Uchwala Nr XI/63/19 Z Dnia 23 Wrzesnia 2019 R
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Opole, dnia 30 września 2019 r. Poz. 3019 UCHWAŁA NR XI/63/19 RADY MIEJSKIEJ W LEŚNICY z dnia 23 września 2019 r. w sprawie uchwalenia Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Leśnica na lata 2019-2023 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506, 1309 i 1696) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067, 2245 oraz z 2019 r. poz. 730, 1696) uchwala się, co następuje: § 1. Uchwala się „Program Opieki nad zabytkami Gminy Leśnica na lata 2019-2023” zaopiniowany pozytywnie przez Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Leśnicy. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. Przewodniczący Rady Miejskiej Ryszard Froń Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego – 2 – Poz. 3019 Załącznik do uchwały Nr XI/63/19 Rady Miejskiej w Leśnicy z dnia 23 września 2019 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2019-2023 Gmina Leśnica ul. 1 Maja 9 47-150 LEŚNICA Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego – 3 – Poz. 3019 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2019-2023 1. Wstęp Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2019 – 2023 jest kontynuacją Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami na lata 2013 – 2016, który przyjęty został Uchwałą Nr XXX/151/13 Rady Miejskiej w Leśnicy z dnia 25 lutego 2013 roku. Na dziedzictwo kulturowe człowieka składają się dobra kultury i dobra natury. Zabytki – dawne materialne i niematerialne dobra kultury są ważną częścią składową tego dziedzictwa. Ich ochrona została zadeklarowana jako konstytucyjny obowiązek państwa co zostało zapisane w art.5 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Zabytki są nie tylko śladem przeszłości, ale także cennym składnikiem kultury współczesnej przyczyniającym się do kształtowania przyjaznego człowiekowi środowiska jego życia. Ich zachowanie, ochrona i konserwacja jest bardzo istotnym działaniem w interesie publicznym ze względu na znaczenie zabytków w procesie edukacji, humanizacji społeczeństwa, jego kulturowej identyfikacji, a także znaczenie dla sfery ekonomii i gospodarki. Postęp technologiczny, nowoczesne możliwości kształtowania przestrzeni publicznej muszą współistnieć z elementami przeszłości, co ma się przyczyniać do zachowania dla przyszłych pokoleń zabytkowych substancji naszego krajobrazu lokalnego. Gminę Leśnica należy zaliczyć do terenów o bogatych pokładach dziedzictwa kulturowego w województwie opolskim. Wartość historyczna i kulturowa wybranych zasobów Gminy Leśnica jest unikalna w skali regionu dlatego dbałość o ich ochronę i zachowanie należeć powinna do zadań priorytetowych. Głównym celem programu jest wzmocnienie ochrony i opieki nad zabytkami, która jest istotną częścią dziedzictwa kulturowego oraz poprawa stanu zabytków w gminie Leśnica. str. 2 Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego – 4 – Poz. 3019 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. Aktem prawnym regulującym ochronę zabytków w Polsce jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067, z późn. zm.), która określa przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz finansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytkach, a także organizację organów ochrony zabytków. Ustawa reguluje zasady uchwalania programów opieki nad zabytkami, poprzez zapis w art. 87 ust. 1, który mówi, że burmistrz sporządza na okres 4 lat gminny program opieki nad zabytkami. Program ten ma na celu, w szczególności: 1. włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2. uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3. zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4. wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5. podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami; 6. określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków; 7. podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. Gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. Program ten ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym, a z jego realizacji burmistrz sporządza, co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia radzie gminy. str. 3 Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego – 5 – Poz. 3019 Ponadto za pośrednią podstawę prawną dla opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami można uznać treść art. 7. ust. 1. pkt. 9. Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506, z późn. zm.) który mówi, że zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m. in. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Najważniejszy akt prawny jakim jest Konstytucja w art. 5 mówi , że „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”, zaś w art. 6 ust. 1 Konstytucji czytamy, że „Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju”. Państwo realizuje swoje obowiązki względem zabytków między innymi za pośrednictwem organów samorządowych różnego szczebla. W tym względzie władzom gminy przypisana została istotna rola w kreowaniu ochrony dziedzictwa kulturowego na podległych im terenach. Gminy z jednej strony są właścicielem dużej ilości dóbr kultury materialnej, z drugiej strony dysponują aparatem administracyjnym umożliwiającym prowadzenie właściwej polityki względem tej sfery życia publicznego. Celem Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami opracowanego w oparciu o gminną ewidencję zabytków jest stworzenie całościowej i wieloletniej strategii ochrony zabytków znajdujących się na terenie gminy Leśnica realizowanej w 4-letnich cyklach – etapach, środkami optymalnymi dostępnymi przez gminę, zarówno prawnymi (zapisy dotyczące ochrony zabytków w planach zagospodarowania przestrzennego) jak też finansowymi (przeznaczenie części budżetu gminy na ochronę zabytków). Kierunek podejmowanych przez gminę działań, mających na celu szeroko pojętą ochronę dziedzictwa kulturowego, określa gminny program opieki nad zabytkami. Propozycje działań w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami: - aktualizacja inwentaryzacji zabytków nieruchomych, ruchomych i archeologicznych we współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, - bieżąca aktualizacja Gminnej Ewidencji Zabytków, - monitoring stanu i sposobów wykorzystania zabytków, str. 4 Dziennik Urzędowy Województwa Opolskiego – 6 – Poz. 3019 - współpraca z placówkami oświatowymi, stowarzyszeniami, organizacjami społecznymi, fundacjami, kościołami i innymi związkami w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami, - promocja wartości materialnych oraz wartości niematerialnych, dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza zabytków w rozwoju turystyki i przedsiębiorczości, - prowadzenie i doskonalenie edukacji na rzecz ochrony dziedzictwa na wszystkich poziomach szkół ze szczególnym uwzględnieniem tradycji lokalnych i idei małych ojczyzn, - współpraca z właścicielami i użytkownikami obiektów zabytkowych w zakresie ochrony obiektów zabytkowych. 3. Uwarunkowania prawne ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w Polsce Najważniejszy akt prawny jakim jest Konstytucja w art. 5 mówi, że „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”, zaś w art. 6 ust. 1 Konstytucji czytamy, że „Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju”. Państwo realizuje swoje obowiązki względem zabytków między innymi za pośrednictwem organów samorządowych różnego szczebla. W tym względzie władzom gminy przypisana została istotna rola w kreowaniu ochrony dziedzictwa kulturowego na podległych im terenach. Gminy z jednej strony są właścicielem dużej ilości dóbr kultury materialnej, z drugiej strony dysponują aparatem administracyjnym umożliwiającym prowadzenie właściwej polityki względem tej sfery życia publicznego. 3.1 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067, z późn. zm.), która reguluje opiekę na dziedzictwem kulturowym w Polsce szczegółowo definiuje pojęcia: 1) zabytek - nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka