en zwaan.”

24 DE REDDINGBOOT verslag 222 Nh1816 doorstaat kantelproef

Nieuwe boot kapseist

“Moet ik nog iemand voor je bellen?” Het klinkt lollig, In eerste instantie ging de belangrijke zware dwarsbalk in maar het verhult niet de spanning onder de enkele tien- bemande duikeling niet het dak is niets mis en deze lijm- door wegens een technisch verbinding is goed te repareren”, tallen KNRM-bemanningsleden en genodigden, die half mankement aan het stuurhuis, vertelde hij. De eerdere, onbe- november twee bemande kantelproeven deden met de volgens Damen-ontwerper mande kantelproef werd door KN- nieuwe reddingboot Nh1816. Na de eerste proef waren John Nieboer te wijten aan RM-directeur Roemer Boogaard een loslatende lijmverbinding ‘zeer succesvol’ genoemd, want de ramen beslagen. U raadt het al: ‘angstzweet’. van de luchtkokers boven de beter dan de Arie Visser-klasse en Tekst en beeld: Sander Klos stuurhuisramen. “Maar met de ook beter dan verwacht. >>

verslag 222 DE REDDINGBOOT 25 Stations maken kennis met de Nh1816

Motorvermogen het projectteam voor ogen stond. Volgens professor Lex Keuning van Niettemin heeft projectleider Ge- de TU Delft zou de boot in theorie rard Burema al een lijstje met za- in stil water en loodrecht op z’n kop ken die beter en handiger kunnen. kunnen blijven liggen, maar zeker Zo is de afstap naar de redding- in golven zal dat niet gebeuren, klep ‘redelijk hoog’ en kan de trap betoogde hij. Want het gewicht zit naar het luik op het voordek ‘een onder in het schip en het stuurhuis aanslag op je schenen plegen’. bevat lucht. En net als de Arie Het is de bedoeling om over onge- Visser-klasse heeft de Nh1816 altijd veer een jaar de tweede boot aan een positief stabiliteitsmoment, te besteden, gebruikmakend van waardoor hij zich altijd opricht. de lijst met opmerkingen. Die zal Het kapseizen van onder andere de de komende tijd nog groeien door Jan van Engelenburg (1991) en de ervaringen van de bemanningen. Anna Margaretha (2006) leverden De stations met een Arie Visser- de KNRM waardevolle informatie type (kust en Waddeneilanden) op over de veiligheid van de sche- krijgen allemaal de kans kennis te pen. Onder meer bleek het belang- maken met de boot. De beman- rijk dat de boten na een kapseis ning met schipper Leen Langbroek nog motorvermogen hebben om vaart sinds half december met de kop weer op de zee te kunnen haar en kijkt onder meer wat er brengen. Op dat laatste punt is de gebeurt bij een noodstop, brand Nh1816 zeer vernieuwend, met mo- aan boord, evacuatie en slepen. toren die ondersteboven liggend tot dertig seconden stationair Over haar kant doorlopen. En een kapseis duurt Eind oktober was het tijd voor de over het algemeen maar enkele se- kantelproef. De Nh1816 had al conden, zo bleek ook bij de recente een hellingproef ondergaan om kantelproef. vast te stellen of de theorie ook met de werkelijkheid strookte. De Op de proef volgende stap was de echte kan- Damen voegde de afgelopen telproef, waarbij het schip volledig maanden de in Polen gebouwde om de lengteas wordt getrokken. aluminium romp en het kunststof De officiële kantelproef in het stuurhuis samen tot de boot die bijzijn van classificatiebureau

26 DE REDDINGBOOT verslag 222 De kantelproef wordt met enige spanning gade geslagen.

Lloyd’s is in november gedaan. Bij platform management system ger. Projectleider Gerard Burema: de eerste test in oktober legden ca- (IPMS). In het Nederlands kun je het “Vroeger waren dat vaak mensen mera’s en sensoren de bewegingen ook een ‘geïntegreerde brug’ noe- met een nautische achtergrond, van en in het schip vast. Zo bleek men. We werken met standaard- maar dat verandert. De techno- ook dat een lijmverbinding in het componenten, maar gaan een stap logie aan boord moet de steun stuurhuis nog niet goed was. Het verder door die losse onderdelen bieden om de bemanning op een dekhuis is helemaal vastgelijmd te koppelen. Het unieke aan dit professioneel niveau te houden.” aan de romp en voor de zekerheid systeem is dat het bestaat uit twee Dus wordt diep nagedacht over de aan weerszijden voorzien van hoofdnetwerkringen, waarvan het koppeling tussen de techniek en De nieuwe de mens. Er zijn vijf schermen aan reddingboot boord, waarop overzichten van is tijdens de ‘De bemanning moet zo min mogelijk de functies van de boot kunnen kantelproef worden opgeroepen. “De beman- volledig bemand. op de schermen kijken’ ning moet zo min mogelijk op de schermen kijken, maar als dat vijf bouten. Gerard Burema: “Die hart bestaat uit negen data-acqui- gebeurt, moet je direct zien wat verbinding houden we ook tijdens sitie-units (dacu’s). Die werken net je in jouw functie als roerganger, de testvaarten in de gaten. We wil- als de neuronen in de hersenen van navigator, schipper of communi- len weten wat de grenzen van deze een mens. Ze hebben elk een eigen cator nodig hebt.” boot zijn en daarom gaan we met taak, maar leggen ook graag onder- Dit hele systeem kan uitmonden de beproevingen steeds een stapje ling verbindingen. Dus elke dacu in een classificatie voor wat verder in steeds extremer weer. Zo meet en regelt bepaalde onderde- Burema de top van de reddingbo- kunnen we tekortkomingen in de len van het schip, maar ‘weet’ van tenwereld noemt. “Internationaal rest van de serie ondervangen.” het bestaan van de andere dacu’s is men nog voorzichtig of heeft en kan zo nodig hun taken overne- men gewoon het geld niet voor Hersenwerk men. Op die manier breng je allerlei dit soort ontwikkelingen. Mede ICT-man Carlo Hukema is verant- vormen van informatie door het dankzij de Noordhollandsche van woordelijk voor een grote veran- hele schip, kun je eventuele uitval 1816, de TU Delft, Damen en De dering op ICT-gebied, vergeleken opvangen en ook veel handelingen Vries Lentsch zetten we nu een De Nh1816 wordt met de huidige KNRM-vloot. Hij automatiseren.” standaard voor de eisen waaraan volledig om de gebruikt het beeld van badwater Dat laatste gebeurt nog in beperkte een reddingboot moet voldoen. legteas getrokken. voor de baby om duidelijk te maken mate. “Wij willen dat de bemannin- Daaraan kunnen lichtere versies De kapseis duurt hoe de informatietechnologie aan gen aangeven wat zij nuttig vinden. worden ontleend.” slechts enkele boord kan werken. Want terwijl je Wij voorzien al bepaalde toepas- seconden. als ouder met je elleboog de tem- singen, maar hebben die bewust peratuur van het water voelt, stelt nog niet ‘aangezet’. Want het gaat je andere hand via de kraan die om de mensen die ermee moeten temperatuur bij tot hij goed is. Er werken.” loopt dus een informatiestroompje van die elleboog via de hersenen Vrijwilliger verandert naar de spieren van de andere arm. Het systeem speelt ook in op de “Dat heet aan boord het integrated achtergrond van de KNRM-vrijwilli-

verslag 222 DE REDDINGBOOT 27 In veilige Haven • Eemshaven Redden op de grens Van alle KNRM-stations bedient Eemshaven het grootste gebied: de Eemsmonding. Want Eemshaven doet er een flink stuk ‘Ostfriesland’ bij. In innige samenwerking met de oosterbuur, dat wel. Tekst: Michiel Scholtes Beeld: Peter van der Laan

De monding van de Eems heeft Samenwerking Leitdamm veel gezichten: voor Delfzijl een De vraag is waarom de KNRM Eemshaven is met 22 acties in gewone rivier, ten noorden van daar komt; Duitsland heeft de 2012 een relatief rustig station Tips van Edze Knol Eemshaven deel van de Wadden- reddingboot Alfried Krupp, een (tegen bijv. Den Helder 55, zee, westelijk van Borkum een grote ‘Rettungskreuzer’ met Breskens 72). Zijn de water- • Vaar bij hoge zee niet door zeegat. Dat zeegat is complex, en lanceerbare bijboot op Borkum sporters op de Eems kundiger het ondiepe Riffgat, daar lopen splitst zich rond droge banken liggen. Edze heeft een verrassende dan elders? Edze lacht bij de gevaarlijke brekers, kies de op in Huibertgat, Westereems en verklaring. “Nederland stelt dat de gedachte. “Ha, misschien zijn Westereems over de vloed. Riffgat. Het stroomt er hard, wel grens op de hartlijn van de rivier we hier in het noorden wat • Kom liever ook niet binnen drie knoop over de eb. De wind ligt. Volgens Duitsland loopt de nuchterder, vastgelopen water- door het Huibertgat, vanaf heeft grote invloed op waterstand grens langs de laagwaterlijn aan sporters piepen hier niet zo snel, de H5 zijn de dieptes zeer ver- en stroom, noordwesters zijn onze kant en varen wij overal in die kennen het gebied, wachten anderlijk en door stromingen berucht. Ten oosten van Borkum Duits water. We hebben dus geen tot het water terugkomt en staan er verraderlijke golven. loopt nog de ‘Osterems’, feitelijk keus. Maar de samenwerking proberen eerst zelf los te komen. Bij problemen zit je direct een Duitse waddengeul, maar met de Duitse Kustwacht en de Bovendien, je merkt vaak dat aan lagerwal. evenzeer KNRM-werkgebied. Edze MRCC-Bremen is prima. In het Duitse watersporters een beetje • pas op voor de stenen dam Knol, Henk Kramer en Vincent hele Nederlands-Duitse Eemsge- benauwd zijn om hulp te vragen, bij Rysumer Nacken en die Medendorp, co-schippers van bied opereren wij gezamenlijk die kunnen thuis bekeurd voor Emden. Eemshaven, kennen dit gebied met de Duitse Rettungskreuzer worden wegens nalatigheid. Wij • pas op voor de Leitdammen als hun broekzak. Alfried Krupp. Wanneer onze hebben hier wel verraderlijke voor Emden, die liggen over Edze: “Oefenen, oefenen en nog reddingboot Jan en Titia Visser stenen ‘Leitdammen’, vooral de volle breedte van de eens oefenen. We zitten de ene een betere uitgangpositie heeft, voor Emden en bij de Rysumer Dollard. De rijzing is daar keer tussen de brekers in het belt de Duitse schipper ons direct. Nacken, ten noorden van Delfzijl 4 meter bij springtij. zeegat, de andere keer ploeteren Dankzij onze tube kunnen wij aan de Duitse kant. Daar blijven we in modder en zand. En na elke makkelijker langszij komen dan regelmatig jachten op hangen, noordwesterstorm ziet het er zij. Andersom vragen wij hun bijvoorbeeld jachten vanuit weer anders uit. Neem Noordpol- assistentie voor zware sleepklus- Nieuw Statenzijl die recht onder Rottumeroog en de schipper derzijl. Jarenlang hadden we daar sen, de Krupp is veel sterker dan oversteken naar Emden en dan beweerde dat hij op weg was naar veel acties. Nu is het er stil, dicht- wij. En sinds het kapseizen van op de Geise Leitdamm lopen. Simonszand om te tanken. Daar geslibd. De laatste jaren komen de Amelandse reddingboot Anne Foutje. Maar, wij hebben ook heb je alleen vogels en zeehonden. we veel vaker aan de Duitse kant, Margaretha in 2006 varen we bij gevalletjes dat je denkt … Een Nou, dan ben je echt wel de weg in de Osterems en bij Greetsiel.” slecht weer altijd samen op.” motorjacht liep hopeloos vast kwijt.”

28 DE REDDINGBOOT verslag 222 Riffgat Brekers in Riffgat vanaf 6Bft tussen W en N Dam waarop veel jachten vastlopen …

Verlopende ondieptes en gevaarlijke brekers bij hoge zee

Eemshaven Bron: Dienst der Hydrografie

Stroomgeleidingsdammen voor Emden

verslag 222 DE REDDINGBOOT 29 Reddersgala 2013 Recordopbrengst gala

Het Reddergala was een groot succes. Toen de gasten het verzoek De totaalopbrengst van € 473.265,- kregen een bijdrage te leveren aan het cadeau dat lag aanmerkelijk hoger dan in 2012 geredde Herman IJsseling (€ 411.000,-). De KNRM besteedt het aan de KNRM wilde geven, geld aan brandstof voor de ruim kwamen ruim honderd gasten naar voren. In zeventig reddingboten. totaal werd er meer dan € 10.000,- gedoneerd. Een aangrijpend moment voor Herman en zijn redders, die als verrassing voor Herman € 473.265 ook aanwezig waren.

Stemkunstenaar Niek Een kleine vijfhonderd gasten schoven tijdens Boes bracht een imposante dit benefietgala aan in Grand Hotel Huis ter openingsact. Boes was Duin in Noordwijk. De galagasten kregen niet enkele maanden eerder alleen een uitgebreid menu voorgeschoteld, met de KNRM in contact maar maakten ook uitgebreid kennis met de gekomen, toen zijn dochter KNRM. Aan het einde van de avond overhan- op Schiermonnikoog digde commercieel directeur Stephan Stok- gewond was geraakt en de kermans van Huis ter Duin de cheque met de reddingboot nodig was voor opbrengst van de avond aan Cees van Duyven- spoedvervoer naar de vaste dijk, voorzitter van de KNRM. wal. “Je snapt dat ik hier graag Pro Deo optreedt”, Het resultaat van de avond werd voornamelijk aldus Boes. bepaald door de tafelverkoop aan uiteenlopen- de bedrijven en particulieren die de KNRM een warm hart toedragen. Door een veiling en een Cabaret is een belangrijk loterij werd de opbrengst nog verder verhoogd. bestanddeel tijdens het De veiling, geleid door veilingmeester Paulina Reddersgala. Na optredens Cramer en RTL-corryfee Frits Wester, bracht van Vincent Bijlo (2011) en ruim € 120.000,- op. Het meest opvallende Veldhuis & Kemper (2012) veilingstuk was een groepsbezoek aan het was het dit jaar de beurt aan Torentje, met een persoonlijke rondleiding Brigitte Kaandorp. door minister-president Mark Rutte. De hoofdgast van het Reddersgala, topman Gerrit Zalm van ABN AMRO, memoreerde in zijn toespraak het unieke karakter van het ‘instituut’ KNRM, dat geheel past in de glorie van een zeevarende natie.

30 DE REDDINGBOOT verslag 222 FANMAIL & KLACHTEN

Beste Roemer Boogaard,

Geachte heer, mevrouw, Al sinds 1990 ben ik donateur, ik draag de KNRM een warm - hart toe en ik steun jullie graag. Maar de laatste tijd krijg ik Even delen... erg veel verzoeken om een extra gift. Ik kan en wil jullie graag

steunen maar met maximaal €50,- per jaar. Wilt u mij alstu Woonachtig in Tirana, Albania volgde ik op 28 blieft geen giftverzoeken meer sturen? oktober delen van ‘de Storm’. Op een zeker ogenblik A. van de M. rond het middaguur via internet marifooncommuni - catie onderschept van de reddingboot Alida (station Hindeloopen) in actie op het IJsselmeer bij Makkum, Geachte heer, en een SAR heli er bij. Kennelijk een melding van een Hartelijk dank voor uw brief. Elk bedrag, hoe groot of klein ook, steunt surfer... Alles met windkracht 10. Met de zuidwes - het werk van de KNRM. Het is sinds een aantal jaren gebruikelijk dat we tenwind en de strijklengte moet ter plekke wel een samen met De Reddingboot ook altijd een giftverzoek meesturen. Als u prachtige klotsbak zijn geweest. De juffrouw van de contact opneemt met de donateursservice via [email protected] of Kustwacht: “Alida, Den Helder Rescue. Alida, hoe gaat belt met nummer 0255-548454 kunnen wij u minder post sturen. het met jullie?” Vanaf de stuiterende Alida Friese Hartelijk bedankt voor uw trouwe steun. nuchterheid terug: “Ach, het gaat allemaal wel...”. De SAR heli krijgt, zwabberend over het IJsselmeer, dezelfde vraag. Een vrouwenstem uit de heli ant Met vriendelijke groet, - woord ook dat het allemaal wel lukt... Roemer Boogaard Een simpele vraag vanuit Den Helder. Maar op zo’n directeur ogenblik realiseer je weer eens goed hoe goed we onze zaakjes op orde hebben. Wie, wanneer dan ook, het werk doen. En ook waarom je donateur bent. Goedendag,

Hartelijke groet, Ik keek vandaag naar het Journaal. Het item over uw maatschap J.B. pij was indrukwekkend....veel respect voor uw medewerkers op- zee... vooral met dit weer. In okt. jl heb ik ook windkracht 12 meege maakt in de Barentszee (met de Hurtigruten). Indrukwekkend.- Uw personeel gaat volledig zonder eigenbelang de zee op met dit weer om andere mensen te redden....respect voor hen. (Ik ben donateur.) Vr. gr. E.K.

Colofon De Reddingboot, Verslag 222, Jaargang 104, nummer 1 Uitgever: KNRM, IJmuiden Concept en vormgeving: MediaPartners, Amstelveen Druk: Hoorens Printing Redactie: Kees Brinkman (KNRM), Janneke Stokroos (KNRM), Jan Tiggelaar (KNRM), Reijer Blankenspoor (MediaPartners), Esther ten Have (MediaPartners), Renée Sommer (MediaPartners) Artdirection: Gitteke van der Linde Vormgeving: Marijke Kodden © KNRM De Reddingboot verschijnt vier keer per jaar: in januari, april, juli en oktober, en wordt toegezonden aan de donateurs van de KNRM. Overname van artikelen uit De Reddingboot is toegestaan, mits met bronvermelding. Adres KNRM Postbus 434, 1970 AK IJmuiden, Haringkade 2, 1976 CP IJmuiden, 0255-548454, www.knrm.nl Bankrelaties Nederland ING: rek.nr. 26363, IBAN: NL40 INGB0000026363, BIC: INGBNL2A, Rabobank: rek.nr. 37.35.46.181, IBAN: NL27 Rabo 0373 546181, BIC: RABONL2U Kamer van Koophandel Inschrijfnummer 411 99789

verslag 222 DE REDDINGBOOT 31 REDDER AAN HET WERK ‘Hulpverlenen zit in de familie’ ‘Op Urk hebben we gemiddeld zo’n zeventig oproepen per jaar. Aan het overgrote deel geef ik wel gehoor. Gelukkig werk ik dicht bij de haven. Bij een oproep ben ik doorgaans met een minuutje of drie op het station. Behalve een tijdje geleden. Heel toevallig had ik geen auto en ook geen fiets ter beschikking. En ja hoor, daar ging de pieper. Ik ben toen naar buiten gerend en heb zomaar een auto aangehouden. Die meneer keek er niet eens echt vreemd van op. Gelukkig kan dat op Urk. Het is wel handig dat ik eigen baas ben en dat mijn collega’s het prima opvangen als ik weer eens word weggeroepen. Het hulpverlenen zit echt in de familie. Twee ooms van me zijn vrijwilliger bij de brandweer en een andere oom is plaatsvervangend schipper op station Urk.’ Annemiek Sinnige Beeld: Marijke Kodden

Tekst: Tekst: Naam: Jan van Veen • Leeftijd: 28 • Beroep: softwareontwikkelaar/eigenaar Vekrasoft B.V. • Reddingstation: Urk