DOCSLIB.ORG

Üsküdar Sempozyumu I Bildiriler

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Üsküdar Sempozyumu I Bildiriler ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU I BİLDİRİLER CİLT 2 Üsküdar Belediye Başkanlığı Üsküdar Araştırmaları Merkezi Yayın No: 10 ISBN Takım No: 975-97606-6-5 ISBN Cilt-2: 975-97606-8-1 Editörler Prof. Dr. Zekeriya Kurşun Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili Dr. Kemal Kahraman Celil Güngör Kapak, İç Düzen Artus İletişim Sanatları 0212 347 02 20 Baskı, Cilt Seçil Ofset 0212 629 06 15 İstanbul, Ocak 2004 Üsküdar Sempozyumu Yer: Üsküdar Belediyesi Çamlıca Eğitim Merkezi Tarih: 23-25 Mayıs 2003 Düzenleyen: Üsküdar Belediyesi ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU I 23-25 MAYIS 2003 BİLDİRİLER CİLT 2 Editörler Prof. Dr. Zekeriya Kurşun Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili Dr. Kemal Kahraman Celil Güngör B A R E L D E Ü D ‹ K Y S E Ü B A I fi I ⁄ K A N L Teşekkür 23-25 Mayıs 2003 tarihlerinde Üsküdar Belediyesi Çamlıca Eğitim Merkezi’nde 1. Üsküdar Sempozyumu’nun gereçekleşmesini sağlayan herkese ve özellikle Bilim ve Düzenleme Kurullarına teşekkür ederim. Yılmaz Bayat Üsküdar Belediye Başkanı Bilim Kurulu Halil İnancık, Prof. Dr. (Başkan) Ahmet Yüksel Özemre, Prof. Dr. Semavi Eyice, Prof. Dr. Orhan Okay, Prof. Dr. Selçuk Mülayim, Prof. Dr. Korkut Tuna, Prof. Dr. Nazif Gürdoğan, Prof. Dr. Bilal Eryılmaz, Prof. Dr. Zekeriya Kurşun, Prof. Dr. Raşit Küçük, Prof. Dr. Davut Dursun, Doç. Dr. Ahmet Emre Bilgili, Doç. Dr. Nihat Öztoprak, Doç. Dr. Alim Kahraman, Dr. Kemal Kahraman, Dr. Sempozyum Koordinatörü Ahmet Emre Bilgili Düzenleme Kurulu Ahmet Emre Bilgili Ali Yeşildal Bülent Arı Celil Güngör Hamza Elmas Kemal Kahraman Necdet Atasoy Seyfettin Ünlü Zekeriya Kurşun İçindekiler ÜSKÜDAR’DA MİMARÎ VE GÜZEL SANATLAR ÜSKÜDAR VE ŞAM ARASINDAKİ KÖPRÜ: ŞEMSİ AHMED PAŞA VE MİMARÎ ESERLERİ.......9 Abdülhamit Tüfekçioğlu, Yrd. Doç. Dr. ÜSKÜDAR ŞEMSÎ AHMED PAŞA CAMİİ HAZÎRESİ MEZARTAŞLARI.......................................26 Sadi S. Kucur, Yrd. Doç. Dr. ÜSKÜDAR, ATİK VALİDE CAMİİ ÖZGÜN KALEM İŞLERİ VE TÜRK-İSLAM BEZEME SANATINDAKİ YERİ.....................................................................................................59 Candan Nemlioğlu, Dr. GÜLNUŞ EMETULLAH VALİDE SULTAN/YENİ VALİDE KÜLLİYESİNİN LALE DEVRİ MİMARİSİ İÇİNDEKİ YERİ..........................................................................................................90 Gülçin Erol Canca, Dr. ÜSKÜDAR’DAKİ ÇİNİ SÜSLEMELİ CAMİLER .........................................................................105 Latife Aktan, Yrd. Doç. Dr. ÂDILE SULTAN’IN ÜSKÜDAR’DA YAŞADIĞI MEKÂNLAR, VAKIFLARI VE BUGÜNKÜ DURUMLARI ..........................................................................................................123 Ferdâ Masak ÜSKÜDAR’DAKİ HATUN TÜRBELERİ ......................................................................................139 Tülay Sezgin GRAVÜR VE RESİMLERLE ÜSKÜDAR ÇEŞME VE SEBİLLERİNE BAKIŞ...............................155 Gül Sarıdikmen Ahraz HEZÂRFEN HATTAT ÜSKÜDARLI NECMEDDİN OKYAY ......................................................182 M.Uğur Derman, Prof. ÜSKÜDARLI RESSAM ŞEKER AHMET PAŞA VE TÜRK RESMİNDEKİ YERİ .........................195 Mehmet Üstünipek, Yrd. Doç. Dr. HOCA ALİ RIZA’NIN ÜSKÜDAR’I.............................................................................................204 Naciye Turgut ÜSKÜDARLI RESSAM HOCA ALİ RIZA’NIN MİMAR SİNAN ÜNİVERSİTESİ RESİM VE HEYKEL MÜZESİ’NDE BULUNAN DEFTERLERİNDEKİ YAZILARI .......................................218 Süleyman Kızıltoprak, Yrd. Doç. Dr. RESSAM HOCA ALİ RIZA’NIN BİLİNMEYEN DESENLERİ ....................................................223 Pınar Bolel Koç EDEBİYATIMIZDA ÜSKÜDAR ŞUARA TEZKİRELERİNE GÖRE ÜSKÜDAR ŞAİRLERİ............................................................233 Mahmut Kaplan, Prof. Dr. ÜSKÜDARLI DİVAN ŞAİRLERİ..................................................................................................251 Ali Yıldırım, Doç. Dr. ŞERH EDEBİYATIMIZDA ÜSKÜDAR VE ÇEVRESİ...................................................................258 Ömür Ceylan, Yrd. Doç. Dr. “ÜSKÜDAR’IN DOST IŞIKLARI”NIN DİVÂN ŞİİRİNE YANSIMASI.........................................265 Neslihan İlknur Koç AZİZ MAHMUD HÜDÂYÎ’NİN EDEBÎ KİŞİLİĞİ ......................................................................276 Orhan Kemal Tavukçu, Yrd. Doç. Dr. AZİZ MAHMUD HÜDÂYİ VE NİYÂZÎ-İ MISRÎ ARASINDAKİ İLİŞKİLER .............................285 Kenan Erdoğan, Yrd. Doç. Dr. ÜSKÜDARLI BİR MUTASAVVIF ŞAİR: MUSTAFA MA‘NEVÎ....................................................295 Mustafa Tatcı, Yrd. Doç. Dr. XIV. YÜZYILDA BİR TÜRK DERVİŞİNİN SERÜVENİ: KARACA AHMED ...............................320 Haşim Şahin ÜSKÜDARLA ANILAN BÜYÜK BİR ŞÂİR: SIRRÎ ......................................................................329 Şevkiye Kazan ÜSKÜDAR’A SIĞINIŞ .................................................................................................................346 Ayşe Âsûde Soysal SÜNBÜLZÂDE VEHBÎ’DE İSTANBUL........................................................................................352 Süreyya Beyzadeoğlu, Prof. Dr. ÜSKÜDARLI ŞÂİR HASAN BASRÎ BABA ...................................................................................360 Mehmet Temizkan, Yrd. Doç. Dr. İSTANBUL YAZILI KÜLTÜR ORTAMI DESTANCILIĞININ ZİRVESİNDE BİR ÜSKÜDARLI: VÂSIF HİÇ ....................................................................................................370 Aktan Müge Ercan, Dr. ÜSKÜDARLI NASÛHÎ EFENDİ VE ER-RİSÂLETU’R-RUŞDİYYE’Sİ .........................................384 Musa Yıldız, Doç. Dr. SALÂHÎ’NİN ÜSKÜDARLI NASÛHÎ EFENDİNİN BİR GAZELİNİ ŞERHİ................................392 Yaşar Aydemir, Doç. Dr. HAZRET-İ PÎR SEYYİD AHMED RAÛFÎ EL-ÜSKÜDÂRÎ HAYATI VE ESERLERİ.....................404 Mehmet Cemal Öztürk XVIII. YY. ŞAİRLERİNDEN RAÛFÎ’NİN MUTASAVVIF VE ŞAİR KİMLİĞİ..............................422 Ayşe Yıldız ESKİ BİR ÜSKÜDAR SAKİNİ: MAARİF NAZIRI MÜNİF PAŞA’NIN İKİ MANZUM ESERİ .....435 Âdem Ceyhan, Doç. Dr. ERCÜMEND EKREM TALU’NUN YAZILARINDA BOĞAZİÇİ, ÜSKÜDAR VE ADALAR........457 Alâattin Karaca, Yrd. Doç. Dr. ÜSKÜDARLI AHMET TALAT ÖRNEĞİNDE MİLLİ VE TARİHİ DEĞERLERİMİZE SAHİP ÇIKILMASI......................................................................................................................466 Nurettin Gemici, Dr. ÜSKÜDAR’LI “GENÇ KALEM” ALİ CANİP’İN “YENİ LİSAN HAREKETİ” İÇİNDEKİ YERİ.....475 Ali Erol, Yrd. Doç. Dr. YAHYA KEMAL VE “BİR ULU RÜ’YAYI GÖRENLER ŞEHRİ ÜSKÜDAR” ................................482 Murat Koç, Yrd. Doç. Dr. HALİDE EDİB’İN HATIRALARINDA ÜSKÜDAR.......................................................................489 Yaşar Şenler, Doç. Dr. ÜSKÜDAR: BİR ŞEHRİN GÜZEL VE IŞIKLI RUHU ..................................................................494 Ali Haydar Haksal YENİ TÜRK ŞİİRİNDE ÜSKÜDAR .............................................................................................501 Seyfettin Ünlü MOR BİR SALKIMDIR ÜSKÜDAR .............................................................................................505 Ümit Meriç, Prof. Dr. I. ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU DEĞERLENDİRME OTURUMU................................................508 Zekeriya Kurşun, Prof. Dr. Ahmet Yüksel Özemre, Prof. Dr. Yılmaz Bayat, Üsküdar Belediye Başkanı Nazif Gürdoğan, Prof. Dr. Korkut Tuna, Prof. Dr. SEMPOZYUMDAN GÖRÜNTÜLER..........................................................................................515 ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU ▼ ÜSKÜDAR’DA MİMARÎ VE GÜZEL SANATLAR 9 ÜSKÜDAR VE ŞAM ARASINDAKİ KÖPRÜ: ŞEMSİ AHMED PAŞA VE MİMARÎ ESERLERİ* Abdülhamit Tüfekçio¤lu** armara Denizi’nin İstanbul Boğazı ile birleştiği yerde bulunan ve Avrupa ile MAsya kıtaları arasındaki geçişte bir üs konumundaki Üsküdar, tarih boyunca Khrysopolis, Skytarion, Scutari gibi adlarla anılmıştır.1 Türk – İslâm dönemi boyunca da Üsküdar ismiyle günümüze ulaşmıştır. Bizans devrinde pek önemi olmayan kent, daha çok Kadıköy’ün kenar mahallesi konumunda kalmıştır. Ancak gerek Araplar’ın ve gerek- se Türkler’in İstanbul’u fetih hareketlerinde en önemli üs ve konaklama yeri olmuştur. İstanbul’un fethinden sonra Anadolu’ya sevkedilen orduların ve Harameyn’e yola çıkan hac kâfilelerinin toplanma ve ayrılış yeri olma özelliğiyle Üsküdar, Osmanlı tari- hinde ayrıcalığını sürdürmüştür. Bu bağlamda Osmanlı’nın Anadolu’da kullandığı üç ana yolun ilk noktası Üsküdar’dır. Sağ Kol, Orta Kol ve Sol Kol adıyla bilinen bu yollar- dan Sağ Kol güzergâhı Üsküdar-Gebze-Dil İskelesi veya İzmit-İznik-Yenişehir-Bozüyük- Eskişehir-Seyitgazi-Ilgın-Konya-Karapınar-Adana-Misis-Payas-Belen-Antakya-Şam-Me- dine-Mekke’den oluşmaktadır.2 Söz konusu güzergâhta yer alan Şam ise, hem Helenistik ve hem de İslâmî dönem- lerde önemli bir yerleşim yeridir.3 Emevî Devleti’nin başkentliğini de yapan şehir, Yavuz * Tebliğin hazırlanmasına imkân veren Prof. Dr. Abdüsselâm ULUÇAM’a ve Prof. Dr. Yusuf HALAÇOĞ- LU’nun şahsında Türk Tarih Kurumu’na teşekkür ederim. ** Yard. Doç. Dr., Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi. 1 Semavi Eyice, “İstanbul’un Mahalle ve Semt Adları Hakkında Bir Deneme”, Türkiyat Mecmuası, XIV, İs- tanbul, 1965, 199-216; İ. Hakkı Konyalı, Âbideleri ve Kitâbeleriyle Üsküdar Tarihi, I, İstanbul, 1976, 3-8; Tahsin Yazıcı, “Üsküdar”, İA, XIII, İstanbul, 1988, 127-131. 2 Münir Atalar, Osmanlı Devleti’nde Surre-i Humâyûn ve Surre Alayları, Ankara, 1991, 131-165; M. Uğur Derman, “Osmanlı Devri Şehir ve Menzil Yollarında İstirahat ve İbadet Yerleri (Namazgâhlar) ”, Atatürk Konferansları, V, Ankara, 1975, 281-298; Fatih Müderrisoğlu, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Ulaşım ve Yol Şebekesi”, Ortaçağ’da Anadolu –Prof. Dr. Aynur Durukan’a Armağan– Ankara, 2002, 380;
Load more

Recommended publications
  • The Empress Nurbanu and Ottoman Politics in the Sixteenth Century
    The Empress Nurbanu and Ottoman Politics in the Sixteenth Century Nurbanu (1525–1583) is one of the most prominent yet least studied royal women of the Ottoman dynasty. Her political and administrative career began when she was chosen as the favorite concubine of the crown prince Selim. Nur- banu’s authority increased when her son Murad was singled out as crown prince. By 1574, when her son, Murad III became Sultan, Nurbanu officially took on the title of Valide Sultan, or Queen Mother, holding the highest office of the impe- rial harem until her death in 1583. This book concentrates on the Atik Valide mosque complex, which consti- tutes the architectural embodiment of Nurbanu’s prestige, power and piety. The arrangement of the chapters is designed to enable readers to reconsider Ottoman imperial patronage practices of the late sixteenth century using the architectural enterprise of a remarkable woman as the common thread. Chapter 1 provides a general history of the wqaf institution to inform on its origins and evolution. Chapter 2 looks closely at the political dealings of Nurbanu, both in the domestic and the international sphere, building upon research concerning Ottoman royal women and power dynamics of the sixteenth and seventeenth centuries. Chapter 3 presents a textual analysis of the written records pertaining to Nurbanu’s impe- rial mosque complex. Chapter 4 examines the distinctive physical qualities and functional features of the Atik Valide within its urban context. The book con- cludes by assessing to what extent Nurbanu was involved in the representation of her power and piety through the undertaking of her eponymous monument.
    [Show full text]
  • Age of Hadice Turhan Sultan, Women and Gender in the Early Modern World (Hampshire, UK: Ashgate Ltd 2007), 346 Pp., £60.00, ISBN 978 0 754 63310 5
    452 Book Reviews / Journal of Early Modern History 12 (2008) 443-466 Th ys-Senoçak, Lucienne, Ottoman Women Builders. Th e Architectural Patron- age of Hadice Turhan Sultan, Women and Gender in the Early Modern World (Hampshire, UK: Ashgate Ltd 2007), 346 pp., £60.00, ISBN 978 0 754 63310 5. Ottoman royal women and the manner in which they could express them- selves and confirm their own and their family’s political and religious leg- acy through architectural patronage, is a fairly new area of interest within the field of Ottoman studies that has recently been touched upon by schol- ars such as Amy Singer, Leslie Pierce and Fairchild Ruggles. Th e work of Lucienne Th ys-Senoçak on the architectural patronage of Hadice Turhan Sultan contributes to this field with a multidisciplinary approach, illus- trated by several original documents, transcriptions, translations, drawings and historical photographs, many of which are published for the first time in this work. Th e introduction is a clearly written overview of how and why the author has made use of the broad variety of approaches in her work. It is followed by a chapter that describes Turhan Sultan’s life, rising from an anonymous concubine to become valide sultan (the sultan’s mother), based on the information available in both Ottoman and European archival material and chronicles. Th is portrait is well complemented by compari- sons between the strategies for patronage and visibility used to obtain political and religious legacy by Turhan Sultan and those of other women in a similar position. Here, the author refers not only to her predecessors (Hasseki Hürrem, Mirimah, Safiye and Kösem Sultan) but also to European royal women such as Catharine and Maria de Medici and Elizabeth I.
    [Show full text]
  • 15 Volume24 Issue3 December
    Cumhuriyet İlahiyat Dergisi - Cumhuriyet Theology Journal ISSN: 2528-9861 e-ISSN: 2528-987X December / Aralık 2020, 24 (3): 1263-1284 Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages Mustafa Ateş Dr. Öğr. Üyesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi, İslam Hukuku Anabilim Dalı Assistant Professor, Kütahya Dumlupınar University, Faculty of Islamic Sciences Department of Islamic Law Kütahya, Turkey [email protected] orcid.org/ 0000-0001-7449-5454 Abdullah Erdem Taş Dr. Öğr. Üyesi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi İslam Tarihi Anabilim Dalı Assistant Professor, Kütahya Dumlupınar University Faculty of Islamic Sciences Department of Islamic History Kütahya, Turkey [email protected] orcid.org/ 0000-0002-2680-7713 ArticleInformation / Makale Bilgisi Article Types / Makale Türü: Research Article / Araştırma Makalesi Received / Geliş Tarihi: 11 August /Ağustos 2020 Accepted / Kabul Tarihi: 11 December /Kasım 2020 Published / Yayın Tarihi: 15 December / Aralık 2020 Pub Date Season / Yayın Sezonu: December /Aralık Volume / Cilt: 24 Issue / Sayı: 3 Pages / Sayfa: 1263-1284 Cite as / Atıf: Ateş, Mustafa – Taş, Abdullah Erdem “Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi [Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages]”. Cumhuriyet İla- hiyat Dergisi-Cumhuriyet Theology Journal 24/3 (Aralık 2020): 1263-1284. https://doi.org/10.18505/cuid.779316 1264 | Mustafa Ateş – Abdullah Erdem Taş. Sultan II. Abdülhamid'in Eşleri ve Nikâh Meselesi Wives of Sultan Abdülhamid II and The Issue of Their Marriages Abstract: The concubines, with whom the sultans lived a family life, were classified according to a certain hierarchy in the Harem.
    [Show full text]
  • Karagöz Üsküdar'da Neler Görmüş?
    ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII 21-23 Kasım 2014 B İ LDİ R İ LER C İ LT I EDİTÖRLER DR. COŞKUN YILMAZ DOÇ. DR. CENGİZ TOMAR DR. UĞUR DEMİR KÜDA ÜS R ULUSLARARASI ÜSKÜDAR SEMPOZYUMU VIII Yayın Kurulu Prof. Dr. Mehmet Âkif Aydın / Dr. Coşkun Yılmaz Prof. Dr. Mehmet İpşirli / Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili Prof. Dr. Erhan Afyoncu / Prof. Dr. Mustafa S. Küçükaşcı Prof. Dr. Halis Yunus Ersöz İmla ve Tashih Yrd. Doç. Dr. Ahmet Karataş Fotoğraf Üsküdar Belediyesi / SMEY Kenan Koca / A. Bilal Arslan / A. Fatih Yılmaz M. Esat Coşkun / Tebliğ Sahipleri Tasarım SMEY Grafik Uygulama Ender Boztürk Renk Ayrımı Bülent Avnamak Baskı Cilt Dörtbudak Yayınları Mecidiyeköy Mah. Kervangeçmez Sk. İnci Apt. Şişli/İst. İstanbul 2015 ISBN 978-605-84934-9-0 (Tk) ISBN 978-605-9719-00-1 (1.c) Telif Hakları Üsküdar Belediyesi’ne aittir. ÜSKÜDAR BELEDİYESİ Mimar Sinan Mah. Hakimiyet-i Milliye Cad. No: 35 Üsküdar/İstanbul Tel. +90 (216) 531 30 00 • +90 (216) 531 31 03 www.uskudar.bel.tr KARAGÖZ ÜSKÜDAR’DA NELER GÖRMÜŞ? PROF. DR. FETHİ GEDİ KLİ İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Bu bildiride S. F. (Sin Fe)nin kaleme aldığı Karagöz Neler Görmüş? Karagöz Üsküdarda adlı kitapçığı tahlil edip sonra da metni Latin harfleriyle vereceğiz. İstanbul’da 1 (11)da Yeni Osmanlılar Matbaası’nda basılan 1 sayfadan ibaret bu kitapçıkta yazar, Karagöz ve Hacıvat’ı vapurla Üsküdar’ı gezmeğe çıkarır. Bu seyahatte Karagöz ile Ha- cıvat Üsküdar’ın dikkat çeken yerlerini gezerler ve Kız Kulesi, Şemsi Paşa, Tımarhane, Üsküdar adının kökü, Nurbanu Valide Sultan ve şair Sirrî-i Üsküdarî hakkında konu- şarak okuyucuya bilgi verirler.
    [Show full text]
  • Women and Power: Female Patrons of Architecture in 16Th and 17Th Century Istanbul1
    Women and Power: Female Patrons of Architecture in 16th and 17th Century Istanbul1 Firuzan Melike Sümertas ̧ Anadolu University, Eskisehir, ̧ TÜRKlYE ̇ The aim of this paper is to discuss and illustrate the visibility of Ottoman imperial women in relation to their spatial presence and contribution to the architecture and cityscape of sixteenth and seventeenth century Istanbul. The central premise of the study is that the Ottoman imperial women assumed and exercised power and influence by various means but became publicly visible and acknowledged more through architectural patronage. The focus is on Istanbul and a group of buildings and complexes built under the sponsorship of court women who resided in the Harem section of Topkapı Palace. The case studies built in Istanbul in the sixteenth and seventeenth centuries are examined in terms of their location in the city, the layout of the complexes, the placement and plan of the individual buildings, their orientation, mass characteristics and structural properties. It is discussed whether female patronage had any recognizable consequences on the Ottoman Classical Architecture, and whether female patrons had any impact on the building process, selection of the site and architecture. These complexes, in addition, are discussed as physical manifestation and representation of imperial female power. Accordingly it is argued that, they functioned not only as urban regeneration projects but also as a means to enhance and make imperial female identity visible in a monumental scale to large masses in different parts of the capital. Introduction Historical study, since the last quarter of the 20th The study first summarizes outlines the role of women century has concentrated on recognizing, defining, in the Ottoman society.
    [Show full text]
  • Running Head: Correspondence of Ottoman Women
    Correspondence of Ottoman Women 1 Running head: Correspondence of Ottoman Women The Correspondence of Ottoman Women during the Early Modern Period (16th-18th centuries): Overview on the Current State of Research, Problems, and Perspectives Marina Lushchenko Department of French, Hispanic and Italian Studies University of British Columbia Vancouver, Canada Correspondence of Ottoman Women 2 Abstract My main goal is to investigate problems and possible perspectives related to studies in Ottoman women’s epistolarity (16th-18th centuries). The paper starts with a review of the current state of research in this area. I then go on to discuss some of the major problems confronting researchers. Ottoman female epistolarity also offers many directions that future research may take. A socio-historical approach contributes to shed new light on the roles Ottoman women played within the family and society. A cultural approach or a gender-based approach can also provide interesting insight into Ottoman women’s epistolarity. Moreover, the fast computerization of scholarly activity suggests creating an electronic archive of Ottoman women’s letters in order to attract the attention of a wider scholarly audience to this field of research. Correspondence of Ottoman Women 3 INTRODUCTION In recent years researchers working in the field of gender studies have started to pay special attention to the place that letter-writing held in early modern women’s lives. As a source, letters provide, indeed, an incomparable insight into women’s thoughts, emotions and experiences, and help to make important advances towards a better understanding and evaluation of female education and literacy, social and gender interactions as well as roles played by women within the family circle, in society and, often, on the political stage.
    [Show full text]
  • Türk Tiyatrosunda Hurrenisultan
    Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Türk Tiyatrosunda HurreniSultan Doç. Dr. Abide DOGAN* Özet Hurrem Sultan Kanuni Sultan Süleyman'ın gözdesidir. Dört oğlan bir kız çocuğu an- nesidir. Hileci ve entrikacı kişilik yapısı ile sarayda geldiği mevki i kimseye kaptırma- mak, saltanatının devamını sağlamak için oğullarını tahta çıkarmak istemiş ve bunun için de elinden gelen herşeyi yapmıştır. ilk engelolarak gördüğü Şehzade Mustafa'yı or- tadan kaldırtmış, fakat bu davranışının hem ordu hem halk hem de kendi oğulları için iyi sonuçlar vermediğini çok geç farketmiştir. Hurrem Sultan yaşadıkları ve kişilik yapısı bakımından ilginç bir şahsiyettir ve ya- zarların da ilgi odağı olmuştur. Hakkında bir çok roman ve tiyatro eseri yazılmıştır. Biz bu yazımızda Hurrem üzerine yazılmış üç tiyatro eserini ele aldık. Bunlar Yusuf Niya- zi'nin Mazlum Şehzadeler yahud Hurrem Sultan, Orhan Asena'nın Hurrem Sultan ile Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe adlı eserleridir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Hurrem Sultan, Sultan Süleyman, Rüstem, Mustafa, Mihrimah, Bayezid, Selim, Topkapı Saray!. Abstract Hurrem Sultan was the person whom Kanuni Sultan Süleyman loved the most. She was the mother of four boys and a girL.Because of her rather cheating and entrik perso- nality she tried to keep her superior possition in Sarayand did everything to see her sons being appointed as the Sultan so as to continue the dynasty. She removed Şehzade Mus- tafa who appeared as an obstade before her, but this behaviour of her as she noticed la- ter was not produced good results for the public the army and her own sons. Hurrem Sultan was an interesting person became of her life style and personality, · H.Ü.
    [Show full text]
  • Mimar Sinan'in Istanbul'u
    MIMAR SINAN’IN ISTANBUL’U MIMAR SINAN’IN ISTANBUL’U 1 MIMAR SINAN’IN ISTANBUL’U Mimar Sinan’ın İstanbul’u adlı eserin yayın hakları Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’na aittir. Eser envanteri ve fotoğraflar ÇEKÜL Vakfı Arşivi’nden derlenmiştir. Kurumun, vakfın ve yayımcının izni olmaksızın alıntı yapılamaz ve çoğaltılamaz. Bu kitaptaki yazı, fotoğraf, harita ve konuların her türlü hakkı mahfuzdur. YAYIN ADI Mimar Sinan’ın İstanbul’u TÜRKİYE TURİNG VE OTOMOBİL KURUMU ADINA SAHİBİ Dr. Bülent Katkak ESER ENVANTERİ VE FOTOĞRAFLAR ÇEKÜL Vakfı Arşivi METİN DANIŞMANI Dr. Coşkun Yılmaz HARİTA ÇİZİMLERİ Tan Cemal Genç YAYIN KOORDİNATÖRÜ Tülay Taşdemir EMEĞİ GEÇENLER M. Cenk Yılmaz Harun Avcı Begüm Yavaş DANIŞMA KURULU Prof. Dr. Demet Binan Dr. Sedat Bornovalı Tülin Ersöz Dr. M. Sinan Genim Selva Gürdoğan Prof. Dr. Mustafa İsen Prof. Dr. Hüsrev Subaşı M. Hilmi Şenalp Dr. Aydın Yüksel TASARIM VE UYGULAMA MTT İletişim www.mottoproject.com ISBN 978-975-7641-52-0 YAYIMLAYAN Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Sanayi Mh. Seyrantepe Girişi / İstanbul Tel: 0212 282 81 40 (6 hat) Faks: 0212 282 80 42 www.turing.org.tr / [email protected] 1. Baskı, Temmuz 2016, İstanbul BASKI - CİLT Ajans Es Litros Yolu 2.Matbaacılar Sitesi No: ZC 7 P.K. 34010 Topkapı / İstanbul Tel: 0212 493 24 84 Sertifika No: 32564 MİMAR VE MÜHENDİS OLARAK SİNAN Prof. Dr. İlknur Altuğ Kolay 99 İçindekiler Hacı Ahmet Paşa Türbesi 108 Hadım İbrahim Paşa Külliyesi 110 Hadım İbrahim Paşa Camii 112 Hadım İbrahim Paşa Türbesi 118 Haseki Külliyesi 120 Haseki Hürrem Sultan Camii 124 TAKDİM 6 Haseki Hürrem Sultan Medresesi 128 MİMAR SİNAN 9 Haseki Hürrem Sultan Darüşşifası 132 MİMAR SİNAN’IN İSTANBUL’U 15 Haseki Hürrem Sultan Sıbyan Mektebi 136 Haseki Hürrem Sultan Türbesi 138 Hüsrev Kethuda Hamamı (Ortaköy) 142 Hüsrev Paşa Türbesi 146 Hüsrev Çelebi (Ramazan Efendi) Camii 150 Hüsrev Kethuda Darülkurrası (Vefa) 154 MİMAR SİNAN ESERLERİNİN Kapuağası Köprüsü (Haramidere) 156 ENVANTER BİLGİLERİ 19 MİMAR SİNAN’IN BANİLERİ Atik Valide Nurbanu Sultan Külliyesi 20 Dr.
    [Show full text]
  • The Pertevniyal Valide Sultan Mosque.Pdf
    Paper prepared for the Third Euroacademia Forum of Critical Studies Asking Big Questions Again Florence, 6–7 February 2015 This paper is a draft Please do not cite 1 The Pertevniyal Valide Sultan Camii: “An Auspicious Building On An Auspicious Site” Bahar Yolac Pollock, Phd candidate Koc University, Istanbul Abstract The Pertevniyal Valide Sultan Mosque was inaugurated in 1871 by the mother of Sultan Abdülaziz (r. 1861-1876). It was the last example of the long Ottoman tradition of royal mosque complexes, but neither twentieth-century urban developers nor historians of Ottoman art have had much regard for this monument, likely because the decoration and tectonic structure of the mosque reflect a vast span of Ottoman, Moorish, Gothic and Renaissance styles. The amalgamation of these styles was often condemned in the old paradigm of Ottoman architectural history as a garish hodgepodge lacking the grandeur of classical Ottoman architecture. This paper will examine why and how such preferences emerged and establish what Michael Baxandall has called the “period eye.” Furthermore, I will investigate a point that Ottoman art historians who have explained the choice of style have omitted: nowhere do they mention the importance of the site for the valide sultan and the imperial family. My paper will thus contextualize the complex within the larger nineteenth-century urban fabric and the socio-political circumstances to elucidate better its function and significance. Overall I argue that the rich hybridity of the building together with the choice of its location was intended to testify to the powerful dynastic presence during particularly tumultuous years of the empire, while also projecting the aspirations of a strong female figure of the Ottoman dynasty.
    [Show full text]
  • Tiyatro : Hürrem Sultan – Aşk Hastası
    G Ü N D E M Tiyatro Hürrem Sultan Son aylarda TRT’de ve başka bir özel kanalda harem hayatının iç Osmanlı tarihinde içinde kendi- yüzünü göstermeye çalışan iki dizi sine yurt içinde ve yurt dışındaki dolayısıyla yazılı ve görsel basında çalışmalarda özel bir yer ayrılan birçok haber, eleştiri ve yorum Kanuni Sultan Süleyman, 1512- yayınlarına tanık olduk. Ancak aynı 1566 yılları arasında hüküm sürerken tarihlerde Devlet Tiyatrosunda sah- hasekisi Hürrem (1500-1558) ile nelenen Hürrem Sultan hakkında gaze- nikah kıydırmış ve bu davranışıyla telerde ve dergilerde hemen hemen kendisinden bir hayli söz ettirmiştir. hiçbir yazar -sanat eleştirmeni de dâhil Hürrem Sultan nikâh kıyılmasından olmak üzere- kalem oynatmadı. Oysa sonra, sarayın hemen hemen bütün iç işlerinde önemli bir rol oynamıştır. bu Hürrem Sultan piyesi gerçekten Bütün kaynaklarda Slav kökenli görülmeye değer, güzel bir sanat eseri olduğu belirtilen Hürrem’in Lehistan idi. topraklarında esir edilen- Bir tıp doktoru olan ler arasında en talihli kişi Orhan Asena (7.1.1922- olduğu kesindir. Çünkü 15.2.2001) bu eseri çok Osmanlı Devleti'nde ilk önceleri, 1960 yılında kez bir cariye iken köle- yazmıştı. Aradan elli yıldan likten kurtulan, hür ve fazla geçmiş olmasına nikâh kıyılarak padişahın rağmen değerinden ve yegâne hanımlığına güncelliğinden bir şey mazhar olmuştur. Kendi öz kaybetmeyen bu piyes- oğullarının tahtın varisi ola- ten başka diğer eserleri de bilmesi için sarayda çeşitli sahnelenen Orhan Asena entrikalar çevirmiştir. Ayrı bu yolda çeşitli ödül- ve özel bir yönetime sahip lere da layık görülmüştü. olan harem hayatı, renkli olduğu ka- Kocaoğlan 1956’da Basın Yayın Ge- dar da bir hayli dramatik sahnelerle nel Müdürlüğünün açtığı yarışmada doludur.
