Kuchnia Śląska

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Kuchnia Śląska Potrawa Charakterystyka potrawy KUCHNIA ŚLĄSKA żur śląski (żurek) zupa przyrządzana na bazie zakwasu z razowej mąki żytniej mająca charakterystyczny kwaśny smak, gotowana na białej kiełbasie lub na wędzonce wodzionka, zupa przyrządzana z czerstwego chleba, czosnku wodzianka oraz tłuszczu zwierzęcego; składniki, po rozdrobnieniu, zalewane są wrzątkiem, a następnie całość jest doprawiana solą siemieniotka zupa z nasion siemienia (konopi) podawana z gotowaną na sypko kaszą tatarczaną (odmiana kaszy gryczanej); jedno z dań wigilijnych moczka zupa piernikowa; potrawa przygotowywana na Boże Narodzenie; składniki: specjalnego rodzaju piernik, bakalie i duża ilość ciemnego piwa, w którym moczy się składniki rolada przygotowywana przez zawinięcie farszu w kawałek mięsa wołowego; składniki farszu: boczek, kiełbasa, ogórek kiszony, cebula oraz czerstwa skórka chleba; często spożywana z modrą kapustą oraz kluskami śląskimi buchty inaczej kluski na parze, podawane z słodkim sosem lub z mięsem gołąbki jarskie w gołąbkach jarskich w miejsce ryżu i mięsa używa się tartych ziemniaków karminadle małe, najczęściej okrągłe i lekko spłaszczone kotlety przygotowywane z mielonego mięsa wieprzowego lub wieprzowo-wołowego, ale również szczególnie dawniej z mięsa króliczego z dodatkiem jarzyn krupniok wyrób wędliniarski z kaszy i krwi oraz podrobów: (kaszanka) wątroby, płuc, skórek wieprzowych, tłuszczu, z dodatkiem przypraw (cebula, majeranek, pieprz) żymlok wędlina podrobowa, wyglądem przypominająca (bułczanka) kiełbaskę, a konsystencją kaszankę - od której różni się dodatkiem miąższu bułki zamiast kaszy kluski śląskie kluski białe, rodzaj klusek ziemniaczanych przygotowanych z gotowanych ziemniaków i mąki, formowane w spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku kluski czarne kluski przygotowywane z surowych i gotowanych ziemniaków, formowane w spłaszczone kulki z wgłębieniem, gotowane w osolonym wrzątku modra kapusta gotowana kapusta czerwona z dodatkiem winnych jabłek, cebuli, rodzynek, goździków i niewielkiej ilości masła lub smalcu; przyprawiona cukrem i solą, a po ugotowaniu – dodatkowo octem makówki podstawowe składniki: mak, bułki kanapkowe lub sucharki, mleko lub woda, miód lub cukier oraz bakalie; namoczone pieczywo układa się warstwami na przemian z masą makową; potrawa wigilijna szpajza deser przygotowywany z jajek kurzych z dodatkiem różnych składniki, np. sok z cytryny, kakao, galaretka, ozdabiany owocami lub kokosem hekele sałatka śledziowa - potrawa sporządzana na zimno z wymoczonego i pokrojonego śledzia oraz ugotowanego jajka, ogórka kiszonego, cebuli, z dodatkiem pieprzu i musztardy, najczęściej podawana z pieczywem hauskyjza ser wytwarzany z dojrzałego (zgliwiałego) twarogu (ser domowy, ser z mleka krowiego z dodatkiem żółtek jaj; w zgliwiały, ser zależności od wilgotności twarogu, ilości użytego smażony) masła i żółtek ser może mieć konsystencję pomazankową lub półtwardą, charakteryzuje się ostrym smakiem i żółtawą barwą racuchy opolskie placki smażone na patelni, zawierające cebulę, która nadaje im aromatu i smaku .
Recommended publications
  • MD-Document-F87c6290-5363-47A3
    PRZYSTAWKI I ZUPY Vorspeisen und Suppen Chleb ze smalcem...................................................................................... 1,90 € Brot mit hausgemachtem Schmalz Biała kiełbasa z musztardą............................................................................ 3,40 € Polnische Weißwurst mit Senf Zupa pomidorowa domowa............................................................................ 3,40 € Tomatensuppe nach Art des Hauses Żurek staropolski z ziemniakami...........................................................................................................3,90 € Sauermehlsuppe mit Wurst, Kartoffeln und Ei Barszcz czerwony z pierogami (2szt. z mięsem)........................................ 3,40 € Rote-Beete Suppe mit zwei Teigtaschen (Fleischfüllung) Barszcz czerwony do picia............................................................................ 2,40 € Rote-Beete Suppe zum trinken Flaki wołowe....................................................................................................... 3,90 € Traditionelle Kuttelsuppe mit Pansenfleisch Rosół domowy z makaronem (tylko w niedzielę)............................................. 3,40 € Hausgemachte Hühnerbrühe mit Nudeln (Nur Sonntags) Tatar z wołowiny.............................................................................................. 4,90 € Tatar vom Rind PIEROGI Gefüllte Teigtaschen (Spezialität des Hauses) normale große Portion Portion Pierogi z mięsem wieprzowym.................................................................................................7,90
    [Show full text]
  • Dynamika Rozwoju Gwar Słowiańskich W XXI Wieku
    Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku DIALEKTOLOGIA SŁOWIAŃSKA TOM II pod redakcją Doroty K. Rembiszewskiej KOMITET ORGANIZACYJNY KONFERENCJI Dynamika gwar słowiańskich w XXI wieku w kontekście dziedzictwa narodo- wego i kulturowego, Warszawa, 11–13.06.2015 r., zorganizowanej przez Fundację Slawistyczną, Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk przy współudziale Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie. dr hab. Dorota Krystyna Rembiszewska, prof. IS PAN Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, przewodnicząca komitetu organizacyjnego mgr Elżbieta Aftowicz Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, sekretarz komitetu organizacyjnego dr Jerzy Gmitruk Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa prof. dr hab. Zbigniew Greń Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Uniwersytet Warszawski dr hab. Irena Jaros, prof. UŁ Zakład Dialektologii Polskiej i Logopedii, Uniwersytet Łódzki prof. dr hab. Halina Karaś Zakład Historii Języka Polskiego i Dialektologii, Uniwersytet Warszawski doc. dr Karmen Kenda-Jež Inštitut za slovenski jezik Frana Ramovša, Ljubljana prof. dr Motoki Nomachi Hokkaido University Graduate School of Letters, Sapporo prof. dr hab. Janusz Siatkowski Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Uniwersytet Warszawski dr hab. Kazimierz Sikora Katedra Historii Języka i Dialektologii, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
    [Show full text]
  • Zalacznik1.Pdf (193,7KB PDF)
    Załącznik do ogłoszenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia ………….. 2013 r. (poz. …..) Wykaz produktów tradycyjnych wpisanych na listę produktów tradycyjnych* WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE Sery i inne produkty mleczne Ser zgorzelecki Ser kozi łomnicki Kamiennogórski ser pleśniowy Mięso świeże oraz produkty mięsne Świnka pieczona po zaciszańsku Słonina marynowana z Niemczy Mięso w kawałkach niemczańskie domowe Szynka wieprzowa niemczańska Kiełbasa niemczańska Kiełbasa galicjanka z Niemczy Przysmak wołyński z Niemczy Produkty rybołówstwa, w tym ryby Karp milicki Pstrąg kłodzki Orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce (przetworzone i nie) Ogórki konserwowe ścinawskie Ogórki kwaszone ślężańskie Kapusta kwaszona ślężańska Wyroby piekarnicze i cukiernicze Begle Chleb gogołowicki Ciasto z kruszonką z Ziemi Kłodzkiej Chleb chłopski z Rogowa Sobóckiego Chleb żytni domowy z Pomocnego Chleb pszenno-żytni na zakwasie z Pomocnego Miodowe pierniczki z Przemkowa Oleje i tłuszcze (masło, margaryna itp.) Masło tradycyjne Miody Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich Wielokwiatowy miód z Doliny Baryczy Sudecki miód gryczany Sudecki miód wielokwiatowy Miód lipowy krupiec z Ziemi Ząbkowickiej Gotowe dania i potrawy Keselica / kysielnica / kysyłycia Śląskie niebo Czarne gołąbki krużewnickie Napoje (alkoholowe i bezalkoholowe) Juha – kompot z suszonych owoców Wino śląskie Piwo książęce z Lwówka * Wykaz zawiera produkty tradycyjne, które zostały wpisane na listę produktów tradycyjnych do dnia 28 lutego 2013 r. Tłoczony sok jabłkowy z Lutyni Jabłecznik trzebnicki
    [Show full text]
  • The Ritualisation of Food, Home and National Identity Among Polish Migrants
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by University of Hertfordshire Research Archive 1 RESEARCH ARTICLE (2010) The Ritualisation of Food, Home and National Identity among Polish Migrants in London, Social Identities, 16(3), 377-39. Special issue, ed. By M.Rabikowska. The Ritualisation of Food, Home and National Identity among Polish Migrants in London. Marta Rabikowska1 School of Humanities and Social Sciences, University of East London, UK Abstract In this paper a process of negotiating identity among Polish migrants will be discussed in relation to their food habits: consumption, preparation and celebration. Through the ethnographic examination of food rituals the construction of meaning of home as both space and nationality will be observed and the attitude to the host culture will be revealed in the quotidian activities. The qualitative research based on interviews and visual ethnography has shown that there are three dominant ways of exchange with the local culture ranging from the least present to the ostentatiously conspicuous, named here as: orthodox, porous, and alternate. Each of them, however, is characterised by a perplexing degree of fluidity and sometimes contradiction which opposes the objectification of the models of culture, as had been already noticed by Bhaba (1994/2007) in relation to diasporic cultures and their tactics of adaptation. Home among Polish immigrants to the UK is a changing concept, open to negotiation, depending on their current 1 Corresponding author: Marta Rabikowska. Email. [email protected] 2 personal situation, profession, gender, expectations, ambitions and even peer pressure. Yet (re)creating home requires a certain dose of familiarity conceived from the meaning of Polishness which needs to be materialised from the past memories on a daily basis.
    [Show full text]
  • De Virtuele Sileziërs: Netnografie Van Een Regionale Identiteit
    Glenn Daeninck Master in de Oost-Europese Talen en Culturen Major Centraal-Europakunde Universiteit Gent De Virtuele Sileziërs: Netnografie van een regionale identiteit Masterscriptie Promotor: Prof. Dr. Dieter Stern Mei 2012 Dankwoord Eerst en vooral wil ik mijn promotor, Prof. Dr. Dieter Stern, bedanken voor het aanbevelen van dit onderwerp, het verbeteren van enkele hoofdstukken en voor het geven van enkele bronnen. Verder ook een welgemeende ‘dziękuję bardzo’ aan Natalia Pińkowska, Janusz Gorol en Kris Duda voor hun interview met mij in Katowice. Daarnaast wil ik ook Jannis Androutsopoulus, Adam Silesian, Karolina Glück en Łukarz Tudzierz bedanken voor de e-mailcorrespondentie en hun interesse in mijn onderwerp. Het afwerken van deze masterscriptie zou ook onmogelijk geweest zijn zonder de steun van mijn ouders en Rebecca Lumiera. Als laatste wil ik mijn dank betuigen aan Thomas Thielemans voor het nalezen. Inhoudsopgave 1. Inleiding .................................................................................................................................................. 1 2. De Silezische minderheid in Polen ......................................................................................................... 2 2.1 Wie en wat zijn Sileziërs? .................................................................................................................... 2 2.2 Mentaliteitsgeschiedenis van de Sileziërs na 1989 ............................................................................. 4 3. Methodologie: Netnografie ....................................................................................................................
    [Show full text]
  • Treasures of Culinary Heritage” in Upper Silesia As Described in the Most Recent Cookbooks
    Teresa Smolińska Chair of Culture and Folklore Studies Faculty of Philology University of Opole Researchers of Culture Confronted with the “Treasures of Culinary Heritage” in Upper Silesia as Described in the Most Recent Cookbooks Abstract: Considering that in the last few years culinary matters have become a fashionable topic, the author is making a preliminary attempt at assessing many myths and authoritative opinions related to it. With respect to this aim, she has reviewed utilitarian literature, to which culinary handbooks certainly belong (“Con� cerning the studies of comestibles in culture”). In this context, she has singled out cookery books pertaining to only one region, Upper Silesia. This region has a complicated history, being an ethnic borderland, where after the 2nd World War, the local population of Silesians ��ac���������������������uired new neighbours����������������������� repatriates from the ����ast� ern Borderlands annexed by the Soviet Union, settlers from central and southern Poland, as well as former emigrants coming back from the West (“‘The treasures of culinary heritage’ in cookery books from Upper Silesia”). The author discusses several Silesian cookery books which focus only on the specificity of traditional Silesian cuisine, the Silesians’ curious conservatism and attachment to their regional tastes and culinary customs, their preference for some products and dislike of other ones. From the well�provided shelf of Silesian cookery books, she has singled out two recently published, unusual culinary handbooks by the Rev. Father Prof. Andrzej Hanich (Opolszczyzna w wielu smakach. Skarby dziedzictwa kulinarnego. 2200 wypróbowanych i polecanych przepisów na przysmaki kuchni domowej, Opole 2012; Smaki polskie i opolskie. Skarby dziedzictwa kulinarnego.