    [Show full text]
  • Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını
    T.C. BAŞBAKANLIK AİLE ARAŞTIRMA KURUMU BAŞKANLIĞI Cumhuriyet Öncesinde TÜRK KADINI (1839-1923) İKİNCİ BASKI Şefika KURNAZ Ankara 1991 T.C. BAŞBAKANLIK AİLE ARAŞTIRMA KURUMU BAŞKANLIĞI YAYINLARI Genel Yayın No: 4 Seri : Bilim Serisi ISBN : 975-19-0285-1 Redaksiyon: Dr. C. Doğan, E. Özensel, S. Güneş. A R. Kalaycı, E Özdemir Dizgi : Reyhan Grafik Baskı : Öz-EI Matbaası SUNUŞ 1980 ortalarından itibaren ülkemizde kadın orijinli hareket ve yaklaşımların büyük bir mesafe katettiği biliniyor. Bunda Birleşmiş Milletler gibi bazı uluslararası kuruluşlarla vakıfların sağladığı kaynak ve motivasyonların büyük bir payı bulunuyor. Bu arada iki ku- tuplu bir dünyadan tek kutuplu bir dünyaya geçerken, sosyalizmin bıraktığı büyük boşlukta kadın hakları ve "feminizm"in, neredeyse bir ideoloji gibi sunu- lup algılanmasının da bundaki payı büyük. Kadın konusundaki yaklaşımların sansasyonal boyutlar taşıması, her ne kadar harekete bir ivme kazandırmak amacından ileri gelse de, sonuçta, toplum- sal katılımı geciktiren fonksiyonlar ürettiği de bir gerçek. Gelişmeye ve değişime karşı aşırı ön yargıları bulunmayan Türk toplumunun, aceleci ve yaptırımcı tavırları bir "şiddet" unsuru olarak algıladığını da burada kaydetmek gerekiyor. Bu yaklaşımların içine düştüğü bir durum da, kadını mensubu olduğu sosyal üniteden, yani aileden soyutlayarak ele almaya kalkışmasıdır. Kadını, o toplu- mun temelini oluşturan aileden bağımsızlaştırarak ele almak, toplumsal gerçeklikleri veya sosyal kurumları yok farzetmek anlamına gelebilir. Kadın, erkek ve çocuğun kendi bireyi ile sınırlandırılabilecek tarafının yanı sıra, onların, ailenin bütünlüğü içinde üstlendiği bir takım rol ve statülerin de bulun- duğunu biliyoruz. Halbuki sosyal kurumların değişmesi, bizim arzularımızın hilâfına daha uzun zamanlara ihtiyaç gösterebilir. Daha ötede bu problemi üretim biçimlerinin, ailelerin hayat tarzının geçireceği büyük dönüşümlerden bağımsız düşünmek de mümkün değildir.
    [Show full text]
  • Before the Odalisque: Renaissance Representations of Elite Ottoman Women Heather Madar
    Early Modern Women: An Interdisciplinary Journal 2011, vol. 6 Before the Odalisque: Renaissance Representations of Elite Ottoman Women Heather Madar he much-mythologized harem of the Ottoman sultans occupied a Tcentral place in European Orientalist thought for centuries.1 The harem, presented as an exotic world of forbidden sexuality inhabited by compliant yet sexually voracious women, appears in literature, art, and travel writing. While the most famous expressions of this harem fixa- tion date from later centuries,2 a focus on the harem as libidinous zone is demonstrably present in written sources from the sixteenth century. Yet an exploration of sixteenth-century European images turns up a surprising dearth of imagery in this vein. While Renaissance art lacks the languid odalisques or detailed views of the physical environment of the sultan’s harem familiar from later works, a series of largely overlooked representa- tions of elite Ottoman women do exist. Dating from the mid-sixteenth century, these images feature imagined portraits of sultanas — elite women such as Ottoman princesses, the sultan’s mother (valide sultan), or the sul- tan’s preferred concubine (haseki).3 Hurrem, the wife of sultan Süleyman, and his daughter Mihrimah appear most frequently in this genre. Yet strik- ing differences are immediately evident between their depiction and later, more familiar, views of the harem and harem women. The women shown in the Renaissance tradition were members of the sultan’s harem, yet they are not shown within a harem setting, nor do the images make reference to it. Although they are visually marked as Other, largely through the atten- tion given to their exotic dress, they are also presented as women who are of interest as individuals, possessing status and political significance.
    [Show full text]