    [Show full text]
  • 1 a Polish American's Christmas in Poland
    POLISH AMERICAN JOURNAL • DECEMBER 2013 www.polamjournal.com 1 DECEMBER 2013 • VOL. 102, NO. 12 $2.00 PERIODICAL POSTAGE PAID AT BOSTON, NEW YORK NEW BOSTON, AT PAID PERIODICAL POSTAGE POLISH AMERICAN OFFICES AND ADDITIONAL ENTRY SUPERMODEL ESTABLISHED 1911 www.polamjournal.com JOANNA KRUPA JOURNAL VISITS DAR SERCA DEDICATED TO THE PROMOTION AND CONTINUANCE OF POLISH AMERICAN CULTURE PAGE 12 RORATY — AN ANCIENT POLISH CUSTOM IN HONOR OF THE BLESSED VIRGIN • MUSHROOM PICKING, ANYONE? MEMORIES OF CHRISTMAS 1970 • A KASHUB CHRISTMAS • NPR’S “WAIT, WAIT … ” APOLOGIZES FOR POLISH JOKE CHRISTMAS CAKES AND COOKIES • BELINSKY AND FIDRYCH: GONE, BUT NOT FORGOTTEN • DNA AND YOUR GENEALOGY NEWSMARK AMERICAN SOLDIER HONORED BY POLAND. On Nov., 12, Staff Sergeant Michael H. Ollis of Staten Island, was posthumously honored with the “Afghanistan Star” awarded by the President of the Republic of Poland and Dr. Thaddeus Gromada “Army Gold Medal” awarded by Poland’s Minister of De- fense, for his heroic and selfl ess actions in the line of duty. on Christmas among The ceremony took place at the Consulate General of the Polish Highlanders the Republic of Poland in New York. Ryszard Schnepf, Ambassador of the Republic of Po- r. Thaddeus Gromada is professor land to the United States and Brigadier General Jarosław emeritus of history at New Jersey City Universi- Stróżyk, Poland’s Defense, Military, Naval and Air Atta- ty, and former executive director and president ché, presented the decorations to the family of Ollis, who of the Polish Institute of Arts and Sciences of DAmerica in New York. He earned his master’s and shielded Polish offi cer, Second lieutenant Karol Cierpica, from a suicide bomber in Afghanistan.
    [Show full text]
  • Traditional Polish Food and Drink
    TRADITIONAL POLISH FOOD Typical Polish meals are very good and tasty!!! The most typical ptoducts used in Polish cuisine are meat, cucumbers, beetroot, cabbage (sauerkraut),potatoes,bread, sour cream, kohlrabi, mushrooms, sausages and herrings These products have become an essential elements in Polish cooking. OBIAD The main meal in Poland is called „obiad”(dinner), which is eaten in the afternoon. A traditional „obiad” consists of soup, the main course and also dessert. SOUPS BARSZCZ CZERWONY http://www.wildboar.net/multilingual/easterneuropean/polish/przepisy/barszcz.j pg Barszcz czerwony: traditional Polish beetroot soup with sour cream or served clear with dumplings. ŻUREK Żurek: sour rye soup with potato, sausage or an egg, sometimes served in a bread loaf. KAPUŚNIAK Kapuśniak: sour cabbage soup. http://kuchnia.o2.pl ROSÓŁ Rosół z kurczaka: rosół is a traditional Polish chicken soup, usually served with noodles. http://pl.wikipedia.org/wiki/Ros%C3%B3%C5%82 ZUPA POMIDOROWA Zupa pomidorowa: tomato soup, often with rice or noodles. http://www.strykowski.net/zdjecia_zywnosc_zupy_jedzenie_fotografie/Zupa_pomidorowa_271.ph p MAIN COURSE KOTLET SCHABOWY Kotlet schabowy: (pork chop) typical Polish meat dish, usually served with boiled potato or chips and salad. http://www.karczma- mysliwska.eu/pliki/potrawy/kotlet_schab.jpg KLOPSIKI http://m.onet.pl/_m/ab27e5dc5ce0fe2b31e9d1fa31c152bf, 5,12.jpg Klopsiki: meatloaf, often served with tomato sauce. BIGOS A stew, called bigos is a combination of http://images.google.pl cabbage, mushrooms, and various meats— http://images.google.pl traditionally pork, bacon, and delicious Polish sausage. FASOLKA PO BRETOŃSKU http://www.hortex.com.pl/repository/images/mrozonki/przepisy/dania/fasolka-po- bretonsku.jpg Fasolka po bretońsku: cheap bean and http://images.google.pl sausage stew served with bread.
    [Show full text]
  • Dorota Świtała-Trybek Tasty Events. on Culinary Events in the Silesian
    Dorota Świtała-Trybek Chair of Culture and Folklore Studies Faculty of Philology University of Opole Tasty Events. On Culinary Events in the Silesian Voivodeship Abstract: The topic of reflection undertaken herein are public events having an evident culinary character. In the first part of her essay, the author proposes a typology of culinary events, with special focus on those events which appear in the public space the most often. Their number and considerable complexity are associated with the target participant group, the current patterns of consumption, gastronomic styles, and finally with functions which have been ascribed to those events. In the second part, she discusses selected culinary events organised in the Silesian voivodeship which have characteristic dishes (e.g. wodzionka, moc- zka, kołocz) associated with the local cuisine as their Leitmotif. These events are usually in the form of open-air festivals with contests for the best-prepared dish as their regular feature. Key words: culinary events, Silesia, tradition, regional cuisine. “The pleasure of eating is the actual and direct sensation of satisfying a need. The pleasures of the table are a reflective sensation, which is born from the various circumstances of place, time, things and people who make up the surroundings of the meal” [Brillat-Savarin 2009: 189–190]. This passage from The Physiology of Taste, written almost two centuries ago, express the essence of culinary sensations, at the same time accen- tuating the fundamental and unchangeable truth: food and pleasure are inseparable. The range of circumstances in which food may be enjoyed is nowadays broader than ever and it constantly expands, determining new forms of activity and spending free time, shaping new lifestyles.
    [Show full text]
  • Nudle, Karminadle I Kreple, Czyli Kuchnia Śląska Bez Tajemnic
    Title: Nudle, karminadle i kreple, czyli kuchnia śląska bez tajemnic Author: Beata Kiszka, Wioletta Wilczek Citation style: Kiszka Beata, Wilczek Wioletta. (2018). Nudle, karminadle i kreple, czyli kuchnia śląska bez tajemnic. W: T. Gęsina, W. Wilczek (red.), "Kuchnia w języku i kulturze dawniej i dziś" (S. 131-142). Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Beata Kiszka, Wioletta Wilczek Instytut Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej Uniwersytet Śląski w Katowicach Nudle, karminadle i kreple, czyli kuchnia śląska bez tajemnic Słowa kluczowe: nazwy potraw, kuchnia śląska, regionalne odmiany polszczyzny, tradycja śląska Z losami i rozwojem każdego regionu, jego historią i tradycją, ści- śle związana jest sztuka kulinarna. Kuchnia śląska, która stanowi temat niniejszego artykułu, nie jest jednak zwartym i jednolitym systemem gastronomicznym. Wynika to zarówno z zajmowania przez ziemię ślą- ską terenów po obu brzegach dolnej Odry i Nysy Kłodzkiej, dalej całej Wyżyny Śląskiej i Zagłębia Górnośląskiego aż po Beskidy (Sztabowa, 1985: 6), jak i z krzyżowania się na terenie Śląska kulinarnych wpływów z różnych stron Europy, a także spoza starego kontynentu. Dość wspo- mnieć chociażby o – mających ogromne znaczenie w kształtowaniu się tutejszej kuchni – śladach przenikania innych kultur, m.in.: słowiań- skiej (zwłaszcza czeskiej), niemieckiej, austriackiej, włoskiej, a nawet tureckiej (Żarski, 2012: 171). Wielokulturowe koneksje kuchni śląskiej przekonują zatem o jej wyjątkowości. Z kolei dla gospodyń z tego regio- nu niejednokrotnie były i są źródłem inspiracji czy też zachętą do się- gnięcia po nieznane dotąd potrawy (Jakimowicz­‍Klein, 2014; Rupow- ski, 2004). Temat kuchni śląskiej w podjętych rozważaniach został ograniczo- ny do regionu Górnego Śląska, mianowicie do okręgu bytomsko­‍kato- wickiego, obejmującego zwarty obszar miast przemysłowych od Mysło- wic po Gliwice, a także rejon Płaskowyżu Rybnickiego.
    [Show full text]
  • Uwarunkowania Rozwoju Turystyki Kulturowej Na Mazowszu
    1 Uwarunkowania rozwoju turystyki kulturowej na Mazowszu ISBN 978-83-7549-308-5 Praca zbiorowa pod redakcją naukową Michała Romana i Krzysztofa Nuszkiewicza okładka kompletna.indd 1 2017-12-14 19:50:26 2 1 Uwarunkowania rozwoju turystyki kulturowej na Mazowszu 2 3 Uwarunkowania rozwoju turystyki kulturowej na Mazowszu Praca zbiorowa pod redakcją naukową Michała Romana i Krzysztofa Nuszkiewicza Pułtusk 2018 4 5 Recenzenci Prof. dr hab. Krystyna Krzyżanowska Dr hab. Radosław Lolo Doc. dr Sofiia Sokolova Dr inż. Ewa Jaska Dr inż. Agnieszka Werenowska Dr Antoni Roman Spis treści Skład, łamanie i projekt okładki Grzegorz Hubert Gerek Wstęp ..................................................................................................................... 7 CZĘŚĆ I Redakcja i korekta HISTORYCZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU Wydawnictwo Aleksander TURYSTYKI KULTUROWEJ Zamieszczone w tekstach ilustracje pochodzą Dorota Stabrowska ze zbiorów poszczególnych autorów Rekonstruowanie pułtuskiej przeszłości ......................................................... 11 Zdjęcie na okładce Marta Roman Krzysztof Łukawski Miejsca pamięci związane z historią militarną Mazowsza © Copyright by Wydawnictwo ALEKSANDER, 2018 – wybrane aspekty ...............................................................................................27 Paulina Biernacka, Marta Biernacka Wszelkie prawa zastrzeżone Znaczenie badań etno-historycznych w podnoszeniu walorów turystycznych regionów i subregionów .......................................................... 43 Publikacja sfinansowana
    [Show full text]
  • Artykuły Kulinarne Wojaże Jako Element Turystyki Kulturowej
    Turystyka Kulturowa, www.turystykakulturowa.org Nr 2/2009 (Luty 2009) Artykuły Agnieszka Matusiak, Uniwersytet Śląski Kulinarne wojaże jako element turystyki kulturowej. Dziedzictwo kulinarne Górnego Śląska. Zaspokojenie głodu elementem doświadczania świata. Człowiek odbiera świat za pomocą zmysłów. Widzi, czuje, słyszy, smakuje, dotyka tego, co go otacza i na niego oddziałuje. Przyjmuje bodźce z zewnątrz, analizuje je, przetwarza i odpowiednio reaguje. Kiedy podróżuje nic się nie zmienia. Nowe środowisko odbiera i analizuje za pomocą tych samych zmysłów. Co więcej, są one bardziej wyczulone i wyostrzone, gdyż percepcja jest nastawiona przede wszystkim na przyjmowanie tego, co w jego otoczeniu nowe, nieznane. Konsumuje, „pożera” wszystkimi zmysłami widoki, zapachy, smaki. Zawłaszcza, wchłania, różnorodność go otaczającą, w każdej sytuacji. Nie ma dwóch takich samych miejsc, pomimo, że czasem znajdują się w nich podobne, a nawet takie same budynki, to jednak inne jest ich otoczenie. Te same potrawy smakują za każdym razem inaczej, pomimo tego, że są wykonane na podstawie tego samego przepisu. Jedzenie i podróżowanie splatają się ze sobą, są nierozerwalne, bo muszą być nierozerwalne. Opowieści z wszelakich wojaży, wakacji, weekendowych wypadów, łączą się ze wspomnieniami o tym, co dobrego, bądź niekoniecznie smacznego, udało się zjeść; o tym, co zaskoczyło, czy wręcz przeciwnie, okazało się być zgodne z przewidywaniami. Fazy podróży obejmujące podróż wyobrażoną, rzeczywistą i wspomnieniową odnoszą się także do konsumowanej w jej trakcie żywności i konkretnych potraw. Smakując turysta poznaje kulisy odwiedzanego kraju, odkrywa go poprzez niepowtarzalny smak i zapach. „Pachnące słońcem” włoskie pomidory, „prawdziwa” wiedeńska kawa, niepowtarzalny polski bigos, to smaki, które pozwalają się zakotwiczyć w tubylczości. Poczuć się „wewnątrz”, a nie „obok”, stać się uczestnikiem, a nie „oglądaczem” czy „podglądaczem” życia ludzi w danym kraju, regionie, mieście lub wsi.
    [Show full text]